વિકિપીડિયા guwiki https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AB%81%E0%AA%96%E0%AA%AA%E0%AB%83%E0%AA%B7%E0%AB%8D%E0%AA%A0 MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય (મિડિયા) વિશેષ ચર્ચા સભ્ય સભ્યની ચર્ચા વિકિપીડિયા વિકિપીડિયા ચર્ચા ચિત્ર ચિત્રની ચર્ચા મીડિયાવિકિ મીડિયાવિકિ ચર્ચા ઢાંચો ઢાંચાની ચર્ચા મદદ મદદની ચર્ચા શ્રેણી શ્રેણીની ચર્ચા TimedText TimedText talk વિભાગ વિભાગ ચર્ચા 0 12428 886948 742728 2025-06-25T06:22:37Z ALEXSIRORA 83456 886948 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian jurisdiction | type = ગામ | native_name = બોરીદરા | state_name = ગુજરાત | district = ભરૂચ | taluk_names = ઝઘડીયા | latd = 21.596045 | longd= 73.021795 | area_total = | altitude = | population_total = | population_as_of = | population_density = | leader_title_1 = | leader_name_1 = | leader_title_2 = | leader_name_2 = | footnotes = | blank_title_1 = સગવડો | blank_value_1 = [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]], દૂધની ડેરી | blank_title_2 = મુખ્ય વ્યવસાય | blank_value_2 = [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]], [[પશુપાલન]] | blank_title_3 = મુખ્ય ખેતપેદાશો | blank_value_3 = [[કપાસ]], [[તુવર]], [[શાકભાજી]], [[શેરડી]], [[કેળાં]], [[ડાંગર]] | blank_title_4 = | blank_value_4 = }}'''બોરીદરા (દુમલા)''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત| ગુજરાત રાજ્ય]]ના મધ્યદક્ષિણ ભાગમાં આવેલા [[ભરૂચ જિલ્લો|ભરૂચ જિલ્લા]]માં આવેલા કુલ ૯ (નવ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[ઝઘડીયા તાલુકો|ઝઘડીયા તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. બોરીદરા ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[કપાસ]], [[ડાંગર]] તેમ જ [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત કેટલાક લોકો પિયતની સગવડ મેળવી [[શેરડી]], [[કેળાં]], [[ડાંગર]] વગેરેની ખેતી પણ કરે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની [https://y2mate.now/ ડેરી] જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ઝઘડીયા તાલુકો]] 2q36ohenp2zxcx29fg8gblep02qv4qo 886949 886948 2025-06-25T06:30:06Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/ALEXSIRORA|ALEXSIRORA]] ([[User talk:ALEXSIRORA|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikBot|KartikBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 742728 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian jurisdiction | type = ગામ | native_name = બોરીદરા | state_name = ગુજરાત | district = ભરૂચ | taluk_names = ઝઘડીયા | latd = 21.596045 | longd= 73.021795 | area_total = | altitude = | population_total = | population_as_of = | population_density = | leader_title_1 = | leader_name_1 = | leader_title_2 = | leader_name_2 = | footnotes = | blank_title_1 = સગવડો | blank_value_1 = [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]], દૂધની ડેરી | blank_title_2 = મુખ્ય વ્યવસાય | blank_value_2 = [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]], [[પશુપાલન]] | blank_title_3 = મુખ્ય ખેતપેદાશો | blank_value_3 = [[કપાસ]], [[તુવર]], [[શાકભાજી]], [[શેરડી]], [[કેળાં]], [[ડાંગર]] | blank_title_4 = | blank_value_4 = }}'''બોરીદરા (દુમલા)''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત| ગુજરાત રાજ્ય]]ના મધ્યદક્ષિણ ભાગમાં આવેલા [[ભરૂચ જિલ્લો|ભરૂચ જિલ્લા]]માં આવેલા કુલ ૯ (નવ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[ઝઘડીયા તાલુકો|ઝઘડીયા તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. બોરીદરા ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[કપાસ]], [[ડાંગર]] તેમ જ [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત કેટલાક લોકો પિયતની સગવડ મેળવી [[શેરડી]], [[કેળાં]], [[ડાંગર]] વગેરેની ખેતી પણ કરે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ઝઘડીયા તાલુકો]] rc756q36hhfkg638kveahgolycu1xp2 0 18461 886946 749437 2025-06-25T06:16:58Z 2409:4080:8311:CCDD:4CDD:67FF:FE71:6A38 886946 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian jurisdiction | type = ગામ | native_name = સૈયદપુરા | state_name = ગુજરાત | district = આણંદ | taluk_names = ઉમરેઠ | latd = 22.7 | longd= 73.1167 | area_total = | altitude = | population_total = | population_as_of = | population_density = | leader_title_1 = | leader_name_1 = | leader_title_2 = | leader_name_2 = | footnotes = | blank_title_1 = સગવડો | blank_value_1 = [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]], દૂધની ડેરી | blank_title_2 = મુખ્ય વ્યવસાય | blank_value_2 = [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]], [[પશુપાલન]] | blank_title_3 = મુખ્ય ખેત-ઉત્પાદનો | blank_value_3 = [[ડાંગર]], [[બાજરી]], [[તમાકુ]], [[બટાટા]],<br /> [[શક્કરીયાં]] તેમજ [[શાકભાજી]] | blank_title_4 = | blank_value_4 = }} '''સૈયદપુરા (તા. ઉમરેઠ)''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત| ગુજરાત રાજ્ય]]ના ચરોતર પ્રદેશમાં આવેલા [[આણંદ જિલ્લો|આણંદ જિલ્લા]]માં આવેલા [[ઉમરેઠ તાલુકો| ઉમરેઠ તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. સૈયદપુરા ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[ડાંગર]], [[બાજરી]], [[તમાકુ]], [[બટાટા]], [[શક્કરીયાં|તુવેર]], [[કેળાં]] તેમ જ અન્ય [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે.સૈયદપુરા ગામનું પ્રાચીન નામ " ફુલનગર " છે અને કહેવાય છે કે આ ગામમાં મા ફોઈબા નો વાસ છે અહીં ના લોકો તેમજ આજુબાજુના ગામોમાં તે પુંજાય છે અને દશેરાના દિવસે અહીંયા ભવ્ય મેળો પણ ભરાય છે.આ ગામની વાત કરી એ તો પ્રકૃતિના ખોળે રમતું ગામ છે . આ ગામમાંથી પસાર થતી મોટી કેનાલ જે અહીં ના ખેડૂતો માટે જીવાદોરી નું કામ કરે છે. {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} {{ઉમરેઠ તાલુકામાં આવેલાં ગામો}} [[શ્રેણી:ઉમરેઠ તાલુકો]] [[શ્રેણી:ચરોતર]] oujc0ftmebigjoewj9xaqsr17itr8fk 886950 886946 2025-06-25T06:30:29Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/2409:4080:8311:CCDD:4CDD:67FF:FE71:6A38|2409:4080:8311:CCDD:4CDD:67FF:FE71:6A38]] ([[User talk:2409:4080:8311:CCDD:4CDD:67FF:FE71:6A38|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikBot|KartikBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 749437 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian jurisdiction | type = ગામ | native_name = સૈયદપુરા | state_name = ગુજરાત | district = આણંદ | taluk_names = ઉમરેઠ | latd = 22.7 | longd= 73.1167 | area_total = | altitude = | population_total = | population_as_of = | population_density = | leader_title_1 = | leader_name_1 = | leader_title_2 = | leader_name_2 = | footnotes = | blank_title_1 = સગવડો | blank_value_1 = [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]], દૂધની ડેરી | blank_title_2 = મુખ્ય વ્યવસાય | blank_value_2 = [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]], [[પશુપાલન]] | blank_title_3 = મુખ્ય ખેત-ઉત્પાદનો | blank_value_3 = [[ડાંગર]], [[બાજરી]], [[તમાકુ]], [[બટાટા]],<br /> [[શક્કરીયાં]] તેમજ [[શાકભાજી]] | blank_title_4 = | blank_value_4 = }} '''સૈયદપુરા (તા. ઉમરેઠ)''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત| ગુજરાત રાજ્ય]]ના ચરોતર પ્રદેશમાં આવેલા [[આણંદ જિલ્લો|આણંદ જિલ્લા]]માં આવેલા [[ઉમરેઠ તાલુકો| ઉમરેઠ તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. સૈયદપુરા ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[ડાંગર]], [[બાજરી]], [[તમાકુ]], [[બટાટા]], [[શક્કરીયાં]], [[કેળાં]] તેમ જ અન્ય [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} {{ઉમરેઠ તાલુકામાં આવેલાં ગામો}} [[શ્રેણી:ઉમરેઠ તાલુકો]] [[શ્રેણી:ચરોતર]] jmy43v410w4yvhzxsjlofe0q49sz9kt 0 24363 886959 868125 2025-06-25T09:37:16Z 2409:4080:8298:6F8D:0:0:2295:C8B0 આવક ની મર્યાદા આ લોકો ના વર્ગ ની સૌથી પહેલી મુશ્કેલી છે.માસિક આવક માંથી કુટુંબ ની પ્રાથમિક જરૂરિયાતો જ પૂરી થવાથી તેઓ તેમના મોજ શોખ માટે નાણાં ખર્ચી શકતા નથી. 886959 wikitext text/x-wiki સમાજનું વર્ગીકરણ એ સમાજશાસ્ત્રનો વિષય છે. આ વર્ગીકરણ અધિકાંશે આર્થિક અને શૈક્ષેણિક પૃષ્ઠભૂમિના આધાર પર થતું હોય છે. સમાજને ઉચ્ચ વર્ગ, [[મધ્યમ વર્ગ]] અને નિમ્ન વર્ગ એમ ત્રણ વર્ગોમાં વહેંચવામાં આવેલ છે. દેશ અને સમયકાળનો આધાર લઇને આ વર્ગોનાં લક્ષણ અલગ અલગ હોય શકે છે. સત્યજિત રાયે જે રીતના મધ્યમ વર્ગની પ્રસ્તુતિ પોતાની ફ઼િલ્મોમાં કરી છે, તે વર્ગ આર્થિક દૃષ્ટિથી સંપન્ન નથી પરંતુ કમજોર નથી. આ વર્ગ શિક્ષિત પણ છે અને વિકાસોન્મુખ થવા માંગે છે. જો કે આ વર્ગ પોતાની પરંપરાઓ અને રૂઢિઓથી એને પોતાને મુક્ત નથી કરી શક્યો. આવક ની મર્યાદા આ લોકો ની સૌથી મોટી મુશ્કેલી છે. માસિક આવક માંથી કુટુંબ ની આર્થિક જરૂરિયાત જ પૂરી થતી હોવાથી તેઓ તેમના મોજ શોખ માટે નાણાં ખર્ચી શકતા નથી. {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી: સાહિત્ય]] [[શ્રેણી:સમાજશાસ્ત્ર]] ekc49mzwwifojm99bx3wsiq7yt3i7t2 886960 886959 2025-06-25T09:46:27Z 2409:4080:8298:6F8D:0:0:2295:C8B0 આ માટે સરકારે પણ ખાસ પગલાં લેવા જોઈએ. This essay was writing by pruiya😇 886960 wikitext text/x-wiki સમાજનું વર્ગીકરણ એ સમાજશાસ્ત્રનો વિષય છે. આ વર્ગીકરણ અધિકાંશે આર્થિક અને શૈક્ષેણિક પૃષ્ઠભૂમિના આધાર પર થતું હોય છે. સમાજને ઉચ્ચ વર્ગ, [[મધ્યમ વર્ગ]] અને નિમ્ન વર્ગ એમ ત્રણ વર્ગોમાં વહેંચવામાં આવેલ છે. દેશ અને સમયકાળનો આધાર લઇને આ વર્ગોનાં લક્ષણ અલગ અલગ હોય શકે છે. સત્યજિત રાયે જે રીતના મધ્યમ વર્ગની પ્રસ્તુતિ પોતાની ફ઼િલ્મોમાં કરી છે, તે વર્ગ આર્થિક દૃષ્ટિથી સંપન્ન નથી પરંતુ કમજોર નથી. આ વર્ગ શિક્ષિત પણ છે અને વિકાસોન્મુખ થવા માંગે છે. જો કે આ વર્ગ પોતાની પરંપરાઓ અને રૂઢિઓથી એને પોતાને મુક્ત નથી કરી શક્યો. આવક ની મર્યાદા આ લોકો ની સૌથી મોટી મુશ્કેલી છે. માસિક આવક માંથી કુટુંબ ની આર્થિક જરૂરિયાત જ પૂરી થતી હોવાથી તેઓ તેમના મોજ શોખ માટે નાણાં ખર્ચી શકતા નથી. આ માટે સરકારે પણ ખાસ પગલાં લેવા જોઈએ. {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી: સાહિત્ય]] [[શ્રેણી:સમાજશાસ્ત્ર]] acbbj95zhkvtyz1lm3znsoucjmap5ta 886961 886960 2025-06-25T10:05:08Z Dsvyas 561 [[Special:Contributions/2409:4080:8298:6F8D:0:0:2295:C8B0|2409:4080:8298:6F8D:0:0:2295:C8B0]] ([[User talk:2409:4080:8298:6F8D:0:0:2295:C8B0|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:Dsvyas|Dsvyas]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 300317 wikitext text/x-wiki સમાજનું વર્ગીકરણ એ સમાજશાસ્ત્રનો વિષય છે. આ વર્ગીકરણ અધિકાંશે આર્થિક અને શૈક્ષેણિક પૃષ્ઠભૂમિના આધાર પર થતું હોય છે. સમાજને ઉચ્ચ વર્ગ, [[મધ્યમ વર્ગ]] અને નિમ્ન વર્ગ એમ ત્રણ વર્ગોમાં વહેંચવામાં આવેલ છે. દેશ અને સમયકાળનો આધાર લઇને આ વર્ગોનાં લક્ષણ અલગ અલગ હોય શકે છે. સત્યજિત રાયે જે રીતના મધ્યમ વર્ગની પ્રસ્તુતિ પોતાની ફ઼િલ્મોમાં કરી છે, તે વર્ગ આર્થિક દૃષ્ટિથી સંપન્ન નથી પરંતુ કમજોર નથી. આ વર્ગ શિક્ષિત પણ છે અને વિકાસોન્મુખ થવા માંગે છે. જો કે આ વર્ગ પોતાની પરંપરાઓ અને રૂઢિઓથી એને પોતાને મુક્ત નથી કરી શક્યો. {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી: સાહિત્ય]] [[શ્રેણી:સમાજશાસ્ત્ર]] enwoqv8k9fk1va76xpcnzp2j830dat7 0 24766 886952 787133 2025-06-25T06:49:46Z 2409:40C1:100B:7706:8000:0:0:0 મંદિર વિશે 886952 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian jurisdiction | type = ગામ | native_name = કડા | state_name = ગુજરાત | district = મહેસાણા | taluk_names = વિસનગર | latd = 23.7 | longd = 72.55 | area_total = | altitude = | population_total = | population_as_of = | population_density = | leader_title_1 = | leader_name_1 = | leader_title_2 = | leader_name_2 = | footnotes = | blank_title_1 = સગવડો | blank_value_1 = [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]], દૂધની ડેરી | blank_title_2 = મુખ્ય વ્યવસાય | blank_value_2 = [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]], [[પશુપાલન]] | blank_title_3 = મુખ્ય ખેતપેદાશો | blank_value_3 = [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[વરિયાળી]], [[બાજરી]], [[કપાસ]], [[દિવેલી]], [[શાકભાજી]] | blank_title_4 = | blank_value_4 = }}'''કડા (તા. વિસનગર)''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્યના]] ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[મહેસાણા જિલ્લો|મહેસાણા જિલ્લામાં]] આવેલા કુલ ૧૦ (દસ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[વિસનગર તાલુકો|વિસનગર તાલુકામાં]] આવેલું એક ગામ છે. કડા ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[વરિયાળી]], [[બાજરી]], [[કપાસ]], [[દિવેલી]] તેમ જ [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. ગામમાં સિદ્ધેશ્વરી માતાનું મંદિર આવેલું છે. જે પ્રાચીન મંદિર છે તથા આ મંદીરે દર રવિવારે અને પૂનમ ના દિવસે શ્રદ્ધાળુઓ ની ભારે ભીડ હોય છે તથા અહીં ભાદરવી પૂનમ ના દિવસે મોટો મેળો ભરાય છે. {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} [[શ્રેણી:વિસનગર તાલુકો]] lmext6ws16c5a6rsrk23ve0918cp9zm 886955 886952 2025-06-25T08:47:23Z Dsvyas 561 અ.રે. સુધાર્યા, સ્થિતિ=યોગ્ય 886955 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian jurisdiction | type = ગામ | native_name = કડા | state_name = ગુજરાત | district = મહેસાણા | taluk_names = વિસનગર | latd = 23.6343894 | longd = 72.5651009 | area_total = | altitude = | population_total = | population_as_of = | population_density = | leader_title_1 = | leader_name_1 = | leader_title_2 = | leader_name_2 = | footnotes = | blank_title_1 = સગવડો | blank_value_1 = [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]], દૂધની ડેરી | blank_title_2 = મુખ્ય વ્યવસાય | blank_value_2 = [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]], [[પશુપાલન]] | blank_title_3 = મુખ્ય ખેતપેદાશો | blank_value_3 = [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[વરિયાળી]], [[બાજરી]], [[કપાસ]], [[દિવેલી]], [[શાકભાજી]] | blank_title_4 = | blank_value_4 = | સ્થિતિ = યોગ્ય }} '''કડા''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્યના]] ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[મહેસાણા જિલ્લો|મહેસાણા જિલ્લામાં]] આવેલા કુલ ૧૦ (દસ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[વિસનગર તાલુકો|વિસનગર તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. કડા ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[વરિયાળી]], [[બાજરી]], [[કપાસ]], [[દિવેલી]] તેમ જ [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], શેઠ એમ.જે. સર્વોદય હાઇસ્કુલ, [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો ઉપલબ્ધ છે. ગામમાં મહાદેવ, ગણપતિ, બોડિયા હનુમાન, સધિમાતા, ચામુંડા માતા, સિદ્ધેશ્વરી માતા, રવેચી માતા, ઉમિયા માતા, વગેરેનાં મંદિરો આવેલાં છે. સિદ્ધેશ્વરી માતાના મંદિરે દર [[ભાદરવા સુદ ૧૫|ભાદરવી પૂનમ]]ના દિવસે મોટો મેળો ભરાય છે. {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} [[શ્રેણી:વિસનગર તાલુકો]] 817ze677gcddn2wa42cb3n5o8ylj74b 0 27673 886871 807344 2025-06-25T00:24:22Z InternetArchiveBot 63183 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 886871 wikitext text/x-wiki [[ચિત્ર:Si maqian.jpg|200px|thumb|right| સિમા કીઆન]] '''[[:en:Sima Qian|સિમા કીઆન]]''' (ઇ.સ.પૂ ૧૪૫-૮૬) [[ચીન]]ના એક [[હાન રાજવંશ]]ના ઇતિહાસકાર તથા અગ્રગણ્ય સાહિત્યકાર હતા, ચીન અને દુનિયાભરમાં તેઓ [[સિમા કીઆન]]ના નામથી 'ચીનના ઇતિહાસ'ના પિતા તરીકે આદરપૂર્વક ઓળખાય છે. == બાહ્ય કડીઓ == {{Commons|category:Sima Qian}} * [http://www.members.tripod.com/~journeyeast/sima_qian.html ઇતિહાસકાર] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120224204133/http://www.members.tripod.com/~journeyeast/sima_qian.html |date=2012-02-24 }} * [http://english.ccnt.com.cn/?catog=literature&file=040201&ads=service_001 સાહિત્યકાર] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041014190649/http://english.ccnt.com.cn/?catog=literature&file=040201&ads=service_001 |date=2004-10-14 }} [[શ્રેણી:ઇતિહાસકાર]] [[શ્રેણી:સાહિત્યકાર]] [[શ્રેણી:ચીન]] [[શ્રેણી:વ્યક્તિત્વ]] fjcboe3z7jkcqbvl9e8t9bo3tltwotd 0 29498 886794 886761 2025-06-24T14:58:24Z KartikMistry 10383 ઇન્ફોબોક્સ અપડેટ. 886794 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ચોબારી |settlement_type = ગામ |image_skyline = |imagesize = |image_alt = |image_caption = |image_map = |map_alt = |map_caption = |pushpin_map = India Gujarat#India3 |pushpin_map_alt = |pushpin_map_caption = |pushpin_label_position = |coordinates = {{coord|22.423611|71.195|type:village|display=inline}} |coor_pinpoint = |coordinates_footnotes = |subdivision_type = દેશ |subdivision_name = ભારત |subdivision_type1 = [[ભારતનાં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો|રાજ્ય]] |subdivision_name1 = [[ગુજરાત]] |subdivision_type2 = [[ગુજરાતના જિલ્લાઓ|જિલ્લો]] |subdivision_name2 = [[સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો|સુરેન્દ્રનગર]] |established_title = તાલુકો |established_date = [[ચોટીલા તાલુકો|ચોટીલા]] |seat_type = |seat = |government_footnotes = |government_type = |governing_body = |leader_party = |leader_title = |leader_name = |leader_title1 = |leader_name1 = |leader_title2 = |leader_name2 = |leader_title3 = |leader_name3 = |leader_title4 = |leader_name4 = |unit_pref = Metric |area_footnotes = |area_urban_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_rural_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_metro_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_note = |area_water_percent = |area_rank = |area_blank1_title = |area_blank2_title = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_water_km2 = |area_urban_km2 = |area_rural_km2 = |area_metro_km2 = |area_blank1_km2 = |area_blank2_km2 = |length_km = |width_km = |dimensions_footnotes = |elevation_footnotes = |elevation_m = |population_as_of = ૨૦૧૧ |population_total = ૨૨૫૪ |population_density_km2 = auto |population_footnotes = |population_blank1_title = લિંગ પ્રમાણ |population_blank1 = |population_blank2_title = સાક્ષરતા |population_blank2 = |population_demonym = |timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1 = +૫:૩૦ |postal_code_type = પિનકોડ |postal_code = |area_code_type = ટેલિફોન કોડ |area_code = |area_codes = <!-- for multiple area codes --> |iso_code = |website = <!-- {{URL|example.com}} --> }} '''ચોબારી (તા. ચોટીલા)''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]ના [[સૌરાષ્ટ્ર]] વિસ્તારમાં આવેલા [[સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો|સુરેન્દ્રનગર જિલ્લા]]માં આવેલા કુલ ૧૦ (દસ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[ચોટીલા તાલુકો|ચોટીલા તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. ચોબારી ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[વરિયાળી]], [[બાજરી]], [[કપાસ]], [[દિવેલી]], [[રજકો]] તેમ જ અન્ય [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. == ઇતિહાસ == ચોબારી એ પૂર્વ કાઠિવાડ એજન્સીના ઝાલાવાડ પ્રાંતનો સ્વતંત્ર તાલુકો હતો. તે [[ભીમોરા (તા. ચોટીલા)|ભીમોરા]]<ના ખાચર (અટકના) કાઠીઓના શાસન હેઠળ હતું. ગાદીના વારસ વગર શાસક મૃત્યુ પામતા તે ભીમોરા હેઠળ આવ્યું હતું અને ચોટીલા થાણામાં આવતું હતું. ચોબારીના છેલ્લા ગરાસિયાઓ ઓઘડ અને જુઠા ખાચર હતા.<ref name="bg">{{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar (Public Domain text)|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=૧૮૮૪|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=૪૦૫}}</ref> == વસ્તી == ઇ.સ. ૧૯૦૧માં ગામની વસ્તી ૨૮૬ હતી અને આવક ૪૫૫૬ રૂપિયા હતી (૧૯૦૩-૪, લગભગ બધી જ આવક મહેસુલમાંથી) જેમાંથી બ્રિટિશરો અને સુખડી રાજ્યને ૧૯૯ રૂપિયાનો કર ચૂકવાતો હતો. ૧૮૭૨ અને ૧૮૮૧માં વસ્તી અનુક્રમે ૨૯૬ અને ૨૬૦ વ્યક્તિઓની હતી.<ref name="bg"/> == જોવાલાયક સ્થળો == {{મુખ્ય|ચૌમુખી વાવ, ચોબારી}} આ ગામમાં લોકમુખે ઓળખાતી ''પંચમુખી વાવ'' આવેલી છે. જો કે આ વાવ જોતાં એને ચાર મુખ જ છે. એટલે કે એમાં નીચે ઉતરવા માટે ચાર રસ્તા (ચોબારી) જ છે. <ref>[http://www.sycd.gujarat.gov.in/showpage.aspx?contentid=4856&lang=Gujarati સુરેન્દ્રનગર જીલ્લાના સ્મારકો]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>અહીં [[ભાદરવા વદ ૬]]ના રોજ મેળો ભરાય છે.<ref>[http://bollywood.divyabhaskar.co.in/news/SAU-1563312-2441558.html સફાઈ અને મરામત ઝંખતી ચોબારીની પંચમુખી વાવ]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> અહીં તળાવના કાંઠે એક મંદિર તેમજ અન્ય એક વાવ પણ આવેલી છે.<ref name="bg"/> આ વાવ (S-GJ-203) અને તળાવ (S-GJ-204) રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારકો છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} * [http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V15_174.gif Imperial Gazetteer on DSAL - Kathiawar] [[File:PD-icon.svg|10px]] આ લેખ હવે પબ્લિક ડોમેનમાં રહેલા પ્રકાશન {{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=૧૮૮૪|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=૪૦૪—૪૦૫}} માંથી લખાણ ધરાવે છે. {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ચોટીલા તાલુકો]] sytzmxc1qe2owh4ak9suacq7fh6c4z2 0 37032 886869 886713 2025-06-24T21:03:45Z 76.53.254.138 886869 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = સણોસરા |settlement_type = ગામ |image_skyline = |imagesize = |image_alt = |image_caption = |image_map = |map_alt = |map_caption = |pushpin_map = India Gujarat#India |pushpin_map_alt = |pushpin_map_caption = |pushpin_label_position = |coordinates = {{coord|21.731358|71.761737|type:village|display=inline}} |coor_pinpoint = |coordinates_footnotes = |subdivision_type = દેશ |subdivision_name = ભારત |subdivision_type1 = [[ભારતનાં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો|રાજ્ય]] |subdivision_name1 = [[ગુજરાત]] |subdivision_type2 = [[ગુજરાતના જિલ્લાઓ|જિલ્લો]] |subdivision_name2 = [[ભાવનગર જિલ્લો|ભાવનગર]] |established_title = તાલુકો |established_date = [[સિહોર તાલુકો|સિહોર]] |seat_type = |seat = |government_footnotes = |government_type = |governing_body = |leader_party = |leader_title = |leader_name = |leader_title1 = |leader_name1 = |leader_title2 = |leader_name2 = |leader_title3 = |leader_name3 = |leader_title4 = |leader_name4 = |unit_pref = Metric |area_footnotes = |area_urban_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_rural_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_metro_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_note = |area_water_percent = |area_rank = |area_blank1_title = |area_blank2_title = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_water_km2 = |area_urban_km2 = |area_rural_km2 = |area_metro_km2 = |area_blank1_km2 = |area_blank2_km2 = |length_km = |width_km = |dimensions_footnotes = |elevation_footnotes = |elevation_m = |population_as_of = ૨૦૧૧ |population_total = |population_density_km2 = auto |population_footnotes = |population_blank1_title = લિંગ પ્રમાણ |population_blank1 = |population_blank2_title = સાક્ષરતા |population_blank2 = |population_demonym = |timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1 = +૫:૩૦ |postal_code_type = પિનકોડ |postal_code = |area_code_type = ટેલિફોન કોડ |area_code = |area_codes = <!-- for multiple area codes --> |iso_code = |website = <!-- {{URL|example.com}} --> }} '''સણોસરા''' ભારત દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા ગુજરાત રાજ્યના સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આવેલા [[ભાવનગર જિલ્લો|ભાવનગર જિલ્લા]]માં આવેલા કુલ ૧૧ (અગીયાર) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[સિહોર તાલુકો|સિહોર તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. સણોસરા ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય ખેતી, ખેતમજૂરી તેમ જ પશુપાલન છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે ઘઉં, જીરુ, વરિયાળી, બાજરી, કપાસ, દિવેલા, રજકો તેમ જ અન્ય શાકભાજીના પાકની ખેતી કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં પ્રાથમિક શાળા, પંચાયતઘર, આંગણવાડી તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. અહીંયા આવેલ [[લોક ભારતી ગ્રામ વિદ્યાપીઠ, સણોસરા|લોક ભારતી ગ્રામ વિદ્યાપીઠ]] પ્રખ્યાત છે. {{સિહોર તાલુકાનાં ગામો}} {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} iz99gqymysa54wa2udy2mpmmqpizzyl 886874 886869 2025-06-25T03:19:27Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 886713 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = સણોસરા |settlement_type = ગામ |image_skyline = |imagesize = |image_alt = |image_caption = |image_map = |map_alt = |map_caption = |pushpin_map = India Gujarat#India3 |pushpin_map_alt = |pushpin_map_caption = |pushpin_label_position = |coordinates = {{coord|21.731358|71.761737|type:village|display=inline}} |coor_pinpoint = |coordinates_footnotes = |subdivision_type = દેશ |subdivision_name = ભારત |subdivision_type1 = [[ભારતનાં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો|રાજ્ય]] |subdivision_name1 = [[ગુજરાત]] |subdivision_type2 = [[ગુજરાતના જિલ્લાઓ|જિલ્લો]] |subdivision_name2 = [[ભાવનગર જિલ્લો|ભાવનગર]] |established_title = તાલુકો |established_date = [[સિહોર તાલુકો|સિહોર]] |seat_type = |seat = |government_footnotes = |government_type = |governing_body = |leader_party = |leader_title = |leader_name = |leader_title1 = |leader_name1 = |leader_title2 = |leader_name2 = |leader_title3 = |leader_name3 = |leader_title4 = |leader_name4 = |unit_pref = Metric |area_footnotes = |area_urban_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_rural_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_metro_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_note = |area_water_percent = |area_rank = |area_blank1_title = |area_blank2_title = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_water_km2 = |area_urban_km2 = |area_rural_km2 = |area_metro_km2 = |area_blank1_km2 = |area_blank2_km2 = |length_km = |width_km = |dimensions_footnotes = |elevation_footnotes = |elevation_m = |population_as_of = ૨૦૧૧ |population_total = |population_density_km2 = auto |population_footnotes = |population_blank1_title = લિંગ પ્રમાણ |population_blank1 = |population_blank2_title = સાક્ષરતા |population_blank2 = |population_demonym = |timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1 = +૫:૩૦ |postal_code_type = પિનકોડ |postal_code = |area_code_type = ટેલિફોન કોડ |area_code = |area_codes = <!-- for multiple area codes --> |iso_code = |website = <!-- {{URL|example.com}} --> }} '''સણોસરા''' ભારત દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા ગુજરાત રાજ્યના સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આવેલા [[ભાવનગર જિલ્લો|ભાવનગર જિલ્લા]]માં આવેલા કુલ ૧૧ (અગીયાર) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[સિહોર તાલુકો|સિહોર તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. સણોસરા ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય ખેતી, ખેતમજૂરી તેમ જ પશુપાલન છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે ઘઉં, જીરુ, વરિયાળી, બાજરી, કપાસ, દિવેલા, રજકો તેમ જ અન્ય શાકભાજીના પાકની ખેતી કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં પ્રાથમિક શાળા, પંચાયતઘર, આંગણવાડી તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. અહીંયા આવેલ [[લોક ભારતી ગ્રામ વિદ્યાપીઠ, સણોસરા|લોક ભારતી ગ્રામ વિદ્યાપીઠ]] પ્રખ્યાત છે. {{સિહોર તાલુકાનાં ગામો}} {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} cbhkf7xow4u28s4ok8mx0henf9yx35y 0 44198 886868 863609 2025-06-24T21:03:23Z 76.53.254.138 886868 wikitext text/x-wiki {{Infobox museum | name = સરદાર પટેલ સ્મારક ભવન | native_name = મોતી શાહી મહેલ | native_name_lang = | logo = | image = Sardar_patel_museum.JPG | imagesize = 200 | caption = સરદાર પટેલ સ્મારક ભવન | alt = સરદાર પટેલ સ્મારક ભવન | map_type = India Ahmedabad#India Gujarat#India | map_caption = | map_alt = | map_size = | coordinates = {{coord|23.061|72.591|type:landmark_region:IN|display=title}} | former_name = | established = {{Start date|df=yes|1980|3|7}} | dissolved = | location = [[શાહીબાગ]], [[અમદાવાદ]], [[ગુજરાત]] | type = સ્મારક, વારસા કેન્દ્ર | collection = | visitors = | director = | president = | curator = શાહજહાં | owner = સરદાર વલ્લભભાઇ પટેલ મેમોરિયલ સોસાયટી | publictransit = | car_park = | network = | website = }} '''સરદાર પટેલ સ્મારક ભવન''' એક સંગ્રહાલય અને પ્રદર્શન કેન્દ્ર છે જે ભારતીય સ્વતંત્રતા કાર્યકર અને રાજકીય નેતા [[વલ્લભભાઈ પટેલ|સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ]] માટે સમર્પિત છે. તે મોતી શાહી મહેલ, શાહીબાગ, [[અમદાવાદ]], [[ગુજરાત]] માં સ્થિત થયેલ છે.આ મોતી શાહી મહેલ સરદાર ઓપન ગાર્ડન દ્વારા ઘેરાયેલ છે. સરદાર ઓપન એર થીયેટરમાં પ્રસંગે બગીચામાં ડોક્યુમેન્ટરી ફિલ્મો બતાવવામાં આવે છે. ત્યાં મહેલની સામે સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની એક પ્રતિમા છે. ==ઇતિહાસ== 'મોતી શાહી મહેલ' અમદાવાદ શહેરમાં મુઘલ સમ્રાટ [[શાહજહાં]] દ્વારા ૧૬૧૮ અને ૧૬૨૨ ની વચ્ચે બાંધવામાં આવ્યો હતો.તે સમયે તેઓ ગુજરાતના ગવર્નર હતા જે મુઘલ સામ્રાજ્યનો એક ભાગ હતો. જ્યારે અમદાવાદની એક છાવણી તરીકે ઓગણીસમી સદીના મધ્યમાં સ્થાપના થઇ હતી ત્યારે આ મહેલને પાછળથી બ્રિટીશ રાજના નિયંત્રણ હેઠળ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. મહાન બંગાળી કવિ લેખક અને ફિલસૂફ [[રવિન્દ્રનાથ ટાગોર]] ૧૮૭૮માં મહેલમાં ૬ માસ સુધી અધ્યયન, લેખન, શયન માટે રોકાયા હતા ત્યારે તેઓ સત્તર વર્ષના હતા. આજે પણ ખંડ 'ટાગોર સ્મૃતિ ખંડ' તરીકે જાળવી રાખવામાં આવ્યો છે. ભારતીય સ્વતંત્રતા પછી, ૧૯૬૦ થી ૧૯૭૮ સુધી, આ મહેલ ગુજરાત ગવર્નરનું સત્તાવાર નિવાસસ્થાન એટલે કે '''રાજ ભવન''' હતો. ==પટેલ સ્મારક== <gallery> SardarStatue.jpg|સ્મારક ભવનની બહાર વલ્લભભાઈ પટેલની પ્રતિમા|thumb Patelcoat.jpg|પટેલનો કોટ|thumb Pateleffects2.jpg|વલ્લભભાઇ પટેલની વ્યક્તિગત વસ્તુઓ|thumb </gallery> વલ્લભભાઈ પટેલનો જન્મ ૩૧ ઓક્ટોબર ૧૮૭૫ના રોજ [[નડીઆદ]], ગુજરાતમાં થયો હતો. ૭૫ વર્ષની ઉંમરે તેઓ ૧૫ ડિસેમ્બર ૧૯૫૦ના રોજ [[બોમ્બે]] (અત્યારે [[મુંબઈ]])માં મૃત્યુ પામ્યા હતા. આ મેમોરિયલ સૌથી નીચેના માળ પર સ્થિત થયેલ છે, જે મધ્ય હોલ અને ચાર નિકટની રૂમને આવરી લે છે. કેન્દ્રિય હોલમાં પટેલ, તેના કુટુંબ, મિત્રો અને ભારતીય સ્વતંત્રતા સંઘર્ષ સમયના સાથીદારો દર્શાવતા ચિત્રો છે.તેઓ કાલક્રમિક ક્રમમાં અને તેમના સાથીઓ અને પ્રશંસકો દ્વારા તેમના જીવનના ગાળાઓ, અને અવતરણચિહ્નોની જીવનચરિત્રાત્મક વર્ણનો સાથે છે.એક રૂમ પટેલના ખાસ તબક્કાના કામ માટે સમર્પિત છે. જેમ કે, ૧૯૩૦ માં તેમનો [[મોહનદાસ ગાંધી]] સાથે ભાઈચારો, તેમની યુવાની, શિક્ષણ અને કાનૂની કારકિર્દી અને ભારતમાં રજવાડી રાજ્યોને સંકલિત કરવામાં તેમનું યોગદાન. આ મહેલના મુખ્ય પ્રવેશદ્વારની જમણી બાજુની રૂમમાં ખાદી કુર્તા, જેકેટ અને ધોતી, તેમના બૂટ, ચંપલ તેમની યુવાનીના દિવસ અને યુરોપીય શૈલી કપડાં પ્રદર્શિત થયેલ છે. ==સરદાર સરોવર અને ગાંધી રૂમ== મુખ્ય રૂમ અને ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર પર પેટા-હોલ રૂમ સરદાર સરોવર યોજના (આ યોજના [[સરદાર સરોવર બંધ]]ને આધારિત છે) માટે સમર્પિત છે. આ રૂમ ચિત્રો, ગ્રાફિક્સ, પુસ્તકો, આંકડા અને આ પ્રોજેક્ટ પર અન્ય જાણકારી સમાવે છે. આ જાણ્રકારી યોજનાની શરૂઆત, ટેકનિકલ માહિતીઓ, બાંધકામ અને હાજર કામગીરી ને દર્શાવે છે. સરદાર સરોવર રૂમની સાથે જોડાયેલ રૂમ મોહનદાસ ગાંધીનું જીવન અને કાર્યો દર્શાવે છે. એમાં પોર્ટ્રેઇટ, ચિત્રો, ક્વોટ્સ, નિષ્ફળતા, મૂર્તિયો અને પુસ્તકોનો સમાવેશ થાય છે. ગાંધીજી અને સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની વ્યક્તિગત મિત્રતા અને ભાગીદારી આ સમગ્ર સ્મારકની એક મહત્વપૂર્ણ અને પુનરાવર્તી થીમ છે. ==ટાગોર સ્મારક== આ મહેલમાં પ્રથમ માળ પર જમણી બાજુ જ્યાં રવિન્દ્રનાથ ટાગોર મહેલ ખાતે તેમના સમય દરમિયાન રહ્યા હતા તે રૂમ છે. ત્યાં અનેક પોર્ટ્રેઇટ, ચિત્રો અને પ્રદર્શન પર જાણકારી છે અને મુખ્ય ઓરડામાં ટાગોરની મોટી પ્રતિમા તેમની યાદગીરી અને યોગદાન જીવંત રાખવા માટે ચિત્રો દર્શાવ્યા છે. == આ પણ જુઓ == * [[સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ]] * [[બારડોલી સત્યાગ્રહ]] * [[સરદાર_પટેલ_રાષ્ટ્રીય_મ્યુઝીયમ|સરદાર પટેલ રાષ્ટ્રીય મ્યુઝિયમ, બારડોલી]] * [[સરદાર સરોવર ડેમ]] {{અમદાવાદ શહેર}} [[શ્રેણી:અમદાવાદ શહેરનાં સ્થાપત્યો]] [[શ્રેણી:અમદાવાદનાં જોવાલાયક સ્થળો]] abx8pas8w8l2m2x6b3jshux41fvam7l 886875 886868 2025-06-25T03:19:29Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 863609 wikitext text/x-wiki {{Infobox museum | name = સરદાર પટેલ સ્મારક ભવન | native_name = મોતી શાહી મહેલ | native_name_lang = | logo = | image = Sardar_patel_museum.JPG | imagesize = 200 | caption = સરદાર પટેલ સ્મારક ભવન | alt = સરદાર પટેલ સ્મારક ભવન | map_type = India Ahmedabad#India Gujarat#India3 | map_caption = | map_alt = | map_size = | coordinates = {{coord|23.061|72.591|type:landmark_region:IN|display=title}} | former_name = | established = {{Start date|df=yes|1980|3|7}} | dissolved = | location = [[શાહીબાગ]], [[અમદાવાદ]], [[ગુજરાત]] | type = સ્મારક, વારસા કેન્દ્ર | collection = | visitors = | director = | president = | curator = શાહજહાં | owner = સરદાર વલ્લભભાઇ પટેલ મેમોરિયલ સોસાયટી | publictransit = | car_park = | network = | website = }} '''સરદાર પટેલ સ્મારક ભવન''' એક સંગ્રહાલય અને પ્રદર્શન કેન્દ્ર છે જે ભારતીય સ્વતંત્રતા કાર્યકર અને રાજકીય નેતા [[વલ્લભભાઈ પટેલ|સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ]] માટે સમર્પિત છે. તે મોતી શાહી મહેલ, શાહીબાગ, [[અમદાવાદ]], [[ગુજરાત]] માં સ્થિત થયેલ છે.આ મોતી શાહી મહેલ સરદાર ઓપન ગાર્ડન દ્વારા ઘેરાયેલ છે. સરદાર ઓપન એર થીયેટરમાં પ્રસંગે બગીચામાં ડોક્યુમેન્ટરી ફિલ્મો બતાવવામાં આવે છે. ત્યાં મહેલની સામે સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની એક પ્રતિમા છે. ==ઇતિહાસ== 'મોતી શાહી મહેલ' અમદાવાદ શહેરમાં મુઘલ સમ્રાટ [[શાહજહાં]] દ્વારા ૧૬૧૮ અને ૧૬૨૨ ની વચ્ચે બાંધવામાં આવ્યો હતો.તે સમયે તેઓ ગુજરાતના ગવર્નર હતા જે મુઘલ સામ્રાજ્યનો એક ભાગ હતો. જ્યારે અમદાવાદની એક છાવણી તરીકે ઓગણીસમી સદીના મધ્યમાં સ્થાપના થઇ હતી ત્યારે આ મહેલને પાછળથી બ્રિટીશ રાજના નિયંત્રણ હેઠળ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. મહાન બંગાળી કવિ લેખક અને ફિલસૂફ [[રવિન્દ્રનાથ ટાગોર]] ૧૮૭૮માં મહેલમાં ૬ માસ સુધી અધ્યયન, લેખન, શયન માટે રોકાયા હતા ત્યારે તેઓ સત્તર વર્ષના હતા. આજે પણ ખંડ 'ટાગોર સ્મૃતિ ખંડ' તરીકે જાળવી રાખવામાં આવ્યો છે. ભારતીય સ્વતંત્રતા પછી, ૧૯૬૦ થી ૧૯૭૮ સુધી, આ મહેલ ગુજરાત ગવર્નરનું સત્તાવાર નિવાસસ્થાન એટલે કે '''રાજ ભવન''' હતો. ==પટેલ સ્મારક== <gallery> SardarStatue.jpg|સ્મારક ભવનની બહાર વલ્લભભાઈ પટેલની પ્રતિમા|thumb Patelcoat.jpg|પટેલનો કોટ|thumb Pateleffects2.jpg|વલ્લભભાઇ પટેલની વ્યક્તિગત વસ્તુઓ|thumb </gallery> વલ્લભભાઈ પટેલનો જન્મ ૩૧ ઓક્ટોબર ૧૮૭૫ના રોજ [[નડીઆદ]], ગુજરાતમાં થયો હતો. ૭૫ વર્ષની ઉંમરે તેઓ ૧૫ ડિસેમ્બર ૧૯૫૦ના રોજ [[બોમ્બે]] (અત્યારે [[મુંબઈ]])માં મૃત્યુ પામ્યા હતા. આ મેમોરિયલ સૌથી નીચેના માળ પર સ્થિત થયેલ છે, જે મધ્ય હોલ અને ચાર નિકટની રૂમને આવરી લે છે. કેન્દ્રિય હોલમાં પટેલ, તેના કુટુંબ, મિત્રો અને ભારતીય સ્વતંત્રતા સંઘર્ષ સમયના સાથીદારો દર્શાવતા ચિત્રો છે.તેઓ કાલક્રમિક ક્રમમાં અને તેમના સાથીઓ અને પ્રશંસકો દ્વારા તેમના જીવનના ગાળાઓ, અને અવતરણચિહ્નોની જીવનચરિત્રાત્મક વર્ણનો સાથે છે.એક રૂમ પટેલના ખાસ તબક્કાના કામ માટે સમર્પિત છે. જેમ કે, ૧૯૩૦ માં તેમનો [[મોહનદાસ ગાંધી]] સાથે ભાઈચારો, તેમની યુવાની, શિક્ષણ અને કાનૂની કારકિર્દી અને ભારતમાં રજવાડી રાજ્યોને સંકલિત કરવામાં તેમનું યોગદાન. આ મહેલના મુખ્ય પ્રવેશદ્વારની જમણી બાજુની રૂમમાં ખાદી કુર્તા, જેકેટ અને ધોતી, તેમના બૂટ, ચંપલ તેમની યુવાનીના દિવસ અને યુરોપીય શૈલી કપડાં પ્રદર્શિત થયેલ છે. ==સરદાર સરોવર અને ગાંધી રૂમ== મુખ્ય રૂમ અને ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર પર પેટા-હોલ રૂમ સરદાર સરોવર યોજના (આ યોજના [[સરદાર સરોવર બંધ]]ને આધારિત છે) માટે સમર્પિત છે. આ રૂમ ચિત્રો, ગ્રાફિક્સ, પુસ્તકો, આંકડા અને આ પ્રોજેક્ટ પર અન્ય જાણકારી સમાવે છે. આ જાણ્રકારી યોજનાની શરૂઆત, ટેકનિકલ માહિતીઓ, બાંધકામ અને હાજર કામગીરી ને દર્શાવે છે. સરદાર સરોવર રૂમની સાથે જોડાયેલ રૂમ મોહનદાસ ગાંધીનું જીવન અને કાર્યો દર્શાવે છે. એમાં પોર્ટ્રેઇટ, ચિત્રો, ક્વોટ્સ, નિષ્ફળતા, મૂર્તિયો અને પુસ્તકોનો સમાવેશ થાય છે. ગાંધીજી અને સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની વ્યક્તિગત મિત્રતા અને ભાગીદારી આ સમગ્ર સ્મારકની એક મહત્વપૂર્ણ અને પુનરાવર્તી થીમ છે. ==ટાગોર સ્મારક== આ મહેલમાં પ્રથમ માળ પર જમણી બાજુ જ્યાં રવિન્દ્રનાથ ટાગોર મહેલ ખાતે તેમના સમય દરમિયાન રહ્યા હતા તે રૂમ છે. ત્યાં અનેક પોર્ટ્રેઇટ, ચિત્રો અને પ્રદર્શન પર જાણકારી છે અને મુખ્ય ઓરડામાં ટાગોરની મોટી પ્રતિમા તેમની યાદગીરી અને યોગદાન જીવંત રાખવા માટે ચિત્રો દર્શાવ્યા છે. == આ પણ જુઓ == * [[સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ]] * [[બારડોલી સત્યાગ્રહ]] * [[સરદાર_પટેલ_રાષ્ટ્રીય_મ્યુઝીયમ|સરદાર પટેલ રાષ્ટ્રીય મ્યુઝિયમ, બારડોલી]] * [[સરદાર સરોવર ડેમ]] {{અમદાવાદ શહેર}} [[શ્રેણી:અમદાવાદ શહેરનાં સ્થાપત્યો]] [[શ્રેણી:અમદાવાદનાં જોવાલાયક સ્થળો]] hbev1uug9xj40p6ukwlpdkuy5rsqmej 10 45060 886962 392817 2025-06-25T10:11:00Z CommonsDelinker 264 Replacing Flag_of_Kuwait_(1915-1956).svg with [[File:Flag_of_Kuwait_(1915–1956).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR6|Criterion 6]]). 886962 wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = કુવૈત | flag alias = Flag of Kuwait.svg | flag alias-1915 = Flag of Kuwait (1915–1956).svg | size = {{{size|}}} | name = {{{name|}}} | altlink = {{{altlink|}}} | variant = {{{variant|}}} <noinclude> | var1 = 1915 | redir1 = KWT | redir2 = KUW | redir3 = કુવૈત </noinclude> }}<noinclude> </noinclude> d3aki33yy0jaugyca6ayxabs1zhp6r3 10 45108 886833 403392 2025-06-24T19:43:17Z CommonsDelinker 264 Replacing Flag_of_Turkmenistan_(1992-1997).svg with [[File:Flag_of_Turkmenistan_(1992–1997).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR6|Criterion 6]]). 886833 wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = તુર્કમેનિસ્તાન | flag alias = Flag of Turkmenistan.svg | size = {{{size|}}} | name = {{{name|}}} | altlink = {{{altlink|}}} | variant = {{{variant|}}} | flag alias-1992 = Flag of Turkmenistan (1992–1997).svg | flag alias-1997 = Flag of Turkmenistan (1997-2001).svg <noinclude> | var1 = 1992 | var2 = 1997 | redir1 = TKM | related1 = Turkmen SSR </noinclude> }} mwdkqsq9ud8yzvh2ngb83mjyv316r87 0 52855 886867 847191 2025-06-24T21:03:07Z 76.53.254.138 886867 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કુલધરા | other_name = કુલધાર | settlement_type = ગામ | image_skyline = Kuldhara.JPG | image_caption = કુલધરા ગામનાં ખંડેરો | pushpin_map = India Rajasthan#India | pushpin_map_caption = રાજસ્થાનમાં કુલધરાનું સ્થાન | coordinates = {{coord|26.81|70.80|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = ભારત | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[રાજસ્થાન]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[જેસલમેર જિલ્લો|જેસલમેર]] | unit_pref = Metric | elevation_m = 266 | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ }} '''કુલધરા''' પશ્ચિમ [[રાજસ્થાન]]માં આવેલું એક ઉજ્જડ ગામ છે. આ ગામને ''ઘોસ્ટ ટાઉન'' અથવા ''ભૂતિયા શહેર'' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ૧૮૨૫માં કુલધરાના ૮૩ ગામવાસીઓ અચાનક રીતે ગાયબ થઇ ગયા હતા.<ref>{{Cite web|url=https://lakshmisharath.com/halloween-special-kuldhara-haunted-village-near-jaisalmer/|title=Kuldhara - A haunted village near Jaisalmer|date=2013-10-31|website=Lakshmi Sharath|language=en-US|access-date=2019-05-02}}</ref> ૨૦૧૭ના અભ્યાસ મુજબ કુલધરા અને આજુ-બાજુના ગામો ખાલી થઇ જવાનું કારણ ભૂકંપ મનાયું છે. == ભૂગોળ == આ સ્થળ [[જેસલમેર]]થી આશરે ૧૮ કિમી દૂર દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં આવેલું છે. ગામ ૮૬૧ મી x ૨૬૧ મી ના ચોરસ વિસ્તારમાં ઉત્તર-દક્ષિણ દિશામાં વસેલું હતું. ગામની મધ્યમાં દેવીનું મંદિર આવેલું છે. ગામમાં ત્રણ મુખ્ય આડા રસ્તાઓ અને સંખ્યાબંધ ઊભી નાની ગલીઓ આવેલી હતી.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=312}} ઉત્તર અને દક્ષિણ દિશામાં દિવાલ જોવા મળે છે. ગામની પૂર્વ દિશામાં સૂકાયેલી નાની કાકની નદી આવેલી છે. પશ્ચિમ દિશામાં મકાનોની પાછલા ભાગની દિવાલો આવેલી છે.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=312}} == સ્થાપના == કુલધરાની સ્થાપના પાલીથી જેસલમેર વિસ્તારમાં આવેલા બ્રાહ્મણોએ કરી હતી.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=313}} જેઓ પાલીવાલ કહેવાતા હતા. ''તવારીખ-એ-જેસલમેર,'' લક્ષ્મી ચંદ (૧૮૯૯)ના પુસ્તક મુજબ કુલધરા ગામની સ્થાપના કાંધણ નામના પાલીવાલ બ્રાહ્મણે કરી હતી. તેણે ઉધનસર નામના તળાવનું ખોદકામ કર્યું હતું.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=312}} ગામમાં ત્રણ સમાધિ સ્થળો આવેલા છે, જે સંખ્યાબંધ પાળિયાઓ ધરાવે છે.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=315}} બે પાળિયાઓ પરના લખાણ મુજબ ગામની ૧૩મી સદીના પ્રારંભમાં વસ્યું હતું. આ લખાણો ભટ્ટાક સંવત મુજબ છે, જે ૧૨૩૫ અને ૧૨૩૮માં મૃત્યુ પામેલા બે ગામવાસીઓના પાળિયાઓ પર આવેલું છે.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|pp=313-314}} == છબીઓ == <gallery> ચિત્ર:KuldharaKartWheelPrd.jpg|ગાડાનું પૈડું ચિત્ર:KuldharaInscriptionPrd.jpg|કુલધરાના મંદિરમાં સ્થંભ પરનું લખાણ ચિત્ર:Kuldhara Village.jpg|કુલધરાના ખંડેરો </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == ગ્રંથસૂચિ == * {{cite journal |author=S. Ali Nadeem Rezavi |url=https://archive.org/stream/TheMedievalSiteOfKuldharaInJaisalmer/KuldharaSocEconImplications#page/n0/mode/2up |title=Kuldhara in Jaisalmer State — Social and Economic Implications of the remains of Medieval Settlement |journal=Proceedings of the Indian History Congress, 56th Session |year=1995 |pages=312–338}} {{સ્ટબ}} 2u1pbrwjkupf82rj02g9spq2eu9wm5p 886876 886867 2025-06-25T03:19:32Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikBot|KartikBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847191 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કુલધરા | other_name = કુલધાર | settlement_type = ગામ | image_skyline = Kuldhara.JPG | image_caption = કુલધરા ગામનાં ખંડેરો | pushpin_map = India Rajasthan#India3 | pushpin_map_caption = રાજસ્થાનમાં કુલધરાનું સ્થાન | coordinates = {{coord|26.81|70.80|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = ભારત | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[રાજસ્થાન]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[જેસલમેર જિલ્લો|જેસલમેર]] | unit_pref = Metric | elevation_m = 266 | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ }} '''કુલધરા''' પશ્ચિમ [[રાજસ્થાન]]માં આવેલું એક ઉજ્જડ ગામ છે. આ ગામને ''ઘોસ્ટ ટાઉન'' અથવા ''ભૂતિયા શહેર'' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ૧૮૨૫માં કુલધરાના ૮૩ ગામવાસીઓ અચાનક રીતે ગાયબ થઇ ગયા હતા.<ref>{{Cite web|url=https://lakshmisharath.com/halloween-special-kuldhara-haunted-village-near-jaisalmer/|title=Kuldhara - A haunted village near Jaisalmer|date=2013-10-31|website=Lakshmi Sharath|language=en-US|access-date=2019-05-02}}</ref> ૨૦૧૭ના અભ્યાસ મુજબ કુલધરા અને આજુ-બાજુના ગામો ખાલી થઇ જવાનું કારણ ભૂકંપ મનાયું છે. == ભૂગોળ == આ સ્થળ [[જેસલમેર]]થી આશરે ૧૮ કિમી દૂર દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં આવેલું છે. ગામ ૮૬૧ મી x ૨૬૧ મી ના ચોરસ વિસ્તારમાં ઉત્તર-દક્ષિણ દિશામાં વસેલું હતું. ગામની મધ્યમાં દેવીનું મંદિર આવેલું છે. ગામમાં ત્રણ મુખ્ય આડા રસ્તાઓ અને સંખ્યાબંધ ઊભી નાની ગલીઓ આવેલી હતી.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=312}} ઉત્તર અને દક્ષિણ દિશામાં દિવાલ જોવા મળે છે. ગામની પૂર્વ દિશામાં સૂકાયેલી નાની કાકની નદી આવેલી છે. પશ્ચિમ દિશામાં મકાનોની પાછલા ભાગની દિવાલો આવેલી છે.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=312}} == સ્થાપના == કુલધરાની સ્થાપના પાલીથી જેસલમેર વિસ્તારમાં આવેલા બ્રાહ્મણોએ કરી હતી.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=313}} જેઓ પાલીવાલ કહેવાતા હતા. ''તવારીખ-એ-જેસલમેર,'' લક્ષ્મી ચંદ (૧૮૯૯)ના પુસ્તક મુજબ કુલધરા ગામની સ્થાપના કાંધણ નામના પાલીવાલ બ્રાહ્મણે કરી હતી. તેણે ઉધનસર નામના તળાવનું ખોદકામ કર્યું હતું.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=312}} ગામમાં ત્રણ સમાધિ સ્થળો આવેલા છે, જે સંખ્યાબંધ પાળિયાઓ ધરાવે છે.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|p=315}} બે પાળિયાઓ પરના લખાણ મુજબ ગામની ૧૩મી સદીના પ્રારંભમાં વસ્યું હતું. આ લખાણો ભટ્ટાક સંવત મુજબ છે, જે ૧૨૩૫ અને ૧૨૩૮માં મૃત્યુ પામેલા બે ગામવાસીઓના પાળિયાઓ પર આવેલું છે.{{sfn|S. Ali Nadeem Rezavi|1995|pp=313-314}} == છબીઓ == <gallery> ચિત્ર:KuldharaKartWheelPrd.jpg|ગાડાનું પૈડું ચિત્ર:KuldharaInscriptionPrd.jpg|કુલધરાના મંદિરમાં સ્થંભ પરનું લખાણ ચિત્ર:Kuldhara Village.jpg|કુલધરાના ખંડેરો </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == ગ્રંથસૂચિ == * {{cite journal |author=S. Ali Nadeem Rezavi |url=https://archive.org/stream/TheMedievalSiteOfKuldharaInJaisalmer/KuldharaSocEconImplications#page/n0/mode/2up |title=Kuldhara in Jaisalmer State — Social and Economic Implications of the remains of Medieval Settlement |journal=Proceedings of the Indian History Congress, 56th Session |year=1995 |pages=312–338}} {{સ્ટબ}} itdaw5w1nhrsy5r2w5ucmrvi1ccvmq3 0 53576 886957 885363 2025-06-25T08:52:07Z Dsvyas 561 /* જોવાલાયક સ્થળો */ 886957 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian Jurisdiction |type = નગર |native_name = બાલાગામ |latd = 21.369186 |longd = 70.098159 |locator_position = right |state_name = ગુજરાત |state_name2 = |district = જૂનાગઢ |population_as_of = |population_total = |population_density = |area_magnitude= sq. km |area_total = |area_telephone = |postal_code = |vehicle_code_range = |sex_ratio = |unlocode = |website = |footnotes = |સ્થિતિ=યોગ્ય }} '''બાલાગામ''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[સૌરાષ્ટ્ર]] વિસ્તારમાં આવેલા જિલ્લાઓ પૈકીના એક એવા [[જૂનાગઢ જિલ્લો|જૂનાગઢ જિલ્લા]]નાં [[કેશોદ તાલુકો|કેશોદ તાલુકા]]માં બાંટવા નજીક આવેલું એક નાનું નગર છે.<ref>[http://panchayatgujarat.gov.in/panchayatgujarat/index.do?siteid=6306 Balagam Gram Panchayat portal]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> આ ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[મગફળી]], [[તલ]], [[બાજરી]], [[ચણા]], [[કપાસ]], [[દિવેલી|દિવેલા]], [[રજકો]] તેમ જ અન્ય શાકભાજીના પાકની ખેતી કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે == ઇતિહાસ == મુસ્લિમ શાસન સમયે આ ગામનું નામ ઘેબનપુર હતું અને વસ્તી સંપૂર્ણપણે મુસ્લિમ સમુદાયની હતી. ત્યારબાદ નિર્જન બન્યા પછી ગામને સોરઠીયા આહીર બાલા ભેડાએ ફરી વસાવ્યું અને તે પરથી ગામનું નામ બાલાગામ પડ્યું. જોકે અન્ય મત મુજબ આ ગામ ઉંચાઇ પર વસેલું હોવાથી તેનું નામ બાલાગામ પડ્યું છે. બ્રિટિશ શાસન સમયે આ ગામ સોલંકી રાજપૂતોના શાસનમાં હતું. બાલાગામ જૂનાગઢ હેઠળ આવતો અલગ મહેસુલ ઉપવિભાગ હતો.<ref name="bg">{{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar (Public Domain text)|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=૧૮૮૪|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=૩૭૬}}</ref> == જોવાલાયક સ્થળો == અહીં માર્ગી સાધુઓના દાસ બાવા પંથનું દાસારામ મંદિર તથા જળ સમાધિ સ્થાન આવેલા છે, જેમને આહીર અને સગર લોકો પૂજે છે. દાસ એક વખત ગામમાં નહાવા ગયા અને પછી ફરી દેખાયા નહી. તેમનાં અનુયાયીઓ તેઓ સ્વર્ગમાં ગયા હોવાનું માને છે. તેમની પાઘડી કૂવા પાસે મળી આવી, જેને તેઓ આજે પણ પૂજે છે.<ref name="bg"/> ગામથી એકાદ માઇલ પૂર્વે વાસણદેવીનું મંદિર આવેલું છે જે [[વડનગર]]ના નાગર બ્રાહ્મણ જોશીપુરા સમાજની કુળદેવી ગણાય છે.<ref name="bg"/> == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{PD-notice}} {{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=૧૮૮૪|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=૩૭૬}} [[શ્રેણી:કેશોદ તાલુકો]] pozhwsginj095ydalz6bdbr64nbklvc 886964 886957 2025-06-25T11:37:52Z KartikMistry 10383 ઇન્ફોબોક્સ અપડેટ. 886964 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = બાલાગામ |settlement_type = નગર |image_skyline = |imagesize = |image_alt = |image_caption = |image_map = |map_alt = |map_caption = |pushpin_map = India Gujarat#India3 |pushpin_map_alt = |pushpin_map_caption = |pushpin_label_position = |coordinates = {{coord|21.369186|70.098159|type:town|display=inline}} |coor_pinpoint = |coordinates_footnotes = |subdivision_type = દેશ |subdivision_name = ભારત |subdivision_type1 = [[ભારતનાં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો|રાજ્ય]] |subdivision_name1 = [[ગુજરાત]] |subdivision_type2 = [[ગુજરાતના જિલ્લાઓ|જિલ્લો]] |subdivision_name2 = [[જૂનાગઢ જિલ્લો|જૂનાગઢ]] |established_title = તાલુકો |established_date = [[કેશોદ તાલુકો|કેશોદ]] |seat_type = |seat = |government_footnotes = |government_type = |governing_body = |leader_party = |leader_title = |leader_name = |leader_title1 = |leader_name1 = |leader_title2 = |leader_name2 = |leader_title3 = |leader_name3 = |leader_title4 = |leader_name4 = |unit_pref = Metric |area_footnotes = |area_urban_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_rural_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_metro_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_note = |area_water_percent = |area_rank = |area_blank1_title = |area_blank2_title = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_water_km2 = |area_urban_km2 = |area_rural_km2 = |area_metro_km2 = |area_blank1_km2 = |area_blank2_km2 = |length_km = |width_km = |dimensions_footnotes = |elevation_footnotes = |elevation_m = |population_as_of = ૨૦૧૧ |population_total = |population_density_km2 = auto |population_footnotes = |population_blank1_title = લિંગ પ્રમાણ |population_blank1 = |population_blank2_title = સાક્ષરતા |population_blank2 = |population_demonym = |timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1 = +૫:૩૦ |postal_code_type = પિનકોડ |postal_code = |area_code_type = ટેલિફોન કોડ |area_code = |area_codes = <!-- for multiple area codes --> |iso_code = |website = <!-- {{URL|example.com}} --> }} '''બાલાગામ''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[સૌરાષ્ટ્ર]] વિસ્તારમાં આવેલા જિલ્લાઓ પૈકીના એક એવા [[જૂનાગઢ જિલ્લો|જૂનાગઢ જિલ્લા]]નાં [[કેશોદ તાલુકો|કેશોદ તાલુકા]]માં બાંટવા નજીક આવેલું એક નાનું નગર છે.<ref>[http://panchayatgujarat.gov.in/panchayatgujarat/index.do?siteid=6306 Balagam Gram Panchayat portal]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> આ ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[મગફળી]], [[તલ]], [[બાજરી]], [[ચણા]], [[કપાસ]], [[દિવેલી|દિવેલા]], [[રજકો]] તેમ જ અન્ય શાકભાજીના પાકની ખેતી કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે == ઇતિહાસ == મુસ્લિમ શાસન સમયે આ ગામનું નામ ઘેબનપુર હતું અને વસ્તી સંપૂર્ણપણે મુસ્લિમ સમુદાયની હતી. ત્યારબાદ નિર્જન બન્યા પછી ગામને સોરઠીયા આહીર બાલા ભેડાએ ફરી વસાવ્યું અને તે પરથી ગામનું નામ બાલાગામ પડ્યું. જોકે અન્ય મત મુજબ આ ગામ ઉંચાઇ પર વસેલું હોવાથી તેનું નામ બાલાગામ પડ્યું છે. બ્રિટિશ શાસન સમયે આ ગામ સોલંકી રાજપૂતોના શાસનમાં હતું. બાલાગામ જૂનાગઢ હેઠળ આવતો અલગ મહેસુલ ઉપવિભાગ હતો.<ref name="bg">{{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar (Public Domain text)|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=૧૮૮૪|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=૩૭૬}}</ref> == જોવાલાયક સ્થળો == અહીં માર્ગી સાધુઓના દાસ બાવા પંથનું દાસારામ મંદિર તથા જળ સમાધિ સ્થાન આવેલા છે, જેમને આહીર અને સગર લોકો પૂજે છે. દાસ એક વખત ગામમાં નહાવા ગયા અને પછી ફરી દેખાયા નહી. તેમનાં અનુયાયીઓ તેઓ સ્વર્ગમાં ગયા હોવાનું માને છે. તેમની પાઘડી કૂવા પાસે મળી આવી, જેને તેઓ આજે પણ પૂજે છે.<ref name="bg"/> ગામથી એકાદ માઇલ પૂર્વે વાસણદેવીનું મંદિર આવેલું છે જે [[વડનગર]]ના નાગર બ્રાહ્મણ જોશીપુરા સમાજની કુળદેવી ગણાય છે.<ref name="bg"/> == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{PD-notice}} {{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=૧૮૮૪|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=૩૭૬}} [[શ્રેણી:કેશોદ તાલુકો]] c66x77d60i67nrkvahofqircf2148or 0 57427 886866 851436 2025-06-24T21:02:53Z 76.53.254.138 886866 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = હેમિસ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન | native_name = Hemis NP | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન | image_skyline = StokKangripiccrop.jpg | image_alt = | image_caption = સ્ટોક કાંગરી શિખર, હેમિસ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન | pushpin_map = India Ladakh#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = લદાખ, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|33|59|00|N|77|26|00|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ]] | subdivision_name1 = [[લદ્દાખ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[લેહ જિલ્લો|લેહ]] | established_title = સ્થાપના | established_date = ૧૯૮૧ | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 4400 | elevation_footnotes = | elevation_m = 3000 - 6000 | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[ઉર્દૂ ભાષા|ઉર્દૂ]], [[લડાખી ભાષા|લડાખી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- પિનકોડ --> | postal_code = | registration_plate = | blank1_name_sec1 = નજીકનું શહેર | blank1_info_sec1 = [[લેહ]] | blank2_name_sec1 = IUCN category | blank2_info_sec1 = II | blank3_name_sec1 = Visitation | blank3_info_sec1 = | blank4_name_sec1 = વહીવટ | blank4_info_sec1 = [[ભારત સરકાર]], [[જમ્મુ અને કાશ્મીર]], લડાખ ઓટોનોમોસ હિલ ડેવલપમેન્ટ કાઉન્સીલ | blank1_name_sec2 = [[વરસાદ]] | blank1_info_sec2 = {{convert|160.5|mm|in}} | blank2_name_sec2 = સરેરાશ ઊનાળુ તાપમાન | blank2_info_sec2 = {{convert|15|°C|°F}} | blank3_name_sec2 = સરેરાશ શિયાળુ તાપમાન | blank3_info_sec2 = {{convert|-30|°C|°F}} | website = | footnotes = }} '''હેમિસ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન''' (હેમિસ હાઈ અલ્ટિટ્યૂડ નેશનલ પાર્ક) એ [[ભારત]] દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[લડાખ]]<nowiki/>માં ઘણી ઊંચાઈવાળા વિસ્તારમાં (હિમાલયની પર્વતમાળા)માં આવેલું એક રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન છે. આ ઉદ્યાન ભારતમાં ઉત્તર ભાગમાં આવેલ એકમાત્ર એવું રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન છે કે જે સૌથી મોટો અધિસૂચિત સંરક્ષિત ક્ષેત્ર ધરાવે છે. આ પ્રકારનું દેશનું સૌથી મોટું રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન છે અને નંદાદેવી બાયોસ્ફીયર રિઝર્વ અને આસપાસના સંરક્ષિત ક્ષેત્રો પછી બીજા સૌથી મોટું ક્ષેત્ર અહીં છે. આ ઉદ્યાન ઘણાં લુપ્તપ્રાય સસ્તનધારીઓની પ્રજાતિઓ (કે જેમાં હિમ દિપડાનો સમાવેશ થાય છે)નું નિવાસ-સ્થાન છે. {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ભારતના રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો]] [[શ્રેણી:લડાખ]] 866frm9sul7lkas6cn5u56di3rtf1s7 886877 886866 2025-06-25T03:19:34Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 851406 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = હેમિસ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન | native_name = Hemis NP | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન | image_skyline = StokKangripiccrop.jpg | image_alt = | image_caption = સ્ટોક કાંગરી શિખર, હેમિસ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન | pushpin_map = India Ladakh#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = લદાખ, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|33|59|00|N|77|26|00|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ]] | subdivision_name1 = [[લદ્દાખ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[લેહ જિલ્લો|લેહ]] | established_title = સ્થાપના | established_date = ૧૯૮૧ | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 4400 | elevation_footnotes = | elevation_m = 3000 - 6000 | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[ઉર્દૂ ભાષા|ઉર્દૂ]], [[લડાખી ભાષા|લડાખી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- પિનકોડ --> | postal_code = | registration_plate = | blank1_name_sec1 = નજીકનું શહેર | blank1_info_sec1 = [[લેહ]] | blank2_name_sec1 = IUCN category | blank2_info_sec1 = II | blank3_name_sec1 = Visitation | blank3_info_sec1 = | blank4_name_sec1 = વહીવટ | blank4_info_sec1 = [[ભારત સરકાર]], [[જમ્મુ અને કાશ્મીર]], લડાખ ઓટોનોમોસ હિલ ડેવલપમેન્ટ કાઉન્સીલ | blank1_name_sec2 = [[વરસાદ]] | blank1_info_sec2 = {{convert|160.5|mm|in}} | blank2_name_sec2 = સરેરાશ ઊનાળુ તાપમાન | blank2_info_sec2 = {{convert|15|°C|°F}} | blank3_name_sec2 = સરેરાશ શિયાળુ તાપમાન | blank3_info_sec2 = {{convert|-30|°C|°F}} | website = | footnotes = }} '''હેમિસ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન''' (હેમિસ હાઈ અલ્ટિટ્યૂડ નેશનલ પાર્ક) એ [[ભારત]] દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[લડાખ]]<nowiki/>માં ઘણી ઊંચાઈવાળા વિસ્તારમાં (હિમાલયની પર્વતમાળા)માં આવેલું એક રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન છે. આ ઉદ્યાન ભારતમાં ઉત્તર ભાગમાં આવેલ એકમાત્ર એવું રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન છે કે જે સૌથી મોટો અધિસૂચિત સંરક્ષિત ક્ષેત્ર ધરાવે છે. આ પ્રકારનું દેશનું સૌથી મોટું રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન છે અને નંદાદેવી બાયોસ્ફીયર રિઝર્વ અને આસપાસના સંરક્ષિત ક્ષેત્રો પછી બીજા સૌથી મોટું ક્ષેત્ર અહીં છે. આ ઉદ્યાન ઘણાં લુપ્તપ્રાય સસ્તનધારીઓની પ્રજાતિઓ (કે જેમાં હિમ દિપડાનો સમાવેશ થાય છે)નું નિવાસ-સ્થાન છે. {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ભારતના રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો]] [[શ્રેણી:લડાખ]] 688f56v6do3pn0t6si1rcfv0a2ts0iw 0 57636 886865 859904 2025-06-24T21:01:40Z 76.53.254.138 886865 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = નવી મુંબઈ | other_name = | native_name_lang = | settlement_type = શહેર | image_skyline = Navi Mumbai Skyline.jpg | image_alt = નવી મુંબઈ | image_caption = નવી મુંબઈ વિહંગાલોકન | map_alt = નવી મુંબઈ | map_caption = નવી મુંબઈ | pushpin_map = India#India Maharashtra#India Mumbai | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = નવી મુંબઈ | coordinates = {{coord|19.02|N|73.02|E|format=dms|display=inline}} | subdivision_type1 = દેશ | subdivision_name1 = {{flag|ભારત}} | subdivision_type2 = રાજ્ય | subdivision_name2 = [[મહારાષ્ટ્ર]] | subdivision_type3 = જિલ્લો | subdivision_name3 = [[થાણા જિલ્લો|થાણા જિલ્લો]] અને [[રાયગડ જિલ્લો|રાયગડ જિલ્લા]]ના ભાગો | established_title = નગર આયોજન, વિકાસ અને માલિકી | established_date = CIDCO | population_total = 1119488<ref name="Cidco:population">{{cite web|url=http://www.cidco.maharashtra.gov.in/NM_Population.aspx|title=CIDCO :: Population|website=Cidco.maharashtra.gov.in|access-date=10 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170810171956/http://www.cidco.maharashtra.gov.in/NM_Population.aspx|archive-date=10 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> }} '''નવી મુંબઈ''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય]]ના મુખ્ય શહેર [[મુંબઈ]] શહેરથી પૂર્વ ભાગમાં પૂર્ણ રૂપથી સુનિયોજિત શહેર છે, જે મુંબઈ શહેરના જોડિયા શહેર તરીકે ઈ. સ. ૧૯૭૨ના વર્ષથી વિકસિત કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ મહાનગર લગભગ ૧૬૩ ચોરસ કિલોમીટર જેટલા વિસ્તારમાં ફેલાયેલ છે તથા નવી મુંબઈ મહાનગરપાલિકા નિગમના કાર્યક્ષેત્રમાં આવે છે. નવી મુંબઈ થાણાની ખાડીના પૂર્વ ભાગમાં આવેલ છે. વાશી આ શહેરનું મુખ્ય ક્ષેત્ર ગણાય છે. નવી મુંબઈ એ વિવિધ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓનું ઘર છે જેમાં એન્જિનિયરિંગ, મેડિકલ સાયન્સ, ઇન્ટિરિયર ડિઝાઇનિંગ, અને હોટલ મેનેજમેંટ સહિતના ઘણા પ્રવાહોના અભ્યાસક્રમો આપવામાં આવે છે. સિમેન્સ, મેકડોનાલ્ડ્સ, મોર્નિંગસ્ટાર ઇન્ક., બેકર હ્યુજીસ, બ્યુરો વેરિટાઝ, બિઝેરબા, રિલાયન્સ, એક્સેન્ચર, અને લાર્સન અને ટુબ્રોની વિવિધ મલ્ટીનેશનલ કોર્પોરેશનો શહેરમાં તેમની મુખ્ય કચેરીઓ/શાખાઓ ધરાવે છે, જે તેને એક સક્રિય વ્યવસાયનું કેન્દ્ર બનાવે છે. નવી મુંબઈમાં વિવિધ મનોરંજક સુવિધાઓ પણ છે જેમ કે ખારઘરમાં ગોલ્ફ કોર્સ, સેન્ટ્રલ પાર્ક અને પાંડવકાડા વોટર ફૉલ્સ, સીબીડી બેલાપુર નજીક પાર્સિક હિલ, નેરૂલ અને સીવુડ્સમાં વંડર્સ પાર્ક અને નવી મુંબઈનો રત્ન, જુહુ નગરમાં મીની સીશૉર જુહુ ચોપાટી (જુહુ ગાઓન), વાશીમાં સાગર વિહાર, પીરવાડ, નાગવ અને ઉરણમાં માનકેશ્વર બીચ, સીબીડી બેલાપુરનો બેલાપુર કિલ્લો, પનવેલ નજીક [[કર્નાલા પક્ષી અભયારણ્ય]], અને અન્ય ઘણા જાહેર સ્થળો જેવા કે બગીચા અને જોગિંગ ટ્રેક. <gallery> File:Navi Mumbai City.jpg|નવી મુંબઈ શહેર File:Navi Mumbai, Mahape.jpg|કોપરખૈરણે, નવી મુંબઈ File:Navi Mumbai Vashi.jpg|વાશી, નવી મુંબઈ File:Navi Mumbai Sky.jpg|વાશી, નવી મુંબઈ Image:New Mumbai.jpg|ઉત્સવ ચોક, ખારઘર Image:Vashi square.jpg|શિવાજી ચોક </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Commons category|Navi Mumbai|નવી મુંબઈ}} *[http://www.nmmconline.com નવી મુંબઈ મહાનગરપાલિકા નિગમ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160916011722/http://www.nmmconline.com/ |date=2016-09-16 }} *[http://www.nmsez.com/index.html નવી મુંબઈ સેઝ (Special Economic Zone)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121230100533/http://www.nmsez.com/index.html |date=2012-12-30 }} *[http://www.cidco.maharashtra.gov.in/Home.aspx સિડકો (CIDCO) – City and Industrial Development Corporation] *[http://www.cidco.maharashtra.gov.in/NM_Developmentplan.aspx/ સિડકો (CIDCO) > નવી મુંબઈ વિકાસ રૂપરેખા (Navi Mumbai Development Plan)] {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્ર]] pp8ol1ro58n0iwszbets7iriw1elvu3 886878 886865 2025-06-25T03:20:02Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 859904 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = નવી મુંબઈ | other_name = | native_name_lang = | settlement_type = શહેર | image_skyline = Navi Mumbai Skyline.jpg | image_alt = નવી મુંબઈ | image_caption = નવી મુંબઈ વિહંગાલોકન | map_alt = નવી મુંબઈ | map_caption = નવી મુંબઈ | pushpin_map = India3#India Maharashtra#India Mumbai | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = નવી મુંબઈ | coordinates = {{coord|19.02|N|73.02|E|format=dms|display=inline}} | subdivision_type1 = દેશ | subdivision_name1 = {{flag|ભારત}} | subdivision_type2 = રાજ્ય | subdivision_name2 = [[મહારાષ્ટ્ર]] | subdivision_type3 = જિલ્લો | subdivision_name3 = [[થાણા જિલ્લો|થાણા જિલ્લો]] અને [[રાયગડ જિલ્લો|રાયગડ જિલ્લા]]ના ભાગો | established_title = નગર આયોજન, વિકાસ અને માલિકી | established_date = CIDCO | population_total = 1119488<ref name="Cidco:population">{{cite web|url=http://www.cidco.maharashtra.gov.in/NM_Population.aspx|title=CIDCO :: Population|website=Cidco.maharashtra.gov.in|access-date=10 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170810171956/http://www.cidco.maharashtra.gov.in/NM_Population.aspx|archive-date=10 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> }} '''નવી મુંબઈ''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય]]ના મુખ્ય શહેર [[મુંબઈ]] શહેરથી પૂર્વ ભાગમાં પૂર્ણ રૂપથી સુનિયોજિત શહેર છે, જે મુંબઈ શહેરના જોડિયા શહેર તરીકે ઈ. સ. ૧૯૭૨ના વર્ષથી વિકસિત કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ મહાનગર લગભગ ૧૬૩ ચોરસ કિલોમીટર જેટલા વિસ્તારમાં ફેલાયેલ છે તથા નવી મુંબઈ મહાનગરપાલિકા નિગમના કાર્યક્ષેત્રમાં આવે છે. નવી મુંબઈ થાણાની ખાડીના પૂર્વ ભાગમાં આવેલ છે. વાશી આ શહેરનું મુખ્ય ક્ષેત્ર ગણાય છે. નવી મુંબઈ એ વિવિધ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓનું ઘર છે જેમાં એન્જિનિયરિંગ, મેડિકલ સાયન્સ, ઇન્ટિરિયર ડિઝાઇનિંગ, અને હોટલ મેનેજમેંટ સહિતના ઘણા પ્રવાહોના અભ્યાસક્રમો આપવામાં આવે છે. સિમેન્સ, મેકડોનાલ્ડ્સ, મોર્નિંગસ્ટાર ઇન્ક., બેકર હ્યુજીસ, બ્યુરો વેરિટાઝ, બિઝેરબા, રિલાયન્સ, એક્સેન્ચર, અને લાર્સન અને ટુબ્રોની વિવિધ મલ્ટીનેશનલ કોર્પોરેશનો શહેરમાં તેમની મુખ્ય કચેરીઓ/શાખાઓ ધરાવે છે, જે તેને એક સક્રિય વ્યવસાયનું કેન્દ્ર બનાવે છે. નવી મુંબઈમાં વિવિધ મનોરંજક સુવિધાઓ પણ છે જેમ કે ખારઘરમાં ગોલ્ફ કોર્સ, સેન્ટ્રલ પાર્ક અને પાંડવકાડા વોટર ફૉલ્સ, સીબીડી બેલાપુર નજીક પાર્સિક હિલ, નેરૂલ અને સીવુડ્સમાં વંડર્સ પાર્ક અને નવી મુંબઈનો રત્ન, જુહુ નગરમાં મીની સીશૉર જુહુ ચોપાટી (જુહુ ગાઓન), વાશીમાં સાગર વિહાર, પીરવાડ, નાગવ અને ઉરણમાં માનકેશ્વર બીચ, સીબીડી બેલાપુરનો બેલાપુર કિલ્લો, પનવેલ નજીક [[કર્નાલા પક્ષી અભયારણ્ય]], અને અન્ય ઘણા જાહેર સ્થળો જેવા કે બગીચા અને જોગિંગ ટ્રેક. <gallery> File:Navi Mumbai City.jpg|નવી મુંબઈ શહેર File:Navi Mumbai, Mahape.jpg|કોપરખૈરણે, નવી મુંબઈ File:Navi Mumbai Vashi.jpg|વાશી, નવી મુંબઈ File:Navi Mumbai Sky.jpg|વાશી, નવી મુંબઈ Image:New Mumbai.jpg|ઉત્સવ ચોક, ખારઘર Image:Vashi square.jpg|શિવાજી ચોક </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Commons category|Navi Mumbai|નવી મુંબઈ}} *[http://www.nmmconline.com નવી મુંબઈ મહાનગરપાલિકા નિગમ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160916011722/http://www.nmmconline.com/ |date=2016-09-16 }} *[http://www.nmsez.com/index.html નવી મુંબઈ સેઝ (Special Economic Zone)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121230100533/http://www.nmsez.com/index.html |date=2012-12-30 }} *[http://www.cidco.maharashtra.gov.in/Home.aspx સિડકો (CIDCO) – City and Industrial Development Corporation] *[http://www.cidco.maharashtra.gov.in/NM_Developmentplan.aspx/ સિડકો (CIDCO) > નવી મુંબઈ વિકાસ રૂપરેખા (Navi Mumbai Development Plan)] {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્ર]] ekzsehad0kztv0dbravxjtsiy4cdrdz 0 57852 886864 842253 2025-06-24T21:01:27Z 76.53.254.138 886864 wikitext text/x-wiki {{Infobox historic site | name = કુંભલગઢ | native_name = | native_language = | image = Walls of Kumbhalgarh.jpg | caption = કુંભલગઢ | location = રાજસમંદ જિલ્લો, [[રાજસ્થાન]], [[ભારત]] | type = [[Fortress]] | coordinates = {{coord|25|8|56|N|73|34|49|E|display=title}} | built = ૧૫મી સદી | architect = | architecture = | governing_body = | owner = | area = {{convert|268|ha|sqmi|abbr=on}} | locmapin = Rajasthan#India | map_caption = | designation1 = WHS | designation1_partof = પર્વતીય કિલ્લો | designation1_date = ૨૦૧૩<small>(૩૬મું સત્ર))</small> | designation1_type = સાંસ્કૃતિક | designation1_criteria = ii, iii | designation1_number = [https://whc.unesco.org/en/list/247 247] | designation1_free1name = [[દેશ]] | designation1_free1value = {{flag|ભારત}} | designation1_free2name = વિસ્તાર | designation1_free2value = દક્ષિણ એશિયા | designation2 = | designation2_offname = | designation2_date = | designation2_number = | designation3 = | designation3_offname = | designation3_date = | designation3_number = | designation4 = | designation4_offname = | designation4_date = | designation4_number = | designation5 = | designation5_offname = | designation5_date = | designation5_number = }} [[ચિત્ર:Kumbhalgarh fort.JPG|300px|thumb|કુંભલગઢ કિલ્લો]] '''કુંભલગઢ''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[રાજસ્થાન]] રાજ્યના રાજસમંદ જિલ્લામાં આવેલો છે. આ સ્થળ ઉદયપૂરની ઉત્તર-પશ્ચિમે આશરે ૮૦ કિ.મી. અંતરે આવેલ છે. સમુદ્રસપાટીથી આશરે ૧૧૦૦ મીટરની ઉંચાઈએ આ કિલ્લો આવેલો છે. મેવાડના રાજા [[રાણા કુંભા]]એ આ ગઢનું બાંધકામ ઇ.સ. ૧૪૪૩ માં શરૂ કરી અને ઇ.સ.૧૪૫૮ માં પૂર્ણ કર્યું હતું.<ref name=":0">{{Cite web|title=Incredible India {{!}} Kumbhalgarh|url=https://www.incredibleindia.org/content/incredibleindia/en/destinations/kumbhalgarh.html#:~:text=The%20wall%20of%20Kumbhalgarh%20Fort,the%20Great%20Wall%20of%20China.|access-date=2021-10-29|website=www.incredibleindia.org}}</ref> આ કિલ્લાની બાંધણી મેવાડી શૈલીની છે. અરવલ્લી પર્વતમાળાની ટોચે વ્યુહાત્મક જગ્યાએ આવેલો કુંભલગઢનો દુર્ગ માઇલો દૂરથી દેખાય છે. આ કિલ્લાની આસપાસ (ચોપાસ) બાંધવામાં આવેલી દિવાલની લંબાઇ ૩૬ કિ.મી. જેટલી થાય છે. આ દિવાલની પહોળાઇ આશરે ૧૫ ફૂટ થાય છે. કુંભલગઢની અંદર જ એક બીજો કિલ્લો છે, જે કટારગઢના નામથી ઓળખાય છે. જ્યાં [[મહારાણા પ્રતાપ]]નો જન્મ થયો હતો એમ ઘણા ઇતિહાસકારોનુ મંતવ્ય છે. આ કિલ્લાની અંદર બાદલમહેલ, કુંભમહેલ, આશરે ૩૬૦ જેટલા મંદિરો (જેમાં ૩૦૦ જેટલા જૈનમંદિરો છે), બાગબગીચા અને પાણીપૂરવઠાની વ્યવસ્થા છે. રાજસ્થાન રાજ્યના રાજસ્થાન પ્રવાસન વિભાગ તરફથી ધ્વનિ અને પ્રકાશ કાર્યક્રમ (''લાઇટ એન્ડ સાઉન્ડ શૉ'') તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે, જેનો પ્રવાસીઓ લાભ લઈ શકે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{Commons category|Kumbhalgarh|કુંભલગઢ}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:રજપૂત સામ્રાજ્ય]] [[શ્રેણી:રાજસ્થાનના કિલ્લાઓ]] [[શ્રેણી:ઇતિહાસ]] lv0ogvk51xrjrfxfq1cllsuzlunxkyw 886879 886864 2025-06-25T03:20:03Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 842253 wikitext text/x-wiki {{Infobox historic site | name = કુંભલગઢ | native_name = | native_language = | image = Walls of Kumbhalgarh.jpg | caption = કુંભલગઢ | location = રાજસમંદ જિલ્લો, [[રાજસ્થાન]], [[ભારત]] | type = [[Fortress]] | coordinates = {{coord|25|8|56|N|73|34|49|E|display=title}} | built = ૧૫મી સદી | architect = | architecture = | governing_body = | owner = | area = {{convert|268|ha|sqmi|abbr=on}} | locmapin = Rajasthan#India3 | map_caption = | designation1 = WHS | designation1_partof = પર્વતીય કિલ્લો | designation1_date = ૨૦૧૩<small>(૩૬મું સત્ર))</small> | designation1_type = સાંસ્કૃતિક | designation1_criteria = ii, iii | designation1_number = [https://whc.unesco.org/en/list/247 247] | designation1_free1name = [[દેશ]] | designation1_free1value = {{flag|ભારત}} | designation1_free2name = વિસ્તાર | designation1_free2value = દક્ષિણ એશિયા | designation2 = | designation2_offname = | designation2_date = | designation2_number = | designation3 = | designation3_offname = | designation3_date = | designation3_number = | designation4 = | designation4_offname = | designation4_date = | designation4_number = | designation5 = | designation5_offname = | designation5_date = | designation5_number = }} [[ચિત્ર:Kumbhalgarh fort.JPG|300px|thumb|કુંભલગઢ કિલ્લો]] '''કુંભલગઢ''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[રાજસ્થાન]] રાજ્યના રાજસમંદ જિલ્લામાં આવેલો છે. આ સ્થળ ઉદયપૂરની ઉત્તર-પશ્ચિમે આશરે ૮૦ કિ.મી. અંતરે આવેલ છે. સમુદ્રસપાટીથી આશરે ૧૧૦૦ મીટરની ઉંચાઈએ આ કિલ્લો આવેલો છે. મેવાડના રાજા [[રાણા કુંભા]]એ આ ગઢનું બાંધકામ ઇ.સ. ૧૪૪૩ માં શરૂ કરી અને ઇ.સ.૧૪૫૮ માં પૂર્ણ કર્યું હતું.<ref name=":0">{{Cite web|title=Incredible India {{!}} Kumbhalgarh|url=https://www.incredibleindia.org/content/incredibleindia/en/destinations/kumbhalgarh.html#:~:text=The%20wall%20of%20Kumbhalgarh%20Fort,the%20Great%20Wall%20of%20China.|access-date=2021-10-29|website=www.incredibleindia.org}}</ref> આ કિલ્લાની બાંધણી મેવાડી શૈલીની છે. અરવલ્લી પર્વતમાળાની ટોચે વ્યુહાત્મક જગ્યાએ આવેલો કુંભલગઢનો દુર્ગ માઇલો દૂરથી દેખાય છે. આ કિલ્લાની આસપાસ (ચોપાસ) બાંધવામાં આવેલી દિવાલની લંબાઇ ૩૬ કિ.મી. જેટલી થાય છે. આ દિવાલની પહોળાઇ આશરે ૧૫ ફૂટ થાય છે. કુંભલગઢની અંદર જ એક બીજો કિલ્લો છે, જે કટારગઢના નામથી ઓળખાય છે. જ્યાં [[મહારાણા પ્રતાપ]]નો જન્મ થયો હતો એમ ઘણા ઇતિહાસકારોનુ મંતવ્ય છે. આ કિલ્લાની અંદર બાદલમહેલ, કુંભમહેલ, આશરે ૩૬૦ જેટલા મંદિરો (જેમાં ૩૦૦ જેટલા જૈનમંદિરો છે), બાગબગીચા અને પાણીપૂરવઠાની વ્યવસ્થા છે. રાજસ્થાન રાજ્યના રાજસ્થાન પ્રવાસન વિભાગ તરફથી ધ્વનિ અને પ્રકાશ કાર્યક્રમ (''લાઇટ એન્ડ સાઉન્ડ શૉ'') તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે, જેનો પ્રવાસીઓ લાભ લઈ શકે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{Commons category|Kumbhalgarh|કુંભલગઢ}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:રજપૂત સામ્રાજ્ય]] [[શ્રેણી:રાજસ્થાનના કિલ્લાઓ]] [[શ્રેણી:ઇતિહાસ]] jqvexl9wyon9rud0uklkuin61g02f0p 0 65090 886863 835771 2025-06-24T21:00:53Z 76.53.254.138 886863 wikitext text/x-wiki [[ભારત]] દેશમાં [[ક્રિકેટ]]ની રમત માટે ઘણી જગ્યા પર મેદાન બનાવવામાં આવેલ છે, જ્યાં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરની કે રાષ્ટ્રીય સ્તરની પ્રથમ કક્ષાની રમતનું આયોજન કરવામાં આવે છે. ભારતના લગભગ દરેક રાજ્યોમાં ક્રિકેટના મેદાનો આવેલ છે. == સૂચી == {{location map+|India|float=right|width=500|caption=ભારતમાં ટેસ્ટ મેચ રમાઇ હોય તેવા સ્ટેડિયમનું સ્થાન દર્શાવતો નકશો|places= {{location map~|India|label=<small>બારામતી સ્ટેડિયમ</small>|position=right|lat=20.27|long=85.52}} {{location map~|India|label=<small>વાનખેડે સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=18.96|long=72.82}} {{location map~|India|label=<small>[[બ્રેબોર્ન સ્ટેડિયમ]]/બોમ્બે જીમખાના</small>|position=right|lat=18.96|long=72.82}} {{location map~|India|label=<small>ઈડન ગાર્ડન</small>|position=right|lat=22.33|long=88.20}} {{location map~|India|label=<small>[[અરુણ જેટલી સ્ટેડિયમ]]</small>|position=right|lat=28.61|long=77.23}} {{location map~|India|label=<small>ગાંધી સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=31.32|long=75.58}} {{location map~|India|label=<small>ઝારખંડ સ્ટેટ ક્રિકેટ એશોસિએશન</small>|position=left|lat=23.36|long=85.33}} {{location map~|India|label=<small>ગ્રીન પાર્ક સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=26.4|long=80.23}} {{location map~|India|label=<small>કે. ડી. સિંહ બાબુ, સ્ટેડિયમ</small>|position=right|lat=26.50|long=80.50}} {{location map~|India|label=<small>લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=17.366|long=78.476}} {{location map~|India|label=<small>રાજીવ ગાંધી સ્ટેડિયમ</small>|position=right|lat=17.4065991|long=78.5504324}} {{location map~|India|label=<small>એમ. ચિન્નાસ્વામી સ્ટેડિયમ</small>|position=left|locator_position=right |lat = 12.58|long=77.35}} {{location map~|India|label=<small>એમ. એ. ચિદમ્બરમ સ્ટેડિયમ</small>|position=left|locator_position=left|lat=13.09|long=80.27}} {{location map~|India|label=<small>જવાહરલાલ નહેરુ સ્ટેડિયમ</small>|position=right|locator_position=right|lat=13.09|long=80.27}} {{location map~|India|label=<small>પંજાબ ક્રિકેટ એસોશિએશન</small>|position=right|lat = 30.78|long=76.69}} {{location map~|India|label=<small>[[નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ]]</small>|position=right|lat = 23.03|long=72.58}} {{location map~|India|label=<small>સવાઈ માનસિંહ સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=26.55|long=75.52}} {{location map~|India|label=<small>સેક્ટર ૧૬ સ્ટેડિયમ</small>|position=left| |lat=30.75|long=76.78}} {{location map~|India|label=<small>વિદર્ભ ક્રિકેટ એશોસિએશન સ્ટેડિયમ</small>|position=left| lat=21.06|long=79.03}} {{location map~|India|label=<small>સાલેમ ક્રિકેટ ફાઉન્ડેશન સ્ટેડિયમ</small>|position=right| lat=11.64|long=78.36}} }} * સવાઈ માનસિંહ સ્ટેડિયમ, [[જયપુર]] * બરકતુલ્લા ખાન સ્ટેડિયમ, [[જોધપુર]] * ઈડન ગાર્ડન, [[કોલકાતા]] * જવાહરલાલ નહેરુ સ્ટેડિયમ, [[ચેન્નઈ]] * વાનખેડે સ્ટેડિયમ, [[મુંબઈ]] * [[બ્રેબોર્ન સ્ટેડિયમ]], [[મુંબઈ]] * લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી સ્ટેડિયમ, [[હૈદરાબાદ]] * નહેરુ સ્ટેડિયમ, [[ગુવાહાટી]] * બારાબતી સ્ટેડિયમ, [[કટક]] * ધ્યાનચંદ સ્ટેડિયમ * [[અરુણ જેટલી સ્ટેડિયમ]], [[દિલ્હી]] * ચિન્નાસ્વામી સ્ટેડિયમ, [[બેંગલોર]] * [[એમ. એ. ચિદમ્બરમ સ્ટેડિયમ|ચિદમ્બરમ સ્ટેડિયમ]], [[ચેન્નઈ]] * [[નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ]], [[અમદાવાદ]] * મોહાલી સ્ટેડિયમ * ગ્રીન પાર્ક સ્ટેડિયમ, [[કાનપુર]] * મોતીબાગ પેલેસ ગ્રાઉન્ડ, [[વડોદરા]] ==સંદર્ભો== {{reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [https://www.espncricinfo.com/ci/content/ground/index.html ક્રિકેટ મેદાનો (Cricket Grounds) - ESPN Cricinfo] [[શ્રેણી:રમત]] [[શ્રેણી:ક્રિકેટ]] qxiqk73nu046vylzsvpz7occ7priou0 886880 886863 2025-06-25T03:20:05Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 835771 wikitext text/x-wiki [[ભારત]] દેશમાં [[ક્રિકેટ]]ની રમત માટે ઘણી જગ્યા પર મેદાન બનાવવામાં આવેલ છે, જ્યાં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરની કે રાષ્ટ્રીય સ્તરની પ્રથમ કક્ષાની રમતનું આયોજન કરવામાં આવે છે. ભારતના લગભગ દરેક રાજ્યોમાં ક્રિકેટના મેદાનો આવેલ છે. == સૂચી == {{location map+|India3|float=right|width=500|caption=ભારતમાં ટેસ્ટ મેચ રમાઇ હોય તેવા સ્ટેડિયમનું સ્થાન દર્શાવતો નકશો|places= {{location map~|India|label=<small>બારામતી સ્ટેડિયમ</small>|position=right|lat=20.27|long=85.52}} {{location map~|India|label=<small>વાનખેડે સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=18.96|long=72.82}} {{location map~|India|label=<small>[[બ્રેબોર્ન સ્ટેડિયમ]]/બોમ્બે જીમખાના</small>|position=right|lat=18.96|long=72.82}} {{location map~|India|label=<small>ઈડન ગાર્ડન</small>|position=right|lat=22.33|long=88.20}} {{location map~|India|label=<small>[[અરુણ જેટલી સ્ટેડિયમ]]</small>|position=right|lat=28.61|long=77.23}} {{location map~|India|label=<small>ગાંધી સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=31.32|long=75.58}} {{location map~|India|label=<small>ઝારખંડ સ્ટેટ ક્રિકેટ એશોસિએશન</small>|position=left|lat=23.36|long=85.33}} {{location map~|India|label=<small>ગ્રીન પાર્ક સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=26.4|long=80.23}} {{location map~|India|label=<small>કે. ડી. સિંહ બાબુ, સ્ટેડિયમ</small>|position=right|lat=26.50|long=80.50}} {{location map~|India|label=<small>લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=17.366|long=78.476}} {{location map~|India|label=<small>રાજીવ ગાંધી સ્ટેડિયમ</small>|position=right|lat=17.4065991|long=78.5504324}} {{location map~|India|label=<small>એમ. ચિન્નાસ્વામી સ્ટેડિયમ</small>|position=left|locator_position=right |lat = 12.58|long=77.35}} {{location map~|India|label=<small>એમ. એ. ચિદમ્બરમ સ્ટેડિયમ</small>|position=left|locator_position=left|lat=13.09|long=80.27}} {{location map~|India|label=<small>જવાહરલાલ નહેરુ સ્ટેડિયમ</small>|position=right|locator_position=right|lat=13.09|long=80.27}} {{location map~|India|label=<small>પંજાબ ક્રિકેટ એસોશિએશન</small>|position=right|lat = 30.78|long=76.69}} {{location map~|India|label=<small>[[નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ]]</small>|position=right|lat = 23.03|long=72.58}} {{location map~|India|label=<small>સવાઈ માનસિંહ સ્ટેડિયમ</small>|position=left|lat=26.55|long=75.52}} {{location map~|India|label=<small>સેક્ટર ૧૬ સ્ટેડિયમ</small>|position=left| |lat=30.75|long=76.78}} {{location map~|India|label=<small>વિદર્ભ ક્રિકેટ એશોસિએશન સ્ટેડિયમ</small>|position=left| lat=21.06|long=79.03}} {{location map~|India|label=<small>સાલેમ ક્રિકેટ ફાઉન્ડેશન સ્ટેડિયમ</small>|position=right| lat=11.64|long=78.36}} }} * સવાઈ માનસિંહ સ્ટેડિયમ, [[જયપુર]] * બરકતુલ્લા ખાન સ્ટેડિયમ, [[જોધપુર]] * ઈડન ગાર્ડન, [[કોલકાતા]] * જવાહરલાલ નહેરુ સ્ટેડિયમ, [[ચેન્નઈ]] * વાનખેડે સ્ટેડિયમ, [[મુંબઈ]] * [[બ્રેબોર્ન સ્ટેડિયમ]], [[મુંબઈ]] * લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી સ્ટેડિયમ, [[હૈદરાબાદ]] * નહેરુ સ્ટેડિયમ, [[ગુવાહાટી]] * બારાબતી સ્ટેડિયમ, [[કટક]] * ધ્યાનચંદ સ્ટેડિયમ * [[અરુણ જેટલી સ્ટેડિયમ]], [[દિલ્હી]] * ચિન્નાસ્વામી સ્ટેડિયમ, [[બેંગલોર]] * [[એમ. એ. ચિદમ્બરમ સ્ટેડિયમ|ચિદમ્બરમ સ્ટેડિયમ]], [[ચેન્નઈ]] * [[નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ]], [[અમદાવાદ]] * મોહાલી સ્ટેડિયમ * ગ્રીન પાર્ક સ્ટેડિયમ, [[કાનપુર]] * મોતીબાગ પેલેસ ગ્રાઉન્ડ, [[વડોદરા]] ==સંદર્ભો== {{reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [https://www.espncricinfo.com/ci/content/ground/index.html ક્રિકેટ મેદાનો (Cricket Grounds) - ESPN Cricinfo] [[શ્રેણી:રમત]] [[શ્રેણી:ક્રિકેટ]] d0prkliv46yaacb3twg5mu7b95fb55p 0 65916 886862 874402 2025-06-24T21:00:28Z 76.53.254.138 886862 wikitext text/x-wiki {{માહિતીચોકઠું આરક્ષિત ક્ષેત્ર | name = પૂર્ણા વન્યજીવ અભયારણ્ય | iucn_category = II | map = India Gujarat#India | map_caption = પૂર્ણા વન્યજીવ અભયારણ્યનું ગુજરાતમાં સ્થાન | photo = Purna River view from Campsite.jpg | photo_caption = [[મહાલ]] ગામ ખાતે વન-શિબિરના સ્થળ પાસે વહેતી પૂર્ણા નદી | location = [[ડાંગ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]], [[ભારત]] | nearest_city = [[આહવા]] | coords = {{coord|20.91|N|73.7|E|display=inline}} | area_km2 = 160.84 | established = જુલાઇ ૧૯૯૦ | visitation_num = | visitation_year = | governing_body = [https://forests.gujarat.gov.in/ ગુજરાત રાજ્ય વનવિભાગ] }} '''પૂર્ણા વન્યજીવ અભયારણ્ય''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]ના દક્ષિણ ભાગમાં આવેલા [[ડાંગ જિલ્લો|ડાંગ જિલ્લા]] તેમ જ [[તાપી જિલ્લો|તાપી જિલ્લા]]માં થી પસાર થતી [[પુર્ણા નદી|પૂર્ણા નદી]] તેમ જ તેની ઉપનદી [[ગિરા નદી]]ની આસપાસના વિસ્તારમાં ફેલાયેલ સંરક્ષિત જંગલ છે. પૂર્ણા નદીના ખીણ વિસ્તારમાં ફેલાયેલું ગાઢું તેમ જ વરસાદી જંગલ છે, જે જંગલી સજીવો કરતાં વૃક્ષ વૈવિધ્ય માટે વધારે પ્રચલિત છે. વાંસ, સાગ, સિસમ સહિતના કદાવર અને તોતિંગ વૃક્ષો અહીંના જંગલમાં થાય છે. આ ઉપરાંત દીપડા પણ અહીં વસવાટ કરે છે. આ જંગલોમાં વરસે ૨૫૦૦ મિલિમીટર કરતાં વધુ વરસાદ પડે છે, જેથી અહીં ગુજરાત રાજ્યનાં સૌથી ગાઢ જંગલો છે. == જૈવિક વૈવિધ્ય == આ જંગલ વિસ્તારમાં લગભગ ૭૦૦ જેટલી વનસ્પતિઓની વિવિધતા જોવા મળે છે<ref>{{cite book|title=Biodiversity Conservation Under the Project State Environmental Action Programmme[sic]|url=http://books.google.com/books?id=19baAAAAMAAJ|year=૨૦૦૨|publisher=Gujarat Ecological Society|page=૫૯}}</ref> <ref>[https://www.tourmyindia.com/blog/popular-national-parks-and-wildlife-sanctuaries-in-gujarat 20 Popular National Parks and wildlife sanctuaries in Gujarat]</ref>. કેટલાંક જંગલી પ્રાણીઓ જેમ કે દીપડો, વાંદરા, માંકડાં, રાની બિલાડી, હરણ, ચિતળ, સાબર, ઝરખ પણ અહીં જોવા મળે છે. ૧૩૯ પક્ષીઓની પ્રજાતિઓ આ જંગલમાં ઈ. સ. ૧૯૯૯ થી ઈ. સ. ૨૦૦૩ના સમયગાળામાં નોંધવામાં આવી છે. જેમાં કોમન ગ્રે હોર્નબીલ, ગ્રે જંગલ ફાઉલ, બાર્બેટ, લક્કડખોદ, શ્રાઈક, ક્લોરોપ્સીસ, માખીમાર, ફ્લાય કેચર તેમ જ રાપ્ટર જેવાં પક્ષીઓ સમાવિષ્ટ છે<ref>[http://ebird.org/ebird/subnational2/IN-GJ-DG?yr=all&m=&rank=mrec Bird list at ebird.org]</ref><ref>[http://orientalbirdclub.org/wp-content/uploads/2012/09/Trivedi-Purna.pdf Significant bird records and local extinctions in Purna and Ratanmahal Wildlife Sanctuaries,Gujarat, India-PRANAV TRIVEDI and V. C. SONI]</ref>. ઈ. સ. ૨૦૦૦ થી ૨૦૦૧ના સમયગાળામાં આ વિસ્તારમાં ૧૧૬ જેટલી કરોળિયાની પ્રજાતિઓ હોવાની નોંધ કરવામાં આવી છે.<ref>[http://www.researchgate.net/publication/233971223_Spiders_of_Purna_Wildlife_Sanctuary_Dangs_Gujarat Spiders of Purna Wildlife Sanctuary, Dangs, Gujarat - Manju Siliwal, B.Suresh and Bonny Pilo]</ref>. == સ્થાન == ડાંગ જિલ્લાના મુખ્ય મથક [[આહવા]] થી પૂર્ણા વન્યજીવ અભરાણ્યનું કેન્દ્ર [[મહાલ]] ગામ આશરે ૨૦ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. મહાલ થી ૧૧૦ કિલોમીટર (આશરે) દૂર આવેલું [[સુરત]] સૌથી નજીકનું વિમાન મથક છે. [[વ્યારા]] સૌથી નજીકનું રેલવે મથક (૪૫ કિલોમીટર) છે. == સંદર્ભ == {{reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [https://gujaratforest.org/wildlife-purna1.htm વન અને પર્યાવરણ ખાતું, ગુજરાત સરકાર] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20241007102210/https://gujaratforest.org/wildlife-purna1.htm |date=2024-10-07 }} * [https://www.gujarattourism.com/south-zone/dang/purna-wildlife-sanctuary.html ગુજરાત પર્યટન વિકાસ નિગમ] {{ગુજરાતના અભયારણ્યો}} {{ગુજરાતના રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો}} [[શ્રેણી:ગુજરાતના અભયારણ્યો]] [[શ્રેણી:ડાંગ જિલ્લો]] bt2cbpaq7znimk1yzpympbztnh2fjqo 886881 886862 2025-06-25T03:20:07Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 874402 wikitext text/x-wiki {{માહિતીચોકઠું આરક્ષિત ક્ષેત્ર | name = પૂર્ણા વન્યજીવ અભયારણ્ય | iucn_category = II | map = India Gujarat#India3 | map_caption = પૂર્ણા વન્યજીવ અભયારણ્યનું ગુજરાતમાં સ્થાન | photo = Purna River view from Campsite.jpg | photo_caption = [[મહાલ]] ગામ ખાતે વન-શિબિરના સ્થળ પાસે વહેતી પૂર્ણા નદી | location = [[ડાંગ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]], [[ભારત]] | nearest_city = [[આહવા]] | coords = {{coord|20.91|N|73.7|E|display=inline}} | area_km2 = 160.84 | established = જુલાઇ ૧૯૯૦ | visitation_num = | visitation_year = | governing_body = [https://forests.gujarat.gov.in/ ગુજરાત રાજ્ય વનવિભાગ] }} '''પૂર્ણા વન્યજીવ અભયારણ્ય''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]ના દક્ષિણ ભાગમાં આવેલા [[ડાંગ જિલ્લો|ડાંગ જિલ્લા]] તેમ જ [[તાપી જિલ્લો|તાપી જિલ્લા]]માં થી પસાર થતી [[પુર્ણા નદી|પૂર્ણા નદી]] તેમ જ તેની ઉપનદી [[ગિરા નદી]]ની આસપાસના વિસ્તારમાં ફેલાયેલ સંરક્ષિત જંગલ છે. પૂર્ણા નદીના ખીણ વિસ્તારમાં ફેલાયેલું ગાઢું તેમ જ વરસાદી જંગલ છે, જે જંગલી સજીવો કરતાં વૃક્ષ વૈવિધ્ય માટે વધારે પ્રચલિત છે. વાંસ, સાગ, સિસમ સહિતના કદાવર અને તોતિંગ વૃક્ષો અહીંના જંગલમાં થાય છે. આ ઉપરાંત દીપડા પણ અહીં વસવાટ કરે છે. આ જંગલોમાં વરસે ૨૫૦૦ મિલિમીટર કરતાં વધુ વરસાદ પડે છે, જેથી અહીં ગુજરાત રાજ્યનાં સૌથી ગાઢ જંગલો છે. == જૈવિક વૈવિધ્ય == આ જંગલ વિસ્તારમાં લગભગ ૭૦૦ જેટલી વનસ્પતિઓની વિવિધતા જોવા મળે છે<ref>{{cite book|title=Biodiversity Conservation Under the Project State Environmental Action Programmme[sic]|url=http://books.google.com/books?id=19baAAAAMAAJ|year=૨૦૦૨|publisher=Gujarat Ecological Society|page=૫૯}}</ref> <ref>[https://www.tourmyindia.com/blog/popular-national-parks-and-wildlife-sanctuaries-in-gujarat 20 Popular National Parks and wildlife sanctuaries in Gujarat]</ref>. કેટલાંક જંગલી પ્રાણીઓ જેમ કે દીપડો, વાંદરા, માંકડાં, રાની બિલાડી, હરણ, ચિતળ, સાબર, ઝરખ પણ અહીં જોવા મળે છે. ૧૩૯ પક્ષીઓની પ્રજાતિઓ આ જંગલમાં ઈ. સ. ૧૯૯૯ થી ઈ. સ. ૨૦૦૩ના સમયગાળામાં નોંધવામાં આવી છે. જેમાં કોમન ગ્રે હોર્નબીલ, ગ્રે જંગલ ફાઉલ, બાર્બેટ, લક્કડખોદ, શ્રાઈક, ક્લોરોપ્સીસ, માખીમાર, ફ્લાય કેચર તેમ જ રાપ્ટર જેવાં પક્ષીઓ સમાવિષ્ટ છે<ref>[http://ebird.org/ebird/subnational2/IN-GJ-DG?yr=all&m=&rank=mrec Bird list at ebird.org]</ref><ref>[http://orientalbirdclub.org/wp-content/uploads/2012/09/Trivedi-Purna.pdf Significant bird records and local extinctions in Purna and Ratanmahal Wildlife Sanctuaries,Gujarat, India-PRANAV TRIVEDI and V. C. SONI]</ref>. ઈ. સ. ૨૦૦૦ થી ૨૦૦૧ના સમયગાળામાં આ વિસ્તારમાં ૧૧૬ જેટલી કરોળિયાની પ્રજાતિઓ હોવાની નોંધ કરવામાં આવી છે.<ref>[http://www.researchgate.net/publication/233971223_Spiders_of_Purna_Wildlife_Sanctuary_Dangs_Gujarat Spiders of Purna Wildlife Sanctuary, Dangs, Gujarat - Manju Siliwal, B.Suresh and Bonny Pilo]</ref>. == સ્થાન == ડાંગ જિલ્લાના મુખ્ય મથક [[આહવા]] થી પૂર્ણા વન્યજીવ અભરાણ્યનું કેન્દ્ર [[મહાલ]] ગામ આશરે ૨૦ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. મહાલ થી ૧૧૦ કિલોમીટર (આશરે) દૂર આવેલું [[સુરત]] સૌથી નજીકનું વિમાન મથક છે. [[વ્યારા]] સૌથી નજીકનું રેલવે મથક (૪૫ કિલોમીટર) છે. == સંદર્ભ == {{reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [https://gujaratforest.org/wildlife-purna1.htm વન અને પર્યાવરણ ખાતું, ગુજરાત સરકાર] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20241007102210/https://gujaratforest.org/wildlife-purna1.htm |date=2024-10-07 }} * [https://www.gujarattourism.com/south-zone/dang/purna-wildlife-sanctuary.html ગુજરાત પર્યટન વિકાસ નિગમ] {{ગુજરાતના અભયારણ્યો}} {{ગુજરાતના રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો}} [[શ્રેણી:ગુજરાતના અભયારણ્યો]] [[શ્રેણી:ડાંગ જિલ્લો]] 14boo5zqy9u4fo5wv5l16ldo2ht4fz0 0 68078 886861 880970 2025-06-24T21:00:14Z 76.53.254.138 886861 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = દિયોદર |native_name = |native_name_lang = <!-- ISO 639-1 code e.g. "fr" for French. If more than one, use {{lang}} instead --> |settlement_type = નગર |image_skyline = |imagesize = |image_alt = |image_caption = |image_flag = |flag_alt = |image_seal = |seal_alt = |image_shield = |shield_alt = |etymology = |nickname = |motto = |image_map = |map_alt = |map_caption = |pushpin_map = India Gujarat#India |pushpin_map_alt = |pushpin_map_caption = |pushpin_label_position = |coordinates = {{coord|24.1075868|N|71.7677945|E|type:city|display=title}} |coor_pinpoint = |coordinates_footnotes = |subdivision_type = દેશ |subdivision_name = ભારત |subdivision_type1 = [[ભારતનાં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો|રાજ્ય]] |subdivision_name1 = [[ગુજરાત]] |subdivision_type2 = [[ગુજરાતના જિલ્લાઓ|જિલ્લો]] |subdivision_name2 = [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા]] |subdivision_type3 = [[તાલુકો]] |subdivision_name3 = [[દિયોદર તાલુકો|દિયોદર]] |established_title = |established_date = |founder = |seat_type = |seat = |government_footnotes = |government_type = |governing_body = |leader_party = |leader_title = |leader_name = |leader_title1 = |leader_name1 = |leader_title2 = |leader_name2 = |leader_title3 = |leader_name3 = |leader_title4 = |leader_name4 = |unit_pref = Metric |area_footnotes = |area_urban_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_rural_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_metro_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_note = |area_water_percent = |area_rank = |area_blank1_title = |area_blank2_title = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_water_km2 = |area_urban_km2 = |area_rural_km2 = |area_metro_km2 = |area_blank1_km2 = |area_blank2_km2 = |length_km = |width_km = |dimensions_footnotes = |elevation_footnotes = |elevation_m = |population_as_of = ૨૦૧૧ |population_total = |population_density_km2 = auto |population_footnotes = |population_blank1_title = લિંગ પ્રમાણ |population_blank1 = |population_blank2_title = સાક્ષરતા |population_blank2 = |population_demonym = |timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1 = +૫:૩૦ |postal_code_type = પિનકોડ |postal_code = |area_code_type = ટેલિફોન કોડ |area_code = |area_codes = <!-- for multiple area codes --> |iso_code = |website = <!-- {{URL|example.com}} --> |module = |footnotes = |સ્થિતિ = }} '''દિયોદર''' [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[વાવ-થરાદ જિલ્લો|વાવ-થરાદ જિલ્લા]]ના [[દિયોદર તાલુકો|દિયોદર તાલુકા]]માં આવેલું નગર અને તાલુકાનું મુખ્ય મથક છે. == ઇતિહાસ == દિયોદર પર ભિલરિયા વાઘેલાઓનું શાસન પાટણના રાજપૂત શાસનના અંત સાથે ૧૨૯૭માં શરૂ થયું હતું અને કેટલીક પેઢીઓ સુધી ટક્યું હતું. મુસ્લિમો વડે હાંકી કઢાયા બાદ તેઓએ કાંકરેજમાં સમાવ, રાધનપુરમાં મુંજપુર અને થરાદમાં [[તેરવાડા (તા. કાંકરેજ)|તેરવાડા]] જાળવી રાખ્યા હતા અને ફરીથી મુસ્લિમો દ્વારા હાંકી કઢાયા પછી દિયોદર જાળવી રાખ્યું હતું. અગાઉનું દિયોદર ૮૪ ગામની રિયાસત હતું, જે લગભગ અડધું થયું હતું અને ગુમાવેલા વિસ્તારો કાંકરેજ અને [[ભાભર (બનાસકાંઠા)|ભાભર]]ના ઠાકોરો પાસે ગયા હતા. ૧૭૮૬ના દુષ્કાળમાં દિયોદર લગભગ ખાલી થઇ ગયું હતું અને તેનો શાસક તેના કુટુંબ સાથે અન્યત્ર ગયો હતો.{{sfn | ''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha'' | ૨૦૧૫ |page=૩૩૬}} વાધેલાઓ પછી ઠાકોરો દ્વારા કબ્જે કરાયેલા દિયોદરને રાધનપુરના નવાબના ભાયાત રહેલા પુંજાજીએ દિયોદર પર કબ્જો મેળવ્યો હતો.{{sfn | ''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha'' | ૨૦૧૫ |page=૩૩૬}} દિયોદરનું શાસન ઠાકોર પુંજાજીના બે પુત્રો, અખેસિંહજી અને ચંદાજી દ્વારા સંયુક્ત રીતે થયો હતો, જેઓ દિયોદરના શાસક ગણાાતા હતા. અખેસિંહજી અને ચંદાજીના મૃત્યુ પછી, અખેસિંહજીના પુત્ર માલુજી અને ચંદાજીના પૌત્ર ભુપતસિંહજી ઠાકોર બન્યા હતા.{{sfn | ''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha'' | ૨૦૧૫ |page=૩૩૬}} ૧૮૨૦ના દાયકામાં દિયોદર શાસકોએ બ્રિટિશરો જોડે સંધિ કરી હતી. તે બોમ્બે પ્રેસિડેન્સીની પાલનપુર એજન્સીમાં આવ્યું,{{sfn|Chisholm|1911|p=785}} જે ૧૯૨૫માં બનાસ કાંઠા એજન્સી બની. ૧૯૪૭માં ભારતની સ્વતંત્રતા પછી બોમ્બે પ્રેસિડેન્સીનો ભાગ બન્યું. ૧૯૬૦માં ગુજરાત રાજ્યની સ્થાપના પછી દિયોદર બનાસકાંઠા જિલ્લામાં આવ્યું.{{sfn | ''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha'' | ૨૦૧૫ |page=૩૩૬}} == ભૂગોળ == દિયોદર શહેર [[પાલનપુર]] થી 80 કિમી દૂર [[ભાભર]]-[[સુઈગામ (તા. વાવ)|સુઈગામ]] હાઈવે ૫ર આવેલ છે. [[પાટણ]]-[[શિહોરી (તા. કાંકરેજ)|શિહોરી]] થઇને ૫ણ દિયોદર શહેરમાં પહોંચી શકાય છે દિયોદર ગુજરાતના મુખ્ય શહેરોના માર્ગો સાથે જોડાયેલ છે. == વસ્તી == દિયોદર શહેરમાં કુલ વસ્તી અંદાજે ૧૩,૦૧૮ (૨૦૧૧) ની છે. == સુવિધાઓ == દિયોદરમાં બસ ડેપો તેમજ રેલ્વે સ્ટેશનની સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે અને હેલિપેડ તથા હોસ્પિટલની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. == સંદર્ભ == === નોંધ === {{Reflist}} === પુસ્તકો === * {{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha|url=http://books.google.com/books?id=dLUBAAAAYAAJ|year=૧૮૮૦| ref={{sfnref |''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur and Mahi Kantha''| ૨૦૧૫}}|publisher=Government Central Press| pages=૩૩૬}} *{{Cite EB1911|wstitle=Santalpur|volume=૨૨}} <br/>[[File:PD-icon.svg|10px]] આ લેખ {{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha|url=http://books.google.com/books?id=dLUBAAAAYAAJ|year=૧૮૮૦|publisher=Government Central Press| pages=૩૩૬}} માંથી હવે પબ્લિક ડોમેઇનમાં રહેલું લખાણ ધરાવે છે. == બાહ્ય કડીઓ == * [http://banaskanthadp.gujarat.gov.in/banaskantha/taluka/diyodar/taluka-vishe/mahatavan-najikna-sahero.htm દિયોદર શહેરની માહિતી તાલુકા પંચાયત પર]{{Dead link|date=ઑગસ્ટ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[શ્રેણી:દિયોદર તાલુકો]] [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં તાલુકા મથકો]] c35ntko1yh4du02y5l2eihzsyuqaaar 886882 886861 2025-06-25T03:20:10Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:Dsvyas|Dsvyas]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 877208 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = દિયોદર |native_name = |native_name_lang = <!-- ISO 639-1 code e.g. "fr" for French. If more than one, use {{lang}} instead --> |settlement_type = નગર |image_skyline = |imagesize = |image_alt = |image_caption = |image_flag = |flag_alt = |image_seal = |seal_alt = |image_shield = |shield_alt = |etymology = |nickname = |motto = |image_map = |map_alt = |map_caption = |pushpin_map = India Gujarat#India3 |pushpin_map_alt = |pushpin_map_caption = |pushpin_label_position = |coordinates = {{coord|24.1075868|N|71.7677945|E|type:city|display=title}} |coor_pinpoint = |coordinates_footnotes = |subdivision_type = દેશ |subdivision_name = ભારત |subdivision_type1 = [[ભારતનાં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો|રાજ્ય]] |subdivision_name1 = [[ગુજરાત]] |subdivision_type2 = [[ગુજરાતના જિલ્લાઓ|જિલ્લો]] |subdivision_name2 = [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા]] |subdivision_type3 = [[તાલુકો]] |subdivision_name3 = [[દિયોદર તાલુકો|દિયોદર]] |established_title = |established_date = |founder = |seat_type = |seat = |government_footnotes = |government_type = |governing_body = |leader_party = |leader_title = |leader_name = |leader_title1 = |leader_name1 = |leader_title2 = |leader_name2 = |leader_title3 = |leader_name3 = |leader_title4 = |leader_name4 = |unit_pref = Metric |area_footnotes = |area_urban_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_rural_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_metro_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> |area_note = |area_water_percent = |area_rank = |area_blank1_title = |area_blank2_title = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_water_km2 = |area_urban_km2 = |area_rural_km2 = |area_metro_km2 = |area_blank1_km2 = |area_blank2_km2 = |length_km = |width_km = |dimensions_footnotes = |elevation_footnotes = |elevation_m = |population_as_of = ૨૦૧૧ |population_total = |population_density_km2 = auto |population_footnotes = |population_blank1_title = લિંગ પ્રમાણ |population_blank1 = |population_blank2_title = સાક્ષરતા |population_blank2 = |population_demonym = |timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1 = +૫:૩૦ |postal_code_type = પિનકોડ |postal_code = |area_code_type = ટેલિફોન કોડ |area_code = |area_codes = <!-- for multiple area codes --> |iso_code = |website = <!-- {{URL|example.com}} --> |module = |footnotes = |સ્થિતિ = }} '''દિયોદર''' [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[વાવ-થરાદ જિલ્લો|વાવ-થરાદ જિલ્લા]]ના [[દિયોદર તાલુકો|દિયોદર તાલુકા]]માં આવેલું નગર અને તાલુકાનું મુખ્ય મથક છે. == ઇતિહાસ == દિયોદર પર ભિલરિયા વાઘેલાઓનું શાસન પાટણના રાજપૂત શાસનના અંત સાથે ૧૨૯૭માં શરૂ થયું હતું અને કેટલીક પેઢીઓ સુધી ટક્યું હતું. મુસ્લિમો વડે હાંકી કઢાયા બાદ તેઓએ કાંકરેજમાં સમાવ, રાધનપુરમાં મુંજપુર અને થરાદમાં [[તેરવાડા (તા. કાંકરેજ)|તેરવાડા]] જાળવી રાખ્યા હતા અને ફરીથી મુસ્લિમો દ્વારા હાંકી કઢાયા પછી દિયોદર જાળવી રાખ્યું હતું. અગાઉનું દિયોદર ૮૪ ગામની રિયાસત હતું, જે લગભગ અડધું થયું હતું અને ગુમાવેલા વિસ્તારો કાંકરેજ અને [[ભાભર (બનાસકાંઠા)|ભાભર]]ના ઠાકોરો પાસે ગયા હતા. ૧૭૮૬ના દુષ્કાળમાં દિયોદર લગભગ ખાલી થઇ ગયું હતું અને તેનો શાસક તેના કુટુંબ સાથે અન્યત્ર ગયો હતો.{{sfn | ''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha'' | ૨૦૧૫ |page=૩૩૬}} વાધેલાઓ પછી ઠાકોરો દ્વારા કબ્જે કરાયેલા દિયોદરને રાધનપુરના નવાબના ભાયાત રહેલા પુંજાજીએ દિયોદર પર કબ્જો મેળવ્યો હતો.{{sfn | ''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha'' | ૨૦૧૫ |page=૩૩૬}} દિયોદરનું શાસન ઠાકોર પુંજાજીના બે પુત્રો, અખેસિંહજી અને ચંદાજી દ્વારા સંયુક્ત રીતે થયો હતો, જેઓ દિયોદરના શાસક ગણાાતા હતા. અખેસિંહજી અને ચંદાજીના મૃત્યુ પછી, અખેસિંહજીના પુત્ર માલુજી અને ચંદાજીના પૌત્ર ભુપતસિંહજી ઠાકોર બન્યા હતા.{{sfn | ''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha'' | ૨૦૧૫ |page=૩૩૬}} ૧૮૨૦ના દાયકામાં દિયોદર શાસકોએ બ્રિટિશરો જોડે સંધિ કરી હતી. તે બોમ્બે પ્રેસિડેન્સીની પાલનપુર એજન્સીમાં આવ્યું,{{sfn|Chisholm|1911|p=785}} જે ૧૯૨૫માં બનાસ કાંઠા એજન્સી બની. ૧૯૪૭માં ભારતની સ્વતંત્રતા પછી બોમ્બે પ્રેસિડેન્સીનો ભાગ બન્યું. ૧૯૬૦માં ગુજરાત રાજ્યની સ્થાપના પછી દિયોદર બનાસકાંઠા જિલ્લામાં આવ્યું.{{sfn | ''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha'' | ૨૦૧૫ |page=૩૩૬}} == ભૂગોળ == દિયોદર શહેર [[પાલનપુર]] થી 80 કિમી દૂર [[ભાભર]]-[[સુઈગામ (તા. વાવ)|સુઈગામ]] હાઈવે ૫ર આવેલ છે. [[પાટણ]]-[[શિહોરી (તા. કાંકરેજ)|શિહોરી]] થઇને ૫ણ દિયોદર શહેરમાં પહોંચી શકાય છે દિયોદર ગુજરાતના મુખ્ય શહેરોના માર્ગો સાથે જોડાયેલ છે. == વસ્તી == દિયોદર શહેરમાં કુલ વસ્તી અંદાજે ૧૩,૦૧૮ (૨૦૧૧) ની છે. == સુવિધાઓ == દિયોદરમાં બસ ડેપો તેમજ રેલ્વે સ્ટેશનની સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે અને હેલિપેડ તથા હોસ્પિટલની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. == સંદર્ભ == === નોંધ === {{Reflist}} === પુસ્તકો === * {{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha|url=http://books.google.com/books?id=dLUBAAAAYAAJ|year=૧૮૮૦| ref={{sfnref |''Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur and Mahi Kantha''| ૨૦૧૫}}|publisher=Government Central Press| pages=૩૩૬}} *{{Cite EB1911|wstitle=Santalpur|volume=૨૨}} <br/>[[File:PD-icon.svg|10px]] આ લેખ {{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha|url=http://books.google.com/books?id=dLUBAAAAYAAJ|year=૧૮૮૦|publisher=Government Central Press| pages=૩૩૬}} માંથી હવે પબ્લિક ડોમેઇનમાં રહેલું લખાણ ધરાવે છે. == બાહ્ય કડીઓ == * [http://banaskanthadp.gujarat.gov.in/banaskantha/taluka/diyodar/taluka-vishe/mahatavan-najikna-sahero.htm દિયોદર શહેરની માહિતી તાલુકા પંચાયત પર]{{Dead link|date=ઑગસ્ટ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[શ્રેણી:દિયોદર તાલુકો]] [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં તાલુકા મથકો]] 64u9nggkt0fzrfnlhrswzwht8zlt3vo 0 70695 886860 828242 2025-06-24T20:59:57Z 76.53.254.138 886860 wikitext text/x-wiki {{Infobox ancient site |name = રોઝડી |native_name = |alternate_name = |image = |alt = |caption = |map_type = India |map_alt = |map_size = 270 |coordinates = {{coord|22|15|45|N|70|40|28|E|display=inline}} |location = [[ગોંડલ]], [[રાજકોટ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]], ભારત |region = |type = રહેણાંક |part_of = |length = |width = |area = |height = |builder = |material = |built = |abandoned = |epochs = |cultures = [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] |dependency_of = |occupants = |event = |excavations = ૧૯૮૨–૧૯૯૫ |archaeologists = |condition = ખંડેર |ownership = જાહેર |management = |public_access = હા |website = <!-- {{URL|example.com}} --> |notes = }} '''રોઝડી''' એ સિંધુ ખીણ સંસ્કૃતિનું એક સ્થળ છે. આ સ્થળ ભારતના [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[સૌરાષ્ટ્ર]] વિસ્તારમાં [[રાજકોટ જિલ્લો|રાજકોટ જિલ્લા]]ના [[ગોંડલ|ગોંડલ તાલુકા]]માં [[ભાદર નદી]]ના ઉત્તર કાંઠે આવેલું છે. તે ઇસ પૂર્વે ૨૫૦૦ થી ઇસ પૂર્વે ૧૭૦૦ સુધી સતત વસવાટ ધરાવતું હતું. == સમયરેખા == ગુજરાત સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ આર્કિયોલોજી અને યુનિવર્સિટી ઓફ પેન્સિલવેનિયા ખાતે યુનિવર્સિટી મ્યુઝિયમ દ્વારા ૧૯૮૨ થી ૧૯૯૫ દરમિયાન સાત વાર થયેલા ખોદકામો પરથી રોઝડીમાં વસવાટના ત્રણ ગાળાઓ પાડવામાં આવ્યા છે, જેને રોઝડી A, B અને C કહેવાય છે. રોઝડીની સમયરેખા વીસ રેડિયોકાર્બન તારીખોએ નીચે પ્રમાણે રોઝડીના ઘટનાક્રમનો અંદાજ કાઢવામાં મદદ કરી છે:<ref name="possehl">Possehl, Gregory. (2004). ''The Indus Civilization: A contemporary perspective'', New Delhi: Vistaar Publications, ISBN 81-7829-291-2, pp.82-6.</ref> * રોઝડી C ૧૯૦૦-૧૭૦૦ ઇસ પૂર્વે * રોઝડી B ૨૨૦૦-૧૯૦૦ ઇસ પૂર્વે * રોઝડી A ૨૫૦૦-૨૨૦૦ ઇસ પૂર્વે == સ્થાપત્ય == રોઝડીમાં બે મોટા ખોદકામો કરવામાં આવ્યા છે. જેમને દક્ષિણ ખોદકામ અને મુખ્ય માર્ગ ખોદકામ તરીકે ઓળખાય છે. બાહ્ય રસ્તા પર પદ્ધતિસરનું અને સ્થળના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા જુદાં માળખામાં પણ ખોદકામ કરવામાં આવ્યું છે. આ બધાં રોઝડી C (ઈસ પૂર્વે બે હજાર વર્ષ) સમયગાળાનું યોગ્ય રીતે સચવાયેલું બાંધકામ છે. રોઝડીના ઘરો પથ્થરના પાયા પર અને તેની પર કદાચ માટીની દિવાલો વડે બંધાયેલા હતા. કોઇ પણ પ્રકારની ઇંટો (કાચી અથવા પાકી) ખોદકામ દરમિયાન મળી નથી. કૂવા, નહાવાની ઓરડીઓ કે શેરી ગટરો પણ મળી નથી.<ref name="possehl" /> == સંસ્કૃતિ == રોઝડીમાં મળેલા મોટાભાગનાં વાસણો મજબૂત અને યોગ્ય રીતે ગૂંદેલ લાલ માટીના બનેલા છે. રોઝડીમાંથી મળેલા વાસણોમાંથી અડધાથી વધુ વાસણો હાથા વાળા વાટકાંઓ છે. વાસણો પર મોટાભાગે ચિત્રો અથવા [[સરસ્વતી લિપિ]]માં લખાણો જોવા મળ્યા છે. વાસણોની કિનારીઓ પર હડપ્પીય લખાણ પણ જોવા મળેલ છે. પાંચ (ચાર સંપૂર્ણ અને એક તૂટેલ) તાંબા અથવા કાંસાની કુહાડીઓ મળી છે જે રોઝડી C સમયગાળાની છે. ઔદ્યોગિક અને ઉત્પાદન ક્રિયાઓની કોઇ નિશાનીઓ રોઝડીના બધાં જ સમયગાળામાં મળી નથી. જેથી તે મોટાભાગે ખેડૂતોનું ગામ હોવાનું સૂચન કરે છે.<ref>{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/publication/303971419_Plants_and_Harappan_subsistence_An_example_of_stability_and_change_from_Rojdi|title=Plants and Harappan subsistence: An example of stability and change from Rojdi|website=ResearchGate|language=en|access-date=2017-05-17}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{ગુજરાતી વિશ્વકોશ}} == પૂરક વાચન == * Possehl, Gregory. and M.H. Raval (1989). ''Harappan Civilization and Rojdi'', Delhi: Oxford & IBH Publishers and the American Institute of Indian Studies, ISBN 81-204-0404-1. [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] [[શ્રેણી:સૌરાષ્ટ્ર]] [[શ્રેણી:ગોંડલ તાલુકો]] az2ahtzy2o7by6tb4mm5jn09dczzxdz 886883 886860 2025-06-25T03:20:12Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 828242 wikitext text/x-wiki {{Infobox ancient site |name = રોઝડી |native_name = |alternate_name = |image = |alt = |caption = |map_type = India3 |map_alt = |map_size = 270 |coordinates = {{coord|22|15|45|N|70|40|28|E|display=inline}} |location = [[ગોંડલ]], [[રાજકોટ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]], ભારત |region = |type = રહેણાંક |part_of = |length = |width = |area = |height = |builder = |material = |built = |abandoned = |epochs = |cultures = [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] |dependency_of = |occupants = |event = |excavations = ૧૯૮૨–૧૯૯૫ |archaeologists = |condition = ખંડેર |ownership = જાહેર |management = |public_access = હા |website = <!-- {{URL|example.com}} --> |notes = }} '''રોઝડી''' એ સિંધુ ખીણ સંસ્કૃતિનું એક સ્થળ છે. આ સ્થળ ભારતના [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[સૌરાષ્ટ્ર]] વિસ્તારમાં [[રાજકોટ જિલ્લો|રાજકોટ જિલ્લા]]ના [[ગોંડલ|ગોંડલ તાલુકા]]માં [[ભાદર નદી]]ના ઉત્તર કાંઠે આવેલું છે. તે ઇસ પૂર્વે ૨૫૦૦ થી ઇસ પૂર્વે ૧૭૦૦ સુધી સતત વસવાટ ધરાવતું હતું. == સમયરેખા == ગુજરાત સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ આર્કિયોલોજી અને યુનિવર્સિટી ઓફ પેન્સિલવેનિયા ખાતે યુનિવર્સિટી મ્યુઝિયમ દ્વારા ૧૯૮૨ થી ૧૯૯૫ દરમિયાન સાત વાર થયેલા ખોદકામો પરથી રોઝડીમાં વસવાટના ત્રણ ગાળાઓ પાડવામાં આવ્યા છે, જેને રોઝડી A, B અને C કહેવાય છે. રોઝડીની સમયરેખા વીસ રેડિયોકાર્બન તારીખોએ નીચે પ્રમાણે રોઝડીના ઘટનાક્રમનો અંદાજ કાઢવામાં મદદ કરી છે:<ref name="possehl">Possehl, Gregory. (2004). ''The Indus Civilization: A contemporary perspective'', New Delhi: Vistaar Publications, ISBN 81-7829-291-2, pp.82-6.</ref> * રોઝડી C ૧૯૦૦-૧૭૦૦ ઇસ પૂર્વે * રોઝડી B ૨૨૦૦-૧૯૦૦ ઇસ પૂર્વે * રોઝડી A ૨૫૦૦-૨૨૦૦ ઇસ પૂર્વે == સ્થાપત્ય == રોઝડીમાં બે મોટા ખોદકામો કરવામાં આવ્યા છે. જેમને દક્ષિણ ખોદકામ અને મુખ્ય માર્ગ ખોદકામ તરીકે ઓળખાય છે. બાહ્ય રસ્તા પર પદ્ધતિસરનું અને સ્થળના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા જુદાં માળખામાં પણ ખોદકામ કરવામાં આવ્યું છે. આ બધાં રોઝડી C (ઈસ પૂર્વે બે હજાર વર્ષ) સમયગાળાનું યોગ્ય રીતે સચવાયેલું બાંધકામ છે. રોઝડીના ઘરો પથ્થરના પાયા પર અને તેની પર કદાચ માટીની દિવાલો વડે બંધાયેલા હતા. કોઇ પણ પ્રકારની ઇંટો (કાચી અથવા પાકી) ખોદકામ દરમિયાન મળી નથી. કૂવા, નહાવાની ઓરડીઓ કે શેરી ગટરો પણ મળી નથી.<ref name="possehl" /> == સંસ્કૃતિ == રોઝડીમાં મળેલા મોટાભાગનાં વાસણો મજબૂત અને યોગ્ય રીતે ગૂંદેલ લાલ માટીના બનેલા છે. રોઝડીમાંથી મળેલા વાસણોમાંથી અડધાથી વધુ વાસણો હાથા વાળા વાટકાંઓ છે. વાસણો પર મોટાભાગે ચિત્રો અથવા [[સરસ્વતી લિપિ]]માં લખાણો જોવા મળ્યા છે. વાસણોની કિનારીઓ પર હડપ્પીય લખાણ પણ જોવા મળેલ છે. પાંચ (ચાર સંપૂર્ણ અને એક તૂટેલ) તાંબા અથવા કાંસાની કુહાડીઓ મળી છે જે રોઝડી C સમયગાળાની છે. ઔદ્યોગિક અને ઉત્પાદન ક્રિયાઓની કોઇ નિશાનીઓ રોઝડીના બધાં જ સમયગાળામાં મળી નથી. જેથી તે મોટાભાગે ખેડૂતોનું ગામ હોવાનું સૂચન કરે છે.<ref>{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/publication/303971419_Plants_and_Harappan_subsistence_An_example_of_stability_and_change_from_Rojdi|title=Plants and Harappan subsistence: An example of stability and change from Rojdi|website=ResearchGate|language=en|access-date=2017-05-17}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{ગુજરાતી વિશ્વકોશ}} == પૂરક વાચન == * Possehl, Gregory. and M.H. Raval (1989). ''Harappan Civilization and Rojdi'', Delhi: Oxford & IBH Publishers and the American Institute of Indian Studies, ISBN 81-204-0404-1. [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] [[શ્રેણી:સૌરાષ્ટ્ર]] [[શ્રેણી:ગોંડલ તાલુકો]] j22e4h0pqx8upp1sc58hnthzn4o0603 0 70780 886859 819214 2025-06-24T20:59:43Z 76.53.254.138 886859 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|સાબરમતી રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | type = ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ્વે | image = Sabarmati Railway Station.JPG | image_caption = સાબરમતી રેલ્વે સ્ટેશન | address = સાબરમતી, [[અમદાવાદ]] (પશ્ચિમ વિભાગ), [[ગુજરાત]] | country = {{flag|India|ભારત}} | coordinates = {{coord|23|4|17|N|72|35|13|E|display=inline}} | elevation = ૫૫ મીટર | line = જયપુર-અમદાવાદ લાઇન | other = AMTS બસ સ્ટોપ 'સાબરમતી રેલ્વે સ્ટેશન', BRTS બસ સ્ટોપ 'સાબરમતી પાવરહાઉસ', 'સાબરમતી પોલીસ સ્ટેશન' અને 'મોટેરા ક્રોસ રોડ્સ', ઓટોરિક્ષા સ્ટેન્ડ | structure = પ્રમાણભૂત (જમીન પરનું સ્ટેશન) | platform = ૪ | tracks = | entrances = | parking = હા | opened = | closed = | rebuilt = ૧૩ માર્ચ ૨૦૨૧{{citation needed|date=ડિસેમ્બર ૨૦૨૧}} | electrified = હા | ADA = | code = SBIB {{Indian railway code | code = | zone = પશ્ચિમ રેલ્વે | division = અમદાવાદ }} | owned = ભારતીય રેલ્વે | operator = પશ્ચિમ રેલ્વે | status = સક્રિય | former = | passengers = | pass_year = | pass_percent = | pass_system = | map_locator = | map_type = India Ahmedabad#India | map_dot_label = સાબરમતી જંકશન | map_size = 300 }} '''સાબરમતી જંકશન''' એ પશ્ચિમ રેલ્વેની હેઠળ આવતું અને મુખ્ય [[અમદાવાદ રેલ્વે સ્ટેશન]]થી માત્ર ૬ કિમી દૂર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે [[અમદાવાદ]] - [[મહેસાણા]] રેલ્વે લાઇન પર આવેલું જંકશન છે. આ સ્ટેશન [[મહાત્મા ગાંધી]] દ્વારા સ્થાપિત [[સાબરમતી આશ્રમ]] માટે વધુ પ્રખ્યાત છે. સાબરમતી સ્ટેશનમાં મહેસાણા તરફ જતી ટ્રેન માટે મીટરગેજ અને અમદાવાદ તરફ જતી બધી ટ્રેન માટે બ્રોડગેજ પાટાઓ આવેલા છે. સાબરમતીના મીટરગેજ ટર્મિનસને મહાત્મા ગાંધીની યાદગીરીમાં '''ગાંધીગ્રામ''' નામ આપવામાં આવ્યું છે. સાબરમતીમાં મુસાફર ટ્રેન માટે ખાસ યાર્ડ આવેલું છે. અમદાવાદ શહેરના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા આ સ્ટેશનને દિલ્હી તરફ જતી ટ્રેન માટે વધારાનું ટર્મિનલ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મુકાયો છે. વધુમાં, અમદાવાદના વૈકલ્પિક સ્ટેશન તરીકે આ સ્ટેશનને વિકસાવાની યોજના છે.<ref>{{cite news|last1=Himanshu|first1=Kaushik|title=Sabarmati station upgrade underway {{!}} Ahmedabad News - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Sabarmati-station-upgrade-underway/articleshow/44704701.cms|access-date=8 February 2021|work=The Times of India|publisher=Times of India|date=8 October 2014|language=en}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://www.india9.com/i9show/Sabarmati-Junction-Railway-Station-62334.htm સાબરમતી જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન (અંગ્રેજી)] * [http://maps.msn.com/%28ggws5d55s0wf2cmmfaa5r245%29/map.aspx?lats1=23.083333&lons1=72.666667&alts1=1&regn1=2 MSN નકશો (અંગ્રેજી)]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://indiarailinfo.com/station/map/846 સાબરમતી જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન રેલ ઇન્ફો (અંગ્રેજી)] [[શ્રેણી:અમદાવાદ જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] [[શ્રેણી:અમદાવાદ જિલ્લો]] 0249ssjszfrkfgwowvkp7kl7bg7m8zv 886884 886859 2025-06-25T03:20:13Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:સતિષચંદ્ર|સતિષચંદ્ર]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 819214 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|સાબરમતી રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | type = ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ્વે | image = Sabarmati Railway Station.JPG | image_caption = સાબરમતી રેલ્વે સ્ટેશન | address = સાબરમતી, [[અમદાવાદ]] (પશ્ચિમ વિભાગ), [[ગુજરાત]] | country = {{flag|India|ભારત}} | coordinates = {{coord|23|4|17|N|72|35|13|E|display=inline}} | elevation = ૫૫ મીટર | line = જયપુર-અમદાવાદ લાઇન | other = AMTS બસ સ્ટોપ 'સાબરમતી રેલ્વે સ્ટેશન', BRTS બસ સ્ટોપ 'સાબરમતી પાવરહાઉસ', 'સાબરમતી પોલીસ સ્ટેશન' અને 'મોટેરા ક્રોસ રોડ્સ', ઓટોરિક્ષા સ્ટેન્ડ | structure = પ્રમાણભૂત (જમીન પરનું સ્ટેશન) | platform = ૪ | tracks = | entrances = | parking = હા | opened = | closed = | rebuilt = ૧૩ માર્ચ ૨૦૨૧{{citation needed|date=ડિસેમ્બર ૨૦૨૧}} | electrified = હા | ADA = | code = SBIB {{Indian railway code | code = | zone = પશ્ચિમ રેલ્વે | division = અમદાવાદ }} | owned = ભારતીય રેલ્વે | operator = પશ્ચિમ રેલ્વે | status = સક્રિય | former = | passengers = | pass_year = | pass_percent = | pass_system = | map_locator = | map_type = India Ahmedabad#India3 | map_dot_label = સાબરમતી જંકશન | map_size = 300 }} '''સાબરમતી જંકશન''' એ પશ્ચિમ રેલ્વેની હેઠળ આવતું અને મુખ્ય [[અમદાવાદ રેલ્વે સ્ટેશન]]થી માત્ર ૬ કિમી દૂર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે [[અમદાવાદ]] - [[મહેસાણા]] રેલ્વે લાઇન પર આવેલું જંકશન છે. આ સ્ટેશન [[મહાત્મા ગાંધી]] દ્વારા સ્થાપિત [[સાબરમતી આશ્રમ]] માટે વધુ પ્રખ્યાત છે. સાબરમતી સ્ટેશનમાં મહેસાણા તરફ જતી ટ્રેન માટે મીટરગેજ અને અમદાવાદ તરફ જતી બધી ટ્રેન માટે બ્રોડગેજ પાટાઓ આવેલા છે. સાબરમતીના મીટરગેજ ટર્મિનસને મહાત્મા ગાંધીની યાદગીરીમાં '''ગાંધીગ્રામ''' નામ આપવામાં આવ્યું છે. સાબરમતીમાં મુસાફર ટ્રેન માટે ખાસ યાર્ડ આવેલું છે. અમદાવાદ શહેરના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા આ સ્ટેશનને દિલ્હી તરફ જતી ટ્રેન માટે વધારાનું ટર્મિનલ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મુકાયો છે. વધુમાં, અમદાવાદના વૈકલ્પિક સ્ટેશન તરીકે આ સ્ટેશનને વિકસાવાની યોજના છે.<ref>{{cite news|last1=Himanshu|first1=Kaushik|title=Sabarmati station upgrade underway {{!}} Ahmedabad News - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Sabarmati-station-upgrade-underway/articleshow/44704701.cms|access-date=8 February 2021|work=The Times of India|publisher=Times of India|date=8 October 2014|language=en}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://www.india9.com/i9show/Sabarmati-Junction-Railway-Station-62334.htm સાબરમતી જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન (અંગ્રેજી)] * [http://maps.msn.com/%28ggws5d55s0wf2cmmfaa5r245%29/map.aspx?lats1=23.083333&lons1=72.666667&alts1=1&regn1=2 MSN નકશો (અંગ્રેજી)]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://indiarailinfo.com/station/map/846 સાબરમતી જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન રેલ ઇન્ફો (અંગ્રેજી)] [[શ્રેણી:અમદાવાદ જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] [[શ્રેણી:અમદાવાદ જિલ્લો]] ntm98geb0aiashwnhc1h9h2442q85tq 0 74995 886858 867022 2025-06-24T20:59:26Z 76.53.254.138 886858 wikitext text/x-wiki {{Infobox ancient site |name = ગોળા ધોરો |native_name = |alternate_name = |image = |alt = |caption = ગોળા ધોરોનું ભારતમાં સ્થાન |map_type = India Gujarat #India |map_alt = |map_size = 270 |coordinates = {{coord|23|3|30|N|70|37|10|E|display=inline}} |location = બગસરા, [[કચ્છ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]], ભારત |region = |type = રહેણાંક |part_of = |length = {{convert|50|m|abbr=on}} |width = {{convert|50|m|abbr=on}} |area = {{convert|1.92|ha|abbr=on}} |height = |builder = |material = |built = |abandoned = |epochs = હડપ્પા ૩એ થી હડપ્પા ૩સી |cultures = સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ |dependency_of = |occupants = |event = |excavations = ૧૯૯૬–હાલમાં |archaeologists = [[મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલય]] |condition = ખંડેર |ownership = જાહેર |management = |public_access = હા |website = <!-- {{URL|example.com}} --> |notes = }} '''ગોળા ધોરો''' [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] સાથે સંબંધિત એક પુરાતત્વીય સ્થળ છે, જે [[ગુજરાત]]ના [[કચ્છ જિલ્લો|કચ્છ જિલ્લા]]ના બગસરા નજીક [[કચ્છનો અખાત|કચ્છના અખાત]]ની ઉપર આવેલું છે.<ref>{{Cite web|url=http://antiquity.ac.uk/Projgall/bhan/index.html|title='&#39;A Harappan trading and craft production centre at Gola Dhoro'&#39;|publisher=Antiquity.ac.uk|date=|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨|archive-date=2012-11-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20121120005124/http://antiquity.ac.uk/ProjGall/bhan/index.html|url-status=dead}}</ref> આ સ્થળ એક નાના કિલ્લા વડે ઘેરાયેલ આશરે ૫૦ x ૫૦ મીટરનો વિસ્તાર<ref name="antiquity1">{{Cite web|url=http://www.antiquity.ac.uk/projgall/bhan304/|title=Kuldeep K. Bhan, V. H. Sonawane, P. Ajithprasad & S. Pratapchandran|publisher=Antiquity.ac.uk|date=૪ માર્ચ ૨૦૦૫|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨}}</ref> રહેણાંક અને ઉત્પાદન સ્થળોનો અંદર અને બહારની બાજુએ સમાવેશ કરે છે. == ઐતિહાસિક મહત્વ == આ સ્થળને ઇ.સ. પૂર્વે ૨૫૦૦-૨૦૦૦ના સમયનું માનવામાં આવે છે.<ref name="harappa1">{{Cite web|url=http://www.harappa.com/goladhoro|title=Kuldeep K. Bhan, V. H. Sonawane, P. Ajithprasad & S. Pratapchandran|publisher=Harappa.com|date=|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨}}</ref> [[મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલય]], વડોદરા દ્વારા ૧૯૫૬થી અહીં ખોદકામ હાથ ધરાયું હતું અને અહીંથી એક વિશિષ્ટ હડપ્પીય સીલ મળ્યું છે, જે અંદરથી પોલું છે. આ સ્થળનું ખોદકામ ઉત્પાદન અને વેપારના પુરાવા અને સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિમાં આવા નાના સ્થળનું મહત્વ દર્શાવે છે.<ref name="antiquity1"></ref> == અવશેષો == શંખની હસ્તકલા વસ્તુઓ, અંશત: કિંમતી પથ્થરો, પથ્થરની માળા, વાસણો અને તાંબુ, યુનિકોર્નની મુદ્રા ધરાવતું પોલું ખોખું જે કંઇક સંગ્રહ કરવા માટે કામ આવતું હતું, અન્ય હડપ્પન સીલ (કુલ છ), અસ્થિથી બનેલા હાથાવાળી તાંબાની છરીઓ, તાંબાની કલાકૃતિઓ વગેરે મળેલા છે.<ref name="harappa1"></ref> === તાંબાની વસ્તુઓ === નાના કદની વસાહત હોવા છતાં ગોલા ધોરો પર મળેલી તાંબાની વસ્તુઓની સંખ્યા મોટી છે. તાંબાના વાસણમાં આઠ બંગડીઓ, એક કુહાડી કદાચ ધાતુઓના ફરી ઉપયોગ માટે લેવાતી હશે, અસ્થિથી બનેલા હાથાવાળી તાંબાની છરીઓ અહીં મળેલી છે. એક અનન્ય તાંબાની કુહાડી (''પરશુ'') પણ એક રસપ્રદ શોધ છે જે કદાચ નાના વિસ્તાર અને નાના માપને લીધે કોઇ ધાર્મિક હેતુ માટે વપરાતી હોવાનું જણાય છે.<ref name="harappa2">{{Cite web|url=http://www.harappa.com/goladhoro/copperworking.html|title=Kuldeep K. Bhan, V. H. Sonawane, P. Ajithprasad & S. Pratapchandran|publisher=Harappa.com|date=|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨}}</ref> આ તાંબની છરીઓ મોટી સંખ્યામાં માછલીઓના હાડકાઓ સાથે મળી છે, જે સૂચવે છે કે તે માછલીઓ સૂકવણી માટે વપરાતી હતી.<ref name="harappa2"></ref> તેમ છતાં, તાંબાને ગાળવાના પુરાવા મળ્યા નથી. જોકે મોટી સંખ્યામાં માટીના વાસણો મળ્યા છે જે સૂચવે છે કે તે તાંબા ગાળવા માટે વપરાતા હશે.<ref name="harappa2"></ref> == હડપ્પીય સીલ == ૨ હેક્ટર કરતાં નાનું સ્થળ હોવાથી પુરાતત્વવિદોને ગોળા ધોરોમાંથી ખાસ કંઇ મળવાની અપેક્ષા નહોતી, પરંતુ તેઓ અહીં મળેલા પાંચ યુનિકોર્ન સીલથી પ્રભાવિત થયા હતા. આ પ્રકારના સીલ સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના શહેરી કેન્દ્રોમાં સામાન્ય હતા, જે વેપાર સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓનું સૂચન કરતા હતા.<ref name="harappa3">{{Cite web|url=http://www.harappa.com/goladhoro/goladhorosealfind.html|title=Kuldeep K. Bhan, V. H. Sonawane, P. Ajithprasad & S. Pratapchandran|publisher=Harappa.com|date=|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨}}</ref> આ ઉપરાંત અહીં મળેલા લખાણ અને લંબચોરસ અને પોલાણ ધરવાતું સીલ, જેનો અર્થ કે હેતુ સ્પષ્ટ નથી. આવા સીલ અન્ય કોઇ હડપ્પીય સ્થળો પર મળેલા નથી.<ref name="harappa3"></ref> == મહત્વ == આ સ્થળ ૧.૯૨ હેક્ટર જેટલું નાનું હોવા છતાં તેની ફરતી ૫.૨૦ મીટર જોડાઇની દિવાલ ત્રણ તબક્કાઓમાં બાંધવામાં આવી હતી અને અહીં સમૃદ્ધ હસ્તકલા અને વેપાર કેન્દ્ર હતું. ગોળા ઢોરોમાં શંખની બંગડીઓ અને અંશત: કિંમતી પથ્થરોની માળા તેમજ તાંબાની વસ્તુઓનું મુખ્ય ઉત્પાદન થતું હતું. મણકા ઉત્પાદનની પ્રક્રિયાઓ કોટ વિસ્તારની બહાર ધરવામાં આવતી હતી અને કોટની અંદર માત્ર વાસણો બનાવવાની ક્રિયાઓ થતી હતી. કોટ બહારનો વિસ્તાર વેપાર અને ઉદ્યોગનું કેન્દ્ર હતો.<ref>{{Cite book|last=McIntosh|first=Jane|title=The Ancient Indus Valley : New Perspectives|url=http://books.google.co.in/books?id=1AJO2A-CbccC|year=૨૦૦૮|publisher=ABC-CLIO|location=Santa Barbara|isbn=978-1-576-07907-2|pages=૨૨૧, ૪૦૧}}</ref> સંગ્રહ કરવાના મોટા કોઠારો વિદેશી વેપાર અહીં થતો હોવાનું સૂચવે છે, કારણ કે આવા કોઠારો માલ-સામાનને માગાન (હાલના [[ઓમાન]]) મોકલવા માટે વપરાતા હતા.<ref>{{Cite book|last=McIntosh|first=Jane|title=The Ancient Indus Valley : New Perspectives|url=http://books.google.co.in/books?id=1AJO2A-CbccC|year=૨૦૦૮|publisher=ABC-CLIO|location=Santa Barbara|isbn=978-1-576-07907-2|page=૨૨૧}}</ref> == આ પણ જુઓ == * [[શીકારપુર (તા. ભચાઉ )|શીકારપુર, ગુજરાત]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://www.harappa.com/goladhoro/goladhoro.html ગોળા ઢોરોનો નકશો] * [http://www.harappa.com/goladhoro/ ગોળા ઢોરોનું પુરાતત્વીય સ્થળ] [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] [[શ્રેણી:કચ્છ જિલ્લો]] 8qrbdfejeiuu5jos5cnyk6ctfk0mpph 886885 886858 2025-06-25T03:20:14Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 867022 wikitext text/x-wiki {{Infobox ancient site |name = ગોળા ધોરો |native_name = |alternate_name = |image = |alt = |caption = ગોળા ધોરોનું ભારતમાં સ્થાન |map_type = India Gujarat #India3 |map_alt = |map_size = 270 |coordinates = {{coord|23|3|30|N|70|37|10|E|display=inline}} |location = બગસરા, [[કચ્છ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]], ભારત |region = |type = રહેણાંક |part_of = |length = {{convert|50|m|abbr=on}} |width = {{convert|50|m|abbr=on}} |area = {{convert|1.92|ha|abbr=on}} |height = |builder = |material = |built = |abandoned = |epochs = હડપ્પા ૩એ થી હડપ્પા ૩સી |cultures = સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ |dependency_of = |occupants = |event = |excavations = ૧૯૯૬–હાલમાં |archaeologists = [[મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલય]] |condition = ખંડેર |ownership = જાહેર |management = |public_access = હા |website = <!-- {{URL|example.com}} --> |notes = }} '''ગોળા ધોરો''' [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] સાથે સંબંધિત એક પુરાતત્વીય સ્થળ છે, જે [[ગુજરાત]]ના [[કચ્છ જિલ્લો|કચ્છ જિલ્લા]]ના બગસરા નજીક [[કચ્છનો અખાત|કચ્છના અખાત]]ની ઉપર આવેલું છે.<ref>{{Cite web|url=http://antiquity.ac.uk/Projgall/bhan/index.html|title='&#39;A Harappan trading and craft production centre at Gola Dhoro'&#39;|publisher=Antiquity.ac.uk|date=|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨|archive-date=2012-11-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20121120005124/http://antiquity.ac.uk/ProjGall/bhan/index.html|url-status=dead}}</ref> આ સ્થળ એક નાના કિલ્લા વડે ઘેરાયેલ આશરે ૫૦ x ૫૦ મીટરનો વિસ્તાર<ref name="antiquity1">{{Cite web|url=http://www.antiquity.ac.uk/projgall/bhan304/|title=Kuldeep K. Bhan, V. H. Sonawane, P. Ajithprasad & S. Pratapchandran|publisher=Antiquity.ac.uk|date=૪ માર્ચ ૨૦૦૫|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨}}</ref> રહેણાંક અને ઉત્પાદન સ્થળોનો અંદર અને બહારની બાજુએ સમાવેશ કરે છે. == ઐતિહાસિક મહત્વ == આ સ્થળને ઇ.સ. પૂર્વે ૨૫૦૦-૨૦૦૦ના સમયનું માનવામાં આવે છે.<ref name="harappa1">{{Cite web|url=http://www.harappa.com/goladhoro|title=Kuldeep K. Bhan, V. H. Sonawane, P. Ajithprasad & S. Pratapchandran|publisher=Harappa.com|date=|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨}}</ref> [[મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલય]], વડોદરા દ્વારા ૧૯૫૬થી અહીં ખોદકામ હાથ ધરાયું હતું અને અહીંથી એક વિશિષ્ટ હડપ્પીય સીલ મળ્યું છે, જે અંદરથી પોલું છે. આ સ્થળનું ખોદકામ ઉત્પાદન અને વેપારના પુરાવા અને સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિમાં આવા નાના સ્થળનું મહત્વ દર્શાવે છે.<ref name="antiquity1"></ref> == અવશેષો == શંખની હસ્તકલા વસ્તુઓ, અંશત: કિંમતી પથ્થરો, પથ્થરની માળા, વાસણો અને તાંબુ, યુનિકોર્નની મુદ્રા ધરાવતું પોલું ખોખું જે કંઇક સંગ્રહ કરવા માટે કામ આવતું હતું, અન્ય હડપ્પન સીલ (કુલ છ), અસ્થિથી બનેલા હાથાવાળી તાંબાની છરીઓ, તાંબાની કલાકૃતિઓ વગેરે મળેલા છે.<ref name="harappa1"></ref> === તાંબાની વસ્તુઓ === નાના કદની વસાહત હોવા છતાં ગોલા ધોરો પર મળેલી તાંબાની વસ્તુઓની સંખ્યા મોટી છે. તાંબાના વાસણમાં આઠ બંગડીઓ, એક કુહાડી કદાચ ધાતુઓના ફરી ઉપયોગ માટે લેવાતી હશે, અસ્થિથી બનેલા હાથાવાળી તાંબાની છરીઓ અહીં મળેલી છે. એક અનન્ય તાંબાની કુહાડી (''પરશુ'') પણ એક રસપ્રદ શોધ છે જે કદાચ નાના વિસ્તાર અને નાના માપને લીધે કોઇ ધાર્મિક હેતુ માટે વપરાતી હોવાનું જણાય છે.<ref name="harappa2">{{Cite web|url=http://www.harappa.com/goladhoro/copperworking.html|title=Kuldeep K. Bhan, V. H. Sonawane, P. Ajithprasad & S. Pratapchandran|publisher=Harappa.com|date=|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨}}</ref> આ તાંબની છરીઓ મોટી સંખ્યામાં માછલીઓના હાડકાઓ સાથે મળી છે, જે સૂચવે છે કે તે માછલીઓ સૂકવણી માટે વપરાતી હતી.<ref name="harappa2"></ref> તેમ છતાં, તાંબાને ગાળવાના પુરાવા મળ્યા નથી. જોકે મોટી સંખ્યામાં માટીના વાસણો મળ્યા છે જે સૂચવે છે કે તે તાંબા ગાળવા માટે વપરાતા હશે.<ref name="harappa2"></ref> == હડપ્પીય સીલ == ૨ હેક્ટર કરતાં નાનું સ્થળ હોવાથી પુરાતત્વવિદોને ગોળા ધોરોમાંથી ખાસ કંઇ મળવાની અપેક્ષા નહોતી, પરંતુ તેઓ અહીં મળેલા પાંચ યુનિકોર્ન સીલથી પ્રભાવિત થયા હતા. આ પ્રકારના સીલ સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના શહેરી કેન્દ્રોમાં સામાન્ય હતા, જે વેપાર સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓનું સૂચન કરતા હતા.<ref name="harappa3">{{Cite web|url=http://www.harappa.com/goladhoro/goladhorosealfind.html|title=Kuldeep K. Bhan, V. H. Sonawane, P. Ajithprasad & S. Pratapchandran|publisher=Harappa.com|date=|access-date=૧૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨}}</ref> આ ઉપરાંત અહીં મળેલા લખાણ અને લંબચોરસ અને પોલાણ ધરવાતું સીલ, જેનો અર્થ કે હેતુ સ્પષ્ટ નથી. આવા સીલ અન્ય કોઇ હડપ્પીય સ્થળો પર મળેલા નથી.<ref name="harappa3"></ref> == મહત્વ == આ સ્થળ ૧.૯૨ હેક્ટર જેટલું નાનું હોવા છતાં તેની ફરતી ૫.૨૦ મીટર જોડાઇની દિવાલ ત્રણ તબક્કાઓમાં બાંધવામાં આવી હતી અને અહીં સમૃદ્ધ હસ્તકલા અને વેપાર કેન્દ્ર હતું. ગોળા ઢોરોમાં શંખની બંગડીઓ અને અંશત: કિંમતી પથ્થરોની માળા તેમજ તાંબાની વસ્તુઓનું મુખ્ય ઉત્પાદન થતું હતું. મણકા ઉત્પાદનની પ્રક્રિયાઓ કોટ વિસ્તારની બહાર ધરવામાં આવતી હતી અને કોટની અંદર માત્ર વાસણો બનાવવાની ક્રિયાઓ થતી હતી. કોટ બહારનો વિસ્તાર વેપાર અને ઉદ્યોગનું કેન્દ્ર હતો.<ref>{{Cite book|last=McIntosh|first=Jane|title=The Ancient Indus Valley : New Perspectives|url=http://books.google.co.in/books?id=1AJO2A-CbccC|year=૨૦૦૮|publisher=ABC-CLIO|location=Santa Barbara|isbn=978-1-576-07907-2|pages=૨૨૧, ૪૦૧}}</ref> સંગ્રહ કરવાના મોટા કોઠારો વિદેશી વેપાર અહીં થતો હોવાનું સૂચવે છે, કારણ કે આવા કોઠારો માલ-સામાનને માગાન (હાલના [[ઓમાન]]) મોકલવા માટે વપરાતા હતા.<ref>{{Cite book|last=McIntosh|first=Jane|title=The Ancient Indus Valley : New Perspectives|url=http://books.google.co.in/books?id=1AJO2A-CbccC|year=૨૦૦૮|publisher=ABC-CLIO|location=Santa Barbara|isbn=978-1-576-07907-2|page=૨૨૧}}</ref> == આ પણ જુઓ == * [[શીકારપુર (તા. ભચાઉ )|શીકારપુર, ગુજરાત]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://www.harappa.com/goladhoro/goladhoro.html ગોળા ઢોરોનો નકશો] * [http://www.harappa.com/goladhoro/ ગોળા ઢોરોનું પુરાતત્વીય સ્થળ] [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] [[શ્રેણી:કચ્છ જિલ્લો]] quc7odrqx3tfjd353w6sb830ld6k8ia 0 75007 886857 847211 2025-06-24T20:59:15Z 76.53.254.138 886857 wikitext text/x-wiki {{Infobox ancient site |name = રંગપુર |native_name = |alternate_name = |image = |alt = |caption = રંગપુરનું ગુજરાતમાં સ્થાન |map_type = India Gujarat#India |map_caption = રંગપુરનું ગુજરાતમાં સ્થાન |map_alt = |map_size = 270 |coordinates = {{coord|22|26|N|71|55|E|display=inline}} |location = રંગપુર, [[ગુજરાત]], [[ભારત]] |region = |type = રહેઠાણ |part_of = |length = |width = |area = |height = |builder = |material = |built = |abandoned = |epochs = હડપ્પા ૧ થી લોહ યુગ |cultures = [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] |dependency_of = |occupants = |event = |excavations = |archaeologists = |condition = |ownership = |management = |public_access = |website = <!-- {{URL|example.com}} --> |notes = }} '''રંગપુર''' [[ગુજરાત]], [[ભારત]]ના [[ધંધુકા તાલુકો|ધંધુકા તાલુકા]]માં [[ખંભાતનો અખાત|ખંભાતના અખાત]] અને [[કચ્છનો અખાત|કચ્છના અખાત]]ની વચ્ચે આવેલું પુરાતત્વીય સ્થળ અને ગામ છે. તે સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના સમયગાળાનું સ્થળ છે અને [[લોથલ]]થી ઇશાન દિશામાં આવેલું છે.<ref>[http://books.google.com/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA214&lpg=PA214&dq=hulas%2Bsaharanpur+district&source=bl&ots=xcbx7Sb_ez&sig=5MfP722KYCZrb81qqEPVAQYECBQ&hl=en&ei=tOHcS9vPHYPitgOwkoSlBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CCUQ6AEwCA#v=onepage&q=hulas%2Bsaharanpur%20district&f=false History of Ancient and Early Medieval India, by Upinder Singh]</ref> == ખોદકામ == [[File:Indus Valley Civilization, Late Phase (1900-1300 BCE).png|thumb|રંગપુર અને અન્ય સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના સ્થળોનો નકશો, પાછળનો સમયગાળો]] ૧૯૩૫માં ભારતના પુરાતત્વીય વિભાગ (ASI) દ્વારા એમ. એસ. વાત્સ ની આગેવાની હેઠળ અહીં ખોદકામ થયું હતું. પછીથી, ગુર્યે (૧૯૩૯), દિક્ષિત (૧૯૪૭) અને એસ. આર. રાવ (૧૯૫૩-૫૫) વડે ASI હેઠળ ખોદકામ ચાલ્યું હતું.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://asi.nic.in/asi_exca_imp_gujarat.asp|title=Excavations - Important - Gujarat|last=|first=|date=|website=asi.nic.in|publisher=|archive-url = https://web.archive.org/web/20071212044520/http://asi.nic.in/asi_exca_imp_gujarat.asp|archive-date=2007-12-12|access-date=2020-06-25}}</ref> એસ. આર. રાવ દ્વારા આ સ્થળને ચાર સમયગાળાઓમાં ત્રણ ઉપ સમય ગાળાઓમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યું છે. એસ. આર. રાવ સમયગાળાને આ રીતે વર્ણવે છે. * સમયગાળો ૧ - ઇ.સ. પૂર્વે ૩૦૦૦, * સમયગાળો ૨ - હડપ્પીય: ઇ.સ. પૂર્વે ૨૦૦૧-૧૫૦૦, * સમયગાળો ૨બી - પાછલો હડપ્પીય: ઇ.સ. પૂર્વે ૧૫૦૦-૧૧૦૦, * સમયગાળો ૨સી - હડપ્પાનો ફેરફારનો ગાળો: ઇ.સ. પૂર્વે ૧૧૦૦-૧૦૦૦, * સમયગાળો ૩ - ઇ.સ. પૂર્વે ૧૦૦૦-૮૦૦.<ref name=":0" /> == સ્થાપત્ય અને નગર આયોજન == રંગપુરમાં બાંધકામ, સાધનો અને લાકડાની વસ્તુઓ માટે બાવળનું લાકડું ઉપયોગ કરવામાં આવ્યું હતું.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley : New Perspectives.</ref> == શોધખોળ == કાળા અને લાલ મણકાં ધરાવતી થાળીઓ અને મોટા ગળાની બરણીઓ અહીંથી મળી છે.<ref>Archaeological Survey of India Publication: Indian Archeology 1955-56.</ref> શંખ કામના પુરાવાઓ અહીંથી મળ્યા છે.<ref>{{Cite book|last=Singh|first=Upinder|title=A history of ancient and early medieval India : from the Stone Age to the 12th century|year=૨૦૦૮|publisher=Pearson Education|location=New Delhi|isbn=9788131711200|pages=૧૬૪|url=http://books.google.co.in/books?id=H3lUIIYxWkEC&dq=hulas%2Bsaharanpur+district&q=rangpur#v=snippet&q=rangpur&f=false}}</ref> == ખેતી == રંગપુરમાંથી અનાજનો વિશાળ જથ્થો મળી આવ્યો હતો. બાજરી,<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley : New Perspectives.</ref>ચોખા<ref>[http://books.google.com/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA214&lpg=PA214&dq=hulas%2Bsaharanpur+district&source=bl&ots=xcbx7Sb_ez&sig=5MfP722KYCZrb81qqEPVAQYECBQ&hl=en&ei=tOHcS9vPHYPitgOwkoSlBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CCUQ6AEwCA#v=onepage&q=hulas%2Bsaharanpur%20district&f=false History of Ancient and Early Medieval India, by Upinder Singh]</ref>(સમયગાળો ૨એ), બાજરી (સમયગાળો એચ૧) મળી આવ્યા હતા.<ref>Bridget and Raymond Allchin (1968) The Rise of Civilisaton in India and Pakistan.</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == પૂરક વાચન == * {{cite book|author1=Shikaripur Ranganatha Rao|author2=Braj Basi Lal|title=Excavation at Rangpur and Other Explorations in Gujarat|url=https://books.google.com/books?id=nwz6MAAACAAJ|year=૧૯૬૦}} [[શ્રેણી:ગુજરાતનો ઇતિહાસ]] [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] [[શ્રેણી:ધંધુકા તાલુકો]] [[શ્રેણી:રાષ્ટ્રીય મહત્વનાં સ્મારકો]] r9h2opd5c0fske626pmmqp1j1o9mmcs 886891 886857 2025-06-25T03:20:57Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847211 wikitext text/x-wiki {{Infobox ancient site |name = રંગપુર |native_name = |alternate_name = |image = |alt = |caption = રંગપુરનું ગુજરાતમાં સ્થાન |map_type = India Gujarat#India3 |map_caption = રંગપુરનું ગુજરાતમાં સ્થાન |map_alt = |map_size = 270 |coordinates = {{coord|22|26|N|71|55|E|display=inline}} |location = રંગપુર, [[ગુજરાત]], [[ભારત]] |region = |type = રહેઠાણ |part_of = |length = |width = |area = |height = |builder = |material = |built = |abandoned = |epochs = હડપ્પા ૧ થી લોહ યુગ |cultures = [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] |dependency_of = |occupants = |event = |excavations = |archaeologists = |condition = |ownership = |management = |public_access = |website = <!-- {{URL|example.com}} --> |notes = }} '''રંગપુર''' [[ગુજરાત]], [[ભારત]]ના [[ધંધુકા તાલુકો|ધંધુકા તાલુકા]]માં [[ખંભાતનો અખાત|ખંભાતના અખાત]] અને [[કચ્છનો અખાત|કચ્છના અખાત]]ની વચ્ચે આવેલું પુરાતત્વીય સ્થળ અને ગામ છે. તે સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના સમયગાળાનું સ્થળ છે અને [[લોથલ]]થી ઇશાન દિશામાં આવેલું છે.<ref>[http://books.google.com/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA214&lpg=PA214&dq=hulas%2Bsaharanpur+district&source=bl&ots=xcbx7Sb_ez&sig=5MfP722KYCZrb81qqEPVAQYECBQ&hl=en&ei=tOHcS9vPHYPitgOwkoSlBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CCUQ6AEwCA#v=onepage&q=hulas%2Bsaharanpur%20district&f=false History of Ancient and Early Medieval India, by Upinder Singh]</ref> == ખોદકામ == [[File:Indus Valley Civilization, Late Phase (1900-1300 BCE).png|thumb|રંગપુર અને અન્ય સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના સ્થળોનો નકશો, પાછળનો સમયગાળો]] ૧૯૩૫માં ભારતના પુરાતત્વીય વિભાગ (ASI) દ્વારા એમ. એસ. વાત્સ ની આગેવાની હેઠળ અહીં ખોદકામ થયું હતું. પછીથી, ગુર્યે (૧૯૩૯), દિક્ષિત (૧૯૪૭) અને એસ. આર. રાવ (૧૯૫૩-૫૫) વડે ASI હેઠળ ખોદકામ ચાલ્યું હતું.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://asi.nic.in/asi_exca_imp_gujarat.asp|title=Excavations - Important - Gujarat|last=|first=|date=|website=asi.nic.in|publisher=|archive-url = https://web.archive.org/web/20071212044520/http://asi.nic.in/asi_exca_imp_gujarat.asp|archive-date=2007-12-12|access-date=2020-06-25}}</ref> એસ. આર. રાવ દ્વારા આ સ્થળને ચાર સમયગાળાઓમાં ત્રણ ઉપ સમય ગાળાઓમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યું છે. એસ. આર. રાવ સમયગાળાને આ રીતે વર્ણવે છે. * સમયગાળો ૧ - ઇ.સ. પૂર્વે ૩૦૦૦, * સમયગાળો ૨ - હડપ્પીય: ઇ.સ. પૂર્વે ૨૦૦૧-૧૫૦૦, * સમયગાળો ૨બી - પાછલો હડપ્પીય: ઇ.સ. પૂર્વે ૧૫૦૦-૧૧૦૦, * સમયગાળો ૨સી - હડપ્પાનો ફેરફારનો ગાળો: ઇ.સ. પૂર્વે ૧૧૦૦-૧૦૦૦, * સમયગાળો ૩ - ઇ.સ. પૂર્વે ૧૦૦૦-૮૦૦.<ref name=":0" /> == સ્થાપત્ય અને નગર આયોજન == રંગપુરમાં બાંધકામ, સાધનો અને લાકડાની વસ્તુઓ માટે બાવળનું લાકડું ઉપયોગ કરવામાં આવ્યું હતું.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley : New Perspectives.</ref> == શોધખોળ == કાળા અને લાલ મણકાં ધરાવતી થાળીઓ અને મોટા ગળાની બરણીઓ અહીંથી મળી છે.<ref>Archaeological Survey of India Publication: Indian Archeology 1955-56.</ref> શંખ કામના પુરાવાઓ અહીંથી મળ્યા છે.<ref>{{Cite book|last=Singh|first=Upinder|title=A history of ancient and early medieval India : from the Stone Age to the 12th century|year=૨૦૦૮|publisher=Pearson Education|location=New Delhi|isbn=9788131711200|pages=૧૬૪|url=http://books.google.co.in/books?id=H3lUIIYxWkEC&dq=hulas%2Bsaharanpur+district&q=rangpur#v=snippet&q=rangpur&f=false}}</ref> == ખેતી == રંગપુરમાંથી અનાજનો વિશાળ જથ્થો મળી આવ્યો હતો. બાજરી,<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley : New Perspectives.</ref>ચોખા<ref>[http://books.google.com/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA214&lpg=PA214&dq=hulas%2Bsaharanpur+district&source=bl&ots=xcbx7Sb_ez&sig=5MfP722KYCZrb81qqEPVAQYECBQ&hl=en&ei=tOHcS9vPHYPitgOwkoSlBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CCUQ6AEwCA#v=onepage&q=hulas%2Bsaharanpur%20district&f=false History of Ancient and Early Medieval India, by Upinder Singh]</ref>(સમયગાળો ૨એ), બાજરી (સમયગાળો એચ૧) મળી આવ્યા હતા.<ref>Bridget and Raymond Allchin (1968) The Rise of Civilisaton in India and Pakistan.</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == પૂરક વાચન == * {{cite book|author1=Shikaripur Ranganatha Rao|author2=Braj Basi Lal|title=Excavation at Rangpur and Other Explorations in Gujarat|url=https://books.google.com/books?id=nwz6MAAACAAJ|year=૧૯૬૦}} [[શ્રેણી:ગુજરાતનો ઇતિહાસ]] [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] [[શ્રેણી:ધંધુકા તાલુકો]] [[શ્રેણી:રાષ્ટ્રીય મહત્વનાં સ્મારકો]] lrgnnxgx0q2qxn5mtxyfevix576j1e2 0 75021 886856 847210 2025-06-24T20:58:54Z 76.53.254.138 886856 wikitext text/x-wiki {{Infobox ancient site | name = ભગત્રવ | native_name = | alternate_name = | image = | alt = | caption = | map_type = India Gujarat#India | map_alt = | map_size = 270 | relief = | coordinates = {{coord|21|33|55|N|72|45|25|E|display=inline}} | location = [[હાંસોટ]], [[ભરૂચ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]], [[ભારત]] | region = | type = વસવાટ | part_of = | length = | width = | area = | height = | builder = | material = | built = | abandoned = | epochs = <!-- actually displays as "Periods" --> | cultures = [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] | dependency_of = | occupants = | event = | excavations = | archaeologists = | condition = | ownership = | management = | public_access = | website = <!-- {{URL|example.com}} --> | notes = }} '''ભગત્રવ''' ({{lang-sa|भगत्रव}}) [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] સાથે જોડાયેલા એક નાનું પુરાતત્વીય સ્થળ છે. આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા દ્વારા ડો. એસ. આર. રાવની આગેવાની હેઠળ અહીં ખોદકામ કરવામાં આવ્યું હતું. ભગત્રવ દક્ષિણ ગુજરાતના [[ભરૂચ જિલ્લો|ભરૂચ જિલ્લા]]ના [[હાંસોટ]] તાલુકામાં આવેલું છે. ([[સુરત]]: ૫૧ કિ.મી.) આ સ્થળ [[અરબી સમુદ્ર]]ના દરિયાકિનારા નજીક અને અકીકની ખાણો તેમજ [[નર્મદા]] અને [[તાપી]] નદીઓની ખીણો નજીક હતું.<ref name=asi>{{cite book|editor-last=Ghosh|editor-first=Amalanada|title=An Encyclopaedia of Indian Archaeology|year=૧૯૯૦|publisher=Brill|location=Leiden|isbn=9789004092648|pages=૭૩, ૭૯, ૯૦, ૨૯૧|url=http://books.google.com/books?id=Wba-EZhZcfgC&dq=bhagatrav&q=bhagatrav}}</ref> == બંદર == ભગત્રવ [[લોથલ]]ની જેમ મહત્વનું બંદર હતું એમ જણાય છે.<ref name="ancient">{{cite journal|last=Director General|first=Archaeological Survey of India|date=|year=૧૯૬૨|title=Ancient India|url=http://books.google.com/books?id=impDAAAAYAAJ&q=bhagatrav&dq=bhagatrav|journal=|volume=|issue=૧૮–૧૯|pages=૧૯૦–૧૯૭|doi=|pmid=|access-date=}}</ref> તેમ છતાં દરિયાના પાણી અને [[કીમ નદી]]ના પૂરને કારણે આ સ્થળનું ભારે ધોવાણ થયું છે અને માત્ર બાહ્ય વિસ્તાર જ ખૂલ્લો રહ્યો છે. વર્ષના આઠ મહિનાઓ દરમિયાન આ સ્થળ પાણીથી ઘેરાયેલું રહે છે.<ref name="ancient"></ref> અહીંથી સીસાની વસ્તુઓ, લોખંડની વસ્તુઓ, પથ્થરના મણકાંઓ તેમજ માટીના વાસણોના પૂરાવા વગેરે મળી આવ્યા છે, જે દર્શાવે છે કે આ સ્થળ લોથલની જેમ વ્યાપારનું બંદર હશે.<ref>{{Cite news|url=http://m.timesofindia.com/city/ahmedabad/IIT-Gn-finds-rich-Harappan-remains-in-Bhagatrav/articleshow/48425306.cms|title=IIT-Gn finds rich Harappan remains in Bhagatrav|work=The Times of India|access-date=2017-07-16}}</ref> == મહત્વ == એવું જાણવા મળ્યું છે કેટલીક હડપ્પીય વસાહતો જેવી કે ભગત્રવ, [[લોથલ]], [[રંગપુર (તા. ધંધુકા)|રંગપુર]], [[દેશલપર (તા. નખત્રાણા)|દેશલપર]], ચાન્હુ-દરો વગેરેના પતન/વિનાશ માટે પૂર જવાબદાર હતું.<ref name="ancient"></ref> ભગત્રવ સૌથી દક્ષિણે આવેલી હડપ્પીય વસાહતોમાંની એક છે અને મંડા, જમ્મુમાં આવેલી સૌથી ઉત્તરી હડપ્પીય વસાહતો અને આ વસાહત વચ્ચે લગભગ ૧૩૫૦ કિ.મી.નું અંતર છે.<ref name="asi"></ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://books.google.co.in/books?id=H3lUIIYxWkEC&printsec=frontcover&dq=upinder+singh&hl=en&sa=X&ei=j2r-T8TtAc2rrAe2zbjeBg&ved=0CDYQ6AEwAA#v=onepage&q=bhagatrav&f=false IVC સ્થળોનો નકશો] [[શ્રેણી:ગુજરાતનો ઇતિહાસ]] [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] [[શ્રેણી:ભરૂચ જિલ્લો]] nzqs9x7537ozg409w67jfkbx8bb532m 886892 886856 2025-06-25T03:21:02Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847210 wikitext text/x-wiki {{Infobox ancient site | name = ભગત્રવ | native_name = | alternate_name = | image = | alt = | caption = | map_type = India Gujarat#India3 | map_alt = | map_size = 270 | relief = | coordinates = {{coord|21|33|55|N|72|45|25|E|display=inline}} | location = [[હાંસોટ]], [[ભરૂચ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]], [[ભારત]] | region = | type = વસવાટ | part_of = | length = | width = | area = | height = | builder = | material = | built = | abandoned = | epochs = <!-- actually displays as "Periods" --> | cultures = [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] | dependency_of = | occupants = | event = | excavations = | archaeologists = | condition = | ownership = | management = | public_access = | website = <!-- {{URL|example.com}} --> | notes = }} '''ભગત્રવ''' ({{lang-sa|भगत्रव}}) [[સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ]] સાથે જોડાયેલા એક નાનું પુરાતત્વીય સ્થળ છે. આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા દ્વારા ડો. એસ. આર. રાવની આગેવાની હેઠળ અહીં ખોદકામ કરવામાં આવ્યું હતું. ભગત્રવ દક્ષિણ ગુજરાતના [[ભરૂચ જિલ્લો|ભરૂચ જિલ્લા]]ના [[હાંસોટ]] તાલુકામાં આવેલું છે. ([[સુરત]]: ૫૧ કિ.મી.) આ સ્થળ [[અરબી સમુદ્ર]]ના દરિયાકિનારા નજીક અને અકીકની ખાણો તેમજ [[નર્મદા]] અને [[તાપી]] નદીઓની ખીણો નજીક હતું.<ref name=asi>{{cite book|editor-last=Ghosh|editor-first=Amalanada|title=An Encyclopaedia of Indian Archaeology|year=૧૯૯૦|publisher=Brill|location=Leiden|isbn=9789004092648|pages=૭૩, ૭૯, ૯૦, ૨૯૧|url=http://books.google.com/books?id=Wba-EZhZcfgC&dq=bhagatrav&q=bhagatrav}}</ref> == બંદર == ભગત્રવ [[લોથલ]]ની જેમ મહત્વનું બંદર હતું એમ જણાય છે.<ref name="ancient">{{cite journal|last=Director General|first=Archaeological Survey of India|date=|year=૧૯૬૨|title=Ancient India|url=http://books.google.com/books?id=impDAAAAYAAJ&q=bhagatrav&dq=bhagatrav|journal=|volume=|issue=૧૮–૧૯|pages=૧૯૦–૧૯૭|doi=|pmid=|access-date=}}</ref> તેમ છતાં દરિયાના પાણી અને [[કીમ નદી]]ના પૂરને કારણે આ સ્થળનું ભારે ધોવાણ થયું છે અને માત્ર બાહ્ય વિસ્તાર જ ખૂલ્લો રહ્યો છે. વર્ષના આઠ મહિનાઓ દરમિયાન આ સ્થળ પાણીથી ઘેરાયેલું રહે છે.<ref name="ancient"></ref> અહીંથી સીસાની વસ્તુઓ, લોખંડની વસ્તુઓ, પથ્થરના મણકાંઓ તેમજ માટીના વાસણોના પૂરાવા વગેરે મળી આવ્યા છે, જે દર્શાવે છે કે આ સ્થળ લોથલની જેમ વ્યાપારનું બંદર હશે.<ref>{{Cite news|url=http://m.timesofindia.com/city/ahmedabad/IIT-Gn-finds-rich-Harappan-remains-in-Bhagatrav/articleshow/48425306.cms|title=IIT-Gn finds rich Harappan remains in Bhagatrav|work=The Times of India|access-date=2017-07-16}}</ref> == મહત્વ == એવું જાણવા મળ્યું છે કેટલીક હડપ્પીય વસાહતો જેવી કે ભગત્રવ, [[લોથલ]], [[રંગપુર (તા. ધંધુકા)|રંગપુર]], [[દેશલપર (તા. નખત્રાણા)|દેશલપર]], ચાન્હુ-દરો વગેરેના પતન/વિનાશ માટે પૂર જવાબદાર હતું.<ref name="ancient"></ref> ભગત્રવ સૌથી દક્ષિણે આવેલી હડપ્પીય વસાહતોમાંની એક છે અને મંડા, જમ્મુમાં આવેલી સૌથી ઉત્તરી હડપ્પીય વસાહતો અને આ વસાહત વચ્ચે લગભગ ૧૩૫૦ કિ.મી.નું અંતર છે.<ref name="asi"></ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://books.google.co.in/books?id=H3lUIIYxWkEC&printsec=frontcover&dq=upinder+singh&hl=en&sa=X&ei=j2r-T8TtAc2rrAe2zbjeBg&ved=0CDYQ6AEwAA#v=onepage&q=bhagatrav&f=false IVC સ્થળોનો નકશો] [[શ્રેણી:ગુજરાતનો ઇતિહાસ]] [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] [[શ્રેણી:ભરૂચ જિલ્લો]] gq8d1n228y6hvn6b1zzasf4kbfq663w 0 76554 886855 821351 2025-06-24T20:58:37Z 76.53.254.138 886855 wikitext text/x-wiki {{Infobox military structure |name = શિવનેરી |native_name = mr |location = જુન્નર, પુણે જિલ્લો, [[મહારાષ્ટ્ર]] |image = MainEntranceGate.jpg |caption = મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર, શિવનેરી કિલ્લો |pushpin_map = India#India Maharashtra |pushpin_mapsize = 300 |coordinates = {{coord|19.1990|73.8595|type:landmark|display=inline}} |map_size = 300 |pushpin_map_caption = મહારાષ્ટ્રમાં શિવનેરી કિલ્લો |type = સ્મારક |ownership = {{flagicon|ભારત}} [[ભારત સરકાર]] |open_to_public = હા |controlledby = [[File:Flag of the Maratha Empire.svg|border|33x30px]] મરાઠા સામ્રાજ્ય (૧૭૧૬-૧૮૨૦)<br>[[File:British Raj Red Ensign.svg|border|33x30px]] બ્રિટિશ શાસન (૧૮૨૦-૧૯૪૭)<br>{{flagicon|ભારત}} ભારત સરકાર (૧૯૪૭-) }} '''શિવનેરી કિલ્લો''' [[ભારત]]ના [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યમાં આવેલ એક કિલ્લો છે. શિવનેરીનો આ પ્રાચીન ગઢ મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના જુન્નર ગામ નજીક, પુણે શહેર થી લગભગ ૧૦૫ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. ૧૯ ફેબ્રુઆરી, ૧૬૩૦ના દિવસે આ કિલ્લા ખાતે [[શિવાજી]] મહારાજનો જન્મ થયો હતો. આ કિલ્લાની ચારે બાજુએ, મુશ્કેલ ચઢાણ હોવાથી, તેના પર જીત મેળવવી અત્યંત કઠીન છે. કિલ્લા પર શિવાઈ દેવીનું નાનું મંદિર તેમ જ  બાળ-શિવાજી અને માતા જીજાબાઈની પ્રતિમાઓ છે. આ કિલ્લાનો આકાર ભગવાન શિવજીની પિંડી જેવો છે. શિવનેરી કિલ્લો જુન્નર ગામમાં આવેલ છે. જુન્નર ગામમાંથી આ કિલ્લો જોઈ શકાય છે. આ ગઢ ખૂબ જ વિશાળ નથી. ઈ. સ. ૧૬૭૩ના વર્ષમાં ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીના ડૉ. જ્હોન ફ્રાયરે આ કિલ્લાની મુલાકાત લીધી હતી. તેમણે પોતાની નોંધમાં, આ કિલ્લો હજાર પરિવારો માટે સાત વર્ષ ચાલી શકે, એટલી સિધા-સામગ્રી છે એમ ઉલ્લેખ કર્યો છે. ૨૦૨૧માં તે યુનેસ્કો વિશ્વ ધરોહર સ્થળોના નામાંકન યાદીમાં મહારાષ્ટ્રના લશ્કરી કિલ્લાઓના સ્થાપત્યના ભાગરૂપે નામાંકિત કરવામાં આવ્યો હતો.<ref name=":0">{{Cite web|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|title=Serial Nomination of Maratha Military Architecture in Maharashtra|url=http://whc.unesco.org/en/tentativelists/6533/|access-date=2021-06-26|website=UNESCO World Heritage Centre|language=en}}</ref> == રસપ્રદ સ્થળો == * શિવાઈ માતા મંદિર: સાત દરવાજાઓ ધરાવતા આ ગઢના માર્ગમાં, આવતા પાંચમા એટલે કે સિપાઈ દરવાજો, પાર કર્યા બાદ મુખ્ય રાહ છોડી, જમણી બાજુ આગળ જતાં શિવાઈ દેવીનું મંદિર આવેલ છે. આ મંદિરની પાછળના ભાગમાં ૬ થી ૭ ગુફાઓ છે. આ ગુફાઓ રહેવા માટે અનુકૂળ નથી. * અંબરખાના * પાણીની ટાંકી: આ કિલ્લાના વિસ્તારમાં [[ગંગા નદી|ગંગા]], યમુના અને અન્ય નામની પાણી માટે ઘણી ટાંકીઓ છે. * શિવકુંજ * શિવ જન્મસ્થાન ઈમારત * કડેલોટ કડા == સ્થાન == * મુંબઈ થી માલશેજ માર્ગ દ્વારા: જુન્નર આવતા [[માલશેજ ઘાટ]] પાર કર્યા બાદ ૮ થી ૯ કિલોમીટર પર 'શિવનેરી ૧૯ કિ.મી.' નિર્દેશ આપતું બોર્ડ રસ્તાની એક તરફ દેખાય છે. આ માર્ગ ગણેશખીંડી થઈ શિવનેરી કિલ્લા સુધી જાય છે. ગઢ પર પહોંચવા માટે મુંબઇથી એક દિવસ લાગે છે. == પુસ્તકો == * {{cite book|title=शिवनेरीची जीवनगाथा|trans-title=શિવનેરીચી જીવનગાથા|lang=mr|author=ડૉ. લહુ કચરુ ગાયકવાડ}} - શિવનેરીનો ઇતિહાસ વર્ણવતું પુસ્તક. {{Clear}} == છબીઓ == [[File:Shivneri pic2.jpg|thumb|left|250px|શિવનેરી કિલ્લા તરફ દોરી જતાં પગથિયાં]] [[File:Shivneri.pic.jpg|thumb|right|250px|શિવનેરી કિલ્લા ખાતે મંદિર]] [[File:Shivneripic5.jpg|thumb|center|250px|શિવનેરી કિલ્લાનું એક દૃશ્ય]] {{Clear}} == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્રના કિલ્લાઓ]] sslm7lcw8uu5jy83x7p72r9x3t543h8 886886 886855 2025-06-25T03:20:17Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 821351 wikitext text/x-wiki {{Infobox military structure |name = શિવનેરી |native_name = mr |location = જુન્નર, પુણે જિલ્લો, [[મહારાષ્ટ્ર]] |image = MainEntranceGate.jpg |caption = મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર, શિવનેરી કિલ્લો |pushpin_map = India3#India Maharashtra |pushpin_mapsize = 300 |coordinates = {{coord|19.1990|73.8595|type:landmark|display=inline}} |map_size = 300 |pushpin_map_caption = મહારાષ્ટ્રમાં શિવનેરી કિલ્લો |type = સ્મારક |ownership = {{flagicon|ભારત}} [[ભારત સરકાર]] |open_to_public = હા |controlledby = [[File:Flag of the Maratha Empire.svg|border|33x30px]] મરાઠા સામ્રાજ્ય (૧૭૧૬-૧૮૨૦)<br>[[File:British Raj Red Ensign.svg|border|33x30px]] બ્રિટિશ શાસન (૧૮૨૦-૧૯૪૭)<br>{{flagicon|ભારત}} ભારત સરકાર (૧૯૪૭-) }} '''શિવનેરી કિલ્લો''' [[ભારત]]ના [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યમાં આવેલ એક કિલ્લો છે. શિવનેરીનો આ પ્રાચીન ગઢ મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના જુન્નર ગામ નજીક, પુણે શહેર થી લગભગ ૧૦૫ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. ૧૯ ફેબ્રુઆરી, ૧૬૩૦ના દિવસે આ કિલ્લા ખાતે [[શિવાજી]] મહારાજનો જન્મ થયો હતો. આ કિલ્લાની ચારે બાજુએ, મુશ્કેલ ચઢાણ હોવાથી, તેના પર જીત મેળવવી અત્યંત કઠીન છે. કિલ્લા પર શિવાઈ દેવીનું નાનું મંદિર તેમ જ  બાળ-શિવાજી અને માતા જીજાબાઈની પ્રતિમાઓ છે. આ કિલ્લાનો આકાર ભગવાન શિવજીની પિંડી જેવો છે. શિવનેરી કિલ્લો જુન્નર ગામમાં આવેલ છે. જુન્નર ગામમાંથી આ કિલ્લો જોઈ શકાય છે. આ ગઢ ખૂબ જ વિશાળ નથી. ઈ. સ. ૧૬૭૩ના વર્ષમાં ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીના ડૉ. જ્હોન ફ્રાયરે આ કિલ્લાની મુલાકાત લીધી હતી. તેમણે પોતાની નોંધમાં, આ કિલ્લો હજાર પરિવારો માટે સાત વર્ષ ચાલી શકે, એટલી સિધા-સામગ્રી છે એમ ઉલ્લેખ કર્યો છે. ૨૦૨૧માં તે યુનેસ્કો વિશ્વ ધરોહર સ્થળોના નામાંકન યાદીમાં મહારાષ્ટ્રના લશ્કરી કિલ્લાઓના સ્થાપત્યના ભાગરૂપે નામાંકિત કરવામાં આવ્યો હતો.<ref name=":0">{{Cite web|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|title=Serial Nomination of Maratha Military Architecture in Maharashtra|url=http://whc.unesco.org/en/tentativelists/6533/|access-date=2021-06-26|website=UNESCO World Heritage Centre|language=en}}</ref> == રસપ્રદ સ્થળો == * શિવાઈ માતા મંદિર: સાત દરવાજાઓ ધરાવતા આ ગઢના માર્ગમાં, આવતા પાંચમા એટલે કે સિપાઈ દરવાજો, પાર કર્યા બાદ મુખ્ય રાહ છોડી, જમણી બાજુ આગળ જતાં શિવાઈ દેવીનું મંદિર આવેલ છે. આ મંદિરની પાછળના ભાગમાં ૬ થી ૭ ગુફાઓ છે. આ ગુફાઓ રહેવા માટે અનુકૂળ નથી. * અંબરખાના * પાણીની ટાંકી: આ કિલ્લાના વિસ્તારમાં [[ગંગા નદી|ગંગા]], યમુના અને અન્ય નામની પાણી માટે ઘણી ટાંકીઓ છે. * શિવકુંજ * શિવ જન્મસ્થાન ઈમારત * કડેલોટ કડા == સ્થાન == * મુંબઈ થી માલશેજ માર્ગ દ્વારા: જુન્નર આવતા [[માલશેજ ઘાટ]] પાર કર્યા બાદ ૮ થી ૯ કિલોમીટર પર 'શિવનેરી ૧૯ કિ.મી.' નિર્દેશ આપતું બોર્ડ રસ્તાની એક તરફ દેખાય છે. આ માર્ગ ગણેશખીંડી થઈ શિવનેરી કિલ્લા સુધી જાય છે. ગઢ પર પહોંચવા માટે મુંબઇથી એક દિવસ લાગે છે. == પુસ્તકો == * {{cite book|title=शिवनेरीची जीवनगाथा|trans-title=શિવનેરીચી જીવનગાથા|lang=mr|author=ડૉ. લહુ કચરુ ગાયકવાડ}} - શિવનેરીનો ઇતિહાસ વર્ણવતું પુસ્તક. {{Clear}} == છબીઓ == [[File:Shivneri pic2.jpg|thumb|left|250px|શિવનેરી કિલ્લા તરફ દોરી જતાં પગથિયાં]] [[File:Shivneri.pic.jpg|thumb|right|250px|શિવનેરી કિલ્લા ખાતે મંદિર]] [[File:Shivneripic5.jpg|thumb|center|250px|શિવનેરી કિલ્લાનું એક દૃશ્ય]] {{Clear}} == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્રના કિલ્લાઓ]] 6vz7j7xv51yhc1wz7zmko6zf2g30cq4 0 79121 886854 847474 2025-06-24T20:58:25Z 76.53.254.138 886854 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = માંધાતા | settlement_type = ટાપુ | image_skyline = Omkareshwar_Temple_03.jpg | image_caption = ટાપુનો દક્ષિણ ભાગ, જ્યાં ઓમકારેશ્વર મંદિર (સફેદ) જોઈ શકાય છે. | pushpin_map = India Madhya Pradesh#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_caption = મધ્ય પ્રદેશ, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|22.25|76.15|type:isle_region:IN|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[મધ્ય પ્રદેશ]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[ખંડવા જિલ્લો|ખંડવા]] | unit_pref = Metric | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | iso_code = ISO 3166-2:IN }} '''માંધાતા બેટ''' એ [[નર્મદા નદી]]માં આવેલ એક ટાપુ છે, જે શિવપુરી અથવા [[ઓમકારેશ્વર]] તરીકે પણ ઓળખાય છે. [[ભારત]] દેશના [[મધ્ય પ્રદેશ]] રાજ્યના [[ખંડવા જિલ્લો|ખંડવા જિલ્લા]]માં સ્થિત છે. ટાપુના દક્ષિણ ભાગમાં ઓમકારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ આવેલ છે. ઓમકારેશ્વર નર્મદાના કિનારે સ્થિત માંધાતા ટેકરીઓ પર આવેલ છે. ઓમકારેશ્વર નામ આ ટાપુનો આકાર ''[[ૐ|ઓમ]]'' જેવો હોવાને કારણે કહેવાય છે. તે લગભગ ૨ કિ.મી. લંબાઈ અને ૧ કિ.મી. પહોળાઈ જેટલા વિસ્તારમાં ફેલાયેલ છે. આ સ્થળ [[અજમેર]]-[[ખંડવા]] રેલ માર્ગ પર આવેલ ઓમકારેશ્વર રેલ્વે સ્ટેશન થી લગભગ ૧૦ કિ. મી. જેટલા અંતરે આવેલું છે.<ref>{{cite book|title=Aitihasik Sthanavali|author=Vijayendra Kumar Mathur|page=૧૧૫}}</ref> સ્થાનિક માન્યતા મુજબ રાજા માંધાતાએ [[શિવ]]ને અહીં અંજલિ અર્પણ કરી હતી અને આ પવિત્ર સ્થળને તેણે પોતાનું પાટનગર બનાવ્યું હતું. == સંદર્ભો == {{Reflist}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:મધ્ય પ્રદેશ]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:નર્મદા નદી]] amtbdjmdgorffzy2x7byzlbukpq8bot 886893 886854 2025-06-25T03:21:24Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847474 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = માંધાતા | settlement_type = ટાપુ | image_skyline = Omkareshwar_Temple_03.jpg | image_caption = ટાપુનો દક્ષિણ ભાગ, જ્યાં ઓમકારેશ્વર મંદિર (સફેદ) જોઈ શકાય છે. | pushpin_map = India Madhya Pradesh#India3 | pushpin_label_position = right | pushpin_map_caption = મધ્ય પ્રદેશ, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|22.25|76.15|type:isle_region:IN|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[મધ્ય પ્રદેશ]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[ખંડવા જિલ્લો|ખંડવા]] | unit_pref = Metric | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | iso_code = ISO 3166-2:IN }} '''માંધાતા બેટ''' એ [[નર્મદા નદી]]માં આવેલ એક ટાપુ છે, જે શિવપુરી અથવા [[ઓમકારેશ્વર]] તરીકે પણ ઓળખાય છે. [[ભારત]] દેશના [[મધ્ય પ્રદેશ]] રાજ્યના [[ખંડવા જિલ્લો|ખંડવા જિલ્લા]]માં સ્થિત છે. ટાપુના દક્ષિણ ભાગમાં ઓમકારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ આવેલ છે. ઓમકારેશ્વર નર્મદાના કિનારે સ્થિત માંધાતા ટેકરીઓ પર આવેલ છે. ઓમકારેશ્વર નામ આ ટાપુનો આકાર ''[[ૐ|ઓમ]]'' જેવો હોવાને કારણે કહેવાય છે. તે લગભગ ૨ કિ.મી. લંબાઈ અને ૧ કિ.મી. પહોળાઈ જેટલા વિસ્તારમાં ફેલાયેલ છે. આ સ્થળ [[અજમેર]]-[[ખંડવા]] રેલ માર્ગ પર આવેલ ઓમકારેશ્વર રેલ્વે સ્ટેશન થી લગભગ ૧૦ કિ. મી. જેટલા અંતરે આવેલું છે.<ref>{{cite book|title=Aitihasik Sthanavali|author=Vijayendra Kumar Mathur|page=૧૧૫}}</ref> સ્થાનિક માન્યતા મુજબ રાજા માંધાતાએ [[શિવ]]ને અહીં અંજલિ અર્પણ કરી હતી અને આ પવિત્ર સ્થળને તેણે પોતાનું પાટનગર બનાવ્યું હતું. == સંદર્ભો == {{Reflist}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:મધ્ય પ્રદેશ]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:નર્મદા નદી]] 4yd5aw3ri6ufhqg71c8yjpwbqfovb76 0 79983 886853 847202 2025-06-24T20:58:12Z 76.53.254.138 886853 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building |religious_affiliation=શાક્ત |name=ચોસઠ જોગણી મંદિર |native_name_lang=gu |image=Khajuraho,Chausath-Yogini-Tempel.jpg |map_type=India Madhya Pradesh#India |map_caption=ચોસઠ જોગણી મંદિરની સ્થિતિ |location=[[ખજુરાહો]] |coordinates={{coord|24.8495199|79.9181333|region:IN|display=inline}} |state=[[મધ્ય પ્રદેશ]] |district=[[છત્તરપુર જિલ્લો|છત્તરપુર]] }} [[ચિત્ર:Khajuraho,Chausath-Yogini-Tempel2.jpg|thumb]] '''ચોસઠ જોગણી મંદિર''' [[ભારત]] દેશના મધ્ય ભાગમાં આવેલ [[મધ્ય પ્રદેશ]] રાજ્યમાં [[છત્તરપુર જિલ્લો|છત્તરપુર જિલ્લા]]માં [[ખજુરાહો]] ખાતે સ્થિત દેવીનું મંદિર છે, જે ધ્વસ્ત હાલતમાં છે. આ ખજુરાહોનું સૌથી પ્રાચીન મંદિર છે, જે હજુ પણ અસ્તિત્વ ધરાવે છે. અન્ય સ્થળોએ પણ ચોસઠ જોગણી મંદિર છે , પરંતુ આ એકમાત્ર મંદિર છે જેના બાંધકામનું આયોજન લંબચોરસ આકારમાં કરવામાં આવેલ છે. [[શિવસાગર સરોવર]]ની દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં સ્થિત ચોસઠ જોગણી મંદિર ચંદેલ કલાની પ્રથમ કૃતિ છે. આ મંદિર ભારતનાં સમસ્ત જોગણી મંદિરોમાં ઉત્તમ છે અને તે નિર્માણની દૃષ્ટિએ સૌથી પ્રાચીન છે. આ મંદિર [[ખજુરાહો]]નું એક માત્ર મંદિર છે, જે સ્થાનિક કણાશ્મ પત્થરોમાંથી બનાવેલ છે અને તેના રૂપરેખાંકન ઉત્તર-પૂર્વ થી દક્ષિણ-પશ્ચિમ બાજુ તરફ છે અને આ મંદિર ૧૮ ફૂટ જગતી પર સાથે લંબચોરસ આકારે બનાવવામાં આવેલ છે. એમાં ઘણા કક્ષ બનાવવામાં આવેલ છે. દરેક કક્ષ ૨.૫ ફુટ પહોળા અને ૪ ફુટ લાંબા છે. તેમના પ્રવેશદ્વાર ૩૨ ઇંચ ઊંચા છે અને ૧૬ ઇંચ પહોળા છે. દરેક એક કક્ષ ઉપર નાના નાના કોણસ્તુપ આકારના શિખર છે. શિખરના નીચેના ભાગમાં ચૈત્યગવાક્ષો જેવા[[ત્રિકોણ| ત્રિભુજાકાર]] છે. {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:મધ્ય પ્રદેશ]] 2oon7plbpz42ivpeb9dmojxvi1k638i 886894 886853 2025-06-25T03:21:38Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikBot|KartikBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847202 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building |religious_affiliation=શાક્ત |name=ચોસઠ જોગણી મંદિર |native_name_lang=gu |image=Khajuraho,Chausath-Yogini-Tempel.jpg |map_type=India Madhya Pradesh#India3 |map_caption=ચોસઠ જોગણી મંદિરની સ્થિતિ |location=[[ખજુરાહો]] |coordinates={{coord|24.8495199|79.9181333|region:IN|display=inline}} |state=[[મધ્ય પ્રદેશ]] |district=[[છત્તરપુર જિલ્લો|છત્તરપુર]] }} [[ચિત્ર:Khajuraho,Chausath-Yogini-Tempel2.jpg|thumb]] '''ચોસઠ જોગણી મંદિર''' [[ભારત]] દેશના મધ્ય ભાગમાં આવેલ [[મધ્ય પ્રદેશ]] રાજ્યમાં [[છત્તરપુર જિલ્લો|છત્તરપુર જિલ્લા]]માં [[ખજુરાહો]] ખાતે સ્થિત દેવીનું મંદિર છે, જે ધ્વસ્ત હાલતમાં છે. આ ખજુરાહોનું સૌથી પ્રાચીન મંદિર છે, જે હજુ પણ અસ્તિત્વ ધરાવે છે. અન્ય સ્થળોએ પણ ચોસઠ જોગણી મંદિર છે , પરંતુ આ એકમાત્ર મંદિર છે જેના બાંધકામનું આયોજન લંબચોરસ આકારમાં કરવામાં આવેલ છે. [[શિવસાગર સરોવર]]ની દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં સ્થિત ચોસઠ જોગણી મંદિર ચંદેલ કલાની પ્રથમ કૃતિ છે. આ મંદિર ભારતનાં સમસ્ત જોગણી મંદિરોમાં ઉત્તમ છે અને તે નિર્માણની દૃષ્ટિએ સૌથી પ્રાચીન છે. આ મંદિર [[ખજુરાહો]]નું એક માત્ર મંદિર છે, જે સ્થાનિક કણાશ્મ પત્થરોમાંથી બનાવેલ છે અને તેના રૂપરેખાંકન ઉત્તર-પૂર્વ થી દક્ષિણ-પશ્ચિમ બાજુ તરફ છે અને આ મંદિર ૧૮ ફૂટ જગતી પર સાથે લંબચોરસ આકારે બનાવવામાં આવેલ છે. એમાં ઘણા કક્ષ બનાવવામાં આવેલ છે. દરેક કક્ષ ૨.૫ ફુટ પહોળા અને ૪ ફુટ લાંબા છે. તેમના પ્રવેશદ્વાર ૩૨ ઇંચ ઊંચા છે અને ૧૬ ઇંચ પહોળા છે. દરેક એક કક્ષ ઉપર નાના નાના કોણસ્તુપ આકારના શિખર છે. શિખરના નીચેના ભાગમાં ચૈત્યગવાક્ષો જેવા[[ત્રિકોણ| ત્રિભુજાકાર]] છે. {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:મધ્ય પ્રદેશ]] 5c6fb7flje6r4dermziytdx7hs86sek 0 80423 886852 857292 2025-06-24T20:58:02Z 76.53.254.138 886852 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building | name = વાલકેશ્વર મંદિર | native_name = | native_name_lang = | image = Weeks Edwin The Temple And Tank Of Walkeshwar At Bombay.jpg | image_upright = | alt = | caption = વાલકેશ્વર મંદિરનું ચિત્ર, એડવિન વિક્સ | map_type = India Mumbai#India Maharashtra#India | map_size = | map_alt = | map_relief = | map_caption = વાલકેશ્વરનું મુંબઈમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|18.945|N|72.794|E|display=inline|region:IN_type:landmark}} | coordinates_footnotes = | religious_affiliation = [[હિંદુ ધર્મ]] | locale = | location = મલબાર ટેકરી, [[મુંબઈ]] | deity = [[શિવ]] | rite = | sect = | tradition = | festival = | cercle = | sector = | municipality = | district = | territory = | prefecture = | state = [[મહારાષ્ટ્ર]] | province = | region = | country = [[ભારત]] | administration = | consecration_year = | organisational_status = <!-- or | organizational_status = --> | functional_status = | heritage_designation = | ownership = | governing_body = | leadership = | bhattaraka = | patron = | website = | architect = | architecture_type = | architecture_style = | founded_by = | creator = | funded_by = લક્ષ્મણ પ્રભુ | general_contractor = | established = | groundbreaking = | year_completed = ઇ.સ. ૧૧૨૭ | construction_cost = | date_demolished = | facade_direction = | capacity = | length = | width = | width_nave = | interior_area = | height_max = | dome_quantity = | dome_height_outer = | dome_height_inner = | dome_dia_outer = | dome_dia_inner = | minaret_quantity = | minaret_height = | spire_quantity = | spire_height = | site_area = | temple_quantity = | monument_quantity = | shrine_quantity = | inscriptions = | materials = | elevation_m = <!-- or | elevation_ft = --> | elevation_footnotes = | nrhp = | designated = | added = | refnum = | footnotes = }} '''વાલકેશ્વર મંદિર''' અથવા '''બાણગંગા મંદિર''' એ [[મુંબઈ]] શહેરમાં એક ઐતિહાસિક મંદિર છે. આ મંદિર દક્ષિણ મુંબઇના મલબાર ટેકરી વિસ્તારમાં આવેલ છે.<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/v/019pho000000937u00009000.html|title=Village of Walkeshwar, Malabar Point, Bombay.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|language=en|access-date=2018-09-30|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304112533/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/v/019pho000000937u00009000.html|url-status=dead}}</ref> == ઇતિહાસ == વાલકેશ્વર મંદિર અને અડીને આવેલ બાણગંગા તળાવ ઈ.સ. ૧૧૨૭ના વર્ષમાં લક્ષ્મણ પ્રભુ નામના ગૌડ સારસ્વત બ્રાહ્મણે બનાવડાવ્યું હતું. ૧૬મી સદીમાં પોર્ટુગીઝ સંસ્થાનવાદી શાસન દ્વારા આ મંદિર તોડી પાડવામાં આવેલ, પરંતુ ૧૭૧૫ના વર્ષમાં રામ કામત નામના શ્રીમંત વ્યક્તિએ આ મંદિર ફરીથી બંધાવ્યું હતું. == છબીઓ == <gallery> ચિત્ર:Walkeshwar Temple Bombay 1893.jpg|૧૮૯૩ના વર્ષમાં વાલકેશ્વર મંદિરની તસવીર ચિત્ર:Banganga Tank and Walkeshwar Temple, Bombay, c. 1855.jpg|૧૮૫૫ના વર્ષમાં બાણગંગા તળાવ અને વાલકેશ્વર મંદિરની તસવીર ચિત્ર:Temple of shree Walkeshwar.JPG|મંદિર પરનું બોર્ડ ચિત્ર:View of the ghat and ruined temple of Walkeshwar, 1850.jpg|ઘાટ અને ખંડિત વાલકેશ્વર મંદિર, ૧૮૫૦ ચિત્ર:Ancient Statues Walkeshwar.JPG|બાણગંગા તળાવની આજુબાજુની પ્રાચીન મૂર્તિઓ </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} * {{cite book|author=Mallya, K.G.|title=The Merchant Of Bombay|publisher=Bharatiya Vidya Bhavan, Mumbai|year=1997|ISBN=8172760949}} - રામ કામતના જીવન પરની ઐતહાસિક નવલકથા. == બાહ્ય કડીઓ == {{commons category|Walkeshwar Temple|વાલકેશ્વર મંદિર}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:મુંબઈ]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ધાર્મિક સ્થળો]] 8dz7jxp0fgozd86aqs20j0nbxqla0e6 886887 886852 2025-06-25T03:20:20Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 857292 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building | name = વાલકેશ્વર મંદિર | native_name = | native_name_lang = | image = Weeks Edwin The Temple And Tank Of Walkeshwar At Bombay.jpg | image_upright = | alt = | caption = વાલકેશ્વર મંદિરનું ચિત્ર, એડવિન વિક્સ | map_type = India Mumbai#India Maharashtra#India3 | map_size = | map_alt = | map_relief = | map_caption = વાલકેશ્વરનું મુંબઈમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|18.945|N|72.794|E|display=inline|region:IN_type:landmark}} | coordinates_footnotes = | religious_affiliation = [[હિંદુ ધર્મ]] | locale = | location = મલબાર ટેકરી, [[મુંબઈ]] | deity = [[શિવ]] | rite = | sect = | tradition = | festival = | cercle = | sector = | municipality = | district = | territory = | prefecture = | state = [[મહારાષ્ટ્ર]] | province = | region = | country = [[ભારત]] | administration = | consecration_year = | organisational_status = <!-- or | organizational_status = --> | functional_status = | heritage_designation = | ownership = | governing_body = | leadership = | bhattaraka = | patron = | website = | architect = | architecture_type = | architecture_style = | founded_by = | creator = | funded_by = લક્ષ્મણ પ્રભુ | general_contractor = | established = | groundbreaking = | year_completed = ઇ.સ. ૧૧૨૭ | construction_cost = | date_demolished = | facade_direction = | capacity = | length = | width = | width_nave = | interior_area = | height_max = | dome_quantity = | dome_height_outer = | dome_height_inner = | dome_dia_outer = | dome_dia_inner = | minaret_quantity = | minaret_height = | spire_quantity = | spire_height = | site_area = | temple_quantity = | monument_quantity = | shrine_quantity = | inscriptions = | materials = | elevation_m = <!-- or | elevation_ft = --> | elevation_footnotes = | nrhp = | designated = | added = | refnum = | footnotes = }} '''વાલકેશ્વર મંદિર''' અથવા '''બાણગંગા મંદિર''' એ [[મુંબઈ]] શહેરમાં એક ઐતિહાસિક મંદિર છે. આ મંદિર દક્ષિણ મુંબઇના મલબાર ટેકરી વિસ્તારમાં આવેલ છે.<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/v/019pho000000937u00009000.html|title=Village of Walkeshwar, Malabar Point, Bombay.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|language=en|access-date=2018-09-30|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304112533/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/v/019pho000000937u00009000.html|url-status=dead}}</ref> == ઇતિહાસ == વાલકેશ્વર મંદિર અને અડીને આવેલ બાણગંગા તળાવ ઈ.સ. ૧૧૨૭ના વર્ષમાં લક્ષ્મણ પ્રભુ નામના ગૌડ સારસ્વત બ્રાહ્મણે બનાવડાવ્યું હતું. ૧૬મી સદીમાં પોર્ટુગીઝ સંસ્થાનવાદી શાસન દ્વારા આ મંદિર તોડી પાડવામાં આવેલ, પરંતુ ૧૭૧૫ના વર્ષમાં રામ કામત નામના શ્રીમંત વ્યક્તિએ આ મંદિર ફરીથી બંધાવ્યું હતું. == છબીઓ == <gallery> ચિત્ર:Walkeshwar Temple Bombay 1893.jpg|૧૮૯૩ના વર્ષમાં વાલકેશ્વર મંદિરની તસવીર ચિત્ર:Banganga Tank and Walkeshwar Temple, Bombay, c. 1855.jpg|૧૮૫૫ના વર્ષમાં બાણગંગા તળાવ અને વાલકેશ્વર મંદિરની તસવીર ચિત્ર:Temple of shree Walkeshwar.JPG|મંદિર પરનું બોર્ડ ચિત્ર:View of the ghat and ruined temple of Walkeshwar, 1850.jpg|ઘાટ અને ખંડિત વાલકેશ્વર મંદિર, ૧૮૫૦ ચિત્ર:Ancient Statues Walkeshwar.JPG|બાણગંગા તળાવની આજુબાજુની પ્રાચીન મૂર્તિઓ </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} * {{cite book|author=Mallya, K.G.|title=The Merchant Of Bombay|publisher=Bharatiya Vidya Bhavan, Mumbai|year=1997|ISBN=8172760949}} - રામ કામતના જીવન પરની ઐતહાસિક નવલકથા. == બાહ્ય કડીઓ == {{commons category|Walkeshwar Temple|વાલકેશ્વર મંદિર}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:મુંબઈ]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ધાર્મિક સ્થળો]] 3pn985en1nwrx1nkhxfly8ucuvt1v06 0 80857 886851 788503 2025-06-24T20:57:48Z 76.53.254.138 886851 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Structure |name = સોનગઢનો કિલ્લો |partof = [[સોનગઢ]] |location = [[ગુજરાત]], [[ભારત]] |image = |caption = સોનગઢનો કિલ્લો |map_type = India Gujarat#India |coordinates = {{Coord|21.1691345|N|73.5517794|E|type:landmark_region:IN|display=inline}} |map_size = 300 |map_caption = ગુજરાતના નક્શામાં સોનગઢના કિલ્લાનું સ્થાન |built = ૧૭૧૯-૧૭૨૯ |garrison = |current_commander = |commanders = |condition = ખંડેર |ownership = ગુજરાત સરકાર |open_to_public = હા |occupants = પીલાજીરાવ ગાયકવાડ, બાબી વંશ, મેવાસી ભીલ |battles = બાલપુરી |events = |image2 = |caption2 = |footnotes = }} '''સોનગઢનો કિલ્લો''' [[ગુજરાત]]ના [[તાપી જિલ્લો|તાપી જિલ્લા]]માં આવેલો ગાયકવાડી કિલ્લો છે. આ કિલ્લો [[સુરત]]-[[ધુલિયા]] માર્ગની બાજુ પર આવેલ ઊંયી ટેકરી પર [[સોનગઢ તાલુકો|સોનગઢ તાલુકા]]ના મુખ્યમથક [[સોનગઢ]]માં સયાજીરાવ ગાયકવાડે બંધાવેલો પ્રાચીન કિલ્લો છે, જે ઈ.સ. ૧૭૨૯થી ગાયકવાડોનું મુખ્ય થાણું હતું.<ref name="TOI Surat">{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/surat/Songadh-Fort-to-become-a-tourist-destination/articleshow/54040244.cms|title=Songadh Fort to become a tourist destination - The Times of India|date=૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૬|access-date= ૧૯ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૬}}</ref> == ઇતિહાસ == બાલપુરી લડાઇ પછી ખંડેરાવ દભાડનું મૃત્યુ થતાં એમનું સેનાપતિનું સ્થાન પુત્ર ત્ર્યંબકરાવને મળ્યું. દામાજીરાવ ગાયકવાડની જગ્યા તેમના ભત્રીજા પીલાજીરાવ ગાયકવાડને પ્રાપ્ત થઇ, તે સમયે સોનગઢ મેવાસી ભીલોના તાબામાં હતું. આ ભીલો પાસેથી પીલાજીરાવ ગાયકવાડે સને ૧૭૧૯માં ડુંગરનો કબજો મેળવી કિલ્લો બાંધવાની શરુઆત કરી.<ref name=":0">{{Cite web|last=Akilanews.com|first=|date=૮ જૂન ૨૦૧૬|title=૧૯ વર્ષે દેખાયો સોનગઢનો ગાયકવાડી કિલ્લો|url=http://www.akilanews.com/08062016/main-news/1465372441-84496|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160611045610/http://www.akilanews.com/08062016/main-news/1465372441-84496|archive-date=2016-06-11|access-date=૭ એપ્રિલ ૨૦૧૭|website=www.akilanews.com|publisher=}}</ref> આમ ગાયકવાડી રાજની શરૂઆત સોનગઢથી થઈ. પીલાજીરાવ એના મૂળ સ્થાપક બન્યા. કિલ્લાનાં પ્રવેશદ્વારની ડાબી બાજુ શિલાલેખ પરની માહિતી મુજબ આ કિલ્લો પીલાજીરાવે સને ૧૭૨૮-૨૯માં ફરીથી બાંધ્યો. ત્યારબાદ બાબીઓ પાસેથી [[વડોદરા|વડોદરા રાજ્ય]] જીતી ત્યાં સને ૧૭૩૦માં પીલાજીરાવે ગાયકવાડી રાજની સ્થાપના કરી, જેનું મથક ઇ. સ. ૧૭૬૩ સુધી સોનગઢ ખાતે રહ્યું હતું. ગાયકવાડે ફિરંગીઓ પર વિજય મેળવ્યાની યાદમાં માતાની સ્થાપના આ કિલ્લા પર કરી હતી. આ કિલ્લા સાથે [[શિવાજી|છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ]]ની પણ કેટલીક વાતો જોડાયેલી છે. == વિગતો == [[File:Songadh Fort History.jpg|thumb|સોનગઢ કિલ્લાના ઇતિહાસનું વર્ણન કરતી તકતી]] આ કિલ્લા ઉપર પહોંચવા માટે સર્પાકારે રસ્તો છે. કિલ્લા ઉપર [[મહાકાળી]] માતાનું મંદિર અને દરગાહ દર્શનીય ધાર્મિક સ્થાનો છે. [[દશેરા]]ના તહેવારનો અહીં મોટો મેળો ભરાય છે. કિલ્લા પર અંબાજી માતાનું પણ મંદિર આવેલું છે. અંબા માતાના દર્શન કરવા ભોયરામાંથી પ્રવેશ કરી જવું પડે છે.<ref name="દિ.ભા.૧૫">{{cite web | url=http://www.divyabhaskar.co.in/news/DGUJ-MAT-latest-songadh-news-071536-2956751-NOR.html | title=સોનગઢના કિલ્લાની ઉપેક્ષાથી લોકોમાં રોષ | publisher=દિવ્ય ભાસ્કર | work=સમાચાર | date=૨ નવેમ્બર ૨૦૧૫ | access-date= ૭ એપ્રિલ ૨૦૧૭}}</ref> આ ઉપરાંત ખંડેરાવ મહારાજનું મંદિર પણ જોવા જેવું છે. અહીં બે પાણીના હોજ અને એક તળાવ છે.<ref name="દિ.ભા.૧૫" /> કિલ્લાની તળેટીમાં નીચે જૂના મહેલના અવશેષો પણ જોવાલાયક છે.<ref name="દિ.ભા.૧૫"/> ==સાહિત્યમાં== ગુજરાતી સર્જક અને વિવેચક [[સુરેશ જોષી]]એ પોતાના ''જનાન્તિકે'' નામનાં નિબંધસંગ્રહમાં સોનગઢના કિલ્લાનું તથા ત્યાંના પ્રાકૃતિક સૌંદર્યનું ચિત્રાત્મક વર્ણન કર્યું છે.<ref>{{cite book|last1=વાઘેલા|first1=અરુણ|last2=કોઠારી|first2=નીતિન|title=ગુજરાતી વિશ્વકોશ|volume=ખંડ ૨૪ (સો-સ્વો)|year=2009|publisher=[[ગુજરાતી વિશ્વકોશ|ગુજરાતી વિશ્વકોશ ટ્રસ્ટ]]|location=અમદાવાદ|page=૨૯}}</ref> == વાજપુરનો કિલ્લો == [[ચિત્ર:Gayakwadi fort tapi river 01.jpg|thumb|[[તાપી નદી]]ના [[ઉકાઇ બંધ]]ના સરોવરમાં ડૂબેલો વાજપુરનો કિલ્લો. આ કિલ્લો માત્ર ઉનાળામાં જ બહાર દેખાય છે.]] અન્ય એક ગાયકવાડ રાજવંશ દ્વારા [[જામલી (ઉચ્છલ)|જામલી]] અને [[વાજપુર (તા. સોનગઢ)|વાજપુર]] ગામ પાસે એક કિલ્લો પણ બનાવવામાં આવ્યો હતો. આ કિલ્લો મોટાભાગે [[ઉકાઇ બંધ]]ના ડૂબાણમાં રહે છે અને કોઇક વાર જ બહાર દેખાય છે.<ref name=":0" /> {{સંદર્ભો}} {{commons category}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ગુજરાતના કિલ્લાઓ]] 5250khptgf8vb5mkpbp8ess761d3mgn 886888 886851 2025-06-25T03:20:21Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 788503 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Structure |name = સોનગઢનો કિલ્લો |partof = [[સોનગઢ]] |location = [[ગુજરાત]], [[ભારત]] |image = |caption = સોનગઢનો કિલ્લો |map_type = India Gujarat#India3 |coordinates = {{Coord|21.1691345|N|73.5517794|E|type:landmark_region:IN|display=inline}} |map_size = 300 |map_caption = ગુજરાતના નક્શામાં સોનગઢના કિલ્લાનું સ્થાન |built = ૧૭૧૯-૧૭૨૯ |garrison = |current_commander = |commanders = |condition = ખંડેર |ownership = ગુજરાત સરકાર |open_to_public = હા |occupants = પીલાજીરાવ ગાયકવાડ, બાબી વંશ, મેવાસી ભીલ |battles = બાલપુરી |events = |image2 = |caption2 = |footnotes = }} '''સોનગઢનો કિલ્લો''' [[ગુજરાત]]ના [[તાપી જિલ્લો|તાપી જિલ્લા]]માં આવેલો ગાયકવાડી કિલ્લો છે. આ કિલ્લો [[સુરત]]-[[ધુલિયા]] માર્ગની બાજુ પર આવેલ ઊંયી ટેકરી પર [[સોનગઢ તાલુકો|સોનગઢ તાલુકા]]ના મુખ્યમથક [[સોનગઢ]]માં સયાજીરાવ ગાયકવાડે બંધાવેલો પ્રાચીન કિલ્લો છે, જે ઈ.સ. ૧૭૨૯થી ગાયકવાડોનું મુખ્ય થાણું હતું.<ref name="TOI Surat">{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/surat/Songadh-Fort-to-become-a-tourist-destination/articleshow/54040244.cms|title=Songadh Fort to become a tourist destination - The Times of India|date=૭ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૬|access-date= ૧૯ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૬}}</ref> == ઇતિહાસ == બાલપુરી લડાઇ પછી ખંડેરાવ દભાડનું મૃત્યુ થતાં એમનું સેનાપતિનું સ્થાન પુત્ર ત્ર્યંબકરાવને મળ્યું. દામાજીરાવ ગાયકવાડની જગ્યા તેમના ભત્રીજા પીલાજીરાવ ગાયકવાડને પ્રાપ્ત થઇ, તે સમયે સોનગઢ મેવાસી ભીલોના તાબામાં હતું. આ ભીલો પાસેથી પીલાજીરાવ ગાયકવાડે સને ૧૭૧૯માં ડુંગરનો કબજો મેળવી કિલ્લો બાંધવાની શરુઆત કરી.<ref name=":0">{{Cite web|last=Akilanews.com|first=|date=૮ જૂન ૨૦૧૬|title=૧૯ વર્ષે દેખાયો સોનગઢનો ગાયકવાડી કિલ્લો|url=http://www.akilanews.com/08062016/main-news/1465372441-84496|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160611045610/http://www.akilanews.com/08062016/main-news/1465372441-84496|archive-date=2016-06-11|access-date=૭ એપ્રિલ ૨૦૧૭|website=www.akilanews.com|publisher=}}</ref> આમ ગાયકવાડી રાજની શરૂઆત સોનગઢથી થઈ. પીલાજીરાવ એના મૂળ સ્થાપક બન્યા. કિલ્લાનાં પ્રવેશદ્વારની ડાબી બાજુ શિલાલેખ પરની માહિતી મુજબ આ કિલ્લો પીલાજીરાવે સને ૧૭૨૮-૨૯માં ફરીથી બાંધ્યો. ત્યારબાદ બાબીઓ પાસેથી [[વડોદરા|વડોદરા રાજ્ય]] જીતી ત્યાં સને ૧૭૩૦માં પીલાજીરાવે ગાયકવાડી રાજની સ્થાપના કરી, જેનું મથક ઇ. સ. ૧૭૬૩ સુધી સોનગઢ ખાતે રહ્યું હતું. ગાયકવાડે ફિરંગીઓ પર વિજય મેળવ્યાની યાદમાં માતાની સ્થાપના આ કિલ્લા પર કરી હતી. આ કિલ્લા સાથે [[શિવાજી|છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ]]ની પણ કેટલીક વાતો જોડાયેલી છે. == વિગતો == [[File:Songadh Fort History.jpg|thumb|સોનગઢ કિલ્લાના ઇતિહાસનું વર્ણન કરતી તકતી]] આ કિલ્લા ઉપર પહોંચવા માટે સર્પાકારે રસ્તો છે. કિલ્લા ઉપર [[મહાકાળી]] માતાનું મંદિર અને દરગાહ દર્શનીય ધાર્મિક સ્થાનો છે. [[દશેરા]]ના તહેવારનો અહીં મોટો મેળો ભરાય છે. કિલ્લા પર અંબાજી માતાનું પણ મંદિર આવેલું છે. અંબા માતાના દર્શન કરવા ભોયરામાંથી પ્રવેશ કરી જવું પડે છે.<ref name="દિ.ભા.૧૫">{{cite web | url=http://www.divyabhaskar.co.in/news/DGUJ-MAT-latest-songadh-news-071536-2956751-NOR.html | title=સોનગઢના કિલ્લાની ઉપેક્ષાથી લોકોમાં રોષ | publisher=દિવ્ય ભાસ્કર | work=સમાચાર | date=૨ નવેમ્બર ૨૦૧૫ | access-date= ૭ એપ્રિલ ૨૦૧૭}}</ref> આ ઉપરાંત ખંડેરાવ મહારાજનું મંદિર પણ જોવા જેવું છે. અહીં બે પાણીના હોજ અને એક તળાવ છે.<ref name="દિ.ભા.૧૫" /> કિલ્લાની તળેટીમાં નીચે જૂના મહેલના અવશેષો પણ જોવાલાયક છે.<ref name="દિ.ભા.૧૫"/> ==સાહિત્યમાં== ગુજરાતી સર્જક અને વિવેચક [[સુરેશ જોષી]]એ પોતાના ''જનાન્તિકે'' નામનાં નિબંધસંગ્રહમાં સોનગઢના કિલ્લાનું તથા ત્યાંના પ્રાકૃતિક સૌંદર્યનું ચિત્રાત્મક વર્ણન કર્યું છે.<ref>{{cite book|last1=વાઘેલા|first1=અરુણ|last2=કોઠારી|first2=નીતિન|title=ગુજરાતી વિશ્વકોશ|volume=ખંડ ૨૪ (સો-સ્વો)|year=2009|publisher=[[ગુજરાતી વિશ્વકોશ|ગુજરાતી વિશ્વકોશ ટ્રસ્ટ]]|location=અમદાવાદ|page=૨૯}}</ref> == વાજપુરનો કિલ્લો == [[ચિત્ર:Gayakwadi fort tapi river 01.jpg|thumb|[[તાપી નદી]]ના [[ઉકાઇ બંધ]]ના સરોવરમાં ડૂબેલો વાજપુરનો કિલ્લો. આ કિલ્લો માત્ર ઉનાળામાં જ બહાર દેખાય છે.]] અન્ય એક ગાયકવાડ રાજવંશ દ્વારા [[જામલી (ઉચ્છલ)|જામલી]] અને [[વાજપુર (તા. સોનગઢ)|વાજપુર]] ગામ પાસે એક કિલ્લો પણ બનાવવામાં આવ્યો હતો. આ કિલ્લો મોટાભાગે [[ઉકાઇ બંધ]]ના ડૂબાણમાં રહે છે અને કોઇક વાર જ બહાર દેખાય છે.<ref name=":0" /> {{સંદર્ભો}} {{commons category}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ગુજરાતના કિલ્લાઓ]] q3rmbr5iymcwnz2n0naqfknul44dngl 0 81030 886850 847572 2025-06-24T20:57:26Z 76.53.254.138 886850 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name=ગોવિંદ ઘાટ |settlement_type=નગર |image_skyline=govindghat1.jpg |image_caption=ગોવિંદ ઘાટ નગર |pushpin_map=India Uttarakhand#India |coordinates={{coord|30.62|N|79.55|E|display=inline}} |pushpin_label_position=right |pushpin_map_caption=ઉત્તરાખંડમાં સ્થાન |subdivision_name={{flag|ભારત}} |subdivision_name1=[[ઉત્તરાખંડ]] |subdivision_type=દેશ |subdivision_type1=[[રાજ્ય]] |established_title= |unit_pref=Metric |elevation_m=1828 |population_density_km2=auto |demographics_type1=ભાષાઓ |demographics1_title1=અધિકૃત |demographics1_info1=[[હિંદી ભાષા|હિંદી]] |timezone1=[[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1=+૫:૩૦ |postal_code_type=<!-- પિન કોડ --> |registration_plate=UK |website={{URL|uk.gov.in}} }} [[ચિત્ર:Govindghat_as_seen_after_crossing_from_river_alaknanda.jpg|thumb|અલકનંદા નદી પાર કર્યા બાદ ગોવિંદ ઘાટ]] '''ગોવિંદ ઘાટ''' [[ભારત]]માં [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્યના [[ચમોલી જિલ્લો|ચમોલી જિલ્લા]]માં [[અલકનંદા નદી|અલકનંદા]] અને લક્ષ્મણ ગંગા નદીઓના સંગમ પાસે આવેલ એક નાનું નગર છે. તે રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ નં. ૫૮ પર [[જોશીમઠ]]થી આશરે ૨૨ કિમી જેટલા અંતરે ૬,૦૦૦ ફુટ (૧,૮૦૦ મી) જેટલી ઉંચાઈ પર આવેલ છે. તે સડક માર્ગ પર શ્રી [[બદ્રીનાથ]] યાત્રાના માર્ગ પરનું એક મહત્વપૂર્ણ સ્થળ અને [[વેલી ઓફ ફ્લાવર્સ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન]] તથા [[હેમકુંડ સાહેબ]]ની પદ-આરોહણ (ટ્રેકિંગ) કરવા માટે શરુઆતનું સ્થળ છે.<ref>{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2004-07-11/india/27162781_1_hemkund-sahib-pilgrims-badrinath|title=Joshimath way cleared, pilgrims move ahead|date=૧૧ જુલાઈ ૨૦૦૪|newspaper=The Times of India|access-date=૫ જુન ૨૦૧૩|archive-date=2013-06-15|archive-url=https://archive.today/20130615185338/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2004-07-11/india/27162781_1_hemkund-sahib-pilgrims-badrinath|url-status=dead}}</ref> સેંકડો લોકો, મોટે ભાગે [[હિંદુ]] યાત્રાળુઓ બદ્રીનાથ જતાં અને [[શીખ]] યાત્રાળુઓ પવિત્ર મંદિર હેમકુંડ સાહેબ જતાં અને ''વેલી ઓફ ફ્લાવર''ની મુલાકાતે આવતા પ્રવાસીઓ અહીં રોજ આવતા જોવા મળે છે. અલકનંદા નદીની જમણી બાજુ પર ગુરુદ્વારા આવેલ છે, જે આ વિસ્તારનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્ન ગણાય છે. આ ગુરુદ્વારા યાત્રાળુઓ માટે રહેવાની વ્યવસ્થા પણ પૂરી પાડે  છે. સ્થાનિક બજારમાં ઘણી હોટલો, ગેસ્ટ હાઉસ અને રેસ્ટોરાં છે. યાત્રાની મોસમ દરમ્યાન અહીંનું અર્થતંત્ર ઝડપથી વિસ્તાર પામે છે, જે મે મહિનાના અંતથી સપ્ટેમ્બરના અંત સુધી ચાલે છે. == સંદર્ભો == {{reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://www.gmvnl.com/newgmvn/districts/chamoli/hemkund_saheb.aspx ગઢવાલ મંડલ વિકાસ નિગમ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071006025720/http://www.gmvnl.com/newgmvn/districts/chamoli/hemkund_saheb.aspx |date=2007-10-06 }} [[શ્રેણી:યાત્રાધામ]] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] f8qydxhuaebgig76mik89dqb12qw8r4 886889 886850 2025-06-25T03:20:23Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847572 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name=ગોવિંદ ઘાટ |settlement_type=નગર |image_skyline=govindghat1.jpg |image_caption=ગોવિંદ ઘાટ નગર |pushpin_map=India Uttarakhand#India3 |coordinates={{coord|30.62|N|79.55|E|display=inline}} |pushpin_label_position=right |pushpin_map_caption=ઉત્તરાખંડમાં સ્થાન |subdivision_name={{flag|ભારત}} |subdivision_name1=[[ઉત્તરાખંડ]] |subdivision_type=દેશ |subdivision_type1=[[રાજ્ય]] |established_title= |unit_pref=Metric |elevation_m=1828 |population_density_km2=auto |demographics_type1=ભાષાઓ |demographics1_title1=અધિકૃત |demographics1_info1=[[હિંદી ભાષા|હિંદી]] |timezone1=[[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1=+૫:૩૦ |postal_code_type=<!-- પિન કોડ --> |registration_plate=UK |website={{URL|uk.gov.in}} }} [[ચિત્ર:Govindghat_as_seen_after_crossing_from_river_alaknanda.jpg|thumb|અલકનંદા નદી પાર કર્યા બાદ ગોવિંદ ઘાટ]] '''ગોવિંદ ઘાટ''' [[ભારત]]માં [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્યના [[ચમોલી જિલ્લો|ચમોલી જિલ્લા]]માં [[અલકનંદા નદી|અલકનંદા]] અને લક્ષ્મણ ગંગા નદીઓના સંગમ પાસે આવેલ એક નાનું નગર છે. તે રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ નં. ૫૮ પર [[જોશીમઠ]]થી આશરે ૨૨ કિમી જેટલા અંતરે ૬,૦૦૦ ફુટ (૧,૮૦૦ મી) જેટલી ઉંચાઈ પર આવેલ છે. તે સડક માર્ગ પર શ્રી [[બદ્રીનાથ]] યાત્રાના માર્ગ પરનું એક મહત્વપૂર્ણ સ્થળ અને [[વેલી ઓફ ફ્લાવર્સ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન]] તથા [[હેમકુંડ સાહેબ]]ની પદ-આરોહણ (ટ્રેકિંગ) કરવા માટે શરુઆતનું સ્થળ છે.<ref>{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2004-07-11/india/27162781_1_hemkund-sahib-pilgrims-badrinath|title=Joshimath way cleared, pilgrims move ahead|date=૧૧ જુલાઈ ૨૦૦૪|newspaper=The Times of India|access-date=૫ જુન ૨૦૧૩|archive-date=2013-06-15|archive-url=https://archive.today/20130615185338/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2004-07-11/india/27162781_1_hemkund-sahib-pilgrims-badrinath|url-status=dead}}</ref> સેંકડો લોકો, મોટે ભાગે [[હિંદુ]] યાત્રાળુઓ બદ્રીનાથ જતાં અને [[શીખ]] યાત્રાળુઓ પવિત્ર મંદિર હેમકુંડ સાહેબ જતાં અને ''વેલી ઓફ ફ્લાવર''ની મુલાકાતે આવતા પ્રવાસીઓ અહીં રોજ આવતા જોવા મળે છે. અલકનંદા નદીની જમણી બાજુ પર ગુરુદ્વારા આવેલ છે, જે આ વિસ્તારનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્ન ગણાય છે. આ ગુરુદ્વારા યાત્રાળુઓ માટે રહેવાની વ્યવસ્થા પણ પૂરી પાડે  છે. સ્થાનિક બજારમાં ઘણી હોટલો, ગેસ્ટ હાઉસ અને રેસ્ટોરાં છે. યાત્રાની મોસમ દરમ્યાન અહીંનું અર્થતંત્ર ઝડપથી વિસ્તાર પામે છે, જે મે મહિનાના અંતથી સપ્ટેમ્બરના અંત સુધી ચાલે છે. == સંદર્ભો == {{reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://www.gmvnl.com/newgmvn/districts/chamoli/hemkund_saheb.aspx ગઢવાલ મંડલ વિકાસ નિગમ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071006025720/http://www.gmvnl.com/newgmvn/districts/chamoli/hemkund_saheb.aspx |date=2007-10-06 }} [[શ્રેણી:યાત્રાધામ]] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] ciihxhk5mxeaqfhulz55tfindvqryy6 0 81633 886849 847471 2025-06-24T20:57:16Z 76.53.254.138 886849 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = જોશીમઠ | native_name = | native_name_lang = | other_name = જોષીમઠ, જ્યોતિર્મઠ | nickname = | settlement_type = નગર | image_skyline = Joshimath.jpg | image_alt = | image_caption = નરસિંહ મંદિરમાંથી જોશીમઠનો દેખાવ | pushpin_map = India Uttarakhand#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ઉત્તરાખંડ, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|30.57|N|79.57|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[ચમોલી જિલ્લો|ચમોલી]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 1870 | population_total = 16709 | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = UK | website = https://chamoli.gov.in | footnotes = }} '''જોશીમઠ''' અથવા '''જોષીમઠ''' અથવા '''જ્યોતિર્મઠ''' ભારત દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા પહાડી રાજ્ય [[ઉત્તરાખંડ]]ના [[ચમોલી જિલ્લો|ચમોલી જિલ્લા]]માં આશરે {{convert|6150|ft|m}} ઉંચાઇ પર આવેલ એક નગર છે.<ref name=joshi>{{cite web|last=Singh|first=V.P. Flt.Lt.|title=Himalayan Journal 1967-68|url=http://www.himalayanclub.org/journal/n-d-a-expedition-to-the-kumaon-himalayas-1968/|publisher=The Himalayan Club|access-date=6 June 2013|archive-date=26 ફેબ્રુઆરી 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150226113147/https://www.himalayanclub.org/journal/n-d-a-expedition-to-the-kumaon-himalayas-1968/|url-status=dead}}</ref> જોશીમઠ [[બદ્રીનાથ]] જતા રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ પર આવેલ એક પ્રાચીન તીર્થ સ્થળ છે, જ્યાં [[આદિ શંકરાચાર્ય|શંકરાચાર્ય]]ના ચાર મઠ પૈકીનો એક મઠ આવેલ છે.<ref>{{cite web|title=Joshimath|url=http://chamoli.nic.in/pages/display/80-joshimath|access-date=૨૬ ફેબ્રુારી ૨૦૧૫|archive-date=2012-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120128103205/http://chamoli.nic.in/pages/display/80-joshimath|url-status=dead}}</ref> મધ્યકાળમાં જોશીમઠ ખાતે ગઢવાલના કત્યૂરી શાસકોની રાજધાની હતી. અહીં શંકરાચાર્યના મઠમાં પ્રાચીન ગુફા, વાસુદેવનું પ્રાચીન મંદિર, નૃસિંહ મંદિર અને એક પ્રાચીન વૃક્ષ છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] [[શ્રેણી:યાત્રાધામ]] bpr3hd7cnmd74sxowvhpdedr5ohgyoo 886890 886849 2025-06-25T03:20:24Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847471 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = જોશીમઠ | native_name = | native_name_lang = | other_name = જોષીમઠ, જ્યોતિર્મઠ | nickname = | settlement_type = નગર | image_skyline = Joshimath.jpg | image_alt = | image_caption = નરસિંહ મંદિરમાંથી જોશીમઠનો દેખાવ | pushpin_map = India Uttarakhand#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ઉત્તરાખંડ, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|30.57|N|79.57|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[ચમોલી જિલ્લો|ચમોલી]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 1870 | population_total = 16709 | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = UK | website = https://chamoli.gov.in | footnotes = }} '''જોશીમઠ''' અથવા '''જોષીમઠ''' અથવા '''જ્યોતિર્મઠ''' ભારત દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા પહાડી રાજ્ય [[ઉત્તરાખંડ]]ના [[ચમોલી જિલ્લો|ચમોલી જિલ્લા]]માં આશરે {{convert|6150|ft|m}} ઉંચાઇ પર આવેલ એક નગર છે.<ref name=joshi>{{cite web|last=Singh|first=V.P. Flt.Lt.|title=Himalayan Journal 1967-68|url=http://www.himalayanclub.org/journal/n-d-a-expedition-to-the-kumaon-himalayas-1968/|publisher=The Himalayan Club|access-date=6 June 2013|archive-date=26 ફેબ્રુઆરી 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150226113147/https://www.himalayanclub.org/journal/n-d-a-expedition-to-the-kumaon-himalayas-1968/|url-status=dead}}</ref> જોશીમઠ [[બદ્રીનાથ]] જતા રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ પર આવેલ એક પ્રાચીન તીર્થ સ્થળ છે, જ્યાં [[આદિ શંકરાચાર્ય|શંકરાચાર્ય]]ના ચાર મઠ પૈકીનો એક મઠ આવેલ છે.<ref>{{cite web|title=Joshimath|url=http://chamoli.nic.in/pages/display/80-joshimath|access-date=૨૬ ફેબ્રુારી ૨૦૧૫|archive-date=2012-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120128103205/http://chamoli.nic.in/pages/display/80-joshimath|url-status=dead}}</ref> મધ્યકાળમાં જોશીમઠ ખાતે ગઢવાલના કત્યૂરી શાસકોની રાજધાની હતી. અહીં શંકરાચાર્યના મઠમાં પ્રાચીન ગુફા, વાસુદેવનું પ્રાચીન મંદિર, નૃસિંહ મંદિર અને એક પ્રાચીન વૃક્ષ છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] [[શ્રેણી:યાત્રાધામ]] oafe91fydjsueyv4sq4sq1w3x84j5k5 0 81667 886848 847304 2025-06-24T20:57:02Z 76.53.254.138 886848 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building |religious_affiliation=હિંદુ |name=સિદ્ધિવિનાયક મંદિર મંદિર |image=Shree Siddhivinayak Temple Mumbai.jpg |map_type=India Maharashtra#India |map_caption=સિદ્ધિવિનાયક મંદિર |location=[[મુંબઈ]] |coordinates={{coord|19.016920|72.830409|region:IN|display=inline}} |state=[[મહારાષ્ટ્ર]] |district=[[મુંબઇ|મુંબઈ મહાનગર]] }} '''શ્રી સિદ્ધિવિનાયક ગણપતિ મંદિર''' [[મુંબઈ]]માં આવેલું [[ગણેશ]] મંદિર છે. તે પ્રભાદેવી વિસ્તારમાં આવેલું છે.<ref>{{cite web|url=http://www.amazingmaharashtra.com/2012/08/siddhivinayak-temple.html|title=Shree Siddhivinayak Mandir|publisher=Amazing Maharashtra}}</ref> તેની સ્થાપના લક્ષ્મણ વિઠુ અને દેહુબાઇ પાટિલે ૧૯ નવેમ્બર ૧૮૦૧માં કરી હતી. આ મંદિર મુંબઈનું સૌથી સમૃદ્ધ મંદિર ગણાય છે.<ref>{{Cite web|url=http://siddhivinayak.org/temple_history.asp|title=Shree Siddhivinayak|last=|first=|date=|website=siddhivinayak.org|publisher=|access-date=૧૬ મે ૨૦૧૭|archive-date=2015-05-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20150527225826/http://siddhivinayak.org/temple_history.asp|url-status=dead}}</ref> સિદ્ધિવિનાયક એ ગણેશજીનું સૌથી લોકપ્રિય સ્વરૂપ છે. ગણેશજીની જે પ્રતિમાઓમાં સુંઢ ડાબી તરફ વળેલી હોય, તે સિદ્ધપીઠ સાથે જોડાયેલ હોય છે અને તેના મંદિર સિદ્ધિવિનાયક મંદિર કહેવાય છે. કહેવાય છે કે સિદ્ધિવિનાયકનો મહિમા અપરંપાર છે અને તેઓ ભક્તોને તરત જ વાંછિત ફળ આપે છે. માન્યતા છે કે આ ભગવાન ખુબ જ જલ્દીથી ખુશ થાય છે અને એટલા જ ઝડપથી કોપિત પણ થાય છે. == મુંબઈ સિદ્ધિવિનાયક મંદિર == આમ તો ગણેશજીના ભક્તો વિશ્વના દરેક ખૂણે હોય છે, પરંતુ મહારાષ્ટ્ર ખાતે તેના ભક્તો સૌથી વધુ છે. સમૃદ્ધિના નગર મુંબઈના પ્રભાદેવી વિસ્તારમાં આવેલ સિદ્ધિવિનાયક મંદિર એવાં ગણેશ મંદિરો પૈકીનું એક છે, જ્યાં માત્ર હિંદુઓ જ નહીં પણ દરેક ધર્મના લોકો દર્શન અને પૂજા-અર્ચના માટે આવે છે. જોકે આ મંદિરને ન તો મહારાષ્ટ્રના 'અષ્ટવિનાયક' ગણાય છે અને ન તો સિદ્ધ ટેક સાથે કોઈ સંબંધ ધરાવે છે. છતાં અહીં ગણપતિ પૂજાનું ખાસ મહત્વ છે. [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[અહમદનગર જિલ્લો|અહમદનગર જિલ્લા]]<nowiki/>ના સિદ્ધ ટેકના ગણેશજી પણ સિદ્ધિવિનાયક નામથી જાણીતા છે અને તેની ગણના મહારાષ્ટ્રના અષ્ટવિનાયકના આઠ ઐતિહાસિક અને સુપ્રસિદ્ધ સ્થળોમાં કરવામાં આવે છે. પરંતુ મુંબઈનું મંદિર અલગ હોવા છતાં તેનું મહત્વ ઘણું જ છે. == ઇતિહાસ == એવી દંતકથા છે કે આ મંદિરનું નિર્માણ સંવત ૧૬૧૨માં થયું હતું. પરંતુ સત્તાવાર દસ્તાવેજો અનુસાર આ મંદિર [[નવેમ્બર ૧૯|૧૯ નવેમ્બર]] ૧૮૦૧ના રોજ પ્રથમ વાર બાંધવામાં આવ્યું હતું. સિદ્વિનાયકનું આ પ્રથમ મંદિર બહુ જ નાનું હતું. છેલ્લા બે દાયકાઓમાં આ મંદિરમાં ઘણીવાર પુનઃનિર્માણ કરવામાં આવેલ છે. તાજેતરમાં એક દાયકા પહેલા ૧૯૯૧ના સમયમાં મહારાષ્ટ્ર સરકાર તરફથી આ મંદિરના ભવ્ય નિર્માણ હેતુ ૨૦ હજાર ચોરસ ફૂટ જમીન પૂરી પાડવામાં આવેલ છે. હાલમાં સિદ્ધિવિનાયક મંદિર પાંચ મજલી છે અને અહીં આ પ્રવચન ગૃહ, ગણેશ સંગ્રહાલય અને ગણેશ પીઠ ઉપરાંત બીજા માળ પર હોસ્પિટલ પણ છે, જ્યાં દર્દીઓને મફત તબીબી સારવાર મળે છે. એ જ માળ પર રસોડું છે અને ત્યાંથી એક લિફ્ટ સીધી ગર્ભગૃહમાં આવે છે. પુજારી ગણપતિ માટે બનાવવામાં આવેલ પ્રસાદ અને લાડુ અહિંયાથી જ લાવે છે. == ગર્ભગૃહ == નવનિર્મિત મંદિરનો 'ગભારો' એટલે કે ગર્ભગૃહ એવી રીતે બનાવવામાં આવેલ છે કે જેથી વધુ અને વધુ ભક્તો ગણ્પતિનું સભામંડપમાંથી સીધું દર્શન કરી શકાય. પ્રથમ માળનો રવેશ પણ એ રીતે બનાવેલ છે કે ભક્તો ત્યાંથી પણ સીધા દર્શન કરી શકે છે. અષ્ટકોણિય ગર્ભગૃહ ૧૦ ફૂટ પહોળું અને ૧૩ ફૂટ ઊંચું છે. ગર્ભગૃહના ચબુતરા પર સોનેરી શિખરવાળો ચાંદીનો સુંદર મંડપ છે, જેમાં સિદ્ધિવિનાયક બિરાજમાન છે. ગર્ભગૃહમાં ભક્તો માટે જવા માટે ત્રણ દરવાજા છે જેના પર અષ્ટવિનાયક, અષ્ટલક્ષ્મી અને દશાવતારનાં ચિત્રો દોરવામાં આવેલ છે. સામાન્ય રીતે આ મંદિરમાં દરેક મંગળવારના દિવસે વિશાળ સંખ્યામાં ભક્તો ગણપતિ દર્શન કરી પોતાની અભિલાષા પૂર્ણ કરે છે. અહીં મંગળવારે એટલી ભીડ હોય છે કે લાઈનમાં ચાર-પાંચ કલાક ઊભા રહ્યા પછી દર્શન કરી શકાય છે. દરેક વર્ષે ગણપતિ પૂજા મહોત્સવ અહીં ભાદરવા સુગ ચોથથી ભાદરવા સુદ ચૌદશના દિવસ સુધી ભવ્ય રીતે મનાવવામાં આવે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{commons category|Siddhivinayak Temple, Mumbai|સિદ્ધિવિનાયક મંદિર}} [[શ્રેણી:મુંબઈ]] [[શ્રેણી:મંદિરો]] qxvnmok7yv0kovu5gw7ditwpc7foek9 886895 886848 2025-06-25T03:21:39Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847304 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building |religious_affiliation=હિંદુ |name=સિદ્ધિવિનાયક મંદિર મંદિર |image=Shree Siddhivinayak Temple Mumbai.jpg |map_type=India Maharashtra#India3 |map_caption=સિદ્ધિવિનાયક મંદિર |location=[[મુંબઈ]] |coordinates={{coord|19.016920|72.830409|region:IN|display=inline}} |state=[[મહારાષ્ટ્ર]] |district=[[મુંબઇ|મુંબઈ મહાનગર]] }} '''શ્રી સિદ્ધિવિનાયક ગણપતિ મંદિર''' [[મુંબઈ]]માં આવેલું [[ગણેશ]] મંદિર છે. તે પ્રભાદેવી વિસ્તારમાં આવેલું છે.<ref>{{cite web|url=http://www.amazingmaharashtra.com/2012/08/siddhivinayak-temple.html|title=Shree Siddhivinayak Mandir|publisher=Amazing Maharashtra}}</ref> તેની સ્થાપના લક્ષ્મણ વિઠુ અને દેહુબાઇ પાટિલે ૧૯ નવેમ્બર ૧૮૦૧માં કરી હતી. આ મંદિર મુંબઈનું સૌથી સમૃદ્ધ મંદિર ગણાય છે.<ref>{{Cite web|url=http://siddhivinayak.org/temple_history.asp|title=Shree Siddhivinayak|last=|first=|date=|website=siddhivinayak.org|publisher=|access-date=૧૬ મે ૨૦૧૭|archive-date=2015-05-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20150527225826/http://siddhivinayak.org/temple_history.asp|url-status=dead}}</ref> સિદ્ધિવિનાયક એ ગણેશજીનું સૌથી લોકપ્રિય સ્વરૂપ છે. ગણેશજીની જે પ્રતિમાઓમાં સુંઢ ડાબી તરફ વળેલી હોય, તે સિદ્ધપીઠ સાથે જોડાયેલ હોય છે અને તેના મંદિર સિદ્ધિવિનાયક મંદિર કહેવાય છે. કહેવાય છે કે સિદ્ધિવિનાયકનો મહિમા અપરંપાર છે અને તેઓ ભક્તોને તરત જ વાંછિત ફળ આપે છે. માન્યતા છે કે આ ભગવાન ખુબ જ જલ્દીથી ખુશ થાય છે અને એટલા જ ઝડપથી કોપિત પણ થાય છે. == મુંબઈ સિદ્ધિવિનાયક મંદિર == આમ તો ગણેશજીના ભક્તો વિશ્વના દરેક ખૂણે હોય છે, પરંતુ મહારાષ્ટ્ર ખાતે તેના ભક્તો સૌથી વધુ છે. સમૃદ્ધિના નગર મુંબઈના પ્રભાદેવી વિસ્તારમાં આવેલ સિદ્ધિવિનાયક મંદિર એવાં ગણેશ મંદિરો પૈકીનું એક છે, જ્યાં માત્ર હિંદુઓ જ નહીં પણ દરેક ધર્મના લોકો દર્શન અને પૂજા-અર્ચના માટે આવે છે. જોકે આ મંદિરને ન તો મહારાષ્ટ્રના 'અષ્ટવિનાયક' ગણાય છે અને ન તો સિદ્ધ ટેક સાથે કોઈ સંબંધ ધરાવે છે. છતાં અહીં ગણપતિ પૂજાનું ખાસ મહત્વ છે. [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[અહમદનગર જિલ્લો|અહમદનગર જિલ્લા]]<nowiki/>ના સિદ્ધ ટેકના ગણેશજી પણ સિદ્ધિવિનાયક નામથી જાણીતા છે અને તેની ગણના મહારાષ્ટ્રના અષ્ટવિનાયકના આઠ ઐતિહાસિક અને સુપ્રસિદ્ધ સ્થળોમાં કરવામાં આવે છે. પરંતુ મુંબઈનું મંદિર અલગ હોવા છતાં તેનું મહત્વ ઘણું જ છે. == ઇતિહાસ == એવી દંતકથા છે કે આ મંદિરનું નિર્માણ સંવત ૧૬૧૨માં થયું હતું. પરંતુ સત્તાવાર દસ્તાવેજો અનુસાર આ મંદિર [[નવેમ્બર ૧૯|૧૯ નવેમ્બર]] ૧૮૦૧ના રોજ પ્રથમ વાર બાંધવામાં આવ્યું હતું. સિદ્વિનાયકનું આ પ્રથમ મંદિર બહુ જ નાનું હતું. છેલ્લા બે દાયકાઓમાં આ મંદિરમાં ઘણીવાર પુનઃનિર્માણ કરવામાં આવેલ છે. તાજેતરમાં એક દાયકા પહેલા ૧૯૯૧ના સમયમાં મહારાષ્ટ્ર સરકાર તરફથી આ મંદિરના ભવ્ય નિર્માણ હેતુ ૨૦ હજાર ચોરસ ફૂટ જમીન પૂરી પાડવામાં આવેલ છે. હાલમાં સિદ્ધિવિનાયક મંદિર પાંચ મજલી છે અને અહીં આ પ્રવચન ગૃહ, ગણેશ સંગ્રહાલય અને ગણેશ પીઠ ઉપરાંત બીજા માળ પર હોસ્પિટલ પણ છે, જ્યાં દર્દીઓને મફત તબીબી સારવાર મળે છે. એ જ માળ પર રસોડું છે અને ત્યાંથી એક લિફ્ટ સીધી ગર્ભગૃહમાં આવે છે. પુજારી ગણપતિ માટે બનાવવામાં આવેલ પ્રસાદ અને લાડુ અહિંયાથી જ લાવે છે. == ગર્ભગૃહ == નવનિર્મિત મંદિરનો 'ગભારો' એટલે કે ગર્ભગૃહ એવી રીતે બનાવવામાં આવેલ છે કે જેથી વધુ અને વધુ ભક્તો ગણ્પતિનું સભામંડપમાંથી સીધું દર્શન કરી શકાય. પ્રથમ માળનો રવેશ પણ એ રીતે બનાવેલ છે કે ભક્તો ત્યાંથી પણ સીધા દર્શન કરી શકે છે. અષ્ટકોણિય ગર્ભગૃહ ૧૦ ફૂટ પહોળું અને ૧૩ ફૂટ ઊંચું છે. ગર્ભગૃહના ચબુતરા પર સોનેરી શિખરવાળો ચાંદીનો સુંદર મંડપ છે, જેમાં સિદ્ધિવિનાયક બિરાજમાન છે. ગર્ભગૃહમાં ભક્તો માટે જવા માટે ત્રણ દરવાજા છે જેના પર અષ્ટવિનાયક, અષ્ટલક્ષ્મી અને દશાવતારનાં ચિત્રો દોરવામાં આવેલ છે. સામાન્ય રીતે આ મંદિરમાં દરેક મંગળવારના દિવસે વિશાળ સંખ્યામાં ભક્તો ગણપતિ દર્શન કરી પોતાની અભિલાષા પૂર્ણ કરે છે. અહીં મંગળવારે એટલી ભીડ હોય છે કે લાઈનમાં ચાર-પાંચ કલાક ઊભા રહ્યા પછી દર્શન કરી શકાય છે. દરેક વર્ષે ગણપતિ પૂજા મહોત્સવ અહીં ભાદરવા સુગ ચોથથી ભાદરવા સુદ ચૌદશના દિવસ સુધી ભવ્ય રીતે મનાવવામાં આવે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{commons category|Siddhivinayak Temple, Mumbai|સિદ્ધિવિનાયક મંદિર}} [[શ્રેણી:મુંબઈ]] [[શ્રેણી:મંદિરો]] dkhr79xaqeu7it37budv0apl454yf34 0 81707 886847 825026 2025-06-24T20:56:50Z 76.53.254.138 886847 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = પઠાણકોટ | native_name = ਪਠਾਨਕੋਟ | native_name_lang = | other_name = | settlement_type = | image_skyline = {{photomontage | photo1a = Pathankot_City.jpg | photo2a = Ranjit Sagar Dam 1.jpg | border = 2 | size = 240 }} | image_alt = | image_caption = પઠાણકોટ શહેર અને રણજિતસાગર બંધ | nickname = | pushpin_map = India Punjab#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = પંજાબ, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|32.266814|N|75.6|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = [[ભારત]] | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name1 = [[પંજાબ, ભારત|પંજાબ]] | subdivision_name2 = પઠાણકોટ જિલ્લો | established_title = | established_date = | named_for = | leader_name1 = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = ૩૩૧ | population_total = ૧૫૫૯૦૯ | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_rank = | population_demonym = | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિન કોડ | postal_code = ૧૪૫૦૦૧ | area_code = ૦૧૮૬ | area_code_type = ટેલિફોન કોડ | registration_plate = PB-35 | blank_name_sec1 = | blank_info_sec1 = | website = {{URL|pathankot.gov.in/}} | footnotes = | governing_body = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = }} '''પઠાણકોટ''' [[ભારત]] દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[પંજાબ, ભારત|પંજાબ]] રાજ્યમાં આવેલ એક શહેર છે. વર્ષ ૨૦૧૧ના સમયમાં પઠાણકોટ શહેર ખાતે [[પઠાણકોટ જિલ્લો|પઠાણકોટ જિલ્લા]]નું મુખ્યમથક બનાવવામાં આવ્યું હતું. ઈ. સ. ૧૮૪૯ પહેલાં અહીં નૂરપુર રિયાસતની રાજધાની હતી. વ્યૂહાત્મક દ્રષ્ટિએ પઠાણકોટ ભારત દેશનાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્થાનો પૈકીનું એક છે. જાન્યુઆરી ૨૦૧૬ના સમયમાં પઠાણકોટ વાયુસેના મથક પર આતંકવાદી હુમલો થયો હતો. == સંદર્ભો == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{ગુજરાતી વિશ્વકોશ}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:પંજાબ]] s6oipay68tv7yqfnjmojgl9mmqczb3l 886896 886847 2025-06-25T03:21:40Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 825026 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = પઠાણકોટ | native_name = ਪਠਾਨਕੋਟ | native_name_lang = | other_name = | settlement_type = | image_skyline = {{photomontage | photo1a = Pathankot_City.jpg | photo2a = Ranjit Sagar Dam 1.jpg | border = 2 | size = 240 }} | image_alt = | image_caption = પઠાણકોટ શહેર અને રણજિતસાગર બંધ | nickname = | pushpin_map = India Punjab#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = પંજાબ, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|32.266814|N|75.6|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = [[ભારત]] | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name1 = [[પંજાબ, ભારત|પંજાબ]] | subdivision_name2 = પઠાણકોટ જિલ્લો | established_title = | established_date = | named_for = | leader_name1 = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = ૩૩૧ | population_total = ૧૫૫૯૦૯ | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_rank = | population_demonym = | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિન કોડ | postal_code = ૧૪૫૦૦૧ | area_code = ૦૧૮૬ | area_code_type = ટેલિફોન કોડ | registration_plate = PB-35 | blank_name_sec1 = | blank_info_sec1 = | website = {{URL|pathankot.gov.in/}} | footnotes = | governing_body = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = }} '''પઠાણકોટ''' [[ભારત]] દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[પંજાબ, ભારત|પંજાબ]] રાજ્યમાં આવેલ એક શહેર છે. વર્ષ ૨૦૧૧ના સમયમાં પઠાણકોટ શહેર ખાતે [[પઠાણકોટ જિલ્લો|પઠાણકોટ જિલ્લા]]નું મુખ્યમથક બનાવવામાં આવ્યું હતું. ઈ. સ. ૧૮૪૯ પહેલાં અહીં નૂરપુર રિયાસતની રાજધાની હતી. વ્યૂહાત્મક દ્રષ્ટિએ પઠાણકોટ ભારત દેશનાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્થાનો પૈકીનું એક છે. જાન્યુઆરી ૨૦૧૬ના સમયમાં પઠાણકોટ વાયુસેના મથક પર આતંકવાદી હુમલો થયો હતો. == સંદર્ભો == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{ગુજરાતી વિશ્વકોશ}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:પંજાબ]] loida98fd1r7dskm79w9s4ga2bzbbjn 0 82257 886846 847469 2025-06-24T20:53:57Z 76.53.254.138 886846 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કુફરી | native_name = कुफरी | native_name_lang = hi | other_name = | nickname = | settlement_type = નગર | image_skyline = National_Highway_22_-_Kufri_2014-05-08_1714.JPG | image_alt = | image_caption = રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ નં. ૨૨ પર કુફરી | pushpin_map = India Himachal Pradesh#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ભારત દેશના હિમાચલ પ્રદેશમાં કુફરી | coordinates = {{coord|31.10|N|77.25|E|display=inline,title}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[હિમાચલ પ્રદેશ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[શિમલા જિલ્લો|શિમલા]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 2290 | population_total = 1148 | population_as_of = 2001 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = | registration_plate = | website = | footnotes = }} '''કુફરી''' (Kufri) એક નાનું પણ પ્રસિદ્ધ પર્યટન સ્થળ છે. આ સ્થળ ગિરિમથક  [[શિમલા|સિમલા]] નજીક દરિયાઈ સપાટીથી ૨૫૧૦ મીટરની ઊંચાઇ પર ભારત દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલ [[હિમાચલ પ્રદેશ]] રાજ્યના દક્ષિણી ભાગમાં આવેલ છે. અનંત અંતર સુધીનું આકાશ, બર્ફિલાં શિખરો, ઊંડી ખીણો અને મીઠા જળનાં ઝરણાં, કુફરીમાં આ બધું જ છે. કુફરી ખાતે શિયાળાના ઠંડા હવામાનમાં અનેક રમતોનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેમ કે સ્કીઇંગ અને ટોબોગેનિંગ સાથે પહાડ પર ચઢાણ કરવું. શિયાળાની મોસમમાં દર વર્ષે રમતોત્સવ (કાર્નિવલ) હાથ ધરવામાં આવે છે અને તે પ્રવાસીઓ માટે એક મોટું આકર્ષણ છે, કે જેઓ માત્ર રમતોત્સવ જોવા માટે અહીં આવે છે. આ સ્થળ પદઆરોહણ (ટ્રેકિંગ) અને પર્વત પર ચઢવા માટે પણ પ્રસિદ્ધ છે, જે સાહસ પ્રેમી રમતવીરો માટેનું આદર્શ સ્થાન છે. == બાહ્ય કડીઓ == {{commons category|Kufri}} * {{Wikivoyage-inline}} * [http://www.shilonresorts.net શિલોન રિસોર્ટ, કુફરી] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181107055649/http://shilonresorts.net/ |date=2018-11-07 }} * [http://www.kufrifunworld.in કુફરી ફન વર્લ્ડ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211209151235/http://kufrifunworld.in/ |date=2021-12-09 }} [[શ્રેણી:હિમાચલ પ્રદેશ]] 9z2gi74wes8qjm4p2uqphzj2z5a1s7c 886897 886846 2025-06-25T03:21:42Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847469 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કુફરી | native_name = कुफरी | native_name_lang = hi | other_name = | nickname = | settlement_type = નગર | image_skyline = National_Highway_22_-_Kufri_2014-05-08_1714.JPG | image_alt = | image_caption = રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ નં. ૨૨ પર કુફરી | pushpin_map = India Himachal Pradesh#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ભારત દેશના હિમાચલ પ્રદેશમાં કુફરી | coordinates = {{coord|31.10|N|77.25|E|display=inline,title}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[હિમાચલ પ્રદેશ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[શિમલા જિલ્લો|શિમલા]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 2290 | population_total = 1148 | population_as_of = 2001 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = | registration_plate = | website = | footnotes = }} '''કુફરી''' (Kufri) એક નાનું પણ પ્રસિદ્ધ પર્યટન સ્થળ છે. આ સ્થળ ગિરિમથક  [[શિમલા|સિમલા]] નજીક દરિયાઈ સપાટીથી ૨૫૧૦ મીટરની ઊંચાઇ પર ભારત દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલ [[હિમાચલ પ્રદેશ]] રાજ્યના દક્ષિણી ભાગમાં આવેલ છે. અનંત અંતર સુધીનું આકાશ, બર્ફિલાં શિખરો, ઊંડી ખીણો અને મીઠા જળનાં ઝરણાં, કુફરીમાં આ બધું જ છે. કુફરી ખાતે શિયાળાના ઠંડા હવામાનમાં અનેક રમતોનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેમ કે સ્કીઇંગ અને ટોબોગેનિંગ સાથે પહાડ પર ચઢાણ કરવું. શિયાળાની મોસમમાં દર વર્ષે રમતોત્સવ (કાર્નિવલ) હાથ ધરવામાં આવે છે અને તે પ્રવાસીઓ માટે એક મોટું આકર્ષણ છે, કે જેઓ માત્ર રમતોત્સવ જોવા માટે અહીં આવે છે. આ સ્થળ પદઆરોહણ (ટ્રેકિંગ) અને પર્વત પર ચઢવા માટે પણ પ્રસિદ્ધ છે, જે સાહસ પ્રેમી રમતવીરો માટેનું આદર્શ સ્થાન છે. == બાહ્ય કડીઓ == {{commons category|Kufri}} * {{Wikivoyage-inline}} * [http://www.shilonresorts.net શિલોન રિસોર્ટ, કુફરી] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181107055649/http://shilonresorts.net/ |date=2018-11-07 }} * [http://www.kufrifunworld.in કુફરી ફન વર્લ્ડ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211209151235/http://kufrifunworld.in/ |date=2021-12-09 }} [[શ્રેણી:હિમાચલ પ્રદેશ]] 7tm0fz6cz62ki0kksdnc3ol11ankk7t 0 82465 886845 855316 2025-06-24T20:53:46Z 76.53.254.138 886845 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ધારચુલા | other_name = | nickname = | settlement_type = નગર | image_skyline = Mountain view from Bangabagad.jpg | image_alt = | image_caption = ધારચૂલાથી પર્વતોનું દ્રશ્ય | pushpin_map = India Uttarakhand#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Uttarakhand | coordinates = {{coord|29|50|54.6|N|80|32|34.8|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરગઢ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 940 | population_total = 7039 | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિન કોડ | postal_code = 262545<ref name="pincode">{{cite web|url=https://pin-code.net/in-loc/dharchula-pin-code/187774/|title=Dharchula Pin code|publisher=pin-code.net|accessdate=29 June 2021|archive-date=29 જૂન 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210629164052/https://pin-code.net/in-loc/dharchula-pin-code/187774/|url-status=dead}}</ref> | registration_plate = UK | website = {{URL|uk.gov.in}} | footnotes = | official_name = }} [[ચિત્ર:Om Parvat.JPG|thumb|200x200px|ધારચૂલા નજીક આવેલ ઓમ પર્વત]] '''ધારચુલા, '''[[ભારત]] દેશના [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્યમાં કુમાઉ મંડળમાં આવેલ [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરાગઢ જિલ્લા]]માં આવેલ એક નગર છે. ધારચુલા એક નાનકડો અંતરિયાળ કસ્બો છે, જે [[હિમાલય]]માંથી પસાર થતા એક પ્રાચીન વ્યાપાર- માર્ગ (ભારત-તિબેટ વાયા [[લિપુલેખ ઘાટ]]) સાથે જોડાયેલ છે. આ સ્થળ ચારે તરફથી પહાડીઓથી ઘેરાયેલો છે અને પ્રકૃતિનાં અદ્ભુત દ્રશ્યો અહીં જોવા મળે છે. ધારચુલાના નિવાસીઓ [[નેપાળ]] સ્થિત સરહદ પાર આવેલા [[દારચુલા જિલ્લો, નેપાળ|દારચુલા જિલ્લા]]ના નિવાસીઓ જેવા છે. અહીંનાં મુખ્ય આકર્ષણોમાં નારાયણ આશ્રમ, માનસરોવર તળાવ, ચિરકિલા બંધ, કાળી નદી અને ઓમ પર્વત છે. નારાયણ આશ્રમ અહીંથી લગભગ ૯૮ કિ. મી દૂર આવેલ છે અને એકી સાથે પર અહીં ૪૦ લોકો રહી શકે એવી સગવડ છે. [[માન સરોવર|માનસરોવર તળાવ]] તિબેટમાં આવેલ એક યાત્રાધામ છે, જ્યાં પવિત્ર સ્નાન માટે અનેક યાત્રાળુઓ આવે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://wikimapia.org/country/India/Uttaranchal/Dharchula/ ધારચુલા] ''વિકિમેપિયા'' પર. [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] g26xf7btvzexckoo8tdytioouv56j7h 886898 886845 2025-06-25T03:21:43Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 855316 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ધારચુલા | other_name = | nickname = | settlement_type = નગર | image_skyline = Mountain view from Bangabagad.jpg | image_alt = | image_caption = ધારચૂલાથી પર્વતોનું દ્રશ્ય | pushpin_map = India Uttarakhand#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Uttarakhand | coordinates = {{coord|29|50|54.6|N|80|32|34.8|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરગઢ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 940 | population_total = 7039 | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિન કોડ | postal_code = 262545<ref name="pincode">{{cite web|url=https://pin-code.net/in-loc/dharchula-pin-code/187774/|title=Dharchula Pin code|publisher=pin-code.net|accessdate=29 June 2021|archive-date=29 જૂન 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210629164052/https://pin-code.net/in-loc/dharchula-pin-code/187774/|url-status=dead}}</ref> | registration_plate = UK | website = {{URL|uk.gov.in}} | footnotes = | official_name = }} [[ચિત્ર:Om Parvat.JPG|thumb|200x200px|ધારચૂલા નજીક આવેલ ઓમ પર્વત]] '''ધારચુલા, '''[[ભારત]] દેશના [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્યમાં કુમાઉ મંડળમાં આવેલ [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરાગઢ જિલ્લા]]માં આવેલ એક નગર છે. ધારચુલા એક નાનકડો અંતરિયાળ કસ્બો છે, જે [[હિમાલય]]માંથી પસાર થતા એક પ્રાચીન વ્યાપાર- માર્ગ (ભારત-તિબેટ વાયા [[લિપુલેખ ઘાટ]]) સાથે જોડાયેલ છે. આ સ્થળ ચારે તરફથી પહાડીઓથી ઘેરાયેલો છે અને પ્રકૃતિનાં અદ્ભુત દ્રશ્યો અહીં જોવા મળે છે. ધારચુલાના નિવાસીઓ [[નેપાળ]] સ્થિત સરહદ પાર આવેલા [[દારચુલા જિલ્લો, નેપાળ|દારચુલા જિલ્લા]]ના નિવાસીઓ જેવા છે. અહીંનાં મુખ્ય આકર્ષણોમાં નારાયણ આશ્રમ, માનસરોવર તળાવ, ચિરકિલા બંધ, કાળી નદી અને ઓમ પર્વત છે. નારાયણ આશ્રમ અહીંથી લગભગ ૯૮ કિ. મી દૂર આવેલ છે અને એકી સાથે પર અહીં ૪૦ લોકો રહી શકે એવી સગવડ છે. [[માન સરોવર|માનસરોવર તળાવ]] તિબેટમાં આવેલ એક યાત્રાધામ છે, જ્યાં પવિત્ર સ્નાન માટે અનેક યાત્રાળુઓ આવે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://wikimapia.org/country/India/Uttaranchal/Dharchula/ ધારચુલા] ''વિકિમેપિયા'' પર. [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] r52kf9idqb10y2edzyvac6ez5921igj 0 82589 886844 872206 2025-06-24T20:53:33Z 76.53.254.138 886844 wikitext text/x-wiki {{Infobox building | name = ફિરંગી દેવળ | native_name = ફિરંગી દેવળ | native_name_lang = gu | image = Firangi Deval, Bhavnagar district, Gujarat, India.jpg | image_caption = ફિરંગી દેવળ | map_type = India Gujarat#India | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | map_dot_label = ફિરંગી દેવળ | alternate_names = દેવળ વસી, કળસારનું મૈત્રક મંદિર | building_type = મંદિર | location = [[કળસાર (તા.મહુવા)|કળસાર]], [[મહુવા]] નજીક, [[ભાવનગર જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | location_country = ભારત | coordinates = {{coord|21.0717|71.5348|region:IN-GJ|display=inline}} | designations = [[રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક]] (S-GJ-33) | url= }} '''ફિરંગી દેવળ '''[[ગુજરાત]]ના [[ભાવનગર જિલ્લો|ભાવનગર જિલ્લા]]ના [[મહુવા]] નજીક [[કળસાર (તા.મહુવા)|કળસાર]] ગામમાં આવેલું મંદિર અને સ્મારક છે.<ref name="GS2013" /> == ઇતિહાસ == તેનું બાંધકામ ૭મી સદી દરમિયાન [[મૈત્રક]]કાળ દરમિયાન કરવામાં આવ્યું હતું.<ref name="GS2013" /><ref name="Nanavati Dhaky 1969" /> સ્થાનિક લોકોમાં એવું મનાય છે કે આ મંદિરનો ઉપયોગ આક્રમણ સમયે લોકોને કિલ્લામાં પરત ફરવા માટેની ચેતવણી આપવા માટે ધ્વજ ફરકાવવામાં થતો હતો. આ મંદિર સમુદ્રથી ૨ કિમી દૂર છે. આ દાવો ઐતિહાસિક રીતે ચકાસી શકાયો નથી.<ref name="GS2013" /> તે [[ગુજરાતમાં રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારકોની યાદી|રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક]] (S-GJ-33) છે.<ref name="GSPM2016">{{cite web| title=Monuments of Bhavnagar district| website=Sports, Youth and Cultural Activities Department, Government of Gujarat State| date=૨૬ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬| url=http://www.sycd.gujarat.gov.in/showpage.aspx?contentid=4844&lang=English| access-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬| archive-date=2016-12-30| archive-url=https://web.archive.org/web/20161230230505/http://www.sycd.gujarat.gov.in/showpage.aspx?contentid=4844&lang=English| url-status=dead}}</ref> હાલમાં તેની જાળવણી યોગ્ય રીતે થતી નથી.<ref name="divyabhaskar 2011">{{cite web | title=બેદરકારીને લીધે પુરાતન સ્થાપત્યોનું સૌંદર્ય નષ્ટ | website=Divyabhaskar | date=૨૧ ઓક્ટોબર ૨૦૧૧ | url=http://www.divyabhaskar.co.in/news/SAU-bhavnagars-acient-place-in-bad-position-2516042.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20161230055958/http://www.divyabhaskar.co.in/news/SAU-bhavnagars-acient-place-in-bad-position-2516042.html | access-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|archive-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬}}</ref> [[રવિશંકર રાવળ]] દ્વારા આ મંદિરને ૧૯૪૭-૪૮માં સૂર્ય મંદિર તરીકે ઉલ્લેખવામાં આવ્યું હતું.<ref name="Nanavati Dhaky 1969" /> આ મંદિર [[બિલેશ્વર (તા. રાણાવાવ)|બિલેશ્વર]], વિસાવડા અને [[સુત્રાપાડા]]ના ઐતિહાસિક મંદિરો સાથે સમાનતા ધરાવે છે.<ref name="Sompura1968"/> == સ્થાપત્ય == મંદિરનો પૂર્વાભિમુખ ભાગ નાના મંડપ સાથે થોડો લંબચોરસ આકારનો છે. આખું માળખું સાદા પાયા પર બંધાયેલું છે. દિવાલો ઉપરના ભાગ સિવાય સરળ બાંધકામ ધરાવે છે, જ્યાં કોતરણી કરેલ પટ્ટીઓ આવેલી છે. મંદિરની ઉપરનું બાંધકામ ત્રણ ભાગમાં બાંધવામાં આવ્યું છે, જે ત્રણેય ભાગ ૪, ૩ અને ૨ ક્રમમાં કોતરણીઓ ધરાવે છે. સૌથી ઉપરનો મુકુટ પથ્થર હયાત નથી જે મુખ્ય શિખર હશે. મંડપ પર પણ શિખર છે, જે એક ઓછો ભાગ ધરાવે છે.<ref name="Nanavati Dhaky 1969" /> પથ્થરોને જોડવા માટે કોઇ સિમેન્ટ જેવો પદાર્થ વપરાયો નથી.<ref name="Sompura1968">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dXTqAAAAMAAJ|title=The Structural Temples of Gujarat, Upto 1600 A.D.|last=Sompura|first=Kantilal F.|publisher=Gujarat University|year=૧૯૬૮|pages=૯૩}}</ref> આ મંદિરનો ઉપયોગ હવે પૂજા કરવા માટે થતો નથી અને તેમાં કોઇ દેવી-દેવતાની મૂર્તિ નથી. મંદિરના ચૈત્ય જેવા ગુંબજ પરથી એવું જણાય છે કે આ મંદિર કદાચ બૌદ્ધ અથવા બ્રાહ્મણ ધાર્મિક સ્થળ તરીકે વપરાતું હશે.<ref name="GS2013">{{Cite web|url=http://www.gujaratsamachar.com/index.php/articles/display_article/bhavnagar/rajkot-talaja-kalasara-closer-instantly-at-the-time-of-the-7th-century-church-ferengi|title=મહુવા નજીક કળસારમાં છે, મૈત્રક સમયનું ૭મી સદીનું ફિરંગી દેવળ|date=૨૮ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|website=[[ગુજરાત સમાચાર]]|archive-url = https://web.archive.org/web/20161230055933/http://www.gujaratsamachar.com/index.php/articles/display_article/bhavnagar/rajkot-talaja-kalasara-closer-instantly-at-the-time-of-the-7th-century-church-ferengi|archive-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|access-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬}}</ref><ref name="Nanavati Dhaky 1969">{{Cite journal|last=Nanavati|first=J. M.|last2=Dhaky|first2=M. A.|date=|year=૧૯૬૯|title=The Maitraka and the Saindhava Temples of Gujarat|url=http://dx.doi.org/10.2307/1522666|journal=Artibus Asiae. Supplementum|publisher=JSTOR|volume=૨૬|pages=૩૩-૪૦,૫૩|doi=10.2307/1522666|archive-url=https://web.archive.org/web/20161231123241/http://vmis.in/Resources/digital_publication_popup?id=79|archive-date=૩૧ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|access-date=૩૧ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|via=}}</ref> == સંદર્ભ == {{reflist}} [[શ્રેણી:ગુજરાતનો ઇતિહાસ]] [[શ્રેણી:ભાવનગર જિલ્લો]] [[શ્રેણી:રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક]] [[શ્રેણી:મૈત્રકકાલીન સ્થાપત્યો]] szq1ng6f6z7uq6746vljayaaoc5lmwv 886899 886844 2025-06-25T03:21:45Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:Brihaspati|Brihaspati]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 872206 wikitext text/x-wiki {{Infobox building | name = ફિરંગી દેવળ | native_name = ફિરંગી દેવળ | native_name_lang = gu | image = Firangi Deval, Bhavnagar district, Gujarat, India.jpg | image_caption = ફિરંગી દેવળ | map_type = India Gujarat#India3 | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | map_dot_label = ફિરંગી દેવળ | alternate_names = દેવળ વસી, કળસારનું મૈત્રક મંદિર | building_type = મંદિર | location = [[કળસાર (તા.મહુવા)|કળસાર]], [[મહુવા]] નજીક, [[ભાવનગર જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | location_country = ભારત | coordinates = {{coord|21.0717|71.5348|region:IN-GJ|display=inline}} | designations = [[રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક]] (S-GJ-33) | url= }} '''ફિરંગી દેવળ '''[[ગુજરાત]]ના [[ભાવનગર જિલ્લો|ભાવનગર જિલ્લા]]ના [[મહુવા]] નજીક [[કળસાર (તા.મહુવા)|કળસાર]] ગામમાં આવેલું મંદિર અને સ્મારક છે.<ref name="GS2013" /> == ઇતિહાસ == તેનું બાંધકામ ૭મી સદી દરમિયાન [[મૈત્રક]]કાળ દરમિયાન કરવામાં આવ્યું હતું.<ref name="GS2013" /><ref name="Nanavati Dhaky 1969" /> સ્થાનિક લોકોમાં એવું મનાય છે કે આ મંદિરનો ઉપયોગ આક્રમણ સમયે લોકોને કિલ્લામાં પરત ફરવા માટેની ચેતવણી આપવા માટે ધ્વજ ફરકાવવામાં થતો હતો. આ મંદિર સમુદ્રથી ૨ કિમી દૂર છે. આ દાવો ઐતિહાસિક રીતે ચકાસી શકાયો નથી.<ref name="GS2013" /> તે [[ગુજરાતમાં રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારકોની યાદી|રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક]] (S-GJ-33) છે.<ref name="GSPM2016">{{cite web| title=Monuments of Bhavnagar district| website=Sports, Youth and Cultural Activities Department, Government of Gujarat State| date=૨૬ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬| url=http://www.sycd.gujarat.gov.in/showpage.aspx?contentid=4844&lang=English| access-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬| archive-date=2016-12-30| archive-url=https://web.archive.org/web/20161230230505/http://www.sycd.gujarat.gov.in/showpage.aspx?contentid=4844&lang=English| url-status=dead}}</ref> હાલમાં તેની જાળવણી યોગ્ય રીતે થતી નથી.<ref name="divyabhaskar 2011">{{cite web | title=બેદરકારીને લીધે પુરાતન સ્થાપત્યોનું સૌંદર્ય નષ્ટ | website=Divyabhaskar | date=૨૧ ઓક્ટોબર ૨૦૧૧ | url=http://www.divyabhaskar.co.in/news/SAU-bhavnagars-acient-place-in-bad-position-2516042.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20161230055958/http://www.divyabhaskar.co.in/news/SAU-bhavnagars-acient-place-in-bad-position-2516042.html | access-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|archive-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬}}</ref> [[રવિશંકર રાવળ]] દ્વારા આ મંદિરને ૧૯૪૭-૪૮માં સૂર્ય મંદિર તરીકે ઉલ્લેખવામાં આવ્યું હતું.<ref name="Nanavati Dhaky 1969" /> આ મંદિર [[બિલેશ્વર (તા. રાણાવાવ)|બિલેશ્વર]], વિસાવડા અને [[સુત્રાપાડા]]ના ઐતિહાસિક મંદિરો સાથે સમાનતા ધરાવે છે.<ref name="Sompura1968"/> == સ્થાપત્ય == મંદિરનો પૂર્વાભિમુખ ભાગ નાના મંડપ સાથે થોડો લંબચોરસ આકારનો છે. આખું માળખું સાદા પાયા પર બંધાયેલું છે. દિવાલો ઉપરના ભાગ સિવાય સરળ બાંધકામ ધરાવે છે, જ્યાં કોતરણી કરેલ પટ્ટીઓ આવેલી છે. મંદિરની ઉપરનું બાંધકામ ત્રણ ભાગમાં બાંધવામાં આવ્યું છે, જે ત્રણેય ભાગ ૪, ૩ અને ૨ ક્રમમાં કોતરણીઓ ધરાવે છે. સૌથી ઉપરનો મુકુટ પથ્થર હયાત નથી જે મુખ્ય શિખર હશે. મંડપ પર પણ શિખર છે, જે એક ઓછો ભાગ ધરાવે છે.<ref name="Nanavati Dhaky 1969" /> પથ્થરોને જોડવા માટે કોઇ સિમેન્ટ જેવો પદાર્થ વપરાયો નથી.<ref name="Sompura1968">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dXTqAAAAMAAJ|title=The Structural Temples of Gujarat, Upto 1600 A.D.|last=Sompura|first=Kantilal F.|publisher=Gujarat University|year=૧૯૬૮|pages=૯૩}}</ref> આ મંદિરનો ઉપયોગ હવે પૂજા કરવા માટે થતો નથી અને તેમાં કોઇ દેવી-દેવતાની મૂર્તિ નથી. મંદિરના ચૈત્ય જેવા ગુંબજ પરથી એવું જણાય છે કે આ મંદિર કદાચ બૌદ્ધ અથવા બ્રાહ્મણ ધાર્મિક સ્થળ તરીકે વપરાતું હશે.<ref name="GS2013">{{Cite web|url=http://www.gujaratsamachar.com/index.php/articles/display_article/bhavnagar/rajkot-talaja-kalasara-closer-instantly-at-the-time-of-the-7th-century-church-ferengi|title=મહુવા નજીક કળસારમાં છે, મૈત્રક સમયનું ૭મી સદીનું ફિરંગી દેવળ|date=૨૮ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|website=[[ગુજરાત સમાચાર]]|archive-url = https://web.archive.org/web/20161230055933/http://www.gujaratsamachar.com/index.php/articles/display_article/bhavnagar/rajkot-talaja-kalasara-closer-instantly-at-the-time-of-the-7th-century-church-ferengi|archive-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|access-date=૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬}}</ref><ref name="Nanavati Dhaky 1969">{{Cite journal|last=Nanavati|first=J. M.|last2=Dhaky|first2=M. A.|date=|year=૧૯૬૯|title=The Maitraka and the Saindhava Temples of Gujarat|url=http://dx.doi.org/10.2307/1522666|journal=Artibus Asiae. Supplementum|publisher=JSTOR|volume=૨૬|pages=૩૩-૪૦,૫૩|doi=10.2307/1522666|archive-url=https://web.archive.org/web/20161231123241/http://vmis.in/Resources/digital_publication_popup?id=79|archive-date=૩૧ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|access-date=૩૧ ડિસેમ્બર ૨૦૧૬|via=}}</ref> == સંદર્ભ == {{reflist}} [[શ્રેણી:ગુજરાતનો ઇતિહાસ]] [[શ્રેણી:ભાવનગર જિલ્લો]] [[શ્રેણી:રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક]] [[શ્રેણી:મૈત્રકકાલીન સ્થાપત્યો]] bcct70zcxgadvccsl0nk81ddlsh2eqj 0 82810 886843 790102 2025-06-24T20:53:08Z 76.53.254.138 886843 wikitext text/x-wiki {{Infobox protected area | name = માઉન્ટ આબુ વન્યજીવ અભયારણ્ય | photo = Nakki Lake from Mount Abu Wildlife Sanctuary.JPG | iucn_category = | map = India Rajasthan#India | map_caption = [[ભારત]]ના નકશામાં સ્થાન | location = [[રાજસ્થાન]], [[ભારત]] | nearest_city = [[માઉન્ટ આબુ]] | coordinates = {{coord|24|33|0|N|72|38|0|E|format=dms|display=inline}} | area = ૨૮૮ ચોરસ કિલોમીટર | established = ૧૯૬૦ | visitation_num = અપ્રાપ્ય | visitation_year = અપ્રાપ્ય | governing_body = વન અને પર્યાવરણ વિભાગ, ભારત સરકાર }} '''માઉન્ટ આબુ વન્યજીવ અભયારણ્ય''' [[ભારત]] દેશના [[રાજસ્થાન]] રાજ્યના [[સિરોહી જિલ્લો|સિરોહી જિલ્લા]]માં [[માઉન્ટ આબુ]]ના પહાડી વિસ્તાર આવેલ પ્રસિદ્ધ પર્યટન સ્થળ છે. અહીં મુખ્યત્વે ભારતીય દિપડો, સ્લોથ રીંછ, જંગલી ભેંસ, સાંભર, ચિંકારા અને લંગુર વગેરે પ્રાણીઓ જોવા મળે છે. અરવલ્લી પર્વતમાળામાં ૨૮૮ ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તારમાં ફેલાયેલ આ અભયારણ્યની સ્થાપના ઈ. સ. ૧૯૬૦ના વર્ષમાં કરવામાં આવી હતી. તેમજ ૧૯૮૦માં તેને અભયારણ્યનો હોદ્દો અપાયો હતો.<ref name="Negi">{{cite book|last=Negi|first=Sharad Singh|title=Handbook of National Parks, Wildlife Sanctuaries and Biosphere Reserves in India (3rd Edition)|url=https://books.google.com/books?id=JYFmoOWfmX8C&pg=PA151|year=૨૦૦૨|page=૧૫૧|publisher=Indus Publishing|isbn=978-81-7387-128-3}}</ref> અહીં પક્ષીઓની લગભગ ૨૫૦ તેમ જ વનસ્પતિની ૧૧૦ કરતાં વધુ પ્રજાતિઓ જોઈ શકાય છે. પક્ષી નિરિક્ષણમાં રસ ધરાવતા શોખીનો માટે આ યોગ્ય સ્થળ છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{ભારતના રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો}} [[શ્રેણી:રાજસ્થાન]] [[શ્રેણી:વન્ય]] 72cf8plxinr9sgqb850m2hgu0z3zbwy 886900 886843 2025-06-25T03:21:47Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 790102 wikitext text/x-wiki {{Infobox protected area | name = માઉન્ટ આબુ વન્યજીવ અભયારણ્ય | photo = Nakki Lake from Mount Abu Wildlife Sanctuary.JPG | iucn_category = | map = India Rajasthan#India3 | map_caption = [[ભારત]]ના નકશામાં સ્થાન | location = [[રાજસ્થાન]], [[ભારત]] | nearest_city = [[માઉન્ટ આબુ]] | coordinates = {{coord|24|33|0|N|72|38|0|E|format=dms|display=inline}} | area = ૨૮૮ ચોરસ કિલોમીટર | established = ૧૯૬૦ | visitation_num = અપ્રાપ્ય | visitation_year = અપ્રાપ્ય | governing_body = વન અને પર્યાવરણ વિભાગ, ભારત સરકાર }} '''માઉન્ટ આબુ વન્યજીવ અભયારણ્ય''' [[ભારત]] દેશના [[રાજસ્થાન]] રાજ્યના [[સિરોહી જિલ્લો|સિરોહી જિલ્લા]]માં [[માઉન્ટ આબુ]]ના પહાડી વિસ્તાર આવેલ પ્રસિદ્ધ પર્યટન સ્થળ છે. અહીં મુખ્યત્વે ભારતીય દિપડો, સ્લોથ રીંછ, જંગલી ભેંસ, સાંભર, ચિંકારા અને લંગુર વગેરે પ્રાણીઓ જોવા મળે છે. અરવલ્લી પર્વતમાળામાં ૨૮૮ ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તારમાં ફેલાયેલ આ અભયારણ્યની સ્થાપના ઈ. સ. ૧૯૬૦ના વર્ષમાં કરવામાં આવી હતી. તેમજ ૧૯૮૦માં તેને અભયારણ્યનો હોદ્દો અપાયો હતો.<ref name="Negi">{{cite book|last=Negi|first=Sharad Singh|title=Handbook of National Parks, Wildlife Sanctuaries and Biosphere Reserves in India (3rd Edition)|url=https://books.google.com/books?id=JYFmoOWfmX8C&pg=PA151|year=૨૦૦૨|page=૧૫૧|publisher=Indus Publishing|isbn=978-81-7387-128-3}}</ref> અહીં પક્ષીઓની લગભગ ૨૫૦ તેમ જ વનસ્પતિની ૧૧૦ કરતાં વધુ પ્રજાતિઓ જોઈ શકાય છે. પક્ષી નિરિક્ષણમાં રસ ધરાવતા શોખીનો માટે આ યોગ્ય સ્થળ છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{ભારતના રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો}} [[શ્રેણી:રાજસ્થાન]] [[શ્રેણી:વન્ય]] 5calffuo1h53x33kqmhqxi6fzr63j5i 0 84645 886842 847490 2025-06-24T20:52:52Z 76.53.254.138 886842 wikitext text/x-wiki {{ભાષાંતર}} {{location map+|India|float=right|width=375|caption=મહાપ્રભુની ભારતમાં સ્થિત ૮૪ બેઠકો. ભુરું ટપકું ([[File:Location dot blue.svg|4px]]) જ્ઞાત બેઠકો દર્શાવે છે જ્યારે લાલ ટપકું ([[File:Location dot red.svg|4px]]) અજ્ઞાત કે ગુપ્ત બેઠકો દર્શાવે છે.<br>બેઠકો (૧-૨૨) [[વ્રજ]] ક્ષેત્રમા સ્થિત છે જે [[ઉત્તર પ્રદેશ]]ના [[મથુરા જિલ્લો|મથુરા જિલ્લા]]માં આવેલ છે.<br>''ગુજરાતમાં સ્થિત બેઠક (૫૩-૭૨) માટે નીચે ગુજરાતનો નકશો જુઓ.''|places= {{location map~|India |lat=27.4402643|long= 77.7131976 <!---|label=૧--->|label=૧-૨૨|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=27.4367551|long= 77.721315 |label=૨|label_size=0|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4367551|long= 77.721315 |label=૩|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=27.5861957|long= 77.7012563 |label=૪|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=27.5043082|long= 77.6848244 |label=૫|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=27.461028|long= 77.6458096 |label=૬|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4986468|long= 77.6258628 |label=૭|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.5363703|long= 77.598623 |label=૮|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.525451|long= 77.4920597 |label=૯|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4983071|long= 77.4640286 |label=૧૦|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4784009|long= 77.4679575 |label=૧૧|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4682806|long= 77.4389534 |label=૧૨|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4685485|long= 77.4403331 |label=૧૩|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4746716|long= 77.4392222 |label=૧૪|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4737257|long= 77.4416252 |label=૧૫|label_size=0|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6627627|long= 77.2579813 |label=૧૬|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6470532|long= 77.3670194 |label=૧૭|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6468931|long= 77.3674822 |label=૧૮|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.7110986|long= 77.3833132 |label=૧૯|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.7488828|long= 77.3923169 |label=૨૦|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6908423|long= 77.7091363 |label=૨૧|label_size=0|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6294361|long= 77.7108005 |label=૨૨|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.8826428|long= 78.7387769 |label=૨૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=25.1793371|long= 80.8647833 |label=૨૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=26.7898124|long=82.1816582 |label=૨૫|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=27.3447887|long= 80.4842685 |label=૨૬|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=25.3070813|long= 83.0013688 |label=૨૭|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=25.297326|long= 83.0067817 |label=૨૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=25.6812089|long= 85.2028975 |label=૨૯|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=28.6156586|long= 79.0722803 |label=૩૦|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=21.6384753|long= 88.0668253 |label=૩૧|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=21.0318612|long= 81.92318 |label=૩૨|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=21.0326761|long= 81.9198024 |label=૩૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=19.8071851|long= 85.8212592 |label=૩૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=17.6765027|long= 75.328281 |label=૩૫|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=20.0005756|long= 73.7841736 |label=૩૬|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=16.4370458|long= 80.5692624 |label=૩૭|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=13.6287158|long= 79.4170302 |label=૩૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=10.8547955|long=78.6971582 |label=૩૯|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=12.8173941|long= 79.7125798 |label=૪૦|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=9.2857909|long= 79.3040497 |label=૪૧|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=૪૨|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> {{location map~|India |lat=15.549247|long= 74.0233613 |label=૪૩|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=10.8160054|long= 78.6189869 |label=૪૪|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=17.0542249|long= 76.9920731 |label=૪૫|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=15.3539204|long= 76.477095 |label=૪૬|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=8.4827832|long= 76.9414019|label=૪૭|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=8.7352447|long= 76.7125407|label=૪૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=15.3343429|long= 76.459547 |label=૪૯|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=૫૦|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> {{location map~|India |lat=8.500155|long= 77.6426009 |label=૫૧|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=right}} <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=૫૨|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> {{location map~|India |lat=21.2234606|long= 72.8492433 |label=૫૩|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=21.699705|long= 72.9876113|label=૫૪|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.8166199|long= 70.8433283 <!---|label=૫૫--->|label=૫૩-૭૨|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.4584942|long=70.0932983 |label=૫૬|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.341486|long= 69.7427192 |label=૫૭|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.2530392|long= 69.2468922 |label=૫૮|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=22.2375312|long= 68.9707322 |label=૫૯|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India|lat=22.2370758|long=68.9674102 |label=૬૦|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.369844|long= 69.1064658 |label=૬૧|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.4549673|long= 69.1016798|label=૬૨|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=23.677255|long= 68.5410887 |label=૬૩|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=21.5255011|long=70.4864712 |label=૬૪|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=20.8874624|long= 70.4133671 |label=૬૫|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=21.2566044|long= 69.959072|label=૬૬|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=20.7832205|long= 71.019781 |label=૬૭|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.296772|long= 71.9441323 |label=૬૮|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=23.0723953|long= 72.6496035 |label=૬૯|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.7708315|long= 73.6075422 |label=૭૦|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=23.8853129|long= 72.6162293 |label=૭૧|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat= 23.9108773|long= 72.3639957 |label=૭૨|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=23.2113032|long=75.7800758 |label=૭૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=botom}} {{location map~|India |lat=26.485931|long= 74.5504227|label=૭૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=29.9797026|long= 76.8307196 |label=૭૫|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=29.951791|long= 78.1642474 |label=૭૬|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=30.744738|long= 79.4894206 |label=૭૭|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=30.7352821|long= 79.0654064 |label=૭૮|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India|lat=30.7352821|long= 79.0654064 |label=૭૯|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=80|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=81|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=82|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> {{location map~|India |lat=25.4024741|long= 81.8859162 |label=૮૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=25.1121481|long= 82.8778328 |label=૮૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} }} <!--- India Uttar Pradesh {{location map+|India Uttar Pradesh|float=left|width=375|caption=Mahaprabhu Baithaks in and around Uttar Pradesh |places= }}---> {{location map+|India Gujarat|float=right|width=375|caption=[[ગુજરાત]]માં મહાપ્રભુની બેઠકો (૫૩-૭૨)|places= {{location map~|India Gujarat|lat=21.2234606|long= 72.8492433 |label=૫૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=21.699705|long= 72.9876113|label=૫૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.8166199|long= 70.8433283 |label=૫૫|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.4584942|long=70.0932983 |label=૫૬|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.341486|long= 69.7427192 |label=૫૭|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.2530392|long= 69.2468922 |label=૫૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.2375312|long= 68.9707322 |label=૫૯|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.2370758|long=68.9674102 |label=૬૦|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.369844|long= 69.1064658 |label=૬૧|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.4549673|long= 69.1016798|label=૬૧|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=23.677255|long= 68.5410887 |label=૬૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India Gujarat|lat=21.5255011|long=70.4864712 |label=૬૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=20.8874624|long= 70.4133671 |label=૬૫|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=21.2566044|long= 69.959072|label=૬૬|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=20.7832205|long= 71.019781 |label=૬૭|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.296772|long= 71.9441323 |label=૬૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=23.0723953|long= 72.6496035 |label=૬૯|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.7708315|long= 73.6075422 |label=૭૦|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=23.8853129|long= 72.6162293 |label=૭૧|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat= 23.9108773|long= 72.3639957 |label=૭૨|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} }} '''બેઠક''' એ [[ભારત]]માં [[હિંદુ ધર્મ]]ની વૈષ્ણવ પરંપરાના પુષ્ટિમાર્ગ સંપ્રદાયના અનુયાયીઓ માટેનું પવિત્ર યાત્રાસ્થાન ગણાય છે. આ સ્થળો પુષ્ટિમાર્ગનાં સ્થાપક [[વલ્લભાચાર્ય]] અને તેના વંશજો સાથે સંલગ્ન છે. આ સ્થાનો આમ તો આખા ભારતમાં ફેલાયેલા છે પણ [[ઉત્તર પ્રદેશ]]ના વ્રજ ક્ષેત્ર તથા પશ્ચિમી રાજ્ય [[ગુજરાત]]માં વધુ પ્રમાણમાં કેન્દ્રીત થયેલાં છે. કુલ ૧૪૨ બેઠકોને પવિત્ર ગણવામાં આવે છે; ૮૪ વલ્લભાચાર્યની, ૨૮ તેમના પુત્ર વિઠ્ઠલનાથ ગુંસાઈજીની અને ૩૦ તેમનાં સાત પૌત્રોની.<ref name="Richardson2014" /> ==બેઠકો== [[Vallabhacharya]] Mahaprabhu was the founder of Pushtimarg who lived in 15th century. From the young age, he travelled and visited pilgrimage sites across India. He recited and gave discourses on sacred scriptures like [[Veda]]s, [[Ramayana]] and [[Bhagavata]] at these sites. The locations for recitation were usually banks of the rivers or lakes and quite groves in outskirt of towns. He recited original texts from scriptures as well as gave commentaries on them. Later these commentaries were compiled in ''Anubhashya'' and ''Subodhini''.<ref name="pmn2">{{cite web | title=Baethakji | website=pushtimarg.net | url=http://www.pushti-marg.net/Baethak.html | access-date=20 August 2017 | archive-url=https://archive.is/20170820150625/http://www.pushti-marg.net/Baethak.html | archive-date=20 August 2017 | url-status = dead | df= }}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=EUEs-A4vazUC&pg=PA167|title=Indian Philosophy|author=Swami Satyaprasad Dasji|publisher=Swaminarayan Temple Bhuj|isbn=978-81-909956-3-4|page=167|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20170824131727/https://books.google.com/books?id=EUEs-A4vazUC&pg=PA167|archive-date=2017-08-24|df=}}</ref><ref name="Gokulanātha1985" /> These are 84 sites where Vallabhacharya gave discourses which are known as Baithaks. Later small shrines are built to commemorate the event at some sites. Some sites do not have shrines or temples to mark the place but they are known only through stories and texts.<ref name="pmn2"/><ref name="Richardson2014">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ZoBABAAAQBAJ&pg=PA31|title=Seeing Krishna in America: The Hindu Bhakti Tradition of Vallabhacharya in India and Its Movement to the West|author=E. Allen Richardson|date=8 August 2014|publisher=McFarland|isbn=978-1-4766-1596-7|pages=31–33|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20170824131727/https://books.google.com/books?id=ZoBABAAAQBAJ&pg=PA31|archive-date=24 August 2017|df=}}</ref> At these shrines, the hand-written manuscripts and personal artifacts of Vallabhacharya are housed which are revered by the followers. They generally don't house images. Personal use products like clothes and ornaments are offered by the followers. Only water and sugar crystals are offered as Vallabhacharya used to fast during sacred recitals. They too follow seven [[darshan]] schedule followed in Vaishnava Haveli temples.<ref name="pmn2"/> His descendants also gave discourses at various places and established their Baithaks.<ref name="pmn2"/> ===મહાપ્રભુ વલ્લભાચાર્યની ૮૪ બેઠકો=== [[File:Prakatya baithakji mandir.JPG|thumb|વલ્લભાચાર્યનું જન્મ સ્થાન, પ્રાગટ્ય બેઠક, ચંપારણ|left]] આ 84 બેઠકો ભારતનાં દક્ષિણ છેડે સ્થિત [[રામેશ્વરમ]] થી ઉત્તરના [[બદ્રીનાથ]] અને પશ્ચિમ છેડા ના [[નારાયણ સરોવર]] અને [[બેટ (તા. દ્વારકા)|બેટ દ્વારકા]] થી પૂર્વમાં [[પુરી]] સુધીનાં વિસ્તારમાં આવેલી છે. તેમનાં જીવન સાથે સંકળાયેલા સ્થાનો, જેવાં કે, તેમનાં કૌટુંબિક દેવસ્થાનો; [[તિરુમાલા]], [[તિરુપતિ બાલાજી]], તેમનું જન્મસ્થાન; [[ચંપારણ્ય]], તેમણે જીવનનો મહત્વનો કાળ જ્યાં વિતાવ્યો તે; [[વારાણસી]]માં પણ તેમની બેઠકો આવેલી છે. [[કૃષ્ણ]] સાથે સંકળાયેલા મહત્વનાં સ્થાનો, જેવાં કે, [[વ્રજ]] ક્ષેત્ર ([[ઉત્તર પ્રદેશ]]નો [[મથુરા જિલ્લો]]) અને [[ગુજરાત]]નું [[દ્વારકા]] માં પણ તેમની બેઠકો આવેલી છે.<ref name="pmn2" /><ref name="Richardson2014" /> વલ્લભાચાર્ય મહાપ્રભુની આ ચોર્યાસી બેઠકો નીચે પ્રમાણે છે:<ref name="pmn">{{cite web|title=84 Baithaks of Shri Vallabhacharyaji across India|url=http://www.pushti-marg.net/Baithak-details.html|access-date=20 August 2017|website=pushtimarg.net|archive-url=https://archive.is/20170820150330/http://www.pushti-marg.net/Baithak-details.html|archive-date=20 August 2017|url-status = dead|df=}}</ref><ref name="Board 2013">{{cite web | author=[[Nathdwara]] Temple Board | title=Mahaprabhuji Shri Vallabhacharya : 84 Baithaks Of Vallabhacharya | website=Shrinathji Temple, Nathdwara | date=30 June 2013 | url=https://www.nathdwaratemple.org/shrimahaprabhuji/mahaprabhuji-baithaks | language=hi | access-date=20 August 2017 | archive-date=20 August 2017 | archive-url=https://archive.is/20170820144742/https://www.nathdwaratemple.org/shrimahaprabhuji/mahaprabhuji-baithaks | url-status = dead | df= }}</ref><ref name="Gokulanātha1985">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ULkcAAAAMAAJ|title=Chaurasi Baithak|author=Gokulanātha|publisher=Shri Vallabha Publications|year=1985|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20170824131728/https://books.google.com/books?id=ULkcAAAAMAAJ|archive-date=2017-08-24|df=}}</ref><ref name="Richardson2014" /><ref>{{cite web |url=http://www.ramansujatisamaj.com/addresses_84baithaksofshrimahaprabhuji.pdf |title=Archived copy |access-date=2017-03-21 |url-status = live |archive-url = https://web.archive.org/web/20151129123835/http://www.ramansujatisamaj.com/addresses_84baithaksofshrimahaprabhuji.pdf |archive-date=2015-11-29 |df= }}</ref> {| class="wikitable sortable mw-collapsible" |+મહાપ્રભુ વલ્લભાચાર્યની ૮૪ બેઠકો !ક્રમ !બેઠકનું નામ !સ્થાન !શહેર/નગર !જિલ્લો !રાજ્ય !અક્ષાંશ-રેખાંશ !નોંધ !સંદર્ભો |- |1 |Govindghat |[[Gokul]] |[[Mathura]] |[[Mathura district|Mathura]] |[[Uttar Pradesh]] |{{coord|27.4402643|N|77.7131976|E|display=inline|type:landmark|name=1. Govind Ghat}} |First Gokul Baithak, Brahma Sambandh Baithak | |- |2 |Badi Bhitar Baithak |Gokul |Gokul |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4367551|N|77.721315|E|display=inline|type:landmark|name=2. Badi Baithak}} |Second Gokul Baithak, Gupta Baithak | |- |3 |Shayya Mandir |Dwarkadhish Temple |Gokul |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4367551|N|77.721315|E|display=inline|type:landmark|name=3. Shayya Mandir}} |Third Gokul Baithak | |- |4 |Bansivat | |[[Vrindavan]] |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.5861957|N|77.7012563|E|display=inline|type:landmark|name=4. Bansivat}} | | |- |5 |Vishramghat |Vishramghat (on bank of Yamuna river) |Mathura |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.5043082|N|77.6848244|E|display=inline|type:landmark|name=5. Vishramghat}} | | |- |6 |Madhuvan |Madhuvan |Maholi |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.461028|N|77.6458096|E|display=inline|type:landmark|name=6. Madhuvan}} | | |- |7 |Kamodvan |Kamodvan |Usfar |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4986468|N|77.6258628|E|display=inline|type:landmark|name=7. Kumodvan}} | |- |8 |Bahulavan |Bahulavan |Bathi |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.5363703|N|77.598623|E|display=inline|type:landmark|name=8. Bahulavan}} | | |- |9 |Radhakrishna Kund | |Radhakund |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.525451|N|77.4920597|E|display=inline|type:landmark|name=9. Radhakund}} | | |- |10 |Mansiganga |near Chakreshwar Mahadev, Vallabh Ghat |Govardhan |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4983071|N|77.4640286|E|display=inline|type:landmark|name=10. Manasiganga}} |Two Baithak | |- |11 |Parasoli |Chandrasarovar |Govardhan |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4784009|N|77.4679575|E|display=inline|type:landmark|name=11. Chandra Sarovar, Parasoli}} | | |- |12 |Anyor |Sadu Pandey's House |Anyor |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4682806|N|77.4389534|E|display=inline|type:landmark|name=12. Anyor-1}} | | |- |13 |Govindkund |opposite Giriraj |Anyor |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4685485|N|77.4403331|E|display=inline|type:landmark|name=13. Govindkund, Anyor}} | | |- |14 |Sundershila |opposite foothill of Giriraj |Jatipura |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4746716|N|77.4392222|E|display=inline|type:landmark|name=14. Sundershila, Jatipura}} | | |- |15 |Govardhan hill |inside Shrinathji's Temple on Giriraj hill |Jatipura |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4737257|N|77.4416252|E|display=inline|type:landmark|name=15. Goverdhan hill}} |Gupta Baithak | |- |16 |Kamvan |Kamvan, Shrikund |Kaman |Bharatpur |Rajasthan |{{coord|27.6627627|N|77.2579813|E|display=inline|type:landmark|name=16. Kamvan}} | | |- |17 |Ghewarvan |near Radhaji's Temple, below Morkutir |Barsana |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.6470532|N|77.3670194|E|display=inline|type:landmark|name=17. Ghewarvan}} | | |- |18 |Sanketvan |in the Garden, Krishna Kund |Barsana |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.6468931|N|77.3674822|E|display=inline|type:landmark|name=18. Sanketvan}} | | |- |19 |Nandgam |Mansarovar Road |Nandgam |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.7110986|N|77.3833132|E|display=inline|type:landmark|name=19. Nandgam}} | | |- |20 |Kokilavan |Jauv |Baithen |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.7488828|N|77.3923169|E|display=inline|type:landmark|name=20. Kokilavan}} | | |- |21 |Bhandirvan |Opposite bank of Yamuna river |Bhandir, Manjh Taluka |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.6908423|N|77.7091363|E|display=inline|type:landmark|name=21. Bhandirvan}} |Gupta Baithak | |- |22 |Mansarovar (Makhan) |Opposite bank of Yamuna river |Mat |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.6294361|N|77.7108005|E|display=inline|type:landmark|name=22. Mansarovar}} | | |- |23 |Sukar kshetra (Soramji/Sauroji) |Saurabhghat on bank of Ganga river |[[Soron]] |Kasganj |Uttar Pradesh |{{coord|27.8826428|N|78.7387769|E|display=inline|type:landmark|name=23. Soron}} | | |- |24 |Chitrakut |Kamtanath hill |Pili Kothi |Satana |Madhya Pradesh |{{coord|25.1793371|N|80.8647833|E|display=inline|type:landmark|name=24. Chitrakut}} | | |- |25 |Ayodhya |Ramghat Road, Gunsai Ghat |[[Ayodhya]] |Faizabad |Uttar Pradesh |{{coord|26.7898124|N|82.1816582|E|display=inline|type:landmark|name=25. Ayodhya}} |Gupta Baithak | |- |26 |Naimisharanya |opposite Vedvyasa Ashram |Naimisharanya, Taluka Mishrak |Sitapur |Uttar Pradesh |{{coord|27.3447887|N|80.4842685|E|display=inline|type:landmark|name=26. Naimisharanya}} |Gupta Baithak | |- |27 |Kashi-1 |Sheth Purushottamdas' House Jatanvad |Varanasi |Kashi |Uttar Pradesh |{{coord|25.3070813|N|83.0013688|E|display=inline|type:landmark|name=27. Kashi-1}} | | |- |28 |Kashi-2 |Hanuman Ghat |Varanasi |Kashi |Uttar Pradesh |{{coord|25.297326|N|83.0067817|E|display=inline|type:landmark|name=28. Hanumanghat, Kashi}} | | |- |29 |Harihar Kshetra (Sonpur) [[Baithakji Hajipur]] |near Mahadevji's temple, Magarhatta Chowk |Hajipur |Vaishali |Bihar |{{coord|25.6812089|N|85.2028975|E|display=inline|type:landmark|name=29. Hajipur}} | | |- |30 |Janakpur |Bhagwandas Garder, near Chhoti Dhigi village (Hajipur) |Janakpur |Vaishali |Bihar |{{coord|28.6156586|N|79.0722803|E|display=inline|type:landmark|name=30. Janakpur}} |Gupta Baithak | |- |31 |Gangasagar Sangam |near Kapil Ashram, on Kapil Kund, Kakdwip Bet | | |West Bengal |{{coord|21.6384753|N|88.0668253|E|display=inline|type:landmark|name=31. Sagar Island}} |Gupta Baithak | |- |32 |Champaranya |via Rajim |Champaran |Raipur |Chattisgarh |{{coord|21.0318612|N|81.92318|E|display=inline|type:landmark|name=32. Champaran-1}} |Birthplace | |- |33 |Champaranya Chattighar |via Rajim |Champaran |Raipur |Chattisgarh |{{coord|21.0326761|N|81.9198024|E|display=inline|type:landmark|name=33. Champaran-2}} | | |- |34 |Jagannathpuri |near Harjimal Dudhwala'S Dharmshala, Grant Road |Puri | |Odisha |{{coord|19.8071851|N|85.8212592|E|display=inline|type:landmark|name=34. Puri}} | | |- |35 |Pandharpur |opposite Bank of River Chandrabagha, Shegaondumala |[[Pandharpur]] | |[[Maharashtra]] |{{coord|17.6765027|N|75.328281|E|display=inline|type:landmark|name=35. Pandharpur}} | | |- |36 |Nasik |Parasram Puriya Marg, Panchvati Karanja |[[Nasik]] | |[[Maharashtra]] |{{coord|20.0005756|N|73.7841736|E|display=inline|type:landmark|name=36. Nasik}} | | |- |37 |Pannakala Nrisimha |On Mangalgiri hill, Mangalgiri Station |Vijayawada | |[[Andhra Pradesh]] |{{coord|16.4370458|N|80.5692624|E|display=inline|type:landmark|name=37. Panna Nrisimha}} |Gupt Baithak | |- |38 |Tirupati Lakshman Balaji |Lakshman Balaji, Medharam Metta Road | |Tirumala |Andhra Pradesh |{{coord|13.6287158|N|79.4170302|E|display=inline|type:landmark|name=38. Tirupati}} | | |- |39 |Shrirangji |Shrirangam |[[Tiruchirappalli]] | |Tamil Nadu |{{coord|10.8547955|N|78.6971582|E|display=inline|type:landmark|name=39. Shrirangam}} |Gupta Baithak | |- |40 |Vishnukanchi |Chetravatri Muttukolam |Vishnukanchi | |Tamil Nadu |{{coord|12.8173941|N|79.7125798|E|display=inline|type:landmark|name=40. Vishnukanchi}} | | |- |41 |Setubandh |Vallabhacharya Math |Rameshwaram |Ramnad |Tamil Nadu |{{coord|9.2857909|N|79.3040497|E|display=inline|type:landmark|name=41. Setubandh}} |Gupta Baithak | |- |42 |Malayachal Parvat |Malayachal Parvat near Ooty | | |Karnataka | |Gupta Baithak | |- |43 |Lohgadh |Gujarati Temple, beside Rudreshwar Temple, Harvane - Sankhadi |Sankhadi |Panaji |Goa |{{coord|15.549247|N|74.0233613|E|display=inline|type:landmark|name=43. Goa}} |Gupta Baithak | |- |44 |Tamraparni River |On the bank |[[Tiruchirappalli]] | |Tamil Nadu |{{coord|10.8160054|N|78.6189869|E|display=inline|type:landmark|name=44. Trichy}} |Gupta Baithak | |- |45 |Krishna River |Krishna Dham, Vadi Junction near Raichur Station |Krishna | |Andhra Pradesh |{{coord|17.0542249|N|76.9920731|E|display=inline|type:landmark|name=45. Krishna river}} |Gupta Baithak | |- |46 |Pampa Sarovar |near Hampi Village, Haspeth Railway Station | | |Karnataka |{{coord|15.3539204|N|76.477095|E|display=inline|type:landmark|name=46. Pampa Sarovar}} |Gupta Baithak | |- |47 |Padmanabh |Pondhanath |[[Thiruvananthapuram]] | |Kerala |{{coord|8.4827832|N|76.9414019|E|display=inline|type:landmark|name=47. Padmanabh, Trivendram}} |Gupta Baithak | |- |48 |Janardan Kshetra |Janardan Kshetra |Varkala | |Kerala |{{coord|8.7352447|N|76.7125407|E|display=inline|type:landmark|name=48. Varkala}} | | |- |49 |Vidyanagar |Hampi Village, near Tungbhadra River |Hampi | |Karnataka |{{coord|15.3343429|N|76.459547|E|display=inline|type:landmark|name=49. Vidyanagar, Hampi}} |Gupta Baithak | |- |50 |Trilokbhan |Tamraparni River, Totadri hill | | |Tamil Nadu | |Gupta Baithak | |- |51 |Totadri |Totadri hill, Nangumeri village |Tirunelveli | |Tamil Nadu |{{coord|8.500155|N|77.6426009|E|display=inline|type:landmark|name=51. Totadri hill}} |Gupta Baithak | |- |52 |Darvasen | |Adisetu |Ramnad |Tamil Nadu | |Gupta Baithak | |- |53 |Surat |Ashwinikumar Ghat, near Tapi River |[[Surat]] |Surat |Gujarat |{{coord|21.2234606|N|72.8492433|E|display=inline|type:landmark|name=53. Surat}} | | |- |54 |Bharuch |beside District Panchayat, Station Road, on bank of Narmada river |[[Bharuch]] |Bharuch |Gujarat |{{coord|21.699705|N|72.9876113|E|display=inline|type:landmark|name=54. Bharuch}} | | |- |55 |Morbi |opposite Bank of Machchhu River, behind L.E. College |Morbi |Morbi |Gujarat |{{coord|22.8166199|N|70.8433283|E|display=inline|type:landmark|name=55. Morbi}} | | |- |56 |Jamnagar |near Nagmati River, Kalavad Road |[[Jamnagar]] |[[Jamnagar district|Jamnagar]] |Gujarat |{{coord|22.4584942|N|70.0932983|E|display=inline|type:landmark|name=56. Jamnagar}} | | |- |57 |Jamkhambhaliya |Station Road, on the Kund |Jamkhambhaliya |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.341486|N|69.7427192|E|display=inline|type:landmark|name=57. Khambhalia}} | | |- |58 |Pindtarak |from Nandana Patiya Via Bhatiya, Pindara |[[Pindara, Gujarat|Pindara]] |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.2530392|N|69.2468922|E|display=inline|type:landmark|name=58. Pindara}} | | |- |59 |Mul Gomti |Devidas Nathuram, Neelakantha Chowk |Dwarka |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.2375312|N|68.9707322|E|display=inline|type:landmark|name=59. Mul Gomti, Dwarka}} | | |- |60 |Harikund, Dwarka |near Gomti River |Dwarka |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.2370758|N|68.9674102|E|display=inline|type:landmark|name=60. Harikund, Dwarka}} | | |- |61 |Gopi Talav | |Dwarka |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.369844|N|69.1064658|E|display=inline|type:landmark|name=61. Gopi Talav, Dwarka}} | | |- |62 |Bet Shankhoddhar |Shankh Talav |[[Bet Dwarka]] |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.4549673|N|69.1016798|E|display=inline|type:landmark|name=62. Bet Dwarka}} | | |- |63 |[[Narayan Sarovar]] |Narayan Sarovar, Lakhpat Taluka |Narayan Sarovar |[[Kutch]] |Gujarat |{{coord|23.677255|N|68.5410887|E|display=inline|type:landmark|name=63. Narayan Sarovara}} | | |- |64 |Junagadh |[[Damodar Kund]] |Junagadh |Junagadh |Gujarat |{{coord|21.5255011|N|70.4864712|E|display=inline|type:landmark|name=64. Damodar Kund}} | | |- |65 |Prabhas (Somnath) |on the Ghat of Triveni River |Prabhas Patan |[[Gir Somnath district|Gir Somnath]] |Gujarat |{{coord|20.8874624|N|70.4133671|E|display=inline|type:landmark|name=65. Prabhas, Somnath}} | | |- |66 |Madhavpur |on Kadamkund |[[Madhavpur Ghed]] |[[Porbandar district|Porbandar]] |Gujarat |{{coord|21.2566044|N|69.959072|E|display=inline|type:landmark|name=66. Madhavpur Ghed}} | | |- |67 |Gupta Prayag (Junagadh) |on Trivenikund |[[Delvada]] |Junagadh |Gujarat |{{coord|20.7832205|N|71.019781|E|display=inline|type:landmark|name=67. Gupta Prayag, Delvada}} | | |- |68 |Tagadi |Ahmedabad - Botad Road |Tagadi |Ahmedabad |Gujarat |{{coord|22.296772|N|71.9441323|E|display=inline|type:landmark|name=68. Tagadi}} | | |- |69 |Naroda |Gopaldasji Haveli, Naroda |Ahmedabad |Ahmedabad |Gujarat |{{coord|23.0723953|N|72.6496035|E|display=inline|type:landmark|name=69. Naroda, Ahmedabad}} | | |- |70 |Godhra |Rana Vyas Road, Patel Vad, Godhra |Godhra |Panchmahal |Gujarat |{{coord|22.7708315|N|73.6075422|E|display=inline|type:landmark|name=70. Godhra}} | | |- |71 |Kheralu |Shrimalivas |Kheralu |Mehsana |Gujarat |{{coord|23.8853129|N|72.6162293|E|display=inline|type:landmark|name=71. Kheralu}} | | |- |72 |Siddhpur |Bindu Sarovar Road |[[Siddhpur]] |Patan |Gujarat |{{coord|23.9108773|N|72.3639957|E|display=inline|type:landmark|name=72. Siddhpur}} | | |- |73 |Avantikapuri (Ujjain) |Gomti Kund, inside Sandipani Ashram |[[Ujjain]] |Ujjain |Madhya Pradesh |{{coord|23.2113032|N|75.7800758|E|display=inline|type:landmark|name=73. Ujjain}} | | |- |74 |Pushkar |Near Brahma Mandir, Vallabhghat |Pushkar |Ajmer |Rajasthan |{{coord|26.485931|N|74.5504227|E|display=inline|type:landmark|name=74. Pushkar}} | | |- |75 |Kurukshetra |Saraswati Kund, near Bhadkrali temple, Thanesar |Kurukshetra | |Haryana |{{coord|29.9797026|N|76.8307196|E|display=inline|type:landmark|name=75. Kurukshetra}} |Gupta Baithak | |- |76 |Haridwar |Ramghat, on bank of Ganga river |Haridwar | |Uttarakhand |{{coord|29.951791|N|78.1642474|E|display=inline|type:landmark|name=76. Haridwar}} |Gupta Baithak | |- |77 |Badrikashram |near Temple |Badrinath | |Uttarakhand |{{coord|30.744738|N|79.4894206|E|display=inline|type:landmark|name=77. Badrinath}} | | |- |78 |Kedarnath |Kedar Kund |Badrinath | |Uttarakhand |{{coord|30.7352821|N|79.0654064|E|display=inline|type:landmark|name=78. Kedarnath}} |Gupta Baithak | |- |79 |Vyas Ashram |near Alaknanda - Saraswati Sangam, Keshav Prayag |Badrinath | |Uttarakhand |{{coord|30.7352821|N|79.0654064|E|display=inline|type:landmark|name=79. Vyas Ashram, Badrinath}} |Gupta Baithak | |- |80 |Himachal Parvat | | | |Himachal Pradesh | |Gupta Baithak | |- |81 |Vyas Ganga |Vyasghat | | |Himachal Pradesh | |Gupta Baithak | |- |82 |Mandarachal |Mandarachal hill | | |Tamil Nadu | |Gupta Baithak | |- |83 |Arail (Prayag)/Adel |Triveni Sangam |Devrakh, Naini |Allahabad |Uttar Pradesh |{{coord|25.4024741|N|81.8859162|E|display=inline|type:landmark|name=83. Adel/Arail}} | | |- |84 |Charnat |Acharya Koop Charnat (Charnadri) |[[Chunar]] |Mirzapur |Uttar Pradesh |{{coord|25.1121481|N|82.8778328|E|display=inline|type:landmark|name=84. Charnat/Chunar}} | | |} ===વલ્લભકુળ બેઠકો=== ''વલ્લભકુળ'', વલ્લભાચાર્યના વંશજો, ની ઘણી બેઠકો વલ્લભાચાર્યની બેઠકોના સ્થાનોએ છે. આ બેઠકો વિઠ્ઠલનાથ ગુંસાઈજી અને તેના સાત પુત્રો દ્વારા સ્થપાયેલી છે. 28 બેઠકો ગુંસાઈજી વિઠ્ઠલનાથની જ્યારે વધુ 30 તેમના સાત પુત્રોની છે.<ref name="Richardson2014" /> તે નીચે પ્રમાણે છે:<ref name="pmn2"/> ;વલ્લભાચાર્યના નાના પુત્ર વિઠ્ઠલનાથ ગુંસાઈજીની 28 બેઠકો {{columns-list|2| #ગોકુલ #બડી બેઠક, ગોકુલમાં #બંસીઘાટ, વૃંદાવન #રાધા કુંડ #ચંદ્ર સરોવર #ચંદ્ર સરોવર, ફૂલઘરમાં #મથુરા નાથજી મંદિર, જતિપુરા #શ્રીકુંડ, કામવન #પ્રેમ સરોવર #સંકેત દેવી પાસે, સંકેતવન #રીથોરી, ચંદ્રાવલી કુંડ પાસે #શ્રીનાથજીનું જલઘર, કરહટ #કોટાવન, સીતા કુંડ પર #ચીરઘાટ #બચવન, ચોકર વૃક્ષ નીચે #બેલાવન, યમુના કિનારે #ચરનૌટ #અદેલ/અરાઈલ #ગંડા દેસા, નારાયણદાસનાં ઘરમાં #સોરમ/સોરોન, મહાપ્રભુની બેઠક પાસે #ગોધરા, નાગજીભાઈનાં ઘરમાં #મહિધર ફૂલબાઈનું ઘર #અસારવા, અમદાવાદ; ભઈલા કોઠારીના ઘરમાં #ખંભાત, નારાયણ સરોવર પર #નવાનગર (જામનગર), બાલા બદ્રાયણના ઘરમાં #ગાગા ગુરગઢ #દ્વારકા, દાઉજી મંદિર પાસે #દ્વારકા, રામ લક્ષમણનાં મંદિરમાં }} ; 4 Baithaks of Giridharji, the eldest son of Viththalanath #Gokul #Jatipura, in મથુરાji temple near Gosainji's Baithak #caves of Kamara hill #Narisevan, near Dauji's temple ; 1 Baithak of Balkrishnalalji, third son of Viththalnath #Gokul in Dwarakadhish temple<ref>Other Baithak is said to be situated near a water tank in Vinjhana village.</ref> ;13 Baithaks of Gokulnathji, fourth son of Viththalnath – 13 Baithaks {{columns-list|2| #Gokul, in temple of Gokulnath #Bansighat in Vrindravan #Radha Kund, near Gosainji's Baithak #Chandra Sarovar, near Gosainji's Baithak #Gopalpura, in the temple of Gokulnath #Shrikund, Kamavan. #Karahala, near Gosainji's Baithak #Rasoli. #Solam, near Gosainji's Baithak. #Adel/Arail #Kashmir #Godhra #Asarwa, in the house of Bhaila Kothari }} ; 1 Baithak of Raghunathji, fifth son of Viththalnath #Gokul ; 1 Baithak of Ghanshyamji, youngest son of Viththalnath #Gokul ; 7 Baithaks of Harirai Mahaprabhu #Gokul, in the Vithalnath's temple. #Nathadwara, in the temple of Vithalnath #Khamanor #Jaisalmer, on the banks of Gomati river #Sawali, near lake #[[Jambusar]], near lake ; 3 Baithaks of Damodardas Harsani, devotee of Vallabhacharya #Thakaranighat in Gokul #Bansighat in Vrindavan #Khambhalia, near Mahaprabhu's Baithak ==સંદર્ભો== {{reflist}} [[શ્રેણી:વૈષ્ણવ સંપ્રદાય]] [[શ્રેણી:યાત્રાધામ]] [[શ્રેણી:હિંદુ ધર્મ]] bzedex7zef36nmc1npuf8zk6jrniktw 886901 886842 2025-06-25T03:21:48Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:Dsvyas|Dsvyas]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847490 wikitext text/x-wiki {{ભાષાંતર}} {{location map+|India3|float=right|width=375|caption=મહાપ્રભુની ભારતમાં સ્થિત ૮૪ બેઠકો. ભુરું ટપકું ([[File:Location dot blue.svg|4px]]) જ્ઞાત બેઠકો દર્શાવે છે જ્યારે લાલ ટપકું ([[File:Location dot red.svg|4px]]) અજ્ઞાત કે ગુપ્ત બેઠકો દર્શાવે છે.<br>બેઠકો (૧-૨૨) [[વ્રજ]] ક્ષેત્રમા સ્થિત છે જે [[ઉત્તર પ્રદેશ]]ના [[મથુરા જિલ્લો|મથુરા જિલ્લા]]માં આવેલ છે.<br>''ગુજરાતમાં સ્થિત બેઠક (૫૩-૭૨) માટે નીચે ગુજરાતનો નકશો જુઓ.''|places= {{location map~|India |lat=27.4402643|long= 77.7131976 <!---|label=૧--->|label=૧-૨૨|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=27.4367551|long= 77.721315 |label=૨|label_size=0|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4367551|long= 77.721315 |label=૩|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=27.5861957|long= 77.7012563 |label=૪|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=27.5043082|long= 77.6848244 |label=૫|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=27.461028|long= 77.6458096 |label=૬|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4986468|long= 77.6258628 |label=૭|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.5363703|long= 77.598623 |label=૮|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.525451|long= 77.4920597 |label=૯|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4983071|long= 77.4640286 |label=૧૦|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4784009|long= 77.4679575 |label=૧૧|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4682806|long= 77.4389534 |label=૧૨|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4685485|long= 77.4403331 |label=૧૩|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4746716|long= 77.4392222 |label=૧૪|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.4737257|long= 77.4416252 |label=૧૫|label_size=0|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6627627|long= 77.2579813 |label=૧૬|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6470532|long= 77.3670194 |label=૧૭|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6468931|long= 77.3674822 |label=૧૮|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.7110986|long= 77.3833132 |label=૧૯|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.7488828|long= 77.3923169 |label=૨૦|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6908423|long= 77.7091363 |label=૨૧|label_size=0|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.6294361|long= 77.7108005 |label=૨૨|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=27.8826428|long= 78.7387769 |label=૨૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=25.1793371|long= 80.8647833 |label=૨૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=26.7898124|long=82.1816582 |label=૨૫|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=27.3447887|long= 80.4842685 |label=૨૬|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=25.3070813|long= 83.0013688 |label=૨૭|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=25.297326|long= 83.0067817 |label=૨૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=25.6812089|long= 85.2028975 |label=૨૯|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=28.6156586|long= 79.0722803 |label=૩૦|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=21.6384753|long= 88.0668253 |label=૩૧|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=21.0318612|long= 81.92318 |label=૩૨|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=21.0326761|long= 81.9198024 |label=૩૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=19.8071851|long= 85.8212592 |label=૩૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=17.6765027|long= 75.328281 |label=૩૫|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=20.0005756|long= 73.7841736 |label=૩૬|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=16.4370458|long= 80.5692624 |label=૩૭|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=13.6287158|long= 79.4170302 |label=૩૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=10.8547955|long=78.6971582 |label=૩૯|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=12.8173941|long= 79.7125798 |label=૪૦|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India |lat=9.2857909|long= 79.3040497 |label=૪૧|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=૪૨|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> {{location map~|India |lat=15.549247|long= 74.0233613 |label=૪૩|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=10.8160054|long= 78.6189869 |label=૪૪|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=17.0542249|long= 76.9920731 |label=૪૫|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=15.3539204|long= 76.477095 |label=૪૬|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=8.4827832|long= 76.9414019|label=૪૭|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=8.7352447|long= 76.7125407|label=૪૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=15.3343429|long= 76.459547 |label=૪૯|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=૫૦|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> {{location map~|India |lat=8.500155|long= 77.6426009 |label=૫૧|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=right}} <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=૫૨|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> {{location map~|India |lat=21.2234606|long= 72.8492433 |label=૫૩|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=21.699705|long= 72.9876113|label=૫૪|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.8166199|long= 70.8433283 <!---|label=૫૫--->|label=૫૩-૭૨|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.4584942|long=70.0932983 |label=૫૬|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.341486|long= 69.7427192 |label=૫૭|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.2530392|long= 69.2468922 |label=૫૮|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=22.2375312|long= 68.9707322 |label=૫૯|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India|lat=22.2370758|long=68.9674102 |label=૬૦|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.369844|long= 69.1064658 |label=૬૧|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.4549673|long= 69.1016798|label=૬૨|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=23.677255|long= 68.5410887 |label=૬૩|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=21.5255011|long=70.4864712 |label=૬૪|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=20.8874624|long= 70.4133671 |label=૬૫|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=21.2566044|long= 69.959072|label=૬૬|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=20.7832205|long= 71.019781 |label=૬૭|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.296772|long= 71.9441323 |label=૬૮|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=23.0723953|long= 72.6496035 |label=૬૯|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=22.7708315|long= 73.6075422 |label=૭૦|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=23.8853129|long= 72.6162293 |label=૭૧|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat= 23.9108773|long= 72.3639957 |label=૭૨|label_size=0|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=23.2113032|long=75.7800758 |label=૭૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=botom}} {{location map~|India |lat=26.485931|long= 74.5504227|label=૭૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India |lat=29.9797026|long= 76.8307196 |label=૭૫|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=29.951791|long= 78.1642474 |label=૭૬|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=30.744738|long= 79.4894206 |label=૭૭|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India |lat=30.7352821|long= 79.0654064 |label=૭૮|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India|lat=30.7352821|long= 79.0654064 |label=૭૯|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}} <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=80|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=81|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> <!---{{location map~|India |lat=|long= |label=82|mark=Location dot red.svg|marksize=4|position=top}}---> {{location map~|India |lat=25.4024741|long= 81.8859162 |label=૮૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India |lat=25.1121481|long= 82.8778328 |label=૮૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} }} <!--- India Uttar Pradesh {{location map+|India Uttar Pradesh|float=left|width=375|caption=Mahaprabhu Baithaks in and around Uttar Pradesh |places= }}---> {{location map+|India Gujarat|float=right|width=375|caption=[[ગુજરાત]]માં મહાપ્રભુની બેઠકો (૫૩-૭૨)|places= {{location map~|India Gujarat|lat=21.2234606|long= 72.8492433 |label=૫૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=21.699705|long= 72.9876113|label=૫૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.8166199|long= 70.8433283 |label=૫૫|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.4584942|long=70.0932983 |label=૫૬|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.341486|long= 69.7427192 |label=૫૭|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.2530392|long= 69.2468922 |label=૫૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.2375312|long= 68.9707322 |label=૫૯|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.2370758|long=68.9674102 |label=૬૦|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.369844|long= 69.1064658 |label=૬૧|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=left}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.4549673|long= 69.1016798|label=૬૧|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=23.677255|long= 68.5410887 |label=૬૩|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=right}} {{location map~|India Gujarat|lat=21.5255011|long=70.4864712 |label=૬૪|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=20.8874624|long= 70.4133671 |label=૬૫|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=21.2566044|long= 69.959072|label=૬૬|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat=20.7832205|long= 71.019781 |label=૬૭|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.296772|long= 71.9441323 |label=૬૮|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=23.0723953|long= 72.6496035 |label=૬૯|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=22.7708315|long= 73.6075422 |label=૭૦|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} {{location map~|India Gujarat|lat=23.8853129|long= 72.6162293 |label=૭૧|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=bottom}} {{location map~|India Gujarat|lat= 23.9108773|long= 72.3639957 |label=૭૨|mark=Location dot blue.svg|marksize=4|position=top}} }} '''બેઠક''' એ [[ભારત]]માં [[હિંદુ ધર્મ]]ની વૈષ્ણવ પરંપરાના પુષ્ટિમાર્ગ સંપ્રદાયના અનુયાયીઓ માટેનું પવિત્ર યાત્રાસ્થાન ગણાય છે. આ સ્થળો પુષ્ટિમાર્ગનાં સ્થાપક [[વલ્લભાચાર્ય]] અને તેના વંશજો સાથે સંલગ્ન છે. આ સ્થાનો આમ તો આખા ભારતમાં ફેલાયેલા છે પણ [[ઉત્તર પ્રદેશ]]ના વ્રજ ક્ષેત્ર તથા પશ્ચિમી રાજ્ય [[ગુજરાત]]માં વધુ પ્રમાણમાં કેન્દ્રીત થયેલાં છે. કુલ ૧૪૨ બેઠકોને પવિત્ર ગણવામાં આવે છે; ૮૪ વલ્લભાચાર્યની, ૨૮ તેમના પુત્ર વિઠ્ઠલનાથ ગુંસાઈજીની અને ૩૦ તેમનાં સાત પૌત્રોની.<ref name="Richardson2014" /> ==બેઠકો== [[Vallabhacharya]] Mahaprabhu was the founder of Pushtimarg who lived in 15th century. From the young age, he travelled and visited pilgrimage sites across India. He recited and gave discourses on sacred scriptures like [[Veda]]s, [[Ramayana]] and [[Bhagavata]] at these sites. The locations for recitation were usually banks of the rivers or lakes and quite groves in outskirt of towns. He recited original texts from scriptures as well as gave commentaries on them. Later these commentaries were compiled in ''Anubhashya'' and ''Subodhini''.<ref name="pmn2">{{cite web | title=Baethakji | website=pushtimarg.net | url=http://www.pushti-marg.net/Baethak.html | access-date=20 August 2017 | archive-url=https://archive.is/20170820150625/http://www.pushti-marg.net/Baethak.html | archive-date=20 August 2017 | url-status = dead | df= }}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=EUEs-A4vazUC&pg=PA167|title=Indian Philosophy|author=Swami Satyaprasad Dasji|publisher=Swaminarayan Temple Bhuj|isbn=978-81-909956-3-4|page=167|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20170824131727/https://books.google.com/books?id=EUEs-A4vazUC&pg=PA167|archive-date=2017-08-24|df=}}</ref><ref name="Gokulanātha1985" /> These are 84 sites where Vallabhacharya gave discourses which are known as Baithaks. Later small shrines are built to commemorate the event at some sites. Some sites do not have shrines or temples to mark the place but they are known only through stories and texts.<ref name="pmn2"/><ref name="Richardson2014">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ZoBABAAAQBAJ&pg=PA31|title=Seeing Krishna in America: The Hindu Bhakti Tradition of Vallabhacharya in India and Its Movement to the West|author=E. Allen Richardson|date=8 August 2014|publisher=McFarland|isbn=978-1-4766-1596-7|pages=31–33|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20170824131727/https://books.google.com/books?id=ZoBABAAAQBAJ&pg=PA31|archive-date=24 August 2017|df=}}</ref> At these shrines, the hand-written manuscripts and personal artifacts of Vallabhacharya are housed which are revered by the followers. They generally don't house images. Personal use products like clothes and ornaments are offered by the followers. Only water and sugar crystals are offered as Vallabhacharya used to fast during sacred recitals. They too follow seven [[darshan]] schedule followed in Vaishnava Haveli temples.<ref name="pmn2"/> His descendants also gave discourses at various places and established their Baithaks.<ref name="pmn2"/> ===મહાપ્રભુ વલ્લભાચાર્યની ૮૪ બેઠકો=== [[File:Prakatya baithakji mandir.JPG|thumb|વલ્લભાચાર્યનું જન્મ સ્થાન, પ્રાગટ્ય બેઠક, ચંપારણ|left]] આ 84 બેઠકો ભારતનાં દક્ષિણ છેડે સ્થિત [[રામેશ્વરમ]] થી ઉત્તરના [[બદ્રીનાથ]] અને પશ્ચિમ છેડા ના [[નારાયણ સરોવર]] અને [[બેટ (તા. દ્વારકા)|બેટ દ્વારકા]] થી પૂર્વમાં [[પુરી]] સુધીનાં વિસ્તારમાં આવેલી છે. તેમનાં જીવન સાથે સંકળાયેલા સ્થાનો, જેવાં કે, તેમનાં કૌટુંબિક દેવસ્થાનો; [[તિરુમાલા]], [[તિરુપતિ બાલાજી]], તેમનું જન્મસ્થાન; [[ચંપારણ્ય]], તેમણે જીવનનો મહત્વનો કાળ જ્યાં વિતાવ્યો તે; [[વારાણસી]]માં પણ તેમની બેઠકો આવેલી છે. [[કૃષ્ણ]] સાથે સંકળાયેલા મહત્વનાં સ્થાનો, જેવાં કે, [[વ્રજ]] ક્ષેત્ર ([[ઉત્તર પ્રદેશ]]નો [[મથુરા જિલ્લો]]) અને [[ગુજરાત]]નું [[દ્વારકા]] માં પણ તેમની બેઠકો આવેલી છે.<ref name="pmn2" /><ref name="Richardson2014" /> વલ્લભાચાર્ય મહાપ્રભુની આ ચોર્યાસી બેઠકો નીચે પ્રમાણે છે:<ref name="pmn">{{cite web|title=84 Baithaks of Shri Vallabhacharyaji across India|url=http://www.pushti-marg.net/Baithak-details.html|access-date=20 August 2017|website=pushtimarg.net|archive-url=https://archive.is/20170820150330/http://www.pushti-marg.net/Baithak-details.html|archive-date=20 August 2017|url-status = dead|df=}}</ref><ref name="Board 2013">{{cite web | author=[[Nathdwara]] Temple Board | title=Mahaprabhuji Shri Vallabhacharya : 84 Baithaks Of Vallabhacharya | website=Shrinathji Temple, Nathdwara | date=30 June 2013 | url=https://www.nathdwaratemple.org/shrimahaprabhuji/mahaprabhuji-baithaks | language=hi | access-date=20 August 2017 | archive-date=20 August 2017 | archive-url=https://archive.is/20170820144742/https://www.nathdwaratemple.org/shrimahaprabhuji/mahaprabhuji-baithaks | url-status = dead | df= }}</ref><ref name="Gokulanātha1985">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ULkcAAAAMAAJ|title=Chaurasi Baithak|author=Gokulanātha|publisher=Shri Vallabha Publications|year=1985|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20170824131728/https://books.google.com/books?id=ULkcAAAAMAAJ|archive-date=2017-08-24|df=}}</ref><ref name="Richardson2014" /><ref>{{cite web |url=http://www.ramansujatisamaj.com/addresses_84baithaksofshrimahaprabhuji.pdf |title=Archived copy |access-date=2017-03-21 |url-status = live |archive-url = https://web.archive.org/web/20151129123835/http://www.ramansujatisamaj.com/addresses_84baithaksofshrimahaprabhuji.pdf |archive-date=2015-11-29 |df= }}</ref> {| class="wikitable sortable mw-collapsible" |+મહાપ્રભુ વલ્લભાચાર્યની ૮૪ બેઠકો !ક્રમ !બેઠકનું નામ !સ્થાન !શહેર/નગર !જિલ્લો !રાજ્ય !અક્ષાંશ-રેખાંશ !નોંધ !સંદર્ભો |- |1 |Govindghat |[[Gokul]] |[[Mathura]] |[[Mathura district|Mathura]] |[[Uttar Pradesh]] |{{coord|27.4402643|N|77.7131976|E|display=inline|type:landmark|name=1. Govind Ghat}} |First Gokul Baithak, Brahma Sambandh Baithak | |- |2 |Badi Bhitar Baithak |Gokul |Gokul |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4367551|N|77.721315|E|display=inline|type:landmark|name=2. Badi Baithak}} |Second Gokul Baithak, Gupta Baithak | |- |3 |Shayya Mandir |Dwarkadhish Temple |Gokul |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4367551|N|77.721315|E|display=inline|type:landmark|name=3. Shayya Mandir}} |Third Gokul Baithak | |- |4 |Bansivat | |[[Vrindavan]] |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.5861957|N|77.7012563|E|display=inline|type:landmark|name=4. Bansivat}} | | |- |5 |Vishramghat |Vishramghat (on bank of Yamuna river) |Mathura |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.5043082|N|77.6848244|E|display=inline|type:landmark|name=5. Vishramghat}} | | |- |6 |Madhuvan |Madhuvan |Maholi |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.461028|N|77.6458096|E|display=inline|type:landmark|name=6. Madhuvan}} | | |- |7 |Kamodvan |Kamodvan |Usfar |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4986468|N|77.6258628|E|display=inline|type:landmark|name=7. Kumodvan}} | |- |8 |Bahulavan |Bahulavan |Bathi |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.5363703|N|77.598623|E|display=inline|type:landmark|name=8. Bahulavan}} | | |- |9 |Radhakrishna Kund | |Radhakund |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.525451|N|77.4920597|E|display=inline|type:landmark|name=9. Radhakund}} | | |- |10 |Mansiganga |near Chakreshwar Mahadev, Vallabh Ghat |Govardhan |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4983071|N|77.4640286|E|display=inline|type:landmark|name=10. Manasiganga}} |Two Baithak | |- |11 |Parasoli |Chandrasarovar |Govardhan |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4784009|N|77.4679575|E|display=inline|type:landmark|name=11. Chandra Sarovar, Parasoli}} | | |- |12 |Anyor |Sadu Pandey's House |Anyor |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4682806|N|77.4389534|E|display=inline|type:landmark|name=12. Anyor-1}} | | |- |13 |Govindkund |opposite Giriraj |Anyor |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4685485|N|77.4403331|E|display=inline|type:landmark|name=13. Govindkund, Anyor}} | | |- |14 |Sundershila |opposite foothill of Giriraj |Jatipura |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4746716|N|77.4392222|E|display=inline|type:landmark|name=14. Sundershila, Jatipura}} | | |- |15 |Govardhan hill |inside Shrinathji's Temple on Giriraj hill |Jatipura |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.4737257|N|77.4416252|E|display=inline|type:landmark|name=15. Goverdhan hill}} |Gupta Baithak | |- |16 |Kamvan |Kamvan, Shrikund |Kaman |Bharatpur |Rajasthan |{{coord|27.6627627|N|77.2579813|E|display=inline|type:landmark|name=16. Kamvan}} | | |- |17 |Ghewarvan |near Radhaji's Temple, below Morkutir |Barsana |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.6470532|N|77.3670194|E|display=inline|type:landmark|name=17. Ghewarvan}} | | |- |18 |Sanketvan |in the Garden, Krishna Kund |Barsana |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.6468931|N|77.3674822|E|display=inline|type:landmark|name=18. Sanketvan}} | | |- |19 |Nandgam |Mansarovar Road |Nandgam |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.7110986|N|77.3833132|E|display=inline|type:landmark|name=19. Nandgam}} | | |- |20 |Kokilavan |Jauv |Baithen |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.7488828|N|77.3923169|E|display=inline|type:landmark|name=20. Kokilavan}} | | |- |21 |Bhandirvan |Opposite bank of Yamuna river |Bhandir, Manjh Taluka |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.6908423|N|77.7091363|E|display=inline|type:landmark|name=21. Bhandirvan}} |Gupta Baithak | |- |22 |Mansarovar (Makhan) |Opposite bank of Yamuna river |Mat |Mathura |Uttar Pradesh |{{coord|27.6294361|N|77.7108005|E|display=inline|type:landmark|name=22. Mansarovar}} | | |- |23 |Sukar kshetra (Soramji/Sauroji) |Saurabhghat on bank of Ganga river |[[Soron]] |Kasganj |Uttar Pradesh |{{coord|27.8826428|N|78.7387769|E|display=inline|type:landmark|name=23. Soron}} | | |- |24 |Chitrakut |Kamtanath hill |Pili Kothi |Satana |Madhya Pradesh |{{coord|25.1793371|N|80.8647833|E|display=inline|type:landmark|name=24. Chitrakut}} | | |- |25 |Ayodhya |Ramghat Road, Gunsai Ghat |[[Ayodhya]] |Faizabad |Uttar Pradesh |{{coord|26.7898124|N|82.1816582|E|display=inline|type:landmark|name=25. Ayodhya}} |Gupta Baithak | |- |26 |Naimisharanya |opposite Vedvyasa Ashram |Naimisharanya, Taluka Mishrak |Sitapur |Uttar Pradesh |{{coord|27.3447887|N|80.4842685|E|display=inline|type:landmark|name=26. Naimisharanya}} |Gupta Baithak | |- |27 |Kashi-1 |Sheth Purushottamdas' House Jatanvad |Varanasi |Kashi |Uttar Pradesh |{{coord|25.3070813|N|83.0013688|E|display=inline|type:landmark|name=27. Kashi-1}} | | |- |28 |Kashi-2 |Hanuman Ghat |Varanasi |Kashi |Uttar Pradesh |{{coord|25.297326|N|83.0067817|E|display=inline|type:landmark|name=28. Hanumanghat, Kashi}} | | |- |29 |Harihar Kshetra (Sonpur) [[Baithakji Hajipur]] |near Mahadevji's temple, Magarhatta Chowk |Hajipur |Vaishali |Bihar |{{coord|25.6812089|N|85.2028975|E|display=inline|type:landmark|name=29. Hajipur}} | | |- |30 |Janakpur |Bhagwandas Garder, near Chhoti Dhigi village (Hajipur) |Janakpur |Vaishali |Bihar |{{coord|28.6156586|N|79.0722803|E|display=inline|type:landmark|name=30. Janakpur}} |Gupta Baithak | |- |31 |Gangasagar Sangam |near Kapil Ashram, on Kapil Kund, Kakdwip Bet | | |West Bengal |{{coord|21.6384753|N|88.0668253|E|display=inline|type:landmark|name=31. Sagar Island}} |Gupta Baithak | |- |32 |Champaranya |via Rajim |Champaran |Raipur |Chattisgarh |{{coord|21.0318612|N|81.92318|E|display=inline|type:landmark|name=32. Champaran-1}} |Birthplace | |- |33 |Champaranya Chattighar |via Rajim |Champaran |Raipur |Chattisgarh |{{coord|21.0326761|N|81.9198024|E|display=inline|type:landmark|name=33. Champaran-2}} | | |- |34 |Jagannathpuri |near Harjimal Dudhwala'S Dharmshala, Grant Road |Puri | |Odisha |{{coord|19.8071851|N|85.8212592|E|display=inline|type:landmark|name=34. Puri}} | | |- |35 |Pandharpur |opposite Bank of River Chandrabagha, Shegaondumala |[[Pandharpur]] | |[[Maharashtra]] |{{coord|17.6765027|N|75.328281|E|display=inline|type:landmark|name=35. Pandharpur}} | | |- |36 |Nasik |Parasram Puriya Marg, Panchvati Karanja |[[Nasik]] | |[[Maharashtra]] |{{coord|20.0005756|N|73.7841736|E|display=inline|type:landmark|name=36. Nasik}} | | |- |37 |Pannakala Nrisimha |On Mangalgiri hill, Mangalgiri Station |Vijayawada | |[[Andhra Pradesh]] |{{coord|16.4370458|N|80.5692624|E|display=inline|type:landmark|name=37. Panna Nrisimha}} |Gupt Baithak | |- |38 |Tirupati Lakshman Balaji |Lakshman Balaji, Medharam Metta Road | |Tirumala |Andhra Pradesh |{{coord|13.6287158|N|79.4170302|E|display=inline|type:landmark|name=38. Tirupati}} | | |- |39 |Shrirangji |Shrirangam |[[Tiruchirappalli]] | |Tamil Nadu |{{coord|10.8547955|N|78.6971582|E|display=inline|type:landmark|name=39. Shrirangam}} |Gupta Baithak | |- |40 |Vishnukanchi |Chetravatri Muttukolam |Vishnukanchi | |Tamil Nadu |{{coord|12.8173941|N|79.7125798|E|display=inline|type:landmark|name=40. Vishnukanchi}} | | |- |41 |Setubandh |Vallabhacharya Math |Rameshwaram |Ramnad |Tamil Nadu |{{coord|9.2857909|N|79.3040497|E|display=inline|type:landmark|name=41. Setubandh}} |Gupta Baithak | |- |42 |Malayachal Parvat |Malayachal Parvat near Ooty | | |Karnataka | |Gupta Baithak | |- |43 |Lohgadh |Gujarati Temple, beside Rudreshwar Temple, Harvane - Sankhadi |Sankhadi |Panaji |Goa |{{coord|15.549247|N|74.0233613|E|display=inline|type:landmark|name=43. Goa}} |Gupta Baithak | |- |44 |Tamraparni River |On the bank |[[Tiruchirappalli]] | |Tamil Nadu |{{coord|10.8160054|N|78.6189869|E|display=inline|type:landmark|name=44. Trichy}} |Gupta Baithak | |- |45 |Krishna River |Krishna Dham, Vadi Junction near Raichur Station |Krishna | |Andhra Pradesh |{{coord|17.0542249|N|76.9920731|E|display=inline|type:landmark|name=45. Krishna river}} |Gupta Baithak | |- |46 |Pampa Sarovar |near Hampi Village, Haspeth Railway Station | | |Karnataka |{{coord|15.3539204|N|76.477095|E|display=inline|type:landmark|name=46. Pampa Sarovar}} |Gupta Baithak | |- |47 |Padmanabh |Pondhanath |[[Thiruvananthapuram]] | |Kerala |{{coord|8.4827832|N|76.9414019|E|display=inline|type:landmark|name=47. Padmanabh, Trivendram}} |Gupta Baithak | |- |48 |Janardan Kshetra |Janardan Kshetra |Varkala | |Kerala |{{coord|8.7352447|N|76.7125407|E|display=inline|type:landmark|name=48. Varkala}} | | |- |49 |Vidyanagar |Hampi Village, near Tungbhadra River |Hampi | |Karnataka |{{coord|15.3343429|N|76.459547|E|display=inline|type:landmark|name=49. Vidyanagar, Hampi}} |Gupta Baithak | |- |50 |Trilokbhan |Tamraparni River, Totadri hill | | |Tamil Nadu | |Gupta Baithak | |- |51 |Totadri |Totadri hill, Nangumeri village |Tirunelveli | |Tamil Nadu |{{coord|8.500155|N|77.6426009|E|display=inline|type:landmark|name=51. Totadri hill}} |Gupta Baithak | |- |52 |Darvasen | |Adisetu |Ramnad |Tamil Nadu | |Gupta Baithak | |- |53 |Surat |Ashwinikumar Ghat, near Tapi River |[[Surat]] |Surat |Gujarat |{{coord|21.2234606|N|72.8492433|E|display=inline|type:landmark|name=53. Surat}} | | |- |54 |Bharuch |beside District Panchayat, Station Road, on bank of Narmada river |[[Bharuch]] |Bharuch |Gujarat |{{coord|21.699705|N|72.9876113|E|display=inline|type:landmark|name=54. Bharuch}} | | |- |55 |Morbi |opposite Bank of Machchhu River, behind L.E. College |Morbi |Morbi |Gujarat |{{coord|22.8166199|N|70.8433283|E|display=inline|type:landmark|name=55. Morbi}} | | |- |56 |Jamnagar |near Nagmati River, Kalavad Road |[[Jamnagar]] |[[Jamnagar district|Jamnagar]] |Gujarat |{{coord|22.4584942|N|70.0932983|E|display=inline|type:landmark|name=56. Jamnagar}} | | |- |57 |Jamkhambhaliya |Station Road, on the Kund |Jamkhambhaliya |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.341486|N|69.7427192|E|display=inline|type:landmark|name=57. Khambhalia}} | | |- |58 |Pindtarak |from Nandana Patiya Via Bhatiya, Pindara |[[Pindara, Gujarat|Pindara]] |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.2530392|N|69.2468922|E|display=inline|type:landmark|name=58. Pindara}} | | |- |59 |Mul Gomti |Devidas Nathuram, Neelakantha Chowk |Dwarka |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.2375312|N|68.9707322|E|display=inline|type:landmark|name=59. Mul Gomti, Dwarka}} | | |- |60 |Harikund, Dwarka |near Gomti River |Dwarka |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.2370758|N|68.9674102|E|display=inline|type:landmark|name=60. Harikund, Dwarka}} | | |- |61 |Gopi Talav | |Dwarka |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.369844|N|69.1064658|E|display=inline|type:landmark|name=61. Gopi Talav, Dwarka}} | | |- |62 |Bet Shankhoddhar |Shankh Talav |[[Bet Dwarka]] |Devbhoomi Dwarka |Gujarat |{{coord|22.4549673|N|69.1016798|E|display=inline|type:landmark|name=62. Bet Dwarka}} | | |- |63 |[[Narayan Sarovar]] |Narayan Sarovar, Lakhpat Taluka |Narayan Sarovar |[[Kutch]] |Gujarat |{{coord|23.677255|N|68.5410887|E|display=inline|type:landmark|name=63. Narayan Sarovara}} | | |- |64 |Junagadh |[[Damodar Kund]] |Junagadh |Junagadh |Gujarat |{{coord|21.5255011|N|70.4864712|E|display=inline|type:landmark|name=64. Damodar Kund}} | | |- |65 |Prabhas (Somnath) |on the Ghat of Triveni River |Prabhas Patan |[[Gir Somnath district|Gir Somnath]] |Gujarat |{{coord|20.8874624|N|70.4133671|E|display=inline|type:landmark|name=65. Prabhas, Somnath}} | | |- |66 |Madhavpur |on Kadamkund |[[Madhavpur Ghed]] |[[Porbandar district|Porbandar]] |Gujarat |{{coord|21.2566044|N|69.959072|E|display=inline|type:landmark|name=66. Madhavpur Ghed}} | | |- |67 |Gupta Prayag (Junagadh) |on Trivenikund |[[Delvada]] |Junagadh |Gujarat |{{coord|20.7832205|N|71.019781|E|display=inline|type:landmark|name=67. Gupta Prayag, Delvada}} | | |- |68 |Tagadi |Ahmedabad - Botad Road |Tagadi |Ahmedabad |Gujarat |{{coord|22.296772|N|71.9441323|E|display=inline|type:landmark|name=68. Tagadi}} | | |- |69 |Naroda |Gopaldasji Haveli, Naroda |Ahmedabad |Ahmedabad |Gujarat |{{coord|23.0723953|N|72.6496035|E|display=inline|type:landmark|name=69. Naroda, Ahmedabad}} | | |- |70 |Godhra |Rana Vyas Road, Patel Vad, Godhra |Godhra |Panchmahal |Gujarat |{{coord|22.7708315|N|73.6075422|E|display=inline|type:landmark|name=70. Godhra}} | | |- |71 |Kheralu |Shrimalivas |Kheralu |Mehsana |Gujarat |{{coord|23.8853129|N|72.6162293|E|display=inline|type:landmark|name=71. Kheralu}} | | |- |72 |Siddhpur |Bindu Sarovar Road |[[Siddhpur]] |Patan |Gujarat |{{coord|23.9108773|N|72.3639957|E|display=inline|type:landmark|name=72. Siddhpur}} | | |- |73 |Avantikapuri (Ujjain) |Gomti Kund, inside Sandipani Ashram |[[Ujjain]] |Ujjain |Madhya Pradesh |{{coord|23.2113032|N|75.7800758|E|display=inline|type:landmark|name=73. Ujjain}} | | |- |74 |Pushkar |Near Brahma Mandir, Vallabhghat |Pushkar |Ajmer |Rajasthan |{{coord|26.485931|N|74.5504227|E|display=inline|type:landmark|name=74. Pushkar}} | | |- |75 |Kurukshetra |Saraswati Kund, near Bhadkrali temple, Thanesar |Kurukshetra | |Haryana |{{coord|29.9797026|N|76.8307196|E|display=inline|type:landmark|name=75. Kurukshetra}} |Gupta Baithak | |- |76 |Haridwar |Ramghat, on bank of Ganga river |Haridwar | |Uttarakhand |{{coord|29.951791|N|78.1642474|E|display=inline|type:landmark|name=76. Haridwar}} |Gupta Baithak | |- |77 |Badrikashram |near Temple |Badrinath | |Uttarakhand |{{coord|30.744738|N|79.4894206|E|display=inline|type:landmark|name=77. Badrinath}} | | |- |78 |Kedarnath |Kedar Kund |Badrinath | |Uttarakhand |{{coord|30.7352821|N|79.0654064|E|display=inline|type:landmark|name=78. Kedarnath}} |Gupta Baithak | |- |79 |Vyas Ashram |near Alaknanda - Saraswati Sangam, Keshav Prayag |Badrinath | |Uttarakhand |{{coord|30.7352821|N|79.0654064|E|display=inline|type:landmark|name=79. Vyas Ashram, Badrinath}} |Gupta Baithak | |- |80 |Himachal Parvat | | | |Himachal Pradesh | |Gupta Baithak | |- |81 |Vyas Ganga |Vyasghat | | |Himachal Pradesh | |Gupta Baithak | |- |82 |Mandarachal |Mandarachal hill | | |Tamil Nadu | |Gupta Baithak | |- |83 |Arail (Prayag)/Adel |Triveni Sangam |Devrakh, Naini |Allahabad |Uttar Pradesh |{{coord|25.4024741|N|81.8859162|E|display=inline|type:landmark|name=83. Adel/Arail}} | | |- |84 |Charnat |Acharya Koop Charnat (Charnadri) |[[Chunar]] |Mirzapur |Uttar Pradesh |{{coord|25.1121481|N|82.8778328|E|display=inline|type:landmark|name=84. Charnat/Chunar}} | | |} ===વલ્લભકુળ બેઠકો=== ''વલ્લભકુળ'', વલ્લભાચાર્યના વંશજો, ની ઘણી બેઠકો વલ્લભાચાર્યની બેઠકોના સ્થાનોએ છે. આ બેઠકો વિઠ્ઠલનાથ ગુંસાઈજી અને તેના સાત પુત્રો દ્વારા સ્થપાયેલી છે. 28 બેઠકો ગુંસાઈજી વિઠ્ઠલનાથની જ્યારે વધુ 30 તેમના સાત પુત્રોની છે.<ref name="Richardson2014" /> તે નીચે પ્રમાણે છે:<ref name="pmn2"/> ;વલ્લભાચાર્યના નાના પુત્ર વિઠ્ઠલનાથ ગુંસાઈજીની 28 બેઠકો {{columns-list|2| #ગોકુલ #બડી બેઠક, ગોકુલમાં #બંસીઘાટ, વૃંદાવન #રાધા કુંડ #ચંદ્ર સરોવર #ચંદ્ર સરોવર, ફૂલઘરમાં #મથુરા નાથજી મંદિર, જતિપુરા #શ્રીકુંડ, કામવન #પ્રેમ સરોવર #સંકેત દેવી પાસે, સંકેતવન #રીથોરી, ચંદ્રાવલી કુંડ પાસે #શ્રીનાથજીનું જલઘર, કરહટ #કોટાવન, સીતા કુંડ પર #ચીરઘાટ #બચવન, ચોકર વૃક્ષ નીચે #બેલાવન, યમુના કિનારે #ચરનૌટ #અદેલ/અરાઈલ #ગંડા દેસા, નારાયણદાસનાં ઘરમાં #સોરમ/સોરોન, મહાપ્રભુની બેઠક પાસે #ગોધરા, નાગજીભાઈનાં ઘરમાં #મહિધર ફૂલબાઈનું ઘર #અસારવા, અમદાવાદ; ભઈલા કોઠારીના ઘરમાં #ખંભાત, નારાયણ સરોવર પર #નવાનગર (જામનગર), બાલા બદ્રાયણના ઘરમાં #ગાગા ગુરગઢ #દ્વારકા, દાઉજી મંદિર પાસે #દ્વારકા, રામ લક્ષમણનાં મંદિરમાં }} ; 4 Baithaks of Giridharji, the eldest son of Viththalanath #Gokul #Jatipura, in મથુરાji temple near Gosainji's Baithak #caves of Kamara hill #Narisevan, near Dauji's temple ; 1 Baithak of Balkrishnalalji, third son of Viththalnath #Gokul in Dwarakadhish temple<ref>Other Baithak is said to be situated near a water tank in Vinjhana village.</ref> ;13 Baithaks of Gokulnathji, fourth son of Viththalnath – 13 Baithaks {{columns-list|2| #Gokul, in temple of Gokulnath #Bansighat in Vrindravan #Radha Kund, near Gosainji's Baithak #Chandra Sarovar, near Gosainji's Baithak #Gopalpura, in the temple of Gokulnath #Shrikund, Kamavan. #Karahala, near Gosainji's Baithak #Rasoli. #Solam, near Gosainji's Baithak. #Adel/Arail #Kashmir #Godhra #Asarwa, in the house of Bhaila Kothari }} ; 1 Baithak of Raghunathji, fifth son of Viththalnath #Gokul ; 1 Baithak of Ghanshyamji, youngest son of Viththalnath #Gokul ; 7 Baithaks of Harirai Mahaprabhu #Gokul, in the Vithalnath's temple. #Nathadwara, in the temple of Vithalnath #Khamanor #Jaisalmer, on the banks of Gomati river #Sawali, near lake #[[Jambusar]], near lake ; 3 Baithaks of Damodardas Harsani, devotee of Vallabhacharya #Thakaranighat in Gokul #Bansighat in Vrindavan #Khambhalia, near Mahaprabhu's Baithak ==સંદર્ભો== {{reflist}} [[શ્રેણી:વૈષ્ણવ સંપ્રદાય]] [[શ્રેણી:યાત્રાધામ]] [[શ્રેણી:હિંદુ ધર્મ]] jbnr9gfzncj2gzxv9q4giz855t79xvt 0 86110 886785 841031 2025-06-24T12:45:28Z Hemant Dabral 33012 Hemant Dabralએ દિશાનિર્દેશન કરીને પાના [[જશોદાબેન]]ને [[જશોદાબેન મોદી]] પર ખસેડ્યું 841031 wikitext text/x-wiki [[ ચિત્ર:Jashodaben_Narendrabhai_Modi_painted.jpg|thumb]] '''જશોદાબેન નરેન્દ્રભાઈ મોદી'''<ref>{{cite web|url=http://m.indiatoday.in/story/jashodaben-modi-rti-narendra-modi-gandhinagar-sandip-modi/1/433422.html|title=PM Modi's wife Jashodaben hopes to get 3rd time lucky with RTI|date=23 May 2015|work=[[India Today]]}}</ref> (જન્મ ૧૯૫૨) એ ભારતના વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]]<nowiki/>ના પત્ની છે. તેમના લગ્ન બાળ વયમાં [[વડનગર]]માં તેમના કુટુંબીઓ દ્વારા કરાવાયા હતા. ઈ.સ. ૧૯૬૮માં જ્યારે [[નરેન્દ્ર મોદી]] ૧૮ વર્ષના હતા ત્યારે તેમના લગ્ન થયા હતા તે સમયે જશોદાબેન ૧૬ વર્ષના હતા. લગ્ન બાદ અમુક સમયમાં જ નરેન્દ્રભાઈએ જશોદાબેન સાથે રહેવાનું છોડી દીધું અને તેઓ સંન્યાસ અંગીકાર કરવા ૩ વર્ષ સુધી ભ્રમણ કર્યું, તેમના કાકા સાથે ધંધાર્થે જોડાયા અને ત્યારબાદ સમાજ જીવનની શરૂઆત કરી.<ref name="Vinod 2012">{{cite web|url=http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned|title=The Emperor Uncrowned|last=Jose|first=Vinod K|date=1 March 2012|work=[[The Caravan]]|access-date=26 September 2014|archive-date=26 સપ્ટેમ્બર 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140926225937/http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140926225937/http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned |date=26 સપ્ટેમ્બર 2014 }}</ref> ૨૦૧૪ના પ્રચાર કાર્ય સુધી તેમણે જશોદાબેન સાથેના લગ્નને સત્તાવાર રીતે સ્વીકાર્યા ન હતા. જશોદાબેન પોતાને નરેન્દ્રભાઈના પત્ની તરીકે જ ઓળખાવે છે. આગળ જતા તેમણે પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો અને શિક્ષિકા તરીકે કારકીર્દી બનાવી.<ref name="estranged">{{cite news|url=http://www.firstpost.com/politics/fantasies-of-jashodaben-leave-narendra-modis-wife-alone-1475961.html|title=Fantasies of Jashodaben: Leave Narendra Modi's wife alone|author=Lakshmi Chaudhry|date=Apr 11, 2014|agency=CNN IBN7 firstpost|access-date=27 September 2014}}</ref> શિક્ષિકાના કાર્યમાંથી નિવૃત્તિ મેળવી તેઓ પ્રાર્થનામય શાંત જીવન જીવે છે.<ref name="Gowen January 2015">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/abandoned-as-a-child-bride-indias-first-lady-still-hopes-her-husband-will-call/2015/01/25/3509dac5-5ac1-49e3-8b44-7d92e027c9ec_story.html|title=Abandoned as a child bride, wife of Narendra Modi hopes he calls|last=Gowen|first=Annie|date=25 January 2015|work=[[The Washington Post]]|publisher=[[Washington Post Company|WPC]]|location=[[Washington, DC]]|issn=0190-8286|access-date=20 May 2015}}</ref> == પૂર્વ જીવન, લગ્ન, અને વ્યવસાય == જશોદાબેનન્નો જન્મ ૧૯૫૨માં થયો હતો.<ref name="Lakshmi 2014">{{cite web|url=http://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/i-like-to-read-about-him-modi-i-know-he-will-become-pm/|title='I like to read about him (Modi)... I know he will become PM'|last=Ajay|first=Lakshmi|date=1 February 2014|work=[[The Indian Express]]|access-date=26 September 2014}}</ref>{{સંદર્ભ}} તેઓ બે વર્ષના હતા ત્યારે તેમની માતા અવસાન પામ્યા હતા. નરેન્દ્ર મોદી અને જશોદાબેનના લગ્ન તેમની જ્ઞાતિના રીતિ રિવાજ અનુસાર વડનગરમાં વડીલો દ્વારા કરાવવામાં આવ્યા હતા. લગભગ ૩ કે ૪ વર્ષની વયે તેમનું સગપણ નક્કી થયું હતું. જ્યારે મોદીની ઉંમર ૧૩ વર્ષની હતી ત્યારે તેમના લગ્ન લેવાયા હતા. તે સમયની જ્ઞાતિ પ્રથા અનુસાર દંપત્તિએ ૧૯૬૮માં દાંપત્ય જીવન શરૂ કર્યું જ્યારે મોદી ૧૮ વર્ષના હતા. લગ્નના અમુક સમય બાદ મોદી તેમની પત્નીથી જુદા પડ્યા અને હિમાલયની કોતરોમાં સંન્યાસ લઈ સાધના કરવા લાગ્યા. અમુક મહિના સુધી જશોદાબેને મોદી કુટુંબ સાથે રહ્યા. લગ્ન પછી તેમણે શાલેય અભ્યાસ ફરી શરૂ કર્યો. બે વર્ષ પછી તેમના પિતાજી પણ મૃત્યુ પામ્યા. તેમણે પોતાનો અભ્યાસ ચાલુ રાખ્યો અને ૧૯૭૨માં માધ્યમિક શાલેય પ્રમાણપત્ર મેળવ્યું.<ref name="Deshpande 2009">{{cite web|url=http://www.openthemagazine.com/article/nation/i-am-narendra-modi-s-wife|title=I am Narendra Modi’s Wife|last=Deshpande|first=Haima|date=11 April 2009|work=[[OPEN (magazine)|OPEN]]|access-date=26 September 2014}}</ref> સૌ સગા વહાલાં આદિના સંપર્કથી ૩ વર્ષ દૂર રહ્યાં પછી મોદી પાછા ફર્યા અને પરિવારનો સંપર્ક કર્યો.<ref name="Vinod 2012" /> તેમણે એકલા [[અમદાવાદ]] જઈ પોતાના કાકાની કેન્ટીનમાં કાર્ય કરવાની યોજના બનાવી.<ref name="Vinod 2012" /> મોદીના જવા પહેલા તેમની માતાએ જશોદાબેનના માતા પિતાને કહાવી તેડાવી લીધા.<ref name="Vinod 2012"/> જશોદાબેનના આવ્યા પછી મોદીનો તેમના માતા પિતા સાથે વાદ થયો અને યોજના અનુસાર તેઓ ઘર છોડી કાકા પાસે ચાલ્યા ગયા.<ref name="Vinod 2012"/> લગ્નના ૩ વર્ષના તે કાળમાં જશોદાબેનના મતે તેઓ ત્રણેક મહીના પોતાના પતિ સાથે રહ્યા હતાં.<ref name="Lakshmi 2014" /> મોદીના ગયા પછી તેમણે પોતાની કારકિર્દી ચાલુ રાખી.<ref name="Vinod 2012" /> જશોદાબેને આગળ અભ્યાસ કર્યો અને શિક્ષિકા બન્યા. ૧૯૭૮-૧૯૯૦ સુધી તેમણે [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]<nowiki/>માં પ્રાથમિક શાળામાં શીખવ્યું. ૧૯૯૧માં તેઓ [[રજોસણા (તા. વડગામ)|રજોસણા]] ગામમાં સ્થાયી થયા હતા. તેઓ હાલ નિવૃત્ત જીવન ગાળે છે. મોદી સાથેના સંબંધની વાત કરતા જશોદાબેને જણાવ્યું હતું કે તેઓ ક્યારેય સંપર્કમાં રહ્યાં ન હતા. આજ દિવસ સુધી તેમના તરફથી કોઈ સંપર્ક કરવામાં આવ્યો ન હતો. બાદના એક સાક્ષાત્કારમાં તેમણે કહ્યું હતું કે “૧૯૮૭ સુધી તેઓ મોદી સાથે ‘સામાન્ય’ વાતચીત કરતાં હતાં.” <ref name="TV9 2014">{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0sFj0G2GgG0|title=Exclusive : Narendra Modi's wife Jashodaben in conversation with Tv9|last=(interviewer's name not in English)|date=23 May 2014|publisher=[[TV9 (Gujarati)]]|access-date=27 September 2014|quote=Tv9 Gujarati}}Check date values in: <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">23 May 2014</code> ([[મદદ:CS1 errors#bad date|help]]) [[શ્રેણી:CS1 errors: dates]]</ref> અત્યારે જશોદાબેન તેમના ભાઈ અશોક અને ભાભી સાથે [[ઊંઝા|ઉંઝા]] ખાતે રહે છે. તેઓ સાદું અને પ્રાર્થનામય જીવન જીવે છે. સવારે પાંચ વાગે ઊઠે છે અને મંદિરે જતાં પહેલાં પ્રાર્થના કરે છે. == સંદર્ભ == {{reflist|colwidth=30em}} [[શ્રેણી:૧૯૫૨માં જન્મ]] [[શ્રેણી:ભારતીય હિન્દુઓ]] [[શ્રેણી:જીવિત લોકો]] 25ed86jzlgzsuxg4ve5n7u9v4n6vhz0 886791 886785 2025-06-24T13:49:07Z Dsvyas 561 સંદર્ભ વગરનો તર્ક દૂર કર્યો 886791 wikitext text/x-wiki [[ ચિત્ર:Jashodaben_Narendrabhai_Modi_painted.jpg|thumb]] '''જશોદાબેન નરેન્દ્રભાઈ મોદી'''<ref>{{cite web|url=http://m.indiatoday.in/story/jashodaben-modi-rti-narendra-modi-gandhinagar-sandip-modi/1/433422.html|title=PM Modi's wife Jashodaben hopes to get 3rd time lucky with RTI|date=23 May 2015|work=[[India Today]]}}</ref> (જન્મ ૧૯૫૨) એ ભારતના વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]]<nowiki/>ના પત્ની છે. તેમના લગ્ન બાળ વયમાં [[વડનગર]]માં તેમના કુટુંબીઓ દ્વારા કરાવાયા હતા. ઈ.સ. ૧૯૬૮માં જ્યારે [[નરેન્દ્ર મોદી]] ૧૮ વર્ષના હતા ત્યારે તેમના લગ્ન થયા હતા તે સમયે જશોદાબેન ૧૬ વર્ષના હતા. લગ્ન બાદ અમુક સમયમાં જ નરેન્દ્રભાઈએ જશોદાબેન સાથે રહેવાનું છોડી દીધું અને તેઓ સંન્યાસ અંગીકાર કરવા ૩ વર્ષ સુધી ભ્રમણ કર્યું, તેમના કાકા સાથે ધંધાર્થે જોડાયા અને ત્યારબાદ સમાજ જીવનની શરૂઆત કરી.<ref name="Vinod 2012">{{cite web|url=http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned|title=The Emperor Uncrowned|last=Jose|first=Vinod K|date=1 March 2012|work=[[The Caravan]]|access-date=26 September 2014|archive-date=26 સપ્ટેમ્બર 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140926225937/http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140926225937/http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned |date=26 સપ્ટેમ્બર 2014 }}</ref> જશોદાબેન પોતાને નરેન્દ્રભાઈના પત્ની તરીકે જ ઓળખાવે છે. આગળ જતા તેમણે પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો અને શિક્ષિકા તરીકે કારકીર્દી બનાવી.<ref name="estranged">{{cite news|url=http://www.firstpost.com/politics/fantasies-of-jashodaben-leave-narendra-modis-wife-alone-1475961.html|title=Fantasies of Jashodaben: Leave Narendra Modi's wife alone|author=Lakshmi Chaudhry|date=Apr 11, 2014|agency=CNN IBN7 firstpost|access-date=27 September 2014}}</ref> શિક્ષિકાના કાર્યમાંથી નિવૃત્તિ મેળવી તેઓ પ્રાર્થનામય શાંત જીવન જીવે છે.<ref name="Gowen January 2015">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/abandoned-as-a-child-bride-indias-first-lady-still-hopes-her-husband-will-call/2015/01/25/3509dac5-5ac1-49e3-8b44-7d92e027c9ec_story.html|title=Abandoned as a child bride, wife of Narendra Modi hopes he calls|last=Gowen|first=Annie|date=25 January 2015|work=[[The Washington Post]]|publisher=[[Washington Post Company|WPC]]|location=[[Washington, DC]]|issn=0190-8286|access-date=20 May 2015}}</ref> == પૂર્વ જીવન, લગ્ન, અને વ્યવસાય == જશોદાબેનન્નો જન્મ ૧૯૫૨માં થયો હતો.<ref name="Lakshmi 2014">{{cite web|url=http://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/i-like-to-read-about-him-modi-i-know-he-will-become-pm/|title='I like to read about him (Modi)... I know he will become PM'|last=Ajay|first=Lakshmi|date=1 February 2014|work=[[The Indian Express]]|access-date=26 September 2014}}</ref>{{સંદર્ભ}} તેઓ બે વર્ષના હતા ત્યારે તેમની માતા અવસાન પામ્યા હતા. નરેન્દ્ર મોદી અને જશોદાબેનના લગ્ન તેમની જ્ઞાતિના રીતિ રિવાજ અનુસાર વડનગરમાં વડીલો દ્વારા કરાવવામાં આવ્યા હતા. લગભગ ૩ કે ૪ વર્ષની વયે તેમનું સગપણ નક્કી થયું હતું. જ્યારે મોદીની ઉંમર ૧૩ વર્ષની હતી ત્યારે તેમના લગ્ન લેવાયા હતા. તે સમયની જ્ઞાતિ પ્રથા અનુસાર દંપત્તિએ ૧૯૬૮માં દાંપત્ય જીવન શરૂ કર્યું જ્યારે મોદી ૧૮ વર્ષના હતા. લગ્નના અમુક સમય બાદ મોદી તેમની પત્નીથી જુદા પડ્યા અને હિમાલયની કોતરોમાં સંન્યાસ લઈ સાધના કરવા લાગ્યા. અમુક મહિના સુધી જશોદાબેને મોદી કુટુંબ સાથે રહ્યા. લગ્ન પછી તેમણે શાલેય અભ્યાસ ફરી શરૂ કર્યો. બે વર્ષ પછી તેમના પિતાજી પણ મૃત્યુ પામ્યા. તેમણે પોતાનો અભ્યાસ ચાલુ રાખ્યો અને ૧૯૭૨માં માધ્યમિક શાલેય પ્રમાણપત્ર મેળવ્યું.<ref name="Deshpande 2009">{{cite web|url=http://www.openthemagazine.com/article/nation/i-am-narendra-modi-s-wife|title=I am Narendra Modi’s Wife|last=Deshpande|first=Haima|date=11 April 2009|work=[[OPEN (magazine)|OPEN]]|access-date=26 September 2014}}</ref> સૌ સગા વહાલાં આદિના સંપર્કથી ૩ વર્ષ દૂર રહ્યાં પછી મોદી પાછા ફર્યા અને પરિવારનો સંપર્ક કર્યો.<ref name="Vinod 2012" /> તેમણે એકલા [[અમદાવાદ]] જઈ પોતાના કાકાની કેન્ટીનમાં કાર્ય કરવાની યોજના બનાવી.<ref name="Vinod 2012" /> મોદીના જવા પહેલા તેમની માતાએ જશોદાબેનના માતા પિતાને કહાવી તેડાવી લીધા.<ref name="Vinod 2012"/> જશોદાબેનના આવ્યા પછી મોદીનો તેમના માતા પિતા સાથે વાદ થયો અને યોજના અનુસાર તેઓ ઘર છોડી કાકા પાસે ચાલ્યા ગયા.<ref name="Vinod 2012"/> લગ્નના ૩ વર્ષના તે કાળમાં જશોદાબેનના મતે તેઓ ત્રણેક મહીના પોતાના પતિ સાથે રહ્યા હતાં.<ref name="Lakshmi 2014" /> મોદીના ગયા પછી તેમણે પોતાની કારકિર્દી ચાલુ રાખી.<ref name="Vinod 2012" /> જશોદાબેને આગળ અભ્યાસ કર્યો અને શિક્ષિકા બન્યા. ૧૯૭૮-૧૯૯૦ સુધી તેમણે [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]<nowiki/>માં પ્રાથમિક શાળામાં શીખવ્યું. ૧૯૯૧માં તેઓ [[રજોસણા (તા. વડગામ)|રજોસણા]] ગામમાં સ્થાયી થયા હતા. તેઓ હાલ નિવૃત્ત જીવન ગાળે છે. મોદી સાથેના સંબંધની વાત કરતા જશોદાબેને જણાવ્યું હતું કે તેઓ ક્યારેય સંપર્કમાં રહ્યાં ન હતા. આજ દિવસ સુધી તેમના તરફથી કોઈ સંપર્ક કરવામાં આવ્યો ન હતો. બાદના એક સાક્ષાત્કારમાં તેમણે કહ્યું હતું કે “૧૯૮૭ સુધી તેઓ મોદી સાથે ‘સામાન્ય’ વાતચીત કરતાં હતાં.” <ref name="TV9 2014">{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0sFj0G2GgG0|title=Exclusive : Narendra Modi's wife Jashodaben in conversation with Tv9|last=(interviewer's name not in English)|date=23 May 2014|publisher=[[TV9 (Gujarati)]]|access-date=27 September 2014|quote=Tv9 Gujarati}}Check date values in: <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">23 May 2014</code> ([[મદદ:CS1 errors#bad date|help]]) [[શ્રેણી:CS1 errors: dates]]</ref> અત્યારે જશોદાબેન તેમના ભાઈ અશોક અને ભાભી સાથે [[ઊંઝા|ઉંઝા]] ખાતે રહે છે. તેઓ સાદું અને પ્રાર્થનામય જીવન જીવે છે. સવારે પાંચ વાગે ઊઠે છે અને મંદિરે જતાં પહેલાં પ્રાર્થના કરે છે. == સંદર્ભ == {{reflist|colwidth=30em}} [[શ્રેણી:૧૯૫૨માં જન્મ]] [[શ્રેણી:ભારતીય હિન્દુઓ]] [[શ્રેણી:જીવિત લોકો]] jwngfp1t4kd1rdd6kh7cqi79ro2rwyy 886793 886791 2025-06-24T14:21:40Z KartikMistry 10383 સાફ-સફાઇ. 886793 wikitext text/x-wiki [[ ચિત્ર:Jashodaben_Narendrabhai_Modi_painted.jpg|thumb|જશોદાબેનનું રેખાચિત્ર.]] '''જશોદાબેન નરેન્દ્રભાઈ મોદી'''<ref>{{cite web|url=http://m.indiatoday.in/story/jashodaben-modi-rti-narendra-modi-gandhinagar-sandip-modi/1/433422.html|title=PM Modi's wife Jashodaben hopes to get 3rd time lucky with RTI|date=23 May 2015|work=[[India Today]]}}</ref> (જન્મ ૧૯૫૨) એ ભારતના વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]]<nowiki/>ના પત્ની છે. તેમના લગ્ન બાળ વયમાં [[વડનગર]]માં તેમના કુટુંબીઓ દ્વારા કરાવાયા હતા. ઈ.સ. ૧૯૬૮માં જ્યારે [[નરેન્દ્ર મોદી]] ૧૮ વર્ષના હતા ત્યારે તેમના લગ્ન થયા હતા તે સમયે જશોદાબેન ૧૬ વર્ષના હતા. લગ્ન બાદ અમુક સમયમાં જ નરેન્દ્રભાઈએ જશોદાબેન સાથે રહેવાનું છોડી દીધું અને તેઓ સંન્યાસ અંગીકાર કરવા ૩ વર્ષ સુધી ભ્રમણ કર્યું, તેમના કાકા સાથે ધંધાર્થે જોડાયા અને ત્યારબાદ સમાજ જીવનની શરૂઆત કરી.<ref name="Vinod 2012">{{cite web|url=http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned|title=The Emperor Uncrowned|last=Jose|first=Vinod K|date=1 March 2012|work=[[The Caravan]]|access-date=26 September 2014|archive-date=26 સપ્ટેમ્બર 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140926225937/http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140926225937/http://www.caravanmagazine.in/reportage/emperor-uncrowned |date=26 સપ્ટેમ્બર 2014 }}</ref> જશોદાબેન પોતાને નરેન્દ્રભાઈના પત્ની તરીકે જ ઓળખાવે છે. આગળ જતા તેમણે પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો અને શિક્ષિકા તરીકે કારકીર્દી બનાવી.<ref name="estranged">{{cite news|url=http://www.firstpost.com/politics/fantasies-of-jashodaben-leave-narendra-modis-wife-alone-1475961.html|title=Fantasies of Jashodaben: Leave Narendra Modi's wife alone|author=Lakshmi Chaudhry|date=Apr 11, 2014|agency=CNN IBN7 firstpost|access-date=27 September 2014}}</ref> શિક્ષિકાના કાર્યમાંથી નિવૃત્તિ મેળવી તેઓ પ્રાર્થનામય શાંત જીવન જીવે છે.<ref name="Gowen January 2015">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/abandoned-as-a-child-bride-indias-first-lady-still-hopes-her-husband-will-call/2015/01/25/3509dac5-5ac1-49e3-8b44-7d92e027c9ec_story.html|title=Abandoned as a child bride, wife of Narendra Modi hopes he calls|last=Gowen|first=Annie|date=25 January 2015|work=[[The Washington Post]]|publisher=[[Washington Post Company|WPC]]|location=[[Washington, DC]]|issn=0190-8286|access-date=20 May 2015}}</ref> == પૂર્વ જીવન, લગ્ન, અને વ્યવસાય == જશોદાબેનન્નો જન્મ ૧૯૫૨માં થયો હતો.<ref name="Lakshmi 2014">{{cite web|url=http://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/i-like-to-read-about-him-modi-i-know-he-will-become-pm/|title='I like to read about him (Modi)... I know he will become PM'|last=Ajay|first=Lakshmi|date=1 February 2014|work=[[The Indian Express]]|access-date=26 September 2014}}</ref>{{સંદર્ભ}} તેઓ બે વર્ષના હતા ત્યારે તેમની માતા અવસાન પામ્યા હતા. નરેન્દ્ર મોદી અને જશોદાબેનના લગ્ન તેમની જ્ઞાતિના રીતિ રિવાજ અનુસાર વડનગરમાં વડીલો દ્વારા કરાવવામાં આવ્યા હતા. લગભગ ૩ કે ૪ વર્ષની વયે તેમનું સગપણ નક્કી થયું હતું. જ્યારે મોદીની ઉંમર ૧૩ વર્ષની હતી ત્યારે તેમના લગ્ન લેવાયા હતા. તે સમયની જ્ઞાતિ પ્રથા અનુસાર દંપત્તિએ ૧૯૬૮માં દાંપત્ય જીવન શરૂ કર્યું જ્યારે મોદી ૧૮ વર્ષના હતા. લગ્નના અમુક સમય બાદ મોદી તેમની પત્નીથી જુદા પડ્યા અને હિમાલયની કોતરોમાં સંન્યાસ લઈ સાધના કરવા લાગ્યા. અમુક મહિના સુધી જશોદાબેને મોદી કુટુંબ સાથે રહ્યા. લગ્ન પછી તેમણે શાલેય અભ્યાસ ફરી શરૂ કર્યો. બે વર્ષ પછી તેમના પિતાજી પણ મૃત્યુ પામ્યા. તેમણે પોતાનો અભ્યાસ ચાલુ રાખ્યો અને ૧૯૭૨માં માધ્યમિક શાલેય પ્રમાણપત્ર મેળવ્યું.<ref name="Deshpande 2009">{{cite web|url=http://www.openthemagazine.com/article/nation/i-am-narendra-modi-s-wife|title=I am Narendra Modi’s Wife|last=Deshpande|first=Haima|date=11 April 2009|work=[[OPEN (magazine)|OPEN]]|access-date=26 September 2014}}</ref> સૌ સગા વહાલાં આદિના સંપર્કથી ૩ વર્ષ દૂર રહ્યાં પછી મોદી પાછા ફર્યા અને પરિવારનો સંપર્ક કર્યો.<ref name="Vinod 2012" /> તેમણે એકલા [[અમદાવાદ]] જઈ પોતાના કાકાની કેન્ટીનમાં કાર્ય કરવાની યોજના બનાવી.<ref name="Vinod 2012" /> મોદીના જવા પહેલા તેમની માતાએ જશોદાબેનના માતા પિતાને કહેવડાવી તેડાવી લીધા.<ref name="Vinod 2012"/> જશોદાબેનના આવ્યા પછી મોદીનો તેમના માતા પિતા સાથે વાદ થયો અને યોજના અનુસાર તેઓ ઘર છોડી કાકા પાસે ચાલ્યા ગયા.<ref name="Vinod 2012"/> લગ્નના ૩ વર્ષના તે કાળમાં જશોદાબેનના મતે તેઓ ત્રણેક મહીના પોતાના પતિ સાથે રહ્યા હતાં.<ref name="Lakshmi 2014" /> મોદીના ગયા પછી તેમણે પોતાની કારકિર્દી ચાલુ રાખી.<ref name="Vinod 2012" /> જશોદાબેને આગળ અભ્યાસ કર્યો અને શિક્ષિકા બન્યા. ૧૯૭૮-૧૯૯૦ સુધી તેમણે [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]<nowiki/>માં પ્રાથમિક શાળામાં શીખવ્યું. ૧૯૯૧માં તેઓ [[રજોસણા (તા. વડગામ)|રજોસણા]] ગામમાં સ્થાયી થયા હતા. તેઓ હાલ નિવૃત્ત જીવન ગાળે છે. મોદી સાથેના સંબંધની વાત કરતા જશોદાબેને જણાવ્યું હતું કે તેઓ ક્યારેય સંપર્કમાં રહ્યાં ન હતા. આજ દિવસ સુધી તેમના તરફથી કોઈ સંપર્ક કરવામાં આવ્યો ન હતો. બાદના એક સાક્ષાત્કારમાં તેમણે કહ્યું હતું કે “૧૯૮૭ સુધી તેઓ મોદી સાથે ‘સામાન્ય’ વાતચીત કરતાં હતાં.”<ref name="TV9 2014">{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0sFj0G2GgG0|title=Exclusive : Narendra Modi's wife Jashodaben in conversation with Tv9|last=(interviewer's name not in English)|date=23 May 2014|publisher=[[TV9 (Gujarati)]]|access-date=27 September 2014|quote=Tv9 Gujarati}}Check date values in: <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">23 May 2014</code> ([[મદદ:CS1 errors#bad date|help]]) [[શ્રેણી:CS1 errors: dates]]</ref> અત્યારે જશોદાબેન તેમના ભાઈ અશોક અને ભાભી સાથે [[ઊંઝા|ઉંઝા]] ખાતે રહે છે. તેઓ સાદું અને પ્રાર્થનામય જીવન જીવે છે. સવારે પાંચ વાગે ઊઠે છે અને મંદિરે જતાં પહેલાં પ્રાર્થના કરે છે. == સંદર્ભ == {{reflist|colwidth=30em}} [[શ્રેણી:૧૯૫૨માં જન્મ]] [[શ્રેણી:ભારતીય હિન્દુઓ]] [[શ્રેણી:જીવિત લોકો]] cnh7zprw38solzjwwu3ewavzfhc2fj5 1 88250 886787 552118 2025-06-24T12:45:28Z Hemant Dabral 33012 Hemant Dabralએ [[ચર્ચા:જશોદાબેન]]ને [[ચર્ચા:જશોદાબેન મોદી]] પર ખસેડ્યું 552118 wikitext text/x-wiki == નામ? == આ લેખનું નામ જશોદાબેન મોદી વધુ યોગ્ય છે. અંગ્રેજી વિકિપીડિયામાં ભલે જશોદાબેન હોય પણ, ગુજરાતમાં તે સામાન્ય નામ છે અને આ લેખનો વિષય જશોદાબેન મોદી તરીકે માધ્યમોમાં વધુ પ્રચલિત છે. --[[User:KartikMistry|કાર્તિક મિસ્ત્રી]] ^{[[User talk:KartikMistry|ચર્ચા]]} ૧૮:૩૨, ૩૧ જાન્યુઆરી ૨૦૧૮ (IST) 07ahvq5gf4f92i7p3lutqk2q7c8i0uc 0 89533 886841 847442 2025-06-24T20:52:28Z 76.53.254.138 886841 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name=સલાયા |settlement_type=શહેર |pushpin_map=India Gujarat#India |coordinates={{coord|22.32|N|69.6|E|display=inline}} |pushpin_label_position=right |pushpin_map_caption=ગુજરાતમાં સ્થાન |population_total=૩૩૨૪૬ |subdivision_name={{flag|ભારત}} |subdivision_name1=ગુજરાત |subdivision_name2=દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લો |subdivision_type=દેશ |subdivision_type1=રાજ્ય |subdivision_type2=જિલ્લો |established_title=<!-- Established --> |unit_pref=Metric |elevation_m=19 |population_as_of=૨૦૧૧ |population_density_km2=auto |demographics_type1=ભાષાઓ |demographics1_title1=અધિકૃત |demographics1_info1=[[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]], [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] |timezone1=[[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1=+૫:૩૦ |postal_code_type=<!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> |registration_plate=GJ |website={{URL|gujaratindia.com}} }} '''સલાયા''' [[ગુજરાત]]ના [[દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લો|દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લા]]ના [[ખંભાળિયા તાલુકો|ખંભાળિયા તાલુકા]]માં આવેલ શહેર અને [[નગરપાલિકા]] છે.<ref>{{Cite web|url=http://www.censusindia.co.in/towns/salaya-population-jamnagar-gujarat-802511|title=Salaya Population, Caste Data Jamnagar Gujarat - Census India|website=www.censusindia.co.in|language=en-US|access-date=૨૬ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૮|archive-date=2021-07-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210727022046/https://www.censusindia.co.in/towns/salaya-population-jamnagar-gujarat-802511|url-status=dead}}</ref> == ભૂગોળ == સલાયા {{Coord|22.32|N|69.6|E}} પર સ્થિત છે.<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/9/Salaya.html Falling Rain Genomics, Inc - Salaya]</ref> તે સમુદ્ર સપાટીથી સરેરાશ ૧૯ મીટર ઉંચાઇ ધરાવે છે. == જહાજ ઉદ્યોગ == સલાયા મુખ્યત્વે વ્યાપાર અને માછીમારી માટેના જહાજો બાંધવાના પરંપરાગત ઉદ્યોગ માટે જાણીતું છે. અહીં બાંધવામાં આવતા જહાજો મોટે ભાગે એક કૂવાથંભવાળા નાના પ્રકારના અને આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ વગરના હોય છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં શહેરો અને નગરો]] [[શ્રેણી:ખંભાળિયા તાલુકો]] 9ibhtamy7xjma3feb5om3kdhxo5z236 886902 886841 2025-06-25T03:21:49Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847442 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name=સલાયા |settlement_type=શહેર |pushpin_map=India Gujarat#India3 |coordinates={{coord|22.32|N|69.6|E|display=inline}} |pushpin_label_position=right |pushpin_map_caption=ગુજરાતમાં સ્થાન |population_total=૩૩૨૪૬ |subdivision_name={{flag|ભારત}} |subdivision_name1=ગુજરાત |subdivision_name2=દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લો |subdivision_type=દેશ |subdivision_type1=રાજ્ય |subdivision_type2=જિલ્લો |established_title=<!-- Established --> |unit_pref=Metric |elevation_m=19 |population_as_of=૨૦૧૧ |population_density_km2=auto |demographics_type1=ભાષાઓ |demographics1_title1=અધિકૃત |demographics1_info1=[[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]], [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] |timezone1=[[ભારતીય માનક સમય|IST]] |utc_offset1=+૫:૩૦ |postal_code_type=<!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> |registration_plate=GJ |website={{URL|gujaratindia.com}} }} '''સલાયા''' [[ગુજરાત]]ના [[દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લો|દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લા]]ના [[ખંભાળિયા તાલુકો|ખંભાળિયા તાલુકા]]માં આવેલ શહેર અને [[નગરપાલિકા]] છે.<ref>{{Cite web|url=http://www.censusindia.co.in/towns/salaya-population-jamnagar-gujarat-802511|title=Salaya Population, Caste Data Jamnagar Gujarat - Census India|website=www.censusindia.co.in|language=en-US|access-date=૨૬ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૮|archive-date=2021-07-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210727022046/https://www.censusindia.co.in/towns/salaya-population-jamnagar-gujarat-802511|url-status=dead}}</ref> == ભૂગોળ == સલાયા {{Coord|22.32|N|69.6|E}} પર સ્થિત છે.<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/9/Salaya.html Falling Rain Genomics, Inc - Salaya]</ref> તે સમુદ્ર સપાટીથી સરેરાશ ૧૯ મીટર ઉંચાઇ ધરાવે છે. == જહાજ ઉદ્યોગ == સલાયા મુખ્યત્વે વ્યાપાર અને માછીમારી માટેના જહાજો બાંધવાના પરંપરાગત ઉદ્યોગ માટે જાણીતું છે. અહીં બાંધવામાં આવતા જહાજો મોટે ભાગે એક કૂવાથંભવાળા નાના પ્રકારના અને આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ વગરના હોય છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં શહેરો અને નગરો]] [[શ્રેણી:ખંભાળિયા તાલુકો]] arhk6pk50txy66csb4myzt9quf6lur5 0 91300 886840 821359 2025-06-24T20:52:16Z 76.53.254.138 886840 wikitext text/x-wiki {{Infobox military installation |name=વસઈનો કિલ્લો |location=પાલઘર જિલ્લો, મહારાષ્ટ્ર |image=Vasai fort facade.jpg |caption=વસઇનો કિલ્લો, આગળનો ભાગ |map_size=300 |map_caption=મહારાષ્ટ્રમાં સ્થાન |map_type=India#Maharashtra |coordinates= {{coord|19|19|50.4|N|72|48|50.8|E}} |type=દરિયાકાંઠાનો કિલ્લો |ownership=ભારત સરકાર |controlledby={{noflag}} ચાલુક્ય વંશ<small> ( - ૧૪૩૨)</small><br />{{noflag}} ગુજરાત સલ્તનત<small> (૧૪૩૨ - ૧૫૩૩)</small><br />{{flagcountry|Portuguese Empire}} <small>(૧૫૩૪ - ૧૭૩૯)</small><br />{{flagcountry|Maratha Empire}} <small> (૧૭૩૯ - ૧૮૧૮)</small><br />{{flagcountry|United Kingdom}}<small> (૧૮૧૮ - ૧૯૪૭)</small> |open_to_public=હા |condition=ખંડેર |built=૧૧૮૪ |builder=દેવગિરિના યાદવો |materials=પથ્થરો |battles=વસઈનું યુદ્ધ }} '''વસઈનો કિલ્લો''' [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર જિલ્લા]]ના વસઈ તાલુકાના વસઈ ગામમાં આવેલો વિશાળ કિલ્લો છે. આ કિલ્લો રાષ્ટ્રીય મહત્વનું સ્મારક છે અને ભારતીય પુરાતત્વ વિભાગ દ્વારા સંરક્ષિત છે.<ref>{{Cite web |url=http://asi.nic.in/asi_monu_alphalist_maharashtra_mumbai.asp |title=Monument #110, Mumbai Circle, ASI |access-date=2018-05-09 |archive-date=2011-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110929104703/http://asi.nic.in/asi_monu_alphalist_maharashtra_mumbai.asp |url-status=dead }}</ref> મુંબઈ ઉપનગરીય રેલ્વેની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલા વસઈ રેલ્વે સ્ટેશનથી આ કિલ્લા સુધી સહેલાઇથી જઇ શકાય છે. == ઇતિહાસ == === પૂર્વ પોર્ટુગીઝ કાળ === ગ્રીક વ્યાપારી કોસ્મા ઇન્ડિકોપ્લેસ્ટેસે ૬ઠ્ઠી સદીમાં અને ચીની પ્રવાસી યુઆનઝાંગે જુલાઇ ૬૪૦માં વસઈની આસપાના વિસ્તારની મુલકાત લીધી હતી. ઇતિહાસકાર જોસેફ ગેર્સન ડા કુન્હાના મતે વસઈ અને તેની આસપાસનો વિસ્તાર કર્ણાટકના ચાલુક્ય વંશના શાસન હેઠળ હતો.<ref>{{harvnb|Da Cunha|1999|p=129|Ref=dc}}</ref> ૧૧મી સદી સુધી અરબી ભુગોળશાસ્ત્રીઓએ વસઈની આસપાસના નગરો જેવાં કે [[થાણા]] અને સોપારાનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, પરંતુ વસઈનો કોઇ ઉલ્લેખ તેમના દ્વારા કરાયો નથી.<ref>{{harvnb|Da Cunha|1999|p=130|Ref=dc}}</ref> ત્યાર પછી વસઈ પર કોંકણના સિલ્હારા વંશ અને પછી દેવગિરિના યાદવોનું શાસન હતું. યાદવોના શાસન (૧૧૮૪ - ૧૩૧૮) દરમિયાન વસઈ જિલ્લા મુખ્ય હતું. ત્યાર પછી ગુજરાત સલ્તનતે તેના પર કબ્જો જમાવ્યો,<ref>{{harvnb|Da Cunha|1999|p=131|Ref=dc}}</ref> અને થોડા વર્ષો પછી બાર્બોસાએ (૧૫૧૪) શહેરને '''બક્સી''' તરીકે મૂરોના શહેર અને ગુજરાતના રાજાના એક સારા બંદર તરીકે વર્ણવ્યું હતું.<ref>https://cultural.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/Thane/places_b.html</ref>. === પોર્ટુગીઝ કાળ === પોર્ટુગીઝો ભારતના પશ્ચિમ કિનારા પર વાસ્કો ડી ગામાના આગમન સાથે ઇ.સ. ૧૪૯૮માં પહોંચ્યા હતા. ભારતમાં તેમના આગમનના ઘણા વર્ષો સુધી તેમણે પોતાનું ધ્યાન ઉત્તર કોંકણ પર રાખ્યું હતું. ૧૫૧૦માં તેમણે બીજાપુર સલ્તનત પાસેથી [[ગોઆ]] જીત્યું અને પોતાની સ્થિતિ ત્યાં અત્યંત મજબૂત બનાવી. ઇતિહાસકાર ફરિયા વાય સોઝાના મત અનુસાર ૧૫૦૯માં વસઈના કાંઠાની પોર્ટુગીઝોએ પ્રથમ મુલાકાત લીધી હતી જ્યારે ફ્રાન્સિસ્કો ડી અલમેઇડાએ [[દીવ]] જતી વખતે ગુજરાત સલ્તનતનું ૨૪ પ્રવાસીઓ ધરાવતું જહાજ મુંબઈના બંદર પર કબ્જે કર્યું હતું. પોર્ટુગીઝ નૌસેનાને ઉત્તર કોંકણના વિસ્તારો શોધતી વખતે ખંભાતની અરબ સલ્તનતનો પરિચય થયો અને ૧૫મી સદીની શરૂઆતમાં કિલ્લો સર કરવાના નિષ્ફળ પ્રયત્નો પછી ખંભાતની સલ્તનતે સેંટ મેથ્યુની સંધિ વડે કિલ્લાનો કબ્જો પોર્ટુગીઝોને સોંપ્યો અને પોર્ટુગીઝ જહાજ ''સાઓ માતેઉસ'' ભાયંદરની ખાડી અથવા વસઈના બંદર પર આવ્યો. ગુજરાતના સુલ્તાન બહાદુર અને પોર્ટુગીઝ શાસન વચ્ચે ૨૩ ડિસેમ્બર ૧૫૩૪ના રોજ જહાજ ''સાઓ માતેઉસ'' પર વસઈની સંધિ થઇ હતી. તેની શરતો અનુસાર પોર્ટુગીઝોએ વસઈ શહેર અને તેના વિસ્તારો, ટાપુ અને સમુદ્રનો કબ્જો મેળવ્યો. મુંબઈના ટાપુઓ જેવાકે કોલાબા, ઓલ્ડ વુમન્સ આઇલેન્ડ, મુંબઈ, મઝગાંવ, વર્લી, માટુંગા અને માહિમ પણ પોર્ટુગીઝોને મળ્યા. સાલસેત્તે, દમણ અને દીવ, થાણા, કલ્યાણ અને ચાઉલ પોર્ટુગીઝોને મળેલા અન્ય વિસ્તારો હતા. આ સમયે મુંબઈનું મહત્વ ગૌણ હતું - પરંતુ તે પોર્ટુગીઝોથી અંગ્રેજોને ૧૬૬૧માં બ્રાગંઝાની કેથરીનના દહેજમાં સોંપાયા પછી વ્યાપારનું મુખ્ય કેન્દ્ર બન્યું, જે આ સંધિનું સૌથી મહત્વનું લાંબા ગાળાનું પરિણામ હતું. સુલ્તાન સાથેની સંધિ પછી વસઈ પોર્ટુગીઝોની ઉત્તરી રાજધાની હતું. ૧૫૦ વર્ષો સુધી પોર્ટુગીઝ શાસન હેઠળ વસઈ એક મહત્વનું કેન્દ્ર બન્યું.<ref>Maharashtra Tourism: Vasai Fort - http://www.maharashtratourism.gov.in/MTDC/HTML/MaharashtraTourism/TouristDelight/Forts/Forts.aspx?strpage=VasaiFort.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150917163134/http://www.maharashtratourism.gov.in/MTDC/HTML/MaharashtraTourism/TouristDelight/Forts/Forts.aspx?strpage=VasaiFort.html |date=2015-09-17 }}</ref> === મરાઠા શાસન === [[File:Chimaji Appa Statue 01.jpg|thumb|ચિમણાજી અપ્પાનું પૂતળું]] ૧૮મી સદીમાં કિલ્લો બાજીરાવ પેશ્વાના ભાઇ ચિમણાજી અપ્પાની આગેવાની હેઠળ ૩ વર્ષની લાંબી લડાઇ પછી ૧૭૩૯માં મરાઠા શાસન હેઠળ આવ્યો. ૧૭૭૪માં કિલ્લો બ્રિટિશરોના શાસન હેઠળ આવ્યો અને ૧૭૮૩માં સાલબાઇ સંધિ વડે ફરી મરાઠા શાસનમાં આવ્યો. ૧૮૧૮માં બ્રિટિશરોએ ફરી આક્રમણ કરીને કિલ્લાનો કબ્જો લીધો. આ કિલ્લાએ [[પ્રથમ આંગ્લ-મરાઠા યુદ્ધ]]માં અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો હતો.<ref name=Naravane>{{Cite book |last=Naravane |first=M.S. |title=Battles of the Honorourable East India Company |publisher=A.P.H. Publishing Corporation |year=૨૦૧૪ |isbn=9788131300343 |pages=૬૦}}</ref> == હાલની સ્થિતિ == <gallery> ચિત્ર:Main entrance to the Citadel at Vasai Fort.jpg|કિલ્લાનું મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર ચિત્ર:Vasai Fort Panorama 01.jpg|કિલ્લાની અંદરનો એક દેખાવ ચિત્ર:Bassein Fort entrance.jpg|પ્રવેશદ્વાર ચિત્ર:Vasai fort building.jpg|કિલ્લાની અંદરની એક ઇમારત </gallery> કિલ્લાની અંદર વસઈ અને ભાયંદરની ખાડી તરફનો ભાગ હવે વનસ્પતિઓથી ભરપૂર છે. અનેક નિરિક્ષણ મિનારાઓ હજુ અકબંધ છે અને તેની સીડીઓ સારી સ્થિતિમાં છે. કિલ્લાની અંદરની પોર્ટુગીઝ ઇમારતો ખંડિત છે, છતાં તેની દિવાલો હજુ અકબંધ છે અને તેના નકશાનો ખ્યાલ આપે છે. અમુક ઇમારતોનો ભાગ હજુ અકબંધ છે. અમુક કમાનો યોગ્ય સ્થિતિમાં જળવાઇ રહી છે, જે કોતરણીઓ ધરાવે છે. કિલ્લાની અંદર આવેલા ત્રણ દેવળો હજુ સારી સ્થિતમાં છે. તેનો ઉપરનો ભાગ ૧૭મી સદીના પોર્ટુગીઝ ચર્ચોના સ્થાપત્યની સમાન છે. તેમાંના દક્ષિણ ભાગમાં રહેલ એકની છત હજુ ઘણી સારી સ્થિતિમાં છે. આ કિલ્લો બોલીવુડના અનેક ચલચિત્રોમાં દર્શાવાયો છે. જેવાંકે, ''જોશ'', ''ખામોશી'', રામ ગોપાલ વર્માની ''આગ''. કિલ્લાની અંદર અનેક પ્રકારના પતંગિયા, પક્ષીઓ, છોડ અને સરિસૃપોનો નિવાસ છે. ભારતીય પુરાતત્વ વિભાગે કિલ્લાના પુન:ઉદ્દારનું કાર્ય શરૂ કર્યું છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્રના કિલ્લાઓ]] [[શ્રેણી:પાલઘર જિલ્લો]] f7401adxw41u6643wmjcocbn8e32m7w 886903 886840 2025-06-25T03:21:51Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 821359 wikitext text/x-wiki {{Infobox military installation |name=વસઈનો કિલ્લો |location=પાલઘર જિલ્લો, મહારાષ્ટ્ર |image=Vasai fort facade.jpg |caption=વસઇનો કિલ્લો, આગળનો ભાગ |map_size=300 |map_caption=મહારાષ્ટ્રમાં સ્થાન |map_type=India3#Maharashtra |coordinates= {{coord|19|19|50.4|N|72|48|50.8|E}} |type=દરિયાકાંઠાનો કિલ્લો |ownership=ભારત સરકાર |controlledby={{noflag}} ચાલુક્ય વંશ<small> ( - ૧૪૩૨)</small><br />{{noflag}} ગુજરાત સલ્તનત<small> (૧૪૩૨ - ૧૫૩૩)</small><br />{{flagcountry|Portuguese Empire}} <small>(૧૫૩૪ - ૧૭૩૯)</small><br />{{flagcountry|Maratha Empire}} <small> (૧૭૩૯ - ૧૮૧૮)</small><br />{{flagcountry|United Kingdom}}<small> (૧૮૧૮ - ૧૯૪૭)</small> |open_to_public=હા |condition=ખંડેર |built=૧૧૮૪ |builder=દેવગિરિના યાદવો |materials=પથ્થરો |battles=વસઈનું યુદ્ધ }} '''વસઈનો કિલ્લો''' [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર જિલ્લા]]ના વસઈ તાલુકાના વસઈ ગામમાં આવેલો વિશાળ કિલ્લો છે. આ કિલ્લો રાષ્ટ્રીય મહત્વનું સ્મારક છે અને ભારતીય પુરાતત્વ વિભાગ દ્વારા સંરક્ષિત છે.<ref>{{Cite web |url=http://asi.nic.in/asi_monu_alphalist_maharashtra_mumbai.asp |title=Monument #110, Mumbai Circle, ASI |access-date=2018-05-09 |archive-date=2011-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110929104703/http://asi.nic.in/asi_monu_alphalist_maharashtra_mumbai.asp |url-status=dead }}</ref> મુંબઈ ઉપનગરીય રેલ્વેની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલા વસઈ રેલ્વે સ્ટેશનથી આ કિલ્લા સુધી સહેલાઇથી જઇ શકાય છે. == ઇતિહાસ == === પૂર્વ પોર્ટુગીઝ કાળ === ગ્રીક વ્યાપારી કોસ્મા ઇન્ડિકોપ્લેસ્ટેસે ૬ઠ્ઠી સદીમાં અને ચીની પ્રવાસી યુઆનઝાંગે જુલાઇ ૬૪૦માં વસઈની આસપાના વિસ્તારની મુલકાત લીધી હતી. ઇતિહાસકાર જોસેફ ગેર્સન ડા કુન્હાના મતે વસઈ અને તેની આસપાસનો વિસ્તાર કર્ણાટકના ચાલુક્ય વંશના શાસન હેઠળ હતો.<ref>{{harvnb|Da Cunha|1999|p=129|Ref=dc}}</ref> ૧૧મી સદી સુધી અરબી ભુગોળશાસ્ત્રીઓએ વસઈની આસપાસના નગરો જેવાં કે [[થાણા]] અને સોપારાનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, પરંતુ વસઈનો કોઇ ઉલ્લેખ તેમના દ્વારા કરાયો નથી.<ref>{{harvnb|Da Cunha|1999|p=130|Ref=dc}}</ref> ત્યાર પછી વસઈ પર કોંકણના સિલ્હારા વંશ અને પછી દેવગિરિના યાદવોનું શાસન હતું. યાદવોના શાસન (૧૧૮૪ - ૧૩૧૮) દરમિયાન વસઈ જિલ્લા મુખ્ય હતું. ત્યાર પછી ગુજરાત સલ્તનતે તેના પર કબ્જો જમાવ્યો,<ref>{{harvnb|Da Cunha|1999|p=131|Ref=dc}}</ref> અને થોડા વર્ષો પછી બાર્બોસાએ (૧૫૧૪) શહેરને '''બક્સી''' તરીકે મૂરોના શહેર અને ગુજરાતના રાજાના એક સારા બંદર તરીકે વર્ણવ્યું હતું.<ref>https://cultural.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/Thane/places_b.html</ref>. === પોર્ટુગીઝ કાળ === પોર્ટુગીઝો ભારતના પશ્ચિમ કિનારા પર વાસ્કો ડી ગામાના આગમન સાથે ઇ.સ. ૧૪૯૮માં પહોંચ્યા હતા. ભારતમાં તેમના આગમનના ઘણા વર્ષો સુધી તેમણે પોતાનું ધ્યાન ઉત્તર કોંકણ પર રાખ્યું હતું. ૧૫૧૦માં તેમણે બીજાપુર સલ્તનત પાસેથી [[ગોઆ]] જીત્યું અને પોતાની સ્થિતિ ત્યાં અત્યંત મજબૂત બનાવી. ઇતિહાસકાર ફરિયા વાય સોઝાના મત અનુસાર ૧૫૦૯માં વસઈના કાંઠાની પોર્ટુગીઝોએ પ્રથમ મુલાકાત લીધી હતી જ્યારે ફ્રાન્સિસ્કો ડી અલમેઇડાએ [[દીવ]] જતી વખતે ગુજરાત સલ્તનતનું ૨૪ પ્રવાસીઓ ધરાવતું જહાજ મુંબઈના બંદર પર કબ્જે કર્યું હતું. પોર્ટુગીઝ નૌસેનાને ઉત્તર કોંકણના વિસ્તારો શોધતી વખતે ખંભાતની અરબ સલ્તનતનો પરિચય થયો અને ૧૫મી સદીની શરૂઆતમાં કિલ્લો સર કરવાના નિષ્ફળ પ્રયત્નો પછી ખંભાતની સલ્તનતે સેંટ મેથ્યુની સંધિ વડે કિલ્લાનો કબ્જો પોર્ટુગીઝોને સોંપ્યો અને પોર્ટુગીઝ જહાજ ''સાઓ માતેઉસ'' ભાયંદરની ખાડી અથવા વસઈના બંદર પર આવ્યો. ગુજરાતના સુલ્તાન બહાદુર અને પોર્ટુગીઝ શાસન વચ્ચે ૨૩ ડિસેમ્બર ૧૫૩૪ના રોજ જહાજ ''સાઓ માતેઉસ'' પર વસઈની સંધિ થઇ હતી. તેની શરતો અનુસાર પોર્ટુગીઝોએ વસઈ શહેર અને તેના વિસ્તારો, ટાપુ અને સમુદ્રનો કબ્જો મેળવ્યો. મુંબઈના ટાપુઓ જેવાકે કોલાબા, ઓલ્ડ વુમન્સ આઇલેન્ડ, મુંબઈ, મઝગાંવ, વર્લી, માટુંગા અને માહિમ પણ પોર્ટુગીઝોને મળ્યા. સાલસેત્તે, દમણ અને દીવ, થાણા, કલ્યાણ અને ચાઉલ પોર્ટુગીઝોને મળેલા અન્ય વિસ્તારો હતા. આ સમયે મુંબઈનું મહત્વ ગૌણ હતું - પરંતુ તે પોર્ટુગીઝોથી અંગ્રેજોને ૧૬૬૧માં બ્રાગંઝાની કેથરીનના દહેજમાં સોંપાયા પછી વ્યાપારનું મુખ્ય કેન્દ્ર બન્યું, જે આ સંધિનું સૌથી મહત્વનું લાંબા ગાળાનું પરિણામ હતું. સુલ્તાન સાથેની સંધિ પછી વસઈ પોર્ટુગીઝોની ઉત્તરી રાજધાની હતું. ૧૫૦ વર્ષો સુધી પોર્ટુગીઝ શાસન હેઠળ વસઈ એક મહત્વનું કેન્દ્ર બન્યું.<ref>Maharashtra Tourism: Vasai Fort - http://www.maharashtratourism.gov.in/MTDC/HTML/MaharashtraTourism/TouristDelight/Forts/Forts.aspx?strpage=VasaiFort.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150917163134/http://www.maharashtratourism.gov.in/MTDC/HTML/MaharashtraTourism/TouristDelight/Forts/Forts.aspx?strpage=VasaiFort.html |date=2015-09-17 }}</ref> === મરાઠા શાસન === [[File:Chimaji Appa Statue 01.jpg|thumb|ચિમણાજી અપ્પાનું પૂતળું]] ૧૮મી સદીમાં કિલ્લો બાજીરાવ પેશ્વાના ભાઇ ચિમણાજી અપ્પાની આગેવાની હેઠળ ૩ વર્ષની લાંબી લડાઇ પછી ૧૭૩૯માં મરાઠા શાસન હેઠળ આવ્યો. ૧૭૭૪માં કિલ્લો બ્રિટિશરોના શાસન હેઠળ આવ્યો અને ૧૭૮૩માં સાલબાઇ સંધિ વડે ફરી મરાઠા શાસનમાં આવ્યો. ૧૮૧૮માં બ્રિટિશરોએ ફરી આક્રમણ કરીને કિલ્લાનો કબ્જો લીધો. આ કિલ્લાએ [[પ્રથમ આંગ્લ-મરાઠા યુદ્ધ]]માં અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો હતો.<ref name=Naravane>{{Cite book |last=Naravane |first=M.S. |title=Battles of the Honorourable East India Company |publisher=A.P.H. Publishing Corporation |year=૨૦૧૪ |isbn=9788131300343 |pages=૬૦}}</ref> == હાલની સ્થિતિ == <gallery> ચિત્ર:Main entrance to the Citadel at Vasai Fort.jpg|કિલ્લાનું મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર ચિત્ર:Vasai Fort Panorama 01.jpg|કિલ્લાની અંદરનો એક દેખાવ ચિત્ર:Bassein Fort entrance.jpg|પ્રવેશદ્વાર ચિત્ર:Vasai fort building.jpg|કિલ્લાની અંદરની એક ઇમારત </gallery> કિલ્લાની અંદર વસઈ અને ભાયંદરની ખાડી તરફનો ભાગ હવે વનસ્પતિઓથી ભરપૂર છે. અનેક નિરિક્ષણ મિનારાઓ હજુ અકબંધ છે અને તેની સીડીઓ સારી સ્થિતિમાં છે. કિલ્લાની અંદરની પોર્ટુગીઝ ઇમારતો ખંડિત છે, છતાં તેની દિવાલો હજુ અકબંધ છે અને તેના નકશાનો ખ્યાલ આપે છે. અમુક ઇમારતોનો ભાગ હજુ અકબંધ છે. અમુક કમાનો યોગ્ય સ્થિતિમાં જળવાઇ રહી છે, જે કોતરણીઓ ધરાવે છે. કિલ્લાની અંદર આવેલા ત્રણ દેવળો હજુ સારી સ્થિતમાં છે. તેનો ઉપરનો ભાગ ૧૭મી સદીના પોર્ટુગીઝ ચર્ચોના સ્થાપત્યની સમાન છે. તેમાંના દક્ષિણ ભાગમાં રહેલ એકની છત હજુ ઘણી સારી સ્થિતિમાં છે. આ કિલ્લો બોલીવુડના અનેક ચલચિત્રોમાં દર્શાવાયો છે. જેવાંકે, ''જોશ'', ''ખામોશી'', રામ ગોપાલ વર્માની ''આગ''. કિલ્લાની અંદર અનેક પ્રકારના પતંગિયા, પક્ષીઓ, છોડ અને સરિસૃપોનો નિવાસ છે. ભારતીય પુરાતત્વ વિભાગે કિલ્લાના પુન:ઉદ્દારનું કાર્ય શરૂ કર્યું છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્રના કિલ્લાઓ]] [[શ્રેણી:પાલઘર જિલ્લો]] 1xm1ow2fr94z031hy0ktti44tk0ogx8 0 91783 886839 847215 2025-06-24T20:51:58Z 76.53.254.138 886839 wikitext text/x-wiki {{Infobox cave | name = પાંડવ ગુફા | other_name = | photo = | photo_width = | photo_alt = | photo_caption = | map = India#India Gujarat | map_width = | map_alt = | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | location = [[પાંડવા]], ડાંગ જિલ્લો, ગુજરાત | land_registry_number = | grid_ref_UK = | grid_ref_Ireland = | grid_ref = | coords = | coords_ref = | depth = | length = | height_variation = | elevation = | discovery = | geology = | entrance_count = | entrance_list = | difficulty = | hazards = | access = | show_cave = | show_cave_length = | lighting = | visitors = | features = | survey = | survey_format = | website = }} '''પાંડવ ગુફા''' [[ભારત]] દેશના [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[ડાંગ જિલ્લો|ડાંગ જિલ્લા]]માં પહાડી વિસ્તારોમાં ડુંગરોની હા૨માળા વચ્ચેની એક ખાઈના ભાગમાં આવેલ એક સ્થળ છે, જે [[પાંડવા]] ગામની પૂર્વ દિશામાં જંગલ વિસ્તારમાં છે. આ પાંડવ ગુફા ઉપ૨થી આ ગામનું નામ પાંડવા પડેલ હોવાની સ્થાનિક લોક વાયકા છે.<ref>{{Cite web|url=https://dangdp.gujarat.gov.in/dang/taluka/aahava/taluka-vishe/pandav-gufa.htm|title=આહવા તાલુકા પંચાયત {{!}} તાલુકા વિષે {{!}} જોવાલાયક સ્થળ {{!}} પાંડવ ગુફા|website=dangdp.gujarat.gov.in|access-date=2018-10-31|archive-date=2015-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20151004052144/http://dangdp.gujarat.gov.in/dang/taluka/aahava/taluka-vishe/pandav-gufa.htm|url-status=dead}}</ref> ડાંગ જિલ્લાનો જંગલ વિસ્તાર પૌરાણિક કાળથી વૈદિક સંસ્કૃતિમાં દંડકા૨ણ્યના જંગલ તરીકે પ્રસિઘ્ધ છે. આ દંડકા૨ણ્યમાં [[મહાભારત]]ની સંસ્કૃતિના સમયમાં [[પાંડવો]] આ ગુફા બનાવી તેમાં તેઓનાં અ૨ણ્યવાસ દ૨મ્યાન ૨હયા હતા તેવી દંતકથા છે. ડાંગ જિલ્લાના મુખ્ય મથક [[આહવા]]થી ૨૧ કિ.મી. જેટલા અંતરે આવેલ પાંડવા ગામથી જંગલ વિસ્તા૨માં ડુંગર ઉપ૨ ૩ કિ.મી. આગળ જતા પાંડવ ગુફા આવેલ છે. આ સ્થળે પહોંચવા માટે આહવાથી [[ચિંચલી]] માર્ગ દ્વારા જઈ શકાય છે. આ સ્થળની મુલાકાતે કોઈપણ અનુકુળ સમયે જઈ શકાય છે, પરંતુ ચોમાસાની ઋતુમાં જવામાં વિશેષ સાવચેતી રાખવી હિતાવહ છે. ==સંદર્ભો== {{સંદર્ભયાદી}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ડાંગ જિલ્લો]] tau2wp661an4n1u45vm6py4i4tw9z3c 886904 886839 2025-06-25T03:21:53Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847215 wikitext text/x-wiki {{Infobox cave | name = પાંડવ ગુફા | other_name = | photo = | photo_width = | photo_alt = | photo_caption = | map = India3#India Gujarat | map_width = | map_alt = | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | location = [[પાંડવા]], ડાંગ જિલ્લો, ગુજરાત | land_registry_number = | grid_ref_UK = | grid_ref_Ireland = | grid_ref = | coords = | coords_ref = | depth = | length = | height_variation = | elevation = | discovery = | geology = | entrance_count = | entrance_list = | difficulty = | hazards = | access = | show_cave = | show_cave_length = | lighting = | visitors = | features = | survey = | survey_format = | website = }} '''પાંડવ ગુફા''' [[ભારત]] દેશના [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[ડાંગ જિલ્લો|ડાંગ જિલ્લા]]માં પહાડી વિસ્તારોમાં ડુંગરોની હા૨માળા વચ્ચેની એક ખાઈના ભાગમાં આવેલ એક સ્થળ છે, જે [[પાંડવા]] ગામની પૂર્વ દિશામાં જંગલ વિસ્તારમાં છે. આ પાંડવ ગુફા ઉપ૨થી આ ગામનું નામ પાંડવા પડેલ હોવાની સ્થાનિક લોક વાયકા છે.<ref>{{Cite web|url=https://dangdp.gujarat.gov.in/dang/taluka/aahava/taluka-vishe/pandav-gufa.htm|title=આહવા તાલુકા પંચાયત {{!}} તાલુકા વિષે {{!}} જોવાલાયક સ્થળ {{!}} પાંડવ ગુફા|website=dangdp.gujarat.gov.in|access-date=2018-10-31|archive-date=2015-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20151004052144/http://dangdp.gujarat.gov.in/dang/taluka/aahava/taluka-vishe/pandav-gufa.htm|url-status=dead}}</ref> ડાંગ જિલ્લાનો જંગલ વિસ્તાર પૌરાણિક કાળથી વૈદિક સંસ્કૃતિમાં દંડકા૨ણ્યના જંગલ તરીકે પ્રસિઘ્ધ છે. આ દંડકા૨ણ્યમાં [[મહાભારત]]ની સંસ્કૃતિના સમયમાં [[પાંડવો]] આ ગુફા બનાવી તેમાં તેઓનાં અ૨ણ્યવાસ દ૨મ્યાન ૨હયા હતા તેવી દંતકથા છે. ડાંગ જિલ્લાના મુખ્ય મથક [[આહવા]]થી ૨૧ કિ.મી. જેટલા અંતરે આવેલ પાંડવા ગામથી જંગલ વિસ્તા૨માં ડુંગર ઉપ૨ ૩ કિ.મી. આગળ જતા પાંડવ ગુફા આવેલ છે. આ સ્થળે પહોંચવા માટે આહવાથી [[ચિંચલી]] માર્ગ દ્વારા જઈ શકાય છે. આ સ્થળની મુલાકાતે કોઈપણ અનુકુળ સમયે જઈ શકાય છે, પરંતુ ચોમાસાની ઋતુમાં જવામાં વિશેષ સાવચેતી રાખવી હિતાવહ છે. ==સંદર્ભો== {{સંદર્ભયાદી}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ડાંગ જિલ્લો]] 5703fk6t9l33ckh2dti6cprpoys47mp 0 92183 886838 820830 2025-06-24T20:51:43Z 76.53.254.138 886838 wikitext text/x-wiki {{Infobox military installation |name = કાલદુર્ગ કિલ્લો |location = [[પાલઘર જિલ્લો]], મહારાષ્ટ્ર |image = |caption = |map_size = 300 |map_caption = મહારાષ્ટ્રમાં સ્થાન |map_type = India#Maharashtra |coordinates = {{coord|19|41|28.7|N|72|49|01.2|E}} |type = કિલ્લો |height = {{convert|475|m|ft}} |ownership = ભારત સરકાર |controlledby = |open_to_public = હા |condition = |built = |builder = |materials = |battles = }} '''કાલદુર્ગ કિલ્લો''' [[ભારત]] દેશના [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય]]માં [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર જિલ્લા]]ના પાલઘર તાલુકામાં આવેલ [[પશ્ચિમ ઘાટ|સહ્યાદ્રી]] પર્વતમાળાના ઉત્તર કોંકણ વિસ્તારમાં આવેલો છે. તે સમુદ્રની સપાટીથી ૪૭૫ મીટરની ઊંચાઇ પર એક વ્યૂહાત્મક સ્થાન પર આવેલો છે.<ref>{{Cite web|last=jain|first=piyush|title=Trek to Kaldurg Fort - Weekend Getaway|url=https://www.tripoto.com/maharashtra/trips/kaldurg-fort|access-date=2020-10-23|website=Tripoto|language=en}}</ref> તેના પરથી પશ્ચિમ દિશામાં [[અરબી સમુદ્ર]] અને પાલઘર શહેર જોઇ શકાય છે. ત્યાંથી સુર્યા નદી પણ પૂર્વ દિશામાં જોઇ શકાય છે. આ કિલ્લો લંબચોરસ આકારનો હોવાને કારણે સરળતાથી દૂરથી જોઈ શકાય છે. અહીં કિલ્લા સિવાય અન્ય કોઈ વિશિષ્ટ ઐતિહાસિક ચિહ્નો જોવા મળતા નથી. ટેકરી પર તેમ જ કિલ્લા પર જંગલ ફેલાયેલું છે તેમ જ ગરીબ આદિવાસીઓની કેટલીક વસ્તી પણ રહેતી જોવા મળે છે. કિલ્લો લંબચોરસ ખડકને કારણે ઉપલા ભાગ અને નીચલા ભાગ એમ બે ભાગમાં વહેંચાય જાય છે.<ref>{{cite web |url=https://palghar.gov.in/culture-heritage/ |title = Culture & Heritage|website=palghar.gov.in |access-date=2018-06-04}}</ref> == માર્ગદર્શન == આ કિલ્લા પર પહોંચવા માટે નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન પાલઘર ખાતે છે. સડકમાર્ગ દ્વારા કિલ્લાની તળેટીમાંથી મનોર (રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ નં. ૪૮) થી પાલઘર જતો રાજ્ય ધોરી માર્ગ પસાર થતો હોવાથી સરળતાથી પહોંચી શકાય છે. કિલ્લાની તળેટીમાં આવેલ વાઘોબા મંદિર ખાતેથી કેડી માર્ગ દ્વારા ઉપર સુધી પહોંચી શકાય છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://trekshitiz.com/trekshitiz/Ei/Kaldurg-Trek-K-Alpha.html કાલદુર્ગ વિશે માહિતી ‍(અંગ્રેજીમાં)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180623192131/http://trekshitiz.com/trekshitiz/ei/Kaldurg-Trek-K-Alpha.html |date=2018-06-23 }} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્રના કિલ્લાઓ]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:પાલઘર જિલ્લો]] l63wut0g6aiec4o0tpsoea4maaimwur 886905 886838 2025-06-25T03:21:55Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 820830 wikitext text/x-wiki {{Infobox military installation |name = કાલદુર્ગ કિલ્લો |location = [[પાલઘર જિલ્લો]], મહારાષ્ટ્ર |image = |caption = |map_size = 300 |map_caption = મહારાષ્ટ્રમાં સ્થાન |map_type = India3#Maharashtra |coordinates = {{coord|19|41|28.7|N|72|49|01.2|E}} |type = કિલ્લો |height = {{convert|475|m|ft}} |ownership = ભારત સરકાર |controlledby = |open_to_public = હા |condition = |built = |builder = |materials = |battles = }} '''કાલદુર્ગ કિલ્લો''' [[ભારત]] દેશના [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય]]માં [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર જિલ્લા]]ના પાલઘર તાલુકામાં આવેલ [[પશ્ચિમ ઘાટ|સહ્યાદ્રી]] પર્વતમાળાના ઉત્તર કોંકણ વિસ્તારમાં આવેલો છે. તે સમુદ્રની સપાટીથી ૪૭૫ મીટરની ઊંચાઇ પર એક વ્યૂહાત્મક સ્થાન પર આવેલો છે.<ref>{{Cite web|last=jain|first=piyush|title=Trek to Kaldurg Fort - Weekend Getaway|url=https://www.tripoto.com/maharashtra/trips/kaldurg-fort|access-date=2020-10-23|website=Tripoto|language=en}}</ref> તેના પરથી પશ્ચિમ દિશામાં [[અરબી સમુદ્ર]] અને પાલઘર શહેર જોઇ શકાય છે. ત્યાંથી સુર્યા નદી પણ પૂર્વ દિશામાં જોઇ શકાય છે. આ કિલ્લો લંબચોરસ આકારનો હોવાને કારણે સરળતાથી દૂરથી જોઈ શકાય છે. અહીં કિલ્લા સિવાય અન્ય કોઈ વિશિષ્ટ ઐતિહાસિક ચિહ્નો જોવા મળતા નથી. ટેકરી પર તેમ જ કિલ્લા પર જંગલ ફેલાયેલું છે તેમ જ ગરીબ આદિવાસીઓની કેટલીક વસ્તી પણ રહેતી જોવા મળે છે. કિલ્લો લંબચોરસ ખડકને કારણે ઉપલા ભાગ અને નીચલા ભાગ એમ બે ભાગમાં વહેંચાય જાય છે.<ref>{{cite web |url=https://palghar.gov.in/culture-heritage/ |title = Culture & Heritage|website=palghar.gov.in |access-date=2018-06-04}}</ref> == માર્ગદર્શન == આ કિલ્લા પર પહોંચવા માટે નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન પાલઘર ખાતે છે. સડકમાર્ગ દ્વારા કિલ્લાની તળેટીમાંથી મનોર (રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ નં. ૪૮) થી પાલઘર જતો રાજ્ય ધોરી માર્ગ પસાર થતો હોવાથી સરળતાથી પહોંચી શકાય છે. કિલ્લાની તળેટીમાં આવેલ વાઘોબા મંદિર ખાતેથી કેડી માર્ગ દ્વારા ઉપર સુધી પહોંચી શકાય છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [http://trekshitiz.com/trekshitiz/Ei/Kaldurg-Trek-K-Alpha.html કાલદુર્ગ વિશે માહિતી ‍(અંગ્રેજીમાં)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180623192131/http://trekshitiz.com/trekshitiz/ei/Kaldurg-Trek-K-Alpha.html |date=2018-06-23 }} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્રના કિલ્લાઓ]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:પાલઘર જિલ્લો]] bv2i5akva679237znfo3eqgpt11c8m9 0 92716 886837 840040 2025-06-24T20:51:28Z 76.53.254.138 886837 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ઓગ્લા | native_name = ओगला | native_name_lang = hi | other_name = | nickname = | settlement_type = ગામ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Uttarakhand#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ભારતના ઉત્તરાખંડ રાજ્યમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|29.72|N|80.39|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરાગઢ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = ભારતીય પ્રમાણ સમય (IST) | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = UK | website = {{URL|uk.gov.in}} | footnotes = }} '''ઓગ્લા''' ({{lang-en|Ogla}}) એક નાનકડું રમણીય સ્થળ છે, જે [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરાગઢ જિલ્લો]], [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્ય, ભારત ખાતે દીડીહાટ તાલુકામાં આવેલ છે. આ સ્થળ હિંદુઓની પવિત્ર કૈલાસ માનસરોવર યાત્રાના માર્ગ પર આવેલ છે. અહીંથી નજીક આવેલાં સ્થળોમાં અસ્કોટ કસ્તુરી હરણ અભયારણ્ય, ચરામા લશ્કરી છાવણી અને નારાયણ નગરનો સમાવેશ થાય છે. એક સમયે ઓગ્લા આસપાસનાં ઘણા ગામો માટેનું સડક માર્ગ માટેનું મથક તેમ જ પગપાળા મુસાફરી માટેનું શરૂઆતનું મથક હતું. ગાઢ શંકુદ્રમ જંગલો તરફ આવેલા દીંડીહાટ, [[ધારચુલા, ઉત્તરાખંડ|ધારચુલા]], દારમા ખીણ, બાગીચૌરા, જોલ્જિબી અને કનાલીછીના અહીંથી જવાય છે અને ગરખાના પ્રવેશ દ્વાર તરીકે ઓળખાય છે. [[ભારત]] અને [[નેપાળ]]માં આવેલ [[હિમાલય]]નાં શિખરો જેમ કે પંચચુલી અને અન્નપૂર્ણા અહીંથી દેખાય છે. ઓગ્લા ''પાઇનસ રોક્ષ્બુર્ઘી (roxburghii)'', ''ર્‌હોન્ડ્રોન'', ''માય્રીકા'' અને ક્વેર્કસ (''Quercus)''નાં જંગલોથી સમૃદ્ધ બ્રાયોફાઈટ (Bryophyte) અને પેરિડોફાયટ (Pteridophyte) જેવી પુષ્પીય વનસ્પતિઓથી ભરપુર છે. {{Uttarakhand-geo-stub}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] dhe77an82gctbli3srwxx4cxtjimg1x 886906 886837 2025-06-25T03:21:56Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikBot|KartikBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 840040 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ઓગ્લા | native_name = ओगला | native_name_lang = hi | other_name = | nickname = | settlement_type = ગામ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Uttarakhand#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ભારતના ઉત્તરાખંડ રાજ્યમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|29.72|N|80.39|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરાગઢ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = ભારતીય પ્રમાણ સમય (IST) | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = UK | website = {{URL|uk.gov.in}} | footnotes = }} '''ઓગ્લા''' ({{lang-en|Ogla}}) એક નાનકડું રમણીય સ્થળ છે, જે [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરાગઢ જિલ્લો]], [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્ય, ભારત ખાતે દીડીહાટ તાલુકામાં આવેલ છે. આ સ્થળ હિંદુઓની પવિત્ર કૈલાસ માનસરોવર યાત્રાના માર્ગ પર આવેલ છે. અહીંથી નજીક આવેલાં સ્થળોમાં અસ્કોટ કસ્તુરી હરણ અભયારણ્ય, ચરામા લશ્કરી છાવણી અને નારાયણ નગરનો સમાવેશ થાય છે. એક સમયે ઓગ્લા આસપાસનાં ઘણા ગામો માટેનું સડક માર્ગ માટેનું મથક તેમ જ પગપાળા મુસાફરી માટેનું શરૂઆતનું મથક હતું. ગાઢ શંકુદ્રમ જંગલો તરફ આવેલા દીંડીહાટ, [[ધારચુલા, ઉત્તરાખંડ|ધારચુલા]], દારમા ખીણ, બાગીચૌરા, જોલ્જિબી અને કનાલીછીના અહીંથી જવાય છે અને ગરખાના પ્રવેશ દ્વાર તરીકે ઓળખાય છે. [[ભારત]] અને [[નેપાળ]]માં આવેલ [[હિમાલય]]નાં શિખરો જેમ કે પંચચુલી અને અન્નપૂર્ણા અહીંથી દેખાય છે. ઓગ્લા ''પાઇનસ રોક્ષ્બુર્ઘી (roxburghii)'', ''ર્‌હોન્ડ્રોન'', ''માય્રીકા'' અને ક્વેર્કસ (''Quercus)''નાં જંગલોથી સમૃદ્ધ બ્રાયોફાઈટ (Bryophyte) અને પેરિડોફાયટ (Pteridophyte) જેવી પુષ્પીય વનસ્પતિઓથી ભરપુર છે. {{Uttarakhand-geo-stub}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] jmgfy4u1hvk3nremax4bj8do44kcubb 0 93029 886836 821877 2025-06-24T20:51:17Z 76.53.254.138 886836 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કનાતલ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = પર્વતીય નાનું ગામ | image_skyline = Kanatal.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Uttarakhand#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ભારતના ઉત્તરાખંડ રાજ્યમાં કનાતલનું સ્થાન | coordinates = {{coord|30.4196273|N|78.2512548|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[તેહરી ગઢવાલ જિલ્લો|તેહરી]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 2590 | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = | registration_plate = UK 07, UK 09 | website = {{URL|uk.gov.in}} | footnotes = }} '''કનાતલ''' [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્ય, [[ભારત]] ખાતે આવેલ એક નાનું ગામ છે. કનાતલ [[દેહરાદૂન|દહેરાદૂન]] ([[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્યનું પાટનગર) ખાતેથી ૭૮ કિ. મી., [[મસૂરી]] ખાતેથી ૩૮ કિ. મી. અને ચંબા ખાતેથી ૧૨ કિ. મી. જેટલા અંતરે આવેલ છે. તે ચંબા-મસૂરી રોડ પર અને [[દિલ્હી]] થી લગભગ ૩૦૦ કિ. મી. જેટલા અંતરે આવેલ છે.<ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/road-trip-garhwal-himachal-snow-travel-road-journey/1/450030.html|title=Road trip: In search of snow|last=Abhik Das|date=૮ જુલાઈ ૨૦૧૫|website=India Today|access-date=2016-05-10}}</ref> == ઇતિહાસ == થોડા દાયકાઓ પહેલા ત્યાં એક તળાવ હતું, જેનું નામ કાણાતાલ હતું; હવે તેનું અપભ્રંશ થવાને કારણે તેનું નામ કનાતલ છે, કે જેનો હિન્દી ભાષામાં શાબ્દિક અર્થ થાય છે "એક આંખવાળું તળાવ". તેની યાદગીરીમાં આ સ્થળને કનાતલ નામ આપવામાં આવ્યું હતું. કનાતલ ખાતે સુરખંડા દેવીનું મંદિર છે, જે સતી માતાને સમર્પિત છે. હરિદ્વાર ખાતે સતી માતાએ પોતાની જાતને ત્રિશૂળ પર બાળી, પછી [[શિવ]] દ્વારા તેમના પત્ની સતી માતાજીનું મસ્તક કનાતલ ખાતે લાવવામાં આવ્યું હતું. આ સ્થળ પર્વતની ટોચ પર ૯૯૯૫ ફીટ જેટલી ઊંચાઇ પર આવેલ છે, જ્યાંથી ૩૬૦ ડિગ્રીનું દૃશ્ય દેખાય છે. આ મંદિર ખાતે મસૂરી જતા રોડ પર ૮ કિ. મી અંતરે આવેલ  કદ્દુખલ સુધી વાહનમાં મુસાફરી કરી, ત્યાંથી એક પગપાળા ૨ કિ. મી. ચાલીને મંદિર ખાતે પહોંચી શકાય છે. અહીં ટટ્ટુ પણ ઉપલબ્ધ છે. == આબોહવા == ઉનાળા દરમિયાન અહીંનું તાપમાન ૧૦-૨૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસ વચ્ચે રહે છે અને શિયાળા દરમિયાન અહીંનું તાપમાન ૫-૧૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસ વચ્ચે રહે છે. શિયાળા દરમિયાન અહીં ભારે બરફવર્ષા થાય છે, જેને કારણે રસ્તાઓ પણ અવરોધિત થાય છે. ઉચ્ચ ઊંચાઇને કારણે કનાતલ ખાતે અણધાર્યો ભારે પવન પણ અનુભવાય છે. == ભૂગોળ == કનાતલની સરેરાશ ઊંચાઈ લગભગ ૮૫૦૦ ફુટ (૨૫૯૦ મીટર) જેટલી છે. સૌથી વધુ ઊંચાઈ પર સુરખંડા દેવી મંદિર (૯૯૯૫ ફીટ) આવેલ છે. આ પ્રદેશમાં જળ દુર્લભ છે. == ઉપલ્બધતા == કનાતલ સડક માર્ગ દ્વારા [[દિલ્હી]] અને મુખ્ય શહેરો સાથે સરળ રીતે જોડાયેલ છે. નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન અને વિમાનમથક [[દેહરાદૂન|દહેરાદૂન]] ખાતે છે, જ્યાંથી કનાતલ માટે ટેક્સીઓ સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. == જોવાલાયક સ્થળો == * [[તેહરી બંધ]] * કોડિઆ જંગલ * [[મસૂરી]] * ચંબા * [[ધનૌલ્ટી (મસૂરી)|ધનોલ્ટી]] * શિવપુરી == સંદર્ભો == {{Reflist}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] 34ny8txd5ys58aqqzluohz4vvh8qrcc 886907 886836 2025-06-25T03:21:57Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 821877 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કનાતલ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = પર્વતીય નાનું ગામ | image_skyline = Kanatal.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Uttarakhand#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ભારતના ઉત્તરાખંડ રાજ્યમાં કનાતલનું સ્થાન | coordinates = {{coord|30.4196273|N|78.2512548|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[તેહરી ગઢવાલ જિલ્લો|તેહરી]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 2590 | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = | registration_plate = UK 07, UK 09 | website = {{URL|uk.gov.in}} | footnotes = }} '''કનાતલ''' [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્ય, [[ભારત]] ખાતે આવેલ એક નાનું ગામ છે. કનાતલ [[દેહરાદૂન|દહેરાદૂન]] ([[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્યનું પાટનગર) ખાતેથી ૭૮ કિ. મી., [[મસૂરી]] ખાતેથી ૩૮ કિ. મી. અને ચંબા ખાતેથી ૧૨ કિ. મી. જેટલા અંતરે આવેલ છે. તે ચંબા-મસૂરી રોડ પર અને [[દિલ્હી]] થી લગભગ ૩૦૦ કિ. મી. જેટલા અંતરે આવેલ છે.<ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/road-trip-garhwal-himachal-snow-travel-road-journey/1/450030.html|title=Road trip: In search of snow|last=Abhik Das|date=૮ જુલાઈ ૨૦૧૫|website=India Today|access-date=2016-05-10}}</ref> == ઇતિહાસ == થોડા દાયકાઓ પહેલા ત્યાં એક તળાવ હતું, જેનું નામ કાણાતાલ હતું; હવે તેનું અપભ્રંશ થવાને કારણે તેનું નામ કનાતલ છે, કે જેનો હિન્દી ભાષામાં શાબ્દિક અર્થ થાય છે "એક આંખવાળું તળાવ". તેની યાદગીરીમાં આ સ્થળને કનાતલ નામ આપવામાં આવ્યું હતું. કનાતલ ખાતે સુરખંડા દેવીનું મંદિર છે, જે સતી માતાને સમર્પિત છે. હરિદ્વાર ખાતે સતી માતાએ પોતાની જાતને ત્રિશૂળ પર બાળી, પછી [[શિવ]] દ્વારા તેમના પત્ની સતી માતાજીનું મસ્તક કનાતલ ખાતે લાવવામાં આવ્યું હતું. આ સ્થળ પર્વતની ટોચ પર ૯૯૯૫ ફીટ જેટલી ઊંચાઇ પર આવેલ છે, જ્યાંથી ૩૬૦ ડિગ્રીનું દૃશ્ય દેખાય છે. આ મંદિર ખાતે મસૂરી જતા રોડ પર ૮ કિ. મી અંતરે આવેલ  કદ્દુખલ સુધી વાહનમાં મુસાફરી કરી, ત્યાંથી એક પગપાળા ૨ કિ. મી. ચાલીને મંદિર ખાતે પહોંચી શકાય છે. અહીં ટટ્ટુ પણ ઉપલબ્ધ છે. == આબોહવા == ઉનાળા દરમિયાન અહીંનું તાપમાન ૧૦-૨૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસ વચ્ચે રહે છે અને શિયાળા દરમિયાન અહીંનું તાપમાન ૫-૧૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસ વચ્ચે રહે છે. શિયાળા દરમિયાન અહીં ભારે બરફવર્ષા થાય છે, જેને કારણે રસ્તાઓ પણ અવરોધિત થાય છે. ઉચ્ચ ઊંચાઇને કારણે કનાતલ ખાતે અણધાર્યો ભારે પવન પણ અનુભવાય છે. == ભૂગોળ == કનાતલની સરેરાશ ઊંચાઈ લગભગ ૮૫૦૦ ફુટ (૨૫૯૦ મીટર) જેટલી છે. સૌથી વધુ ઊંચાઈ પર સુરખંડા દેવી મંદિર (૯૯૯૫ ફીટ) આવેલ છે. આ પ્રદેશમાં જળ દુર્લભ છે. == ઉપલ્બધતા == કનાતલ સડક માર્ગ દ્વારા [[દિલ્હી]] અને મુખ્ય શહેરો સાથે સરળ રીતે જોડાયેલ છે. નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન અને વિમાનમથક [[દેહરાદૂન|દહેરાદૂન]] ખાતે છે, જ્યાંથી કનાતલ માટે ટેક્સીઓ સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. == જોવાલાયક સ્થળો == * [[તેહરી બંધ]] * કોડિઆ જંગલ * [[મસૂરી]] * ચંબા * [[ધનૌલ્ટી (મસૂરી)|ધનોલ્ટી]] * શિવપુરી == સંદર્ભો == {{Reflist}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] gs3vkvoujvylj6w1x5ip0dw3ys10096 0 93390 886835 847571 2025-06-24T20:51:05Z 76.53.254.138 886835 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ખાબ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ગામ | image_skyline = Khab-04-confluence Satluj-Spiti-gje.jpg | image_alt = | image_caption = સ્પિતી અને સતલજ નદીઓનો સંગમ | pushpin_map = India Himachal Pradesh#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ભારતના હિમાચલ પ્રદેશમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|31.799975|N|78.644128|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[હિમાચલ પ્રદેશ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[કિન્નોર જિલ્લો|કિન્નોર]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 2438 | population_total = | population_as_of = 2001 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = HP | website = | footnotes = }} '''ખાબ''' ({{lang-en|Khab}}) [[ભારત]] દેશના [[હિમાચલ પ્રદેશ]] રાજ્યના [[કિન્નોર જિલ્લો|કિન્નોર જિલ્લા]]માં આવેલ એક નાનું ગામ છે. આ ગામ ભારત-[[તિબેટ]] સરહદ નજીક સતલજ નદીના ખીણ-વિસ્તારમાં આવેલ છે. રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ નં. ૨૨ દ્વારા ખાબ રાજ્યની રાજધાની [[શિમલા]] સાથે જોડાય છે. ખાબ ખાતે સ્પિતી નદી અને સતલજ નદીનો સંગમ થાય છે. સ્પિતી નદીના ખીણ પ્રદેશમાંથી વહેતી સ્પિતી નદી અહીં સતલજ નદીને મળે છે, જે તિબેટમાં આવેલા [[માન સરોવર]] તળાવ ખાતેથી નીકળે છે. પ્રાચીન બૌદ્ધ મઠ ''તાશીગંગ ગોમ્પા'' અહીંથી નજીક આવેલ છે. ''રીઓ પુરગીલ શિખર'' અહીંથી દેખાય છે કે જેની દરિયાઈ સપાટીથી ઊંચાઈ {{Convert|22400|ft|m}} જેટલી છે અને સ્પિતીનો ઠંડા રણનો પ્રદેશ અહીથી નજીકના પુલ પછી શરૂ થાય છે. == સંદર્ભો == {{Reflist}} [[શ્રેણી:હિમાચલ પ્રદેશ]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] 7ssrpf851ty8i86vt0hh4dnlgpcqdk4 886908 886835 2025-06-25T03:21:59Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847571 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ખાબ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ગામ | image_skyline = Khab-04-confluence Satluj-Spiti-gje.jpg | image_alt = | image_caption = સ્પિતી અને સતલજ નદીઓનો સંગમ | pushpin_map = India Himachal Pradesh#India3 | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ભારતના હિમાચલ પ્રદેશમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|31.799975|N|78.644128|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[હિમાચલ પ્રદેશ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[કિન્નોર જિલ્લો|કિન્નોર]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 2438 | population_total = | population_as_of = 2001 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = HP | website = | footnotes = }} '''ખાબ''' ({{lang-en|Khab}}) [[ભારત]] દેશના [[હિમાચલ પ્રદેશ]] રાજ્યના [[કિન્નોર જિલ્લો|કિન્નોર જિલ્લા]]માં આવેલ એક નાનું ગામ છે. આ ગામ ભારત-[[તિબેટ]] સરહદ નજીક સતલજ નદીના ખીણ-વિસ્તારમાં આવેલ છે. રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ નં. ૨૨ દ્વારા ખાબ રાજ્યની રાજધાની [[શિમલા]] સાથે જોડાય છે. ખાબ ખાતે સ્પિતી નદી અને સતલજ નદીનો સંગમ થાય છે. સ્પિતી નદીના ખીણ પ્રદેશમાંથી વહેતી સ્પિતી નદી અહીં સતલજ નદીને મળે છે, જે તિબેટમાં આવેલા [[માન સરોવર]] તળાવ ખાતેથી નીકળે છે. પ્રાચીન બૌદ્ધ મઠ ''તાશીગંગ ગોમ્પા'' અહીંથી નજીક આવેલ છે. ''રીઓ પુરગીલ શિખર'' અહીંથી દેખાય છે કે જેની દરિયાઈ સપાટીથી ઊંચાઈ {{Convert|22400|ft|m}} જેટલી છે અને સ્પિતીનો ઠંડા રણનો પ્રદેશ અહીથી નજીકના પુલ પછી શરૂ થાય છે. == સંદર્ભો == {{Reflist}} [[શ્રેણી:હિમાચલ પ્રદેશ]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] q42xv6b8na279ntmvy0ut7fhb19o2w1 0 94635 886834 847464 2025-06-24T20:50:49Z 76.53.254.138 886834 wikitext text/x-wiki {{Infobox waterfall |name=દેવકુંડ ધોધ |photo=File:Devkund waterfalls.jpg |photo_width=200 |photo_caption=દેવકુંડ ધોધ, ભીરા, [[રાયગડ જિલ્લો]] |map=India#India Maharashtra |map_width=200 |map_label=દેવકુંડ ધોધ |coordinates={{coord|18.4599|N|73.3895|E|type:waterbody_scale:50000|format=dms|display=inline,title}} |location=ભીરા, રોહા, રાયગડ, [[મહારાષ્ટ્ર]], [[ભારત]] |type=સીધો કુદકો (પ્લંજ) }} '''દેવકુંડ ધોધ''' (Devkund Falls) [[ભારત]] દેશના [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[રાયગડ જિલ્લો|રાયગડ જિલ્લા]]માં ભીરા ગામ નજીક સ્થિત એક [[ધોધ]] છે. આ ધોધ અંગ્રેજી ભાષામાં 'પ્લંજ' પ્રકારનો ધોધ કહેવાય છે, જેમાં જળધારા મોટા પ્રમાણમાં ખડકાળ સપાટી પર થી સીધી જ નીચે ખાબકે છે. આ એક દિવસીય આનંદવિહાર (પિકનિક) માટેનું લોકપ્રિય સ્થળ છે.<ref>[http://explorersgroup.in/web/package/devkund-waterfall-trek/ Devkund waterfalls]</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.101india.com/travel-food/secret-devkund-waterfalls-mumbai-panvel-goa-road-are-not-so-secret-anymore |title=The Secret Devkund Waterfalls On The Mumbai-Panvel-Goa Road Are Not So Secret Anymore |access-date=2018-08-01 |archive-date=2019-02-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190225162204/https://www.101india.com/travel-food/secret-devkund-waterfalls-mumbai-panvel-goa-road-are-not-so-secret-anymore |url-status=dead }}</ref> == સ્થાન == દેવકુંડ ધોધ ચોખ્ખા પાણીનો અણબોટ્યા સ્થળ પર આવેલ છે. આ ધોધનું વહેણ ત્રણ ઝરણાંઓના સંગમ દ્વારા બને છે અને આ સ્થળને કુંડલિકા નદીનું ઉદ્‌ગમ સ્થાન કહેવાય છે. અહીં પહોંચવા ભીરા ગામથી લગભગ ત્રણ કલાક જેટલું પગપાળા ચઢાણ કરી પહોંચવું પડે છે. આ માર્ગ કુંડલિકા નદી પરના બંધના જળાશયને કિનારે કિનારે ગાઢ જંગલમાંથી પસાર થઈ દેવકુંડ ધોધ ખાતે પહોંચે છે. આ પદ‌આરોહણ માર્ગ મુખ્યત્વે અર્ધ-સૂકા જંગલોમાંથી નદીને સમાંતર તેમ જ વાંકોચૂકો છે.<ref>[https://www.tripoto.com/trip/devkund-waterfall-trek-pune-maharashtra-itinerary Devkund]</ref> આ સ્થળે જવા માટે માર્ગદર્શક (ગાઇડ) જરૂરી છે કારણ કે ત્યાં ગાઢ જંગલ આસપાસ છે.<ref>{{Cite web |url=http://adventures365.in/blog/trek-unexplored-devkund-waterfalls/ |title=Devkund waterfall trek |access-date=2018-08-01 |archive-date=2017-12-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171201040055/http://adventures365.in/blog/trek-unexplored-devkund-waterfalls/ |url-status=dead }}</ref> == અંતર == * [[પુના|પુણે]] થી અંતર: ૧૧૦ કિ. મી. * [[મુંબઈ|મુંબઇ]] થી અંતર: ૧૭૦ કિ. મી. * [[લોનાવાલા]] થી અંતર: ૫૨ કિ. મી. === સૌથી નજીકનું હવાઈમથક === * પુણે: ઘરેલુ * મુંબઈ: આંતરરાષ્ટ્રીય === નજીકનું રેલવે જંકશન === * માનગાંવ રેલવે સ્ટેશન, કોંકણ રેલવે, ૩૦ કિમી દૂર * લોનાવાલા રેલવે સ્ટેશન, મધ્ય (સેન્ટ્રલ) રેલવે, ૮૨ કિમી દૂર == સ્નાન == દેવકુંડ ધોધ નહાવા માટે સારો છે, ધોધ હેઠળના કુંડમાં સ્નાન માણી શકાય છે. આ સ્થળ હંમેશાં પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે.<ref>{{Cite web |url=https://www.mumbaitravellers.in/devkund-waterfall-trek/ |title=Devkund waterfall Devkund waterfall closed to tourists for 3 months |access-date=2018-08-01 |archive-date=2020-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201027161147/https://www.mumbaitravellers.in/devkund-waterfall-trek/ |url-status=dead }}</ref> == સલામતી == ચોમાસા દરમિયાન વરસાદ અને પહાડી ઢોળાવને લીધે પાણીનું વહેણ ખૂબ જ વધુ તેમ જ ઝડપથી વહેતું હોવાને કારણે અહીં ધોધ જોવા માટે જવું અસુરક્ષિત છે. વર્ષ ૨૦૧૭માં, ચોમાસા દરમિયાન જુલાઈ થી ત્રણ મહિના માટે અકસ્માતો વધતાં પ્રવાસીઓ માટે દેવકુંડ ધોધ બંધ કરવામાં આવ્યો હતો.<ref>{{Cite web|date=2017-07-15|title=Devkund waterfall closed to tourists for 3 months|url=https://indianexpress.com/article/cities/pune/devkund-waterfall-closed-to-tourists-for-3-months-4751306/|access-date=2023-06-12|website=The Indian Express|language=en}}</ref> આ સ્થળે બે મુલાકાતીઓના અકસ્માત મૃત્યુ પછી, સ્થાનિક વહીવટીતંત્ર દ્વારા અહીં કલમ ૧૪૪ મુજબ નિષેધ ફરમાવવામાં આવેલ છે, જે મુજબ એક સાથે ચાર કરતાં વધુ લોકો આ વિસ્તારમાં સાથે ભેગા થઈ શકતા નથી. == સંદર્ભો == {{reflist}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્ર]] mx09jro7g1mu2o6rv29wxklpee443gv 886909 886834 2025-06-25T03:22:00Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847464 wikitext text/x-wiki {{Infobox waterfall |name=દેવકુંડ ધોધ |photo=File:Devkund waterfalls.jpg |photo_width=200 |photo_caption=દેવકુંડ ધોધ, ભીરા, [[રાયગડ જિલ્લો]] |map=India3#India Maharashtra |map_width=200 |map_label=દેવકુંડ ધોધ |coordinates={{coord|18.4599|N|73.3895|E|type:waterbody_scale:50000|format=dms|display=inline,title}} |location=ભીરા, રોહા, રાયગડ, [[મહારાષ્ટ્ર]], [[ભારત]] |type=સીધો કુદકો (પ્લંજ) }} '''દેવકુંડ ધોધ''' (Devkund Falls) [[ભારત]] દેશના [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[રાયગડ જિલ્લો|રાયગડ જિલ્લા]]માં ભીરા ગામ નજીક સ્થિત એક [[ધોધ]] છે. આ ધોધ અંગ્રેજી ભાષામાં 'પ્લંજ' પ્રકારનો ધોધ કહેવાય છે, જેમાં જળધારા મોટા પ્રમાણમાં ખડકાળ સપાટી પર થી સીધી જ નીચે ખાબકે છે. આ એક દિવસીય આનંદવિહાર (પિકનિક) માટેનું લોકપ્રિય સ્થળ છે.<ref>[http://explorersgroup.in/web/package/devkund-waterfall-trek/ Devkund waterfalls]</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.101india.com/travel-food/secret-devkund-waterfalls-mumbai-panvel-goa-road-are-not-so-secret-anymore |title=The Secret Devkund Waterfalls On The Mumbai-Panvel-Goa Road Are Not So Secret Anymore |access-date=2018-08-01 |archive-date=2019-02-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190225162204/https://www.101india.com/travel-food/secret-devkund-waterfalls-mumbai-panvel-goa-road-are-not-so-secret-anymore |url-status=dead }}</ref> == સ્થાન == દેવકુંડ ધોધ ચોખ્ખા પાણીનો અણબોટ્યા સ્થળ પર આવેલ છે. આ ધોધનું વહેણ ત્રણ ઝરણાંઓના સંગમ દ્વારા બને છે અને આ સ્થળને કુંડલિકા નદીનું ઉદ્‌ગમ સ્થાન કહેવાય છે. અહીં પહોંચવા ભીરા ગામથી લગભગ ત્રણ કલાક જેટલું પગપાળા ચઢાણ કરી પહોંચવું પડે છે. આ માર્ગ કુંડલિકા નદી પરના બંધના જળાશયને કિનારે કિનારે ગાઢ જંગલમાંથી પસાર થઈ દેવકુંડ ધોધ ખાતે પહોંચે છે. આ પદ‌આરોહણ માર્ગ મુખ્યત્વે અર્ધ-સૂકા જંગલોમાંથી નદીને સમાંતર તેમ જ વાંકોચૂકો છે.<ref>[https://www.tripoto.com/trip/devkund-waterfall-trek-pune-maharashtra-itinerary Devkund]</ref> આ સ્થળે જવા માટે માર્ગદર્શક (ગાઇડ) જરૂરી છે કારણ કે ત્યાં ગાઢ જંગલ આસપાસ છે.<ref>{{Cite web |url=http://adventures365.in/blog/trek-unexplored-devkund-waterfalls/ |title=Devkund waterfall trek |access-date=2018-08-01 |archive-date=2017-12-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171201040055/http://adventures365.in/blog/trek-unexplored-devkund-waterfalls/ |url-status=dead }}</ref> == અંતર == * [[પુના|પુણે]] થી અંતર: ૧૧૦ કિ. મી. * [[મુંબઈ|મુંબઇ]] થી અંતર: ૧૭૦ કિ. મી. * [[લોનાવાલા]] થી અંતર: ૫૨ કિ. મી. === સૌથી નજીકનું હવાઈમથક === * પુણે: ઘરેલુ * મુંબઈ: આંતરરાષ્ટ્રીય === નજીકનું રેલવે જંકશન === * માનગાંવ રેલવે સ્ટેશન, કોંકણ રેલવે, ૩૦ કિમી દૂર * લોનાવાલા રેલવે સ્ટેશન, મધ્ય (સેન્ટ્રલ) રેલવે, ૮૨ કિમી દૂર == સ્નાન == દેવકુંડ ધોધ નહાવા માટે સારો છે, ધોધ હેઠળના કુંડમાં સ્નાન માણી શકાય છે. આ સ્થળ હંમેશાં પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે.<ref>{{Cite web |url=https://www.mumbaitravellers.in/devkund-waterfall-trek/ |title=Devkund waterfall Devkund waterfall closed to tourists for 3 months |access-date=2018-08-01 |archive-date=2020-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201027161147/https://www.mumbaitravellers.in/devkund-waterfall-trek/ |url-status=dead }}</ref> == સલામતી == ચોમાસા દરમિયાન વરસાદ અને પહાડી ઢોળાવને લીધે પાણીનું વહેણ ખૂબ જ વધુ તેમ જ ઝડપથી વહેતું હોવાને કારણે અહીં ધોધ જોવા માટે જવું અસુરક્ષિત છે. વર્ષ ૨૦૧૭માં, ચોમાસા દરમિયાન જુલાઈ થી ત્રણ મહિના માટે અકસ્માતો વધતાં પ્રવાસીઓ માટે દેવકુંડ ધોધ બંધ કરવામાં આવ્યો હતો.<ref>{{Cite web|date=2017-07-15|title=Devkund waterfall closed to tourists for 3 months|url=https://indianexpress.com/article/cities/pune/devkund-waterfall-closed-to-tourists-for-3-months-4751306/|access-date=2023-06-12|website=The Indian Express|language=en}}</ref> આ સ્થળે બે મુલાકાતીઓના અકસ્માત મૃત્યુ પછી, સ્થાનિક વહીવટીતંત્ર દ્વારા અહીં કલમ ૧૪૪ મુજબ નિષેધ ફરમાવવામાં આવેલ છે, જે મુજબ એક સાથે ચાર કરતાં વધુ લોકો આ વિસ્તારમાં સાથે ભેગા થઈ શકતા નથી. == સંદર્ભો == {{reflist}} [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્ર]] tjc4f9g5lkank94o7kf15cd67ocixn2 0 95258 886832 847570 2025-06-24T18:35:26Z 76.53.254.138 886832 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ખમ્મમ | native_name = | native_name_lang = te | other_name = khammamett | settlement_type = શહેર | image_skyline = Khammam Town.jpg | image_alt = | image_caption = નરસિંહા સ્વામી ટેકરી પરથી દૃશ્યમાન ખમ્મમ શહેર | nickname = | map_alt = | map_caption = ખમ્મમ | pushpin_map = India Telangana#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = તેલંગાણા, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|17.25|N|80.16|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = [[ભારત]] | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[તેલંગાણા]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[ખમ્મમ જિલ્લો|ખમ્મમ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | government_type = | governing_body = ખમ્મમ નગરપાલિકા | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref name="stats">{{cite web|title=Basic Information|url=http://manakmc.com/basic-information/|website=Official website of Khammam Municipal Corporation|access-date=૧૮ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬|archive-date=2016-02-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160211114843/http://manakmc.com/basic-information/|url-status=dead}}</ref> | leader_title1 = મેયર | leader_name1 = ગુગુલોથ પપાલાલ | leader_title2 = ડેપ્યુટી મેયર | leader_name2 = બતુલ્લા મુરલી | leader_title3 = મ્યુનિસિપલ કમિશનર | leader_name3 = સંદીપ કુમાર | leader_title4 = વિધાનસભ્ય | leader_name4 = પુવાડા અજય કુમાર | area_rank = 3rd (in state) | area_total_km2 = 135.37 | area_metro_km2 = 60.70 | area_urban_km2 = 40.40 | area_rural_km2 = 60.90 | elevation_footnotes = | elevation_m = 107 | population_total = | population_as_of = 2016 | population_rank = ૧૫૧મો ક્રમ ભારતમાં<br /> ૪થો ક્રમ તેલંગાણામાં | population_density_km2 = auto | population_footnotes = <ref name="stats" /> | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[તેલુગુ ભાષા|તેલુગુ]], [[ઉર્દૂ ભાષા|ઉર્દૂ]] | population_demonym = ખમ્મમી | blank1_name = વંશીયતા | blank1_info = ભારતીય લોકો | blank_name_sec2 = પ્રાધિકરણ | blank_info_sec2 = ખમ્મમ શહેરી વિકાસ વિભાગ | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = 507001/02/03/115/154/170/305/318 | registration_plate = TS–04,AP 20(old)<ref>{{cite web|title=District Codes|url=http://www.transport.telangana.gov.in/html/registration-districtcodes.html|publisher=Government of Telangana Transport Department|access-date=૪ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૪}}</ref> | website = {{URL|http://manakmc.com/|ખમ્મમ નગરપાલિકા}} | footnotes = }} '''ખમ્મમ''' નગર ({{lang-en|Khammam}}) [[ભારત]] દેશના [[તેલંગાણા]] રાજ્યના [[ખમ્મમ જિલ્લો|ખમ્મમ જિલ્લા]]માં આવેલ છે. અહીં ખમ્મમ જિલ્લાનું મુખ્યાલય પણ આવેલ છે. આ ઉપરાંત ખમ્મમ જિલ્લાની વહિવટી સુવિધા માટે પાડવામાં આવેલા ચાર વિભાગો ખમ્મમ વિભાગ, કોથાગુડેમ વિભાગ, પલોંચા વિભાગ અને ભદ્રાચલમ વિભાગ પૈકીના ''ખમ્મમ વિભાગ''નું મુખ્યાલય પણ ખમ્મમ ખાતે આવેલ છે. == ખમ્મમનાં જોવાલાયક સ્થળો == * ખમ્મમ કિલ્લો * એનએસ કેનાલ * પર્ણસાલા * સ્તંભદ્રિ લક્ષ્મી નરસિંહા સ્વામિ મંદિર * તેલંગાણા અમરવીરુલા સ્તૂપ == સંદર્ભો == {{સંદર્ભયાદી}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Wikivoyage|Khammam|ખમ્મમ}} * [https://web.archive.org/web/20160511163012/http://www.khammam.telangana.gov.in/khammam/login.apo જિલ્લાનું અધિકૃત જાળસ્થળ] [[શ્રેણી:તેલંગાણા]] gycpns4ui2n740t8ru6bfuzfai0e47q 886910 886832 2025-06-25T03:22:01Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847570 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ખમ્મમ | native_name = | native_name_lang = te | other_name = khammamett | settlement_type = શહેર | image_skyline = Khammam Town.jpg | image_alt = | image_caption = નરસિંહા સ્વામી ટેકરી પરથી દૃશ્યમાન ખમ્મમ શહેર | nickname = | map_alt = | map_caption = ખમ્મમ | pushpin_map = India Telangana#India3 | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = તેલંગાણા, ભારતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|17.25|N|80.16|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = [[ભારત]] | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[તેલંગાણા]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[ખમ્મમ જિલ્લો|ખમ્મમ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | government_type = | governing_body = ખમ્મમ નગરપાલિકા | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref name="stats">{{cite web|title=Basic Information|url=http://manakmc.com/basic-information/|website=Official website of Khammam Municipal Corporation|access-date=૧૮ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬|archive-date=2016-02-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160211114843/http://manakmc.com/basic-information/|url-status=dead}}</ref> | leader_title1 = મેયર | leader_name1 = ગુગુલોથ પપાલાલ | leader_title2 = ડેપ્યુટી મેયર | leader_name2 = બતુલ્લા મુરલી | leader_title3 = મ્યુનિસિપલ કમિશનર | leader_name3 = સંદીપ કુમાર | leader_title4 = વિધાનસભ્ય | leader_name4 = પુવાડા અજય કુમાર | area_rank = 3rd (in state) | area_total_km2 = 135.37 | area_metro_km2 = 60.70 | area_urban_km2 = 40.40 | area_rural_km2 = 60.90 | elevation_footnotes = | elevation_m = 107 | population_total = | population_as_of = 2016 | population_rank = ૧૫૧મો ક્રમ ભારતમાં<br /> ૪થો ક્રમ તેલંગાણામાં | population_density_km2 = auto | population_footnotes = <ref name="stats" /> | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[તેલુગુ ભાષા|તેલુગુ]], [[ઉર્દૂ ભાષા|ઉર્દૂ]] | population_demonym = ખમ્મમી | blank1_name = વંશીયતા | blank1_info = ભારતીય લોકો | blank_name_sec2 = પ્રાધિકરણ | blank_info_sec2 = ખમ્મમ શહેરી વિકાસ વિભાગ | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = 507001/02/03/115/154/170/305/318 | registration_plate = TS–04,AP 20(old)<ref>{{cite web|title=District Codes|url=http://www.transport.telangana.gov.in/html/registration-districtcodes.html|publisher=Government of Telangana Transport Department|access-date=૪ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૪}}</ref> | website = {{URL|http://manakmc.com/|ખમ્મમ નગરપાલિકા}} | footnotes = }} '''ખમ્મમ''' નગર ({{lang-en|Khammam}}) [[ભારત]] દેશના [[તેલંગાણા]] રાજ્યના [[ખમ્મમ જિલ્લો|ખમ્મમ જિલ્લા]]માં આવેલ છે. અહીં ખમ્મમ જિલ્લાનું મુખ્યાલય પણ આવેલ છે. આ ઉપરાંત ખમ્મમ જિલ્લાની વહિવટી સુવિધા માટે પાડવામાં આવેલા ચાર વિભાગો ખમ્મમ વિભાગ, કોથાગુડેમ વિભાગ, પલોંચા વિભાગ અને ભદ્રાચલમ વિભાગ પૈકીના ''ખમ્મમ વિભાગ''નું મુખ્યાલય પણ ખમ્મમ ખાતે આવેલ છે. == ખમ્મમનાં જોવાલાયક સ્થળો == * ખમ્મમ કિલ્લો * એનએસ કેનાલ * પર્ણસાલા * સ્તંભદ્રિ લક્ષ્મી નરસિંહા સ્વામિ મંદિર * તેલંગાણા અમરવીરુલા સ્તૂપ == સંદર્ભો == {{સંદર્ભયાદી}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Wikivoyage|Khammam|ખમ્મમ}} * [https://web.archive.org/web/20160511163012/http://www.khammam.telangana.gov.in/khammam/login.apo જિલ્લાનું અધિકૃત જાળસ્થળ] [[શ્રેણી:તેલંગાણા]] rpvrpvdneeumq4opafa4kedjw5ltu32 0 97606 886831 847441 2025-06-24T18:35:14Z 76.53.254.138 886831 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building | name = બાબુલનાથ | native_name = | native_name_lang = | image = 1-P1010049 Babul nath temple.JPG | image_upright = | alt = | caption = બાબુલનાથ મંદિર, ચોપાટી, મુંબ‌ઈ | map_type = India Mumbai#India Maharashtra#India | map_size = | map_alt = | map_relief = | map_caption = મુંબઈમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|18.95869|N|72.80860|E|display=inline}} | coordinates_footnotes = | religious_affiliation = [[હિંદુ ધર્મ]] | locale = | location = ગીરગાંવ ચોપાટી, [[મુંબઈ]] | deity = [[શિવ]], બબુલ વૃક્ષના સ્વરૂપમાં | rite = | sect = | tradition = | festival = [[મહાશિવરાત્રિ]] | cercle = | sector = | municipality = | district = | territory = | prefecture = | state = [[મહારાષ્ટ્ર]] | province = | region = | country = [[ભારત]] | administration = | consecration_year = | organisational_status = <!-- or | organizational_status = --> | functional_status = | heritage_designation = | ownership = | governing_body = | leadership = | bhattaraka = | patron = | website = https://www.babulnath.com/ | architect = | architecture_type = | architecture_style = | founded_by = | creator = | funded_by = | general_contractor = | established = | groundbreaking = | year_completed = | construction_cost = | date_demolished = <!-- or | date_destroyed = --> | facade_direction = | capacity = | length = | width = | width_nave = | interior_area = | height_max = | dome_quantity = | dome_height_outer = | dome_height_inner = | dome_dia_outer = | dome_dia_inner = | minaret_quantity = | minaret_height = | spire_quantity = | spire_height = | site_area = | temple_quantity = | monument_quantity = | shrine_quantity = | inscriptions = | materials = | elevation_m = <!-- or | elevation_ft = --> | elevation_footnotes = | nrhp = | designated = | added = | refnum = | footnotes = }} '''બાબુલનાથ મંદિર''' [[ભારત]] દેશના [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના પાટનગર [[મુંબઈ]] ખાતે આવેલ એક પ્રાચીન શિવ મંદિર છે. તે ''ગીરગાંવ ચોપાટી'' નજીક એક નાની ટેકરી પર આવેલ છે. તે શહેરના સૌથી પ્રાચીન મંદિરો પૈકીનું એક છે.<ref name="toi10">{{cite news|title=Babulnath temple bans plastic bags on premises|trans-title=બાબુલનાથ મંદિરે પરિસરમાં પ્લાસ્ટિકની થેલીઓ પ્રતિબંધિત કરી|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-12/mumbai/28138383_1_plastic-bags-devotees-temple-authorities|publisher=ધ ટાઇમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા|date=૧૨ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૦|access-date=૧૧ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫|author=મંથન કે. મેહતા|language=en|archive-date=2013-04-11|archive-url=https://archive.today/20130411035100/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-12/mumbai/28138383_1_plastic-bags-devotees-temple-authorities|url-status=dead}}</ref> આ મંદિર ખાતે મુખ્ય દેવ તરીકે શિવ, બબુલ (અપભ્રંશ રૂપ: બાબુલ) વૃક્ષના દેવતા તરીકે પૂજાય છે. આ મંદિર ખાતે [[મહાશિવરાત્રિ]]ના અવસર પર પ્રતિવર્ષ લાખો ભાવિક ભક્તો દર્શન માટે આવે છે. == સંદર્ભો == {{સંદર્ભયાદી}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{Wikivoyage-inline|babulnath|બાબુલનાથ}} * [http://www.babulnath.com/ શ્રી બાબુલનાથ મંદિરનું જાળસ્થળ] [[શ્રેણી:મુંબઈ]] [[શ્રેણી:ધાર્મિક સ્થળો]] 2sim5qztqrczvwepeiyha04r8x3896p 886911 886831 2025-06-25T03:22:03Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847441 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building | name = બાબુલનાથ | native_name = | native_name_lang = | image = 1-P1010049 Babul nath temple.JPG | image_upright = | alt = | caption = બાબુલનાથ મંદિર, ચોપાટી, મુંબ‌ઈ | map_type = India Mumbai#India Maharashtra#India3 | map_size = | map_alt = | map_relief = | map_caption = મુંબઈમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|18.95869|N|72.80860|E|display=inline}} | coordinates_footnotes = | religious_affiliation = [[હિંદુ ધર્મ]] | locale = | location = ગીરગાંવ ચોપાટી, [[મુંબઈ]] | deity = [[શિવ]], બબુલ વૃક્ષના સ્વરૂપમાં | rite = | sect = | tradition = | festival = [[મહાશિવરાત્રિ]] | cercle = | sector = | municipality = | district = | territory = | prefecture = | state = [[મહારાષ્ટ્ર]] | province = | region = | country = [[ભારત]] | administration = | consecration_year = | organisational_status = <!-- or | organizational_status = --> | functional_status = | heritage_designation = | ownership = | governing_body = | leadership = | bhattaraka = | patron = | website = https://www.babulnath.com/ | architect = | architecture_type = | architecture_style = | founded_by = | creator = | funded_by = | general_contractor = | established = | groundbreaking = | year_completed = | construction_cost = | date_demolished = <!-- or | date_destroyed = --> | facade_direction = | capacity = | length = | width = | width_nave = | interior_area = | height_max = | dome_quantity = | dome_height_outer = | dome_height_inner = | dome_dia_outer = | dome_dia_inner = | minaret_quantity = | minaret_height = | spire_quantity = | spire_height = | site_area = | temple_quantity = | monument_quantity = | shrine_quantity = | inscriptions = | materials = | elevation_m = <!-- or | elevation_ft = --> | elevation_footnotes = | nrhp = | designated = | added = | refnum = | footnotes = }} '''બાબુલનાથ મંદિર''' [[ભારત]] દેશના [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના પાટનગર [[મુંબઈ]] ખાતે આવેલ એક પ્રાચીન શિવ મંદિર છે. તે ''ગીરગાંવ ચોપાટી'' નજીક એક નાની ટેકરી પર આવેલ છે. તે શહેરના સૌથી પ્રાચીન મંદિરો પૈકીનું એક છે.<ref name="toi10">{{cite news|title=Babulnath temple bans plastic bags on premises|trans-title=બાબુલનાથ મંદિરે પરિસરમાં પ્લાસ્ટિકની થેલીઓ પ્રતિબંધિત કરી|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-12/mumbai/28138383_1_plastic-bags-devotees-temple-authorities|publisher=ધ ટાઇમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા|date=૧૨ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૦|access-date=૧૧ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫|author=મંથન કે. મેહતા|language=en|archive-date=2013-04-11|archive-url=https://archive.today/20130411035100/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-12/mumbai/28138383_1_plastic-bags-devotees-temple-authorities|url-status=dead}}</ref> આ મંદિર ખાતે મુખ્ય દેવ તરીકે શિવ, બબુલ (અપભ્રંશ રૂપ: બાબુલ) વૃક્ષના દેવતા તરીકે પૂજાય છે. આ મંદિર ખાતે [[મહાશિવરાત્રિ]]ના અવસર પર પ્રતિવર્ષ લાખો ભાવિક ભક્તો દર્શન માટે આવે છે. == સંદર્ભો == {{સંદર્ભયાદી}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{Wikivoyage-inline|babulnath|બાબુલનાથ}} * [http://www.babulnath.com/ શ્રી બાબુલનાથ મંદિરનું જાળસ્થળ] [[શ્રેણી:મુંબઈ]] [[શ્રેણી:ધાર્મિક સ્થળો]] 01i9lmhbjg892jqqupqwe8nlicw96j6 0 98244 886830 881526 2025-06-24T18:35:00Z 76.53.254.138 886830 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = પ્રયાગરાજ | other_name = પ્રયાગરાજ<br>પ્રયાગ | settlement_type = મેટ્રોપોલિસ | image_skyline = Allahabad Montage II Dec 2014.jpg | imagesize = 295px | image_caption = સમઘડી દિશામાં ઉપર ડાબેથી: ઓલ સેન્ટ્સ ચર્ચ, ખુશરો બાગ, અલ્હાબાદ હાઇ કોર્ટ, ત્રિવેણી સંગમ નજીક નવો યમુના પુલ, અલ્હાબાદનું વિહંગી દ્ર્શ્ય, અલ્હાબાદ યુનિવર્સિટી, આલ્ફ્રેડ પાર્ક ખાતે થ્રોનહિલ માયને મેમોરિયલ અને આનંદ ભવન. | nickname = સંગમ શહેર,<ref name=sangam>{{cite news |last1=Mani |first1=Rajiv |title=Sangam city, Allahabad |url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/allahabad/Girl-from-Sangam-city-grabs-headlines-in-US/articleshow/35421311.cms |access-date=16 August 2014 |work=Times of India |date=21 May 2014 |url-status = live |archive-url = https://web.archive.org/web/20140525090000/http://timesofindia.indiatimes.com/city/allahabad/Girl-from-Sangam-city-grabs-headlines-in-US/articleshow/35421311.cms |archive-date=25 May 2014 |df=dmy-all }}</ref> પ્રધાન મંત્રીઓનું શહેર,<ref name="prime">{{cite web |title=City of Prime Ministers |url=http://allahabad.nic.in/history.htm |publisher=Government of Uttar Pradesh |access-date=16 August 2014 |url-status = dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20140813071307/http://allahabad.nic.in/history.htm |archive-date=13 August 2014 |df=dmy-all }}</ref><br/> ભગવાનનું ઘર<ref>{{cite news|url=http://www.bankexamstoday.com/2016/02/nicknames-of-indian-cities-pdf-version.html|title=Nicknames of Indian Cities - Complete List|date=26 October 2017}}</ref> | image_map = | map_alt = | map_caption = ઉત્તર પ્રદેશમાં સ્થાન | pushpin_map = India Uttar Pradesh#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|25|27|N|81|51|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_type2 = પ્રાંત | subdivision_type3 = જિલ્લો | subdivision_name1 = [[ઉત્તર પ્રદેશ]] | subdivision_name2 = અલ્હાબાદ પ્રાંત | subdivision_name3 = [[અલ્હાબાદ જિલ્લો|અલ્હાબાદ]] | government_type = મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન | governing_body = અલ્હાબાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન | leader_party = [[ભારતીય જનતા પાર્ટી|ભાજપ]] | leader_title = મેયર | leader_name = અભિલાષા ગુપ્તા | leader_title1 = ડિવિઝનલ કમિશ્નર | leader_name1 = આશિષ કુમાર ગોએલ, IAS | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref>{{cite web|title=Allahabad|url=http://allahabadmc.gov.in/city_profile.html|website=allahabadmc.gov.in|publisher=Government of Uttar Pradesh|language=en}}</ref> | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = 98 | population_total = ૧૧૧૭૦૯૪ | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_footnotes = <ref name=population>{{cite web|title=Census 2011|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|website=Census India|publisher=The Registrar General & Census Commissioner|access-date=25 June 2014|format=PDF|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20130723151530/http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|archive-date=23 July 2013|df=dmy-all}}</ref> | population_density_km2 = auto | population_metro = 1216719 | population_metro_footnotes = <ref name="UA population">{{cite web|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.allahabad|website=Census India|publisher=The Registrar General & Census Commissioner|access-date=25 June 2014|format=PDF|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20131017153124/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|archive-date=17 October 2013|df=dmy-all}}</ref> | population_rank = ૩૮મો | population_blank1_title = મેટ્રો ક્રમ | population_blank1 = ૪૧મો | population_demonym = અલ્હાબાદી, ઇલાહાબાદી | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૨૧૧૦૦૧-૧૮ | area_code = +૯૧-૫૩૨ | area_code_type = ટેલિફોન કોડ | registration_plate = UP-70 | blank1_name_sec1 = | blank1_info_sec1 = | website = {{અધિકૃત વેબસાઇટ|allahabad.nic.in}} | footnotes = {{Reflist|group=upper-alpha}} }} '''પ્રયાગરાજ''' (જૂનું નામ: '''અલ્હાબાદ'''<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/up-allahabad-will-now-be-known-as-prayagraj/articleshow/66236308.cms|title=UP: Allahabad will now be known as Prayagraj - Times of India ►|newspaper=The Times of India|access-date=2018-10-16}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/up-cabinet-clears-proposal-to-rename-allahabad-as-prayagraj/|title=UP cabinet clears proposal to rename Allahabad as Prayagraj|date=2018-10-16|newspaper=The Indian Express|language=en-US|access-date=2018-10-16}}</ref>) ‍[[ભારત]] દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[ઉત્તર પ્રદેશ]] રાજ્યના [[પ્રયાગરાજ જિલ્લો|પ્રયાગરાજ જિલ્લા]]<nowiki/>નું મુખ્ય મથક છે. પૂર્વી ઉત્તર પ્રદેશમાં [[ગંગા નદી]]ના કિનારે વસેલું પ્રયાગરાજ ભારત દેશનું પવિત્ર અને લોકપ્રિય તીર્થ સ્થળ છે. ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યના આ ઐતિહાસિક નગરનું પ્રશાસનિક, શૈક્ષેણીક, ધાર્મિક તેમ જ સાંસ્કૃતિક દૃષ્ટિએ અગ્રણી સ્થાન છે. આ નગરનો ઉલ્લેખ ભારતના પુરાણા ધાર્મિક ગ્રંથોમાં મળે છે. વેદ, પુરાણ, રામાયણ અને મહાભારતમાં આ સ્થળને '''પ્રયાગ''' કહેવામાં આવ્યું છે. ગંગા, યમુના અને સરસ્વતી નદીઓનો અહીં સંગમ (ત્રિવેણી સંગમ) થાય છે, આ કારણે હિંદુઓ માટે આ શહેરનું વિશેષ મહત્વ છે. હિંદુઓની જુની પરંપરા અનુસાર દર ૧૨ વર્ષે અહીં [[કુંભ મેળો|કુંભ મેળા]]નું આયોજન કરવામાં આવે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Commons category|Prayagraj|પ્રયાગરાજ}} * {{અધિકૃત વેબસાઇટ|prayagraj.nic.in}} {{૧૦ લાખથી વધુ વસ્તીવાળા ભારતના શહેરો}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ઉત્તર પ્રદેશનાં શહેરો]] [[શ્રેણી:યાત્રાધામ]] pcav5yhncgt2f7vl0p0907plj4839gs 886912 886830 2025-06-25T03:22:04Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:Dsvyas|Dsvyas]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 850877 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = પ્રયાગરાજ | other_name = પ્રયાગરાજ<br>પ્રયાગ | settlement_type = મેટ્રોપોલિસ | image_skyline = Allahabad Montage II Dec 2014.jpg | imagesize = 295px | image_caption = સમઘડી દિશામાં ઉપર ડાબેથી: ઓલ સેન્ટ્સ ચર્ચ, ખુશરો બાગ, અલ્હાબાદ હાઇ કોર્ટ, ત્રિવેણી સંગમ નજીક નવો યમુના પુલ, અલ્હાબાદનું વિહંગી દ્ર્શ્ય, અલ્હાબાદ યુનિવર્સિટી, આલ્ફ્રેડ પાર્ક ખાતે થ્રોનહિલ માયને મેમોરિયલ અને આનંદ ભવન. | nickname = સંગમ શહેર,<ref name=sangam>{{cite news |last1=Mani |first1=Rajiv |title=Sangam city, Allahabad |url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/allahabad/Girl-from-Sangam-city-grabs-headlines-in-US/articleshow/35421311.cms |access-date=16 August 2014 |work=Times of India |date=21 May 2014 |url-status = live |archive-url = https://web.archive.org/web/20140525090000/http://timesofindia.indiatimes.com/city/allahabad/Girl-from-Sangam-city-grabs-headlines-in-US/articleshow/35421311.cms |archive-date=25 May 2014 |df=dmy-all }}</ref> પ્રધાન મંત્રીઓનું શહેર,<ref name="prime">{{cite web |title=City of Prime Ministers |url=http://allahabad.nic.in/history.htm |publisher=Government of Uttar Pradesh |access-date=16 August 2014 |url-status = dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20140813071307/http://allahabad.nic.in/history.htm |archive-date=13 August 2014 |df=dmy-all }}</ref><br/> ભગવાનનું ઘર<ref>{{cite news|url=http://www.bankexamstoday.com/2016/02/nicknames-of-indian-cities-pdf-version.html|title=Nicknames of Indian Cities - Complete List|date=26 October 2017}}</ref> | image_map = | map_alt = | map_caption = ઉત્તર પ્રદેશમાં સ્થાન | pushpin_map = India Uttar Pradesh#India3 | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|25|27|N|81|51|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_type2 = પ્રાંત | subdivision_type3 = જિલ્લો | subdivision_name1 = [[ઉત્તર પ્રદેશ]] | subdivision_name2 = અલ્હાબાદ પ્રાંત | subdivision_name3 = [[અલ્હાબાદ જિલ્લો|અલ્હાબાદ]] | government_type = મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન | governing_body = અલ્હાબાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન | leader_party = [[ભારતીય જનતા પાર્ટી|ભાજપ]] | leader_title = મેયર | leader_name = અભિલાષા ગુપ્તા | leader_title1 = ડિવિઝનલ કમિશ્નર | leader_name1 = આશિષ કુમાર ગોએલ, IAS | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref>{{cite web|title=Allahabad|url=http://allahabadmc.gov.in/city_profile.html|website=allahabadmc.gov.in|publisher=Government of Uttar Pradesh|language=en}}</ref> | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = 98 | population_total = ૧૧૧૭૦૯૪ | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_footnotes = <ref name=population>{{cite web|title=Census 2011|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|website=Census India|publisher=The Registrar General & Census Commissioner|access-date=25 June 2014|format=PDF|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20130723151530/http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|archive-date=23 July 2013|df=dmy-all}}</ref> | population_density_km2 = auto | population_metro = 1216719 | population_metro_footnotes = <ref name="UA population">{{cite web|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.allahabad|website=Census India|publisher=The Registrar General & Census Commissioner|access-date=25 June 2014|format=PDF|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20131017153124/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|archive-date=17 October 2013|df=dmy-all}}</ref> | population_rank = ૩૮મો | population_blank1_title = મેટ્રો ક્રમ | population_blank1 = ૪૧મો | population_demonym = અલ્હાબાદી, ઇલાહાબાદી | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૨૧૧૦૦૧-૧૮ | area_code = +૯૧-૫૩૨ | area_code_type = ટેલિફોન કોડ | registration_plate = UP-70 | blank1_name_sec1 = | blank1_info_sec1 = | website = {{અધિકૃત વેબસાઇટ|allahabad.nic.in}} | footnotes = {{Reflist|group=upper-alpha}} }} '''પ્રયાગરાજ''' (જૂનું નામ: '''અલ્હાબાદ'''<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/up-allahabad-will-now-be-known-as-prayagraj/articleshow/66236308.cms|title=UP: Allahabad will now be known as Prayagraj - Times of India ►|newspaper=The Times of India|access-date=2018-10-16}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/up-cabinet-clears-proposal-to-rename-allahabad-as-prayagraj/|title=UP cabinet clears proposal to rename Allahabad as Prayagraj|date=2018-10-16|newspaper=The Indian Express|language=en-US|access-date=2018-10-16}}</ref>) ‍[[ભારત]] દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[ઉત્તર પ્રદેશ]] રાજ્યના [[પ્રયાગરાજ જિલ્લો|પ્રયાગરાજ જિલ્લા]]<nowiki/>નું મુખ્ય મથક છે. પૂર્વી ઉત્તર પ્રદેશમાં [[ગંગા નદી]]ના કિનારે વસેલું પ્રયાગરાજ ભારત દેશનું પવિત્ર અને લોકપ્રિય તીર્થ સ્થળ છે. ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યના આ ઐતિહાસિક નગરનું પ્રશાસનિક, શૈક્ષેણીક, ધાર્મિક તેમ જ સાંસ્કૃતિક દૃષ્ટિએ અગ્રણી સ્થાન છે. આ નગરનો ઉલ્લેખ ભારતના પુરાણા ધાર્મિક ગ્રંથોમાં મળે છે. વેદ, પુરાણ, રામાયણ અને મહાભારતમાં આ સ્થળને '''પ્રયાગ''' કહેવામાં આવ્યું છે. ગંગા, યમુના અને સરસ્વતી નદીઓનો અહીં સંગમ (ત્રિવેણી સંગમ) થાય છે, આ કારણે હિંદુઓ માટે આ શહેરનું વિશેષ મહત્વ છે. હિંદુઓની જુની પરંપરા અનુસાર દર ૧૨ વર્ષે અહીં [[કુંભ મેળો|કુંભ મેળા]]નું આયોજન કરવામાં આવે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Commons category|Prayagraj|પ્રયાગરાજ}} * {{અધિકૃત વેબસાઇટ|prayagraj.nic.in}} {{૧૦ લાખથી વધુ વસ્તીવાળા ભારતના શહેરો}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ઉત્તર પ્રદેશનાં શહેરો]] [[શ્રેણી:યાત્રાધામ]] fj7x35ua7yeehzz8wdak0oqh7ux7ukq 0 98277 886829 884427 2025-06-24T18:34:33Z 76.53.254.138 886829 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કોચી | official_name = | native_name = കൊച്ചി | other_name = કોચીન | settlement_type = મહાનગર | translit_lang1_info = | image_skyline = Kochi montage2.jpg | image_caption = ઉપરથી ઘડિયાળની દિશામાં : મરીન ડ્રાઈવ, કોચીનો કિલ્લો, કોચી બંદરગાહ, રાણીનો રસ્તો, હિલ પેલેસ, ઇન્ફોપાર્ક | image_flag = | image_seal = | nickname = '''સિંધુસાગરની રાણી'''<ref>{{Cite book| author=K. C. Sivaramakrishnan| title=People's Participation in Urban Governance| url=https://books.google.com/books?id=TJ9dMtfjMToC&pg=PA156| page=156| year=2006| isbn=81-8069-326-0| publisher=Concept Publishing Company| url-status = live| archive-url = https://web.archive.org/web/20160208060832/https://books.google.com/books?id=TJ9dMtfjMToC&pg=PA156| archive-date=8 February 2016| df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite book| author=Ganesh Kumar| title=Modern General Knowledge| url=https://books.google.com/books?id=DbnFSqKSVb0C&pg=PA194| page=194| isbn=81-7482-180-5| publisher=Upkar Prakashan| url-status = live| archive-url = https://web.archive.org/web/20160206092658/https://books.google.com/books?id=DbnFSqKSVb0C&pg=PA194| archive-date=6 February 2016| df=dmy-all}}</ref> | image_map = | map_caption = | pushpin_map = India Kerala#India | pushpin_label_position = center | coordinates = {{coord|9.97|N|76.28|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name1 = કેરળ | subdivision_name2 = એર્નાકુલમ | subdivision_name3 = | established_title = સ્થાપના | established_date = એપ્રિલ ૧, ૧૯૫૮<ref name="ernakulam.nic.in">{{cite web|url=http://ernakulam.nic.in/history.htm|title=Ernakulam_History|publisher=|access-date=5 April 2015|url-status = dead|archive-url = https://web.archive.org/web/20071115160050/http://ernakulam.nic.in/history.htm|archive-date=15 November 2007|df=dmy-all}}</ref> | governing_body = કોચી મહાનગરપાલિકા | leader_title1 = મેયર | leader_name1 = સૈમિની જૈન (કોંગ્રેસ) | elevation_footnotes = | elevation_m = ૦ | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref name="Corporation Stats" /> | area_rank = | area_total_km2 = 94.88 | area_metro_km2 = 440 | area_metro_footnotes = <ref>{{cite web|url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|title=Demographia World Urban Areas|website=demographia.com|url-status = live|archive-url = https://www.webcitation.org/619NygDTb?url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|archive-date=23 August 2011|df=dmy-all}}</ref> | population_total = 677381 | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_footnotes = <ref name="Corporation Stats">{{cite web| url=https://cochinmunicipalcorporation.kerala.gov.in/web/guest/poverty-reduction| title=Profile of Kochi| publisher=[[Kochi Municipal Corporation]]| access-date=15 August 2018}}</ref> | population_density_km2 = 7100 | population_metro = 2119724 | population_metro_footnotes = <ref name="Metropolitan Stats">{{cite web|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 million and above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/india2/Million_Plus_UAs_Cities_2011.pdf|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20111215163132/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/india2/Million_Plus_UAs_Cities_2011.pdf|archive-date=15 December 2011|df=dmy-all}}</ref> | population_demonym = કોચીટે<ref>{{cite web|last1=AbdulKader|first1=Fathima|title=Ten Signs Of A True Kochiite|url=http://www.wtzupcity.com/kochi/features/ten-signs-of-a-true-kochiite|website=WtzupCity|access-date=10 October 2017|language=en|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20170613153943/http://wtzupcity.com/kochi/features/ten-signs-of-a-true-kochiite|archive-date=13 June 2017|df=dmy-all}}</ref> | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics2_title1 = બોલાતી | demographics2_info1 = મલયાલમ, અંગ્રેજી | timezone1 = ભારતીય માનક સમય | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પીન કોડ | postal_code = ૬૮૨ XXX, ૬૮૩ XXX | area_code = +૯૧-૪૮૪ | registration_plate = KL-૭, KL-૩૯, KL-૪૧, KL-૪૨, KL-૪૩, KL-૬૩ | blank_name_sec1 = ન્યાયિક પાટનગર | blank_info_sec1 = કેરળ ઉચ્ચ ન્યાયાલય | blank1_name_sec1 = દરિયાકિનારો | blank1_info_sec1 = ૪૮ કિમી (૩૦ માઈલ) | blank1_name_sec2 = વિકાસ એજેન્સી | blank1_info_sec2 = ગ્રેટર કોચિન ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી, ગોશ્રી આઇલેન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી | website = {{URL|https://cochinmunicipalcorporation.kerala.gov.in}} | footnotes = | leader_title2 = શહેર પોલિસ વડા | leader_name2 = એમ.પી.દિનેશ IPS | demographics1_info1 = મલયાલમ, અંગ્રેજી | blank2_name_sec1 = માનવ જાતિ પ્રમાણ | blank2_info_sec1 = ૧૦૨૮ ♂/♀ | blank3_name_sec1 = સાક્ષરતા | blank3_info_sec1 = ૯૮.૫૦% | blank_name_sec2 = માનવ વિકાસ સૂચકાંક | blank_info_sec2 = <span style="color:#090">ઊંચો</span> | blank2_name_sec2 = હવામાન | blank2_info_sec2 = દક્ષિણ-પશ્ચિમ ભારતીય હવામાન {{small|(કો઼પ્પેન)}} | blank3_name_sec2 = વરસાદ | blank3_info_sec2 = ૩૨૨૮.૩ મિમી (૧૨૭.૧૦ ઈંચ) | additional = | blank 4 = }} '''કોચી''' અન્ય જાણીતા નામે '''કોચીન''' એ ભારતના દક્ષિણ-પશ્ચિમ કિનારે આવેલું એક મુખ્ય બંદર-શહેર છે જે લક્ષદ્વિપ સમુદ્રની સીમા પર છે. તે [[કેરળ]] રાજ્યમાં [[એર્નાકુલમ જિલ્લો|એર્નાકુલમ જિલ્લા]]માં આવેલું છે અને તેને ઘણી વખત '''એર્નાકુલમ''' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. કોચી, કેરળનો સૌથી મોટો અને સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતો મહાનગરીય વિસ્તાર છે. શહેરનું સંચાલન કોચી મહાનગરપાલિકા કરે છે, જેનું નિર્માણ વર્ષ ૧૯૬૭માં કરવામાં આવ્યું હતું અને શહેરના વિકાસની દેખરેખ કરતી વૈધાનિક સંસ્થાઓ ''ગ્રેટર કોચિન ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી'' અને ''ગોશ્રી આઇલેન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી'' છે. 14 મી સદીથી ભારતના પશ્ચિમ કિનારે કોચિ એ એક મહત્વપૂર્ણ મસાલા વેપાર કેન્દ્ર હતું, અને પૂર્વ-ઇસ્લામિક યુગના આરબ વેપારીઓ સાથે વેપાર નેટવર્ક જાળવી રાખ્યો હતો. 1503 માં પોર્ટુગીઝો દ્વારા કબજો મેળવ્યો, કોચિ કોલોનિયલ ભારતના યુરોપિયન વસાહતોમાંનો પ્રથમ હતો. 1530 સુધી તે પોર્ટુગીઝ ભારતની મુખ્ય બેઠક રહ્યું, જ્યારે ગોવાના બદલે તેને પસંદ કરવામાં આવ્યું. ત્યારબાદ શહેરને ડચ અને બ્રિટિશ લોકોએ કબજે કર્યું હતું, જેમાં કોચિનનું રાજ્ય રજવાડું બન્યું હતું. કેરળમાં આંતરરાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક પ્રવાસી આગમનની કુલ સંખ્યામાં કોચી પ્રથમ સ્થાને છે. આઉટલુક ટ્રાવેલર મેગેઝિનની વતી નિલ્સન કંપની દ્વારા હાથ ધરાયેલા એક સર્વે પ્રમાણે શહેરને ભારતનો છઠ્ઠો શ્રેષ્ઠ પ્રવાસન સ્થળ માનવામાં આવે છે. મેકીન્સે ગ્લોબલ ઇન્સ્ટિટ્યુટ દ્વારા કરવામાં આવેલા એક 2011 ના અભ્યાસમાં, વર્ષ 2025 સુધીમાં વૈશ્વિક સ્તરે 40% વૈશ્વિક જીડીપીનું યોગદાન આપનાર, 440 વૈશ્વિક શહેરોમાં કોચી 28 ભારતીય શહેરોમાંનું એક હતું. જુલાઇ 2018 માં, વૈશ્વિક પ્રોફેશનલ સર્વિસિસ કંપની જેએલએલ દ્વારા કોચીને ભારતની સૌથી ઉભરતી ભવિષ્યની મેગાસીટી તરીકે સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{સબસ્ટબ}} [[શ્રેણી:ભારતનાં શહેરો]] [[શ્રેણી:કેરળ]] sfvlr1jr2eppuwxbpy9doa7bn2pefks 886913 886829 2025-06-25T03:22:06Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:Hide on Rosé|Hide on Rosé]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 855159 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કોચી | official_name = | native_name = കൊച്ചി | other_name = કોચીન | settlement_type = મહાનગર | translit_lang1_info = | image_skyline = Kochi montage2.jpg | image_caption = ઉપરથી ઘડિયાળની દિશામાં : મરીન ડ્રાઈવ, કોચીનો કિલ્લો, કોચી બંદરગાહ, રાણીનો રસ્તો, હિલ પેલેસ, ઇન્ફોપાર્ક | image_flag = | image_seal = | nickname = '''સિંધુસાગરની રાણી'''<ref>{{Cite book| author=K. C. Sivaramakrishnan| title=People's Participation in Urban Governance| url=https://books.google.com/books?id=TJ9dMtfjMToC&pg=PA156| page=156| year=2006| isbn=81-8069-326-0| publisher=Concept Publishing Company| url-status = live| archive-url = https://web.archive.org/web/20160208060832/https://books.google.com/books?id=TJ9dMtfjMToC&pg=PA156| archive-date=8 February 2016| df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite book| author=Ganesh Kumar| title=Modern General Knowledge| url=https://books.google.com/books?id=DbnFSqKSVb0C&pg=PA194| page=194| isbn=81-7482-180-5| publisher=Upkar Prakashan| url-status = live| archive-url = https://web.archive.org/web/20160206092658/https://books.google.com/books?id=DbnFSqKSVb0C&pg=PA194| archive-date=6 February 2016| df=dmy-all}}</ref> | image_map = | map_caption = | pushpin_map = India Kerala#India3 | pushpin_label_position = center | coordinates = {{coord|9.97|N|76.28|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name1 = કેરળ | subdivision_name2 = એર્નાકુલમ | subdivision_name3 = | established_title = સ્થાપના | established_date = એપ્રિલ ૧, ૧૯૫૮<ref name="ernakulam.nic.in">{{cite web|url=http://ernakulam.nic.in/history.htm|title=Ernakulam_History|publisher=|access-date=5 April 2015|url-status = dead|archive-url = https://web.archive.org/web/20071115160050/http://ernakulam.nic.in/history.htm|archive-date=15 November 2007|df=dmy-all}}</ref> | governing_body = કોચી મહાનગરપાલિકા | leader_title1 = મેયર | leader_name1 = સૈમિની જૈન (કોંગ્રેસ) | elevation_footnotes = | elevation_m = ૦ | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref name="Corporation Stats" /> | area_rank = | area_total_km2 = 94.88 | area_metro_km2 = 440 | area_metro_footnotes = <ref>{{cite web|url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|title=Demographia World Urban Areas|website=demographia.com|url-status = live|archive-url = https://www.webcitation.org/619NygDTb?url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|archive-date=23 August 2011|df=dmy-all}}</ref> | population_total = 677381 | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_footnotes = <ref name="Corporation Stats">{{cite web| url=https://cochinmunicipalcorporation.kerala.gov.in/web/guest/poverty-reduction| title=Profile of Kochi| publisher=[[Kochi Municipal Corporation]]| access-date=15 August 2018}}</ref> | population_density_km2 = 7100 | population_metro = 2119724 | population_metro_footnotes = <ref name="Metropolitan Stats">{{cite web|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 million and above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/india2/Million_Plus_UAs_Cities_2011.pdf|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20111215163132/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/india2/Million_Plus_UAs_Cities_2011.pdf|archive-date=15 December 2011|df=dmy-all}}</ref> | population_demonym = કોચીટે<ref>{{cite web|last1=AbdulKader|first1=Fathima|title=Ten Signs Of A True Kochiite|url=http://www.wtzupcity.com/kochi/features/ten-signs-of-a-true-kochiite|website=WtzupCity|access-date=10 October 2017|language=en|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20170613153943/http://wtzupcity.com/kochi/features/ten-signs-of-a-true-kochiite|archive-date=13 June 2017|df=dmy-all}}</ref> | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics2_title1 = બોલાતી | demographics2_info1 = મલયાલમ, અંગ્રેજી | timezone1 = ભારતીય માનક સમય | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પીન કોડ | postal_code = ૬૮૨ XXX, ૬૮૩ XXX | area_code = +૯૧-૪૮૪ | registration_plate = KL-૭, KL-૩૯, KL-૪૧, KL-૪૨, KL-૪૩, KL-૬૩ | blank_name_sec1 = ન્યાયિક પાટનગર | blank_info_sec1 = કેરળ ઉચ્ચ ન્યાયાલય | blank1_name_sec1 = દરિયાકિનારો | blank1_info_sec1 = ૪૮ કિમી (૩૦ માઈલ) | blank1_name_sec2 = વિકાસ એજેન્સી | blank1_info_sec2 = ગ્રેટર કોચિન ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી, ગોશ્રી આઇલેન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી | website = {{URL|https://cochinmunicipalcorporation.kerala.gov.in}} | footnotes = | leader_title2 = શહેર પોલિસ વડા | leader_name2 = એમ.પી.દિનેશ IPS | demographics1_info1 = મલયાલમ, અંગ્રેજી | blank2_name_sec1 = માનવ જાતિ પ્રમાણ | blank2_info_sec1 = ૧૦૨૮ ♂/♀ | blank3_name_sec1 = સાક્ષરતા | blank3_info_sec1 = ૯૮.૫૦% | blank_name_sec2 = માનવ વિકાસ સૂચકાંક | blank_info_sec2 = <span style="color:#090">ઊંચો</span> | blank2_name_sec2 = હવામાન | blank2_info_sec2 = દક્ષિણ-પશ્ચિમ ભારતીય હવામાન {{small|(કો઼પ્પેન)}} | blank3_name_sec2 = વરસાદ | blank3_info_sec2 = ૩૨૨૮.૩ મિમી (૧૨૭.૧૦ ઈંચ) | additional = | blank 4 = }} '''કોચી''' અન્ય જાણીતા નામે '''કોચીન''' એ ભારતના દક્ષિણ-પશ્ચિમ કિનારે આવેલું એક મુખ્ય બંદર-શહેર છે જે લક્ષદ્વિપ સમુદ્રની સીમા પર છે. તે [[કેરળ]] રાજ્યમાં [[એર્નાકુલમ જિલ્લો|એર્નાકુલમ જિલ્લા]]માં આવેલું છે અને તેને ઘણી વખત '''એર્નાકુલમ''' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. કોચી, કેરળનો સૌથી મોટો અને સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતો મહાનગરીય વિસ્તાર છે. શહેરનું સંચાલન કોચી મહાનગરપાલિકા કરે છે, જેનું નિર્માણ વર્ષ ૧૯૬૭માં કરવામાં આવ્યું હતું અને શહેરના વિકાસની દેખરેખ કરતી વૈધાનિક સંસ્થાઓ ''ગ્રેટર કોચિન ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી'' અને ''ગોશ્રી આઇલેન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી'' છે. 14 મી સદીથી ભારતના પશ્ચિમ કિનારે કોચિ એ એક મહત્વપૂર્ણ મસાલા વેપાર કેન્દ્ર હતું, અને પૂર્વ-ઇસ્લામિક યુગના આરબ વેપારીઓ સાથે વેપાર નેટવર્ક જાળવી રાખ્યો હતો. 1503 માં પોર્ટુગીઝો દ્વારા કબજો મેળવ્યો, કોચિ કોલોનિયલ ભારતના યુરોપિયન વસાહતોમાંનો પ્રથમ હતો. 1530 સુધી તે પોર્ટુગીઝ ભારતની મુખ્ય બેઠક રહ્યું, જ્યારે ગોવાના બદલે તેને પસંદ કરવામાં આવ્યું. ત્યારબાદ શહેરને ડચ અને બ્રિટિશ લોકોએ કબજે કર્યું હતું, જેમાં કોચિનનું રાજ્ય રજવાડું બન્યું હતું. કેરળમાં આંતરરાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક પ્રવાસી આગમનની કુલ સંખ્યામાં કોચી પ્રથમ સ્થાને છે. આઉટલુક ટ્રાવેલર મેગેઝિનની વતી નિલ્સન કંપની દ્વારા હાથ ધરાયેલા એક સર્વે પ્રમાણે શહેરને ભારતનો છઠ્ઠો શ્રેષ્ઠ પ્રવાસન સ્થળ માનવામાં આવે છે. મેકીન્સે ગ્લોબલ ઇન્સ્ટિટ્યુટ દ્વારા કરવામાં આવેલા એક 2011 ના અભ્યાસમાં, વર્ષ 2025 સુધીમાં વૈશ્વિક સ્તરે 40% વૈશ્વિક જીડીપીનું યોગદાન આપનાર, 440 વૈશ્વિક શહેરોમાં કોચી 28 ભારતીય શહેરોમાંનું એક હતું. જુલાઇ 2018 માં, વૈશ્વિક પ્રોફેશનલ સર્વિસિસ કંપની જેએલએલ દ્વારા કોચીને ભારતની સૌથી ઉભરતી ભવિષ્યની મેગાસીટી તરીકે સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{સબસ્ટબ}} [[શ્રેણી:ભારતનાં શહેરો]] [[શ્રેણી:કેરળ]] tqv7sc2hj5mmqiqfafcfw1u6kt3f54t 0 98429 886828 872352 2025-06-24T18:34:07Z 76.53.254.138 886828 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = અમરાવતી | settlement_type = [[શહેર]] | image_skyline = Amaravati city.jpg | image_alt = | image_caption = ધન્ય બુદ્ધ મુર્તિ, અમરાવતી મંદિર નગર | image_map = | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = India Andhra Pradesh#India | pushpin_label_position = right | coordinates = {{coord|16.541|N|80.515|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = [[ભારત]] | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[આંધ્ર પ્રદેશ]] | subdivision_type3 = જિલ્લો | subdivision_name3 = ગુંટુર | established_date = ૨૦૧૫ | government_type = નિયોજક એજેન્સીઓ | governing_body = અમરાવતી વિકાસ નિગમ લિમિટેડ | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref name="apcrda">{{cite web|title=Declaration of A.P. Capital City Area–Revised orders|url=https://crda.ap.gov.in/APCRDADOCS/GOSACTSRULES/CRDA/01~14142015MAUD_MS141.PDF|website=Andhra Nation|publisher=Municipal Administration and Urban Development Department|access-date=21 February 2016|format=PDF|date=22 September 2015|archive-date=8 જુલાઈ 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180708074341/https://crda.ap.gov.in/APCRDADOCS/GOSACTSRULES/CRDA/01~14142015MAUD_MS141.PDF|url-status=dead}}</ref> | area_total_km2 = 217.23 | area_metro_footnotes = <ref name="metro">{{cite news|last1=Subba Rao|first1=GVR|title=Capital region expands as CRDA redraws boundaries|url=http://www.thehindu.com/news/cities/Vijayawada/capital-region-expands-as-crda-redraws-boundaries/article7680051.ece|access-date=31 October 2015|work=The Hindu|date=23 September 2015|location=Vijayawada}}</ref> | area_metro_km2 = 8352.69 | population_total = 103000 | population_as_of = 2011 | population_footnotes = <ref>{{cite news|title=CRDA eyes CSR funds to push job potential in capital city|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/vijayawada/CRDA-eyes-CSR-funds-to-push-job-potential-in-capital-city/articleshow/47891827.cms|access-date=18 August 2015|work=Times of India|date=1 July 2015|location=Guntur}}</ref> | population_metro = 5800000 | population_metro_footnotes = <ref>{{cite news|title=Amaravati to be divided into eight urban plan areas|url=http://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/new-capital-region-to-be-divided-into-eight-urban-plan-areas/article7063043.ece|access-date=21 June 2016|work=The Hindu|date=3 April 2015|language=en-IN}}</ref> | timezone1 = ભારતીય પ્રમાણ સમય | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૫૨૦ ×××, ૫૨૧ ×××, ૫૨૨ ××× | area_code = | registration_plate = એપી ૦૭ | blank2_name = ભાષાઓ | blank2_info = તેલુગુ | website = {{URL|http://www.amaravati.gov.in/|અમરાવતી અધિકૃત વેબસાઇટ}} }} '''અમરાવતી''' એ ભારતના [[આંધ્ર પ્રદેશ]] રાજ્યની રાજધાની છે. આ સુનિયોજીત શહેર [[કૃષ્ણા નદી]]ના દક્ષિણ કિનારે વસેલું છે.<ref>{{cite news|last1=Akbar|first1=Syed|title=Amaravati as official capital will boost Andhra Pradesh's image – Times of India|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/visakhapatnam/Amaravati-as-official-capital-will-boost-Andhra-Pradeshs-image/articleshow/53595008.cms|access-date=1 May 2017|work=The Times of India|date=8 Aug 2016}}</ref> આ શહેર આંધ્રપ્રદેશ રાજધાની ક્ષેત્રની અંદર આવેલું છે, જે ૨૧૭ ચો.કિ.મી.ના વિસ્તારમાં રિવરફ્રન્ટ પર બાંધવામાં આવ્યું છે, જેમાં ૫૧% ગ્રીન સ્પેસ અને ૧૦% જળાશયો છે.<ref>{{cite web|title=Naming of the Residuary Andhra Pradesh State Capital as "AMARAVATI"|url=https://crda.ap.gov.in/APCRDADOCS/GOSACTSRULES/Capital%20City/01~131223042015MAUD_MS97.PDF|website=Andhra Nation|publisher=Municipal Administration and Urban Development Department|access-date=1 May 2016|format=PDF|date=23 April 2015|archive-date=4 એપ્રિલ 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230404222606/https://crda.ap.gov.in/APCRDADOCS/GOSACTSRULES/Capital%20City/01~131223042015MAUD_MS97.PDF|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.livemint.com/Politics/fpmYw43wSuaTHwfTgTlpgK/Amaravati-A-capital-idea.html|title=Amaravati: A capital idea, but how feasible?}}</ref> શહેરના નામનો "અમરાવતી" શબ્દ ઐતિહાસિક અમરાવતી મંદિર નગર, જે [[સાતવાહન વંશ]]ના તેલુગુ શાસકોની પ્રાચીન રાજધાની હતું તેના પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.<ref name="auto">{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/After-18-centuries-Amaravati-set-to-become-a-capital-again/articleshow/49489009.cms|title=After 18 centuries, Amaravati set to become a 'capital' again|date=22 October 2015|newspaper=The Times of India}}</ref> ઓક્ટોબર ૨૨, ૨૦૧૫ના રોજ શહેરના નિર્માણનો શિલાન્યાસ વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]] દ્વારા ઉદ્દંડરાયુનિપાલિમ વિસ્તારમાં કરાયો હતો.<ref name="foundation">{{citation|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/thousands-descend-on-andhra-village-uddandarayunipalem-to-watch-history-in-making/articleshow/49491280.cms|title=Thousands descend on Andhra village Uddandarayunipalem to watch history in making|newspaper=Economic Times|date=22 October 2015|access-date=22 ઑક્ટોબર 2018|archivedate=2 ઑગસ્ટ 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170802171743/http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/thousands-descend-on-andhra-village-uddandarayunipalem-to-watch-history-in-making/articleshow/49491280.cms}}</ref> ઑક્ટોબર ૨૦૧૬ સુધીમાં, આંધ્રપ્રદેશ રાજ્ય સરકારના મોટાભાગના વિભાગો અને અધિકારીઓ હવે અમરાવતીના વેલાગપુડી વિસ્તારમાં સ્થિત કાર્યાલયમાં કાર્યરત છે, [[હૈદરાબાદ]]માં ફક્ત માળખાગત સ્ટાફ જ બાકી છે.<ref>{{cite web|url=http://www.dnaindia.com/india/report-andhra-pradesh-secretariat-starts-functioning-from-interim-government-complex-at-amaravati-2260970|title=Andhra Pradesh Secretariat starts functioning from interim government complex at Amaravati – Latest News & Updates at Daily News & Analysis|date=3 October 2016|publisher=}}</ref> એપ્રિલ ૨૦૧૬ થી, આંધ્રપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી કાર્યાલયે વેલાગપુડીથી તેનું કાર્ય શરૂ કર્યું. આંધ્ર પ્રદેશ વિધાનસભા માર્ચ ૨૦૧૭ સુધી હૈદરાબાદમાં રહી હતી, ત્યારબાદ તે વેલાગપુડીમાં નવી બાંધેલી વિધાનસભાની ઇમારતોમાં સ્થાનાંતરિત થઈ.<ref>{{Cite web|date=2017-03-06|title=Andhra Pradesh Holds Maiden Budget Session in New Capital Amaravati|url=https://www.news18.com/news/india/andhra-pradesh-holds-maiden-budget-session-in-new-capital-amaravati-1356763.html|access-date=2023-02-07|website=News18|language=en}}</ref> {{સંદર્ભો}} {{Commons category|Amaravati (city)|અમરાવતી}} 7i3t2ykb3v5dnctzreevh5e1ywzhi7d 886914 886828 2025-06-25T03:22:07Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 872352 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = અમરાવતી | settlement_type = [[શહેર]] | image_skyline = Amaravati city.jpg | image_alt = | image_caption = ધન્ય બુદ્ધ મુર્તિ, અમરાવતી મંદિર નગર | image_map = | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = India Andhra Pradesh#India3 | pushpin_label_position = right | coordinates = {{coord|16.541|N|80.515|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = [[ભારત]] | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[આંધ્ર પ્રદેશ]] | subdivision_type3 = જિલ્લો | subdivision_name3 = ગુંટુર | established_date = ૨૦૧૫ | government_type = નિયોજક એજેન્સીઓ | governing_body = અમરાવતી વિકાસ નિગમ લિમિટેડ | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref name="apcrda">{{cite web|title=Declaration of A.P. Capital City Area–Revised orders|url=https://crda.ap.gov.in/APCRDADOCS/GOSACTSRULES/CRDA/01~14142015MAUD_MS141.PDF|website=Andhra Nation|publisher=Municipal Administration and Urban Development Department|access-date=21 February 2016|format=PDF|date=22 September 2015|archive-date=8 જુલાઈ 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180708074341/https://crda.ap.gov.in/APCRDADOCS/GOSACTSRULES/CRDA/01~14142015MAUD_MS141.PDF|url-status=dead}}</ref> | area_total_km2 = 217.23 | area_metro_footnotes = <ref name="metro">{{cite news|last1=Subba Rao|first1=GVR|title=Capital region expands as CRDA redraws boundaries|url=http://www.thehindu.com/news/cities/Vijayawada/capital-region-expands-as-crda-redraws-boundaries/article7680051.ece|access-date=31 October 2015|work=The Hindu|date=23 September 2015|location=Vijayawada}}</ref> | area_metro_km2 = 8352.69 | population_total = 103000 | population_as_of = 2011 | population_footnotes = <ref>{{cite news|title=CRDA eyes CSR funds to push job potential in capital city|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/vijayawada/CRDA-eyes-CSR-funds-to-push-job-potential-in-capital-city/articleshow/47891827.cms|access-date=18 August 2015|work=Times of India|date=1 July 2015|location=Guntur}}</ref> | population_metro = 5800000 | population_metro_footnotes = <ref>{{cite news|title=Amaravati to be divided into eight urban plan areas|url=http://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/new-capital-region-to-be-divided-into-eight-urban-plan-areas/article7063043.ece|access-date=21 June 2016|work=The Hindu|date=3 April 2015|language=en-IN}}</ref> | timezone1 = ભારતીય પ્રમાણ સમય | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૫૨૦ ×××, ૫૨૧ ×××, ૫૨૨ ××× | area_code = | registration_plate = એપી ૦૭ | blank2_name = ભાષાઓ | blank2_info = તેલુગુ | website = {{URL|http://www.amaravati.gov.in/|અમરાવતી અધિકૃત વેબસાઇટ}} }} '''અમરાવતી''' એ ભારતના [[આંધ્ર પ્રદેશ]] રાજ્યની રાજધાની છે. આ સુનિયોજીત શહેર [[કૃષ્ણા નદી]]ના દક્ષિણ કિનારે વસેલું છે.<ref>{{cite news|last1=Akbar|first1=Syed|title=Amaravati as official capital will boost Andhra Pradesh's image – Times of India|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/visakhapatnam/Amaravati-as-official-capital-will-boost-Andhra-Pradeshs-image/articleshow/53595008.cms|access-date=1 May 2017|work=The Times of India|date=8 Aug 2016}}</ref> આ શહેર આંધ્રપ્રદેશ રાજધાની ક્ષેત્રની અંદર આવેલું છે, જે ૨૧૭ ચો.કિ.મી.ના વિસ્તારમાં રિવરફ્રન્ટ પર બાંધવામાં આવ્યું છે, જેમાં ૫૧% ગ્રીન સ્પેસ અને ૧૦% જળાશયો છે.<ref>{{cite web|title=Naming of the Residuary Andhra Pradesh State Capital as "AMARAVATI"|url=https://crda.ap.gov.in/APCRDADOCS/GOSACTSRULES/Capital%20City/01~131223042015MAUD_MS97.PDF|website=Andhra Nation|publisher=Municipal Administration and Urban Development Department|access-date=1 May 2016|format=PDF|date=23 April 2015|archive-date=4 એપ્રિલ 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230404222606/https://crda.ap.gov.in/APCRDADOCS/GOSACTSRULES/Capital%20City/01~131223042015MAUD_MS97.PDF|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.livemint.com/Politics/fpmYw43wSuaTHwfTgTlpgK/Amaravati-A-capital-idea.html|title=Amaravati: A capital idea, but how feasible?}}</ref> શહેરના નામનો "અમરાવતી" શબ્દ ઐતિહાસિક અમરાવતી મંદિર નગર, જે [[સાતવાહન વંશ]]ના તેલુગુ શાસકોની પ્રાચીન રાજધાની હતું તેના પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.<ref name="auto">{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/After-18-centuries-Amaravati-set-to-become-a-capital-again/articleshow/49489009.cms|title=After 18 centuries, Amaravati set to become a 'capital' again|date=22 October 2015|newspaper=The Times of India}}</ref> ઓક્ટોબર ૨૨, ૨૦૧૫ના રોજ શહેરના નિર્માણનો શિલાન્યાસ વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]] દ્વારા ઉદ્દંડરાયુનિપાલિમ વિસ્તારમાં કરાયો હતો.<ref name="foundation">{{citation|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/thousands-descend-on-andhra-village-uddandarayunipalem-to-watch-history-in-making/articleshow/49491280.cms|title=Thousands descend on Andhra village Uddandarayunipalem to watch history in making|newspaper=Economic Times|date=22 October 2015|access-date=22 ઑક્ટોબર 2018|archivedate=2 ઑગસ્ટ 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170802171743/http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/thousands-descend-on-andhra-village-uddandarayunipalem-to-watch-history-in-making/articleshow/49491280.cms}}</ref> ઑક્ટોબર ૨૦૧૬ સુધીમાં, આંધ્રપ્રદેશ રાજ્ય સરકારના મોટાભાગના વિભાગો અને અધિકારીઓ હવે અમરાવતીના વેલાગપુડી વિસ્તારમાં સ્થિત કાર્યાલયમાં કાર્યરત છે, [[હૈદરાબાદ]]માં ફક્ત માળખાગત સ્ટાફ જ બાકી છે.<ref>{{cite web|url=http://www.dnaindia.com/india/report-andhra-pradesh-secretariat-starts-functioning-from-interim-government-complex-at-amaravati-2260970|title=Andhra Pradesh Secretariat starts functioning from interim government complex at Amaravati – Latest News & Updates at Daily News & Analysis|date=3 October 2016|publisher=}}</ref> એપ્રિલ ૨૦૧૬ થી, આંધ્રપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી કાર્યાલયે વેલાગપુડીથી તેનું કાર્ય શરૂ કર્યું. આંધ્ર પ્રદેશ વિધાનસભા માર્ચ ૨૦૧૭ સુધી હૈદરાબાદમાં રહી હતી, ત્યારબાદ તે વેલાગપુડીમાં નવી બાંધેલી વિધાનસભાની ઇમારતોમાં સ્થાનાંતરિત થઈ.<ref>{{Cite web|date=2017-03-06|title=Andhra Pradesh Holds Maiden Budget Session in New Capital Amaravati|url=https://www.news18.com/news/india/andhra-pradesh-holds-maiden-budget-session-in-new-capital-amaravati-1356763.html|access-date=2023-02-07|website=News18|language=en}}</ref> {{સંદર્ભો}} {{Commons category|Amaravati (city)|અમરાવતી}} bt6gpcvwwq2omhkqgxc4uofnnv5xxa6 0 99870 886827 847414 2025-06-24T18:33:55Z 76.53.254.138 886827 wikitext text/x-wiki {{Infobox military installation |name=પ્રબલગઢ |partof=મહારાષ્ટ્ર |location=[[રાયગડ જિલ્લો]], [[મહારાષ્ટ્ર]] |image=Prabal machi.jpg |caption=કલાવંતી અને પ્રબલગઢ |map_size=300 |map_caption=મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સ્થાન |map_type=India#Maharashtra |coordinates= {{coord|18|58|24|N|73|13|27|E}} |height=૭૦૦ મીટર |type=પહાડી કિલ્લો |ownership={{flagcountry|India}} ભારત સરકાર |controlledby=[[File:Flag of the Maratha Empire.svg|border|33x30px]] [[મરાઠા સામ્રાજ્ય]] (૧૬૫૭)<br />{{flagicon|India}} [[ભારત સરકાર]] (૧૯૪૭-) |open_to_public=હા |built= |builder= }} '''પ્રબલગઢ''' (જે '''મુરાંજન''', '''પ્રધાનગઢ''' અથવા '''પ્રબલમાચી''' તરીકે પણ ઓળખાય છે‌‌‌‌‌‌) [[માથેરાન]] અને પનવેલ વચ્ચે મહારાષ્ટ્રના [[રાયગડ જિલ્લો|રાયગડ જિલ્લામાં]] આવેલો કિલ્લો છે. પ્રબલગઢ કિલ્લો ૨,૩૦૦ ફીટ ‍‍‍(૭૦૦ મીટર)ની ઊંચાઇ પર [[પશ્ચિમ ઘાટ]]માં સ્થિત છે. આ કિલ્લો [[શિવાજી|છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ]] વડે કબ્જે કરાયો ત્યાં સુધી મુરાંજન તરીકે ઓળખાતો હતો અને ત્યાર પછી મરાઠાઓ દ્વારા પ્રબલગઢ તરીકે નામકરણ કરાયો હતો<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=43gBAAAAMAAJ&source=gbs_navlinks_s|title=Chhatrapati Sambhaji|last=Kamal Shrikrishna Gokhale|publisher=Navakamal Publications}}</ref> ઇશાર્દગઢનો કિલ્લો તેનો જોડિયો કિલ્લો છે.<ref name="Offbeat">{{Cite book|title=Offbeat Tracks in Maharashtra|last=Gunaji, Milind|publisher=Popular Prakashan|year=2010|isbn=9788179915783|pages=50–52}}</ref> પ્રબલગઢની બાજુમાં ઉત્તરે કલાવંતીનો સીધા ચઢાણ ધરાવતો કિલ્લો આવેલો છે. == ભૂગોળ == [[ચિત્ર:Kalavantinicha Durga.jpg|thumb|કલાવંતી દુર્ગ/કિલ્લો]] પ્રબલગઢ માથેરાન અને પનવેલની વચ્ચે પ્રબલ ઉચ્ચ પ્રદેશમાં આવેલો છે અને મુંબઈ-પુણે એક્સપ્રેસ હાઇવે પરથી સરળતાથી જોઇ શકાય છે. [[ઉલ્હાસ નદી]] કિલ્લાની દક્ષિણ બાજુથી પસાર થાય છે અને ગઢી નદી તેની પશ્ચિમમાંથી વહે છે. ચંદેરી અને પેબ કિલ્લાઓ પશ્ચિમમાં આવેલા છે. દક્ષિણમાં માણિકગઢ અને ઉત્તરમાં કર્નાલા કિલ્લો આવેલો છે. ''કલાવંતી'' (''કલાવતી'' અથવા ''કલાવંતીનીચા સુલ્કા‌'' તરીકે પણ જાણીતો‌‌) ૬૮૫ મીટર ઊંચો શિખર કિલ્લો પ્રબલ ઉચ્ચપ્રદેશના ઉત્તરી કિનારા પર માચી અને વાજેપુર ગામ નજીક આવેલો છે.<ref name="Kapadia2004">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=oICZM5HKRbAC&pg=PA58|title=Trek the Sahyadris|last=Harish Kapadia|date=1 March 2004|publisher=Indus Publishing|isbn=978-81-7387-151-1|pages=57–58}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [https://trekbook.in/2008/09/kalavatin-durg.html/ કલાવંતી દુર્ગ ટ્રેકિંગ માહિતી] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180623085101/https://trekbook.in/2008/09/kalavatin-durg.html/ |date=2018-06-23 }} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્રના કિલ્લાઓ]] bj1s8k30z9t413y29fulik7kfkh04q8 886915 886827 2025-06-25T03:22:09Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847414 wikitext text/x-wiki {{Infobox military installation |name=પ્રબલગઢ |partof=મહારાષ્ટ્ર |location=[[રાયગડ જિલ્લો]], [[મહારાષ્ટ્ર]] |image=Prabal machi.jpg |caption=કલાવંતી અને પ્રબલગઢ |map_size=300 |map_caption=મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સ્થાન |map_type=India3#Maharashtra |coordinates= {{coord|18|58|24|N|73|13|27|E}} |height=૭૦૦ મીટર |type=પહાડી કિલ્લો |ownership={{flagcountry|India}} ભારત સરકાર |controlledby=[[File:Flag of the Maratha Empire.svg|border|33x30px]] [[મરાઠા સામ્રાજ્ય]] (૧૬૫૭)<br />{{flagicon|India}} [[ભારત સરકાર]] (૧૯૪૭-) |open_to_public=હા |built= |builder= }} '''પ્રબલગઢ''' (જે '''મુરાંજન''', '''પ્રધાનગઢ''' અથવા '''પ્રબલમાચી''' તરીકે પણ ઓળખાય છે‌‌‌‌‌‌) [[માથેરાન]] અને પનવેલ વચ્ચે મહારાષ્ટ્રના [[રાયગડ જિલ્લો|રાયગડ જિલ્લામાં]] આવેલો કિલ્લો છે. પ્રબલગઢ કિલ્લો ૨,૩૦૦ ફીટ ‍‍‍(૭૦૦ મીટર)ની ઊંચાઇ પર [[પશ્ચિમ ઘાટ]]માં સ્થિત છે. આ કિલ્લો [[શિવાજી|છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ]] વડે કબ્જે કરાયો ત્યાં સુધી મુરાંજન તરીકે ઓળખાતો હતો અને ત્યાર પછી મરાઠાઓ દ્વારા પ્રબલગઢ તરીકે નામકરણ કરાયો હતો<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=43gBAAAAMAAJ&source=gbs_navlinks_s|title=Chhatrapati Sambhaji|last=Kamal Shrikrishna Gokhale|publisher=Navakamal Publications}}</ref> ઇશાર્દગઢનો કિલ્લો તેનો જોડિયો કિલ્લો છે.<ref name="Offbeat">{{Cite book|title=Offbeat Tracks in Maharashtra|last=Gunaji, Milind|publisher=Popular Prakashan|year=2010|isbn=9788179915783|pages=50–52}}</ref> પ્રબલગઢની બાજુમાં ઉત્તરે કલાવંતીનો સીધા ચઢાણ ધરાવતો કિલ્લો આવેલો છે. == ભૂગોળ == [[ચિત્ર:Kalavantinicha Durga.jpg|thumb|કલાવંતી દુર્ગ/કિલ્લો]] પ્રબલગઢ માથેરાન અને પનવેલની વચ્ચે પ્રબલ ઉચ્ચ પ્રદેશમાં આવેલો છે અને મુંબઈ-પુણે એક્સપ્રેસ હાઇવે પરથી સરળતાથી જોઇ શકાય છે. [[ઉલ્હાસ નદી]] કિલ્લાની દક્ષિણ બાજુથી પસાર થાય છે અને ગઢી નદી તેની પશ્ચિમમાંથી વહે છે. ચંદેરી અને પેબ કિલ્લાઓ પશ્ચિમમાં આવેલા છે. દક્ષિણમાં માણિકગઢ અને ઉત્તરમાં કર્નાલા કિલ્લો આવેલો છે. ''કલાવંતી'' (''કલાવતી'' અથવા ''કલાવંતીનીચા સુલ્કા‌'' તરીકે પણ જાણીતો‌‌) ૬૮૫ મીટર ઊંચો શિખર કિલ્લો પ્રબલ ઉચ્ચપ્રદેશના ઉત્તરી કિનારા પર માચી અને વાજેપુર ગામ નજીક આવેલો છે.<ref name="Kapadia2004">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=oICZM5HKRbAC&pg=PA58|title=Trek the Sahyadris|last=Harish Kapadia|date=1 March 2004|publisher=Indus Publishing|isbn=978-81-7387-151-1|pages=57–58}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * [https://trekbook.in/2008/09/kalavatin-durg.html/ કલાવંતી દુર્ગ ટ્રેકિંગ માહિતી] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180623085101/https://trekbook.in/2008/09/kalavatin-durg.html/ |date=2018-06-23 }} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્રના કિલ્લાઓ]] j3m2hnttywi6w10z935oynksysadobf 0 121705 886826 793773 2025-06-24T18:33:10Z 76.53.254.138 886826 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name=અમરાપુર |population_demonym= |area_footnotes= |area_rank= |area_total_km2= |elevation_footnotes= |elevation_m= |population_total=250 |population_as_of=૨૦૦૧ |population_rank= |population_density_km2=auto |population_footnotes= |governing_body= |demographics_type1=ભાષા |demographics1_title1=સત્તાવાર |demographics1_info1=[[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]], [[હિંદી ભાષા|હિન્દી]] |timezone1=IST |utc_offset1=+૫:૩૦ |postal_code_type= |postal_code=361130 |registration_plate=GJ |website={{URL|gujaratindia.com}} |unit_pref=Metric |government_type= |native_name= |pushpin_map_alt= |native_name_lang= |other_name= |nickname= |settlement_type=ગામ |image_skyline= |image_alt= |image_caption= |pushpin_map=India Gujarat#India |pushpin_label_position=right |pushpin_map_caption=ગુજરાતમાં સ્થાન, ભારત |named_for= |coordinates={{coord|22.371262|N|70.38633|E |display=inline}} |subdivision_type=દેશ |subdivision_name={{flag|India}} |subdivision_type1=રાજ્ય |subdivision_name1=[[ગુજરાત]] |subdivision_type2=જિલ્લો |subdivision_name2=[[જામનગર જિલ્લો]] |established_title=<!-- Established --> |established_date= |founder= |footnotes= }} '''અમરાપુર''' એ [[ભારત|ભારત દેશ]]ના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[કાઠિયાવાડ]]માં, [[જામનગર]]માં આવેલું એક નાનું નગર અને ભૂતપૂર્વ રજવાડું છે.<ref>{{Cite web |url=http://jamnagardp.gujarat.gov.in/jamnagar/index.htm |title=આર્કાઇવ ક .પિ |access-date=2020-11-28 |archive-date=2020-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200202135723/https://jamnagardp.gujarat.gov.in/jamnagar/index.htm |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://jamnagardp.gujarat.gov.in/jamnagar/maru-gam4.htm |title=આર્કાઇવ ક .પિ |access-date=2020-11-28 |archive-date=2019-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190120194616/https://jamnagardp.gujarat.gov.in/Jamnagar/maru-gam4.htm |url-status=dead }}</ref> == ગામ == મોટાભાગના રહેવાસીઓ ખેડૂત છે. તેમાંથી કેટલાક [[પશુપાલન]] સાથે જોડાયેલા છે. === સ્થાન === અમરાપુર ત્રણ બાજુએ જળબંધથી ઘેરાયેલ છે. અમરાપુર ભૌગોલિક રીતે {{Coord|22.371262|70.38633}} પર સ્થિત છે.<ref>https://maps.google.com/maps?ll=22.371262,70.38633&q=loc:22.371262,70.38633&hl=en&t=m&z=11</ref> === આંકડા === * વસ્તી (આશરે): ૨૫૦ * ઇમારતો (આશરે): ૨૫ * મંદિરો: ૩ * દુકાનો: ૨ * પ્રાથમિક શાળા:.૧ == ઇતિહાસ == અમરાપુર એક હાલાર પ્રાંતનું સલામી વગરનું નામસ્ત્રોતીય રજવાડું હતું. જેમાં તેનો અને વર્તમાન પશ્ચિમ [[ભારત]]માં [[ગુજરાત]]ના [[સૌરાષ્ટ્ર]] દ્વીપકલ્પના અન્ય ગામોનો સમાવેશ થાય છે. તેના પર શેખ પરિવારના મુસ્લિમ સરદારોએ શાસન કર્યું હતું. ૧૯૦૧ માં તેની વસતી ૧૨૧૦ ની હતી, જેમાં રાજ્યની આવક ૮,૦૦૦ રૂપિયા (બધી જમીનમાંથી, ૧૯૦૩-૦૪) અને બ્રિટિશને ૫૧૧ રૂપિયા ચુકવવામાં આવતા હતા. == છબીઓ == <gallery> ચિત્ર:Main enterance amrapur.jpg|અમરાપુર ગામનો મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર ચિત્ર:Hanuman temple amrapur.jpg|હનુમાન મંદિર અમરાપુર ચિત્ર:Shiv temple amrapur.jpg|શિવ મંદિર અમરાપુર ચિત્ર:A view of village amrapur.jpg|અમરાપુર ગામનો નજારો ચિત્ર:A view of village amrapur1.jpg|અમરાપુર ગામનો નજારો ચિત્ર:Primary school amrapur.jpg|પ્રાથમિક શાળા અમરાપુર ચિત્ર:Gam no choro amrapur.jpg|ગામ નો ચોરો અમરાપુર ચિત્ર:Bapa sitaram oto amrapur.jpg|બાપા સીતારામ ઓટો અમરાપુર ચિત્ર:Borsadiya's makan amrapur.jpg|અમરાપુરમાં બોરસડિયા પરિવારનું મકાન ચિત્ર:A banian tree amrapur.jpg|ગામમાં એક વડલાનુંનું ઝાડ. </gallery> == બાહ્ય કડીઓ == * [http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V15_173.gif શાહી ગેઝેટીયર, dsal.uchicago.edu પર - કાઠિયાવાડ] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:જામનગર જિલ્લો]] [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં રજવાડાં]] 7csgsaxa6bvh4erzyt4zndiu1vz8vo3 886916 886826 2025-06-25T03:22:42Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 793773 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name=અમરાપુર |population_demonym= |area_footnotes= |area_rank= |area_total_km2= |elevation_footnotes= |elevation_m= |population_total=250 |population_as_of=૨૦૦૧ |population_rank= |population_density_km2=auto |population_footnotes= |governing_body= |demographics_type1=ભાષા |demographics1_title1=સત્તાવાર |demographics1_info1=[[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]], [[હિંદી ભાષા|હિન્દી]] |timezone1=IST |utc_offset1=+૫:૩૦ |postal_code_type= |postal_code=361130 |registration_plate=GJ |website={{URL|gujaratindia.com}} |unit_pref=Metric |government_type= |native_name= |pushpin_map_alt= |native_name_lang= |other_name= |nickname= |settlement_type=ગામ |image_skyline= |image_alt= |image_caption= |pushpin_map=India Gujarat#India3 |pushpin_label_position=right |pushpin_map_caption=ગુજરાતમાં સ્થાન, ભારત |named_for= |coordinates={{coord|22.371262|N|70.38633|E |display=inline}} |subdivision_type=દેશ |subdivision_name={{flag|India}} |subdivision_type1=રાજ્ય |subdivision_name1=[[ગુજરાત]] |subdivision_type2=જિલ્લો |subdivision_name2=[[જામનગર જિલ્લો]] |established_title=<!-- Established --> |established_date= |founder= |footnotes= }} '''અમરાપુર''' એ [[ભારત|ભારત દેશ]]ના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[કાઠિયાવાડ]]માં, [[જામનગર]]માં આવેલું એક નાનું નગર અને ભૂતપૂર્વ રજવાડું છે.<ref>{{Cite web |url=http://jamnagardp.gujarat.gov.in/jamnagar/index.htm |title=આર્કાઇવ ક .પિ |access-date=2020-11-28 |archive-date=2020-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200202135723/https://jamnagardp.gujarat.gov.in/jamnagar/index.htm |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://jamnagardp.gujarat.gov.in/jamnagar/maru-gam4.htm |title=આર્કાઇવ ક .પિ |access-date=2020-11-28 |archive-date=2019-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190120194616/https://jamnagardp.gujarat.gov.in/Jamnagar/maru-gam4.htm |url-status=dead }}</ref> == ગામ == મોટાભાગના રહેવાસીઓ ખેડૂત છે. તેમાંથી કેટલાક [[પશુપાલન]] સાથે જોડાયેલા છે. === સ્થાન === અમરાપુર ત્રણ બાજુએ જળબંધથી ઘેરાયેલ છે. અમરાપુર ભૌગોલિક રીતે {{Coord|22.371262|70.38633}} પર સ્થિત છે.<ref>https://maps.google.com/maps?ll=22.371262,70.38633&q=loc:22.371262,70.38633&hl=en&t=m&z=11</ref> === આંકડા === * વસ્તી (આશરે): ૨૫૦ * ઇમારતો (આશરે): ૨૫ * મંદિરો: ૩ * દુકાનો: ૨ * પ્રાથમિક શાળા:.૧ == ઇતિહાસ == અમરાપુર એક હાલાર પ્રાંતનું સલામી વગરનું નામસ્ત્રોતીય રજવાડું હતું. જેમાં તેનો અને વર્તમાન પશ્ચિમ [[ભારત]]માં [[ગુજરાત]]ના [[સૌરાષ્ટ્ર]] દ્વીપકલ્પના અન્ય ગામોનો સમાવેશ થાય છે. તેના પર શેખ પરિવારના મુસ્લિમ સરદારોએ શાસન કર્યું હતું. ૧૯૦૧ માં તેની વસતી ૧૨૧૦ ની હતી, જેમાં રાજ્યની આવક ૮,૦૦૦ રૂપિયા (બધી જમીનમાંથી, ૧૯૦૩-૦૪) અને બ્રિટિશને ૫૧૧ રૂપિયા ચુકવવામાં આવતા હતા. == છબીઓ == <gallery> ચિત્ર:Main enterance amrapur.jpg|અમરાપુર ગામનો મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર ચિત્ર:Hanuman temple amrapur.jpg|હનુમાન મંદિર અમરાપુર ચિત્ર:Shiv temple amrapur.jpg|શિવ મંદિર અમરાપુર ચિત્ર:A view of village amrapur.jpg|અમરાપુર ગામનો નજારો ચિત્ર:A view of village amrapur1.jpg|અમરાપુર ગામનો નજારો ચિત્ર:Primary school amrapur.jpg|પ્રાથમિક શાળા અમરાપુર ચિત્ર:Gam no choro amrapur.jpg|ગામ નો ચોરો અમરાપુર ચિત્ર:Bapa sitaram oto amrapur.jpg|બાપા સીતારામ ઓટો અમરાપુર ચિત્ર:Borsadiya's makan amrapur.jpg|અમરાપુરમાં બોરસડિયા પરિવારનું મકાન ચિત્ર:A banian tree amrapur.jpg|ગામમાં એક વડલાનુંનું ઝાડ. </gallery> == બાહ્ય કડીઓ == * [http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V15_173.gif શાહી ગેઝેટીયર, dsal.uchicago.edu પર - કાઠિયાવાડ] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:જામનગર જિલ્લો]] [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં રજવાડાં]] 5wwl3yhy9l94umj7o0sm00evit2jevn 0 121840 886825 870737 2025-06-24T18:32:55Z 76.53.254.138 886825 wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir | name = કાળકા માતા મંદિર, પાવાગઢ | image = Kalika Mata Temple, Pavagarh.jpg | alt = | caption = કાળકા માતા મંદિર, પાવાગઢ | map_type = India Gujarat#India | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|22|27|40|N|73|30|42|E|type:landmark_region:IN-GJ|display=inline}} | other_names = | country = ભારત | state = [[ગુજરાત]] | district = [[પંચમહાલ જિલ્લો|પંચમહાલ]] | location = [[પાવાગઢ]] | elevation_m = 800 | deity = કાળીકા માતા | festivals = [[નવરાત્રી]] | architecture = નાગર સ્થાપત્ય શૈલી | temple_quantity = | monument_quantity = | inscriptions = | year_completed = ૧૦-૧૧ મી સદી | creator = [[વિશ્વામિત્ર]] ઋષિ | website = }} '''શ્રી કાળકા માતાજી મંદિર'''<ref name="Stiglmayr1968">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=X7ciAAAAMAAJ|title=Acta ethnologica et linguistica|last=Stiglmayr|first=Elisabeth|publisher=Universität Wien. Institut für Völkerkunde|year=1968|pages=25, 111|access-date=28 September 2012}}</ref>એ ગુજરાતના [[પંચમહાલ જિલ્લો|પંચમહાલ જિલ્લા]]ના ચંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્ત્વ ઉદ્યાન ક્ષેત્રમાં આવેલ, [[હિંદુ]] દેવી શ્રી કાળકા માતાજી નું મંદિર છે. આ મંદિર પાવાગઢ પર્વતની ટોચ પર આવેલું છે. તેનું નિર્માણ ૧૦ મી અથવા ૧૧ મી સદીની આસપાસ થયું હતું. મંદિરમાં ત્રણ દેવીઓની મૂર્તિઓ છે: કેન્દ્રીય મૂર્તિ [[કાલિ|શ્રી કાળકા માતાજી ]]ની છે, જેની ડાબી બાજુએ માં [[કાલિ|કાળી]] માતાજી અને જમણી બાજુએ માં [[બહુચર માતા]]જી ની મૂર્તિઓ છે. [[ચૈત્ર સુદ ૮|સુદ ૮]] ના દિવસે મંદિર ખાતે મેળો ભરાય છે. જેમાં સહસ્ત્ર (હજારો) ભક્તો આવે છે. આ મંદિર એક શક્તિપીઠ છે. ઉડનખટોલા (રોપ-વે) દ્વારા સરળતાથી મંદિરમાં પહોંચી શકે છે. == ભૂગોળ == શ્રી કાળકા માતાજી મંદિર [[ભારત]]ના [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]માં [[હાલોલ]]ની નજીક,<ref name="Vyas2012">{{Cite book|title=Gujarat Ni Asmita|last=Vyas|first=Rajni|publisher=Akshara Publication|year=2012|edition=5th|location=Ahmedabad|page=26}}</ref> [[સમુદ્રતટથી ઊંચાઈ|દરિયાની સપાટીથી]] <ref name="gujarattourism.com2012"/> {{Convert|762|m}} ઊંચાઈ આવેલ મંદિર સંકુલ છે. આ મંદિર સંકુલ ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્ત્વીય ઉદ્યાનનો એક ભાગ છે, તથા યુનેસ્કો દ્વારા ઘોષિત વિશ્વ ધરોહર સ્થળ છે.<ref name="unesco.org">{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1101|title=Champaner-Pavagadh Archaeological Park|publisher=UNESCO|access-date=29 September 2012}}</ref> આ મંદિર ગાઢ જંગલ વચ્ચે એક સીધા ખડક ઉપર આવેલું છે. મુખ્ય રસ્તાથી ૫ કિ.મી.ના જેટલા જંગલમાંથી પસાર થતા માર્ગે મંદિર સુધી પહોંચી શકાય છે.<ref name="gujarattourism.com2012"/> આ રસ્તો પટાઇ રાવલના મહેલના ખંડેરોમાંથી પસાર થાય છે. વૈકલ્પિક રીતે, ઉડનખટોલા (રોપ-વે) દ્વારા પણ ઉપર પહોંચી શકાય છે, આ રોપ-વે ૧૯૮૬ માં આરંભ કરવામાં આવ્યો હતો.<ref>{{Cite web|url=http://www.ushabreco.com/maa-kalidevi.html|title=Usha Breco Limited {{!}} Maa Kalidevi|archive-url = https://web.archive.org/web/20111219095105/http://www.ushabreco.com/maa-kalidevi.html|archive-date=19 December 2011|access-date=29 September 2012}}</ref> == પુરાણ == [[ચિત્ર:Kali_Yantra.jpg|left|thumb|[[પાવાગઢ]] ખાતેના કાલિકા માતા મંદિરમાં કાલિ યંત્રની પૂજા થાય છે]] ૧૦મી -૧૧ મી સદીમાં બંધાયેલ, શ્રી કાળકા માતાજી મંદિર એ આ વિસ્તારનું સૌથી પ્રાચીન મંદિર છે.<ref name="gujarattourism.com2012">{{Cite web|url=http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=73&webpartid=91|title=Pavagadh Hill/Kalika Mata Temple|date=September 22, 2012|publisher=The Official Website of Gujarat Tourism, Govt. of Gujarat|archive-url = https://web.archive.org/web/20101212063330/http://gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=73&webpartid=91|archive-date=12 December 2010|access-date=29 September 2012}}</ref> ''ગુજરાતના મેળાઓ અને તહેવારો માં'' આર. કે. ત્રિવેદીના જણાવ્યા પ્રમાણે પહેલા ના સમયે સ્થાનિક લેઉવા પાટીદાર લોકો અને રાજાઓ દ્વારા શ્રી કાળકા માતાજી ની પૂજા કરવામાં આવતી હતી, ત્યાર પછી [[વિશ્વામિત્ર]] દ્વારા તેમનું આહ્વાન કરી પાવાગઢ શિખર પર સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા જ્યાં તેમને માં [[દુર્ગા]] અથવા માં ચંડીના સ્વરૂપ તરીકે પૂજવામાં આવે છે. આ મંદિર સાથે એક દંતકથા જોડાયેલી છે, એકવાર [[નવરાત્રી]]ના તહેવાર દરમિયાન, મંદિરે [[ગરબા]]નું આયોજન કર્યું હતું, જેમાં સેંકડો ભક્તો એકઠા થયા હતા અને ભક્તિથી ગરબા લેતા હતા. આવી બિનશરતી ભક્તિ જોઈને દેવી [[મહાકાળી]] સ્વયં સ્થાનિક મહિલાના વેશમાં ભક્તોની વચ્ચે આવ્યા અને તેમની સાથે નૃત્ય કરી રહ્યા હતા. તે સમયે, તે રાજ્યનો રાજા પટાઇ જયસિંહ પણ ભક્તો સાથે નાચતો હતો. તે સુંદર સ્ત્રીને જોઈ, તેની સુંદરતાથી મોહિત થઈ ગયો. વાસનાથી ભરેલા રાજાએ તેનો હાથ પકડ્યો અને અયોગ્ય માંગણીઓ કરી. દેવીએ તેને ત્રણ વાર હાથ છોડીને ક્ષમા માંગવા ચેતવણી આપી, પરંતુ રાજા કંઈપણ સમજવાની શક્તિ ગુમાવી ચૂક્યો હતો અને દેવીની વાત ન માન્યો. અંતે દેવીએ તેને શ્રાપ આપ્યો કે તેના સામ્રાજ્યનું પતન થશે. ટૂંક સમયમાં એક [[મુસલમાન]] આક્રમણકારી [[મહમદ બેગડો|મહમદ બેગડાએ]] રાજ્ય પર આક્રમણ કર્યું. પટાઇ જયસિંહ યુદ્ધમાં પરાજિત થયો અને મહમદ બેગડાએ તેને મારી નાખ્યો. <ref name="Burman2005">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=VemsIky3QzEC&pg=PA79|title=Gujarat Unknown: Hindu-Muslim Syncretism and Humanistic Forays|last=Burman|first=J. J. Roy|publisher=Mittal Publications|year=2005|isbn=978-81-8324-052-9|pages=79, 206–|access-date=28 September 2012}}</ref> પાવાગઢની શ્રી કાલિકા માતાજી ની પૂજા [[આદિવાસી|આદિવાસીઓ]] પણ કરે છે.<ref name="Stiglmayr1968"/> ૧૫ મી સદીના નાટક ''ગંગાદાસ પ્રતાપ વિલાસમાં'' આ મંદિરનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું હતું.<ref name="ŚivānandaBhargava2009">{{Cite book|url=https://archive.org/details/champanerpavagad00siva|title=Champaner Pavagadh|last=Śivānanda|first=Vi|last2=Bhargava|first2=Atul|publisher=Archaeological Survey of India|year=2009|isbn=978-81-904866-2-0|page=[https://archive.org/details/champanerpavagad00siva/page/33 33]|access-date=28 September 2012}}</ref> આ મંદિર શ્રી કાળી માતાજી નું નિવાસસ્થાન હોવાનું માનવામાં આવે છે, અને તે શક્તિપીઠોમાંનું એક છે, <ref name="Srivastava2008">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FvjZVwYVmNcC&pg=PA702|title=History of Agriculture in India, Up to C. 1200 A.D.|last=Srivastava|first=Vinod Chandra|date=2 January 2008|publisher=Concept Publishing Company|isbn=978-81-8069-521-6|pages=702–|access-date=29 September 2012}}</ref> દેવી સતીના પ્રતીકાત્મક અંગૂઠા અહીં પડ્યા હોવાનું પણ કહેવાય છે.<ref name="gujaratindia.com">{{Cite web|url=http://www.gujaratindia.com/about-gujarat/pavagadh.htm|title=Pavagadh|publisher=Government of Gujarat|access-date=29 September 2012|archive-date=24 સપ્ટેમ્બર 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120924111725/http://www.gujaratindia.com/about-gujarat/pavagadh.htm|url-status=dead}}</ref> == વાસ્તુકળા == નાના અને સાદા મંદિરની સામે એક વિશાળ આંગણું છે જેની ચારે તરફ કિલ્લેબંધી કરવામાં આવી છે. યાત્રાળુઓના ધસારાને પહોંચી વળવા મંદિર લાંબા સમયગાળા સુધી ખુલ્લું રહે છે.<ref name="gujarattourism.com2012"/> દેવીને બલિ ચઢાવવા માટે મંદિરની સામે બે વેદીઓ છે, પરંતુ હવે લગભગ બેથી ત્રણ સદીઓથી કોઈપણ પ્રકારના પ્રાણી બલિ પર સખત પ્રતિબંધ છે. મંદિરમાં કાલી યંત્રની પૂજા કરવામાં આવે છે. સંકુલને બે ભાગોમાં વહેંચાયેલું છે, ભોંયતળીએ હિન્દુ ધર્મસ્થાનોનો સમાવેશ થાય છે, જ્યારે મંદિરના છાપરા પર ઘૂમટ માં મુસ્લિમ દરગાહ છે.<ref name="RugglesSilverman2009">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wmicDzxG0NoC&pg=PA85|title=Intangible Heritage Embodied|last=Ruggles|first=D. Fairchild|last2=Silverman|first2=Helaine|date=15 June 2009|publisher=Springer|isbn=978-1-4419-0071-5|pages=85–|author-link=D. Fairchild Ruggles|access-date=28 September 2012}}</ref> ભોંયતળીયાના મુખ્ય મંદિરમાં ત્રણ દેવીની મૂર્તિઓ છે: મધ્યમાં શ્રી કાળકા માતાજી (માથાના રૂપમાં દર્શાવવામાં આવી છે, જેને ''મુખવટા'' અને લાલ ''રંગથી'' ઓળખવામાં આવે છે <ref name="gujarattourism.com2012"/>), જ્યારે માં [[મહાકાળી]] તેની જમણી બાજુએ સ્થિત છે અને માં [[બહુચર માતા|બહુચરાજી]] તેમની ડાબી બાજુએ સ્થિત છે. જિર્ણોદ્ધાર પછી લગાડાવામાં આવેલી આરસની ફરસ લગભગ ૧૮૫૯ની છે, જે [[કાઠિયાવાડ]]ના [[લીંબડી]]ના પ્રધાન દ્વારા દાન કરવામાં આવી હતી. ૨૦૨૨ના મંદિરના સમારકામ પછી દરગાહને નજીકમાં ખસેડવામાં આવી હતી અને મંદિરનું નવું શિખર બાંધવામાં આવ્યું હતું.<ref>{{cite web|date=17 June 2022|title=In harmony: Dargah shifted, shikhar set, PM Modi to unfurl flag atop temple|url=https://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/gujarat-dargah-inside-the-complex-pavgadh-temple-harmony-of-faiths-7974241/}}</ref> == તહેવારો == આ મંદિર ગુજરાતમાં સૌથી મોટા પર્યટક અને યાત્રાધામોમાંનું એક છે, જે દર વર્ષે મોટી સંખ્યામાં લોકોને આકર્ષિત કરે છે.<ref name="Unesco2009">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=swMNAQAAMAAJ|title=The world's heritage: a complete guide to the most extraordinary places|last=Unesco|date=30 September 2009|publisher=Collins|isbn=978-92-3-104122-8|page=730|access-date=28 September 2012}}</ref><ref name="Srivastava1978">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=lykvAAAAYAAJ|title=Mother goddess in Indian art, archaeology & literature|last=Srivastava|first=Mahesh Chandra Prasad|publisher=Agam|year=1978|page=140|access-date=29 September 2012}}</ref> જીવન કાળ દરમ્યાન ઓછામાં ઓછી એક વખત અહીં યાત્રા કરવી એ ચૌધરી પરંપરા છે.<ref name="Glatter1969">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=DsULAQAAIAAJ|title=Contributions to the ethnography of the Chodhris, Surat District, Gujarat|last=Glatter|first=Augusta|publisher=Engelbert Stiglmayr|year=1969|page=25|access-date=29 September 2012}}</ref> શ્રી કાળકા માતાજી ના ભક્તો મંદિરમાં દર્શન કરી ઘંટ નાદ કરે છે.<ref name="(India)1977">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=q4phAAAAIAAJ&q=worshipped+by+beating+bell-metal+symbols#search_anchor|title=Gujarat State Gazetteers: Kheda|publisher=Directorate of Government Print., Stationery and Publications, Gujarat State|year=1977|page=163}}</ref> [[ચૈત્ર સુદ ૮]] ના દિવસે મંદિરમાં દર વર્ષે એક મેળો ભરાય છે.  ખાસ કરીને ચૈત્રની પૂર્ણિમા પર, એપ્રિલમાં અને ઓક્ટોબરમાં [[દશેરા]]માં, દરેક વર્ગના હિન્દુઓ મોટી સંખ્યામાં અહીં આવે છે. દર વર્ષે સપ્ટેમ્બર અને ઓક્ટોબરમાં નવરાત્રી દરમિયાન ખૂબ જ મોટી સંખ્યામાં ભક્તો એકઠા થાય છે અને ઉત્સવની ઉજવણી કરે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist|2}} == બાહ્ય કડીઓ == * [https://www.youtube.com/watch?v=QHemIx2YOCs વિડિઓ] * [https://www.youtube.com/watch?v=z1x6RU5o9zE વિડિઓ] [[શ્રેણી:મંદિરો]] [[શ્રેણી:પંચમહાલ જિલ્લો]] jclstni9vuknxxpw3j9exoqqzvpjhwf 886917 886825 2025-06-25T03:22:43Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 870737 wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir | name = કાળકા માતા મંદિર, પાવાગઢ | image = Kalika Mata Temple, Pavagarh.jpg | alt = | caption = કાળકા માતા મંદિર, પાવાગઢ | map_type = India Gujarat#India3 | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|22|27|40|N|73|30|42|E|type:landmark_region:IN-GJ|display=inline}} | other_names = | country = ભારત | state = [[ગુજરાત]] | district = [[પંચમહાલ જિલ્લો|પંચમહાલ]] | location = [[પાવાગઢ]] | elevation_m = 800 | deity = કાળીકા માતા | festivals = [[નવરાત્રી]] | architecture = નાગર સ્થાપત્ય શૈલી | temple_quantity = | monument_quantity = | inscriptions = | year_completed = ૧૦-૧૧ મી સદી | creator = [[વિશ્વામિત્ર]] ઋષિ | website = }} '''શ્રી કાળકા માતાજી મંદિર'''<ref name="Stiglmayr1968">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=X7ciAAAAMAAJ|title=Acta ethnologica et linguistica|last=Stiglmayr|first=Elisabeth|publisher=Universität Wien. Institut für Völkerkunde|year=1968|pages=25, 111|access-date=28 September 2012}}</ref>એ ગુજરાતના [[પંચમહાલ જિલ્લો|પંચમહાલ જિલ્લા]]ના ચંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્ત્વ ઉદ્યાન ક્ષેત્રમાં આવેલ, [[હિંદુ]] દેવી શ્રી કાળકા માતાજી નું મંદિર છે. આ મંદિર પાવાગઢ પર્વતની ટોચ પર આવેલું છે. તેનું નિર્માણ ૧૦ મી અથવા ૧૧ મી સદીની આસપાસ થયું હતું. મંદિરમાં ત્રણ દેવીઓની મૂર્તિઓ છે: કેન્દ્રીય મૂર્તિ [[કાલિ|શ્રી કાળકા માતાજી ]]ની છે, જેની ડાબી બાજુએ માં [[કાલિ|કાળી]] માતાજી અને જમણી બાજુએ માં [[બહુચર માતા]]જી ની મૂર્તિઓ છે. [[ચૈત્ર સુદ ૮|સુદ ૮]] ના દિવસે મંદિર ખાતે મેળો ભરાય છે. જેમાં સહસ્ત્ર (હજારો) ભક્તો આવે છે. આ મંદિર એક શક્તિપીઠ છે. ઉડનખટોલા (રોપ-વે) દ્વારા સરળતાથી મંદિરમાં પહોંચી શકે છે. == ભૂગોળ == શ્રી કાળકા માતાજી મંદિર [[ભારત]]ના [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]માં [[હાલોલ]]ની નજીક,<ref name="Vyas2012">{{Cite book|title=Gujarat Ni Asmita|last=Vyas|first=Rajni|publisher=Akshara Publication|year=2012|edition=5th|location=Ahmedabad|page=26}}</ref> [[સમુદ્રતટથી ઊંચાઈ|દરિયાની સપાટીથી]] <ref name="gujarattourism.com2012"/> {{Convert|762|m}} ઊંચાઈ આવેલ મંદિર સંકુલ છે. આ મંદિર સંકુલ ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્ત્વીય ઉદ્યાનનો એક ભાગ છે, તથા યુનેસ્કો દ્વારા ઘોષિત વિશ્વ ધરોહર સ્થળ છે.<ref name="unesco.org">{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1101|title=Champaner-Pavagadh Archaeological Park|publisher=UNESCO|access-date=29 September 2012}}</ref> આ મંદિર ગાઢ જંગલ વચ્ચે એક સીધા ખડક ઉપર આવેલું છે. મુખ્ય રસ્તાથી ૫ કિ.મી.ના જેટલા જંગલમાંથી પસાર થતા માર્ગે મંદિર સુધી પહોંચી શકાય છે.<ref name="gujarattourism.com2012"/> આ રસ્તો પટાઇ રાવલના મહેલના ખંડેરોમાંથી પસાર થાય છે. વૈકલ્પિક રીતે, ઉડનખટોલા (રોપ-વે) દ્વારા પણ ઉપર પહોંચી શકાય છે, આ રોપ-વે ૧૯૮૬ માં આરંભ કરવામાં આવ્યો હતો.<ref>{{Cite web|url=http://www.ushabreco.com/maa-kalidevi.html|title=Usha Breco Limited {{!}} Maa Kalidevi|archive-url = https://web.archive.org/web/20111219095105/http://www.ushabreco.com/maa-kalidevi.html|archive-date=19 December 2011|access-date=29 September 2012}}</ref> == પુરાણ == [[ચિત્ર:Kali_Yantra.jpg|left|thumb|[[પાવાગઢ]] ખાતેના કાલિકા માતા મંદિરમાં કાલિ યંત્રની પૂજા થાય છે]] ૧૦મી -૧૧ મી સદીમાં બંધાયેલ, શ્રી કાળકા માતાજી મંદિર એ આ વિસ્તારનું સૌથી પ્રાચીન મંદિર છે.<ref name="gujarattourism.com2012">{{Cite web|url=http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=73&webpartid=91|title=Pavagadh Hill/Kalika Mata Temple|date=September 22, 2012|publisher=The Official Website of Gujarat Tourism, Govt. of Gujarat|archive-url = https://web.archive.org/web/20101212063330/http://gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=73&webpartid=91|archive-date=12 December 2010|access-date=29 September 2012}}</ref> ''ગુજરાતના મેળાઓ અને તહેવારો માં'' આર. કે. ત્રિવેદીના જણાવ્યા પ્રમાણે પહેલા ના સમયે સ્થાનિક લેઉવા પાટીદાર લોકો અને રાજાઓ દ્વારા શ્રી કાળકા માતાજી ની પૂજા કરવામાં આવતી હતી, ત્યાર પછી [[વિશ્વામિત્ર]] દ્વારા તેમનું આહ્વાન કરી પાવાગઢ શિખર પર સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા જ્યાં તેમને માં [[દુર્ગા]] અથવા માં ચંડીના સ્વરૂપ તરીકે પૂજવામાં આવે છે. આ મંદિર સાથે એક દંતકથા જોડાયેલી છે, એકવાર [[નવરાત્રી]]ના તહેવાર દરમિયાન, મંદિરે [[ગરબા]]નું આયોજન કર્યું હતું, જેમાં સેંકડો ભક્તો એકઠા થયા હતા અને ભક્તિથી ગરબા લેતા હતા. આવી બિનશરતી ભક્તિ જોઈને દેવી [[મહાકાળી]] સ્વયં સ્થાનિક મહિલાના વેશમાં ભક્તોની વચ્ચે આવ્યા અને તેમની સાથે નૃત્ય કરી રહ્યા હતા. તે સમયે, તે રાજ્યનો રાજા પટાઇ જયસિંહ પણ ભક્તો સાથે નાચતો હતો. તે સુંદર સ્ત્રીને જોઈ, તેની સુંદરતાથી મોહિત થઈ ગયો. વાસનાથી ભરેલા રાજાએ તેનો હાથ પકડ્યો અને અયોગ્ય માંગણીઓ કરી. દેવીએ તેને ત્રણ વાર હાથ છોડીને ક્ષમા માંગવા ચેતવણી આપી, પરંતુ રાજા કંઈપણ સમજવાની શક્તિ ગુમાવી ચૂક્યો હતો અને દેવીની વાત ન માન્યો. અંતે દેવીએ તેને શ્રાપ આપ્યો કે તેના સામ્રાજ્યનું પતન થશે. ટૂંક સમયમાં એક [[મુસલમાન]] આક્રમણકારી [[મહમદ બેગડો|મહમદ બેગડાએ]] રાજ્ય પર આક્રમણ કર્યું. પટાઇ જયસિંહ યુદ્ધમાં પરાજિત થયો અને મહમદ બેગડાએ તેને મારી નાખ્યો. <ref name="Burman2005">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=VemsIky3QzEC&pg=PA79|title=Gujarat Unknown: Hindu-Muslim Syncretism and Humanistic Forays|last=Burman|first=J. J. Roy|publisher=Mittal Publications|year=2005|isbn=978-81-8324-052-9|pages=79, 206–|access-date=28 September 2012}}</ref> પાવાગઢની શ્રી કાલિકા માતાજી ની પૂજા [[આદિવાસી|આદિવાસીઓ]] પણ કરે છે.<ref name="Stiglmayr1968"/> ૧૫ મી સદીના નાટક ''ગંગાદાસ પ્રતાપ વિલાસમાં'' આ મંદિરનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું હતું.<ref name="ŚivānandaBhargava2009">{{Cite book|url=https://archive.org/details/champanerpavagad00siva|title=Champaner Pavagadh|last=Śivānanda|first=Vi|last2=Bhargava|first2=Atul|publisher=Archaeological Survey of India|year=2009|isbn=978-81-904866-2-0|page=[https://archive.org/details/champanerpavagad00siva/page/33 33]|access-date=28 September 2012}}</ref> આ મંદિર શ્રી કાળી માતાજી નું નિવાસસ્થાન હોવાનું માનવામાં આવે છે, અને તે શક્તિપીઠોમાંનું એક છે, <ref name="Srivastava2008">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FvjZVwYVmNcC&pg=PA702|title=History of Agriculture in India, Up to C. 1200 A.D.|last=Srivastava|first=Vinod Chandra|date=2 January 2008|publisher=Concept Publishing Company|isbn=978-81-8069-521-6|pages=702–|access-date=29 September 2012}}</ref> દેવી સતીના પ્રતીકાત્મક અંગૂઠા અહીં પડ્યા હોવાનું પણ કહેવાય છે.<ref name="gujaratindia.com">{{Cite web|url=http://www.gujaratindia.com/about-gujarat/pavagadh.htm|title=Pavagadh|publisher=Government of Gujarat|access-date=29 September 2012|archive-date=24 સપ્ટેમ્બર 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120924111725/http://www.gujaratindia.com/about-gujarat/pavagadh.htm|url-status=dead}}</ref> == વાસ્તુકળા == નાના અને સાદા મંદિરની સામે એક વિશાળ આંગણું છે જેની ચારે તરફ કિલ્લેબંધી કરવામાં આવી છે. યાત્રાળુઓના ધસારાને પહોંચી વળવા મંદિર લાંબા સમયગાળા સુધી ખુલ્લું રહે છે.<ref name="gujarattourism.com2012"/> દેવીને બલિ ચઢાવવા માટે મંદિરની સામે બે વેદીઓ છે, પરંતુ હવે લગભગ બેથી ત્રણ સદીઓથી કોઈપણ પ્રકારના પ્રાણી બલિ પર સખત પ્રતિબંધ છે. મંદિરમાં કાલી યંત્રની પૂજા કરવામાં આવે છે. સંકુલને બે ભાગોમાં વહેંચાયેલું છે, ભોંયતળીએ હિન્દુ ધર્મસ્થાનોનો સમાવેશ થાય છે, જ્યારે મંદિરના છાપરા પર ઘૂમટ માં મુસ્લિમ દરગાહ છે.<ref name="RugglesSilverman2009">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wmicDzxG0NoC&pg=PA85|title=Intangible Heritage Embodied|last=Ruggles|first=D. Fairchild|last2=Silverman|first2=Helaine|date=15 June 2009|publisher=Springer|isbn=978-1-4419-0071-5|pages=85–|author-link=D. Fairchild Ruggles|access-date=28 September 2012}}</ref> ભોંયતળીયાના મુખ્ય મંદિરમાં ત્રણ દેવીની મૂર્તિઓ છે: મધ્યમાં શ્રી કાળકા માતાજી (માથાના રૂપમાં દર્શાવવામાં આવી છે, જેને ''મુખવટા'' અને લાલ ''રંગથી'' ઓળખવામાં આવે છે <ref name="gujarattourism.com2012"/>), જ્યારે માં [[મહાકાળી]] તેની જમણી બાજુએ સ્થિત છે અને માં [[બહુચર માતા|બહુચરાજી]] તેમની ડાબી બાજુએ સ્થિત છે. જિર્ણોદ્ધાર પછી લગાડાવામાં આવેલી આરસની ફરસ લગભગ ૧૮૫૯ની છે, જે [[કાઠિયાવાડ]]ના [[લીંબડી]]ના પ્રધાન દ્વારા દાન કરવામાં આવી હતી. ૨૦૨૨ના મંદિરના સમારકામ પછી દરગાહને નજીકમાં ખસેડવામાં આવી હતી અને મંદિરનું નવું શિખર બાંધવામાં આવ્યું હતું.<ref>{{cite web|date=17 June 2022|title=In harmony: Dargah shifted, shikhar set, PM Modi to unfurl flag atop temple|url=https://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/gujarat-dargah-inside-the-complex-pavgadh-temple-harmony-of-faiths-7974241/}}</ref> == તહેવારો == આ મંદિર ગુજરાતમાં સૌથી મોટા પર્યટક અને યાત્રાધામોમાંનું એક છે, જે દર વર્ષે મોટી સંખ્યામાં લોકોને આકર્ષિત કરે છે.<ref name="Unesco2009">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=swMNAQAAMAAJ|title=The world's heritage: a complete guide to the most extraordinary places|last=Unesco|date=30 September 2009|publisher=Collins|isbn=978-92-3-104122-8|page=730|access-date=28 September 2012}}</ref><ref name="Srivastava1978">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=lykvAAAAYAAJ|title=Mother goddess in Indian art, archaeology & literature|last=Srivastava|first=Mahesh Chandra Prasad|publisher=Agam|year=1978|page=140|access-date=29 September 2012}}</ref> જીવન કાળ દરમ્યાન ઓછામાં ઓછી એક વખત અહીં યાત્રા કરવી એ ચૌધરી પરંપરા છે.<ref name="Glatter1969">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=DsULAQAAIAAJ|title=Contributions to the ethnography of the Chodhris, Surat District, Gujarat|last=Glatter|first=Augusta|publisher=Engelbert Stiglmayr|year=1969|page=25|access-date=29 September 2012}}</ref> શ્રી કાળકા માતાજી ના ભક્તો મંદિરમાં દર્શન કરી ઘંટ નાદ કરે છે.<ref name="(India)1977">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=q4phAAAAIAAJ&q=worshipped+by+beating+bell-metal+symbols#search_anchor|title=Gujarat State Gazetteers: Kheda|publisher=Directorate of Government Print., Stationery and Publications, Gujarat State|year=1977|page=163}}</ref> [[ચૈત્ર સુદ ૮]] ના દિવસે મંદિરમાં દર વર્ષે એક મેળો ભરાય છે.  ખાસ કરીને ચૈત્રની પૂર્ણિમા પર, એપ્રિલમાં અને ઓક્ટોબરમાં [[દશેરા]]માં, દરેક વર્ગના હિન્દુઓ મોટી સંખ્યામાં અહીં આવે છે. દર વર્ષે સપ્ટેમ્બર અને ઓક્ટોબરમાં નવરાત્રી દરમિયાન ખૂબ જ મોટી સંખ્યામાં ભક્તો એકઠા થાય છે અને ઉત્સવની ઉજવણી કરે છે. == સંદર્ભ == {{Reflist|2}} == બાહ્ય કડીઓ == * [https://www.youtube.com/watch?v=QHemIx2YOCs વિડિઓ] * [https://www.youtube.com/watch?v=z1x6RU5o9zE વિડિઓ] [[શ્રેણી:મંદિરો]] [[શ્રેણી:પંચમહાલ જિલ્લો]] pafhflcfei0m1mdz0pvn8j9495u89cv 0 121869 886824 847470 2025-06-24T18:32:40Z 76.53.254.138 886824 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building |building_name=કેવડા મસ્જીદ |religious_affiliation=[[ઇસ્લામ]] |image=Kevda Masjid 07.jpg |alt= |caption=કેવડા મસ્જીદ, ચાંપાનેર |map_type=India Gujarat#India |coordinates={{coord|22.4859|73.5371|display=inline}} |map_size=250 |location=India |rite= |cercle= |sector= |municipality=ચાંપાનેર |district=[[પંચમહાલ જિલ્લો]] |territory= |prefecture= |state=[[ગુજરાત]] |province= |region= |consecration_year=૧૫મી સદી |status= |functional_status=યુન્સ્કો હેરીટેજ પાર્કનો ભાગ |heritage_designation=ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્વીય ક્ષેત્ર |leadership=[[મહમદ બેગડો]] |website= |architect= |architecture_type=મસ્જીદ |architecture_style=હિંદુ મુસલમના વાસ્તુકળાનું મિશ્રણ |general_contractor= |groundbreaking= |year_completed=૧૫મી સદી |construction_cost= |facade_direction= |capacity= |length= |width= |width_nave= |height_max= |dome_quantity=૫ |dome_height_outer= |dome_height_inner= |dome_dia_outer= |dome_dia_inner= |minaret_quantity=૨ |minaret_height= |spire_quantity= |spire_height= |materials=પથ્થરનું ચણતર |nrhp= |designated= |added= |refnum= }} '''કેવડા મસ્જિદ''' એ પશ્ચિમ [[ભારત]]ના [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[ચાંપાનેર]]માં આવેલી એક મસ્જિદ છે. તે ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્વીય ઉદ્યાનનો એક ભાગ છે જે યુનેસ્કોનું વિશ્વ ધરોહર સ્થળ (વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ) છે. મસ્જીદ મીનારા, ગોળાકાર ગુંબજ અને સાંકડી સીડીઓ ધરાવે છે.<ref name="Singh2009">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=vK88ktao7pIC&pg=PA742|title=India|last=Singh|first=Sarina|date=1 September 2009|publisher=LP|isbn=978-1-74179-151-8|pages=742–|access-date=29 September 2012}}</ref> રગલ્સ (૨૦૦૮) મુજબ, કેવડા મસ્જિદના સ્થાપત્યમાં પ્રકૃતિને એવી રીતે એકીકૃત કરવામાં આવી છે જે ઇસ્લામિક વિશ્વમાં બીજે ક્યાંય અસામાન્ય છે.<ref name="RugglesSilverman2009">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wmicDzxG0NoC&pg=PA90|title=Intangible Heritage Embodied|last=Ruggles|first=D. Fairchild|last2=Silverman|first2=Helaine|date=15 June 2009|publisher=Springer|isbn=978-1-4419-0071-5|pages=90–|author-link=D. Fairchild Ruggles|access-date=29 September 2012}}</ref> બાવામન, એક મીનાર, જામા, ખજુરી, નગીના અને શહર જેવી બીજી ઘણી મસ્જિદોની જેમ જ આ મસ્જિદ ચાંપાનેરમાં [[મહમદ બેગડો|મહમદ બેગડા]]ના સમયમાં બંધાવવામાં આવી હતી. <ref name="Congress2003">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=oxJDAAAAYAAJ|title=Proceedings of the Indian History Congress|last=Congress|publisher=Indian History Congress|year=2003|page=342|access-date=29 September 2012}}</ref> જેમ્સ બર્ગેસ અને હેનરી ક્યુઝન્સ દ્વારા કેવડા, જામા અને નગીના મસ્જિદના વર્ણન લખાયાં પછી, ત્યાં સુધી પહોંચવા માટે રસ્તા બનાવવામાં આવ્યા હતા.<ref name="Khanna1992">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=PwhuAAAAMAAJ|title=Archaeology of India: retrospect and prospect|last=Khanna|first=Amar Nath|date=1 February 1992|publisher=Clarion Books|isbn=978-81-85120-17-1|page=223|access-date=29 September 2012}}</ref> કેવડા તેમાં આવેલી સમાધિને કારણે નોંધપાત્ર છે. કથરા મસ્જિદ કેવાડાની પશ્ચિમમાં છે.<ref name="Gujarat1972">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=nx8bAAAAIAAJ|title=Gujarat State Gazetteers: Panchmahals|last=Gujarat (India)|publisher=Directorate of Government Print., Stationery and Publications, Gujarat State|year=1972|pages=95, 762, 768|access-date=29 September 2012}}</ref> આ મસ્જિદમાં ઘણા મેહરાબ છે, બધા જટિલ રીતે કોતરવામાં આવ્યા છે. મસ્જિદમાં નમાઝ પહેલાં સ્વચ્છ થવા માટે ઈંટની ટાંકી હતી જે હાલમાં ક્ષતિગ્રસ્ત છે. સ્મારક ચોરસ આકારમાં બારીઓ ધરાવતું કેન્દ્રીય ઘુમટ અને ચાર ખૂણે નાના ઘુમટ ધરાવે છે; તે ટાંકીની બાજુમાં આવેલું છે. મસ્જિદનું પ્રાંગણ લંબચોરસ છે અને તેને ફૂલોની અને ભૌમિતિક રચનાઓથી શણગારવામાં આવી છે. તેના આંતર-સ્તંભો આકર્ષક છે. પ્રાર્થના ખંડ બે માળનું માળખું છે જેમાં ત્રણ ગુંબજ હતા, પરંતુ કેન્દ્રિય ગુંબજ નાશ પામ્યું છે. બારીઓ આગળ નાના જરૂખા (અટારી) છે જે થાંભલાઓ પર ઊભા છે. ત્યાં બે મિનાર છે, જેને પણ જટિલ કોતરણીથી પણ સજાવવામાં આવ્યા છે.<ref name="Tour">{{Cite web|url=http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=73&webpartid=75|title=Mosques of Champaner|publisher=Official Web site of Government of Gujarat Tourism|archive-url = https://web.archive.org/web/20111016003238/http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=73&webpartid=75|archive-date=16 October 2011|access-date=29 September 2012}}</ref> <ref name="Survey">{{Cite web|url=http://asi.nic.in/asi_monu_whs_champaner_monuments.asp|title=World Heritage Sites - Champaner - Monuments at Champaner|publisher=Archaeological Survey of India|archive-url = https://web.archive.org/web/20120501151106/http://asi.nic.in/asi_monu_whs_champaner_monuments.asp|archive-date=1 May 2012|access-date=28 September 2012}}</ref> <ref name="Science">{{Cite web|url=http://portal.unesco.org/pv_obj_cache/pv_obj_id_1BE01ADA16E57D45AE12B1BAA3A6840B7ABF0A00/filename/B+B+Goud.pdf|title=Scientific Conservation of World Heritage Monuments of Champaner-Pavgadh|last=B. Busa Goud|publisher=UNESCO. Org|format=pdf|access-date=29 September 2012}}{{Dead link|date=ઑગસ્ટ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ૧૮૯૦ ના દાયકામાં પુનઃસ્થાપનાના કામો હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા.<ref name="CircleDept1897">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=9MksAQAAMAAJ|title=Archaeology, Progress Report|last=Bombay (India : State). General Dept|publisher=Archaeological Survey of India. Western Circle|year=1897|location=Bombay|page=8|access-date=1 October 2012}}</ref> ૨૦૦૬ ના ભારતીય પુરાતત્ત્વીય સર્વેક્ષણ (એ એસ આઈ) ના અહેવાલો સૂચવે છે કે કેવડા મસ્જીદમાં અને ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્ત્વીય ઉદ્યાન, જામી મસ્જિદ, કિલ્લાની દિવાલો, બાવામન મસ્જિદ, લીલા ગુબાઝ, સિકંદર શાહનો મકબરો અને અન્ય ઘણા સ્મારકો પર પુનઃસ્થાપનના કામો કરવામાં આવ્યા હતા. જેના પરિણામે આ સ્થળો પર પ્રવાસીઓની સંખ્યા થોડો વધારો થયો હતો. એ. એસ. આઈએ ચાર વર્ષના ગાળામાં સંરક્ષણ પાછળ રૂ. ૨.૨૫ કરોડનો ખર્ચ કર્યો હતો અને આ સ્થળોએ પુનઃસ્થાપન કામગીરી માટે વધુ રૂ. ૧.૧૫ કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite web|url=http://news.oneindia.in/2006/11/11/world-heritage-site-champaner-pavagadh-neglected-environmentalists-1163241246.html|title=World heritage site Champaner-Pavagadh neglected|date=11 November 2006|publisher=News Online|access-date=7 October 2012}}{{Dead link|date=ઑક્ટોબર 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[File:Kevda Masjid Cenotaph - Champaner-Pavagadh Archaeological Park - Gujarat - DSC002.jpg|thumb|center|કેવડા મસ્જિદની સામેનું સ્મારક]] == આ પણ જુઓ == * [[ગુજરાતના રાષ્ટ્રીય મહત્વનાં સ્મારકોની યાદી|ગુજરાતમાં રાષ્ટ્રીય મહત્ત્વના સ્મારકોની સૂચિ]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:રાષ્ટ્રીય મહત્વનાં સ્મારકો]] tfimmujjrwqfygsmfhj0ya24vrxw3bg 886942 886824 2025-06-25T03:23:24Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847470 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building |building_name=કેવડા મસ્જીદ |religious_affiliation=[[ઇસ્લામ]] |image=Kevda Masjid 07.jpg |alt= |caption=કેવડા મસ્જીદ, ચાંપાનેર |map_type=India Gujarat#India3 |coordinates={{coord|22.4859|73.5371|display=inline}} |map_size=250 |location=India |rite= |cercle= |sector= |municipality=ચાંપાનેર |district=[[પંચમહાલ જિલ્લો]] |territory= |prefecture= |state=[[ગુજરાત]] |province= |region= |consecration_year=૧૫મી સદી |status= |functional_status=યુન્સ્કો હેરીટેજ પાર્કનો ભાગ |heritage_designation=ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્વીય ક્ષેત્ર |leadership=[[મહમદ બેગડો]] |website= |architect= |architecture_type=મસ્જીદ |architecture_style=હિંદુ મુસલમના વાસ્તુકળાનું મિશ્રણ |general_contractor= |groundbreaking= |year_completed=૧૫મી સદી |construction_cost= |facade_direction= |capacity= |length= |width= |width_nave= |height_max= |dome_quantity=૫ |dome_height_outer= |dome_height_inner= |dome_dia_outer= |dome_dia_inner= |minaret_quantity=૨ |minaret_height= |spire_quantity= |spire_height= |materials=પથ્થરનું ચણતર |nrhp= |designated= |added= |refnum= }} '''કેવડા મસ્જિદ''' એ પશ્ચિમ [[ભારત]]ના [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[ચાંપાનેર]]માં આવેલી એક મસ્જિદ છે. તે ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્વીય ઉદ્યાનનો એક ભાગ છે જે યુનેસ્કોનું વિશ્વ ધરોહર સ્થળ (વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ) છે. મસ્જીદ મીનારા, ગોળાકાર ગુંબજ અને સાંકડી સીડીઓ ધરાવે છે.<ref name="Singh2009">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=vK88ktao7pIC&pg=PA742|title=India|last=Singh|first=Sarina|date=1 September 2009|publisher=LP|isbn=978-1-74179-151-8|pages=742–|access-date=29 September 2012}}</ref> રગલ્સ (૨૦૦૮) મુજબ, કેવડા મસ્જિદના સ્થાપત્યમાં પ્રકૃતિને એવી રીતે એકીકૃત કરવામાં આવી છે જે ઇસ્લામિક વિશ્વમાં બીજે ક્યાંય અસામાન્ય છે.<ref name="RugglesSilverman2009">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wmicDzxG0NoC&pg=PA90|title=Intangible Heritage Embodied|last=Ruggles|first=D. Fairchild|last2=Silverman|first2=Helaine|date=15 June 2009|publisher=Springer|isbn=978-1-4419-0071-5|pages=90–|author-link=D. Fairchild Ruggles|access-date=29 September 2012}}</ref> બાવામન, એક મીનાર, જામા, ખજુરી, નગીના અને શહર જેવી બીજી ઘણી મસ્જિદોની જેમ જ આ મસ્જિદ ચાંપાનેરમાં [[મહમદ બેગડો|મહમદ બેગડા]]ના સમયમાં બંધાવવામાં આવી હતી. <ref name="Congress2003">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=oxJDAAAAYAAJ|title=Proceedings of the Indian History Congress|last=Congress|publisher=Indian History Congress|year=2003|page=342|access-date=29 September 2012}}</ref> જેમ્સ બર્ગેસ અને હેનરી ક્યુઝન્સ દ્વારા કેવડા, જામા અને નગીના મસ્જિદના વર્ણન લખાયાં પછી, ત્યાં સુધી પહોંચવા માટે રસ્તા બનાવવામાં આવ્યા હતા.<ref name="Khanna1992">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=PwhuAAAAMAAJ|title=Archaeology of India: retrospect and prospect|last=Khanna|first=Amar Nath|date=1 February 1992|publisher=Clarion Books|isbn=978-81-85120-17-1|page=223|access-date=29 September 2012}}</ref> કેવડા તેમાં આવેલી સમાધિને કારણે નોંધપાત્ર છે. કથરા મસ્જિદ કેવાડાની પશ્ચિમમાં છે.<ref name="Gujarat1972">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=nx8bAAAAIAAJ|title=Gujarat State Gazetteers: Panchmahals|last=Gujarat (India)|publisher=Directorate of Government Print., Stationery and Publications, Gujarat State|year=1972|pages=95, 762, 768|access-date=29 September 2012}}</ref> આ મસ્જિદમાં ઘણા મેહરાબ છે, બધા જટિલ રીતે કોતરવામાં આવ્યા છે. મસ્જિદમાં નમાઝ પહેલાં સ્વચ્છ થવા માટે ઈંટની ટાંકી હતી જે હાલમાં ક્ષતિગ્રસ્ત છે. સ્મારક ચોરસ આકારમાં બારીઓ ધરાવતું કેન્દ્રીય ઘુમટ અને ચાર ખૂણે નાના ઘુમટ ધરાવે છે; તે ટાંકીની બાજુમાં આવેલું છે. મસ્જિદનું પ્રાંગણ લંબચોરસ છે અને તેને ફૂલોની અને ભૌમિતિક રચનાઓથી શણગારવામાં આવી છે. તેના આંતર-સ્તંભો આકર્ષક છે. પ્રાર્થના ખંડ બે માળનું માળખું છે જેમાં ત્રણ ગુંબજ હતા, પરંતુ કેન્દ્રિય ગુંબજ નાશ પામ્યું છે. બારીઓ આગળ નાના જરૂખા (અટારી) છે જે થાંભલાઓ પર ઊભા છે. ત્યાં બે મિનાર છે, જેને પણ જટિલ કોતરણીથી પણ સજાવવામાં આવ્યા છે.<ref name="Tour">{{Cite web|url=http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=73&webpartid=75|title=Mosques of Champaner|publisher=Official Web site of Government of Gujarat Tourism|archive-url = https://web.archive.org/web/20111016003238/http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=73&webpartid=75|archive-date=16 October 2011|access-date=29 September 2012}}</ref> <ref name="Survey">{{Cite web|url=http://asi.nic.in/asi_monu_whs_champaner_monuments.asp|title=World Heritage Sites - Champaner - Monuments at Champaner|publisher=Archaeological Survey of India|archive-url = https://web.archive.org/web/20120501151106/http://asi.nic.in/asi_monu_whs_champaner_monuments.asp|archive-date=1 May 2012|access-date=28 September 2012}}</ref> <ref name="Science">{{Cite web|url=http://portal.unesco.org/pv_obj_cache/pv_obj_id_1BE01ADA16E57D45AE12B1BAA3A6840B7ABF0A00/filename/B+B+Goud.pdf|title=Scientific Conservation of World Heritage Monuments of Champaner-Pavgadh|last=B. Busa Goud|publisher=UNESCO. Org|format=pdf|access-date=29 September 2012}}{{Dead link|date=ઑગસ્ટ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ૧૮૯૦ ના દાયકામાં પુનઃસ્થાપનાના કામો હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા.<ref name="CircleDept1897">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=9MksAQAAMAAJ|title=Archaeology, Progress Report|last=Bombay (India : State). General Dept|publisher=Archaeological Survey of India. Western Circle|year=1897|location=Bombay|page=8|access-date=1 October 2012}}</ref> ૨૦૦૬ ના ભારતીય પુરાતત્ત્વીય સર્વેક્ષણ (એ એસ આઈ) ના અહેવાલો સૂચવે છે કે કેવડા મસ્જીદમાં અને ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્ત્વીય ઉદ્યાન, જામી મસ્જિદ, કિલ્લાની દિવાલો, બાવામન મસ્જિદ, લીલા ગુબાઝ, સિકંદર શાહનો મકબરો અને અન્ય ઘણા સ્મારકો પર પુનઃસ્થાપનના કામો કરવામાં આવ્યા હતા. જેના પરિણામે આ સ્થળો પર પ્રવાસીઓની સંખ્યા થોડો વધારો થયો હતો. એ. એસ. આઈએ ચાર વર્ષના ગાળામાં સંરક્ષણ પાછળ રૂ. ૨.૨૫ કરોડનો ખર્ચ કર્યો હતો અને આ સ્થળોએ પુનઃસ્થાપન કામગીરી માટે વધુ રૂ. ૧.૧૫ કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite web|url=http://news.oneindia.in/2006/11/11/world-heritage-site-champaner-pavagadh-neglected-environmentalists-1163241246.html|title=World heritage site Champaner-Pavagadh neglected|date=11 November 2006|publisher=News Online|access-date=7 October 2012}}{{Dead link|date=ઑક્ટોબર 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[File:Kevda Masjid Cenotaph - Champaner-Pavagadh Archaeological Park - Gujarat - DSC002.jpg|thumb|center|કેવડા મસ્જિદની સામેનું સ્મારક]] == આ પણ જુઓ == * [[ગુજરાતના રાષ્ટ્રીય મહત્વનાં સ્મારકોની યાદી|ગુજરાતમાં રાષ્ટ્રીય મહત્ત્વના સ્મારકોની સૂચિ]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:રાષ્ટ્રીય મહત્વનાં સ્મારકો]] jk7yj5ua7opht27bw9d2aivr1frx6kj 0 123994 886823 882450 2025-06-24T18:32:28Z 76.53.254.138 886823 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કેવડીયા | official_name = એકતા નગર | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ગામ | image_skyline = Statue of Unity - View from the other bank of Narmada.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Gujarat#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|21.875|73.691|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[ગુજરાત]] | subdivision_type2 = [[ગુજરાતના જિલ્લાઓ|જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[નર્મદા જિલ્લો|નર્મદા]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ૧૨૭૦૫ | population_as_of = ૨૦૦૧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = <ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|title=Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=2008-11-01|publisher=Census Commission of India|archive-date=16 June 2004|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|url-status=dead}}</ref> | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = GJ-22 | website = | footnotes = }} '''કેવડીયા (તા. નાંદોદ)''', જે હવે '''એકતા નગર''' તરીકે ઓળખાય છે, [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્યના]] પૂર્વપટ્ટીમાં આવેલા [[નર્મદા જિલ્લો|નર્મદા જિલ્લામાં]] આવેલા કુલ ૫ (પાંચ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[નાંદોદ તાલુકો|નાંદોદ તાલુકામાં]] આવેલું એક ગામ છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[આદિવાસી]] લોકોની વસ્તી રહે છે. કેવડીયા ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] અને દૂધની ડેરી તેમજ [[કેવડીયા રેલ્વે સ્ટેશન|રેલ્વે સ્ટેશન]]<ref>{{Cite web|url=https://www.financialexpress.com/infrastructure/railways/indian-railways-connectivity-to-statue-of-unity-kevadiya-becomes-nations-first-green-station-check-details/2173216/|title=Indian Railways connectivity to Statue of Unity! Kevadiya becomes nation’s first Green station; Check details|date=2021-01-18|website=The Financial Express|language=en-US|access-date=2021-02-27}}</ref> જેવી સવલતો પ્રાપ્ય છે. ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. અહીં નજીકમાં [[સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી]] આવેલું છે. == આ પણ જુઓ == * [[સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી]] * [[કેવડીયા રેલ્વે સ્ટેશન]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{નાંદોદ તાલુકામાં આવેલાં ગામો}} {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} [[શ્રેણી:નાંદોદ તાલુકો]] fv77okr2bmls06m1n1fwpl4kpjnerer 886941 886823 2025-06-25T03:23:21Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 882450 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = કેવડીયા | official_name = એકતા નગર | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ગામ | image_skyline = Statue of Unity - View from the other bank of Narmada.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Gujarat#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|21.875|73.691|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[ગુજરાત]] | subdivision_type2 = [[ગુજરાતના જિલ્લાઓ|જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[નર્મદા જિલ્લો|નર્મદા]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ૧૨૭૦૫ | population_as_of = ૨૦૦૧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = <ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|title=Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=2008-11-01|publisher=Census Commission of India|archive-date=16 June 2004|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|url-status=dead}}</ref> | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = GJ-22 | website = | footnotes = }} '''કેવડીયા (તા. નાંદોદ)''', જે હવે '''એકતા નગર''' તરીકે ઓળખાય છે, [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્યના]] પૂર્વપટ્ટીમાં આવેલા [[નર્મદા જિલ્લો|નર્મદા જિલ્લામાં]] આવેલા કુલ ૫ (પાંચ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[નાંદોદ તાલુકો|નાંદોદ તાલુકામાં]] આવેલું એક ગામ છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[આદિવાસી]] લોકોની વસ્તી રહે છે. કેવડીયા ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] અને દૂધની ડેરી તેમજ [[કેવડીયા રેલ્વે સ્ટેશન|રેલ્વે સ્ટેશન]]<ref>{{Cite web|url=https://www.financialexpress.com/infrastructure/railways/indian-railways-connectivity-to-statue-of-unity-kevadiya-becomes-nations-first-green-station-check-details/2173216/|title=Indian Railways connectivity to Statue of Unity! Kevadiya becomes nation’s first Green station; Check details|date=2021-01-18|website=The Financial Express|language=en-US|access-date=2021-02-27}}</ref> જેવી સવલતો પ્રાપ્ય છે. ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. અહીં નજીકમાં [[સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી]] આવેલું છે. == આ પણ જુઓ == * [[સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી]] * [[કેવડીયા રેલ્વે સ્ટેશન]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{નાંદોદ તાલુકામાં આવેલાં ગામો}} {{ગુજરાત ગામ સ્ટબ}} [[શ્રેણી:નાંદોદ તાલુકો]] g80e5j1e0nine6do45b9mxqe06dbg5s 0 126839 886822 851234 2025-06-24T18:32:05Z 76.53.254.138 886822 wikitext text/x-wiki {{Infobox military installation |name=દીવ કિલ્લો |partof=દીવ |type=[[કિલ્લો]] |image=Diu,Gujarat,India (37).jpg |caption=દીવના કિલ્લાનો દરવાજો |image2=[[File:Diu map1729.jpg|300px]] |caption2=દીવનો નકશો, ઇ.સ. ૧૭૨૯ |location=દીવ, [[દાદરા અને નગર હવેલી અને દમણ અને દીવ]], [[ભારત]] |coordinates={{coord|20.714|70.996|type:landmark|display=inline}} |map_type=India |map_caption= |map_size=300 |controlledby={{flagcountry|Portugal}} <small>(૧૬મી સદી - ૧૯૬૧)</small><br />{{flagcountry|India}} <small>(૧૯૬૧-)</small> |ownership=[[ભારત સરકાર]] |condition=ખંડિત |materials=રેતીયા પથ્થરો અને ચૂનો |builder=પોર્ટુગીઝો |built=૧૬મી સદી }} '''દીવ કિલ્લો'''<ref>[https://www.hpip.org/pt/Heritage/Details/430 Fortaleza de São Tomé]</ref> ભારતના પશ્ચિમ કિનારે દીવમાં આવેલો એક પોર્ટુગીઝ કિલ્લો છે. ૧૬મી સદી દરમિયાન દીવ ટાપુની પૂર્વીય ટોચ પર પોર્ટુગીઝ ભારતની રક્ષણાત્મક કિલ્લેબંધીના ભાગરૂપે આ કિલ્લો બનાવવામાં આવ્યો હતો. દીવ નગરની સરહદ ધરાવતો આ કિલ્લો ઇ.સ. ૧૫૩૫માં [[ગુજરાત સલ્તનત|ગુજરાતના સુલતાન]] બહાદુર શાહ અને પોર્ટુગીઝોની સંધિ પછી બનાવવામાં આવ્યો હતો, જ્યારે મુઘલ બાદશાહ [[હુમાયુ]]એ આ પ્રદેશ પર આક્રમણ કર્યું હતું. ૧૫૪૬ સુધી તેને મજબૂત બનાવવામાં આવ્યો હતો. ઇ.સ. ૧૫૩૭થી પોર્ટુગીઝોએ ડિસેમ્બર ૧૯૬૧માં ભારત સરકારે દીવ પાછું મેળવ્યું ત્યાં સુધી આ પ્રદેશ પર શાસન કર્યું હતું. આજે તે દીવનું એક સીમાચિહ્ન છે અને વિશ્વમાં પોર્ટુગીઝ મૂળની સાત અજાયબીઓમાંનો એક છે. == છબીઓ == <gallery mode="packed" heights="134"> ચિત્ર:Barbicans.jpg ચિત્ર:Portugese relic - in diu.jpg|દીવ સંગ્રહાલયમાં લાકડાની પોર્ટુગીઝ મૂર્તિ ચિત્ર:Diu relics.jpg|દીવ સંગ્રહાલયમાં પોર્ટુગીઝ કૃતિઓ ચિત્ર:Overlook.jpg|દીવ કિલ્લાથી સમુદ્રનો દેખાવ ચિત્ર:Entryramparts.jpg|કિલ્લાની અંદરનો દેખાવ ચિત્ર:Big gun, little boat . . ..jpg|તોપ ચિત્ર:Diu2.jpg|દીવ કિલ્લાની દીવાલ ચિત્ર:Eglise St Paul.jpg|સેન્ટ પોલ ચર્ચ, દીવ </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Commons category|Diu Fort|દીવ કિલ્લો}} [[શ્રેણી:દાદરા અને નગર હવેલી અને દમણ અને દીવ]] [[શ્રેણી:દીવ જિલ્લો]] 1ksde90sbf3ypyqy2heprsqdrbwql4g 886940 886822 2025-06-25T03:23:19Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 790325 wikitext text/x-wiki {{Infobox military installation |name=દીવ કિલ્લો |partof=દીવ |type=[[કિલ્લો]] |image=Diu,Gujarat,India (37).jpg |caption=દીવના કિલ્લાનો દરવાજો |image2=[[File:Diu map1729.jpg|300px]] |caption2=દીવનો નકશો, ઇ.સ. ૧૭૨૯ |location=દીવ, [[દાદરા અને નગર હવેલી અને દમણ અને દીવ]], [[ભારત]] |coordinates={{coord|20.714|70.996|type:landmark|display=inline}} |map_type=India3 |map_caption= |map_size=300 |controlledby={{flagcountry|Portugal}} <small>(૧૬મી સદી - ૧૯૬૧)</small><br />{{flagcountry|India}} <small>(૧૯૬૧-)</small> |ownership=[[ભારત સરકાર]] |condition=ખંડિત |materials=રેતીયા પથ્થરો અને ચૂનો |builder=પોર્ટુગીઝો |built=૧૬મી સદી }} '''દીવ કિલ્લો'''<ref>[https://www.hpip.org/pt/Heritage/Details/430 Fortaleza de São Tomé]</ref> ભારતના પશ્ચિમ કિનારે દીવમાં આવેલો એક પોર્ટુગીઝ કિલ્લો છે. ૧૬મી સદી દરમિયાન દીવ ટાપુની પૂર્વીય ટોચ પર પોર્ટુગીઝ ભારતની રક્ષણાત્મક કિલ્લેબંધીના ભાગરૂપે આ કિલ્લો બનાવવામાં આવ્યો હતો. દીવ નગરની સરહદ ધરાવતો આ કિલ્લો ઇ.સ. ૧૫૩૫માં [[ગુજરાત સલ્તનત|ગુજરાતના સુલતાન]] બહાદુર શાહ અને પોર્ટુગીઝોની સંધિ પછી બનાવવામાં આવ્યો હતો, જ્યારે મુઘલ બાદશાહ [[હુમાયુ]]એ આ પ્રદેશ પર આક્રમણ કર્યું હતું. ૧૫૪૬ સુધી તેને મજબૂત બનાવવામાં આવ્યો હતો. ઇ.સ. ૧૫૩૭થી પોર્ટુગીઝોએ ડિસેમ્બર ૧૯૬૧માં ભારત સરકારે દીવ પાછું મેળવ્યું ત્યાં સુધી આ પ્રદેશ પર શાસન કર્યું હતું. આજે તે દીવનું એક સીમાચિહ્ન છે અને વિશ્વમાં પોર્ટુગીઝ મૂળની સાત અજાયબીઓમાંનો એક છે. == છબીઓ == <gallery mode="packed" heights="134"> ચિત્ર:Barbicans.jpg ચિત્ર:Portugese relic - in diu.jpg|દીવ સંગ્રહાલયમાં લાકડાની પોર્ટુગીઝ મૂર્તિ ચિત્ર:Diu relics.jpg|દીવ સંગ્રહાલયમાં પોર્ટુગીઝ કૃતિઓ ચિત્ર:Overlook.jpg|દીવ કિલ્લાથી સમુદ્રનો દેખાવ ચિત્ર:Entryramparts.jpg|કિલ્લાની અંદરનો દેખાવ ચિત્ર:Big gun, little boat . . ..jpg|તોપ ચિત્ર:Diu2.jpg|દીવ કિલ્લાની દીવાલ ચિત્ર:Eglise St Paul.jpg|સેન્ટ પોલ ચર્ચ, દીવ </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Commons category|Diu Fort|દીવ કિલ્લો}} [[શ્રેણી:દાદરા અને નગર હવેલી અને દમણ અને દીવ]] [[શ્રેણી:દીવ જિલ્લો]] k8oblgibz76r3blpbkf0om86f2nsi6u 0 127973 886796 859280 2025-06-24T15:54:55Z 2409:40C1:3012:AFBB:8000:0:0:0 886796 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = શકુંતલા દેવી | image = 19681016狄威.jpg | image_size = | caption = | other names = માનવ કમ્પ્યૂટર | birth_date = {{Birth date|df=yes|1929|11|04}} | birth_place = [[બેંગ્લોર]], મૈસૂર રજવાડું, બ્રિટીશ ભારત (વર્તમાન [[કર્ણાટક]]) | spouse = {{married|પરિતોષ બેનરજી|1964|1979|reason=div.}} | children = ૧ | death_date = {{Death date and age|df=yes|2013|04|21|1929|11|04}} | death_place = [[બેંગલોર|બેંગલુરુ]], [[કર્ણાટક]], [[ભારત]] | occupation = {{hlist|લેખક|માનસિક ગણનયંત્ર |જ્યોતિષ}} | signature = }} '''શકુંતલા દેવી''' (૪ નવેમ્બર ૧૯૨૯ – ૨૧ એપ્રિલ ૨૦૧૩) ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી, લેખક અને માનસિક ગણનયંત્ર (કેલ્ક્યુલેટર) હતા, જેઓ "માનવ કમ્પ્યુટર" તરીકે પ્રખ્યાત હતા. તેમની પ્રતિભાથી તેમણે 'ગિનિસ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સ'ની ૧૯૮૨ ની આવૃત્તિમાં સ્થાન મેળવ્યું હતું.<ref name=HINDU>{{cite news |title=Shakuntala Devi strove to simplify maths for students |url=http://www.thehindu.com/news/national/karnataka/mathematical-genius-shakuntala-devi-no-more/article4640134.ece?homepage=true |newspaper=The Hindu |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref><ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/><ref name="timesofindia.indiatimes.com">{{cite news |title='Human computer' Shakuntala Devi dies in Bangalore |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/bengaluru/Human-computer-Shakuntala-Devi-dies-in-Bangalore/articleshow/19667587.cms |newspaper=Times of India |date=21 April 2013 |access-date=16 December 2018}}</ref> ૧૮ જૂન, ૧૯૮૦ના રોજ લંડનની ઇમ્પિરિયલ કોલેજમાં શકુંતલાદેવીએ પોતાનો વિશ્વ કિર્તિમાન હાંસલ કર્યો હોવા છતાં આ કિર્તિમાનનું પ્રમાણપત્ર મરણોપરાંત ૩૦ જુલાઈ, ૨૦૨૦ના રોજ આપવામાં આવ્યું હતું. તેમણે કોઈ ઔપચારિક શિક્ષણ વિના મૈસૂર વિશ્વવિદ્યાલયમાં તેમની અંકગણિત ક્ષમતાનું પ્રદર્શન કર્યું હતું.<ref name=HINDU/><ref name=TELEGRAPH>{{cite news |title=Obituary: Shakuntala Devi |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10011281/shakuntala-devi.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130423112649/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10011281/Shakuntala-Devi.html |url-status=dead |archive-date=23 April 2013 |newspaper=The Telegraph |date=22 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> તેમણે વિદ્યાર્થીઓ માટે આંકડાકીય ગણતરીઓને સરળ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.<ref>{{cite news|title=Shakuntala Devi strove to simplify maths for students|url=https://www.thehindu.com/news/national/karnataka/shakuntala-devi-strove-to-simplify-maths-for-students/article4640134.ece?homepage=true |newspaper=The Hindu |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref><ref name=NYT>{{cite news |title=Shakuntala Devi, 'Human Computer' Who Bested the Machines, Dies at 83 |first=Haresh |last=Pandya |url=https://www.nytimes.com/2013/04/24/world/asia/shakuntala-devi-human-computer-dies-in-india-at-83.html |newspaper=The New York Times |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> તેમણે જીવનના પાછલા વર્ષોમાં સંખ્યાબંધ પુસ્તકો લખ્યા હતા, જેમાં નવલકથાઓ તેમજ ગણિત, કોયડાઓ અને જ્યોતિષ વિશેના ગ્રંથોનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે ''ધ વર્લ્ડ ઓફ હોમોસેક્સ્યુઅલ્સ'' પુસ્તક લખ્યું હતું, જે ભારતમાં [[સમલિંગી|સમલૈંગિકતા]]નો પ્રથમ અભ્યાસ માનવામાં આવે છે.<ref>{{cite magazine |last=Mubarak |first=Salva |date=13 May 2019 |title=Get to know Shakuntala Devi, the woman known as the 'human computer' |url=https://www.vogue.in/content/who-is-shakuntala-devi-the-woman-called-the-human-computer-vidya-balan-bollywood-biopic-real-story |magazine=Vogue India |location=Mumbai, India |publisher=Dilshad Arora |access-date=2 August 2019}}</ref> Me == માનસિક ગણન ક્ષમતા == શકુંતલા દેવીએ પોતાની અંકગણિત પ્રતિભાનું પ્રદર્શન કરતા વિશ્વભરના અનેક દેશોની મુસાફરી કરી હતી. તેઓ ૧૯૫૦ દરમિયાન [[યુરોપ]]ના અને ૧૯૭૬માં [[ન્યૂ યૉર્ક (શહેર)|ન્યૂ યૉર્ક]]ના પ્રવાસે હતા.<ref name=NYT/> ૧૯૮૮માં, તેમણે યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયા, બર્કલેના શૈક્ષણિક મનોવિજ્ઞાનના પ્રોફેસર આર્થર જેન્સન દ્વારા તેમની ક્ષમતાઓનો અભ્યાસ કરવા માટે [[યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકા|યુ.એસ.]]ની મુસાફરી કરી હતી. જેન્સને તેમની ગણતરી સંબંધિત ક્ષમતાઓની ચકાસણી માટે મોટી સંખ્યાઓની ગણતરી સહિતના અનેક પાસાઓ ચકાસ્યા હતા. શકુંતલા દેવી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવેલા ગાણિતિક કોયડાઓના ઉદાહરણોમાં ૬૧,૬૨૯,૮૭૫ ના ઘન મૂળ અને ૧,૭૦,૮૫૯,૩૭૫ના સાતમા મૂળની ગણતરીનો સમાવેશ થાય છે.<ref name=TELEGRAPH/><ref name=JENSEN/> જેન્સને અહેવાલ આપ્યો હતો કે તેઓ પોતાની નોટબુકમાં ઉપરોક્ત ગાણિતિક કોયડાઓની નકલ કરે તે પહેલાં શકુંતલા દેવીએ તેનો ઉકેલ (અનુક્રમે ૩૯૫ અને ૧૫) પૂરો પાડ્યો હતો.<ref name=TELEGRAPH/><ref name=JENSEN/> જેન્સને ૧૯૯૦માં શૈક્ષણિક જર્નલ ''ઇન્ટેલિજન્સ''માં તેમના તારણો પ્રકાશિત કર્યા હતા.<ref name=JENSEN>{{cite journal |last=Jensen |first=Arthur R. |date=July–September 1990 |title=Speed of information processing in a calculating prodigy |journal=Intelligence |volume=14 |issue=3 |pages=259–274 |location=University of California, Berkeley, United States |url=http://stepanov.lk.net/mnemo/jensen.html |access-date=9 July 2013 |doi=10.1016/0160-2896(90)90019-P |archive-date=4 નવેમ્બર 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131104091345/http://stepanov.lk.net/mnemo/jensen.html |url-status=dead }}</ref><ref>Note that there are easy tricks for getting odd-numbered roots when the root is an integer. See "Tricks of Lightning Calculators", in ''Mathematical Carnival'', by Martin Gardner, Knoff, 1975 and other sources.</ref> ૧૯૭૭માં શકુંતલા દેવીએ સધર્ન મેથોડિસ્ટ યુનિવર્સિટીમાં, ૫૦ સેકન્ડમાં ૨૦૧ આંકડાની સંખ્યાનું ૨૩મું મૂળ ગણી આપ્યું હતું. તેમના જવાબની પુષ્ટિ યુએનઆઈવીએસી ૧૧૦૧ કમ્પ્યુટર દ્વારા યુએસ બ્યુરો ઓફ સ્ટાન્ડર્ડ્સમાં કરવામાં આવેલી ગણતરીઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આટલી મોટી ગણતરી કરવા માટે કમ્પ્યુટરમાં એક વિશેષ કાર્યક્રમ લખવો પડ્યો હતો. શકુંતલાદેવી દ્વારા ગણતરી માટે લેવામાં આવેલ સમય કરતાં કમ્પ્યુટરને વધુ સમય લાગ્યો હતો.<ref name="Smith 1983">{{cite book |last=Smith |first=Steven Bradley |title=The Great Mental Calculators: The Psychology, Methods, and Lives of Calculating Prodigies, Past and Present |year=1983 |publisher=Columbia University Press |isbn=0231056400}}</ref> ૧૮ જૂન, ૧૯૮૦ના રોજ તેમણે ૧૩ આંકડાની બે સંખ્યાઓ – ૭,૬૮૬,૩૬૯,૭૭૪,૮૭૦ × ૨,૪૬૫,૦૯૯,૭૪૫,૭૭૯ ના ગુણાકારનું જાહેર પ્રદર્શન કર્યું હતું. ઇમ્પિરિયલ કોલેજ લંડનના કમ્પ્યુટિંગ વિભાગ દ્વારા આ સંખ્યાઓને યાદચ્છિક રીતે પસંદ કરવામાં આવી હતી. તેણીએ ૨૮ સેકન્ડમાં તેનો સાચો જવાબ ૧૮,૯૪૭,૬૬૮,૧૭૭,૯૯૫,૪૨૬,૪૬૨,૭૭૩,૭૩૦ આપ્યો હતો.<ref name="NYT" /><ref name="TELEGRAPH" /> આ ઘટનાને ૧૯૮૨ના ગિનિસ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સમાં સમાવિષ્ટ કરવામાં આવી હતી.<ref name="NYT" /><ref name="TELEGRAPH" /> લેખક સ્ટીવન સ્મિથે ટિપ્પણી કરી હતી કે, "પરિણામ અગાઉ નોંધાયેલી કોઈ પણ બાબત કરતાં એટલું ચડિયાતું છે કે તેને ફક્ત અવિશ્વસનીય તરીકે વર્ણવી શકાય છે."<ref name="Smith 1983" /> શકુંતલા દેવીએ તેમના પુસ્તક ''ફિગરિંગ: ધ જોય ઓફ નંબર્સ''માં માનસિક ગણતરીઓ કરતી ઘણી પદ્ધતિઓ સમજાવી હતી.<ref>{{Cite book|last=Devi|first=Shakuntala|url=https://books.google.com/books?id=6k7yF2qQ7xoC|title=Figuring: The Joy Of Numbers|year=2005|publisher=Orient Paperbacks|isbn=978-81-222-0038-6|language=en}}</ref> == અંગત જીવન == શકુંતલાદેવી ૧૬૦ના દાયકાના મધ્યમાં ભારત પરત ફર્યા હતા અને કોલકાતાથી ભારતીય વહીવટી સેવાના અધિકારી પરિતોષ બેનરજી સાથે લગ્ન કર્યા હતા.<ref>{{cite news |title=Shakuntala Devi's life changed after marrying a gay man: The human behind the human computer |url=https://www.indiatoday.in/lifestyle/people/story/shakuntala-devi-s-life-changed-after-marrying-a-gay-man-the-human-behind-the-human-computer-1616260-2019-11-06 |access-date=13 August 2020 |work=India Today |date=6 November 2019 |language=en}}</ref> વ્યક્તિગત સમસ્યાઓને કારણે તેઓએ ૧૯૭૯માં છૂટાછેડા લીધા હતા.<ref name=YAHOO>{{cite news |title=India's math wizard, Shakuntala Devi |url=http://in.news.yahoo.com/india-s-math-wizard--shakuntala-devi-102612575.html |newspaper=Yahoo! India News |date=22 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> ૧૯૮૦માં, તેમણે મુંબઈ દક્ષિણ અને [[આંધ્ર પ્રદેશ]]ના મેડક (વર્તમાન [[તેલંગાણા]]માં) માટે અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે લોકસભાની ચૂંટણી લડી હતી. મેડકમાં તેમણે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન [[ઈન્દિરા ગાંધી]] સામે ઉમેદવારી નોંધાવી હતી.<ref>{{Cite web|date=16 September 2019|title=Lesser Known Facts About Shakuntala Devi, The Human Calculator Whom Vidya Balan Is Essaying in Biopic|url=https://www.herzindagi.com/inspiration/fun-facts-shakuntala-devi-human-calculator-vidya-balan-biopic-article-127621|access-date=21 July 2020|website=HerZindagi English|language=en}}</ref> તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ "શ્રીમતી ગાંધી દ્વારા મૂર્ખ બનવાથી મેડકના લોકોનો બચાવ કરવા માંગે છે" તેઓ ૬,૫૧૪ મત (૧.૪૭% મત) સાથે નવમા ક્રમે આવ્યા હતા. તેઓ ૧૯૮૦ના દાયકાની શરૂઆતમાં બેંગ્લોર પરત ફર્યા હતા.<ref name=YAHOO/> માનસિક ગણનયંત્ર તરીકેના તેમના કાર્ય ઉપરાંત, તેઓ એક નોંધપાત્ર જ્યોતિષી હતા અને રસોઈ પુસ્તિકાઓ અને નવલકથાઓ સહિત અનેક પુસ્તકોના લેખક હતા.<ref name=NYT/> તેમણે ટૂંકી વાર્તાઓ અને ખૂની રહસ્યકથાઓ લખવાની શરૂઆત કરી હતી. તેમને સંગીતમાં ઊંડો રસ હતો.<ref>{{Cite web|last=Mathematical Bonaza|first=Shakuntala Devi|date=20 July 2020|title=Shakiuntala Devi|url=https://www.youtube.com/watch?v=MGBTHb0FigI|access-date=23 October 2020|website=Youtube}}</ref> == અવસાન == એપ્રિલ ૨૦૧૩માં શકુંતલા દેવીને શ્વાસની ગંભીર સમસ્યાઓ સાથે બેંગ્લોરની હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. પછીના બે અઠવાડિયામાં તેઓ હૃદય અને કિડનીની જટિલતાઓથી પીડાઈ રહ્યા હતા.<ref name=HINDU/><ref name=NYT/> ૨૧ એપ્રિલ ૨૦૧૩ના રોજ હોસ્પિટલમાં તેનું અવસાન થયું હતું.<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> ૪ નવેમ્બર, ૨૦૧૩ના રોજ શકુંતલા દેવીને તેમના ૮૪મા જન્મદિવસ પર ગૂગલ ડૂડલથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{cite news|date=4 November 2013|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tech/tech-news/internet/shakuntala-devis-84th-birthday-celebrated-with-a-doodle/articleshow/25203546.cms|title=Shakuntala Devi's 84th birthday celebrated with a doodle|work=The Times of India.|access-date=4 November 2013}}</ref> તેમના જીવન પર આધારિત ''શકુંતલા દેવી'' નામની ફિલ્મની જાહેરાત મે ૨૦૧૯ માં કરવામાં આવી હતી.<ref>{{cite news |title=Vidya Balan to play ace mathematician Shakuntala Devi in biopic |url=https://scroll.in/reel/922714/vidya-balan-to-play-ace-mathematician-shakuntala-devi-in-biopic |access-date=16 May 2019 |work=Scroll.in |date=8 May 2019}}</ref> આ ફિલ્મમાં [[વિદ્યા બાલન]] મુખ્ય શીર્ષક ભૂમિકામાં છે અને તેમાં સાન્યા મલ્હોત્રા, અમિત સાધ અને જિશુ સેનગુપ્તા સહાયક ભૂમિકામાં છે.<ref name="Arora 2020">{{cite news |last=Arora |first=Akhil |title=Vidya Balan's Shakuntala Devi Out July 31 on Amazon Prime Video |work=NDTV Gadgets 360 |date=15 May 2020 |url=https://gadgets.ndtv.com/entertainment/news/shakuntala-devi-movie-release-date-july-vidya-balan-amazon-prime-video-human-computer-film-2256100 |access-date=16 July 2020}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:૧૯૨૯માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૩માં મૃત્યુ]] nujxi0j29ou0h8kt9xkrfl8m6ctddmp 886797 886796 2025-06-24T17:05:28Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/2409:40C1:3012:AFBB:8000:0:0:0|2409:40C1:3012:AFBB:8000:0:0:0]] ([[User talk:2409:40C1:3012:AFBB:8000:0:0:0|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 821112 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = શકુંતલા દેવી | image = 19681016狄威.jpg | image_size = | caption = | other names = માનવ કમ્પ્યૂટર | birth_date = {{Birth date|df=yes|1929|11|04}} | birth_place = [[બેંગ્લોર]], મૈસૂર રજવાડું, બ્રિટીશ ભારત (વર્તમાન [[કર્ણાટક]]) | spouse = {{married|પરિતોષ બેનરજી|1964|1979|reason=div.}} | children = ૧ | death_date = {{Death date and age|df=yes|2013|04|21|1929|11|04}} | death_place = [[બેંગલોર|બેંગલુરુ]], [[કર્ણાટક]], [[ભારત]] | occupation = {{hlist|લેખક|માનસિક ગણનયંત્ર |જ્યોતિષ}} | signature = }} '''શકુંતલા દેવી''' (૪ નવેમ્બર ૧૯૨૯ – ૨૧ એપ્રિલ ૨૦૧૩) ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી, લેખક અને માનસિક ગણનયંત્ર (કેલ્ક્યુલેટર) હતા, જેઓ "માનવ કમ્પ્યુટર" તરીકે પ્રખ્યાત હતા. તેમની પ્રતિભાથી તેમણે 'ગિનિસ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સ'ની ૧૯૮૨ ની આવૃત્તિમાં સ્થાન મેળવ્યું હતું.<ref name=HINDU>{{cite news |title=Shakuntala Devi strove to simplify maths for students |url=http://www.thehindu.com/news/national/karnataka/mathematical-genius-shakuntala-devi-no-more/article4640134.ece?homepage=true |newspaper=The Hindu |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref><ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/><ref name="timesofindia.indiatimes.com">{{cite news |title='Human computer' Shakuntala Devi dies in Bangalore |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/bengaluru/Human-computer-Shakuntala-Devi-dies-in-Bangalore/articleshow/19667587.cms |newspaper=Times of India |date=21 April 2013 |access-date=16 December 2018}}</ref> ૧૮ જૂન, ૧૯૮૦ના રોજ લંડનની ઇમ્પિરિયલ કોલેજમાં શકુંતલાદેવીએ પોતાનો વિશ્વ કિર્તિમાન હાંસલ કર્યો હોવા છતાં આ કિર્તિમાનનું પ્રમાણપત્ર મરણોપરાંત ૩૦ જુલાઈ, ૨૦૨૦ના રોજ આપવામાં આવ્યું હતું. તેમણે કોઈ ઔપચારિક શિક્ષણ વિના મૈસૂર વિશ્વવિદ્યાલયમાં તેમની અંકગણિત ક્ષમતાનું પ્રદર્શન કર્યું હતું.<ref name=HINDU/><ref name=TELEGRAPH>{{cite news |title=Obituary: Shakuntala Devi |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10011281/shakuntala-devi.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130423112649/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10011281/Shakuntala-Devi.html |url-status=dead |archive-date=23 April 2013 |newspaper=The Telegraph |date=22 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> તેમણે વિદ્યાર્થીઓ માટે આંકડાકીય ગણતરીઓને સરળ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.<ref>{{cite news|title=Shakuntala Devi strove to simplify maths for students|url=https://www.thehindu.com/news/national/karnataka/shakuntala-devi-strove-to-simplify-maths-for-students/article4640134.ece?homepage=true |newspaper=The Hindu |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref><ref name=NYT>{{cite news |title=Shakuntala Devi, 'Human Computer' Who Bested the Machines, Dies at 83 |first=Haresh |last=Pandya |url=https://www.nytimes.com/2013/04/24/world/asia/shakuntala-devi-human-computer-dies-in-india-at-83.html |newspaper=The New York Times |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> તેમણે જીવનના પાછલા વર્ષોમાં સંખ્યાબંધ પુસ્તકો લખ્યા હતા, જેમાં નવલકથાઓ તેમજ ગણિત, કોયડાઓ અને જ્યોતિષ વિશેના ગ્રંથોનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે ''ધ વર્લ્ડ ઓફ હોમોસેક્સ્યુઅલ્સ'' પુસ્તક લખ્યું હતું, જે ભારતમાં [[સમલિંગી|સમલૈંગિકતા]]નો પ્રથમ અભ્યાસ માનવામાં આવે છે.<ref>{{cite magazine |last=Mubarak |first=Salva |date=13 May 2019 |title=Get to know Shakuntala Devi, the woman known as the 'human computer' |url=https://www.vogue.in/content/who-is-shakuntala-devi-the-woman-called-the-human-computer-vidya-balan-bollywood-biopic-real-story |magazine=Vogue India |location=Mumbai, India |publisher=Dilshad Arora |access-date=2 August 2019}}</ref> == પ્રારંભિક જીવન == શકુંતલા દેવીનો જન્મ ૪ નવેમ્બર ૧૯૨૯માં [[બેંગલોર|બેંગલુરુ]], [[કર્ણાટક]] ખાતે કન્નડ બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> તેમના પિતા સી વી સુંદરરાજા રાવે સર્કસમાં કલાકાર અને જાદુગર તરીકે કામ કર્યું હતું.<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> જ્યારે શકુંતલા દેવી લગભગ ત્રણ વર્ષના હતા ત્યારે કાર્ડ ટ્રિક શીખવતી વખતે તેમના પિતાએ તેમની સંખ્યા યાદ રાખવાની ક્ષમતા પારખી લીધી હતી. તેમના પિતાએ સર્કસ છોડી શકુંતલાની ગણતરી ક્ષમતા પ્રદર્શિત કરતા રોડ શો શરૂ કર્યા. તેણીએ કોઈ ઔપચારિક શિક્ષણ વિના કૌશલ્ય પ્રાપ્ત કર્યું હતું. ફક્ત છ વર્ષની ઉંમરે તેમણે મૈસૂર યુનિવર્સિટીમાં તેની અંકગણિત ક્ષમતાનું પ્રદર્શન કર્યું હતું.<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> ૧૯૪૪થી શકુંતલા દેવી લંડન, [[યુનાઇટેડ કિંગડમ]] ખાતે સ્થાયી થયા હતા.<ref>{{cite news |last=Lohana |first=Avinash |date=29 January 2019 |title=Sanya Malhotra to play Vidya Balan's daughter in Shakuntala |url=https://www.mid-day.com/articles/national-news-shakuntala-devi-anniversary-facts-india-human-computer-trivia/16145192 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190421235141/https://www.mid-day.com/articles/national-news-shakuntala-devi-anniversary-facts-india-human-computer-trivia/16145192 |url-status=dead |archive-date=21 April 2019 |work=Mumbai Mirror |location=Mumbai, India |access-date=21 April 2019}}</ref> == માનસિક ગણન ક્ષમતા == શકુંતલા દેવીએ પોતાની અંકગણિત પ્રતિભાનું પ્રદર્શન કરતા વિશ્વભરના અનેક દેશોની મુસાફરી કરી હતી. તેઓ ૧૯૫૦ દરમિયાન [[યુરોપ]]ના અને ૧૯૭૬માં [[ન્યૂ યૉર્ક (શહેર)|ન્યૂ યૉર્ક]]ના પ્રવાસે હતા.<ref name=NYT/> ૧૯૮૮માં, તેમણે યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયા, બર્કલેના શૈક્ષણિક મનોવિજ્ઞાનના પ્રોફેસર આર્થર જેન્સન દ્વારા તેમની ક્ષમતાઓનો અભ્યાસ કરવા માટે [[યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકા|યુ.એસ.]]ની મુસાફરી કરી હતી. જેન્સને તેમની ગણતરી સંબંધિત ક્ષમતાઓની ચકાસણી માટે મોટી સંખ્યાઓની ગણતરી સહિતના અનેક પાસાઓ ચકાસ્યા હતા. શકુંતલા દેવી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવેલા ગાણિતિક કોયડાઓના ઉદાહરણોમાં ૬૧,૬૨૯,૮૭૫ ના ઘન મૂળ અને ૧,૭૦,૮૫૯,૩૭૫ના સાતમા મૂળની ગણતરીનો સમાવેશ થાય છે.<ref name=TELEGRAPH/><ref name=JENSEN/> જેન્સને અહેવાલ આપ્યો હતો કે તેઓ પોતાની નોટબુકમાં ઉપરોક્ત ગાણિતિક કોયડાઓની નકલ કરે તે પહેલાં શકુંતલા દેવીએ તેનો ઉકેલ (અનુક્રમે ૩૯૫ અને ૧૫) પૂરો પાડ્યો હતો.<ref name=TELEGRAPH/><ref name=JENSEN/> જેન્સને ૧૯૯૦માં શૈક્ષણિક જર્નલ ''ઇન્ટેલિજન્સ''માં તેમના તારણો પ્રકાશિત કર્યા હતા.<ref name=JENSEN>{{cite journal |last=Jensen |first=Arthur R. |date=July–September 1990 |title=Speed of information processing in a calculating prodigy |journal=Intelligence |volume=14 |issue=3 |pages=259–274 |location=University of California, Berkeley, United States |url=http://stepanov.lk.net/mnemo/jensen.html |access-date=9 July 2013 |doi=10.1016/0160-2896(90)90019-P |archive-date=4 નવેમ્બર 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131104091345/http://stepanov.lk.net/mnemo/jensen.html |url-status=dead }}</ref><ref>Note that there are easy tricks for getting odd-numbered roots when the root is an integer. See "Tricks of Lightning Calculators", in ''Mathematical Carnival'', by Martin Gardner, Knoff, 1975 and other sources.</ref> ૧૯૭૭માં શકુંતલા દેવીએ સધર્ન મેથોડિસ્ટ યુનિવર્સિટીમાં, ૫૦ સેકન્ડમાં ૨૦૧ આંકડાની સંખ્યાનું ૨૩મું મૂળ ગણી આપ્યું હતું. તેમના જવાબની પુષ્ટિ યુએનઆઈવીએસી ૧૧૦૧ કમ્પ્યુટર દ્વારા યુએસ બ્યુરો ઓફ સ્ટાન્ડર્ડ્સમાં કરવામાં આવેલી ગણતરીઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આટલી મોટી ગણતરી કરવા માટે કમ્પ્યુટરમાં એક વિશેષ કાર્યક્રમ લખવો પડ્યો હતો. શકુંતલાદેવી દ્વારા ગણતરી માટે લેવામાં આવેલ સમય કરતાં કમ્પ્યુટરને વધુ સમય લાગ્યો હતો.<ref name="Smith 1983">{{cite book |last=Smith |first=Steven Bradley |title=The Great Mental Calculators: The Psychology, Methods, and Lives of Calculating Prodigies, Past and Present |year=1983 |publisher=Columbia University Press |isbn=0231056400}}</ref> ૧૮ જૂન, ૧૯૮૦ના રોજ તેમણે ૧૩ આંકડાની બે સંખ્યાઓ – ૭,૬૮૬,૩૬૯,૭૭૪,૮૭૦ × ૨,૪૬૫,૦૯૯,૭૪૫,૭૭૯ ના ગુણાકારનું જાહેર પ્રદર્શન કર્યું હતું. ઇમ્પિરિયલ કોલેજ લંડનના કમ્પ્યુટિંગ વિભાગ દ્વારા આ સંખ્યાઓને યાદચ્છિક રીતે પસંદ કરવામાં આવી હતી. તેણીએ ૨૮ સેકન્ડમાં તેનો સાચો જવાબ ૧૮,૯૪૭,૬૬૮,૧૭૭,૯૯૫,૪૨૬,૪૬૨,૭૭૩,૭૩૦ આપ્યો હતો.<ref name="NYT" /><ref name="TELEGRAPH" /> આ ઘટનાને ૧૯૮૨ના ગિનિસ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સમાં સમાવિષ્ટ કરવામાં આવી હતી.<ref name="NYT" /><ref name="TELEGRAPH" /> લેખક સ્ટીવન સ્મિથે ટિપ્પણી કરી હતી કે, "પરિણામ અગાઉ નોંધાયેલી કોઈ પણ બાબત કરતાં એટલું ચડિયાતું છે કે તેને ફક્ત અવિશ્વસનીય તરીકે વર્ણવી શકાય છે."<ref name="Smith 1983" /> શકુંતલા દેવીએ તેમના પુસ્તક ''ફિગરિંગ: ધ જોય ઓફ નંબર્સ''માં માનસિક ગણતરીઓ કરતી ઘણી પદ્ધતિઓ સમજાવી હતી.<ref>{{Cite book|last=Devi|first=Shakuntala|url=https://books.google.com/books?id=6k7yF2qQ7xoC|title=Figuring: The Joy Of Numbers|year=2005|publisher=Orient Paperbacks|isbn=978-81-222-0038-6|language=en}}</ref> == અંગત જીવન == શકુંતલાદેવી ૧૬૦ના દાયકાના મધ્યમાં ભારત પરત ફર્યા હતા અને કોલકાતાથી ભારતીય વહીવટી સેવાના અધિકારી પરિતોષ બેનરજી સાથે લગ્ન કર્યા હતા.<ref>{{cite news |title=Shakuntala Devi's life changed after marrying a gay man: The human behind the human computer |url=https://www.indiatoday.in/lifestyle/people/story/shakuntala-devi-s-life-changed-after-marrying-a-gay-man-the-human-behind-the-human-computer-1616260-2019-11-06 |access-date=13 August 2020 |work=India Today |date=6 November 2019 |language=en}}</ref> વ્યક્તિગત સમસ્યાઓને કારણે તેઓએ ૧૯૭૯માં છૂટાછેડા લીધા હતા.<ref name=YAHOO>{{cite news |title=India's math wizard, Shakuntala Devi |url=http://in.news.yahoo.com/india-s-math-wizard--shakuntala-devi-102612575.html |newspaper=Yahoo! India News |date=22 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> ૧૯૮૦માં, તેમણે મુંબઈ દક્ષિણ અને [[આંધ્ર પ્રદેશ]]ના મેડક (વર્તમાન [[તેલંગાણા]]માં) માટે અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે લોકસભાની ચૂંટણી લડી હતી. મેડકમાં તેમણે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન [[ઈન્દિરા ગાંધી]] સામે ઉમેદવારી નોંધાવી હતી.<ref>{{Cite web|date=16 September 2019|title=Lesser Known Facts About Shakuntala Devi, The Human Calculator Whom Vidya Balan Is Essaying in Biopic|url=https://www.herzindagi.com/inspiration/fun-facts-shakuntala-devi-human-calculator-vidya-balan-biopic-article-127621|access-date=21 July 2020|website=HerZindagi English|language=en}}</ref> તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ "શ્રીમતી ગાંધી દ્વારા મૂર્ખ બનવાથી મેડકના લોકોનો બચાવ કરવા માંગે છે" તેઓ ૬,૫૧૪ મત (૧.૪૭% મત) સાથે નવમા ક્રમે આવ્યા હતા. તેઓ ૧૯૮૦ના દાયકાની શરૂઆતમાં બેંગ્લોર પરત ફર્યા હતા.<ref name=YAHOO/> માનસિક ગણનયંત્ર તરીકેના તેમના કાર્ય ઉપરાંત, તેઓ એક નોંધપાત્ર જ્યોતિષી હતા અને રસોઈ પુસ્તિકાઓ અને નવલકથાઓ સહિત અનેક પુસ્તકોના લેખક હતા.<ref name=NYT/> તેમણે ટૂંકી વાર્તાઓ અને ખૂની રહસ્યકથાઓ લખવાની શરૂઆત કરી હતી. તેમને સંગીતમાં ઊંડો રસ હતો.<ref>{{Cite web|last=Mathematical Bonaza|first=Shakuntala Devi|date=20 July 2020|title=Shakiuntala Devi|url=https://www.youtube.com/watch?v=MGBTHb0FigI|access-date=23 October 2020|website=Youtube}}</ref> == અવસાન == એપ્રિલ ૨૦૧૩માં શકુંતલા દેવીને શ્વાસની ગંભીર સમસ્યાઓ સાથે બેંગ્લોરની હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. પછીના બે અઠવાડિયામાં તેઓ હૃદય અને કિડનીની જટિલતાઓથી પીડાઈ રહ્યા હતા.<ref name=HINDU/><ref name=NYT/> ૨૧ એપ્રિલ ૨૦૧૩ના રોજ હોસ્પિટલમાં તેનું અવસાન થયું હતું.<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> ૪ નવેમ્બર, ૨૦૧૩ના રોજ શકુંતલા દેવીને તેમના ૮૪મા જન્મદિવસ પર ગૂગલ ડૂડલથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{cite news|date=4 November 2013|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tech/tech-news/internet/shakuntala-devis-84th-birthday-celebrated-with-a-doodle/articleshow/25203546.cms|title=Shakuntala Devi's 84th birthday celebrated with a doodle|work=The Times of India.|access-date=4 November 2013}}</ref> તેમના જીવન પર આધારિત ''શકુંતલા દેવી'' નામની ફિલ્મની જાહેરાત મે ૨૦૧૯ માં કરવામાં આવી હતી.<ref>{{cite news |title=Vidya Balan to play ace mathematician Shakuntala Devi in biopic |url=https://scroll.in/reel/922714/vidya-balan-to-play-ace-mathematician-shakuntala-devi-in-biopic |access-date=16 May 2019 |work=Scroll.in |date=8 May 2019}}</ref> આ ફિલ્મમાં [[વિદ્યા બાલન]] મુખ્ય શીર્ષક ભૂમિકામાં છે અને તેમાં સાન્યા મલ્હોત્રા, અમિત સાધ અને જિશુ સેનગુપ્તા સહાયક ભૂમિકામાં છે.<ref name="Arora 2020">{{cite news |last=Arora |first=Akhil |title=Vidya Balan's Shakuntala Devi Out July 31 on Amazon Prime Video |work=NDTV Gadgets 360 |date=15 May 2020 |url=https://gadgets.ndtv.com/entertainment/news/shakuntala-devi-movie-release-date-july-vidya-balan-amazon-prime-video-human-computer-film-2256100 |access-date=16 July 2020}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:૧૯૨૯માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૩માં મૃત્યુ]] iz5iqjtq8rrlm3i0pnzx7g0jgrig2p2 886798 886797 2025-06-24T17:10:33Z KartikMistry 10383 શ્રેણી. સુધારો. 886798 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = શકુંતલા દેવી | image = 19681016狄威.jpg | image_size = | caption = | other names = માનવ કમ્પ્યૂટર | birth_date = {{Birth date|df=yes|1929|11|04}} | birth_place = [[બેંગ્લોર]], મૈસૂર રજવાડું, બ્રિટીશ ભારત (વર્તમાન [[કર્ણાટક]]) | spouse = {{married|પરિતોષ બેનરજી|1964|1979|reason=div.}} | children = ૧ | death_date = {{Death date and age|df=yes|2013|04|21|1929|11|04}} | death_place = [[બેંગલોર|બેંગલુરુ]], [[કર્ણાટક]], [[ભારત]] | occupation = {{hlist|લેખક|માનસિક ગણનયંત્ર |જ્યોતિષ}} | signature = }} '''શકુંતલા દેવી''' (૪ નવેમ્બર ૧૯૨૯ – ૨૧ એપ્રિલ ૨૦૧૩) ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી, લેખક અને માનસિક ગણનયંત્ર (કેલ્ક્યુલેટર) હતા, જેઓ "માનવ કમ્પ્યુટર" તરીકે પ્રખ્યાત હતા. તેમની પ્રતિભાથી તેમણે 'ગિનિસ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સ'ની ૧૯૮૨ ની આવૃત્તિમાં સ્થાન મેળવ્યું હતું.<ref name=HINDU>{{cite news |title=Shakuntala Devi strove to simplify maths for students |url=http://www.thehindu.com/news/national/karnataka/mathematical-genius-shakuntala-devi-no-more/article4640134.ece?homepage=true |newspaper=The Hindu |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref><ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/><ref name="timesofindia.indiatimes.com">{{cite news |title='Human computer' Shakuntala Devi dies in Bangalore |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/bengaluru/Human-computer-Shakuntala-Devi-dies-in-Bangalore/articleshow/19667587.cms |newspaper=Times of India |date=21 April 2013 |access-date=16 December 2018}}</ref> ૧૮ જૂન, ૧૯૮૦ના રોજ લંડનની ઇમ્પિરિયલ કોલેજમાં શકુંતલાદેવીએ પોતાનો વિશ્વ કિર્તિમાન હાંસલ કર્યો હોવા છતાં આ કિર્તિમાનનું પ્રમાણપત્ર મરણોપરાંત ૩૦ જુલાઈ, ૨૦૨૦ના રોજ આપવામાં આવ્યું હતું. તેમણે કોઈ ઔપચારિક શિક્ષણ વિના મૈસૂર વિશ્વવિદ્યાલયમાં તેમની અંકગણિત ક્ષમતાનું પ્રદર્શન કર્યું હતું.<ref name=HINDU/><ref name=TELEGRAPH>{{cite news |title=Obituary: Shakuntala Devi |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10011281/shakuntala-devi.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130423112649/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10011281/Shakuntala-Devi.html |url-status=dead |archive-date=23 April 2013 |newspaper=The Telegraph |date=22 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> તેમણે વિદ્યાર્થીઓ માટે આંકડાકીય ગણતરીઓને સરળ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.<ref>{{cite news|title=Shakuntala Devi strove to simplify maths for students|url=https://www.thehindu.com/news/national/karnataka/shakuntala-devi-strove-to-simplify-maths-for-students/article4640134.ece?homepage=true |newspaper=The Hindu |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref><ref name=NYT>{{cite news |title=Shakuntala Devi, 'Human Computer' Who Bested the Machines, Dies at 83 |first=Haresh |last=Pandya |url=https://www.nytimes.com/2013/04/24/world/asia/shakuntala-devi-human-computer-dies-in-india-at-83.html |newspaper=The New York Times |date=21 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> તેમણે જીવનના પાછલા વર્ષોમાં સંખ્યાબંધ પુસ્તકો લખ્યા હતા, જેમાં નવલકથાઓ તેમજ ગણિત, કોયડાઓ અને જ્યોતિષ વિશેના ગ્રંથોનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે ''ધ વર્લ્ડ ઓફ હોમોસેક્સ્યુઅલ્સ'' પુસ્તક લખ્યું હતું, જે ભારતમાં [[સમલિંગી|સમલૈંગિકતા]]નો પ્રથમ અભ્યાસ માનવામાં આવે છે.<ref>{{cite magazine |last=Mubarak |first=Salva |date=13 May 2019 |title=Get to know Shakuntala Devi, the woman known as the 'human computer' |url=https://www.vogue.in/content/who-is-shakuntala-devi-the-woman-called-the-human-computer-vidya-balan-bollywood-biopic-real-story |magazine=Vogue India |location=Mumbai, India |publisher=Dilshad Arora |access-date=2 August 2019}}</ref> == પ્રારંભિક જીવન == શકુંતલા દેવીનો જન્મ ૪ નવેમ્બર ૧૯૨૯માં [[બેંગલોર|બેંગલુરુ]], [[કર્ણાટક]] ખાતે કન્નડ બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> તેમના પિતા સી વી સુંદરરાજા રાવે સર્કસમાં કલાકાર અને જાદુગર તરીકે કામ કર્યું હતું.<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> જ્યારે શકુંતલા દેવી લગભગ ત્રણ વર્ષના હતા ત્યારે કાર્ડ ટ્રિક શીખવતી વખતે તેમના પિતાએ તેમની સંખ્યા યાદ રાખવાની ક્ષમતા પારખી લીધી હતી. તેમના પિતાએ સર્કસ છોડી શકુંતલાની ગણતરી ક્ષમતા પ્રદર્શિત કરતા રોડ શો શરૂ કર્યા. તેણીએ કોઈ ઔપચારિક શિક્ષણ વિના કૌશલ્ય પ્રાપ્ત કર્યું હતું. ફક્ત છ વર્ષની ઉંમરે તેમણે મૈસૂર યુનિવર્સિટીમાં તેની અંકગણિત ક્ષમતાનું પ્રદર્શન કર્યું હતું.<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> ૧૯૪૪થી શકુંતલા દેવી લંડન, [[યુનાઇટેડ કિંગડમ]] ખાતે સ્થાયી થયા હતા.<ref>{{cite news |last=Lohana |first=Avinash |date=29 January 2019 |title=Sanya Malhotra to play Vidya Balan's daughter in Shakuntala |url=https://www.mid-day.com/articles/national-news-shakuntala-devi-anniversary-facts-india-human-computer-trivia/16145192 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190421235141/https://www.mid-day.com/articles/national-news-shakuntala-devi-anniversary-facts-india-human-computer-trivia/16145192 |url-status=dead |archive-date=21 April 2019 |work=Mumbai Mirror |location=Mumbai, India |access-date=21 April 2019}}</ref> == માનસિક ગણન ક્ષમતા == શકુંતલા દેવીએ પોતાની અંકગણિત પ્રતિભાનું પ્રદર્શન કરતા વિશ્વભરના અનેક દેશોની મુસાફરી કરી હતી. તેઓ ૧૯૫૦ દરમિયાન [[યુરોપ]]ના અને ૧૯૭૬માં [[ન્યૂ યૉર્ક (શહેર)|ન્યૂ યૉર્ક]]ના પ્રવાસે હતા.<ref name=NYT/> ૧૯૮૮માં, તેમણે યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયા, બર્કલેના શૈક્ષણિક મનોવિજ્ઞાનના પ્રોફેસર આર્થર જેન્સન દ્વારા તેમની ક્ષમતાઓનો અભ્યાસ કરવા માટે [[યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકા|યુ.એસ.]]ની મુસાફરી કરી હતી. જેન્સને તેમની ગણતરી સંબંધિત ક્ષમતાઓની ચકાસણી માટે મોટી સંખ્યાઓની ગણતરી સહિતના અનેક પાસાઓ ચકાસ્યા હતા. શકુંતલા દેવી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવેલા ગાણિતિક કોયડાઓના ઉદાહરણોમાં ૬૧,૬૨૯,૮૭૫ ના ઘન મૂળ અને ૧,૭૦,૮૫૯,૩૭૫ના સાતમા મૂળની ગણતરીનો સમાવેશ થાય છે.<ref name=TELEGRAPH/><ref name=JENSEN/> જેન્સને અહેવાલ આપ્યો હતો કે તેઓ પોતાની નોટબુકમાં ઉપરોક્ત ગાણિતિક કોયડાઓની નકલ કરે તે પહેલાં શકુંતલા દેવીએ તેનો ઉકેલ (અનુક્રમે ૩૯૫ અને ૧૫) પૂરો પાડ્યો હતો.<ref name=TELEGRAPH/><ref name=JENSEN/> જેન્સને ૧૯૯૦માં શૈક્ષણિક જર્નલ ''ઇન્ટેલિજન્સ''માં તેમના તારણો પ્રકાશિત કર્યા હતા.<ref name=JENSEN>{{cite journal |last=Jensen |first=Arthur R. |date=July–September 1990 |title=Speed of information processing in a calculating prodigy |journal=Intelligence |volume=14 |issue=3 |pages=259–274 |location=University of California, Berkeley, United States |url=http://stepanov.lk.net/mnemo/jensen.html |access-date=9 July 2013 |doi=10.1016/0160-2896(90)90019-P |archive-date=4 નવેમ્બર 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131104091345/http://stepanov.lk.net/mnemo/jensen.html |url-status=dead }}</ref><ref>Note that there are easy tricks for getting odd-numbered roots when the root is an integer. See "Tricks of Lightning Calculators", in ''Mathematical Carnival'', by Martin Gardner, Knoff, 1975 and other sources.</ref> ૧૯૭૭માં શકુંતલા દેવીએ સધર્ન મેથોડિસ્ટ યુનિવર્સિટીમાં, ૫૦ સેકન્ડમાં ૨૦૧ આંકડાની સંખ્યાનું ૨૩મું મૂળ ગણી આપ્યું હતું. તેમના જવાબની પુષ્ટિ યુએનઆઈવીએસી ૧૧૦૧ કમ્પ્યુટર દ્વારા યુએસ બ્યુરો ઓફ સ્ટાન્ડર્ડ્સમાં કરવામાં આવેલી ગણતરીઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આટલી મોટી ગણતરી કરવા માટે કમ્પ્યુટરમાં એક વિશેષ કાર્યક્રમ લખવો પડ્યો હતો. શકુંતલાદેવી દ્વારા ગણતરી માટે લેવામાં આવેલ સમય કરતાં કમ્પ્યુટરને વધુ સમય લાગ્યો હતો.<ref name="Smith 1983">{{cite book |last=Smith |first=Steven Bradley |title=The Great Mental Calculators: The Psychology, Methods, and Lives of Calculating Prodigies, Past and Present |year=1983 |publisher=Columbia University Press |isbn=0231056400}}</ref> ૧૮ જૂન, ૧૯૮૦ના રોજ તેમણે ૧૩ આંકડાની બે સંખ્યાઓ – ૭,૬૮૬,૩૬૯,૭૭૪,૮૭૦ × ૨,૪૬૫,૦૯૯,૭૪૫,૭૭૯ ના ગુણાકારનું જાહેર પ્રદર્શન કર્યું હતું. ઇમ્પિરિયલ કોલેજ લંડનના કમ્પ્યુટિંગ વિભાગ દ્વારા આ સંખ્યાઓને યાદચ્છિક રીતે પસંદ કરવામાં આવી હતી. તેણીએ ૨૮ સેકન્ડમાં તેનો સાચો જવાબ ૧૮,૯૪૭,૬૬૮,૧૭૭,૯૯૫,૪૨૬,૪૬૨,૭૭૩,૭૩૦ આપ્યો હતો.<ref name="NYT" /><ref name="TELEGRAPH" /> આ ઘટનાને ૧૯૮૨ના ગિનિસ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સમાં સમાવિષ્ટ કરવામાં આવી હતી.<ref name="NYT" /><ref name="TELEGRAPH" /> લેખક સ્ટીવન સ્મિથે ટિપ્પણી કરી હતી કે, "પરિણામ અગાઉ નોંધાયેલી કોઈ પણ બાબત કરતાં એટલું ચડિયાતું છે કે તેને ફક્ત અવિશ્વસનીય તરીકે વર્ણવી શકાય છે."<ref name="Smith 1983" /> શકુંતલા દેવીએ તેમના પુસ્તક ''ફિગરિંગ: ધ જોય ઓફ નંબર્સ''માં માનસિક ગણતરીઓ કરતી ઘણી પદ્ધતિઓ સમજાવી હતી.<ref>{{Cite book|last=Devi|first=Shakuntala|url=https://books.google.com/books?id=6k7yF2qQ7xoC|title=Figuring: The Joy Of Numbers|year=2005|publisher=Orient Paperbacks|isbn=978-81-222-0038-6|language=en}}</ref> == અંગત જીવન == શકુંતલાદેવી ૬૦ના દાયકાના મધ્યમાં ભારત પરત ફર્યા હતા અને કોલકાતાથી ભારતીય વહીવટી સેવાના અધિકારી પરિતોષ બેનરજી સાથે લગ્ન કર્યા હતા.<ref>{{cite news |title=Shakuntala Devi's life changed after marrying a gay man: The human behind the human computer |url=https://www.indiatoday.in/lifestyle/people/story/shakuntala-devi-s-life-changed-after-marrying-a-gay-man-the-human-behind-the-human-computer-1616260-2019-11-06 |access-date=13 August 2020 |work=India Today |date=6 November 2019 |language=en}}</ref> વ્યક્તિગત સમસ્યાઓને કારણે તેઓએ ૧૯૭૯માં છૂટાછેડા લીધા હતા.<ref name=YAHOO>{{cite news |title=India's math wizard, Shakuntala Devi |url=http://in.news.yahoo.com/india-s-math-wizard--shakuntala-devi-102612575.html |newspaper=Yahoo! India News |date=22 April 2013 |access-date=9 July 2013}}</ref> ૧૯૮૦માં, તેમણે મુંબઈ દક્ષિણ અને [[આંધ્ર પ્રદેશ]]ના મેડક (વર્તમાન [[તેલંગાણા]]માં) માટે અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે લોકસભાની ચૂંટણી લડી હતી. મેડકમાં તેમણે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન [[ઈન્દિરા ગાંધી]] સામે ઉમેદવારી નોંધાવી હતી.<ref>{{Cite web|date=16 September 2019|title=Lesser Known Facts About Shakuntala Devi, The Human Calculator Whom Vidya Balan Is Essaying in Biopic|url=https://www.herzindagi.com/inspiration/fun-facts-shakuntala-devi-human-calculator-vidya-balan-biopic-article-127621|access-date=21 July 2020|website=HerZindagi English|language=en}}</ref> તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ "શ્રીમતી ગાંધી દ્વારા મૂર્ખ બનવાથી મેડકના લોકોનો બચાવ કરવા માંગે છે" તેઓ ૬,૫૧૪ મત (૧.૪૭% મત) સાથે નવમા ક્રમે આવ્યા હતા. તેઓ ૧૯૮૦ના દાયકાની શરૂઆતમાં બેંગ્લોર પરત ફર્યા હતા.<ref name=YAHOO/> માનસિક ગણનયંત્ર તરીકેના તેમના કાર્ય ઉપરાંત, તેઓ એક નોંધપાત્ર જ્યોતિષી હતા અને રસોઈ પુસ્તિકાઓ અને નવલકથાઓ સહિત અનેક પુસ્તકોના લેખક હતા.<ref name=NYT/> તેમણે ટૂંકી વાર્તાઓ અને ખૂની રહસ્યકથાઓ લખવાની શરૂઆત કરી હતી. તેમને સંગીતમાં ઊંડો રસ હતો.<ref>{{Cite web|last=Mathematical Bonaza|first=Shakuntala Devi|date=20 July 2020|title=Shakiuntala Devi|url=https://www.youtube.com/watch?v=MGBTHb0FigI|access-date=23 October 2020|website=Youtube}}</ref> == અવસાન == એપ્રિલ ૨૦૧૩માં શકુંતલા દેવીને શ્વાસની ગંભીર સમસ્યાઓ સાથે બેંગ્લોરની હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. પછીના બે અઠવાડિયામાં તેઓ હૃદય અને કિડનીની જટિલતાઓથી પીડાઈ રહ્યા હતા.<ref name=HINDU/><ref name=NYT/> ૨૧ એપ્રિલ ૨૦૧૩ના રોજ હોસ્પિટલમાં તેનું અવસાન થયું હતું.<ref name=NYT/><ref name=TELEGRAPH/> ૪ નવેમ્બર, ૨૦૧૩ના રોજ શકુંતલા દેવીને તેમના ૮૪મા જન્મદિવસ પર ગૂગલ ડૂડલથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{cite news|date=4 November 2013|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tech/tech-news/internet/shakuntala-devis-84th-birthday-celebrated-with-a-doodle/articleshow/25203546.cms|title=Shakuntala Devi's 84th birthday celebrated with a doodle|work=The Times of India.|access-date=4 November 2013}}</ref> તેમના જીવન પર આધારિત ''શકુંતલા દેવી'' નામની ફિલ્મની જાહેરાત મે ૨૦૧૯ માં કરવામાં આવી હતી.<ref>{{cite news |title=Vidya Balan to play ace mathematician Shakuntala Devi in biopic |url=https://scroll.in/reel/922714/vidya-balan-to-play-ace-mathematician-shakuntala-devi-in-biopic |access-date=16 May 2019 |work=Scroll.in |date=8 May 2019}}</ref> આ ફિલ્મમાં [[વિદ્યા બાલન]] મુખ્ય શીર્ષક ભૂમિકામાં છે અને તેમાં સાન્યા મલ્હોત્રા, અમિત સાધ અને જિશુ સેનગુપ્તા સહાયક ભૂમિકામાં છે.<ref name="Arora 2020">{{cite news |last=Arora |first=Akhil |title=Vidya Balan's Shakuntala Devi Out July 31 on Amazon Prime Video |work=NDTV Gadgets 360 |date=15 May 2020 |url=https://gadgets.ndtv.com/entertainment/news/shakuntala-devi-movie-release-date-july-vidya-balan-amazon-prime-video-human-computer-film-2256100 |access-date=16 July 2020}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:૧૯૨૯માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૩માં મૃત્યુ]] [[શ્રેણી:ગણિત]] ozfuaxidqaxsitiqqog2ulkqntroh5x 0 129291 886821 885485 2025-06-24T18:31:43Z 76.53.254.138 886821 wikitext text/x-wiki {{ભાષાંતર}} {{Infobox islands | name = કવરત્તી | sobriquet = | image_name = Kavaratii.jpg | image_size = | image_caption = Kavaratti Island | image_alt = | map = India | map_alt = | map_width = | map_caption = | coordinates = {{coord|10.57|N|72.64|E|region:IN-LD_type:isle_dim:50000_source:GNS-enwiki|display=it}} | etymology = | location = [[Arabian Sea]] | archipelago = [[Lakshadweep]] | waterbody = [[Indian Ocean]] | total_islands = 1 | major_islands = {{hlist|Kavaratti}} | area_km2 = 3.93 | area_footnotes = <ref name="cit">{{cite web|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/lakshadweep/data%20sheet.pdf |title=Islandwise Area and Population - 2011 Census |publisher=Government of Lakshadweep |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160722061135/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/lakshadweep/data%20sheet.pdf |archive-date=2016-07-22 }}</ref> | rank = | length_km = 5 | width_km = 1.5 | coastline_km = | elevation_m = 1 | highest_mount = | country = {{flag|India}} | country_admin_divisions_title = [[States and union territories of India|Territory]] | country_admin_divisions = {{flagicon image|Banner of Lakshadweep.png}} [[Lakshadweep]] | country_admin_divisions_title_1 = [[List of districts in India#Lakshadweep (LD)|District]] | country_admin_divisions_1 = [[Lakshadweep]] | country_admin_divisions_title_2 = [[Island group]] | country_admin_divisions_2 = [[Laccadive Islands]] | country_admin_divisions_title_3 = [[Tehsils of India]] | country_admin_divisions_3 = Kavaratti | country_admin_divisions_title_4 = [[Subdivisions of India]] | country_admin_divisions_4 = Kavaratti | country_largest_city = Kavaratti | country_largest_city_population = 10,000 | population = 11,473 | population_as_of = 2014 | population_footnotes = | population_rank = | population_rank_max = | density_km2 = 2920 | density_rank = | density_footnotes = | ethnic_groups = [[Malayali]], [[Mahl people|Mahls]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 682555 | area_code_type = Telephone code | area_code = 04896 | website = {{URL|http://lakshadweep.nic.in/ISLAND_web/kavaratti/index.htm}} | iso_code_type = [[ISO 3166-2:IN|ISO code]] | iso_code = IN-LD-05<ref>Registration Plate Numbers added to ISO Code</ref> | additional_info = {{Infobox | child=yes | label2 = Literacy | data2 = 88.6% | label3 = Avg. summer temperature | data3 ={{convert|35|°C|°F}} | label4 = Avg. winter temperature | data4 ={{convert|25|°C|°F}} | label5 = [[Human sex ratio|Sex ratio]] | data5 =1.227 [[male|♂]]/[[female|♀]] }} }} '''કવરત્તી''' [[ભારત]] દેશના કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ [[લક્ષદ્વીપ]]ની રાજધાની છે. Kavaratti is a [[census town]] as well as the name of the [[atoll]] upon which the town stands. It is well known for its pristine white sand beaches and calm lagoons, which makes it a popular tourist destination. It is located {{convert|332|km|abbr=on}} west to the city of [[Kannur]], {{convert|351|km|abbr=on}} west of the city of [[Kozhikode]], and {{convert|404|km|abbr=on}} west of the city of [[Kochi]]. ==History== The city is one of the hundred Indian cities competing in a [[Smart Cities Mission|national level competition]] to get the funds under [[Narendra Modi]]'s flagship [[Smart Cities Mission]]. Kavaratti will be competing for the one of last 10 spots against 20 cities from across India. ==Geography== The island of Kavaratti lies {{convert|360|km|nmi|abbr=on}} off the coast of the state of [[Kerala]] at {{coord|10.57|N|72.64|E|}}.<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/14/Kavaratti.html Falling Rain Genomics, Inc - Kavaratti]</ref> It has an average elevation of 0&nbsp;metres (0&nbsp;feet). The closest island is uninhabited [[Pitti]] islet, located {{convert|24|km|nmi|abbr=on}} north of Kavaratti. The inhabited island of [[Agatti]] lies 54&nbsp;km to the NW and [[Suheli Par]] 53&nbsp;km to the SW. [[Kochi]] is the closest major city on the Indian mainland at a distance of {{convert|404|km|nmi|abbr=on}}. It has a [[lagoon]] area of {{convert|8.96|km2|abbr=on}}. ==Demographics== The 2011 population for Kavaratti was 11,210 based on the [[2011 census of India]].<ref name=lakshadweep-kavaratti>{{cite web|url=http://lakshadweep.nic.in/documents/Chapter%20V/Kavaratti/Kavaratti-6.pdf|title=Kavaratti Island|publisher=Union Territory of Lakshdweep|access-date=2012-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20120505172953/http://lakshadweep.nic.in/documents/Chapter%20V/Kavaratti/Kavaratti-6.pdf|archive-date=5 May 2012|url-status=dead}}</ref> Males constitute 55% of the population and females 45%. Of the 1797 families on the island, 57 (about 3%) are below the [[poverty line in India|poverty line]]. The literacy was 88.6% for Kavaratti. This was an increase from 44.4% in 1971. The male literacy rate was 94.1%, while the female literacy was 81.66%.<ref name=lakshadweep-kavaratti/> In Kavaratti, 12% of the population is under 6 years of age. The most commonly spoken languages are [[Malayalam]], [[Mahl dialect|Mahl]] and [[English language|English]].<ref name=ig-kavaratti>{{cite web|url=http://www.iloveindia.com/travel/kavaratti/index.html|title=Kavaratti|publisher=India Guide|access-date=2012-05-06|archive-date=2014-01-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20140126003947/http://www.iloveindia.com/travel/kavaratti/index.html|url-status=dead}}</ref> ==Climate== Kavaratti has a [[tropical savanna climate]] ([[Köppen climate classification|Köppen]] ''Aw''). March to May is the hottest period of the year. The year-round temperature ranges between {{convert|25|and|35|°C|disp=or}}. Humidity range is 70 to 76 percent.<ref name=lakshadweep-climate>{{cite web|url=http://lakshadweep.nic.in/ISLAND_web/KAVARATTI/climate.html|title=Kavaratti Climate|publisher=Union Territory of Lakshadweep|access-date=2012-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20140202110807/http://lakshadweep.nic.in/ISLAND_web/KAVARATTI/climate.html|archive-date=2 February 2014|url-status=dead}}</ref> The [[monsoon]] rains usually start at the end of May and continue through early November. The island receives an average of around {{convert|1675|mm|in|0}} of rain during the year. {{Weather box |width=auto |location = Kavaratti |metric first = Yes |single line = Yes |temperature colour = pastel |Jan high C = 30.2 |Feb high C = 30.4 |Mar high C = 31.1 |Apr high C = 31.8 |May high C = 31.3 |Jun high C = 30.4 |Jul high C = 29.8 |Aug high C = 29.7 |Sep high C = 29.8 |Oct high C = 30.0 |Nov high C = 30.3 |Dec high C = 30.3 |year high C = 30.4 |Jan low C = 23.7 |Feb low C = 24.1 |Mar low C = 24.3 |Apr low C = 26.5 |May low C = 26.1 |Jun low C = 25.7 |Jul low C = 25.4 |Aug low C = 25.1 |Sep low C = 24.8 |Oct low C = 24.5 |Nov low C = 24.3 |Dec low C = 24.0 |year low C = 24.3 |rain colour = green |Jan rain mm = 27.4 |Feb rain mm = 25.4 |Mar rain mm = 19.8 |Apr rain mm = 72.5 |May rain mm = 212.8 |Jun rain mm = 261.3 |Jul rain mm = 250.9 |Aug rain mm = 202.4 |Sep rain mm = 181.9 |Oct rain mm = 183.1 |Nov rain mm = 133.0 |Dec rain mm = 94.8 |date=November 2010}} ==Economy== [[File:A beach at Kavaratti, Lakshadweep.jpg|thumb|left|The beach of Kavaratti]] Tourism is one of the primary industries on the island. The island has pristine white sand beaches, favored by tourists for sun bathing. The calm lagoons on Kavaratti island are ideal for water sports and swimming.<ref name=ms-kavaratti>{{cite web|url=http://www.mustseeindia.com/Lakshadweep-Kavaratti-Islands/attraction/11831|title=Kavaratti Islands, Lakshadweep|publisher=Must See India|access-date=2012-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20120518215903/http://www.mustseeindia.com/Lakshadweep-Kavaratti-Islands/attraction/11831|archive-date=18 May 2012|url-status=dead}}</ref> A number of hotels and resorts have been developed on Kavaratti in recent years. The waters around the coral atoll are rich in diverse marine life. The Kavaratti Aquarium has a rich collection of corals and a vast collection of tropical fish specimens. The other major industries on the island are fisheries and agriculture. [[Coconut]] is the dominant crop on the island. With the ascent of tourism, the fishing industry has seen a major decline. ==Transportation== [[File:Kavaratti Island, Lakshadweep, India 20160324- DSC1618.jpg|thumb|Water Sport at Kavaratti]] Among the most popular means of travel to Kavaratti from the Indian mainland is via an overnight voyage by passenger ships. A number of passenger liners operate from Kochi to Kavaratti and other Lakshadweep islands. The nearest domestic airport is [[Agatti Airport]] on [[Agatti Island]] {{convert|54|km|nmi|abbr=on}} away, followed by [[helicopter]] or boat transfers from Agatti to Kavaratti.<ref name=lakshadweep-kavaratti/> Commercial flights usually operate from Kochi to Agatti. The closest international airport are the [[Cochin International Airport]] in [[Kochi]] and the [[Calicut International Airport]] at [[Kozhikode]] on the mainland. ==Water supply== Ground water is the major source of water supply to Kavaratti. The island has 190 ponds to collect monsoon waters and 1325 wells. With increasing population, the [[Government of India]] commissioned a low temperature desalination plant (LTTD) in Kavaratti in May 2005. The desalination plant established at a cost of {{Indian Rupees}}5 crores has a capacity to supply 100,000 litres of drinking water every day.<ref name="desalinationplant1">{{cite web|title=A New Desalination Plant at Kavaratti to Supply Drinking Water from Monday|publisher=Ministry of Science and Technology, Government of India|date=20 May 2005|url=http://dst.gov.in/whats_new/press_releases05/new-desalination-plant.htm|access-date=22 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081121144058/http://www.dst.gov.in/whats_new/press_releases05/new-desalination-plant.htm|archive-date=21 November 2008|url-status=dead}}</ref><ref name="desalinationplant2">{{cite news|url=http://www.irc.nl/page/24010|publisher=IRC International Water and Sanitation Centre|title=Desalination: India opens world’s first low temperature thermal desalination plant|date=31 May 2005|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090327122451/http://www.irc.nl/page/24010|archive-date=27 March 2009}}</ref> == References == {{reflist}} ==External links== {{commons category|Kavaratti}} {{Portal|India}} *{{wikivoyage-inline|Lakshadweep}} {{State and Union Territory capitals of India}} [[Category:Kavaratti| ]] [[Category:Islands of Lakshadweep]] [[Category:Atolls of India]] [[Category:Cities and towns in Lakshadweep]] [[Category:Indian union territory capitals]] ohvxl5fb7a50svp0y9ju9f66x5w4dfo 886939 886821 2025-06-25T03:23:18Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 885485 wikitext text/x-wiki {{ભાષાંતર}} {{Infobox islands | name = કવરત્તી | sobriquet = | image_name = Kavaratii.jpg | image_size = | image_caption = Kavaratti Island | image_alt = | map = India3 | map_alt = | map_width = | map_caption = | coordinates = {{coord|10.57|N|72.64|E|region:IN-LD_type:isle_dim:50000_source:GNS-enwiki|display=it}} | etymology = | location = [[Arabian Sea]] | archipelago = [[Lakshadweep]] | waterbody = [[Indian Ocean]] | total_islands = 1 | major_islands = {{hlist|Kavaratti}} | area_km2 = 3.93 | area_footnotes = <ref name="cit">{{cite web|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/lakshadweep/data%20sheet.pdf |title=Islandwise Area and Population - 2011 Census |publisher=Government of Lakshadweep |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160722061135/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/lakshadweep/data%20sheet.pdf |archive-date=2016-07-22 }}</ref> | rank = | length_km = 5 | width_km = 1.5 | coastline_km = | elevation_m = 1 | highest_mount = | country = {{flag|India}} | country_admin_divisions_title = [[States and union territories of India|Territory]] | country_admin_divisions = {{flagicon image|Banner of Lakshadweep.png}} [[Lakshadweep]] | country_admin_divisions_title_1 = [[List of districts in India#Lakshadweep (LD)|District]] | country_admin_divisions_1 = [[Lakshadweep]] | country_admin_divisions_title_2 = [[Island group]] | country_admin_divisions_2 = [[Laccadive Islands]] | country_admin_divisions_title_3 = [[Tehsils of India]] | country_admin_divisions_3 = Kavaratti | country_admin_divisions_title_4 = [[Subdivisions of India]] | country_admin_divisions_4 = Kavaratti | country_largest_city = Kavaratti | country_largest_city_population = 10,000 | population = 11,473 | population_as_of = 2014 | population_footnotes = | population_rank = | population_rank_max = | density_km2 = 2920 | density_rank = | density_footnotes = | ethnic_groups = [[Malayali]], [[Mahl people|Mahls]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 682555 | area_code_type = Telephone code | area_code = 04896 | website = {{URL|http://lakshadweep.nic.in/ISLAND_web/kavaratti/index.htm}} | iso_code_type = [[ISO 3166-2:IN|ISO code]] | iso_code = IN-LD-05<ref>Registration Plate Numbers added to ISO Code</ref> | additional_info = {{Infobox | child=yes | label2 = Literacy | data2 = 88.6% | label3 = Avg. summer temperature | data3 ={{convert|35|°C|°F}} | label4 = Avg. winter temperature | data4 ={{convert|25|°C|°F}} | label5 = [[Human sex ratio|Sex ratio]] | data5 =1.227 [[male|♂]]/[[female|♀]] }} }} '''કવરત્તી''' [[ભારત]] દેશના કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ [[લક્ષદ્વીપ]]ની રાજધાની છે. Kavaratti is a [[census town]] as well as the name of the [[atoll]] upon which the town stands. It is well known for its pristine white sand beaches and calm lagoons, which makes it a popular tourist destination. It is located {{convert|332|km|abbr=on}} west to the city of [[Kannur]], {{convert|351|km|abbr=on}} west of the city of [[Kozhikode]], and {{convert|404|km|abbr=on}} west of the city of [[Kochi]]. ==History== The city is one of the hundred Indian cities competing in a [[Smart Cities Mission|national level competition]] to get the funds under [[Narendra Modi]]'s flagship [[Smart Cities Mission]]. Kavaratti will be competing for the one of last 10 spots against 20 cities from across India. ==Geography== The island of Kavaratti lies {{convert|360|km|nmi|abbr=on}} off the coast of the state of [[Kerala]] at {{coord|10.57|N|72.64|E|}}.<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/14/Kavaratti.html Falling Rain Genomics, Inc - Kavaratti]</ref> It has an average elevation of 0&nbsp;metres (0&nbsp;feet). The closest island is uninhabited [[Pitti]] islet, located {{convert|24|km|nmi|abbr=on}} north of Kavaratti. The inhabited island of [[Agatti]] lies 54&nbsp;km to the NW and [[Suheli Par]] 53&nbsp;km to the SW. [[Kochi]] is the closest major city on the Indian mainland at a distance of {{convert|404|km|nmi|abbr=on}}. It has a [[lagoon]] area of {{convert|8.96|km2|abbr=on}}. ==Demographics== The 2011 population for Kavaratti was 11,210 based on the [[2011 census of India]].<ref name=lakshadweep-kavaratti>{{cite web|url=http://lakshadweep.nic.in/documents/Chapter%20V/Kavaratti/Kavaratti-6.pdf|title=Kavaratti Island|publisher=Union Territory of Lakshdweep|access-date=2012-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20120505172953/http://lakshadweep.nic.in/documents/Chapter%20V/Kavaratti/Kavaratti-6.pdf|archive-date=5 May 2012|url-status=dead}}</ref> Males constitute 55% of the population and females 45%. Of the 1797 families on the island, 57 (about 3%) are below the [[poverty line in India|poverty line]]. The literacy was 88.6% for Kavaratti. This was an increase from 44.4% in 1971. The male literacy rate was 94.1%, while the female literacy was 81.66%.<ref name=lakshadweep-kavaratti/> In Kavaratti, 12% of the population is under 6 years of age. The most commonly spoken languages are [[Malayalam]], [[Mahl dialect|Mahl]] and [[English language|English]].<ref name=ig-kavaratti>{{cite web|url=http://www.iloveindia.com/travel/kavaratti/index.html|title=Kavaratti|publisher=India Guide|access-date=2012-05-06|archive-date=2014-01-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20140126003947/http://www.iloveindia.com/travel/kavaratti/index.html|url-status=dead}}</ref> ==Climate== Kavaratti has a [[tropical savanna climate]] ([[Köppen climate classification|Köppen]] ''Aw''). March to May is the hottest period of the year. The year-round temperature ranges between {{convert|25|and|35|°C|disp=or}}. Humidity range is 70 to 76 percent.<ref name=lakshadweep-climate>{{cite web|url=http://lakshadweep.nic.in/ISLAND_web/KAVARATTI/climate.html|title=Kavaratti Climate|publisher=Union Territory of Lakshadweep|access-date=2012-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20140202110807/http://lakshadweep.nic.in/ISLAND_web/KAVARATTI/climate.html|archive-date=2 February 2014|url-status=dead}}</ref> The [[monsoon]] rains usually start at the end of May and continue through early November. The island receives an average of around {{convert|1675|mm|in|0}} of rain during the year. {{Weather box |width=auto |location = Kavaratti |metric first = Yes |single line = Yes |temperature colour = pastel |Jan high C = 30.2 |Feb high C = 30.4 |Mar high C = 31.1 |Apr high C = 31.8 |May high C = 31.3 |Jun high C = 30.4 |Jul high C = 29.8 |Aug high C = 29.7 |Sep high C = 29.8 |Oct high C = 30.0 |Nov high C = 30.3 |Dec high C = 30.3 |year high C = 30.4 |Jan low C = 23.7 |Feb low C = 24.1 |Mar low C = 24.3 |Apr low C = 26.5 |May low C = 26.1 |Jun low C = 25.7 |Jul low C = 25.4 |Aug low C = 25.1 |Sep low C = 24.8 |Oct low C = 24.5 |Nov low C = 24.3 |Dec low C = 24.0 |year low C = 24.3 |rain colour = green |Jan rain mm = 27.4 |Feb rain mm = 25.4 |Mar rain mm = 19.8 |Apr rain mm = 72.5 |May rain mm = 212.8 |Jun rain mm = 261.3 |Jul rain mm = 250.9 |Aug rain mm = 202.4 |Sep rain mm = 181.9 |Oct rain mm = 183.1 |Nov rain mm = 133.0 |Dec rain mm = 94.8 |date=November 2010}} ==Economy== [[File:A beach at Kavaratti, Lakshadweep.jpg|thumb|left|The beach of Kavaratti]] Tourism is one of the primary industries on the island. The island has pristine white sand beaches, favored by tourists for sun bathing. The calm lagoons on Kavaratti island are ideal for water sports and swimming.<ref name=ms-kavaratti>{{cite web|url=http://www.mustseeindia.com/Lakshadweep-Kavaratti-Islands/attraction/11831|title=Kavaratti Islands, Lakshadweep|publisher=Must See India|access-date=2012-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20120518215903/http://www.mustseeindia.com/Lakshadweep-Kavaratti-Islands/attraction/11831|archive-date=18 May 2012|url-status=dead}}</ref> A number of hotels and resorts have been developed on Kavaratti in recent years. The waters around the coral atoll are rich in diverse marine life. The Kavaratti Aquarium has a rich collection of corals and a vast collection of tropical fish specimens. The other major industries on the island are fisheries and agriculture. [[Coconut]] is the dominant crop on the island. With the ascent of tourism, the fishing industry has seen a major decline. ==Transportation== [[File:Kavaratti Island, Lakshadweep, India 20160324- DSC1618.jpg|thumb|Water Sport at Kavaratti]] Among the most popular means of travel to Kavaratti from the Indian mainland is via an overnight voyage by passenger ships. A number of passenger liners operate from Kochi to Kavaratti and other Lakshadweep islands. The nearest domestic airport is [[Agatti Airport]] on [[Agatti Island]] {{convert|54|km|nmi|abbr=on}} away, followed by [[helicopter]] or boat transfers from Agatti to Kavaratti.<ref name=lakshadweep-kavaratti/> Commercial flights usually operate from Kochi to Agatti. The closest international airport are the [[Cochin International Airport]] in [[Kochi]] and the [[Calicut International Airport]] at [[Kozhikode]] on the mainland. ==Water supply== Ground water is the major source of water supply to Kavaratti. The island has 190 ponds to collect monsoon waters and 1325 wells. With increasing population, the [[Government of India]] commissioned a low temperature desalination plant (LTTD) in Kavaratti in May 2005. The desalination plant established at a cost of {{Indian Rupees}}5 crores has a capacity to supply 100,000 litres of drinking water every day.<ref name="desalinationplant1">{{cite web|title=A New Desalination Plant at Kavaratti to Supply Drinking Water from Monday|publisher=Ministry of Science and Technology, Government of India|date=20 May 2005|url=http://dst.gov.in/whats_new/press_releases05/new-desalination-plant.htm|access-date=22 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081121144058/http://www.dst.gov.in/whats_new/press_releases05/new-desalination-plant.htm|archive-date=21 November 2008|url-status=dead}}</ref><ref name="desalinationplant2">{{cite news|url=http://www.irc.nl/page/24010|publisher=IRC International Water and Sanitation Centre|title=Desalination: India opens world’s first low temperature thermal desalination plant|date=31 May 2005|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090327122451/http://www.irc.nl/page/24010|archive-date=27 March 2009}}</ref> == References == {{reflist}} ==External links== {{commons category|Kavaratti}} {{Portal|India}} *{{wikivoyage-inline|Lakshadweep}} {{State and Union Territory capitals of India}} [[Category:Kavaratti| ]] [[Category:Islands of Lakshadweep]] [[Category:Atolls of India]] [[Category:Cities and towns in Lakshadweep]] [[Category:Indian union territory capitals]] 9ceh7l9hco37hzk732wi54o5cf4x06g 0 129292 886820 838872 2025-06-24T18:31:29Z 76.53.254.138 886820 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ઐઝવાલ | other_name = | settlement_type = પાટનગર | image_skyline = Aizawl Montage.png | image_alt = | image_caption = '''ઐઝવાલનું વિહંગાવલોકન''' <br/> સમઘડી દિશામાં ઉપર ડાબેથી: પછુંગા યુનિવર્સિટી પ્રવેશદ્વાર, સોલોમન ટેમ્પલ, ઐઝવાલ બજાર, રાત્રિનો દેખાવ, [[લેંગપુઈ વિમાનમથક]] | nickname = | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = India Mizoram#India | pushpin_label_position = center | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ઐઝવાલનું સ્થાન | coordinates = {{coord|23|43|38|N|92|43|04|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[મિઝોરમ]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[ઐઝવાલ જિલ્લો|ઐઝવાલ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | governing_body = ઐઝવાલ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન | leader_title1 = | leader_name1 = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 457 | elevation_footnotes = | elevation_m = 1132 | population_total = 293,416<ref name="census2011.co.in" /> | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_rank = | population_density_km2 = 234 | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[મિઝો ભાષા|મિઝો]] અને અંગ્રેજી | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૭૯૬૦૦૧ | area_code_type = ટેલિફોન કોડ | area_code = ૦૩૮૯ | registration_plate = MZ-01 | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | blank_name_sec2 = સાક્ષરતા | blank_info_sec2 = ૯૮.૩૬%<ref name="census2011.co.in"/> | footnotes = }} '''ઐઝવાલ''' ({{IPA-all|ˈʌɪ̯.ˈzɔːl||Aizawl.ogg}}) ભારતના મિઝોરમ રાજ્યનું પાટનગર છે. ઐઝવાલની સ્થાપના ૨૫ ફેબ્રુઆરી ૧૮૯૦ના રોજ થઇ હતી. ૨,૯૩,૪૧૬ની વસ્તી સાથે,<ref name="census2011.co.in">{{cite web|title=Aizawl City Population|url=http://www.census2011.co.in/census/city/185-aizawl.html|publisher=census2011.co.in|access-date=15 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20131028025523/http://www.census2011.co.in/census/city/185-aizawl.html|archive-date=28 October 2013}}</ref> તે રાજ્યનું સૌથી મોટું શહેર છે. == સંદર્ભ == {{Commons category|Aizawl|ઐઝવાલ}} {{Reflist}} {{સબસ્ટબ}} [[શ્રેણી:મિઝોરમ]] 0kxkav5p13em2eowcsqr42rrczybzef 886938 886820 2025-06-25T03:23:16Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:Gunyam|Gunyam]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 838872 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ઐઝવાલ | other_name = | settlement_type = પાટનગર | image_skyline = Aizawl Montage.png | image_alt = | image_caption = '''ઐઝવાલનું વિહંગાવલોકન''' <br/> સમઘડી દિશામાં ઉપર ડાબેથી: પછુંગા યુનિવર્સિટી પ્રવેશદ્વાર, સોલોમન ટેમ્પલ, ઐઝવાલ બજાર, રાત્રિનો દેખાવ, [[લેંગપુઈ વિમાનમથક]] | nickname = | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = India Mizoram#India3 | pushpin_label_position = center | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ઐઝવાલનું સ્થાન | coordinates = {{coord|23|43|38|N|92|43|04|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[મિઝોરમ]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[ઐઝવાલ જિલ્લો|ઐઝવાલ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | governing_body = ઐઝવાલ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન | leader_title1 = | leader_name1 = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 457 | elevation_footnotes = | elevation_m = 1132 | population_total = 293,416<ref name="census2011.co.in" /> | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_rank = | population_density_km2 = 234 | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[મિઝો ભાષા|મિઝો]] અને અંગ્રેજી | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૭૯૬૦૦૧ | area_code_type = ટેલિફોન કોડ | area_code = ૦૩૮૯ | registration_plate = MZ-01 | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | blank_name_sec2 = સાક્ષરતા | blank_info_sec2 = ૯૮.૩૬%<ref name="census2011.co.in"/> | footnotes = }} '''ઐઝવાલ''' ({{IPA-all|ˈʌɪ̯.ˈzɔːl||Aizawl.ogg}}) ભારતના મિઝોરમ રાજ્યનું પાટનગર છે. ઐઝવાલની સ્થાપના ૨૫ ફેબ્રુઆરી ૧૮૯૦ના રોજ થઇ હતી. ૨,૯૩,૪૧૬ની વસ્તી સાથે,<ref name="census2011.co.in">{{cite web|title=Aizawl City Population|url=http://www.census2011.co.in/census/city/185-aizawl.html|publisher=census2011.co.in|access-date=15 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20131028025523/http://www.census2011.co.in/census/city/185-aizawl.html|archive-date=28 October 2013}}</ref> તે રાજ્યનું સૌથી મોટું શહેર છે. == સંદર્ભ == {{Commons category|Aizawl|ઐઝવાલ}} {{Reflist}} {{સબસ્ટબ}} [[શ્રેણી:મિઝોરમ]] h4uhtuiyj22761yzs3n71nxqy3irmg1 2 130614 886872 883769 2025-06-25T02:23:54Z Snehrashmi 41463 યુક્રેન ડિપ્લોમસી માસ ૨૦૨૫ 886872 wikitext text/x-wiki <div style="align: center; padding: 1em; border-width: 4px; border-style: groove; border-color: lightblue; background-color: #eee"> <div style="border-style:solid; border-color:pink; background-color:AliceBlue; border-width:1px; text-align:left; padding:9px;" class="plainlinks"> {{Navboxes | title = વિકિપીડિયા પ્રતિયોગિતાઓ અને ઉજવણીઓમાં મારું યોગદાન | list = {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>૯૧[https://meta.wikimedia.org/wiki/Ukraine%27s_Cultural_Diplomacy_Month_2025/Results] <br><small>(વૈશ્વિક)</small>}} |list1 = [[ઓક્સાના શ્વેટ્સ]] {{*}} [[ટાઈમસ્ટેમ્પ (ફિલ્મ)]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Feminism and Folklore 2025|વિકિપીડિયા:નારીવાદ અને લોકસંસ્કૃતિ ૨૦૨૫]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>}} |list1 = [[દમયંતી]] {{*}} [[સુદેશણા]] {{*}} [[હિડિમ્બા]] {{*}} [[સત્યવતી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[ઉલૂપી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[અંબા (પૌરાણિક પાત્ર)|અંબા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[ગંગા (દેવી)|ગંગા]] {{*}} [[‎ઉત્તરા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[રુક્મિણી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[શર્મિષ્ઠા]] {{*}} [[યશોદા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[સુભદ્રા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎રતિ]] {{*}} [[‎દુર્ગા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎પૂતના]] {{*}} [[‎સત્યભામા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎ચિત્રાંગદા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎માદ્રી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎અંબાલિકા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[કુંતી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎મિત્રવિન્દા]] {{*}} [[‎સરસ્વતી દેવી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎મેનકા]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024|Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>૧૧૭[https://meta.wikimedia.org/wiki/Ukraine%27s_Cultural_Diplomacy_Month_2024/Results] <br><small>(વૈશ્વિક)</small>}} |list1 = [[સંત સોફિયા દેવળ, કીવ]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Feminism and Folklore 2024|વિકિપીડિયા:નારીવાદ અને લોકસંસ્કૃતિ ૨૦૨૪]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[અંજની]] {{*}} [[અપ્સરા]] {{*}} [[અવન્તીબાઈ]] {{*}} [[વેલુ નાચ્ચિયાર]] {{*}} [[ઝલકારીબાઈ]] {{*}} [[ચીમનાબાઈ પ્રથમ]] {{*}} [[વિજયા મહેતા]] {{*}} [[‎રાણી દુર્ગાવતી]] {{*}} [[ઉદા દેવી]] {{*}} [[બેગમ હઝરત મહલ]] {{*}} [[વસૂરીમાલા]] {{*}} [[મનસા દેવી]] {{*}} [[‎સુશીલા નાયર]] {{*}} [[‎સરલાદેવી ચૌધરાણી]] {{*}} [[‎રુક્મિણી લક્ષ્મીપતિ]] {{*}} [[‎ભારતમાતા (ચિત્ર)]] {{*}} [[‎ઘૃતાચી]] {{*}} [[‎રંભા (અપ્સરા)]] {{*}} [[‎ત્રિદેવી]] {{*}} [[‎ગાંધારી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎ભારત માતા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎તિલોત્તમા (અપ્સરા)]] <small>(વિ.)</small> }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Feminism and Folklore 2023|વિકિપીડિયા:નારીવાદ અને લોકસંસ્કૃતિ ૨૦૨૩]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[અહલ્યા]] {{*}} [[શકુંતલા]] {{*}} [[કૈકેયી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[યક્ષિણી]] {{*}} [[સોનલ માનસિંહ]] {{*}} [[બાલાસરસ્વતી]] {{*}} [[બેગમ અખ્તર]] {{*}} [[‎અમૂલ ગર્લ]] {{*}} [[શિરીન વજીફદાર]] {{*}} [[દમયંતી જોશી]] {{*}} [[દેવિકા રાણી]] {{*}} [[‎ઈન્દુમતી ચીમનલાલ શેઠ]] {{*}} [[‎વાયોલેટ આલ્વા]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023|Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>૯૬[https://meta.wikimedia.org/wiki/Ukraine%27s_Cultural_Diplomacy_Month_2023/Results] <br><small>(વૈશ્વિક)</small>}} |list1 = [[મારિયા (નવલકથા)]] {{*}} [[વેલેરિયન પોલિશચક]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Indic Wiki Improve-a-thon 2022|Indic Wiki Improve-a-thon 2022]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>—}} |list1 = [[‎ગંગા નારાયણ સિંહ]] {{*}} [[‎સાગરમલ ગોપા]] {{*}} [[‎આર. શ્રીનિવાસન]] {{*}} [[‎લક્ષ્મણ નાયક]] {{*}} [[જંગલ મહલ]] {{*}} [[‎બિપિનચંદ્ર પાલ]] {{*}} [[પુલિન બિહારી દાસ]] {{*}} [[સુરેન્દ્રનાથ ટાગોર]] {{*}} [[વંદે માતરમ્‌ (સાપ્તાહિક)]] {{*}} [[વંદે માતરમ્‌ (પેરિસ આવૃત્તિ)]] {{*}} [[અવિનાશચંદ્ર ભટ્ટાચાર્ય]] {{*}} [[બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાય]] {{*}} [[ભવાની મંદિર (પત્રિકા)]] {{*}} [[તલવાર (સામયિક)]] {{*}} [[‎અરવિંદ ઘોષ]] {{*}} [[‎ઢાકા અનુશીલન સમિતિ]] {{*}} [[ચારુચંદ્ર બોઝ]] {{*}} [[‎ઉલ્લાસકર દત્ત]] {{*}} [[‎બિપિન બિહારી ગાંગુલી]] {{*}} [[પ્રતુલચંદ્ર ગાંગુલી]] {{*}} [[‎શિવદાસ ઘોષ]] {{*}} [[‎માતાદીન વાલ્મીકિ]] {{*}} [[‎રામપ્રસાદ વૈરાગી]] {{*}} [[હરગોવિંદ પંત]] {{*}} [[સોહનલાલ પાઠક]]‎ {{*}} [[શ્રીશચંદ્ર મિત્ર]] {{*}} [[‎હરિદાસ દત્ત]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>—}} |list1 = [[આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ]] {{*}} [[તેલંગાણા દિવસ]] {{*}} [[‎વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ]] {{*}} [[‎વિશ્વ સંગીત દિવસ]] {{*}} [[આંતરરાષ્ટ્રીય માદક પદાર્થ સેવન અને અવૈધ વ્યાપાર વિરોધ દિન]] {{*}} [[સંયુક્ત રાષ્ટ્ર જાહેર સેવા દિવસ]] {{*}} [[‎હેલેન કેલર દિવસ]] {{*}} [[આંતરરાષ્ટ્રીય વિધવા દિવસ]] {{*}} [[વિશ્વ રેફ્રિજરેશન દિવસ]] {{*}} [[આંતરરાષ્ટ્રીય અત્યાચાર પીડિત સમર્થન દિવસ]] {{*}} [[‎વિશ્વ શરણાર્થી દિવસ]] {{*}} [[‎‎હેલસિંકી દિવસ]] {{*}} [[‎‎આંતરરાષ્ટ્રીય આફ્રિકી બાળ દિવસ]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:International Women's Month 2022 edit-a-thon|International Women's Month 2022 edit-a-thon]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[પુનિતા અરોરા]] {{*}} [[માધુરી કાનિટકર]] {{*}} [[પદ્મા બંદોપાધ્યાય]] {{*}} [[‎વિજયાલક્ષ્મી પંડિત]] {{*}} [[કમલા નેહરુ]] {{*}} [[સ્વરૂપ રાણી નેહરુ ]]{{*}} [[મધુમિતા બિષ્ત]] {{*}} [[મૃણાલિની કુંટે]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon|International Mother Language Day 2022 edit-a-thon]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>—}} |list1 = [[આંતરરાષ્ટ્રીય માતૃભાષા દિવસ]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Feminism and Folklore 2022|વિકિપીડિયા:નારીવાદ અને લોકસંસ્કૃતિ ૨૦૨૨]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[લતા મંગેશકર]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[ઇસ્મત ચુગતાઈ]] {{*}} [[‎પુનિતા અરોરા]] {{*}} [[‎માધુરી કાનિટકર]] {{*}} [[પદ્મા બંદોપાધ્યાય]] {{*}} [[વિજયાલક્ષ્મી પંડિત]] {{*}} [[‎કમલા નેહરુ]] {{*}} [[સ્વરૂપ રાણી નેહરુ]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Mahatma Gandhi 2021 edit-a-thon|Mahatma Gandhi 2021 edit-a-thon]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>—}} |list1 = [[કનુ ગાંધી (વૈજ્ઞાનિક)]] {{*}} [[રામચંદ્ર ગાંધી]] {{*}} [[‎મગનલાલ ગાંધી]] {{*}} [[‎દેવદાસ ગાંધી]] {{*}} [[રામદાસ ગાંધી]] {{*}} [[‎શિવ પ્રસાદ ગુપ્ત]]{{*}} [[બ્રિજ કૃષ્ણ ચાંદીવાલા]] {{*}} [[નાતાલ ઇન્ડિયન કોંગ્રેસ]] {{*}} [[‎‎ગાંધી-ઇરવિન કરાર]] {{*}} {{*}} [[પૂના કરાર]] {{*}} [[‎‎જમનાલાલ બજાજ]] {{*}} [[શહીદ દિવસ]] {{*}} [[લીલા ગાંધી]] {{*}} }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[m:Festive Season 2021 edit-a-thon|Festive Season 2021 edit-a-thon]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>—}} |list1 = [[‎આંબેડકર જયંતિ]] {{*}} [[સશસ્ત્ર દળ ધ્વજ દિવસ]] {{*}} [[‎અમદાવાદ આંતરરાષ્ટ્રીય સાહિત્ય મહોત્સવ]] {{*}} [[‎આંતરરાષ્ટ્રીય હિમાલય મહોત્સવ]] {{*}} [[કુતુબ મહોત્સવ]] {{*}} [[‎રાજસ્થાન આંતરરાષ્ટ્રીય લોક મહોત્સવ]] {{*}} [[‎ગોવા મુક્તિ દિવસ]] {{*}} [[‎કાલા ઘોડા કલા મહોત્સવ]] {{*}} [[‎‎શિવાજી જયંતિ]] {{*}} [[‎‎નેતાજી જયંતિ]] {{*}} [[‎ભારતીય સેના દિવસ]] {{*}} [[‎‎ધમ્મચક્ર પ્રવર્તન દિવસ]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[વિકિપીડિયા:એશિયાઈ માસ ૨૦૨૧|એશિયાઈ માસ ૨૦૨૧]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[શેખ મુજીબુર રહેમાન]] {{*}} [[મીરપુર ખાસ]] {{*}} [[ચૌધરી રહમત અલી]] {{*}} [[‎કાહુ-જો-દડો]] {{*}} [[જાથિભંગા હત્યાકાંડ]] {{*}} [[લાહોર સંગ્રહાલય]] {{*}} [[ગંગારામ]] {{*}} [[રાષ્ટ્રીય પુસ્તકાલય (કમ્બોડિયા)]] {{*}} [[સંસ્કૃતિ દિવસ (જાપાન)]] {{*}} [[શાઇસ્તા સુહરાવર્દી ઇકરામુલ્લાહ]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[વિકિપીડિયા:ગુજરાતી વિકિપીડિયા ઍડિટાથૉન ૨૦૨૧|ગુજરાતી વિકિપીડિયા ઍડિટાથૉન ૨૦૨૧]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>દ્વિતીય<br>}} |list1 = [[કાન્તા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[આત્મસિદ્ધિ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[સિદ્ધાન્તસાર]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎કવિજીવન]] {{*}} [[નટમંડળ]] {{*}} [[મિથ્યાભિમાન (નાટક)]] {{*}} [[નારીપ્રતિષ્ઠા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[આત્મનિમજ્જન]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎‎ગુજરાતી સાહિત્ય મહોત્સવ]] {{*}} [[સત્યના પ્રયોગો અથવા આત્મકથા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[‎ચંદ્રકાંત સાંઘાણી]] {{*}} [[શાન્તા ગાંધી]] {{*}} [[મનીષા જોશી]] {{*}} [[જશવંત ઠાકર]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[વિકિપીડિયા:વિકિ લવ્સ વુમન ૨૦૨૧|વિકિ લવ્સ વુમન ૨૦૨૧]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[અહિલ્યાબાઈ હોલકર]] {{*}} [[સવિતા આંબેડકર]] {{*}} [[રમાબાઈ આંબેડકર]] {{*}} [[‎ચંદ્રમુખી બસુ]] {{*}} [[આશાદેવી આર્યનાયકમ]] {{*}} [[રૂપાબાઈ ફરદૂનજી]] {{*}} [[સુભદ્રા જોશી]] {{*}} [[‎શકુંતલા દેવી]] {{*}} [[‎‎સુમના રોય]] {{*}} [[‎‎કિરણ દેસાઈ]] {{*}} [[‎સુશીલા ગણેશ માવળંકર]] {{*}} [[‎‎પ્રેમલતા અગ્રવાલ]] {{*}} [[બચેન્દ્રી પાલ]] {{*}} [[પ્રભા ખેતાન]] {{*}} [[‎જસ્મા ઓડણ]] {{*}} [[શાન્તા ગાંધી]] {{*}} [[મનીષા જોશી]] {{*}} [[નીરજા ભનોત]] {{*}} [[સાવિત્રી ખાનોલકર]] {{*}} [[‎સુભદ્રા કુમારી ચૌહાણ]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = ગુજરાતી સાહિત્યની ઍડિટાથૉન ૨૦૨૧ |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[પ્રકાશ ન. શાહ]] {{*}} [[આપણો ધર્મ]] {{*}} [[જન્મભૂમિ (સમાચારપત્ર)]] {{*}} [[અસૂર્યલોક]] {{*}} [[પૂર્વાલાપ]] {{*}} [[દિલીપ ઝવેરી]] {{*}} [[જવાહર બક્ષી]] {{*}} [[ગઝલવિશ્વ]] {{*}} [[ધબક]] {{*}} [[ગુજરાતી ટૂંકી વાર્તામાં પરિવેશની કાર્યસાધકતા]] {{*}} [[રંભા ગાંધી]] {{*}} [[કિરણસિંહ ચૌહાણ]] {{*}} [[કરમશી દામજી]] {{*}} [[ધ્વનિલ પારેખ]] {{*}} [[રાજેશ વણકર]] {{*}} [[નયન દેસાઈ]] {{*}} [[કૃષ્ણલાલ ઝવેરી]] {{*}} [[હરિલાલ ધ્રુવ]] {{*}} [[જનક દવે]] {{*}} [[હર્ષદ ત્રિવેદી]] {{*}} [[અભિનવનો રસવિચાર]] {{*}} [[ડાંડિયો]] {{*}} [[પ્રિયંવદા]] {{*}} [[ભાવેશ ભટ્ટ]] {{*}} [[જયા મહેતા]] {{*}} [[ગુલફામ]] {{*}} [[ગંગાબાઈ યાજ્ઞિક]] {{*}} [[રશીદ મીર]] {{*}} [[ફૂલચંદ ગુપ્તા]] {{*}} [[નાઝિર દેખૈયા]] {{*}} [[સ્વપ્નતીર્થ]] {{*}} [[સધરા જેસંગનો સાળો]] {{*}} [[મારી હકીકત]] {{*}} [[જય જય ગરવી ગુજરાત]] {{*}} [[નર્મકોશ]] {{*}} [[હરિપ્રસાદ શાસ્ત્રી]] {{*}} [[જયંત મેઘાણી]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[વિકિપીડિયા:ગુજરાતી સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા વિશેની ઍડિટાથોન ૨૦૨૦|ગુજરાતી સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા વિશેની ઍડિટાથોન ૨૦૨૦]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>તૃતીય}} |list1 = [[મૂળરાજ સોલંકી]] {{*}} [[ભીમદેવ સોલંકી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[કર્ણદેવ સોલંકી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[વલ્લભરાજ]] {{*}} [[દુર્લભરાજ]] {{*}} [[સોલંકી વંશ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[તારંગા]] {{*}} [[કુમારપાળ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[મૂળરાજ દ્વિતીય]] {{*}} [[ભીમદેવ દ્વિતીય]] {{*}} [[વસ્તુપાળ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[વાઘેલા વંશ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[રાણકદેવી]] {{*}} [[ગુજરાતનું સ્થાપત્ય]] {{*}} [[વેસ્ટર્ન ઇન્ડિયા સ્ટેટ્સ એજન્સી]] {{*}} [[અજયપાળ]] {{*}} [[ત્રિભુવનપાળ]] {{*}} [[લાટના ચાલુક્ય]] {{*}} [[ગુજરાત સલ્તનત]] {{*}} [[બરોડા એન્ડ ગુજરાત સ્ટેટ્સ એજન્સી]] {{*}} [[મલ્હારરાવ ગાયકવાડ]] {{*}} [[મહી કાંઠા એજન્સી]] {{*}} [[અહમદશાહ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[કલેશ્વરી સ્મારક સમુહ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[ચાવડા વંશ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[દેવની મોરી (તા. ભિલોડા)|દેવની મોરી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડ ત્રીજા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[રાણકદેવી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[વનરાજ ચાવડા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[વિકિપીડિયા:વિકિ લવ્સ વુમન ૨૦૨૦|વિકિ લવ્સ વુમન ૨૦૨૦]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[સુધા મૂર્તિ]] {{*}} [[તારાબાઈ]] {{*}} [[રાજકુમારી અમૃત કૌર]] {{*}} [[પંડિતા રમાબાઈ]] {{*}} [[આનંદી ગોપાલ જોષી]] {{*}} [[સરલાબહેન]] {{*}} [[સરલા દેવી]] {{*}} [[કાદમ્બિની ગાંગુલી]] {{*}} [[રોમિલા થાપર]] {{*}} [[અરુંધતિ રોય]] {{*}} [[શબાના આઝમી]] {{*}} [[કમલાદેવી ચટ્ટોપાધ્યાય]] {{*}} [[દુર્ગાબાઈ દેશમુખ]] {{*}} [[નિર્મલા દેશપાંડે]] {{*}} [[એમ. એસ. સુબ્બુલક્ષ્મી]] {{*}} [[રમાબાઈ રાનડે]] {{*}} [[રઝિયા સુલતાન]] {{*}} [[અરુણા આસફ અલી]] {{*}} [[સાવિત્રીબાઈ ફુલે]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = [[વિકિપીડિયા:Project Tiger Writing Contest/2019|પ્રોજેક્ટ ટાઇગર લેખન સ્પર્ધા ૨૦૧૯]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = પ્રથમ તબક્કો <br> {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>તૃતીય}} |list1 = [[ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી]] {{*}} [[રાજદીપ સરદેસાઈ]] {{*}} [[કિશનસિંહ ચાવડા]] {{*}} [[અબ્રાહમ લિંકન]] {{*}} [[અમરીશ પુરી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[જ્યોર્જ વોશિંગ્ટન]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[સૌરવ ગાંગુલી]] {{*}} [[ગૌતમ અદાણી]] {{*}} [[નીલમ સંજીવ રેડ્ડી]] {{*}} [[મુકેશ]] {{*}} [[જ્‌હોન એફ કેનેડી]] {{*}} [[જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડ]] {{*}} [[ગુજરાતમાં વાવનો ઇતિહાસ]] {{*}} [[રેવા (ફિલ્મ)]] {{*}} [[ખુદીરામ બોઝ]] {{*}} [[શિમલા કરાર]] {{*}} [[હરિપ્રસાદ ચૌરસિયા]] <small>(વિ.)</small> |group2 = દ્વિતીય તબક્કો <br> {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>દ્વિતીય}} |list2 = [[પરવીન શાકીર]] {{*}} [[ખેડા સત્યાગ્રહ]] {{*}} [[ઝુલ્ફીકાર અલી ભુટ્ટો]] {{*}} [[નાગરપારકર જૈન મંદિરો]] {{*}} [[તક્ષશિલા]] {{*}} [[ફાતિમા ઝીણા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[અહમદ વલી]] {{*}} [[લાલભાઈ દલપતભાઈ સંગ્રહાલય]] {{*}} [[ઈરાકની ટપાલ ટિકિટ અને ટપાલસેવાનો ઇતિહાસ]] {{*}} [[બારિન્દ્રકુમાર ઘોષ]] {{*}} [[વાસુદેવ બળવંત ફડકે]] {{*}} [[મદનલાલ ધિંગરા]] {{*}} [[બદરુદ્દીન તૈયબજી]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[અઝેરબીજાનની ટપાલ ટિકિટ અને ટપાલસેવાનો ઇતિહાસ]] {{*}} [[રાસબિહારી બોઝ]] {{*}} [[આઝાદ હિંદ ફોજ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[મહાત્મા જ્યોતિરાવ ફુલે]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[જનરલ મોહન સિંહ]] |group3 = તૃતીય તબક્કો <br> {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list3 = [[વિન્સ્ટન ચર્ચિલ]] {{*}} [[અબ્બાસ તૈયબજી]] {{*}} [[વીરચંદ રાઘવજી ગાંધી]] {{*}} [[ચંદ્રશેખર આઝાદ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[ચંપારણ સત્યાગ્રહ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[જે.બી.કૃપલાની]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[રામ મનોહર લોહિયા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[અબ્દુલ કલામ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[લાલા હરદયાળ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[જયપ્રકાશ નારાયણ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[વરાહગીરી વેંકટગીરી]] {{*}} [[શંકર દયાલ શર્મા]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[સાહિર લુધિયાનવી]] {{*}} [[એમ. સી. ચાગલા]] {{*}} [[અમૃતા શેરગિલ]] (વિ.) {{*}} [[ઝૈલસિંઘ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[ગોપાલ કૃષ્ણ ગોખલે]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[જામીની રોય]] {{*}} [[લાલા લાજપતરાય]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[ભારતીય પુરાતત્ત્વ સર્વેક્ષણ]] {{*}} [[ચિતરંજનદાસ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[કે. કામરાજ]] {{*}} [[દાંડી સત્યાગ્રહ]] <small>(વિ.)</small> {{*}} [[ગોળમેજી પરિષદ]] }} {{Navbox |name = |titlestyle = background:#FFC369; <!--lighter orange to ease eye-strain--> |title = એશિયાઈ માસ ૨૦૧૯ |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |image = |group1 = {{center|<small>વિજેતા ક્રમ</small><br>પ્રથમ}} |list1 = [[પરવીન શાકીર]] {{*}} [[ઝુલ્ફીકાર અલી ભુટ્ટો]] {{*}} [[નાગરપારકર જૈન મંદિરો]] {{*}} [[તક્ષશિલા]] {{*}} [[અહમદ વલી]] {{*}} [[ઈરાકની ટપાલ ટિકિટ અને ટપાલસેવાનો ઇતિહાસ]] {{*}} [[અઝેરબીજાનની ટપાલ ટિકિટ અને ટપાલસેવાનો ઇતિહાસ]] }} <small>નોંધ : (વિ.) વિસ્તાર કરેલા લેખ સૂચવે છે.</small> }} 0njc9hoe2h1n2xthycas8hsh4e9fzoa 0 132217 886819 820331 2025-06-24T18:29:57Z 76.53.254.138 886819 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ | type = ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન | image = Navsari railway station platform board.jpg | alt = નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન પ્લેટફોર્મ | caption = નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન પ્લેટફોર્મ બોર્ડ | address = [[નવસારી|નવસારી, ગુજરાત]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|20.9480|72.9133|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|14|m|ft}} | owned = ભારતીય રેલ્વે મંત્રાલય, ભારતીય રેલ | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[નવી દિલ્હી]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન<br>[[અમદાવાદ]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન | platforms = ૩ | tracks = ૩ | structure = સામાન્ય | parking = પ્રાપ્ત | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = NVS | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | opened = ૧૮૬૬ | closed = | rebuilt = | electrified = હા | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{s-rail|title=ભારતીય રેલ્વે}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= મરોલી|next= ગાંધી સ્મૃતિ|line=નવી દિલ્હી-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન|rows1=1}} | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} [[ચિત્ર:Coach_Indicater_at_Navsari.jpg|thumb|નવસારી ખાતે કોચ નંબર નિર્દેશન બોર્ડ]] '''નવસારી રેલવે સ્ટેશન''' એ [[ભારત]] દેશના [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]<nowiki/>ના [[નવસારી જિલ્લો|નવસારી જિલ્લા]]માં આવેલા [[નવસારી]] શહેરમાં કાર્યરત રેલવે સ્ટેશન છે. તે [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]]ના મુંબઈ પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગનું '''"A"''' શ્રેણીનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે ભારતીય રેલ્વેના પશ્ચિમ રેલ્વે ઝોનના મુંબઈ પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ હેઠળ છે. તે ભારતીય રેલ્વેની નવી દિલ્હી-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન પર સ્થિત છે. <ref>{{Cite web|title=NVS:Navsari|url=https://www.yatra.com/indian-railways/navsari-nvs-railway-station|website=Yatra}}</ref> <ref>{{Cite web|title=NVS:Timetable|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=NVS|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન દરિયાઈ સપાટીથી ૧૪ મીટર ઊંચાઈ પર સ્થિત છે અને તેમાં ત્રણ પ્લેટફોર્મ આવેલાં છે. ૨૦૧૬ના વર્ષ સુધીમાં, રેલ્વે લાઇનને ડબલ બ્રોડગેજ રેલ્વે લાઇનનું વિદ્યુતીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. આ સ્ટેશન પર દરરોજ ૯૦ જેટલી પેસેન્જર, મેમુ, એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો અહીં ઉભી રહે છે.<ref>{{Cite web|title=NVS/Navsari-India Rail Info|url=https://indiarailinfo.com/arrivals/navsari-nvs/66|access-date=25 January 2016}}</ref> આ રેલ્વે સ્ટેશન [[સુરત હવાઈ મથક|સુરત એરપોર્ટ]] થી ૨૮ કિલોમીટર જેટલા અંતરે છે.<ref>{{Cite web|title=Navsari Railway Station (NVS) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/navsari-nvs-station|access-date=2019-01-25|publisher=[[NDTV]]|location=India}}</ref> <ref>{{Cite web|title=NVS/Navsari:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=NVS|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:નવસારી જિલ્લામાંનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 02omnub1lewnsg8sod8kgr4b8jrm3rb 886937 886819 2025-06-25T03:23:15Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 820331 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ | type = ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન | image = Navsari railway station platform board.jpg | alt = નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન પ્લેટફોર્મ | caption = નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન પ્લેટફોર્મ બોર્ડ | address = [[નવસારી|નવસારી, ગુજરાત]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|20.9480|72.9133|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|14|m|ft}} | owned = ભારતીય રેલ્વે મંત્રાલય, ભારતીય રેલ | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[નવી દિલ્હી]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન<br>[[અમદાવાદ]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન | platforms = ૩ | tracks = ૩ | structure = સામાન્ય | parking = પ્રાપ્ત | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = NVS | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | opened = ૧૮૬૬ | closed = | rebuilt = | electrified = હા | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{s-rail|title=ભારતીય રેલ્વે}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= મરોલી|next= ગાંધી સ્મૃતિ|line=નવી દિલ્હી-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન|rows1=1}} | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} [[ચિત્ર:Coach_Indicater_at_Navsari.jpg|thumb|નવસારી ખાતે કોચ નંબર નિર્દેશન બોર્ડ]] '''નવસારી રેલવે સ્ટેશન''' એ [[ભારત]] દેશના [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]<nowiki/>ના [[નવસારી જિલ્લો|નવસારી જિલ્લા]]માં આવેલા [[નવસારી]] શહેરમાં કાર્યરત રેલવે સ્ટેશન છે. તે [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]]ના મુંબઈ પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગનું '''"A"''' શ્રેણીનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે ભારતીય રેલ્વેના પશ્ચિમ રેલ્વે ઝોનના મુંબઈ પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ હેઠળ છે. તે ભારતીય રેલ્વેની નવી દિલ્હી-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન પર સ્થિત છે. <ref>{{Cite web|title=NVS:Navsari|url=https://www.yatra.com/indian-railways/navsari-nvs-railway-station|website=Yatra}}</ref> <ref>{{Cite web|title=NVS:Timetable|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=NVS|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન દરિયાઈ સપાટીથી ૧૪ મીટર ઊંચાઈ પર સ્થિત છે અને તેમાં ત્રણ પ્લેટફોર્મ આવેલાં છે. ૨૦૧૬ના વર્ષ સુધીમાં, રેલ્વે લાઇનને ડબલ બ્રોડગેજ રેલ્વે લાઇનનું વિદ્યુતીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. આ સ્ટેશન પર દરરોજ ૯૦ જેટલી પેસેન્જર, મેમુ, એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો અહીં ઉભી રહે છે.<ref>{{Cite web|title=NVS/Navsari-India Rail Info|url=https://indiarailinfo.com/arrivals/navsari-nvs/66|access-date=25 January 2016}}</ref> આ રેલ્વે સ્ટેશન [[સુરત હવાઈ મથક|સુરત એરપોર્ટ]] થી ૨૮ કિલોમીટર જેટલા અંતરે છે.<ref>{{Cite web|title=Navsari Railway Station (NVS) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/navsari-nvs-station|access-date=2019-01-25|publisher=[[NDTV]]|location=India}}</ref> <ref>{{Cite web|title=NVS/Navsari:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=NVS|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:નવસારી જિલ્લામાંનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] dbzbj7k73mom5l3ytxzpbqo3hx7873r 0 132254 886818 820205 2025-06-24T18:29:40Z 76.53.254.138 886818 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = ઉકાઈ સોનગઢ રેલ્વે સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ્વે | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | image = | caption = | address = [[સોનગઢ]], [[તાપી જિલ્લો]] | country = India | coordinates = {{coord|21.150995|73.559242|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|144|m|ft}} | owned = ભારત સરકાર : રેલ્વે મંત્રાલય | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[ઉધના]]–[[જલગાંવ]] લાઈન | platforms = ૩ | tracks = ૩ | connections = | structure = સામાન્ય | parking = પ્રાપ્ય | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = USD | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = ઉકાઈ સોનગઢ રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''ઉકાઈ સોનગઢ રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[ભારત]]ના [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[તાપી જિલ્લો|તાપી જિલ્લા]]માં આવેલું મહત્વનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે ભારતીય રેલ્વેના [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે ઝોનના]] મુંબઈ WR રેલ્વે વિભાગ હેઠળ છે. ઉકાઈ સોનગઢ રેલ્વે સ્ટેશન વ્યારા રેલ્વે સ્ટેશનથી ૧૮ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. તે [[સોનગઢ]] અને [[ઉકાઇ]] નગર ખાતે સેવામાં કાર્યરત છે. આ સ્ટેશન ભારતીય રેલ્વેની [[ઉધના]] - [[જલગાંવ]] મુખ્ય લાઇન પર સ્થિત છે.<ref>{{Cite web|title=Ukai Songadh/USD|url=https://indiarailinfo.com/departures/ukai-songadh-usd/3280|website=India Rail Info}}</ref> <ref>{{Cite web|title=USD:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=USD|website=Raildrishti|access-date=2022-04-24|archive-date=2021-09-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20210920213236/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=USD|url-status=dead}}</ref> <ref>{{Cite web|title=રજૂઆત:ઉકાઈ-સોનગઢ રેલવે સ્ટેશન પર એક્સપ્રેસ ટ્રેનના સ્ટોપેજ આપવા જીએમને રજૂઆત|url=https://www.divyabhaskar.co.in/local/gujarat/vyara/songadh/news/submission-to-gm-for-stoppage-of-express-train-at-ukai-songadh-railway-station-128887049.html|website=Divyabhaskar}}</ref> આ સ્ટેશન દરિયાઈ સપાટીથી ૧૪૪ મીટર ઉપર આવેલું છે અને અહીં બે પ્લેટફોર્મ છે. ૨૦૧૬ના વર્ષ સુધીમાં, આ સ્ટેશન પર ઇલેક્ટ્રિફાઇડ ડબલ બ્રોડ-ગેજ રેલ્વે લાઇન અસ્તિત્વમાં છે. પેસેન્જર, મેમુ ટ્રેનો અહીં રોકાય છે. == આ પણ જુઓ == * [[વ્યારા રેલ્વે સ્ટેશન]] * [[તાપી જિલ્લો]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:તાપી જિલ્લામાંનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] b1qdeplmvsgk1pkuovyhktk5j52zazs 886936 886818 2025-06-25T03:23:13Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 820205 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = ઉકાઈ સોનગઢ રેલ્વે સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ્વે | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | image = | caption = | address = [[સોનગઢ]], [[તાપી જિલ્લો]] | country = India | coordinates = {{coord|21.150995|73.559242|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|144|m|ft}} | owned = ભારત સરકાર : રેલ્વે મંત્રાલય | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[ઉધના]]–[[જલગાંવ]] લાઈન | platforms = ૩ | tracks = ૩ | connections = | structure = સામાન્ય | parking = પ્રાપ્ય | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = USD | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = ઉકાઈ સોનગઢ રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''ઉકાઈ સોનગઢ રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[ભારત]]ના [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[તાપી જિલ્લો|તાપી જિલ્લા]]માં આવેલું મહત્વનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે ભારતીય રેલ્વેના [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે ઝોનના]] મુંબઈ WR રેલ્વે વિભાગ હેઠળ છે. ઉકાઈ સોનગઢ રેલ્વે સ્ટેશન વ્યારા રેલ્વે સ્ટેશનથી ૧૮ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. તે [[સોનગઢ]] અને [[ઉકાઇ]] નગર ખાતે સેવામાં કાર્યરત છે. આ સ્ટેશન ભારતીય રેલ્વેની [[ઉધના]] - [[જલગાંવ]] મુખ્ય લાઇન પર સ્થિત છે.<ref>{{Cite web|title=Ukai Songadh/USD|url=https://indiarailinfo.com/departures/ukai-songadh-usd/3280|website=India Rail Info}}</ref> <ref>{{Cite web|title=USD:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=USD|website=Raildrishti|access-date=2022-04-24|archive-date=2021-09-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20210920213236/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=USD|url-status=dead}}</ref> <ref>{{Cite web|title=રજૂઆત:ઉકાઈ-સોનગઢ રેલવે સ્ટેશન પર એક્સપ્રેસ ટ્રેનના સ્ટોપેજ આપવા જીએમને રજૂઆત|url=https://www.divyabhaskar.co.in/local/gujarat/vyara/songadh/news/submission-to-gm-for-stoppage-of-express-train-at-ukai-songadh-railway-station-128887049.html|website=Divyabhaskar}}</ref> આ સ્ટેશન દરિયાઈ સપાટીથી ૧૪૪ મીટર ઉપર આવેલું છે અને અહીં બે પ્લેટફોર્મ છે. ૨૦૧૬ના વર્ષ સુધીમાં, આ સ્ટેશન પર ઇલેક્ટ્રિફાઇડ ડબલ બ્રોડ-ગેજ રેલ્વે લાઇન અસ્તિત્વમાં છે. પેસેન્જર, મેમુ ટ્રેનો અહીં રોકાય છે. == આ પણ જુઓ == * [[વ્યારા રેલ્વે સ્ટેશન]] * [[તાપી જિલ્લો]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:તાપી જિલ્લામાંનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] dtyidman0lofwnd5xoiwb4akyny8cjk 0 132279 886817 847466 2025-06-24T18:29:18Z 76.53.254.138 886817 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|કરમબેલી રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | style = ભારતીય રેલ્વે | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | image = | caption = | address = [[કરમબેલે]], [[વલસાડ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|20.316409|72.901253|format=dms|display=inline}} | elevation = | owned = ભારત સરકાર : રેલ મંત્રાલય | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[નવી દિલ્હી]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન<br>[[અમદાવાદ]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન | platforms = ૨ | tracks = ૨ | connections = | structure = સામાન્ય | parking = અપ્રાપ્ય | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = KEB | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{s-rail|title=ભારતીય રેલ્વે}} {{s-line|system=Indian Railways|previous=વાપી|next= ભીલાડ|line=નવી દિલ્હી–મુંબઇ મુખ્ય લાઈન|rows1=૧}} | map_type = India#India Gujarat | map_dot_label = કરમબેલી રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''કરમબેલી રેલ્વે સ્ટેશન''' એ ભારત દેશના [[ગુજરાત]] રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્ક પર આવેલું એક નાનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. <ref>{{Cite web|title=KEB/Karambeli|url=https://indiarailinfo.com/departures/karambeli-keb/3184|website=India Rail Info}}</ref> કરમબેલી રેલ્વે સ્ટેશન [[વાપી રેલ્વે સ્ટેશન|વાપી રેલ્વે સ્ટેશનથી]] ૭ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. અહીં પેસેન્જર અને મેમુ ટ્રેનો રોકાય છે. <ref>{{Cite web|title=KEB:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=KEB|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=KEB/Karambeli|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=KEB|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=Western Railway rolls out first RoRo service|url=https://www.asianage.com/metros/mumbai/220918/western-railway-rolls-out-first-roro-service.html|website=The Asian Age}}</ref> == આ પણ જુઓ == * [[વલસાડ જિલ્લો]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:વલસાડ જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] f42tk0rvjwj1g1rofrqs1p83g71ayot 886935 886817 2025-06-25T03:23:12Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847466 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|કરમબેલી રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | style = ભારતીય રેલ્વે | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | image = | caption = | address = [[કરમબેલે]], [[વલસાડ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|20.316409|72.901253|format=dms|display=inline}} | elevation = | owned = ભારત સરકાર : રેલ મંત્રાલય | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[નવી દિલ્હી]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન<br>[[અમદાવાદ]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન | platforms = ૨ | tracks = ૨ | connections = | structure = સામાન્ય | parking = અપ્રાપ્ય | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = KEB | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{s-rail|title=ભારતીય રેલ્વે}} {{s-line|system=Indian Railways|previous=વાપી|next= ભીલાડ|line=નવી દિલ્હી–મુંબઇ મુખ્ય લાઈન|rows1=૧}} | map_type = India3#India Gujarat | map_dot_label = કરમબેલી રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''કરમબેલી રેલ્વે સ્ટેશન''' એ ભારત દેશના [[ગુજરાત]] રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્ક પર આવેલું એક નાનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. <ref>{{Cite web|title=KEB/Karambeli|url=https://indiarailinfo.com/departures/karambeli-keb/3184|website=India Rail Info}}</ref> કરમબેલી રેલ્વે સ્ટેશન [[વાપી રેલ્વે સ્ટેશન|વાપી રેલ્વે સ્ટેશનથી]] ૭ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. અહીં પેસેન્જર અને મેમુ ટ્રેનો રોકાય છે. <ref>{{Cite web|title=KEB:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=KEB|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=KEB/Karambeli|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=KEB|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=Western Railway rolls out first RoRo service|url=https://www.asianage.com/metros/mumbai/220918/western-railway-rolls-out-first-roro-service.html|website=The Asian Age}}</ref> == આ પણ જુઓ == * [[વલસાડ જિલ્લો]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:વલસાડ જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] dfd1k7tbbliojygqd72x8d2jjhoohjy 0 132281 886816 819350 2025-06-24T18:29:02Z 76.53.254.138 886816 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | style = [[ભારતીય રેલ્વે]] | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | caption = | address = ઉદવાડા, ગુજરાત | country = ભારત | coordinates = {{coord|20.462085|72.919174|format=dms|display=inline,title}} | elevation = {{convert|20|m|ft}} | owned = ભારત સરકાર : રેલ્વે મંત્રાલય | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[નવી દિલ્હી]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન<br>[[અમદાવાદ]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન | platforms = ૩ | tracks = ૩ | connections = | structure = સામાન્ય | parking = અપ્રાપ્ય | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = UVD | zone =[[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{s-rail|title=ભારતીય રેલ્વે}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= પારડી|next= બગવાડા|line=નવી દિલ્હી–મુંબઇ મુખ્ય લાઇન|rows1=૧}} | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[ભારત|ભારતના]] [[ગુજરાત]] રાજ્યમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Udvada Railway Station (UVD) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/udvada-uvd-station|access-date=2018-01-03|publisher=NDTV|location=India}}</ref> ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન, વલસાડ રેલ્વે સ્ટેશનથી ૧૭ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન ખાતે પેસેન્જર, મેમુ અને કેટલીક એક્સપ્રેસ ટ્રેનો ઉભી રહે છે. ૨૦૧૯ના વર્ષમાં ૧૨૩ વર્ષ જૂના ઉદવાડા રેલવે સ્ટેશનને નવો હેરિટેજ લુક આપવામાં આવશે. નવી ઈમારતનું માળખું [[પારસી]] ધર્મના કોતરવામાં આવેલા ઘરના બાંધકામ જેવું હશે.<ref>{{Cite web|title=123 વર્ષ જુના ઉદવાડા રેલવે સ્ટેશનને રૂ.20 કરોડના ખર્ચે હેરિટેજ લુક અપાશે|url=https://www.gujaratsamachar.com/news/daxin-gujarat/123-year-old-udhada-railway-station-will-get-a-heritage-look-at-a-cost-of-rs-20-crore|website=Gujarat Samachar}}</ref> == આ પણ જુઓ == * [[ઉદવાડા (તા. પારડી)|ઉદવાડા]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:વલસાડ જિલ્લો]] [[શ્રેણી:વલસાડ જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 17chs8rwtx4h26swcns0b84gqv9sz0k 886934 886816 2025-06-25T03:23:09Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 819350 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | style = [[ભારતીય રેલ્વે]] | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | caption = | address = ઉદવાડા, ગુજરાત | country = ભારત | coordinates = {{coord|20.462085|72.919174|format=dms|display=inline,title}} | elevation = {{convert|20|m|ft}} | owned = ભારત સરકાર : રેલ્વે મંત્રાલય | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[નવી દિલ્હી]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન<br>[[અમદાવાદ]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન | platforms = ૩ | tracks = ૩ | connections = | structure = સામાન્ય | parking = અપ્રાપ્ય | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = UVD | zone =[[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{s-rail|title=ભારતીય રેલ્વે}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= પારડી|next= બગવાડા|line=નવી દિલ્હી–મુંબઇ મુખ્ય લાઇન|rows1=૧}} | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[ભારત|ભારતના]] [[ગુજરાત]] રાજ્યમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Udvada Railway Station (UVD) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/udvada-uvd-station|access-date=2018-01-03|publisher=NDTV|location=India}}</ref> ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન, વલસાડ રેલ્વે સ્ટેશનથી ૧૭ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલ છે. ઉદવાડા રેલ્વે સ્ટેશન ખાતે પેસેન્જર, મેમુ અને કેટલીક એક્સપ્રેસ ટ્રેનો ઉભી રહે છે. ૨૦૧૯ના વર્ષમાં ૧૨૩ વર્ષ જૂના ઉદવાડા રેલવે સ્ટેશનને નવો હેરિટેજ લુક આપવામાં આવશે. નવી ઈમારતનું માળખું [[પારસી]] ધર્મના કોતરવામાં આવેલા ઘરના બાંધકામ જેવું હશે.<ref>{{Cite web|title=123 વર્ષ જુના ઉદવાડા રેલવે સ્ટેશનને રૂ.20 કરોડના ખર્ચે હેરિટેજ લુક અપાશે|url=https://www.gujaratsamachar.com/news/daxin-gujarat/123-year-old-udhada-railway-station-will-get-a-heritage-look-at-a-cost-of-rs-20-crore|website=Gujarat Samachar}}</ref> == આ પણ જુઓ == * [[ઉદવાડા (તા. પારડી)|ઉદવાડા]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:વલસાડ જિલ્લો]] [[શ્રેણી:વલસાડ જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 9f9t2wpn4kr4rkkrh3tgxoxrmwb4br7 0 132295 886815 826753 2025-06-24T18:28:46Z 76.53.254.138 886815 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | style = ભારતીય રેલ્વે | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | image = | caption = | address = [[બારડોલી]], [[ગુજરાત]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|21.133791|73.104950|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|35|m|ft}} | owned = ભારત સરકાર : રેલ્વે મંત્રાલય | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[ઉધના]]–[[જલગાંવ]] મુખ્ય માર્ગ | platforms = ૨ | tracks = ૨ | connections = | structure = સામાન્ય | parking = પ્રાપ્ય | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = BIY | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division =મુંબઈ વિભાગ }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{s-rail|title=ભારતીય રેલ}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= ગંગાધરા|next= ટિમ્બરવા|line=ઉધના–જલગાંવ line|rows1=1}} | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન''' <ref>{{Cite web|last=Mishra|first=Shiv Kumar|title=10 COVID-19 Special Departures from Bardoli WR/Western Zone - Railway Enquiry|url=https://indiarailinfo.com/departures/bardoli-biy/214|access-date=2022-04-27|website=indiarailinfo.com}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Bardoli Railway Station (BIY) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/bardoli-biy-station|access-date=2022-04-27|website=www.ndtv.com|language=en}}</ref> એ [[ભારત|ભારતના]] [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[સુરત]] જિલ્લામાં આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે [[બારડોલી]] શહેર ખાતે કાર્યરત છે. તે ભારતીય રેલ્વેના [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે ઝોનના]] મુંબઈ WR રેલ્વે વિભાગ હેઠળ છે. બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન, સુરત રેલ્વે સ્ટેશનથી ૩૧ કિમી દૂર આવેલ છે. તે [[ભારતીય રેલ્વે]]<nowiki/>ના [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]]<nowiki/>ના વહીવટ હેઠળના મુંબઈ વિભાગમાં આવેલ [[ઉધના]] - [[જલગાંવ]] મુખ્ય લાઇન પર સ્થિત છે.<ref>{{Cite web|title=BIY:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=BIY|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=BIY/Bardoli|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=BIY|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> તે દરિયાઈ સપાટીથી ૩૫ મીટર ઉપર આવેલ છે અને અહીં એક પ્લેટફોર્મ છે. વર્ષ ૨૦૧૬ના સમયથી, આ સ્ટેશન પર ઇલેક્ટ્રિફાઇડ ડબલ બ્રોડ-ગેજ રેલ્વે લાઇન અસ્તિત્વમાં છે. પેસેન્જર, મેમુ અને એક સુપરફાસ્ટ ટ્રેન અહીં રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=BIY/Bardoli:Timetable|url=https://www.yatra.com/indian-railways/bardoli-biy-railway-station|website=Yatra}}</ref> == મહત્વની ટ્રેનો == નીચેની ટ્રેનો બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન ખાતે જતાં-આવતાં બંને સમયે ઉભી રહે છે: * 12834/33 હાવરા અમદાવાદ સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 19003/04 બાંદ્રા ટર્મિનસ-ભુસાવળ ખાનદેશ એક્સપ્રેસ <ref>{{Cite web|title=पश्चिम रेलवे ने शुरू की ये नई ट्रेन, रेल यात्रियों को होगी सहूलियत|url=https://www.zeebiz.com/hindi/railways/new-train-has-been-launched-between-bandra-terminus-and-bhusaval-western-railway-5414|website=Zeebiz}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:સુરત જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] [[શ્રેણી:સુરત જિલ્લો]] gfif8l8a9hamxlqb0ljflv4fdm5vmq5 886933 886815 2025-06-25T03:23:07Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:2607:FEA8:3140:1830:3DB2:556E:BAD0:A5D7|2607:FEA8:3140:1830:3DB2:556E:BAD0:A5D7]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 826753 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | style = ભારતીય રેલ્વે | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | image = | caption = | address = [[બારડોલી]], [[ગુજરાત]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|21.133791|73.104950|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|35|m|ft}} | owned = ભારત સરકાર : રેલ્વે મંત્રાલય | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[ઉધના]]–[[જલગાંવ]] મુખ્ય માર્ગ | platforms = ૨ | tracks = ૨ | connections = | structure = સામાન્ય | parking = પ્રાપ્ય | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = BIY | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division =મુંબઈ વિભાગ }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{s-rail|title=ભારતીય રેલ}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= ગંગાધરા|next= ટિમ્બરવા|line=ઉધના–જલગાંવ line|rows1=1}} | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન''' <ref>{{Cite web|last=Mishra|first=Shiv Kumar|title=10 COVID-19 Special Departures from Bardoli WR/Western Zone - Railway Enquiry|url=https://indiarailinfo.com/departures/bardoli-biy/214|access-date=2022-04-27|website=indiarailinfo.com}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Bardoli Railway Station (BIY) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/bardoli-biy-station|access-date=2022-04-27|website=www.ndtv.com|language=en}}</ref> એ [[ભારત|ભારતના]] [[ગુજરાત]] રાજ્યના [[સુરત]] જિલ્લામાં આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે [[બારડોલી]] શહેર ખાતે કાર્યરત છે. તે ભારતીય રેલ્વેના [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે ઝોનના]] મુંબઈ WR રેલ્વે વિભાગ હેઠળ છે. બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન, સુરત રેલ્વે સ્ટેશનથી ૩૧ કિમી દૂર આવેલ છે. તે [[ભારતીય રેલ્વે]]<nowiki/>ના [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]]<nowiki/>ના વહીવટ હેઠળના મુંબઈ વિભાગમાં આવેલ [[ઉધના]] - [[જલગાંવ]] મુખ્ય લાઇન પર સ્થિત છે.<ref>{{Cite web|title=BIY:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=BIY|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=BIY/Bardoli|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=BIY|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> તે દરિયાઈ સપાટીથી ૩૫ મીટર ઉપર આવેલ છે અને અહીં એક પ્લેટફોર્મ છે. વર્ષ ૨૦૧૬ના સમયથી, આ સ્ટેશન પર ઇલેક્ટ્રિફાઇડ ડબલ બ્રોડ-ગેજ રેલ્વે લાઇન અસ્તિત્વમાં છે. પેસેન્જર, મેમુ અને એક સુપરફાસ્ટ ટ્રેન અહીં રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=BIY/Bardoli:Timetable|url=https://www.yatra.com/indian-railways/bardoli-biy-railway-station|website=Yatra}}</ref> == મહત્વની ટ્રેનો == નીચેની ટ્રેનો બારડોલી રેલ્વે સ્ટેશન ખાતે જતાં-આવતાં બંને સમયે ઉભી રહે છે: * 12834/33 હાવરા અમદાવાદ સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 19003/04 બાંદ્રા ટર્મિનસ-ભુસાવળ ખાનદેશ એક્સપ્રેસ <ref>{{Cite web|title=पश्चिम रेलवे ने शुरू की ये नई ट्रेन, रेल यात्रियों को होगी सहूलियत|url=https://www.zeebiz.com/hindi/railways/new-train-has-been-launched-between-bandra-terminus-and-bhusaval-western-railway-5414|website=Zeebiz}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:સુરત જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] [[શ્રેણી:સુરત જિલ્લો]] qw8q4n22cc8coubs4oln68b5wu0w9h5 0 132313 886814 840977 2025-06-24T18:28:30Z 76.53.254.138 886814 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|છાપી રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | type = [[ભારતીય રેલ|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = | caption = | address = [[છાપી (તા. વડગામ)|છાપી]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|24.033636|72.400403|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|168|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલ્ય, ભારતીય રેલ | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = જયપુર-અમદાવાદ લાઇન | platforms = ૨ | tracks = ૨ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | levels = | parking = ના | bicycle = | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = CHP | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]] | division = {{rwd|અમદાવાદ}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = છાપી રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''છાપી રેલ્વે સ્ટેશન''' ભારતના ગુજરાત રાજ્યના [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]માં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]]ની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Chhapi Railway Station (CHP) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/chhapi-chp-station|access-date=2018-01-07|website=www.ndtv.com|publisher=[[NDTV]]|location=India|language=en}}</ref> <ref>{{Cite web|title=CHP/Chhapi|url=https://indiarailinfo.com/arrivals/chhapi-chp/300|website=India Rail Info}}</ref> છાપી રેલ્વે સ્ટેશન [[પાલનપુર જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન|પાલનપુર જંકશન]]થી ૧૬ કિમીના અંતરે આવેલું છે. અહીં પેસેન્જર, એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેન રોકાય છે. છાપી રેલ્વે સ્ટેશન<ref>{{Cite web|title=CHP:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Ahmedabad|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=CHP|website=Raildrishti|access-date=2022-04-27|archive-date=2019-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190823065541/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=CHP|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190823065541/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=CHP |date=2019-08-23 }}</ref> [[છાપી (તા. વડગામ)|છાપી]] <ref>{{Cite web|title=CHP/Chhapi|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=CHP|website=Raildrishti|access-date=2022-04-27|archive-date=2019-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190823065540/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=CHP|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190823065540/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=CHP |date=2019-08-23 }}</ref> ગામમાં આવેલું છે. == નજીકના સ્ટેશનો == ઉમરદશી પાલનપુર જંકશન તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે, જ્યારે ધારેવાડા [[અમદાવાદ રેલ્વે સ્ટેશન|અમદાવાદ જંકશન]] તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. == મુખ્ય ટ્રેનો == નીચેની એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેન બંને દિશામાં છાપી રેલ્વે સ્ટેશન પર રોકાય છે: * ૧૯૭૦૭/૦૮ બાંદ્રા ટર્મિનસ - જયપુર અમરાપુર અરવલી એક્સપ્રેસ. * ૧૨૯૮૯/૯૦ દાદર - અજમેર સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ. == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:બનાસકાંઠા જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] [[શ્રેણી:વડગામ તાલુકો]] 9guth4tfb2gge80vidp62yq7948f572 886932 886814 2025-06-25T03:23:05Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 840977 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br/>{{background color|darkblue|{{font color|white|છાપી રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | type = [[ભારતીય રેલ|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = | caption = | address = [[છાપી (તા. વડગામ)|છાપી]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|24.033636|72.400403|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|168|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલ્ય, ભારતીય રેલ | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = જયપુર-અમદાવાદ લાઇન | platforms = ૨ | tracks = ૨ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | levels = | parking = ના | bicycle = | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = CHP | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]] | division = {{rwd|અમદાવાદ}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = છાપી રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''છાપી રેલ્વે સ્ટેશન''' ભારતના ગુજરાત રાજ્યના [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]માં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]]ની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Chhapi Railway Station (CHP) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/chhapi-chp-station|access-date=2018-01-07|website=www.ndtv.com|publisher=[[NDTV]]|location=India|language=en}}</ref> <ref>{{Cite web|title=CHP/Chhapi|url=https://indiarailinfo.com/arrivals/chhapi-chp/300|website=India Rail Info}}</ref> છાપી રેલ્વે સ્ટેશન [[પાલનપુર જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન|પાલનપુર જંકશન]]થી ૧૬ કિમીના અંતરે આવેલું છે. અહીં પેસેન્જર, એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેન રોકાય છે. છાપી રેલ્વે સ્ટેશન<ref>{{Cite web|title=CHP:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Ahmedabad|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=CHP|website=Raildrishti|access-date=2022-04-27|archive-date=2019-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190823065541/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=CHP|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190823065541/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=CHP |date=2019-08-23 }}</ref> [[છાપી (તા. વડગામ)|છાપી]] <ref>{{Cite web|title=CHP/Chhapi|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=CHP|website=Raildrishti|access-date=2022-04-27|archive-date=2019-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190823065540/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=CHP|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190823065540/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=CHP |date=2019-08-23 }}</ref> ગામમાં આવેલું છે. == નજીકના સ્ટેશનો == ઉમરદશી પાલનપુર જંકશન તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે, જ્યારે ધારેવાડા [[અમદાવાદ રેલ્વે સ્ટેશન|અમદાવાદ જંકશન]] તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. == મુખ્ય ટ્રેનો == નીચેની એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેન બંને દિશામાં છાપી રેલ્વે સ્ટેશન પર રોકાય છે: * ૧૯૭૦૭/૦૮ બાંદ્રા ટર્મિનસ - જયપુર અમરાપુર અરવલી એક્સપ્રેસ. * ૧૨૯૮૯/૯૦ દાદર - અજમેર સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ. == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:બનાસકાંઠા જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] [[શ્રેણી:વડગામ તાલુકો]] 3g5c02y23ggpjckpu6y6kr08f8xgx7h 0 132363 886813 819538 2025-06-24T18:28:08Z 76.53.254.138 886813 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = બારકોટ | population_demonym = | area_rank = | area_total_km2 = 6 | elevation_footnotes = | elevation_m = 1220 | population_total = 16568 | population_as_of = ૨૦૧૨ | population_rank = 28 | population_density_km2 = 2500 | population_footnotes = | unit_pref = Metric | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|249141]] --> | postal_code = 249141 | registration_plate = UK | website = {{URL|uk.gov.in}} | area_footnotes = | governing_body = | other_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | coordinates = {{coord|30.82|N|78.20|E|display=inline}} | settlement_type = નગર | image_skyline = Barkot_With_Bandarpunch.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Uttarakhand#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ઉત્તરાખંડ રાજ્યમાં સ્થાન | subdivision_type = દેશ | government_type = | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[ઉત્તરકાશી જિલ્લો|ઉત્તરકાશી]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | footnotes = }} '''બારકોટ''' એ [[ભારત]] દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલ [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્યના [[ઉત્તરકાશી જિલ્લો|ઉત્તરકાશી જિલ્લામાં]] આવેલું એક નગર અને [[નગરપાલિકા]] છે. તે [[યમુના|યમુના નદી]]ના કિનારે આવેલું છે. == ભૂગોળ == ભૌગોલિક રીતે બારકોટ {{Coord|30.82|N|78.20|E|}}<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/39/Barkot.html Falling Rain Genomics, Inc - Barkot]</ref> ખાતે આવેલ છે. દરિયાઈ સપાટીથી તેની સરેરાશ ઊંચાઈ ૧૨૨૦ મીટર (૪૦૦૩&nbsp;ફૂટ) જેટલી છે. ઉત્તરકાશી જિલ્લાના ૬ (છ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા બારકોટ તાલુકાનું મુખ્યમથક બારકોટ ખાતે છે તથા તે [[સહરાનપુર]], [[દેહરાદૂન]] તેમ જ [[ઋષિકેશ]] ખાતેથી યમનોત્રી જતા ''રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ'' પર યમુના નદીના કિનારે આવેલું છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * ''[[વિકીમેપિયા]]'' પર [http://wikimapia.org/country/India/Uttaranchal/Barkot/ બારકોટ] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] sait5cqxm5cz9mh7sg78e8oo5uu6ycg 886931 886813 2025-06-25T03:23:04Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:સતિષચંદ્ર|સતિષચંદ્ર]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 819538 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = બારકોટ | population_demonym = | area_rank = | area_total_km2 = 6 | elevation_footnotes = | elevation_m = 1220 | population_total = 16568 | population_as_of = ૨૦૧૨ | population_rank = 28 | population_density_km2 = 2500 | population_footnotes = | unit_pref = Metric | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|249141]] --> | postal_code = 249141 | registration_plate = UK | website = {{URL|uk.gov.in}} | area_footnotes = | governing_body = | other_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | coordinates = {{coord|30.82|N|78.20|E|display=inline}} | settlement_type = નગર | image_skyline = Barkot_With_Bandarpunch.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Uttarakhand#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ઉત્તરાખંડ રાજ્યમાં સ્થાન | subdivision_type = દેશ | government_type = | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[ઉત્તરાખંડ]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[ઉત્તરકાશી જિલ્લો|ઉત્તરકાશી]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | footnotes = }} '''બારકોટ''' એ [[ભારત]] દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલ [[ઉત્તરાખંડ]] રાજ્યના [[ઉત્તરકાશી જિલ્લો|ઉત્તરકાશી જિલ્લામાં]] આવેલું એક નગર અને [[નગરપાલિકા]] છે. તે [[યમુના|યમુના નદી]]ના કિનારે આવેલું છે. == ભૂગોળ == ભૌગોલિક રીતે બારકોટ {{Coord|30.82|N|78.20|E|}}<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/39/Barkot.html Falling Rain Genomics, Inc - Barkot]</ref> ખાતે આવેલ છે. દરિયાઈ સપાટીથી તેની સરેરાશ ઊંચાઈ ૧૨૨૦ મીટર (૪૦૦૩&nbsp;ફૂટ) જેટલી છે. ઉત્તરકાશી જિલ્લાના ૬ (છ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા બારકોટ તાલુકાનું મુખ્યમથક બારકોટ ખાતે છે તથા તે [[સહરાનપુર]], [[દેહરાદૂન]] તેમ જ [[ઋષિકેશ]] ખાતેથી યમનોત્રી જતા ''રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ'' પર યમુના નદીના કિનારે આવેલું છે. == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * ''[[વિકીમેપિયા]]'' પર [http://wikimapia.org/country/India/Uttaranchal/Barkot/ બારકોટ] [[શ્રેણી:ઉત્તરાખંડ]] 26hgtjfhq1awlt4ho5hn6ee7qbl9usi 0 132380 886812 819566 2025-06-24T18:27:55Z 76.53.254.138 886812 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = દેવણી | other_name = Deoni देवणी | nickname = | settlement_type = શહેર | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Maharashtra#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|18|15|50|N|77|04|56|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[મહારાષ્ટ્ર]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[લાતૂર જિલ્લો|લાતૂર]] | subdivision_type3 = [[તાલુકો]] | subdivision_name3 = [[દેવણી, મહારાષ્ટ્ર| દેવણી]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = નગરપાલિકા |governing_body = | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ૯૭૫૯૮ | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[મરાઠી ભાષા|મરાઠી]] | blank_name_sec1 = લોકસભા મત વિસ્તાર | blank_info_sec1 = લાતૂર | blank1_name_sec1 = વિધાનસભા મત વિસ્તાર | blank1_info_sec1 = નિલંગા વિધાનસભા બેઠક<ref>{{Cite web|title=Assembly Constituencies-Post delimitation: Maharashtra: Latur District |publisher=National Informatics Centre, Government of India |url=https://gisserver1.nic.in/ecimaps/ECIPDF/Mah_Maps/Latur.pdf |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130429055319/https://gisserver1.nic.in/ecimaps/ECIPDF/Mah_Maps/Latur.pdf |archivedate=2013-04-29 }}</ref> | blank2_name_sec1 = સાક્ષરતા દર | blank2_info_sec1 = ૭૦% | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૪૧૩૫૧૯ | area_code_type = ટેલિફોન કોડ | area_code = +02385 | registration_plate = MH 24 | website = {{URL|maharashtra.gov.in}} | footnotes = }} '''દેવણી''' એ [[ભારત]] દેશના [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[લાતૂર જિલ્લો|લાતુર જિલ્લામાં]] આવેલ દેવણી તાલુકાનું મુખ્યમથક છે. આ ગામ અહીંની સ્થાનિક દેવણી ગાય માટે જાણીતું છે. અહીંના ડોંગરી વંશની એક ગાય ભારતમાં ૧૯૬૦ના વર્ષમાં વિજેતા નીવડી હતી. [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્ર]] 3l8zobux6o9o3w3utty81wigjxykjau 886930 886812 2025-06-25T03:23:02Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:સતિષચંદ્ર|સતિષચંદ્ર]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 819566 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = દેવણી | other_name = Deoni देवणी | nickname = | settlement_type = શહેર | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Maharashtra#India3 | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સ્થાન | coordinates = {{coord|18|15|50|N|77|04|56|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[મહારાષ્ટ્ર]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[લાતૂર જિલ્લો|લાતૂર]] | subdivision_type3 = [[તાલુકો]] | subdivision_name3 = [[દેવણી, મહારાષ્ટ્ર| દેવણી]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = નગરપાલિકા |governing_body = | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ૯૭૫૯૮ | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ભાષાઓ | demographics1_title1 = અધિકૃત | demographics1_info1 = [[મરાઠી ભાષા|મરાઠી]] | blank_name_sec1 = લોકસભા મત વિસ્તાર | blank_info_sec1 = લાતૂર | blank1_name_sec1 = વિધાનસભા મત વિસ્તાર | blank1_info_sec1 = નિલંગા વિધાનસભા બેઠક<ref>{{Cite web|title=Assembly Constituencies-Post delimitation: Maharashtra: Latur District |publisher=National Informatics Centre, Government of India |url=https://gisserver1.nic.in/ecimaps/ECIPDF/Mah_Maps/Latur.pdf |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130429055319/https://gisserver1.nic.in/ecimaps/ECIPDF/Mah_Maps/Latur.pdf |archivedate=2013-04-29 }}</ref> | blank2_name_sec1 = સાક્ષરતા દર | blank2_info_sec1 = ૭૦% | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૪૧૩૫૧૯ | area_code_type = ટેલિફોન કોડ | area_code = +02385 | registration_plate = MH 24 | website = {{URL|maharashtra.gov.in}} | footnotes = }} '''દેવણી''' એ [[ભારત]] દેશના [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[લાતૂર જિલ્લો|લાતુર જિલ્લામાં]] આવેલ દેવણી તાલુકાનું મુખ્યમથક છે. આ ગામ અહીંની સ્થાનિક દેવણી ગાય માટે જાણીતું છે. અહીંના ડોંગરી વંશની એક ગાય ભારતમાં ૧૯૬૦ના વર્ષમાં વિજેતા નીવડી હતી. [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્ર]] 9w198g6mcaeo1e7hodyzp6610eod81c 0 132403 886811 820309 2025-06-24T18:27:43Z 76.53.254.138 886811 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = ડીસા | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | image = | caption = | address = [[ડીસા]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|24.237237|72.179801|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|140|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલ્ય, ભારતીય રેલ | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[ગાંધીધામ-પાલનપુર રેલ્વે લાઈન]] | platforms = ૨ | tracks = ૫ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | levels = | parking = ના | bicycle = | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = DISA | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = {{rwd|અમદાવાદ}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = ના | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = ડીસા રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''ડીસા રેલ્વે સ્ટેશન''' ભારતના ગુજરાત રાજ્યના [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]માં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્કની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Disa Railway Station (DISA) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/disa-disa-station|access-date=2018-01-07|publisher=NDTV|location=India}}</ref> <ref>{{Cite web|title=DISA/Disa|url=https://indiarailinfo.com/departures/disa-disa/2559|website=India Rail Info}}</ref> ડીસા રેલ્વે સ્ટેશન [[પાલનપુર જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન|પાલનપુર જંકશન]]થી ૨૮ કિમીના અંતરે આવેલું છે. અહીં પેસેન્જર, એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=DISA:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Ahmedabad|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=DISA|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=DISA/Disa|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=DISA|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == નજીકના સ્ટેશનો == લોરવાડા ગાંધીધામ જંકશન તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે, જ્યારે ચંડીસર પાલનપુર જંકશન તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. == મુખ્ય ટ્રેનો == નીચેની એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો બંને દિશામાં ડીસા રેલ્વે સ્ટેશન પર રોકાય છે: * ૧૯૧૫૧/૫૨ પાલનપુર-ભુજ ઇન્ટરસિટી એક્સપ્રેસ * ૧૪૮૦૫/૦૬ યશવંતપુર-બારમેર એસી એક્સપ્રેસ * ૧૪૮૦૩/૦૪ ભગત કી કોઠી-અમદાવાદ સાપ્તાહિક એક્સપ્રેસ * ૧૪૩૨૧/૨૨ આલા હઝરત એક્સપ્રેસ (વાયા ભીલડી) * ૧૨૯૫૯/૬૦ દાદર-ભુજ સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:બનાસકાંઠા જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] p79v8sja58oygls226qco8ohrj44zbj 886929 886811 2025-06-25T03:23:01Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 820309 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = ડીસા | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | image = | caption = | address = [[ડીસા]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|24.237237|72.179801|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|140|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલ્ય, ભારતીય રેલ | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[ગાંધીધામ-પાલનપુર રેલ્વે લાઈન]] | platforms = ૨ | tracks = ૫ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | levels = | parking = ના | bicycle = | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = DISA | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = {{rwd|અમદાવાદ}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = ના | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = ડીસા રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''ડીસા રેલ્વે સ્ટેશન''' ભારતના ગુજરાત રાજ્યના [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]માં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્કની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Disa Railway Station (DISA) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/disa-disa-station|access-date=2018-01-07|publisher=NDTV|location=India}}</ref> <ref>{{Cite web|title=DISA/Disa|url=https://indiarailinfo.com/departures/disa-disa/2559|website=India Rail Info}}</ref> ડીસા રેલ્વે સ્ટેશન [[પાલનપુર જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન|પાલનપુર જંકશન]]થી ૨૮ કિમીના અંતરે આવેલું છે. અહીં પેસેન્જર, એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=DISA:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Ahmedabad|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=DISA|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=DISA/Disa|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=DISA|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == નજીકના સ્ટેશનો == લોરવાડા ગાંધીધામ જંકશન તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે, જ્યારે ચંડીસર પાલનપુર જંકશન તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. == મુખ્ય ટ્રેનો == નીચેની એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો બંને દિશામાં ડીસા રેલ્વે સ્ટેશન પર રોકાય છે: * ૧૯૧૫૧/૫૨ પાલનપુર-ભુજ ઇન્ટરસિટી એક્સપ્રેસ * ૧૪૮૦૫/૦૬ યશવંતપુર-બારમેર એસી એક્સપ્રેસ * ૧૪૮૦૩/૦૪ ભગત કી કોઠી-અમદાવાદ સાપ્તાહિક એક્સપ્રેસ * ૧૪૩૨૧/૨૨ આલા હઝરત એક્સપ્રેસ (વાયા ભીલડી) * ૧૨૯૫૯/૬૦ દાદર-ભુજ સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:બનાસકાંઠા જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] ne9owe4qavztkm1wyr5shdwlggmhivq 0 132404 886810 820536 2025-06-24T18:27:27Z 76.53.254.138 886810 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = શ્રી અમીરગઢ | type = [[ભારતીય રેલ્વે|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]] | caption = | address = [[અમીરગઢ]], [[બનાસકાંઠા જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|24.404257|72.641404|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|229|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલ્ય, ભારતીય રેલ્વે | lines = જયપુર-અમદાવાદ લાઇન | platforms = ૨ | tracks = ૨ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | levels = | parking = ના | bicycle = | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = SIM | zone = ઉત્તર પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ | division = {{rwd|અજમેર}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = ના | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = શ્રી અમીરગઢ રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''શ્રી અમીરગઢ રેલ્વે સ્ટેશન''' ભારતના ગુજરાત રાજ્યના [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]માં ઉત્તર પશ્ચિમ રેલ્વે નેટવર્કની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=SIM/Shri Amirgadh|url=https://indiarailinfo.com/departures/shri-amirgadh-sim/848|website=India Rail Info}}</ref> આ રેલ્વે સ્ટેશન પાલનપુર જંકશન રેલ્વે સ્ટેશનથી ૩૫ કિમીના અંતરે આવેલું છે. પેસેન્જર અને DEMU ટ્રેનો અહીં રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=SIM/Shri Amirgadh:Timetable|url=https://www.yatra.com/indian-railways/shri-amirgadh-sim-railway-station|website=Yatra}}</ref> <ref>{{Cite web|title=SIM:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Ajmer|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=SIM|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title=SIM/Shri Amirgadh|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=SIM|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title=Delhi – Ahmedabad rail journey to be shorter by two hours|url=http://deshgujarat.com/2016/07/01/delhi-ahmedabad-rail-journey-to-be-shorter-by-two-hours/|website=Desh Gujarat}}</ref> == ટ્રેનો == * આબુ રોડ - મહેસાણા ડેમુ * અમદાવાદ - જોધપુર પેસેન્જર * અમદાવાદ - જયપુર પેસેન્જર == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:બનાસકાંઠા જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] fm051bklk01gn5700kewowykb5r6ilb 886928 886810 2025-06-25T03:22:59Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 820536 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = શ્રી અમીરગઢ | type = [[ભારતીય રેલ્વે|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]] | caption = | address = [[અમીરગઢ]], [[બનાસકાંઠા જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|24.404257|72.641404|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|229|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલ્ય, ભારતીય રેલ્વે | lines = જયપુર-અમદાવાદ લાઇન | platforms = ૨ | tracks = ૨ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | levels = | parking = ના | bicycle = | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = SIM | zone = ઉત્તર પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ | division = {{rwd|અજમેર}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = ના | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = શ્રી અમીરગઢ રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''શ્રી અમીરગઢ રેલ્વે સ્ટેશન''' ભારતના ગુજરાત રાજ્યના [[બનાસકાંઠા જિલ્લો|બનાસકાંઠા જિલ્લા]]માં ઉત્તર પશ્ચિમ રેલ્વે નેટવર્કની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=SIM/Shri Amirgadh|url=https://indiarailinfo.com/departures/shri-amirgadh-sim/848|website=India Rail Info}}</ref> આ રેલ્વે સ્ટેશન પાલનપુર જંકશન રેલ્વે સ્ટેશનથી ૩૫ કિમીના અંતરે આવેલું છે. પેસેન્જર અને DEMU ટ્રેનો અહીં રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=SIM/Shri Amirgadh:Timetable|url=https://www.yatra.com/indian-railways/shri-amirgadh-sim-railway-station|website=Yatra}}</ref> <ref>{{Cite web|title=SIM:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Ajmer|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=SIM|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title=SIM/Shri Amirgadh|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=SIM|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title=Delhi – Ahmedabad rail journey to be shorter by two hours|url=http://deshgujarat.com/2016/07/01/delhi-ahmedabad-rail-journey-to-be-shorter-by-two-hours/|website=Desh Gujarat}}</ref> == ટ્રેનો == * આબુ રોડ - મહેસાણા ડેમુ * અમદાવાદ - જોધપુર પેસેન્જર * અમદાવાદ - જયપુર પેસેન્જર == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:બનાસકાંઠા જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 5i7xsk5mw3gedglc7saxqyziddk3dy1 0 132422 886809 819764 2025-06-24T18:27:13Z 76.53.254.138 886809 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br />{{background color|darkblue|{{font color|white|કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | style = ભારતીય રેલ્વે | type = [[ભારતીય રેલ્વે|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | caption = | address = [[કોસંબા]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|21.464029|72.954854|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|28|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલ્ય, ભારતીય રેલ્વે | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = નવી દિલ્હી-મુંબઈ લાઇન<br />અમદાવાદ-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન | platforms = ૩ | tracks = ૩ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | parking = ના | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = KSB | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = {{rwd|વડોદરા}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન''' ભારતના [[ગુજરાત]] રાજ્યમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્ક પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Kosamba Junction Railway Station (KSB) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/kosamba-jn-ksb-station|access-date=2019-01-01|website=www.ndtv.com|publisher=[[NDTV]]|location=India|language=en}}</ref> <ref>{{Cite web|title=KSB/Kosamba Junction|url=https://indiarailinfo.com/departures/kosamba-junction-ksb/1903|website=India Rail Info}}</ref> કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન સુરત રેલ્વે સ્ટેશનથી ૩૧ કિમીના અંતરે આવેલું છે. પેસેન્જર, MEMU અને કેટલીક એક્સપ્રેસ/સુપરફાસ્ટ ટ્રેન કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન પર રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=Gujarat: Goods train engine catches fire, rail traffic disrupted|url=https://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/gujarat-goods-train-engine-catches-fire-rail-traffic-disrupted-4412444/|website=Indian Express}}</ref> == નજીકના સ્ટેશનો == [[કીમ]], [[મુંબઈ]] તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. જ્યારે [[હથુરણ]], વડોદરા તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. == મુખ્ય ટ્રેન == '''પેસેન્જર ટ્રેન:''' * 59049/50 વલસાડ - વિરમગામ પેસેન્જર * 69149/50 વિરાર - ભરૂચ મેમુ * 59439/40 મુંબઈ સેન્ટ્રલ - અમદાવાદ પેસેન્જર * 59441/42 અમદાવાદ - મુંબઈ સેન્ટ્રલ પેસેન્જર * 69111/12 સુરત - વડોદરા મેમુ * 69171/72 સુરત - ભરૂચ મેમુ * 69109/10 વડોદરા - સુરત મેમુ નીચેની એક્સપ્રેસ/સુપરફાસ્ટ ટ્રેન બંને દિશામાં કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન પર રોકાય છે: * 19033/34 [[ગુજરાત ક્વીન|વલસાડ - અમદાવાદ ગુજરાત ક્વીન એક્સપ્રેસ]] * 12929/30 વલસાડ - દાહોદ ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 19023/24 મુંબઈ સેન્ટ્રલ - ફિરોઝપુર જનતા એક્સપ્રેસ * 19215/16 મુંબઈ સેન્ટ્રલ - પોરબંદર સૌરાષ્ટ્ર એક્સપ્રેસ * 22929/30 [[ભીલાડ - વડોદરા સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ]] * 22959/60 સુરત - જામનગર ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 22961/62 સુરત - હાપા ઇન્ટરસિટી વીકલી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 22953/54 મુંબઈ સેન્ટ્રલ - અમદાવાદ ગુજરાત સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 19217/28 બાંદ્રા ટર્મિનસ - જામનગર સૌરાષ્ટ્ર જનતા એક્સપ્રેસ * 22927/28 બાંદ્રા ટર્મિનસ - અમદાવાદ લોક શક્તિ સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 19019/20 બાંદ્રા ટર્મિનસ - દેહરાદૂન એક્સપ્રેસ * 19115/16 દાદર - ભુજ સયાજીનગરી એક્સપ્રેસ == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:સુરત જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] qayd4vicv4k9e3e4xvup48xu885tr77 886927 886809 2025-06-25T03:22:58Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 819764 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]]<br />{{background color|darkblue|{{font color|white|કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન}}}} | style = ભારતીય રેલ્વે | type = [[ભારતીય રેલ્વે|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | caption = | address = [[કોસંબા]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|21.464029|72.954854|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|28|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલ્ય, ભારતીય રેલ્વે | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = નવી દિલ્હી-મુંબઈ લાઇન<br />અમદાવાદ-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન | platforms = ૩ | tracks = ૩ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | parking = ના | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = KSB | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = {{rwd|વડોદરા}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન''' ભારતના [[ગુજરાત]] રાજ્યમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્ક પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Kosamba Junction Railway Station (KSB) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/kosamba-jn-ksb-station|access-date=2019-01-01|website=www.ndtv.com|publisher=[[NDTV]]|location=India|language=en}}</ref> <ref>{{Cite web|title=KSB/Kosamba Junction|url=https://indiarailinfo.com/departures/kosamba-junction-ksb/1903|website=India Rail Info}}</ref> કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન સુરત રેલ્વે સ્ટેશનથી ૩૧ કિમીના અંતરે આવેલું છે. પેસેન્જર, MEMU અને કેટલીક એક્સપ્રેસ/સુપરફાસ્ટ ટ્રેન કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન પર રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=Gujarat: Goods train engine catches fire, rail traffic disrupted|url=https://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/gujarat-goods-train-engine-catches-fire-rail-traffic-disrupted-4412444/|website=Indian Express}}</ref> == નજીકના સ્ટેશનો == [[કીમ]], [[મુંબઈ]] તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. જ્યારે [[હથુરણ]], વડોદરા તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. == મુખ્ય ટ્રેન == '''પેસેન્જર ટ્રેન:''' * 59049/50 વલસાડ - વિરમગામ પેસેન્જર * 69149/50 વિરાર - ભરૂચ મેમુ * 59439/40 મુંબઈ સેન્ટ્રલ - અમદાવાદ પેસેન્જર * 59441/42 અમદાવાદ - મુંબઈ સેન્ટ્રલ પેસેન્જર * 69111/12 સુરત - વડોદરા મેમુ * 69171/72 સુરત - ભરૂચ મેમુ * 69109/10 વડોદરા - સુરત મેમુ નીચેની એક્સપ્રેસ/સુપરફાસ્ટ ટ્રેન બંને દિશામાં કોસંબા જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન પર રોકાય છે: * 19033/34 [[ગુજરાત ક્વીન|વલસાડ - અમદાવાદ ગુજરાત ક્વીન એક્સપ્રેસ]] * 12929/30 વલસાડ - દાહોદ ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 19023/24 મુંબઈ સેન્ટ્રલ - ફિરોઝપુર જનતા એક્સપ્રેસ * 19215/16 મુંબઈ સેન્ટ્રલ - પોરબંદર સૌરાષ્ટ્ર એક્સપ્રેસ * 22929/30 [[ભીલાડ - વડોદરા સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ]] * 22959/60 સુરત - જામનગર ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 22961/62 સુરત - હાપા ઇન્ટરસિટી વીકલી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 22953/54 મુંબઈ સેન્ટ્રલ - અમદાવાદ ગુજરાત સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 19217/28 બાંદ્રા ટર્મિનસ - જામનગર સૌરાષ્ટ્ર જનતા એક્સપ્રેસ * 22927/28 બાંદ્રા ટર્મિનસ - અમદાવાદ લોક શક્તિ સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * 19019/20 બાંદ્રા ટર્મિનસ - દેહરાદૂન એક્સપ્રેસ * 19115/16 દાદર - ભુજ સયાજીનગરી એક્સપ્રેસ == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:સુરત જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 76i83cm5gelkqy95979bd2ttqwhgds7 0 132428 886808 819782 2025-06-24T18:26:55Z 76.53.254.138 886808 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = સુરત રેલ્વે સ્ટેશન | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ્વે | image = Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg | image_upright = 0.5 | image_caption = | address = [[સુરત]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|21.20514|72.84089|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|59.220|m|ft}} | line = નવી દિલ્હી-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન<br />સુરત-જલગાંવ લાઇન<br/> અમદાવાદ-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન<br/> અમદાવાદ-ચેન્નઈ લાઇન<br/>હાવરા-અમદાવાદ લાઇન | other = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | platform = ૪ | tracks = ૬ | parking = હા | opened = ઇ.સ. ૧૮૫૨ | closed = | rebuilt = | electrified = હા | ADA = | code = {{Indian railway code | code = ST | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = {{rwd|મુંબઈ}} }} | owned = | operator = | status = કાર્યરત | former = | passengers = | pass_year = | pass_percent = | pass_system = | map_type = India#India Gujarat | map_dot_label = સુરત રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 | services = {{s-rail|title=Indian Railways}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= ઉતરણ|next= ઉધના જંકશન|line=New Delhi–Mumbai main line|rows1=1}} }} '''સુરત રેલ્વે સ્ટેશન''' (કોડ: '''ST''')<ref>{{Cite web|title=ST/Surat (4 PFs) Railway Station Map/Atlas WR/Western Zone Indian Railway Enquiry|url=http://indiarailinfo.com/station/map/65|website=indiarailinfo.com}}</ref> એ [[સુરત]]માં ગોઠણગામ, કોસાડ, ઉતરણ, ઉધના જંકશન, [[ભેસ્તાન રેલ્વે સ્ટેશન|ભેસ્તાન]], નિયોલ અને સચીન સાથેનું મુખ્ય રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે [[ભારતીય રેલ|ભારતીય રેલ્વે]]ના [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]]ના વહીવટી નિયંત્રણ હેઠળ છે. સુરત રેલ્વે સ્ટેશન ભારતીય રેલ્વેના પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગનું એ-૧ શ્રેણીનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે [[અમદાવાદ]]-[[વડોદરા]]-[[મુંબઈ]] રેલ માર્ગ પર આવેલું છે. સુરત રેલ્વે સ્ટેશનનું નિર્માણ ઇ.સ. ૧૮૬૦માં થયું હતું. ઉત્તર તરફ, ઉતરણ રેલ્વે સ્ટેશન સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. ઉધના જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન [[સુરત]]ની દક્ષિણે આવેલું છે. ૨૦૧૬ની શરૂઆતમાં, ભારતીય રેલ્વે કેટરિંગ એન્ડ ટુરિઝમ કોર્પોરેશને સ્વચ્છતાના આધારે સુરત રેલ્વે સ્ટેશનને ભારતનું મોટું શ્રેષ્ઠ સ્ટેશન જાહેર કર્યું હતું.<ref>{{Cite news|title=Surat railway station cleanest: survey|url=http://www.thehindu.com/news/national/surat-cleanest-railway-station-varanasi-among-the-dirtiest-survey/article8366276.ece|access-date=18 March 2016|work=The Hindu|date=17 March 2016}}</ref> સુરતનું રેલ્વે સ્ટેશન જમીનથી પહેલા માળે છે. [[સુરત મહાનગરપાલિકા]] વિશ્વ કક્ષાનું નવું રેલ્વે સ્ટેશન બનાવવાનું આયોજન કરી રહી છે. સૌથી નજીકનું આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઇમથક [[સુરત હવાઈ મથક]] છે.<ref>{{Cite web|title=Ahmedabad Airport|url=http://www.ahmedabadairport.com/php/showContent.php?linkid=463|archive-url=https://web.archive.org/web/20120204022051/http://www.ahmedabadairport.com/php/showContent.php?linkid=463|archive-date=4 February 2012|website=AhmedabadAirport.com|publisher=Worldviewer.com}}</ref> == મુખ્ય ટ્રેનો == સુરત રેલ્વે સ્ટેશનથી નીચેની ટ્રેનો શરૂ થાય છે: * સુરત-બાંદ્રા ટર્મિનસ ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * [[ફ્લાઈંગ રાની|સુરત-મુંબઈ સેન્ટ્રલ ફ્લાઈંગ રાની સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ]] * સુરત-જામનગર ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * સુરત-હાપા ઇન્ટરસિટી વીકલી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * સુરત-છાપરા તાપ્તી ગંગા એક્સપ્રેસ * સુરત-ભાગલપુર તાપ્તી ગંગા સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * સુરત-મુઝફ્ફરપુર એક્સપ્રેસ * સુરત-મહુવા સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * સુરત-માલદા ટાઉન એક્સપ્રેસ * સુરત-અમરાવતી એક્સપ્રેસ * સુરત-પુરી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ == છબીઓ == <gallery> ચિત્ર:Surat Railway Station 1.jpg|સુરત રેલ્વે સ્ટેશન ચિત્ર:Surat opening plaque.jpg|સુરત રેલ્વે સ્ટેશનના ઉદ્ઘાટનની તકતી ચિત્ર:New electronic coach display indicators at Surat railway station.jpg|ડબ્બાની માહિતી દર્શાવતા નિર્દેશાંક ચિત્ર:19132 Kutch Express at a curve outside Surat railway station.jpg|૧૯૧૩૨ કચ્છ એક્સપ્રેસ, સુરત સ્ટેશનની બહાર </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:સુરત જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 9p5socs0d5wftklt576zbhlst6c3tyw 886926 886808 2025-06-25T03:22:56Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 819782 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = સુરત રેલ્વે સ્ટેશન | type = [[ભારતીય રેલ્વે]] સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ્વે | image = Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg | image_upright = 0.5 | image_caption = | address = [[સુરત]] | country = ભારત | coordinates = {{coord|21.20514|72.84089|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|59.220|m|ft}} | line = નવી દિલ્હી-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન<br />સુરત-જલગાંવ લાઇન<br/> અમદાવાદ-મુંબઈ મુખ્ય લાઇન<br/> અમદાવાદ-ચેન્નઈ લાઇન<br/>હાવરા-અમદાવાદ લાઇન | other = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | platform = ૪ | tracks = ૬ | parking = હા | opened = ઇ.સ. ૧૮૫૨ | closed = | rebuilt = | electrified = હા | ADA = | code = {{Indian railway code | code = ST | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = {{rwd|મુંબઈ}} }} | owned = | operator = | status = કાર્યરત | former = | passengers = | pass_year = | pass_percent = | pass_system = | map_type = India3#India Gujarat | map_dot_label = સુરત રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 | services = {{s-rail|title=Indian Railways}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= ઉતરણ|next= ઉધના જંકશન|line=New Delhi–Mumbai main line|rows1=1}} }} '''સુરત રેલ્વે સ્ટેશન''' (કોડ: '''ST''')<ref>{{Cite web|title=ST/Surat (4 PFs) Railway Station Map/Atlas WR/Western Zone Indian Railway Enquiry|url=http://indiarailinfo.com/station/map/65|website=indiarailinfo.com}}</ref> એ [[સુરત]]માં ગોઠણગામ, કોસાડ, ઉતરણ, ઉધના જંકશન, [[ભેસ્તાન રેલ્વે સ્ટેશન|ભેસ્તાન]], નિયોલ અને સચીન સાથેનું મુખ્ય રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે [[ભારતીય રેલ|ભારતીય રેલ્વે]]ના [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]]ના વહીવટી નિયંત્રણ હેઠળ છે. સુરત રેલ્વે સ્ટેશન ભારતીય રેલ્વેના પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગનું એ-૧ શ્રેણીનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે [[અમદાવાદ]]-[[વડોદરા]]-[[મુંબઈ]] રેલ માર્ગ પર આવેલું છે. સુરત રેલ્વે સ્ટેશનનું નિર્માણ ઇ.સ. ૧૮૬૦માં થયું હતું. ઉત્તર તરફ, ઉતરણ રેલ્વે સ્ટેશન સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. ઉધના જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન [[સુરત]]ની દક્ષિણે આવેલું છે. ૨૦૧૬ની શરૂઆતમાં, ભારતીય રેલ્વે કેટરિંગ એન્ડ ટુરિઝમ કોર્પોરેશને સ્વચ્છતાના આધારે સુરત રેલ્વે સ્ટેશનને ભારતનું મોટું શ્રેષ્ઠ સ્ટેશન જાહેર કર્યું હતું.<ref>{{Cite news|title=Surat railway station cleanest: survey|url=http://www.thehindu.com/news/national/surat-cleanest-railway-station-varanasi-among-the-dirtiest-survey/article8366276.ece|access-date=18 March 2016|work=The Hindu|date=17 March 2016}}</ref> સુરતનું રેલ્વે સ્ટેશન જમીનથી પહેલા માળે છે. [[સુરત મહાનગરપાલિકા]] વિશ્વ કક્ષાનું નવું રેલ્વે સ્ટેશન બનાવવાનું આયોજન કરી રહી છે. સૌથી નજીકનું આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઇમથક [[સુરત હવાઈ મથક]] છે.<ref>{{Cite web|title=Ahmedabad Airport|url=http://www.ahmedabadairport.com/php/showContent.php?linkid=463|archive-url=https://web.archive.org/web/20120204022051/http://www.ahmedabadairport.com/php/showContent.php?linkid=463|archive-date=4 February 2012|website=AhmedabadAirport.com|publisher=Worldviewer.com}}</ref> == મુખ્ય ટ્રેનો == સુરત રેલ્વે સ્ટેશનથી નીચેની ટ્રેનો શરૂ થાય છે: * સુરત-બાંદ્રા ટર્મિનસ ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * [[ફ્લાઈંગ રાની|સુરત-મુંબઈ સેન્ટ્રલ ફ્લાઈંગ રાની સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ]] * સુરત-જામનગર ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * સુરત-હાપા ઇન્ટરસિટી વીકલી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * સુરત-છાપરા તાપ્તી ગંગા એક્સપ્રેસ * સુરત-ભાગલપુર તાપ્તી ગંગા સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * સુરત-મુઝફ્ફરપુર એક્સપ્રેસ * સુરત-મહુવા સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * સુરત-માલદા ટાઉન એક્સપ્રેસ * સુરત-અમરાવતી એક્સપ્રેસ * સુરત-પુરી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ == છબીઓ == <gallery> ચિત્ર:Surat Railway Station 1.jpg|સુરત રેલ્વે સ્ટેશન ચિત્ર:Surat opening plaque.jpg|સુરત રેલ્વે સ્ટેશનના ઉદ્ઘાટનની તકતી ચિત્ર:New electronic coach display indicators at Surat railway station.jpg|ડબ્બાની માહિતી દર્શાવતા નિર્દેશાંક ચિત્ર:19132 Kutch Express at a curve outside Surat railway station.jpg|૧૯૧૩૨ કચ્છ એક્સપ્રેસ, સુરત સ્ટેશનની બહાર </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:સુરત જિલ્લાનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 9dpxrjvk436rgg4fdwwt6tuasf4m53i 0 132488 886807 847413 2025-06-24T18:26:30Z 76.53.254.138 886807 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = અમલસાડ | type = [[ભારતીય રેલ્વે ]] સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ્વે | image_size = | image_caption = | address = [[અમલસાડ|અમલસાડ, તા.ગણદેવી, જિ.વલસાડ]] | country = ભારત | elevation = {{convert|14|m|ft}} | coordinates = {{coord|20.811390|72.955840|format=dms|display=inline,title}} | line = [[નવી દિલ્હી]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન<br>[[અમદાવાદ]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન | other = | structure = સામાન્ય | platform = ૩ | tracks = ૩ | entrances = | parking = પ્રાપ્ય | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | ADA = | code = {{Indian railway code | code = AML | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | owned = ભારતીય રેલ્વે મંત્રાલય, ભારતીય રેલ | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | status = કાર્યરત | former = | passengers = | pass_year = | pass_percent = | pass_system = | map_locator = | map_type = India#India Gujarat | map_dot_label = અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 | services = {{s-rail|title=Indian Railways}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= Ancheli|next= Bilimora Junction|line=New Delhi–Mumbai main line|rows1=1}} }} '''અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[ભારત]] દેશના [[ગુજરાત]] રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્ક પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે. <ref>{{Cite web|title=Amalsad Railway Station (AML) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/amalsad-aml-station|access-date=2019-01-01|publisher=[[NDTV]]|location=India}}</ref> <ref>{{Cite web|title=AML/Amalsad|url=https://indiarailinfo.com/arrivals/amalsad-aml/1791|website=India Rail Info}}</ref> અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન ,&nbsp;[[નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન|નવસારી રેલ્વે સ્ટેશનથી]] ૧૬ કિલોમીટર જેટલું દૂર આવેલ છે.. અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન ખાતે પેસેન્જર, મેમુ તેમ જ ખુબ જ ઓછી એક્સપ્રેસ/સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો ઉભી રહે છે. <ref>{{Cite web|title=AML:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=AML|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=AML/Amalsad|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=AML|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == મુખ્ય ટ્રેનો == નીચે મુજબની એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન ખાતે જતાં-આવતાં બંને દિશામાં ઉભી રહે છે: * 19033/34 [[ગુજરાત ક્વીન]] * 12929/30 વલસાડ-દાહોદ ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ <ref>{{Cite web|title=Valsad-Dahod Intercity Train Halt at Amalsad|url=https://www.youtube.com/watch?v=nbngxGkd7aA|website=YouTube}}</ref> <ref>{{Cite web|title=VALSAD – DAHOD INTERCITY EXPRESS TO HALT AT AMALSAD STATION ON EXPERIMENTAL BASIS W.E.F 27/09/2017|url=https://twitter.com/WesternRly/status/912686469218754560|website=Twitter}}</ref> * 19023/24 ફિરોઝપુર જનતા એક્સપ્રેસ * 19215/16 મુંબઈ સેન્ટ્રલ-પોરબંદર સૌરાષ્ટ્ર એક્સપ્રેસ * 12921/22 [[ફ્લાઈંગ રાની|ફ્લાઇંગ રાણી]] == આ પણ જુઓ == * [[નવસારી જિલ્લો]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:નવસારી જિલ્લામાંનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 8qcxny4kvifpo3ampvmgm9vp61y5zoi 886925 886807 2025-06-25T03:22:55Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 847413 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = અમલસાડ | type = [[ભારતીય રેલ્વે ]] સ્ટેશન | style = ભારતીય રેલ્વે | image_size = | image_caption = | address = [[અમલસાડ|અમલસાડ, તા.ગણદેવી, જિ.વલસાડ]] | country = ભારત | elevation = {{convert|14|m|ft}} | coordinates = {{coord|20.811390|72.955840|format=dms|display=inline,title}} | line = [[નવી દિલ્હી]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન<br>[[અમદાવાદ]]–[[મુંબઇ]] મુખ્ય લાઇન | other = | structure = સામાન્ય | platform = ૩ | tracks = ૩ | entrances = | parking = પ્રાપ્ય | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | ADA = | code = {{Indian railway code | code = AML | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = મુંબઈ વિભાગ }} | owned = ભારતીય રેલ્વે મંત્રાલય, ભારતીય રેલ | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | status = કાર્યરત | former = | passengers = | pass_year = | pass_percent = | pass_system = | map_locator = | map_type = India3#India Gujarat | map_dot_label = અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 | services = {{s-rail|title=Indian Railways}} {{s-line|system=Indian Railways|previous= Ancheli|next= Bilimora Junction|line=New Delhi–Mumbai main line|rows1=1}} }} '''અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[ભારત]] દેશના [[ગુજરાત]] રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્ક પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે. <ref>{{Cite web|title=Amalsad Railway Station (AML) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/amalsad-aml-station|access-date=2019-01-01|publisher=[[NDTV]]|location=India}}</ref> <ref>{{Cite web|title=AML/Amalsad|url=https://indiarailinfo.com/arrivals/amalsad-aml/1791|website=India Rail Info}}</ref> અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન ,&nbsp;[[નવસારી રેલ્વે સ્ટેશન|નવસારી રેલ્વે સ્ટેશનથી]] ૧૬ કિલોમીટર જેટલું દૂર આવેલ છે.. અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન ખાતે પેસેન્જર, મેમુ તેમ જ ખુબ જ ઓછી એક્સપ્રેસ/સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો ઉભી રહે છે. <ref>{{Cite web|title=AML:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Mumbai|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=AML|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite web|title=AML/Amalsad|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=AML|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=મે 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == મુખ્ય ટ્રેનો == નીચે મુજબની એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો અમલસાડ રેલ્વે સ્ટેશન ખાતે જતાં-આવતાં બંને દિશામાં ઉભી રહે છે: * 19033/34 [[ગુજરાત ક્વીન]] * 12929/30 વલસાડ-દાહોદ ઇન્ટરસિટી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ <ref>{{Cite web|title=Valsad-Dahod Intercity Train Halt at Amalsad|url=https://www.youtube.com/watch?v=nbngxGkd7aA|website=YouTube}}</ref> <ref>{{Cite web|title=VALSAD – DAHOD INTERCITY EXPRESS TO HALT AT AMALSAD STATION ON EXPERIMENTAL BASIS W.E.F 27/09/2017|url=https://twitter.com/WesternRly/status/912686469218754560|website=Twitter}}</ref> * 19023/24 ફિરોઝપુર જનતા એક્સપ્રેસ * 19215/16 મુંબઈ સેન્ટ્રલ-પોરબંદર સૌરાષ્ટ્ર એક્સપ્રેસ * 12921/22 [[ફ્લાઈંગ રાની|ફ્લાઇંગ રાણી]] == આ પણ જુઓ == * [[નવસારી જિલ્લો]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:નવસારી જિલ્લામાંનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] efxwm8gktoiwgwzh5jjgwt3sxpfh2r6 0 132669 886806 841392 2025-06-24T18:26:10Z 76.53.254.138 886806 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = ગાંધીનગર કેપિટલ | style = Indian Railways | type = [[ભારતીય રેલ્વે|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = Gandhinagar Capital Railway Station Overview.jpg | caption = ગાંધીનગર કેપિટલ રેલ્વે સ્ટેશનનો બાહ્ય દેખાવ | address = [[ગાંધીનગર]], [[ગુજરાત]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|23.234777|72.630031|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|75.880|m|ft}} | owned = | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[અમદાવાદ]]–[[દિલ્હી]] મુખ્ય લાઇન <br /> ખોડિયાર-કલોલ જંકશન | platforms = ૪ | tracks = ૭ | connections = ટેક્સી સ્ટેન્ડ, રીક્ષા સ્ટેન્ડ | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | levels = | parking = હા | bicycle = હા | disabled = {{Access icon|20px}} પ્રાપ્ત | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = GNC | zone = પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ | division = {{rwd|અમદાવાદ}} }} | opened = | electrified = હા | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India#India Gujarat | map_dot_label = ગાંધીનગર કેપિટલ રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 200 }} '''ગાંધીનગર રેલ્વે સ્ટેશન''' અથવા '''ગાંધીનગર કેપિટલ''' (સ્ટેશન કોડ: '''GNC''') પંચતારક (૫-સ્ટાર) હોટેલ સાથેનું રેલ્વે સ્ટેશન છે, જે [[ગુજરાત]]ની રાજધાની [[ગાંધીનગર]]માં આવેલું છે. == સ્થાન == આ સ્ટેશન ગુજરાતની રાજધાની ગાંધીનગરને સેવા પૂરી પાડે છે. આ સ્ટેશન ગાંધીનગરના સેક્ટર-૧૪માં આવેલું છે. તેનું નિર્માણ ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, જે IRCON અને RITES વચ્ચે ની ભાગીદારી વડે રચાયેલ જાહેર ક્ષેત્રની એન્ટરપ્રાઇઝ કંપની (PSE) છે.<ref>{{Cite web|title=Gandhinagar railway station now has a 5-star hotel atop its railway track|url=https://newsonair.com/2021/07/14/gandhinagar-railway-station-now-has-a-5-star-hotel-atop-its-railway-track/|website=NewsOnAir}}</ref> == મુખ્ય ટ્રેનો == [[ચિત્ર:Gandhinagar_Capital_Railway_Station.jpg|thumb|ગાંધીનગર કેપિટલ રેલ્વે સ્ટેશન (પ્લેટફોર્મ)]] ગાંધીનગર કેપિટલ રેલ્વે સ્ટેશન પર નીચેની ટ્રેનો બંને દિશામાં ઉભી રહે છે:<ref>{{Cite web|title=GNC/Gandhinagar Capital:Timetable|url=https://www.cleartrip.com/trains/stations/GNC/|website=Cleartrip}}</ref> * બાંદ્રા ટર્મિનસ - દિલ્હી સરાય રોહિલ્લા ગરીબ રથ એક્સપ્રેસ * અમદાવાદ - હરિદ્વાર યોગ એક્સપ્રેસ * ગાંધીનગર કેપિટલ - ઇન્દોર શાંતિ એક્સપ્રેસ * આણંદ - ગાંધીનગર કેપિટલ મેમુ * ગાંધીનગર કેપિટલ – વરેઠા મેમુ * અમદાવાદ - ગાંધીનગર કેપિટલ મેમુ * ગાંધીનગર કેપિટલ - ભાવનગર ટર્મિનસ ઇન્ટરસિટી એક્સપ્રેસ * ગાંધીનગર કેપિટલ - વારાણસી વીકલી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * મુંબઈ સેન્ટ્રલ - ગાંધીનગર શતાબ્દી એક્સપ્રેસ * ગાંધીનગર - મુંબઈ સેન્ટ્રલ શતાબ્દી એક્સપ્રેસ == સુવિધાઓ == આ સ્ટેશન ત્રણ પ્લેટફોર્મ ધરાવે છે.સ્ટેશનનો પુનઃવિકાસ પૂર્ણ થયા બાદ તેનું ઉદ્ઘાટન ૧૬ જુલાઈ ૨૦૨૧ના રોજ વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]] દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.<ref>{{Cite web|last=Nandi|first=Tamal|date=2021-07-15|title=Indian Railways shares 'before' and 'after' pic of Gandhinagar Capital station|url=https://www.livemint.com/news/india/indian-railways-shares-a-before-and-after-pic-of-india-s-first-redeveloped-station-take-a-look-11626336799776.html|url-status=live|access-date=2021-07-16|website=Mint|language=en}}</ref> પુનઃવિકાસિત સ્ટેશનને વિકલાંગોને અનુકૂળ બનાવવામાં આવ્યું છે અને પ્લેટફોર્મની ઉપર એક ૫-સ્ટાર હોટેલ બનાવવામાં આવી છે. આ લક્ઝરી હોટેલમાં ૩૧૮ ઓરડાઓની સુવિધા છે અને તેનું સંચાલન ખાનગી સંસ્થા દ્વારા કરવામાં આવશે. આ હોટેલ રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય મહેમાનોને માટે બનાવવામાં આવી છે અને આખી ઇમારત ''ગ્રીન બિલ્ડીંગ''ની વિશેષતાઓને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવી છે.<ref>{{Cite web|date=2021-07-16|title=Gandhinagar Railway Station: 5-star hotel, green building, state-of-the-art lighting|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/gandhinagar-railway-station-5-star-hotel-green-building-state-of-the-art-lighting-101626412051457.html|access-date=2021-07-16|website=Hindustan Times|language=en}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{Wikivoyage-inline|Gandhinagar}}. [[શ્રેણી:ગાંધીનગર જિલ્લો]] [[શ્રેણી:ગાંધીનગર જિલ્લાના રેલ્વે સ્ટેશનો]] [[શ્રેણી:ગાંધીનગર]] sp1zxkf1hzphpb84w6fs7pg84oavs2v 886924 886806 2025-06-25T03:22:54Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 841392 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = ગાંધીનગર કેપિટલ | style = Indian Railways | type = [[ભારતીય રેલ્વે|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = Gandhinagar Capital Railway Station Overview.jpg | caption = ગાંધીનગર કેપિટલ રેલ્વે સ્ટેશનનો બાહ્ય દેખાવ | address = [[ગાંધીનગર]], [[ગુજરાત]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|23.234777|72.630031|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|75.880|m|ft}} | owned = | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | lines = [[અમદાવાદ]]–[[દિલ્હી]] મુખ્ય લાઇન <br /> ખોડિયાર-કલોલ જંકશન | platforms = ૪ | tracks = ૭ | connections = ટેક્સી સ્ટેન્ડ, રીક્ષા સ્ટેન્ડ | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | levels = | parking = હા | bicycle = હા | disabled = {{Access icon|20px}} પ્રાપ્ત | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = GNC | zone = પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ | division = {{rwd|અમદાવાદ}} }} | opened = | electrified = હા | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India3#India Gujarat | map_dot_label = ગાંધીનગર કેપિટલ રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 200 }} '''ગાંધીનગર રેલ્વે સ્ટેશન''' અથવા '''ગાંધીનગર કેપિટલ''' (સ્ટેશન કોડ: '''GNC''') પંચતારક (૫-સ્ટાર) હોટેલ સાથેનું રેલ્વે સ્ટેશન છે, જે [[ગુજરાત]]ની રાજધાની [[ગાંધીનગર]]માં આવેલું છે. == સ્થાન == આ સ્ટેશન ગુજરાતની રાજધાની ગાંધીનગરને સેવા પૂરી પાડે છે. આ સ્ટેશન ગાંધીનગરના સેક્ટર-૧૪માં આવેલું છે. તેનું નિર્માણ ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, જે IRCON અને RITES વચ્ચે ની ભાગીદારી વડે રચાયેલ જાહેર ક્ષેત્રની એન્ટરપ્રાઇઝ કંપની (PSE) છે.<ref>{{Cite web|title=Gandhinagar railway station now has a 5-star hotel atop its railway track|url=https://newsonair.com/2021/07/14/gandhinagar-railway-station-now-has-a-5-star-hotel-atop-its-railway-track/|website=NewsOnAir}}</ref> == મુખ્ય ટ્રેનો == [[ચિત્ર:Gandhinagar_Capital_Railway_Station.jpg|thumb|ગાંધીનગર કેપિટલ રેલ્વે સ્ટેશન (પ્લેટફોર્મ)]] ગાંધીનગર કેપિટલ રેલ્વે સ્ટેશન પર નીચેની ટ્રેનો બંને દિશામાં ઉભી રહે છે:<ref>{{Cite web|title=GNC/Gandhinagar Capital:Timetable|url=https://www.cleartrip.com/trains/stations/GNC/|website=Cleartrip}}</ref> * બાંદ્રા ટર્મિનસ - દિલ્હી સરાય રોહિલ્લા ગરીબ રથ એક્સપ્રેસ * અમદાવાદ - હરિદ્વાર યોગ એક્સપ્રેસ * ગાંધીનગર કેપિટલ - ઇન્દોર શાંતિ એક્સપ્રેસ * આણંદ - ગાંધીનગર કેપિટલ મેમુ * ગાંધીનગર કેપિટલ – વરેઠા મેમુ * અમદાવાદ - ગાંધીનગર કેપિટલ મેમુ * ગાંધીનગર કેપિટલ - ભાવનગર ટર્મિનસ ઇન્ટરસિટી એક્સપ્રેસ * ગાંધીનગર કેપિટલ - વારાણસી વીકલી સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * મુંબઈ સેન્ટ્રલ - ગાંધીનગર શતાબ્દી એક્સપ્રેસ * ગાંધીનગર - મુંબઈ સેન્ટ્રલ શતાબ્દી એક્સપ્રેસ == સુવિધાઓ == આ સ્ટેશન ત્રણ પ્લેટફોર્મ ધરાવે છે.સ્ટેશનનો પુનઃવિકાસ પૂર્ણ થયા બાદ તેનું ઉદ્ઘાટન ૧૬ જુલાઈ ૨૦૨૧ના રોજ વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]] દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.<ref>{{Cite web|last=Nandi|first=Tamal|date=2021-07-15|title=Indian Railways shares 'before' and 'after' pic of Gandhinagar Capital station|url=https://www.livemint.com/news/india/indian-railways-shares-a-before-and-after-pic-of-india-s-first-redeveloped-station-take-a-look-11626336799776.html|url-status=live|access-date=2021-07-16|website=Mint|language=en}}</ref> પુનઃવિકાસિત સ્ટેશનને વિકલાંગોને અનુકૂળ બનાવવામાં આવ્યું છે અને પ્લેટફોર્મની ઉપર એક ૫-સ્ટાર હોટેલ બનાવવામાં આવી છે. આ લક્ઝરી હોટેલમાં ૩૧૮ ઓરડાઓની સુવિધા છે અને તેનું સંચાલન ખાનગી સંસ્થા દ્વારા કરવામાં આવશે. આ હોટેલ રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય મહેમાનોને માટે બનાવવામાં આવી છે અને આખી ઇમારત ''ગ્રીન બિલ્ડીંગ''ની વિશેષતાઓને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવી છે.<ref>{{Cite web|date=2021-07-16|title=Gandhinagar Railway Station: 5-star hotel, green building, state-of-the-art lighting|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/gandhinagar-railway-station-5-star-hotel-green-building-state-of-the-art-lighting-101626412051457.html|access-date=2021-07-16|website=Hindustan Times|language=en}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{Wikivoyage-inline|Gandhinagar}}. [[શ્રેણી:ગાંધીનગર જિલ્લો]] [[શ્રેણી:ગાંધીનગર જિલ્લાના રેલ્વે સ્ટેશનો]] [[શ્રેણી:ગાંધીનગર]] soqgh3xt9e4x8g72ilhc7gobjxjab9x 0 132696 886805 820799 2025-06-24T18:25:54Z 76.53.254.138 886805 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | settlement_type = ગામ | name = બોરડી, મહારાષ્ટ્ર | official_name = બોરડી | native_name = बोर्डी | native_name_lang = mr | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Maharashtra#India | pushpin_map_caption = મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સ્થાન | mapsize = ભારતમાં સ્થાન | coordinates_footnotes = | coordinates = {{coord|20.1165562|N|72.7400099|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = [[ભારત]] | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[મહારાષ્ટ્ર]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર]] | subdivision_type3 = [[તાલુકો]] | subdivision_name3 = દહાણુ | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_total = ૭૬૮૨ | population_density_km2 = auto | unit_pref = Metric | area_total_km2 = | elevation_m = 12 | seat_type = [[પંચાયત]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૪૦૧૭૦૧ | area_code_type = એસટીડી કોડ | area_code = | blank_name_sec1 = ૨૦૧૧ વસ્તી ગણતરી કોડ | blank_info_sec1 = ૫૫૧૫૭૭ | footnotes = }} '''બોરડી''' એ [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના]] [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર જિલ્લામાં]] આવેલું દરિયાકાંઠા પર આવેલું એક ગામ છે. આ ગામ દહાણુ તાલુકામાં આવેલું છે. બોરડી ગામ સુંદર દરિયાકિનારો તથા કુદરતી વાતાવરણને કારણે એક જાણીતું પર્યટન સ્થળ છે.<ref>{{Cite web|title=Dahanu Bordi Beach|url=https://palghar.gov.in/tourist-place/dahanu-bordi-beach/|access-date=2022-05-19|publisher=NIC, Ministry of Electronics & Information Technology, Government of India}}</ref> તે ચીકુના ફળ માટે પણ પ્રસિદ્ધ છે, કેમ કે અહીં મોટા પ્રમાણમાં ચીકુની વાડીઓ આવેલી છે. બોરડી ખાતે ચીકુ ઉત્સવ પણ ઉજવવામાં આવે છે.<ref>{{Cite web|title=Maharashtra villages|url=http://dolr.nic.in/dolr/mpr/revenuevillagedirectorypdf/Maharashtra.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304095320/http://dolr.nic.in/dolr/mpr/revenuevillagedirectorypdf/Maharashtra.pdf#|archive-date=4 March 2016|access-date=2015-08-17|publisher=Land Records Information Systems Division, NIC}}</ref> == વસ્તી == ભારત દેશની વર્ષ ૨૦૧૧ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, બોરડીમાં ૧૬૪૭ પરિવારો છે. અહીંનો સાક્ષરતા દર (એટલે કે ૬ અને તેથી ઓછી વયના બાળકો સિવાયની વસ્તીનો સાક્ષરતા દર) ૮૭.૭૧% જેટલો છે. <ref name="census_2011">{{Cite web|title=District census data|url=http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/PCA%20CDB-2721-F-Census.xlsx|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151002001310/http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/PCA%20CDB-2721-F-Census.xlsx|archive-date=2015-10-02|access-date=2015-08-17|website=2011 Census of India|publisher=Directorate of Census Operations}}</ref> {| class="wikitable sortable" |+વસ્તી વિષયક (૨૦૧૧ વસ્તી ગણતરી) <ref name="census_2011" /> ! ! કુલ ! પુરુષ ! સ્ત્રી |- | વસ્તી | ૭૬૮૨ | ૪૧૨૨ | ૩૫૬૦ |- | ૬ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો | ૬૧૭ | ૩૨૭ | ૨૯૦ |- | અનુસૂચિત જાતિ | ૬૪૨ | ૩૨૩ | ૩૧૯ |- | અનુસૂચિત આદિજાતિ | ૨૪૯૫ | ૧૨૭૧ | ૧૨૨૪ |- | સાક્ષર | ૬૧૯૭ | ૩૪૭૨ | ૨૭૨૫ |- | કામદારો (બધા) | ૩૦૩૫ | ૧૯૬૩ | ૧૦૭૨ |- | મુખ્ય કામદારો (કુલ) | ૨૮૩૮ | ૧૮૭૩ | ૯૬૫ |- | મુખ્ય કામદારો: ખેતી કરનારા | ૨૪૪ | ૧૭૯ | ૬૫ |- | મુખ્ય કામદારો: ખેતમજૂરો | ૫૪૬ | ૩૦૨ | ૨૪૪ |- | મુખ્ય કામદારો: ઘરગથ્થુ ઉદ્યોગના કામદારો | ૧૬૪ | ૯૧ | ૭૩ |- | મુખ્ય કામદારો: અન્ય | ૧૮૮૪ | ૧૩૦૧ | ૫૮૩ |- | સીમાંત કામદારો (કુલ) | ૧૯૭ | ૯૦ | ૧૦૭ |- | સીમાંત કામદારો: ખેડુતો | ૨૩ | ૯ | ૧૪ |- | સીમાંત કામદારો: ખેત મજૂરો | ૨૭ | ૬ | ૨૧ |- | સીમાંત કામદારો: ઘરગથ્થુ ઉદ્યોગના કામદારો | ૨૭ | ૬ | ૨૧ |- | સીમાંત કામદારો: અન્ય | ૧૨૦ | ૬૯ | ૫૧ |- | બિન-કામદારો | ૪૬૪૭ | ૨૧૫૯ | ૨૪૮૮ |} == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:પાલઘર જિલ્લો]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] qrmyxx5j451j96xb1ae750uqtesqedq 886923 886805 2025-06-25T03:22:53Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 820799 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | settlement_type = ગામ | name = બોરડી, મહારાષ્ટ્ર | official_name = બોરડી | native_name = बोर्डी | native_name_lang = mr | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Maharashtra#India3 | pushpin_map_caption = મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સ્થાન | mapsize = ભારતમાં સ્થાન | coordinates_footnotes = | coordinates = {{coord|20.1165562|N|72.7400099|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = [[ભારત]] | subdivision_type1 = [[રાજ્ય]] | subdivision_name1 = [[મહારાષ્ટ્ર]] | subdivision_type2 = [[જિલ્લો]] | subdivision_name2 = [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર]] | subdivision_type3 = [[તાલુકો]] | subdivision_name3 = દહાણુ | population_as_of = ૨૦૧૧ | population_total = ૭૬૮૨ | population_density_km2 = auto | unit_pref = Metric | area_total_km2 = | elevation_m = 12 | seat_type = [[પંચાયત]] | timezone1 = [[ભારતીય માનક સમય|IST]] | utc_offset1 = +૫:૩૦ | postal_code_type = પિનકોડ | postal_code = ૪૦૧૭૦૧ | area_code_type = એસટીડી કોડ | area_code = | blank_name_sec1 = ૨૦૧૧ વસ્તી ગણતરી કોડ | blank_info_sec1 = ૫૫૧૫૭૭ | footnotes = }} '''બોરડી''' એ [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના]] [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર જિલ્લામાં]] આવેલું દરિયાકાંઠા પર આવેલું એક ગામ છે. આ ગામ દહાણુ તાલુકામાં આવેલું છે. બોરડી ગામ સુંદર દરિયાકિનારો તથા કુદરતી વાતાવરણને કારણે એક જાણીતું પર્યટન સ્થળ છે.<ref>{{Cite web|title=Dahanu Bordi Beach|url=https://palghar.gov.in/tourist-place/dahanu-bordi-beach/|access-date=2022-05-19|publisher=NIC, Ministry of Electronics & Information Technology, Government of India}}</ref> તે ચીકુના ફળ માટે પણ પ્રસિદ્ધ છે, કેમ કે અહીં મોટા પ્રમાણમાં ચીકુની વાડીઓ આવેલી છે. બોરડી ખાતે ચીકુ ઉત્સવ પણ ઉજવવામાં આવે છે.<ref>{{Cite web|title=Maharashtra villages|url=http://dolr.nic.in/dolr/mpr/revenuevillagedirectorypdf/Maharashtra.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304095320/http://dolr.nic.in/dolr/mpr/revenuevillagedirectorypdf/Maharashtra.pdf#|archive-date=4 March 2016|access-date=2015-08-17|publisher=Land Records Information Systems Division, NIC}}</ref> == વસ્તી == ભારત દેશની વર્ષ ૨૦૧૧ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, બોરડીમાં ૧૬૪૭ પરિવારો છે. અહીંનો સાક્ષરતા દર (એટલે કે ૬ અને તેથી ઓછી વયના બાળકો સિવાયની વસ્તીનો સાક્ષરતા દર) ૮૭.૭૧% જેટલો છે. <ref name="census_2011">{{Cite web|title=District census data|url=http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/PCA%20CDB-2721-F-Census.xlsx|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151002001310/http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/PCA%20CDB-2721-F-Census.xlsx|archive-date=2015-10-02|access-date=2015-08-17|website=2011 Census of India|publisher=Directorate of Census Operations}}</ref> {| class="wikitable sortable" |+વસ્તી વિષયક (૨૦૧૧ વસ્તી ગણતરી) <ref name="census_2011" /> ! ! કુલ ! પુરુષ ! સ્ત્રી |- | વસ્તી | ૭૬૮૨ | ૪૧૨૨ | ૩૫૬૦ |- | ૬ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો | ૬૧૭ | ૩૨૭ | ૨૯૦ |- | અનુસૂચિત જાતિ | ૬૪૨ | ૩૨૩ | ૩૧૯ |- | અનુસૂચિત આદિજાતિ | ૨૪૯૫ | ૧૨૭૧ | ૧૨૨૪ |- | સાક્ષર | ૬૧૯૭ | ૩૪૭૨ | ૨૭૨૫ |- | કામદારો (બધા) | ૩૦૩૫ | ૧૯૬૩ | ૧૦૭૨ |- | મુખ્ય કામદારો (કુલ) | ૨૮૩૮ | ૧૮૭૩ | ૯૬૫ |- | મુખ્ય કામદારો: ખેતી કરનારા | ૨૪૪ | ૧૭૯ | ૬૫ |- | મુખ્ય કામદારો: ખેતમજૂરો | ૫૪૬ | ૩૦૨ | ૨૪૪ |- | મુખ્ય કામદારો: ઘરગથ્થુ ઉદ્યોગના કામદારો | ૧૬૪ | ૯૧ | ૭૩ |- | મુખ્ય કામદારો: અન્ય | ૧૮૮૪ | ૧૩૦૧ | ૫૮૩ |- | સીમાંત કામદારો (કુલ) | ૧૯૭ | ૯૦ | ૧૦૭ |- | સીમાંત કામદારો: ખેડુતો | ૨૩ | ૯ | ૧૪ |- | સીમાંત કામદારો: ખેત મજૂરો | ૨૭ | ૬ | ૨૧ |- | સીમાંત કામદારો: ઘરગથ્થુ ઉદ્યોગના કામદારો | ૨૭ | ૬ | ૨૧ |- | સીમાંત કામદારો: અન્ય | ૧૨૦ | ૬૯ | ૫૧ |- | બિન-કામદારો | ૪૬૪૭ | ૨૧૫૯ | ૨૪૮૮ |} == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:પાલઘર જિલ્લો]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] ozxl4kjz0masi6seiklfn5skyxpz3x4 0 135122 886804 830754 2025-06-24T18:25:37Z 76.53.254.138 886804 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = વડતાલ સ્વામિનારાયણ | style = Indian Railways | type = [[ભારતીય રેલ્વે|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]] | caption = | address = [[વડતાલ]], [[ખેડા જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|22.597173|72.875056|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|41|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલય, [[ભારતીય રેલ્વે]] | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]] | lines = કણજરી-બોરિયાવી લાઇન | platforms = ૧ | tracks = ૧ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | parking = હા | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = VTL | zone = પશ્ચિમ રેલ્વે | division = {{rwd|વડોદરા}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{Adjacent stations|system=Indian Railways |line=Kanjari Boriyavi–Vadtal line|left=Kanjari Boriyavi Junction}} | map_type = India#India Gujarat | map_dot_label = વડતાલ સ્વામીનારાયણ | map_size = 300 }} '''વડતાલ સ્વામિનારાયણ રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[ગુજરાત]] રાજ્યમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્ક પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=VTL/Vadtal Swaminarayan|url=https://indiarailinfo.com/departures/vadtal-swaminarayan-vtl/6465|website=India Rail Info}}</ref> તે [[વડતાલ (તા. નડીઆદ)|વડતાલ]]ને ટ્રેન સેવા પૂરી પાડે છે. વડતાલ સ્વામિનારાયણ રેલ્વે સ્ટેશન કણજરી બોરિયાવી જંકશનથી ૬ કિમી દૂર છે. અહીંથી પેસેન્જર ટ્રેન શરૂ થાય છે.<ref>{{Cite web|title=VTL:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Vadodara|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=VTL|website=Raildrishti|access-date=2022-09-02|archive-date=2022-09-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20220902114851/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=VTL|url-status=dead}}</ref> <ref>{{Cite web|title=રેલવે સ્ટેશન પરથી પસાર થતી 8 ટ્રેનોને અસર પહોંચી|url=https://www.divyabhaskar.co.in/news/DGUJ-BHA-OMC-MAT-latest-bharuch-news-024503-1893459-NOR.html|website=Divyabhaskar}}</ref> વડતાલ [[સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાય]]નું તીર્થ છે અને તેમાં આવેલા સ્વામિનારાયણ મંદિર માટે જાણીતું છે.<ref>{{Cite web|title=ભગવાન સ્વામિનારાયણે બનાવેલું મંદિર છે ગુજરાતમાં, પોતે કરી હતી મૂર્તિ પ્રતિષ્ઠા|url=https://www.divyabhaskar.co.in/news/GUJ-GNG-vadtal-swaminarayan-temple-history-4806318-PHO.html|website=Divyabhaskar}}</ref> == ટ્રેન == વડતાલ સ્વામિનારાયણ રેલ્વે સ્ટેશનથી નીચેની ટ્રેન શરૂ થાય છે: * ૭૯૪૬૫/૬૬ વડતાલ – આણંદ ડેમુ * ૭૯૪૬૭/૬૮ વડતાલ – આણંદ ડેમુ == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:ખેડા જિલ્લો]] [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] jri59z5t516audyy82h11rtebfbwey8 886922 886804 2025-06-25T03:22:51Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 830754 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = વડતાલ સ્વામિનારાયણ | style = Indian Railways | type = [[ભારતીય રેલ્વે|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = [[File:Indian_Railways_Suburban_Railway_Logo.svg|100px]] | caption = | address = [[વડતાલ]], [[ખેડા જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|22.597173|72.875056|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|41|m|ft}} | owned = રેલ મંત્રાલય, [[ભારતીય રેલ્વે]] | operator = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]] | lines = કણજરી-બોરિયાવી લાઇન | platforms = ૧ | tracks = ૧ | connections = | structure = સામાન્ય (જમીન પર) | parking = હા | disabled = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = VTL | zone = પશ્ચિમ રેલ્વે | division = {{rwd|વડોદરા}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = {{Adjacent stations|system=Indian Railways |line=Kanjari Boriyavi–Vadtal line|left=Kanjari Boriyavi Junction}} | map_type = India3#India Gujarat | map_dot_label = વડતાલ સ્વામીનારાયણ | map_size = 300 }} '''વડતાલ સ્વામિનારાયણ રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[ગુજરાત]] રાજ્યમાં [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] નેટવર્ક પર આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=VTL/Vadtal Swaminarayan|url=https://indiarailinfo.com/departures/vadtal-swaminarayan-vtl/6465|website=India Rail Info}}</ref> તે [[વડતાલ (તા. નડીઆદ)|વડતાલ]]ને ટ્રેન સેવા પૂરી પાડે છે. વડતાલ સ્વામિનારાયણ રેલ્વે સ્ટેશન કણજરી બોરિયાવી જંકશનથી ૬ કિમી દૂર છે. અહીંથી પેસેન્જર ટ્રેન શરૂ થાય છે.<ref>{{Cite web|title=VTL:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Vadodara|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=VTL|website=Raildrishti|access-date=2022-09-02|archive-date=2022-09-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20220902114851/https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=VTL|url-status=dead}}</ref> <ref>{{Cite web|title=રેલવે સ્ટેશન પરથી પસાર થતી 8 ટ્રેનોને અસર પહોંચી|url=https://www.divyabhaskar.co.in/news/DGUJ-BHA-OMC-MAT-latest-bharuch-news-024503-1893459-NOR.html|website=Divyabhaskar}}</ref> વડતાલ [[સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાય]]નું તીર્થ છે અને તેમાં આવેલા સ્વામિનારાયણ મંદિર માટે જાણીતું છે.<ref>{{Cite web|title=ભગવાન સ્વામિનારાયણે બનાવેલું મંદિર છે ગુજરાતમાં, પોતે કરી હતી મૂર્તિ પ્રતિષ્ઠા|url=https://www.divyabhaskar.co.in/news/GUJ-GNG-vadtal-swaminarayan-temple-history-4806318-PHO.html|website=Divyabhaskar}}</ref> == ટ્રેન == વડતાલ સ્વામિનારાયણ રેલ્વે સ્ટેશનથી નીચેની ટ્રેન શરૂ થાય છે: * ૭૯૪૬૫/૬૬ વડતાલ – આણંદ ડેમુ * ૭૯૪૬૭/૬૮ વડતાલ – આણંદ ડેમુ == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:ખેડા જિલ્લો]] [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 8sv40a1zh0ylv7rdms7xcydht208thx 0 135762 886803 857287 2025-06-24T18:25:16Z 76.53.254.138 886803 wikitext text/x-wiki {{Infobox prison | name = યરવડા મધ્યવર્તી કારાગૃહ | image = Yerwada jail.JPG | caption = યરવડા મધ્યવર્તી કરાગૃહ સંકુલ | pushpin_map = India | pushpin_map_caption = ભારતમાં સ્થાન | location = યરવડા, [[પુણે]], [[મહારાષ્ટ્ર]], [[ભારત]] | coordinates = {{coord|18.564575|N|73.889651|E|display=inline}} | status = સક્રીય | classification = મહત્તમ | capacity = | population = ૩,૬૦૦<ref name=toi05/> | population_date = ૨૦૦૫ | opened = | closed = | managed_by = મહારાષ્ટ્ર સરકાર, [[ભારત]] | director = }} '''યરવડા મધ્યવર્તી કારાગૃહ''' એ [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્રના]] યરવડા, [[પુના|પુણેમાં]] આવેલું એક જાણીતું ઉચ્ચ-સુરક્ષા ધરાવતું કારાગૃહ છે. આ કારાગૃહ મહારાષ્ટ્ર રાજ્યનું સૌથી મોટું કારાગૃહ છે, અને [[દક્ષિણ એશિયા|દક્ષિણ એશિયાના]] સૌથી મોટા કારાગૃહોમાંનું પણ એક છે. તેમાં ૫,૦૦૦થી વધુ કેદીઓ (૨૦૧૭) વિવિધ બેરેક અને સુરક્ષા ક્ષેત્રો (ઝોન)માં રાખવામાં આવેલા છે, આ ઉપરાંત તેના પરિસરની બહાર એક ખુલ્લી જેલ છે. [[મહાત્મા ગાંધી]] અને [[જવાહરલાલ નેહરુ]] સહિત ઘણા જાણીતા રાષ્ટ્રવાદી નેતાઓને અહીં રાખવામાં આવ્યા હતા. == ઝાંખી == આ જેલ ૫૧૨ એકરમાં ફેલાયેલી છે,<ref name="mud10" /> તેમાં ૫૦૦૦થી વધુ કેદીઓનો સમાવેશ કરી શકે છે અને તે દક્ષિણ એશિયાની સૌથી મોટી જેલોમાંની એક છે.<ref name="toi05" /> પરિસરની અંદર, મુખ્ય ઉચ્ચ સુરક્ષા ધરાવતું કારાગૃહ ચાર ઊંચી દિવાલો ધરાવે છે <ref name="mud10">{{Cite news|title=Murder convict escapes from Yerawada prison|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-17/pune/28283205_1_murder-convict-jail-staff-balasaheb-pawar|archive-url=https://archive.today/20130103204241/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-17/pune/28283205_1_murder-convict-jail-staff-balasaheb-pawar|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=17 August 2010}}</ref> અને તેને વિવિધ સુરક્ષા ક્ષેત્ર અને બેરેકમાં વિભાજિત કરવામાં આવી છે <ref name="toi05">{{Cite news|title=Nothing suspicious about it!|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2005-12-21/pune/27852091_1_jail-inmate-surprise-search-mobile-phones|archive-url=https://web.archive.org/web/20130726204650/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2005-12-21/pune/27852091_1_jail-inmate-surprise-search-mobile-phones|archive-date=26 July 2013|date=21 December 2005|work=[[The Times of India]]|access-date=21 November 2012}}</ref> તેમાં ઉચ્ચ સુરક્ષાની જરૂરિયાત ધરાવતા કેદીઓ માટે ઇંડા આકારના કોટડી પણ છે.<ref name="out07">[http://news.outlookindia.com/item.aspx?493193 news.outlookindia.com &#x7C; Sanjay Dutt prisoner no C-15170 in Yerawada Jail] Outlook, 3 August 2007.</ref> ૨૦૦૩માં પ્રકાશિત સમાચાર અહેવાલો પછી તથા મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય માનવ અધિકાર પંચ (MHRC) એ આ કારાગૃહને નોટિસ જારી કર્યા પછી તેમાં કેદીઓની ભીડભાડ અને તેમના નબળા જીવન સ્તર માટે આ કારાગૃહ જાણીતું બન્યું છે.<ref>{{Cite news|title=Panel takes up issue of Yerwada jail overcrowding|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2003-02-18/pune/27282653_1_overcrowding-human-rights-vijay-bendre|archive-url=https://archive.today/20130103115843/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2003-02-18/pune/27282653_1_overcrowding-human-rights-vijay-bendre|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=18 February 2003}}</ref> == ઇતિહાસ == યરવડા '''મધ્યવર્તી કારાગૃહ''' અંગ્રેજો દ્વારા ૧૮૭૧માં બંધાવવામાં આવ્યું હતું, તે સમયે આ કારાગૃહ પુણે શહેરની સીમાની બહાર હતું.<ref name="s">{{Cite news|title=About Yerwada Central Jail where Sanjay Dutt will be lodged|url=http://www.sakaaltimes.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5354833691684248077&SectionId=5089871286498162333&SectionName=Crime&NewsDate=20130515&NewsTitle=About%20Yerwada%20Central%20Jail%20where%20Sanjay%20Dutt%20will%20be%20lodged|access-date=18 August 2014|publisher=Sakal Times|date=15 May 2013|archive-date=19 ઑગસ્ટ 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140819091253/http://www.sakaaltimes.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5354833691684248077&SectionId=5089871286498162333&SectionName=Crime&NewsDate=20130515&NewsTitle=About%20Yerwada%20Central%20Jail%20where%20Sanjay%20Dutt%20will%20be%20lodged|url-status=dead}}</ref> <ref name="p">{{Cite web|title=Yerwada Central Jail in Pune|url=http://www.puneonline.in/city-guide/yerwada-jail|access-date=18 August 2014|publisher=Pune Online}}</ref> બ્રિટિશ શાસન હેઠળ, જેલમાં [[મહાત્મા ગાંધી]], [[જવાહરલાલ નેહરુ]], [[સુભાષચંદ્ર બોઝ|નેતાજી સુભાષચંદ્ર બોઝ]], જોઆચિમ આલ્વા, [[લોકમાન્ય ટિળક|બાળ ગંગાધર ટિળક]] અને ભુરાલાલ રણછોડદાસ શેઠ સહિતના ઘણા ભારતીય રાષ્ટ્રવાદી નેતાઓને રાખવામાં આવ્યા હતા.<ref name="s"/> <ref name="p"/> ૧૯૨૪માં [[વિનાયક દામોદર સાવરકર|વિનાયક દામોદર સાવરકરને]] પણ આ જેલમાં રાખવામાં આવ્યા હતા.<ref>The Radical Humanist, Volume 65 by Manabendra Nath Roy Maniben Kara, 2001 pp:23</ref> ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામ દરમિયાન મહાત્મા ગાંધીએ પણ ઘણા વર્ષો યરવડા જેલમાં વિતાવ્યા હતા. તેમને ૧૯૩૨માં અને બાદમાં ૧૯૪૨માં [[ભારત છોડો આંદોલન|ભારત છોડો ચળવળ]] દરમિયાન, અન્ય ઘણા રાષ્ટ્રવાદી સ્વાતંત્રય સેનાનીઓ સાથે રાખવામાં આવ્યા હતા. <ref>{{Cite news|title=Freedom-fighters to hold August meet Yerwada jail|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-07-04/pune/27314880_1_yerwada-jail-freedom-fighters-vijayendra-kabra|archive-url=https://web.archive.org/web/20130518214008/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-07-04/pune/27314880_1_yerwada-jail-freedom-fighters-vijayendra-kabra|archive-date=18 May 2013|date=4 July 2002|work=[[The Times of India]]|access-date=21 November 2012}}</ref> તેમના ૧૯૩૨ના જેલવાસ દરમિયાન, ગાંધીજીએ ૨૦ સપ્ટેમ્બર ૧૯૩૨ના દિવસે હરિજનો માટેના કોમી ચુકાદા (કોમ્યુનલ એવોર્ડ)નો વિરોધ કરવા માટે તેઓ અનિશ્ચિત કાળના ઉપવાસ પર ઉતર્યા હતા.<ref name="ie19jan48">{{Cite news|title=The Previous Fasts|url=https://news.google.com/newspapers?id=LLw-AAAAIBAJ&pg=4995,4559107&dq=|access-date=27 January 2012|work=[[The Indian Express]]|date=19 January 1948}}</ref> તેમણે ૨૪ સપ્ટેમ્બરના દિવસે જેલમાં હરિજનોના નેતા [[બાબાસાહેબ આંબેડકર|ડો. આંબેડકર]] સાથે [[પૂના કરાર|પૂના]] કરાર નામના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી તેમનું અનશન પૂર્ણ કર્યું. ગાંધીને મે ૧૯૩૩માં કારાગૃહમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=7bRZgojbsPsC&q=Yerwada+Gandhi&pg=PA24|title=Gandhi's Coolie: Life & Times of Ramkrishna Bajaj|last=M. V. Kamath|publisher=Allied Publishers|year=1995|isbn=8170234875|page=24}}</ref> ૧૯૭૫-૭૭ના [[કટોકટી કાળ (ભારત)|કટોકટી]] યુગ દરમિયાન, [[ઈન્દિરા ગાંધી|ઇન્દિરા ગાંધીના]] ઘણા રાજકીય વિરોધીઓને આ જેલમાં નજરકેદ કરવામાં આવ્યા હતા. અહીં કેદ કરાયેલા લોકોમાં આર.એસ.એસ.ના વડા બાસાહેબ દેવરળાસ, [[અટલ બિહારી વાજપેયી]], પ્રમિલા દંડવતે અને વસંત નારગોલકરનો સમાવેશ થાય છે.<ref>Janata – Volume 61 – 2006 – Page 175</ref> <ref>Parliamentary Debates: Official Report by India. Parliament. Rajya Sabha – 1976</ref> <ref>{{Cite news|title=Unlearnt lessons of the Emergency|url=http://www.thehindu.com/thehindu/2000/06/13/stories/05132524.htm|archive-url=https://archive.today/20140818142408/http://www.thehindu.com/thehindu/2000/06/13/stories/05132524.htm|archive-date=18 August 2014|access-date=18 August 2014|work=[[The Hindu]]|date=13 June 2000}}</ref> ૧૯૯૮માં, જાણીતા સમાજસેવક [[અણ્ણા હઝારે|અણ્ણા હજારેને]] માનહાનિનો દાવો હાર્યા બાદ થોડા સમય માટે અહીં કેદ કરવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite news|title=Anna Hazare behind bars|url=http://www.downtoearth.org.in/node/22409|publisher=[[Down to Earth (magazine)|Down to Earth]]|date=30 September 1998}}{{Dead link|date=નવેમ્બર 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> તે સિવાય ૨૦૦૭માં બોલિવૂડ ફિલ્મ અભિનેતા સંજય દત્ત<ref name="out07"/> અને અન્ય જાણીતા ગુનેગારોમાં, કૌભાંડી તેલગી <ref>{{Cite news|title='Telgi won't live if sent to Yerwada'|url=http://www.mid-day.com/news/2011/aug/120811-news-bangalore-Telgi-wont-live-if-sent-to-Yerwada.htm|publisher=MiD DAY|date=2011-08-12}}</ref> અને એક હત્યાના કેસમાં આજીવન કેદની સજા ભોગવી રહેલા તથા જેલમાં રહીને પોતાની રાજકીય કારકીર્દીની શરૂઆત કરનારા ભૂતપૂર્વ અંડરવર્લ્ડ ડોન અરુણ ગવળી <ref>{{Cite news|title=Yerawada jail — From Mahatma Gandhi to Ajmal Kasab|url=http://www.dnaindia.com/pune/report_yerawada-jail-from-mahatma-gandhi-to-ajmal-kasab_1767678|publisher=DNA|date=21 November 2012}}</ref> હાલમાં અહીં રાખવામાં આવ્યા છે.<ref>{{Cite news|title=Painter, cook or… Gawli gets to choose a job in jail|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-09-02/mumbai/33547993_1_arun-gawli-taloja-jail-murder-convict|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905040519/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-09-02/mumbai/33547993_1_arun-gawli-taloja-jail-murder-convict|archive-date=5 September 2012|work=[[The Times of India]]|date=2 September 2012}}</ref> [[૨૦૦૮ મુંબઈ હુમલો|૨૦૦૮ના મુંબઈ આતંકી]] હુમલાખોર અજમલ કસાબને ૨૦૦૮માં કારાગૃહમાં પુરવામાં આવ્યો હતો, <ref>[http://www.zimbio.com/Mumbai+Terrorist+Attacks/articles/Y8Szpoqp00D/Ajmal+Kasab+shifted+Pune+Yerwada+jail Ajmal Kasab to be shifted to Pune’s Yerwada jail – Mumbai Terrorist Attacks – Zimbio]</ref> તેને ૨૧ નવેમ્બર 2012ના રોજ અહીં ફાંસી આપવામાં આવી હતી અને તેને દફનાવવામાં આવ્યો હતો.<ref name="Ajmal Kasab hanged and buried in Pune's Yerwada Jail TOI">{{Cite news|title=Ajmal Kasab hanged and buried in Pune's Yerwada Jail|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-11-21/india/35256891_1_ajmal-kasab-mercy-petition-mumbai-terror|archive-url=https://web.archive.org/web/20121122140551/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-11-21/india/35256891_1_ajmal-kasab-mercy-petition-mumbai-terror|archive-date=22 November 2012|access-date=21 November 2012|work=[[The Times of India]]|date=21 November 2012}}</ref> <ref name="Ajmal Kasab hanged The Hindu">{{Cite news|title=Ajmal Kasab hanged|url=http://www.thehindu.com/news/states/other-states/ajmal-kasab-hanged/article4118491.ece|access-date=21 November 2012|work=The Hindu|date=21 November 2012}}</ref> ૨૦૦૨ થી ૨૦૦૮ સુધી સિંગાપોરના જાણીતા દાણચોર મેજર પોલને અહીં કોલ્હાપુર જેલમાંથી ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે જેલમાં કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો અને જેલના જાણીતા કાર્યકર બન્યા. બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં તેમની અરજીઓને પરિણામે ત્યાં ખોટી રીતે કેદ કરાયેલા સંખ્યાબંધ કેદીઓને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમની મુક્તિ પછી, તેમણે પુણેથી તેમના જેલ સામાજિક કાર્યો ચાલુ રાખ્યા. તેમની નોંધનીય સિદ્ધિઓમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં તેમની પોતાની ફર્લો અરજી દ્વારા જેલ ફર્લોના નિયમોમાં કરવામાં આવેલા ફેરફારો હતા. સોની ટીવી પર "પ્રયાસચિત" શ્રેણી હેઠળ બતાવવામાં આવતી ટીવી સીરીયલ એપિસોડમાં તેમની જીવન વાર્તા બનાવવામાં આવી હતી. તે હાલમાં પ્રોટેસ્ટન્ટ ચર્ચના નિયુક્ત પાદરી છે. == યરવડા મુક્ત જેલ == યરવડા ખુલ્લી જેલ (YOJ) એ યરવડા મધ્યવર્તી કારાગૃહ સંકુલમાં બહારના ભાગમાં આવેલી છે અને આજીવન કેદના કેદીઓને અહીં રાખવામાં આવે છે. એવા કેદીઓ કે જેમણે મધ્યવર્તી કારાગૃહમાં પાંચ વર્ષ સૌહાર્દપૂર્ણ રીતે પૂર્ણ કર્યા હોય તેવા કેદીઓને કારગૃહનીની કોટડીમાં ન રાખતા અહીં મૂળભૂત સુરક્ષા હેઠળ રાખવામાં આવે છે.<ref>{{Cite news|title=Books bring relief to Yerwada's life convicts|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-10-03/pune/27298270_1_central-jail-life-convicts-jail-population|archive-url=https://archive.today/20130103163841/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-10-03/pune/27298270_1_central-jail-life-convicts-jail-population|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=3 October 2002}}</ref> <ref>{{Cite news|title=No religious differences in Yerawada open jail|url=http://72.78.249.187/SakaalTimesBeta/20120920/5182832475612340494.htm|publisher=Sakaal Times|date=20 September 2012}}{{Dead link|date=ઑક્ટોબર 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ખુલ્લી જેલના ૧૫૦ થી વધુ કેદીઓ પાંચ ગુંઠા જમીનમાં ઓર્ગેનિક શાકભાજી ઉગાડે છે, જેને યરવડા મધ્યવર્તી કારાગૃહ અને મહિલા કારાગૃહમાં મોકલવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત ગૌશાળામાં 30 ગાયો છે, જેમના થકી ખાતર મેળાવવામાં આવે છે અને ખેતીમાં તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.<ref>{{Cite news|title=Greenhouse rock|url=http://www.punemirror.in/printarticle.aspx?page=comments&action=add&sectid=2&contentid=2012052420120524083119831c84650ba&subsite=|publisher=Pune Mirror|date=24 May 2012}}{{Dead link|date=ઑક્ટોબર 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == કાર્યક્રમો == [[ચિત્ર:Yerwada_Central_Prison_Radio.JPG|thumb| કારાગૃહના રેડિયો સ્ટેશનનો સ્ટાફ]] સહયોગ ટ્રસ્ટના સ્થાપક અસીમ સરોદે દ્વારા યરવડા જેલમાં ગાંધીવાદી સિદ્ધાંતોનો ફેલાવો કરતો એક કાર્યક્રમ યરવડા જેલમાં ૨૦૦૨ માં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ કાર્યક્રમના ભાગ રૂપે, જેલના કેદીઓને એક વર્ષ માટે ગાંધીવાદી સિદ્ધાંતો શીખવવામાં આવે છે, વર્ષના અંતે, તેઓએ પરીક્ષા આપવાની હોય છે. આ અભ્યાસક્રમમાં પ્રવેશ વૈકલ્પિક છે.<ref>{{Cite web |url=http://www.virtualpune.com/citizen-centre/html/mahatma-gandhi.shtml |title=Mahatma Gandhi, Gandhi teachings, Yerwada jail, Yerwada prison, Sahyog trust, Asim Sarode, Gandhian principles in prison |access-date=2022-10-03 |archive-date=2010-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100606061533/http://www.virtualpune.com/citizen-centre/html/mahatma-gandhi.shtml |url-status=dead }}</ref> જેલના કેદીઓ રોજના લગભગ ૫,૦૦૦ કપડા બનાવે છે, જે રાજ્યભરની જેલોમાં પૂરા પાડવામાં આવે છે, આ કારાગૃહની પોતાની કાપડ મિલ છે અને બાદમાં મહિલાઓ સહિત ૧૫૦ જેટલા કેદીઓ આ કપડાંની સિલાઇ કરે છે. મધુર ભંડારકરની ૨૦૦૯ની ફિલ્મ ''જેલ'' માટે સુપરિન્ટેન્ડન્ટ્સ, કેદીઓ, વોર્ડન અને ગાર્ડના ગણવેશ જેવા પોશાકો અહીં બનાવવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite news|title=Authentic prison touch for Madhur Bhandarkar's Jail|url=http://www.dnaindia.com/mumbai/report_authentic-prison-touch-for-madhur-bhandarkar-s-jail_1308278|publisher=DNA|date=7 November 2009}}</ref> ૨૦૦૭ માં, ભારતીય ઔષધીય વનસ્પતિઓને પ્રોત્સાહન આપવાના પ્રયાસરૂપે, સેન્ટ્રલ જેલના પરિસરમાં ચંદનના ૮,૫૦૦ રોપાઓ વાવવામાં આવ્યા હતા, તે સિવાય અશોક ( ''સરાકા ઇન્ડિકા'' ) ૯,૦૦૦ના રોપા ખુલ્લી જેલમાં રોપવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite news|title=Prison to grow medicinal plants|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2007-09-23/pune/27979474_1_medicinal-plants-open-jail-saplings|archive-url=https://archive.today/20130103100535/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2007-09-23/pune/27979474_1_medicinal-plants-open-jail-saplings|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=23 September 2007}}</ref> મહારાષ્ટ્ર સ્ટેટ એઈડ્સ કંટ્રોલ સોસાયટી (MSACS) દ્વારા ૨ ઓક્ટોબર ૨૦૦૮ના દિવસે અહીં ઈન્ટિગ્રેટેડ કાઉન્સેલિંગ એન્ડ ટેસ્ટિંગ સેન્ટર (ICTC)ની સુવિધા શરૂ કરવામાં આવી હતી અને તે પછીના વર્ષમાં છ મહિલાઓ સહિત ૫૫ કેદીઓ એચઆઈવી પોઝિટિવ મળી આવ્યા હતા.<ref>{{Cite news|title=Yerawada jail has 55 HIV+ve inmates|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-10-02/pune/28087721_1_positive-inmates-jail-inmates-women-inmates|archive-url=https://archive.today/20130103163218/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-10-02/pune/28087721_1_positive-inmates-jail-inmates-women-inmates|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=2 October 2009}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{Commonscat inline}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્ર]] dk9aevttshr9xwbx7kq2u6a3o334o3a 886921 886803 2025-06-25T03:22:50Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 857287 wikitext text/x-wiki {{Infobox prison | name = યરવડા મધ્યવર્તી કારાગૃહ | image = Yerwada jail.JPG | caption = યરવડા મધ્યવર્તી કરાગૃહ સંકુલ | pushpin_map = India3 | pushpin_map_caption = ભારતમાં સ્થાન | location = યરવડા, [[પુણે]], [[મહારાષ્ટ્ર]], [[ભારત]] | coordinates = {{coord|18.564575|N|73.889651|E|display=inline}} | status = સક્રીય | classification = મહત્તમ | capacity = | population = ૩,૬૦૦<ref name=toi05/> | population_date = ૨૦૦૫ | opened = | closed = | managed_by = મહારાષ્ટ્ર સરકાર, [[ભારત]] | director = }} '''યરવડા મધ્યવર્તી કારાગૃહ''' એ [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્રના]] યરવડા, [[પુના|પુણેમાં]] આવેલું એક જાણીતું ઉચ્ચ-સુરક્ષા ધરાવતું કારાગૃહ છે. આ કારાગૃહ મહારાષ્ટ્ર રાજ્યનું સૌથી મોટું કારાગૃહ છે, અને [[દક્ષિણ એશિયા|દક્ષિણ એશિયાના]] સૌથી મોટા કારાગૃહોમાંનું પણ એક છે. તેમાં ૫,૦૦૦થી વધુ કેદીઓ (૨૦૧૭) વિવિધ બેરેક અને સુરક્ષા ક્ષેત્રો (ઝોન)માં રાખવામાં આવેલા છે, આ ઉપરાંત તેના પરિસરની બહાર એક ખુલ્લી જેલ છે. [[મહાત્મા ગાંધી]] અને [[જવાહરલાલ નેહરુ]] સહિત ઘણા જાણીતા રાષ્ટ્રવાદી નેતાઓને અહીં રાખવામાં આવ્યા હતા. == ઝાંખી == આ જેલ ૫૧૨ એકરમાં ફેલાયેલી છે,<ref name="mud10" /> તેમાં ૫૦૦૦થી વધુ કેદીઓનો સમાવેશ કરી શકે છે અને તે દક્ષિણ એશિયાની સૌથી મોટી જેલોમાંની એક છે.<ref name="toi05" /> પરિસરની અંદર, મુખ્ય ઉચ્ચ સુરક્ષા ધરાવતું કારાગૃહ ચાર ઊંચી દિવાલો ધરાવે છે <ref name="mud10">{{Cite news|title=Murder convict escapes from Yerawada prison|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-17/pune/28283205_1_murder-convict-jail-staff-balasaheb-pawar|archive-url=https://archive.today/20130103204241/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-17/pune/28283205_1_murder-convict-jail-staff-balasaheb-pawar|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=17 August 2010}}</ref> અને તેને વિવિધ સુરક્ષા ક્ષેત્ર અને બેરેકમાં વિભાજિત કરવામાં આવી છે <ref name="toi05">{{Cite news|title=Nothing suspicious about it!|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2005-12-21/pune/27852091_1_jail-inmate-surprise-search-mobile-phones|archive-url=https://web.archive.org/web/20130726204650/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2005-12-21/pune/27852091_1_jail-inmate-surprise-search-mobile-phones|archive-date=26 July 2013|date=21 December 2005|work=[[The Times of India]]|access-date=21 November 2012}}</ref> તેમાં ઉચ્ચ સુરક્ષાની જરૂરિયાત ધરાવતા કેદીઓ માટે ઇંડા આકારના કોટડી પણ છે.<ref name="out07">[http://news.outlookindia.com/item.aspx?493193 news.outlookindia.com &#x7C; Sanjay Dutt prisoner no C-15170 in Yerawada Jail] Outlook, 3 August 2007.</ref> ૨૦૦૩માં પ્રકાશિત સમાચાર અહેવાલો પછી તથા મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય માનવ અધિકાર પંચ (MHRC) એ આ કારાગૃહને નોટિસ જારી કર્યા પછી તેમાં કેદીઓની ભીડભાડ અને તેમના નબળા જીવન સ્તર માટે આ કારાગૃહ જાણીતું બન્યું છે.<ref>{{Cite news|title=Panel takes up issue of Yerwada jail overcrowding|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2003-02-18/pune/27282653_1_overcrowding-human-rights-vijay-bendre|archive-url=https://archive.today/20130103115843/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2003-02-18/pune/27282653_1_overcrowding-human-rights-vijay-bendre|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=18 February 2003}}</ref> == ઇતિહાસ == યરવડા '''મધ્યવર્તી કારાગૃહ''' અંગ્રેજો દ્વારા ૧૮૭૧માં બંધાવવામાં આવ્યું હતું, તે સમયે આ કારાગૃહ પુણે શહેરની સીમાની બહાર હતું.<ref name="s">{{Cite news|title=About Yerwada Central Jail where Sanjay Dutt will be lodged|url=http://www.sakaaltimes.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5354833691684248077&SectionId=5089871286498162333&SectionName=Crime&NewsDate=20130515&NewsTitle=About%20Yerwada%20Central%20Jail%20where%20Sanjay%20Dutt%20will%20be%20lodged|access-date=18 August 2014|publisher=Sakal Times|date=15 May 2013|archive-date=19 ઑગસ્ટ 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140819091253/http://www.sakaaltimes.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5354833691684248077&SectionId=5089871286498162333&SectionName=Crime&NewsDate=20130515&NewsTitle=About%20Yerwada%20Central%20Jail%20where%20Sanjay%20Dutt%20will%20be%20lodged|url-status=dead}}</ref> <ref name="p">{{Cite web|title=Yerwada Central Jail in Pune|url=http://www.puneonline.in/city-guide/yerwada-jail|access-date=18 August 2014|publisher=Pune Online}}</ref> બ્રિટિશ શાસન હેઠળ, જેલમાં [[મહાત્મા ગાંધી]], [[જવાહરલાલ નેહરુ]], [[સુભાષચંદ્ર બોઝ|નેતાજી સુભાષચંદ્ર બોઝ]], જોઆચિમ આલ્વા, [[લોકમાન્ય ટિળક|બાળ ગંગાધર ટિળક]] અને ભુરાલાલ રણછોડદાસ શેઠ સહિતના ઘણા ભારતીય રાષ્ટ્રવાદી નેતાઓને રાખવામાં આવ્યા હતા.<ref name="s"/> <ref name="p"/> ૧૯૨૪માં [[વિનાયક દામોદર સાવરકર|વિનાયક દામોદર સાવરકરને]] પણ આ જેલમાં રાખવામાં આવ્યા હતા.<ref>The Radical Humanist, Volume 65 by Manabendra Nath Roy Maniben Kara, 2001 pp:23</ref> ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામ દરમિયાન મહાત્મા ગાંધીએ પણ ઘણા વર્ષો યરવડા જેલમાં વિતાવ્યા હતા. તેમને ૧૯૩૨માં અને બાદમાં ૧૯૪૨માં [[ભારત છોડો આંદોલન|ભારત છોડો ચળવળ]] દરમિયાન, અન્ય ઘણા રાષ્ટ્રવાદી સ્વાતંત્રય સેનાનીઓ સાથે રાખવામાં આવ્યા હતા. <ref>{{Cite news|title=Freedom-fighters to hold August meet Yerwada jail|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-07-04/pune/27314880_1_yerwada-jail-freedom-fighters-vijayendra-kabra|archive-url=https://web.archive.org/web/20130518214008/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-07-04/pune/27314880_1_yerwada-jail-freedom-fighters-vijayendra-kabra|archive-date=18 May 2013|date=4 July 2002|work=[[The Times of India]]|access-date=21 November 2012}}</ref> તેમના ૧૯૩૨ના જેલવાસ દરમિયાન, ગાંધીજીએ ૨૦ સપ્ટેમ્બર ૧૯૩૨ના દિવસે હરિજનો માટેના કોમી ચુકાદા (કોમ્યુનલ એવોર્ડ)નો વિરોધ કરવા માટે તેઓ અનિશ્ચિત કાળના ઉપવાસ પર ઉતર્યા હતા.<ref name="ie19jan48">{{Cite news|title=The Previous Fasts|url=https://news.google.com/newspapers?id=LLw-AAAAIBAJ&pg=4995,4559107&dq=|access-date=27 January 2012|work=[[The Indian Express]]|date=19 January 1948}}</ref> તેમણે ૨૪ સપ્ટેમ્બરના દિવસે જેલમાં હરિજનોના નેતા [[બાબાસાહેબ આંબેડકર|ડો. આંબેડકર]] સાથે [[પૂના કરાર|પૂના]] કરાર નામના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી તેમનું અનશન પૂર્ણ કર્યું. ગાંધીને મે ૧૯૩૩માં કારાગૃહમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=7bRZgojbsPsC&q=Yerwada+Gandhi&pg=PA24|title=Gandhi's Coolie: Life & Times of Ramkrishna Bajaj|last=M. V. Kamath|publisher=Allied Publishers|year=1995|isbn=8170234875|page=24}}</ref> ૧૯૭૫-૭૭ના [[કટોકટી કાળ (ભારત)|કટોકટી]] યુગ દરમિયાન, [[ઈન્દિરા ગાંધી|ઇન્દિરા ગાંધીના]] ઘણા રાજકીય વિરોધીઓને આ જેલમાં નજરકેદ કરવામાં આવ્યા હતા. અહીં કેદ કરાયેલા લોકોમાં આર.એસ.એસ.ના વડા બાસાહેબ દેવરળાસ, [[અટલ બિહારી વાજપેયી]], પ્રમિલા દંડવતે અને વસંત નારગોલકરનો સમાવેશ થાય છે.<ref>Janata – Volume 61 – 2006 – Page 175</ref> <ref>Parliamentary Debates: Official Report by India. Parliament. Rajya Sabha – 1976</ref> <ref>{{Cite news|title=Unlearnt lessons of the Emergency|url=http://www.thehindu.com/thehindu/2000/06/13/stories/05132524.htm|archive-url=https://archive.today/20140818142408/http://www.thehindu.com/thehindu/2000/06/13/stories/05132524.htm|archive-date=18 August 2014|access-date=18 August 2014|work=[[The Hindu]]|date=13 June 2000}}</ref> ૧૯૯૮માં, જાણીતા સમાજસેવક [[અણ્ણા હઝારે|અણ્ણા હજારેને]] માનહાનિનો દાવો હાર્યા બાદ થોડા સમય માટે અહીં કેદ કરવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite news|title=Anna Hazare behind bars|url=http://www.downtoearth.org.in/node/22409|publisher=[[Down to Earth (magazine)|Down to Earth]]|date=30 September 1998}}{{Dead link|date=નવેમ્બર 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> તે સિવાય ૨૦૦૭માં બોલિવૂડ ફિલ્મ અભિનેતા સંજય દત્ત<ref name="out07"/> અને અન્ય જાણીતા ગુનેગારોમાં, કૌભાંડી તેલગી <ref>{{Cite news|title='Telgi won't live if sent to Yerwada'|url=http://www.mid-day.com/news/2011/aug/120811-news-bangalore-Telgi-wont-live-if-sent-to-Yerwada.htm|publisher=MiD DAY|date=2011-08-12}}</ref> અને એક હત્યાના કેસમાં આજીવન કેદની સજા ભોગવી રહેલા તથા જેલમાં રહીને પોતાની રાજકીય કારકીર્દીની શરૂઆત કરનારા ભૂતપૂર્વ અંડરવર્લ્ડ ડોન અરુણ ગવળી <ref>{{Cite news|title=Yerawada jail — From Mahatma Gandhi to Ajmal Kasab|url=http://www.dnaindia.com/pune/report_yerawada-jail-from-mahatma-gandhi-to-ajmal-kasab_1767678|publisher=DNA|date=21 November 2012}}</ref> હાલમાં અહીં રાખવામાં આવ્યા છે.<ref>{{Cite news|title=Painter, cook or… Gawli gets to choose a job in jail|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-09-02/mumbai/33547993_1_arun-gawli-taloja-jail-murder-convict|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905040519/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-09-02/mumbai/33547993_1_arun-gawli-taloja-jail-murder-convict|archive-date=5 September 2012|work=[[The Times of India]]|date=2 September 2012}}</ref> [[૨૦૦૮ મુંબઈ હુમલો|૨૦૦૮ના મુંબઈ આતંકી]] હુમલાખોર અજમલ કસાબને ૨૦૦૮માં કારાગૃહમાં પુરવામાં આવ્યો હતો, <ref>[http://www.zimbio.com/Mumbai+Terrorist+Attacks/articles/Y8Szpoqp00D/Ajmal+Kasab+shifted+Pune+Yerwada+jail Ajmal Kasab to be shifted to Pune’s Yerwada jail – Mumbai Terrorist Attacks – Zimbio]</ref> તેને ૨૧ નવેમ્બર 2012ના રોજ અહીં ફાંસી આપવામાં આવી હતી અને તેને દફનાવવામાં આવ્યો હતો.<ref name="Ajmal Kasab hanged and buried in Pune's Yerwada Jail TOI">{{Cite news|title=Ajmal Kasab hanged and buried in Pune's Yerwada Jail|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-11-21/india/35256891_1_ajmal-kasab-mercy-petition-mumbai-terror|archive-url=https://web.archive.org/web/20121122140551/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-11-21/india/35256891_1_ajmal-kasab-mercy-petition-mumbai-terror|archive-date=22 November 2012|access-date=21 November 2012|work=[[The Times of India]]|date=21 November 2012}}</ref> <ref name="Ajmal Kasab hanged The Hindu">{{Cite news|title=Ajmal Kasab hanged|url=http://www.thehindu.com/news/states/other-states/ajmal-kasab-hanged/article4118491.ece|access-date=21 November 2012|work=The Hindu|date=21 November 2012}}</ref> ૨૦૦૨ થી ૨૦૦૮ સુધી સિંગાપોરના જાણીતા દાણચોર મેજર પોલને અહીં કોલ્હાપુર જેલમાંથી ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે જેલમાં કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો અને જેલના જાણીતા કાર્યકર બન્યા. બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં તેમની અરજીઓને પરિણામે ત્યાં ખોટી રીતે કેદ કરાયેલા સંખ્યાબંધ કેદીઓને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમની મુક્તિ પછી, તેમણે પુણેથી તેમના જેલ સામાજિક કાર્યો ચાલુ રાખ્યા. તેમની નોંધનીય સિદ્ધિઓમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં તેમની પોતાની ફર્લો અરજી દ્વારા જેલ ફર્લોના નિયમોમાં કરવામાં આવેલા ફેરફારો હતા. સોની ટીવી પર "પ્રયાસચિત" શ્રેણી હેઠળ બતાવવામાં આવતી ટીવી સીરીયલ એપિસોડમાં તેમની જીવન વાર્તા બનાવવામાં આવી હતી. તે હાલમાં પ્રોટેસ્ટન્ટ ચર્ચના નિયુક્ત પાદરી છે. == યરવડા મુક્ત જેલ == યરવડા ખુલ્લી જેલ (YOJ) એ યરવડા મધ્યવર્તી કારાગૃહ સંકુલમાં બહારના ભાગમાં આવેલી છે અને આજીવન કેદના કેદીઓને અહીં રાખવામાં આવે છે. એવા કેદીઓ કે જેમણે મધ્યવર્તી કારાગૃહમાં પાંચ વર્ષ સૌહાર્દપૂર્ણ રીતે પૂર્ણ કર્યા હોય તેવા કેદીઓને કારગૃહનીની કોટડીમાં ન રાખતા અહીં મૂળભૂત સુરક્ષા હેઠળ રાખવામાં આવે છે.<ref>{{Cite news|title=Books bring relief to Yerwada's life convicts|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-10-03/pune/27298270_1_central-jail-life-convicts-jail-population|archive-url=https://archive.today/20130103163841/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-10-03/pune/27298270_1_central-jail-life-convicts-jail-population|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=3 October 2002}}</ref> <ref>{{Cite news|title=No religious differences in Yerawada open jail|url=http://72.78.249.187/SakaalTimesBeta/20120920/5182832475612340494.htm|publisher=Sakaal Times|date=20 September 2012}}{{Dead link|date=ઑક્ટોબર 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ખુલ્લી જેલના ૧૫૦ થી વધુ કેદીઓ પાંચ ગુંઠા જમીનમાં ઓર્ગેનિક શાકભાજી ઉગાડે છે, જેને યરવડા મધ્યવર્તી કારાગૃહ અને મહિલા કારાગૃહમાં મોકલવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત ગૌશાળામાં 30 ગાયો છે, જેમના થકી ખાતર મેળાવવામાં આવે છે અને ખેતીમાં તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.<ref>{{Cite news|title=Greenhouse rock|url=http://www.punemirror.in/printarticle.aspx?page=comments&action=add&sectid=2&contentid=2012052420120524083119831c84650ba&subsite=|publisher=Pune Mirror|date=24 May 2012}}{{Dead link|date=ઑક્ટોબર 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == કાર્યક્રમો == [[ચિત્ર:Yerwada_Central_Prison_Radio.JPG|thumb| કારાગૃહના રેડિયો સ્ટેશનનો સ્ટાફ]] સહયોગ ટ્રસ્ટના સ્થાપક અસીમ સરોદે દ્વારા યરવડા જેલમાં ગાંધીવાદી સિદ્ધાંતોનો ફેલાવો કરતો એક કાર્યક્રમ યરવડા જેલમાં ૨૦૦૨ માં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ કાર્યક્રમના ભાગ રૂપે, જેલના કેદીઓને એક વર્ષ માટે ગાંધીવાદી સિદ્ધાંતો શીખવવામાં આવે છે, વર્ષના અંતે, તેઓએ પરીક્ષા આપવાની હોય છે. આ અભ્યાસક્રમમાં પ્રવેશ વૈકલ્પિક છે.<ref>{{Cite web |url=http://www.virtualpune.com/citizen-centre/html/mahatma-gandhi.shtml |title=Mahatma Gandhi, Gandhi teachings, Yerwada jail, Yerwada prison, Sahyog trust, Asim Sarode, Gandhian principles in prison |access-date=2022-10-03 |archive-date=2010-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100606061533/http://www.virtualpune.com/citizen-centre/html/mahatma-gandhi.shtml |url-status=dead }}</ref> જેલના કેદીઓ રોજના લગભગ ૫,૦૦૦ કપડા બનાવે છે, જે રાજ્યભરની જેલોમાં પૂરા પાડવામાં આવે છે, આ કારાગૃહની પોતાની કાપડ મિલ છે અને બાદમાં મહિલાઓ સહિત ૧૫૦ જેટલા કેદીઓ આ કપડાંની સિલાઇ કરે છે. મધુર ભંડારકરની ૨૦૦૯ની ફિલ્મ ''જેલ'' માટે સુપરિન્ટેન્ડન્ટ્સ, કેદીઓ, વોર્ડન અને ગાર્ડના ગણવેશ જેવા પોશાકો અહીં બનાવવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite news|title=Authentic prison touch for Madhur Bhandarkar's Jail|url=http://www.dnaindia.com/mumbai/report_authentic-prison-touch-for-madhur-bhandarkar-s-jail_1308278|publisher=DNA|date=7 November 2009}}</ref> ૨૦૦૭ માં, ભારતીય ઔષધીય વનસ્પતિઓને પ્રોત્સાહન આપવાના પ્રયાસરૂપે, સેન્ટ્રલ જેલના પરિસરમાં ચંદનના ૮,૫૦૦ રોપાઓ વાવવામાં આવ્યા હતા, તે સિવાય અશોક ( ''સરાકા ઇન્ડિકા'' ) ૯,૦૦૦ના રોપા ખુલ્લી જેલમાં રોપવામાં આવ્યા હતા.<ref>{{Cite news|title=Prison to grow medicinal plants|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2007-09-23/pune/27979474_1_medicinal-plants-open-jail-saplings|archive-url=https://archive.today/20130103100535/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2007-09-23/pune/27979474_1_medicinal-plants-open-jail-saplings|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=23 September 2007}}</ref> મહારાષ્ટ્ર સ્ટેટ એઈડ્સ કંટ્રોલ સોસાયટી (MSACS) દ્વારા ૨ ઓક્ટોબર ૨૦૦૮ના દિવસે અહીં ઈન્ટિગ્રેટેડ કાઉન્સેલિંગ એન્ડ ટેસ્ટિંગ સેન્ટર (ICTC)ની સુવિધા શરૂ કરવામાં આવી હતી અને તે પછીના વર્ષમાં છ મહિલાઓ સહિત ૫૫ કેદીઓ એચઆઈવી પોઝિટિવ મળી આવ્યા હતા.<ref>{{Cite news|title=Yerawada jail has 55 HIV+ve inmates|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-10-02/pune/28087721_1_positive-inmates-jail-inmates-women-inmates|archive-url=https://archive.today/20130103163218/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-10-02/pune/28087721_1_positive-inmates-jail-inmates-women-inmates|archive-date=3 January 2013|work=[[The Times of India]]|date=2 October 2009}}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == * {{Commonscat inline}} [[શ્રેણી:મહારાષ્ટ્ર]] iqwz364tu9rnsmsr1bm2gbw9o0qeh69 0 139449 886802 842519 2025-06-24T18:25:01Z 76.53.254.138 886802 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ધારાશિવ ગુફાઓ | other_name = | nickname = | settlement_type = | image_skyline = Dharashiv cave main hall front.jpg | image_alt = | image_caption = ધારાશિવ ગુફાનું મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર | pushpin_map = India#India Maharashtra | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = મહારાષ્ટ્ર, ભારતમાં સ્થાન<ref>{{cite web|title=Location of Dharashiv Caves, Osmanabad|url=http://wikimapia.org/1712358/Dharashiv-Caves|publisher=WikiMapia|access-date=14 July 2015}}</ref> | coordinates = {{coord|18|11|44|N|76|0|36|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[મહારાષ્ટ્ર]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[ધારાશિવ જિલ્લો]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | leader_title = | leader_name = | unit_pref = | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | timezone1 = | utc_offset1 = | postal_code_type = સમયગાળો | postal_code = ૫મી સદી | area_code_type = શોધ | area_code = ૧૦મી સદી | registration_plate = | website = | iso_code = IN-MH | footnotes = }} '''ધારાશિવ ગુફાઓ''' [[ભારત|ભારતના]] [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યમાં બાલાઘાટ પર્વતોમાં આવેલા [[ઉસ્માનાબાદ|ઉસ્માનાબાદ/ધારાશિવ]] શહેરથી ૮ કિમી દૂર આવેલું ૭ ગુફાઓનું સંકુલ છે.<ref name="osmanabad online">{{Cite web|title=Dharashiv caves|url=http://www.osmanabadonline.in/city-guide/dharashiv-caves|access-date=13 July 2015|website=osmanabad online}}</ref><ref>{{Cite web|title=Osmanabad|url=http://www.incredibleindia.org/en/travel/destination/solapur/solapur-things-to-do/solapur-excursions|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150714053932/http://www.incredibleindia.org/en/travel/destination/solapur/solapur-things-to-do/solapur-excursions|archive-date=14 July 2015|access-date=13 July 2015|website=Incredible India}}</ref><ref name="Sakal">{{Cite news|title=दयनीय अवस्थेत धाराशीव लेण्या!|url=http://www.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5676853451568452978&SectionId=14&SectionName=मराठवाडा&NewsDate=20120724&Provider=-&NewsTitle=दयनीय%20अवस्थेत%20धाराशीव%20लेण्या!|access-date=13 July 2015|work=Sakal|date=24 July 2012|language=mr|archive-url=https://web.archive.org/web/20150714051417/http://www.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5676853451568452978&SectionId=14&SectionName=%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A1%E0%A4%BE&NewsDate=20120724&Provider=-&NewsTitle=%E0%A4%A6%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%AF%20%E0%A4%85%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A5%87%E0%A4%A4%20%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B6%E0%A5%80%E0%A4%B5%20%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE!|archive-date=14 July 2015}}</ref> ભારતના પુરાતત્વ વિભાગ દ્વારા આ ગુફાઓની નોંધ જેમ્સ બર્ગેસ દ્વારા ''ભારતના પુરાતત્વીય સર્વેક્ષણ'' પુસ્તકમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો.<ref name="nic.in">{{Cite web|title=Dharashiv Caves - Historical Background|url=http://osmanabad.nic.in/newsite/touristPlaces/DharashivCaves.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150611100028/http://osmanabad.nic.in/newsite/touristPlaces/DharashivCaves.htm|archive-date=11 June 2015|access-date=13 July 2015|website=Osmanabad}}</ref> મહારાષ્ટ્ર સરકાર દ્વારા ધારાશિવ ગુફાઓને સંરક્ષિત વિસ્તાર તરીકે જાહેર કરવામાં આવી છે.<ref>{{Cite news|title=ऐतिहासिक धाराशिव लेण्यांचे अस्तित्व धोक्यात|url=http://www.lokmat.com/storypage.php?catid=315&newsid=619701|access-date=13 July 2015|publisher=[[Lokmat]]|date=16 April 2014|language=mr}}</ref> == ઇતિહાસ == ધારાશિવ ગુફાઓ ૫મી થી ૭મી સદીની આસપાસ બાંધવામાં આવી હોવાનું માનવામાં આવે છે. પ્રથમ ગુફા ૧૦મી સદીમાં [[રાષ્ટ્રકૂટ વંશ|રાષ્ટ્રકુટ]] શાસન દરમિયાન મળી આવી હતી.<ref name="nic.in" /> ગુફાઓ બૌદ્ધ છે કે જૈન છે તે અંગેનો મત સ્પષ્ટ નહોતો.<ref name="osmanabad online" /> એવું માનવામાં આવે છે કે આ ગુફાઓ મૂળે બૌદ્ધ હતી, પરંતુ પાછળથી જૈન ધર્મના સ્મારકોમાં ફેરવાઈ ગઈ.<ref name="nic.in" /> == ગુફાઓ == {{Multiple image | image1 = Lord_Mahaveer_at_dharashiv_cave.jpg | caption1 = મહાવીર સ્વામી | width1 = 125 | image2 = Indien2012 1223 Osmanabad Darashiva Leni.jpg | caption2 = પાશ્વનાથ | width2 = 150 }} અહીં ૭ ગુફાઓ છે, ૧લી ગુફા ૨૦ સ્તંભોથી સજ્જ છે. ગુફા ક્રમાંક ૨ મુખ્ય ગુફા છે અને [[અજંતાની ગુફાઓ|અજંતા]] ખાતેની [[વાકાટક વંશ|વાકાટક]] ગુફાઓની યોજના પર આધારિત છે. તેમાં ૮૦ x ૮૦ ફૂટનો મુખ્ય ખંડ છે, જેમાં ભિક્ષુઓના નિવાસ માટે ૧૪ ઓરડીઓ છે અને પદ્માસનમાં [[ગૌતમ બુદ્ધ|ગૌતમ બુદ્ધની]] પ્રતિમા સાથે ગર્ભગ્રહ છે. ૩જી ગુફા ૧લી ગુફાને મળતી આવે છે, જ્યારે બાકીની ગુફાઓ જૈન ગુફાઓ છે.<ref name="osmanabad online" /><ref name="nic.in" /> == વર્તમાન સ્થિતિ == ધારાશિવ ગુફાઓ પર [[બૌદ્ધ ધર્મ|બૌદ્ધો]] અને [[જૈન ધર્મ|જૈનો]] બંનેનો દાવો કરવામાં આવે છે. જો કે જેમ્સ બર્ગ્સ દ્વારા [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યમાં ૧૨૦૦ ગુફાઓ પર કરવામાં આવેલા સંશોધનો દર્શાવે છે કે ધારાશિવ ગુફાઓ મૂળે ૫મી સદીમાં બૌદ્ધ ગુફાઓ હતી અને ૧૨મી સદીની આસપાસ કેટલીક ગુફાઓ જૈન ગુફાઓમાં ફેરવાઈ હતી.<ref name="divya">{{Cite news|title=धाराशिव लेणींचा ठेवा : दीड हजार वर्षांचा इतिहास|url=http://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAH-MAR-dharashiv-leni-sankatat-2367776.html|access-date=14 July 2015|publisher=Divya Marathi|date=21 August 2011}}</ref><ref>{{Cite web|title=Dharashiv Caves|url=http://ekpravas.blogspot.in/2011/08/dharashiv-caves.html}}</ref> == આ પણ જુઓ == * [[અજંતાની ગુફાઓ]] * [[ઇલોરાની ગુફાઓ]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:ભારતની ગુફાઓ]] jk57vymcw59l006ryw92vrusiagjp23 886920 886802 2025-06-25T03:22:48Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 842519 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ધારાશિવ ગુફાઓ | other_name = | nickname = | settlement_type = | image_skyline = Dharashiv cave main hall front.jpg | image_alt = | image_caption = ધારાશિવ ગુફાનું મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર | pushpin_map = India3#India Maharashtra | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = મહારાષ્ટ્ર, ભારતમાં સ્થાન<ref>{{cite web|title=Location of Dharashiv Caves, Osmanabad|url=http://wikimapia.org/1712358/Dharashiv-Caves|publisher=WikiMapia|access-date=14 July 2015}}</ref> | coordinates = {{coord|18|11|44|N|76|0|36|E|display=inline}} | subdivision_type = દેશ | subdivision_name = {{flag|ભારત}} | subdivision_type1 = રાજ્ય | subdivision_name1 = [[મહારાષ્ટ્ર]] | subdivision_type2 = જિલ્લો | subdivision_name2 = [[ધારાશિવ જિલ્લો]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | leader_title = | leader_name = | unit_pref = | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | timezone1 = | utc_offset1 = | postal_code_type = સમયગાળો | postal_code = ૫મી સદી | area_code_type = શોધ | area_code = ૧૦મી સદી | registration_plate = | website = | iso_code = IN-MH | footnotes = }} '''ધારાશિવ ગુફાઓ''' [[ભારત|ભારતના]] [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યમાં બાલાઘાટ પર્વતોમાં આવેલા [[ઉસ્માનાબાદ|ઉસ્માનાબાદ/ધારાશિવ]] શહેરથી ૮ કિમી દૂર આવેલું ૭ ગુફાઓનું સંકુલ છે.<ref name="osmanabad online">{{Cite web|title=Dharashiv caves|url=http://www.osmanabadonline.in/city-guide/dharashiv-caves|access-date=13 July 2015|website=osmanabad online}}</ref><ref>{{Cite web|title=Osmanabad|url=http://www.incredibleindia.org/en/travel/destination/solapur/solapur-things-to-do/solapur-excursions|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150714053932/http://www.incredibleindia.org/en/travel/destination/solapur/solapur-things-to-do/solapur-excursions|archive-date=14 July 2015|access-date=13 July 2015|website=Incredible India}}</ref><ref name="Sakal">{{Cite news|title=दयनीय अवस्थेत धाराशीव लेण्या!|url=http://www.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5676853451568452978&SectionId=14&SectionName=मराठवाडा&NewsDate=20120724&Provider=-&NewsTitle=दयनीय%20अवस्थेत%20धाराशीव%20लेण्या!|access-date=13 July 2015|work=Sakal|date=24 July 2012|language=mr|archive-url=https://web.archive.org/web/20150714051417/http://www.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5676853451568452978&SectionId=14&SectionName=%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A1%E0%A4%BE&NewsDate=20120724&Provider=-&NewsTitle=%E0%A4%A6%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%AF%20%E0%A4%85%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A5%87%E0%A4%A4%20%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B6%E0%A5%80%E0%A4%B5%20%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE!|archive-date=14 July 2015}}</ref> ભારતના પુરાતત્વ વિભાગ દ્વારા આ ગુફાઓની નોંધ જેમ્સ બર્ગેસ દ્વારા ''ભારતના પુરાતત્વીય સર્વેક્ષણ'' પુસ્તકમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો.<ref name="nic.in">{{Cite web|title=Dharashiv Caves - Historical Background|url=http://osmanabad.nic.in/newsite/touristPlaces/DharashivCaves.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150611100028/http://osmanabad.nic.in/newsite/touristPlaces/DharashivCaves.htm|archive-date=11 June 2015|access-date=13 July 2015|website=Osmanabad}}</ref> મહારાષ્ટ્ર સરકાર દ્વારા ધારાશિવ ગુફાઓને સંરક્ષિત વિસ્તાર તરીકે જાહેર કરવામાં આવી છે.<ref>{{Cite news|title=ऐतिहासिक धाराशिव लेण्यांचे अस्तित्व धोक्यात|url=http://www.lokmat.com/storypage.php?catid=315&newsid=619701|access-date=13 July 2015|publisher=[[Lokmat]]|date=16 April 2014|language=mr}}</ref> == ઇતિહાસ == ધારાશિવ ગુફાઓ ૫મી થી ૭મી સદીની આસપાસ બાંધવામાં આવી હોવાનું માનવામાં આવે છે. પ્રથમ ગુફા ૧૦મી સદીમાં [[રાષ્ટ્રકૂટ વંશ|રાષ્ટ્રકુટ]] શાસન દરમિયાન મળી આવી હતી.<ref name="nic.in" /> ગુફાઓ બૌદ્ધ છે કે જૈન છે તે અંગેનો મત સ્પષ્ટ નહોતો.<ref name="osmanabad online" /> એવું માનવામાં આવે છે કે આ ગુફાઓ મૂળે બૌદ્ધ હતી, પરંતુ પાછળથી જૈન ધર્મના સ્મારકોમાં ફેરવાઈ ગઈ.<ref name="nic.in" /> == ગુફાઓ == {{Multiple image | image1 = Lord_Mahaveer_at_dharashiv_cave.jpg | caption1 = મહાવીર સ્વામી | width1 = 125 | image2 = Indien2012 1223 Osmanabad Darashiva Leni.jpg | caption2 = પાશ્વનાથ | width2 = 150 }} અહીં ૭ ગુફાઓ છે, ૧લી ગુફા ૨૦ સ્તંભોથી સજ્જ છે. ગુફા ક્રમાંક ૨ મુખ્ય ગુફા છે અને [[અજંતાની ગુફાઓ|અજંતા]] ખાતેની [[વાકાટક વંશ|વાકાટક]] ગુફાઓની યોજના પર આધારિત છે. તેમાં ૮૦ x ૮૦ ફૂટનો મુખ્ય ખંડ છે, જેમાં ભિક્ષુઓના નિવાસ માટે ૧૪ ઓરડીઓ છે અને પદ્માસનમાં [[ગૌતમ બુદ્ધ|ગૌતમ બુદ્ધની]] પ્રતિમા સાથે ગર્ભગ્રહ છે. ૩જી ગુફા ૧લી ગુફાને મળતી આવે છે, જ્યારે બાકીની ગુફાઓ જૈન ગુફાઓ છે.<ref name="osmanabad online" /><ref name="nic.in" /> == વર્તમાન સ્થિતિ == ધારાશિવ ગુફાઓ પર [[બૌદ્ધ ધર્મ|બૌદ્ધો]] અને [[જૈન ધર્મ|જૈનો]] બંનેનો દાવો કરવામાં આવે છે. જો કે જેમ્સ બર્ગ્સ દ્વારા [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યમાં ૧૨૦૦ ગુફાઓ પર કરવામાં આવેલા સંશોધનો દર્શાવે છે કે ધારાશિવ ગુફાઓ મૂળે ૫મી સદીમાં બૌદ્ધ ગુફાઓ હતી અને ૧૨મી સદીની આસપાસ કેટલીક ગુફાઓ જૈન ગુફાઓમાં ફેરવાઈ હતી.<ref name="divya">{{Cite news|title=धाराशिव लेणींचा ठेवा : दीड हजार वर्षांचा इतिहास|url=http://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAH-MAR-dharashiv-leni-sankatat-2367776.html|access-date=14 July 2015|publisher=Divya Marathi|date=21 August 2011}}</ref><ref>{{Cite web|title=Dharashiv Caves|url=http://ekpravas.blogspot.in/2011/08/dharashiv-caves.html}}</ref> == આ પણ જુઓ == * [[અજંતાની ગુફાઓ]] * [[ઇલોરાની ગુફાઓ]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:ભારતની ગુફાઓ]] 4njfduc31td5he7qotfwirvc6otk0s2 0 140844 886801 849097 2025-06-24T18:24:36Z 76.53.254.138 886801 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = સિદ્ધપુર | type = [[ભારતીય રેલ|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = | caption = | address = [[સિદ્ધપુર]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|23.918105|72.367932|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|135|m|ft}} | owned = રેલ્વે મંત્રાલય, ભારતીય રેલ્વે | operator = પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ | lines = [[અમદાવાદ]]–[[દિલ્હી]] મુખ્ય લાઇન<br>જયપુર - અમદાવાદ બ્રોડગેજ લાઇન | platforms = ૨ | tracks = ૩ | connections = | structure = Standard (On Ground) | levels = | parking = ના | bicycle = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = SID | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = {{rwd|અમદાવાદ}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = સિદ્ધપુર રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''સિદ્ધપુર રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]]ની પશ્ચિમ લાઇન પર [[પાટણ જિલ્લો|પાટણ જિલ્લા]], [[ગુજરાત]]નું એક રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Siddhpur Railway Station (SID) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/siddhpur-sid-station|access-date=2018-01-07|website=www.ndtv.com|publisher=[[NDTV]]|location=India|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=SID/Siddhpur|url=https://indiarailinfo.com/arrivals/siddhpur-sid/133|website=India Rail Info}}</ref> સિદ્ધપુર રેલ્વે સ્ટેશન મહેસાણા જંકશનથી ૩૫ કિમી દૂર આવેલું છે. અહીં પેસેન્જર, એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=SID:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Ahmedabad|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=SID|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=જુલાઈ 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title=SID/Siddhpur|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=SID|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=જુલાઈ 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == નજીકના સ્ટેશનો == ધારેવાડા એ [[પાલનપુર જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન|પાલનપુર જંકશન]] તરફનું અને કામલી એ અમદાવાદ જંકશન તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. == ટ્રેન == નીચેની એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેન બંને દિશામાં સિદ્ધપુર રેલ્વે સ્ટેશન પર વિરામ લે છે: * ૧૪૮૦૫/૦૬ યશવંતપુર - બાડમેર એસી એક્સપ્રેસ * ૧૪૮૦૩/૦૪ ભગત કી કોઠી - અમદાવાદ સાપ્તાહિક એક્સપ્રેસ * ૨૨૯૧૫/૧૬ બાંદ્રા ટર્મિનસ - હિસાર સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * ૧૬૫૦૭/૦૮ જોધપુર - બેંગ્લોર સિટી એક્સપ્રેસ (વાયા હુબલ્લી) * ૨૨૪૭૩/૭૪ બાંદ્રા ટર્મિનસ - બિકાનેર સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * ૧૯૫૬૫/૬૬ ઓખા - દેહરાદૂન ઉત્તરાંચલ એક્સપ્રેસ * ૧૯૭૦૭/૦૮ બાંદ્રા ટર્મિનસ - જયપુર અમરાપુર અરવલ્લી એક્સપ્રેસ * ૧૯૪૧૩/૧૪ અમદાવાદ - કોલકાતા સારે જહાં સે અચ્છા એક્સપ્રેસ * ૧૯૪૧૧/૧૨ અમદાવાદ - અજમેર ઇન્ટરસિટી એક્સપ્રેસ * ૧૯૦૩૧/૩૨ અમદાવાદ - હરિદ્વાર યોગ એક્સપ્રેસ * ૧૯૨૨૩/૨૪ અમદાવાદ - જમ્મુ તાવી એક્સપ્રેસ == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:સિદ્ધપુર]] [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] 7bwq74e8uv7kh2lt9vybjuxchtlvplt 886919 886801 2025-06-25T03:22:46Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 849097 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = સિદ્ધપુર | type = [[ભારતીય રેલ|ભારતીય રેલ્વે સ્ટેશન]] | image = | caption = | address = [[સિદ્ધપુર]] | country = [[ભારત]] | coordinates = {{coord|23.918105|72.367932|format=dms|display=inline}} | elevation = {{convert|135|m|ft}} | owned = રેલ્વે મંત્રાલય, ભારતીય રેલ્વે | operator = પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ | lines = [[અમદાવાદ]]–[[દિલ્હી]] મુખ્ય લાઇન<br>જયપુર - અમદાવાદ બ્રોડગેજ લાઇન | platforms = ૨ | tracks = ૩ | connections = | structure = Standard (On Ground) | levels = | parking = ના | bicycle = | status = કાર્યરત | code = {{Indian railway code | code = SID | zone = [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ|પશ્ચિમ રેલ્વે]] | division = {{rwd|અમદાવાદ}} }} | opened = | closed = | rebuilt = | electrified = હા | former = | mpassengers = | passengers = | pass_system = | pass_year = | pass_percent = | services = | map_type = India3#India Gujarat | map_locator = | map_dot_label = સિદ્ધપુર રેલ્વે સ્ટેશન | map_size = 300 }} '''સિદ્ધપુર રેલ્વે સ્ટેશન''' એ [[પશ્ચિમ રેલ્વે વિભાગ]]ની પશ્ચિમ લાઇન પર [[પાટણ જિલ્લો|પાટણ જિલ્લા]], [[ગુજરાત]]નું એક રેલ્વે સ્ટેશન છે.<ref>{{Cite web|title=Siddhpur Railway Station (SID) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry|url=https://www.ndtv.com/indian-railway/siddhpur-sid-station|access-date=2018-01-07|website=www.ndtv.com|publisher=[[NDTV]]|location=India|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=SID/Siddhpur|url=https://indiarailinfo.com/arrivals/siddhpur-sid/133|website=India Rail Info}}</ref> સિદ્ધપુર રેલ્વે સ્ટેશન મહેસાણા જંકશનથી ૩૫ કિમી દૂર આવેલું છે. અહીં પેસેન્જર, એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો રોકાય છે.<ref>{{Cite web|title=SID:Passenger Amenities Details As on : 31/03/2018 Division : Ahmedabad|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationPDF.jsp?stncode=SID|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=જુલાઈ 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title=SID/Siddhpur|url=https://www.raildrishti.in/raildrishti/IRDBStationTimeTable.jsp?stncode=SID|website=Raildrishti}}{{Dead link|date=જુલાઈ 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == નજીકના સ્ટેશનો == ધારેવાડા એ [[પાલનપુર જંકશન રેલ્વે સ્ટેશન|પાલનપુર જંકશન]] તરફનું અને કામલી એ અમદાવાદ જંકશન તરફનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. == ટ્રેન == નીચેની એક્સપ્રેસ અને સુપરફાસ્ટ ટ્રેન બંને દિશામાં સિદ્ધપુર રેલ્વે સ્ટેશન પર વિરામ લે છે: * ૧૪૮૦૫/૦૬ યશવંતપુર - બાડમેર એસી એક્સપ્રેસ * ૧૪૮૦૩/૦૪ ભગત કી કોઠી - અમદાવાદ સાપ્તાહિક એક્સપ્રેસ * ૨૨૯૧૫/૧૬ બાંદ્રા ટર્મિનસ - હિસાર સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * ૧૬૫૦૭/૦૮ જોધપુર - બેંગ્લોર સિટી એક્સપ્રેસ (વાયા હુબલ્લી) * ૨૨૪૭૩/૭૪ બાંદ્રા ટર્મિનસ - બિકાનેર સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસ * ૧૯૫૬૫/૬૬ ઓખા - દેહરાદૂન ઉત્તરાંચલ એક્સપ્રેસ * ૧૯૭૦૭/૦૮ બાંદ્રા ટર્મિનસ - જયપુર અમરાપુર અરવલ્લી એક્સપ્રેસ * ૧૯૪૧૩/૧૪ અમદાવાદ - કોલકાતા સારે જહાં સે અચ્છા એક્સપ્રેસ * ૧૯૪૧૧/૧૨ અમદાવાદ - અજમેર ઇન્ટરસિટી એક્સપ્રેસ * ૧૯૦૩૧/૩૨ અમદાવાદ - હરિદ્વાર યોગ એક્સપ્રેસ * ૧૯૨૨૩/૨૪ અમદાવાદ - જમ્મુ તાવી એક્સપ્રેસ == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:સિદ્ધપુર]] [[શ્રેણી:ગુજરાતનાં રેલ્વે સ્ટેશનો]] ftvlyyupdcdmkjffpk655lft5btyy0x 0 141800 886951 871844 2025-06-25T06:38:36Z ALEXSIRORA 83456 886951 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = સીમા મોહિલે | image = | office = [[ગુજરાત વિધાનસભા]] સભ્ય | constituency = અકોટા | termstart = ૨૦૧૭ | termend = ૨૦૨૨ | nationality = ભારતીય | party = [[ભારતીય જનતા પાર્ટી]] | birth_date = ૨૫ મે ૧૯૬૫ }} '''સીમા મોહિલે''' (જન્મ ૨૫ મે ૧૯૬૫)<ref>{{Cite web|title=Seema Mohile|url=https://y2mate.now/|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20221108054414/https://www.oneindia.com/politicians/seema-mohile-72098.html|archive-date=2022-11-08|access-date=2023-08-14|website=One India}}</ref> [[ગુજરાત]], ભારતના રાજકારણી છે. તે [[ભારતીય જનતા પાર્ટી|ભારતીય જનતા પાર્ટીના]] સભ્ય છે. તે અકોટા મતવિસ્તારમાંથી ૧૪મી [[ગુજરાત વિધાનસભા|ગુજરાત વિધાનસભાના]] સભ્ય હતા.<ref>{{Cite web|title=અકોટા MLA સીમા મોહિલેએ કરી જન્મદિવસની ઉજવણી, પણ કામદારો માટે કર્યું આ કામ|url=https://www.etvbharat.com/gujarati/gujarat/city/vadodara/mla-of-akota-assembly-seema-mohile-celebrated-his-birthday-in-a-unique-way/gj20210525202509006|access-date=2022-11-08|website=ETV Bharat News|language=gu}}</ref> તેઓ [[વડોદરા|વડોદરાના]] ડેપ્યુટી મેયર હતા.<ref>{{Cite news|url=https://www.divyabhaskar.co.in/news/MGUJ-MAT-latest-waghodia-news-062027-590138-NOR.html|title=ડે.મેયર રહી ચૂકેલાં 3 અગ્રણી વિધાનસભાના ચૂંટણી જંગમાં|date=2017|publisher=[[Divya Bhaskar]]|language=gu}}</ref> તેઓ [[ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણી, ૨૦૧૭|૨૦૧૭ની ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં]] અકોટા મતવિસ્તારમાંથી [[ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ]]ના ઉમેદવાર રણજીત શરદચંદ્ર ચવ્હાણને ૫૭૧૩૯ મતોની સરસાઇથી હરાવીને ચૂંટાયા હતા.<ref>{{Cite web|date=2022-10-29|title=ગુજરાત ચૂંટણી 2022 / ગુજરાતની અકોટા બેઠક પર મુસ્લિમોનું વર્ચસ્વ, છતાં વાગે છે ભાજપનો ડંકો|url=https://www.gstv.in/gujarat-election-2022-akota-seat-of-gujarat-is-dominated-by-muslims-but-bjps-stun-rings-gujarati-news/|access-date=2022-11-08|language=gu}}{{Dead link|date=સપ્ટેમ્બર 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:૧૯૬૫માં જન્મ]] [[શ્રેણી:જીવિત લોકો]] [[શ્રેણી:ગુજરાતી વ્યક્તિત્વ]] h3f8qtclaessfoh77ix9brrg0xic2po 886956 886951 2025-06-25T08:49:03Z Dsvyas 561 [[Special:Contributions/ALEXSIRORA|ALEXSIRORA]] ([[User talk:ALEXSIRORA|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 871844 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = સીમા મોહિલે | image = | office = [[ગુજરાત વિધાનસભા]] સભ્ય | constituency = અકોટા | termstart = ૨૦૧૭ | termend = ૨૦૨૨ | nationality = ભારતીય | party = [[ભારતીય જનતા પાર્ટી]] | birth_date = ૨૫ મે ૧૯૬૫ }} '''સીમા મોહિલે''' (જન્મ ૨૫ મે ૧૯૬૫)<ref>{{Cite web|title=Seema Mohile|url=https://www.oneindia.com/politicians/seema-mohile-72098.html|website=One India|access-date=2023-08-14|archive-date=2022-11-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20221108054414/https://www.oneindia.com/politicians/seema-mohile-72098.html|url-status=dead}}</ref> [[ગુજરાત]], ભારતના રાજકારણી છે. તે [[ભારતીય જનતા પાર્ટી|ભારતીય જનતા પાર્ટીના]] સભ્ય છે. તે અકોટા મતવિસ્તારમાંથી ૧૪મી [[ગુજરાત વિધાનસભા|ગુજરાત વિધાનસભાના]] સભ્ય હતા.<ref>{{Cite web|title=અકોટા MLA સીમા મોહિલેએ કરી જન્મદિવસની ઉજવણી, પણ કામદારો માટે કર્યું આ કામ|url=https://www.etvbharat.com/gujarati/gujarat/city/vadodara/mla-of-akota-assembly-seema-mohile-celebrated-his-birthday-in-a-unique-way/gj20210525202509006|access-date=2022-11-08|website=ETV Bharat News|language=gu}}</ref> તેઓ [[વડોદરા|વડોદરાના]] ડેપ્યુટી મેયર હતા.<ref>{{Cite news|url=https://www.divyabhaskar.co.in/news/MGUJ-MAT-latest-waghodia-news-062027-590138-NOR.html|title=ડે.મેયર રહી ચૂકેલાં 3 અગ્રણી વિધાનસભાના ચૂંટણી જંગમાં|date=2017|publisher=[[Divya Bhaskar]]|language=gu}}</ref> તેઓ [[ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણી, ૨૦૧૭|૨૦૧૭ની ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં]] અકોટા મતવિસ્તારમાંથી [[ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ]]ના ઉમેદવાર રણજીત શરદચંદ્ર ચવ્હાણને ૫૭૧૩૯ મતોની સરસાઇથી હરાવીને ચૂંટાયા હતા.<ref>{{Cite web|date=2022-10-29|title=ગુજરાત ચૂંટણી 2022 / ગુજરાતની અકોટા બેઠક પર મુસ્લિમોનું વર્ચસ્વ, છતાં વાગે છે ભાજપનો ડંકો|url=https://www.gstv.in/gujarat-election-2022-akota-seat-of-gujarat-is-dominated-by-muslims-but-bjps-stun-rings-gujarati-news/|access-date=2022-11-08|language=gu}}{{Dead link|date=સપ્ટેમ્બર 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:૧૯૬૫માં જન્મ]] [[શ્રેણી:જીવિત લોકો]] [[શ્રેણી:ગુજરાતી વ્યક્તિત્વ]] korv4xnq8yfhuaj9dtcsgohxqdw1syw 0 144298 886800 885066 2025-06-24T18:24:17Z 76.53.254.138 886800 wikitext text/x-wiki {{Infobox Hindu temple | image = Ayodhya Ram Mandir Inauguration Day Picture.jpg | alt = Ram Mandir at Ayodhya | caption = રામ જન્મભૂમિ મંદીર, અયોધ્યા | coordinates = {{coord|26.7956|82.1943|type:landmark_region:IN-UP|display=inline}} | map_type = Uttar Pradesh #India | location = રામ જન્મભૂમિ, [[અયોધ્યા]] | state = [[ઉત્તર પ્રદેશ]] | country = [[ભારત]] | elevation_m = | deity = ''રામ લલ્લા'' ([[રામ]]નું બાળ સ્વરૂપ) | festivals = | temple_quantity = ૬ મંદિરોના સંકુલમાં મધ્યમાં મુખ્ય એક મંદિર | monument_quantity = | inscriptions = | functional_status = બાંધ કામ ચાલુ{{efn|મુખ્ય મંદિરનું બાંધકામ પૂર્ણ. મંદિર સંકુલ હજુ નિર્માણ હેઠળ}}(પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા: ૨૨ જાન્યુઆરી ૨૦૨૪<ref>{{cite news|title='Prana Pratishta' at Ram Mandir to be held on January 22: Nripendra Misra|url=https://www.business-standard.com/india-news/prana-pratishta-at-ram-mandir-to-be-held-on-january-22-nripendra-misra-123121000419_1.html|work=Business Standard|date=10 December 2023|access-date=31 December 2023|language=en|archive-date=31 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231231062947/https://www.business-standard.com/india-news/prana-pratishta-at-ram-mandir-to-be-held-on-january-22-nripendra-misra-123121000419_1.html|url-status=live}}</ref>) | creator = શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્ર | architect = સોમપુરા કુટુંબ{{efn|ચંદ્રકાંત સોમપુરા<ref name="architect">{{Cite news |last=Umarji |first=Vinay |date=15 November 2019 |title=Chandrakant Sompura, the man who designed a Ram temple for Ayodhya |work=Business Standard |url=https://www.business-standard.com/article/current-affairs/chandrakant-sompura-the-man-who-designed-a-ram-temple-for-ayodhya-119111501801_1.html |url-status=live |access-date=27 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200530024929/https://www.business-standard.com/article/current-affairs/chandrakant-sompura-the-man-who-designed-a-ram-temple-for-ayodhya-119111501801_1.html |archive-date=30 May 2020}}</ref><br />નિખિલ સોમપુરા અને આશિષ સોમપુરા<ref name="NDTVIncr20ft20">{{Cite web |last=Pandey |first=Alok |date=23 July 2020 |title=Ayodhya's Ram Temple Will Be 161-Foot Tall, An Increase Of 20 Feet |url=https://www.ndtv.com/india-news/ayodhya-ram-temple-will-be-161-feet-tall-an-increase-by-20-feet-2267315 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825071325/https://www.ndtv.com/india-news/ayodhya-ram-temple-will-be-161-feet-tall-an-increase-by-20-feet-2267315 |archive-date=25 August 2021 |access-date=23 July 2020 |website=NDTV}}</ref>}} | architecture_style = નાગર શૈલી | architecture_type = હિંદુ મંદિર સ્થાપત્ય | groundbreaking = ૫ ઓગસ્ટ ૨૦૨૦<ref>{{cite news|last=Gaur|first=Vatsala|title=PM Modi lays foundation stone of Ram Mandir in Ayodhya, says wait of centuries has ended|url=https://m.economictimes.com/news/politics-and-nation/first-bricks-laid-for-ram-temple-pm-modi-says-wait-of-centuries-has-ended/articleshow/77373354.cms|work=The Economic Times|date=5 August 2020|access-date=31 December 2023|language=en|archive-date=31 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231231062950/https://m.economictimes.com/news/politics-and-nation/first-bricks-laid-for-ram-temple-pm-modi-says-wait-of-centuries-has-ended/articleshow/77373354.cms|url-status=live}}</ref> | temple_board = શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્ર | website = {{URL|https://srjbtkshetra.org/|શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્ર}} | footnotes = | site_area = {{convert|2.7|acre|order=flip}}<ref name=":dimensions">{{Cite web |date=15 January 2022 |title=Ram Temple: Second phase of foundation expected to be completed by Jan end |url=https://www.livemint.com/news/india/ram-temple-second-phase-of-foundation-expected-to-be-completed-by-jan-end-11642219352876.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220126131234/https://www.livemint.com/news/india/ram-temple-second-phase-of-foundation-expected-to-be-completed-by-jan-end-11642219352876.html |archive-date=26 January 2022 |access-date=26 January 2022 |website=Mint (newspaper)}}</ref> | length = {{convert|360|ft|m|order=flip}} | width = {{convert|235|ft|m|order=flip}} | height_max = {{convert|161|ft|m|order=flip}}<ref name=":dimensions" /> }} '''રામ જન્મભૂમિ મંદિર''' [[અયોધ્યા]]માં આવેલું [[હિંદુ ધર્મ]]નું પવિત્ર તીર્થસ્થળ છે. આ સ્થળને [[વિષ્ણુ]]ના સાતમા અવતાર [[રામ|રામચંદ્ર ભગવાન]]નું જન્મસ્થાન માનવામાં આવે છે, તેથી જ આ તીર્થનો સમાવેશ હિન્દુ ધર્મના સૌથી પવિત્ર અને મહત્વનાં સ્થળોમાં થાય છે. == ઇતિહાસ== રામમંદિરના ઉદ્ઘાટન સાથે રામ ભક્તોની ૫૦૦ વર્ષની રાહનો અંત આવ્યો છે. રામાયણ અનુસાર ભગવાન શ્રી રામનો જન્મ અયોધ્યામાં થયો હતો. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર ભગવાન શ્રી રામના પુત્ર કુશે અયોધ્યામાં તેમનું મંદિર બનાવ્યું હતું. એકલા અયોધ્યામાં સીતારામના ૩૦૦૦ મંદિરો હતા. ઈતિહાસકારોનું કહેવું છે કે પમી સદીમાં આમાંથી ઘણા મંદિરોની હાલત ખરાબ થવા લાગી હતી. તે જ સમયે ઉજ્જૈનના રાજા [[વિક્રમાદિત્ય]] અયોધ્યા આવ્યા અને મંદિરોનું સમારકામ કરાવ્યું હતું. ૨૧ એપ્રિલ ૧૫૨૬ના રોજ બાબર અને ઇબ્રાહિમ લોધી વચ્ચે યુદ્ધ થયું. ૧૫૨૮ સુધીમાં બાબરની સેના અયોધ્યા પહોંચી. દસ્તાવેજો દર્શાવે છે કે મુઘલ શાસક બાબરના આદેશ પર મંદિર તોડી પડાયા બાદ મસ્જિદનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. બાદમાં તેને બાબરી મસ્જિદ તરીકે ઓળખવામાં આવી. યુરોપિયન ભૂગોળશાસ્ત્રી જોસેફ ટિફેન્થેલર ૧૭૬૬ અને ૧૭૭૧ વચ્ચે આ સ્થાન પર હતા. તેમના પુસ્તક ડિસ્ક્રિપ્ટિઓ ઇન્ડિયામાં તેમણે અહીં રામ ચબૂતરાના અસ્તિત્વ વિશે વાત કરી છે. ૧૮૧૩માં પ્રથમ હિન્દુ સંગઠનોએ દાવો કર્યો કે બાબરે રામ મંદિર તોડીને મસ્જિદ બનાવી હતી. અહીંથી આ મુદ્દો ફરી ઉભો થવાં લાગ્યો. તે સમયે દેશમાં અંગ્રેજોનું શાસન હતું. ૧૮૫૩માં અહીં પહેલીવાર સાંપ્રદાયિક હિંસા થઈ હતી. વધી રહેલા વિવાદને જોઈને ૧૮૫૯માં અંગ્રેજોએ વિવાદિત સ્થળની આસપાસ વાડ બનાવડાવી હતી. આ કેસ ૧૮૮૫માં પહેલીવાર કોર્ટમાં પહોંચ્યો હતો. મહંત રઘુબીર દાસે રામ ચબૂતરા પર મંદિર બનાવવા માટે ફૈઝાબાદ જિલ્લા કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી હતી જેને કોર્ટે ફગાવી દીધી હતી. ૧૯૪૯માં મસ્જિદની અંદરથી ભગવાનની મૂર્તિ મળી આવી હતી. જ્યારે હિન્દુ પક્ષે ભગવાન રામના દેખાવનો દાવો કર્યો હતો, જ્યારે મુસ્લિમ પક્ષે કહ્યું હતું કે હિન્દુઓએ ગુપ્ત રીતે મૂર્તિઓ અંદર મૂકી હતી. બંને પક્ષોએ એકબીજા સામે કેસ કર્યા હતા. બીજી તરફ પ્રશાસને તેને વિવાદિત માળખું ગણીને તેને તાળું મારી દીધું હતું. ૧૯૫૦માં ગોપાલ સિંહ વિશારદે રામ ચબૂતરામાં પૂજા કરવાની પરવાનગી માંગતી અરજી દાખલ કરી હતી. ૧૯૫૯માં નિર્મોહી અખાડાએ કબજા માટે ત્રીજી અરજી દાખલ કરી. ૧૯૬૧માં ઉત્તર પ્રદેશ સુન્ની વક્ફ બોર્ડે અરજી દાખલ કરી અને મસ્જિદની જમીન પર દાવો કર્યો. ૧૯૮૬માં જિલ્લા અદાલતે વિવાદિત માળખું ખોલવાની અને દર્શનની પરવાનગી આપી. ૧૯૮૯માં વિશ્વ હિન્દુ પરિષદે વિવાદિત જમીન પર રામ મંદિરનો શિલાન્યાસ કર્યો અને પહેલો પથ્થર મૂક્યો. == વિવાદાસ્પદ માળખાનો વિધ્વંસ == વિશ્વ હિન્દુ પરિષદે વિવાદિત જમીન પર મસ્જિદને બદલે રામ મંદિર બનાવવાની ચળવળ શરૂ કરી દીધી હતી. ૯૦ના દાયકામાં રાજનેતાઓ માટે રામ મંદિરનો મુદ્દો ખૂબ જ મહત્વનો હતો. ૧૯૯૦માં લાલકૃષ્ણ અડવાણીએ મંદિરના નિર્માણ માટે રથયાત્રા કાઢી હતી. ૧૯૯૨માં દેશભરમાંથી ભેગા થયેલા કારસેવકોએ આ વિવાદીત માળખું તોડી પાડ્યું હતું. ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસે કરેલા ગોળીબારમાં અનેક કારસેવકોએ જીવ ગુય્માવ્યો હતો અને અન્ય ઘણા ઈજાગ્રસ્ત થયા હતા. આ પછી દેશભરમાં કોમી રમખાણો ફાટી નીકળ્યા. રમખાણોમાં ૨૦૦૦થી વધુ લોકોના મોત થયા હતા. કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો અને ૪૯ લોકોને આરોપી બનાવવામાં આવ્યા હતા. લાલકૃષ્ણ અડવાણી, ઉમા ભારતી, મુરલી મનોહર જોશી, કલ્યાણ સિંહ, ચંપત રાય, કમલેશ ત્રિપાઠી સહિત ભાજપ અને વીએચપીના ઘણા નેતાઓને આરોપી બનાવવામાં આવ્યા હતા. ૨૮ વર્ષ બાદ કોર્ટે પુરાવાના અભાવે તમામ આરોપીઓને નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા. ચુકાદા સમયે ૧૭ આરોપીઓ મૃત્યુ પામ્યા હતા. == કાયદાકીય લડાઈ અને આખરી નિર્ણય== ૨૦૦૨માં અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે જમીન પર માલિકી હકો માટે સુનાવણી શરૂ કરી હતી. ૨૦૧૦માં હાઇકોર્ટે વિવાદિત જમીનને સુન્ની વક્ફ બોર્ડ, રામલલ્લા વિરાજમાન અને નિર્મોહી અખાડા વચ્ચે ત્રણ સમાન ભાગોમાં વહેંચવાનો આદેશ આપ્યો હતો. ૨૦૧૧માં હાઈકોર્ટના આદેશને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો હતો. ૨૦૧૯માં સુપ્રીમ કોર્ટની પાંચ જજોની ખંડપીઠે રામ મંદિરની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. મુસલમાનોને ભરપાઈ તરીકે મસ્જીદનિર્માણ માટે પાંચ એકર જમીન અલગથી આપવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. == નિર્માણ અને પ્રાણપ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ== આ પછી ૫ ઓગસ્ટ ૨૦૨૦ના રોજ વડાપ્રધાન મોદીએ રામ મંદિરના નિર્માણ માટે ભૂમિપૂજન કર્યું અને મંદિરનું ઉદ્ઘાટન [[જાન્યુઆરી ૨૨|૨૨ જાન્યુઆરી]] ૨૦૨૪ના રોજ થયુ. ૧૮ જાન્યુઆરીએ રામલલાની મૂર્તિ ગર્ભગૃહમાં સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. ૨૨ જાન્યુઆરીએ બપોરે ૧૨:૩૦ કલાકે રામલલાના વિગ્રહનો અભિષેક કરવામાં આવ્યો. મંદિરના ગર્ભગૃહમાં ભગવાન રામની મૂર્તિ તેમના બાળ સ્વરૂપની છે. પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા સમારોહમાં દેશભરના ૧૨૧ આચાર્યો દ્વારા તમામ ધાર્મિક વિધિઓ કરવામા આવી. આ દરમિયાન વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]], મોહન ભાગવત, ઉત્તર પ્રદેશના રાજ્યપાલ [[આનંદીબેન પટેલ]], મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથ અને અન્ય મહાનુભાવો પણ હાજર રહ્યાં હતાં. પ્રાણ પ્રતિષ્ઠાની પૂજા માટે ૯ હવનકુંડ અને ૨ મંડપ તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા. આઠ દિશાઓ માટે આઠ હવનકુંડ બનાવવામાં આવ્યા હતા. એક હવનકુંડ આચાર્ય માટે બનાવવામાં આવ્યો હતો. હવન કુંડ બનાવવા માટે ઈંટ, રેતી, માટી, ગોબર, પંચગવ્ય અને સિમેન્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ બધા જ હવનકુંડોની લંબાઈ, પહોળાઈ, ઉંચાઈ અને ઊંડાઈનું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું હતું. પ્રાણપ્રતિષ્ઠાની વિધિ પહેલા આચાર્યોએ વિધિપૂર્વક ગણપતિ, હનુમાનજી, નવ ગ્રહ, લક્ષ્મીનારાયણ, શિવપાર્વતી, બ્રહ્મા, સૂર્ય, આદિ દેવોનું પૂજન કર્યું હતું. ત્યાર બાદ ભગવાન રામની વિધિવત પૂજા અર્ચના અને યજ્ઞ કરી પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી હતી અને [[જાન્યુઆરી ૨૫|૨૫ જાન્યુઆરી]] ૨૦૨૪થી મંદીર સામાન્ય જનતા માટે ખુલ્લું મુકવામાં આવ્યું. == આ પણ જુઓ== * [[રામ]] * [[અયોધ્યા]] * [[રામાયણ]] == નોંધ == {{notelist}} == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:મંદિરો]] 99kgv47347j65ut3drohy905t5uocfw 886918 886800 2025-06-25T03:22:45Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:2402:A00:142:A4D9:55A:81B4:F75B:AF91|2402:A00:142:A4D9:55A:81B4:F75B:AF91]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 885066 wikitext text/x-wiki {{Infobox Hindu temple | image = Ayodhya Ram Mandir Inauguration Day Picture.jpg | alt = Ram Mandir at Ayodhya | caption = રામ જન્મભૂમિ મંદીર, અયોધ્યા | coordinates = {{coord|26.7956|82.1943|type:landmark_region:IN-UP|display=inline}} | map_type = Uttar Pradesh #India3 | location = રામ જન્મભૂમિ, [[અયોધ્યા]] | state = [[ઉત્તર પ્રદેશ]] | country = [[ભારત]] | elevation_m = | deity = ''રામ લલ્લા'' ([[રામ]]નું બાળ સ્વરૂપ) | festivals = | temple_quantity = ૬ મંદિરોના સંકુલમાં મધ્યમાં મુખ્ય એક મંદિર | monument_quantity = | inscriptions = | functional_status = બાંધ કામ ચાલુ{{efn|મુખ્ય મંદિરનું બાંધકામ પૂર્ણ. મંદિર સંકુલ હજુ નિર્માણ હેઠળ}}(પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા: ૨૨ જાન્યુઆરી ૨૦૨૪<ref>{{cite news|title='Prana Pratishta' at Ram Mandir to be held on January 22: Nripendra Misra|url=https://www.business-standard.com/india-news/prana-pratishta-at-ram-mandir-to-be-held-on-january-22-nripendra-misra-123121000419_1.html|work=Business Standard|date=10 December 2023|access-date=31 December 2023|language=en|archive-date=31 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231231062947/https://www.business-standard.com/india-news/prana-pratishta-at-ram-mandir-to-be-held-on-january-22-nripendra-misra-123121000419_1.html|url-status=live}}</ref>) | creator = શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્ર | architect = સોમપુરા કુટુંબ{{efn|ચંદ્રકાંત સોમપુરા<ref name="architect">{{Cite news |last=Umarji |first=Vinay |date=15 November 2019 |title=Chandrakant Sompura, the man who designed a Ram temple for Ayodhya |work=Business Standard |url=https://www.business-standard.com/article/current-affairs/chandrakant-sompura-the-man-who-designed-a-ram-temple-for-ayodhya-119111501801_1.html |url-status=live |access-date=27 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200530024929/https://www.business-standard.com/article/current-affairs/chandrakant-sompura-the-man-who-designed-a-ram-temple-for-ayodhya-119111501801_1.html |archive-date=30 May 2020}}</ref><br />નિખિલ સોમપુરા અને આશિષ સોમપુરા<ref name="NDTVIncr20ft20">{{Cite web |last=Pandey |first=Alok |date=23 July 2020 |title=Ayodhya's Ram Temple Will Be 161-Foot Tall, An Increase Of 20 Feet |url=https://www.ndtv.com/india-news/ayodhya-ram-temple-will-be-161-feet-tall-an-increase-by-20-feet-2267315 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825071325/https://www.ndtv.com/india-news/ayodhya-ram-temple-will-be-161-feet-tall-an-increase-by-20-feet-2267315 |archive-date=25 August 2021 |access-date=23 July 2020 |website=NDTV}}</ref>}} | architecture_style = નાગર શૈલી | architecture_type = હિંદુ મંદિર સ્થાપત્ય | groundbreaking = ૫ ઓગસ્ટ ૨૦૨૦<ref>{{cite news|last=Gaur|first=Vatsala|title=PM Modi lays foundation stone of Ram Mandir in Ayodhya, says wait of centuries has ended|url=https://m.economictimes.com/news/politics-and-nation/first-bricks-laid-for-ram-temple-pm-modi-says-wait-of-centuries-has-ended/articleshow/77373354.cms|work=The Economic Times|date=5 August 2020|access-date=31 December 2023|language=en|archive-date=31 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231231062950/https://m.economictimes.com/news/politics-and-nation/first-bricks-laid-for-ram-temple-pm-modi-says-wait-of-centuries-has-ended/articleshow/77373354.cms|url-status=live}}</ref> | temple_board = શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્ર | website = {{URL|https://srjbtkshetra.org/|શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્ર}} | footnotes = | site_area = {{convert|2.7|acre|order=flip}}<ref name=":dimensions">{{Cite web |date=15 January 2022 |title=Ram Temple: Second phase of foundation expected to be completed by Jan end |url=https://www.livemint.com/news/india/ram-temple-second-phase-of-foundation-expected-to-be-completed-by-jan-end-11642219352876.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220126131234/https://www.livemint.com/news/india/ram-temple-second-phase-of-foundation-expected-to-be-completed-by-jan-end-11642219352876.html |archive-date=26 January 2022 |access-date=26 January 2022 |website=Mint (newspaper)}}</ref> | length = {{convert|360|ft|m|order=flip}} | width = {{convert|235|ft|m|order=flip}} | height_max = {{convert|161|ft|m|order=flip}}<ref name=":dimensions" /> }} '''રામ જન્મભૂમિ મંદિર''' [[અયોધ્યા]]માં આવેલું [[હિંદુ ધર્મ]]નું પવિત્ર તીર્થસ્થળ છે. આ સ્થળને [[વિષ્ણુ]]ના સાતમા અવતાર [[રામ|રામચંદ્ર ભગવાન]]નું જન્મસ્થાન માનવામાં આવે છે, તેથી જ આ તીર્થનો સમાવેશ હિન્દુ ધર્મના સૌથી પવિત્ર અને મહત્વનાં સ્થળોમાં થાય છે. == ઇતિહાસ== રામમંદિરના ઉદ્ઘાટન સાથે રામ ભક્તોની ૫૦૦ વર્ષની રાહનો અંત આવ્યો છે. રામાયણ અનુસાર ભગવાન શ્રી રામનો જન્મ અયોધ્યામાં થયો હતો. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર ભગવાન શ્રી રામના પુત્ર કુશે અયોધ્યામાં તેમનું મંદિર બનાવ્યું હતું. એકલા અયોધ્યામાં સીતારામના ૩૦૦૦ મંદિરો હતા. ઈતિહાસકારોનું કહેવું છે કે પમી સદીમાં આમાંથી ઘણા મંદિરોની હાલત ખરાબ થવા લાગી હતી. તે જ સમયે ઉજ્જૈનના રાજા [[વિક્રમાદિત્ય]] અયોધ્યા આવ્યા અને મંદિરોનું સમારકામ કરાવ્યું હતું. ૨૧ એપ્રિલ ૧૫૨૬ના રોજ બાબર અને ઇબ્રાહિમ લોધી વચ્ચે યુદ્ધ થયું. ૧૫૨૮ સુધીમાં બાબરની સેના અયોધ્યા પહોંચી. દસ્તાવેજો દર્શાવે છે કે મુઘલ શાસક બાબરના આદેશ પર મંદિર તોડી પડાયા બાદ મસ્જિદનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. બાદમાં તેને બાબરી મસ્જિદ તરીકે ઓળખવામાં આવી. યુરોપિયન ભૂગોળશાસ્ત્રી જોસેફ ટિફેન્થેલર ૧૭૬૬ અને ૧૭૭૧ વચ્ચે આ સ્થાન પર હતા. તેમના પુસ્તક ડિસ્ક્રિપ્ટિઓ ઇન્ડિયામાં તેમણે અહીં રામ ચબૂતરાના અસ્તિત્વ વિશે વાત કરી છે. ૧૮૧૩માં પ્રથમ હિન્દુ સંગઠનોએ દાવો કર્યો કે બાબરે રામ મંદિર તોડીને મસ્જિદ બનાવી હતી. અહીંથી આ મુદ્દો ફરી ઉભો થવાં લાગ્યો. તે સમયે દેશમાં અંગ્રેજોનું શાસન હતું. ૧૮૫૩માં અહીં પહેલીવાર સાંપ્રદાયિક હિંસા થઈ હતી. વધી રહેલા વિવાદને જોઈને ૧૮૫૯માં અંગ્રેજોએ વિવાદિત સ્થળની આસપાસ વાડ બનાવડાવી હતી. આ કેસ ૧૮૮૫માં પહેલીવાર કોર્ટમાં પહોંચ્યો હતો. મહંત રઘુબીર દાસે રામ ચબૂતરા પર મંદિર બનાવવા માટે ફૈઝાબાદ જિલ્લા કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી હતી જેને કોર્ટે ફગાવી દીધી હતી. ૧૯૪૯માં મસ્જિદની અંદરથી ભગવાનની મૂર્તિ મળી આવી હતી. જ્યારે હિન્દુ પક્ષે ભગવાન રામના દેખાવનો દાવો કર્યો હતો, જ્યારે મુસ્લિમ પક્ષે કહ્યું હતું કે હિન્દુઓએ ગુપ્ત રીતે મૂર્તિઓ અંદર મૂકી હતી. બંને પક્ષોએ એકબીજા સામે કેસ કર્યા હતા. બીજી તરફ પ્રશાસને તેને વિવાદિત માળખું ગણીને તેને તાળું મારી દીધું હતું. ૧૯૫૦માં ગોપાલ સિંહ વિશારદે રામ ચબૂતરામાં પૂજા કરવાની પરવાનગી માંગતી અરજી દાખલ કરી હતી. ૧૯૫૯માં નિર્મોહી અખાડાએ કબજા માટે ત્રીજી અરજી દાખલ કરી. ૧૯૬૧માં ઉત્તર પ્રદેશ સુન્ની વક્ફ બોર્ડે અરજી દાખલ કરી અને મસ્જિદની જમીન પર દાવો કર્યો. ૧૯૮૬માં જિલ્લા અદાલતે વિવાદિત માળખું ખોલવાની અને દર્શનની પરવાનગી આપી. ૧૯૮૯માં વિશ્વ હિન્દુ પરિષદે વિવાદિત જમીન પર રામ મંદિરનો શિલાન્યાસ કર્યો અને પહેલો પથ્થર મૂક્યો. == વિવાદાસ્પદ માળખાનો વિધ્વંસ == વિશ્વ હિન્દુ પરિષદે વિવાદિત જમીન પર મસ્જિદને બદલે રામ મંદિર બનાવવાની ચળવળ શરૂ કરી દીધી હતી. ૯૦ના દાયકામાં રાજનેતાઓ માટે રામ મંદિરનો મુદ્દો ખૂબ જ મહત્વનો હતો. ૧૯૯૦માં લાલકૃષ્ણ અડવાણીએ મંદિરના નિર્માણ માટે રથયાત્રા કાઢી હતી. ૧૯૯૨માં દેશભરમાંથી ભેગા થયેલા કારસેવકોએ આ વિવાદીત માળખું તોડી પાડ્યું હતું. ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસે કરેલા ગોળીબારમાં અનેક કારસેવકોએ જીવ ગુય્માવ્યો હતો અને અન્ય ઘણા ઈજાગ્રસ્ત થયા હતા. આ પછી દેશભરમાં કોમી રમખાણો ફાટી નીકળ્યા. રમખાણોમાં ૨૦૦૦થી વધુ લોકોના મોત થયા હતા. કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો અને ૪૯ લોકોને આરોપી બનાવવામાં આવ્યા હતા. લાલકૃષ્ણ અડવાણી, ઉમા ભારતી, મુરલી મનોહર જોશી, કલ્યાણ સિંહ, ચંપત રાય, કમલેશ ત્રિપાઠી સહિત ભાજપ અને વીએચપીના ઘણા નેતાઓને આરોપી બનાવવામાં આવ્યા હતા. ૨૮ વર્ષ બાદ કોર્ટે પુરાવાના અભાવે તમામ આરોપીઓને નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા. ચુકાદા સમયે ૧૭ આરોપીઓ મૃત્યુ પામ્યા હતા. == કાયદાકીય લડાઈ અને આખરી નિર્ણય== ૨૦૦૨માં અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે જમીન પર માલિકી હકો માટે સુનાવણી શરૂ કરી હતી. ૨૦૧૦માં હાઇકોર્ટે વિવાદિત જમીનને સુન્ની વક્ફ બોર્ડ, રામલલ્લા વિરાજમાન અને નિર્મોહી અખાડા વચ્ચે ત્રણ સમાન ભાગોમાં વહેંચવાનો આદેશ આપ્યો હતો. ૨૦૧૧માં હાઈકોર્ટના આદેશને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો હતો. ૨૦૧૯માં સુપ્રીમ કોર્ટની પાંચ જજોની ખંડપીઠે રામ મંદિરની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. મુસલમાનોને ભરપાઈ તરીકે મસ્જીદનિર્માણ માટે પાંચ એકર જમીન અલગથી આપવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. == નિર્માણ અને પ્રાણપ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ== આ પછી ૫ ઓગસ્ટ ૨૦૨૦ના રોજ વડાપ્રધાન મોદીએ રામ મંદિરના નિર્માણ માટે ભૂમિપૂજન કર્યું અને મંદિરનું ઉદ્ઘાટન [[જાન્યુઆરી ૨૨|૨૨ જાન્યુઆરી]] ૨૦૨૪ના રોજ થયુ. ૧૮ જાન્યુઆરીએ રામલલાની મૂર્તિ ગર્ભગૃહમાં સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. ૨૨ જાન્યુઆરીએ બપોરે ૧૨:૩૦ કલાકે રામલલાના વિગ્રહનો અભિષેક કરવામાં આવ્યો. મંદિરના ગર્ભગૃહમાં ભગવાન રામની મૂર્તિ તેમના બાળ સ્વરૂપની છે. પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા સમારોહમાં દેશભરના ૧૨૧ આચાર્યો દ્વારા તમામ ધાર્મિક વિધિઓ કરવામા આવી. આ દરમિયાન વડાપ્રધાન [[નરેન્દ્ર મોદી]], મોહન ભાગવત, ઉત્તર પ્રદેશના રાજ્યપાલ [[આનંદીબેન પટેલ]], મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથ અને અન્ય મહાનુભાવો પણ હાજર રહ્યાં હતાં. પ્રાણ પ્રતિષ્ઠાની પૂજા માટે ૯ હવનકુંડ અને ૨ મંડપ તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા. આઠ દિશાઓ માટે આઠ હવનકુંડ બનાવવામાં આવ્યા હતા. એક હવનકુંડ આચાર્ય માટે બનાવવામાં આવ્યો હતો. હવન કુંડ બનાવવા માટે ઈંટ, રેતી, માટી, ગોબર, પંચગવ્ય અને સિમેન્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ બધા જ હવનકુંડોની લંબાઈ, પહોળાઈ, ઉંચાઈ અને ઊંડાઈનું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું હતું. પ્રાણપ્રતિષ્ઠાની વિધિ પહેલા આચાર્યોએ વિધિપૂર્વક ગણપતિ, હનુમાનજી, નવ ગ્રહ, લક્ષ્મીનારાયણ, શિવપાર્વતી, બ્રહ્મા, સૂર્ય, આદિ દેવોનું પૂજન કર્યું હતું. ત્યાર બાદ ભગવાન રામની વિધિવત પૂજા અર્ચના અને યજ્ઞ કરી પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી હતી અને [[જાન્યુઆરી ૨૫|૨૫ જાન્યુઆરી]] ૨૦૨૪થી મંદીર સામાન્ય જનતા માટે ખુલ્લું મુકવામાં આવ્યું. == આ પણ જુઓ== * [[રામ]] * [[અયોધ્યા]] * [[રામાયણ]] == નોંધ == {{notelist}} == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:મંદિરો]] gcbw2xg29okgxajjavh5qqjih3bxop1 3 148524 886954 875259 2025-06-25T08:24:37Z EmausBot 4503 Fixing double redirect from [[સભ્યની ચર્ચા:Jet Pilot]] to [[સભ્યની ચર્ચા:Divinations]] 886954 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[સભ્યની ચર્ચા:Divinations]] 9z3d5ll0gfwumrjxijc2t1indople26 0 150306 886799 884817 2025-06-24T18:23:48Z 76.53.254.138 886799 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian Railways Suburban Railway Logo.svg|50px|up|link=Mumbai Suburban Railway]]<br>દહાણુ રોડ | type = મુંબઈ સબઅર્બન રેલ્વે સ્ટેશન | style = Mumbai Suburban Railway | image = Dahanu Road railway station - Main Entrance.jpg | image_size = | image_caption = | address = [[દહાણુ]], [[પાલઘર જિલ્લો]] | line = પશ્ચિમ લાઇન | other = | structure = સામાન્ય-જમીન પરનું સ્ટેશન | platform = ૫ | elevation = {{convert|9.820|m|ft}} | depth = | levels = | tracks = ૬ | parking = | bicycle = | baggage_check = | opened = | closed = | rebuilt = | status = કાર્યરત | electrified = હા | accessible = | code = DRD | owned = રેલ્વે મંત્રાલય, ભારતીય રેલ્વે | zone = પશ્ચિમ રેલ્વે | former = | passengers = | pass_year = | pass_percent = | pass_system = | mpassengers = | services = {{Adjacent stations|system=Mumbai Suburban Railway|line=Western|left=વનગાવ}} | map_type = India#Maharashtra | coordinates = {{coord|19|59|29.5|N|72|44|36.8|E|display=inline}} | map_dot_label = દહાણુ રોડ | route_map = {{MSR Western line}} | map_state = collapsed }} '''દહાણુ રોડ''' [[મહારાષ્ટ્ર]]ના [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર જિલ્લાના]] [[દહાણુ]] નગર નજીક આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે મુંબઈ સબઅર્બન રેલ્વેની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલું છે. આ લાઇનનું તે સૌથી ઉત્તરમાં આવેલું સ્ટેશન છે, પણ રેલ્વે લાઇન તેનાથી આગળ ગોલવડ અને તેની આગળ લંબાય છે. == ઇતિહાસ == ૫ એપ્રિલ ૧૮૬૭ના રોજ પ્રકાશિત જર્નલ ''ધ બોમ્બે બિલ્ડર''માં બોઇસરથી ૧૩ કિમીના અંતરે આવેલા દહાણુનો ''Dhanoo Road'' તરીકે સ્ટેશનનો ઉલ્લેખ છે, જે સ્ટેશન આ સમય દરમિયાન ખૂલ્લું મુકાયુ હશે એ દર્શાવે છે. ૧૭ જાન્યુઆરી ૧૮૯૮ના રોજ પાલઘરથી દહાણુ રોડ ડબલ લાઇન તરીકે વિસ્તૃત કરાઇ હતી. ૧૮ ઓક્ટોબર ૧૯૦૦ના રોજ આ લાઇન વિસ્તૃત કરીને ગોલવડ સુધી લંબાવાઇ હતી.<ref>{{citation| url=https://books.google.com/books?id=O09BAAAAMAAJ&q=dahanu| page=80| title=Sessional papers of the House of Commons| volume=50| publisher = HMSO| year=1901}}</ref> ૨૦૦૨માં પશ્ચિમ રેલ્વેએ વિરારથી દહાણુ રોડની EMU સેવા વિસ્તારવાની જાહેરાત કરી હતી.<ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/Western-Rly-to-extend-services-to-Dahanu-Road/articleshow/981813814.cms|archive-url=https://archive.today/20120707170200/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-01-05/mumbai/27117026_1_western-rly-dahanu-road-emu-service|url-status=live|archive-date=7 July 2012|newspaper=[[The Times of India]]| title=Western Rly to extend services to Dahanu Road| date=5 January 2002}}</ref> ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૧૩ના રોજ પશ્ચિમ રેલ્વેએ દહાણુ લોકલ સેવાને ચર્ચગેટ સુધી લંબાવી હતી.<ref>http://www.amazingmaharashtra.com/2013/04/dahanu-road-locals-time-table.html Local Train Service Introduced by Western Railway on 16/04/2013</ref> == છબીઓ == <gallery> File:Dahanu Road railway station - Mumbai EMU local train.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન પર મુંબઈ લોકલ ટ્રેન File:Dahanu Road railway station - Platform board.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન File:Dahanu Road railway station - Station board.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન File:Dahanu Road railway station - View from Platform 1.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન - પ્લેટફોર્મ ૧ File:Dahanu Road railway station - Overview.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન - પુલ પરથી. File:Dahanu Road railway station - Reservation office.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન - આરક્ષણ સુવિધા </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{સ્ટબ}} 2l0n7r03888c5yqlyt8ydocmjx86dgq 886873 886799 2025-06-25T03:17:49Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/76.53.254.138|76.53.254.138]] ([[User talk:76.53.254.138|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. 884817 wikitext text/x-wiki {{Infobox station | name = [[File:Indian Railways Suburban Railway Logo.svg|50px|up|link=Mumbai Suburban Railway]]<br>દહાણુ રોડ | type = મુંબઈ સબઅર્બન રેલ્વે સ્ટેશન | style = Mumbai Suburban Railway | image = Dahanu Road railway station - Main Entrance.jpg | image_size = | image_caption = | address = [[દહાણુ]], [[પાલઘર જિલ્લો]] | line = પશ્ચિમ લાઇન | other = | structure = સામાન્ય-જમીન પરનું સ્ટેશન | platform = ૫ | elevation = {{convert|9.820|m|ft}} | depth = | levels = | tracks = ૬ | parking = | bicycle = | baggage_check = | opened = | closed = | rebuilt = | status = કાર્યરત | electrified = હા | accessible = | code = DRD | owned = રેલ્વે મંત્રાલય, ભારતીય રેલ્વે | zone = પશ્ચિમ રેલ્વે | former = | passengers = | pass_year = | pass_percent = | pass_system = | mpassengers = | services = {{Adjacent stations|system=Mumbai Suburban Railway|line=Western|left=વનગાવ}} | map_type = India3#Maharashtra | coordinates = {{coord|19|59|29.5|N|72|44|36.8|E|display=inline}} | map_dot_label = દહાણુ રોડ | route_map = {{MSR Western line}} | map_state = collapsed }} '''દહાણુ રોડ''' [[મહારાષ્ટ્ર]]ના [[પાલઘર જિલ્લો|પાલઘર જિલ્લાના]] [[દહાણુ]] નગર નજીક આવેલું રેલ્વે સ્ટેશન છે. તે મુંબઈ સબઅર્બન રેલ્વેની પશ્ચિમ લાઇન પર આવેલું છે. આ લાઇનનું તે સૌથી ઉત્તરમાં આવેલું સ્ટેશન છે, પણ રેલ્વે લાઇન તેનાથી આગળ ગોલવડ અને તેની આગળ લંબાય છે. == ઇતિહાસ == ૫ એપ્રિલ ૧૮૬૭ના રોજ પ્રકાશિત જર્નલ ''ધ બોમ્બે બિલ્ડર''માં બોઇસરથી ૧૩ કિમીના અંતરે આવેલા દહાણુનો ''Dhanoo Road'' તરીકે સ્ટેશનનો ઉલ્લેખ છે, જે સ્ટેશન આ સમય દરમિયાન ખૂલ્લું મુકાયુ હશે એ દર્શાવે છે. ૧૭ જાન્યુઆરી ૧૮૯૮ના રોજ પાલઘરથી દહાણુ રોડ ડબલ લાઇન તરીકે વિસ્તૃત કરાઇ હતી. ૧૮ ઓક્ટોબર ૧૯૦૦ના રોજ આ લાઇન વિસ્તૃત કરીને ગોલવડ સુધી લંબાવાઇ હતી.<ref>{{citation| url=https://books.google.com/books?id=O09BAAAAMAAJ&q=dahanu| page=80| title=Sessional papers of the House of Commons| volume=50| publisher = HMSO| year=1901}}</ref> ૨૦૦૨માં પશ્ચિમ રેલ્વેએ વિરારથી દહાણુ રોડની EMU સેવા વિસ્તારવાની જાહેરાત કરી હતી.<ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/Western-Rly-to-extend-services-to-Dahanu-Road/articleshow/981813814.cms|archive-url=https://archive.today/20120707170200/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2002-01-05/mumbai/27117026_1_western-rly-dahanu-road-emu-service|url-status=live|archive-date=7 July 2012|newspaper=[[The Times of India]]| title=Western Rly to extend services to Dahanu Road| date=5 January 2002}}</ref> ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૧૩ના રોજ પશ્ચિમ રેલ્વેએ દહાણુ લોકલ સેવાને ચર્ચગેટ સુધી લંબાવી હતી.<ref>http://www.amazingmaharashtra.com/2013/04/dahanu-road-locals-time-table.html Local Train Service Introduced by Western Railway on 16/04/2013</ref> == છબીઓ == <gallery> File:Dahanu Road railway station - Mumbai EMU local train.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન પર મુંબઈ લોકલ ટ્રેન File:Dahanu Road railway station - Platform board.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન File:Dahanu Road railway station - Station board.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન File:Dahanu Road railway station - View from Platform 1.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન - પ્લેટફોર્મ ૧ File:Dahanu Road railway station - Overview.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન - પુલ પરથી. File:Dahanu Road railway station - Reservation office.jpg|દહાણુ રોડ રેલ્વે સ્ટેશન - આરક્ષણ સુવિધા </gallery> == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{સ્ટબ}} dd5dovjoz2xln76sitac2m9oofdsez3 0 150939 886943 886774 2025-06-25T03:32:17Z Snehrashmi 41463 /* વકીલ, કાયદાશાસ્ત્રી અને ન્યાયાધીશ */ 886943 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific_prefix = '''સર''' | name = આશુતોષ મુખર્જી | image = Asutosh Mukhopadhyay.jpg | honorific_suffix = <small>CSI, FRSE, FRAS, FPSL, MRIA</small> | alt = | caption = આશુતોષ મુખર્જી | nickname = ધ ટાઈગર ઑફ બેન્ગાલ <br> বাংলার বাঘ | order = ૨૨મા, ૨૬મા | office = કલકત્તા વિશ્વવિદ્યાલયના ઉપકુલપતિ | term1 = ૩૧ માર્ચ ૧૯૦૬ – ૩૦ માર્ચ ૧૯૧૪ | predecessor1 = એલેક્ઝાન્ડર પેડલર | successor1 = દેવપ્રસાદ સર્વાધિકારી | term = ૪ એપ્રિલ ૧૯૨૧ – ૩ એપ્રિલ ૧૯૨૩ | predecessor = નિલરતન સરકાર | successor = ભૂપેન્દ્રનાથ બાસુ | birth_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1864|06|29}} | birth_place = [[કોલકાતા]], બંગાળ પ્રેસીડેન્સી, બ્રિટીશ ભારત (વર્તમાન [[પશ્ચિમ બંગાળ]], [[ભારત]]) | death_date = {{Death date and age|df=yes|1924|5|25|1864|06|29}} | death_place = [[પટના]], બિહાર અને ઓરિસ્સા પ્રાંત, બ્રિટીશ ભારત (વર્તમાન [[બિહાર]], ભારત) | resting_place = રુસ્સા માર્ગ, [[કોલકાતા]] (હવે, ૭૭ આશુતોષ મુખર્જી માર્ગ, કોલકાતા – ૭૦૦૦૨૫) | occupation = શિક્ષક અને કલકત્તા વિશ્વવિદ્યાલયના દ્વિતીય ભારતીય ઉપકુલપતિ, કલકત્તા ઉચ્ચ ન્યાયાલયના ન્યાયાધીશ (૧૯૦૩–૧૯૨૪) | citizenship = બ્રિટીશ | education = કલકત્તા વિશ્વવિદ્યાલય (બી.એ., એમ.એ., એમ.એસસી., એલએલ.બી., એલએલ.ડી.) | period = | genre = | subject = | spouse = જોગમાયા દેવી | children = ૪, [[શ્યામાપ્રસાદ મુખર્જી]] | relatives = ચિત્તાતોષ મુખર્જી (પ્રપૌત્ર) | awards = ''નાઈટ બેચલર'' (૧૯૧૧)<br>''કમ્પેનિયન ઓફ ધ ઓર્ડર ઓફ ધ સ્ટાર ઓફ ઈન્ડિયા'' (સીએસઆઈ, ૧૯૦૯) | signature = | signature_alt = | website = | portaldisp = }} '''સર આશુતોષ મુખર્જી''' (૨૯ જૂન ૧૮૬૪ – ૨૫ મે ૧૯૨૪) એક બંગાળી ગણિતશાસ્ત્રી, વકીલ, ન્યાયાધીશ, શિક્ષક અને સંસ્થા નિર્માતા હતા. તેમણે ગણિત, કાયદાશાસ્ત્ર અને ઉચ્ચ શિક્ષણના ક્ષેત્રે મહત્ત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું હતું. ગણિત અને પ્રાકૃતિક વિજ્ઞાનમાં અનુસ્નાતકની પદવી ધરાવતા મુખર્જી બ્રિટિશ પત્રિકાઓમાં શોધપત્રો પ્રકાશિત કરનાર પ્રથમ ભારતીયોમાંના એક હતા. તેમણે ૨૨ વર્ષની ઉંમરે એડિનબર્ગની રોયલ સોસાયટીના ફેલો તરીકે પસંદગી મેળવી હતી, ઉપરાંત યુરોપ અને સંયુક્ત રાજ્યમાં વિવિધ વિદ્વત સંગઠનોના ફેલો અથવા સભ્ય હતા. મુખર્જીએ કાયદાની પરીક્ષા પાસ કરી અને સફળ કાનૂની વ્યવસાય સ્થાપિત કર્યો. તેમણે એલએલ.ડી. (LL.D.) ની પદવી મેળવી અને વિશ્વવિદ્યાલયમાં કાયદા પર વ્યાખ્યાન આપ્યા. તેઓ કલકત્તા ઉચ્ચ ન્યાયાલયનાં ન્યાયાધીશ બન્યા અને કેટલાક વર્ષો સુધી મુખ્ય ન્યાયાધીશના રૂપમાં કાર્ય કર્યું. તેમણે વિશ્વવિદ્યાલય ખાતે કાયદાશાસ્ત્રની કોલેજની સ્થાપના કરી. કલકત્તા વિશ્વવિદ્યાલયના ઉપકુલપતિ તરીકે (૧૯૦૬–૧૯૧૪ અને ૧૯૨૧–૨૩), મુખરજીએ પરીક્ષા યોજનારી અને પદવી પ્રદાન કરતી સંસ્થાને એશિયાની ટોચની સંશોધન વિશ્વવિદ્યાલયમાં રૂપાંતરિત કરી દીધી. તેમણે વિવિધ શાખાઓમાં અનુસ્નાતક અભ્યાસ માટે નવા વિભાગો શરૂ કર્યા, નવા પ્રાધ્યાપકોની નિમણૂંક માટે અને અન્ય શૈક્ષણિક સુવિધાઓના સર્જન માટે ફાળો એકત્રિત કર્યો, સ્નાતક વિદ્યાર્થીઓને તેમના ઉચ્ચ અભ્યાસ અને અદ્યતન સંશોધન કાર્યોમાં મદદ પૂરી પાડી, અને વિવિધ અભ્યાસ ક્ષેત્રોમાં ઉત્તમ પ્રાધ્યાપકોને નિયુક્ત કર્યા, જેમાં એશિયાના પ્રથમ નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા વૈજ્ઞાનિક સર [[સી. વી. રામન]]નો પણ સમાવેશ થાય છે. મુખર્જી ભારતીય વિજ્ઞાન કોંગ્રેસ (૧૯૧૪)ના ઉદ્‌ઘાટન સત્રના અધ્યક્ષ હતા. તેમણે ''બાંગ્લા તકનિકી સંસ્થા'' (બેંગાલ ટેકનિકલ ઇન્સ્ટીટ્યૂટ, ૧૯૦૬)ની સ્થાપનામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી, જે પછીથી જાદવપુર વિશ્વવિદ્યાલયમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવી હતી. તેમણે કોલકતા ગણિત સમાજ (૧૯૦૮)ની સ્થાપના પણ કરી.<ref>Patrick Petitjean, Catherine Jami and Anne Marie Moulin eds. (1992) ''Science and Empires'', Boston Study in the Philosophy of Science, Vol. 136, Kluwer Academic Publishers. {{ISBN|978-94-011-2594-9}}, {{doi|10.1007/978-94-011-2594-9}}</ref> ૧૯૧૬માં તેમના નેતૃત્ત્વ હેઠળ આશુતોષ કૉલેજની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. તેમના આત્મવિશ્વાસ, હિંમત અને શૈક્ષણિક સમર્પણને કારણે તેમને સ્નેહથી 'બંગાળના વાઘ' ('બેંગાલ ટાઇગર') તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.<ref>{{cite web|title=Asutosh Mukhopadhyay: An eminent educator who made Bengalis proud|url=http://www.anandabazar.com/patrika/ashutosh-mukherjee-an-eminent-educator-who-made-bengalis-proud-1.960305}}</ref> == પ્રારંભિક જીવન == આશુતોષ મુખર્જીનો જન્મ ૨૯ જૂન ૧૮૬૪ના રોજ બાવબઝાર, કોલકાતા ખાતે એક હિંદુ બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો.<ref>{{cite book |last1=Mukherji |first1=Purabi |url=https://books.google.com/books?id=DfaVEAAAQBAJ&dq=Mathematician+brahmin&pg=PA19 |title=Notable Modern Indian Mathematicians and Statisticians: During the 19th and 20th Centuries of Bengal |date=11 October 2022 |publisher=Springer Nature |isbn=978-981-19-6132-8 |language=en}}</ref> તેમની માતાનું નામ જગતતારિણિ દેવી અને પિતાનું નામ ડૉ. ગંગાપ્રસાદ મુખોપાધ્યાય હતું. તેમનું પૂર્વજોનું શહેર પશ્ચિમ બંગાળના હુગલી જિલ્લામાં આવેલું જીરાટ હતું.<ref name="Ghatak1">Ghatak, Atulchandra, ''Ashutosher Chatrajiban Ed. 8th'', 1954, p 1, Chakraborty Chatterjee & Co. Ltd.</ref> તેમના પૂર્વજોમાં ઘણા પ્રતિષ્ઠિત સંસ્કૃત વિદ્વાનો હતા, જેમાં પંડિત રામચંદ્ર તારકલંકરનો સમાવેશ થાય છે, જેઓ ન્યાયના પ્રોફેસર હતા, જેમને વોરેન હેસ્ટિંગ્સ દ્વારા કોલકાતાની સંસ્કૃત કોલેજમાં તે પદ પર નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.<ref name="Ashutosh_life">{{cite web |title=Sir Ashutosh Mukherjee: educationist, leader and institution-builder |url=http://www.currentscience.ac.in/Downloads/article_id_078_12_1566_1573_0.pdf |access-date=29 September 2017 |website=Current Science}}</ref> મુખર્જીના દાદા હુગલી જિલ્લામાં આવેલા દિગસુઈ નામના બીજા ગામથી જીરાટ આવ્યા હતા અને ત્યાં સ્થાયી થયા હતા. પિતા ગંગા પ્રસાદ મુખર્જીનો જન્મ ૧૬ ડિસેમ્બર ૧૮૩૬ના રોજ જીરાટમાં થયો હતો.<ref name="Ghatak1" /> જીરાટના શ્રીમંત લોકોની મદદથી તેઓ મેડિકલ કોલેજમાં અભ્યાસ કરવા માટે કોલકાતા આવ્યા. બાદમાં તેઓ કોલકાતાના ભવાનીપોર વિસ્તારમાં સ્થાયી થયા. તેઓ એક જાણીતા ડૉક્ટર બન્યા અને કોલકાતામાં સાઉથ સબ અર્બન સ્કૂલની સ્થાપના કરી. ગંગા પ્રસાદે તેમના પુત્રના શિક્ષણનું ખાસ ધ્યાન રાખ્યું. ઘરે વિજ્ઞાન અને સાહિત્યના વાતાવરણમાં ઉછરેલા યુવાન આશુતોષ ભવનીપુરના ચક્રબેરિયા ખાતેના સીસુ વિદ્યાલયમાં ગયા અને ગણિત પ્રત્યે પ્રારંભિક રુચિ દર્શાવી. જ્યારે તેઓ નાના હતા, ત્યારે તેઓ [[ઈશ્વરચંદ્ર વિદ્યાસાગર]]ને મળ્યા હતા, જેમનો તેમના પર મોટો પ્રભાવ હતો. તેઓ મધુસુદન દાસના વિદ્યાર્થી હતા.<ref>{{cite web |url= http://www.mslawcollege.org/index.php?option=com_content&view=article&id=84&Itemid=29 |title=Our History |work=mslawcollege.org |year=2012 |quote=Ashutosh Mukherjee, the then Vice-Chancellor of Calcutta University who was a student of Utkal Gourab Madhusudan Das |access-date=28 April 2012}}</ref> નવેમ્બર ૧૮૭૯માં, પંદર વર્ષની ઉંમરે, મુખર્જીએ કલકત્તા યુનિવર્સિટીની પ્રવેશ પરીક્ષા પાસ કરી જેમાં તેઓ બીજા ક્રમે આવ્યા અને પ્રથમ વર્ગની શિષ્યવૃત્તિ મેળવી.<ref name="Asutosh_life">{{cite web |title=Sir Asutosh Mukherjee: educationist, leader and institution-builder |url=http://www.currentscience.ac.in/Downloads/article_id_078_12_1566_1573_0.pdf |access-date=29 September 2017 |website=Current Science}}</ref> ૧૮૮૦માં, તેમણે કોલકાતાની પ્રેસિડેન્સી કોલેજ (વર્તમાન પ્રેસિડેન્સી યુનિવર્સિટી) માં પ્રવેશ મેળવ્યો જ્યાં તેઓ પી.સી. રે અને નરેન્દ્રનાથ દત્તને મળ્યા, જેઓ પાછળથી [[સ્વામી વિવેકાનંદ]] તરીકે પ્રખ્યાત થયા. ૧૮૮૩માં, મુખર્જીએ કલકત્તા યુનિવર્સિટીમાં બી.એ.ની પરીક્ષામાં ઉચ્ચ ક્રમ મેળવ્યો.<ref>{{cite book |author=Rachana Chakrabarty |title=Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh |publisher=Asiatic Society of Bangladesh |year=2012 |editor1=Sirajul Islam |edition=Second |chapter=Premchand Roychand Studentship |editor2=Ahmed A. Jamal |chapter-url=http://en.banglapedia.org/index.php?title=Premchand_Roychand_Studentship}}</ref> અને ગણિતમાં અનુસ્નાતકની પદવી મેળવી. તેમને ગણિત અને ભૌતિકશાસ્ત્ર (Pure & Applied), માં પ્રતિષ્ઠિત પ્રેમચંદ રોયચંદ ફેલોશિપ એનાયત કરવામાં આવી હતી.<ref name="Asutosh_maths">{{cite web|title=The mathematician in Asutosh Mukhopadhyay|url=http://www.currentscience.ac.in/Volumes/107/08/1339.pdf|website=Current Science|access-date=29 September 2017}}</ref> ૧૮૮૩માં સુરેન્દ્રનાથ બેનર્જીએ કલકત્તા હાઈકોર્ટના આદેશો વિરુદ્ધ ''બંગાળી'' અખબારમાં એક લેખ લખ્યો અને કોર્ટના તિરસ્કારના આરોપમાં તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી. કલકત્તા હાઈકોર્ટમાં મુખર્જીના નેતૃત્વમાં વિદ્યાર્થીઓના એક જૂથે બંગાળ અને અન્ય શહેરોમાં વિરોધ પ્રદર્શનો અને હડતાળ શરૂ કરી દીધી. ૧૮૮૪માં, તેમણે શૈક્ષણિક સિદ્ધિઓ માટે હરિશ્ચંદ્ર પુરસ્કાર જીત્યો, અને ૧૮૮૫માં ગણિતમાં પ્રથમ-વર્ગના સન્માન સાથે એમ.એ. પૂર્ણ કર્યું.<ref name="Asutosh_life" /> ૧૮૮૫માં, તેમણે જોગમાયા દેવી ભટ્ટાચાર્ય સાથે લગ્ન કર્યા. ૧૮૮૬માં, તેમને પ્રાકૃતિક વિજ્ઞાનમાં બીજી અનુસ્નાતક પદવી એનાયત કરવામાં આવી, જેનાથી તેઓ કલકત્તા યુનિવર્સિટીમાંથી બેવડી પદવી મેળવનારા પ્રથમ વિદ્યાર્થી બન્યા.<ref name="Asutosh_life" /> ત્યારબાદ, સર આશુતોષ મુખર્જીએ કાયદામાં કારકિર્દી બનાવી. તેમણે ૧૮૮૮માં કાયદામાં સ્નાતકની ડિગ્રી મેળવી અને કલકત્તા હાઇકોર્ટમાં વકીલ તરીકે પ્રવેશ મેળવ્યો. ૧૮૯૭માં, તેમણે ડોક્ટર ઓફ લો (એલએલ.ડી.) ની પદવી મેળવી અને કલકત્તા યુનિવર્સિટીમાં ટાગોર પ્રોફેસર ઓફ લો બન્યા. ૧૯૦૪માં, તેમને હાઇકોર્ટના પ્યુઇસ્ને (જુનિયર) જજ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા, અને ત્યારબાદ બે વર્ષ સુધી કાર્યકારી મુખ્ય ન્યાયાધીશ તરીકે સેવા આપી.<ref name="Asutosh_life" /> == યુવાન ગણિતશાસ્ત્રી == ૧૮૮૦માં, જોકે તેઓ માત્ર પ્રથમ વર્ષના સ્નાતક હતા, તેમણે યુક્લિડના પ્રથમ પુસ્તકના ૨૫મા પ્રસ્તાવ ના નવા પુરાવા પર તેમનું પ્રથમ ગાણિતિક સંશોધનપત્ર પ્રકાશિત કર્યું.<ref name="Asutosh_life" /> તેમના ત્રીજા ગાણિતિક શોધપત્ર (૧૮૮૬), "અ નોટ ઓન એલિપ્ટિક ફંક્શન્સ" ને પ્રતિષ્ઠિત બ્રિટિશ ગણિતશાસ્ત્રી આર્થર કેલી દ્વારા "ઉત્કૃષ્ઠ ગુણવત્તા" ("outstanding merit")ના યોગદાન તરીકે પ્રશંસા કરવામાં આવી.<ref name="Asutosh_life" /> તેમણે કોન્ફોકલ દીર્ઘવૃત્તોની પ્રણાલીના ત્રાંસા પક્ષેપમાર્ગને નક્કી કરવા માટે ગેસ્પેર મેનાર્ડીના ઉત્તરની ઘણી મહત્વપૂર્ણ વ્યુત્પત્તિઓ નિર્ધારિત કરી. તેમણે વિભેદક ભૂમિતિમાં પણ સ્થાયી યોગદાન આપ્યું. શંકુઓ માટે તેમના સામાન્ય વિભેદક અંતર સમીકરણની ગેસ્પાર્ડ મોંગેની વ્યાખ્યાને સરળ બનાવવા માટે વિશ્લેષણાત્મક પદ્ધતિઓ વિકસાવી.<ref name="Asutosh_maths" /><ref name="Asutosh_life" /> તેઓ યુરોપ અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં વિવિધ વિદ્વાન સંસ્થાઓના ફેલો અથવા સભ્ય બન્યા. તેઓ ૨૧ વર્ષની ઉંમરે રોયલ ખગોળશાત્રીય (એસ્ટ્રોનોમિકલ) સોસાયટીના ફેલો બન્યા, અને ૨૨ વર્ષની ઉંમરે રોયલ સોસાયટી ઓફ એડિનબર્ગ (FRSE)ના ફેલો બન્યા.<ref name="Asutosh_maths" /> ૧૮૮૮ સુધીમાં, મુખર્જી નવીન સ્થાપિત ઇન્ડિયન એસોસિએશન ફોર ધ કલ્ટિવેશન ઓફ સાયન્સ (IACS) માં ગણિતના લેક્ચરર હતા.<ref>''IACS - Annual Report for the Year 1888''</ref> મુખર્જીએ તેમની ત્રીસીની ઉંમરે પણ ગણિત અને ભૌતિકશાસ્ત્ર પર વિદ્વતાપૂર્ણ શોધપત્ર પ્રકાશિત કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. ૧૮૯૩ સુધીમાં, ૨૯ વર્ષની ઉંમરે, મુખર્જી ફ્રાન્સની ભૌતિક સોસાયટી અને પાલેર્મોની ગાણિતીક સોસાયટીની ફેલોશિપ માટે ચૂંટાયા, અને રોયલ આઇરિશ એકેડેમીના સભ્ય હતા. ત્યારબાદ તેઓ લંડન મેથેમેટિકલ સોસાયટી, પેરિસ મેથેમેટિકલ સોસાયટી અને અમેરિકન મેથેમેટિકલ સોસાયટી (૧૯૦૦) ના સભ્ય બન્યા.<ref name="Asutosh_maths" /><ref name="Asutosh_life" /> ૧૮૯૩ પછી તેમણે કાયદાકીય કારકિર્દી માટે પોતાના ગણિતના વ્યવસાયને મોટાભાગે છોડી દીધો હોવા છતાં, મુખર્જીને ગાણિતિક સંશોધન ક્ષેત્રમાં પ્રવેશનારા પ્રથમ આધુનિક ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેઓ કલકત્તા મેથેમેટિકલ સોસાયટી (૧૯૦૮)ના પણ સભ્ય હતા અને તેના પ્રમુખ (૧૯૦૮–૧૯૨૩) તરીકે સેવા આપી હતી.<ref>{{cite web |title=Calcutta Mathematical Society |url=http://www.calmathsoc.org |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120531145908/http://calmathsoc.org/ |archive-date=31 May 2012 |access-date=12 July 2012 |publisher=Calmathsoc.org}}</ref> == વકીલ, કાયદાશાસ્ત્રી અને ન્યાયાધીશ == [[File:Raman-3.jpg|alt=Dedication to Mukherjee in a 1922 copy of Chandrasekhara Raman's "Molecular Diffraction of Light"|thumb|245x245px|મુખર્જીને સમર્પિત [[સી. વી. રામન]]નું "મોલેક્યુલર ડિફ્રેક્શન ઓફ લાઈટ" (પ્રકાશનું પરમાણુ વિવર્તન) (૧૯૨૨)]] ૨૪ વર્ષની ઉંમરે, મુખર્જી કલકત્તા યુનિવર્સિટીના ફેલો બન્યા. જાહેર સૂચના વિભાગમાં નોકરીના પ્રસ્તાવને નકારી કાઢી, તેમણે ૧૮૮૮માં કાયદાની સ્નાતકની પદવી પ્રાપ્ત કરી અને કલકત્તા હાઇકોર્ટના વકીલ તરીકે પ્રવેશ મેળવ્યો. ૧૮૯૭માં તેમણે ડોક્ટર ઓફ લો (એલએલડી) ની પદવી મેળવી. ન્યાયશાસ્ત્રી અને લેખક વી. સુધીષ પાઈ નોંધે છે: "મુખર્જીએ બુદ્ધિ અને ઉદ્યોગના સંયોજનથી ખૂબ જ સફળ કારકિર્દી બનાવી. ૧૮૯૮માં તેમને કલકત્તા યુનિવર્સિટીમાં ટાગોર લૉ (કાયદા) પ્રાધ્યાપક તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા અને ૧૯૦૨માં "ધ લો ઓફ પર્પેચ્યુઇટીઝ ઇન બ્રિટિશ ઇન્ડિયા" પુસ્તક લખ્યું - જે હજુ પણ ન્યાયશાસ્ત્રના પૂર્વીય ક્ષિતિજ પર ધ્રુવ તારો માનવામાં આવે છે. જૂન ૧૯૦૪માં તેમને કલકત્તા હાઇકોર્ટના ન્યાયાધીશ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા. બેન્ચ પર તેમની નિમણૂક અને કાર્યકાળે ન્યાયિક વિમર્શનો નોંધપાત્ર વિસ્તાર કર્યો. તેમણે તેમના કાર્ય પર અખૂટ ઉર્જા, મહાન પાંડિત્ય અને વિદ્વતાની અખંડાતાના દર્શ કરાવ્યા. તેમનું જ્ઞાન વિશાળ હતું અને કાયદાની તેમની વ્યાખ્યા સંપૂર્ણ હતી. ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશ મોહમ્મદ હિદાયતુલ્લાહે તેમને ભારતના છ સૌથી પ્રતિષ્ઠિત ન્યાયાધીશોમાં સ્થાન આપ્યું હતું."<ref>https://www.newindianexpress.com/opinions/2024/May/23/ashutosh-mukherjee-a-centennial-tribute</ref> મુખર્જીએ બે વખત કલકત્તા હાઈકોર્ટના કાર્યકારી મુખ્ય ન્યાયાધીશ તરીકે સેવા આપી હતી.<ref name="Asutosh_life" /> વીસ વર્ષની સેવા બાદ તેમણે ૧૯૨૪માં પદ છોડ્યું અને વકીલાત શરૂ કરી. == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:૧૮૬૪માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૧૯૨૪માં મૃત્યુ]] 3kk06dy8lav4n2eji9fefda0ge5otzh 0 150975 886795 886738 2025-06-24T15:03:22Z KartikMistry 10383 અપડેટ. 886795 wikitext text/x-wiki '''ચૌમુખી વાવ''' [[સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો|સુરેન્દ્રનગર]] જિલ્લાના [[ચોટીલા તાલુકો|ચોટીલા]] તાલુકાના [[ચોબારી (તા. ચોટીલા)|ચોબારી]] ગામમાં આવેલી એક વાવ અને રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક (S-GJ-203) છે.<ref name=":0">Jain-Neubauer, Jutta (1981). The Stepwells of Gujarat: In Art-historical Perspective (અંગ્રેજીમાં). Abhinav Publications. પૃષ્ઠ ૬૮. <nowiki>ISBN 978-0-391-02284-3</nowiki>.</ref> == બાંધકામ == ચૌમુખી વાવનું બાંધકામ સ્થાપત્યની દૃષ્ટિએ જોતાં અગત્યનું છે. સામાન્ય વત્તાકાર સ્વરૂપે આ વાવનો ગ્રાઉન્ડ પ્લાન બનેલો છે અને નામ અનુસાર તેમાં પ્રવેશ માટે ચાર મુખ આવેલા છે.<ref name=":0" /> આ પ્રકારનું વાવનું બાંધકામ [[વિજયા (વાવ)|વિજયા]] પ્રકારનું ગણવામાં આવે છે.<ref name=":0" /> કૂવો બાંધકામની એકદમ મધ્યમાં છે અને તેની ચાર તરફ પ્રવેશથી લઈને કૂવા સુધી પહોંચવા માટે પગથિયાવાળી પરસાળ આવેલી છે. દક્ષિણ દિશામાં મંડપ હજુ પણ બચી રહ્યો છે. આ વાવની દિવાલોમાં સપ્તમાતૃકા, શેષશાયી વિષ્ણુ, મહિષાસુર મર્દિની તથા શિવનાં શિલ્પો આવેલાં છે.<ref name=":0" /> == આ પણ જુઓ == * [[ખેરાળી વાવ]], વઢવાણ તાલુકામાં આવેલી વાવ * [[માત્રી વાવ]], ધ્રાંગધ્રા તાલુકામાં આવેલી વાવ * [[ગુજરાતમાં વાવનો ઇતિહાસ]] == સંદર્ભો == {{Reflist}} {{ગુજરાતની વાવો}} [[શ્રેણી:ગુજરાતની વાવો]] [[શ્રેણી:રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક]] roa7p6hgmcipmvkviasxu1zvl3dknjn 0 150992 886786 2025-06-24T12:45:28Z Hemant Dabral 33012 Hemant Dabralએ દિશાનિર્દેશન કરીને પાના [[જશોદાબેન]]ને [[જશોદાબેન મોદી]] પર ખસેડ્યું 886786 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[જશોદાબેન મોદી]] i12wj90fivgxfvenmph7xfl9icyfj3h 1 150993 886788 2025-06-24T12:45:29Z Hemant Dabral 33012 Hemant Dabralએ [[ચર્ચા:જશોદાબેન]]ને [[ચર્ચા:જશોદાબેન મોદી]] પર ખસેડ્યું 886788 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ચર્ચા:જશોદાબેન મોદી]] 5ti9kl0hjwlqi2fpekosxlimp9y5egp 1 150994 886789 2025-06-24T13:09:23Z 103.240.162.114 /* અત્યારે ક્યાં છે અને કેવા લાગે છે */ નવો વિભાગ 886789 wikitext text/x-wiki == અત્યારે ક્યાં છે અને કેવા લાગે છે == સ્નેહલતા મેડમ આપણા ગુજરાતી ફિલ્મ ના એક સમયના સૌથી સારા દેખાતા અને નામ ધરાવનાર હિરોઈન રહી ગયા છે. પરંતુ અત્યારે તેઓ ક્યાં છે અને કેવા છે તે જાણવાની મહેછા છે. [[વિશેષ:પ્રદાન/103.240.162.114|103.240.162.114]] ૧૮:૩૯, ૨૪ જૂન ૨૦૨૫ (IST) 3adls7g53016vfxuzvxogk5ss63tlho 886792 886789 2025-06-24T13:50:48Z Dsvyas 561 પાનું ખાલી કરી દેવાયું 886792 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 3 150995 886790 2025-06-24T13:11:17Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો 886790 wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Therudra7}} -- [[સભ્ય:Aniket|Aniket]] ([[સભ્યની ચર્ચા:Aniket|ચર્ચા]]) ૧૮:૪૧, ૨૪ જૂન ૨૦૨૫ (IST) q5qjhgnuw2cmmz63m2raktsy45qk8x7 3 150996 886870 2025-06-24T21:07:55Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો 886870 wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=GraduateStev}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૦૨:૩૭, ૨૫ જૂન ૨૦૨૫ (IST) m8xz9r0s50dgtg7pfe3hq74umsc90k4 1 150997 886944 2025-06-25T03:51:40Z 2402:8100:27D2:C750:0:21:79BB:2301 /* આહિર સમાજ નહીં પરંતુ સગર સમાજ ના લોકો દાસારામ બાપા ને પૂજે છે */ નવો વિભાગ 886944 wikitext text/x-wiki == આહિર સમાજ નહીં પરંતુ સગર સમાજ ના લોકો દાસારામ બાપા ને પૂજે છે == બાલાગામ માં આવેલ સંત શિરોમણી ભક્ત શ્રી દાસારામ બાપા નું મંદિર અને જળ સમાધિ સ્થળ એટલે કે કુવો /કુવા ની પૂજા સૂર્યવંશી રાજા ભગીરથ ના વંશજો એવા '''સગર સમાજના લોકો કરે છે''' શ્રીદાસારામ બાપા નો જન્મ મહાસુદ (૨)-બીજ ૧૬૯૬ , જળ સમાધી અષાઢ સુદ (૨)-બીજ ૧૮૦૫ તેમના માતા હેમીબેન અને પિતા વીરાભગત. દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાના ભાણવડ તાલુકામાં આવેલા ઝારેરા ગામે પણ શ્રી દાસારામ બાપા નું ભવ્યાતી ભવ્ય અઢારે વરણ ની શ્રદ્ધાના પ્રતીક સમાન શિખરબંધ મોટું મંદિર આવેલું છે. સાહેબ શ્રી જો શક્ય હોય તો આટલો ઉપર મુજબનો સુધારો કરવા વિનંતી આભાર ,, મારું નામ ગોહિલ જયેશભાઈ સગર મુકામ સુપેડી પોસ્ટ ચોખંડા તાલુકો ભાણવડ જિલ્લો દેવભૂમિ દ્વારકા ગુજરાત 9374794270 [[વિશેષ:પ્રદાન/2402:8100:27D2:C750:0:21:79BB:2301|2402:8100:27D2:C750:0:21:79BB:2301]] ૦૯:૨૧, ૨૫ જૂન ૨૦૨૫ (IST) 1zbiufdiqfpjxkvekjl0oojd027nxok 886958 886944 2025-06-25T08:52:21Z Dsvyas 561 પાનું ખાલી કરી દેવાયું 886958 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 3 150998 886945 2025-06-25T06:07:17Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો 886945 wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Parth Arj}} -- [[સભ્ય:Aniket|Aniket]] ([[સભ્યની ચર્ચા:Aniket|ચર્ચા]]) ૧૧:૩૭, ૨૫ જૂન ૨૦૨૫ (IST) g0s21gifof0e167z3zk7iuw46bavoan 3 150999 886947 2025-06-25T06:17:25Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો 886947 wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=ALEXSIRORA}} -- [[સભ્ય:Aniket|Aniket]] ([[સભ્યની ચર્ચા:Aniket|ચર્ચા]]) ૧૧:૪૭, ૨૫ જૂન ૨૦૨૫ (IST) q5ad26tf5giq3x5s30kwrxbcuv8qkss 3 151000 886953 2025-06-25T08:04:05Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો 886953 wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Oleg Eterevsky}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૩:૩૪, ૨૫ જૂન ૨૦૨૫ (IST) 4z8yy4truj48le0aa8j2gljqs2f3lzl 3 151001 886963 2025-06-25T10:40:24Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો 886963 wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Marvilpatel7}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૬:૧૦, ૨૫ જૂન ૨૦૨૫ (IST) ap2kwnsc7tkvqqlk4hs54iyt56e7qln