Wikipedia hawiki https://ha.wikipedia.org/wiki/Babban_shafi MediaWiki 1.45.0-wmf.8 first-letter Midiya Musamman Tattaunawa User Tattaunawar user Wikipedia Tattaunawar Wikipedia Fayil Tattaunawar fayil MediaWiki Tattaunawar MediaWiki Samfuri Tattaunawar samfuri Taimako Tattaunawar taimako Rukuni Tattaunawar rukuni TimedText TimedText talk Module Module talk Event Event talk Wikipedia:Kofan al'umma 4 2079 656488 654397 2025-07-08T12:42:35Z Pharouqenr 25549 /* Neman zama Admin */ sabon sashe 656488 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) dh6xmwzcs2vw7dn1xswyiqlnelu3zn0 656492 656488 2025-07-08T12:45:27Z Pharouqenr 25549 /* Neman zama Admin */ 656492 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ==Support== fwy4u9aubludzbuamt6ki688x9liloy 656503 656492 2025-07-08T12:51:45Z Nnamadee 31123 /* Support */ 656503 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ==Support== •Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 653576642zmmd4i6bf1apv43vo5hbtf 656515 656503 2025-07-08T13:02:08Z Mahuta 11340 /* Support */ 656515 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ==Support== •Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) eri48jexxj9mc0hrtkfr02xf4hio3ic 656523 656515 2025-07-08T13:10:42Z 102.91.97.180 /* Support */ 656523 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ==Support== •Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •wannan Abu be Mai kyau Ina giyon Bayan akan duba da hazaka da gudunmuwa da yakebayarwa a wanan manhaja[[Musamman:Contributions/102.91.97.180|102.91.97.180]] 13:10, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 8e3o6vv08cobvk1rhzeydg6grk4x40n 656525 656523 2025-07-08T13:16:45Z Khalifah123 28682 /* Support */ 656525 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ==Support== •Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •wannan Abu be Mai kyau Ina giyon Bayan akan duba da hazaka da gudunmuwa da yakebayarwa a wanan manhaja[[Musamman:Contributions/102.91.97.180|102.91.97.180]] 13:10, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) .Ina Goyan bayan hakan domin zaya kawo cigaba a mikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 13:16, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) rcdflb8fbwc3tgwsf3a8f7dqrt07xgq 656527 656525 2025-07-08T13:19:53Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Support */ 656527 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ==Support== •Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •wannan Abu be Mai kyau Ina giyon Bayan akan duba da hazaka da gudunmuwa da yakebayarwa a wanan manhaja [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 13:19, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) .Ina Goyan bayan hakan domin zaya kawo cigaba a mikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 13:16, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 5s10yuo84kuhv1e1gewlrjxvwtmspn4 656528 656527 2025-07-08T13:20:19Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Support */ 656528 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ==Support== •Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •wannan Abu be Mai kyau Ina giyon Bayan akan duba da hazaka da gudunmuwa da yakebayarwa a wanan manhaja [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 13:19, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) .Ina Goyan bayan hakan domin zaya kawo cigaba a wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 13:16, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) p569ssiu6kz9eskyaisbtsp9y62br15 656556 656528 2025-07-08T14:05:08Z Pharouqenr 25549 /* Support */ 656556 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ==Support== •Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Wannan Abu be Mai kyau Ina giyon Bayan akan duba da hazaka da gudunmuwa da yakebayarwa a wanan manhaja [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 13:19, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) .Ina Goyan bayan hakan domin zaya kawo cigaba a wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 13:16, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) d9g08bguq688385qfdshb0ik4loccf6 657021 656556 2025-07-09T08:29:59Z BnHamid 12586 657021 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ===Support=== •Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) •Wannan Abu be Mai kyau Ina giyon Bayan akan duba da hazaka da gudunmuwa da yakebayarwa a wanan manhaja [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 13:19, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) .Ina Goyan bayan hakan domin zaya kawo cigaba a wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 13:16, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 7srlhawb03qnrpyumc4se08tuszth2e 657025 657021 2025-07-09T08:35:23Z BnHamid 12586 /* Neman zama Admin */ 657025 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ===Support=== * Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) * Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) * Wannan Abu be Mai kyau Ina giyon Bayan akan duba da hazaka da gudunmuwa da yakebayarwa a wanan manhaja [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 13:19, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) * Ina Goyan bayan hakan domin zaya kawo cigaba a wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 13:16, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) * '''Support''' duba da irin kokarin ka, gami da irin rawar da ka ke takawa, ina goyan bayan samun wannan dama. Duba da hakan zai ƙara kawo cigaba a Hausa Wikipedia dama gidauniyar Wikimedian baki-ɗaya. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) ejczcbmyci86nvley3ow1uaoj8l9btm 657028 657025 2025-07-09T08:36:04Z BnHamid 12586 /* Support */ 657028 wikitext text/x-wiki {{:Wikipedia:Kofan al'umma/Header}} == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:07, 16 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:28, 22 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Final Reminder: Join us in Making Wiki Loves Ramadan Success == Dear all, We’re thrilled to announce the Wiki Loves Ramadan event, a global initiative to celebrate Ramadan by enhancing Wikipedia and its sister projects with valuable content related to this special time of year. As we organize this event globally, we need your valuable input to make it a memorable experience for the community. Last Call to Participate in Our Survey: To ensure that Wiki Loves Ramadan is inclusive and impactful, we kindly request you to complete our community engagement survey. Your feedback will shape the event’s focus and guide our organizing strategies to better meet community needs. * Survey Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSffN4prPtR5DRSq9nH-t1z8hG3jZFBbySrv32YoxV8KbTwxig/viewform?usp=sf_link Complete the Survey] * Deadline: November 10, 2024 Please take a few minutes to share your thoughts. Your input will truly make a difference! '''Volunteer Opportunity''': Join the Wiki Loves Ramadan Team! We’re seeking dedicated volunteers for key team roles essential to the success of this initiative. If you’re interested in volunteer roles, we invite you to apply. * Application Link: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfXiox_eEDH4yJ0gxVBgtL7jPe41TINAWYtpNp1JHSk8zhdgw/viewform?usp=sf_link Apply Here] * Application Deadline: October 31, 2024 Explore Open Positions: For a detailed list of roles and their responsibilities, please refer to the position descriptions here: [https://docs.google.com/document/d/1oy0_tilC6kow5GGf6cEuFvdFpekcubCqJlaxkxh-jT4/ Position Descriptions] Thank you for being part of this journey. We look forward to working together to make Wiki Loves Ramadan a success! Warm regards,<br> The Wiki Loves Ramadan Organizing Team 05:11, 29 Oktoba 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> ==Neman Goyon Baya== Assalamu alaikum, muna yiwa shuwagabanninmu tare da sauran ƴan uwanmu editoci barka da wannan lokaci da fatan muna lafiya. Muna masu amfani da wannan dama domin mika sanarwarmu tare da neman goyan bayanku abisa wani rapid grant wanda muke so mu nema a wannan cycle ɗin mai kamawa. Zamu nemi wannan grant ne in group, da ni {{U|A'isha A Ibrahim}}, {{U|A Salisu}}, {{U|Ummun Sultan}} da kuma {{U|Sirjat}}. Wannan shi ne title na proposal ɗin '''Celebrating International Women Day Through The Wikimedia Projects'''. Na gode, a madadin ni da sauran applicants. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 17:55, 6 Nuwamba, 2024 (UTC) == Proposal to enable the "Contribute" entry point in Hausa Wikipedia == {{Int:Hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia. Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Hausa Wikipedia. '''Who can access it''' Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the "Contribute" icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to "view contributions" is also available to access the list of your contributions. [[Fayil:Mobile_Contribute_Page.png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]] [[Fayil:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|link=https://bar.wikipedia.org/wiki/Datei:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]] For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the "Contributions" option unless they change it to the "Contribute" manually. This feature is available in four Wikipedia (Albanian, Malayalam, Mongolian, and Tagalog). We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the "Contributions" entry point as default.           We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 20th November 2024. We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the "Contribute" entry point in your Wikipedia. We look forward to your response soon. Thank you! On behalf of the WMF Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 02:36, 7 Nuwamba, 2024 (UTC) == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 19:54, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Sanarwa akan shirin wiki love Africa 2025 da muke irin gudanarwa idan Allah ya amince == Barkan mu da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikimedia User Group ina fatan kuna lafiya, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku cewa muna shirin gudanar da wiki love African 2025 documentation in Taraba idan Allah ya amince, dan haka muke sanar da ku tare da neman shawarar ku, sannan yan'uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shiri da muke fatan gudanarwa idan Allah ya amince wanda zai kawo cigaba a ɓangaren Wikipedia, wiki Commons dama sauran ya'uwan Wikipedia, muna neman goyon bayan ku da shawarar ku mungode [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:44, 27 Nuwamba, 2024 (UTC) == Taron Murnar Cigaban Mata na Duniya (International Women Days) == Muna farin cikin sanar da ku shirin mu na shirya taron murnar cigaban mata a duniya wanda zamuyi a lokuta daban daban sau uku (ranar 11th Febreru, 8th March da kuma 25th Afurelu 2025) idan Allah ya yarda. Muna mai neman goyon bayanku. Bissalam, [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:10, 30 Nuwamba, 2024 (UTC) ==Neman amincewa== Assalamu alaikum yan uwa editocin Wikipedia Hausa ina mai neman goyon bayan ku ta hanyar yi ma wannan projects endorsement, Sannan da dan takaitaccen bayani akan wannan projects.https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22793921) Shi dai wannan project Za'a bayani ne akan kasancewar editocin daga jihohi ko yankuna daban-daban,muna da editoci daga Arewa ta gabas,arewa ta tsakiya,arewa ta kudu. kalmomin mu da salon rubutu yana bambanta sabida haka Hausar mu tana Babbanta da ta wasu ,ko kuma kalmomi suna shan Bam-bam ,kamar yadda wani lokaci a baya aka samu wata kalma! wasu su ce kalmar '''Galma''' ake kiran ta wasu su ce '''Garma''' .Sabida haka mukayi proposing projects akan wannan, zamu gayyato masana Harshen Hausa guda uku da muka tuntuba akan zamu gayyato su don warware mana wannan matsaloli. idan ka/ki duba kun ga wannan zai kawo ci gaba ko yana da amfani a Hausa to kuyi endorse din wanna project. ==Neman Amincewa/Goyon Baya== Barka da wannan lokaci Shugabannin mu na Hausa Wikipedians Usergroup Ina fatan kuna lafiya Ina amfani da wannan damar sanar daku cewa muna shirin gudanar da 1Lib1Ref for Librarians a Jihar Yobe Najeriya, idan Allah ya yarda Insha Allah dan haka muke sanar daku tare da neman shawarar ku, sannan 'yan uwa editoci masu albarka muna neman shawarar ku akan wannan shirin da fatan gudanarwa idan Allah ya amince mana wanda zai kawo cigaba a ɓangaren sanya Manazarta (References) a muƙalolin Wikipedia dama sauran 'yan uwan Wikipedia muna neman goyon bayan ku da kuma shawarar ku mun gode. [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) 20:36, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! == Dear All, We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture. * Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]] * When: Jan 19, 2025 * Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025). * Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 * Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]] To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025. Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language. Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all. Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate. Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success! For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:08, 16 ga Janairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=27568454 --> == Sanarwa da Neman Goyon Baya == Assalamu Alaikum, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a garemu baki ɗaya. Ina mai amfani da wannan dama wajen miƙa sakon sanarwata da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu da sauran yan uwana editoci a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wannan shi ne takenshi '''Celebrating Female Contributions to Art on Wikimedia''', ina fatan za a sanya mana albarka a cikin neman namu. Na gode mu huta lafiya. [[User:A&#39;isha A Ibrahim|A&#39;isha A Ibrahim]] ([[User talk:A&#39;isha A Ibrahim|talk]]) 06:32, 23 ga Janairu, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 02:35, 29 ga Janairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Neman Amincewa da Goyon baya == Assalamu Alaikum warahamatullahi wa barakatuhu, barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi ga kowa da kowa. Ina me amfani da wannan dama wajen isar da saƙon sanarwata wajen shuwagabannin mu na Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary da kuma ƴan'uwa na editoci wajen neman goyon baya a gare ku a bisa wani rapid grant da nake nema a wannan zagaye mai kamawa. Wanda proposal din ya shafi Hausa Wikipedia da Hausa Wiktionary. Wannan shi ne taken shi '''Decoding Health Acronyms to Enhance Hausa Wikipedia and Hausa Wiktionary''' [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 22:30, 2 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''Translation-Athon For Vital Articles''' wanda zai gudana a Kaduna in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafin Hausa Wikipedia [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 02:51, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 ga Faburairu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Neman Goyan Baya/Amincewa == Assalamualaikum Barka da wannan lokaci tare da fatan alheri ga shuwagabanni da Sauran editoci ƴan uwana, na wannan manhajar. Bayan haka, ina sanar da ku cewa muna ƙoƙarin shirya '''Wiki Love Earth In North Western Nigeria''' Domin haɓaka ayyukan wikimedias. Wanda zai gudana a wasu '''Jihohin Arewacin Najeriya''' kamar Da izinin Allah. Bisa hakan ne nake neman shawarar ku da ra'ayoyin ku, haɗi da goyon bayan ku domin bunƙasa da inganta wannan shafi. Nagode sosai, @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 19:37, 9 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Sanar da taro da neman goyon baya ko shawara == Yan uwa masu albarka barkan mu da wannan lokaci, ina amfani da wannan damar domin sanar da ku babban taron Wikipedia da yan uwanta na farko da muke son gudanarwa a garin Jos, ina neman goyon baya a tare da ku domin ganin mu cimma bunƙasuwar Wikipedia da yan uwanta, ina amfani da wannan damar domin shaidawa shugabannin Hausa Wikimedia wannan taro, Allah ya bamu sa'a da nasara amin. [[User:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|Abdulmuddalib Iabrahim Salisu]] ([[User talk:Abdulmuddalib Iabrahim Salisu|talk]]) 05:32, 11 ga Faburairu, 2025 (UTC) == Neman Goyon Baya da Shawarwari == Assalamu alaikum barka da wannan lokaci tare da fatan kowa yana cikin ƙoshin lafiya amin. Bayan haka, muna sanar da Shuwagabannin mu da ƴan uwa editoci na wannan shafi cewa muna shirin gudanar da Project akan '''Art+Feminism in The Hausa Community''' insha allah. muna neman shawarwarin ku da kuma goyon bayan ku.mun gode sosai. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 23:06, 12 ga Faburairu, 2025 (UTC) ===Goyon bayan wannan projects=== Assalamu alaikum, Barka da warhaka yan-uwa editocin Wikipedia Hausa ,ina fatan muna lafiya ,ina amfani da wannan dama na sanar da ku wannan projects namu wanda zamuyi insha Allah https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Lexical_Alternatives:A_Guide_to_Word_Variants_in_Hausa_(ID:_22965762) kuyi duba ku fada mana ina ya kamata mu inganta. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 08:29, 22 ga Faburairu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Hausa Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Fayil:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity.]] [[Fayil:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]] We will implement this improvement on your wiki '''on Monday, March 10th, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 06:01, 5 ga Maris, 2025 (UTC) == KHAKEEFA SHEHUN GAWUNA == Assalamu alaikum, wannan shafin na tsantsan tsagoran tarihi ne na Shehun Gawuna [[User:MNAlmansur|MNAlmansur]] ([[User talk:MNAlmansur|talk]]) 16:10, 6 ga Maris, 2025 (UTC) == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 ga Maris, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Your wiki will be in read-only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Karanta wannan saƙon a wani yaren]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] <span class="mw-translate-fuzzy">[[foundation:|Wikimedia Foundation]] za'a gwada chanji tsakanin cibiyoyin bayanai na farko dana sakandare.</span> Wannan zai tabbatar da cewa Wikipedia da sauran wikis na wikimedia na iya tsayuwa akan yanar gizo koda bayan wata ruɗani Duk zirga-zirga za su kunna '''{{#time:j xg|2025-03-19|ha}}'''. Gwajin zai fara daga karfe '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''. Abin takaici, saboda wasu iyakoki na cikin [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], dole a dakata da duk gyararraki dole ne a yayin da muke yin sauyin. Muna neman afuwa game da wannan tsaiko, kuma muna aiki don raguwarsa nan gaba. Za a nuna wata tuta a kowace wikis mintina 30 kafin wannan aikin ya faru. <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">This banner will remain visible until the end of the operation.</span> '''Zaka iya karantawa, amma banda gyara, a duka wikis na wani ɗan ƙanƙanin lokaci.''' *Ba za ku iya yin wani gyara ba har na tsawon awa ɗaya a ranar {{#time:l j xg Y|2025-03-19|ha}}. *Idan kayi ƙoƙarin gyara ko ajiyewa awannan lokacin, zaku ga saƙon kuskure. Muna fatan cewa babu gyara da za ayi asara awannan lokacin, amma ba za mu iya tabbatar muku ba. Idan ka ga sakon kuskuren, to don Allah a jira har komai ya koma daidai. Sannan ne zaku samu damar adana gyaran ku. Amma, muna ba da shawara cewa ku kwafe canje-canjen ku tun daga farko, idan da hali. ''Wasu sakamakon'': *Ayyukan bango zasu Kasance a hankalu kuma wasu za'a iya ajiye su. Tana iya kasancewa hanyoyin hadin masu kalar-ja ba zasu dawo ba da sauri kamar yadda aka saba. Idan ka kirkiri labarin da aka riga aka danganta shi a wani wuri, hanyar hadi zata zauna a kalar-ja fiye da yadda aka saba. Dole ne a tsaida duk wasu rubutun masu dadewa * Muna sa ran tura lambar za ta faru kamar kowane mako. Koyaya, wasu daskarewar lamba-by-case na iya faruwa akan lokaci idan aikin ya buƙaci su daga baya. * [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] ba zai kasance ba na kusan mintuna 90. Ana iya jinkirta wannan aikin dangane da yadda hali ya bada Za ka iya karanta tsarin a [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Za a sanar da duk wanu canji na wannan jadawalin. '''Ayi kokarin yadda wannan bayanin tare ga jama'ar ku.'''</div><section end="server-switch"/> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 23:14, 14 ga Maris, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=28307742 --> == [[Akhtar Aly Kureshy]] == Hello. I would like to ask about the article [[Akhtar Aly Kureshy]]. I have been trying to find out something more about this person, who seems to be a subject of some promotional campaign led by various sockpuppets of [[:en:User:Akhtar Aly Kureshy]] (see for example [[w:Wikipedia:Articles for deletion/Akhtar Aly Kureshy]] or [[q:Akhtar Aly Kureshy]]), and I found this article, but there are also no reliable sources of information listed there. Unfortunately, I do not speak your language, so I would just like to ask if somebody could check whether the information in the article can be confirmed somewhere. Thank you. –[[User:Jan.Kamenicek|Jan.Kamenicek]] ([[User talk:Jan.Kamenicek|talk]]) 00:08, 30 ga Maris, 2025 (UTC) == Adminship Renewal - Sabuntawa == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don sabunta adminship dina a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don cigaba da kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. === Support === *Ina goyon bayan ka sake kasancewa Admin [[User:Muhammad Idriss Criteria|Muhammad Idriss Criteria]] ([[User talk:Muhammad Idriss Criteria|talk]]) *Ina mai bayar da goyon baya akan hakan [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 08:00, 21 ga Afirilu, 2025 (UTC) === Oppose === [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 14:04, 3 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Sanarwa: Aikin Inganta Makaloli a Wikipedia da Wikidata == Assalamu alaikum! Muna sanar da fara sabon aiki mai taken '''"Tabbatar da Ingantaccen Ilimi: Inganta Wikipedia da Wikidata ta Hausa."''' Aikin zai mayar da hankali kan: * Inganta makaloli a Hausa Wikipedia, * Haɗa su da abubuwan Wikidata, * Horar da editoci kan bin ka'idojin rubutu da amfani da sahihan tushe. -- [[User:Sirjat|Sirjat]] ([[User talk:Sirjat|talk]]) 05:15, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Wiki Love Earth 2025 in Sokoto == Muna farin cikin sanar da ƴan uwa editoci da shuwagabannin wannan manhajar cewa zamu gabatar da taron '''Wiki Love Eath 2025 in Sokoto''' insha Allah. Domin haɓaka da inganta ayyukan wannan manhajar. @[[User:M Bash Ne|M Bash Ne]] ([[User talk:M Bash Ne|talk]]) 13:32, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) == WikiforHumanRights 2025 == Assalamu alaikum yan'uwa shugabanni da editoci masu albarka, inaso muyi amfani da wannan damar domin sanar da ku aniyar mu ta gabatar da taron WikiforHumanRights 2025 kamar yadda muka saba insha Allah a wannan shekarar ma zamu gabatar, dan haka muke neman shawarar ku a inda kukaga ya dace tare da goyon bayan ku, mungode Allah ya taimake mu ya bamu nasara amin. [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 16:04, 13 ga Afirilu, 2025 (UTC) :Ina fatan ayi wannan taron a garin Katsina [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 08:52, 22 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16:11, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 ga Afirilu, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> === Neman Goyon Baya da shawara === Assalamu Alaikum Barkanmu da wannan lokaci tare da fatan alkhairi a gareku yan uwa. Muna amfani da wannan dama ne domin sanarwa da kuma neman goyon bayan shuwagabanninmu tare da sauran yan uwanmu editoci a bisa wani rapid grant da zamu nema a wannan cycle mai kamawa. Zamu nemi wannan grant din ne ''in group'', wato ni {{u|Ibrahim Sani Mustapha}} da kuma {{u|A Sulaiman Z}}. Wannan shi ne taken proposal ɗin '''Disability Inclusion in Hausa Wikimedia Projects'''. Muna fatan za a bamu goyon baya ko da addu'a ne ko kuma shawarwari.[[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 05:01, 23 ga Afirilu, 2025 (UTC) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 15:03, 28 ga Afirilu, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman amincewa da goyon baya == Assalamu Alaikum, Barkan mu da wannan lokacin da fatan kowa na nan lafiya. Ina so nayi amfani da wannan dama wajen sanar da yan uwa shugabanin wannan farfajiya da kuma yan uwa editoci kan cewa muna da shirin gudanar da '''African History Editathon''' wanda zai gudana nan bada dadewa ba in sha Allah. Dan haka, muke neman shawara tare da goyon baya wajen yan uwa editoci da fatan samun cigaba wajen bunkasa shafukan Hausa Wikipedia. [[User:Sanusi Gado|Sanusi Gado]] ([[User talk:Sanusi Gado|talk]]) 18:32, 29 ga Afirilu, 2025 (UTC) == We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! == ''(Apologies for posting in English)'' Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them. As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]]. After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki. The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org. If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:07, 6 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28663781 --> == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|hira]])</bdi> 22:07, 15 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Request for Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 10:52, 22 Mayu 2025 (UTC) ===Support=== '''Support''' Ina bada goyon baya, saboda gudummuwar da yake badawa a Hausa Wikipedia. [[User:Dev ammar|Dev ammar]] ([[User talk:Dev ammar|talk]]) 07:21, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon baya dari bisa dari duba da jajircewa da kuma kwazo wajen ganin ya inganta wikipedia da ma al'umar da ke cikinta. [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 07:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan saboda gyara da gudunmuwa da kake badawa a Hausa Wikipedia[[User:Aminuboss|Aminuboss]] ([[User talk:Aminuboss|talk]]) 09:00, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Wannan tunani ne mai kyau, yadda ka samu ƙwarewa da wuri a ɓangaren Wikipedia ina da tabbacin zaka bada gudummawa fiye da yadda ake tunani, ina goyon baya akan wannan ƙudurin naka mai amfani[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 09:44, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina goyon bayan hakan domin zai kawo ci gaba a Wikipedia. [[User:Captain014|Captain014]] ([[User talk:Captain014|talk]]) 10:19, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' ina mai bada goyoñ baya dari bisa dari duba da irin qoqarin dayake da jajircewa domin kawo cigaba a hausa Wikipedia dama sauran user groups na Wikipedia baki daya [[User:Muhdavdullahi|Muhdavdullahi]] ([[User talk:Muhdavdullahi|talk]]) 21:09, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina Goyan bayan hakan domin zai kawo cigaba a Wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 10:48, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya Hakan abune mai kyau wannan zai kawu cigaba ga Hausa Wikipedia dama sauran Wikipedia gaba daya. Domen gaskiya Captain zai temaka magura wajen tan tance ingan tattun ayyukan da ake yi a Hausa Wikipedia, ina matuƙar guyun bayan hakan sosai [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 12:27, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Gaskiya ina goyan bayen hakan domin zai kawo cigaba ga al'umma da kuma sauran organisations baki daya [[User:Mahmud maby|Mahmud maby]] ([[User talk:Mahmud maby|talk]]) 15:25, 22 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' Ina meh goyon Bayan hakan sbd captain ya kasance meh bada gudummuwa sosai a Wikipedia Kumah hakan zeh qara kawo ci gaba sosai [[User:Aminatu Ibrahim Abubakar|Aminatu Ibrahim Abubakar]] ([[User talk:Aminatu Ibrahim Abubakar|talk]]) '''Support''' Gaskiya ina mai goyon bayan hakan dari bisa dari saboda hakan zai kawo cigaba a wikipedia sosai. [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 22:01, 22 Mayu 2025 (UTC) • '''Support'''Na goyi bayan samun ikon gudanarwa da ka ke nema, duba da irin jajircewarka wajen cigaban Hausa Wikipedia. Ba ka wannan dama hakika zai ƙara kawo cigaba ta fannin, dama fannin ayyukan gama garin ma su bayar da gudummawa. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) •'''Support'''.Ina goyon wannan yunkuri, Domin ka nuna jajircewa sosai da kuma kwarewa. [[User:Saifullahi AS|Saifullahi AS]] ([[User talk:Saifullahi AS|talk]]) '''Support''' Ina goyon bayan dari bisa dari saboda zai kawo cigaba da karawa Wikipedia inganci. [[User:Abdultambura18|Abdultambura18]] ([[User talk:Abdultambura18|talk]]) 23:01, 23 Mayu 2025 (UTC) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:26, 22 Mayu 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> ==Neman zama admin== :Assalamu alaikum. dafatan kuna cikin ƙoshin lafiya, Ina roƙon a ba ni Damar zama admin a Hausa Wikipedia. Ina da sha’awa da ƙwarewa wajen inganta Muƙala da kuma Gyara muƙala a Hausa Wikipedia da taimakawa sababbin masu Gyara. Zan yi farin cikin bada gudunmawa wajen Kula da Muƙala, da wadanda suke zuwa domin lalata muƙalan a Hausa Wikipedia don nayi aiki akansu na gode, [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 18:32, 26 Mayu 2025 (UTC) :wa alaikumus sallam warahamatullah A gaskiya ka chan chanta zama admin duba da kalan ja jircewanka da kwarewan ka wajen inganta mukaloli da fassarar mukaloli dakuma yanda kake horar da sababbin editoci nidai ina goyan baya dare bisa don ka kasance admin [[User:Umar A Muhammad|Umar A Muhammad]] ([[User talk:Umar A Muhammad|talk]]) 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :'''Support:''' :Ni Muktar Hassan ina matuƙar goyon bayan wannan abun domen tabbas SMSHIKA zai bada matukar gudunmawa wajen gyaran maƙalai da inganta su domen yana da matukar gwarewa [[User:Muktee1494|Muktee1494]] ([[User talk:Muktee1494|talk]]) 21:36, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :<nowiki>Enah goyan bayanka dari bisa dari akan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana da ƙwarewa da jajircewa da zaka bawa Hausa Wikipedia ~~~~</nowiki> [[User:Aisha Yahuza|Aisha Yahuza]] ([[User talk:Aisha Yahuza|talk]]) 22:18, 26 Mayu 2025 (UTC) :Wa Alaikumussalam muna cikin koshin lfy kuma muna qara godema Allah daya kawo muna kai sabida munsan kai jajir taccene wajen bada gudunmuwa a wikipedia muna fatan kuma idan kazaman muna Admin munsan zaka bada gudunmuwa sosai sabida SMSHIKA gaskiya yana da kokari sosai domin yaga cigaban wikipedia [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 22:22, 26 Mayu 2025 (UTC) :lallai wannan edita ya cancanci zaman admin duba da gudunmawa da jajircewar a hidimar wiki. :<nowiki>Ina goyon bayan ya cancanta.~~~</nowiki> [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 23:13, 26 Mayu 2025 (UTC) :Mashaallah, ina goyan bayan ka domin kasancewa admin a Hausa Wikipedia domin inganta makalolin da suke bukata ragi ko ƙari kokuma ma canji baki daya. Allah yasa mu dace amin. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 07:55, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina mai goyi bayan @[[User:Smshika|Smshika]] don samun matsayin mai kula a Hausa Wikipedia. Yana nuna kwarewa da jajircewa wajen gyara da kuma taimakawa al’umma. Ina da tabbacin zai yi aiki da gaskiya da adalci idan aka ba shi damar. [[User:A Sulaiman Z|A Sulaiman Z]] ([[User talk:A Sulaiman Z|talk]]) 15:00, 27 Mayu 2025 (UTC) :SUPPORT :Enah support dinka @[[User:Smshika|Smshika]] na zama admin a Hausa Wikipedia ko din yanda kake jajircewa a kan gyre'gyre a shafin Hausa Wikipedia [[User:Hauwa&#39;u lawal ardo|Hauwa&#39;u lawal ardo]] ([[User talk:Hauwa&#39;u lawal ardo|talk]]) 18:42, 27 Mayu 2025 (UTC) ::Wa'Alaikumussalam Nima ina goyon bayan da a baka admin @[[User:Smshika|Smshika]] Allah ya taimaka [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:51, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannan tunani yana da kyau ina fatan alkairi sosai [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan zamanka admin a Hausa Wikipedia domin kana bada gudunmawa sosai a cikin Hausa Wikipedia wajen gyara kari ko ragi ga abin da article ke bukat,samun wannan dama zata kara bashi damar ci gaba da kawo tsabtace gurbatattun article marasa inganci ina goyon baya. [[User:Ibrahim Sani Mustapha|Ibrahim Sani Mustapha]] ([[User talk:Ibrahim Sani Mustapha|talk]]) 09:55, 28 Mayu 2025 (UTC) :wa'alaikumus salam ina goyon bayanka na zama admin a Hausa Wikipedia [[User:Zahrah0|Zahrah0]] ([[User talk:Zahrah0|talk]]) 16:58, 28 Mayu 2025 (UTC) == Request for Admin == Assalalamu alaikum, Ina yiwa kowa barka da wannan lokaci tare da fatan kuna cikin ƙoshin lafiya amen. Ina mai amfani da wannan damar domin neman kasancewa Admin a Hausa Wikipedia domin bada ingantacciyar gudunmuwa ta hanyar inganta maƙalolin Hausa Wikipedia musanman wa'inda basu cika ƙa'idojin da baa bisu ba g gun ƙirirar su ko faɗaɗa su. Bissalam Nagode. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] [[User talk:Umar-askira|(talk)]][[Musamman:Contributions/102.91.93.244|102.91.93.244]] 21:16, 26 Mayu 2025 (UTC) :Support :Enah goyan bayanka na zama admin donmin kana da jajircewa a Hausa Wikipedia [[User:Smshika|Smshika]] ([[User talk:Smshika|talk]]) 08:29, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wa'Alaikumussalam ina goyan bayan ka domin kawo gyara a shafukan Wikipedia @[[User:Umar-askira|Umar-askira]] Allah ya bada Sa'a [[User:Jidda3711|Jidda3711]] ([[User talk:Jidda3711|talk]]) 18:56, 27 Mayu 2025 (UTC) :Wannna shiri ne mai kyau ina fatan alkairk [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 20:31, 27 Mayu 2025 (UTC) :Aslm muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:34, 27 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan wannan tsohon editan Wikipedia ya zama admin na Hausa Wikipedia don ci gaba da gyara a wannan shafi. [[User:Hamza DK|Hamza DK]] ([[User talk:Hamza DK|talk]]) 10:16, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina Mai goyan Bayan Umar-askira akan Admin da yake nema sakamakon Umar-askira jajirtattaccen editor Wanda dare da rana aikin shi shine editing. Idan Ya zama Admin Hausa Wikimidan User group zata kara samun cigaba sosai [[User:Iliyasu Umar|Iliyasu Umar]] ([[User talk:Iliyasu Umar|talk]]) 11:55, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Abdulrahman tahir shika|Abdulrahman tahir shika]] ([[User talk:Abdulrahman tahir shika|talk]]) 21:30, 26 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan @[[User:Smshika|Smshika]] a matsayin Admin domin ba karamin gudunmuwa yake badawa ba a Wikipedia. Na gode [[User:Naja&#39;atu Bintoo Usman|Naja&#39;atu Bintoo Usman]] ([[User talk:Naja&#39;atu Bintoo Usman|talk]]) 15:44, 27 Mayu 2025 (UTC) '''Support''' :Ina goyon bayan [[User:Umar-askira| Umar-Askira]] ya zama Admin a Hausa Wikipedia. Yana da ƙwazo da niyya wajen inganta maƙaloli da tabbatar da bin ƙa’idoji. Zai zama babban cigaba ga al’ummar Hausa Wikipedia.<span style="white-space:nowrap;text-shadow:#009200 0.3em 0.4em 1.0em,#009200 -0.2em -0.2em 1.0em;color:#009200"><b>Aliyu shaba</b></span>]]<sup>[[User talk:Aliyu shaba|<span style="color:#ff0000"><b>Talk</b></span>]]</sup> 17:37, 28 Mayu 2025 (UTC) * '''Support''' - @[[User:Smshika|Smshika]] tsayayyen edita ne mai kwazo da hazaka. Duba da yanayin yawan editocin Hausa Wikipedia, akwai bukata sosai na samun isassun masu kula da shafuka da kuma kare batanci. Muna goyon baya.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:40, 12 ga Yuni, 2025 (UTC) == Aslm == maidawa support muna goyan bayanka domin kazama Admin domin cigaba da bada gudunmuwa domin munsan kai jajirtacce ne wajen bada gudunmuwa a wikipedia shiyasa mukeso kazama muna Addmin [[User:Adamu mc|Adamu mc]] ([[User talk:Adamu mc|talk]]) 20:32, 27 Mayu 2025 (UTC) == Zabin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia 2025 & Kira don Tambayoyi == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Yan uwa duka, A wannan shekara, wa'adin amintattu guda 2 (biyu) na Al'umma- da Ƙungiyoyin da aka zaɓa a cikin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia zai zo ƙarshe [1]. Mashawarta ta gayyaci daukacin kungiyoyin da su shiga cikin zaben na bana da kuma kada kuri'a don cike wadannan kujeru. Kwamitin zabe zai kula da wannan tsari tare da tallafi daga ma'aikatan Gidauniyar [2]. Kwamitin Gudanarwa, wanda ya ƙunshi amintattu waɗanda ba 'yan takara ba a cikin 2025 na al'umma da haɗin gwiwar da aka zaɓa tsarin zaɓen amintattu (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina da Esra’a Al Shafei) [3], suna da alhakin ba da kulawar Mashawarta don tsarin zaɓen amintattu na 2025 da kuma sanar da Mashawarta. Karin bayani kan ayyukan Kwamitin Zabe,Mashawarta, da ma'aikatan suna nan [4]. Anan ga mahimman kwanakin da aka tsara: * Mayu 22 - Yuni 5: Sanarwa (wannan sadarwar) da kiran lokacin tambayoyi [6] * Yuni 17 - Yuli 1, 2025: Kira ga 'yan takara * Yuli 2025: Idan an buƙata, masu haɗin gwiwa za su kada kuri'a don jerin sunayen 'yan takara idan 10 ko fiye sun nema [5] * Agusta 2025: Lokacin yakin * Agusta - Satumba 2025: Lokacin kada kuri'a na al'umma na mako biyu * Oktoba – Nuwamba 2025: Binciken bayanan ƴan takara da aka zaɓa * Taron Mashawarta a watan Disamba 2025: Sabbin amintattu sun zauna Ƙara koyo game da tsarin zaɓi na 2025 - gami da dalla-dalla tsarin lokaci, tsarin tsayawa takara, ka'idojin yakin neman zabe, da ka'idojin cancantar masu jefa kuri'a - akan wannan [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki. '''Kira don Tambayoyi''' A kowane tsari na zaɓe, al'umma na da damar gabatar da tambayoyi ga 'yan takarar Kwamitin Amintattu don amsawa. Kwamitin Zabe yana zabar tambayoyi daga jerin sunayen da al’umma suka tsara don masu neman amsa. Dole ne 'yan takara su amsa duk tambayoyin da ake buƙata a cikin aikace-aikacen don samun cancanta; idan ba haka ba za a yi watsi da aikace-aikacen su. A bana, Kwamitin Zabe zai zabo tambayoyi 5 da ‘yan takara za su amsa. Tambayoyin da aka zaɓa na iya kasancewa haɗin abubuwan da aka ƙaddamar daga al'umma, idan sun kasance iri ɗaya ko masu alaƙa. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[mahadi]]] '''Masu sa kai na zaɓe''' Wata hanyar da za a shiga cikin tsarin zaɓe na 2025 ita ce zama Mai sa kai na zaɓe. Masu sa kai na zaɓe wata gada ce tsakanin Kwamitin Zaɓe da al'ummarsu. Suna taimakawa wajen tabbatar da wakilcin al'ummarsu da kuma zaburar da su don kada kuri'a. Ƙara koyo game da shirin da yadda ake shiga akan wannan [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[mahaɗin]]] shafin Meta-wiki Mun gode! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Gaisuwa mafi kyau, Victoria Doronina Dangantakar Mashawarta ta Kwamitin Zabe Kwamitin Gudanarwa<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 03:07, 28 Mayu 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Neman Zaman Admin == Assalamu alaikum, ina fatan kowa yana cikin koshin lafiya. Ina mai neman goyon bayanku domin in zama admin na Hausa Wikipedia domin inganta mukaloli da Kuma bada gudummawa wajen kare Hausa Wikipedia daga masu batanci ko yin wasu abubuwan da basu dace ba. Nagode! [[User:El-hussain14|El-hussain14]] ([[User talk:El-hussain14|talk]]) 09:40, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya domin jajircewarka da kokarinka. [[User:FULokoja|FULokoja]] ([[User talk:FULokoja|talk]]) 09:46, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya [[User:Fulani215|Fulani215]] ([[User talk:Fulani215|talk]]) 10:20, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon baya <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:daSupremo|<span style="color:#fff">daSupremo</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:daSupremo]]</span> 10:59, 29 Mayu 2025 (UTC) :Ina goyon bayan kasancewar ka Admin don inganta makalolin da suke buƙatar gyara Ragi ko Ƙari domin sauƙaƙe wa masu karanta shafiukan Hausa Wikipedia. [[User:Umar-askira|Umar-askira]] ([[User talk:Umar-askira|talk]]) 12:53, 29 Mayu 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|hira]]) 16:47, 29 Mayu 2025 (UTC)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> == Zaben Kwamitin UC4C == Assalam, An fara kada kuri'u don zaben wadanda zasu wakilci al'umma daga sassa daban daban na duniya wajen tursasa bin dokar UCoC a ko ina a shafukan Wikipedia da kuma wauraren taro a wajen Wikimedia (offline). Ana iya riskar wannan shafin kamar haka: * Shafin bayanai [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025<nowiki>]</nowiki> * Shafin 'yan takara[[metawiki:Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates|[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025/Candidates]]<nowiki>]</nowiki> * Shafin jefa kuri'a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/403<nowiki>]</nowiki> * Shafin duba cancantar yin zabe [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/81/<nowiki>]</nowiki> Bissalam.[[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 23:08, 4 ga Yuni, 2025 (UTC) == Vote now in the 2025 U4C Election == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}} Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC]. Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 ga Yuni, 2025 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 --> == Sanarwa tare da neman shawara da kuma goyon baya == Ƴan'uwa masu albarla kama daga shugabanni da sauran editocin mu na Hausa Wikipedia barkan mu da wannan lokacin, inaso inyi amfani da wannan damar domin sanar da ku shirin mu a gudanar da taron Wikipedia a jihat Sokoto idan Allah ya amince, wannan taro zai ƙara ɓunƙasa maƙalolin Wikipedia tare da samar da wasu musamman a ɓangaren tarihi da kuma al'adu, ina neman shawara tare da goyon bayan ku. Nagode. [[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 05:26, 14 ga Yuni, 2025 (UTC) == Sanarwa == Salam editocin Hausa Wikipedia ina mai farin cikin sanar da ku shirin mu na gudanar da (When Women Train Women, More Women Lead on Wikimedia) insha Allah ni da yan uwana editocin Hausa, ina goyon bayan ku domin ganin mun cimma nasara insha Allah, wannan shiri samu gudanar da shi ne a ƙarƙashin haɗaka na wasu edotoci Hausa Community kamar [[User:Sirjat]], [[User:Ummun Sultan]], [[User:A'isha A Ibrahim]] Insha Allah. Mungode muna godiya sosai. [[User:Ummun Sultan|Ummun Sultan]] ([[User talk:Ummun Sultan|talk]]) 16:35, 15 ga Yuni, 2025 (UTC) == Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia ta 2025 - Kira ga 'yan takara == <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div> Barkan mu, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|Kira ga 'yan takara don zaɓin Kwamitin Amintattu na Gidauniyar Wikimedia na 2025 yanzu yana buɗe]] daga Yuni 17, 2025 - Yuli 2, 2025 a 11:59 UTC [1]. Kwamitin Amintattun ne ke kula da ayyukan Gidauniyar Wikimedia, kuma kowane ma’aikacin ya yi wa’adin shekaru uku [2]. Wannan matsayi ne na sa kai. A wannan shekara, al'ummar Wikimedia za su jefa kuri'a a ƙarshen Agusta zuwa Satumba 2025 don cika kujeru biyu (2) a Kwamitin Gidauniyar. Shin za ku iya - ko wani da kuka sani - ya dace da shiga Kwamitin Amintattun Gidauniyar Wikimedia? [3] Ƙara koyo game da abubuwan da ake buƙata don tsayawa waɗannan mukaman jagoranci da kuma yadda za ku gabatar da takarar ku a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|wannan shafi na Meta-wiki]] ko ƙarfafa wani ya yi takara a zaben bana. Gaisuwa mafi kyau, Abhishek Suryawanshi<br /> Shugaban Kwamitin Zabe A madadin Kwamitin Zabe da Kwamitin Gudanarwa [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term. [3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" /> [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:43, 17 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 --> == Wiki Loves Women - She Said Hausa 2025 (Phase III) == [[File:Hausa wikiquote Shesaid phase ii - Poster 3.png|thumb|right|She Said Hausa Phase III]] [[File:Group picture SheSaid Hausa Wikiquote2.jpg|thumb|right|Group Picture SheSaid 2023]] Assalam, Muna farin cikin sanar da ku cewa zamu sake gabatar da kamfe na Wiki Loves Women #SheSaid a karo na uku a shafin Wikiquote na Hausa idan Allah ya yarda. Muna neman goyon bayanku kamar yadda aka saba a duk shekara. Nagode. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 09:08, 19 ga Yuni, 2025 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Dear Wikimedia Community, The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]]. A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity. Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact. Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement. Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate. Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended. === Wikispore === The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects. After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support. We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future. As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting. Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed. === Wikinews === We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways. Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years. While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>]. [[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews. Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs. SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives. '''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to: *Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects, *Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace, *Merge content into compatibly licensed external projects, *Archive Wikinews projects. Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels. === Feedback and next steps === We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language. I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions. <section end="message"/> </div> -- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 ga Yuni, 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 --> == Neman 'yan takara na Majalisar Amintattu ta Gidauniyar Wikimidiya == Assalam anfara zaben Majalisar Amintattu ta Gidauniyar wikimidiya<nowiki/>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates [[User:Manaf205|Manaf205]] ([[User talk:Manaf205|talk]]) 16:52, 5 ga Yuli, 2025 (UTC) == Neman zama Admin == Assalam, da fatan kowa yana lafiya. Ina mai neman goyon bayanku don neman Admin a shafin Hausa Wikipedia. Da fatan zaku bada goyon bayan hakan don kula da gyararraki musamman daga sabbin editoci ko masu zuwa da niyyar batanci. Bissalam.. [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 12:42, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) ===Support=== * Ina goyon bayan haka domin zai kawo cigaba gaba sosai a wikipedia[[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 12:51, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) * Kasancewar ka edita mai bada gudummawa a koda yaushe ina goyon bayan domin zaka bada gudummawa sosai wajen taskance maƙalolin Hausa Wikipedia[[User:Mahuta|Mahuta]] ([[User talk:Mahuta|talk]]) 13:02, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) * Wannan Abu be Mai kyau Ina giyon Bayan akan duba da hazaka da gudunmuwa da yakebayarwa a wanan manhaja [[User:Ibrahim abusufyan|Ibrahim abusufyan]] ([[User talk:Ibrahim abusufyan|talk]]) 13:19, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) * Ina Goyan bayan hakan domin zaya kawo cigaba a wikipedia.[[User:Khalifah123|Khalifah123]] ([[User talk:Khalifah123|talk]]) 13:16, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) * '''Support''' duba da irin kokarin ka, gami da irin rawar da ka ke takawa, ina goyan bayan samun wannan dama. Duba da hakan zai ƙara kawo cigaba a Hausa Wikipedia dama gidauniyar Wikimedia baki-ɗaya. [[User:BnHamid|BnHamid]] ([[User talk:BnHamid|talk]]) e35b5g233d096mcxekdrk1q4o2fijve Mota 0 3974 656891 629542 2025-07-08T22:50:32Z LNTG 36428 Replaced content with "{{Databox}}{{Gyara mukala}} [[Fayil:Japanese car accident.jpg|thumb|Mota atiti]] == Ilimin Sanin Kasa == * Mota tsibiri ne a Vanuatu * Mota, gari ne Ethiopia, * Mota, Gujarat, gari ne a Indiya * Mota, Ljutomer, Kauye ne a Slovenia * Mota abun hawa ce mai kafa hudu a hausance == Kida == * ''M.O.T.A'' (album), ce ta al,adun Profética, 2005 * "Mota", waka ce ta Zuriya daga kundin ''Ixnay akan Hombre'', 1997 == Mutane == * Mota (sunan mahaifi) * Mota Singh..." 656891 wikitext text/x-wiki {{Databox}}{{Gyara mukala}} [[Fayil:Japanese car accident.jpg|thumb|Mota atiti]] == Ilimin Sanin Kasa == * Mota tsibiri ne a Vanuatu * Mota, gari ne Ethiopia, * Mota, Gujarat, gari ne a Indiya * Mota, Ljutomer, Kauye ne a Slovenia * Mota abun hawa ce mai kafa hudu a hausance == Kida == * ''M.O.T.A'' (album), ce ta al,adun Profética, 2005 * "Mota", waka ce ta Zuriya daga kundin ''Ixnay akan Hombre'', 1997 == Mutane == * Mota (sunan mahaifi) * Mota Singh (1930–2016), alkali ne na Biritani kuma shine alkali na farko dan Asiya na Burtaniya * Mota Dan wasan kwallon kafa ne , an haife shi a shekara ta 1980), João Soares da Mota Neto, dan wasan kwallon kafa ne a [[Brazil]]. == Sauran amfani == * Harshen Mota, harshe ne da ake magana da shi a tsibirin Mota * Mota malam bude-min littafi,jinsin malam bude-min littafi ne gami da ''Mota massyla'' * Mota babur ce ta hawa * MOTA ([[babura]]), babur ce ta hawa a kasan Jamus * == Duba kuma == * Motta, rashin fahimta ====== Manazarta ====== * * * ti85noy79vzb12jesqqxil24o20y8vf Bus 0 3975 656904 622124 2025-07-09T00:56:11Z LNTG 36428 Undo revision [[Special:Diff/622124|622124]] by [[Special:Contributions/2600:1005:B25E:5899:4DCA:B657:5059:772C|2600:1005:B25E:5899:4DCA:B657:5059:772C]] ([[User talk:2600:1005:B25E:5899:4DCA:B657:5059:772C|talk]]) 656904 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Erster Benzin-Omnibus der Welt.jpg|thumb|Benz-Omnibus, 1896]] [[File:Arriva T6 nearside.JPG|right|200px]] '''Bus''' shi ne abin hawa. Bus tafiya a kan hanya. [[Category:Fasaha]] 52b4a22tm5b0w119va2m9c328jiu0at Chuks Aneke 0 4365 656677 215231 2025-07-08T16:01:02Z Zahrah0 14848 An kirkira ta fassara "Club career" daga shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1297013182|Chuks Aneke]]" 656677 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Chuks Aneke''' (an haife shi a shekara ta 1993) shi ne ɗan wasan [[ƙwallon ƙafa]] ta [[ƙasar Ingila]]. {{stub}} ==Manazarata== {{DEFAULTSORT:Aneke, Chuks}} [[Category:Haifaffun 1993]] [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:'Yan wasan ƙwallon ƙafa ta ƙasar Ingila]] == Ayyukan kulob din == Aneke ya shiga Arsenal a shekara ta 2001 yana da shekaru bakwai,kuma ya cigaba ta hanyar matsayi.<ref name="SignsPro" /> Ya fara buga wasan farko na kungiyar da akayi da Maidenhead United a wasan sada zumunci a ranar 28 ga watan Yuli shekara ta 2009. An ba Aneke da ɗan wasan makarantar [[Benik Afobe]] damar ziyartar sansanin horar da [[FC Barcelona]] don sanya hannu a gare su. Koyaya, ya sanya hannu kan kwangilar kwararru tare da Arsenal a watan Yuli shekara ta 2010. <ref name="SignsPro">{{Cite web |date=19 July 2010 |title=Aneke signs professional terms with Arsenal |url=http://www.arsenal.com/news/news-archive/aneke-signs-professional-terms-with-arsenal |archive-url=https://web.archive.org/web/20100722041904/https://www.arsenal.com/news/news-archive/aneke-signs-professional-terms-with-arsenal |archive-date=22 July 2010 |access-date=22 November 2011 |publisher=Arsenal F.C.}}</ref> Kafin kakar shekarun 2011-12, Aneke ya sanya hannu kan karin kwangila tare da kulob din.<ref>{{Cite web |date=8 June 2011 |title=Young defender Carl Jenkinson joins Arsenal |url=http://www.arsenal.com/news/reserves-news/carl-jenkinson-joins-arsenal |archive-url=https://web.archive.org/web/20110609001840/https://www.arsenal.com/news/reserves-news/carl-jenkinson-joins-arsenal |archive-date=9 June 2011 |access-date=23 November 2011 |publisher=Arsenal F.C.}}</ref> Ya zira kwallaye ga kungiyar Arsenal a cikin nasarorin sada zumunci da suka yi da Woking, Hastings United, da Stevenage, <ref>{{Cite web |last=Muro |first=Giuseppe |date=15 July 2011 |title=Woking 0–3 Arsenal XI |url=http://www.arsenal.com/match-menu/172802/reserves/woking-v-arsenal-res?tab=report |archive-url=https://web.archive.org/web/20111020101713/http://www.arsenal.com/match-menu/172802/reserves/woking-v-arsenal-res?tab=report |archive-date=20 October 2011 |access-date=23 November 2011 |publisher=Arsenal F.C.}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Muro |first=Giuseppe |date=19 July 2011 |title=Hastings United 0–9 Arsenal XI |url=http://www.arsenal.com/match-menu/172796/reserves/hastings-united-v-arsenal-res?tab=report |archive-url=https://web.archive.org/web/20111020105348/http://www.arsenal.com/match-menu/172796/reserves/hastings-united-v-arsenal-res?tab=report |archive-date=20 October 2011 |access-date=23 November 2011 |publisher=Arsenal F.C.}}</ref> kuma a ƙarshe ya fara buga wasan farko na Arsenal a gasar cin Kofin League ta 3-1 da suka yi a kan Shrewsbury Town a ranar 20 ga watan Satumba shekara ta 2011, yazo a matsayin mai maye gurbin minti 90 a wasan.<ref>{{Cite web |last=Knight |first=Laura |date=23 July 2011 |title=Stevenage 0–1 Arsenal XI |url=http://www.arsenal.com/match-menu/172797/reserves/stevenage-v-arsenal-res?tab=report |archive-url=https://web.archive.org/web/20111020105914/http://www.arsenal.com/match-menu/172797/reserves/stevenage-v-arsenal-res?tab=report |archive-date=20 October 2011 |access-date=23 November 2011 |publisher=Arsenal F.C.}}</ref> Aneke ya shiga kungiyar League One ta Stevenage a ranar 22 ga watan Nuwamba, a kan aro har zuwa ranar 22 ga watan Janairu shekara ta 2012. Ya fara bugawa kwanaki hudu bayan haka, ya buga minti 57 na wasan da ba aci kwallo ba a gida ga Walsall kafin Darius Charles ya maye gurbinsa.<ref>{{Cite web |date=26 November 2011 |title=Stevenage 0–0 Walsall |url=http://www.stevenagefc.com/page/MatchReport/0,,10839~58501,00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20111230133803/http://www.stevenagefc.com/page/MatchReport/0%2C%2C10839~58501%2C00.html |archive-date=30 December 2011 |access-date=26 November 2011 |publisher=Stevenage F.C.}}</ref> An kori Aneke ne saboda kalubalen da aka yi a wasan 1-0 da aka yi wa Leyton Orient a ranar 2 ga watan Janairu shekara ta 2012, wanda ya haifar da dakatar da wasanni uku. Daga baya aka sanar da cewa Aneke zai kasance a kan aro a Stevenage har zuwa Maris, tare da hangen nesa don tsawaita rancen har zuwa ƙarshen kakar shekarun 2011-12. <ref>{{Cite web |date=20 January 2012 |title=Madjo out, Aneke in |url=http://www.stevenagefc.com/page/LatestNewsDetail/0,,10839~2583168,00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120123044444/http://www.stevenagefc.com/page/LatestNewsDetail/0%2C%2C10839~2583168%2C00.html |archive-date=23 January 2012 |access-date=20 January 2012 |publisher=Stevenage F.C.}}</ref><ref>{{Cite web |date=30 January 2012 |title=Clarification on Aneke deal |url=http://www.stevenagefc.com/page/LatestNewsDetail/0,,10839~2593452,00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120202115624/http://www.stevenagefc.com/page/LatestNewsDetail/0%2C%2C10839~2593452%2C00.html |archive-date=2 February 2012 |access-date=30 January 2012 |publisher=Stevenage F.C.}}</ref> Aneke ya koma kulob din iyayensa a ranar 5 ga watan Maris, kuma a wannan rana ya zira kwallaye a nasarar daya samu 2-0 a kan Chelsea.<ref>{{Cite web |last=Kelly |first=Rob |date=5 March 2012 |title=Reserve League: Chelsea 0–2 Arsenal |url=http://www.arsenal.com/match-menu/3424609/reserves/chelsea-res-v-arsenal-res?tab=report |archive-url=https://web.archive.org/web/20120307205927/http://www.arsenal.com/match-menu/3424609/reserves/chelsea-res-v-arsenal-res?tab=report |archive-date=7 March 2012 |access-date=6 March 2012 |publisher=Arsenal F.C.}}</ref> Ya shiga wani kulob din League One, Preston North End, a ranar 22 ga watan Maris a kan aro har zuwa karshen kakar,yana haɗuwa da Graham Westley wanda ya sarrafa shi a Stevenage. Ya zira kwallaye na farko a karon farko daya fara kwanaki biyu bayan haka a 1-1 draw tare da Bury. Ya sake farawa sau biyu da sauye-sauye hudu ba tare da zira kwallaye ba a cikin abin da ya rage na kakar. A ranar 7 ga watan Satumba, Aneke ya shiga Crewe Alexandra na League One a kan rancen wata daya, <ref>{{Cite web |date=7 September 2012 |title=Aneke joins |url=https://www.crewealex.net/news/2012/september/aneke-joins/ |access-date=25 June 2021 |publisher=Crewe Alexandra}}</ref> kuma ya fara bugawa washegari a matsayin mai maye gurbin rabin na biyu a kan Tranmere Rovers. Ya fara wasan da ya biyo baya, a Stevenage, amma ya sami jan katin rabi na biyu don "ƙafar ƙafa biyu" don haka dole ne yayi aiki a dakatarwar wasanni uku. An bada rancen a hankali har zuwa ƙarshen kakar, <ref name="sb1213" /> kuma Aneke ya zira kwallaye shida daga wasanni 30 na gasar,daga cikinsu 21 sun kasance a matsayin mai farawa.<ref>{{Cite web |date=31 January 2013 |title=Aneke returns to Crewe Alexandra on loan |url=http://www.arsenal.com/news/news-archive/aneka-returns-to-crewe-alexandra-on-loan |archive-url=https://web.archive.org/web/20130203052102/http://www.arsenal.com/news/news-archive/aneka-returns-to-crewe-alexandra-on-loan |archive-date=3 February 2013 |access-date=31 January 2013 |publisher=Arsenal F.C.}}</ref> Ya kuma taimaka wa Crewe ya kai wasan karshe na Gasar Kwallon Kafa ta 2013, ya fara wasan, kuma ya shiga cikin cigaba zuwa burin na biyu yayin da Crewe ya doke Southend United 2-0 a Wembley. Aneke ya koma Crewe akan aro don rabin farko na kakar 2013-14, kuma an sake tsawaita zamansa har zuwa ƙarshen yakin. <ref>{{Cite web |date=8 November 2013 |title=Chuks extends loan |url=http://www.crewealex.net/news/article/chuks-extends-loan-2014-1163418.aspx |access-date=25 June 2021 |publisher=Crewe Alexandra F.C.}}</ref> Ya gama a matsayin babban mai zira kwallaye na kulob din, tare da kwallaye 14 daga wasanni 40 na league,16 daga 44 a duk gasa.<ref>{{Cite web |title=Crewe 2013/14: Player appearances |url=https://www.soccerbase.com/teams/team.sd?team_id=652&teamTabs=stats&season_id=143 |access-date=25 June 2021 |website=Soccerbase |publisher=Centurycomm}}</ref> Bayan shekaru goma sha uku, Arsenal ta saki Aneke a watan Yunin shekarar 2014 a ƙarshen kwangilarsa.<ref>{{Cite web |title=Chuks Aneke |url=https://www.arsenal.com/historic/players/chuks-aneke |access-date=25 June 2021 |publisher=Arsenal F.C.}}</ref> A ranar 21 ga watan Yuni shekara ta 2014, kungiyar Zulte Waregem ta Belgium ta ba da sanarwar sanya hannu kan Aneke kan kwangilar shekaru uku bayan da Arsenal ta sake shi. A ranar 2 ga watan Agusta shekara ta 2016, yayin da yake murmurewa daga aikin gwiwa a lokacin kakar da ta gabata, Aneke ya shiga kungiyar League One Milton Keynes Dons, inda ya sanya hannu kan yarjejeniyar shekara guda tare da zaɓi na shekara ta biyu.<ref>{{Cite web |date=2 August 2016 |title=Aneke arrives at Stadium MK |url=https://www.mkdons.com/news/2016/august/aneke-arrives-at-stadium-mk/ |access-date=25 June 2021 |publisher=Milton Keynes Dons F.C.}}</ref> Ya zira kwallaye na farko a kulob din tare da nasara a cikin nasara 5-3 a gida a kan Northampton Town a ranar 21 ga watan Janairun 2017, kuma ya zira kwallayen sau biyu a kan Peterborough United mako guda bayan haka. <ref>{{Cite web |date=21 January 2017 |title=Report: MK Dons 5–3 Northampton Town |url=https://www.mkdons.com/news/2017/january/report-mk-dons-5-3-northampton-town/ |access-date=25 June 2021 |publisher=Milton Keynes Dons F.C.}}</ref> A ranar 17 ga watan Agusta, Aneke ya sanya hannu kan kwangila mai tsawo wanda ya cigaba da kasancewa a kulob din har zuwa watan Yunin 2019. A watan Afrilu na shekara ta 2019 Aneke ya kasance batun wani sakon da ake zargi da nuna wariyar launin fata. Bayan da kulob din ya koma League Two, Aneke ya taimaka wajen taimakawa Milton Keynes Dons samun ci gaba zuwa League One a yunkurin farko, inda ya zira kwallaye 19 a dukkan gasa a lokacin kakar shekarun 2018-19. Ya zira kwallaye a karon farko a Charlton a nasarar 3-1 a kan Stoke City a ranar 10 ga watan Agusta. Aneke ya bi tsohon kocinsa Lee Bowyer zuwa kungiyar Championship ta Birmingham City, inda ya sanya hannu kan yarjejeniyar shekaru biyu daga ranar 1 ga watan Yuli. <ref>{{Cite web |date=25 June 2021 |title=Chuks Aneke signs for Blues! |url=https://www.bcfc.com/news/articles/2021/chuks-aneke-signs-for-blues/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210725162401/https://www.bcfc.com/news/articles/2021/chuks-aneke-signs-for-blues/ |archive-date=25 July 2021 |access-date=25 June 2021 |publisher=Birmingham City F.C.}}</ref> Ya fara bugawa a cikin farawa goma sha ɗaya don nasarar Birmingham 1-0 a kan Colchester United a zagaye na farko na gasar cin Kofin EFL, kuma ya zira kwallaye na farko don kammala nasarar 5-0 a Luton Town a ranar 21 ga watan Agusta. A ranar 14 ga watan Janairu shekara ta 2022, bayan rabin kakar wasa a Birmingham City, Aneke ya koma kungiyar Charlton Athletic ta League One a kwangilar shekara uku da rabi. A ranar 30 ga watan Mayu shekara ta 2025, an tabbatar da cewa Aneke zai bar kulob din bayan kammala kwangilarsa. fcn56l5wj7j7oyk6k7vnr6umjs7rf7s Yobe 0 6314 657248 643514 2025-07-09T11:31:56Z Eloquenttheory 34204 /* TARIHI */ 657248 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''[[Yobe]]''' jiha ce daga cikin jerin jihohin shiyyar Arewa Maso Gabashin [[Najeriya]].<ref name=":2">https://www.britannica.com/place/Yobe</ref> <ref name=":1" />Tana da yawan [https://www.alummarhausa.com.ng/2022/10/kirkirar-jahohin-najeriya.html kasa] kimanin murabba'in kilomita '''45,502''' da yawan jama’a miliyan ɗaya da dubu dari hudu da sha- daya da dari hudu da tamanin da ɗaya "1,411,481" (a kidayar yawan jama'a ta shekarar [[1991]]).<ref>https://euaa.europa.eu/country-guidance-nigeria-2021/yobe</ref><ref>National Population Commission. (1991). ''Population Census of Nigeria 1991: Final Results for Yobe State''. Abuja, Nigeria: National Population Commission.</ref><ref>National Bureau of Statistics. (2012). ''Annual Abstract of Statistics 2012''. Abuja, Nigeria: NBS.</ref><ref>Federal Republic of Nigeria. (1991). ''1991 Population Census of Nigeria: Summary Results''. Lagos, Nigeria: Federal Government Press.</ref> <ref name=":2" />Babban birnin jihar shi ne [[Damaturu]]. [[Mai Mala Buni]]<ref><nowiki>https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://guardian.ng/please-mai-mala-buni-leave-that-abuja/&ved=2ahUKEwiv8OiX7PGGAxWnW0EAHTikDSYQxfQBKAB6BAgNEAI&usg=AOvVaw22VSRRRY-f3yylKW_Rmpwe</nowiki></ref> shi ne gwamnan jihar tun zaɓen shekara ta dubu biyu da goma sha biyar '''2015''' zuwa yau<ref>https://www.bing.com/ck/a?!&&p=ee9ea83e917a8ea6JmltdHM9MTcxOTAxNDQwMCZpZ3VpZD0yNDE5NGEyMS03NTBiLTZiYjItMzNmMi01ZTg1NzRhMTZhMTkmaW5zaWQ9NTIyOA&ptn=3&ver=2&hsh=3&fclid=24194a21-750b-6bb2-33f2-5e8574a16a19&psq=Mai+Mala+Bun&u=a1aHR0cHM6Ly95b2Jlc3RhdGUuZ292Lm5nL2Fib3V0LTMv&ntb=1</ref>. Mataimakin<ref name=":0" /> gwamnan shi ne [[Idi Barde Gubana]]<ref><nowiki>https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://dailytrust.com/why-yobe-is-deboarding-public-schools-deputy-gov/&ved=2ahUKEwjFqMTC7PGGAxWBWUEAHUhXCWcQxfQBKAB6BAgKEAI&usg=AOvVaw0lgtr92RYqI6ZJxOzYKHpI</nowiki></ref>.Jihar dai tana da bangarori guda uku: bangaren gabas, kudu da kuma arewa<ref name=":0" />.'yan majalisar Dattijan jihar su ne: [[Ahmed Ibrahim Lawan]]<ref><nowiki>https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://dailypost.ng/2024/06/12/ex-senate-president-lawan-seeks-prayers-for-tinubu-to-succeed/&ved=2ahUKEwiyq8_w7PGGAxUobEEAHYV8B98QxfQBKAB6BAgPEAI&usg=AOvVaw0KLNk01Uorkl2kr22CRRAv</nowiki></ref> mai wakiltar shiyyar arewaci, [[Bukar Abba Ibrahim University|Bukar Abba Ibrahim]] [[Ibrahim Gaidam]]<ref><nowiki>https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://championnews.com.ng/minister-of-police-affairs-sen-gaidam-congratulates-president-bola-tinubu-on-supreme-court-victory/&ved=2ahUKEwj_zMmT7fGGAxXmSEEAHRB9A7cQxfQBKAB6BAgHEAI&usg=AOvVaw0zg9sCGpZT906spTXnTlqB</nowiki></ref> shiyyar gabashi da, [[Ibrahim Mohammed Bomai]] shiyyar [https://en.m.wiktionary.org/wiki/File:Compass-icon_bb_S.svg kudanci]. Jihar [[Yobe]] tana da iyaka da jihohi hudu, Kamar haka: [[Bauchi (jiha)|Bauchi]], [[Borno]], [[Gombe (jiha)|Gombe]] da kuma [[Jigawa]]. Tana kuma da iyaka da jamhuriyar [[Nijar]].<ref name=":1">https://www.britannica.com/place/Yobe</ref> [[File:Machina rock.png|thumb|Duwatsu masu ban sha'awa a garin Machina, jihar Yobe]]<ref name=":0">{{Cite web |title=Yobe State of Nigeria :: Nigeria Information & Guide |url=https://www.nigeriagalleria.com/Nigeria/States_Nigeria/Yobe/ |access-date=6 March 2022 |website=www.nigeriagalleria.com}}</ref> ==TARIHI== An kirkiri jihar Yobe ne a ranar ashirin da bakwai (27) ga watan Agustan, shekara ta alif dubu daya da dari tara da casain da daya (1991).<ref>{{Cite web |title=Climate: Yobe in Nigeria |url=https://www.worlddata.info/africa/nigeria/climate-yobe.php |access-date=25 November 2022 |website=Worlddata.info |language=en}}</ref> An ciro ta ne daga jikin jihar [[Borno]] a zamanin mulkin [[Ibrahim Badamasi Babangida]] kuma an yi hakan ne domin a sauƙaƙa sha'anin tafiyar da mulki a yankin. Ranar 14 ga watan Mayun 2013, Shugaban [[Najeriya]] Goodluck Jonathan ya rattaba dokar ta baci a jihar [[Yobe]] da [[Borno]] da kuma [[Adamawa]]. Saboda harin ta'addanci na kungiyar [[Boko Haram]] . Karkashin [[Abubakar Shekau]], shugaban kungiyar ta [[Boko Haram]], haifaffen kauyen Shekau ne na jihar [[Yobe]]. ==''Kananan Hukumomi''== Jahar Yobe tana da kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) wadanda suka hada da: {| width=50% |- valign ="top" |width=33%| * [[Bade]] * [[Bursari]] * [[Nguru|Nguru]] * [[Damaturu|Damaturu]] * [[Geidam|Geidam]] * [[Yunusari|Yunusari]] * [[Gujba|Gujba]] * [[Gulani|Gulani]] |width=33%| * [[Fika|Fika]] * [[Fune|Fune]] * [[Jakusko]] * [[Karasuwa]] * [[Machina]] * [[Nangere|Nangere]] |width=33%| * [[Potiskum]] * [[Tarmuwa]] |} ==Harsuna== [[File:ASC Leiden - NSAG - van Es 8 - 023 - A group of black women, children and men in white - Between Potiskum and Kano, Nigeria - 11 January 1962.tif|thumb|Al'ummar Karai-Karai daya daga kabilun jihar Yobe a shekarar 1962]] Wadannan su ne harsunan mutanen Jihar da kuma kananan hukumomin da ake samun su:<ref name=e22>{{Cite news|url=https://www.ethnologue.com/country/NG|title=Nigeria|work=Ethnologue|edition=22}}</ref> {| class="wikitable" ! Kananan Hukumomi !! Harsuna |- | Bade || Bade; Duwai |- | Bursari || Fulbe Bade |- | Damaturu || Kanuri; Fulani |- | Fika || Karaikarai; Ngamo; Fulani Bolewa |- | Fune || Fulani,Abore |- | Geidam || Kanuri |- | Gujba || Fulani,Kanuri, |- | Gulani || Maaka, Fulani |- | Jakusko ||Fulani, Bade, |- | Nangere || Karai-karai da fulani |- | Nguru || Kanuri; Hausa; Bade |- |Potiskum || Karai-karai, Ngizimawa, bolawa |- |Tarmuwa ||Fulani, kanuri |- |Yunusari || Kanuri, Fulani |- |Yusufari || Kanuri, Fulani |- |Machina || Mangawa |} Sauran harsunan da ake samu a jihar Yobe sun haɗa da Baburawa, Mangawa da kuma Zarmawa da kuma Fulani da kuma ngizim da kuma Kare-kare.<ref name=e22/> == Jami'o'i na Jihar == * Yobe State University (YSU) * Federal University Gashua (FUGA) ==Hotunan wasu sassa na Yobe== <gallery> File:Yobe Station 07.jpg|thumb|Yobe state railway File:Yobe State Government.png|thumb|Yobe state government File:Yobe river catchment area.png|thumb|Yobe river File:Yobe Station 08.jpg|thumb|yobe station File:Nguru River bank Yobe State.jpg|thumb|Yobe river transportation </gallery> ==Fitattun mutane a jihar == * [[Bulama Bukarti]] - Lauya mai kare hakkin dan Adam. * [[Usman Albishir]] - (15 Yuni 1945 – 2 Yuli 2012) tsohon Sanata kuma shugaban marassa rinjaye a Majalisar Dattawa. * [[Mai Mala Buni]] - (an haife shi a ranar 11 ga watan Nuwambar 1967) ɗan siyasa, tsohon sakataren jam'iyyar APC na ƙasa kuma Gwamnan jihar Yobe na yanzu. * [[Ibrahim Gaidam]], Dan Siyasa ne Kuma shine tsohon gwamnan jihar Yobe kuma a yanzu dan majalisar dattawa mai wakiltar shiyyar gabashin jihar a Majalisar Dattawa. * [[Buba Galadima]] - Dan siyasa kuma sakataren kasa na tsohuwar jam'iyyar "Congress for Progressive Change (CPC)" . * [[Bukar Ibrahim|Bukar Abba Ibrahim]] - (shekarar haihuwa Aktoba 1950) tsohon gwamnan jihar Yobe kuma tsohon dan takarar shugabacin kasa a jam'iyyar NNPP a shekarar 2007. * [https://nass.gov.ng/mps/single/256 Khadija Bukar Abba Ibrahim] - (shekarar haihuwa 6 Janairu 1967) matar tsohon gwamnan jihar Yobe [[Bukar Abba Ibrahim]], tsohuwar 'yar majalisar wakilai na tarayya kuma Ministar kasa mai kula da harkokin waje karkashin jagorancin [[Muhammadu Buhari|Muhammadu Buhari .]] * [[Ahmed Ibrahim Lawan]] - Sanata<ref>https://hausa.legit.ng/news/1558641-mahaifiyar-sanata-ahmed-lawan-ta-riga-mu-gidan-gaskiya-a-jihar-yobe/</ref> tun daga shekarar '''1991''' kuma shugaban majalisar dattawan [[Najeriya]] a yanzu kuma shi ne mutum na 9 a shugabannin majalisar kasar. * [[Ibrahim Talba]] - Dan siyasa kuma tsohon babban sakataren gwamnati a fadar shugaban kasa lokacin mulkin [[Olusegun Obasanjo]] kuma Ciroman masarautar [[Tikau]]. * [[Adamu Waziri]] - (shekarar haihuwa 14 Satumba 1952) dan siyasa kuma tsohon dan takarar gwamnan jihar Yobe a karkashin jam'iyyar [[Peoples Democratic Party|PDP]] kana tsohon ministan 'yan sanda na kasa kuma tsohon ministan jami'an kula da lafiyar hanya. *[[Jamila Babayo]] - (shekarar haihuwa 17 Mayu, 1983) marubuciya ce da ta kasance mace ta farko a shiryar Arewa Maso Gabashin Najeriya da ta lashe gasar rubutu ta mata zallah ta [[BBC Hausa]]. == Manazarta == <references/> {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Yobe}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] eykjtqhq0vr4anjvhoq7kljzpyuqqqs Plateau (jiha) 0 6646 656793 641757 2025-07-08T19:42:21Z Khalifah123 28682 656793 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] 7jdrcya4264z7rfho6zfn56xwrnk0ao 656794 656793 2025-07-08T19:42:46Z Khalifah123 28682 656794 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] dxz1nuwsepf97ze2p5nf6t6ytrb8j3b 656795 656794 2025-07-08T19:43:10Z Khalifah123 28682 656795 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] 1oird7y3q3007t6z633z9otaymdyicy 656797 656795 2025-07-08T19:43:58Z Khalifah123 28682 656797 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] ev5vajrnk6ogtthjrcpkp2814la2fnx 656799 656797 2025-07-08T19:44:24Z Khalifah123 28682 656799 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da saba’in da 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] 6jrey6mxgh2pydie42ynjgif60tmsq6 656800 656799 2025-07-08T19:45:06Z Khalifah123 28682 656800 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da saba’in da shidda 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] jt4zoz12g77nvdul6vf04r27cx8w5d8 656801 656800 2025-07-08T19:45:27Z Khalifah123 28682 656801 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da saba’in da shidda 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta alif 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] p58ta5p5rxiuky2upc6dzolyyy1d13x 656802 656801 2025-07-08T19:45:46Z Khalifah123 28682 656802 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da saba’in da shidda 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta alif dubu daya 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] 8wjd7xz88yakn12yjgdlfzc90mbvtq1 656803 656802 2025-07-08T19:46:07Z Khalifah123 28682 656803 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da saba’in da shidda 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta alif dubu daya da dari 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] suai8q93g53szw92s8k8dqpy5gdmoi3 656804 656803 2025-07-08T19:46:26Z Khalifah123 28682 656804 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da saba’in da shidda 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta alif dubu daya da dari tara da 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] j23uugzmt6kzzalojxbn2i14cglpkss 656805 656804 2025-07-08T19:46:50Z Khalifah123 28682 656805 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da saba’in da shidda 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta alif dubu daya da dari tara da tamanin 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] n9rq3852idbcl7t55v9jedg4gaz7rw3 656806 656805 2025-07-08T19:47:10Z Khalifah123 28682 656806 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Landscape in plateau State Nigeria 05.jpg|thumb|Filato]] [[File:Jos Carnival 2.jpg|thumb|mutanen plateau a bukukuwan al'ada]] [[File:AHMADU BELLO WAY ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Hanyar ahmadu bello jos]] [[File:Kafanchan Peace Declaration Signing Ceremony.png|thumb|gwamnan Plateau da gwamnan Kaduna a wani waje]] '''Jihar Plateau''' ko '''Filato''' ta kasance a ƙasar [[Najeriya]]. Babban birnin Jihar ita ce [[Jos]]. Jihar tana da faɗin kasa murabba'in mil 11,936 (kilomita 30,913). da kuma yawan mutane 3,178,712. a ƙidayar da akayi a shekara ta 2006 Jihat Plateau, tana cikin jahohin gabas ta tsakiya a Nijeriya, an samar da ita a shekarar ta 1976 daga rabin arewacin tsohuwar jihar Benue-Plateau.<ref>https://www.bbc.com/hausa/topics/c8y946027wwt</ref> tayi iyaka da jihohin [[Kaduna (jiha)|Kaduna]] da [[Bauchi (jiha)|Bauchi]] a bangaren arewa, Taraba a bangaren gabas, [[Nasarawa|Nassarawa]] a bangaren kudu da yamma. Plateau jihar ta fi yin fice wajen hako ma’adanai, to amma aikin [[noma]] shi ne babban aikin da al’ummar jihar ke yi. Daga cikin manyan kayayyakin da jihar ke fitarwa akwai da fata.<ref>https://www.plateaustate.gov.ng</ref> Jihar Filato ita ce yankin da ake hako ma'adinai mafi muhimmanci a Najeriya kuma ita ce ke kan gaba wajen fitar da dalma da kwalta. Ana narkar da gwangwani a wajen Jos, babban birnin jihar kuma mafi girma a garin.<ref>'''Ajakaiye, D. E. (1985).''' ''Tin Mining on the Jos Plateau: A Historical and Environmental Perspective.'' Ibadan University Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Federal Ministry of Mines and Steel Development. (2020).''' ''Nigeria’s Solid Minerals Sector: Policy, Opportunities and Impact.'' Abuja: Government Press.<blockquote></blockquote></ref> Ana jigilar karafan ne ta jirgin kasa zuwa Fatakwal domin fitar da su kasashen ketare.<ref>'''Okoro, E. E. (2004).''' ''Rail Transport and Economic Development in Nigeria: A Case Study of the Tin Mining Industry.'' University of Lagos Press.<blockquote></blockquote></ref><ref>'''Ajayi, J. F. A. (1998).''' ''Nigeria: Development of Infrastructure 1900–1990.'' Ibadan: Spectrum Books.<blockquote></blockquote></ref> Sauran ma'adanai, musamman tantalite, kaolin, tungsten (wolfram), zircon, da mahadi na thorium, suma ana amfani dasu akan tudu. Ana kuma haƙo zinc, da azurfa a kewayen Wase, Zurak, da Kigom.<ref>https://nimc.gov.ng/plateau-state-enrolment-centres/</ref> Jihar da aka santa da bambancin al’umma, tana da kabilu kusan 40 da suka hada da Tarok, Ankwei, Angas, Jawara, Birom, Mango, [[Fulani]], [[Hausawa|Hausa]], da Eggen. Masana'antar hakar ma'adinai ta jawo hankalin Turawa, Igbo da Bakin Yarbawa sun shigo jihar. Babban Birnin jihar [[Jos]] yana kan hanyar Wamba, Akwanga, Keffi, da Lafiya kuma yana da filin jirgin sama. garin Lafia, Pankshin, Wamba, Shendam, da Akwanga sune manyan kasuwanni da cibiyoyin hakar ma'adinai a jihar. Wuraren shakatawa da bude ido a jihar sun haɗa da gidan kayan gargajiya, tare da, da kuma zoo, duka suna Jos. Akwai jami'ar tarayya a Jos da kwalejin fasaha a Bukuru. Manyan cibiyoyin bincike suna Vom (veterinary sciences)a Bukuru (strategic studies).<ref>https://www.britannica.com/place/Plateau-state-Nigeria</ref> [[File:CENTRAL MOSQUE JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babban masallacin jos]] [[File:PLATEAU HOSPITAL ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Babbar Asibitin jos]] [[File:SECRETARIAT JUNCTION ROUND ABOUT JOS NIGERIA - panoramio.jpg|thumb|Sakateriya jos]] ==Kananan hukumomi== [[File:Ten Commandments plateau state.jpg|thumb|plateau]] [[File:Flyover bridge.jpg|thumb|plateou]] A shekara ta alif dubu daya da dari tara da saba’in da shidda 1976, jihar Plateau tanada [[Kananan hukumomin Nijeriya|Kananan hukumomi]] guda goma sha hudu (14). Sannan a shekara ta alif dubu daya da dari tara da tamanin da tara 1989, 1991 da kuma Shekarar 1996 ankirkiri wasu sabbin Kananan hukumomi daga cikin tsoffin da ake dasu, wanda ayau jihar nada Kananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) ne, sune: * [[Barkin Ladi]] * [[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] <ref>https://www.familysearch.org/en/wiki/Plateau_State,_Nigeria_Genealogy</ref> * [[Bokkos]] * [[Jos ta Gabas]] * [[Jos ta Arewa]] * [[Jos ta Kudu]] * [[Kanam, Nigeria|Kanam]] * [[Kanke, Nigeria|Kanke]] * [[Langtang ta Arewa]] * [[Langtang ta Kudu]] * [[Mangu, Nigeria|Mangu]] * [[Mikang]] * [[Pankshin]] * [[Qua'an Pan]] * [[Riyom]] * [[Shendam]] * [[Wase (Nigeria)|Wase]] ==Manazarta== {{Reflist}} {{Jihohin Najeriya}} {{DEFAULTSORT:Plateau}} [[Category:Jihohin Nijeriya]] o2o6uv1t7nmhlmhxniibpx8dohw5yxk Damaturu 0 8402 657321 640211 2025-07-09T11:51:03Z Eloquenttheory 34204 657321 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[File:Yobe State University.jpg|thumb|jami'ar damaturu]] [[Fayil:Federal Polytechnic Damaturu Entry Gate.jpg|thumb|Garijin federal Polytechnic Damaturu]] <ref>[https://www.britannica.com/place/Damaturu Damaturu | Location & Facts | Britannica]</ref>'''Damaturu''' [[kananan hukumomin Najeriya|karamar hukuma]] ce kuma babban birnin [[Yobe|jihar Yobe]] dake arewa maso gabashin [[Najeriya]].<ref>https://www.nipc.gov.ng/nigeria-states/yobe-state/</ref> Nan ne hedikwata inda fadar gwamnatin Jihar Yobe take wadda gwamna [[Mai Mala Buni]] ke mulkinta a halin yanzu, sannan kuma cibiyar gudanar da mulki na jahar. [[Masarautar Damaturu]], ita ce masarautar gargajiya daya jal ta sarkin yanka mai daraja ta daya a gabadaya fadin birnin. Kebantacciyar lambar akwatin waya na birnin ita ce 620. Karamar hukumar tana da fadin kasa 2,366&nbsp;{{Sup|2}} da yawan jama'a 88,014 a kidayar shekara ta 2006. Garin Damaturu yana kan babbar hanyar A3. A alkaluman ilimin zanen kasa, birnin Damaturu ya gindayu ne akan alkaluman kwa'odineto {{Coord|12|00|00|N|12|00|00|E|region:NG_type:city_source:GNS-enwiki}}. == Tarihi == [[Fayil:Emir palace jpg.jpg|thumb|Fadar sarkin Damaturu mai tarihi]] Damaturu ta kasance a matsayin mallaka a lokacin da turawan Ingila suka sassaka ta daga gundumar Alagarno . Hakan ya haifar da mamaye [[Daular Kanem-Bornu|daular Bornu]] a shekara ta 1902 da sojojin mulkin mallaka karkashin jagorancin Kanar Thomas Morland suka yi. === Boko Haram === Damaturu dai ya sha fuskantar hare-haren mayakan jihadi na [[Boko Haram]] a [[Rikicin Boko Haram|yakin]] da suke yi na kafa [[Khalifofi|daular halifanci]] a yankin arewa maso gabas.<ref>https://time.com/3666496/5-facts-that-explain-the-threat-from-nigeria-boko-haram/</ref> *A watan Nuwamba 2011, sun kashe sama da mutane 100 a wasu hare-hare . *A watan Disambar 2011, sun kai hare-haren bama-bamai biyu . *A watan Yunin 2012, mahara 40 sun shiga gidan yari . Fursunoni 40 ne suka tsere sannan aka kashe mutane takwas. *A watan Yunin shekarar 2013 ne mahara suka kai hari wata makaranta inda suka kashe mutane goma sha uku da suka hada da dalibai da malamai. *A watan Oktoban shekarar 2013, mayakan sun yi artabu da jami’an tsaro tsawon lokaci tare da kai farmaki a wani asibiti. *A watan Disambar 2014, mayakan sun sake kai hare-hare. An ji karar harbe-harbe da fashe-fashe, an kuma ce an kona sansanin 'yan sandan kwantar da tarzoma. [[Jami'ar Jihar Yobe|Jami'ar jihar Yobe]] ma an kai hari. *A watan Fabrairun 2015, wata matashiya 'yar kunar bakin wake ta kashe mutane 16 a wata tashar mota . *A watan Fabrairun 2020, an yi kisan kiyashi a Auno da ke kan babbar hanyar Damaturu zuwa [[Maiduguri]] . Maharan sun kashe matafiya 30, sun kona motoci tare da yin garkuwa da mutane. == Yanayi == == Nassoshi == {{Reflist}}{{Coord|11|44|40|N|11|57|40|E|region:NG_type:city(275966)}}<templatestyles src="Module:Coordinates/styles.css"></templatestyles>{{Coord|11|44|40|N|11|57|40|E|region:NG_type:city(275966)}}{{Yobe State}} [[Category:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 9oofat4wap8dyj1dmm26u5yumea1dlb Bade 0 9114 657294 478054 2025-07-09T11:42:27Z Eloquenttheory 34204 /* Yare */ 657294 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Beautiful boat in River Yobe, Bade town, Gashua.jpg|thumb|Rafin Bade]] [[Fayil:Soil Erosion in Bade Yobe State (1).jpg|thumb|zaftarewan ƙasar a Bade]] '''Bade''' Karamar hukuma ce dake a [[Jihar Yobe]]n, [[Nijeriya]].<ref>https://www.nipc.gov.ng/nigeria-states/yobe-state/</ref> ==Yare== Yaren [[Hade]] da [[Duwai]] su ne yarukan da ake amfani da su a karamar hukumar Bade. <ref>{{Cite web | title = Bade | work = Ethnologue | accessdate = 2014-05-25 | url = http://www.ethnologue.com/language/bde }}</ref><ref>{{Cite web | title = Duwai | work = Ethnologue | accessdate = 2014-05-25 | url = http://www.ethnologue.com/language/dbp }}</ref> Yankin gwamnati na Bade yana cikin jihar Yobe wacce ke cikin yankin siyasa na Arewa maso Gabas na Najeriya. Hedikwatar karamar hukumar na cikin garin Gashua, yayin da yankin ke dauke da garuruwa da kauyuka da dama ciki har da Kumariya, Gashua, Dagona, Gabaruwa, Amshi, Azam, Gapchia, da Garinkura. Babban kabilu a Bade sune kabilar Bade da kuma rukunin Duwai tare da harsunan Bade da Duwai da ake magana a yankin. Addinin Musulunci shine wanda aka fi yi a yankin gwamnatin Bade yayin da muhimman bukukuwa a cikin LGA na Bade sun hada da bikin kamun kifi da al'adu na Bade. Yankin gwamnatin Bade yana da Masarautar mai daraja wacce emirin Bade ke jagoranta.[https://www.manpower.com.ng/places/lga/781/bade] Yankin gwamnatin Bade yana da jimillar fili na murabba'in kilomita 772 tare da zafi na average na digiri 32 na Celsius. Yankin LGA na Bade yana kan shukewar Nguru-Gashua kuma yana da kimanin ruwan sama na shekara na 1300 mm. Yankin LGA na Bade yana da yawa koguna da ruwan da suke gudanar da su wanda suka hada da Yobe, Hadejia.<ref>[https://www.manpower.com.ng/places/lga/781/bade Bade Local Government Area]</ref> ==Manazarta== {{reflist}} [[Category: Kananan hukumomin jihar Yobe]] bnol8jlp0aniu1oa04tq2f1hiswl6lp 657303 657294 2025-07-09T11:43:37Z Eloquenttheory 34204 /* Manazarta */ 657303 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Beautiful boat in River Yobe, Bade town, Gashua.jpg|thumb|Rafin Bade]] [[Fayil:Soil Erosion in Bade Yobe State (1).jpg|thumb|zaftarewan ƙasar a Bade]] '''Bade''' Karamar hukuma ce dake a [[Jihar Yobe]]n, [[Nijeriya]].<ref>https://www.nipc.gov.ng/nigeria-states/yobe-state/</ref> ==Yare== Yaren [[Hade]] da [[Duwai]] su ne yarukan da ake amfani da su a karamar hukumar Bade. <ref>{{Cite web | title = Bade | work = Ethnologue | accessdate = 2014-05-25 | url = http://www.ethnologue.com/language/bde }}</ref><ref>{{Cite web | title = Duwai | work = Ethnologue | accessdate = 2014-05-25 | url = http://www.ethnologue.com/language/dbp }}</ref> == tarihi == Yankin gwamnati na Bade yana cikin jihar Yobe wacce ke cikin yankin siyasa na Arewa maso Gabas na Najeriya. Hedikwatar karamar hukumar na cikin garin Gashua, yayin da yankin ke dauke da garuruwa da kauyuka da dama ciki har da Kumariya, Gashua, Dagona, Gabaruwa, Amshi, Azam, Gapchia, da Garinkura. Babban kabilu a Bade sune kabilar Bade da kuma rukunin Duwai tare da harsunan Bade da Duwai da ake magana a yankin. Addinin Musulunci shine wanda aka fi yi a yankin gwamnatin Bade yayin da muhimman bukukuwa a cikin LGA na Bade sun hada da bikin kamun kifi da al'adu na Bade. Yankin gwamnatin Bade yana da Masarautar mai daraja wacce emirin Bade ke jagoranta.[https://www.manpower.com.ng/places/lga/781/bade] Yankin gwamnatin Bade yana da jimillar fili na murabba'in kilomita 772 tare da zafi na average na digiri 32 na Celsius. Yankin LGA na Bade yana kan shukewar Nguru-Gashua kuma yana da kimanin ruwan sama na shekara na 1300 mm. Yankin LGA na Bade yana da yawa koguna da ruwan da suke gudanar da su wanda suka hada da Yobe, Hadejia.<ref>[https://www.manpower.com.ng/places/lga/781/bade Bade Local Government Area]</ref> ==Manazarta== {{reflist}} [[Category: Kananan hukumomin jihar Yobe]] mjj3f7wgnlmqk2ga25n45u0bqm0z3g9 Bursari 0 9115 657318 478056 2025-07-09T11:49:41Z Eloquenttheory 34204 657318 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Bursari''' Karamar hukuma ce dake a [[Jihar Yobe]]n, [[Nijeriya]]. <ref>https://www.nipc.gov.ng/nigeria-states/yobe-state/</ref>Lambar akwatin gidan wayarta ita ce 620.<ref>{{cite web|title=Post Offices- with map of LGA |publisher=NIPOST |url=http://www.nipost.gov.ng/PostCode.aspx |accessdate=2009-10-20 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091007011423/http://www.nipost.gov.ng/PostCode.aspx |archivedate=2009-10-07 }}</ref> Yaren Bade shi ne yaren da ake amfani da shi a karamar hukumar Bursari.<ref>{{Cite web | title = Bade | work = Ethnologue | accessdate = 2014-05-25 | url = http://www.ethnologue.com/language/bde }}</ref> karamar hukumar Bursari tananan a jihar Yobe, an samo ta ne a cikin yankin gabashin Najeriya. Yankin yana kunshe da wasu garuruwa da kauyuka da suka hada da Gumsa, Dapchi da Bodairi. tare da hedikwatar Cibiyar Karamar hukumar ta a cikin garin Dapchi. An kiyasta yawan al'ummar Karamar hukumar Bursari a matsayin dubu dari da sha daya, da dari bakwai da talatin da biyu (111,732)<ref>[https://www.manpower.com.ng/places/lga/782/bursari Bursari Local Government Area]</ref> tare da mafi yawansu suna daga cikin kabilun Bade, Hausa da Fulani. Ana yawan jin yaren Fufulde, Bade, da Hausa a Karkarar Bursari yayin da addinin da aka fi bi a wannan yanki shine addinin Musulunci. ==Manazarta== {{reflist}} [[Category: Kananan hukumomin jihar Yobe]] 0naicum9ijzvhv6hd6zciv6ukia4ki3 Ƙananan hukumomin Najeriya 0 9213 657202 612110 2025-07-09T10:33:30Z Eloquenttheory 34204 657202 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Image:Nigeria Local Government Areas.png|thumb|right|350px|Kananan Hukumomin Nijeriya]] '''Ƙananan hukumomi a Najeriya,''' [[Nijeriya|Najeriya]] nada adadin ƙananan hukumomi ɗari bakwai da saba'in da huɗu (774). Kuma kowace ƙaramar hukuma tana da shugabanni da suke da ikon gudanar da harkokin ƙaramar hukumar. Shugaba a ƙaramar hukuma shi ne (chairman), wanda shi ne Babban mai ikon zartarwa, sannan mambobinsa waɗanda ake zaɓen su tare wato Kansiloli (councillor). Akan rarraba kowace ƙaramar hukuma zuwa ƙananan mazaɓu [[Mazaba|mazaɓu]] wanda duk ƙaramar hukuma nada adadin mazaɓa ƙaranci guda goma (10), mafi yawa kuma guda goma sha biyar (15).<ref>https://carnegieendowment.org/2022/07/18/halting-kleptocratic-capture-of-local-government-in-nigeria-pub-87513</ref> == Ayyukan Ƙaramar Hukuma a Nijeriya. == Ayyukan da Kananan hukumomin da ke Najeriya ke yi ko suke da damar yi, na nan a bayyane cikin Constitution (kundin tsarin mulki) amma daga cikin irin ayyukan da suke yi: *Bijiro da tsarin tattalin arziƙi ga gwamnatin jiha; *Karbar haraji da kuɗaɗen da ta yi ayyuka; *Samarwa, Kafawa da kula da maƙabartu, wuraren binne mutane da gidajen gajiyayyu ko marasa karfi; *Bayar da izini ga masu ababen hawa, kamar, keke, trucks (other than mechanically propelled trucks), kwale-kwale, baro, da amalenke; *Samarwa, Kulawa da gudanar kasuwanni, wuraren ajiye motoci da wuraren shakatawan jama'a; *Ginawa da kuma kula da Kananan hanyoyi (roads), layika (streets), hanyoyin ruwa (drains) da wasu manyan hanyoyin jama'a, wurin hutu, da wasu budaddun wuraren; *Sama hanyoyi da layika suna, daba gidaje lamba; *Samarwa da kula da ababen tafiye-tafiye na jama'a da wurin zubda shara; *Yin rijista wadanda aka haifa, wadanda suka mutu, da wadanda suka yi aure; *Binciken gidajen al'ummah ko na 'yan haya saboda kayyade adadin kudin daya kamata su biya haraji, kamar yadda majalisar jiha ta kayyade, *Tsarawa da kula da yadda ake gudanar da tallace-tallace, tafiya da ajiye dabbobin kiwo, shaguna da kiosks, wuraren cin abinci da wasu wuraren da ake sayar da abinci ga jama'a, da kuma wuraren wanki da guga. == Jerin Ƙananan Hukumomi. == {| class="wikitable sortable" border="1" |- !Mazauni !Jiha !Shafin yanar gizo |- |[[Abadam]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Abaji]] |[[Babban Birnin Tarayya, Nijeriya|FCT]] |- |[[Abak]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006011648/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=abak] |- |[[Abakaliki]] |[[Jihar Ebonyi]] |- |[[Aba ta Arewa]] |[[Jihar Abia]] |- |[[Aba ta Kudu]] |[[Jihar Abia]] |- |[[Abeokuta ta Arewa]] |[[Ogun]] |- |[[Abeokuta ta Kudu]] |[[Ogun]] |- |[[Abi, Cross River|Abi]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs">Cite web |title=List of Local Government Areas in Cross River State |url=http://www.the-nigeria.com/2014/05/local-government-areas-in-cross-river.html|archiveurl=https://www.webcitation.org/6XzVnEOmv?url={{Dead link|date=April 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |archivedate=23 April 2015 |deadurl=no |df= }}</ref> |- |[[Aboh Mbaise]] |[[Imo]] |- |[[Abua/Odual]] |[[Rivers]] |- |[[Adavi, Nigeria|Adavi]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Ado Ekiti]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ado-Odo/Ota]] |[[Ogun]] |- |[[Afijio]] |[[Oyo]] |- |[[Afikpo ta Arewa]] |[[Ebonyi]] |- |[[Afikpo ta Kudu]] ([[Edda people|Edda]]) |[[Ebonyi]] |- |[[Agaie]] |[[Neja]] |- |[[Agatu]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Agwara]] |[[Neja]] |- |[[Agege]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Aguata]] |[[Jihar Anambra]] |- |[[Ahiazu Mbaise]] |[[Jihar Imo]] |- |[[Ahoada ta Gabas]] |[[Jihar Rivers]] |- |[[Ahoada ta Yamma]] |[[Jihar Rivers]] |- |[[Ajaokuta]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Ajeromi-Ifelodun]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Ajingi]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Akamkpa]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Akinyele]] |[[Oyo]] |- |[[Akko, Nigeria|Akko]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Akoko-Edo]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Akoko ta Arewa maso Gabas]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Akoko ta Arewa maso Yamma]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Akoko ta Kudu maso Yamma]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Akoko ta Kudu maso Gabas]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Akpabuyo]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Akuku-Toru]] |[[Rivers]] |- |[[Akure ta Arewa]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Akure ta Kudu]] |[[Ondo]] |- |[[Akwanga]] |[[Jihar Nasarawa]] |- |[[Albasu]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Aleiro]] |[[Kebbi]] |- |[[Alimosho]] |[[Lagos]] |[http://www.alimosho.lg.gov.ng/ www.alimosho.lg.gov.ng] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220119235224/http://alimosho.lg.gov.ng/ |date=2022-01-19 }} |- |[[Alkaleri]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Amuwo-Odofin]] |[[Lagos]] |- |[[Anambra ta Gabas]] |[[Anambra]] |- |[[Anambra ta Yamma]] |[[Anambra]] |- |[[Anaocha]] |[[Anambra]] |- |[[Andoni]] |[[Rivers]] |- |[[Aninri]] |[[Enugu]] |- |[[Aniocha ta Arewa]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Aniocha ta Kudu]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Anka, Nigeria|Anka]] |[[Zamfara]] |- |[[Ankpa]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Apa, Nigeria|Apa]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Apapa]] |[[Lagos]] |- |[[Ado, Nigeria|Ado]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Ardo Kola]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Arewa Dandi]] |[[Kebbi]] |- |[[Argungu]] |[[Kebbi]] |- |[[Arochukwu]] |[[Jihar Abia]] |- |[[Asa, Nijeriya|Asa]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Asari-Toru]] |[[Rivers]] |- |[[Askira/Uba]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Atakunmosa ta Gabas]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Atakunmosa ta Yamma]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Atiba]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Atisbo]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Augie]] |[[Kebbi]] |- |[[Auyo]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Awe, Nijeriya|Awe]] |[[Jihar Nasarawa]] |- |[[Awgu]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Awka ta Arewa]] |[[Anambra]] |- |[[Awka ta Kudu]] |[[Anambra]] |- |[[Ayamelum]] |[[Anambra]] |- |[[Aiyedaade]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Aiyedire]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Babura]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Badagry]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Bagudo]] |[[Kebbi]] |- |[[Bagwai]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Bakassi]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Bokkos]] |[[Jihar Filato]] |- |[[Bakori]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Bakura, Nijeriya|Bakura]] |[[Zamfara]] |- |[[Balanga, Nijeriya|Balanga]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Bali, Nigeria|Bali]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Bama, Nijeriya|Bama]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Bade, Nijeriya|Bade]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Barkin Ladi]] |[[Jihar Filato]] |- |[[Baruten]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Bassa, Jihar Kogi|Bassa]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Bassa, Jihar Plateau|Bassa]] |[[Plateau (jiha)]] |- |[[Batagarawa]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Batsari]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Bauchi]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Baure, Nijeriya|Baure]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Bayo, Nijeriya|Bayo]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Bebeji]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Bekwarra]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Bende, Nijeriya|Bende]] |[[Jihar Abia]] |- |[[Biase]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Bichi]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Bida]] |[[Neja]] |- |[[Billiri]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Bindawa]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Binji]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Biriniwa]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Birnin Gwari]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Birnin Kebbi]] |[[Kebbi]] |- |[[Birnin Kudu]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Birnin Magaji/Kiyaw]] |[[Zamfara]] |- |[[Biu, Nijeriya|Biu]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Bodinga]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Bogoro]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Boki, Nijeriya|Boki]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Boluwaduro]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Bomadi]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Bonny, Nijeriya|Bonny]] |[[Jihar Rivers]] |- |[[Borgu, Neja|Borgu]] |[[Neja]] |- |[[Boripe]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Bursari]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Bosso, Nijeriya|Bosso]] |[[Neja]] |- |[[Brass, Nijeriya|Brass]] |[[Jihar Bayelsa]] |- |[[Buji, Nijeriya|Buji]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Bukkuyum]] |[[Zamfara]] |- |[[Buruku]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Bungudu]] |[[Zamfara]] |- |[[Bunkure]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Bunza]] |[[Kebbi]] |- |[[Burutu]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Bwari]] |[[Babban Birnin Tarayya, Nijeriya|FCT]] |- |[[Calabar Municipal]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Calabar ta Kudu]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Chanchaga]] |[[Neja]] |- |[[Charanchi]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Chibok]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Chikun]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Dala, Nijeriya|Dala]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Damaturu]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Damban]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Dambatta]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Damboa]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Dandi, Nijeriya|Dandi]] |[[Kebbi]] |- |[[Dandume]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Dange Shuni]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Danja, Nijeriya|Danja]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Dan Musa]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Darazo]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Dass, Nijeriya|Dass]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Daura]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Dawakin Kudu]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Dawakin Tofa]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Degema, Nijeriya|Degema]] |[[Rivers]] |- |[[Dekina]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Demsa]] |[[Jihar Adamawa]] |- |[[Dikwa]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Doguwa]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Doma, Nijeriya|Doma]] |[[Jihar Nasarawa]] |- |[[Donga, Nijeriya|Donga]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Dukku]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Dunukofia]] |[[Anambra]] |- |[[Dutse]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Dutsi, Nijeriya|Dutsi]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Dutsin Ma]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Gabashin Obolo]] |[[Akwa Ibom]] |- |[[Ebonyi, Jihar Ebonyi|Ebonyi]] |[[Jihar Ebonyi]] |- |[[Edati]] |[[Neja]] |- |[[Ede ta Arewa]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Ede ta Kudu]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Edu, Nigeria|Edu]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Ife ta Tsakiya]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Ife ta Gabas]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Ife ta Arewa]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Ife ta Kudu]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Efon]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Yewa ta Arewa]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Yewa ta Kudu]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Egbeda]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Egbedore]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Egor]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Ehime Mbano]] |[[Jihar Imo]] |- |[[Ejigbo]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Ekeremor]] |[[Jihar Bayelsa]] |- |[[Eket]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006011749/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=eket] |- |[[Ekiti, Jihar Kwara|Ekiti]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Ekiti ta Gabas]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ekiti ta Kudu maso Yamma]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ekiti ta Yamma]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ekwusigo]] |[[Jihar Anambra]] |- |[[Eleme, Nigeria|Eleme]] |[[Jihar Rivers]] |- |[[Emuoha]] |[[Jihar Rivers]] |- |[[Emure]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Enugu ta Gabas]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Enugu ta Arewa]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Enugu ta Kudu]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Epe, Nigeria|Epe]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Esan ta Tsakiya]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Esan ta Arewa maso Gabas]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Esan ta Kudu maso Gabas]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Esan ta Yamma]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Ese Odo]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Esit Eket]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |- |[[Essien Udim]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |- |[[Etche]] |[[Jihar Rivers]] |- |[[Ethiope ta Gabas]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Ethiope ta Yamma]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Etim Ekpo]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006011848/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=etimekpo] |- |[[Etinan]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006011856/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=etinan] |- |[[Eti Osa]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Etsako Central]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Etsako East]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Etsako West]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Etung]] |[[Jihar Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Ewekoro]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Ezeagu]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Ezinihitte]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Ezza North]] |[[Jihar Ebonyi]] |- |[[Ezza South]] |[[Jihar Ebonyi]] |- |[[Fagge]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Fakai]] |[[Jihar Kebbi]] |- |[[Faskari]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Fika, Nigeria|Fika]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Fufure]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Funakaye]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Fune]] |[[Jihar Yobe]] | |- |[[Funtua]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Gabasawa]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Gada, Nigeria|Gada]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Gagarawa]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Gamawa]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Ganjuwa]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Ganye]] |[[Jihar Adamawa]] |- |[[Garki, Nigeria|Garki]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Garko, Nigeria|Garko]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Garun Mallam]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Gashaka]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Gassol]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Gaya, Nigeria|Gaya]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Gayuk]] |[[Jihar Adamawa]] |- |[[Gezawa]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Gbako]] |[[Jihar Niger]] |- |[[Gboko]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Gbonyin]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Geidam]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Giade]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Giwa]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Gokana, Nigeria|Gokana]] |[[Jihar Rivers]] |- |[[Gombe, Nigeria|Gombe]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Gombi]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Goronyo]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Grie]] |[[Jihar Adamawa]] |- |[[Gubio]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Gudu]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Gujba]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Gulani]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Guma, Nigeria|Guma]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Gumel]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Gummi, Nigeria|Gummi]] |[[Jihar Zamfara]] |- |[[Gurara]] |[[Jihar Niger]] |- |[[Guri, Nigeria|Guri]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Gusau]] |[[Jihar Zamfara]] |- |[[Guzamala]] |[[Jihar Borno|Jihar Bauchi]] |- |[[Gwadabawa]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Gwagwalada]] |[[Abuja]] |- |[[Gwale]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Gwandu]] |[[Jihar Kebbi]] |- |[[Gwaram]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Gwarzo]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Gwer East]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Gwer West]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Gwiwa]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Gwoza]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Hadejia]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Hawul]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Hong, Nigeria|Hong]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Ibadan North]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ibadan North-East]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ibadan North-West]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ibadan South-East]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ibadan South-West]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ibaji]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Ibarapa Central]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ibarapa East]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ibarapa North]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ibeju-Lekki]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Ibeno]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012247/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ibeno] |- |[[Ibesikpo Asutan]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012259/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ibesikpoasutan] |- |[[Ibi, Nigeria|Ibi]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Ibiono-Ibom]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012315/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ibionoibom] |- |[[Idah]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Idanre]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Ideato North]] |[[Jihar Imo]] |- |[[Ideato South]] |[[Jihar Imo]] |- |[[Idemili North]] |[[Jihar Anambra]] |- |[[Idemili South]] |[[Jihar Anambra]] |- |[[Ido, Nigeria|Ido]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ido Osi]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ifako-Ijaiye]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Ifedayo]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Ifedore]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Ifelodun, Kwara State|Ifelodun]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Ifelodun, Osun State|Ifelodun]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Ifo]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Igabi]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Igalamela Odolu]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Igbo Etiti]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Igbo Eze North]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Igbo Eze South]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Igueben]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Ihiala]] |[[Jihar Anambra]] |- |[[Ihitte/Uboma]] |[[Jihar Imo ]] |- |[[Ilaje]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Ijebu East]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Ijebu North]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Ijebu North East]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Ijebu Ode]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Ijero]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ijumu]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Ika, Nigeria|Ika]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012325/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ika] |- |[[Ika North East]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Ikara]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Ika South]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Ikeduru]] |[[Jihar Imo]] |- |[[Ikeja]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Ikenne]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Ikere]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ikole]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ikom]] |[[Jihar Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Ikono]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012341/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ikono] |- |[[Ikorodu]] |[[Jihar Lagos]] |- |[[Ikot Abasi]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012428/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ikotabasi] |- |[[Ikot Ekpene]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012525/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ikotekpene] |- |[[Ikpoba Okha]] |[[Jihar Edo]] |- |[[Ikwerre, Rivers|Ikwerre]] |[[Jihar Rivers]] |- |[[Ikwo]] |[[Jihar Ebonyi]] |- |[[Ikwuano]] |[[Jihar Abia]] |- |[[Ila, Nigeria|Ila]] |[[Jihar Osun ]] |- |[[Ilejemeje]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Ile Oluji/Okeigbo]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Ilesa East]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Ilesa West]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Illela, Nigeria|Illela]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Ilorin East]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Ilorin South]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Ilorin West]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Imeko Afon]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Ingawa]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Ini, Nigeria|Ini]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012629/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ini] |- |[[Ipokia]] |[[Jihar Ogun]] |- |[[Irele]] |[[Jihar Ondo]] |- |[[Irepo]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Irepodun, Kwara State|Irepodun]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Irepodun, Osun State|Irepodun]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Irepodun/Ifelodun]] |[[Jihar Ekiti]] |- |[[Irewole]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Isa, Nigeria|Isa]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Ise/Orun]] |[[Ekiti]] |- |[[Iseyin]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Ishielu]] |[[Jihar Ebonyi]] |- |[[Isiala Mbano]] |[[Jihar Imo]] |- |[[Isiala Ngwa North]] |[[Jihar Abia]] |- |[[Isiala Ngwa South]] |[[Jihar Abia ]] |- |[[Isin, Nigeria|Isin]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Isi Uzo]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Isokan]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Isoko North]] |[[Jihar Delta ]] |- |[[Isoko South]] |[[Jihar Delta]] |- |[[Isu, Nigeria|Isu]] |[[Jihar Imo]] |- |[[Isuikwuato]] |[[Jihar Abia]] |- |[[Itas/Gadau]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Itesiwaju]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Itu, Nigeria|Itu]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012707/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=itu] |- |[[Ivo, Nigeria|Ivo]] |[[Jihar Ebonyi]] |- |[[Iwajowa]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Iwo, Nigeria|Iwo]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Izzi (Ebonyi)|Izzi]] |[[Jihar Ebonyi]] |- |[[Jaba, Nigeria|Jaba]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Jada, Nigeria|Jada]] |[[Jihar Adamawa]] |- |[[Jahun]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Jakusko]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Jalingo]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Jama'are]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Jega, Nigeria|Jega]] |[[Jihar Kebbi]] |- |[[Jema'a]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Jere, Nigeria|Jere]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Jibia]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Jos East]] |[[Jihar Plateau]] |- |[[Jos North]] |[[Jihar Plateau]] |- |[[Jos South]] |[[jihar Plateau ]] |- |[[Kabba/Bunu]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Kabo, Nigeria|Kabo]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Kachia]] |[[Juhar Kaduna]] |- |[[Kaduna North]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Kaduna South]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Kafin Hausa]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Kafur, Nigeria|Kafur]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Kaga, Nigeria|Kaga]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Kagarko]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Kaiama]] |[[Jihar Kwara]] |- |[[Kaita, Nigeria|Kaita]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Kajola]] |[[Jihar Oyo]] |- |[[Kajuru]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Kala/Balge]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Kalgo]] |[[Jihar Kebbi]] |- |[[Kaltungo]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Kanam, Nigeria|Kanam]] |[[Jihar Plateau]] |- |[[Kankara]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Kanke, Nigeria|Kanke]] |[[Jihar Plateau]] |- |[[Kankia]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Kano Municipal]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Karasuwa]] |[[Jihar Yobe ]] |- |[[Karaye]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Karim Lamido]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Karu, Nasarawa State|Karu]] |[[Jihar Nasarawa]] |- |[[Katagum]] |[[Bauchi]] |- |[[Katcha, Nigeria|Katcha]] |[[Niger]] |- |[[Katsina]] |[[Katsina]] |- |[[Katsina-Ala]] |[[Benue]] |- |[[Kaura, Nigeria|Kaura]] |[[Kaduna]] |- |[[Kaura Namoda]] |[[Zamfara]] |- |[[Kauru]] |[[Kaduna]] |- |[[Kazaure]] |[[Jigawa]] |- |[[Keana]] |[[Nasarawa]] |- |[[Kebbe]] |[[Sokoto]] |- |[[Keffi]] |[[Nasarawa]] |- |[[Khana, Nigeria|Khana]] |[[Rivers]] |- |[[Kibiya]] |[[Kano]] |- |[[Kirfi]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Kiri Kasama]] |[[Jigawa]] |- |[[Kiru, Nigeria|Kiru]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Kiyawa]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Kogi, Kogi State|Kogi]] |[[Jihar Kogi]] |- |[[Koko/Besse]] |[[Jihar Kebbi]] |- |[[Kokona]] |[[Jihar Nasarawa]] |- |[[Kolokuma/Opokuma]] |[[Jihar Bayelsa]] |- |[[Konduga]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Konshisha]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Kontagora]] |[[Jihar Niger]] |- |[[Kosofe]] |[[Lagos]] |- |[[Kaugama]] |[[Jigawa]] |- |[[Kubau]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Kudan, Nigeria|Kudan]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Kuje]] |[[Birnin Tarayya, Abuja|FCT]] |- |[[Kukawa]] |[[Borno]] |- |[[Kumbotso]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Kurmi, Nigeria|Kumi]] |[[Taraba]] |- |[[Kunchi, Nigeria|Kunchi]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Kura, Nigeria|Kura]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Kurfi]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Kusada]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Kwali]] |[[Birnin Tarayya Abuja, Najeriya| FCT]] |- |[[Kwande]] |[[Benue]] |- |[[Kwami]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Kware]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Kwaya Kusar]] |[[Borno]] |- |[[Lafia]] |[[Nasarawa]] |- |[[Lagelu, Nigeria|Lagelu]] |[[Oyo]] |- |[[Lagos Island]] |[[Lagos]] |- |[[Lagos Mainland]] |[[Lagos]] |- |[[Langtang South]] |[[Plateau]] |- |[[Langtang North]] |[[Plateau]] |- |[[Lapai]] |[[Niger]] |- |[[Lamurde]] |[[Adamawa]] |- |[[Lau, Nigeria|Lau]] |[[Taraba]] |- |[[Lavun]] |[[Niger]] |- |[[Lere, Nigeria|Lere]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Logo, Nigeria|Logo]] |[[Benue]] |- |[[Lokoja]] |[[Kogi]] |- |[[Machina, Nigeria|Machina]] |[[Yobe]] |- |[[Madagali]] |[[Adamawa]] |- |[[Madobi]] |[[Kano]] |- |[[Mafa]] |[[Borno]] |- |[[Magama]] |[[Niger]] |- |[[Magumeri]] |[[Borno]] |- |[[Mai'Adua]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Maiduguri]] |[[Borno]] |- |[[Maigatari]] |[[Jigawa]] |- |[[Maiha]] |[[Adamawa]] |- |[[Maiyama]] |[[Kebbi]] |- |[[Makarfi]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Makoda]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Malam Madori]] |[[Jigawa]] |- |[[Malumfashi]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Mangu, Nigeria|Mangu]] |[[Plateau]] |- |[[Mani, Nigeria|Mani]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Maradun]] |[[Jihar Zamfara]] |- |[[Mariga, Nigeria|Mariga]] |[[Jihar Niger]] |- |[[Makurdi]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Marte, Nigeria|Marte]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Maru, Nigeria|Maru]] |[[Zamfara]] |- |[[Mashegu]] |[[Niger]] |- |[[Mashi]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Matazu]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Mayo Belwa]] |[[Adamawa]] |- |[[Mbaitoli]] |[[Im]] |- |[[Mbo, Nigeria|Mbo]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012830/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=mbo] |- |[[Michika]] |[[Adamawa]] |- |[[Miga, Nigeria|Miga]] |[[Jigawa]] |- |[[Mikang]] |[[Plateau]] |- |[[Minjibir]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Misau]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Moba, Nigeria|Moba]] |[[Ekiti]] |- |[[Mobbar]] |[[Borno]] |- |[[Mubi North]] |[[Adamawa]] |- |[[Mubi South]] |[[Adamawa]] |- |[[Mokwa]] |[[Niger]] |- |[[Monguno]] |[[Borno]] |- |[[Mopa Muro]] |[[Kogi]] |- |[[Moro, Nigeria|Moro]] |[[Kwara]] |- |[[Moya, Nigeria|Moya]] |[[Niger]] |- |[[Mkpat-Enin]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012858/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=mkpatenin] |- |[[Abuja|Municipal Area Council]] |[[Federal Capital Territory, Nigeria|FCT]] |- |[[Musawa]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Mushin, Nigeria|Mushin]] |[[Lagos]] |- |[[Nafada]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Nangere]] |[[Yobe]] |- |[[Nasarawa, Kano State|Nasarawa]] |[[Jihar. Kano]] |- |[[Nasarawa, Nasarawa State|Nasarawa]] |[[Jihar. Nasarawa]] |- |[[Nasarawa Egon]] |[[Nasarawa]] |- |[[Ndokwa]] |[[Delta]] |- |[[Ndokwa]] |[[Delta]] |- |[[Nembe]] |[[Bayelsa]] |- |[[Ngala]] |[[Borno]] |- |[[Nganzai]] |[[Borno]] |- |[[Ngaski]] |[[Kebbi]] |- |[[Ngor Okpala]] |[[Imo]] |- |[[Nguru, Nigeria|Nguru]] |[[Yobe]] |- |[[Ningi, Nigeria|Ningi]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Njaba]] |[[Imo]] |- |[[Njikoka]] |[[Anambra]] |- |[[Nkanu East]] |[[Enugu]] |- |[[Nkanu West]] |[[Enugu]] |- |[[Nkwerre]] |[[Imo]] |- |[[Nnewi North]] |[[Anambra]] |- |[[Nnewi South]] |[[Anambra]] |- |[[Nsit-Atai]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012904/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=nsitatai] |- |[[Nsit-Ibom]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012912/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=nsitibom] |- |[[Nsit-Ubium]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006012932/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=nsitubium] |- |[[Nsukka]] |[[Enugu]] |- |[[Numan, Nigeria|Numan]] |[[Adamawa]] |- |[[Nwangele]] |[[Imo]] |- |[[Obafemi Owode]] |[[Ogun]] |- |[[Obanliku]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Obi, Nigeria|Obi]] |[[Benue]] |- |[[Obi, Nasarawa State|Obi]] |[[Nasarawa]] |- |[[Obi Ngwa]] |[[Abia]] |- |[[Obio/Akpor]] |[[Rivers]] |- |[[Obokun]] |[[Osun]] |- |[[Obot Akara]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013004/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=obotakara] |- |[[Obowo]] |[[Imo]] |- |[[Obubra]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Obudu]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Odeda]] |[[Ogun]] |- |[[Odigbo]] |[[Ondo]] |- |[[Odogbolu]] |[[Ogun]] |- |[[Odo Otin]] |[[Osun]] |- |[[Odukpani]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Offa, Nigeria|Offa]] |[[Kwara]] |- |[[Ofu, Nigeria|Ofu]] |[[Kogi]] |- |[[Ogba/Egbema/Ndoni]] |[[Rivers]] |- |[[Ogbadibo]] |[[Benue]] |- |[[Ogbaru]] |[[Anambra]] |- |[[Ogbia]] |[[Bayelsa]] |- |[[Ogbomosho]] |[[Oyo]] |- |[[Ogbomosho]] |[[Oyo]] |- |[[Ogu/Bolo]] |[[Rivers]] |- |[[Ogoja]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Ogo Oluwa]] |[[Oyo]] |- |[[Ogori/Magongo]] |[[Kogi]] |- |[[Ogun Waterside]] |[[Ogun]] |- |[[Oguta]] |[[Imo]] |- |[[Ohafia]] |[[Abia]] |- |[[Ohaji/Egbema]] |[[Imo]] |- |[[Ohaozara]] |[[Ebonyi]] |- |[[Ohaukwu]] |[[Ebonyi]] |- |[[Ohimini]] |[[Benue State]] |- |[[Orhionmwon]] |[[Edo]] |- |[[Oji River]] |[[Enugu]] |- |[[Ojo, Nigeria|Ojo]] |[[Lagos]] |- |[[Oju, Nigeria|Oju]] |[[Benue]] |- |[[Okehi]] |[[Kogi]] |- |[[Okene]] |[[Kogi]] |- |[[Oke Ero]] |[[Kwara]] |- |[[Okigwe]] |[[Imo]] |- |[[Okitipupa]] |[[Ondo]] |- |[[Okobo, Nigeria|Okobo]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013022/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=okobo] |- |[[Okpe]] |[[Delta]] |- |[[Okrika]] |[[Rivers]] |- |[[Olamaboro]] |[[Kogi]] |- |[[Ola Oluwa]] |[[Osun]] |- |[[Olorunda]] |[[Osun]] |- |[[Olorunsogo]] |[[Oyo]] |- |[[Oluyole]] |[[Oyo]] |- |[[Omala, Nigeria|Omala]] |[[Kogi]] |- |[[Omuma]] |[[Rivers]] |- |[[Ona Ara]] |[[Oyo]] |- |[[Ondo East]] |[[Ondo]] |- |[[Ondo West]] |[[Ondo]] |- |[[Onicha]] |[[Ebonyi]] |- |[[Onitsha North]] |[[Anambra]] |- |[[Onitsha South]] |[[Anambra]] |- |[[Onna]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013034/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=onna] |- |[[Okpokwu]] |[[Benue]] |- |[[Opobo/Nkoro]] |[[Rivers]] |- |[[Oredo]] |[[Edo]] |- |[[Orelope]] |[[Oyo]] |- |[[Oriade]] |[[Osun]] |- |[[Ori Ire]] |[[Oyo]] |- |[[Orlu, Nigeria|Orlu]] |[[Imo]] |- |[[Orolu]] |[[Osun]] |- |[[Oron, Nigeria|Oron]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013746/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=oron] |- |[[Orsu]] |[[Imo]] |- |[[Oru East]] |[[Imo]] |- |[[Oruk Anam]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013057/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=orukanam] |- |[[Orumba North]] |[[Anambra]] |- |[[Orumba South]] |[[Anambra]] |- |[[Oru West]] |[[Imo]] |- |[[Ose, Nigeria|Ose]] |[[Ondo]] |- |[[Oshimili North]] |[[Delta]] |- |[[Oshimili South]] |[[Delta]] |- |[[Oshodi-Isolo]] |[[Lagos]] |- |[[Osisioma]] |[[Abia]] |- |[[Osogbo]] |[[Osun]] |- |[[Oturkpo]] |[[Benue]] |- |[[Ovia North-East]] |[[Edo]] |- |[[Ovia South-West]] |[[Edo]] |- |[[Owan East]] |[[Edo]] |- |[[Owan West]] |[[Edo]] |- |[[Owerri Municipal]] |[[Imo]] |- |[[Owerri North]] |[[Imo]] |- |[[Owerri West]] |[[Imo]] |- |[[Owo]] |[[Ondo]] |- |[[Oye, Nigeria|Oye]] |[[Ekiti]] |- |[[Oyi]] |[[Anambra]] |- |[[Oyigbo]] |[[Rivers]] |- |[[Oyo West]] |[[Oyo]] |- |[[Oyo East]] |[[Oyo]] |- |[[Oyun]] |[[Kwara]] |- |[[Paikoro]] |[[Niger]] |- |[[Pankshin]] |[[Plateau]] |- |[[Patani, Nigeria|Patani]] |[[Delta]] |- |[[Pategi]] |[[Kwara]] |- |[[Port Harcourt]] |[[Rivers]] |- |[[Potiskum]] |[[Yobe]] |- |[[Qua'an Pan]] |[[Plateau]] |- |[[Rabah]] |[[Sokoto]] |- |[[Rafi, Nigeria|Rafi]] |[[Niger]] |- |[[Rano]] |[[Kano]] |- |[[Remo North]] |[[Ogun]] |- |[[Rijau]] |[[Niger]] |- |[[Rimi, Nigeria|Rimi]] |[[Katsina]] |- |[[Rimin Gado]] |[[Kano]] |- |[[Ringim]] |[[Jigawa]] |- |[[Riyom]] |[[Plateau]] |- |[[Rogo]] |[[Kano]] |- |[[Roni, Nigeria|Roni]] |[[Jigawa]] |- |[[Sabon Birni]] |[[Sokoto]] |- |[[Sabon Gari]] |[[Kaduna]] |- |[[Sabuwa]] |[[Katsina]] |- |[[Safana]] |[[Katsina]] |- |[[Sagbama]] |[[Bayelsa]] |- |[[Sakaba]] |[[Kebbi]] |- |[[Saki East]] |[[Oyo]] |- |[[Saki West]] |[[Oyo]] |- |[[Sandamu]] |[[jihar Katsina]] |- |[[Sanga, Nigeria|Sanga]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Sapele, Delta|Sapele]] |[[Delta State]] |- |[[Sardauna]] |[[Taraba]] |- |[[Shagamu]] |[[Ogun]] |- |[[Shagari, Nigeria|Shagari]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Shanga, Nigeria|Shanga]] |[[Jihar Kebbi]] |- |[[Shani, Nigeria|Shani]] |[[Jihar Borno]] |- |[[Shanono]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Shelleng]] |[[Jihar Adamawa]] |- |[[Shendam]] |[[Plateau]] |- |[[Shinkafi]] |[[Zamfara]] |- |[[Shira, Nigeria|Shira]] |[[Bauch]] |- |[[Shiroro]] |[[Niger]] |- |[[Shongom]] |[[Gombe]] |- |[[Shomolu]] |[[Lagos]] |- |[[Silame]] |[[Sokoto]] |- |[[Soba, Nigeria|Soba]] |[[Kaduna]] |- |[[Sokoto North]] |[[Sokoto]] |- |[[Sokoto South]] |[[Sokoto L]] |- |[[Song, Nigeria|Song]] |[[Adamawa]] |- |[[Southern Ijaw]] |[[Bayelsa]] |- |[[Suleja]] |[[Niger]] |- |[[Sule Tankarkar]] |[[Jigawa]] |- |[[Sumaila]] |[[Kano]] |- |[[Suru, Nigeria|Suru]] |[[Kebbi]] | |[[Surulere, Oyo State|Surulere]] |[[Oyo]] |- |[[Surulere, Lagos State|Surulere]] |[[Lagos]] |- |[[Tafa]] |[[Niger]] |- |[[Tafawa Balewa, Nigeria|Tafawa Balewa]] |[[Bauchi]] |- |[[Tai, Nigeria|Tai]] |[[Rivers]] |- |[[Takai]] |[[Kano]] |- |[[Takum]] |[[Taraba]] |- |[[Talata Mafara]] |[[Zamfara]] |- |[[Tambuwal]] |[[Sokoto]] |- |[[Tangaza]] |[[Sokoto]] |- |[[Tarauni]] |[[Kano]] |- |[[Tarka, Nigeria|Tarka]] |[[Benue]] |- |[[Tarmuwa]] |[[Yobe]] |- |[[Taura, Nigeria|Taura]] |[[Jigawa]] |- |[[Toungo, Nigeria|Toungo]] |[[Adamawa]] |- |[[Tofa, Nigeria|Tofa]] |[[Kano]] |- |[[Toro, Nigeria|Toro]] |[[Bauchi]] |- |[[Toto, Nigeria|Toto]] |[[Nasarawa]] |- |[[Chafe, Nigeria|Chafe]] |[[Zamfara]] |- |[[Tsanyawa]] |[[Kano]] |- |[[Tudun Wada]] |[[Kano]] |- |[[Tureta]] |[[Sokoto]] |- |[[Udenu]] |[[Enugu]] |- |[[Udi, Nigeria|Udi]] |[[Enugu]] |- |[[Udu, Nigeria|Udu]] |[[Delta]] |- |[[Udung-Uko]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013154/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=udunguko] |- |[[Ughelli North]] |[[Delta]] |- |[[Ughelli South]] |[[Delta]] |- |[[Ugwunagbo]] |[[Abia]] |- |[[Uhunmwonde]] |[[Edo]] |- |[[Ukanafun]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013118/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=ukanafun] |- |[[Ukum]] |[[Benue]] |- |[[Ukwa East]] |[[Abia]] |- |[[Ukwa West]] |[[Abia]] |- |[[Ukwuani]] |[[Delta]] |- |[[Umuahia North]] |[[Abia]] |- |[[Umuahia South]] |[[Abia]] |- |[[Umu Nneochi]] |[[Abia]] |- |[[Ungogo]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Unuimo]] |[[Imo]] |- |[[Uruan]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013211/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=uruan] |- |[[Urue-Offong/Oruko]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013543/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=urueoffongoruko] |- |[[Ushongo]] |[[Benue]] |- |[[Ussa]] |[[Taraba]] |- |[[Uvwie]] |[[Delta]] |- |[[Uyo]] |[[Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013551/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=uyo] |- |[[Uzo-Uwani]] |[[Jihar Enugu]] |- |[[Vandeikya]] |[[Jihar Benue]] |- |[[Wamako]] |[[Jihar Sokoto]] |- |[[Wamba, Nigeria|Wamba]] |[[Nasarawa]] |- |[[Warawa]] |[[Jihar Kano]] |- |[[Warji]] |[[Bauchi]] |- |[[Warri North]] |[[Delta]] |- |[[Warri South]] |[[Delta]] |- |[[Warri South West]] |[[Delta]] |- |[[Wasagu/Danko]] |[[Kebbi]] |- |[[Wase, Nigeria|Wase]] |[[Plateau]] |- |[[Wudil]] |[[Kano]] |- |[[Wukari]] |[[Taraba]] |- |[[Wurno]] |[[Sokoto]] |- |[[Wushishi]] |[[Niger]] |- |[[Yabo, Nigeria|Yabo]] |[[Sokoto]] |- |[[Yagba East]] |[[Kogi]] |- |[[Yagba West]] |[[Kogi]] |- |[[Yakuur]] |[[Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Obi, Nigeria|Obi]] |[[Benue]] |- |[[Obi, Nasarawa State|Obi]] |[[Nasarawa]] |- |[[Obi Ngwa]] |[[Abia]] |- |[[Obio/Akpor]] |[[Rivers]] |- |[[Obokun]] |[[Jihar Osun]] |- |[[Obot Akara]] |[[Jihar Akwa Ibom]] |[https://web.archive.org/web/20111006013004/http://www.aksgonline.com/lga.aspx?qrID=obotakara] |- |[[Obowo]] |[[Jihar Imo]] |- |[[Obubra]] |[[Jihar Cross River]] |s" /> |- |[[Yala, Nigeria|Yala]] |[[Jihar Cross River]] |<ref name="CrossRiver-LGAs" /> |- |[[Yamaltu/Deba]] |[[Jihar Gombe]] |- |[[Yankwashi]] |[[Jihar Jigawa]] |- |[[Yauri, Nigeria|Yauri]] |[[Jihar Kebbi]] |- |[[Yenagoa]] |[[Jihar Bayelsa]] |- |[[Yola North]] |[[Jihar Adamawa]] |- |[[Yola South]] |[[Jihar Adamawa]] |- |[[Yorro]] |[[Jihar Taraba]] |- |[[Yunusari]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Yusufari]] |[[Jihar Yobe]] |- |[[Zaki, Nigeria|Zaki]] |[[Jihar Bauchi]] |- |[[Zango, Nigeria|Zango]] |[[Jihar Katsina]] |- |[[Zangon Kataf]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Zaria]] |[[Jihar Kaduna]] |- |[[Zing, Nigeria|Zing]] |[[Taraba]] |- |[[Zurmi]] |[[Zamfara]] |- |[[Zuru]] |[[Kebbi]] |} == Manazarta. == {{reflist}} [[Category:Ƙananan hukumomin Najeriya|*]] hcqijf162zpv0gx1a7f501q2pzdn3j3 Suleiman Abdu Kwari 0 10771 657146 179485 2025-07-09T09:28:17Z Mahuta 11340 657146 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Suleiman Abdu Kwari''' yakasance [[Dan Najeriya]] ne, kuma ɗan'siyasa wanda aka zaba amatsayin Sanata mai wakiltan Kaduna ta Arewa a majalisar Tarayyar Nijeriya. Haifaffen birnin Zaria ne, kuma tsohon kwamishinan kudi na gwamnatin [[Jihar Kaduna]] [[Najeriya]]. An zaɓe shi a karkashin jam'iyar [[All Progressives Congress]] (APC).<ref>[https://www.dailytrust.com.ng/senator-hunkuyi-loses-kaduna-north-senatorial-seat "Senator Hunkuyi loses Kaduna North Senatorial seat"]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ''[[Daily Trust]]'' Kaduna State Retrieved 30 February 2019.</ref><ref name="the Nation">[https://www.thenationonlineng.net/finance-commissioner-defeats-imcumbent-senator "Finance Commissioner defeats incumbent Senator of Kaduna North"] ''[[The Nation]]'' Kaduna. Retrieved 2 March, 2019</ref><ref>[https://www.leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return "Influential Senators Who Didn't Returned"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190408090324/https://leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return/ |date=2019-04-08 }} ''[[Leadership (newspaper)]]'' Retrieved 03 March, 2019.</ref> ==Manazarta== {{reflist}} {{Stub}} {{DEFAULTSORT:Kwari, Suleiman Abdu}} [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Sanatocin Najeriya]] [[Category:Sanatoci daga jihar Kaduna]] [[Category:Hausawa]] 6idrdawpn0hygqcoclpobgp259gyx13 657147 657146 2025-07-09T09:28:24Z Mahuta 11340 657147 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Suleiman Abdu Kwari''' yakasance [[Dan Najeriya]] ne, kuma ɗan'siyasa wanda aka zaɓa amatsayin Sanata mai wakiltan Kaduna ta Arewa a majalisar Tarayyar Nijeriya. Haifaffen birnin Zaria ne, kuma tsohon kwamishinan kudi na gwamnatin [[Jihar Kaduna]] [[Najeriya]]. An zaɓe shi a karkashin jam'iyar [[All Progressives Congress]] (APC).<ref>[https://www.dailytrust.com.ng/senator-hunkuyi-loses-kaduna-north-senatorial-seat "Senator Hunkuyi loses Kaduna North Senatorial seat"]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ''[[Daily Trust]]'' Kaduna State Retrieved 30 February 2019.</ref><ref name="the Nation">[https://www.thenationonlineng.net/finance-commissioner-defeats-imcumbent-senator "Finance Commissioner defeats incumbent Senator of Kaduna North"] ''[[The Nation]]'' Kaduna. Retrieved 2 March, 2019</ref><ref>[https://www.leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return "Influential Senators Who Didn't Returned"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190408090324/https://leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return/ |date=2019-04-08 }} ''[[Leadership (newspaper)]]'' Retrieved 03 March, 2019.</ref> ==Manazarta== {{reflist}} {{Stub}} {{DEFAULTSORT:Kwari, Suleiman Abdu}} [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Sanatocin Najeriya]] [[Category:Sanatoci daga jihar Kaduna]] [[Category:Hausawa]] f55zhzrbqfwh8y7uiq6757pmfinx846 657148 657147 2025-07-09T09:28:34Z Mahuta 11340 657148 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Suleiman Abdu Kwari''' yakasance [[Dan Najeriya]] ne, kuma ɗan'siyasa wanda aka zaɓa amatsayin Sanata mai wakiltan Kaduna ta Arewa a majalisar Tarayyar [[Nijeriya]]. Haifaffen birnin Zaria ne, kuma tsohon kwamishinan kudi na gwamnatin [[Jihar Kaduna]] [[Najeriya]]. An zaɓe shi a karkashin jam'iyar [[All Progressives Congress]] (APC).<ref>[https://www.dailytrust.com.ng/senator-hunkuyi-loses-kaduna-north-senatorial-seat "Senator Hunkuyi loses Kaduna North Senatorial seat"]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ''[[Daily Trust]]'' Kaduna State Retrieved 30 February 2019.</ref><ref name="the Nation">[https://www.thenationonlineng.net/finance-commissioner-defeats-imcumbent-senator "Finance Commissioner defeats incumbent Senator of Kaduna North"] ''[[The Nation]]'' Kaduna. Retrieved 2 March, 2019</ref><ref>[https://www.leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return "Influential Senators Who Didn't Returned"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190408090324/https://leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return/ |date=2019-04-08 }} ''[[Leadership (newspaper)]]'' Retrieved 03 March, 2019.</ref> ==Manazarta== {{reflist}} {{Stub}} {{DEFAULTSORT:Kwari, Suleiman Abdu}} [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Sanatocin Najeriya]] [[Category:Sanatoci daga jihar Kaduna]] [[Category:Hausawa]] t20xkir1oe7jzkg5itig9iolm2f2qk0 657149 657148 2025-07-09T09:28:45Z Mahuta 11340 657149 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Suleiman Abdu Kwari''' yakasance [[Dan Najeriya]] ne, kuma ɗan'siyasa wanda aka zaɓa amatsayin Sanata mai wakiltan [[Kaduna]] ta Arewa a majalisar Tarayyar [[Nijeriya]]. Haifaffen birnin Zaria ne, kuma tsohon kwamishinan kudi na gwamnatin [[Jihar Kaduna]] [[Najeriya]]. An zaɓe shi a karkashin jam'iyar [[All Progressives Congress]] (APC).<ref>[https://www.dailytrust.com.ng/senator-hunkuyi-loses-kaduna-north-senatorial-seat "Senator Hunkuyi loses Kaduna North Senatorial seat"]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ''[[Daily Trust]]'' Kaduna State Retrieved 30 February 2019.</ref><ref name="the Nation">[https://www.thenationonlineng.net/finance-commissioner-defeats-imcumbent-senator "Finance Commissioner defeats incumbent Senator of Kaduna North"] ''[[The Nation]]'' Kaduna. Retrieved 2 March, 2019</ref><ref>[https://www.leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return "Influential Senators Who Didn't Returned"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190408090324/https://leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return/ |date=2019-04-08 }} ''[[Leadership (newspaper)]]'' Retrieved 03 March, 2019.</ref> ==Manazarta== {{reflist}} {{Stub}} {{DEFAULTSORT:Kwari, Suleiman Abdu}} [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Sanatocin Najeriya]] [[Category:Sanatoci daga jihar Kaduna]] [[Category:Hausawa]] 4kjuwoipjfzqej5z97rh4704kpmp43h 657150 657149 2025-07-09T09:28:57Z Mahuta 11340 657150 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Suleiman Abdu Kwari''' yakasance [[Dan Najeriya]] ne, kuma ɗan'siyasa wanda aka zaɓa amatsayin Sanata mai wakiltan [[Kaduna]] ta Arewa a majalisar Tarayyar [[Nijeriya]]. Haifaffen birnin Zaria ne, kuma tsohon kwamishinan kuɗi na gwamnatin [[Jihar Kaduna]] [[Najeriya]]. An zaɓe shi a karkashin jam'iyar [[All Progressives Congress]] (APC).<ref>[https://www.dailytrust.com.ng/senator-hunkuyi-loses-kaduna-north-senatorial-seat "Senator Hunkuyi loses Kaduna North Senatorial seat"]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ''[[Daily Trust]]'' Kaduna State Retrieved 30 February 2019.</ref><ref name="the Nation">[https://www.thenationonlineng.net/finance-commissioner-defeats-imcumbent-senator "Finance Commissioner defeats incumbent Senator of Kaduna North"] ''[[The Nation]]'' Kaduna. Retrieved 2 March, 2019</ref><ref>[https://www.leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return "Influential Senators Who Didn't Returned"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190408090324/https://leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return/ |date=2019-04-08 }} ''[[Leadership (newspaper)]]'' Retrieved 03 March, 2019.</ref> ==Manazarta== {{reflist}} {{Stub}} {{DEFAULTSORT:Kwari, Suleiman Abdu}} [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Sanatocin Najeriya]] [[Category:Sanatoci daga jihar Kaduna]] [[Category:Hausawa]] 46xoith7acstguandmdj7m006i4ig8a 657151 657150 2025-07-09T09:29:08Z Mahuta 11340 657151 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Suleiman Abdu Kwari''' yakasance [[Dan Najeriya]] ne, kuma ɗan'siyasa wanda aka zaɓa amatsayin Sanata mai wakiltan [[Kaduna]] ta Arewa a majalisar Tarayyar [[Nijeriya]]. Haifaffen birnin [[Zaria]] ne, kuma tsohon kwamishinan kuɗi na gwamnatin [[Jihar Kaduna]] [[Najeriya]]. An zaɓe shi a karkashin jam'iyar [[All Progressives Congress]] (APC).<ref>[https://www.dailytrust.com.ng/senator-hunkuyi-loses-kaduna-north-senatorial-seat "Senator Hunkuyi loses Kaduna North Senatorial seat"]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ''[[Daily Trust]]'' Kaduna State Retrieved 30 February 2019.</ref><ref name="the Nation">[https://www.thenationonlineng.net/finance-commissioner-defeats-imcumbent-senator "Finance Commissioner defeats incumbent Senator of Kaduna North"] ''[[The Nation]]'' Kaduna. Retrieved 2 March, 2019</ref><ref>[https://www.leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return "Influential Senators Who Didn't Returned"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190408090324/https://leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return/ |date=2019-04-08 }} ''[[Leadership (newspaper)]]'' Retrieved 03 March, 2019.</ref> ==Manazarta== {{reflist}} {{Stub}} {{DEFAULTSORT:Kwari, Suleiman Abdu}} [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Sanatocin Najeriya]] [[Category:Sanatoci daga jihar Kaduna]] [[Category:Hausawa]] 9brtuhed12bi32ot6jxum7rxy0ax99h 657152 657151 2025-07-09T09:29:18Z Mahuta 11340 657152 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Suleiman Abdu Kwari''' yakasance [[Dan Najeriya]] ne, kuma ɗan'siyasa wanda aka zaɓa amatsayin Sanata mai wakiltan [[Kaduna]] ta Arewa a majalisar Tarayyar [[Nijeriya]]. Haifaffen birnin [[Zaria]] ne, kuma tsohon kwamishinan kuɗi na gwamnatin [[Jihar Kaduna]] [[Najeriya]]. An zaɓe shi a ƙarƙashin jam'iyar [[All Progressives Congress]] (APC).<ref>[https://www.dailytrust.com.ng/senator-hunkuyi-loses-kaduna-north-senatorial-seat "Senator Hunkuyi loses Kaduna North Senatorial seat"]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ''[[Daily Trust]]'' Kaduna State Retrieved 30 February 2019.</ref><ref name="the Nation">[https://www.thenationonlineng.net/finance-commissioner-defeats-imcumbent-senator "Finance Commissioner defeats incumbent Senator of Kaduna North"] ''[[The Nation]]'' Kaduna. Retrieved 2 March, 2019</ref><ref>[https://www.leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return "Influential Senators Who Didn't Returned"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190408090324/https://leadership.ng/2019/03/03/influential-senators-who-didnt-return/ |date=2019-04-08 }} ''[[Leadership (newspaper)]]'' Retrieved 03 March, 2019.</ref> ==Manazarta== {{reflist}} {{Stub}} {{DEFAULTSORT:Kwari, Suleiman Abdu}} [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Sanatocin Najeriya]] [[Category:Sanatoci daga jihar Kaduna]] [[Category:Hausawa]] iz1gwyesczy951220b6nrcaddwmqjog Ahmad Babba Kaita 0 12728 657126 574149 2025-07-09T09:21:38Z Mahuta 11340 657126 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa Zariya a jihar Kaduna tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake Kano a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar kasa yayi aiki a Splendid International Limited, daya daga cikin kamfanonin mai da iskar a Najeriya, har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan Najeriya, wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] rl8fcvpd4ck3itles2r3kshafdx1ipw 657127 657126 2025-07-09T09:21:49Z Mahuta 11340 657127 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa Zariya a jihar Kaduna tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake Kano a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar kasa yayi aiki a Splendid International Limited, daya daga cikin kamfanonin mai da iskar a Najeriya, har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan Najeriya, wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] nnt12z74hoszc0anr5ag43z7jpjjanf 657128 657127 2025-07-09T09:22:04Z Mahuta 11340 657128 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa Zariya a [[jihar Kaduna]] tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake Kano a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar kasa yayi aiki a Splendid International Limited, daya daga cikin kamfanonin mai da iskar a Najeriya, har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan Najeriya, wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] 1yta58l1vnpp1xwb9aaely9stq3l7a9 657129 657128 2025-07-09T09:22:17Z Mahuta 11340 657129 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa [[Zariya]] a [[jihar Kaduna]] tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake Kano a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar kasa yayi aiki a Splendid International Limited, daya daga cikin kamfanonin mai da iskar a Najeriya, har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan Najeriya, wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] stypk2kqc0cix3hp9hwognj5g7mafgn 657130 657129 2025-07-09T09:22:29Z Mahuta 11340 657130 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa [[Zariya]] a [[jihar Kaduna]] tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake [[Kano]] a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar kasa yayi aiki a Splendid International Limited, daya daga cikin kamfanonin mai da iskar a Najeriya, har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan Najeriya, wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] 9tg1hjfa22nzrcu7dqocjo7smbryq5s 657131 657130 2025-07-09T09:22:37Z Mahuta 11340 657131 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa [[Zariya]] a [[jihar Kaduna]] tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake [[Kano]] a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar ƙasa yayi aiki a Splendid International Limited, daya daga cikin kamfanonin mai da iskar a Najeriya, har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan Najeriya, wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] qudykj5aztrghxbwvx8t5b2rdnx43de 657133 657131 2025-07-09T09:22:47Z Mahuta 11340 657133 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa [[Zariya]] a [[jihar Kaduna]] tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake [[Kano]] a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar ƙasa yayi aiki a Splendid International Limited, daya daga cikin kamfanonin mai da iskar a [[Najeriya]], har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan Najeriya, wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] nnmytquv7zcsi3e8ckyoq9qtvkjphat 657134 657133 2025-07-09T09:22:54Z Mahuta 11340 657134 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa [[Zariya]] a [[jihar Kaduna]] tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake [[Kano]] a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar ƙasa yayi aiki a Splendid International Limited, ɗaya daga cikin kamfanonin mai da iskar a [[Najeriya]], har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan Najeriya, wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] 86itodevtyhs909tw3mlsgxvfz1zh7k 657135 657134 2025-07-09T09:23:05Z Mahuta 11340 657135 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa [[Zariya]] a [[jihar Kaduna]] tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake [[Kano]] a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar ƙasa yayi aiki a Splendid International Limited, ɗaya daga cikin kamfanonin mai da iskar a [[Najeriya]], har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan [[Najeriya]], wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], Najeriya. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] jrbo6nxie4gxg6z6o7jumur3r7k10p1 657137 657135 2025-07-09T09:23:19Z Mahuta 11340 657137 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ahmad Babba Kaita''' (An haifi Kaita ne a ranar takwas 8, ga watan Satumba, shekarata alif ɗari tara da sittin da takwas 1968), kuma bahaushe ne. [[Fayil:Flag of Nigeria.svg|thumb|Kasar Ahmad Babba Kaita]] <ref>https://blerf.org/index.php/biography/babba-ahmad-kaita/</ref> == Karatu da Aiki. == Ya yi karatun firamari a Sada Primary School dake a Kankiya tsakanin shekarar 1974, zuwa 1980. Ya koyi karatun addini saga wurin mahaifinshi. Ya yi karatu a kwalejin Kufena Wusasa [[Zariya]] a [[jihar Kaduna]] tsakanin 1980, zuwa 1985. Ya yi karatun digiri na farko akan sociology a Bayero University dake [[Kano]] a 1992, bayan ya kammala sai yayin bautar kasa a jihar Fatakut a shekar 1994, zuwa 1995. Bayan ya kammala bautar ƙasa yayi aiki a Splendid International Limited, ɗaya daga cikin kamfanonin mai da iskar a [[Najeriya]], har na tsawon shekara 15, wanda ya kai matsayin manajin darakta. Ya kuma yi aiki a Everglades Agencies Limited kafin ya shiga siyasa <ref group="3">{{Cite web |title=Kwafin ajiya |url=https://www.honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |access-date=2023-03-09 |archive-date=2023-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230309001613/https://honahmadkik.blogspot.com/2021/02/profile-of-distinguished-senator-ahmad.html?m=1 |url-status=dead }}</ref>Ya kuma kasance mamba na Majalisar wakilan [[Najeriya]], wanda ke wakiltar kwantuwansin Kankia/Ingawa/Kusada [[Jihar Katsina]], [[Najeriya]]. Ya zama mamba ne a shekarar 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.nassnig.org/nass2/portfolio/profile.php?id=hon_ahmed_b_kaita|title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria|publisher=Nassnig.org|date=|accessdate=2020-01-08}}</ref> == Manazarta. == <references/> {{DEFAULTSORT:Kaita, Ahmad Babba}} [[category:Mutanen Najeriya]] [[Category:Dan siyasan Najeriya]] [[Category:Hausawa]] <references group="3" /> [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Mutane daga jihar Katsina]] q7rt2h1d9m0g1xehyam5u0uwc7280js Michael Botmang 0 17413 656791 334315 2025-07-08T19:40:49Z Khalifah123 28682 656791 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Michael Botmang''' (1938 - 18 watan January 2014), ya kasan ce ɗan siyasan [[Nijeriya]] ne. == Rayuwarsa == A watan Yulin shekarar 2008 ne Hukumar da ke Yaki da Tattalin Arziki da Tattalin Arziki ta gurfanar da Botmang a kan tuhume-tuhume 31 na zamba, inda ta zarge shi da sanya almundahanar Naira biliyan 1.5 a lokacin da yake gwamnan [[jihar Filato]]. Bayan wata daya aka sake shi ta hanyar bada belinsa sannan aka dawo da takardun tafiyarsa domin ya tafi kasar [[Ingila]] don neman lafiya. Daga baya hukumar [[EFCC]] ta sake tuhumar sa da aikata laifin zamba a ranar 12 ga watan Yunin 2013 inda ta bayyana cewa akwai shaidar cewa kudin da aka karba daga Bankin Intercontinental lokacin da Botmang ke gwamna an yi amfani da su wajen biyan albashin ma’aikata da sauran ayyukan gwamnati. ==Gwamnan wucin gadi== Botmang, lokacin yana tsohon mataimakin gwamnan [[jihar Filato]], an rantsar da shi a matsayin gwamnan jihar Filato biyo bayan tsige Cif [[Joshua Dariye]] a ranar 13 ga Nuwamba 2006. Yana rike da wannan mukamin har zuwa 27 ga Afrilun 2007, lokacin da [[Kotun Koli]] ta ba da umarnin mayar da Dariye cikin gaggawa sakamako. A ranar 9 ga watan Satumbar 2001, an yi tarzoma a [[Jos]] tsakanin [[Kirista]] da [[Musulmi]]. A matsayinsa na mai rikon mukamin gwamna, Cif Michael Botmang ya tsara 'yan sanda da sojoji don taimakawa mayar da babban birnin jihar cikin tsari. ==Sanadin Mutuwa== Botmang ya mutu a ranar 18 ga Janairun 2014, sakamakon cutar koda. Ya mutual yanada shekara 76. ==Manazarta== {{Reflist}} [[category:Haifaffun 1938]] [[category:Mutuwan 2014]] 1b4b5fwxv1fy2gpopb0tybz4wcycwpe 656792 656791 2025-07-08T19:41:06Z Khalifah123 28682 656792 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Michael Botmang''' (1938 - 18 watan January 2014), ya kasan ce ɗan siyasan [[Nijeriya]] ne. == Rayuwarsa == A watan Yulin shekarar dubu 2008 ne Hukumar da ke Yaki da Tattalin Arziki da Tattalin Arziki ta gurfanar da Botmang a kan tuhume-tuhume 31 na zamba, inda ta zarge shi da sanya almundahanar Naira biliyan 1.5 a lokacin da yake gwamnan [[jihar Filato]]. Bayan wata daya aka sake shi ta hanyar bada belinsa sannan aka dawo da takardun tafiyarsa domin ya tafi kasar [[Ingila]] don neman lafiya. Daga baya hukumar [[EFCC]] ta sake tuhumar sa da aikata laifin zamba a ranar 12 ga watan Yunin 2013 inda ta bayyana cewa akwai shaidar cewa kudin da aka karba daga Bankin Intercontinental lokacin da Botmang ke gwamna an yi amfani da su wajen biyan albashin ma’aikata da sauran ayyukan gwamnati. ==Gwamnan wucin gadi== Botmang, lokacin yana tsohon mataimakin gwamnan [[jihar Filato]], an rantsar da shi a matsayin gwamnan jihar Filato biyo bayan tsige Cif [[Joshua Dariye]] a ranar 13 ga Nuwamba 2006. Yana rike da wannan mukamin har zuwa 27 ga Afrilun 2007, lokacin da [[Kotun Koli]] ta ba da umarnin mayar da Dariye cikin gaggawa sakamako. A ranar 9 ga watan Satumbar 2001, an yi tarzoma a [[Jos]] tsakanin [[Kirista]] da [[Musulmi]]. A matsayinsa na mai rikon mukamin gwamna, Cif Michael Botmang ya tsara 'yan sanda da sojoji don taimakawa mayar da babban birnin jihar cikin tsari. ==Sanadin Mutuwa== Botmang ya mutu a ranar 18 ga Janairun 2014, sakamakon cutar koda. Ya mutual yanada shekara 76. ==Manazarta== {{Reflist}} [[category:Haifaffun 1938]] [[category:Mutuwan 2014]] 3t5m8u39b0k2twfuux71uo9qsotuppf Al Bukayriyah 0 17960 656769 543009 2025-07-08T19:22:20Z Salihu Aliyu 12360 656769 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Al Bukayriyah''' ( {{Lang-ar|البكيرية}} ), birni ne, da ke a yankin Al-Qassim, [[Saudi Arebiya|Saudi Arabia]]. Ya zuwa 2018, akwai mazauna dubu 25,153 a birnin. A cikin 1904, wurin ne aka yi Yakin Bekeriyah. == Yanayi == Al-Bukayriyah wani yanki ne na yanayin da ake samu a yankin Najd, wanda shine yanayin hamada wanda aka san shi da tsananin zafi a lokacin rani da kuma sanyi sosai a lokacin sanyi. Abinda ya banbanta Al-Bukayriyah shine yanayin yanayi a lokacin bazara bashi da zafi idan aka kwatanta shi da na Najd. Wannan ya faru ne sakamakon tasirin gonaki da lambunan da ke kewaye da Al-Bukayriyah, saboda suna ba da gudummawa ga zafin yanayin lokacin bazara. Tunda gonaki da yawa suna cikin tsakiyar Al-Bukayriyah da ƙarshen ƙarshenta, suna tausasa yanayin saboda ƙanshi saboda yawan ciyawar yana haifar da matsakaicin yanayi a bazara. Hakanan ruwan sama yana sauka akan Al-Bukayriyah a lokacin sanyi saboda iskar yamma. == Bayanan kidaya == {| class="wikitable" |+ !Yawan jama'a ! Shekara ! Source |- | 24,629 | 2004 | |- | 29,547 | 2010 | |- | 25,153 | 2018 | |} ==Hotuna== <gallery> File:%D9%85%D9%82%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%AD%D9%8A.jpg|Birnin Al Bukayriyah File:Al-Amal_Club_Stadium.JPG|Filin wasan kwallon Kafa na Al-Amal, Al Bukayriyah </gallery> == Duba kuma == * Jerin garuruwa da garuruwa a Saudi Arabia {{Databox}} ==Al-Bukayriyah== Al-Bukayriyah, dake garin Najd dake tsakiyar ƙasar Saudiyya, a tsakiyar yankin Al-Qassim kudu maso yammacin birnin Buraidah, mai tazarar kilomita 36, ​​kuma kimanin kilomita goma sha biyar daga yammacin filin jirgin saman Al-Qassim, kimanin kilomita talatin daga Onaizah, kimanin kilomita talatin daga gabas, sannan daga bayansa Al-Badaa'a da misalin kilomita goma sha biyar, daga yamma kuma masana kuma daga bayansa akwai Riyad Khabara da al-Rass, sannan daga arewacin al-Shehiya. Bayansa kuma, Ayyun al-Jawa, kimanin kilomita ashirin da biyar daga al-Bukayriyah, da kuma a arewa maso yammacin al-Fuwailiq, da kuma karkashin dutsen Saq. Ana ganin wadannan kasashe makwabta ne na Bukayriya Bukariyah البكيرية Bukayriyah is located in Saudi ArabiaBukayriyahBukayriyah Location a Saudi Arabia Daidaitawa: 26.161984°N 43.654683°E Ƙasa Saudi Arabia Yanki Yankin Al-Qassim Yawan jama'a (2018) Jimlar 25 153 ==Yanayi== == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Biranen Saudiyya]] [[Category:Saudiyya]] kutdtp2o3f5zdrq9213yoqujjutfa0h 656770 656769 2025-07-08T19:22:48Z Salihu Aliyu 12360 656770 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Al Bukayriyah''' ({{Lang-ar|البكيرية}}), birni ne, da ke a yankin Al-Qassim, [[Saudi Arebiya|Saudi Arabia]]. Ya zuwa 2018, akwai mazauna dubu 25,153 a birnin. A cikin 1904, wurin ne aka yi Yakin Bekeriyah. == Yanayi == Al-Bukayriyah wani yanki ne na yanayin da ake samu a yankin Najd, wanda shine yanayin hamada wanda aka san shi da tsananin zafi a lokacin rani da kuma sanyi sosai a lokacin sanyi. Abinda ya banbanta Al-Bukayriyah shine yanayin yanayi a lokacin bazara bashi da zafi idan aka kwatanta shi da na Najd. Wannan ya faru ne sakamakon tasirin gonaki da lambunan da ke kewaye da Al-Bukayriyah, saboda suna ba da gudummawa ga zafin yanayin lokacin bazara. Tunda gonaki da yawa suna cikin tsakiyar Al-Bukayriyah da ƙarshen ƙarshenta, suna tausasa yanayin saboda ƙanshi saboda yawan ciyawar yana haifar da matsakaicin yanayi a bazara. Hakanan ruwan sama yana sauka akan Al-Bukayriyah a lokacin sanyi saboda iskar yamma. == Bayanan kidaya == {| class="wikitable" |+ !Yawan jama'a ! Shekara ! Source |- | 24,629 | 2004 | |- | 29,547 | 2010 | |- | 25,153 | 2018 | |} ==Hotuna== <gallery> File:%D9%85%D9%82%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%AD%D9%8A.jpg|Birnin Al Bukayriyah File:Al-Amal_Club_Stadium.JPG|Filin wasan kwallon Kafa na Al-Amal, Al Bukayriyah </gallery> == Duba kuma == * Jerin garuruwa da garuruwa a Saudi Arabia {{Databox}} ==Al-Bukayriyah== Al-Bukayriyah, dake garin Najd dake tsakiyar ƙasar Saudiyya, a tsakiyar yankin Al-Qassim kudu maso yammacin birnin Buraidah, mai tazarar kilomita 36, ​​kuma kimanin kilomita goma sha biyar daga yammacin filin jirgin saman Al-Qassim, kimanin kilomita talatin daga Onaizah, kimanin kilomita talatin daga gabas, sannan daga bayansa Al-Badaa'a da misalin kilomita goma sha biyar, daga yamma kuma masana kuma daga bayansa akwai Riyad Khabara da al-Rass, sannan daga arewacin al-Shehiya. Bayansa kuma, Ayyun al-Jawa, kimanin kilomita ashirin da biyar daga al-Bukayriyah, da kuma a arewa maso yammacin al-Fuwailiq, da kuma karkashin dutsen Saq. Ana ganin wadannan kasashe makwabta ne na Bukayriya Bukariyah البكيرية Bukayriyah is located in Saudi ArabiaBukayriyahBukayriyah Location a Saudi Arabia Daidaitawa: 26.161984°N 43.654683°E Ƙasa Saudi Arabia Yanki Yankin Al-Qassim Yawan jama'a (2018) Jimlar 25 153 ==Yanayi== == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Biranen Saudiyya]] [[Category:Saudiyya]] fdo2g1sljr92xy53iljd3rspg0xp7ss 656776 656770 2025-07-08T19:28:32Z Salihu Aliyu 12360 656776 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Al Bukayriyah''' ({{Lang-ar|البكيرية}}), birni ne, da ke a yankin Al-Qassim, [[Saudi Arebiya|Saudi Arabia]]. Ya zuwa 2018, akwai mazauna dubu 25,153 a birnin. A cikin 1904, wurin ne aka yi Yakin Bekeriyah. == Yanayi == Al-Bukayriyah wani yanki ne a yankin Najd, wanda keda yanayin hamada wanda aka san shi da tsananin zafi a lokacin rani da kuma sanyi sosai a lokacin sanyi. Abinda ya banbanta Al-Bukayriyah shine yanayin yanayi a lokacin bazara bashi da zafi idan aka kwatanta shi da na Najd. Wannan ya faru ne sakamakon tasirin gonaki da lambunan da ke kewaye da Al-Bukayriyah, saboda suna ba da gudummawa ga zafin yanayin lokacin bazara. Tunda gonaki da yawa suna cikin tsakiyar Al-Bukayriyah da ƙarshen ƙarshenta, suna tausasa yanayin saboda ƙanshi saboda yawan ciyawar yana haifar da matsakaicin yanayi a bazara. Hakanan ruwan sama yana sauka akan Al-Bukayriyah a lokacin sanyi saboda iskar yamma. == Bayanan kidaya == {| class="wikitable" |+ !Yawan jama'a ! Shekara ! Source |- | 24,629 | 2004 | |- | 29,547 | 2010 | |- | 25,153 | 2018 | |} ==Hotuna== <gallery> File:%D9%85%D9%82%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%AD%D9%8A.jpg|Birnin Al Bukayriyah File:Al-Amal_Club_Stadium.JPG|Filin wasan kwallon Kafa na Al-Amal, Al Bukayriyah </gallery> == Duba kuma == * Jerin garuruwa da garuruwa a Saudi Arabia {{Databox}} ==Al-Bukayriyah== Al-Bukayriyah, dake garin Najd dake tsakiyar ƙasar Saudiyya, a tsakiyar yankin Al-Qassim kudu maso yammacin birnin Buraidah, mai tazarar kilomita 36, ​​kuma kimanin kilomita goma sha biyar daga yammacin filin jirgin saman Al-Qassim, kimanin kilomita talatin daga Onaizah, kimanin kilomita talatin daga gabas, sannan daga bayansa Al-Badaa'a da misalin kilomita goma sha biyar, daga yamma kuma masana kuma daga bayansa akwai Riyad Khabara da al-Rass, sannan daga arewacin al-Shehiya. Bayansa kuma, Ayyun al-Jawa, kimanin kilomita ashirin da biyar daga al-Bukayriyah, da kuma a arewa maso yammacin al-Fuwailiq, da kuma karkashin dutsen Saq. Ana ganin wadannan kasashe makwabta ne na Bukayriya Bukariyah البكيرية Bukayriyah is located in Saudi ArabiaBukayriyahBukayriyah Location a Saudi Arabia Daidaitawa: 26.161984°N 43.654683°E Ƙasa Saudi Arabia Yanki Yankin Al-Qassim Yawan jama'a (2018) Jimlar 25 153 ==Yanayi== == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Biranen Saudiyya]] [[Category:Saudiyya]] odm6b4kue2u95a99rit56n1zie5gl10 El Tozu 0 18827 656941 443953 2025-07-09T05:58:15Z YoaR 9147 YoaR moved page [[Tozo]] to [[El Tozu]]: name changed in 2007 443953 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Tozo''' ta kasan ce, kuma tana ɗaya daga cikin majami'u goma (ƙungiyoyin gudanarwa) a Caso, wata karamar hukuma ce a cikin lardin da kuma yankin Asturias, a arewacin [[Ispaniya|Spain]] . Yawan jama'a 75 ( INE 2006). {{Stub}} == Manazarta == eemlxt4b1rmgg5ob2fn7chmcy0b1d7r 656943 656941 2025-07-09T05:58:30Z YoaR 9147 656943 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''El Tozu''' ta kasan ce, kuma tana ɗaya daga cikin majami'u goma (ƙungiyoyin gudanarwa) a Caso, wata karamar hukuma ce a cikin lardin da kuma yankin Asturias, a arewacin [[Ispaniya|Spain]] . Yawan jama'a 75 ( INE 2006). {{Stub}} == Manazarta == 1jxupgkxc472j25so6lutk116az94oc Jika Dauda Halliru 0 19872 657121 514835 2025-07-09T09:18:23Z Mahuta 11340 657121 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''An haifi Jika Dauda Halliru''' a shekara ta alif ɗari tara da saba'in da shida 1976 a [[Bauchi (jiha)|jihar Bauchi]], [[Nigeria]]. Dan kasuwa ne kuma dan siyasa. Ya taba zama kakakin majalisar dokokin jihar Bauchi kuma a yanzu haka dan majalisar dattawa ne mai wakiltar Bauchi ta tsakiya. An fi saninsa da Dokagi.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://blerf.org/index.php/biography/jika-honourable-dauda-haliru/|title=JIKA, Hon Dauda Haliru|last=Babah|first=Chinedu|date=2017-10-04|website=Biographical Legacy and Research Foundation|language=en-US|access-date=2020-02-20}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.manpower.com.ng/people/16695/hon-jika-haliru|title=Hon. Jika Haliru biography, net worth, age, family, contact & picture|website=www.manpower.com.ng|access-date=2020-02-20}}</ref> == Ilimi == Ya tafi Kwalejin Tunawa da Sardauna da ke Kaduna, [[Kaduna (jiha)|Jihar Kaduna]] ya kammala a shekara ta alif ɗari tara da casa'in da tara 1999. Daga nan ya koma [[Kadpoly|Kwalejin Kimiyya da Fasaha ta Kaduna]] domin yin karatun Injiniya, kuma ya kammala a shekara ta 2003. == Harkar siyasa == An zabi Jika a matsayin wakilin [[Darazo|mazabar Darazo]] da [[Ganjuwa]] a majalisar wakilai ta tarayya kuma ya yi zango biyu a matsayin wakili, na farko tsakanin shekara ta 2007 da shekara ta 2011 da kuma na biyu tsakanin shekara ta 2011 da shekara ta 2015. Sannan a zaben shekara ta 2019 an zabe shi sanata bauchi ta tsakiya karkashin tutar APC. == Rayuwar mutum == Jika musulmi ne. Yayi aure da yara. == Manazarta ==   [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Haifaffun 1976]] [[Category:Mutane daga jihar Bauchi]] == Rayuwansa ta mutum == Yayi aure kuma yana da yara. elxiakhew57098arbj5oej99c7mggr2 657122 657121 2025-07-09T09:18:43Z Mahuta 11340 657122 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''An haifi Jika Dauda Halliru''' a shekara ta alif ɗari tara da saba'in da shida 1976 a [[Bauchi (jiha)|jihar Bauchi]], [[Nigeria]]. Dan kasuwa ne kuma dan siyasa. Ya taba zama kakakin majalisar dokokin jihar Bauchi kuma a yanzu haka dan majalisar dattawa ne mai wakiltar Bauchi ta tsakiya. An fi saninsa da Dokagi.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://blerf.org/index.php/biography/jika-honourable-dauda-haliru/|title=JIKA, Hon Dauda Haliru|last=Babah|first=Chinedu|date=2017-10-04|website=Biographical Legacy and Research Foundation|language=en-US|access-date=2020-02-20}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.manpower.com.ng/people/16695/hon-jika-haliru|title=Hon. Jika Haliru biography, net worth, age, family, contact & picture|website=www.manpower.com.ng|access-date=2020-02-20}}</ref> == Ilimi == Ya tafi Kwalejin Tunawa da Sardauna da ke Kaduna, [[Kaduna (jiha)|Jihar Kaduna]] ya kammala a shekara ta alif ɗari tara da casa'in da tara 1999. Daga nan ya koma [[Kadpoly|Kwalejin Kimiyya da Fasaha ta Kaduna]] domin yin karatun Injiniya, kuma ya kammala a shekara ta 2003. == Harkar siyasa == An zaɓi Jika a matsayin wakilin [[Darazo|mazabar Darazo]] da [[Ganjuwa]] a majalisar wakilai ta tarayya kuma ya yi zango biyu a matsayin wakili, na farko tsakanin shekara ta 2007 da shekara ta 2011 da kuma na biyu tsakanin shekara ta 2011 da shekara ta 2015. Sannan a zaben shekara ta 2019 an zabe shi sanata bauchi ta tsakiya karkashin tutar APC. == Rayuwar mutum == Jika musulmi ne. Yayi aure da yara. == Manazarta ==   [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Haifaffun 1976]] [[Category:Mutane daga jihar Bauchi]] == Rayuwansa ta mutum == Yayi aure kuma yana da yara. icmp55lk1i1loefvr4f8zbar2uw3vod 657123 657122 2025-07-09T09:18:53Z Mahuta 11340 657123 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''An haifi Jika Dauda Halliru''' a shekara ta alif ɗari tara da saba'in da shida 1976 a [[Bauchi (jiha)|jihar Bauchi]], [[Nigeria]]. Dan kasuwa ne kuma dan siyasa. Ya taba zama kakakin majalisar dokokin jihar Bauchi kuma a yanzu haka dan majalisar dattawa ne mai wakiltar Bauchi ta tsakiya. An fi saninsa da Dokagi.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://blerf.org/index.php/biography/jika-honourable-dauda-haliru/|title=JIKA, Hon Dauda Haliru|last=Babah|first=Chinedu|date=2017-10-04|website=Biographical Legacy and Research Foundation|language=en-US|access-date=2020-02-20}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.manpower.com.ng/people/16695/hon-jika-haliru|title=Hon. Jika Haliru biography, net worth, age, family, contact & picture|website=www.manpower.com.ng|access-date=2020-02-20}}</ref> == Ilimi == Ya tafi Kwalejin Tunawa da Sardauna da ke Kaduna, [[Kaduna (jiha)|Jihar Kaduna]] ya kammala a shekara ta alif ɗari tara da casa'in da tara 1999. Daga nan ya koma [[Kadpoly|Kwalejin Kimiyya da Fasaha ta Kaduna]] domin yin karatun Injiniya, kuma ya kammala a shekara ta 2003. == Harkar siyasa == An zaɓi Jika a matsayin wakilin [[Darazo|mazabar Darazo]] da [[Ganjuwa]] a majalisar wakilai ta tarayya kuma ya yi zango biyu a matsayin wakili, na farko tsakanin shekara ta 2007 da shekara ta 2011 da kuma na biyu tsakanin shekara ta 2011 da shekara ta 2015. Sannan a zaɓen shekara ta 2019 an zabe shi sanata bauchi ta tsakiya karkashin tutar APC. == Rayuwar mutum == Jika musulmi ne. Yayi aure da yara. == Manazarta ==   [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Haifaffun 1976]] [[Category:Mutane daga jihar Bauchi]] == Rayuwansa ta mutum == Yayi aure kuma yana da yara. 3702rqdmih2hbzg90j1x3mtxax6ksdm 657124 657123 2025-07-09T09:19:07Z Mahuta 11340 657124 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''An haifi Jika Dauda Halliru''' a shekara ta alif ɗari tara da saba'in da shida 1976 a [[Bauchi (jiha)|jihar Bauchi]], [[Nigeria]]. Dan kasuwa ne kuma dan siyasa. Ya taba zama kakakin majalisar dokokin jihar Bauchi kuma a yanzu haka dan majalisar dattawa ne mai wakiltar Bauchi ta tsakiya. An fi saninsa da Dokagi.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://blerf.org/index.php/biography/jika-honourable-dauda-haliru/|title=JIKA, Hon Dauda Haliru|last=Babah|first=Chinedu|date=2017-10-04|website=Biographical Legacy and Research Foundation|language=en-US|access-date=2020-02-20}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.manpower.com.ng/people/16695/hon-jika-haliru|title=Hon. Jika Haliru biography, net worth, age, family, contact & picture|website=www.manpower.com.ng|access-date=2020-02-20}}</ref> == Ilimi == Ya tafi Kwalejin Tunawa da Sardauna da ke Kaduna, [[Kaduna (jiha)|Jihar Kaduna]] ya kammala a shekara ta alif ɗari tara da casa'in da tara 1999. Daga nan ya koma [[Kadpoly|Kwalejin Kimiyya da Fasaha ta Kaduna]] domin yin karatun Injiniya, kuma ya kammala a shekara ta 2003. == Harkar siyasa == An zaɓi Jika a matsayin wakilin [[Darazo|mazabar Darazo]] da [[Ganjuwa]] a majalisar wakilai ta tarayya kuma ya yi zango biyu a matsayin wakili, na farko tsakanin shekara ta 2007 da shekara ta 2011 da kuma na biyu tsakanin shekara ta 2011 da shekara ta 2015. Sannan a zaɓen shekara ta 2019 an zaɓe shi sanata bauchi ta tsakiya karkashin tutar APC. == Rayuwar mutum == Jika musulmi ne. Yayi aure da yara. == Manazarta ==   [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Haifaffun 1976]] [[Category:Mutane daga jihar Bauchi]] == Rayuwansa ta mutum == Yayi aure kuma yana da yara. q8tmxdkrrnejwtei8dpp5g7jwut4n8j 657125 657124 2025-07-09T09:19:15Z Mahuta 11340 657125 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''An haifi Jika Dauda Halliru''' a shekara ta alif ɗari tara da saba'in da shida 1976 a [[Bauchi (jiha)|jihar Bauchi]], [[Nigeria]]. Dan kasuwa ne kuma dan siyasa. Ya taba zama kakakin majalisar dokokin jihar Bauchi kuma a yanzu haka dan majalisar dattawa ne mai wakiltar Bauchi ta tsakiya. An fi saninsa da Dokagi.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://blerf.org/index.php/biography/jika-honourable-dauda-haliru/|title=JIKA, Hon Dauda Haliru|last=Babah|first=Chinedu|date=2017-10-04|website=Biographical Legacy and Research Foundation|language=en-US|access-date=2020-02-20}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.manpower.com.ng/people/16695/hon-jika-haliru|title=Hon. Jika Haliru biography, net worth, age, family, contact & picture|website=www.manpower.com.ng|access-date=2020-02-20}}</ref> == Ilimi == Ya tafi Kwalejin Tunawa da Sardauna da ke Kaduna, [[Kaduna (jiha)|Jihar Kaduna]] ya kammala a shekara ta alif ɗari tara da casa'in da tara 1999. Daga nan ya koma [[Kadpoly|Kwalejin Kimiyya da Fasaha ta Kaduna]] domin yin karatun Injiniya, kuma ya kammala a shekara ta 2003. == Harkar siyasa == An zaɓi Jika a matsayin wakilin [[Darazo|mazabar Darazo]] da [[Ganjuwa]] a majalisar wakilai ta tarayya kuma ya yi zango biyu a matsayin wakili, na farko tsakanin shekara ta 2007 da shekara ta 2011 da kuma na biyu tsakanin shekara ta 2011 da shekara ta 2015. Sannan a zaɓen shekara ta 2019 an zaɓe shi sanata bauchi ta tsakiya ƙarƙashin tutar APC. == Rayuwar mutum == Jika musulmi ne. Yayi aure da yara. == Manazarta ==   [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:Haifaffun 1976]] [[Category:Mutane daga jihar Bauchi]] == Rayuwansa ta mutum == Yayi aure kuma yana da yara. fyd6x4qdcztmpu8lk1tblrjbrj6wae4 Wikipedia:Sabbin editoci 4 21908 656888 656025 2025-07-08T21:28:06Z AmmarBot 13973 Sabunta shafin sabbin editoci 656888 wikitext text/x-wiki Wannan shafin ya na ƙunshe da sabbin editocin da sukayi rajista a Hausa Wikipedia. Robot yana sabunta wannan shafin duk bayan wasu sa'o'i. Kada ku gyara wannan shafin, duk chanjin da akayi, robot zaya yi overwriting din shi a lokacin sabunta shafin. {| class="wikitable sortable" !Numba !Edita !Gudummuwa !Lokacin rajista |- |1 |[[User:Abubakarjibril289|Abubakarjibril289]] |[[Special:Contributions/Abubakarjibril289|Gudummuwa]] |Litinin, 7 ga Yuli 2025 |- |2 |[[User:Muhealll|Muhealll]] |[[Special:Contributions/Muhealll|Gudummuwa]] |Litinin, 7 ga Yuli 2025 |- |3 |[[User:LLPPYY|LLPPYY]] |[[Special:Contributions/LLPPYY|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |4 |[[User:XanidyK|XanidyK]] |[[Special:Contributions/XanidyK|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |5 |[[User:Euryalus|Euryalus]] |[[Special:Contributions/Euryalus|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |6 |[[User:Mayejiro|Mayejiro]] |[[Special:Contributions/Mayejiro|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |7 |[[User:Jasoncimon|Jasoncimon]] |[[Special:Contributions/Jasoncimon|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |8 |[[User:Vardan84|Vardan84]] |[[Special:Contributions/Vardan84|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |9 |[[User:Barakat (WUGN)|Barakat (WUGN)]] |[[Special:Contributions/Barakat (WUGN)|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |10 |[[User:NilsHolgersson2|NilsHolgersson2]] |[[Special:Contributions/NilsHolgersson2|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |11 |[[User:Maina nahashon|Maina nahashon]] |[[Special:Contributions/Maina nahashon|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |12 |[[User:Abdullah Bin Sohel|Abdullah Bin Sohel]] |[[Special:Contributions/Abdullah Bin Sohel|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |13 |[[User:Tagasaf|Tagasaf]] |[[Special:Contributions/Tagasaf|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |14 |[[User:Nuzeta48|Nuzeta48]] |[[Special:Contributions/Nuzeta48|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |15 |[[User:Rmcrae2015|Rmcrae2015]] |[[Special:Contributions/Rmcrae2015|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |16 |[[User:Sepehr0987|Sepehr0987]] |[[Special:Contributions/Sepehr0987|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |17 |[[User:SmailBubak|SmailBubak]] |[[Special:Contributions/SmailBubak|Gudummuwa]] |Talata, 8 ga Yuli 2025 |- |} eh5d7lyw76k47g3z2zwg41nstq66y21 Ƴancin Faɗar Albarkacin Baki 0 22063 656796 583221 2025-07-08T19:43:31Z Ibrahim abusufyan 19233 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1297926794|Freedom of speech]]" 656796 wikitext text/x-wiki [['Yanci]] magana ƙa'ida ce da ke goyan bayan' yancin mutum ko al'umma don bayyana ra'ayoyinsu da ra'ayoyin su ba tare da tsoron ramuwar gayya ba, tantancewa, ko amincewar doka. An amince da '''<nowiki/>'yancin faɗar albarkacin baki''' a matsayin haƙƙin ɗan [[Haƙƙoƙi|dama]] a cikin Universal Declaration of Human Rights da dokar haƙƙin ɗan ƙasa da ƙasa. Kasashe da yawa suna da dokar tsarin mulki wacce ke kare 'yancin magana. Ana amfani da kalmomi kamar ''<nowiki/>'<nowiki/>''<nowiki/>'yancin magana,'''',' yancin magana, da' ''<nowiki/>'yancin faɗar albarkacin baki'' a cikin maganganun siyasa. Koyaya, a cikin ma'anar doka, 'yancin faɗar albarkacin baki ya haɗa da duk wani aiki na neman, karɓa, da kuma ba da bayanai ko ra'ayoyi, ba tare da la'akari da matsakaiciyar da aka yi amfani da ita ba. Mataki na 19 na UDHR ya bayyana cewa "kowane mutum zai sami damar riƙe ra'ayoyi ba tare da tsangwama ba" kuma "kowane wanda zai sami 'yancin faɗar albarkacin baki; wannan haƙƙin zai haɗa da' yancin neman, karɓa, da ba da bayanai da ra'ayoyin kowane irin, ba tare da la'akari da iyakoki ba, ko ta baki, a rubuce ko bugawa, a cikin hanyar fasaha, ko ta hanyar kowane kafofin watsa labarai da ya zaɓa". Sashe na Mataki na 19 a cikin ICCPR daga baya ya gyara wannan ta hanyar bayyana cewa aiwatar da waɗannan haƙƙoƙin yana ɗauke da "ayyukan musamman da alhakin" kuma yana iya "don haka ya kasance ƙarƙashin wasu ƙuntatawa" idan ya cancanta "[f] ko girmama haƙƙoƙi ko suna na wasu" ko "[f]ko kariya ga tsaron ƙasa ko tsarin jama'a (tsarin jama'a), ko na lafiyar jama'a ko na ɗabi'a". == Asalin tarihi == 'Yanci na magana da faɗar albarkacin baki yana da dogon tarihi wanda ya riga ya wuce kayan aikin haƙƙin ɗan adam na zamani. An yi tunanin cewa tsohuwar ka'idar dimokuradiyya ta Atina ta 'yancin magana na iya fitowa a ƙarshen 6th ko farkon 5th karni BC. Erasmus da Milton sun tabbatar da 'yancin magana. Edward Coke ya yi iƙirarin 'yancin magana a matsayin "tsohuwar al'ada ta majalisa" a cikin shekarun 1590, wanda aka tabbatar a cikin zanga-zangar 1621 . Maido da abin da aka rubuta a cikin sanarwar Ingilishi na Hakki, 1689, Dokar 'Yancin Ingila ta 1689 ta kafa haƙƙin haƙƙin faɗar albarkacin baki a cikin majalisa, wanda har yanzu yana aiki. Wannan abin da ake kira dama ta majalisa bai haɗa da yiwuwar ikirarin ɓata suna ba, ma'ana 'yan majalisa suna da' yanci suyi magana a cikin House ba tare da tsoron matakin shari'a ba. Wannan kariya ta kai ga rubuce-rubucen rubuce-daban: alal misali, tambayoyin rubuce-riji da na baki, shawarwari da gyare-gyare da aka gabatar ga takardun kudi da shawarwari.<ref name="Procedure" /> Ɗaya daga cikin ayyukan 'yanci na farko a duniya an gabatar da shi a Sweden a cikin 1766 (Swedish Freedom of the Press Act), galibi saboda memba mai sassaucin ra'ayi na majalisa da firist na Ostrobothnian Anders Chydenius . <ref>{{Cite web |title="The Freedom of the Press Act", Sveriges Riksdag |url=http://www.riksdagen.se/templates/R_Page____8908.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070930182530/http://www.riksdagen.se/templates/R_Page____8908.aspx |archive-date=30 September 2007}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Fortress Europe? – Circular Letter |title=FECL 15 (May 1993): The Swedish Tradition of Freedom of Press |url=http://www.fecl.org/circular/1507.htm |url-status=unfit |archive-url=https://web.archive.org/web/20160308002445/http://fecl.org/circular/1507.htm |archive-date=2016-03-08 |access-date=14 March 2016}}</ref><ref>{{Cite web |title=The World's First Freedom of Information Act (Sweden/Finland 1766) |url=https://www.scribd.com/doc/5885744/The-Worlds-First-Freedom-of-Information-Act-SwedenFinland-1766 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215184308/http://www.scribd.com/doc/5885744/The-Worlds-First-Freedom-of-Information-Act-SwedenFinland-1766 |archive-date=15 December 2013 |access-date=14 March 2016 |website=Scribd}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sweden |url=http://www.freedominfo.org/regions/europe/sweden/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190406212230/http://www.freedominfo.org/regions/europe/sweden/ |archive-date=6 April 2019 |access-date=20 May 2020}}</ref> A cikin wani rahoto da aka buga a shekara ta 1776, ya rubuta: <ref name="luoma">{{Cite web |last=Luoma |first=Jukka |title=Helsingin Sanomat – International Edition |url=http://www.hs.fi/english/article/Self-censorship+has+always+encouraged+censorship/1135218861212 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071120112003/http://www.hs.fi/english/article/Self-censorship+has+always+encouraged+censorship/1135218861212 |archive-date=2007-11-20 |access-date=2007-11-26}}</ref> === Tarihin rashin amincewa da gaskiya === [[Fayil:Index_Librorum_Prohibitorum_1.jpg|left|thumb|Shafin taken ''Index Librorum Prohibitorum'', ko ''Jerin Littattafan da aka haramta'' (Venice, 1564) ]] .Kafin kirkirar na'urar [[Printing press|buga takardu]], aikin da aka rubuta, da zarar an halicce shi, za'a iya ninka shi ne kawai ta hanyar kwafin hannu mai wahala da kuskure. Babu wani tsari mai zurfi na tantancewa da iko akan [[Scribes|marubuta]], waɗanda har zuwa karni na 14 an ƙuntata su ga cibiyoyin addini, kuma ayyukansu ba su haifar da rikici mai zurfi ba. A mayar da martani ga [[Printing press|buga takardu]], da kuma tauhidin tauhidin da ya ba da damar yaduwa, [[Cocin katolika|Cocin Roman Katolika]] ya koma ya sanya tantancewa. Bugawa ya ba da izini ga takardun takamaiman aiki da yawa, wanda ke haifar da saurin yaduwar ra'ayoyi da bayanai (duba al'adun bugawa). Asalin [[Haƙƙin mallaka|Dokar haƙƙin mallaka]] a yawancin ƙasashen Turai ya kasance a cikin ƙoƙarin da Cocin Roman Katolika da gwamnatoci ke yi don tsarawa da sarrafa fitar da masu bugawa).s.<ref name="MacQueen 2007 34" /> [[Fayil:Henric_van_Cuyck_Panegyricae_orationes_septem_1596.jpg|thumb|A cikin Panegyricae orationes septem (1596), Henric van Cuyck, Bishop na Dutch, ya kare bukatar tantancewa kuma ya yi jayayya cewa buga takardu na Johannes Gutenberg ya haifar da duniya da ta kamu da "ƙaryaci mara kyau" - don haka van Cuycks ya ware Talmud da [[Alqur'ani mai girma|Alkur'ani]], da rubuce-rubucen Martin Luther, John Calvin da Erasmus na Rotterdam.<ref>{{Cite web |date=17 December 2000 |title=6. Henric van Cuyck, Bishop of Roermond (1546–1609). Panegyricae orationes septem. Louvain: Philippus Zangrius, 1596. |url=http://smu.edu/bridwell_tools/specialcollections/Heresy&Error/Heresy.06.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120908033046/http://smu.edu/bridwell_tools/specialcollections/Heresy%26Error/Heresy.06.htm |archive-date=8 September 2012 |access-date=26 June 2011 |website=Ecclesiastical Censorship, "Heresy and Error": The Ecclesiastical Censorship of Books, 1400–1800 |publisher=Bridwell Library}}</ref>]] [[Rukuni:Ƴancin Ɗan Adam]] bbyggs6e8m965rn81pckv1n7a80q164 656798 656796 2025-07-08T19:44:22Z Ibrahim abusufyan 19233 656798 wikitext text/x-wiki {{databox}} [['Yanci]] magana ƙa'ida ce da ke goyan bayan' yancin mutum ko al'umma don bayyana ra'ayoyinsu da ra'ayoyin su ba tare da tsoron ramuwar gayya ba, tantancewa, ko amincewar doka. An amince da '''<nowiki/>'yancin faɗar albarkacin baki''' a matsayin haƙƙin ɗan [[Haƙƙoƙi|dama]] a cikin Universal Declaration of Human Rights da dokar haƙƙin ɗan ƙasa da ƙasa. Kasashe da yawa suna da dokar tsarin mulki wacce ke kare 'yancin magana. Ana amfani da kalmomi kamar ''<nowiki/>'<nowiki/>''<nowiki/>'yancin magana,'''',' yancin magana, da' ''<nowiki/>'yancin faɗar albarkacin baki'' a cikin maganganun siyasa. Koyaya, a cikin ma'anar doka, 'yancin faɗar albarkacin baki ya haɗa da duk wani aiki na neman, karɓa, da kuma ba da bayanai ko ra'ayoyi, ba tare da la'akari da matsakaiciyar da aka yi amfani da ita ba. Mataki na 19 na UDHR ya bayyana cewa "kowane mutum zai sami damar riƙe ra'ayoyi ba tare da tsangwama ba" kuma "kowane wanda zai sami 'yancin faɗar albarkacin baki; wannan haƙƙin zai haɗa da' yancin neman, karɓa, da ba da bayanai da ra'ayoyin kowane irin, ba tare da la'akari da iyakoki ba, ko ta baki, a rubuce ko bugawa, a cikin hanyar fasaha, ko ta hanyar kowane kafofin watsa labarai da ya zaɓa". Sashe na Mataki na 19 a cikin ICCPR daga baya ya gyara wannan ta hanyar bayyana cewa aiwatar da waɗannan haƙƙoƙin yana ɗauke da "ayyukan musamman da alhakin" kuma yana iya "don haka ya kasance ƙarƙashin wasu ƙuntatawa" idan ya cancanta "[f] ko girmama haƙƙoƙi ko suna na wasu" ko "[f]ko kariya ga tsaron ƙasa ko tsarin jama'a (tsarin jama'a), ko na lafiyar jama'a ko na ɗabi'a". == Asalin tarihi == 'Yanci na magana da faɗar albarkacin baki yana da dogon tarihi wanda ya riga ya wuce kayan aikin haƙƙin ɗan adam na zamani. An yi tunanin cewa tsohuwar ka'idar dimokuradiyya ta Atina ta 'yancin magana na iya fitowa a ƙarshen 6th ko farkon 5th karni BC. Erasmus da Milton sun tabbatar da 'yancin magana. Edward Coke ya yi iƙirarin 'yancin magana a matsayin "tsohuwar al'ada ta majalisa" a cikin shekarun 1590, wanda aka tabbatar a cikin zanga-zangar 1621 . Maido da abin da aka rubuta a cikin sanarwar Ingilishi na Hakki, 1689, Dokar 'Yancin Ingila ta 1689 ta kafa haƙƙin haƙƙin faɗar albarkacin baki a cikin majalisa, wanda har yanzu yana aiki. Wannan abin da ake kira dama ta majalisa bai haɗa da yiwuwar ikirarin ɓata suna ba, ma'ana 'yan majalisa suna da' yanci suyi magana a cikin House ba tare da tsoron matakin shari'a ba. Wannan kariya ta kai ga rubuce-rubucen rubuce-daban: alal misali, tambayoyin rubuce-riji da na baki, shawarwari da gyare-gyare da aka gabatar ga takardun kudi da shawarwari.<ref name="Procedure" /> Ɗaya daga cikin ayyukan 'yanci na farko a duniya an gabatar da shi a Sweden a cikin 1766 (Swedish Freedom of the Press Act), galibi saboda memba mai sassaucin ra'ayi na majalisa da firist na Ostrobothnian Anders Chydenius . <ref>{{Cite web |title="The Freedom of the Press Act", Sveriges Riksdag |url=http://www.riksdagen.se/templates/R_Page____8908.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070930182530/http://www.riksdagen.se/templates/R_Page____8908.aspx |archive-date=30 September 2007}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Fortress Europe? – Circular Letter |title=FECL 15 (May 1993): The Swedish Tradition of Freedom of Press |url=http://www.fecl.org/circular/1507.htm |url-status=unfit |archive-url=https://web.archive.org/web/20160308002445/http://fecl.org/circular/1507.htm |archive-date=2016-03-08 |access-date=14 March 2016}}</ref><ref>{{Cite web |title=The World's First Freedom of Information Act (Sweden/Finland 1766) |url=https://www.scribd.com/doc/5885744/The-Worlds-First-Freedom-of-Information-Act-SwedenFinland-1766 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215184308/http://www.scribd.com/doc/5885744/The-Worlds-First-Freedom-of-Information-Act-SwedenFinland-1766 |archive-date=15 December 2013 |access-date=14 March 2016 |website=Scribd}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sweden |url=http://www.freedominfo.org/regions/europe/sweden/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190406212230/http://www.freedominfo.org/regions/europe/sweden/ |archive-date=6 April 2019 |access-date=20 May 2020}}</ref> A cikin wani rahoto da aka buga a shekara ta 1776, ya rubuta: <ref name="luoma">{{Cite web |last=Luoma |first=Jukka |title=Helsingin Sanomat – International Edition |url=http://www.hs.fi/english/article/Self-censorship+has+always+encouraged+censorship/1135218861212 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071120112003/http://www.hs.fi/english/article/Self-censorship+has+always+encouraged+censorship/1135218861212 |archive-date=2007-11-20 |access-date=2007-11-26}}</ref> === Tarihin rashin amincewa da gaskiya === [[Fayil:Index_Librorum_Prohibitorum_1.jpg|left|thumb|Shafin taken ''Index Librorum Prohibitorum'', ko ''Jerin Littattafan da aka haramta'' (Venice, 1564) ]] .Kafin kirkirar na'urar [[Printing press|buga takardu]], aikin da aka rubuta, da zarar an halicce shi, za'a iya ninka shi ne kawai ta hanyar kwafin hannu mai wahala da kuskure. Babu wani tsari mai zurfi na tantancewa da iko akan [[Scribes|marubuta]], waɗanda har zuwa karni na 14 an ƙuntata su ga cibiyoyin addini, kuma ayyukansu ba su haifar da rikici mai zurfi ba. A mayar da martani ga [[Printing press|buga takardu]], da kuma tauhidin tauhidin da ya ba da damar yaduwa, [[Cocin katolika|Cocin Roman Katolika]] ya koma ya sanya tantancewa. Bugawa ya ba da izini ga takardun takamaiman aiki da yawa, wanda ke haifar da saurin yaduwar ra'ayoyi da bayanai (duba al'adun bugawa). Asalin [[Haƙƙin mallaka|Dokar haƙƙin mallaka]] a yawancin ƙasashen Turai ya kasance a cikin ƙoƙarin da Cocin Roman Katolika da gwamnatoci ke yi don tsarawa da sarrafa fitar da masu bugawa).s.<ref name="MacQueen 2007 34" /> [[Fayil:Henric_van_Cuyck_Panegyricae_orationes_septem_1596.jpg|thumb|A cikin Panegyricae orationes septem (1596), Henric van Cuyck, Bishop na Dutch, ya kare bukatar tantancewa kuma ya yi jayayya cewa buga takardu na Johannes Gutenberg ya haifar da duniya da ta kamu da "ƙaryaci mara kyau" - don haka van Cuycks ya ware Talmud da [[Alqur'ani mai girma|Alkur'ani]], da rubuce-rubucen Martin Luther, John Calvin da Erasmus na Rotterdam.<ref>{{Cite web |date=17 December 2000 |title=6. Henric van Cuyck, Bishop of Roermond (1546–1609). Panegyricae orationes septem. Louvain: Philippus Zangrius, 1596. |url=http://smu.edu/bridwell_tools/specialcollections/Heresy&Error/Heresy.06.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120908033046/http://smu.edu/bridwell_tools/specialcollections/Heresy%26Error/Heresy.06.htm |archive-date=8 September 2012 |access-date=26 June 2011 |website=Ecclesiastical Censorship, "Heresy and Error": The Ecclesiastical Censorship of Books, 1400–1800 |publisher=Bridwell Library}}</ref>]] [[Rukuni:Ƴancin Ɗan Adam]] ==Manazarta== qxz0rfv9m00jjawepifk4oum372e2op Hibatullah Akhundzada 0 24040 656843 545570 2025-07-08T20:36:22Z Khalifah123 28682 656843 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] d7jusr862gkzahgw8zbb57nmycsh06k 656844 656843 2025-07-08T20:39:29Z Khalifah123 28682 656844 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] 0ij2pb9qmtp8a01jl5lsb0xb0h3tcte 656846 656844 2025-07-08T20:39:50Z Khalifah123 28682 656846 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] g22goryw35extocak444ayo4mfdv4fv 656848 656846 2025-07-08T20:40:09Z Khalifah123 28682 656848 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] 78yxuu8sub890290mo7carlaa0z47uo 656849 656848 2025-07-08T20:40:30Z Khalifah123 28682 656849 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] q17enqq6uj9qzqy8wte2p8idsfqb0kw 656850 656849 2025-07-08T20:40:53Z Khalifah123 28682 656850 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] hkir5ye4b22jx612bsd0f4lff2dth35 656852 656850 2025-07-08T20:42:56Z Khalifah123 28682 656852 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] qwg7kt0yke4ckpb329it1i8xs00rnm1 656853 656852 2025-07-08T20:44:11Z Khalifah123 28682 656853 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] t14h3r8j2qt75e8ve4vvxwiu15lfcwo 656855 656853 2025-07-08T20:45:02Z Khalifah123 28682 656855 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] f3fhnsmdundil9tbvftxekuasplyyxd 656856 656855 2025-07-08T20:45:26Z Khalifah123 28682 656856 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] 9kxu9f6cncivgcpc522ieqh91i9ifn7 656857 656856 2025-07-08T20:45:58Z Khalifah123 28682 656857 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] 8oeja67a66unw28m8ke3tvwlq37230n 656858 656857 2025-07-08T20:49:10Z Khalifah123 28682 656858 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] 7eeiqkkmu36nnrylh3fostssdpz37xo 656859 656858 2025-07-08T20:50:30Z Khalifah123 28682 656859 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu 1961 a gundumar Panjwayi da ke lardin Kandahar a masarautar ƙasar Afghanistan . Pashtun, yana cikin dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] qxrezw2h90cxc26wyhkd06j5cvv9lg7 656860 656859 2025-07-08T20:52:23Z Khalifah123 28682 656860 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] 8i9rzzmpsf9vz9lqmyc1d1356g82kxj 656861 656860 2025-07-08T20:52:56Z Khalifah123 28682 656861 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da dari 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] c7wsemabe0k40pzd7svfl134xxqeeka 656862 656861 2025-07-08T21:00:24Z Khalifah123 28682 656862 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da dari tara da 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] rgytrbayv632qio9yzqikxaxvi5e21r 656863 656862 2025-07-08T21:01:14Z Khalifah123 28682 656863 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] o26wpgob60b8s6y103byef3twh58oau 656864 656863 2025-07-08T21:03:13Z Khalifah123 28682 656864 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif dubu 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] rcy3uhyy1tl4klvn92df9t0xl735arr 656865 656864 2025-07-08T21:03:45Z Khalifah123 28682 656865 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif dubu daya da 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] rv8394rqk5488zpbfjyg0132py22e3i 656866 656865 2025-07-08T21:04:07Z Khalifah123 28682 656866 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif dubu daya da dari 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] 919clvvw8ig2619rrkpcofcneyg76jj 656867 656866 2025-07-08T21:04:25Z Khalifah123 28682 656867 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif dubu daya da dari tara da 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] 46qi2w9yjnclwa7s6etx9lriinfh0ko 656868 656867 2025-07-08T21:04:59Z Khalifah123 28682 656868 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Hibatullah Akhundzada OCS wordmark.png|thumb|'''Hibatullah Akhundzada''']] Mawlawi '''Hibatullah AkhundzadaAkhundzada ,''' ( Pashto ; an haife shi a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da daya 1961), shi ne shugaban siyasa da addini wanda shi ne Babban Kwamandan [[Taliban|Taliban na uku]]. An ba shi lambar girmamawa ta ''[[Amir na Muminai|Emir-al-Mumineen]]'' (Amirul Muminin) ta Taliban wanda kuma shi ne taken da magabata biyu suka ɗauka. An ruwaito Akhundzada ya bayar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban, <ref>''Deobandi Islam: The Religion of the Taliban''. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001</ref> kuma shi ne shugaban [[Shari'a|kotunan musulunci]] na Taliban. Ba kamar shugabannin Taliban da yawa ba, Akhundzada an yi imanin ya kasance a cikin ƙasar yayin Yaƙin Afghanistan. Ya zama shugaban ƙungiyar masu fafutuka a watan Mayun shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016 bayan kashe shugaban da ya gabata, Akhtar Mansour, a wani harin jirgi mara matuƙi. == Rayuwar farko == An haifi Akhundzada a shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da 1961 a dangin Noorzai ko ƙabila. <ref name="BBC-36375975" /> Sunansa na farko, Hibatullah, na nufin “baiwar Allah ” a [[Larabci|harshen Larabci]] . <ref name="BBC-36375975" /> Mahaifinsa, Mullah Mohammad Akhund, malamin addini ne kuma [[Liman|limamin]] masallacin ƙauyensu. Kasancewa ba su mallaki kowace ƙasa ko gonakin nasu ba, dangin ya dogara da abin da ikilisiya ta biya mahaifinsa da tsabar kuɗi ko kuma wani ɓangare na amfanin gona. Akhundzada ya yi karatu a gaban mahaifinsa.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} Iyalin sun yi ƙaura zuwa Quetta bayan mamayar Soviet kuma Akhundzada ya ci gaba da karatunsa a ɗayan manyan makarantun da aka kafa a unguwar Sarnan.{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} == Yin gwagwarmaya da harkar siyasa == === Farkon aiki === A cikin shekarar alif dubu daya da dari tara da tamanin 1980, Akhundzada ya kasance cikin gwagwarmaya kan yaƙin Soviet a Afghanistan. A shekarar 1990, Akhunzada na ɗaya daga cikin membobi na farko da suka shiga [[Taliban]] . <ref name=":0" /> Bayan da 'yan Taliban suka ƙwace lardin Farah, aka sanya Akhundzada a matsayin mai kula da yaƙi da miyagun laifuka a yankin. <ref name=":0" /> Lokacin da 'yan Taliban suka kwace babban birnin [[Kabul]] a shekarar 1996, an nada Akhundzada a matsayin memba na Sashen Inganci nagarta da Rigakafin Mataimakin . Daga baya ya koma [[Kandahar]] kuma an mai da shi malami a [[Makarantar Islamiyya|Madrasa]], makarantar hauza ta ɗalibai kusan 100,000. <ref name=":1" /> Bayan ƙawance da Amurka ke jagoranta a shekarar 2001, Akhundzada ya zama shugaban majalisar malaman ƙungiyar. Daga baya aka naɗa Mawlawi Akhundzada a matsayin Babban Jojin [[Shari'a|Kotunan Shari'a]] na Masarautar Musulunci ta Afghanistan . <ref name=":0" /> Maimakon sarkin yaki ko kwamandan soji, yana da suna a matsayin jagoran addini wanda ke da alhakin fitar da mafi yawan ''fatawowin'' Taliban da daidaita batutuwan addini tsakanin membobin Taliban. Dukansu Mullah Omar da Mullah Mansour an san sun tuntubi Akhundzada a kan al'amuran fatwa. Ba kamar magabatansa da suka yi karatu a [[Pakistan|Pakistan ba]] - waɗanda kuma aka yi imanin sun ƙaura zuwa gabas gaba ɗaya bayan Durand Line bayan mamayar Amurka a 2001 da kuma lokacin yaƙin da ya haifar - An yi imanin cewa Akundzada ya rayu a Afghanistan a cikin shekarun 2001-2016 tare da babu rikodin tafiye -tafiye, duk da cewa yana da alaƙa ta kut -da -kut da Shura mai tushen Quetta. <ref name="Aljazeera22" /> Bayan ƙarin girma ga mataimakin shugaban kungiyar Taliban a shekarar 2015, Akhundzada ya sanya tsari wanda a karkashinsa za a kafa kwamiti karkashin gwamnan inuwa a kowane lardin da zai iya bincikar kwamandoji ko mayaka masu cin zarafi, a cewar Mullah Abdul Bari, kwamandan Taliban a Helmand .{{Ana bukatan hujja|date=July 2016}} === Shugaban Taliban === An naɗa Akhundzada a matsayin babban kwamandan Taliban a ranar 25 ga watan Mayun shekarar 2016 a matsayin wanda zai maye gurbin [[Mullah]] Akhtar Mansour. Mansour da ɗan bindiga na biyu sun mutu lokacin da harsasai da aka harbo daga jirgi mara matuki suka afkawa motar da suke ciki. [[Barack Obama|Shugaban Amurka Barack Obama]] ne ya amince da yajin aikin. A baya Akhundzada ya kasance mataimakin Mansour. A cewar majiyoyin Taliban, Mansour ya riga ya sanya Akhundzada a matsayin wanda zai gaje shi a cikin wasiyyarsa . Mai magana da yawun ƙungiyar ta Taliban ya bayyana cewa an naɗa Sirajuddin Haqqani a matsayin mataimaki na farko sannan kuma an naɗa Mullah Mohammad Yaqoob, ɗan tsohon shugaban Taliban [[Mullah Omar]] a matsayin mataimaki na biyu. Mawlawi Akhundzada kaiwa wani yawan makarantu, ko addini makarantu, a [[Pakistan]] 's kudu maso yammacin Baluchistan lardin . Masu sharhi na ganin akwai saɓani tsakanin 'yan Taliban kan wanda ya kamata a nada sabon shugaban. Sunayen da aka ba da shawarar sune Mullah Yaqoob da Sirajuddin Haqqani, na ƙarshen shine babban memba da ke da alaƙa da Haqqani Network . Akhundzada, duk da haka, ya ci gaba da kasancewa tsaka tsaki tsakanin manyan 'yan Taliban. Don gujewa rikici yayin zaɓar Akhundzada a matsayin shugaba, Taliban sun yarda cewa Yaqoob da Sirajuddin Haqqani za su yi aiki a matsayin mataimakansa. [[Mullah|Mullahs]] Abdul Razaq Akhund da Abdul Sata Akhund sun yi alƙawarin tallafawa Sarkin Akhundzada a watan Disambar 2016. Yousef Ahmadi, ɗaya daga cikin manyan masu magana da yawun Taliban, ya bayyana a ranar 20 ga Yuli 2017 cewa an kashe ɗan Akhundzada Abdur Rahman yayin da yake kai harin ƙunar baƙin wake kan sansanin sojojin Afghanistan da ke Gereshk a lardin Helmand . Wani jami'in gwamnatin Afghanistan ya ce suna binciken lamarin amma ba su iya tabbatar da ko an kashe Rahman ba. A watan Mayun shekarar 2021, Akhundzada ya gayyaci mutanen Afganistan don ficewar sojojin Amurka da kuma ci gaban daular Musulunci. A watan Agustan shekarar 2021, sojojin da ke ƙarƙashin umarnin Akhundzada sun fara kai farmaki na neman samun nasara ta ƙarshe a yakin . Bayan Janye Sojojin Amurka, kungiyar Taliban ta sami nasarar iko da Kabul, babban birnin ƙasar. == Yunkurin kashe shi == === Yunƙurin kisa na shekarar 2012 === A cewar Mullah Ibrahim, dalibin Akhundzada wanda ''[[New York Times|The New York Times ta]]'' yi hira da shi, Akhundzada ya kasance batun yunkurin kisan gilla a Quetta wanda Taliban ta zargi Kwamitin Tsaro na Ƙasa, hukumar leken asirin Afghanistan. "'A lokacin daya gabatar da laccarsa a Quetta wata rana kimanin shekaru huɗu da suka gabata, wani mutum ya tsaya a tsakanin ɗaliban ya nuna Mawlawi Akhundzada bindiga daga nesa, amma bindigar ta makale,' 'Mullah Ibrahim ya tuno. "Yana kokarin harbe shi, amma ya kasa, kuma 'yan Taliban sun gaggauta tunkarar mutumin," in ji shi, ya kara da cewa Mawlawi Akhundzada bai motsa cikin tashin hankali ba. " Saboda yunƙurin kisan da aka ruwaito ya faru a Quetta, ya sabawa rahotannin cewa Akhundzada bai yi tafiya a wajen Afghanistan ba bayan Satumbar shekarar 2001. === Yunƙurin kisa na shekarar 2019 === A lokacin sallar Juma'a a ranar 16 ga watan Agusta, 2019, wani fashewa mai ƙarfin gaske ya ratsa wani babban masallaci a Balochistan, lardin Pakistan. Harin da aka kai a masallacin, ya kashe dan uwan Akhundzada Hafiz Ahmadullah kuma mahaifin Akhundzada. Ahmadullah ya gaji Akhundzada a matsayin jagoran Masallacin Khair Ul Madarais, wanda ya kasance babban wurin taro na Quetta Shura, bayan da aka nada Akhundzada a matsayin sarkin Taliban. <ref name="brother killed" /> An tabbatar da ƙarin dangin Akhundzada sun mutu a fashewar. Babbar Majalisar Masarautar Musulunci ta Afganistan ta dauki alhakin kai harin, ta kara da cewa babban abin da aka kai wa hari shi ne Akhundzada. == Rubututtuka == A matsayinsa na malamin addini, ya rubuta littattafai da labarai da yawa, gami da sakin ''Mujahedino ta de Amir ul-Mumenin Larshowene'' na Mayu 2017 (Umarni ga Mujahedeen daga Amirul Muminin). <ref>Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), ''The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words'', Oxford University Press, 2018, p. 525</ref> == Manazarta == [[Category:Mutanen Afghanistan]] [[Category:Yan Taliban]] [[Category:Pages with unreviewed translations]] cau2nle04o56lkhx701spqk0aef2y9u Ajith Kumar 0 24045 657277 612309 2025-07-09T11:38:54Z Abdulrahman tahir shika 24962 Nayi gyara 657277 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[Fayil:Ajith Kumar vote in Chennai for 2024 Indian general election.jpg|thumb|Ajith Kumar]] [[Fayil:JLD with Ajith kumar.jpg|thumb|Ajith Kumar da jld]] '''Ajith Kumar''' (an haife shi 1 ga watan Mayu Shekara ta 1971) ɗan wasan Indiya ne wanda ke aiki galibi a cikin fina -finan Tamil. Zuwa yau, Ajith ya fito a fina -finai sama da guda 50. Daga cikin kyaututtukan da ya bayar sun hada da Vijay Awards guda hudu, Kyautar Cinema Express guda uku, Kyautar Filmfare uku ta Kudu da Kyautar Fim ta Jihar [[Tamil Nadu]] uku. Baya ga wasan kwaikwayo, yana daya daga cikin masu tseren mota kuma ya shiga cikin jerin MRF Racing a shekarar (2010). [[Fayil:Ajith kumar 2019.jpg|thumb|Ajith Kumar]] Ya fara aikinsa da ƙaramin rawa a cikin fim ɗin Tamil ''En Veedu En Kanavar na 1990'' . Ya kafa kansa a matsayin gwarzo na soyayya tare da ''Kadhal Kottai'' a shekara (1996), ''Aval Varuvala'' (1998) da ''Kaadhal Mannan'' (1998), kuma ya kafa kansa a matsayin gwarzon aikin farawa daga fim ɗin ''Amarkalam a shekarar'' (1999). Hotuna biyu na Ajith na tagwayen yan uwa-inda mutum baya jin magana -a cikin SJ Suryah 's ''Vaali'' (1999) ya lashe kyautar Filmfare Award for Best Tamil Actor. Ya sami babban yabo saboda rawar rawar da ya taka a cikin fim ɗin 'yan banga na ''Citizen'' (2001). A cikin 2006, ya fito a cikin ''Varalaru'', inda ya taka rawa uku daban -daban. Ya zama fim mafi girma na Tamil na 2006. A shekara ya alamar tauraro a biyu remakes — ''Kireedam'' (2007) da kuma ''Billa'' (2007), {{Efn|''Kireedam'' was a remake of the [[Kireedam (1989 film)|namesake 1989 Malayalam film]] while ''Billa'' was a remake of the [[Billa (1980 film)|1980 Tamil film of the same name]].}} da abin da sanã'anta shi m kira bisa. <ref name="rediff3" /> Ajith ya buga antihero a cikin ''Mankatha'' (2011), wanda ya zama ɗayan manyan fina-finan Tamil mafi girma na kowane lokaci. Ya gaba saki, ''Billa II'' (2012), ya Tamil cinema ta farko prequel. {{Efn|The film was a prequel to his [[Billa (2007 film)|2007 film of the same name]].<ref>{{Cite news |last=Raghavan |first=Nikhil |date=29 April 2012 |title=The don of summer |work=The Hindu |url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/the-don-of-summer/article3365450.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161223120016/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/the-don-of-summer/article3365450.ece |archive-date=23 December 2016}}</ref>}} [[Fayil:English Vinglish shooting 03cr.jpg|thumb|Ajith Kumar]] Ajith ya zama direban motar tsere, yana fafatawa a cikin da'irori a kewayen Indiya a wurare kamar Mumbai, [[Chennai]] da Delhi. Yana daya daga cikin 'yan Indiya kalilan da ke yin tsere a fagen kasa da kasa da kuma gasar Formula. Ya kuma kasance a kasashen waje don jinsi daban -daban, ciki har da Jamus da Malesiya. Ya yi tuƙi a cikin 2003 Formula Asia BMW Championships. Ya yi tsere a Gasar Formula 2 ta 2010 tare da wasu Indiyawa biyu, Armaan Ebrahim da Parthiva Sureshwaren . Dangane da albashin shekara -shekara na mashahuran Indiya, an saka shi cikin jerin <nowiki><i id="mwVQ">Forbes</i></nowiki> <nowiki><i id="mwVg">India</i></nowiki> Celebrity 100 sau uku. == Manazarta == <references group="lower-alpha" /> m9qi0fxda5019iz6z8qbey82wjei7qe Yeah Yeah Yeahs 0 25820 657269 458625 2025-07-09T11:37:11Z Abdulrahman tahir shika 24962 Nayi gyara 657269 wikitext text/x-wiki {{Databox}} The '''Yeah Yeah Yeahs''' American indie rock band ne da aka kafaa a New York City a shekara ta 2000. Ƙungiyar ta ƙunshi mawaƙa da kaɗe -kaɗe Karen O (wanda aka Haifa Karen Lee Orzolek), mawaƙa da mawaƙa Nick Zinner, da mai buga Brian Chase. Mawaƙa na biyu David Pajo (tsohon Slint da Tortoise ), wanda ya haɗu a matsayin memba na yawon shakatawa a 2009 ya maye gurbin su a cikin wasan kwaikwayo na rayuwa kuma ya maye gurbin Imaad Wasif, wanda a baya ya riƙe matsayin. Dangane da hirar da aka watsa yayin ABC's ''Live daga Central Park SummerStage'' jerin, an ɗauki sunan ƙungiyar daga yaren New York City na zamani . Ƙungiyar ta yi rikodin album ɗin studio guda huɗu; na farko, ''Fever to Tell'', an sake shi a 2003. Na biyu, ''Nuna Kasusuwa'', an sake shi a cikin 2006 kuma ''NME ta ba'' shi suna mafi kyawun kundi na shekara. Kundin studio na uku, ''Blitz ne!'', an sake shi a cikin Maris 2009. Duk waƙoƙin guda uku sun sami lambar yabo ta ƙungiyar Grammy don Mafi Kyawun Waƙar Kiɗa. Kundin su na hudu, ''Sauro'', an sake shi a watan Afrilu nat 2013. == Tarihi == === Tsara da ''Zazzabi don Fada'' (1990s -2004) === [[File:Yeah Yeah Yeahs APEVicPark250518-7 (41607950615).jpg|thumb|Yeah Yeah Yeahs]] Karen O da Brian Chase sun fara haduwa a matsayin ɗalibai a Kwalejin Oberlin da ke Ohio a ƙarshen 1990s, inda Chase ya kasance ɗalibin jazz a ɗakin karatu. Daga nan Karen ya koma Jami'ar New York kuma ya sadu da Zinner a cikin mashaya ta gida, inda suka kafa "haɗin kai tsaye." A wannan lokacin, sun kuma raba bene tare da membobin ƙungiyar Metric na gaba. Orzolek da Zinner sun kirkiro duo mai suna Unitard amma ba da daɗewa ba suka yanke shawarar "girgiza abubuwa kaɗan" ta hanyar ƙirƙirar "trashy, punky, grimy" band wanda aka tsara bayan ɗalibin fasaha, avant-punk band Karen O da aka fallasa a Oberlin. Bayan mawaƙin da suka fara ɗauka ya durƙusa, Chase ya shiga layi. Ƙungiyar ta rubuta kashe -kashen waƙoƙi a farkon gwajin su kuma ba da daɗewa ba suka sami rauni suna tallafawa The Strokes da The White Stripes, suna samun babban fa'ida don yanayin fasahar su da wurin wasan garaje. A ƙarshen 2001, Yeah Yeah Yeahs sun fito da EP na farko mai taken kansu, wanda suka yi rikodin tare da Boss Hog 's Jerry Teel, a kan nasu Shifty lakabin. A farkon shekara mai zuwa, sun shiga cikin hasashen duniya, suna fitowa a Kudu ta Kudu maso Yamma, suna yawon Amurka tare da 'Yan mata kan Boys, da Turai tare da Fashewar Jon Spencer Blues, da kuma jagorantar balaguron nasu na Burtaniya. Rikodin Wichita sun rarraba EP na ƙungiyar a Burtaniya kuma Touch and Go sun sake buga shi a cikin Jihohi. In 2003, the band released their debut album, ''Fever to Tell'', which received several strong critical reviews and sold more than 750,000 copies worldwide. The album's third single, "Maps", received significant airplay on alternative radio. In 2010, ''Rolling Stone'' ranked "Maps" as 386th in their list of the 500 Greatest Songs of All Time. The video for their 2004 single "Y Control" was directed by Spike Jonze. In October 2004, the band released their first DVD, ''Tell Me What Rockers to Swallow''. The DVD included a concert filmed at The Fillmore in San Francisco, all of the band's music videos to date, and various interviews. Later the same year, they were featured in Scott Crary's documentary ''Kill Your Idols''. === ''Nuna Kasusuwanku'' kuma ''shine'' EP (2005 - 2007) === [[File:Karen_O,_Tim_Festival.jpg|left|thumb|178x178px| Karen O yana zaune a bikin Tim a 2006]] Kundin kundi na biyu na Yeah Yeah, ''Show Your Kasusuwa'', an sake shi a ranar 27 - 28 ga Maris 2006. Karen O ya gaya wa zine ta kan layi da ta nutse cikin Sauti, " ''Nuna Ƙashin Ƙashin ku'' shine abin da ke faruwa lokacin da kuka sanya yatsan ku a cikin soket mai haske", yana ba da lada "Drake Barrett mai shekaru 9 da haihuwa. An fitar da waƙa ta farko daga kundi, " Zinariya Zinare " a ranar 20 ga Maris 2006, wanda ya kai lamba 18 a cikin Shafin Farko na Singles UK . Leah Greenblatt ta lura cewa sautin "Zinare na Zinare " yana da kama da "Babu Sabon Labarin da Za a Fada" daga 1980s madaidaicin ƙungiyar Love and Rockets . Bandungiyar ta zagaya ko'ina cikin Turai da Amurka yayin yawancin 2006, kuma sun taimaka wajen daidaita bugun Burtaniya Duk Gobe . ''A watan Disamba na 2006, mujallar NME'' ta sanya wa album suna mafi kyawun album na shekara, kuma an zaɓi "Cheated Hearts" na 10 mafi kyawun waƙa. ''Mujallar Rolling Stone'' mai suna ''Nuna Kasusuwa ku'' mafi kyawun kundi na 44 a cikin shekara ta 2006, yayin da ''mujallar Spin'' ta sanya lamba 31 a cikin mafi kyawun faifan su na na shekara ta 2006. Yeah Yeah Yeahs 'EP na uku, mai taken ''Is Is'', an sake shi a ranar 24 ga Yuli a cikin shekara ta 2007. Ya ƙunshi waƙoƙi 5 da ba a sake su ba a baya da kuma ɗan gajeren fim, wanda aka yi rikodin kuma aka yi fim ɗinsa a Glasslands Gallery a Brooklyn, NY. An rubuta waƙoƙin a cikin shekara ta 2004, yayin yawon shakatawa na Fever To Tell, kuma ana yin su kai tsaye. Uku daga cikin waƙoƙin guda biyar an nuna su a cikin ''Faɗa mini Abin da Rockers don Haɗa'' DVD. [[File:Yeah_Yeah_Yeahs_at_Glastonbury_2009.jpg|right|thumb|200x200px| Karen O da Nick Zinner suna yin Bikin Glastonbury, 2009]] === ''Blitz ne!'' (2008-2009) === An fito da kundi na gaba na Yeah Yeah Yeah a cikin Maris shekara ta 2009 kuma mai taken ''Yana da Blitz!'' . Bandungiyar ta ce kundin yana da banbanci da waɗanda suka gabata amma "har yanzu [sauti] kamar Yeah Yeah Yeahs". Tun da farko an shirya za a sake shi a ranar 13 ga Afrilu, amma biyo bayan ɓarkewar intanet a ranar 22 ga Fabrairu,a cikin shekara ta 2010 lakabin ƙungiyar, Interscope, ya ja kwanan fitowar kusa don rage tasirin ruwan. Kundin ya haifar da wakoki guda uku: " Zero ", " Heads Will Roll ," da " Skeletons ." ''Blitz ne!'' An ba shi suna mafi kyawun kundi na 2009 ta ''Spin Magazine'' kuma ta uku mafi kyau ta ''NME'', tare da " Zero " daga kundin da aka jera a matsayin mafi kyawun waƙar shekara ta duka biyun. === ''Sauro'' da jinkiri (2011–2016) === A ranar 9 ga Disamba a cikin shekara ta 2011, Karen O ta ba da rahoto ga ''NME'' cewa ta kasance tana aiki kan sabon kiɗa tare da ƙungiyar, tana mai nuna alamar wata sabuwar faifai na iya kasancewa. A ranar 14 ga Janairun a cikin shekara ta 2013, an sanar ta shafin su na Facebook cewa za a yiwa sabon kundin taken ''sauro'' . An sake shi a ranar 16 ga Afrilu nap wannan shekarar. Kundin yana nuna samarwa ta TV akan Dave Sitek na Rediyo, Nick Launay, da James Murphy na LCD Soundsystem. An saki na farko, " Sacrilege ", ranar 15 ga Fabrairu a cikin shekara ta 2013. An fitar da "Raunin zuciya" a matsayin na biyu a ranar 23 ga Yuli a cikin shekara ta 2013. [[File:Yeah_Yeah_Yeahs_Ventura.jpg|left|thumb|200x200px| The Yeah Yeah Yeahs suna wasa a Ventura, California, 2013]] A watan Disamba a cikin shekara ta 2014, Yeah Yeah Yeahs sun tafi hutu. A cikin shekara ta 2016, ƙungiyar ta karɓi lambobin rubutu a kan [[Beyoncé|Beyonce]] single “ Riƙe ”. [[File:Yeah_Yeah_Yeahs_Corona_Capital_Guadalajara.jpg|thumb|200x200px| The Yeah Yeah Yeahs suna yin aiki a Corona Capital Guadalajara, 2019]] === Komawa a 2017 === A ranar 20 ga Yuni a cikin shekara ta 2017, Yeah Yeah Yeahs sun ba da sanarwar cewa za su jagoranci taken Austin "Sauti akan Sauti" a ranar 10 ga Nuwamba, tare da ƙara da cewa: "Duba don ƙarin labarai masu zuwa nan ba da jimawa ba" Daga baya an soke Sautin kan Sauti. A ranar 26 ga Mayu a cikin shekara ta 2018, Yeah Yeah Yeahs ya taka leda a All Points Festival a Victoria Park, London. === Sake ''Zazzabi don Fada'' === The Yeah Yeah Yeahs sun fitar da wani sabon salo na sake fasalin kundin su na farko ''Fever to Tell'' a ranar 20 ga Oktoba a cikin shekara ta 2017 ta Interscope / UMe. Yana fasalta demos ɗin da ba a saki ba a baya, B-bangarorin, da sauran abubuwan taimako daga zamanin. A cikin sanarwar manema labarai, kungiyar ta sanar, "Abokin aboki ya ci gaba da tambaya ko za mu taba sanya ''Zazzabi don Bayyanawa'' akan vinyl kamar yadda bai kasance akan vinyl ba cikin shekaru 10. Wannan ba daidai bane. Don haka a nan yana kan vinyl a karon farko cikin shekaru 10 tare da ɗaukar hoto na lokaci, demos (1st da aka taɓa yin rikodin,) ƙaramin fim ɗin da ke yin bayanin faduwarmu kusa da sauran abubuwan nishaɗi, daga farkon karni na NYC, wanda aka yi da ƙauna + jinin da aka saba, gumi + hawaye na Yeah Yeah Yeahs. ” Don murnar sake fitowa, ƙungiyar ta yi ƙaramin jerin nunin a cikin Oktoba da Nuwamba a Fonda Theatre a Los Angeles, California, Fox Oakland Theatre a Oakland, California, da Theatre Kings a Brooklyn, New York. An bayyana salon Yeah Yeahs a matsayin "zane-zane na wasan kwaikwayo na dutse wanda ya yi raunin post-punk, raket-friendly raket wanda ya cakuda Blondie tare da Siouxsie da Banshees ". == Kyaututtuka da gabatarwa == '''Antville Music Video Awards''' '''BMI London Awards''''''D&AD Awards''' {{award table}} |- | 2005 | "[[Y Control]]" | Direction | style="background:#FFBF00"| Yellow Pencil |- | rowspan=2|2014 | rowspan=2|"[[Sacrilege (song)|Sacrilege]]" | Cinematography | style="background:#BF8040"| Wood Pencil |- | Editing | style="background:#8a8b89"| Graphite Pencil {{End}} {| class=" wikitable plainrowheaders " style="table-layout: fixed; margin-right: 0; " |+ id="304" | ! scope="col" |Year ! scope="col" |Nominee / work ! scope="col" |Award ! scope="col" |Result |- |2005 |"[[Y Control]]" |Direction | style="background:#FFBF00" |Yellow Pencil |- | rowspan="2" |2014 | rowspan="2" |"[[Sacrilege (song)|Sacrilege]]" |Cinematography | style="background:#BF8040" |Wood Pencil |- |Editing | style="background:#8a8b89" |Graphite Pencil |} '''Grammy Awards''' {{awards table}} |- | style="text-align:center;"| [[46th Annual Grammy Awards|2004]] | ''[[Fever to Tell]]''<ref name=Grammy2004>{{cite web|url=http://www.mtv.com/news/articles/1484284/20040112/white_stripes.jhtml|title=White Stripes To Perform At Grammy Awards|first=Joe|last=D'Angelo|date=January 12, 2004|access-date=April 29, 2010|publisher=MTV|archive-date=March 25, 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080325224244/http://www.mtv.com/news/articles/1484284/20040112/white_stripes.jhtml|url-status=dead}}</ref> | rowspan="3"| [[Grammy Award for Best Alternative Music Album|Best Alternative Music Album]] | {{Nom}} |- | style="text-align:center;"| [[49th Annual Grammy Awards|2007]] | ''[[Show Your Bones]]''<ref name=Grammy2007>{{cite web|url=http://www2.grammy.com/GRAMMY_Awards/49th_show/list.aspx#05 |title=49th Annual Grammy Awards Winners List |publisher=Grammy Awards |access-date=April 29, 2010 |url-status=dead |archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20061220160454/http://www.grammy.com/GRAMMY_Awards/49th_Show/list.aspx |archive-date=December 20, 2006 }}</ref> | {{Nom}} |- | style="text-align:center;"| [[52nd Annual Grammy Awards|2010]] | ''[[It's Blitz!]]''<ref name=Grammy2010>{{cite web|url=https://www.nme.com/news/beyonce/48701|title=Grammy nominations 2010 announced – Beyonce, Lady Gaga, MGMT shortlisted|access-date=April 29, 2010|date=December 3, 2009|work=NME|publisher=IPC Media}}</ref> | {{Nom}} |- {{End}} {| class=" wikitable plainrowheaders " style="table-layout: fixed; margin-right: 0; " |+ id="341" | ! scope="col" |Year ! scope="col" |Nominee / work ! scope="col" |Award ! scope="col" |Result |- | style="text-align:center;" |[[46th Annual Grammy Awards|2004]] |''[[Fever to Tell]]''<ref name="Grammy2004"/> | rowspan="3" |[[Grammy Award for Best Alternative Music Album|Best Alternative Music Album]] | class="no table-no2" style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Nominated |- | style="text-align:center;" |[[49th Annual Grammy Awards|2007]] |''[[Show Your Bones]]''<ref name="Grammy2007"/> | class="no table-no2" style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Nominated |- | style="text-align:center;" |[[52nd Annual Grammy Awards|2010]] |''[[It's Blitz!]]''<ref name="Grammy2010"/> | class="no table-no2" style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Nominated |} '''Kyaututtukan Kiɗa na Duniya''' '''MTV Video Music Awards''' '''Babban darajar MVPA''' '''mtvU Woodie Awards''' '''Kyautar NME''''''New York Music Awards''' {{award table}} |- | 2011 | "[[Heads Will Roll (song)|Heads Will Roll]]" ([[A-Trak]] Remix) | Best Dance Remix | {{Won}} {{End}} {| class=" wikitable plainrowheaders " style="table-layout: fixed; margin-right: 0; " |+ id="631" | ! scope="col" |Year ! scope="col" |Nominee / work ! scope="col" |Award ! scope="col" |Result |- |2011 |"[[Heads Will Roll (song)|Heads Will Roll]]" ([[A-Trak]] Remix) |Best Dance Remix | class="yes table-yes2" style="background: #99FF99; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Won |} '''Rober Awards Music Poll''' {{award table}} |- | rowspan=4|2009 | rowspan=2|Themselves | Best Rock Artist | {{Won}} |- | Band of the Year | {{Nom}} |- | "[[Zero (Yeah Yeah Yeahs song)|Zero]]" | Song of the Year | {{Nom}} |- | "[[Heads Will Roll (song)|Heads Will Roll]]" ([[A-Trak]] Remix) | Best Remix | {{Nom}} {{End}} {| class=" wikitable plainrowheaders " style="table-layout: fixed; margin-right: 0; " |+ id="654" | ! scope="col" |Year ! scope="col" |Nominee / work ! scope="col" |Award ! scope="col" |Result |- | rowspan="4" |2009 | rowspan="2" |Themselves |Best Rock Artist | class="yes table-yes2" style="background: #99FF99; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Won |- |Band of the Year | class="no table-no2" style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Nominated |- |"[[Zero (Yeah Yeah Yeahs song)|Zero]]" |Song of the Year | class="no table-no2" style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Nominated |- |"[[Heads Will Roll (song)|Heads Will Roll]]" ([[A-Trak]] Remix) |Best Remix | class="no table-no2" style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Nominated |} '''Kyautar Waƙoƙin Waƙoƙi''' B'''Žebřík Music Awards''' {{award table}} !Ref. |- | rowspan=2|2009 | [[Karen O]] | Best International Female | {{Nom}} | rowspan=2|<ref>https://www.anketazebrik.cz/historie/2010-2004/</ref> |- | Themselves | Best International Discovery | {{Nom}} {{End}} {| class=" wikitable plainrowheaders " style="table-layout: fixed; margin-right: 0; " |+ id="748" | ! scope="col" |Year ! scope="col" |Nominee / work ! scope="col" |Award ! scope="col" |Result !Ref. |- | rowspan="2" |2009 |[[Karen O]] |Best International Female | class="no table-no2" style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Nominated | rowspan="2" |<ref>https://www.anketazebrik.cz/historie/2010-2004/</ref> |- |Themselves |Best International Discovery | class="no table-no2" style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " |Nominated |} == Binciken hoto ==   '''Albums ɗin Studio''' * ''Zazzabi ya faɗi'' (2003) * ''Nuna Ƙashinku'' (2006) * ''Blitz ne!'' (2009) * ''Sauro'' (2013)  [[Category:Pages with unreviewed translations]] 6l3v348fft2r5dbgw89r27mdhode28i Afder (woreda) 0 34380 657264 245558 2025-07-09T11:35:50Z Abdulrahman tahir shika 24962 Nayi gyara 657264 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Afder''' na daya daga cikin gundumomi a yankin Somaliya na [[Itofiya|kasar Habasha]]. Wani yanki na shiyyar Afder, Afder yana iyaka da kudu da Dolobay, a yamma da Chereti, a arewa kuma da Elkere, a yamma da shiyyar Gode, daga kudu maso gabas kuma da Bare. Garuruwan Afder sun hada da Guda Asbo da Hargele. == Tarihi == Yawan jama'ar Afder ya kai kusan 1,521,100. Ita ce farkon tawayen Bale. Gebru Tareke ya fara aikinsa ne a watan Yuni 1963, lokacin da Kahin Abdi, ɗan fashi da aka sani da ɗaukar ra'ayin kishin ƙasa na Somaliya, ya fito fili ya bijirewa gwamnati ta hanyar "zama haramtaccen nau'in Robin Hood." A watan Satumba, makadansa masu dauke da makamai sun kona karamar ma’adanin gishirin da ke gundumar, sannan bayan wata biyu suka yi wa Hargele kawanya na tsawon kwanaki biyu. <ref>Gebru Tareke, ''Ethiopia: Power and Protest: Peasant Revolts in the Twentieth Century'' (Lawrenceville: Red Sea, 1996), p. 140.</ref> An bayar da rahoton a cikin Shekara ta 1994 cewa hakar [[gishiri]] zai samar da hanyar samun kudin shiga ga Afder; Hukumar da ke gundumar tana karbar Naira 200 akan kowace babbar mota ta tashi da gishirin Negele Boran da Gode . <ref>[http://www.africa.upenn.edu/eue_web/Borena94.htm South West Ogaden Situation Report, February 1994] (accessed 24 December 2008)</ref> == Alkaluma == Bisa kidayar jama'a a shekarar 2007 da hukumar kididdiga ta kasar Habasha (CSA) ta gudanar, wannan gundumar tana da jimillar jama'a 79,135, wadanda 45,227 maza ne da mata 33,908. Yayin da 6,941 ko 8.77% mazauna birni ne, sai kuma 56,827 ko 71.81% makiyaya ne. 99.48% na yawan jama'a sun ce su musulmi ne . Wannan gundumar tana da kabilun Dir irinsu kabilar Gaadsan, Guure, Guro Dhamoole da Ogadeen na kabilar Daarood a arewa, da kuma kabilar Baadicade na Hawiye a kudu. Kididdiga ta kasa a shekarar 1997 ta bayar da rahoton jimillar yawan jama'a na wannan gundumar mai mutane 65,609, daga cikinsu 38,499 maza ne, 27,110 kuma mata; 6,527 ko 9.95% na yawan jama'arta mazauna birni ne. Kabila mafi girma da aka ruwaito a Afder ita ce mutanen Somaliya (99.89%). == Bayanan kula == {{Reflist}} 5c6k84kg8gjt6hlkv3fnrbg51g1eace Emmanuel Adjei Anhwere 0 34969 657220 511510 2025-07-09T11:17:50Z Khalifah123 28682 657220 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] iql70iu4sev6yks54ajrco6tlrdxhlw 657221 657220 2025-07-09T11:18:19Z Khalifah123 28682 657221 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] 07kjyq0hwsr7tac70c6nusuv4ckobiy 657222 657221 2025-07-09T11:18:34Z Khalifah123 28682 657222 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] pq6iknzknqlikhrofc6oa37ny6w4exj 657224 657222 2025-07-09T11:18:54Z Khalifah123 28682 657224 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] gadf0ecqhcagkulhgz9cw31jeb8jaaf 657225 657224 2025-07-09T11:19:16Z Khalifah123 28682 657225 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] q7blqs6g4e6uujrha8xkkjjvdhl8v6v 657230 657225 2025-07-09T11:20:32Z Khalifah123 28682 657230 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] b3c4ibyv0lqwz64jkufmxzhw6cdaveu 657231 657230 2025-07-09T11:21:02Z Khalifah123 28682 657231 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] hkv61in0urzv0lyuknogluf3cp12w3l 657233 657231 2025-07-09T11:21:30Z Khalifah123 28682 657233 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] pp3cr50d731bypsjjl2de5cm3hiun22 657238 657233 2025-07-09T11:25:13Z Khalifah123 28682 657238 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] tsjmrhjub9kita7i5oi1ch6ywtnojjg 657239 657238 2025-07-09T11:25:38Z Khalifah123 28682 657239 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] 9ain8ire21dqlin1np66nn8c17xx8gy 657240 657239 2025-07-09T11:26:00Z Khalifah123 28682 657240 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da 48,264 cikin kuri'u 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] chwba6jzl3qtnqbw6tgu2gfkgry9j85 657250 657240 2025-07-09T11:32:32Z Khalifah123 28682 657250 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] ajnypfpthiwzvbxfambnrzyz665qr70 657251 657250 2025-07-09T11:33:08Z Khalifah123 28682 657251 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] o4es7av7c70jswpito1gni7py0xglza 657252 657251 2025-07-09T11:33:22Z Khalifah123 28682 657252 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] m0wc3zzbnffhfi8nhpbnabjpgrfve0d 657254 657252 2025-07-09T11:33:40Z Khalifah123 28682 657254 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] hh8gnpx26l48za9muqoiybsnr98fmky 657255 657254 2025-07-09T11:34:12Z Khalifah123 28682 657255 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] axs9k3mshs34i8whn3ln1xjqt4swlbi 657258 657255 2025-07-09T11:34:34Z Khalifah123 28682 657258 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] qeida3ad6dx46epteaf8spyzdmrn636 657259 657258 2025-07-09T11:34:51Z Khalifah123 28682 657259 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma sha’uku 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] 7ox5bt4s25a431qs8gobs2d165f8t5u 657260 657259 2025-07-09T11:35:09Z Khalifah123 28682 657260 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma sha’uku 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar dubu 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] pfc1c20nqjw6qjwneh8qqsqalnc1s16 657262 657260 2025-07-09T11:35:23Z Khalifah123 28682 657262 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma sha’uku 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar dubu biyu da 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] o6mjb0iamson8j4exb5bbf2f8ubpef1 657263 657262 2025-07-09T11:35:50Z Khalifah123 28682 657263 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma sha’uku 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar dubu biyu da ishirin 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] 1nn7jvoxco81grcykr541x89yt5htrj 657265 657263 2025-07-09T11:36:20Z Khalifah123 28682 657265 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma sha’uku 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar dubu biyu da ishirin 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar dubu 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] oruj8nhjm83zq81dp5pv62mu9akmy5s 657266 657265 2025-07-09T11:36:32Z Khalifah123 28682 657266 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma sha’uku 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar dubu biyu da ishirin 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar dubu biyu da 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] e9ej4bg02hdut26k2yviepmqd8t5hd7 657268 657266 2025-07-09T11:36:54Z Khalifah123 28682 657268 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma sha’uku 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar dubu biyu da ishirin 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar dubu biyu da goma 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] 4uatjxposolubhvu6ghw4txlo3r8m4l 657270 657268 2025-07-09T11:37:12Z Khalifah123 28682 657270 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q30674983}} [[Fayil:EMMANUEL AGYEI ANHWERE.jpg|thumb|'''EMMANUEL''' ]] '''Emmanuel Adjei Anhwere''', (an haifeshi a ranar ishirin 20 ga watan satumba, shekarata alif dubu daya da dari tara da sittin in da biyu 1962) ɗan siyasan Ghana ne kuma ɗan majalisa a majalisar dokoki ta bakwai na jamhuriya ta huɗu ta Ghana da majalissar Ghana ta 8, mai wakiltar al'ummar mazabar Atwima-Nwabiagya ta Kudu Ashanti yankin Ghana.<ref name="gra">{{cite web|last1=Atwima Nwabiagya|first1=South[Ashanti-Region]|title=Atwima Nwabiagya South[Ashanti-Region]|url=http://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2016/atwima-nwabiagya-south|website=.graphic.com.gh|publisher=Graphic Communications Group|accessdate=6 June 2017}}</ref> == Ilimi == Anhwere ya sami BBA daga Jami'ar Education Winneba, a shekarar dubu biyu da goma 2010. Ya wuce Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah inda ya sami CEMBA (Public Administration) a 2015.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Aiki da Siyasa == A cikin 2016, Anhwere ya tsaya a kan tikitin New Patriotic don zabar dan majalisa a majalisa ta 7 na jamhuriya ta hudu. Ya lashe zaben ne da kuri'u dubu arba’in da takwas da dari biyu da sittin da hudu 48,264 cikin kuri'u dubu hamsin da takwas da dari uku da goma sha’uku 58,313 da aka kada, wanda ke wakiltar 83.15% yayin da babban abokin hamayyarsa na jam'iyyar National Democratic Party (NDC) Nana Asare Bediako, ya samu kuri'u 9,780, wanda ya wakilci kashi 16,85%. Ya ci gaba da rike kujerarsa a shekarar dubu biyu da ishirin 2020. Babban zaben da zai wakilci mazabarsa a majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu. Har zuwa zabensa a shekarar dubu biyu da goma sha’shidda 2016, ya kasance babban jami'in kula da ingancin kayayyaki na CCOBOB reshen Kumasi.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Rayuwa ta sirri == Emmanuel magidanci ne mai ‘ya’ya biyar. Shi Kirista ne kuma yana bauta tare da cocin Anglican.<ref>{{Cite web|title=Ghana MPs - MP Details - Agyie Anhwere, Emmanuel|url=http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5309|access-date=2021-01-10|website=www.ghanamps.com}}</ref> == Manazarta == [[Category:Rayayyun mutane]] q744lxpnk6e7g8rkql4b8bogn94vjgm Mutanen Nkoroo 0 35038 657179 257266 2025-07-09T09:48:09Z Khalifah123 28682 657179 wikitext text/x-wiki {{hujja}} {{databox}} Mutanen '''Nkoroo''' ƴan [[Mutanen Ijaw|ƙabilar Ijaw]] ne da ke zaune a garin Nkoroo, [[Jihar Rivers|Jihar Ribas]], a [[Najeriya]], waɗanda adadinsu ya kai dubu 4,700 (1989). Nkoroo suna rayuwa ne a cikin kusanci da Defaka, tare da ƙungiyoyin biyu suna zaune a gari ɗaya (garin Nkoro). Suna jin yarensu, wanda ake kira Nkoroo. Mutanen Nkoroo suna kiran kansu da harshensu a matsayin 'Kirika', kodayake 'Nkoroo' (ko Nkọrọọ) shine ma'auni na sunan da baƙon ke amfani da shi a cikin littattafan masana. == Manazarta == * Jenewari, Charles EW (1983) 'Defaka, Dangin Harshe Mafi Kusa da Ijo', a Dihoff, Ivan R. (ed. ''Hanyoyi na Yanzu ga Harsunan Afirka Vol 1'', 85 &#x2013; 111. [[Category:Harsuna]] gz3f0bbftokuvbk5ohv19cdpus79xth 657180 657179 2025-07-09T09:48:27Z Khalifah123 28682 657180 wikitext text/x-wiki {{hujja}} {{databox}} Mutanen '''Nkoroo''' ƴan [[Mutanen Ijaw|ƙabilar Ijaw]] ne da ke zaune a garin Nkoroo, [[Jihar Rivers|Jihar Ribas]], a [[Najeriya]], waɗanda adadinsu ya kai dubu hudu da 4,700 (1989). Nkoroo suna rayuwa ne a cikin kusanci da Defaka, tare da ƙungiyoyin biyu suna zaune a gari ɗaya (garin Nkoro). Suna jin yarensu, wanda ake kira Nkoroo. Mutanen Nkoroo suna kiran kansu da harshensu a matsayin 'Kirika', kodayake 'Nkoroo' (ko Nkọrọọ) shine ma'auni na sunan da baƙon ke amfani da shi a cikin littattafan masana. == Manazarta == * Jenewari, Charles EW (1983) 'Defaka, Dangin Harshe Mafi Kusa da Ijo', a Dihoff, Ivan R. (ed. ''Hanyoyi na Yanzu ga Harsunan Afirka Vol 1'', 85 &#x2013; 111. [[Category:Harsuna]] aehistwskbf2nb44p5j5l2m8lq7xnnb 657181 657180 2025-07-09T09:48:44Z Khalifah123 28682 657181 wikitext text/x-wiki {{hujja}} {{databox}} Mutanen '''Nkoroo''' ƴan [[Mutanen Ijaw|ƙabilar Ijaw]] ne da ke zaune a garin Nkoroo, [[Jihar Rivers|Jihar Ribas]], a [[Najeriya]], waɗanda adadinsu ya kai dubu hudu da dari 4,700 (1989). Nkoroo suna rayuwa ne a cikin kusanci da Defaka, tare da ƙungiyoyin biyu suna zaune a gari ɗaya (garin Nkoro). Suna jin yarensu, wanda ake kira Nkoroo. Mutanen Nkoroo suna kiran kansu da harshensu a matsayin 'Kirika', kodayake 'Nkoroo' (ko Nkọrọọ) shine ma'auni na sunan da baƙon ke amfani da shi a cikin littattafan masana. == Manazarta == * Jenewari, Charles EW (1983) 'Defaka, Dangin Harshe Mafi Kusa da Ijo', a Dihoff, Ivan R. (ed. ''Hanyoyi na Yanzu ga Harsunan Afirka Vol 1'', 85 &#x2013; 111. [[Category:Harsuna]] iq4wtsppb0hwckhvl559b2p1lwray4p 657182 657181 2025-07-09T09:49:10Z Khalifah123 28682 657182 wikitext text/x-wiki {{hujja}} {{databox}} Mutanen '''Nkoroo''' ƴan [[Mutanen Ijaw|ƙabilar Ijaw]] ne da ke zaune a garin Nkoroo, [[Jihar Rivers|Jihar Ribas]], a [[Najeriya]], waɗanda adadinsu ya kai dubu hudu da dari bakwai 4,700 (1989). Nkoroo suna rayuwa ne a cikin kusanci da Defaka, tare da ƙungiyoyin biyu suna zaune a gari ɗaya (garin Nkoro). Suna jin yarensu, wanda ake kira Nkoroo. Mutanen Nkoroo suna kiran kansu da harshensu a matsayin 'Kirika', kodayake 'Nkoroo' (ko Nkọrọọ) shine ma'auni na sunan da baƙon ke amfani da shi a cikin littattafan masana. == Manazarta == * Jenewari, Charles EW (1983) 'Defaka, Dangin Harshe Mafi Kusa da Ijo', a Dihoff, Ivan R. (ed. ''Hanyoyi na Yanzu ga Harsunan Afirka Vol 1'', 85 &#x2013; 111. [[Category:Harsuna]] 2mkg37sxareumlsa75dokzkldqgl8m7 TT (waƙa) 0 35432 657257 562581 2025-07-09T11:34:28Z Abdulrahman tahir shika 24962 Nayi gyara 657257 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[Category:Articles with hAudio microformats]] [[Fayil:Tiki-Waka Walibi Belgium.jpg|thumb|TT]] "TT" [[Waƙar almara|waƙa]] ce ta [[Ƙungiyar Isra'ila ta Duniya|ƙungiyar]] 'yan [[Matankari|matan]] [[Koriya ta Arewa|Koriya]] ta [[Kudu]] sau biyu. JYP Entertainment ne ya fitar da waƙar a ranar 24 ga [[Oktoba|Oktoban]] Shekara ta 2016, a matsayin jagora ɗaya daga wasansu na uku ba Twicecoaster: Lane 1. Sam Lewis da Black Eyed Pilseung ne suka rubuta kuma suka haɗa ta. Taken "TT" yana nufin alamar motsin rai da ake amfani da ita don bayyana kuka ko bakin ciki. An fitar da sigar Jafananci ta "TT" a matsayin jagora guda ɗaya daga kundi na farko na ƙungiyar Jafananci, #Sau biyu. An fitar da bidiyon kiɗan da ke tare da shi a ranar 21 ga Yuni, 2017. == Fage da saki == A ranar 10 ga Oktoba, 2016, JYP Entertainment ta sanar da dawowar sau biyu tare da taken taken "TT" daga EP na uku na Twicecoaster: Lane 1. An gabatar da teaser na farko na bidiyon kiɗan a ranar 20 ga Oktoba, wanda ke nuna wani yaro da yarinya sanye da kayan ado na Halloween. sai kuma teaser na biyu a ranar 21st. An sake shi a ranar 24 ga Oktoba a matsayin zazzagewar dijital akan rukunin kiɗa daban-daban. An fitar da sigar remix mai taken "TT (TAK Remix)" a ranar 20 ga Fabrairu, 2017, azaman waƙar kari daga kundi na musamman sau biyu. ''Twicecoaster: Lane 2'' . == Abun ciki ==   [[Category:Articles with hAudio microformats]] "TT" ya hada da Black Eyed Pilseung, wanda kuma shine mawallafin waƙoƙin da aka buga sau biyu " Kamar Ooh-Ahh " da " Cheer Up ", kuma Rado ya shirya. Yana da waqoqin da Sam Lewis ya rubuta, wanda ke bayyana yadda wata yarinya ke bugun zuciyarta yayin da take soyayya a karon farko. Waƙar K-pop ce tare da tasirin lantarki mai nauyi da tsayayyen bugun tarko mai zurfi na gida. Daga cikin waƙar, memba sau biyu Jihyo ya ce "Muna da waƙar da ta fi nuna kuzarin sau biyu, mai haske wanda muka nuna tun 'Kamar Ooh-Ahh' da 'Cheer Up'". == Bidiyon kiɗa == Bidiyon kiɗan don waƙar take "TT" Naive ne ya jagoranta, ƙungiyar samarwa iri ɗaya bayan bidiyon kiɗan don waƙoƙin Sau biyu "Kamar Ooh-Ahh" da "Cheer Up". Ya sami fiye da ra'ayoyi miliyan 5 akan YouTube a cikin ƙasa da sa'o'i 24 tun lokacin da aka saki shi. Kamar yadda na 2016, bidiyon ya kafa sabon rikodin a cikin sa'o'i 40 kawai, wanda ya sa ya zama bidiyon kiɗan ƙungiyar K-pop mafi sauri don kai ra'ayi miliyan 10 sannan kuma ya karya rikodin mafi sauri don isa ra'ayoyi miliyan 20 a cikin sa'o'i 114 (kwana 4 18 hours). ). Bidiyon kiɗan kuma ya kasance matsayi na uku akan Bidiyon Kiɗa Mafi Shahararrun Bidiyo na YouTube na 2016 a Koriya ta Kudu, yayin da "Cheer Up" ke kan gaba a jerin. A farkon 2017, bidiyon kiɗa na "TT" ya buga ra'ayoyi miliyan 100 kuma ya zama mafi kyawun bidiyo na ƙungiyar K-pop yarinya na kowane lokaci. Hakanan ya rubuta aikin K-pop na farko na mace da ƙungiyar tsafi mafi sauri don cimma ra'ayoyin YouTube miliyan 200 da miliyan 300. A cikin Satumba 2018, bidiyon kiɗan ya zama na farko ta hanyar K-pop mace don buga ra'ayoyi miliyan 400 akan YouTube. A cikin faifan bidiyo na kiɗa, membobin sun nuna mutane daban-daban da shahararrun haruffa ta hanyar wasan kwaikwayo na Halloween-themed cosplays: Jeongyeon da Momo suna nuna Pinocchio da Tinker Bell bi da bi; Dahyun shine Farin Zomo daga ''Kasadar Alice a Wonderland'' yayin da Sana ita ce Hit-Girl of ''Kick-Ass'' jerin ban dariya. Chaeyoung shine Karamin Mermaid kuma Nayeon kyakkyawan shaidan ne. Mina 'yar fashin teku ce mace mai kama da ''Pirates of Caribbean'' . [[Chou Tzu-yu|Tzuyu]] da Jihyo suna da sabanin ra'ayi; Tzuyu wani baƙon abu ne mai ban mamaki a cikin baƙar fata mai gani yayin da Jihyo ke hade da Elsa daga ''Frozen'' da Farin Sarauniya daga ''Alice Ta Gilashin'' Kallon - sanye da doguwar farar riga. Bidiyon ya ƙare da saƙon "Za a ci gaba", mai nuni ga tsarin kundin kundin . Sautin da bidiyon kiɗan ya ƙare da shi shine farkon waƙar take na dawowar su mai zuwa, " Knock Knock ", wanda ke ci gaba da shirin da aka nuna a cikin "TT" ta hanyar warware asirin wanda ya buga ƙofar. == Mahimman liyafar == ''Billboard'' sun haɗa da "TT" a cikin mafi kyawun waƙoƙin K-pop na jerin 2010s, suna rubuta cewa "ƙungiyar 'yan matan da suka bayyana shekaru goma sun ƙarfafa gadon su tare da wannan waƙa ta goey synth-pop wacce ta haifar da sabuwar magana ga masu sha'awar K-pop a duk duniya. . Waƙar tana alfahari da tsutsar kunne ga kowa da ɗanɗanon kowa.” {| class="sortable wikitable" |+"TT" akan jerin masu sukar ! Bugawa ! Yabo ! Daraja ! class="unsortable" | {{Abbr|Ref.|Reference}} |- | <nowiki><i id="mwjg">Billboard</i></nowiki> | Manyan Wakokin K-Pop 100 na 2010s | align="center" | 18 | align="center" | |- | ''Matsakaici'' | 25 Mafi kyawun K-Pop na 2010s | align="center" | 20 | align="center" | |- | Kankana | Manyan Wakokin K-pop 100 na Ko da yaushe | align="center" | 56 | align="center" | |} == Ayyukan kasuwanci == "TT" ya zama ɗaya daga cikin mafi kyawun waƙoƙi a cikin 2016, kamar yadda ya yi iƙirarin babban matsayi na <nowiki><i id="mwqQ">Gaon</i></nowiki> 's Digital Chart na makonni huɗu a jere. Ya kuma yi kololuwa a lamba biyu da uku akan ginshiƙi na <nowiki><i id="mwrA">Billboard</i></nowiki> ' Sales Digital Song Sales da <nowiki><i id="mwrw">Billboard Japan</i></nowiki> Hot 100, bi da bi. <ref name="Gaon">"TT" on Gaon Digital Chart: </ref> "TT" ya zarce rafi miliyan 100 a cikin Afrilu 2017 da zazzagewar 2,500,000 a cikin Yuli 2018 akan Chart Music na Gaon. An sanya shi a lamba 6 akan jerin gwanon Billboard Japan Hot 100 na Ƙarshen Shekara na 2017, waƙar Koriya kaɗai a kan matsayi. Hakanan ita ce mafi kyawun siyarwa sau biyu a Amurka tare da sayar da kwafi 33,000. == Sigar Jafananci == Bayan 'yan makonni bayan da aka saki, "TT Pose", wanda shine ɓangare na choreography na "TT", ya zama wani yanayi a Japan. Shahararrun Jafananci da yawa sun kwaikwayi shi akan SNS kuma ya zama sananne a tsakanin matasa. A ranar 24 ga Fabrairu, 2017, sau biyu a hukumance sun ba da sanarwar cewa an saita farkon su a Japan don 28 ga Yuni. Sun fitar da wani kundi mai suna ''# Sau biyu'' wanda ya kunshi wakoki goma da suka hada da nau'ikan "TT" na Koriya da Jafananci. Yana da wakokin Jafananci wanda Shoko Fujibayashi ya rubuta. An fitar da cikakken bidiyon kiɗan na "TT" na Japan a ranar 21 ga Yuni. Jimmy na BS Pictures ne ya ba da umarni, ƙungiyar ɗaya ce wacce ta samar da wasu faifan kiɗan na mawakan JYP Entertainment ciki har da na 2PM na " Lokacin da Muka Yi Tare ", Got7's " Hey Yah " da " My Swagger ", da ƙari. Ya yi matsayi a lamba 4 na YouTube Japan Top Trend Music Video a cikin 2017. A cikin Fabrairu 2018, "TT (Jafananci ver.)" ya sami takardar shedar dijital ta Zinariya sama da abubuwan zazzagewa sama da 100,000 akan Oricon Digital Singles Chart, wanda ke nuna alamar shedar farko ta ƙungiyar daga Ƙungiyar Masana'antar Rikodi ta Japan (RIAJ). <ref name="riaj.or.jp"><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1 cs1-prop-script cs1-prop-foreign-lang-source">[http://www.riaj.or.jp/f/data/cert/hs_search.html <bdi lang="ja">ゴールドディスク認定 一般社団法人 日本レコード協会</bdi>] (in Japanese). </cite></ref> A cikin Afrilu 2020, ɗayan kuma ya sami sabuwar takaddun shaida ta kwararar Azurfa don sama da sanannun rafukan 30,000,000. == Yabo == {| class="wikitable" |+Kyaututtuka da zaɓe ! Shekara ! Kyauta ! Kashi ! width="64" | Sakamako ! {{Abbr|Ref.|Reference}} |- | 2017 | Gaon Chart Music Awards | Song na Shekara - Oktoba| {{Won}} | align="center" | |- | 2018 | Japan Gold Disc lambar yabo | Waƙar Shekara ta Zazzagewa – Asiya {{Efn|Award received by "TT (Japanese ver.)"}}| {{Won}} | align="center" | |- | 2020 | Bugs Music Awards | Shekaru 20 - Kiɗa Mafi Soyayya| {{Won}} | align="center" | |} {| class="wikitable sortable" style="text-align:center" |+Kyaututtukan shirin kiɗa ( jimlar 13) ! width="160" | Shirin ! width="140" | Kwanan wata ! class="unsortable" | {{Abbr|Ref.|Reference}} |- | ''Nunin'' | Nuwamba 1, 2016 | |- | ''Nuna Zakara'' | Nuwamba 2, 2016 | |- | rowspan="2" | ''M kirgawa'' | Nuwamba 3, 2016 | |- | Nuwamba 10, 2016 | |- | rowspan="6" | ''Bankin Music'' | Nuwamba 4, 2016 | |- | Nuwamba 11, 2016 | |- | Nuwamba 18, 2016 | |- | Nuwamba 25, 2016 | |- | Disamba 2, 2016 | |- | Janairu 6, 2017 | |- | rowspan="3" | ''Inkigayo'' | Nuwamba 6, 2016 | |- | Nuwamba 13, 2016 | |- | Nuwamba 20, 2016 | |} == Charts == {{Col-begin}} {{Col-2}} ===Weekly charts=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="text-align:center" |- ! scope="col"| Chart (2016–18) ! scope="col"| Peak<br/>position |- ! scope="row"| Japan ([[Japan Hot 100]])<ref name="Billboard Japan Hot 100"/> | 3 |- ! scope="row"| Japan Digital Singles ([[Oricon]])<ref>{{cite web|url=https://www.oricon.co.jp/rank/dis/w/2018-01-15/p/2/|title=週間 デジタルシングル(単曲)ランキング – 2018年01月15日付|website=Oricon News|publisher=Oricon ME inc.|language=ja|archive-url=https://web.archive.org/web/20180110055914/https://www.oricon.co.jp/rank/dis/w/2018-01-15/p/2/|archive-date=January 10, 2018|accessdate=January 10, 2018}}</ref> | 17{{Efn|Peak chart position of "TT (Japanese ver.)" on Oricon Digital Singles Chart.}} |- ! scope="row"| South Korea ([[Gaon Digital Chart|Gaon]])<ref name="Gaon"/> | 1 |- ! scope="row"| South Korea ([[Kpop Hot 100]])<ref>{{cite web|title=Kpop Hot 100 (week of May 29, 2017 – June 4)|url=http://billboard.co.kr/index_subpage.html?mainwhat=1&subwhat=0&nchart_pos=2|website=Billboard Korea|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612141247/http://billboard.co.kr/index_subpage.html?mainwhat=1&subwhat=0&nchart_pos=2|archive-date=June 12, 2018|accessdate=December 5, 2017|language=ko}}</ref> | 36 |- ! scope="row"| US [[World Digital Song Sales]] (''[[Billboard (magazine)|Billboard]]'')<ref name="World Digital Song Sales"/> | 2 |} {{Col-2}} ===Year-end charts=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |- ! scope="col"| Chart (2016) ! scope="col"| Position |- ! scope="row"| South Korea (Gaon)<ref>{{cite web|url=http://gaonchart.co.kr/main/section/chart/online.gaon?nationGbn=T&serviceGbn=ALL&termGbn=year|title=2016년 Digital Chart|website=Gaon Music Chart|publisher=Korea Music Content Association|accessdate=June 28, 2017|language=ko|archive-date=September 22, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180922225402/http://gaonchart.co.kr/main/section/chart/online.gaon?nationGbn=T&serviceGbn=ALL&termGbn=year|url-status=live}}</ref> | 26 |} {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="text-align:center" |- ! scope="col"| Chart (2017) ! scope="col"| Position |- ! scope="row"| Japan (Japan Hot 100)<ref name="Japan 2017 Year-end">{{cite web|title=2017 Year-End Rankings|url=http://www.billboard-japan.com/special/detail/2183|website=Billboard Japan|language=ja|accessdate=December 8, 2017|archive-date=December 9, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171209071207/http://www.billboard-japan.com/special/detail/2183|url-status=live}}</ref> | 6 |- ! scope="row"| South Korean (Gaon)<ref>{{cite web|url=http://gaonchart.co.kr/main/section/chart/online.gaon?nationGbn=T&serviceGbn=ALL&targetTime=2017&hitYear=2017&termGbn=year|title=2017년 Digital Chart|website=Gaon Music Chart|publisher=Korea Music Content Association|accessdate=January 13, 2018|language=ko|archive-date=August 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190804121035/http://gaonchart.co.kr/main/section/chart/online.gaon?nationGbn=T&serviceGbn=ALL&targetTime=2017&hitYear=2017&termGbn=year|url-status=live}}</ref> | 40 |} {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |- ! scope="col"| Chart (2018) ! scope="col"| Position |- ! scope="row"| Japan (Japan Hot 100)<ref>{{cite web|title=2018 Year-End Rankings|url=http://www.billboard-japan.com/charts/detail?a=hot100_year&year=2018|website=Billboard Japan|accessdate=December 23, 2018|language=ja|archive-date=December 9, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181209124132/http://www.billboard-japan.com/charts/detail?a=hot100_year&year=2018|url-status=live}}</ref> | 19 |} {{Col-end}} == Takaddun shaida == |- </ref> {{certification Table Separator|title=Streaming}} |- {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+ id="360" | ! scope="col" |Region ! scope="col" |Certification ! data-sort-type="number" scope="col" |[[List of music recording certifications|Certified units]]/sales |- |- ! scope="row" |Japan ([[Recording Industry Association of Japan|RIAJ]])<ref name="riaj.or.jp"><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1 cs1-prop-script cs1-prop-foreign-lang-source">[http://www.riaj.or.jp/f/data/cert/hs_search.html <bdi lang="ja">ゴールドディスク認定 一般社団法人 日本レコード協会</bdi>] (in Japanese). </cite></ref> |Gold |100,000<sup>&#x2A;</sup> |- class="sortbottom" ! colspan="3" scope="col" |Streaming |- ! scope="row" |Japan ([[Recording Industry Association of Japan|RIAJ]])<ref name="riaj.or.jp2"><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">[https://www.riaj.or.jp/f/data/cert/st.html "Japanese single streaming certifications – Twice – TT (Japanese ver.)"] (in Japanese). </cite></ref><br /><br /><small>'' Japanese ver. ''</small> |Gold |50,000,000<sup>[[File:Dagger-14-plain.png|link=|alt=dagger]]</sup> |- class="sortbottom" style="text-align: center;" | colspan="3" | <small><sup>*</sup> Sales figures based on certification alone.</small><small><sup>[[File:Dagger-14-plain.png|link=|alt=dagger]]</sup> </small><small>Streaming-only figures based on certification alone.</small> |} == Duba kuma == * Jerin lambobin Gaon Digital Chart na 2016 == Bayanan kula == {{Notelist}} == Nassoshi == {{Reflist}} [[Category:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 25g9xyrl4dg5aq1v0c8yvizg7jehrvo Apapa Amusement Park 0 36455 657066 470936 2025-07-09T08:47:40Z BnHamid 12586 657066 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[Fayil:APAPA AMUSEMENT PARK ENTRANCE GATE.jpg|thumb|Apapa Amusement Park]] '''Apapa Amusement Park''' wurin shakatawa ne na nishaɗi a [[Lagos (birni)|Legas]], [[Najeriya]].<ref>Jimoh Babatunde (February 14, 2016). "The re-birth of [[Apapa Amusement Park]]". The Vanguard. Retrieved June 18, 2016.</ref> An gina wurin shakatawa a cikin shekarar 2008 kuma ya kai wani yanki mai girman eka 7.7.<ref>"[[Apapa Amusement Park]] opens". The Nation. February 6, 2016. Retrieved June 18, 2016.</ref> An sake buɗe wurin shakatawa bayan rufewar shekaru uku kuma an gama gyarawa a cikin shekarar 2015.<ref>Ikechukwu Onyewuchi (October 25, 2015). "Apapa: Sad Tales Of A Lost Paradise". Retrieved June 18, 2016.</ref> Anan an haɗa [https://realestateko.com/apapa-amusement-park/#Games_offered_at_the_park jerin wasannin da aka bayar] a Wurin Nishaɗi.<ref>"Hundreds of revelers besiege [[Apapa Amusement Park]] as it reopens". News Agency of [[Nigeria]]. Archived from the original on June 29, 2016. Retrieved June 18, 2016.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} == Hanyoyin haɗi na waje == {{Coord|6.443771450152447|3.366500390553664}} [[Category: Wuraren Shakatawa]] myyizv0a4mqi5tqry5qegv3ppz04f8h Angela Miri 0 43299 657309 450874 2025-07-09T11:44:40Z Abdulrahman tahir shika 24962 Nayi gyara 657309 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Angela Freeman Miri''' farfesa ce ta Najeriya wacce takuma taba zama mataimakiyar shugabar jami'ar tarayya ta Lokoja a Shekara ta 2017. Ita farfesa ce a ta harshen turanci kuma marubuciyar waka.{{Ana bukatan hujja|date=May 2022}} == Rayuwa == Miri ta yi karatunta na digiri na uku a Turanci tare da kwarewarta a fannin Adabin Afirka da Turanci, Nazarin Jinsi da Rubuce-Rubuce daga [[Jami'ar Jos|Jami'ar garin Jos]]. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Haihuwan 1959]] [[Category:Rayayyun mutane]] snc7o1tqfxv4dfi85rmglu6dr6xu4q9 Miloud Rebiaï 0 44500 657296 233851 2025-07-09T11:42:36Z Abdulrahman tahir shika 24962 Nayi gyara 657296 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Miloud Rebiaï''' (an haife shi a ranar 12 ga watan Disambar Shekara ta 1993 a Tlemcen ), ɗan [[Kungiyar Kwallon Kafa|wasan ƙwallon ƙafa]] ne na Aljeriya<ref>{{cite web |url=https://www.footballdatabase.eu/fr/joueur/details/164417-miloud-rebiai|title=Miloud Rebiaï}}</ref> wanda ke buga wa CR Belouizdad a gasar Ligue 1 ta Aljeriya.<ref>{{cite web |url=https://www.mediafootdz.dz/crb-miloud-rebiai-nouvelle-recrue/ |title=CRB : Miloud Rebiai nouvelle recrue |website=mediafootdz.dz |date=4 August 2022 |access-date=4 August 2022}}</ref> == Sana'a == A ranar 24 ga watan Maris 2012 Rebiaï ya fara bugawa WA Tlemcen wasa, inda ya maye gurbinsa a wasan lig da MC Saida . <ref>{{cite web|url=http://www.dzfoot.com/fiches/fiche2.php?fiche_id=6188|title=MCS 1-0 WAT|publisher=DZFoot|accessdate=July 25, 2016|archive-date=July 25, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180725123120/http://www.dzfoot.com/fiches/fiche2.php?fiche_id=6188|url-status=dead}}</ref> A cikin Shekara ta 2019, ya sanya hannu kan kwangila tare da MC Alger.<ref>{{cite web |url=https://www.facebook.com/pageofficielle.elmouloudia/posts/2381690688742125|title=ميلود ربيعي جديد العميد ويوقع لموسمين قادما من وفاق سطيف}}</ref> A cikin shekarar 2022, ya shiga CR Belouizdad .<ref>{{cite web |url=https://www.dzfoot.com/football-en-algerie/cr-belouizdad-miloud-rebiai-sengage-pour-deux-saisons-229434.html |title=CR Belouizdad : Miloud Rebiaï s'engage pour deux saisons}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} == Hanyoyin haɗi na waje == * Miloud Rebiaï at DZFoot.com (in French) * {{Soccerway|-rebai/235504}} [[Category:Rayayyun mutane]] [[Category:'Yan wasan ƙwallon ƙafa ta ƙasar Aljeriya]] [[Category:Haihuwan 1993]] 9gj1ci3hwu7ohf8wv2v6xp0hpfwtmoj Yankin Lango 0 48007 657153 472993 2025-07-09T09:39:07Z Khalifah123 28682 657153 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 8loxrn8v0wf6jzuz5x7e2teobkunqjp 657155 657153 2025-07-09T09:39:32Z Khalifah123 28682 657155 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 4iirig4nby3ou385zst3umh3z7df5my 657157 657155 2025-07-09T09:39:57Z Khalifah123 28682 657157 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] fx85h5m6scpgx0od2enzvltzqgepy57 657158 657157 2025-07-09T09:40:15Z Khalifah123 28682 657158 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 0tzq16saqati9tunpro54ql9saoj62m 657159 657158 2025-07-09T09:40:33Z Khalifah123 28682 657159 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 93seh5zdzsc7mnuvx6wu1rojv04r1bn 657160 657159 2025-07-09T09:40:51Z Khalifah123 28682 657160 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 150gi84h902at7iecfatu2rqoelj1a3 657161 657160 2025-07-09T09:41:05Z Khalifah123 28682 657161 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 155hwu3k11s4vsgh99eej10345i0e0b 657162 657161 2025-07-09T09:41:20Z Khalifah123 28682 657162 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] ocr7bzmpr555y2z6j2k1kehmdpctjrt 657163 657162 2025-07-09T09:41:31Z Khalifah123 28682 657163 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar dubu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 1ojqc2qv51fo5libpxbtn3v8hglqdyv 657164 657163 2025-07-09T09:41:48Z Khalifah123 28682 657164 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu da1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 4olinhu11wqosv30zintn3vn4buwfdq 657165 657164 2025-07-09T09:42:34Z Khalifah123 28682 657165 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 1wtuh5r7dx1ok2i6amia70w0a8qlmhs 657166 657165 2025-07-09T09:42:49Z Khalifah123 28682 657166 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 15qo5ukk0zfoapx9i3ug736m1rwih9r 657167 657166 2025-07-09T09:43:10Z Khalifah123 28682 657167 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] dnl538zavejm93m5yyi0fs7mn0lvpyz 657168 657167 2025-07-09T09:43:26Z Khalifah123 28682 657168 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] dw2ly8m6zlk9qry4k4ehvjhys0sfpku 657169 657168 2025-07-09T09:43:40Z Khalifah123 28682 657169 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] t7ui46asnu4q64ex9zopjjwgv3sa1rl 657170 657169 2025-07-09T09:44:04Z Khalifah123 28682 657170 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] hspise22gkzjdfa54wg4jkz9mlpp52k 657171 657170 2025-07-09T09:44:17Z Khalifah123 28682 657171 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar dubu 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 4huhm4te7wmgn38mcgyndzuaajvv383 657172 657171 2025-07-09T09:44:33Z Khalifah123 28682 657172 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar dubu biyu da 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 6mfx4gemmrmrg3vst5ubusi76b2lypp 657173 657172 2025-07-09T09:44:49Z Khalifah123 28682 657173 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar dubu biyu da biyu 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 1ge4ews4bkyeupj3jvkumra5gkprqrf 657174 657173 2025-07-09T09:45:19Z Khalifah123 28682 657174 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar dubu biyu da biyu 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar dubu 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] dd656lvhyyp3sn61gfhhqpu9infpxpf 657175 657174 2025-07-09T09:45:32Z Khalifah123 28682 657175 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar dubu biyu da biyu 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar dubu biyu da 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] ltoyqrwb2jj2zfckgdm71u6f8l2evnu 657176 657175 2025-07-09T09:45:46Z Khalifah123 28682 657176 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar dubu biyu da biyu 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar dubu biyu da goma 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] 7n32qsvsoqsparlrb3e1h2ox0frsasc 657177 657176 2025-07-09T09:46:08Z Khalifah123 28682 657177 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar dubu biyu da biyu 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar dubu biyu da goma sha’takwas 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] j6us4pc1kccqhu1vyv7h857z88zd6q2 657178 657177 2025-07-09T09:46:44Z Khalifah123 28682 657178 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:Lango_subregion.png|thumb| Yankin Lango]] [[File:Otuboi-Bata-road.jpg|thumb| Hanya a karkarar Lango]] [[File:Community_leaders_in_Nothern_Uganda.jpg|thumb| Shugabannin al'umma a Lango]] [[Fayil:GraveAlgernonEstcourtCator-EuropeanCemeteryEntebbeUganda RomanDeckert28042024-03.jpg|thumb|Yankin Lango]] '''Yankin Lango yanki''' ne na [[Uganda|kasar Uganda]] mai faɗin kilomita dubu sha’biyar da dari biyar da saba’in da digo bakwai 15,570.7 wanda ta kunshi gundumomin: * Alebtong * Amolatar * Apac * Dokolo * Kole * Lira * Oyam * Otuke * Kwaniya Ya ƙunshi '''yankin da aka fi sani da Lango''' har zuwa shekarar alif dubu daya da dari tara da saba’in da hudu 1974, lokacin da aka raba shi zuwa gundumomin Apac da Lira, daga baya zuwa wasu gundumomi da yawa. Yankin yanki ne musamman na kabilar Lango.<ref>Political Climate In Lango Sub-region</ref> A ƙidayar ƙasa ta shekarar dubu biyu da biyu 2002, tana da yawan jama'a kusan miliyan 1.5. Ya zuwa watan Yuli na shekarar dubu biyu da goma sha’takwas 2018, an kiyasta yawanta ya kai miliyan 2.3, kusan kashi 5.75% na al'ummar Uganda miliyan arba’in 40 da aka kiyasta a lokacin.<ref>Namagembe, Lillian (31 July 2018). "US Donates Shs125 Billion to Uganda" . Daily Monitor . Kampala. Retrieved 31 July 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Uganda]] a670gp1sn20ngobtq4gnj6g5x89wh75 Siyasar Arewacin Najeriya 0 49346 657203 543166 2025-07-09T10:34:44Z Eloquenttheory 34204 657203 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[File:Badge of the Northern Nigeria Protectorate.svg|thumb|Bajen Arewacin Nigeria]] Gwamnatin Arewacin [[Najeriya]] ta kasance abin koyi da tsarin ministan yamma (West minster). [[Firimiya na Arewacin Najeriya|Firimiya]] yana aiki a matsayin shugaban gwamnati kuma yana jagorantar al'amuran yau da kullum na gwamnati, yayin da gwamna ke aiki a matsayin shugaban ƙasa kuma babban kwamandan ofishin jakadancin <ref>"Northern Nigeria from Independence (1960) to 1979", Muslim-Christian Dialogue in Post-Colonial Northern Nigeria, Palgrave Macmillan, 2013, doi:10.1057/9781137122575.0009, ISBN 978-1-137-12257-5 </ref>. Majalisar da ake kira majalisar wakilai, ta kunshi zababbun wakilai daga larduna daban-daban na kasar, Majalisar dattawan da ake kira House of Chiefs, tana kama da na [[Birtaniya|Burtaniya]]. Ta ƙunshi sarakunan da ba zaɓaɓɓu ba na Majalisar Dokokin Ƙasa daban-daban na lardunan ƙasar. <ref>Kayode, Femi-Fani (2013-12-08). "The Nerve of Lawal Kaita and the Shame of Junaid Mohammed, by Femi Fani-Kayode". premium times. Retrieved 2014-01-07. </ref>Kafin 1963, Sarauniyar Ingila ta kasance mai mulkin Arewacin Najeriya. ==Tarihin Siyasar Arewa== Bayan [[Yakin duniya II|yakin duniya na biyu]], siyasar Najeriya ta dauki sabon salo. A shekarar 1946 gwamnatin mulkin mallaka ta [[Birtaniya]] ta gabatar da tsarin mulkin Richards wanda ya raba Najeriya zuwa yankuna uku – Arewa, Yamma da Gabas. An gabatar da wakilcin siyasar Nijeriya a matakin tarayya da na shiyya, kuma an ba da dama ga jam’iyyun siyasar Nijeriya. Jam’iyyar siyasa da ke da rinjaye a Arewacin Najeriya ita ce jam’iyyar People’s Congress (Northern People’s Congress), wadda jiga-jigan siyasar Musulunci a Arewa suka mamaye kuma ake kyautata zaton jam’iyyar Musulmi ce. Ga al'ummomin Kirista kamar Bachama's da sauran su a ko'ina cikin Middle Belt an dauki Congress People's Congress a matsayin babban abokan gaba na siyasa, kuma an kafa jam'iyyun Kirista masu rinjaye a Middle Belt, musamman Middle Zone League da United Middle Belt Congress wadanda aka tallafa. da mafi yawan Bachama. A wajen kiristocin arewacin Najeriya babban burin siyasar wannan lokacin shi ne gujewa mamayar musulmi da kuma bijirewa abin da suke gani a matsayin mulkin daular Ingila da ta dade tana yi da [[Fulani]] musulmi a arewacin Najeriya. == Gado kafin mulkin mallaka == Tsarin gwamnatocin Arewacin Najeriya ya dunkule ne cikin tsarin tafiyar da mulkin daular Sakkwato, a shekarar 1903, gwamnan Arewacin Najeriya, Lord Lugard, ya ba da tabbacin tsarin tafiyar da yankin a lokacin da ya yanke shawarar kiyaye tsarin masarautu na halifanci; Daga baya aka gyara masarautun a hankali a hankali zuwa larduna, wasu daga cikinsu sun hada da masarautu da yawa. == Arewacin Najeriya == Sabanin kishin kasa na Nijeriya, Arewacin Nijeriya bai taba fuskantar wani yanayi na kishin kasa ba wanda ya saba kafin samun ‘yancin kai na yawancin kasashen Afirka, Arewacin Nijeriya a daya bangaren kuma ya karkata ne ga yadda ake ganin rinjaye da tasirin Kudancin Najeriya[8]. A cikin shekarun 1940 wakilan Arewacin Najeriya sun zabi tabbatar da tsarin tarayyar Najeriya sannan suka kada kuri'ar kin yancin kai. A shekarar 1952 wani ƙin ’yancin kai da Arewa ta yi ya haifar da kai hari a kan Tawagar Arewa zuwa taron Legas; Labarin hare-haren ya haifar da tarzomar Kano a 1953 da kuma shahararriyar jawabin "kuskure na 1914" da sardauna ya gabatar. A cikin shekarun 1970 tsarin fafutuka na Arewacin Najeriya sannu a hankali ya haifar da bullar kungiyoyin masu ruwa da tsaki a arewa, duk da haka wadannan kungiyoyin sun yi matukar kaduwa sakamakon nasarar da Shehu 'Yar'adua Peoples Democratic Movement ya yi a 1993. Tun daga 1999, Arewacin Najeriya ya ci gaba da shan wahala. koma bayan zabe. == Tsarin mulki da na siyasa == === '''Masarautu''' === Sarakunan Arewacin Najeriya ne ke shugabantar masarautun kasar da dama; A hankali adadinsu ya karu tun bayan kafa masarautu masu daraja a jamhuriyar Najeriya ta uku da ta hudu. Duk da cewa tsarin mulki na suna tun daga jamhuriya ta farko, sun ci gaba da kasancewa tushen iko da tasiri a duk Arewacin Najeriya.[9] A shekarar 2014, zaben Sanusi Lamido Sanusi a matsayin Sarkin Kano ya haifar da cece-ku-ce na kwanaki hudu da ake zargin shugaban ne ya haddasa shi, wanda ya ji tsoron tasirin da Sunusi zai samu daga ofishin. === Kananan hukumomi da na jahohi === Siyasar kananan hukumomi a Arewacin Najeriya na fama da kungiyoyi masu ra'ayin rikau tun bayan faduwar gwamnatin Arewa ta tsakiya. Ƙungiyoyin kleptocracies masu tsari a cikin tsarin ƙungiyoyin siyasa na iyali yawanci suna mulkin tushen ciyawa na Arewacin Najeriya. Wasu dai na hasashen cewa tasirin al'adun Kudancin Najeriya zai iya haifar da matsalar cin hanci da rashawa da ta addabi siyasar Arewacin Najeriya. == Nassoshi == {{Reflist}} # '''^''' "Northern Nigeria from Independence (1960) to 1979", ''Muslim-Christian Dialogue in Post-Colonial Northern Nigeria'', Palgrave Macmillan, 2013, # "Building New Bridges of Relationships in Postcolonial Northern Nigeria and the Evolution of a New Northern Nigeria", ''Muslim-Christian Dialogue in Post-Colonial Northern Nigeria'', Palgrave Macmillan, 2013, # Bello, Ahmadu. "Sarduana of Sokoto. His take on Igbo People and why there is no such thing as "One Nigeria"". ''youtube.com''. youtube.com. Retrieved 2014-01-07. # <code><nowiki>{{cite book}}</nowiki></code>: <code>|last=</code> has generic name (help) qwmrekr7ycjjwj5fy8yyj6bee2g2wa6 Ariel Durant 0 50332 657070 630678 2025-07-09T08:50:46Z BnHamid 12586 657070 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ariel Durant''' <ref>Kanner, Diane (May 24, 1987). "Durants Made History in Hollywood Hills Home". Los Angeles Times. ISSN 0458-3035. Retrieved May 29, 2020.</ref>(/ dəˈrænt/; Mayu 10, 1898 - Oktoba 25, 1981) <ref>Mitgang, Herbert (October 28, 1981). "Ariel Durant, Historian is Dead; Wrote The Story of Civilization". The New York Times. Retrieved June 19, 2013.</ref> ɗan Ba'amurke ne ɗan bincike kuma marubuci. Ita ce marubucin Labarin Wayewa tare da mijinta, Will Durant. An ba su lambar yabo ta Pulitzer don Gabaɗaya Nonfiction. == Tarihi == An haifi Ariel Durant Chaya Kaufman a Proskurov, daular Rasha (yanzu Khmelnytskyi, Ukraine), ga iyayen Yahudawa Ethel Appel Kaufman da Joseph Kaufman. Ariel daga baya ya tafi ta hanyar Ida. Iyalin sun yi hijira a cikin 1900, suna zaune na watanni da yawa a Landan 1900-01 akan hanyar zuwa Amurka, inda suka isa a 1901. Tana da ’yan’uwa mata uku, Sarah, Mary, da Flora, da ’yan’uwa maza uku, Harry, Maurice, da Michael.<ref>Kanner, Diane (May 24, 1987). "Durants Made History in Hollywood Hills Home". ''Los Angeles Times''. ISSN 0458-3035. Retrieved May 29, 2020.</ref>. Flora ya zama abokin Ariel kuma wani lokaci mataimaki, kuma ya koma tare da Durant zuwa California. Ta sadu da mijinta na gaba lokacin da take daliba a makarantar zamani ta Ferrer da ke birnin New York. A lokacin shi malami ne a makarantar, amma ya yi murabus don ya auri Ariel. A lokacin daurin auren, a ranar 31 ga Oktoba, 1913, Ariel yana ɗan shekara 15 kuma Will Durant ya kusan shekara 28.<ref>Hyman, E Paula; Moore, Deborah Dash, eds. (1997), "Durant, Ariel", Jewish Women in America, Taylor & Francis, p. 343.</ref> An yi bikin aure a New York City Hall, inda ta yi birgima daga gidan danginta a Harlem. Ma'auratan suna da 'ya ɗaya, Ethel Benvenuta Durant (1919-1986) <ref>Kanner, Diane (May 24, 1987). "Durants Made History in Hollywood Hills Home". Los Angeles Times. ISSN 0458-3035. Retrieved May 29, 2020</ref>[[Fayil:Ariel Durant (1967).jpg|thumb|Durant]] Manazartakuma ta ɗauki ɗa, Louis Richard "Lipschultz" Durant (1917-2008) wanda shine ɗan' yar'uwar Ariel Flora Kaufman Lipschultz da tsohon mijinta, Joseph Bernard Lipschultz (an saki 1928). Louis ya zauna a gidan Will da Ariel tare da mahaifiyarsa, Flora, lokacin yana ƙarami (ƙidayar 1920). Durant bisa doka ta canza sunanta na farko zuwa Ariel bayan hali daga Shakespeare's The Tempest, wanda shine sunan laƙabin da mijinta ya ba ta saboda ya ce tana da "ƙarfi da jaruntaka tun tana yaro, kuma tana da sauri da ɓarna a matsayin elf" <ref>Mitgang, Herbert (October 28, 1981). "Ariel Durant, Historian is Dead; Wrote The Story of Civilization". The New York Times. Retrieved June 19, 2013.</ref> An bai wa Durants lambar yabo ta Pulitzer don Gabaɗaya Banfiction a cikin 1968 don Rousseau da juyin juya hali, juzu'i na goma na Labarin wayewa. A cikin 1977 Gerald Ford ya ba su lambar yabo ta Shugaban Kasa ta 'Yanci, kuma Ariel ya kira "Mace ta Shekara" ta birnin Los Angeles. Durant sun sami lambar yabo ta Golden Plate Award na Kwalejin Nasarar Amurka a cikin 1976.<ref>"Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement". www.achievement.org. American Academy of Achievement.</ref> The Durants sun rubuta tarihin tarihin haɗin gwiwa mai shafuka 420, wanda Simon & Schuster suka buga a cikin 1978 (A Dual Autobiography; daga baya <nowiki>ISBN 0-671-23078-6</nowiki>). ==Mutuwa== Durant sun mutu a cikin makonni biyu na juna a cikin 1981 kuma an binne su a makabartar tunawa da Village Memorial Park a Los Angeles, California. Ariel ya gaya wa ’yar Ethel, Monica Mehill, cewa bambancinsu ne ya sa suka girma.<ref>Kanner, Diane (May 24, 1987). "Durants Made History in Hollywood Hills Home". Los Angeles Times. ISSN 0458-3035. Retrieved May 29, 2020.</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} 7zvu46qw5h128sosae6hyq9c6ku27lz 657071 657070 2025-07-09T08:51:00Z BnHamid 12586 /* Manazarta */ 657071 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ariel Durant''' <ref>Kanner, Diane (May 24, 1987). "Durants Made History in Hollywood Hills Home". Los Angeles Times. ISSN 0458-3035. Retrieved May 29, 2020.</ref>(/ dəˈrænt/; Mayu 10, 1898 - Oktoba 25, 1981) <ref>Mitgang, Herbert (October 28, 1981). "Ariel Durant, Historian is Dead; Wrote The Story of Civilization". The New York Times. Retrieved June 19, 2013.</ref> ɗan Ba'amurke ne ɗan bincike kuma marubuci. Ita ce marubucin Labarin Wayewa tare da mijinta, Will Durant. An ba su lambar yabo ta Pulitzer don Gabaɗaya Nonfiction. == Tarihi == An haifi Ariel Durant Chaya Kaufman a Proskurov, daular Rasha (yanzu Khmelnytskyi, Ukraine), ga iyayen Yahudawa Ethel Appel Kaufman da Joseph Kaufman. Ariel daga baya ya tafi ta hanyar Ida. Iyalin sun yi hijira a cikin 1900, suna zaune na watanni da yawa a Landan 1900-01 akan hanyar zuwa Amurka, inda suka isa a 1901. Tana da ’yan’uwa mata uku, Sarah, Mary, da Flora, da ’yan’uwa maza uku, Harry, Maurice, da Michael.<ref>Kanner, Diane (May 24, 1987). "Durants Made History in Hollywood Hills Home". ''Los Angeles Times''. ISSN 0458-3035. Retrieved May 29, 2020.</ref>. Flora ya zama abokin Ariel kuma wani lokaci mataimaki, kuma ya koma tare da Durant zuwa California. Ta sadu da mijinta na gaba lokacin da take daliba a makarantar zamani ta Ferrer da ke birnin New York. A lokacin shi malami ne a makarantar, amma ya yi murabus don ya auri Ariel. A lokacin daurin auren, a ranar 31 ga Oktoba, 1913, Ariel yana ɗan shekara 15 kuma Will Durant ya kusan shekara 28.<ref>Hyman, E Paula; Moore, Deborah Dash, eds. (1997), "Durant, Ariel", Jewish Women in America, Taylor & Francis, p. 343.</ref> An yi bikin aure a New York City Hall, inda ta yi birgima daga gidan danginta a Harlem. Ma'auratan suna da 'ya ɗaya, Ethel Benvenuta Durant (1919-1986) <ref>Kanner, Diane (May 24, 1987). "Durants Made History in Hollywood Hills Home". Los Angeles Times. ISSN 0458-3035. Retrieved May 29, 2020</ref>[[Fayil:Ariel Durant (1967).jpg|thumb|Durant]] Manazartakuma ta ɗauki ɗa, Louis Richard "Lipschultz" Durant (1917-2008) wanda shine ɗan' yar'uwar Ariel Flora Kaufman Lipschultz da tsohon mijinta, Joseph Bernard Lipschultz (an saki 1928). Louis ya zauna a gidan Will da Ariel tare da mahaifiyarsa, Flora, lokacin yana ƙarami (ƙidayar 1920). Durant bisa doka ta canza sunanta na farko zuwa Ariel bayan hali daga Shakespeare's The Tempest, wanda shine sunan laƙabin da mijinta ya ba ta saboda ya ce tana da "ƙarfi da jaruntaka tun tana yaro, kuma tana da sauri da ɓarna a matsayin elf" <ref>Mitgang, Herbert (October 28, 1981). "Ariel Durant, Historian is Dead; Wrote The Story of Civilization". The New York Times. Retrieved June 19, 2013.</ref> An bai wa Durants lambar yabo ta Pulitzer don Gabaɗaya Banfiction a cikin 1968 don Rousseau da juyin juya hali, juzu'i na goma na Labarin wayewa. A cikin 1977 Gerald Ford ya ba su lambar yabo ta Shugaban Kasa ta 'Yanci, kuma Ariel ya kira "Mace ta Shekara" ta birnin Los Angeles. Durant sun sami lambar yabo ta Golden Plate Award na Kwalejin Nasarar Amurka a cikin 1976.<ref>"Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement". www.achievement.org. American Academy of Achievement.</ref> The Durants sun rubuta tarihin tarihin haɗin gwiwa mai shafuka 420, wanda Simon & Schuster suka buga a cikin 1978 (A Dual Autobiography; daga baya <nowiki>ISBN 0-671-23078-6</nowiki>). ==Mutuwa== Durant sun mutu a cikin makonni biyu na juna a cikin 1981 kuma an binne su a makabartar tunawa da Village Memorial Park a Los Angeles, California. Ariel ya gaya wa ’yar Ethel, Monica Mehill, cewa bambancinsu ne ya sa suka girma.<ref>Kanner, Diane (May 24, 1987). "Durants Made History in Hollywood Hills Home". Los Angeles Times. ISSN 0458-3035. Retrieved May 29, 2020.</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 1981]] 6p1kfogwni1p5ofbam5iizaol9rxbji BMW E31 850CSi 0 53406 657336 565370 2025-07-09T11:54:43Z Khalifah123 28682 657336 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar 1992 zuwa 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== hzf3mzi6kzjzrcdwwzpxi9i2n61u4ls 657338 657336 2025-07-09T11:55:04Z Khalifah123 28682 657338 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif 1992 zuwa 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== d0fjzpa46w0ayjhl0i6qoqmrvelghqj 657339 657338 2025-07-09T11:55:32Z Khalifah123 28682 657339 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu 1992 zuwa 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== 9281tqpea5c2gx9s5vnoau4kdnfzr1p 657340 657339 2025-07-09T11:55:43Z Khalifah123 28682 657340 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da 1992 zuwa 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== jxbs9u80qcp2fxp8gjinheodasp6221 657341 657340 2025-07-09T11:55:58Z Khalifah123 28682 657341 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari 1992 zuwa 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== 5r2vr92ms6kxfpfs2hzzlm4f7wf89sh 657344 657341 2025-07-09T11:56:17Z Khalifah123 28682 657344 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da 1992 zuwa 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== kat45pe1746l4qavnwu8ajx0cneve7u 657345 657344 2025-07-09T11:56:32Z Khalifah123 28682 657345 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da casa’in da 1992 zuwa 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== t1h5lfbcny5glhbg0nzrkqck1h3gpji 657346 657345 2025-07-09T11:56:50Z Khalifah123 28682 657346 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da casa’in da biyu 1992 zuwa 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== kskpyc8pz5lpo082hzlrdf6vudkhb0d 657347 657346 2025-07-09T11:57:05Z Khalifah123 28682 657347 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da casa’in da biyu 1992 zuwa shekarar 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== d5nzu2up1h8j3grbamlwckhs01uh237 657348 657347 2025-07-09T11:57:19Z Khalifah123 28682 657348 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da casa’in da biyu 1992 zuwa shekarar dubu 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== fqc4fp66ca4l2oio2cm2493ib8p3507 657349 657348 2025-07-09T11:57:34Z Khalifah123 28682 657349 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da casa’in da biyu 1992 zuwa shekarar dubu biyu da 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== nlo8cwgtmzjxvl4fgm95j05lhonmut6 657350 657349 2025-07-09T11:57:57Z Khalifah123 28682 657350 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da casa’in da biyu 1992 zuwa shekarar alif 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== axe7l7gj3m6ue6bv72dxkpoktfn78bz 657351 657350 2025-07-09T11:58:18Z Khalifah123 28682 657351 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da casa’in da biyu 1992 zuwa shekarar alif dubu daya 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== k9c1f56b2jv7zwlrba2zwajo8gkkp1m 657352 657351 2025-07-09T11:58:43Z Khalifah123 28682 657352 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[File:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|BMW_E31_840Ci_and_850CSi_crop|right|300px|thumb]] [[Fayil:BMW 850i E31 - Flickr - Alexandre Prévot Crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] [[Fayil:BMW E31 840Ci and 850CSi crop.jpg|thumb|BMW E31 850CSi]] BMW E31 850CSi, kerarre daga shekarar alif dubu daya da dari tara da casa’in da biyu 1992 zuwa shekarar alif dubu daya da dari 1996, shi ne babban-yi version na E31 8 Series grand yawon shakatawa<ref>https://www.bmw-m.com/en/topics/magazine-article-pool/bmw-850-csi-e31.html</ref>. Injiniya ta BMW's M division, 850CSi yana nuna ingantaccen aiki da keɓancewa akan daidaitattun takwarorinsa. Wanda aka bambanta ta aikin gyaran jikin sa, keɓaɓɓen ƙafafu, da keɓaɓɓen grille na gaba, 850Ci ya nuna kasancewar umarni. Cikin ciki ya nuna yanayi mai ban sha'awa, yana ba da haɗin kai da jin dadi da wasanni tare da kujerun tallafi da kayan ƙima. Ƙaddamar da 850CSi ya kasance babban injin 5.6-lita V12, yana alfahari da ƙarfin dawakai mai ban sha'awa da adadi mai ƙarfi. Watsawa mai saurin gudu shida ta ƙara jaddada yanayin aikin motar, yana ba da damar tuƙi mai ruhi da daidaitaccen iko. E31 850Ci ya kasance keɓantaccen samfurin da ake nema, wanda ake girmamawa don injin sa mai ƙarfi, ƙaƙƙarfan ƙira, da ƙarancin samarwa. ==Manazarta== jyslq8j18nk3ir8o1b0docainyqcv2s Gwyneth Barber Wood 0 58550 656822 550103 2025-07-08T20:21:04Z Khalifah123 28682 656822 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 5m69ujfo83p2lmg50w4vz7xx69f8olh 656823 656822 2025-07-08T20:21:25Z Khalifah123 28682 656823 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] r9f3zr4t6rvz5m54grvngk43ss9583s 656824 656823 2025-07-08T20:21:42Z Khalifah123 28682 656824 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu da 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] r6hnvmq49q2aejunrp4a8mqtm9eyjrr 656825 656824 2025-07-08T20:22:10Z Khalifah123 28682 656825 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 96si2nukxopmzkf0a0nv4objnu50prg 656826 656825 2025-07-08T20:22:34Z Khalifah123 28682 656826 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 4mlr7mq21hg5ly5by88bbs8jgvftlq4 656827 656826 2025-07-08T20:24:35Z Khalifah123 28682 656827 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 7olg7ic88r59ieor7vj4r7cztj9pfpe 656828 656827 2025-07-08T20:25:08Z Khalifah123 28682 656828 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 2vta7kpih8l5lnia2mmr6axl0gw2wn3 656829 656828 2025-07-08T20:28:41Z Khalifah123 28682 656829 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] he6mr9aehiwxbypjp04zhx862cczepp 656830 656829 2025-07-08T20:29:48Z Khalifah123 28682 656830 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 7n4k9ecbj75qccy07bmyseh2nkzydun 656831 656830 2025-07-08T20:30:12Z Khalifah123 28682 656831 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] m789ficu8k20emc342jdidg71hyfan1 656832 656831 2025-07-08T20:30:30Z Khalifah123 28682 656832 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] ghkkj95ufdg2t57gaj228erlx7d8uem 656833 656832 2025-07-08T20:30:47Z Khalifah123 28682 656833 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 8x31vnq41sb34otplkjmbq8i9rdm88b 656834 656833 2025-07-08T20:31:07Z Khalifah123 28682 656834 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] s3hzq9oeoeuzgwive3ah43pyngtloup 656835 656834 2025-07-08T20:31:37Z Khalifah123 28682 656835 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da daya 2001 da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 0472ywofwy569yjn54o905wd1eg3ol9 656836 656835 2025-07-08T20:31:59Z Khalifah123 28682 656836 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da daya 2001 da shekarar 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 14auc774j7rqainj4e0idijk5bfdha8 656837 656836 2025-07-08T20:32:15Z Khalifah123 28682 656837 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da daya 2001 da shekarar dubu 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] f2stm1bblisci9tkq3tkl0k9xmmn6z8 656838 656837 2025-07-08T20:32:32Z Khalifah123 28682 656838 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da daya 2001 da shekarar dubu biyu da 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 6qfkat3ae7sh53hnidqt3780ba40ft5 656839 656838 2025-07-08T20:32:51Z Khalifah123 28682 656839 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da daya 2001 da shekarar dubu biyu da uku 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] sgvisyz33km5cnqtv24nkidtltzl5s5 656840 656839 2025-07-08T20:33:38Z Khalifah123 28682 656840 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif dubu 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da daya 2001 da shekarar dubu biyu da uku 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] rlyd7cyguwjnyckh2i2v9bce3k2dvku 656841 656840 2025-07-08T20:33:57Z Khalifah123 28682 656841 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif dubu biyu 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da daya 2001 da shekarar dubu biyu da uku 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] bik3nc48wq5jjhpgd26npfix5j51wx7 656842 656841 2025-07-08T20:34:19Z Khalifah123 28682 656842 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gwyneth Barber Wood''' (ta mutu a shekara ta alif dubu biyu da shidda 2006) wakiliyar harkar tafiye-tafiye ce kuma marubuciya, [[Jamaika|'yar ƙasar Jamaica]].<ref>{{cite web |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |title=Notes on Contributors |work=Research Online |year=2004 |publisher=University of Wollongong |access-date=2023-09-05 |archive-date=2021-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413201700/https://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1405&context=kunapipi&sei-redir=1&referer=http%3A%2F%2Fwww.google.ca%2Fsearch%3Fq%3DGwyneth%2BBarber%2BWood%2Bborn%26btnG%3DSearch%26gws_rd%3Dcr#search=%22Gwyneth%20Barber%20Wood%20born%22 |url-status=dead }}</ref> == Tarihin Rayuwa == An haife ta [[Kingston, Jamaica|a Kingston]], Jamaica. A cikin shekara ta dubu biyu daidai 2000, ta sami lambar yabo ta tagulla da takardar shaidar cancanta don waƙoƙi guda biyu daga lambar yabo ta Adabi ta Hukumar Raya Al'adu ta Jamaica. Wood ya kasance mabiyar Cibiyar Fasaha ta Virginia don Ƙirƙirar Fasaha a cikin shekarar dubu biyu da daya 2001 da shekarar dubu biyu da uku 2003. An gayyace ta don yin karatu a Calabash International Literary Festival a shekarar dubu biyu da daya 2001.<ref name=peepal>{{cite web |url=http://www.peepaltreepress.com/authors/gwyneth-barber-wood |title=Gwyneth Barber Wood |publisher=[[Peepal Tree Press]]}}</ref> Waƙarta ta bayyana a cikin mujallar ''Artemis'', ''The Jamaica Observer'', ''The Caribbean Writer'' da jerin tarihin ''Bayar da Shaida''. Kundin wakokinta na farko, ''Lambun Mantawa'', an buga shi a cikin shekarar dubu biyu da biyar 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/calabash/contributors.shtml |title=Contributor notes |journal=Calabash: A Journal of Caribbean Arts and Letters}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2006]] 2t0vsvudjjx7xhq6lbvy5z490wn4bj9 Myriam Warner-Vieyra 0 59696 657287 423572 2025-07-09T11:40:48Z Abdulrahman tahir shika 24962 Nayi gyara 657287 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Myriam Warner-Vieyra''' (25 ga watan Maris Shekara ta 1939 - 29 ga watan Disambar Shekara ta 2017) marubuci ne wanda aka haifa a Guadeloupean na litattafai da wakoki. == Tarihin Rayuwa == Ya' ce agurin [[Karibiyan|Caribbean]] iyayenta, myriam Warner an haife ta a '''cik'''in garin Pointe-à-Pitre, Guadeloupe. Tagama sakandare cikin yurofe kuma sun tafi garin Dakar dake cikin kasar sinegal.<ref name="marshall" />ta yi diploma takaranci ilimin labirary dake Cheikh Anta Diop University<ref name="lehman" /> da aiki a tsawon wasu shekaru a matsayin labiraryan. cikin shekara 1961, ta auri darekta na fim Paulin Soumanou Vieyra.<ref>{{Cite book|last=Carole Boyce Davies}}</ref> An buga wakokinta da yawa a cikin mujallar adabi ''Présence Africaine'' a shekara ta 1976. Littafinta na farko, wanda aka rubuta a cikin Shekara ta 1980, shine ''Le Quimboiseur l'avait dit'' (fassarar Ingilishi ta shekara 1983 wanda Longman ya buga yana da taken ''As The Sorcerer Said'' ), wanda aka saita a cikin Caribbean. Littafinta na biyu ''Juletane'', wanda aka buga a shekara 1982, shine labarin wata macen Caribbean da ta auri wani dan Sinegal wanda, ta gano, ya riga ya yi aure. Wannan ya biyo bayan tarin labarai, ''Femmes échouées'' (Matan Fallen), a cikin shekara ta 1988. Warner-Vieyra ya mutu yana da shekaru saba'in da takwas 78 a ranar ashirin da tara 29 ga watan Disamba shekara 2017 a [[Tours]], Indre-et-Loire, Faransa. <ref>[https://www.imdb.com/name/nm9786624/bio?ref_=nm_ov_bio_sm "Myriam Warner-Vieyra – Biography"], IMDb.</ref> == Manazarta == {{reflist}} llkmpt19kzgdv8vmycrwgia1nxi7gkp The Grand Marriage 0 68980 657276 371972 2025-07-09T11:38:44Z Khalifah123 28682 657276 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] lb5mo2nwxier79rqn2rk0pjii7vvzyi 657278 657276 2025-07-09T11:38:57Z Khalifah123 28682 657278 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] 0fowquapij5i85dnuwwozcslto0d7rh 657280 657278 2025-07-09T11:39:14Z Khalifah123 28682 657280 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da goma 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] hwguao758chrlgzzp3l1hb5oh34dc58 657281 657280 2025-07-09T11:39:37Z Khalifah123 28682 657281 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da goma sha’uku 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] 2f6810zf03irucej1qfrme5yt7md34d 657283 657281 2025-07-09T11:39:55Z Khalifah123 28682 657283 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da goma sha’uku 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru ishirin 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] 708oqhhxs31u7o1xywzcwe4mmrwqn2i 657284 657283 2025-07-09T11:40:20Z Khalifah123 28682 657284 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da goma sha’uku 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru ishirin 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na shekara 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] q177lhah4idpbe2l2zlilhemyefos6h 657285 657284 2025-07-09T11:40:39Z Khalifah123 28682 657285 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da goma sha’uku 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru ishirin 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na shekara dubu 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] ic1mkqzu26h868nvcbtsupsy0pnbk75 657288 657285 2025-07-09T11:40:58Z Khalifah123 28682 657288 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da goma sha’uku 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru ishirin 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na shekara dubu biyu da 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] rn433by5goc1tzl0wyl0hqfbd65c5st 657289 657288 2025-07-09T11:41:24Z Khalifah123 28682 657289 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da goma sha’uku 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru ishirin 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na shekara dubu biyu da goma 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] j1e0tfdplj3xzuhwee2ong61xsc3xyn 657290 657289 2025-07-09T11:41:44Z Khalifah123 28682 657290 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Grand Marriage''''' wanda aka fi sani da '''''Comoros: Grand Marriage''''' fim ne da aka shirya shi a shekarar dubu biyu da goma sha’uku 2013 na Comoran wanda mai shirya fina-finai na Saudi Arabiya Faisal Al Otaibi ya jagoranta sannan ya bada umarni kuma Al Jazeera ta shirya. Fim ɗin ya dogara ne akan babban auren gargajiya wanda ya shahara a [[Komoros|Comoros]].<ref>{{Cite web|title=Comoros: The Grand Marriage|url=https://www.aljazeera.com/program/al-jazeera-world/2016/6/7/comoros-the-grand-marriage/|access-date=2020-10-01|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> Fim ɗin ya nuna labarin babban auren wani ministar gwamnatin Comoran da matansa biyu.<ref>{{Cite web|last=Harding|first=Oscar|date=2019-02-10|title=The Best African Movies, From All 54 African Countries|url=https://www.cinemaescapist.com/2019/02/best-african-movies-list/|access-date=2020-10-01|website=Cinema Escapist}}</ref> Ma'auratan da suka taka rawa a fim ɗin sun yi aure na gaske har sama da shekaru ishirin 20. An nuna fim ɗin a bikin Fim na Gulf na shekara dubu biyu da goma sha’uku 2013 a Dubai Festival City.<ref>{{Cite web|title=The big, fat costly weddings of Comoros|url=https://www.thenational.ae/arts-culture/the-big-fat-costly-weddings-of-comoros-1.385090|access-date=2020-10-01|website=The National|date=16 April 2013 |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] jnabfigricdpmk6eqql7rr0mqsbw45x Running the Sahara 0 69855 657253 549125 2025-07-09T11:33:23Z Abdulrahman tahir shika 24962 Nayi gyara 657253 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Running the Sahara''''' wani fim ne da aka shirya shi a Shekara ta 2007 [[Documentary film|na gaskiya]] wanda ya ba da labarin Ray Zahab, Charlie Engle, da ƙoƙarin Kevin Lin na yin gudu a cikin [[Sahara|hamadar Sahara]] baki ɗaya.<ref>[http://www.runningthesahara.com The Official Running the Sahara Website]</ref> Sun yi tafiyar kilomita 6920 gaba ɗaya, inda suka isa [[Red Sea|tekun Bahar Maliya]] a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 2007.<ref>[http://www.runningthesahara.com The Official Running the Sahara Website]</ref> Furodusoshi [[Marc Joubert]], [[Keith Quinn (producer)|Keith Quinn]], Larry Tanz da darakta James Moll sun yi fim a matsayin wuri a [[Afirka]] a cikin ƙasashe shida: [[Senegal]], [[Muritaniya|Mauritania]], [[Mali]], [[Nijar (ƙasa)|Niger]], [[Libya]], [[Misra|Egypt]].<ref>[http://www.runningthesahara.com The Official Running the Sahara Website]</ref> Prepare2go.com ya goyi bayan ma'aikatan fim ɗin tare da dabaru a ko'ina.<ref>{{IMDb title|0481222}}</ref> == Manazarta == [[Category:fim]] 1254a233l8nkn6gh00dot1yvj2r90qm Athletics at the 2007 All-Africa Games 0 75331 657092 652528 2025-07-09T09:01:28Z BnHamid 12586 657092 wikitext text/x-wiki {{Databox}} (The '''athletics competition at the 2007 All-Africa Games''') An gudanar da '''gasar [[Wasannin Motsa Jiki|wasannin guje-guje da tsalle-tsalle]] a gasar Afirka ta 2007''' a filin wasa na Stade 5 Juillet 1962 a [[Aljir|Algiers, Algeria]] tsakanin 18 ga Yuli zuwa 22 ga watan Yulin shekarar ta 2007. [[Najeriya]] ce kasar da ta fi samun nasara a gasar bayan ta lashe zinare tara da kuma lambobin yabo 24 a dunkule. [[Afirka ta Kudu]] ta kasance ta biyu kusa da zinare bakwai sannan kuma ta samu lambobin yabo 24 gaba ɗaya. [[Tunisiya]] da [[Botswana]] sune suka fi samun nasara (dukansu tare da zinare biyar), kodayake [[Itofiya|Habasha]] da [[Kenya]] sun sami manyan lambobin yabo. == Sakamakon maza == === Waƙa === {| {{MedalistTable}} |- |rowspan=2|[[100 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 100 metres}} | [[Olusoji Fasuba]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 10.18 | [[Eric Nkansah]] <br> {{Flagcountry|Ghana}} || 10.35 | [[Uchenna Emedolu]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 10.37 |- |colspan=6|July 19: The three athletes also shared the podium at the 2006 African Championships, with Fasuba defending the gold medal. |- |rowspan=2|[[200 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 200 metres}} | [[Leigh Julius]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 20.81 | [[Seth Amoo]] <br> {{Flagcountry|Ghana}} || 20.88 | [[Obinna Metu]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 20.94 |- |colspan=6|July 22: Julius moved up from the bronze medal position at the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[400 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 400 metres}} | [[California Molefe]] <br> {{Flagcountry|Botswana}} || 45.59 | [[Young Talkmore Nyongani]] <br> {{Flagcountry|Zimbabwe}} || 45.76 | [[Mathieu Gnanligo]] <br> {{Flagcountry|Benin}} || 45.89 |- |colspan=6|July 20: Molefe won Botswana's second gold medal at the Games, just shortly after Amantle Montsho took the women's 400 m title. Gnanligo won the first All-Africa Games athletics medal for Benin. |- |rowspan=2|[[800 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 800 metres}} | [[Abubaker Kaki Khamis]] <br> {{Flagcountry|Sudan}} || 1:45.22 | [[Mbulaeni Mulaudzi]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 1:45.54 | [[Justus Koech]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 1:45.80 |- |colspan=6|July 20: Big surprise victory as Kaki Khamis upset 2004 Olympic silver medallist Mulaudzi. |- |rowspan=2|[[1500 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 1500 metres}} | [[Asbel Kiprop]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 3:38.97 | [[Antar Zerguelaine]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 3:39.04 | [[Tarek Boukensa]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 3:39.18 |- |colspan=6|July 22: Running on home track, Zerguelaine was narrowly beaten to second while Boukensa defended his position from the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[5000 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 5000 metres}} | [[Moses Kipsiro]] <br> {{Flagcountry|Uganda}} || 13:12:51 | [[Josphat Kiprono Menjo]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 13:12.64 | [[Tariku Bekele]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 13:13.43 |- |colspan=6|July 22: Kipsiro won Uganda's first gold medal at the Games. |- |rowspan=2|[[10,000 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 10,000 metres}} | [[Zersenay Tadese]] <br> {{Flagcountry|Eritrea}} || 27:00.30 '''GR''' | [[Tadesse Tola]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 27:28.08 | [[Gebregziabher Gebremariam]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 27:41.24 |- |colspan=6|July 19: Tadese won the first All-Africa Games athletics medal for Eritrea as the first non-Kenyan or Ethiopian to win a medal in the men's 10,000 metres. In addition, 27:00.30 was a new Games record. A number of Kenyans and Ethiopians were absent due to preparations for the 2007 World Championships. |- |rowspan=2|[[Half marathon]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's half marathon}} | [[Deriba Merga]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 1:02:24 | [[Martin Sulle]] <br> {{Flagcountry|Tanzania}} || 1:03:01 | [[Yonas Kifle]] <br> {{Flagcountry|Eritrea}} || 1:03:19 |- |colspan=6|July 20 |- |rowspan=2|[[110 metres hurdles|110 m h]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 110 metres hurdles}} | [[Salim Nurudeen]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 13.59 '''GR''' | [[Joseph-Berlioz Randriamihaja]] <br> {{Flagcountry|Madagascar}} || 13.72 | [[Shaun Bownes]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 13.81 |- |colspan=6|July 19: Nurudeen established a new Games record. |- |rowspan=2|[[400 metres hurdles|400 m h]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 400 metres hurdles}} | [[L.J. van Zyl]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 48.74 | [[Pieter de Villiers (hurdler)|Pieter De Villiers]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 48.91 | [[Alwyn Myburgh]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 48.91 |- |colspan=6|July 21: South African dominance as De Villiers split van Zyl and Myburgh, winners of gold and silver respectively at the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[3000 metres steeplechase|3000 m s'chase]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 3000 metres steeplechase}} | [[Willy Komen (athlete)|Willy Komen]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 8:15.11 | [[Ezekiel Kemboi]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 8:16.93 | [[Nahom Mesfin]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 8:39.67 |- |colspan=6|July 18: The Kenyan dominance in the event continued as 2006 World Junior champion Komen upset 2004 Olympic champion Kemboi. |- |rowspan=2|[[Race walking|20 km walk]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 20 kilometres walk}} | [[Hatem Ghoula]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 1:22:33 | [[David Kimutai]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 1:24:16 | [[Mohamed Ameur]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 1:25:12 |- |colspan=6|July 21 |- |rowspan=2|[[4 x 100 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 4 × 100 metres relay}} | {{Flagcountry|Nigeria}}<br>[[Isaac Uche]],<br>[[Obinna Metu]],<br>[[Chinedu Oriala]],<br>[[Olusoji Fasuba]] || 38.91 | {{Flagcountry|South Africa}}<br>[[Morne Nagel]],<br>[[Leigh Julius]],<br>[[Lee Roy Newton]],<br>[[Sherwin Vries]] || 39.11 | {{Flagcountry|Zimbabwe}}<br>[[Ngonidzashe Makusha]],<br>[[Gabriel Mvumvure]],<br>[[Brian Dzingai]],<br>[[Lewis Banda]] || 39.16 NR |- |colspan=6|July 20: Nigeria and South Africa defended their positions from the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[4 x 400 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's 4 × 400 metres relay}} | {{Flagcountry|Botswana}}<br>[[Zacharia Kamberuka]],<br>[[Isaac Makwala]],<br>[[Obakeng Ngwigwa]],<br>[[Tshepo Kelaotse]] || 3:03.16 | {{Flagcountry|Nigeria}}<br>[[Olusegun Ogunkule]],<br>[[Edu Nkami]],<br>[[Victor Isaiah]],<br>[[Saul Weigopwa]] || 3:03.99 | {{Flagcountry|Zimbabwe}}<br>[[Nelton Ndebele]],<br>[[Young Talkmore Nyongani]],<br>[[Gabriel Chikomo]],<br>[[Lewis Banda]] || 3:04.84 |- |colspan=6|July 22 |- |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Sports record codes}} |} === Filin === {| {{MedalistTable}} |- |rowspan=2|[[High jump]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's high jump}} | [[Kabelo Kgosiemang]] <br> {{Flagcountry|Botswana}} || 2.27 | [[Abderrahmane Hammad]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 2.24 | [[Mohamed Benhedia]] <br> {{Flagcountry|Algeria}}<br>[[Arinze Obiora]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 2.20 |- |colspan=6|July 22: Kosiemang defended his title from the 2006 African Championships, ahead of veteran Hammad. |- |rowspan=2|[[Pole vault]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's pole vault}} | [[Abderrahmane Tamada]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 5.10 | [[Karim Sène]] <br> {{Flagcountry|Senegal}} || 5.10 | [[Hamdi Dhouibi]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 4.90 |- |colspan=6|July 21: Tamada moved up one place from the 2006 African Championships, while decathlete Dhouibi defended his bronze medal from then. Only six athletes entered the competition. |- |rowspan=2|[[Long jump]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's long jump}} | [[Gable Garenamotse]] <br> {{Flagcountry|Botswana}} || 8.08 (+0.7) | [[Arnaud Casquette]] <br> {{Flagcountry|Mauritius}} || 8.03 (+1.4) | [[Khotso Mokoena]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 7.99 (+0.6) |- |colspan=6|July 22: A tight competition where Mokoena made it to the podium in his last jump, surpassing Issam Nima, before Garenamotse surpassed Casquette. Ignisious Gaisah did not start due to injury. |- |rowspan=2|[[Triple jump]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's triple jump}} | [[Ndiss Kaba Badji]] <br> {{Flagcountry|Senegal}} || 16.80 (+0.0) | [[Hugo Mamba-Schlick]] <br> {{Flagcountry|Cameroon}} || 16.61 (+0.0) | [[Andrew Owusu]] <br> {{Flagcountry|Ghana}} || 16.32 (+1.0) |- |colspan=6|July 19: [[Khotso Mokoena]] exited the competition after three invalid attempts. |- |rowspan=2|[[Shot put]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's shot put}} | [[Yasser Ibrahim Farag|Yasser Fathy Ibrahim Farag]] <br> {{Flagcountry|Egypt}} || 19.20 | [[Roelie Potgieter]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 19.02 | [[Mohammed Medded]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 17.94 |- |colspan=6|July 19: Farag, who also won the discus throw silver medal, retained his title from the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[Discus throw|Discus]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's discus throw}} | [[Omar Ahmed El Ghazaly]] <br> {{Flagcountry|Egypt}} || 62.28 | [[Yasser Ibrahim Farag|Yasser Fathy Ibrahim Farag]] <br> {{Flagcountry|Egypt}} || 61.58 | [[Hannes Hopley]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 57.79 |- |colspan=6|July 18: El Ghazaly and Farag retained their positions from the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[Hammer throw|Hammer]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's hammer throw}} | [[Chris Harmse]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 76.73 | [[Mohsen El Anany]] <br> {{Flagcountry|Egypt}} || 72.00 | [[Saber Souid]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 70.01 |- |colspan=6|July 21: Harmse became the fifth athlete to win three All-Africa Games titles in a row. El Anany and Souid switched places compared to the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[Javelin throw|Javelin]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's javelin throw}} | [[John Robert Oosthuizen]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 78.05 | [[Gerhardus Pienaar]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 76.70 | [[Mohamed Ali Kebabou]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 71.77 |- |colspan=6|July 22 |- |rowspan=2|[[Decathlon]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Men's decathlon}} | [[Hamdi Dhouibi]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 7838 points '''GR''' | [[Boualem Lamri]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 7473 points | [[Larbi Bouraada]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 7349 points |- |colspan=6|July 18–19: Dhouibi continued his dominance in African decathlon, this time beating the old Games record from 1999 of 7497 points. |- |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Sports record codes}} |} == Sakamakon mata == {| {{MedalistTable}} |- |rowspan=2|[[100 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 100 metres}} | [[Damola Osayemi]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 11.20 | [[Constance Mkenku]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 11.27 | [[Vida Anim]] <br> {{Flagcountry|Ghana}} || 11.33 |- |colspan=6|July 19: Mkenku won the first All-Africa Games (Women's) 100 metres medal for a country other than Nigeria, Ghana and Cameroon. |- |rowspan=2|[[200 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 200 metres}} | [[Damola Osayemi]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 23.21 | [[Vida Anim]] <br> {{Flagcountry|Ghana}} || 23.29 | [[Amandine Allou Affoue]] <br> {{Flagcountry|Ivory Coast}} || 23.44 |- |colspan=6|July 22: Osayemi won her second gold medal at the Games. Anim added a silver medal to her bronze and gold medals won in the 100 m and 4x100 m relay respectively. |- |rowspan=2|[[400 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 400 metres}} | [[Amantle Montsho]] <br> {{Flagcountry|Botswana}} || 51.13 | [[Joy Eze]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 51.20 | [[Folashade Abugan]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 51.44 |- |colspan=6|July 20: Montsho won Botswana's first gold medal at the Games. |- |rowspan=2|[[800 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 800 metres}} | [[Leonor Piuza]] <br> {{Flagcountry|Mozambique}} || 2:02.83 | [[Agnes Samaria]] <br> {{Flagcountry|Namibia}} || 203.17 | [[Nahida Touhami]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 2:03.79 |- |colspan=6|July 19: Piuza continued the Mozambican dominance of the event, following Maria Mutola's wins in 1991, 1995 and 1999. |- |rowspan=2|[[1500 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 1500 metres}} | [[Gelete Burika]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 4:06.89 | [[Veronica Nyaruai]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 4:09.11 | [[Agnes Samaria]] <br> {{Flagcountry|Namibia}} || 4:09.18 |- |colspan=6|July 22: Samaria won her second medal at the Games. |- |rowspan=2|[[5000 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 5000 metres}} | [[Meseret Defar]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 15:02.72 | [[Meselech Melkamu]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 15:03.86 | [[Sylvia Chibiwott Kibet]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 15:06.39 |- |colspan=6|July 18: Defar and Kibet defended their medals from the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[10,000 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 10,000 metres}} | [[Mestawet Tufa]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 31:26.05 | [[Edith Masai]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 31:31.18 | [[Irene Kipchumba]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 31:36.78 |- |colspan=6|July 21: World leader Tufa beat 40-year-old Masai. |- |rowspan=2|[[Half marathon]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's half marathon}} | [[Souad Ait Salem]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 1:13:35 | [[Atsede Baysa]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 1:13:54 | [[Kenza Dahmani]] <br> {{Flagcountry|Algeria}} || 1:14:10 |- |colspan=6|July 20: The first athletics gold medal for the host country. |- |rowspan=2|[[100 metres hurdles|100 m h]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 100 metres hurdles}} | [[Toyin Augustus]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 13.23 | [[Jessica Ohanaja]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 13.27 | [[Fatmata Fofanah]] <br> {{Flagcountry|Guinea}} || 13.76 |- |colspan=6|July 20: Augustus defended her title from the 2006 African Championships. Fofanah won the first All-Africa Games athletics medal for Guinea. |- |rowspan=2|[[400 metres hurdles|400 m h]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 400 metres hurdles}} | [[Muna Jabir Adam]] <br> {{Flagcountry|Sudan}} || 54.93 '''[[List of Sudanese records in athletics|NR]]''' | [[Aissata Soulama]] <br> {{Flagcountry|Burkina Faso}} || 55.49 '''[[List of Burkinabé records in athletics|NR]]''' | [[Ajoke Odumosu]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 55.80 |- |colspan=6|July 22 |- |rowspan=2|[[3000 metres steeplechase|3000 m s'chase]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 3000 metres steeplechase}} | [[Ruth Bosibori]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 9:31.99 | [[Mekdes Bekele Tadese]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 9:49.95 | [[Netsanet Achamo]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 9:51.63 |- |colspan=6|July 20: The event was staged for the first time. |- |rowspan=2|[[Race walking|20 km walk]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 20 kilometres walk}} | [[Chaima Trabelsi]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 1:49:13 | [[Mercy Njoki]] <br> {{Flagcountry|Kenya}} || 1:49:18 | [[Arasa Asnaksh Abissa]] <br> {{Flagcountry|Ethiopia|1996}} || 1:49:29 |- |colspan=6|July 19 |- |rowspan=2|[[4 x 100 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 4 x 100 metres relay}} | {{Flagcountry|Ghana}}<br>[[Mariama Salifu]],<br>[[Esther Dankwah]],<br>[[Gifty Addy]],<br>[[Vida Anim]] || 43.84 | {{Flagcountry|Nigeria}}<br>[[Gladys Nwabani]],<br>[[Endurance Ojokolo]],<br>[[Damola Osayemi]],<br>[[Emem Edem]] || 43.85 | {{Flagcountry|Ivory Coast}}<br>[[Judith Djaman Brah]],<br>[[Louise Ayetotche]],<br>[[Cynthia Niako]],<br>[[Amandine Allou Affoue]] || 44.48 |- |colspan=6|July 20: Ghana and Nigeria defended their positions from the 2006 African Championships. |- |rowspan=2|[[4 x 400 m]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's 4 x 400 metres relay}} | {{Flagcountry|Nigeria}}<br>[[Joy Eze]],<br>[[Folashade Abugan]],<br>[[Sekinat Adesanya]],<br>[[Christy Ekpukhon]] || 3:29.74 | {{Flagcountry|South Africa}}<br>[[Estie Wittstock]],<br>[[Amanda Kotze]],<br>[[Tihanna Vorster]],<br>[[Tsholofelo Selemela]] || 3:33.62 | {{Flagcountry|Sudan}}<br>[[Nawal El Jack]],<br>[[Faiza Omar]],<br>[[Mohamed Hind]],<br>[[Muna Jabir Adam]] || 3:39.79 |- |colspan=6|July 22: Nigeria and South Africa switched places compared to the 2006 African Championships, while Sudan won their first relay medal. |- |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Sports record codes}} |} === Filin === {| {{MedalistTable}} |- |rowspan=2|[[High jump]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's high jump}} | [[Doreen Amata]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 1.89 | [[Anika Smit]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 1.89 | [[Marcoleen Pretorius]] <br>{{Flagcountry|South Africa}} || 1.83 |- |colspan=6|July 19: Amata established a new national record to upset Smit and claim Nigeria's first gold medal at the Games. |- |rowspan=2|[[Pole vault]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's pole vault}} | [[Leila Ben Youssef]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 3.85 | [[Ahmed Eman Nesrim]] <br> {{Flagcountry|Egypt}} || 3.60 | [[Eva Thornton]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 3.30 |- |colspan=6|July 19: Five athletes entered the competition. First-time competitor Leila Ben Youssef of Tunisia claimed the gold. |- |rowspan=2|[[Long jump]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's long jump}} | [[Janice Josephs]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 6.79 (+0.1) | [[Blessing Okagbare]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 6.46 (+1.8) | [[Yah Koïta]] <br> {{Flagcountry|Mali}} || 6.35w (+2.2) |- |colspan=6|July 21 |- |rowspan=2|[[Triple jump]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's triple jump}} | [[Yamilé Aldama]] <br> {{Flagcountry|Sudan}} || 14.46 (+0.5) | [[Chinonye Ohadugha]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 14.21 (-0.1)<br>'''[[List of Nigerian records in athletics|NR]]''' | [[Otonye Iworima]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 13.83 (+0.9) |- |colspan=6|July 18: Aldama and Iworima defended their medals from the 2006 African Championships, while Ohadugha set a new Nigerian record. |- |rowspan=2|[[Shot put]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's shot put}} | [[Vivian Chukwuemeka]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 17.60 | [[Simoné du Toit]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 16.77 | [[Veronica Abrahamse]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 15.75 |- |colspan=6|July 22: Chukwuemeka became the sixth athlete to win three All-Africa Games titles in a row. Abrahamse had won two silver medals in a row, but was beaten by her young countryfellow. |- |rowspan=2|[[Discus throw|Discus]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's discus throw}} | [[Elizna Naude]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 58.40 | [[Monia Kari]] <br> {{Flagcountry|Tunisia}} || 55.15 | [[Vivian Chukwuemeka]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 52.52 |- |colspan=6|July 21 |- |rowspan=2|[[Hammer throw|Hammer]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's hammer throw}} | [[Marwa Hussein Arafat|Marwa Ahmed Hussein Arafat]] <br> {{Flagcountry|Egypt}} || 65.70 | [[Funke Adeoye]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 64.04 | [[Florence Ezeh]] <br> {{Flagcountry|Togo}} || 59.55 |- |colspan=6|July 19: Arafat retained her title from the 2006 African Championships. Five athletes entered the competition. |- |rowspan=2|[[Javelin throw|Javelin]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's javelin throw}} | [[Justine Robbeson]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 58.09 | [[Lindy Leveau]] <br> {{Flagcountry|Seychelles}} || 56.49 | [[Sunette Viljoen]] <br> {{Flagcountry|South Africa}} || 54.46 |- |colspan=6|July 20: The three athletes also shared the podium at the 2006 African Championships, with Robbeson defending the gold medal. |- |rowspan=2|[[Heptathlon]]<br>{{DetailsLink|Athletics at the 2007 All-Africa Games – Women's heptathlon}} | [[Margaret Simpson (athlete)|Margaret Simpson]] <br> {{Flagcountry|Ghana}} || 6278 points '''[[List of African Games records in athletics|GR]]''' | [[Patience Okoro]] <br> {{Flagcountry|Nigeria}} || 5161 points | [[Beatrice Kamboule]] <br> {{Flagcountry|Burkina Faso}} || 4994 points '''[[List of Burkinabé records in athletics|NR]]''' |- |colspan=6|July 20–21: Simpson improved her own Games record. |- |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Sports record codes}} |} [[File:Abubaker_Kaki_Valence_2008.jpg|thumb| Abubaker Kaki dan shekara sha takwas ne ya ci wa Sudan tamaula.]] [[File:Osaka07_D9A_Moses_Kipsiro.jpg|thumb| Moses Kipsiro ya dauki 5000&nbsp;m zinariya, lambar yabo daya tilo da Uganda ta samu a gasar.]] [[File:Asbel_Kiprop_Hengelo_2009-2.jpg|thumb| Asbel Kiprop ya kasance daya daga cikin 'yan kasar Kenya guda uku da suka samu lambar zinariya.]]   == Kasashe masu shiga == Columns-list|*ALG (55) *ANG (5) *BEN (6) *BOT (16) *BUR (12) *BDI (8) *CMR (13) *CAF (7) *CHA (9) *COM (1) *CIV (10) *COD (9) *DJI (2) *EGY (13) *GEQ (4) *ERI (23) *{{flag|Ethiopia|1996}} (35) *GAB (5) *GAM (9) *GHA (16) *GUI (8) *GBS (4) *KEN (48) *LES (6) *LBR (10) *{{flag|Libya|1977}} (7) *MAD (5) *{{flag|Malawi|1964}} (2) *MLI (10) *{{flag|Mauritania|1959}} (3) *MRI (11) *MOZ (6) *NAM (8) *NIG (2) *NGR (57) *CGO (2) *RWA (13) *STP (1) *SEN (21) *SEY (1) *SLE (1) *RSA (76) *{{SUD (15) *flag|Swaziland}} (1) *TAN (5) *TOG (3) *TUN (14) *UGA (9) *ZAM (5) *ZIM (16)}} == Manazarta == {{Reflist}} ==Hanyoyin hadi na Waje== * [http://www.africathle.com/perso/events/ALGER_2007/ALG_results.html Results] * [https://web.archive.org/web/20120331114500/http://tunisathle.voila.net/Evenements/JA2007Alger.pdf Results] * [http://www.gbrathletics.com/ic/afg.htm All-Africa Games] - GBR Athletics [[Category: Wasanni]] smx23rkmzfckvs2ps3ommhg7eh25kwu Armed Forces of Liberia 0 80862 657082 627010 2025-07-09T08:55:00Z BnHamid 12586 657082 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Armed Forces Of Liberia''' su ne sojojin Jamhuriyar Laberiya.<ref>Addison, Abraham N. (January 18, 2022). "Liberia: A Story of Success - the New Armed Forces of Liberia". Frontpageafrica. Archived from the original on December 21, 2022. Retrieved December 21, 2022.</ref> Ta samo asali ne daga rundunar ‘yan mulkin mallaka na farko da bakar fata na farko suka kafa a kasar Laberiya a yanzu, an kafa ta ne a matsayin rundunar sojojin kasar Laberiya a shekarar 1908,<ref>News Central Africa (February 14, 2024). "Liberia Appoints Brig. Gen. Geraldine George First Female Defence Minister". News Central Africa. Retrieved February 14, 2024.</ref> aka kuma yi mata lakabi a shekarar 1956. Kusan duk tarihinta, AFL ta sami dimbin kayan aiki da kayan aiki. taimakon horo daga Amurka. Domin mafi yawan lokutan 1941-89,<ref>"Embassy of Liberia – News"</ref> masu ba da shawara na Amurka ne suka ba da horo, kodayake wannan taimakon bai hana irin karancin matakan tasiri iri daya ga yawancin sojojin a cikin kasashe masu tasowa ba.<ref>"Liberia: Boakai distingue le nouveau chef d'Etat-major, le Général Davidson Forleh". Koaci (in French). March 26, 2024. Retrieved January 11, 2025</ref><ref>"Embassy of Liberia – News". www.liberianembassyus.org. Archived from the original on December 1, 2017. Retrieved July 12, 2017.</ref> ==Horarwa== Kwalejin Soja ta Tubman a Camp Todee a Montserrado County tana horar da 'yan takarar jami'ai a cikin AFL.<ref>Friday is Armed Forces Day; to be observed as a National Holiday". www.mofa.gov.lr. Archived from the original on July 9, 2022. Retrieved December 27, 2022.</ref> Makarantar 'Yan takarar Jami'a wani bangare ne na makarantar.<ref>"Liberian Congress, New National Defense Act of 2008, approved August 21, 2008. Published by authority Ministry of Foreign Affairs Monrovia, Liberia" (PDF). September 3, 2008. Archived (PDF) from the original on December 1, 2017. Retrieved November 20, 2017</ref><ref>Sawyer 1992, p. 79.</ref><ref>Sawyer 1992, p. 79–80.</ref><ref>Keltie, J.S., ed. The Statesman's Year Book: Statistical and Historical Annual of the States of the World for the Year 1900. New York: MacMillan, 1900. p 794. (Retrieved via Google Books March 3, 2011.)</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category: Sojoji]] 9sxpk5cqdudk1svrht7l85j4tvjo324 Army of Peace 0 80876 657083 627028 2025-07-09T08:55:22Z BnHamid 12586 657083 wikitext text/x-wiki {{Databox}} [[Fayil:Trumpet of Peace 2016 (3).jpg|thumb|'''Trumpet of Peace 2016''']] [[Fayil:Peace National Foundation Army with tank.jpg|thumb|Army of Peace]] [[Fayil:Korean army for peace 1.jpg|thumb|rudunar sojan koriya ]] [[Fayil:Sangin.engagement.army.jpg|thumb|soja a gurin yaqi]] [[Fayil:Royal Army FV105 Sultan IFOR.jpg|thumb|Army of Peace]] '''Army Of peace''' babban kawance ne na mayakan kabilar Fertit a yammacin Bahr el Ghazal a lokacin yakin basasar Sudan na biyu.<ref>Vuylsteke (2018), pp. 7, 12</ref> Duk da cewa da farko gwamnatin Sudan ta yi amfani da makamai domin yakar 'yan awaren Sudan ta Kudu, amma sojojin zaman lafiya sun yi kaurin suna wajen kisan fararen hula na Dinka.<ref>Vuylsteke (2018), p. 3.</ref> <ref>Blocq (2017), pp. 176, 177</ref>Wadannan kashe-kashen jama'a sun yi yawa sosai,<ref>Africa Watch (1990), p. 100.</ref> har kungiyar ta shiga mummunan rikici da wasu dakarun da ke goyon bayan gwamnati. Yawanci an wargaza mayakan ne a shekarar 1988,<ref>Blocq (2017), p. 175</ref> ko da yake wani bangaren rump ya ci gaba da aiki tare da shiga cikin Popular Defence Forces a shekarar 1989,<ref>Rone (1996), p. 275.</ref> daga baya kuma rundunar tsaron Sudan ta Kudu (SSDF) a 1997.<ref>Vuylsteke (2018), pp. 6, 16.</ref><ref>Blocq (2017), pp. 173, 177</ref> ==Sunayen mayaka== Sunan mayakan na Larabci shi ne Jaysh al-Salam (Larabci: جيش السلام, a madadinsa Jesh al Salam<ref>Vuylsteke (2018), p. 16.</ref>) wanda za a iya fassara shi da "Rundunar Zaman Lafiya ko kuma Sojan Zaman Lafiy An kuma san ta da "Rundunar Zaman Lafiya"<ref>Burr (2018), pp. 91, 92</ref> (Larabci: قوات السلام, romanized: Quwat al-Salam,<ref>Blocq (2017), pp. 176, 177</ref> a madadin fassara Qwat Salem) (Fertit) Friendly Forces (al-Quwat al-Sadiqqa) Rundunar Zaman Lafiya ta kasa", Rundunar Tsaron Zaman Lafiya ko kuma kawai kungiyoyin Fertit.<ref>Blocq (2017), pp. 175, 176</ref><ref>Blocq (2017), pp. 173, 176.</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Sojoji]] l8zm2y0934x9hpta18rdefewvkz0h70 Bioneers 0 81437 656808 517377 2025-07-08T19:49:06Z Khalifah123 28682 656808 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Wildchoir Bioneers 2019 Concert.jpg|thumb|Bioneers]] [[Fayil:First of May 2007 in Tampere.jpg|thumb|Bioneers]] '''Bioneers''', a karkashin tushen iyayenta, Cibiyar Tarihin Kungiya, kungiya ce mai ba da shawara kan muhalli dake zaune a New Mexico da California.<ref name="InfluenceWatch">{{Cite web |title=Bioneers |url=https://www.influencewatch.org/non-profit/bioneers/ |access-date=20 October 2022 |website=InfluenceWatch}}</ref> An kafa su a cikin shekarar 1990 falsafarsu ta gane kuma tana haɓaka darajar da hikimar duniyar halitta, tana jaddada cewa martani ga matsaloli dole ne ya kasance cikin jituwa da ƙirar tsarin halitta. <ref>{{Cite web |title=Bioneers Come to Chicago to Build a Future Guided by Nature {{!}} Natural MKE |url=https://www.naturalmke.com/2012/10/31/268847/bioneers-come-to-chicago-to-build-a-future-guided-by-nature |access-date=20 October 2022 |website=Natural Awakenings |language=en}}</ref> Shirye-shiryen hukuma sun haɗa da Jagorancin Mata na Moonrise, Tsarin Abinci na Maidowa, Indigeneity (Taron 'Yan asalin ƙasar), Ilimi don Aiki, da kuma shirin juriya na al'umma na New Mexico wanda ya lashe kyautar. Bioneers suna samar da sabbin kafofin watsa labarai dake rufe batutuwa kamar muhalli, haƙƙin yanayi, adalci na zamantakewa, dorewa da permaculture. Ana watsa shirye-shiryen Bioneers Radio a tashoshin rediyo na gida a duk faɗin Amurka, tare da samun sassan da aka nuna a tashoshen NPR na ƙasa. Har ila yau, kungiyar ta shirya taron shekara-shekara na Bioneers na kasa, wanda aka yabada shi tare da karfafawa da tsara na shugabannin a cikin dorewa. Masu gabatar da taron sun hada da Michael Pollan, Andrew Weil, Gloria Steinem, Jane Goodall, Philippe Cousteau, Eve Ensler, Bill McKibben, Paul Hawken, da sauransu. Har ila yau, ana watsa shirye-shiryen Plenary (Keynote) daga taron kasa zuwa taron tauraron dan adam na Beaming Bioneers da aka gudanar a lokaci guda a wurare daban-daban a duk faɗin [[Tarayyar Amurka|Amurka]] da [[Kanada]]. == Asalin sunan == Bioneer (tushen: "mai gabatarwa na halitta") wani sabon abu ne wanda wanda yakafa Kenny Ausubel ya kirkira.<ref name="utne">Utne Reader. (1999 Mar-Apr). [http://www.utne.com/1999-03-01/15IdeasThatCouldShaketheWorld.aspx "15 Ideas That Could Shake the World"]. ''[[Utne Reader]]''. Retrieved 14 August 2009.</ref> Ya bayyana mutane da kungiyoyi dake aiki a fannoni daban-daban waɗanda suka kirkiro mafita masu ban sha'awa ga matsalolin muhalli da zamantakewa da al'adu daban-daban da suka samo asali ne daga dabi'u masu mahimmanci, gami duk tsarin duka, tunani (mai Tsinkaya), ra'ayi na duk rayuwa a matsayin mai dogaro, da taimakon juna mai ɗorewa.<ref name="sidewalk">{{Cite journal |last=Ausubel |first=Kenny |date=October 1998 |title=Where the sidewalk ends |url=https://books.google.com/books?id=G-oDAAAAMBAJ&pg=PA92 |journal=Yoga Journal |language=en |publisher=Active Interest Media, Inc. |issue=142 |pages=90–98 |access-date=20 October 2022}}</ref> == Taron shekara-shekara == Taron farko na Bioneers na kasa, wanda Co-Founders [[Kenny Ausubel]] da [[Nina Simons]] suka shirya, yafaru ne a shekarar 1990. Shekaru dayawa taron yafaru ne a kowace shekara a cikin fall a [[San Rafael, California]].A cikin 2023, taron Bioneers zai koma [[Berkeley, California]] kuma za'a gudanar dashi daga Afrilu 6-8, 2023 .<ref>{{Cite web |title=Save the Date |url=https://bioneers.org/save-the-date/ |access-date=20 October 2022 |website=Bioneers}}</ref> Taron na kasa ya haɗu da masu kirkiro kimiyya da zamantakewa. Masu magana da taron sun fito ne daga fannoni masu rikitarwa: gwagwarmayar muhalli da zamantakewar siyasa; [[Biology|ilmin halitta]] "kore", [[Kimiyya|ilmin sunadarai]], zane, [[Karatun gine-gine|gine-gine]] da Tsarin birane; aikin gona da lambu na kwayoyin halitta da kuma "bayan kwayoyin halitta"; ra'ayoyin 'yan asalin; bambancin halittu, gyaran halittu, da kiyaye ƙasar daji; makamashi mai shiga ruhaniya, wallafe-wallafen da fasaha; maganin muhalli; kasuwanci mai zaman kansa da sauransu; adalci na zamantakewa, kafofin watsa labarai da kuma matasa masu zaman kansu; da sauransu; da sauransu. [[Fayil:Bernadette 2007.jpg|thumb|Bioneers]] A lokuta da yawa hanyoyin fasaha ko zamantakewa ga matsalolin da aka nuna an kafa sune akan yin koyi da tsarin tsara kai na halitta. == Dubi kuma ==   == Manazarta == {{Reflist}} == Haɗin waje == * [http://bioneers.org/ Bioneers.org] - shafin yanar gizon Cibiyar Tarihin Kungiya. * Karanta shafin yanar gizon da Wanda ya kafa Kenny Ausubel yayi a Huffington Post {{Authority control}} [[Rukuni:Muhalli]] 4rt6127uwzyiw91skli8g62pyjen8bb 656809 656808 2025-07-08T19:49:26Z Khalifah123 28682 656809 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Wildchoir Bioneers 2019 Concert.jpg|thumb|Bioneers]] [[Fayil:First of May 2007 in Tampere.jpg|thumb|Bioneers]] '''Bioneers''', a karkashin tushen iyayenta, Cibiyar Tarihin Kungiya, kungiya ce mai ba da shawara kan muhalli dake zaune a New Mexico da California.<ref name="InfluenceWatch">{{Cite web |title=Bioneers |url=https://www.influencewatch.org/non-profit/bioneers/ |access-date=20 October 2022 |website=InfluenceWatch}}</ref> An kafa su a cikin shekarar dubu biyu 1990 falsafarsu ta gane kuma tana haɓaka darajar da hikimar duniyar halitta, tana jaddada cewa martani ga matsaloli dole ne ya kasance cikin jituwa da ƙirar tsarin halitta. <ref>{{Cite web |title=Bioneers Come to Chicago to Build a Future Guided by Nature {{!}} Natural MKE |url=https://www.naturalmke.com/2012/10/31/268847/bioneers-come-to-chicago-to-build-a-future-guided-by-nature |access-date=20 October 2022 |website=Natural Awakenings |language=en}}</ref> Shirye-shiryen hukuma sun haɗa da Jagorancin Mata na Moonrise, Tsarin Abinci na Maidowa, Indigeneity (Taron 'Yan asalin ƙasar), Ilimi don Aiki, da kuma shirin juriya na al'umma na New Mexico wanda ya lashe kyautar. Bioneers suna samar da sabbin kafofin watsa labarai dake rufe batutuwa kamar muhalli, haƙƙin yanayi, adalci na zamantakewa, dorewa da permaculture. Ana watsa shirye-shiryen Bioneers Radio a tashoshin rediyo na gida a duk faɗin Amurka, tare da samun sassan da aka nuna a tashoshen NPR na ƙasa. Har ila yau, kungiyar ta shirya taron shekara-shekara na Bioneers na kasa, wanda aka yabada shi tare da karfafawa da tsara na shugabannin a cikin dorewa. Masu gabatar da taron sun hada da Michael Pollan, Andrew Weil, Gloria Steinem, Jane Goodall, Philippe Cousteau, Eve Ensler, Bill McKibben, Paul Hawken, da sauransu. Har ila yau, ana watsa shirye-shiryen Plenary (Keynote) daga taron kasa zuwa taron tauraron dan adam na Beaming Bioneers da aka gudanar a lokaci guda a wurare daban-daban a duk faɗin [[Tarayyar Amurka|Amurka]] da [[Kanada]]. == Asalin sunan == Bioneer (tushen: "mai gabatarwa na halitta") wani sabon abu ne wanda wanda yakafa Kenny Ausubel ya kirkira.<ref name="utne">Utne Reader. (1999 Mar-Apr). [http://www.utne.com/1999-03-01/15IdeasThatCouldShaketheWorld.aspx "15 Ideas That Could Shake the World"]. ''[[Utne Reader]]''. Retrieved 14 August 2009.</ref> Ya bayyana mutane da kungiyoyi dake aiki a fannoni daban-daban waɗanda suka kirkiro mafita masu ban sha'awa ga matsalolin muhalli da zamantakewa da al'adu daban-daban da suka samo asali ne daga dabi'u masu mahimmanci, gami duk tsarin duka, tunani (mai Tsinkaya), ra'ayi na duk rayuwa a matsayin mai dogaro, da taimakon juna mai ɗorewa.<ref name="sidewalk">{{Cite journal |last=Ausubel |first=Kenny |date=October 1998 |title=Where the sidewalk ends |url=https://books.google.com/books?id=G-oDAAAAMBAJ&pg=PA92 |journal=Yoga Journal |language=en |publisher=Active Interest Media, Inc. |issue=142 |pages=90–98 |access-date=20 October 2022}}</ref> == Taron shekara-shekara == Taron farko na Bioneers na kasa, wanda Co-Founders [[Kenny Ausubel]] da [[Nina Simons]] suka shirya, yafaru ne a shekarar 1990. Shekaru dayawa taron yafaru ne a kowace shekara a cikin fall a [[San Rafael, California]].A cikin 2023, taron Bioneers zai koma [[Berkeley, California]] kuma za'a gudanar dashi daga Afrilu 6-8, 2023 .<ref>{{Cite web |title=Save the Date |url=https://bioneers.org/save-the-date/ |access-date=20 October 2022 |website=Bioneers}}</ref> Taron na kasa ya haɗu da masu kirkiro kimiyya da zamantakewa. Masu magana da taron sun fito ne daga fannoni masu rikitarwa: gwagwarmayar muhalli da zamantakewar siyasa; [[Biology|ilmin halitta]] "kore", [[Kimiyya|ilmin sunadarai]], zane, [[Karatun gine-gine|gine-gine]] da Tsarin birane; aikin gona da lambu na kwayoyin halitta da kuma "bayan kwayoyin halitta"; ra'ayoyin 'yan asalin; bambancin halittu, gyaran halittu, da kiyaye ƙasar daji; makamashi mai shiga ruhaniya, wallafe-wallafen da fasaha; maganin muhalli; kasuwanci mai zaman kansa da sauransu; adalci na zamantakewa, kafofin watsa labarai da kuma matasa masu zaman kansu; da sauransu; da sauransu. [[Fayil:Bernadette 2007.jpg|thumb|Bioneers]] A lokuta da yawa hanyoyin fasaha ko zamantakewa ga matsalolin da aka nuna an kafa sune akan yin koyi da tsarin tsara kai na halitta. == Dubi kuma ==   == Manazarta == {{Reflist}} == Haɗin waje == * [http://bioneers.org/ Bioneers.org] - shafin yanar gizon Cibiyar Tarihin Kungiya. * Karanta shafin yanar gizon da Wanda ya kafa Kenny Ausubel yayi a Huffington Post {{Authority control}} [[Rukuni:Muhalli]] l48t9ri48ct1jbaz6x2d8ysux3busth 656811 656809 2025-07-08T19:49:46Z Khalifah123 28682 656811 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Wildchoir Bioneers 2019 Concert.jpg|thumb|Bioneers]] [[Fayil:First of May 2007 in Tampere.jpg|thumb|Bioneers]] '''Bioneers''', a karkashin tushen iyayenta, Cibiyar Tarihin Kungiya, kungiya ce mai ba da shawara kan muhalli dake zaune a New Mexico da California.<ref name="InfluenceWatch">{{Cite web |title=Bioneers |url=https://www.influencewatch.org/non-profit/bioneers/ |access-date=20 October 2022 |website=InfluenceWatch}}</ref> An kafa su a cikin shekarar dubu biyu da dari 1990 falsafarsu ta gane kuma tana haɓaka darajar da hikimar duniyar halitta, tana jaddada cewa martani ga matsaloli dole ne ya kasance cikin jituwa da ƙirar tsarin halitta. <ref>{{Cite web |title=Bioneers Come to Chicago to Build a Future Guided by Nature {{!}} Natural MKE |url=https://www.naturalmke.com/2012/10/31/268847/bioneers-come-to-chicago-to-build-a-future-guided-by-nature |access-date=20 October 2022 |website=Natural Awakenings |language=en}}</ref> Shirye-shiryen hukuma sun haɗa da Jagorancin Mata na Moonrise, Tsarin Abinci na Maidowa, Indigeneity (Taron 'Yan asalin ƙasar), Ilimi don Aiki, da kuma shirin juriya na al'umma na New Mexico wanda ya lashe kyautar. Bioneers suna samar da sabbin kafofin watsa labarai dake rufe batutuwa kamar muhalli, haƙƙin yanayi, adalci na zamantakewa, dorewa da permaculture. Ana watsa shirye-shiryen Bioneers Radio a tashoshin rediyo na gida a duk faɗin Amurka, tare da samun sassan da aka nuna a tashoshen NPR na ƙasa. Har ila yau, kungiyar ta shirya taron shekara-shekara na Bioneers na kasa, wanda aka yabada shi tare da karfafawa da tsara na shugabannin a cikin dorewa. Masu gabatar da taron sun hada da Michael Pollan, Andrew Weil, Gloria Steinem, Jane Goodall, Philippe Cousteau, Eve Ensler, Bill McKibben, Paul Hawken, da sauransu. Har ila yau, ana watsa shirye-shiryen Plenary (Keynote) daga taron kasa zuwa taron tauraron dan adam na Beaming Bioneers da aka gudanar a lokaci guda a wurare daban-daban a duk faɗin [[Tarayyar Amurka|Amurka]] da [[Kanada]]. == Asalin sunan == Bioneer (tushen: "mai gabatarwa na halitta") wani sabon abu ne wanda wanda yakafa Kenny Ausubel ya kirkira.<ref name="utne">Utne Reader. (1999 Mar-Apr). [http://www.utne.com/1999-03-01/15IdeasThatCouldShaketheWorld.aspx "15 Ideas That Could Shake the World"]. ''[[Utne Reader]]''. Retrieved 14 August 2009.</ref> Ya bayyana mutane da kungiyoyi dake aiki a fannoni daban-daban waɗanda suka kirkiro mafita masu ban sha'awa ga matsalolin muhalli da zamantakewa da al'adu daban-daban da suka samo asali ne daga dabi'u masu mahimmanci, gami duk tsarin duka, tunani (mai Tsinkaya), ra'ayi na duk rayuwa a matsayin mai dogaro, da taimakon juna mai ɗorewa.<ref name="sidewalk">{{Cite journal |last=Ausubel |first=Kenny |date=October 1998 |title=Where the sidewalk ends |url=https://books.google.com/books?id=G-oDAAAAMBAJ&pg=PA92 |journal=Yoga Journal |language=en |publisher=Active Interest Media, Inc. |issue=142 |pages=90–98 |access-date=20 October 2022}}</ref> == Taron shekara-shekara == Taron farko na Bioneers na kasa, wanda Co-Founders [[Kenny Ausubel]] da [[Nina Simons]] suka shirya, yafaru ne a shekarar 1990. Shekaru dayawa taron yafaru ne a kowace shekara a cikin fall a [[San Rafael, California]].A cikin 2023, taron Bioneers zai koma [[Berkeley, California]] kuma za'a gudanar dashi daga Afrilu 6-8, 2023 .<ref>{{Cite web |title=Save the Date |url=https://bioneers.org/save-the-date/ |access-date=20 October 2022 |website=Bioneers}}</ref> Taron na kasa ya haɗu da masu kirkiro kimiyya da zamantakewa. Masu magana da taron sun fito ne daga fannoni masu rikitarwa: gwagwarmayar muhalli da zamantakewar siyasa; [[Biology|ilmin halitta]] "kore", [[Kimiyya|ilmin sunadarai]], zane, [[Karatun gine-gine|gine-gine]] da Tsarin birane; aikin gona da lambu na kwayoyin halitta da kuma "bayan kwayoyin halitta"; ra'ayoyin 'yan asalin; bambancin halittu, gyaran halittu, da kiyaye ƙasar daji; makamashi mai shiga ruhaniya, wallafe-wallafen da fasaha; maganin muhalli; kasuwanci mai zaman kansa da sauransu; adalci na zamantakewa, kafofin watsa labarai da kuma matasa masu zaman kansu; da sauransu; da sauransu. [[Fayil:Bernadette 2007.jpg|thumb|Bioneers]] A lokuta da yawa hanyoyin fasaha ko zamantakewa ga matsalolin da aka nuna an kafa sune akan yin koyi da tsarin tsara kai na halitta. == Dubi kuma ==   == Manazarta == {{Reflist}} == Haɗin waje == * [http://bioneers.org/ Bioneers.org] - shafin yanar gizon Cibiyar Tarihin Kungiya. * Karanta shafin yanar gizon da Wanda ya kafa Kenny Ausubel yayi a Huffington Post {{Authority control}} [[Rukuni:Muhalli]] eyi4vgv061vm6y2003hlcvtae8uxkuw 656812 656811 2025-07-08T19:50:05Z Khalifah123 28682 656812 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Wildchoir Bioneers 2019 Concert.jpg|thumb|Bioneers]] [[Fayil:First of May 2007 in Tampere.jpg|thumb|Bioneers]] '''Bioneers''', a karkashin tushen iyayenta, Cibiyar Tarihin Kungiya, kungiya ce mai ba da shawara kan muhalli dake zaune a New Mexico da California.<ref name="InfluenceWatch">{{Cite web |title=Bioneers |url=https://www.influencewatch.org/non-profit/bioneers/ |access-date=20 October 2022 |website=InfluenceWatch}}</ref> An kafa su a cikin shekarar dubu biyu da dari tara da 1990 falsafarsu ta gane kuma tana haɓaka darajar da hikimar duniyar halitta, tana jaddada cewa martani ga matsaloli dole ne ya kasance cikin jituwa da ƙirar tsarin halitta. <ref>{{Cite web |title=Bioneers Come to Chicago to Build a Future Guided by Nature {{!}} Natural MKE |url=https://www.naturalmke.com/2012/10/31/268847/bioneers-come-to-chicago-to-build-a-future-guided-by-nature |access-date=20 October 2022 |website=Natural Awakenings |language=en}}</ref> Shirye-shiryen hukuma sun haɗa da Jagorancin Mata na Moonrise, Tsarin Abinci na Maidowa, Indigeneity (Taron 'Yan asalin ƙasar), Ilimi don Aiki, da kuma shirin juriya na al'umma na New Mexico wanda ya lashe kyautar. Bioneers suna samar da sabbin kafofin watsa labarai dake rufe batutuwa kamar muhalli, haƙƙin yanayi, adalci na zamantakewa, dorewa da permaculture. Ana watsa shirye-shiryen Bioneers Radio a tashoshin rediyo na gida a duk faɗin Amurka, tare da samun sassan da aka nuna a tashoshen NPR na ƙasa. Har ila yau, kungiyar ta shirya taron shekara-shekara na Bioneers na kasa, wanda aka yabada shi tare da karfafawa da tsara na shugabannin a cikin dorewa. Masu gabatar da taron sun hada da Michael Pollan, Andrew Weil, Gloria Steinem, Jane Goodall, Philippe Cousteau, Eve Ensler, Bill McKibben, Paul Hawken, da sauransu. Har ila yau, ana watsa shirye-shiryen Plenary (Keynote) daga taron kasa zuwa taron tauraron dan adam na Beaming Bioneers da aka gudanar a lokaci guda a wurare daban-daban a duk faɗin [[Tarayyar Amurka|Amurka]] da [[Kanada]]. == Asalin sunan == Bioneer (tushen: "mai gabatarwa na halitta") wani sabon abu ne wanda wanda yakafa Kenny Ausubel ya kirkira.<ref name="utne">Utne Reader. (1999 Mar-Apr). [http://www.utne.com/1999-03-01/15IdeasThatCouldShaketheWorld.aspx "15 Ideas That Could Shake the World"]. ''[[Utne Reader]]''. Retrieved 14 August 2009.</ref> Ya bayyana mutane da kungiyoyi dake aiki a fannoni daban-daban waɗanda suka kirkiro mafita masu ban sha'awa ga matsalolin muhalli da zamantakewa da al'adu daban-daban da suka samo asali ne daga dabi'u masu mahimmanci, gami duk tsarin duka, tunani (mai Tsinkaya), ra'ayi na duk rayuwa a matsayin mai dogaro, da taimakon juna mai ɗorewa.<ref name="sidewalk">{{Cite journal |last=Ausubel |first=Kenny |date=October 1998 |title=Where the sidewalk ends |url=https://books.google.com/books?id=G-oDAAAAMBAJ&pg=PA92 |journal=Yoga Journal |language=en |publisher=Active Interest Media, Inc. |issue=142 |pages=90–98 |access-date=20 October 2022}}</ref> == Taron shekara-shekara == Taron farko na Bioneers na kasa, wanda Co-Founders [[Kenny Ausubel]] da [[Nina Simons]] suka shirya, yafaru ne a shekarar 1990. Shekaru dayawa taron yafaru ne a kowace shekara a cikin fall a [[San Rafael, California]].A cikin 2023, taron Bioneers zai koma [[Berkeley, California]] kuma za'a gudanar dashi daga Afrilu 6-8, 2023 .<ref>{{Cite web |title=Save the Date |url=https://bioneers.org/save-the-date/ |access-date=20 October 2022 |website=Bioneers}}</ref> Taron na kasa ya haɗu da masu kirkiro kimiyya da zamantakewa. Masu magana da taron sun fito ne daga fannoni masu rikitarwa: gwagwarmayar muhalli da zamantakewar siyasa; [[Biology|ilmin halitta]] "kore", [[Kimiyya|ilmin sunadarai]], zane, [[Karatun gine-gine|gine-gine]] da Tsarin birane; aikin gona da lambu na kwayoyin halitta da kuma "bayan kwayoyin halitta"; ra'ayoyin 'yan asalin; bambancin halittu, gyaran halittu, da kiyaye ƙasar daji; makamashi mai shiga ruhaniya, wallafe-wallafen da fasaha; maganin muhalli; kasuwanci mai zaman kansa da sauransu; adalci na zamantakewa, kafofin watsa labarai da kuma matasa masu zaman kansu; da sauransu; da sauransu. [[Fayil:Bernadette 2007.jpg|thumb|Bioneers]] A lokuta da yawa hanyoyin fasaha ko zamantakewa ga matsalolin da aka nuna an kafa sune akan yin koyi da tsarin tsara kai na halitta. == Dubi kuma ==   == Manazarta == {{Reflist}} == Haɗin waje == * [http://bioneers.org/ Bioneers.org] - shafin yanar gizon Cibiyar Tarihin Kungiya. * Karanta shafin yanar gizon da Wanda ya kafa Kenny Ausubel yayi a Huffington Post {{Authority control}} [[Rukuni:Muhalli]] kbn6lm6h4uvwrggtf6bpl6tmjvljidt 656821 656812 2025-07-08T20:19:05Z Khalifah123 28682 656821 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Wildchoir Bioneers 2019 Concert.jpg|thumb|Bioneers]] [[Fayil:First of May 2007 in Tampere.jpg|thumb|Bioneers]] '''Bioneers''', a karkashin tushen iyayenta, Cibiyar Tarihin Kungiya, kungiya ce mai ba da shawara kan muhalli dake zaune a New Mexico da California.<ref name="InfluenceWatch">{{Cite web |title=Bioneers |url=https://www.influencewatch.org/non-profit/bioneers/ |access-date=20 October 2022 |website=InfluenceWatch}}</ref> An kafa su a cikin shekarar dubu biyu da dari tara da casa’in 1990 falsafarsu ta gane kuma tana haɓaka darajar da hikimar duniyar halitta, tana jaddada cewa martani ga matsaloli dole ne ya kasance cikin jituwa da ƙirar tsarin halitta. <ref>{{Cite web |title=Bioneers Come to Chicago to Build a Future Guided by Nature {{!}} Natural MKE |url=https://www.naturalmke.com/2012/10/31/268847/bioneers-come-to-chicago-to-build-a-future-guided-by-nature |access-date=20 October 2022 |website=Natural Awakenings |language=en}}</ref> Shirye-shiryen hukuma sun haɗa da Jagorancin Mata na Moonrise, Tsarin Abinci na Maidowa, Indigeneity (Taron 'Yan asalin ƙasar), Ilimi don Aiki, da kuma shirin juriya na al'umma na New Mexico wanda ya lashe kyautar. Bioneers suna samar da sabbin kafofin watsa labarai dake rufe batutuwa kamar muhalli, haƙƙin yanayi, adalci na zamantakewa, dorewa da permaculture. Ana watsa shirye-shiryen Bioneers Radio a tashoshin rediyo na gida a duk faɗin Amurka, tare da samun sassan da aka nuna a tashoshen NPR na ƙasa. Har ila yau, kungiyar ta shirya taron shekara-shekara na Bioneers na kasa, wanda aka yabada shi tare da karfafawa da tsara na shugabannin a cikin dorewa. Masu gabatar da taron sun hada da Michael Pollan, Andrew Weil, Gloria Steinem, Jane Goodall, Philippe Cousteau, Eve Ensler, Bill McKibben, Paul Hawken, da sauransu. Har ila yau, ana watsa shirye-shiryen Plenary (Keynote) daga taron kasa zuwa taron tauraron dan adam na Beaming Bioneers da aka gudanar a lokaci guda a wurare daban-daban a duk faɗin [[Tarayyar Amurka|Amurka]] da [[Kanada]]. == Asalin sunan == Bioneer (tushen: "mai gabatarwa na halitta") wani sabon abu ne wanda wanda yakafa Kenny Ausubel ya kirkira.<ref name="utne">Utne Reader. (1999 Mar-Apr). [http://www.utne.com/1999-03-01/15IdeasThatCouldShaketheWorld.aspx "15 Ideas That Could Shake the World"]. ''[[Utne Reader]]''. Retrieved 14 August 2009.</ref> Ya bayyana mutane da kungiyoyi dake aiki a fannoni daban-daban waɗanda suka kirkiro mafita masu ban sha'awa ga matsalolin muhalli da zamantakewa da al'adu daban-daban da suka samo asali ne daga dabi'u masu mahimmanci, gami duk tsarin duka, tunani (mai Tsinkaya), ra'ayi na duk rayuwa a matsayin mai dogaro, da taimakon juna mai ɗorewa.<ref name="sidewalk">{{Cite journal |last=Ausubel |first=Kenny |date=October 1998 |title=Where the sidewalk ends |url=https://books.google.com/books?id=G-oDAAAAMBAJ&pg=PA92 |journal=Yoga Journal |language=en |publisher=Active Interest Media, Inc. |issue=142 |pages=90–98 |access-date=20 October 2022}}</ref> == Taron shekara-shekara == Taron farko na Bioneers na kasa, wanda Co-Founders [[Kenny Ausubel]] da [[Nina Simons]] suka shirya, yafaru ne a shekarar 1990. Shekaru dayawa taron yafaru ne a kowace shekara a cikin fall a [[San Rafael, California]].A cikin 2023, taron Bioneers zai koma [[Berkeley, California]] kuma za'a gudanar dashi daga Afrilu 6-8, 2023 .<ref>{{Cite web |title=Save the Date |url=https://bioneers.org/save-the-date/ |access-date=20 October 2022 |website=Bioneers}}</ref> Taron na kasa ya haɗu da masu kirkiro kimiyya da zamantakewa. Masu magana da taron sun fito ne daga fannoni masu rikitarwa: gwagwarmayar muhalli da zamantakewar siyasa; [[Biology|ilmin halitta]] "kore", [[Kimiyya|ilmin sunadarai]], zane, [[Karatun gine-gine|gine-gine]] da Tsarin birane; aikin gona da lambu na kwayoyin halitta da kuma "bayan kwayoyin halitta"; ra'ayoyin 'yan asalin; bambancin halittu, gyaran halittu, da kiyaye ƙasar daji; makamashi mai shiga ruhaniya, wallafe-wallafen da fasaha; maganin muhalli; kasuwanci mai zaman kansa da sauransu; adalci na zamantakewa, kafofin watsa labarai da kuma matasa masu zaman kansu; da sauransu; da sauransu. [[Fayil:Bernadette 2007.jpg|thumb|Bioneers]] A lokuta da yawa hanyoyin fasaha ko zamantakewa ga matsalolin da aka nuna an kafa sune akan yin koyi da tsarin tsara kai na halitta. == Dubi kuma ==   == Manazarta == {{Reflist}} == Haɗin waje == * [http://bioneers.org/ Bioneers.org] - shafin yanar gizon Cibiyar Tarihin Kungiya. * Karanta shafin yanar gizon da Wanda ya kafa Kenny Ausubel yayi a Huffington Post {{Authority control}} [[Rukuni:Muhalli]] bzjgzg4sxx681szesvq0wwt7xnqsn26 Tattaunawar user:Nnamadee 3 84346 657315 543747 2025-07-09T11:48:10Z Uncle Bash007 9891 /* Gyaran Take (Article Title) */ sabon sashe 657315 wikitext text/x-wiki ==Jinjina== Sannu da ƙokari da fatan zaka ci gaba da aiki mai kyau [[User:Pharouqenr|Pharouqenr]] ([[User talk:Pharouqenr|talk]]) 16:40, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) :In sha Allah abokina [[User:Nnamadee|Nnamadee]] ([[User talk:Nnamadee|talk]]) 21:16, 21 Nuwamba, 2024 (UTC) == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Nnamadee! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Nnamadee|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:28, 8 Satumba 2024 (UTC) == Gyaran Take (Article Title) == Barka @[[User:Nnamadee|Nnamadee]] Inaso in maka gyara game da take na mukala da ka kirkira [[Mai Girma na Ossy]] wanda suna ne Ossy Prestige. Ba'a fassara suna (proper noun) ko da kuwa yana iya fassaruwa, saboda idan an fassara an canza masa ma'ana. Da fatan za'a gyara. Bissalam. [[User:Uncle Bash007|Patroller>>]] 11:48, 9 ga Yuli, 2025 (UTC) 33bcvscrzkm7zr3p4w5eaveu9mm79p4 Anarchism 0 84459 656499 527283 2025-07-08T12:47:45Z Ozims Divine 35950 #WPWP #WPWP4OWR 656499 wikitext text/x-wiki [[File:Graffiti "No Gods, No Masters" and anarchy symbol at central bus station ZOB in Munich, Germany.jpg|thumb|Anarchism]] '''Anarchism''' na nufin zamantakewa - tattalin arziki [[siyasa]] da cigaba. == Abubuwa masu alaka == * [[Kwaminisanci]] * [[Adin Ballou]] * [[Agnes Inglis]] * [[Bhagat Singh]] * [[Iduma Igariwey Enwo]] * [[Leo Tolstoy]] * [[Marta Ackelsberg]] * [[Sunan Federn]] [[Rukuni:Anarchism| ]] 332welvnn17gtviajc16dfhtvpf84u1 Iyamu Bright 0 90652 657015 610303 2025-07-09T08:18:23Z Pharouqenr 25549 657015 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Iyamu Bright Aitenguobo''' ya kasance ɗan siyasan kasar [[Najeriya]] ne. A yanzu haka yana matsayin wakilin Jiha kuma mai wakiltar mazaɓar [[Orhionmwon]] II a Majalisar Dokokin Jihar Edo. <ref>{{Cite web |last=sunnews |date=2024-05-09 |title=EDHA crisis: I 've no intention of impeaching Speaker, says Iyamu |url=https://thesun.ng/edha-crisis-i-ve-no-intention-of-impeaching-speaker-says-iyamu/ |access-date=2025-01-06 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref> A watan Oktoban 2024, wata shida bayan dakatar da shi a watan Mayun shekara ta 2024, majalisar dokokin [[jihar Edo]] ta mayar da Iyamu bakin aiki bayan zarginsa da dasa laya a harabar majalisar. <ref>{{Cite web |last=Atungwu |first=Matthew |date=2024-06-24 |title=Edo Assembly recalls suspended lawmaker, Iyamu |url=https://dailypost.ng/2024/06/24/edo-assembly-recalls-suspended-lawmaker-iyamu/ |access-date=2025-01-06 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Akintayo |first=Opeoluwani |date=2024-05-06 |title=Edo Assembly Suspends Three Lawmakers Over Impeachment Plot |url=https://www.channelstv.com/2024/05/06/edo-assembly-crisis-speaker-suspends-three-lawmakers-over-impeachment-plot/ |access-date=2025-01-06 |website=Channels Television |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |date=2024-06-25 |title=Edo State Assembly Recalls Suspended Member {{!}} AIT LIVE |url=https://ait.live/edo-state-assembly-recalls-suspended-member/ |access-date=2025-01-06 |website=ait.live |language=en-US}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Ƴan siyasan Najeriya]] tcvqkbvmnfi9157y2yiv6r145hlwopg Felicia Bassey 0 90670 657000 571710 2025-07-09T07:53:49Z Pharouqenr 25549 657000 wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{Databox}} '''Felicia Bassey''' 'yar siyasar kasar [[Najeriya]] ce. Ta yi aiki a matsayin 'yar majalisar dokokin jihar [[Akwa Ibom]], kuma tana mai wakiltar mazaɓar jihar [[Okobo (Nijeriya)|Okobo]]. Ta kuma riƙe muƙamin mataimakiyar kakakin majalisar dokokin [[jihar Akwa Ibom]]. <ref>{{Cite web |last=eribake |first=akintayo |date=2015-12-31 |title=A-Ibom Assembly elects first female Deputy Speaker |url=https://www.vanguardngr.com/2015/12/a-ibom-assembly-elects-first-female-deputy-speaker/ |access-date=2025-01-05 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Anthony |first=Lovina |date=2021-02-20 |title=2023: Only female president can change Nigeria - Akwa Deputy Speaker, Bassey |url=https://dailypost.ng/2021/02/20/2023-only-female-president-can-change-nigeria-akwa-deputy-speaker-bassey/ |access-date=2025-01-05 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Why Akwa Ibom ’ll remain PDP state –Felicia Bassey Archives |url=https://thesun.ng/tag/why-akwa-ibom-ll-remain-pdp-state-felicia-bassey/ |access-date=2025-01-05 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Ƴan siyasan Najeriya]] edfs0q9di6u1pdkfxwimuequp2p441b Chukwudi Apugo 0 90690 657316 588956 2025-07-09T11:48:40Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286174518|Chukwudi Apugo]]" 657316 wikitext text/x-wiki '''Chukwudi Apugo''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Umuahia ta Gabas ta Jihar Abia a Majalisar Dokokin Jihar Abya .<ref>{{Cite web |last=Chibuike |first=Daniel |date=2024-02-24 |title=How internal problems, saboteurs destroyed PDP's chances in Abia - Former lawmaker, Apugo |url=https://dailypost.ng/2024/02/24/how-internal-problems-saboteurs-destroyed-pdps-chances-in-abia-former-lawmaker-apugo/ |access-date=2025-01-04 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Okogba |first=Emmanuel |date=2024-10-05 |title=18-year age limit for varsity admission toxic, retrogressive - Apugo, ex-Abia lawmaker |url=https://www.vanguardngr.com/2024/10/18-year-age-limit-for-varsity-admission-toxic-retrogressive-apugo-ex-abia-lawmaker/ |access-date=2025-01-04 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last= |date=2022-04-02 |title=Apugo says Old Aba Division should have 2023 governor - |url=https://businessday.ng/news/article/apugo-says-old-aba-division-should-have-2023-governor/ |access-date=2025-01-04 |website=Businessday NG |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 2m7k0pa6yakgis9tj3p6h9882ty7bp4 657317 657316 2025-07-09T11:49:10Z Nnamadee 31123 657317 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Chukwudi Apugo''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Umuahia ta Gabas ta Jihar Abia a Majalisar Dokokin Jihar Abya .<ref>{{Cite web |last=Chibuike |first=Daniel |date=2024-02-24 |title=How internal problems, saboteurs destroyed PDP's chances in Abia - Former lawmaker, Apugo |url=https://dailypost.ng/2024/02/24/how-internal-problems-saboteurs-destroyed-pdps-chances-in-abia-former-lawmaker-apugo/ |access-date=2025-01-04 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Okogba |first=Emmanuel |date=2024-10-05 |title=18-year age limit for varsity admission toxic, retrogressive - Apugo, ex-Abia lawmaker |url=https://www.vanguardngr.com/2024/10/18-year-age-limit-for-varsity-admission-toxic-retrogressive-apugo-ex-abia-lawmaker/ |access-date=2025-01-04 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last= |date=2022-04-02 |title=Apugo says Old Aba Division should have 2023 governor - |url=https://businessday.ng/news/article/apugo-says-old-aba-division-should-have-2023-governor/ |access-date=2025-01-04 |website=Businessday NG |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 4wy03jcirzxr0iwo0kh7036ouomzfuc Arua Arunsi 0 90782 657332 595089 2025-07-09T11:53:45Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286174509|Arua Arunsi]]" 657332 wikitext text/x-wiki Arua Arunsi 'yar siyasar Najeriya ce wacce ta yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai, tana wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Arochukwu / Ohafia ta Jihar Abia.<ref>{{Cite web |title=Nigeria: Arunsi, First Abia Speaker, Joins Senatorial Race |url=https://allafrica.com/stories/200212160317.html}}</ref><ref>{{Cite web |last=Daily Post Staff |date=2014-01-21 |title=APC will put PDP in check - Arunsi |url=https://dailypost.ng/2014/01/21/apc-will-put-pdp-check-arunsi/ |access-date=2024-12-29 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=vanguard |date=2012-10-03 |title=300,000 policemen inadequate for 160m people, says Arunsi |url=https://www.vanguardngr.com/2012/10/300000-inadequate-for-160m-people-says-arunsi/ |access-date=2024-12-29 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] rexz0bdcsf1qmlgeyah0jrm2xt1yzxe 657335 657332 2025-07-09T11:54:11Z Nnamadee 31123 657335 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Arua Arunsi 'yar siyasar Najeriya ce wacce ta yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai, tana wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Arochukwu / Ohafia ta Jihar Abia.<ref>{{Cite web |title=Nigeria: Arunsi, First Abia Speaker, Joins Senatorial Race |url=https://allafrica.com/stories/200212160317.html}}</ref><ref>{{Cite web |last=Daily Post Staff |date=2014-01-21 |title=APC will put PDP in check - Arunsi |url=https://dailypost.ng/2014/01/21/apc-will-put-pdp-check-arunsi/ |access-date=2024-12-29 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=vanguard |date=2012-10-03 |title=300,000 policemen inadequate for 160m people, says Arunsi |url=https://www.vanguardngr.com/2012/10/300000-inadequate-for-160m-people-says-arunsi/ |access-date=2024-12-29 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 9dbpv7dnmzw5p3u8c82nsmt5o52k2vb Ayyukan Wagner a Afirka 0 91113 657107 570748 2025-07-09T09:07:34Z BnHamid 12586 657107 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ayyukan Wagner a afrika''' Ƙungiyar Wagner dai, ƙungiya ce ta ƙasar Rasha <ref>Wagner mutiny: Group fully funded by Russia, says Putin". ''BBC News''. 27 June 2023. Archived from the original on 4 September 2023. Retrieved 27 June 2023.</ref>ƙungiyar ma'aikatan jinya, wanda kuma aka bayyana a matsayin wani kamfani na soja mai zaman kansa (PMC) kuma a matsayin hanyar sadarwar 'yan haya.<ref>"What is the Wagner Group, Russia's mercenary organisation?". ''The Economist''. ISSN 0013-0613. Retrieved 16 March 2022. <q>"From a legal perspective, Wagner doesn't exist," says Sorcha MacLeod</q></ref><ref>"What is the Wagner Group, Russia's mercenary organisation?". ''The Economist''. ISSN 0013-0613. Retrieved 16 March 2022. <q>"From a legal perspective, Wagner doesn't exist," says Sorcha MacLeod</q></ref>Tun daga 2017 ta ba da tallafin soji, tsaro da kariya ga gwamnatoci da dama a Afirka.<ref>Rampe, William. "What Is Russia's Wagner Group Doing in Africa?". ''Council on Foreign Relations''. Retrieved 2023-07-28.</ref>Hakazalika, an baiwa kamfanoni masu alaka da Rasha da Wagner damar samun dama ga albarkatun kasa kamar hako zinare da lu'u-lu'u, yayin da aka baiwa sojojin Rasha damar samun wasu muhimman wurare kamar tashoshin jiragen sama da tashoshin jiragen ruwa.<ref>How Russia's Wagner Group funds its role in Putin's Ukraine war by plundering Africa's resources". ''CBS News''. 16 May 2023. Archived from the original on 22 June 2023. Retrieved 25 August 2023.</ref>A game da Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya, Bohumil Doboš na Cibiyar Nazarin Siyasa a Prague ya kwatanta aikin Wagner a wannan ƙasa a matsayin wani sabon tsarin mulkin mallaka da sabon tsarin mulkin mallaka.<ref>Doboš, Bohumil; Purton, Alexander (2024). "Proxy Neo-colonialism? The Case of Wagner Group in the Central African Republic". ''Insight on Africa''. '''16''' (1): 7–21. doi:10.1177/09750878231209705.</ref> Ana zargin kungiyar da take hakkin bil'adama da kuma kashe fararen hula. Kungiyar Wagner ta yi aiki a Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya, Sudan, Libya, Mali, Burkina Faso, Niger da Mozambique, da sauran kasashen Afirka. A cikin 2024, ƙungiyar Wagner a Afirka ta kasance cikin sabuwar Afirka da ke ƙarƙashin ikon Ma'aikatar Tsaro ta Rasha kai tsaye.<ref>More control, less deniability: what next for Russia in Africa after Wagner?". ''The Guardian''. 21 May 2024.</ref> '''Sudan''' A cikin wata hira da The Insider a watan Disamba 2017, tsohon sojan Rasha Igor Strelkov ya ce Wagner PMCs suna nan a Sudan ta Kudu da kuma yiwu Libya. Kwanaki da yawa kafin a buga hirar, Strelkov ya ce ana shirin tura wagner PMCs daga Syria zuwa Sudan ko Sudan ta Kudu bayan da shugaban Sudan Omar al-Bashir, ya shaidawa shugaba Putin na Rasha cewa kasarsa na bukatar kariya daga muggan ayyukan Amurka. ". An shafe shekaru ana rikici tsakanin gida biyu a Sudan (a yankin Darfur da jihohin Kudancin Kordofan da Blue Nile), yayin da ake fama da yakin basasa a Sudan ta Kudu tun shekara ta 2013. Shugaban wani kamfani mai zaman kansa na Rasha RSB. -Kungiyar ta ce ya ji PMC sun riga sun yi tafiya zuwa Sudan kuma sun dawo da wani nau'in zazzabin cizon sauro.<ref>После Сирии российские ЧВК готовы высадиться в Судане". BBC News Русская Служба. 4 December 2017. Retrieved 12 December 2017</ref> An tura PMC da dama daga rukunin RSB zuwa Libya a farkon shekarar 2017, zuwa wani masana'antu da ke kusa da birnin Benghazi, a wani yanki da ke hannun dakarun da ke biyayya ga Field Marshal Khalifa Haftar, don tallafawa ayyukan tada bam. Sun tafi ne a watan Fabrairu bayan kammala aikinsu.<ref>После Сирии российские ЧВК готовы высадиться в Судане". BBC News Русская Служба. 4 December 2017. Retrieved 12 December 2017.</ref>Rukunin RSB ya kasance a Libiya bisa buƙatar Kamfanin Siminti na Libya (LCC). A tsakiyar Disamba 2017, wani bidiyo ya fito yana nuna Wagner PMCs yana horar da mambobin sojojin Sudan, don haka ya tabbatar da kasancewar Wagner a Sudan ba Sudan ta Kudu ba. An tura PMCs zuwa Sudan don tallafa mata ta hanyar soji kan Sudan ta Kudu da kuma kare zinari, uranium da lu'u-lu'u, a cewar Sergey Sukhankin, wani masani a cibiyar ICPS da Jamestown Foundation. Sukhankin ya bayyana cewa kariyar ma'adinan ita ce "mafi mahimmancin kayayyaki" kuma an aika da PMC zuwa "guduma fitar da yanayi masu fa'ida ga kamfanonin Rasha". An ba da rahoton cewa, PMCs a Sudan sun kai 300 kuma suna aiki a ƙarƙashin "M Invest", kamfani mai alaƙa da Yevgeny Prigozhin.M Invest" ya sanya hannu kan kwangila tare da Ma'aikatar Tsaro ta Rasha don yin amfani da jiragen sama na jigilar jiragen sama na 223 na Rundunar Sojan Sama na Rasha da kuma tsakanin Afrilu 2018 da Fabrairu 2019, jiragen biyu na 223rd sun yi akalla jiragen sama tara zuwa babban birnin Sudan. birnin Khartoum. 'Yan kwangilar Wagner a Sudan sun haɗa da tsoffin 'yan ƙasar Ukrain da aka ɗauka a Crimea, a cewar SBU.[17] A cikin 2018, an aika da PMC 500 zuwa yankin Darfur na Sudan don horar da sojoji. A karshen watan Janairun 2019, bayan zanga-zangar da aka yi a Sudan a tsakiyar watan Disambar 2018, jaridun Birtaniya sun yi zargin cewa PMC na taimakawa hukumomin Sudan wajen murkushe masu zanga-zangar. A kwanakin farko na zanga-zangar, masu zanga-zangar da 'yan jarida sun ba da rahoton cewa gungun 'yan kasashen waje sun taru a kusa da manyan wuraren da ake gudanar da zanga-zangar. Ma'aikatar Harkokin Wajen Rasha ta musanta hakan,[19][20] ko da yake ta tabbatar da cewa 'yan kwangila sun kasance a Sudan don horar da sojojin Sudan.[21] SBU ta bayyana sunayen PMC guda 149 da ta ce sun taka rawa wajen dakile zanga-zangar, da kuma biyu da aka ce an kashe a rikicin.[23] An kashe mutane tsakanin 30 zuwa 40 a lokacin zanga-zangar, ciki har da jami'an tsaro biyu. An tsare masu zanga-zangar sama da 800.[25] A halin da ake ciki, Faransa ta zargi PMCs da samun "karfi, mai aiki" a kan kafofin watsa labarun da kuma cewa suna matsawa "lalata mai karfi na Faransanci" a cikin CAR.[26]. Bayan hambarar da gwamnatin Omar al-Bashir a wani juyin mulki da aka yi a ranar 11 ga Afrilu, 2019, Rasha ta ci gaba da goyon bayan kwamitin rikon kwaryar soji da aka kafa don gudanar da mulkin Sudan, kamar yadda TMC ta amince da tabbatar da kwangilolin Rasha a bangaren tsaro, ma'adinai da makamashin Sudan. sassa. Wannan ya hada da horar da jami’an sojin Sudan da PMC suka yi.[27] Ayyukan kungiyar Wagner sun zama mafi cikas bayan hambarar da al-Bashir. Sun ci gaba da aiki mafi yawa tare da sojojin Sudan ta Rapid Support Forces (RSF).[18] An ce Wagner yana da alaƙa da Mataimakin Shugaban TMC kuma kwamandan RSF, Janar Mohamed Hamdan Dagalo.[28] A cikin watan Mayun 2019, Rasha ta rattaba hannu kan wata yarjejeniyar soji da Sudan wadda, a tsakanin sauran abubuwa, za ta saukaka shigar jiragen ruwan yakin Rasha zuwa tashar jiragen ruwa na Sudan.An rattaba hannu kan sabon daftarin yarjejeniya a watan Nuwamban 2020, wanda zai kai ga kafa cibiyar kula da harkokin jiragen ruwa na Rash-a da kuma filin gyara a gabar tekun Bahar Maliya ta Sudan za ta dauki nauyin mutane 300. Ana sa ran yarjejeniyar za ta tsaya har tsawon shekaru 25 sai dai in ko wanne bangare ya ki amincewa da sabunta ta. A cikin Afrilu 2020, kamfanin da ke da alaƙa da Wagner "Meroe Gold" an ba da rahoton yana shirin jigilar kayan kariya na sirri, magunguna, da sauran kayan aiki zuwa Sudan a cikin barkewar cutar sankara.Bayan watanni uku, Amurka ta sanya takunkumi ga kamfanin "M Invest", da kuma wani reshensa na Sudan "Meroe Gold" da wasu mutane biyu mabudin ayyukan Wagner a Sudan, saboda murkushe masu zanga-zanga da kuma tozarta su. Bayan juyin mulkin Sudan na Oktoba-Nuwamba 2021, goyon bayan Rasha ga gwamnatin soji da aka kafa a Sudan ya zama mafi bayyane kuma dangantakar Rasha da Sudan, tare da ayyukan Wagner, ta ci gaba da fadada ko da bayan mamayar Rasha a Ukraine a 2022, wanda ya kai ga la'anci daga Amurka, Ingila da Norway.Ƙungiyar Wagner ta sami rangwamen haƙar ma'adinai masu fa'ida. Mai tazarar kilomita 16 (mil 10) daga garin Abidiya, a yankin arewa maso gabashin Sudan mai arzikin zinare, an kafa wata ma'adanin zinare da Rasha ke sarrafa wanda ake kyautata zaton wani shinge ne na kungiyar Wagner. Gabashin gabas, Wagner ya goyi bayan yunƙurin da Rasha ke yi na gina sansanin sojan ruwa a kan Tekun Maliya. Ta yi amfani da yankin Darfur na yammacin Sudan a matsayin matattarar ayyukanta a wasu kasashe makwabta, Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya, Libya da wasu sassan kasar Chadi. Masana ilimin kasa na kamfanin "Meroe Gold" mai alaka da Wagner suma sun ziyarci Darfur domin tantance yuwuwar uranium.A tsakiyar Afrilu 2023, rikici ya barke a Sudan tsakanin Sojojin Sudan (SAF), masu biyayya ga Janar Abdel Fattah al-Burhan, da RSF, bayan Janar Dagalo. Bayan haka, wasu majiyoyin diflomasiyya na Sudan da na yanki sun yi iƙirarin cewa ƙungiyar Wagner ta ba da makamai masu linzami daga sama zuwa iska ga RSF a kan SAF.Prigozhin ya musanta cewa yana goyon bayan RSF, yana mai cewa, sama da shekaru biyu kamfanin ba ya da wani aiki a Sudan.Babban hafsan sojojin Sudan Abdel Fattah al-Burhan ya bayyana cewa, ya zuwa yanzu, babu wani tabbaci game da goyon bayan kungiyar Wagner ga kungiyar RSF. '''Madagascar''' Kungiyar yada labarai mai zaman kanta ta Project ta ruwaito cewa Wagner PMCs sun isa Madagascar ne a watan Afrilun 2018, domin gadin masu ba da shawara kan harkokin siyasa da Yevgeny Prigozhin ya dauka domin su raka yakin neman zaben shugaban kasa na shugaban kasa na lokacin Hery Rajaonarimampianina a zabe mai zuwa. Rajaonarimampianina ya yi rashin nasara a yunkurin sake tsayawa takara, inda ya zo na uku a zagaye na farko na zaben, ko da yake an ce mashawartan Prigozhin sun yi aiki tare da wasu 'yan takara da dama a watannin da suka gabace zaben. Kusa da ƙarshen yaƙin neman zaɓe, masu dabarun sun kuma taimaka wa wanda ya lashe zaɓe, Andry Rajoelina, wanda shi ma Amurka da China ke samun goyon baya. Ɗaya daga cikin ayyukan ƙarshe na gwamnatin Rajaonarimampianina an ce shine don sauƙaƙe wani kamfani na Rasha ya mallaki kamfanin chromite na kasa na Madagascar "Kraoma"[64] a watan Agusta 2018. A ranar 9 ga Agusta, 2018, darekta Arsène Rakotoarisoa ya kori bayan ya biya kudin fansa. miliyan 100 Ariary saboda sace ma'aikatan kamfanin 4. An ba da rahoton cewa Wagner PMCs suna gadin ma'adinan chrome tun daga Oktoba 2018. Ko da yake, a matsayin shugaban kasar Hery Rajaonarimampianina, ya sha kaye a zaben shugaban kasa na Malagasy na 2018 a karshen wannan shekarar, kamfanin Ferrum Mining na kasar Rasha, wani kamfani mai jarin Rubles 10.000 (€100), bai shigar da kudade a cikin kamfanin ba.kuma ya bar ma’aikata ba a biya su ba. A cikin 2019 kawai ton 15000 na chromium kamfanin ya fitar da shi zuwa kasashen waje kuma tun daga lokacin aka dakatar da ayyukan kuma ba a biya albashi a karshen 2022.[69] Daga cikin masu ba da shawara ga 'yan takarar shugaban kasa daban-daban har da Konstantin Pikalov, wanda da farko aka nada shi a matsayin babban jami'in tsaron yakin neman zabe ga Fasto Mailhol na Cocin Madagascar na Apocalypse. Duk da haka, lokacin da aka bayyana cewa Andry Rajoelina ne ya fi so ya lashe zaben, an mayar da Pikalov ya zama mai tsaron lafiyar Rajoelina. Ko da yake, a matsayin shugaban kasar Hery Rajaonarimampianina, ya sha kaye a zaben shugaban kasa na Malagasy na 2018 a karshen wannan shekarar, kamfanin Ferrum Mining na kasar Rasha, wani kamfani mai jarin Rubles 10.000 (€100), bai shigar da kudade a cikin kamfanin ba.kuma ya bar ma’aikata ba a biya su ba. A cikin 2019 kawai ton 15000 na chromium kamfanin ya fitar da shi zuwa kasashen wajekuma tun daga lokacin aka dakatar da ayyukan kuma ba a biya albashi a karshen 2022. Daga cikin masu ba da shawara ga 'yan takarar shugaban kasa daban-daban har da Konstantin Pikalov, wanda da farko aka nada shi a matsayin babban jami'in tsaron yakin neman zabe ga Fasto Mailhol na Cocin Madagascar na Apocalypse. Duk da haka, lokacin da aka bayyana cewa Andry Rajoelina ne ya fi so ya lashe zaben, an mayar da Pikalov ya zama mai tsaron lafiyar Rajoelina. '''Libya''' A tsakiyar watan Satumba na shekarar 2021, a cewar majiyoyin diflomasiyya da na tsaro, an kusa kammala kulla yarjejeniya da kungiyar Wagner ta yi aiki a Mali. A cewar majiyoyin da ke karo da juna, akalla PMC 1,000 ko kasa da haka ne za a tura kasar Mali, wadda ke fama da yakin basasa tun shekara ta 2012, kuma kungiyar Wagner za ta biya kusan CFA biliyan 6 a kowane wata domin horar da sojojin Mali da kuma ba da kariya. ga jami'an gwamnati. Faransa wadda a baya ta yi mulkin Mali a matsayin mulkin mallaka, tana yin wani yunkuri na diflomasiyya don hana aiwatar da yarjejeniyar. Tun daga karshen watan Mayun shekarar 2021, kasar Mali ke karkashin mulkin soja da ya hau kan karagar mulki bayan juyin mulkin da aka yi. A nasa martani, firaministan kasar Mali Choguel Kokalla Maïga, a jawabin da ya gabatar a zauren Majalisar Dinkin Duniya, ya bayyana chew, "Sabon halin da ake ciki da ya biyo bayan kawo karshen Operation Barkhane, ya sa kasar Mali a gaba a gaba - watsi da mu, a tsakiyar jirgin zuwa wani mataki - kuma yana kai mu ga gano hanyoyi da hanyoyin tabbatar da tsaron mu da kansa, ko tare da sauran abokan tarayya. Burtaniya, Tarayyar Turai da Ivory Coast suma sun gargadi Mali da kada ta shiga yarjejeniya da kungiyar Wagner.Har ila yau, a ranar 30 ga Satumba, Mali ta sami jigilar jiragen sama masu saukar ungulu Mil Mi-17 guda hudu, da kuma makamai da alburusai, a wani bangare na kwangilar da aka kulla a watan Disamba na 2020. Ministan tsaron Mali ne ya karbi jigilar kayayyaki, wanda ya yaba wa Rasha a matsayin "mai karfi". Ƙasar abokantaka wacce a koyaushe Mali ta kasance tana da kyakkyawar haɗin gwiwa tare da ita. A karshen watan Disamba, Faransa ta buga wata sanarwa ta hadin gwiwa da kasashen Birtaniya, Jamus, Kanada da wasu gwamnatocin Turai 11 suka sanya wa hannu, cewa sun shaida yadda kungiyar Wagner ta tura Mali, tare da goyon bayan Rasha, kuma sun yi Allah wadai da matakin. Mali dai ta ki amincewa da tura sojojin, inda ta nemi hujja daga majiyoyi masu zaman kansu, amma ta yarda cewa "masu horar da Rasha" na cikin kasar a wani bangare na karfafa sojoji da jami'an tsaro, kuma "yana da hannu ne kawai a cikin kawance tsakanin jihohi da Tarayyar Rasha". , abokin tarayya na tarihi”. Majiyoyin gwamnatin Faransa sun ce zargin tura Wagner ya ta'allaka ne kan wasu abubuwan da suka hada da samar da wani sabon sansanin soji kusa da filin jirgin saman Bamako da kuma "hanyoyin jirage masu shakku". A wata mai zuwa ne jami'an sojin Mali suka tabbatar da wasu mashawartan sojojin kasar Rasha 400 sun isa kasar kuma suna nan a sassa da dama na kasar ta Mali.Jami'ai da dama, ciki har da wani na Yamma, sun ce an jibge " sojojin haya" na Rasha a Mali, amma wata majiyar sojan Mali ta musanta hakan. Har yanzu, wani jami'i daga tsakiyar Mali, ya ce akwai masu ba da shawara na Rasha da PMC da ke was kuma ba duka 'yan kwangilar 'yan asalin Rasha ne ba. A cewar wani jami'in sojan Faransa, tsakanin 300 zuwa 400 PMC sun kasance a tsakiyar kasar, tare da masu horar da Rasha da ke ba da kayan aiki. Hotunan PMC sun fito a garin Ségou daga karshen watan Disamba na 2021, inda aka ba da rahoton tura 'yan kwangilar Wagner 200. An ruwaito cewa a farkon watan Janairun 2022, rikici a kudancin Mopti tsakanin 'yan kwangila da masu jihadi ya yi sanadin mutuwar PMC guda daya. A tsakiyar Janairu 2022, Wagner PMCs an tura su a wani tsohon sansanin sojojin Faransa a Timbuktu, a arewacin Mali.Daga baya, sojojin Amurka kuma sun tabbatar da kasancewar kungiyar Wagner a Mali.Ya zuwa farkon Afrilu 2022, wasu sojojin Mali 200 da jami'an 'yan sanda 9 suna samun horo a Rasha. A wata mai zuwa ne jami'an sojin Mali suka tabbatar da wasu mashawartan sojojin kasar Rasha 400 sun isa kasar kuma suna nan a sassa da dama na kasar ta Mali.Jami'ai da dama, ciki har da wani na Yamma, sun ce an jibge " sojojin haya" na Rasha a Mali, amma wata majiyar sojan Mali ta musanta hakan. Har yanzu, wani jami'i daga tsakiyar Mali, ya ce akwai masu ba da shawara na Rasha da PMC da ke wurin kuma ba duka 'yan kwangilar 'yan asalin Rasha ne ba.A cewar wani jami'in sojan Faransa, tsakanin 300 zuwa 400 PMC sun kasance a tsakiyar kasar, tare da masu horar da Rasha da ke ba da kayan aiki. Hotunan PMC sun fito a garin Ségou daga karshen watan Disamba na 2021, inda aka ba da rahoton tura 'yan kwangilar Wagner 200. An ruwaito cewa a farkon watan Janairun 2022, rikici a kudancin Mopti tsakanin 'yan kwangila da masu jihadi ya yi sanadin mutuwar PMC guda daya. A tsakiyar Janairu 2022, Wagner PMCs an tura su a wani tsohon sansanin sojojin Faransa a Timbuktu, a arewacin Mali.Daga baya, sojojin Amurka kuma sun tabbatar da kasancewar kungiyar Wagner a Mali.Ya zuwa farkon Afrilu 2022, wasu sojojin Mali 200 da jami'an 'yan sanda 9 suna samun horo a Rasha. A ranar 5 ga Afrilu, 2022, Human Rights Watch ta buga wani rahoto da ke zargin sojojin Mali da PMC na Rasha da kashe kusan fararen hula 300 tsakanin 27 zuwa 31 ga Maris, yayin wani farmakin soji a Moura, a yankin Mopti, wanda aka fi sani da matattarar mayakan Islama. A cewar rundunar sojin Mali, sama da ‘yan ta’adda 200 ne aka kashe a farmakin, wanda rahotanni suka ce sama da ‘yan kasar Rasha 100 ne aka kashe. A farkon farmakin a ranar 27 ga watan Maris, jirage masu saukar ungulu na sojojin Mali sun sauka a kusa da kasuwar garin, bayan da aka tura sojoji suka tunkari wasu gungun masu jihadi kusan 30, inda suka yi musu luguden wuta, inda suka kashe a kalla "fararen sojoji" biyu, a cewar Human. Kungiyar kare hakkin bil adama. A ranar 19 ga Afrilu 2022, na farko a hukumance ya tabbatar da mutuwar wani mai ba da shawara kan soji na Rasha, wanda aka ce shi dan Wagner ne, ya faru ne a lokacin da sojojin sintiri suka taka wani bam a gefen hanya kusa da garin Hombori.A ranar 22 ga Afrilun 2022, kwanaki uku bayan da sojojin Faransa suka mika sansanin sojin na Gossi ga sojojin Mali, Faransa ta yi ikirarin cewa wasu da ake zargin kungiyar PMC ta Wagner ce ta binne gawarwaki goma sha biyu a wani kabari mai nisan kilomita kadan daga gabashin sansanin jim kadan bayan janyewar. na zargin Faransa. Sojojin Faransa sun buga Hotunan bidiyo da ke nuna wasu sojojin farar fata 10 sun lullube gawarwakin da yashi, kwanaki biyu bayan wani “na’urar bincike ta lura da wasu mutane ’yan Caucasian guda goma sha biyu, mai yiwuwa na kungiyar Wagner ne” da kuma sojojin Mali da suka isa wurin da aka binne su domin sauke kayan aiki, a cewarsa. ga rahoton sojojin Faransa. A ranar 25 ga Afrilu, 2022, ƙungiyar masu jihadi ta JNIM mai alaka da Al-Qaeda ta yi iƙirarin cewa ta kama wasu membobin ƙungiyar Wagner a farkon wata a tsakiyar yankin Ségou. A karshen watan Yunin 2022 ne aka fara zargin kungiyar Wagner cewa PMC na wawure garuruwa tare da kame mutanen yankin arewacin Tombouctou tare da sojojin Mali ba tare da nuna bambanci ba, lamarin da ya tilastawa farar hula tserewa zuwa Mauritania. An kuma ruwaito cewa an yi kashe-kashe. A ranar 24 ga watan Yuli, Amurka ta kakaba wa wasu jami'an Mali uku takunkumi saboda gudanar da ayyukan kungiyar Wagner a kasarsu A ranar 16 ga watan Yunin 2023, gwamnatin Mali ta bukaci dakarun wanzar da zaman lafiya na MINUSMA su janye daga Mali ba tare da bata lokaci ba. A ranar 30 ga watan Yuni, kwamitin sulhu na MDD ya amince da bukatar korar sojojin kiyaye zaman lafiya. Bayan haka, a matsayin martani ga kin amincewa da gwamnatin Mali ta yi na aiwatar da yarjejeniyar Algiers da 'yan tawayen Abzinawa, manyan kungiyoyin da suka hada da Coordination of Azawad Movements (CMA) - National Movement for the Liberation of Azawad, the Arab Movement Azawad, da babbar majalisar hadin kan Azawad - sun janye daga tattaunawar sulhu. Daga baya suka hade suka zama kungiya daya. A ranar 9 ga Satumba 2023, 'yan tawayen CMA sun harbo jirgin SU-25 daya tilo na sojojin saman Mali, yayin da JNIM ta harbo wani jirgin sama mai saukar ungulu na Mi-8 da ke karkashin kungiyar Wagner.A ranar 11 ga Satumba 2023, CMA ta ayyana kanta a matsayin "yaƙi" tare da mulkin soja. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Kungiyoyi]] 6a64g6tpipr7jnzjck50h83dpluajz8 Ashurbanipal 0 92290 657105 579388 2025-07-09T09:06:19Z BnHamid 12586 657105 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ashurbanipal'''<ref>[a]He is sometimes erroneously enumerated as Ashurbanipal II,[6][7] out of confusion with the earlier Ashurnasirpal II, or as Ashurbanipal III,[8] in succession to him (despite the two kings having different names). His name is also sometimes alternatively transliterated as Assurbanipal</ref> (Neo-Assyrian Akkadian: 𒀸𒋩𒆕, romanized: Aššur-bāni-apli, <ref> [b]His name was sometimes transliterated as Aššur-bāni-habal or Aššur-bāni-pal (from which the modern rendition "Ashurbanipal" derives) in 19th-century works.[11]</ref><ref>[10]Hurowitz 2010, p. 96.</ref> ma'ana "Ashur shine mahaliccin magaji<ref>[12]Tetlow 2004, p. 231</ref><ref>[3]Brereton 2018, p. 10.</ref> shine sarkin Neo-  Daular Assuriya daga 669 BC har zuwa mutuwarsa a shekara ta 631. Ana tunawa da shi a matsayin mai girma na ƙarshe.  Sarkin Assuriya.<ref>[13]Frahm 2017, p. 189.</ref><ref>[8]Chaliand 2014, p. 52.</ref>  Ashurbanipal ya gaji gadon sarauta a matsayin magajin mahaifinsa Esarhaddon;  Mulkinsa na shekaru 38 yana cikin mafi dadewa a kowane sarkin Assuriya.<ref>[c]Only six Assyrian kings ruled longer than Ashurbanipal: the Early Assyrian kings Erishum I (40 years), Sargon I (40 years) and Naram-Sin (54/44 years) and the Middle Assyrian kings Ashur-dan I (46 years), Tiglath-Pileser I (39 years) and Ashur-rabi II (41 years).</ref>Ko da yake wani lokaci ana ɗaukarsa a matsayin mai fafutukar kafa ƙasar Assuriya ta dā, mulkinsa kuma shi ne lokaci na ƙarshe da sojojin Assuriyawa suka yi yaƙi a dukan ƙasar Kusa da Gabas ta dā da kuma farkon ƙarshen zamani.  Mulkin Assuriya akan yankin.Esarhaddon ya zaɓi Ashurbanipal a matsayin magaji c.  673. Zaɓin Ashurbanipal ya ƙetare babban ɗa Shamash-shum-ukin.  Wataƙila don guje wa hamayya a nan gaba, Esarhaddon ya naɗa Shamash-shum-ukin a matsayin magajin Babila.  'Yan'uwan biyu sun hau gadon sarautar juna bayan mutuwar Esarhaddon a shekara ta 669, kodayake Shamash-shum-ukin ya koma matsayin mai kula da Ashurbanipal.  Yawancin shekarun farkon mulkin Ashurbanipal an yi amfani da su yana yakar tawaye a Masar, wanda mahaifinsa ya ci nasara.  Yaƙe-yaƙe mafi girma na Ashurbanipal su ne waɗanda aka kai wa Elam, tsohon abokin gaba na Assuriya, da kuma Shamash-shum-ukin, wanda a hankali ya fara jin haushin ikon da ƙanensa ya riƙe shi.  An ci Elam a jerin tashe-tashen hankula a 665, 653 da 647–646.  Shamash-shum-ukin ya yi tawaye a shekara ta 652 kuma ya tara ƙungiyar abokan gaba na Assuriya amma an ci nasara a kansa kuma ya mutu a lokacin da Ashurbanipal ya kewaye Babila a shekara ta 648. Saboda rashin samun bayanan da suka tsira, yawancin zamanin Ashurbanipal ba a san shi sosai ba.An fi tunawa da Ashurbanipal a yau saboda kokarinsa na al'adu.  Majiɓincin zane-zane da adabi, Ashurbanipal yana da sha'awar tsohuwar al'adun adabi na Mesopotamiya.  A tsawon tsawon mulkinsa, Ashurbanipal ya yi amfani da dimbin albarkatun da yake da shi don gina Laburare na Ashurbanipal, tarin rubutu da takardu na nau'o'i daban-daban.  Wataƙila ya ƙunshi rubutu sama da 100,000 a tsayinsa, ɗakin karatu na Ashurbanipal bai wuce ba har sai an gina ɗakin karatu na Alexandria, bayan ƙarni da yawa.  Fiye da rubutun cuneiform sama da 30,000 da suka tsira daga ɗakin karatu suna da mahimmancin tushe akan yaren Mesopotamiya na dā, addini, adabi da kimiyya.  Zane-zane da aka yi a ƙarƙashin Ashurbanipal ya kasance sabon salo da ƙima kuma ana ɗaukarsa yana da "kyakkyawan inganci" in ba haka ba ya kasance daga yawancin fasahar da aka samar a ƙarƙashin sarakunan da suka gabata. An san Ashurbanipal a matsayin ɗaya daga cikin sarakunan Assuriya mafi zalunci;  yana daya daga cikin sarakunan da suka yi alfahari da kisan gillar da ya yi wa fararen hula masu tawaye.  Wasu malamai suna ɗaukarsa da yawa halakar Elam a matsayin kisan kare dangi.  Assuriyawa sun yi nasara a yaƙe-yaƙe da yawa a ƙarƙashin Ashurbanipal, suna yaƙin neman zaɓe daga ƙasar Assuriyawa fiye da dā, amma da yawa daga cikin yaƙin neman zaɓe ba su sami fa'ida ba.  Ashurbanipal ya kasa kula da Masarautar Masar, kuma yaƙe-yaƙensa a Larabawa sun kashe lokaci da albarkatu ba tare da kafa ikon Assuriya na dogon lokaci ba.  Babban buhunsa na Babila bayan ya ci Shamash-shum-ukin ya raunana albarkatun daular kuma ya sa gaba da Assuriya a kudancin Mesofotamiya, wataƙila ya ba da gudummawa ga hawan Daular Neo-Babila shekaru biyar bayan mutuwar Ashurbanipal.  Ko manufofin Ashurbanipal sun kai ga faduwar Daular Assuriya shekaru ashirin kacal bayan mutuwarsa, ana jayayya a Assyriology na zamani.An tuna da wani gurɓataccen labari na Ashurbanipal a al'adar adabi na Greco-Roma a ƙarƙashin sunan Sardanapalus, wanda ake zargin shi ne sarkin Assuriya na ƙarshe kuma maras kyau wanda munanan halaye suka kai ga faduwar daularsa. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 631]] 24yba8mkqery7kh9tfclcmpdt9qk9le Antigone 0 92627 657067 583252 2025-07-09T08:48:12Z BnHamid 12586 657067 wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{Gyara mukala}} Ἀντιγόνη, romanized: Antigónē) gimbiya ta Theban ce kuma hali a cikin tsoffin bala'o'in Girka.  Ita ce 'yar Oedipus, sarkin Thebes;  Mahaifiyarta/ kakarta ko dai Jocasta ne ko, a cikin wani bambancin tatsuniya, Euryganeia.  'Yar'uwar Polynice, Eteocles, da Ismene ce.<ref>[1]Roman, L., & Roman, M. (2010). Encyclopedia of Greek and Roman mythology., p. 66, at Google Books</ref>Ma'anar sunan shine, kamar yadda yake a cikin yanayin namiji daidai da Antigonus, "a madadin iyayen mutum" ko "cancantar iyaye".  Antigone ya bayyana a cikin karni na 5 BC, wasan kwaikwayo na ban tausayi wanda Sophocles ya rubuta, wanda aka sani tare da su kamar wasan kwaikwayo na Theban guda uku, kasancewarsa babban jigon bala'i mai suna Antigone.  Ta yi ɗan taƙaitaccen bayani a ƙarshen Aeschylus' Bakwai a kan Thebes, yayin da labarinta kuma ya kasance batun wasan Euripides' wanda yanzu ya ɓace da sunan iri ɗaya. == Cikin Sophocles == Mawallafin wasan kwaikwayo na Hellenanci Sophocles na ƙarni na biyar BC ya yi magana game da labarin Antigone a cikin wasanninsa na Theban:Ana ganin Antigone da 'yar uwarta Ismene a karshen Oedipus Rex yayin da Oedipus ke kuka da "kunya" da "bakin ciki" da yake barin 'ya'yansa mata.  Daga nan sai ya roki Creon ya kula da su, amma cikin bakin ciki ya kai su tare da shi yayin da aka kai shi.  Creon ya hana shi fitar da 'yan matan daga cikin birni tare da shi.  Babu ɗayansu a cikin wasan kwaikwayo.<ref>[2]Sophocles (2009). The Theban plays : Oedipus the king, Oedipus at Colonus, Antigone. Fainlight, Ruth; Littman, Robert J. Baltimore: Johns Hopkins University Press. <nowiki>ISBN 978-0801895418</nowiki>. OCLC 608624785.</ref> == Manazarta == 4ai73uljguau501nrc3a4dxxbfwspxe Anitta 0 92840 657054 608310 2025-07-09T08:44:03Z BnHamid 12586 657054 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Larissa de Macedo Machado''' (an haife shi a ranar 30 ga watan Maris, shekarar alif 1993), <ref>Perfil: Anitta" (in Portuguese). Dicionário Cravo Albin da Música Popular Brasileira. Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 31 March 2018.</ref> da aka sani da ƙwarewa kamar Anitta (Portuguese: [ɐˈnitɐ] ⓘ), mawaƙin kasar [[Brazil]] ne, mawaƙa, ɗan rawa, ɗan wasan kwaikwayo, kuma mai watsa shirye-shiryen talabijin na lokaci-lokaci. Daya daga cikin fitattun masu fasaha a kasar [[Brazil]], ta shahara da salo iri-iri da hada nau'o'i irin su pop, funk, reggaeton da kiɗan lantarki. Ta sami lambobin yabo da yawa, ciki har da lambobin yabo na kiɗa na Latin Amurka guda huɗu, lambar yabo ta MTV Music Video Awards, lambar yabo ta MTV Turai Music Awards, Guinness World Records guda biyu, da kuma zaɓe don lambar yabo ta Grammy guda biyu da lambar yabo ta Latin Grammy guda goma, ban da kasancewarta mawaƙin mata na Brazil tare da mafi yawan shigarwar akan Billboard Hot 100. An yi mata lakabi da "Sarauniyar Popular Brazilian".,<ref>Stern, Bradley (29 August 2018). "Meet Anitta: the Queen of Brazilian Pop". Paper. Archived from the original on 29 February 2024. Retrieved 11 February 2024.</ref> Ba da daɗewa ba bayan fitowar ta na farko, "Meiga e Abusada" (2012), Anitta ta sanya hannu kan kwangilar yin rikodi tare da Warner Music Brazil kuma ta fitar da kundi na farko mai taken kanta a cikin 2013, wanda ya shiga a lamba ɗaya kuma ya sami takardar shaidar platinum a Brazil.<ref>Stern, Bradley (29 August 2018). "Meet Anitta: the Queen of Brazilian Pop". Paper. Archived from the original on 29 February 2024. Retrieved 11 February 2024.</ref> ==Rayuwar farko== Larissa de Macedo Machado an haife ta kuma ya girma a Honório Gurgel, wata unguwar Rio de Janeiro tare da ɗayan mafi ƙarancin HDIs<ref>Alves, Guilherme (7 October 2016). "Vencedores do Prêmio Jovem Brasileiro 2016 e 2015". BreakTudo (in Brazilian Portuguese). Archived from the original on 4 March 2018. Retrieved 11 October 20</ref> <ref>Torres, Leonardo (6 May 2014). "Anitta lançará álbum de inéditas em duas versões: de estúdio e ao vivo" (in Brazilian Portuguese). Portal POPLine. Archived from the original on 27 July 2014. Retrieved 6 August 201</ref> Ita ce ƙaramar 'yar Míriam Macedo da Mauro Machado na zuriyar Afro Brazil.<ref>https://blackbraziltoday.com/in-brazil-no-one-is-white-says-anitta/ </ref> ] Daga baya iyayenta suka rabu, inda mahaifiyarta ta samu kulawa.<ref>Gomes, Lais (11 July 2014). "Com casa cheia, Anitta lança o DVD 'Meu lugar' em show no Rio" (in Brazilian Portuguese). TV Globo. Archived from the original on 14 July 2018. Retrieved 6 August 2016.</ref> <ref>Anitta comemora os 10 milhões de visualizações de 'Show das poderosas': 'Amo muito'". Extra Online (in Brazilian Portuguese). 30 May 2013. Archived from the original on 11 September 2018. Retrieved 6 August 2016</ref> ,Dan uwanta, Renan Machado, yana daya daga cikin masu shirya wakokinta kuma suna gudanar da aikinta tare.<ref>"Mães lindas de Anitta e Arthur Aguiar roubam a cena; veja quem está no 'Tamanho Família' de 24/7" (in Brazilian Portuguese). TV Globo. 24 July 2016. Archived from the original on 14 July 2018. Retrieved 6 August 2016.</ref> Ta fara rera waƙa tun tana ɗan shekara 8, ta shiga ƙungiyar mawaƙa ta [[Saint Luzia’s Parish]] a unguwarta bisa nacewar kakaninta na uwa.<ref>Alves, Guilherme (7 October 2016). "Vencedores do Prêmio Jovem Brasileiro 2016 e 2015". BreakTudo (in Brazilian Portuguese). Archived from the original on 4 March 2018. Retrieved 11 October 2016</ref> Ta ɗauki azuzuwan Ingilishi na farko a 11, bayan da ta nuna hankali sama da matsakaici da sha'awar aikin ilimi. Daga baya malamin mahaifiyarta ya ba ta darussan rawa kyauta. Bayan ta kammala karatunta daga Colégio Pedro II, ta kammala karatun fasaha a cikin gudanarwar jama'a a makarantar sakandare.<ref>Torres, Leonardo (6 May 2014). "Anitta lançará álbum de inéditas em duas versões: de estúdio e ao vivo" (in Brazilian Portuguese). Portal POPLine. Archived from the original on 27 July 2014. Retrieved 6 August 2016.</ref> <ref>Anitta: O primeiro beijo, a emoção com o telefonema de Ivete e outras histórias contadas no bairro onde ela cresceu". Globo.com. 7 July 2013. Archived from the original on 30 March 2023. Retrieved 1 August 2020.</ref> A cikin 2013, ta yanke shawarar ci gaba da aikinta na fasaha kuma ta sami lambar yabo ta "Mafi kyawun Sabuwar Mawaƙi" wanda Associação Paulista de Críticos de Arte, wata ƙungiya ce da ke São Paulo, [[Brazil]], wacce ke girmama mafi kyawun fasahar Brazil.<ref>Cantora Anitta é eleita a revelação do ano na música pela APCA - Notícias - UOL Entretenimento" (in Brazilian Portuguese). Archived from the original on 13 September 2016. Retrieved 6 August 2016.</ref> Sunan matakin Anitta ya samo asali ne daga halin "Anita" a cikin littafin Presença de Anita, wanda aka daidaita shi azaman teleseries ta TV Globo a cikin shekarar alif 2001.<ref>Alves, Guilherme (7 October 2016). "Vencedores do Prêmio Jovem Brasileiro 2016 e 2015". BreakTudo (in Brazilian Portuguese). Archived from the original on 4 March 2018. Retrieved 11 October 2016.</ref> Ta yi tunanin halin ya kasance "mai ban mamaki" saboda "[Anita] na iya zama mai jima'i ba tare da kallon lalata ba; yarinya da mace a lokaci guda <ref>Alves, Guilherme (7 October 2016). "Vencedores do Prêmio Jovem Brasileiro 2016 e 2015". BreakTudo (in Brazilian Portuguese). Archived from the original on 4 March 2018. Retrieved 11 October 2016.</ref> <ref>EMA 2015: Anitta se consagra e ganha prêmio "Worldwide Act: Latin America"". Portal Pop Line (in Portuguese). Archived from the original on 26 October 2015. Retrieved 11 October 2015.</ref> . Anitta tana magana da harsuna da yawa: Fotigal (harshenta na asali), Ingilishi da Mutanen Espanya. ==Sana'a== ===2012–2013 Kundin halarta na farko da nasarar farko=== Aikin Anitta na ƙwararriyar mawaƙi ya fara ne a cikin shekarar alif 2010, lokacin da aka gabatar da ita ga furodusan funk carioca Renato Azevedo (wanda aka sani da Batutinha). An gayyace ta ta yi masa wasu faifan demo, kamar yadda ya ga wasu bidiyoyin gidanta a YouTube. Ta sa'an nan sanya hannu kan kwangila tare da mai zaman kanta da kuma na musamman lakabin a funk, Furacão 2000. Bayan wani lokaci daga baya, ta fito da ta farko guda "Eu Vou Ficar", wanda aka buga a gida rediyo tashoshin a Rio de Janeiro da song aka kunshe a cikin tarin Armagedom, wanda ya hada da sauran artists daga m scene.[ ambato da ake bukata] Shawara ta hanyar ta mataki sunan "ta yanke shawarar saka wani m" da kuma ta yanke shawarar a cikin wani shiri na "producer". MC.[6][22] Bayan shekara guda, an haɗa waƙar "Fica Só Olhando" a cikin sakin Armagedom II.[23]. Fitowarta ta farko da aka watsa a gidan talabijin a ranar 16 ga Mayu 2012, a cikin shirin TV Cante se Puder, akan SBT, inda ta rera waƙar "Extravasa", waƙar da mawaƙin axé Claudia Leitte ya rubuta a cikin gilashin giya.[24] ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1993]] gkm511h7i9orag8i4rj4ubh3jde5lqa Ayyukan Mata na Dominican 0 94912 657113 644772 2025-07-09T09:10:28Z BnHamid 12586 657113 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Acción Feminista Dominicana'''<ref>https://acento.com.do/cultura/accion-feminista-dominicana-se-acogio-a-la-sombra-protectora-de-trujillo-9231942.html</ref> '''(AFD)''', kungiya ce ta mata a Jamhuriyar Dominica, wacce aka kafa a 1931. Yunkurin mata a Jamhuriyar Dominica ya shirya a 1931 tare da kafa Acción Feminista Dominicana (AFD) a karkashin Abigail Mejia . Manufar AFD ita ce yin aiki don daidaito na doka tsakanin maza da mata, daga cikinsu akwai 'yancin mata. Don cimma burinsu AFD ta haɗa kai da mai mulkin kama karya Rafael Trujillo, wanda ya yi amfani da AFD a cikin farfaganda don samun goyon baya ga mulkinsa tsakanin mata, da kuma gabatar da siffar zamani na mulkinsa, kuma "mata" saboda haka ya zama daidai da "Trujillista" (mata mai goyon bayan Trujillo) a Jamhuriyar Dominica.<ref>Fernandez-Asenjo, Maria-Mercedes (2015-01-01). De maestras normalistas a 'damas trujillistas': El feminismo Dominicano, 1915-1946 (Thesis) – via ProQuest.</ref> Trujillo a ƙarshe ya cika alkawarinsa ga AFD don goyon bayanta bayan shekaru goma sha ɗaya, lokacin da ya gabatar da zaɓen mata a Jamhuriyar Dominica a 1942, kuma an zabi mata na farko - Milady Félix de L'Official, Isabel Mayer da Josefa Sánchez de González - a majalisar. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category: Kungiyoyin Mata]] jvbfx24m1cd29c0ebzjjmxcft3me1c9 Baba Vanga 0 97212 657117 603085 2025-07-09T09:13:05Z BnHamid 12586 657117 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Vangeliya Pandeva Gushterova''' (3 Oktoba 1911 zuwa 11 ga Agusta 1996), wanda aka fi sani da Baba Vanga (Bulgarian: Баба Ванга, lit. "Kaka Vanga'),<ref>https://www.vice.com/en/article/baba-vangas-predictions-of-natural-disasters/</ref> 'yar Bulgaria ce da aka dangana sufi kuma mai warkarwa wanda ya yi iƙirarin ya hango makomar gaba.<ref>https://www.independent.co.uk/news/world/baba-vanga-who-is-the-blind-mystic-who-predicted-the-rise-of-isis-a6765071.html</ref> Makafi tun lokacin ƙuruciyarta, ta shafe yawancin rayuwarta a yankin Rupite na tsaunin Belasica a Bulgaria.<ref>https://web.archive.org/web/20191112065751/https://journalmetro.com/opinions/inspecteur-viral/901689/non-la-voyante-bulgare-baba-vanga-na-pas-predit-une-guerre-mondiale-en-2016/</ref> == Rayuwa == An haifi Vanga a ranar 3 ga Oktoba 1911 zuwa Pando Surchev da Paraskeva Surcheva a Strumica a cikin yankin Salonica na Daular Ottoman (yanzu Arewacin Macedonia).<ref>https://www.express.co.uk/news/weird/1256073/Baba-Vanga-2020-prediction-coronavirus-blind-mystic-COVID19-virus-prophecy</ref> Yarinya ce da ba ta kai ga haihuwa ba wadda ta yi fama da matsalolin lafiya. A bisa al’adar yankin, ba a ba wa jaririn suna ba har sai an ga cewa za ta iya rayuwa. Lokacin da jaririn ya fara kuka, wata ungozoma ta shiga titi ta tambayi wani baƙon suna. == Gado == Cika wasicci na ƙarshe na Vanga, gidanta na Petrich ya zama gidan kayan gargajiya, wanda ya buɗe ƙofofinsa ga baƙi a ranar 5 ga Mayu 2008.<ref>https://www.dailyrecord.co.uk/news/weird-news/blind-mystic-baba-vanga-predicted-22787551</ref>An kuma buɗe gidanta na Rupite don baƙi a ranar 25 ga Maris 2014.A cikin 2012, an ba ta lambar yabo ta "Honorary Citizen" daga Majalisar Municipal na Petrich. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 1996]] ig4kn5cj55h4hk8h9mx2lbyzrxs0iul Ardit Peposhi 0 98250 657044 609227 2025-07-09T08:41:30Z BnHamid 12586 657044 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ardit Peposhi''' (an haife shi 14 Satumba 1993) ɗan wasan ƙwallon ƙafa ne ɗan ƙasar Albaniya wanda ke taka leda a matsayin ɗan wasan tsakiya ga Erzeni a cikin Albanian Superliga.<ref>Ardit Peposhi at Soccerway</ref> == Aikin ƙungiya == === Partizani Tirana === Peposhi samfur ne na babban kulob din Partizani Tirana, inda ya fara aikinsa da kwarewa a shekarar 2010 lokacin da Partizani Tirana ke fafutuka a rukunin farko na Albaniya. Kakar wasansa na farko bai yi nasara ba saboda ya ga kungiyarsa ta koma mataki na 3 na kwallon kafa na Albaniya. === Tirana === Ya bar kulob din a lokacin rani na 2011 kuma ya shiga abokan hamayyarsa na birnin KF Tirana a matakin farko. Kamar yadda gasar neman gurbi ke da zafi a lokacin, Peposhi ya sami wahalar buga fasalin kuma an iyakance shi ga maye gurbin kawai da wasannin kofi. === Bylis Ballsh === A kan 16 Yuli 2015, Peposhi ya sanya hannu kan kwangilar shekaru biyu tare da ƙungiyar da ke kusa da haɓaka Bylis Ballsh, tare da zaɓi don sabunta ta har tsawon shekara guda.<ref>"Bylis, firmos Peposhi, tratativa me Krasniqin" [Bylis, Peposhi signs, negotiations with Krasniqi] (in Albanian). Telesport.al. 16 July 2015. Retrieved 27 July 2015.</ref> Ya buga wasansa na farko a gasar a kulob din a ranar 23 ga Agusta 2015 a cikin rashin nasara da ci 2-0 a wajen FK Kukësi. Ya buga dukkan mintuna casa'in na wasan.<ref>Kukesi vs. Bylis Ballsh – 23 August 2015 – Soccerway". int.soccerway.com. Retrieved 30 June 2018</ref> Ya ci kwallonsa ta farko a gasar a kungiyar a ranar 17 ga Oktoba 2015 a cikin rashin nasara da ci 2–1 a waje da Partizani Tirana. Kwallon da ya ci a minti na bakwai, ta sa Bylis ya ci 1-0. A cikin minti na 91, an nuna wa Peposhi jan kati kai tsaye.<ref>"Bylis Ballsh vs. Partizani Tirana – 17 October 2015 – Soccerway". int.soccerway.com. Retrieved 30 June 2018</ref> === Kukësi === A ranar 14 ga Agusta 2017, Peposhi ya rattaba hannu tare da kulob din garinsu Kukësi ta hanyar amincewa da kwangilar shekara guda tare da zaɓi na ƙarin.<ref>"Ekskluzive / Kukësi bën një tjetër përforcim, firmos ish-mbrojtësi i Korabit" [Exclusive / Kukësi makes another reinforcement, ex-Korabi defender signs] (in Albanian). Panorama Sport. 14 July 2017. Retrieved 27 July 2017</ref> An gabatar da shi tare da Rauf Aliyev, yana mai cewa:<ref>presents Alijev and Peposhi] (in Albanian). fk-kukesi.al. 16 July 2015. Archived from the original on 17 August 2017. Retrieved 27 July 2015</ref> "Na yi matukar farin cikin kasancewa cikin tawagar garinmu." An yi wa Rauf Aliyev wasa a minti na 72.<ref>"Laci vs. Kukesi – 25 November 2017 – Soccerway". int.soccerway.com. Retrieved 30 June 2018.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] [[Category:Haifaffun 1993]] 3r88hzwy9dimgfa9pc246pcobsv5ll4 Attila Juhász (haihuwa 1967) 0 98330 657090 610108 2025-07-09T08:59:52Z BnHamid 12586 657090 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Attila Juhász''' (Serbian: Атила Јухас, Atila Juhas) (an haife shi a watan Yuli 15, 1967 a Senta, SAP Vojvodina, SR Serbia, SFR Yugoslavia) ɗan siyasan Hungarian ɗan ƙasar Serbia ne. Ya kasance shugaban gundumar Senta a matsayin memba na Alliance of Vojvodina Hungarians. Ya sauke karatu a 1996 daga Jami'ar Novi Sad a matsayin farfesa na harshen Hungarian da adabi. Ya yi aiki da Rediyo Novi Sad kuma ya ba da gudummawa ga jaridar Napló. Ya kasance magajin garin Senta daga 1997 zuwa 2008, kuma ya yi aiki a majalisar dokokin Serbia a lokacin 2001-04.<ref>ДЕТАЉИ О НАРОДНОМ ПОСЛАНИКУ: ЈУХАС , АТИЛА], Archived 2003-10-12 at the Wayback Machine, National Assembly of the Republic of Serbia, accessed 22 March 2025.</ref> Ba za a rikita shi da wani Attila Juhász na daban wanda kuma fitaccen memba ne na VMSZ. == Rayuwar gida == Iyayensa sune Ferencz Juhász da Mária Kurin. Yayi aure. Matarsa ita ce Kornélia Juhász Lassu. Suna da 'ya'ya mata biyu, Boglárka da Orsolya.<ref>Ki Kicsoda a Déli Végeken - Sándor Hódi</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1967]] gs6881uivc1r2jc63v9wbvsdd8qxs7i Tattaunawar user:Runolist 3 98586 656905 611167 2025-07-09T04:04:00Z DreamRimmer 22313 DreamRimmer moved page [[Tattaunawar user:Hijerovit]] to [[Tattaunawar user:Runolist]]: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Hijerovit|Hijerovit]]" to "[[Special:CentralAuth/Runolist|Runolist]]" 611167 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Hijerovit! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Hijerovit|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:27, 16 ga Afirilu, 2025 (UTC) fchdzdqs2hhfgy0qndate8yttvtkfce Austin Akobundu 0 99743 657093 651291 2025-07-09T09:01:55Z BnHamid 12586 657093 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Austin Akobundu''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda shine Sanata mai wakiltar [[Abia]] ta tsakiya. == Tarihin Rayuwarsa == Austin dai tsohon Kanar ne mai ritaya na [[Sojojin Ƙasa na Najeriya|sojojin Najeriya]] kuma tsohon ƙaramin ministan tsaro a gwamnatin shugaba [[Goodluck Jonathan|Goodluck Jonathan.]] Shine Sanata mai wakiltar [[Abia]] ta tsakiya a majalisar dattawa a wannan jamhoriyyar. Ya maye gurbin [[Darlington Nwokocha]] wanda kotun ɗaukaka ƙara ta soke zaɓensa a ranar 4 ga Nuwamban shekara ta 2023. An rantsar da shi ranar 15 ga watan Nuwamba, 2023. Tun lokacin da Akobundu ya isa majalisar dattijai, ya kasance mai himma wajen tallafa wa harkokin ilimi, kuma kwanan nan ya samar da tallafin karatu ga ɗalibai 113 a fadin kananan hukumomin [[jihar Abia]] tare da horas da dalibai 400 kan ilimin kwamfuta a Umuahia, jihar Abia. == Manazarta == {{reflist}} [[Category:Yan siyasar Najeriya]] swgsi1hgnu7416788l5qc4bdgnr7lcu 657094 657093 2025-07-09T09:02:18Z BnHamid 12586 /* Manazarta */ 657094 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Austin Akobundu''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda shine Sanata mai wakiltar [[Abia]] ta tsakiya. == Tarihin Rayuwarsa == Austin dai tsohon Kanar ne mai ritaya na [[Sojojin Ƙasa na Najeriya|sojojin Najeriya]] kuma tsohon ƙaramin ministan tsaro a gwamnatin shugaba [[Goodluck Jonathan|Goodluck Jonathan.]] Shine Sanata mai wakiltar [[Abia]] ta tsakiya a majalisar dattawa a wannan jamhoriyyar. Ya maye gurbin [[Darlington Nwokocha]] wanda kotun ɗaukaka ƙara ta soke zaɓensa a ranar 4 ga Nuwamban shekara ta 2023. An rantsar da shi ranar 15 ga watan Nuwamba, 2023. Tun lokacin da Akobundu ya isa majalisar dattijai, ya kasance mai himma wajen tallafa wa harkokin ilimi, kuma kwanan nan ya samar da tallafin karatu ga ɗalibai 113 a fadin kananan hukumomin [[jihar Abia]] tare da horas da dalibai 400 kan ilimin kwamfuta a Umuahia, jihar Abia. == Manazarta == {{reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] [[Category:Yan siyasar Najeriya]] 17dthzfgvc9nyi49rtzcy0uznpbec6y 657096 657094 2025-07-09T09:03:19Z BnHamid 12586 Sanya manazarta 657096 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Austin Akobundu''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda shine Sanata mai wakiltar [[Abia]] ta tsakiya.<ref>{{cite news|last=Nwosu|first=Uche|date=2022-05-24|title=Col. Akobundu Emerges PDP Flag Bearer For Abia Central Senatorial District|url=https://independent.ng/col-akobundu-emerges-pdp-flag-bearer-for-abia-central-senatorial-district/|access-date=2024-03-06|work=[[Independent Nigeria]]}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == Austin dai tsohon Kanar ne mai ritaya na [[Sojojin Ƙasa na Najeriya|sojojin Najeriya]] kuma tsohon ƙaramin ministan tsaro a gwamnatin shugaba [[Goodluck Jonathan]]<ref>{{cite news|date=2022-03-31|title=Ex-minister joins race for Abia senatorial seat|url=https://punchng.com/ex-minister-joins-race-for-abia-senatorial-seat/|access-date=2024-03-06|work=[[The Punch]]}}</ref>. Shine Sanata mai wakiltar [[Abia]] ta tsakiya a majalisar dattawa a wannan jamhoriyyar. Ya maye gurbin [[Darlington Nwokocha]] wanda kotun ɗaukaka ƙara ta soke zaɓensa a ranar 4 ga Nuwamban shekara ta 2023. An rantsar da shi ranar 15 ga watan Nuwamba, 2023. Tun lokacin da Akobundu ya isa majalisar dattijai, ya kasance mai himma wajen tallafa wa harkokin ilimi, kuma kwanan nan ya samar da tallafin karatu ga ɗalibai 113 a fadin kananan hukumomin [[jihar Abia]] tare da horas da dalibai 400 kan ilimin kwamfuta a Umuahia, jihar Abia. == Manazarta == {{reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] [[Category:Yan siyasar Najeriya]] 9xraokss0wprtr5z6338rbw6jeh4qni 657101 657096 2025-07-09T09:05:00Z BnHamid 12586 Sanya manazarta 657101 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Austin Akobundu''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda shine Sanata mai wakiltar [[Abia]] ta tsakiya.<ref>{{cite news|last=Nwosu|first=Uche|date=2022-05-24|title=Col. Akobundu Emerges PDP Flag Bearer For Abia Central Senatorial District|url=https://independent.ng/col-akobundu-emerges-pdp-flag-bearer-for-abia-central-senatorial-district/|access-date=2024-03-06|work=[[Independent Nigeria]]}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == Austin dai tsohon Kanar ne mai ritaya na [[Sojojin Ƙasa na Najeriya|sojojin Najeriya]] kuma tsohon ƙaramin ministan tsaro a gwamnatin shugaba [[Goodluck Jonathan]]<ref>{{cite news|date=2022-03-31|title=Ex-minister joins race for Abia senatorial seat|url=https://punchng.com/ex-minister-joins-race-for-abia-senatorial-seat/|access-date=2024-03-06|work=[[The Punch]]}}</ref>. Shine Sanata mai wakiltar [[Abia]] ta tsakiya a majalisar dattawa a wannan jamhoriyyar. Ya maye gurbin [[Darlington Nwokocha]] wanda kotun ɗaukaka ƙara ta soke zaɓensa a ranar 4 ga Nuwamban shekara ta 2023. An rantsar da shi ranar 15 ga watan Nuwamba, 2023.<ref>{{cite news|last=Ogundapo|first=Abdulqudus|date=2023-11-15|title=New Abia Central senator sworn in|url=https://www.premiumtimesng.com/news/top-news/643514-new-abia-central-senator-sworn-in.html|access-date=2024-03-06|work=[[Premium Times]]}}</ref><ref>{{cite news|title=PDP's Akobundu Sworn In As Abia Senator|url=https://www.channelstv.com/2023/11/15/pdps-akobundu-sworn-in-as-abia-senator/|agency=[[Channels TV]]|last=Ume-Ezeoke|first=Gloria|date=2023-11-15|access-date=2024-11-11}}</ref> Tun lokacin da Akobundu ya isa majalisar dattijai, ya kasance mai himma wajen tallafa wa harkokin ilimi, kuma kwanan nan ya samar da tallafin karatu ga ɗalibai 113 a fadin kananan hukumomin [[jihar Abia]] tare da horas da dalibai 400 kan ilimin kwamfuta a Umuahia, jihar Abia.<ref>{{cite news|last=Nwosu|first=Uche|date=2024-08-30|title=FG, Senator Akobundu Foundation Train Over 400 Students In Computer Software In Umuahia|url=https://independent.ng/fg-senator-akobundu-foundation-train-over-400-students-in-computer-software-in-umuahia/#google_vignette|work=Independent Nigeria|access-date=2024-11-11}}</ref> == Manazarta == {{reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] [[Category:Yan siyasar Najeriya]] 9kth441i62hdvj6dlrsdm6vs9ooku2t Asa Grant Hilliard III 0 99778 657089 615589 2025-07-09T08:58:53Z BnHamid 12586 657089 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Asa G. Hilliard III''' (Agusta 22, 1933 - Agusta 13, 2007), kuma aka sani da Nana Baffour Amankwatia II, wani Ba'amurke farfesa ne a ilimin halin dan Adam wanda ya yi aiki a kan asalin tsohon tarihin Afirka (tsohon Masarawa), al'adu, ilimi da zamantakewa. Shi ne Fuller E. Callaway Farfesa na Ilimin Birane a Jami'ar Jihar Jojiya, tare da alƙawura na haɗin gwiwa a cikin Sashen Nazarin Manufofin Ilimi da Sashen Ilimin Ilimin Ilmi da Ilimi na Musamman. Kafin matsayinsa a Jihar Georgia, Hilliard ya yi aiki a matsayin shugaban Makarantar Ilimi a Jami'ar Jihar San Francisco a San Francisco, California. == Sana'a == A cikin 1981, Hilliard ya gabatar da manufar "Baseline Essays" (gajerun labarai "na gogewar wani rukunin al'adu na yanki a cikin wani yanki na ilimi tun daga farko zuwa yau" <ref>Atlanta Journal-Constitution, April 8, 1999, p. JD9; August 14, 2007, p. B5.</ref>) zuwa gundumar makarantar Portland, Oregon. Wannan ya haifar da tarin kasidun da ke ba da shawarar Afrocentrism, wanda "malamai shida ne suka rubuta,"<ref>Atlanta Tribune: The Magazine, February 2006, p. 14.</ref> wanda aka fi sani da Asalin Baseline na Afirka-Amurka, waɗanda gundumar ta karbe su a cikin 1989.<ref>Educational Leadership, May 1999, pp. 58–62.</ref> Membobin da aka zaɓa: Alliance of Black School Educators, San Francisco Chapter; Ƙungiyar Amirka ta Kwalejoji don Ilimin Malamai, hukumar; Ƙungiyar Ƙwararrun Afirka, memba mai kafa, mataimakin shugaban kasa; National Black Child Development Institute, wanda ya kafa kwamitin.<ref>Washington Post, August 16, 2007, p. B7.</ref> Kyaututtukan da aka zaɓa: Jamhuriyar Laberiya, Kwamandan Knight na Tsarin Dan Adam na Kubutar da Afirka, 1972; Ƙungiyar Kwalejoji na Amirka don Malamai, Thurgood Marshall Award for Excellence; Ƙungiyar Ƙwararrun Ilimi ta Amirka Black Caucus, Harold Delaney Kyautar Jagorancin Ilimi na Misali; Ƙungiyar Bincike na Ilimin Amirka, Kyautar Gudunmawar Sana'a, Kyautar Bincike da Ci gaba don Ƙarfafawa; digiri na girmamawa daga Jami'ar DePaul da Kwalejin Wheelock. Har ila yau, ya kasance wanda ya samu lambobin yabo da suka hada da lambar yabo ta guraben karo karatu daga kungiyar masu ilimin halin dan Adam da kuma lambar yabo ta jagoranci mai girma daga kungiyar malaman ilimi. Hilliard kuma ya kasance memba na Omega Psi Phi fraternity.<ref>“Asa Hilliard Biography,” The History Makers, https://web.archive.org/web/20160304111347/http://www.thehistorymakers.com/biography/biography.asp?bioindex=552&category=EducationMakes (accessed November 15, 2007).</ref> == Rayuwa ta sirri == Hilliard ya auri Patsy Jo Hilliard, Ba’amurke ɗan Afirka na farko kuma mace ta farko magajin garin birnin Gabas ta Tsakiya, Jojiya, wanda yake da yara huɗu (Asa IV, Robi, Patricia da Hakim) da jikoki takwas (Maia, Terry, T'Shaka, Foluke, Xavier, Dayo, Shaidah da Asa Pearl).<ref>“Dr. Asa G. Hilliard, III Biography,” College of Education, Georgia State University, <https://web.archive.org/web/20100701013752/http://education.gsu.edu/main/1641.html (accessed November 15, 2007).</ref> Kakan Hilliard, Asa Grant Hilliard shugaban makarantar sakandare ne a Bay City, Texas, wanda aka yiwa sunan tsohuwar makarantar sakandaren Hilliard. Mahaifinsa, Asa Grant Hilliard II, shi ma shugaban makarantar sakandare ne, wanda ya shafe yawancin aikinsa na koyarwa a Tyler, Texas.<ref>Tribute to Dr. Asa Grant Hilliard III (1933-2007), " Black Britain, http://www.blackbritain.co.uk/feature/details/120/USA/[permanent dead link] (accessed November 15, 2007).</ref> Ya bayyana aikinsa: "Ni malami ne, masanin ilimin halayyar dan adam kuma masanin tarihi. Don haka, ina sha'awar manufofin, hanyoyin da kuma abubuwan da ya kamata mu samar da su don samar da ci gaba a tsakanin mutanenmu." Ya yi imanin cewa duk yara suna iya samun nasara. Makullin samun nasara shine babban tsammanin, ƙwararrun malamai, da kuma watsi da ingantaccen gwaji. Hilliard ya kasance majagaba a cikin ƙirƙira tushen Afirka na wayewar zamani kuma babban mai ba da goyon baya ga tsarin karatun makarantar Afrocentric wanda ya jaddada nasarorin tarihi na baƙar fata don haɓaka darajar ɗalibai. Hilliard ya rubuta littattafai sama da dubu kan batutuwan da suka haɗa da manufofin ilimi, dabarun koyarwa, gwaji, girma da haɓaka yara, da tarihi da al'adun Afirka. Da yawa daga cikin shirye-shiryensa na koyarwa, tantancewa, da manhajoji na jama'a sun zama abin koyi na ƙasa. Sai dai ikirari na Hilliard na cewa yawancin nasarorin kimiyya da al'adu na duniya aikin bakaken fata 'yan Afirka ne ya haifar da cece-kuce.<ref>"Maintaining the Faith in Teachers' Ability to Grow: An Interview with Asa Hilliard". Africa Within. Archived from the original on 15 April 2012. Retrieved 5 May 2015</ref> == Mutuwa == Hilliard yana tafiya tare da matarsa ​​da ƙungiyar yawon buɗe ido a Masar a shekara ta 2007 lokacin da ya mutu ba zato ba tsammani na abin da aka ƙaddara shi ne Malaria.<ref>"The Standards Movement: Quality Control or Decoy?". Africa Within. Archived from the original on 15 April 2012. Retrieved 5 May 2015</ref><ref>"The Standards Movement: Quality Control or Decoy?". Africa Within. Archived from the original on 15 April 2012. Retrieved 5 May 2015</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2007]] 6800y7mt6h62wfsnyop5ddjbavilnmj Antoine Gizenga 0 99904 657056 616167 2025-07-09T08:44:27Z BnHamid 12586 657056 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Antoine Gizenga''' (5 Oktoba 1925 - 24 ga Fabrairu 2019) ɗan siyasan Kwango ne kuma ɗan jaha wanda ya yi aiki a matsayin Firayim Minista na Jamhuriyar Dimokaradiyyar Kongo daga 30 Disamba 2006 zuwa 10 ga Oktoba 2008. Ya kasance Sakatare-Janar na Jam'iyyar Lumumbist Party (PALU). == Rayuwar farko == An haifi Antoine Gizenga a ranar 5 ga Oktoba 1925 a cikin ƙaramin ƙauyen Mbanze a lardin Kwilu a halin yanzu a cikin ƙasar Kongo ta Belgian.<ref>Gizenga, Antoine (2011). Ma vie et mes luttes. Editions L'Harmattan. p. 11. <nowiki>ISBN 9782296472204</nowiki>. Retrieved 23 December 2019</ref><ref name=":0">Akyeampong, Emmanuel Kwaku; Gates, Jr., Henry Louis (2 February 2012). Dictionary of African Biography. Vol. 6 (illustrated ed.). OUP USA. pp. 466–468. <nowiki>ISBN 9780195382075</nowiki>. Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved 1 October 2016.</ref> Ya halarci makarantar firamare ta mishan Katolika kuma ya yi karatunsa na sakandare a makarantun Kinzambi da Mayidi. Ya zama firist na Katolika da aka naɗa a 1947 kuma ya jagoranci Ikklesiya daga gidansa a Kwilu. Ya bar mukaminsa saboda wasu dalilai na kashin kansa kuma ya dauki ayyukan malamai da lissafin kudi da yawa. Bayan ya yi aiki na ɗan lokaci a aikin tabbatar da doka ga gwamnatin mulkin mallaka, Gizenga ya zama malami a makarantar sakandaren Katolika. Ba da daɗewa ba ya auri Anne Mbuba, wadda daga baya ya haifi ‘ya’ya huɗu.<ref name=":0" /> == Farkon aikin siyasa == Ƙwararrun ra'ayoyin masu kishin ƙasa da na Pan-African Patrice Lumumba, wanda ya kafa Mouvement National Congolais, Gizenga ya taimaka wajen tsara Parti Solidaire Africain (wanda aka bar shi a fili yana jingina).[2] Daga baya ya zama shugaban jam’iyyar. Bayan samun 'yancin kai da zaɓe na 'yanci a 1960, Gizenga ya zama mataimakin firaministan Lumumba na sabuwar jamhuriyar Kongo.<ref>Watkins, Thayer. "Patrice Lumumba: The Truth About His Life and Legacy". San Jose State University. Archived from the original on 24 September 2016. Retrieved 9 October 2016.</ref> == Daga baya harkar siyasa == Mobutu ya fara mulkin kasar Zaire a shekarar 1990, wanda ya baiwa Gizenga damar komawa kasar. A shekara ta 1993, ya haɗa ƙungiyoyin Lumumbist zuwa cikin Parti Lumumbiste Unifié (PALU).<ref>Kisangani, Emizet Francois (2016). Historical Dictionary of the Democratic Republic of the Congo (4 ed.). Rowman & Littlefield. pp. 263–264. <nowiki>ISBN 9781442273160</nowiki>.</ref> Jam'iyyar tana da 'yan kaɗan, amma Gizenga ya sami girmamawa ga tarihinsa na adawa da Mobutu. Ya goyi bayan karbe mulki da Laurent-Désiré Kabila ya yi a shekarar 1997, wanda ya sa aka mayar da sunan kasar zuwa Jamhuriyar Dimokaradiyyar Kwango. A shekara ta gaba 'yan sanda sun yi wa gidansa kawanya kuma an harbe masu zanga-zangar PALU da dama, kuma daga baya ya yi adawa da shugabancin Kabila.<ref>Villafana, Frank R. (2011). Cold War in the Congo: The Confrontation of Cuban Military Forces, 1960-1967. Transaction Publishers. p. 193. <nowiki>ISBN 9781412815222</nowiki>.</ref> Gizenga ya yi takara a matsayin dan takarar shugaban kasa na PALU a zaben Yuli na 2006.<ref>Profile: Congo opposition candidates". BBC News Online. 25 July 2006. Archived from the original on 21 August 2006. Retrieved 30 July 2006</ref> Bisa sakamakon zaben wucin gadi na ranar 20 ga watan Agusta, ya zo a matsayi na uku da kashi 13.06 na kuri'un da aka kada, bayan Joseph Kabila (dan Laurent-Désiré) da Jean-Pierre Bemba.<ref>"Kabila gets 44.8 pct in Congo poll, goes to run-off". Reuters. Retrieved 20 August 2006. [dead link</ref> A ranar 30 ga watan Satumban shekarar 2006, Gizenga ya rattaba hannu kan wata yarjejeniyar kawance da jam'iyyar AMP, dandalin Kabila, inda zai marawa Kabila baya a zagaye na biyu na zaben shugaban kasa a watan Oktoban 2006, domin musanya mukamin firaminista. Kabila ya lashe zaben kuma aka rantsar da shi a matsayin shugaban kasa a ranar 6 ga Disamba 2006. Daga baya ya nada Gizenga a matsayin Informant, matsayin da ya kunshi tantance rinjayen majalisa ta yadda za a iya kafa gwamnati,<ref>Kari Barber, "Congo President Begins Forming New Government" Archived 27 December 2006 at the Wayback Machine, VOA News, 21 December 2006</ref> sannan ya nada Gizenga a matsayin Firayim Minista a ranar 30 ga Disamba 2006.<ref>Joe Bavier, "Congo names opposition veteran, 81, prime minister" Archived 14 November 2007 at the Wayback Machine, Reuters, 30 December 2006</ref> Sabuwar gwamnatin Gizenga, mai mambobi 59 (ban da kansa), an nada kuma an sanar da ita a ranar 5 ga Fabrairu 2007. An sanar da sabuwar gwamnati a karkashin Gizenga a ranar 25 ga Nuwamba 2007, tare da rage girmanta zuwa ministoci 44. Gizenga ya mika aikinsa a matsayin Sakatare-Janar na PALU ga Remy Mayele a ranar 14 ga Satumba 2007.<ref>"RD Congo: Liste du nouveau gouvernement congolais" Archived 29 November 2007 at the Wayback Machine , Panapress, 26 November 2007 (in French).</ref> A ranar 25 ga Satumba, 2008, Gizenga ya mika murabus dinsa a matsayin Firayim Minista ga Kabila. Daga baya kuma ya bayyana hakan a gidan talabijin, yana mai cewa ya yanke shawarar yin murabus ne saboda yawan shekarunsa. A cewar Gizenga, ya ji ba zai iya ci gaba da zama a ofis ba: “Ga kowane namiji, ko da kana da hankali kuma kana da hankali, jikinka yana da iyaka wanda dole ne ka gane”. Bai samu amsa daga Kabila ba a lokacin. A yayin da take mayar da martani ga labarin, jam'iyyar adawa ta MLC ta ce murabus din Gizenga ya kunshi amincewa da gazawa da kuma sakaci daga gwamnatin da bayan shekaru kusan biyu ta bar kasar cikin wani yanayi na rikici. MLC dai ta musanta kalaman Gizenga na cewa murabus din nasa na da alaka da shekaru da lafiya. Rahotanni sun ce Kabila ya “amince a hukumance” murabus din Gizenga a wata wasika da ya aika wa Gizenga a ranar 28 ga Satumba. Gamayyar jam'iyyun da ke mulki, wato Alliance for the rinjayen shugaban kasa, sun ci gaba da kasancewa a wurin bayan Gizenga ya yi murabus, kuma an gudanar da tattaunawa kan zaben wanda zai maye gurbin Gizenga.<ref>"DR Congo's prime minister, 83, quits citing old age" Archived 20 May 2011 at the Wayback Machine, AFP, 25 September 2008</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2019]] rsisrd307w71pj7knxtgatbvzfyhzvp Antoine Darlan 0 100039 657052 616906 2025-07-09T08:43:36Z BnHamid 12586 657052 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Antoine Théophile Darlan''' (1915 - 10 Afrilu 1974) ɗan siyasan Afirka ta Tsakiya ne kuma ɗan ƙungiyar kasuwanci, wanda aka sani da kasancewa babban shugaban jam'iyyar Rassemblement democratique africain (RDA) a Ubangi-Shari kafin samun 'yancin kai. == Tarihin Rayuwa == === Daya daga cikin fitattun ‘yan siyasar Ubangi-Shari === An haifi Antoine Darlan a cikin 1915 a Kouango (Ouaka) ga Elizabeth Mandalo, Bature, da Joseph Darlan <ref>Jacques Serre, Biographie de David Dacko: premier président de la République centrafricaine, 1930-2003, Paris, Éditions L'Harmattan, 2007, p.296</ref> Bature na asalin Fotigal.<ref> Abel Goumba, ''Les Mémoires et les Réflexions politiques du Resistant anti-colonial, démocrate et militant panafricaniste'', v. 1, Paris, Ccinia, 2007, p.55</ref> Kodayake ranar haihuwarsa a hukumance bisa ga rajistar haihuwar Kouango ita ce 8 ga Yuni, <ref>Les Élites africaines, Paris, Ediafric, 1972, p.105</ref> ba zai yuwu a san ainihin ranar haihuwarsa da tabbaci ba. Mahaifinsa bai taɓa gane shi ba, kuma Darlan bai zama ɗan ƙasar Faransa ba sai 11 ga Satumba 1937. A matsayinsa na Méti, Antoine Darlan yana da sauƙin samun ilimi kuma ya shiga mulkin mulkin mallaka a matsayin mai kula da littattafai. Yanayin siyasa a cikin daular mulkin mallaka na Faransa a ƙarshen 1930s ya kasance na musamman domin mutanen da aka yi wa mulkin mallaka ba su da 'yancin ɗan adam. Antoine Darlan ya zama ɗan gwagwarmayar siyasa a cikin taron ƴan ƴan asalin ƙasar Oubanguian, Ƙungiyar Métis. A cikin 1941 a matsayin ɗan ƙasar Faransa, an sanya shi cikin Sojojin Faransa na 'Yanci. Ya sami lambar yabo ta Mulkin Mallaka don hidimar lokacin yaƙi.<ref>John A. Ballard, The Development of Political Parties in French Equatorial Africa, Fletcher School, 1964, p.148</ref> Ƙarshen Yaƙin Duniya na Biyu ya haifar da ‘yantar da al’ummar ‘yan mulkin mallaka. A ranar 15 ga Disamba, 1946, a karon farko an shirya zaɓe na majalisar wakilai a ƙasar.<ref>Daniel Boisdon, Les institutions de l'Union française, Paris, Éditions Berger-Levrault, 1949, p.278</ref> Darlan ya gudu kan tikitin Action économique et sociale kuma an zabe shi, kamar kanensa Georges Darlan. Takwarorinsa sun zabe shi a ranar 19 ga Oktoba 1947<ref>Juan Fandos-Rius, « Conseil Représentatif de l'Oubangui-Chari » In Parliament of the Central African Republic, 14 November 2007 Archived 18 July 2012 at archive.today</ref> don wakiltar Ubangi-Shari a Majalisar Tarayyar Afirka ta Yamma a Brazzaville da Faransa a Versailles inda wurin zama na Majalisar Tarayyar Faransa. A cewar ɗan tarihi Pierre Kalck, Antoine Darlan ya san ɗan asalin Ubangi-Shari Barthélemy Boganda.<ref>Pierre Kalck, Barthélemy Boganda, Saint-Maur-des-Fossés, Éditions Sépia, 1995, p.74</ref> A karshen shekara ta 1947, an zabi Antoine Darlan a matsayin mataimakin shugaban babbar majalisar Faransa ta Equatorial Africa. Georges Darlan yana ganin Antoine Darlan mai hankali ne kuma mai matakin jagoranci, wanda ya burge shi da matsakaicin tsarinsa ga 'yan gurguzu. A ranar 19 ga Disamba 1947, ya ba da shawara a zauren babban taron majalisar don maye gurbin kalmar "Faransanci Equatorial Africa" ​​da "Equatorial France", wani ma'auni wanda manyan mashawarta suka ɗauka gaba ɗaya. Gwamnatin Faransa ba ta bi shi ba. Antoine Darlan ya fara sabani da masu ra'ayin gurguzu kan manufofin mulkin mallaka da zai bi, ya shiga cikin 1948 Rassemblement démocratique africain (RDA), wani motsi tsakanin Afirka da ya yi daidai da 'yan gurguzu. == Shugaban RDA a cikin mulkin mallaka == A ranar 23 ga Disamba 1948, ya kafa a Bangui sashin Ubanguian na GDR wanda ya jagoranci. A cikin wannan damar, ya shiga cikin Babban Taron Kasa da Kasa na Biyu na RDA wanda aka shirya a cikin Janairu 1949 a Abidjan. Bangaren Darlan ya zama babban nasara. Tasirinsa a kan masu ba da shawara ga Ƙorum na Biyu yana da mahimmanci. Amma ra'ayinsa na adawa da mulkin mallaka ya sa ya ƙi jinin gwamnatin mulkin mallaka da zaɓaɓɓun wakilan Kwalejin Turai. Abokan aikinsa na Afirka karkashin jagorancin ɗan'uwansa George Darlan, sun shiga cikin 1949 na karshen don ƙin yarda da bukatunsa na manufofin farfaganda. Bangaren nasa ya fara samun sauye-sauye masu yawa a watan Yuni. Rasa tasiri a tsakanin manyan mutane, Darlan Antoine ya juya ga ajin aiki. Ya taurare maganarsa kuma ya karkata zuwa ga hadin kai. Daga nan kuma ya kasance kusa da babban hafsan ma’aikata. A cikin 1950, yayin da RDA ta rabu da Jam'iyyar Kwaminisanci ta Faransa, Darlan ya ci gaba da inganta siyasar hagu.<ref>Pierre Kalck, op. cit., p.81</ref> Abin ban mamaki, duk da sabanin ra'ayinsu, ayyukansa na majalisar sun yi kama da na dan majalisar Kirista Democrat da Barthélemy Boganda mai adawa da kwaminisanci. Dukansu sun yi kakkausar suka ga cin zarafi na mulkin mallaka. Ya karɓi a cikin labaransa da aka buga a cikin sashin gida na GDR, AEF Nova, matsayi mai ƙarfi irin na Boganda: akan. 6 Fabrairu 1949 Darlan ya rubuta cewa: "Mutanenmu suna fuskantar mummunar cin zarafi. A cikin wannan Ubangui mai arziki mai yawa da yawa, ana ɗaukar nau'in Turai a matsayin na babban jinsi, babban jinsi. Gudanar da martani a cikin hidimar amintattun mulkin mallaka ya sa ƙasar ta zama mulkin ta'addanci." <ref>Jean-Dominique Pénel, op. cit., p. 50</ref> A farkon shekara ta 1952 ne aka samu babban hatsaniya a tsakaninsu. Shahararriyar da nasarar zaben Boganda ya karu da sauri saboda Darlan. A zaɓen ƙananan hukumomi na 30 Maris 1952, ya zama mai ba da shawara na yanki na yankin Ouaka don Ƙungiyar Ƙwararrun Ƙwararrun Ƙwararrun Afirka (MESAN). A wannan shekarar, ya bar sashen Ubanguian na GDR ya koma MESAN.<ref>Virginia McLean Thompson, et Richard Adloff, op. cit., p.391</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 1974]] 2537w7ufwai7ne5eh1n7wf05qe8e5hy Aubrey Baartman 0 100063 657106 616960 2025-07-09T09:06:54Z BnHamid 12586 657106 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Nevie Aubrey Baartman''' (an haife shi 4 Oktoba 1958) ɗan siyasan Afirka ta Kudu ne daga Arewacin Cape. Ya kasance shugaban lardin na kungiyar masu fafutukar 'yancin tattalin arziki (EFF) kuma wakilin EFF a majalisar dokokin lardin arewacin Cape. A baya ya kasance babban memba na jam'iyyar African National Congress (ANC). == Fagen Siyasa == Baartman ya taba zama memba na ANC. Ya shiga jam’iyyar a shekarun 1990 kuma ya yi aiki a tsarin jam’iyya da dama. Ya taba zama kantoman karamar hukumar Namakwa da kuma sakataren yanki na jam’iyyar na yankin Namakwa. Baartman ya kasance memba na Kwamitin Zartarwa na Hukumar Kwallon Kafa ta Afirka ta Kudu (SAFA).<ref>Our top ten candidates - EFF". Politicsweb. Retrieved 22 September 2019.</ref> Baartman ya shiga EFF ne a shekarar 2013 lokacin da aka kafa jam’iyyar. Ya zama shugaban jam'iyyar lardi na farko. Kafin zabensa a matsayin dan majalisar dokokin lardin arewacin Cape, ya taba rike mukamin manajan karamar hukumar Nama Khoi. Ya fara aiki a matsayin dan majalisar dokokin lardi a watan Mayun 2014. A cikin 2019, an sake zabar Baartman a karo na biyu a matsayin memba na majalisar dokokin lardin.<ref>ANC comes out tops in Northern Cape". IOL. 10 May 2019. Retrieved 22 September 2019</ref> A ranar 2 ga Oktoba 2022, an zaɓi sakataren lardi Shadrack Tlhaole don ya gaji Baartman a matsayin shugaban lardin na EFF.<ref>Sithole, Siyabonga (3 October 2022). "EFF elects its top five in NC, leaders urged to take fight to mines and banks". DFA. Retrieved 22 November 2022</ref> Baartman ya yi murabus daga majalisar dokokin lardin a ranar 31 ga Oktoba 2022.<ref>Nevie Aubrey Baartman". People's Assembly. Retrieved 22 November 2022.</ref> == Matsalolin shari'a == A shekarar 2016, an zarge shi da aikata zamba a lokacin da yake rike da mukamin manajan karamar hukuma. Baartman ya musanta wadannan ikirari.<ref>Kwon Hoo, Sandi (23 June 2016). "EFF leader rubbishes fraud claims". IOL. Retrieved 22 September 2019</ref> A cikin 2024, an yankewa Baartman hukuncin daurin shekaru uku na kulawar gyaran fuska saboda rashin bin 'daidaitattun hanyoyin kwantar da hankali' lokacin da yake ba da kyauta a lokacin da yake matsayin manajan birni.<ref>Marriah-Maharaj, Jolene (24 January 2024). "Former municipal manager Aubrey Baartman sentenced for not following 'correct tender procedures' in R80 million deal". IOL. Retrieved 1 July 2024</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1958]] 6m25545z8ja2o1nx8fgggg66wux44a9 Baba Ayagiba 0 100090 657115 617053 2025-07-09T09:11:40Z BnHamid 12586 657115 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Baba Ayagiba''' ɗan siyasar ƙasar Ghana ne a jamhuriya ta farko. Ya taɓa zama ɗan majalisa mai wakiltar mazaɓar Bawku daga shekarun 1956 zuwa 1966 lokacin da aka hambarar da gwamnatin Nkrumah. <ref>{{Cite journal |date=1956 |title=Debates, Part 2 |url=https://books.google.com/books?id=YYOaAAAAIAAJ&q=Ayagiba |journal=Debates |publisher=Gold Coast Legislative Assembly |page=xxxi}}</ref> <ref>{{Cite journal |date=1963 |title=Parliamentary Debates; Official Report, Part 2 |url=https://books.google.com/books?id=fwpIAQAAIAAJ&q=Ayagiba |journal=Parliamentary Debates |publisher=Ghana National Assembly |page=iii}}</ref> <ref>{{Cite journal |date=1965 |title=Parliamentary Debates; Official Report, Part 2 |url=https://books.google.com/books?id=fwpIAQAAIAAJ&q=Ayagiba |journal=Parliamentary Debates |publisher=Ghana National Assembly |page=iii}}</ref> Ya tsaya takarar kujerar Bawku tare da Adam Amandi na [[Jam'iyyar Jama'ar Arewa|jam’iyyar mutanen Arewa]] wanda ya wakilci yankin zaɓe a majalisar dokoki daga shekarun 1954 zuwa 1956. <ref>{{Cite web |date=1954 |title=Debates, Issue 3 |url=https://books.google.com/books?id=OZaaAAAAIAAJ&q=Member+Bawku |publisher=Gold Coast Legislative Assembly |page=221}}</ref> Kafin shiga majalisar, Ayagiba ma'aikacin gwamnati ne. Ya kasance ɗalibi a Cibiyar Aikin Gona da ke Zuarungu. Ya cancanci a shekarar 1950 kuma an naɗa shi Mataimakin Noma a [[Ma'aikatar Abinci da Noma (Ghana)|Ma'aikatar Noma]]. Ya ci gaba da kasancewa a wannan matsayi har sai da ya shiga majalisa a watan Yuli 1956. == Duba kuma == * Jerin 'yan majalisar da aka zaba a zaben majalisar dokokin Gold Coast na 1956 * Jerin sunayen 'yan majalisar da aka zaba a zaben 'yan majalisar dokokin Ghana na 1965 == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] [[Category:Yan siyasar Ghana]] a4mliks2s2f9w68n9w2v2kpi35w6i9l Anthony Matumba 0 100202 657042 617553 2025-07-09T08:41:08Z BnHamid 12586 657042 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Anthony Matumba''' ɗan siyasan Afirka ta Kudu ne wanda ya kasance memba a Majalisar Dokokin Afirka ta Kudu tun daga watan Janairun 2022. Memba a cikin 'Yan Ta'addar Tattalin Arziki, yana aiki a Babban Kwamitin Tsaro na Jam'iyyar, mafi girman tsarin yanke shawara. Tsohon kansilan karamar hukumar Makhado ne. == Fagen Siyasa== Matumba memba ne a jam'iyyar Economic Freedom Fighters (EFF). A cikin 2016, an zabe shi a matsayin kansila na EFF a karamar hukumar Makhado a Limpopo. An zabe shi a matsayin ƙarin memba na EFF's Central Command Team Tsarin, tsarin yanke shawara mafi girma na jam'iyyar tsakanin majalisa, a taron zaɓe na EFF a watan Disamba 2019.<ref>Cele, S’thembile. "EFF elects 40-member central command team". Citypress. Retrieved 28 January 2022</ref> A cikin Yuli 2020, wani bincike na Digital Forensic Lab (DFRLab) ya danganta asusun Twitter na Tracy Zille na tseren da aka yi amfani da shi don yada abubuwan banƙyama da wariyar launin fata da kuma tursasa mata baƙi zuwa Matumba.<ref>"EFF central command team member linked to race-baiting Tracy Zille account". www.iol.co.za. Retrieved 28 January 2022</ref> An kuma bayyana cewa Matumba na samun kudin shiga ne sakamakon kalaman batanci da ya yi a shafin Twitter ta kamfanonin da ya mallaka da kuma rajista wadanda aka tura masu amfani da Twitter. Matumba ya musanta cewa yana kula da shafin Twitter.<ref>"#TracyZille outed as front for EFF-aligned local government official — Lies, he says". TimesLIVE. Retrieved 28 January 2022</ref> Daga nan ne Hukumar Kare Hakkokin Dan Adam ta Afirka ta Kudu (SAHRC) ta kai Matumba zuwa kotun daidaito bayan ta samu korafi daga wani jama’a. An saurari karar a kotu a ranar 27 ga Yuli 2021,<ref>EFF councillor in court over racist 'Tracy Zille' tweets". TimesLIVE. Retrieved 28 January 2022</ref> kuma an dage shi zuwa Agusta 2021 a ranar 29 ga Yuli.<ref>"Case against EFF councillor allegedly behind controversial @TracyZille account postponed". TimesLIVE. Retrieved 28 January 2022</ref> == Majalisa == An sanya ranar 26 ga Janairu 2022 za a ci gaba da shari'ar Kotun Daidaito, amma an dage shi don ba da damar a rantsar da Matumba a matsayin dan majalisar dokokin kasar ta EFF.<ref>Belinda Pheto. "EFF member alleged to be behind fake #TracyZille account to be sworn in as MP today". DispatchLIVE. Retrieved 28 January 2022</ref> Kakakin majalisar Nosiviwe Mapisa-Nqakula ne ya jagoranci bikin rantsuwar.<ref>Felix, Jason. "EFF councillor accused of using fake 'Tracy Zille' account sworn in as MP". News24. Retrieved 28 January 2022.</ref><ref>Dayimani, Malibongwe. "EFF member accused of using fake 'Tracy Zille' Twitter account to be sworn in as an MP". News24. Retrieved 28 January 2022</ref><ref>"EFF member behind fake account sworn in as party MP". www.iol.co.za. Retrieved 28 January 2022.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] nt8w2ia894uy5ise8ermpg9tt3p6ppu Ayeebo Asumda 0 100343 657112 618662 2025-07-09T09:10:03Z BnHamid 12586 657112 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ayeebo Asumda''' (1924-2002) ƙwararren ɗan ƙasar Ghana ne kuma ɗan siyasa. Ya yi ministan ƙasa a jamhuriya ta farko. Shi ne kwamishinan yanki na farko (ministan yanki) na babban yankin<ref>"Upper East honours its heroes". Business Ghana. Retrieved 5 October 2018.</ref>. Yankin da ya ƙunshi abin da muka sani a yau kamar yankin Gabas ta Tsakiya da yankin Upper Yamma. Ya yi aiki a matsayin dan majalisa mai wakiltar mazabar Kusasi ta Yamma<ref>Parliamentary Debates; National Assembly Official Report. Accra, Government printing department. 1961.</ref> daga baya kuma a gundumar Kusanaba.<ref>West Africa Annual, Issue 8. James Clarke. 1965. p. 82.</ref> Ya kuma kasance dan majalisar jiha a jamhuriya ta hudu<ref>Ghanaweb,"Veep launches Asumda Foundation for Education", Ghanaweb, 3 December 2006</ref>. == Rayuwar farko da kuma ilimi == An haifi Asumda a ranar 24 ga Janairu 1924 ga Abugure Kusasi (mahaifinsa) da Abana Kusasi (mahaifiyarsa). An karbo sunansa Ayeebo daga hannun kawunsa wanda ake kira Atia Ayeebo Kusanaba. Kawunsa ne ya dauki nauyin karatunsa da tarbiyyarsa. Asumda ya fara karatunsa na farko a makarantar Gambaga Primary a shekarar 1931. Daga nan kuma ya koma makarantar gwamnatin maza ta Tamale a shekarar 1939 domin karatun sakandire. Ya samu takardar shedar karatunsa ta 7 a shekarar 1942 kuma ya shiga Kwalejin Horar da Malamai ta Tamale (wanda a yanzu Kwalejin Ilimi ta Bagabaga) a shekarar 1945. An ba shi takardar shaidar 'B' bayan ya shafe shekaru biyu yana horo.<ref>Sowah, E. N. P (1968). Report of the Sowah Commission : appointed under the Commission of Enquiry Act, 1964 (Act 250) and N.L.C. Investigation and Forfeiture of Assets Decree, 1966 N.L.C.D. 72 to enquire into the assets of specified persons. p. 25.</ref>. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1924]] [[Category:Mutuwan 2002]] 9lhj4x88482rvt6zyc8szfsevqj3myf Archbishop Luwum 0 100453 657068 628476 2025-07-09T08:49:04Z BnHamid 12586 657068 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Janani Jakaliya Luwum''' ​​bishop ne na Anglican na Uganda. Ya kasance babban Bishop na Cocin Uganda daga 1974 zuwa 1977 kuma daya daga cikin manyan shugabannin cocin zamani a Afirka. An kama shi a watan Fabrairun 1977 kuma ya mutu ba da daɗewa ba. Duk da cewa asusun na hukuma ya bayyana wani hatsarin mota, amma an yarda cewa an kashe shi ne bisa umarnin shugaban kasa na lokacin Idi Amin. Tun daga 2015, Uganda tana da hutun jama'a a ranar 16 ga Fabrairu don murnar rayuwar Luwum.<ref>"Why Uganda declared February 16 Archbishop Janani Luwum Public Holiday"</ref> <ref>"Archbishop Janani Luwum Day in Uganda in 2023"</ref> ==Rayuwar farko== An haifi Luwum ​​a ƙauyen Mucwini a cikin gundumar Kitgum ga iyayen Acholi. Ya halarci Makarantar Sakandare ta Gulu da Kwalejin Horar da Malamai ta Boroboro, daga nan ya yi koyarwa a makarantar firamare. Luwum ​​ya koma Kiristanci a shekarar 1948, kuma a shekarar 1949 ya tafi Kwalejin Tauhidi ta Buwalasi.<ref>"Remembering the life of martyr Janani Luwum"</ref> <ref>Calendar and Lectionary - The Scottish Episcopal Church</ref> <ref>Janani Luwum, Archbishop and Martyr, 1977". The Episcopal Church. Retrieved 21 July 2022.</ref> <ref>"Archbishop Janani Luwum Day 2025 and 2026 in Uganda"</ref> ==Sana'a== A cikin 1950 ya kasance yana aiki da Cocin St. Philip a Gulu. An naɗa shi diacon a shekara ta 1953, kuma a shekara ta gaba aka naɗa shi firist. Ya yi aiki a Diocese na Upper Nile na Uganda sannan kuma ya yi aiki a Diocese na Mbale. A cikin 1969 an nada shi Bishop na Diocese na Arewacin Uganda a Gulu. Bayan shekaru biyar an nada shi Archbishop na Lardin Birni na Uganda, Ruwanda, Burundi, da Boga (a Zaire), ya zama dan Afirka na biyu da ya rike wannan mukamin.<ref>Gordon Landreth, Heroes – Janani Luwum Archived 16 May 2008 at the Wayback Machine</ref> <ref>A state of blood: The inside story of Idi Amin (1977) Henry Kyemba</ref> <ref>Amin:The Wild Man of Africa, Time Magazine, 7 March 1977</ref> <ref>Moses Walubiri; Richard Drasimaku (14 May 2014). "Mustafa Adrisi: Life during and after exile". New Vision. Retrieved 18 December 2018.</ref> ==Kamawaa da mutuwa== Archbishop Janan Luwum ​​da Mary Luwum ​​Burial Site a Kitgum ta Micheal Kaluba a 2022 Archbishop Janan Luwum ​​da Mary Luwum ​​(ma'aurata) wurin binne shi a Kitgum a cikin 2022 Janan Luwum ​​kabari in Kitgum, Uganda Kabarin Janan Luwum ​​a Kitgum, Uganda Archbishop Luwum ​​ya kasance babban murya wajen sukar wuce gona da iri na gwamnatin Idi Amin da ya karbi mulki a shekarar 1971<ref>Gordon Landreth, Heroes – Janani Luwum Archived 16 May 2008 at the Wayback Machine</ref> A cikin 1977, Archbishop Luwum ​​ya gabatar da takardar zanga-zangar adawa da mulkin kama-karya Idiin kan manufofin kisan gilla da bacewar da ba a bayyana ba.<ref>Gordon Landreth, Heroes – Janani Luwum Archived 16 May 2008 at the Wayback Machine</ref> <ref>"Luwum murder: What witnesses said"</ref> <ref>"I am glad the day my husband was killed is public holiday - Mary Luwum"</ref> ,<ref>"Archbishop Janani Luwum, a martyr of hope and healing". Monitor. 16 February 2021. Retrieved 25 May 2024.</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 1977]] d5fl4dfc7nfvn3ok4klewiv7edxdy29 Angels Hard as They Come 0 100769 657046 622130 2025-07-09T08:42:09Z BnHamid 12586 657046 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Angels Hard as They Come''' fim ne na 1971 na biker wanda Joe Viola ya jagoranta kuma tare da Scott Glenn, Charles Dierkop, Gilda Texter, James Iglehart, da Gary Busey. Jonathan Demme ne ya rubuta shi kuma ya shirya shi.<ref>Christopher T Koetting, ''Mind Warp!: The Fantastic True Story of Roger Corman's New World Pictures'', Hemlock Books. 2009 p 30</ref><ref>Roger Corman & Jim Jerome, ''How I Made a Hundred Movies in Hollywood and Never Lost a Dime'', Muller, 1990 p 204</ref><ref>Chris Nashawaty, ''Crab Monsters, Teenage Cavemen and Candy Stripe Nurses - Roger Corman: King of the B Movie'', Abrams, 2013 p 99</ref><ref>Ed. J. Philip di Franco, ''The Movie World of Roger Corman'', Chelsea House Publishers, 1979 p 160</ref> == Makirci == Long John, Juicer, da Monk membobi ne na ƙungiyar gungun babur, The Mala'iku. Lokacin da aka soke daya daga cikin cinikin da suke yi na muggan kwayoyi, ’yan kungiyar wata gungun babur, The Dragons, sun gayyace su zuwa garin fatalwa na Lost Cause, inda wasu ‘yan hippies suka fara haduwa. Janar, shugaban Dodanni, ya kalubalanci Long John zuwa tsere kuma ya yi rashin nasara. Long John ya sadu da hippie Astrid, wanda yake sha'awar. Ta ce shugabanninsu, Vicki da Henry, ba su ji daɗin Dodanni ba.<ref>Ed. J. Philip di Franco, ''The Movie World of Roger Corman'', Chelsea House Publishers, 1979 p 160</ref> A wannan daren, Dodanni da yawa sun yi ƙoƙarin yi wa Astrid fyaɗe. Mala'iku sun shiga tsakani, kuma daya daga cikin Dodanni ya caka wa Astrid wuka har ya mutu. Dragons sun zargi Long John, suna zarginsa da yunkurin kashe Janar. Washegari, Dodanni suka ɗaure Mala'iku kuma suka yi ƙoƙarin kashe su. Long John ya saki Monk, wanda ya tsere. Monk ya kare da iskar gas a cikin jeji, wani dan wariyar launin fata ya kori shi a kan kwarkwata, kuma a karshe ya saci wani dan sansani. Hipis suna maganin abincin Dragons kuma suna taimakawa Long John da Juicer tserewa. A ƙarshe Monk ya isa gidan Cloud, dillalin miyagun ƙwayoyi wanda Mala'iku zasu hadu a farkon fim ɗin. Ragowar Mala'iku suna a Cloud's, kuma suna bin Monk zuwa ga Batattu. Da safe, Janar ya ɗaure Vicki zuwa sanda kuma ya yi barazanar ƙone ta da rai idan hippies ba su juya Long John da Juicer ba. Henry yayi yunkurin kashe Janar da wuka. Janar ya karba daga gare shi ya gane wukar na wani dan uwan ​​Dodanniya ne, Axe. Janar yanzu ya gane Ax yayi kokarin kashe shi a lokacin fyaden Astrid, kuma ya kashe Axe. A ƙarshe Mala'iku sun isa garin, suka kashe dukan Dodanni, kuma suka ceci Long John da Juicer. Kowa ya bar garin, masu keke da hippies suna tafiya daban-daban. == Yin wasan kwaikwayo == Scott Glenn a matsayin John "Long John" Charles Dierkop a matsayin Janar James Iglehart a matsayin Monk Gilda Texter a matsayin Astrid Gary Busey a matsayin Henry Gary Littlejohn a matsayin "Axe" Don Carerra a matsayin "Juicer" Janet Wood a matsayin Vicki Brendan Kelly a matsayin "Brain" == Sarrafa kaya == Jonathan demse soja ya gamu da Roger Corman yayin yin tallafawa a kan von Righthofen da launin ruwan kasa. Za'a nuna mai samarwa ta dattin jama'a na dattawa kuma ya tambaye shi idan yana sha'awar yin fim din babur. Demme ya kafa ra'ayin abin da Rashomon ne na Rashomon kuma ya rubuta shi da Joe Viola, wanda distendungiyar tallata ta TVMe ta samar. <ref>Chris Nashawaty, ''Crab Monsters, Teenage Cavemen and Candy Stripe Nurses - Roger Corman: King of the B Movie'', Abrams, 2013 p 99</ref>Jack Fisk shi ne darektan fasaha. Karɓar baƙi na hotel Fim yana da nasara tare da Corman yana cewa ya sami haya na sama da $ 700,000 kuma yana dawo da riba na 46% a cikin farkon shekarar.<ref>Ed. J. Philip di Franco, ''The Movie World of Roger Corman'', Chelsea House Publishers, 1979 p 160</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Fim]] eb9bzu4xv4bzwk6gu8rmy4yjs12c6g4 Anita Gupta 0 101498 657038 626480 2025-07-09T08:40:12Z BnHamid 12586 657038 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Anita Gupta''' yar kasuwa ce ta zamantakewa ta Indiya, manomi kuma mai fafutukar kabilanci. Ta shirya horar da mata fiye da 50,000 na karkara. == Rayuwa == Gupta ta fito daga gidan talakawa kuma ta shaida kakanta yana dukan wata yarinya da ya kai ta haifa masa ‘ya’yansa. Daga baya ta ce tana tunanin da ace yarinyar tana da ilimi to da an ba ta ikon yin tsayin daka kan cin zarafinsa<ref>"Childhood experiences often shape your destiny. Empowering other women is the outcome for her". ''BookOfAchievers''. Retrieved 2022-03-09.</ref>. Ta zo daga Bhojpur a Bihar inda ta shirya horar da mata fiye da 50,000 na karkara<ref>"President Kovind presented Nari Shakti Puraskar to Anita Gupta ." ''Twitter''. Retrieved 2022-03-09</ref> a kan sana'o'in hannu, tsummoki da kayan ado.<ref>Rumi, Faryal (March 9, 2022). "anita: Bhojpur Entrepreneur Among 29 Feted". ''The Times of India''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Ita da dan uwanta sun kirkiro kungiyar Bhojpur Mahila Kala Kendra lokacin tana da shekaru goma a cikin 1993 kuma<ref>Childhood experiences often shape your destiny. Empowering other women is the outcome for her". ''BookOfAchievers''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Gupta daga baya ya zama shugabanta.<ref>Bhojpur Mahila Kala Kendra | NGO | DoAram". ''DoAram.com''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Kungiyar za ta karfafa gwiwar mata da su shiga tare da shaida musu cewa idan sun samu kudi to za su iya tura ‘ya’yansu makaranta.<ref>"Childhood experiences often shape your destiny. Empowering other women is the outcome for her". ''BookOfAchievers''. Retrieved 2022-03-09.</ref> An canza kungiyar ne lokacin da ta yi rajista a matsayin al'umma ta yadda za ta sami kudi daga gwamnati. Kungiyar tana garin Arrah kuma ta ce ta samar wa mata 10,000 aikin yi.<ref>Rumi, Faryal (March 9, 2022). "anita: Bhojpur Entrepreneur Among 29 Feted". ''The Times of India''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Ƙungiyarta ta sami Tata Institute of Social Sciences (TISS) da DC Handicrafts a matsayin abokan tarayya.<ref>Childhood experiences often shape your destiny. Empowering other women is the outcome for her". ''BookOfAchievers''. Retrieved 2022-03-09.</ref> A cikin 2017 NITI Aayog, cibiyar nazarin manufofin jama'a, ta ba ta lambar yabo ta "Mata Canjin Indiya".<ref>"Nari Shakti Puraskars honour Specially Abled Kathak Dancer, First Woman Snake Rescuer and Social Entrepreneur from Maharashtra". ''pib.gov.in''. Retrieved 2022-03-10.</ref> A ranar 8 ga Maris 2022, an gayyace ta zuwa Fadar Shugaban Kasa (Rashtrapati Bhawan) a New Delhi don karɓar lambar yabo mafi girma ga mata a Indiya, Nari Shakti Puraskar.<ref>Rumi, Faryal (March 9, 2022). "anita: Bhojpur Entrepreneur Among 29 Feted". ''The Times of India''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Saboda cutar ta COVID-19 a Indiya, ba a sami lambar yabo ba a cikin shekarar da ta gabata. A can ga gwamnati ta gayyaci wadanda suka karrama a shekarar da ta gabata da kuma na bana. Shugaba Ram Nath Kovind ya ba Gupta da wasu mata 28 lambar yabo.<ref>Rumi, Faryal (March 9, 2022). "anita: Bhojpur Entrepreneur Among 29 Feted". ''The Times of India''. Retrieved 2022-03-09.</ref> A daren da ya gabata kafin kyautar. sun gana da Firayim Minista Narendra Modi.<ref>"PM Modi interacts with winners of Nari Shakti Puraskar". ''The Pioneer''. Retrieved 2022-03-09.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 2e01hgk2jg8ho9o47g6wjemn7us5kmq 657040 657038 2025-07-09T08:40:34Z BnHamid 12586 657040 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Anita Gupta''' yar kasuwa ce ta zamantakewa ta Indiya, manomi kuma mai fafutukar kabilanci. Ta shirya horar da mata fiye da 50,000 na karkara. == Rayuwa == Gupta ta fito daga gidan talakawa kuma ta shaida kakanta yana dukan wata yarinya da ya kai ta haifa masa ‘ya’yansa. Daga baya ta ce tana tunanin da ace yarinyar tana da ilimi to da an ba ta ikon yin tsayin daka kan cin zarafinsa<ref>"Childhood experiences often shape your destiny. Empowering other women is the outcome for her". ''BookOfAchievers''. Retrieved 2022-03-09.</ref>. Ta zo daga Bhojpur a Bihar inda ta shirya horar da mata fiye da 50,000 na karkara<ref>"President Kovind presented Nari Shakti Puraskar to Anita Gupta ." ''Twitter''. Retrieved 2022-03-09</ref> a kan sana'o'in hannu, tsummoki da kayan ado.<ref>Rumi, Faryal (March 9, 2022). "anita: Bhojpur Entrepreneur Among 29 Feted". ''The Times of India''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Ita da dan uwanta sun kirkiro kungiyar Bhojpur Mahila Kala Kendra lokacin tana da shekaru goma a cikin 1993 kuma<ref>Childhood experiences often shape your destiny. Empowering other women is the outcome for her". ''BookOfAchievers''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Gupta daga baya ya zama shugabanta.<ref>Bhojpur Mahila Kala Kendra | NGO | DoAram". ''DoAram.com''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Kungiyar za ta karfafa gwiwar mata da su shiga tare da shaida musu cewa idan sun samu kudi to za su iya tura ‘ya’yansu makaranta.<ref>"Childhood experiences often shape your destiny. Empowering other women is the outcome for her". ''BookOfAchievers''. Retrieved 2022-03-09.</ref> An canza kungiyar ne lokacin da ta yi rajista a matsayin al'umma ta yadda za ta sami kudi daga gwamnati. Kungiyar tana garin Arrah kuma ta ce ta samar wa mata 10,000 aikin yi.<ref>Rumi, Faryal (March 9, 2022). "anita: Bhojpur Entrepreneur Among 29 Feted". ''The Times of India''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Ƙungiyarta ta sami Tata Institute of Social Sciences (TISS) da DC Handicrafts a matsayin abokan tarayya.<ref>Childhood experiences often shape your destiny. Empowering other women is the outcome for her". ''BookOfAchievers''. Retrieved 2022-03-09.</ref> A cikin 2017 NITI Aayog, cibiyar nazarin manufofin jama'a, ta ba ta lambar yabo ta "Mata Canjin Indiya".<ref>"Nari Shakti Puraskars honour Specially Abled Kathak Dancer, First Woman Snake Rescuer and Social Entrepreneur from Maharashtra". ''pib.gov.in''. Retrieved 2022-03-10.</ref> A ranar 8 ga Maris 2022, an gayyace ta zuwa Fadar Shugaban Kasa (Rashtrapati Bhawan) a New Delhi don karɓar lambar yabo mafi girma ga mata a Indiya, Nari Shakti Puraskar.<ref>Rumi, Faryal (March 9, 2022). "anita: Bhojpur Entrepreneur Among 29 Feted". ''The Times of India''. Retrieved 2022-03-09.</ref> Saboda cutar ta COVID-19 a Indiya, ba a sami lambar yabo ba a cikin shekarar da ta gabata. A can ga gwamnati ta gayyaci wadanda suka karrama a shekarar da ta gabata da kuma na bana. Shugaba Ram Nath Kovind ya ba Gupta da wasu mata 28 lambar yabo.<ref>Rumi, Faryal (March 9, 2022). "anita: Bhojpur Entrepreneur Among 29 Feted". ''The Times of India''. Retrieved 2022-03-09.</ref> A daren da ya gabata kafin kyautar. sun gana da Firayim Minista Narendra Modi.<ref>"PM Modi interacts with winners of Nari Shakti Puraskar". ''The Pioneer''. Retrieved 2022-03-09.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] q23f6x06w1xnll43irl0mppn829jriz Artur Kukk 0 101625 657086 627344 2025-07-09T08:56:37Z BnHamid 12586 657086 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Artur Kukk''' (22 Yuni 1889 - 19 Afrilu 1958) ɗan kokawa ne na Estoniya, ɗan tseren tsere, ɗan dambe da ɗan wasa.<ref>Artur Kukk". Olympedia. Retrieved 11 September 2021</ref> Ya yi gasa a wasan na Greco-Roman mai nauyi a gasar Olympics ta bazara ta 1920.<ref>Evans, Hilary; Gjerde, Arild; Heijmans, Jeroen; Mallon, Bill; et al. "Artur Kukk". ''Olympics at Sports-Reference.com''. Sports Reference LLC. Archived from the original on 18 April 2020. Retrieved 1 September 2013.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 1958]] smn29sgvqglrqjj6752yszru3mbsp96 657087 657086 2025-07-09T08:57:30Z BnHamid 12586 BnHamid moved page [[Artur kukk]] to [[Artur Kukk]] 657086 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Artur Kukk''' (22 Yuni 1889 - 19 Afrilu 1958) ɗan kokawa ne na Estoniya, ɗan tseren tsere, ɗan dambe da ɗan wasa.<ref>Artur Kukk". Olympedia. Retrieved 11 September 2021</ref> Ya yi gasa a wasan na Greco-Roman mai nauyi a gasar Olympics ta bazara ta 1920.<ref>Evans, Hilary; Gjerde, Arild; Heijmans, Jeroen; Mallon, Bill; et al. "Artur Kukk". ''Olympics at Sports-Reference.com''. Sports Reference LLC. Archived from the original on 18 April 2020. Retrieved 1 September 2013.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 1958]] smn29sgvqglrqjj6752yszru3mbsp96 Ansar Ud Deen 0 102303 657064 637014 2025-07-09T08:46:57Z BnHamid 12586 657064 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ƙungiyar Ansar-ud-Deen Society of Nigeria''' ƙungiya ce ta Musulmai da aka kafa domin ci gaban Ilimi ga Musulmaai sannan kuma a matsayinta na ƙungiya don bunƙasa tarbiyya da zamantakewar al'ummar Musulmi a [[Lagos (birni)|Legas]]. An kafa ta a shekara ta 1923 a matsayin ƙungiyar ilimi mai zaman kanta ba ta ɓangaranci ba kuma ba ta siyasa ba, duk da cewa akwai shakku game da matsayinta na rashin siyasa.<ref name="Reichmuth">[[Stefan Reichmuth (academic)|Stefan Reichmuth]]. 'New Trends in Islamic Education in Nigeria: A Preliminary Account', Die Welt des Islams, New Ser., Bd. 29, Nr. 1/4, 1989. p 42.</ref> Ƙungiyar ta fara ne a matsayin mai mayar da martani ga zuwan wasu manyan malaman addinin Kirista na Yamma da suka samu horo a birnin Legas na ƴan mulkin mallaka da kuma gudanar da ayyukan inganta ra’ayoyin kawo sauyi da ci gaban al’ummar Musulmin Legas da kuma Najeriya daga baya. Ƙungiyar, duk da haka, ta yi nuni da cewa, [[Musulunci]] na iya amfani da wasu Ƙir-ƙir-ƙiren turawa matuƙar basu ci karo da ƙa'idojin Addinin Musulunci ba. Ƙungiyar tana da Masallatai a fadin ƙasar, kungiyar tana jagorantar yaɗa da'awar Musulunci ta hanyar amfani da Al-Qur'ani da Sunnar Annabi [[Muhammad]] (S A W).<ref name=Roberts>[[Andrew D. Roberts|Andrew Roberts]]. The Colonial Moment in Africa: Essays on the Movement of Minds and Materials, 1900-1940, Cambridge University Press, 1990. p 219. {{ISBN|0-521-38674-8}}</ref> == Tarihin Ƙungiyar == An yi jerin tarurruka a watan Nuwamba da Disamba 1923 don kafa ƙungiyar. Ranar 21 ga watan Disamban 1923 aka kafa ƙaramar ƙungiyar Ansar Ud Deen. Yawancin membobinta na asali suna da alaƙa da Saros a Legas.<ref>Reichmuth, Education and Growth p 370-375.</ref> == Manazarta == {{reflist}} [[Category: Kungiyoyi]] hyrpyhgn789pouife4q9w4qz91bc5we Arden Cho 0 103223 657078 647962 2025-07-09T08:53:15Z BnHamid 12586 657078 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Arden Lim Cho''' <ref>"Arden Cho". ''Amazon Prime Video''. Archivedfrom the original on July 1, 2022. Retrieved June 4,2021.</ref>(an haife shi a watan Agusta 16, 1985)<ref>Cho, Arden (August 16, 2017). "Thanks for all the birthday wishes!!! Feeling like I'm 12 today, thank you babiespic.twitter.com/1Kwvj9SPW4". ''@arden_cho''. Archived from the original on March 20, 2021. Retrieved March 15, 2020.</ref>yar wasan kwaikwayo ce ta Ba'amurke, mawaƙa kuma abin ƙira da aka sani don nuna Kira Yukimura a cikin jerin talabijin na 2011 MTV Teen Wolf<ref>Low, Elaine (March 21, 2014). "Actress Arden Cho on ''Teen Wolf'', Being Bullied, and the Friend Zone". ''Mochi Magazine''. Archived from the original on March 22, 2014. Retrieved March 27, 2016.</ref><ref>BJ Panda Bear (September 27, 2019). "Flaunt Premiere | Arden Cho "SIMPLY"". ''Flaunt Magazine''. Archived from the original on October 1, 2019. Retrieved March 15, 2020.</ref>da Ingrid Yun a cikin jerin talabijin na 2022 Netflix Abokin Abokin Hulɗa. ==Rayuwar farko== Cho an haife shi an Amarillo, Texas ga iyayen Koriya-Amurka kuma an girma shi a San Antonio da Plano, Texas.<ref>CAAM (October 15, 2014). "Arden Cho Grows up, and Kicks Butt, on "Teen Wolf"". ''CAAM Home''. Archived from the original on October 18, 2014. Retrieved March 15, 2020.</ref>Ta girma a yankunan da 'yan tsiraru 'yan tsiraru ne, ta kan ji kamar bakuwa. Tun tana karama, an zalunce ta kuma an kwantar da ita a asibiti sau biyu saboda raunukan da aka yi mata.Daga baya ta halarci makarantar sakandare a Apple Valley, Minnesota.Cho ya halarci Jami'ar Illinois Urbana-Champaign da niyyar zama lauya.A nan ne ta fara karatun wasan kwaikwayo na farko kuma ta fara sha'awar wannan sana'a.A can, ta kuma zama mafi fallasa ga al'adun Asiya na Amurka gabaɗaya; ta kuma shiga cikin Nunin Kayayyakin Kayayyakin Asiya ta Asiya. ==Harkar finafinai== Bayan ta dawo daga Kenya, ta ƙaura zuwa Los Angeles, inda ta yi ayyukan da ba su dace ba yayin da take ƙoƙarin neman aikin wasan kwaikwayo. Ko da yake ba ta da wani darajar allo a lokacin, wakilinta na farko ya ɗauke ta saboda ci gaba da fasahar kiɗan da ta yi, waɗanda suka haɗa da ballet, cello, da piano.Cho ya fito a fina-finai, jerin talabijin, da tallace-tallace a Amurka da Asiya. A cikin 2008, Cho ya buga babban jagorar Hyori (ƙaramin sigar da Megan Lee ke bugawa) a cikin ɗan gajeren fim My First Crush, wanda Rocky Jo ya jagoranta. A cikin 2011, ta fito a cikin rawar Pru, abokiyar Paige McCullers (Lindsey Shaw) a cikin Season 1, Episode 20 ("Wani don Kallon Ni"), na ABC Family show Pretty Little Liars. Ta kuma fito a matsayin Gia a cikin fim din dodo Mega Python vs. Gatoroid, wanda Mary Lambert ta jagoranta. A cikin 2014, Cho ya shiga jerin shirye-shiryen TV Teen Wolf a matsayin Kira, farawa a matsayin mai maimaita hali a cikin kakar 3 amma an inganta shi zuwa babban rawar wasan kwaikwayo a kakar wasa ta 4. A cikin Afrilu 2016, gabanin jawabinta a Jami'ar Illinois a Chicago don Watan Fadakarwa na Asiya ta Amurka, Cho ta buga bidiyon YouTube akan tashar ta ta sirri da ke nuna cewa ba za ta dawo don kakar 6 na Teen Wolf ba.A cikin 2017, an jefa Cho a matsayin mai maimaita hali a lokacin 3 na Chicago Med a matsayin 'yar'uwar Dr. Ethan Choi.A cikin 2022, Cho yayi tauraro a matsayin jagorar Ingrid Yun a cikin jerin Netflix Partner Track. Bugu da ƙari, an jefa ta a matsayin Yuni a cikin 2024 Netflix karbuwa na Avatar: The Last Airbender. ===YouTube=== A baya Cho ya kasance wani ɓangare na tashar haɗin gwiwar "Articoke da Peachie" tare da Grace Su. Tun daga lokacin an rufe asusun.Ta kuma fito a cikin jerin gidan yanar gizon KTown Cowboys.Tana da tashar YouTube ta kanta, ardenBcho, tare da bidiyo sama da 300, galibi suna nuna vlogging, murfin waƙa, da bidiyon kiɗa na asali. Tana da masu biyan kuɗi sama da 531,000 har zuwa Mayu 2025. ===Tallah=== Cho ta lashe gasar Miss Korea Chicago ta 2004, inda ta ba ta damar shiga gasar Miss Korea Pageant a Seoul. A wani lokaci, ta kasance cikin tattaunawa don wasan kwaikwayo na talabijin a Koriya amma ta yi nisa daga damar saboda asarar nauyi da bukatun filastik. A cikin 2010, alamar kwaskwarima ta Clinique ta sanar da Cho a matsayin abin ƙira don sabon yakin neman tallarsu a Asiya. An kaddamar da yakin ne a tsakiyar watan Nuwambar 2010. Cho ta yi samfurin don Reebok Korea a 2010 da kuma Nike Japan a 2008. Ta kuma yi samfurin Apple da Alexander McQueen kuma ta fito a cikin Vogue, Purple Fashion da Mujallar Nylon. ===Waka === A cikin 2010, ɗan wasan Cho da Ktown Cowboys Shane Yoon sun kasance MCs don ziyarar ƙungiyar mawaƙa ta Koriya ta JYJ a Amurka. A cikin 2011, Cho ta fito da waƙarta ta farko, "Ni Yarinya ce kawai".Cho shi ne mawallafi, mawaki kuma mawaƙa; Ed Huang ya kasance marubuci kuma mai shirya kiɗa. A ranar 25 ga Fabrairu, 2011, Cho ya fitar da bidiyon kiɗan da ya ƙirƙira da kansa don ɗaya akan YouTube mai nuna Tim Lacatena.Cho na da shirin rangadin halarta ta farko ta EP My True Happy a cikin 2013 kafin ta sauko da rawar da take takawa akan Teen Wolf. Cho ta kaddamar da waƙar tata mai suna "Simply" a cikin Satumba 2019. ==Sauran harkokin kasuwanci== Cho ƙwararren ɗan wasan karta ne kuma tana wasa tun 2002. Ta fafata a cikin Babban Taron Duniya na 2018 na Poker, inda ta sanya 662nd tare da $21,750.Babban kuɗinta na rayuwa shine a cikin Janairu 2024 a gasar PGT $1,000,000 freeroll: ta zo na biyu, ta ci $200,000.A ranar 6 ga Fabrairu, 2019, an sanar da cewa Cho ya zama Shugaba na Leonard & Church, wani kamfanin agogo na birnin New York. ==Rayuwar sirri == Cho Kirista ne. Cho tana da baƙar bel a wasan taekwondo kuma ta girma horo tare da mahaifinta, wanda babban malami ne.A baya ta yi soyayya da ɗan wasan barkwanci na Youtube Ryan Higa. A cikin Afrilu 2021, a tsakiyar tashin hankali a cikin nuna wariyar launin fata na Asiya game da cutar ta COVID-19, Cho ta ce tana tafiya karenta lokacin da wani mutum ya kira ta da zage-zage yana barazana ga rayuwarta. Ta dauko karenta da gudu a lokacin da ya matso kusa da ita. Ta ce karuwar laifukan ƙiyayya “ya haifar da da yawa daga cikin waɗannan abubuwan tunawa [na yara]. == Manazarta == {{Reflist}} 4p0w4ss5sp02gb905ikcex59ta9gcyy 657080 657078 2025-07-09T08:54:03Z BnHamid 12586 657080 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Arden Lim Cho''' <ref>"Arden Cho". ''Amazon Prime Video''. Archivedfrom the original on July 1, 2022. Retrieved June 4,2021.</ref>(an haifeta a watan Agusta 16, 1985)<ref>Cho, Arden (August 16, 2017). "Thanks for all the birthday wishes!!! Feeling like I'm 12 today, thank you babiespic.twitter.com/1Kwvj9SPW4". ''@arden_cho''. Archived from the original on March 20, 2021. Retrieved March 15, 2020.</ref>yar wasan kwaikwayo ce ta Ba'amurke, mawaƙa kuma abin ƙira da aka sani don nuna Kira Yukimura a cikin jerin talabijin na 2011 MTV Teen Wolf<ref>Low, Elaine (March 21, 2014). "Actress Arden Cho on ''Teen Wolf'', Being Bullied, and the Friend Zone". ''Mochi Magazine''. Archived from the original on March 22, 2014. Retrieved March 27, 2016.</ref><ref>BJ Panda Bear (September 27, 2019). "Flaunt Premiere | Arden Cho "SIMPLY"". ''Flaunt Magazine''. Archived from the original on October 1, 2019. Retrieved March 15, 2020.</ref>da Ingrid Yun a cikin jerin talabijin na 2022 Netflix Abokin Abokin Hulɗa. ==Rayuwar farko== Cho an haife shi an Amarillo, Texas ga iyayen Koriya-Amurka kuma an girma shi a San Antonio da Plano, Texas.<ref>CAAM (October 15, 2014). "Arden Cho Grows up, and Kicks Butt, on "Teen Wolf"". ''CAAM Home''. Archived from the original on October 18, 2014. Retrieved March 15, 2020.</ref>Ta girma a yankunan da 'yan tsiraru 'yan tsiraru ne, ta kan ji kamar bakuwa. Tun tana karama, an zalunce ta kuma an kwantar da ita a asibiti sau biyu saboda raunukan da aka yi mata.Daga baya ta halarci makarantar sakandare a Apple Valley, Minnesota.Cho ya halarci Jami'ar Illinois Urbana-Champaign da niyyar zama lauya.A nan ne ta fara karatun wasan kwaikwayo na farko kuma ta fara sha'awar wannan sana'a.A can, ta kuma zama mafi fallasa ga al'adun Asiya na Amurka gabaɗaya; ta kuma shiga cikin Nunin Kayayyakin Kayayyakin Asiya ta Asiya. ==Harkar finafinai== Bayan ta dawo daga Kenya, ta ƙaura zuwa Los Angeles, inda ta yi ayyukan da ba su dace ba yayin da take ƙoƙarin neman aikin wasan kwaikwayo. Ko da yake ba ta da wani darajar allo a lokacin, wakilinta na farko ya ɗauke ta saboda ci gaba da fasahar kiɗan da ta yi, waɗanda suka haɗa da ballet, cello, da piano.Cho ya fito a fina-finai, jerin talabijin, da tallace-tallace a Amurka da Asiya. A cikin 2008, Cho ya buga babban jagorar Hyori (ƙaramin sigar da Megan Lee ke bugawa) a cikin ɗan gajeren fim My First Crush, wanda Rocky Jo ya jagoranta. A cikin 2011, ta fito a cikin rawar Pru, abokiyar Paige McCullers (Lindsey Shaw) a cikin Season 1, Episode 20 ("Wani don Kallon Ni"), na ABC Family show Pretty Little Liars. Ta kuma fito a matsayin Gia a cikin fim din dodo Mega Python vs. Gatoroid, wanda Mary Lambert ta jagoranta. A cikin 2014, Cho ya shiga jerin shirye-shiryen TV Teen Wolf a matsayin Kira, farawa a matsayin mai maimaita hali a cikin kakar 3 amma an inganta shi zuwa babban rawar wasan kwaikwayo a kakar wasa ta 4. A cikin Afrilu 2016, gabanin jawabinta a Jami'ar Illinois a Chicago don Watan Fadakarwa na Asiya ta Amurka, Cho ta buga bidiyon YouTube akan tashar ta ta sirri da ke nuna cewa ba za ta dawo don kakar 6 na Teen Wolf ba.A cikin 2017, an jefa Cho a matsayin mai maimaita hali a lokacin 3 na Chicago Med a matsayin 'yar'uwar Dr. Ethan Choi.A cikin 2022, Cho yayi tauraro a matsayin jagorar Ingrid Yun a cikin jerin Netflix Partner Track. Bugu da ƙari, an jefa ta a matsayin Yuni a cikin 2024 Netflix karbuwa na Avatar: The Last Airbender. ===YouTube=== A baya Cho ya kasance wani ɓangare na tashar haɗin gwiwar "Articoke da Peachie" tare da Grace Su. Tun daga lokacin an rufe asusun.Ta kuma fito a cikin jerin gidan yanar gizon KTown Cowboys.Tana da tashar YouTube ta kanta, ardenBcho, tare da bidiyo sama da 300, galibi suna nuna vlogging, murfin waƙa, da bidiyon kiɗa na asali. Tana da masu biyan kuɗi sama da 531,000 har zuwa Mayu 2025. ===Tallah=== Cho ta lashe gasar Miss Korea Chicago ta 2004, inda ta ba ta damar shiga gasar Miss Korea Pageant a Seoul. A wani lokaci, ta kasance cikin tattaunawa don wasan kwaikwayo na talabijin a Koriya amma ta yi nisa daga damar saboda asarar nauyi da bukatun filastik. A cikin 2010, alamar kwaskwarima ta Clinique ta sanar da Cho a matsayin abin ƙira don sabon yakin neman tallarsu a Asiya. An kaddamar da yakin ne a tsakiyar watan Nuwambar 2010. Cho ta yi samfurin don Reebok Korea a 2010 da kuma Nike Japan a 2008. Ta kuma yi samfurin Apple da Alexander McQueen kuma ta fito a cikin Vogue, Purple Fashion da Mujallar Nylon. ===Waka === A cikin 2010, ɗan wasan Cho da Ktown Cowboys Shane Yoon sun kasance MCs don ziyarar ƙungiyar mawaƙa ta Koriya ta JYJ a Amurka. A cikin 2011, Cho ta fito da waƙarta ta farko, "Ni Yarinya ce kawai".Cho shi ne mawallafi, mawaki kuma mawaƙa; Ed Huang ya kasance marubuci kuma mai shirya kiɗa. A ranar 25 ga Fabrairu, 2011, Cho ya fitar da bidiyon kiɗan da ya ƙirƙira da kansa don ɗaya akan YouTube mai nuna Tim Lacatena.Cho na da shirin rangadin halarta ta farko ta EP My True Happy a cikin 2013 kafin ta sauko da rawar da take takawa akan Teen Wolf. Cho ta kaddamar da waƙar tata mai suna "Simply" a cikin Satumba 2019. ==Sauran harkokin kasuwanci== Cho ƙwararren ɗan wasan karta ne kuma tana wasa tun 2002. Ta fafata a cikin Babban Taron Duniya na 2018 na Poker, inda ta sanya 662nd tare da $21,750.Babban kuɗinta na rayuwa shine a cikin Janairu 2024 a gasar PGT $1,000,000 freeroll: ta zo na biyu, ta ci $200,000.A ranar 6 ga Fabrairu, 2019, an sanar da cewa Cho ya zama Shugaba na Leonard & Church, wani kamfanin agogo na birnin New York. ==Rayuwar sirri == Cho Kirista ne. Cho tana da baƙar bel a wasan taekwondo kuma ta girma horo tare da mahaifinta, wanda babban malami ne.A baya ta yi soyayya da ɗan wasan barkwanci na Youtube Ryan Higa. A cikin Afrilu 2021, a tsakiyar tashin hankali a cikin nuna wariyar launin fata na Asiya game da cutar ta COVID-19, Cho ta ce tana tafiya karenta lokacin da wani mutum ya kira ta da zage-zage yana barazana ga rayuwarta. Ta dauko karenta da gudu a lokacin da ya matso kusa da ita. Ta ce karuwar laifukan ƙiyayya “ya haifar da da yawa daga cikin waɗannan abubuwan tunawa [na yara]. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1985]] 24hiopt6ehhiz7k4ejm0s2bvktbs8mo Andy Cohen 0 103234 657034 648158 2025-07-09T08:38:38Z BnHamid 12586 657034 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Andrew Joseph Cohen''' (an haife shi a watan Yuni 2, 1968)<ref>Andy Cohen". Us Weekly. Archived from the original on May 18, 2015. Retrieved May 8, 2015</ref> wani gidan rediyo ne na Amurka da mai gabatar da jawabi, mai gabatarwa, kuma marubuci. Shi ne mai masaukin baki kuma mai zartarwa na The Real Housewives franchise<ref>Wagmeister, Elizabeth (August 10, 2017). "'Love Connection' With Andy Cohen Renewed for Season 2 at Fox". Variety. Archived from the original on June 13, 2018. Retrieved October 8, 2018</ref><ref>Andreeva, Nellie (November 13, 2013). "Bravo's Andy Cohen To Step Down As Executive And Become A Producer, 'Watch What Happens Live' Renewed For 2 Seasons". Deadline Hollywood. Archived from the original on June 18, 2014. Retrieved May 7, 2014.</ref> da kuma nunin magana na dare na Bravo, Kalli Abin da ke faruwa Live!<ref>Davidson, Daniel Riley, Eric Ray (December 17, 2012). "Andy Cohen Profile". GQ. Archived from the original on March 27, 2019. Retrieved October 8, 2018.</ref><ref name=":0">Superficial by Andy Cohen". theandycohendiaries.com. Archived from the original on August 8, 2018. Retrieved October 1, 2018</ref> Cohen ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban zartarwa na ci gaba da baiwa ta Bravo har zuwa 2013.<ref>Radio Andy - Andy Cohen Pop Culture Talk, More-XL". SiriusXM. Archived from the original on October 4, 2020. Retrieved October 8, 2018</ref><ref>Brodesser-Akner, Taffy (January 12, 2017). "Living in Andy Cohen's America". The New York Times. Archived from the original on October 8, 2018. Retrieved October 8, 2018.</ref> Shi ne ke da alhakin ƙirƙirar abun ciki na asali, haɓaka sabbin abubuwa, da gano sabbin ƙwarewa. Cohen kuma ya yi aiki a matsayin mai gabatar da zartarwa akan lambar yabo ta James Beard – wanda ya lashe gasar dafa abinci ta gaskiya a nunin talabijin, Babban Chef.<ref name=":0" /> Ya kuma dauki nauyin farfado da shirin soyayyar soyayya a gidan talabijin. An ba shi lambar yabo ta Primetime Emmy Award, da kyaututtukan Peabody guda biyu. == Rayuwar farko == An haifi Andy a St. Louis, Missouri, ga Evelyn da Lou Cohen.<ref>Pennington, Gail (May 11, 2012). "Andy Cohen tells all — well, most — in memoir". St. Louis Post-Dispatch. Missouri. Archived from the original on August 27, 2014. Retrieved May 7, 2014</ref> Yana da 'yar'uwa, Emily Rosenfeld. Shi Bayahude ne, yana da tushe a Poland, Rasha, da Lithuania.<ref>Andy Cohen Recalls How Israel Prevented Joan Rivers From Berating Another Guest". Haaretz. Associated Press. January 18, 2017. Archived from the original on December 12, 2017. Retrieved December 11, 2017</ref><ref>Stated on Finding Your Roots, January 26, 2021</ref><ref>Rozen, Leah (May 13, 2012). "Meet Bravo TV's Andy Cohen and His Mom, Evelyn". Parade. Archived from the original on August 9, 2020. Retrieved April 23, 2018.</ref> Cohen ya sauke karatu daga makarantar sakandare ta Clayton a 1986.<ref>Pennington, Gail (May 19, 2017). "Andy Cohen talks 'Love Connection' and love connection". St. Louis Post-Dispatch. Archived from the original on July 8, 2018. Retrieved April 23, 2018.</ref> Ya kammala karatun digiri ne a Jami'ar Boston, inda ya sami digiri na farko na Kimiyya a aikin jarida.<ref>Kaufman, Hayley (January 9, 2017). "Bravo's Andy Cohen to host Zakim Fund bash at Four Seasons". The Boston Globe. Archived from the original on April 29, 2018. Retrieved April 28, 2018</ref> Cohen ya rubuta wa jaridar daliban Jami'ar Boston, The Daily Free Press.<ref>Maloney, Michael (June 19, 2017). "Andy Cohen on His New 'Connection,' Patti LuPone and Kathy Griffin". Variety. Archived from the original on April 29, 2018. Retrieved April 28, 2018.</ref> Daga baya ya shiga cikin Labaran CBS tare da Julie Chen,<ref>Werthmann, Colleen (December 15, 2011). "Andy Cohen and Julie Chen on Their Shared Past". Bravo.com (Bravo Media). Archived from the original on October 22, 2013. Retrieved October 31, 2013.</ref><ref>"Andy Cohen and Tyler Oakley LIVE at VidCon". Watch What Happens Live with Andy Cohen. August 2, 2013. Archived from the original on November 8, 2021. Retrieved October 31, 2013 – via YouTube.</ref> wacce ita ma tana aiki a matsayin mai horarwa.<ref>Lear, Samantha. "5 Things You Didn't Know about Bravo's Andy Cohen". More. Archived from the original on May 8, 2014. Retrieved May 7, 2014.</ref> == Sana'a == Cohen ya fara aikinsa a talabijin a matsayin mai koyarwa a Labaran CBS.<ref>Connelly, Sherryl (November 10, 2014). "'Real Housewives' maven Andy Cohen has written a memoir, 'The Andy Cohen Diaries'". Daily News. New York. Archived from the original on June 13, 2018. Retrieved June 13, 2018.</ref> Ya shafe shekaru 10 a cibiyar sadarwar, a ƙarshe ya zama babban mai gabatarwa na The Early Show, mai shiryawa na 48 Hours, kuma mai gabatarwa na CBS This Morning.<ref>Kashdan, Jason (December 1, 2014). "Andy Cohen's diary: Housewives, Tinder and celebdish". CBS News. Archived from the original on June 18, 2018. Retrieved June 18, 2018.</ref> Ya shiga cibiyar sadarwar Trio a cikin 2000,<ref>Stelter, Brian (September 4, 2009). "Andy Cohen, Bravo Executive, Gets a Talk Show". The New York Times. Archived from the original on June 27, 2018. Retrieved June 27, 2018</ref> daga baya ya zama mataimakin shugaban shirye-shirye na asali a Bravo a cikin 2004,<ref>Farley, Rebecca (March 22, 2018). "How Andy Cohen Became Famous Enough To End Up On "Riverdale"". Refinery29. Archived from the original on June 27, 2018. Retrieved June 27, 2018</ref> lokacin da hanyar sadarwar ta sayi Trio.<ref>Porter, Rick (November 13, 2013). "'Watch What Happens Live' host Andy Cohen gives up Bravo exec role, signs producing deal". Zap2it.com (Tribune Media Services). Archived from the original on October 6, 2014. Retrieved May 7, 2014.</ref> Cohen ya kasance bako na yau da kullun akan Yau da Morning Joe, kuma ya shirya Live! tare da Kelly, da The View. Ya yi bako daban-daban a sauran shirye-shiryen tattaunawa. Ya yi baƙo da yawa a shirye-shiryen talabijin yana wasa da kansa, kamar The Comeback da Asabar Night Live.<ref>Harnick, Chris (November 9, 2014). "How The Comeback Got All Those Stars". E! News. Archived from the original on February 18, 2017. Retrieved April 20, 2017.</ref> A lokacin rani na 2009, Cohen ya fara ɗaukar nauyin nunin talabijin na tsakar dare na mako-mako, Kalli Abin da ke Faruwa Kai tsaye.<ref>Rosenblum, Emma (January 8, 2010). "The Natural". New York. Archived from the original on April 29, 2018. Retrieved April 28, 2018</ref> Daga baya an fadada nunin zuwa jerin daren mako.<ref>Carter, Bill (November 13, 2013). "New Bravo Deal Means More of Andy Cohen". The New York Times. Archived from the original on April 29, 2018. Retrieved April 28, 2018.</ref> Littafin tarihin tarihin Cohen Mafi Talkative (Henry Holt da Kamfani), wanda aka saki a cikin Mayu 2012,<ref>Lewis, Andy (May 15, 2012). "Stories From the Front Lines of Pop Culture". The Hollywood Reporter. Archived from the original on April 29, 2018. Retrieved April 28, 2018.</ref> ya zama Mafi kyawun Siyar da New York Times a cikin rumbun kwamfyuta, takarda, da kuma haɗa nau'ikan almara mara kyau.<ref>Hardcover Nonfiction Books - Best Sellers". The New York Times. May 27, 2012. Archived from the original on June 28, 2018. Retrieved June 27, 2018</ref><ref>Paperback Nonfiction - Best Sellers". The New York Times. April 28, 2013. Archived from the original on June 28, 2018. Retrieved April 28, 2018</ref><ref>Combined Hardcover & Paperback Nonfiction Books - Best Sellers". The New York Times. May 27, 2012. Archived from the original on June 28, 2018. Retrieved June 27, 2018.</ref><ref>Kepler, Adam (August 15, 2013). "Citing Russian Anti-Gay Law, Miss Universe Co-Host Pulls Out of Pageant". The New York Times. Archived from the original on September 21, 2013. Retrieved August 16, 2013.</ref> A ranar 15 ga Agusta, 2013, ya ki karbar bakuncin gasar Miss Universe a kasar Rasha, saboda yadda kasar ta amince da dokokin yaki da luwadi.[30] Kafin haka, ya karbi bakuncin Miss USA 2011 da Miss USA 2012.[31] A ranar 22 ga Maris, 2014, ya zana Zeus a cikin bidiyon kiɗa na Lady Gaga na "GUY".[32] A cikin Nuwamba 2014, Cohen ya buga tarihinsa na biyu, The Andy Cohen Diaries: Zurfafa Duban Shekarar Shallow, [33] wanda aka yi wahayi zuwa irin wannan mai taken The Andy Warhol Diaries. Littafin ya ƙunshi shekara guda na shigarwar mujallu wanda ya fara a watan Satumba na 2013.[34] The Andy Cohen Diaries ya zama Mafi kyawun Mai siyarwa na Times a cikin Haɗaɗɗen Buga & Rubutun Ƙirar Littafi Mai Tsarki.[35] A ranar 14 ga Satumba, 2015, SiriusXM ya ƙaddamar da sabuwar tashar rediyo ta Cohen, wanda aka sani da Radio Andy.[36] Fasalolin tashar yana nuna wanda Cohen ya shirya (Andy Cohen Live, da Andy Cohen's Deep & Shallow). Cohen kuma yana karbar bakuncin jerin shirye-shiryen watsa shirye-shirye na musamman don tasharsa da aka fi sani da Town Halls a gaban masu sauraron studio kai tsaye.[37] [38] Tashar tana kuma fasalta nunin da aka shirya ta; Sandra Bernhard. Tashar ta kuma samar da na musamman da suka hada da; Gidan wasan kwaikwayo na gidan rediyon Andy, wasan kwaikwayo na ainihin ikon mallakar ikon mallakar gida, [39] AC2 Live: Andy da Anderson akan Hanya (wani nunin bayan fage yana biye da Cohen da Anderson Cooper a rangadin rayuwarsu), da kuma Diaries Connection Diaries (kuma jerin jerin docu na baya wanda ke nuna Cohen, da Mai Haɗin Haɗin Kai da Mai gabatar da Gidan Radio Andy, John Hill). Cohen da babban abokinsa Anderson Cooper sun ba da sanarwar cewa za su je yawon shakatawa na ƙasa don yin wasan kwaikwayon matakin tattaunawar su na AC2 tun daga Maris 2015.[40][41] An bude rangadin a Boston, sai Miami Beach, Chicago da Atlanta suka biyo baya.[41] Manufar wasan kwaikwayon ya samo asali ne bayan Cooper ya yi hira da Cohen game da sabon littafinsa na lokacin, The Andy Cohen Diaries, a wani taron da aka yi a 92nd Street Y a birnin New York.[42] [43] Tun daga wannan lokacin, wasan kwaikwayon na mutum biyu ya ci gaba da yin rangadin da ya kai biranen 50 har zuwa Oktoba 2018.[44] A ranar 31 ga Disamba, 2015, Cohen ya dauki bakuncin fitowar wasan kwaikwayo na Hollywood na dare daya-daya (Wasan Wasan Sabuwar Shekara), kuma ya shirya bikin Sabuwar Shekara tare da Carson Daly, don NBC.[45] A cikin 2016, mawallafin Henry Holt da Kamfanin sun ba da sanarwar ƙaddamar da bugu na Andy Cohen Littattafai.[46] An buga littafin tarihin Cohen na uku na Sama: Ƙarin Kasada Daga Andy Cohen Diaries an buga shi a cikin Nuwamba 2016.[47] Mabiyi na The Andy Cohen Diaries, [48] Littafin ya kunshi abubuwan da aka rubuta na diary na shekaru biyu masu zuwa.[49] Ƙafafi ya zama mafi kyawun siyarwar Times a cikin littattafan da mashahuran mutane suka rubuta.[50] A cikin Janairu 2017, Fox ya ba da umarnin farfado da Haɗin soyayya wanda Cohen ya shirya.[51] An fara nuna wasan na tsawon sa'o'i a ranar 25 ga Mayu.[52] A wannan watan, Cohen ya buga kansa a cikin jerin Netflix, Kimmy Schmidt wanda ba a iya karyawa.[53] A cikin watan Agusta 2017, Fox ya ba da sanarwar cewa zai sabunta Haɗin Soyayya don kakar wasa ta biyu.[54] Daga baya a waccan shekarar, Cohen ya gaji Kathy Griffin a matsayin mai gabatar da shirye-shiryen bikin Sabuwar Shekara ta CNN tare da Cooper.[55][56] A cikin 2018, Cohen ya buga kansa a wasan kwaikwayon Riverdale a matsayin abokin dangin Lodge.[57] Ya yi bayyanar Maris 2018 a matsayin alkali baƙo a cikin wani shiri na VH1 gaskiya-talbijin na RuPaul's Drag Race.[58] == Rayuwa ta sirri == Cohen shi ne na farko a bayyane mai masaukin baki na ɗan luwaɗi na Amurka na baje-kolin baƙon dare.[66] A cikin watan Disamba na 2018, ya sanar da cewa zai zama uba a 2019 tare da taimakon mai maye[67]. An haifi ɗansa Ben a ranar 4 ga Fabrairu, 2019.[68] An haifi 'yarsa, Lucy, ranar 29 ga Afrilu, 2022.[69] Cohen ya goyi bayan Kamala Harris a zaben shugaban kasa na Amurka na 2024.[70] Dangane da kyamar kyamar Yahudawa a lokacin yakin Gaza bayan hare-haren na ranar 7 ga Oktoba, Cohen ya ayyana kansa a matsayin " Bayahude mai girman kai " kuma ya halarci taron kwanaki biyu na masu rinjaye na Yahudawa a cikin 2024.[71]. == Manazarta == {{Reflist|2}} [[Category:Haifaffun 1968]] [[Category:Rayayyun Mutane]] 8dsyaen319zq8wkh4o0zsbhnclxr4ap Arthur Mendonça Cabral 0 103401 657085 649246 2025-07-09T08:55:58Z BnHamid 12586 657085 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Arthur Mendonça Cabral''' (an haife shi 25 Afrilu 1998) ƙwararren ɗan ƙwallon ƙafa ne ɗan ƙasar Brazil wanda ke taka leda a matsayin ɗan wasan gaba ga Botafogo. == Aikin Kulob == === A kungiyar Ceará === Arthur Cabral, wanda aka haife shi a Campina Grande, Paraíba, Cabral ya shiga saitin matasa na Ceará a cikin 2014. Ya yi wasan farko na tawagarsa a kan 22 Yuli 2015, yana zuwa a matsayin wanda ya maye gurbinsa kuma ya ci nasara a minti na karshe a nasarar 2-1 a waje da Tupi, don Copa do Brasil na shekara. A cikin Oktoba 2015, an ba da rancen Cabral zuwa Palmeiras kuma ya koma saitin matasa. Komawa Ceará a cikin shekara mai zuwa, ya ɗan ɗan lokaci a cikin ƙungiyar 'yan ƙasa da 20 kafin a inganta shi zuwa ƙungiyar farko a kakar 2017. Cabral ya ba da gudummawa tare da kwallaye hudu a cikin wasanni na 16 a lokacin 2017 Campeonato Brasileiro Série B, yayin da kungiyarsa ta samu nasara ga Série A. A kan 7 Maris 2018, ya zira kwallaye biyu a wasan 3-0 Campeonato Cearense a waje da Ferroviário-CE. === A kungiyar Palmeiras === A kan 30 Nuwamba 2018, Palmeiras bisa hukuma ya sanya hannu kan Cabral don R$ 5,000,000 daga Ceará. A nan, ya buga wasanni uku na gasar, inda ya ci kwallo daya. === A Kungiyar Basel === A ranar 30 ga Satumba 2019, an ba da rancen Cabral zuwa FC Basel a cikin Super League na Switzerland don kakar su ta 2019-20 a ƙarƙashin manaja Marcel Koller. Ya fara buga wa tawagarsa wasa a gasar cin kofin Swiss ranar 15 ga Satumba a wasan waje da FC Meyrin na kasa da aka sauya bayan mintuna 74 da Basel ta ci 3-0 don tsallakewa zuwa zagaye na gaba. Ya buga wasansa na farko a matakin rukuni na 2019–20 UEFA Europa League a ranar 19 ga Satumba yayin da Basel ta ci 5–0 a gida a St. Jakob-Park da kungiyar Krasnodar ta Rasha. Daga nan ya buga wasansa na farko na gasar cin kofin cikin gida a ranar 22 ga Satumba yayin da Basel ta buga 1 – 1 da Young Boys a Stadion Wankdorf. Cabral ya ci kwallonsa ta farko a sabuwar kungiyarsa a wasan lig na gaba mako guda bayan haka, a ranar 25 ga Satumba, yayin da Basel ta ci 4-0 a gida da Zürich. A wasansa na gaba bayan kwanaki hudu kacal, ranar 29 ga Satumba, ya zura kwallaye biyu yayin da Basel ta ci Luzern 3-0. A ranar 29 ga Yuni 2020, kulob din ya ba da sanarwar cewa Cabral, wanda aronsa ya zo karshe, an rattaba hannu na dindindin. Ya ci hat-tric dinsa na farko a kulob dinsa a ranar 8 ga Agusta 2021 a kan Servette, a zahiri ya zira kwallaye hudu yayin da Basel ta ci 5-1. Ya ci hat-tric dinsa na farko a matakin kasa da kasa makonni biyu kacal bayan haka, a ranar 19 ga Agusta, a wasan 2021 – 22 UEFA Europa Conference play-off wasan da Basel ta ci 3 – 1 a gida a kan kulob din Sweden Hammarby IF. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] [[Category:Haifaffun 1998]] hlhc7i70rrssdqn0j1fxekyigp70a01 Antonin Artaud 0 103557 657059 649835 2025-07-09T08:45:25Z BnHamid 12586 657059 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Antoine Maria Joseph Paul Artaud''' (an haife shi a ranar 4 ga Satumba, 1896 – ya rasu a ranar 4 ga Maris, 1948), wanda aka fi sani da Antonin Artaud, ɗan Faransa ne da ya yi aiki a fannoni da dama na fasaha. Ya fi shahara a matsayin marubuci, tare da gagarumar gudunmawa a fannin wasan kwaikwayo da fina-finai. Ana kallon Artaud a matsayin babban jigo a cikin avant-garde na Turai, musamman saboda tasirinsa a fannin wasan kwaikwayo na ƙarni na 20 ta hanyar ra’ayinsa na Theatre of Cruelty (Wasan kwaikwayo na zalunci ko tsanani). Ayyukansa sun shahara da ɗabi’a maras ladabi, surrealisme (surrealism), da sabawa doka ko al’ada (transgressive art). Rubuce-rubucensa sun lalubo jigogi daga: Addinan gargajiya da tsoffin al’adu Falsafa Ilmin sihiri da asiri (occultism) Tsarkaka da tunanin ruhi (mysticism) Al’adun ƙasashen ƙasar Mexico da Bali (Indonesia) == Farkon Rayuwa == Antonin Artaud an haife shi a Marseille, Faransa, ga Euphrasie Nalpas da Antoine-Roi Artaud. Iyayensa 'yan ɗan uwa da ɗan uwa na jini ne, domin kakanninsu mata 'yan ɗan'uwa guda ne daga Smyrna (a yau: İzmir, Turkiyya). Kakarsa ta bangaren uba, wato Catherine Chilé, an raineta ne a Marseille, inda ta auri wani Bafaransa mai suna Marius Artaud. Kakarsa ta bangaren uwa, Mariette Chilé, ta girma ne a Smyrna, inda ta auri Louis Nalpas, wani mai kasuwancin jiragen ruwa. ==Manazarta== {{Reflist}} dcnqbq8n59d02s1r1py09qxvqymukwn 657061 657059 2025-07-09T08:46:19Z BnHamid 12586 BnHamid moved page [[Antonin artaud]] to [[Antonin Artaud]] 657059 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Antoine Maria Joseph Paul Artaud''' (an haife shi a ranar 4 ga Satumba, 1896 – ya rasu a ranar 4 ga Maris, 1948), wanda aka fi sani da Antonin Artaud, ɗan Faransa ne da ya yi aiki a fannoni da dama na fasaha. Ya fi shahara a matsayin marubuci, tare da gagarumar gudunmawa a fannin wasan kwaikwayo da fina-finai. Ana kallon Artaud a matsayin babban jigo a cikin avant-garde na Turai, musamman saboda tasirinsa a fannin wasan kwaikwayo na ƙarni na 20 ta hanyar ra’ayinsa na Theatre of Cruelty (Wasan kwaikwayo na zalunci ko tsanani). Ayyukansa sun shahara da ɗabi’a maras ladabi, surrealisme (surrealism), da sabawa doka ko al’ada (transgressive art). Rubuce-rubucensa sun lalubo jigogi daga: Addinan gargajiya da tsoffin al’adu Falsafa Ilmin sihiri da asiri (occultism) Tsarkaka da tunanin ruhi (mysticism) Al’adun ƙasashen ƙasar Mexico da Bali (Indonesia) == Farkon Rayuwa == Antonin Artaud an haife shi a Marseille, Faransa, ga Euphrasie Nalpas da Antoine-Roi Artaud. Iyayensa 'yan ɗan uwa da ɗan uwa na jini ne, domin kakanninsu mata 'yan ɗan'uwa guda ne daga Smyrna (a yau: İzmir, Turkiyya). Kakarsa ta bangaren uba, wato Catherine Chilé, an raineta ne a Marseille, inda ta auri wani Bafaransa mai suna Marius Artaud. Kakarsa ta bangaren uwa, Mariette Chilé, ta girma ne a Smyrna, inda ta auri Louis Nalpas, wani mai kasuwancin jiragen ruwa. ==Manazarta== {{Reflist}} dcnqbq8n59d02s1r1py09qxvqymukwn Ankica Tuđman 0 103688 657050 650662 2025-07-09T08:43:12Z BnHamid 12586 657050 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ankica Tuđman''' (née Žumbar; 24 Yuli 1926 - 6 Oktoba 2022) ita ce matar Franjo Tuđman, shugaban kasar Croatia na farko mai cin gashin kansa daga 1991 har zuwa 1999, bayan ballewar kasar daga SFR Yugoslavia, kuma shugabar karshe na fadar shugaban kasa ta SR Croatia. Ita ce mahaifiyar dan majalisar da ta rasu a yanzu kuma dan takarar shugaban kasa Miroslav Tuđman. == Shekarun farko == Ankica Žumbar an haife ta ne a Zagreb a ranar 24 ga Yuli 1926. Ta kammala makarantar firamare a Zagreb kuma ta halarci makarantar baƙi har sai da ta yi watsi da karatunta don shiga ƙungiyar Partisans a watan Mayu 1944.<ref>"Ankica Tuđman". Večernji.hr (in Croatian). Večernji list. 1 December 2016.</ref>. A shekara 18, ta sadu da mijinta na gaba, Franjo Tuđman, a Čazma inda yake kula da sashen Zagreb Corps na 10 na Yugoslavia Partisans. A cikin Janairu 1945, ta canjawa wuri daga Čazma zuwa Babban umarni a Belgrade, komawa Zagreb bayan 'yantar da sojojin Partisan a watan Mayu 1945. Bayan haka, ta koma Belgrade tare da Tuđman, ta sami aiki a Ma'aikatar Harkokin Waje na SFR Yugoslavia kuma ta auri Tuđman a ranar 25 ga Mayu 1945, suna da 'ya'ya maza guda biyu. (1946-2021), Stjepan (an haife shi a 1948), da Nevenka (an haife shi a 1951).<ref>"Ankica Tuđman". ''Večernji.hr'' (in Croatian). Večernji list. 1 December 2016.</ref> == Uwar gidan shugaban kasar Croatia == A zaben 'yan majalisa na 1990, zaben farko na jam'iyyu da yawa a Croatia cikin sama da shekaru 50, jam'iyyar Democratic Union ta Crotia karkashin jagorancin mijinta ta sami babban rinjaye a Sabor kuma an zabe shi shugaban shugabancin SR Croatia a ranar 30 ga Mayu 1990, ya gaji Ivo Latin. A ranar 25 ga Yuli, 1990, an soke shugabancin gama gari kuma an gabatar da ofishin shugaban Croatia. A ranar 22 ga Disamba, majalisar dokokin Croatia a hukumance ta amince da sabon kundin tsarin mulki kuma a shekara ta gaba wasu jerin sauye-sauyen siyasa sun kai ga samun 'yancin kai a hankali na Croatia daga SFR Yugoslavia. An gudanar da kuri'ar raba gardama a watan Mayun 1991 inda kashi 93.2% na masu kada kuri'a suka nuna sha'awarsu ga Croatia ta balle daga Tarayyar Yugoslavia. Wannan ya faru ne a ranar 25 ga Yuni 1991, lokacin da Majalisar ta amince da "Shawarar Tsarin Mulki game da ikon mallaka da 'yancin kai na Jamhuriyar Croatia." A ranar 7 ga Oktoban 1991, mijinta ya tsere daga wani yunƙurin kisa da sojojin saman Yugoslavia suka yi, wanda kuma suka kai wa shugaban ƙasar Yugoslavia Stjepan Mesić na lokacin shugaban ƙasa da firaministan Yugoslavia Ante Marković hari. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1926]] [[Category:Mutuwan 2022]] bozf2h1e4is44qinfme9yekihkvto3g Ayogu Eze 0 103730 657114 651089 2025-07-09T09:10:51Z BnHamid 12586 657114 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ayogu Eze''' (23 Nuwamba 1958 - 25 Afrilu 2024) ɗan siyasan Najeriya ne daga Enugu Ezike, wanda aka zaba a matsayin Sanata mai wakiltar Enugu ta Arewa Sanatan jihar Enugu, ya hau mulki a ranar 5 ga Yuni 2007. Daga baya ya zama dan jam'iyyar All Progressives Congress, APC amma aka zabe shi a majalisar dattawa a karkashin People's Democratic Party (PDP).<ref>Sen. Ayogu Eze". National Assembly of Nigeria. Retrieved 6 June 2010. [dead link]</ref> == Ilimi == Eze ya halarci Cibiyar Gudanarwa da Fasaha ta Enugu, inda ya samu Difloma ta Kasa a Mass Communication. Ya wuce Cibiyar Nazarin Aikin Jarida ta Duniya, IIJ Berlin, Jamus, inda ya kammala karatun digiri na farko a jerin dalibai na G55, wanda ya ƙunshi 'yan jarida masu aiki daga kimanin 14 na Afirka. Ya kuma yi karatun digiri na biyu a fannin harkokin gwamnati a jami'ar Legas. Har ila yau, ya samu nasarar halartar shirye-shiryen ilimantarwa na makarantar gwamnati ta Harvard Kennedy, inda ya karanta "Leadership for the 21st Century: hargitsi, rikici da jaruntaka"; Makarantar Kasuwancin Saïd a Jami'ar Oxford, inda ya karanta "Shirin Oxford akan Tattaunawa" da kuma Makarantar Kasuwancin Alƙali a Jami'ar Cambridge, inda binciken ya mayar da hankali kan "Jagora a cikin Shirin Sa ido na Majalisa". == Farkon aiki == Eze ya kware sosai a aikin jarida, inda ya yi aiki a matsayin dan jarida kuma marubuci ma’aikaci tare da babbar jaridar The Guardian ta Najeriya tsakanin 1983 zuwa 1989, inda ya zama shugaban kungiyar Insight Team of the newspaper’s features table kafin a tura shi shugaban jaridar Guardian Express, wata takarda da yamma daga gidan barga, inda ya ba da labarin korar wani haziki kuma mai sukar gwamnatin Najeriya, Janar Ibrahim, Janar Ibrahim Babangida. Daga baya ya jagoranci ofishin Advance Desk na jaridar, wanda aka dorawa alhakin buga jaridar The Guardian bugu na farko, wanda akafi yadawa a gabashi da arewacin kasar. A 1989, ya koma gyara Mujallar Platform, wanda marigayi Chuba Okadigbo ya buga a Legas. Ya bar Mujallar Platform a cikin 1991 don shiga cikin wata alama ta aikin jarida, wannan lokacin a cikin sashin mujallu. Ya shiga Mujallar Newswatch, Mujallar da ta fi kowacce daraja a Najeriya cikin sauki, a matsayin Mataimakin Edita a shekarar 1991, inda ya bar wurin a shekarar 1992 ya shiga gwamnatin Jihar Enugu a matsayin mai ba Gwamna Okwesilieze Nwodo shawara na musamman kan ayyuka. Bayan da Janar Sani Abacha ya hambarar da waccan gwamnati a watan Nuwamba 1992, Sen. Eze ya shiga harkar kasuwanci mai zaman kansa, inda ya gwada hannunsa a harkar noma da sana’ar gidaje. == Sana'ar siyasa == A bakin kofa na dawowar siyasa a shekarar 1998, ya zama tsohon mamba na jam'iyyar siyasa ta PDP a lokacin, jam'iyyar kusan 34 kungiyoyin siyasa da suka hadu a cikin watan Yuni na wannan shekara a Sheraton Hotel, Abuja, ya zama wani gagarumin siyasa dandali da ya ci gaba da maye gurbin gwamnatin mulkin soja Janar Abdulsalami Abubakar. A lokacin da sabuwar jam’iyyar ta fara kafa tsarinta na jiha, Sen. Eze ta koma jiharsa ta Enugu, a yankin kudu maso gabashin Najeriya, domin hada kai da juna wajen yi wa jam’iyyar ungozoma a jihar. Ya tsaya takara kuma ya samu mukamin sakataren jiha, ya zama sakataren jam’iyyar na jiha. Jam’iyyar PDP ta lashe zaben Enugu kamar yadda aka yi a wasu jihohin kasar nan a zaben 1999. Sabon gwamnan Chimaroke Nnamani ya nada Sen. Eze a cikin majalisarsa a shekarar 1999, inda ya zama kwamishinan yada labarai da al’adu. A shekara ta 2001, an sake tura shi zuwa sabuwar ma’aikatar al’adu da yawon bude ido da aka kirkiro amma bayan jarumtakar da ya yi a nasarar sake zaben gwamna a shekarar 2003, sabuwar ma’aikatar ta sake hade da ma’aikatar yada labarai don samar da sabuwar ma’aikatar yada labarai, al’adu da yawon bude ido. A wani juyin mulki da aka yi a shekarar 2006, an cire shi daga majalisar ministocin amma a shekarar 2007 aka sake kiransa da ya zama mai ba gwamna shawara na musamman kan harkokin jama’a, mukamin da ya rike har aka zabe shi a majalisar dattawan Najeriya a 2007. A majalisar dattijai, an nada shi shugaban kwamitin majalisar dattawa kan yada labarai da yada labarai, wanda ya sa ya zama kakakin majalisar. Tsawon shekaru takwas da ya yi a majalisar dattawa, ya kasance mamba a kwamitin tsara kundin tsarin mulki da gyaran kundin tsarin mulki wanda ya yi wasu sauye-sauye a kundin tsarin mulkin Najeriya na 1999. Bayan sake zabensa a majalisar dattawa a 2011, an nada shi shugaban kwamitin ayyuka. Eze ya kuma yi aiki a matsayin memba na kwamitocin harkokin ‘yan sanda, tsare-tsare na kasa, sufurin ruwa da kuma al’amuran gwamnatin tarayya da na gwamnatoci. A wani nazari na tsakiyar wa’adi da aka yi wa Sanatoci a watan Mayun 2009, jaridar ThisDay ta bayyana cewa ya yi aiki da na’urorin yada labarai na majalisar dattawa yadda ya kamata, kuma ya yi ta yin muhawara a zauren majalisar, musamman kan durkushewar ababen more rayuwa na hanyoyin.<ref>An Improved Senate, But Some Uninspiring Senators..." ThisDay. 24 May 2009. Retrieved 6 June 2010.</ref> An bayyana shi a matsayin daya daga cikin mafi rinjayen Sanatoci.<ref>Geoffrey Ekenna (27 December 2008). "The Senate Mafia: Ekweremadu, Folarin, Ayogu Eze are the superstars". Nigerian Compass</ref> Eze ya yi nasarar lashe zaben Sanata mai wakiltar Enugu ta Arewa a karkashin jam'iyyar PDP a zaben watan Afrilun 2011. Ya samu kuri’u 86,220 inda ya doke Mike Ajogwu na jam’iyyar Labour wanda ya samu kuri’u 27,139.<ref>Opposition parties make big gains in NASS election". Daily Independent. 10 April 2011. Retrieved 21 April 2011</ref> Tsohon Sanatan ya ja kunnen burin tsayawa takarar gwamnan jihar Enugu a zaben 2015 a karkashin inuwar jam’iyyar PDP.[5] Sai dai ya sha kaye a zaben fidda gwani a hannun gwamnan jihar mai ci Rt Hon Ifeanyi Ugwuanyi.<ref>Frontiers News, 2015: Ayogu Eze Campaign Organisation Raises Alarm Over Planned Intimidation Against Eze's Governorship Ambition". www.frontiersnews.com. Retrieved 21 April 2018</ref> Zaben fidda gwani wanda ke cike da cece-kuce ya ƙare da jerin matakan shari'a. Duk da haka, ya yi rashin nasara duka a Kotun Daukaka Kara<ref>Editor, Online (16 February 2017). "Enugu: Ugwuanyi Floors Ayogu Eze at Appeal Court - THISDAYLIVE". THISDAYLIVE. Retrieved 21 April 2018. <nowiki>{{cite news}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref> da kuma a Kotun Koli.<ref>"Enugu guber tussle: Gov. Ugwuanyi wins big at Supreme Court". TheCitizen - It's all about you. Retrieved 21 April 2018</ref> Sen. Eze kuma ya tsaya takarar gwamna a zaben 2019 a karkashin jam’iyyar All Progressives Congress,<ref>Ex-gov candidate wants Enugu APC united ahead convention". Punch Newspapers. 20 July 2021. Retrieved 4 March 2022.</ref> APC amma ya fice daga zaben lokacin da alkalan zabe, Hukumar Zabe Mai Zaman Kanta ta Kasa, INEC, ta cire sunansa daga cikin jerin sunayen ‘yan takara na karshe, sakamakon takaddamar da ta kunno kai a cikin jam’iyya. Bugu da kari, Sen. Eze ya garzaya kotun sauraron kararrakin zabe domin kada kuri’ar cire shi daga zaben ko da kotu ta mayar da sunansa a matsayin dan takarar jam’iyyar Bona Fide amma sarakunan gargajiya da shugabannin siyasa na jihar Enugu suka yi nasara a kan dakatar da batun. == Mutuwa == Eze ya rasu ne a wani asibiti da ke Abuja, a ranar 25 ga Afrilu, 2024, yana da shekaru 65.<ref>Mbawike, Nnamdi (25 April 2024). "Senator Ayogu Eze Dies At 66". Leadership. Retrieved 25 April 2024.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2024]] avg6fs8agao2x84d2qy3m5v49ch9taz Ayeola Abayomi 0 104157 657108 653079 2025-07-09T09:08:07Z BnHamid 12586 657108 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ayeola Abayomi''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar tarayya ta Ibeju-Lekki ta jihar Legas a majalisa ta 7 da ta 8.<ref>vanguard (2015-03-18). "Why PDP is still afraid of card reader - Rep Ayeola". Vanguard News. Retrieved 2025-01-22</ref> Ya kasance dan jam’iyyar All Progressives Congress (APC). Ya rasu a watan Disambar 2018 sakamakon rashin lafiya da ba a bayyana ba.<ref>Online, The Eagle (2018-12-31). "APC in grief as Rep dies in Lagos |". The Eagle Online. Retrieved 2025-01-22.</ref> == Sana'ar Siyasa == Ayeola ya fara tafiyar sa ta siyasa a kananan hukumomi. An nada shi mai kula da harkokin ilimi da jin dadin jama’a a tsohuwar karamar hukumar Ibeju-Lekki, inda ya yi aiki har zuwa Nuwamba 1993. Daga baya ya zama shugaban karamar hukumar Lekki a watan Oktoba 2003. A watan Maris na 2004, Ayeola ya zama shugaban zartarwa na farko na sabuwar karamar hukumar Lekki (LCDA) da aka kirkira a karkashin jam’iyyar Alliance for Democracy (AD). A watan Afrilun 2011, an zabi Ayeola a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Ibeju-Lekki a karkashin jam’iyyar ACN, wadda daga baya ta hade ta zama jam’iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>"House Loses Lagos Lawmaker, Ayeola – THISDAYLIVE". www.thisdaylive.com. Retrieved 2025-01-22.</ref> == Mutuwa == Ayeola ya rasu ne a watan Disambar 2018 a Asibitin Saint Nicholas da ke Legas Island, sakamakon rashin lafiya da ba a bayyana ba. Olanrewaju Smart, mai taimaka wa Kakakin Majalisar Wakilai ta Tarayya a lokacin, Hon. Femi Gbajabiamila, wanda ya ziyarce shi a asibiti.<ref>"House of Reps member, Abayomi Ayeola, is dead". www.premiumtimesng.com. Retrieved 2025-01-22.</ref><ref>vanguard (2018-12-30). "Lagos House of Reps member, Abayomi Ayeola dies". Vanguard News. Retrieved 2025-01-22.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Yan siyasar Najeriya]] [[Category:Mutuwan 2018]] kikl7pcgk6shlcl5kpydytu1jq7zucr Armaya'u Abdulkadir 0 104159 657081 653082 2025-07-09T08:54:28Z BnHamid 12586 657081 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Armaya'u Abdulkadir''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya taba zama mamba mai wakiltar mazabar Dutsin-Ma/Kurfi a majalisar wakilai. An haife shi a shekarar 1974, dan asalin jihar Katsina ne. An zabe shi a matsayin dan majalisa a zaben 2019 a karkashin jam'iyyar New Nigeria People's Party (NNPP).<ref>Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation". orderpaper.ng. Retrieved 2025-01-07.</ref><ref>"Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-07</ref> Aminu Balele ne ya gaje shi. == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1974]] [[Category:Rayayyun Mutane]] lox118g0dmkq4b3m7a967dmbq4ow4f2 Andy Graham 0 104294 657035 653514 2025-07-09T08:39:20Z BnHamid 12586 657035 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Andrew Graham''' (an haife shi ranar 22 ga watan Satumba, 1983 a [[Glasgow]]) ɗan wasan [[Kungiyar Kwallon Kafa|kwallon kafa]] ne kuma kocin ƙwallon ƙwallonƙwallon ƙafa na Scotland wanda a halin yanzu shi ne ɗan wasa / manajan ƙungiyar Scottish League One Alloa Athletic . Graham, wanda ya taka leda a matsayin mai tsaron gida, ya fara aikinsa tun yana matashi tare da Glasgow Amateurs, kafin ya buga wa Stirling Albion, Hamilton Academical, Greenock Morton, Dumbarton, Ayr United da Alloa Athletic, inda ya shiga gudanarwa a watan Nuwamba shekara ta 2023. {{Stub}} ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Harsuna]] 1983]] syknj8l01q66lq9x5xplqwef8khyzq6 657036 657035 2025-07-09T08:39:37Z BnHamid 12586 /* Manazarta */ 657036 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Andrew Graham''' (an haife shi ranar 22 ga watan Satumba, 1983 a [[Glasgow]]) ɗan wasan [[Kungiyar Kwallon Kafa|kwallon kafa]] ne kuma kocin ƙwallon ƙwallonƙwallon ƙafa na Scotland wanda a halin yanzu shi ne ɗan wasa / manajan ƙungiyar Scottish League One Alloa Athletic . Graham, wanda ya taka leda a matsayin mai tsaron gida, ya fara aikinsa tun yana matashi tare da Glasgow Amateurs, kafin ya buga wa Stirling Albion, Hamilton Academical, Greenock Morton, Dumbarton, Ayr United da Alloa Athletic, inda ya shiga gudanarwa a watan Nuwamba shekara ta 2023. {{Stub}} ==Manazarta== {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1983]] nja5pvl9g6twkqxo9ayyh3p8sxf48g7 Ifeoma Nwobodo 0 104335 657183 653662 2025-07-09T09:49:37Z Jidda3711 14843 Saka Manazarta 657183 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ifeoma Jane Nwobodo''' (an haife ta a ranar 23 ga watan Nuwamba, 1966), tsohuwar shugaban ma’aikatan gwamnatin [[Enugu (jiha)|Jihar Enugu]] ne, a yankin Kudu maso Gabashin tarayyar [[Najeriya]], kuma mai neman kujerar Sanatan Enugu ta Gabas. == Rayuwar farko da ilimi == An haifi Ifeoma Jane Nwobodo a [[Umuahia|Jihar Umuahia]], babban birnin [[Abiya|jihar Abia]] ta Najeriya, ga Farfesa J.O Uzo da matarsa, dukkansu daga [[Udi|karamar hukumar Udi]] ta jihar Enugu. Nwobodo ta fara karatun firamare ne a makarantar firamare ta Jami’ar [[Nsukka]] ta Jihar Enugu a shekarar 1971, inda ta kammala karatun ta na firamare a shekarar 1977 a makarantar firamare ta Zik Avenue (wanda daga baya aka canza sunan ta koma T.T.C Primary School). Ta fara karatun sakandare a Government Girls college, da ke [[Gboko]] [[Benue (jiha)|a Jihar Benue,]] a shekarar 1977, sannan ta kammala da takardar shaidar Makaranta ta West African School Certificate da ta samu a kwalejin Queen of the Rosary, da ke Nsukka a shekarar 1983. Nwobodo tana da shekaru 18 a duniya ta samu gurbin karatu a Jami'ar Najeriya inda ta karanci Banking da Finance a harabar ta ta Enugu. Ta kammala karatun digiri na farko a fannin Kimiyya a 1987<ref><nowiki>https://www.vanguardngr.com/2021/08/ex-enugu-chief-of-staff-nwobodo-bags-honorary-doctorate-degree/</nowiki></ref>. A yanzu ita ma’aikaciyar Cibiyar Kula da Haraji ta Najeriya (ICAN) ce, kuma mataimakiyar mamba ce a Cibiyar Haraji ta Chartered (CIT). == Iyali == Ifeoma Nwobodo ta auri mai shari'a Afam Nwobodo na sashin shari’a na Jihar Enugu. Mijinta ya fito ne daga karamar hukumar Enugu ta yamma. Suna da yara hudu. [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1966]] ==Manazarta== q3omd3ij8d8u69l8upoh5dn1nzwmmn0 Ayyukan juyin juya hali a ƙasar Aljeriya 0 104415 657104 653953 2025-07-09T09:05:45Z BnHamid 12586 +Databox 657104 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Bayan da ƙasar [[Aljeriya]] ta sami 'yancin kai daga [[Faransa]] a shekara ta alif ɗari tara da sittin da biyu 1962, kasar ta riska kanta muhimmiyar cibiyar ayyukan juyin juya hali a duniya ta uku . Tun a lokacin [[Yaƙin Aljeriya|yakin neman 'yancin kai na Aljeriya]] tsakanin 1954 har zuwa 1962, kasar ta samu masu goyon bayanta daga kasashen duniya da dama daga yankin Afirka da nahiyar Turai: A ɓangare guda, saboda [[National Liberation Front (Algeria)|kungiyar 'yantar da 'yancin kai ta kasar]] Faransa (FLN) ta yi nasarar 'yantar da kanta daga Faransa da karfin tsiya. A gefe guda kuma, saboda shugabannin FLN sun riga sun taka rawar gani a cikin harkokin ƙasa da ƙasa (musamman a cikin yanayin Afirka) kafin samun 'yancin kai tare da kulla kyakkyawar dangantaka da kasashe masu cin gashin kansu. Bayan samun 'yencin kai a watan Yulin shkara ta alif ɗari tara da casain da biyu 1962, gwamnatin Jamhuriyar Dimokaradiyyar [[Aljeriya]] (RADP) ta ci gaba da daukar matakan kasa da kasa don aiwatar da abin da ake kira ''aikin duniya na uku'' . Don haka, FLN ba wai kawai ta taka muhimmiyar rawa bane wajen kafa kungiyar hadin kan Afirka (OAU) a watan Afrilun shekara ta 1963 ba, har ma da kiyaye kawancen kasashen duniya kamar kungiyar 'yan ba ruwanmu (NAM). A karshe Aljeriya da siyasarta na ƙasa da ƙasa sun jawo hankalin masu neman sauyi na kasashen waje daga ko'ina cikin duniya tare da ba su baƙunci ba kawai ba har ma da tallafin soja ko na kayan aiki. Hakan ya yi nisa har ta kai ga fitattun ƙungiyoyi irin su Black Panther Party sun zauna a ƙasar Algiers. ==Manazarta== {{Reflist}} 9hcz78jwqgqtxvkh9sorhq4n7kipzf0 657261 657104 2025-07-09T11:35:23Z Uncle Bash007 9891 657261 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Bayan da ƙasar [[Aljeriya]] ta sami 'yancin kai daga [[Faransa]] a shekara ta alif ɗari tara da sittin da biyu 1962, kasar ta riska kanta muhimmiyar cibiyar ayyukan juyin juya hali a duniya ta uku.<ref name="Algiers, Third World Capital">{{cite book|last1=Mokhtefi|first1=Elaine|title=Algiers, Third World Capital|date=2018|publisher=Verso|page=95}}</ref> Tun a lokacin [[Yaƙin Aljeriya|yakin neman 'yancin kai na Aljeriya]] tsakanin 1954 har zuwa 1962, kasar ta samu masu goyon bayanta daga kasashen duniya da dama daga yankin Afirka da nahiyar Turai: A ɓangare guda, saboda [[National Liberation Front (Algeria)|kungiyar 'yantar da 'yancin kai ta kasar]] Faransa (FLN) ta yi nasarar 'yantar da kanta daga Faransa da karfin tsiya. A gefe guda kuma, saboda shugabannin FLN sun riga sun taka rawar gani a cikin harkokin ƙasa da ƙasa (musamman a cikin yanayin Afirka) kafin samun 'yancin kai tare da kulla kyakkyawar dangantaka da kasashe masu cin gashin kansu. Bayan samun 'yencin kai a watan Yulin shkara ta alif ɗari tara da casain da biyu 1962, gwamnatin Jamhuriyar Dimokaradiyyar [[Aljeriya]] (RADP) ta ci gaba da daukar matakan kasa da kasa don aiwatar da abin da ake kira ''aikin duniya na uku'' . Don haka, FLN ba wai kawai ta taka muhimmiyar rawa bane wajen kafa kungiyar hadin kan Afirka (OAU) a watan Afrilun shekara ta 1963 ba, har ma da kiyaye kawancen kasashen duniya kamar kungiyar 'yan ba ruwanmu (NAM). A karshe Aljeriya da siyasarta na ƙasa da ƙasa sun jawo hankalin masu neman sauyi na kasashen waje daga ko'ina cikin duniya tare da ba su baƙunci ba kawai ba har ma da tallafin soja ko na kayan aiki. Hakan ya yi nisa har ta kai ga fitattun ƙungiyoyi irin su Black Panther Party sun zauna a ƙasar Algiers. ==Manazarta== {{Reflist}} 1chqed52995xplmilqz5876xaspftsc 657267 657261 2025-07-09T11:36:47Z Uncle Bash007 9891 657267 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Bayan da ƙasar [[Aljeriya]] ta sami 'yancin kai daga [[Faransa]] a shekara ta alif ɗari tara da sittin da biyu 1962, kasar ta riska kanta muhimmiyar cibiyar ayyukan juyin juya hali a duniya ta uku.<ref name="Algiers, Third World Capital">{{cite book|last1=Mokhtefi|first1=Elaine|title=Algiers, Third World Capital|date=2018|publisher=Verso|page=95}}</ref> Tun a lokacin [[Yaƙin Aljeriya|yakin neman 'yancin kai na Aljeriya]] tsakanin 1954 har zuwa 1962, kasar ta samu masu goyon bayanta daga kasashen duniya da dama daga yankin Afirka da nahiyar Turai: A ɓangare guda, saboda [[National Liberation Front (Algeria)|kungiyar 'yantar da 'yancin kai ta kasar]] Faransa (FLN) ta yi nasarar 'yantar da kanta daga Faransa da karfin tsiya. A gefe guda kuma, saboda shugabannin FLN sun riga sun taka rawar gani a cikin harkokin ƙasa da ƙasa (musamman a cikin yanayin Afirka) kafin samun 'yancin kai tare da kulla kyakkyawar dangantaka da kasashe masu cin gashin kansu.<ref name="Mecca of Revolution">{{cite book|last1=Byrne|first1=Jeffrey James|title=Mecca of Revolution|date=2016|publisher=Oxford: University Press|page=1}}</ref> Bayan samun 'yancin kai a watan Yulin shkara ta alif ɗari tara da casain da biyu 1962, gwamnatin Jamhuriyar Dimokaradiyyar [[Aljeriya]] (RADP) ta ci gaba da daukar matakan kasa da kasa don aiwatar da abin da ake kira ''aikin duniya na uku'' . Don haka, FLN ba wai kawai ta taka muhimmiyar rawa bane wajen kafa kungiyar hadin kan Afirka (OAU) a watan Afrilun shekara ta 1963 ba, har ma da kiyaye kawancen kasashen duniya kamar kungiyar 'yan ba ruwanmu (NAM). A karshe Aljeriya da siyasarta na ƙasa da ƙasa sun jawo hankalin masu neman sauyi na kasashen waje daga ko'ina cikin duniya tare da ba su baƙunci ba kawai ba har ma da tallafin soja ko na kayan aiki. Hakan ya yi nisa har ta kai ga fitattun ƙungiyoyi irin su Black Panther Party sun zauna a ƙasar Algiers. ==Manazarta== {{Reflist}} rukyc06vc0t54c2p4txakq4niciv1o9 657272 657267 2025-07-09T11:37:22Z Uncle Bash007 9891 657272 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Bayan da ƙasar [[Aljeriya]] ta sami 'yancin kai daga [[Faransa]] a shekara ta alif ɗari tara da sittin da biyu 1962, kasar ta riska kanta muhimmiyar cibiyar ayyukan juyin juya hali a duniya ta uku.<ref name="Algiers, Third World Capital">{{cite book|last1=Mokhtefi|first1=Elaine|title=Algiers, Third World Capital|date=2018|publisher=Verso|page=95}}</ref> Tun a lokacin [[Yaƙin Aljeriya|yakin neman 'yancin kai na Aljeriya]] tsakanin 1954 har zuwa 1962, kasar ta samu masu goyon bayanta daga kasashen duniya da dama daga yankin Afirka da nahiyar Turai: A ɓangare guda, saboda [[National Liberation Front (Algeria)|kungiyar 'yantar da 'yancin kai ta kasar]] Faransa (FLN) ta yi nasarar 'yantar da kanta daga Faransa da karfin tsiya. A gefe guda kuma, saboda shugabannin FLN sun riga sun taka rawar gani a cikin harkokin ƙasa da ƙasa (musamman a cikin yanayin Afirka) kafin samun 'yancin kai tare da kulla kyakkyawar dangantaka da kasashe masu cin gashin kansu.<ref name="Mecca of Revolution">{{cite book|last1=Byrne|first1=Jeffrey James|title=Mecca of Revolution|date=2016|publisher=Oxford: University Press|page=1}}</ref> Bayan samun 'yancin kai a watan Yulin shkara ta alif ɗari tara da casain da biyu 1962, gwamnatin Jamhuriyar Dimokaradiyyar [[Aljeriya]] (RADP) ta ci gaba da daukar matakan kasa da kasa don aiwatar da abin da ake kira ''aikin duniya na uku'' . Don haka, FLN ba wai kawai ta taka muhimmiyar rawa bane wajen kafa kungiyar hadin kan Afirka (OAU) a watan Afrilun shekara ta 1963 ba, har ma da kiyaye kawancen kasashen duniya kamar kungiyar 'yan ba ruwanmu (NAM).<ref>{{cite book|last1=Byrne|first1=Jeffrey James|title=Mecca of Revolutions|date=2016|publisher=Oxford: University Press|page=2}}</ref> A karshe Aljeriya da siyasarta na ƙasa da ƙasa sun jawo hankalin masu neman sauyi na kasashen waje daga ko'ina cikin duniya tare da ba su baƙunci ba kawai ba har ma da tallafin soja ko na kayan aiki. Hakan ya yi nisa har ta kai ga fitattun ƙungiyoyi irin su Black Panther Party sun zauna a ƙasar Algiers. ==Manazarta== {{Reflist}} mroh586ip2zqngd5greu1ttl8hbxa8c 657274 657272 2025-07-09T11:37:41Z Uncle Bash007 9891 657274 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Bayan da ƙasar [[Aljeriya]] ta sami 'yancin kai daga [[Faransa]] a shekara ta alif ɗari tara da sittin da biyu 1962, kasar ta riska kanta muhimmiyar cibiyar ayyukan juyin juya hali a duniya ta uku.<ref name="Algiers, Third World Capital">{{cite book|last1=Mokhtefi|first1=Elaine|title=Algiers, Third World Capital|date=2018|publisher=Verso|page=95}}</ref> Tun a lokacin [[Yaƙin Aljeriya|yakin neman 'yancin kai na Aljeriya]] tsakanin 1954 har zuwa 1962, kasar ta samu masu goyon bayanta daga kasashen duniya da dama daga yankin Afirka da nahiyar Turai: A ɓangare guda, saboda [[National Liberation Front (Algeria)|kungiyar 'yantar da 'yancin kai ta kasar]] Faransa (FLN) ta yi nasarar 'yantar da kanta daga Faransa da karfin tsiya. A gefe guda kuma, saboda shugabannin FLN sun riga sun taka rawar gani a cikin harkokin ƙasa da ƙasa (musamman a cikin yanayin Afirka) kafin samun 'yancin kai tare da kulla kyakkyawar dangantaka da kasashe masu cin gashin kansu.<ref name="Mecca of Revolution">{{cite book|last1=Byrne|first1=Jeffrey James|title=Mecca of Revolution|date=2016|publisher=Oxford: University Press|page=1}}</ref> Bayan samun 'yancin kai a watan Yulin shkara ta alif ɗari tara da casain da biyu 1962, gwamnatin Jamhuriyar Dimokaradiyyar [[Aljeriya]] (RADP) ta ci gaba da daukar matakan kasa da kasa don aiwatar da abin da ake kira ''aikin duniya na uku'' . Don haka, FLN ba wai kawai ta taka muhimmiyar rawa bane wajen kafa kungiyar hadin kan Afirka (OAU) a watan Afrilun shekara ta 1963 ba, har ma da kiyaye kawancen kasashen duniya kamar kungiyar 'yan ba ruwanmu (NAM).<ref>{{cite book|last1=Byrne|first1=Jeffrey James|title=Mecca of Revolutions|date=2016|publisher=Oxford: University Press|page=2}}</ref> A karshe Aljeriya da siyasarta na ƙasa da ƙasa sun jawo hankalin masu neman sauyi na kasashen waje daga ko'ina cikin duniya tare da ba su baƙunci ba kawai ba har ma da tallafin soja ko na kayan aiki. Hakan ya yi nisa har ta kai ga fitattun ƙungiyoyi irin su Black Panther Party sun zauna a ƙasar Algiers.<ref>{{cite book|last1=Mokhtefi|first1=Elaine|title=Algiers, Third World Capital|date=2018|publisher=Verso|pages=69, 95}}</ref> ==Manazarta== {{Reflist}} 915dugbn04luks5peay5xcper7ngdo7 657275 657274 2025-07-09T11:38:13Z Uncle Bash007 9891 657275 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Bayan da ƙasar [[Aljeriya]] ta sami 'yancin kai daga [[Faransa]] a shekara ta alif ɗari tara da sittin da biyu 1962, kasar ta riska kanta muhimmiyar cibiyar ayyukan juyin juya hali a duniya ta uku.<ref name="Algiers, Third World Capital">{{cite book|last1=Mokhtefi|first1=Elaine|title=Algiers, Third World Capital|date=2018|publisher=Verso|page=95}}</ref> Tun a lokacin [[Yaƙin Aljeriya|yakin neman 'yancin kai na Aljeriya]] tsakanin 1954 har zuwa 1962, kasar ta samu masu goyon bayanta daga kasashen duniya da dama daga yankin Afirka da nahiyar Turai: A ɓangare guda, saboda [[National Liberation Front (Algeria)|kungiyar 'yantar da 'yancin kai ta kasar]] Faransa (FLN) ta yi nasarar 'yantar da kanta daga Faransa da karfin tsiya. A gefe guda kuma, saboda shugabannin FLN sun riga sun taka rawar gani a cikin harkokin ƙasa da ƙasa (musamman a cikin yanayin Afirka) kafin samun 'yancin kai tare da kulla kyakkyawar dangantaka da kasashe masu cin gashin kansu.<ref name="Mecca of Revolution">{{cite book|last1=Byrne|first1=Jeffrey James|title=Mecca of Revolution|date=2016|publisher=Oxford: University Press|page=1}}</ref> Bayan samun 'yancin kai a watan Yulin shkara ta alif ɗari tara da casain da biyu 1962, gwamnatin Jamhuriyar Dimokaradiyyar [[Aljeriya]] (RADP) ta ci gaba da daukar matakan kasa da kasa don aiwatar da abin da ake kira ''aikin duniya na uku'' . Don haka, FLN ba wai kawai ta taka muhimmiyar rawa bane wajen kafa kungiyar hadin kan Afirka (OAU) a watan Afrilun shekara ta 1963 ba, har ma da kiyaye kawancen kasashen duniya kamar kungiyar 'yan ba ruwanmu (NAM).<ref>{{cite book|last1=Byrne|first1=Jeffrey James|title=Mecca of Revolutions|date=2016|publisher=Oxford: University Press|page=2}}</ref> A karshe Aljeriya da siyasarta na ƙasa da ƙasa sun jawo hankalin masu neman sauyi na kasashen waje daga ko'ina cikin duniya tare da ba su baƙunci ba kawai ba har ma da tallafin soja ko na kayan aiki. Hakan ya yi nisa har ta kai ga fitattun ƙungiyoyi irin su Black Panther Party sun zauna a ƙasar Algiers.<ref>{{cite book|last1=Mokhtefi|first1=Elaine|title=Algiers, Third World Capital|date=2018|publisher=Verso|pages=69, 95}}</ref> {{stub}} ==Manazarta== {{Reflist}} jt0j3p0qia5uck43bym3rocvat68az1 Sadiq Ibrahim 0 104429 657116 653979 2025-07-09T09:12:33Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1294221895|Sadiq Ibrahim]]" 657116 wikitext text/x-wiki '''Sadiq Ibrahim''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Song / Fufure Tarayyar Tarayya a Majalisar Wakilai. An haife shi a shekara ta 1964, ya fito ne daga [[Adamawa|Jihar Adamawa]] . An zabe shi a cikin Majalisar a zaben 2015 a karkashin All Progressives Congress (APC).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/sadiq-ibrahim-0 |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Hon. Sadiq Ibrahim biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16662/hon-sadiq-ibrahim |access-date=2025-01-08 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1964]] 42tkzaw9cb3qf5bigqzbgprgi7cmulo 657118 657116 2025-07-09T09:13:09Z Nnamadee 31123 657118 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Sadiq Ibrahim''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Song / Fufure Tarayyar Tarayya a Majalisar Wakilai. An haife shi a shekara ta 1964, ya fito ne daga [[Adamawa|Jihar Adamawa]] . An zabe shi a cikin Majalisar a zaben 2015 a karkashin All Progressives Congress (APC).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/sadiq-ibrahim-0 |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Hon. Sadiq Ibrahim biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16662/hon-sadiq-ibrahim |access-date=2025-01-08 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1964]] smwslwhlglsx1wzrp6uf3ex6sv0e794 Ayoola Adeleke 0 104590 657109 654696 2025-07-09T09:08:34Z BnHamid 12586 657109 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Cif '''Raji Ayoola Adeleke''' (an haife shi a ranar 27 ga Disamba 1923) ɗan siyasan Najeriya ne, ɗan gwagwarmayar ƙwadago kuma sanata a jamhuriya ta biyu wanda ya wakilci Old Oyo State Senatorial District 11 wanda ya ƙunshi ƙananan hukumomi shida na yanzu a jihar Osun: Ede, Osogbo, Irepodun, Ifelodun, Odo Otin, Ila Orangun. == Rayuwa ta sirri == An haifi Adeleke a garinsu na Ede a ranar 27 ga Disamba 1923. Mahaifiyarsa, Madam Adeboyin da ke gidan OniIegogoro ta kasance wata mace mai suna Iyalode (Shugaban matan kasuwa) a Ede.<ref>Lawal, Olumide (June 9, 2016). "Honour is Thy name, Adeleke Dynasty of Ede". Retrieved 9 April 2021 – via PressReader</ref> Tsakanin 1935 zuwa 1938 Adeleke ya halarci makarantar firamare ta St Peter's Ede, Osun sannan ya kammala karatun Grammar School a Ibadan a shekarar 1943. A 1947 ya sami takardar shaidar jinya a makarantar kula da aikin jinya. Ya kasance memba na farko na kungiyar ma'aikatan jinya ta Najeriya a 1948. A rayuwarsa ya kasance mataimakin shugaban kasa, United Labour Congress of Nigeria, Director of Federal Labor Advisory Council, kuma shugaban kungiyar agaji ta Red Cross ta Najeriya, Ede, reshen Osun.<ref>Young, Cynthia A. (November 2006). Soul Power: Culture, Radicalism, and the Making of a U.S. Third World Left. Duke University Press. <nowiki>ISBN 9780822336914</nowiki>. Retrieved 5 April 2021</ref> A 1976, an ba shi mukamin Balogun na Ede. Karkashin jam’iyyar Unity Party of Nigeria an zabe shi dan majalisar dattawa a zaben 1979 na ‘yan majalisar dokokin Najeriya kuma ya wakilci tsohon Sanatan jihar Oyo District 11. Ya yi aure sau biyu matarsa ​​ta biyu, Misis Nnena Esther Adeleke daga Old Enugu, ya haifi ‘ya’ya biyar ciki har da Sanata Isiaka Adeleke da Ademola Adeleke.<ref>Okon-Ekong, Nseobong (September 26, 2018). "Dancing Before His Victory". This Day. Retrieved 5 April 2021</ref><ref>Lawal, Olumide (April 20, 2019). "Evergreen Isiaka Adeleke: Two Years of Glorious Transition". This Daylive. Retrieved 9 April 2021</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Haifaffun 1923]] e5sr7v60bhizqar3eod3n3rv0y8et83 Fassarar shari'a 0 104617 656557 654891 2025-07-08T14:12:55Z Ibrahim abusufyan 19233 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1282025534|Judicial interpretation]]" 656557 wikitext text/x-wiki '''Fassarar shari'a''' ita ce hanyar da shari'a ke fassara [[doka]], musamman takardun [[Kundin Tsarin Mulki|Tsarin Mulki]], dokoki da kuma amfani da ƙamus akai-akai. Wannan muhimmiyar batu ce a wasu yankuna na doka kamar Amurka, Ostiraliya da Kanada, saboda manyan kotuna na waɗancan ƙasashe na iya soke [[Dokar|dokoki]] da majalisunsu suka yi ta hanyar tsarin da ake kira bita na shari'a. Misali, [[Babban kotun Koli na Amurka|Kotun Koli ta Amurka]] ta yanke shawarar batutuwa kamar halattaccen Bautar kamar yadda aka yanke shawarar Dred Scott, da kuma kawar da wariyar launin fata kamar yadda aka yi a ''Brown v Hukumar Ilimi'', da kuma haƙƙin zubar da ciki kamar yadda aka ba da shawarar ''Roe da Wade''. A sakamakon haka, yadda alƙalai ke fassara kundin tsarin mulki, da kuma hanyoyin da suke kusantar wannan aikin suna da bangare na siyasa. Kalmomin da ke bayyana nau'ikan fassarar shari'a na iya zama masu rikitarwa; alal misali, kalmar shari'a mai ra'ayin mazan jiya na iya bambanta da ma'ana dangane da abin da ke ƙoƙarin "tsare shi". Mutum na iya duba fassarar shari'a tare da ci gaba daga hana shari'a zuwa gwagwarmayar shari'a, tare da ra'ayoyi daban-daban tare da ci gaban. == Tushen fassarar shari'a == * <ref name=":0">{{Cite web |date=2020-06-15 |title=Symposium: The triumph of textualism: "Only the written word is the law" |url=https://www.scotusblog.com/2020/06/symposium-the-triumph-of-textualism-only-the-written-word-is-the-law/ |access-date=2021-03-13 |website=SCOTUSblog |language=en-US}}</ref>Daidaituwa yana faruwa lokacin da alƙalai suka auna nau'ikan buƙatu ko haƙƙoƙi akan saɓanin saɓani, yawanci ana amfani da su don yanke hukunci a shari'o'in Gyaran Farko. Misali, shari’o’in da suka shafi ‘yancin fadin albarkacin baki, wani lokaci suna bukatar alkalai su bambanta tsakanin halalcin magana da magana da za a iya takurawa ko haramtawa, a ce dalilai na aminci, kuma aikin a lokacin shi ne alkalai su daidaita wadannan da’awar da suka ci karo da juna. An soki tsarin daidaitawa daga alkalin Kotun Koli Felix Frankfurter wanda ya bayar da hujjar cewa Kundin Tsarin Mulki ba shi da jagora game da yadda za a auna ko auna bukatu daban-daban.[1] Doctrinalism yayi la'akari da yadda sassa daban-daban na Kundin Tsarin Mulki suka kasance "da ikon shari'ar kotu", a cewar Finn.[1] Nufin Masu Kafa ya ƙunshi alkalai da ke ƙoƙarin auna manufar mawallafin doka ko tsarin mulki. Matsaloli na iya tasowa lokacin da alkalai suka yi ƙoƙarin tantance takamaiman waɗanda suka kafa ko Framers don tuntuɓar su, da kuma ƙoƙarin tantance abin da suke nufi bisa sau da yawa tarkace da cikakkun takardu.[1] Asalin asali ya ƙunshi alkalai waɗanda ke ƙoƙarin yin amfani da ma'anar "na asali" na tanadin tsarin mulki daban-daban.[1] Don tantance ainihin ma’anar, ana fassara tanadin tsarin mulki a cikin ainihin mahallinsa, watau yanayin tarihi, adabi, da siyasa na masu tsara tsarin. Daga waccan fassarar, an samo asali na asali wanda aka yi amfani da shi ga yanayin zamani. [5] [6] kl9rrhodbxfparhk4cbmr5jt96ncejh 656559 656557 2025-07-08T14:13:49Z Ibrahim abusufyan 19233 656559 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Fassarar shari'a''' ita ce hanyar da shari'a ke fassara [[doka]], musamman takardun [[Kundin Tsarin Mulki|Tsarin Mulki]], dokoki da kuma amfani da ƙamus akai-akai. Wannan muhimmiyar batu ce a wasu yankuna na doka kamar Amurka, Ostiraliya da Kanada, saboda manyan kotuna na waɗancan ƙasashe na iya soke [[Dokar|dokoki]] da majalisunsu suka yi ta hanyar tsarin da ake kira bita na shari'a. Misali, [[Babban kotun Koli na Amurka|Kotun Koli ta Amurka]] ta yanke shawarar batutuwa kamar halattaccen Bautar kamar yadda aka yanke shawarar Dred Scott, da kuma kawar da wariyar launin fata kamar yadda aka yi a ''Brown v Hukumar Ilimi'', da kuma haƙƙin zubar da ciki kamar yadda aka ba da shawarar ''Roe da Wade''. A sakamakon haka, yadda alƙalai ke fassara kundin tsarin mulki, da kuma hanyoyin da suke kusantar wannan aikin suna da bangare na siyasa. Kalmomin da ke bayyana nau'ikan fassarar shari'a na iya zama masu rikitarwa; alal misali, kalmar shari'a mai ra'ayin mazan jiya na iya bambanta da ma'ana dangane da abin da ke ƙoƙarin "tsare shi". Mutum na iya duba fassarar shari'a tare da ci gaba daga hana shari'a zuwa gwagwarmayar shari'a, tare da ra'ayoyi daban-daban tare da ci gaban. == Tushen fassarar shari'a == * <ref name=":0">{{Cite web |date=2020-06-15 |title=Symposium: The triumph of textualism: "Only the written word is the law" |url=https://www.scotusblog.com/2020/06/symposium-the-triumph-of-textualism-only-the-written-word-is-the-law/ |access-date=2021-03-13 |website=SCOTUSblog |language=en-US}}</ref>Daidaituwa yana faruwa lokacin da alƙalai suka auna nau'ikan buƙatu ko haƙƙoƙi akan saɓanin saɓani, yawanci ana amfani da su don yanke hukunci a shari'o'in Gyaran Farko. Misali, shari’o’in da suka shafi ‘yancin fadin albarkacin baki, wani lokaci suna bukatar alkalai su bambanta tsakanin halalcin magana da magana da za a iya takurawa ko haramtawa, a ce dalilai na aminci, kuma aikin a lokacin shi ne alkalai su daidaita wadannan da’awar da suka ci karo da juna. An soki tsarin daidaitawa daga alkalin Kotun Koli Felix Frankfurter wanda ya bayar da hujjar cewa Kundin Tsarin Mulki ba shi da jagora game da yadda za a auna ko auna bukatu daban-daban.[1] Doctrinalism yayi la'akari da yadda sassa daban-daban na Kundin Tsarin Mulki suka kasance "da ikon shari'ar kotu", a cewar Finn.[1] Nufin Masu Kafa ya ƙunshi alkalai da ke ƙoƙarin auna manufar mawallafin doka ko tsarin mulki. Matsaloli na iya tasowa lokacin da alkalai suka yi ƙoƙarin tantance takamaiman waɗanda suka kafa ko Framers don tuntuɓar su, da kuma ƙoƙarin tantance abin da suke nufi bisa sau da yawa tarkace da cikakkun takardu.[1] Asalin asali ya ƙunshi alkalai waɗanda ke ƙoƙarin yin amfani da ma'anar "na asali" na tanadin tsarin mulki daban-daban.[1] Don tantance ainihin ma’anar, ana fassara tanadin tsarin mulki a cikin ainihin mahallinsa, watau yanayin tarihi, adabi, da siyasa na masu tsara tsarin. Daga waccan fassarar, an samo asali na asali wanda aka yi amfani da shi ga yanayin zamani. [5] [6] ==Manazarta== ii8jmdvvp8bs9hxlsfbbacu561id1o9 656564 656559 2025-07-08T14:14:50Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Tushen fassarar shari'a */ 656564 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Fassarar shari'a''' ita ce hanyar da shari'a ke fassara [[doka]], musamman takardun [[Kundin Tsarin Mulki|Tsarin Mulki]], dokoki da kuma amfani da ƙamus akai-akai. Wannan muhimmiyar batu ce a wasu yankuna na doka kamar Amurka, Ostiraliya da Kanada, saboda manyan kotuna na waɗancan ƙasashe na iya soke [[Dokar|dokoki]] da majalisunsu suka yi ta hanyar tsarin da ake kira bita na shari'a. Misali, [[Babban kotun Koli na Amurka|Kotun Koli ta Amurka]] ta yanke shawarar batutuwa kamar halattaccen Bautar kamar yadda aka yanke shawarar Dred Scott, da kuma kawar da wariyar launin fata kamar yadda aka yi a ''Brown v Hukumar Ilimi'', da kuma haƙƙin zubar da ciki kamar yadda aka ba da shawarar ''Roe da Wade''. A sakamakon haka, yadda alƙalai ke fassara kundin tsarin mulki, da kuma hanyoyin da suke kusantar wannan aikin suna da bangare na siyasa. Kalmomin da ke bayyana nau'ikan fassarar shari'a na iya zama masu rikitarwa; alal misali, kalmar shari'a mai ra'ayin mazan jiya na iya bambanta da ma'ana dangane da abin da ke ƙoƙarin "tsare shi". Mutum na iya duba fassarar shari'a tare da ci gaba daga hana shari'a zuwa gwagwarmayar shari'a, tare da ra'ayoyi daban-daban tare da ci gaban. == Tushen fassarar shari'a == * <ref name=":0">{{Cite web |date=2020-06-15 |title=Symposium: The triumph of textualism: "Only the written word is the law" |url=https://www.scotusblog.com/2020/06/symposium-the-triumph-of-textualism-only-the-written-word-is-the-law/ |access-date=2021-03-13 |website=SCOTUSblog |language=en-US}}</ref>Daidaituwa yana faruwa lokacin da alƙalai suka auna nau'ikan buƙatu ko haƙƙoƙi akan saɓanin saɓani, yawanci ana amfani da su don yanke hukunci a shari'o'in Gyaran Farko. Misali, shari’o’in da suka shafi ‘yancin fadin albarkacin baki, wani lokaci suna bukatar alkalai su bambanta tsakanin halalcin magana da magana da za a iya takurawa ko haramtawa, a ce dalilai na aminci, kuma aikin a lokacin shi ne alkalai su daidaita wadannan da’awar da suka ci karo da juna. An soki tsarin daidaitawa daga alkalin Kotun Koli Felix Frankfurter wanda ya bayar da hujjar cewa Kundin Tsarin Mulki ba shi da jagora game da yadda za a auna ko auna bukatu daban-daban.[1] Doctrinalism yayi la'akari da yadda sassa daban-daban na Kundin Tsarin Mulki suka kasance "da ikon shari'ar kotu", a cewar Finn.[1] Nufin Masu Kafa ya ƙunshi alkalai da ke ƙoƙarin auna manufar mawallafin doka ko tsarin mulki. Matsaloli na iya tasowa lokacin da alkalai suka yi ƙoƙarin tantance takamaiman waɗanda suka kafa ko Framers don tuntuɓar su, da kuma ƙoƙarin tantance abin da suke nufi bisa sau da yawa tarkace da cikakkun takardu.[1] Asalin asali ya ƙunshi alkalai waɗanda ke ƙoƙarin yin amfani da ma'anar "na asali" na tanadin tsarin mulki daban-daban.[1] Don tantance ainihin ma’anar, ana fassara tanadin tsarin mulki a cikin ainihin mahallinsa, watau yanayin tarihi, adabi, da siyasa na masu tsara tsarin. Daga waccan fassarar, an samo asali na asali wanda aka yi amfani da shi ga yanayin zamani. [5] <ref>Congressional Research Service</ref> ==Manazarta== kv2832fuawmtw4zodc89wojbtavad8i 656565 656564 2025-07-08T14:15:12Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Tushen fassarar shari'a */ 656565 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Fassarar shari'a''' ita ce hanyar da shari'a ke fassara [[doka]], musamman takardun [[Kundin Tsarin Mulki|Tsarin Mulki]], dokoki da kuma amfani da ƙamus akai-akai. Wannan muhimmiyar batu ce a wasu yankuna na doka kamar Amurka, Ostiraliya da Kanada, saboda manyan kotuna na waɗancan ƙasashe na iya soke [[Dokar|dokoki]] da majalisunsu suka yi ta hanyar tsarin da ake kira bita na shari'a. Misali, [[Babban kotun Koli na Amurka|Kotun Koli ta Amurka]] ta yanke shawarar batutuwa kamar halattaccen Bautar kamar yadda aka yanke shawarar Dred Scott, da kuma kawar da wariyar launin fata kamar yadda aka yi a ''Brown v Hukumar Ilimi'', da kuma haƙƙin zubar da ciki kamar yadda aka ba da shawarar ''Roe da Wade''. A sakamakon haka, yadda alƙalai ke fassara kundin tsarin mulki, da kuma hanyoyin da suke kusantar wannan aikin suna da bangare na siyasa. Kalmomin da ke bayyana nau'ikan fassarar shari'a na iya zama masu rikitarwa; alal misali, kalmar shari'a mai ra'ayin mazan jiya na iya bambanta da ma'ana dangane da abin da ke ƙoƙarin "tsare shi". Mutum na iya duba fassarar shari'a tare da ci gaba daga hana shari'a zuwa gwagwarmayar shari'a, tare da ra'ayoyi daban-daban tare da ci gaban. == Tushen fassarar shari'a == * <ref name=":0">{{Cite web |date=2020-06-15 |title=Symposium: The triumph of textualism: "Only the written word is the law" |url=https://www.scotusblog.com/2020/06/symposium-the-triumph-of-textualism-only-the-written-word-is-the-law/ |access-date=2021-03-13 |website=SCOTUSblog |language=en-US}}</ref>Daidaituwa yana faruwa lokacin da alƙalai suka auna nau'ikan buƙatu ko haƙƙoƙi akan saɓanin saɓani, yawanci ana amfani da su don yanke hukunci a shari'o'in Gyaran Farko. Misali, shari’o’in da suka shafi ‘yancin fadin albarkacin baki, wani lokaci suna bukatar alkalai su bambanta tsakanin halalcin magana da magana da za a iya takurawa ko haramtawa, a ce dalilai na aminci, kuma aikin a lokacin shi ne alkalai su daidaita wadannan da’awar da suka ci karo da juna. An soki tsarin daidaitawa daga alkalin Kotun Koli Felix Frankfurter wanda ya bayar da hujjar cewa Kundin Tsarin Mulki ba shi da jagora game da yadda za a auna ko auna bukatu daban-daban.[1] Doctrinalism yayi la'akari da yadda sassa daban-daban na Kundin Tsarin Mulki suka kasance "da ikon shari'ar kotu", a cewar Finn.[1] Nufin Masu Kafa ya ƙunshi alkalai da ke ƙoƙarin auna manufar mawallafin doka ko tsarin mulki. Matsaloli na iya tasowa lokacin da alkalai suka yi ƙoƙarin tantance takamaiman waɗanda suka kafa ko Framers don tuntuɓar su, da kuma ƙoƙarin tantance abin da suke nufi bisa sau da yawa tarkace da cikakkun takardu.[1] Asalin asali ya ƙunshi alkalai waɗanda ke ƙoƙarin yin amfani da ma'anar "na asali" na tanadin tsarin mulki daban-daban.[1] Don tantance ainihin ma’anar, ana fassara tanadin tsarin mulki a cikin ainihin mahallinsa, watau yanayin tarihi, adabi, da siyasa na masu tsara tsarin. Daga waccan fassarar, an samo asali na asali wanda aka yi amfani da shi ga yanayin zamani. ] <ref>Congressional Research Service</ref> ==Manazarta== ri4oje8cxxed5da6gpvnrlyqfp2ir72 Yakin Rif 0 104630 656958 654968 2025-07-09T06:34:15Z Abdurra'uf 23412 Inganta muqala 656958 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Yakin Rif'''<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Rif_War</ref> Rif War wani rikici ne na makami da aka gwabza tsakanin shekarar 1921 zuwa 1926 tsakanin kasar Spain da Faransa ta hade a shekarar 1924 da kuma kabilun Berber na yankin Rif mai tsaunuka na arewacin Maroko. Karkashin jagorancin Abd el-Krim, da farko Riffian sun yi wa sojojin kasar Spain kashi da dama ta hanyar amfani da dabarun yaki da kuma taimakon makaman turawa da aka kama. Bayan da Faransa ta shiga tsakani na soja a kan sojojin Abd el-Krim da kuma manyan saukowar sojojin Spain a Al Hoceima, wanda aka yi la'akari da saukowa na farko a tarihi wanda ya shafi amfani da tankuna da jiragen sama, Abd el-Krim ya mika wuya ga Faransanci kuma aka kai shi gudun hijira. A cikin watan Yuli 1909, ma'aikatan Mutanen Espanya da ke gina gadar dogo da ke samar da hanyar hako ma'adinan ƙarfe kusa da Melilla sun kai wa 'yan kabilar Riffian hari. Wannan lamarin ya haifar da kiraye-kirayen karfafawa daga Spain da kanta. Rikicin da aka yi cikin makonnin da suka biyo baya ya janyo asarar rayukan Mutanen Espanya sama da dubu. Ya zuwa watan Satumba, Sojojin Spain na da dakaru 40,000 a arewacin Maroko kuma sun mamaye yankunan tsaunuka da ke kudu da kudu maso gabashin Melilla. A shekarar 1911 ne aka fara kai hare-hare a Jebala da ke yammacin kasar Moroko tare da saukar Larache. Spain ta yi aiki don kwantar da babban yanki na mafi yawan tashin hankali har zuwa 1914, tsarin jinkiri na ƙarfafa iyakokin da ya kasance har zuwa 1919. A shekara ta gaba, bayan rattaba hannu kan Yarjejeniyar Fez, an yanke yankin arewacin Moroccan zuwa Spain a matsayin mai karewa. Al'ummar Riffian sun yi tsayayya da Mutanen Espanya da karfi, suna haifar da rikici wanda zai dauki shekaru da yawa. A cikin 1921, a wani yunƙuri na ƙarfafa ikon yankin, sojojin Spain sun fuskanci bala'in bala'i na shekara-shekara baya ga tawayen da shugaban Riffian Abd el-Krim ya jagoranta. Sakamakon haka, Mutanen Espanya sun ja da baya zuwa wasu kakkarfan mukamai yayin da Abd el-Krim a ƙarshe ya samar da wata ƙasa mai cin gashin kanta: Jamhuriyar Rif. stpzdhyuglgm3tfb2s82xhwgv0lrvn9 656960 656958 2025-07-09T06:35:23Z Abdurra'uf 23412 Inganta muqala 656960 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Yakin Rif'''<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Rif_War</ref> Rif War wani rikici ne na makami da aka gwabza tsakanin shekarar 1921 zuwa 1926 tsakanin kasar Spain da Faransa ta hade a shekarar 1924 da kuma kabilun Berber na yankin Rif mai tsaunuka na arewacin Maroko. Karkashin jagorancin Abd el-Krim, da farko Riffian sun yi wa sojojin kasar Spain kashi da dama ta hanyar amfani da dabarun yaki da kuma taimakon makaman turawa da aka kama. Bayan da Faransa ta shiga tsakani na soja a kan sojojin Abd el-Krim da kuma manyan saukowar sojojin Spain a Al Hoceima, wanda aka yi la'akari da saukowa na farko a tarihi wanda ya shafi amfani da tankuna da jiragen sama, Abd el-Krim ya mika wuya ga Faransanci kuma aka kai shi gudun hijira. A cikin watan Yuli 1909, ma'aikatan Mutanen Espanya da ke gina gadar dogo da ke samar da hanyar hako ma'adinan ƙarfe kusa da Melilla sun kai wa 'yan kabilar Riffian hari. Wannan lamarin ya haifar da kiraye-kirayen karfafawa daga Spain da kanta. Rikicin da aka yi cikin makonnin da suka biyo baya ya janyo asarar rayukan Mutanen Espanya sama da dubu. Ya zuwa watan Satumba, Sojojin Spain na da dakaru 40,000 a arewacin Maroko kuma sun mamaye yankunan tsaunuka da ke kudu da kudu maso gabashin Melilla. A shekarar 1911 ne aka fara kai hare-hare a Jebala da ke yammacin kasar Moroko tare da saukar Larache. Spain ta yi aiki don kwantar da babban yanki na mafi yawan tashin hankali har zuwa 1914, tsarin jinkiri na ƙarfafa iyakokin da ya kasance har zuwa 1919. A shekara ta gaba, bayan rattaba hannu kan Yarjejeniyar Fez, an yanke yankin arewacin Moroccan zuwa Spain a matsayin mai karewa. Al'ummar Riffian sun yi tsayayya da Mutanen Espanya da karfi, suna haifar da rikici wanda zai dauki shekaru da yawa. A cikin 1921, a wani yunƙuri na ƙarfafa ikon yankin, sojojin Spain sun fuskanci bala'in bala'i na shekara-shekara baya ga tawayen da shugaban Riffian Abd el-Krim ya jagoranta. Sakamakon haka, Mutanen Espanya sun ja da baya zuwa wasu kakkarfan mukamai yayin da Abd el-Krim a ƙarshe ya samar da wata ƙasa mai cin gashin kanta: Jamhuriyar Rif. Ci gaban rikice-rikicen da ƙarshensa ya zo daidai da mulkin kama-karya na Primo de Rivera, wanda ya dauki nauyin yakin daga 1924 zuwa 1927. Bugu da ƙari, kuma bayan yakin Uarga a 1925, Faransanci ya shiga cikin rikici kuma ya kafa haɗin gwiwa tare da Spain wanda ya ƙare a Alhucemas saukowa, wanda ya tabbatar da sauyi. Mutanen Espanya sun kuma yi amfani da makamai masu guba a lokacin rikicin. A shekara ta 1926, an daidaita yankin; Abd-el-Krim ya mika wuya ga Faransawa a waccan shekarar, kuma Spain ta sami iko mai inganci na yankin kariyar daga karshe. iki3n6pkcep1njme6jwe4fg5x8bsxe2 656961 656960 2025-07-09T06:36:23Z Abdurra'uf 23412 Inganta muqala 656961 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Yakin Rif'''<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Rif_War</ref> Rif War wani rikici ne na makami da aka gwabza tsakanin shekarar 1921 zuwa 1926 tsakanin kasar Spain da Faransa ta hade a shekarar 1924 da kuma kabilun Berber na yankin Rif mai tsaunuka na arewacin Maroko. Karkashin jagorancin Abd el-Krim, da farko Riffian sun yi wa sojojin kasar Spain kashi da dama ta hanyar amfani da dabarun yaki da kuma taimakon makaman turawa da aka kama. Bayan da Faransa ta shiga tsakani na soja a kan sojojin Abd el-Krim da kuma manyan saukowar sojojin Spain a Al Hoceima, wanda aka yi la'akari da saukowa na farko a tarihi wanda ya shafi amfani da tankuna da jiragen sama, Abd el-Krim ya mika wuya ga Faransanci kuma aka kai shi gudun hijira. A cikin watan Yuli 1909, ma'aikatan Mutanen Espanya da ke gina gadar dogo da ke samar da hanyar hako ma'adinan ƙarfe kusa da Melilla sun kai wa 'yan kabilar Riffian hari. Wannan lamarin ya haifar da kiraye-kirayen karfafawa daga Spain da kanta. Rikicin da aka yi cikin makonnin da suka biyo baya ya janyo asarar rayukan Mutanen Espanya sama da dubu. Ya zuwa watan Satumba, Sojojin Spain na da dakaru 40,000 a arewacin Maroko kuma sun mamaye yankunan tsaunuka da ke kudu da kudu maso gabashin Melilla. A shekarar 1911 ne aka fara kai hare-hare a Jebala da ke yammacin kasar Moroko tare da saukar Larache. Spain ta yi aiki don kwantar da babban yanki na mafi yawan tashin hankali har zuwa 1914, tsarin jinkiri na ƙarfafa iyakokin da ya kasance har zuwa 1919. A shekara ta gaba, bayan rattaba hannu kan Yarjejeniyar Fez, an yanke yankin arewacin Moroccan zuwa Spain a matsayin mai karewa. Al'ummar Riffian sun yi tsayayya da Mutanen Espanya da karfi, suna haifar da rikici wanda zai dauki shekaru da yawa. A cikin 1921, a wani yunƙuri na ƙarfafa ikon yankin, sojojin Spain sun fuskanci bala'in bala'i na shekara-shekara baya ga tawayen da shugaban Riffian Abd el-Krim ya jagoranta. Sakamakon haka, Mutanen Espanya sun ja da baya zuwa wasu kakkarfan mukamai yayin da Abd el-Krim a ƙarshe ya samar da wata ƙasa mai cin gashin kanta: Jamhuriyar Rif. Ci gaban rikice-rikicen da ƙarshensa ya zo daidai da mulkin kama-karya na Primo de Rivera, wanda ya dauki nauyin yakin daga 1924 zuwa 1927. Bugu da ƙari, kuma bayan yakin Uarga a 1925, Faransanci ya shiga cikin rikici kuma ya kafa haɗin gwiwa tare da Spain wanda ya ƙare a Alhucemas saukowa, wanda ya tabbatar da sauyi. Mutanen Espanya sun kuma yi amfani da makamai masu guba a lokacin rikicin. A shekara ta 1926, an daidaita yankin; Abd-el-Krim ya mika wuya ga Faransawa a waccan shekarar, kuma Spain ta sami iko mai inganci na yankin kariyar daga karshe. Yakin Rif har yanzu yana haifar da rashin jituwa tsakanin masana tarihi. Wasu na ganin a cikinta wata alama ce da ke nuna yadda ake shirin kawar da mulkin mallaka a Arewacin Afirka. Wasu suna la'akari da shi daya daga cikin yaƙe-yaƙe na mulkin mallaka na ƙarshe, kamar yadda shi ne shawarar Mutanen Espanya don cin nasara da Rif - wanda aka fi sani da wani ɓangare na kariya ta Moroccan amma mai zaman kanta - wanda ya haifar da shigar Faransa a 1924. Rif War ya bar ƙwaƙwalwar ajiya mai zurfi a Spain da Maroko. Ana iya fassara tada kayar bayan Riffian na shekarun 1920 a matsayin mafarin yakin neman 'yancin kai na Aljeriya, wanda ya faru bayan shekaru talatin. m5gw3uarb3us4d9sq766t2srt6h5ue5 656963 656961 2025-07-09T06:38:33Z Abdurra'uf 23412 Inganta muqala 656963 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Yakin Rif'''<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Rif_War</ref> Rif War wani rikici ne na makami da aka gwabza tsakanin shekarar 1921 zuwa 1926 tsakanin kasar Spain da Faransa ta hade a shekarar 1924 da kuma kabilun Berber na yankin Rif mai tsaunuka na arewacin Maroko. Karkashin jagorancin Abd el-Krim, da farko Riffian sun yi wa sojojin kasar Spain kashi da dama ta hanyar amfani da dabarun yaki da kuma taimakon makaman turawa da aka kama. Bayan da Faransa ta shiga tsakani na soja a kan sojojin Abd el-Krim da kuma manyan saukowar sojojin Spain a Al Hoceima, wanda aka yi la'akari da saukowa na farko a tarihi wanda ya shafi amfani da tankuna da jiragen sama, Abd el-Krim ya mika wuya ga Faransanci kuma aka kai shi gudun hijira. A cikin watan Yuli 1909, ma'aikatan Mutanen Espanya da ke gina gadar dogo da ke samar da hanyar hako ma'adinan ƙarfe kusa da Melilla sun kai wa 'yan kabilar Riffian hari. Wannan lamarin ya haifar da kiraye-kirayen karfafawa daga Spain da kanta. Rikicin da aka yi cikin makonnin da suka biyo baya ya janyo asarar rayukan Mutanen Espanya sama da dubu. Ya zuwa watan Satumba, Sojojin Spain na da dakaru 40,000 a arewacin Maroko kuma sun mamaye yankunan tsaunuka da ke kudu da kudu maso gabashin Melilla. A shekarar 1911 ne aka fara kai hare-hare a Jebala da ke yammacin kasar Moroko tare da saukar Larache. Spain ta yi aiki don kwantar da babban yanki na mafi yawan tashin hankali har zuwa 1914, tsarin jinkiri na ƙarfafa iyakokin da ya kasance har zuwa 1919. A shekara ta gaba, bayan rattaba hannu kan Yarjejeniyar Fez, an yanke yankin arewacin Moroccan zuwa Spain a matsayin mai karewa. Al'ummar Riffian sun yi tsayayya da Mutanen Espanya da karfi, suna haifar da rikici wanda zai dauki shekaru da yawa. A cikin 1921, a wani yunƙuri na ƙarfafa ikon yankin, sojojin Spain sun fuskanci bala'in bala'i na shekara-shekara baya ga tawayen da shugaban Riffian Abd el-Krim ya jagoranta. Sakamakon haka, Mutanen Espanya sun ja da baya zuwa wasu kakkarfan mukamai yayin da Abd el-Krim a ƙarshe ya samar da wata ƙasa mai cin gashin kanta: Jamhuriyar Rif. Ci gaban rikice-rikicen da ƙarshensa ya zo daidai da mulkin kama-karya na Primo de Rivera, wanda ya dauki nauyin yakin daga 1924 zuwa 1927. Bugu da ƙari, kuma bayan yakin Uarga a 1925, Faransanci ya shiga cikin rikici kuma ya kafa haɗin gwiwa tare da Spain wanda ya ƙare a Alhucemas saukowa, wanda ya tabbatar da sauyi. Mutanen Espanya sun kuma yi amfani da makamai masu guba a lokacin rikicin. A shekara ta 1926, an daidaita yankin; Abd-el-Krim ya mika wuya ga Faransawa a waccan shekarar, kuma Spain ta sami iko mai inganci na yankin kariyar daga karshe. Yakin Rif har yanzu yana haifar da rashin jituwa tsakanin masana tarihi. Wasu na ganin a cikinta wata alama ce da ke nuna yadda ake shirin kawar da mulkin mallaka a Arewacin Afirka. Wasu suna la'akari da shi daya daga cikin yaƙe-yaƙe na mulkin mallaka na ƙarshe, kamar yadda shi ne shawarar Mutanen Espanya don cin nasara da Rif - wanda aka fi sani da wani ɓangare na kariya ta Moroccan amma mai zaman kanta - wanda ya haifar da shigar Faransa a 1924. Rif War ya bar ƙwaƙwalwar ajiya mai zurfi a Spain da Maroko. Ana iya fassara tada kayar bayan Riffian na shekarun 1920 a matsayin mafarin yakin neman 'yancin kai na Aljeriya, wanda ya faru bayan shekaru talatin. == Asali == Spain, mai tazarar kilomita 13 daga mashigar Gibraltar daga Afirka, ta yi iƙirarin tasiri a yankin Maroko a taron Berlin (1884-1885). A farkon karni na 20, an raba Maroko zuwa kariyar da Faransa da Spain suka yi. An ba da yankin Rif zuwa Spain, amma idan aka ba da cewa Sarakunan Maroko sun kasa yin iko da yankin, ikon mallakar Spain a kan Rif ya kasance mai tsauri, wanda kawai yake a cikin rubutun Babban Dokar Babban Taron Berlin kan Yammacin Afirka, wanda Riffian, waɗanda ke da ikon mallakar ƙasar ba su da wata ƙungiya. Tsawon shekaru aru-aru, kabilun Berber na Rif sun yi yaki da duk wani yunƙuri na ƙetare na tilasta musu iko. Yayin da Turawa ke ganin tsaunukan Rif daga jiragen ruwa a Tekun Bahar Rum, da wuya Turawa suka shiga yankin. Walter Burton Harris, wakilin Maroko na The Times, wanda ya ba da labarin yakin, ya rubuta cewa a ƙarshen 1912 "Bature ɗaya ko biyu ne kawai suka iya ziyartar gandun daji na itacen al'ul da ke kudancin Fez. Wasu kaɗan sun yi tafiya a kudancin Atlas kuma suka shiga cikin Sus ... kuma wannan shi ne kusan duka". Kamar yadda Harris ya rubuta, Berbers “suna yawan zama maras kyau ga Larabawa kamar yadda suke ga baƙo”, kuma gabaɗaya suna kashe duk wani baƙon da ya shiga cikin yankinsu. gg5oqoe1mtg0x29nciccmll429pg7ka 656965 656963 2025-07-09T06:39:55Z Abdurra'uf 23412 Inganta muqala 656965 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Yakin Rif'''<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Rif_War</ref> Rif War wani rikici ne na makami da aka gwabza tsakanin shekarar 1921 zuwa 1926 tsakanin kasar Spain da Faransa ta hade a shekarar 1924 da kuma kabilun Berber na yankin Rif mai tsaunuka na arewacin Maroko. Karkashin jagorancin Abd el-Krim, da farko Riffian sun yi wa sojojin kasar Spain kashi da dama ta hanyar amfani da dabarun yaki da kuma taimakon makaman turawa da aka kama. Bayan da Faransa ta shiga tsakani na soja a kan sojojin Abd el-Krim da kuma manyan saukowar sojojin Spain a Al Hoceima, wanda aka yi la'akari da saukowa na farko a tarihi wanda ya shafi amfani da tankuna da jiragen sama, Abd el-Krim ya mika wuya ga Faransanci kuma aka kai shi gudun hijira. A cikin watan Yuli 1909, ma'aikatan Mutanen Espanya da ke gina gadar dogo da ke samar da hanyar hako ma'adinan ƙarfe kusa da Melilla sun kai wa 'yan kabilar Riffian hari. Wannan lamarin ya haifar da kiraye-kirayen karfafawa daga Spain da kanta. Rikicin da aka yi cikin makonnin da suka biyo baya ya janyo asarar rayukan Mutanen Espanya sama da dubu. Ya zuwa watan Satumba, Sojojin Spain na da dakaru 40,000 a arewacin Maroko kuma sun mamaye yankunan tsaunuka da ke kudu da kudu maso gabashin Melilla. A shekarar 1911 ne aka fara kai hare-hare a Jebala da ke yammacin kasar Moroko tare da saukar Larache. Spain ta yi aiki don kwantar da babban yanki na mafi yawan tashin hankali har zuwa 1914, tsarin jinkiri na ƙarfafa iyakokin da ya kasance har zuwa 1919. A shekara ta gaba, bayan rattaba hannu kan Yarjejeniyar Fez, an yanke yankin arewacin Moroccan zuwa Spain a matsayin mai karewa. Al'ummar Riffian sun yi tsayayya da Mutanen Espanya da karfi, suna haifar da rikici wanda zai dauki shekaru da yawa. A cikin 1921, a wani yunƙuri na ƙarfafa ikon yankin, sojojin Spain sun fuskanci bala'in bala'i na shekara-shekara baya ga tawayen da shugaban Riffian Abd el-Krim ya jagoranta. Sakamakon haka, Mutanen Espanya sun ja da baya zuwa wasu kakkarfan mukamai yayin da Abd el-Krim a ƙarshe ya samar da wata ƙasa mai cin gashin kanta: Jamhuriyar Rif. Ci gaban rikice-rikicen da ƙarshensa ya zo daidai da mulkin kama-karya na Primo de Rivera, wanda ya dauki nauyin yakin daga 1924 zuwa 1927. Bugu da ƙari, kuma bayan yakin Uarga a 1925, Faransanci ya shiga cikin rikici kuma ya kafa haɗin gwiwa tare da Spain wanda ya ƙare a Alhucemas saukowa, wanda ya tabbatar da sauyi. Mutanen Espanya sun kuma yi amfani da makamai masu guba a lokacin rikicin. A shekara ta 1926, an daidaita yankin; Abd-el-Krim ya mika wuya ga Faransawa a waccan shekarar, kuma Spain ta sami iko mai inganci na yankin kariyar daga karshe. Yakin Rif har yanzu yana haifar da rashin jituwa tsakanin masana tarihi. Wasu na ganin a cikinta wata alama ce da ke nuna yadda ake shirin kawar da mulkin mallaka a Arewacin Afirka. Wasu suna la'akari da shi daya daga cikin yaƙe-yaƙe na mulkin mallaka na ƙarshe, kamar yadda shi ne shawarar Mutanen Espanya don cin nasara da Rif - wanda aka fi sani da wani ɓangare na kariya ta Moroccan amma mai zaman kanta - wanda ya haifar da shigar Faransa a 1924. Rif War ya bar ƙwaƙwalwar ajiya mai zurfi a Spain da Maroko. Ana iya fassara tada kayar bayan Riffian na shekarun 1920 a matsayin mafarin yakin neman 'yancin kai na Aljeriya, wanda ya faru bayan shekaru talatin. == Asali == Spain, mai tazarar kilomita 13 daga mashigar Gibraltar daga Afirka, ta yi iƙirarin tasiri a yankin Maroko a taron Berlin (1884-1885). A farkon karni na 20, an raba Maroko zuwa kariyar da Faransa da Spain suka yi. An ba da yankin Rif zuwa Spain, amma idan aka ba da cewa Sarakunan Maroko sun kasa yin iko da yankin, ikon mallakar Spain a kan Rif ya kasance mai tsauri, wanda kawai yake a cikin rubutun Babban Dokar Babban Taron Berlin kan Yammacin Afirka, wanda Riffian, waɗanda ke da ikon mallakar ƙasar ba su da wata ƙungiya. Tsawon shekaru aru-aru, kabilun Berber na Rif sun yi yaki da duk wani yunƙuri na ƙetare na tilasta musu iko. Yayin da Turawa ke ganin tsaunukan Rif daga jiragen ruwa a Tekun Bahar Rum, da wuya Turawa suka shiga yankin. Walter Burton Harris, wakilin Maroko na The Times, wanda ya ba da labarin yakin, ya rubuta cewa a ƙarshen 1912 "Bature ɗaya ko biyu ne kawai suka iya ziyartar gandun daji na itacen al'ul da ke kudancin Fez. Wasu kaɗan sun yi tafiya a kudancin Atlas kuma suka shiga cikin Sus ... kuma wannan shi ne kusan duka". Kamar yadda Harris ya rubuta, Berbers “suna yawan zama maras kyau ga Larabawa kamar yadda suke ga baƙo”, kuma gabaɗaya suna kashe duk wani baƙon da ya shiga cikin yankinsu. Vincent Sheean, wanda ya rufe yakin don The New York Times, ya rubuta cewa Rif ya kasance kyakkyawan kyakkyawan filin karkara na "[c] tsaunin rimson da ke jujjuyawa a kan sararin samaniya mai launin shuɗi, kwazazzabo masu ban mamaki da ban tsoro, ƙoƙon koren lumana tsakanin kiyaye tsaunuka", wurin da ya tunatar da shi ƙasarsa ta Colorado. Rif ɗin ya kuma kasance mai wadatar taman ƙarfe mai daraja, wanda za'a iya hakowa cikin sauƙi ta hanyar haƙar ma'adinai. Alkawarin da gwamnatin kasar Sipaniya ta yi na karbar kudaden shiga ta hanyar haraji da kuma kudaden masarautu daga hako ma'adinan karfe a nan wani kwarin guiwa ne a gare ta wajen sanya Rif karkashin ikonta. mwo9e78855pger9wv4ocyt2t1b5yrpt Augustus Akinloye 0 104638 657111 654990 2025-07-09T09:09:20Z BnHamid 12586 657111 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Cif '''Augustus Meredith Adisa Akinloye''' (Agusta 19, 1916 - Satumba 18, 2007), wanda aka fi sani da A.M.A, lauyan Najeriya ne, dan siyasa kuma Seriki na Ibadanland, don haka ya mai da shi aristocrat na kabilar Yarbawa.<ref name=":0">Omonijo, Bolade; Dapo Akinrefon (2007-09-21). "Ibadan Politics: Akinloye, last of the titans, bows out". Vanguard. Vanguard Media. Retrieved 2007-09-22. [dead link]</ref> == Aikin shari'a == Akinloye ya karanta shari’a a Makarantar Koyon Tattalin Arziki ta Landan tsakanin 1946 zuwa 1948. Bayan ya dawo Najeriya, ya yi aiki na ɗan lokaci a matsayin lauya kafin ya shiga siyasa. == Jamhuriya ta farko == Akinloye ya taka rawar gani wajen kafa jam’iyyar siyasa ta farko a Ibadan mai suna Ibadan Peoples Party (IPP) wacce ya zama shugabanta, tare da Adegoke Adelabu a matsayin mataimakinsa. Daga baya jam’iyyarsa ta IPP ta hade da kungiyar Action Group karkashin jagorancin Cif Obafemi Awolowo, suka kafa gwamnati ta farko a yankin yammacin Najeriya, inda aka nada Akinloye a matsayin ministan noma da albarkatun kasa. A cikin rabin na biyu na shekarun 1950 an zabe shi shugaban majalisar birnin Ibadan. A lokacin rikicin yankin Yamma a farkon shekarun 1960, ya bar kungiyar Action Group na sabuwar jam’iyyar Dimokaradiyyar Najeriya ta Cif Samuel Ladoke Akintola, ya kuma yi aiki a majalisar ministoci karkashin jagorancin Firimiya na lokacin, Abubakar Tafawa Balewa. (An hambarar da gwamnati a juyin mulkin da sojoji suka yi a ranar 15 ga Janairun 1966.) == Jamhuriya ta biyu == Akinloye shi ne shugaban jam'iyyar siyasa mafi girma a Afirka a lokacin, jam'iyyar National Party of Nigeria, wadda ta mulki kasar a tsakanin 1979 zuwa 1983 yayin da Shehu Shagari yake shugaban kasa. Akinloye ya yi gudun hijira ne a shekarar 1983 bayan da gwamnatin soja karkashin jagorancin Janar Muhammadu Buhari ta hambarar da jam’iyyarsa, ya kuma dawo Najeriya bayan shekaru goma a lokacin da gwamnatin rikon kwarya karkashin jagorancin Cif Ernest Shonekan ta kasance. == Rayuwa ta sirri == Oloye Akinloye ya yi aure kuma ya haifi ‘ya’ya da yawa.<ref>Abiola, Tope (2007-08-29). "Anxiety over Akinloye's health - He's responding to treatment - Daughter". Nigerian Tribune. African Newspapers of Nigeria Plc. Archived from the original on 2013-02-22. Retrieved 2007-09-22</ref> Ya rasu yana da shekara 91 a garinsu ranar 18 ga Satumba, 2007 bayan gajeriyar rashin lafiya.<ref name=":0" /> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Mutuwan 2007]] 5rvi0r67fzh1vxgngkhnqwtmrbt1hx2 Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a jihar Imo 0 104902 656473 2025-07-08T12:21:25Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166085|1999 Nigerian Senate elections in Imo State]]" 656473 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Imo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Imo. Ifeanyi Ararume wanda ke wakiltar Imo North da Evan Enwerem wanda ke wakilcin Imo East sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party, yayin da Arthur Nzeribe wanda ke wakilci Imo West ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Imo | | | |[[Ifeanyi Ararume]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Gabashin Imo | | | |[[Evan Enwerem]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Imo Yamma | | | |[[Arthur Nzeribe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Imo === [[Ifeanyi Ararume]] na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben. === Gabashin Imo === [[Evan Enwerem]] na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben. <ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Imo Yamma === [[Arthur Nzeribe]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} dnguvfo509q32mnjmg87nm233g2w8g4 656474 656473 2025-07-08T12:22:04Z Nnamadee 31123 656474 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Imo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Imo. Ifeanyi Ararume wanda ke wakiltar Imo North da Evan Enwerem wanda ke wakilcin Imo East sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party, yayin da Arthur Nzeribe wanda ke wakilci Imo West ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Imo | | | |[[Ifeanyi Ararume]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Gabashin Imo | | | |[[Evan Enwerem]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Imo Yamma | | | |[[Arthur Nzeribe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Imo === [[Ifeanyi Ararume]] na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben. === Gabashin Imo === [[Evan Enwerem]] na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben. <ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Imo Yamma === [[Arthur Nzeribe]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} jbrrtc8t13h5zzqbyf448ppivvnkluz 656475 656474 2025-07-08T12:22:21Z Nnamadee 31123 656475 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Imo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Imo. Ifeanyi Ararume wanda ke wakiltar Imo North da Evan Enwerem wanda ke wakilcin Imo East sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party, yayin da Arthur Nzeribe wanda ke wakilci Imo West ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Imo | | | |[[Ifeanyi Ararume]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Gabashin Imo | | | |[[Evan Enwerem]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Imo Yamma | | | |[[Arthur Nzeribe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Imo === [[Ifeanyi Ararume]] na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben. === Gabashin Imo === [[Evan Enwerem]] na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben. <ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Imo Yamma === [[Arthur Nzeribe]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} rqsi51witpwgrq7ed3i3v3oc3ziodcu 656476 656475 2025-07-08T12:23:11Z Nnamadee 31123 656476 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Imo a ranar 20 ga watan fabarairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Imo. Ifeanyi Ararume wanda ke wakiltar Imo North da Evan Enwerem wanda ke wakilcin Imo East sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party, yayin da Arthur Nzeribe wanda ke wakilci Imo West ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Imo | | | |[[Ifeanyi Ararume]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Gabashin Imo | | | |[[Evan Enwerem]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Imo Yamma | | | |[[Arthur Nzeribe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Imo === [[Ifeanyi Ararume]] na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben. === Gabashin Imo === [[Evan Enwerem]] na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben. <ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Imo Yamma === [[Arthur Nzeribe]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 9f1vl8busaf8sme1w9ba2vp6br04xvd Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Kaduna 0 104903 656477 2025-07-08T12:33:05Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272165983|1999 Nigerian Senate elections in Kaduna State]]" 656477 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kaduna a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kadun. Dalhatu Tafida wanda ke wakiltar Kaduna ta Arewa da Haruna Aziz Zeego wanda ke wakilcin Kaduna ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Mohammed Aruwa wanda ke wakilci Kaduna ta Tsakiya ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kaduna ta Arewa | | | |[[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Kudu | | | |[[Haruna Aziz Zeego]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Tsakiya | | | |[[Mohammed Aruwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Kaduna ta Arewa === [[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Kaduna ta Kudu === [[Haruna Aziz Zeego]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kaduna ta Tsakiya === [[Mohammed Aruwa]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 7u75ks2hamfb6crkzt66zijetum4vnn 656478 656477 2025-07-08T12:33:39Z Nnamadee 31123 656478 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kaduna a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kadun. Dalhatu Tafida wanda ke wakiltar Kaduna ta Arewa da Haruna Aziz Zeego wanda ke wakilcin Kaduna ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Mohammed Aruwa wanda ke wakilci Kaduna ta Tsakiya ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kaduna ta Arewa | | | |[[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Kudu | | | |[[Haruna Aziz Zeego]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Tsakiya | | | |[[Mohammed Aruwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Kaduna ta Arewa === [[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Kaduna ta Kudu === [[Haruna Aziz Zeego]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kaduna ta Tsakiya === [[Mohammed Aruwa]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} g93woo4xd35xqviujdmztt9os7pbafc 656479 656478 2025-07-08T12:34:31Z Nnamadee 31123 656479 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Kaduna a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kadun. Dalhatu Tafida wanda ke wakiltar Kaduna ta Arewa da Haruna Aziz Zeego wanda ke wakilcin Kaduna ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Mohammed Aruwa wanda ke wakilci Kaduna ta Tsakiya ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kaduna ta Arewa | | | |[[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Kudu | | | |[[Haruna Aziz Zeego]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Tsakiya | | | |[[Mohammed Aruwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Kaduna ta Arewa === [[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Kaduna ta Kudu === [[Haruna Aziz Zeego]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kaduna ta Tsakiya === [[Mohammed Aruwa]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} ktsu0ixnj85946dqp568483tfbvypid 656480 656479 2025-07-08T12:34:57Z Nnamadee 31123 656480 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Kaduna a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kadun. Dalhatu Tafida wanda ke wakiltar Kaduna ta Arewa da Haruna Aziz Zeego wanda ke wakilcin Kaduna ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Mohammed Aruwa wanda ke wakilci Kaduna ta Tsakiya ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kaduna ta Arewa | | | |[[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Kudu | | | |[[Haruna Aziz Zeego]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Tsakiya | | | |[[Mohammed Aruwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Kaduna ta Arewa === [[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Kaduna ta Kudu === [[Haruna Aziz Zeego]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kaduna ta Tsakiya === [[Mohammed Aruwa]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 77256fa3xmai479ptlluyl7cvs5zgm7 656481 656480 2025-07-08T12:35:45Z Nnamadee 31123 656481 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Kaduna a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kadun. Dalhatu Tafida wanda ke wakiltar Kaduna ta Arewa da Haruna Aziz Zeego wanda ke wakilcin Kaduna ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Mohammed Aruwa wanda ke wakilci Kaduna ta Tsakiya ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kaduna ta Arewa | | | |[[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Kudu | | | |[[Haruna Aziz Zeego]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kaduna ta Tsakiya | | | |[[Mohammed Aruwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Kaduna ta Arewa === [[Dalhatu Sarki Tafida|Dalhatu Tafida]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Kaduna ta Kudu === [[Haruna Aziz Zeego]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kaduna ta Tsakiya === [[Mohammed Aruwa]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} miu62ycjsy1xtd7wdprus106tdlmscd Ikechukwu Abana 0 104904 656482 2025-07-08T12:36:16Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656482 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ikechukwu Godson Abana''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma tsohon sanata wanda ya wakilci gundumar Anambra ta tsakiya a majalisar dattawa ta ƙasa ta 5.<ref>Rapheal (2021-01-10). "Zoning in Anambra has gone its full circle –Senator I. G. Abana". The Sun Nigeria. Retrieved 2025-01-15.</ref><ref>Senator Abana Foundation's Benevolence to Enugwu Ukwu – THISDAYLIVE". www.thisdaylive.com. Retrieved 2025-01-15</ref> == Manazarta == nkqtn6yr7yy2b8ydknu9b94wnzdihem Tokyo Sexwale 0 104905 656483 2025-07-08T12:36:52Z Muhammad Idriss Criteria 15878 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1298857192|Tokyo Sexwale]]" 656483 wikitext text/x-wiki '''Mosima Gabriel "Tokyo" Sexwale''' ({{IPA|ve|sexwále}} ; <ref>{{Cite web |last=Wells |first=John C. |author-link=John C. Wells |date=22 November 2011 |title=Sexwale |url=http://phonetic-blog.blogspot.com/2011/11/sexwale.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20111205235056/http://phonetic-blog.blogspot.com/2011/11/sexwale.html |archive-date=5 December 2011 |access-date=22 November 2011 |website=Phonetic blog}}</ref> an haife shi a ranar 5 ga watan Maris 1953) ɗan kasuwa ɗan Afirka ta Kudu ne, ɗan siyasa, mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata, kuma tsohon ɗan kurkukun siyasa. Shekaru da yawa, Sexwale yana kurkuku a tsibirin Robben saboda ayyukansa na yaki da nuna wariyar launin fata, tare da wasu mutane irin su [[Nelson Mandela]]. Bayan babban zaɓe na shekarar 1994 —zaɓe na farko na dimokuraɗiyya a Afirka ta Kudu—Sexwale ya zama Firimiyan lardin Gauteng. == Rayuwar farko da ilimi == An haifi Sexwale a cikin garin Orlando West, a cikin Soweto. Mahaifinsa ma'aikaci ne a babban asibitin Johannesburg kuma ya yi yaƙi da Jamusawa a yakin duniya na biyu. Sexwale ya girma a lokacin tashin hankalin garin baƙar fata. A shekarar 1973, ya sauke karatu daga Orlando West High School. A cikin ƙarshen shekarar 1960s, Sexwale ya zama memba na [[Steve Biko]]'s Black Consciousness Movement kuma ya zama shugaban gida na ƙungiyar 'yan Afirka ta Kudu masu tsattsauran ra'ayi. <ref>{{Cite web |title=The good looking side of politics (Photos) - SundayWorld |url=http://www.sundayworld.co.za/lifestyle/2017/06/22/the-good-looking-side-of-politics-photos |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170625004041/http://www.sundayworld.co.za/lifestyle/2017/06/22/the-good-looking-side-of-politics-photos |archive-date=2017-06-25 |access-date=2017-11-15 |website=Sunday World}}</ref> A farkon shekarun 1970, ya shiga reshen masu ɗauke da makamai na jam'iyyar African National Congress, [[Umkhonto we Sizwe]] (""spear of the nation""). Yayin da yake [[Eswatini|ƙasar Swaziland]], ya kammala takardar shedar karatun kasuwanci a jami'ar Botswana, Lesotho da Swaziland. A shekara ta 1975 Sexwale ya tafi gudun hijira, inda ya sami horon jami'an soji a [[Tarayyar Sobiyet|Tarayyar Soviet]], inda ya kware a aikin Injiniyanci na soja. == Ɗauri == Bayan da ya koma Afirka ta Kudu a shekarar 1976, an kama Sexwale tare da wasu mutane 11 bayan wani artabu da jami'an tsaron Afirka ta Kudu. Bayan shafe kusan shekaru biyu ana shari'a a Kotun Kolin Afirka ta Kudu a [[Pretoria]].{{Ana bukatan hujja|date=August 2017}}An tuhume shi [[Ta'addanci|da]] haɗa baki don kifar da gwamnati. A cikin shekarar 1977, an aika Sexwale zuwa gidan yarin mafi girman tsaro na tsibirin Robben don yin hukuncin ɗaurin shekaru 18. <ref>{{Cite web |title=Know your Minister: Meet Minister Tokyo Sexwale {{!}} Vuk'uzenzele |url=https://www.vukuzenzele.gov.za/know-your-minister-meet-minister-tokyo-sexwale |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200810220452/https://www.vukuzenzele.gov.za/know-your-minister-meet-minister-tokyo-sexwale |archive-date=10 August 2020 |access-date=2019-05-23 |website=vukuzenzele.gov.za}}</ref> Yayin da yake kurkuku a tsibirin Robben, ya yi karatun digiri na BCom a [[Jami'ar Afirka ta Kudu]]. An saki Sexwale a watan Yuni 1990 a ƙarƙashin sharuɗɗan Yarjejeniyar Groote Schuur tsakanin gwamnatin Jam'iyyar ta ƙasa da Majalisar Wakilan Afirka ta ƙasa. <ref name=":0" /> Ya shafe shekaru 13 a gidan yari. <ref name=":0" /> A wannan lokacin, wani ɗan ’yan sanda mai suna Judy van Vuuren ya wakilce shi. Sun fara dangantaka ta sirri yayin da yake cikin kurkuku, kuma sun yi aure ba da daɗewa ba bayan an sake shi a shekarar 1990. == Aikin siyasa == Bayan da aka sake shi, Sexwale ya koma Johannesburg, inda ya yi aiki a matsayin shugaban sashen hulɗa da jama'a na hedikwatar Congress National Congress. Daga nan aka naɗa shi shugaban ayyuka na musamman, inda ya kai rahoto ga hedkwatar sojojin ANC. A watan Satumba na 1990, an zaɓe shi a matsayin memba na kwamitin zartarwa na ANC a yankin [[Pretoria]] Witwatersrand Vereeniging (PWV). Bayan zaɓen Afirka ta Kudu a watan Afrilun 1994, an zaɓi Sexwale a matsayin firimiya na farko na sabon Lardin PWV (wanda aka sake masa suna Lardin Gauteng a watan Disamba 1994). A cikin wannan rawar, an yaba masa da samar da zaman lafiya a garuruwa da dama na siyasa. Sexwale ya bar siyasa zuwa sashin kamfanoni a cikin shekarar 1998. Ba a taɓa bayyana dalilan hakan kwata-kwata ba, amma an bayar da rahoton saboda jin takurawa da takunkumin gwamnatin tsakiya da kuma gajiya da makircin Majalisar Ɗinkin Duniya na cikin gida.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">Karin</span></nowiki>'' &#x5B; &#x5D;</sup> Sexwale ya bar siyasa saboda rashin jituwa mai karfi da mataimakin shugaban ƙasar Afirka ta Kudu, Thabo Mbeki.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}Wani hasashe shi ne cewa aurensa ya buɗe damar kasuwanci a cikin ɓangarorin kuɗin da fararen fata ke mamayewa wanda ya ba shi damar <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; &#x5D; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">zai</span></nowiki>''</sup> buɗe wa sauran shugabannin baƙar fata ba.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}Sexwale, Cyril Ramaphosa da Mbeki sun kasance <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">masu</span></nowiki>'' &#x5B; &#x5D;</sup> yan takara ne da ke fafata neman shugabancin ƙasar bayan Mandela ya sauka. Da zarar Thabo Mbeki ya bayyana a matsayin ɗan takarar da aka fi so, duka Sexwale da Ramaphosa sun bar siyasa don su bi sana'o'i masu nasara a matsayin 'yan kasuwa.{{Ana bukatan hujja|date=August 2017}} A ranar 7 ga watan Janairun 2007, ''jaridar Sunday Times'' ta ruwaito cewa Sexwale yana fafutukar neman shugabancin jam'iyyar ANC, wanda hakan zai sanya shi maye gurbin Thabo Mbeki a matsayin shugaban Afirka ta Kudu a shekara ta 2009. Sexwale ya yarda a cikin Hard Talk na BBC cewa idan aka nemi ya tsaya takara a matsayin shugaban jam'iyyar ta ANC, zai yi la'akari da shi sosai. <ref name="ANC">{{Cite web |date=8 January 2007 |title=Tycoon may run for top ANC post |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6238913.stm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070116212007/http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6238913.stm |archive-date=16 January 2007 |website=BBC News}}</ref> An zaɓe shi a cikin mambobi 80 na kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC a watan Disambar 2007 a matsayi na 10, da kuri'u 2,198. <ref>{{Cite web |last=Boyle |first=Brendan |date=21 December 2007 |title=Winnie Mandela tops ANC election list |url=http://www.thetimes.co.za/News/Article.aspx?id=666599 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081002120731/http://www.thetimes.co.za/News/Article.aspx?id=666599 |archive-date=2 October 2008 |website=[[The Times (South Africa)|The Times]]}}</ref> A ranar 10 ga watan Mayu 2009, Shugaba Jacob Zuma ya naɗa Sexwale a matsayin Ministan Matsugunan Jama'a, <ref name="Minister">{{Cite web |date=10 May 2009 |title=Tokyo Sexwale to head South Africa's New Housing Ministry |url=http://architectafrica.com/tokyo-sexwale |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140512231014/http://architectafrica.com/tokyo-sexwale |archive-date=12 May 2014 |website=Architect Africa}}</ref> ma'aikatar da ta maye gurbin Sashen Gidaje. == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1953]] 8yrbjhbojtdpv6ume25xipsqq8itosd 656487 656483 2025-07-08T12:42:12Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Rayuwar farko da ilimi */ 656487 wikitext text/x-wiki '''Mosima Gabriel "Tokyo" Sexwale''' ({{IPA|ve|sexwále}} ; <ref>{{Cite web |last=Wells |first=John C. |author-link=John C. Wells |date=22 November 2011 |title=Sexwale |url=http://phonetic-blog.blogspot.com/2011/11/sexwale.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20111205235056/http://phonetic-blog.blogspot.com/2011/11/sexwale.html |archive-date=5 December 2011 |access-date=22 November 2011 |website=Phonetic blog}}</ref> an haife shi a ranar 5 ga watan Maris 1953) ɗan kasuwa ɗan Afirka ta Kudu ne, ɗan siyasa, mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata, kuma tsohon ɗan kurkukun siyasa. Shekaru da yawa, Sexwale yana kurkuku a tsibirin Robben saboda ayyukansa na yaki da nuna wariyar launin fata, tare da wasu mutane irin su [[Nelson Mandela]]. Bayan babban zaɓe na shekarar 1994 —zaɓe na farko na dimokuraɗiyya a Afirka ta Kudu—Sexwale ya zama Firimiyan lardin Gauteng. == Rayuwar farko da ilimi == An haifi Sexwale a cikin garin Orlando West, a cikin Soweto. Mahaifinsa ma'aikaci ne a babban asibitin Johannesburg kuma ya yi yaƙi da Jamusawa a yakin duniya na biyu.<ref>{{Cite news |last=Leung |first=Rebecca |date=26 April 2004 |title=Comrade Capitalist |work=CBS News |url=http://www.cbsnews.com/news/comrade-capitalist/ |url-status=live |access-date=28 October 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160315040341/http://www.cbsnews.com/news/comrade-capitalist/ |archive-date=15 March 2016}}</ref> Sexwale ya girma a lokacin tashin hankalin garin baƙar fata. A shekarar 1973, ya sauke karatu daga Orlando West High School. A cikin ƙarshen shekarar 1960s, Sexwale ya zama memba na [[Steve Biko]]'s Black Consciousness Movement kuma ya zama shugaban gida na ƙungiyar 'yan Afirka ta Kudu masu tsattsauran ra'ayi.<ref>{{Cite web |title=The good looking side of politics (Photos) - SundayWorld |url=http://www.sundayworld.co.za/lifestyle/2017/06/22/the-good-looking-side-of-politics-photos |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170625004041/http://www.sundayworld.co.za/lifestyle/2017/06/22/the-good-looking-side-of-politics-photos |archive-date=2017-06-25 |access-date=2017-11-15 |website=Sunday World}}</ref> A farkon shekarun 1970, ya shiga reshen masu ɗauke da makamai na jam'iyyar African National Congress, [[Umkhonto we Sizwe]] (""spear of the nation"").<ref name=":0">{{Cite news |last=Anonymous |date=2011-02-17 |title=Mosima Gabriel (Tokyo) Sexwale |work=South African History Online |url=https://www.sahistory.org.za/people/mosima-gabriel-tokyo-sexwale |url-status=live |access-date=2017-11-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171115214926/http://www.sahistory.org.za/people/mosima-gabriel-tokyo-sexwale |archive-date=15 November 2017}}</ref> Yayin da yake [[Eswatini|ƙasar Swaziland]], ya kammala takardar shedar karatun kasuwanci a jami'ar Botswana, Lesotho da Swaziland.<ref>{{Cite book |last=Gumede |first=William Mervin |url=https://books.google.com/books?id=7vdiDgAAQBAJ |title=Thabo Mbeki and the Battle for the Soul of the ANC |date=2008-05-15 |publisher=Zed Books Ltd. |isbn=9781848132597 |language=en}}</ref> A shekara ta 1975 Sexwale ya tafi gudun hijira, inda ya sami horon jami'an soji a [[Tarayyar Sobiyet|Tarayyar Soviet]], inda ya kware a aikin Injiniyanci na soja.<ref name="Smith2011">{{Cite news |last=Smith |first=David |date=2011-11-18 |title=Who is Tokyo Sexwale, subject of the Blatter-Ferdinand Twitter row? |language=en-GB |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/football/2011/nov/18/tokyo-sexwale-blatter-ferdinand |url-status=live |access-date=2017-11-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220507235457/https://www.theguardian.com/football/2011/nov/18/tokyo-sexwale-blatter-ferdinand |archive-date=7 May 2022 |issn=0261-3077}}</ref> == Ɗauri == Bayan da ya koma Afirka ta Kudu a shekarar 1976, an kama Sexwale tare da wasu mutane 11 bayan wani artabu da jami'an tsaron Afirka ta Kudu. Bayan shafe kusan shekaru biyu ana shari'a a Kotun Kolin Afirka ta Kudu a [[Pretoria]].{{Ana bukatan hujja|date=August 2017}}An tuhume shi [[Ta'addanci|da]] haɗa baki don kifar da gwamnati. A cikin shekarar 1977, an aika Sexwale zuwa gidan yarin mafi girman tsaro na tsibirin Robben don yin hukuncin ɗaurin shekaru 18. <ref>{{Cite web |title=Know your Minister: Meet Minister Tokyo Sexwale {{!}} Vuk'uzenzele |url=https://www.vukuzenzele.gov.za/know-your-minister-meet-minister-tokyo-sexwale |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200810220452/https://www.vukuzenzele.gov.za/know-your-minister-meet-minister-tokyo-sexwale |archive-date=10 August 2020 |access-date=2019-05-23 |website=vukuzenzele.gov.za}}</ref> Yayin da yake kurkuku a tsibirin Robben, ya yi karatun digiri na BCom a [[Jami'ar Afirka ta Kudu]]. An saki Sexwale a watan Yuni 1990 a ƙarƙashin sharuɗɗan Yarjejeniyar Groote Schuur tsakanin gwamnatin Jam'iyyar ta ƙasa da Majalisar Wakilan Afirka ta ƙasa. <ref name=":0" /> Ya shafe shekaru 13 a gidan yari. <ref name=":0" /> A wannan lokacin, wani ɗan ’yan sanda mai suna Judy van Vuuren ya wakilce shi. Sun fara dangantaka ta sirri yayin da yake cikin kurkuku, kuma sun yi aure ba da daɗewa ba bayan an sake shi a shekarar 1990. == Aikin siyasa == Bayan da aka sake shi, Sexwale ya koma Johannesburg, inda ya yi aiki a matsayin shugaban sashen hulɗa da jama'a na hedikwatar Congress National Congress. Daga nan aka naɗa shi shugaban ayyuka na musamman, inda ya kai rahoto ga hedkwatar sojojin ANC. A watan Satumba na 1990, an zaɓe shi a matsayin memba na kwamitin zartarwa na ANC a yankin [[Pretoria]] Witwatersrand Vereeniging (PWV). Bayan zaɓen Afirka ta Kudu a watan Afrilun 1994, an zaɓi Sexwale a matsayin firimiya na farko na sabon Lardin PWV (wanda aka sake masa suna Lardin Gauteng a watan Disamba 1994). A cikin wannan rawar, an yaba masa da samar da zaman lafiya a garuruwa da dama na siyasa. Sexwale ya bar siyasa zuwa sashin kamfanoni a cikin shekarar 1998. Ba a taɓa bayyana dalilan hakan kwata-kwata ba, amma an bayar da rahoton saboda jin takurawa da takunkumin gwamnatin tsakiya da kuma gajiya da makircin Majalisar Ɗinkin Duniya na cikin gida.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">Karin</span></nowiki>'' &#x5B; &#x5D;</sup> Sexwale ya bar siyasa saboda rashin jituwa mai karfi da mataimakin shugaban ƙasar Afirka ta Kudu, Thabo Mbeki.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}Wani hasashe shi ne cewa aurensa ya buɗe damar kasuwanci a cikin ɓangarorin kuɗin da fararen fata ke mamayewa wanda ya ba shi damar <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; &#x5D; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">zai</span></nowiki>''</sup> buɗe wa sauran shugabannin baƙar fata ba.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}Sexwale, Cyril Ramaphosa da Mbeki sun kasance <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">masu</span></nowiki>'' &#x5B; &#x5D;</sup> yan takara ne da ke fafata neman shugabancin ƙasar bayan Mandela ya sauka. Da zarar Thabo Mbeki ya bayyana a matsayin ɗan takarar da aka fi so, duka Sexwale da Ramaphosa sun bar siyasa don su bi sana'o'i masu nasara a matsayin 'yan kasuwa.{{Ana bukatan hujja|date=August 2017}} A ranar 7 ga watan Janairun 2007, ''jaridar Sunday Times'' ta ruwaito cewa Sexwale yana fafutukar neman shugabancin jam'iyyar ANC, wanda hakan zai sanya shi maye gurbin Thabo Mbeki a matsayin shugaban Afirka ta Kudu a shekara ta 2009. Sexwale ya yarda a cikin Hard Talk na BBC cewa idan aka nemi ya tsaya takara a matsayin shugaban jam'iyyar ta ANC, zai yi la'akari da shi sosai. <ref name="ANC">{{Cite web |date=8 January 2007 |title=Tycoon may run for top ANC post |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6238913.stm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070116212007/http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6238913.stm |archive-date=16 January 2007 |website=BBC News}}</ref> An zaɓe shi a cikin mambobi 80 na kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC a watan Disambar 2007 a matsayi na 10, da kuri'u 2,198. <ref>{{Cite web |last=Boyle |first=Brendan |date=21 December 2007 |title=Winnie Mandela tops ANC election list |url=http://www.thetimes.co.za/News/Article.aspx?id=666599 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081002120731/http://www.thetimes.co.za/News/Article.aspx?id=666599 |archive-date=2 October 2008 |website=[[The Times (South Africa)|The Times]]}}</ref> A ranar 10 ga watan Mayu 2009, Shugaba Jacob Zuma ya naɗa Sexwale a matsayin Ministan Matsugunan Jama'a, <ref name="Minister">{{Cite web |date=10 May 2009 |title=Tokyo Sexwale to head South Africa's New Housing Ministry |url=http://architectafrica.com/tokyo-sexwale |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140512231014/http://architectafrica.com/tokyo-sexwale |archive-date=12 May 2014 |website=Architect Africa}}</ref> ma'aikatar da ta maye gurbin Sashen Gidaje. == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1953]] oasirlizkhvkhghywpemf3gxgw9ai12 656491 656487 2025-07-08T12:45:03Z Muhammad Idriss Criteria 15878 656491 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Mosima Gabriel "Tokyo" Sexwale''' ({{IPA|ve|sexwále}} ; <ref>{{Cite web |last=Wells |first=John C. |author-link=John C. Wells |date=22 November 2011 |title=Sexwale |url=http://phonetic-blog.blogspot.com/2011/11/sexwale.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20111205235056/http://phonetic-blog.blogspot.com/2011/11/sexwale.html |archive-date=5 December 2011 |access-date=22 November 2011 |website=Phonetic blog}}</ref> an haife shi a ranar 5 ga watan Maris 1953) ɗan kasuwa ɗan Afirka ta Kudu ne, ɗan siyasa, mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata, kuma tsohon ɗan kurkukun siyasa. Shekaru da yawa, Sexwale yana kurkuku a tsibirin Robben saboda ayyukansa na yaki da nuna wariyar launin fata, tare da wasu mutane irin su [[Nelson Mandela]]. Bayan babban zaɓe na shekarar 1994 —zaɓe na farko na dimokuraɗiyya a Afirka ta Kudu—Sexwale ya zama Firimiyan lardin Gauteng. == Rayuwar farko da ilimi == An haifi Sexwale a cikin garin Orlando West, a cikin Soweto. Mahaifinsa ma'aikaci ne a babban asibitin Johannesburg kuma ya yi yaƙi da Jamusawa a yakin duniya na biyu.<ref>{{Cite news |last=Leung |first=Rebecca |date=26 April 2004 |title=Comrade Capitalist |work=CBS News |url=http://www.cbsnews.com/news/comrade-capitalist/ |url-status=live |access-date=28 October 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160315040341/http://www.cbsnews.com/news/comrade-capitalist/ |archive-date=15 March 2016}}</ref> Sexwale ya girma a lokacin tashin hankalin garin baƙar fata. A shekarar 1973, ya sauke karatu daga Orlando West High School. A cikin ƙarshen shekarar 1960s, Sexwale ya zama memba na [[Steve Biko]]'s Black Consciousness Movement kuma ya zama shugaban gida na ƙungiyar 'yan Afirka ta Kudu masu tsattsauran ra'ayi.<ref>{{Cite web |title=The good looking side of politics (Photos) - SundayWorld |url=http://www.sundayworld.co.za/lifestyle/2017/06/22/the-good-looking-side-of-politics-photos |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170625004041/http://www.sundayworld.co.za/lifestyle/2017/06/22/the-good-looking-side-of-politics-photos |archive-date=2017-06-25 |access-date=2017-11-15 |website=Sunday World}}</ref> A farkon shekarun 1970, ya shiga reshen masu ɗauke da makamai na jam'iyyar African National Congress, [[Umkhonto we Sizwe]] (""spear of the nation"").<ref name=":0">{{Cite news |last=Anonymous |date=2011-02-17 |title=Mosima Gabriel (Tokyo) Sexwale |work=South African History Online |url=https://www.sahistory.org.za/people/mosima-gabriel-tokyo-sexwale |url-status=live |access-date=2017-11-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171115214926/http://www.sahistory.org.za/people/mosima-gabriel-tokyo-sexwale |archive-date=15 November 2017}}</ref> Yayin da yake [[Eswatini|ƙasar Swaziland]], ya kammala takardar shedar karatun kasuwanci a jami'ar Botswana, Lesotho da Swaziland.<ref>{{Cite book |last=Gumede |first=William Mervin |url=https://books.google.com/books?id=7vdiDgAAQBAJ |title=Thabo Mbeki and the Battle for the Soul of the ANC |date=2008-05-15 |publisher=Zed Books Ltd. |isbn=9781848132597 |language=en}}</ref> A shekara ta 1975 Sexwale ya tafi gudun hijira, inda ya sami horon jami'an soji a [[Tarayyar Sobiyet|Tarayyar Soviet]], inda ya kware a aikin Injiniyanci na soja.<ref name="Smith2011">{{Cite news |last=Smith |first=David |date=2011-11-18 |title=Who is Tokyo Sexwale, subject of the Blatter-Ferdinand Twitter row? |language=en-GB |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/football/2011/nov/18/tokyo-sexwale-blatter-ferdinand |url-status=live |access-date=2017-11-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220507235457/https://www.theguardian.com/football/2011/nov/18/tokyo-sexwale-blatter-ferdinand |archive-date=7 May 2022 |issn=0261-3077}}</ref> == Ɗauri == Bayan da ya koma Afirka ta Kudu a shekarar 1976, an kama Sexwale tare da wasu mutane 11 bayan wani artabu da jami'an tsaron Afirka ta Kudu. Bayan shafe kusan shekaru biyu ana shari'a a Kotun Kolin Afirka ta Kudu a [[Pretoria]].{{Ana bukatan hujja|date=August 2017}}An tuhume shi [[Ta'addanci|da]] haɗa baki don kifar da gwamnati. A cikin shekarar 1977, an aika Sexwale zuwa gidan yarin mafi girman tsaro na tsibirin Robben don yin hukuncin ɗaurin shekaru 18. <ref>{{Cite web |title=Know your Minister: Meet Minister Tokyo Sexwale {{!}} Vuk'uzenzele |url=https://www.vukuzenzele.gov.za/know-your-minister-meet-minister-tokyo-sexwale |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200810220452/https://www.vukuzenzele.gov.za/know-your-minister-meet-minister-tokyo-sexwale |archive-date=10 August 2020 |access-date=2019-05-23 |website=vukuzenzele.gov.za}}</ref> Yayin da yake kurkuku a tsibirin Robben, ya yi karatun digiri na BCom a [[Jami'ar Afirka ta Kudu]]. An saki Sexwale a watan Yuni 1990 a ƙarƙashin sharuɗɗan Yarjejeniyar Groote Schuur tsakanin gwamnatin Jam'iyyar ta ƙasa da Majalisar Wakilan Afirka ta ƙasa. <ref name=":0" /> Ya shafe shekaru 13 a gidan yari. <ref name=":0" /> A wannan lokacin, wani ɗan ’yan sanda mai suna Judy van Vuuren ya wakilce shi. Sun fara dangantaka ta sirri yayin da yake cikin kurkuku, kuma sun yi aure ba da daɗewa ba bayan an sake shi a shekarar 1990. == Aikin siyasa == Bayan da aka sake shi, Sexwale ya koma Johannesburg, inda ya yi aiki a matsayin shugaban sashen hulɗa da jama'a na hedikwatar Congress National Congress. Daga nan aka naɗa shi shugaban ayyuka na musamman, inda ya kai rahoto ga hedkwatar sojojin ANC. A watan Satumba na 1990, an zaɓe shi a matsayin memba na kwamitin zartarwa na ANC a yankin [[Pretoria]] Witwatersrand Vereeniging (PWV). Bayan zaɓen Afirka ta Kudu a watan Afrilun 1994, an zaɓi Sexwale a matsayin firimiya na farko na sabon Lardin PWV (wanda aka sake masa suna Lardin Gauteng a watan Disamba 1994). A cikin wannan rawar, an yaba masa da samar da zaman lafiya a garuruwa da dama na siyasa. Sexwale ya bar siyasa zuwa sashin kamfanoni a cikin shekarar 1998. Ba a taɓa bayyana dalilan hakan kwata-kwata ba, amma an bayar da rahoton saboda jin takurawa da takunkumin gwamnatin tsakiya da kuma gajiya da makircin Majalisar Ɗinkin Duniya na cikin gida.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">Karin</span></nowiki>'' &#x5B; &#x5D;</sup> Sexwale ya bar siyasa saboda rashin jituwa mai karfi da mataimakin shugaban ƙasar Afirka ta Kudu, Thabo Mbeki.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}Wani hasashe shi ne cewa aurensa ya buɗe damar kasuwanci a cikin ɓangarorin kuɗin da fararen fata ke mamayewa wanda ya ba shi damar <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; &#x5D; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">zai</span></nowiki>''</sup> buɗe wa sauran shugabannin baƙar fata ba.{{Ana bukatan hujja|date=November 2011}}Sexwale, Cyril Ramaphosa da Mbeki sun kasance <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">masu</span></nowiki>'' &#x5B; &#x5D;</sup> yan takara ne da ke fafata neman shugabancin ƙasar bayan Mandela ya sauka. Da zarar Thabo Mbeki ya bayyana a matsayin ɗan takarar da aka fi so, duka Sexwale da Ramaphosa sun bar siyasa don su bi sana'o'i masu nasara a matsayin 'yan kasuwa.{{Ana bukatan hujja|date=August 2017}} A ranar 7 ga watan Janairun 2007, ''jaridar Sunday Times'' ta ruwaito cewa Sexwale yana fafutukar neman shugabancin jam'iyyar ANC, wanda hakan zai sanya shi maye gurbin Thabo Mbeki a matsayin shugaban Afirka ta Kudu a shekara ta 2009. Sexwale ya yarda a cikin Hard Talk na BBC cewa idan aka nemi ya tsaya takara a matsayin shugaban jam'iyyar ta ANC, zai yi la'akari da shi sosai. <ref name="ANC">{{Cite web |date=8 January 2007 |title=Tycoon may run for top ANC post |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6238913.stm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070116212007/http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6238913.stm |archive-date=16 January 2007 |website=BBC News}}</ref> An zaɓe shi a cikin mambobi 80 na kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC a watan Disambar 2007 a matsayi na 10, da kuri'u 2,198. <ref>{{Cite web |last=Boyle |first=Brendan |date=21 December 2007 |title=Winnie Mandela tops ANC election list |url=http://www.thetimes.co.za/News/Article.aspx?id=666599 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081002120731/http://www.thetimes.co.za/News/Article.aspx?id=666599 |archive-date=2 October 2008 |website=[[The Times (South Africa)|The Times]]}}</ref> A ranar 10 ga watan Mayu 2009, Shugaba Jacob Zuma ya naɗa Sexwale a matsayin Ministan Matsugunan Jama'a, <ref name="Minister">{{Cite web |date=10 May 2009 |title=Tokyo Sexwale to head South Africa's New Housing Ministry |url=http://architectafrica.com/tokyo-sexwale |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140512231014/http://architectafrica.com/tokyo-sexwale |archive-date=12 May 2014 |website=Architect Africa}}</ref> ma'aikatar da ta maye gurbin Sashen Gidaje. == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1953]] tgyded74udnijemuxd146md64k75o7g Victor Abang 0 104906 656484 2025-07-08T12:39:05Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656484 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Victor Abang''' dan siyasan Najeriya ne wanda a halin yanzu yake zama dan majalisar wakilai ta tarayya, mai wakiltar mazabar Boki/Ikom na jihar Kuros Riba a majalisar wakilai ta kasa ta 10.<ref>Oboh (2023-12-18). "House of Reps member raises alarm over invasion of Cross River community by Cameroon bandits". Vanguard News. Retrieved 2025-01-27</ref><ref>Cross River Tribunal : Court Declares APC Candidate For Ikom/ Boko Fed. Constituency, Bang, Winner | AIT LIVE". ait.live. 2023-09-12. Retrieved 2025-01-27.</ref><ref>Victor Abang Declares For Reps, Says He Will Do Better Than Chris Agibe". CrossRiverWatch. Retrieved 2025-01-27</ref> Ya gaji Chris Ngoro Agibe. == Manazarta == 3ing440yavw7gfda5uahu3xx9qhqml8 Tim Jenkin 0 104907 656485 2025-07-08T12:40:46Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1289681792|Tim Jenkin]]" 656485 wikitext text/x-wiki '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kamawa da kurkuku === [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] 8kezi1jwedd0ugbryvwsdl4ngpans97 656486 656485 2025-07-08T12:41:04Z Sirjat 20447 656486 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kamawa da kurkuku === [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] cwj0rtbkznk492p75l6c0mcmi9ihdvy 656489 656486 2025-07-08T12:43:20Z Sirjat 20447 /* Kamawa da kurkuku */ 656489 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kama da Gidan Yari === Da misalin ƙarfe 3 na safe ranar 2 ga Maris 1978, an kama Jenkin da Lee bayan an gan su suna ɗaukar kayan bugunsu zuwa gidan da suke zaune. Ba su taɓa sanar da su yadda 'yan sandan leken asiri suka gano su ba, amma Jenkin ya fahimci cewa tabbas aikin bincike ne mai zurfi da kuma dogon leƙen asiri ne ya kai ga haka.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=29–31}}</ref><ref name=SAHObio />{{sfn|Parry|2013}}<ref name=jailbreak /> An kai su Cibiyar 'Yan Sanda ta Caledon Square a Cape Town, hedkwatar Reshen Tsaro, inda aka raba su, aka yi musu tambayoyi kuma aka kulle su cikin sel ba tare da an shaida musu laifin da ake zarginsu da shi ko hakkokinsu ba. Wannan kuwa yana da izini a ƙarƙashin Sashe na 6 na dokar Terrorism Act ta 1967, wadda ke bada dama a tsare mutum ba tare da shari’a ba har zuwa kwanaki 60, kuma tana da damar tsawaita. Lee ya yi ƙoƙarin tserewa kuma kusan ya yi nasara.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=31–38}}</ref> Bayan wani lokaci a mashahurin gidan yari na John Vorster Square a Johannesburg, an mayar da su Cape Town, kuma bayan makonni huɗu aka ba su damar ganin iyalansu, aka tsare su a Gidan Yarin Pollsmoor yayin da ake jiran shari’a. Bayan mahaifin Lee ya kawo masa littafin ''Papillon'', littafin ya ba su ƙwarin gwiwa don su ɗauki shirin tserewa da muhimmanci, inda suka fara lura da yanayin da suke ciki da kyau.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=44–45}}</ref> Tare da Lee, an gurfanar da Jenkin da laifin "ƙirƙira da rarraba takardu guda 18 bisa sunan kungiyoyin da aka haramta" ciki har da South African Communist Party, ANC da reshen soja na Umkhonto we Sizwe daga 1975 zuwa 1978, da kuma tunzura mutane su shiga gwagwarmayar 'yanci. An gudanar da shari’ar a Kotun Koli ta Cape Town daga 6 zuwa 15 ga Yuni 1978. Bisa shawarar lauyoyi, dukkansu suka amsa laifin da ake tuhumarsu da shi. An same su da laifi ɗaya, inda aka yanke wa Jenkin hukuncin shekaru 12 a gidan yari, yayin da Lee ya samu shekaru takwas.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=60}}</ref> ==== Guduwa ==== Bayan tsare su, Jenkin, Lee da wasu fursunoni suka fara tsara yadda za su gudu, wanda ya haɗa da yin kwafi na makullan ƙofofin gidan yari da Jenkin ya yi daga katako da igiya ƙarfe.<ref>{{Citation |title=LockCon 2017: Tim Jenkin - Escape from Pretoria | date=26 October 2017 |url=https://www.youtube.com/watch?v=pA5z-vJnJ3g |access-date=2023-08-08 |language=en}}</ref> Jenkin ya shigo da kuɗi a ɓoye cikin gidan yari. A farkon shirin, fursunoni na siyasa guda takwas ne za su gudu, su bar wasu biyu da saura kaɗan su kammala hukuncinsu. Ɗaya daga cikin masu shirin tserewa, Denis Goldberg, ya tuntuɓi abokan gwagwarmaya a ANC ta hanyar wasiku da aka ɓoye sako zuwa Baruch Hirson a London. Hirson ya isar da saƙon zuwa Joe Slovo a Mozambique, inda aka tsayar da rana da motar tserewa aka tanadar.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> Yayin da shirin ke cigaba, sai aka gano cewa dole ne a taƙaita masu tserewa zuwa mutane uku kawai, waɗanda za su buƙaci ɓoyewa a cikin ƙaramin ɗaki. Shirye-shiryen gudun sun haifar da sabani tsakanin wasu daga cikin fursunonin siyasa, amma duk da haka sun ci gaba da kasancewa abokan gwagwarmaya, kowa ya bada gudunmawa. Gaskiyar cewa duk an tsare su ne saboda ra’ayinsu na siyasa ya haɗa su wuri guda, kuma “a matsayinsu na mambobin ƙungiyar juyin juya hali, sun kasance masu ladabi kuma suna karɓar wahala tare.”<ref>{{sfn|Jenkin|2003|p=}}</ref> Goldberg da wasu suka janye daga shirin guduwa, amma Goldberg ya ci gaba da taimaka wa wajen shiri.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> A watan Disamba 1979, Jenkin, Lee da wani fursuna mai suna Alex Moumbaris<ref>{{cite web|url=http://www.sahistory.org.za/people/alex-moumbaris|website=South African History Online |title=Alex Moumbaris|date=13 June 2018|access-date=22 May 2017}}</ref><ref name=SAHObio /> suka tsere daga gidan yari na Pretoria Central ta amfani da makullin da suka ƙera da hannu don buɗe ƙofofi goma har zuwa waje, bayan shafe lokaci suna kaucewa matsaloli da dama da ba su yi tsammani ba.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> Goldberg ya shagaltar da mai gadi yayin da ukun suka tsere.<ref name=jailbreak/> Titin ya kasance babu mutane, amma duk da haka dole ne su nemi hanyar fita daga Afirka ta Kudu zuwa Mozambique domin samun 'yanci. Wannan ya haɗa da tsare-tsare masu yawa, sai dai da yawa daga cikin matsalolin sun bayyana ne lokacin tafiyar su ta ƙetare Angola, Zambia da Tanzania har suka isa London.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] 1fqj0hzic81rl33pnfzsqjptwgmuepx 656490 656489 2025-07-08T12:44:49Z Sirjat 20447 /* Guduwa */ 656490 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kama da Gidan Yari === Da misalin ƙarfe 3 na safe ranar 2 ga Maris 1978, an kama Jenkin da Lee bayan an gan su suna ɗaukar kayan bugunsu zuwa gidan da suke zaune. Ba su taɓa sanar da su yadda 'yan sandan leken asiri suka gano su ba, amma Jenkin ya fahimci cewa tabbas aikin bincike ne mai zurfi da kuma dogon leƙen asiri ne ya kai ga haka.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=29–31}}</ref><ref name=SAHObio />{{sfn|Parry|2013}}<ref name=jailbreak /> An kai su Cibiyar 'Yan Sanda ta Caledon Square a Cape Town, hedkwatar Reshen Tsaro, inda aka raba su, aka yi musu tambayoyi kuma aka kulle su cikin sel ba tare da an shaida musu laifin da ake zarginsu da shi ko hakkokinsu ba. Wannan kuwa yana da izini a ƙarƙashin Sashe na 6 na dokar Terrorism Act ta 1967, wadda ke bada dama a tsare mutum ba tare da shari’a ba har zuwa kwanaki 60, kuma tana da damar tsawaita. Lee ya yi ƙoƙarin tserewa kuma kusan ya yi nasara.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=31–38}}</ref> Bayan wani lokaci a mashahurin gidan yari na John Vorster Square a Johannesburg, an mayar da su Cape Town, kuma bayan makonni huɗu aka ba su damar ganin iyalansu, aka tsare su a Gidan Yarin Pollsmoor yayin da ake jiran shari’a. Bayan mahaifin Lee ya kawo masa littafin ''Papillon'', littafin ya ba su ƙwarin gwiwa don su ɗauki shirin tserewa da muhimmanci, inda suka fara lura da yanayin da suke ciki da kyau.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=44–45}}</ref> Tare da Lee, an gurfanar da Jenkin da laifin "ƙirƙira da rarraba takardu guda 18 bisa sunan kungiyoyin da aka haramta" ciki har da South African Communist Party, ANC da reshen soja na Umkhonto we Sizwe daga 1975 zuwa 1978, da kuma tunzura mutane su shiga gwagwarmayar 'yanci. An gudanar da shari’ar a Kotun Koli ta Cape Town daga 6 zuwa 15 ga Yuni 1978. Bisa shawarar lauyoyi, dukkansu suka amsa laifin da ake tuhumarsu da shi. An same su da laifi ɗaya, inda aka yanke wa Jenkin hukuncin shekaru 12 a gidan yari, yayin da Lee ya samu shekaru takwas.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=60}}</ref> ==== Guduwa ==== Bayan tsare su, Jenkin, Lee da wasu fursunoni suka fara tsara yadda za su gudu, wanda ya haɗa da yin kwafi na makullan ƙofofin gidan yari da Jenkin ya yi daga katako da igiya ƙarfe.<ref>{{Citation |title=LockCon 2017: Tim Jenkin - Escape from Pretoria | date=26 October 2017 |url=https://www.youtube.com/watch?v=pA5z-vJnJ3g |access-date=2023-08-08 |language=en}}</ref> Jenkin ya shigo da kuɗi a ɓoye cikin gidan yari. A farkon shirin, fursunoni na siyasa guda takwas ne za su gudu, su bar wasu biyu da saura kaɗan su kammala hukuncinsu. Ɗaya daga cikin masu shirin tserewa, Denis Goldberg, ya tuntuɓi abokan gwagwarmaya a ANC ta hanyar wasiku da aka ɓoye sako zuwa Baruch Hirson a London. Hirson ya isar da saƙon zuwa Joe Slovo a Mozambique, inda aka tsayar da rana da motar tserewa aka tanadar.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> Yayin da shirin ke cigaba, sai aka gano cewa dole ne a taƙaita masu tserewa zuwa mutane uku kawai, waɗanda za su buƙaci ɓoyewa a cikin ƙaramin ɗaki. Shirye-shiryen gudun sun haifar da sabani tsakanin wasu daga cikin fursunonin siyasa, amma duk da haka sun ci gaba da kasancewa abokan gwagwarmaya, kowa ya bada gudunmawa. Gaskiyar cewa duk an tsare su ne saboda ra’ayinsu na siyasa ya haɗa su wuri guda, kuma “a matsayinsu na mambobin ƙungiyar juyin juya hali, sun kasance masu ladabi kuma suna karɓar wahala tare.”<ref>{{sfn|Jenkin|2003|p=}}</ref> Goldberg da wasu suka janye daga shirin guduwa, amma Goldberg ya ci gaba da taimaka wa wajen shiri.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> A watan Disamba 1979, Jenkin, Lee da wani fursuna mai suna Alex Moumbaris<ref>{{cite web|url=http://www.sahistory.org.za/people/alex-moumbaris|website=South African History Online |title=Alex Moumbaris|date=13 June 2018|access-date=22 May 2017}}</ref><ref name=SAHObio /> suka tsere daga gidan yari na Pretoria Central ta amfani da makullin da suka ƙera da hannu don buɗe ƙofofi goma har zuwa waje, bayan shafe lokaci suna kaucewa matsaloli da dama da ba su yi tsammani ba.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> Goldberg ya shagaltar da mai gadi yayin da ukun suka tsere.<ref name=jailbreak/> Titin ya kasance babu mutane, amma duk da haka dole ne su nemi hanyar fita daga Afirka ta Kudu zuwa Mozambique domin samun 'yanci. Wannan ya haɗa da tsare-tsare masu yawa, sai dai da yawa daga cikin matsalolin sun bayyana ne lokacin tafiyar su ta ƙetare Angola, Zambia da Tanzania har suka isa London.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> ===Rayuwa bayan gidan yari=== Jenkin da Lee sun bayyana a taron manema labarai a Lusaka tare da Oliver Tambo a ranar 2 ga Janairu 1980 don ba da labarinsu,<ref name=Tambo>{{cite web|website=South African History Online|first=Oliver|last=Tambo|url=https://www.sahistory.org.za/archive/press-conference-o-r-tambo-introducing-alexandre-moumbaris-stephen-lee-and-timothy-jenkin|title=Press Conference by O. R. Tambo, Introducing Alexandre Moumbaris, Stephen Lee and Timothy Jenkin who Escaped from Prison in South Africa|place=Lusaka|date=2 January 1980|access-date=20 March 2019}}</ref> kafin su koma London, inda Jenkin ya yi aiki a matsayin jami'in bincike a International Defence and Aid Fund.<ref name=SAHistory /> Shi da Lee sun yi yawon jawabi a Sweden a farkon shekarun 1980.{{sfn|Gray|2014|p=87|loc=Ch. 12}} Yayin da yake zaune a Islington a London, har yanzu tare da ANC, Jenkin ya kirkiro wata hanya ta sadarwa ta ɓoye domin ANC ta rika sadarwa da wakilanta. Ana shigar da saƙonni cikin kwamfuta, a na ɓoye su, sannan a adana su cikin kaset ɗin murya, daga nan a aika su daga akwatin waya na jama'a zuwa injin ɗaukar saƙon waya. Wannan tsarin bai taɓa faskara ba kuma ya taimaka wa ANC wajen daidaita shirye-shiryen saki Nelson Mandela daga gidan yari.{{sfn|Parry|2013}} A cikin 2024, an saki lambobin kwamfuta masu alaƙa da tsarin ɓoyewa da sadarwa na Operation Vula kuma yanzu yana samuwa a Github.<ref name=Github>{{cite web|url=https://github.com/Vulacode|title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=GitHub}}</ref> Jenkin ya koma Afirka ta Kudu a 1991 domin ya kula da tsarin sadarwa na ANC. Ya yi aiki a sashen shirye-shiryen zaɓe na ANC tun daga 1994 (shekarar da aka yi zaɓen dimokuradiyya na farko a Afirka ta Kudu), kafin a naɗa shi shugaban Sashen Bayanan Lantarki na ANC a Cape Town daga baya a shekarar. A 1997, ya zama daraktan Unwembi Communications (Pty) Ltd.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} A kusan ƙarshen shekarar dubu biyu, Jenkin ya kafa Community Exchange System, wata hanyar musayar kaya ko ayyuka ba tare da amfani da kuɗi ba ta intanet domin al'ummomi, makamancin Local Exchange Trading System (LETS), inda shi ne ya rubuta dukkan lambar shirin.<ref name=Ashoka>{{cite web|url=https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|archive-url=https://web.archive.org/web/20190313100239/https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|url-status=dead|archive-date=2019-03-13|title=Timothy Jenkin |website=Ashoka|date=2007|access-date=13 March 2019}}</ref> Shekara goma bayan haka Jenkin ya ƙirƙiri Clearing Central, wata hanyar musayar da ba ta amfani da kuɗi tsakanin kungiyoyi. A 2015 ya yi yawon jawabi a faɗin ƙasar Australia wanda Karel Boele ya shirya, yana magana kan tserewarsa da kuma batun kuɗin al'umma.<ref>{{cite web|url=https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|title=Should communities be able to design their own currencies?: National speaking tour with Tim Jenkin and Karel Boele|website=Jnana Australia|access-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20160222152156/https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|archive-date=22 February 2016|url-status=live}}</ref> A 2017, kungiyar Toool Netherlands ta gayyace shi domin ya yi magana game da fasahar buɗe kulle da ta taimaka masa wajen tserewa. [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] 1xvgwttqiyv2mk5dnvljdfv3i8pa1vc 656493 656490 2025-07-08T12:45:48Z Sirjat 20447 /* Rayuwa bayan gidan yari */ 656493 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kama da Gidan Yari === Da misalin ƙarfe 3 na safe ranar 2 ga Maris 1978, an kama Jenkin da Lee bayan an gan su suna ɗaukar kayan bugunsu zuwa gidan da suke zaune. Ba su taɓa sanar da su yadda 'yan sandan leken asiri suka gano su ba, amma Jenkin ya fahimci cewa tabbas aikin bincike ne mai zurfi da kuma dogon leƙen asiri ne ya kai ga haka.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=29–31}}</ref><ref name=SAHObio />{{sfn|Parry|2013}}<ref name=jailbreak /> An kai su Cibiyar 'Yan Sanda ta Caledon Square a Cape Town, hedkwatar Reshen Tsaro, inda aka raba su, aka yi musu tambayoyi kuma aka kulle su cikin sel ba tare da an shaida musu laifin da ake zarginsu da shi ko hakkokinsu ba. Wannan kuwa yana da izini a ƙarƙashin Sashe na 6 na dokar Terrorism Act ta 1967, wadda ke bada dama a tsare mutum ba tare da shari’a ba har zuwa kwanaki 60, kuma tana da damar tsawaita. Lee ya yi ƙoƙarin tserewa kuma kusan ya yi nasara.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=31–38}}</ref> Bayan wani lokaci a mashahurin gidan yari na John Vorster Square a Johannesburg, an mayar da su Cape Town, kuma bayan makonni huɗu aka ba su damar ganin iyalansu, aka tsare su a Gidan Yarin Pollsmoor yayin da ake jiran shari’a. Bayan mahaifin Lee ya kawo masa littafin ''Papillon'', littafin ya ba su ƙwarin gwiwa don su ɗauki shirin tserewa da muhimmanci, inda suka fara lura da yanayin da suke ciki da kyau.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=44–45}}</ref> Tare da Lee, an gurfanar da Jenkin da laifin "ƙirƙira da rarraba takardu guda 18 bisa sunan kungiyoyin da aka haramta" ciki har da South African Communist Party, ANC da reshen soja na Umkhonto we Sizwe daga 1975 zuwa 1978, da kuma tunzura mutane su shiga gwagwarmayar 'yanci. An gudanar da shari’ar a Kotun Koli ta Cape Town daga 6 zuwa 15 ga Yuni 1978. Bisa shawarar lauyoyi, dukkansu suka amsa laifin da ake tuhumarsu da shi. An same su da laifi ɗaya, inda aka yanke wa Jenkin hukuncin shekaru 12 a gidan yari, yayin da Lee ya samu shekaru takwas.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=60}}</ref> ==== Guduwa ==== Bayan tsare su, Jenkin, Lee da wasu fursunoni suka fara tsara yadda za su gudu, wanda ya haɗa da yin kwafi na makullan ƙofofin gidan yari da Jenkin ya yi daga katako da igiya ƙarfe.<ref>{{Citation |title=LockCon 2017: Tim Jenkin - Escape from Pretoria | date=26 October 2017 |url=https://www.youtube.com/watch?v=pA5z-vJnJ3g |access-date=2023-08-08 |language=en}}</ref> Jenkin ya shigo da kuɗi a ɓoye cikin gidan yari. A farkon shirin, fursunoni na siyasa guda takwas ne za su gudu, su bar wasu biyu da saura kaɗan su kammala hukuncinsu. Ɗaya daga cikin masu shirin tserewa, Denis Goldberg, ya tuntuɓi abokan gwagwarmaya a ANC ta hanyar wasiku da aka ɓoye sako zuwa Baruch Hirson a London. Hirson ya isar da saƙon zuwa Joe Slovo a Mozambique, inda aka tsayar da rana da motar tserewa aka tanadar.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> Yayin da shirin ke cigaba, sai aka gano cewa dole ne a taƙaita masu tserewa zuwa mutane uku kawai, waɗanda za su buƙaci ɓoyewa a cikin ƙaramin ɗaki. Shirye-shiryen gudun sun haifar da sabani tsakanin wasu daga cikin fursunonin siyasa, amma duk da haka sun ci gaba da kasancewa abokan gwagwarmaya, kowa ya bada gudunmawa. Gaskiyar cewa duk an tsare su ne saboda ra’ayinsu na siyasa ya haɗa su wuri guda, kuma “a matsayinsu na mambobin ƙungiyar juyin juya hali, sun kasance masu ladabi kuma suna karɓar wahala tare.”<ref>{{sfn|Jenkin|2003|p=}}</ref> Goldberg da wasu suka janye daga shirin guduwa, amma Goldberg ya ci gaba da taimaka wa wajen shiri.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> A watan Disamba 1979, Jenkin, Lee da wani fursuna mai suna Alex Moumbaris<ref>{{cite web|url=http://www.sahistory.org.za/people/alex-moumbaris|website=South African History Online |title=Alex Moumbaris|date=13 June 2018|access-date=22 May 2017}}</ref><ref name=SAHObio /> suka tsere daga gidan yari na Pretoria Central ta amfani da makullin da suka ƙera da hannu don buɗe ƙofofi goma har zuwa waje, bayan shafe lokaci suna kaucewa matsaloli da dama da ba su yi tsammani ba.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> Goldberg ya shagaltar da mai gadi yayin da ukun suka tsere.<ref name=jailbreak/> Titin ya kasance babu mutane, amma duk da haka dole ne su nemi hanyar fita daga Afirka ta Kudu zuwa Mozambique domin samun 'yanci. Wannan ya haɗa da tsare-tsare masu yawa, sai dai da yawa daga cikin matsalolin sun bayyana ne lokacin tafiyar su ta ƙetare Angola, Zambia da Tanzania har suka isa London.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> ===Rayuwa bayan gidan yari=== Jenkin da Lee sun bayyana a taron manema labarai a Lusaka tare da Oliver Tambo a ranar 2 ga Janairu 1980 don ba da labarinsu,<ref name=Tambo>{{cite web|website=South African History Online|first=Oliver|last=Tambo|url=https://www.sahistory.org.za/archive/press-conference-o-r-tambo-introducing-alexandre-moumbaris-stephen-lee-and-timothy-jenkin|title=Press Conference by O. R. Tambo, Introducing Alexandre Moumbaris, Stephen Lee and Timothy Jenkin who Escaped from Prison in South Africa|place=Lusaka|date=2 January 1980|access-date=20 March 2019}}</ref> kafin su koma London, inda Jenkin ya yi aiki a matsayin jami'in bincike a International Defence and Aid Fund.<ref name=SAHistory /> Shi da Lee sun yi yawon jawabi a Sweden a farkon shekarun 1980.{{sfn|Gray|2014|p=87|loc=Ch. 12}} Yayin da yake zaune a Islington a London, har yanzu tare da ANC, Jenkin ya kirkiro wata hanya ta sadarwa ta ɓoye domin ANC ta rika sadarwa da wakilanta. Ana shigar da saƙonni cikin kwamfuta, a na ɓoye su, sannan a adana su cikin kaset ɗin murya, daga nan a aika su daga akwatin waya na jama'a zuwa injin ɗaukar saƙon waya. Wannan tsarin bai taɓa faskara ba kuma ya taimaka wa ANC wajen daidaita shirye-shiryen saki Nelson Mandela daga gidan yari.{{sfn|Parry|2013}} A cikin 2024, an saki lambobin kwamfuta masu alaƙa da tsarin ɓoyewa da sadarwa na Operation Vula kuma yanzu yana samuwa a Github.<ref name=Github>{{cite web|url=https://github.com/Vulacode|title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=GitHub}}</ref> Jenkin ya koma Afirka ta Kudu a 1991 domin ya kula da tsarin sadarwa na ANC. Ya yi aiki a sashen shirye-shiryen zaɓe na ANC tun daga 1994 (shekarar da aka yi zaɓen dimokuradiyya na farko a Afirka ta Kudu), kafin a naɗa shi shugaban Sashen Bayanan Lantarki na ANC a Cape Town daga baya a shekarar. A 1997, ya zama daraktan Unwembi Communications (Pty) Ltd.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} A kusan ƙarshen shekarar dubu biyu, Jenkin ya kafa Community Exchange System, wata hanyar musayar kaya ko ayyuka ba tare da amfani da kuɗi ba ta intanet domin al'ummomi, makamancin Local Exchange Trading System (LETS), inda shi ne ya rubuta dukkan lambar shirin.<ref name=Ashoka>{{cite web|url=https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|archive-url=https://web.archive.org/web/20190313100239/https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|url-status=dead|archive-date=2019-03-13|title=Timothy Jenkin |website=Ashoka|date=2007|access-date=13 March 2019}}</ref> Shekara goma bayan haka Jenkin ya ƙirƙiri Clearing Central, wata hanyar musayar da ba ta amfani da kuɗi tsakanin kungiyoyi. A 2015 ya yi yawon jawabi a faɗin ƙasar Australia wanda Karel Boele ya shirya, yana magana kan tserewarsa da kuma batun kuɗin al'umma.<ref>{{cite web|url=https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|title=Should communities be able to design their own currencies?: National speaking tour with Tim Jenkin and Karel Boele|website=Jnana Australia|access-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20160222152156/https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|archive-date=22 February 2016|url-status=live}}</ref> A 2017, kungiyar Toool Netherlands ta gayyace shi domin ya yi magana game da fasahar buɗe kulle da ta taimaka masa wajen tserewa. ==Gamsuwa== * A shekarar 2007 an zabe shi a matsayin Ashoka fellow saboda aikinsa da ci gaba a tsarin Musayar Al'umma.<ref name=Ashoka/> * A watan Afrilu 2018 an ba shi lambar yabo ta RSA Conference don kwarewarsa a fannin Ayyukan Jinƙai.<ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/blogs/rsac-2018-unveils-recipients-of-annual-awards/|title=Award for Excellence in the Field of Humanitarian Service|access-date=17 April 2018}}</ref><ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/videos/rsac-tv-interview-with-tim-jenkin/|title=RSAC TV Interview with Tim Jenkin|format=video|access-date=17 April 2018}}</ref> [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] 3wj52emmznbg9i51iul5w4p3dauodwo 656498 656493 2025-07-08T12:47:40Z Sirjat 20447 /* Gamsuwa */ 656498 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kama da Gidan Yari === Da misalin ƙarfe 3 na safe ranar 2 ga Maris 1978, an kama Jenkin da Lee bayan an gan su suna ɗaukar kayan bugunsu zuwa gidan da suke zaune. Ba su taɓa sanar da su yadda 'yan sandan leken asiri suka gano su ba, amma Jenkin ya fahimci cewa tabbas aikin bincike ne mai zurfi da kuma dogon leƙen asiri ne ya kai ga haka.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=29–31}}</ref><ref name=SAHObio />{{sfn|Parry|2013}}<ref name=jailbreak /> An kai su Cibiyar 'Yan Sanda ta Caledon Square a Cape Town, hedkwatar Reshen Tsaro, inda aka raba su, aka yi musu tambayoyi kuma aka kulle su cikin sel ba tare da an shaida musu laifin da ake zarginsu da shi ko hakkokinsu ba. Wannan kuwa yana da izini a ƙarƙashin Sashe na 6 na dokar Terrorism Act ta 1967, wadda ke bada dama a tsare mutum ba tare da shari’a ba har zuwa kwanaki 60, kuma tana da damar tsawaita. Lee ya yi ƙoƙarin tserewa kuma kusan ya yi nasara.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=31–38}}</ref> Bayan wani lokaci a mashahurin gidan yari na John Vorster Square a Johannesburg, an mayar da su Cape Town, kuma bayan makonni huɗu aka ba su damar ganin iyalansu, aka tsare su a Gidan Yarin Pollsmoor yayin da ake jiran shari’a. Bayan mahaifin Lee ya kawo masa littafin ''Papillon'', littafin ya ba su ƙwarin gwiwa don su ɗauki shirin tserewa da muhimmanci, inda suka fara lura da yanayin da suke ciki da kyau.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=44–45}}</ref> Tare da Lee, an gurfanar da Jenkin da laifin "ƙirƙira da rarraba takardu guda 18 bisa sunan kungiyoyin da aka haramta" ciki har da South African Communist Party, ANC da reshen soja na Umkhonto we Sizwe daga 1975 zuwa 1978, da kuma tunzura mutane su shiga gwagwarmayar 'yanci. An gudanar da shari’ar a Kotun Koli ta Cape Town daga 6 zuwa 15 ga Yuni 1978. Bisa shawarar lauyoyi, dukkansu suka amsa laifin da ake tuhumarsu da shi. An same su da laifi ɗaya, inda aka yanke wa Jenkin hukuncin shekaru 12 a gidan yari, yayin da Lee ya samu shekaru takwas.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=60}}</ref> ==== Guduwa ==== Bayan tsare su, Jenkin, Lee da wasu fursunoni suka fara tsara yadda za su gudu, wanda ya haɗa da yin kwafi na makullan ƙofofin gidan yari da Jenkin ya yi daga katako da igiya ƙarfe.<ref>{{Citation |title=LockCon 2017: Tim Jenkin - Escape from Pretoria | date=26 October 2017 |url=https://www.youtube.com/watch?v=pA5z-vJnJ3g |access-date=2023-08-08 |language=en}}</ref> Jenkin ya shigo da kuɗi a ɓoye cikin gidan yari. A farkon shirin, fursunoni na siyasa guda takwas ne za su gudu, su bar wasu biyu da saura kaɗan su kammala hukuncinsu. Ɗaya daga cikin masu shirin tserewa, Denis Goldberg, ya tuntuɓi abokan gwagwarmaya a ANC ta hanyar wasiku da aka ɓoye sako zuwa Baruch Hirson a London. Hirson ya isar da saƙon zuwa Joe Slovo a Mozambique, inda aka tsayar da rana da motar tserewa aka tanadar.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> Yayin da shirin ke cigaba, sai aka gano cewa dole ne a taƙaita masu tserewa zuwa mutane uku kawai, waɗanda za su buƙaci ɓoyewa a cikin ƙaramin ɗaki. Shirye-shiryen gudun sun haifar da sabani tsakanin wasu daga cikin fursunonin siyasa, amma duk da haka sun ci gaba da kasancewa abokan gwagwarmaya, kowa ya bada gudunmawa. Gaskiyar cewa duk an tsare su ne saboda ra’ayinsu na siyasa ya haɗa su wuri guda, kuma “a matsayinsu na mambobin ƙungiyar juyin juya hali, sun kasance masu ladabi kuma suna karɓar wahala tare.”<ref>{{sfn|Jenkin|2003|p=}}</ref> Goldberg da wasu suka janye daga shirin guduwa, amma Goldberg ya ci gaba da taimaka wa wajen shiri.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> A watan Disamba 1979, Jenkin, Lee da wani fursuna mai suna Alex Moumbaris<ref>{{cite web|url=http://www.sahistory.org.za/people/alex-moumbaris|website=South African History Online |title=Alex Moumbaris|date=13 June 2018|access-date=22 May 2017}}</ref><ref name=SAHObio /> suka tsere daga gidan yari na Pretoria Central ta amfani da makullin da suka ƙera da hannu don buɗe ƙofofi goma har zuwa waje, bayan shafe lokaci suna kaucewa matsaloli da dama da ba su yi tsammani ba.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> Goldberg ya shagaltar da mai gadi yayin da ukun suka tsere.<ref name=jailbreak/> Titin ya kasance babu mutane, amma duk da haka dole ne su nemi hanyar fita daga Afirka ta Kudu zuwa Mozambique domin samun 'yanci. Wannan ya haɗa da tsare-tsare masu yawa, sai dai da yawa daga cikin matsalolin sun bayyana ne lokacin tafiyar su ta ƙetare Angola, Zambia da Tanzania har suka isa London.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> ===Rayuwa bayan gidan yari=== Jenkin da Lee sun bayyana a taron manema labarai a Lusaka tare da Oliver Tambo a ranar 2 ga Janairu 1980 don ba da labarinsu,<ref name=Tambo>{{cite web|website=South African History Online|first=Oliver|last=Tambo|url=https://www.sahistory.org.za/archive/press-conference-o-r-tambo-introducing-alexandre-moumbaris-stephen-lee-and-timothy-jenkin|title=Press Conference by O. R. Tambo, Introducing Alexandre Moumbaris, Stephen Lee and Timothy Jenkin who Escaped from Prison in South Africa|place=Lusaka|date=2 January 1980|access-date=20 March 2019}}</ref> kafin su koma London, inda Jenkin ya yi aiki a matsayin jami'in bincike a International Defence and Aid Fund.<ref name=SAHistory /> Shi da Lee sun yi yawon jawabi a Sweden a farkon shekarun 1980.{{sfn|Gray|2014|p=87|loc=Ch. 12}} Yayin da yake zaune a Islington a London, har yanzu tare da ANC, Jenkin ya kirkiro wata hanya ta sadarwa ta ɓoye domin ANC ta rika sadarwa da wakilanta. Ana shigar da saƙonni cikin kwamfuta, a na ɓoye su, sannan a adana su cikin kaset ɗin murya, daga nan a aika su daga akwatin waya na jama'a zuwa injin ɗaukar saƙon waya. Wannan tsarin bai taɓa faskara ba kuma ya taimaka wa ANC wajen daidaita shirye-shiryen saki Nelson Mandela daga gidan yari.{{sfn|Parry|2013}} A cikin 2024, an saki lambobin kwamfuta masu alaƙa da tsarin ɓoyewa da sadarwa na Operation Vula kuma yanzu yana samuwa a Github.<ref name=Github>{{cite web|url=https://github.com/Vulacode|title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=GitHub}}</ref> Jenkin ya koma Afirka ta Kudu a 1991 domin ya kula da tsarin sadarwa na ANC. Ya yi aiki a sashen shirye-shiryen zaɓe na ANC tun daga 1994 (shekarar da aka yi zaɓen dimokuradiyya na farko a Afirka ta Kudu), kafin a naɗa shi shugaban Sashen Bayanan Lantarki na ANC a Cape Town daga baya a shekarar. A 1997, ya zama daraktan Unwembi Communications (Pty) Ltd.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} A kusan ƙarshen shekarar dubu biyu, Jenkin ya kafa Community Exchange System, wata hanyar musayar kaya ko ayyuka ba tare da amfani da kuɗi ba ta intanet domin al'ummomi, makamancin Local Exchange Trading System (LETS), inda shi ne ya rubuta dukkan lambar shirin.<ref name=Ashoka>{{cite web|url=https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|archive-url=https://web.archive.org/web/20190313100239/https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|url-status=dead|archive-date=2019-03-13|title=Timothy Jenkin |website=Ashoka|date=2007|access-date=13 March 2019}}</ref> Shekara goma bayan haka Jenkin ya ƙirƙiri Clearing Central, wata hanyar musayar da ba ta amfani da kuɗi tsakanin kungiyoyi. A 2015 ya yi yawon jawabi a faɗin ƙasar Australia wanda Karel Boele ya shirya, yana magana kan tserewarsa da kuma batun kuɗin al'umma.<ref>{{cite web|url=https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|title=Should communities be able to design their own currencies?: National speaking tour with Tim Jenkin and Karel Boele|website=Jnana Australia|access-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20160222152156/https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|archive-date=22 February 2016|url-status=live}}</ref> A 2017, kungiyar Toool Netherlands ta gayyace shi domin ya yi magana game da fasahar buɗe kulle da ta taimaka masa wajen tserewa. ==Gamsuwa== * A shekarar 2007 an zabe shi a matsayin Ashoka fellow saboda aikinsa da ci gaba a tsarin Musayar Al'umma.<ref name=Ashoka/> * A watan Afrilu 2018 an ba shi lambar yabo ta RSA Conference don kwarewarsa a fannin Ayyukan Jinƙai.<ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/blogs/rsac-2018-unveils-recipients-of-annual-awards/|title=Award for Excellence in the Field of Humanitarian Service|access-date=17 April 2018}}</ref><ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/videos/rsac-tv-interview-with-tim-jenkin/|title=RSAC TV Interview with Tim Jenkin|format=video|access-date=17 April 2018}}</ref> ==Litattafai, Talabijin da Fina-finai== A shekarar 1987, an wallafa littafinsa, ''Escape from Pretoria'', a birnin London.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} An sake buga sabon sigar littafin a Johannesburg da London da suna ''Inside Out : Escape from Pretoria Prison'' a shekarar 2003.{{sfn|Jenkin|2003}} A shekarar 1995, Jenkin ya rubuta jerin labarai guda shida da ake kira ''Talking to Vula: The Story of the Secret Underground Communications Network of Operation Vula''.{{sfn|Jenkin|1995}}{{sfn|Garrett|Edwards|2016|pp=13–26}} A shekarar 2013, an tsara labarin ficewar gidan yari a matsayin shirin kwaikwayo a kashi na 7 na kakar biyu na ''Breakout'', wani shirin talabijin da tashar National Geographic TV ta shirya wanda ke kwaikwayon ficewa daga gidan yari na gaskiya. Bidiyon na dauke da yanke-yanken hira da Jenkin, Lee, Moumbaris, da Goldberg da aka yi a shekarar 2012, a tsakanin yadda aka sake kwaikwayon yadda ficewar ta faru.<ref name=jailbreak/> A shekarar 2014, an kera fim din nan mai suna ''The Vula Connection'', wanda ke magana akan Jenkin da rawar da ya taka wajen samar da wata dabara ta sirrin sadarwa da ta baiwa 'yan Operation Vula damar shiga kasar Afrika ta Kudu cikin sirri, har zuwa aikewa da sakonni ga Nelson Mandela da ke tsare a gidan yari, fim din ya kasance aiki na Marion Edmunds.<ref>{{youTube|id=29vrvKsKXPI|title=The Vula Connection}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.marionedmunds.com/filmography/|title=Marion Edmunds filmography}}</ref> A watan Mayu 2017, an sanar da cewa za a fara daukar fim din da aka tsara daga littafin Jenkin, wanda David Barron ya shirya kuma Daniel Radcliffe ya fito a matsayin Jenkin da Ian Hart a matsayin Goldberg.{{sfn|Mitchell|2017}}{{sfn|Grater|2017}} Daukar fim din ''Escape from Pretoria'' ya fara a Adelaide, Kudancin Australia, a watan Maris da Afrilun 2019, inda Daniel Webber ya shiga jerin 'yan fim a matsayin Lee.{{sfn|Sutton|2019}}<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/7NewsAdelaide/status/1097060091335868416/video/1|title=Daniel Radcliffe touches down in Adelaide for new movie|publisher=7News Adelaide|access-date=8 March 2019|date=17 February 2019}}</ref> Jenkin ya shafe wani lokaci a Adelaide yana ba Radcliffe shawara akan yadda ake magana da sauran fannoni na fim din, har ma ya fito a matsayin ɗaya daga cikin fursunoni kusa da Radcliffe a dakin taro. An fitar da fim din a ranar 6 ga Maris, 2020, da fari a Birtaniya da Amurka sannan daga baya a duniya baki ɗaya. Ya kuma halarci wani taron parkrun na cikin gida, wani abin nishadi wanda ya ce yana da tushe tun lokacin da yake yawan gudu a gidan yari don samun lafiya.<ref>{{cite news|newspaper=The Advertiser|title=Tim's back on the run|date=29 March 2019|series=Adelaide Confidential|page=6}}</ref> [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] 6rk6n81yct301xg2lqr12h0iis04no4 656500 656498 2025-07-08T12:48:26Z Sirjat 20447 /* Litattafai, Talabijin da Fina-finai */ 656500 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kama da Gidan Yari === Da misalin ƙarfe 3 na safe ranar 2 ga Maris 1978, an kama Jenkin da Lee bayan an gan su suna ɗaukar kayan bugunsu zuwa gidan da suke zaune. Ba su taɓa sanar da su yadda 'yan sandan leken asiri suka gano su ba, amma Jenkin ya fahimci cewa tabbas aikin bincike ne mai zurfi da kuma dogon leƙen asiri ne ya kai ga haka.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=29–31}}</ref><ref name=SAHObio />{{sfn|Parry|2013}}<ref name=jailbreak /> An kai su Cibiyar 'Yan Sanda ta Caledon Square a Cape Town, hedkwatar Reshen Tsaro, inda aka raba su, aka yi musu tambayoyi kuma aka kulle su cikin sel ba tare da an shaida musu laifin da ake zarginsu da shi ko hakkokinsu ba. Wannan kuwa yana da izini a ƙarƙashin Sashe na 6 na dokar Terrorism Act ta 1967, wadda ke bada dama a tsare mutum ba tare da shari’a ba har zuwa kwanaki 60, kuma tana da damar tsawaita. Lee ya yi ƙoƙarin tserewa kuma kusan ya yi nasara.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=31–38}}</ref> Bayan wani lokaci a mashahurin gidan yari na John Vorster Square a Johannesburg, an mayar da su Cape Town, kuma bayan makonni huɗu aka ba su damar ganin iyalansu, aka tsare su a Gidan Yarin Pollsmoor yayin da ake jiran shari’a. Bayan mahaifin Lee ya kawo masa littafin ''Papillon'', littafin ya ba su ƙwarin gwiwa don su ɗauki shirin tserewa da muhimmanci, inda suka fara lura da yanayin da suke ciki da kyau.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=44–45}}</ref> Tare da Lee, an gurfanar da Jenkin da laifin "ƙirƙira da rarraba takardu guda 18 bisa sunan kungiyoyin da aka haramta" ciki har da South African Communist Party, ANC da reshen soja na Umkhonto we Sizwe daga 1975 zuwa 1978, da kuma tunzura mutane su shiga gwagwarmayar 'yanci. An gudanar da shari’ar a Kotun Koli ta Cape Town daga 6 zuwa 15 ga Yuni 1978. Bisa shawarar lauyoyi, dukkansu suka amsa laifin da ake tuhumarsu da shi. An same su da laifi ɗaya, inda aka yanke wa Jenkin hukuncin shekaru 12 a gidan yari, yayin da Lee ya samu shekaru takwas.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=60}}</ref> ==== Guduwa ==== Bayan tsare su, Jenkin, Lee da wasu fursunoni suka fara tsara yadda za su gudu, wanda ya haɗa da yin kwafi na makullan ƙofofin gidan yari da Jenkin ya yi daga katako da igiya ƙarfe.<ref>{{Citation |title=LockCon 2017: Tim Jenkin - Escape from Pretoria | date=26 October 2017 |url=https://www.youtube.com/watch?v=pA5z-vJnJ3g |access-date=2023-08-08 |language=en}}</ref> Jenkin ya shigo da kuɗi a ɓoye cikin gidan yari. A farkon shirin, fursunoni na siyasa guda takwas ne za su gudu, su bar wasu biyu da saura kaɗan su kammala hukuncinsu. Ɗaya daga cikin masu shirin tserewa, Denis Goldberg, ya tuntuɓi abokan gwagwarmaya a ANC ta hanyar wasiku da aka ɓoye sako zuwa Baruch Hirson a London. Hirson ya isar da saƙon zuwa Joe Slovo a Mozambique, inda aka tsayar da rana da motar tserewa aka tanadar.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> Yayin da shirin ke cigaba, sai aka gano cewa dole ne a taƙaita masu tserewa zuwa mutane uku kawai, waɗanda za su buƙaci ɓoyewa a cikin ƙaramin ɗaki. Shirye-shiryen gudun sun haifar da sabani tsakanin wasu daga cikin fursunonin siyasa, amma duk da haka sun ci gaba da kasancewa abokan gwagwarmaya, kowa ya bada gudunmawa. Gaskiyar cewa duk an tsare su ne saboda ra’ayinsu na siyasa ya haɗa su wuri guda, kuma “a matsayinsu na mambobin ƙungiyar juyin juya hali, sun kasance masu ladabi kuma suna karɓar wahala tare.”<ref>{{sfn|Jenkin|2003|p=}}</ref> Goldberg da wasu suka janye daga shirin guduwa, amma Goldberg ya ci gaba da taimaka wa wajen shiri.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> A watan Disamba 1979, Jenkin, Lee da wani fursuna mai suna Alex Moumbaris<ref>{{cite web|url=http://www.sahistory.org.za/people/alex-moumbaris|website=South African History Online |title=Alex Moumbaris|date=13 June 2018|access-date=22 May 2017}}</ref><ref name=SAHObio /> suka tsere daga gidan yari na Pretoria Central ta amfani da makullin da suka ƙera da hannu don buɗe ƙofofi goma har zuwa waje, bayan shafe lokaci suna kaucewa matsaloli da dama da ba su yi tsammani ba.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> Goldberg ya shagaltar da mai gadi yayin da ukun suka tsere.<ref name=jailbreak/> Titin ya kasance babu mutane, amma duk da haka dole ne su nemi hanyar fita daga Afirka ta Kudu zuwa Mozambique domin samun 'yanci. Wannan ya haɗa da tsare-tsare masu yawa, sai dai da yawa daga cikin matsalolin sun bayyana ne lokacin tafiyar su ta ƙetare Angola, Zambia da Tanzania har suka isa London.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> ===Rayuwa bayan gidan yari=== Jenkin da Lee sun bayyana a taron manema labarai a Lusaka tare da Oliver Tambo a ranar 2 ga Janairu 1980 don ba da labarinsu,<ref name=Tambo>{{cite web|website=South African History Online|first=Oliver|last=Tambo|url=https://www.sahistory.org.za/archive/press-conference-o-r-tambo-introducing-alexandre-moumbaris-stephen-lee-and-timothy-jenkin|title=Press Conference by O. R. Tambo, Introducing Alexandre Moumbaris, Stephen Lee and Timothy Jenkin who Escaped from Prison in South Africa|place=Lusaka|date=2 January 1980|access-date=20 March 2019}}</ref> kafin su koma London, inda Jenkin ya yi aiki a matsayin jami'in bincike a International Defence and Aid Fund.<ref name=SAHistory /> Shi da Lee sun yi yawon jawabi a Sweden a farkon shekarun 1980.{{sfn|Gray|2014|p=87|loc=Ch. 12}} Yayin da yake zaune a Islington a London, har yanzu tare da ANC, Jenkin ya kirkiro wata hanya ta sadarwa ta ɓoye domin ANC ta rika sadarwa da wakilanta. Ana shigar da saƙonni cikin kwamfuta, a na ɓoye su, sannan a adana su cikin kaset ɗin murya, daga nan a aika su daga akwatin waya na jama'a zuwa injin ɗaukar saƙon waya. Wannan tsarin bai taɓa faskara ba kuma ya taimaka wa ANC wajen daidaita shirye-shiryen saki Nelson Mandela daga gidan yari.{{sfn|Parry|2013}} A cikin 2024, an saki lambobin kwamfuta masu alaƙa da tsarin ɓoyewa da sadarwa na Operation Vula kuma yanzu yana samuwa a Github.<ref name=Github>{{cite web|url=https://github.com/Vulacode|title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=GitHub}}</ref> Jenkin ya koma Afirka ta Kudu a 1991 domin ya kula da tsarin sadarwa na ANC. Ya yi aiki a sashen shirye-shiryen zaɓe na ANC tun daga 1994 (shekarar da aka yi zaɓen dimokuradiyya na farko a Afirka ta Kudu), kafin a naɗa shi shugaban Sashen Bayanan Lantarki na ANC a Cape Town daga baya a shekarar. A 1997, ya zama daraktan Unwembi Communications (Pty) Ltd.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} A kusan ƙarshen shekarar dubu biyu, Jenkin ya kafa Community Exchange System, wata hanyar musayar kaya ko ayyuka ba tare da amfani da kuɗi ba ta intanet domin al'ummomi, makamancin Local Exchange Trading System (LETS), inda shi ne ya rubuta dukkan lambar shirin.<ref name=Ashoka>{{cite web|url=https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|archive-url=https://web.archive.org/web/20190313100239/https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|url-status=dead|archive-date=2019-03-13|title=Timothy Jenkin |website=Ashoka|date=2007|access-date=13 March 2019}}</ref> Shekara goma bayan haka Jenkin ya ƙirƙiri Clearing Central, wata hanyar musayar da ba ta amfani da kuɗi tsakanin kungiyoyi. A 2015 ya yi yawon jawabi a faɗin ƙasar Australia wanda Karel Boele ya shirya, yana magana kan tserewarsa da kuma batun kuɗin al'umma.<ref>{{cite web|url=https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|title=Should communities be able to design their own currencies?: National speaking tour with Tim Jenkin and Karel Boele|website=Jnana Australia|access-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20160222152156/https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|archive-date=22 February 2016|url-status=live}}</ref> A 2017, kungiyar Toool Netherlands ta gayyace shi domin ya yi magana game da fasahar buɗe kulle da ta taimaka masa wajen tserewa. ==Gamsuwa== * A shekarar 2007 an zabe shi a matsayin Ashoka fellow saboda aikinsa da ci gaba a tsarin Musayar Al'umma.<ref name=Ashoka/> * A watan Afrilu 2018 an ba shi lambar yabo ta RSA Conference don kwarewarsa a fannin Ayyukan Jinƙai.<ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/blogs/rsac-2018-unveils-recipients-of-annual-awards/|title=Award for Excellence in the Field of Humanitarian Service|access-date=17 April 2018}}</ref><ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/videos/rsac-tv-interview-with-tim-jenkin/|title=RSAC TV Interview with Tim Jenkin|format=video|access-date=17 April 2018}}</ref> ==Litattafai, Talabijin da Fina-finai== A shekarar 1987, an wallafa littafinsa, ''Escape from Pretoria'', a birnin London.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} An sake buga sabon sigar littafin a Johannesburg da London da suna ''Inside Out : Escape from Pretoria Prison'' a shekarar 2003.{{sfn|Jenkin|2003}} A shekarar 1995, Jenkin ya rubuta jerin labarai guda shida da ake kira ''Talking to Vula: The Story of the Secret Underground Communications Network of Operation Vula''.{{sfn|Jenkin|1995}}{{sfn|Garrett|Edwards|2016|pp=13–26}} A shekarar 2013, an tsara labarin ficewar gidan yari a matsayin shirin kwaikwayo a kashi na 7 na kakar biyu na ''Breakout'', wani shirin talabijin da tashar National Geographic TV ta shirya wanda ke kwaikwayon ficewa daga gidan yari na gaskiya. Bidiyon na dauke da yanke-yanken hira da Jenkin, Lee, Moumbaris, da Goldberg da aka yi a shekarar 2012, a tsakanin yadda aka sake kwaikwayon yadda ficewar ta faru.<ref name=jailbreak/> A shekarar 2014, an kera fim din nan mai suna ''The Vula Connection'', wanda ke magana akan Jenkin da rawar da ya taka wajen samar da wata dabara ta sirrin sadarwa da ta baiwa 'yan Operation Vula damar shiga kasar Afrika ta Kudu cikin sirri, har zuwa aikewa da sakonni ga Nelson Mandela da ke tsare a gidan yari, fim din ya kasance aiki na Marion Edmunds.<ref>{{youTube|id=29vrvKsKXPI|title=The Vula Connection}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.marionedmunds.com/filmography/|title=Marion Edmunds filmography}}</ref> A watan Mayu 2017, an sanar da cewa za a fara daukar fim din da aka tsara daga littafin Jenkin, wanda David Barron ya shirya kuma Daniel Radcliffe ya fito a matsayin Jenkin da Ian Hart a matsayin Goldberg.{{sfn|Mitchell|2017}}{{sfn|Grater|2017}} Daukar fim din ''Escape from Pretoria'' ya fara a Adelaide, Kudancin Australia, a watan Maris da Afrilun 2019, inda Daniel Webber ya shiga jerin 'yan fim a matsayin Lee.{{sfn|Sutton|2019}}<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/7NewsAdelaide/status/1097060091335868416/video/1|title=Daniel Radcliffe touches down in Adelaide for new movie|publisher=7News Adelaide|access-date=8 March 2019|date=17 February 2019}}</ref> Jenkin ya shafe wani lokaci a Adelaide yana ba Radcliffe shawara akan yadda ake magana da sauran fannoni na fim din, har ma ya fito a matsayin ɗaya daga cikin fursunoni kusa da Radcliffe a dakin taro. An fitar da fim din a ranar 6 ga Maris, 2020, da fari a Birtaniya da Amurka sannan daga baya a duniya baki ɗaya. Ya kuma halarci wani taron parkrun na cikin gida, wani abin nishadi wanda ya ce yana da tushe tun lokacin da yake yawan gudu a gidan yari don samun lafiya.<ref>{{cite news|newspaper=The Advertiser|title=Tim's back on the run|date=29 March 2019|series=Adelaide Confidential|page=6}}</ref> ==Aiyukan da aka wallafa== {{refbegin}} * {{cite book |title=Escape from Pretoria |first=Tim| last=Jenkin |isbn=978-0-904759-77-8 |oclc=924674792 |location=London |publisher=Kliptown |year=1987 |display-authors=0 |url=https://www.sahistory.org.za/sites/default/files/archive-files/escape_from_pretoria.pdf}} * {{cite web |url=http://www.anc.org.za/content/talking-vula/ |title=Talking to Vula: The Story of the Secret Underground Communications Network of Operation Vula |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180722014538/http://www.anc.org.za/content/talking-vula/ |archive-date=22 July 2018 |first=Tim |last=Jenkin |year=1995 |display-authors=0}} * {{cite book |title=Inside Out: Escape from Pretoria Prison |last=Jenkin |first=Tim |edition=repr. illus. |isbn=978-1-919931-50-0 |publisher=Jacana Media |year=2003 |display-authors=0 |url=https://books.google.com/books?id=XdH1Kyiv7PQC |oclc=653065100}} * {{cite web |url=https://github.com/Vulacode |title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=[[GitHub]] }} {{refend}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] 1ptrxe7shj4e08cygdsdpol399h3bet 656501 656500 2025-07-08T12:48:54Z Sirjat 20447 /* Aiyukan da aka wallafa */ 656501 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kama da Gidan Yari === Da misalin ƙarfe 3 na safe ranar 2 ga Maris 1978, an kama Jenkin da Lee bayan an gan su suna ɗaukar kayan bugunsu zuwa gidan da suke zaune. Ba su taɓa sanar da su yadda 'yan sandan leken asiri suka gano su ba, amma Jenkin ya fahimci cewa tabbas aikin bincike ne mai zurfi da kuma dogon leƙen asiri ne ya kai ga haka.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=29–31}}</ref><ref name=SAHObio />{{sfn|Parry|2013}}<ref name=jailbreak /> An kai su Cibiyar 'Yan Sanda ta Caledon Square a Cape Town, hedkwatar Reshen Tsaro, inda aka raba su, aka yi musu tambayoyi kuma aka kulle su cikin sel ba tare da an shaida musu laifin da ake zarginsu da shi ko hakkokinsu ba. Wannan kuwa yana da izini a ƙarƙashin Sashe na 6 na dokar Terrorism Act ta 1967, wadda ke bada dama a tsare mutum ba tare da shari’a ba har zuwa kwanaki 60, kuma tana da damar tsawaita. Lee ya yi ƙoƙarin tserewa kuma kusan ya yi nasara.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=31–38}}</ref> Bayan wani lokaci a mashahurin gidan yari na John Vorster Square a Johannesburg, an mayar da su Cape Town, kuma bayan makonni huɗu aka ba su damar ganin iyalansu, aka tsare su a Gidan Yarin Pollsmoor yayin da ake jiran shari’a. Bayan mahaifin Lee ya kawo masa littafin ''Papillon'', littafin ya ba su ƙwarin gwiwa don su ɗauki shirin tserewa da muhimmanci, inda suka fara lura da yanayin da suke ciki da kyau.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=44–45}}</ref> Tare da Lee, an gurfanar da Jenkin da laifin "ƙirƙira da rarraba takardu guda 18 bisa sunan kungiyoyin da aka haramta" ciki har da South African Communist Party, ANC da reshen soja na Umkhonto we Sizwe daga 1975 zuwa 1978, da kuma tunzura mutane su shiga gwagwarmayar 'yanci. An gudanar da shari’ar a Kotun Koli ta Cape Town daga 6 zuwa 15 ga Yuni 1978. Bisa shawarar lauyoyi, dukkansu suka amsa laifin da ake tuhumarsu da shi. An same su da laifi ɗaya, inda aka yanke wa Jenkin hukuncin shekaru 12 a gidan yari, yayin da Lee ya samu shekaru takwas.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=60}}</ref> ==== Guduwa ==== Bayan tsare su, Jenkin, Lee da wasu fursunoni suka fara tsara yadda za su gudu, wanda ya haɗa da yin kwafi na makullan ƙofofin gidan yari da Jenkin ya yi daga katako da igiya ƙarfe.<ref>{{Citation |title=LockCon 2017: Tim Jenkin - Escape from Pretoria | date=26 October 2017 |url=https://www.youtube.com/watch?v=pA5z-vJnJ3g |access-date=2023-08-08 |language=en}}</ref> Jenkin ya shigo da kuɗi a ɓoye cikin gidan yari. A farkon shirin, fursunoni na siyasa guda takwas ne za su gudu, su bar wasu biyu da saura kaɗan su kammala hukuncinsu. Ɗaya daga cikin masu shirin tserewa, Denis Goldberg, ya tuntuɓi abokan gwagwarmaya a ANC ta hanyar wasiku da aka ɓoye sako zuwa Baruch Hirson a London. Hirson ya isar da saƙon zuwa Joe Slovo a Mozambique, inda aka tsayar da rana da motar tserewa aka tanadar.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> Yayin da shirin ke cigaba, sai aka gano cewa dole ne a taƙaita masu tserewa zuwa mutane uku kawai, waɗanda za su buƙaci ɓoyewa a cikin ƙaramin ɗaki. Shirye-shiryen gudun sun haifar da sabani tsakanin wasu daga cikin fursunonin siyasa, amma duk da haka sun ci gaba da kasancewa abokan gwagwarmaya, kowa ya bada gudunmawa. Gaskiyar cewa duk an tsare su ne saboda ra’ayinsu na siyasa ya haɗa su wuri guda, kuma “a matsayinsu na mambobin ƙungiyar juyin juya hali, sun kasance masu ladabi kuma suna karɓar wahala tare.”<ref>{{sfn|Jenkin|2003|p=}}</ref> Goldberg da wasu suka janye daga shirin guduwa, amma Goldberg ya ci gaba da taimaka wa wajen shiri.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> A watan Disamba 1979, Jenkin, Lee da wani fursuna mai suna Alex Moumbaris<ref>{{cite web|url=http://www.sahistory.org.za/people/alex-moumbaris|website=South African History Online |title=Alex Moumbaris|date=13 June 2018|access-date=22 May 2017}}</ref><ref name=SAHObio /> suka tsere daga gidan yari na Pretoria Central ta amfani da makullin da suka ƙera da hannu don buɗe ƙofofi goma har zuwa waje, bayan shafe lokaci suna kaucewa matsaloli da dama da ba su yi tsammani ba.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> Goldberg ya shagaltar da mai gadi yayin da ukun suka tsere.<ref name=jailbreak/> Titin ya kasance babu mutane, amma duk da haka dole ne su nemi hanyar fita daga Afirka ta Kudu zuwa Mozambique domin samun 'yanci. Wannan ya haɗa da tsare-tsare masu yawa, sai dai da yawa daga cikin matsalolin sun bayyana ne lokacin tafiyar su ta ƙetare Angola, Zambia da Tanzania har suka isa London.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> ===Rayuwa bayan gidan yari=== Jenkin da Lee sun bayyana a taron manema labarai a Lusaka tare da Oliver Tambo a ranar 2 ga Janairu 1980 don ba da labarinsu,<ref name=Tambo>{{cite web|website=South African History Online|first=Oliver|last=Tambo|url=https://www.sahistory.org.za/archive/press-conference-o-r-tambo-introducing-alexandre-moumbaris-stephen-lee-and-timothy-jenkin|title=Press Conference by O. R. Tambo, Introducing Alexandre Moumbaris, Stephen Lee and Timothy Jenkin who Escaped from Prison in South Africa|place=Lusaka|date=2 January 1980|access-date=20 March 2019}}</ref> kafin su koma London, inda Jenkin ya yi aiki a matsayin jami'in bincike a International Defence and Aid Fund.<ref name=SAHistory /> Shi da Lee sun yi yawon jawabi a Sweden a farkon shekarun 1980.{{sfn|Gray|2014|p=87|loc=Ch. 12}} Yayin da yake zaune a Islington a London, har yanzu tare da ANC, Jenkin ya kirkiro wata hanya ta sadarwa ta ɓoye domin ANC ta rika sadarwa da wakilanta. Ana shigar da saƙonni cikin kwamfuta, a na ɓoye su, sannan a adana su cikin kaset ɗin murya, daga nan a aika su daga akwatin waya na jama'a zuwa injin ɗaukar saƙon waya. Wannan tsarin bai taɓa faskara ba kuma ya taimaka wa ANC wajen daidaita shirye-shiryen saki Nelson Mandela daga gidan yari.{{sfn|Parry|2013}} A cikin 2024, an saki lambobin kwamfuta masu alaƙa da tsarin ɓoyewa da sadarwa na Operation Vula kuma yanzu yana samuwa a Github.<ref name=Github>{{cite web|url=https://github.com/Vulacode|title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=GitHub}}</ref> Jenkin ya koma Afirka ta Kudu a 1991 domin ya kula da tsarin sadarwa na ANC. Ya yi aiki a sashen shirye-shiryen zaɓe na ANC tun daga 1994 (shekarar da aka yi zaɓen dimokuradiyya na farko a Afirka ta Kudu), kafin a naɗa shi shugaban Sashen Bayanan Lantarki na ANC a Cape Town daga baya a shekarar. A 1997, ya zama daraktan Unwembi Communications (Pty) Ltd.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} A kusan ƙarshen shekarar dubu biyu, Jenkin ya kafa Community Exchange System, wata hanyar musayar kaya ko ayyuka ba tare da amfani da kuɗi ba ta intanet domin al'ummomi, makamancin Local Exchange Trading System (LETS), inda shi ne ya rubuta dukkan lambar shirin.<ref name=Ashoka>{{cite web|url=https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|archive-url=https://web.archive.org/web/20190313100239/https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|url-status=dead|archive-date=2019-03-13|title=Timothy Jenkin |website=Ashoka|date=2007|access-date=13 March 2019}}</ref> Shekara goma bayan haka Jenkin ya ƙirƙiri Clearing Central, wata hanyar musayar da ba ta amfani da kuɗi tsakanin kungiyoyi. A 2015 ya yi yawon jawabi a faɗin ƙasar Australia wanda Karel Boele ya shirya, yana magana kan tserewarsa da kuma batun kuɗin al'umma.<ref>{{cite web|url=https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|title=Should communities be able to design their own currencies?: National speaking tour with Tim Jenkin and Karel Boele|website=Jnana Australia|access-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20160222152156/https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|archive-date=22 February 2016|url-status=live}}</ref> A 2017, kungiyar Toool Netherlands ta gayyace shi domin ya yi magana game da fasahar buɗe kulle da ta taimaka masa wajen tserewa. ==Gamsuwa== * A shekarar 2007 an zabe shi a matsayin Ashoka fellow saboda aikinsa da ci gaba a tsarin Musayar Al'umma.<ref name=Ashoka/> * A watan Afrilu 2018 an ba shi lambar yabo ta RSA Conference don kwarewarsa a fannin Ayyukan Jinƙai.<ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/blogs/rsac-2018-unveils-recipients-of-annual-awards/|title=Award for Excellence in the Field of Humanitarian Service|access-date=17 April 2018}}</ref><ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/videos/rsac-tv-interview-with-tim-jenkin/|title=RSAC TV Interview with Tim Jenkin|format=video|access-date=17 April 2018}}</ref> ==Litattafai, Talabijin da Fina-finai== A shekarar 1987, an wallafa littafinsa, ''Escape from Pretoria'', a birnin London.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} An sake buga sabon sigar littafin a Johannesburg da London da suna ''Inside Out : Escape from Pretoria Prison'' a shekarar 2003.{{sfn|Jenkin|2003}} A shekarar 1995, Jenkin ya rubuta jerin labarai guda shida da ake kira ''Talking to Vula: The Story of the Secret Underground Communications Network of Operation Vula''.{{sfn|Jenkin|1995}}{{sfn|Garrett|Edwards|2016|pp=13–26}} A shekarar 2013, an tsara labarin ficewar gidan yari a matsayin shirin kwaikwayo a kashi na 7 na kakar biyu na ''Breakout'', wani shirin talabijin da tashar National Geographic TV ta shirya wanda ke kwaikwayon ficewa daga gidan yari na gaskiya. Bidiyon na dauke da yanke-yanken hira da Jenkin, Lee, Moumbaris, da Goldberg da aka yi a shekarar 2012, a tsakanin yadda aka sake kwaikwayon yadda ficewar ta faru.<ref name=jailbreak/> A shekarar 2014, an kera fim din nan mai suna ''The Vula Connection'', wanda ke magana akan Jenkin da rawar da ya taka wajen samar da wata dabara ta sirrin sadarwa da ta baiwa 'yan Operation Vula damar shiga kasar Afrika ta Kudu cikin sirri, har zuwa aikewa da sakonni ga Nelson Mandela da ke tsare a gidan yari, fim din ya kasance aiki na Marion Edmunds.<ref>{{youTube|id=29vrvKsKXPI|title=The Vula Connection}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.marionedmunds.com/filmography/|title=Marion Edmunds filmography}}</ref> A watan Mayu 2017, an sanar da cewa za a fara daukar fim din da aka tsara daga littafin Jenkin, wanda David Barron ya shirya kuma Daniel Radcliffe ya fito a matsayin Jenkin da Ian Hart a matsayin Goldberg.{{sfn|Mitchell|2017}}{{sfn|Grater|2017}} Daukar fim din ''Escape from Pretoria'' ya fara a Adelaide, Kudancin Australia, a watan Maris da Afrilun 2019, inda Daniel Webber ya shiga jerin 'yan fim a matsayin Lee.{{sfn|Sutton|2019}}<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/7NewsAdelaide/status/1097060091335868416/video/1|title=Daniel Radcliffe touches down in Adelaide for new movie|publisher=7News Adelaide|access-date=8 March 2019|date=17 February 2019}}</ref> Jenkin ya shafe wani lokaci a Adelaide yana ba Radcliffe shawara akan yadda ake magana da sauran fannoni na fim din, har ma ya fito a matsayin ɗaya daga cikin fursunoni kusa da Radcliffe a dakin taro. An fitar da fim din a ranar 6 ga Maris, 2020, da fari a Birtaniya da Amurka sannan daga baya a duniya baki ɗaya. Ya kuma halarci wani taron parkrun na cikin gida, wani abin nishadi wanda ya ce yana da tushe tun lokacin da yake yawan gudu a gidan yari don samun lafiya.<ref>{{cite news|newspaper=The Advertiser|title=Tim's back on the run|date=29 March 2019|series=Adelaide Confidential|page=6}}</ref> ==Aiyukan da aka wallafa== {{refbegin}} * {{cite book |title=Escape from Pretoria |first=Tim| last=Jenkin |isbn=978-0-904759-77-8 |oclc=924674792 |location=London |publisher=Kliptown |year=1987 |display-authors=0 |url=https://www.sahistory.org.za/sites/default/files/archive-files/escape_from_pretoria.pdf}} * {{cite web |url=http://www.anc.org.za/content/talking-vula/ |title=Talking to Vula: The Story of the Secret Underground Communications Network of Operation Vula |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180722014538/http://www.anc.org.za/content/talking-vula/ |archive-date=22 July 2018 |first=Tim |last=Jenkin |year=1995 |display-authors=0}} * {{cite book |title=Inside Out: Escape from Pretoria Prison |last=Jenkin |first=Tim |edition=repr. illus. |isbn=978-1-919931-50-0 |publisher=Jacana Media |year=2003 |display-authors=0 |url=https://books.google.com/books?id=XdH1Kyiv7PQC |oclc=653065100}} * {{cite web |url=https://github.com/Vulacode |title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=[[GitHub]] }} {{refend}} == Manazarta == {{reflist|2}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] s8q1xqgqtam07s8t7foye6ed1trif8d 656502 656501 2025-07-08T12:50:24Z Sirjat 20447 /* Manazarta */ 656502 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Timothy Peter Jenkin''' (an haife shi a shekara ta 1948) marubuci ne na Afirka ta Kudu, mai fafutukar adawa da wariyar launin fata kuma tsohon fursunonin siyasa. An fi saninsa da tserewa daga gidan yarin Pretoria na 1979 (wani ɓangare na gidan yarin tsakiya na Pretoria), tare da Stephen Lee da Alex Moumbaris . == Tarihin rayuwa == === Rayuwa ta farko da ilimi === An haifi Jenkin ne a Cape Town kuma ta yi karatu a makarantar Rondebosch Boys' Prep da Boys' High School, <ref>{{Cite web |date=2018 |title=Rondebosch Boys' High School: 2018 |url=http://rondebosch.com/high/wp-content/uploads/2019/07/rbhs_mag2018.pdf |access-date=24 October 2019 |publisher=Rondebosch Boys' High School |page=50}}</ref> {{Sfn|Jenkin|2003}} tana karatun shekaru 17.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan ya bar makaranta, ya guje wa shiga cikin Sojojin Tsaro na Afirka ta Kudu, kuma ya yi aiki a ayyuka daban-daban na tsawon shekaru biyu, ba tare da wani sha'awa ba sai dai tseren babur. Ya tafi Burtaniya a shekarar 1970, inda, yana aiki a masana'antar fibreglass a karkashin yanayin aiki mara kyau da karamin albashi, ya sami tsarin ba daidai ba kuma ya ci gaba da sha'awar ilimin zamantakewa. Wannan ya kai shi ga ƙarin koyo game da rashin adalci a ƙasarsa.{{Sfn|Jenkin|1987}} Daga baya ya rubuta cewa ya "yi girma a matsayin 'al'ada' fararen Afirka ta Kudu" wanda "ya yarda da tsarin ba tare da tunani ba kuma shekaru ashirin da daya bai taba tambayarsa ba".{{Sfn|Jenkin|1987}} A ƙarshen 1970 Jenkin ya shiga [[Jami'ar Cape Town]] (UCT) kuma ya kammala karatu tare da digiri na farko na Kimiyya ta Jama'a a ƙarshen 1973. <ref name="SAHistory">{{Cite web |date=24 May 2017 |title=Tim Peter Jenkin |url=https://v1.sahistory.org.za/pages/people/bios/jenkin-t.htm |access-date=20 May 2017 |website=South African History Online}}</ref>{{Sfn|Jenkin|1987}} === Ayyukan siyasa na farko === Jenkin ta sadu da Stephen Lee a cikin aji na zamantakewa a UCT . Sun zama abokai kuma, a cikin wani sashi na Afirka ta Kudu na Samizdat, Jenkins da Lee sun nemi wallafe-wallafen da Jam'iyyar National Party mai mulki ta haramta. Daga nan sai suka kwafe shi kuma suka musanya shi da wasu dalibai. Dukansu sun sami ilimin zamantakewarsu ya zama abin takaici, yayin da kayan suka karfafa halin da ake ciki na wariyar launin fata. Ta hanyar karatun kayan da gwamnati ta haramta, sun zo don ganin "gaskiyar tsirara" na wariyar launin fata da kuma halin da ba na dimokuradiyya ba na jam'iyyar da ke mulki, kuma sun ji sha'awar yin canji mai kyau, wanda, Jenkin ya kammala, zai yiwu ne kawai ta hanyar amfani da hanyoyin da ba bisa ka'ida ba a karkashin mulkin yanzu. A wannan lokacin sun koyi game da ayyukan African National Congress (ANC), wanda kungiya ce ba bisa ka'ida ba a Afirka ta Kudu. A watan Fabrairun 1974, Jenkin da Lee sun bar kasar don shiga ANC a [[Landan]], tare da niyyar taimakawa wajen kawo canji a Afirka ta Kudu. A nan, Jenkin ya sadu da matarsa ta gaba Robin. Yayinda yake jiran izinin zama memba, Jenkin ya yi aiki a matsayin ma'aikacin zamantakewa a makarantar sake fasalin a Swindon. Bayan karɓar ANC, shi da Lee sun sami horo daga ANC a cikin dabaru daban-daban, musamman yadda za a yada takardun farfaganda, da kuma yadda za a kafa sadarwa da tsarin kuɗi.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan dawowa Cape Town a watan Yulin 1975, Lee da Jenkin sun sayi na'urar buga takardu, duplicator da kayan aiki don bugawa da aika takardu kuma sun fara hayar garage sannan kuma karamin gida. Jenkin ya yi aiki a matsayin mai bincike ga Cibiyar Ci gaban Jama'a a Jami'ar Western Cape, jami'a ce ga 'yan Afirka ta Kudu na asalin Launi fata, ko Coloureds.{{Sfn|Jenkin|1987}} A watan Maris na shekara ta 1976, Lee ya tafi [[Johannesburg]] don neman aiki, kuma ANC ta aika su duka biyu a kan aikin su na farko, don watsar da takardu da ke kira ga goyon baya ga ANC ta hanyar bam (ta amfani da sabon ƙirar da Jenkin ya kirkira) a [[Johannesburg]], kusa da ranar tunawa da Kisan kiyashi na Sharpeville a ranar 21 ga Maris. Sun cimma wannan manufa, suna sarrafawa don rarraba daruruwan takardu ta hanyar bama-bamai da yawa, wanda aka sake rubuta rubutun a cikin tarihin Jenkin.{{Sfn|Jenkin|1987}} Bayan nasarar aikinsu na farko, Jenkin ya yi aiki a kan inganta tsarin ta hanyar ƙara tsarin haifar da bam ɗin takarda, don haka ba za su kasance kusa da shi ba lokacin da ya tashi. Ya samu nasarar rarraba takardu ta wannan hanyar a Grand Parade na Cape Town. Lee ya yi aiki a [[Jami'ar Witwatersrand]], yayin da Jenkin ya gudanar da "cell" da kansa a Cape Town.{{Sfn|Jenkin|1987}} Jenkin ya tafi London bisa buƙatar ANC a watan Mayu 1976, yayin da Lee ya ci gaba da dasa bama-bamai a kusa da Johannesburg. A watan Yulin, an kama jami'an ANC guda hudu ciki har da marubucin Jeremy Cronin suna yin irin wannan aiki a Cape Town kuma an ba su hukuncin ɗaurin kurkuku.{{Sfn|Jenkin|1987}} Ba tare da ya damu ba, Jenkin ya ci gaba da aiki a Cape Town, yana samun sabon wuri kuma yana canza kayan bugawa a kai a kai, kuma dukansu biyu sun ci gaba da fashewar bam a Johannesburg. Akwai wasu alamun damuwa cewa ana saka idanu kan Jenkin, amma ya tafi London don ganin Robin na makonni shida kuma ya dawo ba tare da wani abin da ya faru ba. A watan Satumba, shi da Lee sun rataye tutar mita 10 tare da kalmomin "ANC LIVES" daga wani babban gini a tsakiyar Cape Town, tare da na'urar da aka tsara wanda ya rarraba daruruwan takardu a kan taron da ke ƙasa. Lee ya koma Cape Town a watan Disamba bayan ya shiga digiri na biyu a fannin zamantakewa, kuma biyun sun ci gaba da aikin su na sirri, amma ba tare da sanin su ba a wannan lokacin suna karkashin kulawar Sashin Tsaro na 'Yan sanda na Afirka ta Kudu. <ref>{{Harvard citation no brackets|Jenkin|1987}}</ref> === Kama da Gidan Yari === Da misalin ƙarfe 3 na safe ranar 2 ga Maris 1978, an kama Jenkin da Lee bayan an gan su suna ɗaukar kayan bugunsu zuwa gidan da suke zaune. Ba su taɓa sanar da su yadda 'yan sandan leken asiri suka gano su ba, amma Jenkin ya fahimci cewa tabbas aikin bincike ne mai zurfi da kuma dogon leƙen asiri ne ya kai ga haka.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=29–31}}</ref><ref name=SAHObio />{{sfn|Parry|2013}}<ref name=jailbreak /> An kai su Cibiyar 'Yan Sanda ta Caledon Square a Cape Town, hedkwatar Reshen Tsaro, inda aka raba su, aka yi musu tambayoyi kuma aka kulle su cikin sel ba tare da an shaida musu laifin da ake zarginsu da shi ko hakkokinsu ba. Wannan kuwa yana da izini a ƙarƙashin Sashe na 6 na dokar Terrorism Act ta 1967, wadda ke bada dama a tsare mutum ba tare da shari’a ba har zuwa kwanaki 60, kuma tana da damar tsawaita. Lee ya yi ƙoƙarin tserewa kuma kusan ya yi nasara.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=31–38}}</ref> Bayan wani lokaci a mashahurin gidan yari na John Vorster Square a Johannesburg, an mayar da su Cape Town, kuma bayan makonni huɗu aka ba su damar ganin iyalansu, aka tsare su a Gidan Yarin Pollsmoor yayin da ake jiran shari’a. Bayan mahaifin Lee ya kawo masa littafin ''Papillon'', littafin ya ba su ƙwarin gwiwa don su ɗauki shirin tserewa da muhimmanci, inda suka fara lura da yanayin da suke ciki da kyau.<ref>{{harvnb|Jenkin|1987|pp=44–45}}</ref> Tare da Lee, an gurfanar da Jenkin da laifin "ƙirƙira da rarraba takardu guda 18 bisa sunan kungiyoyin da aka haramta" ciki har da South African Communist Party, ANC da reshen soja na Umkhonto we Sizwe daga 1975 zuwa 1978, da kuma tunzura mutane su shiga gwagwarmayar 'yanci. An gudanar da shari’ar a Kotun Koli ta Cape Town daga 6 zuwa 15 ga Yuni 1978. Bisa shawarar lauyoyi, dukkansu suka amsa laifin da ake tuhumarsu da shi. An same su da laifi ɗaya, inda aka yanke wa Jenkin hukuncin shekaru 12 a gidan yari, yayin da Lee ya samu shekaru takwas.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=60}}</ref> ==== Guduwa ==== Bayan tsare su, Jenkin, Lee da wasu fursunoni suka fara tsara yadda za su gudu, wanda ya haɗa da yin kwafi na makullan ƙofofin gidan yari da Jenkin ya yi daga katako da igiya ƙarfe.<ref>{{Citation |title=LockCon 2017: Tim Jenkin - Escape from Pretoria | date=26 October 2017 |url=https://www.youtube.com/watch?v=pA5z-vJnJ3g |access-date=2023-08-08 |language=en}}</ref> Jenkin ya shigo da kuɗi a ɓoye cikin gidan yari. A farkon shirin, fursunoni na siyasa guda takwas ne za su gudu, su bar wasu biyu da saura kaɗan su kammala hukuncinsu. Ɗaya daga cikin masu shirin tserewa, Denis Goldberg, ya tuntuɓi abokan gwagwarmaya a ANC ta hanyar wasiku da aka ɓoye sako zuwa Baruch Hirson a London. Hirson ya isar da saƙon zuwa Joe Slovo a Mozambique, inda aka tsayar da rana da motar tserewa aka tanadar.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> Yayin da shirin ke cigaba, sai aka gano cewa dole ne a taƙaita masu tserewa zuwa mutane uku kawai, waɗanda za su buƙaci ɓoyewa a cikin ƙaramin ɗaki. Shirye-shiryen gudun sun haifar da sabani tsakanin wasu daga cikin fursunonin siyasa, amma duk da haka sun ci gaba da kasancewa abokan gwagwarmaya, kowa ya bada gudunmawa. Gaskiyar cewa duk an tsare su ne saboda ra’ayinsu na siyasa ya haɗa su wuri guda, kuma “a matsayinsu na mambobin ƙungiyar juyin juya hali, sun kasance masu ladabi kuma suna karɓar wahala tare.”<ref>{{sfn|Jenkin|2003|p=}}</ref> Goldberg da wasu suka janye daga shirin guduwa, amma Goldberg ya ci gaba da taimaka wa wajen shiri.<ref>{{sfn|Goldberg|2015|pp=170-188}}</ref> A watan Disamba 1979, Jenkin, Lee da wani fursuna mai suna Alex Moumbaris<ref>{{cite web|url=http://www.sahistory.org.za/people/alex-moumbaris|website=South African History Online |title=Alex Moumbaris|date=13 June 2018|access-date=22 May 2017}}</ref><ref name=SAHObio /> suka tsere daga gidan yari na Pretoria Central ta amfani da makullin da suka ƙera da hannu don buɗe ƙofofi goma har zuwa waje, bayan shafe lokaci suna kaucewa matsaloli da dama da ba su yi tsammani ba.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> Goldberg ya shagaltar da mai gadi yayin da ukun suka tsere.<ref name=jailbreak/> Titin ya kasance babu mutane, amma duk da haka dole ne su nemi hanyar fita daga Afirka ta Kudu zuwa Mozambique domin samun 'yanci. Wannan ya haɗa da tsare-tsare masu yawa, sai dai da yawa daga cikin matsalolin sun bayyana ne lokacin tafiyar su ta ƙetare Angola, Zambia da Tanzania har suka isa London.<ref>{{sfn|Jenkin|1987|p=}}</ref> ===Rayuwa bayan gidan yari=== Jenkin da Lee sun bayyana a taron manema labarai a Lusaka tare da Oliver Tambo a ranar 2 ga Janairu 1980 don ba da labarinsu,<ref name=Tambo>{{cite web|website=South African History Online|first=Oliver|last=Tambo|url=https://www.sahistory.org.za/archive/press-conference-o-r-tambo-introducing-alexandre-moumbaris-stephen-lee-and-timothy-jenkin|title=Press Conference by O. R. Tambo, Introducing Alexandre Moumbaris, Stephen Lee and Timothy Jenkin who Escaped from Prison in South Africa|place=Lusaka|date=2 January 1980|access-date=20 March 2019}}</ref> kafin su koma London, inda Jenkin ya yi aiki a matsayin jami'in bincike a International Defence and Aid Fund.<ref name=SAHistory /> Shi da Lee sun yi yawon jawabi a Sweden a farkon shekarun 1980.{{sfn|Gray|2014|p=87|loc=Ch. 12}} Yayin da yake zaune a Islington a London, har yanzu tare da ANC, Jenkin ya kirkiro wata hanya ta sadarwa ta ɓoye domin ANC ta rika sadarwa da wakilanta. Ana shigar da saƙonni cikin kwamfuta, a na ɓoye su, sannan a adana su cikin kaset ɗin murya, daga nan a aika su daga akwatin waya na jama'a zuwa injin ɗaukar saƙon waya. Wannan tsarin bai taɓa faskara ba kuma ya taimaka wa ANC wajen daidaita shirye-shiryen saki Nelson Mandela daga gidan yari.{{sfn|Parry|2013}} A cikin 2024, an saki lambobin kwamfuta masu alaƙa da tsarin ɓoyewa da sadarwa na Operation Vula kuma yanzu yana samuwa a Github.<ref name=Github>{{cite web|url=https://github.com/Vulacode|title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=GitHub}}</ref> Jenkin ya koma Afirka ta Kudu a 1991 domin ya kula da tsarin sadarwa na ANC. Ya yi aiki a sashen shirye-shiryen zaɓe na ANC tun daga 1994 (shekarar da aka yi zaɓen dimokuradiyya na farko a Afirka ta Kudu), kafin a naɗa shi shugaban Sashen Bayanan Lantarki na ANC a Cape Town daga baya a shekarar. A 1997, ya zama daraktan Unwembi Communications (Pty) Ltd.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} A kusan ƙarshen shekarar dubu biyu, Jenkin ya kafa Community Exchange System, wata hanyar musayar kaya ko ayyuka ba tare da amfani da kuɗi ba ta intanet domin al'ummomi, makamancin Local Exchange Trading System (LETS), inda shi ne ya rubuta dukkan lambar shirin.<ref name=Ashoka>{{cite web|url=https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|archive-url=https://web.archive.org/web/20190313100239/https://www.ashoka.org/en-ZA/fellow/timothy-jenkin|url-status=dead|archive-date=2019-03-13|title=Timothy Jenkin |website=Ashoka|date=2007|access-date=13 March 2019}}</ref> Shekara goma bayan haka Jenkin ya ƙirƙiri Clearing Central, wata hanyar musayar da ba ta amfani da kuɗi tsakanin kungiyoyi. A 2015 ya yi yawon jawabi a faɗin ƙasar Australia wanda Karel Boele ya shirya, yana magana kan tserewarsa da kuma batun kuɗin al'umma.<ref>{{cite web|url=https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|title=Should communities be able to design their own currencies?: National speaking tour with Tim Jenkin and Karel Boele|website=Jnana Australia|access-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20160222152156/https://www.jnana.com.au/tim_jenkin_and_karel_boele_speaking_tour|archive-date=22 February 2016|url-status=live}}</ref> A 2017, kungiyar Toool Netherlands ta gayyace shi domin ya yi magana game da fasahar buɗe kulle da ta taimaka masa wajen tserewa. ==Gamsuwa== * A shekarar 2007 an zabe shi a matsayin Ashoka fellow saboda aikinsa da ci gaba a tsarin Musayar Al'umma.<ref name=Ashoka/> * A watan Afrilu 2018 an ba shi lambar yabo ta RSA Conference don kwarewarsa a fannin Ayyukan Jinƙai.<ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/blogs/rsac-2018-unveils-recipients-of-annual-awards/|title=Award for Excellence in the Field of Humanitarian Service|access-date=17 April 2018}}</ref><ref>{{cite web|website=RSA Conference|url=https://www.rsaconference.com/videos/rsac-tv-interview-with-tim-jenkin/|title=RSAC TV Interview with Tim Jenkin|format=video|access-date=17 April 2018}}</ref> ==Litattafai, Talabijin da Fina-finai== A shekarar 1987, an wallafa littafinsa, ''Escape from Pretoria'', a birnin London.{{sfn|Jenkin|1987|p=}} An sake buga sabon sigar littafin a Johannesburg da London da suna ''Inside Out : Escape from Pretoria Prison'' a shekarar 2003.{{sfn|Jenkin|2003}} A shekarar 1995, Jenkin ya rubuta jerin labarai guda shida da ake kira ''Talking to Vula: The Story of the Secret Underground Communications Network of Operation Vula''.{{sfn|Jenkin|1995}}{{sfn|Garrett|Edwards|2016|pp=13–26}} A shekarar 2013, an tsara labarin ficewar gidan yari a matsayin shirin kwaikwayo a kashi na 7 na kakar biyu na ''Breakout'', wani shirin talabijin da tashar National Geographic TV ta shirya wanda ke kwaikwayon ficewa daga gidan yari na gaskiya. Bidiyon na dauke da yanke-yanken hira da Jenkin, Lee, Moumbaris, da Goldberg da aka yi a shekarar 2012, a tsakanin yadda aka sake kwaikwayon yadda ficewar ta faru.<ref name=jailbreak/> A shekarar 2014, an kera fim din nan mai suna ''The Vula Connection'', wanda ke magana akan Jenkin da rawar da ya taka wajen samar da wata dabara ta sirrin sadarwa da ta baiwa 'yan Operation Vula damar shiga kasar Afrika ta Kudu cikin sirri, har zuwa aikewa da sakonni ga Nelson Mandela da ke tsare a gidan yari, fim din ya kasance aiki na Marion Edmunds.<ref>{{youTube|id=29vrvKsKXPI|title=The Vula Connection}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.marionedmunds.com/filmography/|title=Marion Edmunds filmography}}</ref> A watan Mayu 2017, an sanar da cewa za a fara daukar fim din da aka tsara daga littafin Jenkin, wanda David Barron ya shirya kuma Daniel Radcliffe ya fito a matsayin Jenkin da Ian Hart a matsayin Goldberg.{{sfn|Mitchell|2017}}{{sfn|Grater|2017}} Daukar fim din ''Escape from Pretoria'' ya fara a Adelaide, Kudancin Australia, a watan Maris da Afrilun 2019, inda Daniel Webber ya shiga jerin 'yan fim a matsayin Lee.{{sfn|Sutton|2019}}<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/7NewsAdelaide/status/1097060091335868416/video/1|title=Daniel Radcliffe touches down in Adelaide for new movie|publisher=7News Adelaide|access-date=8 March 2019|date=17 February 2019}}</ref> Jenkin ya shafe wani lokaci a Adelaide yana ba Radcliffe shawara akan yadda ake magana da sauran fannoni na fim din, har ma ya fito a matsayin ɗaya daga cikin fursunoni kusa da Radcliffe a dakin taro. An fitar da fim din a ranar 6 ga Maris, 2020, da fari a Birtaniya da Amurka sannan daga baya a duniya baki ɗaya. Ya kuma halarci wani taron parkrun na cikin gida, wani abin nishadi wanda ya ce yana da tushe tun lokacin da yake yawan gudu a gidan yari don samun lafiya.<ref>{{cite news|newspaper=The Advertiser|title=Tim's back on the run|date=29 March 2019|series=Adelaide Confidential|page=6}}</ref> ==Aiyukan da aka wallafa== {{refbegin}} * {{cite book |title=Escape from Pretoria |first=Tim| last=Jenkin |isbn=978-0-904759-77-8 |oclc=924674792 |location=London |publisher=Kliptown |year=1987 |display-authors=0 |url=https://www.sahistory.org.za/sites/default/files/archive-files/escape_from_pretoria.pdf}} * {{cite web |url=http://www.anc.org.za/content/talking-vula/ |title=Talking to Vula: The Story of the Secret Underground Communications Network of Operation Vula |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180722014538/http://www.anc.org.za/content/talking-vula/ |archive-date=22 July 2018 |first=Tim |last=Jenkin |year=1995 |display-authors=0}} * {{cite book |title=Inside Out: Escape from Pretoria Prison |last=Jenkin |first=Tim |edition=repr. illus. |isbn=978-1-919931-50-0 |publisher=Jacana Media |year=2003 |display-authors=0 |url=https://books.google.com/books?id=XdH1Kyiv7PQC |oclc=653065100}} * {{cite web |url=https://github.com/Vulacode |title=Operation Vula encryption and communication programming code|website=[[GitHub]] }} {{refend}} == Manazarta == {{reflist|2}} ===Majiya=== {{refbegin}} * {{cite journal|last1=Garrett|first1=R. Kelly|last2=Edwards|first2=Paul N.|title=Revolutionary Secrets: Technology's Role in the South African Anti-Apartheid Movement|journal=Social Science Computer Review|volume=25|issue=1|year=2016|pages=13–26|issn=0894-4393|doi=10.1177/0894439306289556|s2cid=61447315|url=https://www.sahistory.org.za/sites/default/files/GarrettEdwards-RevolutionarySecrets-prepress.pdf}} * {{cite book|title=A Life for Freedom: The Mission to End Racial Injustice in South Africa|first=Denis|last=Goldberg|author-link=Denis Goldberg|date=2015|url=https://books.google.com/books?id=95NDCwAAQBAJ|isbn=9780813166858|publisher=University Press of Kentucky}} * {{cite web|url=https://www.screendaily.com/news/sam-neill-joins-daniel-radcliffe-in-escape-from-pretoria/5118232.article|first=Tom|last=Grater|title=Sam Neill joins Daniel Radcliffe in 'Escape From Pretoria'|website=Screen Daily|access-date=8 March 2019|date=21 May 2017}} * {{cite book|last=Gray|first=Madi|editor=David Kenvyn|title=Denis Goldberg: Freedom Fighter and Humanist|url=https://books.google.com/books?id=eprcoQEACAAJ|year=2014|publisher=Liliesleaf|isbn=978-0-620-61429-0|chapter=Ch. 12 'To build solidarity - that was my task'|chapter-url=https://www.sahistory.org.za/sites/default/files/2019-05/12_madi_gray_a5_rev.pdf}} * {{cite web|url=https://variety.com/2017/film/global/cannes-daniel-radcliffe-set-to-escape-from-pretoria-for-the-works-1202432919/|title=Daniel Radcliffe to Star in Prison-Break Drama 'Escape From Pretoria' |last=Mitchell|first=Robert |date=18 May 2017|publisher=Penske Business Media, LLC |access-date=1 October 2017|website=Variety}} * {{cite news|publisher=Mirror|url=https://www.mirror.co.uk/news/real-life-stories/pretoria-prison-break-amazing-story-1840579|title=Pretoria Prison break: Amazing story of the daring men who escaped notorious apartheid regime jail| first=Tom|last=Parry|date=19 April 2013| access-date=26 March 2019}} * {{cite news|newspaper=Australian Broadcasting Corporation News|url=https://www.abc.net.au/news/2019-03-13/adelaide-turned-into-apartheid-era-cape-town-for-movie/10895924|title=Adelaide transformed into apartheid-era Cape Town for Escape From Pretoria filming|first=Malcolm|last=Sutton|date=13 March 2019|access-date=13 March 2019}} {{refend}} ==Mahaɗa== {{Wikiquote}} * {{IMDb name|nm9015500}} * {{YouTube|hZMnJSsCAo|RSAC TV Interview with Tim Jenkin}} Interview, 23 April 2018, RSA Conference 2018. * {{YouTube|Oc0OKMWWJSc|Harry Potter of Jailbreaking: Tim Jenkin on Freedom }} Interview with Jem Bendell, 6 March 2017. [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1948]] si2n78r11if1hg22mzwd7c0uxtaq1gf Afro-Brazilian culture 0 104908 656494 2025-07-08T12:45:56Z Muhseer 35527 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1292392895|Afro-Brazilian culture]]" 656494 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Encontro_estadual_de_maracatus.jpg|thumb|320x320px|A Pernambuco, al'adun Afro-Brazilian na farko da rhythm sun fito: congada da maracatu . A cikin hoton, Maracatu Nação procession a [[Recife]] . <ref>{{Cite web |title=Congada - Festa folclórica une tradições africanas e ibéricas |url=https://educacao.uol.com.br/disciplinas/cultura-brasileira/congada-festa-folclorica-une-tradicoes-africanas-e-ibericas.htm |access-date=2017-03-03 |website=UOL}}</ref><ref name=":7">{{Cite web |date=2023-05-29 |title=Maracatu: Um ritmo musical e uma forma de manifestação cultural tradicional de Pernambuco |url=https://sopacultural.com/maracatu-um-ritmo-musical-e-uma-forma-de-manifestacao-cultural-tradicional-de-pernambuco/ |access-date=2023-08-16 |website=Sopa Cultural}}</ref>]] Al'adun Afro-[[Brazil]] shine haɗuwa da bayyanar al'adu a Brazil waɗanda suka sha wahala daga [[Al'adun Afirka]] tun zamanin mulkin mallaka har zuwa yau. Yawancin al'adun Afirka sun isa Brazil ta hanyar cinikin bayi na transatlantic, inda al'adun Turai da na asali suka rinjaye shi, wanda ke nufin cewa halaye na asalin Afirka a cikin al'adun Brazil gabaɗaya sun haɗu da wasu nassoshin al'adu.((cultural manifestations in Brazil that have suffered some influence from African culture since colonial times until the present day. Most of Africa's culture reached Brazil through the transatlantic slave trade, where it was also influenced by European and indigenous cultures, which means that characteristics of African origin in Brazilian culture are generally mixed with other cultural references.)) A halin yanzu, ana iya gano bangarori masu karfi na al'adun Afirka a fannoni da yawa na al'ummar Brazil, kamar su kiɗa, Addini, abinci, al'adun gargajiya da kuma shahararrun bukukuwa. Jihohin Maranhão, Pernambuco, Alagoas, Bahia, Minas Gerais, Espírito Santo, [[Rio de Janeiro]], [[São Paulo]] da Rio Grande do Sul sune suka fi rinjayar al'adun asalin Afirka saboda yawan bayi da aka karɓa a lokacin cinikin bayi da ƙaurawarsu ta ciki bayan ƙarshen sake zagayowar sukari a Yankin arewa maso gabas.((()cultural manifestations in Brazil that have suffered some influence from African culture since colonial times until the present day. Most of Africa's culture reached Brazil through the transatlantic slave trade, where it was also influenced by European and indigenous cultures, which means that characteristics of African origin in Brazilian culture are generally mixed with other cultural references.))) Kodayake al'adun gargajiya sun ragu a zamanin mulkin mallaka kuma a cikin karni na 19, fannoni na al'adun Brazil na asalin Afirka sun sami tsari na sake darajar daga karni na 20 zuwa gaba wanda har yanzu yana nan a yau. == Ci gaban tarihi == [[Fayil:Rugendas_-_Escravos_Benguela,_Angola,_Congo,_Monjolo.jpg|thumb|Bayin Afirka a Brazil daga kasashe da yawa (Rugendas, c. 1830).]] Gabaɗaya, a zamanin mulkin mallaka da kuma a cikin karni na 19, asalin al'adun Turai shine mafi daraja a Brazil, yayin da ake yawan watsi da al'adun al'adun Afirka da Brazil, an hana su har ma an haramta su. Addinai na Afro-Brazilian da fasaha na capoeira sau da yawa hukumomi sun hana su. A gefe guda, wasu bayyanar al'adu, kamar congadas da maracatu, da kuma maganganun kiɗa kamar Lundu, an yarda da su har ma da motsa su.<ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}</ref> Daga tsakiyar karni na 20 zuwa gaba, maganganun al'adun Afro-Brazilian a hankali sun fara karɓar karɓa da sha'awar ƙwararrun Brazil a matsayin ainihin maganganun fasaha na ƙasa. Koyaya, ba duk bayyanar al'adu ba ne aka yarda da su a lokaci guda. Samba na ɗaya daga cikin maganganun farko na al'adun Afro-Brazilian da za a yi sha'awar lokacin da ya ɗauki matsayi mai daraja a cikin shahararren kiɗa a farkon karni na 20. <ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref> Daga baya, gwamnatin mulkin kama-karya na Estado Novo na Getúlio Vargas ta aiwatar da manufofi don motsa kishin kasa inda za a iya karɓar al'adun Afro-Brazilian a hukumance. A wannan lokacin ne zanga-zangar Makarantar samba ta sami amincewar gwamnati ta hanyar Janar Union of Samba Schools of Brazil, wanda aka kafa a 1934. <ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref><ref>{{Cite journal |last=Fernandes |first=Nelson da Nóbrega |date=2012-11-01 |title=ESCOLAS DE SAMBA, IDENTIDADE NACIONAL E O DIREITO À CIDADE |url=https://www.ub.edu/geocrit/sn/sn-418/sn-418-47.htm |journal=Revista Electrónica de Geografía y Ciencias Sociales |volume=16 |issue=416}}</ref> Haka ya faru da sauran al'adun al'adu. Capoeira, wanda aka dauka a matsayin aikin masu laifi da masu laifi, Mestre Bimba ne ya gabatar da shi a 1953 ga shugaban kasar Vargas, wanda ya kira shi "wasa kawai wasanni na kasa". <ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref> <ref>{{Cite web |last=Fernandes |first=Fernanda |date=2020-11-23 |title=Quem foi Mestre Bimba, criador da capoeira regional |url=https://www.multirio.rj.gov.br/index.php/reportagens/16849-quem-foi-mestre-bimba,-criador-da-capoeira-regional |access-date=2023-08-16 |website=MultiRio}}</ref> Daga shekarun 1950 zuwa gaba, tsanantawa ga addinan Afro-Brazilian ya ragu kuma wani ɓangare na matsakaicin aji na Rio de Janeiro ya karɓi umbanda. A cikin shekaru goma masu zuwa, addinan Afro-Brazilian sun fara yin bikin ne daga fararen masu ilimi.<ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref> A shekara ta 2003, an sanya hannu kan Dokar No. 10.639, wanda ya canza [[Law of Guidelines and Bases of Education|Dokar Jagororin da Tushen Ilimi]] (LDB), wanda ke buƙatar makarantun firamare da sakandare na Brazil su haɗa da koyar da tarihin Afirka da al'adu a cikin tsarin karatun.<ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref><ref>{{Cite web |title=LEI No 10.639, DE 9 DE JANEIRO DE 2003 |url=https://www.planalto.gov.br/ccivil_03/leis/2003/l10.639.htm |access-date=2023-08-16 |website=Presidency of the Republic}}</ref> == Nazarin Afirka da Brazil == [[Fayil:Sobradomadalena.jpg|thumb|[[Abolition Museum|Gidan Tarihi na Abolition]] - Cibiyar Bayani ta Al'adun Afirka da Brazil, a Recife.]] An nuna sha'awar al'adun Afro-Brazilian ta hanyar karatu da yawa a fannonin ilimin zamantakewa, ilimin ɗan adam, kabilanci, kiɗa da ilimin harshe, da sauransu, da suka mayar da hankali kan bayyanawa da juyin halitta na tarihin al'adun Afirka-Braziliya. <ref>{{Cite journal |last=Gomes |first=Nilma Lino |date=2008-09-10 |title=EDUCAÇÃO E DIVERSIDADE CULTURAL: REFLETINDO SOBRE AS DIFERENTES PRESENÇAS NA ESCOLA |url=https://files.ufgd.edu.br/arquivos/arquivos/78/NEAB/Educacao%20e%20Diversidade%20Cultural.pdf |journal=Mulheres Negras - do Umbigo Para O Mundo}}</ref> Yawancin malaman Brazil, kamar lauya Edison Carneiro, mai bincike Nina Rodrigues, marubucin Jorge Amado, mawaki da marubuci daga Minas Gerais Antonio Olinto, marubuci da ɗan jarida João Ubaldo, masanin ilimin ɗan adam da masanin tarihin tarihi [[Raul Lody]], da kuma baƙi kamar masanin ilimin zamantakewa na Faransa Roger Bastide, mai ɗaukar hoto Pierre Verger, masanin binciken kabilanci na Amurka Ruth Landes, da kuma mai zane na Argentina Carybé, waɗanda ba a riga an sadaukar da kansu don tattara bayanai game da al'adun Afirka da su ba, waɗanda ba su yi nazari dalla-Brazilian ba.<ref>{{Cite journal |last=Jensen |first=Tina Gudrun |year=2001 |title=Discursos sobre as religiões afro-brasileiras - Da desafricanização para a reafricanização |url=https://www.pucsp.br/rever/rv1_2001/t_jensen.htm |journal=Estudos da Religião |issue=1 |pages=1–21}}</ref> Wasu daga cikinsu sun shiga cikin addinan Afro-Brazilian, kamar yadda yake da João do Rio; <ref>{{Cite journal |last=Serafim |first=Vanda Fortuna |last2=Santos |first2=Thauan Bertão dos |title=JOÃO DO RIO E A HISTÓRIA DAS RELIGIÕES AFRO-BRASILEIRAS |url=https://revistas.unilasalle.edu.br/index.php/Mouseion/article/download/1589/1057 |journal=UnilaSalle |volume=17 |issue=1 |pages=41–60}}</ref> an gayyaci wasu su shiga Candomblé a matsayin cikakken mambobi, suna karɓar matsayi na girmamawa kamar [[Obá de Xangô|Obá na Xangô]] a Ilê Axé Opô Afonjá da [[Ogã]] a Ilê Axé Iyá Nassô Oká da Ilê Axá Omin Iyamassê, suna taimakawa kudi don kula da waɗannan terreiros<ref>{{Cite journal |last=Ferreti |first=Sergio |title=Nina Rodrigues e a Religião dos Orixás |url=http://gmbahia.ufba.br/index.php/gmbahia/article/viewFile/307/298 |journal=Gazeta Médica da Bahia |volume=76 |pages=54–59}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Costa |first=José Ricardo da |date=2021 |title=Antonio Olinto: pele branca, alma da África |url=https://ojs.ufgd.edu.br/index.php/Raido/article/view/14545 |journal=Raído |volume=15 |issue=37 |pages=36–50 |doi=10.30612/raido.v15i37.14545 |s2cid=246771676 |doi-access=free}}</ref> Yawancin firistoci a cikin wallafe-wallafen sun ba da kansu don rubuta tarihin addinan Afro-Brazilian tare da taimakon malaman tausayi ko membobin candomblés. Sauran, tun da sun riga sun sami ilimin ilimi, sun zama marubuta tare da matsayinsu na firistoci, kamar masanan ilimin ɗan adam [[Júlio Santana Braga]] da [[Vivaldo da Costa Lima]], iyalorishás Mãe Stella da Giselle Cossard Binon - Omindarewa, farfesa Agenor Miranda, lauya Cléo Martins da farfesa ilimin zamantakewa [[Reginaldo Prandi]], da sauransu.<ref>{{Cite web |last=Ramos |first=Cleidiana |date=2015-01-29 |title=Entrevista Júlio Braga: "Sou criança em relação a esse mundo milenar" |url=https://www.geledes.org.br/entrevista-julio-braga-sou-crianca-em-relacao-esse-mundo-milenar/ |access-date=2023-08-16 |website=Portal Geledés}}</ref><ref>{{Cite web |date=2010-09-22 |title=Morre antropólogo Vivaldo da Costa Lima |url=https://www.correio24horas.com.br/salvador/morre-antropologo-vivaldo-da-costa-lima-0910 |access-date=2023-08-16 |website=Correio do Povo}}</ref><ref>{{Cite web |date=2013-04-25 |title=Mãe Stella de Oxóssi é eleita membro da Academia de Letras da Bahia |url=https://politicalivre.com.br/2013/04/mae-stella-de-oxossi-e-eleita-para-academia-de-letras-da-bahia/ |access-date=2023-08-16 |website=Política Livre}}</ref><ref>{{Cite web |last=Ribeiro |first=Bruno |title=Mãe de Santo à francesa |url=http://www.revistabrasileiros.com.br/edicoes/16/textos/372/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20100102034658/http://www.revistabrasileiros.com.br/edicoes/16/textos/372/ |archive-date=2010-01-02 |access-date=2023-08-16 |website=Brasileiros}}</ref><ref>{{Cite web |last=Lobo |first=Flavio |date=2013-01-09 |title=Entrevista: Reginaldo Prandi estuda religiões afro-brasileiras |url=http://redeglobo.globo.com/globouniversidade/noticia/2013/01/entrevista-reginaldo-prandi-estuda-religioes-afro-brasileiras.html |access-date=2023-08-16 |website=G1}}</ref> == Addini == [[Fayil:Igreja_do_Rosário_dos_Homens_Pretos_(3597939043).jpg|thumb|Cocin Our Lady of the Rosary of the Black Men of Olinda shine coci na farko a Brazil mallakar 'yan uwan baki.<ref>{{Cite journal |title=Inventário dos Lugares de Memória do Tráfico Atlântico de Escravos e da História dos Africanos Escravizados no Brasil |url=http://www.labhoi.uff.br/sites/default/files/4_inventario_igrejas.pdf |journal=UFF}}</ref>]] Gabaɗaya, baƙi da aka kawo daga Afirka a matsayin bayi an yi musu baftisma nan da nan kuma an tilasta musu bin [[Cocin katolika|Katolika]]. Koyaya, juyowa ba ta da ma'ana kuma addinan asalin Afirka sun sami damar kasancewa ta hanyar aikin sirri ko haɗin kai tare da Katolika. Wasu addinan Afro-Brazilian har yanzu suna kula da yawancin al'adun Afirka, kamar su candomblé da [[Xangô do Nordeste|xangô]] na gargajiya a yankin arewa maso gabas; wasu an kafa su ne ta hanyar haɗin addini, kamar su Batuke, Tambor na mina, [[xambá]] da umbanda.<ref name=":1">{{Cite journal |last=Ferreti |first=Mundicarmo |year=1997 |title=TAMBOR DE MINA E UMBANDA: O culto aos caboclos no Maranhão |url=http://www.repositorio.ufma.br:8080/jspui/handle/1/205 |journal=GPMINA |issue=39}}</ref><ref name=":2">{{Cite journal |last=Motta |first=Roberto |date=1998 |title=O ÚTIL, O SAGRADO E O MAIS-QUE-SAGRADO NO XANGÔ DE PERNAMBUCO |url=https://www.scielo.br/j/ha/a/C47NX6PK5K7vPr5L7pfGTvR/?format=pdf&lang=pt |journal=Horizontes Antropológicos |volume=4 |issue=8 |pages=168–181 |doi=10.1590/S0104-71831998000100009 |doi-access=free}}</ref> Ko ta yaya, addinan Afro-Brazilian suna nuna tasirin daga Katolika da 'yan asalin encantaria da pajelança. Syncretism kuma yana nuna kansa a cikin al'adar baftisma na yara da aure a cikin Cocin Katolika, koda kuwa membobin suna bin addinin Afro-Brazilian a bayyane.<ref>{{Cite journal |last=Rocha |first=Leandro Mendes |last2=Borges |first2=Marcelo Henrique Ribeiro |title=ENCANTARIAS BRASILEIRAS. A EMERGÊNCIA DE RELIGIOSIDADES HÍBRIDAS AFRO-AMERÍNDIAS: O CASO DO MESTRE IRINEU SERRA – DAIME |url=https://revistas.ufg.br/racs/article/download/55385/26457/231399 |journal=Articul. Constr. Saber |volume=3 |issue=1 |pages=280–313}}</ref> A cikin mulkin mallaka na Brazil, baƙi da Mulatto, ko bayi ko 'yanci, galibi suna haɗuwa da kansu a cikin addinin Katolika. Sisterhood of Our Lady of the Good Death da [[Sisterhood of Our Lady of the Rosary of the Black Men|Sisterhood na Our Lady of the Rosary of the Black Men]] sun kasance daga cikin mafi muhimmanci, kuma suna aiki a matsayin hanyar haɗi tsakanin Katolika da addinan Afro-Brazilian.<ref name=":3">{{Cite journal |last=Silva |first=Livia Maria Baêta da |title=A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DA BOA MORTE, UMA PERSPECTIVA MUSEOLÓGICA E DE GÊNERO |url=https://www.cult.ufba.br/enecul2005/LiviaMariaBaetadaSilva.pdf |journal=Enecult |volume=1}}</ref><ref name=":4">{{Cite journal |last=Ott |first=Carlos |title=A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DO ROSARIO DOS PRETOS DO PELOURINHO |url=https://periodicos.ufba.br/index.php/afroasia/article/download/20681/13276 |journal=UFBA |pages=119–126}}</ref> Ayyukan Katolika na gargajiya sun sha wahala daga tasirin Afirka a cikin bautar tsarkaka na asalin Afirka kamar Saint Benedict, Saint Elesbaan, Saint Ephigenia da Saint Anthony na Noto ([[Antônio de Categeró|Saint Anthony na Carthage]] ko Saint Anthony Habasha);<ref>{{Cite journal |last=Oliveira |first=Anderson José Machado de |title=O Culto dos Santos no Brasil Colonial: aspectos teóricos e metodológico |url=https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=http%3A%2F%2Fsnh2013.anpuh.org%2Fresources%2Frj%2FAnais%2F1998%2Fautor%2FAnderson%2520Jose%2520Machado%2520de%2520Oliveira%2520.doc&wdOrigin=BROWSELINK |journal=ANPUH}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Zarattini |first=Fábio |title=Santos negros carmelitas e franciscanos: estudo das imagens de Minas Gerais e Pernambuco |url=https://revistas.pucsp.br/index.php/rever/article/download/55916/40052/181812 |journal=REVER |volume=22 |issue=1 |pages=59–76 |doi=10.23925/1677-1222.2021vol22i1a5 |s2cid=250299039 |doi-access=free}}</ref> a cikin ba'a mai kyau na tsarkaka da ke da alaƙa da orishas na Afirka kamar Saints Coszena da Damian (ibeji), Saint George (Ogun a Rio de Janeiro), Saint Barbara (Yansbaan), [4] a cikin kirkirar sabbin tsarkaka masu suna da Mashahuriyar addinin Ass Ass Ass Assanya na Masallaci; <ref>{{Cite web |last=de Luta |first=Mulheres |date=2021-05-28 |title=Anastácia, a santa popular brasileira |url=https://www.mulheresdeluta.com.br/anastacia-a-santa-popular-brasileira/ |access-date=2023-08-16 |website=Mulheres de luta}}</ref> da Masallaci, da Masallacin Masallacin Yesu (S) da Masallatai na Masallacin Musulunci; [4] na Masallatai (S) <ref>{{Cite web |date=22 July 2021 |title=Mulheres de terreiros, as memórias ancestrais e a resistência pelo sagrado |url=https://www.awure.com.br/mulheres-de-terreiros-as-memorias-ancestrais-e-a-resistencia-pelo-sagrado/ |access-date=2023-08-16 |website=Awure}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-06-01 |title=Acompanhe a trezena de Santo Antônio e alcance suas graças em 13 dias |url=https://www.terra.com.br/vida-e-estilo/horoscopo/acompanhe-a-trezena-de-santo-antonio-e-alcance-suas-gracas-em-13-dias,15af3ce383b509f609253c063bd45ce56sdwkez7.html |access-date=2013-08-16 |website=Terra}}</ref><ref>{{Cite web |last=Dourado |first=Tatiana Maria |date=2013-06-07 |title=Festa do Senhor do Bonfim ganha título de Patrimônio Imaterial do Brasil |url=https://g1.globo.com/bahia/noticia/2013/06/festa-do-senhor-do-bonfim-ganha-titulo-de-patrimonio-imaterial-do-brasil.html |access-date=2023-08-16 |website=G1}}</ref> Duk da yake Katolika ta musanta wanzuwar orishas, majami'u na Pentecostal sun yi imani da wanzuwarsu, amma a matsayin aljanu.<ref>{{Cite journal |last=Monteiro |first=Flavio Pantoja |title=Presença Demoníaca: A influência da figura demoníaca na fé pentecostal e neopentecostal |url=https://seer.ufu.br/index.php/cdhis/article/download/59699/32064/265664 |journal=CDHIS |volume=34 |issue=1 |pages=231–255 |doi=10.14393/cdhis.v34n1.2021.59699 |s2cid=241893007 |doi-access=free}}</ref> A cewar IBGE, 0.3% na 'yan Brazil sun ce suna bin addinan asalin Afirka, kodayake yawancin mutane suna bin waɗannan addinan a asirce.<ref>{{Cite web |last=Rodrigues |first=Jéssica |date=2022-03-17 |title=Entidades lançam pesquisa inédita para mapear racismo e violência religiosos no Brasil |url=https://www.brasildefato.com.br/2022/03/17/entidades-lancam-pesquisa-inedita-para-mapear-racismo-e-violencia-religiosos-no-brasil |access-date=2023-08-16 |website=Brasil de Fato}}</ref> Da farko an yi watsi da su, addinan Afro-Brazilian sun kasance ko kuma suna yin su a bayyane ta hanyar wasu mahimman masu ilimi da masu fasaha kamar su Jorge Amado, Dorival Caymmi, Vinícius na Moraes, Caetano Veloso, Gilberto Gil, Maria Bethânia (wanda ya halarci Mãe Menininha's ''Terreiro''), Gal Costa (wanda aka fara zuwa Orisha Babalú-Ayé), Mestre Didi (ɗan Frealorishá Senho), [[Antonio Risério]], Caribé (mai zane-zane), <ref>{{Cite web |last=Guimarães |first=Julia |date=2007-02-28 |title=A ialorixá do Brasil |url=https://www.otempo.com.br/entretenimento/magazine/a-ialorixa-do-brasil-1.315900 |access-date=2023-08-16 |website=O Tempo}}</ref> da Fernando Co).<ref name=":5">{{Cite web |last=Franco |first=Tasso |date=2013-10-06 |title=Filho de Mãe Senhora, mestre DIDI morre aos 95 anos de idade |url=https://www.bahiaja.com.br/cultura/noticia/2013/10/06/filho-de-mae-senhora-mestre-didi-morre-aos-95-anos-de-idade,65019,0.html |access-date=2023-08-16 |website=BahiaJá}}</ref> [[Fayil:Candomble_Pernambuco.jpg|thumb|An zubar da Candomblé a Pernambuco.]] === Addinai na Afirka da Brazil === * [[Babaçuê]] - Pará; <ref>{{Cite journal |last=Campelo |first=Marilu Márcia |last2=Luca |first2=Taissa Tavernard de |title=As duas africanidades estabelecidas no Pará |url=https://www.unicamp.br/~aulas/Conjunto%20II/4_13.pdf |journal=Revista Aulas |volume=4}}</ref> * Batuque - Rio Grande do Sul; <ref>{{Cite web |last=Charles |first=Hungbono |date=2016-10-26 |title=O Batuque do Rio Grande do Sul – Uma religião de Orixás |url=https://ocandomble.com/2016/10/26/o-batuque-do-rio-grande-do-sul-uma-religiao-de-orixas/}}</ref> * [[Cabula]] - Espírito Santo, Minas Gerais, Rio de Janeiro da Santa Catarina; <ref>{{Cite journal |last=Nogueira |first=Guilherme Dantas |last2=Nogueira |first2=Nilo Sérgio |title=EU CANGIRA, DEIXA A GIRA GIRAR: A CABULA CAPIXABA E SEUS VESTÍGIOS EM MINAS GERAIS |url=https://periodicos.unb.br/index.php/revistacalundu/article/download/7634/6303/13250 |journal=Revista Calundu |volume=1 |issue=2 |pages=71–90}}</ref> * Candomblé - A duk jihohin Brazil; * [[Egungun cult|Addinin Egungun]] - Bahia, Rio de Janeiro da São Paulo; <ref>{{Cite web |date=2017-07-25 |title=O Culto dos Ancestrais – Egungun |url=https://ocandomble.com/2017/07/25/o-culto-dos-ancestrais-egungun/ |access-date=2023-08-16}}</ref> * [[Ifá]] Cult - Bahia, Rio de Janeiro da São Paulo; <ref>{{Cite web |date=2015-02-18 |title=Religiões Afro-Brasileiras |url=http://deusesehomens.com.br/religioes/afro-brasileiras/item/205-religioes-afro-brasileiras |access-date=2023-08-16 |website=Deuses & Homens}}</ref> * Macumba - Rio de Janeiro; <ref>{{Cite journal |last=Britto |first=Rossana |last2=Tardock |first2=Luciano Campos |title=Noite na macumba: as religiões afro-brasileiras e o bailado de Eros Volusia |url=https://revistaplura.emnuvens.com.br/plura/article/download/1037/pdf_114/4264 |journal=Revista de Estudos de Religião |volume=6 |issue=2 |pages=307–319}}</ref> * [[Omoloko]] - Rio de Janeiro, Minas Gerais da São Paulo; <ref>{{Cite journal |last=Silva |first=Walerson Fernandes da |title=O CULTO OMOLOKÔ E SUA RELAÇÃO COM A UMBANDA E O CANDOMBLÉ |url=https://www.ufjf.br/bach/files/2016/10/WALERSON-FERNANDES-DA-SILVA.pdf |journal=UFJF}}</ref> * Kimbanda - Rio de Janeiro da São Paulo; <ref>{{Cite web |date=2018-12-11 |title=Religiões afro-brasileiras derivam de crenças de mais de 4 séculos |url=http://www.morcegada.unir.br/?p=708 |access-date=2023-08-16 |website=Morcegada}}</ref> * Tambor na Mina - Maranhão da Pará; <ref name=":1">{{Cite journal |last=Ferreti |first=Mundicarmo |year=1997 |title=TAMBOR DE MINA E UMBANDA: O culto aos caboclos no Maranhão |url=http://www.repositorio.ufma.br:8080/jspui/handle/1/205 |journal=GPMINA |issue=39}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFerreti1997">Ferreti, Mundicarmo (1997). [http://www.repositorio.ufma.br:8080/jspui/handle/1/205 "TAMBOR DE MINA E UMBANDA: O culto aos caboclos no Maranhão"]. ''GPMINA'' (39).</cite></ref> * [[Terecô]] - Maranhão; <ref>{{Cite web |last=Carvalho |first=Cleide |date=6 April 2013 |title=Codó, no Maranhão, é a terra dos pais de santo |url=https://oglobo.globo.com/politica/codo-no-maranhao-a-terra-dos-pais-de-santo-8043533 |access-date=2023-08-16 |website=G1}}</ref> * Umbanda - A duk jihohin Brazil; <ref name=":1" /> * Xambá - Alagoas da Pernambuco; <ref>{{Cite web |last=Iglesia |first=Marcus |date=2018-12-03 |title=Território da ancestralidade africana, Nação Xambá é patrimônio vivo de Pernambuco |url=https://www.cultura.pe.gov.br/canal/patrimonio-cultural-3/territorio-da-ancestralidade-africana-nacao-xamba-e-patrimonio-vivo-de-pernambuco/ |access-date=2023-08-16 |website=Portal Cultura}}</ref> * Xangô na Arewa maso gabas - Paraíba, Pernambuco, Alagoas da Sergipe; <ref name=":2">{{Cite journal |last=Motta |first=Roberto |date=1998 |title=O ÚTIL, O SAGRADO E O MAIS-QUE-SAGRADO NO XANGÔ DE PERNAMBUCO |url=https://www.scielo.br/j/ha/a/C47NX6PK5K7vPr5L7pfGTvR/?format=pdf&lang=pt |journal=Horizontes Antropológicos |volume=4 |issue=8 |pages=168–181 |doi=10.1590/S0104-71831998000100009 |doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMotta1998">Motta, Roberto (1998). [https://www.scielo.br/j/ha/a/C47NX6PK5K7vPr5L7pfGTvR/?format=pdf&lang=pt "O ÚTIL, O SAGRADO E O MAIS-QUE-SAGRADO NO XANGÔ DE PERNAMBUCO"]. ''Horizontes Antropológicos''. '''4''' (8): <span class="nowrap">168–</span>181. [[Doi (identifier)|doi]]:<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1590/S0104-71831998000100009|10.1590/S0104-71831998000100009]]</span>.</cite></ref> * Ƙungiyoyin; * Sisterhood of Our Lady of the Good Death; <ref name=":3">{{Cite journal |last=Silva |first=Livia Maria Baêta da |title=A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DA BOA MORTE, UMA PERSPECTIVA MUSEOLÓGICA E DE GÊNERO |url=https://www.cult.ufba.br/enecul2005/LiviaMariaBaetadaSilva.pdf |journal=Enecult |volume=1}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSilva">Silva, Livia Maria Baêta da. [https://www.cult.ufba.br/enecul2005/LiviaMariaBaetadaSilva.pdf "A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DA BOA MORTE, UMA PERSPECTIVA MUSEOLÓGICA E DE GÊNERO"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Enecult''. '''1'''.</cite></ref> * Sisterhood of Our Lady of the Rosary of the Black Men; <ref name=":4">{{Cite journal |last=Ott |first=Carlos |title=A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DO ROSARIO DOS PRETOS DO PELOURINHO |url=https://periodicos.ufba.br/index.php/afroasia/article/download/20681/13276 |journal=UFBA |pages=119–126}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOtt">Ott, Carlos. [https://periodicos.ufba.br/index.php/afroasia/article/download/20681/13276 "A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DO ROSARIO DOS PRETOS DO PELOURINHO"]. ''UFBA'': <span class="nowrap">119–</span>126.</cite></ref> * Syncretism; <ref>{{Cite web |date=2011-04-18 |title=Qual a ligação entre os santos católicos e os orixás? |url=https://super.abril.com.br/mundo-estranho/qual-a-ligacao-entre-os-santos-catolicos-e-os-orixas |access-date=2023-08-16 |website=Super Interessante}}</ref> == Fasaha == [[Fayil:Neide_da_Costa.jpeg|thumb|Mai yin gyare-gyare na Ilê Axé Opô Afonjá candomblé ''Terreiro'' a Salvador, Bahia, Brazil.]] Alaká na Afirka, wanda aka sani a Brazil da pano-da-costa, masu saƙa ne na Ilê Axé Opô Afonjá candomblé ''Terreiro'' a Salvador, a cikin sararin da ake kira Casa do Alaká . <ref>{{Cite web |title=Casa do Alaká |url=http://casadoalaka.com/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20071008082253/http://casadoalaka.com/ |archive-date=2007-10-08 |access-date=2008-09-01}}</ref> Mestre Didi, [[Alapini]] (babban firist) na addinin Egungun da [[Açobá|Azobá]] (babban Firist) na Addinin Babalú-Ayé da Orishas na duniya, shi ma masassaƙi ne kuma aikinsa gaba ɗaya yana mai da hankali kan tatsuniyoyin [[Yarbawa|Yoruba]] da fasaha.<ref name=":5">{{Cite web |last=Franco |first=Tasso |date=2013-10-06 |title=Filho de Mãe Senhora, mestre DIDI morre aos 95 anos de idade |url=https://www.bahiaja.com.br/cultura/noticia/2013/10/06/filho-de-mae-senhora-mestre-didi-morre-aos-95-anos-de-idade,65019,0.html |access-date=2023-08-16 |website=BahiaJá}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFranco2013">Franco, Tasso (2013-10-06). [https://www.bahiaja.com.br/cultura/noticia/2013/10/06/filho-de-mae-senhora-mestre-didi-morre-aos-95-anos-de-idade,65019,0.html "Filho de Mãe Senhora, mestre DIDI morre aos 95 anos de idade"]. ''BahiaJá''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref> A cikin zane, masu zane-zane da masu zanen kaya da yawa sun sadaukar da kansu don nuna kyawawan candomblé, umbanda da batuque a kan zane-zanen su. Ɗaya daga cikinsu shine mai zane-zane da mai zane-zanen Argentina Carybé, wanda ya sadaukar da yawancin rayuwarsa a Brazil yana zane-zane kuma yana fentin Orishas da bukukuwa har zuwa cikakkun bayanai. Ana iya ganin siffofinsa a Gidan Tarihin Afro-Brazilian kuma an buga wani ɓangare na aikinsa a cikin littattafai.<ref>{{Cite journal |last=Silva |first=Vagner Gonçalves da |date=2012 |title=Artes do axé. O sagrado afro-brasileiro na obra de Carybé |journal=Ponto Urbe |volume=10 |issue=10 |doi=10.4000/pontourbe.1267 |doi-access=free}}</ref> A cikin daukar hoto, Faransanci Pierre Fatumbi Verger, wanda ya ziyarci Bahia a 1946 kuma ya kasance har zuwa ranar ƙarshe ta rayuwarsa, ya nuna mutanen Brazil da duk nuances na candomblé a baki da fari. Baya ga daukar hoto, ya zama wani ɓangare na addini, a Brazil da [[Afirka]], inda aka fara shi a matsayin Babalawo, da kuma fara [[Pierre Verger Foundation|Gidauniyar Pierre Verger]] a Salvador, inda duk tarin hotunansa yake.<ref>{{Cite journal |last=Souty |first=Jérôme |title=IMAGEM, ORALIDADE E ESCRITA: UMA ANÁLISE DA TRAJETÓRIA DE PIERRE FATUMBI VERGER |url=https://www.scielo.br/j/afro/a/z7cQp4dB7LXDH4jXmf5L5Yz/?lang=pt&format=pdf |journal=Afro-Ásia |volume=45 |pages=185–194}}</ref><ref>{{Cite web |title=Pierre Verger pela cidade |url=https://www.salvadordabahia.com/roteiros/pierre-verger-pela-cidade/ |access-date=2023-08-16}}</ref> == Abincin == <nowiki><i id="mwAco">feijoada</i></nowiki> na Brazil, wanda ake la'akari da abincin ƙasa na Brazil, ana yawan ambaton shi azaman halittar bayi, tunda ana iya kirkirar shi a cikin ''[[Senzala|senzalas]]''. A zamanin yau, duk da haka, ana ɗaukar ''feijoada'' na Brazil a matsayin daidaitawa na wurare masu zafi na ''feijoada'' ta Portuguese wanda ba a saba ba da shi ga bayi ba. Duk da haka, abincin yankin Brazil ya sami rinjaye sosai daga abincin Afirka, gauraye da abubuwan abinci na Turai da na asali.<ref>{{Cite web |date=2018-05-09 |title=Origem da Feijoada e sua História: Você tem certeza que ela nasceu nas senzalas? |url=https://fundacaocargill.org.br/historia-da-feijoada/ |access-date=2023-08-16 |website=Fundação Cargill}}</ref> Abinci na Bahia shine wanda ya fi nuna tasirin Afirka a cikin abincin da ya dace kamar ''[[Ƙosai|Acarajé]]'', ''caruru'', ''vatapá'' da ''moqueca''. Ana shirya waɗannan jita-jita da [[Manja|Man dabino]], wanda aka cire daga itacen dabino na Afirka da aka kawo Brazil a zamanin mulkin mallaka. A Bahia, akwai hanyoyi biyu don shirya waɗannan girke-girke. A hanya mai sauƙi, abincin ba ya ƙunshe da kayan yaji da yawa kuma ana yin su a cikin candomblé terreiros don a miƙa wa orishas. A wata hanya, ana amfani da shi a waje da terreiros, ana shirya abinci tare da kayan yaji da yawa kuma sun fi ɗanɗano, ana sayar da su ta baianas do acarajé kuma ana ɗanɗana su a gidajen cin abinci da gidaje.<ref>{{Cite journal |last=França |first=Érico da Silva |title=A FORMAÇÃO DA "CULINÁRIA BAIANA": SOB UMA ÓTICA "AFRICANA" |url=http://snh2013.anpuh.org/resources/anais/35/1397424147_ARQUIVO_AFORMACAODACULINARIABAIANA.pdf |journal=ANPUH |volume=10}}</ref> == Waƙoƙi == {{Main|Afro-Brazilian music}} Waƙoƙin da Afro-Brazilians suka kirkira haɗuwa ne da tasirin daga ko'ina cikin Afirka ta kudu da Sahara tare da abubuwa na Portuguese kuma, zuwa ƙarami, kiɗa na asali, wanda ya samar da nau'o'i daban-daban. Kyakkyawan kiɗa na Brazil yana da tasiri sosai daga rhythms na Afirka; shahararrun nau'ikan sune samba, [[marabaixo]], maracatu, [[Ijexá (rhytm)|ijexá]], [[Coco (dance)|koko]], jongo, carimbó, lambada, maxixe, Maculelê.<ref name=":7">{{Cite web |date=2023-05-29 |title=Maracatu: Um ritmo musical e uma forma de manifestação cultural tradicional de Pernambuco |url=https://sopacultural.com/maracatu-um-ritmo-musical-e-uma-forma-de-manifestacao-cultural-tradicional-de-pernambuco/ |access-date=2023-08-16 |website=Sopa Cultural}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://sopacultural.com/maracatu-um-ritmo-musical-e-uma-forma-de-manifestacao-cultural-tradicional-de-pernambuco/ "Maracatu: Um ritmo musical e uma forma de manifestação cultural tradicional de Pernambuco"]. ''Sopa Cultural''. 2023-05-29<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref><ref>{{Cite web |date=2016-01-27 |title=Jongo, expressão da cultura afro-brasileira |url=https://www.multirio.rj.gov.br/index.php/reportagens/8637-jongo-expressao-da-cultura-afro-brasileira |access-date=2023-08-16 |website=MultiRio}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-04 |title=Maxixe – Conheça a origem e história do Tango Brasileiro! |url=https://terravistabrasil.com.br/maxixe/ |access-date=2023-08-16 |website=Terravista Brasil}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-01-14 |title=Carimbó: ritmo de herança afro-indígena é tradição no Pará |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/rfi/2022/01/14/carimbo-ritmo-de-heranca-afro-indigena-e-tradicao-no-para.htm |access-date=2023-08-16 |website=UOL}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-04-17 |title=O que é o Maculele |url=https://www.capoeiranossanacao.com.br/o-que-e-o-maculele/ |access-date=2023-08-16 |website=Capoeira Nossa Nação}}</ref> Kamar yadda ya faru a duk yankunan Amurka inda bayi na Afirka suka kasance, an yi watsi da kiɗan da 'yan Afirka suka yi da farko kuma an ware shi, har sai ya sami sananne a farkon karni na 20 kuma ya zama mafi mashahuri a yau.<ref>{{Cite journal |last=Kuehn |first=Frank |date=January 2002 |title=ESTUDO ACERCA DOS ELEMENTOS AFRO-BRASILEIROS DO CANDOMBLÉ NAS LETRAS E MÚSICAS DE VINÍCIUS DE MORAES E BADEN POWELL: os "Afro-Sambas". |url=https://www.academia.edu/685708 |journal=Terceiro Colóquio de Pesquisa da Pós-Graduação em Música, Escola de Música |pages=94–103}}</ref> === Kayan kida na Afirka da Brazil === * Rashin jin daɗi; <ref name=":6">{{Cite web |title=Instrumentos Musicais Africanos |url=https://brasilescola.uol.com.br/geografia/instrumentos-musicais-africanos.htm |access-date=2023-08-16 |website=Brasil Escola}}</ref> * Agogô; <ref name=":6" /> * Alfaia; <ref>{{Cite web |title=Alfaia |url=http://www.percussionista.com.br/instrumentos/alfaia.htm |access-date=2023-08-16 |website=Percussionista}}</ref> * Ya kai Harin; <ref>{{Cite web |date=2013-03-15 |title=A História do Atabaque |url=http://casademiguelarcanjo.com.br/orixas/a-historia-do-atabaque/ |access-date=2023-08-16 |website=Casa de Miguel}}</ref> * Berimbau; <ref name=":6" /> * [[Ganga|Drum]]; <ref name=":6" /> == Dubi kuma == * Al'adun Afirka a Rio Grande do Sul * Quilombo * Tarihin Afirka da Brazil == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 8nhi1u4eudz7tplorrh9xrlgxllt5jd 656497 656494 2025-07-08T12:46:41Z Muhseer 35527 656497 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Encontro_estadual_de_maracatus.jpg|thumb|320x320px|A Pernambuco, al'adun Afro-Brazilian na farko da rhythm sun fito: congada da maracatu . A cikin hoton, Maracatu Nação procession a [[Recife]] . <ref>{{Cite web |title=Congada - Festa folclórica une tradições africanas e ibéricas |url=https://educacao.uol.com.br/disciplinas/cultura-brasileira/congada-festa-folclorica-une-tradicoes-africanas-e-ibericas.htm |access-date=2017-03-03 |website=UOL}}</ref><ref name=":7">{{Cite web |date=2023-05-29 |title=Maracatu: Um ritmo musical e uma forma de manifestação cultural tradicional de Pernambuco |url=https://sopacultural.com/maracatu-um-ritmo-musical-e-uma-forma-de-manifestacao-cultural-tradicional-de-pernambuco/ |access-date=2023-08-16 |website=Sopa Cultural}}</ref>]] Al'adun Afro-[[Brazil]] shine haɗuwa da bayyanar al'adu a Brazil waɗanda suka sha wahala daga [[Al'adun Afirka]] tun zamanin mulkin mallaka har zuwa yau. Yawancin al'adun Afirka sun isa Brazil ta hanyar cinikin bayi na transatlantic, inda al'adun Turai da na asali suka rinjaye shi, wanda ke nufin cewa halaye na asalin Afirka a cikin al'adun Brazil gabaɗaya sun haɗu da wasu nassoshin al'adu. A halin yanzu, ana iya gano bangarori masu karfi na al'adun Afirka a fannoni da yawa na al'ummar Brazil, kamar su kiɗa, Addini, abinci, al'adun gargajiya da kuma shahararrun bukukuwa. Jihohin Maranhão, Pernambuco, Alagoas, Bahia, Minas Gerais, Espírito Santo, [[Rio de Janeiro]], [[São Paulo]] da Rio Grande do Sul sune suka fi rinjayar al'adun asalin Afirka saboda yawan bayi da aka karɓa a lokacin cinikin bayi da ƙaurawarsu ta ciki bayan ƙarshen sake zagayowar sukari a Yankin arewa maso gabas. Kodayake al'adun gargajiya sun ragu a zamanin mulkin mallaka kuma a cikin karni na 19, fannoni na al'adun Brazil na asalin Afirka sun sami tsari na sake darajar daga karni na 20 zuwa gaba wanda har yanzu yana nan a yau. == Ci gaban tarihi == [[Fayil:Rugendas_-_Escravos_Benguela,_Angola,_Congo,_Monjolo.jpg|thumb|Bayin Afirka a Brazil daga kasashe da yawa (Rugendas, c. 1830).]] Gabaɗaya, a zamanin mulkin mallaka da kuma a cikin karni na 19, asalin al'adun Turai shine mafi daraja a Brazil, yayin da ake yawan watsi da al'adun al'adun Afirka da Brazil, an hana su har ma an haramta su. Addinai na Afro-Brazilian da fasaha na capoeira sau da yawa hukumomi sun hana su. A gefe guda, wasu bayyanar al'adu, kamar congadas da maracatu, da kuma maganganun kiɗa kamar Lundu, an yarda da su har ma da motsa su.<ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}</ref> Daga tsakiyar karni na 20 zuwa gaba, maganganun al'adun Afro-Brazilian a hankali sun fara karɓar karɓa da sha'awar ƙwararrun Brazil a matsayin ainihin maganganun fasaha na ƙasa. Koyaya, ba duk bayyanar al'adu ba ne aka yarda da su a lokaci guda. Samba na ɗaya daga cikin maganganun farko na al'adun Afro-Brazilian da za a yi sha'awar lokacin da ya ɗauki matsayi mai daraja a cikin shahararren kiɗa a farkon karni na 20. <ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref> Daga baya, gwamnatin mulkin kama-karya na Estado Novo na Getúlio Vargas ta aiwatar da manufofi don motsa kishin kasa inda za a iya karɓar al'adun Afro-Brazilian a hukumance. A wannan lokacin ne zanga-zangar Makarantar samba ta sami amincewar gwamnati ta hanyar Janar Union of Samba Schools of Brazil, wanda aka kafa a 1934. <ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref><ref>{{Cite journal |last=Fernandes |first=Nelson da Nóbrega |date=2012-11-01 |title=ESCOLAS DE SAMBA, IDENTIDADE NACIONAL E O DIREITO À CIDADE |url=https://www.ub.edu/geocrit/sn/sn-418/sn-418-47.htm |journal=Revista Electrónica de Geografía y Ciencias Sociales |volume=16 |issue=416}}</ref> Haka ya faru da sauran al'adun al'adu. Capoeira, wanda aka dauka a matsayin aikin masu laifi da masu laifi, Mestre Bimba ne ya gabatar da shi a 1953 ga shugaban kasar Vargas, wanda ya kira shi "wasa kawai wasanni na kasa". <ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref> <ref>{{Cite web |last=Fernandes |first=Fernanda |date=2020-11-23 |title=Quem foi Mestre Bimba, criador da capoeira regional |url=https://www.multirio.rj.gov.br/index.php/reportagens/16849-quem-foi-mestre-bimba,-criador-da-capoeira-regional |access-date=2023-08-16 |website=MultiRio}}</ref> Daga shekarun 1950 zuwa gaba, tsanantawa ga addinan Afro-Brazilian ya ragu kuma wani ɓangare na matsakaicin aji na Rio de Janeiro ya karɓi umbanda. A cikin shekaru goma masu zuwa, addinan Afro-Brazilian sun fara yin bikin ne daga fararen masu ilimi.<ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref> A shekara ta 2003, an sanya hannu kan Dokar No. 10.639, wanda ya canza [[Law of Guidelines and Bases of Education|Dokar Jagororin da Tushen Ilimi]] (LDB), wanda ke buƙatar makarantun firamare da sakandare na Brazil su haɗa da koyar da tarihin Afirka da al'adu a cikin tsarin karatun.<ref name=":0">{{Cite web |date=2012-05-23 |title=Cultura Negra: Nossa gente e nossa história |url=https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ |access-date=2023-08-16 |website=Vermelho}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://vermelho.org.br/2012/05/23/cultura-negra-nossa-gente-e-nossa-historia/ "Cultura Negra: Nossa gente e nossa história"]. ''Vermelho''. 2012-05-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref><ref>{{Cite web |title=LEI No 10.639, DE 9 DE JANEIRO DE 2003 |url=https://www.planalto.gov.br/ccivil_03/leis/2003/l10.639.htm |access-date=2023-08-16 |website=Presidency of the Republic}}</ref> == Nazarin Afirka da Brazil == [[Fayil:Sobradomadalena.jpg|thumb|[[Abolition Museum|Gidan Tarihi na Abolition]] - Cibiyar Bayani ta Al'adun Afirka da Brazil, a Recife.]] An nuna sha'awar al'adun Afro-Brazilian ta hanyar karatu da yawa a fannonin ilimin zamantakewa, ilimin ɗan adam, kabilanci, kiɗa da ilimin harshe, da sauransu, da suka mayar da hankali kan bayyanawa da juyin halitta na tarihin al'adun Afirka-Braziliya. <ref>{{Cite journal |last=Gomes |first=Nilma Lino |date=2008-09-10 |title=EDUCAÇÃO E DIVERSIDADE CULTURAL: REFLETINDO SOBRE AS DIFERENTES PRESENÇAS NA ESCOLA |url=https://files.ufgd.edu.br/arquivos/arquivos/78/NEAB/Educacao%20e%20Diversidade%20Cultural.pdf |journal=Mulheres Negras - do Umbigo Para O Mundo}}</ref> Yawancin malaman Brazil, kamar lauya Edison Carneiro, mai bincike Nina Rodrigues, marubucin Jorge Amado, mawaki da marubuci daga Minas Gerais Antonio Olinto, marubuci da ɗan jarida João Ubaldo, masanin ilimin ɗan adam da masanin tarihin tarihi [[Raul Lody]], da kuma baƙi kamar masanin ilimin zamantakewa na Faransa Roger Bastide, mai ɗaukar hoto Pierre Verger, masanin binciken kabilanci na Amurka Ruth Landes, da kuma mai zane na Argentina Carybé, waɗanda ba a riga an sadaukar da kansu don tattara bayanai game da al'adun Afirka da su ba, waɗanda ba su yi nazari dalla-Brazilian ba.<ref>{{Cite journal |last=Jensen |first=Tina Gudrun |year=2001 |title=Discursos sobre as religiões afro-brasileiras - Da desafricanização para a reafricanização |url=https://www.pucsp.br/rever/rv1_2001/t_jensen.htm |journal=Estudos da Religião |issue=1 |pages=1–21}}</ref> Wasu daga cikinsu sun shiga cikin addinan Afro-Brazilian, kamar yadda yake da João do Rio; <ref>{{Cite journal |last=Serafim |first=Vanda Fortuna |last2=Santos |first2=Thauan Bertão dos |title=JOÃO DO RIO E A HISTÓRIA DAS RELIGIÕES AFRO-BRASILEIRAS |url=https://revistas.unilasalle.edu.br/index.php/Mouseion/article/download/1589/1057 |journal=UnilaSalle |volume=17 |issue=1 |pages=41–60}}</ref> an gayyaci wasu su shiga Candomblé a matsayin cikakken mambobi, suna karɓar matsayi na girmamawa kamar [[Obá de Xangô|Obá na Xangô]] a Ilê Axé Opô Afonjá da [[Ogã]] a Ilê Axé Iyá Nassô Oká da Ilê Axá Omin Iyamassê, suna taimakawa kudi don kula da waɗannan terreiros<ref>{{Cite journal |last=Ferreti |first=Sergio |title=Nina Rodrigues e a Religião dos Orixás |url=http://gmbahia.ufba.br/index.php/gmbahia/article/viewFile/307/298 |journal=Gazeta Médica da Bahia |volume=76 |pages=54–59}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Costa |first=José Ricardo da |date=2021 |title=Antonio Olinto: pele branca, alma da África |url=https://ojs.ufgd.edu.br/index.php/Raido/article/view/14545 |journal=Raído |volume=15 |issue=37 |pages=36–50 |doi=10.30612/raido.v15i37.14545 |s2cid=246771676 |doi-access=free}}</ref> Yawancin firistoci a cikin wallafe-wallafen sun ba da kansu don rubuta tarihin addinan Afro-Brazilian tare da taimakon malaman tausayi ko membobin candomblés. Sauran, tun da sun riga sun sami ilimin ilimi, sun zama marubuta tare da matsayinsu na firistoci, kamar masanan ilimin ɗan adam [[Júlio Santana Braga]] da [[Vivaldo da Costa Lima]], iyalorishás Mãe Stella da Giselle Cossard Binon - Omindarewa, farfesa Agenor Miranda, lauya Cléo Martins da farfesa ilimin zamantakewa [[Reginaldo Prandi]], da sauransu.<ref>{{Cite web |last=Ramos |first=Cleidiana |date=2015-01-29 |title=Entrevista Júlio Braga: "Sou criança em relação a esse mundo milenar" |url=https://www.geledes.org.br/entrevista-julio-braga-sou-crianca-em-relacao-esse-mundo-milenar/ |access-date=2023-08-16 |website=Portal Geledés}}</ref><ref>{{Cite web |date=2010-09-22 |title=Morre antropólogo Vivaldo da Costa Lima |url=https://www.correio24horas.com.br/salvador/morre-antropologo-vivaldo-da-costa-lima-0910 |access-date=2023-08-16 |website=Correio do Povo}}</ref><ref>{{Cite web |date=2013-04-25 |title=Mãe Stella de Oxóssi é eleita membro da Academia de Letras da Bahia |url=https://politicalivre.com.br/2013/04/mae-stella-de-oxossi-e-eleita-para-academia-de-letras-da-bahia/ |access-date=2023-08-16 |website=Política Livre}}</ref><ref>{{Cite web |last=Ribeiro |first=Bruno |title=Mãe de Santo à francesa |url=http://www.revistabrasileiros.com.br/edicoes/16/textos/372/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20100102034658/http://www.revistabrasileiros.com.br/edicoes/16/textos/372/ |archive-date=2010-01-02 |access-date=2023-08-16 |website=Brasileiros}}</ref><ref>{{Cite web |last=Lobo |first=Flavio |date=2013-01-09 |title=Entrevista: Reginaldo Prandi estuda religiões afro-brasileiras |url=http://redeglobo.globo.com/globouniversidade/noticia/2013/01/entrevista-reginaldo-prandi-estuda-religioes-afro-brasileiras.html |access-date=2023-08-16 |website=G1}}</ref> == Addini == [[Fayil:Igreja_do_Rosário_dos_Homens_Pretos_(3597939043).jpg|thumb|Cocin Our Lady of the Rosary of the Black Men of Olinda shine coci na farko a Brazil mallakar 'yan uwan baki.<ref>{{Cite journal |title=Inventário dos Lugares de Memória do Tráfico Atlântico de Escravos e da História dos Africanos Escravizados no Brasil |url=http://www.labhoi.uff.br/sites/default/files/4_inventario_igrejas.pdf |journal=UFF}}</ref>]] Gabaɗaya, baƙi da aka kawo daga Afirka a matsayin bayi an yi musu baftisma nan da nan kuma an tilasta musu bin [[Cocin katolika|Katolika]]. Koyaya, juyowa ba ta da ma'ana kuma addinan asalin Afirka sun sami damar kasancewa ta hanyar aikin sirri ko haɗin kai tare da Katolika. Wasu addinan Afro-Brazilian har yanzu suna kula da yawancin al'adun Afirka, kamar su candomblé da [[Xangô do Nordeste|xangô]] na gargajiya a yankin arewa maso gabas; wasu an kafa su ne ta hanyar haɗin addini, kamar su Batuke, Tambor na mina, [[xambá]] da umbanda.<ref name=":1">{{Cite journal |last=Ferreti |first=Mundicarmo |year=1997 |title=TAMBOR DE MINA E UMBANDA: O culto aos caboclos no Maranhão |url=http://www.repositorio.ufma.br:8080/jspui/handle/1/205 |journal=GPMINA |issue=39}}</ref><ref name=":2">{{Cite journal |last=Motta |first=Roberto |date=1998 |title=O ÚTIL, O SAGRADO E O MAIS-QUE-SAGRADO NO XANGÔ DE PERNAMBUCO |url=https://www.scielo.br/j/ha/a/C47NX6PK5K7vPr5L7pfGTvR/?format=pdf&lang=pt |journal=Horizontes Antropológicos |volume=4 |issue=8 |pages=168–181 |doi=10.1590/S0104-71831998000100009 |doi-access=free}}</ref> Ko ta yaya, addinan Afro-Brazilian suna nuna tasirin daga Katolika da 'yan asalin encantaria da pajelança. Syncretism kuma yana nuna kansa a cikin al'adar baftisma na yara da aure a cikin Cocin Katolika, koda kuwa membobin suna bin addinin Afro-Brazilian a bayyane.<ref>{{Cite journal |last=Rocha |first=Leandro Mendes |last2=Borges |first2=Marcelo Henrique Ribeiro |title=ENCANTARIAS BRASILEIRAS. A EMERGÊNCIA DE RELIGIOSIDADES HÍBRIDAS AFRO-AMERÍNDIAS: O CASO DO MESTRE IRINEU SERRA – DAIME |url=https://revistas.ufg.br/racs/article/download/55385/26457/231399 |journal=Articul. Constr. Saber |volume=3 |issue=1 |pages=280–313}}</ref> A cikin mulkin mallaka na Brazil, baƙi da Mulatto, ko bayi ko 'yanci, galibi suna haɗuwa da kansu a cikin addinin Katolika. Sisterhood of Our Lady of the Good Death da [[Sisterhood of Our Lady of the Rosary of the Black Men|Sisterhood na Our Lady of the Rosary of the Black Men]] sun kasance daga cikin mafi muhimmanci, kuma suna aiki a matsayin hanyar haɗi tsakanin Katolika da addinan Afro-Brazilian.<ref name=":3">{{Cite journal |last=Silva |first=Livia Maria Baêta da |title=A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DA BOA MORTE, UMA PERSPECTIVA MUSEOLÓGICA E DE GÊNERO |url=https://www.cult.ufba.br/enecul2005/LiviaMariaBaetadaSilva.pdf |journal=Enecult |volume=1}}</ref><ref name=":4">{{Cite journal |last=Ott |first=Carlos |title=A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DO ROSARIO DOS PRETOS DO PELOURINHO |url=https://periodicos.ufba.br/index.php/afroasia/article/download/20681/13276 |journal=UFBA |pages=119–126}}</ref> Ayyukan Katolika na gargajiya sun sha wahala daga tasirin Afirka a cikin bautar tsarkaka na asalin Afirka kamar Saint Benedict, Saint Elesbaan, Saint Ephigenia da Saint Anthony na Noto ([[Antônio de Categeró|Saint Anthony na Carthage]] ko Saint Anthony Habasha);<ref>{{Cite journal |last=Oliveira |first=Anderson José Machado de |title=O Culto dos Santos no Brasil Colonial: aspectos teóricos e metodológico |url=https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=http%3A%2F%2Fsnh2013.anpuh.org%2Fresources%2Frj%2FAnais%2F1998%2Fautor%2FAnderson%2520Jose%2520Machado%2520de%2520Oliveira%2520.doc&wdOrigin=BROWSELINK |journal=ANPUH}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Zarattini |first=Fábio |title=Santos negros carmelitas e franciscanos: estudo das imagens de Minas Gerais e Pernambuco |url=https://revistas.pucsp.br/index.php/rever/article/download/55916/40052/181812 |journal=REVER |volume=22 |issue=1 |pages=59–76 |doi=10.23925/1677-1222.2021vol22i1a5 |s2cid=250299039 |doi-access=free}}</ref> a cikin ba'a mai kyau na tsarkaka da ke da alaƙa da orishas na Afirka kamar Saints Coszena da Damian (ibeji), Saint George (Ogun a Rio de Janeiro), Saint Barbara (Yansbaan), [4] a cikin kirkirar sabbin tsarkaka masu suna da Mashahuriyar addinin Ass Ass Ass Assanya na Masallaci; <ref>{{Cite web |last=de Luta |first=Mulheres |date=2021-05-28 |title=Anastácia, a santa popular brasileira |url=https://www.mulheresdeluta.com.br/anastacia-a-santa-popular-brasileira/ |access-date=2023-08-16 |website=Mulheres de luta}}</ref> da Masallaci, da Masallacin Masallacin Yesu (S) da Masallatai na Masallacin Musulunci; [4] na Masallatai (S) <ref>{{Cite web |date=22 July 2021 |title=Mulheres de terreiros, as memórias ancestrais e a resistência pelo sagrado |url=https://www.awure.com.br/mulheres-de-terreiros-as-memorias-ancestrais-e-a-resistencia-pelo-sagrado/ |access-date=2023-08-16 |website=Awure}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-06-01 |title=Acompanhe a trezena de Santo Antônio e alcance suas graças em 13 dias |url=https://www.terra.com.br/vida-e-estilo/horoscopo/acompanhe-a-trezena-de-santo-antonio-e-alcance-suas-gracas-em-13-dias,15af3ce383b509f609253c063bd45ce56sdwkez7.html |access-date=2013-08-16 |website=Terra}}</ref><ref>{{Cite web |last=Dourado |first=Tatiana Maria |date=2013-06-07 |title=Festa do Senhor do Bonfim ganha título de Patrimônio Imaterial do Brasil |url=https://g1.globo.com/bahia/noticia/2013/06/festa-do-senhor-do-bonfim-ganha-titulo-de-patrimonio-imaterial-do-brasil.html |access-date=2023-08-16 |website=G1}}</ref> Duk da yake Katolika ta musanta wanzuwar orishas, majami'u na Pentecostal sun yi imani da wanzuwarsu, amma a matsayin aljanu.<ref>{{Cite journal |last=Monteiro |first=Flavio Pantoja |title=Presença Demoníaca: A influência da figura demoníaca na fé pentecostal e neopentecostal |url=https://seer.ufu.br/index.php/cdhis/article/download/59699/32064/265664 |journal=CDHIS |volume=34 |issue=1 |pages=231–255 |doi=10.14393/cdhis.v34n1.2021.59699 |s2cid=241893007 |doi-access=free}}</ref> A cewar IBGE, 0.3% na 'yan Brazil sun ce suna bin addinan asalin Afirka, kodayake yawancin mutane suna bin waɗannan addinan a asirce.<ref>{{Cite web |last=Rodrigues |first=Jéssica |date=2022-03-17 |title=Entidades lançam pesquisa inédita para mapear racismo e violência religiosos no Brasil |url=https://www.brasildefato.com.br/2022/03/17/entidades-lancam-pesquisa-inedita-para-mapear-racismo-e-violencia-religiosos-no-brasil |access-date=2023-08-16 |website=Brasil de Fato}}</ref> Da farko an yi watsi da su, addinan Afro-Brazilian sun kasance ko kuma suna yin su a bayyane ta hanyar wasu mahimman masu ilimi da masu fasaha kamar su Jorge Amado, Dorival Caymmi, Vinícius na Moraes, Caetano Veloso, Gilberto Gil, Maria Bethânia (wanda ya halarci Mãe Menininha's ''Terreiro''), Gal Costa (wanda aka fara zuwa Orisha Babalú-Ayé), Mestre Didi (ɗan Frealorishá Senho), [[Antonio Risério]], Caribé (mai zane-zane), <ref>{{Cite web |last=Guimarães |first=Julia |date=2007-02-28 |title=A ialorixá do Brasil |url=https://www.otempo.com.br/entretenimento/magazine/a-ialorixa-do-brasil-1.315900 |access-date=2023-08-16 |website=O Tempo}}</ref> da Fernando Co).<ref name=":5">{{Cite web |last=Franco |first=Tasso |date=2013-10-06 |title=Filho de Mãe Senhora, mestre DIDI morre aos 95 anos de idade |url=https://www.bahiaja.com.br/cultura/noticia/2013/10/06/filho-de-mae-senhora-mestre-didi-morre-aos-95-anos-de-idade,65019,0.html |access-date=2023-08-16 |website=BahiaJá}}</ref> [[Fayil:Candomble_Pernambuco.jpg|thumb|An zubar da Candomblé a Pernambuco.]] === Addinai na Afirka da Brazil === * [[Babaçuê]] - Pará; <ref>{{Cite journal |last=Campelo |first=Marilu Márcia |last2=Luca |first2=Taissa Tavernard de |title=As duas africanidades estabelecidas no Pará |url=https://www.unicamp.br/~aulas/Conjunto%20II/4_13.pdf |journal=Revista Aulas |volume=4}}</ref> * Batuque - Rio Grande do Sul; <ref>{{Cite web |last=Charles |first=Hungbono |date=2016-10-26 |title=O Batuque do Rio Grande do Sul – Uma religião de Orixás |url=https://ocandomble.com/2016/10/26/o-batuque-do-rio-grande-do-sul-uma-religiao-de-orixas/}}</ref> * [[Cabula]] - Espírito Santo, Minas Gerais, Rio de Janeiro da Santa Catarina; <ref>{{Cite journal |last=Nogueira |first=Guilherme Dantas |last2=Nogueira |first2=Nilo Sérgio |title=EU CANGIRA, DEIXA A GIRA GIRAR: A CABULA CAPIXABA E SEUS VESTÍGIOS EM MINAS GERAIS |url=https://periodicos.unb.br/index.php/revistacalundu/article/download/7634/6303/13250 |journal=Revista Calundu |volume=1 |issue=2 |pages=71–90}}</ref> * Candomblé - A duk jihohin Brazil; * [[Egungun cult|Addinin Egungun]] - Bahia, Rio de Janeiro da São Paulo; <ref>{{Cite web |date=2017-07-25 |title=O Culto dos Ancestrais – Egungun |url=https://ocandomble.com/2017/07/25/o-culto-dos-ancestrais-egungun/ |access-date=2023-08-16}}</ref> * [[Ifá]] Cult - Bahia, Rio de Janeiro da São Paulo; <ref>{{Cite web |date=2015-02-18 |title=Religiões Afro-Brasileiras |url=http://deusesehomens.com.br/religioes/afro-brasileiras/item/205-religioes-afro-brasileiras |access-date=2023-08-16 |website=Deuses & Homens}}</ref> * Macumba - Rio de Janeiro; <ref>{{Cite journal |last=Britto |first=Rossana |last2=Tardock |first2=Luciano Campos |title=Noite na macumba: as religiões afro-brasileiras e o bailado de Eros Volusia |url=https://revistaplura.emnuvens.com.br/plura/article/download/1037/pdf_114/4264 |journal=Revista de Estudos de Religião |volume=6 |issue=2 |pages=307–319}}</ref> * [[Omoloko]] - Rio de Janeiro, Minas Gerais da São Paulo; <ref>{{Cite journal |last=Silva |first=Walerson Fernandes da |title=O CULTO OMOLOKÔ E SUA RELAÇÃO COM A UMBANDA E O CANDOMBLÉ |url=https://www.ufjf.br/bach/files/2016/10/WALERSON-FERNANDES-DA-SILVA.pdf |journal=UFJF}}</ref> * Kimbanda - Rio de Janeiro da São Paulo; <ref>{{Cite web |date=2018-12-11 |title=Religiões afro-brasileiras derivam de crenças de mais de 4 séculos |url=http://www.morcegada.unir.br/?p=708 |access-date=2023-08-16 |website=Morcegada}}</ref> * Tambor na Mina - Maranhão da Pará; <ref name=":1">{{Cite journal |last=Ferreti |first=Mundicarmo |year=1997 |title=TAMBOR DE MINA E UMBANDA: O culto aos caboclos no Maranhão |url=http://www.repositorio.ufma.br:8080/jspui/handle/1/205 |journal=GPMINA |issue=39}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFerreti1997">Ferreti, Mundicarmo (1997). [http://www.repositorio.ufma.br:8080/jspui/handle/1/205 "TAMBOR DE MINA E UMBANDA: O culto aos caboclos no Maranhão"]. ''GPMINA'' (39).</cite></ref> * [[Terecô]] - Maranhão; <ref>{{Cite web |last=Carvalho |first=Cleide |date=6 April 2013 |title=Codó, no Maranhão, é a terra dos pais de santo |url=https://oglobo.globo.com/politica/codo-no-maranhao-a-terra-dos-pais-de-santo-8043533 |access-date=2023-08-16 |website=G1}}</ref> * Umbanda - A duk jihohin Brazil; <ref name=":1" /> * Xambá - Alagoas da Pernambuco; <ref>{{Cite web |last=Iglesia |first=Marcus |date=2018-12-03 |title=Território da ancestralidade africana, Nação Xambá é patrimônio vivo de Pernambuco |url=https://www.cultura.pe.gov.br/canal/patrimonio-cultural-3/territorio-da-ancestralidade-africana-nacao-xamba-e-patrimonio-vivo-de-pernambuco/ |access-date=2023-08-16 |website=Portal Cultura}}</ref> * Xangô na Arewa maso gabas - Paraíba, Pernambuco, Alagoas da Sergipe; <ref name=":2">{{Cite journal |last=Motta |first=Roberto |date=1998 |title=O ÚTIL, O SAGRADO E O MAIS-QUE-SAGRADO NO XANGÔ DE PERNAMBUCO |url=https://www.scielo.br/j/ha/a/C47NX6PK5K7vPr5L7pfGTvR/?format=pdf&lang=pt |journal=Horizontes Antropológicos |volume=4 |issue=8 |pages=168–181 |doi=10.1590/S0104-71831998000100009 |doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMotta1998">Motta, Roberto (1998). [https://www.scielo.br/j/ha/a/C47NX6PK5K7vPr5L7pfGTvR/?format=pdf&lang=pt "O ÚTIL, O SAGRADO E O MAIS-QUE-SAGRADO NO XANGÔ DE PERNAMBUCO"]. ''Horizontes Antropológicos''. '''4''' (8): <span class="nowrap">168–</span>181. [[Doi (identifier)|doi]]:<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1590/S0104-71831998000100009|10.1590/S0104-71831998000100009]]</span>.</cite></ref> * Ƙungiyoyin; * Sisterhood of Our Lady of the Good Death; <ref name=":3">{{Cite journal |last=Silva |first=Livia Maria Baêta da |title=A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DA BOA MORTE, UMA PERSPECTIVA MUSEOLÓGICA E DE GÊNERO |url=https://www.cult.ufba.br/enecul2005/LiviaMariaBaetadaSilva.pdf |journal=Enecult |volume=1}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSilva">Silva, Livia Maria Baêta da. [https://www.cult.ufba.br/enecul2005/LiviaMariaBaetadaSilva.pdf "A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DA BOA MORTE, UMA PERSPECTIVA MUSEOLÓGICA E DE GÊNERO"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Enecult''. '''1'''.</cite></ref> * Sisterhood of Our Lady of the Rosary of the Black Men; <ref name=":4">{{Cite journal |last=Ott |first=Carlos |title=A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DO ROSARIO DOS PRETOS DO PELOURINHO |url=https://periodicos.ufba.br/index.php/afroasia/article/download/20681/13276 |journal=UFBA |pages=119–126}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOtt">Ott, Carlos. [https://periodicos.ufba.br/index.php/afroasia/article/download/20681/13276 "A IRMANDADE DE NOSSA SENHORA DO ROSARIO DOS PRETOS DO PELOURINHO"]. ''UFBA'': <span class="nowrap">119–</span>126.</cite></ref> * Syncretism; <ref>{{Cite web |date=2011-04-18 |title=Qual a ligação entre os santos católicos e os orixás? |url=https://super.abril.com.br/mundo-estranho/qual-a-ligacao-entre-os-santos-catolicos-e-os-orixas |access-date=2023-08-16 |website=Super Interessante}}</ref> == Fasaha == [[Fayil:Neide_da_Costa.jpeg|thumb|Mai yin gyare-gyare na Ilê Axé Opô Afonjá candomblé ''Terreiro'' a Salvador, Bahia, Brazil.]] Alaká na Afirka, wanda aka sani a Brazil da pano-da-costa, masu saƙa ne na Ilê Axé Opô Afonjá candomblé ''Terreiro'' a Salvador, a cikin sararin da ake kira Casa do Alaká . <ref>{{Cite web |title=Casa do Alaká |url=http://casadoalaka.com/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20071008082253/http://casadoalaka.com/ |archive-date=2007-10-08 |access-date=2008-09-01}}</ref> Mestre Didi, [[Alapini]] (babban firist) na addinin Egungun da [[Açobá|Azobá]] (babban Firist) na Addinin Babalú-Ayé da Orishas na duniya, shi ma masassaƙi ne kuma aikinsa gaba ɗaya yana mai da hankali kan tatsuniyoyin [[Yarbawa|Yoruba]] da fasaha.<ref name=":5">{{Cite web |last=Franco |first=Tasso |date=2013-10-06 |title=Filho de Mãe Senhora, mestre DIDI morre aos 95 anos de idade |url=https://www.bahiaja.com.br/cultura/noticia/2013/10/06/filho-de-mae-senhora-mestre-didi-morre-aos-95-anos-de-idade,65019,0.html |access-date=2023-08-16 |website=BahiaJá}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFranco2013">Franco, Tasso (2013-10-06). [https://www.bahiaja.com.br/cultura/noticia/2013/10/06/filho-de-mae-senhora-mestre-didi-morre-aos-95-anos-de-idade,65019,0.html "Filho de Mãe Senhora, mestre DIDI morre aos 95 anos de idade"]. ''BahiaJá''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref> A cikin zane, masu zane-zane da masu zanen kaya da yawa sun sadaukar da kansu don nuna kyawawan candomblé, umbanda da batuque a kan zane-zanen su. Ɗaya daga cikinsu shine mai zane-zane da mai zane-zanen Argentina Carybé, wanda ya sadaukar da yawancin rayuwarsa a Brazil yana zane-zane kuma yana fentin Orishas da bukukuwa har zuwa cikakkun bayanai. Ana iya ganin siffofinsa a Gidan Tarihin Afro-Brazilian kuma an buga wani ɓangare na aikinsa a cikin littattafai.<ref>{{Cite journal |last=Silva |first=Vagner Gonçalves da |date=2012 |title=Artes do axé. O sagrado afro-brasileiro na obra de Carybé |journal=Ponto Urbe |volume=10 |issue=10 |doi=10.4000/pontourbe.1267 |doi-access=free}}</ref> A cikin daukar hoto, Faransanci Pierre Fatumbi Verger, wanda ya ziyarci Bahia a 1946 kuma ya kasance har zuwa ranar ƙarshe ta rayuwarsa, ya nuna mutanen Brazil da duk nuances na candomblé a baki da fari. Baya ga daukar hoto, ya zama wani ɓangare na addini, a Brazil da [[Afirka]], inda aka fara shi a matsayin Babalawo, da kuma fara [[Pierre Verger Foundation|Gidauniyar Pierre Verger]] a Salvador, inda duk tarin hotunansa yake.<ref>{{Cite journal |last=Souty |first=Jérôme |title=IMAGEM, ORALIDADE E ESCRITA: UMA ANÁLISE DA TRAJETÓRIA DE PIERRE FATUMBI VERGER |url=https://www.scielo.br/j/afro/a/z7cQp4dB7LXDH4jXmf5L5Yz/?lang=pt&format=pdf |journal=Afro-Ásia |volume=45 |pages=185–194}}</ref><ref>{{Cite web |title=Pierre Verger pela cidade |url=https://www.salvadordabahia.com/roteiros/pierre-verger-pela-cidade/ |access-date=2023-08-16}}</ref> == Abincin == <nowiki><i id="mwAco">feijoada</i></nowiki> na Brazil, wanda ake la'akari da abincin ƙasa na Brazil, ana yawan ambaton shi azaman halittar bayi, tunda ana iya kirkirar shi a cikin ''[[Senzala|senzalas]]''. A zamanin yau, duk da haka, ana ɗaukar ''feijoada'' na Brazil a matsayin daidaitawa na wurare masu zafi na ''feijoada'' ta Portuguese wanda ba a saba ba da shi ga bayi ba. Duk da haka, abincin yankin Brazil ya sami rinjaye sosai daga abincin Afirka, gauraye da abubuwan abinci na Turai da na asali.<ref>{{Cite web |date=2018-05-09 |title=Origem da Feijoada e sua História: Você tem certeza que ela nasceu nas senzalas? |url=https://fundacaocargill.org.br/historia-da-feijoada/ |access-date=2023-08-16 |website=Fundação Cargill}}</ref> Abinci na Bahia shine wanda ya fi nuna tasirin Afirka a cikin abincin da ya dace kamar ''[[Ƙosai|Acarajé]]'', ''caruru'', ''vatapá'' da ''moqueca''. Ana shirya waɗannan jita-jita da [[Manja|Man dabino]], wanda aka cire daga itacen dabino na Afirka da aka kawo Brazil a zamanin mulkin mallaka. A Bahia, akwai hanyoyi biyu don shirya waɗannan girke-girke. A hanya mai sauƙi, abincin ba ya ƙunshe da kayan yaji da yawa kuma ana yin su a cikin candomblé terreiros don a miƙa wa orishas. A wata hanya, ana amfani da shi a waje da terreiros, ana shirya abinci tare da kayan yaji da yawa kuma sun fi ɗanɗano, ana sayar da su ta baianas do acarajé kuma ana ɗanɗana su a gidajen cin abinci da gidaje.<ref>{{Cite journal |last=França |first=Érico da Silva |title=A FORMAÇÃO DA "CULINÁRIA BAIANA": SOB UMA ÓTICA "AFRICANA" |url=http://snh2013.anpuh.org/resources/anais/35/1397424147_ARQUIVO_AFORMACAODACULINARIABAIANA.pdf |journal=ANPUH |volume=10}}</ref> == Waƙoƙi == {{Main|Afro-Brazilian music}} Waƙoƙin da Afro-Brazilians suka kirkira haɗuwa ne da tasirin daga ko'ina cikin Afirka ta kudu da Sahara tare da abubuwa na Portuguese kuma, zuwa ƙarami, kiɗa na asali, wanda ya samar da nau'o'i daban-daban. Kyakkyawan kiɗa na Brazil yana da tasiri sosai daga rhythms na Afirka; shahararrun nau'ikan sune samba, [[marabaixo]], maracatu, [[Ijexá (rhytm)|ijexá]], [[Coco (dance)|koko]], jongo, carimbó, lambada, maxixe, Maculelê.<ref name=":7">{{Cite web |date=2023-05-29 |title=Maracatu: Um ritmo musical e uma forma de manifestação cultural tradicional de Pernambuco |url=https://sopacultural.com/maracatu-um-ritmo-musical-e-uma-forma-de-manifestacao-cultural-tradicional-de-pernambuco/ |access-date=2023-08-16 |website=Sopa Cultural}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://sopacultural.com/maracatu-um-ritmo-musical-e-uma-forma-de-manifestacao-cultural-tradicional-de-pernambuco/ "Maracatu: Um ritmo musical e uma forma de manifestação cultural tradicional de Pernambuco"]. ''Sopa Cultural''. 2023-05-29<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite></ref><ref>{{Cite web |date=2016-01-27 |title=Jongo, expressão da cultura afro-brasileira |url=https://www.multirio.rj.gov.br/index.php/reportagens/8637-jongo-expressao-da-cultura-afro-brasileira |access-date=2023-08-16 |website=MultiRio}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-04 |title=Maxixe – Conheça a origem e história do Tango Brasileiro! |url=https://terravistabrasil.com.br/maxixe/ |access-date=2023-08-16 |website=Terravista Brasil}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-01-14 |title=Carimbó: ritmo de herança afro-indígena é tradição no Pará |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/rfi/2022/01/14/carimbo-ritmo-de-heranca-afro-indigena-e-tradicao-no-para.htm |access-date=2023-08-16 |website=UOL}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-04-17 |title=O que é o Maculele |url=https://www.capoeiranossanacao.com.br/o-que-e-o-maculele/ |access-date=2023-08-16 |website=Capoeira Nossa Nação}}</ref> Kamar yadda ya faru a duk yankunan Amurka inda bayi na Afirka suka kasance, an yi watsi da kiɗan da 'yan Afirka suka yi da farko kuma an ware shi, har sai ya sami sananne a farkon karni na 20 kuma ya zama mafi mashahuri a yau.<ref>{{Cite journal |last=Kuehn |first=Frank |date=January 2002 |title=ESTUDO ACERCA DOS ELEMENTOS AFRO-BRASILEIROS DO CANDOMBLÉ NAS LETRAS E MÚSICAS DE VINÍCIUS DE MORAES E BADEN POWELL: os "Afro-Sambas". |url=https://www.academia.edu/685708 |journal=Terceiro Colóquio de Pesquisa da Pós-Graduação em Música, Escola de Música |pages=94–103}}</ref> === Kayan kida na Afirka da Brazil === * Rashin jin daɗi; <ref name=":6">{{Cite web |title=Instrumentos Musicais Africanos |url=https://brasilescola.uol.com.br/geografia/instrumentos-musicais-africanos.htm |access-date=2023-08-16 |website=Brasil Escola}}</ref> * Agogô; <ref name=":6" /> * Alfaia; <ref>{{Cite web |title=Alfaia |url=http://www.percussionista.com.br/instrumentos/alfaia.htm |access-date=2023-08-16 |website=Percussionista}}</ref> * Ya kai Harin; <ref>{{Cite web |date=2013-03-15 |title=A História do Atabaque |url=http://casademiguelarcanjo.com.br/orixas/a-historia-do-atabaque/ |access-date=2023-08-16 |website=Casa de Miguel}}</ref> * Berimbau; <ref name=":6" /> * [[Ganga|Drum]]; <ref name=":6" /> == Dubi kuma == * Al'adun Afirka a Rio Grande do Sul * Quilombo * Tarihin Afirka da Brazil == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] ngafl8kxk0gklr01ju6hqkmb9e7ym24 Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Kano 0 104909 656495 2025-07-08T12:46:04Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166093|1999 Nigerian Senate elections in Kano State]]" 656495 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kano a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kano. Bello Hayatu Gwarzo wanda ke wakiltar Kano ta Arewa, Masʽud El-Jibril wanda ke wakilcin Kano ta Kudu, da Ibrahim Kura Mohammed wanda ke wakilci Kano ta Tsakiya sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Kano | | | |[[Bello Hayatu Gwarzo]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kano ta Tsakiya | | | |[[Ibrahim Kura Mohammed]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kudancin Kano | | | |[[Masʽud El-Jibril]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Kano === [[Bello Hayatu Gwarzo]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Kano ta Tsakiya === [[Ibrahim Kura Mohammed]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kudancin Kano === [[Masʽud El-Jibril]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 95dquynaknro8kygtzqmh416f9vx9a9 656496 656495 2025-07-08T12:46:33Z Nnamadee 31123 656496 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kano a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kano. Bello Hayatu Gwarzo wanda ke wakiltar Kano ta Arewa, Masʽud El-Jibril wanda ke wakilcin Kano ta Kudu, da Ibrahim Kura Mohammed wanda ke wakilci Kano ta Tsakiya sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Kano | | | |[[Bello Hayatu Gwarzo]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kano ta Tsakiya | | | |[[Ibrahim Kura Mohammed]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kudancin Kano | | | |[[Masʽud El-Jibril]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Kano === [[Bello Hayatu Gwarzo]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Kano ta Tsakiya === [[Ibrahim Kura Mohammed]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kudancin Kano === [[Masʽud El-Jibril]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} hlaijzz6c5d96olhukmzkozhrx8jfvh Mohamed Keshavjee 0 104910 656504 2025-07-08T12:53:47Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1294849769|Mohamed Keshavjee]]" 656504 wikitext text/x-wiki '''Mohamed Manjee Keshavjee''' kwararre ne na al'adu na kasa da kasa a kan sulhu, tare da mai da hankali kan Dokar Musulunci da kuma Sauran Magani (ADR). == Rayuwa ta farko == == Nasarorin da aka samu == A cikin 2016, Dr Keshavjee ya sami lambar yabo ta Gandhi, Sarki, Ikeda Peace ta Martin Luther King Jr. International Chapel a Kwalejin Morehouse, Atlanta, Jojiya, saboda aikinsa a kan sulhu, zaman lafiya da ilimin haƙƙin ɗan adam. Keshavjee ita ce Kanada ta farko kuma Asiya ta farko daga Afirka da aka ba da wannan kyautar. A lokacin da ya karbi wannan kyautar, Keshavjee ya ba da jawabin, "Cosmopolitan Ethics: Yadda muke bi da juna a duniyar duniya ta yau". Yana ba da laccoci game da hanyoyin sulhu da ake buƙata a fuskar manyan rikice-rikice saboda saurin duniya, hanzarta ci gaban fasaha, da babban canjin yanayi. <ref>{{Cite web |title=Justice Albie Sachs in Conversation with Dr. Mohamed Keshavjee – PABASA |url=https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ |access-date=2024-09-04 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://iis.ac.uk/video/interview-dr-mohamed-keshavjee-islam-sharia-and-alternative-dispute-resolution}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 November 2018 |title=Video: Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World |url=https://the.ismaili/news/video-understanding-sharia-islamic-law-globalised-world}}</ref> Littafinsa, Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution, ya yi magana ne game da yadda Musulmai ke shiga cikin al'adun gargajiya na shari'a da dokokin Ƙasar Ingila. Ya yi magana a kan ADR a tarurruka a Turai, Arewacin Amurka da Asiya, kuma ya horar da matsakanci na iyali a cikin ƙasashen EU da Imamai da fastoci a cikin masallaci da rikice-rikicen coci a Burtaniya da Amurka, bi da bi.<ref name="Yasmin" /><ref>{{Cite web |date=30 September 2019 |title=Mahatma Gandhi: The Precocious Universalist |url=https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU |access-date=2022-06-15 |publisher=YouTube}}</ref> Dokta Keshavjee ya yi aiki a Kenya, Kanada da Ingila. <ref>{{Cite web |title=Dr. Mohamed Keshavjee &#124; l'Institut des Etudes Ismaili |url=https://iis.ac.uk/fr/people/dr-mohamed-keshavjee}}</ref> Ya shafe shekaru talatin yana aiki tare da sakatariyar Aga Khan a Faransa a kan shirye-shiryen da ke da niyyar inganta ingancin rayuwar mutane a wasu yankuna mafi talauci a duniya ta hanyar Ismaili Imamat da Aga Khan Development Network. Ya rubuta littattafai da labarai game da Indiyawan da ke zaune a Afirka. A Landan, ya taimaka wajen aiwatar da fayilolin shige da fice na 'yan Asiya na Gabashin Afirka kuma ya yi hira da 'yan gudun hijira daga Uganda da sauran ƙasashe. A cikin 2021, kungiyar lauyoyin Afirka ta Kudu (PABASA) ta gayyace shi don horar da mambobin shari'a a cikin sulhu tare da ƙungiyar masu horar da 20 daga ƙasashe shida. Albie Sachs, wanda ya kafa Kotun Tsarin Mulki ta Afirka ta Kudu ya buɗe taron tare da gabatarwar jawabi. A cikin 2022, ya jagoranci ƙungiyar ƙasa da ƙasa zuwa Afirka ta Kudu kuma Ita Gandhi ta karbe shi a ƙauyen Phoenix inda Mahatma Gandhi ya fara buga takardu na farko a cikin shekarun 1890. A cikin 2021, an nada Dokta Keshavjee a Kwamitin Gudanarwa na BUA 50 <ref>{{Cite web |title=Steering Group &#124; bua50 |url=https://www.bua50.org/objectives/steering-group}}</ref> inda ya taka rawar ilimi wajen tsara shirin. Wannan ya haɗa da babban shirin tare da Tarihin Kasa na Burtaniya. Ya ba da gudummawa ga wani labarin game da korar Uganda na 1972 ga littafin Awaaz na [[Kenya]], wanda ya yi shekaru 50 da suka gabata, ya tsara kuma ya daidaita shirin ga Hukumar Ilimi ta Ismaili wanda ya kama kwarewar Ismaili na korar da sake zama, kuma ya gabatar da lacca a Durban Afirka ta Kudu yana nuna korar.<ref>{{Cite web |title=ITREB |url=https://the.ismaili/mozambique/ismaili-tariqah-and-religious-education-board}}</ref> Wannan lacca ta halarci Ita Gandhi da [[Navi Pillay|Navanethem Pillay]], tsohon Kwamishinan Majalisar Dinkin Duniya na 'Yancin Dan Adam. A cikin 2022, ya yi magana a matsayin babban jawabi tare da Albie Sachs a matsayin cameo a ADRBC a kan Hukumar Gaskiya da Sulhu kan abin da Kanada za ta iya yi don yin tasiri ga 'yan asalin saboda abubuwan da suka faru a makarantun zama.<ref>{{Cite web |title=2022 Speakers |url=https://adrbc.com/2022-speakers}}</ref> A ranar 15 ga Nuwamba, 2022, ya yi magana game da fitar da Uganda na 1972 a Jami'ar Carleton, Ottawa, Ontario, Kanada. == Ilimi da horo == 1969 Honourable Society of Gray's Inn London: Barrister a Law; 1970 An yarda da shi a matsayin Lauyan Babban Kotun Kenya a Nairobi; 1976 LLB daga Jami'ar Sarauniya, Kingston, Kanada; 1977 An yarda da su a matsayin Barrister da Solicitor da memba na The Law Society of Upper Canada a Osgoode Hall, Toronto; 2000 LLM (daraja) da 2009 PhD School of Oriental and African Studies, London Faculty of Law: Thesis "Alative Dispute Resolution in a cikin Diasporic Community in the Diasporical Muslim<ref>On British Islam: Religion, Law, and Everyday Practice in Sharia Councils" Princeton Studies in Muslim Politics Book 62, by John R. Bowen, Princeton University Press, March 15, 2016, {{ISBN|9780691158549}}, index</ref> Ya halarci darussan takaddun shaida a Kwalejin Hague na Shari'ar Jama'a ta Duniya, Shirin Harvard a Matsakaici, Gidauniyar Berghof a Berlin, da Child Focus a Belgium.  {{Ana bukatan hujja|date=November 2024}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2024)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> == Kyaututtuka da girmamawa == Kyautar Gandhi-King . == Ayyukan da aka buga == * "Islama, Shari'a da Sauran Magani: Hanyoyi don Gyara Shari'a a cikin Al'ummar Musulmi", wanda aka buga Yuni 30, 2013, London, Burtaniya: IB Tauris & Co. {{ISBN|9780857722386}} * "A cikin wannan sama na 'yanci: Tasirin wariyar launin fata a tarihin dangin Indiya", Mohamed M Keshavjee, 2015, ta Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Kanada.  {{ISBN|978-1-927494-27-1}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-927494-27-1|978-1-927494-27-1]]<ref>{{Cite web |title=Mohamed Keshavjee &#124; the Institute for South Asia Studies |url=https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee}}</ref> * "Shari'a: Dokar Musulunci a Duniya ta Duniya", ta Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, wanda aka buga a ranar 31 ga Oktoba, 2018, <ref>{{Cite web |title=Understanding Sharia: Islamic law in a Globalised World &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622130530/https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |archive-date=2021-06-22 |access-date=2022-03-19}}</ref>{{ISBN|9781788313193}} * "Diasporic Distractions: New faces in new places", Kuala Lumpur, Silverfish Books, 2017, 212 p., <ref>{{Cite web |title=Recent Books from Malaysia Dec PDF Free Download |url=https://docplayer.net/85092376-Recent-books-from-malaysia-dec-2017.html}}</ref>{{ISBN|9789833221790}} * "The Uganda Expulsion at 50 and Beyond: A Time for Reflection", AWAAZ Voices, Vol 19, fitowar 2, 2022. Babi da aka ba da gudummawa ga: * "Sakamako na rikice-rikice", A cikin A. Sajoo (Ed.), "Aboki ga ka'idojin Musulmi", London/New York: IB Tauris, Keshavjee, M. (2002) * "Tsakanin iyalan iyaka. A cikin C. Paul & S. Kieswetter (Eds.), satar yara na iyaye na kasa da kasa, kula da kuma samun dama", Frankfurt: Wolfgang Metzner Verlag, Keshavjee, M. (2013) * "Kwarewar tunani daga shirye-shiryen horo na kwamitin sulhu da sasantawa na Ismaili Musulmi a duniya", UK College of Mediators Journal (Disamba), 23-8. [Hotuna a shafi na 9] Ana samunsa a http://www.iis.ac.uk/view_article.asp? * "The State of Social Progress of Islamic Society; Social, Tattalin Arziki, Siyasa, da Tunanin", H. Tiliouine, R. J. Estes (Ed.). Mai ba da labari. (2016). Ana samunsa a https://link-springer-com.bris.idm.oclc.org/book/10.1007/978-3-319-24774-8. * Ya rubuta "The Sharia; History, Ethics and Law", A cikin A. Sajoo (Ed.), London: IB Tauris, Keshavjee, M da Abdulla, R (2018). Ana samunsa a: https://www.bloomsbury.com/uk/sharia-9781786724045/ * "Sakamako na Rikici. A cikin M. Moscati, M. Palmer, M. Roberts (Ed). London: Edward Elgar. (2020). Ana samunsa a: https://www.e-elgar.com/shop/gbp/comparative-dispute-resolution-9781786433022.html Binciken Littattafai: * "A Lawyer's Odyssey: Apartheid, Mandela and Beyond", by Henry Brown (Otterley Press, Pietermaritzburg 2020), bita By Mohamed M Keshavjee. * "A Life of Ups and Downs: Kashewar Jama'a, kwace dukiyar masu zaman kansu, yunkurin kabilanci, kabilanci ko kungiyoyin addini, zubar da kaya, tilasta ..." mai bita: Mohamed M Keshavjee, Disamba 5, 2022, a cikin AWAAZ. == Rayuwa ta mutum == A shekara ta 1977, Keshavjee ta auri Dr (yanzu Farfesa) Amina Jindani <ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Professor Amina Jindani |url=https://www.sgul.ac.uk/profiles/amina-jindani#biography}}</ref> a Toronto, Kanada. <ref>{{Cite web |date=15 October 2019 |title=Anything but orthodox: Dr Amina Jindani's contribution to global health |url=https://the.ismaili/united-kingdom/anything-orthodox-dr-amina-jindanis-contribution-global-health}}</ref><ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> Ayyukan rayuwar Dr Jindani suna gudanar da gwaje-gwaje na asibiti da nufin rage tsawon lokacin da ake buƙata don magance tarin fuka.<ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Higher dose and shorter TB treatment proven safe for patients |url=https://www.sgul.ac.uk/news/higher-dose-and-shorter-tb-treatment-proven-safe-for-patients}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1945]] 67byja1ocs2l0zrntx4sgmrd7ksffmn 656505 656504 2025-07-08T12:54:03Z Sirjat 20447 656505 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Mohamed Manjee Keshavjee''' kwararre ne na al'adu na kasa da kasa a kan sulhu, tare da mai da hankali kan Dokar Musulunci da kuma Sauran Magani (ADR). == Rayuwa ta farko == == Nasarorin da aka samu == A cikin 2016, Dr Keshavjee ya sami lambar yabo ta Gandhi, Sarki, Ikeda Peace ta Martin Luther King Jr. International Chapel a Kwalejin Morehouse, Atlanta, Jojiya, saboda aikinsa a kan sulhu, zaman lafiya da ilimin haƙƙin ɗan adam. Keshavjee ita ce Kanada ta farko kuma Asiya ta farko daga Afirka da aka ba da wannan kyautar. A lokacin da ya karbi wannan kyautar, Keshavjee ya ba da jawabin, "Cosmopolitan Ethics: Yadda muke bi da juna a duniyar duniya ta yau". Yana ba da laccoci game da hanyoyin sulhu da ake buƙata a fuskar manyan rikice-rikice saboda saurin duniya, hanzarta ci gaban fasaha, da babban canjin yanayi. <ref>{{Cite web |title=Justice Albie Sachs in Conversation with Dr. Mohamed Keshavjee – PABASA |url=https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ |access-date=2024-09-04 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://iis.ac.uk/video/interview-dr-mohamed-keshavjee-islam-sharia-and-alternative-dispute-resolution}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 November 2018 |title=Video: Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World |url=https://the.ismaili/news/video-understanding-sharia-islamic-law-globalised-world}}</ref> Littafinsa, Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution, ya yi magana ne game da yadda Musulmai ke shiga cikin al'adun gargajiya na shari'a da dokokin Ƙasar Ingila. Ya yi magana a kan ADR a tarurruka a Turai, Arewacin Amurka da Asiya, kuma ya horar da matsakanci na iyali a cikin ƙasashen EU da Imamai da fastoci a cikin masallaci da rikice-rikicen coci a Burtaniya da Amurka, bi da bi.<ref name="Yasmin" /><ref>{{Cite web |date=30 September 2019 |title=Mahatma Gandhi: The Precocious Universalist |url=https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU |access-date=2022-06-15 |publisher=YouTube}}</ref> Dokta Keshavjee ya yi aiki a Kenya, Kanada da Ingila. <ref>{{Cite web |title=Dr. Mohamed Keshavjee &#124; l'Institut des Etudes Ismaili |url=https://iis.ac.uk/fr/people/dr-mohamed-keshavjee}}</ref> Ya shafe shekaru talatin yana aiki tare da sakatariyar Aga Khan a Faransa a kan shirye-shiryen da ke da niyyar inganta ingancin rayuwar mutane a wasu yankuna mafi talauci a duniya ta hanyar Ismaili Imamat da Aga Khan Development Network. Ya rubuta littattafai da labarai game da Indiyawan da ke zaune a Afirka. A Landan, ya taimaka wajen aiwatar da fayilolin shige da fice na 'yan Asiya na Gabashin Afirka kuma ya yi hira da 'yan gudun hijira daga Uganda da sauran ƙasashe. A cikin 2021, kungiyar lauyoyin Afirka ta Kudu (PABASA) ta gayyace shi don horar da mambobin shari'a a cikin sulhu tare da ƙungiyar masu horar da 20 daga ƙasashe shida. Albie Sachs, wanda ya kafa Kotun Tsarin Mulki ta Afirka ta Kudu ya buɗe taron tare da gabatarwar jawabi. A cikin 2022, ya jagoranci ƙungiyar ƙasa da ƙasa zuwa Afirka ta Kudu kuma Ita Gandhi ta karbe shi a ƙauyen Phoenix inda Mahatma Gandhi ya fara buga takardu na farko a cikin shekarun 1890. A cikin 2021, an nada Dokta Keshavjee a Kwamitin Gudanarwa na BUA 50 <ref>{{Cite web |title=Steering Group &#124; bua50 |url=https://www.bua50.org/objectives/steering-group}}</ref> inda ya taka rawar ilimi wajen tsara shirin. Wannan ya haɗa da babban shirin tare da Tarihin Kasa na Burtaniya. Ya ba da gudummawa ga wani labarin game da korar Uganda na 1972 ga littafin Awaaz na [[Kenya]], wanda ya yi shekaru 50 da suka gabata, ya tsara kuma ya daidaita shirin ga Hukumar Ilimi ta Ismaili wanda ya kama kwarewar Ismaili na korar da sake zama, kuma ya gabatar da lacca a Durban Afirka ta Kudu yana nuna korar.<ref>{{Cite web |title=ITREB |url=https://the.ismaili/mozambique/ismaili-tariqah-and-religious-education-board}}</ref> Wannan lacca ta halarci Ita Gandhi da [[Navi Pillay|Navanethem Pillay]], tsohon Kwamishinan Majalisar Dinkin Duniya na 'Yancin Dan Adam. A cikin 2022, ya yi magana a matsayin babban jawabi tare da Albie Sachs a matsayin cameo a ADRBC a kan Hukumar Gaskiya da Sulhu kan abin da Kanada za ta iya yi don yin tasiri ga 'yan asalin saboda abubuwan da suka faru a makarantun zama.<ref>{{Cite web |title=2022 Speakers |url=https://adrbc.com/2022-speakers}}</ref> A ranar 15 ga Nuwamba, 2022, ya yi magana game da fitar da Uganda na 1972 a Jami'ar Carleton, Ottawa, Ontario, Kanada. == Ilimi da horo == 1969 Honourable Society of Gray's Inn London: Barrister a Law; 1970 An yarda da shi a matsayin Lauyan Babban Kotun Kenya a Nairobi; 1976 LLB daga Jami'ar Sarauniya, Kingston, Kanada; 1977 An yarda da su a matsayin Barrister da Solicitor da memba na The Law Society of Upper Canada a Osgoode Hall, Toronto; 2000 LLM (daraja) da 2009 PhD School of Oriental and African Studies, London Faculty of Law: Thesis "Alative Dispute Resolution in a cikin Diasporic Community in the Diasporical Muslim<ref>On British Islam: Religion, Law, and Everyday Practice in Sharia Councils" Princeton Studies in Muslim Politics Book 62, by John R. Bowen, Princeton University Press, March 15, 2016, {{ISBN|9780691158549}}, index</ref> Ya halarci darussan takaddun shaida a Kwalejin Hague na Shari'ar Jama'a ta Duniya, Shirin Harvard a Matsakaici, Gidauniyar Berghof a Berlin, da Child Focus a Belgium.  {{Ana bukatan hujja|date=November 2024}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2024)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> == Kyaututtuka da girmamawa == Kyautar Gandhi-King . == Ayyukan da aka buga == * "Islama, Shari'a da Sauran Magani: Hanyoyi don Gyara Shari'a a cikin Al'ummar Musulmi", wanda aka buga Yuni 30, 2013, London, Burtaniya: IB Tauris & Co. {{ISBN|9780857722386}} * "A cikin wannan sama na 'yanci: Tasirin wariyar launin fata a tarihin dangin Indiya", Mohamed M Keshavjee, 2015, ta Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Kanada.  {{ISBN|978-1-927494-27-1}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-927494-27-1|978-1-927494-27-1]]<ref>{{Cite web |title=Mohamed Keshavjee &#124; the Institute for South Asia Studies |url=https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee}}</ref> * "Shari'a: Dokar Musulunci a Duniya ta Duniya", ta Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, wanda aka buga a ranar 31 ga Oktoba, 2018, <ref>{{Cite web |title=Understanding Sharia: Islamic law in a Globalised World &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622130530/https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |archive-date=2021-06-22 |access-date=2022-03-19}}</ref>{{ISBN|9781788313193}} * "Diasporic Distractions: New faces in new places", Kuala Lumpur, Silverfish Books, 2017, 212 p., <ref>{{Cite web |title=Recent Books from Malaysia Dec PDF Free Download |url=https://docplayer.net/85092376-Recent-books-from-malaysia-dec-2017.html}}</ref>{{ISBN|9789833221790}} * "The Uganda Expulsion at 50 and Beyond: A Time for Reflection", AWAAZ Voices, Vol 19, fitowar 2, 2022. Babi da aka ba da gudummawa ga: * "Sakamako na rikice-rikice", A cikin A. Sajoo (Ed.), "Aboki ga ka'idojin Musulmi", London/New York: IB Tauris, Keshavjee, M. (2002) * "Tsakanin iyalan iyaka. A cikin C. Paul & S. Kieswetter (Eds.), satar yara na iyaye na kasa da kasa, kula da kuma samun dama", Frankfurt: Wolfgang Metzner Verlag, Keshavjee, M. (2013) * "Kwarewar tunani daga shirye-shiryen horo na kwamitin sulhu da sasantawa na Ismaili Musulmi a duniya", UK College of Mediators Journal (Disamba), 23-8. [Hotuna a shafi na 9] Ana samunsa a http://www.iis.ac.uk/view_article.asp? * "The State of Social Progress of Islamic Society; Social, Tattalin Arziki, Siyasa, da Tunanin", H. Tiliouine, R. J. Estes (Ed.). Mai ba da labari. (2016). Ana samunsa a https://link-springer-com.bris.idm.oclc.org/book/10.1007/978-3-319-24774-8. * Ya rubuta "The Sharia; History, Ethics and Law", A cikin A. Sajoo (Ed.), London: IB Tauris, Keshavjee, M da Abdulla, R (2018). Ana samunsa a: https://www.bloomsbury.com/uk/sharia-9781786724045/ * "Sakamako na Rikici. A cikin M. Moscati, M. Palmer, M. Roberts (Ed). London: Edward Elgar. (2020). Ana samunsa a: https://www.e-elgar.com/shop/gbp/comparative-dispute-resolution-9781786433022.html Binciken Littattafai: * "A Lawyer's Odyssey: Apartheid, Mandela and Beyond", by Henry Brown (Otterley Press, Pietermaritzburg 2020), bita By Mohamed M Keshavjee. * "A Life of Ups and Downs: Kashewar Jama'a, kwace dukiyar masu zaman kansu, yunkurin kabilanci, kabilanci ko kungiyoyin addini, zubar da kaya, tilasta ..." mai bita: Mohamed M Keshavjee, Disamba 5, 2022, a cikin AWAAZ. == Rayuwa ta mutum == A shekara ta 1977, Keshavjee ta auri Dr (yanzu Farfesa) Amina Jindani <ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Professor Amina Jindani |url=https://www.sgul.ac.uk/profiles/amina-jindani#biography}}</ref> a Toronto, Kanada. <ref>{{Cite web |date=15 October 2019 |title=Anything but orthodox: Dr Amina Jindani's contribution to global health |url=https://the.ismaili/united-kingdom/anything-orthodox-dr-amina-jindanis-contribution-global-health}}</ref><ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> Ayyukan rayuwar Dr Jindani suna gudanar da gwaje-gwaje na asibiti da nufin rage tsawon lokacin da ake buƙata don magance tarin fuka.<ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Higher dose and shorter TB treatment proven safe for patients |url=https://www.sgul.ac.uk/news/higher-dose-and-shorter-tb-treatment-proven-safe-for-patients}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1945]] fotrvd05q2twvuj9n4tygp56m1gpnj3 656506 656505 2025-07-08T12:55:36Z Sirjat 20447 /* Rayuwa ta farko */ 656506 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Mohamed Manjee Keshavjee''' kwararre ne na al'adu na kasa da kasa a kan sulhu, tare da mai da hankali kan Dokar Musulunci da kuma Sauran Magani (ADR). ==Rayuwa ta Farko== An haifi Keshavjee a Pretoria, Afirka ta Kudu a shekarar 1945, ga iyayen Indiya, mahaifinsa Nazarali Manjee Keshavjee, da mahaifiyarsa Koolsam Kanji Kana.<ref>"Understanding Sharia Islamic law in a globalised world", by M. Keshavjee, bita na littafi daga Zubeida Jaffer, Mail & Guardian, Africa's Best Read, 15 ga Yuni, 2019</ref> Saboda yawan tashin hankali da wariyar launin fata da ke karuwa a Afirka ta Kudu<ref>{{Cite web |title=FRONTLINE/WORLD . Rough Cut . Uganda: The Return |url=https://www.pbs.org/frontlineworld/rough/2007/05/uganda_the_retu.html |access-date=2024-09-04 |website=www.pbs.org}}</ref>, danginsa sun ji matsin lamba su bar Pretoria zuwa Kenya a shekarar 1962, suna neman rayuwa mafi kyau. A farko, rayuwa ta fi kyau a Kenya, amma daga bisani abubuwa suka canza tare da Idi Amin<ref>President Idi Amin Dada of Uganda: A Bibliography, M. O. Afolabi First Published June 1, 1978</ref>. Bayan dawowarsa daga Ingila inda ya samu digirin lauya a shekarar 1969, Keshavjee ya samu kansa cikin matsalar rashin samun aiki, har da wanda ba a biya shi ba.<ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> A shekarar 1972, danginsa suka koma Kanada. A cikin littafinsa, "Into That Heaven of Freedom"<ref name="Habib"/>, (tare da gabatarwa daga Ahmed Kathrada, ɗan siyasa da aka fi tsarewa na biyu a duniya bayan Nelson Mandela,<ref>Ahmed Kathrada</ref>{{Circular reference|date=November 2020}}), Keshavjee ya bayyana tarihin hijirar Indiyawa zuwa Afirka a ƙarni na 19 da kuma wahalhalun da suka fuskanta a ƙarƙashin mulkin wariyar launin fata (Apartheid), yana amfani da tarihin danginsa a matsayin misali, inda ya jaddada fafutukar farko ta wariyar launin fata da Mohandas Gandhi ya fuskanta kafin a ba shi lambar girmamawa ta Mahatma.<ref>"Gandhi Before India", by Ramachandra Guha, Oktoba 2013 {{ISBN|9780670083879}}</ref> == Nasarorin da aka samu == A cikin 2016, Dr Keshavjee ya sami lambar yabo ta Gandhi, Sarki, Ikeda Peace ta Martin Luther King Jr. International Chapel a Kwalejin Morehouse, Atlanta, Jojiya, saboda aikinsa a kan sulhu, zaman lafiya da ilimin haƙƙin ɗan adam. Keshavjee ita ce Kanada ta farko kuma Asiya ta farko daga Afirka da aka ba da wannan kyautar. A lokacin da ya karbi wannan kyautar, Keshavjee ya ba da jawabin, "Cosmopolitan Ethics: Yadda muke bi da juna a duniyar duniya ta yau". Yana ba da laccoci game da hanyoyin sulhu da ake buƙata a fuskar manyan rikice-rikice saboda saurin duniya, hanzarta ci gaban fasaha, da babban canjin yanayi. <ref>{{Cite web |title=Justice Albie Sachs in Conversation with Dr. Mohamed Keshavjee – PABASA |url=https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ |access-date=2024-09-04 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://iis.ac.uk/video/interview-dr-mohamed-keshavjee-islam-sharia-and-alternative-dispute-resolution}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 November 2018 |title=Video: Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World |url=https://the.ismaili/news/video-understanding-sharia-islamic-law-globalised-world}}</ref> Littafinsa, Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution, ya yi magana ne game da yadda Musulmai ke shiga cikin al'adun gargajiya na shari'a da dokokin Ƙasar Ingila. Ya yi magana a kan ADR a tarurruka a Turai, Arewacin Amurka da Asiya, kuma ya horar da matsakanci na iyali a cikin ƙasashen EU da Imamai da fastoci a cikin masallaci da rikice-rikicen coci a Burtaniya da Amurka, bi da bi.<ref name="Yasmin" /><ref>{{Cite web |date=30 September 2019 |title=Mahatma Gandhi: The Precocious Universalist |url=https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU |access-date=2022-06-15 |publisher=YouTube}}</ref> Dokta Keshavjee ya yi aiki a Kenya, Kanada da Ingila. <ref>{{Cite web |title=Dr. Mohamed Keshavjee &#124; l'Institut des Etudes Ismaili |url=https://iis.ac.uk/fr/people/dr-mohamed-keshavjee}}</ref> Ya shafe shekaru talatin yana aiki tare da sakatariyar Aga Khan a Faransa a kan shirye-shiryen da ke da niyyar inganta ingancin rayuwar mutane a wasu yankuna mafi talauci a duniya ta hanyar Ismaili Imamat da Aga Khan Development Network. Ya rubuta littattafai da labarai game da Indiyawan da ke zaune a Afirka. A Landan, ya taimaka wajen aiwatar da fayilolin shige da fice na 'yan Asiya na Gabashin Afirka kuma ya yi hira da 'yan gudun hijira daga Uganda da sauran ƙasashe. A cikin 2021, kungiyar lauyoyin Afirka ta Kudu (PABASA) ta gayyace shi don horar da mambobin shari'a a cikin sulhu tare da ƙungiyar masu horar da 20 daga ƙasashe shida. Albie Sachs, wanda ya kafa Kotun Tsarin Mulki ta Afirka ta Kudu ya buɗe taron tare da gabatarwar jawabi. A cikin 2022, ya jagoranci ƙungiyar ƙasa da ƙasa zuwa Afirka ta Kudu kuma Ita Gandhi ta karbe shi a ƙauyen Phoenix inda Mahatma Gandhi ya fara buga takardu na farko a cikin shekarun 1890. A cikin 2021, an nada Dokta Keshavjee a Kwamitin Gudanarwa na BUA 50 <ref>{{Cite web |title=Steering Group &#124; bua50 |url=https://www.bua50.org/objectives/steering-group}}</ref> inda ya taka rawar ilimi wajen tsara shirin. Wannan ya haɗa da babban shirin tare da Tarihin Kasa na Burtaniya. Ya ba da gudummawa ga wani labarin game da korar Uganda na 1972 ga littafin Awaaz na [[Kenya]], wanda ya yi shekaru 50 da suka gabata, ya tsara kuma ya daidaita shirin ga Hukumar Ilimi ta Ismaili wanda ya kama kwarewar Ismaili na korar da sake zama, kuma ya gabatar da lacca a Durban Afirka ta Kudu yana nuna korar.<ref>{{Cite web |title=ITREB |url=https://the.ismaili/mozambique/ismaili-tariqah-and-religious-education-board}}</ref> Wannan lacca ta halarci Ita Gandhi da [[Navi Pillay|Navanethem Pillay]], tsohon Kwamishinan Majalisar Dinkin Duniya na 'Yancin Dan Adam. A cikin 2022, ya yi magana a matsayin babban jawabi tare da Albie Sachs a matsayin cameo a ADRBC a kan Hukumar Gaskiya da Sulhu kan abin da Kanada za ta iya yi don yin tasiri ga 'yan asalin saboda abubuwan da suka faru a makarantun zama.<ref>{{Cite web |title=2022 Speakers |url=https://adrbc.com/2022-speakers}}</ref> A ranar 15 ga Nuwamba, 2022, ya yi magana game da fitar da Uganda na 1972 a Jami'ar Carleton, Ottawa, Ontario, Kanada. == Ilimi da horo == 1969 Honourable Society of Gray's Inn London: Barrister a Law; 1970 An yarda da shi a matsayin Lauyan Babban Kotun Kenya a Nairobi; 1976 LLB daga Jami'ar Sarauniya, Kingston, Kanada; 1977 An yarda da su a matsayin Barrister da Solicitor da memba na The Law Society of Upper Canada a Osgoode Hall, Toronto; 2000 LLM (daraja) da 2009 PhD School of Oriental and African Studies, London Faculty of Law: Thesis "Alative Dispute Resolution in a cikin Diasporic Community in the Diasporical Muslim<ref>On British Islam: Religion, Law, and Everyday Practice in Sharia Councils" Princeton Studies in Muslim Politics Book 62, by John R. Bowen, Princeton University Press, March 15, 2016, {{ISBN|9780691158549}}, index</ref> Ya halarci darussan takaddun shaida a Kwalejin Hague na Shari'ar Jama'a ta Duniya, Shirin Harvard a Matsakaici, Gidauniyar Berghof a Berlin, da Child Focus a Belgium.  {{Ana bukatan hujja|date=November 2024}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2024)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> == Kyaututtuka da girmamawa == Kyautar Gandhi-King . == Ayyukan da aka buga == * "Islama, Shari'a da Sauran Magani: Hanyoyi don Gyara Shari'a a cikin Al'ummar Musulmi", wanda aka buga Yuni 30, 2013, London, Burtaniya: IB Tauris & Co. {{ISBN|9780857722386}} * "A cikin wannan sama na 'yanci: Tasirin wariyar launin fata a tarihin dangin Indiya", Mohamed M Keshavjee, 2015, ta Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Kanada.  {{ISBN|978-1-927494-27-1}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-927494-27-1|978-1-927494-27-1]]<ref>{{Cite web |title=Mohamed Keshavjee &#124; the Institute for South Asia Studies |url=https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee}}</ref> * "Shari'a: Dokar Musulunci a Duniya ta Duniya", ta Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, wanda aka buga a ranar 31 ga Oktoba, 2018, <ref>{{Cite web |title=Understanding Sharia: Islamic law in a Globalised World &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622130530/https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |archive-date=2021-06-22 |access-date=2022-03-19}}</ref>{{ISBN|9781788313193}} * "Diasporic Distractions: New faces in new places", Kuala Lumpur, Silverfish Books, 2017, 212 p., <ref>{{Cite web |title=Recent Books from Malaysia Dec PDF Free Download |url=https://docplayer.net/85092376-Recent-books-from-malaysia-dec-2017.html}}</ref>{{ISBN|9789833221790}} * "The Uganda Expulsion at 50 and Beyond: A Time for Reflection", AWAAZ Voices, Vol 19, fitowar 2, 2022. Babi da aka ba da gudummawa ga: * "Sakamako na rikice-rikice", A cikin A. Sajoo (Ed.), "Aboki ga ka'idojin Musulmi", London/New York: IB Tauris, Keshavjee, M. (2002) * "Tsakanin iyalan iyaka. A cikin C. Paul & S. Kieswetter (Eds.), satar yara na iyaye na kasa da kasa, kula da kuma samun dama", Frankfurt: Wolfgang Metzner Verlag, Keshavjee, M. (2013) * "Kwarewar tunani daga shirye-shiryen horo na kwamitin sulhu da sasantawa na Ismaili Musulmi a duniya", UK College of Mediators Journal (Disamba), 23-8. [Hotuna a shafi na 9] Ana samunsa a http://www.iis.ac.uk/view_article.asp? * "The State of Social Progress of Islamic Society; Social, Tattalin Arziki, Siyasa, da Tunanin", H. Tiliouine, R. J. Estes (Ed.). Mai ba da labari. (2016). Ana samunsa a https://link-springer-com.bris.idm.oclc.org/book/10.1007/978-3-319-24774-8. * Ya rubuta "The Sharia; History, Ethics and Law", A cikin A. Sajoo (Ed.), London: IB Tauris, Keshavjee, M da Abdulla, R (2018). Ana samunsa a: https://www.bloomsbury.com/uk/sharia-9781786724045/ * "Sakamako na Rikici. A cikin M. Moscati, M. Palmer, M. Roberts (Ed). London: Edward Elgar. (2020). Ana samunsa a: https://www.e-elgar.com/shop/gbp/comparative-dispute-resolution-9781786433022.html Binciken Littattafai: * "A Lawyer's Odyssey: Apartheid, Mandela and Beyond", by Henry Brown (Otterley Press, Pietermaritzburg 2020), bita By Mohamed M Keshavjee. * "A Life of Ups and Downs: Kashewar Jama'a, kwace dukiyar masu zaman kansu, yunkurin kabilanci, kabilanci ko kungiyoyin addini, zubar da kaya, tilasta ..." mai bita: Mohamed M Keshavjee, Disamba 5, 2022, a cikin AWAAZ. == Rayuwa ta mutum == A shekara ta 1977, Keshavjee ta auri Dr (yanzu Farfesa) Amina Jindani <ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Professor Amina Jindani |url=https://www.sgul.ac.uk/profiles/amina-jindani#biography}}</ref> a Toronto, Kanada. <ref>{{Cite web |date=15 October 2019 |title=Anything but orthodox: Dr Amina Jindani's contribution to global health |url=https://the.ismaili/united-kingdom/anything-orthodox-dr-amina-jindanis-contribution-global-health}}</ref><ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> Ayyukan rayuwar Dr Jindani suna gudanar da gwaje-gwaje na asibiti da nufin rage tsawon lokacin da ake buƙata don magance tarin fuka.<ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Higher dose and shorter TB treatment proven safe for patients |url=https://www.sgul.ac.uk/news/higher-dose-and-shorter-tb-treatment-proven-safe-for-patients}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1945]] 1y4jmcmx4nzjt8txc9gogpxnye7q4jx 656509 656506 2025-07-08T12:56:44Z Sirjat 20447 656509 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Mohamed Manjee Keshavjee''' kwararre ne na al'adu na kasa da kasa a kan sulhu, tare da mai da hankali kan Dokar<ref>"Perkins Center for Evangelism and Missional Church Studies to sponsor lecture by Islamic law expert Mohamed Keshavjee", SMU (Southern Methodist University) World Changers, Dallas, Texas, U.S.A., March 12, 2014</ref> da kuma Sauran Magani (ADR).<ref>"Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution", The Institute of Ismaili Studies, October 4, 2013</ref><ref>Albie Sachs in conversation with Mohamed Keshavjee, October 24, 2021. Dr Keshavjee works with PABASA (Pan African Bar Association of South Africa), a Black and Women's Empowerment lawyers group in South Africa</ref> ==Rayuwa ta Farko== An haifi Keshavjee a Pretoria, Afirka ta Kudu a shekarar 1945, ga iyayen Indiya, mahaifinsa Nazarali Manjee Keshavjee, da mahaifiyarsa Koolsam Kanji Kana.<ref>"Understanding Sharia Islamic law in a globalised world", by M. Keshavjee, bita na littafi daga Zubeida Jaffer, Mail & Guardian, Africa's Best Read, 15 ga Yuni, 2019</ref> Saboda yawan tashin hankali da wariyar launin fata da ke karuwa a Afirka ta Kudu<ref>{{Cite web |title=FRONTLINE/WORLD . Rough Cut . Uganda: The Return |url=https://www.pbs.org/frontlineworld/rough/2007/05/uganda_the_retu.html |access-date=2024-09-04 |website=www.pbs.org}}</ref>, danginsa sun ji matsin lamba su bar Pretoria zuwa Kenya a shekarar 1962, suna neman rayuwa mafi kyau. A farko, rayuwa ta fi kyau a Kenya, amma daga bisani abubuwa suka canza tare da Idi Amin<ref>President Idi Amin Dada of Uganda: A Bibliography, M. O. Afolabi First Published June 1, 1978</ref>. Bayan dawowarsa daga Ingila inda ya samu digirin lauya a shekarar 1969, Keshavjee ya samu kansa cikin matsalar rashin samun aiki, har da wanda ba a biya shi ba.<ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> A shekarar 1972, danginsa suka koma Kanada. A cikin littafinsa, "Into That Heaven of Freedom"<ref name="Habib"/>, (tare da gabatarwa daga Ahmed Kathrada, ɗan siyasa da aka fi tsarewa na biyu a duniya bayan Nelson Mandela,<ref>Ahmed Kathrada</ref>{{Circular reference|date=November 2020}}), Keshavjee ya bayyana tarihin hijirar Indiyawa zuwa Afirka a ƙarni na 19 da kuma wahalhalun da suka fuskanta a ƙarƙashin mulkin wariyar launin fata (Apartheid), yana amfani da tarihin danginsa a matsayin misali, inda ya jaddada fafutukar farko ta wariyar launin fata da Mohandas Gandhi ya fuskanta kafin a ba shi lambar girmamawa ta Mahatma.<ref>"Gandhi Before India", by Ramachandra Guha, Oktoba 2013 {{ISBN|9780670083879}}</ref> == Nasarorin da aka samu == A cikin 2016, Dr Keshavjee ya sami lambar yabo ta Gandhi, Sarki, Ikeda Peace ta Martin Luther King Jr. International Chapel a Kwalejin Morehouse, Atlanta, Jojiya, saboda aikinsa a kan sulhu, zaman lafiya da ilimin haƙƙin ɗan adam. Keshavjee ita ce Kanada ta farko kuma Asiya ta farko daga Afirka da aka ba da wannan kyautar. A lokacin da ya karbi wannan kyautar, Keshavjee ya ba da jawabin, "Cosmopolitan Ethics: Yadda muke bi da juna a duniyar duniya ta yau". Yana ba da laccoci game da hanyoyin sulhu da ake buƙata a fuskar manyan rikice-rikice saboda saurin duniya, hanzarta ci gaban fasaha, da babban canjin yanayi. <ref>{{Cite web |title=Justice Albie Sachs in Conversation with Dr. Mohamed Keshavjee – PABASA |url=https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ |access-date=2024-09-04 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://iis.ac.uk/video/interview-dr-mohamed-keshavjee-islam-sharia-and-alternative-dispute-resolution}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 November 2018 |title=Video: Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World |url=https://the.ismaili/news/video-understanding-sharia-islamic-law-globalised-world}}</ref> Littafinsa, Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution, ya yi magana ne game da yadda Musulmai ke shiga cikin al'adun gargajiya na shari'a da dokokin Ƙasar Ingila. Ya yi magana a kan ADR a tarurruka a Turai, Arewacin Amurka da Asiya, kuma ya horar da matsakanci na iyali a cikin ƙasashen EU da Imamai da fastoci a cikin masallaci da rikice-rikicen coci a Burtaniya da Amurka, bi da bi.<ref name="Yasmin" /><ref>{{Cite web |date=30 September 2019 |title=Mahatma Gandhi: The Precocious Universalist |url=https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU |access-date=2022-06-15 |publisher=YouTube}}</ref> Dokta Keshavjee ya yi aiki a Kenya, Kanada da Ingila. <ref>{{Cite web |title=Dr. Mohamed Keshavjee &#124; l'Institut des Etudes Ismaili |url=https://iis.ac.uk/fr/people/dr-mohamed-keshavjee}}</ref> Ya shafe shekaru talatin yana aiki tare da sakatariyar Aga Khan a Faransa a kan shirye-shiryen da ke da niyyar inganta ingancin rayuwar mutane a wasu yankuna mafi talauci a duniya ta hanyar Ismaili Imamat da Aga Khan Development Network. Ya rubuta littattafai da labarai game da Indiyawan da ke zaune a Afirka. A Landan, ya taimaka wajen aiwatar da fayilolin shige da fice na 'yan Asiya na Gabashin Afirka kuma ya yi hira da 'yan gudun hijira daga Uganda da sauran ƙasashe. A cikin 2021, kungiyar lauyoyin Afirka ta Kudu (PABASA) ta gayyace shi don horar da mambobin shari'a a cikin sulhu tare da ƙungiyar masu horar da 20 daga ƙasashe shida. Albie Sachs, wanda ya kafa Kotun Tsarin Mulki ta Afirka ta Kudu ya buɗe taron tare da gabatarwar jawabi. A cikin 2022, ya jagoranci ƙungiyar ƙasa da ƙasa zuwa Afirka ta Kudu kuma Ita Gandhi ta karbe shi a ƙauyen Phoenix inda Mahatma Gandhi ya fara buga takardu na farko a cikin shekarun 1890. A cikin 2021, an nada Dokta Keshavjee a Kwamitin Gudanarwa na BUA 50 <ref>{{Cite web |title=Steering Group &#124; bua50 |url=https://www.bua50.org/objectives/steering-group}}</ref> inda ya taka rawar ilimi wajen tsara shirin. Wannan ya haɗa da babban shirin tare da Tarihin Kasa na Burtaniya. Ya ba da gudummawa ga wani labarin game da korar Uganda na 1972 ga littafin Awaaz na [[Kenya]], wanda ya yi shekaru 50 da suka gabata, ya tsara kuma ya daidaita shirin ga Hukumar Ilimi ta Ismaili wanda ya kama kwarewar Ismaili na korar da sake zama, kuma ya gabatar da lacca a Durban Afirka ta Kudu yana nuna korar.<ref>{{Cite web |title=ITREB |url=https://the.ismaili/mozambique/ismaili-tariqah-and-religious-education-board}}</ref> Wannan lacca ta halarci Ita Gandhi da [[Navi Pillay|Navanethem Pillay]], tsohon Kwamishinan Majalisar Dinkin Duniya na 'Yancin Dan Adam. A cikin 2022, ya yi magana a matsayin babban jawabi tare da Albie Sachs a matsayin cameo a ADRBC a kan Hukumar Gaskiya da Sulhu kan abin da Kanada za ta iya yi don yin tasiri ga 'yan asalin saboda abubuwan da suka faru a makarantun zama.<ref>{{Cite web |title=2022 Speakers |url=https://adrbc.com/2022-speakers}}</ref> A ranar 15 ga Nuwamba, 2022, ya yi magana game da fitar da Uganda na 1972 a Jami'ar Carleton, Ottawa, Ontario, Kanada. == Ilimi da horo == 1969 Honourable Society of Gray's Inn London: Barrister a Law; 1970 An yarda da shi a matsayin Lauyan Babban Kotun Kenya a Nairobi; 1976 LLB daga Jami'ar Sarauniya, Kingston, Kanada; 1977 An yarda da su a matsayin Barrister da Solicitor da memba na The Law Society of Upper Canada a Osgoode Hall, Toronto; 2000 LLM (daraja) da 2009 PhD School of Oriental and African Studies, London Faculty of Law: Thesis "Alative Dispute Resolution in a cikin Diasporic Community in the Diasporical Muslim<ref>On British Islam: Religion, Law, and Everyday Practice in Sharia Councils" Princeton Studies in Muslim Politics Book 62, by John R. Bowen, Princeton University Press, March 15, 2016, {{ISBN|9780691158549}}, index</ref> Ya halarci darussan takaddun shaida a Kwalejin Hague na Shari'ar Jama'a ta Duniya, Shirin Harvard a Matsakaici, Gidauniyar Berghof a Berlin, da Child Focus a Belgium.  {{Ana bukatan hujja|date=November 2024}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2024)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> == Kyaututtuka da girmamawa == Kyautar Gandhi-King . == Ayyukan da aka buga == * "Islama, Shari'a da Sauran Magani: Hanyoyi don Gyara Shari'a a cikin Al'ummar Musulmi", wanda aka buga Yuni 30, 2013, London, Burtaniya: IB Tauris & Co. {{ISBN|9780857722386}} * "A cikin wannan sama na 'yanci: Tasirin wariyar launin fata a tarihin dangin Indiya", Mohamed M Keshavjee, 2015, ta Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Kanada.  {{ISBN|978-1-927494-27-1}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-927494-27-1|978-1-927494-27-1]]<ref>{{Cite web |title=Mohamed Keshavjee &#124; the Institute for South Asia Studies |url=https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee}}</ref> * "Shari'a: Dokar Musulunci a Duniya ta Duniya", ta Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, wanda aka buga a ranar 31 ga Oktoba, 2018, <ref>{{Cite web |title=Understanding Sharia: Islamic law in a Globalised World &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622130530/https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |archive-date=2021-06-22 |access-date=2022-03-19}}</ref>{{ISBN|9781788313193}} * "Diasporic Distractions: New faces in new places", Kuala Lumpur, Silverfish Books, 2017, 212 p., <ref>{{Cite web |title=Recent Books from Malaysia Dec PDF Free Download |url=https://docplayer.net/85092376-Recent-books-from-malaysia-dec-2017.html}}</ref>{{ISBN|9789833221790}} * "The Uganda Expulsion at 50 and Beyond: A Time for Reflection", AWAAZ Voices, Vol 19, fitowar 2, 2022. Babi da aka ba da gudummawa ga: * "Sakamako na rikice-rikice", A cikin A. Sajoo (Ed.), "Aboki ga ka'idojin Musulmi", London/New York: IB Tauris, Keshavjee, M. (2002) * "Tsakanin iyalan iyaka. A cikin C. Paul & S. Kieswetter (Eds.), satar yara na iyaye na kasa da kasa, kula da kuma samun dama", Frankfurt: Wolfgang Metzner Verlag, Keshavjee, M. (2013) * "Kwarewar tunani daga shirye-shiryen horo na kwamitin sulhu da sasantawa na Ismaili Musulmi a duniya", UK College of Mediators Journal (Disamba), 23-8. [Hotuna a shafi na 9] Ana samunsa a http://www.iis.ac.uk/view_article.asp? * "The State of Social Progress of Islamic Society; Social, Tattalin Arziki, Siyasa, da Tunanin", H. Tiliouine, R. J. Estes (Ed.). Mai ba da labari. (2016). Ana samunsa a https://link-springer-com.bris.idm.oclc.org/book/10.1007/978-3-319-24774-8. * Ya rubuta "The Sharia; History, Ethics and Law", A cikin A. Sajoo (Ed.), London: IB Tauris, Keshavjee, M da Abdulla, R (2018). Ana samunsa a: https://www.bloomsbury.com/uk/sharia-9781786724045/ * "Sakamako na Rikici. A cikin M. Moscati, M. Palmer, M. Roberts (Ed). London: Edward Elgar. (2020). Ana samunsa a: https://www.e-elgar.com/shop/gbp/comparative-dispute-resolution-9781786433022.html Binciken Littattafai: * "A Lawyer's Odyssey: Apartheid, Mandela and Beyond", by Henry Brown (Otterley Press, Pietermaritzburg 2020), bita By Mohamed M Keshavjee. * "A Life of Ups and Downs: Kashewar Jama'a, kwace dukiyar masu zaman kansu, yunkurin kabilanci, kabilanci ko kungiyoyin addini, zubar da kaya, tilasta ..." mai bita: Mohamed M Keshavjee, Disamba 5, 2022, a cikin AWAAZ. == Rayuwa ta mutum == A shekara ta 1977, Keshavjee ta auri Dr (yanzu Farfesa) Amina Jindani <ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Professor Amina Jindani |url=https://www.sgul.ac.uk/profiles/amina-jindani#biography}}</ref> a Toronto, Kanada. <ref>{{Cite web |date=15 October 2019 |title=Anything but orthodox: Dr Amina Jindani's contribution to global health |url=https://the.ismaili/united-kingdom/anything-orthodox-dr-amina-jindanis-contribution-global-health}}</ref><ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> Ayyukan rayuwar Dr Jindani suna gudanar da gwaje-gwaje na asibiti da nufin rage tsawon lokacin da ake buƙata don magance tarin fuka.<ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Higher dose and shorter TB treatment proven safe for patients |url=https://www.sgul.ac.uk/news/higher-dose-and-shorter-tb-treatment-proven-safe-for-patients}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1945]] o91czwmj8u0u8ppmfcjh9jz3hdrounj 656512 656509 2025-07-08T12:57:19Z Sirjat 20447 /* Ilimi da horo */ 656512 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Mohamed Manjee Keshavjee''' kwararre ne na al'adu na kasa da kasa a kan sulhu, tare da mai da hankali kan Dokar<ref>"Perkins Center for Evangelism and Missional Church Studies to sponsor lecture by Islamic law expert Mohamed Keshavjee", SMU (Southern Methodist University) World Changers, Dallas, Texas, U.S.A., March 12, 2014</ref> da kuma Sauran Magani (ADR).<ref>"Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution", The Institute of Ismaili Studies, October 4, 2013</ref><ref>Albie Sachs in conversation with Mohamed Keshavjee, October 24, 2021. Dr Keshavjee works with PABASA (Pan African Bar Association of South Africa), a Black and Women's Empowerment lawyers group in South Africa</ref> ==Rayuwa ta Farko== An haifi Keshavjee a Pretoria, Afirka ta Kudu a shekarar 1945, ga iyayen Indiya, mahaifinsa Nazarali Manjee Keshavjee, da mahaifiyarsa Koolsam Kanji Kana.<ref>"Understanding Sharia Islamic law in a globalised world", by M. Keshavjee, bita na littafi daga Zubeida Jaffer, Mail & Guardian, Africa's Best Read, 15 ga Yuni, 2019</ref> Saboda yawan tashin hankali da wariyar launin fata da ke karuwa a Afirka ta Kudu<ref>{{Cite web |title=FRONTLINE/WORLD . Rough Cut . Uganda: The Return |url=https://www.pbs.org/frontlineworld/rough/2007/05/uganda_the_retu.html |access-date=2024-09-04 |website=www.pbs.org}}</ref>, danginsa sun ji matsin lamba su bar Pretoria zuwa Kenya a shekarar 1962, suna neman rayuwa mafi kyau. A farko, rayuwa ta fi kyau a Kenya, amma daga bisani abubuwa suka canza tare da Idi Amin<ref>President Idi Amin Dada of Uganda: A Bibliography, M. O. Afolabi First Published June 1, 1978</ref>. Bayan dawowarsa daga Ingila inda ya samu digirin lauya a shekarar 1969, Keshavjee ya samu kansa cikin matsalar rashin samun aiki, har da wanda ba a biya shi ba.<ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> A shekarar 1972, danginsa suka koma Kanada. A cikin littafinsa, "Into That Heaven of Freedom"<ref name="Habib"/>, (tare da gabatarwa daga Ahmed Kathrada, ɗan siyasa da aka fi tsarewa na biyu a duniya bayan Nelson Mandela,<ref>Ahmed Kathrada</ref>{{Circular reference|date=November 2020}}), Keshavjee ya bayyana tarihin hijirar Indiyawa zuwa Afirka a ƙarni na 19 da kuma wahalhalun da suka fuskanta a ƙarƙashin mulkin wariyar launin fata (Apartheid), yana amfani da tarihin danginsa a matsayin misali, inda ya jaddada fafutukar farko ta wariyar launin fata da Mohandas Gandhi ya fuskanta kafin a ba shi lambar girmamawa ta Mahatma.<ref>"Gandhi Before India", by Ramachandra Guha, Oktoba 2013 {{ISBN|9780670083879}}</ref> == Nasarorin da aka samu == A cikin 2016, Dr Keshavjee ya sami lambar yabo ta Gandhi, Sarki, Ikeda Peace ta Martin Luther King Jr. International Chapel a Kwalejin Morehouse, Atlanta, Jojiya, saboda aikinsa a kan sulhu, zaman lafiya da ilimin haƙƙin ɗan adam. Keshavjee ita ce Kanada ta farko kuma Asiya ta farko daga Afirka da aka ba da wannan kyautar. A lokacin da ya karbi wannan kyautar, Keshavjee ya ba da jawabin, "Cosmopolitan Ethics: Yadda muke bi da juna a duniyar duniya ta yau". Yana ba da laccoci game da hanyoyin sulhu da ake buƙata a fuskar manyan rikice-rikice saboda saurin duniya, hanzarta ci gaban fasaha, da babban canjin yanayi. <ref>{{Cite web |title=Justice Albie Sachs in Conversation with Dr. Mohamed Keshavjee – PABASA |url=https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ |access-date=2024-09-04 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://iis.ac.uk/video/interview-dr-mohamed-keshavjee-islam-sharia-and-alternative-dispute-resolution}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 November 2018 |title=Video: Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World |url=https://the.ismaili/news/video-understanding-sharia-islamic-law-globalised-world}}</ref> Littafinsa, Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution, ya yi magana ne game da yadda Musulmai ke shiga cikin al'adun gargajiya na shari'a da dokokin Ƙasar Ingila. Ya yi magana a kan ADR a tarurruka a Turai, Arewacin Amurka da Asiya, kuma ya horar da matsakanci na iyali a cikin ƙasashen EU da Imamai da fastoci a cikin masallaci da rikice-rikicen coci a Burtaniya da Amurka, bi da bi.<ref name="Yasmin" /><ref>{{Cite web |date=30 September 2019 |title=Mahatma Gandhi: The Precocious Universalist |url=https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU |access-date=2022-06-15 |publisher=YouTube}}</ref> Dokta Keshavjee ya yi aiki a Kenya, Kanada da Ingila. <ref>{{Cite web |title=Dr. Mohamed Keshavjee &#124; l'Institut des Etudes Ismaili |url=https://iis.ac.uk/fr/people/dr-mohamed-keshavjee}}</ref> Ya shafe shekaru talatin yana aiki tare da sakatariyar Aga Khan a Faransa a kan shirye-shiryen da ke da niyyar inganta ingancin rayuwar mutane a wasu yankuna mafi talauci a duniya ta hanyar Ismaili Imamat da Aga Khan Development Network. Ya rubuta littattafai da labarai game da Indiyawan da ke zaune a Afirka. A Landan, ya taimaka wajen aiwatar da fayilolin shige da fice na 'yan Asiya na Gabashin Afirka kuma ya yi hira da 'yan gudun hijira daga Uganda da sauran ƙasashe. A cikin 2021, kungiyar lauyoyin Afirka ta Kudu (PABASA) ta gayyace shi don horar da mambobin shari'a a cikin sulhu tare da ƙungiyar masu horar da 20 daga ƙasashe shida. Albie Sachs, wanda ya kafa Kotun Tsarin Mulki ta Afirka ta Kudu ya buɗe taron tare da gabatarwar jawabi. A cikin 2022, ya jagoranci ƙungiyar ƙasa da ƙasa zuwa Afirka ta Kudu kuma Ita Gandhi ta karbe shi a ƙauyen Phoenix inda Mahatma Gandhi ya fara buga takardu na farko a cikin shekarun 1890. A cikin 2021, an nada Dokta Keshavjee a Kwamitin Gudanarwa na BUA 50 <ref>{{Cite web |title=Steering Group &#124; bua50 |url=https://www.bua50.org/objectives/steering-group}}</ref> inda ya taka rawar ilimi wajen tsara shirin. Wannan ya haɗa da babban shirin tare da Tarihin Kasa na Burtaniya. Ya ba da gudummawa ga wani labarin game da korar Uganda na 1972 ga littafin Awaaz na [[Kenya]], wanda ya yi shekaru 50 da suka gabata, ya tsara kuma ya daidaita shirin ga Hukumar Ilimi ta Ismaili wanda ya kama kwarewar Ismaili na korar da sake zama, kuma ya gabatar da lacca a Durban Afirka ta Kudu yana nuna korar.<ref>{{Cite web |title=ITREB |url=https://the.ismaili/mozambique/ismaili-tariqah-and-religious-education-board}}</ref> Wannan lacca ta halarci Ita Gandhi da [[Navi Pillay|Navanethem Pillay]], tsohon Kwamishinan Majalisar Dinkin Duniya na 'Yancin Dan Adam. A cikin 2022, ya yi magana a matsayin babban jawabi tare da Albie Sachs a matsayin cameo a ADRBC a kan Hukumar Gaskiya da Sulhu kan abin da Kanada za ta iya yi don yin tasiri ga 'yan asalin saboda abubuwan da suka faru a makarantun zama.<ref>{{Cite web |title=2022 Speakers |url=https://adrbc.com/2022-speakers}}</ref> A ranar 15 ga Nuwamba, 2022, ya yi magana game da fitar da Uganda na 1972 a Jami'ar Carleton, Ottawa, Ontario, Kanada. == Ilimi da horo == 1969 Honourable Society of Gray's Inn London: Barrister a Law; 1970 An yarda da shi a matsayin Lauyan Babban Kotun Kenya a Nairobi; 1976 LLB daga Jami'ar Sarauniya, Kingston, Kanada; 1977 An yarda da su a matsayin Barrister da Solicitor da memba na The Law Society of Upper Canada a Osgoode Hall, Toronto; 2000 LLM (daraja) da 2009 PhD School of Oriental and African Studies, London Faculty of Law: Thesis "Alative Dispute Resolution in a cikin Diasporic Community in the Diasporical Muslim<ref>On British Islam: Religion, Law, and Everyday Practice in Sharia Councils" Princeton Studies in Muslim Politics Book 62, by John R. Bowen, Princeton University Press, March 15, 2016, {{ISBN|9780691158549}}, index</ref> Ya halarci darussan takaddun shaida a Kwalejin Hague na Shari'ar Jama'a ta Duniya, Shirin Harvard a Matsakaici, Gidauniyar Berghof a Berlin, da Child Focus a Belgium. == Kyaututtuka da girmamawa == Kyautar Gandhi-King . == Ayyukan da aka buga == * "Islama, Shari'a da Sauran Magani: Hanyoyi don Gyara Shari'a a cikin Al'ummar Musulmi", wanda aka buga Yuni 30, 2013, London, Burtaniya: IB Tauris & Co. {{ISBN|9780857722386}} * "A cikin wannan sama na 'yanci: Tasirin wariyar launin fata a tarihin dangin Indiya", Mohamed M Keshavjee, 2015, ta Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Kanada.  {{ISBN|978-1-927494-27-1}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-927494-27-1|978-1-927494-27-1]]<ref>{{Cite web |title=Mohamed Keshavjee &#124; the Institute for South Asia Studies |url=https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee}}</ref> * "Shari'a: Dokar Musulunci a Duniya ta Duniya", ta Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, wanda aka buga a ranar 31 ga Oktoba, 2018, <ref>{{Cite web |title=Understanding Sharia: Islamic law in a Globalised World &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622130530/https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |archive-date=2021-06-22 |access-date=2022-03-19}}</ref>{{ISBN|9781788313193}} * "Diasporic Distractions: New faces in new places", Kuala Lumpur, Silverfish Books, 2017, 212 p., <ref>{{Cite web |title=Recent Books from Malaysia Dec PDF Free Download |url=https://docplayer.net/85092376-Recent-books-from-malaysia-dec-2017.html}}</ref>{{ISBN|9789833221790}} * "The Uganda Expulsion at 50 and Beyond: A Time for Reflection", AWAAZ Voices, Vol 19, fitowar 2, 2022. Babi da aka ba da gudummawa ga: * "Sakamako na rikice-rikice", A cikin A. Sajoo (Ed.), "Aboki ga ka'idojin Musulmi", London/New York: IB Tauris, Keshavjee, M. (2002) * "Tsakanin iyalan iyaka. A cikin C. Paul & S. Kieswetter (Eds.), satar yara na iyaye na kasa da kasa, kula da kuma samun dama", Frankfurt: Wolfgang Metzner Verlag, Keshavjee, M. (2013) * "Kwarewar tunani daga shirye-shiryen horo na kwamitin sulhu da sasantawa na Ismaili Musulmi a duniya", UK College of Mediators Journal (Disamba), 23-8. [Hotuna a shafi na 9] Ana samunsa a http://www.iis.ac.uk/view_article.asp? * "The State of Social Progress of Islamic Society; Social, Tattalin Arziki, Siyasa, da Tunanin", H. Tiliouine, R. J. Estes (Ed.). Mai ba da labari. (2016). Ana samunsa a https://link-springer-com.bris.idm.oclc.org/book/10.1007/978-3-319-24774-8. * Ya rubuta "The Sharia; History, Ethics and Law", A cikin A. Sajoo (Ed.), London: IB Tauris, Keshavjee, M da Abdulla, R (2018). Ana samunsa a: https://www.bloomsbury.com/uk/sharia-9781786724045/ * "Sakamako na Rikici. A cikin M. Moscati, M. Palmer, M. Roberts (Ed). London: Edward Elgar. (2020). Ana samunsa a: https://www.e-elgar.com/shop/gbp/comparative-dispute-resolution-9781786433022.html Binciken Littattafai: * "A Lawyer's Odyssey: Apartheid, Mandela and Beyond", by Henry Brown (Otterley Press, Pietermaritzburg 2020), bita By Mohamed M Keshavjee. * "A Life of Ups and Downs: Kashewar Jama'a, kwace dukiyar masu zaman kansu, yunkurin kabilanci, kabilanci ko kungiyoyin addini, zubar da kaya, tilasta ..." mai bita: Mohamed M Keshavjee, Disamba 5, 2022, a cikin AWAAZ. == Rayuwa ta mutum == A shekara ta 1977, Keshavjee ta auri Dr (yanzu Farfesa) Amina Jindani <ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Professor Amina Jindani |url=https://www.sgul.ac.uk/profiles/amina-jindani#biography}}</ref> a Toronto, Kanada. <ref>{{Cite web |date=15 October 2019 |title=Anything but orthodox: Dr Amina Jindani's contribution to global health |url=https://the.ismaili/united-kingdom/anything-orthodox-dr-amina-jindanis-contribution-global-health}}</ref><ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> Ayyukan rayuwar Dr Jindani suna gudanar da gwaje-gwaje na asibiti da nufin rage tsawon lokacin da ake buƙata don magance tarin fuka.<ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Higher dose and shorter TB treatment proven safe for patients |url=https://www.sgul.ac.uk/news/higher-dose-and-shorter-tb-treatment-proven-safe-for-patients}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1945]] f0ew4230qluzd8pz2xfzpo46fl21zgg 656513 656512 2025-07-08T12:59:49Z Sirjat 20447 /* Kyaututtuka da girmamawa */ 656513 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Mohamed Manjee Keshavjee''' kwararre ne na al'adu na kasa da kasa a kan sulhu, tare da mai da hankali kan Dokar<ref>"Perkins Center for Evangelism and Missional Church Studies to sponsor lecture by Islamic law expert Mohamed Keshavjee", SMU (Southern Methodist University) World Changers, Dallas, Texas, U.S.A., March 12, 2014</ref> da kuma Sauran Magani (ADR).<ref>"Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution", The Institute of Ismaili Studies, October 4, 2013</ref><ref>Albie Sachs in conversation with Mohamed Keshavjee, October 24, 2021. Dr Keshavjee works with PABASA (Pan African Bar Association of South Africa), a Black and Women's Empowerment lawyers group in South Africa</ref> ==Rayuwa ta Farko== An haifi Keshavjee a Pretoria, Afirka ta Kudu a shekarar 1945, ga iyayen Indiya, mahaifinsa Nazarali Manjee Keshavjee, da mahaifiyarsa Koolsam Kanji Kana.<ref>"Understanding Sharia Islamic law in a globalised world", by M. Keshavjee, bita na littafi daga Zubeida Jaffer, Mail & Guardian, Africa's Best Read, 15 ga Yuni, 2019</ref> Saboda yawan tashin hankali da wariyar launin fata da ke karuwa a Afirka ta Kudu<ref>{{Cite web |title=FRONTLINE/WORLD . Rough Cut . Uganda: The Return |url=https://www.pbs.org/frontlineworld/rough/2007/05/uganda_the_retu.html |access-date=2024-09-04 |website=www.pbs.org}}</ref>, danginsa sun ji matsin lamba su bar Pretoria zuwa Kenya a shekarar 1962, suna neman rayuwa mafi kyau. A farko, rayuwa ta fi kyau a Kenya, amma daga bisani abubuwa suka canza tare da Idi Amin<ref>President Idi Amin Dada of Uganda: A Bibliography, M. O. Afolabi First Published June 1, 1978</ref>. Bayan dawowarsa daga Ingila inda ya samu digirin lauya a shekarar 1969, Keshavjee ya samu kansa cikin matsalar rashin samun aiki, har da wanda ba a biya shi ba.<ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> A shekarar 1972, danginsa suka koma Kanada. A cikin littafinsa, "Into That Heaven of Freedom"<ref name="Habib"/>, (tare da gabatarwa daga Ahmed Kathrada, ɗan siyasa da aka fi tsarewa na biyu a duniya bayan Nelson Mandela,<ref>Ahmed Kathrada</ref>{{Circular reference|date=November 2020}}), Keshavjee ya bayyana tarihin hijirar Indiyawa zuwa Afirka a ƙarni na 19 da kuma wahalhalun da suka fuskanta a ƙarƙashin mulkin wariyar launin fata (Apartheid), yana amfani da tarihin danginsa a matsayin misali, inda ya jaddada fafutukar farko ta wariyar launin fata da Mohandas Gandhi ya fuskanta kafin a ba shi lambar girmamawa ta Mahatma.<ref>"Gandhi Before India", by Ramachandra Guha, Oktoba 2013 {{ISBN|9780670083879}}</ref> == Nasarorin da aka samu == A cikin 2016, Dr Keshavjee ya sami lambar yabo ta Gandhi, Sarki, Ikeda Peace ta Martin Luther King Jr. International Chapel a Kwalejin Morehouse, Atlanta, Jojiya, saboda aikinsa a kan sulhu, zaman lafiya da ilimin haƙƙin ɗan adam. Keshavjee ita ce Kanada ta farko kuma Asiya ta farko daga Afirka da aka ba da wannan kyautar. A lokacin da ya karbi wannan kyautar, Keshavjee ya ba da jawabin, "Cosmopolitan Ethics: Yadda muke bi da juna a duniyar duniya ta yau". Yana ba da laccoci game da hanyoyin sulhu da ake buƙata a fuskar manyan rikice-rikice saboda saurin duniya, hanzarta ci gaban fasaha, da babban canjin yanayi. <ref>{{Cite web |title=Justice Albie Sachs in Conversation with Dr. Mohamed Keshavjee – PABASA |url=https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ |access-date=2024-09-04 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://iis.ac.uk/video/interview-dr-mohamed-keshavjee-islam-sharia-and-alternative-dispute-resolution}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 November 2018 |title=Video: Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World |url=https://the.ismaili/news/video-understanding-sharia-islamic-law-globalised-world}}</ref> Littafinsa, Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution, ya yi magana ne game da yadda Musulmai ke shiga cikin al'adun gargajiya na shari'a da dokokin Ƙasar Ingila. Ya yi magana a kan ADR a tarurruka a Turai, Arewacin Amurka da Asiya, kuma ya horar da matsakanci na iyali a cikin ƙasashen EU da Imamai da fastoci a cikin masallaci da rikice-rikicen coci a Burtaniya da Amurka, bi da bi.<ref name="Yasmin" /><ref>{{Cite web |date=30 September 2019 |title=Mahatma Gandhi: The Precocious Universalist |url=https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU |access-date=2022-06-15 |publisher=YouTube}}</ref> Dokta Keshavjee ya yi aiki a Kenya, Kanada da Ingila. <ref>{{Cite web |title=Dr. Mohamed Keshavjee &#124; l'Institut des Etudes Ismaili |url=https://iis.ac.uk/fr/people/dr-mohamed-keshavjee}}</ref> Ya shafe shekaru talatin yana aiki tare da sakatariyar Aga Khan a Faransa a kan shirye-shiryen da ke da niyyar inganta ingancin rayuwar mutane a wasu yankuna mafi talauci a duniya ta hanyar Ismaili Imamat da Aga Khan Development Network. Ya rubuta littattafai da labarai game da Indiyawan da ke zaune a Afirka. A Landan, ya taimaka wajen aiwatar da fayilolin shige da fice na 'yan Asiya na Gabashin Afirka kuma ya yi hira da 'yan gudun hijira daga Uganda da sauran ƙasashe. A cikin 2021, kungiyar lauyoyin Afirka ta Kudu (PABASA) ta gayyace shi don horar da mambobin shari'a a cikin sulhu tare da ƙungiyar masu horar da 20 daga ƙasashe shida. Albie Sachs, wanda ya kafa Kotun Tsarin Mulki ta Afirka ta Kudu ya buɗe taron tare da gabatarwar jawabi. A cikin 2022, ya jagoranci ƙungiyar ƙasa da ƙasa zuwa Afirka ta Kudu kuma Ita Gandhi ta karbe shi a ƙauyen Phoenix inda Mahatma Gandhi ya fara buga takardu na farko a cikin shekarun 1890. A cikin 2021, an nada Dokta Keshavjee a Kwamitin Gudanarwa na BUA 50 <ref>{{Cite web |title=Steering Group &#124; bua50 |url=https://www.bua50.org/objectives/steering-group}}</ref> inda ya taka rawar ilimi wajen tsara shirin. Wannan ya haɗa da babban shirin tare da Tarihin Kasa na Burtaniya. Ya ba da gudummawa ga wani labarin game da korar Uganda na 1972 ga littafin Awaaz na [[Kenya]], wanda ya yi shekaru 50 da suka gabata, ya tsara kuma ya daidaita shirin ga Hukumar Ilimi ta Ismaili wanda ya kama kwarewar Ismaili na korar da sake zama, kuma ya gabatar da lacca a Durban Afirka ta Kudu yana nuna korar.<ref>{{Cite web |title=ITREB |url=https://the.ismaili/mozambique/ismaili-tariqah-and-religious-education-board}}</ref> Wannan lacca ta halarci Ita Gandhi da [[Navi Pillay|Navanethem Pillay]], tsohon Kwamishinan Majalisar Dinkin Duniya na 'Yancin Dan Adam. A cikin 2022, ya yi magana a matsayin babban jawabi tare da Albie Sachs a matsayin cameo a ADRBC a kan Hukumar Gaskiya da Sulhu kan abin da Kanada za ta iya yi don yin tasiri ga 'yan asalin saboda abubuwan da suka faru a makarantun zama.<ref>{{Cite web |title=2022 Speakers |url=https://adrbc.com/2022-speakers}}</ref> A ranar 15 ga Nuwamba, 2022, ya yi magana game da fitar da Uganda na 1972 a Jami'ar Carleton, Ottawa, Ontario, Kanada. == Ilimi da horo == 1969 Honourable Society of Gray's Inn London: Barrister a Law; 1970 An yarda da shi a matsayin Lauyan Babban Kotun Kenya a Nairobi; 1976 LLB daga Jami'ar Sarauniya, Kingston, Kanada; 1977 An yarda da su a matsayin Barrister da Solicitor da memba na The Law Society of Upper Canada a Osgoode Hall, Toronto; 2000 LLM (daraja) da 2009 PhD School of Oriental and African Studies, London Faculty of Law: Thesis "Alative Dispute Resolution in a cikin Diasporic Community in the Diasporical Muslim<ref>On British Islam: Religion, Law, and Everyday Practice in Sharia Councils" Princeton Studies in Muslim Politics Book 62, by John R. Bowen, Princeton University Press, March 15, 2016, {{ISBN|9780691158549}}, index</ref> Ya halarci darussan takaddun shaida a Kwalejin Hague na Shari'ar Jama'a ta Duniya, Shirin Harvard a Matsakaici, Gidauniyar Berghof a Berlin, da Child Focus a Belgium. == Kyaututtuka da girmamawa == Kyautar Gandhi-King.<ref>"Dr Mohamed Keshavjee, lawyer, author, and recipient of the Gandhi, King, Ikeda Peace Award spoke in Edmonton and Calgary Jamatkhanas about globalization and cosmopolitan ethics", The Ismaili, Anar Jamal and Salimah Khoja, September 22, 2017, Edmonton, Alberta, Canada</ref><ref>IIS Governor Receives Prestigious Gandhi King Ikeda Award for Peace, Atlanta, Georgia, U.S.A., The Institute of Ismaili Studies, Aga Khaninfo-icon Centre, 10 Handyside St, King's Cross, London, UK, April 20, 2016.</ref><ref>"Indo-Canadian to be honoured with top US peace award", Press Trust of India, Johannesburg, March 22, 2016.</ref><ref>"Dr Mohamed Keshavjee will be honoured at the Morehouse College "A Day of Peace" Awards, Khabar Inc., Duluth, GA, Your Passport to the Indian-American Community, May 4, 2016</ref> == Ayyukan da aka buga == * "Islama, Shari'a da Sauran Magani: Hanyoyi don Gyara Shari'a a cikin Al'ummar Musulmi", wanda aka buga Yuni 30, 2013, London, Burtaniya: IB Tauris & Co. {{ISBN|9780857722386}} * "A cikin wannan sama na 'yanci: Tasirin wariyar launin fata a tarihin dangin Indiya", Mohamed M Keshavjee, 2015, ta Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Kanada.  {{ISBN|978-1-927494-27-1}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-927494-27-1|978-1-927494-27-1]]<ref>{{Cite web |title=Mohamed Keshavjee &#124; the Institute for South Asia Studies |url=https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee}}</ref> * "Shari'a: Dokar Musulunci a Duniya ta Duniya", ta Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, wanda aka buga a ranar 31 ga Oktoba, 2018, <ref>{{Cite web |title=Understanding Sharia: Islamic law in a Globalised World &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622130530/https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |archive-date=2021-06-22 |access-date=2022-03-19}}</ref>{{ISBN|9781788313193}} * "Diasporic Distractions: New faces in new places", Kuala Lumpur, Silverfish Books, 2017, 212 p., <ref>{{Cite web |title=Recent Books from Malaysia Dec PDF Free Download |url=https://docplayer.net/85092376-Recent-books-from-malaysia-dec-2017.html}}</ref>{{ISBN|9789833221790}} * "The Uganda Expulsion at 50 and Beyond: A Time for Reflection", AWAAZ Voices, Vol 19, fitowar 2, 2022. Babi da aka ba da gudummawa ga: * "Sakamako na rikice-rikice", A cikin A. Sajoo (Ed.), "Aboki ga ka'idojin Musulmi", London/New York: IB Tauris, Keshavjee, M. (2002) * "Tsakanin iyalan iyaka. A cikin C. Paul & S. Kieswetter (Eds.), satar yara na iyaye na kasa da kasa, kula da kuma samun dama", Frankfurt: Wolfgang Metzner Verlag, Keshavjee, M. (2013) * "Kwarewar tunani daga shirye-shiryen horo na kwamitin sulhu da sasantawa na Ismaili Musulmi a duniya", UK College of Mediators Journal (Disamba), 23-8. [Hotuna a shafi na 9] Ana samunsa a http://www.iis.ac.uk/view_article.asp? * "The State of Social Progress of Islamic Society; Social, Tattalin Arziki, Siyasa, da Tunanin", H. Tiliouine, R. J. Estes (Ed.). Mai ba da labari. (2016). Ana samunsa a https://link-springer-com.bris.idm.oclc.org/book/10.1007/978-3-319-24774-8. * Ya rubuta "The Sharia; History, Ethics and Law", A cikin A. Sajoo (Ed.), London: IB Tauris, Keshavjee, M da Abdulla, R (2018). Ana samunsa a: https://www.bloomsbury.com/uk/sharia-9781786724045/ * "Sakamako na Rikici. A cikin M. Moscati, M. Palmer, M. Roberts (Ed). London: Edward Elgar. (2020). Ana samunsa a: https://www.e-elgar.com/shop/gbp/comparative-dispute-resolution-9781786433022.html Binciken Littattafai: * "A Lawyer's Odyssey: Apartheid, Mandela and Beyond", by Henry Brown (Otterley Press, Pietermaritzburg 2020), bita By Mohamed M Keshavjee. * "A Life of Ups and Downs: Kashewar Jama'a, kwace dukiyar masu zaman kansu, yunkurin kabilanci, kabilanci ko kungiyoyin addini, zubar da kaya, tilasta ..." mai bita: Mohamed M Keshavjee, Disamba 5, 2022, a cikin AWAAZ. == Rayuwa ta mutum == A shekara ta 1977, Keshavjee ta auri Dr (yanzu Farfesa) Amina Jindani <ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Professor Amina Jindani |url=https://www.sgul.ac.uk/profiles/amina-jindani#biography}}</ref> a Toronto, Kanada. <ref>{{Cite web |date=15 October 2019 |title=Anything but orthodox: Dr Amina Jindani's contribution to global health |url=https://the.ismaili/united-kingdom/anything-orthodox-dr-amina-jindanis-contribution-global-health}}</ref><ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> Ayyukan rayuwar Dr Jindani suna gudanar da gwaje-gwaje na asibiti da nufin rage tsawon lokacin da ake buƙata don magance tarin fuka.<ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Higher dose and shorter TB treatment proven safe for patients |url=https://www.sgul.ac.uk/news/higher-dose-and-shorter-tb-treatment-proven-safe-for-patients}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1945]] mcngqsghy02btsxdjwr1pmy2pgfg5p1 656514 656513 2025-07-08T13:01:42Z Sirjat 20447 /* Ayyukan da aka buga */ 656514 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Mohamed Manjee Keshavjee''' kwararre ne na al'adu na kasa da kasa a kan sulhu, tare da mai da hankali kan Dokar<ref>"Perkins Center for Evangelism and Missional Church Studies to sponsor lecture by Islamic law expert Mohamed Keshavjee", SMU (Southern Methodist University) World Changers, Dallas, Texas, U.S.A., March 12, 2014</ref> da kuma Sauran Magani (ADR).<ref>"Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution", The Institute of Ismaili Studies, October 4, 2013</ref><ref>Albie Sachs in conversation with Mohamed Keshavjee, October 24, 2021. Dr Keshavjee works with PABASA (Pan African Bar Association of South Africa), a Black and Women's Empowerment lawyers group in South Africa</ref> ==Rayuwa ta Farko== An haifi Keshavjee a Pretoria, Afirka ta Kudu a shekarar 1945, ga iyayen Indiya, mahaifinsa Nazarali Manjee Keshavjee, da mahaifiyarsa Koolsam Kanji Kana.<ref>"Understanding Sharia Islamic law in a globalised world", by M. Keshavjee, bita na littafi daga Zubeida Jaffer, Mail & Guardian, Africa's Best Read, 15 ga Yuni, 2019</ref> Saboda yawan tashin hankali da wariyar launin fata da ke karuwa a Afirka ta Kudu<ref>{{Cite web |title=FRONTLINE/WORLD . Rough Cut . Uganda: The Return |url=https://www.pbs.org/frontlineworld/rough/2007/05/uganda_the_retu.html |access-date=2024-09-04 |website=www.pbs.org}}</ref>, danginsa sun ji matsin lamba su bar Pretoria zuwa Kenya a shekarar 1962, suna neman rayuwa mafi kyau. A farko, rayuwa ta fi kyau a Kenya, amma daga bisani abubuwa suka canza tare da Idi Amin<ref>President Idi Amin Dada of Uganda: A Bibliography, M. O. Afolabi First Published June 1, 1978</ref>. Bayan dawowarsa daga Ingila inda ya samu digirin lauya a shekarar 1969, Keshavjee ya samu kansa cikin matsalar rashin samun aiki, har da wanda ba a biya shi ba.<ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> A shekarar 1972, danginsa suka koma Kanada. A cikin littafinsa, "Into That Heaven of Freedom"<ref name="Habib"/>, (tare da gabatarwa daga Ahmed Kathrada, ɗan siyasa da aka fi tsarewa na biyu a duniya bayan Nelson Mandela,<ref>Ahmed Kathrada</ref>{{Circular reference|date=November 2020}}), Keshavjee ya bayyana tarihin hijirar Indiyawa zuwa Afirka a ƙarni na 19 da kuma wahalhalun da suka fuskanta a ƙarƙashin mulkin wariyar launin fata (Apartheid), yana amfani da tarihin danginsa a matsayin misali, inda ya jaddada fafutukar farko ta wariyar launin fata da Mohandas Gandhi ya fuskanta kafin a ba shi lambar girmamawa ta Mahatma.<ref>"Gandhi Before India", by Ramachandra Guha, Oktoba 2013 {{ISBN|9780670083879}}</ref> == Nasarorin da aka samu == A cikin 2016, Dr Keshavjee ya sami lambar yabo ta Gandhi, Sarki, Ikeda Peace ta Martin Luther King Jr. International Chapel a Kwalejin Morehouse, Atlanta, Jojiya, saboda aikinsa a kan sulhu, zaman lafiya da ilimin haƙƙin ɗan adam. Keshavjee ita ce Kanada ta farko kuma Asiya ta farko daga Afirka da aka ba da wannan kyautar. A lokacin da ya karbi wannan kyautar, Keshavjee ya ba da jawabin, "Cosmopolitan Ethics: Yadda muke bi da juna a duniyar duniya ta yau". Yana ba da laccoci game da hanyoyin sulhu da ake buƙata a fuskar manyan rikice-rikice saboda saurin duniya, hanzarta ci gaban fasaha, da babban canjin yanayi. <ref>{{Cite web |title=Justice Albie Sachs in Conversation with Dr. Mohamed Keshavjee – PABASA |url=https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ |access-date=2024-09-04 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://iis.ac.uk/video/interview-dr-mohamed-keshavjee-islam-sharia-and-alternative-dispute-resolution}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 November 2018 |title=Video: Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World |url=https://the.ismaili/news/video-understanding-sharia-islamic-law-globalised-world}}</ref> Littafinsa, Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution, ya yi magana ne game da yadda Musulmai ke shiga cikin al'adun gargajiya na shari'a da dokokin Ƙasar Ingila. Ya yi magana a kan ADR a tarurruka a Turai, Arewacin Amurka da Asiya, kuma ya horar da matsakanci na iyali a cikin ƙasashen EU da Imamai da fastoci a cikin masallaci da rikice-rikicen coci a Burtaniya da Amurka, bi da bi.<ref name="Yasmin" /><ref>{{Cite web |date=30 September 2019 |title=Mahatma Gandhi: The Precocious Universalist |url=https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU |access-date=2022-06-15 |publisher=YouTube}}</ref> Dokta Keshavjee ya yi aiki a Kenya, Kanada da Ingila. <ref>{{Cite web |title=Dr. Mohamed Keshavjee &#124; l'Institut des Etudes Ismaili |url=https://iis.ac.uk/fr/people/dr-mohamed-keshavjee}}</ref> Ya shafe shekaru talatin yana aiki tare da sakatariyar Aga Khan a Faransa a kan shirye-shiryen da ke da niyyar inganta ingancin rayuwar mutane a wasu yankuna mafi talauci a duniya ta hanyar Ismaili Imamat da Aga Khan Development Network. Ya rubuta littattafai da labarai game da Indiyawan da ke zaune a Afirka. A Landan, ya taimaka wajen aiwatar da fayilolin shige da fice na 'yan Asiya na Gabashin Afirka kuma ya yi hira da 'yan gudun hijira daga Uganda da sauran ƙasashe. A cikin 2021, kungiyar lauyoyin Afirka ta Kudu (PABASA) ta gayyace shi don horar da mambobin shari'a a cikin sulhu tare da ƙungiyar masu horar da 20 daga ƙasashe shida. Albie Sachs, wanda ya kafa Kotun Tsarin Mulki ta Afirka ta Kudu ya buɗe taron tare da gabatarwar jawabi. A cikin 2022, ya jagoranci ƙungiyar ƙasa da ƙasa zuwa Afirka ta Kudu kuma Ita Gandhi ta karbe shi a ƙauyen Phoenix inda Mahatma Gandhi ya fara buga takardu na farko a cikin shekarun 1890. A cikin 2021, an nada Dokta Keshavjee a Kwamitin Gudanarwa na BUA 50 <ref>{{Cite web |title=Steering Group &#124; bua50 |url=https://www.bua50.org/objectives/steering-group}}</ref> inda ya taka rawar ilimi wajen tsara shirin. Wannan ya haɗa da babban shirin tare da Tarihin Kasa na Burtaniya. Ya ba da gudummawa ga wani labarin game da korar Uganda na 1972 ga littafin Awaaz na [[Kenya]], wanda ya yi shekaru 50 da suka gabata, ya tsara kuma ya daidaita shirin ga Hukumar Ilimi ta Ismaili wanda ya kama kwarewar Ismaili na korar da sake zama, kuma ya gabatar da lacca a Durban Afirka ta Kudu yana nuna korar.<ref>{{Cite web |title=ITREB |url=https://the.ismaili/mozambique/ismaili-tariqah-and-religious-education-board}}</ref> Wannan lacca ta halarci Ita Gandhi da [[Navi Pillay|Navanethem Pillay]], tsohon Kwamishinan Majalisar Dinkin Duniya na 'Yancin Dan Adam. A cikin 2022, ya yi magana a matsayin babban jawabi tare da Albie Sachs a matsayin cameo a ADRBC a kan Hukumar Gaskiya da Sulhu kan abin da Kanada za ta iya yi don yin tasiri ga 'yan asalin saboda abubuwan da suka faru a makarantun zama.<ref>{{Cite web |title=2022 Speakers |url=https://adrbc.com/2022-speakers}}</ref> A ranar 15 ga Nuwamba, 2022, ya yi magana game da fitar da Uganda na 1972 a Jami'ar Carleton, Ottawa, Ontario, Kanada. == Ilimi da horo == 1969 Honourable Society of Gray's Inn London: Barrister a Law; 1970 An yarda da shi a matsayin Lauyan Babban Kotun Kenya a Nairobi; 1976 LLB daga Jami'ar Sarauniya, Kingston, Kanada; 1977 An yarda da su a matsayin Barrister da Solicitor da memba na The Law Society of Upper Canada a Osgoode Hall, Toronto; 2000 LLM (daraja) da 2009 PhD School of Oriental and African Studies, London Faculty of Law: Thesis "Alative Dispute Resolution in a cikin Diasporic Community in the Diasporical Muslim<ref>On British Islam: Religion, Law, and Everyday Practice in Sharia Councils" Princeton Studies in Muslim Politics Book 62, by John R. Bowen, Princeton University Press, March 15, 2016, {{ISBN|9780691158549}}, index</ref> Ya halarci darussan takaddun shaida a Kwalejin Hague na Shari'ar Jama'a ta Duniya, Shirin Harvard a Matsakaici, Gidauniyar Berghof a Berlin, da Child Focus a Belgium. == Kyaututtuka da girmamawa == Kyautar Gandhi-King.<ref>"Dr Mohamed Keshavjee, lawyer, author, and recipient of the Gandhi, King, Ikeda Peace Award spoke in Edmonton and Calgary Jamatkhanas about globalization and cosmopolitan ethics", The Ismaili, Anar Jamal and Salimah Khoja, September 22, 2017, Edmonton, Alberta, Canada</ref><ref>IIS Governor Receives Prestigious Gandhi King Ikeda Award for Peace, Atlanta, Georgia, U.S.A., The Institute of Ismaili Studies, Aga Khaninfo-icon Centre, 10 Handyside St, King's Cross, London, UK, April 20, 2016.</ref><ref>"Indo-Canadian to be honoured with top US peace award", Press Trust of India, Johannesburg, March 22, 2016.</ref><ref>"Dr Mohamed Keshavjee will be honoured at the Morehouse College "A Day of Peace" Awards, Khabar Inc., Duluth, GA, Your Passport to the Indian-American Community, May 4, 2016</ref> ==Ayyukan da aka wallafa== * "Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution: Mechanisms for Legal Redress in the Muslim Community", an wallafa ranar 30 ga Yuni, 2013, London, UK: IB Tauris & Co. {{ISBN|9780857722386}}<ref>reviewed by the Honourable Marion Boyd. https://www.queensu.ca/lawjournal/sites/webpublish.queensu.ca.qljwww/files/files/issues/pastissues/Volume39-2/12-Boyd.pdf</ref><ref>Sajoo, Amyn B. "Mohamed M Keshavjee: Islam, the Shari'a and Alternative Dispute Resolution: Mechanisms for legal redress in the Muslim community." International Journal, vol. 69, no. 2, 2014, p. 264+. Academic OneFile, Accessed 18 July 2019</ref><ref>Ecclesiastical Law Journal, Volume 16, Issue 2 May 2014, pp. 238-240, Mark Hill, Published online by Cambridge University Press: 15 April 2014</ref> * "Into that Heaven of Freedom: The impact of apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, daga Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}<ref>Dubai, 20 November 2016 — An gudanar da bikin ƙaddamar da littafin Into that Heaven of Freedom, wanda Dr Mohamed Keshavjee ya rubuta, fitaccen masanin kimiyya daga Afirka ta Kudu kuma wanda ya lashe lambar yabo ta Gandhi King Ikeda Award for Peace. An gudanar da taron a Ismaili Centre, Dubai tare da haɗin gwiwar Jakadancin Indiya. His Excellency Manabile Shogole, Jakadan Afirka ta Kudu a Dubai, ya halarci taron. Ismaili Centre, Dubai, 9 Nuwamba 2016</ref><ref>{{cite web | url=https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee | title=Mohamed Keshavjee &#124; the Institute for South Asia Studies }}</ref> * "Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World", na Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, an wallafa ranar 31 Oktoba, 2018, {{ISBN|9781788313193}}<ref>"Mohamed M Keshavjee", Mail & Guardian, Africa's Best Read, Arts and Culture, daga Zubeida Jaffer, 18 Yuli, 2019</ref><ref>"A lucid defence of the evolution of Islam’s religious jurisprudence", "Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World", daga Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, Financial Times, Ingila, Bita daga David Gardner MARCH 18, 2019</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |title=Understanding Sharia: Islamic law in a Globalised World &#124; the Institute of Ismaili Studies |access-date=2022-03-19 |archive-date=2021-06-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622130530/https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |url-status=dead }}</ref> * "Diasporic Distractions: New faces in new places", Kuala Lumpur, Silverfish Books, 2017, shafi 212, {{ISBN|9789833221790}}<ref>{{cite web|url=https://docplayer.net/85092376-Recent-books-from-malaysia-dec-2017.html|title = Recent Books from Malaysia Dec PDF Free Download}}</ref><ref>Mohamed Keshavjee: The ‘diasporic distractions’ of a short-story teller – Binciken Littafi daga babban mujalla ta adabin Malaysia, daga Ismaili Mail, 2 Oktoba, 2017.</ref> * "The Ugandan Expulsion at 50 and Beyond: A Time for Reflection", AWAAZ Voices, Juzu'i na 19, Fitowa ta 2, 2022. ==Sashe da ya bayar gudunmawa== * "Dispute resolution", cikin A. Sajoo (Ed.), "A companion to Muslim ethics", London/New York: IB Tauris, Keshavjee, M. (2002) * "Cross-border family mediation", cikin C. Paul & S. Kieswetter (Eds.), International parental child abduction, custody and access cases, Frankfurt: Wolfgang Metzner Verlag, Keshavjee, M. (2013) * "Reflective learning from the training programmes of the Ismaili Muslim conciliation and arbitration boards globally", Mujallar UK College of Mediators (Disamba), shafi 23–8. Keshavjee, M., & Whatling, T. (2005). Ana samun sa a http://www.iis.ac.uk/view_article.asp? * "The State of Social Progress of Islamic Society; Social, Economic, Political, and Ideological Challenges", H. Tiliouine, R. J. Estes (Ed.). Springer. (2016). Ana samun sa a https://link-springer-com.bris.idm.oclc.org/book/10.1007/978-3-319-24774-8. * Co-authored "The Sharia; History, Ethics and Law", cikin A. Sajoo (Ed.), London: IB Tauris, Keshavjee, M da Abdulla, R (2018). Ana samu a: https://www.bloomsbury.com/uk/sharia-9781786724045/ * "Comparative Dispute Resolution", cikin M. Moscati, M. Palmer, M. Roberts (Ed). London == Rayuwa ta mutum == A shekara ta 1977, Keshavjee ta auri Dr (yanzu Farfesa) Amina Jindani <ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Professor Amina Jindani |url=https://www.sgul.ac.uk/profiles/amina-jindani#biography}}</ref> a Toronto, Kanada. <ref>{{Cite web |date=15 October 2019 |title=Anything but orthodox: Dr Amina Jindani's contribution to global health |url=https://the.ismaili/united-kingdom/anything-orthodox-dr-amina-jindanis-contribution-global-health}}</ref><ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> Ayyukan rayuwar Dr Jindani suna gudanar da gwaje-gwaje na asibiti da nufin rage tsawon lokacin da ake buƙata don magance tarin fuka.<ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Higher dose and shorter TB treatment proven safe for patients |url=https://www.sgul.ac.uk/news/higher-dose-and-shorter-tb-treatment-proven-safe-for-patients}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1945]] 1mor18odu9tm7h2dd89z8p80a3xt9t6 656516 656514 2025-07-08T13:02:57Z Sirjat 20447 /* Bayanan da aka ambata */ 656516 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Mohamed Manjee Keshavjee''' kwararre ne na al'adu na kasa da kasa a kan sulhu, tare da mai da hankali kan Dokar<ref>"Perkins Center for Evangelism and Missional Church Studies to sponsor lecture by Islamic law expert Mohamed Keshavjee", SMU (Southern Methodist University) World Changers, Dallas, Texas, U.S.A., March 12, 2014</ref> da kuma Sauran Magani (ADR).<ref>"Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution", The Institute of Ismaili Studies, October 4, 2013</ref><ref>Albie Sachs in conversation with Mohamed Keshavjee, October 24, 2021. Dr Keshavjee works with PABASA (Pan African Bar Association of South Africa), a Black and Women's Empowerment lawyers group in South Africa</ref> ==Rayuwa ta Farko== An haifi Keshavjee a Pretoria, Afirka ta Kudu a shekarar 1945, ga iyayen Indiya, mahaifinsa Nazarali Manjee Keshavjee, da mahaifiyarsa Koolsam Kanji Kana.<ref>"Understanding Sharia Islamic law in a globalised world", by M. Keshavjee, bita na littafi daga Zubeida Jaffer, Mail & Guardian, Africa's Best Read, 15 ga Yuni, 2019</ref> Saboda yawan tashin hankali da wariyar launin fata da ke karuwa a Afirka ta Kudu<ref>{{Cite web |title=FRONTLINE/WORLD . Rough Cut . Uganda: The Return |url=https://www.pbs.org/frontlineworld/rough/2007/05/uganda_the_retu.html |access-date=2024-09-04 |website=www.pbs.org}}</ref>, danginsa sun ji matsin lamba su bar Pretoria zuwa Kenya a shekarar 1962, suna neman rayuwa mafi kyau. A farko, rayuwa ta fi kyau a Kenya, amma daga bisani abubuwa suka canza tare da Idi Amin<ref>President Idi Amin Dada of Uganda: A Bibliography, M. O. Afolabi First Published June 1, 1978</ref>. Bayan dawowarsa daga Ingila inda ya samu digirin lauya a shekarar 1969, Keshavjee ya samu kansa cikin matsalar rashin samun aiki, har da wanda ba a biya shi ba.<ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> A shekarar 1972, danginsa suka koma Kanada. A cikin littafinsa, "Into That Heaven of Freedom"<ref name="Habib"/>, (tare da gabatarwa daga Ahmed Kathrada, ɗan siyasa da aka fi tsarewa na biyu a duniya bayan Nelson Mandela,<ref>Ahmed Kathrada</ref>{{Circular reference|date=November 2020}}), Keshavjee ya bayyana tarihin hijirar Indiyawa zuwa Afirka a ƙarni na 19 da kuma wahalhalun da suka fuskanta a ƙarƙashin mulkin wariyar launin fata (Apartheid), yana amfani da tarihin danginsa a matsayin misali, inda ya jaddada fafutukar farko ta wariyar launin fata da Mohandas Gandhi ya fuskanta kafin a ba shi lambar girmamawa ta Mahatma.<ref>"Gandhi Before India", by Ramachandra Guha, Oktoba 2013 {{ISBN|9780670083879}}</ref> == Nasarorin da aka samu == A cikin 2016, Dr Keshavjee ya sami lambar yabo ta Gandhi, Sarki, Ikeda Peace ta Martin Luther King Jr. International Chapel a Kwalejin Morehouse, Atlanta, Jojiya, saboda aikinsa a kan sulhu, zaman lafiya da ilimin haƙƙin ɗan adam. Keshavjee ita ce Kanada ta farko kuma Asiya ta farko daga Afirka da aka ba da wannan kyautar. A lokacin da ya karbi wannan kyautar, Keshavjee ya ba da jawabin, "Cosmopolitan Ethics: Yadda muke bi da juna a duniyar duniya ta yau". Yana ba da laccoci game da hanyoyin sulhu da ake buƙata a fuskar manyan rikice-rikice saboda saurin duniya, hanzarta ci gaban fasaha, da babban canjin yanayi. <ref>{{Cite web |title=Justice Albie Sachs in Conversation with Dr. Mohamed Keshavjee – PABASA |url=https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ |access-date=2024-09-04 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interview with Dr Mohamed Keshavjee on Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution &#124; the Institute of Ismaili Studies |url=https://iis.ac.uk/video/interview-dr-mohamed-keshavjee-islam-sharia-and-alternative-dispute-resolution}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 November 2018 |title=Video: Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World |url=https://the.ismaili/news/video-understanding-sharia-islamic-law-globalised-world}}</ref> Littafinsa, Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution, ya yi magana ne game da yadda Musulmai ke shiga cikin al'adun gargajiya na shari'a da dokokin Ƙasar Ingila. Ya yi magana a kan ADR a tarurruka a Turai, Arewacin Amurka da Asiya, kuma ya horar da matsakanci na iyali a cikin ƙasashen EU da Imamai da fastoci a cikin masallaci da rikice-rikicen coci a Burtaniya da Amurka, bi da bi.<ref name="Yasmin" /><ref>{{Cite web |date=30 September 2019 |title=Mahatma Gandhi: The Precocious Universalist |url=https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU |access-date=2022-06-15 |publisher=YouTube}}</ref> Dokta Keshavjee ya yi aiki a Kenya, Kanada da Ingila. <ref>{{Cite web |title=Dr. Mohamed Keshavjee &#124; l'Institut des Etudes Ismaili |url=https://iis.ac.uk/fr/people/dr-mohamed-keshavjee}}</ref> Ya shafe shekaru talatin yana aiki tare da sakatariyar Aga Khan a Faransa a kan shirye-shiryen da ke da niyyar inganta ingancin rayuwar mutane a wasu yankuna mafi talauci a duniya ta hanyar Ismaili Imamat da Aga Khan Development Network. Ya rubuta littattafai da labarai game da Indiyawan da ke zaune a Afirka. A Landan, ya taimaka wajen aiwatar da fayilolin shige da fice na 'yan Asiya na Gabashin Afirka kuma ya yi hira da 'yan gudun hijira daga Uganda da sauran ƙasashe. A cikin 2021, kungiyar lauyoyin Afirka ta Kudu (PABASA) ta gayyace shi don horar da mambobin shari'a a cikin sulhu tare da ƙungiyar masu horar da 20 daga ƙasashe shida. Albie Sachs, wanda ya kafa Kotun Tsarin Mulki ta Afirka ta Kudu ya buɗe taron tare da gabatarwar jawabi. A cikin 2022, ya jagoranci ƙungiyar ƙasa da ƙasa zuwa Afirka ta Kudu kuma Ita Gandhi ta karbe shi a ƙauyen Phoenix inda Mahatma Gandhi ya fara buga takardu na farko a cikin shekarun 1890. A cikin 2021, an nada Dokta Keshavjee a Kwamitin Gudanarwa na BUA 50 <ref>{{Cite web |title=Steering Group &#124; bua50 |url=https://www.bua50.org/objectives/steering-group}}</ref> inda ya taka rawar ilimi wajen tsara shirin. Wannan ya haɗa da babban shirin tare da Tarihin Kasa na Burtaniya. Ya ba da gudummawa ga wani labarin game da korar Uganda na 1972 ga littafin Awaaz na [[Kenya]], wanda ya yi shekaru 50 da suka gabata, ya tsara kuma ya daidaita shirin ga Hukumar Ilimi ta Ismaili wanda ya kama kwarewar Ismaili na korar da sake zama, kuma ya gabatar da lacca a Durban Afirka ta Kudu yana nuna korar.<ref>{{Cite web |title=ITREB |url=https://the.ismaili/mozambique/ismaili-tariqah-and-religious-education-board}}</ref> Wannan lacca ta halarci Ita Gandhi da [[Navi Pillay|Navanethem Pillay]], tsohon Kwamishinan Majalisar Dinkin Duniya na 'Yancin Dan Adam. A cikin 2022, ya yi magana a matsayin babban jawabi tare da Albie Sachs a matsayin cameo a ADRBC a kan Hukumar Gaskiya da Sulhu kan abin da Kanada za ta iya yi don yin tasiri ga 'yan asalin saboda abubuwan da suka faru a makarantun zama.<ref>{{Cite web |title=2022 Speakers |url=https://adrbc.com/2022-speakers}}</ref> A ranar 15 ga Nuwamba, 2022, ya yi magana game da fitar da Uganda na 1972 a Jami'ar Carleton, Ottawa, Ontario, Kanada. == Ilimi da horo == 1969 Honourable Society of Gray's Inn London: Barrister a Law; 1970 An yarda da shi a matsayin Lauyan Babban Kotun Kenya a Nairobi; 1976 LLB daga Jami'ar Sarauniya, Kingston, Kanada; 1977 An yarda da su a matsayin Barrister da Solicitor da memba na The Law Society of Upper Canada a Osgoode Hall, Toronto; 2000 LLM (daraja) da 2009 PhD School of Oriental and African Studies, London Faculty of Law: Thesis "Alative Dispute Resolution in a cikin Diasporic Community in the Diasporical Muslim<ref>On British Islam: Religion, Law, and Everyday Practice in Sharia Councils" Princeton Studies in Muslim Politics Book 62, by John R. Bowen, Princeton University Press, March 15, 2016, {{ISBN|9780691158549}}, index</ref> Ya halarci darussan takaddun shaida a Kwalejin Hague na Shari'ar Jama'a ta Duniya, Shirin Harvard a Matsakaici, Gidauniyar Berghof a Berlin, da Child Focus a Belgium. == Kyaututtuka da girmamawa == Kyautar Gandhi-King.<ref>"Dr Mohamed Keshavjee, lawyer, author, and recipient of the Gandhi, King, Ikeda Peace Award spoke in Edmonton and Calgary Jamatkhanas about globalization and cosmopolitan ethics", The Ismaili, Anar Jamal and Salimah Khoja, September 22, 2017, Edmonton, Alberta, Canada</ref><ref>IIS Governor Receives Prestigious Gandhi King Ikeda Award for Peace, Atlanta, Georgia, U.S.A., The Institute of Ismaili Studies, Aga Khaninfo-icon Centre, 10 Handyside St, King's Cross, London, UK, April 20, 2016.</ref><ref>"Indo-Canadian to be honoured with top US peace award", Press Trust of India, Johannesburg, March 22, 2016.</ref><ref>"Dr Mohamed Keshavjee will be honoured at the Morehouse College "A Day of Peace" Awards, Khabar Inc., Duluth, GA, Your Passport to the Indian-American Community, May 4, 2016</ref> ==Ayyukan da aka wallafa== * "Islam, Sharia and Alternative Dispute Resolution: Mechanisms for Legal Redress in the Muslim Community", an wallafa ranar 30 ga Yuni, 2013, London, UK: IB Tauris & Co. {{ISBN|9780857722386}}<ref>reviewed by the Honourable Marion Boyd. https://www.queensu.ca/lawjournal/sites/webpublish.queensu.ca.qljwww/files/files/issues/pastissues/Volume39-2/12-Boyd.pdf</ref><ref>Sajoo, Amyn B. "Mohamed M Keshavjee: Islam, the Shari'a and Alternative Dispute Resolution: Mechanisms for legal redress in the Muslim community." International Journal, vol. 69, no. 2, 2014, p. 264+. Academic OneFile, Accessed 18 July 2019</ref><ref>Ecclesiastical Law Journal, Volume 16, Issue 2 May 2014, pp. 238-240, Mark Hill, Published online by Cambridge University Press: 15 April 2014</ref> * "Into that Heaven of Freedom: The impact of apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, daga Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}<ref>Dubai, 20 November 2016 — An gudanar da bikin ƙaddamar da littafin Into that Heaven of Freedom, wanda Dr Mohamed Keshavjee ya rubuta, fitaccen masanin kimiyya daga Afirka ta Kudu kuma wanda ya lashe lambar yabo ta Gandhi King Ikeda Award for Peace. An gudanar da taron a Ismaili Centre, Dubai tare da haɗin gwiwar Jakadancin Indiya. His Excellency Manabile Shogole, Jakadan Afirka ta Kudu a Dubai, ya halarci taron. Ismaili Centre, Dubai, 9 Nuwamba 2016</ref><ref>{{cite web | url=https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee | title=Mohamed Keshavjee &#124; the Institute for South Asia Studies }}</ref> * "Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World", na Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, an wallafa ranar 31 Oktoba, 2018, {{ISBN|9781788313193}}<ref>"Mohamed M Keshavjee", Mail & Guardian, Africa's Best Read, Arts and Culture, daga Zubeida Jaffer, 18 Yuli, 2019</ref><ref>"A lucid defence of the evolution of Islam’s religious jurisprudence", "Understanding Sharia: Islamic Law in a Globalised World", daga Raficq S Abdulla da Mohamed M Keshavjee, Financial Times, Ingila, Bita daga David Gardner MARCH 18, 2019</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |title=Understanding Sharia: Islamic law in a Globalised World &#124; the Institute of Ismaili Studies |access-date=2022-03-19 |archive-date=2021-06-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622130530/https://www.iis.ac.uk/publication/understanding-sharia-islamic-law-globalised-world |url-status=dead }}</ref> * "Diasporic Distractions: New faces in new places", Kuala Lumpur, Silverfish Books, 2017, shafi 212, {{ISBN|9789833221790}}<ref>{{cite web|url=https://docplayer.net/85092376-Recent-books-from-malaysia-dec-2017.html|title = Recent Books from Malaysia Dec PDF Free Download}}</ref><ref>Mohamed Keshavjee: The ‘diasporic distractions’ of a short-story teller – Binciken Littafi daga babban mujalla ta adabin Malaysia, daga Ismaili Mail, 2 Oktoba, 2017.</ref> * "The Ugandan Expulsion at 50 and Beyond: A Time for Reflection", AWAAZ Voices, Juzu'i na 19, Fitowa ta 2, 2022. ==Sashe da ya bayar gudunmawa== * "Dispute resolution", cikin A. Sajoo (Ed.), "A companion to Muslim ethics", London/New York: IB Tauris, Keshavjee, M. (2002) * "Cross-border family mediation", cikin C. Paul & S. Kieswetter (Eds.), International parental child abduction, custody and access cases, Frankfurt: Wolfgang Metzner Verlag, Keshavjee, M. (2013) * "Reflective learning from the training programmes of the Ismaili Muslim conciliation and arbitration boards globally", Mujallar UK College of Mediators (Disamba), shafi 23–8. Keshavjee, M., & Whatling, T. (2005). Ana samun sa a http://www.iis.ac.uk/view_article.asp? * "The State of Social Progress of Islamic Society; Social, Economic, Political, and Ideological Challenges", H. Tiliouine, R. J. Estes (Ed.). Springer. (2016). Ana samun sa a https://link-springer-com.bris.idm.oclc.org/book/10.1007/978-3-319-24774-8. * Co-authored "The Sharia; History, Ethics and Law", cikin A. Sajoo (Ed.), London: IB Tauris, Keshavjee, M da Abdulla, R (2018). Ana samu a: https://www.bloomsbury.com/uk/sharia-9781786724045/ * "Comparative Dispute Resolution", cikin M. Moscati, M. Palmer, M. Roberts (Ed). London == Rayuwa ta mutum == A shekara ta 1977, Keshavjee ta auri Dr (yanzu Farfesa) Amina Jindani <ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Professor Amina Jindani |url=https://www.sgul.ac.uk/profiles/amina-jindani#biography}}</ref> a Toronto, Kanada. <ref>{{Cite web |date=15 October 2019 |title=Anything but orthodox: Dr Amina Jindani's contribution to global health |url=https://the.ismaili/united-kingdom/anything-orthodox-dr-amina-jindanis-contribution-global-health}}</ref><ref name="Habib">"Into that Heaven of Freedom: The impact of Apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd., Toronto, ON, Canada. {{ISBN|978-1-927494-27-1}}</ref> Ayyukan rayuwar Dr Jindani suna gudanar da gwaje-gwaje na asibiti da nufin rage tsawon lokacin da ake buƙata don magance tarin fuka.<ref>{{Cite web |date=27 October 2023 |title=Higher dose and shorter TB treatment proven safe for patients |url=https://www.sgul.ac.uk/news/higher-dose-and-shorter-tb-treatment-proven-safe-for-patients}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{reflist|2}} ==Manazarta== * https://southasia.berkeley.edu/mohamed-keshavjee * https://www.hcch.net/search-results#stq=keshavjee&stp=1 * https://ismailimail.blog/tag/mohamed-keshavjee/ * https://www.youtube.com/watch?v=l373Hy2KdfU * https://pabasa.co.za/2021/10/24/justice-albie-sachs-in-conversation-with-dr-mohamed-keshavjee * http://www.theamericanmuslim.org/tam.php/features/articles/keshavjee_mohamed/ * https://the.ismaili/global/news/institutional-news/mawlana-hazar-imam-appoints-new-iis-board-governors * https://www.youtube.com/watch?v=E1dg5pfmEoA * https://www.youtube.com/watch?v=eyWt5yaUHDk * https://pabasa.co.za/albie-sachs-registration/ Monday, Sept. 20, 2021 * https://carleton.ca/uganda-collection/program/ * https://www.youtube.com/watch?v=1WmLha0bSxA * https://www.youtube.com/watch?v=eyWt5yaUHDk&t=704s * https://www.youtube.com/watch?v=_S_fHpFrekU * https://www.youtube.com/watch?v=BXICNUqjLNQ * https://ismailimail.blog/2023/09/07/new-international-clinical-trial-with-help-from-aga-khan-foundation-shows-great-promise-for-tuberculosis-elimination/ [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1945]] m45dhyhdkhhct89q0ons4h9h5e4m7oy Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya na 1999 a Jihar Katsina 0 104911 656507 2025-07-08T12:56:17Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286639999|1999 Nigerian Senate elections in Katsina State]]" 656507 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Katsina a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Katsana. Abdul Yandoma wanda ke wakiltar Katsina North, Sama'ila Mamman wanda ke wakilcin Katsina Central da Mohammed Tukur Liman wanda ke wakil da Katsina South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Katsina ta Arewa | | | |[[Abdul Yandoma]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Katsina ta Tsakiya | | | |[[Samaʼila Mamman|Sama'ila Mamman]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Katsina ta Kudu | | | |[[Mohammed Tukur Liman]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Katsina ta Arewa === [[Abdul Yandoma]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Katsina ta Tsakiya === [[Samaʼila Mamman|Sama'ila Mamman]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Katsina ta Kudu === [[Mohammed Tukur Liman]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} kvnmoeijgz6p23nv18cx75cu65wsucd 656508 656507 2025-07-08T12:56:34Z Nnamadee 31123 656508 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Katsina a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Katsana. Abdul Yandoma wanda ke wakiltar Katsina North, Sama'ila Mamman wanda ke wakilcin Katsina Central da Mohammed Tukur Liman wanda ke wakil da Katsina South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Katsina ta Arewa | | | |[[Abdul Yandoma]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Katsina ta Tsakiya | | | |[[Samaʼila Mamman|Sama'ila Mamman]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Katsina ta Kudu | | | |[[Mohammed Tukur Liman]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Katsina ta Arewa === [[Abdul Yandoma]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Katsina ta Tsakiya === [[Samaʼila Mamman|Sama'ila Mamman]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Katsina ta Kudu === [[Mohammed Tukur Liman]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} nt31mrolja43s70jeiltnvum17fxm6b 656510 656508 2025-07-08T12:56:50Z Nnamadee 31123 656510 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Katsina a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Katsana. Abdul Yandoma wanda ke wakiltar Katsina North, Sama'ila Mamman wanda ke wakilcin Katsina Central da Mohammed Tukur Liman wanda ke wakil da Katsina South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Katsina ta Arewa | | | |[[Abdul Yandoma]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Katsina ta Tsakiya | | | |[[Samaʼila Mamman|Sama'ila Mamman]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Katsina ta Kudu | | | |[[Mohammed Tukur Liman]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Katsina ta Arewa === [[Abdul Yandoma]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Katsina ta Tsakiya === [[Samaʼila Mamman|Sama'ila Mamman]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Katsina ta Kudu === [[Mohammed Tukur Liman]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} bhve8anusduhns9oh4b3udvw329l6gp 656511 656510 2025-07-08T12:57:13Z Nnamadee 31123 656511 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Katsina a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Katsana. Abdul Yandoma wanda ke wakiltar Katsina North, Sama'ila Mamman wanda ke wakilcin Katsina Central da Mohammed Tukur Liman wanda ke wakil da Katsina South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Katsina ta Arewa | | | |[[Abdul Yandoma]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Katsina ta Tsakiya | | | |[[Samaʼila Mamman|Sama'ila Mamman]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Katsina ta Kudu | | | |[[Mohammed Tukur Liman]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Katsina ta Arewa === [[Abdul Yandoma]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Katsina ta Tsakiya === [[Samaʼila Mamman|Sama'ila Mamman]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Katsina ta Kudu === [[Mohammed Tukur Liman]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 0rsgsxu1lpcggc695ulae8qqnkza2xc Robi Damelin 0 104912 656517 2025-07-08T13:04:25Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1288203081|Robi Damelin]]" 656517 wikitext text/x-wiki '''Robi Damelin''' (Ibraniyawa) ɗan gwagwarmayar zaman lafiya ce ta Isra'ila. Ɗanta, David, wani dan bindiga na Palasdinawa ne ya kashe shi yayin da yake aiki a cikin sojojin Isra'ila.<ref>{{Cite web |title=Robi Damelin - Personal Story |url=https://www.theparentscircle.org/en/stories/robi-damelin_eng/ |access-date=2021-11-19 |website=Parents Circle Families Forum |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robi Damelin {{!}} Peacemaker |url=https://peaceisloud.org/speaker/robi-damelin/ |access-date=2021-11-19 |website=Peace is Loud |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Just Vision |url=https://justvision.org/portrait/1406/interview |access-date=2021-11-19 |website=justvision.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://www.huffpost.com/author/americanfriendspc-244 |access-date=2021-11-19 |website=HuffPost |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2016-11-18 |title=Our Power is Our Pain |url=https://stories.usaid.gov/our-power-is-our-pain/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161208075919/https://stories.usaid.gov/our-power-is-our-pain/ |archive-date=December 8, 2016 |access-date=2021-11-19 |website=USAID Stories |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=BBC World Service - Outlook, Israeli Mum: I'd Meet My Son's Killer |url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p01kv0tt |access-date=2021-11-19 |website=BBC |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |date=2012-11-25 |title=The Israeli and the Palestinian: 'We have discovered this joint pain' |url=http://www.theguardian.com/world/2012/nov/25/israeli-and-palestinian-peace-campaigners-joint-pain |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref> == Tarihin rayuwa == An haifi Damelin kuma ta girma a cikin iyali mai ci gaba a [[Afirka ta Kudu]] a lokacin wariyar launin fata.<ref>{{Cite web |last=Daniel |first=Ari |date=November 5, 2023 |title=The Israel-Hamas war has not quashed their compassion, their empathy, their hope |url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2023/11/05/1209976575/israel-hamas-war-hope-empathy-personal-stories |access-date=November 7, 2023 |website=NPR}}</ref> Iyalinta sun kasance masu aiki a siyasa a cikin yunkurin adawa da wariyar launin fata, kawunta ya kare [[Nelson Mandela]] a lokacin Trial na Cin amana na 1956. Matsi daga hukumomin Afirka ta Kudu saboda adawar Damelin ga wariyar launin fata ya kai ta ga ƙaura zuwa [[Isra'ila]] a cikin shekaru 20, a matsayin mai sa kai, a lokacin Yaƙin Kwanaki shida a watan Yunin 1967. Yaƙin ya ƙare ba da daɗewa ba bayan ta iso, kuma ta zauna a cikin kibbutz, ta halarci shirin Ibrananci don koyon yaren. Ba da daɗewa ba, ta yi aure kuma ta haifi 'ya'ya maza biyu, David da Eran. Ta yi aiki a The Jerusalem Post, sannan tare da baƙi. Bayan ta saki, ta koma [[Tel Abib|Tel Aviv]], inda ta gudanar da kamfanin hulɗa da jama'a. === Mutuwar ɗa === Dan Damelin, David yana cikin sojojin Isra'ila kuma an ajiye shi a Ofra checkpoint. Wani dan bindiga na Palasdinawa ne ya kashe shi a ranar 3 ga watan Maris na shekara ta 2002, yana da shekaru 28. An kama mai harbi shekaru biyu bayan haka a watan Oktoba na shekara ta 2004. == Yunkurin fafutuka == Robi ita ce mai magana da yawun kuma darektan Harkokin Kasashen Duniya na The Parents Circle-Families Forum (PCFF), wata kungiya ce ta ƙauyuka da ta kunshi daruruwan iyalan Isra'ila da Palasdinawa da suka mutu suna aiki tare don sulhu da zaman lafiya.<ref>{{Cite web |date=2009-05-09 |title=She's Israeli, he's an Arab. War has made them like mother and son |url=http://www.theguardian.com/world/2009/may/10/palestine-israel-peace-campaigners |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Abramian |first=Jackie |title=As Violence Escalates In Israel, Parents Circle Becomes A Catalyst For Change |url=https://www.forbes.com/sites/jackieabramian/2021/05/13/as-israel-unleashes-a-genocidal-cloud-parents-circle-becomes-a-catalyst-for-change/ |access-date=2021-11-19 |website=Forbes |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Zelniker |first=Anat |title=Our Staff |url=https://www.theparentscircle.org/en/about_eng/pcff_staff_eng/ |access-date=2021-11-19 |website=Parents Circle Families Forum |language=en-US}}</ref> Tana ba da gudummawa na yau da kullun ga The Forward, <ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://forward.com/author/robi-damelin/ |access-date=2021-11-19 |website=The Forward |language=en-US}}</ref> ''Haaretz'', <ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://www.haaretz.com/misc/writers/WRITER-1.5602536 |access-date=2021-11-19 |website=www.haaretz.com |language=en}}</ref> da sauran kafofin watsa labarai. Ita ce mai gabatarwa da aka nuna a cikin shirin fim na 2012, One Day after Peace, wanda [[Erez Laufer]] ya jagoranta. Ta yi magana a abubuwan da suka faru a duniya da yawa, a jami'o'i, da kuma Majalisar Tarayyar Turai.<ref>{{Cite web |title=House of Commons - International Development - Minutes of Evidence |url=https://publications.parliament.uk/pa/cm200304/cmselect/cmintdev/230/3111105.htm |access-date=2021-11-19 |website=publications.parliament.uk}}</ref><ref>{{Cite web |date=2012-06-24 |title=Hideously diverse Britain: a mother's plea |url=http://www.theguardian.com/uk/2012/jun/24/hideously-diverse-britain-mothers-plea |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2021-09-15 |title=International Peacemaker to Speak to William Peace University {{!}} William Peace University |url=https://www.peace.edu/news/international-peacemaker-to-speak-to-william-peace-university/ |access-date=2021-11-19 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=USD Welcomes New Women Peacemakers |url=https://www.sandiego.edu/news/detail.php?_focus=56940 |access-date=2021-11-19 |website=University of San Diego}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 7acqv09admarv72xavs67ruh7xhlmx9 656518 656517 2025-07-08T13:04:39Z Sirjat 20447 656518 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Robi Damelin''' (Ibraniyawa) ɗan gwagwarmayar zaman lafiya ce ta Isra'ila. Ɗanta, David, wani dan bindiga na Palasdinawa ne ya kashe shi yayin da yake aiki a cikin sojojin Isra'ila.<ref>{{Cite web |title=Robi Damelin - Personal Story |url=https://www.theparentscircle.org/en/stories/robi-damelin_eng/ |access-date=2021-11-19 |website=Parents Circle Families Forum |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robi Damelin {{!}} Peacemaker |url=https://peaceisloud.org/speaker/robi-damelin/ |access-date=2021-11-19 |website=Peace is Loud |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Just Vision |url=https://justvision.org/portrait/1406/interview |access-date=2021-11-19 |website=justvision.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://www.huffpost.com/author/americanfriendspc-244 |access-date=2021-11-19 |website=HuffPost |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2016-11-18 |title=Our Power is Our Pain |url=https://stories.usaid.gov/our-power-is-our-pain/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161208075919/https://stories.usaid.gov/our-power-is-our-pain/ |archive-date=December 8, 2016 |access-date=2021-11-19 |website=USAID Stories |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=BBC World Service - Outlook, Israeli Mum: I'd Meet My Son's Killer |url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p01kv0tt |access-date=2021-11-19 |website=BBC |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |date=2012-11-25 |title=The Israeli and the Palestinian: 'We have discovered this joint pain' |url=http://www.theguardian.com/world/2012/nov/25/israeli-and-palestinian-peace-campaigners-joint-pain |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref> == Tarihin rayuwa == An haifi Damelin kuma ta girma a cikin iyali mai ci gaba a [[Afirka ta Kudu]] a lokacin wariyar launin fata.<ref>{{Cite web |last=Daniel |first=Ari |date=November 5, 2023 |title=The Israel-Hamas war has not quashed their compassion, their empathy, their hope |url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2023/11/05/1209976575/israel-hamas-war-hope-empathy-personal-stories |access-date=November 7, 2023 |website=NPR}}</ref> Iyalinta sun kasance masu aiki a siyasa a cikin yunkurin adawa da wariyar launin fata, kawunta ya kare [[Nelson Mandela]] a lokacin Trial na Cin amana na 1956. Matsi daga hukumomin Afirka ta Kudu saboda adawar Damelin ga wariyar launin fata ya kai ta ga ƙaura zuwa [[Isra'ila]] a cikin shekaru 20, a matsayin mai sa kai, a lokacin Yaƙin Kwanaki shida a watan Yunin 1967. Yaƙin ya ƙare ba da daɗewa ba bayan ta iso, kuma ta zauna a cikin kibbutz, ta halarci shirin Ibrananci don koyon yaren. Ba da daɗewa ba, ta yi aure kuma ta haifi 'ya'ya maza biyu, David da Eran. Ta yi aiki a The Jerusalem Post, sannan tare da baƙi. Bayan ta saki, ta koma [[Tel Abib|Tel Aviv]], inda ta gudanar da kamfanin hulɗa da jama'a. === Mutuwar ɗa === Dan Damelin, David yana cikin sojojin Isra'ila kuma an ajiye shi a Ofra checkpoint. Wani dan bindiga na Palasdinawa ne ya kashe shi a ranar 3 ga watan Maris na shekara ta 2002, yana da shekaru 28. An kama mai harbi shekaru biyu bayan haka a watan Oktoba na shekara ta 2004. == Yunkurin fafutuka == Robi ita ce mai magana da yawun kuma darektan Harkokin Kasashen Duniya na The Parents Circle-Families Forum (PCFF), wata kungiya ce ta ƙauyuka da ta kunshi daruruwan iyalan Isra'ila da Palasdinawa da suka mutu suna aiki tare don sulhu da zaman lafiya.<ref>{{Cite web |date=2009-05-09 |title=She's Israeli, he's an Arab. War has made them like mother and son |url=http://www.theguardian.com/world/2009/may/10/palestine-israel-peace-campaigners |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Abramian |first=Jackie |title=As Violence Escalates In Israel, Parents Circle Becomes A Catalyst For Change |url=https://www.forbes.com/sites/jackieabramian/2021/05/13/as-israel-unleashes-a-genocidal-cloud-parents-circle-becomes-a-catalyst-for-change/ |access-date=2021-11-19 |website=Forbes |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Zelniker |first=Anat |title=Our Staff |url=https://www.theparentscircle.org/en/about_eng/pcff_staff_eng/ |access-date=2021-11-19 |website=Parents Circle Families Forum |language=en-US}}</ref> Tana ba da gudummawa na yau da kullun ga The Forward, <ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://forward.com/author/robi-damelin/ |access-date=2021-11-19 |website=The Forward |language=en-US}}</ref> ''Haaretz'', <ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://www.haaretz.com/misc/writers/WRITER-1.5602536 |access-date=2021-11-19 |website=www.haaretz.com |language=en}}</ref> da sauran kafofin watsa labarai. Ita ce mai gabatarwa da aka nuna a cikin shirin fim na 2012, One Day after Peace, wanda [[Erez Laufer]] ya jagoranta. Ta yi magana a abubuwan da suka faru a duniya da yawa, a jami'o'i, da kuma Majalisar Tarayyar Turai.<ref>{{Cite web |title=House of Commons - International Development - Minutes of Evidence |url=https://publications.parliament.uk/pa/cm200304/cmselect/cmintdev/230/3111105.htm |access-date=2021-11-19 |website=publications.parliament.uk}}</ref><ref>{{Cite web |date=2012-06-24 |title=Hideously diverse Britain: a mother's plea |url=http://www.theguardian.com/uk/2012/jun/24/hideously-diverse-britain-mothers-plea |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2021-09-15 |title=International Peacemaker to Speak to William Peace University {{!}} William Peace University |url=https://www.peace.edu/news/international-peacemaker-to-speak-to-william-peace-university/ |access-date=2021-11-19 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=USD Welcomes New Women Peacemakers |url=https://www.sandiego.edu/news/detail.php?_focus=56940 |access-date=2021-11-19 |website=University of San Diego}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 4h0khl2hqmm7jjbn1j3e4ukuv87zshy 656519 656518 2025-07-08T13:05:09Z Sirjat 20447 /* Mutuwar ɗa */ 656519 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Robi Damelin''' (Ibraniyawa) ɗan gwagwarmayar zaman lafiya ce ta Isra'ila. Ɗanta, David, wani dan bindiga na Palasdinawa ne ya kashe shi yayin da yake aiki a cikin sojojin Isra'ila.<ref>{{Cite web |title=Robi Damelin - Personal Story |url=https://www.theparentscircle.org/en/stories/robi-damelin_eng/ |access-date=2021-11-19 |website=Parents Circle Families Forum |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robi Damelin {{!}} Peacemaker |url=https://peaceisloud.org/speaker/robi-damelin/ |access-date=2021-11-19 |website=Peace is Loud |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Just Vision |url=https://justvision.org/portrait/1406/interview |access-date=2021-11-19 |website=justvision.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://www.huffpost.com/author/americanfriendspc-244 |access-date=2021-11-19 |website=HuffPost |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2016-11-18 |title=Our Power is Our Pain |url=https://stories.usaid.gov/our-power-is-our-pain/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161208075919/https://stories.usaid.gov/our-power-is-our-pain/ |archive-date=December 8, 2016 |access-date=2021-11-19 |website=USAID Stories |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=BBC World Service - Outlook, Israeli Mum: I'd Meet My Son's Killer |url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p01kv0tt |access-date=2021-11-19 |website=BBC |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |date=2012-11-25 |title=The Israeli and the Palestinian: 'We have discovered this joint pain' |url=http://www.theguardian.com/world/2012/nov/25/israeli-and-palestinian-peace-campaigners-joint-pain |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref> == Tarihin rayuwa == An haifi Damelin kuma ta girma a cikin iyali mai ci gaba a [[Afirka ta Kudu]] a lokacin wariyar launin fata.<ref>{{Cite web |last=Daniel |first=Ari |date=November 5, 2023 |title=The Israel-Hamas war has not quashed their compassion, their empathy, their hope |url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2023/11/05/1209976575/israel-hamas-war-hope-empathy-personal-stories |access-date=November 7, 2023 |website=NPR}}</ref> Iyalinta sun kasance masu aiki a siyasa a cikin yunkurin adawa da wariyar launin fata, kawunta ya kare [[Nelson Mandela]] a lokacin Trial na Cin amana na 1956. Matsi daga hukumomin Afirka ta Kudu saboda adawar Damelin ga wariyar launin fata ya kai ta ga ƙaura zuwa [[Isra'ila]] a cikin shekaru 20, a matsayin mai sa kai, a lokacin Yaƙin Kwanaki shida a watan Yunin 1967. Yaƙin ya ƙare ba da daɗewa ba bayan ta iso, kuma ta zauna a cikin kibbutz, ta halarci shirin Ibrananci don koyon yaren. Ba da daɗewa ba, ta yi aure kuma ta haifi 'ya'ya maza biyu, David da Eran. Ta yi aiki a The Jerusalem Post, sannan tare da baƙi. Bayan ta saki, ta koma [[Tel Abib|Tel Aviv]], inda ta gudanar da kamfanin hulɗa da jama'a. === Mutuwar ɗa === Dan Damelin, David yana cikin sojojin Isra'ila kuma an ajiye shi a Ofra checkpoint. Wani dan bindiga na Palasdinawa ne ya kashe shi a ranar 3 ga watan Maris na shekara ta 2002, yana da shekaru 28. An kama mai harbi shekaru biyu bayan haka a watan Oktoba na shekara ta 2004.<ref>{{Cite web|last=Norlian|first=Allison|title=Her Son Was Killed By A Palestinian Sniper. Now, This Israeli Activist Works For Change In Israel/Palestine.|url=https://www.forbes.com/sites/allisonnorlian/2021/10/13/her-son-was-killed-by-a-palestinian-sniper-now-this-israeli-activist-works-for-change-in-israelpalestine/|access-date=2021-11-19|website=Forbes|language=en}}</ref> == Yunkurin fafutuka == Robi ita ce mai magana da yawun kuma darektan Harkokin Kasashen Duniya na The Parents Circle-Families Forum (PCFF), wata kungiya ce ta ƙauyuka da ta kunshi daruruwan iyalan Isra'ila da Palasdinawa da suka mutu suna aiki tare don sulhu da zaman lafiya.<ref>{{Cite web |date=2009-05-09 |title=She's Israeli, he's an Arab. War has made them like mother and son |url=http://www.theguardian.com/world/2009/may/10/palestine-israel-peace-campaigners |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Abramian |first=Jackie |title=As Violence Escalates In Israel, Parents Circle Becomes A Catalyst For Change |url=https://www.forbes.com/sites/jackieabramian/2021/05/13/as-israel-unleashes-a-genocidal-cloud-parents-circle-becomes-a-catalyst-for-change/ |access-date=2021-11-19 |website=Forbes |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Zelniker |first=Anat |title=Our Staff |url=https://www.theparentscircle.org/en/about_eng/pcff_staff_eng/ |access-date=2021-11-19 |website=Parents Circle Families Forum |language=en-US}}</ref> Tana ba da gudummawa na yau da kullun ga The Forward, <ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://forward.com/author/robi-damelin/ |access-date=2021-11-19 |website=The Forward |language=en-US}}</ref> ''Haaretz'', <ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://www.haaretz.com/misc/writers/WRITER-1.5602536 |access-date=2021-11-19 |website=www.haaretz.com |language=en}}</ref> da sauran kafofin watsa labarai. Ita ce mai gabatarwa da aka nuna a cikin shirin fim na 2012, One Day after Peace, wanda [[Erez Laufer]] ya jagoranta. Ta yi magana a abubuwan da suka faru a duniya da yawa, a jami'o'i, da kuma Majalisar Tarayyar Turai.<ref>{{Cite web |title=House of Commons - International Development - Minutes of Evidence |url=https://publications.parliament.uk/pa/cm200304/cmselect/cmintdev/230/3111105.htm |access-date=2021-11-19 |website=publications.parliament.uk}}</ref><ref>{{Cite web |date=2012-06-24 |title=Hideously diverse Britain: a mother's plea |url=http://www.theguardian.com/uk/2012/jun/24/hideously-diverse-britain-mothers-plea |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2021-09-15 |title=International Peacemaker to Speak to William Peace University {{!}} William Peace University |url=https://www.peace.edu/news/international-peacemaker-to-speak-to-william-peace-university/ |access-date=2021-11-19 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=USD Welcomes New Women Peacemakers |url=https://www.sandiego.edu/news/detail.php?_focus=56940 |access-date=2021-11-19 |website=University of San Diego}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] q462tohef2d2fui36ih5viokhhv47vu 656520 656519 2025-07-08T13:05:26Z Sirjat 20447 /* Bayanan da aka ambata */ 656520 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Robi Damelin''' (Ibraniyawa) ɗan gwagwarmayar zaman lafiya ce ta Isra'ila. Ɗanta, David, wani dan bindiga na Palasdinawa ne ya kashe shi yayin da yake aiki a cikin sojojin Isra'ila.<ref>{{Cite web |title=Robi Damelin - Personal Story |url=https://www.theparentscircle.org/en/stories/robi-damelin_eng/ |access-date=2021-11-19 |website=Parents Circle Families Forum |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robi Damelin {{!}} Peacemaker |url=https://peaceisloud.org/speaker/robi-damelin/ |access-date=2021-11-19 |website=Peace is Loud |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Just Vision |url=https://justvision.org/portrait/1406/interview |access-date=2021-11-19 |website=justvision.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://www.huffpost.com/author/americanfriendspc-244 |access-date=2021-11-19 |website=HuffPost |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2016-11-18 |title=Our Power is Our Pain |url=https://stories.usaid.gov/our-power-is-our-pain/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161208075919/https://stories.usaid.gov/our-power-is-our-pain/ |archive-date=December 8, 2016 |access-date=2021-11-19 |website=USAID Stories |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=BBC World Service - Outlook, Israeli Mum: I'd Meet My Son's Killer |url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p01kv0tt |access-date=2021-11-19 |website=BBC |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |date=2012-11-25 |title=The Israeli and the Palestinian: 'We have discovered this joint pain' |url=http://www.theguardian.com/world/2012/nov/25/israeli-and-palestinian-peace-campaigners-joint-pain |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref> == Tarihin rayuwa == An haifi Damelin kuma ta girma a cikin iyali mai ci gaba a [[Afirka ta Kudu]] a lokacin wariyar launin fata.<ref>{{Cite web |last=Daniel |first=Ari |date=November 5, 2023 |title=The Israel-Hamas war has not quashed their compassion, their empathy, their hope |url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2023/11/05/1209976575/israel-hamas-war-hope-empathy-personal-stories |access-date=November 7, 2023 |website=NPR}}</ref> Iyalinta sun kasance masu aiki a siyasa a cikin yunkurin adawa da wariyar launin fata, kawunta ya kare [[Nelson Mandela]] a lokacin Trial na Cin amana na 1956. Matsi daga hukumomin Afirka ta Kudu saboda adawar Damelin ga wariyar launin fata ya kai ta ga ƙaura zuwa [[Isra'ila]] a cikin shekaru 20, a matsayin mai sa kai, a lokacin Yaƙin Kwanaki shida a watan Yunin 1967. Yaƙin ya ƙare ba da daɗewa ba bayan ta iso, kuma ta zauna a cikin kibbutz, ta halarci shirin Ibrananci don koyon yaren. Ba da daɗewa ba, ta yi aure kuma ta haifi 'ya'ya maza biyu, David da Eran. Ta yi aiki a The Jerusalem Post, sannan tare da baƙi. Bayan ta saki, ta koma [[Tel Abib|Tel Aviv]], inda ta gudanar da kamfanin hulɗa da jama'a. === Mutuwar ɗa === Dan Damelin, David yana cikin sojojin Isra'ila kuma an ajiye shi a Ofra checkpoint. Wani dan bindiga na Palasdinawa ne ya kashe shi a ranar 3 ga watan Maris na shekara ta 2002, yana da shekaru 28. An kama mai harbi shekaru biyu bayan haka a watan Oktoba na shekara ta 2004.<ref>{{Cite web|last=Norlian|first=Allison|title=Her Son Was Killed By A Palestinian Sniper. Now, This Israeli Activist Works For Change In Israel/Palestine.|url=https://www.forbes.com/sites/allisonnorlian/2021/10/13/her-son-was-killed-by-a-palestinian-sniper-now-this-israeli-activist-works-for-change-in-israelpalestine/|access-date=2021-11-19|website=Forbes|language=en}}</ref> == Yunkurin fafutuka == Robi ita ce mai magana da yawun kuma darektan Harkokin Kasashen Duniya na The Parents Circle-Families Forum (PCFF), wata kungiya ce ta ƙauyuka da ta kunshi daruruwan iyalan Isra'ila da Palasdinawa da suka mutu suna aiki tare don sulhu da zaman lafiya.<ref>{{Cite web |date=2009-05-09 |title=She's Israeli, he's an Arab. War has made them like mother and son |url=http://www.theguardian.com/world/2009/may/10/palestine-israel-peace-campaigners |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Abramian |first=Jackie |title=As Violence Escalates In Israel, Parents Circle Becomes A Catalyst For Change |url=https://www.forbes.com/sites/jackieabramian/2021/05/13/as-israel-unleashes-a-genocidal-cloud-parents-circle-becomes-a-catalyst-for-change/ |access-date=2021-11-19 |website=Forbes |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Zelniker |first=Anat |title=Our Staff |url=https://www.theparentscircle.org/en/about_eng/pcff_staff_eng/ |access-date=2021-11-19 |website=Parents Circle Families Forum |language=en-US}}</ref> Tana ba da gudummawa na yau da kullun ga The Forward, <ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://forward.com/author/robi-damelin/ |access-date=2021-11-19 |website=The Forward |language=en-US}}</ref> ''Haaretz'', <ref>{{Cite web |title=Robi Damelin |url=https://www.haaretz.com/misc/writers/WRITER-1.5602536 |access-date=2021-11-19 |website=www.haaretz.com |language=en}}</ref> da sauran kafofin watsa labarai. Ita ce mai gabatarwa da aka nuna a cikin shirin fim na 2012, One Day after Peace, wanda [[Erez Laufer]] ya jagoranta. Ta yi magana a abubuwan da suka faru a duniya da yawa, a jami'o'i, da kuma Majalisar Tarayyar Turai.<ref>{{Cite web |title=House of Commons - International Development - Minutes of Evidence |url=https://publications.parliament.uk/pa/cm200304/cmselect/cmintdev/230/3111105.htm |access-date=2021-11-19 |website=publications.parliament.uk}}</ref><ref>{{Cite web |date=2012-06-24 |title=Hideously diverse Britain: a mother's plea |url=http://www.theguardian.com/uk/2012/jun/24/hideously-diverse-britain-mothers-plea |access-date=2021-11-19 |website=the Guardian |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2021-09-15 |title=International Peacemaker to Speak to William Peace University {{!}} William Peace University |url=https://www.peace.edu/news/international-peacemaker-to-speak-to-william-peace-university/ |access-date=2021-11-19 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=USD Welcomes New Women Peacemakers |url=https://www.sandiego.edu/news/detail.php?_focus=56940 |access-date=2021-11-19 |website=University of San Diego}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{reflist|2}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 78lqcji7xnrva5ov47926mz53x0zu5j Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a 1999 a Jihar Kebbi 0 104913 656521 2025-07-08T13:07:09Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166101|1999 Nigerian Senate elections in Kebbi State]]" 656521 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kebbi a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kebra. Adamu Augie wanda ke wakiltar Kebbi North da Yahaya Abubakar Abdullahi wanda ke wakilcin Kebbi North sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party, yayin da Danladi Bamaiyi wanda ke wakil da Kebbi South ya ci nasara a kan dandalin Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kebbi ta Arewa | | | |Adamu Augie | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kebbi ta Arewa | | | |[[Yahaya Abubakar Abdullahi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kebbi ta Kudu | | | |Danladi Bamaiyi | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kebbi ta Arewa === Adamu Augie na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Kebbi ta Arewa === [[Yahaya Abubakar Abdullahi]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kebbi ta Kudu === Danladi Bamaiyi na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} o0uk6zy4e5spkacn5ffjjr6lstp2p0z 656522 656521 2025-07-08T13:07:39Z Nnamadee 31123 656522 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kebbi a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kebra. Adamu Augie wanda ke wakiltar Kebbi North da Yahaya Abubakar Abdullahi wanda ke wakilcin Kebbi North sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party, yayin da Danladi Bamaiyi wanda ke wakil da Kebbi South ya ci nasara a kan dandalin Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kebbi ta Arewa | | | |Adamu Augie | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kebbi ta Arewa | | | |[[Yahaya Abubakar Abdullahi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kebbi ta Kudu | | | |Danladi Bamaiyi | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kebbi ta Arewa === Adamu Augie na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Kebbi ta Arewa === [[Yahaya Abubakar Abdullahi]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kebbi ta Kudu === Danladi Bamaiyi na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 8t674d6gpl4pfo6x0bg4bxj02szfi3v Jerin abincin Afirka 0 104914 656524 2025-07-08T13:16:17Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1283302246|List of African cuisines]]" 656524 wikitext text/x-wiki {{Multiple image}} Wannan '''jerin abincin Afirka''' ne. Abinci shine salon da aka saba amfani da shi wajen [[dafa abinci]] da [[Al'ada|al'adu]], sau da yawa ana danganta shi da takamaiman al'ada. Abinci daban-daban na Afirka suna amfani da haɗuwa da 'ya'yan itatuwa, [[Siril|hatsi]] da [[Kayan miya|kayan lambu]], da [[madara]] da kayan [[nama]]. A wasu sassan nahiyar, abincin gargajiya yana da yawan madara, curd da kayan whey. Tsarin jama'a daban-daban na nahiyar yana nunawa a cikin halaye daban-daban masu cin abinci da shan giya, jita-jita, da dabarun shirye-shiryen jama'arta da yawa. == Abincin Afirka ta Tsakiya == [[Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|thumb|''[[Ndolé]]'' shine abincin ƙasar [[Kamaru]].]] [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]] ta shimfiɗa daga Dutsen Tibesti a arewa zuwa babban gandun daji na [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], tsaunuka na Kivu da savannah na Katanga. Wannan yankin ya sami tasirin abinci na [[Mutanen Swahili|Swahili]] (al'adun da suka samo asali ta hanyar haɗuwa da al'adun Bantu, Yemen, Oman da Indiya) a lokacin Cinikin Bautar Gabashin Afirka. Ana iya samun tasirin abinci na Swahili a cikin jita-jita kamar ''mandanzi'', shinkafa, ''Kachumbari'', ''sambsusa'', da ku''[[Kuku Paka|Ku paka]]''. Har ila yau, abinci na Afirka ta Tsakiya ya sami rinjaye daga Portuguese, ta hanyar [[Masarautar Kongo|Kongo]] da Ndongo Kingdoms. An gabatar da kifin gishiri bayan kasuwanci a ƙarshen karni na 17, kuma kalmar Kikongo don kifin gishirin, ''makayabu'', ta fito ne daga kalmar bacalhau (ba-cal-ha-u). <ref>{{Cite journal |last=Thronton |first=John |date=1981 |title=Early Kongo-Portuguese Relations: A New Interpretation |journal=History in Africa |volume=VIII |issue=I |pages=22}}</ref> Tasirin abinci na Portuguese ya fi shahara a Angola, Sao Tomé da Equatorial Guinea. Har ila yau, abincin yankin Gabas, Yamma da Kudancin Afirka ya rinjayi Afirka ta Tsakiya saboda kusanci da su, misali ''babuté'' / bobotie an raba shi tare da kudu, ''[[nyama choma]]'' tare da gabas da gombos tare da Yammacin Afirka. Babban sinadaran sune shinkafa, [[Rogo|cassava]], shinkafa (cassava dumpling) da yam. Ana yin abinci mai kama da ''[[Fufu]]'' daga tushen man shanu, amma ana iya yin su da plantain, masara da yam. Ana ba da salon abinci na Fufu tare da nama, kifi, stews, kore da piment. Ana amfani da sinadaran gida iri-iri yayin shirya wasu jita-jita kamar stew spinach da aka dafa tare da tumatir, albasa, chillis, albasa da man shanu. Gabashin Afirka na tsakiya kuma yana daya daga cikin yankuna kalilan a Afirka da ke amfani da dankali a matsayin daya daga cikin manyan tushe, tunda dankali yana girma cikin sauƙi a yankin. Ana kuma cinye shuke-shuke na cassava a matsayin kayan lambu. Ana kuma shirya stew (peanut), wanda ke dauke da kaza, [[Kuɓewa|okra]], [[Citta|ginger]], da sauran kayan yaji. Naman shanu da kaza sune abincin nama da aka fi so, amma shirye-shiryen nama na wasan da ke dauke da giwa, [[giwa]], antelope da warthog ana kuma ba da su lokaci-lokaci. Wani abin da aka fi so shi ne ''bambara'', shinkafa, man shanu da sukari. ''jomba'' shine kunshe-kunshe na abinci a cikin sabbin ganyen plantain sannan a dafa su a kan gawayi masu zafi ko wuta. :* Abinci na Kamaru yana daya daga cikin mafi banbanci a Afirka saboda wurin da yake a kan hanyar da ke tsakanin arewa, yamma, da tsakiyar nahiyar; an kara da wannan shine tasirin abincin Faransa, gado na zamanin mulkin mallaka. :* Abinci na Kongo (Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo) yana daya daga cikin abincin da ya fi bambanta a nahiyar tun lokacin da yake zaune tsakanin gabas da kudancin Afirka kuma ya sami tasirin abinci daga tasirin Portuguese da Gabas ta Tsakiya da Indiya ta hanyar Swahili. Kayan kaza na Moambé shine abincin ƙasa. :* Abinci na Afirka ta Tsakiya a [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] ya haɗa da tasirin Gabas ta Tsakiya da Faransanci. == Abincin Gabashin Afirka == [[Fayil:Alicha_1.jpg|thumb|Gurasar ''[[Injera]]'' da nau'ikan ''wat'' da yawa (saki) suna da kyau a cikin abincin [[Itofiya|Habashawa]] da [[Eritrea]].]] * Abinci na Gabashin Afirka: Gabashin Afirka shine yankin gabashin nahiyar Afirka, wanda aka bayyana ta hanyar [[Labarin kasa|Yanayin ƙasa]] ko geopolitics. A cikin Shirin Majalisar Dinkin Duniya na yankuna, yankuna 19 sun kafa Gabashin Afirka: <ref>{{Cite web |title=United Nations Statistics Division – Standard Country and Area Codes Classifications |url=http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110713041240/http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm |archive-date=13 July 2011 |access-date=26 May 2013}}</ref> Wannan yanki ne mai girma tare da abinci daban-daban. :* Abinci na [[Burundi]] - Burundi tana cikin Gabashin Afirka kuma tana da yankin da ke cike da duwatsu, savannah da gonakin noma, tare da gandun daji a kewaye da koguna da ruwa. Aikin noma ya bazu a kan kashi 80% na ƙasar kuma musamman ya haɗa da kofi, shayi, [[masara]], wake da [[Rogo|manioc]]. :* Abinci na [[Eritrea]] ya Haɗuwa da al'adun abinci na ƙasar Eritrea, da kuma tarihin yankin na kasuwanci da musayar zamantakewa tare da wasu yankuna da al'adu. :* Abinci na Habasha da Abinci na Eritrea sun ƙunshi kayan lambu da nama masu ɗanɗano, yawanci a cikin nau'in ''wat'' (ko wot), mai kauri, wanda aka yi amfani da shi a saman ''[[injera]]'', babban gurasar mai laushi, wanda ke da kusan 50 centimeters (20 inci) a diamita kuma an yi shi da garin teff. Habashawa suna cin abinci da hannayensu na dama, suna amfani da ɓangarorin ''injera'' don karɓar ƙwanƙwasawa da jita-jita na gefe.<ref name="gonomad" /> Ba a amfani da kayan aiki da yawa tare da wannan abincin. :* Abinci na Kenya - Babu wani abinci na musamman da ke wakiltar duk Kenya. Al'ummomi daban-daban suna da nasu abinci na asali. Staples ne masara da sauran hatsi dangane da yankin ciki har da millet da sorghum da aka ci tare da nama da kayan lambu daban-daban. Abinci da ake cinyewa a duniya a Kenya sune ''ugali'', sukuma wiki, da ''[[nyama choma]]''. :* Abinci na Somaliya ya bambanta daga yanki zuwa yanki kuma ya Haɗuwa da al'adun abinci na Somaliya tare da tasirin abinci na Yemen, Farisa, Indiya da Italiya. :* Abinci na Tanzaniya - Tare da yankunan bakin teku ([[Dar es Salaam]], [[Tanga, Tanzaniya|Tanga]], Bagamoyo, [[Zanzibar]] da Pemba), abinci mai ɗanɗano ya zama ruwan dare, kuma akwai amfani da madarar kwakwa da yawa. Yankunan da ke cikin ƙasar Tanzania suma suna da nasu abinci na musamman. :* Abinci na [[Uganda]] ya ƙunshi salon dafa abinci na gargajiya da na zamani, ayyuka, abinci da jita-jita a Uganda, tare da Turanci, Larabci, Asiya kuma musamman tasirin Indiya. Kamar abincin yawancin ƙasashe, ya bambanta da rikitarwa, daga mafi mahimmanci, mai cike da starchy tare da sauce na wake ko nama, zuwa abinci mai yawa da aka ba da shi a gidajen aji da gidajen cin abinci masu kyau. :* Abinci na Maasai - Abinci na musamman na Maasai ya ƙunshi madarar saniya da abincin masara. Abincin kuma ya kunshi miya daga shuke-shuke da 'ya'yan itace. Kwanan nan, Maasai sun dogara da abincin da aka samar a wasu yankuna kamar su masara, shinkafa, dankali, da kabewa (wanda aka sani da Maasai a matsayin "ganyen awaki"). == Abincin Arewacin Afirka == [[Fayil:Lates_niloticus_2.jpg|thumb|325x325px|Kogin Nilu yana daya daga cikin manyan kifin ruwa mai laushi a duniya kuma muhimmiyar tushen abinci. Ya kai matsakaicin tsawon sama da ƙafa shida, yana da nauyin kilo 440, kodayake ana kama kifi da yawa kafin ya girma wannan babba. <ref>{{Cite journal |last=Kaufman |first=Les |author-link=Les Kaufman |title=Catastrophic Change in Species-Rich Freshwater Ecosystems: The lessons of Lake Victoria |journal=[[BioScience]] |volume=42 |issue=11 |doi=10.2307/1312084 |jstor=1312084}}</ref> &nbsp;Ya yadu a ko'ina cikin Yankin Afrotropical.]] * Abinci na Arewacin Afirka ko Maghrebi ya haɗa da abinci daga yankuna da ke kusa da Tekun Bahar Rum, yankunan cikin gida kuma ya haɗa da ƙasashe da yawa, gami da [[Sudan]], [[Aljeriya]], Masar, [[Libya]], Morocco, da [[Tunisiya]]. <br />A cikin abincin Arewacin Afirka, abincin da aka fi sani da shi shine nama, abincin teku, awaki, Ɗan rago, naman sa, datti, kebab, [[shawarma]], falafel, almond, zaitun, kayan lambu da 'ya'yan itace daban-daban. <br />Saboda yankin yafi yawan Musulmi ne, yawanci ana cin nama na [[halal]]. Mafi sanannun abincin Arewacin Afirka / Berber a kasashen waje tabbas [[couscous]] ne da ''[[Tajine|Tajin]]''. :* Abinci na Aljeriya ya haɗu da abinci na Berber, [[Larabawa]], Ottoman da Faransanci. ::* Ruwan inabi na Aljeriya :* Abinci na Masar ya ƙunshi al'adun abinci na Masar. Abinci na Masar yana amfani da [[Legum|kayan lambu]] da kayan lambobi, yayin da [[Nil|Kwarin Nilu]] da Delta na Masar ke samar da amfanin gona mai yawa. ::* Ruwan inabi na Masar :* Abinci na [[Libya]] shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da ƙasar Libya. Abincin ya samo asali ne daga al'adun abinci na Bahar Rum da [[Abincin Maghrebi|Arewacin Afirka]], tare da tasirin Italiya, gado daga kwanakin da [[Libya]] ta kasance mulkin mallaka na Italiya. :* Abinci na [[Moroko|Maroko]] ya bambanta sosai, godiya ga hulɗar Maroko da sauran al'adu da al'ummomi a cikin ƙarni. Abincin Maroko ya kasance ƙarƙashin tasirin [[Abzinawa|Berber]], Moorish, [[Bahar Rum]], da Gabas ta Tsakiya. Masu dafa abinci a cikin gidajen cin abinci na sarauta na Fez, [[Ameknas|Meknes]], [[Marrakesh]], [[Rabat]] da Tetouan sun inganta shi a cikin ƙarni kuma sun kirkiro tushen abin da aka sani da abincin Maroko a yau. ::* Ruwan inabi na Maroko :* Abinci na Sudan ya bambanta da yanki kuma tasirin al'adu a kan Sudan a cikin tarihi ya rinjayi shi. Baya ga 'yan asalin Afirka, 'yan kasuwa da mazauna Larabawa ne suka rinjayi abincin a lokacin [[Daular Usmaniyya|Daular Ottoman]], wadanda suka gabatar da kayan yaji kamar ja da [[tafarnuwa]]. :* Abinci na [[Tunisiya]] shine [[Abincin Tunisiya]], cakuda al'adun abinci na mazaunan hamada da na hamada. Rashin tsananin ƙanshi ya fito ne daga ƙasashen da ke kusa da Bahar Rum da kuma wayewa da yawa waɗanda suka mallaki ƙasar da yanzu ake kira Tunisia: Phoenicians, [[Romawa na Da|Romawa]], [[Larabawa]], Daular Ottoman, Faransanci, da [[Abzinawa|Mutanen Berber]]. == Abincin Kudancin Afirka == * Wani lokaci ana kiran Abincin Afirka ta Kudu "abinci na bakan gizo" saboda ya dogara ne akan al'adu da kuma abinci daban-daban na asali. Abincin curried yana da mashahuri tare da ruwan lemun tsami a Afirka ta Kudu tsakanin mutanen da suka fito daga dukkan kabilun; yawancin abinci sun zo kasar tare da dubban ma'aikatan Indiya da aka kawo Afirka ta Kudu a karni na sha tara. Za'a iya bayyana abincin Afirka ta Kudu a matsayin dafa abinci da 'yan asalin Afirka ta Kudu ke yi kamar su [[Khoisan]] da [[Harshen Xhosa|Xhosa]], [[Harshen Zulu|Zulu]]- da Sotho-speaking people, da kuma dafa abinci wanda ya fito daga raƙuman ƙaura da yawa da aka gabatar a lokacin mulkin mallaka ta mutanen Indiya da [[Al'ummar Afrikaner|Afrikaner]] da zuriyar Burtaniya da bayinsu da bayinsu. * Abinci na Botswana na musamman ne amma kuma yana da wasu halaye tare da sauran abincin [[Kudancin Afirka]]. Misalan abinci na [[Pap (food)|papa]]-linkid="251" href="./Botswana" id="mwAXY" rel="mw:WikiLink" title="Botswana">Botswana sun hada da pap, samfurin, vetkoek da tsutsotsi na mopane. Abinci na musamman ga Botswana ya haɗa da seswaa, nama mai [[gishiri]] sosai. * Abinci na Malagasy shine abincin tsibirin [[Madagaskar|Madagascar]], wanda ke cikin Tekun Indiya a kudu maso gabashin Afirka. Malagasy galibi daga Polynesian na Malayan ne, tare da zuriyar Afirka, Larabawa, Indiya da Turai. Shinkafa abinci ne na yau da kullun, kuma 'ya'yan itatuwa da kayan lambu sanannu ne a cikin abinci. Ana shuka Pineapples, [[Mangwaro|mango]], peaches, inabi, avocado da Lychee a tsibirin.<ref name="Africanstudies" /> Naman sun hada da kaza, naman sa da kifi, kuma abincin curry sun zama ruwan dare.<ref name="Africanstudies" /> Abinci na yau da kullun shine ''laoka'', cakuda abinci da aka dafa tare da shinkafa. Sau da yawa ana ba da Laoka a cikin wani nau'in sauce: a cikin tsaunuka, wannan sauce yawanci yana da tushen tumatir, yayin da a yankunan bakin teku ana ƙara madarar kwakwa sau da yawa yayin dafa abinci. <gallery class="center" widths="200" heights="150" caption="African foods and dishes"> Fayil:CuisineSouthAfrica.jpg|Traditional South African cuisine Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|[[Ndolé]] is the national dish of [[Kamaru|Cameroon]]. Fayil:Culture_of_DRC_-_food1.jpg|A woman carrying bananas in the [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Democratic Republic of the Congo]] Fayil:Leo_Markt.JPG|Central market of Léo, [[Burkina Faso]] Fayil:Sauce_gombo_togo.jpg|Okra soup, Cameroon </gallery> :* Abinci na [[Moris|Mauritius]] shine abincin tsibirin Mauritius . Yawancin abincin da baƙi ke yi zuwa Mauritius ne ke rinjayar shi. :* Abinci na Namibiya shine [[Namibia]]_cuisine" id="mwAaM" rel="mw:WikiLink" title="Namibian cuisine">Abincin Namibiya. An rinjaye shi da girke-girke da 'yan asalin Namibia ke yi da kuma girke-kirkire da aka gabatar a lokacin mulkin mallaka ta mutanen Jamus, [[Al'ummar Afrikaner|Afrikaner]] da Birtaniya. ::* Ruwan inabi na Namibia :* Ana kiran Abincin Afirka ta Kudu a wasu lokuta "abincin bakan gizo", saboda yana da tushen al'adu da matakai daban-daban. Tasirin ya haɗa da ayyukan 'yan asalin ƙasar da dafa abinci na mazauna wanda baƙi ke yi. Abincinsu na musamman shine pap wannan ana yin shi ta amfani da masara da ruwan tafasa, 'yan Afirka ta Kudu suma suna jin daɗin wannan abincin da aka ba da ''papa'' na ''Braai''. Ana yawan yin wannan a taron jama'a. ::* Ruwan inabi na Afirka ta Kudu ::* Yammacin Cape ruwan inabi :* [[Zimbabwe|Abincin Zimbabwe]] - Kamar yadda yake a kasashe da yawa na Afirka, yawancin mutanen Zimbabwe sun dogara da wasu abinci masu mahimmanci. Ana amfani da "abinci na abinci", wanda aka fi sani da masara, don shirya ''sadza'' ko ''isitshwala'' da shinkafa da aka sani da ''bota'' ko ''Ilambazi''. Abincin Zimbabwe ya haɗa da 'ya'yan itatuwa da kayan lambu kamar imbhida wanda aka fi sani da kale na Afirka. Ana kuma amfani da masara don yin jita-jita kamar ''umxhanxa,'' wanda aka yi ta amfani da kabewa da masara. == Abincin Yammacin Afirka == [[Fayil:Yassapoulet.JPG|thumb|[[Yassa (abinci)|''Yassa'']] sanannen abinci ne a duk faɗin Yammacin Afirka da aka shirya tare da kaza ko kifi. An nuna ''yassa'' na kaza.]] Abinci na Yammacin Afirka yana nufin yawancin abinci na yanki da kabilanci a cikin ƙasashen Yammacin Afrika, babban yanki tare da yanayin yanayi daga hamada zuwa wurare masu zafi.[1] Wasu daga cikin tsire-tsire na asali na yankin, kamar su Hausa groundnuts, pigeon peas da cowpeas, suna samar da furotin na abinci ga mutane da dabbobi. Yawancin kayan yaji masu mahimmanci, abubuwan motsawa da ganye na magani sun samo asali ne a cikin gandun daji masu tsayi da tsayi na Yammacin Afirka.Tsohon 'yan Afirka sun yi amfani da kwai da kofi, yanzu ana amfani da su a duniya a cikin abin sha. :* Abinci na Burkinabe shine [[Abincin Burkinabe]] Faso. Ya yi kama da abinci a sassa da yawa na [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]], kuma ya dogara ne da abinci na musamman na [[Dawa|sorghum]], [[Gero|millet]], shinkafa, masara, peanuts, [[Dankalin turawa|dankali]], [[wake]], [[Doya|yams]] da [[Kuɓewa|okra]].<ref name="ox">{{Cite web |title=Oxfam's Cool Planet - Food in Burkina Faso |url=http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/ontheline/explore/journey/burkina/food.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120517115414/http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/ontheline/explore/journey/burkina/food.htm |archive-date=17 May 2012 |access-date=21 May 2008 |publisher=[[Oxfam]]}}</ref> An saba da nama da aka gasa, musamman tumaki, awaki, naman sa da kifi. :* Abinci na [[Ghana]] shine [[Kayan abinci na Ghana|Abincin Ghana]]. Akwai abinci daban-daban na gargajiya. Abinci kuma ya bambanta dangane da kakar, lokacin rana da kuma lokaci. :* Abinci na [[Ivory Coast]] shine abincin gargajiya na Côte d'Ivoire, ko Ivory Coast, kuma ya dogara ne akan tubers, [[hatsi]], kaza, abincin teku, kifi, sabo 'ya'yan itace, kayan lambu da kayan yaji kuma yayi kama da na ƙasashe makwabta a yammacin Afirka. Abinci na yau da kullun sun haɗa da hatsi da tubers. Côte d'Ivoire na ɗaya daga cikin manyan masu samar da koko a duniya, kuma suna samar da [[Manja|Man dabino]] da kofi. :* Abinci na Najeriya, kamar sauran [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka ta Yamma]], yana amfani da kayan yaji da ganye tare da [[Manja|Man dabino]] ko man [[Man gyaɗa|man zaitun]] don ƙirƙirar sauce mai ɗanɗano da miya sau da yawa ana yin zafi sosai tare da sili. Bukukuwan Najeriya suna da launuka da yawa, yayin da kasuwar ƙanshi da kayan lambu na gefen hanya da aka dafa a kan barbecues ko soya a cikin mai suna da yawa kuma sun bambanta. :* Abinci na Saliyo yana nufin abincin da aka samu a [[Saliyo|Jamhuriyar Saliyo]], ƙasa a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]]. Abinci na Saliyo ya haɗa da burodi na cassava, kifi mai soya, da [[Kuɓewa|okra]] soup. :* Kasashe kamar Faransa, Portugal, da na Arewacin Afirka sun rinjayi [[Senegalese cuisine|Abincin Senegal]], da kuma kabilun da yawa, mafi girma shine Wolof; Islama, wanda ya fara shiga yankin a karni na 11; da al'adun Turai daban-daban, musamman Faransanci, waɗanda suka riƙe ƙasar a matsayin mulkin mallaka har zuwa 1960. {{Subject bar|portal1=Africa|portal2=Food|portal3=Drink|portal4=Society|portal5=Wine|portal6=Lists}} == Ta hanyar ƙasa == [[Fayil:Spices1.jpg|thumb|Abubuwan ƙanshi a kasuwar tsakiya a [[Agadir]], Morocco]] [[Fayil:AfricaCIA-HiRes.jpg|thumb|Taswirar Afirka]] * Abincin Arewacin Afirka :* [[Abincin Aljeriya]] :* Abincin Canary :* Abincin Masar :* [[Abincin Libya]] :* [[Abincin Maroko]] :* Abincin Sudan :* [[Abincin Tunisiya]] :* [[Abincin Yammacin Sahara]] * Abincin Gabashin Afirka :* Abincin Burundi :* Abincin Djibouti :* [[Abincin Eritrea]] :* Abincin Habasha ::* Abincin Yahudawa na Habasha :* Abincin Kenya :* Abinci na Rwanda ya dogara ne akan abinci na gida wanda aka samar da aikin gona na gargajiya kuma ya bambanta da tarihi tsakanin kabilun kasar daban-daban. :* [[Abincin Somaliya]] :* Abincin Sudan ta Kudu :* Abincin Tanzaniya ::* Abincin Zanzibari :* Abincin Uganda * Abincin Afirka ta Tsakiya :* Abinci na [[Angola]] shine [[Angolan cuisine|Abincin Angola]], ƙasa a kudu maso tsakiyar Afirka. Saboda Angola ta kasance mulkin mallaka na Fotigal na ƙarni da yawa, abincin Fotigal ya yi tasiri sosai ga abincin Angola, tare da abinci da yawa da Fotigal suka shigo da su zuwa Angola. :* Abincin Kamaru :* Abinci na Afirka ta Tsakiya shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]]. Abinci yana da nauyi a kan starches irin su millet da sorghum, kuma yana amfani da [[Kayan miya|kayan lambu]] da sauces.<ref name="foodspring">{{Cite web |title=Central African Republic |url=http://foodspring.com/content/central-african-republic/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110816135324/http://foodspring.com/content/central-african-republic/ |archive-date=16 August 2011 |access-date=9 June 2024 |publisher=[[Foodspring]]}}</ref> :* Abinci na Chadi shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da [[Cadi|Jamhuriyar Chadi]]. Mutanen Chadi suna amfani da hatsi, kayan lambu, 'ya'yan itatuwa da nama iri-iri. Girbi da aka fi cinyewa sun hada da millet, sorghum da shinkafa a matsayin abinci na yau da kullun. :* Abincin Kongo :* Abincin Equatorial Guinea :* Abinci na [[Gabon]] shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da jihar Gabon. Abinci na Faransanci ya zama ruwan dare a matsayin sanannen tasiri, kuma a cikin manyan birane akwai ƙwarewar Faransanci daban-daban.<ref name="autogenerated3">{{Cite web |title=Gabon |url=https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110816135522/https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archive-date=16 August 2011 |access-date=9 June 2024 |publisher=Foodspring}}</ref> A yankunan karkara, ana amfani da kayan abinci irin su cassava, shinkafa da yams.<ref name="foodspring" /> :* Abincin São Tomé da Príncipe * Abincin Yammacin Afirka :* Abincin Botswana :* Abincin Comorian :* Abinci na Eswatini ya fi ƙayyadewa ta yanayi da Yankin ƙasa. Abinci na yau da kullun a Eswatini sun haɗa da sorghum da masara, <ref>{{Cite web |title=Food habits of rural Swazi households |url=http://www.up.ac.za/saafecs/vol28/kgaphola.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606173251/http://www.up.ac.za/saafecs/vol28/kgaphola.pdf |archive-date=6 June 2011}}</ref> sau da yawa ana ba da shi tare da naman awaki, sanannen dabbobi a can. <ref>{{Cite web |title=Swaziland Food and Drink |url=http://www.journeys2africa.com/j2a/travelguides/swaziland/tg-Swazi-Food.cfm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080919172458/http://www.journeys2africa.com/j2a/travelguides/swaziland/tg-Swazi-Food.cfm |archive-date=19 September 2008}}</ref> :* Abincin Lesotho :* Abinci na Malagasy ya ƙunshi al'adun abinci daban-daban na tsibirin Tekun Indiya na [[Madagaskar|Madagascar]]. :* Abincin Malawi :* Abincin Mauritius :* Abincin Mozambican - An kasance kusan kusan shekaru 500, Portuguese ya yi tasiri sosai ga abincin Mozambique. Amfanin gona irin su cassava (tushen starchy) da kwai (Mozambique ya taɓa zama mafi girma mai samar da waɗannan kwai), da pãozinho (mai suna pow-zing-yo; gurasar gurasa ta Portuguese) Portuguese ne suka kawo su. :* Abincin Namibiya :* Abincin Seychelles :* Abincin Afirka ta Kudu :* Abincin Zambiya - Abincin Zambiyan ya dogara ne akan masara. Yawancin lokaci ana cinye shi azaman gurasar gurasa mai kauri, wanda ake kira ''nshima'' (kalmar Nyanja), wanda aka shirya daga garin masara wanda aka fi sani da abincin abinci. Ana iya cin wannan tare da kayan lambu iri-iri, wake, nama, kifi ko madara mai zaki dangane da wuri / asalin ƙasa. :* [[Zimbabwe|Abincin Zimbabwe]] * Abincin Yammacin Afirka :* Manazarta An san [[Abincin Benin]] a Afirka saboda sinadaran da kayan abinci masu ɗanɗano. Abinci na Benin ya haɗa da abinci mai yawa da aka ba da shi tare da sauces iri-iri. Nama yawanci yana da tsada sosai, kuma abinci gabaɗaya yana da sauƙi a kan nama kuma yana da karimci a kan kitsen kayan lambu. :* [[Abincin Burkinabe]] :* Abinci na Cape Verde - Abinci na Cabo Verde galibi ya dogara ne da kifi da abinci na yau da kullun kamar masara da shinkafa. Abincin da ake samu a mafi yawan shekara shine dankali, [[albasa]], [[Tumatir]], [[Rogo|manioc]], kabewa, kale, da busassun wake. 'Ya'yan itatuwa kamar [[ayaba]] da [[Gwanda|Papayas]] suna samuwa a duk shekara, yayin da wasu kamar [[Mangwaro|mangos]] da avocado na yanayi ne. :* Abincin Gambiya :* [[Kayan abinci na Ghana|Abincin Ghana]] :* Abincin Guinea :* [[Guinea-Bissauan cuisine|Abincin Guinea-Bissauan]] :* Abincin Ivory Coast :* Abincin Laberiya :* Abincin Mali :* [[Abincin Mauritania]] :* [[Abincin Najeriya]] :* Abinci na Najeriya yana nuna yawancin abincin gargajiya na Afirka, kuma ana amfani da kayan yaji da yawa a cikin jita-jita. Naman da aka gasa, kayan lambu na yanayi, salads da sauces daban-daban wasu daga cikin abincin da aka cinye. :* Abincin Saint Helenian :* [[Senegalese cuisine|Abincin Senegal]] :* Abincin Saliyo :* Abinci na Togo shine abincin [[Togo|Jamhuriyar Togo]], ƙasa a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]]. Sau da yawa haɗuwa ne na abinci na Afirka, Faransanci da Jamusanci. Abincin yana da sauces da pâtés da yawa, da yawa daga cikinsu an yi su ne daga kwai, tumatir, spinach da kifi. == Dubi kuma == * Jerin abincin Afirka * Jerin abinci {{Subject bar|portal1=Africa|portal2=Food|portal3=Drink|portal4=Society|portal5=Wine|portal6=Lists}} == Manazarta == mchesmbfytfvpupva4yq5ge9vcm0x4s 656526 656524 2025-07-08T13:16:56Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656526 wikitext text/x-wiki {{databox}} Wannan '''jerin abincin Afirka''' ne. Abinci shine salon da aka saba amfani da shi wajen [[dafa abinci]] da [[Al'ada|al'adu]], sau da yawa ana danganta shi da takamaiman al'ada. Abinci daban-daban na Afirka suna amfani da haɗuwa da 'ya'yan itatuwa, [[Siril|hatsi]] da [[Kayan miya|kayan lambu]], da [[madara]] da kayan [[nama]]. A wasu sassan nahiyar, abincin gargajiya yana da yawan madara, curd da kayan whey. Tsarin jama'a daban-daban na nahiyar yana nunawa a cikin halaye daban-daban masu cin abinci da shan giya, jita-jita, da dabarun shirye-shiryen jama'arta da yawa. == Abincin Afirka ta Tsakiya == [[Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|thumb|''[[Ndolé]]'' shine abincin ƙasar [[Kamaru]].]] [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]] ta shimfiɗa daga Dutsen Tibesti a arewa zuwa babban gandun daji na [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], tsaunuka na Kivu da savannah na Katanga. Wannan yankin ya sami tasirin abinci na [[Mutanen Swahili|Swahili]] (al'adun da suka samo asali ta hanyar haɗuwa da al'adun Bantu, Yemen, Oman da Indiya) a lokacin Cinikin Bautar Gabashin Afirka. Ana iya samun tasirin abinci na Swahili a cikin jita-jita kamar ''mandanzi'', shinkafa, ''Kachumbari'', ''sambsusa'', da ku''[[Kuku Paka|Ku paka]]''. Har ila yau, abinci na Afirka ta Tsakiya ya sami rinjaye daga Portuguese, ta hanyar [[Masarautar Kongo|Kongo]] da Ndongo Kingdoms. An gabatar da kifin gishiri bayan kasuwanci a ƙarshen karni na 17, kuma kalmar Kikongo don kifin gishirin, ''makayabu'', ta fito ne daga kalmar bacalhau (ba-cal-ha-u). <ref>{{Cite journal |last=Thronton |first=John |date=1981 |title=Early Kongo-Portuguese Relations: A New Interpretation |journal=History in Africa |volume=VIII |issue=I |pages=22}}</ref> Tasirin abinci na Portuguese ya fi shahara a Angola, Sao Tomé da Equatorial Guinea. Har ila yau, abincin yankin Gabas, Yamma da Kudancin Afirka ya rinjayi Afirka ta Tsakiya saboda kusanci da su, misali ''babuté'' / bobotie an raba shi tare da kudu, ''[[nyama choma]]'' tare da gabas da gombos tare da Yammacin Afirka. Babban sinadaran sune shinkafa, [[Rogo|cassava]], shinkafa (cassava dumpling) da yam. Ana yin abinci mai kama da ''[[Fufu]]'' daga tushen man shanu, amma ana iya yin su da plantain, masara da yam. Ana ba da salon abinci na Fufu tare da nama, kifi, stews, kore da piment. Ana amfani da sinadaran gida iri-iri yayin shirya wasu jita-jita kamar stew spinach da aka dafa tare da tumatir, albasa, chillis, albasa da man shanu. Gabashin Afirka na tsakiya kuma yana daya daga cikin yankuna kalilan a Afirka da ke amfani da dankali a matsayin daya daga cikin manyan tushe, tunda dankali yana girma cikin sauƙi a yankin. Ana kuma cinye shuke-shuke na cassava a matsayin kayan lambu. Ana kuma shirya stew (peanut), wanda ke dauke da kaza, [[Kuɓewa|okra]], [[Citta|ginger]], da sauran kayan yaji. Naman shanu da kaza sune abincin nama da aka fi so, amma shirye-shiryen nama na wasan da ke dauke da giwa, [[giwa]], antelope da warthog ana kuma ba da su lokaci-lokaci. Wani abin da aka fi so shi ne ''bambara'', shinkafa, man shanu da sukari. ''jomba'' shine kunshe-kunshe na abinci a cikin sabbin ganyen plantain sannan a dafa su a kan gawayi masu zafi ko wuta. :* Abinci na Kamaru yana daya daga cikin mafi banbanci a Afirka saboda wurin da yake a kan hanyar da ke tsakanin arewa, yamma, da tsakiyar nahiyar; an kara da wannan shine tasirin abincin Faransa, gado na zamanin mulkin mallaka. :* Abinci na Kongo (Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo) yana daya daga cikin abincin da ya fi bambanta a nahiyar tun lokacin da yake zaune tsakanin gabas da kudancin Afirka kuma ya sami tasirin abinci daga tasirin Portuguese da Gabas ta Tsakiya da Indiya ta hanyar Swahili. Kayan kaza na Moambé shine abincin ƙasa. :* Abinci na Afirka ta Tsakiya a [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] ya haɗa da tasirin Gabas ta Tsakiya da Faransanci. == Abincin Gabashin Afirka == [[Fayil:Alicha_1.jpg|thumb|Gurasar ''[[Injera]]'' da nau'ikan ''wat'' da yawa (saki) suna da kyau a cikin abincin [[Itofiya|Habashawa]] da [[Eritrea]].]] * Abinci na Gabashin Afirka: Gabashin Afirka shine yankin gabashin nahiyar Afirka, wanda aka bayyana ta hanyar [[Labarin kasa|Yanayin ƙasa]] ko geopolitics. A cikin Shirin Majalisar Dinkin Duniya na yankuna, yankuna 19 sun kafa Gabashin Afirka: <ref>{{Cite web |title=United Nations Statistics Division – Standard Country and Area Codes Classifications |url=http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110713041240/http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm |archive-date=13 July 2011 |access-date=26 May 2013}}</ref> Wannan yanki ne mai girma tare da abinci daban-daban. :* Abinci na [[Burundi]] - Burundi tana cikin Gabashin Afirka kuma tana da yankin da ke cike da duwatsu, savannah da gonakin noma, tare da gandun daji a kewaye da koguna da ruwa. Aikin noma ya bazu a kan kashi 80% na ƙasar kuma musamman ya haɗa da kofi, shayi, [[masara]], wake da [[Rogo|manioc]]. :* Abinci na [[Eritrea]] ya Haɗuwa da al'adun abinci na ƙasar Eritrea, da kuma tarihin yankin na kasuwanci da musayar zamantakewa tare da wasu yankuna da al'adu. :* Abinci na Habasha da Abinci na Eritrea sun ƙunshi kayan lambu da nama masu ɗanɗano, yawanci a cikin nau'in ''wat'' (ko wot), mai kauri, wanda aka yi amfani da shi a saman ''[[injera]]'', babban gurasar mai laushi, wanda ke da kusan 50 centimeters (20 inci) a diamita kuma an yi shi da garin teff. Habashawa suna cin abinci da hannayensu na dama, suna amfani da ɓangarorin ''injera'' don karɓar ƙwanƙwasawa da jita-jita na gefe.<ref name="gonomad" /> Ba a amfani da kayan aiki da yawa tare da wannan abincin. :* Abinci na Kenya - Babu wani abinci na musamman da ke wakiltar duk Kenya. Al'ummomi daban-daban suna da nasu abinci na asali. Staples ne masara da sauran hatsi dangane da yankin ciki har da millet da sorghum da aka ci tare da nama da kayan lambu daban-daban. Abinci da ake cinyewa a duniya a Kenya sune ''ugali'', sukuma wiki, da ''[[nyama choma]]''. :* Abinci na Somaliya ya bambanta daga yanki zuwa yanki kuma ya Haɗuwa da al'adun abinci na Somaliya tare da tasirin abinci na Yemen, Farisa, Indiya da Italiya. :* Abinci na Tanzaniya - Tare da yankunan bakin teku ([[Dar es Salaam]], [[Tanga, Tanzaniya|Tanga]], Bagamoyo, [[Zanzibar]] da Pemba), abinci mai ɗanɗano ya zama ruwan dare, kuma akwai amfani da madarar kwakwa da yawa. Yankunan da ke cikin ƙasar Tanzania suma suna da nasu abinci na musamman. :* Abinci na [[Uganda]] ya ƙunshi salon dafa abinci na gargajiya da na zamani, ayyuka, abinci da jita-jita a Uganda, tare da Turanci, Larabci, Asiya kuma musamman tasirin Indiya. Kamar abincin yawancin ƙasashe, ya bambanta da rikitarwa, daga mafi mahimmanci, mai cike da starchy tare da sauce na wake ko nama, zuwa abinci mai yawa da aka ba da shi a gidajen aji da gidajen cin abinci masu kyau. :* Abinci na Maasai - Abinci na musamman na Maasai ya ƙunshi madarar saniya da abincin masara. Abincin kuma ya kunshi miya daga shuke-shuke da 'ya'yan itace. Kwanan nan, Maasai sun dogara da abincin da aka samar a wasu yankuna kamar su masara, shinkafa, dankali, da kabewa (wanda aka sani da Maasai a matsayin "ganyen awaki"). == Abincin Arewacin Afirka == [[Fayil:Lates_niloticus_2.jpg|thumb|325x325px|Kogin Nilu yana daya daga cikin manyan kifin ruwa mai laushi a duniya kuma muhimmiyar tushen abinci. Ya kai matsakaicin tsawon sama da ƙafa shida, yana da nauyin kilo 440, kodayake ana kama kifi da yawa kafin ya girma wannan babba. <ref>{{Cite journal |last=Kaufman |first=Les |author-link=Les Kaufman |title=Catastrophic Change in Species-Rich Freshwater Ecosystems: The lessons of Lake Victoria |journal=[[BioScience]] |volume=42 |issue=11 |doi=10.2307/1312084 |jstor=1312084}}</ref> &nbsp;Ya yadu a ko'ina cikin Yankin Afrotropical.]] * Abinci na Arewacin Afirka ko Maghrebi ya haɗa da abinci daga yankuna da ke kusa da Tekun Bahar Rum, yankunan cikin gida kuma ya haɗa da ƙasashe da yawa, gami da [[Sudan]], [[Aljeriya]], Masar, [[Libya]], Morocco, da [[Tunisiya]]. <br />A cikin abincin Arewacin Afirka, abincin da aka fi sani da shi shine nama, abincin teku, awaki, Ɗan rago, naman sa, datti, kebab, [[shawarma]], falafel, almond, zaitun, kayan lambu da 'ya'yan itace daban-daban. <br />Saboda yankin yafi yawan Musulmi ne, yawanci ana cin nama na [[halal]]. Mafi sanannun abincin Arewacin Afirka / Berber a kasashen waje tabbas [[couscous]] ne da ''[[Tajine|Tajin]]''. :* Abinci na Aljeriya ya haɗu da abinci na Berber, [[Larabawa]], Ottoman da Faransanci. ::* Ruwan inabi na Aljeriya :* Abinci na Masar ya ƙunshi al'adun abinci na Masar. Abinci na Masar yana amfani da [[Legum|kayan lambu]] da kayan lambobi, yayin da [[Nil|Kwarin Nilu]] da Delta na Masar ke samar da amfanin gona mai yawa. ::* Ruwan inabi na Masar :* Abinci na [[Libya]] shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da ƙasar Libya. Abincin ya samo asali ne daga al'adun abinci na Bahar Rum da [[Abincin Maghrebi|Arewacin Afirka]], tare da tasirin Italiya, gado daga kwanakin da [[Libya]] ta kasance mulkin mallaka na Italiya. :* Abinci na [[Moroko|Maroko]] ya bambanta sosai, godiya ga hulɗar Maroko da sauran al'adu da al'ummomi a cikin ƙarni. Abincin Maroko ya kasance ƙarƙashin tasirin [[Abzinawa|Berber]], Moorish, [[Bahar Rum]], da Gabas ta Tsakiya. Masu dafa abinci a cikin gidajen cin abinci na sarauta na Fez, [[Ameknas|Meknes]], [[Marrakesh]], [[Rabat]] da Tetouan sun inganta shi a cikin ƙarni kuma sun kirkiro tushen abin da aka sani da abincin Maroko a yau. ::* Ruwan inabi na Maroko :* Abinci na Sudan ya bambanta da yanki kuma tasirin al'adu a kan Sudan a cikin tarihi ya rinjayi shi. Baya ga 'yan asalin Afirka, 'yan kasuwa da mazauna Larabawa ne suka rinjayi abincin a lokacin [[Daular Usmaniyya|Daular Ottoman]], wadanda suka gabatar da kayan yaji kamar ja da [[tafarnuwa]]. :* Abinci na [[Tunisiya]] shine [[Abincin Tunisiya]], cakuda al'adun abinci na mazaunan hamada da na hamada. Rashin tsananin ƙanshi ya fito ne daga ƙasashen da ke kusa da Bahar Rum da kuma wayewa da yawa waɗanda suka mallaki ƙasar da yanzu ake kira Tunisia: Phoenicians, [[Romawa na Da|Romawa]], [[Larabawa]], Daular Ottoman, Faransanci, da [[Abzinawa|Mutanen Berber]]. == Abincin Kudancin Afirka == * Wani lokaci ana kiran Abincin Afirka ta Kudu "abinci na bakan gizo" saboda ya dogara ne akan al'adu da kuma abinci daban-daban na asali. Abincin curried yana da mashahuri tare da ruwan lemun tsami a Afirka ta Kudu tsakanin mutanen da suka fito daga dukkan kabilun; yawancin abinci sun zo kasar tare da dubban ma'aikatan Indiya da aka kawo Afirka ta Kudu a karni na sha tara. Za'a iya bayyana abincin Afirka ta Kudu a matsayin dafa abinci da 'yan asalin Afirka ta Kudu ke yi kamar su [[Khoisan]] da [[Harshen Xhosa|Xhosa]], [[Harshen Zulu|Zulu]]- da Sotho-speaking people, da kuma dafa abinci wanda ya fito daga raƙuman ƙaura da yawa da aka gabatar a lokacin mulkin mallaka ta mutanen Indiya da [[Al'ummar Afrikaner|Afrikaner]] da zuriyar Burtaniya da bayinsu da bayinsu. * Abinci na Botswana na musamman ne amma kuma yana da wasu halaye tare da sauran abincin [[Kudancin Afirka]]. Misalan abinci na [[Pap (food)|papa]]-linkid="251" href="./Botswana" id="mwAXY" rel="mw:WikiLink" title="Botswana">Botswana sun hada da pap, samfurin, vetkoek da tsutsotsi na mopane. Abinci na musamman ga Botswana ya haɗa da seswaa, nama mai [[gishiri]] sosai. * Abinci na Malagasy shine abincin tsibirin [[Madagaskar|Madagascar]], wanda ke cikin Tekun Indiya a kudu maso gabashin Afirka. Malagasy galibi daga Polynesian na Malayan ne, tare da zuriyar Afirka, Larabawa, Indiya da Turai. Shinkafa abinci ne na yau da kullun, kuma 'ya'yan itatuwa da kayan lambu sanannu ne a cikin abinci. Ana shuka Pineapples, [[Mangwaro|mango]], peaches, inabi, avocado da Lychee a tsibirin.<ref name="Africanstudies" /> Naman sun hada da kaza, naman sa da kifi, kuma abincin curry sun zama ruwan dare.<ref name="Africanstudies" /> Abinci na yau da kullun shine ''laoka'', cakuda abinci da aka dafa tare da shinkafa. Sau da yawa ana ba da Laoka a cikin wani nau'in sauce: a cikin tsaunuka, wannan sauce yawanci yana da tushen tumatir, yayin da a yankunan bakin teku ana ƙara madarar kwakwa sau da yawa yayin dafa abinci. <gallery class="center" widths="200" heights="150" caption="African foods and dishes"> Fayil:CuisineSouthAfrica.jpg|Traditional South African cuisine Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|[[Ndolé]] is the national dish of [[Kamaru|Cameroon]]. Fayil:Culture_of_DRC_-_food1.jpg|A woman carrying bananas in the [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Democratic Republic of the Congo]] Fayil:Leo_Markt.JPG|Central market of Léo, [[Burkina Faso]] Fayil:Sauce_gombo_togo.jpg|Okra soup, Cameroon </gallery> :* Abinci na [[Moris|Mauritius]] shine abincin tsibirin Mauritius . Yawancin abincin da baƙi ke yi zuwa Mauritius ne ke rinjayar shi. :* Abinci na Namibiya shine [[Namibia]]_cuisine" id="mwAaM" rel="mw:WikiLink" title="Namibian cuisine">Abincin Namibiya. An rinjaye shi da girke-girke da 'yan asalin Namibia ke yi da kuma girke-kirkire da aka gabatar a lokacin mulkin mallaka ta mutanen Jamus, [[Al'ummar Afrikaner|Afrikaner]] da Birtaniya. ::* Ruwan inabi na Namibia :* Ana kiran Abincin Afirka ta Kudu a wasu lokuta "abincin bakan gizo", saboda yana da tushen al'adu da matakai daban-daban. Tasirin ya haɗa da ayyukan 'yan asalin ƙasar da dafa abinci na mazauna wanda baƙi ke yi. Abincinsu na musamman shine pap wannan ana yin shi ta amfani da masara da ruwan tafasa, 'yan Afirka ta Kudu suma suna jin daɗin wannan abincin da aka ba da ''papa'' na ''Braai''. Ana yawan yin wannan a taron jama'a. ::* Ruwan inabi na Afirka ta Kudu ::* Yammacin Cape ruwan inabi :* [[Zimbabwe|Abincin Zimbabwe]] - Kamar yadda yake a kasashe da yawa na Afirka, yawancin mutanen Zimbabwe sun dogara da wasu abinci masu mahimmanci. Ana amfani da "abinci na abinci", wanda aka fi sani da masara, don shirya ''sadza'' ko ''isitshwala'' da shinkafa da aka sani da ''bota'' ko ''Ilambazi''. Abincin Zimbabwe ya haɗa da 'ya'yan itatuwa da kayan lambu kamar imbhida wanda aka fi sani da kale na Afirka. Ana kuma amfani da masara don yin jita-jita kamar ''umxhanxa,'' wanda aka yi ta amfani da kabewa da masara. == Abincin Yammacin Afirka == [[Fayil:Yassapoulet.JPG|thumb|[[Yassa (abinci)|''Yassa'']] sanannen abinci ne a duk faɗin Yammacin Afirka da aka shirya tare da kaza ko kifi. An nuna ''yassa'' na kaza.]] Abinci na Yammacin Afirka yana nufin yawancin abinci na yanki da kabilanci a cikin ƙasashen Yammacin Afrika, babban yanki tare da yanayin yanayi daga hamada zuwa wurare masu zafi.[1] Wasu daga cikin tsire-tsire na asali na yankin, kamar su Hausa groundnuts, pigeon peas da cowpeas, suna samar da furotin na abinci ga mutane da dabbobi. Yawancin kayan yaji masu mahimmanci, abubuwan motsawa da ganye na magani sun samo asali ne a cikin gandun daji masu tsayi da tsayi na Yammacin Afirka.Tsohon 'yan Afirka sun yi amfani da kwai da kofi, yanzu ana amfani da su a duniya a cikin abin sha. :* Abinci na Burkinabe shine [[Abincin Burkinabe]] Faso. Ya yi kama da abinci a sassa da yawa na [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]], kuma ya dogara ne da abinci na musamman na [[Dawa|sorghum]], [[Gero|millet]], shinkafa, masara, peanuts, [[Dankalin turawa|dankali]], [[wake]], [[Doya|yams]] da [[Kuɓewa|okra]].<ref name="ox">{{Cite web |title=Oxfam's Cool Planet - Food in Burkina Faso |url=http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/ontheline/explore/journey/burkina/food.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120517115414/http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/ontheline/explore/journey/burkina/food.htm |archive-date=17 May 2012 |access-date=21 May 2008 |publisher=[[Oxfam]]}}</ref> An saba da nama da aka gasa, musamman tumaki, awaki, naman sa da kifi. :* Abinci na [[Ghana]] shine [[Kayan abinci na Ghana|Abincin Ghana]]. Akwai abinci daban-daban na gargajiya. Abinci kuma ya bambanta dangane da kakar, lokacin rana da kuma lokaci. :* Abinci na [[Ivory Coast]] shine abincin gargajiya na Côte d'Ivoire, ko Ivory Coast, kuma ya dogara ne akan tubers, [[hatsi]], kaza, abincin teku, kifi, sabo 'ya'yan itace, kayan lambu da kayan yaji kuma yayi kama da na ƙasashe makwabta a yammacin Afirka. Abinci na yau da kullun sun haɗa da hatsi da tubers. Côte d'Ivoire na ɗaya daga cikin manyan masu samar da koko a duniya, kuma suna samar da [[Manja|Man dabino]] da kofi. :* Abinci na Najeriya, kamar sauran [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka ta Yamma]], yana amfani da kayan yaji da ganye tare da [[Manja|Man dabino]] ko man [[Man gyaɗa|man zaitun]] don ƙirƙirar sauce mai ɗanɗano da miya sau da yawa ana yin zafi sosai tare da sili. Bukukuwan Najeriya suna da launuka da yawa, yayin da kasuwar ƙanshi da kayan lambu na gefen hanya da aka dafa a kan barbecues ko soya a cikin mai suna da yawa kuma sun bambanta. :* Abinci na Saliyo yana nufin abincin da aka samu a [[Saliyo|Jamhuriyar Saliyo]], ƙasa a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]]. Abinci na Saliyo ya haɗa da burodi na cassava, kifi mai soya, da [[Kuɓewa|okra]] soup. :* Kasashe kamar Faransa, Portugal, da na Arewacin Afirka sun rinjayi [[Senegalese cuisine|Abincin Senegal]], da kuma kabilun da yawa, mafi girma shine Wolof; Islama, wanda ya fara shiga yankin a karni na 11; da al'adun Turai daban-daban, musamman Faransanci, waɗanda suka riƙe ƙasar a matsayin mulkin mallaka har zuwa 1960. {{Subject bar|portal1=Africa|portal2=Food|portal3=Drink|portal4=Society|portal5=Wine|portal6=Lists}} == Ta hanyar ƙasa == [[Fayil:Spices1.jpg|thumb|Abubuwan ƙanshi a kasuwar tsakiya a [[Agadir]], Morocco]] [[Fayil:AfricaCIA-HiRes.jpg|thumb|Taswirar Afirka]] * Abincin Arewacin Afirka :* [[Abincin Aljeriya]] :* Abincin Canary :* Abincin Masar :* [[Abincin Libya]] :* [[Abincin Maroko]] :* Abincin Sudan :* [[Abincin Tunisiya]] :* [[Abincin Yammacin Sahara]] * Abincin Gabashin Afirka :* Abincin Burundi :* Abincin Djibouti :* [[Abincin Eritrea]] :* Abincin Habasha ::* Abincin Yahudawa na Habasha :* Abincin Kenya :* Abinci na Rwanda ya dogara ne akan abinci na gida wanda aka samar da aikin gona na gargajiya kuma ya bambanta da tarihi tsakanin kabilun kasar daban-daban. :* [[Abincin Somaliya]] :* Abincin Sudan ta Kudu :* Abincin Tanzaniya ::* Abincin Zanzibari :* Abincin Uganda * Abincin Afirka ta Tsakiya :* Abinci na [[Angola]] shine [[Angolan cuisine|Abincin Angola]], ƙasa a kudu maso tsakiyar Afirka. Saboda Angola ta kasance mulkin mallaka na Fotigal na ƙarni da yawa, abincin Fotigal ya yi tasiri sosai ga abincin Angola, tare da abinci da yawa da Fotigal suka shigo da su zuwa Angola. :* Abincin Kamaru :* Abinci na Afirka ta Tsakiya shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]]. Abinci yana da nauyi a kan starches irin su millet da sorghum, kuma yana amfani da [[Kayan miya|kayan lambu]] da sauces.<ref name="foodspring">{{Cite web |title=Central African Republic |url=http://foodspring.com/content/central-african-republic/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110816135324/http://foodspring.com/content/central-african-republic/ |archive-date=16 August 2011 |access-date=9 June 2024 |publisher=[[Foodspring]]}}</ref> :* Abinci na Chadi shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da [[Cadi|Jamhuriyar Chadi]]. Mutanen Chadi suna amfani da hatsi, kayan lambu, 'ya'yan itatuwa da nama iri-iri. Girbi da aka fi cinyewa sun hada da millet, sorghum da shinkafa a matsayin abinci na yau da kullun. :* Abincin Kongo :* Abincin Equatorial Guinea :* Abinci na [[Gabon]] shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da jihar Gabon. Abinci na Faransanci ya zama ruwan dare a matsayin sanannen tasiri, kuma a cikin manyan birane akwai ƙwarewar Faransanci daban-daban.<ref name="autogenerated3">{{Cite web |title=Gabon |url=https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110816135522/https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archive-date=16 August 2011 |access-date=9 June 2024 |publisher=Foodspring}}</ref> A yankunan karkara, ana amfani da kayan abinci irin su cassava, shinkafa da yams.<ref name="foodspring" /> :* Abincin São Tomé da Príncipe * Abincin Yammacin Afirka :* Abincin Botswana :* Abincin Comorian :* Abinci na Eswatini ya fi ƙayyadewa ta yanayi da Yankin ƙasa. Abinci na yau da kullun a Eswatini sun haɗa da sorghum da masara, <ref>{{Cite web |title=Food habits of rural Swazi households |url=http://www.up.ac.za/saafecs/vol28/kgaphola.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606173251/http://www.up.ac.za/saafecs/vol28/kgaphola.pdf |archive-date=6 June 2011}}</ref> sau da yawa ana ba da shi tare da naman awaki, sanannen dabbobi a can. <ref>{{Cite web |title=Swaziland Food and Drink |url=http://www.journeys2africa.com/j2a/travelguides/swaziland/tg-Swazi-Food.cfm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080919172458/http://www.journeys2africa.com/j2a/travelguides/swaziland/tg-Swazi-Food.cfm |archive-date=19 September 2008}}</ref> :* Abincin Lesotho :* Abinci na Malagasy ya ƙunshi al'adun abinci daban-daban na tsibirin Tekun Indiya na [[Madagaskar|Madagascar]]. :* Abincin Malawi :* Abincin Mauritius :* Abincin Mozambican - An kasance kusan kusan shekaru 500, Portuguese ya yi tasiri sosai ga abincin Mozambique. Amfanin gona irin su cassava (tushen starchy) da kwai (Mozambique ya taɓa zama mafi girma mai samar da waɗannan kwai), da pãozinho (mai suna pow-zing-yo; gurasar gurasa ta Portuguese) Portuguese ne suka kawo su. :* Abincin Namibiya :* Abincin Seychelles :* Abincin Afirka ta Kudu :* Abincin Zambiya - Abincin Zambiyan ya dogara ne akan masara. Yawancin lokaci ana cinye shi azaman gurasar gurasa mai kauri, wanda ake kira ''nshima'' (kalmar Nyanja), wanda aka shirya daga garin masara wanda aka fi sani da abincin abinci. Ana iya cin wannan tare da kayan lambu iri-iri, wake, nama, kifi ko madara mai zaki dangane da wuri / asalin ƙasa. :* [[Zimbabwe|Abincin Zimbabwe]] * Abincin Yammacin Afirka :* Manazarta An san [[Abincin Benin]] a Afirka saboda sinadaran da kayan abinci masu ɗanɗano. Abinci na Benin ya haɗa da abinci mai yawa da aka ba da shi tare da sauces iri-iri. Nama yawanci yana da tsada sosai, kuma abinci gabaɗaya yana da sauƙi a kan nama kuma yana da karimci a kan kitsen kayan lambu. :* [[Abincin Burkinabe]] :* Abinci na Cape Verde - Abinci na Cabo Verde galibi ya dogara ne da kifi da abinci na yau da kullun kamar masara da shinkafa. Abincin da ake samu a mafi yawan shekara shine dankali, [[albasa]], [[Tumatir]], [[Rogo|manioc]], kabewa, kale, da busassun wake. 'Ya'yan itatuwa kamar [[ayaba]] da [[Gwanda|Papayas]] suna samuwa a duk shekara, yayin da wasu kamar [[Mangwaro|mangos]] da avocado na yanayi ne. :* Abincin Gambiya :* [[Kayan abinci na Ghana|Abincin Ghana]] :* Abincin Guinea :* [[Guinea-Bissauan cuisine|Abincin Guinea-Bissauan]] :* Abincin Ivory Coast :* Abincin Laberiya :* Abincin Mali :* [[Abincin Mauritania]] :* [[Abincin Najeriya]] :* Abinci na Najeriya yana nuna yawancin abincin gargajiya na Afirka, kuma ana amfani da kayan yaji da yawa a cikin jita-jita. Naman da aka gasa, kayan lambu na yanayi, salads da sauces daban-daban wasu daga cikin abincin da aka cinye. :* Abincin Saint Helenian :* [[Senegalese cuisine|Abincin Senegal]] :* Abincin Saliyo :* Abinci na Togo shine abincin [[Togo|Jamhuriyar Togo]], ƙasa a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]]. Sau da yawa haɗuwa ne na abinci na Afirka, Faransanci da Jamusanci. Abincin yana da sauces da pâtés da yawa, da yawa daga cikinsu an yi su ne daga kwai, tumatir, spinach da kifi. == Dubi kuma == * Jerin abincin Afirka * Jerin abinci {{Subject bar|portal1=Africa|portal2=Food|portal3=Drink|portal4=Society|portal5=Wine|portal6=Lists}} == Manazarta == m4gejzrfmavdm4pgo4bjozhwifk5doo 656537 656526 2025-07-08T13:39:40Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Abincin Gabashin Afirka */ 656537 wikitext text/x-wiki {{databox}} Wannan '''jerin abincin Afirka''' ne. Abinci shine salon da aka saba amfani da shi wajen [[dafa abinci]] da [[Al'ada|al'adu]], sau da yawa ana danganta shi da takamaiman al'ada. Abinci daban-daban na Afirka suna amfani da haɗuwa da 'ya'yan itatuwa, [[Siril|hatsi]] da [[Kayan miya|kayan lambu]], da [[madara]] da kayan [[nama]]. A wasu sassan nahiyar, abincin gargajiya yana da yawan madara, curd da kayan whey. Tsarin jama'a daban-daban na nahiyar yana nunawa a cikin halaye daban-daban masu cin abinci da shan giya, jita-jita, da dabarun shirye-shiryen jama'arta da yawa. == Abincin Afirka ta Tsakiya == [[Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|thumb|''[[Ndolé]]'' shine abincin ƙasar [[Kamaru]].]] [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]] ta shimfiɗa daga Dutsen Tibesti a arewa zuwa babban gandun daji na [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], tsaunuka na Kivu da savannah na Katanga. Wannan yankin ya sami tasirin abinci na [[Mutanen Swahili|Swahili]] (al'adun da suka samo asali ta hanyar haɗuwa da al'adun Bantu, Yemen, Oman da Indiya) a lokacin Cinikin Bautar Gabashin Afirka. Ana iya samun tasirin abinci na Swahili a cikin jita-jita kamar ''mandanzi'', shinkafa, ''Kachumbari'', ''sambsusa'', da ku''[[Kuku Paka|Ku paka]]''. Har ila yau, abinci na Afirka ta Tsakiya ya sami rinjaye daga Portuguese, ta hanyar [[Masarautar Kongo|Kongo]] da Ndongo Kingdoms. An gabatar da kifin gishiri bayan kasuwanci a ƙarshen karni na 17, kuma kalmar Kikongo don kifin gishirin, ''makayabu'', ta fito ne daga kalmar bacalhau (ba-cal-ha-u). <ref>{{Cite journal |last=Thronton |first=John |date=1981 |title=Early Kongo-Portuguese Relations: A New Interpretation |journal=History in Africa |volume=VIII |issue=I |pages=22}}</ref> Tasirin abinci na Portuguese ya fi shahara a Angola, Sao Tomé da Equatorial Guinea. Har ila yau, abincin yankin Gabas, Yamma da Kudancin Afirka ya rinjayi Afirka ta Tsakiya saboda kusanci da su, misali ''babuté'' / bobotie an raba shi tare da kudu, ''[[nyama choma]]'' tare da gabas da gombos tare da Yammacin Afirka. Babban sinadaran sune shinkafa, [[Rogo|cassava]], shinkafa (cassava dumpling) da yam. Ana yin abinci mai kama da ''[[Fufu]]'' daga tushen man shanu, amma ana iya yin su da plantain, masara da yam. Ana ba da salon abinci na Fufu tare da nama, kifi, stews, kore da piment. Ana amfani da sinadaran gida iri-iri yayin shirya wasu jita-jita kamar stew spinach da aka dafa tare da tumatir, albasa, chillis, albasa da man shanu. Gabashin Afirka na tsakiya kuma yana daya daga cikin yankuna kalilan a Afirka da ke amfani da dankali a matsayin daya daga cikin manyan tushe, tunda dankali yana girma cikin sauƙi a yankin. Ana kuma cinye shuke-shuke na cassava a matsayin kayan lambu. Ana kuma shirya stew (peanut), wanda ke dauke da kaza, [[Kuɓewa|okra]], [[Citta|ginger]], da sauran kayan yaji. Naman shanu da kaza sune abincin nama da aka fi so, amma shirye-shiryen nama na wasan da ke dauke da giwa, [[giwa]], antelope da warthog ana kuma ba da su lokaci-lokaci. Wani abin da aka fi so shi ne ''bambara'', shinkafa, man shanu da sukari. ''jomba'' shine kunshe-kunshe na abinci a cikin sabbin ganyen plantain sannan a dafa su a kan gawayi masu zafi ko wuta. :* Abinci na Kamaru yana daya daga cikin mafi banbanci a Afirka saboda wurin da yake a kan hanyar da ke tsakanin arewa, yamma, da tsakiyar nahiyar; an kara da wannan shine tasirin abincin Faransa, gado na zamanin mulkin mallaka. :* Abinci na Kongo (Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo) yana daya daga cikin abincin da ya fi bambanta a nahiyar tun lokacin da yake zaune tsakanin gabas da kudancin Afirka kuma ya sami tasirin abinci daga tasirin Portuguese da Gabas ta Tsakiya da Indiya ta hanyar Swahili. Kayan kaza na Moambé shine abincin ƙasa. :* Abinci na Afirka ta Tsakiya a [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] ya haɗa da tasirin Gabas ta Tsakiya da Faransanci. == Abincin Gabashin Afirka == [[Fayil:Alicha_1.jpg|thumb|Gurasar ''[[Injera]]'' da nau'ikan ''wat'' da yawa (saki) suna da kyau a cikin abincin [[Itofiya|Habashawa]] da [[Eritrea]].]] * Abinci na Gabashin Afirka: Gabashin Afirka shine yankin gabashin nahiyar Afirka, wanda aka bayyana ta hanyar [[Labarin kasa|Yanayin ƙasa]] ko geopolitics. A cikin Shirin Majalisar Dinkin Duniya na yankuna, yankuna 19 sun kafa Gabashin Afirka: <ref>{{Cite web |title=United Nations Statistics Division – Standard Country and Area Codes Classifications |url=http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110713041240/http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm |archive-date=13 July 2011 |access-date=26 May 2013}}</ref> Wannan yanki ne mai girma tare da abinci daban-daban. :* Abinci na [[Burundi]] - Burundi tana cikin Gabashin Afirka kuma tana da yankin da ke cike da duwatsu, savannah da gonakin noma, tare da gandun daji a kewaye da koguna da ruwa. Aikin noma ya bazu a kan kashi 80% na ƙasar kuma musamman ya haɗa da kofi, shayi, [[masara]], wake da [[Rogo|manioc]]. :* Abinci na [[Eritrea]] ya Haɗuwa da al'adun abinci na ƙasar Eritrea, da kuma tarihin yankin na kasuwanci da musayar zamantakewa tare da wasu yankuna da al'adu. :* Abinci na Habasha da Abinci na Eritrea sun ƙunshi kayan lambu da nama masu ɗanɗano, yawanci a cikin nau'in ''wat'' (ko wot), mai kauri, wanda aka yi amfani da shi a saman ''[[injera]]'', babban gurasar mai laushi, wanda ke da kusan 50 centimeters (20 inci) a diamita kuma an yi shi da garin teff. Habashawa suna cin abinci da hannayensu na dama, suna amfani da ɓangarorin ''injera'' don karɓar ƙwanƙwasawa da jita-jita na gefe. Ba a amfani da kayan aiki da yawa tare da wannan abincin. :* Abinci na Kenya - Babu wani abinci na musamman da ke wakiltar duk Kenya. Al'ummomi daban-daban suna da nasu abinci na asali. Staples ne masara da sauran hatsi dangane da yankin ciki har da millet da sorghum da aka ci tare da nama da kayan lambu daban-daban. Abinci da ake cinyewa a duniya a Kenya sune ''ugali'', sukuma wiki, da ''[[nyama choma]]''. :* Abinci na Somaliya ya bambanta daga yanki zuwa yanki kuma ya Haɗuwa da al'adun abinci na Somaliya tare da tasirin abinci na Yemen, Farisa, Indiya da Italiya. :* Abinci na Tanzaniya - Tare da yankunan bakin teku ([[Dar es Salaam]], [[Tanga, Tanzaniya|Tanga]], Bagamoyo, [[Zanzibar]] da Pemba), abinci mai ɗanɗano ya zama ruwan dare, kuma akwai amfani da madarar kwakwa da yawa. Yankunan da ke cikin ƙasar Tanzania suma suna da nasu abinci na musamman. :* Abinci na [[Uganda]] ya ƙunshi salon dafa abinci na gargajiya da na zamani, ayyuka, abinci da jita-jita a Uganda, tare da Turanci, Larabci, Asiya kuma musamman tasirin Indiya. Kamar abincin yawancin ƙasashe, ya bambanta da rikitarwa, daga mafi mahimmanci, mai cike da starchy tare da sauce na wake ko nama, zuwa abinci mai yawa da aka ba da shi a gidajen aji da gidajen cin abinci masu kyau. :* Abinci na Maasai - Abinci na musamman na Maasai ya ƙunshi madarar saniya da abincin masara. Abincin kuma ya kunshi miya daga shuke-shuke da 'ya'yan itace. Kwanan nan, Maasai sun dogara da abincin da aka samar a wasu yankuna kamar su masara, shinkafa, dankali, da kabewa (wanda aka sani da Maasai a matsayin "ganyen awaki"). == Abincin Arewacin Afirka == [[Fayil:Lates_niloticus_2.jpg|thumb|325x325px|Kogin Nilu yana daya daga cikin manyan kifin ruwa mai laushi a duniya kuma muhimmiyar tushen abinci. Ya kai matsakaicin tsawon sama da ƙafa shida, yana da nauyin kilo 440, kodayake ana kama kifi da yawa kafin ya girma wannan babba. <ref>{{Cite journal |last=Kaufman |first=Les |author-link=Les Kaufman |title=Catastrophic Change in Species-Rich Freshwater Ecosystems: The lessons of Lake Victoria |journal=[[BioScience]] |volume=42 |issue=11 |doi=10.2307/1312084 |jstor=1312084}}</ref> &nbsp;Ya yadu a ko'ina cikin Yankin Afrotropical.]] * Abinci na Arewacin Afirka ko Maghrebi ya haɗa da abinci daga yankuna da ke kusa da Tekun Bahar Rum, yankunan cikin gida kuma ya haɗa da ƙasashe da yawa, gami da [[Sudan]], [[Aljeriya]], Masar, [[Libya]], Morocco, da [[Tunisiya]]. <br />A cikin abincin Arewacin Afirka, abincin da aka fi sani da shi shine nama, abincin teku, awaki, Ɗan rago, naman sa, datti, kebab, [[shawarma]], falafel, almond, zaitun, kayan lambu da 'ya'yan itace daban-daban. <br />Saboda yankin yafi yawan Musulmi ne, yawanci ana cin nama na [[halal]]. Mafi sanannun abincin Arewacin Afirka / Berber a kasashen waje tabbas [[couscous]] ne da ''[[Tajine|Tajin]]''. :* Abinci na Aljeriya ya haɗu da abinci na Berber, [[Larabawa]], Ottoman da Faransanci. ::* Ruwan inabi na Aljeriya :* Abinci na Masar ya ƙunshi al'adun abinci na Masar. Abinci na Masar yana amfani da [[Legum|kayan lambu]] da kayan lambobi, yayin da [[Nil|Kwarin Nilu]] da Delta na Masar ke samar da amfanin gona mai yawa. ::* Ruwan inabi na Masar :* Abinci na [[Libya]] shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da ƙasar Libya. Abincin ya samo asali ne daga al'adun abinci na Bahar Rum da [[Abincin Maghrebi|Arewacin Afirka]], tare da tasirin Italiya, gado daga kwanakin da [[Libya]] ta kasance mulkin mallaka na Italiya. :* Abinci na [[Moroko|Maroko]] ya bambanta sosai, godiya ga hulɗar Maroko da sauran al'adu da al'ummomi a cikin ƙarni. Abincin Maroko ya kasance ƙarƙashin tasirin [[Abzinawa|Berber]], Moorish, [[Bahar Rum]], da Gabas ta Tsakiya. Masu dafa abinci a cikin gidajen cin abinci na sarauta na Fez, [[Ameknas|Meknes]], [[Marrakesh]], [[Rabat]] da Tetouan sun inganta shi a cikin ƙarni kuma sun kirkiro tushen abin da aka sani da abincin Maroko a yau. ::* Ruwan inabi na Maroko :* Abinci na Sudan ya bambanta da yanki kuma tasirin al'adu a kan Sudan a cikin tarihi ya rinjayi shi. Baya ga 'yan asalin Afirka, 'yan kasuwa da mazauna Larabawa ne suka rinjayi abincin a lokacin [[Daular Usmaniyya|Daular Ottoman]], wadanda suka gabatar da kayan yaji kamar ja da [[tafarnuwa]]. :* Abinci na [[Tunisiya]] shine [[Abincin Tunisiya]], cakuda al'adun abinci na mazaunan hamada da na hamada. Rashin tsananin ƙanshi ya fito ne daga ƙasashen da ke kusa da Bahar Rum da kuma wayewa da yawa waɗanda suka mallaki ƙasar da yanzu ake kira Tunisia: Phoenicians, [[Romawa na Da|Romawa]], [[Larabawa]], Daular Ottoman, Faransanci, da [[Abzinawa|Mutanen Berber]]. == Abincin Kudancin Afirka == * Wani lokaci ana kiran Abincin Afirka ta Kudu "abinci na bakan gizo" saboda ya dogara ne akan al'adu da kuma abinci daban-daban na asali. Abincin curried yana da mashahuri tare da ruwan lemun tsami a Afirka ta Kudu tsakanin mutanen da suka fito daga dukkan kabilun; yawancin abinci sun zo kasar tare da dubban ma'aikatan Indiya da aka kawo Afirka ta Kudu a karni na sha tara. Za'a iya bayyana abincin Afirka ta Kudu a matsayin dafa abinci da 'yan asalin Afirka ta Kudu ke yi kamar su [[Khoisan]] da [[Harshen Xhosa|Xhosa]], [[Harshen Zulu|Zulu]]- da Sotho-speaking people, da kuma dafa abinci wanda ya fito daga raƙuman ƙaura da yawa da aka gabatar a lokacin mulkin mallaka ta mutanen Indiya da [[Al'ummar Afrikaner|Afrikaner]] da zuriyar Burtaniya da bayinsu da bayinsu. * Abinci na Botswana na musamman ne amma kuma yana da wasu halaye tare da sauran abincin [[Kudancin Afirka]]. Misalan abinci na [[Pap (food)|papa]]-linkid="251" href="./Botswana" id="mwAXY" rel="mw:WikiLink" title="Botswana">Botswana sun hada da pap, samfurin, vetkoek da tsutsotsi na mopane. Abinci na musamman ga Botswana ya haɗa da seswaa, nama mai [[gishiri]] sosai. * Abinci na Malagasy shine abincin tsibirin [[Madagaskar|Madagascar]], wanda ke cikin Tekun Indiya a kudu maso gabashin Afirka. Malagasy galibi daga Polynesian na Malayan ne, tare da zuriyar Afirka, Larabawa, Indiya da Turai. Shinkafa abinci ne na yau da kullun, kuma 'ya'yan itatuwa da kayan lambu sanannu ne a cikin abinci. Ana shuka Pineapples, [[Mangwaro|mango]], peaches, inabi, avocado da Lychee a tsibirin.<ref name="Africanstudies" /> Naman sun hada da kaza, naman sa da kifi, kuma abincin curry sun zama ruwan dare.<ref name="Africanstudies" /> Abinci na yau da kullun shine ''laoka'', cakuda abinci da aka dafa tare da shinkafa. Sau da yawa ana ba da Laoka a cikin wani nau'in sauce: a cikin tsaunuka, wannan sauce yawanci yana da tushen tumatir, yayin da a yankunan bakin teku ana ƙara madarar kwakwa sau da yawa yayin dafa abinci. <gallery class="center" widths="200" heights="150" caption="African foods and dishes"> Fayil:CuisineSouthAfrica.jpg|Traditional South African cuisine Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|[[Ndolé]] is the national dish of [[Kamaru|Cameroon]]. Fayil:Culture_of_DRC_-_food1.jpg|A woman carrying bananas in the [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Democratic Republic of the Congo]] Fayil:Leo_Markt.JPG|Central market of Léo, [[Burkina Faso]] Fayil:Sauce_gombo_togo.jpg|Okra soup, Cameroon </gallery> :* Abinci na [[Moris|Mauritius]] shine abincin tsibirin Mauritius . Yawancin abincin da baƙi ke yi zuwa Mauritius ne ke rinjayar shi. :* Abinci na Namibiya shine [[Namibia]]_cuisine" id="mwAaM" rel="mw:WikiLink" title="Namibian cuisine">Abincin Namibiya. An rinjaye shi da girke-girke da 'yan asalin Namibia ke yi da kuma girke-kirkire da aka gabatar a lokacin mulkin mallaka ta mutanen Jamus, [[Al'ummar Afrikaner|Afrikaner]] da Birtaniya. ::* Ruwan inabi na Namibia :* Ana kiran Abincin Afirka ta Kudu a wasu lokuta "abincin bakan gizo", saboda yana da tushen al'adu da matakai daban-daban. Tasirin ya haɗa da ayyukan 'yan asalin ƙasar da dafa abinci na mazauna wanda baƙi ke yi. Abincinsu na musamman shine pap wannan ana yin shi ta amfani da masara da ruwan tafasa, 'yan Afirka ta Kudu suma suna jin daɗin wannan abincin da aka ba da ''papa'' na ''Braai''. Ana yawan yin wannan a taron jama'a. ::* Ruwan inabi na Afirka ta Kudu ::* Yammacin Cape ruwan inabi :* [[Zimbabwe|Abincin Zimbabwe]] - Kamar yadda yake a kasashe da yawa na Afirka, yawancin mutanen Zimbabwe sun dogara da wasu abinci masu mahimmanci. Ana amfani da "abinci na abinci", wanda aka fi sani da masara, don shirya ''sadza'' ko ''isitshwala'' da shinkafa da aka sani da ''bota'' ko ''Ilambazi''. Abincin Zimbabwe ya haɗa da 'ya'yan itatuwa da kayan lambu kamar imbhida wanda aka fi sani da kale na Afirka. Ana kuma amfani da masara don yin jita-jita kamar ''umxhanxa,'' wanda aka yi ta amfani da kabewa da masara. == Abincin Yammacin Afirka == [[Fayil:Yassapoulet.JPG|thumb|[[Yassa (abinci)|''Yassa'']] sanannen abinci ne a duk faɗin Yammacin Afirka da aka shirya tare da kaza ko kifi. An nuna ''yassa'' na kaza.]] Abinci na Yammacin Afirka yana nufin yawancin abinci na yanki da kabilanci a cikin ƙasashen Yammacin Afrika, babban yanki tare da yanayin yanayi daga hamada zuwa wurare masu zafi.[1] Wasu daga cikin tsire-tsire na asali na yankin, kamar su Hausa groundnuts, pigeon peas da cowpeas, suna samar da furotin na abinci ga mutane da dabbobi. Yawancin kayan yaji masu mahimmanci, abubuwan motsawa da ganye na magani sun samo asali ne a cikin gandun daji masu tsayi da tsayi na Yammacin Afirka.Tsohon 'yan Afirka sun yi amfani da kwai da kofi, yanzu ana amfani da su a duniya a cikin abin sha. :* Abinci na Burkinabe shine [[Abincin Burkinabe]] Faso. Ya yi kama da abinci a sassa da yawa na [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]], kuma ya dogara ne da abinci na musamman na [[Dawa|sorghum]], [[Gero|millet]], shinkafa, masara, peanuts, [[Dankalin turawa|dankali]], [[wake]], [[Doya|yams]] da [[Kuɓewa|okra]].<ref name="ox">{{Cite web |title=Oxfam's Cool Planet - Food in Burkina Faso |url=http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/ontheline/explore/journey/burkina/food.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120517115414/http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/ontheline/explore/journey/burkina/food.htm |archive-date=17 May 2012 |access-date=21 May 2008 |publisher=[[Oxfam]]}}</ref> An saba da nama da aka gasa, musamman tumaki, awaki, naman sa da kifi. :* Abinci na [[Ghana]] shine [[Kayan abinci na Ghana|Abincin Ghana]]. Akwai abinci daban-daban na gargajiya. Abinci kuma ya bambanta dangane da kakar, lokacin rana da kuma lokaci. :* Abinci na [[Ivory Coast]] shine abincin gargajiya na Côte d'Ivoire, ko Ivory Coast, kuma ya dogara ne akan tubers, [[hatsi]], kaza, abincin teku, kifi, sabo 'ya'yan itace, kayan lambu da kayan yaji kuma yayi kama da na ƙasashe makwabta a yammacin Afirka. Abinci na yau da kullun sun haɗa da hatsi da tubers. Côte d'Ivoire na ɗaya daga cikin manyan masu samar da koko a duniya, kuma suna samar da [[Manja|Man dabino]] da kofi. :* Abinci na Najeriya, kamar sauran [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka ta Yamma]], yana amfani da kayan yaji da ganye tare da [[Manja|Man dabino]] ko man [[Man gyaɗa|man zaitun]] don ƙirƙirar sauce mai ɗanɗano da miya sau da yawa ana yin zafi sosai tare da sili. Bukukuwan Najeriya suna da launuka da yawa, yayin da kasuwar ƙanshi da kayan lambu na gefen hanya da aka dafa a kan barbecues ko soya a cikin mai suna da yawa kuma sun bambanta. :* Abinci na Saliyo yana nufin abincin da aka samu a [[Saliyo|Jamhuriyar Saliyo]], ƙasa a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]]. Abinci na Saliyo ya haɗa da burodi na cassava, kifi mai soya, da [[Kuɓewa|okra]] soup. :* Kasashe kamar Faransa, Portugal, da na Arewacin Afirka sun rinjayi [[Senegalese cuisine|Abincin Senegal]], da kuma kabilun da yawa, mafi girma shine Wolof; Islama, wanda ya fara shiga yankin a karni na 11; da al'adun Turai daban-daban, musamman Faransanci, waɗanda suka riƙe ƙasar a matsayin mulkin mallaka har zuwa 1960. {{Subject bar|portal1=Africa|portal2=Food|portal3=Drink|portal4=Society|portal5=Wine|portal6=Lists}} == Ta hanyar ƙasa == [[Fayil:Spices1.jpg|thumb|Abubuwan ƙanshi a kasuwar tsakiya a [[Agadir]], Morocco]] [[Fayil:AfricaCIA-HiRes.jpg|thumb|Taswirar Afirka]] * Abincin Arewacin Afirka :* [[Abincin Aljeriya]] :* Abincin Canary :* Abincin Masar :* [[Abincin Libya]] :* [[Abincin Maroko]] :* Abincin Sudan :* [[Abincin Tunisiya]] :* [[Abincin Yammacin Sahara]] * Abincin Gabashin Afirka :* Abincin Burundi :* Abincin Djibouti :* [[Abincin Eritrea]] :* Abincin Habasha ::* Abincin Yahudawa na Habasha :* Abincin Kenya :* Abinci na Rwanda ya dogara ne akan abinci na gida wanda aka samar da aikin gona na gargajiya kuma ya bambanta da tarihi tsakanin kabilun kasar daban-daban. :* [[Abincin Somaliya]] :* Abincin Sudan ta Kudu :* Abincin Tanzaniya ::* Abincin Zanzibari :* Abincin Uganda * Abincin Afirka ta Tsakiya :* Abinci na [[Angola]] shine [[Angolan cuisine|Abincin Angola]], ƙasa a kudu maso tsakiyar Afirka. Saboda Angola ta kasance mulkin mallaka na Fotigal na ƙarni da yawa, abincin Fotigal ya yi tasiri sosai ga abincin Angola, tare da abinci da yawa da Fotigal suka shigo da su zuwa Angola. :* Abincin Kamaru :* Abinci na Afirka ta Tsakiya shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]]. Abinci yana da nauyi a kan starches irin su millet da sorghum, kuma yana amfani da [[Kayan miya|kayan lambu]] da sauces.<ref name="foodspring">{{Cite web |title=Central African Republic |url=http://foodspring.com/content/central-african-republic/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110816135324/http://foodspring.com/content/central-african-republic/ |archive-date=16 August 2011 |access-date=9 June 2024 |publisher=[[Foodspring]]}}</ref> :* Abinci na Chadi shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da [[Cadi|Jamhuriyar Chadi]]. Mutanen Chadi suna amfani da hatsi, kayan lambu, 'ya'yan itatuwa da nama iri-iri. Girbi da aka fi cinyewa sun hada da millet, sorghum da shinkafa a matsayin abinci na yau da kullun. :* Abincin Kongo :* Abincin Equatorial Guinea :* Abinci na [[Gabon]] shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da jihar Gabon. Abinci na Faransanci ya zama ruwan dare a matsayin sanannen tasiri, kuma a cikin manyan birane akwai ƙwarewar Faransanci daban-daban.<ref name="autogenerated3">{{Cite web |title=Gabon |url=https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110816135522/https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archive-date=16 August 2011 |access-date=9 June 2024 |publisher=Foodspring}}</ref> A yankunan karkara, ana amfani da kayan abinci irin su cassava, shinkafa da yams.<ref name="foodspring" /> :* Abincin São Tomé da Príncipe * Abincin Yammacin Afirka :* Abincin Botswana :* Abincin Comorian :* Abinci na Eswatini ya fi ƙayyadewa ta yanayi da Yankin ƙasa. Abinci na yau da kullun a Eswatini sun haɗa da sorghum da masara, <ref>{{Cite web |title=Food habits of rural Swazi households |url=http://www.up.ac.za/saafecs/vol28/kgaphola.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606173251/http://www.up.ac.za/saafecs/vol28/kgaphola.pdf |archive-date=6 June 2011}}</ref> sau da yawa ana ba da shi tare da naman awaki, sanannen dabbobi a can. <ref>{{Cite web |title=Swaziland Food and Drink |url=http://www.journeys2africa.com/j2a/travelguides/swaziland/tg-Swazi-Food.cfm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080919172458/http://www.journeys2africa.com/j2a/travelguides/swaziland/tg-Swazi-Food.cfm |archive-date=19 September 2008}}</ref> :* Abincin Lesotho :* Abinci na Malagasy ya ƙunshi al'adun abinci daban-daban na tsibirin Tekun Indiya na [[Madagaskar|Madagascar]]. :* Abincin Malawi :* Abincin Mauritius :* Abincin Mozambican - An kasance kusan kusan shekaru 500, Portuguese ya yi tasiri sosai ga abincin Mozambique. Amfanin gona irin su cassava (tushen starchy) da kwai (Mozambique ya taɓa zama mafi girma mai samar da waɗannan kwai), da pãozinho (mai suna pow-zing-yo; gurasar gurasa ta Portuguese) Portuguese ne suka kawo su. :* Abincin Namibiya :* Abincin Seychelles :* Abincin Afirka ta Kudu :* Abincin Zambiya - Abincin Zambiyan ya dogara ne akan masara. Yawancin lokaci ana cinye shi azaman gurasar gurasa mai kauri, wanda ake kira ''nshima'' (kalmar Nyanja), wanda aka shirya daga garin masara wanda aka fi sani da abincin abinci. Ana iya cin wannan tare da kayan lambu iri-iri, wake, nama, kifi ko madara mai zaki dangane da wuri / asalin ƙasa. :* [[Zimbabwe|Abincin Zimbabwe]] * Abincin Yammacin Afirka :* Manazarta An san [[Abincin Benin]] a Afirka saboda sinadaran da kayan abinci masu ɗanɗano. Abinci na Benin ya haɗa da abinci mai yawa da aka ba da shi tare da sauces iri-iri. Nama yawanci yana da tsada sosai, kuma abinci gabaɗaya yana da sauƙi a kan nama kuma yana da karimci a kan kitsen kayan lambu. :* [[Abincin Burkinabe]] :* Abinci na Cape Verde - Abinci na Cabo Verde galibi ya dogara ne da kifi da abinci na yau da kullun kamar masara da shinkafa. Abincin da ake samu a mafi yawan shekara shine dankali, [[albasa]], [[Tumatir]], [[Rogo|manioc]], kabewa, kale, da busassun wake. 'Ya'yan itatuwa kamar [[ayaba]] da [[Gwanda|Papayas]] suna samuwa a duk shekara, yayin da wasu kamar [[Mangwaro|mangos]] da avocado na yanayi ne. :* Abincin Gambiya :* [[Kayan abinci na Ghana|Abincin Ghana]] :* Abincin Guinea :* [[Guinea-Bissauan cuisine|Abincin Guinea-Bissauan]] :* Abincin Ivory Coast :* Abincin Laberiya :* Abincin Mali :* [[Abincin Mauritania]] :* [[Abincin Najeriya]] :* Abinci na Najeriya yana nuna yawancin abincin gargajiya na Afirka, kuma ana amfani da kayan yaji da yawa a cikin jita-jita. Naman da aka gasa, kayan lambu na yanayi, salads da sauces daban-daban wasu daga cikin abincin da aka cinye. :* Abincin Saint Helenian :* [[Senegalese cuisine|Abincin Senegal]] :* Abincin Saliyo :* Abinci na Togo shine abincin [[Togo|Jamhuriyar Togo]], ƙasa a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]]. Sau da yawa haɗuwa ne na abinci na Afirka, Faransanci da Jamusanci. Abincin yana da sauces da pâtés da yawa, da yawa daga cikinsu an yi su ne daga kwai, tumatir, spinach da kifi. == Dubi kuma == * Jerin abincin Afirka * Jerin abinci {{Subject bar|portal1=Africa|portal2=Food|portal3=Drink|portal4=Society|portal5=Wine|portal6=Lists}} == Manazarta == 1i9qw33d4ljtldjpokfjgppwtmojv3j 656541 656537 2025-07-08T13:49:05Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Abincin Yammacin Afirka */ 656541 wikitext text/x-wiki {{databox}} Wannan '''jerin abincin Afirka''' ne. Abinci shine salon da aka saba amfani da shi wajen [[dafa abinci]] da [[Al'ada|al'adu]], sau da yawa ana danganta shi da takamaiman al'ada. Abinci daban-daban na Afirka suna amfani da haɗuwa da 'ya'yan itatuwa, [[Siril|hatsi]] da [[Kayan miya|kayan lambu]], da [[madara]] da kayan [[nama]]. A wasu sassan nahiyar, abincin gargajiya yana da yawan madara, curd da kayan whey. Tsarin jama'a daban-daban na nahiyar yana nunawa a cikin halaye daban-daban masu cin abinci da shan giya, jita-jita, da dabarun shirye-shiryen jama'arta da yawa. == Abincin Afirka ta Tsakiya == [[Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|thumb|''[[Ndolé]]'' shine abincin ƙasar [[Kamaru]].]] [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]] ta shimfiɗa daga Dutsen Tibesti a arewa zuwa babban gandun daji na [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], tsaunuka na Kivu da savannah na Katanga. Wannan yankin ya sami tasirin abinci na [[Mutanen Swahili|Swahili]] (al'adun da suka samo asali ta hanyar haɗuwa da al'adun Bantu, Yemen, Oman da Indiya) a lokacin Cinikin Bautar Gabashin Afirka. Ana iya samun tasirin abinci na Swahili a cikin jita-jita kamar ''mandanzi'', shinkafa, ''Kachumbari'', ''sambsusa'', da ku''[[Kuku Paka|Ku paka]]''. Har ila yau, abinci na Afirka ta Tsakiya ya sami rinjaye daga Portuguese, ta hanyar [[Masarautar Kongo|Kongo]] da Ndongo Kingdoms. An gabatar da kifin gishiri bayan kasuwanci a ƙarshen karni na 17, kuma kalmar Kikongo don kifin gishirin, ''makayabu'', ta fito ne daga kalmar bacalhau (ba-cal-ha-u). <ref>{{Cite journal |last=Thronton |first=John |date=1981 |title=Early Kongo-Portuguese Relations: A New Interpretation |journal=History in Africa |volume=VIII |issue=I |pages=22}}</ref> Tasirin abinci na Portuguese ya fi shahara a Angola, Sao Tomé da Equatorial Guinea. Har ila yau, abincin yankin Gabas, Yamma da Kudancin Afirka ya rinjayi Afirka ta Tsakiya saboda kusanci da su, misali ''babuté'' / bobotie an raba shi tare da kudu, ''[[nyama choma]]'' tare da gabas da gombos tare da Yammacin Afirka. Babban sinadaran sune shinkafa, [[Rogo|cassava]], shinkafa (cassava dumpling) da yam. Ana yin abinci mai kama da ''[[Fufu]]'' daga tushen man shanu, amma ana iya yin su da plantain, masara da yam. Ana ba da salon abinci na Fufu tare da nama, kifi, stews, kore da piment. Ana amfani da sinadaran gida iri-iri yayin shirya wasu jita-jita kamar stew spinach da aka dafa tare da tumatir, albasa, chillis, albasa da man shanu. Gabashin Afirka na tsakiya kuma yana daya daga cikin yankuna kalilan a Afirka da ke amfani da dankali a matsayin daya daga cikin manyan tushe, tunda dankali yana girma cikin sauƙi a yankin. Ana kuma cinye shuke-shuke na cassava a matsayin kayan lambu. Ana kuma shirya stew (peanut), wanda ke dauke da kaza, [[Kuɓewa|okra]], [[Citta|ginger]], da sauran kayan yaji. Naman shanu da kaza sune abincin nama da aka fi so, amma shirye-shiryen nama na wasan da ke dauke da giwa, [[giwa]], antelope da warthog ana kuma ba da su lokaci-lokaci. Wani abin da aka fi so shi ne ''bambara'', shinkafa, man shanu da sukari. ''jomba'' shine kunshe-kunshe na abinci a cikin sabbin ganyen plantain sannan a dafa su a kan gawayi masu zafi ko wuta. :* Abinci na Kamaru yana daya daga cikin mafi banbanci a Afirka saboda wurin da yake a kan hanyar da ke tsakanin arewa, yamma, da tsakiyar nahiyar; an kara da wannan shine tasirin abincin Faransa, gado na zamanin mulkin mallaka. :* Abinci na Kongo (Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo) yana daya daga cikin abincin da ya fi bambanta a nahiyar tun lokacin da yake zaune tsakanin gabas da kudancin Afirka kuma ya sami tasirin abinci daga tasirin Portuguese da Gabas ta Tsakiya da Indiya ta hanyar Swahili. Kayan kaza na Moambé shine abincin ƙasa. :* Abinci na Afirka ta Tsakiya a [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] ya haɗa da tasirin Gabas ta Tsakiya da Faransanci. == Abincin Gabashin Afirka == [[Fayil:Alicha_1.jpg|thumb|Gurasar ''[[Injera]]'' da nau'ikan ''wat'' da yawa (saki) suna da kyau a cikin abincin [[Itofiya|Habashawa]] da [[Eritrea]].]] * Abinci na Gabashin Afirka: Gabashin Afirka shine yankin gabashin nahiyar Afirka, wanda aka bayyana ta hanyar [[Labarin kasa|Yanayin ƙasa]] ko geopolitics. A cikin Shirin Majalisar Dinkin Duniya na yankuna, yankuna 19 sun kafa Gabashin Afirka: <ref>{{Cite web |title=United Nations Statistics Division – Standard Country and Area Codes Classifications |url=http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110713041240/http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm |archive-date=13 July 2011 |access-date=26 May 2013}}</ref> Wannan yanki ne mai girma tare da abinci daban-daban. :* Abinci na [[Burundi]] - Burundi tana cikin Gabashin Afirka kuma tana da yankin da ke cike da duwatsu, savannah da gonakin noma, tare da gandun daji a kewaye da koguna da ruwa. Aikin noma ya bazu a kan kashi 80% na ƙasar kuma musamman ya haɗa da kofi, shayi, [[masara]], wake da [[Rogo|manioc]]. :* Abinci na [[Eritrea]] ya Haɗuwa da al'adun abinci na ƙasar Eritrea, da kuma tarihin yankin na kasuwanci da musayar zamantakewa tare da wasu yankuna da al'adu. :* Abinci na Habasha da Abinci na Eritrea sun ƙunshi kayan lambu da nama masu ɗanɗano, yawanci a cikin nau'in ''wat'' (ko wot), mai kauri, wanda aka yi amfani da shi a saman ''[[injera]]'', babban gurasar mai laushi, wanda ke da kusan 50 centimeters (20 inci) a diamita kuma an yi shi da garin teff. Habashawa suna cin abinci da hannayensu na dama, suna amfani da ɓangarorin ''injera'' don karɓar ƙwanƙwasawa da jita-jita na gefe. Ba a amfani da kayan aiki da yawa tare da wannan abincin. :* Abinci na Kenya - Babu wani abinci na musamman da ke wakiltar duk Kenya. Al'ummomi daban-daban suna da nasu abinci na asali. Staples ne masara da sauran hatsi dangane da yankin ciki har da millet da sorghum da aka ci tare da nama da kayan lambu daban-daban. Abinci da ake cinyewa a duniya a Kenya sune ''ugali'', sukuma wiki, da ''[[nyama choma]]''. :* Abinci na Somaliya ya bambanta daga yanki zuwa yanki kuma ya Haɗuwa da al'adun abinci na Somaliya tare da tasirin abinci na Yemen, Farisa, Indiya da Italiya. :* Abinci na Tanzaniya - Tare da yankunan bakin teku ([[Dar es Salaam]], [[Tanga, Tanzaniya|Tanga]], Bagamoyo, [[Zanzibar]] da Pemba), abinci mai ɗanɗano ya zama ruwan dare, kuma akwai amfani da madarar kwakwa da yawa. Yankunan da ke cikin ƙasar Tanzania suma suna da nasu abinci na musamman. :* Abinci na [[Uganda]] ya ƙunshi salon dafa abinci na gargajiya da na zamani, ayyuka, abinci da jita-jita a Uganda, tare da Turanci, Larabci, Asiya kuma musamman tasirin Indiya. Kamar abincin yawancin ƙasashe, ya bambanta da rikitarwa, daga mafi mahimmanci, mai cike da starchy tare da sauce na wake ko nama, zuwa abinci mai yawa da aka ba da shi a gidajen aji da gidajen cin abinci masu kyau. :* Abinci na Maasai - Abinci na musamman na Maasai ya ƙunshi madarar saniya da abincin masara. Abincin kuma ya kunshi miya daga shuke-shuke da 'ya'yan itace. Kwanan nan, Maasai sun dogara da abincin da aka samar a wasu yankuna kamar su masara, shinkafa, dankali, da kabewa (wanda aka sani da Maasai a matsayin "ganyen awaki"). == Abincin Arewacin Afirka == [[Fayil:Lates_niloticus_2.jpg|thumb|325x325px|Kogin Nilu yana daya daga cikin manyan kifin ruwa mai laushi a duniya kuma muhimmiyar tushen abinci. Ya kai matsakaicin tsawon sama da ƙafa shida, yana da nauyin kilo 440, kodayake ana kama kifi da yawa kafin ya girma wannan babba. <ref>{{Cite journal |last=Kaufman |first=Les |author-link=Les Kaufman |title=Catastrophic Change in Species-Rich Freshwater Ecosystems: The lessons of Lake Victoria |journal=[[BioScience]] |volume=42 |issue=11 |doi=10.2307/1312084 |jstor=1312084}}</ref> &nbsp;Ya yadu a ko'ina cikin Yankin Afrotropical.]] * Abinci na Arewacin Afirka ko Maghrebi ya haɗa da abinci daga yankuna da ke kusa da Tekun Bahar Rum, yankunan cikin gida kuma ya haɗa da ƙasashe da yawa, gami da [[Sudan]], [[Aljeriya]], Masar, [[Libya]], Morocco, da [[Tunisiya]]. <br />A cikin abincin Arewacin Afirka, abincin da aka fi sani da shi shine nama, abincin teku, awaki, Ɗan rago, naman sa, datti, kebab, [[shawarma]], falafel, almond, zaitun, kayan lambu da 'ya'yan itace daban-daban. <br />Saboda yankin yafi yawan Musulmi ne, yawanci ana cin nama na [[halal]]. Mafi sanannun abincin Arewacin Afirka / Berber a kasashen waje tabbas [[couscous]] ne da ''[[Tajine|Tajin]]''. :* Abinci na Aljeriya ya haɗu da abinci na Berber, [[Larabawa]], Ottoman da Faransanci. ::* Ruwan inabi na Aljeriya :* Abinci na Masar ya ƙunshi al'adun abinci na Masar. Abinci na Masar yana amfani da [[Legum|kayan lambu]] da kayan lambobi, yayin da [[Nil|Kwarin Nilu]] da Delta na Masar ke samar da amfanin gona mai yawa. ::* Ruwan inabi na Masar :* Abinci na [[Libya]] shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da ƙasar Libya. Abincin ya samo asali ne daga al'adun abinci na Bahar Rum da [[Abincin Maghrebi|Arewacin Afirka]], tare da tasirin Italiya, gado daga kwanakin da [[Libya]] ta kasance mulkin mallaka na Italiya. :* Abinci na [[Moroko|Maroko]] ya bambanta sosai, godiya ga hulɗar Maroko da sauran al'adu da al'ummomi a cikin ƙarni. Abincin Maroko ya kasance ƙarƙashin tasirin [[Abzinawa|Berber]], Moorish, [[Bahar Rum]], da Gabas ta Tsakiya. Masu dafa abinci a cikin gidajen cin abinci na sarauta na Fez, [[Ameknas|Meknes]], [[Marrakesh]], [[Rabat]] da Tetouan sun inganta shi a cikin ƙarni kuma sun kirkiro tushen abin da aka sani da abincin Maroko a yau. ::* Ruwan inabi na Maroko :* Abinci na Sudan ya bambanta da yanki kuma tasirin al'adu a kan Sudan a cikin tarihi ya rinjayi shi. Baya ga 'yan asalin Afirka, 'yan kasuwa da mazauna Larabawa ne suka rinjayi abincin a lokacin [[Daular Usmaniyya|Daular Ottoman]], wadanda suka gabatar da kayan yaji kamar ja da [[tafarnuwa]]. :* Abinci na [[Tunisiya]] shine [[Abincin Tunisiya]], cakuda al'adun abinci na mazaunan hamada da na hamada. Rashin tsananin ƙanshi ya fito ne daga ƙasashen da ke kusa da Bahar Rum da kuma wayewa da yawa waɗanda suka mallaki ƙasar da yanzu ake kira Tunisia: Phoenicians, [[Romawa na Da|Romawa]], [[Larabawa]], Daular Ottoman, Faransanci, da [[Abzinawa|Mutanen Berber]]. == Abincin Kudancin Afirka == * Wani lokaci ana kiran Abincin Afirka ta Kudu "abinci na bakan gizo" saboda ya dogara ne akan al'adu da kuma abinci daban-daban na asali. Abincin curried yana da mashahuri tare da ruwan lemun tsami a Afirka ta Kudu tsakanin mutanen da suka fito daga dukkan kabilun; yawancin abinci sun zo kasar tare da dubban ma'aikatan Indiya da aka kawo Afirka ta Kudu a karni na sha tara. Za'a iya bayyana abincin Afirka ta Kudu a matsayin dafa abinci da 'yan asalin Afirka ta Kudu ke yi kamar su [[Khoisan]] da [[Harshen Xhosa|Xhosa]], [[Harshen Zulu|Zulu]]- da Sotho-speaking people, da kuma dafa abinci wanda ya fito daga raƙuman ƙaura da yawa da aka gabatar a lokacin mulkin mallaka ta mutanen Indiya da [[Al'ummar Afrikaner|Afrikaner]] da zuriyar Burtaniya da bayinsu da bayinsu. * Abinci na Botswana na musamman ne amma kuma yana da wasu halaye tare da sauran abincin [[Kudancin Afirka]]. Misalan abinci na [[Pap (food)|papa]]-linkid="251" href="./Botswana" id="mwAXY" rel="mw:WikiLink" title="Botswana">Botswana sun hada da pap, samfurin, vetkoek da tsutsotsi na mopane. Abinci na musamman ga Botswana ya haɗa da seswaa, nama mai [[gishiri]] sosai. * Abinci na Malagasy shine abincin tsibirin [[Madagaskar|Madagascar]], wanda ke cikin Tekun Indiya a kudu maso gabashin Afirka. Malagasy galibi daga Polynesian na Malayan ne, tare da zuriyar Afirka, Larabawa, Indiya da Turai. Shinkafa abinci ne na yau da kullun, kuma 'ya'yan itatuwa da kayan lambu sanannu ne a cikin abinci. Ana shuka Pineapples, [[Mangwaro|mango]], peaches, inabi, avocado da Lychee a tsibirin.<ref name="Africanstudies" /> Naman sun hada da kaza, naman sa da kifi, kuma abincin curry sun zama ruwan dare.<ref name="Africanstudies" /> Abinci na yau da kullun shine ''laoka'', cakuda abinci da aka dafa tare da shinkafa. Sau da yawa ana ba da Laoka a cikin wani nau'in sauce: a cikin tsaunuka, wannan sauce yawanci yana da tushen tumatir, yayin da a yankunan bakin teku ana ƙara madarar kwakwa sau da yawa yayin dafa abinci. <gallery class="center" widths="200" heights="150" caption="African foods and dishes"> Fayil:CuisineSouthAfrica.jpg|Traditional South African cuisine Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|[[Ndolé]] is the national dish of [[Kamaru|Cameroon]]. Fayil:Culture_of_DRC_-_food1.jpg|A woman carrying bananas in the [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Democratic Republic of the Congo]] Fayil:Leo_Markt.JPG|Central market of Léo, [[Burkina Faso]] Fayil:Sauce_gombo_togo.jpg|Okra soup, Cameroon </gallery> :* Abinci na [[Moris|Mauritius]] shine abincin tsibirin Mauritius . Yawancin abincin da baƙi ke yi zuwa Mauritius ne ke rinjayar shi. :* Abinci na Namibiya shine [[Namibia]]_cuisine" id="mwAaM" rel="mw:WikiLink" title="Namibian cuisine">Abincin Namibiya. An rinjaye shi da girke-girke da 'yan asalin Namibia ke yi da kuma girke-kirkire da aka gabatar a lokacin mulkin mallaka ta mutanen Jamus, [[Al'ummar Afrikaner|Afrikaner]] da Birtaniya. ::* Ruwan inabi na Namibia :* Ana kiran Abincin Afirka ta Kudu a wasu lokuta "abincin bakan gizo", saboda yana da tushen al'adu da matakai daban-daban. Tasirin ya haɗa da ayyukan 'yan asalin ƙasar da dafa abinci na mazauna wanda baƙi ke yi. Abincinsu na musamman shine pap wannan ana yin shi ta amfani da masara da ruwan tafasa, 'yan Afirka ta Kudu suma suna jin daɗin wannan abincin da aka ba da ''papa'' na ''Braai''. Ana yawan yin wannan a taron jama'a. ::* Ruwan inabi na Afirka ta Kudu ::* Yammacin Cape ruwan inabi :* [[Zimbabwe|Abincin Zimbabwe]] - Kamar yadda yake a kasashe da yawa na Afirka, yawancin mutanen Zimbabwe sun dogara da wasu abinci masu mahimmanci. Ana amfani da "abinci na abinci", wanda aka fi sani da masara, don shirya ''sadza'' ko ''isitshwala'' da shinkafa da aka sani da ''bota'' ko ''Ilambazi''. Abincin Zimbabwe ya haɗa da 'ya'yan itatuwa da kayan lambu kamar imbhida wanda aka fi sani da kale na Afirka. Ana kuma amfani da masara don yin jita-jita kamar ''umxhanxa,'' wanda aka yi ta amfani da kabewa da masara. == Abincin Yammacin Afirka == [[Fayil:Yassapoulet.JPG|thumb|[[Yassa (abinci)|''Yassa'']] sanannen abinci ne a duk faɗin Yammacin Afirka da aka shirya tare da kaza ko kifi. An nuna ''yassa'' na kaza.]] Abinci na Yammacin Afirka yana nufin yawancin abinci na yanki da kabilanci a cikin ƙasashen Yammacin Afrika, babban yanki tare da yanayin yanayi daga hamada zuwa wurare masu zafi. Wasu daga cikin tsire-tsire na asali na yankin, kamar su Hausa groundnuts, pigeon peas da cowpeas, suna samar da furotin na abinci ga mutane da dabbobi. Yawancin kayan yaji masu mahimmanci, abubuwan motsawa da ganye na magani sun samo asali ne a cikin gandun daji masu tsayi da tsayi na Yammacin Afirka.Tsohon 'yan Afirka sun yi amfani da kwai da kofi, yanzu ana amfani da su a duniya a cikin abin sha. :* Abinci na Burkinabe shine [[Abincin Burkinabe]] Faso. Ya yi kama da abinci a sassa da yawa na [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]], kuma ya dogara ne da abinci na musamman na [[Dawa|sorghum]], [[Gero|millet]], shinkafa, masara, peanuts, [[Dankalin turawa|dankali]], [[wake]], [[Doya|yams]] da [[Kuɓewa|okra]].<ref name="ox">{{Cite web |title=Oxfam's Cool Planet - Food in Burkina Faso |url=http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/ontheline/explore/journey/burkina/food.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120517115414/http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/ontheline/explore/journey/burkina/food.htm |archive-date=17 May 2012 |access-date=21 May 2008 |publisher=[[Oxfam]]}}</ref> An saba da nama da aka gasa, musamman tumaki, awaki, naman sa da kifi. :* Abinci na [[Ghana]] shine [[Kayan abinci na Ghana|Abincin Ghana]]. Akwai abinci daban-daban na gargajiya. Abinci kuma ya bambanta dangane da kakar, lokacin rana da kuma lokaci. :* Abinci na [[Ivory Coast]] shine abincin gargajiya na Côte d'Ivoire, ko Ivory Coast, kuma ya dogara ne akan tubers, [[hatsi]], kaza, abincin teku, kifi, sabo 'ya'yan itace, kayan lambu da kayan yaji kuma yayi kama da na ƙasashe makwabta a yammacin Afirka. Abinci na yau da kullun sun haɗa da hatsi da tubers. Côte d'Ivoire na ɗaya daga cikin manyan masu samar da koko a duniya, kuma suna samar da [[Manja|Man dabino]] da kofi. :* Abinci na Najeriya, kamar sauran [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka ta Yamma]], yana amfani da kayan yaji da ganye tare da [[Manja|Man dabino]] ko man [[Man gyaɗa|man zaitun]] don ƙirƙirar sauce mai ɗanɗano da miya sau da yawa ana yin zafi sosai tare da sili. Bukukuwan Najeriya suna da launuka da yawa, yayin da kasuwar ƙanshi da kayan lambu na gefen hanya da aka dafa a kan barbecues ko soya a cikin mai suna da yawa kuma sun bambanta. :* Abinci na Saliyo yana nufin abincin da aka samu a [[Saliyo|Jamhuriyar Saliyo]], ƙasa a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]]. Abinci na Saliyo ya haɗa da burodi na cassava, kifi mai soya, da [[Kuɓewa|okra]] soup. :* Kasashe kamar Faransa, Portugal, da na Arewacin Afirka sun rinjayi [[Senegalese cuisine|Abincin Senegal]], da kuma kabilun da yawa, mafi girma shine Wolof; Islama, wanda ya fara shiga yankin a karni na 11; da al'adun Turai daban-daban, musamman Faransanci, waɗanda suka riƙe ƙasar a matsayin mulkin mallaka har zuwa 1960. {{Subject bar|portal1=Africa|portal2=Food|portal3=Drink|portal4=Society|portal5=Wine|portal6=Lists}} == Ta hanyar ƙasa == [[Fayil:Spices1.jpg|thumb|Abubuwan ƙanshi a kasuwar tsakiya a [[Agadir]], Morocco]] [[Fayil:AfricaCIA-HiRes.jpg|thumb|Taswirar Afirka]] * Abincin Arewacin Afirka :* [[Abincin Aljeriya]] :* Abincin Canary :* Abincin Masar :* [[Abincin Libya]] :* [[Abincin Maroko]] :* Abincin Sudan :* [[Abincin Tunisiya]] :* [[Abincin Yammacin Sahara]] * Abincin Gabashin Afirka :* Abincin Burundi :* Abincin Djibouti :* [[Abincin Eritrea]] :* Abincin Habasha ::* Abincin Yahudawa na Habasha :* Abincin Kenya :* Abinci na Rwanda ya dogara ne akan abinci na gida wanda aka samar da aikin gona na gargajiya kuma ya bambanta da tarihi tsakanin kabilun kasar daban-daban. :* [[Abincin Somaliya]] :* Abincin Sudan ta Kudu :* Abincin Tanzaniya ::* Abincin Zanzibari :* Abincin Uganda * Abincin Afirka ta Tsakiya :* Abinci na [[Angola]] shine [[Angolan cuisine|Abincin Angola]], ƙasa a kudu maso tsakiyar Afirka. Saboda Angola ta kasance mulkin mallaka na Fotigal na ƙarni da yawa, abincin Fotigal ya yi tasiri sosai ga abincin Angola, tare da abinci da yawa da Fotigal suka shigo da su zuwa Angola. :* Abincin Kamaru :* Abinci na Afirka ta Tsakiya shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]]. Abinci yana da nauyi a kan starches irin su millet da sorghum, kuma yana amfani da [[Kayan miya|kayan lambu]] da sauces.<ref name="foodspring">{{Cite web |title=Central African Republic |url=http://foodspring.com/content/central-african-republic/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110816135324/http://foodspring.com/content/central-african-republic/ |archive-date=16 August 2011 |access-date=9 June 2024 |publisher=[[Foodspring]]}}</ref> :* Abinci na Chadi shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da [[Cadi|Jamhuriyar Chadi]]. Mutanen Chadi suna amfani da hatsi, kayan lambu, 'ya'yan itatuwa da nama iri-iri. Girbi da aka fi cinyewa sun hada da millet, sorghum da shinkafa a matsayin abinci na yau da kullun. :* Abincin Kongo :* Abincin Equatorial Guinea :* Abinci na [[Gabon]] shine al'adun dafa abinci, ayyuka, abinci da jita-jita da ke da alaƙa da jihar Gabon. Abinci na Faransanci ya zama ruwan dare a matsayin sanannen tasiri, kuma a cikin manyan birane akwai ƙwarewar Faransanci daban-daban.<ref name="autogenerated3">{{Cite web |title=Gabon |url=https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110816135522/https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archive-date=16 August 2011 |access-date=9 June 2024 |publisher=Foodspring}}</ref> A yankunan karkara, ana amfani da kayan abinci irin su cassava, shinkafa da yams.<ref name="foodspring" /> :* Abincin São Tomé da Príncipe * Abincin Yammacin Afirka :* Abincin Botswana :* Abincin Comorian :* Abinci na Eswatini ya fi ƙayyadewa ta yanayi da Yankin ƙasa. Abinci na yau da kullun a Eswatini sun haɗa da sorghum da masara, <ref>{{Cite web |title=Food habits of rural Swazi households |url=http://www.up.ac.za/saafecs/vol28/kgaphola.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606173251/http://www.up.ac.za/saafecs/vol28/kgaphola.pdf |archive-date=6 June 2011}}</ref> sau da yawa ana ba da shi tare da naman awaki, sanannen dabbobi a can. <ref>{{Cite web |title=Swaziland Food and Drink |url=http://www.journeys2africa.com/j2a/travelguides/swaziland/tg-Swazi-Food.cfm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080919172458/http://www.journeys2africa.com/j2a/travelguides/swaziland/tg-Swazi-Food.cfm |archive-date=19 September 2008}}</ref> :* Abincin Lesotho :* Abinci na Malagasy ya ƙunshi al'adun abinci daban-daban na tsibirin Tekun Indiya na [[Madagaskar|Madagascar]]. :* Abincin Malawi :* Abincin Mauritius :* Abincin Mozambican - An kasance kusan kusan shekaru 500, Portuguese ya yi tasiri sosai ga abincin Mozambique. Amfanin gona irin su cassava (tushen starchy) da kwai (Mozambique ya taɓa zama mafi girma mai samar da waɗannan kwai), da pãozinho (mai suna pow-zing-yo; gurasar gurasa ta Portuguese) Portuguese ne suka kawo su. :* Abincin Namibiya :* Abincin Seychelles :* Abincin Afirka ta Kudu :* Abincin Zambiya - Abincin Zambiyan ya dogara ne akan masara. Yawancin lokaci ana cinye shi azaman gurasar gurasa mai kauri, wanda ake kira ''nshima'' (kalmar Nyanja), wanda aka shirya daga garin masara wanda aka fi sani da abincin abinci. Ana iya cin wannan tare da kayan lambu iri-iri, wake, nama, kifi ko madara mai zaki dangane da wuri / asalin ƙasa. :* [[Zimbabwe|Abincin Zimbabwe]] * Abincin Yammacin Afirka :* Manazarta An san [[Abincin Benin]] a Afirka saboda sinadaran da kayan abinci masu ɗanɗano. Abinci na Benin ya haɗa da abinci mai yawa da aka ba da shi tare da sauces iri-iri. Nama yawanci yana da tsada sosai, kuma abinci gabaɗaya yana da sauƙi a kan nama kuma yana da karimci a kan kitsen kayan lambu. :* [[Abincin Burkinabe]] :* Abinci na Cape Verde - Abinci na Cabo Verde galibi ya dogara ne da kifi da abinci na yau da kullun kamar masara da shinkafa. Abincin da ake samu a mafi yawan shekara shine dankali, [[albasa]], [[Tumatir]], [[Rogo|manioc]], kabewa, kale, da busassun wake. 'Ya'yan itatuwa kamar [[ayaba]] da [[Gwanda|Papayas]] suna samuwa a duk shekara, yayin da wasu kamar [[Mangwaro|mangos]] da avocado na yanayi ne. :* Abincin Gambiya :* [[Kayan abinci na Ghana|Abincin Ghana]] :* Abincin Guinea :* [[Guinea-Bissauan cuisine|Abincin Guinea-Bissauan]] :* Abincin Ivory Coast :* Abincin Laberiya :* Abincin Mali :* [[Abincin Mauritania]] :* [[Abincin Najeriya]] :* Abinci na Najeriya yana nuna yawancin abincin gargajiya na Afirka, kuma ana amfani da kayan yaji da yawa a cikin jita-jita. Naman da aka gasa, kayan lambu na yanayi, salads da sauces daban-daban wasu daga cikin abincin da aka cinye. :* Abincin Saint Helenian :* [[Senegalese cuisine|Abincin Senegal]] :* Abincin Saliyo :* Abinci na Togo shine abincin [[Togo|Jamhuriyar Togo]], ƙasa a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]]. Sau da yawa haɗuwa ne na abinci na Afirka, Faransanci da Jamusanci. Abincin yana da sauces da pâtés da yawa, da yawa daga cikinsu an yi su ne daga kwai, tumatir, spinach da kifi. == Dubi kuma == * Jerin abincin Afirka * Jerin abinci {{Subject bar|portal1=Africa|portal2=Food|portal3=Drink|portal4=Society|portal5=Wine|portal6=Lists}} == Manazarta == mxkv4ie2bh2zgb9kb60nzufyyoptjee Abudu Abiodun 0 104915 656529 2025-07-08T13:29:37Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656529 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abudu Abiodun''' ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Ogun a Najeriya. Ya yi aiki a Majalisar Dokokin Jihar Ogun, mai wakiltar mazabar Ijebu North/Ijebu East/Ogun Waterside daga 2007 zuwa 2015. Ya kuma taba zama Kwamishinan Muhalli a 2021.<ref>Olatunji, Daud (2021-01-04). "Abiodun suspends Ogun commissioner over alleged sexual harassment". Punch Newspapers. Retrieved 2024-12-26</ref><ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2024-12-26.</ref> == Manaz == 05zp4yt85mudz55sye1zf7t1ih14ug2 656531 656529 2025-07-08T13:30:09Z Pharouqenr 25549 656531 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abudu Abiodun''' ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Ogun a Najeriya. Ya yi aiki a Majalisar Dokokin Jihar Ogun, mai wakiltar mazabar Ijebu North/Ijebu East/Ogun Waterside daga 2007 zuwa 2015. Ya kuma taba zama Kwamishinan Muhalli a 2021.<ref>Olatunji, Daud (2021-01-04). "Abiodun suspends Ogun commissioner over alleged sexual harassment". Punch Newspapers. Retrieved 2024-12-26</ref><ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2024-12-26.</ref> == Manazarta == aksg045axv7nc77n1idnn6yvo414mxi Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Kogi 0 104916 656530 2025-07-08T13:29:42Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272165991|1999 Nigerian Senate elections in Kogi State]]" 656530 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kogi a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kog. Tunde Ogbeha wanda ke wakiltar Kogi West, Ahmed Tijani wanda ke wakilcin Kogi Central da Alex Kadir wanda ke wakil da Kogi East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a..<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kogi Yamma | | | |Tunde Ogbeha | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kogi ta Tsakiya | | | |Ahmed Tijani | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kogi Gabas | | | |Alex Kadir | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kogi Yamma === Tunde Ogbeha na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Tunde Ogbeha]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Kogi ta Tsakiya === Ahmed Tijani na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Ahmed Tijani]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Kogi Gabas === Alex Kadir na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=Alex Kadir|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} 5g97nblb6dx33g307mrgy6rbd8k6xc4 656532 656530 2025-07-08T13:30:11Z Nnamadee 31123 656532 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kogi a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kog. Tunde Ogbeha wanda ke wakiltar Kogi West, Ahmed Tijani wanda ke wakilcin Kogi Central da Alex Kadir wanda ke wakil da Kogi East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a..<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kogi Yamma | | | |Tunde Ogbeha | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kogi ta Tsakiya | | | |Ahmed Tijani | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Kogi Gabas | | | |Alex Kadir | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kogi Yamma === Tunde Ogbeha na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Tunde Ogbeha]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Kogi ta Tsakiya === Ahmed Tijani na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Ahmed Tijani]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Kogi Gabas === Alex Kadir na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=Alex Kadir|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} fw6el217j75u2qpxed63cgk189rtpr9 Juwa Adegbuyi 0 104917 656533 2025-07-08T13:34:42Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656533 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Juwa Adegbuyi''' (an haife shi a ranar 4 ga Mayu, 1969) ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance dan majalisar dokokin jihar Ekiti mai wakiltar mazabar Ekiti ta gabas. Ya mutu ranar 30 ga Janairu, 2021.<ref>Ewodage, Rejoice (2021-01-31). "Ekiti House Of Assembly Member, Juwa Adegbuyi Is Dead". Channels Television. Retrieved 2025-01-27.</ref><ref>sunnews (2021-01-31). "Fayemi, APC mourn Assembly member, Adegbuyi". The Sun Nigeria. Retrieved 2025-01-27.</ref><ref>Akinola, Wale (2021-01-31). "Tears as Ekiti Assembly lawmaker Juwa Adegbuyi dies". Legit.ng - Nigeria news. Retrieved 2025-01-27.</ref><ref>Ekiti lawmakers mourn late colleague, Adegbuyi". Retrieved 2025-01-27</ref> == Manazarta == 2d6doiqu6m1xf91ee2y0q1j9r3sg0mx Festus Adewale Adegoke 0 104918 656534 2025-07-08T13:37:33Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656534 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Adegoke Festus Adewale''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma masanin harhada magunguna daga jihar Oyo a Najeriya. == Rayuwar Siyasa == Adegoke Festus Adewale ya taba zama dan majalisar wakilai a majalisar dokokin jihar Oyo, mai wakiltar mazabar tarayya ta Egbeda/Ona-Ara. Ya yi wa'adi biyu daga 2003 zuwa 2011.<ref>Rt. Hon. Festus Adewale Adegoke FADEG Dissociates self from Viral News of Supporting APC Guber Candidate". Oduduwa News. 2023-03-03. Retrieved 2024-12-27.</ref> A shekarar 2023, ya kasance dan takarar Sanatan Oyo ta tsakiya a karkashin jam’iyyar PDP a babban zabe.<ref>InsideOyo (2022-03-13). "Ex-Reps Member, Adegoke, Felicitates Olubadan, Commends Makinde For Unique Leadership Roles". InsideOyo.com. Retrieved 2024-12-27</ref><ref>Oduduwa News (2023-04-04). "Rt. Hon. Festus Adewale Adegoke FADEG celebrates Elder Wole Oyelese on His Birthday, Describes Him as an Esteemed Leader and Visionary!". Oduduwa News. Retrieved 2024-12-27.</ref> == Manazarta == qfyo65zk453b9eu34t3q0db3xmqum31 Sulaiman Abdul Aziz Al Rajhi 0 104919 656535 2025-07-08T13:37:56Z Salihu Aliyu 12360 Ƙirƙira ta hanyar buɗe sashe daga shafi "[[:en:Special:Redirect/revision/1283520785|Sulaiman Abdul Aziz Al Rajhi]]" 656535 wikitext text/x-wiki '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929) <ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya. <ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci. <ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> 6n3kkw97475znz6ngujey4sdv4ds2k6 656536 656535 2025-07-08T13:39:12Z Salihu Aliyu 12360 656536 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929) <ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya. <ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci. <ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> t0ia5k3hjd0n00637lrskpfngldvkmb 656761 656536 2025-07-08T18:48:44Z Salihu Aliyu 12360 An kirkira ta fassara "Biography" daga shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1283520785|Sulaiman Abdul Aziz Al Rajhi]]" 656761 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929) <ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya. <ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci. <ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul . Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> gz4dsa89qx6zy1zw4kmuflqznc5817h 656762 656761 2025-07-08T18:56:19Z Salihu Aliyu 12360 An kirkira ta fassara "Philanthropy" daga shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1283520785|Sulaiman Abdul Aziz Al Rajhi]]" 656762 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929) <ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya. <ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci. <ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul . Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> == Aikin Taimakonsa == Iyalan Al Rajhi, galibi a Saudi Arabiya ana ɗaukar su a matsayin mafi arziki a ƙasar waɗanda ba ƴan gidan sarauta ba, kuma cikin manyan masu bayar da agaji a duniya. Ya kafa Jami'ar Sulaiman Al Rajhi a garinsu, jami'ar da ba ba'a karɓar kuɗi. Babban abin da jami'ar ta fi mayar da hankali a kai shi ne kiwon lafiya da harkokin banki na Musulunci, amma kuma tana ƙunshe da wasu darussa. A cikin watan Mayun 2011, ya sanar da cewa yana ba da gudummawar mafi yawan dukiyarsa dala biliyan 7.7 ga sadaka. pt4wd1d85eyqbsrdmn3co20szadlta2 656763 656762 2025-07-08T18:57:19Z Salihu Aliyu 12360 /* Aikin Taimakonsa */ 656763 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929) <ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya. <ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci. <ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul . Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> == Aikin Taimakonsa == Iyalan Al Rajhi, galibi a Saudi Arabiya ana ɗaukar su a matsayin mafi arziki a ƙasar waɗanda ba ƴan gidan sarauta ba, kuma cikin manyan masu bayar da agaji a duniya. Ya kafa Jami'ar Sulaiman Al Rajhi a garinsu, jami'ar da ba ba'a karɓar kuɗi. Babban abin da jami'ar ta fi mayar da hankali a kai shi ne kiwon lafiya da harkokin banki na Musulunci, amma kuma tana ƙunshe da wasu darussa. A cikin watan Mayun 2011, ya sanar da cewa yana ba da gudummawar mafi yawan dukiyarsa dala biliyan 7.7 ga sadaka. 0y82dcybsr91tb8jklsx2wj617uirgd 656764 656763 2025-07-08T18:58:28Z Salihu Aliyu 12360 656764 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929) <ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya. <ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci. <ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul . Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> == Aikin Taimakonsa == Iyalan Al Rajhi, galibi a Saudi Arabiya ana ɗaukar su a matsayin mafi arziki a ƙasar waɗanda ba ƴan gidan sarauta ba, kuma cikin manyan masu bayar da agaji a duniya. Ya kafa Jami'ar Sulaiman Al Rajhi a garinsu, jami'ar da ba ba'a karɓar kuɗi. Babban abin da jami'ar ta fi mayar da hankali a kai shi ne kiwon lafiya da harkokin banki na Musulunci, amma kuma tana ƙunshe da wasu darussa. A cikin watan Mayun 2011, ya sanar da cewa yana ba da gudummawar mafi yawan dukiyarsa dala biliyan 7.7 ga sadaka. == Manazarta == {{reflist}} jdhbac6yohli5n468ijk9nsm2ldx422 656766 656764 2025-07-08T19:03:21Z Salihu Aliyu 12360 656766 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929) <ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya.<ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci. <ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul . Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> == Aikin Taimakonsa == Iyalan Al Rajhi, galibi a Saudi Arabiya ana ɗaukar su a matsayin mafi arziki a ƙasar waɗanda ba ƴan gidan sarauta ba, kuma cikin manyan masu bayar da agaji a duniya. Ya kafa Jami'ar Sulaiman Al Rajhi a garinsu, jami'ar da ba ba'a karɓar kuɗi. Babban abin da jami'ar ta fi mayar da hankali a kai shi ne kiwon lafiya da harkokin banki na Musulunci, amma kuma tana ƙunshe da wasu darussa. A cikin watan Mayun 2011, ya sanar da cewa yana ba da gudummawar mafi yawan dukiyarsa dala biliyan 7.7 ga sadaka. == Manazarta == {{reflist}} rca9q58m99mlgdekcfzn23ikun6ouii 656767 656766 2025-07-08T19:03:58Z Salihu Aliyu 12360 656767 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929)<ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya.<ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci. <ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul . Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> == Aikin Taimakonsa == Iyalan Al Rajhi, galibi a Saudi Arabiya ana ɗaukar su a matsayin mafi arziki a ƙasar waɗanda ba ƴan gidan sarauta ba, kuma cikin manyan masu bayar da agaji a duniya. Ya kafa Jami'ar Sulaiman Al Rajhi a garinsu, jami'ar da ba ba'a karɓar kuɗi. Babban abin da jami'ar ta fi mayar da hankali a kai shi ne kiwon lafiya da harkokin banki na Musulunci, amma kuma tana ƙunshe da wasu darussa. A cikin watan Mayun 2011, ya sanar da cewa yana ba da gudummawar mafi yawan dukiyarsa dala biliyan 7.7 ga sadaka. == Manazarta == {{reflist}} 14q2a4p96uk1s1730dmihswf9yzap2i 656768 656767 2025-07-08T19:21:16Z Salihu Aliyu 12360 656768 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929)<ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya.<ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci.<ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul . Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> == Aikin Taimakonsa == Iyalan Al Rajhi, galibi a Saudi Arabiya ana ɗaukar su a matsayin mafi arziki a ƙasar waɗanda ba ƴan gidan sarauta ba, kuma cikin manyan masu bayar da agaji a duniya. Ya kafa Jami'ar Sulaiman Al Rajhi a garinsu, jami'ar da ba ba'a karɓar kuɗi. Babban abin da jami'ar ta fi mayar da hankali a kai shi ne kiwon lafiya da harkokin banki na Musulunci, amma kuma tana ƙunshe da wasu darussa. A cikin watan Mayun 2011, ya sanar da cewa yana ba da gudummawar mafi yawan dukiyarsa dala biliyan 7.7 ga sadaka. == Manazarta == {{reflist}} ppkizba95oftrx9zpqfzwkli90g67xz 656845 656768 2025-07-08T20:39:44Z Salihu Aliyu 12360 656845 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929)<ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya.<ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci.<ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul. Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> == Aikin Taimakonsa == Iyalan Al Rajhi, galibi a Saudi Arabiya ana ɗaukar su a matsayin mafi arziki a ƙasar waɗanda ba ƴan gidan sarauta ba, kuma cikin manyan masu bayar da agaji a duniya. Ya kafa Jami'ar Sulaiman Al Rajhi a garinsu, jami'ar da ba ba'a karɓar kuɗi. Babban abin da jami'ar ta fi mayar da hankali a kai shi ne kiwon lafiya da harkokin banki na Musulunci, amma kuma tana ƙunshe da wasu darussa. A cikin watan Mayun 2011, ya sanar da cewa yana ba da gudummawar mafi yawan dukiyarsa dala biliyan 7.7 ga sadaka. == Manazarta == {{reflist}} s5xpepadz99ahberyp4ztlnv4h3uj07 656847 656845 2025-07-08T20:39:54Z Salihu Aliyu 12360 656847 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Sheikh Sulaiman bin Abdulaziz Al Rajhi''' ( [[Larabci]] :سليمان بن عبد العزيز الراجحي, an haife shi a shekara ta 1929)<ref>{{Cite web |date=19 December 2016 |title=اﻟﻤﺆﺳﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ اﻟﺮاﺟﺤﻲ – شركة أوقاف سليمان الراجحي القابضة |url=https://www.asrhc.com/?page_id=26 |access-date=30 June 2017 |website=www.asrhc.com |language=ar}}</ref> ɗan kasuwa ne da ke a ƙasar Saudiyya. A shekarar 2011, Forbes ta kiyasta dukiyarsa da ta kai dala biliyan 7.7, wanda hakan ya sa ya zama mutum na 120 mafi arziki a duniya.<ref>{{Cite web |title=Sulaiman-al-rajhi's life rags riches story |url=http://www.arabnews.com/economy/sulaiman-al-rajhi's-life-rags-riches-story}}</ref> Ya samu lambar yabo ta Sarki Faisal ta ƙasa da ƙasa a shekarar 2012 saboda sadaukar da rabin dukiyarsa ga ayyukan agaji, buɗe bankin Musulunci, tallafawa ayyukan agaji da aiwatar da ayyukan ƙasa masu inganci.<ref>{{Cite web |title=King Faisal International Prize |url=http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130811102323/http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20120307119142 |archive-date=2013-08-11}}</ref> == Tarihin Rayuwarsa == An haifi Sulaiman Al Rajhi a [[Al Bukayriyah|garin Al Bukairiyah]] da ke lardin Al Qassim a ƙasar Saudiyya, kuma ya taso ne a cikin sahara na Nejd inda shi da ɗan'uwansa Saleh suka fara sana'arsu ta hanyar karɓar kuɗi ga mahajjata masu safarar raƙumi da suke ƙetarawa cikin sahara zuwa garuruwan [[Makkah|Makka]] da [[Madinah|Madina]]. Sulaiman Abdulaziz Al Rajhi ne ke da hannun jari mafi girma a bankin Al Rajhi na iyalinsa, wanda a ko da yaushe ya ba da rahoton ayyukan da suka fi samun riba a tsakanin dukkanin ƙungiyoyin bankunan [[Saudi Arebiya|Saudiyya]]. Wanda ya kafa bankin, tare da babban yayansa, Saleh, a halin yanzu shi ne shugaban abin da aka amince da shi a matsayin babbar cibiyar Tadawul. Haɓakar kasuwancin 'yan'uwan Al Rajhi da faɗaɗa ya samu ne sakamakon kwararar ma'aikata masu yin ƙaura zuwa Saudi Arabiya a lokacin da aka haƙo mai na 1970s. Al Rajhis ya taimaka musu aika abin da suke samu gida zuwa wurare kamar Indiya da Pakistan. A shekarar 1 Iyalan Al Rajhi sun ci gaba da kasancewa masu hannun jari na Bankin Al Rajhi duk da cewa Sulaiman da 'yan uwansa sun raba jarin iyali zuwa gypsum, noma, ƙarfe, da sauran sassan masana'antu. Karatun digiri na farko na karatunsa shine digirin Elamentari na farko. Yana zaune a [[Saudi Arebiya|Saudiyya]] kuma yana da yara aƙalla 23. <ref name="forbes">{{Cite web |year=2004 |title=Sulaiman Bin Abdul Al Rajhi |url=https://www.forbes.com/finance/lists/10/2004/LIR.jhtml?passListId=10&passYear=2004&passListType=Person&uniqueId=OH45&datatype=Person |access-date=2011-05-16 |website=[[Forbes]]}}</ref> == Aikin Taimakonsa == Iyalan Al Rajhi, galibi a Saudi Arabiya ana ɗaukar su a matsayin mafi arziki a ƙasar waɗanda ba ƴan gidan sarauta ba, kuma cikin manyan masu bayar da agaji a duniya. Ya kafa Jami'ar Sulaiman Al Rajhi a garinsu, jami'ar da ba ba'a karɓar kuɗi. Babban abin da jami'ar ta fi mayar da hankali a kai shi ne kiwon lafiya da harkokin banki na Musulunci, amma kuma tana ƙunshe da wasu darussa. A cikin watan Mayun 2011, ya sanar da cewa yana ba da gudummawar mafi yawan dukiyarsa dala biliyan 7.7 ga sadaka. == Manazarta == {{reflist}} nwfznscxbwyeej879thlhhl2t8o37ka Segun Adekola 0 104920 656538 2025-07-08T13:39:46Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656538 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Segun Adekola''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya taba zama mamba mai wakiltar mazabar tarayya ta Ekiti ta Kudu maso yamma/lkere/Ise/Orun a majalisar wakilai. An haife shi a ranar 15 ga Satumba 1964, ya fito ne daga jihar Ekiti. An zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a zaben 2015 a karkashin jam’iyyar PDP.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>"Hon. Segun Adekola biography, net worth, age, family, contact & picture". www.manpower.com.ng. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == iowzcyj7ycjc162tz9wh9j7blivw4a5 Adeoye Adisa 0 104921 656539 2025-07-08T13:43:10Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656539 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Adeoye Adisa''' yar siyasan Najeriya ce, dan majalisa, kuma lauya daga jihar Oyo, Najeriya. Ya rasu ne a ranar 16 ga Nuwamba 2015. Kafin rasuwarsa, Adisa ya yi aiki a ofisoshin siyasa daban-daban a Najeriya, ciki har da minista da kwamishina.<ref>Nigeria, Guardian (2016-01-08). "Adeoye Adisa, A Tribute". The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News. Retrieved 2024-12-29</ref><ref>Anthony, Oliwe (2016-01-08). "Adeoye Adisa, A Tribute". The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News. Retrieved 2025-05-30</ref> == Manazarta == cwdzyfpq610dnpebtziejm498t81dfq Adewunmi Adeyemi 0 104922 656540 2025-07-08T13:45:58Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656540 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Adewunmi Adeyemi''' ɗan siyasan Najeriya ne. A yanzu haka yana zama dan majalisar jiha mai wakiltar mazabar Obokun a majalisar dokokin jihar Osun.<ref>Obarayese, Sikiru (2024-08-26). "Education is real empowerment — Osun lawmaker, Adeyemi". Tribune Online. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Tolu-Kolawole, Deborah (2024-08-27). "Youth involvement in politics essential for accountability — Osun lawmaker". Punch Newspapers. Retrieved 2025-01-07</ref> == Manazarta == p73oebzmaf61s6iu5zclqykhtrl3cav Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a jihar Kwara 0 104923 656542 2025-07-08T13:50:12Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1274191725|1999 Nigerian Senate elections in Kwara State]]" 656542 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kwara a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kwar. Suleiman Ajadi wanda ke wakiltar Kwara ta Kudu da Salman Is'haq wanda ke wakilcin Kwara ta Tsakiya sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party, yayin da Ahmed Zuruq wanda ke wakilci Kwara ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kwara ta Kudu | | | |Suleiman Ajadi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Tsakiya | | | |Salman Is'haq | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Arewa | | | |[[Ahmed Zuruq]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kwara ta Kudu === Suleiman Ajadi na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Kwara ta Tsakiya === Salman Is'haq na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kwara ta Arewa === [[Ahmed Zuruq]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} j6yrb981ql7ouq5ijywt1m7hd2x6p2e 656543 656542 2025-07-08T13:50:45Z Nnamadee 31123 656543 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Kwara a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kwar. Suleiman Ajadi wanda ke wakiltar Kwara ta Kudu da Salman Is'haq wanda ke wakilcin Kwara ta Tsakiya sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party, yayin da Ahmed Zuruq wanda ke wakilci Kwara ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kwara ta Kudu | | | |Suleiman Ajadi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Tsakiya | | | |Salman Is'haq | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Arewa | | | |[[Ahmed Zuruq]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kwara ta Kudu === Suleiman Ajadi na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Kwara ta Tsakiya === Salman Is'haq na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kwara ta Arewa === [[Ahmed Zuruq]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 7b4v95q4ggxx4k5dt03e6873bfba3wv 656544 656543 2025-07-08T13:51:06Z Nnamadee 31123 656544 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Kwara a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kwar. Suleiman Ajadi wanda ke wakiltar Kwara ta Kudu da Salman Is'haq wanda ke wakilcin Kwara ta Tsakiya sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party, yayin da Ahmed Zuruq wanda ke wakilci Kwara ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kwara ta Kudu | | | |Suleiman Ajadi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Tsakiya | | | |Salman Is'haq | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Arewa | | | |[[Ahmed Zuruq]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kwara ta Kudu === Suleiman Ajadi na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Kwara ta Tsakiya === Salman Is'haq na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kwara ta Arewa === [[Ahmed Zuruq]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} s78b7bq60nytcvm60e1idvurafmpkgw 656546 656544 2025-07-08T13:51:21Z Nnamadee 31123 656546 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Kwara a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kwar. Suleiman Ajadi wanda ke wakiltar Kwara ta Kudu da Salman Is'haq wanda ke wakilcin Kwara ta Tsakiya sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party, yayin da Ahmed Zuruq wanda ke wakilci Kwara ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kwara ta Kudu | | | |Suleiman Ajadi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Tsakiya | | | |Salman Is'haq | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Arewa | | | |[[Ahmed Zuruq]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kwara ta Kudu === Suleiman Ajadi na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Kwara ta Tsakiya === Salman Is'haq na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kwara ta Arewa === [[Ahmed Zuruq]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} tnrivetvum7ftpbxs9ay91st0cx8x6x 656547 656546 2025-07-08T13:51:50Z Nnamadee 31123 656547 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Kwara a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Kwar. Suleiman Ajadi wanda ke wakiltar Kwara ta Kudu da Salman Is'haq wanda ke wakilcin Kwara ta Tsakiya sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party, yayin da Ahmed Zuruq wanda ke wakilci Kwara ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Kwara ta Kudu | | | |Suleiman Ajadi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Tsakiya | | | |Salman Is'haq | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kwara ta Arewa | | | |[[Ahmed Zuruq]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Kwara ta Kudu === Suleiman Ajadi na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Kwara ta Tsakiya === Salman Is'haq na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Kwara ta Arewa === [[Ahmed Zuruq]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} n7hzq4bt6gd1q95n8ultogeef5p2pjp Abass Adekunle Adigun 0 104924 656545 2025-07-08T13:51:15Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656545 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abass Adekunle Adigun''' ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Oyo a Najeriya. An haife shi a ranar 28 ga Yuni 1970.<ref>Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation". orderpaper.ng. Retrieved 2024-12-09</ref> Abass Adekunle Adigun ya kasance a Majalisar Dokoki ta Kasa ta 10 a Jihar Oyo, mai wakiltar mazabar Ibadan Arewa maso Gabas/Ibadan ta Kudu maso Gabas a karkashin jam’iyyar PDP. Ya kuma rike wasu mukaman siyasa, kamar mataimakin shugaba.<ref>Rep. Nnamdi Ezechi - Member Representing Ndokwa East/Ndokwa West/Ukwuani". nnamdiezechi.com.ng. Retrieved 2024-12-09</ref><ref>ShineYourEye". www.shineyoureye.org. Retrieved 2024-12-09.</ref><ref>Abass Adekunle Adigun". Current Affairs Nigeria. Retrieved 2024-12-09</ref><ref>Feyisipo, Remi (2023-10-23). "Oyo: Tribunal affirms Adigun's victory, dismisses APC's petition". Businessday NG. Retrieved 2024-12-09</ref> == Manazarta == rdiqd8q6psly2adjwy6nk0pz8rxxpt7 Kabiru Adjoto 0 104925 656548 2025-07-08T13:54:33Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656548 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Kabiru Adjoto''' dan siyasar Najeriya ne. Ya kasance tsohon kakakin majalisar dokokin jihar Edo, mai wakiltar mazabar Akoko-Edo.<ref>vanguard (2009-10-14). "Adjoto sworn into Edo Assembly". Vanguard News. Retrieved 2025-01-14.</ref><ref>Odunsi, Wale (2020-06-22). "Kabiru Adjoto, former Edo Speaker dumps APC". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-14</ref><ref>Nation, The (2020-06-22). "Immediate past Speaker of Edo Assembly resigns from APC". The Nation Newspaper. Retrieved 2025-01-14</ref> Peter Akpatason ne ya gaje shi.<ref>Ariemu, Ogaga (2023-02-26). "2023 election results: Deputy Majority Leader, Akpatason wins Ako-Edo federal constituency". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-14.</ref> == Manazarta == 686rrd3p1eog00d8a2y1myy4i9ia7u5 Timothy Adudu 0 104926 656549 2025-07-08T13:57:08Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656549 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Timothy Adudu''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance dan majalisar dattawa mai wakiltar mazabar Filato ta Arewa a majalisar dattawa ta 5.<ref>vanguard (2013-11-03). "National dialogue will make our future much better - Sen Adudu". Vanguard News. Retrieved 2025-01-17.</ref><ref>Igwe, Ignatius (2017-10-18). "Plateau Killings Has Political Undertone, Says Adudu". Channels Television. Retrieved 2025-01-17.</ref> == Manazarta == o8gsverozep4ouomeqj6po0dqfl4veg Olalekan Rasheed Afolabi 0 104927 656550 2025-07-08T14:00:38Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656550 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Olalekan Rasheed Afolabi''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma akawu ɗan kasuwa wanda ya zama wakilin mazabar tarayya na Ifelodun/Boripe/Odo-Otin a jihar Osun a lokacin majalisar wakilai ta tara daga 2019 zuwa 2023, ƙarƙashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Sobowale, Rasheed (2021-07-09). "List of House of Reps members and their political parties". Vanguard News. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Gaddafi, Ibrahim Tanko (2023-01-05). "9th NASS: Rep Oke sponsored 29% of Bills by Osun lawmakers". OrderPaper. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Omorogbe, Paul (2019-12-11). "Reps call for rehabilitation of University College Hospital". Tribune Online. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Reps Alarmed Over Poor State Of Ende-Ore-IIie-Ilosin/Ogbomoso Road In Osun – Independent Newspaper Nigeria". 2019-11-06. Retrieved 2025-01-07.</ref> == Manazarta == kty6c87r62qt6xcphu7a2u2u1r9w9e7 Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a 1999 a Jihar Legas 0 104928 656551 2025-07-08T14:01:12Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166116|1999 Nigerian Senate elections in Lagos State]]" 656551 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Legas a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Legasu. Wahab Dosunmu wanda ke wakiltar Legas ta Tsakiya, Tokunbo Afikuyomi wanda ke wakilcin Legas ta Yamma da Seye Ogunlewe wanda ke wakilci Legas ta Gabas duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Legas ta Tsakiya | | | |[[Wahab Dosunmu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Legas ta Yamma | | | |[[Tokunbo Afikuyomi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Gabashin Legas | | | |[[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Legas ta Tsakiya === [[Wahab Dosunmu]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Legas ta Yamma === [[Tokunbo Afikuyomi]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Gabashin Legas === [[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} mppnmzgu18ca4ttbbwti39nyzlrwg9m 656552 656551 2025-07-08T14:02:39Z Nnamadee 31123 656552 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Legas a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Legasu. Wahab Dosunmu wanda ke wakiltar Legas ta Tsakiya, Tokunbo Afikuyomi wanda ke wakilcin Legas ta Yamma da Seye Ogunlewe wanda ke wakilci Legas ta Gabas duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Legas ta Tsakiya | | | |[[Wahab Dosunmu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Legas ta Yamma | | | |[[Tokunbo Afikuyomi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Gabashin Legas | | | |[[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Legas ta Tsakiya === [[Wahab Dosunmu]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Legas ta Yamma === [[Tokunbo Afikuyomi]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Gabashin Legas === [[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 9j0zoh9xeufrpzpa523srcn1rex0tfc 656553 656552 2025-07-08T14:03:10Z Nnamadee 31123 656553 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Legas a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Legasu. Wahab Dosunmu wanda ke wakiltar Legas ta Tsakiya, Tokunbo Afikuyomi wanda ke wakilcin Legas ta Yamma da Seye Ogunlewe wanda ke wakilci Legas ta Gabas duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Legas ta Tsakiya | | | |[[Wahab Dosunmu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Legas ta Yamma | | | |[[Tokunbo Afikuyomi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Gabashin Legas | | | |[[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Legas ta Tsakiya === [[Wahab Dosunmu]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Legas ta Yamma === [[Tokunbo Afikuyomi]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Gabashin Legas === [[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 8x8lmwjuwadcqkbppvywni2tlnb6s3w 656554 656553 2025-07-08T14:03:38Z Nnamadee 31123 656554 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Legas a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Legasu. Wahab Dosunmu wanda ke wakiltar Legas ta Tsakiya, Tokunbo Afikuyomi wanda ke wakilcin Legas ta Yamma da Seye Ogunlewe wanda ke wakilci Legas ta Gabas duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Legas ta Tsakiya | | | |[[Wahab Dosunmu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Legas ta Yamma | | | |[[Tokunbo Afikuyomi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Gabashin Legas | | | |[[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Legas ta Tsakiya === [[Wahab Dosunmu]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Legas ta Yamma === [[Tokunbo Afikuyomi]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Gabashin Legas === [[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 7eq35ajlqojhwb98egah5uekhipr52a 656555 656554 2025-07-08T14:04:11Z Nnamadee 31123 656555 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Legas a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Legasu. Wahab Dosunmu wanda ke wakiltar Legas ta Tsakiya, Tokunbo Afikuyomi wanda ke wakilcin Legas ta Yamma da Seye Ogunlewe wanda ke wakilci Legas ta Gabas duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Legas ta Tsakiya | | | |[[Wahab Dosunmu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Legas ta Yamma | | | |[[Tokunbo Afikuyomi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Gabashin Legas | | | |[[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Legas ta Tsakiya === [[Wahab Dosunmu]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Legas ta Yamma === [[Tokunbo Afikuyomi]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Gabashin Legas === [[Adeseye Ogunlewe|Seye Ogunlewe]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} c7gx9ll33ut2x8q8estgjbxqx4u0bnw Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a jihar Nasarawa 0 104929 656558 2025-07-08T14:13:22Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166123|1999 Nigerian Senate elections in Nasarawa State]]" 656558 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Nasarawa a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nasinawa. Patrick Aga wanda ke wakiltar Nasarawa North, Abubakar Sodangi wanda ke wakilcin Nasarawa West da Haruna Abubakar wanda ke wakilci Nasarawa South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Nasarawa ta Arewa | | | |[[Patrick Aga]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa Yamma | | | |[[Abubakar Sodangi]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa ta Kudu | | | |[[Haruna Abubakar]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Nasarawa ta Arewa === [[Patrick Aga|Patrick Agaof]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Nasarawa Yamma === [[Abubakar Sodangi]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Nasarawa ta Kudu === [[Haruna Abubakar|Haruna Abubakarof]] ne ya lashe zaben a jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 5hcb9esjnwxf2ok27j0gopk9nwz2wx3 656560 656558 2025-07-08T14:14:08Z Nnamadee 31123 656560 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Nasarawa a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nasinawa. Patrick Aga wanda ke wakiltar Nasarawa North, Abubakar Sodangi wanda ke wakilcin Nasarawa West da Haruna Abubakar wanda ke wakilci Nasarawa South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Nasarawa ta Arewa | | | |[[Patrick Aga]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa Yamma | | | |[[Abubakar Sodangi]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa ta Kudu | | | |[[Haruna Abubakar]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Nasarawa ta Arewa === [[Patrick Aga|Patrick Agaof]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Nasarawa Yamma === [[Abubakar Sodangi]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Nasarawa ta Kudu === [[Haruna Abubakar|Haruna Abubakarof]] ne ya lashe zaben a jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} jwiw7cu3u2swuny2868jg42cf5yah03 656561 656560 2025-07-08T14:14:23Z Nnamadee 31123 656561 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Nasarawa a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nasinawa. Patrick Aga wanda ke wakiltar Nasarawa North, Abubakar Sodangi wanda ke wakilcin Nasarawa West da Haruna Abubakar wanda ke wakilci Nasarawa South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Nasarawa ta Arewa | | | |[[Patrick Aga]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa Yamma | | | |[[Abubakar Sodangi]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa ta Kudu | | | |[[Haruna Abubakar]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Nasarawa ta Arewa === [[Patrick Aga|Patrick Agaof]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Nasarawa Yamma === [[Abubakar Sodangi]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Nasarawa ta Kudu === [[Haruna Abubakar|Haruna Abubakarof]] ne ya lashe zaben a jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} sfa13qj3k61gxypnko7hk2lxztiz58a 656562 656561 2025-07-08T14:14:43Z Nnamadee 31123 656562 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Nasarawa a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nasinawa. Patrick Aga wanda ke wakiltar Nasarawa North, Abubakar Sodangi wanda ke wakilcin Nasarawa West da Haruna Abubakar wanda ke wakilci Nasarawa South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Nasarawa ta Arewa | | | |[[Patrick Aga]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa Yamma | | | |[[Abubakar Sodangi]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa ta Kudu | | | |[[Haruna Abubakar]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Nasarawa ta Arewa === [[Patrick Aga|Patrick Agaof]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Nasarawa Yamma === [[Abubakar Sodangi]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Nasarawa ta Kudu === [[Haruna Abubakar|Haruna Abubakarof]] ne ya lashe zaben a jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 1k3sy1l30xje7ciwho2xmo4qsbzpmgl 656566 656562 2025-07-08T14:15:37Z Nnamadee 31123 656566 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Nasarawa a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nasinawa. Patrick Aga wanda ke wakiltar Nasarawa North, Abubakar Sodangi wanda ke wakilcin Nasarawa West da Haruna Abubakar wanda ke wakilci Nasarawa South duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Nasarawa ta Arewa | | | |[[Patrick Aga]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa Yamma | | | |[[Abubakar Sodangi]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Nasarawa ta Kudu | | | |[[Haruna Abubakar]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Nasarawa ta Arewa === [[Patrick Aga|Patrick Agaof]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Nasarawa Yamma === [[Abubakar Sodangi]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Nasarawa ta Kudu === [[Haruna Abubakar|Haruna Abubakarof]] ne ya lashe zaben a jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} kom0e0j31iqvpkkz3y041zvxavgvthx Abincin Kamaru 0 104930 656563 2025-07-08T14:14:47Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1290190365|Cameroonian cuisine]]" 656563 wikitext text/x-wiki {{Div col|colwidth=30em}} *[[Cassava]] *[[Plantain (cooking)|Plantain]] *[[Peanut]]s *[[Fufu]] *[[Hot pepper]]/[[Penja white pepper]] *[[Maize]] *[[Eggplant]] *[[Okra]] *[[Bitterleaf]] *[[Tomato]] *[[Cocoyam]] *[[Bananas]] {{Div col end}} [[Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|thumb|''[[Ndolé]]'' abinci ne a Kamaru]] [[Fayil:YellowCorn.jpg|thumb|[[Masara]] abinci ne na musamman a Kamaru]] [[Fayil:LocationCameroon.svg|thumb|Wurin [[Kamaru]]]] Abinci na [[Kamaru]] yana daya daga cikin mafi banbanci a Afirka saboda wurin Kamaru a kan hanyar da ke tsakanin arewa, yamma, da tsakiyar nahiyar; bambancin kabilanci tare da cakuda daga [[Mutanen Bantu|Bantus]], Mutanen Bamileke, Bamoun, Bamenda da [[Shuwa Arab|Larabawa Shuwa]], da kuma tasirin mulkin mallaka na Jamus, Faransa da Burtaniya. == Abubuwan da aka yi amfani da su == Ƙasa ta mafi yawan ƙasar tana da kyau sosai kuma ana shuka [[Kayan miya|kayan lambu]] da 'ya'yan itatuwa iri-iri, nau'ikan cikin gida da na shigo da su. Wadannan sun hada da: == Kwarewa == [[Fayil:Plats_traditionnels_lors_d'une_cérémonie.jpg|thumb|Abincin gargajiya da aka yi a [[Ebogo]] a Yankin Tsakiya]] Daga cikin ƙwarewar Kamaru sune: * Masara na Fufu da njama njama (gidan huckleberry) * Brochettes, wanda aka sani a cikin gida kamar soya (wani nau'in kebab da aka yi da kaza, naman sa, ko awaki) * [[Sangah]] (haɗewar masara, ganye, da ruwan 'ya'yan itace) * [[Miyan Kwakwa|Sopo na Mbanga]] da kwacoco Wannan abinci ne na Kamaru wanda ya kunshi kwacoco: cocoyams (taro) da aka gasa kuma aka dafa shi a cikin ganyen ayaba, da kuma sopo na banga, wanda aka yi da sabbin kwayoyin dabino. Abinci ne na asali na mutanen Bakweri daga yankin Kudu maso Yamma. * Eru ko nfoh da ruwa fufu Eru abinci ne na kayan lambu wanda aka yi da ganyen da aka yanka da kyau na eru. Ana dafa eru tare da waterleaf ko spinach, man dabino, crayfish, da kuma kifi mai shan sigari, fatar saniya (kanda) ko naman sa. Yawancin lokaci ana cinye shi tare da fufu na ruwa (cassava); Iit abinci ne na asali na mutanen Manyu daga yankin Kudu maso Yamma. * [[Ndolé]] (sodi mai ɗanɗano wanda ke dauke da kayan lambu, nama, shrimp, fatar alade, da man shanu) [[Fayil:Ndolè_à_la_viande,_morue_et_crevettes.jpg|thumb|Ndolè tare da nama, morrue da shrimp]] * [[Koki (food)|Koki (abinci)]] (wanda ya kunshi wake da [[Manja|Man dabino]]) <div style="heights=50px"><gallery mode="traditional" caption="Koki cooking varieties (''Vigna unguiculata'')"> Fayil:Beignets_KOKI.jpg|Koki fritter Fayil:Koki_(gateau_de_Niébé).jpg|Koki (Niébé cake) Fayil:Koki.jpeg|Base product </gallery></div> * [[Achu (miya)|Sopo na Achu]] (coyam fufu tare da orange / yellow red palm oil soup) [[Fayil:Taro_sauce_jaune_avec_peau_de_boeuf.jpg|thumb|Sopo na Achu tare da taro da fatar saniya]] * [[Mbongo'o tjobi]] (baƙar fata mai ɗanɗano da aka yi da ganye da kayan yaji) [[Fayil:Mbongo_tchobi_et_banae_plantin_malxé.jpg|thumb|Mbongo'o tjobi da plantain]] * Sopo na [[Egusi]] (tsuntsu na ƙasa sau da yawa ana dafa shi da ganyayyaki masu duhu ko okra) * [[Kondreh]] (tsuntsaye da ba su manyanta ba tare da ganye da kayan yaji, yawanci ana dafa su da naman awaki) * Kati kati, abincin kaza da aka gasa da abincin gargajiya na Kom.<ref>{{Cite web |last=Loh |first=Choves |date=January 31, 2018 |title=Cameroon: Laikom - the Bedrock of Kom Culture |url=https://allafrica.com/stories/201801310254.html |website=allAfrica.com}}</ref> Curries, soups da kifin kifi sun zama ruwan dare, da kuma nama a kan skewers. Ana cin kwari a wasu sassan kasar, musamman yankunan daji. == Dubi kuma == * [[Jerin abincin Afirka]] * {{portal-inline|Food}} == Manazarta == jftpalr61r6nr6s6r0u0i8tn35ieu50 656568 656563 2025-07-08T14:17:01Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656568 wikitext text/x-wiki {{databox}} {{Div col|colwidth=30em}} *[[Cassava]] *[[Plantain (cooking)|Plantain]] *[[Peanut]]s *[[Fufu]] *[[Hot pepper]]/[[Penja white pepper]] *[[Maize]] *[[Eggplant]] *[[Okra]] *[[Bitterleaf]] *[[Tomato]] *[[Cocoyam]] *[[Bananas]] {{Div col end}} [[Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|thumb|''[[Ndolé]]'' abinci ne a Kamaru]] [[Fayil:YellowCorn.jpg|thumb|[[Masara]] abinci ne na musamman a Kamaru]] [[Fayil:LocationCameroon.svg|thumb|Wurin [[Kamaru]]]] Abinci na [[Kamaru]] yana daya daga cikin mafi banbanci a Afirka saboda wurin Kamaru a kan hanyar da ke tsakanin arewa, yamma, da tsakiyar nahiyar; bambancin kabilanci tare da cakuda daga [[Mutanen Bantu|Bantus]], Mutanen Bamileke, Bamoun, Bamenda da [[Shuwa Arab|Larabawa Shuwa]], da kuma tasirin mulkin mallaka na Jamus, Faransa da Burtaniya. == Abubuwan da aka yi amfani da su == Ƙasa ta mafi yawan ƙasar tana da kyau sosai kuma ana shuka [[Kayan miya|kayan lambu]] da 'ya'yan itatuwa iri-iri, nau'ikan cikin gida da na shigo da su. Wadannan sun hada da: == Kwarewa == [[Fayil:Plats_traditionnels_lors_d'une_cérémonie.jpg|thumb|Abincin gargajiya da aka yi a [[Ebogo]] a Yankin Tsakiya]] Daga cikin ƙwarewar Kamaru sune: * Masara na Fufu da njama njama (gidan huckleberry) * Brochettes, wanda aka sani a cikin gida kamar soya (wani nau'in kebab da aka yi da kaza, naman sa, ko awaki) * [[Sangah]] (haɗewar masara, ganye, da ruwan 'ya'yan itace) * [[Miyan Kwakwa|Sopo na Mbanga]] da kwacoco Wannan abinci ne na Kamaru wanda ya kunshi kwacoco: cocoyams (taro) da aka gasa kuma aka dafa shi a cikin ganyen ayaba, da kuma sopo na banga, wanda aka yi da sabbin kwayoyin dabino. Abinci ne na asali na mutanen Bakweri daga yankin Kudu maso Yamma. * Eru ko nfoh da ruwa fufu Eru abinci ne na kayan lambu wanda aka yi da ganyen da aka yanka da kyau na eru. Ana dafa eru tare da waterleaf ko spinach, man dabino, crayfish, da kuma kifi mai shan sigari, fatar saniya (kanda) ko naman sa. Yawancin lokaci ana cinye shi tare da fufu na ruwa (cassava); Iit abinci ne na asali na mutanen Manyu daga yankin Kudu maso Yamma. * [[Ndolé]] (sodi mai ɗanɗano wanda ke dauke da kayan lambu, nama, shrimp, fatar alade, da man shanu) [[Fayil:Ndolè_à_la_viande,_morue_et_crevettes.jpg|thumb|Ndolè tare da nama, morrue da shrimp]] * [[Koki (food)|Koki (abinci)]] (wanda ya kunshi wake da [[Manja|Man dabino]]) <div style="heights=50px"><gallery mode="traditional" caption="Koki cooking varieties (''Vigna unguiculata'')"> Fayil:Beignets_KOKI.jpg|Koki fritter Fayil:Koki_(gateau_de_Niébé).jpg|Koki (Niébé cake) Fayil:Koki.jpeg|Base product </gallery></div> * [[Achu (miya)|Sopo na Achu]] (coyam fufu tare da orange / yellow red palm oil soup) [[Fayil:Taro_sauce_jaune_avec_peau_de_boeuf.jpg|thumb|Sopo na Achu tare da taro da fatar saniya]] * [[Mbongo'o tjobi]] (baƙar fata mai ɗanɗano da aka yi da ganye da kayan yaji) [[Fayil:Mbongo_tchobi_et_banae_plantin_malxé.jpg|thumb|Mbongo'o tjobi da plantain]] * Sopo na [[Egusi]] (tsuntsu na ƙasa sau da yawa ana dafa shi da ganyayyaki masu duhu ko okra) * [[Kondreh]] (tsuntsaye da ba su manyanta ba tare da ganye da kayan yaji, yawanci ana dafa su da naman awaki) * Kati kati, abincin kaza da aka gasa da abincin gargajiya na Kom.<ref>{{Cite web |last=Loh |first=Choves |date=January 31, 2018 |title=Cameroon: Laikom - the Bedrock of Kom Culture |url=https://allafrica.com/stories/201801310254.html |website=allAfrica.com}}</ref> Curries, soups da kifin kifi sun zama ruwan dare, da kuma nama a kan skewers. Ana cin kwari a wasu sassan kasar, musamman yankunan daji. == Dubi kuma == * [[Jerin abincin Afirka]] * {{portal-inline|Food}} == Manazarta == mxju8mfbsuen9f4wc8bq10das7ci6n7 656573 656568 2025-07-08T14:20:10Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656573 wikitext text/x-wiki {{databox}} {{Div col|colwidth=30em}} *[[Cassava]] *[[Plantain (cooking)|Plantain]] *[[Peanut]]s *[[Fufu]] *[[Hot pepper]]/[[Penja white pepper]] *[[Maize]] *[[Eggplant]] *[[Okra]] *[[Bitterleaf]] *[[Tomato]] *[[Cocoyam]] *[[Bananas]] {{Div col end}} [[Fayil:Ndolé_camerounais.JPG|thumb|''[[Ndolé]]'' abinci ne a Kamaru]] [[Fayil:YellowCorn.jpg|thumb|[[Masara]] abinci ne na musamman a Kamaru]] [[Fayil:LocationCameroon.svg|thumb|Wurin [[Kamaru]]]] Abinci na [[Kamaru]] yana daya daga cikin mafi banbanci a Afirka saboda wurin Kamaru a kan hanyar da ke tsakanin arewa, yamma, da tsakiyar nahiyar; bambancin kabilanci tare da cakuda daga [[Mutanen Bantu|Bantus]], Mutanen Bamileke, Bamoun, Bamenda da [[Shuwa Arab|Larabawa Shuwa]], da kuma tasirin mulkin mallaka na Jamus, Faransa da Burtaniya.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=vzkXpDrRWgkC&q=kati+kati+chicken&pg=PA131|title=A Dictionary of Cameroon English Usage|first=Jean-Paul|last=Kouega|date=November 26, 2007|publisher=Peter Lang|isbn=9783039110278|via=Google Books}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=lLkyDwAAQBAJ&q=%22kati+kati%22+chicken&pg=PT304|title=Lonely Planet West Africa|first1=Lonely|last1=Planet|first2=Anthony|last2=Ham|first3=Michael|last3=Grosberg|first4=Nana|last4=Luckham|first5=Vesna|last5=Maric|first6=Helen|last6=Ranger|first7=Caroline|last7=Sieg|first8=Helena|last8=Smith|first9=Regis St|last9=Louis|first10=Paul|last10=Stiles|first11=Stuart|last11=Butler|date=September 1, 2017|publisher=Lonely Planet|isbn=9781787012462|via=Google Books}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GnMYAwAAQBAJ&q=%22kati+kati%22+chicken&pg=PA180|title=The Mirror and Nine Other Short Stories|last=Nkwentie Nde|first= Susan|date=March 16, 2014|publisher=Langaa RPCIG|isbn=9789956791552|via=Google Books}}</ref> == Abubuwan da aka yi amfani da su == Ƙasa ta mafi yawan ƙasar tana da kyau sosai kuma ana shuka [[Kayan miya|kayan lambu]] da 'ya'yan itatuwa iri-iri, nau'ikan cikin gida da na shigo da su. Wadannan sun hada da: == Kwarewa == [[Fayil:Plats_traditionnels_lors_d'une_cérémonie.jpg|thumb|Abincin gargajiya da aka yi a [[Ebogo]] a Yankin Tsakiya]] Daga cikin ƙwarewar Kamaru sune: * Masara na Fufu da njama njama (gidan huckleberry) * Brochettes, wanda aka sani a cikin gida kamar soya (wani nau'in kebab da aka yi da kaza, naman sa, ko awaki) * [[Sangah]] (haɗewar masara, ganye, da ruwan 'ya'yan itace) * [[Miyan Kwakwa|Sopo na Mbanga]] da kwacoco Wannan abinci ne na Kamaru wanda ya kunshi kwacoco: cocoyams (taro) da aka gasa kuma aka dafa shi a cikin ganyen ayaba, da kuma sopo na banga, wanda aka yi da sabbin kwayoyin dabino. Abinci ne na asali na mutanen Bakweri daga yankin Kudu maso Yamma. * Eru ko nfoh da ruwa fufu Eru abinci ne na kayan lambu wanda aka yi da ganyen da aka yanka da kyau na eru. Ana dafa eru tare da waterleaf ko spinach, man dabino, crayfish, da kuma kifi mai shan sigari, fatar saniya (kanda) ko naman sa. Yawancin lokaci ana cinye shi tare da fufu na ruwa (cassava); Iit abinci ne na asali na mutanen Manyu daga yankin Kudu maso Yamma.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=vzkXpDrRWgkC&q=kati+kati+chicken&pg=PA131|title=A Dictionary of Cameroon English Usage|first=Jean-Paul|last=Kouega|date=November 26, 2007|publisher=Peter Lang|isbn=9783039110278|via=Google Books}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=lLkyDwAAQBAJ&q=%22kati+kati%22+chicken&pg=PT304|title=Lonely Planet West Africa|first1=Lonely|last1=Planet|first2=Anthony|last2=Ham|first3=Michael|last3=Grosberg|first4=Nana|last4=Luckham|first5=Vesna|last5=Maric|first6=Helen|last6=Ranger|first7=Caroline|last7=Sieg|first8=Helena|last8=Smith|first9=Regis St|last9=Louis|first10=Paul|last10=Stiles|first11=Stuart|last11=Butler|date=September 1, 2017|publisher=Lonely Planet|isbn=9781787012462|via=Google Books}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GnMYAwAAQBAJ&q=%22kati+kati%22+chicken&pg=PA180|title=The Mirror and Nine Other Short Stories|last=Nkwentie Nde|first= Susan|date=March 16, 2014|publisher=Langaa RPCIG|isbn=9789956791552|via=Google Books}}</ref> * [[Ndolé]] (sodi mai ɗanɗano wanda ke dauke da kayan lambu, nama, shrimp, fatar alade, da man shanu) [[Fayil:Ndolè_à_la_viande,_morue_et_crevettes.jpg|thumb|Ndolè tare da nama, morrue da shrimp]] * [[Koki (food)|Koki (abinci)]] (wanda ya kunshi wake da [[Manja|Man dabino]]) <div style="heights=50px"><gallery mode="traditional" caption="Koki cooking varieties (''Vigna unguiculata'')"> Fayil:Beignets_KOKI.jpg|Koki fritter Fayil:Koki_(gateau_de_Niébé).jpg|Koki (Niébé cake) Fayil:Koki.jpeg|Base product </gallery></div> * [[Achu (miya)|Sopo na Achu]] (coyam fufu tare da orange / yellow red palm oil soup) [[Fayil:Taro_sauce_jaune_avec_peau_de_boeuf.jpg|thumb|Sopo na Achu tare da taro da fatar saniya]] * [[Mbongo'o tjobi]] (baƙar fata mai ɗanɗano da aka yi da ganye da kayan yaji) [[Fayil:Mbongo_tchobi_et_banae_plantin_malxé.jpg|thumb|Mbongo'o tjobi da plantain]] * Sopo na [[Egusi]] (tsuntsu na ƙasa sau da yawa ana dafa shi da ganyayyaki masu duhu ko okra) * [[Kondreh]] (tsuntsaye da ba su manyanta ba tare da ganye da kayan yaji, yawanci ana dafa su da naman awaki) * Kati kati, abincin kaza da aka gasa da abincin gargajiya na Kom.<ref>{{Cite web |last=Loh |first=Choves |date=January 31, 2018 |title=Cameroon: Laikom - the Bedrock of Kom Culture |url=https://allafrica.com/stories/201801310254.html |website=allAfrica.com}}</ref> Curries, soups da kifin kifi sun zama ruwan dare, da kuma nama a kan skewers. Ana cin kwari a wasu sassan kasar, musamman yankunan daji. == Dubi kuma == * [[Jerin abincin Afirka]] * {{portal-inline|Food}} == Manazarta == s3udwqgu7zvym1kcfn8s5vbfq7picuv William Armstrong (mai sukar kiɗa) 0 104931 656567 2025-07-08T14:16:44Z Muhdavdullahi 32668 Kirkirar muqala 656567 wikitext text/x-wiki William Armstrong (1858 - Mayu 18, 1942 [1]) ɗan sukar kiɗan Amurka ne, malami, kuma marubuci. == Rayuwa == An haifi Armstrong a cikin 1858 a Frederick County, Maryland. Sa’ad da yake yaro, ya sami darussan piano a Stuttgart, Jamus. Daga baya ya fara wasa da fasaha da koyar da darussa akan kayan aikin.[2] Armstrong ya buga sharhin kida a cikin manyan jaridu kamar Chicago Tribune, inda ya kasance editan kiɗa (1893-1898), da New York Times.[1] Ya kuma buga bita da kasidu a cikin kasidu, irin su Jaridar Maraice ta Asabar da Sharhin Asabar[3]. Baya ga sharhi da kasidunsa, Armstrong ya rubuta littattafai da dama. Waɗannan sun haɗa da litattafan Thekla (1887), da An American Nobleman (1892), [2] da jerin muqala The Romantic World of Music.[4] == Manazarta == ete2tf9eg4bxv1lnn4m8k4wvyj74c3h 656569 656567 2025-07-08T14:17:38Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656569 wikitext text/x-wiki William Armstrong (1858 - Mayu 18, 1942 <ref>"William Armstrong". The New York Times. May 23, 1942.</ref>) ɗan sukar kiɗan Amurka ne, malami, kuma marubuci. == Rayuwa == An haifi Armstrong a cikin 1858 a Frederick County, Maryland. Sa’ad da yake yaro, ya sami darussan piano a Stuttgart, Jamus. Daga baya ya fara wasa da fasaha da koyar da darussa akan kayan aikin.[2] Armstrong ya buga sharhin kida a cikin manyan jaridu kamar Chicago Tribune, inda ya kasance editan kiɗa (1893-1898), da New York Times.[1] Ya kuma buga bita da kasidu a cikin kasidu, irin su Jaridar Maraice ta Asabar da Sharhin Asabar[3]. Baya ga sharhi da kasidunsa, Armstrong ya rubuta littattafai da dama. Waɗannan sun haɗa da litattafan Thekla (1887), da An American Nobleman (1892), [2] da jerin muqala The Romantic World of Music.[4] == Manazarta == mda2txpwsjocum6ki2xp8odjy15vwsw 656570 656569 2025-07-08T14:18:23Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656570 wikitext text/x-wiki William Armstrong (1858 - Mayu 18, 1942 <ref>"William Armstrong". The New York Times. May 23, 1942.</ref>) ɗan sukar kiɗan Amurka ne, malami, kuma marubuci. == Rayuwa == An haifi Armstrong a cikin 1858 a Frederick County, Maryland. Sa’ad da yake yaro, ya sami darussan piano a Stuttgart, Jamus. Daga baya ya fara wasa da fasaha da koyar da darussa akan kayan aikin.<ref>Mathews, W.S.B. (1897). "Noteworthy Personalities". Music. 12. Chicago: Music Magazine Publishing Company: 211–2.</ref> Armstrong ya buga sharhin kida a cikin manyan jaridu kamar Chicago Tribune, inda ya kasance editan kiɗa (1893-1898), da New York Times.[1] Ya kuma buga bita da kasidu a cikin kasidu, irin su Jaridar Maraice ta Asabar da Sharhin Asabar[3]. Baya ga sharhi da kasidunsa, Armstrong ya rubuta littattafai da dama. Waɗannan sun haɗa da litattafan Thekla (1887), da An American Nobleman (1892), [2] da jerin muqala The Romantic World of Music.[4] == Manazarta == js4df3edze8o0l1g9y6gli5mttjnsk8 656571 656570 2025-07-08T14:19:10Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656571 wikitext text/x-wiki William Armstrong (1858 - Mayu 18, 1942 <ref name=":0">"William Armstrong". The New York Times. May 23, 1942.</ref>) ɗan sukar kiɗan Amurka ne, malami, kuma marubuci. == Rayuwa == An haifi Armstrong a cikin 1858 a Frederick County, Maryland. Sa’ad da yake yaro, ya sami darussan piano a Stuttgart, Jamus. Daga baya ya fara wasa da fasaha da koyar da darussa akan kayan aikin.<ref>Mathews, W.S.B. (1897). "Noteworthy Personalities". Music. 12. Chicago: Music Magazine Publishing Company: 211–2.</ref> Armstrong ya buga sharhin kida a cikin manyan jaridu kamar Chicago Tribune, inda ya kasance editan kiɗa (1893-1898), da New York Times.<ref name=":0" /> Ya kuma buga bita da kasidu a cikin kasidu, irin su Jaridar Maraice ta Asabar da Sharhin Asabar[3]. Baya ga sharhi da kasidunsa, Armstrong ya rubuta littattafai da dama. Waɗannan sun haɗa da litattafan Thekla (1887), da An American Nobleman (1892), [2] da jerin muqala The Romantic World of Music.[4] == Manazarta == 1j1snfp064pahfohsesy3lyoigh67m5 656572 656571 2025-07-08T14:19:45Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656572 wikitext text/x-wiki William Armstrong (1858 - Mayu 18, 1942 <ref name=":0">"William Armstrong". The New York Times. May 23, 1942.</ref>) ɗan sukar kiɗan Amurka ne, malami, kuma marubuci. == Rayuwa == An haifi Armstrong a cikin 1858 a Frederick County, Maryland. Sa’ad da yake yaro, ya sami darussan piano a Stuttgart, Jamus. Daga baya ya fara wasa da fasaha da koyar da darussa akan kayan aikin.<ref>Mathews, W.S.B. (1897). "Noteworthy Personalities". Music. 12. Chicago: Music Magazine Publishing Company: 211–2.</ref> Armstrong ya buga sharhin kida a cikin manyan jaridu kamar Chicago Tribune, inda ya kasance editan kiɗa (1893-1898), da New York Times.<ref name=":0" /> Ya kuma buga bita da kasidu a cikin kasidu, irin su Jaridar Maraice ta Asabar da Sharhin Asabar<ref><code><nowiki>{{cite journal}}</nowiki></code>: Missing or empty <code>|title=</code> (help)</ref>. Baya ga sharhi da kasidunsa, Armstrong ya rubuta littattafai da dama. Waɗannan sun haɗa da litattafan Thekla (1887), da An American Nobleman (1892), [2] da jerin muqala The Romantic World of Music.[4] == Manazarta == s0m4pcqsk64etibpe8ql52ldelvrjta 656574 656572 2025-07-08T14:20:33Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656574 wikitext text/x-wiki William Armstrong (1858 - Mayu 18, 1942 <ref name=":0">"William Armstrong". The New York Times. May 23, 1942.</ref>) ɗan sukar kiɗan Amurka ne, malami, kuma marubuci. == Rayuwa == An haifi Armstrong a cikin 1858 a Frederick County, Maryland. Sa’ad da yake yaro, ya sami darussan piano a Stuttgart, Jamus. Daga baya ya fara wasa da fasaha da koyar da darussa akan kayan aikin.<ref>Mathews, W.S.B. (1897). "Noteworthy Personalities". Music. 12. Chicago: Music Magazine Publishing Company: 211–2.</ref> Armstrong ya buga sharhin kida a cikin manyan jaridu kamar Chicago Tribune, inda ya kasance editan kiɗa (1893-1898), da New York Times.<ref name=":0" /> Ya kuma buga bita da kasidu a cikin kasidu, irin su Jaridar Maraice ta Asabar da Sharhin Asabar<ref><code><nowiki>{{cite journal}}</nowiki></code>: Missing or empty <code>|title=</code> (help)</ref>. Baya ga sharhi da kasidunsa, Armstrong ya rubuta littattafai da dama. Waɗannan sun haɗa da litattafan Thekla (1887), da An American Nobleman (1892), da jerin muqala The Romantic World of Music.[4] == Manazarta<ref name=":0" /> == bor6nduil9l3ltqegbb7o4iijik35mx 656575 656574 2025-07-08T14:21:17Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656575 wikitext text/x-wiki William Armstrong (1858 - Mayu 18, 1942 <ref name=":0">"William Armstrong". The New York Times. May 23, 1942.</ref>) ɗan sukar kiɗan Amurka ne, malami, kuma marubuci. == Rayuwa == An haifi Armstrong a cikin 1858 a Frederick County, Maryland. Sa’ad da yake yaro, ya sami darussan piano a Stuttgart, Jamus. Daga baya ya fara wasa da fasaha da koyar da darussa akan kayan aikin.<ref>Mathews, W.S.B. (1897). "Noteworthy Personalities". Music. 12. Chicago: Music Magazine Publishing Company: 211–2.</ref> Armstrong ya buga sharhin kida a cikin manyan jaridu kamar Chicago Tribune, inda ya kasance editan kiɗa (1893-1898), da New York Times.<ref name=":0" /> Ya kuma buga bita da kasidu a cikin kasidu, irin su Jaridar Maraice ta Asabar da Sharhin Asabar<ref><code><nowiki>{{cite journal}}</nowiki></code>: Missing or empty <code>|title=</code> (help)</ref>. Baya ga sharhi da kasidunsa, Armstrong ya rubuta littattafai da dama. Waɗannan sun haɗa da litattafan Thekla (1887), da An American Nobleman (1892), da jerin muqala The Romantic World of Music.<ref>"The Romantic World of Music". The New York Times Book Review. October 22, 1922. p. 56. Retrieved January 21, 2010.</ref> == Manazarta<ref name=":0" /> == nyes5zeqdfpsejxjyscq6klqvo249vb 656576 656575 2025-07-08T14:23:01Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656576 wikitext text/x-wiki {{Databox}} William Armstrong (1858 - Mayu 18, 1942 <ref name=":0">"William Armstrong". The New York Times. May 23, 1942.</ref>) ɗan sukar kiɗan Amurka ne, malami, kuma marubuci. == Rayuwa == An haifi Armstrong a cikin 1858 a Frederick County, Maryland. Sa’ad da yake yaro, ya sami darussan piano a Stuttgart, Jamus. Daga baya ya fara wasa da fasaha da koyar da darussa akan kayan aikin.<ref>Mathews, W.S.B. (1897). "Noteworthy Personalities". Music. 12. Chicago: Music Magazine Publishing Company: 211–2.</ref> Armstrong ya buga sharhin kida a cikin manyan jaridu kamar Chicago Tribune, inda ya kasance editan kiɗa (1893-1898), da New York Times.<ref name=":0" /> Ya kuma buga bita da kasidu a cikin kasidu, irin su Jaridar Maraice ta Asabar da Sharhin Asabar<ref><code><nowiki>{{cite journal}}</nowiki></code>: Missing or empty <code>|title=</code> (help)</ref>. Baya ga sharhi da kasidunsa, Armstrong ya rubuta littattafai da dama. Waɗannan sun haɗa da litattafan Thekla (1887), da An American Nobleman (1892), da jerin muqala The Romantic World of Music.<ref>"The Romantic World of Music". The New York Times Book Review. October 22, 1922. p. 56. Retrieved January 21, 2010.</ref> == Manazarta<ref name=":0" /> == c5l86ltboev9n8m1zfz7g4i4c99cloy Parur Sundaram Iyer 0 104932 656577 2025-07-08T14:25:27Z Muhdavdullahi 32668 Kirkirar muqala 656577 wikitext text/x-wiki Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) [1] ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.[2] == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.[3] Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.[4] Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.[5] == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.[6] 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.[1] == Manazarta == drz0uhauha3qijikev2bh99nvv6769z 656580 656577 2025-07-08T14:26:21Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656580 wikitext text/x-wiki Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) <ref>"Parūr Sundaram Iyer", The Oxford Encyclopaedia of the Music of India, Oxford University Press, 2011, doi:10.1093/acref/9780195650983.001.0001, <nowiki>ISBN 978-0-19-565098-3</nowiki>, retrieved 2021-10-08</ref> ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.[2] == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.[3] Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.[4] Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.[5] == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.[6] 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.[1] == Manazarta == h060rfoic4ve8yiy3xlabfglkniokw1 656583 656580 2025-07-08T14:26:56Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656583 wikitext text/x-wiki Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) <ref>"Parūr Sundaram Iyer", The Oxford Encyclopaedia of the Music of India, Oxford University Press, 2011, doi:10.1093/acref/9780195650983.001.0001, <nowiki>ISBN 978-0-19-565098-3</nowiki>, retrieved 2021-10-08</ref> ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.<ref>"Kerala Sangeetha Nataka Akademi Award: Classical Music". Department of Cultural Affairs, Government of Kerala. Retrieved 26 February 2023.</ref> == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.[3] Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.[4] Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.[5] == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.[6] 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.[1] == Manazarta == 394ldspd49eaoazraa3qdkwqapsotn1 656585 656583 2025-07-08T14:27:34Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656585 wikitext text/x-wiki Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) <ref>"Parūr Sundaram Iyer", The Oxford Encyclopaedia of the Music of India, Oxford University Press, 2011, doi:10.1093/acref/9780195650983.001.0001, <nowiki>ISBN 978-0-19-565098-3</nowiki>, retrieved 2021-10-08</ref> ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.<ref>"Kerala Sangeetha Nataka Akademi Award: Classical Music". Department of Cultural Affairs, Government of Kerala. Retrieved 26 February 2023.</ref> == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.<ref>"Parur M.S. Anantharaman - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2021-10-08.</ref> Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.[4] Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.[5] == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.[6] 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.[1] == Manazarta == 69aeftuv0hgshgj9xy8z3bfgcmb1rvl 656587 656585 2025-07-08T14:28:11Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656587 wikitext text/x-wiki Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) <ref>"Parūr Sundaram Iyer", The Oxford Encyclopaedia of the Music of India, Oxford University Press, 2011, doi:10.1093/acref/9780195650983.001.0001, <nowiki>ISBN 978-0-19-565098-3</nowiki>, retrieved 2021-10-08</ref> ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.<ref>"Kerala Sangeetha Nataka Akademi Award: Classical Music". Department of Cultural Affairs, Government of Kerala. Retrieved 26 February 2023.</ref> == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.<ref>"Parur M.S. Anantharaman - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2021-10-08.</ref> Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.<ref>Correspondent, A. (2013-01-08). "Maestro who put Parur on the world music map". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-10-08. <nowiki>{{cite news}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref> Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.[5] == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.[6] 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.[1] == Manazarta == nti63xi6f9byqc5e4oqn1qjvrhigwdb 656589 656587 2025-07-08T14:28:58Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656589 wikitext text/x-wiki Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) <ref>"Parūr Sundaram Iyer", The Oxford Encyclopaedia of the Music of India, Oxford University Press, 2011, doi:10.1093/acref/9780195650983.001.0001, <nowiki>ISBN 978-0-19-565098-3</nowiki>, retrieved 2021-10-08</ref> ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.<ref>"Kerala Sangeetha Nataka Akademi Award: Classical Music". Department of Cultural Affairs, Government of Kerala. Retrieved 26 February 2023.</ref> == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.<ref>"Parur M.S. Anantharaman - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2021-10-08.</ref> Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.<ref>Correspondent, A. (2013-01-08). "Maestro who put Parur on the world music map". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-10-08. <nowiki>{{cite news}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref> Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.<ref>Parur Sundaram Iyer". www.sruti.com. Retrieved 2021-10-08.</ref> == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.[6] 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.[1] == Manazarta == kelwb6csne4rkphwl9qriac37xz3le1 656591 656589 2025-07-08T14:29:42Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656591 wikitext text/x-wiki Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) <ref>"Parūr Sundaram Iyer", The Oxford Encyclopaedia of the Music of India, Oxford University Press, 2011, doi:10.1093/acref/9780195650983.001.0001, <nowiki>ISBN 978-0-19-565098-3</nowiki>, retrieved 2021-10-08</ref> ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.<ref>"Kerala Sangeetha Nataka Akademi Award: Classical Music". Department of Cultural Affairs, Government of Kerala. Retrieved 26 February 2023.</ref> == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.<ref>"Parur M.S. Anantharaman - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2021-10-08.</ref> Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.<ref>Correspondent, A. (2013-01-08). "Maestro who put Parur on the world music map". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-10-08. <nowiki>{{cite news}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref> Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.<ref>Parur Sundaram Iyer". www.sruti.com. Retrieved 2021-10-08.</ref> == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.<ref>"Parur S. Sitalakshmi, My Aunt" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-11-16.</ref> 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.[1] == Manazarta == hk6xrhyinbnbofcl9k36063cmyve7fi 656593 656591 2025-07-08T14:30:15Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656593 wikitext text/x-wiki Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) <ref name=":0">"Parūr Sundaram Iyer", The Oxford Encyclopaedia of the Music of India, Oxford University Press, 2011, doi:10.1093/acref/9780195650983.001.0001, <nowiki>ISBN 978-0-19-565098-3</nowiki>, retrieved 2021-10-08</ref> ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.<ref>"Kerala Sangeetha Nataka Akademi Award: Classical Music". Department of Cultural Affairs, Government of Kerala. Retrieved 26 February 2023.</ref> == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.<ref>"Parur M.S. Anantharaman - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2021-10-08.</ref> Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.<ref>Correspondent, A. (2013-01-08). "Maestro who put Parur on the world music map". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-10-08. <nowiki>{{cite news}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref> Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.<ref>Parur Sundaram Iyer". www.sruti.com. Retrieved 2021-10-08.</ref> == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.<ref>"Parur S. Sitalakshmi, My Aunt" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-11-16.</ref> 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.<ref name=":0" /> == Manazarta == 7zmrhbntuquk1cm73jh5gc47i3yjbis 656595 656593 2025-07-08T14:31:40Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656595 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Parur Sundaram Iyer (1891 – 1974) <ref name=":0">"Parūr Sundaram Iyer", The Oxford Encyclopaedia of the Music of India, Oxford University Press, 2011, doi:10.1093/acref/9780195650983.001.0001, <nowiki>ISBN 978-0-19-565098-3</nowiki>, retrieved 2021-10-08</ref> ɗan violin ɗan Indiya ne daga Kerala wanda ya ƙware duka rafukan kiɗan gargajiya na Indiya, salon sa na Carnatic da Hindustani. Iyer ya sami lambar yabo ta Kerala Sangeetha Nataka Akademi a cikin 1972.<ref>"Kerala Sangeetha Nataka Akademi Award: Classical Music". Department of Cultural Affairs, Government of Kerala. Retrieved 26 February 2023.</ref> == Salon Wasa == Ya kirkiro salon wasan da aka fi sani da Parur Bani, mai suna Parur.<ref>"Parur M.S. Anantharaman - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2021-10-08.</ref> Duk da cewa ya fito daga wurin da ake kira Parur a cikin jihar Kerala ta Indiya, don haka ya girma a cikin milieu na kiɗan Carnatic, ya tafi Mumbai a 1909 don koyon Hindustani Sangeet daga Pandit V D Paluskar. Ya yi aiki a matsayin memba na baiwa a Gandharva Maha Vidyalaya, Mumbai. Ya koma Chennai a cikin 1922. Ya ci gaba da haɓaka sabon salo wanda ya ƙara wasu abubuwan kiɗan Hindustani zuwa wasan violin na Carnatic.<ref>Correspondent, A. (2013-01-08). "Maestro who put Parur on the world music map". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-10-08. <nowiki>{{cite news}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref> Ya sami sha'awar sauran mawaƙa kamar Harikesanallur Muttiah Bhagavadar da Chembai Vaidyanata Bhagavadar. Sundaram Iyer ya kasance mai son kidan Abdul Karim Khan saab kuma ya kasance yana shirya kide-kide na Chamber a gidansa.<ref>Parur Sundaram Iyer". www.sruti.com. Retrieved 2021-10-08.</ref> == Iyalan mawaka == Shi da matarsa ​​Bhageerathi Ammal sun haifi ‘ya’ya takwas. Babbar 'yarsu, S Sitalakshmi (b 1920), ta buga violin a cikin ƙungiyar makaɗa a lokacin tana yarinya mai zane.<ref>"Parur S. Sitalakshmi, My Aunt" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-11-16.</ref> 'Ya'yan Sundaram Iyer biyu MS Anatharaman (1924-2018, yaro na hudu) da MS Gopalakrishnan, aka MSG, (1931-2013, yaro takwas da ƙarami) sun zama manyan 'yan wasan violin kuma sun shahara Parur Bani. Sun buga recitals na violin, tare da ba da rakiyar manyan masu fasaha na ranar. 'Ya'yan Anantaraman biyu, MA Sundareshan da MA Krishnaswamy, da 'yar MSG M. Narmadha suna ɗaukar gadon iyali yanzu. MSG, kamar yadda ake kiran ƙaramin 'yan'uwan wasan violin, an ba shi lakabin Sangeetha Kalanidhi da Padma Bhushan. Parur Sundaram Iyer ya rasu a watan Disambar 1974.<ref name=":0" /> == Manazarta == tgxuhdfgxnhicjo21gzn4xd8e72kszc Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Nijar 0 104933 656578 2025-07-08T14:25:27Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272165997|1999 Nigerian Senate elections in Niger State]]" 656578 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Nijar a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nija. Ibrahim Kuta wanda ke wakiltar Nijar Gabas, Isa Mohammed Bagudu wanda ke wakilcin Nijar Kudu da Nuhu Aliyu Labbo wanda ke wakilci Nijar Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Gabashin Nijar | | | |[[Ibrahim Kuta]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Neja ta Kudu | | | |[[Isa Mohammed Bagudu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Arewacin Nijar | | | |[[Nuhu Aliyu Labbo]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Gabashin Nijar === [[Ibrahim Kuta]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Neja ta Kudu === [[Isa Mohammed Bagudu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Arewacin Nijar === [[Nuhu Aliyu Labbo]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 06eozr5nfax0xs0lyhw7nlj0tjk4l12 656579 656578 2025-07-08T14:26:09Z Nnamadee 31123 656579 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Nijar a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nija. Ibrahim Kuta wanda ke wakiltar Nijar Gabas, Isa Mohammed Bagudu wanda ke wakilcin Nijar Kudu da Nuhu Aliyu Labbo wanda ke wakilci Nijar Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Gabashin Nijar | | | |[[Ibrahim Kuta]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Neja ta Kudu | | | |[[Isa Mohammed Bagudu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Arewacin Nijar | | | |[[Nuhu Aliyu Labbo]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Gabashin Nijar === [[Ibrahim Kuta]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Neja ta Kudu === [[Isa Mohammed Bagudu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Arewacin Nijar === [[Nuhu Aliyu Labbo]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} pe9wmu7rhj7vlvvfabwhfm6umawtewq 656581 656579 2025-07-08T14:26:25Z Nnamadee 31123 656581 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Nijar a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nija. Ibrahim Kuta wanda ke wakiltar Nijar Gabas, Isa Mohammed Bagudu wanda ke wakilcin Nijar Kudu da Nuhu Aliyu Labbo wanda ke wakilci Nijar Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Gabashin Nijar | | | |[[Ibrahim Kuta]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Neja ta Kudu | | | |[[Isa Mohammed Bagudu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Arewacin Nijar | | | |[[Nuhu Aliyu Labbo]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Gabashin Nijar === [[Ibrahim Kuta]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Neja ta Kudu === [[Isa Mohammed Bagudu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Arewacin Nijar === [[Nuhu Aliyu Labbo]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} l9i2ws147o5ehe9fa7z4cvz0ko9z9py 656582 656581 2025-07-08T14:26:41Z Nnamadee 31123 656582 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Nijar a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nija. Ibrahim Kuta wanda ke wakiltar Nijar Gabas, Isa Mohammed Bagudu wanda ke wakilcin Nijar Kudu da Nuhu Aliyu Labbo wanda ke wakilci Nijar Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Gabashin Nijar | | | |[[Ibrahim Kuta]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Neja ta Kudu | | | |[[Isa Mohammed Bagudu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Arewacin Nijar | | | |[[Nuhu Aliyu Labbo]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Gabashin Nijar === [[Ibrahim Kuta]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Neja ta Kudu === [[Isa Mohammed Bagudu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Arewacin Nijar === [[Nuhu Aliyu Labbo]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} p3grwja085o79jrmi0qw6h9fws4jofx 656584 656582 2025-07-08T14:27:02Z Nnamadee 31123 656584 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Nijar a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nija. Ibrahim Kuta wanda ke wakiltar Nijar Gabas, Isa Mohammed Bagudu wanda ke wakilcin Nijar Kudu da Nuhu Aliyu Labbo wanda ke wakilci Nijar Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Gabashin Nijar | | | |[[Ibrahim Kuta]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Neja ta Kudu | | | |[[Isa Mohammed Bagudu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Arewacin Nijar | | | |[[Nuhu Aliyu Labbo]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Gabashin Nijar === [[Ibrahim Kuta]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Neja ta Kudu === [[Isa Mohammed Bagudu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Arewacin Nijar === [[Nuhu Aliyu Labbo]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} ab5qm23rbdzno3kr6ys6ej44v31ipga 656586 656584 2025-07-08T14:27:51Z Nnamadee 31123 656586 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Nijar a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Nija. Ibrahim Kuta wanda ke wakiltar Nijar Gabas, Isa Mohammed Bagudu wanda ke wakilcin Nijar Kudu da Nuhu Aliyu Labbo wanda ke wakilci Nijar Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Gabashin Nijar | | | |[[Ibrahim Kuta]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Neja ta Kudu | | | |[[Isa Mohammed Bagudu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Arewacin Nijar | | | |[[Nuhu Aliyu Labbo]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Gabashin Nijar === [[Ibrahim Kuta]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Neja ta Kudu === [[Isa Mohammed Bagudu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Arewacin Nijar === [[Nuhu Aliyu Labbo]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} axywlaksfb2plvw3dtdjm808vllpkuz Abincin Kongo 0 104934 656588 2025-07-08T14:28:38Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1273557660|Congolese cuisine]]" 656588 wikitext text/x-wiki {{Culture of the Democratic Republic of the Congo}} '''abinci na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo''' ya bambanta sosai, yana wakiltar abincin 'yan asalin ƙasar. [[Rogo|Cassava]], ''[[fufu]]'', shinkafa, plantain da dankali galibi sune abinci na yau da kullun.<ref>{{Cite web |title=Customs & Cuisine of the Democratic Republic of Congo {{!}} Together Women Rise |url=https://togetherwomenrise.org/customsandcuisine/customs-cuisine-democratic-republic-of-congo/ |access-date=2021-08-10 |language=en-US}}</ref> == Tarihi == == Abincin Kongo na yau da kullun == [[Fayil:Mangoes_from_DRC,_these_are_available_all_year_round.jpg|left|thumb|Mangoes, ana samun su duk shekara]] Kasa da kashi biyu cikin dari na ƙasar ana nomawa, kuma ana amfani da mafi yawan wannan don noma. Yankin noma na Kongo shine tushen amfanin gona iri-iri. Wadannan sun hada da [[masara]], [[shinkafa]], [[Rogo|cassava]] (manioc), [[Dankali|dankali mai zaki]], [[Doya|yam]], [[Gwaza|taro]], plantain, [[Tumatir]], kabewa da nau'ikan wake da kwayoyi.<ref>{{Cite web |date=2018-11-23 |title=Top 9 Congolese Foods for Your Appetite |url=https://flavorverse.com/traditional-congolese-foods/ |access-date=2021-08-10 |website=Flavorverse |language=en-US}}</ref> Ana cin waɗannan abinci a duk faɗin ƙasar, amma akwai kuma abincin yanki. Mafi mahimman amfanin gona don fitarwa shine kofi da [[Manja|Man dabino]]. Ana tattara tsire-tsire na daji, 'ya'yan itatuwa, 'ya-ya'yan itace, [[zuma]] da sauran abinci kamar nama da kifi, ana farauta, kuma ana amfani da su a cikin jita-jita.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> Mutane galibi suna sayar da waɗannan amfanin gona a kasuwanni, ko a gefen hanya. Kiwon shanu da ci gaban manyan kasuwancin noma sun sami cikas daga yakin da ya faru kwanan nan da kuma rashin ingancin tsarin hanya. Abincin Kongo sau da yawa ya kunshi sinadarin starch, tare da kayan lambu da nama a cikin nau'in stew. Starch na iya zuwa a cikin nau'in paste ko mash da aka yi da cassava ko garin masara, wanda ake kira ''[[fufu]]'' ko ''ugali''. Lokacin da aka ci, ana mirgine ''fufu'' a cikin ƙwallon golf kuma a tsoma shi cikin stew mai ɗanɗano; sau da yawa ana yin indentation tare da yatsa don kawo sautin sauce.  {{Ana bukatan hujja|date=April 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2023)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> Wani nau'in burodi mai yisti, Kanga ko chikwangue, wanda aka yi da cassava, ana samar da shi ta hanyar kasuwanci a duk faɗin ƙasar. Lituma sanannen abincin plantain ne wanda aka yi da mashed plantain wanda aka kafa a cikin kwallaye kuma aka dafa shi. Ana shirya dankali mai zaki a irin wannan hanyar, kuma an gauraye shi da naman alade a wasu sassan kasar. Sau da yawa ana gauraya shinkafa da wake. Don haɗawa da waɗannan sinadaran starchy, ana ƙara kayan lambu irin su ganyen cassava (pondu), bitterleaf, da [[Kuɓewa|okra]] sau da yawa. Mushrooms, musamman daraja tsakanin [[Mutanen Luba]], galibi ana ganinsu a matsayin maye gurbin nama a lokutan karancin. Kodayake ba a san cikakken [[Cin ganyayyaki kawai|Cin ganyayyaki]] ba, ana cin yawancin abinci ba tare da nama ba saboda tsada mai yawa. Kifi suna da yawa a gefen [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], yankunan da kewaye da shi, da tabkuna daban-daban, kuma ana yin burodi, tafasa ko soya don amfani da su nan take, ko kuma a sha ko gishiri idan aka adana su. Kasuwanci galibi suna sayar da kifin da aka shirya don cinyewa da aka dafa a cikin ganyen [[ayaba]]. Goat shine nama da aka fi cinyewa.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> ''Mwambe'' hanya ce ta yau da kullun don dafa kaza tare da soya.<ref name="Culture&Customs" /> Ana cin kwari masu cin abinci kamar tsutsa da caterpillars; <ref name="Culture&Customs" /> suna da ɗanɗano mai ɗanɗano. Sauces don haɗuwa da sinadaran da ke sama ana iya yin su tare da tumatir, [[albasa]], da ganye masu ƙanshi na gida. Ana amfani da Man kayan lambu, gishiri, jan Chile pepper mai zafi da kuma albasa mai ɗanɗano don ba da ƙarin dandano. Wadannan kayan yaji ba a amfani da su akai-akai a kudancin kudu. === Gidajen cin abinci na ''Nganda'' === Gidajen cin abinci na ''nganda'' na Kinshasa, tare da mafi yawan kabilanci, gidajen cin abinci ne na kabilanci da ke ba da abinci daga takamaiman sassan ƙasar, da kuma shigo da Yammacin kamar burodi da [[giya]]. Sau da yawa mallakar mata marasa aure, ''nganda'' suna zaune a tsakiyar tsakanin mashaya da gidajen cin abinci. Nau'o'in gidajen cin abinci na ''nganda'' guda uku sune: * Riverside ''nganda'' yana ba da kifi da aka dafa tare da shuke-shuke da aka dafa: girke-girke daga kogin. * ''Kanga'' ''nganda'' yana ba da abincin kifi tare da kayan lambu, tare da kwanga da aka ambata a sama. Wadannan jita-jita sun samo asali ne daga kogi daga Kinshasa. * Kasai ''nganda'' suna ba da nama na awaki tare da shinkafa da kayan lambu. Suna kuma amfani da zomo a matsayin babban kayan zaki a wani lokaci na musamman. Gidajen cin abinci na ''Nganda'' galibi ana tsara su ba kawai ga takamaiman yankuna ba, har ma da nau'o'i daban-daban - daga ma'aikatan ƙaura da masu hakar ma'adinai, zuwa masu sana'a da jami'an gwamnati.  {{Ana bukatan hujja|date=April 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2023)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> == Jerin abinci na Kongo == [[Fayil:African_red_devil_peppers.jpg|thumb|''Pili pili'' peppers (ya cika kuma bai cika ba) ]] * ''Moamba'', sauce ko Abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga man shanu. * Ngai ngai ya musaka sauce ne ko abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga [[Ɗan'ice|pericarp]] (ba tsaba) na dabino ba, 'ya'yan itacen dabino na mai na Afirka (''Elaeis guineensis''), a yammacin [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]].<ref>{{Cite web |title=My Title |url=https://afroculture.net/8-congolese-dishes-not-to-be-missed-congolese-cooking/ |access-date=2021-08-10 |website=Afroculture.net |language=en-US}}</ref> ''[[:ln:Ngai ngai|Ngai ni]]'' ganye ce da ake kira oseille a Faransanci da Sorrel a Turanci. * ''Chikwangue'' ko ''[[:kg:Kwanga|Kanga]]'', an yi shi da maniyyi, an dafa shi kuma an adana shi a cikin ganyen ayaba, ya fi duhu a wasu sassan ƙasar, kusan fari a wasu sashe. * ''[[Fufu]]'', abincin da aka yi da gari. Wannan abinci ne mai mahimmanci wanda aka kwatanta da [[shinkafa]] ko [[Dankalin turawa|dankali]] a wasu ƙasashe. * ''Loso a madesu'' - shinkafa da wake. * Sombe ko pondu - miya da aka yi da ganyen cassava da aka dafa, aka buga da kuma dafa. * ''Ndakala'' - karamin kifi da aka bushe. * ''Pili pili'' - albasa mai zafi sosai, ana ba da shi tare da kusan komai, har ma a wasu lokuta bushewa kuma a yayyafa shi akan 'ya'yan itace. * Ruwan inabi na dabino, wanda aka yi daga ruwan itacen dabino na daji, an fermented shi da [[Yis|yisti]] na halitta, kuma yana da barasa na tsakanin kashi biyar zuwa bakwai. * ''Mbembe'' - kwari. * ''Mulenda'', ko ''Xhosa-dongo'' - [[Kuɓewa|okra]]. * ''Soso'' - kaza da shinkafa. * ''Ntaba'' ko ''ngulu yako tumba'' - naman alade da aka gasa. * Mbisi ya mayi (''kifi na mama'') - kifi. * ''Laboke ya mbika'' (pudding mai tururi), ''liboke ya ngulu'' (soup na albasa da aka yi amfani da shi a cikin ganyen ayaba) ko liboke ya mbisi (kifi, galibi soup na alkama da aka yi da shi a kan ganyen ayabe). * ''[[Puff-puff|Mikate]]'' - ƙwallon gurasar da aka dafa da zurfi. * ''Makelele'' - tsutsa. * Pain mwambe - burodi na man shanu. * ''Makayabu'' - kifin gishiri. * ''Kamundele'' - sandunan kebab, naman sa a kan skewers. * ''Thomson'' - mackerel na doki. * ''Mbewngi'' - wake mai baƙar fata. * Loso ya bulayi - shinkafa da aka dafa a Kongo. * ''Madesu'' - stew wake. * Pondu ya madesu - ganyen cassava da stew. * ''Dabo kolo'' - ƙananan gurasar da aka dafa. == Dubi kuma == * [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka]] * [[Jerin abincin Afirka]] == Manazarta == 37sf59odw94m8l7l7rqptdywzrhp1yo 656590 656588 2025-07-08T14:29:28Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656590 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''abinci na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo''' ya bambanta sosai, yana wakiltar abincin 'yan asalin ƙasar. [[Rogo|Cassava]], ''[[fufu]]'', shinkafa, plantain da dankali galibi sune abinci na yau da kullun.<ref>{{Cite web |title=Customs & Cuisine of the Democratic Republic of Congo {{!}} Together Women Rise |url=https://togetherwomenrise.org/customsandcuisine/customs-cuisine-democratic-republic-of-congo/ |access-date=2021-08-10 |language=en-US}}</ref> == Tarihi == == Abincin Kongo na yau da kullun == [[Fayil:Mangoes_from_DRC,_these_are_available_all_year_round.jpg|left|thumb|Mangoes, ana samun su duk shekara]] Kasa da kashi biyu cikin dari na ƙasar ana nomawa, kuma ana amfani da mafi yawan wannan don noma. Yankin noma na Kongo shine tushen amfanin gona iri-iri. Wadannan sun hada da [[masara]], [[shinkafa]], [[Rogo|cassava]] (manioc), [[Dankali|dankali mai zaki]], [[Doya|yam]], [[Gwaza|taro]], plantain, [[Tumatir]], kabewa da nau'ikan wake da kwayoyi.<ref>{{Cite web |date=2018-11-23 |title=Top 9 Congolese Foods for Your Appetite |url=https://flavorverse.com/traditional-congolese-foods/ |access-date=2021-08-10 |website=Flavorverse |language=en-US}}</ref> Ana cin waɗannan abinci a duk faɗin ƙasar, amma akwai kuma abincin yanki. Mafi mahimman amfanin gona don fitarwa shine kofi da [[Manja|Man dabino]]. Ana tattara tsire-tsire na daji, 'ya'yan itatuwa, 'ya-ya'yan itace, [[zuma]] da sauran abinci kamar nama da kifi, ana farauta, kuma ana amfani da su a cikin jita-jita.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> Mutane galibi suna sayar da waɗannan amfanin gona a kasuwanni, ko a gefen hanya. Kiwon shanu da ci gaban manyan kasuwancin noma sun sami cikas daga yakin da ya faru kwanan nan da kuma rashin ingancin tsarin hanya. Abincin Kongo sau da yawa ya kunshi sinadarin starch, tare da kayan lambu da nama a cikin nau'in stew. Starch na iya zuwa a cikin nau'in paste ko mash da aka yi da cassava ko garin masara, wanda ake kira ''[[fufu]]'' ko ''ugali''. Lokacin da aka ci, ana mirgine ''fufu'' a cikin ƙwallon golf kuma a tsoma shi cikin stew mai ɗanɗano; sau da yawa ana yin indentation tare da yatsa don kawo sautin sauce.  {{Ana bukatan hujja|date=April 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2023)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> Wani nau'in burodi mai yisti, Kanga ko chikwangue, wanda aka yi da cassava, ana samar da shi ta hanyar kasuwanci a duk faɗin ƙasar. Lituma sanannen abincin plantain ne wanda aka yi da mashed plantain wanda aka kafa a cikin kwallaye kuma aka dafa shi. Ana shirya dankali mai zaki a irin wannan hanyar, kuma an gauraye shi da naman alade a wasu sassan kasar. Sau da yawa ana gauraya shinkafa da wake. Don haɗawa da waɗannan sinadaran starchy, ana ƙara kayan lambu irin su ganyen cassava (pondu), bitterleaf, da [[Kuɓewa|okra]] sau da yawa. Mushrooms, musamman daraja tsakanin [[Mutanen Luba]], galibi ana ganinsu a matsayin maye gurbin nama a lokutan karancin. Kodayake ba a san cikakken [[Cin ganyayyaki kawai|Cin ganyayyaki]] ba, ana cin yawancin abinci ba tare da nama ba saboda tsada mai yawa. Kifi suna da yawa a gefen [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], yankunan da kewaye da shi, da tabkuna daban-daban, kuma ana yin burodi, tafasa ko soya don amfani da su nan take, ko kuma a sha ko gishiri idan aka adana su. Kasuwanci galibi suna sayar da kifin da aka shirya don cinyewa da aka dafa a cikin ganyen [[ayaba]]. Goat shine nama da aka fi cinyewa.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> ''Mwambe'' hanya ce ta yau da kullun don dafa kaza tare da soya.<ref name="Culture&Customs" /> Ana cin kwari masu cin abinci kamar tsutsa da caterpillars; <ref name="Culture&Customs" /> suna da ɗanɗano mai ɗanɗano. Sauces don haɗuwa da sinadaran da ke sama ana iya yin su tare da tumatir, [[albasa]], da ganye masu ƙanshi na gida. Ana amfani da Man kayan lambu, gishiri, jan Chile pepper mai zafi da kuma albasa mai ɗanɗano don ba da ƙarin dandano. Wadannan kayan yaji ba a amfani da su akai-akai a kudancin kudu. === Gidajen cin abinci na ''Nganda'' === Gidajen cin abinci na ''nganda'' na Kinshasa, tare da mafi yawan kabilanci, gidajen cin abinci ne na kabilanci da ke ba da abinci daga takamaiman sassan ƙasar, da kuma shigo da Yammacin kamar burodi da [[giya]]. Sau da yawa mallakar mata marasa aure, ''nganda'' suna zaune a tsakiyar tsakanin mashaya da gidajen cin abinci. Nau'o'in gidajen cin abinci na ''nganda'' guda uku sune: * Riverside ''nganda'' yana ba da kifi da aka dafa tare da shuke-shuke da aka dafa: girke-girke daga kogin. * ''Kanga'' ''nganda'' yana ba da abincin kifi tare da kayan lambu, tare da kwanga da aka ambata a sama. Wadannan jita-jita sun samo asali ne daga kogi daga Kinshasa. * Kasai ''nganda'' suna ba da nama na awaki tare da shinkafa da kayan lambu. Suna kuma amfani da zomo a matsayin babban kayan zaki a wani lokaci na musamman. Gidajen cin abinci na ''Nganda'' galibi ana tsara su ba kawai ga takamaiman yankuna ba, har ma da nau'o'i daban-daban - daga ma'aikatan ƙaura da masu hakar ma'adinai, zuwa masu sana'a da jami'an gwamnati.  {{Ana bukatan hujja|date=April 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2023)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> == Jerin abinci na Kongo == [[Fayil:African_red_devil_peppers.jpg|thumb|''Pili pili'' peppers (ya cika kuma bai cika ba) ]] * ''Moamba'', sauce ko Abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga man shanu. * Ngai ngai ya musaka sauce ne ko abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga [[Ɗan'ice|pericarp]] (ba tsaba) na dabino ba, 'ya'yan itacen dabino na mai na Afirka (''Elaeis guineensis''), a yammacin [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]].<ref>{{Cite web |title=My Title |url=https://afroculture.net/8-congolese-dishes-not-to-be-missed-congolese-cooking/ |access-date=2021-08-10 |website=Afroculture.net |language=en-US}}</ref> ''[[:ln:Ngai ngai|Ngai ni]]'' ganye ce da ake kira oseille a Faransanci da Sorrel a Turanci. * ''Chikwangue'' ko ''[[:kg:Kwanga|Kanga]]'', an yi shi da maniyyi, an dafa shi kuma an adana shi a cikin ganyen ayaba, ya fi duhu a wasu sassan ƙasar, kusan fari a wasu sashe. * ''[[Fufu]]'', abincin da aka yi da gari. Wannan abinci ne mai mahimmanci wanda aka kwatanta da [[shinkafa]] ko [[Dankalin turawa|dankali]] a wasu ƙasashe. * ''Loso a madesu'' - shinkafa da wake. * Sombe ko pondu - miya da aka yi da ganyen cassava da aka dafa, aka buga da kuma dafa. * ''Ndakala'' - karamin kifi da aka bushe. * ''Pili pili'' - albasa mai zafi sosai, ana ba da shi tare da kusan komai, har ma a wasu lokuta bushewa kuma a yayyafa shi akan 'ya'yan itace. * Ruwan inabi na dabino, wanda aka yi daga ruwan itacen dabino na daji, an fermented shi da [[Yis|yisti]] na halitta, kuma yana da barasa na tsakanin kashi biyar zuwa bakwai. * ''Mbembe'' - kwari. * ''Mulenda'', ko ''Xhosa-dongo'' - [[Kuɓewa|okra]]. * ''Soso'' - kaza da shinkafa. * ''Ntaba'' ko ''ngulu yako tumba'' - naman alade da aka gasa. * Mbisi ya mayi (''kifi na mama'') - kifi. * ''Laboke ya mbika'' (pudding mai tururi), ''liboke ya ngulu'' (soup na albasa da aka yi amfani da shi a cikin ganyen ayaba) ko liboke ya mbisi (kifi, galibi soup na alkama da aka yi da shi a kan ganyen ayabe). * ''[[Puff-puff|Mikate]]'' - ƙwallon gurasar da aka dafa da zurfi. * ''Makelele'' - tsutsa. * Pain mwambe - burodi na man shanu. * ''Makayabu'' - kifin gishiri. * ''Kamundele'' - sandunan kebab, naman sa a kan skewers. * ''Thomson'' - mackerel na doki. * ''Mbewngi'' - wake mai baƙar fata. * Loso ya bulayi - shinkafa da aka dafa a Kongo. * ''Madesu'' - stew wake. * Pondu ya madesu - ganyen cassava da stew. * ''Dabo kolo'' - ƙananan gurasar da aka dafa. == Dubi kuma == * [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka]] * [[Jerin abincin Afirka]] == Manazarta == cj6y0jonced71p4cznbematfxp12aso 656592 656590 2025-07-08T14:30:15Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Abincin Kongo na yau da kullun */ 656592 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''abinci na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo''' ya bambanta sosai, yana wakiltar abincin 'yan asalin ƙasar. [[Rogo|Cassava]], ''[[fufu]]'', shinkafa, plantain da dankali galibi sune abinci na yau da kullun.<ref>{{Cite web |title=Customs & Cuisine of the Democratic Republic of Congo {{!}} Together Women Rise |url=https://togetherwomenrise.org/customsandcuisine/customs-cuisine-democratic-republic-of-congo/ |access-date=2021-08-10 |language=en-US}}</ref> == Tarihi == == Abincin Kongo na yau da kullun == [[Fayil:Mangoes_from_DRC,_these_are_available_all_year_round.jpg|left|thumb|Mangoes, ana samun su duk shekara]] Kasa da kashi biyu cikin dari na ƙasar ana nomawa, kuma ana amfani da mafi yawan wannan don noma. Yankin noma na Kongo shine tushen amfanin gona iri-iri. Wadannan sun hada da [[masara]], [[shinkafa]], [[Rogo|cassava]] (manioc), [[Dankali|dankali mai zaki]], [[Doya|yam]], [[Gwaza|taro]], plantain, [[Tumatir]], kabewa da nau'ikan wake da kwayoyi.<ref>{{Cite web |date=2018-11-23 |title=Top 9 Congolese Foods for Your Appetite |url=https://flavorverse.com/traditional-congolese-foods/ |access-date=2021-08-10 |website=Flavorverse |language=en-US}}</ref> Ana cin waɗannan abinci a duk faɗin ƙasar, amma akwai kuma abincin yanki. Mafi mahimman amfanin gona don fitarwa shine kofi da [[Manja|Man dabino]]. Ana tattara tsire-tsire na daji, 'ya'yan itatuwa, 'ya-ya'yan itace, [[zuma]] da sauran abinci kamar nama da kifi, ana farauta, kuma ana amfani da su a cikin jita-jita.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> Mutane galibi suna sayar da waɗannan amfanin gona a kasuwanni, ko a gefen hanya. Kiwon shanu da ci gaban manyan kasuwancin noma sun sami cikas daga yakin da ya faru kwanan nan da kuma rashin ingancin tsarin hanya. Abincin Kongo sau da yawa ya kunshi sinadarin starch, tare da kayan lambu da nama a cikin nau'in stew. Starch na iya zuwa a cikin nau'in paste ko mash da aka yi da cassava ko garin masara, wanda ake kira ''[[fufu]]'' ko ''ugali''. Lokacin da aka ci, ana mirgine ''fufu'' a cikin ƙwallon golf kuma a tsoma shi cikin stew mai ɗanɗano; sau da yawa ana yin indentation tare da yatsa don kawo sautin sauce. Wani nau'in burodi mai yisti, Kanga ko chikwangue, wanda aka yi da cassava, ana samar da shi ta hanyar kasuwanci a duk faɗin ƙasar. Lituma sanannen abincin plantain ne wanda aka yi da mashed plantain wanda aka kafa a cikin kwallaye kuma aka dafa shi. Ana shirya dankali mai zaki a irin wannan hanyar, kuma an gauraye shi da naman alade a wasu sassan kasar. Sau da yawa ana gauraya shinkafa da wake. Don haɗawa da waɗannan sinadaran starchy, ana ƙara kayan lambu irin su ganyen cassava (pondu), bitterleaf, da [[Kuɓewa|okra]] sau da yawa. Mushrooms, musamman daraja tsakanin [[Mutanen Luba]], galibi ana ganinsu a matsayin maye gurbin nama a lokutan karancin. Kodayake ba a san cikakken [[Cin ganyayyaki kawai|Cin ganyayyaki]] ba, ana cin yawancin abinci ba tare da nama ba saboda tsada mai yawa. Kifi suna da yawa a gefen [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], yankunan da kewaye da shi, da tabkuna daban-daban, kuma ana yin burodi, tafasa ko soya don amfani da su nan take, ko kuma a sha ko gishiri idan aka adana su. Kasuwanci galibi suna sayar da kifin da aka shirya don cinyewa da aka dafa a cikin ganyen [[ayaba]]. Goat shine nama da aka fi cinyewa.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> ''Mwambe'' hanya ce ta yau da kullun don dafa kaza tare da soya.<ref name="Culture&Customs" /> Ana cin kwari masu cin abinci kamar tsutsa da caterpillars; <ref name="Culture&Customs" /> suna da ɗanɗano mai ɗanɗano. Sauces don haɗuwa da sinadaran da ke sama ana iya yin su tare da tumatir, [[albasa]], da ganye masu ƙanshi na gida. Ana amfani da Man kayan lambu, gishiri, jan Chile pepper mai zafi da kuma albasa mai ɗanɗano don ba da ƙarin dandano. Wadannan kayan yaji ba a amfani da su akai-akai a kudancin kudu. === Gidajen cin abinci na ''Nganda'' === Gidajen cin abinci na ''nganda'' na Kinshasa, tare da mafi yawan kabilanci, gidajen cin abinci ne na kabilanci da ke ba da abinci daga takamaiman sassan ƙasar, da kuma shigo da Yammacin kamar burodi da [[giya]]. Sau da yawa mallakar mata marasa aure, ''nganda'' suna zaune a tsakiyar tsakanin mashaya da gidajen cin abinci. Nau'o'in gidajen cin abinci na ''nganda'' guda uku sune: * Riverside ''nganda'' yana ba da kifi da aka dafa tare da shuke-shuke da aka dafa: girke-girke daga kogin. * ''Kanga'' ''nganda'' yana ba da abincin kifi tare da kayan lambu, tare da kwanga da aka ambata a sama. Wadannan jita-jita sun samo asali ne daga kogi daga Kinshasa. * Kasai ''nganda'' suna ba da nama na awaki tare da shinkafa da kayan lambu. Suna kuma amfani da zomo a matsayin babban kayan zaki a wani lokaci na musamman. Gidajen cin abinci na ''Nganda'' galibi ana tsara su ba kawai ga takamaiman yankuna ba, har ma da nau'o'i daban-daban - daga ma'aikatan ƙaura da masu hakar ma'adinai, zuwa masu sana'a da jami'an gwamnati.  {{Ana bukatan hujja|date=April 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2023)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> == Jerin abinci na Kongo == [[Fayil:African_red_devil_peppers.jpg|thumb|''Pili pili'' peppers (ya cika kuma bai cika ba) ]] * ''Moamba'', sauce ko Abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga man shanu. * Ngai ngai ya musaka sauce ne ko abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga [[Ɗan'ice|pericarp]] (ba tsaba) na dabino ba, 'ya'yan itacen dabino na mai na Afirka (''Elaeis guineensis''), a yammacin [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]].<ref>{{Cite web |title=My Title |url=https://afroculture.net/8-congolese-dishes-not-to-be-missed-congolese-cooking/ |access-date=2021-08-10 |website=Afroculture.net |language=en-US}}</ref> ''[[:ln:Ngai ngai|Ngai ni]]'' ganye ce da ake kira oseille a Faransanci da Sorrel a Turanci. * ''Chikwangue'' ko ''[[:kg:Kwanga|Kanga]]'', an yi shi da maniyyi, an dafa shi kuma an adana shi a cikin ganyen ayaba, ya fi duhu a wasu sassan ƙasar, kusan fari a wasu sashe. * ''[[Fufu]]'', abincin da aka yi da gari. Wannan abinci ne mai mahimmanci wanda aka kwatanta da [[shinkafa]] ko [[Dankalin turawa|dankali]] a wasu ƙasashe. * ''Loso a madesu'' - shinkafa da wake. * Sombe ko pondu - miya da aka yi da ganyen cassava da aka dafa, aka buga da kuma dafa. * ''Ndakala'' - karamin kifi da aka bushe. * ''Pili pili'' - albasa mai zafi sosai, ana ba da shi tare da kusan komai, har ma a wasu lokuta bushewa kuma a yayyafa shi akan 'ya'yan itace. * Ruwan inabi na dabino, wanda aka yi daga ruwan itacen dabino na daji, an fermented shi da [[Yis|yisti]] na halitta, kuma yana da barasa na tsakanin kashi biyar zuwa bakwai. * ''Mbembe'' - kwari. * ''Mulenda'', ko ''Xhosa-dongo'' - [[Kuɓewa|okra]]. * ''Soso'' - kaza da shinkafa. * ''Ntaba'' ko ''ngulu yako tumba'' - naman alade da aka gasa. * Mbisi ya mayi (''kifi na mama'') - kifi. * ''Laboke ya mbika'' (pudding mai tururi), ''liboke ya ngulu'' (soup na albasa da aka yi amfani da shi a cikin ganyen ayaba) ko liboke ya mbisi (kifi, galibi soup na alkama da aka yi da shi a kan ganyen ayabe). * ''[[Puff-puff|Mikate]]'' - ƙwallon gurasar da aka dafa da zurfi. * ''Makelele'' - tsutsa. * Pain mwambe - burodi na man shanu. * ''Makayabu'' - kifin gishiri. * ''Kamundele'' - sandunan kebab, naman sa a kan skewers. * ''Thomson'' - mackerel na doki. * ''Mbewngi'' - wake mai baƙar fata. * Loso ya bulayi - shinkafa da aka dafa a Kongo. * ''Madesu'' - stew wake. * Pondu ya madesu - ganyen cassava da stew. * ''Dabo kolo'' - ƙananan gurasar da aka dafa. == Dubi kuma == * [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka]] * [[Jerin abincin Afirka]] == Manazarta == ktw9bqykck1fowpf1i5ltqmt69zyjfb 656594 656592 2025-07-08T14:31:30Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Gidajen cin abinci na Nganda */ 656594 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''abinci na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo''' ya bambanta sosai, yana wakiltar abincin 'yan asalin ƙasar. [[Rogo|Cassava]], ''[[fufu]]'', shinkafa, plantain da dankali galibi sune abinci na yau da kullun.<ref>{{Cite web |title=Customs & Cuisine of the Democratic Republic of Congo {{!}} Together Women Rise |url=https://togetherwomenrise.org/customsandcuisine/customs-cuisine-democratic-republic-of-congo/ |access-date=2021-08-10 |language=en-US}}</ref> == Tarihi == == Abincin Kongo na yau da kullun == [[Fayil:Mangoes_from_DRC,_these_are_available_all_year_round.jpg|left|thumb|Mangoes, ana samun su duk shekara]] Kasa da kashi biyu cikin dari na ƙasar ana nomawa, kuma ana amfani da mafi yawan wannan don noma. Yankin noma na Kongo shine tushen amfanin gona iri-iri. Wadannan sun hada da [[masara]], [[shinkafa]], [[Rogo|cassava]] (manioc), [[Dankali|dankali mai zaki]], [[Doya|yam]], [[Gwaza|taro]], plantain, [[Tumatir]], kabewa da nau'ikan wake da kwayoyi.<ref>{{Cite web |date=2018-11-23 |title=Top 9 Congolese Foods for Your Appetite |url=https://flavorverse.com/traditional-congolese-foods/ |access-date=2021-08-10 |website=Flavorverse |language=en-US}}</ref> Ana cin waɗannan abinci a duk faɗin ƙasar, amma akwai kuma abincin yanki. Mafi mahimman amfanin gona don fitarwa shine kofi da [[Manja|Man dabino]]. Ana tattara tsire-tsire na daji, 'ya'yan itatuwa, 'ya-ya'yan itace, [[zuma]] da sauran abinci kamar nama da kifi, ana farauta, kuma ana amfani da su a cikin jita-jita.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> Mutane galibi suna sayar da waɗannan amfanin gona a kasuwanni, ko a gefen hanya. Kiwon shanu da ci gaban manyan kasuwancin noma sun sami cikas daga yakin da ya faru kwanan nan da kuma rashin ingancin tsarin hanya. Abincin Kongo sau da yawa ya kunshi sinadarin starch, tare da kayan lambu da nama a cikin nau'in stew. Starch na iya zuwa a cikin nau'in paste ko mash da aka yi da cassava ko garin masara, wanda ake kira ''[[fufu]]'' ko ''ugali''. Lokacin da aka ci, ana mirgine ''fufu'' a cikin ƙwallon golf kuma a tsoma shi cikin stew mai ɗanɗano; sau da yawa ana yin indentation tare da yatsa don kawo sautin sauce. Wani nau'in burodi mai yisti, Kanga ko chikwangue, wanda aka yi da cassava, ana samar da shi ta hanyar kasuwanci a duk faɗin ƙasar. Lituma sanannen abincin plantain ne wanda aka yi da mashed plantain wanda aka kafa a cikin kwallaye kuma aka dafa shi. Ana shirya dankali mai zaki a irin wannan hanyar, kuma an gauraye shi da naman alade a wasu sassan kasar. Sau da yawa ana gauraya shinkafa da wake. Don haɗawa da waɗannan sinadaran starchy, ana ƙara kayan lambu irin su ganyen cassava (pondu), bitterleaf, da [[Kuɓewa|okra]] sau da yawa. Mushrooms, musamman daraja tsakanin [[Mutanen Luba]], galibi ana ganinsu a matsayin maye gurbin nama a lokutan karancin. Kodayake ba a san cikakken [[Cin ganyayyaki kawai|Cin ganyayyaki]] ba, ana cin yawancin abinci ba tare da nama ba saboda tsada mai yawa. Kifi suna da yawa a gefen [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], yankunan da kewaye da shi, da tabkuna daban-daban, kuma ana yin burodi, tafasa ko soya don amfani da su nan take, ko kuma a sha ko gishiri idan aka adana su. Kasuwanci galibi suna sayar da kifin da aka shirya don cinyewa da aka dafa a cikin ganyen [[ayaba]]. Goat shine nama da aka fi cinyewa.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> ''Mwambe'' hanya ce ta yau da kullun don dafa kaza tare da soya.<ref name="Culture&Customs" /> Ana cin kwari masu cin abinci kamar tsutsa da caterpillars; <ref name="Culture&Customs" /> suna da ɗanɗano mai ɗanɗano. Sauces don haɗuwa da sinadaran da ke sama ana iya yin su tare da tumatir, [[albasa]], da ganye masu ƙanshi na gida. Ana amfani da Man kayan lambu, gishiri, jan Chile pepper mai zafi da kuma albasa mai ɗanɗano don ba da ƙarin dandano. Wadannan kayan yaji ba a amfani da su akai-akai a kudancin kudu. === Gidajen cin abinci na ''Nganda'' === Gidajen cin abinci na ''nganda'' na Kinshasa, tare da mafi yawan kabilanci, gidajen cin abinci ne na kabilanci da ke ba da abinci daga takamaiman sassan ƙasar, da kuma shigo da Yammacin kamar burodi da [[giya]]. Sau da yawa mallakar mata marasa aure, ''nganda'' suna zaune a tsakiyar tsakanin mashaya da gidajen cin abinci. Nau'o'in gidajen cin abinci na ''nganda'' guda uku sune: * Riverside ''nganda'' yana ba da kifi da aka dafa tare da shuke-shuke da aka dafa: girke-girke daga kogin. * ''Kanga'' ''nganda'' yana ba da abincin kifi tare da kayan lambu, tare da kwanga da aka ambata a sama. Wadannan jita-jita sun samo asali ne daga kogi daga Kinshasa. * Kasai ''nganda'' suna ba da nama na awaki tare da shinkafa da kayan lambu. Suna kuma amfani da zomo a matsayin babban kayan zaki a wani lokaci na musamman. Gidajen cin abinci na ''Nganda'' galibi ana tsara su ba kawai ga takamaiman yankuna ba, har ma da nau'o'i daban-daban - daga ma'aikatan ƙaura da masu hakar ma'adinai, zuwa masu sana'a da jami'an gwamnati. == Jerin abinci na Kongo == [[Fayil:African_red_devil_peppers.jpg|thumb|''Pili pili'' peppers (ya cika kuma bai cika ba) ]] * ''Moamba'', sauce ko Abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga man shanu. * Ngai ngai ya musaka sauce ne ko abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga [[Ɗan'ice|pericarp]] (ba tsaba) na dabino ba, 'ya'yan itacen dabino na mai na Afirka (''Elaeis guineensis''), a yammacin [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]].<ref>{{Cite web |title=My Title |url=https://afroculture.net/8-congolese-dishes-not-to-be-missed-congolese-cooking/ |access-date=2021-08-10 |website=Afroculture.net |language=en-US}}</ref> ''[[:ln:Ngai ngai|Ngai ni]]'' ganye ce da ake kira oseille a Faransanci da Sorrel a Turanci. * ''Chikwangue'' ko ''[[:kg:Kwanga|Kanga]]'', an yi shi da maniyyi, an dafa shi kuma an adana shi a cikin ganyen ayaba, ya fi duhu a wasu sassan ƙasar, kusan fari a wasu sashe. * ''[[Fufu]]'', abincin da aka yi da gari. Wannan abinci ne mai mahimmanci wanda aka kwatanta da [[shinkafa]] ko [[Dankalin turawa|dankali]] a wasu ƙasashe. * ''Loso a madesu'' - shinkafa da wake. * Sombe ko pondu - miya da aka yi da ganyen cassava da aka dafa, aka buga da kuma dafa. * ''Ndakala'' - karamin kifi da aka bushe. * ''Pili pili'' - albasa mai zafi sosai, ana ba da shi tare da kusan komai, har ma a wasu lokuta bushewa kuma a yayyafa shi akan 'ya'yan itace. * Ruwan inabi na dabino, wanda aka yi daga ruwan itacen dabino na daji, an fermented shi da [[Yis|yisti]] na halitta, kuma yana da barasa na tsakanin kashi biyar zuwa bakwai. * ''Mbembe'' - kwari. * ''Mulenda'', ko ''Xhosa-dongo'' - [[Kuɓewa|okra]]. * ''Soso'' - kaza da shinkafa. * ''Ntaba'' ko ''ngulu yako tumba'' - naman alade da aka gasa. * Mbisi ya mayi (''kifi na mama'') - kifi. * ''Laboke ya mbika'' (pudding mai tururi), ''liboke ya ngulu'' (soup na albasa da aka yi amfani da shi a cikin ganyen ayaba) ko liboke ya mbisi (kifi, galibi soup na alkama da aka yi da shi a kan ganyen ayabe). * ''[[Puff-puff|Mikate]]'' - ƙwallon gurasar da aka dafa da zurfi. * ''Makelele'' - tsutsa. * Pain mwambe - burodi na man shanu. * ''Makayabu'' - kifin gishiri. * ''Kamundele'' - sandunan kebab, naman sa a kan skewers. * ''Thomson'' - mackerel na doki. * ''Mbewngi'' - wake mai baƙar fata. * Loso ya bulayi - shinkafa da aka dafa a Kongo. * ''Madesu'' - stew wake. * Pondu ya madesu - ganyen cassava da stew. * ''Dabo kolo'' - ƙananan gurasar da aka dafa. == Dubi kuma == * [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka]] * [[Jerin abincin Afirka]] == Manazarta == se9ixn1dc28mz8u2bf24gxcaabf4pu2 656596 656594 2025-07-08T14:32:05Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656596 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''abinci na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo''' ya bambanta sosai, yana wakiltar abincin ƴan asalin ƙasar. [[Rogo|Cassava]], ''[[fufu]]'', shinkafa, plantain da dankali galibi sune abinci na yau da kullun.<ref>{{Cite web |title=Customs & Cuisine of the Democratic Republic of Congo {{!}} Together Women Rise |url=https://togetherwomenrise.org/customsandcuisine/customs-cuisine-democratic-republic-of-congo/ |access-date=2021-08-10 |language=en-US}}</ref> == Tarihi == == Abincin Kongo na yau da kullun == [[Fayil:Mangoes_from_DRC,_these_are_available_all_year_round.jpg|left|thumb|Mangoes, ana samun su duk shekara]] Kasa da kashi biyu cikin dari na ƙasar ana nomawa, kuma ana amfani da mafi yawan wannan don noma. Yankin noma na Kongo shine tushen amfanin gona iri-iri. Wadannan sun hada da [[masara]], [[shinkafa]], [[Rogo|cassava]] (manioc), [[Dankali|dankali mai zaki]], [[Doya|yam]], [[Gwaza|taro]], plantain, [[Tumatir]], kabewa da nau'ikan wake da kwayoyi.<ref>{{Cite web |date=2018-11-23 |title=Top 9 Congolese Foods for Your Appetite |url=https://flavorverse.com/traditional-congolese-foods/ |access-date=2021-08-10 |website=Flavorverse |language=en-US}}</ref> Ana cin waɗannan abinci a duk faɗin ƙasar, amma akwai kuma abincin yanki. Mafi mahimman amfanin gona don fitarwa shine kofi da [[Manja|Man dabino]]. Ana tattara tsire-tsire na daji, 'ya'yan itatuwa, 'ya-ya'yan itace, [[zuma]] da sauran abinci kamar nama da kifi, ana farauta, kuma ana amfani da su a cikin jita-jita.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> Mutane galibi suna sayar da waɗannan amfanin gona a kasuwanni, ko a gefen hanya. Kiwon shanu da ci gaban manyan kasuwancin noma sun sami cikas daga yakin da ya faru kwanan nan da kuma rashin ingancin tsarin hanya. Abincin Kongo sau da yawa ya kunshi sinadarin starch, tare da kayan lambu da nama a cikin nau'in stew. Starch na iya zuwa a cikin nau'in paste ko mash da aka yi da cassava ko garin masara, wanda ake kira ''[[fufu]]'' ko ''ugali''. Lokacin da aka ci, ana mirgine ''fufu'' a cikin ƙwallon golf kuma a tsoma shi cikin stew mai ɗanɗano; sau da yawa ana yin indentation tare da yatsa don kawo sautin sauce. Wani nau'in burodi mai yisti, Kanga ko chikwangue, wanda aka yi da cassava, ana samar da shi ta hanyar kasuwanci a duk faɗin ƙasar. Lituma sanannen abincin plantain ne wanda aka yi da mashed plantain wanda aka kafa a cikin kwallaye kuma aka dafa shi. Ana shirya dankali mai zaki a irin wannan hanyar, kuma an gauraye shi da naman alade a wasu sassan kasar. Sau da yawa ana gauraya shinkafa da wake. Don haɗawa da waɗannan sinadaran starchy, ana ƙara kayan lambu irin su ganyen cassava (pondu), bitterleaf, da [[Kuɓewa|okra]] sau da yawa. Mushrooms, musamman daraja tsakanin [[Mutanen Luba]], galibi ana ganinsu a matsayin maye gurbin nama a lokutan karancin. Kodayake ba a san cikakken [[Cin ganyayyaki kawai|Cin ganyayyaki]] ba, ana cin yawancin abinci ba tare da nama ba saboda tsada mai yawa. Kifi suna da yawa a gefen [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], yankunan da kewaye da shi, da tabkuna daban-daban, kuma ana yin burodi, tafasa ko soya don amfani da su nan take, ko kuma a sha ko gishiri idan aka adana su. Kasuwanci galibi suna sayar da kifin da aka shirya don cinyewa da aka dafa a cikin ganyen [[ayaba]]. Goat shine nama da aka fi cinyewa.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> ''Mwambe'' hanya ce ta yau da kullun don dafa kaza tare da soya.<ref name="Culture&Customs" /> Ana cin kwari masu cin abinci kamar tsutsa da caterpillars; <ref name="Culture&Customs" /> suna da ɗanɗano mai ɗanɗano. Sauces don haɗuwa da sinadaran da ke sama ana iya yin su tare da tumatir, [[albasa]], da ganye masu ƙanshi na gida. Ana amfani da Man kayan lambu, gishiri, jan Chile pepper mai zafi da kuma albasa mai ɗanɗano don ba da ƙarin dandano. Wadannan kayan yaji ba a amfani da su akai-akai a kudancin kudu. === Gidajen cin abinci na ''Nganda'' === Gidajen cin abinci na ''nganda'' na Kinshasa, tare da mafi yawan kabilanci, gidajen cin abinci ne na kabilanci da ke ba da abinci daga takamaiman sassan ƙasar, da kuma shigo da Yammacin kamar burodi da [[giya]]. Sau da yawa mallakar mata marasa aure, ''nganda'' suna zaune a tsakiyar tsakanin mashaya da gidajen cin abinci. Nau'o'in gidajen cin abinci na ''nganda'' guda uku sune: * Riverside ''nganda'' yana ba da kifi da aka dafa tare da shuke-shuke da aka dafa: girke-girke daga kogin. * ''Kanga'' ''nganda'' yana ba da abincin kifi tare da kayan lambu, tare da kwanga da aka ambata a sama. Wadannan jita-jita sun samo asali ne daga kogi daga Kinshasa. * Kasai ''nganda'' suna ba da nama na awaki tare da shinkafa da kayan lambu. Suna kuma amfani da zomo a matsayin babban kayan zaki a wani lokaci na musamman. Gidajen cin abinci na ''Nganda'' galibi ana tsara su ba kawai ga takamaiman yankuna ba, har ma da nau'o'i daban-daban - daga ma'aikatan ƙaura da masu hakar ma'adinai, zuwa masu sana'a da jami'an gwamnati. == Jerin abinci na Kongo == [[Fayil:African_red_devil_peppers.jpg|thumb|''Pili pili'' peppers (ya cika kuma bai cika ba) ]] * ''Moamba'', sauce ko Abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga man shanu. * Ngai ngai ya musaka sauce ne ko abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga [[Ɗan'ice|pericarp]] (ba tsaba) na dabino ba, 'ya'yan itacen dabino na mai na Afirka (''Elaeis guineensis''), a yammacin [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]].<ref>{{Cite web |title=My Title |url=https://afroculture.net/8-congolese-dishes-not-to-be-missed-congolese-cooking/ |access-date=2021-08-10 |website=Afroculture.net |language=en-US}}</ref> ''[[:ln:Ngai ngai|Ngai ni]]'' ganye ce da ake kira oseille a Faransanci da Sorrel a Turanci. * ''Chikwangue'' ko ''[[:kg:Kwanga|Kanga]]'', an yi shi da maniyyi, an dafa shi kuma an adana shi a cikin ganyen ayaba, ya fi duhu a wasu sassan ƙasar, kusan fari a wasu sashe. * ''[[Fufu]]'', abincin da aka yi da gari. Wannan abinci ne mai mahimmanci wanda aka kwatanta da [[shinkafa]] ko [[Dankalin turawa|dankali]] a wasu ƙasashe. * ''Loso a madesu'' - shinkafa da wake. * Sombe ko pondu - miya da aka yi da ganyen cassava da aka dafa, aka buga da kuma dafa. * ''Ndakala'' - karamin kifi da aka bushe. * ''Pili pili'' - albasa mai zafi sosai, ana ba da shi tare da kusan komai, har ma a wasu lokuta bushewa kuma a yayyafa shi akan 'ya'yan itace. * Ruwan inabi na dabino, wanda aka yi daga ruwan itacen dabino na daji, an fermented shi da [[Yis|yisti]] na halitta, kuma yana da barasa na tsakanin kashi biyar zuwa bakwai. * ''Mbembe'' - kwari. * ''Mulenda'', ko ''Xhosa-dongo'' - [[Kuɓewa|okra]]. * ''Soso'' - kaza da shinkafa. * ''Ntaba'' ko ''ngulu yako tumba'' - naman alade da aka gasa. * Mbisi ya mayi (''kifi na mama'') - kifi. * ''Laboke ya mbika'' (pudding mai tururi), ''liboke ya ngulu'' (soup na albasa da aka yi amfani da shi a cikin ganyen ayaba) ko liboke ya mbisi (kifi, galibi soup na alkama da aka yi da shi a kan ganyen ayabe). * ''[[Puff-puff|Mikate]]'' - ƙwallon gurasar da aka dafa da zurfi. * ''Makelele'' - tsutsa. * Pain mwambe - burodi na man shanu. * ''Makayabu'' - kifin gishiri. * ''Kamundele'' - sandunan kebab, naman sa a kan skewers. * ''Thomson'' - mackerel na doki. * ''Mbewngi'' - wake mai baƙar fata. * Loso ya bulayi - shinkafa da aka dafa a Kongo. * ''Madesu'' - stew wake. * Pondu ya madesu - ganyen cassava da stew. * ''Dabo kolo'' - ƙananan gurasar da aka dafa. == Dubi kuma == * [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka]] * [[Jerin abincin Afirka]] == Manazarta == 2lfm2g7dcx14wmoo78r14ysqhfkrxkk 656597 656596 2025-07-08T14:32:46Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Abincin Kongo na yau da kullun */ 656597 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''abinci na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo''' ya bambanta sosai, yana wakiltar abincin ƴan asalin ƙasar. [[Rogo|Cassava]], ''[[fufu]]'', shinkafa, plantain da dankali galibi sune abinci na yau da kullun.<ref>{{Cite web |title=Customs & Cuisine of the Democratic Republic of Congo {{!}} Together Women Rise |url=https://togetherwomenrise.org/customsandcuisine/customs-cuisine-democratic-republic-of-congo/ |access-date=2021-08-10 |language=en-US}}</ref> == Tarihi == == Abincin Kongo na yau da kullun == [[Fayil:Mangoes_from_DRC,_these_are_available_all_year_round.jpg|left|thumb|Mangoes, ana samun su duk shekara]] Ƙasa da kashi biyu cikin dari na ƙasar ana nomawa, kuma ana amfani da mafi yawan wannan don noma. Yankin noma na Kongo shine tushen amfanin gona iri-iri. Wadannan sun hada da [[masara]], [[shinkafa]], [[Rogo|cassava]] (manioc), [[Dankali|dankali mai zaki]], [[Doya|yam]], [[Gwaza|taro]], plantain, [[Tumatir]], kabewa da nau'ikan wake da kwayoyi.<ref>{{Cite web |date=2018-11-23 |title=Top 9 Congolese Foods for Your Appetite |url=https://flavorverse.com/traditional-congolese-foods/ |access-date=2021-08-10 |website=Flavorverse |language=en-US}}</ref> Ana cin waɗannan abinci a duk faɗin ƙasar, amma akwai kuma abincin yanki. Mafi mahimman amfanin gona don fitarwa shine kofi da [[Manja|Man dabino]]. Ana tattara tsire-tsire na daji, 'ya'yan itatuwa, 'ya-ya'yan itace, [[zuma]] da sauran abinci kamar nama da kifi, ana farauta, kuma ana amfani da su a cikin jita-jita.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> Mutane galibi suna sayar da waɗannan amfanin gona a kasuwanni, ko a gefen hanya. Kiwon shanu da ci gaban manyan kasuwancin noma sun sami cikas daga yakin da ya faru kwanan nan da kuma rashin ingancin tsarin hanya. Abincin Kongo sau da yawa ya kunshi sinadarin starch, tare da kayan lambu da nama a cikin nau'in stew. Starch na iya zuwa a cikin nau'in paste ko mash da aka yi da cassava ko garin masara, wanda ake kira ''[[fufu]]'' ko ''ugali''. Lokacin da aka ci, ana mirgine ''fufu'' a cikin ƙwallon golf kuma a tsoma shi cikin stew mai ɗanɗano; sau da yawa ana yin indentation tare da yatsa don kawo sautin sauce. Wani nau'in burodi mai yisti, Kanga ko chikwangue, wanda aka yi da cassava, ana samar da shi ta hanyar kasuwanci a duk faɗin ƙasar. Lituma sanannen abincin plantain ne wanda aka yi da mashed plantain wanda aka kafa a cikin kwallaye kuma aka dafa shi. Ana shirya dankali mai zaki a irin wannan hanyar, kuma an gauraye shi da naman alade a wasu sassan kasar. Sau da yawa ana gauraya shinkafa da wake. Don haɗawa da waɗannan sinadaran starchy, ana ƙara kayan lambu irin su ganyen cassava (pondu), bitterleaf, da [[Kuɓewa|okra]] sau da yawa. Mushrooms, musamman daraja tsakanin [[Mutanen Luba]], galibi ana ganinsu a matsayin maye gurbin nama a lokutan karancin. Kodayake ba a san cikakken [[Cin ganyayyaki kawai|Cin ganyayyaki]] ba, ana cin yawancin abinci ba tare da nama ba saboda tsada mai yawa. Kifi suna da yawa a gefen [[Kogin Congo|Kogin Kongo]], yankunan da kewaye da shi, da tabkuna daban-daban, kuma ana yin burodi, tafasa ko soya don amfani da su nan take, ko kuma a sha ko gishiri idan aka adana su. Kasuwanci galibi suna sayar da kifin da aka shirya don cinyewa da aka dafa a cikin ganyen [[ayaba]]. Goat shine nama da aka fi cinyewa.<ref name="Culture&Customs">Mukenge, Tshilemalema (2002.) [https://books.google.com/books?id=R5Ro_7naUBAC&pg=PA102 "Culture and customs of the Congo."] Greenwood Press. {{ISBN|0-313-31485-3}}</ref> ''Mwambe'' hanya ce ta yau da kullun don dafa kaza tare da soya.<ref name="Culture&Customs" /> Ana cin kwari masu cin abinci kamar tsutsa da caterpillars; <ref name="Culture&Customs" /> suna da ɗanɗano mai ɗanɗano. Sauces don haɗuwa da sinadaran da ke sama ana iya yin su tare da tumatir, [[albasa]], da ganye masu ƙanshi na gida. Ana amfani da Man kayan lambu, gishiri, jan Chile pepper mai zafi da kuma albasa mai ɗanɗano don ba da ƙarin dandano. Wadannan kayan yaji ba a amfani da su akai-akai a kudancin kudu. === Gidajen cin abinci na ''Nganda'' === Gidajen cin abinci na ''nganda'' na Kinshasa, tare da mafi yawan kabilanci, gidajen cin abinci ne na kabilanci da ke ba da abinci daga takamaiman sassan ƙasar, da kuma shigo da Yammacin kamar burodi da [[giya]]. Sau da yawa mallakar mata marasa aure, ''nganda'' suna zaune a tsakiyar tsakanin mashaya da gidajen cin abinci. Nau'o'in gidajen cin abinci na ''nganda'' guda uku sune: * Riverside ''nganda'' yana ba da kifi da aka dafa tare da shuke-shuke da aka dafa: girke-girke daga kogin. * ''Kanga'' ''nganda'' yana ba da abincin kifi tare da kayan lambu, tare da kwanga da aka ambata a sama. Wadannan jita-jita sun samo asali ne daga kogi daga Kinshasa. * Kasai ''nganda'' suna ba da nama na awaki tare da shinkafa da kayan lambu. Suna kuma amfani da zomo a matsayin babban kayan zaki a wani lokaci na musamman. Gidajen cin abinci na ''Nganda'' galibi ana tsara su ba kawai ga takamaiman yankuna ba, har ma da nau'o'i daban-daban - daga ma'aikatan ƙaura da masu hakar ma'adinai, zuwa masu sana'a da jami'an gwamnati. == Jerin abinci na Kongo == [[Fayil:African_red_devil_peppers.jpg|thumb|''Pili pili'' peppers (ya cika kuma bai cika ba) ]] * ''Moamba'', sauce ko Abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga man shanu. * Ngai ngai ya musaka sauce ne ko abincin da aka shirya tare da sauce yawanci ana yin shi daga [[Ɗan'ice|pericarp]] (ba tsaba) na dabino ba, 'ya'yan itacen dabino na mai na Afirka (''Elaeis guineensis''), a yammacin [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]].<ref>{{Cite web |title=My Title |url=https://afroculture.net/8-congolese-dishes-not-to-be-missed-congolese-cooking/ |access-date=2021-08-10 |website=Afroculture.net |language=en-US}}</ref> ''[[:ln:Ngai ngai|Ngai ni]]'' ganye ce da ake kira oseille a Faransanci da Sorrel a Turanci. * ''Chikwangue'' ko ''[[:kg:Kwanga|Kanga]]'', an yi shi da maniyyi, an dafa shi kuma an adana shi a cikin ganyen ayaba, ya fi duhu a wasu sassan ƙasar, kusan fari a wasu sashe. * ''[[Fufu]]'', abincin da aka yi da gari. Wannan abinci ne mai mahimmanci wanda aka kwatanta da [[shinkafa]] ko [[Dankalin turawa|dankali]] a wasu ƙasashe. * ''Loso a madesu'' - shinkafa da wake. * Sombe ko pondu - miya da aka yi da ganyen cassava da aka dafa, aka buga da kuma dafa. * ''Ndakala'' - karamin kifi da aka bushe. * ''Pili pili'' - albasa mai zafi sosai, ana ba da shi tare da kusan komai, har ma a wasu lokuta bushewa kuma a yayyafa shi akan 'ya'yan itace. * Ruwan inabi na dabino, wanda aka yi daga ruwan itacen dabino na daji, an fermented shi da [[Yis|yisti]] na halitta, kuma yana da barasa na tsakanin kashi biyar zuwa bakwai. * ''Mbembe'' - kwari. * ''Mulenda'', ko ''Xhosa-dongo'' - [[Kuɓewa|okra]]. * ''Soso'' - kaza da shinkafa. * ''Ntaba'' ko ''ngulu yako tumba'' - naman alade da aka gasa. * Mbisi ya mayi (''kifi na mama'') - kifi. * ''Laboke ya mbika'' (pudding mai tururi), ''liboke ya ngulu'' (soup na albasa da aka yi amfani da shi a cikin ganyen ayaba) ko liboke ya mbisi (kifi, galibi soup na alkama da aka yi da shi a kan ganyen ayabe). * ''[[Puff-puff|Mikate]]'' - ƙwallon gurasar da aka dafa da zurfi. * ''Makelele'' - tsutsa. * Pain mwambe - burodi na man shanu. * ''Makayabu'' - kifin gishiri. * ''Kamundele'' - sandunan kebab, naman sa a kan skewers. * ''Thomson'' - mackerel na doki. * ''Mbewngi'' - wake mai baƙar fata. * Loso ya bulayi - shinkafa da aka dafa a Kongo. * ''Madesu'' - stew wake. * Pondu ya madesu - ganyen cassava da stew. * ''Dabo kolo'' - ƙananan gurasar da aka dafa. == Dubi kuma == * [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka]] * [[Jerin abincin Afirka]] == Manazarta == 6kmf15ydy32r5wfv84bjreecp03vi8d Ezekiel Afon 0 104935 656598 2025-07-08T14:33:21Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656598 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ezekiel Afon''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma ɗan majalisa. Ya wakilci mazabar Pengana a majalisar dokokin jihar Filato. A shekarar 2015 ne aka zabe shi a matsayin dan majalisa a karkashin jam’iyyar Peoples Democratic Party, amma ya koma jam’iyyar All Progressive Congress a shekarar 2017. Ya rasu ne a ranar 10 ga Maris, 2019, sa’o’i kadan bayan an zabe shi a matsayin wakilin mazabar.<ref>Report, Agency (2019-03-10). "APC loses lawmaker-elect in Plateau". Punch Newspapers. Retrieved 2025-01-28</ref><ref>Simon (2019-03-10). "House Of Assembly Member Dies Shortly After Re-Election". Channels Television. Retrieved 2025-01-28</ref><ref>Nation, The (2019-03-10). "Plateau Assembly member dies after winning election". The Nation Newspaper. Retrieved 2025-01-28</ref> == Manazarta == p2yvyxklk6dru2xct05c2q9v8pw5gbr Giorgi Shashiashvili 0 104936 656599 2025-07-08T14:35:20Z Muhdavdullahi 32668 Kirkirar muqala 656599 wikitext text/x-wiki Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga. Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013[2] lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.[3] == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja[4]. A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.[5]. A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, [6] inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.[7] == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == 2cely05h62ioc4o3fz2jenvs29sfz3y 656603 656599 2025-07-08T14:39:09Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656603 wikitext text/x-wiki Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga.<ref>"სამტრედია მწვრთნელის ძიებაშია – გიორგი შაშიაშვილმა გაშვება ითხოვა" (in Georgian). 23 April 2023.</ref> Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013[2] lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.[3] == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja[4]. A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.[5]. A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, [6] inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.[7] == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == mawlu5pp0zfm2okh8t1htme1sl24jg4 656609 656603 2025-07-08T14:40:40Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656609 wikitext text/x-wiki Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga.<ref>"სამტრედია მწვრთნელის ძიებაშია – გიორგი შაშიაშვილმა გაშვება ითხოვა" (in Georgian). 23 April 2023.</ref> Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013<ref>"გიორგი შაშიაშვილი: "თითქმის გადაწყვეტილია, რომ "დინამოში" ვბრუნდები"" (in Georgian). 13 January 2013.</ref> lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.[3] == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja[4]. A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.[5]. A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, [6] inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.[7] == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == rz7hjkifgo7yb3l2eq8pvjbwkcx5xv8 656612 656609 2025-07-08T14:41:27Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656612 wikitext text/x-wiki Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga.<ref>"სამტრედია მწვრთნელის ძიებაშია – გიორგი შაშიაშვილმა გაშვება ითხოვა" (in Georgian). 23 April 2023.</ref> Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013<ref>"გიორგი შაშიაშვილი: "თითქმის გადაწყვეტილია, რომ "დინამოში" ვბრუნდები"" (in Georgian). 13 January 2013.</ref> lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.<ref>"Georgia v Italy, 11 October 2006"</ref> == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja[4]. A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.[5]. A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, [6] inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.[7] == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == bircy4i3yqc1avnq1azj2k6dyto1yhb 656613 656612 2025-07-08T14:42:12Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656613 wikitext text/x-wiki Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga.<ref>"სამტრედია მწვრთნელის ძიებაშია – გიორგი შაშიაშვილმა გაშვება ითხოვა" (in Georgian). 23 April 2023.</ref> Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013<ref>"გიორგი შაშიაშვილი: "თითქმის გადაწყვეტილია, რომ "დინამოში" ვბრუნდები"" (in Georgian). 13 January 2013.</ref> lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.<ref>"Georgia v Italy, 11 October 2006"</ref> == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja<ref>"ასეთ გუნდში მუშაობა უფრო საინტერესოა! "შუქურას" გიორგი შაშიაშვილი გაწვრთნის" (in Georgian). sportall.ge. 25 May 2017.</ref> A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.[5]. A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, [6] inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.[7] == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == rmbim8oowe7pcmbw7ssu2hdfxj96rhb 656614 656613 2025-07-08T14:42:59Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656614 wikitext text/x-wiki Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga.<ref>"სამტრედია მწვრთნელის ძიებაშია – გიორგი შაშიაშვილმა გაშვება ითხოვა" (in Georgian). 23 April 2023.</ref> Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013<ref>"გიორგი შაშიაშვილი: "თითქმის გადაწყვეტილია, რომ "დინამოში" ვბრუნდები"" (in Georgian). 13 January 2013.</ref> lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.<ref>"Georgia v Italy, 11 October 2006"</ref> == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja<ref>"ასეთ გუნდში მუშაობა უფრო საინტერესოა! "შუქურას" გიორგი შაშიაშვილი გაწვრთნის" (in Georgian). sportall.ge. 25 May 2017.</ref> A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.<ref>""შუქურა" ეროვნულ ლიგაში დაწინაურდა" (in Georgian). ajaratv.ge. 29 November 2020.</ref> A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, [6] inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.[7] == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == 33l1r3c018h02oysyxmnrctefr98xnb 656616 656614 2025-07-08T14:43:54Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656616 wikitext text/x-wiki Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga.<ref>"სამტრედია მწვრთნელის ძიებაშია – გიორგი შაშიაშვილმა გაშვება ითხოვა" (in Georgian). 23 April 2023.</ref> Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013<ref>"გიორგი შაშიაშვილი: "თითქმის გადაწყვეტილია, რომ "დინამოში" ვბრუნდები"" (in Georgian). 13 January 2013.</ref> lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.<ref>"Georgia v Italy, 11 October 2006"</ref> == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja<ref>"ასეთ გუნდში მუშაობა უფრო საინტერესოა! "შუქურას" გიორგი შაშიაშვილი გაწვრთნის" (in Georgian). sportall.ge. 25 May 2017.</ref> A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.<ref>""შუქურა" ეროვნულ ლიგაში დაწინაურდა" (in Georgian). ajaratv.ge. 29 November 2020.</ref> A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, <ref>"ახალი მწვრთნელი და ახალი გუნდი - შაშიაშვილის ხელმძღვანელობით „სამტრედიამ" პირველად ითამაშა". 1tv.ge (in Georgian). 14 February 2022.</ref> inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.[7] == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == sc1w333epdtzx7dgkecd4z91knoqxi7 656617 656616 2025-07-08T14:44:58Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656617 wikitext text/x-wiki Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga.<ref>"სამტრედია მწვრთნელის ძიებაშია – გიორგი შაშიაშვილმა გაშვება ითხოვა" (in Georgian). 23 April 2023.</ref> Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013<ref>"გიორგი შაშიაშვილი: "თითქმის გადაწყვეტილია, რომ "დინამოში" ვბრუნდები"" (in Georgian). 13 January 2013.</ref> lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.<ref>"Georgia v Italy, 11 October 2006"</ref> == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja<ref>"ასეთ გუნდში მუშაობა უფრო საინტერესოა! "შუქურას" გიორგი შაშიაშვილი გაწვრთნის" (in Georgian). sportall.ge. 25 May 2017.</ref> A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.<ref>""შუქურა" ეროვნულ ლიგაში დაწინაურდა" (in Georgian). ajaratv.ge. 29 November 2020.</ref> A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, <ref>"ახალი მწვრთნელი და ახალი გუნდი - შაშიაშვილის ხელმძღვანელობით „სამტრედიამ" პირველად ითამაშა". 1tv.ge (in Georgian). 14 February 2022.</ref> inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.<ref>"სამტრედიის "სამტრედია" ეროვნულ ლიგაში დაბრუნდა" (in Georgian). gurianews.com. 11 December 2022.</ref> == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == r3ul4kq82fajr0lt4vdx01u1y8kqsz9 656620 656617 2025-07-08T14:46:57Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656620 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Giorgi Shashiashvili (Georgian: გიორგი შაშიაშვილი; an haife shi 1 Satumba 1979) kocin ƙwallon ƙafa ne na Jojiya kuma tsohon ɗan wasa wanda kwanan nan Shashiashvili shine shugaban ƙungiyar Liga.<ref>"სამტრედია მწვრთნელის ძიებაშია – გიორგი შაშიაშვილმა გაშვება ითხოვა" (in Georgian). 23 April 2023.</ref> Dan wasan baya na tsakiya wanda kuma ya taka leda a matsayin baya na dama, ya buga wa tawagar kasar Georgia wasa a matakin kasa da kasa, inda ya buga wasanni 30 kuma ya ci sau daya. == Sana'ar wasa == Shashiashvili ya kasance memba na kungiyoyi shida tare da yawancin lokacinsa a Dinamo Tbilisi. A wa'adinsa na uku kuma na karshe ya shiga wannan kulob a farkon 2013<ref>"გიორგი შაშიაშვილი: "თითქმის გადაწყვეტილია, რომ "დინამოში" ვბრუნდები"" (in Georgian). 13 January 2013.</ref> lokacin da Shashiashvili ya lashe dukkan gasannin gida uku. Ana kiransa akai-akai zuwa tawagar kasar Georgia. A ranar 11 ga Oktoba 2006, ya zira madaidaicin a cikin rashin nasara da Italiya da ci 3–1 a wasan share fage na Euro 2008.<ref>"Georgia v Italy, 11 October 2006"</ref> == Aikin gudanarwa == Bayan ya yi ritaya a 2013 Shashiashvili na tsawon shekaru uku ya yi aiki a makarantar Dinamo Tbilisi tare da kungiyoyin U14 da U19. A cikin 2017, Shukura Kobuleti ya zama kulob na farko da ya gayyace shi a matsayin manaja<ref>"ასეთ გუნდში მუშაობა უფრო საინტერესოა! "შუქურას" გიორგი შაშიაშვილი გაწვრთნის" (in Georgian). sportall.ge. 25 May 2017.</ref> A lokacin zamansa na biyu a Shukura, a cikin 2020 Shashiashvili ya jagoranci kungiyar zuwa gasar La Liga 2 da daukaka zuwa matakin farko.<ref>""შუქურა" ეროვნულ ლიგაში დაწინაურდა" (in Georgian). ajaratv.ge. 29 November 2020.</ref> A cikin Fabrairu 2022, an nada shi a Samtredia, <ref>"ახალი მწვრთნელი და ახალი გუნდი - შაშიაშვილის ხელმძღვანელობით „სამტრედიამ" პირველად ითამაშა". 1tv.ge (in Georgian). 14 February 2022.</ref> inda ya sake samun nasara a wannan shekarar. Kungiyar ta kare ta uku kuma ta ci gaba zuwa gasar Erovnuli ta hanyar buga wasannin share fage.<ref>"სამტრედიის "სამტრედია" ეროვნულ ლიგაში დაბრუნდა" (in Georgian). gurianews.com. 11 December 2022.</ref> == Girmamawa == Mai kunnawa Dinamo Tbilisi Erovnuli Liga: 2012–13 Kofin David Kipiani: 2012–13 Super Cup: 2013–14 Manager Shukura Kobuleti Erovnuli Liga 2: 2020 == Manazarta == qi9fewxdv8wjdosvs68ruf4jozwdj78 Kehinde Agboola 0 104937 656600 2025-07-08T14:36:09Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656600 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Kehinde Agboola''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya taba zama mamba mai wakiltar mazabar tarayya ta Ikole/Oye a majalisar wakilai. Ya fito daga jihar Ekiti. An zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a zaben 2015 a karkashin jam’iyyar PDP.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>"Hon. Kehinde Agboola biography, net worth, age, family, contact & picture". www.manpower.com.ng. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == nl0nd27ucsuptizfk7cv04a4ek3175b Albert Chibuzo Agulanna 0 104938 656601 2025-07-08T14:38:47Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656601 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Albert Chibuzo''' Agulanna ɗan siyasan Najeriya ne kuma ɗan majalisar wakilai a yanzu, mai wakiltar mazabar tarayya ta Aboh Mbaise/Ngor Okpala a majalisar dokokin ƙasar. Ya gaji Bede Eke.<ref>Uzoma, Johnkennedy (2023-01-28). "2023: Imo PDP applauds the victory of Engr Albert Agulanna at fresh primary". Tribune Online. Retrieved 2025-01-23.</ref><ref>Nwafor (2023-01-28). "PDP Primary election: Agulana wins Aboh/Ngor Okpala Federal Constituency". Vanguard News. Retrieved 2025-01-23</ref> == Manazarta == okkwdex01j76no1z56xhhla4hvuj86d Robert Enes 0 104939 656602 2025-07-08T14:38:53Z Galdiz 9880 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1277870051|Robert Enes]]" 656602 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=Robert Enes|image=|image_size=|caption=|fullname=Roberto Manuel Enes<ref name = "APD"/>|birth_date={{birth date and age|1975|8|22|df=y}}|birth_place=|height=|position=[[Midfielder]]|youthyears1=|youthclubs1=Shepparton United|youthyears2=|youthclubs2=[[Preston Lions FC|Preston Makedonia]]|youthyears3=1992–1993|youthclubs3=[[Australian Institute of Sport|AIS]]|years1=1994|clubs1=[[Preston Lions FC|Preston Lions]]|caps1=|goals1=|years2=1994–1995|clubs2=[[Brunswick Zebras FC|Melbourne SC]]|caps2=13|goals2=2|years3=1995–1997|clubs3=[[Sydney United 58 FC|Sydney United]]|caps3=52|goals3=4|years4=1997–1998|clubs4=[[Portsmouth F.C.|Portsmouth]]|caps4=5|goals4=0|years5=1998–2002|clubs5=[[Northern Spirit FC|Northern Spirit]]|caps5=82|goals5=1|years6=2002–2003|clubs6=[[Marconi Stallions FC|Marconi Stallions]]|caps6=17|goals6=0|totalcaps=168|totalgoals=8|nationalyears1=1995|nationalteam1=[[Australia national under-20 soccer team|Australia U20]]|nationalcaps1=|nationalgoals1=|nationalyears2=1996|nationalteam2=[[Australia men's national under-23 soccer team|Australia U23]]|nationalcaps2=|nationalgoals2=|nationalyears3=1996–1997|nationalteam3=[[Australia men's national soccer team|Australia]]|nationalcaps3=7|nationalgoals3=0|medaltemplates={{MedalCountry|{{fb|AUS}}}} {{MedalSport|Men's [[Association football]]}} {{MedalCompetition|[[OFC Nations Cup]]}} {{Medal|W|[[1996 OFC Nations Cup|1996 Oceania]]|}}}} '''Roberto Manuel Enes''' (an haife shi a ranar 22 ga watan Agustan shekara ta 'gwagwagwalada 1975) tsohon dan wasan [[Kungiyar Kwallon Kafa|kwallon kafa]] ne na Australiya wanda ya taka 'gwagwagwalada leda a matakin ƙwararru da na duniya 'gwagwagwalada a matsayin [[Mai buga tsakiya|dan wasan tsakiya]]. == Ayyukan kulob din == Enes ya shafe aikinsa na matasa tare da Shepparton United, Preston Macedonia da Cibiyar Wasanni ta Australiya.<ref name="FFV">{{Cite web |date=14 June 2014 |title=Robert's rare road |url=http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 |access-date=20 July 2017 |publisher=Football Federation of Victoria}}</ref> Ya 'gwagwagwalada shafe babban aikinsa tare da Preston Lions, Melbourne SC, Sydney United, Portsmouth, Northern Spirit da Marconi Stallions.<ref name="APD">{{Cite web |title=Emblen-Exposito |url=http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html |access-date=20 July 2017 |publisher=Australian Player Database}}</ref><ref name="NFT">{{NFT player|access-date=20 July 2017}}</ref> A shekara ta 'gwagwagwalada 1997, Enes ya koma Portsmouth FC daga Sydney United a kan canja wurin £ 175,000. Portsmouth da farko ya yi ƙoƙari ya sami izinin aiki ga Enes, duk da 'gwagwagwalada haka lokacin da wannan ya ɗauki lokaci mai tsawo, an ba 'gwagwagwalada Enes 'yan asalin Portugal. == Ayyukan kasa da kasa == Enes ya wakilci tawagar 'yan 'gwagwagwalada kasa da shekaru 20 ta Australia a gasar zakarun matasa ta duniya ta FIFA ta shekarar ta 1995, da kuma tawagar 'ya'yan kasa da shekara 23 a gasar Olympics ta bazara ta 1996. <ref name="FFV">{{Cite web |date=14 June 2014 |title=Robert's rare road |url=http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 |access-date=20 July 2017 |publisher=Football Federation of Victoria}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 "Robert's rare road"]. Football Federation of Victoria. 14 June 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="APD">{{Cite web |title=Emblen-Exposito |url=http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html |access-date=20 July 2017 |publisher=Australian Player Database}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html "Emblen-Exposito"]. Australian Player Database<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref><ref>{{FIFA player|154054}}</ref> Ya kuma 'gwagwagwalada sami kwallo bakwai ga manyan 'yan wasa. <ref name="APD" /> <ref name="NFT">{{NFT player|accessdate=20 July 2017}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.national-football-teams.com/player/12836.html "Robert Enes"]. ''National Football Teams''. Benjamin Strack-Zimmermann<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref> == Daraja == '''Ostiraliya''' * Kofin Kasashen OFC: 1996 <ref>{{Cite web |title=Oceania Nations Cup 1996 |url=https://www.rsssf.org/tables/96oc.html |access-date=14 October 2024}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}}{{Australia Squad 1996 Summer Olympics}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1975]] bxj5ebzljqxapoazde7n1cy4huxjngb 656607 656602 2025-07-08T14:40:20Z Galdiz 9880 656607 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=Robert Enes|image=|image_size=|caption=|fullname=Roberto Manuel Enes<ref name = "APD"/>|birth_date={{birth date and age|1975|8|22|df=y}}|birth_place=|height=|position=[[Midfielder]]|youthyears1=|youthclubs1=Shepparton United|youthyears2=|youthclubs2=[[Preston Lions FC|Preston Makedonia]]|youthyears3=1992–1993|youthclubs3=[[Australian Institute of Sport|AIS]]|years1=1994|clubs1=[[Preston Lions FC|Preston Lions]]|caps1=|goals1=|years2=1994–1995|clubs2=[[Brunswick Zebras FC|Melbourne SC]]|caps2=13|goals2=2|years3=1995–1997|clubs3=[[Sydney United 58 FC|Sydney United]]|caps3=52|goals3=4|years4=1997–1998|clubs4=[[Portsmouth F.C.|Portsmouth]]|caps4=5|goals4=0|years5=1998–2002|clubs5=[[Northern Spirit FC|Northern Spirit]]|caps5=82|goals5=1|years6=2002–2003|clubs6=[[Marconi Stallions FC|Marconi Stallions]]|caps6=17|goals6=0|totalcaps=168|totalgoals=8|nationalyears1=1995|nationalteam1=[[Australia national under-20 soccer team|Australia U20]]|nationalcaps1=|nationalgoals1=|nationalyears2=1996|nationalteam2=[[Australia men's national under-23 soccer team|Australia U23]]|nationalcaps2=|nationalgoals2=|nationalyears3=1996–1997|nationalteam3=[[Australia men's national soccer team|Australia]]|nationalcaps3=7|nationalgoals3=0|medaltemplates={{MedalCountry|{{fb|AUS}}}} {{MedalSport|Men's [[Association football]]}} {{MedalCompetition|[[OFC Nations Cup]]}} {{Medal|W|[[1996 OFC Nations Cup|1996 Oceania]]|}}}} '''Roberto Manuel Enes''' (an haife shi a ranar 22 ga watan Agustan shekara ta ' 1975) tsohon dan wasan [[Kungiyar Kwallon Kafa|kwallon kafa]] ne na Australiya wanda ya taka ' leda a matakin ƙwararru da na duniya ' a matsayin [[Mai buga tsakiya|dan wasan tsakiya]]. == Ayyukan kulob din == Enes ya shafe aikinsa na matasa tare da Shepparton United, Preston Macedonia da Cibiyar Wasanni ta Australiya.<ref name="FFV">{{Cite web |date=14 June 2014 |title=Robert's rare road |url=http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 |access-date=20 July 2017 |publisher=Football Federation of Victoria}}</ref> Ya ' shafe babban aikinsa tare da Preston Lions, Melbourne SC, Sydney United, Portsmouth, Northern Spirit da Marconi Stallions.<ref name="APD">{{Cite web |title=Emblen-Exposito |url=http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html |access-date=20 July 2017 |publisher=Australian Player Database}}</ref><ref name="NFT">{{NFT player|access-date=20 July 2017}}</ref> A shekara ta ' 1997, Enes ya koma Portsmouth FC daga Sydney United a kan canja wurin £ 175,000. Portsmouth da farko ya yi ƙoƙari ya sami izinin aiki ga Enes, duk da ' haka lokacin da wannan ya ɗauki lokaci mai tsawo, an ba ' Enes 'yan asalin Portugal. == Ayyukan kasa da kasa == Enes ya wakilci tawagar 'yan ' kasa da shekaru 20 ta Australia a gasar zakarun matasa ta duniya ta FIFA ta shekarar ta 1995, da kuma tawagar 'ya'yan kasa da shekara 23 a gasar Olympics ta bazara ta 1996. <ref name="FFV">{{Cite web |date=14 June 2014 |title=Robert's rare road |url=http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 |access-date=20 July 2017 |publisher=Football Federation of Victoria}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 "Robert's rare road"]. Football Federation of Victoria. 14 June 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="APD">{{Cite web |title=Emblen-Exposito |url=http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html |access-date=20 July 2017 |publisher=Australian Player Database}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html "Emblen-Exposito"]. Australian Player Database<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref><ref>{{FIFA player|154054}}</ref> Ya kuma ' sami kwallo bakwai ga manyan 'yan wasa. <ref name="APD" /> <ref name="NFT">{{NFT player|accessdate=20 July 2017}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.national-football-teams.com/player/12836.html "Robert Enes"]. ''National Football Teams''. Benjamin Strack-Zimmermann<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref> == Daraja == '''Ostiraliya''' * Kofin Kasashen OFC: 1996 <ref>{{Cite web |title=Oceania Nations Cup 1996 |url=https://www.rsssf.org/tables/96oc.html |access-date=14 October 2024}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}}{{Australia Squad 1996 Summer Olympics}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1975]] 17tfqe8n92ecqba5j5jbn342xh7j272 656626 656607 2025-07-08T14:52:43Z Galdiz 9880 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1277870051|Robert Enes]]" 656626 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=Robert Enes|image=|image_size=|caption=|fullname=Roberto Manuel Enes<ref name = "APD"/>|birth_date={{birth date and age|1975|8|22|df=y}}|birth_place=|height=|position=[[Midfielder]]|youthyears1=|youthclubs1=Shepparton United|youthyears2=|youthclubs2=[[Preston Lions FC|Preston Makedonia]]|youthyears3=1992–1993|youthclubs3=[[Australian Institute of Sport|AIS]]|years1=1994|clubs1=[[Preston Lions FC|Preston Lions]]|caps1=|goals1=|years2=1994–1995|clubs2=[[Brunswick Zebras FC|Melbourne SC]]|caps2=13|goals2=2|years3=1995–1997|clubs3=[[Sydney United 58 FC|Sydney United]]|caps3=52|goals3=4|years4=1997–1998|clubs4=[[Portsmouth F.C.|Portsmouth]]|caps4=5|goals4=0|years5=1998–2002|clubs5=[[Northern Spirit FC|Northern Spirit]]|caps5=82|goals5=1|years6=2002–2003|clubs6=[[Marconi Stallions FC|Marconi Stallions]]|caps6=17|goals6=0|totalcaps=168|totalgoals=8|nationalyears1=1995|nationalteam1=[[Australia national under-20 soccer team|Australia U20]]|nationalcaps1=|nationalgoals1=|nationalyears2=1996|nationalteam2=[[Australia men's national under-23 soccer team|Australia U23]]|nationalcaps2=|nationalgoals2=|nationalyears3=1996–1997|nationalteam3=[[Australia men's national soccer team|Australia]]|nationalcaps3=7|nationalgoals3=0|medaltemplates={{MedalCountry|{{fb|AUS}}}} {{MedalSport|Men's [[Association football]]}} {{MedalCompetition|[[OFC Nations Cup]]}} {{Medal|W|[[1996 OFC Nations Cup|1996 Oceania]]|}}}} '''Roberto Manuel Enes''' (an haife shi a ranar 22 ga watan 'gwagwagwalada Agustan shekara ta 1975) tsohon 'gwagwagwalada dan wasan [[Kungiyar Kwallon Kafa|kwallon kafa]] ne na Australiya wanda ya taka leda a 'gwagwagwalada matakin ƙwararru da na duniya a matsayin [[Mai buga tsakiya|dan wasan tsakiya]]. == Ayyukan kulob din == Enes ya shafe aikinsa na 'gwagwagwalada matasa tare da Shepparton United, Preston Macedonia da Cibiyar Wasanni ta Australiya.<ref name="FFV">{{Cite web |date=14 June 2014 |title=Robert's rare road |url=http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 |access-date=20 July 2017 |publisher=Football Federation of Victoria}}</ref> Ya shafe babban aikinsa tare da Preston Lions, Melbourne SC, Sydney United, Portsmouth, Northern 'gwagwagwalada Spirit da Marconi Stallions.<ref name="APD">{{Cite web |title=Emblen-Exposito |url=http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html |access-date=20 July 2017 |publisher=Australian Player Database}}</ref><ref name="NFT">{{NFT player|12836}}</ref> A shekara ta 'gwagwagwalada 1997, Enes ya koma Portsmouth FC daga Sydney United a kan canja wurin £ 'gwagwagwalada 175,000. Portsmouth da farko ya yi ƙoƙari ya sami izinin aiki ga Enes, duk da haka lokacin da wannan ya ɗauki lokaci mai tsawo, 'gwagwagwalada an ba Enes 'yan asalin Portugal. == Ayyukan kasa da kasa == Enes ya wakilci tawagar 'yan kasa da shekaru 20 ta Australia 'gwagwagwalada a gasar zakarun matasa ta duniya ta FIFA ta 'gwagwagwalada 1995, da kuma tawagar 'ya'yan kasa da shekara 23 a gasar Olympics ta bazara ta 'gwagwagwalada 1996. <ref name="FFV">{{Cite web |date=14 June 2014 |title=Robert's rare road |url=http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 |access-date=20 July 2017 |publisher=Football Federation of Victoria}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 "Robert's rare road"]. Football Federation of Victoria. 14 June 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="APD">{{Cite web |title=Emblen-Exposito |url=http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html |access-date=20 July 2017 |publisher=Australian Player Database}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html "Emblen-Exposito"]. Australian Player Database<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref><ref>{{FIFA player|154054}}</ref> Ya kuma sami kwallo bakwai ga manyan 'yan wasa. <ref name="APD" /> <ref name="NFT">{{NFT player|12836}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.national-football-teams.com/player/12836.html "Robert Enes"]. ''National Football Teams''. Benjamin Strack-Zimmermann<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref> == Daraja == '''Ostiraliya''' * Kofin Kasashen OFC: 1996 <ref>{{Cite web |title=Oceania Nations Cup 1996 |url=https://www.rsssf.org/tables/96oc.html |access-date=14 October 2024}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1975]] ds5u5psakouynts0jshttf8c767gaji 656627 656626 2025-07-08T14:53:53Z Galdiz 9880 656627 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=Robert Enes|image=|image_size=|caption=|fullname=Roberto Manuel Enes<ref name = "APD"/>|birth_date={{birth date and age|1975|8|22|df=y}}|birth_place=|height=|position=[[Midfielder]]|youthyears1=|youthclubs1=Shepparton United|youthyears2=|youthclubs2=[[Preston Lions FC|Preston Makedonia]]|youthyears3=1992–1993|youthclubs3=[[Australian Institute of Sport|AIS]]|years1=1994|clubs1=[[Preston Lions FC|Preston Lions]]|caps1=|goals1=|years2=1994–1995|clubs2=[[Brunswick Zebras FC|Melbourne SC]]|caps2=13|goals2=2|years3=1995–1997|clubs3=[[Sydney United 58 FC|Sydney United]]|caps3=52|goals3=4|years4=1997–1998|clubs4=[[Portsmouth F.C.|Portsmouth]]|caps4=5|goals4=0|years5=1998–2002|clubs5=[[Northern Spirit FC|Northern Spirit]]|caps5=82|goals5=1|years6=2002–2003|clubs6=[[Marconi Stallions FC|Marconi Stallions]]|caps6=17|goals6=0|totalcaps=168|totalgoals=8|nationalyears1=1995|nationalteam1=[[Australia national under-20 soccer team|Australia U20]]|nationalcaps1=|nationalgoals1=|nationalyears2=1996|nationalteam2=[[Australia men's national under-23 soccer team|Australia U23]]|nationalcaps2=|nationalgoals2=|nationalyears3=1996–1997|nationalteam3=[[Australia men's national soccer team|Australia]]|nationalcaps3=7|nationalgoals3=0|medaltemplates={{MedalCountry|{{fb|AUS}}}} {{MedalSport|Men's [[Association football]]}} {{MedalCompetition|[[OFC Nations Cup]]}} {{Medal|W|[[1996 OFC Nations Cup|1996 Oceania]]|}}}} '''Roberto Manuel Enes''' (an haife shi a ranar 22 ga watan ' Agustan shekara ta 1975) tsohon ' dan wasan [[Kungiyar Kwallon Kafa|kwallon kafa]] ne na Australiya wanda ya taka leda a ' matakin ƙwararru da na duniya a matsayin [[Mai buga tsakiya|dan wasan tsakiya]]. == Ayyukan kulob din == Enes ya shafe aikinsa na ' matasa tare da Shepparton United, Preston Macedonia da Cibiyar Wasanni ta Australiya.<ref name="FFV">{{Cite web |date=14 June 2014 |title=Robert's rare road |url=http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 |access-date=20 July 2017 |publisher=Football Federation of Victoria}}</ref> Ya shafe babban aikinsa tare da Preston Lions, Melbourne SC, Sydney United, Portsmouth, Northern ' Spirit da Marconi Stallions.<ref name="APD">{{Cite web |title=Emblen-Exposito |url=http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html |access-date=20 July 2017 |publisher=Australian Player Database}}</ref><ref name="NFT">{{NFT player|12836}}</ref> A shekara ta ' 1997, Enes ya koma Portsmouth FC daga Sydney United a kan canja wurin £ ' 175,000. Portsmouth da farko ya yi ƙoƙari ya sami izinin aiki ga Enes, duk da haka lokacin da wannan ya ɗauki lokaci mai tsawo, ' an ba Enes 'yan asalin Portugal. == Ayyukan kasa da kasa == Enes ya wakilci tawagar 'yan kasa da shekaru 20 ta Australia ' a gasar zakarun matasa ta duniya ta FIFA ta ' 1995, da kuma tawagar 'ya'yan kasa da shekara 23 a gasar Olympics ta bazara ta ' 1996. <ref name="FFV">{{Cite web |date=14 June 2014 |title=Robert's rare road |url=http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 |access-date=20 July 2017 |publisher=Football Federation of Victoria}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://websites.sportstg.com/assoc_page.cgi?c=1-8911-0-0-0&sID=315047&news_task=DETAIL&articleID=30347978 "Robert's rare road"]. Football Federation of Victoria. 14 June 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="APD">{{Cite web |title=Emblen-Exposito |url=http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html |access-date=20 July 2017 |publisher=Australian Player Database}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.ozfootball.net/ark/Players/E/EM.html "Emblen-Exposito"]. Australian Player Database<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref><ref>{{FIFA player|154054}}</ref> Ya kuma sami kwallo bakwai ga manyan 'yan wasa. <ref name="APD" /> <ref name="NFT">{{NFT player|12836}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.national-football-teams.com/player/12836.html "Robert Enes"]. ''National Football Teams''. Benjamin Strack-Zimmermann<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 July</span> 2017</span>.</cite></ref> == Daraja == '''Ostiraliya''' * Kofin Kasashen OFC: 1996 <ref>{{Cite web |title=Oceania Nations Cup 1996 |url=https://www.rsssf.org/tables/96oc.html |access-date=14 October 2024}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1975]] nb77z9hhbgjyov249rb3fv44592rblm Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a jihar Ogun 0 104940 656604 2025-07-08T14:39:12Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166127|1999 Nigerian Senate elections in Ogun State]]" 656604 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Ogun a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar O gun. Afolabi Olabimtan wanda ke wakiltar Ogun West, Femi Okurounmu wanda ke wakilcin Ogun Central da Olabiyi Durojaiye wanda ke wakilci Ogun East duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Ogun Yamma | | | |Afolabi Olabimtan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Ogun ta Tsakiya | | | |Femi Okurounmu | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Ogun Gabas | | | |[[Olabiyi Durojaiye]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Ogun Yamma === Femi Okurounmu na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Ogun ta Tsakiya === [[Olabiyi Durojaiye]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Ogun Gabas === Afolabi Olabimtan na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. == Manazarta == {{Reflist}} l2hvp1xaomvgs61j7fshvy8w7hedcwq 656605 656604 2025-07-08T14:39:43Z Nnamadee 31123 656605 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Ogun a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar O gun. Afolabi Olabimtan wanda ke wakiltar Ogun West, Femi Okurounmu wanda ke wakilcin Ogun Central da Olabiyi Durojaiye wanda ke wakilci Ogun East duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Ogun Yamma | | | |Afolabi Olabimtan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Ogun ta Tsakiya | | | |Femi Okurounmu | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Ogun Gabas | | | |[[Olabiyi Durojaiye]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Ogun Yamma === Femi Okurounmu na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Ogun ta Tsakiya === [[Olabiyi Durojaiye]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Ogun Gabas === Afolabi Olabimtan na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. == Manazarta == {{Reflist}} f0ywclc0k9em28l7z8ri7evf2paegjp 656606 656605 2025-07-08T14:39:56Z Nnamadee 31123 656606 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Ogun a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar O gun. Afolabi Olabimtan wanda ke wakiltar Ogun West, Femi Okurounmu wanda ke wakilcin Ogun Central da Olabiyi Durojaiye wanda ke wakilci Ogun East duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Ogun Yamma | | | |Afolabi Olabimtan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Ogun ta Tsakiya | | | |Femi Okurounmu | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Ogun Gabas | | | |[[Olabiyi Durojaiye]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Ogun Yamma === Femi Okurounmu na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Ogun ta Tsakiya === [[Olabiyi Durojaiye]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Ogun Gabas === Afolabi Olabimtan na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. == Manazarta == {{Reflist}} kc6x0t0r501dwiky1wluw4qz43ax4ou 656608 656606 2025-07-08T14:40:25Z Nnamadee 31123 656608 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Ogun a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar O gun. Afolabi Olabimtan wanda ke wakiltar Ogun West, Femi Okurounmu wanda ke wakilcin Ogun Central da Olabiyi Durojaiye wanda ke wakilci Ogun East duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Ogun Yamma | | | |Afolabi Olabimtan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Ogun ta Tsakiya | | | |Femi Okurounmu | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Ogun Gabas | | | |[[Olabiyi Durojaiye]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Ogun Yamma === Femi Okurounmu na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Ogun ta Tsakiya === [[Olabiyi Durojaiye]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Ogun Gabas === Afolabi Olabimtan na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. == Manazarta == {{Reflist}} 4iih7d56bi71hygtid0k0wkcxwcqitd Chicken na Moambe 0 104941 656610 2025-07-08T14:40:57Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1252873292|Moambe chicken]]" 656610 wikitext text/x-wiki {{Infobox food}} == Shirye-shiryen == An dauki kaza na Moambe a matsayin Abincin ƙasa na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo . [1] A Jamhuriyar Kongo, sigar da ke amfani da man shanu an san ta da muamba nsusu . Nsusu na nufin kaza a Kikongo. Har ila yau, an dauke shi abincin ƙasa na Gabon inda aka sani da poulet nyembwe, kuma a Angola inda aka sani le moamba de galinha, kodayake mutanen Brazil sun yi ikirarin abincin Angola a kusa da shekara ta 2002, koyaushe ya kasance sanannen abinci a Angola, wanda ke da ma'ana kamar yadda Angola da Kongo123 Poulet [[Moambe]] (Faransanci don "kuku a cikin man shanu na dabino") ana shirya shi ta hanyar dafa kaza a cikin moambe (man shanu na dabina) da spinach, sannan a ɗanɗana shi da kayan yaji kamar ''peri-peri'' ko ja pepper. Yawanci ana ba da shi tare da [[Dankali|dankali mai zaki]], albasa mai launin ruwan kasa, ƙwai da aka dafa da sauce da aka yi da kwai na dabino. Hakanan ana iya haɗa kaza na Moambe da shinkafa ko manioc ([[Rogo|cassava]]). Za'a iya maye gurbin kaza da duck ko kifi.<ref name="Albala2011" /> == Shahararren == An dauki kaza na Moambe a matsayin Abincin ƙasa na [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] . A [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sigar da ke amfani da man shanu an san ta da '''''muamba nsusu''''' . ''Nsusu'' na nufin ''kaza'' a Kikongo. Har ila yau, an dauke shi abincin ƙasa na [[Gabon]] inda aka sani da poulet nyembwe, kuma a [[Angola]] inda aka sani le '''''{{Lang|pt|moamba de galinha}}''''', kodayake mutanen Brazil sun yi ikirarin abincin Angola a kusa da shekara ta 2002, koyaushe ya kasance sanannen abinci a Angola, wanda ke da ma'ana kamar yadda Angola da Kongo makwabta ne yayin da yake yawancin mutanen Angola suna zaune a Brazil, a bayyane yake waɗanda ke da tushen Angola sun gabatar da shi zuwa Brazil. Wannan kuma yana iya zama dalilin da ya sa Moqueca ya shahara sosai a Brazil amma a zahiri abinci ne na Angola. Wannan kuma shine dalilin da ya sa Brazil ke da nasa nau'in pirão. Abincin gida ne na yau da kullun a [[Beljik|Belgium]]. Ana iya samun kaza na moamba na Angola a [[Portugal]].<ref>{{Cite web |date=11 May 2017 |title=Angola in Lisbon: Taste |url=https://culinarybackstreets.com/cities-category/lisbon/2017/angola-lisbon-taste/ |access-date=12 Mar 2023 |publisher=Culinary Backstreets}}</ref> == Bayanan da aka ambata == 760lybujcdwf1k8a0g27utbr6nk6fod 656619 656610 2025-07-08T14:46:31Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656619 wikitext text/x-wiki {{Infobox food}} '''Chicken na Moambe''' (Faransanci: poulet à la moambe ko poulet moambe kawai; Fotugis: moamba de galinha) wani ɗanɗano mai ƙayatarwa ne na kaza wanda ya shahara a yankin Afirka ta Tsakiya. Ana ɗaukar wannan abincin a matsayin abincin ƙasa a ƙasashen Angola, Jamhuriyar Kwango, da Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango. Ana yin wannan abincin ne ta hanyar haɗa kaza da kayan ƙamshi da kuma man ɗanɗano na kwakwa (palm butter), wanda ke ba da ɗanɗano irin na miya mai kauri. Akwai nau’o’in girke-girken da suka bambanta bisa yanki ko ƙabila a cikin Kwango da sauran sassan Afirka ta Tsakiya. Haka kuma, wannan abincin ya sami karbuwa har bayan nahiyar. == Shirye-shiryen == Poulet [[Moambe]] (Faransanci don "kuku a cikin man shanu na dabino") ana shirya shi ta hanyar dafa kaza a cikin moambe (man shanu na dabina) da spinach, sannan a ɗanɗana shi da kayan yaji kamar ''peri-peri'' ko ja pepper. Yawanci ana ba da shi tare da [[Dankali|dankali mai zaki]], albasa mai launin ruwan kasa, ƙwai da aka dafa da sauce da aka yi da kwai na dabino. Hakanan ana iya haɗa kaza na Moambe da shinkafa ko manioc ([[Rogo|cassava]]). Za'a iya maye gurbin kaza da duck ko kifi.<ref name="Albala2011" /> == Shahararren == An dauki kaza na Moambe a matsayin Abincin ƙasa na [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] . A [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sigar da ke amfani da man shanu an san ta da '''''muamba nsusu''''' . ''Nsusu'' na nufin ''kaza'' a Kikongo. Har ila yau, an dauke shi abincin ƙasa na [[Gabon]] inda aka sani da poulet nyembwe, kuma a [[Angola]] inda aka sani le '''''{{Lang|pt|moamba de galinha}}''''', kodayake mutanen Brazil sun yi ikirarin abincin Angola a kusa da shekara ta 2002, koyaushe ya kasance sanannen abinci a Angola, wanda ke da ma'ana kamar yadda Angola da Kongo makwabta ne yayin da yake yawancin mutanen Angola suna zaune a Brazil, a bayyane yake waɗanda ke da tushen Angola sun gabatar da shi zuwa Brazil. Wannan kuma yana iya zama dalilin da ya sa Moqueca ya shahara sosai a Brazil amma a zahiri abinci ne na Angola. Wannan kuma shine dalilin da ya sa Brazil ke da nasa nau'in pirão. Abincin gida ne na yau da kullun a [[Beljik|Belgium]]. Ana iya samun kaza na moamba na Angola a [[Portugal]].<ref>{{Cite web |date=11 May 2017 |title=Angola in Lisbon: Taste |url=https://culinarybackstreets.com/cities-category/lisbon/2017/angola-lisbon-taste/ |access-date=12 Mar 2023 |publisher=Culinary Backstreets}}</ref> == Bayanan da aka ambata == gg31bvl94p9j7vy7yqje75gmvkww86s 656621 656619 2025-07-08T14:47:09Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Bayanan da aka ambata */ 656621 wikitext text/x-wiki {{Infobox food}} '''Chicken na Moambe''' (Faransanci: poulet à la moambe ko poulet moambe kawai; Fotugis: moamba de galinha) wani ɗanɗano mai ƙayatarwa ne na kaza wanda ya shahara a yankin Afirka ta Tsakiya. Ana ɗaukar wannan abincin a matsayin abincin ƙasa a ƙasashen Angola, Jamhuriyar Kwango, da Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango. Ana yin wannan abincin ne ta hanyar haɗa kaza da kayan ƙamshi da kuma man ɗanɗano na kwakwa (palm butter), wanda ke ba da ɗanɗano irin na miya mai kauri. Akwai nau’o’in girke-girken da suka bambanta bisa yanki ko ƙabila a cikin Kwango da sauran sassan Afirka ta Tsakiya. Haka kuma, wannan abincin ya sami karbuwa har bayan nahiyar. == Shirye-shiryen == Poulet [[Moambe]] (Faransanci don "kuku a cikin man shanu na dabino") ana shirya shi ta hanyar dafa kaza a cikin moambe (man shanu na dabina) da spinach, sannan a ɗanɗana shi da kayan yaji kamar ''peri-peri'' ko ja pepper. Yawanci ana ba da shi tare da [[Dankali|dankali mai zaki]], albasa mai launin ruwan kasa, ƙwai da aka dafa da sauce da aka yi da kwai na dabino. Hakanan ana iya haɗa kaza na Moambe da shinkafa ko manioc ([[Rogo|cassava]]). Za'a iya maye gurbin kaza da duck ko kifi.<ref name="Albala2011" /> == Shahararren == An dauki kaza na Moambe a matsayin Abincin ƙasa na [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] . A [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sigar da ke amfani da man shanu an san ta da '''''muamba nsusu''''' . ''Nsusu'' na nufin ''kaza'' a Kikongo. Har ila yau, an dauke shi abincin ƙasa na [[Gabon]] inda aka sani da poulet nyembwe, kuma a [[Angola]] inda aka sani le '''''{{Lang|pt|moamba de galinha}}''''', kodayake mutanen Brazil sun yi ikirarin abincin Angola a kusa da shekara ta 2002, koyaushe ya kasance sanannen abinci a Angola, wanda ke da ma'ana kamar yadda Angola da Kongo makwabta ne yayin da yake yawancin mutanen Angola suna zaune a Brazil, a bayyane yake waɗanda ke da tushen Angola sun gabatar da shi zuwa Brazil. Wannan kuma yana iya zama dalilin da ya sa Moqueca ya shahara sosai a Brazil amma a zahiri abinci ne na Angola. Wannan kuma shine dalilin da ya sa Brazil ke da nasa nau'in pirão. Abincin gida ne na yau da kullun a [[Beljik|Belgium]]. Ana iya samun kaza na moamba na Angola a [[Portugal]].<ref>{{Cite web |date=11 May 2017 |title=Angola in Lisbon: Taste |url=https://culinarybackstreets.com/cities-category/lisbon/2017/angola-lisbon-taste/ |access-date=12 Mar 2023 |publisher=Culinary Backstreets}}</ref> == Manazarta == 25gw5e8781ovrzr3hni2czunpkqx93u 656622 656621 2025-07-08T14:47:41Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656622 wikitext text/x-wiki {{Infobox food}} '{{databox}}''Chicken na Moambe''' (Faransanci: poulet à la moambe ko poulet moambe kawai; Fotugis: moamba de galinha) wani ɗanɗano mai ƙayatarwa ne na kaza wanda ya shahara a yankin Afirka ta Tsakiya. Ana ɗaukar wannan abincin a matsayin abincin ƙasa a ƙasashen Angola, Jamhuriyar Kwango, da Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango. Ana yin wannan abincin ne ta hanyar haɗa kaza da kayan ƙamshi da kuma man ɗanɗano na kwakwa (palm butter), wanda ke ba da ɗanɗano irin na miya mai kauri. Akwai nau’o’in girke-girken da suka bambanta bisa yanki ko ƙabila a cikin Kwango da sauran sassan Afirka ta Tsakiya. Haka kuma, wannan abincin ya sami karbuwa har bayan nahiyar. == Shirye-shiryen == Poulet [[Moambe]] (Faransanci don "kuku a cikin man shanu na dabino") ana shirya shi ta hanyar dafa kaza a cikin moambe (man shanu na dabina) da spinach, sannan a ɗanɗana shi da kayan yaji kamar ''peri-peri'' ko ja pepper. Yawanci ana ba da shi tare da [[Dankali|dankali mai zaki]], albasa mai launin ruwan kasa, ƙwai da aka dafa da sauce da aka yi da kwai na dabino. Hakanan ana iya haɗa kaza na Moambe da shinkafa ko manioc ([[Rogo|cassava]]). Za'a iya maye gurbin kaza da duck ko kifi.<ref name="Albala2011" /> == Shahararren == An dauki kaza na Moambe a matsayin Abincin ƙasa na [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] . A [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sigar da ke amfani da man shanu an san ta da '''''muamba nsusu''''' . ''Nsusu'' na nufin ''kaza'' a Kikongo. Har ila yau, an dauke shi abincin ƙasa na [[Gabon]] inda aka sani da poulet nyembwe, kuma a [[Angola]] inda aka sani le '''''{{Lang|pt|moamba de galinha}}''''', kodayake mutanen Brazil sun yi ikirarin abincin Angola a kusa da shekara ta 2002, koyaushe ya kasance sanannen abinci a Angola, wanda ke da ma'ana kamar yadda Angola da Kongo makwabta ne yayin da yake yawancin mutanen Angola suna zaune a Brazil, a bayyane yake waɗanda ke da tushen Angola sun gabatar da shi zuwa Brazil. Wannan kuma yana iya zama dalilin da ya sa Moqueca ya shahara sosai a Brazil amma a zahiri abinci ne na Angola. Wannan kuma shine dalilin da ya sa Brazil ke da nasa nau'in pirão. Abincin gida ne na yau da kullun a [[Beljik|Belgium]]. Ana iya samun kaza na moamba na Angola a [[Portugal]].<ref>{{Cite web |date=11 May 2017 |title=Angola in Lisbon: Taste |url=https://culinarybackstreets.com/cities-category/lisbon/2017/angola-lisbon-taste/ |access-date=12 Mar 2023 |publisher=Culinary Backstreets}}</ref> == Manazarta == q6mwrj6jq6yiwpgkxfnuvd911jvp0gr 656623 656622 2025-07-08T14:48:27Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656623 wikitext text/x-wiki {{Infobox food}} {{databox}}'''Chicken na Moambe''' (Faransanci: poulet à la moambe ko poulet moambe kawai; Fotugis: moamba de galinha) wani ɗanɗano mai ƙayatarwa ne na kaza wanda ya shahara a yankin Afirka ta Tsakiya. Ana ɗaukar wannan abincin a matsayin abincin ƙasa a ƙasashen Angola, Jamhuriyar Kwango, da Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango. Ana yin wannan abincin ne ta hanyar haɗa kaza da kayan ƙamshi da kuma man ɗanɗano na kwakwa (palm butter), wanda ke ba da ɗanɗano irin na miya mai kauri. Akwai nau’o’in girke-girken da suka bambanta bisa yanki ko ƙabila a cikin Kwango da sauran sassan Afirka ta Tsakiya. Haka kuma, wannan abincin ya sami karbuwa har bayan nahiyar. == Shirye-shiryen == Poulet [[Moambe]] (Faransanci don "kuku a cikin man shanu na dabino") ana shirya shi ta hanyar dafa kaza a cikin moambe (man shanu na dabina) da spinach, sannan a ɗanɗana shi da kayan yaji kamar ''peri-peri'' ko ja pepper. Yawanci ana ba da shi tare da [[Dankali|dankali mai zaki]], albasa mai launin ruwan kasa, ƙwai da aka dafa da sauce da aka yi da kwai na dabino. Hakanan ana iya haɗa kaza na Moambe da shinkafa ko manioc ([[Rogo|cassava]]). Za'a iya maye gurbin kaza da duck ko kifi.<ref name="Albala2011" /> == Shahararren == An dauki kaza na Moambe a matsayin Abincin ƙasa na [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] . A [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sigar da ke amfani da man shanu an san ta da '''''muamba nsusu''''' . ''Nsusu'' na nufin ''kaza'' a Kikongo. Har ila yau, an dauke shi abincin ƙasa na [[Gabon]] inda aka sani da poulet nyembwe, kuma a [[Angola]] inda aka sani le '''''{{Lang|pt|moamba de galinha}}''''', kodayake mutanen Brazil sun yi ikirarin abincin Angola a kusa da shekara ta 2002, koyaushe ya kasance sanannen abinci a Angola, wanda ke da ma'ana kamar yadda Angola da Kongo makwabta ne yayin da yake yawancin mutanen Angola suna zaune a Brazil, a bayyane yake waɗanda ke da tushen Angola sun gabatar da shi zuwa Brazil. Wannan kuma yana iya zama dalilin da ya sa Moqueca ya shahara sosai a Brazil amma a zahiri abinci ne na Angola. Wannan kuma shine dalilin da ya sa Brazil ke da nasa nau'in pirão. Abincin gida ne na yau da kullun a [[Beljik|Belgium]]. Ana iya samun kaza na moamba na Angola a [[Portugal]].<ref>{{Cite web |date=11 May 2017 |title=Angola in Lisbon: Taste |url=https://culinarybackstreets.com/cities-category/lisbon/2017/angola-lisbon-taste/ |access-date=12 Mar 2023 |publisher=Culinary Backstreets}}</ref> == Manazarta == 4am9ewq5acy8p8s53i6d9cv8zrnr039 656654 656623 2025-07-08T15:42:23Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Shirye-shiryen */ 656654 wikitext text/x-wiki {{Infobox food}} {{databox}}'''Chicken na Moambe''' (Faransanci: poulet à la moambe ko poulet moambe kawai; Fotugis: moamba de galinha) wani ɗanɗano mai ƙayatarwa ne na kaza wanda ya shahara a yankin Afirka ta Tsakiya. Ana ɗaukar wannan abincin a matsayin abincin ƙasa a ƙasashen Angola, Jamhuriyar Kwango, da Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango. Ana yin wannan abincin ne ta hanyar haɗa kaza da kayan ƙamshi da kuma man ɗanɗano na kwakwa (palm butter), wanda ke ba da ɗanɗano irin na miya mai kauri. Akwai nau’o’in girke-girken da suka bambanta bisa yanki ko ƙabila a cikin Kwango da sauran sassan Afirka ta Tsakiya. Haka kuma, wannan abincin ya sami karbuwa har bayan nahiyar. == Shirye-shiryen == Poulet [[Moambe]] (Faransanci don "kuku a cikin man shanu na dabino")<ref name="JacobAshkenazi2014">{{cite book|author1=Jeanne Jacob|author2=Michael Ashkenazi|title=The World Cookbook: The Greatest Recipes from Around the Globe, 2nd Edition &#91;4 Volumes&#93;: The Greatest Recipes from Around the Globe|url=https://books.google.com/books?id=GmqEAwAAQBAJ&pg=PA473|date=15 January 2014|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-61069-469-8|page=473}}</ref> ana shirya shi ta hanyar dafa kaza a cikin moambe (man shanu na dabina) da spinach, sannan a ɗanɗana shi da kayan yaji kamar ''peri-peri'' ko ja pepper. Yawanci ana ba da shi tare da [[Dankali|dankali mai zaki]], albasa mai launin ruwan kasa, ƙwai da aka dafa da sauce da aka yi da kwai na dabino. Hakanan ana iya haɗa kaza na Moambe da shinkafa ko manioc ([[Rogo|cassava]]). Za'a iya maye gurbin kaza da duck ko kifi.<ref name="Albala2011" /> == Shahararren == An dauki kaza na Moambe a matsayin Abincin ƙasa na [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] . A [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sigar da ke amfani da man shanu an san ta da '''''muamba nsusu''''' . ''Nsusu'' na nufin ''kaza'' a Kikongo. Har ila yau, an dauke shi abincin ƙasa na [[Gabon]] inda aka sani da poulet nyembwe, kuma a [[Angola]] inda aka sani le '''''{{Lang|pt|moamba de galinha}}''''', kodayake mutanen Brazil sun yi ikirarin abincin Angola a kusa da shekara ta 2002, koyaushe ya kasance sanannen abinci a Angola, wanda ke da ma'ana kamar yadda Angola da Kongo makwabta ne yayin da yake yawancin mutanen Angola suna zaune a Brazil, a bayyane yake waɗanda ke da tushen Angola sun gabatar da shi zuwa Brazil. Wannan kuma yana iya zama dalilin da ya sa Moqueca ya shahara sosai a Brazil amma a zahiri abinci ne na Angola. Wannan kuma shine dalilin da ya sa Brazil ke da nasa nau'in pirão. Abincin gida ne na yau da kullun a [[Beljik|Belgium]]. Ana iya samun kaza na moamba na Angola a [[Portugal]].<ref>{{Cite web |date=11 May 2017 |title=Angola in Lisbon: Taste |url=https://culinarybackstreets.com/cities-category/lisbon/2017/angola-lisbon-taste/ |access-date=12 Mar 2023 |publisher=Culinary Backstreets}}</ref> == Manazarta == 1qpi0a06b0uknrkchuiin8jb52n2ro9 656656 656654 2025-07-08T15:43:39Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Shirye-shiryen */ 656656 wikitext text/x-wiki {{Infobox food}} {{databox}}'''Chicken na Moambe''' (Faransanci: poulet à la moambe ko poulet moambe kawai; Fotugis: moamba de galinha) wani ɗanɗano mai ƙayatarwa ne na kaza wanda ya shahara a yankin Afirka ta Tsakiya. Ana ɗaukar wannan abincin a matsayin abincin ƙasa a ƙasashen Angola, Jamhuriyar Kwango, da Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango. Ana yin wannan abincin ne ta hanyar haɗa kaza da kayan ƙamshi da kuma man ɗanɗano na kwakwa (palm butter), wanda ke ba da ɗanɗano irin na miya mai kauri. Akwai nau’o’in girke-girken da suka bambanta bisa yanki ko ƙabila a cikin Kwango da sauran sassan Afirka ta Tsakiya. Haka kuma, wannan abincin ya sami karbuwa har bayan nahiyar. == Shirye-shiryen == Poulet [[Moambe]] (Faransanci don "kuku a cikin man shanu na dabino")<ref name="JacobAshkenazi2014">{{cite book|author1=Jeanne Jacob|author2=Michael Ashkenazi|title=The World Cookbook: The Greatest Recipes from Around the Globe, 2nd Edition &#91;4 Volumes&#93;: The Greatest Recipes from Around the Globe|url=https://books.google.com/books?id=GmqEAwAAQBAJ&pg=PA473|date=15 January 2014|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-61069-469-8|page=473}}</ref> ana shirya shi ta hanyar dafa kaza a cikin moambe (man shanu na dabina) da spinach, sannan a ɗanɗana shi da kayan yaji kamar ''peri-peri'' ko ja pepper. Yawanci ana ba da shi tare da [[Dankali|dankali mai zaki]], albasa mai launin ruwan kasa, ƙwai da aka dafa da sauce da aka yi da kwai na dabino.<ref>{{cite book|title=The Belgian Congo Today|url=https://books.google.com/books?id=F5s5AQAAIAAJ|year=1952|page=522}}</ref><ref name="Albala2011">{{cite book|author=Ken Albala|title=Food Cultures of the World Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=NTo6c_PJWRgC&pg=PA37|year=2011|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-0-313-37626-9|page=37}}</ref> Hakanan ana iya haɗa kaza na Moambe da shinkafa ko manioc ([[Rogo|cassava]]). Za'a iya maye gurbin kaza da duck ko kifi.<ref name="Albala2011" /> == Shahararren == An dauki kaza na Moambe a matsayin Abincin ƙasa na [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] . A [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sigar da ke amfani da man shanu an san ta da '''''muamba nsusu''''' . ''Nsusu'' na nufin ''kaza'' a Kikongo. Har ila yau, an dauke shi abincin ƙasa na [[Gabon]] inda aka sani da poulet nyembwe, kuma a [[Angola]] inda aka sani le '''''{{Lang|pt|moamba de galinha}}''''', kodayake mutanen Brazil sun yi ikirarin abincin Angola a kusa da shekara ta 2002, koyaushe ya kasance sanannen abinci a Angola, wanda ke da ma'ana kamar yadda Angola da Kongo makwabta ne yayin da yake yawancin mutanen Angola suna zaune a Brazil, a bayyane yake waɗanda ke da tushen Angola sun gabatar da shi zuwa Brazil. Wannan kuma yana iya zama dalilin da ya sa Moqueca ya shahara sosai a Brazil amma a zahiri abinci ne na Angola. Wannan kuma shine dalilin da ya sa Brazil ke da nasa nau'in pirão. Abincin gida ne na yau da kullun a [[Beljik|Belgium]]. Ana iya samun kaza na moamba na Angola a [[Portugal]].<ref>{{Cite web |date=11 May 2017 |title=Angola in Lisbon: Taste |url=https://culinarybackstreets.com/cities-category/lisbon/2017/angola-lisbon-taste/ |access-date=12 Mar 2023 |publisher=Culinary Backstreets}}</ref> == Manazarta == nogp6co34i458fbq8cxoseuodnik3ad Philip Ahmad 0 104942 656611 2025-07-08T14:41:19Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656611 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Philip Ahmad''' dan siyasar Najeriya ne. Ya taba zama memba mai wakiltar mazabar tarayya ta Shelleng/Guyuk a majalisar wakilai. An haife shi a shekarar 1962, dan asalin jihar Adamawa ne. Ya gaji Gibson Kauda Nathaniel kuma an zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a zaben 2015 karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Philip Ahmad". Culture Intelligence from RED. Retrieved 2025-01-08.</ref> == Manazarta == 2lxle2g6mmkhrpq44kicd7d1p8l1hzn Musa Ibrahim Ahmadu 0 104943 656615 2025-07-08T14:43:32Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656615 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Musa Ibrahim Ahmadu''' dan siyasar Najeriya ne daga jihar Kogi, an haife shi a watan Yuli 1953. Ya taba zama wakilin mazabar tarayya ta Lokoja/Kogi a majalisar dokokin kasar daga 2003 zuwa 2007 a matsayin dan jam’iyyar PDP. Ya rike mukamai a matsayin kwamishinan kudi da kwamishinan kasuwanci da masana’antu a jihar Kwara.<ref>House of Representatives Member | Honourable Musa Ahmadu". 2007-10-20. Archived from the original on 20 October 2007. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>The House of Representatives, Federal Republic of Nigeria". 2007-12-21. Archived from the original on 21 December 2007. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == s0gpsd8fn29ponqjht80sspykwi6xo2 Ahmed Ibn Mohammed 0 104944 656618 2025-07-08T14:45:56Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656618 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ahmed Ibn Mohammed''' (an haife shi a watan Nuwamba 11, 1979) ɗan siyasan Najeriya ne kuma memba na majalisa ta 8 mai wakiltar mazabar Kaiama/Wajibe a majalisar dokokin jihar Kwara.<ref>Hon. Ahmed Ibn Mohammed Archives". Channels Television. Retrieved 2025-01-13</ref><ref>"Hon. Ahmed Ibn Mohammed". Kwara State House of Assembly. Retrieved 2025-01-07</ref> == Manazarta == 4sfjrbsse9fkkx9mnfmobrf6qpsejyz Mukhtar Ahmed (dan siyasa) 0 104945 656624 2025-07-08T14:48:53Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656624 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Mukhtar Ahmed Monrovia''' dan siyasar Najeriya ne wanda ya taba zama mamba mai mazabar Kaduna ta Kudu a majalisar wakilai. An haife shi a 1967, dan asalin jihar Kaduna ne. An zabe shi a kamar dan majalisar tarayya a 2019 a karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-06</ref><ref>Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation". orderpaper.ng. Retrieved 2025-01-06</ref> Ya shirya shirin horar da ‘yan mata na zamani, inda ya raba kwamfyutocin kwamfyutoci 55 da kuma kyautar kudi ga mazabarsa.<ref>Shittu, Rodiyat (2021-12-19). "Monrovia, Kaduna lawmaker, distributes laptops to 55 girls". Tribune Online. Retrieved 2025-01-06</ref> == Manazarta == cbt8n6whoacrgzghr05a0h45lin5gjr Shehu Ahmed 0 104946 656625 2025-07-08T14:52:21Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656625 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Shehu Ahmed''' dan siyasar Najeriya ne wanda ya taba zama dan majalisar wakilan Najeriya mai wakiltar mazabar Bungudu/Maru a jihar Zamfara. An zabe shi a shekarar 2019 a karkashin jam’iyyar People’s Democratic Party (PDP).<ref>Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation". orderpaper.ng. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Sobowale, Rasheed (2021-07-09). "List of House of Reps members and their political parties". Vanguard News. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>LIST-OF-MEMBERS-ELECT-OF-THE-HOUSE-OF REPRESENTATIVES.FEB_.2023.pdf" (PDF). INEC Nigeria.</ref><ref>"Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-07</ref> == Manazarta == 58fk9b9e1zv0wndzju3j11res96r6c9 Alessandro Tomasi 0 104947 656628 2025-07-08T15:12:20Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656628 wikitext text/x-wiki Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref>"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> [2] Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.[1]. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).[1][2][3] An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.[1][3] == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == ioft5ci48mfu0xia5os7d8m6r7apgio 656629 656628 2025-07-08T15:13:22Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656629 wikitext text/x-wiki Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref>"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> <ref>"Alessandro Tomasi Sindaco". Comune di Pistoia (in Italian). Retrieved 7 March 2019.</ref> Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.[1]. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).[1][2][3] An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.[1][3] == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == 0u550ein1rb34jiadppcbnr8x5po1p8 656631 656629 2025-07-08T15:14:35Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656631 wikitext text/x-wiki Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref name=":0">"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> <ref>"Alessandro Tomasi Sindaco". Comune di Pistoia (in Italian). Retrieved 7 March 2019.</ref> Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.<ref name=":0" />. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).[1][2][3] An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.[1][3] == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == 1jra7k0swb9zd7m4h8np6qudteybqu7 656632 656631 2025-07-08T15:15:11Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656632 wikitext text/x-wiki Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref name=":0">"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> <ref>"Alessandro Tomasi Sindaco". Comune di Pistoia (in Italian). Retrieved 7 March 2019.</ref> Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.<ref name=":0" />. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).[1][2][3] An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.<ref name=":0" />[3] == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == blcrsovh8ejhc90516ot6aifdwvgwgg 656633 656632 2025-07-08T15:15:58Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656633 wikitext text/x-wiki Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref name=":0">"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> <ref>"Alessandro Tomasi Sindaco". Comune di Pistoia (in Italian). Retrieved 7 March 2019.</ref> Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.<ref name=":0" />. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).<ref name=":0" />[2][3] An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.<ref name=":0" />[3] == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == blio98w75xslrvifmagu8jpac5z4ltt 656634 656633 2025-07-08T15:16:41Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656634 wikitext text/x-wiki Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref name=":0">"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> <ref name=":1">"Alessandro Tomasi Sindaco". Comune di Pistoia (in Italian). Retrieved 7 March 2019.</ref> Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.<ref name=":0" />. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).<ref name=":0" /><ref name=":1" />[3] An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.<ref name=":0" />[3] == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == 0rdo51lw3z0eeiv7u4d1eqvej952y0u 656635 656634 2025-07-08T15:17:32Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656635 wikitext text/x-wiki Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref name=":0">"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> <ref name=":1">"Alessandro Tomasi Sindaco". Comune di Pistoia (in Italian). Retrieved 7 March 2019.</ref> Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.<ref name=":0" />. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).<ref name=":0" /><ref name=":1" />[3] An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.<ref name=":0" /><ref>"Risultati elezioni comunali 2017 a Pistoia. Tomasi vince le elezioni amministrative con il 54,3% dei voti". Il Sole 24 Ore. 27 June 2017. Retrieved 29 October 2018.</ref> == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == ftgxs1isls1zkxvyoimgai0qwb3n83l 656637 656635 2025-07-08T15:18:35Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656637 wikitext text/x-wiki Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref name=":0">"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> <ref name=":1">"Alessandro Tomasi Sindaco". Comune di Pistoia (in Italian). Retrieved 7 March 2019.</ref> Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.<ref name=":0" />. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /> An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.<ref name=":0" /><ref name=":2">"Risultati elezioni comunali 2017 a Pistoia. Tomasi vince le elezioni amministrative con il 54,3% dei voti". Il Sole 24 Ore. 27 June 2017. Retrieved 29 October 2018.</ref> == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == 13sj6efcovpjqp9eg95h8wuqy213xfk 656638 656637 2025-07-08T15:20:47Z Muhdavdullahi 32668 Saka akwatin bayanai 656638 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Alessandro Tomasi (an haife shi 18 Satumba 1979 a Pistoia) ɗan siyasan Italiya ne.<ref name=":0">"Alessandro Tomasi". Ministry of the Interior of Italy (in Italian). 23 February 2017. Retrieved 7 March 2019.</ref> <ref name=":1">"Alessandro Tomasi Sindaco". Comune di Pistoia (in Italian). Retrieved 7 March 2019.</ref> Ya kasance memba na jam'iyyun dama na National Alliance (AN) da The People of Freedom (PdL), kuma ya yi aiki a matsayin dan majalisa a Pistoia daga 2007 zuwa 2017.<ref name=":0" />. Ya shiga Brothers of Italy (FdI) kuma ya tsaya takarar magajin garin Pistoia a zaɓen gida na Italiya na 2017, wanda ke goyan bayan haɗin gwiwar dama ta FdI, Forza Italia (FI), Lega Nord (LN), da jerin jama'a Pistoia Concreta (PC).<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /> An zabe shi a ranar 25 ga Yuni 2017 kuma ya karbi mulki a ranar 26 ga Yuni 2017.<ref name=":0" /><ref name=":2">"Risultati elezioni comunali 2017 a Pistoia. Tomasi vince le elezioni amministrative con il 54,3% dei voti". Il Sole 24 Ore. 27 June 2017. Retrieved 29 October 2018.</ref> == Duba kuma == Zaben 2017 na Italiya Jerin magajin garin Pistoia == Manazarta == sy7qny7gh7wl0r6a1fcrwf1zdm0ztvi Yinusa Yahaya Ahmed 0 104948 656630 2025-07-08T15:14:00Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656630 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Yinusa Yahaya Ahmed''' ɗan siyasan Najeriya ne, ɗan kasuwa, kuma ɗan majalisa daga jihar Kwara, Najeriya.<ref name=":0">Admin (2017-03-31). "YINUSA, Hon. Yahaya Ahmed". Biographical Legacy and Research Foundation. Retrieved 2024-12-30</ref> == Rayuwar farko == An haifi Yinusa Yahaya Ahmed a ranar 6 ga watan Yuni 1957 a Tsaragi, karamar hukumar Edu, jihar Kwara.<ref>Kwara Gov names ex-Rep member Yahaya Yinusa 'Bulldozer' new Kwara Poly chair". kwarastate.gov.ng. Retrieved 2024-12-30</ref><ref>"Kwara Gov mourns Yinusa Yahya 'Bulldozer'". www.ilorin.info. Retrieved 2024-12-30</ref> == Ilimi == Yinusa Yahaya Ahmed ya kammala karatunsa na digiri a Kwalejin Kimiyya da Fasaha ta Tarayya da ke Yaba da Polytechnic, Ibadan. Hakanan yana da takaddun shaida da yawa daga cibiyoyi daban-daban. == Sana'a == Hon. Yinusa Yahaya Ahmed dan siyasa ne kuma dan kasuwa. Daga 1999 zuwa 2007, ya yi wa’adi biyu a majalisar dokokin jihar Kwara, yana wakiltar mazabar tarayya ta Edu/Moro/Patigi.<ref name=":0" /> == Manazarta == pv50m1upwyyumaxoj1kafbc890gxclt Suleiman Ajadi 0 104949 656636 2025-07-08T15:17:35Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656636 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Suleiman Makanjuola Ajadi''' (an haife shi a watan Yuni 3, 1957) ɗan siyasan Najeriya ne kuma Sanata mai wa'adi biyu, mai wakiltar yankin Kwara ta Kudu daga 1999 zuwa 2007 a ƙarƙashin jam'iyyar All Nigerian Peoples Party (ANPP).<ref>Nwafor (2023-03-07). "Senator Ajadi says Gov AbdulRazaq still best option for Kwara". Vanguard News. Retrieved 2025-01-20</ref><ref>Senator promises to deliver Kwara South to APC". Retrieved 2025-01-20</ref> == Sana'a == Ajadi kafin shiga siyasa ya yi aiki a Kwalejin Fasaha ta Jihar Kwara, inda ya fara Mataimakin Malami, ya kuma kai matsayin Babban Malami a shekarar 1999. Daga 1994 zuwa 1995, ya yi Kwamishinan Kudi da Raya Tattalin Arziki a Jihar Kwara.<ref>SEN. SULAIMAN AJADI: FROM CLASSROOM TO NASS - IgbominaToday". 2022-04-20. Retrieved 2025-01-20.</ref> An zabi Ajadi a matsayin Sanata mai wakiltar Kwara ta Kudu a shekarar 1999 kuma an sake zabe shi a shekarar 2003, inda ya yi wa’adi biyu a Majalisar Dattawa har zuwa 2007. Daga baya ya zama mai ba Shugaba Goodluck Jonathan shawara na musamman kan harkokin Majalisar Dokoki ta kasa.<ref>Rapheal (2022-09-14). "Road to 2023: Insecurity worse now than under". The Sun Nigeria. Retrieved 2025-01-20</ref><ref>Former Presidential Aide Explains Defection from APC to ADC in Kwara – THISDAYLIVE". www.thisdaylive.com. Retrieved 2025-01-20</ref> == Manazarta == f2cdccrsaz4fvt0lpi88xpgohp252sb Tomide Akinribido 0 104950 656639 2025-07-08T15:22:32Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656639 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Leonard Tomide Akinribido''', SSA ga Gwamnan Jihar Ondo akan ICT (an haife shi a shekara ta 1987) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati. A halin yanzu yana aiki a matsayin Babban Mataimaki na Musamman (SSA) ga Gwamnan Jihar Ondo akan Fasahar Sadarwa da Sadarwa (ICT) kuma yana kula da Hukumar Fasaha ta Jihar (SITA). Ya taba zama dan majalisar dokokin jihar Ondo, mai wakiltar mazabar Ondo ta yamma 1 daga 2019 zuwa 2023..<ref>Akinribido, Seyi Law, Sowore, Isijola, Others Make Aiyedatiwa's New List of Appointment". The Precision NG. 29 July 2024. Retrieved 17 October 2024</ref> == Sana'ar siyasa == An zabi Akinribido a matsayin dan majalisar dokokin jihar Ondo a shekarar 2019, mai wakiltar Ondo West Constituency 1, a karkashin jam’iyyar Zenith Labour Party (ZLP) kafin daga bisani ya sauya sheka zuwa jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) a lokacin da yake majalisar dokokin jihar.<ref>Court orders Ondo Assembly to reinstate suspended lawmaker". The Punch. 6 November 2020. Retrieved 17 October 2024</ref><ref>Akinribido Tomide Leonard". Stears Elections. Retrieved 17 October 2024</ref> A watan Fabrairun 2024, Akinribido ya sauya sheka zuwa jam’iyyar All Progressives Congress (APC), sannan ya nada shi a matsayin SSA ga Gwamna kan ICT.<ref>Ex-Ondo lawmaker dumps PDP, joins APC". The Nation. Retrieved 17 October 2024.</ref> A watan Agustan 2024, an nada Akinribido a matsayin Babban Mataimaki na Musamman ga Gwamnan Jihar Ondo akan ICT.<ref>"Gov Aiyedatiwa Will Ensure Ondo State Economy is ICT Driven – Hon. Tomide Akinribido". Ondo State Government. Retrieved 17 October 2024</ref> Akinribido ya samu kyautar gwarzon dan majalisar jihar Ondo a shekarar 2021 ta Jarumin Jarumi.<ref>Hon. Akinribido Bags Ondo State Legislator of the Year Award". The Precision NG. 15 September 2021. Retrieved 17 October 2024</ref> == Rayuwar farko == Leonard Tomide Akinribido ya fito ne daga garin Ondo, jihar Ondo, Najeriya. == Rayuwa ta sirri == Leonard Tomide Akinribido ya yi aure da yara. == Manazarta == qz2fotqv3xzzsp3z26iax7xsluzdy7r Oluokun Akintola 0 104951 656640 2025-07-08T15:25:03Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656640 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akintola George Oluokun''' dan siyasar Najeriya ne wanda ya taba zama dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar tarayya ta Akinyele/Lagelu a jihar Oyo. An zabe shi a karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC) a 2019.<ref>Oke, Jeremiah (2019-08-18). "Tribunal dismisses petition against Folarin, three others - Daily Trust". dailytrust. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Sobowale, Rasheed (2021-07-09). "List of House of Reps members and their political parties". Vanguard News. Retrieved 2025-01-07.</ref><ref>undefined candidate data for 2023 - Stears Elections". www.stears.co. Retrieved 2025-01-07</ref> == Manazarta == fezwg280zfh3as4aodwh1np9bkxcheg Prokosko Lake 0 104952 656641 2025-07-08T15:26:01Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656641 wikitext text/x-wiki Tafkin Prokoško (Cyrillic: Прокошко Језеро) tabki ne a Bosnia da Herzegovina. Tana cikin gundumar Fojnica kuma tana da nisan mita 1,670 (5,480 ft) sama da matakin teku. Masu yawon bude ido kusan 20,000 ne ke ziyartar tafkin a kowace shekara. <ref>"Prokoško jezero godišnje posjeti 20.000 turista". klix.ba. 2015.</ref> == Duba kuma == Jerin tafkuna a Bosnia da Herzegovina == Manazarta == 1hibexx8keijy361fiugobxdymifn4d 656643 656641 2025-07-08T15:28:49Z Muhdavdullahi 32668 Saka akwatin bayanai 656643 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Tafkin Prokoško (Cyrillic: Прокошко Језеро) tabki ne a Bosnia da Herzegovina. Tana cikin gundumar Fojnica kuma tana da nisan mita 1,670 (5,480 ft) sama da matakin teku. Masu yawon bude ido kusan 20,000 ne ke ziyartar tafkin a kowace shekara. <ref>"Prokoško jezero godišnje posjeti 20.000 turista". klix.ba. 2015.</ref> == Duba kuma == Jerin tafkuna a Bosnia da Herzegovina == Manazarta == tsxeya9nsxxcoqp8cwyab8mtefq3zoo Akinyede Awodumila 0 104953 656642 2025-07-08T15:28:15Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656642 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinyede Awodumila''' dan siyasar Najeriya ne. Ya taba zama mamba mai wakiltar mazabar Emure/Gbonyin/Ekiti ta gabas a majalisar wakilai. An haife shi a shekarar 1949, ya fito ne daga jihar Ekiti. An zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a zaben 2015 a karkashin jam’iyyar PDP.<ref>"Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Hon. Akinyede Awodumila biography, net worth, age, family, contact & picture". www.manpower.com.ng. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == 6zw533e65ot7el6dv9wcv1ltfc3e66y Emmanuel Akpan 0 104954 656644 2025-07-08T15:30:56Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656644 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Emmanuel Akpan''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin mamba mai wakiltar Ikot Ekpene/Essien Udim/Obot Akara Federal Constituency a majalisar wakilai. An haife shi a shekarar 1967, ya fito ne daga jihar Akwa Ibom. An zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a zaben 2015 a karkashin jam’iyyar PDP.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Hon. Emmanuel Akpan biography, net worth, age, family, contact & picture". www.manpower.com.ng. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == hln5mtfe5v4cu8i20fl88qvneo2nox5 Solomon Yakubu Akwashiki 0 104955 656645 2025-07-08T15:33:56Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656645 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Solomon Yakubu''' Akwashiki ɗan siyasan Najeriya ne. A yanzu haka yana zama dan majalisar jiha mai wakiltar mazabar Lafia ta tsakiya a majalisar dokokin jihar Nasarawa.<ref>David (2023-03-23). "Nasarawa: INEC declares Akwashiki winner of Lafia Central assembly poll". The Sun Nigeria. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Nigeria, News Agency of (2024-09-04). "Nasarawa Assembly member visits hospital, gifts cash to patients". Peoples Gazette Nigeria. Retrieved 2025-01-07.</ref> == Manazarta == 44tmhhx6tgug4ziaub50x9hje6wkl9m Lewis William Forbes 0 104956 656646 2025-07-08T15:34:41Z Muhdavdullahi 32668 Kirkirar muqala 656646 wikitext text/x-wiki Lewis William Forbes (1794–1854) ministan Scotland ne wanda ya yi aiki a matsayin Mai Gudanar da Babban Taro na Cocin Scotland a 1852, matsayi mafi girma a Cocin Scotland. Rayuwa Cocin Boharm An haife shi a Banff, Aberdeenshire akan 16 ga Agusta 1794. Ya kasance ministan Boharm, wata karamar Ikklesiya a kudu da Fochabers a cikin karkarar Banffshire, tsawon shekaru 37.[1] Ya mutu a Coci a ranar 8 ga Janairu 1854.[2] An binne shi a Boharm Churchyard.[3] Iyali Ya yi aure sau biyu. Matarsa ​​ta farko ita ce Penelope Cowie. Ɗansa, Archibald Forbes, shahararren ɗan jaridan yaƙi ne. 'Yarsa Margaret Chalmers Forbes (1821-1903) ta auri Rev William Robinson Pirie, Mai gabatarwa a 1864. Sun haifi 'ya'ya takwas. An binne ta a Old Machar Churchyard a Aberdeen. Ɗansa na biyu, George Cowie Forbes, ya sami horo a matsayin likita kuma ya yi hijira zuwa Amurka, ya mutu a San Francisco a watan Disamba 1850.[4] Matarsa ​​ta biyu, Elizabeth Mary Forbes, ta mutu a shekara ta 1892 kuma an binne ta a makabartar Allenvale a Aberdeen. == Manazarta == 72jwnso6igyhc9chw3y3fbfch6m4lo0 656647 656646 2025-07-08T15:35:32Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656647 wikitext text/x-wiki Lewis William Forbes (1794–1854) ministan Scotland ne wanda ya yi aiki a matsayin Mai Gudanar da Babban Taro na Cocin Scotland a 1852, matsayi mafi girma a Cocin Scotland. Rayuwa Cocin Boharm An haife shi a Banff, Aberdeenshire akan 16 ga Agusta 1794. Ya kasance ministan Boharm, wata karamar Ikklesiya a kudu da Fochabers a cikin karkarar Banffshire, tsawon shekaru 37.<ref>Report of the Commissioners of Religious Instruction, Scotland, vol 5</ref> Ya mutu a Coci a ranar 8 ga Janairu 1854.[2] An binne shi a Boharm Churchyard.[3] Iyali Ya yi aure sau biyu. Matarsa ​​ta farko ita ce Penelope Cowie. Ɗansa, Archibald Forbes, shahararren ɗan jaridan yaƙi ne. 'Yarsa Margaret Chalmers Forbes (1821-1903) ta auri Rev William Robinson Pirie, Mai gabatarwa a 1864. Sun haifi 'ya'ya takwas. An binne ta a Old Machar Churchyard a Aberdeen. Ɗansa na biyu, George Cowie Forbes, ya sami horo a matsayin likita kuma ya yi hijira zuwa Amurka, ya mutu a San Francisco a watan Disamba 1850.[4] Matarsa ​​ta biyu, Elizabeth Mary Forbes, ta mutu a shekara ta 1892 kuma an binne ta a makabartar Allenvale a Aberdeen. == Manazarta == j8g5bc15dkirdefiyyb89rtnlw0gyq8 656648 656647 2025-07-08T15:36:31Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656648 wikitext text/x-wiki Lewis William Forbes (1794–1854) ministan Scotland ne wanda ya yi aiki a matsayin Mai Gudanar da Babban Taro na Cocin Scotland a 1852, matsayi mafi girma a Cocin Scotland. Rayuwa Cocin Boharm An haife shi a Banff, Aberdeenshire akan 16 ga Agusta 1794. Ya kasance ministan Boharm, wata karamar Ikklesiya a kudu da Fochabers a cikin karkarar Banffshire, tsawon shekaru 37.<ref>Report of the Commissioners of Religious Instruction, Scotland, vol 5</ref> Ya mutu a Coci a ranar 8 ga Janairu 1854.<ref>Boharm Kirk Session Records, 8 January 1854 CH2/1115/6 in National Records of Scotland catalogue. "The weather being still very bad, and the number of hearers very few, the Minister convened the Congregation in the Schoolroom: he was taken suddenly ill during the first prayer, and obliged to leave the room immediately after giving out a paraphrase, and in less than an hour after he was no more"</ref> An binne shi a Boharm Churchyard.[3] Iyali Ya yi aure sau biyu. Matarsa ​​ta farko ita ce Penelope Cowie. Ɗansa, Archibald Forbes, shahararren ɗan jaridan yaƙi ne. 'Yarsa Margaret Chalmers Forbes (1821-1903) ta auri Rev William Robinson Pirie, Mai gabatarwa a 1864. Sun haifi 'ya'ya takwas. An binne ta a Old Machar Churchyard a Aberdeen. Ɗansa na biyu, George Cowie Forbes, ya sami horo a matsayin likita kuma ya yi hijira zuwa Amurka, ya mutu a San Francisco a watan Disamba 1850.[4] Matarsa ​​ta biyu, Elizabeth Mary Forbes, ta mutu a shekara ta 1892 kuma an binne ta a makabartar Allenvale a Aberdeen. == Manazarta == trhsvyud4a6vuyx25w3msc5ctcc6xb7 656650 656648 2025-07-08T15:38:12Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656650 wikitext text/x-wiki Lewis William Forbes (1794–1854) ministan Scotland ne wanda ya yi aiki a matsayin Mai Gudanar da Babban Taro na Cocin Scotland a 1852, matsayi mafi girma a Cocin Scotland. Rayuwa Cocin Boharm An haife shi a Banff, Aberdeenshire akan 16 ga Agusta 1794. Ya kasance ministan Boharm, wata karamar Ikklesiya a kudu da Fochabers a cikin karkarar Banffshire, tsawon shekaru 37.<ref>Report of the Commissioners of Religious Instruction, Scotland, vol 5</ref> Ya mutu a Coci a ranar 8 ga Janairu 1854.<ref>Boharm Kirk Session Records, 8 January 1854 CH2/1115/6 in National Records of Scotland catalogue. "The weather being still very bad, and the number of hearers very few, the Minister convened the Congregation in the Schoolroom: he was taken suddenly ill during the first prayer, and obliged to leave the room immediately after giving out a paraphrase, and in less than an hour after he was no more"</ref> An binne shi a Boharm Churchyard.<ref>"Info" (PDF). www.mbgrg.org. Retrieved 23 February 2020.</ref> Iyali Ya yi aure sau biyu. Matarsa ​​ta farko ita ce Penelope Cowie. Ɗansa, Archibald Forbes, shahararren ɗan jaridan yaƙi ne. 'Yarsa Margaret Chalmers Forbes (1821-1903) ta auri Rev William Robinson Pirie, Mai gabatarwa a 1864. Sun haifi 'ya'ya takwas. An binne ta a Old Machar Churchyard a Aberdeen. Ɗansa na biyu, George Cowie Forbes, ya sami horo a matsayin likita kuma ya yi hijira zuwa Amurka, ya mutu a San Francisco a watan Disamba 1850.[4] Matarsa ​​ta biyu, Elizabeth Mary Forbes, ta mutu a shekara ta 1892 kuma an binne ta a makabartar Allenvale a Aberdeen. == Manazarta == 1y7ywl60ll0mng49q50q47jmdtdbac3 656651 656650 2025-07-08T15:38:57Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656651 wikitext text/x-wiki Lewis William Forbes (1794–1854) ministan Scotland ne wanda ya yi aiki a matsayin Mai Gudanar da Babban Taro na Cocin Scotland a 1852, matsayi mafi girma a Cocin Scotland. Rayuwa Cocin Boharm An haife shi a Banff, Aberdeenshire akan 16 ga Agusta 1794. Ya kasance ministan Boharm, wata karamar Ikklesiya a kudu da Fochabers a cikin karkarar Banffshire, tsawon shekaru 37.<ref>Report of the Commissioners of Religious Instruction, Scotland, vol 5</ref> Ya mutu a Coci a ranar 8 ga Janairu 1854.<ref>Boharm Kirk Session Records, 8 January 1854 CH2/1115/6 in National Records of Scotland catalogue. "The weather being still very bad, and the number of hearers very few, the Minister convened the Congregation in the Schoolroom: he was taken suddenly ill during the first prayer, and obliged to leave the room immediately after giving out a paraphrase, and in less than an hour after he was no more"</ref> An binne shi a Boharm Churchyard.<ref>"Info" (PDF). www.mbgrg.org. Retrieved 23 February 2020.</ref> Iyali Ya yi aure sau biyu. Matarsa ​​ta farko ita ce Penelope Cowie. Ɗansa, Archibald Forbes, shahararren ɗan jaridan yaƙi ne. 'Yarsa Margaret Chalmers Forbes (1821-1903) ta auri Rev William Robinson Pirie, Mai gabatarwa a 1864. Sun haifi 'ya'ya takwas. An binne ta a Old Machar Churchyard a Aberdeen. Ɗansa na biyu, George Cowie Forbes, ya sami horo a matsayin likita kuma ya yi hijira zuwa Amurka, ya mutu a San Francisco a watan Disamba 1850.<ref>Scots in the USA and Canada 1825-1875</ref> Matarsa ​​ta biyu, Elizabeth Mary Forbes, ta mutu a shekara ta 1892 kuma an binne ta a makabartar Allenvale a Aberdeen. == Manazarta == sgyykjn6s6mhqvl3tctha5fbep9vpcu 656652 656651 2025-07-08T15:40:37Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656652 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Lewis William Forbes (1794–1854) ministan Scotland ne wanda ya yi aiki a matsayin Mai Gudanar da Babban Taro na Cocin Scotland a 1852, matsayi mafi girma a Cocin Scotland. Rayuwa Cocin Boharm An haife shi a Banff, Aberdeenshire akan 16 ga Agusta 1794. Ya kasance ministan Boharm, wata karamar Ikklesiya a kudu da Fochabers a cikin karkarar Banffshire, tsawon shekaru 37.<ref>Report of the Commissioners of Religious Instruction, Scotland, vol 5</ref> Ya mutu a Coci a ranar 8 ga Janairu 1854.<ref>Boharm Kirk Session Records, 8 January 1854 CH2/1115/6 in National Records of Scotland catalogue. "The weather being still very bad, and the number of hearers very few, the Minister convened the Congregation in the Schoolroom: he was taken suddenly ill during the first prayer, and obliged to leave the room immediately after giving out a paraphrase, and in less than an hour after he was no more"</ref> An binne shi a Boharm Churchyard.<ref>"Info" (PDF). www.mbgrg.org. Retrieved 23 February 2020.</ref> Iyali Ya yi aure sau biyu. Matarsa ​​ta farko ita ce Penelope Cowie. Ɗansa, Archibald Forbes, shahararren ɗan jaridan yaƙi ne. 'Yarsa Margaret Chalmers Forbes (1821-1903) ta auri Rev William Robinson Pirie, Mai gabatarwa a 1864. Sun haifi 'ya'ya takwas. An binne ta a Old Machar Churchyard a Aberdeen. Ɗansa na biyu, George Cowie Forbes, ya sami horo a matsayin likita kuma ya yi hijira zuwa Amurka, ya mutu a San Francisco a watan Disamba 1850.<ref>Scots in the USA and Canada 1825-1875</ref> Matarsa ​​ta biyu, Elizabeth Mary Forbes, ta mutu a shekara ta 1892 kuma an binne ta a makabartar Allenvale a Aberdeen. == Manazarta == a1r2suj3aus572pge4bfs6h7gl4ua97 Abdulyekeen Alajagusi 0 104957 656649 2025-07-08T15:37:10Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656649 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abdulyekeen Alajagusi Sadiq''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya taba zama memba mai wakiltar mazabar Asa/llorin ta yamma a majalisar wakilai. An haife shi a ranar 3 ga Afrilu 1962, ya fito ne daga jihar Kwara. An zabe shi a matsayin dan majalisar tarayya a zaben 2019 a karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 8 January 2025.</ref><ref>Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria". www.constrack.ng. Retrieved 8 January 2025</ref> == Manazarta == ta5se03yl0r5cf6bsrfo6utbbdxkfgo Nassir Ali Ahmed 0 104958 656653 2025-07-08T15:40:42Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656653 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Nassir Ali Ahmed''' dan siyasa daga jihar Kano a Najeriya ya taba zama wakilin mazabar Nassarawa a majalisar dokokin kasar. An zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC) kuma ya rike mukamin daga 2011 zuwa 2015, 2015 zuwa 2019, da 2019 zuwa 2023.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-05</ref> == Rayuwar farko da ilimi == An haifi Ahmed a ranar 2 ga Yuni, 1968, a karamar hukumar Nasarawa ta jihar Kano, Najeriya. Ya fara karatunsa a shekarar 1973 a Kano Capital School inda ya kammala a shekarar 1980, inda ya samu shaidar kammala karatunsa na farko (FSLC). Ya samu shaidar kammala karatunsa na Senior School a shekarar 1986 a Kwalejin Gwamnatin Tarayya ta Kano. Daga nan Ahmed ya samu shaidar difloma a fannin lissafi a Jami’ar Ahmadu Bello da ke Zariya, sannan ya yi digiri na farko a fannin lissafi a Jami’ar Jos a shekarar 1992. A shekarar 1993 ya samu digirin MBA a Jami’ar Bayero ta Kano. Ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban kwamitin abun ciki na gida.<ref>Hon. Nassir Ali biography, net worth, age, family, contact & picture". www.manpower.com.ng. Retrieved 2025-01-05.</ref><ref>2022: Hon. Nasir Ali Ahmed emerges constituency development Icon of the year award winner - SolaceBase". 2022-12-15. Retrieved 2025-01-05</ref> == Sana'ar siyasa == Ahmed ya zama wakilin mazabar tarayya ta Nassarawa a majalisar wakilai ta kasa tsawon wa'adi uku a jere: daga 2011 zuwa 2015, 2015 zuwa 2019, da 2019 zuwa 2023. An zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>"undefined candidate data for 2023 - Stears Elections". www.stears.co. Retrieved 2025-01-05</ref> == Manazarta == ft0viv7t18ux9ydjwrum5l51nmqsscq Ali Aidoko Atai 0 104959 656655 2025-07-08T15:43:12Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656655 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ali Aidoko U. Atai''' ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Kogi, an haife shi a watan Oktoba 1970. Ya wakilci mazabar Ankpa/Olamaboro/Omala a Majalisar Tarayya daga 2003 zuwa 2007 a matsayin ɗan jam’iyyar PDP.<ref>House of Representatives Member | Honourable Ali Aidoko Atai". web.archive.org. 2007-10-20. Archived from the original on 2007-10-20. Retrieved 2025-01-08.</ref><ref>"The House of Representatives, Federal Republic of Nigeria". web.archive.org. 2007-12-21. Archived from the original on 2007-12-21. Retrieved 2025-01-08.</ref> == Manazarta == 4zo0bz2on8g3kq22d8scgf4nunr9ctx Rudi Šeligo 0 104960 656657 2025-07-08T15:44:57Z Muhdavdullahi 32668 Kirkirar muqala 656657 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Rudi Šeligo (lafazi: [ˈɾúːdi ʃɛˈlìːɡɔ]; 14 Mayu 1935 [1] - 22 Janairu 2004) marubuci ɗan Slovenia ne, marubucin wasan kwaikwayo, marubuci kuma ɗan siyasa. Tare da Lojze Kovačič da Drago Jančar, ana ɗaukarsa ɗaya daga cikin manyan marubutan zamani na Slovenia na lokacin yakin duniya na biyu. == Rayuwa == An haifi Šeligo a cikin dangin Slovene a Sušak, [1] Masarautar Yugoslavia, yanzu wani yanki ne na garin Rijeka, Croatia. A cikin 1939, ya ƙaura tare da iyalinsa zuwa garin masana'antu na Jesenice a arewa maso yammacin Slovenia. Bayan ya gama makarantar sakandare, ya yi aiki a matsayin ma'aikacin masana'antu a cikin injin niƙa na gida na ƴan shekaru. Daga nan sai ya koma karamar garin Tolmin, inda ya kammala makarantar koyar da malamai. A 1956, ya koma Ljubljana, inda ya shiga Jami'ar Ljubljana, yana karanta falsafa da ilimin zamantakewa. A Ljubljana, Šeligo ya shiga cikin ƙungiyar matasa da ƙwararrun ƙwararrun masana da aka sani da ƙarni na Critical. Ya buga gajerun labarai da yawa a madadin wallafe-wallafen Revija 57. Ya zama abokantaka da ɗan boko mai adawa Jože Pučnik, kuma ya shaida kama shi a shekara ta 1958. A cikin 1962, ya zama malami a Makarantar Sociology da Gudanar da Aiki a Kranj, kuma ya ci gaba da buga ayyukansa, galibi a madadin mujallar Perspektive. Lokacin da gwamnatin kwaminisanci ta tilasta wa rufe mujallar, Šeligo ya shiga "yajin aikin kirkire-kirkire", ya ƙi buga wani aikin nasa na tsawon shekaru biyu. A ƙarshen 1960s, ya fara haɗin gwiwa tare da mashahuran masana ilimin adabi da falsafa Dušan Pirjevec Aac. A cikin 1987, an zaɓi Šeligo a matsayin shugaban ƙungiyar Marubuta ta Slovene. A cikin lokaci na zamantakewa da siyasa, Šeligo ya yi amfani da matsayinsa don canza ƙungiyar a cikin wani dandalin muhawara na jama'a, yana inganta dabi'un jam'i da dimokuradiyya. A cikin 1989, yana daga cikin membobin da suka kafa Slovenia Democratic Union. A zaben farko na ‘yanci da aka yi a Slovenia a shekara ta 1990, an zabe shi a majalisar dokokin Slovenia. Tsakanin 1990 zuwa 1994, ya kuma jagoranci Hukumar Ba da Shawarwari ta Gidan Rediyo da Talabijin na Slovenia. A 1994, ya shiga jam'iyyar Slovenia Social Democratic Party. Tsakanin Yuni zuwa Nuwamba 2000, ya yi aiki a matsayin Ministan Al'adu a cikin gajeriyar gwamnatin dama ta tsakiya ta Andrej Bajuk. A cikin wannan ɗan gajeren lokaci, ya tattara abin da ake kira "Shirin Kasa don Al'adu", daftarin haɗin gwiwa kan manufofin manufofin al'adu a Slovenia, wanda ya zama tushen manufofin al'adu na dukkanin gwamnatocin Slovenia daga baya. A 2001, ya zama memba na Slovenia Academy of Sciences da Arts. Ya mutu a Ljubljana kuma an binne shi a makabartar Žale. == Aiki == A cikin 1950s, Šeligo yana cikin waɗanda suka kawo sabbin sauye-sauyen avantgardist zuwa wallafe-wallafen Slovenia. Littafinsa na takaice "The Triptych of Agata Schwarzkobler" (Triptih Agate Schwarzkobler), wanda aka buga a 1968, an dauke shi a matsayin misali na farko na reism a cikin adabin Slovene. Littattafansa na farko sun kasance ƙarƙashin rinjayar Roman Nouveau na Faransanci, kuma an kwatanta su da kwatanci mai kauri da halayen anti-psychological. == Manazarta == tmledsnv8bewev6iy4f57czkfbe09bf 656659 656657 2025-07-08T15:45:45Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656659 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Rudi Šeligo (lafazi: [ˈɾúːdi ʃɛˈlìːɡɔ]; 14 Mayu 1935 <ref>Stanko Janež (1971). Živan Milisavac (ed.). Jugoslovenski književni leksikon [Yugoslav Literary Lexicon] (in Serbo-Croatian). Novi Sad (SAP Vojvodina, SR Serbia): Matica srpska. p. 523.</ref> - 22 Janairu 2004) marubuci ɗan Slovenia ne, marubucin wasan kwaikwayo, marubuci kuma ɗan siyasa. Tare da Lojze Kovačič da Drago Jančar, ana ɗaukarsa ɗaya daga cikin manyan marubutan zamani na Slovenia na lokacin yakin duniya na biyu. == Rayuwa == An haifi Šeligo a cikin dangin Slovene a Sušak, [1] Masarautar Yugoslavia, yanzu wani yanki ne na garin Rijeka, Croatia. A cikin 1939, ya ƙaura tare da iyalinsa zuwa garin masana'antu na Jesenice a arewa maso yammacin Slovenia. Bayan ya gama makarantar sakandare, ya yi aiki a matsayin ma'aikacin masana'antu a cikin injin niƙa na gida na ƴan shekaru. Daga nan sai ya koma karamar garin Tolmin, inda ya kammala makarantar koyar da malamai. A 1956, ya koma Ljubljana, inda ya shiga Jami'ar Ljubljana, yana karanta falsafa da ilimin zamantakewa. A Ljubljana, Šeligo ya shiga cikin ƙungiyar matasa da ƙwararrun ƙwararrun masana da aka sani da ƙarni na Critical. Ya buga gajerun labarai da yawa a madadin wallafe-wallafen Revija 57. Ya zama abokantaka da ɗan boko mai adawa Jože Pučnik, kuma ya shaida kama shi a shekara ta 1958. A cikin 1962, ya zama malami a Makarantar Sociology da Gudanar da Aiki a Kranj, kuma ya ci gaba da buga ayyukansa, galibi a madadin mujallar Perspektive. Lokacin da gwamnatin kwaminisanci ta tilasta wa rufe mujallar, Šeligo ya shiga "yajin aikin kirkire-kirkire", ya ƙi buga wani aikin nasa na tsawon shekaru biyu. A ƙarshen 1960s, ya fara haɗin gwiwa tare da mashahuran masana ilimin adabi da falsafa Dušan Pirjevec Aac. A cikin 1987, an zaɓi Šeligo a matsayin shugaban ƙungiyar Marubuta ta Slovene. A cikin lokaci na zamantakewa da siyasa, Šeligo ya yi amfani da matsayinsa don canza ƙungiyar a cikin wani dandalin muhawara na jama'a, yana inganta dabi'un jam'i da dimokuradiyya. A cikin 1989, yana daga cikin membobin da suka kafa Slovenia Democratic Union. A zaben farko na ‘yanci da aka yi a Slovenia a shekara ta 1990, an zabe shi a majalisar dokokin Slovenia. Tsakanin 1990 zuwa 1994, ya kuma jagoranci Hukumar Ba da Shawarwari ta Gidan Rediyo da Talabijin na Slovenia. A 1994, ya shiga jam'iyyar Slovenia Social Democratic Party. Tsakanin Yuni zuwa Nuwamba 2000, ya yi aiki a matsayin Ministan Al'adu a cikin gajeriyar gwamnatin dama ta tsakiya ta Andrej Bajuk. A cikin wannan ɗan gajeren lokaci, ya tattara abin da ake kira "Shirin Kasa don Al'adu", daftarin haɗin gwiwa kan manufofin manufofin al'adu a Slovenia, wanda ya zama tushen manufofin al'adu na dukkanin gwamnatocin Slovenia daga baya. A 2001, ya zama memba na Slovenia Academy of Sciences da Arts. Ya mutu a Ljubljana kuma an binne shi a makabartar Žale. == Aiki == A cikin 1950s, Šeligo yana cikin waɗanda suka kawo sabbin sauye-sauyen avantgardist zuwa wallafe-wallafen Slovenia. Littafinsa na takaice "The Triptych of Agata Schwarzkobler" (Triptih Agate Schwarzkobler), wanda aka buga a 1968, an dauke shi a matsayin misali na farko na reism a cikin adabin Slovene. Littattafansa na farko sun kasance ƙarƙashin rinjayar Roman Nouveau na Faransanci, kuma an kwatanta su da kwatanci mai kauri da halayen anti-psychological. == Manazarta == k6e1rz7rm5g7cvrch79wtxehidyjugi 656660 656659 2025-07-08T15:46:20Z Muhdavdullahi 32668 Hujja 656660 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Rudi Šeligo (lafazi: [ˈɾúːdi ʃɛˈlìːɡɔ]; 14 Mayu 1935 <ref name=":0">Stanko Janež (1971). Živan Milisavac (ed.). Jugoslovenski književni leksikon [Yugoslav Literary Lexicon] (in Serbo-Croatian). Novi Sad (SAP Vojvodina, SR Serbia): Matica srpska. p. 523.</ref> - 22 Janairu 2004) marubuci ɗan Slovenia ne, marubucin wasan kwaikwayo, marubuci kuma ɗan siyasa. Tare da Lojze Kovačič da Drago Jančar, ana ɗaukarsa ɗaya daga cikin manyan marubutan zamani na Slovenia na lokacin yakin duniya na biyu. == Rayuwa == An haifi Šeligo a cikin dangin Slovene a Sušak, <ref name=":0" /> Masarautar Yugoslavia, yanzu wani yanki ne na garin Rijeka, Croatia. A cikin 1939, ya ƙaura tare da iyalinsa zuwa garin masana'antu na Jesenice a arewa maso yammacin Slovenia. Bayan ya gama makarantar sakandare, ya yi aiki a matsayin ma'aikacin masana'antu a cikin injin niƙa na gida na ƴan shekaru. Daga nan sai ya koma karamar garin Tolmin, inda ya kammala makarantar koyar da malamai. A 1956, ya koma Ljubljana, inda ya shiga Jami'ar Ljubljana, yana karanta falsafa da ilimin zamantakewa. A Ljubljana, Šeligo ya shiga cikin ƙungiyar matasa da ƙwararrun ƙwararrun masana da aka sani da ƙarni na Critical. Ya buga gajerun labarai da yawa a madadin wallafe-wallafen Revija 57. Ya zama abokantaka da ɗan boko mai adawa Jože Pučnik, kuma ya shaida kama shi a shekara ta 1958. A cikin 1962, ya zama malami a Makarantar Sociology da Gudanar da Aiki a Kranj, kuma ya ci gaba da buga ayyukansa, galibi a madadin mujallar Perspektive. Lokacin da gwamnatin kwaminisanci ta tilasta wa rufe mujallar, Šeligo ya shiga "yajin aikin kirkire-kirkire", ya ƙi buga wani aikin nasa na tsawon shekaru biyu. A ƙarshen 1960s, ya fara haɗin gwiwa tare da mashahuran masana ilimin adabi da falsafa Dušan Pirjevec Aac. A cikin 1987, an zaɓi Šeligo a matsayin shugaban ƙungiyar Marubuta ta Slovene. A cikin lokaci na zamantakewa da siyasa, Šeligo ya yi amfani da matsayinsa don canza ƙungiyar a cikin wani dandalin muhawara na jama'a, yana inganta dabi'un jam'i da dimokuradiyya. A cikin 1989, yana daga cikin membobin da suka kafa Slovenia Democratic Union. A zaben farko na ‘yanci da aka yi a Slovenia a shekara ta 1990, an zabe shi a majalisar dokokin Slovenia. Tsakanin 1990 zuwa 1994, ya kuma jagoranci Hukumar Ba da Shawarwari ta Gidan Rediyo da Talabijin na Slovenia. A 1994, ya shiga jam'iyyar Slovenia Social Democratic Party. Tsakanin Yuni zuwa Nuwamba 2000, ya yi aiki a matsayin Ministan Al'adu a cikin gajeriyar gwamnatin dama ta tsakiya ta Andrej Bajuk. A cikin wannan ɗan gajeren lokaci, ya tattara abin da ake kira "Shirin Kasa don Al'adu", daftarin haɗin gwiwa kan manufofin manufofin al'adu a Slovenia, wanda ya zama tushen manufofin al'adu na dukkanin gwamnatocin Slovenia daga baya. A 2001, ya zama memba na Slovenia Academy of Sciences da Arts. Ya mutu a Ljubljana kuma an binne shi a makabartar Žale. == Aiki == A cikin 1950s, Šeligo yana cikin waɗanda suka kawo sabbin sauye-sauyen avantgardist zuwa wallafe-wallafen Slovenia. Littafinsa na takaice "The Triptych of Agata Schwarzkobler" (Triptih Agate Schwarzkobler), wanda aka buga a 1968, an dauke shi a matsayin misali na farko na reism a cikin adabin Slovene. Littattafansa na farko sun kasance ƙarƙashin rinjayar Roman Nouveau na Faransanci, kuma an kwatanta su da kwatanci mai kauri da halayen anti-psychological. == Manazarta == 00mo8yv0zx2oirfu4jr0djaruih61n2 Kurt Willoughby 0 104961 656658 2025-07-08T15:45:29Z Zahrah0 14848 Ƙirƙira ta hanyar buɗe sashe daga shafi "[[:en:Special:Redirect/revision/1296814137|Kurt Willoughby]]" 656658 wikitext text/x-wiki '''Kurt Willoughby''' (an haife shi a ranar 15 ga watan Yulin shekara ta alif 1997),ɗan wasan ƙwallon ƙafa ne na Ingila wanda kwanan nan ya taka leda a matsayin mai gaba a kungiyar {{English football updater|OldhamAt}} ta Oldham Athletic. tvs7v7o20826lxor243r9m9e3owc8pf Clinton Amadi 0 104962 656661 2025-07-08T15:46:38Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656661 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Clinton Christopher Nkemjika Amadi''' 'yar siyasar Najeriya ce kuma 'yar majalisa. A halin yanzu yana aiki a matsayin dan majalisar dokokin jihar Imo mai wakiltar Owerri Municipal a karkashin jam'iyyar Labour.<ref>HON. CLINTON AMADI". Imo State House of Assembly. Retrieved 2024-12-12</ref><ref>Clinton Amadi,Amuchie Sworn In As Members of IMHA". Watchdog Newspaper</ref> == Rayuwar farko == Clinton ta fito daga Owerri Nshise. An haife shi a shekara ta 1971 a cikin dangin Benard Clinton Amadi. Ya fara makarantar firamare a Township Primary School da ke Owerri kafin ya wuce makarantar Zumuratul Islamia Primary School da ke Legas. Daga baya ya halarci makarantar kasuwanci ta Nijar da cibiyar gudanarwa da fasaha. == Sana'ar siyasa == An zabi Amadi a matsayin dan majalisar dokokin jihar Imo daga 2007 zuwa 2011. A 2023, Amadi ya tsaya takarar majalisar dokokin jihar Imo amma ba a bayyana shi a matsayin wanda ya lashe zaben ba. Daga baya ya je kotun, kuma aka bayyana shi a matsayin mai nasara.<ref>Okeoma, Chidiebube (2023-04-08). "Imo LP candidate released after days in police custody". Punch Newspapers. Retrieved 2024-12-12</ref> == Manazarta == 2p7iu8tznopknu9igjofx8ibtpegpk6 Blyden Amajirionwu 0 104963 656662 2025-07-08T15:49:41Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656662 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Blyden Amajirionwu''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin dan majalisar dokokin jihar Imo, mai wakiltar mazabar jihar Ngor Okpala. Obinna Egu ne ya gaje shi.<ref>Blyden Amajirionwu ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin dan majalisar dokokin jihar Imo, mai wakiltar mazabar jihar Ngor Okpala. Obinna Egu ne ya gaje shi.[1][2][3]</ref><ref>Nation, The (2022-03-09). "Imo Assembly swears in Ngor Okpala representative | The Nation". The Nation Newspaper. Retrieved 2025-01-27</ref><ref>Adedeji, Tunji (2022-03-09). "Imo Assembly swears in new member, Amajirionwu". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-27</ref> == Manazarta == k0ln8jhs9xz6iel0x6k4rrnvj4k7eut Dan Jones (ɗan wasan ƙwallon ƙafa, an haife shi a shekara ta alif 1994) 0 104964 656663 2025-07-08T15:51:52Z Zahrah0 14848 Ƙirƙira ta hanyar buɗe sashe daga shafi "[[:en:Special:Redirect/revision/1298154087|Dan Jones (footballer, born 1994)]]" 656663 wikitext text/x-wiki '''Daniel John Jones''' (an haife shi a ranar 14 ga watan Disamba na shekara ta alif 1994) ɗan wasan ƙwallon ƙafa ne na Ingila wanda ya buga wasan karshe a matsayin mai tsaron gida na kungiyar {{English football updater|PortVale}} ta Port Vale. Matsayinsa da yafi so shine a tsakiya-baya, kodayake yana iya taka leda a hagu-baya kuma yana da ƙwarewar jefawa. Jones ya fara aikinsa a tsarin matasa na Hartlepool United, inda ya sanya hannu kan kwangila sana'arsa ta farko a shekarar 2013. Bayan kulob din ya sake shi a shekarar 2016, Jones ya sanya hannu a kungiyar League Two ta Grimsby Town, tare da aro a Gateshead da AFC Fylde a lokacin kakar shekarun 2016-17.Ya shiga Barrow a shekarar 2017 kuma ya kasance dan wasa na farko na tsawon shekaru biyu, inda ya lashe kwallo biyu a kungiyar C ta Ingila,kafin ya koma Salford City kan kwangilar shekaru biyu a watan Yunin shekarar 2019.Ya shafe rabi na biyu na kakar shekarun 2019-20 a kan aro a tsohon kulob din Barrow, wanda zai ƙare a cikin samun ci gaba a matsayin zakara na National League.An bada rancensa ga Harrogate Town a kakar wasa mai zuwa kuma ya taka leda a nasarar karshe ta FA Trophy ta 2020 a kan Concord Rangers.Ya shiga Port Vale bayan an sake shi daga Salford a ƙarshen kakar shekarun 2020-21. An bada rancensa ga tsohon kulob dinsa Gateshead don kakar shekarun 2024-25. ppzjowze1vw34kdsr5a1st6le44nmf3 Zik Sunday Ambuno 0 104965 656664 2025-07-08T15:52:46Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656664 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Zik Sunday Ambuno''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance Sanata mai wakiltar mazabar Taraba ta Arewa a majalisar wakilai ta 5.<ref>Ewodage, Rejoice (2020-07-14). "Former Senator, Cleric Kidnapped In Taraba". Channels Television. Retrieved 2025-01-17</ref><ref>Aluor, Mulega (2020-07-13). "Gunmen kidnap ex-Senator, Police Corporal in Taraba". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-17</ref><ref>Akinyemi, Bioluwatife (2020-07-23). "JUST IN: Sen Zik Sunday regains freedom in Taraba, after paying N20m ransom". Tribune Online. Retrieved 2025-01-17</ref> == Manazarta == dsrsakuagsrc90jiyjhu4kl7hcdktpm Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Ondo 0 104966 656665 2025-07-08T15:54:17Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166004|1999 Nigerian Senate elections in Ondo State]]" 656665 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Ondo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Ondo. Lawrence Ayo wanda ke wakiltar Ondo ta Arewa, Gbenga Ogunniya wanda ke wakilcin Ondo ta Tsakiya da Omololu Meroyi wanda ke wakil da Ondo ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == == Sakamakon == === Ondo ta Arewa === [[Lawrence Ayo]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Ondo ta Tsakiya === [[Gbenga Ogunniya]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Ondo ta Kudu === Omololu Meroyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} g4ppufxkfy9dw181loncdqo2g5cx6o3 656666 656665 2025-07-08T15:54:47Z Nnamadee 31123 656666 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Ondo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Ondo. Lawrence Ayo wanda ke wakiltar Ondo ta Arewa, Gbenga Ogunniya wanda ke wakilcin Ondo ta Tsakiya da Omololu Meroyi wanda ke wakil da Ondo ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == == Sakamakon == === Ondo ta Arewa === [[Lawrence Ayo]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Ondo ta Tsakiya === [[Gbenga Ogunniya]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Ondo ta Kudu === Omololu Meroyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} c9e6tqxhslwd0wi5aaz9oyzc8yv2jtl 656667 656666 2025-07-08T15:55:05Z Nnamadee 31123 656667 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Ondo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Ondo. Lawrence Ayo wanda ke wakiltar Ondo ta Arewa, Gbenga Ogunniya wanda ke wakilcin Ondo ta Tsakiya da Omololu Meroyi wanda ke wakil da Ondo ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == == Sakamakon == === Ondo ta Arewa === [[Lawrence Ayo]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Ondo ta Tsakiya === [[Gbenga Ogunniya]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Ondo ta Kudu === Omololu Meroyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 94a0s2xyvxsj0vhe8h9pcdr4t36dcyt 656668 656667 2025-07-08T15:55:18Z Nnamadee 31123 656668 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Ondo a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Ondo. Lawrence Ayo wanda ke wakiltar Ondo ta Arewa, Gbenga Ogunniya wanda ke wakilcin Ondo ta Tsakiya da Omololu Meroyi wanda ke wakil da Ondo ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == == Sakamakon == === Ondo ta Arewa === [[Lawrence Ayo]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Ondo ta Tsakiya === [[Gbenga Ogunniya]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Ondo ta Kudu === Omololu Meroyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 4ive5ljnuzowfy30y94usuzxqs4gtgm 656669 656668 2025-07-08T15:55:34Z Nnamadee 31123 656669 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Ondo a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Ondo. Lawrence Ayo wanda ke wakiltar Ondo ta Arewa, Gbenga Ogunniya wanda ke wakilcin Ondo ta Tsakiya da Omololu Meroyi wanda ke wakil da Ondo ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == == Sakamakon == === Ondo ta Arewa === [[Lawrence Ayo]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Ondo ta Tsakiya === [[Gbenga Ogunniya]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Ondo ta Kudu === Omololu Meroyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} q1m0c5mbivldeqy34oj7rk70radc4wn Sikirat Anako 0 104967 656670 2025-07-08T15:57:49Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656670 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Sikirat Anako''' (an haife shi a shekara ta 1952) ɗan siyasan Najeriya ne kuma memba na majalisa ta 8 mai wakiltar mazabar Odo-Ogun a majalisar dokokin jihar Kwara.<ref>"Hon. Sikirat Anako". Kwara State House of Assembly. Retrieved 7 January 2025</ref><ref>Azeez, Biola (4 October 2024). "LG poll: Kwara PDP leaders meet Police CP over alleged post-election harassment". Tribune Online. Retrieved 8 January 2025.</ref><ref>Nigeria, Guardian (16 January 2019). "Women in Kwara State implore Buhari to end criminalities, lawlessness". The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News. Retrieved 8 January 2025.</ref> == Manazarta == r3ljs2h2eg78nfnd4xo3ytlgkv2sl1r Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Osun 0 104968 656671 2025-07-08T15:58:12Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166008|1999 Nigerian Senate elections in Osun State]]" 656671 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Osun a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oson. Moji Akinfenwa wakiltar Osun East, Sunday Fajinmi wakiltar Oson West da Adebayo Salami wakiltar Osin Central duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Osun Gabas | | | |[[Moji Akinfenwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun Yamma | | | |[[Sunday Fajinmi|Lahadi Fajinmi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun ta Tsakiya | | | |[[Adebayo Salami]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Osun Gabas === [[Moji Akinfenwa]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Osun Yamma === Sunday Fajinmi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Osun ta Tsakiya === [[Adebayo Salami]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} ow3agne0i154rjjxbtatsrm4ld9uu1k 656672 656671 2025-07-08T15:58:36Z Nnamadee 31123 656672 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Osun a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oson. Moji Akinfenwa wakiltar Osun East, Sunday Fajinmi wakiltar Oson West da Adebayo Salami wakiltar Osin Central duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Osun Gabas | | | |[[Moji Akinfenwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun Yamma | | | |[[Sunday Fajinmi|Lahadi Fajinmi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun ta Tsakiya | | | |[[Adebayo Salami]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Osun Gabas === [[Moji Akinfenwa]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Osun Yamma === Sunday Fajinmi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Osun ta Tsakiya === [[Adebayo Salami]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 1i9qdnp5xravektcq0aecne3vnmbvm1 656673 656672 2025-07-08T15:58:51Z Nnamadee 31123 656673 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Osun a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oson. Moji Akinfenwa wakiltar Osun East, Sunday Fajinmi wakiltar Oson West da Adebayo Salami wakiltar Osin Central duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Osun Gabas | | | |[[Moji Akinfenwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun Yamma | | | |[[Sunday Fajinmi|Lahadi Fajinmi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun ta Tsakiya | | | |[[Adebayo Salami]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Osun Gabas === [[Moji Akinfenwa]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Osun Yamma === Sunday Fajinmi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Osun ta Tsakiya === [[Adebayo Salami]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} jly9wgriugaaai3ge3k5e7v0bjikz42 656674 656673 2025-07-08T15:59:06Z Nnamadee 31123 656674 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Osun a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oson. Moji Akinfenwa wakiltar Osun East, Sunday Fajinmi wakiltar Oson West da Adebayo Salami wakiltar Osin Central duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Osun Gabas | | | |[[Moji Akinfenwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun Yamma | | | |[[Sunday Fajinmi|Lahadi Fajinmi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun ta Tsakiya | | | |[[Adebayo Salami]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Osun Gabas === [[Moji Akinfenwa]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Osun Yamma === Sunday Fajinmi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Osun ta Tsakiya === [[Adebayo Salami]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 43gvygz21gzjvrjy4mthexw00h5smwm 656675 656674 2025-07-08T15:59:29Z Nnamadee 31123 656675 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Osun a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oson. Moji Akinfenwa wakiltar Osun East, Sunday Fajinmi wakiltar Oson West da Adebayo Salami wakiltar Osin Central duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Osun Gabas | | | |[[Moji Akinfenwa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun Yamma | | | |[[Sunday Fajinmi|Lahadi Fajinmi]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Osun ta Tsakiya | | | |[[Adebayo Salami]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Osun Gabas === [[Moji Akinfenwa]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben. === Osun Yamma === Sunday Fajinmi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Osun ta Tsakiya === [[Adebayo Salami]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} q14tsc9o94gcct7hwt8d9wf0zztbrtj Chukwuemeka Anohu 0 104969 656676 2025-07-08T16:00:43Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656676 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Chukwuemeka Anohu''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya taba zama mamba mai wakiltar mazabar Ihiala ta tarayya a majalisar wakilai. An haife shi a shekarar 1971, ya fito ne daga jihar Anambra. An zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a zaben 2015 a karkashin jam’iyyar PDP.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Chukwuemeka Anohu". Culture Intelligence from RED. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Hon. Chukwuemeka Anohu biography, net worth, age, family, contact & picture". www.manpower.com.ng. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == cmxfyuvq2a982zkth3425y8lb1shj2y Abinci na Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya 0 104970 656678 2025-07-08T16:01:32Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1290272707|Cuisine of the Central African Republic]]" 656678 wikitext text/x-wiki {{Multiple image}} [[Fayil:Fufu.jpg|right|thumb|240x240px|''[[Fufu]]'' (wanda aka nuna a dama) abinci ne na [[Afirka ta Yamma|Yamma]] da [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]]. Yana da wani m paste da aka yi ta tafasa starchy tushen kayan lambu a cikin ruwa da kuma buga cakuda tare da turmi da pestle. An nuna sinadarin man shanu a hagu]] [[Fayil:Central_African_Republic_in_its_region.svg|thumb|Wurin Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] Abinci na Afirka ta Tsakiya ya haɗa da abinci, al'adun dafa abinci, ayyuka, sinadaran da abinci na [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] (CAR). Aikin [[noma]] na asali a kasar ya hada da millet, sorghum, ayaba, [[Doya|yam]], [[Kuɓewa|okra]], albasa mai launin rawaya, tafarnuwa, spinach, shinkafa da [[Manja|Man dabino]]. amfanin gona da aka shigo da su na asalin Amurka sun hada da masara, manioc ([[Rogo|cassava]]), peanuts, chili peppers, [[Dankali|dankali mai zaki]] da tumatir. Ƙarin abinci sun haɗa da [[albasa]], [[tafarnuwa]], chiles da peanuts. Nama na iya zama da wuya a Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya, kodayake ana amfani da kifi a cikin jita-jita iri-iri, kuma wasu hanyoyin furotin sun haɗa da peanuts da kwari kamar su [[Cicada|cicadas]], tsutsa, crickets da ƙwari. <ref name="foodspring">[http://foodspring.com/content/central-african-republic/ "Central African Republic."] [http://foodspring.com Foodspring.com]. </ref> Naman da aka saba amfani da su a cikin abincin Afirka ta Tsakiya sun haɗa da kaza da awaki. Ana kuma farautar namun daji, musamman a yankunan karkara da kuma lokacin lokacin busassun ciyawa. Abinci na yau da kullun sun haɗa da starches, kamar [[Gero|millet]], [[shinkafa]], [[Riɗi|sesame]] da [[Dawa|sorghum]]. Ana kuma cinye [[Kayan miya|kayan lambu]] da sauces iri-iri. Gidajen da ke gefen hanya suna sayar da abinci kamar kayan burodi da ''makara'' (wani nau'in burodi), sandwiches, nama da kayan lambu. A cikin gandun daji da kasuwanni na [[Bangui]] inda ake sayar da kayan gandun daji, ana cin caterpillars da ganye na ''koko''.<ref name="sor" /> Gidajen cin abinci galibi ga baƙi ne.<ref name="sor" /> Ana amfani da tubers, ganye, da ƙwayoyin cuta.<ref name="sor" /> Ana amfani da [[Manja|Man dabino]] a cikin jita-jita daban-daban.<ref name="sor" /> Babban birnin Bangui yana da abinci na yamma da gidajen cin abinci na otal. Shekarar shan giya ta doka ita ce 18. An haramta Musulmai shan barasa. Yankin PK5 an san shi da ƙananan gidajen cin abinci da ke ba da farashi mai kyau. == Abinci da jita-jita na yau da kullun == {{Gallery|File:Manihot esculenta 001.jpg|A manioc ([[cassava]]) [[tuber]]|File:Semences arachide et riz.jpg|[[Peanut|Groundnut]]s (peanuts) and [[rice]] harvested in the Central African Republic|File:Bucket_of_raw_okra_pods.jpg|[[Okra]] is commonly used in Central African Republic<ref name="foodspring"/>|File:Lettuce watering in CAR.jpg|A [[Boston lettuce]] plantation in northern Central African Republic|width=200|height=160|lines=|align=center}} * Naman daji * [[Rogo|Cassava]] da cassava kore * Kayan kaza da cumin stew * ''[[Kyinkyinga|Chichinga]]'', awaki mai laushi * Egusi sauce, ya zama ruwan dare a wurare da yawa na Afirka ta Tsakiya * [[Kifi]], kamar Capitaine (Nile perch), wanda aka kama a kogi a [[Bangui]] * 'Ya'yan itace, kamar orange, pineapple, plantain da ayaba * ''[[Fufu|Futu]]'', shuke-shuke da aka yi da ita Ana cin ''fufu'' da foutou kamar burodi kuma galibi ana ba da su tare da stews, soups da sauces Ana amfani da yams da aka yi amfani da su a wasu lokuta don shirya foutou.<ref name="our" /> * ''[[Fufu]]'', [[Rogo|cassava]] da aka buga * ''Fulani boullie'', burodi tare da shinkafa, man shanu, gari da lemun tsami <ref name="our" /> * ''Gozo'', wani man shafawa da aka shirya daga garin maniyyi * ''Kanda ti nyma'', naman nama mai ɗanɗano da aka yi da naman sa <ref name="our" /> * ''[[Chicken na Moambe|Muamba de galinha]]'', kaza tare da okra da [[Manja|Man dabino]] <ref name="foodspring" /><ref name="explore" /> * ''Muamba'', [bayyanawa da ake buƙata] stew da aka yi da ƙwayoyin dabino. {{clarify|is this the same as the previous list item?|date=March 2021}}Sau da yawa ana ƙara tumatir, man shanu da kaza <ref name="our" /> * Sopo na [[Moambe|man dabino]], [yana buƙatar bayani] wanda aka shirya tare da man dabino <ref name="explore" /><ref name="foodspring" />{{clarify|may refer to many things|date=March 2021}} * Spinach, sau da yawa ana dafa shi da groundnuts * Spinach stew [yanawa da ake bukata] <ref name="our" /><ref name="explore" />{{clarify|needs specificity|date=March 2021}} * Shrimp tare da tafasa dankali mai zaki / tafasa yam <ref name="explore" /> * [[Doya|Yam]], wanda asalinsa ne ga Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya A tsakiyar shekarun 1800, Turawa sun gabatar da ƙarin sababbin nau'ikan yam. {{Portal bar|Food|Central African Republic|Africa}} == Abin sha == [[Fayil:Toddy_Bottle_and_Glass.jpg|thumb|217x217px|Ruwan dabino]] === Abin sha mara barasa === * Kofi * Tea <ref name="our" /> (an shirya shayi da kofi tare da sukari da madara mai narkewa daga gwangwani) * Ginger giya * Karkanji abin sha ne na fure daga arewa.<ref name="our" /> === Abin sha mai barasa === * Ruwan dabino * Ruwan inabi na ayaba<ref name="foodspring" /> * Abin sha mai laushi<ref name="sor">[http://www.everyculture.com/Bo-Co/Central-African-Republic.html Culture of Central African Republic - history, people, clothing, women, beliefs, food, family, social, dress]</ref> * Biya na gargajiya da aka yi amfani da sorghum * Alamun giya sun haɗa da Mocaf da Export * Alcohol da aka yi da maniyyi ko sorghum <ref name="sor" /> == Abincin da ake yi a Bangui == [[Fayil:The_Bangui_City.jpg|thumb|Gidan burodi na Faransa a [[Bangui]]]] [[Bangui]] ita ce babban birnin Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya, kuma abinci da ake ci na mutanen da ke wurin ya haɗa da maniyyi, [[shinkafa]], squash, kabewa da shinkafa (wanda aka ba da shi tare da sauce) da nama da aka gasa. [[Kuɓewa|Okra]] ko ''Okra'' sanannen kayan lambu ne. Ana amfani da man shanu da man shanu a ko'ina. Wasan ya shahara, kamar yadda ake amfani da jita-jita na [[kifi]] kamar maboké.<ref>{{Cite web |title=Maboke of Nile Perch (Maboké de Capitaine) Recipe from Central African Republic<!-- Bot generated title --> |url=http://www.celtnet.org.uk/recipes/miscellaneous/fetch-recipe.php?rid=misc-maboke-de-capitaine |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20140201215312/http://www.celtnet.org.uk/recipes/miscellaneous/fetch-recipe.php?rid=misc-maboke-de-capitaine |archive-date=1 February 2014 |access-date=24 January 2014}}</ref> Ana amfani da garin manioc don shirya ''[[fufu]]''. Akwai nau'ikan Gidajen cin abinci guda uku a Bangui. Wasu suna mai da hankali kan abincin kasashen waje, kamar su Relais des Chasses, La Tentation da L'Escale, waɗanda ke da alaƙa da abinci na Faransa, da Ali Baba da Beyrouth, waɗanda ke ba da abinci na Lebanon. Akwai gidajen cin abinci da yawa na Afirka, kamar Madame M'boka, wanda mazauna yankin suka fi so. Yawancin mashaya da wuraren cin Abinci na titi sun haɗa da yanayin cin abinci na Bangui. Abin sha mai barasa da aka yi amfani da shi shine [[giya]] da aka yi a cikin gida, ruwan dabino da ruwan ayaba. Abin sha mara barasa da ake sha sun haɗa da giya. Garin Boali en RCA a Boali an san shi da abincin gida. == Rashin abinci == Faransa ta taɓa mulkin mallaka abin da ke yanzu ƙasar Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya a matsayin wani ɓangare na Afirka ta Tsakiyar Faransa, kuma tasirin Faransanci suna cikin abincin ƙasar, gami da burodi da ruwan inabi na Faransanci. A cikin karni na 19 'yan kasuwar bayi Larabawa sun kawo tasirin Gabas ta Tsakiya.<ref name="our">[http://www.our-food-recipes.com/centrafrican-food-recipes.html Centrafrican Food Recipes]</ref> Tun da farko a cikin tarihinta ya kasance wani ɓangare na daular kamar [[Daular Kanem-Bornu|Kanem-Bornu]] da Dafur da ke kewaye da [[Tabkin Chadi|Tafkin Chadi]], kuma abincinsa yayi kama da na ƙasashen da ke kewayen. A yau yawan jama'a galibi Krista ne tare da Musulmai a mafi rinjaye a arewa.<ref name="our" /> == Dubi kuma == * [[Al'adar nau'ikan abincin afrika|Abincin Afirka]] * [[Jerin abincin Afirka]] * Jerin abincin Afirka == Manazarta == qvd3faqw5hexbrcpd93u7ccophqqfu6 Emmanuel Anosike 0 104971 656679 2025-07-08T16:03:01Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656679 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Emmanuel Anosike''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya wakilci gundumar Anambra ta Arewa a majalisar dattawa ta 5. Joy Emodi ne ya gaje shi.<ref>Godwin, Ameh Comrade (2016-04-13). "Senator Anosike dumps PDP". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-15</ref><ref>eribake, akintayo (2014-07-01). "Removal of subsidy dangerous —Sen Anosike". Vanguard News. Retrieved 2025-01-15</ref> == Manazarta == fa8knwixgxqkav1oq7prr2phmd05ljc Jake Forster-Caskey 0 104972 656680 2025-07-08T16:05:05Z Zahrah0 14848 Ƙirƙira ta hanyar buɗe sashe daga shafi "[[:en:Special:Redirect/revision/1296331258|Jake Forster-Caskey]]" 656680 wikitext text/x-wiki '''Jake Dane Forster-Caskey''' (an haife shi a ranar 25 ga watan Afrilu shekara ta alif 1994) ɗan wasan ƙwallon ƙafa ne na Ingila wanda yake taka leda a matsayin ɗan wasan tsakiya na ƙungiyar {{English football updater|Stevenag}} Stevenage. Zai zama wakilin kyauta a ranar 30 ga watan Yuni shekara ta 2025. Shine ɗan tsohon ɗan wasan ƙwararre Darren Caskey kuma shi ne ɗan tsohon dan wasan gaba Nicky Forster . <ref name="Argus">{{Cite web |date=13 May 2010 |title=Why Caskey Must Be on his Guard |url=http://www.theargus.co.uk/sport/argusgeneralsportsnews/8162330.Why_Caskey_must_be_on_his_guard/ |access-date=13 May 2010}}</ref><ref>{{Cite web |date=23 September 2015 |title=In focus: Jake Forster-Caskey |url=https://www.mkdons.com/news/2015/september/in-focus-jake-forster-caskey/ |access-date=2023-08-28 |website=mkdons.com |language=en-gb}}</ref> Forster-Caskey ya wakilci Ingila a matakin kasa da shekaru 18, kasa da shekara 17, kasa da shekara 18 da kuma kasa da shekara 21. 6ub05yn3vn7sd2qklub5kdt8hx3nj5i Aondona Dajoh Hyacinth 0 104973 656681 2025-07-08T16:05:27Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656681 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Aondona Dajoh Hyacinth''' ɗan siyasan Najeriya ne. A yanzu haka mamba ne mai wakiltar Gboko West a majalisar dokokin jihar Benue a majalisa ta 10. An rantsar da shi a matsayin Kakakin majalisar a ranar 5 ga Yuni 2023.<ref>Okogba, Emmanuel (2023-06-05). "Intrigue as Aondona Dajoh emerges Speaker of Benue Assembly". Vanguard News. Retrieved 2025-01-29</ref><ref>Aworinde, Oluwatobi (2023-06-05). "Dajoh Emerges Benue Speaker Amid Commotion, Three Rounds Of Voting". Channels Television. Retrieved 2025-01-29</ref><ref>Gbaoron, Nathaniel (2023-10-09). "Benue Speaker visits Nasarawa counterpart to strengthen relationship". Tribune Online. Retrieved 2025-01-29</ref> == Manazarta == iw3mk4zb7vbx0ya44stmzt97um314yk Scott Linton 0 104974 656682 2025-07-08T16:10:41Z Zahrah0 14848 Ƙirƙira ta hanyar buɗe sashe daga shafi "[[:en:Special:Redirect/revision/1297288593|Scott Linton]]" 656682 wikitext text/x-wiki '''Scott Linton''' (an haife shi a ranar 6 ga watan Satumbar shekara ta alif 1989),tsohon [[Kungiyar Kwallon Kafa|dan wasan kwallon kafa]] ne na Scotland wanda ya taka leda a matsayin mai tsaron gida ko [[Mai buga tsakiya|dan wasan tsakiya]].<ref name=":0">{{Cite web |title=SCOTT LINTON RETIRES |url=https://twitter.com/keltyheartsfc/status/1281152323679649792 |access-date=2020-07-09 |website=Twitter |language=en}}</ref> Ya taba buga wa Hibernian wasa a matsayin matashi, da kuma Cowdenbeath, Dumbarton, Clyde,East Fife da Kelty Hearts. piakrlffg75ji0tjw5xzs5100bohfnh 656690 656682 2025-07-08T16:13:54Z Zahrah0 14848 656690 wikitext text/x-wiki '''Scott Linton''' (an haife shi a ranar 6 ga watan Satumbar shekara ta alif 1989),tsohon [[Kungiyar Kwallon Kafa|dan wasan kwallon kafa]] ne na Scotland wanda ya taka leda a matsayin mai tsaron gida ko [[Mai buga tsakiya|dan wasan tsakiya]].<ref name=":0">{{Cite web |title=SCOTT LINTON RETIRES |url=https://twitter.com/keltyheartsfc/status/1281152323679649792 |access-date=2020-07-09 |website=Twitter |language=en}}</ref> Ya taba buga wa Hibernian wasa a matsayin matashi,da kuma Cowdenbeath, Dumbarton, Clyde,East Fife da Kelty Hearts. 348xxpr53vk8jiz1lxcn5irg0gflocl Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Oyo 0 104975 656683 2025-07-08T16:11:05Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166014|1999 Nigerian Senate elections in Oyo State]]" 656683 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Oyo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oyo. Brimmo Yusuf wanda ke wakiltar Oyo North, Lekan Balogun wanda ke wakilcin Oyo Central da Peter Olawuyi wanda ke wakilci Oyo South duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Oyo ta Arewa | | | |[[Brimmo Yusuf]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Tsakiya | | | |Lekan Balogun | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Kudu | | | |Peter Olawuyi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Oyo ta Arewa === [[Brimmo Yusuf]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=[[Brimmo Yusuf]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Tsakiya === Lekan Balogun na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Oyo State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Lekan Balogun|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Kudu === Peter Olawuyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Peter Olawuyi|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} i21ok7zw4ybde9m095rlz1xg0xbijdq 656685 656683 2025-07-08T16:11:39Z Nnamadee 31123 656685 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Oyo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oyo. Brimmo Yusuf wanda ke wakiltar Oyo North, Lekan Balogun wanda ke wakilcin Oyo Central da Peter Olawuyi wanda ke wakilci Oyo South duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Oyo ta Arewa | | | |[[Brimmo Yusuf]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Tsakiya | | | |Lekan Balogun | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Kudu | | | |Peter Olawuyi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Oyo ta Arewa === [[Brimmo Yusuf]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=[[Brimmo Yusuf]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Tsakiya === Lekan Balogun na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Oyo State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Lekan Balogun|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Kudu === Peter Olawuyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Peter Olawuyi|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} cz0bk1pq2cr3v19aivphk9g209tnkyd 656686 656685 2025-07-08T16:11:51Z Nnamadee 31123 656686 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Oyo a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oyo. Brimmo Yusuf wanda ke wakiltar Oyo North, Lekan Balogun wanda ke wakilcin Oyo Central da Peter Olawuyi wanda ke wakilci Oyo South duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Oyo ta Arewa | | | |[[Brimmo Yusuf]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Tsakiya | | | |Lekan Balogun | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Kudu | | | |Peter Olawuyi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Oyo ta Arewa === [[Brimmo Yusuf]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=[[Brimmo Yusuf]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Tsakiya === Lekan Balogun na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Oyo State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Lekan Balogun|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Kudu === Peter Olawuyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Peter Olawuyi|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} l8418m7vpyzg58bak6mssaybjo88yoa 656687 656686 2025-07-08T16:12:08Z Nnamadee 31123 656687 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Oyo a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oyo. Brimmo Yusuf wanda ke wakiltar Oyo North, Lekan Balogun wanda ke wakilcin Oyo Central da Peter Olawuyi wanda ke wakilci Oyo South duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Oyo ta Arewa | | | |[[Brimmo Yusuf]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Tsakiya | | | |Lekan Balogun | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Kudu | | | |Peter Olawuyi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Oyo ta Arewa === [[Brimmo Yusuf]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=[[Brimmo Yusuf]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Tsakiya === Lekan Balogun na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Oyo State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Lekan Balogun|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Kudu === Peter Olawuyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Peter Olawuyi|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} ta4ywt7k8yoha1dhlzihap0k46lryas 656688 656687 2025-07-08T16:13:08Z Nnamadee 31123 656688 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Oyo a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Oyo. Brimmo Yusuf wanda ke wakiltar Oyo North, Lekan Balogun wanda ke wakilcin Oyo Central da Peter Olawuyi wanda ke wakilci Oyo South duk sun ci nasara a dandalin Alliance for Democracy.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Oyo ta Arewa | | | |[[Brimmo Yusuf]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Tsakiya | | | |Lekan Balogun | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- |Oyo ta Kudu | | | |Peter Olawuyi | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |} == Sakamakon == === Oyo ta Arewa === [[Brimmo Yusuf]] na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=[[Brimmo Yusuf]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Tsakiya === Lekan Balogun na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Oyo State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Lekan Balogun|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} === Oyo ta Kudu === Peter Olawuyi na [[Alliance for Democracy (Nijeriya)|Alliance for Democracy]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Alliance for Democracy (Nigeria)|candidate=Peter Olawuyi|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Alliance for Democracy (Nigeria)}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} roopomwst3w6966umnktoml3s1g14q6 Akpowowo Arthur 0 104976 656684 2025-07-08T16:11:29Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656684 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akpowowo Arthur''' ɗan siyasan Najeriya ne. A halin yanzu yana zama Wakilin Jiha mai wakiltar mazabar Ethiope Gabas a Majalisar Dokokin Jihar Delta.<ref>Okogba, Emmanuel (2023-03-29). "DTHA: Akpowowo thanks Ethiope East constituents for support". Vanguard News. Retrieved 2025-01-07.</ref><ref>Grace, Ihesiulo (2023-06-14). "Delta Assembly: Guwor, Akpowowo emerge Speaker, Deputy Speaker". DAILY TIMES Nigeria. Retrieved 2025-01-07</ref> == Manazarta == 94ax1hbnmh4nkivjtf7r9bf2qagqizv Abu Baker Asvat 0 104977 656689 2025-07-08T16:13:44Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1291982707|Abu Baker Asvat]]" 656689 wikitext text/x-wiki ''''''Abu''' Baker Asvat''' ({{IPA|/ɑsfat/}}) (23 Fabrairu 1943 - 27 Janairu 1989), wanda aka fi sani da '''Abu Asvat''' <ref name="instituteHome">{{Cite web |title=Abu Asvat Institute - Abu Asvat Institute |url=http://www.abuasvatinstitute.org.za/ |website=www.abuasvatinstitute.org.za}}</ref> ko Abu <sup class="mw-ref reference" mwgq="">Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989<nowiki>&</nowiki>quot;},<nowiki>&</nowiki>quot;author<nowiki>&</nowiki>quot;:{<nowiki>&</nowiki>quot;wt<nowiki>&</nowiki>quot;:<nowiki>&</nowiki>quot;Jon Soske<nowiki>&</nowiki>quot;},<nowiki>&</nowiki>quot;date<nowiki>&</nowiki>quot;:{<nowiki>&</nowiki>quot;wt<nowiki>&</nowiki>quot;:<nowiki>&</nowiki>quot;2012-01-10<nowiki>&</nowiki>quot;},<nowiki>&</nowiki>quot;accessdate<nowiki>&</nowiki>quot;:{<nowiki>&</nowiki>quot;wt<nowiki>&</nowiki>quot;:<nowiki>&</nowiki>quot;2018-04-13<nowiki>&</nowiki>quot;}},<nowiki>&</nowiki>quot;i<nowiki>&</nowiki>quot;:0}}]}\" data-ve-no-generated-contents=\"true\" id=\"mwAkA\"><nowiki>&</nowiki>nbsp;<nowiki></span></nowiki><nowiki><cite about=\"#mwt12\" class=\"citation web cs1\" id=\"CITEREFJon_Soske2012\" data-ve-ignore=\"true\">Jon Soske (10 January 2012). <a class=\"external text\" href=\"http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf\" id=\"mwAkE\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">\"The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989\"</a></nowiki> <nowiki><span class=\"cs1-format\" id=\"mwAkI\">(PDF)</span></nowiki><nowiki><span class=\"reference-accessdate\" id=\"mwAkM\">. Retrieved <span class=\"nowrap\" id=\"mwAkQ\">13 April</span></nowiki> 2018<nowiki></span></nowiki>.<nowiki></cite></nowiki>"}}" id="cite_ref-soske2011_2-0" rel="dc:references" typeof="mw:Extension/ref">[./Abu_Baker_Asvat#cite_note-soske2011-2 <span class="mw-reflink-text"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket"><nowiki>]</nowiki></span></span>]</sup> wanda ake kira Hurley likita ne na Afirka ta Kudu wanda ya yi aiki a Soweto a cikin 1970s da 1980s. Wani memba na kafa [[Ƙungiyar Jama'ar Azanian|Azapo]], Asvat shine shugaban sakatariyar kiwon lafiya, kuma yana da hannu a cikin shirye-shiryen da ke da niyyar inganta lafiyar baƙar fata na Afirka ta Kudu a yankunan karkara a lokacin wariyar launin fata.<ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}</ref> A shekara ta 1989, an harbe Asvat a asibitin sa, kuma ya mutu a hannun ma'aikacinsa, Albertina Sisulu. An danganta mutuwarsa da na Stompie Seipei makonni hudu da suka gabata, <ref name="independentFreshMurderCharge" /> tare da zargin cewa [[Winnie Madikizela-Mandela|Winnie Mandela]] (wanda likitansa Asvat ya kasance) <ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}</ref> ya biya masa kisan a matsayin wani ɓangare na rufe kisan Seipei, ana gabatar da shi ga Hukumar Gaskiya da Sulhu ta Afirka ta Kudu. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref name="asvatClosureNews24Cp">{{Cite web |title=First Stompie then his doctor: Asvat family still doesn't have closure |url=https://city-press.news24.com/Special-Report/Remembering_Winnie/first-stompie-then-his-doctor-asvat-family-still-doesnt-have-closure-20180407 |access-date=2018-04-13 |website=City Press}}</ref> <ref name="winnieHiredMeMg1997">{{Cite web |date=5 September 1997 |title='Winnie hired me to kill Dr Asvat' &#124; News &#124; M&G |url=https://mg.co.za/article/1997-09-05-winnie-hired-me-to-kill-dr-asvat |access-date=2018-04-13 |website=mg.co.za}}</ref> == Rayuwa ta farko da iyali == An haifi Asvat a Fietas a cikin iyalin Indiya Gujarati . Mahaifinsa ya kasance mai sayar da kaya, kuma yana da 'yan'uwa maza biyu. Bayan ya halarci makarantar sakandare ta gida, Asvat ya yi tafiya zuwa Kudancin Asiya don karatun sakandare, yana ciyar da lokaci a Gabashin Pakistan da Yammacin Pakistan, ya kammala karatunsa na likita a [[Karachi]]. Yayinda yake a Karachi, Asvat ya shiga cikin siyasar dalibai, ya kafa ƙungiyar dalibai da ke da alaƙa da Pan Africanist Congress of Azania (PAC), kuma ya dauki bakuncin ma'aikatanta a kan hanyar zuwa China.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya auri matarsa Zorah a shekarar 1977, kuma suna da 'ya'ya uku.<ref name="saHistoryAsvatTimeline">{{Cite web |last=mads |date=1 June 2012 |title=Dr. Abu Baker Asvat timeline 1943 - 2012 |url=http://www.sahistory.org.za/topic/dr-abu-baker-asvat-timeline-1943-2012 |publisher=South African History Online}}</ref> == Aikin tiyata na Soweto == Bayan ya koma Afirka ta Kudu lokacin da ya kammala karatunsa, Asvat ya sami matsayi a asibitin Coronation na Johannesburg (yanzu asibitin Rahima Moosa Mother and Child). Ya zama mai ci gaba da siyasa yayin lura da wariyar launin fata na manyan ma'aikatan, wuraren rarrabewa, da rashin daidaito na launin fata da yanayi. An kore shi bayan ya fuskanci wakilin fararen magunguna wanda ya ki yin magana da likitocin baki.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya karɓi ƙaramin tiyata a Soweto daga ɗan'uwansa, kuma nan da nan ya kafa aiki mai tasowa, sau da yawa yana kula da marasa lafiya sama da 100 a rana, sau da ƙari.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> A lokacin Soweto Uprising na 1976, Asvat ya kula da yara da yawa waɗanda 'yan sanda suka harbe su, kuma mazauna sansanin da ke kusa da shi sun tsare aikinsa. Ayyukansa sun sa ya zama sananne a cikin siyasa, kuma nan da nan aka kira shi "dokta na mutane" a Soweto.<ref name="soske2011" /> Asvat kuma ta bude ɗakin kicin abinci da kicin miya ga mazauna ƙauyukan Soweto. Ya bambanta da sauran likitocin gari, Asvat ya tsara hoto mai tawali'u, kuma ya nace kan marasa lafiya suna kiransa "Abu".<ref name="soske2011" /> Ya yi amfani da hanyoyin malamin Brazil mai tsattsauran ra'ayi Paolo Freire don jagorantar aikinsa tare da al'ummomin da ba su da tushe. == Motsi na baƙar fata == Asvat ya jawo kansa ga yunkurin sanin baƙar fata bayan tashin hankali na 1976, wanda ke wakiltar yunkurin juriya na sama da ƙasa a Soweto, a lokacin, kuma ya janyo hankalin ra'ayin [[Steve Biko]] game da baƙar fata.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Ya kasance muhimmiyar hanyar haɗi tsakanin Lenasia, garin Indiya da yake zaune a ciki, da makwabciyar Soweto, yana watsar da kabilanci da kabilun zamantakewa na lokacin.<ref name="soske2011" /> An yi wa Asvat duka, kuma wani dan sanda na Ofishin Musamman ya yi barazana ga rayuwarsa a shekarar 1978, a matsayin wani ɓangare na yakin da ke gudana na cin zarafi.<ref name="soske2011" /> Ko da yake ya himmatu ga ƙungiyar Black Consciousness an san shi da rashin tsattsauran ra'ayi kuma ya yi aiki tare da dakarun adawa da wariyar launin fata. Asvat ta sami lambar yabo ta farko ta shekara-shekara ta haƙƙin ɗan adam daga The Indicator, jaridar da ke zaune a Lenasia. Ya jaddada a cikin jawabinsa, "Bari mu sami haɗin kai. Bari Soweto ya mamaye Lenasia. Bari Eldorado Park ya mamaye Senasia. Bar Lenasia ya mamaye Eldorado park. Bari Lenasia ta mamaye Soweto. Sa'an nan kuma za mu aiwatar da abin da muke yi wa'azi ba. Ba za mu iya jira har sai 'yanci ya kasance a ciki ba zai zama da sauƙi don gyara rashin adalci da zalunci da zalunci wanda wannan mummunan tsarin ya yi wa mutane a wannan ƙasa.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Cricket == Asvat, mai ƙwarewar wasan ƙwallon ƙafa, ya shiga cikin rarrabewar wasanni a cikin Transvaal . Ya buga wa tawagar da ake kira The Crescents a Lenasia . Da farko ya rungumi yunkurin Ali Bacher a ƙarshen 1970s don ba da damar ƙungiyoyin baƙar fata su yi gasa a fararen filayen ("Normal Cricket"), duk da haka, ya zama mai takaici bayan ya fahimci cewa wurare a wuraren wasan cricket na fararen sun kasance masu rarrabe launin fata. Ya kafa kwamitin Cricket na Transvaal (TCB), wanda ya ki amincewa da tsarin Bacher na "multi-racial" game da wasanni, wanda TCB ta gani yana ci gaba da rarrabuwar launin fata na wariyar launin fata, kuma a maimakon haka ya rungumi hangen nesa "marasa launin fata", wanda ya ki rarrabuwar wariyar launin fatar. TCB ta shirya nasarar kauracewa shirye-shiryen Cricket na al'ada, kuma ƙungiyar TCB ta girma a ƙarƙashin jagorancin Asvat. Asvat da son rai ya sauka a matsayin shugaban TCB a 1981, amma ya kasance dan wasan cricket har tsawon rayuwarsa, yana wasa ga Crescents, kuma yana shirya ƙaramin layi a ƙarshen shekarun 1980. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Sakatariyar Lafiya ta Azapo == [[Rukuni:Mutuwan 1989]] [[Rukuni:Haifaffun 1943]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 1wn0oe4d56oo7oy2yu63jk3qk7ntc8c 656691 656689 2025-07-08T16:14:06Z Sirjat 20447 656691 wikitext text/x-wiki {{databox}} ''''''Abu''' Baker Asvat''' ({{IPA|/ɑsfat/}}) (23 Fabrairu 1943 - 27 Janairu 1989), wanda aka fi sani da '''Abu Asvat''' <ref name="instituteHome">{{Cite web |title=Abu Asvat Institute - Abu Asvat Institute |url=http://www.abuasvatinstitute.org.za/ |website=www.abuasvatinstitute.org.za}}</ref> ko Abu <sup class="mw-ref reference" mwgq="">Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989<nowiki>&</nowiki>quot;},<nowiki>&</nowiki>quot;author<nowiki>&</nowiki>quot;:{<nowiki>&</nowiki>quot;wt<nowiki>&</nowiki>quot;:<nowiki>&</nowiki>quot;Jon Soske<nowiki>&</nowiki>quot;},<nowiki>&</nowiki>quot;date<nowiki>&</nowiki>quot;:{<nowiki>&</nowiki>quot;wt<nowiki>&</nowiki>quot;:<nowiki>&</nowiki>quot;2012-01-10<nowiki>&</nowiki>quot;},<nowiki>&</nowiki>quot;accessdate<nowiki>&</nowiki>quot;:{<nowiki>&</nowiki>quot;wt<nowiki>&</nowiki>quot;:<nowiki>&</nowiki>quot;2018-04-13<nowiki>&</nowiki>quot;}},<nowiki>&</nowiki>quot;i<nowiki>&</nowiki>quot;:0}}]}\" data-ve-no-generated-contents=\"true\" id=\"mwAkA\"><nowiki>&</nowiki>nbsp;<nowiki></span></nowiki><nowiki><cite about=\"#mwt12\" class=\"citation web cs1\" id=\"CITEREFJon_Soske2012\" data-ve-ignore=\"true\">Jon Soske (10 January 2012). <a class=\"external text\" href=\"http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf\" id=\"mwAkE\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">\"The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989\"</a></nowiki> <nowiki><span class=\"cs1-format\" id=\"mwAkI\">(PDF)</span></nowiki><nowiki><span class=\"reference-accessdate\" id=\"mwAkM\">. Retrieved <span class=\"nowrap\" id=\"mwAkQ\">13 April</span></nowiki> 2018<nowiki></span></nowiki>.<nowiki></cite></nowiki>"}}" id="cite_ref-soske2011_2-0" rel="dc:references" typeof="mw:Extension/ref">[./Abu_Baker_Asvat#cite_note-soske2011-2 <span class="mw-reflink-text"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket"><nowiki>]</nowiki></span></span>]</sup> wanda ake kira Hurley likita ne na Afirka ta Kudu wanda ya yi aiki a Soweto a cikin 1970s da 1980s. Wani memba na kafa [[Ƙungiyar Jama'ar Azanian|Azapo]], Asvat shine shugaban sakatariyar kiwon lafiya, kuma yana da hannu a cikin shirye-shiryen da ke da niyyar inganta lafiyar baƙar fata na Afirka ta Kudu a yankunan karkara a lokacin wariyar launin fata.<ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}</ref> A shekara ta 1989, an harbe Asvat a asibitin sa, kuma ya mutu a hannun ma'aikacinsa, Albertina Sisulu. An danganta mutuwarsa da na Stompie Seipei makonni hudu da suka gabata, <ref name="independentFreshMurderCharge" /> tare da zargin cewa [[Winnie Madikizela-Mandela|Winnie Mandela]] (wanda likitansa Asvat ya kasance) <ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}</ref> ya biya masa kisan a matsayin wani ɓangare na rufe kisan Seipei, ana gabatar da shi ga Hukumar Gaskiya da Sulhu ta Afirka ta Kudu. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref name="asvatClosureNews24Cp">{{Cite web |title=First Stompie then his doctor: Asvat family still doesn't have closure |url=https://city-press.news24.com/Special-Report/Remembering_Winnie/first-stompie-then-his-doctor-asvat-family-still-doesnt-have-closure-20180407 |access-date=2018-04-13 |website=City Press}}</ref> <ref name="winnieHiredMeMg1997">{{Cite web |date=5 September 1997 |title='Winnie hired me to kill Dr Asvat' &#124; News &#124; M&G |url=https://mg.co.za/article/1997-09-05-winnie-hired-me-to-kill-dr-asvat |access-date=2018-04-13 |website=mg.co.za}}</ref> == Rayuwa ta farko da iyali == An haifi Asvat a Fietas a cikin iyalin Indiya Gujarati . Mahaifinsa ya kasance mai sayar da kaya, kuma yana da 'yan'uwa maza biyu. Bayan ya halarci makarantar sakandare ta gida, Asvat ya yi tafiya zuwa Kudancin Asiya don karatun sakandare, yana ciyar da lokaci a Gabashin Pakistan da Yammacin Pakistan, ya kammala karatunsa na likita a [[Karachi]]. Yayinda yake a Karachi, Asvat ya shiga cikin siyasar dalibai, ya kafa ƙungiyar dalibai da ke da alaƙa da Pan Africanist Congress of Azania (PAC), kuma ya dauki bakuncin ma'aikatanta a kan hanyar zuwa China.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya auri matarsa Zorah a shekarar 1977, kuma suna da 'ya'ya uku.<ref name="saHistoryAsvatTimeline">{{Cite web |last=mads |date=1 June 2012 |title=Dr. Abu Baker Asvat timeline 1943 - 2012 |url=http://www.sahistory.org.za/topic/dr-abu-baker-asvat-timeline-1943-2012 |publisher=South African History Online}}</ref> == Aikin tiyata na Soweto == Bayan ya koma Afirka ta Kudu lokacin da ya kammala karatunsa, Asvat ya sami matsayi a asibitin Coronation na Johannesburg (yanzu asibitin Rahima Moosa Mother and Child). Ya zama mai ci gaba da siyasa yayin lura da wariyar launin fata na manyan ma'aikatan, wuraren rarrabewa, da rashin daidaito na launin fata da yanayi. An kore shi bayan ya fuskanci wakilin fararen magunguna wanda ya ki yin magana da likitocin baki.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya karɓi ƙaramin tiyata a Soweto daga ɗan'uwansa, kuma nan da nan ya kafa aiki mai tasowa, sau da yawa yana kula da marasa lafiya sama da 100 a rana, sau da ƙari.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> A lokacin Soweto Uprising na 1976, Asvat ya kula da yara da yawa waɗanda 'yan sanda suka harbe su, kuma mazauna sansanin da ke kusa da shi sun tsare aikinsa. Ayyukansa sun sa ya zama sananne a cikin siyasa, kuma nan da nan aka kira shi "dokta na mutane" a Soweto.<ref name="soske2011" /> Asvat kuma ta bude ɗakin kicin abinci da kicin miya ga mazauna ƙauyukan Soweto. Ya bambanta da sauran likitocin gari, Asvat ya tsara hoto mai tawali'u, kuma ya nace kan marasa lafiya suna kiransa "Abu".<ref name="soske2011" /> Ya yi amfani da hanyoyin malamin Brazil mai tsattsauran ra'ayi Paolo Freire don jagorantar aikinsa tare da al'ummomin da ba su da tushe. == Motsi na baƙar fata == Asvat ya jawo kansa ga yunkurin sanin baƙar fata bayan tashin hankali na 1976, wanda ke wakiltar yunkurin juriya na sama da ƙasa a Soweto, a lokacin, kuma ya janyo hankalin ra'ayin [[Steve Biko]] game da baƙar fata.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Ya kasance muhimmiyar hanyar haɗi tsakanin Lenasia, garin Indiya da yake zaune a ciki, da makwabciyar Soweto, yana watsar da kabilanci da kabilun zamantakewa na lokacin.<ref name="soske2011" /> An yi wa Asvat duka, kuma wani dan sanda na Ofishin Musamman ya yi barazana ga rayuwarsa a shekarar 1978, a matsayin wani ɓangare na yakin da ke gudana na cin zarafi.<ref name="soske2011" /> Ko da yake ya himmatu ga ƙungiyar Black Consciousness an san shi da rashin tsattsauran ra'ayi kuma ya yi aiki tare da dakarun adawa da wariyar launin fata. Asvat ta sami lambar yabo ta farko ta shekara-shekara ta haƙƙin ɗan adam daga The Indicator, jaridar da ke zaune a Lenasia. Ya jaddada a cikin jawabinsa, "Bari mu sami haɗin kai. Bari Soweto ya mamaye Lenasia. Bari Eldorado Park ya mamaye Senasia. Bar Lenasia ya mamaye Eldorado park. Bari Lenasia ta mamaye Soweto. Sa'an nan kuma za mu aiwatar da abin da muke yi wa'azi ba. Ba za mu iya jira har sai 'yanci ya kasance a ciki ba zai zama da sauƙi don gyara rashin adalci da zalunci da zalunci wanda wannan mummunan tsarin ya yi wa mutane a wannan ƙasa.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Cricket == Asvat, mai ƙwarewar wasan ƙwallon ƙafa, ya shiga cikin rarrabewar wasanni a cikin Transvaal . Ya buga wa tawagar da ake kira The Crescents a Lenasia . Da farko ya rungumi yunkurin Ali Bacher a ƙarshen 1970s don ba da damar ƙungiyoyin baƙar fata su yi gasa a fararen filayen ("Normal Cricket"), duk da haka, ya zama mai takaici bayan ya fahimci cewa wurare a wuraren wasan cricket na fararen sun kasance masu rarrabe launin fata. Ya kafa kwamitin Cricket na Transvaal (TCB), wanda ya ki amincewa da tsarin Bacher na "multi-racial" game da wasanni, wanda TCB ta gani yana ci gaba da rarrabuwar launin fata na wariyar launin fata, kuma a maimakon haka ya rungumi hangen nesa "marasa launin fata", wanda ya ki rarrabuwar wariyar launin fatar. TCB ta shirya nasarar kauracewa shirye-shiryen Cricket na al'ada, kuma ƙungiyar TCB ta girma a ƙarƙashin jagorancin Asvat. Asvat da son rai ya sauka a matsayin shugaban TCB a 1981, amma ya kasance dan wasan cricket har tsawon rayuwarsa, yana wasa ga Crescents, kuma yana shirya ƙaramin layi a ƙarshen shekarun 1980. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Sakatariyar Lafiya ta Azapo == [[Rukuni:Mutuwan 1989]] [[Rukuni:Haifaffun 1943]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] ia2zskwcrafituhhp58wsesammp6bv4 656692 656691 2025-07-08T16:15:03Z Sirjat 20447 656692 wikitext text/x-wiki {{databox}} ''''''Abu''' Baker Asvat''' ({{IPA|/ɑsfat/}}) (23 Fabrairu 1943 - 27 Janairu 1989), wanda aka fi sani da '''Abu Asvat''' <ref name="instituteHome">{{Cite web |title=Abu Asvat Institute - Abu Asvat Institute |url=http://www.abuasvatinstitute.org.za/ |website=www.abuasvatinstitute.org.za}}</ref> ko Abu wanda ake kira Hurley likita ne na Afirka ta Kudu wanda ya yi aiki a Soweto a cikin 1970s da 1980s. Wani memba na kafa [[Ƙungiyar Jama'ar Azanian|Azapo]], Asvat shine shugaban sakatariyar kiwon lafiya, kuma yana da hannu a cikin shirye-shiryen da ke da niyyar inganta lafiyar baƙar fata na Afirka ta Kudu a yankunan karkara a lokacin wariyar launin fata.<ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}</ref> A shekara ta 1989, an harbe Asvat a asibitin sa, kuma ya mutu a hannun ma'aikacinsa, Albertina Sisulu. An danganta mutuwarsa da na Stompie Seipei makonni hudu da suka gabata, <ref name="independentFreshMurderCharge" /> tare da zargin cewa [[Winnie Madikizela-Mandela|Winnie Mandela]] (wanda likitansa Asvat ya kasance) <ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}</ref> ya biya masa kisan a matsayin wani ɓangare na rufe kisan Seipei, ana gabatar da shi ga Hukumar Gaskiya da Sulhu ta Afirka ta Kudu. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref name="asvatClosureNews24Cp">{{Cite web |title=First Stompie then his doctor: Asvat family still doesn't have closure |url=https://city-press.news24.com/Special-Report/Remembering_Winnie/first-stompie-then-his-doctor-asvat-family-still-doesnt-have-closure-20180407 |access-date=2018-04-13 |website=City Press}}</ref> <ref name="winnieHiredMeMg1997">{{Cite web |date=5 September 1997 |title='Winnie hired me to kill Dr Asvat' &#124; News &#124; M&G |url=https://mg.co.za/article/1997-09-05-winnie-hired-me-to-kill-dr-asvat |access-date=2018-04-13 |website=mg.co.za}}</ref> == Rayuwa ta farko da iyali == An haifi Asvat a Fietas a cikin iyalin Indiya Gujarati . Mahaifinsa ya kasance mai sayar da kaya, kuma yana da 'yan'uwa maza biyu. Bayan ya halarci makarantar sakandare ta gida, Asvat ya yi tafiya zuwa Kudancin Asiya don karatun sakandare, yana ciyar da lokaci a Gabashin Pakistan da Yammacin Pakistan, ya kammala karatunsa na likita a [[Karachi]]. Yayinda yake a Karachi, Asvat ya shiga cikin siyasar dalibai, ya kafa ƙungiyar dalibai da ke da alaƙa da Pan Africanist Congress of Azania (PAC), kuma ya dauki bakuncin ma'aikatanta a kan hanyar zuwa China.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya auri matarsa Zorah a shekarar 1977, kuma suna da 'ya'ya uku.<ref name="saHistoryAsvatTimeline">{{Cite web |last=mads |date=1 June 2012 |title=Dr. Abu Baker Asvat timeline 1943 - 2012 |url=http://www.sahistory.org.za/topic/dr-abu-baker-asvat-timeline-1943-2012 |publisher=South African History Online}}</ref> == Aikin tiyata na Soweto == Bayan ya koma Afirka ta Kudu lokacin da ya kammala karatunsa, Asvat ya sami matsayi a asibitin Coronation na Johannesburg (yanzu asibitin Rahima Moosa Mother and Child). Ya zama mai ci gaba da siyasa yayin lura da wariyar launin fata na manyan ma'aikatan, wuraren rarrabewa, da rashin daidaito na launin fata da yanayi. An kore shi bayan ya fuskanci wakilin fararen magunguna wanda ya ki yin magana da likitocin baki.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya karɓi ƙaramin tiyata a Soweto daga ɗan'uwansa, kuma nan da nan ya kafa aiki mai tasowa, sau da yawa yana kula da marasa lafiya sama da 100 a rana, sau da ƙari.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> A lokacin Soweto Uprising na 1976, Asvat ya kula da yara da yawa waɗanda 'yan sanda suka harbe su, kuma mazauna sansanin da ke kusa da shi sun tsare aikinsa. Ayyukansa sun sa ya zama sananne a cikin siyasa, kuma nan da nan aka kira shi "dokta na mutane" a Soweto.<ref name="soske2011" /> Asvat kuma ta bude ɗakin kicin abinci da kicin miya ga mazauna ƙauyukan Soweto. Ya bambanta da sauran likitocin gari, Asvat ya tsara hoto mai tawali'u, kuma ya nace kan marasa lafiya suna kiransa "Abu".<ref name="soske2011" /> Ya yi amfani da hanyoyin malamin Brazil mai tsattsauran ra'ayi Paolo Freire don jagorantar aikinsa tare da al'ummomin da ba su da tushe. == Motsi na baƙar fata == Asvat ya jawo kansa ga yunkurin sanin baƙar fata bayan tashin hankali na 1976, wanda ke wakiltar yunkurin juriya na sama da ƙasa a Soweto, a lokacin, kuma ya janyo hankalin ra'ayin [[Steve Biko]] game da baƙar fata.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Ya kasance muhimmiyar hanyar haɗi tsakanin Lenasia, garin Indiya da yake zaune a ciki, da makwabciyar Soweto, yana watsar da kabilanci da kabilun zamantakewa na lokacin.<ref name="soske2011" /> An yi wa Asvat duka, kuma wani dan sanda na Ofishin Musamman ya yi barazana ga rayuwarsa a shekarar 1978, a matsayin wani ɓangare na yakin da ke gudana na cin zarafi.<ref name="soske2011" /> Ko da yake ya himmatu ga ƙungiyar Black Consciousness an san shi da rashin tsattsauran ra'ayi kuma ya yi aiki tare da dakarun adawa da wariyar launin fata. Asvat ta sami lambar yabo ta farko ta shekara-shekara ta haƙƙin ɗan adam daga The Indicator, jaridar da ke zaune a Lenasia. Ya jaddada a cikin jawabinsa, "Bari mu sami haɗin kai. Bari Soweto ya mamaye Lenasia. Bari Eldorado Park ya mamaye Senasia. Bar Lenasia ya mamaye Eldorado park. Bari Lenasia ta mamaye Soweto. Sa'an nan kuma za mu aiwatar da abin da muke yi wa'azi ba. Ba za mu iya jira har sai 'yanci ya kasance a ciki ba zai zama da sauƙi don gyara rashin adalci da zalunci da zalunci wanda wannan mummunan tsarin ya yi wa mutane a wannan ƙasa.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Cricket == Asvat, mai ƙwarewar wasan ƙwallon ƙafa, ya shiga cikin rarrabewar wasanni a cikin Transvaal . Ya buga wa tawagar da ake kira The Crescents a Lenasia . Da farko ya rungumi yunkurin Ali Bacher a ƙarshen 1970s don ba da damar ƙungiyoyin baƙar fata su yi gasa a fararen filayen ("Normal Cricket"), duk da haka, ya zama mai takaici bayan ya fahimci cewa wurare a wuraren wasan cricket na fararen sun kasance masu rarrabe launin fata. Ya kafa kwamitin Cricket na Transvaal (TCB), wanda ya ki amincewa da tsarin Bacher na "multi-racial" game da wasanni, wanda TCB ta gani yana ci gaba da rarrabuwar launin fata na wariyar launin fata, kuma a maimakon haka ya rungumi hangen nesa "marasa launin fata", wanda ya ki rarrabuwar wariyar launin fatar. TCB ta shirya nasarar kauracewa shirye-shiryen Cricket na al'ada, kuma ƙungiyar TCB ta girma a ƙarƙashin jagorancin Asvat. Asvat da son rai ya sauka a matsayin shugaban TCB a 1981, amma ya kasance dan wasan cricket har tsawon rayuwarsa, yana wasa ga Crescents, kuma yana shirya ƙaramin layi a ƙarshen shekarun 1980. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Sakatariyar Lafiya ta Azapo == [[Rukuni:Mutuwan 1989]] [[Rukuni:Haifaffun 1943]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] mgzzwstbbqoappa236vp029hlnca78s 656693 656692 2025-07-08T16:16:46Z Sirjat 20447 /* Sakatariyar Lafiya ta Azapo */ 656693 wikitext text/x-wiki {{databox}} ''''''Abu''' Baker Asvat''' ({{IPA|/ɑsfat/}}) (23 Fabrairu 1943 - 27 Janairu 1989), wanda aka fi sani da '''Abu Asvat''' <ref name="instituteHome">{{Cite web |title=Abu Asvat Institute - Abu Asvat Institute |url=http://www.abuasvatinstitute.org.za/ |website=www.abuasvatinstitute.org.za}}</ref> ko Abu wanda ake kira Hurley likita ne na Afirka ta Kudu wanda ya yi aiki a Soweto a cikin 1970s da 1980s. Wani memba na kafa [[Ƙungiyar Jama'ar Azanian|Azapo]], Asvat shine shugaban sakatariyar kiwon lafiya, kuma yana da hannu a cikin shirye-shiryen da ke da niyyar inganta lafiyar baƙar fata na Afirka ta Kudu a yankunan karkara a lokacin wariyar launin fata.<ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}</ref> A shekara ta 1989, an harbe Asvat a asibitin sa, kuma ya mutu a hannun ma'aikacinsa, Albertina Sisulu. An danganta mutuwarsa da na Stompie Seipei makonni hudu da suka gabata, <ref name="independentFreshMurderCharge" /> tare da zargin cewa [[Winnie Madikizela-Mandela|Winnie Mandela]] (wanda likitansa Asvat ya kasance) <ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}</ref> ya biya masa kisan a matsayin wani ɓangare na rufe kisan Seipei, ana gabatar da shi ga Hukumar Gaskiya da Sulhu ta Afirka ta Kudu. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref name="asvatClosureNews24Cp">{{Cite web |title=First Stompie then his doctor: Asvat family still doesn't have closure |url=https://city-press.news24.com/Special-Report/Remembering_Winnie/first-stompie-then-his-doctor-asvat-family-still-doesnt-have-closure-20180407 |access-date=2018-04-13 |website=City Press}}</ref> <ref name="winnieHiredMeMg1997">{{Cite web |date=5 September 1997 |title='Winnie hired me to kill Dr Asvat' &#124; News &#124; M&G |url=https://mg.co.za/article/1997-09-05-winnie-hired-me-to-kill-dr-asvat |access-date=2018-04-13 |website=mg.co.za}}</ref> == Rayuwa ta farko da iyali == An haifi Asvat a Fietas a cikin iyalin Indiya Gujarati . Mahaifinsa ya kasance mai sayar da kaya, kuma yana da 'yan'uwa maza biyu. Bayan ya halarci makarantar sakandare ta gida, Asvat ya yi tafiya zuwa Kudancin Asiya don karatun sakandare, yana ciyar da lokaci a Gabashin Pakistan da Yammacin Pakistan, ya kammala karatunsa na likita a [[Karachi]]. Yayinda yake a Karachi, Asvat ya shiga cikin siyasar dalibai, ya kafa ƙungiyar dalibai da ke da alaƙa da Pan Africanist Congress of Azania (PAC), kuma ya dauki bakuncin ma'aikatanta a kan hanyar zuwa China.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya auri matarsa Zorah a shekarar 1977, kuma suna da 'ya'ya uku.<ref name="saHistoryAsvatTimeline">{{Cite web |last=mads |date=1 June 2012 |title=Dr. Abu Baker Asvat timeline 1943 - 2012 |url=http://www.sahistory.org.za/topic/dr-abu-baker-asvat-timeline-1943-2012 |publisher=South African History Online}}</ref> == Aikin tiyata na Soweto == Bayan ya koma Afirka ta Kudu lokacin da ya kammala karatunsa, Asvat ya sami matsayi a asibitin Coronation na Johannesburg (yanzu asibitin Rahima Moosa Mother and Child). Ya zama mai ci gaba da siyasa yayin lura da wariyar launin fata na manyan ma'aikatan, wuraren rarrabewa, da rashin daidaito na launin fata da yanayi. An kore shi bayan ya fuskanci wakilin fararen magunguna wanda ya ki yin magana da likitocin baki.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya karɓi ƙaramin tiyata a Soweto daga ɗan'uwansa, kuma nan da nan ya kafa aiki mai tasowa, sau da yawa yana kula da marasa lafiya sama da 100 a rana, sau da ƙari.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> A lokacin Soweto Uprising na 1976, Asvat ya kula da yara da yawa waɗanda 'yan sanda suka harbe su, kuma mazauna sansanin da ke kusa da shi sun tsare aikinsa. Ayyukansa sun sa ya zama sananne a cikin siyasa, kuma nan da nan aka kira shi "dokta na mutane" a Soweto.<ref name="soske2011" /> Asvat kuma ta bude ɗakin kicin abinci da kicin miya ga mazauna ƙauyukan Soweto. Ya bambanta da sauran likitocin gari, Asvat ya tsara hoto mai tawali'u, kuma ya nace kan marasa lafiya suna kiransa "Abu".<ref name="soske2011" /> Ya yi amfani da hanyoyin malamin Brazil mai tsattsauran ra'ayi Paolo Freire don jagorantar aikinsa tare da al'ummomin da ba su da tushe. == Motsi na baƙar fata == Asvat ya jawo kansa ga yunkurin sanin baƙar fata bayan tashin hankali na 1976, wanda ke wakiltar yunkurin juriya na sama da ƙasa a Soweto, a lokacin, kuma ya janyo hankalin ra'ayin [[Steve Biko]] game da baƙar fata.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Ya kasance muhimmiyar hanyar haɗi tsakanin Lenasia, garin Indiya da yake zaune a ciki, da makwabciyar Soweto, yana watsar da kabilanci da kabilun zamantakewa na lokacin.<ref name="soske2011" /> An yi wa Asvat duka, kuma wani dan sanda na Ofishin Musamman ya yi barazana ga rayuwarsa a shekarar 1978, a matsayin wani ɓangare na yakin da ke gudana na cin zarafi.<ref name="soske2011" /> Ko da yake ya himmatu ga ƙungiyar Black Consciousness an san shi da rashin tsattsauran ra'ayi kuma ya yi aiki tare da dakarun adawa da wariyar launin fata. Asvat ta sami lambar yabo ta farko ta shekara-shekara ta haƙƙin ɗan adam daga The Indicator, jaridar da ke zaune a Lenasia. Ya jaddada a cikin jawabinsa, "Bari mu sami haɗin kai. Bari Soweto ya mamaye Lenasia. Bari Eldorado Park ya mamaye Senasia. Bar Lenasia ya mamaye Eldorado park. Bari Lenasia ta mamaye Soweto. Sa'an nan kuma za mu aiwatar da abin da muke yi wa'azi ba. Ba za mu iya jira har sai 'yanci ya kasance a ciki ba zai zama da sauƙi don gyara rashin adalci da zalunci da zalunci wanda wannan mummunan tsarin ya yi wa mutane a wannan ƙasa.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Cricket == Asvat, mai ƙwarewar wasan ƙwallon ƙafa, ya shiga cikin rarrabewar wasanni a cikin Transvaal . Ya buga wa tawagar da ake kira The Crescents a Lenasia . Da farko ya rungumi yunkurin Ali Bacher a ƙarshen 1970s don ba da damar ƙungiyoyin baƙar fata su yi gasa a fararen filayen ("Normal Cricket"), duk da haka, ya zama mai takaici bayan ya fahimci cewa wurare a wuraren wasan cricket na fararen sun kasance masu rarrabe launin fata. Ya kafa kwamitin Cricket na Transvaal (TCB), wanda ya ki amincewa da tsarin Bacher na "multi-racial" game da wasanni, wanda TCB ta gani yana ci gaba da rarrabuwar launin fata na wariyar launin fata, kuma a maimakon haka ya rungumi hangen nesa "marasa launin fata", wanda ya ki rarrabuwar wariyar launin fatar. TCB ta shirya nasarar kauracewa shirye-shiryen Cricket na al'ada, kuma ƙungiyar TCB ta girma a ƙarƙashin jagorancin Asvat. Asvat da son rai ya sauka a matsayin shugaban TCB a 1981, amma ya kasance dan wasan cricket har tsawon rayuwarsa, yana wasa ga Crescents, kuma yana shirya ƙaramin layi a ƙarshen shekarun 1980. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Sakatariyar Lafiya ta Azapo == ==1980s== A shekarar 1984, Asvat ya ɗauki mai rajin yaki da wariyar launin fata, Albertina Sisulu, don yin aiki a matsayin mai jinya a wajensa. Sisulu ita ce matar shugaban ANC da ke kurkuku a lokacin, Walter Sisulu, kuma daya daga cikin shugabannin United Democratic Front (UDF).<ref name="soske2011"/> Sisulu ba ta iya aiki a matsayin mai jinya saboda takunkumin da gwamnatin wariyar launin fata ta sanya mata, amma Asvat ya dauke ta aiki, yana biyanta albashi lokacin da jami’an tsaro suka tsareta, har ma yana barinta tana kai ziyara wurin mijinta a Robben Island akai-akai.<ref name="kPillay1989">{{cite web|url=https://kanthanpillay.com/content/death-friend|title=Death of a friend - kanthanpillay.com|website=kanthanpillay.com}}</ref><ref name="soske2011"/> Duk da bambance-bambancen siyasa tsakanin UDF da AZAPO da suka haifar da tashin hankali da asarar rayuka, Albertina Sisulu da Asvat sun ci gaba da aiki tare kuma suna kula da wadanda suka ji rauni daga bangarorin biyu.<ref name="soske2011"/><ref name="mangenaSundayIndependent2012"/> Asvat ya shiga cikin halin da ‘yan gudun hijira na Soweto ke ciki, yana zuwa da dare don taimaka musu lokacin da hukumomin garin Soweto da West Rand Administration Board (WRAB) suka yi barazanar rusa gidajensu. Wannan ya sa ya shiga sabani da wadannan hukumomi.<ref name="soske2011"/> Sau da dama yana shirya mafita ga wadanda aka kore, inda yake kai su Lenasia ko kuma ya basu abinci da mafaka a gidansa.<ref name="soske2011"/> Asvat ya zama shugaban sabuwar kungiyar People’s Education Committee (PEC) da ke Lenasia, duk da cewa ra’ayinsa na Black Consciousness ya saba da ra’ayin ANC da mafi yawan membobin kungiyar ke da shi. Manufar PEC ita ce tallafa wa matasa baki samun ilimi bayan da tarzomar 1976 ta katse karatu a manyan birane. Daya daga cikin shirye-shiryen PEC shi ne yakin neman shigar da yara bakar fata makarantun Indiyawa da House of Delegates ke gudanarwa. Wannan yaki ya samu nasara, inda daga nan zuwa 1990, kashi 15% na ɗaliban Lenasia sun fito ne daga unguwanni na bakar fata da ke kewaye da Lenasia.<ref name="soske2011"/> A lokacin da ake cikin yanayin dokar ta-baci a shekarar 1986 a Afirka ta Kudu, kuma Asvat na buya, wasu ba'a san ko su waye ba sun yi ƙoƙarin banka wa gidansa wuta a Lenasia.<ref name="soske2011"/> Bayan watanni takwas, an yi ƙoƙarin caka masa wuka a wurin aikin jinyarsa, inda ya sami rauni a fuska. Albertina Sisulu ce ta tashi da kuka ta tunzura makwabta, yayin da Asvat ke kokarin kare kansa.<ref name="soske2011"/> Jami’an leƙen asiri sun dinga tsangwamar matarsa a gida lokaci bayan lokaci.<ref name="soske2011"/> A shekarar 1988, wani mai dauke da bindiga ya yi kokarin harba Asvat, amma ya tsere bayan wani marar lafiya ya shiga dakin.<ref name="soske2011"/> Haka kuma a cikin wannan shekarar, hukumomi sun yanke shawarar gina sabbin gine-gine a sansanin marasa gida da ke “Chicken Farm” inda ofishin Asvat ke ciki a Soweto. Sai dai Asvat ya ƙi barin wurin sai an ba shi mafita ta maye gurbin ofishin. Shi da Albertina Sisulu sun ci gaba da aiki a wurin har lokacin da aka yanke wutar lantarki a ofishin. Daga baya Asvat ya koma Rockville a cikin Soweto inda ya ci gaba da fuskantar tsangwama daga rundunar tsaron gwamnatin wariyar launin fata.<ref name="soske2011"/> [[Rukuni:Mutuwan 1989]] [[Rukuni:Haifaffun 1943]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] cbuyib3yewadjiqvxyxmgk7qfiwfzcl 656695 656693 2025-07-08T16:18:01Z Sirjat 20447 /* Sakatariyar Lafiya ta Azapo */ 656695 wikitext text/x-wiki {{databox}} ''''''Abu''' Baker Asvat''' ({{IPA|/ɑsfat/}}) (23 Fabrairu 1943 - 27 Janairu 1989), wanda aka fi sani da '''Abu Asvat''' <ref name="instituteHome">{{Cite web |title=Abu Asvat Institute - Abu Asvat Institute |url=http://www.abuasvatinstitute.org.za/ |website=www.abuasvatinstitute.org.za}}</ref> ko Abu wanda ake kira Hurley likita ne na Afirka ta Kudu wanda ya yi aiki a Soweto a cikin 1970s da 1980s. Wani memba na kafa [[Ƙungiyar Jama'ar Azanian|Azapo]], Asvat shine shugaban sakatariyar kiwon lafiya, kuma yana da hannu a cikin shirye-shiryen da ke da niyyar inganta lafiyar baƙar fata na Afirka ta Kudu a yankunan karkara a lokacin wariyar launin fata.<ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}</ref> A shekara ta 1989, an harbe Asvat a asibitin sa, kuma ya mutu a hannun ma'aikacinsa, Albertina Sisulu. An danganta mutuwarsa da na Stompie Seipei makonni hudu da suka gabata, <ref name="independentFreshMurderCharge" /> tare da zargin cewa [[Winnie Madikizela-Mandela|Winnie Mandela]] (wanda likitansa Asvat ya kasance) <ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}</ref> ya biya masa kisan a matsayin wani ɓangare na rufe kisan Seipei, ana gabatar da shi ga Hukumar Gaskiya da Sulhu ta Afirka ta Kudu. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref name="asvatClosureNews24Cp">{{Cite web |title=First Stompie then his doctor: Asvat family still doesn't have closure |url=https://city-press.news24.com/Special-Report/Remembering_Winnie/first-stompie-then-his-doctor-asvat-family-still-doesnt-have-closure-20180407 |access-date=2018-04-13 |website=City Press}}</ref> <ref name="winnieHiredMeMg1997">{{Cite web |date=5 September 1997 |title='Winnie hired me to kill Dr Asvat' &#124; News &#124; M&G |url=https://mg.co.za/article/1997-09-05-winnie-hired-me-to-kill-dr-asvat |access-date=2018-04-13 |website=mg.co.za}}</ref> == Rayuwa ta farko da iyali == An haifi Asvat a Fietas a cikin iyalin Indiya Gujarati . Mahaifinsa ya kasance mai sayar da kaya, kuma yana da 'yan'uwa maza biyu. Bayan ya halarci makarantar sakandare ta gida, Asvat ya yi tafiya zuwa Kudancin Asiya don karatun sakandare, yana ciyar da lokaci a Gabashin Pakistan da Yammacin Pakistan, ya kammala karatunsa na likita a [[Karachi]]. Yayinda yake a Karachi, Asvat ya shiga cikin siyasar dalibai, ya kafa ƙungiyar dalibai da ke da alaƙa da Pan Africanist Congress of Azania (PAC), kuma ya dauki bakuncin ma'aikatanta a kan hanyar zuwa China.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya auri matarsa Zorah a shekarar 1977, kuma suna da 'ya'ya uku.<ref name="saHistoryAsvatTimeline">{{Cite web |last=mads |date=1 June 2012 |title=Dr. Abu Baker Asvat timeline 1943 - 2012 |url=http://www.sahistory.org.za/topic/dr-abu-baker-asvat-timeline-1943-2012 |publisher=South African History Online}}</ref> == Aikin tiyata na Soweto == Bayan ya koma Afirka ta Kudu lokacin da ya kammala karatunsa, Asvat ya sami matsayi a asibitin Coronation na Johannesburg (yanzu asibitin Rahima Moosa Mother and Child). Ya zama mai ci gaba da siyasa yayin lura da wariyar launin fata na manyan ma'aikatan, wuraren rarrabewa, da rashin daidaito na launin fata da yanayi. An kore shi bayan ya fuskanci wakilin fararen magunguna wanda ya ki yin magana da likitocin baki.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya karɓi ƙaramin tiyata a Soweto daga ɗan'uwansa, kuma nan da nan ya kafa aiki mai tasowa, sau da yawa yana kula da marasa lafiya sama da 100 a rana, sau da ƙari.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> A lokacin Soweto Uprising na 1976, Asvat ya kula da yara da yawa waɗanda 'yan sanda suka harbe su, kuma mazauna sansanin da ke kusa da shi sun tsare aikinsa. Ayyukansa sun sa ya zama sananne a cikin siyasa, kuma nan da nan aka kira shi "dokta na mutane" a Soweto.<ref name="soske2011" /> Asvat kuma ta bude ɗakin kicin abinci da kicin miya ga mazauna ƙauyukan Soweto. Ya bambanta da sauran likitocin gari, Asvat ya tsara hoto mai tawali'u, kuma ya nace kan marasa lafiya suna kiransa "Abu".<ref name="soske2011" /> Ya yi amfani da hanyoyin malamin Brazil mai tsattsauran ra'ayi Paolo Freire don jagorantar aikinsa tare da al'ummomin da ba su da tushe. == Motsi na baƙar fata == Asvat ya jawo kansa ga yunkurin sanin baƙar fata bayan tashin hankali na 1976, wanda ke wakiltar yunkurin juriya na sama da ƙasa a Soweto, a lokacin, kuma ya janyo hankalin ra'ayin [[Steve Biko]] game da baƙar fata.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Ya kasance muhimmiyar hanyar haɗi tsakanin Lenasia, garin Indiya da yake zaune a ciki, da makwabciyar Soweto, yana watsar da kabilanci da kabilun zamantakewa na lokacin.<ref name="soske2011" /> An yi wa Asvat duka, kuma wani dan sanda na Ofishin Musamman ya yi barazana ga rayuwarsa a shekarar 1978, a matsayin wani ɓangare na yakin da ke gudana na cin zarafi.<ref name="soske2011" /> Ko da yake ya himmatu ga ƙungiyar Black Consciousness an san shi da rashin tsattsauran ra'ayi kuma ya yi aiki tare da dakarun adawa da wariyar launin fata. Asvat ta sami lambar yabo ta farko ta shekara-shekara ta haƙƙin ɗan adam daga The Indicator, jaridar da ke zaune a Lenasia. Ya jaddada a cikin jawabinsa, "Bari mu sami haɗin kai. Bari Soweto ya mamaye Lenasia. Bari Eldorado Park ya mamaye Senasia. Bar Lenasia ya mamaye Eldorado park. Bari Lenasia ta mamaye Soweto. Sa'an nan kuma za mu aiwatar da abin da muke yi wa'azi ba. Ba za mu iya jira har sai 'yanci ya kasance a ciki ba zai zama da sauƙi don gyara rashin adalci da zalunci da zalunci wanda wannan mummunan tsarin ya yi wa mutane a wannan ƙasa.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Cricket == Asvat, mai ƙwarewar wasan ƙwallon ƙafa, ya shiga cikin rarrabewar wasanni a cikin Transvaal . Ya buga wa tawagar da ake kira The Crescents a Lenasia . Da farko ya rungumi yunkurin Ali Bacher a ƙarshen 1970s don ba da damar ƙungiyoyin baƙar fata su yi gasa a fararen filayen ("Normal Cricket"), duk da haka, ya zama mai takaici bayan ya fahimci cewa wurare a wuraren wasan cricket na fararen sun kasance masu rarrabe launin fata. Ya kafa kwamitin Cricket na Transvaal (TCB), wanda ya ki amincewa da tsarin Bacher na "multi-racial" game da wasanni, wanda TCB ta gani yana ci gaba da rarrabuwar launin fata na wariyar launin fata, kuma a maimakon haka ya rungumi hangen nesa "marasa launin fata", wanda ya ki rarrabuwar wariyar launin fatar. TCB ta shirya nasarar kauracewa shirye-shiryen Cricket na al'ada, kuma ƙungiyar TCB ta girma a ƙarƙashin jagorancin Asvat. Asvat da son rai ya sauka a matsayin shugaban TCB a 1981, amma ya kasance dan wasan cricket har tsawon rayuwarsa, yana wasa ga Crescents, kuma yana shirya ƙaramin layi a ƙarshen shekarun 1980. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> ==Azapo Health Secretariat== A shekarar 1982, Azapo ta ƙirƙiri wani shiri mai suna Community Health Awareness Project (Chap). A cikin wannan shiri, Asvat da wasu abokansa suna yin rangadi a faɗin Afirka ta Kudu a karshen mako, suna jan karabuna masu kayan lafiya da Asvat ya ɗauki nauyinsu, suna bayar da kulawar lafiya ga wuraren karkara da aka yi watsi da su, inda sau da yawa suke duba marasa lafiya daga 150 zuwa 500 a ƙarshen mako, tare da yin laccoci kan lafiyar jiki ga gungun mutane har zuwa 6,000.<ref name="soske2011"/><ref name="mangenaSundayIndependent2012"/> A shekarar 1984, a cikin wannan shiri, ya tsara wata takarda mai shafuka 20 kan lafiyar farko. An rarraba dubban kwafi na wannan littafi, cikin harshen Turanci, Sotho, Northern Sotho da Zulu.<ref name="soske2011"/><ref name="mangenaSundayIndependent2012"/> Haka kuma, ya yi aiki tare da kungiyar ma’aikatan ma’adinai da gine-gine ta Black Allied Mining and Construction Workers Union (BAMWCU) domin fallasa halin da ake ciki a garuruwan hakar asbestos na Afirka ta Kudu, inda yara ke wasa a wajen da aka jefar da shara daga hakar ma’adinai, kuma cutar asbestosis ta yawaita a tsakanin ma’aikatan ma’adinai.<ref name="soske2011"/> Asvat da abokansa sun kuma kai ziyara yankin Vaal Triangle a lokacin tarzoma da ke faruwa a can a shekarar 1984, domin duba wadanda suka ji rauni sakamakon tashin hankali, da kuma rubuta bayanan raunukan da jami’an tsaron wariyar launin fata suka haddasa.<ref name="soske2011"/> A tsakiyar shekarun 1980s, an fi yawan ganin sunan Asvat a manyan jaridu, kuma ya zama muryar da ta shahara a fafutukar anti-apartheid musamman a fannin lafiya. A shekarar 1988, ya soki yadda gwamnatin wariyar launin fata ke tafiyar da bullar cutar AIDS.<ref name="soske2011"/> Hakanan yana da ginshiki a jaridar The Sowetan inda yake amsa tambayoyin masu karatu kan batutuwan lafiya.<ref name="muslimPortraitsVahed">{{cite web| url = http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/muslim_portraits_goolam_vahed_0.pdf| title = Reference at www.sahistory.org.za}}</ref> ==1980s== A shekarar 1984, Asvat ya ɗauki mai rajin yaki da wariyar launin fata, Albertina Sisulu, don yin aiki a matsayin mai jinya a wajensa. Sisulu ita ce matar shugaban ANC da ke kurkuku a lokacin, Walter Sisulu, kuma daya daga cikin shugabannin United Democratic Front (UDF).<ref name="soske2011"/> Sisulu ba ta iya aiki a matsayin mai jinya saboda takunkumin da gwamnatin wariyar launin fata ta sanya mata, amma Asvat ya dauke ta aiki, yana biyanta albashi lokacin da jami’an tsaro suka tsareta, har ma yana barinta tana kai ziyara wurin mijinta a Robben Island akai-akai.<ref name="kPillay1989">{{cite web|url=https://kanthanpillay.com/content/death-friend|title=Death of a friend - kanthanpillay.com|website=kanthanpillay.com}}</ref><ref name="soske2011"/> Duk da bambance-bambancen siyasa tsakanin UDF da AZAPO da suka haifar da tashin hankali da asarar rayuka, Albertina Sisulu da Asvat sun ci gaba da aiki tare kuma suna kula da wadanda suka ji rauni daga bangarorin biyu.<ref name="soske2011"/><ref name="mangenaSundayIndependent2012"/> Asvat ya shiga cikin halin da ‘yan gudun hijira na Soweto ke ciki, yana zuwa da dare don taimaka musu lokacin da hukumomin garin Soweto da West Rand Administration Board (WRAB) suka yi barazanar rusa gidajensu. Wannan ya sa ya shiga sabani da wadannan hukumomi.<ref name="soske2011"/> Sau da dama yana shirya mafita ga wadanda aka kore, inda yake kai su Lenasia ko kuma ya basu abinci da mafaka a gidansa.<ref name="soske2011"/> Asvat ya zama shugaban sabuwar kungiyar People’s Education Committee (PEC) da ke Lenasia, duk da cewa ra’ayinsa na Black Consciousness ya saba da ra’ayin ANC da mafi yawan membobin kungiyar ke da shi. Manufar PEC ita ce tallafa wa matasa baki samun ilimi bayan da tarzomar 1976 ta katse karatu a manyan birane. Daya daga cikin shirye-shiryen PEC shi ne yakin neman shigar da yara bakar fata makarantun Indiyawa da House of Delegates ke gudanarwa. Wannan yaki ya samu nasara, inda daga nan zuwa 1990, kashi 15% na ɗaliban Lenasia sun fito ne daga unguwanni na bakar fata da ke kewaye da Lenasia.<ref name="soske2011"/> A lokacin da ake cikin yanayin dokar ta-baci a shekarar 1986 a Afirka ta Kudu, kuma Asvat na buya, wasu ba'a san ko su waye ba sun yi ƙoƙarin banka wa gidansa wuta a Lenasia.<ref name="soske2011"/> Bayan watanni takwas, an yi ƙoƙarin caka masa wuka a wurin aikin jinyarsa, inda ya sami rauni a fuska. Albertina Sisulu ce ta tashi da kuka ta tunzura makwabta, yayin da Asvat ke kokarin kare kansa.<ref name="soske2011"/> Jami’an leƙen asiri sun dinga tsangwamar matarsa a gida lokaci bayan lokaci.<ref name="soske2011"/> A shekarar 1988, wani mai dauke da bindiga ya yi kokarin harba Asvat, amma ya tsere bayan wani marar lafiya ya shiga dakin.<ref name="soske2011"/> Haka kuma a cikin wannan shekarar, hukumomi sun yanke shawarar gina sabbin gine-gine a sansanin marasa gida da ke “Chicken Farm” inda ofishin Asvat ke ciki a Soweto. Sai dai Asvat ya ƙi barin wurin sai an ba shi mafita ta maye gurbin ofishin. Shi da Albertina Sisulu sun ci gaba da aiki a wurin har lokacin da aka yanke wutar lantarki a ofishin. Daga baya Asvat ya koma Rockville a cikin Soweto inda ya ci gaba da fuskantar tsangwama daga rundunar tsaron gwamnatin wariyar launin fata.<ref name="soske2011"/> [[Rukuni:Mutuwan 1989]] [[Rukuni:Haifaffun 1943]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] nhdr7np2sbhno1z2g0svgvnfcxwnxi7 656698 656695 2025-07-08T16:18:35Z Sirjat 20447 /* 1980s */ 656698 wikitext text/x-wiki {{databox}} ''''''Abu''' Baker Asvat''' ({{IPA|/ɑsfat/}}) (23 Fabrairu 1943 - 27 Janairu 1989), wanda aka fi sani da '''Abu Asvat''' <ref name="instituteHome">{{Cite web |title=Abu Asvat Institute - Abu Asvat Institute |url=http://www.abuasvatinstitute.org.za/ |website=www.abuasvatinstitute.org.za}}</ref> ko Abu wanda ake kira Hurley likita ne na Afirka ta Kudu wanda ya yi aiki a Soweto a cikin 1970s da 1980s. Wani memba na kafa [[Ƙungiyar Jama'ar Azanian|Azapo]], Asvat shine shugaban sakatariyar kiwon lafiya, kuma yana da hannu a cikin shirye-shiryen da ke da niyyar inganta lafiyar baƙar fata na Afirka ta Kudu a yankunan karkara a lokacin wariyar launin fata.<ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}</ref> A shekara ta 1989, an harbe Asvat a asibitin sa, kuma ya mutu a hannun ma'aikacinsa, Albertina Sisulu. An danganta mutuwarsa da na Stompie Seipei makonni hudu da suka gabata, <ref name="independentFreshMurderCharge" /> tare da zargin cewa [[Winnie Madikizela-Mandela|Winnie Mandela]] (wanda likitansa Asvat ya kasance) <ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}</ref> ya biya masa kisan a matsayin wani ɓangare na rufe kisan Seipei, ana gabatar da shi ga Hukumar Gaskiya da Sulhu ta Afirka ta Kudu. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref name="asvatClosureNews24Cp">{{Cite web |title=First Stompie then his doctor: Asvat family still doesn't have closure |url=https://city-press.news24.com/Special-Report/Remembering_Winnie/first-stompie-then-his-doctor-asvat-family-still-doesnt-have-closure-20180407 |access-date=2018-04-13 |website=City Press}}</ref> <ref name="winnieHiredMeMg1997">{{Cite web |date=5 September 1997 |title='Winnie hired me to kill Dr Asvat' &#124; News &#124; M&G |url=https://mg.co.za/article/1997-09-05-winnie-hired-me-to-kill-dr-asvat |access-date=2018-04-13 |website=mg.co.za}}</ref> == Rayuwa ta farko da iyali == An haifi Asvat a Fietas a cikin iyalin Indiya Gujarati . Mahaifinsa ya kasance mai sayar da kaya, kuma yana da 'yan'uwa maza biyu. Bayan ya halarci makarantar sakandare ta gida, Asvat ya yi tafiya zuwa Kudancin Asiya don karatun sakandare, yana ciyar da lokaci a Gabashin Pakistan da Yammacin Pakistan, ya kammala karatunsa na likita a [[Karachi]]. Yayinda yake a Karachi, Asvat ya shiga cikin siyasar dalibai, ya kafa ƙungiyar dalibai da ke da alaƙa da Pan Africanist Congress of Azania (PAC), kuma ya dauki bakuncin ma'aikatanta a kan hanyar zuwa China.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya auri matarsa Zorah a shekarar 1977, kuma suna da 'ya'ya uku.<ref name="saHistoryAsvatTimeline">{{Cite web |last=mads |date=1 June 2012 |title=Dr. Abu Baker Asvat timeline 1943 - 2012 |url=http://www.sahistory.org.za/topic/dr-abu-baker-asvat-timeline-1943-2012 |publisher=South African History Online}}</ref> == Aikin tiyata na Soweto == Bayan ya koma Afirka ta Kudu lokacin da ya kammala karatunsa, Asvat ya sami matsayi a asibitin Coronation na Johannesburg (yanzu asibitin Rahima Moosa Mother and Child). Ya zama mai ci gaba da siyasa yayin lura da wariyar launin fata na manyan ma'aikatan, wuraren rarrabewa, da rashin daidaito na launin fata da yanayi. An kore shi bayan ya fuskanci wakilin fararen magunguna wanda ya ki yin magana da likitocin baki.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Asvat ya karɓi ƙaramin tiyata a Soweto daga ɗan'uwansa, kuma nan da nan ya kafa aiki mai tasowa, sau da yawa yana kula da marasa lafiya sama da 100 a rana, sau da ƙari.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> A lokacin Soweto Uprising na 1976, Asvat ya kula da yara da yawa waɗanda 'yan sanda suka harbe su, kuma mazauna sansanin da ke kusa da shi sun tsare aikinsa. Ayyukansa sun sa ya zama sananne a cikin siyasa, kuma nan da nan aka kira shi "dokta na mutane" a Soweto.<ref name="soske2011" /> Asvat kuma ta bude ɗakin kicin abinci da kicin miya ga mazauna ƙauyukan Soweto. Ya bambanta da sauran likitocin gari, Asvat ya tsara hoto mai tawali'u, kuma ya nace kan marasa lafiya suna kiransa "Abu".<ref name="soske2011" /> Ya yi amfani da hanyoyin malamin Brazil mai tsattsauran ra'ayi Paolo Freire don jagorantar aikinsa tare da al'ummomin da ba su da tushe. == Motsi na baƙar fata == Asvat ya jawo kansa ga yunkurin sanin baƙar fata bayan tashin hankali na 1976, wanda ke wakiltar yunkurin juriya na sama da ƙasa a Soweto, a lokacin, kuma ya janyo hankalin ra'ayin [[Steve Biko]] game da baƙar fata.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> Ya kasance muhimmiyar hanyar haɗi tsakanin Lenasia, garin Indiya da yake zaune a ciki, da makwabciyar Soweto, yana watsar da kabilanci da kabilun zamantakewa na lokacin.<ref name="soske2011" /> An yi wa Asvat duka, kuma wani dan sanda na Ofishin Musamman ya yi barazana ga rayuwarsa a shekarar 1978, a matsayin wani ɓangare na yakin da ke gudana na cin zarafi.<ref name="soske2011" /> Ko da yake ya himmatu ga ƙungiyar Black Consciousness an san shi da rashin tsattsauran ra'ayi kuma ya yi aiki tare da dakarun adawa da wariyar launin fata. Asvat ta sami lambar yabo ta farko ta shekara-shekara ta haƙƙin ɗan adam daga The Indicator, jaridar da ke zaune a Lenasia. Ya jaddada a cikin jawabinsa, "Bari mu sami haɗin kai. Bari Soweto ya mamaye Lenasia. Bari Eldorado Park ya mamaye Senasia. Bar Lenasia ya mamaye Eldorado park. Bari Lenasia ta mamaye Soweto. Sa'an nan kuma za mu aiwatar da abin da muke yi wa'azi ba. Ba za mu iya jira har sai 'yanci ya kasance a ciki ba zai zama da sauƙi don gyara rashin adalci da zalunci da zalunci wanda wannan mummunan tsarin ya yi wa mutane a wannan ƙasa.<ref name="soske2011">{{Cite web |last=Jon Soske |date=2012-01-10 |title=The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989 |url=http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf |access-date=2018-04-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJon_Soske2012">Jon Soske (10 January 2012). [http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/asvat.pdf "The Life and Death of Dr Abu Baker 'Hurley' Asvat, 23 February 1943 to 27 January 1989"] <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> == Cricket == Asvat, mai ƙwarewar wasan ƙwallon ƙafa, ya shiga cikin rarrabewar wasanni a cikin Transvaal . Ya buga wa tawagar da ake kira The Crescents a Lenasia . Da farko ya rungumi yunkurin Ali Bacher a ƙarshen 1970s don ba da damar ƙungiyoyin baƙar fata su yi gasa a fararen filayen ("Normal Cricket"), duk da haka, ya zama mai takaici bayan ya fahimci cewa wurare a wuraren wasan cricket na fararen sun kasance masu rarrabe launin fata. Ya kafa kwamitin Cricket na Transvaal (TCB), wanda ya ki amincewa da tsarin Bacher na "multi-racial" game da wasanni, wanda TCB ta gani yana ci gaba da rarrabuwar launin fata na wariyar launin fata, kuma a maimakon haka ya rungumi hangen nesa "marasa launin fata", wanda ya ki rarrabuwar wariyar launin fatar. TCB ta shirya nasarar kauracewa shirye-shiryen Cricket na al'ada, kuma ƙungiyar TCB ta girma a ƙarƙashin jagorancin Asvat. Asvat da son rai ya sauka a matsayin shugaban TCB a 1981, amma ya kasance dan wasan cricket har tsawon rayuwarsa, yana wasa ga Crescents, kuma yana shirya ƙaramin layi a ƙarshen shekarun 1980. <ref name="saHistoryAsvat">{{Cite web |title=Dr. Abu Baker Asvat &#124; South African History Online |url=http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat |access-date=2018-04-13 |website=sahistory.org.za}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.sahistory.org.za/people/dr-abu-baker-asvat "Dr. Abu Baker Asvat &#x7C; South African History Online"]. ''sahistory.org.za''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 April</span> 2018</span>.</cite></ref> ==Azapo Health Secretariat== A shekarar 1982, Azapo ta ƙirƙiri wani shiri mai suna Community Health Awareness Project (Chap). A cikin wannan shiri, Asvat da wasu abokansa suna yin rangadi a faɗin Afirka ta Kudu a karshen mako, suna jan karabuna masu kayan lafiya da Asvat ya ɗauki nauyinsu, suna bayar da kulawar lafiya ga wuraren karkara da aka yi watsi da su, inda sau da yawa suke duba marasa lafiya daga 150 zuwa 500 a ƙarshen mako, tare da yin laccoci kan lafiyar jiki ga gungun mutane har zuwa 6,000.<ref name="soske2011"/><ref name="mangenaSundayIndependent2012"/> A shekarar 1984, a cikin wannan shiri, ya tsara wata takarda mai shafuka 20 kan lafiyar farko. An rarraba dubban kwafi na wannan littafi, cikin harshen Turanci, Sotho, Northern Sotho da Zulu.<ref name="soske2011"/><ref name="mangenaSundayIndependent2012"/> Haka kuma, ya yi aiki tare da kungiyar ma’aikatan ma’adinai da gine-gine ta Black Allied Mining and Construction Workers Union (BAMWCU) domin fallasa halin da ake ciki a garuruwan hakar asbestos na Afirka ta Kudu, inda yara ke wasa a wajen da aka jefar da shara daga hakar ma’adinai, kuma cutar asbestosis ta yawaita a tsakanin ma’aikatan ma’adinai.<ref name="soske2011"/> Asvat da abokansa sun kuma kai ziyara yankin Vaal Triangle a lokacin tarzoma da ke faruwa a can a shekarar 1984, domin duba wadanda suka ji rauni sakamakon tashin hankali, da kuma rubuta bayanan raunukan da jami’an tsaron wariyar launin fata suka haddasa.<ref name="soske2011"/> A tsakiyar shekarun 1980s, an fi yawan ganin sunan Asvat a manyan jaridu, kuma ya zama muryar da ta shahara a fafutukar anti-apartheid musamman a fannin lafiya. A shekarar 1988, ya soki yadda gwamnatin wariyar launin fata ke tafiyar da bullar cutar AIDS.<ref name="soske2011"/> Hakanan yana da ginshiki a jaridar The Sowetan inda yake amsa tambayoyin masu karatu kan batutuwan lafiya.<ref name="muslimPortraitsVahed">{{cite web| url = http://www.sahistory.org.za/sites/default/files/muslim_portraits_goolam_vahed_0.pdf| title = Reference at www.sahistory.org.za}}</ref> ==1980s== A shekarar 1984, Asvat ya ɗauki mai rajin yaki da wariyar launin fata, Albertina Sisulu, don yin aiki a matsayin mai jinya a wajensa. Sisulu ita ce matar shugaban ANC da ke kurkuku a lokacin, Walter Sisulu, kuma daya daga cikin shugabannin United Democratic Front (UDF).<ref name="soske2011"/> Sisulu ba ta iya aiki a matsayin mai jinya saboda takunkumin da gwamnatin wariyar launin fata ta sanya mata, amma Asvat ya dauke ta aiki, yana biyanta albashi lokacin da jami’an tsaro suka tsareta, har ma yana barinta tana kai ziyara wurin mijinta a Robben Island akai-akai.<ref name="kPillay1989">{{cite web|url=https://kanthanpillay.com/content/death-friend|title=Death of a friend - kanthanpillay.com|website=kanthanpillay.com}}</ref><ref name="soske2011"/> Duk da bambance-bambancen siyasa tsakanin UDF da AZAPO da suka haifar da tashin hankali da asarar rayuka, Albertina Sisulu da Asvat sun ci gaba da aiki tare kuma suna kula da wadanda suka ji rauni daga bangarorin biyu.<ref name="soske2011"/><ref name="mangenaSundayIndependent2012"/> Asvat ya shiga cikin halin da ‘yan gudun hijira na Soweto ke ciki, yana zuwa da dare don taimaka musu lokacin da hukumomin garin Soweto da West Rand Administration Board (WRAB) suka yi barazanar rusa gidajensu. Wannan ya sa ya shiga sabani da wadannan hukumomi.<ref name="soske2011"/> Sau da dama yana shirya mafita ga wadanda aka kore, inda yake kai su Lenasia ko kuma ya basu abinci da mafaka a gidansa.<ref name="soske2011"/> Asvat ya zama shugaban sabuwar kungiyar People’s Education Committee (PEC) da ke Lenasia, duk da cewa ra’ayinsa na Black Consciousness ya saba da ra’ayin ANC da mafi yawan membobin kungiyar ke da shi. Manufar PEC ita ce tallafa wa matasa baki samun ilimi bayan da tarzomar 1976 ta katse karatu a manyan birane. Daya daga cikin shirye-shiryen PEC shi ne yakin neman shigar da yara bakar fata makarantun Indiyawa da House of Delegates ke gudanarwa. Wannan yaki ya samu nasara, inda daga nan zuwa 1990, kashi 15% na ɗaliban Lenasia sun fito ne daga unguwanni na bakar fata da ke kewaye da Lenasia.<ref name="soske2011"/> A lokacin da ake cikin yanayin dokar ta-baci a shekarar 1986 a Afirka ta Kudu, kuma Asvat na buya, wasu ba'a san ko su waye ba sun yi ƙoƙarin banka wa gidansa wuta a Lenasia.<ref name="soske2011"/> Bayan watanni takwas, an yi ƙoƙarin caka masa wuka a wurin aikin jinyarsa, inda ya sami rauni a fuska. Albertina Sisulu ce ta tashi da kuka ta tunzura makwabta, yayin da Asvat ke kokarin kare kansa.<ref name="soske2011"/> Jami’an leƙen asiri sun dinga tsangwamar matarsa a gida lokaci bayan lokaci.<ref name="soske2011"/> A shekarar 1988, wani mai dauke da bindiga ya yi kokarin harba Asvat, amma ya tsere bayan wani marar lafiya ya shiga dakin.<ref name="soske2011"/> Haka kuma a cikin wannan shekarar, hukumomi sun yanke shawarar gina sabbin gine-gine a sansanin marasa gida da ke “Chicken Farm” inda ofishin Asvat ke ciki a Soweto. Sai dai Asvat ya ƙi barin wurin sai an ba shi mafita ta maye gurbin ofishin. Shi da Albertina Sisulu sun ci gaba da aiki a wurin har lokacin da aka yanke wutar lantarki a ofishin. Daga baya Asvat ya koma Rockville a cikin Soweto inda ya ci gaba da fuskantar tsangwama daga rundunar tsaron gwamnatin wariyar launin fata.<ref name="soske2011"/> == Manazarta == {{reflist|2}} [[Rukuni:Mutuwan 1989]] [[Rukuni:Haifaffun 1943]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 9l2a4lde73thv46f1sb93n75fwfvmsz Lewis Kidd (footballer) 0 104978 656694 2025-07-08T16:17:25Z Zahrah0 14848 Ƙirƙira ta hanyar buɗe sashe daga shafi "[[:en:Special:Redirect/revision/1255013801|Lewis Kidd (footballer)]]" 656694 wikitext text/x-wiki '''Lewis Kidd''' (an haife shi a ranar 30 ga watan Janairun shekara ta alif 1995),ɗan wasan ƙwallon ƙafa ne na ƙasar Scotland wanda ke buga wa Albion Rovers a matsayin [[Mai buga baya|cikakken baya]] ko [[Mai buga tsakiya|dan wasan tsakiya]]. Kidd a baya ya buga wa [[Kungiyar Kwallon Kafa ta Celtic|Celtic]], Falkirk,sau biyu tare da Sarauniya ta Kudu, Gabashin Kilbride da Edinburgh City. Kidd ya kuma wakilci Scotland a matakai daban-daban na matasa.<ref>{{Cite web |title=Lewis Kidd |url=https://www.scottishfa.co.uk/players/?pid=63922 |access-date=22 November 2018 |publisher=[[Scottish Football Association]]}}</ref> p4984ef8f98ies8an2g4h5spki48fr6 Ka Shabangu 0 104979 656696 2025-07-08T16:18:17Z Muhammad Idriss Criteria 15878 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1259451179|Ka Shabangu]]" 656696 wikitext text/x-wiki '''Johannes Mandla''' " '''Ka''' " '''Shabangu''' (an haife shi a shekara ta 1954 ko 1955) ɗan siyasan Afirka ta Kudu ne kuma tsohon mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata. Ya shiga [[Umkhonto we Sizwe]] (MK) a sakamakon boren Soweto na shekarar 1976, kuma a shekarar 1981 an same shi da laifin cin amanar ƙasa da kuma harin gurneti a kan wani bakar fata ɗan sanda. Ya shafe shekaru biyu a kan hukuncin kisa kafin a mayar da hukuncin kisa zuwa ɗaurin rai da rai a shekarar 1983; An sake shi daga tsibirin Robben a farkon shekarun 1990. Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata, Shabangu ya wakilci jam’iyyar ANC a [[Majalisar Dokokin Afirka ta Kudu|Majalisar Dokoki ta ƙasa]] a lokacin da aka kafa majalisar dimokuraɗiyya ta farko kuma ya yi wa’adi biyu a matsayin ma’ajin lardi na jam’iyyar reshen Mpumalanga. A shekarun baya, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar dattawan soja ta MK. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Shabangu a shekarar 1954 ko a shekarar 1955. <ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}</ref> Ya bar Afirka ta Kudu bayan boren Soweto a shekarar 1976 ya koma MK don horar da sojoji a ƙasashen waje. <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> === Laifin cin amanar ƙasa: 1981 === Bayan ya koma ƙasar Afirka ta Kudu a matsayin ma’aikacin MK, an kama Shabangu tare da tuhumarsa shi da laifin cin amanar ƙasa a shekarar 1981. Kotun kolin Pretoria ta saurari ƙarar Shabangu da wasu 'yan jam'iyyar ANC guda biyu, David Moise da Anthony Tsotsobe, waɗanda a wasu lokutan ake kiransu da sunan "Sasol three". <ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ "Three blacks convicted of treason"]. ''UPI''. 18 August 1981<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> A ranar 18 ga watan Agusta 1981, <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ "Island doors may swing open soon"]. ''The Mail & Guardian''. 24 May 1990<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> an same su uku da laifin cin amanar ƙasa saboda kasancewarsu a jam'iyyar ANC da kuma shiga [[ta'addanci]] (duk da cewa babu wani abu da ya faru da ya yi sanadin mutuwa). Yayin da aka samu Moise da laifin yin zagon ƙasa a wani kamfani na Sasol a shekarar 1980 da Tsotsobe da hannu a hare-haren bama-bamai da hare-haren da aka kai wa 'yan sanda, an samu Shabangu da laifin jefa gurneti a gidan wani ɗan sanda bakar fata a Soweto da kuma ajiye "jerin mutuwa" wanda ake zargin ya bayyana wasu baƙaƙen fata bakwai masu adawa da ANC a matsayin hari. <ref name=":3" /> An yanke wa dukkan waɗanda ake tuhuma hukuncin rataya. <ref name=":5" /> An kama mutane da dama a zanga-zangar da aka yi a wajen fadar shari'a bayan yanke hukuncin. <ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ "Three blacks convicted of treason"]. ''UPI''. 18 August 1981<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Sakamakon ya haifar da cece-kuce musamman saboda shari'ar jihar ta dogara ne kan ikirari da aka sanya wa hannu wanda waɗanda ake tuhumar suka ce an zarge su da [[Gallazawa|azabtarwa]]. Sai dai mai shari’a Charl Theron ya ce an amince da ikirari kuma ya ce ya dogara ne da karfin ikirari. <ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ "Three blacks convicted of treason"]. ''UPI''. 18 August 1981<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Bayan yaƙin neman zaɓe na ƙasa da ƙasa, wanda ya sami amincewar hukumar kare haƙƙin ɗan adam ta Majalisar Ɗinkin Duniya <ref name=":6">{{Cite web |title=Johannes (Ka) Shabangu |url=https://www.sabracelets.org/johannes-ka-shabangu.html |access-date=2023-05-14 |website=Political Prisoners of South Africa Documentation Project |language=en}}</ref> da na Kwamitin Tsaro na Majalisar Ɗinkin Duniya, an mayar da hukumcin waɗanda ake tuhumar zuwa ɗaurin rai da rai a watan Yuni 1983. <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ "Island doors may swing open soon"]. ''The Mail & Guardian''. 24 May 1990<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Shabangu da sauran sun yi hukuncin ɗaurin rai da rai a tsibirin Robben <ref name=":6" /> har sai da aka sake su a farkon shekarun 1990 saboda ci gaban da aka samu a tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. === Yunkurin kisa: 1992 === A daren ranar 10 ga watan Nuwamba, 1992, wasu gungun 'yan ƙungiyar MK, dauke da gurneti da [[AK-47]], sun kai hari gidan Shabangu a Lekazi, kusa da Nelspruit, Gabashin Transvaal. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> Mazauna gidan sun sami raunuka kaɗan ne kawai. <ref>{{Cite web |title=Decisions AC/97/0067 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58551.htm?t=+shabangu++johannes++mandla&tab=hearings |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Mutane uku – Derrick Skosana da ‘yan’uwan Joe da Conrad Nkuna – an same su da laifin yunkurin kisan kai saboda shiryawa da kai harin; an yanke musu hukuncin ɗaurin shekaru da yawa a gidan yari. Duk da haka, a zaman kwamitin gaskiya da sulhu a Nelspruit a tsakiyar shekarar 1997, <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm "Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue"]. SAPA. 7 November 1997<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> masu laifin uku sun nemi a yi musu afuwa bisa hujjar cewa yunkurin rayuwar Shabangu na da nasaba da siyasa. Babban babba a cikinsu shi ne Joe Nkuna, tsohon sakataren yankin ANC a yankin Gabashin Transvaal. <ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Nkuna ya ce shi kansa ya samu munanan raunuka a wani harin kwanton ɓauna da aka kai masa a watan Oktoban 1991 kuma ya yi imanin cewa Nkuna tare da haɗin gwiwar ‘yan sanda ne ke da alhakin kai harin. Abin da ya fi tayar da hankali, Nkuna ya ce ya tattauna batun da kwamandan MK kuma ɗan kwaminisanci Chris Hani; ya ce Hani ya ba da umarni kai tsaye don "kawar da" Nkuna da sauran waɗanda ake zargi da aikata laifuka biyu. <ref>{{Cite web |date=1997-05-09 |title=Hani 'ordered ANC leader killed' |url=https://mg.co.za/article/1997-05-09-hani-ordered-anc-leader-killed/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> <ref name=":8" /> Hukumar gaskiya da sasantawa ta ce ba za a iya “kira asusun Nkuna a matsayin rashin gaskiya ba”, kuma ba za a iya tabbatar da hakan ba, tunda Hani ya rasu a shekarar 1993. <ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm "Decisions AC/97/0065"]. ''Truth Commission Special Report''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Ta yanke hukuncin cewa harin yana da nasaba da siyasa kuma an yi afuwa ga dukkan masu neman uku. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm "Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue"]. SAPA. 7 November 1997<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Jam'iyyar ANC dai ta yi suka sosai kan matakin kuma ta musanta cewa Hani ya sanya hannu a kai harin. <ref>{{Cite web |date=2 December 1997 |title=ANC to contest granting of amnesty to Joe Nkuna: Carolus |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9712/s971202j.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> == Aikin bayan mulkin nuna wariyar launin fata == A zaɓen farko da aka gudanar bayan mulkin nuna wariyar launin fata a Afirka ta Kudu a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin wakilin jam'iyyar ANC a majalisar dokokin ƙasar, ɗan majalisar wakilai ta sabuwar majalisar dokokin Afirka ta Kudu. Bai kammala wa'adinsa a kujerar ba. <ref name=":1">{{Cite web |date=1998-06-03 |title=Members of the National Assembly |url=http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/19980628034746/http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |archive-date=1998-06-28 |access-date=2023-04-12 |website=Parliament of South Africa}}</ref> Sai dai kuma a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin ma'ajin lardin ANC reshen Mpumalanga (wanda har yanzu ake kira Eastern Transvaal), yana aiki ƙarƙashin shugaban lardin Mathews Phosa; ya yi wa'adi biyu a wancan ofishin. <ref name=":34">{{Cite web |date=1997-12-17 |title=50th National Conference: Report of the Secretary General |url=https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20221128234926/https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |archive-date=28 November 2022 |access-date=29 November 2022 |website=African National Congress}}</ref> Gabanin taron ƙasa karo na 50 na jam'iyyar ANC a shekarar 1997, jam'iyyar Mpumalanga ANC ta zaɓi Shabangu domin ya tsaya takarar kwamitin gudanarwa na ANC na ƙasa, <ref>{{Cite web |date=1997-07-29 |title=Mpumalanga ANC punts Phosa for deputy president |url=https://mg.co.za/article/1997-07-29-mpumalanga-anc-punts-phosa-for-deputy-president/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> ko da yake ba a zaɓe shi a ƙarshe ba. === Cin hanci da rashawa na Dolphin === Bayan wa'adinsa na biyu ya ƙare, ya yi aiki a matsayin mai shirya jam'iyyar ANC a Mpumalanga. <ref name=":9">{{Cite web |date=1999-01-22 |title=Gray empowerment: Beneficiary list |url=https://mg.co.za/article/1999-01-22-gray-empowerment-beneficiary-list/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> Yayin da yake cikin wannan matsayi, an shigar da shi a cikin wani babban abin kunya da kuma tsawon lokaci <ref>{{Cite web |date=2001-03-16 |title=Jacob Zuma drawn into Mpumalanga scandal probe |url=https://mg.co.za/article/2001-03-16-jacob-zuma-drawn-into-mpumalanga-scandal-probe/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> a cikin lardi, wanda ya dogara ne akan dangantakar da ke tsakanin ANC da Dolphin Group, wani kamfani na [[Dubai (birni)|Dubai]] wanda ke da kwangila mai mahimmanci tare da Mpumalanga Parks Board (lalata kasuwanci na shekaru 25 a cikin wuraren shakatawa na wasan kwaikwayo na Mpumalanga). <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin watan Janairu 1999, ''Mail &amp;amp; Guardian'' sun ba da rahoto game da leaks daga binciken da Sashen Bincike na Musamman ya gudanar, wanda a fili ya gano cewa kowane jami'in ANC da jami'an wuraren shakatawa sun sami koma baya ta hanyar tsararrun kamfanoni na gaba. An bayyana sunan Shabangu a matsayin wanda ya karbi kuɗaɗen da jam’iyyar ANC ta yi amfani da su wajen gudanar da taron zaɓen lardin a shekarar 1996 a Secunda (wanda aka sake zaɓen Shabangu a matsayin ma’ajin kuɗi), yayin da matarsa, wacce a lokacin jami’ar gwamnatin lardin ce, ta riƙa karɓar alawus ɗin mota duk wata. <ref name=":9" /> A makonnin da suka biyo baya, tsohon shugaban hukumar kula da wuraren shakatawa ya yi zargin cewa Shabangu ya taka rawar gani wajen gabatar da Dolphin a hukumar kula da wuraren shakatawa da kuma kafa kamfanoni masu zaman kansu na sirri. <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ "Mkhatshwa tipped to fill Phosa's"]. ''The Mail & Guardian''. 5 February 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Hukumar ta ba da tallafin tafiye-tafiyen da Shabangu ya yi zuwa Dubai da [[Landan]] a shekarar 1996 ba bisa ka'ida ba, kuma darektan kuɗi da aka dakatar ya ce hukumar ta yi masa hayar gida a kasuwar Sandton. <ref name=":10" /> Bugu da ƙari, shuwagabannin Dolphin sun ce Shabangu ya nema kuma ya karɓi gudunmawar kuɗi [[Rand na Afirka ta Kudu|R]] 50,000 ga jam’iyyar ANC, a matsayin “nuna fatan alheri” na nuna jajircewar kamfanin, amma jam’iyyar ANC ta ce Shabangu bai bayyana ko mikawa jam’iyyar kuɗin ba. <ref name=":10" /> ANC ta ce za ta binciki yadda Shabangu ya shiga. <ref name=":10" /> === Majalisar Dattawan MK === A wa'adi na biyu na shugaba [[Jacob Zuma]], Shabangu ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar tsoffin soji ta MK, wanda aka kafa a shekarar 2017 a cikin gasa kai tsaye tare da kungiyar tsoffin soji masu goyon bayan Zuma MK (MKMVA). <ref name=":11">{{Cite web |date=1 February 2017 |title=ANC national and provincial leaders must step down – MK vets council |url=https://www.news24.com/news24/anc-national-and-provincial-leaders-must-step-down-mk-vets-council-20170201 |access-date=2023-05-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> A cikin wannan matsayi, ya kasance mai sukar MKMVA da ayyukanta, wanda ya bayyana a matsayin masu adawa da dimokuraɗiyya, <ref name=":11" /> <ref>{{Cite web |last=Munusamy |first=Ranjeni |date=2017-04-13 |title=ANC MK Council: Our allegiance is to South Africa first – we cannot fight against our own people |url=https://www.dailymaverick.co.za/article/2017-04-13-anc-mk-council-our-allegiance-is-to-south-africa-first-we-cannot-fight-against-our-own-people/ |access-date=2023-05-13 |website=Daily Maverick |language=en}}</ref> da kuma manyan shugabannin jam'iyyar ANC da Zuma ke jagoranta. <ref>{{Cite web |date=13 April 2017 |title=MK veterans say ANC top six have abandoned the party's values and principles |url=https://www.sowetanlive.co.za/news/2017-04-13-mk-veterans-say-anc-top-six-have-abandoned-the-partys-values-and-principles/ |access-date=2023-05-13 |website=Sowetan |language=en-ZA}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 8mh1rwng84wnkp8f1z7b0wh071txc4x 656699 656696 2025-07-08T16:19:54Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Rayuwar farko da gwagwarmaya */ 656699 wikitext text/x-wiki '''Johannes Mandla''' " '''Ka''' " '''Shabangu''' (an haife shi a shekara ta 1954 ko 1955) ɗan siyasan Afirka ta Kudu ne kuma tsohon mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata. Ya shiga [[Umkhonto we Sizwe]] (MK) a sakamakon boren Soweto na shekarar 1976, kuma a shekarar 1981 an same shi da laifin cin amanar ƙasa da kuma harin gurneti a kan wani bakar fata ɗan sanda. Ya shafe shekaru biyu a kan hukuncin kisa kafin a mayar da hukuncin kisa zuwa ɗaurin rai da rai a shekarar 1983; An sake shi daga tsibirin Robben a farkon shekarun 1990. Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata, Shabangu ya wakilci jam’iyyar ANC a [[Majalisar Dokokin Afirka ta Kudu|Majalisar Dokoki ta ƙasa]] a lokacin da aka kafa majalisar dimokuraɗiyya ta farko kuma ya yi wa’adi biyu a matsayin ma’ajin lardi na jam’iyyar reshen Mpumalanga. A shekarun baya, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar dattawan soja ta MK. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Shabangu a shekarar 1954 ko a shekarar 1955.<ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}</ref><ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> Ya bar Afirka ta Kudu bayan boren Soweto a shekarar 1976 ya koma MK don horar da sojoji a ƙasashen waje. <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> === Laifin cin amanar ƙasa: 1981 === Bayan ya koma ƙasar Afirka ta Kudu a matsayin ma’aikacin MK, an kama Shabangu tare da tuhumarsa shi da laifin cin amanar ƙasa a shekarar 1981. Kotun kolin Pretoria ta saurari ƙarar Shabangu da wasu 'yan jam'iyyar ANC guda biyu, David Moise da Anthony Tsotsobe, waɗanda a wasu lokutan ake kiransu da sunan "Sasol three". <ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ "Three blacks convicted of treason"]. ''UPI''. 18 August 1981<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> A ranar 18 ga watan Agusta 1981, <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ "Island doors may swing open soon"]. ''The Mail & Guardian''. 24 May 1990<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> an same su uku da laifin cin amanar ƙasa saboda kasancewarsu a jam'iyyar ANC da kuma shiga [[ta'addanci]] (duk da cewa babu wani abu da ya faru da ya yi sanadin mutuwa). Yayin da aka samu Moise da laifin yin zagon ƙasa a wani kamfani na Sasol a shekarar 1980 da Tsotsobe da hannu a hare-haren bama-bamai da hare-haren da aka kai wa 'yan sanda, an samu Shabangu da laifin jefa gurneti a gidan wani ɗan sanda bakar fata a Soweto da kuma ajiye "jerin mutuwa" wanda ake zargin ya bayyana wasu baƙaƙen fata bakwai masu adawa da ANC a matsayin hari. <ref name=":3" /> An yanke wa dukkan waɗanda ake tuhuma hukuncin rataya. <ref name=":5" /> An kama mutane da dama a zanga-zangar da aka yi a wajen fadar shari'a bayan yanke hukuncin. <ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ "Three blacks convicted of treason"]. ''UPI''. 18 August 1981<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Sakamakon ya haifar da cece-kuce musamman saboda shari'ar jihar ta dogara ne kan ikirari da aka sanya wa hannu wanda waɗanda ake tuhumar suka ce an zarge su da [[Gallazawa|azabtarwa]]. Sai dai mai shari’a Charl Theron ya ce an amince da ikirari kuma ya ce ya dogara ne da karfin ikirari. <ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ "Three blacks convicted of treason"]. ''UPI''. 18 August 1981<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Bayan yaƙin neman zaɓe na ƙasa da ƙasa, wanda ya sami amincewar hukumar kare haƙƙin ɗan adam ta Majalisar Ɗinkin Duniya <ref name=":6">{{Cite web |title=Johannes (Ka) Shabangu |url=https://www.sabracelets.org/johannes-ka-shabangu.html |access-date=2023-05-14 |website=Political Prisoners of South Africa Documentation Project |language=en}}</ref> da na Kwamitin Tsaro na Majalisar Ɗinkin Duniya, an mayar da hukumcin waɗanda ake tuhumar zuwa ɗaurin rai da rai a watan Yuni 1983. <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ "Island doors may swing open soon"]. ''The Mail & Guardian''. 24 May 1990<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Shabangu da sauran sun yi hukuncin ɗaurin rai da rai a tsibirin Robben <ref name=":6" /> har sai da aka sake su a farkon shekarun 1990 saboda ci gaban da aka samu a tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. === Yunkurin kisa: 1992 === A daren ranar 10 ga watan Nuwamba, 1992, wasu gungun 'yan ƙungiyar MK, dauke da gurneti da [[AK-47]], sun kai hari gidan Shabangu a Lekazi, kusa da Nelspruit, Gabashin Transvaal. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> Mazauna gidan sun sami raunuka kaɗan ne kawai. <ref>{{Cite web |title=Decisions AC/97/0067 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58551.htm?t=+shabangu++johannes++mandla&tab=hearings |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Mutane uku – Derrick Skosana da ‘yan’uwan Joe da Conrad Nkuna – an same su da laifin yunkurin kisan kai saboda shiryawa da kai harin; an yanke musu hukuncin ɗaurin shekaru da yawa a gidan yari. Duk da haka, a zaman kwamitin gaskiya da sulhu a Nelspruit a tsakiyar shekarar 1997, <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm "Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue"]. SAPA. 7 November 1997<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> masu laifin uku sun nemi a yi musu afuwa bisa hujjar cewa yunkurin rayuwar Shabangu na da nasaba da siyasa. Babban babba a cikinsu shi ne Joe Nkuna, tsohon sakataren yankin ANC a yankin Gabashin Transvaal. <ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Nkuna ya ce shi kansa ya samu munanan raunuka a wani harin kwanton ɓauna da aka kai masa a watan Oktoban 1991 kuma ya yi imanin cewa Nkuna tare da haɗin gwiwar ‘yan sanda ne ke da alhakin kai harin. Abin da ya fi tayar da hankali, Nkuna ya ce ya tattauna batun da kwamandan MK kuma ɗan kwaminisanci Chris Hani; ya ce Hani ya ba da umarni kai tsaye don "kawar da" Nkuna da sauran waɗanda ake zargi da aikata laifuka biyu. <ref>{{Cite web |date=1997-05-09 |title=Hani 'ordered ANC leader killed' |url=https://mg.co.za/article/1997-05-09-hani-ordered-anc-leader-killed/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> <ref name=":8" /> Hukumar gaskiya da sasantawa ta ce ba za a iya “kira asusun Nkuna a matsayin rashin gaskiya ba”, kuma ba za a iya tabbatar da hakan ba, tunda Hani ya rasu a shekarar 1993. <ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm "Decisions AC/97/0065"]. ''Truth Commission Special Report''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Ta yanke hukuncin cewa harin yana da nasaba da siyasa kuma an yi afuwa ga dukkan masu neman uku. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm "Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue"]. SAPA. 7 November 1997<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Jam'iyyar ANC dai ta yi suka sosai kan matakin kuma ta musanta cewa Hani ya sanya hannu a kai harin. <ref>{{Cite web |date=2 December 1997 |title=ANC to contest granting of amnesty to Joe Nkuna: Carolus |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9712/s971202j.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> == Aikin bayan mulkin nuna wariyar launin fata == A zaɓen farko da aka gudanar bayan mulkin nuna wariyar launin fata a Afirka ta Kudu a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin wakilin jam'iyyar ANC a majalisar dokokin ƙasar, ɗan majalisar wakilai ta sabuwar majalisar dokokin Afirka ta Kudu. Bai kammala wa'adinsa a kujerar ba. <ref name=":1">{{Cite web |date=1998-06-03 |title=Members of the National Assembly |url=http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/19980628034746/http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |archive-date=1998-06-28 |access-date=2023-04-12 |website=Parliament of South Africa}}</ref> Sai dai kuma a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin ma'ajin lardin ANC reshen Mpumalanga (wanda har yanzu ake kira Eastern Transvaal), yana aiki ƙarƙashin shugaban lardin Mathews Phosa; ya yi wa'adi biyu a wancan ofishin. <ref name=":34">{{Cite web |date=1997-12-17 |title=50th National Conference: Report of the Secretary General |url=https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20221128234926/https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |archive-date=28 November 2022 |access-date=29 November 2022 |website=African National Congress}}</ref> Gabanin taron ƙasa karo na 50 na jam'iyyar ANC a shekarar 1997, jam'iyyar Mpumalanga ANC ta zaɓi Shabangu domin ya tsaya takarar kwamitin gudanarwa na ANC na ƙasa, <ref>{{Cite web |date=1997-07-29 |title=Mpumalanga ANC punts Phosa for deputy president |url=https://mg.co.za/article/1997-07-29-mpumalanga-anc-punts-phosa-for-deputy-president/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> ko da yake ba a zaɓe shi a ƙarshe ba. === Cin hanci da rashawa na Dolphin === Bayan wa'adinsa na biyu ya ƙare, ya yi aiki a matsayin mai shirya jam'iyyar ANC a Mpumalanga. <ref name=":9">{{Cite web |date=1999-01-22 |title=Gray empowerment: Beneficiary list |url=https://mg.co.za/article/1999-01-22-gray-empowerment-beneficiary-list/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> Yayin da yake cikin wannan matsayi, an shigar da shi a cikin wani babban abin kunya da kuma tsawon lokaci <ref>{{Cite web |date=2001-03-16 |title=Jacob Zuma drawn into Mpumalanga scandal probe |url=https://mg.co.za/article/2001-03-16-jacob-zuma-drawn-into-mpumalanga-scandal-probe/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> a cikin lardi, wanda ya dogara ne akan dangantakar da ke tsakanin ANC da Dolphin Group, wani kamfani na [[Dubai (birni)|Dubai]] wanda ke da kwangila mai mahimmanci tare da Mpumalanga Parks Board (lalata kasuwanci na shekaru 25 a cikin wuraren shakatawa na wasan kwaikwayo na Mpumalanga). <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin watan Janairu 1999, ''Mail &amp;amp; Guardian'' sun ba da rahoto game da leaks daga binciken da Sashen Bincike na Musamman ya gudanar, wanda a fili ya gano cewa kowane jami'in ANC da jami'an wuraren shakatawa sun sami koma baya ta hanyar tsararrun kamfanoni na gaba. An bayyana sunan Shabangu a matsayin wanda ya karbi kuɗaɗen da jam’iyyar ANC ta yi amfani da su wajen gudanar da taron zaɓen lardin a shekarar 1996 a Secunda (wanda aka sake zaɓen Shabangu a matsayin ma’ajin kuɗi), yayin da matarsa, wacce a lokacin jami’ar gwamnatin lardin ce, ta riƙa karɓar alawus ɗin mota duk wata. <ref name=":9" /> A makonnin da suka biyo baya, tsohon shugaban hukumar kula da wuraren shakatawa ya yi zargin cewa Shabangu ya taka rawar gani wajen gabatar da Dolphin a hukumar kula da wuraren shakatawa da kuma kafa kamfanoni masu zaman kansu na sirri. <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ "Mkhatshwa tipped to fill Phosa's"]. ''The Mail & Guardian''. 5 February 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Hukumar ta ba da tallafin tafiye-tafiyen da Shabangu ya yi zuwa Dubai da [[Landan]] a shekarar 1996 ba bisa ka'ida ba, kuma darektan kuɗi da aka dakatar ya ce hukumar ta yi masa hayar gida a kasuwar Sandton. <ref name=":10" /> Bugu da ƙari, shuwagabannin Dolphin sun ce Shabangu ya nema kuma ya karɓi gudunmawar kuɗi [[Rand na Afirka ta Kudu|R]] 50,000 ga jam’iyyar ANC, a matsayin “nuna fatan alheri” na nuna jajircewar kamfanin, amma jam’iyyar ANC ta ce Shabangu bai bayyana ko mikawa jam’iyyar kuɗin ba. <ref name=":10" /> ANC ta ce za ta binciki yadda Shabangu ya shiga. <ref name=":10" /> === Majalisar Dattawan MK === A wa'adi na biyu na shugaba [[Jacob Zuma]], Shabangu ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar tsoffin soji ta MK, wanda aka kafa a shekarar 2017 a cikin gasa kai tsaye tare da kungiyar tsoffin soji masu goyon bayan Zuma MK (MKMVA). <ref name=":11">{{Cite web |date=1 February 2017 |title=ANC national and provincial leaders must step down – MK vets council |url=https://www.news24.com/news24/anc-national-and-provincial-leaders-must-step-down-mk-vets-council-20170201 |access-date=2023-05-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> A cikin wannan matsayi, ya kasance mai sukar MKMVA da ayyukanta, wanda ya bayyana a matsayin masu adawa da dimokuraɗiyya, <ref name=":11" /> <ref>{{Cite web |last=Munusamy |first=Ranjeni |date=2017-04-13 |title=ANC MK Council: Our allegiance is to South Africa first – we cannot fight against our own people |url=https://www.dailymaverick.co.za/article/2017-04-13-anc-mk-council-our-allegiance-is-to-south-africa-first-we-cannot-fight-against-our-own-people/ |access-date=2023-05-13 |website=Daily Maverick |language=en}}</ref> da kuma manyan shugabannin jam'iyyar ANC da Zuma ke jagoranta. <ref>{{Cite web |date=13 April 2017 |title=MK veterans say ANC top six have abandoned the party's values and principles |url=https://www.sowetanlive.co.za/news/2017-04-13-mk-veterans-say-anc-top-six-have-abandoned-the-partys-values-and-principles/ |access-date=2023-05-13 |website=Sowetan |language=en-ZA}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] bw5yiem6mqbr2vy1aoajgjcbzgrlv8n 656701 656699 2025-07-08T16:22:38Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Laifin cin amanar ƙasa: 1981 */ 656701 wikitext text/x-wiki '''Johannes Mandla''' " '''Ka''' " '''Shabangu''' (an haife shi a shekara ta 1954 ko 1955) ɗan siyasan Afirka ta Kudu ne kuma tsohon mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata. Ya shiga [[Umkhonto we Sizwe]] (MK) a sakamakon boren Soweto na shekarar 1976, kuma a shekarar 1981 an same shi da laifin cin amanar ƙasa da kuma harin gurneti a kan wani bakar fata ɗan sanda. Ya shafe shekaru biyu a kan hukuncin kisa kafin a mayar da hukuncin kisa zuwa ɗaurin rai da rai a shekarar 1983; An sake shi daga tsibirin Robben a farkon shekarun 1990. Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata, Shabangu ya wakilci jam’iyyar ANC a [[Majalisar Dokokin Afirka ta Kudu|Majalisar Dokoki ta ƙasa]] a lokacin da aka kafa majalisar dimokuraɗiyya ta farko kuma ya yi wa’adi biyu a matsayin ma’ajin lardi na jam’iyyar reshen Mpumalanga. A shekarun baya, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar dattawan soja ta MK. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Shabangu a shekarar 1954 ko a shekarar 1955.<ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}</ref><ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> Ya bar Afirka ta Kudu bayan boren Soweto a shekarar 1976 ya koma MK don horar da sojoji a ƙasashen waje. <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> === Laifin cin amanar ƙasa: 1981 === Bayan ya koma ƙasar Afirka ta Kudu a matsayin ma’aikacin MK, an kama Shabangu tare da tuhumarsa shi da laifin cin amanar ƙasa a shekarar 1981. Kotun kolin Pretoria ta saurari ƙarar Shabangu da wasu 'yan jam'iyyar ANC guda biyu, David Moise da Anthony Tsotsobe, waɗanda a wasu lokutan ake kiransu da sunan "Sasol three".<ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> A ranar 18 ga watan Agusta 1981, an same su uku da laifin cin amanar ƙasa saboda kasancewarsu a jam'iyyar ANC da kuma shiga [[ta'addanci]] (duk da cewa babu wani abu da ya faru da ya yi sanadin mutuwa). Yayin da aka samu Moise da laifin yin zagon ƙasa a wani kamfani na Sasol a shekarar 1980 da Tsotsobe da hannu a hare-haren bama-bamai da hare-haren da aka kai wa 'yan sanda, an samu Shabangu da laifin jefa gurneti a gidan wani ɗan sanda bakar fata a Soweto da kuma ajiye "jerin mutuwa" wanda ake zargin ya bayyana wasu baƙaƙen fata bakwai masu adawa da ANC a matsayin hari. <ref name=":3" /> An yanke wa dukkan waɗanda ake tuhuma hukuncin rataya. <ref name=":5" /> An kama mutane da dama a zanga-zangar da aka yi a wajen fadar shari'a bayan yanke hukuncin. Sakamakon ya haifar da cece-kuce musamman saboda shari'ar jihar ta dogara ne kan ikirari da aka sanya wa hannu wanda waɗanda ake tuhumar suka ce an zarge su da [[Gallazawa|azabtarwa]]. Sai dai mai shari’a Charl Theron ya ce an amince da ikirari kuma ya ce ya dogara ne da karfin ikirari. Bayan yaƙin neman zaɓe na ƙasa da ƙasa, wanda ya sami amincewar hukumar kare haƙƙin ɗan adam ta Majalisar Ɗinkin Duniya <ref name=":6">{{Cite web |title=Johannes (Ka) Shabangu |url=https://www.sabracelets.org/johannes-ka-shabangu.html |access-date=2023-05-14 |website=Political Prisoners of South Africa Documentation Project |language=en}}</ref> da na Kwamitin Tsaro na Majalisar Ɗinkin Duniya, an mayar da hukumcin waɗanda ake tuhumar zuwa ɗaurin rai da rai a watan Yuni 1983. Shabangu da sauran sun yi hukuncin ɗaurin rai da rai a tsibirin Robben <ref name=":6" /> har sai da aka sake su a farkon shekarun 1990 saboda ci gaban da aka samu a tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. === Yunkurin kisa: 1992 === A daren ranar 10 ga watan Nuwamba, 1992, wasu gungun 'yan ƙungiyar MK, dauke da gurneti da [[AK-47]], sun kai hari gidan Shabangu a Lekazi, kusa da Nelspruit, Gabashin Transvaal. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> Mazauna gidan sun sami raunuka kaɗan ne kawai. <ref>{{Cite web |title=Decisions AC/97/0067 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58551.htm?t=+shabangu++johannes++mandla&tab=hearings |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Mutane uku – Derrick Skosana da ‘yan’uwan Joe da Conrad Nkuna – an same su da laifin yunkurin kisan kai saboda shiryawa da kai harin; an yanke musu hukuncin ɗaurin shekaru da yawa a gidan yari. Duk da haka, a zaman kwamitin gaskiya da sulhu a Nelspruit a tsakiyar shekarar 1997, <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm "Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue"]. SAPA. 7 November 1997<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> masu laifin uku sun nemi a yi musu afuwa bisa hujjar cewa yunkurin rayuwar Shabangu na da nasaba da siyasa. Babban babba a cikinsu shi ne Joe Nkuna, tsohon sakataren yankin ANC a yankin Gabashin Transvaal. <ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Nkuna ya ce shi kansa ya samu munanan raunuka a wani harin kwanton ɓauna da aka kai masa a watan Oktoban 1991 kuma ya yi imanin cewa Nkuna tare da haɗin gwiwar ‘yan sanda ne ke da alhakin kai harin. Abin da ya fi tayar da hankali, Nkuna ya ce ya tattauna batun da kwamandan MK kuma ɗan kwaminisanci Chris Hani; ya ce Hani ya ba da umarni kai tsaye don "kawar da" Nkuna da sauran waɗanda ake zargi da aikata laifuka biyu. <ref>{{Cite web |date=1997-05-09 |title=Hani 'ordered ANC leader killed' |url=https://mg.co.za/article/1997-05-09-hani-ordered-anc-leader-killed/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> <ref name=":8" /> Hukumar gaskiya da sasantawa ta ce ba za a iya “kira asusun Nkuna a matsayin rashin gaskiya ba”, kuma ba za a iya tabbatar da hakan ba, tunda Hani ya rasu a shekarar 1993. <ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm "Decisions AC/97/0065"]. ''Truth Commission Special Report''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Ta yanke hukuncin cewa harin yana da nasaba da siyasa kuma an yi afuwa ga dukkan masu neman uku. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm "Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue"]. SAPA. 7 November 1997<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Jam'iyyar ANC dai ta yi suka sosai kan matakin kuma ta musanta cewa Hani ya sanya hannu a kai harin. <ref>{{Cite web |date=2 December 1997 |title=ANC to contest granting of amnesty to Joe Nkuna: Carolus |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9712/s971202j.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> == Aikin bayan mulkin nuna wariyar launin fata == A zaɓen farko da aka gudanar bayan mulkin nuna wariyar launin fata a Afirka ta Kudu a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin wakilin jam'iyyar ANC a majalisar dokokin ƙasar, ɗan majalisar wakilai ta sabuwar majalisar dokokin Afirka ta Kudu. Bai kammala wa'adinsa a kujerar ba. <ref name=":1">{{Cite web |date=1998-06-03 |title=Members of the National Assembly |url=http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/19980628034746/http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |archive-date=1998-06-28 |access-date=2023-04-12 |website=Parliament of South Africa}}</ref> Sai dai kuma a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin ma'ajin lardin ANC reshen Mpumalanga (wanda har yanzu ake kira Eastern Transvaal), yana aiki ƙarƙashin shugaban lardin Mathews Phosa; ya yi wa'adi biyu a wancan ofishin. <ref name=":34">{{Cite web |date=1997-12-17 |title=50th National Conference: Report of the Secretary General |url=https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20221128234926/https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |archive-date=28 November 2022 |access-date=29 November 2022 |website=African National Congress}}</ref> Gabanin taron ƙasa karo na 50 na jam'iyyar ANC a shekarar 1997, jam'iyyar Mpumalanga ANC ta zaɓi Shabangu domin ya tsaya takarar kwamitin gudanarwa na ANC na ƙasa, <ref>{{Cite web |date=1997-07-29 |title=Mpumalanga ANC punts Phosa for deputy president |url=https://mg.co.za/article/1997-07-29-mpumalanga-anc-punts-phosa-for-deputy-president/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> ko da yake ba a zaɓe shi a ƙarshe ba. === Cin hanci da rashawa na Dolphin === Bayan wa'adinsa na biyu ya ƙare, ya yi aiki a matsayin mai shirya jam'iyyar ANC a Mpumalanga. <ref name=":9">{{Cite web |date=1999-01-22 |title=Gray empowerment: Beneficiary list |url=https://mg.co.za/article/1999-01-22-gray-empowerment-beneficiary-list/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> Yayin da yake cikin wannan matsayi, an shigar da shi a cikin wani babban abin kunya da kuma tsawon lokaci <ref>{{Cite web |date=2001-03-16 |title=Jacob Zuma drawn into Mpumalanga scandal probe |url=https://mg.co.za/article/2001-03-16-jacob-zuma-drawn-into-mpumalanga-scandal-probe/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> a cikin lardi, wanda ya dogara ne akan dangantakar da ke tsakanin ANC da Dolphin Group, wani kamfani na [[Dubai (birni)|Dubai]] wanda ke da kwangila mai mahimmanci tare da Mpumalanga Parks Board (lalata kasuwanci na shekaru 25 a cikin wuraren shakatawa na wasan kwaikwayo na Mpumalanga). <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin watan Janairu 1999, ''Mail &amp;amp; Guardian'' sun ba da rahoto game da leaks daga binciken da Sashen Bincike na Musamman ya gudanar, wanda a fili ya gano cewa kowane jami'in ANC da jami'an wuraren shakatawa sun sami koma baya ta hanyar tsararrun kamfanoni na gaba. An bayyana sunan Shabangu a matsayin wanda ya karbi kuɗaɗen da jam’iyyar ANC ta yi amfani da su wajen gudanar da taron zaɓen lardin a shekarar 1996 a Secunda (wanda aka sake zaɓen Shabangu a matsayin ma’ajin kuɗi), yayin da matarsa, wacce a lokacin jami’ar gwamnatin lardin ce, ta riƙa karɓar alawus ɗin mota duk wata. <ref name=":9" /> A makonnin da suka biyo baya, tsohon shugaban hukumar kula da wuraren shakatawa ya yi zargin cewa Shabangu ya taka rawar gani wajen gabatar da Dolphin a hukumar kula da wuraren shakatawa da kuma kafa kamfanoni masu zaman kansu na sirri. <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ "Mkhatshwa tipped to fill Phosa's"]. ''The Mail & Guardian''. 5 February 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Hukumar ta ba da tallafin tafiye-tafiyen da Shabangu ya yi zuwa Dubai da [[Landan]] a shekarar 1996 ba bisa ka'ida ba, kuma darektan kuɗi da aka dakatar ya ce hukumar ta yi masa hayar gida a kasuwar Sandton. <ref name=":10" /> Bugu da ƙari, shuwagabannin Dolphin sun ce Shabangu ya nema kuma ya karɓi gudunmawar kuɗi [[Rand na Afirka ta Kudu|R]] 50,000 ga jam’iyyar ANC, a matsayin “nuna fatan alheri” na nuna jajircewar kamfanin, amma jam’iyyar ANC ta ce Shabangu bai bayyana ko mikawa jam’iyyar kuɗin ba. <ref name=":10" /> ANC ta ce za ta binciki yadda Shabangu ya shiga. <ref name=":10" /> === Majalisar Dattawan MK === A wa'adi na biyu na shugaba [[Jacob Zuma]], Shabangu ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar tsoffin soji ta MK, wanda aka kafa a shekarar 2017 a cikin gasa kai tsaye tare da kungiyar tsoffin soji masu goyon bayan Zuma MK (MKMVA). <ref name=":11">{{Cite web |date=1 February 2017 |title=ANC national and provincial leaders must step down – MK vets council |url=https://www.news24.com/news24/anc-national-and-provincial-leaders-must-step-down-mk-vets-council-20170201 |access-date=2023-05-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> A cikin wannan matsayi, ya kasance mai sukar MKMVA da ayyukanta, wanda ya bayyana a matsayin masu adawa da dimokuraɗiyya, <ref name=":11" /> <ref>{{Cite web |last=Munusamy |first=Ranjeni |date=2017-04-13 |title=ANC MK Council: Our allegiance is to South Africa first – we cannot fight against our own people |url=https://www.dailymaverick.co.za/article/2017-04-13-anc-mk-council-our-allegiance-is-to-south-africa-first-we-cannot-fight-against-our-own-people/ |access-date=2023-05-13 |website=Daily Maverick |language=en}}</ref> da kuma manyan shugabannin jam'iyyar ANC da Zuma ke jagoranta. <ref>{{Cite web |date=13 April 2017 |title=MK veterans say ANC top six have abandoned the party's values and principles |url=https://www.sowetanlive.co.za/news/2017-04-13-mk-veterans-say-anc-top-six-have-abandoned-the-partys-values-and-principles/ |access-date=2023-05-13 |website=Sowetan |language=en-ZA}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] anami5vvwz5rkp5y504x81s1o0xe3i7 656702 656701 2025-07-08T16:25:02Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Yunkurin kisa: 1992 */ 656702 wikitext text/x-wiki '''Johannes Mandla''' " '''Ka''' " '''Shabangu''' (an haife shi a shekara ta 1954 ko 1955) ɗan siyasan Afirka ta Kudu ne kuma tsohon mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata. Ya shiga [[Umkhonto we Sizwe]] (MK) a sakamakon boren Soweto na shekarar 1976, kuma a shekarar 1981 an same shi da laifin cin amanar ƙasa da kuma harin gurneti a kan wani bakar fata ɗan sanda. Ya shafe shekaru biyu a kan hukuncin kisa kafin a mayar da hukuncin kisa zuwa ɗaurin rai da rai a shekarar 1983; An sake shi daga tsibirin Robben a farkon shekarun 1990. Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata, Shabangu ya wakilci jam’iyyar ANC a [[Majalisar Dokokin Afirka ta Kudu|Majalisar Dokoki ta ƙasa]] a lokacin da aka kafa majalisar dimokuraɗiyya ta farko kuma ya yi wa’adi biyu a matsayin ma’ajin lardi na jam’iyyar reshen Mpumalanga. A shekarun baya, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar dattawan soja ta MK. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Shabangu a shekarar 1954 ko a shekarar 1955.<ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}</ref><ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> Ya bar Afirka ta Kudu bayan boren Soweto a shekarar 1976 ya koma MK don horar da sojoji a ƙasashen waje. <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> === Laifin cin amanar ƙasa: 1981 === Bayan ya koma ƙasar Afirka ta Kudu a matsayin ma’aikacin MK, an kama Shabangu tare da tuhumarsa shi da laifin cin amanar ƙasa a shekarar 1981. Kotun kolin Pretoria ta saurari ƙarar Shabangu da wasu 'yan jam'iyyar ANC guda biyu, David Moise da Anthony Tsotsobe, waɗanda a wasu lokutan ake kiransu da sunan "Sasol three".<ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> A ranar 18 ga watan Agusta 1981, an same su uku da laifin cin amanar ƙasa saboda kasancewarsu a jam'iyyar ANC da kuma shiga [[ta'addanci]] (duk da cewa babu wani abu da ya faru da ya yi sanadin mutuwa). Yayin da aka samu Moise da laifin yin zagon ƙasa a wani kamfani na Sasol a shekarar 1980 da Tsotsobe da hannu a hare-haren bama-bamai da hare-haren da aka kai wa 'yan sanda, an samu Shabangu da laifin jefa gurneti a gidan wani ɗan sanda bakar fata a Soweto da kuma ajiye "jerin mutuwa" wanda ake zargin ya bayyana wasu baƙaƙen fata bakwai masu adawa da ANC a matsayin hari. <ref name=":3" /> An yanke wa dukkan waɗanda ake tuhuma hukuncin rataya. <ref name=":5" /> An kama mutane da dama a zanga-zangar da aka yi a wajen fadar shari'a bayan yanke hukuncin. Sakamakon ya haifar da cece-kuce musamman saboda shari'ar jihar ta dogara ne kan ikirari da aka sanya wa hannu wanda waɗanda ake tuhumar suka ce an zarge su da [[Gallazawa|azabtarwa]]. Sai dai mai shari’a Charl Theron ya ce an amince da ikirari kuma ya ce ya dogara ne da karfin ikirari. Bayan yaƙin neman zaɓe na ƙasa da ƙasa, wanda ya sami amincewar hukumar kare haƙƙin ɗan adam ta Majalisar Ɗinkin Duniya <ref name=":6">{{Cite web |title=Johannes (Ka) Shabangu |url=https://www.sabracelets.org/johannes-ka-shabangu.html |access-date=2023-05-14 |website=Political Prisoners of South Africa Documentation Project |language=en}}</ref> da na Kwamitin Tsaro na Majalisar Ɗinkin Duniya, an mayar da hukumcin waɗanda ake tuhumar zuwa ɗaurin rai da rai a watan Yuni 1983. Shabangu da sauran sun yi hukuncin ɗaurin rai da rai a tsibirin Robben <ref name=":6" /> har sai da aka sake su a farkon shekarun 1990 saboda ci gaban da aka samu a tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. === Yunkurin kisa: 1992 === A daren ranar 10 ga watan Nuwamba, 1992, wasu gungun 'yan ƙungiyar MK, dauke da gurneti da [[AK-47]], sun kai hari gidan Shabangu a Lekazi, kusa da Nelspruit, Gabashin Transvaal. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> Mazauna gidan sun sami raunuka kaɗan ne kawai. <ref>{{Cite web |title=Decisions AC/97/0067 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58551.htm?t=+shabangu++johannes++mandla&tab=hearings |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Mutane uku – Derrick Skosana da ‘yan’uwan Joe da Conrad Nkuna – an same su da laifin yunkurin kisan kai saboda shiryawa da kai harin; an yanke musu hukuncin ɗaurin shekaru da yawa a gidan yari. Duk da haka, a zaman kwamitin gaskiya da sulhu a Nelspruit a tsakiyar shekarar 1997, masu laifin uku sun nemi a yi musu afuwa bisa hujjar cewa yunkurin rayuwar Shabangu na da nasaba da siyasa. Babban babba a cikinsu shi ne Joe Nkuna, tsohon sakataren yankin ANC a yankin Gabashin Transvaal.<ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Nkuna ya ce shi kansa ya samu munanan raunuka a wani harin kwanton ɓauna da aka kai masa a watan Oktoban 1991 kuma ya yi imanin cewa Nkuna tare da haɗin gwiwar ‘yan sanda ne ke da alhakin kai harin. Abin da ya fi tayar da hankali, Nkuna ya ce ya tattauna batun da kwamandan MK kuma ɗan kwaminisanci Chris Hani; ya ce Hani ya ba da umarni kai tsaye don "kawar da" Nkuna da sauran waɗanda ake zargi da aikata laifuka biyu.<ref>{{Cite web |date=1997-05-09 |title=Hani 'ordered ANC leader killed' |url=https://mg.co.za/article/1997-05-09-hani-ordered-anc-leader-killed/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref><ref name=":8" /> Hukumar gaskiya da sasantawa ta ce ba za a iya “kira asusun Nkuna a matsayin rashin gaskiya ba”, kuma ba za a iya tabbatar da hakan ba, tunda Hani ya rasu a shekarar 1993. Ta yanke hukuncin cewa harin yana da nasaba da siyasa kuma an yi afuwa ga dukkan masu neman uku. Jam'iyyar ANC dai ta yi suka sosai kan matakin kuma ta musanta cewa Hani ya sanya hannu a kai harin.<ref>{{Cite web |date=2 December 1997 |title=ANC to contest granting of amnesty to Joe Nkuna: Carolus |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9712/s971202j.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> == Aikin bayan mulkin nuna wariyar launin fata == A zaɓen farko da aka gudanar bayan mulkin nuna wariyar launin fata a Afirka ta Kudu a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin wakilin jam'iyyar ANC a majalisar dokokin ƙasar, ɗan majalisar wakilai ta sabuwar majalisar dokokin Afirka ta Kudu. Bai kammala wa'adinsa a kujerar ba. <ref name=":1">{{Cite web |date=1998-06-03 |title=Members of the National Assembly |url=http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/19980628034746/http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |archive-date=1998-06-28 |access-date=2023-04-12 |website=Parliament of South Africa}}</ref> Sai dai kuma a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin ma'ajin lardin ANC reshen Mpumalanga (wanda har yanzu ake kira Eastern Transvaal), yana aiki ƙarƙashin shugaban lardin Mathews Phosa; ya yi wa'adi biyu a wancan ofishin. <ref name=":34">{{Cite web |date=1997-12-17 |title=50th National Conference: Report of the Secretary General |url=https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20221128234926/https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |archive-date=28 November 2022 |access-date=29 November 2022 |website=African National Congress}}</ref> Gabanin taron ƙasa karo na 50 na jam'iyyar ANC a shekarar 1997, jam'iyyar Mpumalanga ANC ta zaɓi Shabangu domin ya tsaya takarar kwamitin gudanarwa na ANC na ƙasa, <ref>{{Cite web |date=1997-07-29 |title=Mpumalanga ANC punts Phosa for deputy president |url=https://mg.co.za/article/1997-07-29-mpumalanga-anc-punts-phosa-for-deputy-president/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> ko da yake ba a zaɓe shi a ƙarshe ba. === Cin hanci da rashawa na Dolphin === Bayan wa'adinsa na biyu ya ƙare, ya yi aiki a matsayin mai shirya jam'iyyar ANC a Mpumalanga. <ref name=":9">{{Cite web |date=1999-01-22 |title=Gray empowerment: Beneficiary list |url=https://mg.co.za/article/1999-01-22-gray-empowerment-beneficiary-list/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> Yayin da yake cikin wannan matsayi, an shigar da shi a cikin wani babban abin kunya da kuma tsawon lokaci <ref>{{Cite web |date=2001-03-16 |title=Jacob Zuma drawn into Mpumalanga scandal probe |url=https://mg.co.za/article/2001-03-16-jacob-zuma-drawn-into-mpumalanga-scandal-probe/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> a cikin lardi, wanda ya dogara ne akan dangantakar da ke tsakanin ANC da Dolphin Group, wani kamfani na [[Dubai (birni)|Dubai]] wanda ke da kwangila mai mahimmanci tare da Mpumalanga Parks Board (lalata kasuwanci na shekaru 25 a cikin wuraren shakatawa na wasan kwaikwayo na Mpumalanga). <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin watan Janairu 1999, ''Mail &amp;amp; Guardian'' sun ba da rahoto game da leaks daga binciken da Sashen Bincike na Musamman ya gudanar, wanda a fili ya gano cewa kowane jami'in ANC da jami'an wuraren shakatawa sun sami koma baya ta hanyar tsararrun kamfanoni na gaba. An bayyana sunan Shabangu a matsayin wanda ya karbi kuɗaɗen da jam’iyyar ANC ta yi amfani da su wajen gudanar da taron zaɓen lardin a shekarar 1996 a Secunda (wanda aka sake zaɓen Shabangu a matsayin ma’ajin kuɗi), yayin da matarsa, wacce a lokacin jami’ar gwamnatin lardin ce, ta riƙa karɓar alawus ɗin mota duk wata. <ref name=":9" /> A makonnin da suka biyo baya, tsohon shugaban hukumar kula da wuraren shakatawa ya yi zargin cewa Shabangu ya taka rawar gani wajen gabatar da Dolphin a hukumar kula da wuraren shakatawa da kuma kafa kamfanoni masu zaman kansu na sirri. <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ "Mkhatshwa tipped to fill Phosa's"]. ''The Mail & Guardian''. 5 February 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Hukumar ta ba da tallafin tafiye-tafiyen da Shabangu ya yi zuwa Dubai da [[Landan]] a shekarar 1996 ba bisa ka'ida ba, kuma darektan kuɗi da aka dakatar ya ce hukumar ta yi masa hayar gida a kasuwar Sandton. <ref name=":10" /> Bugu da ƙari, shuwagabannin Dolphin sun ce Shabangu ya nema kuma ya karɓi gudunmawar kuɗi [[Rand na Afirka ta Kudu|R]] 50,000 ga jam’iyyar ANC, a matsayin “nuna fatan alheri” na nuna jajircewar kamfanin, amma jam’iyyar ANC ta ce Shabangu bai bayyana ko mikawa jam’iyyar kuɗin ba. <ref name=":10" /> ANC ta ce za ta binciki yadda Shabangu ya shiga. <ref name=":10" /> === Majalisar Dattawan MK === A wa'adi na biyu na shugaba [[Jacob Zuma]], Shabangu ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar tsoffin soji ta MK, wanda aka kafa a shekarar 2017 a cikin gasa kai tsaye tare da kungiyar tsoffin soji masu goyon bayan Zuma MK (MKMVA). <ref name=":11">{{Cite web |date=1 February 2017 |title=ANC national and provincial leaders must step down – MK vets council |url=https://www.news24.com/news24/anc-national-and-provincial-leaders-must-step-down-mk-vets-council-20170201 |access-date=2023-05-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> A cikin wannan matsayi, ya kasance mai sukar MKMVA da ayyukanta, wanda ya bayyana a matsayin masu adawa da dimokuraɗiyya, <ref name=":11" /> <ref>{{Cite web |last=Munusamy |first=Ranjeni |date=2017-04-13 |title=ANC MK Council: Our allegiance is to South Africa first – we cannot fight against our own people |url=https://www.dailymaverick.co.za/article/2017-04-13-anc-mk-council-our-allegiance-is-to-south-africa-first-we-cannot-fight-against-our-own-people/ |access-date=2023-05-13 |website=Daily Maverick |language=en}}</ref> da kuma manyan shugabannin jam'iyyar ANC da Zuma ke jagoranta. <ref>{{Cite web |date=13 April 2017 |title=MK veterans say ANC top six have abandoned the party's values and principles |url=https://www.sowetanlive.co.za/news/2017-04-13-mk-veterans-say-anc-top-six-have-abandoned-the-partys-values-and-principles/ |access-date=2023-05-13 |website=Sowetan |language=en-ZA}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] ebnttuqz80ijia98i2fytadmohn1v5z 656703 656702 2025-07-08T16:26:19Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Laifin cin amanar ƙasa: 1981 */ 656703 wikitext text/x-wiki '''Johannes Mandla''' " '''Ka''' " '''Shabangu''' (an haife shi a shekara ta 1954 ko 1955) ɗan siyasan Afirka ta Kudu ne kuma tsohon mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata. Ya shiga [[Umkhonto we Sizwe]] (MK) a sakamakon boren Soweto na shekarar 1976, kuma a shekarar 1981 an same shi da laifin cin amanar ƙasa da kuma harin gurneti a kan wani bakar fata ɗan sanda. Ya shafe shekaru biyu a kan hukuncin kisa kafin a mayar da hukuncin kisa zuwa ɗaurin rai da rai a shekarar 1983; An sake shi daga tsibirin Robben a farkon shekarun 1990. Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata, Shabangu ya wakilci jam’iyyar ANC a [[Majalisar Dokokin Afirka ta Kudu|Majalisar Dokoki ta ƙasa]] a lokacin da aka kafa majalisar dimokuraɗiyya ta farko kuma ya yi wa’adi biyu a matsayin ma’ajin lardi na jam’iyyar reshen Mpumalanga. A shekarun baya, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar dattawan soja ta MK. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Shabangu a shekarar 1954 ko a shekarar 1955.<ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}</ref><ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> Ya bar Afirka ta Kudu bayan boren Soweto a shekarar 1976 ya koma MK don horar da sojoji a ƙasashen waje. <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> === Laifin cin amanar ƙasa: 1981 === Bayan ya koma ƙasar Afirka ta Kudu a matsayin ma’aikacin MK, an kama Shabangu tare da tuhumarsa shi da laifin cin amanar ƙasa a shekarar 1981. Kotun kolin Pretoria ta saurari ƙarar Shabangu da wasu 'yan jam'iyyar ANC guda biyu, David Moise da Anthony Tsotsobe, waɗanda a wasu lokutan ake kiransu da sunan "Sasol three".<ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> A ranar 18 ga watan Agusta 1981, an same su uku da laifin cin amanar ƙasa saboda kasancewarsu a jam'iyyar ANC da kuma shiga [[ta'addanci]] (duk da cewa babu wani abu da ya faru da ya yi sanadin mutuwa). Yayin da aka samu Moise da laifin yin zagon ƙasa a wani kamfani na Sasol a shekarar 1980 da Tsotsobe da hannu a hare-haren bama-bamai da hare-haren da aka kai wa 'yan sanda, an samu Shabangu da laifin jefa gurneti a gidan wani ɗan sanda bakar fata a Soweto da kuma ajiye "jerin mutuwa" wanda ake zargin ya bayyana wasu baƙaƙen fata bakwai masu adawa da ANC a matsayin hari. <ref name=":3" /> An yanke wa dukkan waɗanda ake tuhuma hukuncin rataya. An kama mutane da dama a zanga-zangar da aka yi a wajen fadar shari'a bayan yanke hukuncin. Sakamakon ya haifar da cece-kuce musamman saboda shari'ar jihar ta dogara ne kan ikirari da aka sanya wa hannu wanda waɗanda ake tuhumar suka ce an zarge su da [[Gallazawa|azabtarwa]]. Sai dai mai shari’a Charl Theron ya ce an amince da ikirari kuma ya ce ya dogara ne da karfin ikirari. Bayan yaƙin neman zaɓe na ƙasa da ƙasa, wanda ya sami amincewar hukumar kare haƙƙin ɗan adam ta Majalisar Ɗinkin Duniya <ref name=":6">{{Cite web |title=Johannes (Ka) Shabangu |url=https://www.sabracelets.org/johannes-ka-shabangu.html |access-date=2023-05-14 |website=Political Prisoners of South Africa Documentation Project |language=en}}</ref> da na Kwamitin Tsaro na Majalisar Ɗinkin Duniya, an mayar da hukumcin waɗanda ake tuhumar zuwa ɗaurin rai da rai a watan Yuni 1983. Shabangu da sauran sun yi hukuncin ɗaurin rai da rai a tsibirin Robben <ref name=":6" /> har sai da aka sake su a farkon shekarun 1990 saboda ci gaban da aka samu a tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. === Yunkurin kisa: 1992 === A daren ranar 10 ga watan Nuwamba, 1992, wasu gungun 'yan ƙungiyar MK, dauke da gurneti da [[AK-47]], sun kai hari gidan Shabangu a Lekazi, kusa da Nelspruit, Gabashin Transvaal. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> Mazauna gidan sun sami raunuka kaɗan ne kawai. <ref>{{Cite web |title=Decisions AC/97/0067 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58551.htm?t=+shabangu++johannes++mandla&tab=hearings |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Mutane uku – Derrick Skosana da ‘yan’uwan Joe da Conrad Nkuna – an same su da laifin yunkurin kisan kai saboda shiryawa da kai harin; an yanke musu hukuncin ɗaurin shekaru da yawa a gidan yari. Duk da haka, a zaman kwamitin gaskiya da sulhu a Nelspruit a tsakiyar shekarar 1997, masu laifin uku sun nemi a yi musu afuwa bisa hujjar cewa yunkurin rayuwar Shabangu na da nasaba da siyasa. Babban babba a cikinsu shi ne Joe Nkuna, tsohon sakataren yankin ANC a yankin Gabashin Transvaal.<ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Nkuna ya ce shi kansa ya samu munanan raunuka a wani harin kwanton ɓauna da aka kai masa a watan Oktoban 1991 kuma ya yi imanin cewa Nkuna tare da haɗin gwiwar ‘yan sanda ne ke da alhakin kai harin. Abin da ya fi tayar da hankali, Nkuna ya ce ya tattauna batun da kwamandan MK kuma ɗan kwaminisanci Chris Hani; ya ce Hani ya ba da umarni kai tsaye don "kawar da" Nkuna da sauran waɗanda ake zargi da aikata laifuka biyu.<ref>{{Cite web |date=1997-05-09 |title=Hani 'ordered ANC leader killed' |url=https://mg.co.za/article/1997-05-09-hani-ordered-anc-leader-killed/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref><ref name=":8" /> Hukumar gaskiya da sasantawa ta ce ba za a iya “kira asusun Nkuna a matsayin rashin gaskiya ba”, kuma ba za a iya tabbatar da hakan ba, tunda Hani ya rasu a shekarar 1993. Ta yanke hukuncin cewa harin yana da nasaba da siyasa kuma an yi afuwa ga dukkan masu neman uku. Jam'iyyar ANC dai ta yi suka sosai kan matakin kuma ta musanta cewa Hani ya sanya hannu a kai harin.<ref>{{Cite web |date=2 December 1997 |title=ANC to contest granting of amnesty to Joe Nkuna: Carolus |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9712/s971202j.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> == Aikin bayan mulkin nuna wariyar launin fata == A zaɓen farko da aka gudanar bayan mulkin nuna wariyar launin fata a Afirka ta Kudu a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin wakilin jam'iyyar ANC a majalisar dokokin ƙasar, ɗan majalisar wakilai ta sabuwar majalisar dokokin Afirka ta Kudu. Bai kammala wa'adinsa a kujerar ba. <ref name=":1">{{Cite web |date=1998-06-03 |title=Members of the National Assembly |url=http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/19980628034746/http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |archive-date=1998-06-28 |access-date=2023-04-12 |website=Parliament of South Africa}}</ref> Sai dai kuma a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin ma'ajin lardin ANC reshen Mpumalanga (wanda har yanzu ake kira Eastern Transvaal), yana aiki ƙarƙashin shugaban lardin Mathews Phosa; ya yi wa'adi biyu a wancan ofishin. <ref name=":34">{{Cite web |date=1997-12-17 |title=50th National Conference: Report of the Secretary General |url=https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20221128234926/https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |archive-date=28 November 2022 |access-date=29 November 2022 |website=African National Congress}}</ref> Gabanin taron ƙasa karo na 50 na jam'iyyar ANC a shekarar 1997, jam'iyyar Mpumalanga ANC ta zaɓi Shabangu domin ya tsaya takarar kwamitin gudanarwa na ANC na ƙasa, <ref>{{Cite web |date=1997-07-29 |title=Mpumalanga ANC punts Phosa for deputy president |url=https://mg.co.za/article/1997-07-29-mpumalanga-anc-punts-phosa-for-deputy-president/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> ko da yake ba a zaɓe shi a ƙarshe ba. === Cin hanci da rashawa na Dolphin === Bayan wa'adinsa na biyu ya ƙare, ya yi aiki a matsayin mai shirya jam'iyyar ANC a Mpumalanga. <ref name=":9">{{Cite web |date=1999-01-22 |title=Gray empowerment: Beneficiary list |url=https://mg.co.za/article/1999-01-22-gray-empowerment-beneficiary-list/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> Yayin da yake cikin wannan matsayi, an shigar da shi a cikin wani babban abin kunya da kuma tsawon lokaci <ref>{{Cite web |date=2001-03-16 |title=Jacob Zuma drawn into Mpumalanga scandal probe |url=https://mg.co.za/article/2001-03-16-jacob-zuma-drawn-into-mpumalanga-scandal-probe/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> a cikin lardi, wanda ya dogara ne akan dangantakar da ke tsakanin ANC da Dolphin Group, wani kamfani na [[Dubai (birni)|Dubai]] wanda ke da kwangila mai mahimmanci tare da Mpumalanga Parks Board (lalata kasuwanci na shekaru 25 a cikin wuraren shakatawa na wasan kwaikwayo na Mpumalanga). <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin watan Janairu 1999, ''Mail &amp;amp; Guardian'' sun ba da rahoto game da leaks daga binciken da Sashen Bincike na Musamman ya gudanar, wanda a fili ya gano cewa kowane jami'in ANC da jami'an wuraren shakatawa sun sami koma baya ta hanyar tsararrun kamfanoni na gaba. An bayyana sunan Shabangu a matsayin wanda ya karbi kuɗaɗen da jam’iyyar ANC ta yi amfani da su wajen gudanar da taron zaɓen lardin a shekarar 1996 a Secunda (wanda aka sake zaɓen Shabangu a matsayin ma’ajin kuɗi), yayin da matarsa, wacce a lokacin jami’ar gwamnatin lardin ce, ta riƙa karɓar alawus ɗin mota duk wata. <ref name=":9" /> A makonnin da suka biyo baya, tsohon shugaban hukumar kula da wuraren shakatawa ya yi zargin cewa Shabangu ya taka rawar gani wajen gabatar da Dolphin a hukumar kula da wuraren shakatawa da kuma kafa kamfanoni masu zaman kansu na sirri. <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ "Mkhatshwa tipped to fill Phosa's"]. ''The Mail & Guardian''. 5 February 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Hukumar ta ba da tallafin tafiye-tafiyen da Shabangu ya yi zuwa Dubai da [[Landan]] a shekarar 1996 ba bisa ka'ida ba, kuma darektan kuɗi da aka dakatar ya ce hukumar ta yi masa hayar gida a kasuwar Sandton. <ref name=":10" /> Bugu da ƙari, shuwagabannin Dolphin sun ce Shabangu ya nema kuma ya karɓi gudunmawar kuɗi [[Rand na Afirka ta Kudu|R]] 50,000 ga jam’iyyar ANC, a matsayin “nuna fatan alheri” na nuna jajircewar kamfanin, amma jam’iyyar ANC ta ce Shabangu bai bayyana ko mikawa jam’iyyar kuɗin ba. <ref name=":10" /> ANC ta ce za ta binciki yadda Shabangu ya shiga. <ref name=":10" /> === Majalisar Dattawan MK === A wa'adi na biyu na shugaba [[Jacob Zuma]], Shabangu ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar tsoffin soji ta MK, wanda aka kafa a shekarar 2017 a cikin gasa kai tsaye tare da kungiyar tsoffin soji masu goyon bayan Zuma MK (MKMVA). <ref name=":11">{{Cite web |date=1 February 2017 |title=ANC national and provincial leaders must step down – MK vets council |url=https://www.news24.com/news24/anc-national-and-provincial-leaders-must-step-down-mk-vets-council-20170201 |access-date=2023-05-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> A cikin wannan matsayi, ya kasance mai sukar MKMVA da ayyukanta, wanda ya bayyana a matsayin masu adawa da dimokuraɗiyya, <ref name=":11" /> <ref>{{Cite web |last=Munusamy |first=Ranjeni |date=2017-04-13 |title=ANC MK Council: Our allegiance is to South Africa first – we cannot fight against our own people |url=https://www.dailymaverick.co.za/article/2017-04-13-anc-mk-council-our-allegiance-is-to-south-africa-first-we-cannot-fight-against-our-own-people/ |access-date=2023-05-13 |website=Daily Maverick |language=en}}</ref> da kuma manyan shugabannin jam'iyyar ANC da Zuma ke jagoranta. <ref>{{Cite web |date=13 April 2017 |title=MK veterans say ANC top six have abandoned the party's values and principles |url=https://www.sowetanlive.co.za/news/2017-04-13-mk-veterans-say-anc-top-six-have-abandoned-the-partys-values-and-principles/ |access-date=2023-05-13 |website=Sowetan |language=en-ZA}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] ndjmsq0055qyu3q44fod3j7eg1caq0f 656720 656703 2025-07-08T16:43:29Z Muhammad Idriss Criteria 15878 656720 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Johannes Mandla''' " '''Ka''' " '''Shabangu''' (an haife shi a shekara ta 1954 ko 1955) ɗan siyasan Afirka ta Kudu ne kuma tsohon mai fafutukar yaƙi da nuna wariyar launin fata. Ya shiga [[Umkhonto we Sizwe]] (MK) a sakamakon boren Soweto na shekarar 1976, kuma a shekarar 1981 an same shi da laifin cin amanar ƙasa da kuma harin gurneti a kan wani bakar fata ɗan sanda. Ya shafe shekaru biyu a kan hukuncin kisa kafin a mayar da hukuncin kisa zuwa ɗaurin rai da rai a shekarar 1983; An sake shi daga tsibirin Robben a farkon shekarun 1990. Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata, Shabangu ya wakilci jam’iyyar ANC a [[Majalisar Dokokin Afirka ta Kudu|Majalisar Dokoki ta ƙasa]] a lokacin da aka kafa majalisar dimokuraɗiyya ta farko kuma ya yi wa’adi biyu a matsayin ma’ajin lardi na jam’iyyar reshen Mpumalanga. A shekarun baya, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar dattawan soja ta MK. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Shabangu a shekarar 1954 ko a shekarar 1955.<ref name=":2">{{Cite web |date=18 August 1981 |title=Three blacks convicted of treason |url=https://www.upi.com/Archives/1981/08/18/Three-blacks-convicted-of-treason/9796366955200/ |access-date=2023-05-14 |website=UPI |language=en}}</ref><ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> Ya bar Afirka ta Kudu bayan boren Soweto a shekarar 1976 ya koma MK don horar da sojoji a ƙasashen waje. <ref name=":4">{{Cite web |date=1990-05-24 |title=Island doors may swing open soon |url=https://mg.co.za/article/1990-05-25-00-island-doors-may-swing-open-soon/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> === Laifin cin amanar ƙasa: 1981 === Bayan ya koma ƙasar Afirka ta Kudu a matsayin ma’aikacin MK, an kama Shabangu tare da tuhumarsa shi da laifin cin amanar ƙasa a shekarar 1981. Kotun kolin Pretoria ta saurari ƙarar Shabangu da wasu 'yan jam'iyyar ANC guda biyu, David Moise da Anthony Tsotsobe, waɗanda a wasu lokutan ake kiransu da sunan "Sasol three".<ref name=":3">{{Cite news |date=20 August 1981 |title=South African Blacks Sentenced to Death |newspaper=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1981/08/20/south-african-blacks-sentenced-to-death/6bac2d71-585b-4b8d-adc8-948d6cab2eb5/ |access-date=14 May 2023}}</ref> A ranar 18 ga watan Agusta 1981, an same su uku da laifin cin amanar ƙasa saboda kasancewarsu a jam'iyyar ANC da kuma shiga [[ta'addanci]] (duk da cewa babu wani abu da ya faru da ya yi sanadin mutuwa). Yayin da aka samu Moise da laifin yin zagon ƙasa a wani kamfani na Sasol a shekarar 1980 da Tsotsobe da hannu a hare-haren bama-bamai da hare-haren da aka kai wa 'yan sanda, an samu Shabangu da laifin jefa gurneti a gidan wani ɗan sanda bakar fata a Soweto da kuma ajiye "jerin mutuwa" wanda ake zargin ya bayyana wasu baƙaƙen fata bakwai masu adawa da ANC a matsayin hari. <ref name=":3" /> An yanke wa dukkan waɗanda ake tuhuma hukuncin rataya. An kama mutane da dama a zanga-zangar da aka yi a wajen fadar shari'a bayan yanke hukuncin. Sakamakon ya haifar da cece-kuce musamman saboda shari'ar jihar ta dogara ne kan ikirari da aka sanya wa hannu wanda waɗanda ake tuhumar suka ce an zarge su da [[Gallazawa|azabtarwa]]. Sai dai mai shari’a Charl Theron ya ce an amince da ikirari kuma ya ce ya dogara ne da karfin ikirari. Bayan yaƙin neman zaɓe na ƙasa da ƙasa, wanda ya sami amincewar hukumar kare haƙƙin ɗan adam ta Majalisar Ɗinkin Duniya <ref name=":6">{{Cite web |title=Johannes (Ka) Shabangu |url=https://www.sabracelets.org/johannes-ka-shabangu.html |access-date=2023-05-14 |website=Political Prisoners of South Africa Documentation Project |language=en}}</ref> da na Kwamitin Tsaro na Majalisar Ɗinkin Duniya, an mayar da hukumcin waɗanda ake tuhumar zuwa ɗaurin rai da rai a watan Yuni 1983. Shabangu da sauran sun yi hukuncin ɗaurin rai da rai a tsibirin Robben <ref name=":6" /> har sai da aka sake su a farkon shekarun 1990 saboda ci gaban da aka samu a tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. === Yunkurin kisa: 1992 === A daren ranar 10 ga watan Nuwamba, 1992, wasu gungun 'yan ƙungiyar MK, dauke da gurneti da [[AK-47]], sun kai hari gidan Shabangu a Lekazi, kusa da Nelspruit, Gabashin Transvaal. <ref name=":7">{{Cite web |date=7 November 1997 |title=Truth body says Hani allegation cannot be rejected as untrue |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9711/s971107a.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> Mazauna gidan sun sami raunuka kaɗan ne kawai. <ref>{{Cite web |title=Decisions AC/97/0067 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58551.htm?t=+shabangu++johannes++mandla&tab=hearings |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Mutane uku – Derrick Skosana da ‘yan’uwan Joe da Conrad Nkuna – an same su da laifin yunkurin kisan kai saboda shiryawa da kai harin; an yanke musu hukuncin ɗaurin shekaru da yawa a gidan yari. Duk da haka, a zaman kwamitin gaskiya da sulhu a Nelspruit a tsakiyar shekarar 1997, masu laifin uku sun nemi a yi musu afuwa bisa hujjar cewa yunkurin rayuwar Shabangu na da nasaba da siyasa. Babban babba a cikinsu shi ne Joe Nkuna, tsohon sakataren yankin ANC a yankin Gabashin Transvaal.<ref name=":8">{{Cite web |title=Decisions AC/97/0065 |url=https://sabctrc.saha.org.za/documents/decisions/58549.htm |access-date=2023-05-14 |website=Truth Commission Special Report}}</ref> Nkuna ya ce shi kansa ya samu munanan raunuka a wani harin kwanton ɓauna da aka kai masa a watan Oktoban 1991 kuma ya yi imanin cewa Nkuna tare da haɗin gwiwar ‘yan sanda ne ke da alhakin kai harin. Abin da ya fi tayar da hankali, Nkuna ya ce ya tattauna batun da kwamandan MK kuma ɗan kwaminisanci Chris Hani; ya ce Hani ya ba da umarni kai tsaye don "kawar da" Nkuna da sauran waɗanda ake zargi da aikata laifuka biyu.<ref>{{Cite web |date=1997-05-09 |title=Hani 'ordered ANC leader killed' |url=https://mg.co.za/article/1997-05-09-hani-ordered-anc-leader-killed/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref><ref name=":8" /> Hukumar gaskiya da sasantawa ta ce ba za a iya “kira asusun Nkuna a matsayin rashin gaskiya ba”, kuma ba za a iya tabbatar da hakan ba, tunda Hani ya rasu a shekarar 1993. Ta yanke hukuncin cewa harin yana da nasaba da siyasa kuma an yi afuwa ga dukkan masu neman uku. Jam'iyyar ANC dai ta yi suka sosai kan matakin kuma ta musanta cewa Hani ya sanya hannu a kai harin.<ref>{{Cite web |date=2 December 1997 |title=ANC to contest granting of amnesty to Joe Nkuna: Carolus |url=https://www.justice.gov.za/trc/media/1997/9712/s971202j.htm |access-date=2023-05-14 |website= |agency=SAPA}}</ref> == Aikin bayan mulkin nuna wariyar launin fata == A zaɓen farko da aka gudanar bayan mulkin nuna wariyar launin fata a Afirka ta Kudu a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin wakilin jam'iyyar ANC a majalisar dokokin ƙasar, ɗan majalisar wakilai ta sabuwar majalisar dokokin Afirka ta Kudu. Bai kammala wa'adinsa a kujerar ba. <ref name=":1">{{Cite web |date=1998-06-03 |title=Members of the National Assembly |url=http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/19980628034746/http://www.parliament.gov.za/mps/mps.html |archive-date=1998-06-28 |access-date=2023-04-12 |website=Parliament of South Africa}}</ref> Sai dai kuma a shekarar 1994, an zaɓi Shabangu a matsayin ma'ajin lardin ANC reshen Mpumalanga (wanda har yanzu ake kira Eastern Transvaal), yana aiki ƙarƙashin shugaban lardin Mathews Phosa; ya yi wa'adi biyu a wancan ofishin. <ref name=":34">{{Cite web |date=1997-12-17 |title=50th National Conference: Report of the Secretary General |url=https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20221128234926/https://www.anc1912.org.za/50th-national-conference-report-of-the-secretary-general-provincial-reports/ |archive-date=28 November 2022 |access-date=29 November 2022 |website=African National Congress}}</ref> Gabanin taron ƙasa karo na 50 na jam'iyyar ANC a shekarar 1997, jam'iyyar Mpumalanga ANC ta zaɓi Shabangu domin ya tsaya takarar kwamitin gudanarwa na ANC na ƙasa, <ref>{{Cite web |date=1997-07-29 |title=Mpumalanga ANC punts Phosa for deputy president |url=https://mg.co.za/article/1997-07-29-mpumalanga-anc-punts-phosa-for-deputy-president/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> ko da yake ba a zaɓe shi a ƙarshe ba. === Cin hanci da rashawa na Dolphin === Bayan wa'adinsa na biyu ya ƙare, ya yi aiki a matsayin mai shirya jam'iyyar ANC a Mpumalanga. <ref name=":9">{{Cite web |date=1999-01-22 |title=Gray empowerment: Beneficiary list |url=https://mg.co.za/article/1999-01-22-gray-empowerment-beneficiary-list/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> Yayin da yake cikin wannan matsayi, an shigar da shi a cikin wani babban abin kunya da kuma tsawon lokaci <ref>{{Cite web |date=2001-03-16 |title=Jacob Zuma drawn into Mpumalanga scandal probe |url=https://mg.co.za/article/2001-03-16-jacob-zuma-drawn-into-mpumalanga-scandal-probe/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> a cikin lardi, wanda ya dogara ne akan dangantakar da ke tsakanin ANC da Dolphin Group, wani kamfani na [[Dubai (birni)|Dubai]] wanda ke da kwangila mai mahimmanci tare da Mpumalanga Parks Board (lalata kasuwanci na shekaru 25 a cikin wuraren shakatawa na wasan kwaikwayo na Mpumalanga). <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin watan Janairu 1999, ''Mail &amp;amp; Guardian'' sun ba da rahoto game da leaks daga binciken da Sashen Bincike na Musamman ya gudanar, wanda a fili ya gano cewa kowane jami'in ANC da jami'an wuraren shakatawa sun sami koma baya ta hanyar tsararrun kamfanoni na gaba. An bayyana sunan Shabangu a matsayin wanda ya karbi kuɗaɗen da jam’iyyar ANC ta yi amfani da su wajen gudanar da taron zaɓen lardin a shekarar 1996 a Secunda (wanda aka sake zaɓen Shabangu a matsayin ma’ajin kuɗi), yayin da matarsa, wacce a lokacin jami’ar gwamnatin lardin ce, ta riƙa karɓar alawus ɗin mota duk wata. <ref name=":9" /> A makonnin da suka biyo baya, tsohon shugaban hukumar kula da wuraren shakatawa ya yi zargin cewa Shabangu ya taka rawar gani wajen gabatar da Dolphin a hukumar kula da wuraren shakatawa da kuma kafa kamfanoni masu zaman kansu na sirri. <ref name=":10">{{Cite web |date=1999-02-05 |title=Mkhatshwa tipped to fill Phosa's |url=https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ |access-date=2023-05-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-02-05-mkhatshwa-tipped-to-fill-phosas/ "Mkhatshwa tipped to fill Phosa's"]. ''The Mail & Guardian''. 5 February 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 May</span> 2023</span>.</cite></ref> Hukumar ta ba da tallafin tafiye-tafiyen da Shabangu ya yi zuwa Dubai da [[Landan]] a shekarar 1996 ba bisa ka'ida ba, kuma darektan kuɗi da aka dakatar ya ce hukumar ta yi masa hayar gida a kasuwar Sandton. <ref name=":10" /> Bugu da ƙari, shuwagabannin Dolphin sun ce Shabangu ya nema kuma ya karɓi gudunmawar kuɗi [[Rand na Afirka ta Kudu|R]] 50,000 ga jam’iyyar ANC, a matsayin “nuna fatan alheri” na nuna jajircewar kamfanin, amma jam’iyyar ANC ta ce Shabangu bai bayyana ko mikawa jam’iyyar kuɗin ba. <ref name=":10" /> ANC ta ce za ta binciki yadda Shabangu ya shiga. <ref name=":10" /> === Majalisar Dattawan MK === A wa'adi na biyu na shugaba [[Jacob Zuma]], Shabangu ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na majalisar tsoffin soji ta MK, wanda aka kafa a shekarar 2017 a cikin gasa kai tsaye tare da kungiyar tsoffin soji masu goyon bayan Zuma MK (MKMVA). <ref name=":11">{{Cite web |date=1 February 2017 |title=ANC national and provincial leaders must step down – MK vets council |url=https://www.news24.com/news24/anc-national-and-provincial-leaders-must-step-down-mk-vets-council-20170201 |access-date=2023-05-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> A cikin wannan matsayi, ya kasance mai sukar MKMVA da ayyukanta, wanda ya bayyana a matsayin masu adawa da dimokuraɗiyya, <ref name=":11" /> <ref>{{Cite web |last=Munusamy |first=Ranjeni |date=2017-04-13 |title=ANC MK Council: Our allegiance is to South Africa first – we cannot fight against our own people |url=https://www.dailymaverick.co.za/article/2017-04-13-anc-mk-council-our-allegiance-is-to-south-africa-first-we-cannot-fight-against-our-own-people/ |access-date=2023-05-13 |website=Daily Maverick |language=en}}</ref> da kuma manyan shugabannin jam'iyyar ANC da Zuma ke jagoranta. <ref>{{Cite web |date=13 April 2017 |title=MK veterans say ANC top six have abandoned the party's values and principles |url=https://www.sowetanlive.co.za/news/2017-04-13-mk-veterans-say-anc-top-six-have-abandoned-the-partys-values-and-principles/ |access-date=2023-05-13 |website=Sowetan |language=en-ZA}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] qdbruzy5ptyxcoknuqzkx81szpf6rji Daniel Effiong Asuquo 0 104980 656697 2025-07-08T16:18:19Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656697 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Daniel Effiong Asuquo''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance memba mai wakiltar mazabar tarayya Akamkpa/Biase a majalisar wakilai.<ref>"Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-02</ref><ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2025-01-02</ref> == Rayuwar farko da aikin siyasa == An haifi Daniel Effiong Asuquo a ranar 4 ga watan Yuni 1962 kuma dan asalin jihar Cross River ne. An zabe shi a matsayin dan majalisar tarayya a 2011 kuma ya yi aiki har zuwa 2023. Lemke Emil Inyang ya gaje shi. Ya rike mukamin mataimakin shugaban karamar hukumar Akamkpa a shekarar 1996 har ya zama shugaban kansila. Daga 2008 zuwa 2010, ya kasance Babban Darakta a Hukumar Kula da Wutar Lantarki ta Jihar Kuros Riba. Ya kasance dan takarar Sanatan Kuros Riba ta Kudu a zaben 2023. Ya sauya sheka daga jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) a matsayin dan takarar gwamna na jam’iyyar Labour (LP).<ref>Rt.Hon Daniel Asuquo Appeals Over Disqualification As LP Cross River Senatorial District". Patriot News Nigeria. Retrieved 2025-01-02</ref> == Manazarta == njbluh1k2gl15k4qfhvohu88xgoxx2z Razak Atunwa 0 104981 656700 2025-07-08T16:21:08Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656700 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Razak Atunwa''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya taba zama memba mai wakiltar mazabar Asa/Ilorin ta yamma a majalisar wakilai. An haife shi a ranar 17 ga Oktoba 1969, ya fito daga jihar Kwara. An zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a zaben 2015 a karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-08.</ref><ref>www.premiumtimesng.com <nowiki>https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/291705-exclusive-sarakis-anointed-candidate-for-kwara-governorship-razak-atunwa-skips-nysc-forges-certificate.html?tztc=1</nowiki>. Retrieved 2025-01-08.</ref> == Manazarta == swj1icg17c3d41xub4q5monitf23mad Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a 1999 a Jihar Plateau 0 104982 656704 2025-07-08T16:27:08Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166128|1999 Nigerian Senate elections in Plateau State]]" 656704 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Plateau a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Platea. Silas Janfa wanda ke wakiltar Plateau South, Ibrahim Mantu wanda ke wakilcin Plateau Central, da Davou Zang wanda ke wakilci Plateau North duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a[[Peoples Democratic Party|.]]<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Filayen Kudu | | | |[[Silas Janfa]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Tsakiyar Tsakiya | | | |[[Ibrahim Mantu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Filayen Arewa | | | |Davou Zang | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Filayen Kudu === [[Ibrahim Mantu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Tsakiyar Tsakiya === Davou Zang na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Filayen Arewa === [[Silas Janfa]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. == Manazarta == knrdew6epalbno9o1ca8w0q50tlnnup 656705 656704 2025-07-08T16:27:38Z Nnamadee 31123 656705 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Plateau a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Platea. Silas Janfa wanda ke wakiltar Plateau South, Ibrahim Mantu wanda ke wakilcin Plateau Central, da Davou Zang wanda ke wakilci Plateau North duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a[[Peoples Democratic Party|.]]<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Filayen Kudu | | | |[[Silas Janfa]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Tsakiyar Tsakiya | | | |[[Ibrahim Mantu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Filayen Arewa | | | |Davou Zang | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Filayen Kudu === [[Ibrahim Mantu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Tsakiyar Tsakiya === Davou Zang na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Filayen Arewa === [[Silas Janfa]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. == Manazarta == q9z4c5is76cti5lhnxmad4v10druz6d 656706 656705 2025-07-08T16:28:04Z Nnamadee 31123 656706 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Plateau a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Platea. Silas Janfa wanda ke wakiltar Plateau South, Ibrahim Mantu wanda ke wakilcin Plateau Central, da Davou Zang wanda ke wakilci Plateau North duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a[[Peoples Democratic Party|.]]<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Filayen Kudu | | | |[[Silas Janfa]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Tsakiyar Tsakiya | | | |[[Ibrahim Mantu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Filayen Arewa | | | |Davou Zang | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Filayen Kudu === [[Ibrahim Mantu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Tsakiyar Tsakiya === Davou Zang na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Filayen Arewa === [[Silas Janfa]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. == Manazarta == pv4wziefepce4aa6wp8ozwjl77q5y3x 656707 656706 2025-07-08T16:28:18Z Nnamadee 31123 656707 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Plateau a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Platea. Silas Janfa wanda ke wakiltar Plateau South, Ibrahim Mantu wanda ke wakilcin Plateau Central, da Davou Zang wanda ke wakilci Plateau North duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a[[Peoples Democratic Party|.]]<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Filayen Kudu | | | |[[Silas Janfa]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Tsakiyar Tsakiya | | | |[[Ibrahim Mantu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Filayen Arewa | | | |Davou Zang | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Filayen Kudu === [[Ibrahim Mantu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Tsakiyar Tsakiya === Davou Zang na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Filayen Arewa === [[Silas Janfa]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. == Manazarta == b44rr34ou4q6829e99l2ow83cdvrx55 656708 656707 2025-07-08T16:28:50Z Nnamadee 31123 656708 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Plateau a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Platea. Silas Janfa wanda ke wakiltar Plateau South, Ibrahim Mantu wanda ke wakilcin Plateau Central, da Davou Zang wanda ke wakilci Plateau North duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a[[Peoples Democratic Party|.]]<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Filayen Kudu | | | |[[Silas Janfa]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Tsakiyar Tsakiya | | | |[[Ibrahim Mantu]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Filayen Arewa | | | |Davou Zang | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Filayen Kudu === [[Ibrahim Mantu]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> {{Reflist}} === Tsakiyar Tsakiya === Davou Zang na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> === Filayen Arewa === [[Silas Janfa]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. == Manazarta == h6b7uallevyovlafktvcc6rjbcjy28z Naman daji 0 104983 656709 2025-07-08T16:30:22Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1295386029|Bushmeat]]" 656709 wikitext text/x-wiki '''[[nama]] daji''' nama ne daga nau'in namun daji waɗanda ake [[farauta]] don amfani da mutane. Bushmeat yana wakiltar tushen furotin na dabba da kayan da ke samun kuɗi a cikin al'ummomin matalauta da yankunan karkara na yankunan gandun daji masu zafi na duniya.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}</ref><ref name="Bennett_al2007">{{Cite journal |last=Bennett, E. L. |last2=Blencowe, E. |last3=Brandon, K. |last4=Brown, D. |last5=Burn, R. W. |last6=Cowlishaw, G. |last7=Davies, G. |last8=Dublin, H. |last9=Fa, J. E. |last10=Milner-Gulland, E. J. |last11=Robinson, J. G. |last12=Rowcliffe, J. M. |last13=Underwood, F. M. |last14=Wilkie, D. S. |name-list-style=amp |year=2007 |title=Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa |url=https://www.researchgate.net/publication/6304848 |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=884–887 |bibcode=2007ConBi..21..884B |doi=10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x |pmid=17531066 |s2cid=38428707}}</ref> Yawan dabbobi da aka kashe kuma aka sayar da su a matsayin nama a cikin 1994 a [[Afirka ta Yamma|Yamma]] da [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]] an yi la'akari da cewa ba za a iya jurewa ba.<ref name="Bowen-Jones1999">{{Cite journal |last=Bowen-Jones |first=E. |last2=Pendry |first2=S. |name-list-style=amp |year=1999 |title=The threats to primates and other mammals from the bushmeat trade in Africa and how this could be diminished |journal=Oryx |volume=33 |issue=3 |pages=233–247 |doi=10.1046/j.1365-3008.1999.00066.x |doi-access=free}}</ref>A shekara ta 2005, an dauki girbi na kasuwanci da cinikin nama a matsayin barazana ga bambancin halittu.<ref>{{Cite journal |last=Cowlishaw |first=G. |last2=Mendelson |first2=S. |last3=Rowcliffe |first3=J. |name-list-style=amp |year=2005 |title=Evidence for post-depletion sustainability in a mature bushmeat market |journal=Journal of Applied Ecology |volume=42 |issue=3 |pages=460–468 |bibcode=2005JApEc..42..460C |doi=10.1111/j.1365-2664.2005.01046.x |doi-access=free}}</ref> Ya zuwa shekara ta 2016, an yi barazanar halaka dabbobi masu shayarwa 301 saboda farautar nama na daji ciki har da wadanda ba mutane ba, dabbobi masu tsintsiya, [[Jemage|jemagu]], diprotodont marsupials, rodents da carnivores da ke faruwa a Kasashe masu tasowa.<ref name="Ripple_al2016">{{Cite journal |last=Ripple |first=W. J. |author-link=William J. Ripple |last2=Abernethy |first2=K. |last3=Betts |first3=M. G. |last4=Chapron |first4=G. |last5=Dirzo |first5=R. |last6=Galetti |first6=M. |last7=Levi |first7=T. |last8=Lindsey |first8=P. A. |last9=Macdonald |first9=D. W. |last10=Machovina |first10=B. |last11=Newsome |first11=T. M. |last12=Peres |first12=C. A. |last13=Wallach |first13=A. D. |last14=Wolf |first14=C. |last15=Young |first15=H. |name-list-style=amp |date=2016 |title=Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals |journal=[[Royal Society Open Science]] |volume=3 |issue=10 |pages=160498 |bibcode=2016RSOS....360498R |doi=10.1098/rsos.160498 |pmc=5098989 |pmid=27853564}}</ref> Bushmeat yana ba da ƙarin damar watsa ƙwayoyin cuta da yawa daga dabbobi zuwa mutane, kamar Ebolavirus da HIV.<ref name="Georges-Courbot1997">{{Cite journal |last=Georges-Courbot, M. C. |last2=Sanchez, A. |last3=Lu, C. Y. |last4=Baize, S. |last5=Leroy, E. |last6=Lansout-Soukate, J. |last7=Tévi-Bénissan, C. |last8=Georges, A. J. |last9=Trappier, S. G. |last10=Zaki, S. R. |last11=Swanepoel, R. |last12=Leman, P. A. |last13=Rollin, P. E. |last14=Peters, C. J. |last15=Nichol, S. T. |name-list-style=amp |year=1997 |title=Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=3 |issue=1 |pages=59–62 |doi=10.3201/eid0301.970107 |pmc=2627600 |pmid=9126445}}</ref><ref name="McMichael2002">{{Cite journal |last=McMichael, A. J. |year=2002 |title=Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures |url=http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf |journal=The Lancet |volume=359 |issue=9312 |pages=1145–1148 |doi=10.1016/s0140-6736(02)08164-3 |pmid=11943282 |s2cid=9159650}}</ref><ref name="Karesh_al2009">{{Cite journal |last=Karesh |first=W. B. |last2=Noble |first2=E. |name-list-style=amp |year=2009 |title=The bushmeat trade: Increased opportunities for transmission of zoonotic disease |journal=Mount Sinai Journal of Medicine: A Journal of Translational and Personalized Medicine |volume=76 |issue=5 |pages=429–444 |doi=10.1002/msj.20139 |pmid=19787649}}</ref> == Nomenclature == Kalmar 'bushmeat' asalin kalma ce ta [[Afirka]] don nau'in namun daji waɗanda ake farauta don amfani da mutum, <ref name="Bennett_al2007">{{Cite journal |last=Bennett, E. L. |last2=Blencowe, E. |last3=Brandon, K. |last4=Brown, D. |last5=Burn, R. W. |last6=Cowlishaw, G. |last7=Davies, G. |last8=Dublin, H. |last9=Fa, J. E. |last10=Milner-Gulland, E. J. |last11=Robinson, J. G. |last12=Rowcliffe, J. M. |last13=Underwood, F. M. |last14=Wilkie, D. S. |name-list-style=amp |year=2007 |title=Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa |url=https://www.researchgate.net/publication/6304848 |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=884–887 |bibcode=2007ConBi..21..884B |doi=10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x |pmid=17531066 |s2cid=38428707}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBennett,_E._L.Blencowe,_E.Brandon,_K.Brown,_D.2007">Bennett, E. L.; Blencowe, E.; Brandon, K.; Brown, D.; Burn, R. W.; Cowlishaw, G.; Davies, G.; Dublin, H.; Fa, J. E.; Milner-Gulland, E. J.; Robinson, J. G.; Rowcliffe, J. M.; Underwood, F. M. & Wilkie, D. S. (2007). [https://www.researchgate.net/publication/6304848 "Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa"]. ''Conservation Biology''. '''21''' (3): <span class="nowrap">884–</span>887. [[Bibcode (identifier)|Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007ConBi..21..884B 2007ConBi..21..884B]. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x|10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x]]. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17531066 17531066]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:38428707 38428707].</cite></ref> kuma yawanci yana nufin musamman ga nama na namun daji na Afirka. <ref>{{Cite web |last=Hall |first=Jani |date=2019-06-19 |title=Bushmeat, explained |url=https://www.nationalgeographic.com/animals/article/bushmeat-explained |url-access=registration |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210410195017/https://www.nationalgeographic.com/animals/article/bushmeat-explained |archive-date=April 10, 2021 |access-date=2022-05-18 |website=[[National Geographic]]}}</ref>A watan Oktoba na shekara ta 2000, IUCN World Conservation Congress ta zartar da ƙuduri kan cinikin kasuwanci mara dorewa a cikin ''Nama na daji''. An bukaci kasashe da abin ya shafa da su fahimci karuwar tasirin cinikin nama, don karfafawa da aiwatar da dokoki, da kuma bunkasa shirye-shiryen aiki don rage sakamakon cinikayya. An nemi kungiyoyin masu ba da gudummawa don samar da kudade don aiwatar da irin waɗannan shirye-shiryen. Binciken namun daji don abinci yana da mahimmanci don tsaron rayuwa da samar da furotin na abinci ga matalauta. Zai iya zama mai ɗorewa lokacin da masu farauta na gargajiya suka gudanar da shi a cikin manyan wurare don amfani da kansu. Saboda girman farautar nama don Kasuwanci a kasuwanni, rayuwar waɗannan nau'ikan da ke da babban jiki kuma suna haifuwa a hankali suna fuskantar barazana. Kalmar Rikicin nama na daji an kirkireshi ne a cikin 2007 kuma tana nufin wannan barazanar biyu na lalacewar albarkatun abinci da lalacewar namun daji, dukansu sun haifar da cinikin nama na daji. A duniya, an kiyasta fiye da nau'in dabbobi 1,000 da za su shafi farautar nama.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNasiBrownWilkieBennett2008">Nasi, R.; Brown, D.; Wilkie, D.; Bennett, E.; Tutin, C.; Van Tol, G. & Christophersen, T. (2008). [http://re.indiaenvironmentportal.org.in/files/Conservation%20and%20use%20of%20wildlife-based%20resources.pdf ''Conservation and use of wildlife-based resources: the bushmeat crisis''] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. CBD Technical Series no. 33. Montreal and Bogor: Secretariat of the Convention on Biological Diversity and Center for International Forestry Research (CIFOR). pp.&nbsp;<span class="nowrap">1–</span>50.</cite></ref>Masu farautar nama suna amfani da tarko kafa don kama kowane dabba, amma sun fi son kashe manyan nau'o'in, saboda waɗannan suna samar da nama fiye da ƙananan nau'o-in.<ref>{{Cite journal |last=Wilkie, D.S. |last2=Wieland, M. |last3=Boulet, H. |last4=Le Bel, S. |last5=van Vliet, N. |last6=Cornelis, D. |last7=BriacWarnon, V. |last8=Nasi, R. |last9=Fa, J.E. |name-list-style=amp |year=2016 |title=Eating and conserving bushmeat in Africa |url=http://agritrop.cirad.fr/582403/ |journal=African Journal of Ecology |volume=54 |issue=4 |pages=402–414 |bibcode=2016AfJEc..54..402W |doi=10.1111/aje.12392}}</ref> [[Fayil:Pangolin_du_Cameroun_04.jpg|thumb|Pangolin a Kamaru]] [[Fayil:Cricetomys_gambianus-Cameroun.jpg|thumb|Gambian bag rat a Kamaru]] [[Fayil:Gibier_bord_route.jpg|thumb|Naman daji a Gabon]] Nau'in dabbobi masu shayarwa 301 da ke barazanar farauta don nama na daji sun hada da primates 126, 65 even-toed ungulates, 27 bats, 26 diprotodont marsupials, 21 rodents, 12 carnivores da duk nau'in pangolin.<ref name="Ripple_al2016">{{Cite journal |last=Ripple |first=W. J. |author-link=William J. Ripple |last2=Abernethy |first2=K. |last3=Betts |first3=M. G. |last4=Chapron |first4=G. |last5=Dirzo |first5=R. |last6=Galetti |first6=M. |last7=Levi |first7=T. |last8=Lindsey |first8=P. A. |last9=Macdonald |first9=D. W. |last10=Machovina |first10=B. |last11=Newsome |first11=T. M. |last12=Peres |first12=C. A. |last13=Wallach |first13=A. D. |last14=Wolf |first14=C. |last15=Young |first15=H. |name-list-style=amp |date=2016 |title=Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals |journal=[[Royal Society Open Science]] |volume=3 |issue=10 |pages=160498 |bibcode=2016RSOS....360498R |doi=10.1098/rsos.160498 |pmc=5098989 |pmid=27853564}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRippleAbernethyBettsChapron2016">[[William J. Ripple|Ripple, W. J.]]; Abernethy, K.; Betts, M. G.; Chapron, G.; Dirzo, R.; Galetti, M.; Levi, T.; Lindsey, P. A.; Macdonald, D. W.; Machovina, B.; Newsome, T. M.; Peres, C. A.; Wallach, A. D.; Wolf, C. & Young, H. (2016). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098989 "Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals"]. ''[[Royal Society Open Science]]''. '''3''' (10): 160498. [[Bibcode (identifier)|Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2016RSOS....360498R 2016RSOS....360498R]. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1098/rsos.160498|10.1098/rsos.160498]]. [[PMC (identifier)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098989 5098989]</span>. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27853564 27853564].</cite></ref> Dabbobi masu tsayi sun ba da sabo da shan sigari a cikin shekara ta 2009 a kasuwar namun daji ta [[Dokin doki|Kogin Cavally]] na Liberia sun haɗa da chimpanzee (Pan troglodytes), Diana monkey (''Cercopithecus diana''), putty-nosed monkey (''C. nictitans''), karamin monkey (''C. petaurista''), Campbell's mona (''C. campbelli''), sooty mangabey (''Cercocebus atys''), king colobus (Colobus), olive colobus (''Procolobus verusP. badius'' western), red). Nau'in Duiker sun kasance fiye da rabin jimlar dabbobi 723 da aka bayar.<ref>{{Cite journal |last=Covey, R. |last2=McGraw, W. S. |name-list-style=amp |year=2014 |title=Monkeys in a West African bushmeat market: implications for cercopithecid conservation in eastern Liberia |journal=Tropical Conservation Science |volume=7 |issue=1 |pages=115–125 |doi=10.1177/194008291400700103 |doi-access=free}}</ref>A cikin shekara ta 2012, an bincika kasuwancin nama a ƙauyuka uku a cikin Sashen Sassandra, [[Ivory Coast]]. A cikin watanni shida, gidajen cin abinci tara sun karbi dabbobi masu shayarwa 376 da dabbobi masu rarrafe guda takwas, gami da karamin crocodile (''Osteolaemus tetraspis''), bushbuck (''Tragelaphus scriptus''), Maxwell's duiker (''Philantomba maxwellii''), [[Bay duiker]] (''Cephalophus dorsalis''), Campbell's mona, karamin hanci, eryto (Perodicus potto), shinge (''Phataginus tricus''), shinge na shinge (Chamercanus), shinge), shinge shinge (Thrus), shellus), shinkafa shinge shinkafa), shinge) shinge (Shans shinge shake shinge shuke-shshshsh (Ps shinge), (Pushushushushish).<ref>{{Cite journal |last=Bi, S. G. |last2=Koné, I. |last3=Béné, J. C. K. |last4=Bitty, E. A. |last5=Yao, K. A. |last6=Kouassi, B. A. |last7=Gaubert, P. |name-list-style=amp |year=2017 |title=Bushmeat hunting around a remnant coastal rainforest in Côte d'Ivoire |journal=Oryx |volume=51 |issue=3 |pages=418–427 |doi=10.1017/S0030605315001453 |doi-access=free}}</ref>Kimanin jemagu masu launin 'ya'yan itace 128,400 (''Eidolon helvum'') an kiyasta su a cikin 2011 don a sayar da su azaman nama a kowace shekara a birane huɗu a kudancin Ghana.<ref>{{Cite journal |last=Kamins, A. O. |last2=Restif, O. |last3=Ntiamoa-Baidu, Y. |last4=Suu-Ire, R. |last5=Hayman, D. T. |last6=Cunningham, A. A. |last7=Wood, J. L. |last8=Rowcliffe, J. M. |name-list-style=amp |year=2011 |title=Uncovering the fruit bat bushmeat commodity chain and the true extent of fruit bat hunting in Ghana, West Africa |journal=Biological Conservation |volume=144 |issue=12 |pages=3000–3008 |bibcode=2011BCons.144.3000K |doi=10.1016/j.biocon.2011.09.003 |pmc=3323830 |pmid=22514356}}</ref> A shekara ta 2006, an kiyasta cewa kimanin dabbobi 1,437,458 ana kashe su a kowace shekara a cikin sassan Najeriya da [[Kamaru]] na gandun daji na bakin teku na Cross-Sanaga-Bioko, gami da kimanin beraye 43,880 na Emin (''Cricetomys emini''), bishiyoyi 41,800 pangolins, birai masu tsayi 39,700, birai 22,500 Mona (''Cercopithecus mona''), 3,500 red-eared guenons (''C. erythrotis''), 20,300 somatinets (Mandrillus leucusususus Africa), Costususus Sicophaeus), (Cousousous 600), Southern (Cous 600), African (Cous) (Couscuscuscuscus), Southerncicicici), Southernci), Southern (Mandrylus (Couscursus), Southerncivilus), Southern (Nus), Southern 600), Southerncivites), Southernci (Cous (Cous), Southerncives), Southerncivinets),<ref>{{Cite journal |last=Fa, J. E. |last2=Seymour, S. |last3=Dupain, J. E. F. |last4=Amin, R. |last5=Albrechtsen, L. |last6=Macdonald, D. |name-list-style=amp |year=2006 |title=Getting to grips with the magnitude of exploitation: bushmeat in the Cross–Sanaga rivers region, Nigeria and Cameroon |url=https://www.researchgate.net/publication/223445717 |journal=Biological Conservation |volume=129 |issue=4 |pages=497–510 |bibcode=2006BCons.129..497F |doi=10.1016/j.biocon.2005.11.031}}</ref> [[Fayil:Gorilla_gorilla09.jpg|thumb|gorilla a Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo, 2008]] Tsakanin shekara ta 1983 zuwa shekara ta 2002, an kiyasta yawan mutanen [[Gabon]] na gorilla na yamma (''Gorilla gorilla'') da chimpanzee na yau da kullun (Pan troglodytes) sun ragu da kashi 56%. Wannan raguwa ya samo asali ne daga farautar kasuwanci, wanda aka sauƙaƙe ta hanyar fadada ababen more rayuwa don dalilai na katako.<ref name="Nature2003">{{Cite journal |last=Walsh, P. D.; Abernethy, K. A.; Bermejo, M.; Beyers, R.; De Wachter, P.; Akou, M. E.; Huijbregts, B.; Mambounga, D. I.; Toham, A. K.; Kilbourn, A. M.;, Lahm, S.A.;, Latour. S.; Maisels, F.; Mbinak, C.; Mihindouk, Y.; Obiang, S. N.; Effa, E. N.; Starkey, M. P.; Telfer, P. M.; Thibault, M.; Tutin, C. E. G.; White, L. J. T.; Wilkie, D. S. |year=2003 |title=Catastrophic ape decline in western equatorial Africa |url=http://awsassets.panda.org/downloads/ebola_decline_congo_western_equatorial_africa_3.pdf |journal=Nature |volume=422 |issue=6932 |pages=611–614 |bibcode=2003Natur.422..611W |doi=10.1038/nature01566 |pmid=12679788 |s2cid=5905831}}</ref>Marsh mongoose (Atilax paludinosus) da dogon hanci mongoose (''Herpestes nasa'') sune mafi yawan ƙananan masu cin nama da aka bayar a kasuwannin nama na karkara a kasar.<ref>{{Cite journal |last=Bahaa-el-din, L. |last2=Henschel, P. |last3=Aba’a, R. |last4=Abernethy, K. |last5=Bohm, T. |last6=Bout, N. |last7=Coad, L. |last8=Head, J. |last9=Inoue, E. |last10=Lahm, S. |last11=Lee, M. E. |last12=Maisels, F. |last13=Rabanal, L. |last14=Starkey, M. |last15=Taylor, G. |year=2013 |title=Notes on the distribution and status of small carnivores in Gabon |journal=Small Carnivore Conservation |issue=48 |pages=19–29}}</ref> A ƙarshen shekarun 1990s, an lura da gawawwakin Bonobo (Pan ''Paniscus'') a [[Basankusu]] a Lardin Équateur a cikin Kwango.<ref>{{Cite journal |last=Dupain, J. |last2=Bofaso, M. |last3=Lompongo, J. |last4=Elsacker, L. V. |name-list-style=amp |year=2001 |title=Bonobos at the market of Basankusu (Equateur Province, DRC) in 1999: new evidence for bonobos between the lkelemba and Bosomba rivers |url=https://repository.kulib.kyoto-u.ac.jp/dspace/bitstream/2433/143400/1/PAN8(2)_24.pdf |journal=Pan Africa News |volume=8 |issue=2 |pages=24–26 |doi=10.5134/143400 |doi-access=free}}</ref>Manyan nau'o'in da masu farautar nama suka kashe a yankin Katavi-Rukwa na Tanzania sun hada da impala (''Aepyceros melampus''), [[Gada|Duiker na yau da kullun]] (''Sylvicapra grimmia''), warthog (''Phacocherus africanus''), Cape buffalo (''Syncerus caffer''), bushbuck mai amfani, jan kogi river (''Potamochoerus porcus'') da kuma zebra (''Equus quagga''). <ref>{{Cite journal |last=Martin, A. |last2=Caro, T. |name-list-style=amp |year=2013 |title=Illegal hunting in the Katavi-Rukwa ecosystem |journal=African Journal of Ecology |volume=51 |issue=1 |pages=172–175 |bibcode=2013AfJEc..51..172M |doi=10.1111/aje.12000}}</ref> [[Fayil:Lemur_poaching_001.jpg|thumb|Lemurs da aka kashe a Madagascar don nama na daji]] Bincike a cikin karkara a kudu maso yammacin Madagascar ya nuna cewa masu farautar nama suna da niyyar bushpig (''Potamochoerus larvatus''), [[lemur mai wutsiya]] (''Lemur catta''), Sifaka na Verreaux (''Propithecus verreauxi''), Lemur na wasanni na Hubbard (''Lepilemur hubbardorum''), dwarf lemur mai kitse (''Cheirogaleus medius''), common tenrecudatus), fetur (''Microcebus murinus''), red-graycan (Mufus).<ref>{{Cite journal |last=Gardner, C.J. |last2=Davies, Z.G. |name-list-style=amp |year=2014 |title=Rural bushmeat consumption within multiple-use protected areas: qualitative evidence from southwest Madagascar |journal=Human Ecology |volume=42 |issue=1 |pages=21–34 |bibcode=2014HumEc..42...21G |doi=10.1007/s10745-013-9629-1 |s2cid=154683918}}</ref> == Ƙarfin hali == [[Fayil:Hunted_Silky_Sifakas.jpg|thumb|Masu farautar nama na daji biyu na Madagascar tare da dutsen su]] === Kashewa === Kasuwancin katako da kamfanoni ke gudanarwa a cikin gandun daji na Afirka suna da alaƙa da cinikin nama. Saboda suna samar da hanyoyi, manyan motoci da sauran hanyoyin zuwa gandun daji masu nisa, sune babbar hanyar jigilar mafarauta da nama tsakanin gandun daji da cibiyoyin birane. Wasu, ciki har da Congolaise Industrielle du Bois (CIB) a [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sun yi haɗin gwiwa tare da gwamnatoci da kungiyoyin kiyayewa na duniya don tsara kasuwancin nama a cikin lasisi inda suke aiki. Ana buƙatar mafita da yawa; saboda kowace ƙasa tana da yanayi daban-daban, al'adu da dokoki, babu mafita da za ta yi aiki a kowane wuri.<ref>{{Cite journal |last=Poulsen, J. R. |last2=Clark, C. J. |last3=Mavah, G. |last4=Elkan, P. W. |name-list-style=amp |year=2009 |title=Bushmeat supply and consumption in a tropical logging concession in northern Congo |url=https://www.tropicalecology.us/uploads/1/9/3/6/19363955/poulsen_et_al._2009_consbio.pdf |url-status=dead |journal=Conservation Biology |volume=23 |issue=6 |pages=1597–1608 |bibcode=2009ConBi..23.1597P |doi=10.1111/j.1523-1739.2009.01251.x |pmid=19459888 |s2cid=42668922 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191226170333/https://www.tropicalecology.us/uploads/1/9/3/6/19363955/poulsen_et_al._2009_consbio.pdf |archive-date=2019-12-26 |access-date=2019-12-26}}</ref> === Abinci === Naman daji na iya zama muhimmiyar tushen micronutrients da macronutrients. Binciken da aka yi wa Kudancin Amurka a yankin Tres Fronteras ya gano cewa wadanda suka cin nama na daji suna cikin karancin haɗarin [[rashin jini]] da yanayin kiwon lafiya, saboda abincin su ya haɗa da ƙarfe, [[zinc]], da [[Vitamin C|Bitamin C]] fiye da waɗanda ba su cin nama na bush ba.<ref name="Tien Ming">{{Cite journal |last=Lee |first=Tien Ming |last2=Sigouin |first2=Amanda |last3=Pinedo-Vasquez |first3=Miguel |last4=Nasi |first4=Robert |year=2020 |title=The Harvest of Tropical Wildlife for Bushmeat and Traditional Medicine |journal=Annual Review of Environment and Resources |volume=45 |pages=145–170 |doi=10.1146/annurev-environ-102016-060827 |doi-access=free}}</ref> === Kifi da yawa === A [[Ghana]], cin zarafin kasa da kasa na wuraren kamun kifi na Afirka ya kara bukatar nama. Dukkanin jiragen ruwa da [[Tarayyar Turai]] ke tallafawa da jiragen ruwa na kasuwanci na cikin gida sun ƙare da kifin kifi, suna barin mutanen yankin su kara abincin su da dabbobi da aka farauta daga wuraren ajiyar yanayi. Fiye da shekaru 30 na haɗin bayanai ya ragu sosai a cikin yawan dabbobi masu shayarwa da kuma nau'in dabbobi 41 tare da raguwar kifi.<ref>{{Cite journal |last=Brashares |first=J. S. |last2=Arcese |first2=P. |last3=Sam |first3=M. K. |last4=Coppolillo |first4=P. B. |last5=Sinclair |first5=A. R. E. |last6=Balmford |first6=A. |name-list-style=amp |year=2004 |title=Bushmeat hunting, wildlife declines, and fish supply in West Africa |journal=Science |volume=306 |issue=5699 |pages=1180–1183 |bibcode=2004Sci...306.1180B |doi=10.1126/science.1102425 |pmid=15539602 |s2cid=51325711}}</ref>Amfani da kifi da nama na daji yana da alaƙa: raguwar wata hanya tana motsa buƙata da farashi ga ɗayan.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNasiBrownWilkieBennett2008">Nasi, R.; Brown, D.; Wilkie, D.; Bennett, E.; Tutin, C.; Van Tol, G. & Christophersen, T. (2008). [http://re.indiaenvironmentportal.org.in/files/Conservation%20and%20use%20of%20wildlife-based%20resources.pdf ''Conservation and use of wildlife-based resources: the bushmeat crisis''] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. CBD Technical Series no. 33. Montreal and Bogor: Secretariat of the Convention on Biological Diversity and Center for International Forestry Research (CIFOR). pp.&nbsp;<span class="nowrap">1–</span>50.</cite></ref> === Makiyaya === Masu kiwon dabbobi daga yankin iyaka tsakanin [[Sudan]] da [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] suna tare da 'yan kasuwa masu dauke da makamai waɗanda kuma ke shiga cikin farautar manyan Masu cin ganyayyaki. Raguwar giant eland, Cape buffalo, hartebeest da waterbuck a yankin Chinko tsakanin 2012 da 2017 an danganta shi da ayyukan farautar su. Suna amfani da dabbobi don jigilar nama zuwa kasuwanni.<ref>{{Cite journal |last=Äbischer, T. |last2=Ibrahim, T. |last3=Hickisch, R. |last4=Furrer, R. D. |last5=Leuenberger, C. |last6=Wegmann, D. |name-list-style=amp |year=2020 |title=Apex predators decline after an influx of pastoralists in former Central African Republic hunting zones |url=https://doc.rero.ch/record/328409/files/weg_apd.pdf |journal=Biological Conservation |volume=241 |page=108326 |bibcode=2020BCons.24108326A |doi=10.1016/j.biocon.2019.108326 |s2cid=213766740}}</ref> == Matsayin yaduwar cututtuka == {{see|Zoonotic disease}} [[Fayil:Armillifer_grandis.tif|thumb|''Armillifer grandis'' kamar yadda aka samu a cikin maciji na Rhinoceros da aka sayar don amfani da mutum]] Tushen dabbobi na iya zama sanadin cututtukan cututtuka kamar [[Tarin fuka|tarin]] [[Influenza|mura]], [[kuturta]], kwalara, [[Baƙondoro|kyanda]], kyanda. Fitowar HIV-1, [[Kanjamau|Cutar kanjamau]], [[Ƙwayoyin cuta na Ebola|Cutar Ebola]], da Cutar Creutzfeldt-Jakob an danganta su da tushen dabbobi a yau.<ref name="McMichael2002">{{Cite journal |last=McMichael, A. J. |year=2002 |title=Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures |url=http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf |journal=The Lancet |volume=359 |issue=9312 |pages=1145–1148 |doi=10.1016/s0140-6736(02)08164-3 |pmid=11943282 |s2cid=9159650}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcMichael,_A._J.2002">McMichael, A. J. (2002). [http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf "Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Lancet''. '''359''' (9312): <span class="nowrap">1145–</span>1148. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1016/s0140-6736(02)08164-3|10.1016/s0140-6736(02)08164-3]]. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11943282 11943282]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:9159650 9159650].</cite></ref>An gano Squirrel na igiya na Thomas (''Funisciurus anerythrus'') da squirrel mai jan kafafu (''Heliosciurus rufobrachium'') don ɗaukar MPXV a [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] a cikin shekarun 1980.<ref>{{Cite journal |last=Khodakevich |first=L. |last2=Szczeniowski |first2=M. |last3=Manbu-ma-Disu |last4=Jezek |first4=Z. |last5=Marennikova |first5=S. |last6=Nakano |first6=J. |last7=Messinger |first7=D. |name-list-style=amp |year=1987 |title=The role of squirrels in sustaining mpox virus transmission |journal=Tropical and Geographical Medicine |volume=39 |issue=2 |pages=115–122 |pmid=2820094}}</ref> Yaduwar kwayar cutar Ebola a cikin kwarin Kongo da [[Gabon]] a cikin shekarun 1990s an haɗa su da yanka da cinyewa da amfani da chimpanzees da Bonobos.<ref name="Georges-Courbot1997">{{Cite journal |last=Georges-Courbot, M. C. |last2=Sanchez, A. |last3=Lu, C. Y. |last4=Baize, S. |last5=Leroy, E. |last6=Lansout-Soukate, J. |last7=Tévi-Bénissan, C. |last8=Georges, A. J. |last9=Trappier, S. G. |last10=Zaki, S. R. |last11=Swanepoel, R. |last12=Leman, P. A. |last13=Rollin, P. E. |last14=Peters, C. J. |last15=Nichol, S. T. |name-list-style=amp |year=1997 |title=Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=3 |issue=1 |pages=59–62 |doi=10.3201/eid0301.970107 |pmc=2627600 |pmid=9126445}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGeorges-Courbot,_M._C.Sanchez,_A.Lu,_C._Y.Baize,_S.1997">Georges-Courbot, M. C.; Sanchez, A.; Lu, C. Y.; Baize, S.; Leroy, E.; Lansout-Soukate, J.; Tévi-Bénissan, C.; Georges, A. J.; Trappier, S. G.; Zaki, S. R.; Swanepoel, R.; Leman, P. A.; Rollin, P. E.; Peters, C. J.; Nichol, S. T. & Ksiazek, T. G. (1997). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2627600 "Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon"]. ''Emerging Infectious Diseases''. '''3''' (1): <span class="nowrap">59–</span>62. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.3201/eid0301.970107|10.3201/eid0301.970107]]. [[PMC (identifier)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2627600 2627600]</span>. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9126445 9126445].</cite></ref> Masu farautar nama a Afirka ta Tsakiya da suka kamu da kwayar cutar T-lymphotropic ta mutum sun kasance kusa da dabbobi na daji.<ref>{{Cite journal |last=Wolfe, N. D. |last2=Heneine, W. |last3=Carr, J. K. |last4=Garcia, A. D. |last5=Shanmugam, V. |last6=Tamoufe, U. |last7=Torimiro, J. N. |last8=Prosser, A. T. |last9=Lebreton, M. |last10=Mpoudi-Ngole, E. |last11=McCutchan, F. E. |last12=Birx, D. L. |last13=Folks, T. M. |last14=Burke, D. S. |last15=Switzer, W. M. |name-list-style=amp |year=2005 |title=Emergence of unique primate T-lymphotropic viruses among central African bushmeat hunters |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=102 |issue=22 |pages=7994–7999 |bibcode=2005PNAS..102.7994W |doi=10.1073/pnas.0501734102 |pmc=1142377 |pmid=15911757 |doi-access=free}}</ref>Ana iya yaduwar cutar ta Anthrax lokacin yanka da cinye dabbobi. Hadarin cututtukan jini da za a iya yaduwa ya fi girma lokacin yanka gawa fiye da lokacin jigilar, dafa abinci da cin shi.<ref>{{Cite journal |last=Wolfe, N. D. |last2=Daszak, P. |last3=Kilpatrick, A. M. |last4=Burke, D. S. |name-list-style=amp |date=2005 |title=Bushmeat hunting, deforestation, and prediction of zoonotic disease |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=11 |issue=12 |pages=1822–1827 |doi=10.3201/eid1112.040789 |pmc=3367616 |pmid=16485465}}</ref> Yawancin mafarauta da 'yan kasuwa ba su da masaniya game da [[zoonosis]] da haɗarin yaduwar cuta.<ref>{{Cite journal |last=Subramanian |first=M. |year=2012 |title=Zoonotic disease risk and the bushmeat trade: Assessing awareness among hunters and traders in Sierra Leone |url=http://www.tacugama.com/wp-content/uploads/2017/12/Subramanian_2014_Zoonotic-disease-risk-and-bushmeat-trade-in-SL.pdf |journal=EcoHealth |volume=9 |issue=4 |pages=471–482 |doi=10.1007/s10393-012-0807-1 |pmid=23408099 |s2cid=22594553}}</ref>Binciken hira a cikin yankunan karkara a Najeriya ya nuna cewa kashi 55% na masu amsa sun san game da zoonoses, amma iliminsu da al'adun al'adu sune mahimman direbobi don farauta da cin nama duk da haɗarin da ke tattare da shi.<ref>{{Cite journal |last=Friant, S. |last2=Paige, S. B. |last3=Goldberg, T. L. |name-list-style=amp |year=2015 |title=Drivers of bushmeat hunting and perceptions of zoonoses in Nigerian hunting communities |journal=PLOS Neglected Tropical Diseases |volume=9 |issue=5 |page=e0003792 |doi=10.1371/journal.pntd.0003792 |pmc=4441483 |pmid=26001078 |doi-access=free}}</ref> === HIV === Sakamakon bincike kan chimpanzees na daji a Kamaru ya nuna cewa sun kamu da kwayar cutar foamy kuma sun zama tafkin HIV-1, wanda ya haifar da cutar immunodeficiency (AIDS) a cikin [[Ɗan Adam|mutane]].<ref>{{Cite journal |last=Keele |first=B. F. |last2=Van Heuverswyn |first2=F. |last3=Li |first3=Y. |last4=Bailes |first4=E. |last5=Takehisa |first5=J. |last6=Santiago |first6=M. L. |last7=Bibollet-Ruche |first7=F. |last8=Chen |first8=Y. |last9=Wain |first9=L. V. |last10=Liegeois |first10=F. |last11=Loul |first11=S. |last12=Ngole |first12=E. M. |last13=Bienvenue |first13=Y. |last14=Delaporte |first14=E. |last15=Brookfield |first15=J. F. |name-list-style=amp |year=2006 |title=Chimpanzee reservoirs of pandemic and nonpandemic HIV-1 |journal=Science |volume=313 |issue=5786 |pages=523–526 |bibcode=2006Sci...313..523K |doi=10.1126/science.1126531 |pmc=2442710 |pmid=16728595}}</ref> Akwai nau'ikan cutar kanjamau da yawa, wanda ke nuna cewa wannan canjin jinsin ya faru sau da yawa.<ref>{{Cite journal |last=Sharp |first=P. M. |last2=Hahn |first2=B. H. |name-list-style=amp |year=2011 |title=Origins of HIV and the AIDS Pandemic |journal=Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine |volume=1 |issue=1 |pages=a006841–a006835 |doi=10.1101/cshperspect.a006841 |pmc=3234451 |pmid=22229120}} </ref> Irin wannan kwayar cutar rigakafi da ke cikin chimpanzees an bayar da rahoton cewa an samo shi ne daga tsofaffin nau'ikan kwayar cutar da ke cikin mangabey mai ƙuƙwalwa (''Cercocebus torquatus'') da biri mai ƙuyanci. Wataƙila an fara canja kwayar cutar kanjamau ga mutane bayan sun haɗu da nama mai kamuwa da cuta.<ref name="Arts_al2011">{{Cite journal |last=Arts |first=E. J. |last2=Tebit |first2=D. M. |name-list-style=amp |date=2011 |title=Tracking a century of global expansion and evolution of HIV to drive understanding and to combat disease |journal=The Lancet Infectious Diseases |volume=11 |issue=1 |pages=45–56 |citeseerx=10.1.1.964.6074 |doi=10.1016/S1473-3099(10)70186-9 |pmid=21126914}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 309nt362jecmajwnxi2vu2e4or3ktk7 656710 656709 2025-07-08T16:31:10Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656710 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''[[nama]] daji''' nama ne daga nau'in namun daji waɗanda ake [[farauta]] don amfani da mutane. Bushmeat yana wakiltar tushen furotin na dabba da kayan da ke samun kuɗi a cikin al'ummomin matalauta da yankunan karkara na yankunan gandun daji masu zafi na duniya.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}</ref><ref name="Bennett_al2007">{{Cite journal |last=Bennett, E. L. |last2=Blencowe, E. |last3=Brandon, K. |last4=Brown, D. |last5=Burn, R. W. |last6=Cowlishaw, G. |last7=Davies, G. |last8=Dublin, H. |last9=Fa, J. E. |last10=Milner-Gulland, E. J. |last11=Robinson, J. G. |last12=Rowcliffe, J. M. |last13=Underwood, F. M. |last14=Wilkie, D. S. |name-list-style=amp |year=2007 |title=Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa |url=https://www.researchgate.net/publication/6304848 |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=884–887 |bibcode=2007ConBi..21..884B |doi=10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x |pmid=17531066 |s2cid=38428707}}</ref> Yawan dabbobi da aka kashe kuma aka sayar da su a matsayin nama a cikin 1994 a [[Afirka ta Yamma|Yamma]] da [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]] an yi la'akari da cewa ba za a iya jurewa ba.<ref name="Bowen-Jones1999">{{Cite journal |last=Bowen-Jones |first=E. |last2=Pendry |first2=S. |name-list-style=amp |year=1999 |title=The threats to primates and other mammals from the bushmeat trade in Africa and how this could be diminished |journal=Oryx |volume=33 |issue=3 |pages=233–247 |doi=10.1046/j.1365-3008.1999.00066.x |doi-access=free}}</ref>A shekara ta 2005, an dauki girbi na kasuwanci da cinikin nama a matsayin barazana ga bambancin halittu.<ref>{{Cite journal |last=Cowlishaw |first=G. |last2=Mendelson |first2=S. |last3=Rowcliffe |first3=J. |name-list-style=amp |year=2005 |title=Evidence for post-depletion sustainability in a mature bushmeat market |journal=Journal of Applied Ecology |volume=42 |issue=3 |pages=460–468 |bibcode=2005JApEc..42..460C |doi=10.1111/j.1365-2664.2005.01046.x |doi-access=free}}</ref> Ya zuwa shekara ta 2016, an yi barazanar halaka dabbobi masu shayarwa 301 saboda farautar nama na daji ciki har da wadanda ba mutane ba, dabbobi masu tsintsiya, [[Jemage|jemagu]], diprotodont marsupials, rodents da carnivores da ke faruwa a Kasashe masu tasowa.<ref name="Ripple_al2016">{{Cite journal |last=Ripple |first=W. J. |author-link=William J. Ripple |last2=Abernethy |first2=K. |last3=Betts |first3=M. G. |last4=Chapron |first4=G. |last5=Dirzo |first5=R. |last6=Galetti |first6=M. |last7=Levi |first7=T. |last8=Lindsey |first8=P. A. |last9=Macdonald |first9=D. W. |last10=Machovina |first10=B. |last11=Newsome |first11=T. M. |last12=Peres |first12=C. A. |last13=Wallach |first13=A. D. |last14=Wolf |first14=C. |last15=Young |first15=H. |name-list-style=amp |date=2016 |title=Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals |journal=[[Royal Society Open Science]] |volume=3 |issue=10 |pages=160498 |bibcode=2016RSOS....360498R |doi=10.1098/rsos.160498 |pmc=5098989 |pmid=27853564}}</ref> Bushmeat yana ba da ƙarin damar watsa ƙwayoyin cuta da yawa daga dabbobi zuwa mutane, kamar Ebolavirus da HIV.<ref name="Georges-Courbot1997">{{Cite journal |last=Georges-Courbot, M. C. |last2=Sanchez, A. |last3=Lu, C. Y. |last4=Baize, S. |last5=Leroy, E. |last6=Lansout-Soukate, J. |last7=Tévi-Bénissan, C. |last8=Georges, A. J. |last9=Trappier, S. G. |last10=Zaki, S. R. |last11=Swanepoel, R. |last12=Leman, P. A. |last13=Rollin, P. E. |last14=Peters, C. J. |last15=Nichol, S. T. |name-list-style=amp |year=1997 |title=Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=3 |issue=1 |pages=59–62 |doi=10.3201/eid0301.970107 |pmc=2627600 |pmid=9126445}}</ref><ref name="McMichael2002">{{Cite journal |last=McMichael, A. J. |year=2002 |title=Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures |url=http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf |journal=The Lancet |volume=359 |issue=9312 |pages=1145–1148 |doi=10.1016/s0140-6736(02)08164-3 |pmid=11943282 |s2cid=9159650}}</ref><ref name="Karesh_al2009">{{Cite journal |last=Karesh |first=W. B. |last2=Noble |first2=E. |name-list-style=amp |year=2009 |title=The bushmeat trade: Increased opportunities for transmission of zoonotic disease |journal=Mount Sinai Journal of Medicine: A Journal of Translational and Personalized Medicine |volume=76 |issue=5 |pages=429–444 |doi=10.1002/msj.20139 |pmid=19787649}}</ref> == Nomenclature == Kalmar 'bushmeat' asalin kalma ce ta [[Afirka]] don nau'in namun daji waɗanda ake farauta don amfani da mutum, <ref name="Bennett_al2007">{{Cite journal |last=Bennett, E. L. |last2=Blencowe, E. |last3=Brandon, K. |last4=Brown, D. |last5=Burn, R. W. |last6=Cowlishaw, G. |last7=Davies, G. |last8=Dublin, H. |last9=Fa, J. E. |last10=Milner-Gulland, E. J. |last11=Robinson, J. G. |last12=Rowcliffe, J. M. |last13=Underwood, F. M. |last14=Wilkie, D. S. |name-list-style=amp |year=2007 |title=Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa |url=https://www.researchgate.net/publication/6304848 |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=884–887 |bibcode=2007ConBi..21..884B |doi=10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x |pmid=17531066 |s2cid=38428707}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBennett,_E._L.Blencowe,_E.Brandon,_K.Brown,_D.2007">Bennett, E. L.; Blencowe, E.; Brandon, K.; Brown, D.; Burn, R. W.; Cowlishaw, G.; Davies, G.; Dublin, H.; Fa, J. E.; Milner-Gulland, E. J.; Robinson, J. G.; Rowcliffe, J. M.; Underwood, F. M. & Wilkie, D. S. (2007). [https://www.researchgate.net/publication/6304848 "Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa"]. ''Conservation Biology''. '''21''' (3): <span class="nowrap">884–</span>887. [[Bibcode (identifier)|Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007ConBi..21..884B 2007ConBi..21..884B]. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x|10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x]]. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17531066 17531066]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:38428707 38428707].</cite></ref> kuma yawanci yana nufin musamman ga nama na namun daji na Afirka. <ref>{{Cite web |last=Hall |first=Jani |date=2019-06-19 |title=Bushmeat, explained |url=https://www.nationalgeographic.com/animals/article/bushmeat-explained |url-access=registration |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210410195017/https://www.nationalgeographic.com/animals/article/bushmeat-explained |archive-date=April 10, 2021 |access-date=2022-05-18 |website=[[National Geographic]]}}</ref>A watan Oktoba na shekara ta 2000, IUCN World Conservation Congress ta zartar da ƙuduri kan cinikin kasuwanci mara dorewa a cikin ''Nama na daji''. An bukaci kasashe da abin ya shafa da su fahimci karuwar tasirin cinikin nama, don karfafawa da aiwatar da dokoki, da kuma bunkasa shirye-shiryen aiki don rage sakamakon cinikayya. An nemi kungiyoyin masu ba da gudummawa don samar da kudade don aiwatar da irin waɗannan shirye-shiryen. Binciken namun daji don abinci yana da mahimmanci don tsaron rayuwa da samar da furotin na abinci ga matalauta. Zai iya zama mai ɗorewa lokacin da masu farauta na gargajiya suka gudanar da shi a cikin manyan wurare don amfani da kansu. Saboda girman farautar nama don Kasuwanci a kasuwanni, rayuwar waɗannan nau'ikan da ke da babban jiki kuma suna haifuwa a hankali suna fuskantar barazana. Kalmar Rikicin nama na daji an kirkireshi ne a cikin 2007 kuma tana nufin wannan barazanar biyu na lalacewar albarkatun abinci da lalacewar namun daji, dukansu sun haifar da cinikin nama na daji. A duniya, an kiyasta fiye da nau'in dabbobi 1,000 da za su shafi farautar nama.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNasiBrownWilkieBennett2008">Nasi, R.; Brown, D.; Wilkie, D.; Bennett, E.; Tutin, C.; Van Tol, G. & Christophersen, T. (2008). [http://re.indiaenvironmentportal.org.in/files/Conservation%20and%20use%20of%20wildlife-based%20resources.pdf ''Conservation and use of wildlife-based resources: the bushmeat crisis''] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. CBD Technical Series no. 33. Montreal and Bogor: Secretariat of the Convention on Biological Diversity and Center for International Forestry Research (CIFOR). pp.&nbsp;<span class="nowrap">1–</span>50.</cite></ref>Masu farautar nama suna amfani da tarko kafa don kama kowane dabba, amma sun fi son kashe manyan nau'o'in, saboda waɗannan suna samar da nama fiye da ƙananan nau'o-in.<ref>{{Cite journal |last=Wilkie, D.S. |last2=Wieland, M. |last3=Boulet, H. |last4=Le Bel, S. |last5=van Vliet, N. |last6=Cornelis, D. |last7=BriacWarnon, V. |last8=Nasi, R. |last9=Fa, J.E. |name-list-style=amp |year=2016 |title=Eating and conserving bushmeat in Africa |url=http://agritrop.cirad.fr/582403/ |journal=African Journal of Ecology |volume=54 |issue=4 |pages=402–414 |bibcode=2016AfJEc..54..402W |doi=10.1111/aje.12392}}</ref> [[Fayil:Pangolin_du_Cameroun_04.jpg|thumb|Pangolin a Kamaru]] [[Fayil:Cricetomys_gambianus-Cameroun.jpg|thumb|Gambian bag rat a Kamaru]] [[Fayil:Gibier_bord_route.jpg|thumb|Naman daji a Gabon]] Nau'in dabbobi masu shayarwa 301 da ke barazanar farauta don nama na daji sun hada da primates 126, 65 even-toed ungulates, 27 bats, 26 diprotodont marsupials, 21 rodents, 12 carnivores da duk nau'in pangolin.<ref name="Ripple_al2016">{{Cite journal |last=Ripple |first=W. J. |author-link=William J. Ripple |last2=Abernethy |first2=K. |last3=Betts |first3=M. G. |last4=Chapron |first4=G. |last5=Dirzo |first5=R. |last6=Galetti |first6=M. |last7=Levi |first7=T. |last8=Lindsey |first8=P. A. |last9=Macdonald |first9=D. W. |last10=Machovina |first10=B. |last11=Newsome |first11=T. M. |last12=Peres |first12=C. A. |last13=Wallach |first13=A. D. |last14=Wolf |first14=C. |last15=Young |first15=H. |name-list-style=amp |date=2016 |title=Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals |journal=[[Royal Society Open Science]] |volume=3 |issue=10 |pages=160498 |bibcode=2016RSOS....360498R |doi=10.1098/rsos.160498 |pmc=5098989 |pmid=27853564}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRippleAbernethyBettsChapron2016">[[William J. Ripple|Ripple, W. J.]]; Abernethy, K.; Betts, M. G.; Chapron, G.; Dirzo, R.; Galetti, M.; Levi, T.; Lindsey, P. A.; Macdonald, D. W.; Machovina, B.; Newsome, T. M.; Peres, C. A.; Wallach, A. D.; Wolf, C. & Young, H. (2016). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098989 "Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals"]. ''[[Royal Society Open Science]]''. '''3''' (10): 160498. [[Bibcode (identifier)|Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2016RSOS....360498R 2016RSOS....360498R]. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1098/rsos.160498|10.1098/rsos.160498]]. [[PMC (identifier)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098989 5098989]</span>. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27853564 27853564].</cite></ref> Dabbobi masu tsayi sun ba da sabo da shan sigari a cikin shekara ta 2009 a kasuwar namun daji ta [[Dokin doki|Kogin Cavally]] na Liberia sun haɗa da chimpanzee (Pan troglodytes), Diana monkey (''Cercopithecus diana''), putty-nosed monkey (''C. nictitans''), karamin monkey (''C. petaurista''), Campbell's mona (''C. campbelli''), sooty mangabey (''Cercocebus atys''), king colobus (Colobus), olive colobus (''Procolobus verusP. badius'' western), red). Nau'in Duiker sun kasance fiye da rabin jimlar dabbobi 723 da aka bayar.<ref>{{Cite journal |last=Covey, R. |last2=McGraw, W. S. |name-list-style=amp |year=2014 |title=Monkeys in a West African bushmeat market: implications for cercopithecid conservation in eastern Liberia |journal=Tropical Conservation Science |volume=7 |issue=1 |pages=115–125 |doi=10.1177/194008291400700103 |doi-access=free}}</ref>A cikin shekara ta 2012, an bincika kasuwancin nama a ƙauyuka uku a cikin Sashen Sassandra, [[Ivory Coast]]. A cikin watanni shida, gidajen cin abinci tara sun karbi dabbobi masu shayarwa 376 da dabbobi masu rarrafe guda takwas, gami da karamin crocodile (''Osteolaemus tetraspis''), bushbuck (''Tragelaphus scriptus''), Maxwell's duiker (''Philantomba maxwellii''), [[Bay duiker]] (''Cephalophus dorsalis''), Campbell's mona, karamin hanci, eryto (Perodicus potto), shinge (''Phataginus tricus''), shinge na shinge (Chamercanus), shinge), shinge shinge (Thrus), shellus), shinkafa shinge shinkafa), shinge) shinge (Shans shinge shake shinge shuke-shshshsh (Ps shinge), (Pushushushushish).<ref>{{Cite journal |last=Bi, S. G. |last2=Koné, I. |last3=Béné, J. C. K. |last4=Bitty, E. A. |last5=Yao, K. A. |last6=Kouassi, B. A. |last7=Gaubert, P. |name-list-style=amp |year=2017 |title=Bushmeat hunting around a remnant coastal rainforest in Côte d'Ivoire |journal=Oryx |volume=51 |issue=3 |pages=418–427 |doi=10.1017/S0030605315001453 |doi-access=free}}</ref>Kimanin jemagu masu launin 'ya'yan itace 128,400 (''Eidolon helvum'') an kiyasta su a cikin 2011 don a sayar da su azaman nama a kowace shekara a birane huɗu a kudancin Ghana.<ref>{{Cite journal |last=Kamins, A. O. |last2=Restif, O. |last3=Ntiamoa-Baidu, Y. |last4=Suu-Ire, R. |last5=Hayman, D. T. |last6=Cunningham, A. A. |last7=Wood, J. L. |last8=Rowcliffe, J. M. |name-list-style=amp |year=2011 |title=Uncovering the fruit bat bushmeat commodity chain and the true extent of fruit bat hunting in Ghana, West Africa |journal=Biological Conservation |volume=144 |issue=12 |pages=3000–3008 |bibcode=2011BCons.144.3000K |doi=10.1016/j.biocon.2011.09.003 |pmc=3323830 |pmid=22514356}}</ref> A shekara ta 2006, an kiyasta cewa kimanin dabbobi 1,437,458 ana kashe su a kowace shekara a cikin sassan Najeriya da [[Kamaru]] na gandun daji na bakin teku na Cross-Sanaga-Bioko, gami da kimanin beraye 43,880 na Emin (''Cricetomys emini''), bishiyoyi 41,800 pangolins, birai masu tsayi 39,700, birai 22,500 Mona (''Cercopithecus mona''), 3,500 red-eared guenons (''C. erythrotis''), 20,300 somatinets (Mandrillus leucusususus Africa), Costususus Sicophaeus), (Cousousous 600), Southern (Cous 600), African (Cous) (Couscuscuscuscus), Southerncicicici), Southernci), Southern (Mandrylus (Couscursus), Southerncivilus), Southern (Nus), Southern 600), Southerncivites), Southernci (Cous (Cous), Southerncives), Southerncivinets),<ref>{{Cite journal |last=Fa, J. E. |last2=Seymour, S. |last3=Dupain, J. E. F. |last4=Amin, R. |last5=Albrechtsen, L. |last6=Macdonald, D. |name-list-style=amp |year=2006 |title=Getting to grips with the magnitude of exploitation: bushmeat in the Cross–Sanaga rivers region, Nigeria and Cameroon |url=https://www.researchgate.net/publication/223445717 |journal=Biological Conservation |volume=129 |issue=4 |pages=497–510 |bibcode=2006BCons.129..497F |doi=10.1016/j.biocon.2005.11.031}}</ref> [[Fayil:Gorilla_gorilla09.jpg|thumb|gorilla a Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo, 2008]] Tsakanin shekara ta 1983 zuwa shekara ta 2002, an kiyasta yawan mutanen [[Gabon]] na gorilla na yamma (''Gorilla gorilla'') da chimpanzee na yau da kullun (Pan troglodytes) sun ragu da kashi 56%. Wannan raguwa ya samo asali ne daga farautar kasuwanci, wanda aka sauƙaƙe ta hanyar fadada ababen more rayuwa don dalilai na katako.<ref name="Nature2003">{{Cite journal |last=Walsh, P. D.; Abernethy, K. A.; Bermejo, M.; Beyers, R.; De Wachter, P.; Akou, M. E.; Huijbregts, B.; Mambounga, D. I.; Toham, A. K.; Kilbourn, A. M.;, Lahm, S.A.;, Latour. S.; Maisels, F.; Mbinak, C.; Mihindouk, Y.; Obiang, S. N.; Effa, E. N.; Starkey, M. P.; Telfer, P. M.; Thibault, M.; Tutin, C. E. G.; White, L. J. T.; Wilkie, D. S. |year=2003 |title=Catastrophic ape decline in western equatorial Africa |url=http://awsassets.panda.org/downloads/ebola_decline_congo_western_equatorial_africa_3.pdf |journal=Nature |volume=422 |issue=6932 |pages=611–614 |bibcode=2003Natur.422..611W |doi=10.1038/nature01566 |pmid=12679788 |s2cid=5905831}}</ref>Marsh mongoose (Atilax paludinosus) da dogon hanci mongoose (''Herpestes nasa'') sune mafi yawan ƙananan masu cin nama da aka bayar a kasuwannin nama na karkara a kasar.<ref>{{Cite journal |last=Bahaa-el-din, L. |last2=Henschel, P. |last3=Aba’a, R. |last4=Abernethy, K. |last5=Bohm, T. |last6=Bout, N. |last7=Coad, L. |last8=Head, J. |last9=Inoue, E. |last10=Lahm, S. |last11=Lee, M. E. |last12=Maisels, F. |last13=Rabanal, L. |last14=Starkey, M. |last15=Taylor, G. |year=2013 |title=Notes on the distribution and status of small carnivores in Gabon |journal=Small Carnivore Conservation |issue=48 |pages=19–29}}</ref> A ƙarshen shekarun 1990s, an lura da gawawwakin Bonobo (Pan ''Paniscus'') a [[Basankusu]] a Lardin Équateur a cikin Kwango.<ref>{{Cite journal |last=Dupain, J. |last2=Bofaso, M. |last3=Lompongo, J. |last4=Elsacker, L. V. |name-list-style=amp |year=2001 |title=Bonobos at the market of Basankusu (Equateur Province, DRC) in 1999: new evidence for bonobos between the lkelemba and Bosomba rivers |url=https://repository.kulib.kyoto-u.ac.jp/dspace/bitstream/2433/143400/1/PAN8(2)_24.pdf |journal=Pan Africa News |volume=8 |issue=2 |pages=24–26 |doi=10.5134/143400 |doi-access=free}}</ref>Manyan nau'o'in da masu farautar nama suka kashe a yankin Katavi-Rukwa na Tanzania sun hada da impala (''Aepyceros melampus''), [[Gada|Duiker na yau da kullun]] (''Sylvicapra grimmia''), warthog (''Phacocherus africanus''), Cape buffalo (''Syncerus caffer''), bushbuck mai amfani, jan kogi river (''Potamochoerus porcus'') da kuma zebra (''Equus quagga''). <ref>{{Cite journal |last=Martin, A. |last2=Caro, T. |name-list-style=amp |year=2013 |title=Illegal hunting in the Katavi-Rukwa ecosystem |journal=African Journal of Ecology |volume=51 |issue=1 |pages=172–175 |bibcode=2013AfJEc..51..172M |doi=10.1111/aje.12000}}</ref> [[Fayil:Lemur_poaching_001.jpg|thumb|Lemurs da aka kashe a Madagascar don nama na daji]] Bincike a cikin karkara a kudu maso yammacin Madagascar ya nuna cewa masu farautar nama suna da niyyar bushpig (''Potamochoerus larvatus''), [[lemur mai wutsiya]] (''Lemur catta''), Sifaka na Verreaux (''Propithecus verreauxi''), Lemur na wasanni na Hubbard (''Lepilemur hubbardorum''), dwarf lemur mai kitse (''Cheirogaleus medius''), common tenrecudatus), fetur (''Microcebus murinus''), red-graycan (Mufus).<ref>{{Cite journal |last=Gardner, C.J. |last2=Davies, Z.G. |name-list-style=amp |year=2014 |title=Rural bushmeat consumption within multiple-use protected areas: qualitative evidence from southwest Madagascar |journal=Human Ecology |volume=42 |issue=1 |pages=21–34 |bibcode=2014HumEc..42...21G |doi=10.1007/s10745-013-9629-1 |s2cid=154683918}}</ref> == Ƙarfin hali == [[Fayil:Hunted_Silky_Sifakas.jpg|thumb|Masu farautar nama na daji biyu na Madagascar tare da dutsen su]] === Kashewa === Kasuwancin katako da kamfanoni ke gudanarwa a cikin gandun daji na Afirka suna da alaƙa da cinikin nama. Saboda suna samar da hanyoyi, manyan motoci da sauran hanyoyin zuwa gandun daji masu nisa, sune babbar hanyar jigilar mafarauta da nama tsakanin gandun daji da cibiyoyin birane. Wasu, ciki har da Congolaise Industrielle du Bois (CIB) a [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sun yi haɗin gwiwa tare da gwamnatoci da kungiyoyin kiyayewa na duniya don tsara kasuwancin nama a cikin lasisi inda suke aiki. Ana buƙatar mafita da yawa; saboda kowace ƙasa tana da yanayi daban-daban, al'adu da dokoki, babu mafita da za ta yi aiki a kowane wuri.<ref>{{Cite journal |last=Poulsen, J. R. |last2=Clark, C. J. |last3=Mavah, G. |last4=Elkan, P. W. |name-list-style=amp |year=2009 |title=Bushmeat supply and consumption in a tropical logging concession in northern Congo |url=https://www.tropicalecology.us/uploads/1/9/3/6/19363955/poulsen_et_al._2009_consbio.pdf |url-status=dead |journal=Conservation Biology |volume=23 |issue=6 |pages=1597–1608 |bibcode=2009ConBi..23.1597P |doi=10.1111/j.1523-1739.2009.01251.x |pmid=19459888 |s2cid=42668922 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191226170333/https://www.tropicalecology.us/uploads/1/9/3/6/19363955/poulsen_et_al._2009_consbio.pdf |archive-date=2019-12-26 |access-date=2019-12-26}}</ref> === Abinci === Naman daji na iya zama muhimmiyar tushen micronutrients da macronutrients. Binciken da aka yi wa Kudancin Amurka a yankin Tres Fronteras ya gano cewa wadanda suka cin nama na daji suna cikin karancin haɗarin [[rashin jini]] da yanayin kiwon lafiya, saboda abincin su ya haɗa da ƙarfe, [[zinc]], da [[Vitamin C|Bitamin C]] fiye da waɗanda ba su cin nama na bush ba.<ref name="Tien Ming">{{Cite journal |last=Lee |first=Tien Ming |last2=Sigouin |first2=Amanda |last3=Pinedo-Vasquez |first3=Miguel |last4=Nasi |first4=Robert |year=2020 |title=The Harvest of Tropical Wildlife for Bushmeat and Traditional Medicine |journal=Annual Review of Environment and Resources |volume=45 |pages=145–170 |doi=10.1146/annurev-environ-102016-060827 |doi-access=free}}</ref> === Kifi da yawa === A [[Ghana]], cin zarafin kasa da kasa na wuraren kamun kifi na Afirka ya kara bukatar nama. Dukkanin jiragen ruwa da [[Tarayyar Turai]] ke tallafawa da jiragen ruwa na kasuwanci na cikin gida sun ƙare da kifin kifi, suna barin mutanen yankin su kara abincin su da dabbobi da aka farauta daga wuraren ajiyar yanayi. Fiye da shekaru 30 na haɗin bayanai ya ragu sosai a cikin yawan dabbobi masu shayarwa da kuma nau'in dabbobi 41 tare da raguwar kifi.<ref>{{Cite journal |last=Brashares |first=J. S. |last2=Arcese |first2=P. |last3=Sam |first3=M. K. |last4=Coppolillo |first4=P. B. |last5=Sinclair |first5=A. R. E. |last6=Balmford |first6=A. |name-list-style=amp |year=2004 |title=Bushmeat hunting, wildlife declines, and fish supply in West Africa |journal=Science |volume=306 |issue=5699 |pages=1180–1183 |bibcode=2004Sci...306.1180B |doi=10.1126/science.1102425 |pmid=15539602 |s2cid=51325711}}</ref>Amfani da kifi da nama na daji yana da alaƙa: raguwar wata hanya tana motsa buƙata da farashi ga ɗayan.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNasiBrownWilkieBennett2008">Nasi, R.; Brown, D.; Wilkie, D.; Bennett, E.; Tutin, C.; Van Tol, G. & Christophersen, T. (2008). [http://re.indiaenvironmentportal.org.in/files/Conservation%20and%20use%20of%20wildlife-based%20resources.pdf ''Conservation and use of wildlife-based resources: the bushmeat crisis''] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. CBD Technical Series no. 33. Montreal and Bogor: Secretariat of the Convention on Biological Diversity and Center for International Forestry Research (CIFOR). pp.&nbsp;<span class="nowrap">1–</span>50.</cite></ref> === Makiyaya === Masu kiwon dabbobi daga yankin iyaka tsakanin [[Sudan]] da [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] suna tare da 'yan kasuwa masu dauke da makamai waɗanda kuma ke shiga cikin farautar manyan Masu cin ganyayyaki. Raguwar giant eland, Cape buffalo, hartebeest da waterbuck a yankin Chinko tsakanin 2012 da 2017 an danganta shi da ayyukan farautar su. Suna amfani da dabbobi don jigilar nama zuwa kasuwanni.<ref>{{Cite journal |last=Äbischer, T. |last2=Ibrahim, T. |last3=Hickisch, R. |last4=Furrer, R. D. |last5=Leuenberger, C. |last6=Wegmann, D. |name-list-style=amp |year=2020 |title=Apex predators decline after an influx of pastoralists in former Central African Republic hunting zones |url=https://doc.rero.ch/record/328409/files/weg_apd.pdf |journal=Biological Conservation |volume=241 |page=108326 |bibcode=2020BCons.24108326A |doi=10.1016/j.biocon.2019.108326 |s2cid=213766740}}</ref> == Matsayin yaduwar cututtuka == {{see|Zoonotic disease}} [[Fayil:Armillifer_grandis.tif|thumb|''Armillifer grandis'' kamar yadda aka samu a cikin maciji na Rhinoceros da aka sayar don amfani da mutum]] Tushen dabbobi na iya zama sanadin cututtukan cututtuka kamar [[Tarin fuka|tarin]] [[Influenza|mura]], [[kuturta]], kwalara, [[Baƙondoro|kyanda]], kyanda. Fitowar HIV-1, [[Kanjamau|Cutar kanjamau]], [[Ƙwayoyin cuta na Ebola|Cutar Ebola]], da Cutar Creutzfeldt-Jakob an danganta su da tushen dabbobi a yau.<ref name="McMichael2002">{{Cite journal |last=McMichael, A. J. |year=2002 |title=Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures |url=http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf |journal=The Lancet |volume=359 |issue=9312 |pages=1145–1148 |doi=10.1016/s0140-6736(02)08164-3 |pmid=11943282 |s2cid=9159650}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcMichael,_A._J.2002">McMichael, A. J. (2002). [http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf "Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Lancet''. '''359''' (9312): <span class="nowrap">1145–</span>1148. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1016/s0140-6736(02)08164-3|10.1016/s0140-6736(02)08164-3]]. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11943282 11943282]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:9159650 9159650].</cite></ref>An gano Squirrel na igiya na Thomas (''Funisciurus anerythrus'') da squirrel mai jan kafafu (''Heliosciurus rufobrachium'') don ɗaukar MPXV a [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] a cikin shekarun 1980.<ref>{{Cite journal |last=Khodakevich |first=L. |last2=Szczeniowski |first2=M. |last3=Manbu-ma-Disu |last4=Jezek |first4=Z. |last5=Marennikova |first5=S. |last6=Nakano |first6=J. |last7=Messinger |first7=D. |name-list-style=amp |year=1987 |title=The role of squirrels in sustaining mpox virus transmission |journal=Tropical and Geographical Medicine |volume=39 |issue=2 |pages=115–122 |pmid=2820094}}</ref> Yaduwar kwayar cutar Ebola a cikin kwarin Kongo da [[Gabon]] a cikin shekarun 1990s an haɗa su da yanka da cinyewa da amfani da chimpanzees da Bonobos.<ref name="Georges-Courbot1997">{{Cite journal |last=Georges-Courbot, M. C. |last2=Sanchez, A. |last3=Lu, C. Y. |last4=Baize, S. |last5=Leroy, E. |last6=Lansout-Soukate, J. |last7=Tévi-Bénissan, C. |last8=Georges, A. J. |last9=Trappier, S. G. |last10=Zaki, S. R. |last11=Swanepoel, R. |last12=Leman, P. A. |last13=Rollin, P. E. |last14=Peters, C. J. |last15=Nichol, S. T. |name-list-style=amp |year=1997 |title=Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=3 |issue=1 |pages=59–62 |doi=10.3201/eid0301.970107 |pmc=2627600 |pmid=9126445}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGeorges-Courbot,_M._C.Sanchez,_A.Lu,_C._Y.Baize,_S.1997">Georges-Courbot, M. C.; Sanchez, A.; Lu, C. Y.; Baize, S.; Leroy, E.; Lansout-Soukate, J.; Tévi-Bénissan, C.; Georges, A. J.; Trappier, S. G.; Zaki, S. R.; Swanepoel, R.; Leman, P. A.; Rollin, P. E.; Peters, C. J.; Nichol, S. T. & Ksiazek, T. G. (1997). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2627600 "Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon"]. ''Emerging Infectious Diseases''. '''3''' (1): <span class="nowrap">59–</span>62. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.3201/eid0301.970107|10.3201/eid0301.970107]]. [[PMC (identifier)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2627600 2627600]</span>. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9126445 9126445].</cite></ref> Masu farautar nama a Afirka ta Tsakiya da suka kamu da kwayar cutar T-lymphotropic ta mutum sun kasance kusa da dabbobi na daji.<ref>{{Cite journal |last=Wolfe, N. D. |last2=Heneine, W. |last3=Carr, J. K. |last4=Garcia, A. D. |last5=Shanmugam, V. |last6=Tamoufe, U. |last7=Torimiro, J. N. |last8=Prosser, A. T. |last9=Lebreton, M. |last10=Mpoudi-Ngole, E. |last11=McCutchan, F. E. |last12=Birx, D. L. |last13=Folks, T. M. |last14=Burke, D. S. |last15=Switzer, W. M. |name-list-style=amp |year=2005 |title=Emergence of unique primate T-lymphotropic viruses among central African bushmeat hunters |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=102 |issue=22 |pages=7994–7999 |bibcode=2005PNAS..102.7994W |doi=10.1073/pnas.0501734102 |pmc=1142377 |pmid=15911757 |doi-access=free}}</ref>Ana iya yaduwar cutar ta Anthrax lokacin yanka da cinye dabbobi. Hadarin cututtukan jini da za a iya yaduwa ya fi girma lokacin yanka gawa fiye da lokacin jigilar, dafa abinci da cin shi.<ref>{{Cite journal |last=Wolfe, N. D. |last2=Daszak, P. |last3=Kilpatrick, A. M. |last4=Burke, D. S. |name-list-style=amp |date=2005 |title=Bushmeat hunting, deforestation, and prediction of zoonotic disease |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=11 |issue=12 |pages=1822–1827 |doi=10.3201/eid1112.040789 |pmc=3367616 |pmid=16485465}}</ref> Yawancin mafarauta da 'yan kasuwa ba su da masaniya game da [[zoonosis]] da haɗarin yaduwar cuta.<ref>{{Cite journal |last=Subramanian |first=M. |year=2012 |title=Zoonotic disease risk and the bushmeat trade: Assessing awareness among hunters and traders in Sierra Leone |url=http://www.tacugama.com/wp-content/uploads/2017/12/Subramanian_2014_Zoonotic-disease-risk-and-bushmeat-trade-in-SL.pdf |journal=EcoHealth |volume=9 |issue=4 |pages=471–482 |doi=10.1007/s10393-012-0807-1 |pmid=23408099 |s2cid=22594553}}</ref>Binciken hira a cikin yankunan karkara a Najeriya ya nuna cewa kashi 55% na masu amsa sun san game da zoonoses, amma iliminsu da al'adun al'adu sune mahimman direbobi don farauta da cin nama duk da haɗarin da ke tattare da shi.<ref>{{Cite journal |last=Friant, S. |last2=Paige, S. B. |last3=Goldberg, T. L. |name-list-style=amp |year=2015 |title=Drivers of bushmeat hunting and perceptions of zoonoses in Nigerian hunting communities |journal=PLOS Neglected Tropical Diseases |volume=9 |issue=5 |page=e0003792 |doi=10.1371/journal.pntd.0003792 |pmc=4441483 |pmid=26001078 |doi-access=free}}</ref> === HIV === Sakamakon bincike kan chimpanzees na daji a Kamaru ya nuna cewa sun kamu da kwayar cutar foamy kuma sun zama tafkin HIV-1, wanda ya haifar da cutar immunodeficiency (AIDS) a cikin [[Ɗan Adam|mutane]].<ref>{{Cite journal |last=Keele |first=B. F. |last2=Van Heuverswyn |first2=F. |last3=Li |first3=Y. |last4=Bailes |first4=E. |last5=Takehisa |first5=J. |last6=Santiago |first6=M. L. |last7=Bibollet-Ruche |first7=F. |last8=Chen |first8=Y. |last9=Wain |first9=L. V. |last10=Liegeois |first10=F. |last11=Loul |first11=S. |last12=Ngole |first12=E. M. |last13=Bienvenue |first13=Y. |last14=Delaporte |first14=E. |last15=Brookfield |first15=J. F. |name-list-style=amp |year=2006 |title=Chimpanzee reservoirs of pandemic and nonpandemic HIV-1 |journal=Science |volume=313 |issue=5786 |pages=523–526 |bibcode=2006Sci...313..523K |doi=10.1126/science.1126531 |pmc=2442710 |pmid=16728595}}</ref> Akwai nau'ikan cutar kanjamau da yawa, wanda ke nuna cewa wannan canjin jinsin ya faru sau da yawa.<ref>{{Cite journal |last=Sharp |first=P. M. |last2=Hahn |first2=B. H. |name-list-style=amp |year=2011 |title=Origins of HIV and the AIDS Pandemic |journal=Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine |volume=1 |issue=1 |pages=a006841–a006835 |doi=10.1101/cshperspect.a006841 |pmc=3234451 |pmid=22229120}} </ref> Irin wannan kwayar cutar rigakafi da ke cikin chimpanzees an bayar da rahoton cewa an samo shi ne daga tsofaffin nau'ikan kwayar cutar da ke cikin mangabey mai ƙuƙwalwa (''Cercocebus torquatus'') da biri mai ƙuyanci. Wataƙila an fara canja kwayar cutar kanjamau ga mutane bayan sun haɗu da nama mai kamuwa da cuta.<ref name="Arts_al2011">{{Cite journal |last=Arts |first=E. J. |last2=Tebit |first2=D. M. |name-list-style=amp |date=2011 |title=Tracking a century of global expansion and evolution of HIV to drive understanding and to combat disease |journal=The Lancet Infectious Diseases |volume=11 |issue=1 |pages=45–56 |citeseerx=10.1.1.964.6074 |doi=10.1016/S1473-3099(10)70186-9 |pmid=21126914}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] s9x6sgkkv4uzwktpev0ximw8ejdpmtm 656711 656710 2025-07-08T16:34:33Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656711 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''[[nama]] daji''' nama ne daga nau'in namun daji waɗanda ake [[farauta]] don amfani da mutane. Bushmeat yana wakiltar tushen furotin na dabba da kayan da ke samun kuɗi a cikin al'ummomin matalauta da yankunan karkara na yankunan gandun daji masu zafi na duniya.<ref> name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}</ref><ref> name="Bennett_al2007">{{Cite journal |last=Bennett, E. L. |last2=Blencowe, E. |last3=Brandon, K. |last4=Brown, D. |last5=Burn, R. W. |last6=Cowlishaw, G. |last7=Davies, G. |last8=Dublin, H. |last9=Fa, J. E. |last10=Milner-Gulland, E. J. |last11=Robinson, J. G. |last12=Rowcliffe, J. M. |last13=Underwood, F. M. |last14=Wilkie, D. S. |name-list-style=amp |year=2007 |title=Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa |url=https://www.researchgate.net/publication/6304848 |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=884–887 |bibcode=2007ConBi..21..884B |doi=10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x |pmid=17531066 |s2cid=38428707}}</ref> Yawan dabbobi da aka kashe kuma aka sayar da su a matsayin nama a cikin 1994 a [[Afirka ta Yamma|Yamma]] da [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]] an yi la'akari da cewa ba za a iya jurewa ba.<ref name="Bowen-Jones1999">{{Cite journal |last=Bowen-Jones |first=E. |last2=Pendry |first2=S. |name-list-style=amp |year=1999 |title=The threats to primates and other mammals from the bushmeat trade in Africa and how this could be diminished |journal=Oryx |volume=33 |issue=3 |pages=233–247 |doi=10.1046/j.1365-3008.1999.00066.x |doi-access=free}}</ref>A shekara ta 2005, an dauki girbi na kasuwanci da cinikin nama a matsayin barazana ga bambancin halittu.<ref>{{Cite journal |last=Cowlishaw |first=G. |last2=Mendelson |first2=S. |last3=Rowcliffe |first3=J. |name-list-style=amp |year=2005 |title=Evidence for post-depletion sustainability in a mature bushmeat market |journal=Journal of Applied Ecology |volume=42 |issue=3 |pages=460–468 |bibcode=2005JApEc..42..460C |doi=10.1111/j.1365-2664.2005.01046.x |doi-access=free}}</ref> Ya zuwa shekara ta 2016, an yi barazanar halaka dabbobi masu shayarwa 301 saboda farautar nama na daji ciki har da wadanda ba mutane ba, dabbobi masu tsintsiya, [[Jemage|jemagu]], diprotodont marsupials, rodents da carnivores da ke faruwa a Kasashe masu tasowa.<ref> name="Ripple_al2016">{{Cite journal |last=Ripple |first=W. J. |author-link=William J. Ripple |last2=Abernethy |first2=K. |last3=Betts |first3=M. G. |last4=Chapron |first4=G. |last5=Dirzo |first5=R. |last6=Galetti |first6=M. |last7=Levi |first7=T. |last8=Lindsey |first8=P. A. |last9=Macdonald |first9=D. W. |last10=Machovina |first10=B. |last11=Newsome |first11=T. M. |last12=Peres |first12=C. A. |last13=Wallach |first13=A. D. |last14=Wolf |first14=C. |last15=Young |first15=H. |name-list-style=amp |date=2016 |title=Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals |journal=[[Royal Society Open Science]] |volume=3 |issue=10 |pages=160498 |bibcode=2016RSOS....360498R |doi=10.1098/rsos.160498 |pmc=5098989 |pmid=27853564}}</ref> Bushmeat yana ba da ƙarin damar watsa ƙwayoyin cuta da yawa daga dabbobi zuwa mutane, kamar Ebolavirus da HIV.<ref name="Georges-Courbot1997">{{Cite journal |last=Georges-Courbot, M. C. |last2=Sanchez, A. |last3=Lu, C. Y. |last4=Baize, S. |last5=Leroy, E. |last6=Lansout-Soukate, J. |last7=Tévi-Bénissan, C. |last8=Georges, A. J. |last9=Trappier, S. G. |last10=Zaki, S. R. |last11=Swanepoel, R. |last12=Leman, P. A. |last13=Rollin, P. E. |last14=Peters, C. J. |last15=Nichol, S. T. |name-list-style=amp |year=1997 |title=Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=3 |issue=1 |pages=59–62 |doi=10.3201/eid0301.970107 |pmc=2627600 |pmid=9126445}}</ref><ref> name="McMichael2002">{{Cite journal |last=McMichael, A. J. |year=2002 |title=Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures |url=http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf |journal=The Lancet |volume=359 |issue=9312 |pages=1145–1148 |doi=10.1016/s0140-6736(02)08164-3 |pmid=11943282 |s2cid=9159650}}</ref><ref name="Karesh_al2009">{{Cite journal |last=Karesh |first=W. B. |last2=Noble |first2=E. |name-list-style=amp |year=2009 |title=The bushmeat trade: Increased opportunities for transmission of zoonotic disease |journal=Mount Sinai Journal of Medicine: A Journal of Translational and Personalized Medicine |volume=76 |issue=5 |pages=429–444 |doi=10.1002/msj.20139 |pmid=19787649}}</ref> == Nomenclature == Kalmar 'bushmeat' asalin kalma ce ta [[Afirka]] don nau'in namun daji waɗanda ake farauta don amfani da mutum, <ref name="Bennett_al2007">{{Cite journal |last=Bennett, E. L. |last2=Blencowe, E. |last3=Brandon, K. |last4=Brown, D. |last5=Burn, R. W. |last6=Cowlishaw, G. |last7=Davies, G. |last8=Dublin, H. |last9=Fa, J. E. |last10=Milner-Gulland, E. J. |last11=Robinson, J. G. |last12=Rowcliffe, J. M. |last13=Underwood, F. M. |last14=Wilkie, D. S. |name-list-style=amp |year=2007 |title=Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa |url=https://www.researchgate.net/publication/6304848 |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=884–887 |bibcode=2007ConBi..21..884B |doi=10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x |pmid=17531066 |s2cid=38428707}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBennett,_E._L.Blencowe,_E.Brandon,_K.Brown,_D.2007">Bennett, E. L.; Blencowe, E.; Brandon, K.; Brown, D.; Burn, R. W.; Cowlishaw, G.; Davies, G.; Dublin, H.; Fa, J. E.; Milner-Gulland, E. J.; Robinson, J. G.; Rowcliffe, J. M.; Underwood, F. M. & Wilkie, D. S. (2007). [https://www.researchgate.net/publication/6304848 "Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa"]. ''Conservation Biology''. '''21''' (3): <span class="nowrap">884–</span>887. [[Bibcode (identifier)|Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007ConBi..21..884B 2007ConBi..21..884B]. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x|10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x]]. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17531066 17531066]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:38428707 38428707].</cite></ref> kuma yawanci yana nufin musamman ga nama na namun daji na Afirka. <ref>{{Cite web |last=Hall |first=Jani |date=2019-06-19 |title=Bushmeat, explained |url=https://www.nationalgeographic.com/animals/article/bushmeat-explained |url-access=registration |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210410195017/https://www.nationalgeographic.com/animals/article/bushmeat-explained |archive-date=April 10, 2021 |access-date=2022-05-18 |website=[[National Geographic]]}}</ref>A watan Oktoba na shekara ta 2000, IUCN World Conservation Congress ta zartar da ƙuduri kan cinikin kasuwanci mara dorewa a cikin ''Nama na daji''. An bukaci kasashe da abin ya shafa da su fahimci karuwar tasirin cinikin nama, don karfafawa da aiwatar da dokoki, da kuma bunkasa shirye-shiryen aiki don rage sakamakon cinikayya. An nemi kungiyoyin masu ba da gudummawa don samar da kudade don aiwatar da irin waɗannan shirye-shiryen. Binciken namun daji don abinci yana da mahimmanci don tsaron rayuwa da samar da furotin na abinci ga matalauta. Zai iya zama mai ɗorewa lokacin da masu farauta na gargajiya suka gudanar da shi a cikin manyan wurare don amfani da kansu. Saboda girman farautar nama don Kasuwanci a kasuwanni, rayuwar waɗannan nau'ikan da ke da babban jiki kuma suna haifuwa a hankali suna fuskantar barazana. Kalmar Rikicin nama na daji an kirkireshi ne a cikin 2007 kuma tana nufin wannan barazanar biyu na lalacewar albarkatun abinci da lalacewar namun daji, dukansu sun haifar da cinikin nama na daji. A duniya, an kiyasta fiye da nau'in dabbobi 1,000 da za su shafi farautar nama.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNasiBrownWilkieBennett2008">Nasi, R.; Brown, D.; Wilkie, D.; Bennett, E.; Tutin, C.; Van Tol, G. & Christophersen, T. (2008). [http://re.indiaenvironmentportal.org.in/files/Conservation%20and%20use%20of%20wildlife-based%20resources.pdf ''Conservation and use of wildlife-based resources: the bushmeat crisis''] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. CBD Technical Series no. 33. Montreal and Bogor: Secretariat of the Convention on Biological Diversity and Center for International Forestry Research (CIFOR). pp.&nbsp;<span class="nowrap">1–</span>50.</cite></ref>Masu farautar nama suna amfani da tarko kafa don kama kowane dabba, amma sun fi son kashe manyan nau'o'in, saboda waɗannan suna samar da nama fiye da ƙananan nau'o-in.<ref>{{Cite journal |last=Wilkie, D.S. |last2=Wieland, M. |last3=Boulet, H. |last4=Le Bel, S. |last5=van Vliet, N. |last6=Cornelis, D. |last7=BriacWarnon, V. |last8=Nasi, R. |last9=Fa, J.E. |name-list-style=amp |year=2016 |title=Eating and conserving bushmeat in Africa |url=http://agritrop.cirad.fr/582403/ |journal=African Journal of Ecology |volume=54 |issue=4 |pages=402–414 |bibcode=2016AfJEc..54..402W |doi=10.1111/aje.12392}}</ref> [[Fayil:Pangolin_du_Cameroun_04.jpg|thumb|Pangolin a Kamaru]] [[Fayil:Cricetomys_gambianus-Cameroun.jpg|thumb|Gambian bag rat a Kamaru]] [[Fayil:Gibier_bord_route.jpg|thumb|Naman daji a Gabon]] Nau'in dabbobi masu shayarwa 301 da ke barazanar farauta don nama na daji sun hada da primates 126, 65 even-toed ungulates, 27 bats, 26 diprotodont marsupials, 21 rodents, 12 carnivores da duk nau'in pangolin.<ref name="Ripple_al2016">{{Cite journal |last=Ripple |first=W. J. |author-link=William J. Ripple |last2=Abernethy |first2=K. |last3=Betts |first3=M. G. |last4=Chapron |first4=G. |last5=Dirzo |first5=R. |last6=Galetti |first6=M. |last7=Levi |first7=T. |last8=Lindsey |first8=P. A. |last9=Macdonald |first9=D. W. |last10=Machovina |first10=B. |last11=Newsome |first11=T. M. |last12=Peres |first12=C. A. |last13=Wallach |first13=A. D. |last14=Wolf |first14=C. |last15=Young |first15=H. |name-list-style=amp |date=2016 |title=Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals |journal=[[Royal Society Open Science]] |volume=3 |issue=10 |pages=160498 |bibcode=2016RSOS....360498R |doi=10.1098/rsos.160498 |pmc=5098989 |pmid=27853564}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRippleAbernethyBettsChapron2016">[[William J. Ripple|Ripple, W. J.]]; Abernethy, K.; Betts, M. G.; Chapron, G.; Dirzo, R.; Galetti, M.; Levi, T.; Lindsey, P. A.; Macdonald, D. W.; Machovina, B.; Newsome, T. M.; Peres, C. A.; Wallach, A. D.; Wolf, C. & Young, H. (2016). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098989 "Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals"]. ''[[Royal Society Open Science]]''. '''3''' (10): 160498. [[Bibcode (identifier)|Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2016RSOS....360498R 2016RSOS....360498R]. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1098/rsos.160498|10.1098/rsos.160498]]. [[PMC (identifier)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098989 5098989]</span>. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27853564 27853564].</cite></ref> Dabbobi masu tsayi sun ba da sabo da shan sigari a cikin shekara ta 2009 a kasuwar namun daji ta [[Dokin doki|Kogin Cavally]] na Liberia sun haɗa da chimpanzee (Pan troglodytes), Diana monkey (''Cercopithecus diana''), putty-nosed monkey (''C. nictitans''), karamin monkey (''C. petaurista''), Campbell's mona (''C. campbelli''), sooty mangabey (''Cercocebus atys''), king colobus (Colobus), olive colobus (''Procolobus verusP. badius'' western), red). Nau'in Duiker sun kasance fiye da rabin jimlar dabbobi 723 da aka bayar.<ref>{{Cite journal |last=Covey, R. |last2=McGraw, W. S. |name-list-style=amp |year=2014 |title=Monkeys in a West African bushmeat market: implications for cercopithecid conservation in eastern Liberia |journal=Tropical Conservation Science |volume=7 |issue=1 |pages=115–125 |doi=10.1177/194008291400700103 |doi-access=free}}</ref>A cikin shekara ta 2012, an bincika kasuwancin nama a ƙauyuka uku a cikin Sashen Sassandra, [[Ivory Coast]]. A cikin watanni shida, gidajen cin abinci tara sun karbi dabbobi masu shayarwa 376 da dabbobi masu rarrafe guda takwas, gami da karamin crocodile (''Osteolaemus tetraspis''), bushbuck (''Tragelaphus scriptus''), Maxwell's duiker (''Philantomba maxwellii''), [[Bay duiker]] (''Cephalophus dorsalis''), Campbell's mona, karamin hanci, eryto (Perodicus potto), shinge (''Phataginus tricus''), shinge na shinge (Chamercanus), shinge), shinge shinge (Thrus), shellus), shinkafa shinge shinkafa), shinge) shinge (Shans shinge shake shinge shuke-shshshsh (Ps shinge), (Pushushushushish).<ref>{{Cite journal |last=Bi, S. G. |last2=Koné, I. |last3=Béné, J. C. K. |last4=Bitty, E. A. |last5=Yao, K. A. |last6=Kouassi, B. A. |last7=Gaubert, P. |name-list-style=amp |year=2017 |title=Bushmeat hunting around a remnant coastal rainforest in Côte d'Ivoire |journal=Oryx |volume=51 |issue=3 |pages=418–427 |doi=10.1017/S0030605315001453 |doi-access=free}}</ref>Kimanin jemagu masu launin 'ya'yan itace 128,400 (''Eidolon helvum'') an kiyasta su a cikin 2011 don a sayar da su azaman nama a kowace shekara a birane huɗu a kudancin Ghana.<ref>{{Cite journal |last=Kamins, A. O. |last2=Restif, O. |last3=Ntiamoa-Baidu, Y. |last4=Suu-Ire, R. |last5=Hayman, D. T. |last6=Cunningham, A. A. |last7=Wood, J. L. |last8=Rowcliffe, J. M. |name-list-style=amp |year=2011 |title=Uncovering the fruit bat bushmeat commodity chain and the true extent of fruit bat hunting in Ghana, West Africa |journal=Biological Conservation |volume=144 |issue=12 |pages=3000–3008 |bibcode=2011BCons.144.3000K |doi=10.1016/j.biocon.2011.09.003 |pmc=3323830 |pmid=22514356}}</ref> A shekara ta 2006, an kiyasta cewa kimanin dabbobi 1,437,458 ana kashe su a kowace shekara a cikin sassan Najeriya da [[Kamaru]] na gandun daji na bakin teku na Cross-Sanaga-Bioko, gami da kimanin beraye 43,880 na Emin (''Cricetomys emini''), bishiyoyi 41,800 pangolins, birai masu tsayi 39,700, birai 22,500 Mona (''Cercopithecus mona''), 3,500 red-eared guenons (''C. erythrotis''), 20,300 somatinets (Mandrillus leucusususus Africa), Costususus Sicophaeus), (Cousousous 600), Southern (Cous 600), African (Cous) (Couscuscuscuscus), Southerncicicici), Southernci), Southern (Mandrylus (Couscursus), Southerncivilus), Southern (Nus), Southern 600), Southerncivites), Southernci (Cous (Cous), Southerncives), Southerncivinets),<ref>{{Cite journal |last=Fa, J. E. |last2=Seymour, S. |last3=Dupain, J. E. F. |last4=Amin, R. |last5=Albrechtsen, L. |last6=Macdonald, D. |name-list-style=amp |year=2006 |title=Getting to grips with the magnitude of exploitation: bushmeat in the Cross–Sanaga rivers region, Nigeria and Cameroon |url=https://www.researchgate.net/publication/223445717 |journal=Biological Conservation |volume=129 |issue=4 |pages=497–510 |bibcode=2006BCons.129..497F |doi=10.1016/j.biocon.2005.11.031}}</ref> [[Fayil:Gorilla_gorilla09.jpg|thumb|gorilla a Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo, 2008]] Tsakanin shekara ta 1983 zuwa shekara ta 2002, an kiyasta yawan mutanen [[Gabon]] na gorilla na yamma (''Gorilla gorilla'') da chimpanzee na yau da kullun (Pan troglodytes) sun ragu da kashi 56%. Wannan raguwa ya samo asali ne daga farautar kasuwanci, wanda aka sauƙaƙe ta hanyar fadada ababen more rayuwa don dalilai na katako.<ref name="Nature2003">{{Cite journal |last=Walsh, P. D.; Abernethy, K. A.; Bermejo, M.; Beyers, R.; De Wachter, P.; Akou, M. E.; Huijbregts, B.; Mambounga, D. I.; Toham, A. K.; Kilbourn, A. M.;, Lahm, S.A.;, Latour. S.; Maisels, F.; Mbinak, C.; Mihindouk, Y.; Obiang, S. N.; Effa, E. N.; Starkey, M. P.; Telfer, P. M.; Thibault, M.; Tutin, C. E. G.; White, L. J. T.; Wilkie, D. S. |year=2003 |title=Catastrophic ape decline in western equatorial Africa |url=http://awsassets.panda.org/downloads/ebola_decline_congo_western_equatorial_africa_3.pdf |journal=Nature |volume=422 |issue=6932 |pages=611–614 |bibcode=2003Natur.422..611W |doi=10.1038/nature01566 |pmid=12679788 |s2cid=5905831}}</ref>Marsh mongoose (Atilax paludinosus) da dogon hanci mongoose (''Herpestes nasa'') sune mafi yawan ƙananan masu cin nama da aka bayar a kasuwannin nama na karkara a kasar.<ref>{{Cite journal |last=Bahaa-el-din, L. |last2=Henschel, P. |last3=Aba’a, R. |last4=Abernethy, K. |last5=Bohm, T. |last6=Bout, N. |last7=Coad, L. |last8=Head, J. |last9=Inoue, E. |last10=Lahm, S. |last11=Lee, M. E. |last12=Maisels, F. |last13=Rabanal, L. |last14=Starkey, M. |last15=Taylor, G. |year=2013 |title=Notes on the distribution and status of small carnivores in Gabon |journal=Small Carnivore Conservation |issue=48 |pages=19–29}}</ref> A ƙarshen shekarun 1990s, an lura da gawawwakin Bonobo (Pan ''Paniscus'') a [[Basankusu]] a Lardin Équateur a cikin Kwango.<ref>{{Cite journal |last=Dupain, J. |last2=Bofaso, M. |last3=Lompongo, J. |last4=Elsacker, L. V. |name-list-style=amp |year=2001 |title=Bonobos at the market of Basankusu (Equateur Province, DRC) in 1999: new evidence for bonobos between the lkelemba and Bosomba rivers |url=https://repository.kulib.kyoto-u.ac.jp/dspace/bitstream/2433/143400/1/PAN8(2)_24.pdf |journal=Pan Africa News |volume=8 |issue=2 |pages=24–26 |doi=10.5134/143400 |doi-access=free}}</ref>Manyan nau'o'in da masu farautar nama suka kashe a yankin Katavi-Rukwa na Tanzania sun hada da impala (''Aepyceros melampus''), [[Gada|Duiker na yau da kullun]] (''Sylvicapra grimmia''), warthog (''Phacocherus africanus''), Cape buffalo (''Syncerus caffer''), bushbuck mai amfani, jan kogi river (''Potamochoerus porcus'') da kuma zebra (''Equus quagga''). <ref>{{Cite journal |last=Martin, A. |last2=Caro, T. |name-list-style=amp |year=2013 |title=Illegal hunting in the Katavi-Rukwa ecosystem |journal=African Journal of Ecology |volume=51 |issue=1 |pages=172–175 |bibcode=2013AfJEc..51..172M |doi=10.1111/aje.12000}}</ref> [[Fayil:Lemur_poaching_001.jpg|thumb|Lemurs da aka kashe a Madagascar don nama na daji]] Bincike a cikin karkara a kudu maso yammacin Madagascar ya nuna cewa masu farautar nama suna da niyyar bushpig (''Potamochoerus larvatus''), [[lemur mai wutsiya]] (''Lemur catta''), Sifaka na Verreaux (''Propithecus verreauxi''), Lemur na wasanni na Hubbard (''Lepilemur hubbardorum''), dwarf lemur mai kitse (''Cheirogaleus medius''), common tenrecudatus), fetur (''Microcebus murinus''), red-graycan (Mufus).<ref>{{Cite journal |last=Gardner, C.J. |last2=Davies, Z.G. |name-list-style=amp |year=2014 |title=Rural bushmeat consumption within multiple-use protected areas: qualitative evidence from southwest Madagascar |journal=Human Ecology |volume=42 |issue=1 |pages=21–34 |bibcode=2014HumEc..42...21G |doi=10.1007/s10745-013-9629-1 |s2cid=154683918}}</ref> == Ƙarfin hali == [[Fayil:Hunted_Silky_Sifakas.jpg|thumb|Masu farautar nama na daji biyu na Madagascar tare da dutsen su]] === Kashewa === Kasuwancin katako da kamfanoni ke gudanarwa a cikin gandun daji na Afirka suna da alaƙa da cinikin nama. Saboda suna samar da hanyoyi, manyan motoci da sauran hanyoyin zuwa gandun daji masu nisa, sune babbar hanyar jigilar mafarauta da nama tsakanin gandun daji da cibiyoyin birane. Wasu, ciki har da Congolaise Industrielle du Bois (CIB) a [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sun yi haɗin gwiwa tare da gwamnatoci da kungiyoyin kiyayewa na duniya don tsara kasuwancin nama a cikin lasisi inda suke aiki. Ana buƙatar mafita da yawa; saboda kowace ƙasa tana da yanayi daban-daban, al'adu da dokoki, babu mafita da za ta yi aiki a kowane wuri.<ref>{{Cite journal |last=Poulsen, J. R. |last2=Clark, C. J. |last3=Mavah, G. |last4=Elkan, P. W. |name-list-style=amp |year=2009 |title=Bushmeat supply and consumption in a tropical logging concession in northern Congo |url=https://www.tropicalecology.us/uploads/1/9/3/6/19363955/poulsen_et_al._2009_consbio.pdf |url-status=dead |journal=Conservation Biology |volume=23 |issue=6 |pages=1597–1608 |bibcode=2009ConBi..23.1597P |doi=10.1111/j.1523-1739.2009.01251.x |pmid=19459888 |s2cid=42668922 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191226170333/https://www.tropicalecology.us/uploads/1/9/3/6/19363955/poulsen_et_al._2009_consbio.pdf |archive-date=2019-12-26 |access-date=2019-12-26}}</ref> === Abinci === Naman daji na iya zama muhimmiyar tushen micronutrients da macronutrients. Binciken da aka yi wa Kudancin Amurka a yankin Tres Fronteras ya gano cewa wadanda suka cin nama na daji suna cikin karancin haɗarin [[rashin jini]] da yanayin kiwon lafiya, saboda abincin su ya haɗa da ƙarfe, [[zinc]], da [[Vitamin C|Bitamin C]] fiye da waɗanda ba su cin nama na bush ba.<ref name="Tien Ming">{{Cite journal |last=Lee |first=Tien Ming |last2=Sigouin |first2=Amanda |last3=Pinedo-Vasquez |first3=Miguel |last4=Nasi |first4=Robert |year=2020 |title=The Harvest of Tropical Wildlife for Bushmeat and Traditional Medicine |journal=Annual Review of Environment and Resources |volume=45 |pages=145–170 |doi=10.1146/annurev-environ-102016-060827 |doi-access=free}}</ref> === Kifi da yawa === A [[Ghana]], cin zarafin kasa da kasa na wuraren kamun kifi na Afirka ya kara bukatar nama. Dukkanin jiragen ruwa da [[Tarayyar Turai]] ke tallafawa da jiragen ruwa na kasuwanci na cikin gida sun ƙare da kifin kifi, suna barin mutanen yankin su kara abincin su da dabbobi da aka farauta daga wuraren ajiyar yanayi. Fiye da shekaru 30 na haɗin bayanai ya ragu sosai a cikin yawan dabbobi masu shayarwa da kuma nau'in dabbobi 41 tare da raguwar kifi.<ref>{{Cite journal |last=Brashares |first=J. S. |last2=Arcese |first2=P. |last3=Sam |first3=M. K. |last4=Coppolillo |first4=P. B. |last5=Sinclair |first5=A. R. E. |last6=Balmford |first6=A. |name-list-style=amp |year=2004 |title=Bushmeat hunting, wildlife declines, and fish supply in West Africa |journal=Science |volume=306 |issue=5699 |pages=1180–1183 |bibcode=2004Sci...306.1180B |doi=10.1126/science.1102425 |pmid=15539602 |s2cid=51325711}}</ref>Amfani da kifi da nama na daji yana da alaƙa: raguwar wata hanya tana motsa buƙata da farashi ga ɗayan.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNasiBrownWilkieBennett2008">Nasi, R.; Brown, D.; Wilkie, D.; Bennett, E.; Tutin, C.; Van Tol, G. & Christophersen, T. (2008). [http://re.indiaenvironmentportal.org.in/files/Conservation%20and%20use%20of%20wildlife-based%20resources.pdf ''Conservation and use of wildlife-based resources: the bushmeat crisis''] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. CBD Technical Series no. 33. Montreal and Bogor: Secretariat of the Convention on Biological Diversity and Center for International Forestry Research (CIFOR). pp.&nbsp;<span class="nowrap">1–</span>50.</cite></ref> === Makiyaya === Masu kiwon dabbobi daga yankin iyaka tsakanin [[Sudan]] da [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] suna tare da 'yan kasuwa masu dauke da makamai waɗanda kuma ke shiga cikin farautar manyan Masu cin ganyayyaki. Raguwar giant eland, Cape buffalo, hartebeest da waterbuck a yankin Chinko tsakanin 2012 da 2017 an danganta shi da ayyukan farautar su. Suna amfani da dabbobi don jigilar nama zuwa kasuwanni.<ref>{{Cite journal |last=Äbischer, T. |last2=Ibrahim, T. |last3=Hickisch, R. |last4=Furrer, R. D. |last5=Leuenberger, C. |last6=Wegmann, D. |name-list-style=amp |year=2020 |title=Apex predators decline after an influx of pastoralists in former Central African Republic hunting zones |url=https://doc.rero.ch/record/328409/files/weg_apd.pdf |journal=Biological Conservation |volume=241 |page=108326 |bibcode=2020BCons.24108326A |doi=10.1016/j.biocon.2019.108326 |s2cid=213766740}}</ref> == Matsayin yaduwar cututtuka == {{see|Zoonotic disease}} [[Fayil:Armillifer_grandis.tif|thumb|''Armillifer grandis'' kamar yadda aka samu a cikin maciji na Rhinoceros da aka sayar don amfani da mutum]] Tushen dabbobi na iya zama sanadin cututtukan cututtuka kamar [[Tarin fuka|tarin]] [[Influenza|mura]], [[kuturta]], kwalara, [[Baƙondoro|kyanda]], kyanda. Fitowar HIV-1, [[Kanjamau|Cutar kanjamau]], [[Ƙwayoyin cuta na Ebola|Cutar Ebola]], da Cutar Creutzfeldt-Jakob an danganta su da tushen dabbobi a yau.<ref name="McMichael2002">{{Cite journal |last=McMichael, A. J. |year=2002 |title=Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures |url=http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf |journal=The Lancet |volume=359 |issue=9312 |pages=1145–1148 |doi=10.1016/s0140-6736(02)08164-3 |pmid=11943282 |s2cid=9159650}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcMichael,_A._J.2002">McMichael, A. J. (2002). [http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf "Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Lancet''. '''359''' (9312): <span class="nowrap">1145–</span>1148. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1016/s0140-6736(02)08164-3|10.1016/s0140-6736(02)08164-3]]. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11943282 11943282]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:9159650 9159650].</cite></ref>An gano Squirrel na igiya na Thomas (''Funisciurus anerythrus'') da squirrel mai jan kafafu (''Heliosciurus rufobrachium'') don ɗaukar MPXV a [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] a cikin shekarun 1980.<ref>{{Cite journal |last=Khodakevich |first=L. |last2=Szczeniowski |first2=M. |last3=Manbu-ma-Disu |last4=Jezek |first4=Z. |last5=Marennikova |first5=S. |last6=Nakano |first6=J. |last7=Messinger |first7=D. |name-list-style=amp |year=1987 |title=The role of squirrels in sustaining mpox virus transmission |journal=Tropical and Geographical Medicine |volume=39 |issue=2 |pages=115–122 |pmid=2820094}}</ref> Yaduwar kwayar cutar Ebola a cikin kwarin Kongo da [[Gabon]] a cikin shekarun 1990s an haɗa su da yanka da cinyewa da amfani da chimpanzees da Bonobos.<ref name="Georges-Courbot1997">{{Cite journal |last=Georges-Courbot, M. C. |last2=Sanchez, A. |last3=Lu, C. Y. |last4=Baize, S. |last5=Leroy, E. |last6=Lansout-Soukate, J. |last7=Tévi-Bénissan, C. |last8=Georges, A. J. |last9=Trappier, S. G. |last10=Zaki, S. R. |last11=Swanepoel, R. |last12=Leman, P. A. |last13=Rollin, P. E. |last14=Peters, C. J. |last15=Nichol, S. T. |name-list-style=amp |year=1997 |title=Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=3 |issue=1 |pages=59–62 |doi=10.3201/eid0301.970107 |pmc=2627600 |pmid=9126445}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGeorges-Courbot,_M._C.Sanchez,_A.Lu,_C._Y.Baize,_S.1997">Georges-Courbot, M. C.; Sanchez, A.; Lu, C. Y.; Baize, S.; Leroy, E.; Lansout-Soukate, J.; Tévi-Bénissan, C.; Georges, A. J.; Trappier, S. G.; Zaki, S. R.; Swanepoel, R.; Leman, P. A.; Rollin, P. E.; Peters, C. J.; Nichol, S. T. & Ksiazek, T. G. (1997). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2627600 "Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon"]. ''Emerging Infectious Diseases''. '''3''' (1): <span class="nowrap">59–</span>62. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.3201/eid0301.970107|10.3201/eid0301.970107]]. [[PMC (identifier)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2627600 2627600]</span>. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9126445 9126445].</cite></ref> Masu farautar nama a Afirka ta Tsakiya da suka kamu da kwayar cutar T-lymphotropic ta mutum sun kasance kusa da dabbobi na daji.<ref>{{Cite journal |last=Wolfe, N. D. |last2=Heneine, W. |last3=Carr, J. K. |last4=Garcia, A. D. |last5=Shanmugam, V. |last6=Tamoufe, U. |last7=Torimiro, J. N. |last8=Prosser, A. T. |last9=Lebreton, M. |last10=Mpoudi-Ngole, E. |last11=McCutchan, F. E. |last12=Birx, D. L. |last13=Folks, T. M. |last14=Burke, D. S. |last15=Switzer, W. M. |name-list-style=amp |year=2005 |title=Emergence of unique primate T-lymphotropic viruses among central African bushmeat hunters |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=102 |issue=22 |pages=7994–7999 |bibcode=2005PNAS..102.7994W |doi=10.1073/pnas.0501734102 |pmc=1142377 |pmid=15911757 |doi-access=free}}</ref>Ana iya yaduwar cutar ta Anthrax lokacin yanka da cinye dabbobi. Hadarin cututtukan jini da za a iya yaduwa ya fi girma lokacin yanka gawa fiye da lokacin jigilar, dafa abinci da cin shi.<ref>{{Cite journal |last=Wolfe, N. D. |last2=Daszak, P. |last3=Kilpatrick, A. M. |last4=Burke, D. S. |name-list-style=amp |date=2005 |title=Bushmeat hunting, deforestation, and prediction of zoonotic disease |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=11 |issue=12 |pages=1822–1827 |doi=10.3201/eid1112.040789 |pmc=3367616 |pmid=16485465}}</ref> Yawancin mafarauta da 'yan kasuwa ba su da masaniya game da [[zoonosis]] da haɗarin yaduwar cuta.<ref>{{Cite journal |last=Subramanian |first=M. |year=2012 |title=Zoonotic disease risk and the bushmeat trade: Assessing awareness among hunters and traders in Sierra Leone |url=http://www.tacugama.com/wp-content/uploads/2017/12/Subramanian_2014_Zoonotic-disease-risk-and-bushmeat-trade-in-SL.pdf |journal=EcoHealth |volume=9 |issue=4 |pages=471–482 |doi=10.1007/s10393-012-0807-1 |pmid=23408099 |s2cid=22594553}}</ref>Binciken hira a cikin yankunan karkara a Najeriya ya nuna cewa kashi 55% na masu amsa sun san game da zoonoses, amma iliminsu da al'adun al'adu sune mahimman direbobi don farauta da cin nama duk da haɗarin da ke tattare da shi.<ref>{{Cite journal |last=Friant, S. |last2=Paige, S. B. |last3=Goldberg, T. L. |name-list-style=amp |year=2015 |title=Drivers of bushmeat hunting and perceptions of zoonoses in Nigerian hunting communities |journal=PLOS Neglected Tropical Diseases |volume=9 |issue=5 |page=e0003792 |doi=10.1371/journal.pntd.0003792 |pmc=4441483 |pmid=26001078 |doi-access=free}}</ref> === HIV === Sakamakon bincike kan chimpanzees na daji a Kamaru ya nuna cewa sun kamu da kwayar cutar foamy kuma sun zama tafkin HIV-1, wanda ya haifar da cutar immunodeficiency (AIDS) a cikin [[Ɗan Adam|mutane]].<ref>{{Cite journal |last=Keele |first=B. F. |last2=Van Heuverswyn |first2=F. |last3=Li |first3=Y. |last4=Bailes |first4=E. |last5=Takehisa |first5=J. |last6=Santiago |first6=M. L. |last7=Bibollet-Ruche |first7=F. |last8=Chen |first8=Y. |last9=Wain |first9=L. V. |last10=Liegeois |first10=F. |last11=Loul |first11=S. |last12=Ngole |first12=E. M. |last13=Bienvenue |first13=Y. |last14=Delaporte |first14=E. |last15=Brookfield |first15=J. F. |name-list-style=amp |year=2006 |title=Chimpanzee reservoirs of pandemic and nonpandemic HIV-1 |journal=Science |volume=313 |issue=5786 |pages=523–526 |bibcode=2006Sci...313..523K |doi=10.1126/science.1126531 |pmc=2442710 |pmid=16728595}}</ref> Akwai nau'ikan cutar kanjamau da yawa, wanda ke nuna cewa wannan canjin jinsin ya faru sau da yawa.<ref>{{Cite journal |last=Sharp |first=P. M. |last2=Hahn |first2=B. H. |name-list-style=amp |year=2011 |title=Origins of HIV and the AIDS Pandemic |journal=Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine |volume=1 |issue=1 |pages=a006841–a006835 |doi=10.1101/cshperspect.a006841 |pmc=3234451 |pmid=22229120}} </ref> Irin wannan kwayar cutar rigakafi da ke cikin chimpanzees an bayar da rahoton cewa an samo shi ne daga tsofaffin nau'ikan kwayar cutar da ke cikin mangabey mai ƙuƙwalwa (''Cercocebus torquatus'') da biri mai ƙuyanci. Wataƙila an fara canja kwayar cutar kanjamau ga mutane bayan sun haɗu da nama mai kamuwa da cuta.<ref name="Arts_al2011">{{Cite journal |last=Arts |first=E. J. |last2=Tebit |first2=D. M. |name-list-style=amp |date=2011 |title=Tracking a century of global expansion and evolution of HIV to drive understanding and to combat disease |journal=The Lancet Infectious Diseases |volume=11 |issue=1 |pages=45–56 |citeseerx=10.1.1.964.6074 |doi=10.1016/S1473-3099(10)70186-9 |pmid=21126914}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 6478do9u6hmgkgb9hf1obgh2u554thk 656712 656711 2025-07-08T16:37:16Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656712 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''[[nama]] daji''' nama ne daga nau'in namun daji waɗanda ake [[farauta]] don amfani da mutane. Bushmeat yana wakiltar tushen furotin na dabba da kayan da ke samun kuɗi a cikin al'ummomin matalauta da yankunan karkara na yankunan gandun daji masu zafi na duniya.<ref> name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}</ref><ref> name="Bennett_al2007">{{Cite journal |last=Bennett, E. L. |last2=Blencowe, E. |last3=Brandon, K. |last4=Brown, D. |last5=Burn, R. W. |last6=Cowlishaw, G. |last7=Davies, G. |last8=Dublin, H. |last9=Fa, J. E. |last10=Milner-Gulland, E. J. |last11=Robinson, J. G. |last12=Rowcliffe, J. M. |last13=Underwood, F. M. |last14=Wilkie, D. S. |name-list-style=amp |year=2007 |title=Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa |url=https://www.researchgate.net/publication/6304848 |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=884–887 |bibcode=2007ConBi..21..884B |doi=10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x |pmid=17531066 |s2cid=38428707}}</ref> Yawan dabbobi da aka kashe kuma aka sayar da su a matsayin nama a cikin 1994 a [[Afirka ta Yamma|Yamma]] da [[Afirka ta Tsakiya (yanki)|Afirka ta Tsakiya]] an yi la'akari da cewa ba za a iya jurewa ba.<ref name="Bowen-Jones1999">{{Cite journal |last=Bowen-Jones |first=E. |last2=Pendry |first2=S. |name-list-style=amp |year=1999 |title=The threats to primates and other mammals from the bushmeat trade in Africa and how this could be diminished |journal=Oryx |volume=33 |issue=3 |pages=233–247 |doi=10.1046/j.1365-3008.1999.00066.x |doi-access=free}}</ref>A shekara ta 2005, an dauki girbi na kasuwanci da cinikin nama a matsayin barazana ga bambancin halittu.<ref>{{Cite journal |last=Cowlishaw |first=G. |last2=Mendelson |first2=S. |last3=Rowcliffe |first3=J. |name-list-style=amp |year=2005 |title=Evidence for post-depletion sustainability in a mature bushmeat market |journal=Journal of Applied Ecology |volume=42 |issue=3 |pages=460–468 |bibcode=2005JApEc..42..460C |doi=10.1111/j.1365-2664.2005.01046.x |doi-access=free}}</ref> Ya zuwa shekara ta 2016, an yi barazanar halaka dabbobi masu shayarwa 301 saboda farautar nama na daji ciki har da wadanda ba mutane ba, dabbobi masu tsintsiya, [[Jemage|jemagu]], diprotodont marsupials, rodents da carnivores da ke faruwa a Kasashe masu tasowa.<ref> name="Ripple_al2016">{{Cite journal |last=Ripple |first=W. J. |author-link=William J. Ripple |last2=Abernethy |first2=K. |last3=Betts |first3=M. G. |last4=Chapron |first4=G. |last5=Dirzo |first5=R. |last6=Galetti |first6=M. |last7=Levi |first7=T. |last8=Lindsey |first8=P. A. |last9=Macdonald |first9=D. W. |last10=Machovina |first10=B. |last11=Newsome |first11=T. M. |last12=Peres |first12=C. A. |last13=Wallach |first13=A. D. |last14=Wolf |first14=C. |last15=Young |first15=H. |name-list-style=amp |date=2016 |title=Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals |journal=[[Royal Society Open Science]] |volume=3 |issue=10 |pages=160498 |bibcode=2016RSOS....360498R |doi=10.1098/rsos.160498 |pmc=5098989 |pmid=27853564}}</ref> Bushmeat yana ba da ƙarin damar watsa ƙwayoyin cuta da yawa daga dabbobi zuwa mutane, kamar Ebolavirus da HIV.<ref name="Georges-Courbot1997">{{Cite journal |last=Georges-Courbot, M. C. |last2=Sanchez, A. |last3=Lu, C. Y. |last4=Baize, S. |last5=Leroy, E. |last6=Lansout-Soukate, J. |last7=Tévi-Bénissan, C. |last8=Georges, A. J. |last9=Trappier, S. G. |last10=Zaki, S. R. |last11=Swanepoel, R. |last12=Leman, P. A. |last13=Rollin, P. E. |last14=Peters, C. J. |last15=Nichol, S. T. |name-list-style=amp |year=1997 |title=Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=3 |issue=1 |pages=59–62 |doi=10.3201/eid0301.970107 |pmc=2627600 |pmid=9126445}}</ref><ref> name="McMichael2002">{{Cite journal |last=McMichael, A. J. |year=2002 |title=Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures |url=http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf |journal=The Lancet |volume=359 |issue=9312 |pages=1145–1148 |doi=10.1016/s0140-6736(02)08164-3 |pmid=11943282 |s2cid=9159650}}</ref><ref> name="Karesh_al2009">{{Cite journal |last=Karesh |first=W. B. |last2=Noble |first2=E. |name-list-style=amp |year=2009 |title=The bushmeat trade: Increased opportunities for transmission of zoonotic disease |journal=Mount Sinai Journal of Medicine: A Journal of Translational and Personalized Medicine |volume=76 |issue=5 |pages=429–444 |doi=10.1002/msj.20139 |pmid=19787649}}</ref> == Nomenclature == Kalmar 'bushmeat' asalin kalma ce ta [[Afirka]] don nau'in namun daji waɗanda ake farauta don amfani da mutum, <ref name="Bennett_al2007">{{Cite journal |last=Bennett, E. L. |last2=Blencowe, E. |last3=Brandon, K. |last4=Brown, D. |last5=Burn, R. W. |last6=Cowlishaw, G. |last7=Davies, G. |last8=Dublin, H. |last9=Fa, J. E. |last10=Milner-Gulland, E. J. |last11=Robinson, J. G. |last12=Rowcliffe, J. M. |last13=Underwood, F. M. |last14=Wilkie, D. S. |name-list-style=amp |year=2007 |title=Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa |url=https://www.researchgate.net/publication/6304848 |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=884–887 |bibcode=2007ConBi..21..884B |doi=10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x |pmid=17531066 |s2cid=38428707}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBennett,_E._L.Blencowe,_E.Brandon,_K.Brown,_D.2007">Bennett, E. L.; Blencowe, E.; Brandon, K.; Brown, D.; Burn, R. W.; Cowlishaw, G.; Davies, G.; Dublin, H.; Fa, J. E.; Milner-Gulland, E. J.; Robinson, J. G.; Rowcliffe, J. M.; Underwood, F. M. & Wilkie, D. S. (2007). [https://www.researchgate.net/publication/6304848 "Hunting for consensus: reconciling bushmeat harvest, conservation, and development policy in West and Central Africa"]. ''Conservation Biology''. '''21''' (3): <span class="nowrap">884–</span>887. [[Bibcode (identifier)|Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007ConBi..21..884B 2007ConBi..21..884B]. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x|10.1111/j.1523-1739.2006.00595.x]]. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17531066 17531066]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:38428707 38428707].</cite></ref> kuma yawanci yana nufin musamman ga nama na namun daji na Afirka. <ref>{{Cite web |last=Hall |first=Jani |date=2019-06-19 |title=Bushmeat, explained |url=https://www.nationalgeographic.com/animals/article/bushmeat-explained |url-access=registration |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210410195017/https://www.nationalgeographic.com/animals/article/bushmeat-explained |archive-date=April 10, 2021 |access-date=2022-05-18 |website=[[National Geographic]]}}</ref>A watan Oktoba na shekara ta 2000, IUCN World Conservation Congress ta zartar da ƙuduri kan cinikin kasuwanci mara dorewa a cikin ''Nama na daji''. An bukaci kasashe da abin ya shafa da su fahimci karuwar tasirin cinikin nama, don karfafawa da aiwatar da dokoki, da kuma bunkasa shirye-shiryen aiki don rage sakamakon cinikayya. An nemi kungiyoyin masu ba da gudummawa don samar da kudade don aiwatar da irin waɗannan shirye-shiryen. Binciken namun daji don abinci yana da mahimmanci don tsaron rayuwa da samar da furotin na abinci ga matalauta. Zai iya zama mai ɗorewa lokacin da masu farauta na gargajiya suka gudanar da shi a cikin manyan wurare don amfani da kansu. Saboda girman farautar nama don Kasuwanci a kasuwanni, rayuwar waɗannan nau'ikan da ke da babban jiki kuma suna haifuwa a hankali suna fuskantar barazana. Kalmar Rikicin nama na daji an kirkireshi ne a cikin 2007 kuma tana nufin wannan barazanar biyu na lalacewar albarkatun abinci da lalacewar namun daji, dukansu sun haifar da cinikin nama na daji. A duniya, an kiyasta fiye da nau'in dabbobi 1,000 da za su shafi farautar nama.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNasiBrownWilkieBennett2008">Nasi, R.; Brown, D.; Wilkie, D.; Bennett, E.; Tutin, C.; Van Tol, G. & Christophersen, T. (2008). [http://re.indiaenvironmentportal.org.in/files/Conservation%20and%20use%20of%20wildlife-based%20resources.pdf ''Conservation and use of wildlife-based resources: the bushmeat crisis''] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. CBD Technical Series no. 33. Montreal and Bogor: Secretariat of the Convention on Biological Diversity and Center for International Forestry Research (CIFOR). pp.&nbsp;<span class="nowrap">1–</span>50.</cite></ref>Masu farautar nama suna amfani da tarko kafa don kama kowane dabba, amma sun fi son kashe manyan nau'o'in, saboda waɗannan suna samar da nama fiye da ƙananan nau'o-in.<ref>{{Cite journal |last=Wilkie, D.S. |last2=Wieland, M. |last3=Boulet, H. |last4=Le Bel, S. |last5=van Vliet, N. |last6=Cornelis, D. |last7=BriacWarnon, V. |last8=Nasi, R. |last9=Fa, J.E. |name-list-style=amp |year=2016 |title=Eating and conserving bushmeat in Africa |url=http://agritrop.cirad.fr/582403/ |journal=African Journal of Ecology |volume=54 |issue=4 |pages=402–414 |bibcode=2016AfJEc..54..402W |doi=10.1111/aje.12392}}</ref> [[Fayil:Pangolin_du_Cameroun_04.jpg|thumb|Pangolin a Kamaru]] [[Fayil:Cricetomys_gambianus-Cameroun.jpg|thumb|Gambian bag rat a Kamaru]] [[Fayil:Gibier_bord_route.jpg|thumb|Naman daji a Gabon]] Nau'in dabbobi masu shayarwa 301 da ke barazanar farauta don nama na daji sun hada da primates 126, 65 even-toed ungulates, 27 bats, 26 diprotodont marsupials, 21 rodents, 12 carnivores da duk nau'in pangolin.<ref name="Ripple_al2016">{{Cite journal |last=Ripple |first=W. J. |author-link=William J. Ripple |last2=Abernethy |first2=K. |last3=Betts |first3=M. G. |last4=Chapron |first4=G. |last5=Dirzo |first5=R. |last6=Galetti |first6=M. |last7=Levi |first7=T. |last8=Lindsey |first8=P. A. |last9=Macdonald |first9=D. W. |last10=Machovina |first10=B. |last11=Newsome |first11=T. M. |last12=Peres |first12=C. A. |last13=Wallach |first13=A. D. |last14=Wolf |first14=C. |last15=Young |first15=H. |name-list-style=amp |date=2016 |title=Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals |journal=[[Royal Society Open Science]] |volume=3 |issue=10 |pages=160498 |bibcode=2016RSOS....360498R |doi=10.1098/rsos.160498 |pmc=5098989 |pmid=27853564}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRippleAbernethyBettsChapron2016">[[William J. Ripple|Ripple, W. J.]]; Abernethy, K.; Betts, M. G.; Chapron, G.; Dirzo, R.; Galetti, M.; Levi, T.; Lindsey, P. A.; Macdonald, D. W.; Machovina, B.; Newsome, T. M.; Peres, C. A.; Wallach, A. D.; Wolf, C. & Young, H. (2016). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098989 "Bushmeat hunting and extinction risk to the world's mammals"]. ''[[Royal Society Open Science]]''. '''3''' (10): 160498. [[Bibcode (identifier)|Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2016RSOS....360498R 2016RSOS....360498R]. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1098/rsos.160498|10.1098/rsos.160498]]. [[PMC (identifier)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098989 5098989]</span>. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27853564 27853564].</cite></ref> Dabbobi masu tsayi sun ba da sabo da shan sigari a cikin shekara ta 2009 a kasuwar namun daji ta [[Dokin doki|Kogin Cavally]] na Liberia sun haɗa da chimpanzee (Pan troglodytes), Diana monkey (''Cercopithecus diana''), putty-nosed monkey (''C. nictitans''), karamin monkey (''C. petaurista''), Campbell's mona (''C. campbelli''), sooty mangabey (''Cercocebus atys''), king colobus (Colobus), olive colobus (''Procolobus verusP. badius'' western), red). Nau'in Duiker sun kasance fiye da rabin jimlar dabbobi 723 da aka bayar.<ref>{{Cite journal |last=Covey, R. |last2=McGraw, W. S. |name-list-style=amp |year=2014 |title=Monkeys in a West African bushmeat market: implications for cercopithecid conservation in eastern Liberia |journal=Tropical Conservation Science |volume=7 |issue=1 |pages=115–125 |doi=10.1177/194008291400700103 |doi-access=free}}</ref>A cikin shekara ta 2012, an bincika kasuwancin nama a ƙauyuka uku a cikin Sashen Sassandra, [[Ivory Coast]]. A cikin watanni shida, gidajen cin abinci tara sun karbi dabbobi masu shayarwa 376 da dabbobi masu rarrafe guda takwas, gami da karamin crocodile (''Osteolaemus tetraspis''), bushbuck (''Tragelaphus scriptus''), Maxwell's duiker (''Philantomba maxwellii''), [[Bay duiker]] (''Cephalophus dorsalis''), Campbell's mona, karamin hanci, eryto (Perodicus potto), shinge (''Phataginus tricus''), shinge na shinge (Chamercanus), shinge), shinge shinge (Thrus), shellus), shinkafa shinge shinkafa), shinge) shinge (Shans shinge shake shinge shuke-shshshsh (Ps shinge), (Pushushushushish).<ref>{{Cite journal |last=Bi, S. G. |last2=Koné, I. |last3=Béné, J. C. K. |last4=Bitty, E. A. |last5=Yao, K. A. |last6=Kouassi, B. A. |last7=Gaubert, P. |name-list-style=amp |year=2017 |title=Bushmeat hunting around a remnant coastal rainforest in Côte d'Ivoire |journal=Oryx |volume=51 |issue=3 |pages=418–427 |doi=10.1017/S0030605315001453 |doi-access=free}}</ref>Kimanin jemagu masu launin 'ya'yan itace 128,400 (''Eidolon helvum'') an kiyasta su a cikin 2011 don a sayar da su azaman nama a kowace shekara a birane huɗu a kudancin Ghana.<ref>{{Cite journal |last=Kamins, A. O. |last2=Restif, O. |last3=Ntiamoa-Baidu, Y. |last4=Suu-Ire, R. |last5=Hayman, D. T. |last6=Cunningham, A. A. |last7=Wood, J. L. |last8=Rowcliffe, J. M. |name-list-style=amp |year=2011 |title=Uncovering the fruit bat bushmeat commodity chain and the true extent of fruit bat hunting in Ghana, West Africa |journal=Biological Conservation |volume=144 |issue=12 |pages=3000–3008 |bibcode=2011BCons.144.3000K |doi=10.1016/j.biocon.2011.09.003 |pmc=3323830 |pmid=22514356}}</ref> A shekara ta 2006, an kiyasta cewa kimanin dabbobi 1,437,458 ana kashe su a kowace shekara a cikin sassan Najeriya da [[Kamaru]] na gandun daji na bakin teku na Cross-Sanaga-Bioko, gami da kimanin beraye 43,880 na Emin (''Cricetomys emini''), bishiyoyi 41,800 pangolins, birai masu tsayi 39,700, birai 22,500 Mona (''Cercopithecus mona''), 3,500 red-eared guenons (''C. erythrotis''), 20,300 somatinets (Mandrillus leucusususus Africa), Costususus Sicophaeus), (Cousousous 600), Southern (Cous 600), African (Cous) (Couscuscuscuscus), Southerncicicici), Southernci), Southern (Mandrylus (Couscursus), Southerncivilus), Southern (Nus), Southern 600), Southerncivites), Southernci (Cous (Cous), Southerncives), Southerncivinets),<ref>{{Cite journal |last=Fa, J. E. |last2=Seymour, S. |last3=Dupain, J. E. F. |last4=Amin, R. |last5=Albrechtsen, L. |last6=Macdonald, D. |name-list-style=amp |year=2006 |title=Getting to grips with the magnitude of exploitation: bushmeat in the Cross–Sanaga rivers region, Nigeria and Cameroon |url=https://www.researchgate.net/publication/223445717 |journal=Biological Conservation |volume=129 |issue=4 |pages=497–510 |bibcode=2006BCons.129..497F |doi=10.1016/j.biocon.2005.11.031}}</ref> [[Fayil:Gorilla_gorilla09.jpg|thumb|gorilla a Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo, 2008]] Tsakanin shekara ta 1983 zuwa shekara ta 2002, an kiyasta yawan mutanen [[Gabon]] na gorilla na yamma (''Gorilla gorilla'') da chimpanzee na yau da kullun (Pan troglodytes) sun ragu da kashi 56%. Wannan raguwa ya samo asali ne daga farautar kasuwanci, wanda aka sauƙaƙe ta hanyar fadada ababen more rayuwa don dalilai na katako.<ref name="Nature2003">{{Cite journal |last=Walsh, P. D.; Abernethy, K. A.; Bermejo, M.; Beyers, R.; De Wachter, P.; Akou, M. E.; Huijbregts, B.; Mambounga, D. I.; Toham, A. K.; Kilbourn, A. M.;, Lahm, S.A.;, Latour. S.; Maisels, F.; Mbinak, C.; Mihindouk, Y.; Obiang, S. N.; Effa, E. N.; Starkey, M. P.; Telfer, P. M.; Thibault, M.; Tutin, C. E. G.; White, L. J. T.; Wilkie, D. S. |year=2003 |title=Catastrophic ape decline in western equatorial Africa |url=http://awsassets.panda.org/downloads/ebola_decline_congo_western_equatorial_africa_3.pdf |journal=Nature |volume=422 |issue=6932 |pages=611–614 |bibcode=2003Natur.422..611W |doi=10.1038/nature01566 |pmid=12679788 |s2cid=5905831}}</ref>Marsh mongoose (Atilax paludinosus) da dogon hanci mongoose (''Herpestes nasa'') sune mafi yawan ƙananan masu cin nama da aka bayar a kasuwannin nama na karkara a kasar.<ref>{{Cite journal |last=Bahaa-el-din, L. |last2=Henschel, P. |last3=Aba’a, R. |last4=Abernethy, K. |last5=Bohm, T. |last6=Bout, N. |last7=Coad, L. |last8=Head, J. |last9=Inoue, E. |last10=Lahm, S. |last11=Lee, M. E. |last12=Maisels, F. |last13=Rabanal, L. |last14=Starkey, M. |last15=Taylor, G. |year=2013 |title=Notes on the distribution and status of small carnivores in Gabon |journal=Small Carnivore Conservation |issue=48 |pages=19–29}}</ref> A ƙarshen shekarun 1990s, an lura da gawawwakin Bonobo (Pan ''Paniscus'') a [[Basankusu]] a Lardin Équateur a cikin Kwango.<ref>{{Cite journal |last=Dupain, J. |last2=Bofaso, M. |last3=Lompongo, J. |last4=Elsacker, L. V. |name-list-style=amp |year=2001 |title=Bonobos at the market of Basankusu (Equateur Province, DRC) in 1999: new evidence for bonobos between the lkelemba and Bosomba rivers |url=https://repository.kulib.kyoto-u.ac.jp/dspace/bitstream/2433/143400/1/PAN8(2)_24.pdf |journal=Pan Africa News |volume=8 |issue=2 |pages=24–26 |doi=10.5134/143400 |doi-access=free}}</ref>Manyan nau'o'in da masu farautar nama suka kashe a yankin Katavi-Rukwa na Tanzania sun hada da impala (''Aepyceros melampus''), [[Gada|Duiker na yau da kullun]] (''Sylvicapra grimmia''), warthog (''Phacocherus africanus''), Cape buffalo (''Syncerus caffer''), bushbuck mai amfani, jan kogi river (''Potamochoerus porcus'') da kuma zebra (''Equus quagga''). <ref>{{Cite journal |last=Martin, A. |last2=Caro, T. |name-list-style=amp |year=2013 |title=Illegal hunting in the Katavi-Rukwa ecosystem |journal=African Journal of Ecology |volume=51 |issue=1 |pages=172–175 |bibcode=2013AfJEc..51..172M |doi=10.1111/aje.12000}}</ref> [[Fayil:Lemur_poaching_001.jpg|thumb|Lemurs da aka kashe a Madagascar don nama na daji]] Bincike a cikin karkara a kudu maso yammacin Madagascar ya nuna cewa masu farautar nama suna da niyyar bushpig (''Potamochoerus larvatus''), [[lemur mai wutsiya]] (''Lemur catta''), Sifaka na Verreaux (''Propithecus verreauxi''), Lemur na wasanni na Hubbard (''Lepilemur hubbardorum''), dwarf lemur mai kitse (''Cheirogaleus medius''), common tenrecudatus), fetur (''Microcebus murinus''), red-graycan (Mufus).<ref>{{Cite journal |last=Gardner, C.J. |last2=Davies, Z.G. |name-list-style=amp |year=2014 |title=Rural bushmeat consumption within multiple-use protected areas: qualitative evidence from southwest Madagascar |journal=Human Ecology |volume=42 |issue=1 |pages=21–34 |bibcode=2014HumEc..42...21G |doi=10.1007/s10745-013-9629-1 |s2cid=154683918}}</ref> == Ƙarfin hali == [[Fayil:Hunted_Silky_Sifakas.jpg|thumb|Masu farautar nama na daji biyu na Madagascar tare da dutsen su]] === Kashewa === Kasuwancin katako da kamfanoni ke gudanarwa a cikin gandun daji na Afirka suna da alaƙa da cinikin nama. Saboda suna samar da hanyoyi, manyan motoci da sauran hanyoyin zuwa gandun daji masu nisa, sune babbar hanyar jigilar mafarauta da nama tsakanin gandun daji da cibiyoyin birane. Wasu, ciki har da Congolaise Industrielle du Bois (CIB) a [[Jamhuriyar Kwango|Jamhuriyar Kongo]], sun yi haɗin gwiwa tare da gwamnatoci da kungiyoyin kiyayewa na duniya don tsara kasuwancin nama a cikin lasisi inda suke aiki. Ana buƙatar mafita da yawa; saboda kowace ƙasa tana da yanayi daban-daban, al'adu da dokoki, babu mafita da za ta yi aiki a kowane wuri.<ref>{{Cite journal |last=Poulsen, J. R. |last2=Clark, C. J. |last3=Mavah, G. |last4=Elkan, P. W. |name-list-style=amp |year=2009 |title=Bushmeat supply and consumption in a tropical logging concession in northern Congo |url=https://www.tropicalecology.us/uploads/1/9/3/6/19363955/poulsen_et_al._2009_consbio.pdf |url-status=dead |journal=Conservation Biology |volume=23 |issue=6 |pages=1597–1608 |bibcode=2009ConBi..23.1597P |doi=10.1111/j.1523-1739.2009.01251.x |pmid=19459888 |s2cid=42668922 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191226170333/https://www.tropicalecology.us/uploads/1/9/3/6/19363955/poulsen_et_al._2009_consbio.pdf |archive-date=2019-12-26 |access-date=2019-12-26}}</ref> === Abinci === Naman daji na iya zama muhimmiyar tushen micronutrients da macronutrients. Binciken da aka yi wa Kudancin Amurka a yankin Tres Fronteras ya gano cewa wadanda suka cin nama na daji suna cikin karancin haɗarin [[rashin jini]] da yanayin kiwon lafiya, saboda abincin su ya haɗa da ƙarfe, [[zinc]], da [[Vitamin C|Bitamin C]] fiye da waɗanda ba su cin nama na bush ba.<ref name="Tien Ming">{{Cite journal |last=Lee |first=Tien Ming |last2=Sigouin |first2=Amanda |last3=Pinedo-Vasquez |first3=Miguel |last4=Nasi |first4=Robert |year=2020 |title=The Harvest of Tropical Wildlife for Bushmeat and Traditional Medicine |journal=Annual Review of Environment and Resources |volume=45 |pages=145–170 |doi=10.1146/annurev-environ-102016-060827 |doi-access=free}}</ref> === Kifi da yawa === A [[Ghana]], cin zarafin kasa da kasa na wuraren kamun kifi na Afirka ya kara bukatar nama. Dukkanin jiragen ruwa da [[Tarayyar Turai]] ke tallafawa da jiragen ruwa na kasuwanci na cikin gida sun ƙare da kifin kifi, suna barin mutanen yankin su kara abincin su da dabbobi da aka farauta daga wuraren ajiyar yanayi. Fiye da shekaru 30 na haɗin bayanai ya ragu sosai a cikin yawan dabbobi masu shayarwa da kuma nau'in dabbobi 41 tare da raguwar kifi.<ref>{{Cite journal |last=Brashares |first=J. S. |last2=Arcese |first2=P. |last3=Sam |first3=M. K. |last4=Coppolillo |first4=P. B. |last5=Sinclair |first5=A. R. E. |last6=Balmford |first6=A. |name-list-style=amp |year=2004 |title=Bushmeat hunting, wildlife declines, and fish supply in West Africa |journal=Science |volume=306 |issue=5699 |pages=1180–1183 |bibcode=2004Sci...306.1180B |doi=10.1126/science.1102425 |pmid=15539602 |s2cid=51325711}}</ref>Amfani da kifi da nama na daji yana da alaƙa: raguwar wata hanya tana motsa buƙata da farashi ga ɗayan.<ref name="Nasi_al2008">{{Cite book|last1=amp}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNasiBrownWilkieBennett2008">Nasi, R.; Brown, D.; Wilkie, D.; Bennett, E.; Tutin, C.; Van Tol, G. & Christophersen, T. (2008). [http://re.indiaenvironmentportal.org.in/files/Conservation%20and%20use%20of%20wildlife-based%20resources.pdf ''Conservation and use of wildlife-based resources: the bushmeat crisis''] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. CBD Technical Series no. 33. Montreal and Bogor: Secretariat of the Convention on Biological Diversity and Center for International Forestry Research (CIFOR). pp.&nbsp;<span class="nowrap">1–</span>50.</cite></ref> === Makiyaya === Masu kiwon dabbobi daga yankin iyaka tsakanin [[Sudan]] da [[Afirka ta Tsakiya (ƙasa)|Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya]] suna tare da 'yan kasuwa masu dauke da makamai waɗanda kuma ke shiga cikin farautar manyan Masu cin ganyayyaki. Raguwar giant eland, Cape buffalo, hartebeest da waterbuck a yankin Chinko tsakanin 2012 da 2017 an danganta shi da ayyukan farautar su. Suna amfani da dabbobi don jigilar nama zuwa kasuwanni.<ref>{{Cite journal |last=Äbischer, T. |last2=Ibrahim, T. |last3=Hickisch, R. |last4=Furrer, R. D. |last5=Leuenberger, C. |last6=Wegmann, D. |name-list-style=amp |year=2020 |title=Apex predators decline after an influx of pastoralists in former Central African Republic hunting zones |url=https://doc.rero.ch/record/328409/files/weg_apd.pdf |journal=Biological Conservation |volume=241 |page=108326 |bibcode=2020BCons.24108326A |doi=10.1016/j.biocon.2019.108326 |s2cid=213766740}}</ref> == Matsayin yaduwar cututtuka == {{see|Zoonotic disease}} [[Fayil:Armillifer_grandis.tif|thumb|''Armillifer grandis'' kamar yadda aka samu a cikin maciji na Rhinoceros da aka sayar don amfani da mutum]] Tushen dabbobi na iya zama sanadin cututtukan cututtuka kamar [[Tarin fuka|tarin]] [[Influenza|mura]], [[kuturta]], kwalara, [[Baƙondoro|kyanda]], kyanda. Fitowar HIV-1, [[Kanjamau|Cutar kanjamau]], [[Ƙwayoyin cuta na Ebola|Cutar Ebola]], da Cutar Creutzfeldt-Jakob an danganta su da tushen dabbobi a yau.<ref name="McMichael2002">{{Cite journal |last=McMichael, A. J. |year=2002 |title=Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures |url=http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf |journal=The Lancet |volume=359 |issue=9312 |pages=1145–1148 |doi=10.1016/s0140-6736(02)08164-3 |pmid=11943282 |s2cid=9159650}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcMichael,_A._J.2002">McMichael, A. J. (2002). [http://www3.carleton.ca/fecpl/courses/Reading%202.pdf "Population, environment, disease, and survival: past patterns, uncertain futures"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Lancet''. '''359''' (9312): <span class="nowrap">1145–</span>1148. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1016/s0140-6736(02)08164-3|10.1016/s0140-6736(02)08164-3]]. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11943282 11943282]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:9159650 9159650].</cite></ref>An gano Squirrel na igiya na Thomas (''Funisciurus anerythrus'') da squirrel mai jan kafafu (''Heliosciurus rufobrachium'') don ɗaukar MPXV a [[Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango|Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo]] a cikin shekarun 1980.<ref>{{Cite journal |last=Khodakevich |first=L. |last2=Szczeniowski |first2=M. |last3=Manbu-ma-Disu |last4=Jezek |first4=Z. |last5=Marennikova |first5=S. |last6=Nakano |first6=J. |last7=Messinger |first7=D. |name-list-style=amp |year=1987 |title=The role of squirrels in sustaining mpox virus transmission |journal=Tropical and Geographical Medicine |volume=39 |issue=2 |pages=115–122 |pmid=2820094}}</ref> Yaduwar kwayar cutar Ebola a cikin kwarin Kongo da [[Gabon]] a cikin shekarun 1990s an haɗa su da yanka da cinyewa da amfani da chimpanzees da Bonobos.<ref name="Georges-Courbot1997">{{Cite journal |last=Georges-Courbot, M. C. |last2=Sanchez, A. |last3=Lu, C. Y. |last4=Baize, S. |last5=Leroy, E. |last6=Lansout-Soukate, J. |last7=Tévi-Bénissan, C. |last8=Georges, A. J. |last9=Trappier, S. G. |last10=Zaki, S. R. |last11=Swanepoel, R. |last12=Leman, P. A. |last13=Rollin, P. E. |last14=Peters, C. J. |last15=Nichol, S. T. |name-list-style=amp |year=1997 |title=Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=3 |issue=1 |pages=59–62 |doi=10.3201/eid0301.970107 |pmc=2627600 |pmid=9126445}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGeorges-Courbot,_M._C.Sanchez,_A.Lu,_C._Y.Baize,_S.1997">Georges-Courbot, M. C.; Sanchez, A.; Lu, C. Y.; Baize, S.; Leroy, E.; Lansout-Soukate, J.; Tévi-Bénissan, C.; Georges, A. J.; Trappier, S. G.; Zaki, S. R.; Swanepoel, R.; Leman, P. A.; Rollin, P. E.; Peters, C. J.; Nichol, S. T. & Ksiazek, T. G. (1997). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2627600 "Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon"]. ''Emerging Infectious Diseases''. '''3''' (1): <span class="nowrap">59–</span>62. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.3201/eid0301.970107|10.3201/eid0301.970107]]. [[PMC (identifier)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2627600 2627600]</span>. [[PMID (identifier)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9126445 9126445].</cite></ref> Masu farautar nama a Afirka ta Tsakiya da suka kamu da kwayar cutar T-lymphotropic ta mutum sun kasance kusa da dabbobi na daji.<ref>{{Cite journal |last=Wolfe, N. D. |last2=Heneine, W. |last3=Carr, J. K. |last4=Garcia, A. D. |last5=Shanmugam, V. |last6=Tamoufe, U. |last7=Torimiro, J. N. |last8=Prosser, A. T. |last9=Lebreton, M. |last10=Mpoudi-Ngole, E. |last11=McCutchan, F. E. |last12=Birx, D. L. |last13=Folks, T. M. |last14=Burke, D. S. |last15=Switzer, W. M. |name-list-style=amp |year=2005 |title=Emergence of unique primate T-lymphotropic viruses among central African bushmeat hunters |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=102 |issue=22 |pages=7994–7999 |bibcode=2005PNAS..102.7994W |doi=10.1073/pnas.0501734102 |pmc=1142377 |pmid=15911757 |doi-access=free}}</ref>Ana iya yaduwar cutar ta Anthrax lokacin yanka da cinye dabbobi. Hadarin cututtukan jini da za a iya yaduwa ya fi girma lokacin yanka gawa fiye da lokacin jigilar, dafa abinci da cin shi.<ref>{{Cite journal |last=Wolfe, N. D. |last2=Daszak, P. |last3=Kilpatrick, A. M. |last4=Burke, D. S. |name-list-style=amp |date=2005 |title=Bushmeat hunting, deforestation, and prediction of zoonotic disease |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=11 |issue=12 |pages=1822–1827 |doi=10.3201/eid1112.040789 |pmc=3367616 |pmid=16485465}}</ref> Yawancin mafarauta da 'yan kasuwa ba su da masaniya game da [[zoonosis]] da haɗarin yaduwar cuta.<ref>{{Cite journal |last=Subramanian |first=M. |year=2012 |title=Zoonotic disease risk and the bushmeat trade: Assessing awareness among hunters and traders in Sierra Leone |url=http://www.tacugama.com/wp-content/uploads/2017/12/Subramanian_2014_Zoonotic-disease-risk-and-bushmeat-trade-in-SL.pdf |journal=EcoHealth |volume=9 |issue=4 |pages=471–482 |doi=10.1007/s10393-012-0807-1 |pmid=23408099 |s2cid=22594553}}</ref>Binciken hira a cikin yankunan karkara a Najeriya ya nuna cewa kashi 55% na masu amsa sun san game da zoonoses, amma iliminsu da al'adun al'adu sune mahimman direbobi don farauta da cin nama duk da haɗarin da ke tattare da shi.<ref>{{Cite journal |last=Friant, S. |last2=Paige, S. B. |last3=Goldberg, T. L. |name-list-style=amp |year=2015 |title=Drivers of bushmeat hunting and perceptions of zoonoses in Nigerian hunting communities |journal=PLOS Neglected Tropical Diseases |volume=9 |issue=5 |page=e0003792 |doi=10.1371/journal.pntd.0003792 |pmc=4441483 |pmid=26001078 |doi-access=free}}</ref> === HIV === Sakamakon bincike kan chimpanzees na daji a Kamaru ya nuna cewa sun kamu da kwayar cutar foamy kuma sun zama tafkin HIV-1, wanda ya haifar da cutar immunodeficiency (AIDS) a cikin [[Ɗan Adam|mutane]].<ref>{{Cite journal |last=Keele |first=B. F. |last2=Van Heuverswyn |first2=F. |last3=Li |first3=Y. |last4=Bailes |first4=E. |last5=Takehisa |first5=J. |last6=Santiago |first6=M. L. |last7=Bibollet-Ruche |first7=F. |last8=Chen |first8=Y. |last9=Wain |first9=L. V. |last10=Liegeois |first10=F. |last11=Loul |first11=S. |last12=Ngole |first12=E. M. |last13=Bienvenue |first13=Y. |last14=Delaporte |first14=E. |last15=Brookfield |first15=J. F. |name-list-style=amp |year=2006 |title=Chimpanzee reservoirs of pandemic and nonpandemic HIV-1 |journal=Science |volume=313 |issue=5786 |pages=523–526 |bibcode=2006Sci...313..523K |doi=10.1126/science.1126531 |pmc=2442710 |pmid=16728595}}</ref> Akwai nau'ikan cutar kanjamau da yawa, wanda ke nuna cewa wannan canjin jinsin ya faru sau da yawa.<ref>{{Cite journal |last=Sharp |first=P. M. |last2=Hahn |first2=B. H. |name-list-style=amp |year=2011 |title=Origins of HIV and the AIDS Pandemic |journal=Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine |volume=1 |issue=1 |pages=a006841–a006835 |doi=10.1101/cshperspect.a006841 |pmc=3234451 |pmid=22229120}} </ref> Irin wannan kwayar cutar rigakafi da ke cikin chimpanzees an bayar da rahoton cewa an samo shi ne daga tsofaffin nau'ikan kwayar cutar da ke cikin mangabey mai ƙuƙwalwa (''Cercocebus torquatus'') da biri mai ƙuyanci. Wataƙila an fara canja kwayar cutar kanjamau ga mutane bayan sun haɗu da nama mai kamuwa da cuta.<ref name="Arts_al2011">{{Cite journal |last=Arts |first=E. J. |last2=Tebit |first2=D. M. |name-list-style=amp |date=2011 |title=Tracking a century of global expansion and evolution of HIV to drive understanding and to combat disease |journal=The Lancet Infectious Diseases |volume=11 |issue=1 |pages=45–56 |citeseerx=10.1.1.964.6074 |doi=10.1016/S1473-3099(10)70186-9 |pmid=21126914}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] igfev88dokfweyaolf1pifr1zpxmdib Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Rivers 0 104984 656713 2025-07-08T16:37:50Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1284364522|1999 Nigerian Senate elections in Rivers State]]" 656713 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Rivers a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Riers. Ibiapuye Martyns-Yellowe wanda ke wakiltar Rivers West, Adawari Pepple wanda ke wakilcin Rivers South-East da John Azuta-Mbata wanda ke wakil da Rivers East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Koguna Yamma | | | |[[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna Kudu maso Gabas | | | |[[Adawari Pepple]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna na Gabas | | | |[[John Azuta-Mbata]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Koguna Yamma === [[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Koguna Kudu maso Gabas === [[Adawari Pepple]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Koguna na Gabas === [[John Azuta-Mbata]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} owjc83s56h85ug0cstslisbvdn2yt0n 656714 656713 2025-07-08T16:38:24Z Nnamadee 31123 656714 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Rivers a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Riers. Ibiapuye Martyns-Yellowe wanda ke wakiltar Rivers West, Adawari Pepple wanda ke wakilcin Rivers South-East da John Azuta-Mbata wanda ke wakil da Rivers East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Koguna Yamma | | | |[[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna Kudu maso Gabas | | | |[[Adawari Pepple]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna na Gabas | | | |[[John Azuta-Mbata]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Koguna Yamma === [[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Koguna Kudu maso Gabas === [[Adawari Pepple]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Koguna na Gabas === [[John Azuta-Mbata]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} mhfcl4xqtz2wj7aom1rchjvt4zyod5q 656715 656714 2025-07-08T16:38:41Z Nnamadee 31123 656715 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Rivers a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Riers. Ibiapuye Martyns-Yellowe wanda ke wakiltar Rivers West, Adawari Pepple wanda ke wakilcin Rivers South-East da John Azuta-Mbata wanda ke wakil da Rivers East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Koguna Yamma | | | |[[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna Kudu maso Gabas | | | |[[Adawari Pepple]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna na Gabas | | | |[[John Azuta-Mbata]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Koguna Yamma === [[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Koguna Kudu maso Gabas === [[Adawari Pepple]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Koguna na Gabas === [[John Azuta-Mbata]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} sfa2dxw91n71vsn1j4okogf3aiz5ym9 656716 656715 2025-07-08T16:38:56Z Nnamadee 31123 656716 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Rivers a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Riers. Ibiapuye Martyns-Yellowe wanda ke wakiltar Rivers West, Adawari Pepple wanda ke wakilcin Rivers South-East da John Azuta-Mbata wanda ke wakil da Rivers East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Koguna Yamma | | | |[[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna Kudu maso Gabas | | | |[[Adawari Pepple]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna na Gabas | | | |[[John Azuta-Mbata]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Koguna Yamma === [[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Koguna Kudu maso Gabas === [[Adawari Pepple]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Koguna na Gabas === [[John Azuta-Mbata]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} tj3u5wm7yze0meeazvb312kal9txvkn 656717 656716 2025-07-08T16:39:37Z Nnamadee 31123 656717 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Rivers a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Riers. Ibiapuye Martyns-Yellowe wanda ke wakiltar Rivers West, Adawari Pepple wanda ke wakilcin Rivers South-East da John Azuta-Mbata wanda ke wakil da Rivers East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Koguna Yamma | | | |[[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna Kudu maso Gabas | | | |[[Adawari Pepple]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna na Gabas | | | |[[John Azuta-Mbata]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Koguna Yamma === [[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Koguna Kudu maso Gabas === [[Adawari Pepple]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Koguna na Gabas === [[John Azuta-Mbata]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} cqxqmh7rcj4zvfzoyiz5rwi0a6keuzy 656718 656717 2025-07-08T16:42:48Z Nnamadee 31123 656718 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Rivers a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Riers. Ibiapuye Martyns-Yellowe wanda ke wakiltar Rivers West, Adawari Pepple wanda ke wakilcin Rivers South-East da John Azuta-Mbata wanda ke wakil da Rivers East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Koguna Yamma | | | |[[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna Kudu maso Gabas | | | |[[Adawari Pepple]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna na Gabas | | | |[[John Azuta-Mbata]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Rivers ta Yamma === [[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Koguna Kudu maso Gabas === [[Adawari Pepple]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Koguna na Gabas === [[John Azuta-Mbata]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 3is4e5ged67z77q9d5r6avaol0zg01v 656719 656718 2025-07-08T16:43:12Z Nnamadee 31123 656719 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Rivers a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Riers. Ibiapuye Martyns-Yellowe wanda ke wakiltar Rivers West, Adawari Pepple wanda ke wakilcin Rivers South-East da John Azuta-Mbata wanda ke wakil da Rivers East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Koguna Yamma | | | |[[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna Kudu maso Gabas | | | |[[Adawari Pepple]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna na Gabas | | | |[[John Azuta-Mbata]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Rivers ta Yamma === [[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Rivers ta Kudu maso Gabas === [[Adawari Pepple]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Koguna na Gabas === [[John Azuta-Mbata]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 8z1gsgfmx2bjjo1rlj9ixrmgt42m53o 656721 656719 2025-07-08T16:43:38Z Nnamadee 31123 656721 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Rivers a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Riers. Ibiapuye Martyns-Yellowe wanda ke wakiltar Rivers West, Adawari Pepple wanda ke wakilcin Rivers South-East da John Azuta-Mbata wanda ke wakil da Rivers East duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 2003 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|Alliance for Democracy (Nigeria)}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[Alliance for Democracy (Nijeriya)|AD]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Koguna Yamma | | | |[[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna Kudu maso Gabas | | | |[[Adawari Pepple]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Koguna na Gabas | | | |[[John Azuta-Mbata]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Rivers ta Yamma === [[Ibiapuye Martyns-Yellowe]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Rivers ta Kudu maso Gabas === [[Adawari Pepple]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Rivers ta Gabas === [[John Azuta-Mbata]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=2003-08-15 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} nywgd21qxp6v1qgabznjm9tp4ihvvo7 Kwamitin Fagan 0 104985 656722 2025-07-08T16:48:18Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1276267076|Fagan Commission]]" 656722 wikitext text/x-wiki '''Hukumar Dokokin 'Yan asalin ƙasar''', wacce aka fi sani da Hukumar Fagan, Gwamnatin Afirka ta Kudu ce ta nada ta a 1946 don bincika canje-canje ga tsarin rarrabewa. Membobinta sune Henry Allan Fagan, AS Welsh, AS Barrett, ES von Maltitz, da SS Parsons . An bayyana shi a matsayin "[a]rguably mafi sassaucin ra'ayi takardar hukuma da aka samar a zamanin wariyar launin fata".<ref name="Evans 58">{{Harvard citation no brackets|Evans|1997}}.</ref> == Rahoton == Babban shawarar hukumar ita ce ya kamata a kwantar da hankali ga "tsarin iko" na mutanen Afirka zuwa birane.<ref name="Suzman 7">{{Harvard citation no brackets|Suzman|1952}}: "[It] is clear that the old cry 'Send them back' is no longer a solution to the problem…"</ref> Wannan kuma zai kara yawan ma'aikata kuma ya hana matsalar ma'aikatan ƙaura da ke zaune a yankunan karkara masu nisa. Wani shawarar shi ne ƙirƙirar yawan ma'aikatan Afirka a cikin birane don ƙirƙirar ma'aikata masu aminci don kasuwanci da kuma karuwar tushen mabukaci ga 'yan kasuwa. An buga rahoton ne a lokacin da Jan Smuts ya shahara sosai kuma masu adawa da shi suna da ƙarin goyon baya. A mayar da martani, Jam'iyyar National ta kirkiro kwamishinan kanta, wanda ake kira Hukumar Sauer. Rahotonsa ya ba da shawarar ainihin akasin Hukumar Fagan: ya kamata a ci gaba da rarrabewa kuma a aiwatar da shi a duk fannonin zamantakewa da tattalin arziki na rayuwa. Za'a iya danganta hauhawar wariyar launin fata bayan yakin ga hukumar Sauer.{{Reflist}} == Bayanan da aka ambata == {{Refbegin}} * {{Cite book}} * {{Cite book}} {{Refend}} 2fv5ipi8mr8gpc24gkkjgv7cnxrht3p 656723 656722 2025-07-08T16:48:39Z Sirjat 20447 656723 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Hukumar Dokokin 'Yan asalin ƙasar''', wacce aka fi sani da Hukumar Fagan, Gwamnatin Afirka ta Kudu ce ta nada ta a 1946 don bincika canje-canje ga tsarin rarrabewa. Membobinta sune Henry Allan Fagan, AS Welsh, AS Barrett, ES von Maltitz, da SS Parsons . An bayyana shi a matsayin "[a]rguably mafi sassaucin ra'ayi takardar hukuma da aka samar a zamanin wariyar launin fata".<ref name="Evans 58">{{Harvard citation no brackets|Evans|1997}}.</ref> == Rahoton == Babban shawarar hukumar ita ce ya kamata a kwantar da hankali ga "tsarin iko" na mutanen Afirka zuwa birane.<ref name="Suzman 7">{{Harvard citation no brackets|Suzman|1952}}: "[It] is clear that the old cry 'Send them back' is no longer a solution to the problem…"</ref> Wannan kuma zai kara yawan ma'aikata kuma ya hana matsalar ma'aikatan ƙaura da ke zaune a yankunan karkara masu nisa. Wani shawarar shi ne ƙirƙirar yawan ma'aikatan Afirka a cikin birane don ƙirƙirar ma'aikata masu aminci don kasuwanci da kuma karuwar tushen mabukaci ga 'yan kasuwa. An buga rahoton ne a lokacin da Jan Smuts ya shahara sosai kuma masu adawa da shi suna da ƙarin goyon baya. A mayar da martani, Jam'iyyar National ta kirkiro kwamishinan kanta, wanda ake kira Hukumar Sauer. Rahotonsa ya ba da shawarar ainihin akasin Hukumar Fagan: ya kamata a ci gaba da rarrabewa kuma a aiwatar da shi a duk fannonin zamantakewa da tattalin arziki na rayuwa. Za'a iya danganta hauhawar wariyar launin fata bayan yakin ga hukumar Sauer.{{Reflist}} == Bayanan da aka ambata == {{Refbegin}} * {{Cite book}} * {{Cite book}} {{Refend}} pre3hhf0e034dh70qg7bpufa87ocjw8 656724 656723 2025-07-08T16:49:30Z Sirjat 20447 /* Bayanan da aka ambata */ 656724 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Hukumar Dokokin 'Yan asalin ƙasar''', wacce aka fi sani da Hukumar Fagan, Gwamnatin Afirka ta Kudu ce ta nada ta a 1946 don bincika canje-canje ga tsarin rarrabewa. Membobinta sune Henry Allan Fagan, AS Welsh, AS Barrett, ES von Maltitz, da SS Parsons . An bayyana shi a matsayin "[a]rguably mafi sassaucin ra'ayi takardar hukuma da aka samar a zamanin wariyar launin fata".<ref name="Evans 58">{{Harvard citation no brackets|Evans|1997}}.</ref> == Rahoton == Babban shawarar hukumar ita ce ya kamata a kwantar da hankali ga "tsarin iko" na mutanen Afirka zuwa birane.<ref name="Suzman 7">{{Harvard citation no brackets|Suzman|1952}}: "[It] is clear that the old cry 'Send them back' is no longer a solution to the problem…"</ref> Wannan kuma zai kara yawan ma'aikata kuma ya hana matsalar ma'aikatan ƙaura da ke zaune a yankunan karkara masu nisa. Wani shawarar shi ne ƙirƙirar yawan ma'aikatan Afirka a cikin birane don ƙirƙirar ma'aikata masu aminci don kasuwanci da kuma karuwar tushen mabukaci ga 'yan kasuwa. An buga rahoton ne a lokacin da Jan Smuts ya shahara sosai kuma masu adawa da shi suna da ƙarin goyon baya. A mayar da martani, Jam'iyyar National ta kirkiro kwamishinan kanta, wanda ake kira Hukumar Sauer. Rahotonsa ya ba da shawarar ainihin akasin Hukumar Fagan: ya kamata a ci gaba da rarrabewa kuma a aiwatar da shi a duk fannonin zamantakewa da tattalin arziki na rayuwa. Za'a iya danganta hauhawar wariyar launin fata bayan yakin ga hukumar Sauer.{{Reflist}} == Bayanan da aka ambata == {{reflist}} ==Manazarta== {{refbegin}} * {{Cite book |last= Evans |first= Ivan |year= 1997 |title= Bureaucracy and Race: Native Administration in South Africa |url= http://ark.cdlib.org/ark:/13030/ft2n39n7f2/ |location= Berkeley, CA |publisher= [[University of California Press]] |isbn= 978-0-520-20651-9 }} * {{cite book |last= Suzman |first= Helen |authorlink= Helen Suzman |year= 1952 |orig-year= 1948 |title= A digest of the Fagan report. The Native Laws (Fagan) Commission |url= https://disa.ukzn.ac.za/sites/default/files/DC%20Metadata%20Files/Alan%20Paton%20Centre%20and%20Struggle%20Archives/PC1_1_7_29_12_1/PC1_1_7_29_12_1.pdf |edition= 3rd |location= Johannesburg |publisher= South African Institute of Race Relations }} {{refend}} ph138fnlj6q25e0f81dlml9uizaplyf 656751 656724 2025-07-08T18:06:15Z Sirjat 20447 /* Rahoton */ 656751 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Hukumar Dokokin 'Yan asalin ƙasar''', wacce aka fi sani da Hukumar Fagan, Gwamnatin Afirka ta Kudu ce ta nada ta a 1946 don bincika canje-canje ga tsarin rarrabewa. Membobinta sune Henry Allan Fagan, AS Welsh, AS Barrett, ES von Maltitz, da SS Parsons . An bayyana shi a matsayin "[a]rguably mafi sassaucin ra'ayi takardar hukuma da aka samar a zamanin wariyar launin fata".<ref name="Evans 58">{{Harvard citation no brackets|Evans|1997}}.</ref> == Rahoton == Babban shawarar hukumar ita ce ya kamata a kwantar da hankali ga "tsarin iko" na mutanen Afirka zuwa birane.<ref name="Suzman 7">{{Harvard citation no brackets|Suzman|1952}}: "[It] is clear that the old cry 'Send them back' is no longer a solution to the problem…"</ref> Wannan kuma zai kara yawan ma'aikata kuma ya hana matsalar ma'aikatan ƙaura da ke zaune a yankunan karkara masu nisa. Wani shawarar shi ne ƙirƙirar yawan ma'aikatan Afirka a cikin birane don ƙirƙirar ma'aikata masu aminci don kasuwanci da kuma karuwar tushen mabukaci ga 'yan kasuwa. An buga rahoton ne a lokacin da Jan Smuts ya shahara sosai kuma masu adawa da shi suna da ƙarin goyon baya. A mayar da martani, Jam'iyyar National ta kirkiro kwamishinan kanta, wanda ake kira Hukumar Sauer. Rahotonsa ya ba da shawarar ainihin akasin Hukumar Fagan: ya kamata a ci gaba da rarrabewa kuma a aiwatar da shi a duk fannonin zamantakewa da tattalin arziki na rayuwa. Za'a iya danganta hauhawar wariyar launin fata bayan yakin ga hukumar Sauer. == Bayanan da aka ambata == {{reflist}} ==Manazarta== {{refbegin}} * {{Cite book |last= Evans |first= Ivan |year= 1997 |title= Bureaucracy and Race: Native Administration in South Africa |url= http://ark.cdlib.org/ark:/13030/ft2n39n7f2/ |location= Berkeley, CA |publisher= [[University of California Press]] |isbn= 978-0-520-20651-9 }} * {{cite book |last= Suzman |first= Helen |authorlink= Helen Suzman |year= 1952 |orig-year= 1948 |title= A digest of the Fagan report. The Native Laws (Fagan) Commission |url= https://disa.ukzn.ac.za/sites/default/files/DC%20Metadata%20Files/Alan%20Paton%20Centre%20and%20Struggle%20Archives/PC1_1_7_29_12_1/PC1_1_7_29_12_1.pdf |edition= 3rd |location= Johannesburg |publisher= South African Institute of Race Relations }} {{refend}} deu1oergivdszcznlcy1xdlge2lwvhz Wat (abinci) 0 104986 656725 2025-07-08T16:51:16Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1297662249|Wat (food)]]" 656725 wikitext text/x-wiki '''Ruwa''' ko '''rigar''' ({{langx|am|ወጥ}},{{IPA|am|wətʼ|IPA}}{{IPA|am|wətʼ|IPA}} []) ko ito ([[Harshen Oromo|Oromo]]: Ittoo) ko '''Tsebhi''' ({{langx|ti|ጸብሒ}}: ጸብሒ, IPA:[sʼɐb tur]) stew ne na Habashawa da [[Abincin Eritrea|Eritrea]] wanda za'a iya shirya shi da kaza, naman sa, Ɗan rago, [[Kayan miya|kayan lambu]] iri-iri, cakuda kayan yaji kamar berbere (nau'in zafi), da ''niter kibbeh'', man shanu mai tsabta.{{IPA|am|wətʼ|IPA}}{{IPA|ti|sʼɐbħi|IPA}} == Bayani na gaba ɗaya == Abubuwa da yawa sun bambanta wats daga stews na wasu al'adu. Wataƙila mafi bayyane shine dabarar dafa abinci mai ban mamaki: shirye-shiryen wat yana farawa da albasa da aka yanka a hankali, ba tare da wani kitse ko mai ba, a cikin busassun kwalliya ko tukunya har sai an kori yawancin danshi. Ana ƙara kitse (yawanci niter kibbeh), kuma ana sautéed albasa da sauran kayan ƙanshi kafin a kara wasu sinadaran. Wannan hanyar tana sa albasa ya rushe kuma ya cika stew. A al'adance ana cin Wat tare da [[injera]], gurasar da aka yi da hatsi mai kama da [[Gero|millet]] da aka sani da teff. Akwai nau'ikan wats da yawa. Wadanda suka shahara sune doro wat da siga wat (Amharic), waɗanda aka yi da naman sa. === Doro wat === Doro wat ({{langx|am|ዶሮ ወጥ}}), stew ne mai ɗanɗano da aka yi da kaza. Sau da yawa dafa abinci (amma ba koyaushe ba) ya haɗa da ƙara kwai mai laushi amma wanda ba a raba shi ba. Ita ce mafi mashahuriyar abinci ta gargajiya a Eritrea da Habasha. An yi la'akari da abincin ƙasa, abinci ne da aka zaɓa a lokacin tarurruka na al'ada da na al'adu, ana cinye su tare a matsayin wani ɓangare na ƙungiyar da ke raba kwano da kwandon injera. Ana cinye shi ne kawai a lokuta na musamman tunda yana ɗaukar kimanin awanni 10 don shirya yadda ya kamata. ==== Sanbat wat ==== Wani nau'in Yahudawa na doro wat, wanda ake kira "sanbat wat" (Sabbath wat), Beta Isra'ila (Yahudawan Habasha) ne suka ci shi. Sanbat wat abinci ne na gargajiya na Shabbat. Don kauce wa cakuda nama da madara, ana iya amfani da man kayan lambu a matsayin madadin parave maimakon niter kibbeh. Yeqimem zeyet, wani nau'i na niter kibbeh da aka yi da man kayan lambu, ana iya amfani dashi.<ref>{{Cite web |title=Sanbat Wat (Ethiopian Shabbat Stew) |url=https://reformjudaism.org/jewish-life/food-recipes/sanbat-wat-ethiopian-shabbat-stew |access-date=2019-10-13 |publisher=[[Union for Reform Judaism|ReformJudaism.org]]}}</ref> [[Fayil:A_formal_serving_of_wat_atop_injera_in_Brussels,_Belgium.jpg|thumb|A al'ada hidima na wat a kan injera]] === Misir wat === Misir wat shine stew lentil; mahimman sinadaran sun haɗa da raba jan lentils, tafarnuwa, albasa, da kayan yaji. Yana da mashahuriyar abinci Mai cin ganyayyaki, kuma ana buƙata sosai a lokacin azumi ga Kiristoci na Orthodox. == Dubi kuma == * Beyaynetu * Kai wat * Jerin abincin Afirka * Jerin abinci da abinci na Habasha * Jerin stews == Manazarta == 3sv9oahc0n6tkcca92eijl3j5cllh5t 656727 656725 2025-07-08T16:57:28Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656727 wikitext text/x-wiki '''Ruwa''' ko '''rigar''' []) ko ito ([[Harshen Oromo|Oromo]]: Ittoo) ko '''Tsebhi''' : ጸብሒ, IPA:[sʼɐb tur]) stew ne na Habashawa da [[Abincin Eritrea|Eritrea]] wanda za'a iya shirya shi da kaza, naman sa, Ɗan rago, [[Kayan miya|kayan lambu]] iri-iri, cakuda kayan yaji kamar berbere (nau'in zafi), da ''niter kibbeh'', man shanu mai tsabta.{{IPA|am|wətʼ|IPA}}{{IPA|ti|sʼɐbħi|IPA}} == Bayani na gaba ɗaya == Abubuwa da yawa sun bambanta wats daga stews na wasu al'adu. Wataƙila mafi bayyane shine dabarar dafa abinci mai ban mamaki: shirye-shiryen wat yana farawa da albasa da aka yanka a hankali, ba tare da wani kitse ko mai ba, a cikin busassun kwalliya ko tukunya har sai an kori yawancin danshi. Ana ƙara kitse (yawanci niter kibbeh), kuma ana sautéed albasa da sauran kayan ƙanshi kafin a kara wasu sinadaran. Wannan hanyar tana sa albasa ya rushe kuma ya cika stew. A al'adance ana cin Wat tare da [[injera]], gurasar da aka yi da hatsi mai kama da [[Gero|millet]] da aka sani da teff. Akwai nau'ikan wats da yawa. Wadanda suka shahara sune doro wat da siga wat (Amharic), waɗanda aka yi da naman sa. === Doro wat === Doro wat ({{langx|am|ዶሮ ወጥ}}), stew ne mai ɗanɗano da aka yi da kaza. Sau da yawa dafa abinci (amma ba koyaushe ba) ya haɗa da ƙara kwai mai laushi amma wanda ba a raba shi ba. Ita ce mafi mashahuriyar abinci ta gargajiya a Eritrea da Habasha. An yi la'akari da abincin ƙasa, abinci ne da aka zaɓa a lokacin tarurruka na al'ada da na al'adu, ana cinye su tare a matsayin wani ɓangare na ƙungiyar da ke raba kwano da kwandon injera. Ana cinye shi ne kawai a lokuta na musamman tunda yana ɗaukar kimanin awanni 10 don shirya yadda ya kamata. ==== Sanbat wat ==== Wani nau'in Yahudawa na doro wat, wanda ake kira "sanbat wat" (Sabbath wat), Beta Isra'ila (Yahudawan Habasha) ne suka ci shi. Sanbat wat abinci ne na gargajiya na Shabbat. Don kauce wa cakuda nama da madara, ana iya amfani da man kayan lambu a matsayin madadin parave maimakon niter kibbeh. Yeqimem zeyet, wani nau'i na niter kibbeh da aka yi da man kayan lambu, ana iya amfani dashi.<ref>{{Cite web |title=Sanbat Wat (Ethiopian Shabbat Stew) |url=https://reformjudaism.org/jewish-life/food-recipes/sanbat-wat-ethiopian-shabbat-stew |access-date=2019-10-13 |publisher=[[Union for Reform Judaism|ReformJudaism.org]]}}</ref> [[Fayil:A_formal_serving_of_wat_atop_injera_in_Brussels,_Belgium.jpg|thumb|A al'ada hidima na wat a kan injera]] === Misir wat === Misir wat shine stew lentil; mahimman sinadaran sun haɗa da raba jan lentils, tafarnuwa, albasa, da kayan yaji. Yana da mashahuriyar abinci Mai cin ganyayyaki, kuma ana buƙata sosai a lokacin azumi ga Kiristoci na Orthodox. == Dubi kuma == * Beyaynetu * Kai wat * Jerin abincin Afirka * Jerin abinci da abinci na Habasha * Jerin stews == Manazarta == oz893bipq1j1yc7a2e3soxhxxlf7add 656732 656727 2025-07-08T16:59:11Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656732 wikitext text/x-wiki {{databox}}'''Ruwa''' ko '''rigar''' ko ito ([[Harshen Oromo|Oromo]]: Ittoo) ko '''Tsebhi''' : ጸብሒ, IPA:[sʼɐb tur]) stew ne na Habashawa da [[Abincin Eritrea|Eritrea]] wanda za'a iya shirya shi da kaza, naman sa, Ɗan rago, [[Kayan miya|kayan lambu]] iri-iri, cakuda kayan yaji kamar berbere (nau'in zafi), da ''niter kibbeh'', man shanu mai tsabta.{{IPA|am|wətʼ|IPA}}{{IPA|ti|sʼɐbħi|IPA}} == Bayani na gaba ɗaya == Abubuwa da yawa sun bambanta wats daga stews na wasu al'adu. Wataƙila mafi bayyane shine dabarar dafa abinci mai ban mamaki: shirye-shiryen wat yana farawa da albasa da aka yanka a hankali, ba tare da wani kitse ko mai ba, a cikin busassun kwalliya ko tukunya har sai an kori yawancin danshi. Ana ƙara kitse (yawanci niter kibbeh), kuma ana sautéed albasa da sauran kayan ƙanshi kafin a kara wasu sinadaran. Wannan hanyar tana sa albasa ya rushe kuma ya cika stew. A al'adance ana cin Wat tare da [[injera]], gurasar da aka yi da hatsi mai kama da [[Gero|millet]] da aka sani da teff. Akwai nau'ikan wats da yawa. Wadanda suka shahara sune doro wat da siga wat (Amharic), waɗanda aka yi da naman sa. === Doro wat === Doro wat ({{langx|am|ዶሮ ወጥ}}), stew ne mai ɗanɗano da aka yi da kaza. Sau da yawa dafa abinci (amma ba koyaushe ba) ya haɗa da ƙara kwai mai laushi amma wanda ba a raba shi ba. Ita ce mafi mashahuriyar abinci ta gargajiya a Eritrea da Habasha. An yi la'akari da abincin ƙasa, abinci ne da aka zaɓa a lokacin tarurruka na al'ada da na al'adu, ana cinye su tare a matsayin wani ɓangare na ƙungiyar da ke raba kwano da kwandon injera. Ana cinye shi ne kawai a lokuta na musamman tunda yana ɗaukar kimanin awanni 10 don shirya yadda ya kamata. ==== Sanbat wat ==== Wani nau'in Yahudawa na doro wat, wanda ake kira "sanbat wat" (Sabbath wat), Beta Isra'ila (Yahudawan Habasha) ne suka ci shi. Sanbat wat abinci ne na gargajiya na Shabbat. Don kauce wa cakuda nama da madara, ana iya amfani da man kayan lambu a matsayin madadin parave maimakon niter kibbeh. Yeqimem zeyet, wani nau'i na niter kibbeh da aka yi da man kayan lambu, ana iya amfani dashi.<ref>{{Cite web |title=Sanbat Wat (Ethiopian Shabbat Stew) |url=https://reformjudaism.org/jewish-life/food-recipes/sanbat-wat-ethiopian-shabbat-stew |access-date=2019-10-13 |publisher=[[Union for Reform Judaism|ReformJudaism.org]]}}</ref> [[Fayil:A_formal_serving_of_wat_atop_injera_in_Brussels,_Belgium.jpg|thumb|A al'ada hidima na wat a kan injera]] === Misir wat === Misir wat shine stew lentil; mahimman sinadaran sun haɗa da raba jan lentils, tafarnuwa, albasa, da kayan yaji. Yana da mashahuriyar abinci Mai cin ganyayyaki, kuma ana buƙata sosai a lokacin azumi ga Kiristoci na Orthodox. == Dubi kuma == * Beyaynetu * Kai wat * Jerin abincin Afirka * Jerin abinci da abinci na Habasha * Jerin stews == Manazarta == s6uiiycbnbj5dbdgwhds3zv2pg7e317 656733 656732 2025-07-08T16:59:40Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Doro wat */ 656733 wikitext text/x-wiki {{databox}}'''Ruwa''' ko '''rigar''' ko ito ([[Harshen Oromo|Oromo]]: Ittoo) ko '''Tsebhi''' : ጸብሒ, IPA:[sʼɐb tur]) stew ne na Habashawa da [[Abincin Eritrea|Eritrea]] wanda za'a iya shirya shi da kaza, naman sa, Ɗan rago, [[Kayan miya|kayan lambu]] iri-iri, cakuda kayan yaji kamar berbere (nau'in zafi), da ''niter kibbeh'', man shanu mai tsabta.{{IPA|am|wətʼ|IPA}}{{IPA|ti|sʼɐbħi|IPA}} == Bayani na gaba ɗaya == Abubuwa da yawa sun bambanta wats daga stews na wasu al'adu. Wataƙila mafi bayyane shine dabarar dafa abinci mai ban mamaki: shirye-shiryen wat yana farawa da albasa da aka yanka a hankali, ba tare da wani kitse ko mai ba, a cikin busassun kwalliya ko tukunya har sai an kori yawancin danshi. Ana ƙara kitse (yawanci niter kibbeh), kuma ana sautéed albasa da sauran kayan ƙanshi kafin a kara wasu sinadaran. Wannan hanyar tana sa albasa ya rushe kuma ya cika stew. A al'adance ana cin Wat tare da [[injera]], gurasar da aka yi da hatsi mai kama da [[Gero|millet]] da aka sani da teff. Akwai nau'ikan wats da yawa. Wadanda suka shahara sune doro wat da siga wat (Amharic), waɗanda aka yi da naman sa. === Doro wat === Doro wat, stew ne mai ɗanɗano da aka yi da kaza. Sau da yawa dafa abinci (amma ba koyaushe ba) ya haɗa da ƙara kwai mai laushi amma wanda ba a raba shi ba. Ita ce mafi mashahuriyar abinci ta gargajiya a Eritrea da Habasha. An yi la'akari da abincin ƙasa, abinci ne da aka zaɓa a lokacin tarurruka na al'ada da na al'adu, ana cinye su tare a matsayin wani ɓangare na ƙungiyar da ke raba kwano da kwandon injera. Ana cinye shi ne kawai a lokuta na musamman tunda yana ɗaukar kimanin awanni 10 don shirya yadda ya kamata. ==== Sanbat wat ==== Wani nau'in Yahudawa na doro wat, wanda ake kira "sanbat wat" (Sabbath wat), Beta Isra'ila (Yahudawan Habasha) ne suka ci shi. Sanbat wat abinci ne na gargajiya na Shabbat. Don kauce wa cakuda nama da madara, ana iya amfani da man kayan lambu a matsayin madadin parave maimakon niter kibbeh. Yeqimem zeyet, wani nau'i na niter kibbeh da aka yi da man kayan lambu, ana iya amfani dashi.<ref>{{Cite web |title=Sanbat Wat (Ethiopian Shabbat Stew) |url=https://reformjudaism.org/jewish-life/food-recipes/sanbat-wat-ethiopian-shabbat-stew |access-date=2019-10-13 |publisher=[[Union for Reform Judaism|ReformJudaism.org]]}}</ref> [[Fayil:A_formal_serving_of_wat_atop_injera_in_Brussels,_Belgium.jpg|thumb|A al'ada hidima na wat a kan injera]] === Misir wat === Misir wat shine stew lentil; mahimman sinadaran sun haɗa da raba jan lentils, tafarnuwa, albasa, da kayan yaji. Yana da mashahuriyar abinci Mai cin ganyayyaki, kuma ana buƙata sosai a lokacin azumi ga Kiristoci na Orthodox. == Dubi kuma == * Beyaynetu * Kai wat * Jerin abincin Afirka * Jerin abinci da abinci na Habasha * Jerin stews == Manazarta == pwqadqr3m3rpusti6x22oq4vcr2fqku Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Sokoto 0 104987 656726 2025-07-08T16:57:11Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166018|1999 Nigerian Senate elections in Sokoto State]]" 656726 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Sokoto a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Sokotu. Aliyu Abubakar wanda ke wakiltar Sokoto ta Arewa, Bello Jibrin Gada wanda ke wakil da Sokoto ta Gabas da Abdallah Wali wanda ke wakilcin Sokoto ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Part.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Sokoto | | | |[[Aliyu Abubakar]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Gabashin Sokoto | | | |[[Bello Jibrin Gada|Jibrin Gadda kyakkyawa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kudancin Sokoto | | | |[[Abdallah Wali]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Sokoto === [[Aliyu Abubakar]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Aliyu Abubakar]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Gabashin Sokoto === Bello Jibrin Gada na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Sokoto State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Bello Jibrin Gada]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Kudancin Sokoto === [[Abdallah Wali]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdallah Wali]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} 828o6unyvw50r5byn8i5gtk9zcgrmeu 656728 656726 2025-07-08T16:57:51Z Nnamadee 31123 656728 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Sokoto a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Sokotu. Aliyu Abubakar wanda ke wakiltar Sokoto ta Arewa, Bello Jibrin Gada wanda ke wakil da Sokoto ta Gabas da Abdallah Wali wanda ke wakilcin Sokoto ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Part.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Sokoto | | | |[[Aliyu Abubakar]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Gabashin Sokoto | | | |[[Bello Jibrin Gada|Jibrin Gadda kyakkyawa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kudancin Sokoto | | | |[[Abdallah Wali]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Sokoto === [[Aliyu Abubakar]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Aliyu Abubakar]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Gabashin Sokoto === Bello Jibrin Gada na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Sokoto State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Bello Jibrin Gada]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Kudancin Sokoto === [[Abdallah Wali]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdallah Wali]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} 6mxgirkq0pfjlail9t1fpkkkoinvn00 656729 656728 2025-07-08T16:58:05Z Nnamadee 31123 656729 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Sokoto a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Sokotu. Aliyu Abubakar wanda ke wakiltar Sokoto ta Arewa, Bello Jibrin Gada wanda ke wakil da Sokoto ta Gabas da Abdallah Wali wanda ke wakilcin Sokoto ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Part.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Sokoto | | | |[[Aliyu Abubakar]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Gabashin Sokoto | | | |[[Bello Jibrin Gada|Jibrin Gadda kyakkyawa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kudancin Sokoto | | | |[[Abdallah Wali]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Sokoto === [[Aliyu Abubakar]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Aliyu Abubakar]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Gabashin Sokoto === Bello Jibrin Gada na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Sokoto State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Bello Jibrin Gada]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Kudancin Sokoto === [[Abdallah Wali]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdallah Wali]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} 2vi95c7ey6zmjezchkqe9gdee38cwkv 656730 656729 2025-07-08T16:58:21Z Nnamadee 31123 656730 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Sokoto a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Sokotu. Aliyu Abubakar wanda ke wakiltar Sokoto ta Arewa, Bello Jibrin Gada wanda ke wakil da Sokoto ta Gabas da Abdallah Wali wanda ke wakilcin Sokoto ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Part.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Sokoto | | | |[[Aliyu Abubakar]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Gabashin Sokoto | | | |[[Bello Jibrin Gada|Jibrin Gadda kyakkyawa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kudancin Sokoto | | | |[[Abdallah Wali]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Sokoto === [[Aliyu Abubakar]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Aliyu Abubakar]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Gabashin Sokoto === Bello Jibrin Gada na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Sokoto State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Bello Jibrin Gada]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Kudancin Sokoto === [[Abdallah Wali]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdallah Wali]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} hvrydsnsg76ap4xvbs72t3m2ra9uczc 656731 656730 2025-07-08T16:58:38Z Nnamadee 31123 656731 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Sokoto a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Sokotu. Aliyu Abubakar wanda ke wakiltar Sokoto ta Arewa, Bello Jibrin Gada wanda ke wakil da Sokoto ta Gabas da Abdallah Wali wanda ke wakilcin Sokoto ta Kudu duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Part.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Arewacin Sokoto | | | |[[Aliyu Abubakar]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Gabashin Sokoto | | | |[[Bello Jibrin Gada|Jibrin Gadda kyakkyawa]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Kudancin Sokoto | | | |[[Abdallah Wali]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Arewacin Sokoto === [[Aliyu Abubakar]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Aliyu Abubakar]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Gabashin Sokoto === Bello Jibrin Gada na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change|title=1999 Nigerian Senate election in Sokoto State}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Bello Jibrin Gada]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} === Kudancin Sokoto === [[Abdallah Wali]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdallah Wali]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} 3ug5mfqdbvygly2e8s90sr4dqukljbi Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Taraba 0 104988 656734 2025-07-08T17:08:09Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166023|1999 Nigerian Senate elections in Taraba State]]" 656734 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Taraba a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Tarava. Abdulazeez Ibrahim wanda ke wakiltar Taraba ta Tsakiya da Dalhatu Umaru Sangari wanda ke wakilcin Taraba ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Abdulahi Bala Adamu wanda ke wakilci Taraba ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Taraba ta Tsakiya | | | |[[Abdulazeez Ibrahim]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Kudu | | | |[[Dalhatu Umaru Sangari]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Arewa | | | |[[Abdulahi Bala Adamu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Taraba ta Tsakiya === [[Abdulazeez Ibrahim]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Abdulazeez Ibrahim]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Kudu === [[Dalhatu Umaru Sangari]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Dalhatu Umaru Sangari]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Arewa === [[Abdulahi Bala Adamu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdulahi Bala Adamu]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} 1old7dri1e9if6geexpoq5oj7uoi6d5 656735 656734 2025-07-08T17:08:46Z Nnamadee 31123 656735 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Taraba a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Tarava. Abdulazeez Ibrahim wanda ke wakiltar Taraba ta Tsakiya da Dalhatu Umaru Sangari wanda ke wakilcin Taraba ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Abdulahi Bala Adamu wanda ke wakilci Taraba ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Taraba ta Tsakiya | | | |[[Abdulazeez Ibrahim]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Kudu | | | |[[Dalhatu Umaru Sangari]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Arewa | | | |[[Abdulahi Bala Adamu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Taraba ta Tsakiya === [[Abdulazeez Ibrahim]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Abdulazeez Ibrahim]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Kudu === [[Dalhatu Umaru Sangari]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Dalhatu Umaru Sangari]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Arewa === [[Abdulahi Bala Adamu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdulahi Bala Adamu]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} ba5k0sms9hb08wew56ytbwpcdh4pt57 656736 656735 2025-07-08T17:09:03Z Nnamadee 31123 656736 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Taraba a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Tarava. Abdulazeez Ibrahim wanda ke wakiltar Taraba ta Tsakiya da Dalhatu Umaru Sangari wanda ke wakilcin Taraba ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Abdulahi Bala Adamu wanda ke wakilci Taraba ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Taraba ta Tsakiya | | | |[[Abdulazeez Ibrahim]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Kudu | | | |[[Dalhatu Umaru Sangari]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Arewa | | | |[[Abdulahi Bala Adamu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Taraba ta Tsakiya === [[Abdulazeez Ibrahim]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Abdulazeez Ibrahim]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Kudu === [[Dalhatu Umaru Sangari]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Dalhatu Umaru Sangari]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Arewa === [[Abdulahi Bala Adamu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdulahi Bala Adamu]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} 54o09ut229y9ru9gp2w7v9rysare5xz 656737 656736 2025-07-08T17:09:31Z Nnamadee 31123 656737 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Taraba a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Tarava. Abdulazeez Ibrahim wanda ke wakiltar Taraba ta Tsakiya da Dalhatu Umaru Sangari wanda ke wakilcin Taraba ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Abdulahi Bala Adamu wanda ke wakilci Taraba ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Taraba ta Tsakiya | | | |[[Abdulazeez Ibrahim]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Kudu | | | |[[Dalhatu Umaru Sangari]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Arewa | | | |[[Abdulahi Bala Adamu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Taraba ta Tsakiya === [[Abdulazeez Ibrahim]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Abdulazeez Ibrahim]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Kudu === [[Dalhatu Umaru Sangari]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Dalhatu Umaru Sangari]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Arewa === [[Abdulahi Bala Adamu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdulahi Bala Adamu]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} dudqdncwoga6fngk6eigv4qnka4j64r 656738 656737 2025-07-08T17:10:05Z Nnamadee 31123 656738 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Taraba a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Tarava. Abdulazeez Ibrahim wanda ke wakiltar Taraba ta Tsakiya da Dalhatu Umaru Sangari wanda ke wakilcin Taraba ta Kudu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a, yayin da Abdulahi Bala Adamu wanda ke wakilci Taraba ta Arewa ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Taraba ta Tsakiya | | | |[[Abdulazeez Ibrahim]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Kudu | | | |[[Dalhatu Umaru Sangari]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Taraba ta Arewa | | | |[[Abdulahi Bala Adamu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Taraba ta Tsakiya === [[Abdulazeez Ibrahim]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Abdulazeez Ibrahim]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Kudu === [[Dalhatu Umaru Sangari]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=Peoples Democratic Party (Nigeria)|candidate=[[Dalhatu Umaru Sangari]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=Peoples Democratic Party (Nigeria)}} {{End}} === Taraba ta Arewa === [[Abdulahi Bala Adamu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref>{{Election box begin no change}} {{Election box winning candidate with party link no change|party=All Nigeria Peoples Party|candidate=[[Abdulahi Bala Adamu]]|votes=|percentage=}} {{Election box total no change}} {{Election box hold with party link no change|winner=All Nigeria Peoples Party}} {{End}} == Manazarta == {{Reflist}} qdggjdosx5a8iikdx7qi1y2ov7falhp Mark Shope 0 104989 656739 2025-07-08T17:23:54Z Muhammad Idriss Criteria 15878 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1292275822|Mark Shope]]" 656739 wikitext text/x-wiki '''Mark Williams Shope''' SCOB (1919-1998) ɗan [[Kungiyoyin kasuwanci a Afirka ta Kudu|ƙungiyar ƙwadagon]] Afirka ta Kudu ne kuma ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata. Ya yi fice a matsayin shugaban ƙungiyar ma'aikatan wanki ta Afirka tsakanin shekarun 1952 zuwa 1963 sannan ya kasance babban sakatare na biyu na kungiyar 'yan kasuwa ta Afirka ta Kudu (SACTU). Ya kuma kasance mamba a kwamitin zartarwa na ƙasa na jam'iyyar African National Congress da kuma [[Umkhonto we Sizwe]] commissar. == Rayuwar farko da aiki == An haifi Shope a cikin shekarar 1919 a Letaba, ƙauye kusa da Tzaneen a cikin tsohuwar Transvaal ta Arewa. <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}</ref> Mahaifinsa, ma'aikacin layin dogo, ya mutu sa'ad da yake ƙarami. <ref name=":1" /> Bai samu karatun boko ba har sai da ya girma, inda ya samu takardar shaidar kammala karatun digiri ta hanyar karatu na sirri. <ref name=":2">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.sahistory.org.za/people/mark-shope |access-date=2024-12-27 |website=South African History Online}}</ref> Maimakon haka, shi da ’yan uwansa shida sun ciyar da yaransu suna kiwon shanu, kuma yana ɗan shekara 13 ya fara aiki a wata gonar citrus da ke kusa. Sa’ad da yake ɗan shekara 15, ya ƙaura zuwa [[Johannesburg]] don ya sami aiki a ma’adinan zinare. <ref name=":1" /> Bayan ya shafe shekara guda yana aikin hakar ma'adinai, ya shiga yajin aikin farko, ƙarƙashin jagorancin ɗan gwagwarmayar ƙasar Malawi, Nelson Banda; bayan ya shiga yajin aiki na biyu, an mayar da shi zuwa Transvaal ta Arewa, inda ya kasance har zuwa shekara ta 1940. <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf "Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Sechaba''. '''2''' (8): 7. August 1968.</cite></ref> Bayan ya koma Johannesburg a shekara ta 1940, a farkon [[Yaƙin Duniya na II|yakin duniya na biyu]], ya fara aiki a hukumar kula da jiragen ƙasa da tashar jiragen ruwa ta Afirka ta Kudu sannan kuma ya yi aiki a majalisar birnin Johannesburg; an ba shi Sashen Kayyakin Yaki har zuwa ƙarshen yakin. <ref name=":1" /> == Gwagwarmayar ƙungiyar ƙwadago ta farko == Bayan ƙarshen yakin duniya na biyu, Shope ya fara aiki a matsayin mai busar da kayayyaki a kamfanin wanki na tururi, inda ya fara shiga cikin [[Kungiyoyin kasuwanci a Afirka ta Kudu|ƙungiyoyin kasuwanci]]. Bayan ya shiga yajin aikin wanki a shekarar 1946, an zaɓe shi a matsayin ma'aikacin shago a shekarar 1947, sannan a shekarar 1952 aka zaɓe shi a matsayin shugaban kungiyar ma'aikatan wanki ta Afirka, muƙamin da ya riƙe har ya bar ƙasar a shekarar 1963. <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf "Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Sechaba''. '''2''' (8): 7. August 1968.</cite></ref> A cikin shekarar 1954, ya kuma kasance shugaban riƙo na reshen Transvaal na Majalisar Ƙungiyoyin Ƙungiyoyin Ƙasashen Turai yayin da aka [[Jerin mutanen da ke ƙarƙashin umarnin haramtawa a ƙarƙashin wariyar launin fata|dakatar da]] zaɓaɓɓen shugaban. <ref name=":1" /> A halin da ake ciki, yayin da ake ci gaba da adawa da mulkin nuna wariyar launin fata, Shope ya shiga jam'iyyar ANC a lokacin yakin neman zaɓenta na 1952, kuma tsakanin shekarun 1953 zuwa 1963 ya ci gaba da zama shugaban reshen jam'iyyar ANC na yankinsa a yankuna biyu na Johannesburg - ɗaya daga cikinsu shi ne reshen Jabavu, Soweto. <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf "Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Sechaba''. '''2''' (8): 7. August 1968.</cite></ref> <ref name=":2">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.sahistory.org.za/people/mark-shope |access-date=2024-12-27 |website=South African History Online}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.sahistory.org.za/people/mark-shope "Mark Shope"]. ''South African History Online''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> Lokacin da aka kafa jam'iyyar ANC ta Afirka ta Kudu Congress of Trade Unions (SACTU) a shekarar 1955, Shope ya kasance mamba a kwamitin zartarwa na ƙasa na farko; Daga baya ya yi aiki a matsayin ma'ajin ta na ƙasa sannan kuma, har zuwa shekara ta 1963, a matsayin babban sakatarenta. <ref name=":1" /> Shope ya kasance wanda ake tuhuma a cikin [[1956 Shari'ar Cin amana|shari'ar cin amanar ƙasa ta shekarar 1956]], kuma, daban, an tsare shi ba tare da shari'a ba tsawon watanni biyar a lokacin dokar ta-baci ta 1960. <ref name=":1" /> Bayan an sake shi an zabe shi a cikin kwamitin siyasa da ke da alhakin shirye-shiryen [[Taron Dukkan Al'ummar Afirka|taron jama'ar Afirka baki daya]], wanda aka gudanar a Pietermaritzburg a watan Maris na shekarar 1961; duk da haka, a lokacin da aka gudanar da taron, an sake kama Shope kuma a wannan karon an yanke masa hukuncin ɗaurin shekara guda a gidan yari. An sallame shi ne bisa ɗaukaka ƙara da yayi. <ref name=":1" /> == Yunkurin fafutuka a gudun hijira == An dakatar da shi a cikin 1963, <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf "Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Sechaba''. '''2''' (8): 7. August 1968.</cite></ref> Shope ya tafi gudun hijira a waccan shekarar, ANC ta wakilta don maye gurbin Moses Mabhida a matsayin wakilin SACTU a hedkwatar kungiyar kwadago ta duniya a [[Prag|Prague]]. Ya kasance a zaman gudun hijira na shekaru talatin masu zuwa. Ya kasance daga cikin 'yan jam'iyyar ANC na farko da suka samu horon soji a Tarayyar Soviet a ƙarƙashin inuwar sabuwar jam'iyyar da ke ɗauke da makamai, [[Umkhonto we Sizwe]] (MK), <ref name=":4">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-url=http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-date=2024-08-01 |access-date=2024-12-27 |website=The Presidency |language=en}}</ref> kuma ya yi aiki a cikin Kwamitin Zartarwar ANC na ƙasa da ba a zaɓa ba a gudun hijira a wannan lokacin. A cikin shekarar 1969, yayin taron Morogoro na ANC, SACTU ta tsara kasancewarta na ƙungiyar a gudun hijira, inda ta kafa hedkwatar wucin gadi a [[Lusaka|Lusaka, Zambia]]; An sake naɗa Shope a matsayin babban sakatare na SACTU, muƙamin da ya riƙe har zuwa shekara ta 1975. A wannan matsayi ya kasance memba na kafa kungiyar haɗin gwiwar ƙungiyar kwadago ta Kudancin Afirka da kuma [[Ƙungiyar Kwadago ta Afirka|kungiyar haɗin kan kungiyar kwadago ta Afirka]]. <ref name=":4">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-url=http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-date=2024-08-01 |access-date=2024-12-27 |website=The Presidency |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope "Mark Shope"]. ''The Presidency''. Archived from [https://www.presidency.gov.za/mark-shope the original] on 1 August 2024<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> A cikin shekarar 1975, John Gaetsewe ya maye gurbinsa a matsayin babban sakatare; daga nan ya ci gaba da zama memba na SACTU, kuma ya ci gaba da taka rawar jagoranci a cikin shirye-shiryenta na ilimin siyasa, <ref name=":4" /> amma kuma ya ninka ayyukansa tare da ANC, wanda ya tura shi Angola. <ref name=":3" /> Ya zama kwamishina a sansanin MK a Nova Katenga (wanda kuma aka rubuta Novo Catengue), wanda a cikin shekaru biyar masu zuwa ya sami ambaliya na sabbin ma'aikatan MK a sakamakon rikicin Soweto na 1976. <ref>{{Cite journal |last=Ellis |first=Stephen |date=1991 |title=The ANC in Exile |url=https://academic.oup.com/afraf/article/54675/THE |journal=African Affairs |language=en |volume=90 |issue=360 |page=445 |doi=10.1093/oxfordjournals.afraf.a098442 |issn=1468-2621 |url-access=subscription}}</ref> Shi da Jack Simons sun shahara a cikin MK saboda darussan ilimin siyasa da suka gabatar a sansanin zuwa abin da ake kira Yuni 16th Detachment; <ref>{{Cite journal |last=Davis |first=Steve |date=2014 |title=Training and Deployment at Novo Catengue and the Diaries of Jack Simons, 1977–1979 |url=https://www.jstor.org/stable/24566735 |journal=Journal of Southern African Studies |volume=40 |issue=6 |pages=1325–1342 |doi=10.1080/03057070.2014.964909 |issn=0305-7070 |jstor=24566735 |url-access=subscription}}</ref> wanda ya shafi son jari-hujja na tarihi, tarihin siyasar Afirka ta Kudu, da falsafar rashin nuna wariyar launin fata. <ref>{{Cite journal |last=Alexander |first=Jocelyn |last2=McGregor |first2=JoAnn |date=2020-09-02 |title=The Travelling Toyi-Toyi: Soldiers and the Politics of Drill |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/03057070.2020.1804123 |journal=Journal of Southern African Studies |volume=46 |issue=5 |pages=923–940 |bibcode=2020JSAfS..46..923A |doi=10.1080/03057070.2020.1804123 |issn=0305-7070}}</ref> A cewar Stanley Manong da James Ngculu, waɗanda suka zauna a sansanin a wannan lokacin, taken Shope shine, "soja ba tare da siyasa ba ɗan haya ne." Shope ya kuma wakilci ANC a matsayin babban wakilinta a Najeriya na wani lokaci. <ref name=":5">{{Cite web |date=1990-08-31 |title=Praise be the women |url=https://www.learnandteach.org.za/post/praise-be-the-women |access-date=2024-12-27 |website=Learn & Teach |language=en}}</ref> A cikin shekarar 1987, gungun jami'an Tsaro sun yi yunkurin kashe shi, Lambert Moloi, da wasu 'yan ƙungiyar MK guda biyu yayin da suke ziyara [[Gaborone|a Gaborone, Botswana]]; a shekarar 1999 jami'an sun ba da shaida game da makircin a Hukumar Gaskiya da sasantawa kuma an ba su cikakken afuwa. <ref>{{Cite web |date=15 November 1999 |title=Amnesty decision by the Truth and Reconciliation Commission |url=https://www.justice.gov.za/TRC/media/pr/1999/p991115b.htm |access-date=2024-12-27 |website=Department of Justice}}</ref> == Ritaya a Afirka ta Kudu == Shope ya koma Afirka ta Kudu yayin tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata kuma an naɗa shi a matsayin shugaban ƙungiyar ma'aikatan gidan waya da sadarwa. <ref name=":4">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-url=http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-date=2024-08-01 |access-date=2024-12-27 |website=The Presidency |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope "Mark Shope"]. ''The Presidency''. Archived from [https://www.presidency.gov.za/mark-shope the original] on 1 August 2024<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> Ya rasu a shekara ta 1998. <ref>{{Cite web |date=3 September 2002 |title=Who was Mark Shope? |url=https://www.news24.com/news24/who-was-mark-shope-20020903 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> == Girmamawa == A cikin watan Agustan 2002, gwamnatin ANC bayan mulkin nuna wariyar launin fata ta ƙaramar hukumar Tzaneen ta sanar da cewa za a sauya wa garin suna Mark Shope don girmama Shope. <ref>{{Cite web |last=samaYende |first=Sizwe |date=29 August 2002 |title=Town renaming sparks uproar |url=https://www.news24.com/news24/town-renaming-sparks-uproar-20020829 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> Sake suna ya ci karo da tsayin daka daga jam'iyyar adawa ta Democratic Alliance da wasu daga cikin al'ummar yankin, kuma a ƙarshe National Geographical Names Council ta yi watsi da sauya sunan, inda ta gano cewa ba lallai ba ne saboda sunan Tzaneen ba shi da wata ma'anar siyasa ta nuna wariyar launin fata. <ref>{{Cite web |last=samaYende |first=Sizwe |date=25 September 2002 |title=New name slammed as 'tribalism' |url=https://www.news24.com/news24/new-name-slammed-as-tribalism-20020925 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |date=17 December 2002 |title=Name change despite ethnic spat |url=https://www.news24.com/news24/name-change-despite-ethnic-spat-20021217 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> Masu lura da al'amura sun danganta 'yan adawar yankin da kin amincewa da sunan Tsonga na Shope na ƙabilanci da mazauna Sotho suka yi. <ref>{{Cite web |last=Mathebula |first=Mandla |date=24 December 2019 |title=No denying problem of tribalism in Limpopo |url=https://www.news24.com/citypress/voices/no-denying-problem-of-tribalism-in-limpopo-20191224 |access-date=2024-12-27 |website=City Press |language=en-US}}</ref> A ranar 10 ga watan Disamba, 2002, shugaban Afirka ta Kudu [[Thabo Mbeki]] ya shigar da Shope bayan mutuwarsa ga odar Baobab, Zinariya. <ref>{{Cite web |date=10 December 2002 |title=National orders 'an inspiration' |url=https://www.news24.com/news24/national-orders-an-inspiration-20021210 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> Ya samu lambar yabon ne saboda gudunmowar da ya bayar ga yaki da nuna wariyar launin fata da kuma ci gaban kungiyar kwadago. <ref name=":4">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-url=http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-date=2024-08-01 |access-date=2024-12-27 |website=The Presidency |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope "Mark Shope"]. ''The Presidency''. Archived from [https://www.presidency.gov.za/mark-shope the original] on 1 August 2024<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> == Rayuwa ta sirri == Shope yana da 'ya'ya uku daga aurensa na farko: George, wanda ya mutu yana ɗalibi, <ref>{{Cite web |date=2024-09-03 |title=UL, Limpopo Premier reflect on Josephine Moshobane's contribution to the struggle |url=https://www.ul.ac.za/ul-limpopo-premier-reflect-on-josephine-moshobanes-contribution-to-the-struggle/ |access-date=2024-12-27 |website=University of Limpopo |language=en-US}}</ref> da 'yan siyasa [[Shagon Ntombi|Ntombi]] da Sheila. <ref name=":5">{{Cite web |date=1990-08-31 |title=Praise be the women |url=https://www.learnandteach.org.za/post/praise-be-the-women |access-date=2024-12-27 |website=Learn & Teach |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.learnandteach.org.za/post/praise-be-the-women "Praise be the women"]. ''Learn & Teach''. 31 August 1990<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> A cikin shekarar 1957, a lokacin shari'ar cin amanar ƙasa, ya auri matarsa ta biyu, Gertrude Shope, wanda ya sami ƙarin 'ya'ya uku: <ref name=":5" /> ɗan siyasa Lyndall da jami'an diflomasiyya Lenin da Thaninga. <ref>{{Cite web |date=2014-04-24 |title=ANC and Cope: Freedom unites two generations |url=https://mg.co.za/article/2014-04-24-freedom-unites-two-generations/ |access-date=2024-12-27 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Greeff |first=Michelle |date=2020-12-05 |title=President saddened by passing of Ambassador Lenin Shope |url=https://dirco.gov.za/president-saddened-by-passing-of-ambassador-lenin-shope/ |access-date=2024-12-27 |website=DIRCO |language=en-US}}</ref> Iyalinsa sun haɗa shi da gudun hijira a shekarar 1966. <ref name=":5" /> == Manazarta == [[Rukuni:Mutuwan 1998]] [[Rukuni:Haihuwan 1919]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] lbkcnya7do5w0ylksyux9mwbvvro5ot 656746 656739 2025-07-08T17:34:53Z Muhammad Idriss Criteria 15878 656746 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Mark Williams Shope''' SCOB (1919-1998) ɗan [[Kungiyoyin kasuwanci a Afirka ta Kudu|ƙungiyar ƙwadagon]] Afirka ta Kudu ne kuma ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata. Ya yi fice a matsayin shugaban ƙungiyar ma'aikatan wanki ta Afirka tsakanin shekarun 1952 zuwa 1963 sannan ya kasance babban sakatare na biyu na kungiyar 'yan kasuwa ta Afirka ta Kudu (SACTU). Ya kuma kasance mamba a kwamitin zartarwa na ƙasa na jam'iyyar African National Congress da kuma [[Umkhonto we Sizwe]] commissar. == Rayuwar farko da aiki == An haifi Shope a cikin shekarar 1919 a Letaba, ƙauye kusa da Tzaneen a cikin tsohuwar Transvaal ta Arewa. <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}</ref> Mahaifinsa, ma'aikacin layin dogo, ya mutu sa'ad da yake ƙarami. <ref name=":1" /> Bai samu karatun boko ba har sai da ya girma, inda ya samu takardar shaidar kammala karatun digiri ta hanyar karatu na sirri. <ref name=":2">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.sahistory.org.za/people/mark-shope |access-date=2024-12-27 |website=South African History Online}}</ref> Maimakon haka, shi da ’yan uwansa shida sun ciyar da yaransu suna kiwon shanu, kuma yana ɗan shekara 13 ya fara aiki a wata gonar citrus da ke kusa. Sa’ad da yake ɗan shekara 15, ya ƙaura zuwa [[Johannesburg]] don ya sami aiki a ma’adinan zinare. <ref name=":1" /> Bayan ya shafe shekara guda yana aikin hakar ma'adinai, ya shiga yajin aikin farko, ƙarƙashin jagorancin ɗan gwagwarmayar ƙasar Malawi, Nelson Banda; bayan ya shiga yajin aiki na biyu, an mayar da shi zuwa Transvaal ta Arewa, inda ya kasance har zuwa shekara ta 1940. <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf "Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Sechaba''. '''2''' (8): 7. August 1968.</cite></ref> Bayan ya koma Johannesburg a shekara ta 1940, a farkon [[Yaƙin Duniya na II|yakin duniya na biyu]], ya fara aiki a hukumar kula da jiragen ƙasa da tashar jiragen ruwa ta Afirka ta Kudu sannan kuma ya yi aiki a majalisar birnin Johannesburg; an ba shi Sashen Kayyakin Yaki har zuwa ƙarshen yakin. <ref name=":1" /> == Gwagwarmayar ƙungiyar ƙwadago ta farko == Bayan ƙarshen yakin duniya na biyu, Shope ya fara aiki a matsayin mai busar da kayayyaki a kamfanin wanki na tururi, inda ya fara shiga cikin [[Kungiyoyin kasuwanci a Afirka ta Kudu|ƙungiyoyin kasuwanci]]. Bayan ya shiga yajin aikin wanki a shekarar 1946, an zaɓe shi a matsayin ma'aikacin shago a shekarar 1947, sannan a shekarar 1952 aka zaɓe shi a matsayin shugaban kungiyar ma'aikatan wanki ta Afirka, muƙamin da ya riƙe har ya bar ƙasar a shekarar 1963. <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf "Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Sechaba''. '''2''' (8): 7. August 1968.</cite></ref> A cikin shekarar 1954, ya kuma kasance shugaban riƙo na reshen Transvaal na Majalisar Ƙungiyoyin Ƙungiyoyin Ƙasashen Turai yayin da aka [[Jerin mutanen da ke ƙarƙashin umarnin haramtawa a ƙarƙashin wariyar launin fata|dakatar da]] zaɓaɓɓen shugaban. <ref name=":1" /> A halin da ake ciki, yayin da ake ci gaba da adawa da mulkin nuna wariyar launin fata, Shope ya shiga jam'iyyar ANC a lokacin yakin neman zaɓenta na 1952, kuma tsakanin shekarun 1953 zuwa 1963 ya ci gaba da zama shugaban reshen jam'iyyar ANC na yankinsa a yankuna biyu na Johannesburg - ɗaya daga cikinsu shi ne reshen Jabavu, Soweto. <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf "Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Sechaba''. '''2''' (8): 7. August 1968.</cite></ref> <ref name=":2">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.sahistory.org.za/people/mark-shope |access-date=2024-12-27 |website=South African History Online}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.sahistory.org.za/people/mark-shope "Mark Shope"]. ''South African History Online''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> Lokacin da aka kafa jam'iyyar ANC ta Afirka ta Kudu Congress of Trade Unions (SACTU) a shekarar 1955, Shope ya kasance mamba a kwamitin zartarwa na ƙasa na farko; Daga baya ya yi aiki a matsayin ma'ajin ta na ƙasa sannan kuma, har zuwa shekara ta 1963, a matsayin babban sakatarenta. <ref name=":1" /> Shope ya kasance wanda ake tuhuma a cikin [[1956 Shari'ar Cin amana|shari'ar cin amanar ƙasa ta shekarar 1956]], kuma, daban, an tsare shi ba tare da shari'a ba tsawon watanni biyar a lokacin dokar ta-baci ta 1960. <ref name=":1" /> Bayan an sake shi an zabe shi a cikin kwamitin siyasa da ke da alhakin shirye-shiryen [[Taron Dukkan Al'ummar Afirka|taron jama'ar Afirka baki daya]], wanda aka gudanar a Pietermaritzburg a watan Maris na shekarar 1961; duk da haka, a lokacin da aka gudanar da taron, an sake kama Shope kuma a wannan karon an yanke masa hukuncin ɗaurin shekara guda a gidan yari. An sallame shi ne bisa ɗaukaka ƙara da yayi. <ref name=":1" /> == Yunkurin fafutuka a gudun hijira == An dakatar da shi a cikin 1963, <ref name=":1">{{Cite journal |date=August 1968 |title=Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions |url=https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf |journal=Sechaba |volume=2 |issue=8 |pages=7}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.marxists.org/subject/africa/periodicals/sechaba/sechaba-2-8.pdf "Mark Shope: Banned General Secretary of the S. A. Congress of Trade Unions"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Sechaba''. '''2''' (8): 7. August 1968.</cite></ref> Shope ya tafi gudun hijira a waccan shekarar, ANC ta wakilta don maye gurbin Moses Mabhida a matsayin wakilin SACTU a hedkwatar kungiyar kwadago ta duniya a [[Prag|Prague]]. Ya kasance a zaman gudun hijira na shekaru talatin masu zuwa. Ya kasance daga cikin 'yan jam'iyyar ANC na farko da suka samu horon soji a Tarayyar Soviet a ƙarƙashin inuwar sabuwar jam'iyyar da ke ɗauke da makamai, [[Umkhonto we Sizwe]] (MK), <ref name=":4">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-url=http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-date=2024-08-01 |access-date=2024-12-27 |website=The Presidency |language=en}}</ref> kuma ya yi aiki a cikin Kwamitin Zartarwar ANC na ƙasa da ba a zaɓa ba a gudun hijira a wannan lokacin. A cikin shekarar 1969, yayin taron Morogoro na ANC, SACTU ta tsara kasancewarta na ƙungiyar a gudun hijira, inda ta kafa hedkwatar wucin gadi a [[Lusaka|Lusaka, Zambia]]; An sake naɗa Shope a matsayin babban sakatare na SACTU, muƙamin da ya riƙe har zuwa shekara ta 1975. A wannan matsayi ya kasance memba na kafa kungiyar haɗin gwiwar ƙungiyar kwadago ta Kudancin Afirka da kuma [[Ƙungiyar Kwadago ta Afirka|kungiyar haɗin kan kungiyar kwadago ta Afirka]]. <ref name=":4">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-url=http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-date=2024-08-01 |access-date=2024-12-27 |website=The Presidency |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope "Mark Shope"]. ''The Presidency''. Archived from [https://www.presidency.gov.za/mark-shope the original] on 1 August 2024<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> A cikin shekarar 1975, John Gaetsewe ya maye gurbinsa a matsayin babban sakatare; daga nan ya ci gaba da zama memba na SACTU, kuma ya ci gaba da taka rawar jagoranci a cikin shirye-shiryenta na ilimin siyasa, <ref name=":4" /> amma kuma ya ninka ayyukansa tare da ANC, wanda ya tura shi Angola. <ref name=":3" /> Ya zama kwamishina a sansanin MK a Nova Katenga (wanda kuma aka rubuta Novo Catengue), wanda a cikin shekaru biyar masu zuwa ya sami ambaliya na sabbin ma'aikatan MK a sakamakon rikicin Soweto na 1976. <ref>{{Cite journal |last=Ellis |first=Stephen |date=1991 |title=The ANC in Exile |url=https://academic.oup.com/afraf/article/54675/THE |journal=African Affairs |language=en |volume=90 |issue=360 |page=445 |doi=10.1093/oxfordjournals.afraf.a098442 |issn=1468-2621 |url-access=subscription}}</ref> Shi da Jack Simons sun shahara a cikin MK saboda darussan ilimin siyasa da suka gabatar a sansanin zuwa abin da ake kira Yuni 16th Detachment; <ref>{{Cite journal |last=Davis |first=Steve |date=2014 |title=Training and Deployment at Novo Catengue and the Diaries of Jack Simons, 1977–1979 |url=https://www.jstor.org/stable/24566735 |journal=Journal of Southern African Studies |volume=40 |issue=6 |pages=1325–1342 |doi=10.1080/03057070.2014.964909 |issn=0305-7070 |jstor=24566735 |url-access=subscription}}</ref> wanda ya shafi son jari-hujja na tarihi, tarihin siyasar Afirka ta Kudu, da falsafar rashin nuna wariyar launin fata. <ref>{{Cite journal |last=Alexander |first=Jocelyn |last2=McGregor |first2=JoAnn |date=2020-09-02 |title=The Travelling Toyi-Toyi: Soldiers and the Politics of Drill |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/03057070.2020.1804123 |journal=Journal of Southern African Studies |volume=46 |issue=5 |pages=923–940 |bibcode=2020JSAfS..46..923A |doi=10.1080/03057070.2020.1804123 |issn=0305-7070}}</ref> A cewar Stanley Manong da James Ngculu, waɗanda suka zauna a sansanin a wannan lokacin, taken Shope shine, "soja ba tare da siyasa ba ɗan haya ne." Shope ya kuma wakilci ANC a matsayin babban wakilinta a Najeriya na wani lokaci. <ref name=":5">{{Cite web |date=1990-08-31 |title=Praise be the women |url=https://www.learnandteach.org.za/post/praise-be-the-women |access-date=2024-12-27 |website=Learn & Teach |language=en}}</ref> A cikin shekarar 1987, gungun jami'an Tsaro sun yi yunkurin kashe shi, Lambert Moloi, da wasu 'yan ƙungiyar MK guda biyu yayin da suke ziyara [[Gaborone|a Gaborone, Botswana]]; a shekarar 1999 jami'an sun ba da shaida game da makircin a Hukumar Gaskiya da sasantawa kuma an ba su cikakken afuwa. <ref>{{Cite web |date=15 November 1999 |title=Amnesty decision by the Truth and Reconciliation Commission |url=https://www.justice.gov.za/TRC/media/pr/1999/p991115b.htm |access-date=2024-12-27 |website=Department of Justice}}</ref> == Ritaya a Afirka ta Kudu == Shope ya koma Afirka ta Kudu yayin tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata kuma an naɗa shi a matsayin shugaban ƙungiyar ma'aikatan gidan waya da sadarwa. <ref name=":4">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-url=http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-date=2024-08-01 |access-date=2024-12-27 |website=The Presidency |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope "Mark Shope"]. ''The Presidency''. Archived from [https://www.presidency.gov.za/mark-shope the original] on 1 August 2024<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> Ya rasu a shekara ta 1998. <ref>{{Cite web |date=3 September 2002 |title=Who was Mark Shope? |url=https://www.news24.com/news24/who-was-mark-shope-20020903 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> == Girmamawa == A cikin watan Agustan 2002, gwamnatin ANC bayan mulkin nuna wariyar launin fata ta ƙaramar hukumar Tzaneen ta sanar da cewa za a sauya wa garin suna Mark Shope don girmama Shope. <ref>{{Cite web |last=samaYende |first=Sizwe |date=29 August 2002 |title=Town renaming sparks uproar |url=https://www.news24.com/news24/town-renaming-sparks-uproar-20020829 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> Sake suna ya ci karo da tsayin daka daga jam'iyyar adawa ta Democratic Alliance da wasu daga cikin al'ummar yankin, kuma a ƙarshe National Geographical Names Council ta yi watsi da sauya sunan, inda ta gano cewa ba lallai ba ne saboda sunan Tzaneen ba shi da wata ma'anar siyasa ta nuna wariyar launin fata. <ref>{{Cite web |last=samaYende |first=Sizwe |date=25 September 2002 |title=New name slammed as 'tribalism' |url=https://www.news24.com/news24/new-name-slammed-as-tribalism-20020925 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |date=17 December 2002 |title=Name change despite ethnic spat |url=https://www.news24.com/news24/name-change-despite-ethnic-spat-20021217 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> Masu lura da al'amura sun danganta 'yan adawar yankin da kin amincewa da sunan Tsonga na Shope na ƙabilanci da mazauna Sotho suka yi. <ref>{{Cite web |last=Mathebula |first=Mandla |date=24 December 2019 |title=No denying problem of tribalism in Limpopo |url=https://www.news24.com/citypress/voices/no-denying-problem-of-tribalism-in-limpopo-20191224 |access-date=2024-12-27 |website=City Press |language=en-US}}</ref> A ranar 10 ga watan Disamba, 2002, shugaban Afirka ta Kudu [[Thabo Mbeki]] ya shigar da Shope bayan mutuwarsa ga odar Baobab, Zinariya. <ref>{{Cite web |date=10 December 2002 |title=National orders 'an inspiration' |url=https://www.news24.com/news24/national-orders-an-inspiration-20021210 |access-date=2024-12-27 |website=News24 |language=en-US}}</ref> Ya samu lambar yabon ne saboda gudunmowar da ya bayar ga yaki da nuna wariyar launin fata da kuma ci gaban kungiyar kwadago. <ref name=":4">{{Cite web |title=Mark Shope |url=https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-url=http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope |archive-date=2024-08-01 |access-date=2024-12-27 |website=The Presidency |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://web.archive.org/web/20240801082952/https://www.presidency.gov.za/mark-shope "Mark Shope"]. ''The Presidency''. Archived from [https://www.presidency.gov.za/mark-shope the original] on 1 August 2024<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> == Rayuwa ta sirri == Shope yana da 'ya'ya uku daga aurensa na farko: George, wanda ya mutu yana ɗalibi, <ref>{{Cite web |date=2024-09-03 |title=UL, Limpopo Premier reflect on Josephine Moshobane's contribution to the struggle |url=https://www.ul.ac.za/ul-limpopo-premier-reflect-on-josephine-moshobanes-contribution-to-the-struggle/ |access-date=2024-12-27 |website=University of Limpopo |language=en-US}}</ref> da 'yan siyasa [[Shagon Ntombi|Ntombi]] da Sheila. <ref name=":5">{{Cite web |date=1990-08-31 |title=Praise be the women |url=https://www.learnandteach.org.za/post/praise-be-the-women |access-date=2024-12-27 |website=Learn & Teach |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.learnandteach.org.za/post/praise-be-the-women "Praise be the women"]. ''Learn & Teach''. 31 August 1990<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 December</span> 2024</span>.</cite></ref> A cikin shekarar 1957, a lokacin shari'ar cin amanar ƙasa, ya auri matarsa ta biyu, Gertrude Shope, wanda ya sami ƙarin 'ya'ya uku: <ref name=":5" /> ɗan siyasa Lyndall da jami'an diflomasiyya Lenin da Thaninga. <ref>{{Cite web |date=2014-04-24 |title=ANC and Cope: Freedom unites two generations |url=https://mg.co.za/article/2014-04-24-freedom-unites-two-generations/ |access-date=2024-12-27 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Greeff |first=Michelle |date=2020-12-05 |title=President saddened by passing of Ambassador Lenin Shope |url=https://dirco.gov.za/president-saddened-by-passing-of-ambassador-lenin-shope/ |access-date=2024-12-27 |website=DIRCO |language=en-US}}</ref> Iyalinsa sun haɗa shi da gudun hijira a shekarar 1966. <ref name=":5" /> == Manazarta == [[Rukuni:Mutuwan 1998]] [[Rukuni:Haihuwan 1919]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] shx4jod1fk0wpqx4ae8u1lcrqgaxx06 Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a Jihar Yobe 0 104990 656740 2025-07-08T17:25:58Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166032|1999 Nigerian Senate elections in Yobe State]]" 656740 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Yobe a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Yope. Mamman Bello Ali wanda ke wakiltar Yobe ta Kudu da Usman Albishir wanda ke wakilcin Yobe ta Arewa sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a, yayin da Goni Modu Bura wanda ke wakilci Yobe ta Gabas ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Yobe ta Kudu | | | |[[Mamman Bello Ali]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe ta Arewa | | | |[[Usman Albishir]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe Gabas | | | |[[Goni Modu Bura]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Yobe ta Kudu === [[Mamman Bello Ali]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Yobe ta Arewa === [[Usman Albishir]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Yobe Gabas === [[Goni Modu Bura]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} o4oiadei90p4jdfd6rlbomgzkug6m6v 656741 656740 2025-07-08T17:26:21Z Nnamadee 31123 656741 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Yobe a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Yope. Mamman Bello Ali wanda ke wakiltar Yobe ta Kudu da Usman Albishir wanda ke wakilcin Yobe ta Arewa sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a, yayin da Goni Modu Bura wanda ke wakilci Yobe ta Gabas ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Yobe ta Kudu | | | |[[Mamman Bello Ali]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe ta Arewa | | | |[[Usman Albishir]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe Gabas | | | |[[Goni Modu Bura]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Yobe ta Kudu === [[Mamman Bello Ali]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Yobe ta Arewa === [[Usman Albishir]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Yobe Gabas === [[Goni Modu Bura]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 5rawqim69n98o6xbpbesrv8de9l6ina 656742 656741 2025-07-08T17:27:19Z Nnamadee 31123 656742 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Yobe a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Yope. Mamman Bello Ali wanda ke wakiltar Yobe ta Kudu da Usman Albishir wanda ke wakilcin Yobe ta Arewa sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a, yayin da Goni Modu Bura wanda ke wakilci Yobe ta Gabas ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Yobe ta Kudu | | | |[[Mamman Bello Ali]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe ta Arewa | | | |[[Usman Albishir]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe Gabas | | | |[[Goni Modu Bura]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Yobe ta Kudu === [[Mamman Bello Ali]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Yobe ta Arewa === [[Usman Albishir]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Yobe Gabas === [[Goni Modu Bura]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} bnmfqr2x3a2ktmv2k1jr7momytqro6r 656743 656742 2025-07-08T17:27:36Z Nnamadee 31123 656743 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Yobe a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Yope. Mamman Bello Ali wanda ke wakiltar Yobe ta Kudu da Usman Albishir wanda ke wakilcin Yobe ta Arewa sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a, yayin da Goni Modu Bura wanda ke wakilci Yobe ta Gabas ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Yobe ta Kudu | | | |[[Mamman Bello Ali]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe ta Arewa | | | |[[Usman Albishir]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe Gabas | | | |[[Goni Modu Bura]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Yobe ta Kudu === [[Mamman Bello Ali]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Yobe ta Arewa === [[Usman Albishir]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Yobe Gabas === [[Goni Modu Bura]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} a2d8q7wmhvtmpxyh53dc81xxuran19x 656744 656743 2025-07-08T17:27:57Z Nnamadee 31123 656744 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Yobe a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Yope. Mamman Bello Ali wanda ke wakiltar Yobe ta Kudu da Usman Albishir wanda ke wakilcin Yobe ta Arewa sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a, yayin da Goni Modu Bura wanda ke wakilci Yobe ta Gabas ya ci nasara a kan dandalin Jam-iyyar Jama'ar Najeriya.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |2 |1 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Yobe ta Kudu | | | |[[Mamman Bello Ali]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe ta Arewa | | | |[[Usman Albishir]] | style="background:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Yobe Gabas | | | |[[Goni Modu Bura]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Yobe ta Kudu === [[Mamman Bello Ali]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben. === Yobe ta Arewa === [[Usman Albishir]] na jam'iyyar Peoples Democratic Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Yobe Gabas === [[Goni Modu Bura]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 6mgqb4uovairgvqhibng21fs7tudyof Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya a shekarar 1999 a jihar Zamfara 0 104991 656745 2025-07-08T17:34:22Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272166142|1999 Nigerian Senate elections in Zamfara State]]" 656745 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Zamfara a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Zam fara. Lawali Shuaibu wanda ke wakiltar Zamfara ta Arewa, Saidu Dansadan wanda ke wakilcin Zamfara ta Tsakiya da Yushau Anka wanda ke wakil da Zamfara ta Yamma duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Zamfara ta Arewa | | | |[[Lawali Shuaibu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara ta Tsakiya | | | |Saidu Dansadan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara Yamma | | | |[[Yushau Anka]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Zamfara ta Arewa === [[Lawali Shuaibu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Zamfara ta Tsakiya === Saidu Dansadan na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Zamfara Yamma === [[Yushau Anka]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} bkvists8g27u0xxw8innlzflztbj6u0 656747 656745 2025-07-08T17:34:54Z Nnamadee 31123 656747 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 1999 a Jihar Zamfara a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Zam fara. Lawali Shuaibu wanda ke wakiltar Zamfara ta Arewa, Saidu Dansadan wanda ke wakilcin Zamfara ta Tsakiya da Yushau Anka wanda ke wakil da Zamfara ta Yamma duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Zamfara ta Arewa | | | |[[Lawali Shuaibu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara ta Tsakiya | | | |Saidu Dansadan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara Yamma | | | |[[Yushau Anka]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Zamfara ta Arewa === [[Lawali Shuaibu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Zamfara ta Tsakiya === Saidu Dansadan na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Zamfara Yamma === [[Yushau Anka]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} eic9n4id8u53o3x997hnochoku1qqa5 656748 656747 2025-07-08T17:35:09Z Nnamadee 31123 656748 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Zamfara a ranar 20 ga Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Zam fara. Lawali Shuaibu wanda ke wakiltar Zamfara ta Arewa, Saidu Dansadan wanda ke wakilcin Zamfara ta Tsakiya da Yushau Anka wanda ke wakil da Zamfara ta Yamma duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Zamfara ta Arewa | | | |[[Lawali Shuaibu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara ta Tsakiya | | | |Saidu Dansadan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara Yamma | | | |[[Yushau Anka]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Zamfara ta Arewa === [[Lawali Shuaibu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Zamfara ta Tsakiya === Saidu Dansadan na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Zamfara Yamma === [[Yushau Anka]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 06nxqh7jc52ocu6751he8zib8vxxhl6 656749 656748 2025-07-08T17:35:32Z Nnamadee 31123 656749 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Zamfara a ranar 20 ga watan Fabrairu, 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Zam fara. Lawali Shuaibu wanda ke wakiltar Zamfara ta Arewa, Saidu Dansadan wanda ke wakilcin Zamfara ta Tsakiya da Yushau Anka wanda ke wakil da Zamfara ta Yamma duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Zamfara ta Arewa | | | |[[Lawali Shuaibu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara ta Tsakiya | | | |Saidu Dansadan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara Yamma | | | |[[Yushau Anka]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Zamfara ta Arewa === [[Lawali Shuaibu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Zamfara ta Tsakiya === Saidu Dansadan na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Zamfara Yamma === [[Yushau Anka]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 6d9s22lq88q5jvq63thlmqj9yk048gs 656750 656749 2025-07-08T17:35:49Z Nnamadee 31123 656750 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 1999 a Jihar Zamfara a ranar 20 ga watan Fabrairu, shekara ta 1999, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Zam fara. Lawali Shuaibu wanda ke wakiltar Zamfara ta Arewa, Saidu Dansadan wanda ke wakilcin Zamfara ta Tsakiya da Yushau Anka wanda ke wakil da Zamfara ta Yamma duk sun ci nasara a dandalin All Nigeria Peoples Party.<ref>{{Cite web |title=NIGERIA: parliamentary elections House of Representatives, 1999 |url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/arc/2363_03.htm |access-date=2021-08-22 |website=archive.ipu.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elections in Nigeria |url=https://africanelections.tripod.com/ng.html |access-date=2021-08-22 |website=africanelections.tripod.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Africa Update |url=https://web.ccsu.edu/afstudy/upd11-4.html |access-date=2021-08-22 |website=web.ccsu.edu}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="vertical-align:bottom;" ! rowspan="3" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="3" |Jimillar |- | style="background-color:{{party color|Peoples Democratic Party (Nigeria)}}" | | style="background-color:{{party color|All Nigeria Peoples Party}}" | |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe | | !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Zamfara ta Arewa | | | |[[Lawali Shuaibu]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara ta Tsakiya | | | |Saidu Dansadan | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- |Zamfara Yamma | | | |[[Yushau Anka]] | style="background:{{party color|All Nigeria Peoples Party}};" | |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |} == Sakamakon == === Zamfara ta Arewa === [[Lawali Shuaibu]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben. === Zamfara ta Tsakiya === Saidu Dansadan na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |access-date=2021-08-22 |language=en-US}}</ref> === Zamfara Yamma === [[Yushau Anka]] na jam'iyyar All Nigeria Peoples Party ne ya lashe zaben.<ref>{{Cite web |title=SENATORS |url=https://dawodu.com/senator.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20030815203121/http://dawodu.com:80/senator.htm |archive-date=August 15, 2003 |access-date=2021-08-22 |website=dawodu.com}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 5rwlq1mhhlqu4z7wu3ehouvtswjjqwr Ƙungiyar Jama'a ta Soweto 0 104992 656752 2025-07-08T18:08:46Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1247824689|Soweto Civic Association]]" 656752 wikitext text/x-wiki Soweto Civic Association kungiya ce da aka kafa a Soweto, [[Afirka ta Kudu]], a cikin 1979, an kafa ta ne daga abin da aka sani da "Kwamitin Goma", ta ƙwararrun baƙar fata waɗanda ke son gudanar da al'amuran birni da kansu ba kuma ba ta wakilan kwamitin gudanarwa na wariyar launin fata ba. == Tarihi == Bayan Tashin hankali na Soweto a shekara ta 1976, Majalisar Bantu ta Soweto ta yanzu ta rushe.:{{Rp|356}} Bayan an ba da shawara a cikin jaridar ''Duniya'' cewa fitattun mutanen Sowetan sun kafa karamar hukuma don gudanar da Soweto, an gudanar da taro a watan Yunin 1977. <ref name="OMera" />: 357 Mutane ɗari uku sun haɗu kuma an kafa Kwamitin Goma a ƙarƙashin shugabancin Dokta [[Nthato Motlana]] tare da sauran sun hada da masu sana'a, malamai da malamai.<ref name="OMera" /> {{Rp|357}}">&#x3A;&#x200A;357&#x200A; Sunan farko shi ne Kwamitin Wuri na Ƙasar Soweto . :{{Rp|357}} Manufarta ba don yin aiki tare da kwamitocin gudanarwa na kananan hukumomi ba amma don tattaunawa kai tsaye tare da gwamnatin ƙasa tare da manufar gudanar da birni tare da zaɓaɓɓen majalisa da kasafin kuɗi da aka biya ta haraji na gida da tallafin jihar.<ref name="OMera" /> : 357 {{Rp|357}} Gwamnatin Afirka ta Kudu ba za ta tattauna ba kuma a maimakon haka ta ci gaba da manufofinta na Majalisar Al'umma da ta kunshi 'yan majalisa baƙar fata waɗanda za su haɗa kai da gwamnati kuma su halatta manufofin wariyar launin fata.::357 Lokacin da Kwamitin Goma ya shirya zanga-zangar adawa da kafa waɗannan majalisun, an kama kwamitin kuma an tsare shi.::357 An sanar da zaben Majalisar Al'umma ta Soweto a watan Fabrairun 1978 amma tsare kwamitin ya haifar da kauracewa zaben da mutanen Soweto suka yi.::357 An saki mambobin kwamitin.: 357 :357 A shekara ta 1979, an kafa kungiyar Soweto Civic Association kuma zartarwa ta zama Kwamitin Goma.:{{Rp|358}} A ƙarshen 1979, Ƙungiyar Jama'a ta Soweto tana ba da shawara ga Babban Kwamitin Birnin Johannesburg wanda zai haɗa da ƙauyukan Black, Indiya da Launi kamar yadda kudaden shiga da ake buƙata don gudanar da birni kamar Soweto bai isa ba.<ref name="OMera" />:{{Rp|358}} Amma a shekara ta 1980, tana ba da shawarar rashin tattaunawa har sai wadanda ba fararen fata ba sun shiga cikin zaɓen kyauta a Afirka ta Kudu.<ref name="OMera" />: 358 A cikin 1980, Soweto Civic Association ta shiga cikin bayar da shawarar kauracewa hayar haya, tallafawa yajin aiki na gaba ɗaya da tallafawa karuwar tikitin bas, da kuma kira ga sakin [[Nelson Mandela]].<ref name="OMera" /> {{Rp|358}}">&#x3A;&#x200A;358&#x200A; == Bayanan da aka ambata == i78izj6g5odueyxbmt7z9ie5y56f7wk 656753 656752 2025-07-08T18:09:16Z Sirjat 20447 656753 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Soweto Civic Association''' kungiya ce da aka kafa a Soweto, [[Afirka ta Kudu]], a cikin 1979, an kafa ta ne daga abin da aka sani da "Kwamitin Goma", ta ƙwararrun baƙar fata waɗanda ke son gudanar da al'amuran birni da kansu ba kuma ba ta wakilan kwamitin gudanarwa na wariyar launin fata ba. == Tarihi == Bayan Tashin hankali na Soweto a shekara ta 1976, Majalisar Bantu ta Soweto ta yanzu ta rushe.:{{Rp|356}} Bayan an ba da shawara a cikin jaridar ''Duniya'' cewa fitattun mutanen Sowetan sun kafa karamar hukuma don gudanar da Soweto, an gudanar da taro a watan Yunin 1977. <ref name="OMera" />: 357 Mutane ɗari uku sun haɗu kuma an kafa Kwamitin Goma a ƙarƙashin shugabancin Dokta [[Nthato Motlana]] tare da sauran sun hada da masu sana'a, malamai da malamai.<ref name="OMera" /> {{Rp|357}}">&#x3A;&#x200A;357&#x200A; Sunan farko shi ne Kwamitin Wuri na Ƙasar Soweto . :{{Rp|357}} Manufarta ba don yin aiki tare da kwamitocin gudanarwa na kananan hukumomi ba amma don tattaunawa kai tsaye tare da gwamnatin ƙasa tare da manufar gudanar da birni tare da zaɓaɓɓen majalisa da kasafin kuɗi da aka biya ta haraji na gida da tallafin jihar.<ref name="OMera" /> : 357 {{Rp|357}} Gwamnatin Afirka ta Kudu ba za ta tattauna ba kuma a maimakon haka ta ci gaba da manufofinta na Majalisar Al'umma da ta kunshi 'yan majalisa baƙar fata waɗanda za su haɗa kai da gwamnati kuma su halatta manufofin wariyar launin fata.::357 Lokacin da Kwamitin Goma ya shirya zanga-zangar adawa da kafa waɗannan majalisun, an kama kwamitin kuma an tsare shi.::357 An sanar da zaben Majalisar Al'umma ta Soweto a watan Fabrairun 1978 amma tsare kwamitin ya haifar da kauracewa zaben da mutanen Soweto suka yi.::357 An saki mambobin kwamitin.: 357 :357 A shekara ta 1979, an kafa kungiyar Soweto Civic Association kuma zartarwa ta zama Kwamitin Goma.:{{Rp|358}} A ƙarshen 1979, Ƙungiyar Jama'a ta Soweto tana ba da shawara ga Babban Kwamitin Birnin Johannesburg wanda zai haɗa da ƙauyukan Black, Indiya da Launi kamar yadda kudaden shiga da ake buƙata don gudanar da birni kamar Soweto bai isa ba.<ref name="OMera" />:{{Rp|358}} Amma a shekara ta 1980, tana ba da shawarar rashin tattaunawa har sai wadanda ba fararen fata ba sun shiga cikin zaɓen kyauta a Afirka ta Kudu.<ref name="OMera" />: 358 A cikin 1980, Soweto Civic Association ta shiga cikin bayar da shawarar kauracewa hayar haya, tallafawa yajin aiki na gaba ɗaya da tallafawa karuwar tikitin bas, da kuma kira ga sakin [[Nelson Mandela]].<ref name="OMera" /> {{Rp|358}}">&#x3A;&#x200A;358&#x200A; == Bayanan da aka ambata == 4ux8ygy7lk4v1olfxk4m7pho9z6gq8n Archie Sibeko 0 104993 656754 2025-07-08T18:33:54Z Muhammad Idriss Criteria 15878 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1269351486|Archie Sibeko]]" 656754 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Zola_Zembe.jpg|thumb| Archie Sibeko]] '''Archibald Mncedisi Sibeko''' OLS (3 Maris 1928 - 27 Maris 2018) ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu, ɗan ƙungiyar ƙwadago kuma shugaban siyasa. <ref>{{Cite web |last=Knight |first=Chris |date=2018-03-29 |title=Tributes paid to South African activist Zola Zembe who has died aged 90 |url=https://www.chroniclelive.co.uk/news/north-east-news/zola-zembe-nelson-mandela-tynemouth-14474415 |access-date=2020-03-06 |website=nechronicle}}</ref> == Rayuwar farko == An haife shi a Kwezana a Gabashin Cape, Archie Sibeko ya girma a cikin yanayin [[Mutane Xhosa|Xhosa]] na gargajiya. Mahaifinsa ya kasance mai wadata amma ya mutu lokacin da Archie ya kasance yana da shekaru 4 ko 5. Mahaifiyarsa itace matar mahaifinsa ta biyu kuma suna da yara 4 tare. Ya halarci makarantar ƙauye. Daga baya ya halarci makarantar Lovedale Practicing School. Kafin ya tafi Sakandare, wanda za a biya kuɗaɗe, ya tafi aiki na tsawon shekara don samun kuɗi. Ya yi aiki da mai sayar da kayan lambu a Maitland, kusa da Kensington, Cape Town. Ana biyansa fam 2 a mako kuma an ba shi abinci da wurin kwana. Ya nace da mai aikin sa ya shirya masa izinin zama da aiki a cikin birni. Ya kasance ɗan kwana a makarantar sakandaren Lovedale na tsawon shekaru uku. Daga nan sai ya sami takardar shaidar difloma a fannin aikin gona daga Kwalejin Aikin Noma da dazuka ta Fort Cox, ba da daɗewa ba ya kammala karatunsa ya tafi [[Cape Town]] domin samun aikin yi, ta yadda zai samar da kuɗin shiga ga matasan iyalinsa. <ref>Sibeko, Archie with Leeson, Joyce (2015). Growing up in a Xhosa Village- through the eyes of a boy. Iqula Publishers, East London {{ISBN|978-0-620-66331-1}}/[http://www.tvschools.org.uk/supportus_books.php TVS]</ref> Yayin da yake Cape Town, ya ketare hanya tare da ɗan gwagwarmayar siyasa da kuma ƙwararren ɗan kasuwa Oscar Mpetha, wanda ya ba shi shawara kuma ya jagoranci shi zuwa matakansa na farko a matsayin mai fafutuka na Ƙungiyar Kasuwanci. Ya zama memba mai ƙwazo na duka jam'iyyar African National Congress (ANC) da jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu, wanda Ben Turok ya ɗauka, a shekarar 1953. Ya zama Sakataren Ƙungiyar Jiragen Ruwa da Harbors na Afirka ta Kudu bayan ganawa da Oscar Mpetha wanda ya koyar da shi game da kungiyar kwadago da siyasa, kuma ya gabatar da shi ga [[Ray Alexander Simons|Ray Alexander]]. Ya auri Letitia Sibeko (née Hina) a shekarar 1953. == Aikin siyasa == Ayyukan siyasar Sibeko sun fara ne a cikin shekarun 1950 kuma sun ci gaba har zuwa ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. Ya yi aiki tare da shugabannin siyasa irin su Ray Alexander, [[Liz Ibrahims|Elizabeth 'Nanna' Abrahams]], [[Elizabeth Mafekeng]] da Chris Hani. A cikin shekarar 1961, an kama shi tare da Hani saboda shigar da suka yi a Umkontho we Sizwe (MK) wanda aka kafa a matsayin reshen makamai na ANC. <ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> Jam'iyyar ANC ce ta tura Sibeko daga ƙasar zuwa makwabciyarta [[Tanzaniya]], ya bar matarsa da 'ya'yansa biyar. A nan ya zama Kwamanda a sansanin farko na MK. Bayan haka, an tura shi birnin Landan, inda ya taimaka wajen haɗa kan ƙungiyar kwadago ta ƙasa da ƙasa don tallafawa yaki da nuna wariyar launin fata. A cikin shekarar 1990, bayan fiye da shekaru ashirin yana gudun hijira, Sibeko ya sami damar komawa Afirka ta Kudu inda ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban jam'iyyar ANC a yammacin Cape da kuma shugaban ƙungiyarsa mai girma, ƙungiyar jiragen ƙasa da jiragen ruwa na Afirka ta Kudu. Saboda matsi na aiki, ya yi fama da bugun jini a shekarar 1992 kuma an shawarce shi ya yi ritaya daga siyasa.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> == Ritaya == Ba tare da son rai ba, Sibeko ya amince ya yi ritaya kuma ya ƙaura zuwa Ƙasar Ingila, inda ya zauna tare da matarsa ta biyu, Joyce Leeson. Ya ci gaba da sha'awar Afirka ta Kudu. Ya koma ya zama mai saka idanu a zaɓen shekara ta 1994 kuma ya ci gaba da shiga cikin wasu ƙungiyoyin kwadagon da ya yi aiki da su a gudun hijira. Ya kasance Shugaban Kafa kuma memba na ƙungiyar Tyume Valley Schools, wata ƙungiyar agaji da ke samar da ilimi a yankinsa. Majalisar birnin Newcastle ta ba da gudummawar £1000 ga ƙungiyar agaji a cikin shekarar 2014. Ya rubuta litattafai guda huɗu da ke tattara bayanan rayuwarsa da abubuwan da suka shafi gwagwarmaya da wariyar launin fata. Sibeko ya kuma yi amfani da sunayen Zola Zembe da Zola Ntambo.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> An ba shi Order of Luthuli a Azurfa. <ref>{{Cite web |title=Archibald Sibeko also known as Zola Zembe (1928– ) |url=http://www.thepresidency.gov.za/pebble.asp?relid=7910 |access-date=24 January 2016 |website=The Presidency}}</ref> == Duba kuma == * Letitia Sibeko == Manazarta == Archie SibekoMark ShopeArchie SibekoMark ShopeArchie SibekoMark ShopeArchie SibekoMark ShopeArchie SibekoArchie Sibeko [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] [[Rukuni:Mutuwan 2018]] [[Rukuni:Haifaffun 1928]] e9eo3593uh9bntmeuvyh5emwphyduys 656755 656754 2025-07-08T18:34:31Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Manazarta */ 656755 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Zola_Zembe.jpg|thumb| Archie Sibeko]] '''Archibald Mncedisi Sibeko''' OLS (3 Maris 1928 - 27 Maris 2018) ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu, ɗan ƙungiyar ƙwadago kuma shugaban siyasa. <ref>{{Cite web |last=Knight |first=Chris |date=2018-03-29 |title=Tributes paid to South African activist Zola Zembe who has died aged 90 |url=https://www.chroniclelive.co.uk/news/north-east-news/zola-zembe-nelson-mandela-tynemouth-14474415 |access-date=2020-03-06 |website=nechronicle}}</ref> == Rayuwar farko == An haife shi a Kwezana a Gabashin Cape, Archie Sibeko ya girma a cikin yanayin [[Mutane Xhosa|Xhosa]] na gargajiya. Mahaifinsa ya kasance mai wadata amma ya mutu lokacin da Archie ya kasance yana da shekaru 4 ko 5. Mahaifiyarsa itace matar mahaifinsa ta biyu kuma suna da yara 4 tare. Ya halarci makarantar ƙauye. Daga baya ya halarci makarantar Lovedale Practicing School. Kafin ya tafi Sakandare, wanda za a biya kuɗaɗe, ya tafi aiki na tsawon shekara don samun kuɗi. Ya yi aiki da mai sayar da kayan lambu a Maitland, kusa da Kensington, Cape Town. Ana biyansa fam 2 a mako kuma an ba shi abinci da wurin kwana. Ya nace da mai aikin sa ya shirya masa izinin zama da aiki a cikin birni. Ya kasance ɗan kwana a makarantar sakandaren Lovedale na tsawon shekaru uku. Daga nan sai ya sami takardar shaidar difloma a fannin aikin gona daga Kwalejin Aikin Noma da dazuka ta Fort Cox, ba da daɗewa ba ya kammala karatunsa ya tafi [[Cape Town]] domin samun aikin yi, ta yadda zai samar da kuɗin shiga ga matasan iyalinsa. <ref>Sibeko, Archie with Leeson, Joyce (2015). Growing up in a Xhosa Village- through the eyes of a boy. Iqula Publishers, East London {{ISBN|978-0-620-66331-1}}/[http://www.tvschools.org.uk/supportus_books.php TVS]</ref> Yayin da yake Cape Town, ya ketare hanya tare da ɗan gwagwarmayar siyasa da kuma ƙwararren ɗan kasuwa Oscar Mpetha, wanda ya ba shi shawara kuma ya jagoranci shi zuwa matakansa na farko a matsayin mai fafutuka na Ƙungiyar Kasuwanci. Ya zama memba mai ƙwazo na duka jam'iyyar African National Congress (ANC) da jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu, wanda Ben Turok ya ɗauka, a shekarar 1953. Ya zama Sakataren Ƙungiyar Jiragen Ruwa da Harbors na Afirka ta Kudu bayan ganawa da Oscar Mpetha wanda ya koyar da shi game da kungiyar kwadago da siyasa, kuma ya gabatar da shi ga [[Ray Alexander Simons|Ray Alexander]]. Ya auri Letitia Sibeko (née Hina) a shekarar 1953. == Aikin siyasa == Ayyukan siyasar Sibeko sun fara ne a cikin shekarun 1950 kuma sun ci gaba har zuwa ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. Ya yi aiki tare da shugabannin siyasa irin su Ray Alexander, [[Liz Ibrahims|Elizabeth 'Nanna' Abrahams]], [[Elizabeth Mafekeng]] da Chris Hani. A cikin shekarar 1961, an kama shi tare da Hani saboda shigar da suka yi a Umkontho we Sizwe (MK) wanda aka kafa a matsayin reshen makamai na ANC. <ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> Jam'iyyar ANC ce ta tura Sibeko daga ƙasar zuwa makwabciyarta [[Tanzaniya]], ya bar matarsa da 'ya'yansa biyar. A nan ya zama Kwamanda a sansanin farko na MK. Bayan haka, an tura shi birnin Landan, inda ya taimaka wajen haɗa kan ƙungiyar kwadago ta ƙasa da ƙasa don tallafawa yaki da nuna wariyar launin fata. A cikin shekarar 1990, bayan fiye da shekaru ashirin yana gudun hijira, Sibeko ya sami damar komawa Afirka ta Kudu inda ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban jam'iyyar ANC a yammacin Cape da kuma shugaban ƙungiyarsa mai girma, ƙungiyar jiragen ƙasa da jiragen ruwa na Afirka ta Kudu. Saboda matsi na aiki, ya yi fama da bugun jini a shekarar 1992 kuma an shawarce shi ya yi ritaya daga siyasa.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> == Ritaya == Ba tare da son rai ba, Sibeko ya amince ya yi ritaya kuma ya ƙaura zuwa Ƙasar Ingila, inda ya zauna tare da matarsa ta biyu, Joyce Leeson. Ya ci gaba da sha'awar Afirka ta Kudu. Ya koma ya zama mai saka idanu a zaɓen shekara ta 1994 kuma ya ci gaba da shiga cikin wasu ƙungiyoyin kwadagon da ya yi aiki da su a gudun hijira. Ya kasance Shugaban Kafa kuma memba na ƙungiyar Tyume Valley Schools, wata ƙungiyar agaji da ke samar da ilimi a yankinsa. Majalisar birnin Newcastle ta ba da gudummawar £1000 ga ƙungiyar agaji a cikin shekarar 2014. Ya rubuta litattafai guda huɗu da ke tattara bayanan rayuwarsa da abubuwan da suka shafi gwagwarmaya da wariyar launin fata. Sibeko ya kuma yi amfani da sunayen Zola Zembe da Zola Ntambo.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> An ba shi Order of Luthuli a Azurfa. <ref>{{Cite web |title=Archibald Sibeko also known as Zola Zembe (1928– ) |url=http://www.thepresidency.gov.za/pebble.asp?relid=7910 |access-date=24 January 2016 |website=The Presidency}}</ref> == Duba kuma == * Letitia Sibeko == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] [[Rukuni:Mutuwan 2018]] [[Rukuni:Haifaffun 1928]] ozzuzn4yd6r2nnme2wpfps2gi8b6awv 656756 656755 2025-07-08T18:35:38Z Muhammad Idriss Criteria 15878 656756 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Zola_Zembe.jpg|thumb| Archie Sibeko]] '''Archibald Mncedisi Sibeko''' OLS (3 Maris 1928 - 27 Maris 2018)<ref>Sibeko, Archie (1996). Freedom in our Lifetime. Indicator Press, Durban/ [http://www.tvschools.org.uk/books.php TVS]</ref> ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu, ɗan ƙungiyar ƙwadago kuma shugaban siyasa. <ref>{{Cite web |last=Knight |first=Chris |date=2018-03-29 |title=Tributes paid to South African activist Zola Zembe who has died aged 90 |url=https://www.chroniclelive.co.uk/news/north-east-news/zola-zembe-nelson-mandela-tynemouth-14474415 |access-date=2020-03-06 |website=nechronicle}}</ref> == Rayuwar farko == An haife shi a Kwezana a Gabashin Cape, Archie Sibeko ya girma a cikin yanayin [[Mutane Xhosa|Xhosa]] na gargajiya. Mahaifinsa ya kasance mai wadata amma ya mutu lokacin da Archie ya kasance yana da shekaru 4 ko 5. Mahaifiyarsa itace matar mahaifinsa ta biyu kuma suna da yara 4 tare. Ya halarci makarantar ƙauye. Daga baya ya halarci makarantar Lovedale Practicing School. Kafin ya tafi Sakandare, wanda za a biya kuɗaɗe, ya tafi aiki na tsawon shekara don samun kuɗi. Ya yi aiki da mai sayar da kayan lambu a Maitland, kusa da Kensington, Cape Town. Ana biyansa fam 2 a mako kuma an ba shi abinci da wurin kwana. Ya nace da mai aikin sa ya shirya masa izinin zama da aiki a cikin birni. Ya kasance ɗan kwana a makarantar sakandaren Lovedale na tsawon shekaru uku. Daga nan sai ya sami takardar shaidar difloma a fannin aikin gona daga Kwalejin Aikin Noma da dazuka ta Fort Cox, ba da daɗewa ba ya kammala karatunsa ya tafi [[Cape Town]] domin samun aikin yi, ta yadda zai samar da kuɗin shiga ga matasan iyalinsa. <ref>Sibeko, Archie with Leeson, Joyce (2015). Growing up in a Xhosa Village- through the eyes of a boy. Iqula Publishers, East London {{ISBN|978-0-620-66331-1}}/[http://www.tvschools.org.uk/supportus_books.php TVS]</ref> Yayin da yake Cape Town, ya ketare hanya tare da ɗan gwagwarmayar siyasa da kuma ƙwararren ɗan kasuwa Oscar Mpetha, wanda ya ba shi shawara kuma ya jagoranci shi zuwa matakansa na farko a matsayin mai fafutuka na Ƙungiyar Kasuwanci. Ya zama memba mai ƙwazo na duka jam'iyyar African National Congress (ANC) da jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu, wanda Ben Turok ya ɗauka, a shekarar 1953. Ya zama Sakataren Ƙungiyar Jiragen Ruwa da Harbors na Afirka ta Kudu bayan ganawa da Oscar Mpetha wanda ya koyar da shi game da kungiyar kwadago da siyasa, kuma ya gabatar da shi ga [[Ray Alexander Simons|Ray Alexander]]. Ya auri Letitia Sibeko (née Hina) a shekarar 1953. == Aikin siyasa == Ayyukan siyasar Sibeko sun fara ne a cikin shekarun 1950 kuma sun ci gaba har zuwa ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. Ya yi aiki tare da shugabannin siyasa irin su Ray Alexander, [[Liz Ibrahims|Elizabeth 'Nanna' Abrahams]], [[Elizabeth Mafekeng]] da Chris Hani. A cikin shekarar 1961, an kama shi tare da Hani saboda shigar da suka yi a Umkontho we Sizwe (MK) wanda aka kafa a matsayin reshen makamai na ANC. <ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> Jam'iyyar ANC ce ta tura Sibeko daga ƙasar zuwa makwabciyarta [[Tanzaniya]], ya bar matarsa da 'ya'yansa biyar. A nan ya zama Kwamanda a sansanin farko na MK. Bayan haka, an tura shi birnin Landan, inda ya taimaka wajen haɗa kan ƙungiyar kwadago ta ƙasa da ƙasa don tallafawa yaki da nuna wariyar launin fata. A cikin shekarar 1990, bayan fiye da shekaru ashirin yana gudun hijira, Sibeko ya sami damar komawa Afirka ta Kudu inda ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban jam'iyyar ANC a yammacin Cape da kuma shugaban ƙungiyarsa mai girma, ƙungiyar jiragen ƙasa da jiragen ruwa na Afirka ta Kudu. Saboda matsi na aiki, ya yi fama da bugun jini a shekarar 1992 kuma an shawarce shi ya yi ritaya daga siyasa.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> == Ritaya == Ba tare da son rai ba, Sibeko ya amince ya yi ritaya kuma ya ƙaura zuwa Ƙasar Ingila, inda ya zauna tare da matarsa ta biyu, Joyce Leeson. Ya ci gaba da sha'awar Afirka ta Kudu. Ya koma ya zama mai saka idanu a zaɓen shekara ta 1994 kuma ya ci gaba da shiga cikin wasu ƙungiyoyin kwadagon da ya yi aiki da su a gudun hijira. Ya kasance Shugaban Kafa kuma memba na ƙungiyar Tyume Valley Schools, wata ƙungiyar agaji da ke samar da ilimi a yankinsa. Majalisar birnin Newcastle ta ba da gudummawar £1000 ga ƙungiyar agaji a cikin shekarar 2014. Ya rubuta litattafai guda huɗu da ke tattara bayanan rayuwarsa da abubuwan da suka shafi gwagwarmaya da wariyar launin fata. Sibeko ya kuma yi amfani da sunayen Zola Zembe da Zola Ntambo.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> An ba shi Order of Luthuli a Azurfa. <ref>{{Cite web |title=Archibald Sibeko also known as Zola Zembe (1928– ) |url=http://www.thepresidency.gov.za/pebble.asp?relid=7910 |access-date=24 January 2016 |website=The Presidency}}</ref> == Duba kuma == * Letitia Sibeko == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] [[Rukuni:Mutuwan 2018]] [[Rukuni:Haifaffun 1928]] m97l9sushbgpvsp8750811sg9v0oqvr 656757 656756 2025-07-08T18:36:50Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Rayuwar farko */ 656757 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Zola_Zembe.jpg|thumb| Archie Sibeko]] '''Archibald Mncedisi Sibeko''' OLS (3 Maris 1928 - 27 Maris 2018)<ref>Sibeko, Archie (1996). Freedom in our Lifetime. Indicator Press, Durban/ [http://www.tvschools.org.uk/books.php TVS]</ref> ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu, ɗan ƙungiyar ƙwadago kuma shugaban siyasa. <ref>{{Cite web |last=Knight |first=Chris |date=2018-03-29 |title=Tributes paid to South African activist Zola Zembe who has died aged 90 |url=https://www.chroniclelive.co.uk/news/north-east-news/zola-zembe-nelson-mandela-tynemouth-14474415 |access-date=2020-03-06 |website=nechronicle}}</ref> == Rayuwar farko == An haife shi a Kwezana a Gabashin Cape, Archie Sibeko ya girma a cikin yanayin [[Mutane Xhosa|Xhosa]] na gargajiya. Mahaifinsa ya kasance mai wadata amma ya mutu lokacin da Archie ya kasance yana da shekaru 4 ko 5. Mahaifiyarsa itace matar mahaifinsa ta biyu kuma suna da yara 4 tare. Ya halarci makarantar ƙauye. Daga baya ya halarci makarantar Lovedale Practicing School. Kafin ya tafi Sakandare, wanda za a biya kuɗaɗe, ya tafi aiki na tsawon shekara don samun kuɗi. Ya yi aiki da mai sayar da kayan lambu a Maitland, kusa da Kensington, Cape Town. Ana biyansa fam 2 a mako kuma an ba shi abinci da wurin kwana. Ya nace da mai aikin sa ya shirya masa izinin zama da aiki a cikin birni. Ya kasance ɗan kwana a makarantar sakandaren Lovedale na tsawon shekaru uku. Daga nan sai ya sami takardar shaidar difloma a fannin aikin gona daga Kwalejin Aikin Noma da dazuka ta Fort Cox, ba da daɗewa ba ya kammala karatunsa ya tafi [[Cape Town]] domin samun aikin yi, ta yadda zai samar da kuɗin shiga ga matasan iyalinsa. <ref>Sibeko, Archie with Leeson, Joyce (2015). Growing up in a Xhosa Village- through the eyes of a boy. Iqula Publishers, East London {{ISBN|978-0-620-66331-1}}/[http://www.tvschools.org.uk/supportus_books.php TVS]</ref> Yayin da yake Cape Town, ya ketare hanya tare da ɗan gwagwarmayar siyasa da kuma ƙwararren ɗan kasuwa Oscar Mpetha, wanda ya ba shi shawara kuma ya jagoranci shi zuwa matakansa na farko a matsayin mai fafutuka na Ƙungiyar Kasuwanci. Ya zama memba mai ƙwazo na duka jam'iyyar African National Congress (ANC) da jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu, wanda Ben Turok ya ɗauka, a shekarar 1953. Ya zama Sakataren Ƙungiyar Jiragen Ruwa da Harbors na Afirka ta Kudu bayan ganawa da Oscar Mpetha wanda ya koyar da shi game da kungiyar kwadago da siyasa, kuma ya gabatar da shi ga [[Ray Alexander Simons|Ray Alexander]].<ref>{{cite book|last1=Kiloh|first1=Margaret|last2=Sibeko|first2=Archie|title=A Fighting Union|date=2000|publisher=Ravan Press|location=Randburg|isbn=978-0869755273}}<!--|accessdate=18 January 2016-->/[http://www.tvschools.org.uk/books.php TVS]</ref> Ya auri Letitia Sibeko (née Hina) a shekarar 1953. == Aikin siyasa == Ayyukan siyasar Sibeko sun fara ne a cikin shekarun 1950 kuma sun ci gaba har zuwa ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. Ya yi aiki tare da shugabannin siyasa irin su Ray Alexander, [[Liz Ibrahims|Elizabeth 'Nanna' Abrahams]], [[Elizabeth Mafekeng]] da Chris Hani. A cikin shekarar 1961, an kama shi tare da Hani saboda shigar da suka yi a Umkontho we Sizwe (MK) wanda aka kafa a matsayin reshen makamai na ANC. <ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> Jam'iyyar ANC ce ta tura Sibeko daga ƙasar zuwa makwabciyarta [[Tanzaniya]], ya bar matarsa da 'ya'yansa biyar. A nan ya zama Kwamanda a sansanin farko na MK. Bayan haka, an tura shi birnin Landan, inda ya taimaka wajen haɗa kan ƙungiyar kwadago ta ƙasa da ƙasa don tallafawa yaki da nuna wariyar launin fata. A cikin shekarar 1990, bayan fiye da shekaru ashirin yana gudun hijira, Sibeko ya sami damar komawa Afirka ta Kudu inda ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban jam'iyyar ANC a yammacin Cape da kuma shugaban ƙungiyarsa mai girma, ƙungiyar jiragen ƙasa da jiragen ruwa na Afirka ta Kudu. Saboda matsi na aiki, ya yi fama da bugun jini a shekarar 1992 kuma an shawarce shi ya yi ritaya daga siyasa.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> == Ritaya == Ba tare da son rai ba, Sibeko ya amince ya yi ritaya kuma ya ƙaura zuwa Ƙasar Ingila, inda ya zauna tare da matarsa ta biyu, Joyce Leeson. Ya ci gaba da sha'awar Afirka ta Kudu. Ya koma ya zama mai saka idanu a zaɓen shekara ta 1994 kuma ya ci gaba da shiga cikin wasu ƙungiyoyin kwadagon da ya yi aiki da su a gudun hijira. Ya kasance Shugaban Kafa kuma memba na ƙungiyar Tyume Valley Schools, wata ƙungiyar agaji da ke samar da ilimi a yankinsa. Majalisar birnin Newcastle ta ba da gudummawar £1000 ga ƙungiyar agaji a cikin shekarar 2014. Ya rubuta litattafai guda huɗu da ke tattara bayanan rayuwarsa da abubuwan da suka shafi gwagwarmaya da wariyar launin fata. Sibeko ya kuma yi amfani da sunayen Zola Zembe da Zola Ntambo.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> An ba shi Order of Luthuli a Azurfa. <ref>{{Cite web |title=Archibald Sibeko also known as Zola Zembe (1928– ) |url=http://www.thepresidency.gov.za/pebble.asp?relid=7910 |access-date=24 January 2016 |website=The Presidency}}</ref> == Duba kuma == * Letitia Sibeko == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] [[Rukuni:Mutuwan 2018]] [[Rukuni:Haifaffun 1928]] qevujq053ef4k6d9rwh2wbx5usx1l1y 656758 656757 2025-07-08T18:38:00Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Aikin siyasa */ 656758 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Zola_Zembe.jpg|thumb| Archie Sibeko]] '''Archibald Mncedisi Sibeko''' OLS (3 Maris 1928 - 27 Maris 2018)<ref>Sibeko, Archie (1996). Freedom in our Lifetime. Indicator Press, Durban/ [http://www.tvschools.org.uk/books.php TVS]</ref> ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu, ɗan ƙungiyar ƙwadago kuma shugaban siyasa. <ref>{{Cite web |last=Knight |first=Chris |date=2018-03-29 |title=Tributes paid to South African activist Zola Zembe who has died aged 90 |url=https://www.chroniclelive.co.uk/news/north-east-news/zola-zembe-nelson-mandela-tynemouth-14474415 |access-date=2020-03-06 |website=nechronicle}}</ref> == Rayuwar farko == An haife shi a Kwezana a Gabashin Cape, Archie Sibeko ya girma a cikin yanayin [[Mutane Xhosa|Xhosa]] na gargajiya. Mahaifinsa ya kasance mai wadata amma ya mutu lokacin da Archie ya kasance yana da shekaru 4 ko 5. Mahaifiyarsa itace matar mahaifinsa ta biyu kuma suna da yara 4 tare. Ya halarci makarantar ƙauye. Daga baya ya halarci makarantar Lovedale Practicing School. Kafin ya tafi Sakandare, wanda za a biya kuɗaɗe, ya tafi aiki na tsawon shekara don samun kuɗi. Ya yi aiki da mai sayar da kayan lambu a Maitland, kusa da Kensington, Cape Town. Ana biyansa fam 2 a mako kuma an ba shi abinci da wurin kwana. Ya nace da mai aikin sa ya shirya masa izinin zama da aiki a cikin birni. Ya kasance ɗan kwana a makarantar sakandaren Lovedale na tsawon shekaru uku. Daga nan sai ya sami takardar shaidar difloma a fannin aikin gona daga Kwalejin Aikin Noma da dazuka ta Fort Cox, ba da daɗewa ba ya kammala karatunsa ya tafi [[Cape Town]] domin samun aikin yi, ta yadda zai samar da kuɗin shiga ga matasan iyalinsa. <ref>Sibeko, Archie with Leeson, Joyce (2015). Growing up in a Xhosa Village- through the eyes of a boy. Iqula Publishers, East London {{ISBN|978-0-620-66331-1}}/[http://www.tvschools.org.uk/supportus_books.php TVS]</ref> Yayin da yake Cape Town, ya ketare hanya tare da ɗan gwagwarmayar siyasa da kuma ƙwararren ɗan kasuwa Oscar Mpetha, wanda ya ba shi shawara kuma ya jagoranci shi zuwa matakansa na farko a matsayin mai fafutuka na Ƙungiyar Kasuwanci. Ya zama memba mai ƙwazo na duka jam'iyyar African National Congress (ANC) da jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu, wanda Ben Turok ya ɗauka, a shekarar 1953. Ya zama Sakataren Ƙungiyar Jiragen Ruwa da Harbors na Afirka ta Kudu bayan ganawa da Oscar Mpetha wanda ya koyar da shi game da kungiyar kwadago da siyasa, kuma ya gabatar da shi ga [[Ray Alexander Simons|Ray Alexander]].<ref>{{cite book|last1=Kiloh|first1=Margaret|last2=Sibeko|first2=Archie|title=A Fighting Union|date=2000|publisher=Ravan Press|location=Randburg|isbn=978-0869755273}}<!--|accessdate=18 January 2016-->/[http://www.tvschools.org.uk/books.php TVS]</ref> Ya auri Letitia Sibeko (née Hina) a shekarar 1953. == Aikin siyasa == Ayyukan siyasar Sibeko sun fara ne a cikin shekarun 1950 kuma sun ci gaba har zuwa ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. Ya yi aiki tare da shugabannin siyasa irin su Ray Alexander, [[Liz Ibrahims|Elizabeth 'Nanna' Abrahams]], [[Elizabeth Mafekeng]] da Chris Hani. A cikin shekarar 1961, an kama shi tare da Hani saboda shigar da suka yi a Umkontho we Sizwe (MK) wanda aka kafa a matsayin reshen makamai na ANC.<ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> Jam'iyyar ANC ce ta tura Sibeko daga ƙasar zuwa makwabciyarta [[Tanzaniya]], ya bar matarsa da 'ya'yansa biyar. A nan ya zama Kwamanda a sansanin farko na MK. Bayan haka, an tura shi birnin Landan, inda ya taimaka wajen haɗa kan ƙungiyar kwadago ta ƙasa da ƙasa don tallafawa yaki da nuna wariyar launin fata. A cikin shekarar 1990, bayan fiye da shekaru ashirin yana gudun hijira, Sibeko ya sami damar komawa Afirka ta Kudu inda ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban jam'iyyar ANC a yammacin Cape da kuma shugaban ƙungiyarsa mai girma, ƙungiyar jiragen ƙasa da jiragen ruwa na Afirka ta Kudu. Saboda matsi na aiki, ya yi fama da bugun jini a shekarar 1992 kuma an shawarce shi ya yi ritaya daga siyasa.<ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> == Ritaya == Ba tare da son rai ba, Sibeko ya amince ya yi ritaya kuma ya ƙaura zuwa Ƙasar Ingila, inda ya zauna tare da matarsa ta biyu, Joyce Leeson. Ya ci gaba da sha'awar Afirka ta Kudu. Ya koma ya zama mai saka idanu a zaɓen shekara ta 1994 kuma ya ci gaba da shiga cikin wasu ƙungiyoyin kwadagon da ya yi aiki da su a gudun hijira. Ya kasance Shugaban Kafa kuma memba na ƙungiyar Tyume Valley Schools, wata ƙungiyar agaji da ke samar da ilimi a yankinsa. Majalisar birnin Newcastle ta ba da gudummawar £1000 ga ƙungiyar agaji a cikin shekarar 2014. Ya rubuta litattafai guda huɗu da ke tattara bayanan rayuwarsa da abubuwan da suka shafi gwagwarmaya da wariyar launin fata. Sibeko ya kuma yi amfani da sunayen Zola Zembe da Zola Ntambo.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> An ba shi Order of Luthuli a Azurfa. <ref>{{Cite web |title=Archibald Sibeko also known as Zola Zembe (1928– ) |url=http://www.thepresidency.gov.za/pebble.asp?relid=7910 |access-date=24 January 2016 |website=The Presidency}}</ref> == Duba kuma == * Letitia Sibeko == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] [[Rukuni:Mutuwan 2018]] [[Rukuni:Haifaffun 1928]] c3bpadl9epycouxwk3iz9y0uuq7nb5v 656759 656758 2025-07-08T18:38:56Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Ritaya */ 656759 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Zola_Zembe.jpg|thumb| Archie Sibeko]] '''Archibald Mncedisi Sibeko''' OLS (3 Maris 1928 - 27 Maris 2018)<ref>Sibeko, Archie (1996). Freedom in our Lifetime. Indicator Press, Durban/ [http://www.tvschools.org.uk/books.php TVS]</ref> ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu, ɗan ƙungiyar ƙwadago kuma shugaban siyasa. <ref>{{Cite web |last=Knight |first=Chris |date=2018-03-29 |title=Tributes paid to South African activist Zola Zembe who has died aged 90 |url=https://www.chroniclelive.co.uk/news/north-east-news/zola-zembe-nelson-mandela-tynemouth-14474415 |access-date=2020-03-06 |website=nechronicle}}</ref> == Rayuwar farko == An haife shi a Kwezana a Gabashin Cape, Archie Sibeko ya girma a cikin yanayin [[Mutane Xhosa|Xhosa]] na gargajiya. Mahaifinsa ya kasance mai wadata amma ya mutu lokacin da Archie ya kasance yana da shekaru 4 ko 5. Mahaifiyarsa itace matar mahaifinsa ta biyu kuma suna da yara 4 tare. Ya halarci makarantar ƙauye. Daga baya ya halarci makarantar Lovedale Practicing School. Kafin ya tafi Sakandare, wanda za a biya kuɗaɗe, ya tafi aiki na tsawon shekara don samun kuɗi. Ya yi aiki da mai sayar da kayan lambu a Maitland, kusa da Kensington, Cape Town. Ana biyansa fam 2 a mako kuma an ba shi abinci da wurin kwana. Ya nace da mai aikin sa ya shirya masa izinin zama da aiki a cikin birni. Ya kasance ɗan kwana a makarantar sakandaren Lovedale na tsawon shekaru uku. Daga nan sai ya sami takardar shaidar difloma a fannin aikin gona daga Kwalejin Aikin Noma da dazuka ta Fort Cox, ba da daɗewa ba ya kammala karatunsa ya tafi [[Cape Town]] domin samun aikin yi, ta yadda zai samar da kuɗin shiga ga matasan iyalinsa. <ref>Sibeko, Archie with Leeson, Joyce (2015). Growing up in a Xhosa Village- through the eyes of a boy. Iqula Publishers, East London {{ISBN|978-0-620-66331-1}}/[http://www.tvschools.org.uk/supportus_books.php TVS]</ref> Yayin da yake Cape Town, ya ketare hanya tare da ɗan gwagwarmayar siyasa da kuma ƙwararren ɗan kasuwa Oscar Mpetha, wanda ya ba shi shawara kuma ya jagoranci shi zuwa matakansa na farko a matsayin mai fafutuka na Ƙungiyar Kasuwanci. Ya zama memba mai ƙwazo na duka jam'iyyar African National Congress (ANC) da jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu, wanda Ben Turok ya ɗauka, a shekarar 1953. Ya zama Sakataren Ƙungiyar Jiragen Ruwa da Harbors na Afirka ta Kudu bayan ganawa da Oscar Mpetha wanda ya koyar da shi game da kungiyar kwadago da siyasa, kuma ya gabatar da shi ga [[Ray Alexander Simons|Ray Alexander]].<ref>{{cite book|last1=Kiloh|first1=Margaret|last2=Sibeko|first2=Archie|title=A Fighting Union|date=2000|publisher=Ravan Press|location=Randburg|isbn=978-0869755273}}<!--|accessdate=18 January 2016-->/[http://www.tvschools.org.uk/books.php TVS]</ref> Ya auri Letitia Sibeko (née Hina) a shekarar 1953. == Aikin siyasa == Ayyukan siyasar Sibeko sun fara ne a cikin shekarun 1950 kuma sun ci gaba har zuwa ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. Ya yi aiki tare da shugabannin siyasa irin su Ray Alexander, [[Liz Ibrahims|Elizabeth 'Nanna' Abrahams]], [[Elizabeth Mafekeng]] da Chris Hani. A cikin shekarar 1961, an kama shi tare da Hani saboda shigar da suka yi a Umkontho we Sizwe (MK) wanda aka kafa a matsayin reshen makamai na ANC.<ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> Jam'iyyar ANC ce ta tura Sibeko daga ƙasar zuwa makwabciyarta [[Tanzaniya]], ya bar matarsa da 'ya'yansa biyar. A nan ya zama Kwamanda a sansanin farko na MK. Bayan haka, an tura shi birnin Landan, inda ya taimaka wajen haɗa kan ƙungiyar kwadago ta ƙasa da ƙasa don tallafawa yaki da nuna wariyar launin fata. A cikin shekarar 1990, bayan fiye da shekaru ashirin yana gudun hijira, Sibeko ya sami damar komawa Afirka ta Kudu inda ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban jam'iyyar ANC a yammacin Cape da kuma shugaban ƙungiyarsa mai girma, ƙungiyar jiragen ƙasa da jiragen ruwa na Afirka ta Kudu. Saboda matsi na aiki, ya yi fama da bugun jini a shekarar 1992 kuma an shawarce shi ya yi ritaya daga siyasa.<ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> == Ritaya == Ba tare da son rai ba, Sibeko ya amince ya yi ritaya kuma ya ƙaura zuwa Ƙasar Ingila, inda ya zauna tare da matarsa ta biyu, Joyce Leeson. Ya ci gaba da sha'awar Afirka ta Kudu. Ya koma ya zama mai saka idanu a zaɓen shekara ta 1994 kuma ya ci gaba da shiga cikin wasu ƙungiyoyin kwadagon da ya yi aiki da su a gudun hijira. Ya kasance Shugaban Kafa kuma memba na ƙungiyar Tyume Valley Schools, wata ƙungiyar agaji da ke samar da ilimi a yankinsa. Majalisar birnin Newcastle ta ba da gudummawar £1000 ga ƙungiyar agaji a cikin shekarar 2014.<ref>{{cite news|title=Nelson Mandela's cell mate receives cash boost from Newcastle City Council|url=http://www.thejournal.co.uk/news/north-east-news/nelson-mandelas-cell-mate-receives-7087323|accessdate=24 January 2016|publisher=The Journal|date=8 May 2014}}</ref> Ya rubuta litattafai guda huɗu da ke tattara bayanan rayuwarsa da abubuwan da suka shafi gwagwarmaya da wariyar launin fata. Sibeko ya kuma yi amfani da sunayen Zola Zembe da Zola Ntambo.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> An ba shi Order of Luthuli a Azurfa.<ref>{{Cite web |title=Archibald Sibeko also known as Zola Zembe (1928– ) |url=http://www.thepresidency.gov.za/pebble.asp?relid=7910 |access-date=24 January 2016 |website=The Presidency}}</ref> == Duba kuma == * Letitia Sibeko == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] [[Rukuni:Mutuwan 2018]] [[Rukuni:Haifaffun 1928]] edlm1mjieh9c42qnd6nsupy2zkld0b7 656760 656759 2025-07-08T18:40:36Z Muhammad Idriss Criteria 15878 656760 wikitext text/x-wiki {{Databox}}[[Fayil:Zola_Zembe.jpg|thumb| Archie Sibeko]] == Rayuwar farko == An haife shi a Kwezana a Gabashin Cape, Archie Sibeko ya girma a cikin yanayin [[Mutane Xhosa|Xhosa]] na gargajiya. Mahaifinsa ya kasance mai wadata amma ya mutu lokacin da Archie ya kasance yana da shekaru 4 ko 5. Mahaifiyarsa itace matar mahaifinsa ta biyu kuma suna da yara 4 tare. Ya halarci makarantar ƙauye. Daga baya ya halarci makarantar Lovedale Practicing School. Kafin ya tafi Sakandare, wanda za a biya kuɗaɗe, ya tafi aiki na tsawon shekara don samun kuɗi. Ya yi aiki da mai sayar da kayan lambu a Maitland, kusa da Kensington, Cape Town. Ana biyansa fam 2 a mako kuma an ba shi abinci da wurin kwana. Ya nace da mai aikin sa ya shirya masa izinin zama da aiki a cikin birni. Ya kasance ɗan kwana a makarantar sakandaren Lovedale na tsawon shekaru uku. Daga nan sai ya sami takardar shaidar difloma a fannin aikin gona daga Kwalejin Aikin Noma da dazuka ta Fort Cox, ba da daɗewa ba ya kammala karatunsa ya tafi [[Cape Town]] domin samun aikin yi, ta yadda zai samar da kuɗin shiga ga matasan iyalinsa. <ref>Sibeko, Archie with Leeson, Joyce (2015). Growing up in a Xhosa Village- through the eyes of a boy. Iqula Publishers, East London {{ISBN|978-0-620-66331-1}}/[http://www.tvschools.org.uk/supportus_books.php TVS]</ref> Yayin da yake Cape Town, ya ketare hanya tare da ɗan gwagwarmayar siyasa da kuma ƙwararren ɗan kasuwa Oscar Mpetha, wanda ya ba shi shawara kuma ya jagoranci shi zuwa matakansa na farko a matsayin mai fafutuka na Ƙungiyar Kasuwanci. Ya zama memba mai ƙwazo na duka jam'iyyar African National Congress (ANC) da jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu, wanda Ben Turok ya ɗauka, a shekarar 1953. Ya zama Sakataren Ƙungiyar Jiragen Ruwa da Harbors na Afirka ta Kudu bayan ganawa da Oscar Mpetha wanda ya koyar da shi game da kungiyar kwadago da siyasa, kuma ya gabatar da shi ga [[Ray Alexander Simons|Ray Alexander]].<ref>{{cite book|last1=Kiloh|first1=Margaret|last2=Sibeko|first2=Archie|title=A Fighting Union|date=2000|publisher=Ravan Press|location=Randburg|isbn=978-0869755273}}<!--|accessdate=18 January 2016-->/[http://www.tvschools.org.uk/books.php TVS]</ref> Ya auri Letitia Sibeko (née Hina) a shekarar 1953. == Aikin siyasa == Ayyukan siyasar Sibeko sun fara ne a cikin shekarun 1950 kuma sun ci gaba har zuwa ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. Ya yi aiki tare da shugabannin siyasa irin su Ray Alexander, [[Liz Ibrahims|Elizabeth 'Nanna' Abrahams]], [[Elizabeth Mafekeng]] da Chris Hani. A cikin shekarar 1961, an kama shi tare da Hani saboda shigar da suka yi a Umkontho we Sizwe (MK) wanda aka kafa a matsayin reshen makamai na ANC.<ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> Jam'iyyar ANC ce ta tura Sibeko daga ƙasar zuwa makwabciyarta [[Tanzaniya]], ya bar matarsa da 'ya'yansa biyar. A nan ya zama Kwamanda a sansanin farko na MK. Bayan haka, an tura shi birnin Landan, inda ya taimaka wajen haɗa kan ƙungiyar kwadago ta ƙasa da ƙasa don tallafawa yaki da nuna wariyar launin fata. A cikin shekarar 1990, bayan fiye da shekaru ashirin yana gudun hijira, Sibeko ya sami damar komawa Afirka ta Kudu inda ya yi aiki a matsayin mataimakin shugaban jam'iyyar ANC a yammacin Cape da kuma shugaban ƙungiyarsa mai girma, ƙungiyar jiragen ƙasa da jiragen ruwa na Afirka ta Kudu. Saboda matsi na aiki, ya yi fama da bugun jini a shekarar 1992 kuma an shawarce shi ya yi ritaya daga siyasa.<ref>Sibeko, Archie (2008). He was the commander of one of the 11 units set up in the Wrestern Cape., Archie Sibeko's Roll of Honour Western Cape ANC 1953-1963. University of Western Cape in association with Diana Ferrus Publishers. {{ISBN|978-0-620-40512-6}}.</ref> == Ritaya == Ba tare da son rai ba, Sibeko ya amince ya yi ritaya kuma ya ƙaura zuwa Ƙasar Ingila, inda ya zauna tare da matarsa ta biyu, Joyce Leeson. Ya ci gaba da sha'awar Afirka ta Kudu. Ya koma ya zama mai saka idanu a zaɓen shekara ta 1994 kuma ya ci gaba da shiga cikin wasu ƙungiyoyin kwadagon da ya yi aiki da su a gudun hijira. Ya kasance Shugaban Kafa kuma memba na ƙungiyar Tyume Valley Schools, wata ƙungiyar agaji da ke samar da ilimi a yankinsa. Majalisar birnin Newcastle ta ba da gudummawar £1000 ga ƙungiyar agaji a cikin shekarar 2014.<ref>{{cite news|title=Nelson Mandela's cell mate receives cash boost from Newcastle City Council|url=http://www.thejournal.co.uk/news/north-east-news/nelson-mandelas-cell-mate-receives-7087323|accessdate=24 January 2016|publisher=The Journal|date=8 May 2014}}</ref> Ya rubuta litattafai guda huɗu da ke tattara bayanan rayuwarsa da abubuwan da suka shafi gwagwarmaya da wariyar launin fata. Sibeko ya kuma yi amfani da sunayen Zola Zembe da Zola Ntambo.{{Ana bukatan hujja|date=April 2018}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2018)">abubuwan da ake bukata</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> An ba shi Order of Luthuli a Azurfa.<ref>{{Cite web |title=Archibald Sibeko also known as Zola Zembe (1928– ) |url=http://www.thepresidency.gov.za/pebble.asp?relid=7910 |access-date=24 January 2016 |website=The Presidency}}</ref> == Duba kuma == * Letitia Sibeko == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] [[Rukuni:Mutuwan 2018]] [[Rukuni:Haifaffun 1928]] 8haspe4ok59f4259pbzpjjrkffa2d4e Letitia Sibeko 0 104994 656765 2025-07-08T19:01:42Z Muhammad Idriss Criteria 15878 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1247394828|Letitia Sibeko]]" 656765 wikitext text/x-wiki '''Letitia Sibeko''' (an haife ta a shekara ta 1930–N/A) 'yar gwagwarmaya ce ta Afirka ta Kudu. Ta kasance memba a jam'iyyar African National Congress, ANC Women's League da kuma ƙungiyar matan Afirka ta Kudu. Daga baya ta shiga jam'iyyar gurguzu. == Rayuwar farko == An haifi Lindiwe Letitia Hina, wacce aka fi sani da 'Letitia Sibeko' a shekara ta 1930 a Mqumba kusa da Middledrift a Gabashin Cape. Mahaifinta, Rufus Hina shi ne sarkin ƙauyen su. Ta kasance ɗaya daga cikin yara 5. Ta yi makarantar sakandare a unguwarsu har zuwa matakin ƙaramar satifiket. Ta haɗu da [[Archie Sibeko]] a Kwalejin Aikin Noma na Fort Cox kusa da Middledrift. A cikin watan Janairu 1953, sun yi aure. Dukansu Hina da Sibeko ba su yarda da ƙa'idar lobolo (amarya) ba don haka ta bar gida saboda iyayen Hina sun damu. Archie ya bar garin [[Cape Town]] jim kaɗan bayan aurensu don neman kuɗi. Sun yi shirin siyan kayan aiki da dabbobi da fara noma. Archie ya zauna a masaukin ƙaura wanda ba ya ƙyale ma'aurata. Letitia ta zauna tare da dangi a Gabashin London yayin da ta kafa kanta. Sun koma tare a shekarar 1955. Archie ya rubuta a cikin littafinsa na ''Freedom in Our Lifetime'', 'Tabbas ya kasance mai ban tsoro a gare ta, 'yar ƙauye ... dole ne ta saba da zama a ɗaki ɗaya wanda ya zama ɗakin kwana, falo da kicin. Dole ne ta koyi girki a kan murhu, yin sutura kamar yadda suke a cikin gari, yin siyayya a kasuwa da sauran sabbin abubuwa.' Letitia ta kasance mai addini kuma ba ta siyasa ba a lokacinta a Gabashin Cape. Mijinta, [[Archie Sibeko]] ya zama ɗan gwagwarmayar siyasa kuma ɗan ƙungiyar kwadago. <ref name="iconic-women">{{Cite web |date=25 August 2016 |title=60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30) |url=https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 |access-date=1 September 2022 |website=Mail & Guardian Online}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ayyukanta na siyasa sun fara ne lokacin da ta koma [[Cape Town]] inda ta shiga jam'iyyar African National Congress, ANC Women's League da kuma Tarayyar matan Afirka ta Kudu. Ta shiga cikin Women's March a Pretoria na adawa da dokar inda ta taka rawar gani. Ta kasance cikin shiri mai zurfi na muzaharar, tare da karfafa gwiwar mata da su sanya hannu kan takardar koke da kuma shiga cikin wannan muzahara. Ta yi hakan ne tare da wakilai 157 na Cape Town da suka haɗa da [[Annie Peters]], Caroline Motsoaledi, [[Fatima Meer]], Fatima Seedat da Florence Mophosho. <ref name="you-strike">{{Cite web |date=9 August 2017 |title=You Strike a Woman, You Strike a Rock! |url=http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-date=4 September 2017 |access-date=30 August 2017 |website=Long March to Freedom}}</ref> A shekarar 1961 ta shiga jam'iyyar gurguzu ta 'ƙarƙashin ƙasa'. Ta halarci taron shekara-shekara na FEDSAW wanda ya gudana a birnin Cape Town inda ta gabatar da jawabi na suka da kuma yin tir da tsarin ilimin Bantu. Ana zargin ‘yan sanda sun tsare ta a shekarar 1963 domin samun bayanai kan mijinta, [[Archie Sibeko]] da ke aikin ‘ƙarƙashin ƙasa’ kan gwamnati. Ta yi masa masinja. Sakamakon ka'idojin kula da kwararar mutane, an kori Letitia daga Western Cape saboda mijinta baya zama a can. [[Archie Sibeko]] ya yi ikirarin cewa karo na ƙarshe da ya ga matarsa shi ne a lokacin da yake ɓuya kafin a fitar da shi daga [[Afirka ta Kudu]]. An shirya wannan taron ne da mai kula da Archie, Liz Abrahams, a wata gona a Paarl. An tsare ta tsawon watanni bayan wannan ziyarar yayin da 'yan sanda ke bin ta kuma suna zargin. Ba a san ayyukanta ba bayan fitar ta. An yi imanin cewa ta koma [[Cape Town]] da wani suna na daban kuma ta yi aikin shabeen a can. Kakaninta sun yi renon 'ya'yanta huɗu a Gabashin Cape. Ta kuma haifi wasu yara da dama a Cape Town. Ta fita daga harkokin siyasa kuma ta rasu bayan ta yi rashin lafiya. Ba a san inda kabarin nata yake ba. <ref name="iconic-women">{{Cite web |date=25 August 2016 |title=60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30) |url=https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 |access-date=1 September 2022 |website=Mail & Guardian Online}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 "60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30)"]. ''Mail & Guardian Online''. 25 August 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 September</span> 2022</span>.</cite></ref> <ref name="you-strike">{{Cite web |date=9 August 2017 |title=You Strike a Woman, You Strike a Rock! |url=http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-date=4 September 2017 |access-date=30 August 2017 |website=Long March to Freedom}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ "You Strike a Woman, You Strike a Rock!"]. ''Long March to Freedom''. 9 August 2017. Archived from [http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ the original] on 4 September 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">30 August</span> 2017</span>.</cite></ref> == Hanyoyin haɗi na waje == * General South African History Timeline: 1920sa cikinWayback Machine (an adana shi 2017-09-04) * ANC historical documentsa cikinWayback Machine (an adana shi a shekara ta 2008-03-16) * [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Don Nasararsu da Hawaye - Mata a cikin Kasuwanci na Afirka ta Kudu, Asusun Tsaro da Taimako na Duniya, London, Ingila. * "Women's Anti-Pass Law Campaigns in South Africa" An adana shi a , About.com * Women's Day March - 9 August 1956a cikinWayback Machine (an adana shi 2007-11-14) == Duba kuma == * Yakin Neman Zabe * Lobola * [[Ƙauracewa Beer Hall|Beer Hall Kauracewa]] == Manazarta == [[Rukuni:Haifaffun 1930]] [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] jdzuozujrpdc28yn83ncg6umn8iinqs 656781 656765 2025-07-08T19:34:11Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Rayuwar farko */ 656781 wikitext text/x-wiki '''Letitia Sibeko''' (an haife ta a shekara ta 1930–N/A) 'yar gwagwarmaya ce ta Afirka ta Kudu. Ta kasance memba a jam'iyyar African National Congress, ANC Women's League da kuma ƙungiyar matan Afirka ta Kudu. Daga baya ta shiga jam'iyyar gurguzu. == Rayuwar farko == An haifi Lindiwe Letitia Hina, wacce aka fi sani da 'Letitia Sibeko' a shekara ta 1930 a Mqumba kusa da Middledrift a Gabashin Cape. Mahaifinta, Rufus Hina shi ne sarkin ƙauyen su. Ta kasance ɗaya daga cikin yara 5. Ta yi makarantar sakandare a unguwarsu har zuwa matakin ƙaramar satifiket. Ta haɗu da [[Archie Sibeko]] a Kwalejin Aikin Noma na Fort Cox kusa da Middledrift. A cikin watan Janairu 1953, sun yi aure. Dukansu Hina da Sibeko ba su yarda da ƙa'idar lobolo (amarya) ba don haka ta bar gida saboda iyayen Hina sun damu. Archie ya bar garin [[Cape Town]] jim kaɗan bayan aurensu don neman kuɗi. Sun yi shirin siyan kayan aiki da dabbobi da fara noma. Archie ya zauna a masaukin ƙaura wanda ba ya ƙyale ma'aurata. Letitia ta zauna tare da dangi a Gabashin London yayin da ta kafa kanta. Sun koma tare a shekarar 1955. Archie ya rubuta a cikin littafinsa na ''Freedom in Our Lifetime'', 'Tabbas ya kasance mai ban tsoro a gare ta, 'yar ƙauye ... dole ne ta saba da zama a ɗaki ɗaya wanda ya zama ɗakin kwana, falo da kicin. Dole ne ta koyi girki a kan murhu, yin sutura kamar yadda suke a cikin gari, yin siyayya a kasuwa da sauran sabbin abubuwa.'<ref>{{cite book |last1=Sibeko |first1=Archie |author1-link=Archie Sibeko |title=Freedom in our Lifetime |date=1996 |page=31 |url={{Google Books URL|otwvAQAAIAAJ}}}}</ref> Letitia ta kasance mai addini kuma ba ta siyasa ba a lokacinta a Gabashin Cape.<ref>{{cite book |last1=Scanlon |first1=Helen |title=Representation & Reality: Portraits of women's lives in the Western Cape 1948 - 1976 |hdl=20.500.11910/6166 |date=2007 |publisher=HSRC Press}}</ref> Mijinta, [[Archie Sibeko]] ya zama ɗan gwagwarmayar siyasa kuma ɗan ƙungiyar kwadago. <ref name="iconic-women">{{Cite web |date=25 August 2016 |title=60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30) |url=https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 |access-date=1 September 2022 |website=Mail & Guardian Online}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ayyukanta na siyasa sun fara ne lokacin da ta koma [[Cape Town]] inda ta shiga jam'iyyar African National Congress, ANC Women's League da kuma Tarayyar matan Afirka ta Kudu. Ta shiga cikin Women's March a Pretoria na adawa da dokar inda ta taka rawar gani. Ta kasance cikin shiri mai zurfi na muzaharar, tare da karfafa gwiwar mata da su sanya hannu kan takardar koke da kuma shiga cikin wannan muzahara. Ta yi hakan ne tare da wakilai 157 na Cape Town da suka haɗa da [[Annie Peters]], Caroline Motsoaledi, [[Fatima Meer]], Fatima Seedat da Florence Mophosho. <ref name="you-strike">{{Cite web |date=9 August 2017 |title=You Strike a Woman, You Strike a Rock! |url=http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-date=4 September 2017 |access-date=30 August 2017 |website=Long March to Freedom}}</ref> A shekarar 1961 ta shiga jam'iyyar gurguzu ta 'ƙarƙashin ƙasa'. Ta halarci taron shekara-shekara na FEDSAW wanda ya gudana a birnin Cape Town inda ta gabatar da jawabi na suka da kuma yin tir da tsarin ilimin Bantu. Ana zargin ‘yan sanda sun tsare ta a shekarar 1963 domin samun bayanai kan mijinta, [[Archie Sibeko]] da ke aikin ‘ƙarƙashin ƙasa’ kan gwamnati. Ta yi masa masinja. Sakamakon ka'idojin kula da kwararar mutane, an kori Letitia daga Western Cape saboda mijinta baya zama a can. [[Archie Sibeko]] ya yi ikirarin cewa karo na ƙarshe da ya ga matarsa shi ne a lokacin da yake ɓuya kafin a fitar da shi daga [[Afirka ta Kudu]]. An shirya wannan taron ne da mai kula da Archie, Liz Abrahams, a wata gona a Paarl. An tsare ta tsawon watanni bayan wannan ziyarar yayin da 'yan sanda ke bin ta kuma suna zargin. Ba a san ayyukanta ba bayan fitar ta. An yi imanin cewa ta koma [[Cape Town]] da wani suna na daban kuma ta yi aikin shabeen a can. Kakaninta sun yi renon 'ya'yanta huɗu a Gabashin Cape. Ta kuma haifi wasu yara da dama a Cape Town. Ta fita daga harkokin siyasa kuma ta rasu bayan ta yi rashin lafiya. Ba a san inda kabarin nata yake ba. <ref name="iconic-women">{{Cite web |date=25 August 2016 |title=60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30) |url=https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 |access-date=1 September 2022 |website=Mail & Guardian Online}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 "60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30)"]. ''Mail & Guardian Online''. 25 August 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 September</span> 2022</span>.</cite></ref> <ref name="you-strike">{{Cite web |date=9 August 2017 |title=You Strike a Woman, You Strike a Rock! |url=http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-date=4 September 2017 |access-date=30 August 2017 |website=Long March to Freedom}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ "You Strike a Woman, You Strike a Rock!"]. ''Long March to Freedom''. 9 August 2017. Archived from [http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ the original] on 4 September 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">30 August</span> 2017</span>.</cite></ref> == Hanyoyin haɗi na waje == * General South African History Timeline: 1920sa cikinWayback Machine (an adana shi 2017-09-04) * ANC historical documentsa cikinWayback Machine (an adana shi a shekara ta 2008-03-16) * [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Don Nasararsu da Hawaye - Mata a cikin Kasuwanci na Afirka ta Kudu, Asusun Tsaro da Taimako na Duniya, London, Ingila. * "Women's Anti-Pass Law Campaigns in South Africa" An adana shi a , About.com * Women's Day March - 9 August 1956a cikinWayback Machine (an adana shi 2007-11-14) == Duba kuma == * Yakin Neman Zabe * Lobola * [[Ƙauracewa Beer Hall|Beer Hall Kauracewa]] == Manazarta == [[Rukuni:Haifaffun 1930]] [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] pu1d2aezgjeqpnrctqutdba9q92em5d 656789 656781 2025-07-08T19:38:42Z Muhammad Idriss Criteria 15878 656789 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Letitia Sibeko''' (an haife ta a shekara ta 1930–N/A) 'yar gwagwarmaya ce ta Afirka ta Kudu. Ta kasance memba a jam'iyyar African National Congress, ANC Women's League da kuma ƙungiyar matan Afirka ta Kudu. Daga baya ta shiga jam'iyyar gurguzu. == Rayuwar farko == An haifi Lindiwe Letitia Hina, wacce aka fi sani da 'Letitia Sibeko' a shekara ta 1930 a Mqumba kusa da Middledrift a Gabashin Cape. Mahaifinta, Rufus Hina shi ne sarkin ƙauyen su. Ta kasance ɗaya daga cikin yara 5. Ta yi makarantar sakandare a unguwarsu har zuwa matakin ƙaramar satifiket. Ta haɗu da [[Archie Sibeko]] a Kwalejin Aikin Noma na Fort Cox kusa da Middledrift. A cikin watan Janairu 1953, sun yi aure. Dukansu Hina da Sibeko ba su yarda da ƙa'idar lobolo (amarya) ba don haka ta bar gida saboda iyayen Hina sun damu. Archie ya bar garin [[Cape Town]] jim kaɗan bayan aurensu don neman kuɗi. Sun yi shirin siyan kayan aiki da dabbobi da fara noma. Archie ya zauna a masaukin ƙaura wanda ba ya ƙyale ma'aurata. Letitia ta zauna tare da dangi a Gabashin London yayin da ta kafa kanta. Sun koma tare a shekarar 1955. Archie ya rubuta a cikin littafinsa na ''Freedom in Our Lifetime'', 'Tabbas ya kasance mai ban tsoro a gare ta, 'yar ƙauye ... dole ne ta saba da zama a ɗaki ɗaya wanda ya zama ɗakin kwana, falo da kicin. Dole ne ta koyi girki a kan murhu, yin sutura kamar yadda suke a cikin gari, yin siyayya a kasuwa da sauran sabbin abubuwa.'<ref>{{cite book |last1=Sibeko |first1=Archie |author1-link=Archie Sibeko |title=Freedom in our Lifetime |date=1996 |page=31 |url={{Google Books URL|otwvAQAAIAAJ}}}}</ref> Letitia ta kasance mai addini kuma ba ta siyasa ba a lokacinta a Gabashin Cape.<ref>{{cite book |last1=Scanlon |first1=Helen |title=Representation & Reality: Portraits of women's lives in the Western Cape 1948 - 1976 |hdl=20.500.11910/6166 |date=2007 |publisher=HSRC Press}}</ref> Mijinta, [[Archie Sibeko]] ya zama ɗan gwagwarmayar siyasa kuma ɗan ƙungiyar kwadago. <ref name="iconic-women">{{Cite web |date=25 August 2016 |title=60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30) |url=https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 |access-date=1 September 2022 |website=Mail & Guardian Online}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ayyukanta na siyasa sun fara ne lokacin da ta koma [[Cape Town]] inda ta shiga jam'iyyar African National Congress, ANC Women's League da kuma Tarayyar matan Afirka ta Kudu. Ta shiga cikin Women's March a Pretoria na adawa da dokar inda ta taka rawar gani. Ta kasance cikin shiri mai zurfi na muzaharar, tare da karfafa gwiwar mata da su sanya hannu kan takardar koke da kuma shiga cikin wannan muzahara. Ta yi hakan ne tare da wakilai 157 na Cape Town da suka haɗa da [[Annie Peters]], Caroline Motsoaledi, [[Fatima Meer]], Fatima Seedat da Florence Mophosho. <ref name="you-strike">{{Cite web |date=9 August 2017 |title=You Strike a Woman, You Strike a Rock! |url=http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-date=4 September 2017 |access-date=30 August 2017 |website=Long March to Freedom}}</ref> A shekarar 1961 ta shiga jam'iyyar gurguzu ta 'ƙarƙashin ƙasa'. Ta halarci taron shekara-shekara na FEDSAW wanda ya gudana a birnin Cape Town inda ta gabatar da jawabi na suka da kuma yin tir da tsarin ilimin Bantu. Ana zargin ‘yan sanda sun tsare ta a shekarar 1963 domin samun bayanai kan mijinta, [[Archie Sibeko]] da ke aikin ‘ƙarƙashin ƙasa’ kan gwamnati. Ta yi masa masinja. Sakamakon ka'idojin kula da kwararar mutane, an kori Letitia daga Western Cape saboda mijinta baya zama a can. [[Archie Sibeko]] ya yi ikirarin cewa karo na ƙarshe da ya ga matarsa shi ne a lokacin da yake ɓuya kafin a fitar da shi daga [[Afirka ta Kudu]]. An shirya wannan taron ne da mai kula da Archie, Liz Abrahams, a wata gona a Paarl. An tsare ta tsawon watanni bayan wannan ziyarar yayin da 'yan sanda ke bin ta kuma suna zargin. Ba a san ayyukanta ba bayan fitar ta. An yi imanin cewa ta koma [[Cape Town]] da wani suna na daban kuma ta yi aikin shabeen a can. Kakaninta sun yi renon 'ya'yanta huɗu a Gabashin Cape. Ta kuma haifi wasu yara da dama a Cape Town. Ta fita daga harkokin siyasa kuma ta rasu bayan ta yi rashin lafiya. Ba a san inda kabarin nata yake ba. <ref name="iconic-women">{{Cite web |date=25 August 2016 |title=60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30) |url=https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 |access-date=1 September 2022 |website=Mail & Guardian Online}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/2016-08-25-60-iconic-women-the-people-behind-the-1956-womens-march-to-pretoria-21-30 "60 Iconic Women — The people behind the 1956 Women's March to Pretoria (21-30)"]. ''Mail & Guardian Online''. 25 August 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 September</span> 2022</span>.</cite></ref> <ref name="you-strike">{{Cite web |date=9 August 2017 |title=You Strike a Woman, You Strike a Rock! |url=http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ |archive-date=4 September 2017 |access-date=30 August 2017 |website=Long March to Freedom}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20170904062224/http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ "You Strike a Woman, You Strike a Rock!"]. ''Long March to Freedom''. 9 August 2017. Archived from [http://nhmsa.co.za/news/you-strike-a-woman-you-strike-a-rock/ the original] on 4 September 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">30 August</span> 2017</span>.</cite></ref> == Hanyoyin haɗi na waje == * General South African History Timeline: 1920sa cikinWayback Machine (an adana shi 2017-09-04) * ANC historical documentsa cikinWayback Machine (an adana shi a shekara ta 2008-03-16) * [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Don Nasararsu da Hawaye - Mata a cikin Kasuwanci na Afirka ta Kudu, Asusun Tsaro da Taimako na Duniya, London, Ingila. * "Women's Anti-Pass Law Campaigns in South Africa" An adana shi a , About.com * Women's Day March - 9 August 1956a cikinWayback Machine (an adana shi 2007-11-14) == Duba kuma == * Yakin Neman Zabe * Lobola * [[Ƙauracewa Beer Hall|Beer Hall Kauracewa]] == Manazarta == [[Rukuni:Haifaffun 1930]] [[Rukuni:'Yan siyasan Afirka ta Kudu]] 072kq7zjg37sej5xm7kbviaue8idd43 Kwarewa 0 104995 656771 2025-07-08T19:25:40Z Ibrahim abusufyan 19233 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1137148509|Prudentialism]]" 656771 wikitext text/x-wiki Prudentialism ƙa'idar ɗabi'a ce da ta dogara da ka'idodin kariya waɗanda ke aiki don kauce wa wani sakamako mara kyau. Misali, yin aiki don [[Kariyar kai|kare kai]] ko, hakika, hare-hare na farko a kan jihohin "rashin hankali". ."<ref name="tws3R18fs2" />Prudentialism kuma falsafar fassarar tsarin mulki ne wanda yayi la'akari da dokoki da iko daga mahangar gaskiya.[1] A cewar masanin gwamnati John E. Finn, yin taka tsantsan "yana ba alkalai shawara da su guji kafa faffadan dokoki don shari'o'i na gaba kuma yana ba da fahintar takaitacciyar rawar da kotuna za ta taka a tsarin dimokuradiyya na tsarin mulki."[{{Reflist}} 9fmjeib2fwm8lpq8herul9lv77dpjgo 656772 656771 2025-07-08T19:26:41Z Ibrahim abusufyan 19233 656772 wikitext text/x-wiki Prudentialism ƙa'idar ɗabi'a ce da ta dogara da ka'idodin kariya waɗanda ke aiki don kauce wa wani sakamako mara kyau. Misali, yin aiki don [[Kariyar kai|kare kai]] ko, hakika, hare-hare na farko a kan jihohin "rashin hankali". ."<ref name="tws3R18fs2" />Prudentialism kuma falsafar fassarar tsarin mulki ne wanda yayi la'akari da dokoki da iko daga mahangar gaskiya.[m<ref>John E. Finn (2006). "Civil Liberties and the Bill of Rights". The Teaching Company. Part I: Lecture 4: The Court and Constitutional Interpretation (see pages 52, 53, 54 in the guidebook</ref> A cewar masanin gwamnati John E. Finn, yin taka tsantsan "yana ba alkalai shawara da su guji kafa faffadan dokoki don shari'o'i na gaba kuma yana ba da fahintar takaitacciyar rawar da kotuna za ta taka a tsarin dimokuradiyya na tsarin mulki."[{{Reflist}} ==Manazarta== trh9n6qk66s3ydhobtq529rmao1s8nr 656773 656772 2025-07-08T19:27:00Z Ibrahim abusufyan 19233 656773 wikitext text/x-wiki {{databox}} Prudentialism ƙa'idar ɗabi'a ce da ta dogara da ka'idodin kariya waɗanda ke aiki don kauce wa wani sakamako mara kyau. Misali, yin aiki don [[Kariyar kai|kare kai]] ko, hakika, hare-hare na farko a kan jihohin "rashin hankali". ."<ref name="tws3R18fs2" />Prudentialism kuma falsafar fassarar tsarin mulki ne wanda yayi la'akari da dokoki da iko daga mahangar gaskiya.[m<ref>John E. Finn (2006). "Civil Liberties and the Bill of Rights". The Teaching Company. Part I: Lecture 4: The Court and Constitutional Interpretation (see pages 52, 53, 54 in the guidebook</ref> A cewar masanin gwamnati John E. Finn, yin taka tsantsan "yana ba alkalai shawara da su guji kafa faffadan dokoki don shari'o'i na gaba kuma yana ba da fahintar takaitacciyar rawar da kotuna za ta taka a tsarin dimokuradiyya na tsarin mulki."[{{Reflist}} ==Manazarta== sk9ix8d881us7qtz9ykovdjxox958am 656774 656773 2025-07-08T19:27:22Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Manazarta */ 656774 wikitext text/x-wiki {{databox}} Prudentialism ƙa'idar ɗabi'a ce da ta dogara da ka'idodin kariya waɗanda ke aiki don kauce wa wani sakamako mara kyau. Misali, yin aiki don [[Kariyar kai|kare kai]] ko, hakika, hare-hare na farko a kan jihohin "rashin hankali". ."<ref name="tws3R18fs2" />Prudentialism kuma falsafar fassarar tsarin mulki ne wanda yayi la'akari da dokoki da iko daga mahangar gaskiya.[m<ref>John E. Finn (2006). "Civil Liberties and the Bill of Rights". The Teaching Company. Part I: Lecture 4: The Court and Constitutional Interpretation (see pages 52, 53, 54 in the guidebook</ref> A cewar masanin gwamnati John E. Finn, yin taka tsantsan "yana ba alkalai shawara da su guji kafa faffadan dokoki don shari'o'i na gaba kuma yana ba da fahintar takaitacciyar rawar da kotuna za ta taka a tsarin dimokuradiyya na tsarin mulki."[{{Reflist}} 82itkgfiquzxzrmosy4sqyendekcen7 656775 656774 2025-07-08T19:27:44Z Ibrahim abusufyan 19233 656775 wikitext text/x-wiki {{databox}} Prudentialism ƙa'idar ɗabi'a ce da ta dogara da ka'idodin kariya waɗanda ke aiki don kauce wa wani sakamako mara kyau. Misali, yin aiki don [[Kariyar kai|kare kai]] ko, hakika, hare-hare na farko a kan jihohin "rashin hankali". ."<ref name="tws3R18fs2" />Prudentialism kuma falsafar fassarar tsarin mulki ne wanda yayi la'akari da dokoki da iko daga mahangar gaskiya.[m<ref>John E. Finn (2006). "Civil Liberties and the Bill of Rights". The Teaching Company. Part I: Lecture 4: The Court and Constitutional Interpretation (see pages 52, 53, 54 in the guidebook</ref> A cewar masanin gwamnati John E. Finn, yin taka tsantsan "yana ba alkalai shawara da su guji kafa faffadan dokoki don shari'o'i na gaba kuma yana ba da fahintar takaitacciyar rawar da kotuna za ta taka a tsarin dimokuradiyya na tsarin mulki. ==Manazarta== 7vr8u7vt5tlxyx8y65qne1jub032mrw Shiga tsakani na bil'adama 0 104996 656777 2025-07-08T19:32:01Z Ibrahim abusufyan 19233 Sabon shafi: Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.[1] Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.[1] Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.[1] Ƙoƙarin kafa cibiyoyi da tsar... 656777 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.[1] Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.[1] Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.[1] Ƙoƙarin kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.[1] Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.[2] Amma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:[3]. tec129jcf3j1w3qwyw253swejjyz1hh 656778 656777 2025-07-08T19:32:54Z Ibrahim abusufyan 19233 656778 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.[1] Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.[1] Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.[1] Ƙoƙarin kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.[1] Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.[2] Amma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:[3]. ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.[13] A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.[14] Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. pohkgvzen1qq3ubrf4vapy727qea6v7 656779 656778 2025-07-08T19:33:30Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Tarihi */ 656779 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.[1] Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.[1] Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.[1] Ƙoƙarin kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.[1] Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.[2] Amma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:[3]. ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.[13] A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.[14] Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== rq0glofyub4ew75diwsk34r5n72hf7w 656780 656779 2025-07-08T19:33:57Z Ibrahim abusufyan 19233 656780 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.[1] Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.[1] Ƙoƙarin kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.[1] Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.[2] Amma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:[3]. ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.[13] A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.[14] Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== aihqdtfxfrvguzazd8dsx3ur6jb7qxj 656782 656780 2025-07-08T19:34:13Z Ibrahim abusufyan 19233 656782 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.[1] Ƙoƙarin kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.[1] Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.[2] Amma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:[3]. ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.[13] A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.[14] Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== oghwqtuehudck87l2e1695y2ljm0qf2 656783 656782 2025-07-08T19:34:30Z Ibrahim abusufyan 19233 656783 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.[1] Ƙoƙarin kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.[2] Amma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:[3]. ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.[13] A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.[14] Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== 4t6yq3dreosczglfiwum7wvaet1newz 656784 656783 2025-07-08T19:35:08Z Ibrahim abusufyan 19233 656784 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.[2] Amma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:[3]. ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.[13] A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.[14] Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== lwdlj04xiz15aiu40c8jlapciptt3hr 656785 656784 2025-07-08T19:35:40Z Ibrahim abusufyan 19233 656785 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> anma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:[3]. ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.[13] A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.[14] Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== 2enlbts46y4tjz9a2gf5b1mbg7v9i74 656786 656785 2025-07-08T19:36:36Z Ibrahim abusufyan 19233 656786 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> anma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:<ref>Alton Frye. 'Humanitarian Intervention: Crafting a Workable Doctrine.' New York: Council on Foreign Relations, 2000.</ref> ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.<ref>Globalization and Violence, Vol. 3: Globalizing War and Intervention</ref>A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.[14] Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== 89i1gz7tfvo2flbwwsolje50771ssk4 656787 656786 2025-07-08T19:37:08Z Ibrahim abusufyan 19233 656787 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> anma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:<ref>Alton Frye. 'Humanitarian Intervention: Crafting a Workable Doctrine.' New York: Council on Foreign Relations, 2000.</ref> ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.<ref>Globalization and Violence, Vol. 3: Globalizing War and Intervention</ref>A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.<ref>Townley, Edward (2002). Mussolini and Italy. Heinemann. p. 107. ISBN 978-0435327255. Retrieved </ref> Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.[13] Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== k1sgynsgfrmcys8zcix3k7rg1tgk85s 656788 656787 2025-07-08T19:37:56Z Ibrahim abusufyan 19233 656788 wikitext text/x-wiki Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> anma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:<ref>Alton Frye. 'Humanitarian Intervention: Crafting a Workable Doctrine.' New York: Council on Foreign Relations, 2000.</ref> ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.<ref>Globalization and Violence, Vol. 3: Globalizing War and Intervention</ref>A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.<ref>Townley, Edward (2002). Mussolini and Italy. Heinemann. p. 107. ISBN 978-0435327255. Retrieved </ref> Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.<ref>Globalization and Violence, Vol. 3: Globalizing War and Intervention</ref> Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== ppkrb6p9kjvbf5zu930w3xhu17ez1f6 656790 656788 2025-07-08T19:38:43Z Ibrahim abusufyan 19233 656790 wikitext text/x-wiki {{databox}} Shisshigi na jin kai shi ne amfani ko barazanar karfin soji da wata jiha (ko jihohi) ke yi a kan iyakoki da nufin kawo karshen take hakkin dan Adam mai tsanani da yaduwa a jihar da ba ta ba da izinin amfani da karfi ba.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ayyukan jin kai suna da nufin kawo ƙarshen take haƙƙin ɗan adam na wasu mutane ban da ƴan ƙasar da ke shiga tsakani.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Ana yin shisshigin ɗan adam ne kawai don hana take haƙƙin ɗan adam a cikin matsanancin yanayi.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> kafa cibiyoyi da tsare-tsare na siyasa don samun sakamako mai kyau a cikin tsaka-tsaki zuwa dogon lokaci, kamar aikin wanzar da zaman lafiya, wanzar da zaman lafiya da taimakon raya ƙasa, ba ya cikin wannan ma'anar shiga tsakani na ɗan adam.<ref>Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure</ref> Babu ma'auni ɗaya ko ma'anar shari'a game da sa baki; filin bincike (kamar doka, ɗabi'a ko siyasa) sau da yawa yana rinjayar ma'anar da aka zaɓa. Bambance-bambancen ma'anar sun haɗa da bambance-bambance a cikin ko taimakon jin kai ya iyakance ga yanayin da babu izini daga jihar mai masaukin baki; ko shiga tsakani na dan Adam ya takaita ne ga ayyukan azabtarwa; da kuma ko ba da agajin jin kai ya takaitu ne ga lamuran da aka ba da izini ga kwamitin sulhu na Majalisar Ɗinkin Duniya na yin aiki.<ref> M. Welsh. Humanitarian Intervention and International Relations. Ed. Jennifer M. Welsh. New York: Oxford University Press, 2004.</ref> anma duk da haka, akwai ijma’i gabaɗaya kan wasu muhimman halayensa:<ref>Alton Frye. 'Humanitarian Intervention: Crafting a Workable Doctrine.' New York: Council on Foreign Relations, 2000.</ref> ==Tarihi== Shiga cikin al'amuran wata ƙasa bisa dalilai na jin kai ya kasance batun tattaunawa a cikin dokokin ƙasa da ƙasa tun ƙarni na 19. A cewar Jonathan Friedman da Paul James, bayyananniyar ikirari game da dalilai na jin kai ba sabon abu ba ne kuma a maimakon haka ana yin amfani da aikin soja ta hanyar irin wannan ɗabi'a maimakon jayayyar siyasa.<ref>Globalization and Violence, Vol. 3: Globalizing War and Intervention</ref>A matsayin hujjar tura dakaru a Italiyan Somaliland da Iritiriya ta Italiya don wani hari da aka yi niyyar kaiwa Habasha, Benito Mussolini ya yi iƙirarin cewa yana ƙoƙarin tabbatar da yankin iyakar Wal Wal inda aka kashe wasu sojojin Italiya tare da soke cinikin bayi na gida.<ref>Townley, Edward (2002). Mussolini and Italy. Heinemann. p. 107. ISBN 978-0435327255. Retrieved </ref> Hakazalika, Adolf Hitler ya ba da hujjar mamayar da sojojinsa suka yi wa Sudetenland ta hanyar nuna cewa suna yunkurin kawar da rikicin kabilanci a Czechoslovakia.<ref>Globalization and Violence, Vol. 3: Globalizing War and Intervention</ref> Mawaƙi Lord Byron, ɗan Philhellene wanda ya yi yaƙi don samun 'yancin kai na Girka. Mai yiyuwa ne misali na farko na tarihi na wata kasa da ta fito fili ta tsoma baki cikin harkokin cikin gidan wata bisa dalilan da suka shafi jin kai shi ne a lokacin yakin ‘yancin kai na kasar Girka a farkon karni na 19, lokacin da Biritaniya, Faransa da Rasha suka shiga tsakani a cikin wani shiri na sojan ruwa a Navarino a shekarar 1827 don tabbatar wa Girkawa ‘yancin kai daga Daular Ottoman. ==Manazarta== oa1v0a3py5tw7h8py66s7ya6kml6rci Gatan majalisa 0 104997 656807 2025-07-08T19:48:10Z Ibrahim abusufyan 19233 Sabon shafi: Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. Asalin A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman maj... 656807 wikitext text/x-wiki Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. Asalin A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.[1][2]. Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya [3] ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. 0rz4i09zqow26k38ydd0lw6p7nul5wo 656810 656807 2025-07-08T19:49:37Z Ibrahim abusufyan 19233 656810 wikitext text/x-wiki Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.[1][2]. Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya [3] ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.[6] Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." [7] An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.[8]. 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa[9]. Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== dkskge7tdaar3oqgs0co2zyjckmlta2 656813 656810 2025-07-08T19:50:39Z Ibrahim abusufyan 19233 656813 wikitext text/x-wiki {{databox}} Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.[1][2]. Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya [3] ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.[6] Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." [7] An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.[8]. 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa[9]. Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== qe7ke08urljdbuf5kz8hc666vhcl6yd 656814 656813 2025-07-08T19:51:57Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Asali */ 656814 wikitext text/x-wiki {{databox}} Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.<ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved </ref> [2]. Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya [3] ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.[6] Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." [7] An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.[8]. 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa[9]. Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== 9rnpoco4fhmauz4nlflp4blpz44414k 656815 656814 2025-07-08T19:52:42Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Asali */ 656815 wikitext text/x-wiki {{databox}} Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.<ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved </ref> <ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved 2011-05-10.</ref> Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya [3] ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.[6] Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." [7] An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.[8]. 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa[9]. Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== 47wa9dzqasu9emlwbxbj2j94m1pce34 656816 656815 2025-07-08T19:53:09Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Asali */ 656816 wikitext text/x-wiki {{databox}} Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.<ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved </ref> <ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved 2011-05-10.</ref> Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya <ref>"E la 140/03 (per la parte superstite) entra per la prima volta in una decisione di merito sull'insindacabilità delle opinioni"</ref> ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.[6] Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." [7] An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.[8]. 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa[9]. Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== 7rj0oupu7a16ruith5plwpxr4dhunt8 656817 656816 2025-07-08T19:53:58Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Ostiraliya */ 656817 wikitext text/x-wiki {{databox}} Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.<ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved </ref> <ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved 2011-05-10.</ref> Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya <ref>"E la 140/03 (per la parte superstite) entra per la prima volta in una decisione di merito sull'insindacabilità delle opinioni"</ref> ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.<ref> . 20 - Parliamentary privilege". www.aph.gov.au. Retrieved 2024-03-12.</ref> Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." [7] An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.[8]. 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa[9]. Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== 9tuvwawpdneim215edgdiddq20y6360 656818 656817 2025-07-08T19:54:20Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Ostiraliya */ 656818 wikitext text/x-wiki {{databox}} Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.<ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved </ref> <ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved 2011-05-10.</ref> Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya <ref>"E la 140/03 (per la parte superstite) entra per la prima volta in una decisione di merito sull'insindacabilità delle opinioni"</ref> ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.<ref> . 20 - Parliamentary privilege". www.aph.gov.au. Retrieved 2024-03-12.</ref> Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." <ref>"Infosheet 5 - Parliamentary privilege"</ref> An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.[8]. 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa[9]. Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== 6qdqaj3ru50myox5lrrsjnhwqnnlwnt 656819 656818 2025-07-08T19:54:45Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Ostiraliya */ 656819 wikitext text/x-wiki {{databox}} Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.<ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved </ref> <ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved 2011-05-10.</ref> Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya <ref>"E la 140/03 (per la parte superstite) entra per la prima volta in una decisione di merito sull'insindacabilità delle opinioni"</ref> ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.<ref> . 20 - Parliamentary privilege". www.aph.gov.au. Retrieved 2024-03-12.</ref> Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." <ref>"Infosheet 5 - Parliamentary privilege"</ref> An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.<ref>https://www.aph.gov.au/About_Parliament/Senate/Powers_practice_n_procedures/Brief_Guides_to_Senate_Procedure/No_20#:~:text=That%20the%20freedom%20of%20speech,the%20Parliamentary%20Privileges%20Act%201987</ref> 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa[9]. Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== mbpxdgdbab6h2g8toyw4glgdcl7vm4o 656820 656819 2025-07-08T19:55:14Z Ibrahim abusufyan 19233 /* Ostiraliya */ 656820 wikitext text/x-wiki {{databox}} Gata na majalisa wata kariya ce ta shari'a da wasu 'yan majalisa ke da shi, inda 'yan majalisa ke ba da kariya daga alhakin farar hula ko aikata laifuka don ayyukan da aka yi ko maganganun da suka yi a yayin gudanar da ayyukansu na majalisa. Ya zama ruwan dare a kasashen da tsarin mulkinsu ya ginu bisa tsarin Westminster. ==Asali== A cikin United Kingdom, damar majalisa ta ba wa mambobin Majalisar Dokoki da Majalisar Dokoki damar yin magana cikin 'yanci yayin gudanar da zaman majalisar na yau da kullun ba tare da fargabar daukar matakin shari'a ba bisa hujjar batanci, raina kotu ko keta Dokar Sirri.<ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved </ref> <ref>Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-04-23. Retrieved 2011-05-10.</ref> Har ila yau, yana nufin ba za a iya kama 'yan majalisa kan batutuwan da suka shafi jama'a ba saboda maganganun da aka yi ko ayyukan da aka yi a matsayin dan majalisa a cikin harabar fadar ta Westminster, bisa sharadin cewa irin waɗannan maganganu ko ayyukan sun faru a matsayin wani ɓangare na shari'a a majalisar - misali, a matsayin tambaya <ref>"E la 140/03 (per la parte superstite) entra per la prima volta in una decisione di merito sull'insindacabilità delle opinioni"</ref> ga Firayim Minista a cikin House of Commons. Wannan yana baiwa Membobi damar gabatar da tambayoyi ko muhawara akan batutuwan da zasu iya bata sunan mutum, tsoma baki a shari'ar kotu da ke gudana ko kuma yin barazanar tona asirin kasa, kamar a cikin al'amarin Zircon ko wasu lokuta da dan majalisar Labour Tam Dalyell ya ambata. ==Ta ƙasa== ===Ostiraliya=== Kamar a wasu ƙasashe, ana ba da dama ga 'yan majalisa a Ostiraliya ga waɗanda suka shiga cikin "aiki a cikin majalisa" daga tsangwama ko karawa daga waje.<ref> . 20 - Parliamentary privilege". www.aph.gov.au. Retrieved 2024-03-12.</ref> Ana ɗaukar 'yancin magana ɗaya daga cikin gata mafi mahimmanci. Mataki na ashirin da 9 daga cikin lissafin haƙƙoƙi 1689 ya ce: "cewa 'Yancin magana da kuma abubuwan da suka shafi majalisarmu ko kuma a cikin majalisar dokoki." <ref>"Infosheet 5 - Parliamentary privilege"</ref> An shigar da 'yanci daga tuhuma a cikin dokar Ostiraliya ta hanyar sashe na 49 na Kundin Tsarin Mulki da kuma sashe na 16 na Dokar Gatan Majalisa 1987.<ref>https://www.aph.gov.au/About_Parliament/Senate/Powers_practice_n_procedures/Brief_Guides_to_Senate_Procedure/No_20#:~:text=That%20the%20freedom%20of%20speech,the%20Parliamentary%20Privileges%20Act%201987</ref> 'Yan majalisar da ke shiga cikin harkokin majalisa suna da cikakkiyar gata. Ba za a tuhume su ba idan sun yi kalaman batanci ga abokin hamayya a lokacin zazzafar muhawara, haka nan ba za a iya gurfanar da su a gaban kotu ba idan suka yi wata magana da za a yi la’akari da shi a wajen zauren majalisa<ref>https://www.aph.gov.au/about_parliament/house_of_representatives/powers_practice_and_procedure/00_-_infosheets/infosheet_5_-_parliamentary_privilege</ref> Hakanan ana ba da damar 'yancin faɗar albarkacin baki ga waɗanda ke shiga cikin 'kararraki a majalisa' kamar shaidun da ke ba da shaida ga kwamitocin majalisar da aka kafa yadda ya kamata. ==Manazarta== gbovu7luuj1gr2tgw7vptv0dyqggubc Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 0 104998 656851 2025-07-08T20:42:27Z Lawan Bala 15944 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1297806903|Arab Human Development Report]]" 656851 wikitext text/x-wiki '''Gina kan al'adar Rahotanni na Ci gaban Dan Adam na Duniya na UNDP, Rahoton Ci gaban Dan adam na Larabawa (AHDR) jerin wallafe-wallafen ne da aka mayar da hankali kan kalubale da dama ga ci gaban dan adam a yankin Larabawa. Rahotanni suna gudana ne daga ƙungiyar masu zaman kansu na manyan malaman Larabawa da masu bincike, kuma UNDP ce ta buga su, wanda ke tallafawa aikin a matsayin wani ɓangare na ƙoƙarinsa na inganta muhawara mai kyau game da fifiko na ci gaba a cikin yankin.Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa''' ('''AHDR''') (Larabci: تقرير التنمية الإنسانية العربية) rahoto ne mai zaman kansa wanda Shirin Ci Gaban Majalisar Dinkin Duniya (UNDP) ke tallafawa, yana ba da manyan malaman Larabawa dandamali ta hanyar nazarin ƙalubalen da dama ga ci gaban ɗan adam a Yankin Larabawa. Shirin Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na UNDP yana kula da shafin yanar gizon da ke da kwafin Rahotanni don [http://www.arab-hdr.org/ saukewa] a cikin Larabci, Turanci da Faransanci.<ref>{{Cite web |title=Arab Human Development Report |url=https://www.undp.org/arab-states/arab-human-development-report-0 |archive-url=http://web.archive.org/web/20250522112958/https://www.undp.org/arab-states/arab-human-development-report-0 |archive-date=2025-05-22 |access-date=2025-06-28 |website=UNDP |language=en}}</ref> == Abinda ke ciki == Gina kan al'adar Rahotanni na Ci gaban Dan Adam na Duniya na UNDP, Rahoton Ci gaban Dan adam na Larabawa (AHDR) jerin wallafe-wallafen ne da aka mayar da hankali kan kalubale da dama ga ci gaban dan adam a yankin Larabawa. Rahotanni suna gudana ne daga ƙungiyar masu zaman kansu na manyan malaman Larabawa da masu bincike, kuma UNDP ce ta buga su, wanda ke tallafawa aikin a matsayin wani ɓangare na ƙoƙarinsa na inganta muhawara mai kyau game da fifiko na ci gaba a cikin yankin. An ƙaddamar da aiki a kan jerin AHDR a cikin 2000 a matsayin hanyar amsawa ga jin gaggawa tsakanin masu tunani na Larabawa game da halin da ake ciki na ƙasashen Larabawa a farkon sabon karni. Sun gano mummunar raguwar tattalin arziki a yankin tun daga ƙarshen 1970s. Irin wannan shine faduwar GDP cewa GDP na Spain yanzu ya fi na dukan Ƙungiyar Larabawa duka. AHDR na farko (2002) ya ba da cikakken bincike game da abubuwan da ke tattare da gazawar a fannin ci gaban ɗan adam kuma ya taƙaita bincikensa ta hanyar nuna manyan "rashin ci gaba" guda uku da ke riƙe da ci gaban yankin: (i) ilimi, (ii) karfafa mata da (iii) 'yanci. Wadannan sune jigogi na rahotanni uku da aka buga a 2003, 2004, da 2005, wanda ya kammala jerin farko na AHDR. Jerin farko na AHDR ya ba da gudummawa mai mahimmanci na yin amfani da manufar Ci gaban Dan Adam a cikin muhawara ta Larabawa, tare da ƙara sabon tsauraran matakai da tsarin la'akari da takamaiman rashi na ci gaba. A cikin yankunan da suka fi mayar da hankali, Rahotanni sun ba da wadataccen shawarwari masu yawa, masu dacewa, da kuma shawarwari masu wuya ga gwamnatoci, jama'a da abokan hulɗa na duniya. Ba duk saƙonnin da duk abokan hulɗa suka karɓa ba, amma yawancin saƙonnin sun sami amincewar gwamnatoci da yawa a yankin, kuma an tattauna rahotannin a cikin sauraro da tarurruka tsakanin Ministocin Harkokin Waje na Larabawa da League of Arab States. A lokaci guda, jami'o'i a duk faɗin yankin da duniya sun karɓi jerin AHDR a cikin tsarin karatunsu, kuma an bincika rahotanni da kuzari a cikin manufofi daban-daban ta hanyar masu tunani, ƙungiyoyin farar hula da cibiyoyin ci gaba a duk faɗar yankin Larabawa da bayan. Bugu da ƙari, tushe masu zaman kansu a yankin sun shawo kan kuma sun kara sakonnin Rahotanni. A takaice dai, an gabatar da sabon ra'ayoyi a cikin muhawara ta yanki, gudummawa ga tsarin sake fasalin wanda ke da damar motsa tattaunawa mai amfani don sanya bin ci gaban ɗan adam na Larabawa a kan hanya. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2002: Samar da dama ga al'ummomi masu zuwa''Samar da dama ga tsararraki masu zuwa'' === AHDR na farko ya yi niyyar ɗaukar ƙalubalen ci gaba da dama a duk faɗin ƙasashen Larabawa, wanda ya haifar da imani cewa ainihin ganewar asali na matsala wani muhimmin bangare ne na mafita. Kungiyar masu bincike masu zaman kansu na rahoton sun gano cewa kasashen Larabawa sun sami ci gaba sosai a ci gaban ɗan adam a cikin shekaru talatin da suka gabata. Duk da haka, rahoton ya jaddada cewa babban halayyar gaskiyar Larabawa na wannan lokacin da alama shine kasancewar raunin da ke da tushe a cikin tsarin hukumomin Larabawa. Wadannan gazawar, rahoton ya yi jayayya, cikas ne ga gina ci gaban ɗan adam. Rahoton ya taƙaita su a matsayin rashi uku da suka shafi 'yanci, karfafa mata, da ilimi. Musamman, rahoton ya kammala cewa kasashen Larabawa suna buƙatar fara sake gina al'ummominsu bisa ga: * Cikakken girmamawa ga [[Haƙƙoƙin ɗan'adam|'Yancin ɗan adam]] da' yanci a matsayin tushe na kyakkyawan shugabanciGudanarwa mai kyau * Cikakken karfafawa ga matan Larabawa, amfani da duk damar da za su iya gina iyawarsu da kuma ba su damar yin amfani da waɗannan iyawar gaba ɗaya * Karfafa samun ilimi da kuma amfani da shi. A matsayin babban jagora na ci gaba, dole ne a kawo ilimi don ya dace da inganci a duk fannoni na al'umma, tare da burin inganta lafiyar ɗan adam a duk yankin. An karɓi rahoton sosai kuma an yi muhawara sosai a cikin ƙasashen Larabawa da kuma ko'ina cikin kafofin watsa labarai da manufofi na duniya. Ba a karɓi sakonnin da suka dace ba a ko'ina - a wasu ɓangarorin yana kallon tabarau mai mahimmanci da gwamnatocin Larabawa da kuma ikon duniya - amma, a cikin duka, an san rahoton a matsayin mafi kyawun irin sa: Takardar bincike mai zaman kanta, mallakar Larabawa da ke nuna wa kowannensu burin da takaici da mutanen Larabawa ke fuskanta a kokarin su na samun matakin ci gaban ɗan adam mafi girma. A matsayin bincike mai zurfi wanda aka yi muhawara sosai a kusurwoyi da yawa, AHDR na farko ya haifar da tambayoyi da yawa fiye da yadda zai iya amsawa. Da yake amsa buƙatun ci gaba da bincike, UNDP da abokan hulɗa a yankin sun yanke shawarar tallafawa ƙarin rahotanni uku, kowannensu yana bincika zurfi, bi da bi, rashi uku da AHDR na farko ya gano. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2003: ''Gina Kungiyar Ilimi'' === Biye da AHDR na farko, wannan na biyu a cikin jerin ya nemi zurfafa bincike a kan na farko daga cikin uku da aka gano: ilimi. Duk da kasancewar manyan mutane a yankin, AHDR 2003 ya kammala cewa ƙuntatawa na nakasa yana hana samun, yadawa da samar da ilimi a cikin al'ummomin Larabawa. Wannan babban birnin ɗan adam, a cikin tsarin da ya fi dacewa, zai iya ba da tushe mai mahimmanci don sake farfado da ilimin Larabawa. Binciken matsayin ilimi a yankin Larabawa, Rahoton ya gano cewa ingancin ilimi ya lalace sosai, kuma akwai mummunan rashin daidaituwa tsakanin kasuwar ma'aikata da tsarin ilimi. Yawan jahilci na manya ya ragu amma har yanzu suna da yawa: manya miliyan 65 ba su iya karatu da rubutu ba, kusan kashi biyu bisa uku daga cikinsu mata. &nbsp;Kimanin yara 10M har yanzu ba su da makaranta kwata-kwata. Ɗaya daga cikin mafi munin sakamakon rashin ilimi shine cewa Larabawa, waɗanda suka taɓa jagorantar duniya a kimiyya, suna ci gaba da raguwa a cikin binciken kimiyya da fasahar bayanai. Zuba jari a cikin bincike da ci gaba bai kai kashi ɗaya cikin bakwai na matsakaicin duniya ba. Kashi 0.6% na yawan jama'a ne kawai ke amfani da [[Yanar gizo|Intanet]], kuma kashi 1.2% suna da kwamfutocin sirri. Rahoton ya tabbatar da cewa ilimi na iya taimakawa yankin don fadada ikon 'yancin ɗan adam, inganta ikon tabbatar da waɗannan' yanci ta hanyar kyakkyawan shugabanci, da kuma cimma burin ɗan adam mafi girma na adalci da mutunci. Har ila yau, ya jaddada muhimmancin ilimi ga ƙasashen Larabawa a matsayin mai karfi na ci gaban tattalin arziki ta hanyar ingantaccen aiki. Dangane da bincikensa, Rahoton ya gabatar da hangen nesa na dabarun don ƙirƙirar al'ummomin ilimi a duniyar Larabawa da aka gina a kan ginshiƙai biyar: # Tabbatar da mahimman 'yancin ra'ayi, [[Ƴancin Faɗar Albarkacin Baki|magana]] da [[Yancin taro|taron]] ta hanyar kyakkyawan shugabanci da doka ta ɗaure; # Yada ilimi mai inganci ga kowa; # Haɗuwa da haɓaka kimiyya, da gina da faɗaɗa damar bincike da ci gaba a duk faɗin al'umma. # Canja cikin sauri zuwa samar da ilimi a cikin tsarin zamantakewar Larabawa; # Ci gaba da ingantaccen tsarin ilimin Larabawa, mai zurfi da haske. AHDR 2003 ya bayyana a fili cewa, a cikin wayewar Larabawa, neman ilimi yana tallafawa addini, al'adu, tarihi da nufin ɗan adam. Hana wannan neman sun haɗa da tsarin da ba shi da kyau wanda mutane suka kirkira - zamantakewa, tattalin arziki, kuma, sama da duka, siyasa. Rahoton ya jaddada cewa dole ne Larabawa su cire ko sake fasalin waɗannan tsarin don su ɗauki wurin da suka cancanci a cikin duniyar ilimi mai saurin girma. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na 2004: ''Zuwa ga 'Yanci a Duniya ta Larabawa'' === Farawa ga AHDR2004 shine cewa "Duniya ta Larabawa ta sami kanta a kan hanyar tarihi. An kama tsakanin zalunci a gida da keta doka daga kasashen waje, Larabawa suna ƙara warewa daga tantance makomarsu. " Daga wannan tushe, rahoton ya nemi nazarin matsayin da kuma yiwuwar 'yanci a kasashen Larabawa. Rahoton ya gabatar da 'yanci kamar yadda ya haɗa ba kawai' yanci na farar hula da na siyasa ba, har ma da' yanci daga duk abubuwan da ba su dace da mutuncin ɗan adam ba. Don a ci gaba da tabbatar da shi, 'yanci yana buƙatar tsarin mulki mai kyau wanda ya dogara da wakilci mai tasiri kuma yana da alhakin mutane, kuma yana riƙe da mulkin doka kuma yana tabbatar da cewa bangaren shari'a mai zaman kansa yana amfani da doka ba tare da nuna bambanci ba. Rahoton ya jaddada cewa waɗannan yanayin ba su cikin ƙasashen Larabawa ba. Babban rata da ke raba gaskiyar yau da abin da mutane da yawa a yankin ke fata, rahoton ya yi jayayya, shine tushen takaici da fidda rai tsakanin Larabawa game da fatan kasashensu don sauyawa cikin lumana zuwa al'ummomin da ke jin daɗin 'yanci da kyakkyawan shugabanci. Dangane da wannan bincike, Rahoton ya yi jayayya cewa yankin Larabawa yana cikin wani muhimmin batu wanda ba ya ba da izinin sulhu ko kwanciyar hankali. Idan Larabawa za su sami al'ummomin gaskiya na 'yanci da kyakkyawan shugabanci, rahoton ya yi jayayya, za su buƙaci zama masu kirkiro. "Kalubalen su shine ƙirƙirar yanayin canji mai yiwuwa daga halin da ake ciki inda aka rage 'yanci da kuma zaluntar mulki, zuwa na' yanci da kyakkyawan shugabanci wanda ke rage tashin hankali na zamantakewa da farashin ɗan adam, har zuwa cikakkiyar damar. " An tattauna sakonnin Rahoton a ko'ina cikin yankin, kuma kafofin watsa labarai sun kara da su. Aljazeera, alal misali, ya sake nazarin rahoton kamar haka: : Dimokuradiyya ta gaskiya ba ta nan kuma ana bukatar ta sosai. Yawancin lokaci haƙƙin ɗan adam ba komai bane face hoton da aka rataye a cikin majalisun karya da kungiyoyi. Tsarin ilimi yana da matukar jinkiri; makarantu suna samar da samari maza da mata marasa ilimi waɗanda suka fi dacewa da ƙwaƙwalwar ajiya fiye da masu kirkiro masu ilimi. Yawancin masu ilimi, koda kuwa sun musanta shi, sun fahimci cewa mafi yawan abin da aka fada a cikin Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na baya-bayan nan gaskiya ne. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2005: Zuwa ga Hawan Mata a Duniya ta Larabawa''Zuwa ga Tashin Mata a Duniya ta Larabawa'' === Farawa ga wannan Rahoton shine lura cewa ƙasashen Larabawa tabbas sun sami nasarori masu mahimmanci a ci gaban mata, kuma matan Larabawa sun sami nasarorin da suka fi dacewa a fannoni daban-daban na ayyukan ɗan adam, amma akwai abubuwa da yawa da za a cika don ba da damar samun daidaito da amfani da ikon ɗan adam da haƙƙin ɗan adam ta mata. Rahoton ya yi jayayya game da cikakken tabbatarwa da aiwatar da duk tanadin Yarjejeniyar Majalisar Dinkin Duniya kan kawar da duk wani nau'i na nuna bambanci ga mata (CEDAW), da kuma yunkuri mai yawa a cikin al'ummar Larabawa wanda ke shiga mata da maza cikin gwagwarmaya don fadada iyakar damar mata - don amfanin ba kawai mata ba amma ga al'ummar Arabiya gaba ɗaya. Musamman, Rahoton ya yi kira ga karɓar matakin tabbatar da lokaci, wanda ya dace da ƙayyadaddun al'ummar Larabawa, don fadada sa hannun mata a duk fannoni na ayyukan ɗan adam. Rahoton ya jaddada cewa irin waɗannan matakan suna da mahimmanci don rushe tsarin ƙarni na nuna bambanci. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2009: ''Kalubale ga Tsaron Dan Adam a Kasashen Larabawa'' === Abubuwan da ke cikin waɗannan rahotanni ba a karɓa ba kawai ba tare da la'akari ba. Misali, a cikin martani ga rahoton farko (2002) da aka buga ta hanyar Bayanai da Bincike na Gabas ta Tsakiya, masanin tarihin Gabas ta tsakiya Mark Levine ya yi maraba da bayanan AHDR a matsayin "wanda ake buƙata sosai" yayin da yake sukar tsarin binciken gaba ɗaya kamar yadda yake tabbatar da "ra'ayi game da Islama da samar da al'adun Larabawa da juriya ta siyasa". == Dubi kuma == * Munira Fakhro, mai ba da shawara ga Bahraini ga 2004 AHDR * Rima Khalaf Hunaidi * Clovis Maksoud == Manazarta == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] sq8it62gq93hteb3nml2si0rm6aju8g 656854 656851 2025-07-08T20:44:24Z Lawan Bala 15944 656854 wikitext text/x-wiki {{databox}}'''Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa''' ('''AHDR''') (Larabci: تقرير التنمية الإنسانية العربية) rahoto ne mai zaman kansa wanda Shirin Ci Gaban Majalisar Dinkin Duniya (UNDP) ke tallafawa, yana ba da manyan malaman Larabawa dandamali ta hanyar nazarin ƙalubalen da dama ga ci gaban ɗan adam a Yankin Larabawa. Shirin Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na UNDP yana kula da shafin yanar gizon da ke da kwafin Rahotanni don [http://www.arab-hdr.org/ saukewa] a cikin Larabci, Turanci da Faransanci.<ref>{{Cite web |title=Arab Human Development Report |url=https://www.undp.org/arab-states/arab-human-development-report-0 |archive-url=http://web.archive.org/web/20250522112958/https://www.undp.org/arab-states/arab-human-development-report-0 |archive-date=2025-05-22 |access-date=2025-06-28 |website=UNDP |language=en}}</ref> == Abinda ke ciki == Gina kan al'adar Rahotanni na Ci gaban Dan Adam na Duniya na UNDP, Rahoton Ci gaban Dan adam na Larabawa (AHDR) jerin wallafe-wallafen ne da aka mayar da hankali kan kalubale da dama ga ci gaban dan adam a yankin Larabawa. Rahotanni suna gudana ne daga ƙungiyar masu zaman kansu na manyan malaman Larabawa da masu bincike, kuma UNDP ce ta buga su, wanda ke tallafawa aikin a matsayin wani ɓangare na ƙoƙarinsa na inganta muhawara mai kyau game da fifiko na ci gaba a cikin yankin. An ƙaddamar da aiki a kan jerin AHDR a cikin 2000 a matsayin hanyar amsawa ga jin gaggawa tsakanin masu tunani na Larabawa game da halin da ake ciki na ƙasashen Larabawa a farkon sabon karni. Sun gano mummunar raguwar tattalin arziki a yankin tun daga ƙarshen 1970s. Irin wannan shine faduwar GDP cewa GDP na Spain yanzu ya fi na dukan Ƙungiyar Larabawa duka. AHDR na farko (2002) ya ba da cikakken bincike game da abubuwan da ke tattare da gazawar a fannin ci gaban ɗan adam kuma ya taƙaita bincikensa ta hanyar nuna manyan "rashin ci gaba" guda uku da ke riƙe da ci gaban yankin: (i) ilimi, (ii) karfafa mata da (iii) 'yanci. Wadannan sune jigogi na rahotanni uku da aka buga a 2003, 2004, da 2005, wanda ya kammala jerin farko na AHDR. Jerin farko na AHDR ya ba da gudummawa mai mahimmanci na yin amfani da manufar Ci gaban Dan Adam a cikin muhawara ta Larabawa, tare da ƙara sabon tsauraran matakai da tsarin la'akari da takamaiman rashi na ci gaba. A cikin yankunan da suka fi mayar da hankali, Rahotanni sun ba da wadataccen shawarwari masu yawa, masu dacewa, da kuma shawarwari masu wuya ga gwamnatoci, jama'a da abokan hulɗa na duniya. Ba duk saƙonnin da duk abokan hulɗa suka karɓa ba, amma yawancin saƙonnin sun sami amincewar gwamnatoci da yawa a yankin, kuma an tattauna rahotannin a cikin sauraro da tarurruka tsakanin Ministocin Harkokin Waje na Larabawa da League of Arab States. A lokaci guda, jami'o'i a duk faɗin yankin da duniya sun karɓi jerin AHDR a cikin tsarin karatunsu, kuma an bincika rahotanni da kuzari a cikin manufofi daban-daban ta hanyar masu tunani, ƙungiyoyin farar hula da cibiyoyin ci gaba a duk faɗar yankin Larabawa da bayan. Bugu da ƙari, tushe masu zaman kansu a yankin sun shawo kan kuma sun kara sakonnin Rahotanni. A takaice dai, an gabatar da sabon ra'ayoyi a cikin muhawara ta yanki, gudummawa ga tsarin sake fasalin wanda ke da damar motsa tattaunawa mai amfani don sanya bin ci gaban ɗan adam na Larabawa a kan hanya. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2002: Samar da dama ga al'ummomi masu zuwa''Samar da dama ga tsararraki masu zuwa'' === AHDR na farko ya yi niyyar ɗaukar ƙalubalen ci gaba da dama a duk faɗin ƙasashen Larabawa, wanda ya haifar da imani cewa ainihin ganewar asali na matsala wani muhimmin bangare ne na mafita. Kungiyar masu bincike masu zaman kansu na rahoton sun gano cewa kasashen Larabawa sun sami ci gaba sosai a ci gaban ɗan adam a cikin shekaru talatin da suka gabata. Duk da haka, rahoton ya jaddada cewa babban halayyar gaskiyar Larabawa na wannan lokacin da alama shine kasancewar raunin da ke da tushe a cikin tsarin hukumomin Larabawa. Wadannan gazawar, rahoton ya yi jayayya, cikas ne ga gina ci gaban ɗan adam. Rahoton ya taƙaita su a matsayin rashi uku da suka shafi 'yanci, karfafa mata, da ilimi. Musamman, rahoton ya kammala cewa kasashen Larabawa suna buƙatar fara sake gina al'ummominsu bisa ga: * Cikakken girmamawa ga [[Haƙƙoƙin ɗan'adam|'Yancin ɗan adam]] da' yanci a matsayin tushe na kyakkyawan shugabanciGudanarwa mai kyau * Cikakken karfafawa ga matan Larabawa, amfani da duk damar da za su iya gina iyawarsu da kuma ba su damar yin amfani da waɗannan iyawar gaba ɗaya * Karfafa samun ilimi da kuma amfani da shi. A matsayin babban jagora na ci gaba, dole ne a kawo ilimi don ya dace da inganci a duk fannoni na al'umma, tare da burin inganta lafiyar ɗan adam a duk yankin. An karɓi rahoton sosai kuma an yi muhawara sosai a cikin ƙasashen Larabawa da kuma ko'ina cikin kafofin watsa labarai da manufofi na duniya. Ba a karɓi sakonnin da suka dace ba a ko'ina - a wasu ɓangarorin yana kallon tabarau mai mahimmanci da gwamnatocin Larabawa da kuma ikon duniya - amma, a cikin duka, an san rahoton a matsayin mafi kyawun irin sa: Takardar bincike mai zaman kanta, mallakar Larabawa da ke nuna wa kowannensu burin da takaici da mutanen Larabawa ke fuskanta a kokarin su na samun matakin ci gaban ɗan adam mafi girma. A matsayin bincike mai zurfi wanda aka yi muhawara sosai a kusurwoyi da yawa, AHDR na farko ya haifar da tambayoyi da yawa fiye da yadda zai iya amsawa. Da yake amsa buƙatun ci gaba da bincike, UNDP da abokan hulɗa a yankin sun yanke shawarar tallafawa ƙarin rahotanni uku, kowannensu yana bincika zurfi, bi da bi, rashi uku da AHDR na farko ya gano. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2003: ''Gina Kungiyar Ilimi'' === Biye da AHDR na farko, wannan na biyu a cikin jerin ya nemi zurfafa bincike a kan na farko daga cikin uku da aka gano: ilimi. Duk da kasancewar manyan mutane a yankin, AHDR 2003 ya kammala cewa ƙuntatawa na nakasa yana hana samun, yadawa da samar da ilimi a cikin al'ummomin Larabawa. Wannan babban birnin ɗan adam, a cikin tsarin da ya fi dacewa, zai iya ba da tushe mai mahimmanci don sake farfado da ilimin Larabawa. Binciken matsayin ilimi a yankin Larabawa, Rahoton ya gano cewa ingancin ilimi ya lalace sosai, kuma akwai mummunan rashin daidaituwa tsakanin kasuwar ma'aikata da tsarin ilimi. Yawan jahilci na manya ya ragu amma har yanzu suna da yawa: manya miliyan 65 ba su iya karatu da rubutu ba, kusan kashi biyu bisa uku daga cikinsu mata. &nbsp;Kimanin yara 10M har yanzu ba su da makaranta kwata-kwata. Ɗaya daga cikin mafi munin sakamakon rashin ilimi shine cewa Larabawa, waɗanda suka taɓa jagorantar duniya a kimiyya, suna ci gaba da raguwa a cikin binciken kimiyya da fasahar bayanai. Zuba jari a cikin bincike da ci gaba bai kai kashi ɗaya cikin bakwai na matsakaicin duniya ba. Kashi 0.6% na yawan jama'a ne kawai ke amfani da [[Yanar gizo|Intanet]], kuma kashi 1.2% suna da kwamfutocin sirri. Rahoton ya tabbatar da cewa ilimi na iya taimakawa yankin don fadada ikon 'yancin ɗan adam, inganta ikon tabbatar da waɗannan' yanci ta hanyar kyakkyawan shugabanci, da kuma cimma burin ɗan adam mafi girma na adalci da mutunci. Har ila yau, ya jaddada muhimmancin ilimi ga ƙasashen Larabawa a matsayin mai karfi na ci gaban tattalin arziki ta hanyar ingantaccen aiki. Dangane da bincikensa, Rahoton ya gabatar da hangen nesa na dabarun don ƙirƙirar al'ummomin ilimi a duniyar Larabawa da aka gina a kan ginshiƙai biyar: # Tabbatar da mahimman 'yancin ra'ayi, [[Ƴancin Faɗar Albarkacin Baki|magana]] da [[Yancin taro|taron]] ta hanyar kyakkyawan shugabanci da doka ta ɗaure; # Yada ilimi mai inganci ga kowa; # Haɗuwa da haɓaka kimiyya, da gina da faɗaɗa damar bincike da ci gaba a duk faɗin al'umma. # Canja cikin sauri zuwa samar da ilimi a cikin tsarin zamantakewar Larabawa; # Ci gaba da ingantaccen tsarin ilimin Larabawa, mai zurfi da haske. AHDR 2003 ya bayyana a fili cewa, a cikin wayewar Larabawa, neman ilimi yana tallafawa addini, al'adu, tarihi da nufin ɗan adam. Hana wannan neman sun haɗa da tsarin da ba shi da kyau wanda mutane suka kirkira - zamantakewa, tattalin arziki, kuma, sama da duka, siyasa. Rahoton ya jaddada cewa dole ne Larabawa su cire ko sake fasalin waɗannan tsarin don su ɗauki wurin da suka cancanci a cikin duniyar ilimi mai saurin girma. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na 2004: ''Zuwa ga 'Yanci a Duniya ta Larabawa'' === Farawa ga AHDR2004 shine cewa "Duniya ta Larabawa ta sami kanta a kan hanyar tarihi. An kama tsakanin zalunci a gida da keta doka daga kasashen waje, Larabawa suna ƙara warewa daga tantance makomarsu. " Daga wannan tushe, rahoton ya nemi nazarin matsayin da kuma yiwuwar 'yanci a kasashen Larabawa. Rahoton ya gabatar da 'yanci kamar yadda ya haɗa ba kawai' yanci na farar hula da na siyasa ba, har ma da' yanci daga duk abubuwan da ba su dace da mutuncin ɗan adam ba. Don a ci gaba da tabbatar da shi, 'yanci yana buƙatar tsarin mulki mai kyau wanda ya dogara da wakilci mai tasiri kuma yana da alhakin mutane, kuma yana riƙe da mulkin doka kuma yana tabbatar da cewa bangaren shari'a mai zaman kansa yana amfani da doka ba tare da nuna bambanci ba. Rahoton ya jaddada cewa waɗannan yanayin ba su cikin ƙasashen Larabawa ba. Babban rata da ke raba gaskiyar yau da abin da mutane da yawa a yankin ke fata, rahoton ya yi jayayya, shine tushen takaici da fidda rai tsakanin Larabawa game da fatan kasashensu don sauyawa cikin lumana zuwa al'ummomin da ke jin daɗin 'yanci da kyakkyawan shugabanci. Dangane da wannan bincike, Rahoton ya yi jayayya cewa yankin Larabawa yana cikin wani muhimmin batu wanda ba ya ba da izinin sulhu ko kwanciyar hankali. Idan Larabawa za su sami al'ummomin gaskiya na 'yanci da kyakkyawan shugabanci, rahoton ya yi jayayya, za su buƙaci zama masu kirkiro. "Kalubalen su shine ƙirƙirar yanayin canji mai yiwuwa daga halin da ake ciki inda aka rage 'yanci da kuma zaluntar mulki, zuwa na' yanci da kyakkyawan shugabanci wanda ke rage tashin hankali na zamantakewa da farashin ɗan adam, har zuwa cikakkiyar damar. " An tattauna sakonnin Rahoton a ko'ina cikin yankin, kuma kafofin watsa labarai sun kara da su. Aljazeera, alal misali, ya sake nazarin rahoton kamar haka: : Dimokuradiyya ta gaskiya ba ta nan kuma ana bukatar ta sosai. Yawancin lokaci haƙƙin ɗan adam ba komai bane face hoton da aka rataye a cikin majalisun karya da kungiyoyi. Tsarin ilimi yana da matukar jinkiri; makarantu suna samar da samari maza da mata marasa ilimi waɗanda suka fi dacewa da ƙwaƙwalwar ajiya fiye da masu kirkiro masu ilimi. Yawancin masu ilimi, koda kuwa sun musanta shi, sun fahimci cewa mafi yawan abin da aka fada a cikin Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na baya-bayan nan gaskiya ne. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2005: Zuwa ga Hawan Mata a Duniya ta Larabawa''Zuwa ga Tashin Mata a Duniya ta Larabawa'' === Farawa ga wannan Rahoton shine lura cewa ƙasashen Larabawa tabbas sun sami nasarori masu mahimmanci a ci gaban mata, kuma matan Larabawa sun sami nasarorin da suka fi dacewa a fannoni daban-daban na ayyukan ɗan adam, amma akwai abubuwa da yawa da za a cika don ba da damar samun daidaito da amfani da ikon ɗan adam da haƙƙin ɗan adam ta mata. Rahoton ya yi jayayya game da cikakken tabbatarwa da aiwatar da duk tanadin Yarjejeniyar Majalisar Dinkin Duniya kan kawar da duk wani nau'i na nuna bambanci ga mata (CEDAW), da kuma yunkuri mai yawa a cikin al'ummar Larabawa wanda ke shiga mata da maza cikin gwagwarmaya don fadada iyakar damar mata - don amfanin ba kawai mata ba amma ga al'ummar Arabiya gaba ɗaya. Musamman, Rahoton ya yi kira ga karɓar matakin tabbatar da lokaci, wanda ya dace da ƙayyadaddun al'ummar Larabawa, don fadada sa hannun mata a duk fannoni na ayyukan ɗan adam. Rahoton ya jaddada cewa irin waɗannan matakan suna da mahimmanci don rushe tsarin ƙarni na nuna bambanci. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2009: ''Kalubale ga Tsaron Dan Adam a Kasashen Larabawa'' === Abubuwan da ke cikin waɗannan rahotanni ba a karɓa ba kawai ba tare da la'akari ba. Misali, a cikin martani ga rahoton farko (2002) da aka buga ta hanyar Bayanai da Bincike na Gabas ta Tsakiya, masanin tarihin Gabas ta tsakiya Mark Levine ya yi maraba da bayanan AHDR a matsayin "wanda ake buƙata sosai" yayin da yake sukar tsarin binciken gaba ɗaya kamar yadda yake tabbatar da "ra'ayi game da Islama da samar da al'adun Larabawa da juriya ta siyasa". == Dubi kuma == * Munira Fakhro, mai ba da shawara ga Bahraini ga 2004 AHDR * Rima Khalaf Hunaidi * Clovis Maksoud == Manazarta == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 71onvbgndmu7mg8labj5umw2zqqf3jp 656869 656854 2025-07-08T21:21:23Z Lawan Bala 15944 /* Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2009: Kalubale ga Tsaron Dan Adam a Kasashen Larabawa */ 656869 wikitext text/x-wiki {{databox}}'''Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa''' ('''AHDR''') (Larabci: تقرير التنمية الإنسانية العربية) rahoto ne mai zaman kansa wanda Shirin Ci Gaban Majalisar Dinkin Duniya (UNDP) ke tallafawa, yana ba da manyan malaman Larabawa dandamali ta hanyar nazarin ƙalubalen da dama ga ci gaban ɗan adam a Yankin Larabawa. Shirin Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na UNDP yana kula da shafin yanar gizon da ke da kwafin Rahotanni don [http://www.arab-hdr.org/ saukewa] a cikin Larabci, Turanci da Faransanci.<ref>{{Cite web |title=Arab Human Development Report |url=https://www.undp.org/arab-states/arab-human-development-report-0 |archive-url=http://web.archive.org/web/20250522112958/https://www.undp.org/arab-states/arab-human-development-report-0 |archive-date=2025-05-22 |access-date=2025-06-28 |website=UNDP |language=en}}</ref> == Abinda ke ciki == Gina kan al'adar Rahotanni na Ci gaban Dan Adam na Duniya na UNDP, Rahoton Ci gaban Dan adam na Larabawa (AHDR) jerin wallafe-wallafen ne da aka mayar da hankali kan kalubale da dama ga ci gaban dan adam a yankin Larabawa. Rahotanni suna gudana ne daga ƙungiyar masu zaman kansu na manyan malaman Larabawa da masu bincike, kuma UNDP ce ta buga su, wanda ke tallafawa aikin a matsayin wani ɓangare na ƙoƙarinsa na inganta muhawara mai kyau game da fifiko na ci gaba a cikin yankin. An ƙaddamar da aiki a kan jerin AHDR a cikin 2000 a matsayin hanyar amsawa ga jin gaggawa tsakanin masu tunani na Larabawa game da halin da ake ciki na ƙasashen Larabawa a farkon sabon karni. Sun gano mummunar raguwar tattalin arziki a yankin tun daga ƙarshen 1970s. Irin wannan shine faduwar GDP cewa GDP na Spain yanzu ya fi na dukan Ƙungiyar Larabawa duka. AHDR na farko (2002) ya ba da cikakken bincike game da abubuwan da ke tattare da gazawar a fannin ci gaban ɗan adam kuma ya taƙaita bincikensa ta hanyar nuna manyan "rashin ci gaba" guda uku da ke riƙe da ci gaban yankin: (i) ilimi, (ii) karfafa mata da (iii) 'yanci. Wadannan sune jigogi na rahotanni uku da aka buga a 2003, 2004, da 2005, wanda ya kammala jerin farko na AHDR. Jerin farko na AHDR ya ba da gudummawa mai mahimmanci na yin amfani da manufar Ci gaban Dan Adam a cikin muhawara ta Larabawa, tare da ƙara sabon tsauraran matakai da tsarin la'akari da takamaiman rashi na ci gaba. A cikin yankunan da suka fi mayar da hankali, Rahotanni sun ba da wadataccen shawarwari masu yawa, masu dacewa, da kuma shawarwari masu wuya ga gwamnatoci, jama'a da abokan hulɗa na duniya. Ba duk saƙonnin da duk abokan hulɗa suka karɓa ba, amma yawancin saƙonnin sun sami amincewar gwamnatoci da yawa a yankin, kuma an tattauna rahotannin a cikin sauraro da tarurruka tsakanin Ministocin Harkokin Waje na Larabawa da League of Arab States. A lokaci guda, jami'o'i a duk faɗin yankin da duniya sun karɓi jerin AHDR a cikin tsarin karatunsu, kuma an bincika rahotanni da kuzari a cikin manufofi daban-daban ta hanyar masu tunani, ƙungiyoyin farar hula da cibiyoyin ci gaba a duk faɗar yankin Larabawa da bayan. Bugu da ƙari, tushe masu zaman kansu a yankin sun shawo kan kuma sun kara sakonnin Rahotanni. A takaice dai, an gabatar da sabon ra'ayoyi a cikin muhawara ta yanki, gudummawa ga tsarin sake fasalin wanda ke da damar motsa tattaunawa mai amfani don sanya bin ci gaban ɗan adam na Larabawa a kan hanya. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2002: Samar da dama ga al'ummomi masu zuwa''Samar da dama ga tsararraki masu zuwa'' === AHDR na farko ya yi niyyar ɗaukar ƙalubalen ci gaba da dama a duk faɗin ƙasashen Larabawa, wanda ya haifar da imani cewa ainihin ganewar asali na matsala wani muhimmin bangare ne na mafita. Kungiyar masu bincike masu zaman kansu na rahoton sun gano cewa kasashen Larabawa sun sami ci gaba sosai a ci gaban ɗan adam a cikin shekaru talatin da suka gabata. Duk da haka, rahoton ya jaddada cewa babban halayyar gaskiyar Larabawa na wannan lokacin da alama shine kasancewar raunin da ke da tushe a cikin tsarin hukumomin Larabawa. Wadannan gazawar, rahoton ya yi jayayya, cikas ne ga gina ci gaban ɗan adam. Rahoton ya taƙaita su a matsayin rashi uku da suka shafi 'yanci, karfafa mata, da ilimi. Musamman, rahoton ya kammala cewa kasashen Larabawa suna buƙatar fara sake gina al'ummominsu bisa ga: * Cikakken girmamawa ga [[Haƙƙoƙin ɗan'adam|'Yancin ɗan adam]] da' yanci a matsayin tushe na kyakkyawan shugabanciGudanarwa mai kyau * Cikakken karfafawa ga matan Larabawa, amfani da duk damar da za su iya gina iyawarsu da kuma ba su damar yin amfani da waɗannan iyawar gaba ɗaya * Karfafa samun ilimi da kuma amfani da shi. A matsayin babban jagora na ci gaba, dole ne a kawo ilimi don ya dace da inganci a duk fannoni na al'umma, tare da burin inganta lafiyar ɗan adam a duk yankin. An karɓi rahoton sosai kuma an yi muhawara sosai a cikin ƙasashen Larabawa da kuma ko'ina cikin kafofin watsa labarai da manufofi na duniya. Ba a karɓi sakonnin da suka dace ba a ko'ina - a wasu ɓangarorin yana kallon tabarau mai mahimmanci da gwamnatocin Larabawa da kuma ikon duniya - amma, a cikin duka, an san rahoton a matsayin mafi kyawun irin sa: Takardar bincike mai zaman kanta, mallakar Larabawa da ke nuna wa kowannensu burin da takaici da mutanen Larabawa ke fuskanta a kokarin su na samun matakin ci gaban ɗan adam mafi girma. A matsayin bincike mai zurfi wanda aka yi muhawara sosai a kusurwoyi da yawa, AHDR na farko ya haifar da tambayoyi da yawa fiye da yadda zai iya amsawa. Da yake amsa buƙatun ci gaba da bincike, UNDP da abokan hulɗa a yankin sun yanke shawarar tallafawa ƙarin rahotanni uku, kowannensu yana bincika zurfi, bi da bi, rashi uku da AHDR na farko ya gano. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2003: ''Gina Kungiyar Ilimi'' === Biye da AHDR na farko, wannan na biyu a cikin jerin ya nemi zurfafa bincike a kan na farko daga cikin uku da aka gano: ilimi. Duk da kasancewar manyan mutane a yankin, AHDR 2003 ya kammala cewa ƙuntatawa na nakasa yana hana samun, yadawa da samar da ilimi a cikin al'ummomin Larabawa. Wannan babban birnin ɗan adam, a cikin tsarin da ya fi dacewa, zai iya ba da tushe mai mahimmanci don sake farfado da ilimin Larabawa. Binciken matsayin ilimi a yankin Larabawa, Rahoton ya gano cewa ingancin ilimi ya lalace sosai, kuma akwai mummunan rashin daidaituwa tsakanin kasuwar ma'aikata da tsarin ilimi. Yawan jahilci na manya ya ragu amma har yanzu suna da yawa: manya miliyan 65 ba su iya karatu da rubutu ba, kusan kashi biyu bisa uku daga cikinsu mata. &nbsp;Kimanin yara 10M har yanzu ba su da makaranta kwata-kwata. Ɗaya daga cikin mafi munin sakamakon rashin ilimi shine cewa Larabawa, waɗanda suka taɓa jagorantar duniya a kimiyya, suna ci gaba da raguwa a cikin binciken kimiyya da fasahar bayanai. Zuba jari a cikin bincike da ci gaba bai kai kashi ɗaya cikin bakwai na matsakaicin duniya ba. Kashi 0.6% na yawan jama'a ne kawai ke amfani da [[Yanar gizo|Intanet]], kuma kashi 1.2% suna da kwamfutocin sirri. Rahoton ya tabbatar da cewa ilimi na iya taimakawa yankin don fadada ikon 'yancin ɗan adam, inganta ikon tabbatar da waɗannan' yanci ta hanyar kyakkyawan shugabanci, da kuma cimma burin ɗan adam mafi girma na adalci da mutunci. Har ila yau, ya jaddada muhimmancin ilimi ga ƙasashen Larabawa a matsayin mai karfi na ci gaban tattalin arziki ta hanyar ingantaccen aiki. Dangane da bincikensa, Rahoton ya gabatar da hangen nesa na dabarun don ƙirƙirar al'ummomin ilimi a duniyar Larabawa da aka gina a kan ginshiƙai biyar: # Tabbatar da mahimman 'yancin ra'ayi, [[Ƴancin Faɗar Albarkacin Baki|magana]] da [[Yancin taro|taron]] ta hanyar kyakkyawan shugabanci da doka ta ɗaure; # Yada ilimi mai inganci ga kowa; # Haɗuwa da haɓaka kimiyya, da gina da faɗaɗa damar bincike da ci gaba a duk faɗin al'umma. # Canja cikin sauri zuwa samar da ilimi a cikin tsarin zamantakewar Larabawa; # Ci gaba da ingantaccen tsarin ilimin Larabawa, mai zurfi da haske. AHDR 2003 ya bayyana a fili cewa, a cikin wayewar Larabawa, neman ilimi yana tallafawa addini, al'adu, tarihi da nufin ɗan adam. Hana wannan neman sun haɗa da tsarin da ba shi da kyau wanda mutane suka kirkira - zamantakewa, tattalin arziki, kuma, sama da duka, siyasa. Rahoton ya jaddada cewa dole ne Larabawa su cire ko sake fasalin waɗannan tsarin don su ɗauki wurin da suka cancanci a cikin duniyar ilimi mai saurin girma. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na 2004: ''Zuwa ga 'Yanci a Duniya ta Larabawa'' === Farawa ga AHDR2004 shine cewa "Duniya ta Larabawa ta sami kanta a kan hanyar tarihi. An kama tsakanin zalunci a gida da keta doka daga kasashen waje, Larabawa suna ƙara warewa daga tantance makomarsu. " Daga wannan tushe, rahoton ya nemi nazarin matsayin da kuma yiwuwar 'yanci a kasashen Larabawa. Rahoton ya gabatar da 'yanci kamar yadda ya haɗa ba kawai' yanci na farar hula da na siyasa ba, har ma da' yanci daga duk abubuwan da ba su dace da mutuncin ɗan adam ba. Don a ci gaba da tabbatar da shi, 'yanci yana buƙatar tsarin mulki mai kyau wanda ya dogara da wakilci mai tasiri kuma yana da alhakin mutane, kuma yana riƙe da mulkin doka kuma yana tabbatar da cewa bangaren shari'a mai zaman kansa yana amfani da doka ba tare da nuna bambanci ba. Rahoton ya jaddada cewa waɗannan yanayin ba su cikin ƙasashen Larabawa ba. Babban rata da ke raba gaskiyar yau da abin da mutane da yawa a yankin ke fata, rahoton ya yi jayayya, shine tushen takaici da fidda rai tsakanin Larabawa game da fatan kasashensu don sauyawa cikin lumana zuwa al'ummomin da ke jin daɗin 'yanci da kyakkyawan shugabanci. Dangane da wannan bincike, Rahoton ya yi jayayya cewa yankin Larabawa yana cikin wani muhimmin batu wanda ba ya ba da izinin sulhu ko kwanciyar hankali. Idan Larabawa za su sami al'ummomin gaskiya na 'yanci da kyakkyawan shugabanci, rahoton ya yi jayayya, za su buƙaci zama masu kirkiro. "Kalubalen su shine ƙirƙirar yanayin canji mai yiwuwa daga halin da ake ciki inda aka rage 'yanci da kuma zaluntar mulki, zuwa na' yanci da kyakkyawan shugabanci wanda ke rage tashin hankali na zamantakewa da farashin ɗan adam, har zuwa cikakkiyar damar. " An tattauna sakonnin Rahoton a ko'ina cikin yankin, kuma kafofin watsa labarai sun kara da su. Aljazeera, alal misali, ya sake nazarin rahoton kamar haka: : Dimokuradiyya ta gaskiya ba ta nan kuma ana bukatar ta sosai. Yawancin lokaci haƙƙin ɗan adam ba komai bane face hoton da aka rataye a cikin majalisun karya da kungiyoyi. Tsarin ilimi yana da matukar jinkiri; makarantu suna samar da samari maza da mata marasa ilimi waɗanda suka fi dacewa da ƙwaƙwalwar ajiya fiye da masu kirkiro masu ilimi. Yawancin masu ilimi, koda kuwa sun musanta shi, sun fahimci cewa mafi yawan abin da aka fada a cikin Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na baya-bayan nan gaskiya ne. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2005: Zuwa ga Hawan Mata a Duniya ta Larabawa''Zuwa ga Tashin Mata a Duniya ta Larabawa'' === Farawa ga wannan Rahoton shine lura cewa ƙasashen Larabawa tabbas sun sami nasarori masu mahimmanci a ci gaban mata, kuma matan Larabawa sun sami nasarorin da suka fi dacewa a fannoni daban-daban na ayyukan ɗan adam, amma akwai abubuwa da yawa da za a cika don ba da damar samun daidaito da amfani da ikon ɗan adam da haƙƙin ɗan adam ta mata. Rahoton ya yi jayayya game da cikakken tabbatarwa da aiwatar da duk tanadin Yarjejeniyar Majalisar Dinkin Duniya kan kawar da duk wani nau'i na nuna bambanci ga mata (CEDAW), da kuma yunkuri mai yawa a cikin al'ummar Larabawa wanda ke shiga mata da maza cikin gwagwarmaya don fadada iyakar damar mata - don amfanin ba kawai mata ba amma ga al'ummar Arabiya gaba ɗaya. Musamman, Rahoton ya yi kira ga karɓar matakin tabbatar da lokaci, wanda ya dace da ƙayyadaddun al'ummar Larabawa, don fadada sa hannun mata a duk fannoni na ayyukan ɗan adam. Rahoton ya jaddada cewa irin waɗannan matakan suna da mahimmanci don rushe tsarin ƙarni na nuna bambanci. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2009: ''Kalubale ga Tsaron Dan Adam a Kasashen Larabawa'' === Abubuwan da ke cikin waɗannan rahotanni ba a karɓa ba kawai ba tare da la'akari ba. Misali, a cikin martani ga rahoton farko (2002) da aka buga ta hanyar Bayanai da Bincike na Gabas ta Tsakiya, masanin tarihin Gabas ta tsakiya Mark Levine ya yi maraba da bayanan AHDR a matsayin "wanda ake buƙata sosai" yayin da yake sukar tsarin binciken gaba ɗaya kamar yadda yake tabbatar da "ra'ayi game da Islama da samar da al'adun Larabawa da juriya ta siyasa".<ref>Lavine, Mark. "[https://merip.org/2002/07/the-un-arab-human-development-report/ The UN Arab Human Development Report]," ''Middle East Report Online'', July 26, 2002.</ref> == Dubi kuma == * Munira Fakhro, mai ba da shawara ga Bahraini ga 2004 AHDR * Rima Khalaf Hunaidi * Clovis Maksoud == Manazarta == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] not9lr8303p7dyoxv8vyzmjisxy5jyc 656870 656869 2025-07-08T21:21:47Z Lawan Bala 15944 /* Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2005: Zuwa ga Hawan Mata a Duniya ta LarabawaZuwa ga Tashin Mata a Duniya ta Larabawa */ 656870 wikitext text/x-wiki {{databox}}'''Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa''' ('''AHDR''') (Larabci: تقرير التنمية الإنسانية العربية) rahoto ne mai zaman kansa wanda Shirin Ci Gaban Majalisar Dinkin Duniya (UNDP) ke tallafawa, yana ba da manyan malaman Larabawa dandamali ta hanyar nazarin ƙalubalen da dama ga ci gaban ɗan adam a Yankin Larabawa. Shirin Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na UNDP yana kula da shafin yanar gizon da ke da kwafin Rahotanni don [http://www.arab-hdr.org/ saukewa] a cikin Larabci, Turanci da Faransanci.<ref>{{Cite web |title=Arab Human Development Report |url=https://www.undp.org/arab-states/arab-human-development-report-0 |archive-url=http://web.archive.org/web/20250522112958/https://www.undp.org/arab-states/arab-human-development-report-0 |archive-date=2025-05-22 |access-date=2025-06-28 |website=UNDP |language=en}}</ref> == Abinda ke ciki == Gina kan al'adar Rahotanni na Ci gaban Dan Adam na Duniya na UNDP, Rahoton Ci gaban Dan adam na Larabawa (AHDR) jerin wallafe-wallafen ne da aka mayar da hankali kan kalubale da dama ga ci gaban dan adam a yankin Larabawa. Rahotanni suna gudana ne daga ƙungiyar masu zaman kansu na manyan malaman Larabawa da masu bincike, kuma UNDP ce ta buga su, wanda ke tallafawa aikin a matsayin wani ɓangare na ƙoƙarinsa na inganta muhawara mai kyau game da fifiko na ci gaba a cikin yankin. An ƙaddamar da aiki a kan jerin AHDR a cikin 2000 a matsayin hanyar amsawa ga jin gaggawa tsakanin masu tunani na Larabawa game da halin da ake ciki na ƙasashen Larabawa a farkon sabon karni. Sun gano mummunar raguwar tattalin arziki a yankin tun daga ƙarshen 1970s. Irin wannan shine faduwar GDP cewa GDP na Spain yanzu ya fi na dukan Ƙungiyar Larabawa duka. AHDR na farko (2002) ya ba da cikakken bincike game da abubuwan da ke tattare da gazawar a fannin ci gaban ɗan adam kuma ya taƙaita bincikensa ta hanyar nuna manyan "rashin ci gaba" guda uku da ke riƙe da ci gaban yankin: (i) ilimi, (ii) karfafa mata da (iii) 'yanci. Wadannan sune jigogi na rahotanni uku da aka buga a 2003, 2004, da 2005, wanda ya kammala jerin farko na AHDR. Jerin farko na AHDR ya ba da gudummawa mai mahimmanci na yin amfani da manufar Ci gaban Dan Adam a cikin muhawara ta Larabawa, tare da ƙara sabon tsauraran matakai da tsarin la'akari da takamaiman rashi na ci gaba. A cikin yankunan da suka fi mayar da hankali, Rahotanni sun ba da wadataccen shawarwari masu yawa, masu dacewa, da kuma shawarwari masu wuya ga gwamnatoci, jama'a da abokan hulɗa na duniya. Ba duk saƙonnin da duk abokan hulɗa suka karɓa ba, amma yawancin saƙonnin sun sami amincewar gwamnatoci da yawa a yankin, kuma an tattauna rahotannin a cikin sauraro da tarurruka tsakanin Ministocin Harkokin Waje na Larabawa da League of Arab States. A lokaci guda, jami'o'i a duk faɗin yankin da duniya sun karɓi jerin AHDR a cikin tsarin karatunsu, kuma an bincika rahotanni da kuzari a cikin manufofi daban-daban ta hanyar masu tunani, ƙungiyoyin farar hula da cibiyoyin ci gaba a duk faɗar yankin Larabawa da bayan. Bugu da ƙari, tushe masu zaman kansu a yankin sun shawo kan kuma sun kara sakonnin Rahotanni. A takaice dai, an gabatar da sabon ra'ayoyi a cikin muhawara ta yanki, gudummawa ga tsarin sake fasalin wanda ke da damar motsa tattaunawa mai amfani don sanya bin ci gaban ɗan adam na Larabawa a kan hanya. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2002: Samar da dama ga al'ummomi masu zuwa''Samar da dama ga tsararraki masu zuwa'' === AHDR na farko ya yi niyyar ɗaukar ƙalubalen ci gaba da dama a duk faɗin ƙasashen Larabawa, wanda ya haifar da imani cewa ainihin ganewar asali na matsala wani muhimmin bangare ne na mafita. Kungiyar masu bincike masu zaman kansu na rahoton sun gano cewa kasashen Larabawa sun sami ci gaba sosai a ci gaban ɗan adam a cikin shekaru talatin da suka gabata. Duk da haka, rahoton ya jaddada cewa babban halayyar gaskiyar Larabawa na wannan lokacin da alama shine kasancewar raunin da ke da tushe a cikin tsarin hukumomin Larabawa. Wadannan gazawar, rahoton ya yi jayayya, cikas ne ga gina ci gaban ɗan adam. Rahoton ya taƙaita su a matsayin rashi uku da suka shafi 'yanci, karfafa mata, da ilimi. Musamman, rahoton ya kammala cewa kasashen Larabawa suna buƙatar fara sake gina al'ummominsu bisa ga: * Cikakken girmamawa ga [[Haƙƙoƙin ɗan'adam|'Yancin ɗan adam]] da' yanci a matsayin tushe na kyakkyawan shugabanciGudanarwa mai kyau * Cikakken karfafawa ga matan Larabawa, amfani da duk damar da za su iya gina iyawarsu da kuma ba su damar yin amfani da waɗannan iyawar gaba ɗaya * Karfafa samun ilimi da kuma amfani da shi. A matsayin babban jagora na ci gaba, dole ne a kawo ilimi don ya dace da inganci a duk fannoni na al'umma, tare da burin inganta lafiyar ɗan adam a duk yankin. An karɓi rahoton sosai kuma an yi muhawara sosai a cikin ƙasashen Larabawa da kuma ko'ina cikin kafofin watsa labarai da manufofi na duniya. Ba a karɓi sakonnin da suka dace ba a ko'ina - a wasu ɓangarorin yana kallon tabarau mai mahimmanci da gwamnatocin Larabawa da kuma ikon duniya - amma, a cikin duka, an san rahoton a matsayin mafi kyawun irin sa: Takardar bincike mai zaman kanta, mallakar Larabawa da ke nuna wa kowannensu burin da takaici da mutanen Larabawa ke fuskanta a kokarin su na samun matakin ci gaban ɗan adam mafi girma. A matsayin bincike mai zurfi wanda aka yi muhawara sosai a kusurwoyi da yawa, AHDR na farko ya haifar da tambayoyi da yawa fiye da yadda zai iya amsawa. Da yake amsa buƙatun ci gaba da bincike, UNDP da abokan hulɗa a yankin sun yanke shawarar tallafawa ƙarin rahotanni uku, kowannensu yana bincika zurfi, bi da bi, rashi uku da AHDR na farko ya gano. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2003: ''Gina Kungiyar Ilimi'' === Biye da AHDR na farko, wannan na biyu a cikin jerin ya nemi zurfafa bincike a kan na farko daga cikin uku da aka gano: ilimi. Duk da kasancewar manyan mutane a yankin, AHDR 2003 ya kammala cewa ƙuntatawa na nakasa yana hana samun, yadawa da samar da ilimi a cikin al'ummomin Larabawa. Wannan babban birnin ɗan adam, a cikin tsarin da ya fi dacewa, zai iya ba da tushe mai mahimmanci don sake farfado da ilimin Larabawa. Binciken matsayin ilimi a yankin Larabawa, Rahoton ya gano cewa ingancin ilimi ya lalace sosai, kuma akwai mummunan rashin daidaituwa tsakanin kasuwar ma'aikata da tsarin ilimi. Yawan jahilci na manya ya ragu amma har yanzu suna da yawa: manya miliyan 65 ba su iya karatu da rubutu ba, kusan kashi biyu bisa uku daga cikinsu mata. &nbsp;Kimanin yara 10M har yanzu ba su da makaranta kwata-kwata. Ɗaya daga cikin mafi munin sakamakon rashin ilimi shine cewa Larabawa, waɗanda suka taɓa jagorantar duniya a kimiyya, suna ci gaba da raguwa a cikin binciken kimiyya da fasahar bayanai. Zuba jari a cikin bincike da ci gaba bai kai kashi ɗaya cikin bakwai na matsakaicin duniya ba. Kashi 0.6% na yawan jama'a ne kawai ke amfani da [[Yanar gizo|Intanet]], kuma kashi 1.2% suna da kwamfutocin sirri. Rahoton ya tabbatar da cewa ilimi na iya taimakawa yankin don fadada ikon 'yancin ɗan adam, inganta ikon tabbatar da waɗannan' yanci ta hanyar kyakkyawan shugabanci, da kuma cimma burin ɗan adam mafi girma na adalci da mutunci. Har ila yau, ya jaddada muhimmancin ilimi ga ƙasashen Larabawa a matsayin mai karfi na ci gaban tattalin arziki ta hanyar ingantaccen aiki. Dangane da bincikensa, Rahoton ya gabatar da hangen nesa na dabarun don ƙirƙirar al'ummomin ilimi a duniyar Larabawa da aka gina a kan ginshiƙai biyar: # Tabbatar da mahimman 'yancin ra'ayi, [[Ƴancin Faɗar Albarkacin Baki|magana]] da [[Yancin taro|taron]] ta hanyar kyakkyawan shugabanci da doka ta ɗaure; # Yada ilimi mai inganci ga kowa; # Haɗuwa da haɓaka kimiyya, da gina da faɗaɗa damar bincike da ci gaba a duk faɗin al'umma. # Canja cikin sauri zuwa samar da ilimi a cikin tsarin zamantakewar Larabawa; # Ci gaba da ingantaccen tsarin ilimin Larabawa, mai zurfi da haske. AHDR 2003 ya bayyana a fili cewa, a cikin wayewar Larabawa, neman ilimi yana tallafawa addini, al'adu, tarihi da nufin ɗan adam. Hana wannan neman sun haɗa da tsarin da ba shi da kyau wanda mutane suka kirkira - zamantakewa, tattalin arziki, kuma, sama da duka, siyasa. Rahoton ya jaddada cewa dole ne Larabawa su cire ko sake fasalin waɗannan tsarin don su ɗauki wurin da suka cancanci a cikin duniyar ilimi mai saurin girma. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na 2004: ''Zuwa ga 'Yanci a Duniya ta Larabawa'' === Farawa ga AHDR2004 shine cewa "Duniya ta Larabawa ta sami kanta a kan hanyar tarihi. An kama tsakanin zalunci a gida da keta doka daga kasashen waje, Larabawa suna ƙara warewa daga tantance makomarsu. " Daga wannan tushe, rahoton ya nemi nazarin matsayin da kuma yiwuwar 'yanci a kasashen Larabawa. Rahoton ya gabatar da 'yanci kamar yadda ya haɗa ba kawai' yanci na farar hula da na siyasa ba, har ma da' yanci daga duk abubuwan da ba su dace da mutuncin ɗan adam ba. Don a ci gaba da tabbatar da shi, 'yanci yana buƙatar tsarin mulki mai kyau wanda ya dogara da wakilci mai tasiri kuma yana da alhakin mutane, kuma yana riƙe da mulkin doka kuma yana tabbatar da cewa bangaren shari'a mai zaman kansa yana amfani da doka ba tare da nuna bambanci ba. Rahoton ya jaddada cewa waɗannan yanayin ba su cikin ƙasashen Larabawa ba. Babban rata da ke raba gaskiyar yau da abin da mutane da yawa a yankin ke fata, rahoton ya yi jayayya, shine tushen takaici da fidda rai tsakanin Larabawa game da fatan kasashensu don sauyawa cikin lumana zuwa al'ummomin da ke jin daɗin 'yanci da kyakkyawan shugabanci. Dangane da wannan bincike, Rahoton ya yi jayayya cewa yankin Larabawa yana cikin wani muhimmin batu wanda ba ya ba da izinin sulhu ko kwanciyar hankali. Idan Larabawa za su sami al'ummomin gaskiya na 'yanci da kyakkyawan shugabanci, rahoton ya yi jayayya, za su buƙaci zama masu kirkiro. "Kalubalen su shine ƙirƙirar yanayin canji mai yiwuwa daga halin da ake ciki inda aka rage 'yanci da kuma zaluntar mulki, zuwa na' yanci da kyakkyawan shugabanci wanda ke rage tashin hankali na zamantakewa da farashin ɗan adam, har zuwa cikakkiyar damar. " An tattauna sakonnin Rahoton a ko'ina cikin yankin, kuma kafofin watsa labarai sun kara da su. Aljazeera, alal misali, ya sake nazarin rahoton kamar haka: : Dimokuradiyya ta gaskiya ba ta nan kuma ana bukatar ta sosai. Yawancin lokaci haƙƙin ɗan adam ba komai bane face hoton da aka rataye a cikin majalisun karya da kungiyoyi. Tsarin ilimi yana da matukar jinkiri; makarantu suna samar da samari maza da mata marasa ilimi waɗanda suka fi dacewa da ƙwaƙwalwar ajiya fiye da masu kirkiro masu ilimi. Yawancin masu ilimi, koda kuwa sun musanta shi, sun fahimci cewa mafi yawan abin da aka fada a cikin Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa na baya-bayan nan gaskiya ne. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2005: Zuwa ga Hawan Mata a Duniya ta Larabawa''Zuwa ga Tashin Mata a Duniya ta Larabawa'' === Farawa ga wannan Rahoton shine lura cewa ƙasashen Larabawa tabbas sun sami nasarori masu mahimmanci a ci gaban mata, kuma matan Larabawa sun sami nasarorin da suka fi dacewa a fannoni daban-daban na ayyukan ɗan adam, amma akwai abubuwa da yawa da za a cika don ba da damar samun daidaito da amfani da ikon ɗan adam da haƙƙin ɗan adam ta mata. Rahoton ya yi jayayya game da cikakken tabbatarwa da aiwatar da duk tanadin Yarjejeniyar Majalisar Dinkin Duniya kan kawar da duk wani nau'i na nuna bambanci ga mata (CEDAW), da kuma yunkuri mai yawa a cikin al'ummar Larabawa wanda ke shiga mata da maza cikin gwagwarmaya don fadada iyakar damar mata - don amfanin ba kawai mata ba amma ga al'ummar Arabiya gaba ɗaya. <ref>Lavine, Mark. "[https://merip.org/2002/07/the-un-arab-human-development-report/ The UN Arab Human Development Report]," ''Middle East Report Online'', July 26, 2002.</ref> Musamman, Rahoton ya yi kira ga karɓar matakin tabbatar da lokaci, wanda ya dace da ƙayyadaddun al'ummar Larabawa, don fadada sa hannun mata a duk fannoni na ayyukan ɗan adam. Rahoton ya jaddada cewa irin waɗannan matakan suna da mahimmanci don rushe tsarin ƙarni na nuna bambanci. === Rahoton Ci gaban Dan Adam na Larabawa 2009: ''Kalubale ga Tsaron Dan Adam a Kasashen Larabawa'' === Abubuwan da ke cikin waɗannan rahotanni ba a karɓa ba kawai ba tare da la'akari ba. Misali, a cikin martani ga rahoton farko (2002) da aka buga ta hanyar Bayanai da Bincike na Gabas ta Tsakiya, masanin tarihin Gabas ta tsakiya Mark Levine ya yi maraba da bayanan AHDR a matsayin "wanda ake buƙata sosai" yayin da yake sukar tsarin binciken gaba ɗaya kamar yadda yake tabbatar da "ra'ayi game da Islama da samar da al'adun Larabawa da juriya ta siyasa".<ref>Lavine, Mark. "[https://merip.org/2002/07/the-un-arab-human-development-report/ The UN Arab Human Development Report]," ''Middle East Report Online'', July 26, 2002.</ref> == Dubi kuma == * Munira Fakhro, mai ba da shawara ga Bahraini ga 2004 AHDR * Rima Khalaf Hunaidi * Clovis Maksoud == Manazarta == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] n4v5heui9izrj8drc2nmy2ugzkc2tek Tattaunawar user:SmailBubak 3 104999 656871 2025-07-08T21:25:16Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656871 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, SmailBubak! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/SmailBubak|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:25, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) j3l19or18kw7qs16fgdkpqphvbq4vn8 Tattaunawar user:Sepehr0987 3 105000 656872 2025-07-08T21:25:26Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656872 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Sepehr0987! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Sepehr0987|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:25, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) fa9vnoruhvjnb15zcfc5p8yfpp6b4cg Tattaunawar user:Rmcrae2015 3 105001 656873 2025-07-08T21:25:36Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656873 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Rmcrae2015! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Rmcrae2015|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:25, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 3ytdfh4p2hcfpk0e6no68zgtlgox4a3 Tattaunawar user:Nuzeta48 3 105002 656874 2025-07-08T21:25:46Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656874 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Nuzeta48! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Nuzeta48|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:25, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 7ghg42ia4gr10z38uvokqa2ovqtwi3x Tattaunawar user:Tagasaf 3 105003 656875 2025-07-08T21:25:56Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656875 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Tagasaf! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Tagasaf|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:25, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) dy99l6bfwek2uq3csmxwitjy0oumhor Tattaunawar user:Abdullah Bin Sohel 3 105004 656876 2025-07-08T21:26:06Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656876 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Abdullah Bin Sohel! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Abdullah Bin Sohel|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:26, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) n8tungfdjva6oycgcdez1ffle6ijmlm Tattaunawar user:Maina nahashon 3 105005 656877 2025-07-08T21:26:16Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656877 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Maina nahashon! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Maina nahashon|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:26, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 1qp409tzytb9rvl8pf9jfi1wa7jmvd6 Tattaunawar user:NilsHolgersson2 3 105006 656878 2025-07-08T21:26:26Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656878 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, NilsHolgersson2! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/NilsHolgersson2|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:26, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) tdj3l9htk0bp03br64sysefdb13wt2d Tattaunawar user:Barakat (WUGN) 3 105007 656879 2025-07-08T21:26:36Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656879 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Barakat (WUGN)! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Barakat (WUGN)|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:26, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) hqhoy6wkec7oz76qwwhajjmcpbiygx0 Tattaunawar user:Vardan84 3 105008 656880 2025-07-08T21:26:46Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656880 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Vardan84! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Vardan84|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:26, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) gigov3u3uhzhbxk5ag4usvg93hy68yc Tattaunawar user:Jasoncimon 3 105009 656881 2025-07-08T21:26:56Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656881 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Jasoncimon! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Jasoncimon|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:26, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) mash6sm2rmts2mm6fx3cxk4x4f5bb25 Tattaunawar user:Mayejiro 3 105010 656882 2025-07-08T21:27:06Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656882 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Mayejiro! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Mayejiro|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:27, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 0wge3xr34qwyg3oaqxh8s1b6sixziak Tattaunawar user:Euryalus 3 105011 656883 2025-07-08T21:27:16Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656883 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Euryalus! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Euryalus|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:27, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) cssju0olrv553v3jp8vl17yl5dkjbuf Tattaunawar user:XanidyK 3 105012 656884 2025-07-08T21:27:26Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656884 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, XanidyK! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/XanidyK|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:27, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 7qmvpgfkdw3nzim01kqts2z2cwyx6q5 Tattaunawar user:LLPPYY 3 105013 656885 2025-07-08T21:27:36Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656885 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, LLPPYY! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/LLPPYY|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:27, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) 7g1aruavr5gr22rj5zx0jj78t5vfvmi Tattaunawar user:Muhealll 3 105014 656886 2025-07-08T21:27:46Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656886 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Muhealll! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Muhealll|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:27, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) gzayfpihezi7yscarvyz15koxwygwsy Tattaunawar user:Abubakarjibril289 3 105015 656887 2025-07-08T21:27:56Z AmmarBot 13973 Barka da zuwa! 656887 wikitext text/x-wiki == Barka da zuwa! == Ni Robot ne ba mutum ba. [[File:Wikipedia_mini_globe_handheld.jpg|thumb|300px|Hausa Wikipedia na buƙatar gudummuwarku domin ta bunƙasa!]] Barka da zuwa Hausa Wikipedia, Abubakarjibril289! Mun ji daɗin [[Special:Contributions/Abubakarjibril289|gudummuwarku]]. Kuma muna fatan zaku tsaya ku ci gaba da bada gudummuwa. Anan ƙasa ga wasu shafuka da zasu taimaka wajen fahimtar Hausa Wikipedia da yadda ake gyara ta: * [[Wikipedia:Gabatarwa|Gabatarwa]] * [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial]] * [[Wikipedia:Cheatsheet|Cheatsheet]] * [[Wikipedia:Yadda_ake_rubuta_muƙala|Yadda ake rubuta muƙala]] * [[Wikipedia:Manufofi biyar|Manufofin Hausa Wikipedia]] * [[Wikipedia:Shawarwari_goma_akan_gyaran_Wikipedia|Shawarwari goma akan gyaran Wikipedia]] Zaku iya yin [[Wikipedia:Tutorial/Shafukan_tattaunawa#Shafin_tattaunawa_na_edita|sayinin rubutunku]] idan kuna akan [[Wikipedia:Shafin tattaunawa|shafukan tattaunawa]] ta hanyar alamar tilde guda huɗu, kamar haka (<nowiki>~~~~</nowiki>); yin hakan, zaisa sunanku da cikkaken kwanan wata. In kana buƙatar wani taimako, ku duba [[Wikipedia:Tutorial]]. Na gode. [[User:AmmarBot|AmmarBot]] ([[User talk:AmmarBot|talk]]) 21:27, 8 ga Yuli, 2025 (UTC) dzcwueozvmp6f9av3h7wee5vm5r2ims Jam'iyyar Bolsheviks ta Afirka ta Kudu 0 105016 656889 2025-07-08T22:39:59Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1228538132|Bolsheviks Party of South Africa]]" 656889 wikitext text/x-wiki '''Jam'iyyar Bolsheviks ta Afirka ta Kudu''' jam'iyyar siyasa ce ta Afirka ta Kudancin da ke zaune a Limpopo . Yana kamfen don al'umma mai daidaito, da kuma yankin Moutse da za a canja shi daga Limpopo zuwa lardin Mpumalanga.<ref>{{Cite web |title=Bolsheviks Party still wants Moutse in Mpumalanga |url=https://www.capricornfm.co.za/index.php/2019/04/01/bolsheviks-party-still-wants-moutse-in-mpumalanga/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20190422181021/https://www.capricornfm.co.za/index.php/2019/04/01/bolsheviks-party-still-wants-moutse-in-mpumalanga/ |archive-date=2019-04-22 |access-date=2019-04-18 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=BOLSHEVIKS PARTY OF SOUTH AFRICA (BPSA) l Membership Invitation |url=http://www.bpsa.org.za/Membership-Invitation/ |access-date=2019-04-18 |website=www.bpsa.org.za |language=en}}</ref> Jam'iyyar ta fafata a zaben 2016 na Municipal, inda ta lashe kujeru uku a cikin Elias Motsoaledi Local Municipality (wani ɓangare na Sekhukhune District Municipality), kuma ta fafata da Babban zaben 2019 a lardin Limpopo, ta kasa lashe kujerar. == Sakamakon zaben == === Zaben lardin === {{election table}} ! rowspan=2 | Election<ref name="dash">{{Cite web |url=https://www.elections.org.za/NPEDashboard/app/dashboard.html |title=Results Dashboard| website=Electoral Commission of South Africa |access-date=2019-05-11}}</ref> ! colspan=2 | [[Eastern Cape]] ! colspan=2 | [[Free State (South African province)|Free State]] ! colspan=2 | [[Gauteng]] ! colspan=2 | [[KwaZulu-Natal|Kwazulu-Natal]] ! colspan=2 | [[Limpopo]] ! colspan=2 | [[Mpumalanga]] ! colspan=2 | [[North West (South African province)|North-West]] ! colspan=2 | [[Northern Cape]] ! colspan=2 | [[Western Cape]] |- ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats |- ! [[South African general election, 2019|2019]] | || | || | || | || | 0.14% || 0/49 | || | || | || | || |- ! [[South African general election, 2024|2024]]<ref>{{Cite web |title=NPE Results Dashboard 2024 |url=https://results.elections.org.za/dashboards/npe/ |access-date=2024-06-11 |website=results.elections.org.za}}</ref> | || | || | 0.02% || 0/80 | || | 0.23% || 0/64 | 0.09% || 0/51 | || | || | || |} === Zaben birni === {{election table}} |- ! Election ! Votes ! % |- ! [[South African municipal election, 2016|2016]]<ref name="iec_summary">{{cite web | url=http://www.elections.org.za/content/LGEPublicReports/402/Detailed%20Results/National.pdf | title=2016 Results Summary - All Ballots | website=Electoral Commission of South Africa | access-date=11 August 2016}}</ref> | 9,632 | 0.02% |- ! [[2021 South African municipal elections|2021]]<ref name="iec_summary_2021">{{cite web | url=https://results.elections.org.za/home/LGEPublicReports/1091/Detailed%20Results/National.pdf | title=2021 Results Summary - All Ballots | website=Electoral Commission of South Africa | access-date=11 August 2016}}</ref> | 9,371 | 0.03% |- |} == Bayanan da aka ambata == c7ve189kqlk7xzwr7pbsl5pte1yudme 656890 656889 2025-07-08T22:40:19Z Sirjat 20447 656890 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Jam'iyyar Bolsheviks ta Afirka ta Kudu''' jam'iyyar siyasa ce ta Afirka ta Kudancin da ke zaune a Limpopo . Yana kamfen don al'umma mai daidaito, da kuma yankin Moutse da za a canja shi daga Limpopo zuwa lardin Mpumalanga.<ref>{{Cite web |title=Bolsheviks Party still wants Moutse in Mpumalanga |url=https://www.capricornfm.co.za/index.php/2019/04/01/bolsheviks-party-still-wants-moutse-in-mpumalanga/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20190422181021/https://www.capricornfm.co.za/index.php/2019/04/01/bolsheviks-party-still-wants-moutse-in-mpumalanga/ |archive-date=2019-04-22 |access-date=2019-04-18 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=BOLSHEVIKS PARTY OF SOUTH AFRICA (BPSA) l Membership Invitation |url=http://www.bpsa.org.za/Membership-Invitation/ |access-date=2019-04-18 |website=www.bpsa.org.za |language=en}}</ref> Jam'iyyar ta fafata a zaben 2016 na Municipal, inda ta lashe kujeru uku a cikin Elias Motsoaledi Local Municipality (wani ɓangare na Sekhukhune District Municipality), kuma ta fafata da Babban zaben 2019 a lardin Limpopo, ta kasa lashe kujerar. == Sakamakon zaben == === Zaben lardin === {{election table}} ! rowspan=2 | Election<ref name="dash">{{Cite web |url=https://www.elections.org.za/NPEDashboard/app/dashboard.html |title=Results Dashboard| website=Electoral Commission of South Africa |access-date=2019-05-11}}</ref> ! colspan=2 | [[Eastern Cape]] ! colspan=2 | [[Free State (South African province)|Free State]] ! colspan=2 | [[Gauteng]] ! colspan=2 | [[KwaZulu-Natal|Kwazulu-Natal]] ! colspan=2 | [[Limpopo]] ! colspan=2 | [[Mpumalanga]] ! colspan=2 | [[North West (South African province)|North-West]] ! colspan=2 | [[Northern Cape]] ! colspan=2 | [[Western Cape]] |- ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats ! % !! Seats |- ! [[South African general election, 2019|2019]] | || | || | || | || | 0.14% || 0/49 | || | || | || | || |- ! [[South African general election, 2024|2024]]<ref>{{Cite web |title=NPE Results Dashboard 2024 |url=https://results.elections.org.za/dashboards/npe/ |access-date=2024-06-11 |website=results.elections.org.za}}</ref> | || | || | 0.02% || 0/80 | || | 0.23% || 0/64 | 0.09% || 0/51 | || | || | || |} === Zaben birni === {{election table}} |- ! Election ! Votes ! % |- ! [[South African municipal election, 2016|2016]]<ref name="iec_summary">{{cite web | url=http://www.elections.org.za/content/LGEPublicReports/402/Detailed%20Results/National.pdf | title=2016 Results Summary - All Ballots | website=Electoral Commission of South Africa | access-date=11 August 2016}}</ref> | 9,632 | 0.02% |- ! [[2021 South African municipal elections|2021]]<ref name="iec_summary_2021">{{cite web | url=https://results.elections.org.za/home/LGEPublicReports/1091/Detailed%20Results/National.pdf | title=2021 Results Summary - All Ballots | website=Electoral Commission of South Africa | access-date=11 August 2016}}</ref> | 9,371 | 0.03% |- |} == Bayanan da aka ambata == lqtv13zwtet7ivamg6z5ixxrmujzig4 Ƙungiyar Tunisiya don Taimako ga Ƙananan Hukumomi 0 105017 656892 2025-07-08T22:50:51Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1293218222|The Tunisian Association for the Support of Minorities]]" 656892 wikitext text/x-wiki '''Ƙungiyar Tunisiya don Taimako ga Ƙananan Hukumomi''' (Arabic), ko ATSM kungiya ce mai zaman kanta ta Tunisiya da ke yaƙi da haƙƙin 'yan tsiraru, musamman tana mai niyya ga adawa da Yahudawa.<ref name="pouessel">{{Cite journal |last=Pouessel |first=Stéphanie |year=2012 |title=Les marges renaissantes : Amazigh, Juif, Noir. Ce que la révolution a changé dans ce " petit pays homogène par excellence " qu'est la Tunisie |url=http://anneemaghreb.revues.org/1432 |journal=L'Année du Maghreb |issue=VIII |pages=143–160 |doi=10.4000/anneemaghreb.1432 |access-date=13 March 2020 |doi-access=free}}</ref> == Tarihi == An kafa shi ne a kan shirin mutane huɗu - dalibi na likita, malamin kimiyyar halitta, lauya da malamin ilimin jiki - a ranar 29 ga Satumba 2011, jim kadan bayan juyin juya halin Tunisia. Bayan watanni hudu kawai, kungiyar tana da mambobi kusan hamsin.<ref name="thearabweekly">{{Cite web |title=Struggling for the rights of religious minorities in an Arab land &#124; AW |url=https://thearabweekly.com/struggling-rights-religious-minorities-arab-land |access-date=13 March 2020 |website=thearabweekly.com}}</ref> Ƙungiyar Tunisiya don tallafawa 'yan tsiraru ta himmatu ga kare haƙƙin' yan tsiraru na addini, al'adu, kabilanci, jima'i, jiki da zamantakewa ta hanyar kamfen don karɓar rubutun tsarin mulki wanda ke tabbatar da su, da kuma haɓaka da kafa dabi'un bambancin a cikin al'ummar Tunisiya.<ref name="tunivisions">{{Cite web |title=Omar Ben Gamra, "Chronique : Mémoire vive et droit des minorités", ''Tunivisions'', 23 décembre 2013 |url=http://www.tunivisions.net/48533/684/149/chronique-memoire-vive-et-droit-des-minorites.html |access-date=13 March 2020 |website=tunivisions.net}}</ref> A watan Disamba na shekara ta 2012, ATSM ta shigar da kara don tayar da ƙiyayya ga wani imam don wa'azi da ke kira ga kisan kare dangi na Yahudawa wanda aka watsa a ranar 30 ga Nuwamba <ref name="ja">{{Cite web |date=9 January 2013 |title=Une ONG tunisienne accuse des militants pro-islamistes de l'avoir attaquée |url=http://www.jeuneafrique.com/actu/20130109T181645Z20130109T181644Z/ |access-date=19 March 2020 |website=Jeune Afrique – Agence France-Presse}}</ref> a gidan talabijin na Hannibal TV. <ref name="tn14">{{Cite web |date=10 January 2013 |title=Les locaux de l'Association tunisienne de soutien des minorités vandalisés |url=http://tunisie14.tn/article/detail/les-locaux-de-l-association-tunisienne-de-soutien-des-minorites-vandalises |access-date=19 March 2020 |website=Tunisie 14}}</ref><ref name="crif">{{Cite web |date=26 December 2012 |title=Tollé en Tunisie autour d'un sermon antisémite diffusé par MEMRI TV &#124; Crif – Conseil Représentatif des Institutions Juives de France |url=http://www.crif.org/fr/actualites/tollé-en-tunisie-autour-d’un-sermon-antisémite-diffusé-par-memri-tv/34142 |access-date=19 March 2020 |website=crif.org}}</ref> Ba da daɗewa ba bayan wannan, an lalata cibiyoyin ATMS kuma an sace su. A ranar 9 ga watan Janairun shekara ta 2013, kungiyar ta zargi kungiyar kare juyin juya halin da ke bayan harin, wanda ya faru a ranar 29 ga watan Disamba, ranar tunawa da korar Yahudawa na Tunisia, a lokacin yakin duniya na biyu. A watan Afrilu na shekara ta 2013, bayan kama shugaban jam'iyyar Liberal Party ta Tunisia saboda yin sodomy, ATSM ta yi kira da a kawar da wannan aikin jima'i da kuma sake duba rubutun shari'a da ya shafi shi.<ref name="businessnews">{{Cite web |title=" L'Association tunisienne de soutien aux minorités appelle à la dépénalisation de la sodomie ", ''Business News'', 6 avril 2013 |url=http://www.businessnews.com.tn/LAssociation-Tunisienne-de-Soutien-aux-Minorit%C3%83%C2%A9s-appelle-%C3%83%C2%A0-la-d%C3%83%C2%A9p%C3%83%C2%A9nalisation-de-la-sodomie,520,37355,3 |access-date=19 March 2020 |website=businessnews.com.tn}}</ref> A watan Yunin wannan shekarar, ATSM ta shigar da korafi a kan Kamfanin Carrefour wanda ya sanya hoto na 'yan wasa daga kungiyar kwallon kafa ta Tunisia da ke rarraba ayaba ga matasa 'yan Saliyo. A watan Yulin, shugabanta, [[Yamina Thabet]], ya ba da sanarwar cewa ya sami barazanar kisa bayan da aka buga gaskiyar zama tare tsakanin Musulmai da Yahudawa a Tunisia.<ref name="mosaiquefm">{{Cite web |title=" La présidente de l'association de soutien des minorités menacée de mort ", ''Mosaïque FM'', 31 juillet 2013 |url=http://www.mosaiquefm.net/fr/index/a/ActuDetail/Element/24232-la-presidente-de-l-association-de-soutien-des-minorites-menacee-de-mort |access-date=19 March 2020 |website=mosaiquefm.net}}</ref> A watan Disamba, kungiyar ta dauki nauyin wani taro kan Holocaust a Tunisia na farko a Ƙasar Larabawa, wanda ya hada masana tarihi, masu bincike da marubuta.<ref name="tuniscope">{{Cite web |last=David Illouz |date=17 December 2013 |title=Une Conférence sur l'Holocauste en Tunisie, une première pour un pays arabe |url=http://tuniscope.com/index.php/article/36231/actualites/international/holocauste-415111 |access-date=19 March 2020 |website=Tuniscope}}</ref> A watan Janairun shekara ta 2014, a ranar cika shekaru 168 da kawar da [[Bautar da Bayi a Tunisia|bautar a Tunisia]], ATSM ta kaddamar da bidiyon wayar da kan jama'a game da wariyar launin fata ga baƙar fata na Tunisiya. An yi wannan aikin ne a karkashin taken "An soke bautar amma har yanzu wariyar launin fata tana nan".<ref name="kapitalis">{{Cite web |last=Yüsra N. M'hiri |date=23 January 2014 |title=Société : Difficile d'être noir en Tunisie, 168 ans après l'abolition de l'esclavage (Vidéo) |url=http://www.kapitalis.com/societe/20273-societe-difficile-d-etre-noir-en-tunisie-168-ans-apres-l-abolition-de-l-esclavage-video.html |access-date=19 March 2020 |website=Kapitalis}}</ref><ref name="aljazeera">{{Cite web |title=Tunisia 'needs a cultural revolution' to combat racism |url=https://www.aljazeera.com/news/2018/10/tunisia-cultural-revolution-combat-racism-181014134348043.html |access-date=19 March 2020 |publisher=Al Jazeera}}</ref> A lokaci guda, ATSM ta yi tir da cire 'yan tsiraru a cikin sabon Kundin Tsarin Mulki, musamman Mataki na 74 wanda ya bayyana cewa Musulmi ne kawai zai iya zama dan takarar shugaban Tunisia, da kuma Mataki na 39 game da tushen asalin Larabawa-Musulmi a cikin [[Ilimi a Tunisia|ilimi]] wanda ke ba da shawarar maye gurbinsa ta hanyar tushen asalin Tunisiya.<ref name="webmanagercenter">{{Cite web |date=20 January 2014 |title=Exclusion des minorités dans la constitution de Tunisie |url=http://directinfo.webmanagercenter.com/2014/01/20/lassociation-de-soutien-aux-minorites-denonce-les-conditions-pour-se-porter-candidat-a-la-presidence-de-la-republique/ |access-date=19 March 2020 |website=Directinfo}}</ref> Bayan kawar da tawagar kwallon kafa ta kasar Tunisia a lokacin gasar cin Kofin Kasashen Afirka na 2015, ATSM ta gano lokuta na kai farmaki da kuma maganganun wariyar launin fata, a kan hanyoyin sadarwar jama'a, da aka yi niyya ga baƙar fata.<ref>{{Cite web |date=2025-05-31 |title=PANAPRESS - PANAFRICAN News Agency - Official Web Site |url=https://www.panapress.com/lang2-index.html |access-date=2025-05-31 |website=Panafrican News Agency |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Sheils |first=Conor |title=Dreaming of ‘a Tunisia for everybody’ |url=https://www.aljazeera.com/news/2015/2/6/dreaming-of-a-tunisia-for-everybody |access-date=2025-05-31 |website=Al Jazeera |language=en}}</ref> A cikin 2016, ATSM ta yi kira da a soke dokar 5 ga Nuwamba 1973 wanda ya haramta auren mata Musulmai na Tunisia da wadanda ba Musulmai ba.<ref>{{Cite web |title=Appels à l’annulation de la circulaire interdisant le mariage des Tunisiennes avec un non-musulman |url=http://www.businessnews.com.tn/appels-a-lannulation-de-la-circulaire-interdisant-le-mariage-des-tunisiennes-avec-un-non-musulman-,520,66447,3 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200320153927/https://www.businessnews.com.tn/appels-a-lannulation-de-la-circulaire-interdisant-le-mariage-des-tunisiennes-avec-un-non-musulman-,520,66447,3 |archive-date=March 20, 2020 |access-date=May 31, 2025}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interfaith Marriage in Tunisia: A Clash of Court Opinions |url=https://english.legal-agenda.com/interfaith-marriage-in-tunisia-a-clash-of-court-opinions/ |website=The Legal Agenda}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] n5xd4fozwzeix2resc88gag1mpbaits 656893 656892 2025-07-08T22:51:14Z Sirjat 20447 656893 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ƙungiyar Tunisiya don Taimako ga Ƙananan Hukumomi''' (Arabic), ko ATSM kungiya ce mai zaman kanta ta Tunisiya da ke yaƙi da haƙƙin 'yan tsiraru, musamman tana mai niyya ga adawa da Yahudawa.<ref name="pouessel">{{Cite journal |last=Pouessel |first=Stéphanie |year=2012 |title=Les marges renaissantes : Amazigh, Juif, Noir. Ce que la révolution a changé dans ce " petit pays homogène par excellence " qu'est la Tunisie |url=http://anneemaghreb.revues.org/1432 |journal=L'Année du Maghreb |issue=VIII |pages=143–160 |doi=10.4000/anneemaghreb.1432 |access-date=13 March 2020 |doi-access=free}}</ref> == Tarihi == An kafa shi ne a kan shirin mutane huɗu - dalibi na likita, malamin kimiyyar halitta, lauya da malamin ilimin jiki - a ranar 29 ga Satumba 2011, jim kadan bayan juyin juya halin Tunisia. Bayan watanni hudu kawai, kungiyar tana da mambobi kusan hamsin.<ref name="thearabweekly">{{Cite web |title=Struggling for the rights of religious minorities in an Arab land &#124; AW |url=https://thearabweekly.com/struggling-rights-religious-minorities-arab-land |access-date=13 March 2020 |website=thearabweekly.com}}</ref> Ƙungiyar Tunisiya don tallafawa 'yan tsiraru ta himmatu ga kare haƙƙin' yan tsiraru na addini, al'adu, kabilanci, jima'i, jiki da zamantakewa ta hanyar kamfen don karɓar rubutun tsarin mulki wanda ke tabbatar da su, da kuma haɓaka da kafa dabi'un bambancin a cikin al'ummar Tunisiya.<ref name="tunivisions">{{Cite web |title=Omar Ben Gamra, "Chronique : Mémoire vive et droit des minorités", ''Tunivisions'', 23 décembre 2013 |url=http://www.tunivisions.net/48533/684/149/chronique-memoire-vive-et-droit-des-minorites.html |access-date=13 March 2020 |website=tunivisions.net}}</ref> A watan Disamba na shekara ta 2012, ATSM ta shigar da kara don tayar da ƙiyayya ga wani imam don wa'azi da ke kira ga kisan kare dangi na Yahudawa wanda aka watsa a ranar 30 ga Nuwamba <ref name="ja">{{Cite web |date=9 January 2013 |title=Une ONG tunisienne accuse des militants pro-islamistes de l'avoir attaquée |url=http://www.jeuneafrique.com/actu/20130109T181645Z20130109T181644Z/ |access-date=19 March 2020 |website=Jeune Afrique – Agence France-Presse}}</ref> a gidan talabijin na Hannibal TV. <ref name="tn14">{{Cite web |date=10 January 2013 |title=Les locaux de l'Association tunisienne de soutien des minorités vandalisés |url=http://tunisie14.tn/article/detail/les-locaux-de-l-association-tunisienne-de-soutien-des-minorites-vandalises |access-date=19 March 2020 |website=Tunisie 14}}</ref><ref name="crif">{{Cite web |date=26 December 2012 |title=Tollé en Tunisie autour d'un sermon antisémite diffusé par MEMRI TV &#124; Crif – Conseil Représentatif des Institutions Juives de France |url=http://www.crif.org/fr/actualites/tollé-en-tunisie-autour-d’un-sermon-antisémite-diffusé-par-memri-tv/34142 |access-date=19 March 2020 |website=crif.org}}</ref> Ba da daɗewa ba bayan wannan, an lalata cibiyoyin ATMS kuma an sace su. A ranar 9 ga watan Janairun shekara ta 2013, kungiyar ta zargi kungiyar kare juyin juya halin da ke bayan harin, wanda ya faru a ranar 29 ga watan Disamba, ranar tunawa da korar Yahudawa na Tunisia, a lokacin yakin duniya na biyu. A watan Afrilu na shekara ta 2013, bayan kama shugaban jam'iyyar Liberal Party ta Tunisia saboda yin sodomy, ATSM ta yi kira da a kawar da wannan aikin jima'i da kuma sake duba rubutun shari'a da ya shafi shi.<ref name="businessnews">{{Cite web |title=" L'Association tunisienne de soutien aux minorités appelle à la dépénalisation de la sodomie ", ''Business News'', 6 avril 2013 |url=http://www.businessnews.com.tn/LAssociation-Tunisienne-de-Soutien-aux-Minorit%C3%83%C2%A9s-appelle-%C3%83%C2%A0-la-d%C3%83%C2%A9p%C3%83%C2%A9nalisation-de-la-sodomie,520,37355,3 |access-date=19 March 2020 |website=businessnews.com.tn}}</ref> A watan Yunin wannan shekarar, ATSM ta shigar da korafi a kan Kamfanin Carrefour wanda ya sanya hoto na 'yan wasa daga kungiyar kwallon kafa ta Tunisia da ke rarraba ayaba ga matasa 'yan Saliyo. A watan Yulin, shugabanta, [[Yamina Thabet]], ya ba da sanarwar cewa ya sami barazanar kisa bayan da aka buga gaskiyar zama tare tsakanin Musulmai da Yahudawa a Tunisia.<ref name="mosaiquefm">{{Cite web |title=" La présidente de l'association de soutien des minorités menacée de mort ", ''Mosaïque FM'', 31 juillet 2013 |url=http://www.mosaiquefm.net/fr/index/a/ActuDetail/Element/24232-la-presidente-de-l-association-de-soutien-des-minorites-menacee-de-mort |access-date=19 March 2020 |website=mosaiquefm.net}}</ref> A watan Disamba, kungiyar ta dauki nauyin wani taro kan Holocaust a Tunisia na farko a Ƙasar Larabawa, wanda ya hada masana tarihi, masu bincike da marubuta.<ref name="tuniscope">{{Cite web |last=David Illouz |date=17 December 2013 |title=Une Conférence sur l'Holocauste en Tunisie, une première pour un pays arabe |url=http://tuniscope.com/index.php/article/36231/actualites/international/holocauste-415111 |access-date=19 March 2020 |website=Tuniscope}}</ref> A watan Janairun shekara ta 2014, a ranar cika shekaru 168 da kawar da [[Bautar da Bayi a Tunisia|bautar a Tunisia]], ATSM ta kaddamar da bidiyon wayar da kan jama'a game da wariyar launin fata ga baƙar fata na Tunisiya. An yi wannan aikin ne a karkashin taken "An soke bautar amma har yanzu wariyar launin fata tana nan".<ref name="kapitalis">{{Cite web |last=Yüsra N. M'hiri |date=23 January 2014 |title=Société : Difficile d'être noir en Tunisie, 168 ans après l'abolition de l'esclavage (Vidéo) |url=http://www.kapitalis.com/societe/20273-societe-difficile-d-etre-noir-en-tunisie-168-ans-apres-l-abolition-de-l-esclavage-video.html |access-date=19 March 2020 |website=Kapitalis}}</ref><ref name="aljazeera">{{Cite web |title=Tunisia 'needs a cultural revolution' to combat racism |url=https://www.aljazeera.com/news/2018/10/tunisia-cultural-revolution-combat-racism-181014134348043.html |access-date=19 March 2020 |publisher=Al Jazeera}}</ref> A lokaci guda, ATSM ta yi tir da cire 'yan tsiraru a cikin sabon Kundin Tsarin Mulki, musamman Mataki na 74 wanda ya bayyana cewa Musulmi ne kawai zai iya zama dan takarar shugaban Tunisia, da kuma Mataki na 39 game da tushen asalin Larabawa-Musulmi a cikin [[Ilimi a Tunisia|ilimi]] wanda ke ba da shawarar maye gurbinsa ta hanyar tushen asalin Tunisiya.<ref name="webmanagercenter">{{Cite web |date=20 January 2014 |title=Exclusion des minorités dans la constitution de Tunisie |url=http://directinfo.webmanagercenter.com/2014/01/20/lassociation-de-soutien-aux-minorites-denonce-les-conditions-pour-se-porter-candidat-a-la-presidence-de-la-republique/ |access-date=19 March 2020 |website=Directinfo}}</ref> Bayan kawar da tawagar kwallon kafa ta kasar Tunisia a lokacin gasar cin Kofin Kasashen Afirka na 2015, ATSM ta gano lokuta na kai farmaki da kuma maganganun wariyar launin fata, a kan hanyoyin sadarwar jama'a, da aka yi niyya ga baƙar fata.<ref>{{Cite web |date=2025-05-31 |title=PANAPRESS - PANAFRICAN News Agency - Official Web Site |url=https://www.panapress.com/lang2-index.html |access-date=2025-05-31 |website=Panafrican News Agency |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Sheils |first=Conor |title=Dreaming of ‘a Tunisia for everybody’ |url=https://www.aljazeera.com/news/2015/2/6/dreaming-of-a-tunisia-for-everybody |access-date=2025-05-31 |website=Al Jazeera |language=en}}</ref> A cikin 2016, ATSM ta yi kira da a soke dokar 5 ga Nuwamba 1973 wanda ya haramta auren mata Musulmai na Tunisia da wadanda ba Musulmai ba.<ref>{{Cite web |title=Appels à l’annulation de la circulaire interdisant le mariage des Tunisiennes avec un non-musulman |url=http://www.businessnews.com.tn/appels-a-lannulation-de-la-circulaire-interdisant-le-mariage-des-tunisiennes-avec-un-non-musulman-,520,66447,3 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200320153927/https://www.businessnews.com.tn/appels-a-lannulation-de-la-circulaire-interdisant-le-mariage-des-tunisiennes-avec-un-non-musulman-,520,66447,3 |archive-date=March 20, 2020 |access-date=May 31, 2025}}</ref><ref>{{Cite web |title=Interfaith Marriage in Tunisia: A Clash of Court Opinions |url=https://english.legal-agenda.com/interfaith-marriage-in-tunisia-a-clash-of-court-opinions/ |website=The Legal Agenda}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 90ynfcoim6v6jh2rpxrf3ovonkcwcda Ƙungiyar Matasan Yammacin Afirka 0 105018 656894 2025-07-08T23:02:17Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1269802453|West African Youth League]]" 656894 wikitext text/x-wiki Ƙungiyar Matasan Afirka ta Yamma ('''WAYL''') kungiya ce ta siyasa da [[Bankole Awoonor-Renner]], Ellis Brown, [[I. T. A. Wallace-Johnson]] da Robert Ben Wuta-Ofei suka kafa a [[Gold Coast (Mulkin mallaka na Birtaniyya)|Gold Coast]] a 1934. <ref>{{Cite journal |last=Asante |first=S. K. B. |date=1975 |title=I.t.a. Wallace Johnson and the Italo-Ethiopian Crisis |url=https://www.jstor.org/stable/41971218 |journal=Journal of the Historical Society of Nigeria |volume=7 |issue=4 |pages=631–646 |issn=0018-2540}}</ref><ref name="SD1973p432">{{Harvard citation no brackets|Spitzer|Denzer|1973a}}.</ref> Kungiyar ta kasance babbar ƙungiyar siyasa a kan gwamnatin mulkin mallaka a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]], musamman a [[Gold Coast (Mulkin mallaka na Birtaniyya)|Gold Coast]] da Saliyo. An zabi Awoonor-Renner a matsayin Shugaban WAYL na farko. An shirya rassan WAYL a garuruwa da birane da yawa a fadin Gold Coast ciki har da Accra, Akuse, Axim, Cape Coast, Elmina, Salt Pond, Sekondi da Takoradi. Kungiyar ita ce ƙungiya ta siyasa ta farko a yankin "don ɗaukar mata cikin manyan mambobi da ƙungiyoyin yanke shawara na ƙungiyar". [[Mary Lokko]] ta yi aiki a matsayin mataimakin Wallace-Johnson na wani lokaci tun daga 1936, ta zama mace ta farko a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] da ta rike mukami a cikin ƙungiyar siyasa. A cikin 1936 Eleanor Rathbone, memba mai zaman kansa na Majalisar Dattijai ta Burtaniya (MP), ta yi tambaya a cikin House of Commons tana tambayar dalilin da ya sa ba da izinin mambobi huɗu na WAYL (Gold Coast), Mista Agyeman, Mt Bobieh, Mista Dampere da Mista Atta, su koma gidajensu a [[Kumasi]], duk da cewa an sake su daga kurkuku bayan an soke su.<ref>{{Cite web |title=GOLD COAST (ASHANTI ORDINANCE). (Hansard, 16 December 1936) |url=https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1936/dec/16/gold-coast-ashanti-ordinance |access-date=2025-01-16 |website=api.parliament.uk}}</ref> A cikin 1938 shahararren League ya karu a Saliyo yayin da Wallace-Johnson ya dawo. Kungiyar ta yi takara kuma ta lashe zaben Freetown City Council a wannan shekarar. A lokacin Wallace-Johnson ya yi iƙirarin cewa kungiyar tana da mambobi 40,000. Bayan nasarar zaben Freetown, hukumomin Burtaniya sun kama Wallace-Johnson. Kungiyar ta shiga cikin rikici bayan an tura Wallace-Johnson kurkuku a Tsibirin Sherbro a 1939. Bayan ƙoƙarin farfado da kungiyar a 1944, Wallace-Johnson ya ɗauke shi cikin Tarayyar Pan-Afirka da aka kafa a Manchester, Ingila. Ya yanke shawarar haɗa shi cikin Majalisar Kasa ta Saliyo a shekarar 1950. == Bayani == == Bayanan da aka ambata == * .{{Citation|last3=Marika Sherwood}} * .{{Citation}} * Denzer, LaRay (Yuni-Satumba 1982), "Wallace-Johnson da Rikicin Aiki na Saliyo na 1939", African Studies Review, 25 (2/3), African Studies Review. 25, No. 2/3: 159-183, doi:10.2307/524215, ISSN 0002-0206, JSTOR 524215, S2CID 144358931.{{Citation}} * .{{Citation}} * Kilson, Martin (1966), Canjin Siyasa a cikin Jihar Yammacin Afirka: Nazarin Tsarin zamani a Saliyo, Cambridge: Harvard University Press, <nowiki>ISBN 0-8020-1687-1</nowiki>, OCLC 413935.{{Citation}} * Spitzer, Leo; Denzer, LaRay (1973a), "I. T. A. Wallace-Johnson da Ƙungiyar Matasan Yammacin Afirka", The International Journal of African Historical Studies, 6 (3), The International Journal for African Historical Education, Vol. 6, No. 3: 413-452, doi:10.2307/216610, ISSN 0361-7882, JSTOR 216610.{{Citation}} * Spitzer, Leo; Denzer, LaRay (1973b), "I. T. A. Wallace-Johnson da Ƙungiyar Matasan Yammacin Afirka. Sashe na II: Lokacin Saliyo, 1938-1945", Jaridar Duniya ta Nazarin Tarihin Afirka, 6 (4), Jaridar Duniya na Nazarin Tarihi na Afirka, Vol. 6, No. 4: 565-601, doi:10.2307/217222, ISSN 0361-7882, JSTOR 217222.{{Citation}} 0ri92hbcfkw5ykufn3dwu1xkxug3p51 656895 656894 2025-07-08T23:02:37Z Sirjat 20447 656895 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ƙungiyar Matasan Afirka ta Yamma ('''WAYL''') kungiya ce ta siyasa da [[Bankole Awoonor-Renner]], Ellis Brown, [[I. T. A. Wallace-Johnson]] da Robert Ben Wuta-Ofei suka kafa a [[Gold Coast (Mulkin mallaka na Birtaniyya)|Gold Coast]] a 1934. <ref>{{Cite journal |last=Asante |first=S. K. B. |date=1975 |title=I.t.a. Wallace Johnson and the Italo-Ethiopian Crisis |url=https://www.jstor.org/stable/41971218 |journal=Journal of the Historical Society of Nigeria |volume=7 |issue=4 |pages=631–646 |issn=0018-2540}}</ref><ref name="SD1973p432">{{Harvard citation no brackets|Spitzer|Denzer|1973a}}.</ref> Kungiyar ta kasance babbar ƙungiyar siyasa a kan gwamnatin mulkin mallaka a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]], musamman a [[Gold Coast (Mulkin mallaka na Birtaniyya)|Gold Coast]] da Saliyo. An zabi Awoonor-Renner a matsayin Shugaban WAYL na farko. An shirya rassan WAYL a garuruwa da birane da yawa a fadin Gold Coast ciki har da Accra, Akuse, Axim, Cape Coast, Elmina, Salt Pond, Sekondi da Takoradi. Kungiyar ita ce ƙungiya ta siyasa ta farko a yankin "don ɗaukar mata cikin manyan mambobi da ƙungiyoyin yanke shawara na ƙungiyar". [[Mary Lokko]] ta yi aiki a matsayin mataimakin Wallace-Johnson na wani lokaci tun daga 1936, ta zama mace ta farko a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] da ta rike mukami a cikin ƙungiyar siyasa. A cikin 1936 Eleanor Rathbone, memba mai zaman kansa na Majalisar Dattijai ta Burtaniya (MP), ta yi tambaya a cikin House of Commons tana tambayar dalilin da ya sa ba da izinin mambobi huɗu na WAYL (Gold Coast), Mista Agyeman, Mt Bobieh, Mista Dampere da Mista Atta, su koma gidajensu a [[Kumasi]], duk da cewa an sake su daga kurkuku bayan an soke su.<ref>{{Cite web |title=GOLD COAST (ASHANTI ORDINANCE). (Hansard, 16 December 1936) |url=https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1936/dec/16/gold-coast-ashanti-ordinance |access-date=2025-01-16 |website=api.parliament.uk}}</ref> A cikin 1938 shahararren League ya karu a Saliyo yayin da Wallace-Johnson ya dawo. Kungiyar ta yi takara kuma ta lashe zaben Freetown City Council a wannan shekarar. A lokacin Wallace-Johnson ya yi iƙirarin cewa kungiyar tana da mambobi 40,000. Bayan nasarar zaben Freetown, hukumomin Burtaniya sun kama Wallace-Johnson. Kungiyar ta shiga cikin rikici bayan an tura Wallace-Johnson kurkuku a Tsibirin Sherbro a 1939. Bayan ƙoƙarin farfado da kungiyar a 1944, Wallace-Johnson ya ɗauke shi cikin Tarayyar Pan-Afirka da aka kafa a Manchester, Ingila. Ya yanke shawarar haɗa shi cikin Majalisar Kasa ta Saliyo a shekarar 1950. == Bayani == == Bayanan da aka ambata == * .{{Citation|last3=Marika Sherwood}} * .{{Citation}} * Denzer, LaRay (Yuni-Satumba 1982), "Wallace-Johnson da Rikicin Aiki na Saliyo na 1939", African Studies Review, 25 (2/3), African Studies Review. 25, No. 2/3: 159-183, doi:10.2307/524215, ISSN 0002-0206, JSTOR 524215, S2CID 144358931.{{Citation}} * .{{Citation}} * Kilson, Martin (1966), Canjin Siyasa a cikin Jihar Yammacin Afirka: Nazarin Tsarin zamani a Saliyo, Cambridge: Harvard University Press, <nowiki>ISBN 0-8020-1687-1</nowiki>, OCLC 413935.{{Citation}} * Spitzer, Leo; Denzer, LaRay (1973a), "I. T. A. Wallace-Johnson da Ƙungiyar Matasan Yammacin Afirka", The International Journal of African Historical Studies, 6 (3), The International Journal for African Historical Education, Vol. 6, No. 3: 413-452, doi:10.2307/216610, ISSN 0361-7882, JSTOR 216610.{{Citation}} * Spitzer, Leo; Denzer, LaRay (1973b), "I. T. A. Wallace-Johnson da Ƙungiyar Matasan Yammacin Afirka. Sashe na II: Lokacin Saliyo, 1938-1945", Jaridar Duniya ta Nazarin Tarihin Afirka, 6 (4), Jaridar Duniya na Nazarin Tarihi na Afirka, Vol. 6, No. 4: 565-601, doi:10.2307/217222, ISSN 0361-7882, JSTOR 217222.{{Citation}} pr1pa6tscxo5gucmfntyc1xkytj5znb 656896 656895 2025-07-08T23:03:32Z Sirjat 20447 /* Bayanan da aka ambata */ 656896 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ƙungiyar Matasan Afirka ta Yamma ('''WAYL''') kungiya ce ta siyasa da [[Bankole Awoonor-Renner]], Ellis Brown, [[I. T. A. Wallace-Johnson]] da Robert Ben Wuta-Ofei suka kafa a [[Gold Coast (Mulkin mallaka na Birtaniyya)|Gold Coast]] a 1934. <ref>{{Cite journal |last=Asante |first=S. K. B. |date=1975 |title=I.t.a. Wallace Johnson and the Italo-Ethiopian Crisis |url=https://www.jstor.org/stable/41971218 |journal=Journal of the Historical Society of Nigeria |volume=7 |issue=4 |pages=631–646 |issn=0018-2540}}</ref><ref name="SD1973p432">{{Harvard citation no brackets|Spitzer|Denzer|1973a}}.</ref> Kungiyar ta kasance babbar ƙungiyar siyasa a kan gwamnatin mulkin mallaka a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]], musamman a [[Gold Coast (Mulkin mallaka na Birtaniyya)|Gold Coast]] da Saliyo. An zabi Awoonor-Renner a matsayin Shugaban WAYL na farko. An shirya rassan WAYL a garuruwa da birane da yawa a fadin Gold Coast ciki har da Accra, Akuse, Axim, Cape Coast, Elmina, Salt Pond, Sekondi da Takoradi. Kungiyar ita ce ƙungiya ta siyasa ta farko a yankin "don ɗaukar mata cikin manyan mambobi da ƙungiyoyin yanke shawara na ƙungiyar". [[Mary Lokko]] ta yi aiki a matsayin mataimakin Wallace-Johnson na wani lokaci tun daga 1936, ta zama mace ta farko a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] da ta rike mukami a cikin ƙungiyar siyasa. A cikin 1936 Eleanor Rathbone, memba mai zaman kansa na Majalisar Dattijai ta Burtaniya (MP), ta yi tambaya a cikin House of Commons tana tambayar dalilin da ya sa ba da izinin mambobi huɗu na WAYL (Gold Coast), Mista Agyeman, Mt Bobieh, Mista Dampere da Mista Atta, su koma gidajensu a [[Kumasi]], duk da cewa an sake su daga kurkuku bayan an soke su.<ref>{{Cite web |title=GOLD COAST (ASHANTI ORDINANCE). (Hansard, 16 December 1936) |url=https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1936/dec/16/gold-coast-ashanti-ordinance |access-date=2025-01-16 |website=api.parliament.uk}}</ref> A cikin 1938 shahararren League ya karu a Saliyo yayin da Wallace-Johnson ya dawo. Kungiyar ta yi takara kuma ta lashe zaben Freetown City Council a wannan shekarar. A lokacin Wallace-Johnson ya yi iƙirarin cewa kungiyar tana da mambobi 40,000. Bayan nasarar zaben Freetown, hukumomin Burtaniya sun kama Wallace-Johnson. Kungiyar ta shiga cikin rikici bayan an tura Wallace-Johnson kurkuku a Tsibirin Sherbro a 1939. Bayan ƙoƙarin farfado da kungiyar a 1944, Wallace-Johnson ya ɗauke shi cikin Tarayyar Pan-Afirka da aka kafa a Manchester, Ingila. Ya yanke shawarar haɗa shi cikin Majalisar Kasa ta Saliyo a shekarar 1950. == Bayani == == Bayanan da aka ambata == * {{citation|last1=Adi|first1=Hakim|author1-link=Hakim Adi|last2=Sherwood|first2=Marika|author-link2 = Marika Sherwood|title=Pan-African History: Political Figures from Africa and the Diaspora Since 1787|year=2003|publisher=[[Routledge]]|location=[[New York City|New York]]|isbn=0-415-17352-3|oclc=50243646}}. * {{citation|last1=Cartwright|first1=John R.|title=Politics in Sierra Leone, 1947-67|year=1970|publisher=[[University of Toronto Press]]|location=[[Toronto]]|isbn=0-8020-1687-1|oclc=1992688}}. * {{citation|last=Denzer|first=LaRay|title=Wallace-Johnson and the Sierra Leone Labor Crisis of 1939|date=June–September 1982|journal=African Studies Review|volume=25|issue=2/3|pages=159–183| jstor=524215|issn=0002-0206|doi=10.2307/524215|publisher=African Studies Review, Vol. 25, No. 2/3|s2cid=144358931 }}. * {{citation|last1=Hooker|first1=James|title=Black Revolutionary: [[George Padmore]]'s Path from Communism to Pan-Africanism|year=1967|publisher=[[Praeger Publishers]]|location=[[New York City|New York]]|oclc=1992688}}. * {{citation|author-link1=Martin Luther Kilson|last1=Kilson|first1=Martin|title=Political Change in a West African State: A Study of the Modernization Process in Sierra Leone |year=1966|publisher=[[Harvard University Press]]|location=[[Cambridge, Massachusetts|Cambridge]]|isbn=0-8020-1687-1|oclc=413935}}. * {{citation|last1=Spitzer|first1=Leo|last2=Denzer|first2=LaRay|title=I. T. A. Wallace-Johnson and the West African Youth League|year=1973a|journal=The International Journal of African Historical Studies|volume=6|issue=3|pages=413–452| jstor=216610|issn=0361-7882|doi=10.2307/216610|publisher=The International Journal of African Historical Studies, Vol. 6, No. 3}}. * {{citation|last1=Spitzer|first1=Leo|last2=Denzer|first2=LaRay|title=I. T. A. Wallace-Johnson and the West African Youth League. Part II: The Sierra Leone Period, 1938-1945 |year=1973b|journal=The International Journal of African Historical Studies|volume=6|issue=4|pages=565–601| jstor=217222|issn=0361-7882|doi=10.2307/217222|publisher=The International Journal of African Historical Studies, Vol. 6, No. 4}}. b4c80m8ucdop136ucvbnl5c4xwuxz0c 656897 656896 2025-07-08T23:03:46Z Sirjat 20447 /* Bayani */ 656897 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ƙungiyar Matasan Afirka ta Yamma ('''WAYL''') kungiya ce ta siyasa da [[Bankole Awoonor-Renner]], Ellis Brown, [[I. T. A. Wallace-Johnson]] da Robert Ben Wuta-Ofei suka kafa a [[Gold Coast (Mulkin mallaka na Birtaniyya)|Gold Coast]] a 1934. <ref>{{Cite journal |last=Asante |first=S. K. B. |date=1975 |title=I.t.a. Wallace Johnson and the Italo-Ethiopian Crisis |url=https://www.jstor.org/stable/41971218 |journal=Journal of the Historical Society of Nigeria |volume=7 |issue=4 |pages=631–646 |issn=0018-2540}}</ref><ref name="SD1973p432">{{Harvard citation no brackets|Spitzer|Denzer|1973a}}.</ref> Kungiyar ta kasance babbar ƙungiyar siyasa a kan gwamnatin mulkin mallaka a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]], musamman a [[Gold Coast (Mulkin mallaka na Birtaniyya)|Gold Coast]] da Saliyo. An zabi Awoonor-Renner a matsayin Shugaban WAYL na farko. An shirya rassan WAYL a garuruwa da birane da yawa a fadin Gold Coast ciki har da Accra, Akuse, Axim, Cape Coast, Elmina, Salt Pond, Sekondi da Takoradi. Kungiyar ita ce ƙungiya ta siyasa ta farko a yankin "don ɗaukar mata cikin manyan mambobi da ƙungiyoyin yanke shawara na ƙungiyar". [[Mary Lokko]] ta yi aiki a matsayin mataimakin Wallace-Johnson na wani lokaci tun daga 1936, ta zama mace ta farko a [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] da ta rike mukami a cikin ƙungiyar siyasa. A cikin 1936 Eleanor Rathbone, memba mai zaman kansa na Majalisar Dattijai ta Burtaniya (MP), ta yi tambaya a cikin House of Commons tana tambayar dalilin da ya sa ba da izinin mambobi huɗu na WAYL (Gold Coast), Mista Agyeman, Mt Bobieh, Mista Dampere da Mista Atta, su koma gidajensu a [[Kumasi]], duk da cewa an sake su daga kurkuku bayan an soke su.<ref>{{Cite web |title=GOLD COAST (ASHANTI ORDINANCE). (Hansard, 16 December 1936) |url=https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1936/dec/16/gold-coast-ashanti-ordinance |access-date=2025-01-16 |website=api.parliament.uk}}</ref> A cikin 1938 shahararren League ya karu a Saliyo yayin da Wallace-Johnson ya dawo. Kungiyar ta yi takara kuma ta lashe zaben Freetown City Council a wannan shekarar. A lokacin Wallace-Johnson ya yi iƙirarin cewa kungiyar tana da mambobi 40,000. Bayan nasarar zaben Freetown, hukumomin Burtaniya sun kama Wallace-Johnson. Kungiyar ta shiga cikin rikici bayan an tura Wallace-Johnson kurkuku a Tsibirin Sherbro a 1939. Bayan ƙoƙarin farfado da kungiyar a 1944, Wallace-Johnson ya ɗauke shi cikin Tarayyar Pan-Afirka da aka kafa a Manchester, Ingila. Ya yanke shawarar haɗa shi cikin Majalisar Kasa ta Saliyo a shekarar 1950. == Bayani == {{reflist}} == Bayanan da aka ambata == * {{citation|last1=Adi|first1=Hakim|author1-link=Hakim Adi|last2=Sherwood|first2=Marika|author-link2 = Marika Sherwood|title=Pan-African History: Political Figures from Africa and the Diaspora Since 1787|year=2003|publisher=[[Routledge]]|location=[[New York City|New York]]|isbn=0-415-17352-3|oclc=50243646}}. * {{citation|last1=Cartwright|first1=John R.|title=Politics in Sierra Leone, 1947-67|year=1970|publisher=[[University of Toronto Press]]|location=[[Toronto]]|isbn=0-8020-1687-1|oclc=1992688}}. * {{citation|last=Denzer|first=LaRay|title=Wallace-Johnson and the Sierra Leone Labor Crisis of 1939|date=June–September 1982|journal=African Studies Review|volume=25|issue=2/3|pages=159–183| jstor=524215|issn=0002-0206|doi=10.2307/524215|publisher=African Studies Review, Vol. 25, No. 2/3|s2cid=144358931 }}. * {{citation|last1=Hooker|first1=James|title=Black Revolutionary: [[George Padmore]]'s Path from Communism to Pan-Africanism|year=1967|publisher=[[Praeger Publishers]]|location=[[New York City|New York]]|oclc=1992688}}. * {{citation|author-link1=Martin Luther Kilson|last1=Kilson|first1=Martin|title=Political Change in a West African State: A Study of the Modernization Process in Sierra Leone |year=1966|publisher=[[Harvard University Press]]|location=[[Cambridge, Massachusetts|Cambridge]]|isbn=0-8020-1687-1|oclc=413935}}. * {{citation|last1=Spitzer|first1=Leo|last2=Denzer|first2=LaRay|title=I. T. A. Wallace-Johnson and the West African Youth League|year=1973a|journal=The International Journal of African Historical Studies|volume=6|issue=3|pages=413–452| jstor=216610|issn=0361-7882|doi=10.2307/216610|publisher=The International Journal of African Historical Studies, Vol. 6, No. 3}}. * {{citation|last1=Spitzer|first1=Leo|last2=Denzer|first2=LaRay|title=I. T. A. Wallace-Johnson and the West African Youth League. Part II: The Sierra Leone Period, 1938-1945 |year=1973b|journal=The International Journal of African Historical Studies|volume=6|issue=4|pages=565–601| jstor=217222|issn=0361-7882|doi=10.2307/217222|publisher=The International Journal of African Historical Studies, Vol. 6, No. 4}}. 689fq23vl07de8i6ku8lwrp2x43chhv Rikicin Barbary da Portuguese 0 105019 656898 2025-07-08T23:23:10Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1296162018|Barbary–Portuguese conflicts]]" 656898 wikitext text/x-wiki Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.  {{Ana bukatan hujja|date=January 2025}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2025)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} === Ayyuka na Maris 1714 === [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] iy1cr4anc4d1owdps0m4nvmzhjqhkxj 656899 656898 2025-07-08T23:23:27Z Sirjat 20447 /* Kashe Madeira, 1617 */ 656899 wikitext text/x-wiki Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} === Ayyuka na Maris 1714 === [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 6wqrmzufvkg6l80ykrbdg1cufq21uds 656900 656899 2025-07-08T23:23:45Z Sirjat 20447 656900 wikitext text/x-wiki {{databox}} Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} === Ayyuka na Maris 1714 === [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 5esj3nu27ls2bzxaqti7ttquu2yeg7l 656901 656900 2025-07-08T23:26:29Z Sirjat 20447 /* Ayyuka na Maris 1714 */ 656901 wikitext text/x-wiki {{databox}} Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} === Ayyuka na Maris 1714 === ===Ayyukan Disamba 1716=== A cikin watan Disamba na shekara ta 1716, wani jirgin ruwa na Portugal mai bindigu 12, ''Rio Real'', an kama shi a gabar Cape Espichel bayan fafatawa da jirgin 'yan fashin teku mai bindigu 38 na tsawon rabin rana, kuma bayan karo na biyu. Daga baya, wani jirgi da ke hanyarsa daga Porto zuwa Brazil, an kama shi kilomita 25 daga Lisbon. Labarin wadannan abubuwan ya isa Portugal ne a watan Maris 1717.{{sfn|Salgado|2022|p=155–156}} ===Ayyuka na 18 ga Satumba, 1720=== A ranar 18 ga Satumba, 1719, jiragen ruwa biyu na Portugal masu ɗauke da itace daga Galicia zuwa Cádiz, sun faɗa hannun 'yan fashin teku daga yankin Maghreb.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Harin Cape Verde, 1723=== A ƙarshen bazara na shekara ta 1723, jiragen kasuwanci guda bakwai tare da rakiyar jiragen yaƙi guda uku, sun fuskanci hari kusa da Cape Verde daga jiragen Barbary guda biyu. Wannan harin bai yi nasara ba, kuma jiragen Portugal sun ci gaba da tafiyarsu zuwa Brazil.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Fafatawar ''Nossa Senhora da Vitória'', 1723=== A cikin shekara ta 1723, jirgin ''Nossa Senhora da Vitória'' yayin dawowarsa daga aiki a Cape Verde, ya gamu da jiragen Algeria guda uku, daga bindigu 60 zuwa 35, kusa da Cabo da Roca. Bayan gajeren musayar wuta, 'yan fashin teku sun ɓace da dare. Wannan jirgi ɗaya ne, kafin ƙarshen aikinsa a ƙarshen Nuwamba, ya kama wani jirgin Algeria mai bindigu 36, inda guda 10 ke jifa da duwatsu, da ma'aikata 250, kusa da Cabo Mondego bayan doguwar fafatawa.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Ayyukan shekarar 1724=== A farkon shekara ta 1724, jiragen ruwa guda bakwai daga Porto da ke hanyarsu zuwa Bahia, uku daga cikinsu na dauke da makamai, sun fuskanci jiragen Algeria guda uku a kilomita 15 daga birnin Argel. Babu wata babbar fitina da ta faru.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] g40k2jtwev9vigs4hz6rb8x8m8vsmcq 656902 656901 2025-07-08T23:27:35Z Sirjat 20447 /* Ayyuka na Maris 1714 */ 656902 wikitext text/x-wiki {{databox}} Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} ===Ayyukan watan Maris 1714=== A farkon watan Maris 1714, jiragen ruwa guda uku na korsari daga Algiers sun kai hari kan jirgin kasuwanci na Portugal da ke fitowa daga Brazil dauke da kaya mai nauyin sukari zuwa Lisbon, tsakanin São Miguel da Lisbon. Bayan fafatawar sa'o'i takwas, korsar din sun janye, kuma jirgin Portugal ya shiga cikin Kogin Tagus, da kusan mutane 20 sun mutu, da dama sun jikkata, kuma jirgin ya lalace.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} Daga bisani a cikin wannan wata, wani jirgin kasuwanci na Portugal, wanda ke dauke da makamai guda 28, an kai masa hari a kusa da Berlengas ta jiragen yaki guda uku daga Arewacin Afirka, daya yana da bindigogi 50, wani kuma 40, sannan na karshe 30. Bayan kusan awanni 24 na faɗa, jiragen korsari sun janye daga harin, kuma jirgin ya shiga Lisbon ba tare da wata matsala mai tsanani ba.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} ===Ayyukan Disamba 1716=== A cikin watan Disamba na shekara ta 1716, wani jirgin ruwa na Portugal mai bindigu 12, ''Rio Real'', an kama shi a gabar Cape Espichel bayan fafatawa da jirgin 'yan fashin teku mai bindigu 38 na tsawon rabin rana, kuma bayan karo na biyu. Daga baya, wani jirgi da ke hanyarsa daga Porto zuwa Brazil, an kama shi kilomita 25 daga Lisbon. Labarin wadannan abubuwan ya isa Portugal ne a watan Maris 1717.{{sfn|Salgado|2022|p=155–156}} ===Ayyuka na 18 ga Satumba, 1720=== A ranar 18 ga Satumba, 1719, jiragen ruwa biyu na Portugal masu ɗauke da itace daga Galicia zuwa Cádiz, sun faɗa hannun 'yan fashin teku daga yankin Maghreb.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Harin Cape Verde, 1723=== A ƙarshen bazara na shekara ta 1723, jiragen kasuwanci guda bakwai tare da rakiyar jiragen yaƙi guda uku, sun fuskanci hari kusa da Cape Verde daga jiragen Barbary guda biyu. Wannan harin bai yi nasara ba, kuma jiragen Portugal sun ci gaba da tafiyarsu zuwa Brazil.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Fafatawar ''Nossa Senhora da Vitória'', 1723=== A cikin shekara ta 1723, jirgin ''Nossa Senhora da Vitória'' yayin dawowarsa daga aiki a Cape Verde, ya gamu da jiragen Algeria guda uku, daga bindigu 60 zuwa 35, kusa da Cabo da Roca. Bayan gajeren musayar wuta, 'yan fashin teku sun ɓace da dare. Wannan jirgi ɗaya ne, kafin ƙarshen aikinsa a ƙarshen Nuwamba, ya kama wani jirgin Algeria mai bindigu 36, inda guda 10 ke jifa da duwatsu, da ma'aikata 250, kusa da Cabo Mondego bayan doguwar fafatawa.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Ayyukan shekarar 1724=== A farkon shekara ta 1724, jiragen ruwa guda bakwai daga Porto da ke hanyarsu zuwa Bahia, uku daga cikinsu na dauke da makamai, sun fuskanci jiragen Algeria guda uku a kilomita 15 daga birnin Argel. Babu wata babbar fitina da ta faru.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] kxfrpy2stb0mzopvub95dmuvasgsqpp 656903 656902 2025-07-08T23:30:03Z Sirjat 20447 /* Ayyukan shekarar 1724 */ 656903 wikitext text/x-wiki {{databox}} Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} ===Ayyukan watan Maris 1714=== A farkon watan Maris 1714, jiragen ruwa guda uku na korsari daga Algiers sun kai hari kan jirgin kasuwanci na Portugal da ke fitowa daga Brazil dauke da kaya mai nauyin sukari zuwa Lisbon, tsakanin São Miguel da Lisbon. Bayan fafatawar sa'o'i takwas, korsar din sun janye, kuma jirgin Portugal ya shiga cikin Kogin Tagus, da kusan mutane 20 sun mutu, da dama sun jikkata, kuma jirgin ya lalace.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} Daga bisani a cikin wannan wata, wani jirgin kasuwanci na Portugal, wanda ke dauke da makamai guda 28, an kai masa hari a kusa da Berlengas ta jiragen yaki guda uku daga Arewacin Afirka, daya yana da bindigogi 50, wani kuma 40, sannan na karshe 30. Bayan kusan awanni 24 na faɗa, jiragen korsari sun janye daga harin, kuma jirgin ya shiga Lisbon ba tare da wata matsala mai tsanani ba.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} ===Ayyukan Disamba 1716=== A cikin watan Disamba na shekara ta 1716, wani jirgin ruwa na Portugal mai bindigu 12, ''Rio Real'', an kama shi a gabar Cape Espichel bayan fafatawa da jirgin 'yan fashin teku mai bindigu 38 na tsawon rabin rana, kuma bayan karo na biyu. Daga baya, wani jirgi da ke hanyarsa daga Porto zuwa Brazil, an kama shi kilomita 25 daga Lisbon. Labarin wadannan abubuwan ya isa Portugal ne a watan Maris 1717.{{sfn|Salgado|2022|p=155–156}} ===Ayyuka na 18 ga Satumba, 1720=== A ranar 18 ga Satumba, 1719, jiragen ruwa biyu na Portugal masu ɗauke da itace daga Galicia zuwa Cádiz, sun faɗa hannun 'yan fashin teku daga yankin Maghreb.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Harin Cape Verde, 1723=== A ƙarshen bazara na shekara ta 1723, jiragen kasuwanci guda bakwai tare da rakiyar jiragen yaƙi guda uku, sun fuskanci hari kusa da Cape Verde daga jiragen Barbary guda biyu. Wannan harin bai yi nasara ba, kuma jiragen Portugal sun ci gaba da tafiyarsu zuwa Brazil.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Fafatawar ''Nossa Senhora da Vitória'', 1723=== A cikin shekara ta 1723, jirgin ''Nossa Senhora da Vitória'' yayin dawowarsa daga aiki a Cape Verde, ya gamu da jiragen Algeria guda uku, daga bindigu 60 zuwa 35, kusa da Cabo da Roca. Bayan gajeren musayar wuta, 'yan fashin teku sun ɓace da dare. Wannan jirgi ɗaya ne, kafin ƙarshen aikinsa a ƙarshen Nuwamba, ya kama wani jirgin Algeria mai bindigu 36, inda guda 10 ke jifa da duwatsu, da ma'aikata 250, kusa da Cabo Mondego bayan doguwar fafatawa.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Ayyukan shekarar 1724=== A farkon shekara ta 1724, jiragen ruwa guda bakwai daga Porto da ke hanyarsu zuwa Bahia, uku daga cikinsu na dauke da makamai, sun fuskanci jiragen Algeria guda uku a kilomita 15 daga birnin Argel. Babu wata babbar fitina da ta faru.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Faɗa kusa da gabar tekun Portugal, ~1728=== Kafin watan Yuli na 1728, ''Nossa Senhora da Oliveira'' ta yi faɗa da jiragen yaki guda shida daga Aljeriya, ɗaya daga cikinsu na da bindigogi 40, sauran kuma suna da bindigogi 50–56, kafin ta nemi mafaka a ƙarƙashin kariyar Ganuwar Peniche.{{sfn|Salgado|2022|p=162}} ===Harin watan Yuli 1750=== Duk da kasancewar jiragen yaki na Portugal a gabar teku, a ƙarshen watan Yuli, wani jirgin ruwa da ke komawa daga Brazil ya ga jirage guda biyu kusa da tsibirin Berlengas, ɗaya daga cikinsu an kama shi, ɗaya kuma shine xaveco daga Aljeriya da kusan mutane 300 a ciki. 'Yan fashin ruwa sun yi ƙoƙarin hawa kan jirgin Portugal amma ba su yi nasara ba, kuma sun sha mummunan rauni.{{sfn|Salgado|2022|p=164}} ===Harin Salé, 1751=== Wani jirgin hiate na Portugal da ke tafiya daga Cádiz zuwa Porto ya samu hari daga wani xaveco na Salé, wanda ya yi ƙoƙarin hawa kan hiate har sau huɗu kafin ya janye.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin watan Agusta 1754=== A watan Agusta na 1754, jiragen ruwa guda uku na Portugal da ke tafiya daga Viana do Castelo zuwa Lisbon sun gamu da jiragen fashin ruwa guda biyar daga arewacin Afirka. Bayan sa’o’i masu yawa na gwagwarmaya da asara, jiragen caravelas sun samu taimako daga wani jirgi daga Pernambuco. 'Yan fashin sun sake kai hari da dare amma sun kasa. Daya daga cikin caravelas ta bace bayan ta buge dutse, wataƙila kusa da Berlengas.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 09q7b2yulpgi7sv3lzzb42g07u18hmk 656927 656903 2025-07-09T05:38:09Z Sirjat 20447 /* Harin watan Agusta 1754 */ 656927 wikitext text/x-wiki {{databox}} Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} ===Ayyukan watan Maris 1714=== A farkon watan Maris 1714, jiragen ruwa guda uku na korsari daga Algiers sun kai hari kan jirgin kasuwanci na Portugal da ke fitowa daga Brazil dauke da kaya mai nauyin sukari zuwa Lisbon, tsakanin São Miguel da Lisbon. Bayan fafatawar sa'o'i takwas, korsar din sun janye, kuma jirgin Portugal ya shiga cikin Kogin Tagus, da kusan mutane 20 sun mutu, da dama sun jikkata, kuma jirgin ya lalace.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} Daga bisani a cikin wannan wata, wani jirgin kasuwanci na Portugal, wanda ke dauke da makamai guda 28, an kai masa hari a kusa da Berlengas ta jiragen yaki guda uku daga Arewacin Afirka, daya yana da bindigogi 50, wani kuma 40, sannan na karshe 30. Bayan kusan awanni 24 na faɗa, jiragen korsari sun janye daga harin, kuma jirgin ya shiga Lisbon ba tare da wata matsala mai tsanani ba.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} ===Ayyukan Disamba 1716=== A cikin watan Disamba na shekara ta 1716, wani jirgin ruwa na Portugal mai bindigu 12, ''Rio Real'', an kama shi a gabar Cape Espichel bayan fafatawa da jirgin 'yan fashin teku mai bindigu 38 na tsawon rabin rana, kuma bayan karo na biyu. Daga baya, wani jirgi da ke hanyarsa daga Porto zuwa Brazil, an kama shi kilomita 25 daga Lisbon. Labarin wadannan abubuwan ya isa Portugal ne a watan Maris 1717.{{sfn|Salgado|2022|p=155–156}} ===Ayyuka na 18 ga Satumba, 1720=== A ranar 18 ga Satumba, 1719, jiragen ruwa biyu na Portugal masu ɗauke da itace daga Galicia zuwa Cádiz, sun faɗa hannun 'yan fashin teku daga yankin Maghreb.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Harin Cape Verde, 1723=== A ƙarshen bazara na shekara ta 1723, jiragen kasuwanci guda bakwai tare da rakiyar jiragen yaƙi guda uku, sun fuskanci hari kusa da Cape Verde daga jiragen Barbary guda biyu. Wannan harin bai yi nasara ba, kuma jiragen Portugal sun ci gaba da tafiyarsu zuwa Brazil.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Fafatawar ''Nossa Senhora da Vitória'', 1723=== A cikin shekara ta 1723, jirgin ''Nossa Senhora da Vitória'' yayin dawowarsa daga aiki a Cape Verde, ya gamu da jiragen Algeria guda uku, daga bindigu 60 zuwa 35, kusa da Cabo da Roca. Bayan gajeren musayar wuta, 'yan fashin teku sun ɓace da dare. Wannan jirgi ɗaya ne, kafin ƙarshen aikinsa a ƙarshen Nuwamba, ya kama wani jirgin Algeria mai bindigu 36, inda guda 10 ke jifa da duwatsu, da ma'aikata 250, kusa da Cabo Mondego bayan doguwar fafatawa.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Ayyukan shekarar 1724=== A farkon shekara ta 1724, jiragen ruwa guda bakwai daga Porto da ke hanyarsu zuwa Bahia, uku daga cikinsu na dauke da makamai, sun fuskanci jiragen Algeria guda uku a kilomita 15 daga birnin Argel. Babu wata babbar fitina da ta faru.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Faɗa kusa da gabar tekun Portugal, ~1728=== Kafin watan Yuli na 1728, ''Nossa Senhora da Oliveira'' ta yi faɗa da jiragen yaki guda shida daga Aljeriya, ɗaya daga cikinsu na da bindigogi 40, sauran kuma suna da bindigogi 50–56, kafin ta nemi mafaka a ƙarƙashin kariyar Ganuwar Peniche.{{sfn|Salgado|2022|p=162}} ===Harin watan Yuli 1750=== Duk da kasancewar jiragen yaki na Portugal a gabar teku, a ƙarshen watan Yuli, wani jirgin ruwa da ke komawa daga Brazil ya ga jirage guda biyu kusa da tsibirin Berlengas, ɗaya daga cikinsu an kama shi, ɗaya kuma shine xaveco daga Aljeriya da kusan mutane 300 a ciki. 'Yan fashin ruwa sun yi ƙoƙarin hawa kan jirgin Portugal amma ba su yi nasara ba, kuma sun sha mummunan rauni.{{sfn|Salgado|2022|p=164}} ===Harin Salé, 1751=== Wani jirgin hiate na Portugal da ke tafiya daga Cádiz zuwa Porto ya samu hari daga wani xaveco na Salé, wanda ya yi ƙoƙarin hawa kan hiate har sau huɗu kafin ya janye.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin watan Agusta 1754=== A watan Agusta na 1754, jiragen ruwa guda uku na Portugal da ke tafiya daga Viana do Castelo zuwa Lisbon sun gamu da jiragen fashin ruwa guda biyar daga arewacin Afirka. Bayan sa’o’i masu yawa na gwagwarmaya da asara, jiragen caravelas sun samu taimako daga wani jirgi daga Pernambuco. 'Yan fashin sun sake kai hari da dare amma sun kasa. Daya daga cikin caravelas ta bace bayan ta buge dutse, wataƙila kusa da Berlengas.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin da aka kai Lisbon, 1778=== A cikin watan Agusta na shekarar 1778, barayi daga Aljeriya sun kama wasu jiragen ruwa a gabar teku ta Lisbon. A matsayin martani, an tura jirgin yaki daga Lisbon don yin sintiri a gabar Algarve, kuma jirgin ruwa mai suna ''São João Baptista'' aka sanya a matsayin mai tsaro, yana zaune a teku har zuwa Oktoba.{{sfn|Salgado|2022|p=167}} ===Harin Sifaniya a Algiers, 1784=== Saboda ci gaba da ayyukan barayi na yankin Arewacin Afirka, musamman kan jiragen Sifaniya, daular ta tilastawa yin hari a Algiers. Portugal ta shiga wannan aikin, tare da jiragenta ''Santo António'', ''S. José'' da ''Nossa Senhora do Bom Sucesso'', wanda [[w:pt:Bernardo Ramires Esquível|Bernardo Ramires Esquível]] ke jagoranta.{{sfn|Salgado|2022|p=170}} ===Tafiyar ''Tritão'', 1786=== A ranar 5 ga Mayu, 1786, jiragen ruwa na Portugal, ciki har da ''Nossa Senhora do Bom Sucesso'', ''Princesa do Brasil'', da ''Cisne'', sun gudanar da sintiri da dama a cikin Mashigar da Tekun Bahar Rum, ciki har da fafatawa da barayin Aljeriya. ''Tritão'', wanda kapta Manuel Ferreira Nobre ke jagoranta,{{sfn|Soares|1863|p=469}} ya fafata da wani jirgin barayi a gabar Gibraltar, wanda ya kasance jirgin barayi ya makale kuma dakaru suka tsere.{{sfn|Salgado|2022|p=170–171}} ===Fafatawar 26 ga Mayu, 1789=== Jiragen Portugal sun kuma fuskanci barayi na Faransa, musamman a ranar 26 ga Mayu ko a cikin watan Yuni, 1789, lokacin da suka hango jirgin Faransa ''Le Désir'' a gabar Argel. Bayan musayar wuta na sa’o’i kadan, ba su samu kama jirgin barayin ba saboda ruwa ya yi kasa da kuma zuwan karin jiragen daga Algiers.{{sfn|Monteiro|1996|p=210}}{{sfn|Salgado|2022|p=172}} ===Kama Xebec ɗin Aljeriya, 1800=== Jirgin karamin ruwa mai suna Balão, wanda ke dauke da bindigogi 16, ya kama wani xebec ɗin Aljeriya da ke dauke da bindigogi 20. Xebec ɗin yana tafiya daga Cádiz zuwa Algiers lokacin da aka dakatar da shi aka kama. Duk jiragen biyu, Balão da xebec ɗin da aka kama, sun isa Lisbon a ranar 9 ga Afrilu, 1800.{{sfn|Salgado|2022|p=181}} ===Fafatawar 27 ga Mayu, 1802=== A watan Mayu 1802, jirgin ruwa mai suna ''Cisne'', mai dauke da bindigogi 36–44, shi kadai ne ke sintiri a cikin Mashigar. A daren ranar 5 ga Mayu, dakaru sun hango wani jirgin ruwa mai ban mamaki yana karatowa. Da safe, an gano cewa jirgin barayi ne daga Aljeriya karkashin jagorancin Ra'is Hamidu ibn 'Ali. Bayan fafatawar da ta dauki kusan mintuna 90, jirgin ''Cisne'' daga karshe an kama shi.{{sfn|Salgado|2022|p=184–185}}{{sfn|Monteiro|1996|pp=254–255}} [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] mamo792quzdo45qakpljo4m6odc9ro4 656928 656927 2025-07-09T05:39:57Z Sirjat 20447 /* Fafatawar 27 ga Mayu, 1802 */ 656928 wikitext text/x-wiki {{databox}} Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} ===Ayyukan watan Maris 1714=== A farkon watan Maris 1714, jiragen ruwa guda uku na korsari daga Algiers sun kai hari kan jirgin kasuwanci na Portugal da ke fitowa daga Brazil dauke da kaya mai nauyin sukari zuwa Lisbon, tsakanin São Miguel da Lisbon. Bayan fafatawar sa'o'i takwas, korsar din sun janye, kuma jirgin Portugal ya shiga cikin Kogin Tagus, da kusan mutane 20 sun mutu, da dama sun jikkata, kuma jirgin ya lalace.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} Daga bisani a cikin wannan wata, wani jirgin kasuwanci na Portugal, wanda ke dauke da makamai guda 28, an kai masa hari a kusa da Berlengas ta jiragen yaki guda uku daga Arewacin Afirka, daya yana da bindigogi 50, wani kuma 40, sannan na karshe 30. Bayan kusan awanni 24 na faɗa, jiragen korsari sun janye daga harin, kuma jirgin ya shiga Lisbon ba tare da wata matsala mai tsanani ba.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} ===Ayyukan Disamba 1716=== A cikin watan Disamba na shekara ta 1716, wani jirgin ruwa na Portugal mai bindigu 12, ''Rio Real'', an kama shi a gabar Cape Espichel bayan fafatawa da jirgin 'yan fashin teku mai bindigu 38 na tsawon rabin rana, kuma bayan karo na biyu. Daga baya, wani jirgi da ke hanyarsa daga Porto zuwa Brazil, an kama shi kilomita 25 daga Lisbon. Labarin wadannan abubuwan ya isa Portugal ne a watan Maris 1717.{{sfn|Salgado|2022|p=155–156}} ===Ayyuka na 18 ga Satumba, 1720=== A ranar 18 ga Satumba, 1719, jiragen ruwa biyu na Portugal masu ɗauke da itace daga Galicia zuwa Cádiz, sun faɗa hannun 'yan fashin teku daga yankin Maghreb.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Harin Cape Verde, 1723=== A ƙarshen bazara na shekara ta 1723, jiragen kasuwanci guda bakwai tare da rakiyar jiragen yaƙi guda uku, sun fuskanci hari kusa da Cape Verde daga jiragen Barbary guda biyu. Wannan harin bai yi nasara ba, kuma jiragen Portugal sun ci gaba da tafiyarsu zuwa Brazil.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Fafatawar ''Nossa Senhora da Vitória'', 1723=== A cikin shekara ta 1723, jirgin ''Nossa Senhora da Vitória'' yayin dawowarsa daga aiki a Cape Verde, ya gamu da jiragen Algeria guda uku, daga bindigu 60 zuwa 35, kusa da Cabo da Roca. Bayan gajeren musayar wuta, 'yan fashin teku sun ɓace da dare. Wannan jirgi ɗaya ne, kafin ƙarshen aikinsa a ƙarshen Nuwamba, ya kama wani jirgin Algeria mai bindigu 36, inda guda 10 ke jifa da duwatsu, da ma'aikata 250, kusa da Cabo Mondego bayan doguwar fafatawa.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Ayyukan shekarar 1724=== A farkon shekara ta 1724, jiragen ruwa guda bakwai daga Porto da ke hanyarsu zuwa Bahia, uku daga cikinsu na dauke da makamai, sun fuskanci jiragen Algeria guda uku a kilomita 15 daga birnin Argel. Babu wata babbar fitina da ta faru.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Faɗa kusa da gabar tekun Portugal, ~1728=== Kafin watan Yuli na 1728, ''Nossa Senhora da Oliveira'' ta yi faɗa da jiragen yaki guda shida daga Aljeriya, ɗaya daga cikinsu na da bindigogi 40, sauran kuma suna da bindigogi 50–56, kafin ta nemi mafaka a ƙarƙashin kariyar Ganuwar Peniche.{{sfn|Salgado|2022|p=162}} ===Harin watan Yuli 1750=== Duk da kasancewar jiragen yaki na Portugal a gabar teku, a ƙarshen watan Yuli, wani jirgin ruwa da ke komawa daga Brazil ya ga jirage guda biyu kusa da tsibirin Berlengas, ɗaya daga cikinsu an kama shi, ɗaya kuma shine xaveco daga Aljeriya da kusan mutane 300 a ciki. 'Yan fashin ruwa sun yi ƙoƙarin hawa kan jirgin Portugal amma ba su yi nasara ba, kuma sun sha mummunan rauni.{{sfn|Salgado|2022|p=164}} ===Harin Salé, 1751=== Wani jirgin hiate na Portugal da ke tafiya daga Cádiz zuwa Porto ya samu hari daga wani xaveco na Salé, wanda ya yi ƙoƙarin hawa kan hiate har sau huɗu kafin ya janye.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin watan Agusta 1754=== A watan Agusta na 1754, jiragen ruwa guda uku na Portugal da ke tafiya daga Viana do Castelo zuwa Lisbon sun gamu da jiragen fashin ruwa guda biyar daga arewacin Afirka. Bayan sa’o’i masu yawa na gwagwarmaya da asara, jiragen caravelas sun samu taimako daga wani jirgi daga Pernambuco. 'Yan fashin sun sake kai hari da dare amma sun kasa. Daya daga cikin caravelas ta bace bayan ta buge dutse, wataƙila kusa da Berlengas.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin da aka kai Lisbon, 1778=== A cikin watan Agusta na shekarar 1778, barayi daga Aljeriya sun kama wasu jiragen ruwa a gabar teku ta Lisbon. A matsayin martani, an tura jirgin yaki daga Lisbon don yin sintiri a gabar Algarve, kuma jirgin ruwa mai suna ''São João Baptista'' aka sanya a matsayin mai tsaro, yana zaune a teku har zuwa Oktoba.{{sfn|Salgado|2022|p=167}} ===Harin Sifaniya a Algiers, 1784=== Saboda ci gaba da ayyukan barayi na yankin Arewacin Afirka, musamman kan jiragen Sifaniya, daular ta tilastawa yin hari a Algiers. Portugal ta shiga wannan aikin, tare da jiragenta ''Santo António'', ''S. José'' da ''Nossa Senhora do Bom Sucesso'', wanda [[w:pt:Bernardo Ramires Esquível|Bernardo Ramires Esquível]] ke jagoranta.{{sfn|Salgado|2022|p=170}} ===Tafiyar ''Tritão'', 1786=== A ranar 5 ga Mayu, 1786, jiragen ruwa na Portugal, ciki har da ''Nossa Senhora do Bom Sucesso'', ''Princesa do Brasil'', da ''Cisne'', sun gudanar da sintiri da dama a cikin Mashigar da Tekun Bahar Rum, ciki har da fafatawa da barayin Aljeriya. ''Tritão'', wanda kapta Manuel Ferreira Nobre ke jagoranta,{{sfn|Soares|1863|p=469}} ya fafata da wani jirgin barayi a gabar Gibraltar, wanda ya kasance jirgin barayi ya makale kuma dakaru suka tsere.{{sfn|Salgado|2022|p=170–171}} ===Fafatawar 26 ga Mayu, 1789=== Jiragen Portugal sun kuma fuskanci barayi na Faransa, musamman a ranar 26 ga Mayu ko a cikin watan Yuni, 1789, lokacin da suka hango jirgin Faransa ''Le Désir'' a gabar Argel. Bayan musayar wuta na sa’o’i kadan, ba su samu kama jirgin barayin ba saboda ruwa ya yi kasa da kuma zuwan karin jiragen daga Algiers.{{sfn|Monteiro|1996|p=210}}{{sfn|Salgado|2022|p=172}} ===Kama Xebec ɗin Aljeriya, 1800=== Jirgin karamin ruwa mai suna Balão, wanda ke dauke da bindigogi 16, ya kama wani xebec ɗin Aljeriya da ke dauke da bindigogi 20. Xebec ɗin yana tafiya daga Cádiz zuwa Algiers lokacin da aka dakatar da shi aka kama. Duk jiragen biyu, Balão da xebec ɗin da aka kama, sun isa Lisbon a ranar 9 ga Afrilu, 1800.{{sfn|Salgado|2022|p=181}} ===Fafatawar 27 ga Mayu, 1802=== A watan Mayu 1802, jirgin ruwa mai suna ''Cisne'', mai dauke da bindigogi 36–44, shi kadai ne ke sintiri a cikin Mashigar. A daren ranar 5 ga Mayu, dakaru sun hango wani jirgin ruwa mai ban mamaki yana karatowa. Da safe, an gano cewa jirgin barayi ne daga Aljeriya karkashin jagorancin Ra'is Hamidu ibn 'Ali. Bayan fafatawar da ta dauki kusan mintuna 90, jirgin ''Cisne'' daga karshe an kama shi.{{sfn|Salgado|2022|p=184–185}}{{sfn|Monteiro|1996|pp=254–255}} ===Yarjejeniyar Zaman Lafiya, 1815=== Bayan ci gaba da kashe kuɗi da asara sakamakon hare-haren 'yan fashin tekun Aljeriya, Portugal ta cimma yarjejeniyar zaman lafiya a shekara ta 1815 wadda ta haɗa da sakin fursunonin Portugal.{{sfn|Salgado|2022|p=187–188}} ===Toshewar 'Yan Fashin Tekun Tunisiya, 1818–1819=== A watan Janairu na shekara ta 1818, an kafa ''Esquadra do Estreito'' wanda ya ƙunshi jiragen ruwan yaki ''Pérola'', ''Amazona'', da ''Vénus'', tare da jirgin xebec mai suna ''Bom Português''. Wannan rundunar ta tilasta jiragen fashin Tunisiya guda biyu, ɗayansu corvette ne, su ja da baya zuwa Gibraltar.{{sfn|Salgado|2022|p=188–189}} Rundunar jiragen ruwa ta Portugal, da aka ƙara ƙaramin jirage a cikinta, ta kafa toshewa kan jiragen Tunisiya a Gibraltar, wanda ya ɗauki lokaci har zuwa 12 ga Afrilu, 1819, lokacin da aka sanya hannu kan sabuwar yarjejeniya tsakanin Portugal da Tunis.{{sfn|Salgado|2022|p=189}} ==Sakamakon== Ayyukan 'yan fashin da ke da tushe a Algiers ba su daina gaba ɗaya ba har sai da Faransa ta mamaye ƙasar a shekara ta 1830, lamarin da ya kawo ƙarshen barazanar da ta daɗe.<ref>{{Cite EB1911|wstitle=Barbary Pirates}}</ref> [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 26c0sngfc9jv5suyrzsrk803ogic4xu 656929 656928 2025-07-09T05:40:57Z Sirjat 20447 /* Sakamakon */ 656929 wikitext text/x-wiki {{databox}} Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} ===Ayyukan watan Maris 1714=== A farkon watan Maris 1714, jiragen ruwa guda uku na korsari daga Algiers sun kai hari kan jirgin kasuwanci na Portugal da ke fitowa daga Brazil dauke da kaya mai nauyin sukari zuwa Lisbon, tsakanin São Miguel da Lisbon. Bayan fafatawar sa'o'i takwas, korsar din sun janye, kuma jirgin Portugal ya shiga cikin Kogin Tagus, da kusan mutane 20 sun mutu, da dama sun jikkata, kuma jirgin ya lalace.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} Daga bisani a cikin wannan wata, wani jirgin kasuwanci na Portugal, wanda ke dauke da makamai guda 28, an kai masa hari a kusa da Berlengas ta jiragen yaki guda uku daga Arewacin Afirka, daya yana da bindigogi 50, wani kuma 40, sannan na karshe 30. Bayan kusan awanni 24 na faɗa, jiragen korsari sun janye daga harin, kuma jirgin ya shiga Lisbon ba tare da wata matsala mai tsanani ba.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} ===Ayyukan Disamba 1716=== A cikin watan Disamba na shekara ta 1716, wani jirgin ruwa na Portugal mai bindigu 12, ''Rio Real'', an kama shi a gabar Cape Espichel bayan fafatawa da jirgin 'yan fashin teku mai bindigu 38 na tsawon rabin rana, kuma bayan karo na biyu. Daga baya, wani jirgi da ke hanyarsa daga Porto zuwa Brazil, an kama shi kilomita 25 daga Lisbon. Labarin wadannan abubuwan ya isa Portugal ne a watan Maris 1717.{{sfn|Salgado|2022|p=155–156}} ===Ayyuka na 18 ga Satumba, 1720=== A ranar 18 ga Satumba, 1719, jiragen ruwa biyu na Portugal masu ɗauke da itace daga Galicia zuwa Cádiz, sun faɗa hannun 'yan fashin teku daga yankin Maghreb.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Harin Cape Verde, 1723=== A ƙarshen bazara na shekara ta 1723, jiragen kasuwanci guda bakwai tare da rakiyar jiragen yaƙi guda uku, sun fuskanci hari kusa da Cape Verde daga jiragen Barbary guda biyu. Wannan harin bai yi nasara ba, kuma jiragen Portugal sun ci gaba da tafiyarsu zuwa Brazil.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Fafatawar ''Nossa Senhora da Vitória'', 1723=== A cikin shekara ta 1723, jirgin ''Nossa Senhora da Vitória'' yayin dawowarsa daga aiki a Cape Verde, ya gamu da jiragen Algeria guda uku, daga bindigu 60 zuwa 35, kusa da Cabo da Roca. Bayan gajeren musayar wuta, 'yan fashin teku sun ɓace da dare. Wannan jirgi ɗaya ne, kafin ƙarshen aikinsa a ƙarshen Nuwamba, ya kama wani jirgin Algeria mai bindigu 36, inda guda 10 ke jifa da duwatsu, da ma'aikata 250, kusa da Cabo Mondego bayan doguwar fafatawa.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Ayyukan shekarar 1724=== A farkon shekara ta 1724, jiragen ruwa guda bakwai daga Porto da ke hanyarsu zuwa Bahia, uku daga cikinsu na dauke da makamai, sun fuskanci jiragen Algeria guda uku a kilomita 15 daga birnin Argel. Babu wata babbar fitina da ta faru.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Faɗa kusa da gabar tekun Portugal, ~1728=== Kafin watan Yuli na 1728, ''Nossa Senhora da Oliveira'' ta yi faɗa da jiragen yaki guda shida daga Aljeriya, ɗaya daga cikinsu na da bindigogi 40, sauran kuma suna da bindigogi 50–56, kafin ta nemi mafaka a ƙarƙashin kariyar Ganuwar Peniche.{{sfn|Salgado|2022|p=162}} ===Harin watan Yuli 1750=== Duk da kasancewar jiragen yaki na Portugal a gabar teku, a ƙarshen watan Yuli, wani jirgin ruwa da ke komawa daga Brazil ya ga jirage guda biyu kusa da tsibirin Berlengas, ɗaya daga cikinsu an kama shi, ɗaya kuma shine xaveco daga Aljeriya da kusan mutane 300 a ciki. 'Yan fashin ruwa sun yi ƙoƙarin hawa kan jirgin Portugal amma ba su yi nasara ba, kuma sun sha mummunan rauni.{{sfn|Salgado|2022|p=164}} ===Harin Salé, 1751=== Wani jirgin hiate na Portugal da ke tafiya daga Cádiz zuwa Porto ya samu hari daga wani xaveco na Salé, wanda ya yi ƙoƙarin hawa kan hiate har sau huɗu kafin ya janye.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin watan Agusta 1754=== A watan Agusta na 1754, jiragen ruwa guda uku na Portugal da ke tafiya daga Viana do Castelo zuwa Lisbon sun gamu da jiragen fashin ruwa guda biyar daga arewacin Afirka. Bayan sa’o’i masu yawa na gwagwarmaya da asara, jiragen caravelas sun samu taimako daga wani jirgi daga Pernambuco. 'Yan fashin sun sake kai hari da dare amma sun kasa. Daya daga cikin caravelas ta bace bayan ta buge dutse, wataƙila kusa da Berlengas.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin da aka kai Lisbon, 1778=== A cikin watan Agusta na shekarar 1778, barayi daga Aljeriya sun kama wasu jiragen ruwa a gabar teku ta Lisbon. A matsayin martani, an tura jirgin yaki daga Lisbon don yin sintiri a gabar Algarve, kuma jirgin ruwa mai suna ''São João Baptista'' aka sanya a matsayin mai tsaro, yana zaune a teku har zuwa Oktoba.{{sfn|Salgado|2022|p=167}} ===Harin Sifaniya a Algiers, 1784=== Saboda ci gaba da ayyukan barayi na yankin Arewacin Afirka, musamman kan jiragen Sifaniya, daular ta tilastawa yin hari a Algiers. Portugal ta shiga wannan aikin, tare da jiragenta ''Santo António'', ''S. José'' da ''Nossa Senhora do Bom Sucesso'', wanda [[w:pt:Bernardo Ramires Esquível|Bernardo Ramires Esquível]] ke jagoranta.{{sfn|Salgado|2022|p=170}} ===Tafiyar ''Tritão'', 1786=== A ranar 5 ga Mayu, 1786, jiragen ruwa na Portugal, ciki har da ''Nossa Senhora do Bom Sucesso'', ''Princesa do Brasil'', da ''Cisne'', sun gudanar da sintiri da dama a cikin Mashigar da Tekun Bahar Rum, ciki har da fafatawa da barayin Aljeriya. ''Tritão'', wanda kapta Manuel Ferreira Nobre ke jagoranta,{{sfn|Soares|1863|p=469}} ya fafata da wani jirgin barayi a gabar Gibraltar, wanda ya kasance jirgin barayi ya makale kuma dakaru suka tsere.{{sfn|Salgado|2022|p=170–171}} ===Fafatawar 26 ga Mayu, 1789=== Jiragen Portugal sun kuma fuskanci barayi na Faransa, musamman a ranar 26 ga Mayu ko a cikin watan Yuni, 1789, lokacin da suka hango jirgin Faransa ''Le Désir'' a gabar Argel. Bayan musayar wuta na sa’o’i kadan, ba su samu kama jirgin barayin ba saboda ruwa ya yi kasa da kuma zuwan karin jiragen daga Algiers.{{sfn|Monteiro|1996|p=210}}{{sfn|Salgado|2022|p=172}} ===Kama Xebec ɗin Aljeriya, 1800=== Jirgin karamin ruwa mai suna Balão, wanda ke dauke da bindigogi 16, ya kama wani xebec ɗin Aljeriya da ke dauke da bindigogi 20. Xebec ɗin yana tafiya daga Cádiz zuwa Algiers lokacin da aka dakatar da shi aka kama. Duk jiragen biyu, Balão da xebec ɗin da aka kama, sun isa Lisbon a ranar 9 ga Afrilu, 1800.{{sfn|Salgado|2022|p=181}} ===Fafatawar 27 ga Mayu, 1802=== A watan Mayu 1802, jirgin ruwa mai suna ''Cisne'', mai dauke da bindigogi 36–44, shi kadai ne ke sintiri a cikin Mashigar. A daren ranar 5 ga Mayu, dakaru sun hango wani jirgin ruwa mai ban mamaki yana karatowa. Da safe, an gano cewa jirgin barayi ne daga Aljeriya karkashin jagorancin Ra'is Hamidu ibn 'Ali. Bayan fafatawar da ta dauki kusan mintuna 90, jirgin ''Cisne'' daga karshe an kama shi.{{sfn|Salgado|2022|p=184–185}}{{sfn|Monteiro|1996|pp=254–255}} ===Yarjejeniyar Zaman Lafiya, 1815=== Bayan ci gaba da kashe kuɗi da asara sakamakon hare-haren 'yan fashin tekun Aljeriya, Portugal ta cimma yarjejeniyar zaman lafiya a shekara ta 1815 wadda ta haɗa da sakin fursunonin Portugal.{{sfn|Salgado|2022|p=187–188}} ===Toshewar 'Yan Fashin Tekun Tunisiya, 1818–1819=== A watan Janairu na shekara ta 1818, an kafa ''Esquadra do Estreito'' wanda ya ƙunshi jiragen ruwan yaki ''Pérola'', ''Amazona'', da ''Vénus'', tare da jirgin xebec mai suna ''Bom Português''. Wannan rundunar ta tilasta jiragen fashin Tunisiya guda biyu, ɗayansu corvette ne, su ja da baya zuwa Gibraltar.{{sfn|Salgado|2022|p=188–189}} Rundunar jiragen ruwa ta Portugal, da aka ƙara ƙaramin jirage a cikinta, ta kafa toshewa kan jiragen Tunisiya a Gibraltar, wanda ya ɗauki lokaci har zuwa 12 ga Afrilu, 1819, lokacin da aka sanya hannu kan sabuwar yarjejeniya tsakanin Portugal da Tunis.{{sfn|Salgado|2022|p=189}} ==Sakamakon== Ayyukan 'yan fashin da ke da tushe a Algiers ba su daina gaba ɗaya ba har sai da Faransa ta mamaye ƙasar a shekara ta 1830, lamarin da ya kawo ƙarshen barazanar da ta daɗe.<ref>{{Cite EB1911|wstitle=Barbary Pirates}}</ref> == Manazarta == {{reflist|2}} [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] fff5nyhk2yaqr2sanfs5xfzf4ir4hn6 656930 656929 2025-07-09T05:41:19Z Sirjat 20447 /* Manazarta */ 656930 wikitext text/x-wiki {{databox}} Rikicin Barbary-Portuguese ya kasance jerin ayyukan soja tsakanin Masarautar Portugal da [[Barbary Coast|Jihohin Barbary]] na [[Arewacin Afirka]] daga karni na 16 zuwa 19. == Abubuwan da suka faru da kuma Alkawari == === Yaƙin da aka yi a Albufeira, 1554 === A shekara ta 1554, daga bakin tekun Albufeira, jiragen ruwa takwas sun zo daga [[Aljir|Algiers]], wanda ɗan fashi Xaramet Arraes, {{Sfn|Quintella|1839}} ko Cazale, {{Sfn|Guedes|1988}} Kyaftin-Major Dom Pedro da Cunha ya yi tafiya a cikin bin sa. Bayan ya ga jirage huɗu na abokan gaba, sai ya bi shi. 'Yan fashi, ganin tserewa ba zai yiwu ba, sun juya zuwa yaƙi. Ya dauki sama da sa'o'i biyu kafin sojojin Dom Pedro su shawo kan 'yan fashi, inda suka kashe arba'in kuma suka kama kwamandan. A halin yanzu, ɗan'uwansa, Dom Vasco da Cunha, ya shiga wani jirgin ruwa, ya kama shi bayan sa'a guda na fada. Dom Nuno da Cunha ya bi fustas guda biyu, ya kama daya yayin da ɗayan ya tsere cikin dare.{{Sfn|Guedes|1988}}{{Sfn|Quintella|1839}} Gabaɗaya, an kama 'yan fashi sama da ɗari biyu, tare da fursunonin Kirista ɗari, waɗanda aka 'yantar da su daga sarƙonsu. Sauran jiragen abokan gaba sun gudu.{{Sfn|Guedes|1988}} === Kashe Madeira, 1617 === A shekara ta 1617, sojojin Aljeriya sun isa Madeira tare da jiragen ruwa takwas da mutane 800. Sun mamaye tsibirin, suka bautar da mazaunanta 1,200. A lokacin harin, 'yan Aljeriya sun lalata tarihin tsibirin kuma sun sace abubuwa daban-daban, gami da kararrawar coci. An kuma bayar da rahoton cewa sun lalata tsibirin Porto Santo da ke kusa da shi a cikin tsibirin Madeira, sun kama mutane 663 kuma sun bautar da su.   === Rashin nutsewar Our Lady da Conceição, 1621 === Nossa Senhora da Conceição jirgin ruwa ne na Portuguese wanda ya bar Goa, Indiya, a watan Maris na shekara ta 1621, yana kan hanyar zuwa Lisbon tare da mutane 600-800 da bindigogi 22. Bayan ya wuce Azores, kyaftin din ya karbi rahotanni na Barbary corsairs, amma tabbacin ya zo ne daga jirgin ruwa na Portugal. A ranar 8 ga Oktoba, Conceição ya yi kuskuren jiragen ruwa na Aljeriya don jiragen ruwa na abokantaka kuma an kewaye shi. Duk da tsananin juriya, Portuguese sun kori maharan bayan sa'o'i 11 na yaƙi. Kashegari, an gyara jirgin, amma a ranar 11 ga Oktoba, ya makale a kusa da Ericeira. 'Yan fashi sun dawo, suna kaddamar da hare-hare masu cin wuta wadanda suka ƙone jirgin. Tare da ma'aikatan da ba su iya yin yaƙi ba, Portuguese sun mika wuya. Jirgin ya nutse, kuma an kai wadanda suka tsira a matsayin fursunoni zuwa Algiers, inda yawancin suka kasance a hannun. Kyaftin Luís de Sousa ya mutu daga raunin da ya samu jim kadan bayan haka. === Yakin kusa da Cabo da Roca, 1669 === A ranar 5 ga Nuwamba, 1669, mai yiwuwa a lokacin da babu jiragen ruwa na Armada da ke sintiri a bakin tekun, jiragen ruwa biyu da suka dawo su kadai daga [[Brazil]] sun shiga yaƙi tare da jirgin ruwa na Aljeriya wanda ya kafa kwanton bauna a kusa da Cabo da Roca. Koyaya, bayan yaƙin, jiragen ruwa na Fotigal sun sami nasarar isa [[Lisbon]] cikin aminci.{{Sfn|Salgado|2022}} === Hare-haren da aka kai a kusa da Cabo de São Vicente, 1671 === A shekara ta 1671, 'yan fashi na Barbary sun kama jirgin ruwa da ke dawowa daga Mazagan kuma sun kai hari kan wani karamin jirgin ruwa (''patacho'') da ke kan hanyar zuwa [[Indiya]]. Wannan ya faru ne a kusa da Cabo de São Vicente, inda ''patacho'' ya nemi mafaka daga guguwa.{{Sfn|Salgado|2022}} === Kama jiragen ruwa na Portugal, 1674 === A cikin shekara ta 1674, an ba da aikin sintiri a bakin tekun ga jirgin ruwa na Nossa Senhora da Piedade . Koyaya, an ruwaito cewa jirgin ya ɓace a yaƙi da Barbary corsairs daga [[Arewacin Afirka]].{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a wannan shekarar, duk da kasancewar masu sintiri na ruwa, 'yan fashi na Barbary sun kama wani dan kasuwa a kusa da Madeira. An kai ma'aikatanta da fasinjoji zuwa [[Aljir|Algiers]], inda aka sayar da su a matsayin bayi.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙe-yaƙe 1675 === A cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Aljeriya sun kai hari tsibirin Santa Maria a cikin Azores. An kama mazauna tsibirin da yawa.{{Sfn|Salgado|2022}} A watan Mayu na shekara ta 1675, rundunar jiragen ruwa ta Portugal da ke dauke da jiragen ruwa guda uku, jiragen ruwa uku da jirgin ruwa, da sauransu, sun yi sintiri a bakin tekun. Wannan rundunar ta tilasta jiragen ruwa biyu su tashi a kusa da bakin tekun [[Aljir|Algiers]]. Bugu da ƙari, jirgin Madre de Deus ya shiga yaƙi tare da jiragen ruwa huɗu a kusa da Vigo, yana sarrafa su.{{Sfn|Salgado|2022}} Koyaya, duk da ƙoƙarin Portuguese, 'yan fashi sun kasance masu aiki sosai. Wani jirgin ruwa mai dauke da bindigogi 16 ya kama wani jirgin ruwa mai makami da bindigogin 26 a tashar jiragen ruwa ta Funchal. Bugu da ƙari, 'yan fashi sun kama masunta da yawa kusa da bakin Kogin Tagus.{{Sfn|Salgado|2022}} Daga baya a cikin shekara ta 1675, jiragen ruwa na Fotigal sun dawo da jiragen Ingila guda uku daga ƙungiyar 'yan fashi. Jirgin Nossa Senhora Madre de Deus ya yi yaƙi na sa'o'i uku tare da jirgin ruwa, a ƙarshe ya tilasta masa ya gudu. A watan Agusta, jiragen ruwa biyu na Portuguese da aka ambata a baya sun shiga jirage uku a kusa da Cádiz, inda suka nutse daya daga cikinsu. Kusan a lokaci guda, jirgin ruwa na San Francisco Xavier ya yi yaƙi da jirgin musulmi yayin wani aiki kusa da Azores. === Tafiyar Portuguese zuwa Oran, 1677 === A ranar 1 ga watan Agusta, shekara ta 1677, an tattara rundunar sojan ruwa ta Portugal don sauƙaƙe birnin [[Oran]], wanda sojojin musulmai ke kewaye da shi. Kodayake ainihin ayyukan da rundunar ta dauka ba a bayyane suke ba, an yi imanin cewa sun kama jiragen abokan gaba guda biyu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi a kusa da Tetuan, 1692 === A watan Yulin shekara ta 1692, wani jirgin ruwa na Portugal ya tsayar da wani rukuni na 'yan fashi na Aljeriya daga Tetuan. Bayan yaƙi, sojojin Fotigal sun ƙone ɗaya daga cikin jiragen ruwa kuma sun kama wani, suna ceto jirgin Mutanen Espanya a cikin tsari.{{Sfn|Salgado|2022}} === Yaƙi kusa da Mamora, 1694 === A lokacin rani na shekara ta 1694, jiragen ruwa na Fotigal Nossa Senhora da Boaventura, Nossa Senhor da Penha de França, da sauransu sun shiga jirgin ruwa daga [[Aljir|Algiers]] daga Mamora, sun tilasta masa ya gudu.{{Sfn|Salgado|2022}} === Our Lady of the Popul, 1702 === A cikin 1702, wani rahoto ya zo game da kamawar patacho Nossa Senhora do Pópulo da 'yan fashi daga [[Aljir|Algiers]] a kan hanyarsa tsakanin [[Lisbon]] da Mazagan, daga baya aka ceto ma'aikatan.{{Sfn|Salgado|2022}} ===Ayyukan watan Maris 1714=== A farkon watan Maris 1714, jiragen ruwa guda uku na korsari daga Algiers sun kai hari kan jirgin kasuwanci na Portugal da ke fitowa daga Brazil dauke da kaya mai nauyin sukari zuwa Lisbon, tsakanin São Miguel da Lisbon. Bayan fafatawar sa'o'i takwas, korsar din sun janye, kuma jirgin Portugal ya shiga cikin Kogin Tagus, da kusan mutane 20 sun mutu, da dama sun jikkata, kuma jirgin ya lalace.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} Daga bisani a cikin wannan wata, wani jirgin kasuwanci na Portugal, wanda ke dauke da makamai guda 28, an kai masa hari a kusa da Berlengas ta jiragen yaki guda uku daga Arewacin Afirka, daya yana da bindigogi 50, wani kuma 40, sannan na karshe 30. Bayan kusan awanni 24 na faɗa, jiragen korsari sun janye daga harin, kuma jirgin ya shiga Lisbon ba tare da wata matsala mai tsanani ba.{{sfn|Salgado|2022|p=155}} ===Ayyukan Disamba 1716=== A cikin watan Disamba na shekara ta 1716, wani jirgin ruwa na Portugal mai bindigu 12, ''Rio Real'', an kama shi a gabar Cape Espichel bayan fafatawa da jirgin 'yan fashin teku mai bindigu 38 na tsawon rabin rana, kuma bayan karo na biyu. Daga baya, wani jirgi da ke hanyarsa daga Porto zuwa Brazil, an kama shi kilomita 25 daga Lisbon. Labarin wadannan abubuwan ya isa Portugal ne a watan Maris 1717.{{sfn|Salgado|2022|p=155–156}} ===Ayyuka na 18 ga Satumba, 1720=== A ranar 18 ga Satumba, 1719, jiragen ruwa biyu na Portugal masu ɗauke da itace daga Galicia zuwa Cádiz, sun faɗa hannun 'yan fashin teku daga yankin Maghreb.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Harin Cape Verde, 1723=== A ƙarshen bazara na shekara ta 1723, jiragen kasuwanci guda bakwai tare da rakiyar jiragen yaƙi guda uku, sun fuskanci hari kusa da Cape Verde daga jiragen Barbary guda biyu. Wannan harin bai yi nasara ba, kuma jiragen Portugal sun ci gaba da tafiyarsu zuwa Brazil.{{sfn|Salgado|2022|p=158}} ===Fafatawar ''Nossa Senhora da Vitória'', 1723=== A cikin shekara ta 1723, jirgin ''Nossa Senhora da Vitória'' yayin dawowarsa daga aiki a Cape Verde, ya gamu da jiragen Algeria guda uku, daga bindigu 60 zuwa 35, kusa da Cabo da Roca. Bayan gajeren musayar wuta, 'yan fashin teku sun ɓace da dare. Wannan jirgi ɗaya ne, kafin ƙarshen aikinsa a ƙarshen Nuwamba, ya kama wani jirgin Algeria mai bindigu 36, inda guda 10 ke jifa da duwatsu, da ma'aikata 250, kusa da Cabo Mondego bayan doguwar fafatawa.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Ayyukan shekarar 1724=== A farkon shekara ta 1724, jiragen ruwa guda bakwai daga Porto da ke hanyarsu zuwa Bahia, uku daga cikinsu na dauke da makamai, sun fuskanci jiragen Algeria guda uku a kilomita 15 daga birnin Argel. Babu wata babbar fitina da ta faru.{{sfn|Salgado|2022|p=160}} ===Faɗa kusa da gabar tekun Portugal, ~1728=== Kafin watan Yuli na 1728, ''Nossa Senhora da Oliveira'' ta yi faɗa da jiragen yaki guda shida daga Aljeriya, ɗaya daga cikinsu na da bindigogi 40, sauran kuma suna da bindigogi 50–56, kafin ta nemi mafaka a ƙarƙashin kariyar Ganuwar Peniche.{{sfn|Salgado|2022|p=162}} ===Harin watan Yuli 1750=== Duk da kasancewar jiragen yaki na Portugal a gabar teku, a ƙarshen watan Yuli, wani jirgin ruwa da ke komawa daga Brazil ya ga jirage guda biyu kusa da tsibirin Berlengas, ɗaya daga cikinsu an kama shi, ɗaya kuma shine xaveco daga Aljeriya da kusan mutane 300 a ciki. 'Yan fashin ruwa sun yi ƙoƙarin hawa kan jirgin Portugal amma ba su yi nasara ba, kuma sun sha mummunan rauni.{{sfn|Salgado|2022|p=164}} ===Harin Salé, 1751=== Wani jirgin hiate na Portugal da ke tafiya daga Cádiz zuwa Porto ya samu hari daga wani xaveco na Salé, wanda ya yi ƙoƙarin hawa kan hiate har sau huɗu kafin ya janye.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin watan Agusta 1754=== A watan Agusta na 1754, jiragen ruwa guda uku na Portugal da ke tafiya daga Viana do Castelo zuwa Lisbon sun gamu da jiragen fashin ruwa guda biyar daga arewacin Afirka. Bayan sa’o’i masu yawa na gwagwarmaya da asara, jiragen caravelas sun samu taimako daga wani jirgi daga Pernambuco. 'Yan fashin sun sake kai hari da dare amma sun kasa. Daya daga cikin caravelas ta bace bayan ta buge dutse, wataƙila kusa da Berlengas.{{sfn|Salgado|2022|p=165}} ===Harin da aka kai Lisbon, 1778=== A cikin watan Agusta na shekarar 1778, barayi daga Aljeriya sun kama wasu jiragen ruwa a gabar teku ta Lisbon. A matsayin martani, an tura jirgin yaki daga Lisbon don yin sintiri a gabar Algarve, kuma jirgin ruwa mai suna ''São João Baptista'' aka sanya a matsayin mai tsaro, yana zaune a teku har zuwa Oktoba.{{sfn|Salgado|2022|p=167}} ===Harin Sifaniya a Algiers, 1784=== Saboda ci gaba da ayyukan barayi na yankin Arewacin Afirka, musamman kan jiragen Sifaniya, daular ta tilastawa yin hari a Algiers. Portugal ta shiga wannan aikin, tare da jiragenta ''Santo António'', ''S. José'' da ''Nossa Senhora do Bom Sucesso'', wanda [[w:pt:Bernardo Ramires Esquível|Bernardo Ramires Esquível]] ke jagoranta.{{sfn|Salgado|2022|p=170}} ===Tafiyar ''Tritão'', 1786=== A ranar 5 ga Mayu, 1786, jiragen ruwa na Portugal, ciki har da ''Nossa Senhora do Bom Sucesso'', ''Princesa do Brasil'', da ''Cisne'', sun gudanar da sintiri da dama a cikin Mashigar da Tekun Bahar Rum, ciki har da fafatawa da barayin Aljeriya. ''Tritão'', wanda kapta Manuel Ferreira Nobre ke jagoranta,{{sfn|Soares|1863|p=469}} ya fafata da wani jirgin barayi a gabar Gibraltar, wanda ya kasance jirgin barayi ya makale kuma dakaru suka tsere.{{sfn|Salgado|2022|p=170–171}} ===Fafatawar 26 ga Mayu, 1789=== Jiragen Portugal sun kuma fuskanci barayi na Faransa, musamman a ranar 26 ga Mayu ko a cikin watan Yuni, 1789, lokacin da suka hango jirgin Faransa ''Le Désir'' a gabar Argel. Bayan musayar wuta na sa’o’i kadan, ba su samu kama jirgin barayin ba saboda ruwa ya yi kasa da kuma zuwan karin jiragen daga Algiers.{{sfn|Monteiro|1996|p=210}}{{sfn|Salgado|2022|p=172}} ===Kama Xebec ɗin Aljeriya, 1800=== Jirgin karamin ruwa mai suna Balão, wanda ke dauke da bindigogi 16, ya kama wani xebec ɗin Aljeriya da ke dauke da bindigogi 20. Xebec ɗin yana tafiya daga Cádiz zuwa Algiers lokacin da aka dakatar da shi aka kama. Duk jiragen biyu, Balão da xebec ɗin da aka kama, sun isa Lisbon a ranar 9 ga Afrilu, 1800.{{sfn|Salgado|2022|p=181}} ===Fafatawar 27 ga Mayu, 1802=== A watan Mayu 1802, jirgin ruwa mai suna ''Cisne'', mai dauke da bindigogi 36–44, shi kadai ne ke sintiri a cikin Mashigar. A daren ranar 5 ga Mayu, dakaru sun hango wani jirgin ruwa mai ban mamaki yana karatowa. Da safe, an gano cewa jirgin barayi ne daga Aljeriya karkashin jagorancin Ra'is Hamidu ibn 'Ali. Bayan fafatawar da ta dauki kusan mintuna 90, jirgin ''Cisne'' daga karshe an kama shi.{{sfn|Salgado|2022|p=184–185}}{{sfn|Monteiro|1996|pp=254–255}} ===Yarjejeniyar Zaman Lafiya, 1815=== Bayan ci gaba da kashe kuɗi da asara sakamakon hare-haren 'yan fashin tekun Aljeriya, Portugal ta cimma yarjejeniyar zaman lafiya a shekara ta 1815 wadda ta haɗa da sakin fursunonin Portugal.{{sfn|Salgado|2022|p=187–188}} ===Toshewar 'Yan Fashin Tekun Tunisiya, 1818–1819=== A watan Janairu na shekara ta 1818, an kafa ''Esquadra do Estreito'' wanda ya ƙunshi jiragen ruwan yaki ''Pérola'', ''Amazona'', da ''Vénus'', tare da jirgin xebec mai suna ''Bom Português''. Wannan rundunar ta tilasta jiragen fashin Tunisiya guda biyu, ɗayansu corvette ne, su ja da baya zuwa Gibraltar.{{sfn|Salgado|2022|p=188–189}} Rundunar jiragen ruwa ta Portugal, da aka ƙara ƙaramin jirage a cikinta, ta kafa toshewa kan jiragen Tunisiya a Gibraltar, wanda ya ɗauki lokaci har zuwa 12 ga Afrilu, 1819, lokacin da aka sanya hannu kan sabuwar yarjejeniya tsakanin Portugal da Tunis.{{sfn|Salgado|2022|p=189}} ==Sakamakon== Ayyukan 'yan fashin da ke da tushe a Algiers ba su daina gaba ɗaya ba har sai da Faransa ta mamaye ƙasar a shekara ta 1830, lamarin da ya kawo ƙarshen barazanar da ta daɗe.<ref>{{Cite EB1911|wstitle=Barbary Pirates}}</ref> == Manazarta == {{reflist|2}} ==Bibiyar Tarihi== * {{cite book |last=Quintella |first=Ignacio da Costa |url= https://www.google.com/books/edition/Annaes_da_marinha_portugueza_Acad_das_sc/zYyk_q4At60C |title=Annaes da marinha portugueza. (Acad. das sci. de Lisboa). |date=1839 |language=pt}} * {{cite book |last=Guedes |first=Lívio da Costa |url=https://books.google.com/books?id=tAQyAAAAIAAJ |title=Aspectos do Reino do Algarve nos séculos XVI e XVII |date=1988 |publisher=Arquivo Histórico Militar |language=pt}} * {{cite web |last=Salgado |first=Augusto Alves |url=https://academia.marinha.pt/pt/edicoes/ultimasedicoes/VIAGENS%20E%20OPERAC%CC%A7O%CC%83ES%20NAVAIS%201668-1823_NET.pdf |title=Viagens e Operações Navais (1668-1823) |date=2022 |publisher=Academia de Marinha |location=Lisbon |language=pt}} * {{cite book |last=Monteiro |first=Armando da Silva Saturnino |url=http://labtecgc.udesc.br:8080/bitstream/handle/01/654/003113.pdf |title=Batalhas e Combates da Marinha Portuguesa (1669-1807) |date=1996 |publisher=Livraria Sá da Costa Editora |location=Lisbon |language=pt}} * {{cite book |last=Soares |first=Joaquim Pedro Celestino |url=https://books.google.com/books?id=N5gvAQAAMAAJ |title=Quadros Navais ou Coleção dos Folhetins Marítimos do Patriota Seguidos de uma Epopeia Naval Portuguesa |date=1863 |publisher=Imprensa Nacional |location=Lisbon |language=pt}} [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] e8a50gj49cd5cb7785wgpk13betuzzq Tattaunawar user:Hijerovit 3 105020 656906 2025-07-09T04:04:00Z DreamRimmer 22313 DreamRimmer moved page [[Tattaunawar user:Hijerovit]] to [[Tattaunawar user:Runolist]]: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Hijerovit|Hijerovit]]" to "[[Special:CentralAuth/Runolist|Runolist]]" 656906 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tattaunawar user:Runolist]] eym9snw8rlnfldhhnsr6ykya14nlk5n Abincin Bahar Rum 0 105021 656907 2025-07-09T04:37:44Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1292092669|Mediterranean cuisine]]" 656907 wikitext text/x-wiki Abinci na Bahar Rum shine abinci da hanyoyin shirya da mutanen Bahar Rum ke amfani da su. Tunanin abinci na Bahar Rum ya samo asali ne daga littafin marubucin abinci Elizabeth David, A Book of Mediterranean Food (1950), kuma wasu marubuta da ke aiki a Turanci sun kara da shi. Marubutan da yawa sun bayyana abubuwa uku na abinci kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da [[Man zaitun]], burodi da pasta, da ruwan inabi; wasu marubutan sun musanta cewa abinci iri-iri na tafkin Bahar Rum sun zama abinci gaba ɗaya. Ma'anar da aka saba da ita game da yankin da aka rufe, wanda Dauda ya gabatar, ya biyo bayan rarraba [[Zaitun|Itacen zaitun]]. Yankin ya kunshi al'adu iri-iri tare da abinci daban-daban, musamman (yana tafiya a kusa da yankin) [[Abincin Maghrebi|Maghrebi]], Masarawa, Levantine, Ottoman (Turkiyanci), Girkanci, Italiyanci, Faransanci (Provençal), da Mutanen Espanya, kodayake wasu marubuta sun haɗa da ƙarin abinci. Abinci na Portuguese, musamman, wani bangare ne na Bahar Rum. Haɗin tarihi na yankin, da kuma tasirin Bahar Rum a kan yanayin da tattalin arzikin yankin, yana nufin cewa waɗannan abincin suna raba jita-jita fiye da ainihin man fetur, burodi, da ruwan inabi, kamar rago ko ragon, stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (alal misali, Mutanen Espanya andrajos), stews na kayan lambu (Provençal ratatouille, Mutanen Spain pisto, Italiyanci ciambotta), da ruwan gishiri da aka warkar da aka samu a fadin yankin. Ruhohin da suka danganci Anise suna shan giya a kasashe da yawa a kusa da Bahar Rum. Ba za a rikita [[nama]] abinci na yankin da abincin Bahar Rum ba, wanda ya shahara saboda fa'idodin kiwon lafiya na abinci mai wadata da man zaitun, alkama da sauran hatsi, 'ya'yan itatuwa, [[Kayan miya|kayan lambu]], da wani adadin abincin teku, amma ƙasa da kayan madara. Abinci na Bahar Rum ya ƙunshi hanyoyin da ake bi da waɗannan da sauran sinadaran, gami da nama, a cikin kicin, ko suna ba da lafiya ko a'a. == Yanayin ƙasa == [[Fayil:Olea_europaea_subsp._europaea_range.svg|center|thumb|Elizabeth David ta bayyana yankin Bahar Rum a matsayin na Olive, ''[[Zaitun|Olea europaea]]'' . <ref name="Caudullo Welk 2017">{{Cite journal |last=Caudullo |first=Giovanni |last2=Welk |first2=Erik |last3=San-Miguel-Ayanz |first3=Jesús |year=2017 |title=Chorological maps for the main European woody species |journal=Data in Brief |volume=12 |pages=662–666 |bibcode=2017DIB....12..662C |doi=10.1016/j.dib.2017.05.007 |issn=2352-3409 |pmc=5435575 |pmid=28560272}}</ref>]] Marubutan daban-daban sun bayyana girman dafa abinci na Bahar Rum ko dai ta hanyar ƙasa ko ta hanyar sinadaran sa. Elizabeth David, a cikin littafinta A Book of Mediterranean Food (1950), ta bayyana iyakarta a matsayin "abin dafa abinci na bakin tekun Bahar Rum" kuma ta zana iyakokin ƙasa: {{Blockquote|from [[Gibraltar]] to the [[Bosphorus]], down the [[Rhone]] Valley, through the great seaports of [[Marseille]], [[Barcelona]], and [[Genoa]], across to [[Tunis]] and [[Alexandria]], embracing all the Mediterranean islands, [[Corsica]], [[Sicily]], [[Sardinia]], [[Crete]], the [[Cyclades]], [[Cyprus]] (where the [[Byzantine]] influence begins to be felt), to the mainland of [[Greece]] and the much disputed territories of [[Syria]], the [[Lebanon]], [[Constantinople]], and [[Smyrna]].<ref name=DavidIntro>[[#CITEREFDavid1988|David 1988, Introduction, pp.16–17]]</ref>}} Duk da wannan ma'anar, littafin Dauda ya fi mayar da hankali kan Spain, Faransa, Italiya, da Girka.<ref name="Kashdan 2017">{{Cite journal |last=Kashdan |first=Harry Eli |date=February 2017 |title=Anglophone cookbooks and the making of the Mediterranean |journal=Food and Foodways |volume=25 |issue=1 |pages=1–19 |doi=10.1080/07409710.2017.1270646 |s2cid=164487717}}</ref> [[File:Olivový_háj.jpg|thumb|"Those blessed lands of sun and sea and olive trees":<ref name="DavidIntro" /> a landscape in [[Rhodes]], in the Eastern Mediterranean]] Ta bayyana wannan yankin a matsayin mai haɗuwa da kewayon [[Zaitun|Itacen zaitun]]: "waɗanda ƙasashe masu albarka na rana da teku da itatuwan zaitun. " Rarrabawar halitta ta zaitun tana iyakance ta sanyi da wadatar ruwa. Saboda haka an ƙuntata shi zuwa wani yanki mai ƙanƙanta a kusa da Bahar Rum, sai dai a cikin Maghreb da kuma a cikin Iberian Peninsula, inda aka rarraba shi sosai, kuma a tsibirin Bahar Rum. Masanin tarihin Tunisiya Mohamed Yassine Essid ya bayyana yankin ta wurin kasancewar zaitun, tare da burodi, alkama, da inabi a matsayin "masu kayan abinci na mutanen Bahar Rum": {{Blockquote|Mediterranean cuisine is defined by the presence of fundamental elements which are said to play a more important role than others, reflecting a community of beliefs and practices which transcend religions, languages and even societies. The olive tree, the emblematic tree on more than one account, traces the bounds of a frontier of landscapes and lives on either side of which the Mediterranean begins or ends. Above [[Montelimar]], nicknamed "Gates of Provence", is the limit of the olive.<ref name=Essid29>[[#CITEREFEssid2012|Essid 2012, p.29]]</ref>}} Sauran marubuta suna tambaya cewa akwai irin wannan ma'anar: {{Blockquote|The belief in a common core, emerging from a claim to authority over that kernel of "Mediterranean-ness", is what underlies writing describing the culinary Mediterranean, yet it seems that only from far away does a unified Mediterranean exist. The closer one gets to that common core, the less it is visible, until the food of Umbria comes to seem entirely different from the food of Tuscany, and to compare either to the food of Greece would be absurd. The very idea of a Mediterranean ensemble—be it onions and olive oil and tomatoes or some other combination entirely—presupposes not only a shared history but a unified history, an imagined moment in which the Mediterranean presented a single culture that over time has, like a language, split and branched and flowered into the wild variety of contemporary cuisine.<ref name="Kashdan 2017"/>}} Wasu marubuta sun haɗa da abincin gabashin Adriatic na Dalmatia - Albanian, Montenegrin, da Croatian, yayin da yawancin ba su ambaci su ba. Wasu marubutan sun hada da wuraren da ba su taɓa Tekun Bahar Rum ba ko tallafawa noman zaitun, gami da abincin Serbian, Makidoniya, da Portuguese. == Abubuwan da ke cikin su == Essid ya gano "trinity" na sinadaran gargajiya na abinci na Bahar Rum kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da mai, burodi, da ruwan inabi bi da bi. Masanin binciken kayan tarihi Colin Renfrew ya kira wannan "triad na Bahar Rum".<ref>{{Cite book|last3=Colin Renfrew}}</ref> === Itacen zaitun === {{Blockquote|Mediterranean food is incredibly popular: pasta, [[pizza]], [[sausage]], [[wine]], [[gyros]],{{efn|The Greek version of [[döner]], meat roasted on a vertical spit.}} [[kebab]], and [[falafel]] can be found just about everywhere. Food experts and cookbook authors adore Mediterranean cuisine&nbsp;...{{sfn|Helstosky|2009|p=x}}}} [[Fayil:Olivesfromjordan.jpg|thumb|Olive (''Olea europaea'') ]] Itacen zaitun ya bayyana daga yankin [[Iran|Farisa]] da [[Mesopotamia|Mesopotamiya]], aƙalla shekaru 6,000 da suka gabata. Ya bazu daga can zuwa yankunan da ke kusa, kuma an noma shi tun farkon Bronze Age (har zuwa 3,150 BC) a kudancin [[Turkiyya]], Levant, da tsibirin Krita.<ref>{{Cite journal |last=Vossen |first=Paul |year=2007 |title=Olive Oil: History, Production, and Characteristics of the World's Classic Oils |journal=HortScience |volume=42 |issue=5 |pages=1093–1100 |doi=10.21273/HORTSCI.42.5.1093 |doi-access=free}}</ref> Kasashe goma da suka fi yawan girbi (a shekara ta 2011) duk suna kusa da Bahar Rum (Portugal ita ce ta goma mafi girma): tare, suna samar da kashi 95% na zaitun a duniya. Itacen zaitun yana ba da 'ya'yan itace masu zaki, wanda aka yi amfani da shi ta hanyar warkarwa da fermentation, da [[Man zaitun]]. Kimanin kashi 90% na samar da 'ya'yan itace (1996) ya shiga cikin man zaitun. Yankin Bahar Rum yana da asusun mafi yawan amfani da man zaitun a duniya: a cikin 2014, ƙasar da ta fi cinyewa, Girka, ta yi amfani da 17 kg{{Efn|A [[kilogram]] is about 2.2 pounds in weight.}} a kowace kai; Italiya, 12 kg, Spain, 13 kg; Amurka don kwatanta ta yi amfani dashi kawai 1 kg a kowace kai.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; === Alkama === {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}} [[Fayil:Wheat_close-up.JPG|thumb|Alkama (''Triticum'') ]] An yi amfani da alkama a cikin Fertile Crescent, a ciki da kusa da Levant kimanin shekaru 10,000 da suka gabata. Kakanninta sun haɗa da alkama na daji; an haɗa wannan, an girbe shi kuma an shuka shi don ƙirƙirar nau'ikan gida tare da hatsi mafi girma, a cikin kunnuwa waɗanda ba su da sauƙi fiye da siffofin daji.<ref>{{Cite journal |last=Tanno |first=K. Willcox |last2=Willcox |first2=G. |year=2006 |title=How fast was wild wheat domesticated? |journal=Science |volume=311 |issue=5769 |page=1886 |doi=10.1126/science.1124635 |pmid=16574859 |s2cid=5738581}}</ref> An yada shi a fadin yankin Bahar Rum har zuwa Spain ta hanyar 5,000 BC.<ref>{{Cite book|last3=Jared Diamond}}</ref> Alkama abinci ne na musamman a yankin Bahar Rum. [[gurasa]] alkama ta riga ta kasance mai mahimmanci a daular Roma ta dā, wanda ya haɗa da dukan yankin; a wannan lokacin, kusan shekaru 2,000 da suka gabata, [[Arewacin Afirka]] ita ce "kwandon burodi" na daular.<ref>{{Cite web |last=Abis |first=Sebastien |date=2012 |title=Wheat in the Mediterranean Region: Societies, Trade and Strategies |url=http://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210831015112/https://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |archive-date=31 August 2021 |access-date=2 May 2016 |publisher=International Centre for Advanced Mediterranean Agronomic Studies (CIHEAM)}}</ref> Sauran abinci na alkama na Bahar Rum sun haɗa da [[Pasta]] da semolina (tsakanin alkama) kayayyaki kamar su [[couscous]] da bulgur. Hakanan, ana yin waɗannan a cikin jita-jita kamar su girke-girke ''galaktoboureko'' (''madara'' börek), wanda ya ƙunshi filayen burodi a kusa da custard da aka yi da semolina . <ref>{{Cite web |last=Stein |first=Rick |author-link=Rick Stein |title=Galaktoboureko with orange syrup |url=https://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160429070451/http://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |archive-date=29 April 2016 |access-date=2 May 2016 |website=BBC}}</ref> Abincin alkama da aka yadu daga Turkiyya da Levant zuwa Iran da Indiya shine halva, kayan zaki mai zaki tare da man shanu, madara, da Kwayoyin pine.<ref>{{Cite web |title=Divine Semolina Dessert - Suji Halva |url=http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160504072158/http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |archive-date=4 May 2016 |access-date=2 May 2016 |publisher=Food.com}}</ref> === Ruwan inabi === <gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery>An yi amfani da inabi tsakanin 7,000 da 4,000 BC tsakanin [[Black Sea|Tekun Baƙi]] da Farisa; shaidar archaeological ta nuna cewa ana yin ruwan inabi a can ta 6,000 BC, ya kai Girka da tsibirin Krita a cikin karni na biyar BC da Spain ta hanyar karni na karshe BC. An fara yin ruwan inabi a Italiya a karni na tara KZ, kuma a Faransa a kusa da 600 KZ.<ref>{{Cite journal |last=This |first=Patrice |last2=Lacombe |first2=Thierry |last3=Thomash |first3=Mark R. |year=2006 |title=Historical Origins and Genetic Diversity of Wine Grapes |journal=Trends in Genetics |volume=22 |issue=9 |pages=511–519 |doi=10.1016/j.tig.2006.07.008 |pmid=16872714}} More detail is given in {{Cite journal |last=Terral |first=J.F. |last2=Tabard |first2=E. |last3=Bouby |first3=L. |last4=Ivorra |first4=S. |last5=Pastor |first5=T. |last6=Figueiral |first6=I. |last7=Picq |first7=S. |last8=Chevance |first8=J.B. |last9=Jung |first9=C. |last10=Fabre |first10=L. |last11=Tardy |first11=C. |last12=Compan |first12=M. |last13=Bacilieri |first13=R. |last14=Lacombe |first14=T. |last15=This |first15=P. |display-authors=3 |year=2010 |title=Evolution and history of grapevine (''Vitis vinifera'') under domestication: new morphometric perspectives to understand seed domestication syndrome and reveal origins of ancient European cultivars |journal=Annals of Botany |volume=105 |issue=3 |pages=443–455 |doi=10.1093/aob/mcp298 |pmc=2826248 |pmid=20034966}}</ref> Ana shuka inabi galibi don yin ruwan inabi da ruwan inabi a matsayin kayan abinci na Bahar Rum, da kuma bushewa a matsayin ruwan inabi ko don cin abinci a matsayin inabi na tebur. Ana zaɓar nau'ikan inabi da nau'ikan ruwan inabi na tebur don dandano. == Tarihi == === Ra'ayi === [[Fayil:Ratatouille_éolienne.jpg|right|thumb|Abincin da aka gasa aubergines da albasa (wanda ake kira da sunansa na Provençal, ratatouille, a Turanci), kamar yadda aka fassara a Tsibirin Aeolian]] Ma'anar abincin Bahar Rum kwanan nan ne, mai yiwuwa ya samo asali ne daga littafin David's A Book of Mediterranean Food (1950).{{Sfn|Wright|1999}} David kanta ba ta yi amfani da kalmar ba, tana magana maimakon "abinci", "gurasa", ko "gurasa". Amfanin ra'ayin yana da jayayya. Carol Helstosky, marubucin littafin Food Culture in the Mediterranean (2009), yana daga cikin marubutan da ke amfani da "Culincin Bahar Rum" tare da "Cincin Bahar Maliya". A cikin gabatarwar littafinta ta rubuta:{{Sfn|Helstosky|2009}} {{Main|Egyptian cuisine}} Essid ya yarda cewa "bambance-bambance na ƙasa da abubuwan da suka faru na tarihi" sun shafi abinci na ƙasashen Bahar Rum daban-daban, amma duk da haka ya tabbatar da cewa:{{Sfn|Essid|2012}} {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}}<gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery> [[Fayil:Cassoulet_mit_Gans_und_Bohnen_1.jpg|thumb|An kawo wake da aka yi amfani da shi a kudancin Faransa zuwa Turai daga Amurka.]] Abubuwan da ke cikin abincin Bahar Rum sun bambanta da na abincin Arewacin Turai, tare da man zaitun maimakon [[man shanu]], da ruwan inabi maimakon [[giya]]. Jerin sinadaran da ke akwai ya canza a cikin ƙarni. Ɗaya daga cikin manyan canji shine gabatar da abinci da yawa daga Larabawa zuwa Portugal, Spain, da Sicily a [[Zamanin Tsakiya]]. Wadannan abinci sun hada da aubergines, spinach, sukari, [[shinkafa]], apricots, da 'Ya'yan itace, <ref>{{Cite journal |last=Duarte |first=A. |last2=Fernandes |first2=J. |last3=Bernardes |first3=J. |last4=Miguel |first4=G. |year=2016 |title=Citrus as a Component of the Mediterranean Diet |url=https://www.researchgate.net/publication/311911612 |url-status=live |journal=Journal of Spatial and Organizational Dynamics |volume=IV |issue=4 |pages=289–304 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181001220519/https://www.researchgate.net/publication/311911612 |archive-date=2018-10-01 |access-date=2019-02-28}}</ref> suna haifar da al'adar abinci ta musamman ta Al-Andalus.<ref>{{Cite web |title=Arab Influence |url=http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160412002804/http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |archive-date=12 April 2016 |access-date=28 April 2016 |publisher=Spanish Food}}</ref> == Yin dafa abinci == [[Fayil:Syrian_apricot_paste_01.jpg|left|thumb|Syrian Apricot paste "an narke shi cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya" ]] Gabatarwar David ga littafinta na 1950 ya nuna yadda ake dafa abinci a kasashen Bahar Rum a matsayin "wanda aka tsara ta hanyar bambancin yanayi da ƙasa da masana'antar dangi ko rashin jin daɗi na mazauna". David ya gano "abubuwan da ke maimaitawa" a cikin abinci na wannan yanki mai girma kamar man zaitun, saffron, [[tafarnuwa]], ruwan inabi na gida, da kuma "mai ƙamshi" na ganye, musamman rosemary, marjoram na daji, da [[Ɗaɗɗoya|Basil]], da launuka masu haske na sabbin abinci a cikin kasuwanni, "Piment, aubergine, [[Tumatir]], zaitun, melons, ɓaure" da "ki mai haske, azurfa, vermilion, ko tiger-striped". Ta haɗa da cuku na "madarar tumaki ko awaki", "figs daga Smyrna a kan dogon igiyoyi" da kuma "takalma na apricot wanda aka narke a cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya". Tare da sinadaran gama gari ciki har da zaitun, alkama, da inabi; yanayin da aka raba; da kuma dogon lokaci don musayar al'adu, ana iya sa ran cewa abinci guda ɗaya, na Bahar Rum zai bunkasa. Wasu abubuwa, kamar man zaitun, burodi, ruwan inabi, ragon da aka gasa, ko ragon rago (kamar Maghrebi ''Mechoui'', Girkanci ''kleftiko'' da souvlaki, da Turkiyya shish kebab), bottarga, da stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (kamar Mutanen Espanya andrajos, Faransanci estouffade à la provençale [fr], Italiyanci ''ciambotta'', da Turkiyanci ''buğu kebabı''), ana samun su a duk Bahar Rum.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref><ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref><ref name="Nestle 1995">{{Cite journal |last=Nestle |first=Marion |date=1995 |title=Mediterranean diets: historical and research overview |journal=American Journal of Clinical Nutrition |volume=61 (supplement) |issue=6 Suppl |pages=131S–1320S |doi=10.1093/ajcn/61.6.1313S |pmid=7754981 |doi-access=free}}</ref> Ana cin abincin teku ciki har da ruwan teku da squid, sau da yawa a cikin stews, stuffed, ko soya, a cikin Mutanen Espanya, Faransanci, da Italiyanci jita-jita.{{Sfn|Davidson|2014}} Duk da haka, ƙasashen da ke iyaka da Bahar Rum suna da abinci na yanki daban-daban, daga Maghrebi, Levant, da Ottoman zuwa Italiyanci, Faransanci, da Mutanen Espanya. Kowane ɗayan waɗannan, bi da bi, yana da bambancin ƙasa da lardin.<ref name="Nestle 1995" /> {{Main|Egyptian cuisine}} [[Fayil:Kelaa-des-Mgouna_(rosino-02).jpg|thumb|[[Tajine|Tagines]] da ke dafa abinci a kan titin [[Abincin Maroko|Maroko]]]] Abincin Maghrebi na Bahar Rum ya haɗa da abincin [[Abincin Aljeriya|Aljeriya]], [[Abincin Libya|Libya]], Morocco, da [[Abincin Tunisiya|Tunisiya]]. Ɗaya daga cikin abincin da aka fi sani da yankin shine couscous, tururi, karamin hatsi, wanda aka yi amfani da shi tare da stew. Abincin tsoho ne, wanda matafiyi na zamani [[Ibn Battuta]] ya ambata, kuma an samo shi misali a cikin Abincin Yammacin Sicilian, musamman a lardin Trapani, inda aka sake gabatar da shi bayan 1600. Ɗaya daga cikin stew da za a iya ba da shi tare da couscous shine [[Tajine|tagine]] na [[Moroko|Maroko]], mai tsayi, ɗan bushewa na nama da kayan lambu, wanda aka dafa a hankali a cikin tukunya (wanda ake kira tagine) tare da murfin conical mai tsayi. Abincin daga yankin Maghreb na Arewacin Afirka galibi ana canza su da kuma dandano tare da cakuda kayan yaji mai zafi harissa da [[Ras el hanout]] (wanda ke dauke da irin waɗannan kayan yaji kamar cumin, coriander, saffron, cinnamon, cloves, chillies, da paprika). Sauran kayan dandano na musamman na yankin sune lemun tsami da busassun apricots da ruwan inabi.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref> Abinci na Masar yana da tushe na dā, tare da shaidar cewa, alal misali, an yi cuku a Misira tun aƙalla 3,000 BC. Falafel ƙananan soya ne na wake ko gari, a halin yanzu ana cinye su a fadin Levant da Yamma, amma sun samo asali ne daga zamanin Roman na Masar; Kiristoci na Coptic suna da'awar su ne.{{Efn|The chickpea is the usual base in Egypt; it has been grown in the region for 7,500 years.}}{{Sfn|Davidson|2014}} ''[[Duqqa]]'' wani abu ne da aka yi da ganye, hazelnuts, da kayan yaji, wanda aka ci tare da burodi.{{Sfn|Davidson|2014}} ''Kushari'' abinci ne na vegan na shinkafa, lentils, da pasta, daban-daban; ya fara ne a matsayin abinci ga matalauta, amma ya zama abincin ƙasa. === Levantine === [[Fayil:Traditional_Tabbouleh.JPG|thumb|Tabouleh na Levantine]] Abinci na Levantine shine abincin Levant (gabar Bahar Rum, gabashin Misira). Daga cikin abincin da ya fi dacewa da wannan abincin shine ƙananan kayan abinci na gargajiya kamar Tabouleh, hummus, da Babur ghanoush.{{Sfn|Davidson|2014}} Tabbouleh abinci ne na bulgur da aka fashe da alkama tare da tumatir, parsley, mint, da albasa, an yi ado da man zaitun da ruwan lemun tsami. Baba ghanoush, wani lokacin ana kiransa "caviar na matalauta", tsarkakewa ne na aubergine tare da man zaitun, sau da yawa ana gauraya shi da albasa, tumatir, cumin, tafarnuwa, ruwan lemun tsami, da parsley. Abincin ya shahara a duk Gabashin Bahar Rum da Arewacin Afirka. Ful medames, asalinsa daga Misira kuma har yanzu abinci ne na kasa a can, ya ƙunshi wake tare da mai da kumin; ya shahara a duk faɗin Levant. Abincin na iya zama tsoho: an sami busassun wake na zamanin Neolithic kusa da Nazarat, Isra'ila. === Ottoman === [[Fayil:Meze_Lido_Restaurant_Adalar.JPG|thumb|Abinci na Ottoman da Abincin Turkiyya sun haɗu da irin waɗannan abubuwa.]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] ik520qw3f7d075rtkm3c6akzbqoe9vn 656908 656907 2025-07-09T04:38:20Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656908 wikitext text/x-wiki {{databox}} Abinci na Bahar Rum shine abinci da hanyoyin shirya da mutanen Bahar Rum ke amfani da su. Tunanin abinci na Bahar Rum ya samo asali ne daga littafin marubucin abinci Elizabeth David, A Book of Mediterranean Food (1950), kuma wasu marubuta da ke aiki a Turanci sun kara da shi. Marubutan da yawa sun bayyana abubuwa uku na abinci kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da [[Man zaitun]], burodi da pasta, da ruwan inabi; wasu marubutan sun musanta cewa abinci iri-iri na tafkin Bahar Rum sun zama abinci gaba ɗaya. Ma'anar da aka saba da ita game da yankin da aka rufe, wanda Dauda ya gabatar, ya biyo bayan rarraba [[Zaitun|Itacen zaitun]]. Yankin ya kunshi al'adu iri-iri tare da abinci daban-daban, musamman (yana tafiya a kusa da yankin) [[Abincin Maghrebi|Maghrebi]], Masarawa, Levantine, Ottoman (Turkiyanci), Girkanci, Italiyanci, Faransanci (Provençal), da Mutanen Espanya, kodayake wasu marubuta sun haɗa da ƙarin abinci. Abinci na Portuguese, musamman, wani bangare ne na Bahar Rum. Haɗin tarihi na yankin, da kuma tasirin Bahar Rum a kan yanayin da tattalin arzikin yankin, yana nufin cewa waɗannan abincin suna raba jita-jita fiye da ainihin man fetur, burodi, da ruwan inabi, kamar rago ko ragon, stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (alal misali, Mutanen Espanya andrajos), stews na kayan lambu (Provençal ratatouille, Mutanen Spain pisto, Italiyanci ciambotta), da ruwan gishiri da aka warkar da aka samu a fadin yankin. Ruhohin da suka danganci Anise suna shan giya a kasashe da yawa a kusa da Bahar Rum. Ba za a rikita [[nama]] abinci na yankin da abincin Bahar Rum ba, wanda ya shahara saboda fa'idodin kiwon lafiya na abinci mai wadata da man zaitun, alkama da sauran hatsi, 'ya'yan itatuwa, [[Kayan miya|kayan lambu]], da wani adadin abincin teku, amma ƙasa da kayan madara. Abinci na Bahar Rum ya ƙunshi hanyoyin da ake bi da waɗannan da sauran sinadaran, gami da nama, a cikin kicin, ko suna ba da lafiya ko a'a. == Yanayin ƙasa == [[Fayil:Olea_europaea_subsp._europaea_range.svg|center|thumb|Elizabeth David ta bayyana yankin Bahar Rum a matsayin na Olive, ''[[Zaitun|Olea europaea]]'' . <ref name="Caudullo Welk 2017">{{Cite journal |last=Caudullo |first=Giovanni |last2=Welk |first2=Erik |last3=San-Miguel-Ayanz |first3=Jesús |year=2017 |title=Chorological maps for the main European woody species |journal=Data in Brief |volume=12 |pages=662–666 |bibcode=2017DIB....12..662C |doi=10.1016/j.dib.2017.05.007 |issn=2352-3409 |pmc=5435575 |pmid=28560272}}</ref>]] Marubutan daban-daban sun bayyana girman dafa abinci na Bahar Rum ko dai ta hanyar ƙasa ko ta hanyar sinadaran sa. Elizabeth David, a cikin littafinta A Book of Mediterranean Food (1950), ta bayyana iyakarta a matsayin "abin dafa abinci na bakin tekun Bahar Rum" kuma ta zana iyakokin ƙasa: {{Blockquote|from [[Gibraltar]] to the [[Bosphorus]], down the [[Rhone]] Valley, through the great seaports of [[Marseille]], [[Barcelona]], and [[Genoa]], across to [[Tunis]] and [[Alexandria]], embracing all the Mediterranean islands, [[Corsica]], [[Sicily]], [[Sardinia]], [[Crete]], the [[Cyclades]], [[Cyprus]] (where the [[Byzantine]] influence begins to be felt), to the mainland of [[Greece]] and the much disputed territories of [[Syria]], the [[Lebanon]], [[Constantinople]], and [[Smyrna]].<ref name=DavidIntro>[[#CITEREFDavid1988|David 1988, Introduction, pp.16–17]]</ref>}} Duk da wannan ma'anar, littafin Dauda ya fi mayar da hankali kan Spain, Faransa, Italiya, da Girka.<ref name="Kashdan 2017">{{Cite journal |last=Kashdan |first=Harry Eli |date=February 2017 |title=Anglophone cookbooks and the making of the Mediterranean |journal=Food and Foodways |volume=25 |issue=1 |pages=1–19 |doi=10.1080/07409710.2017.1270646 |s2cid=164487717}}</ref> [[File:Olivový_háj.jpg|thumb|"Those blessed lands of sun and sea and olive trees":<ref name="DavidIntro" /> a landscape in [[Rhodes]], in the Eastern Mediterranean]] Ta bayyana wannan yankin a matsayin mai haɗuwa da kewayon [[Zaitun|Itacen zaitun]]: "waɗanda ƙasashe masu albarka na rana da teku da itatuwan zaitun. " Rarrabawar halitta ta zaitun tana iyakance ta sanyi da wadatar ruwa. Saboda haka an ƙuntata shi zuwa wani yanki mai ƙanƙanta a kusa da Bahar Rum, sai dai a cikin Maghreb da kuma a cikin Iberian Peninsula, inda aka rarraba shi sosai, kuma a tsibirin Bahar Rum. Masanin tarihin Tunisiya Mohamed Yassine Essid ya bayyana yankin ta wurin kasancewar zaitun, tare da burodi, alkama, da inabi a matsayin "masu kayan abinci na mutanen Bahar Rum": {{Blockquote|Mediterranean cuisine is defined by the presence of fundamental elements which are said to play a more important role than others, reflecting a community of beliefs and practices which transcend religions, languages and even societies. The olive tree, the emblematic tree on more than one account, traces the bounds of a frontier of landscapes and lives on either side of which the Mediterranean begins or ends. Above [[Montelimar]], nicknamed "Gates of Provence", is the limit of the olive.<ref name=Essid29>[[#CITEREFEssid2012|Essid 2012, p.29]]</ref>}} Sauran marubuta suna tambaya cewa akwai irin wannan ma'anar: {{Blockquote|The belief in a common core, emerging from a claim to authority over that kernel of "Mediterranean-ness", is what underlies writing describing the culinary Mediterranean, yet it seems that only from far away does a unified Mediterranean exist. The closer one gets to that common core, the less it is visible, until the food of Umbria comes to seem entirely different from the food of Tuscany, and to compare either to the food of Greece would be absurd. The very idea of a Mediterranean ensemble—be it onions and olive oil and tomatoes or some other combination entirely—presupposes not only a shared history but a unified history, an imagined moment in which the Mediterranean presented a single culture that over time has, like a language, split and branched and flowered into the wild variety of contemporary cuisine.<ref name="Kashdan 2017"/>}} Wasu marubuta sun haɗa da abincin gabashin Adriatic na Dalmatia - Albanian, Montenegrin, da Croatian, yayin da yawancin ba su ambaci su ba. Wasu marubutan sun hada da wuraren da ba su taɓa Tekun Bahar Rum ba ko tallafawa noman zaitun, gami da abincin Serbian, Makidoniya, da Portuguese. == Abubuwan da ke cikin su == Essid ya gano "trinity" na sinadaran gargajiya na abinci na Bahar Rum kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da mai, burodi, da ruwan inabi bi da bi. Masanin binciken kayan tarihi Colin Renfrew ya kira wannan "triad na Bahar Rum".<ref>{{Cite book|last3=Colin Renfrew}}</ref> === Itacen zaitun === {{Blockquote|Mediterranean food is incredibly popular: pasta, [[pizza]], [[sausage]], [[wine]], [[gyros]],{{efn|The Greek version of [[döner]], meat roasted on a vertical spit.}} [[kebab]], and [[falafel]] can be found just about everywhere. Food experts and cookbook authors adore Mediterranean cuisine&nbsp;...{{sfn|Helstosky|2009|p=x}}}} [[Fayil:Olivesfromjordan.jpg|thumb|Olive (''Olea europaea'') ]] Itacen zaitun ya bayyana daga yankin [[Iran|Farisa]] da [[Mesopotamia|Mesopotamiya]], aƙalla shekaru 6,000 da suka gabata. Ya bazu daga can zuwa yankunan da ke kusa, kuma an noma shi tun farkon Bronze Age (har zuwa 3,150 BC) a kudancin [[Turkiyya]], Levant, da tsibirin Krita.<ref>{{Cite journal |last=Vossen |first=Paul |year=2007 |title=Olive Oil: History, Production, and Characteristics of the World's Classic Oils |journal=HortScience |volume=42 |issue=5 |pages=1093–1100 |doi=10.21273/HORTSCI.42.5.1093 |doi-access=free}}</ref> Kasashe goma da suka fi yawan girbi (a shekara ta 2011) duk suna kusa da Bahar Rum (Portugal ita ce ta goma mafi girma): tare, suna samar da kashi 95% na zaitun a duniya. Itacen zaitun yana ba da 'ya'yan itace masu zaki, wanda aka yi amfani da shi ta hanyar warkarwa da fermentation, da [[Man zaitun]]. Kimanin kashi 90% na samar da 'ya'yan itace (1996) ya shiga cikin man zaitun. Yankin Bahar Rum yana da asusun mafi yawan amfani da man zaitun a duniya: a cikin 2014, ƙasar da ta fi cinyewa, Girka, ta yi amfani da 17 kg{{Efn|A [[kilogram]] is about 2.2 pounds in weight.}} a kowace kai; Italiya, 12 kg, Spain, 13 kg; Amurka don kwatanta ta yi amfani dashi kawai 1 kg a kowace kai.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; === Alkama === {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}} [[Fayil:Wheat_close-up.JPG|thumb|Alkama (''Triticum'') ]] An yi amfani da alkama a cikin Fertile Crescent, a ciki da kusa da Levant kimanin shekaru 10,000 da suka gabata. Kakanninta sun haɗa da alkama na daji; an haɗa wannan, an girbe shi kuma an shuka shi don ƙirƙirar nau'ikan gida tare da hatsi mafi girma, a cikin kunnuwa waɗanda ba su da sauƙi fiye da siffofin daji.<ref>{{Cite journal |last=Tanno |first=K. Willcox |last2=Willcox |first2=G. |year=2006 |title=How fast was wild wheat domesticated? |journal=Science |volume=311 |issue=5769 |page=1886 |doi=10.1126/science.1124635 |pmid=16574859 |s2cid=5738581}}</ref> An yada shi a fadin yankin Bahar Rum har zuwa Spain ta hanyar 5,000 BC.<ref>{{Cite book|last3=Jared Diamond}}</ref> Alkama abinci ne na musamman a yankin Bahar Rum. [[gurasa]] alkama ta riga ta kasance mai mahimmanci a daular Roma ta dā, wanda ya haɗa da dukan yankin; a wannan lokacin, kusan shekaru 2,000 da suka gabata, [[Arewacin Afirka]] ita ce "kwandon burodi" na daular.<ref>{{Cite web |last=Abis |first=Sebastien |date=2012 |title=Wheat in the Mediterranean Region: Societies, Trade and Strategies |url=http://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210831015112/https://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |archive-date=31 August 2021 |access-date=2 May 2016 |publisher=International Centre for Advanced Mediterranean Agronomic Studies (CIHEAM)}}</ref> Sauran abinci na alkama na Bahar Rum sun haɗa da [[Pasta]] da semolina (tsakanin alkama) kayayyaki kamar su [[couscous]] da bulgur. Hakanan, ana yin waɗannan a cikin jita-jita kamar su girke-girke ''galaktoboureko'' (''madara'' börek), wanda ya ƙunshi filayen burodi a kusa da custard da aka yi da semolina . <ref>{{Cite web |last=Stein |first=Rick |author-link=Rick Stein |title=Galaktoboureko with orange syrup |url=https://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160429070451/http://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |archive-date=29 April 2016 |access-date=2 May 2016 |website=BBC}}</ref> Abincin alkama da aka yadu daga Turkiyya da Levant zuwa Iran da Indiya shine halva, kayan zaki mai zaki tare da man shanu, madara, da Kwayoyin pine.<ref>{{Cite web |title=Divine Semolina Dessert - Suji Halva |url=http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160504072158/http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |archive-date=4 May 2016 |access-date=2 May 2016 |publisher=Food.com}}</ref> === Ruwan inabi === <gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery>An yi amfani da inabi tsakanin 7,000 da 4,000 BC tsakanin [[Black Sea|Tekun Baƙi]] da Farisa; shaidar archaeological ta nuna cewa ana yin ruwan inabi a can ta 6,000 BC, ya kai Girka da tsibirin Krita a cikin karni na biyar BC da Spain ta hanyar karni na karshe BC. An fara yin ruwan inabi a Italiya a karni na tara KZ, kuma a Faransa a kusa da 600 KZ.<ref>{{Cite journal |last=This |first=Patrice |last2=Lacombe |first2=Thierry |last3=Thomash |first3=Mark R. |year=2006 |title=Historical Origins and Genetic Diversity of Wine Grapes |journal=Trends in Genetics |volume=22 |issue=9 |pages=511–519 |doi=10.1016/j.tig.2006.07.008 |pmid=16872714}} More detail is given in {{Cite journal |last=Terral |first=J.F. |last2=Tabard |first2=E. |last3=Bouby |first3=L. |last4=Ivorra |first4=S. |last5=Pastor |first5=T. |last6=Figueiral |first6=I. |last7=Picq |first7=S. |last8=Chevance |first8=J.B. |last9=Jung |first9=C. |last10=Fabre |first10=L. |last11=Tardy |first11=C. |last12=Compan |first12=M. |last13=Bacilieri |first13=R. |last14=Lacombe |first14=T. |last15=This |first15=P. |display-authors=3 |year=2010 |title=Evolution and history of grapevine (''Vitis vinifera'') under domestication: new morphometric perspectives to understand seed domestication syndrome and reveal origins of ancient European cultivars |journal=Annals of Botany |volume=105 |issue=3 |pages=443–455 |doi=10.1093/aob/mcp298 |pmc=2826248 |pmid=20034966}}</ref> Ana shuka inabi galibi don yin ruwan inabi da ruwan inabi a matsayin kayan abinci na Bahar Rum, da kuma bushewa a matsayin ruwan inabi ko don cin abinci a matsayin inabi na tebur. Ana zaɓar nau'ikan inabi da nau'ikan ruwan inabi na tebur don dandano. == Tarihi == === Ra'ayi === [[Fayil:Ratatouille_éolienne.jpg|right|thumb|Abincin da aka gasa aubergines da albasa (wanda ake kira da sunansa na Provençal, ratatouille, a Turanci), kamar yadda aka fassara a Tsibirin Aeolian]] Ma'anar abincin Bahar Rum kwanan nan ne, mai yiwuwa ya samo asali ne daga littafin David's A Book of Mediterranean Food (1950).{{Sfn|Wright|1999}} David kanta ba ta yi amfani da kalmar ba, tana magana maimakon "abinci", "gurasa", ko "gurasa". Amfanin ra'ayin yana da jayayya. Carol Helstosky, marubucin littafin Food Culture in the Mediterranean (2009), yana daga cikin marubutan da ke amfani da "Culincin Bahar Rum" tare da "Cincin Bahar Maliya". A cikin gabatarwar littafinta ta rubuta:{{Sfn|Helstosky|2009}} {{Main|Egyptian cuisine}} Essid ya yarda cewa "bambance-bambance na ƙasa da abubuwan da suka faru na tarihi" sun shafi abinci na ƙasashen Bahar Rum daban-daban, amma duk da haka ya tabbatar da cewa:{{Sfn|Essid|2012}} {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}}<gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery> [[Fayil:Cassoulet_mit_Gans_und_Bohnen_1.jpg|thumb|An kawo wake da aka yi amfani da shi a kudancin Faransa zuwa Turai daga Amurka.]] Abubuwan da ke cikin abincin Bahar Rum sun bambanta da na abincin Arewacin Turai, tare da man zaitun maimakon [[man shanu]], da ruwan inabi maimakon [[giya]]. Jerin sinadaran da ke akwai ya canza a cikin ƙarni. Ɗaya daga cikin manyan canji shine gabatar da abinci da yawa daga Larabawa zuwa Portugal, Spain, da Sicily a [[Zamanin Tsakiya]]. Wadannan abinci sun hada da aubergines, spinach, sukari, [[shinkafa]], apricots, da 'Ya'yan itace, <ref>{{Cite journal |last=Duarte |first=A. |last2=Fernandes |first2=J. |last3=Bernardes |first3=J. |last4=Miguel |first4=G. |year=2016 |title=Citrus as a Component of the Mediterranean Diet |url=https://www.researchgate.net/publication/311911612 |url-status=live |journal=Journal of Spatial and Organizational Dynamics |volume=IV |issue=4 |pages=289–304 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181001220519/https://www.researchgate.net/publication/311911612 |archive-date=2018-10-01 |access-date=2019-02-28}}</ref> suna haifar da al'adar abinci ta musamman ta Al-Andalus.<ref>{{Cite web |title=Arab Influence |url=http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160412002804/http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |archive-date=12 April 2016 |access-date=28 April 2016 |publisher=Spanish Food}}</ref> == Yin dafa abinci == [[Fayil:Syrian_apricot_paste_01.jpg|left|thumb|Syrian Apricot paste "an narke shi cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya" ]] Gabatarwar David ga littafinta na 1950 ya nuna yadda ake dafa abinci a kasashen Bahar Rum a matsayin "wanda aka tsara ta hanyar bambancin yanayi da ƙasa da masana'antar dangi ko rashin jin daɗi na mazauna". David ya gano "abubuwan da ke maimaitawa" a cikin abinci na wannan yanki mai girma kamar man zaitun, saffron, [[tafarnuwa]], ruwan inabi na gida, da kuma "mai ƙamshi" na ganye, musamman rosemary, marjoram na daji, da [[Ɗaɗɗoya|Basil]], da launuka masu haske na sabbin abinci a cikin kasuwanni, "Piment, aubergine, [[Tumatir]], zaitun, melons, ɓaure" da "ki mai haske, azurfa, vermilion, ko tiger-striped". Ta haɗa da cuku na "madarar tumaki ko awaki", "figs daga Smyrna a kan dogon igiyoyi" da kuma "takalma na apricot wanda aka narke a cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya". Tare da sinadaran gama gari ciki har da zaitun, alkama, da inabi; yanayin da aka raba; da kuma dogon lokaci don musayar al'adu, ana iya sa ran cewa abinci guda ɗaya, na Bahar Rum zai bunkasa. Wasu abubuwa, kamar man zaitun, burodi, ruwan inabi, ragon da aka gasa, ko ragon rago (kamar Maghrebi ''Mechoui'', Girkanci ''kleftiko'' da souvlaki, da Turkiyya shish kebab), bottarga, da stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (kamar Mutanen Espanya andrajos, Faransanci estouffade à la provençale [fr], Italiyanci ''ciambotta'', da Turkiyanci ''buğu kebabı''), ana samun su a duk Bahar Rum.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref><ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref><ref name="Nestle 1995">{{Cite journal |last=Nestle |first=Marion |date=1995 |title=Mediterranean diets: historical and research overview |journal=American Journal of Clinical Nutrition |volume=61 (supplement) |issue=6 Suppl |pages=131S–1320S |doi=10.1093/ajcn/61.6.1313S |pmid=7754981 |doi-access=free}}</ref> Ana cin abincin teku ciki har da ruwan teku da squid, sau da yawa a cikin stews, stuffed, ko soya, a cikin Mutanen Espanya, Faransanci, da Italiyanci jita-jita.{{Sfn|Davidson|2014}} Duk da haka, ƙasashen da ke iyaka da Bahar Rum suna da abinci na yanki daban-daban, daga Maghrebi, Levant, da Ottoman zuwa Italiyanci, Faransanci, da Mutanen Espanya. Kowane ɗayan waɗannan, bi da bi, yana da bambancin ƙasa da lardin.<ref name="Nestle 1995" /> {{Main|Egyptian cuisine}} [[Fayil:Kelaa-des-Mgouna_(rosino-02).jpg|thumb|[[Tajine|Tagines]] da ke dafa abinci a kan titin [[Abincin Maroko|Maroko]]]] Abincin Maghrebi na Bahar Rum ya haɗa da abincin [[Abincin Aljeriya|Aljeriya]], [[Abincin Libya|Libya]], Morocco, da [[Abincin Tunisiya|Tunisiya]]. Ɗaya daga cikin abincin da aka fi sani da yankin shine couscous, tururi, karamin hatsi, wanda aka yi amfani da shi tare da stew. Abincin tsoho ne, wanda matafiyi na zamani [[Ibn Battuta]] ya ambata, kuma an samo shi misali a cikin Abincin Yammacin Sicilian, musamman a lardin Trapani, inda aka sake gabatar da shi bayan 1600. Ɗaya daga cikin stew da za a iya ba da shi tare da couscous shine [[Tajine|tagine]] na [[Moroko|Maroko]], mai tsayi, ɗan bushewa na nama da kayan lambu, wanda aka dafa a hankali a cikin tukunya (wanda ake kira tagine) tare da murfin conical mai tsayi. Abincin daga yankin Maghreb na Arewacin Afirka galibi ana canza su da kuma dandano tare da cakuda kayan yaji mai zafi harissa da [[Ras el hanout]] (wanda ke dauke da irin waɗannan kayan yaji kamar cumin, coriander, saffron, cinnamon, cloves, chillies, da paprika). Sauran kayan dandano na musamman na yankin sune lemun tsami da busassun apricots da ruwan inabi.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref> Abinci na Masar yana da tushe na dā, tare da shaidar cewa, alal misali, an yi cuku a Misira tun aƙalla 3,000 BC. Falafel ƙananan soya ne na wake ko gari, a halin yanzu ana cinye su a fadin Levant da Yamma, amma sun samo asali ne daga zamanin Roman na Masar; Kiristoci na Coptic suna da'awar su ne.{{Efn|The chickpea is the usual base in Egypt; it has been grown in the region for 7,500 years.}}{{Sfn|Davidson|2014}} ''[[Duqqa]]'' wani abu ne da aka yi da ganye, hazelnuts, da kayan yaji, wanda aka ci tare da burodi.{{Sfn|Davidson|2014}} ''Kushari'' abinci ne na vegan na shinkafa, lentils, da pasta, daban-daban; ya fara ne a matsayin abinci ga matalauta, amma ya zama abincin ƙasa. === Levantine === [[Fayil:Traditional_Tabbouleh.JPG|thumb|Tabouleh na Levantine]] Abinci na Levantine shine abincin Levant (gabar Bahar Rum, gabashin Misira). Daga cikin abincin da ya fi dacewa da wannan abincin shine ƙananan kayan abinci na gargajiya kamar Tabouleh, hummus, da Babur ghanoush.{{Sfn|Davidson|2014}} Tabbouleh abinci ne na bulgur da aka fashe da alkama tare da tumatir, parsley, mint, da albasa, an yi ado da man zaitun da ruwan lemun tsami. Baba ghanoush, wani lokacin ana kiransa "caviar na matalauta", tsarkakewa ne na aubergine tare da man zaitun, sau da yawa ana gauraya shi da albasa, tumatir, cumin, tafarnuwa, ruwan lemun tsami, da parsley. Abincin ya shahara a duk Gabashin Bahar Rum da Arewacin Afirka. Ful medames, asalinsa daga Misira kuma har yanzu abinci ne na kasa a can, ya ƙunshi wake tare da mai da kumin; ya shahara a duk faɗin Levant. Abincin na iya zama tsoho: an sami busassun wake na zamanin Neolithic kusa da Nazarat, Isra'ila. === Ottoman === [[Fayil:Meze_Lido_Restaurant_Adalar.JPG|thumb|Abinci na Ottoman da Abincin Turkiyya sun haɗu da irin waɗannan abubuwa.]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] kdg5lyiv47pcswo6wjpxlkczxhhbgeo 656909 656908 2025-07-09T04:38:46Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656909 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Abinci na Bahar Rum''' shine abinci da hanyoyin shirya da mutanen Bahar Rum ke amfani da su. Tunanin abinci na Bahar Rum ya samo asali ne daga littafin marubucin abinci Elizabeth David, A Book of Mediterranean Food (1950), kuma wasu marubuta da ke aiki a Turanci sun kara da shi. Marubutan da yawa sun bayyana abubuwa uku na abinci kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da [[Man zaitun]], burodi da pasta, da ruwan inabi; wasu marubutan sun musanta cewa abinci iri-iri na tafkin Bahar Rum sun zama abinci gaba ɗaya. Ma'anar da aka saba da ita game da yankin da aka rufe, wanda Dauda ya gabatar, ya biyo bayan rarraba [[Zaitun|Itacen zaitun]]. Yankin ya kunshi al'adu iri-iri tare da abinci daban-daban, musamman (yana tafiya a kusa da yankin) [[Abincin Maghrebi|Maghrebi]], Masarawa, Levantine, Ottoman (Turkiyanci), Girkanci, Italiyanci, Faransanci (Provençal), da Mutanen Espanya, kodayake wasu marubuta sun haɗa da ƙarin abinci. Abinci na Portuguese, musamman, wani bangare ne na Bahar Rum. Haɗin tarihi na yankin, da kuma tasirin Bahar Rum a kan yanayin da tattalin arzikin yankin, yana nufin cewa waɗannan abincin suna raba jita-jita fiye da ainihin man fetur, burodi, da ruwan inabi, kamar rago ko ragon, stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (alal misali, Mutanen Espanya andrajos), stews na kayan lambu (Provençal ratatouille, Mutanen Spain pisto, Italiyanci ciambotta), da ruwan gishiri da aka warkar da aka samu a fadin yankin. Ruhohin da suka danganci Anise suna shan giya a kasashe da yawa a kusa da Bahar Rum. Ba za a rikita [[nama]] abinci na yankin da abincin Bahar Rum ba, wanda ya shahara saboda fa'idodin kiwon lafiya na abinci mai wadata da man zaitun, alkama da sauran hatsi, 'ya'yan itatuwa, [[Kayan miya|kayan lambu]], da wani adadin abincin teku, amma ƙasa da kayan madara. Abinci na Bahar Rum ya ƙunshi hanyoyin da ake bi da waɗannan da sauran sinadaran, gami da nama, a cikin kicin, ko suna ba da lafiya ko a'a. == Yanayin ƙasa == [[Fayil:Olea_europaea_subsp._europaea_range.svg|center|thumb|Elizabeth David ta bayyana yankin Bahar Rum a matsayin na Olive, ''[[Zaitun|Olea europaea]]'' . <ref name="Caudullo Welk 2017">{{Cite journal |last=Caudullo |first=Giovanni |last2=Welk |first2=Erik |last3=San-Miguel-Ayanz |first3=Jesús |year=2017 |title=Chorological maps for the main European woody species |journal=Data in Brief |volume=12 |pages=662–666 |bibcode=2017DIB....12..662C |doi=10.1016/j.dib.2017.05.007 |issn=2352-3409 |pmc=5435575 |pmid=28560272}}</ref>]] Marubutan daban-daban sun bayyana girman dafa abinci na Bahar Rum ko dai ta hanyar ƙasa ko ta hanyar sinadaran sa. Elizabeth David, a cikin littafinta A Book of Mediterranean Food (1950), ta bayyana iyakarta a matsayin "abin dafa abinci na bakin tekun Bahar Rum" kuma ta zana iyakokin ƙasa: {{Blockquote|from [[Gibraltar]] to the [[Bosphorus]], down the [[Rhone]] Valley, through the great seaports of [[Marseille]], [[Barcelona]], and [[Genoa]], across to [[Tunis]] and [[Alexandria]], embracing all the Mediterranean islands, [[Corsica]], [[Sicily]], [[Sardinia]], [[Crete]], the [[Cyclades]], [[Cyprus]] (where the [[Byzantine]] influence begins to be felt), to the mainland of [[Greece]] and the much disputed territories of [[Syria]], the [[Lebanon]], [[Constantinople]], and [[Smyrna]].<ref name=DavidIntro>[[#CITEREFDavid1988|David 1988, Introduction, pp.16–17]]</ref>}} Duk da wannan ma'anar, littafin Dauda ya fi mayar da hankali kan Spain, Faransa, Italiya, da Girka.<ref name="Kashdan 2017">{{Cite journal |last=Kashdan |first=Harry Eli |date=February 2017 |title=Anglophone cookbooks and the making of the Mediterranean |journal=Food and Foodways |volume=25 |issue=1 |pages=1–19 |doi=10.1080/07409710.2017.1270646 |s2cid=164487717}}</ref> [[File:Olivový_háj.jpg|thumb|"Those blessed lands of sun and sea and olive trees":<ref name="DavidIntro" /> a landscape in [[Rhodes]], in the Eastern Mediterranean]] Ta bayyana wannan yankin a matsayin mai haɗuwa da kewayon [[Zaitun|Itacen zaitun]]: "waɗanda ƙasashe masu albarka na rana da teku da itatuwan zaitun. " Rarrabawar halitta ta zaitun tana iyakance ta sanyi da wadatar ruwa. Saboda haka an ƙuntata shi zuwa wani yanki mai ƙanƙanta a kusa da Bahar Rum, sai dai a cikin Maghreb da kuma a cikin Iberian Peninsula, inda aka rarraba shi sosai, kuma a tsibirin Bahar Rum. Masanin tarihin Tunisiya Mohamed Yassine Essid ya bayyana yankin ta wurin kasancewar zaitun, tare da burodi, alkama, da inabi a matsayin "masu kayan abinci na mutanen Bahar Rum": {{Blockquote|Mediterranean cuisine is defined by the presence of fundamental elements which are said to play a more important role than others, reflecting a community of beliefs and practices which transcend religions, languages and even societies. The olive tree, the emblematic tree on more than one account, traces the bounds of a frontier of landscapes and lives on either side of which the Mediterranean begins or ends. Above [[Montelimar]], nicknamed "Gates of Provence", is the limit of the olive.<ref name=Essid29>[[#CITEREFEssid2012|Essid 2012, p.29]]</ref>}} Sauran marubuta suna tambaya cewa akwai irin wannan ma'anar: {{Blockquote|The belief in a common core, emerging from a claim to authority over that kernel of "Mediterranean-ness", is what underlies writing describing the culinary Mediterranean, yet it seems that only from far away does a unified Mediterranean exist. The closer one gets to that common core, the less it is visible, until the food of Umbria comes to seem entirely different from the food of Tuscany, and to compare either to the food of Greece would be absurd. The very idea of a Mediterranean ensemble—be it onions and olive oil and tomatoes or some other combination entirely—presupposes not only a shared history but a unified history, an imagined moment in which the Mediterranean presented a single culture that over time has, like a language, split and branched and flowered into the wild variety of contemporary cuisine.<ref name="Kashdan 2017"/>}} Wasu marubuta sun haɗa da abincin gabashin Adriatic na Dalmatia - Albanian, Montenegrin, da Croatian, yayin da yawancin ba su ambaci su ba. Wasu marubutan sun hada da wuraren da ba su taɓa Tekun Bahar Rum ba ko tallafawa noman zaitun, gami da abincin Serbian, Makidoniya, da Portuguese. == Abubuwan da ke cikin su == Essid ya gano "trinity" na sinadaran gargajiya na abinci na Bahar Rum kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da mai, burodi, da ruwan inabi bi da bi. Masanin binciken kayan tarihi Colin Renfrew ya kira wannan "triad na Bahar Rum".<ref>{{Cite book|last3=Colin Renfrew}}</ref> === Itacen zaitun === {{Blockquote|Mediterranean food is incredibly popular: pasta, [[pizza]], [[sausage]], [[wine]], [[gyros]],{{efn|The Greek version of [[döner]], meat roasted on a vertical spit.}} [[kebab]], and [[falafel]] can be found just about everywhere. Food experts and cookbook authors adore Mediterranean cuisine&nbsp;...{{sfn|Helstosky|2009|p=x}}}} [[Fayil:Olivesfromjordan.jpg|thumb|Olive (''Olea europaea'') ]] Itacen zaitun ya bayyana daga yankin [[Iran|Farisa]] da [[Mesopotamia|Mesopotamiya]], aƙalla shekaru 6,000 da suka gabata. Ya bazu daga can zuwa yankunan da ke kusa, kuma an noma shi tun farkon Bronze Age (har zuwa 3,150 BC) a kudancin [[Turkiyya]], Levant, da tsibirin Krita.<ref>{{Cite journal |last=Vossen |first=Paul |year=2007 |title=Olive Oil: History, Production, and Characteristics of the World's Classic Oils |journal=HortScience |volume=42 |issue=5 |pages=1093–1100 |doi=10.21273/HORTSCI.42.5.1093 |doi-access=free}}</ref> Kasashe goma da suka fi yawan girbi (a shekara ta 2011) duk suna kusa da Bahar Rum (Portugal ita ce ta goma mafi girma): tare, suna samar da kashi 95% na zaitun a duniya. Itacen zaitun yana ba da 'ya'yan itace masu zaki, wanda aka yi amfani da shi ta hanyar warkarwa da fermentation, da [[Man zaitun]]. Kimanin kashi 90% na samar da 'ya'yan itace (1996) ya shiga cikin man zaitun. Yankin Bahar Rum yana da asusun mafi yawan amfani da man zaitun a duniya: a cikin 2014, ƙasar da ta fi cinyewa, Girka, ta yi amfani da 17 kg{{Efn|A [[kilogram]] is about 2.2 pounds in weight.}} a kowace kai; Italiya, 12 kg, Spain, 13 kg; Amurka don kwatanta ta yi amfani dashi kawai 1 kg a kowace kai.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; === Alkama === {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}} [[Fayil:Wheat_close-up.JPG|thumb|Alkama (''Triticum'') ]] An yi amfani da alkama a cikin Fertile Crescent, a ciki da kusa da Levant kimanin shekaru 10,000 da suka gabata. Kakanninta sun haɗa da alkama na daji; an haɗa wannan, an girbe shi kuma an shuka shi don ƙirƙirar nau'ikan gida tare da hatsi mafi girma, a cikin kunnuwa waɗanda ba su da sauƙi fiye da siffofin daji.<ref>{{Cite journal |last=Tanno |first=K. Willcox |last2=Willcox |first2=G. |year=2006 |title=How fast was wild wheat domesticated? |journal=Science |volume=311 |issue=5769 |page=1886 |doi=10.1126/science.1124635 |pmid=16574859 |s2cid=5738581}}</ref> An yada shi a fadin yankin Bahar Rum har zuwa Spain ta hanyar 5,000 BC.<ref>{{Cite book|last3=Jared Diamond}}</ref> Alkama abinci ne na musamman a yankin Bahar Rum. [[gurasa]] alkama ta riga ta kasance mai mahimmanci a daular Roma ta dā, wanda ya haɗa da dukan yankin; a wannan lokacin, kusan shekaru 2,000 da suka gabata, [[Arewacin Afirka]] ita ce "kwandon burodi" na daular.<ref>{{Cite web |last=Abis |first=Sebastien |date=2012 |title=Wheat in the Mediterranean Region: Societies, Trade and Strategies |url=http://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210831015112/https://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |archive-date=31 August 2021 |access-date=2 May 2016 |publisher=International Centre for Advanced Mediterranean Agronomic Studies (CIHEAM)}}</ref> Sauran abinci na alkama na Bahar Rum sun haɗa da [[Pasta]] da semolina (tsakanin alkama) kayayyaki kamar su [[couscous]] da bulgur. Hakanan, ana yin waɗannan a cikin jita-jita kamar su girke-girke ''galaktoboureko'' (''madara'' börek), wanda ya ƙunshi filayen burodi a kusa da custard da aka yi da semolina . <ref>{{Cite web |last=Stein |first=Rick |author-link=Rick Stein |title=Galaktoboureko with orange syrup |url=https://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160429070451/http://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |archive-date=29 April 2016 |access-date=2 May 2016 |website=BBC}}</ref> Abincin alkama da aka yadu daga Turkiyya da Levant zuwa Iran da Indiya shine halva, kayan zaki mai zaki tare da man shanu, madara, da Kwayoyin pine.<ref>{{Cite web |title=Divine Semolina Dessert - Suji Halva |url=http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160504072158/http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |archive-date=4 May 2016 |access-date=2 May 2016 |publisher=Food.com}}</ref> === Ruwan inabi === <gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery>An yi amfani da inabi tsakanin 7,000 da 4,000 BC tsakanin [[Black Sea|Tekun Baƙi]] da Farisa; shaidar archaeological ta nuna cewa ana yin ruwan inabi a can ta 6,000 BC, ya kai Girka da tsibirin Krita a cikin karni na biyar BC da Spain ta hanyar karni na karshe BC. An fara yin ruwan inabi a Italiya a karni na tara KZ, kuma a Faransa a kusa da 600 KZ.<ref>{{Cite journal |last=This |first=Patrice |last2=Lacombe |first2=Thierry |last3=Thomash |first3=Mark R. |year=2006 |title=Historical Origins and Genetic Diversity of Wine Grapes |journal=Trends in Genetics |volume=22 |issue=9 |pages=511–519 |doi=10.1016/j.tig.2006.07.008 |pmid=16872714}} More detail is given in {{Cite journal |last=Terral |first=J.F. |last2=Tabard |first2=E. |last3=Bouby |first3=L. |last4=Ivorra |first4=S. |last5=Pastor |first5=T. |last6=Figueiral |first6=I. |last7=Picq |first7=S. |last8=Chevance |first8=J.B. |last9=Jung |first9=C. |last10=Fabre |first10=L. |last11=Tardy |first11=C. |last12=Compan |first12=M. |last13=Bacilieri |first13=R. |last14=Lacombe |first14=T. |last15=This |first15=P. |display-authors=3 |year=2010 |title=Evolution and history of grapevine (''Vitis vinifera'') under domestication: new morphometric perspectives to understand seed domestication syndrome and reveal origins of ancient European cultivars |journal=Annals of Botany |volume=105 |issue=3 |pages=443–455 |doi=10.1093/aob/mcp298 |pmc=2826248 |pmid=20034966}}</ref> Ana shuka inabi galibi don yin ruwan inabi da ruwan inabi a matsayin kayan abinci na Bahar Rum, da kuma bushewa a matsayin ruwan inabi ko don cin abinci a matsayin inabi na tebur. Ana zaɓar nau'ikan inabi da nau'ikan ruwan inabi na tebur don dandano. == Tarihi == === Ra'ayi === [[Fayil:Ratatouille_éolienne.jpg|right|thumb|Abincin da aka gasa aubergines da albasa (wanda ake kira da sunansa na Provençal, ratatouille, a Turanci), kamar yadda aka fassara a Tsibirin Aeolian]] Ma'anar abincin Bahar Rum kwanan nan ne, mai yiwuwa ya samo asali ne daga littafin David's A Book of Mediterranean Food (1950).{{Sfn|Wright|1999}} David kanta ba ta yi amfani da kalmar ba, tana magana maimakon "abinci", "gurasa", ko "gurasa". Amfanin ra'ayin yana da jayayya. Carol Helstosky, marubucin littafin Food Culture in the Mediterranean (2009), yana daga cikin marubutan da ke amfani da "Culincin Bahar Rum" tare da "Cincin Bahar Maliya". A cikin gabatarwar littafinta ta rubuta:{{Sfn|Helstosky|2009}} {{Main|Egyptian cuisine}} Essid ya yarda cewa "bambance-bambance na ƙasa da abubuwan da suka faru na tarihi" sun shafi abinci na ƙasashen Bahar Rum daban-daban, amma duk da haka ya tabbatar da cewa:{{Sfn|Essid|2012}} {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}}<gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery> [[Fayil:Cassoulet_mit_Gans_und_Bohnen_1.jpg|thumb|An kawo wake da aka yi amfani da shi a kudancin Faransa zuwa Turai daga Amurka.]] Abubuwan da ke cikin abincin Bahar Rum sun bambanta da na abincin Arewacin Turai, tare da man zaitun maimakon [[man shanu]], da ruwan inabi maimakon [[giya]]. Jerin sinadaran da ke akwai ya canza a cikin ƙarni. Ɗaya daga cikin manyan canji shine gabatar da abinci da yawa daga Larabawa zuwa Portugal, Spain, da Sicily a [[Zamanin Tsakiya]]. Wadannan abinci sun hada da aubergines, spinach, sukari, [[shinkafa]], apricots, da 'Ya'yan itace, <ref>{{Cite journal |last=Duarte |first=A. |last2=Fernandes |first2=J. |last3=Bernardes |first3=J. |last4=Miguel |first4=G. |year=2016 |title=Citrus as a Component of the Mediterranean Diet |url=https://www.researchgate.net/publication/311911612 |url-status=live |journal=Journal of Spatial and Organizational Dynamics |volume=IV |issue=4 |pages=289–304 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181001220519/https://www.researchgate.net/publication/311911612 |archive-date=2018-10-01 |access-date=2019-02-28}}</ref> suna haifar da al'adar abinci ta musamman ta Al-Andalus.<ref>{{Cite web |title=Arab Influence |url=http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160412002804/http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |archive-date=12 April 2016 |access-date=28 April 2016 |publisher=Spanish Food}}</ref> == Yin dafa abinci == [[Fayil:Syrian_apricot_paste_01.jpg|left|thumb|Syrian Apricot paste "an narke shi cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya" ]] Gabatarwar David ga littafinta na 1950 ya nuna yadda ake dafa abinci a kasashen Bahar Rum a matsayin "wanda aka tsara ta hanyar bambancin yanayi da ƙasa da masana'antar dangi ko rashin jin daɗi na mazauna". David ya gano "abubuwan da ke maimaitawa" a cikin abinci na wannan yanki mai girma kamar man zaitun, saffron, [[tafarnuwa]], ruwan inabi na gida, da kuma "mai ƙamshi" na ganye, musamman rosemary, marjoram na daji, da [[Ɗaɗɗoya|Basil]], da launuka masu haske na sabbin abinci a cikin kasuwanni, "Piment, aubergine, [[Tumatir]], zaitun, melons, ɓaure" da "ki mai haske, azurfa, vermilion, ko tiger-striped". Ta haɗa da cuku na "madarar tumaki ko awaki", "figs daga Smyrna a kan dogon igiyoyi" da kuma "takalma na apricot wanda aka narke a cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya". Tare da sinadaran gama gari ciki har da zaitun, alkama, da inabi; yanayin da aka raba; da kuma dogon lokaci don musayar al'adu, ana iya sa ran cewa abinci guda ɗaya, na Bahar Rum zai bunkasa. Wasu abubuwa, kamar man zaitun, burodi, ruwan inabi, ragon da aka gasa, ko ragon rago (kamar Maghrebi ''Mechoui'', Girkanci ''kleftiko'' da souvlaki, da Turkiyya shish kebab), bottarga, da stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (kamar Mutanen Espanya andrajos, Faransanci estouffade à la provençale [fr], Italiyanci ''ciambotta'', da Turkiyanci ''buğu kebabı''), ana samun su a duk Bahar Rum.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref><ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref><ref name="Nestle 1995">{{Cite journal |last=Nestle |first=Marion |date=1995 |title=Mediterranean diets: historical and research overview |journal=American Journal of Clinical Nutrition |volume=61 (supplement) |issue=6 Suppl |pages=131S–1320S |doi=10.1093/ajcn/61.6.1313S |pmid=7754981 |doi-access=free}}</ref> Ana cin abincin teku ciki har da ruwan teku da squid, sau da yawa a cikin stews, stuffed, ko soya, a cikin Mutanen Espanya, Faransanci, da Italiyanci jita-jita.{{Sfn|Davidson|2014}} Duk da haka, ƙasashen da ke iyaka da Bahar Rum suna da abinci na yanki daban-daban, daga Maghrebi, Levant, da Ottoman zuwa Italiyanci, Faransanci, da Mutanen Espanya. Kowane ɗayan waɗannan, bi da bi, yana da bambancin ƙasa da lardin.<ref name="Nestle 1995" /> {{Main|Egyptian cuisine}} [[Fayil:Kelaa-des-Mgouna_(rosino-02).jpg|thumb|[[Tajine|Tagines]] da ke dafa abinci a kan titin [[Abincin Maroko|Maroko]]]] Abincin Maghrebi na Bahar Rum ya haɗa da abincin [[Abincin Aljeriya|Aljeriya]], [[Abincin Libya|Libya]], Morocco, da [[Abincin Tunisiya|Tunisiya]]. Ɗaya daga cikin abincin da aka fi sani da yankin shine couscous, tururi, karamin hatsi, wanda aka yi amfani da shi tare da stew. Abincin tsoho ne, wanda matafiyi na zamani [[Ibn Battuta]] ya ambata, kuma an samo shi misali a cikin Abincin Yammacin Sicilian, musamman a lardin Trapani, inda aka sake gabatar da shi bayan 1600. Ɗaya daga cikin stew da za a iya ba da shi tare da couscous shine [[Tajine|tagine]] na [[Moroko|Maroko]], mai tsayi, ɗan bushewa na nama da kayan lambu, wanda aka dafa a hankali a cikin tukunya (wanda ake kira tagine) tare da murfin conical mai tsayi. Abincin daga yankin Maghreb na Arewacin Afirka galibi ana canza su da kuma dandano tare da cakuda kayan yaji mai zafi harissa da [[Ras el hanout]] (wanda ke dauke da irin waɗannan kayan yaji kamar cumin, coriander, saffron, cinnamon, cloves, chillies, da paprika). Sauran kayan dandano na musamman na yankin sune lemun tsami da busassun apricots da ruwan inabi.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref> Abinci na Masar yana da tushe na dā, tare da shaidar cewa, alal misali, an yi cuku a Misira tun aƙalla 3,000 BC. Falafel ƙananan soya ne na wake ko gari, a halin yanzu ana cinye su a fadin Levant da Yamma, amma sun samo asali ne daga zamanin Roman na Masar; Kiristoci na Coptic suna da'awar su ne.{{Efn|The chickpea is the usual base in Egypt; it has been grown in the region for 7,500 years.}}{{Sfn|Davidson|2014}} ''[[Duqqa]]'' wani abu ne da aka yi da ganye, hazelnuts, da kayan yaji, wanda aka ci tare da burodi.{{Sfn|Davidson|2014}} ''Kushari'' abinci ne na vegan na shinkafa, lentils, da pasta, daban-daban; ya fara ne a matsayin abinci ga matalauta, amma ya zama abincin ƙasa. === Levantine === [[Fayil:Traditional_Tabbouleh.JPG|thumb|Tabouleh na Levantine]] Abinci na Levantine shine abincin Levant (gabar Bahar Rum, gabashin Misira). Daga cikin abincin da ya fi dacewa da wannan abincin shine ƙananan kayan abinci na gargajiya kamar Tabouleh, hummus, da Babur ghanoush.{{Sfn|Davidson|2014}} Tabbouleh abinci ne na bulgur da aka fashe da alkama tare da tumatir, parsley, mint, da albasa, an yi ado da man zaitun da ruwan lemun tsami. Baba ghanoush, wani lokacin ana kiransa "caviar na matalauta", tsarkakewa ne na aubergine tare da man zaitun, sau da yawa ana gauraya shi da albasa, tumatir, cumin, tafarnuwa, ruwan lemun tsami, da parsley. Abincin ya shahara a duk Gabashin Bahar Rum da Arewacin Afirka. Ful medames, asalinsa daga Misira kuma har yanzu abinci ne na kasa a can, ya ƙunshi wake tare da mai da kumin; ya shahara a duk faɗin Levant. Abincin na iya zama tsoho: an sami busassun wake na zamanin Neolithic kusa da Nazarat, Isra'ila. === Ottoman === [[Fayil:Meze_Lido_Restaurant_Adalar.JPG|thumb|Abinci na Ottoman da Abincin Turkiyya sun haɗu da irin waɗannan abubuwa.]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] oepd3l0tu88z63i3mr56dvke96gdt3n 656910 656909 2025-07-09T04:39:24Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Ottoman */ 656910 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Abinci na Bahar Rum''' shine abinci da hanyoyin shirya da mutanen Bahar Rum ke amfani da su. Tunanin abinci na Bahar Rum ya samo asali ne daga littafin marubucin abinci Elizabeth David, A Book of Mediterranean Food (1950), kuma wasu marubuta da ke aiki a Turanci sun kara da shi. Marubutan da yawa sun bayyana abubuwa uku na abinci kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da [[Man zaitun]], burodi da pasta, da ruwan inabi; wasu marubutan sun musanta cewa abinci iri-iri na tafkin Bahar Rum sun zama abinci gaba ɗaya. Ma'anar da aka saba da ita game da yankin da aka rufe, wanda Dauda ya gabatar, ya biyo bayan rarraba [[Zaitun|Itacen zaitun]]. Yankin ya kunshi al'adu iri-iri tare da abinci daban-daban, musamman (yana tafiya a kusa da yankin) [[Abincin Maghrebi|Maghrebi]], Masarawa, Levantine, Ottoman (Turkiyanci), Girkanci, Italiyanci, Faransanci (Provençal), da Mutanen Espanya, kodayake wasu marubuta sun haɗa da ƙarin abinci. Abinci na Portuguese, musamman, wani bangare ne na Bahar Rum. Haɗin tarihi na yankin, da kuma tasirin Bahar Rum a kan yanayin da tattalin arzikin yankin, yana nufin cewa waɗannan abincin suna raba jita-jita fiye da ainihin man fetur, burodi, da ruwan inabi, kamar rago ko ragon, stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (alal misali, Mutanen Espanya andrajos), stews na kayan lambu (Provençal ratatouille, Mutanen Spain pisto, Italiyanci ciambotta), da ruwan gishiri da aka warkar da aka samu a fadin yankin. Ruhohin da suka danganci Anise suna shan giya a kasashe da yawa a kusa da Bahar Rum. Ba za a rikita [[nama]] abinci na yankin da abincin Bahar Rum ba, wanda ya shahara saboda fa'idodin kiwon lafiya na abinci mai wadata da man zaitun, alkama da sauran hatsi, 'ya'yan itatuwa, [[Kayan miya|kayan lambu]], da wani adadin abincin teku, amma ƙasa da kayan madara. Abinci na Bahar Rum ya ƙunshi hanyoyin da ake bi da waɗannan da sauran sinadaran, gami da nama, a cikin kicin, ko suna ba da lafiya ko a'a. == Yanayin ƙasa == [[Fayil:Olea_europaea_subsp._europaea_range.svg|center|thumb|Elizabeth David ta bayyana yankin Bahar Rum a matsayin na Olive, ''[[Zaitun|Olea europaea]]'' . <ref name="Caudullo Welk 2017">{{Cite journal |last=Caudullo |first=Giovanni |last2=Welk |first2=Erik |last3=San-Miguel-Ayanz |first3=Jesús |year=2017 |title=Chorological maps for the main European woody species |journal=Data in Brief |volume=12 |pages=662–666 |bibcode=2017DIB....12..662C |doi=10.1016/j.dib.2017.05.007 |issn=2352-3409 |pmc=5435575 |pmid=28560272}}</ref>]] Marubutan daban-daban sun bayyana girman dafa abinci na Bahar Rum ko dai ta hanyar ƙasa ko ta hanyar sinadaran sa. Elizabeth David, a cikin littafinta A Book of Mediterranean Food (1950), ta bayyana iyakarta a matsayin "abin dafa abinci na bakin tekun Bahar Rum" kuma ta zana iyakokin ƙasa: {{Blockquote|from [[Gibraltar]] to the [[Bosphorus]], down the [[Rhone]] Valley, through the great seaports of [[Marseille]], [[Barcelona]], and [[Genoa]], across to [[Tunis]] and [[Alexandria]], embracing all the Mediterranean islands, [[Corsica]], [[Sicily]], [[Sardinia]], [[Crete]], the [[Cyclades]], [[Cyprus]] (where the [[Byzantine]] influence begins to be felt), to the mainland of [[Greece]] and the much disputed territories of [[Syria]], the [[Lebanon]], [[Constantinople]], and [[Smyrna]].<ref name=DavidIntro>[[#CITEREFDavid1988|David 1988, Introduction, pp.16–17]]</ref>}} Duk da wannan ma'anar, littafin Dauda ya fi mayar da hankali kan Spain, Faransa, Italiya, da Girka.<ref name="Kashdan 2017">{{Cite journal |last=Kashdan |first=Harry Eli |date=February 2017 |title=Anglophone cookbooks and the making of the Mediterranean |journal=Food and Foodways |volume=25 |issue=1 |pages=1–19 |doi=10.1080/07409710.2017.1270646 |s2cid=164487717}}</ref> [[File:Olivový_háj.jpg|thumb|"Those blessed lands of sun and sea and olive trees":<ref name="DavidIntro" /> a landscape in [[Rhodes]], in the Eastern Mediterranean]] Ta bayyana wannan yankin a matsayin mai haɗuwa da kewayon [[Zaitun|Itacen zaitun]]: "waɗanda ƙasashe masu albarka na rana da teku da itatuwan zaitun. " Rarrabawar halitta ta zaitun tana iyakance ta sanyi da wadatar ruwa. Saboda haka an ƙuntata shi zuwa wani yanki mai ƙanƙanta a kusa da Bahar Rum, sai dai a cikin Maghreb da kuma a cikin Iberian Peninsula, inda aka rarraba shi sosai, kuma a tsibirin Bahar Rum. Masanin tarihin Tunisiya Mohamed Yassine Essid ya bayyana yankin ta wurin kasancewar zaitun, tare da burodi, alkama, da inabi a matsayin "masu kayan abinci na mutanen Bahar Rum": {{Blockquote|Mediterranean cuisine is defined by the presence of fundamental elements which are said to play a more important role than others, reflecting a community of beliefs and practices which transcend religions, languages and even societies. The olive tree, the emblematic tree on more than one account, traces the bounds of a frontier of landscapes and lives on either side of which the Mediterranean begins or ends. Above [[Montelimar]], nicknamed "Gates of Provence", is the limit of the olive.<ref name=Essid29>[[#CITEREFEssid2012|Essid 2012, p.29]]</ref>}} Sauran marubuta suna tambaya cewa akwai irin wannan ma'anar: {{Blockquote|The belief in a common core, emerging from a claim to authority over that kernel of "Mediterranean-ness", is what underlies writing describing the culinary Mediterranean, yet it seems that only from far away does a unified Mediterranean exist. The closer one gets to that common core, the less it is visible, until the food of Umbria comes to seem entirely different from the food of Tuscany, and to compare either to the food of Greece would be absurd. The very idea of a Mediterranean ensemble—be it onions and olive oil and tomatoes or some other combination entirely—presupposes not only a shared history but a unified history, an imagined moment in which the Mediterranean presented a single culture that over time has, like a language, split and branched and flowered into the wild variety of contemporary cuisine.<ref name="Kashdan 2017"/>}} Wasu marubuta sun haɗa da abincin gabashin Adriatic na Dalmatia - Albanian, Montenegrin, da Croatian, yayin da yawancin ba su ambaci su ba. Wasu marubutan sun hada da wuraren da ba su taɓa Tekun Bahar Rum ba ko tallafawa noman zaitun, gami da abincin Serbian, Makidoniya, da Portuguese. == Abubuwan da ke cikin su == Essid ya gano "trinity" na sinadaran gargajiya na abinci na Bahar Rum kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da mai, burodi, da ruwan inabi bi da bi. Masanin binciken kayan tarihi Colin Renfrew ya kira wannan "triad na Bahar Rum".<ref>{{Cite book|last3=Colin Renfrew}}</ref> === Itacen zaitun === {{Blockquote|Mediterranean food is incredibly popular: pasta, [[pizza]], [[sausage]], [[wine]], [[gyros]],{{efn|The Greek version of [[döner]], meat roasted on a vertical spit.}} [[kebab]], and [[falafel]] can be found just about everywhere. Food experts and cookbook authors adore Mediterranean cuisine&nbsp;...{{sfn|Helstosky|2009|p=x}}}} [[Fayil:Olivesfromjordan.jpg|thumb|Olive (''Olea europaea'') ]] Itacen zaitun ya bayyana daga yankin [[Iran|Farisa]] da [[Mesopotamia|Mesopotamiya]], aƙalla shekaru 6,000 da suka gabata. Ya bazu daga can zuwa yankunan da ke kusa, kuma an noma shi tun farkon Bronze Age (har zuwa 3,150 BC) a kudancin [[Turkiyya]], Levant, da tsibirin Krita.<ref>{{Cite journal |last=Vossen |first=Paul |year=2007 |title=Olive Oil: History, Production, and Characteristics of the World's Classic Oils |journal=HortScience |volume=42 |issue=5 |pages=1093–1100 |doi=10.21273/HORTSCI.42.5.1093 |doi-access=free}}</ref> Kasashe goma da suka fi yawan girbi (a shekara ta 2011) duk suna kusa da Bahar Rum (Portugal ita ce ta goma mafi girma): tare, suna samar da kashi 95% na zaitun a duniya. Itacen zaitun yana ba da 'ya'yan itace masu zaki, wanda aka yi amfani da shi ta hanyar warkarwa da fermentation, da [[Man zaitun]]. Kimanin kashi 90% na samar da 'ya'yan itace (1996) ya shiga cikin man zaitun. Yankin Bahar Rum yana da asusun mafi yawan amfani da man zaitun a duniya: a cikin 2014, ƙasar da ta fi cinyewa, Girka, ta yi amfani da 17 kg{{Efn|A [[kilogram]] is about 2.2 pounds in weight.}} a kowace kai; Italiya, 12 kg, Spain, 13 kg; Amurka don kwatanta ta yi amfani dashi kawai 1 kg a kowace kai.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; === Alkama === {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}} [[Fayil:Wheat_close-up.JPG|thumb|Alkama (''Triticum'') ]] An yi amfani da alkama a cikin Fertile Crescent, a ciki da kusa da Levant kimanin shekaru 10,000 da suka gabata. Kakanninta sun haɗa da alkama na daji; an haɗa wannan, an girbe shi kuma an shuka shi don ƙirƙirar nau'ikan gida tare da hatsi mafi girma, a cikin kunnuwa waɗanda ba su da sauƙi fiye da siffofin daji.<ref>{{Cite journal |last=Tanno |first=K. Willcox |last2=Willcox |first2=G. |year=2006 |title=How fast was wild wheat domesticated? |journal=Science |volume=311 |issue=5769 |page=1886 |doi=10.1126/science.1124635 |pmid=16574859 |s2cid=5738581}}</ref> An yada shi a fadin yankin Bahar Rum har zuwa Spain ta hanyar 5,000 BC.<ref>{{Cite book|last3=Jared Diamond}}</ref> Alkama abinci ne na musamman a yankin Bahar Rum. [[gurasa]] alkama ta riga ta kasance mai mahimmanci a daular Roma ta dā, wanda ya haɗa da dukan yankin; a wannan lokacin, kusan shekaru 2,000 da suka gabata, [[Arewacin Afirka]] ita ce "kwandon burodi" na daular.<ref>{{Cite web |last=Abis |first=Sebastien |date=2012 |title=Wheat in the Mediterranean Region: Societies, Trade and Strategies |url=http://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210831015112/https://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |archive-date=31 August 2021 |access-date=2 May 2016 |publisher=International Centre for Advanced Mediterranean Agronomic Studies (CIHEAM)}}</ref> Sauran abinci na alkama na Bahar Rum sun haɗa da [[Pasta]] da semolina (tsakanin alkama) kayayyaki kamar su [[couscous]] da bulgur. Hakanan, ana yin waɗannan a cikin jita-jita kamar su girke-girke ''galaktoboureko'' (''madara'' börek), wanda ya ƙunshi filayen burodi a kusa da custard da aka yi da semolina . <ref>{{Cite web |last=Stein |first=Rick |author-link=Rick Stein |title=Galaktoboureko with orange syrup |url=https://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160429070451/http://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |archive-date=29 April 2016 |access-date=2 May 2016 |website=BBC}}</ref> Abincin alkama da aka yadu daga Turkiyya da Levant zuwa Iran da Indiya shine halva, kayan zaki mai zaki tare da man shanu, madara, da Kwayoyin pine.<ref>{{Cite web |title=Divine Semolina Dessert - Suji Halva |url=http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160504072158/http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |archive-date=4 May 2016 |access-date=2 May 2016 |publisher=Food.com}}</ref> === Ruwan inabi === <gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery>An yi amfani da inabi tsakanin 7,000 da 4,000 BC tsakanin [[Black Sea|Tekun Baƙi]] da Farisa; shaidar archaeological ta nuna cewa ana yin ruwan inabi a can ta 6,000 BC, ya kai Girka da tsibirin Krita a cikin karni na biyar BC da Spain ta hanyar karni na karshe BC. An fara yin ruwan inabi a Italiya a karni na tara KZ, kuma a Faransa a kusa da 600 KZ.<ref>{{Cite journal |last=This |first=Patrice |last2=Lacombe |first2=Thierry |last3=Thomash |first3=Mark R. |year=2006 |title=Historical Origins and Genetic Diversity of Wine Grapes |journal=Trends in Genetics |volume=22 |issue=9 |pages=511–519 |doi=10.1016/j.tig.2006.07.008 |pmid=16872714}} More detail is given in {{Cite journal |last=Terral |first=J.F. |last2=Tabard |first2=E. |last3=Bouby |first3=L. |last4=Ivorra |first4=S. |last5=Pastor |first5=T. |last6=Figueiral |first6=I. |last7=Picq |first7=S. |last8=Chevance |first8=J.B. |last9=Jung |first9=C. |last10=Fabre |first10=L. |last11=Tardy |first11=C. |last12=Compan |first12=M. |last13=Bacilieri |first13=R. |last14=Lacombe |first14=T. |last15=This |first15=P. |display-authors=3 |year=2010 |title=Evolution and history of grapevine (''Vitis vinifera'') under domestication: new morphometric perspectives to understand seed domestication syndrome and reveal origins of ancient European cultivars |journal=Annals of Botany |volume=105 |issue=3 |pages=443–455 |doi=10.1093/aob/mcp298 |pmc=2826248 |pmid=20034966}}</ref> Ana shuka inabi galibi don yin ruwan inabi da ruwan inabi a matsayin kayan abinci na Bahar Rum, da kuma bushewa a matsayin ruwan inabi ko don cin abinci a matsayin inabi na tebur. Ana zaɓar nau'ikan inabi da nau'ikan ruwan inabi na tebur don dandano. == Tarihi == === Ra'ayi === [[Fayil:Ratatouille_éolienne.jpg|right|thumb|Abincin da aka gasa aubergines da albasa (wanda ake kira da sunansa na Provençal, ratatouille, a Turanci), kamar yadda aka fassara a Tsibirin Aeolian]] Ma'anar abincin Bahar Rum kwanan nan ne, mai yiwuwa ya samo asali ne daga littafin David's A Book of Mediterranean Food (1950).{{Sfn|Wright|1999}} David kanta ba ta yi amfani da kalmar ba, tana magana maimakon "abinci", "gurasa", ko "gurasa". Amfanin ra'ayin yana da jayayya. Carol Helstosky, marubucin littafin Food Culture in the Mediterranean (2009), yana daga cikin marubutan da ke amfani da "Culincin Bahar Rum" tare da "Cincin Bahar Maliya". A cikin gabatarwar littafinta ta rubuta:{{Sfn|Helstosky|2009}} {{Main|Egyptian cuisine}} Essid ya yarda cewa "bambance-bambance na ƙasa da abubuwan da suka faru na tarihi" sun shafi abinci na ƙasashen Bahar Rum daban-daban, amma duk da haka ya tabbatar da cewa:{{Sfn|Essid|2012}} {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}}<gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery> [[Fayil:Cassoulet_mit_Gans_und_Bohnen_1.jpg|thumb|An kawo wake da aka yi amfani da shi a kudancin Faransa zuwa Turai daga Amurka.]] Abubuwan da ke cikin abincin Bahar Rum sun bambanta da na abincin Arewacin Turai, tare da man zaitun maimakon [[man shanu]], da ruwan inabi maimakon [[giya]]. Jerin sinadaran da ke akwai ya canza a cikin ƙarni. Ɗaya daga cikin manyan canji shine gabatar da abinci da yawa daga Larabawa zuwa Portugal, Spain, da Sicily a [[Zamanin Tsakiya]]. Wadannan abinci sun hada da aubergines, spinach, sukari, [[shinkafa]], apricots, da 'Ya'yan itace, <ref>{{Cite journal |last=Duarte |first=A. |last2=Fernandes |first2=J. |last3=Bernardes |first3=J. |last4=Miguel |first4=G. |year=2016 |title=Citrus as a Component of the Mediterranean Diet |url=https://www.researchgate.net/publication/311911612 |url-status=live |journal=Journal of Spatial and Organizational Dynamics |volume=IV |issue=4 |pages=289–304 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181001220519/https://www.researchgate.net/publication/311911612 |archive-date=2018-10-01 |access-date=2019-02-28}}</ref> suna haifar da al'adar abinci ta musamman ta Al-Andalus.<ref>{{Cite web |title=Arab Influence |url=http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160412002804/http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |archive-date=12 April 2016 |access-date=28 April 2016 |publisher=Spanish Food}}</ref> == Yin dafa abinci == [[Fayil:Syrian_apricot_paste_01.jpg|left|thumb|Syrian Apricot paste "an narke shi cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya" ]] Gabatarwar David ga littafinta na 1950 ya nuna yadda ake dafa abinci a kasashen Bahar Rum a matsayin "wanda aka tsara ta hanyar bambancin yanayi da ƙasa da masana'antar dangi ko rashin jin daɗi na mazauna". David ya gano "abubuwan da ke maimaitawa" a cikin abinci na wannan yanki mai girma kamar man zaitun, saffron, [[tafarnuwa]], ruwan inabi na gida, da kuma "mai ƙamshi" na ganye, musamman rosemary, marjoram na daji, da [[Ɗaɗɗoya|Basil]], da launuka masu haske na sabbin abinci a cikin kasuwanni, "Piment, aubergine, [[Tumatir]], zaitun, melons, ɓaure" da "ki mai haske, azurfa, vermilion, ko tiger-striped". Ta haɗa da cuku na "madarar tumaki ko awaki", "figs daga Smyrna a kan dogon igiyoyi" da kuma "takalma na apricot wanda aka narke a cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya". Tare da sinadaran gama gari ciki har da zaitun, alkama, da inabi; yanayin da aka raba; da kuma dogon lokaci don musayar al'adu, ana iya sa ran cewa abinci guda ɗaya, na Bahar Rum zai bunkasa. Wasu abubuwa, kamar man zaitun, burodi, ruwan inabi, ragon da aka gasa, ko ragon rago (kamar Maghrebi ''Mechoui'', Girkanci ''kleftiko'' da souvlaki, da Turkiyya shish kebab), bottarga, da stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (kamar Mutanen Espanya andrajos, Faransanci estouffade à la provençale [fr], Italiyanci ''ciambotta'', da Turkiyanci ''buğu kebabı''), ana samun su a duk Bahar Rum.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref><ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref><ref name="Nestle 1995">{{Cite journal |last=Nestle |first=Marion |date=1995 |title=Mediterranean diets: historical and research overview |journal=American Journal of Clinical Nutrition |volume=61 (supplement) |issue=6 Suppl |pages=131S–1320S |doi=10.1093/ajcn/61.6.1313S |pmid=7754981 |doi-access=free}}</ref> Ana cin abincin teku ciki har da ruwan teku da squid, sau da yawa a cikin stews, stuffed, ko soya, a cikin Mutanen Espanya, Faransanci, da Italiyanci jita-jita.{{Sfn|Davidson|2014}} Duk da haka, ƙasashen da ke iyaka da Bahar Rum suna da abinci na yanki daban-daban, daga Maghrebi, Levant, da Ottoman zuwa Italiyanci, Faransanci, da Mutanen Espanya. Kowane ɗayan waɗannan, bi da bi, yana da bambancin ƙasa da lardin.<ref name="Nestle 1995" /> {{Main|Egyptian cuisine}} [[Fayil:Kelaa-des-Mgouna_(rosino-02).jpg|thumb|[[Tajine|Tagines]] da ke dafa abinci a kan titin [[Abincin Maroko|Maroko]]]] Abincin Maghrebi na Bahar Rum ya haɗa da abincin [[Abincin Aljeriya|Aljeriya]], [[Abincin Libya|Libya]], Morocco, da [[Abincin Tunisiya|Tunisiya]]. Ɗaya daga cikin abincin da aka fi sani da yankin shine couscous, tururi, karamin hatsi, wanda aka yi amfani da shi tare da stew. Abincin tsoho ne, wanda matafiyi na zamani [[Ibn Battuta]] ya ambata, kuma an samo shi misali a cikin Abincin Yammacin Sicilian, musamman a lardin Trapani, inda aka sake gabatar da shi bayan 1600. Ɗaya daga cikin stew da za a iya ba da shi tare da couscous shine [[Tajine|tagine]] na [[Moroko|Maroko]], mai tsayi, ɗan bushewa na nama da kayan lambu, wanda aka dafa a hankali a cikin tukunya (wanda ake kira tagine) tare da murfin conical mai tsayi. Abincin daga yankin Maghreb na Arewacin Afirka galibi ana canza su da kuma dandano tare da cakuda kayan yaji mai zafi harissa da [[Ras el hanout]] (wanda ke dauke da irin waɗannan kayan yaji kamar cumin, coriander, saffron, cinnamon, cloves, chillies, da paprika). Sauran kayan dandano na musamman na yankin sune lemun tsami da busassun apricots da ruwan inabi.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref> Abinci na Masar yana da tushe na dā, tare da shaidar cewa, alal misali, an yi cuku a Misira tun aƙalla 3,000 BC. Falafel ƙananan soya ne na wake ko gari, a halin yanzu ana cinye su a fadin Levant da Yamma, amma sun samo asali ne daga zamanin Roman na Masar; Kiristoci na Coptic suna da'awar su ne.{{Efn|The chickpea is the usual base in Egypt; it has been grown in the region for 7,500 years.}}{{Sfn|Davidson|2014}} ''[[Duqqa]]'' wani abu ne da aka yi da ganye, hazelnuts, da kayan yaji, wanda aka ci tare da burodi.{{Sfn|Davidson|2014}} ''Kushari'' abinci ne na vegan na shinkafa, lentils, da pasta, daban-daban; ya fara ne a matsayin abinci ga matalauta, amma ya zama abincin ƙasa. === Levantine === [[Fayil:Traditional_Tabbouleh.JPG|thumb|Tabouleh na Levantine]] Abinci na Levantine shine abincin Levant (gabar Bahar Rum, gabashin Misira). Daga cikin abincin da ya fi dacewa da wannan abincin shine ƙananan kayan abinci na gargajiya kamar Tabouleh, hummus, da Babur ghanoush.{{Sfn|Davidson|2014}} Tabbouleh abinci ne na bulgur da aka fashe da alkama tare da tumatir, parsley, mint, da albasa, an yi ado da man zaitun da ruwan lemun tsami. Baba ghanoush, wani lokacin ana kiransa "caviar na matalauta", tsarkakewa ne na aubergine tare da man zaitun, sau da yawa ana gauraya shi da albasa, tumatir, cumin, tafarnuwa, ruwan lemun tsami, da parsley. Abincin ya shahara a duk Gabashin Bahar Rum da Arewacin Afirka. Ful medames, asalinsa daga Misira kuma har yanzu abinci ne na kasa a can, ya ƙunshi wake tare da mai da kumin; ya shahara a duk faɗin Levant. Abincin na iya zama tsoho: an sami busassun wake na zamanin Neolithic kusa da Nazarat, Isra'ila. === Ottoman === [[Fayil:Meze_Lido_Restaurant_Adalar.JPG|thumb|Abinci na Ottoman da Abincin Turkiyya sun haɗu da irin waɗannan abubuwa.]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] == Manazarta == qojhk02bpb7e232avjq7ovapt224tvk 656911 656910 2025-07-09T04:39:50Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 /* Manazarta */ 656911 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Abinci na Bahar Rum''' shine abinci da hanyoyin shirya da mutanen Bahar Rum ke amfani da su. Tunanin abinci na Bahar Rum ya samo asali ne daga littafin marubucin abinci Elizabeth David, A Book of Mediterranean Food (1950), kuma wasu marubuta da ke aiki a Turanci sun kara da shi. Marubutan da yawa sun bayyana abubuwa uku na abinci kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da [[Man zaitun]], burodi da pasta, da ruwan inabi; wasu marubutan sun musanta cewa abinci iri-iri na tafkin Bahar Rum sun zama abinci gaba ɗaya. Ma'anar da aka saba da ita game da yankin da aka rufe, wanda Dauda ya gabatar, ya biyo bayan rarraba [[Zaitun|Itacen zaitun]]. Yankin ya kunshi al'adu iri-iri tare da abinci daban-daban, musamman (yana tafiya a kusa da yankin) [[Abincin Maghrebi|Maghrebi]], Masarawa, Levantine, Ottoman (Turkiyanci), Girkanci, Italiyanci, Faransanci (Provençal), da Mutanen Espanya, kodayake wasu marubuta sun haɗa da ƙarin abinci. Abinci na Portuguese, musamman, wani bangare ne na Bahar Rum. Haɗin tarihi na yankin, da kuma tasirin Bahar Rum a kan yanayin da tattalin arzikin yankin, yana nufin cewa waɗannan abincin suna raba jita-jita fiye da ainihin man fetur, burodi, da ruwan inabi, kamar rago ko ragon, stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (alal misali, Mutanen Espanya andrajos), stews na kayan lambu (Provençal ratatouille, Mutanen Spain pisto, Italiyanci ciambotta), da ruwan gishiri da aka warkar da aka samu a fadin yankin. Ruhohin da suka danganci Anise suna shan giya a kasashe da yawa a kusa da Bahar Rum. Ba za a rikita [[nama]] abinci na yankin da abincin Bahar Rum ba, wanda ya shahara saboda fa'idodin kiwon lafiya na abinci mai wadata da man zaitun, alkama da sauran hatsi, 'ya'yan itatuwa, [[Kayan miya|kayan lambu]], da wani adadin abincin teku, amma ƙasa da kayan madara. Abinci na Bahar Rum ya ƙunshi hanyoyin da ake bi da waɗannan da sauran sinadaran, gami da nama, a cikin kicin, ko suna ba da lafiya ko a'a. == Yanayin ƙasa == [[Fayil:Olea_europaea_subsp._europaea_range.svg|center|thumb|Elizabeth David ta bayyana yankin Bahar Rum a matsayin na Olive, ''[[Zaitun|Olea europaea]]'' . <ref name="Caudullo Welk 2017">{{Cite journal |last=Caudullo |first=Giovanni |last2=Welk |first2=Erik |last3=San-Miguel-Ayanz |first3=Jesús |year=2017 |title=Chorological maps for the main European woody species |journal=Data in Brief |volume=12 |pages=662–666 |bibcode=2017DIB....12..662C |doi=10.1016/j.dib.2017.05.007 |issn=2352-3409 |pmc=5435575 |pmid=28560272}}</ref>]] Marubutan daban-daban sun bayyana girman dafa abinci na Bahar Rum ko dai ta hanyar ƙasa ko ta hanyar sinadaran sa. Elizabeth David, a cikin littafinta A Book of Mediterranean Food (1950), ta bayyana iyakarta a matsayin "abin dafa abinci na bakin tekun Bahar Rum" kuma ta zana iyakokin ƙasa: {{Blockquote|from [[Gibraltar]] to the [[Bosphorus]], down the [[Rhone]] Valley, through the great seaports of [[Marseille]], [[Barcelona]], and [[Genoa]], across to [[Tunis]] and [[Alexandria]], embracing all the Mediterranean islands, [[Corsica]], [[Sicily]], [[Sardinia]], [[Crete]], the [[Cyclades]], [[Cyprus]] (where the [[Byzantine]] influence begins to be felt), to the mainland of [[Greece]] and the much disputed territories of [[Syria]], the [[Lebanon]], [[Constantinople]], and [[Smyrna]].<ref name=DavidIntro>[[#CITEREFDavid1988|David 1988, Introduction, pp.16–17]]</ref>}} Duk da wannan ma'anar, littafin Dauda ya fi mayar da hankali kan Spain, Faransa, Italiya, da Girka.<ref name="Kashdan 2017">{{Cite journal |last=Kashdan |first=Harry Eli |date=February 2017 |title=Anglophone cookbooks and the making of the Mediterranean |journal=Food and Foodways |volume=25 |issue=1 |pages=1–19 |doi=10.1080/07409710.2017.1270646 |s2cid=164487717}}</ref> [[File:Olivový_háj.jpg|thumb|"Those blessed lands of sun and sea and olive trees":<ref name="DavidIntro" /> a landscape in [[Rhodes]], in the Eastern Mediterranean]] Ta bayyana wannan yankin a matsayin mai haɗuwa da kewayon [[Zaitun|Itacen zaitun]]: "waɗanda ƙasashe masu albarka na rana da teku da itatuwan zaitun. " Rarrabawar halitta ta zaitun tana iyakance ta sanyi da wadatar ruwa. Saboda haka an ƙuntata shi zuwa wani yanki mai ƙanƙanta a kusa da Bahar Rum, sai dai a cikin Maghreb da kuma a cikin Iberian Peninsula, inda aka rarraba shi sosai, kuma a tsibirin Bahar Rum. Masanin tarihin Tunisiya Mohamed Yassine Essid ya bayyana yankin ta wurin kasancewar zaitun, tare da burodi, alkama, da inabi a matsayin "masu kayan abinci na mutanen Bahar Rum": {{Blockquote|Mediterranean cuisine is defined by the presence of fundamental elements which are said to play a more important role than others, reflecting a community of beliefs and practices which transcend religions, languages and even societies. The olive tree, the emblematic tree on more than one account, traces the bounds of a frontier of landscapes and lives on either side of which the Mediterranean begins or ends. Above [[Montelimar]], nicknamed "Gates of Provence", is the limit of the olive.<ref name=Essid29>[[#CITEREFEssid2012|Essid 2012, p.29]]</ref>}} Sauran marubuta suna tambaya cewa akwai irin wannan ma'anar: {{Blockquote|The belief in a common core, emerging from a claim to authority over that kernel of "Mediterranean-ness", is what underlies writing describing the culinary Mediterranean, yet it seems that only from far away does a unified Mediterranean exist. The closer one gets to that common core, the less it is visible, until the food of Umbria comes to seem entirely different from the food of Tuscany, and to compare either to the food of Greece would be absurd. The very idea of a Mediterranean ensemble—be it onions and olive oil and tomatoes or some other combination entirely—presupposes not only a shared history but a unified history, an imagined moment in which the Mediterranean presented a single culture that over time has, like a language, split and branched and flowered into the wild variety of contemporary cuisine.<ref name="Kashdan 2017"/>}} Wasu marubuta sun haɗa da abincin gabashin Adriatic na Dalmatia - Albanian, Montenegrin, da Croatian, yayin da yawancin ba su ambaci su ba. Wasu marubutan sun hada da wuraren da ba su taɓa Tekun Bahar Rum ba ko tallafawa noman zaitun, gami da abincin Serbian, Makidoniya, da Portuguese. == Abubuwan da ke cikin su == Essid ya gano "trinity" na sinadaran gargajiya na abinci na Bahar Rum kamar zaitun, alkama, da inabi, suna samar da mai, burodi, da ruwan inabi bi da bi. Masanin binciken kayan tarihi Colin Renfrew ya kira wannan "triad na Bahar Rum".<ref>{{Cite book|last3=Colin Renfrew}}</ref> === Itacen zaitun === {{Blockquote|Mediterranean food is incredibly popular: pasta, [[pizza]], [[sausage]], [[wine]], [[gyros]],{{efn|The Greek version of [[döner]], meat roasted on a vertical spit.}} [[kebab]], and [[falafel]] can be found just about everywhere. Food experts and cookbook authors adore Mediterranean cuisine&nbsp;...{{sfn|Helstosky|2009|p=x}}}} [[Fayil:Olivesfromjordan.jpg|thumb|Olive (''Olea europaea'') ]] Itacen zaitun ya bayyana daga yankin [[Iran|Farisa]] da [[Mesopotamia|Mesopotamiya]], aƙalla shekaru 6,000 da suka gabata. Ya bazu daga can zuwa yankunan da ke kusa, kuma an noma shi tun farkon Bronze Age (har zuwa 3,150 BC) a kudancin [[Turkiyya]], Levant, da tsibirin Krita.<ref>{{Cite journal |last=Vossen |first=Paul |year=2007 |title=Olive Oil: History, Production, and Characteristics of the World's Classic Oils |journal=HortScience |volume=42 |issue=5 |pages=1093–1100 |doi=10.21273/HORTSCI.42.5.1093 |doi-access=free}}</ref> Kasashe goma da suka fi yawan girbi (a shekara ta 2011) duk suna kusa da Bahar Rum (Portugal ita ce ta goma mafi girma): tare, suna samar da kashi 95% na zaitun a duniya. Itacen zaitun yana ba da 'ya'yan itace masu zaki, wanda aka yi amfani da shi ta hanyar warkarwa da fermentation, da [[Man zaitun]]. Kimanin kashi 90% na samar da 'ya'yan itace (1996) ya shiga cikin man zaitun. Yankin Bahar Rum yana da asusun mafi yawan amfani da man zaitun a duniya: a cikin 2014, ƙasar da ta fi cinyewa, Girka, ta yi amfani da 17 kg{{Efn|A [[kilogram]] is about 2.2 pounds in weight.}} a kowace kai; Italiya, 12 kg, Spain, 13 kg; Amurka don kwatanta ta yi amfani dashi kawai 1 kg a kowace kai.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; === Alkama === {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}} [[Fayil:Wheat_close-up.JPG|thumb|Alkama (''Triticum'') ]] An yi amfani da alkama a cikin Fertile Crescent, a ciki da kusa da Levant kimanin shekaru 10,000 da suka gabata. Kakanninta sun haɗa da alkama na daji; an haɗa wannan, an girbe shi kuma an shuka shi don ƙirƙirar nau'ikan gida tare da hatsi mafi girma, a cikin kunnuwa waɗanda ba su da sauƙi fiye da siffofin daji.<ref>{{Cite journal |last=Tanno |first=K. Willcox |last2=Willcox |first2=G. |year=2006 |title=How fast was wild wheat domesticated? |journal=Science |volume=311 |issue=5769 |page=1886 |doi=10.1126/science.1124635 |pmid=16574859 |s2cid=5738581}}</ref> An yada shi a fadin yankin Bahar Rum har zuwa Spain ta hanyar 5,000 BC.<ref>{{Cite book|last3=Jared Diamond}}</ref> Alkama abinci ne na musamman a yankin Bahar Rum. [[gurasa]] alkama ta riga ta kasance mai mahimmanci a daular Roma ta dā, wanda ya haɗa da dukan yankin; a wannan lokacin, kusan shekaru 2,000 da suka gabata, [[Arewacin Afirka]] ita ce "kwandon burodi" na daular.<ref>{{Cite web |last=Abis |first=Sebastien |date=2012 |title=Wheat in the Mediterranean Region: Societies, Trade and Strategies |url=http://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210831015112/https://www.iemed.org/observatori-en/arees-danalisi/arxius-adjunts/anuari/med.2012/Abis_en.pdf |archive-date=31 August 2021 |access-date=2 May 2016 |publisher=International Centre for Advanced Mediterranean Agronomic Studies (CIHEAM)}}</ref> Sauran abinci na alkama na Bahar Rum sun haɗa da [[Pasta]] da semolina (tsakanin alkama) kayayyaki kamar su [[couscous]] da bulgur. Hakanan, ana yin waɗannan a cikin jita-jita kamar su girke-girke ''galaktoboureko'' (''madara'' börek), wanda ya ƙunshi filayen burodi a kusa da custard da aka yi da semolina . <ref>{{Cite web |last=Stein |first=Rick |author-link=Rick Stein |title=Galaktoboureko with orange syrup |url=https://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160429070451/http://www.bbc.co.uk/food/recipes/galaktoboureko_with_27774 |archive-date=29 April 2016 |access-date=2 May 2016 |website=BBC}}</ref> Abincin alkama da aka yadu daga Turkiyya da Levant zuwa Iran da Indiya shine halva, kayan zaki mai zaki tare da man shanu, madara, da Kwayoyin pine.<ref>{{Cite web |title=Divine Semolina Dessert - Suji Halva |url=http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160504072158/http://www.food.com/recipe/divine-semolina-dessert-suji-halva-141371 |archive-date=4 May 2016 |access-date=2 May 2016 |publisher=Food.com}}</ref> === Ruwan inabi === <gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery>An yi amfani da inabi tsakanin 7,000 da 4,000 BC tsakanin [[Black Sea|Tekun Baƙi]] da Farisa; shaidar archaeological ta nuna cewa ana yin ruwan inabi a can ta 6,000 BC, ya kai Girka da tsibirin Krita a cikin karni na biyar BC da Spain ta hanyar karni na karshe BC. An fara yin ruwan inabi a Italiya a karni na tara KZ, kuma a Faransa a kusa da 600 KZ.<ref>{{Cite journal |last=This |first=Patrice |last2=Lacombe |first2=Thierry |last3=Thomash |first3=Mark R. |year=2006 |title=Historical Origins and Genetic Diversity of Wine Grapes |journal=Trends in Genetics |volume=22 |issue=9 |pages=511–519 |doi=10.1016/j.tig.2006.07.008 |pmid=16872714}} More detail is given in {{Cite journal |last=Terral |first=J.F. |last2=Tabard |first2=E. |last3=Bouby |first3=L. |last4=Ivorra |first4=S. |last5=Pastor |first5=T. |last6=Figueiral |first6=I. |last7=Picq |first7=S. |last8=Chevance |first8=J.B. |last9=Jung |first9=C. |last10=Fabre |first10=L. |last11=Tardy |first11=C. |last12=Compan |first12=M. |last13=Bacilieri |first13=R. |last14=Lacombe |first14=T. |last15=This |first15=P. |display-authors=3 |year=2010 |title=Evolution and history of grapevine (''Vitis vinifera'') under domestication: new morphometric perspectives to understand seed domestication syndrome and reveal origins of ancient European cultivars |journal=Annals of Botany |volume=105 |issue=3 |pages=443–455 |doi=10.1093/aob/mcp298 |pmc=2826248 |pmid=20034966}}</ref> Ana shuka inabi galibi don yin ruwan inabi da ruwan inabi a matsayin kayan abinci na Bahar Rum, da kuma bushewa a matsayin ruwan inabi ko don cin abinci a matsayin inabi na tebur. Ana zaɓar nau'ikan inabi da nau'ikan ruwan inabi na tebur don dandano. == Tarihi == === Ra'ayi === [[Fayil:Ratatouille_éolienne.jpg|right|thumb|Abincin da aka gasa aubergines da albasa (wanda ake kira da sunansa na Provençal, ratatouille, a Turanci), kamar yadda aka fassara a Tsibirin Aeolian]] Ma'anar abincin Bahar Rum kwanan nan ne, mai yiwuwa ya samo asali ne daga littafin David's A Book of Mediterranean Food (1950).{{Sfn|Wright|1999}} David kanta ba ta yi amfani da kalmar ba, tana magana maimakon "abinci", "gurasa", ko "gurasa". Amfanin ra'ayin yana da jayayya. Carol Helstosky, marubucin littafin Food Culture in the Mediterranean (2009), yana daga cikin marubutan da ke amfani da "Culincin Bahar Rum" tare da "Cincin Bahar Maliya". A cikin gabatarwar littafinta ta rubuta:{{Sfn|Helstosky|2009}} {{Main|Egyptian cuisine}} Essid ya yarda cewa "bambance-bambance na ƙasa da abubuwan da suka faru na tarihi" sun shafi abinci na ƙasashen Bahar Rum daban-daban, amma duk da haka ya tabbatar da cewa:{{Sfn|Essid|2012}} {{Blockquote|Rules for the preparation and consumption of food are common to the lands that border the Mediterranean. They offer both stability, continuity and reproduction of a specific pattern of eating which resists conquest, invasion, colonisation, social change, industrialisation and urbanisation. Consequently, wherever you go, in Southern Europe or the lands bordering the Southern Mediterranean, you will find a cuisine and gastronomic ritual which is always familiar.{{sfn|Essid|2012|p=51}}}}<gallery class="center" mode="nolines" heights="150px" widths="300px"> Fayil:Bottarga.jpg|Certain foods are pan-Mediterranean, such as bottarga, the salted, cured roe of fish such as the grey mullet.<ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref> Fayil:Mediterranean_Cuisines.svg|The major culinary regions of the Mediterranean </gallery> [[Fayil:Cassoulet_mit_Gans_und_Bohnen_1.jpg|thumb|An kawo wake da aka yi amfani da shi a kudancin Faransa zuwa Turai daga Amurka.]] Abubuwan da ke cikin abincin Bahar Rum sun bambanta da na abincin Arewacin Turai, tare da man zaitun maimakon [[man shanu]], da ruwan inabi maimakon [[giya]]. Jerin sinadaran da ke akwai ya canza a cikin ƙarni. Ɗaya daga cikin manyan canji shine gabatar da abinci da yawa daga Larabawa zuwa Portugal, Spain, da Sicily a [[Zamanin Tsakiya]]. Wadannan abinci sun hada da aubergines, spinach, sukari, [[shinkafa]], apricots, da 'Ya'yan itace, <ref>{{Cite journal |last=Duarte |first=A. |last2=Fernandes |first2=J. |last3=Bernardes |first3=J. |last4=Miguel |first4=G. |year=2016 |title=Citrus as a Component of the Mediterranean Diet |url=https://www.researchgate.net/publication/311911612 |url-status=live |journal=Journal of Spatial and Organizational Dynamics |volume=IV |issue=4 |pages=289–304 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181001220519/https://www.researchgate.net/publication/311911612 |archive-date=2018-10-01 |access-date=2019-02-28}}</ref> suna haifar da al'adar abinci ta musamman ta Al-Andalus.<ref>{{Cite web |title=Arab Influence |url=http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160412002804/http://www.spanish-food.org/spanish-food-history-arab-influence.html |archive-date=12 April 2016 |access-date=28 April 2016 |publisher=Spanish Food}}</ref> == Yin dafa abinci == [[Fayil:Syrian_apricot_paste_01.jpg|left|thumb|Syrian Apricot paste "an narke shi cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya" ]] Gabatarwar David ga littafinta na 1950 ya nuna yadda ake dafa abinci a kasashen Bahar Rum a matsayin "wanda aka tsara ta hanyar bambancin yanayi da ƙasa da masana'antar dangi ko rashin jin daɗi na mazauna". David ya gano "abubuwan da ke maimaitawa" a cikin abinci na wannan yanki mai girma kamar man zaitun, saffron, [[tafarnuwa]], ruwan inabi na gida, da kuma "mai ƙamshi" na ganye, musamman rosemary, marjoram na daji, da [[Ɗaɗɗoya|Basil]], da launuka masu haske na sabbin abinci a cikin kasuwanni, "Piment, aubergine, [[Tumatir]], zaitun, melons, ɓaure" da "ki mai haske, azurfa, vermilion, ko tiger-striped". Ta haɗa da cuku na "madarar tumaki ko awaki", "figs daga Smyrna a kan dogon igiyoyi" da kuma "takalma na apricot wanda aka narke a cikin ruwa don yin abin sha mai sanyaya". Tare da sinadaran gama gari ciki har da zaitun, alkama, da inabi; yanayin da aka raba; da kuma dogon lokaci don musayar al'adu, ana iya sa ran cewa abinci guda ɗaya, na Bahar Rum zai bunkasa. Wasu abubuwa, kamar man zaitun, burodi, ruwan inabi, ragon da aka gasa, ko ragon rago (kamar Maghrebi ''Mechoui'', Girkanci ''kleftiko'' da souvlaki, da Turkiyya shish kebab), bottarga, da stews na nama tare da kayan lambu da tumatir (kamar Mutanen Espanya andrajos, Faransanci estouffade à la provençale [fr], Italiyanci ''ciambotta'', da Turkiyanci ''buğu kebabı''), ana samun su a duk Bahar Rum.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref><ref name="Coroneo">{{Cite journal |last=Coroneo |first=V. |year=2009 |others=Brandas, V., Sanna, A., Sanna, C., Carraro, V., Dessi, S., Meloni, M. |title=Microbiological characterization of botargo. Classical and molecular microbiological methods |url=http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |url-status=dead |journal=Industrie Alimentari |volume=48 |pages=29–36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407070807/http://www.cabdirect.org/abstracts/20093112173.html;jsessionid=B9E73C6777AEE82BBC5C25B7191DE1B6 |archive-date=7 April 2014 |access-date=1 May 2016}}</ref><ref name="Nestle 1995">{{Cite journal |last=Nestle |first=Marion |date=1995 |title=Mediterranean diets: historical and research overview |journal=American Journal of Clinical Nutrition |volume=61 (supplement) |issue=6 Suppl |pages=131S–1320S |doi=10.1093/ajcn/61.6.1313S |pmid=7754981 |doi-access=free}}</ref> Ana cin abincin teku ciki har da ruwan teku da squid, sau da yawa a cikin stews, stuffed, ko soya, a cikin Mutanen Espanya, Faransanci, da Italiyanci jita-jita.{{Sfn|Davidson|2014}} Duk da haka, ƙasashen da ke iyaka da Bahar Rum suna da abinci na yanki daban-daban, daga Maghrebi, Levant, da Ottoman zuwa Italiyanci, Faransanci, da Mutanen Espanya. Kowane ɗayan waɗannan, bi da bi, yana da bambancin ƙasa da lardin.<ref name="Nestle 1995" /> {{Main|Egyptian cuisine}} [[Fayil:Kelaa-des-Mgouna_(rosino-02).jpg|thumb|[[Tajine|Tagines]] da ke dafa abinci a kan titin [[Abincin Maroko|Maroko]]]] Abincin Maghrebi na Bahar Rum ya haɗa da abincin [[Abincin Aljeriya|Aljeriya]], [[Abincin Libya|Libya]], Morocco, da [[Abincin Tunisiya|Tunisiya]]. Ɗaya daga cikin abincin da aka fi sani da yankin shine couscous, tururi, karamin hatsi, wanda aka yi amfani da shi tare da stew. Abincin tsoho ne, wanda matafiyi na zamani [[Ibn Battuta]] ya ambata, kuma an samo shi misali a cikin Abincin Yammacin Sicilian, musamman a lardin Trapani, inda aka sake gabatar da shi bayan 1600. Ɗaya daga cikin stew da za a iya ba da shi tare da couscous shine [[Tajine|tagine]] na [[Moroko|Maroko]], mai tsayi, ɗan bushewa na nama da kayan lambu, wanda aka dafa a hankali a cikin tukunya (wanda ake kira tagine) tare da murfin conical mai tsayi. Abincin daga yankin Maghreb na Arewacin Afirka galibi ana canza su da kuma dandano tare da cakuda kayan yaji mai zafi harissa da [[Ras el hanout]] (wanda ke dauke da irin waɗannan kayan yaji kamar cumin, coriander, saffron, cinnamon, cloves, chillies, da paprika). Sauran kayan dandano na musamman na yankin sune lemun tsami da busassun apricots da ruwan inabi.<ref name="TableAgent">{{Cite web |title=An Introduction to Mediterranean Cuisine |url=https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160531110019/https://tableagent.com/article/an-introduction-to-mediterranean-cuisine/ |archive-date=31 May 2016 |access-date=28 April 2016 |website=TableAgent}}</ref> Abinci na Masar yana da tushe na dā, tare da shaidar cewa, alal misali, an yi cuku a Misira tun aƙalla 3,000 BC. Falafel ƙananan soya ne na wake ko gari, a halin yanzu ana cinye su a fadin Levant da Yamma, amma sun samo asali ne daga zamanin Roman na Masar; Kiristoci na Coptic suna da'awar su ne.{{Efn|The chickpea is the usual base in Egypt; it has been grown in the region for 7,500 years.}}{{Sfn|Davidson|2014}} ''[[Duqqa]]'' wani abu ne da aka yi da ganye, hazelnuts, da kayan yaji, wanda aka ci tare da burodi.{{Sfn|Davidson|2014}} ''Kushari'' abinci ne na vegan na shinkafa, lentils, da pasta, daban-daban; ya fara ne a matsayin abinci ga matalauta, amma ya zama abincin ƙasa. === Levantine === [[Fayil:Traditional_Tabbouleh.JPG|thumb|Tabouleh na Levantine]] Abinci na Levantine shine abincin Levant (gabar Bahar Rum, gabashin Misira). Daga cikin abincin da ya fi dacewa da wannan abincin shine ƙananan kayan abinci na gargajiya kamar Tabouleh, hummus, da Babur ghanoush.{{Sfn|Davidson|2014}} Tabbouleh abinci ne na bulgur da aka fashe da alkama tare da tumatir, parsley, mint, da albasa, an yi ado da man zaitun da ruwan lemun tsami. Baba ghanoush, wani lokacin ana kiransa "caviar na matalauta", tsarkakewa ne na aubergine tare da man zaitun, sau da yawa ana gauraya shi da albasa, tumatir, cumin, tafarnuwa, ruwan lemun tsami, da parsley. Abincin ya shahara a duk Gabashin Bahar Rum da Arewacin Afirka. Ful medames, asalinsa daga Misira kuma har yanzu abinci ne na kasa a can, ya ƙunshi wake tare da mai da kumin; ya shahara a duk faɗin Levant. Abincin na iya zama tsoho: an sami busassun wake na zamanin Neolithic kusa da Nazarat, Isra'ila. === Ottoman === [[Fayil:Meze_Lido_Restaurant_Adalar.JPG|thumb|Abinci na Ottoman da Abincin Turkiyya sun haɗu da irin waɗannan abubuwa.]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] == Manazarta == {{reflist}} 8pjoehumtnlcszkrlnmgdhv1vycwr2s Kwan 0 105022 656912 2025-07-09T04:41:25Z Umar A Muhammad 22698 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1158329918|Kwan]]" 656912 wikitext text/x-wiki '''Kwan''' na iya kasancewa: == Mutane == * Gavin Kwan, ɗan wasan ƙwallon ƙafa na kasar Indonesiya * Kwan (sunan mahaifi) (關), ko sunan mahaifiyar kasar Sin * Kwan Cheatham (an haife shi a shekara ta 1995), ɗan wasan ƙwallon kwando na Amurka na Ironi Nes Ziona na gasar ƙwallon ƙafa ta Isra'ilaGasar Kwando ta Isra'ila * sunan lakabi na Kwandwane Browne (an haife shi a shekara ta 1977), ɗan wasan hockey na ƙasar Trinidad * sunan lakabi na Suchakree Kwan Poomjang (an haife shi a shekara ta 1975), tsohon dan wasan wasan snooker na Thai * Kwan, mai gabatar da kiɗa na Kanada, marubucin waƙa da injiniya == Sauran amfani == * Kwan, mai gabatar da kiɗa na Kanada, marubucin waƙa da injiniya * Kwan (ƙungiya) , ƙungiyar hip hop / pop ta Finland. * Kwan (ƙwarewar yaƙi) , kalmar Koriya ce don makaranta ko dangin masu zane-zane. * [[Kwan (village)|Kwan (ƙauye)]] , ƙauyen Musulmi a Cambodia . * Mandarin (bureaucrat), masanin bureaucrat a cikin gwamnatin daular Joseon . * Kayan tsabar kudi (ɗakin kuɗi), babban ɗayan Mun na Koriya. a463ygopm8aved5te2f7bxha7psc1t7 Abincin Berber 0 105023 656913 2025-07-09T04:42:29Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1281059429|Berber cuisine]]" 656913 wikitext text/x-wiki '''Abincin taimako na duniya ita ce ta kwamitin tsaron Majalisar Dinkin Duniya ta Peterson a ranar da aka yi a daren yayi a fassara yyyyyyyyyyyt a ranar da aka yi a 123 Berber''' ({{Langx|ar|المطبخ البربري}}), kodayake ba shi da tsari na abinci na musamman da daidaitaccen tsarin abinci, ya ƙunshi nau'ikan kayan gargajiya daban-daban kuma ya rinjayi dandano da yawa daga yankuna daban-daban a duk faɗin Arewacin Afirka. <ref>{{Cite web |last=Robinson |first=Jill |date=12 June 2019 |title=Gordon Ramsay Treks the Mountains of Morocco |url=https://www.nationalgeographic.com/pages/article/gordon-ramsay-morocco-cooking |publisher=National Geographic}}</ref> Babu abincin Berber mai daidaituwa, kuma an fallasa shi ga tasiri daban-daban. Zaɓin abinci na [[Abzinawa|Berbers]] an tsara shi ne ta hanyar wadatar abinci da kudaden mutum.<ref name=":0" /> Berbers suna bin dokokin abinci iri ɗaya da bukatun tsabta kamar sauran [[Musulmi|Musulmai]]. Ken Albala ya lura cewa "Bayyana abinci kamar yadda yawanci Berber ba zai yiwu ba - a mafi kyau, samfurori ne na abin da iyalan Berber ke ci a yankuna daban-daban".<ref name=":0" /> Abinci na [[Abzinawa|Berber]] ya bambanta daga yanki zuwa wani a cikin [[Arewacin Afirka]] da [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] ([[Muritaniya|Mauritania]]). Saboda wannan dalili, kowane tasa yana da bambanci da na musamman da kuma dandano bisa ga takamaiman yankin da ya samo asali daga Arewacin Afirka, tare da wasu jita-jita da aka kiyasta sun wuce shekaru dubu. Zayanes na yankin Khenifra a kusa da Tsakiyar Atlas suna da abinci mai sauƙi. Ya dogara ne da masara, sha'ir, madarar saniya, cuku na awaki, man shanu, zuma, nama, da wasa.<ref>{{Cite web |last=Carrion |first=Martin |title=Casablanca Moroccan Kitchens |url=https://melroseartsdistrict.com/directory-melrose/listing/casablanca-moroccan-kitchens/ |access-date=2024-01-01 |website=Melrose Arts District |language=en-US}}</ref> == Dubi kuma == * [[Abincin Aljeriya]] * [[Abincin Maroko]] * [[Abincin Tunisiya]] * [[Abincin Libya]] * [[Abincin Mauritania]] * [[Abzinawa|Al'adun Berber]] == Manazarta == thy9qkhp7dqph1pbh0qq4abzym5b1x1 656914 656913 2025-07-09T04:43:22Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656914 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Abincin Berber''' ({{Langx|ar|المطبخ البربري}}), kodayake ba shi da tsari na abinci na musamman da daidaitaccen tsarin abinci, ya ƙunshi nau'ikan kayan gargajiya daban-daban kuma ya rinjayi dandano da yawa daga yankuna daban-daban a duk faɗin Arewacin Afirka. <ref>{{Cite web |last=Robinson |first=Jill |date=12 June 2019 |title=Gordon Ramsay Treks the Mountains of Morocco |url=https://www.nationalgeographic.com/pages/article/gordon-ramsay-morocco-cooking |publisher=National Geographic}}</ref> Babu abincin Berber mai daidaituwa, kuma an fallasa shi ga tasiri daban-daban. Zaɓin abinci na [[Abzinawa|Berbers]] an tsara shi ne ta hanyar wadatar abinci da kudaden mutum.<ref name=":0" /> Berbers suna bin dokokin abinci iri ɗaya da bukatun tsabta kamar sauran [[Musulmi|Musulmai]]. Ken Albala ya lura cewa "Bayyana abinci kamar yadda yawanci Berber ba zai yiwu ba - a mafi kyau, samfurori ne na abin da iyalan Berber ke ci a yankuna daban-daban".<ref name=":0" /> Abinci na [[Abzinawa|Berber]] ya bambanta daga yanki zuwa wani a cikin [[Arewacin Afirka]] da [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] ([[Muritaniya|Mauritania]]). Saboda wannan dalili, kowane tasa yana da bambanci da na musamman da kuma dandano bisa ga takamaiman yankin da ya samo asali daga Arewacin Afirka, tare da wasu jita-jita da aka kiyasta sun wuce shekaru dubu. Zayanes na yankin Khenifra a kusa da Tsakiyar Atlas suna da abinci mai sauƙi. Ya dogara ne da masara, sha'ir, madarar saniya, cuku na awaki, man shanu, zuma, nama, da wasa.<ref>{{Cite web |last=Carrion |first=Martin |title=Casablanca Moroccan Kitchens |url=https://melroseartsdistrict.com/directory-melrose/listing/casablanca-moroccan-kitchens/ |access-date=2024-01-01 |website=Melrose Arts District |language=en-US}}</ref> == Dubi kuma == * [[Abincin Aljeriya]] * [[Abincin Maroko]] * [[Abincin Tunisiya]] * [[Abincin Libya]] * [[Abincin Mauritania]] * [[Abzinawa|Al'adun Berber]] == Manazarta == fpbnkb10v2y2yjsnz099ozyrulexoos 656934 656914 2025-07-09T05:51:14Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656934 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Abincin Berber''' kodayake ba shi da tsari na abinci na musamman da daidaitaccen tsarin abinci, ya ƙunshi nau'ikan kayan gargajiya daban-daban kuma ya rinjayi dandano da yawa daga yankuna daban-daban a duk faɗin Arewacin Afirka. <ref>{{Cite web |last=Robinson |first=Jill |date=12 June 2019 |title=Gordon Ramsay Treks the Mountains of Morocco |url=https://www.nationalgeographic.com/pages/article/gordon-ramsay-morocco-cooking |publisher=National Geographic}}</ref> Babu abincin Berber mai daidaituwa, kuma an fallasa shi ga tasiri daban-daban. Zaɓin abinci na [[Abzinawa|Berbers]] an tsara shi ne ta hanyar wadatar abinci da kudaden mutum.<ref name=":0" /> Berbers suna bin dokokin abinci iri ɗaya da bukatun tsabta kamar sauran [[Musulmi|Musulmai]]. Ken Albala ya lura cewa "Bayyana abinci kamar yadda yawanci Berber ba zai yiwu ba - a mafi kyau, samfurori ne na abin da iyalan Berber ke ci a yankuna daban-daban".<ref name=":0" /> Abinci na [[Abzinawa|Berber]] ya bambanta daga yanki zuwa wani a cikin [[Arewacin Afirka]] da [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] ([[Muritaniya|Mauritania]]). Saboda wannan dalili, kowane tasa yana da bambanci da na musamman da kuma dandano bisa ga takamaiman yankin da ya samo asali daga Arewacin Afirka, tare da wasu jita-jita da aka kiyasta sun wuce shekaru dubu. Zayanes na yankin Khenifra a kusa da Tsakiyar Atlas suna da abinci mai sauƙi. Ya dogara ne da masara, sha'ir, madarar saniya, cuku na awaki, man shanu, zuma, nama, da wasa.<ref>{{Cite web |last=Carrion |first=Martin |title=Casablanca Moroccan Kitchens |url=https://melroseartsdistrict.com/directory-melrose/listing/casablanca-moroccan-kitchens/ |access-date=2024-01-01 |website=Melrose Arts District |language=en-US}}</ref> == Dubi kuma == * [[Abincin Aljeriya]] * [[Abincin Maroko]] * [[Abincin Tunisiya]] * [[Abincin Libya]] * [[Abincin Mauritania]] * [[Abzinawa|Al'adun Berber]] == Manazarta == n8216gr2hz8skslhhmfw4c76h3dh7u6 656936 656934 2025-07-09T05:52:01Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656936 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Abincin Berber''' kodayake ba shi da tsari na abinci na musamman da daidaitaccen tsarin abinci, ya ƙunshi nau'ikan kayan gargajiya daban-daban kuma ya rinjayi dandano da yawa daga yankuna daban-daban a duk faɗin Arewacin Afirka. <ref>{{Cite web |last=Robinson |first=Jill |date=12 June 2019 |title=Gordon Ramsay Treks the Mountains of Morocco |url=https://www.nationalgeographic.com/pages/article/gordon-ramsay-morocco-cooking |publisher=National Geographic}}</ref> Babu abincin Berber mai daidaituwa, kuma an fallasa shi ga tasiri daban-daban. Zaɓin abinci na [[Abzinawa|Berbers]] an tsara shi ne ta hanyar wadatar abinci da kudaden mutum.<ref> name=":0" </ref> Berbers suna bin dokokin abinci iri ɗaya da bukatun tsabta kamar sauran [[Musulmi|Musulmai]]. Ken Albala ya lura cewa "Bayyana abinci kamar yadda yawanci Berber ba zai yiwu ba - a mafi kyau, samfurori ne na abin da iyalan Berber ke ci a yankuna daban-daban".<ref name=":0" /> Abinci na [[Abzinawa|Berber]] ya bambanta daga yanki zuwa wani a cikin [[Arewacin Afirka]] da [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] ([[Muritaniya|Mauritania]]). Saboda wannan dalili, kowane tasa yana da bambanci da na musamman da kuma dandano bisa ga takamaiman yankin da ya samo asali daga Arewacin Afirka, tare da wasu jita-jita da aka kiyasta sun wuce shekaru dubu. Zayanes na yankin Khenifra a kusa da Tsakiyar Atlas suna da abinci mai sauƙi. Ya dogara ne da masara, sha'ir, madarar saniya, cuku na awaki, man shanu, zuma, nama, da wasa.<ref>{{Cite web |last=Carrion |first=Martin |title=Casablanca Moroccan Kitchens |url=https://melroseartsdistrict.com/directory-melrose/listing/casablanca-moroccan-kitchens/ |access-date=2024-01-01 |website=Melrose Arts District |language=en-US}}</ref> == Dubi kuma == * [[Abincin Aljeriya]] * [[Abincin Maroko]] * [[Abincin Tunisiya]] * [[Abincin Libya]] * [[Abincin Mauritania]] * [[Abzinawa|Al'adun Berber]] == Manazarta == lqor4ju60n8nq7n4grc0obxc1zaom70 656937 656936 2025-07-09T05:52:49Z Ibrahim Sani Mustapha 15405 656937 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Abincin Berber''' kodayake ba shi da tsari na abinci na musamman da daidaitaccen tsarin abinci, ya ƙunshi nau'ikan kayan gargajiya daban-daban kuma ya rinjayi dandano da yawa daga yankuna daban-daban a duk faɗin Arewacin Afirka. <ref>{{Cite web |last=Robinson |first=Jill |date=12 June 2019 |title=Gordon Ramsay Treks the Mountains of Morocco |url=https://www.nationalgeographic.com/pages/article/gordon-ramsay-morocco-cooking |publisher=National Geographic}}</ref> Babu abincin Berber mai daidaituwa, kuma an fallasa shi ga tasiri daban-daban. Zaɓin abinci na [[Abzinawa|Berbers]] an tsara shi ne ta hanyar wadatar abinci da kudaden mutum.<ref> name=":0" </ref> Berbers suna bin dokokin abinci iri ɗaya da bukatun tsabta kamar sauran [[Musulmi|Musulmai]]. Ken Albala ya lura cewa "Bayyana abinci kamar yadda yawanci Berber ba zai yiwu ba - a mafi kyau, samfurori ne na abin da iyalan Berber ke ci a yankuna daban-daban".<ref> name=":0" </ref> Abinci na [[Abzinawa|Berber]] ya bambanta daga yanki zuwa wani a cikin [[Arewacin Afirka]] da [[Afirka ta Yamma|Yammacin Afirka]] ([[Muritaniya|Mauritania]]). Saboda wannan dalili, kowane tasa yana da bambanci da na musamman da kuma dandano bisa ga takamaiman yankin da ya samo asali daga Arewacin Afirka, tare da wasu jita-jita da aka kiyasta sun wuce shekaru dubu. Zayanes na yankin Khenifra a kusa da Tsakiyar Atlas suna da abinci mai sauƙi. Ya dogara ne da masara, sha'ir, madarar saniya, cuku na awaki, man shanu, zuma, nama, da wasa.<ref>{{Cite web |last=Carrion |first=Martin |title=Casablanca Moroccan Kitchens |url=https://melroseartsdistrict.com/directory-melrose/listing/casablanca-moroccan-kitchens/ |access-date=2024-01-01 |website=Melrose Arts District |language=en-US}}</ref> == Dubi kuma == * [[Abincin Aljeriya]] * [[Abincin Maroko]] * [[Abincin Tunisiya]] * [[Abincin Libya]] * [[Abincin Mauritania]] * [[Abzinawa|Al'adun Berber]] == Manazarta == pk2shzsc91h470252t3go8maz0950d8 Ado Dogo Audu 0 105024 656915 2025-07-09T04:59:09Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656915 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ado Dogo AROU AROGI NELI''' NE 'yar dan Najeriya ne wanda ke wakilcin mazurtocin Jami'an Najeriya daga 2007 zuwa 2007, kuma ya sake zama shugaban karamar hukumar Jema'a karkashin gwamnatin Democratic Party (PDP)<ref>House of Representatives Member | Honourable Ado Dogo Audu". 2007-10-12. Archived from the original on 12 October 2007. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Citizen Science Nigeria". Citizen Science Nigeria. Retrieved 2025-01-08.</ref> == Manazarta == ia5ig95dwm8trzzvzvuu0z8mnezq8i7 Yomi Awoniyi 0 105025 656916 2025-07-09T05:05:31Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656916 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abayomi Sunday Benjamin Awoniyi''' (an haife shi 4 Satumba 1960)<ref>bu, Mike (4 September 2012). "Awoniyi: A worthy support at 52". Vanguard. Retrieved 15 November 2023</ref> ɗan asalin Najeriya ne kuma ɗan siyasa wanda ya yi aiki a matsayin mataimakin gwamnan jihar Kogi daga 2012 zuwa 2016.<ref>Olufemi, Damilola (12 September 2023). "Kogi ex-PDP deputy gov, Yomi Awoniyi, officially joins APC". The Punch. Retrieved 9 November 2023</ref><ref>"North-Central's quiet Deputy Governors". Daily Trust. 30 August 2015. Retrieved 10 November 2023.</ref><ref>Omole, Ayobami (13 November 2023). "Kogi Guber: Awoniyi Congratulates Ododo, Says Victory Proof Of Hard Work". Leadership. Retrieved 13 November 2023</ref> == Manazarta == oal3ww1p1t9eiv3syvgga682d3vb6b9 Rambi Ibrahim Ayala 0 105026 656917 2025-07-09T05:08:15Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656917 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Rambi Ibrahim Ayala''' ɗan siyasan Najeriya ne. A yanzu haka yana wakiltar mazabar Billiri ta gabas a majalisar dokokin jihar Gombe.<ref>Odunsi, Wale (2020-10-06). "Deputy Minority Leader dumps PDP". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>"INEC issues Certificate of Return to Gombe assembly lawmaker - Daily Trust". dailytrust.com/. 2019-05-20. Retrieved 2025-01-07.</ref> == Manazarta == d2cny222qjf5yahael014l504sk2q4o Jumellea 0 105027 656918 2025-07-09T05:11:19Z Umar A Muhammad 22698 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1293226301|Jumellea]]" 656918 wikitext text/x-wiki {{Automatic taxobox|image=Jumellea sagittata.jpg|image2=Jumellea comorensis (Rchb.f.) Schltr., Beih. Bot. Centralbl. 33(2) 428 (1915) (49720026058).jpg|taxon=Jumellea|authority=[[Schltr.]]<ref name = "POWO" />|subdivision=[[Jumellea#Species|55 accepted species]]|synonyms=This genus does not have synonyms}} [[Fayil:Naturalis_Biodiversity_Center_-_L.1512659_-_Jumellea_alionae_P.J.Cribb_-_Orchidaceae_-_Plant_type_specimen.jpeg|thumb|''Jumellea alionae P.J.Cribb'', isotype takardar herbarium]] '''''Jumellea''''' wani nau'in orchid ne tare na asalin a [[Madagaskar|Madagascar]], [[Komoros|Comoros]], Mascarenes, da gabashin [[Afirka]]. A cikin aikin lambu, sau da yawa ana taƙaita shi da sunan '''Jum'''. == Magana == An sanya masa suna ne bayan Henri Lucien Jumelle, masanin ilimin shuke-shuke na Faransa. == Muhalli == === Yaduwar shuka === ''Jumellea'' tana nuna sauye-sauyen na al'ada ga pollination ta hawk moth. Koyaya, an kuma san ƙwayoyin cuta da ke faruwa a cikin ''Jumellea stenophylla'' . <ref name="Micheneau et al., 2008">Micheneau, C., Fournel, J., Gauvin-Bialecki, A., & Pailler, T. (2008). [https://link.springer.com/article/10.1007/s00606-007-0626-y "Auto-pollination in a long-spurred endemic orchid (''Jumellea stenophylla'') on Reunion Island (Mascarene Archipelago, Indian Ocean)."] Plant Systematics and Evolution, 272(1), 11-22.</ref> == Halitta == An tabbatar da Jumellea tana zama monophyletic.<ref name="Andriananjamanantsoa, 2016">Andriananjamanantsoa, H. N. (2016). [https://papyrus.bib.umontreal.ca/xmlui/bitstream/handle/1866/15898/Andriananjamanantsoa_Herinandrianina_2015_these.pdf?sequence=4 "Systématique évolutive et biogéographie de ''Angraecum'' (Orchidaceae, Angraecinae) à Madagascar."]</ref> ''Jumellea'' ita ce 'yar'uwar Aeranthes . <ref name="Andriananjamanantsoa, 2016">Andriananjamanantsoa, H. N. (2016). [https://papyrus.bib.umontreal.ca/xmlui/bitstream/handle/1866/15898/Andriananjamanantsoa_Herinandrianina_2015_these.pdf?sequence=4 "Systématique évolutive et biogéographie de ''Angraecum'' (Orchidaceae, Angraecinae) à Madagascar."]</ref> <ref name="Perez-Lamarque et al., 2022" /><ref name="Farminhão et al., 2021" /> Dukkanin jinsuna tare sune 'yar'uwa ga ''Angraecum'': <ref name="Perez-Lamarque et al., 2022">Perez-Lamarque, B., Maliet, O., Pichon, B., Selosse, M. A., Martos, F., & Morlon, H. (2022). [https://peercommunityjournal.org/item/10.24072/pcjournal.179.pdf "Do closely related species interact with similar partners? Testing for phylogenetic signal in bipartite interaction networks."] Peer Community Journal, 2.</ref><ref name="Farminhão et al., 2021">Farminhão, J. N., Verlynde, S., Kaymak, E., Droissart, V., Simo-Droissart, M., Collobert, G., ... & Stévart, T. (2021). [https://www.sciencedirect.com/science/article/am/pii/S1055790321000385 "Rapid radiation of angraecoids (Orchidaceae, Angraecinae) in tropical Africa characterised by multiple karyotypic shifts under major environmental instability."] Molecular Phylogenetics and Evolution, 159, 107105.</ref>{{clade|{{clade |1={{clade |1=''[[Aeranthes]]'' [[File:Aeranthes arachnites (15043336316).jpg|70px]] |2=''Jumellea'' [[File:Jumellea comorensis Shatin Orchid Show, Hong Kong- (9229776220) - cropped.jpg|70px]] }} |2=''[[Angraecum]]'' [[File:Angraecum viguieri 8478B - cropped.jpg|70px]]}}}}Angraecum ya samo asali ne daga wata zuriya ta daban bayan kimanin shekaru miliyan 9.12 da suka wuce, kuma Jumellea da Aeranthes sun rabu kimanin shekaru miliyan 9.55 da suka wuce. Wannan yana nufin waɗannan nau'ikan sun samo asali ne daga Miocene<ref name="Farminhão et al., 2021">Farminhão, J. N., Verlynde, S., Kaymak, E., Droissart, V., Simo-Droissart, M., Collobert, G., ... & Stévart, T. (2021). [https://www.sciencedirect.com/science/article/am/pii/S1055790321000385 "Rapid radiation of angraecoids (Orchidaceae, Angraecinae) in tropical Africa characterised by multiple karyotypic shifts under major environmental instability."] Molecular Phylogenetics and Evolution, 159, 107105.</ref> == Tarihin lissafi ==   dy9a6m6lhwhgfm65oefprs8o15tvyb8 656920 656918 2025-07-09T05:14:29Z Umar A Muhammad 22698 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1293226301|Jumellea]]" 656920 wikitext text/x-wiki {{Automatic taxobox|image=Jumellea sagittata.jpg|image2=Jumellea comorensis (Rchb.f.) Schltr., Beih. Bot. Centralbl. 33(2) 428 (1915) (49720026058).jpg|taxon=Jumellea|authority=[[Schltr.]]<ref name = "POWO" />|subdivision=[[Jumellea#Species|55 accepted species]]|synonyms=This genus does not have synonyms}} [[Fayil:Naturalis_Biodiversity_Center_-_L.1512659_-_Jumellea_alionae_P.J.Cribb_-_Orchidaceae_-_Plant_type_specimen.jpeg|thumb|''Jumellea alionae P.J.Cribb'', isotype takardar herbarium]] '''''Jumellea''''' wani nau'in orchid ne tare da asalin a [[Madagaskar|Madagascar]], [[Komoros|Comoros]], Mascarenes, da gabashin [[Afirka]]. A cikin aikin lambu, sau da yawa ana taƙaita shi da sunan '''Jum'''. == Magana == An sanya masa suna ne bayan Henri Lucien Jumelle, masanin ilimin shuke-shuke na Faransa. == Muhalli == === Yaduwar shuka === ''Jumellea'' tana nuna sauye-sauyen na al'ada ga pollination ta hawk moth. Koyaya, an kuma san ƙwayoyin cuta da ke faruwa a cikin ''Jumellea stenophylla'' . <ref name="Micheneau et al., 2008">Micheneau, C., Fournel, J., Gauvin-Bialecki, A., & Pailler, T. (2008). [https://link.springer.com/article/10.1007/s00606-007-0626-y "Auto-pollination in a long-spurred endemic orchid (''Jumellea stenophylla'') on Reunion Island (Mascarene Archipelago, Indian Ocean)."] Plant Systematics and Evolution, 272(1), 11-22.</ref> == Halitta == An tabbatar da Jumellea tana zama ne monophyletic.<ref name="Andriananjamanantsoa, 2016">Andriananjamanantsoa, H. N. (2016). [https://papyrus.bib.umontreal.ca/xmlui/bitstream/handle/1866/15898/Andriananjamanantsoa_Herinandrianina_2015_these.pdf?sequence=4 "Systématique évolutive et biogéographie de ''Angraecum'' (Orchidaceae, Angraecinae) à Madagascar."]</ref> ''Jumellea'' ita ce 'yar'uwar Aeranthes . <ref name="Andriananjamanantsoa, 2016">Andriananjamanantsoa, H. N. (2016). [https://papyrus.bib.umontreal.ca/xmlui/bitstream/handle/1866/15898/Andriananjamanantsoa_Herinandrianina_2015_these.pdf?sequence=4 "Systématique évolutive et biogéographie de ''Angraecum'' (Orchidaceae, Angraecinae) à Madagascar."]</ref> <ref name="Perez-Lamarque et al., 2022" /><ref name="Farminhão et al., 2021" /> Dukkanin jinsuna tare sune 'yar'uwa ga ''Angraecum'': <ref name="Perez-Lamarque et al., 2022">Perez-Lamarque, B., Maliet, O., Pichon, B., Selosse, M. A., Martos, F., & Morlon, H. (2022). [https://peercommunityjournal.org/item/10.24072/pcjournal.179.pdf "Do closely related species interact with similar partners? Testing for phylogenetic signal in bipartite interaction networks."] Peer Community Journal, 2.</ref><ref name="Farminhão et al., 2021">Farminhão, J. N., Verlynde, S., Kaymak, E., Droissart, V., Simo-Droissart, M., Collobert, G., ... & Stévart, T. (2021). [https://www.sciencedirect.com/science/article/am/pii/S1055790321000385 "Rapid radiation of angraecoids (Orchidaceae, Angraecinae) in tropical Africa characterised by multiple karyotypic shifts under major environmental instability."] Molecular Phylogenetics and Evolution, 159, 107105.</ref>{{clade|{{clade |1={{clade |1=''[[Aeranthes]]'' [[File:Aeranthes arachnites (15043336316).jpg|70px]] |2=''Jumellea'' [[File:Jumellea comorensis Shatin Orchid Show, Hong Kong- (9229776220) - cropped.jpg|70px]] }} |2=''[[Angraecum]]'' [[File:Angraecum viguieri 8478B - cropped.jpg|70px]]}}}}Angraecum ya samo asali ne daga wata zuriya ta daban bayan kimanin shekaru miliyan 9.12 da suka wuce, kuma Jumellea da Aeranthes sun rabu kimanin shekaru miliyan 9.55 da suka wuce. Wannan yana nufin waɗannan nau'ikan sun samo asali ne daga Miocene<ref name="Farminhão et al., 2021">Farminhão, J. N., Verlynde, S., Kaymak, E., Droissart, V., Simo-Droissart, M., Collobert, G., ... & Stévart, T. (2021). [https://www.sciencedirect.com/science/article/am/pii/S1055790321000385 "Rapid radiation of angraecoids (Orchidaceae, Angraecinae) in tropical Africa characterised by multiple karyotypic shifts under major environmental instability."] Molecular Phylogenetics and Evolution, 159, 107105.</ref> == Tarihin lissafi ==   hvp8wxxfv4znle0z0smigcc8tnn9kk0 Essien Ayi 0 105028 656919 2025-07-09T05:12:01Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656919 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Essien Ekpenyong''' Ayi ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin mamba mai wakiltar Calabar South/Akpabuyo/Bakassi Federal Constituency a majalisar wakilai.<ref>"Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-02</ref><ref>"Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria". constrack.ng. Retrieved 2025-01-02</ref> == Rayuwar farko == An haifi Essien Ayi a ranar 14 ga Oktoba 1956 kuma ya fito daga jihar Cross River.<ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2025-01-02.</ref> == Sana'ar siyasa == A 2003, an zabe shi a matsayin dan majalisar tarayya a 2003 a karkashin jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) kuma ya yi aiki har zuwa 2023. Joseph Archibong Bassey ya gaje shi.<ref>Asare, Asare (2023-02-27). "Cross River PDP Reps member, Essien Ayi loses after 24 years". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-02</ref> Ya taba zama shugaban karamar hukumar Calabar ta kudu daga 1995 zuwa 2002. Ya taba rike mukamin Manajan kungiyar kwallon kafa ta Rovers Calabar. Har zuwa lokacin da aka nada shi a matsayin Shugaban Hukumar Kwallon Kafa ta Jihar Kuros Riba da Hukumar Wasanni ta Jihar Kuros Riba, ya rike mukamin Sakataren Hukumar Raya Kuros Riba ta Kudu.<ref>Hon. Essien Ayi biography, net worth, age, family, contact & picture". www.manpower.com.ng. Retrieved 2025-01-02.</ref> == Addini == Essien Ayi Kirista ne.[5] == Manazarta == 0vioyvxdu2imyh9kf7yqq4bdpr44muz Valentine Ayika 0 105029 656921 2025-07-09T05:14:49Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656921 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Valentine Ayika''' (an haife shi a shekara ta 1965) ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin mamba mai wakiltar Anaocha/Dunukofia/Njikoka Federal Constituency a majalisar wakilai.<ref>The Eagle Online (2019-07-15). "Anaocha/Dunukofia/Njikoka: I'm duly nominated by PDP". The Eagle Online. Retrieved 2024-12-26</ref><ref>Ndukuba, Emmanuel (2019-07-17). "Ayika defends 'ambiguous' PDP membership at Anambra elections tribunal". Businessday NG. Retrieved 2024-12-24.</ref> Kafin wa'adinsa na farko a matsayin dan majalisar tarayya, ya yi aiki a majalisar dokokin jihar Anambra a matsayin mai kare marasa rinjaye.<ref>Nation, The (2014-11-01). "'My case for House of Representatives seat'". The Nation Newspaper. Retrieved 2024-12-24</ref> == Manazarta == 6ddhwn3sis95ldbujly04wu32hfr8ok Ahmed Saidu Baba 0 105030 656922 2025-07-09T05:18:59Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656922 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ahmed Saidu Baba''' (an haife shi Disamba 27, 1973) ɗan siyasan Najeriya ne mai wakiltar mazabar Gwanabe/Gweria/Bani/Adena, ƙaramar hukumar Kaiama a majalisar dokokin jihar Kwara.<ref name=":0">HON. AHMED SAIDU BABA". Kwara State House of Assembly. Retrieved 3 December 2024</ref><ref>www.premiumtimesng.com <nowiki>https://www.premiumtimesng.com/news/more-news/744018-kwara-governor-calls-for-enforcement-of-life-jackets-use-by-boat-travellers.html?tztc=1</nowiki>. Retrieved 8 January 2025. <nowiki>{{cite web}}</nowiki>: Missing or empty |title= (help)</ref><ref>Adebayo, Abdulrazaq (9 October 2024). "Niger boat mishap: 92 rescued, 191 corpses recovered". Daily Post Nigeria. Retrieved 8 January 2025.</ref><ref>Oyekola, Tunde (28 June 2024). "Five Kwara coastal communities get AbdulRazaq's boats". Punch Newspapers. Retrieved 8 January 2025.</ref> == Rayuwar farko da ilimi == An haifi Ahmed a ranar 27 ga Disamba 1973 a Bani, karamar hukumar Kaiama a jihar Kwara Najeriya. Ya yi karatu a Nigerian Army Day Secondary School, Sanni Abacha Barrack, Asokoro, inda ya yi karatun firamare don samun takardar shaidar SSCE.<ref name=":0" /> == Sana'a == Kafin zabensa a matsayin dan majalisar dokokin jihar Kwara ya taba rike mukamin kansila mai kula da harkokin lafiya da noma da albarkatun kasa daga 1996 zuwa 1997.<ref name=":0" /> == Manazarta == mlxczkshxvj7s7pr95nklqw9xlbm1nq Ibrahim Mohammed Baba 0 105031 656923 2025-07-09T05:21:27Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656923 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ibrahim Mohammed Baba''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya taba zama dan majalisar wakilai mai wakiltar mazabar tarayya ta Katagum ta jihar Bauchi a majalisar wakilai ta kasa ta 8 tsakanin shekarar 2015 zuwa 2019.<ref>Abdulhamid, Hafsat (2023-05-15). "Bauchi North SDP senatorial candidate, IMBA defects to APC". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-27</ref><ref>Michael, Ishola (2023-05-14). "Bauchi: SDP Senatorial candidate, Ibrahim Baba, returns to APC". Tribune Online. Retrieved 2025-01-27</ref> == Manazarta == 13ear2ffbspf3rzhcdmtm0rs0fim4at Akinloye Babajide 0 105032 656924 2025-07-09T05:24:36Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656924 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar 16 ga Mayu 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == dyuo85ax1cw1m32czhnbg95jro6qam0 657293 656924 2025-07-09T11:42:18Z Khalifah123 28682 657293 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga Mayu 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == fjvndm9bjdc1qsuwsm4oimwzcqpfb6o 657295 657293 2025-07-09T11:42:35Z Khalifah123 28682 657295 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == 6phjhyyutg7z0fq8rx9cnr3iysqzyn7 657298 657295 2025-07-09T11:42:56Z Khalifah123 28682 657298 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == f3y0ie2gbpjv1jliknahw7d7mzj2md6 657302 657298 2025-07-09T11:43:25Z Khalifah123 28682 657302 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == 12ct68jy12uffrdexdrtew2gatb3w0k 657304 657302 2025-07-09T11:43:44Z Khalifah123 28682 657304 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == qp6hpp32wg2h38ktyv18zqaady9c6dr 657305 657304 2025-07-09T11:44:01Z Khalifah123 28682 657305 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == 9dcp0b6jj3xcrld3k5zr0qxy1n34h1k 657308 657305 2025-07-09T11:44:38Z Khalifah123 28682 657308 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == gh1btr1kr16l70xyo7zifo34gpii2bu 657311 657308 2025-07-09T11:46:17Z Khalifah123 28682 657311 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == 2dr9q8v5rcvnauv741xiwt30wpmsqvu 657313 657311 2025-07-09T11:46:43Z Khalifah123 28682 657313 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == nk142i4js3pfc82ik6tc4upfrwo4nkw 657314 657313 2025-07-09T11:47:51Z Khalifah123 28682 657314 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == 3wp0gznuo8lxvkfa1xpfxthhxxvjcns 657322 657314 2025-07-09T11:51:26Z Khalifah123 28682 657322 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == l14c5bdjn3i8rhn7b1512uzxcbu0y3p 657323 657322 2025-07-09T11:51:39Z Khalifah123 28682 657323 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == glzxs4ucn8cm6no020t158avw0wu8rt 657324 657323 2025-07-09T11:51:58Z Khalifah123 28682 657324 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu biyu da 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == tbzpjm8d4al81abtq3l53mkqu3g805o 657325 657324 2025-07-09T11:52:20Z Khalifah123 28682 657325 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu biyu da goma 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == b5lf7kz1yp7luxop611xvroz4vgydn7 657326 657325 2025-07-09T11:52:37Z Khalifah123 28682 657326 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu biyu da goma sha’biyar 2015 zuwa 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == 7qlwh29u2u1cz018u9z1c9vrt5gpwy1 657327 657326 2025-07-09T11:52:52Z Khalifah123 28682 657327 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu biyu da goma sha’biyar 2015 zuwa shekarar 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == p4i3t8bsdpr1fg7lshnf13xuul3dznx 657328 657327 2025-07-09T11:53:06Z Khalifah123 28682 657328 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu biyu da goma sha’biyar 2015 zuwa shekarar dubu 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == 4waj963kd85rlmzo1ryjsxca73sox95 657330 657328 2025-07-09T11:53:22Z Khalifah123 28682 657330 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu biyu da goma sha’biyar 2015 zuwa shekarar dubu biyu da 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == jenas2q7wg2k9zrpumkf4ryvtt2cvnb 657331 657330 2025-07-09T11:53:36Z Khalifah123 28682 657331 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu biyu da goma sha’biyar 2015 zuwa shekarar dubu biyu da goma 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == 67527n2ycoyjky778krqoqp74wdscqb 657333 657331 2025-07-09T11:53:51Z Khalifah123 28682 657333 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Akinloye Babajide''' (an haife shi a ranar sha’shidda 16 ga watan Mayu shekarar alif dubu daya da dari tara da sittin da takwas 1968) ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Legas, Najeriya.<ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-22.</ref> Ya yi aiki a matsayin dan majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Eti-Osa ta jihar Legas daga shekarar dubu biyu da goma sha’biyar 2015 zuwa shekarar dubu biyu da goma sha’tara 2019 a karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Akinloye Babajide (born 16 May 1968) is a Nigerian politician from Lagos State, Nigeria.[1] He served as a member of the House of Representatives, representing the Eti-Osa constituency of Lagos state from 2015 to 2019 under the All Progressives Congress (APC).[2][3][4</ref><ref>"Lagos state House of Representatives election results and data 2015 - Stears Elections"</ref><ref>"PEPS". peps.directoriolegislativo.org. Retrieved 2025-01-04.</ref> == Manazarta == m7iqtoaeph9m1v8ghghnie518k1qaeh Kofoworola Adewumi Babajide 0 105033 656925 2025-07-09T05:27:01Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656925 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Kofoworola Adewumi Babajide''' ɗan siyasan Najeriya ne. A yanzu haka yana matsayin Wakilin Jiha mai wakiltar mazabar Ede ta Arewa a Majalisar Dokokin Jihar Osun.<ref>Ezediuno, Francis (2022-08-09). "I have no link with violence in Ede - Osun House Minority Leader, Babajide". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-07.</ref><ref>Osun2023: PDP wins Ede South, Ede North assembly seats". www.premiumtimesng.com. Retrieved 2025-01-07</ref> == Manazarta == rr03ycmtk7a36wqz36ljchn22ysorh6 Abdulkareem Babatunde Paku 0 105034 656926 2025-07-09T05:30:19Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656926 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abdulkareem Babatunde Paku''' (an haife shi 14 Yuni 1966) ɗan siyasan Najeriya ne mai wakiltar mazabar Ipaye/Malete/Oloru, ƙaramar hukumar Moro a majalisar dokokin jihar Kwara.<ref name=":0">Kwara State House of Assembly". www.kwha.gov.ng. Retrieved 2024-12-03</ref><ref>Rasak, Adekunle (2019-06-18). "Kwara House recommends suspension of 16 LG chairmen". Tribune Online. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Olagunju, David (2019-06-20). "Tug of war over Kwara LGAs". Tribune Online. Retrieved 2025-01-08.</ref> == Rayuwar farko da ilimi == An haifi Abdulkareem a ranar 14 ga watan Yuni 1966 a Paku, karamar hukumar Moro a jihar Kwara Najeriya. Ya halarci Kwalejin Ilimi ta Jihar Kwara, Ilorin don samun takardar shaidar karatunsa ta kasa kan ilimi da Jami'ar Ado Ekiti don yin digiri na farko.<ref name=":0" /> == Sana'a == Abdulkareem kwararren malami ne kuma dan siyasa. A halin yanzu shi ne shugaban kwamitin majalisar kan harkokin kasuwanci, hada-hadar kasuwanci, masana’antu da harkokin mata a majalissar wakilai ta tara ta jihar Kwara, kuma a baya ya taba rike mukamin kansilan sa ido kan ilimi na karamar hukumar Moro ta jihar Kwara.<ref>9th Assembly Members". Kwara State House of Assembly. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == h3iw50x1gvkwbm2pbhsmzk38kosiq23 Bautar a Mauritania 0 105035 656931 2025-07-09T05:45:40Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1289193010|Slavery in Mauritania]]" 656931 wikitext text/x-wiki An kira [[Bauta|Bautar]] "mai zurfi" a cikin tsarin ƙasar [[Muritaniya|Mauritania]] ta arewa maso yammacin Afirka kuma an kiyasta cewa "an ɗaure shi sosai" ga ƙabilar ƙasar, kodayake an kiyasta kuma cewa "bautar da aka yadu ta al'ada ce tsakanin kabilun kudancin da ba su da makiyaya, inda ba ta da asalin launin fata ko ma'ana; iyayengiji da bayi baƙi ne", <ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}</ref> duk da dakatar da aikin a duk da sauran ƙasashen Afirka da kuma haramtacciyar hukuma tun 1905.<ref name="Ghanem">{{Cite web |last=Ghanem |first=Omar |date=21 August 2007 |title=Slavery in Mauritania Emancipating the Free |url=http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |archive-date=28 October 2014 |access-date=28 October 2014 |website=Onislam.net}}</ref> Gwamnatin mulkin mallaka ta Faransa ta ayyana ƙarshen bautar a Mauritania a cikin 1905, amma ba ta yi komai ba don aiwatar da wannan haramcin.<ref name="auto2">{{Cite web |last=John D. Sutter |date=March 2012 |title=Slavery's Last Stronghold |url=https://edition.cnn.com/interactive/2012/03/world/mauritania.slaverys.last.stronghold/index.html |access-date=25 June 2017 |publisher=CNN |language=en}}</ref> Mauritania ta tabbatar a cikin 1961 Yarjejeniyar Kwadago ta tilasta, bayan da ta riga ta tsarkake kawar da bautar, duk da cewa a bayyane yake, a cikin kundin tsarin mulkinta na 1959.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> A cikin 1981, Mauritania ta zama ƙasa ta ƙarshe a duniya da ta soke bautar a hukumance, lokacin da dokar shugaban kasa ta soke aikin.<ref name="NYER-2014" /> Koyaya, ba a zartar da dokokin aikata laifuka don aiwatar da haramcin ba.<ref name="a">{{Cite web |last=Corrigan |first=Terence |date=6 September 2007 |title=Mauritania: Country Made Slavery Illegal Last Month |url=http://www.saiia.org.za/governance-and-aprm-opinion/mauritania-made-slavery-illegal-last-month.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110804032958/http://www.saiia.org.za/governance-and-aprm-opinion/mauritania-made-slavery-illegal-last-month.html |archive-date=2011-08-04 |access-date=2008-01-21 |publisher=The East African Standard}}</ref> A shekara ta 2007, a karkashin matsin lamba na kasa da kasa, gwamnati ta zartar da doka da ta ba da izinin gurfanar da masu bautar bayi.<ref name="NYER-2014" /> Duk da kawar da bautar hukuma, 2018 Global Slavery Index ya kiyasta yawan bayi a matsayin 90,000 (ko 2.1% na yawan jama'a), raguwa daga 155,600 da aka ruwaito a cikin 2014 wanda Mauritania ta kasance ta 31st na kasashe 167 ta jimlar yawan bayi kuma ta farko ta yaduwa, tare da 4% na yawan jama-a.<ref>{{Cite web |date=27 February 2020 |title=Activists warn over slavery as Mauritania joins U.N. human rights council |url=https://www.reuters.com/article/us-mauritania-slavery-un/activists-warn-over-slavery-as-mauritania-joins-u-n-human-rights-council-idUSKCN20K2GS |access-date=26 June 2020 |website=reuters.com}}</ref> Gwamnatin Mauritania ta kasance ta 121st na 167 a cikin martani ga dukkan nau'ikan [[Bautar bayi a cikin ƙarni na 21|Bautar zamani]]. A cikin 2017, [[BBC]] ta yi iƙirarin cewa jimlar 600,000 suna rayuwa a cikin bautar.<ref>{{Cite web |title=The Abolition season |url=http://www.bbc.co.uk/worldservice/specials/1458_abolition/page4.shtml |access-date=April 20, 2017 |website=BBC.co.uk |publisher=[[BBC World Service]]}}</ref> A watan Nuwamba na shekara ta 2009 Ofishin Jakadancin [[Majalisar Ɗinkin Duniya|Majalisar Dinkin Duniya]] karkashin jagorancin mai ba da rahoto na musamman na Majalisar Dinkinobho Gulnara Shahinian ya kimanta ayyukan bautar a Mauritania. A cikin wani rahoto na watan Agustan 2010 ga Majalisar Kare Hakkin Dan Adam ta Majalisar Dinkin Duniya (UNHRC), aikin ya kammala cewa "duk da dokoki, shirye-shirye da bambancin ra'ayi game da kasancewar bautar a Mauritania, ... bautar ta ci gaba da wanzuwa a Mauritania" <ref name="UNHRC-8-2010">{{Cite web |date=16 August 2010 |title=Report of the Special Rapporteur on contemporary forms of slavery, including its causes and consequences, Gulnara Shahinian Addendum Mission to Mauritania |url=http://www2.ohchr.org/english/issues/slavery/rapporteur/docs/A.HRC.15.20.Add.2_en.pdf |access-date=24 October 2014 |publisher=Human Rights Council, United Nations General Assembly}}</ref>{{Spaces}} Duk da yake wasu ƙasashe a yankin suna da mutane a cikin "yanayin bawa", halin da ake ciki a Mauritania "ya fi tsanani" ne a cewar farfesa na tarihin Afirka Bruce Hall, kuma ya ƙunshi yawancin baƙar fata Mauritanians da masanan Larabawa ke riƙe. <ref>{{Cite web |date=8 June 2018 |title=The unspeakable truth about slavery in Mauritania |url=https://www.theguardian.com/global-development/2018/jun/08/the-unspeakable-truth-about-slavery-in-mauritania |access-date=13 February 2020 |website=The Guardian}}</ref> Matsayin hukuma na gwamnatin Mauritania shine cewa bautar ta "ƙare gaba ɗaya ... duk mutane suna da 'yanci. " A cewar abolitionist Abdel Nasser Ould Ethmane, yawancin Mauritanians sun yi imanin cewa magana game da bautar "yana ba da shawarar magudi daga Yamma, aikin ƙiyayya ga Islama, ko tasiri daga Makircin Yahudawa a duniya. " Wasu kungiyoyin 'yancin ɗan adam na iya ɗaure masu fafutukar adawa da bautar fiye da masu ɗaurewa da masu bautar da suka ɗaure.<ref>{{Cite web |date=30 March 2018 |title=Mauritania jails two slave owners |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-43600274 |access-date=20 April 2019 |website=BBC News}}</ref> {{Spaces}}Mutum daya ne kawai, Oumoulmoumnine Mint Bakar Vall, aka gurfanar da shi saboda mallakar bayi. An yanke mata hukuncin watanni shida a kurkuku a watan Janairun shekara ta 2011.<ref>{{Cite web |date=17 January 2011 |title=Mauritania woman gets six months in jail for slavery |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12205329 |access-date=14 December 2013 |publisher=bbc.co.uk}}</ref> Masana kimiyya Ahmed Meiloud da Mohamed El Mokhtar Sidi Haiba sun soki zarge-zargen bautar a Mauritania da kungiyoyin masu adawa da bautar da marubuta suka yi zargin cewa sun wuce gona da iri tare da rashin tushen kididdiga da kurakurai na gaskiya.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> == Tarihi da aiki == Matsayin bawa ya wuce ta hanyar tsararraki.<ref name="DOS-2014" /> Zuriyar baƙar fata na Afirka da aka kama a lokacin hare-haren bayi na tarihi yanzu suna zaune a Mauritania a matsayin "Black Moors" ko [[Haratin]]; wasu daga cikinsu har yanzu suna aiki a matsayin bayi ga "White Moors" mai launin fata ko Beydan ("Whites") <ref name="Ghanem">{{Cite web |last=Ghanem |first=Omar |date=21 August 2007 |title=Slavery in Mauritania Emancipating the Free |url=http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |archive-date=28 October 2014 |access-date=28 October 2014 |website=Onislam.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGhanem2007">Ghanem, Omar (21 August 2007). [https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 "Slavery in Mauritania Emancipating the Free"]. ''Onislam.net''. Archived from the original on 28 October 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 October</span> 2014</span>.</cite><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true"><code class="cs1-code"><nowiki>{{</nowiki>[[Samfuri:Cite web|cite web]]<nowiki>}}</nowiki></code>: CS1 maint: bot: original URL status unknown ([[:Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown|link]])</span> [[Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown]]</ref> (waɗanda [[Abzinawa|Berbers]] ne ko gauraye Berber-Arabs, zuriyar masu mallakar bayi da aka sani da ''al-beydan'').<ref name="DOS-2014">{{Cite web |title=US Trafficking in Persons Report 2013, Mauritania Country Narrative |url=https://2009-2017.state.gov/documents/organization/210740.pdf |access-date=24 October 2014 |website=State.gov |publisher=US Department of State |pages=258}}</ref> Kodayake bautar ma ta wanzu a tsakanin yankin Sub-Saharan na yawan jama'a, tare da wasu Black Sub-Sacharan Mauritanians suna da bayi iri ɗaya a gare su, kuma wasu kimantawa har ma suna nuna cewa bautar a halin yanzu ta fi yaduwa a wannan ɓangaren yawan jama'ar, a kudancin ƙasar.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> A cewar Global Slavery Index, bautar manya da yara a Mauritania "da farko tana ɗaukar nau'in bautar kaya," ma'ana cewa bayi da zuriyarsu "cikakken dukiyar iyayensu ne. " Ana iya saya da sayar da bayi, hayar su kuma a ba su kyauta". <ref name="GSI2013">{{Cite web |title=Global Slavery Index 2013. Mauritania |url=http://www.globalslaveryindex.org/country/mauritania/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141023191039/http://www.globalslaveryindex.org/country/mauritania/ |archive-date=23 October 2014 |access-date=24 October 2014 |website=Globalslaveryindex.org |publisher=Walk Free Foundation}}</ref> Bautar a Mauritania "ya zama ruwan dare a yankunan karkara da birane", amma an ruwaito mata "sun sha wahala sosai" ta hanyar bautar. Mata bayi "yawanci suna aiki a cikin gida," kula da yara da yin ayyukan gida, amma "yana iya yin garken dabbobi da gona. "Maza bayi "suna fuskantar cin zarafin jima'i daga iyayensu. " Saboda matsayin bawa yana da alaƙa da uwaye, bayi yawanci suna bauta wa iyalai iri ɗaya da kakanninsu suka yi hidima.<ref name="GSI2013" /> Yawancin lokaci suna barci da cin abinci a cikin ɗakuna ɗaya kamar dabbobi na iyalansu masu mallakar su. Ba a hana bayi da sarƙoƙi ba amma ta hanyar "tattalin arziki" da "halayyar mutum". An hana su ilimi a fannoni na duniya waɗanda ke ba da ƙwarewar aiki, kuma ana koya musu cewa "ƙaddamar da bautar daidai yake da yin tambaya game da Islama". Akwai kuma "yanki mai launin toka" ko "ci gaba" tsakanin bautar da 'yanci a Mauritania - wanda kuma ake kira "rashin bautar" - wanda masu raba gona da ma'aikata ke cinyewa da masu mallakar Beydan da shuwagabannin. <ref name="NYER-2014" /> A cewar Ahmed Vall Ould Dine na Mauritanian Human Rights Watch, "Bawa suna da alaƙa ta kusa da iyayengijinsu; waɗanda aka 'yantar, waɗanda suke matalauta kuma ba su gaji komai daga iyayensu ba, sun zaɓi su kasance a ƙarƙashin jagorancin tsoffin iyayengijensu yayin da suke ba su muhimman abubuwan rayuwa. "<ref name="Ghanem" /> {{Blockquote|Still today, masters lend their slaves' labor to other individuals, female slaves are sexually exploited and children are made to work and rarely receive an education. Slavery particularly affects women and children, who are the most vulnerable among the vulnerable. Women of child-bearing age have a harder time emancipating because they are producers of slave labor and perceived as extremely valuable.|From U.S. Dept. of State report on ''Slavery in Mauritania,'' 2009<ref>[http://dazzlepod.com/cable/09NOUAKCHOTT711/ "Slavery in Mauritania: an overview and action plan"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131105092205/http://dazzlepod.com/cable/09NOUAKCHOTT711/ |date=5 November 2013 }}, United States Embassy in Nouakchott, 3 November 2009.</ref>}} A cewar ''Rahoton 'Yancin Dan Adam na 2010'' na Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka, cin zarafi a Mauritania sun hada da:<blockquote>...Rashin kula da fursunoni da fursunonin; rashin hukunci na dakarun tsaro; tsare-tsare na dogon lokaci kafin a yi shari'a; yanayin kurkuku mai tsanani; kamawa da gangan; iyakokin 'yancin' yan jarida da taro; cin hanci da rashawa; nuna bambanci ga mata; auren yara; ware siyasa na kabilun kudanci; nuna bambancin launin fata da kabilanci; bautar da ayyukan da suka shafi bautar yara.{{Spaces}}</blockquote>Rahoton na 2010 ya ci gaba da cewa: "Ƙoƙarin Gwamnati bai isa ba don aiwatar da dokar hana bautar. Babu shari'o'in da aka samu nasarar gurfanar da su a karkashin dokar hana bauta duk da gaskiyar cewa bautar 'de facto' ta wanzu a Mauritania". === Bautar yara === Har ila yau, aikin yara ya kasance a ko'ina cikin Mauritania. Gwamnatin Mauritania ta gudanar da hari a Nouakchott a watan Nuwamba na shekara ta 2017 kuma ta ceci yara 42 da masu koyar da Koranic suka tsare.<ref name="auto">{{Cite web |title=Findings on the Worst Forms of Child Labor – Mauritania &#124; U.S. Department of Labor |url=https://www.dol.gov/agencies/ilab/resources/reports/child-labor/mauritania |website=Dol.gov}}</ref> A cewar Ma'aikatar Ayyuka ta Amurka, keta dokokin bautar yara ba a hukunta su da yawa. Brigade na Musamman don Minors ya bincika shari'o'i 406 na cin zarafin yara; duk da haka, ba a san ko tsarin shari'ar Mauritania ya ci gaba da bincike ko kuma ya hukunta duk wanda ke da hannu a cikin waɗannan shari'oʼin ba.<ref name="auto" /> Bautar yara ta ci gaba da zama matsala a Mauritania saboda matsayin ya wuce daga uwa zuwa yaro. == Mulkin mallaka na Faransa == Faransanci sun mallaki Mauritania a cikin 1904 a lokacin Scramble for Africa . Mauritania da sauran yankunan mallakar Faransa an san su da sociétés esclavagistes ko "al'ummomin bayi" saboda bautar al'ada ce da Faransanci ke hulɗa da ita. Faransanci sun sake fasalin bautar a cikin al'umma saboda "masu gudanarwa na Faransa da mishaneri na Faransa sun kirkiro rawar da kansu ... wanda, a mafi yawancin, ya dace da al'adun al'adu na gida. " Koyaya, tasirin tattalin arziki ya iyakance, saboda ba a ɗaga farashi zuwa matakin da ya isa ya inganta wadatar bayi. Akwai fassarori da yawa game da tasirin da mulkin mallaka ke da shi a kan al'ummomin Afirka. Mahmood Madani ya yi imanin cewa mulkin mallaka ya ba da damar ikon iyayengiji na bayi ya kasance ba tare da an hana su ba saboda ikon da ya goyi bayan su. Koyaya, wasu malamai sun yi imanin cewa cibiyoyin Afirka ba su canza ba saboda Turawa masu amfani ne kawai.<ref name=":1">{{Cite journal |last=Osborn |first=Emily |date=2003 |title='Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa |journal=Journal of African History |volume=44 |pages=36–37 |doi=10.1017/S0021853702008307 |s2cid=162152869 |id={{ProQuest|229610259}}}}<templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> Faransanci sun mallaki yankunansu ta hanyar amfani da ma'aikatan Afirka daga waɗancan yankuna. Ma'aikatan Mauritania sun yi aiki a matsayi na ƙasa kuma "shugaban mulkin mallaka suna aiki ne akan zaton cewa ma'aikatanta na Afirka za su yi aiki a matsayin bayyane, marasa tunani waɗanda za su haɗa hukumomin mulkin mallaka na fari zuwa batutuwan mulkin mallaka baƙi na Afirka ba. " <ref name=":1">{{Cite journal |last=Osborn |first=Emily |date=2003 |title='Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa |journal=Journal of African History |volume=44 |pages=36–37 |doi=10.1017/S0021853702008307 |s2cid=162152869 |id={{ProQuest|229610259}}}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOsborn2003">Osborn, Emily (2003). "'Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa". ''Journal of African History''. '''44''': <span class="nowrap">36–</span>37. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1017/S0021853702008307|10.1017/S0021853702008307]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:162152869 162152869]. </cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOsborn2003">[[ProQuest]]&nbsp;[https://www.proquest.com/docview/229610259 229610259].</cite></ref> Ba a ga ma'aikatan Afirka a matsayin barazana duk da gaskiyar cewa suna da ikon sarrafa kwararar bayanai tsakanin Mauritanians da Faransanci saboda shingen harshe.<ref name=":1" /> [[Rukuni:Webarchive template wayback links]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] q1b3qnuai8pz3mz9j02z6dz0hoio1et 656932 656931 2025-07-09T05:46:02Z Sirjat 20447 656932 wikitext text/x-wiki {{databox}} An kira [[Bauta|Bautar]] "mai zurfi" a cikin tsarin ƙasar [[Muritaniya|Mauritania]] ta arewa maso yammacin Afirka kuma an kiyasta cewa "an ɗaure shi sosai" ga ƙabilar ƙasar, kodayake an kiyasta kuma cewa "bautar da aka yadu ta al'ada ce tsakanin kabilun kudancin da ba su da makiyaya, inda ba ta da asalin launin fata ko ma'ana; iyayengiji da bayi baƙi ne", <ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}</ref> duk da dakatar da aikin a duk da sauran ƙasashen Afirka da kuma haramtacciyar hukuma tun 1905.<ref name="Ghanem">{{Cite web |last=Ghanem |first=Omar |date=21 August 2007 |title=Slavery in Mauritania Emancipating the Free |url=http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |archive-date=28 October 2014 |access-date=28 October 2014 |website=Onislam.net}}</ref> Gwamnatin mulkin mallaka ta Faransa ta ayyana ƙarshen bautar a Mauritania a cikin 1905, amma ba ta yi komai ba don aiwatar da wannan haramcin.<ref name="auto2">{{Cite web |last=John D. Sutter |date=March 2012 |title=Slavery's Last Stronghold |url=https://edition.cnn.com/interactive/2012/03/world/mauritania.slaverys.last.stronghold/index.html |access-date=25 June 2017 |publisher=CNN |language=en}}</ref> Mauritania ta tabbatar a cikin 1961 Yarjejeniyar Kwadago ta tilasta, bayan da ta riga ta tsarkake kawar da bautar, duk da cewa a bayyane yake, a cikin kundin tsarin mulkinta na 1959.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> A cikin 1981, Mauritania ta zama ƙasa ta ƙarshe a duniya da ta soke bautar a hukumance, lokacin da dokar shugaban kasa ta soke aikin.<ref name="NYER-2014" /> Koyaya, ba a zartar da dokokin aikata laifuka don aiwatar da haramcin ba.<ref name="a">{{Cite web |last=Corrigan |first=Terence |date=6 September 2007 |title=Mauritania: Country Made Slavery Illegal Last Month |url=http://www.saiia.org.za/governance-and-aprm-opinion/mauritania-made-slavery-illegal-last-month.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110804032958/http://www.saiia.org.za/governance-and-aprm-opinion/mauritania-made-slavery-illegal-last-month.html |archive-date=2011-08-04 |access-date=2008-01-21 |publisher=The East African Standard}}</ref> A shekara ta 2007, a karkashin matsin lamba na kasa da kasa, gwamnati ta zartar da doka da ta ba da izinin gurfanar da masu bautar bayi.<ref name="NYER-2014" /> Duk da kawar da bautar hukuma, 2018 Global Slavery Index ya kiyasta yawan bayi a matsayin 90,000 (ko 2.1% na yawan jama'a), raguwa daga 155,600 da aka ruwaito a cikin 2014 wanda Mauritania ta kasance ta 31st na kasashe 167 ta jimlar yawan bayi kuma ta farko ta yaduwa, tare da 4% na yawan jama-a.<ref>{{Cite web |date=27 February 2020 |title=Activists warn over slavery as Mauritania joins U.N. human rights council |url=https://www.reuters.com/article/us-mauritania-slavery-un/activists-warn-over-slavery-as-mauritania-joins-u-n-human-rights-council-idUSKCN20K2GS |access-date=26 June 2020 |website=reuters.com}}</ref> Gwamnatin Mauritania ta kasance ta 121st na 167 a cikin martani ga dukkan nau'ikan [[Bautar bayi a cikin ƙarni na 21|Bautar zamani]]. A cikin 2017, [[BBC]] ta yi iƙirarin cewa jimlar 600,000 suna rayuwa a cikin bautar.<ref>{{Cite web |title=The Abolition season |url=http://www.bbc.co.uk/worldservice/specials/1458_abolition/page4.shtml |access-date=April 20, 2017 |website=BBC.co.uk |publisher=[[BBC World Service]]}}</ref> A watan Nuwamba na shekara ta 2009 Ofishin Jakadancin [[Majalisar Ɗinkin Duniya|Majalisar Dinkin Duniya]] karkashin jagorancin mai ba da rahoto na musamman na Majalisar Dinkinobho Gulnara Shahinian ya kimanta ayyukan bautar a Mauritania. A cikin wani rahoto na watan Agustan 2010 ga Majalisar Kare Hakkin Dan Adam ta Majalisar Dinkin Duniya (UNHRC), aikin ya kammala cewa "duk da dokoki, shirye-shirye da bambancin ra'ayi game da kasancewar bautar a Mauritania, ... bautar ta ci gaba da wanzuwa a Mauritania" <ref name="UNHRC-8-2010">{{Cite web |date=16 August 2010 |title=Report of the Special Rapporteur on contemporary forms of slavery, including its causes and consequences, Gulnara Shahinian Addendum Mission to Mauritania |url=http://www2.ohchr.org/english/issues/slavery/rapporteur/docs/A.HRC.15.20.Add.2_en.pdf |access-date=24 October 2014 |publisher=Human Rights Council, United Nations General Assembly}}</ref>{{Spaces}} Duk da yake wasu ƙasashe a yankin suna da mutane a cikin "yanayin bawa", halin da ake ciki a Mauritania "ya fi tsanani" ne a cewar farfesa na tarihin Afirka Bruce Hall, kuma ya ƙunshi yawancin baƙar fata Mauritanians da masanan Larabawa ke riƙe. <ref>{{Cite web |date=8 June 2018 |title=The unspeakable truth about slavery in Mauritania |url=https://www.theguardian.com/global-development/2018/jun/08/the-unspeakable-truth-about-slavery-in-mauritania |access-date=13 February 2020 |website=The Guardian}}</ref> Matsayin hukuma na gwamnatin Mauritania shine cewa bautar ta "ƙare gaba ɗaya ... duk mutane suna da 'yanci. " A cewar abolitionist Abdel Nasser Ould Ethmane, yawancin Mauritanians sun yi imanin cewa magana game da bautar "yana ba da shawarar magudi daga Yamma, aikin ƙiyayya ga Islama, ko tasiri daga Makircin Yahudawa a duniya. " Wasu kungiyoyin 'yancin ɗan adam na iya ɗaure masu fafutukar adawa da bautar fiye da masu ɗaurewa da masu bautar da suka ɗaure.<ref>{{Cite web |date=30 March 2018 |title=Mauritania jails two slave owners |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-43600274 |access-date=20 April 2019 |website=BBC News}}</ref> {{Spaces}}Mutum daya ne kawai, Oumoulmoumnine Mint Bakar Vall, aka gurfanar da shi saboda mallakar bayi. An yanke mata hukuncin watanni shida a kurkuku a watan Janairun shekara ta 2011.<ref>{{Cite web |date=17 January 2011 |title=Mauritania woman gets six months in jail for slavery |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12205329 |access-date=14 December 2013 |publisher=bbc.co.uk}}</ref> Masana kimiyya Ahmed Meiloud da Mohamed El Mokhtar Sidi Haiba sun soki zarge-zargen bautar a Mauritania da kungiyoyin masu adawa da bautar da marubuta suka yi zargin cewa sun wuce gona da iri tare da rashin tushen kididdiga da kurakurai na gaskiya.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> == Tarihi da aiki == Matsayin bawa ya wuce ta hanyar tsararraki.<ref name="DOS-2014" /> Zuriyar baƙar fata na Afirka da aka kama a lokacin hare-haren bayi na tarihi yanzu suna zaune a Mauritania a matsayin "Black Moors" ko [[Haratin]]; wasu daga cikinsu har yanzu suna aiki a matsayin bayi ga "White Moors" mai launin fata ko Beydan ("Whites") <ref name="Ghanem">{{Cite web |last=Ghanem |first=Omar |date=21 August 2007 |title=Slavery in Mauritania Emancipating the Free |url=http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |archive-date=28 October 2014 |access-date=28 October 2014 |website=Onislam.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGhanem2007">Ghanem, Omar (21 August 2007). [https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 "Slavery in Mauritania Emancipating the Free"]. ''Onislam.net''. Archived from the original on 28 October 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 October</span> 2014</span>.</cite><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true"><code class="cs1-code"><nowiki>{{</nowiki>[[Samfuri:Cite web|cite web]]<nowiki>}}</nowiki></code>: CS1 maint: bot: original URL status unknown ([[:Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown|link]])</span> [[Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown]]</ref> (waɗanda [[Abzinawa|Berbers]] ne ko gauraye Berber-Arabs, zuriyar masu mallakar bayi da aka sani da ''al-beydan'').<ref name="DOS-2014">{{Cite web |title=US Trafficking in Persons Report 2013, Mauritania Country Narrative |url=https://2009-2017.state.gov/documents/organization/210740.pdf |access-date=24 October 2014 |website=State.gov |publisher=US Department of State |pages=258}}</ref> Kodayake bautar ma ta wanzu a tsakanin yankin Sub-Saharan na yawan jama'a, tare da wasu Black Sub-Sacharan Mauritanians suna da bayi iri ɗaya a gare su, kuma wasu kimantawa har ma suna nuna cewa bautar a halin yanzu ta fi yaduwa a wannan ɓangaren yawan jama'ar, a kudancin ƙasar.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> A cewar Global Slavery Index, bautar manya da yara a Mauritania "da farko tana ɗaukar nau'in bautar kaya," ma'ana cewa bayi da zuriyarsu "cikakken dukiyar iyayensu ne. " Ana iya saya da sayar da bayi, hayar su kuma a ba su kyauta". <ref name="GSI2013">{{Cite web |title=Global Slavery Index 2013. Mauritania |url=http://www.globalslaveryindex.org/country/mauritania/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141023191039/http://www.globalslaveryindex.org/country/mauritania/ |archive-date=23 October 2014 |access-date=24 October 2014 |website=Globalslaveryindex.org |publisher=Walk Free Foundation}}</ref> Bautar a Mauritania "ya zama ruwan dare a yankunan karkara da birane", amma an ruwaito mata "sun sha wahala sosai" ta hanyar bautar. Mata bayi "yawanci suna aiki a cikin gida," kula da yara da yin ayyukan gida, amma "yana iya yin garken dabbobi da gona. "Maza bayi "suna fuskantar cin zarafin jima'i daga iyayensu. " Saboda matsayin bawa yana da alaƙa da uwaye, bayi yawanci suna bauta wa iyalai iri ɗaya da kakanninsu suka yi hidima.<ref name="GSI2013" /> Yawancin lokaci suna barci da cin abinci a cikin ɗakuna ɗaya kamar dabbobi na iyalansu masu mallakar su. Ba a hana bayi da sarƙoƙi ba amma ta hanyar "tattalin arziki" da "halayyar mutum". An hana su ilimi a fannoni na duniya waɗanda ke ba da ƙwarewar aiki, kuma ana koya musu cewa "ƙaddamar da bautar daidai yake da yin tambaya game da Islama". Akwai kuma "yanki mai launin toka" ko "ci gaba" tsakanin bautar da 'yanci a Mauritania - wanda kuma ake kira "rashin bautar" - wanda masu raba gona da ma'aikata ke cinyewa da masu mallakar Beydan da shuwagabannin. <ref name="NYER-2014" /> A cewar Ahmed Vall Ould Dine na Mauritanian Human Rights Watch, "Bawa suna da alaƙa ta kusa da iyayengijinsu; waɗanda aka 'yantar, waɗanda suke matalauta kuma ba su gaji komai daga iyayensu ba, sun zaɓi su kasance a ƙarƙashin jagorancin tsoffin iyayengijensu yayin da suke ba su muhimman abubuwan rayuwa. "<ref name="Ghanem" /> {{Blockquote|Still today, masters lend their slaves' labor to other individuals, female slaves are sexually exploited and children are made to work and rarely receive an education. Slavery particularly affects women and children, who are the most vulnerable among the vulnerable. Women of child-bearing age have a harder time emancipating because they are producers of slave labor and perceived as extremely valuable.|From U.S. Dept. of State report on ''Slavery in Mauritania,'' 2009<ref>[http://dazzlepod.com/cable/09NOUAKCHOTT711/ "Slavery in Mauritania: an overview and action plan"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131105092205/http://dazzlepod.com/cable/09NOUAKCHOTT711/ |date=5 November 2013 }}, United States Embassy in Nouakchott, 3 November 2009.</ref>}} A cewar ''Rahoton 'Yancin Dan Adam na 2010'' na Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka, cin zarafi a Mauritania sun hada da:<blockquote>...Rashin kula da fursunoni da fursunonin; rashin hukunci na dakarun tsaro; tsare-tsare na dogon lokaci kafin a yi shari'a; yanayin kurkuku mai tsanani; kamawa da gangan; iyakokin 'yancin' yan jarida da taro; cin hanci da rashawa; nuna bambanci ga mata; auren yara; ware siyasa na kabilun kudanci; nuna bambancin launin fata da kabilanci; bautar da ayyukan da suka shafi bautar yara.{{Spaces}}</blockquote>Rahoton na 2010 ya ci gaba da cewa: "Ƙoƙarin Gwamnati bai isa ba don aiwatar da dokar hana bautar. Babu shari'o'in da aka samu nasarar gurfanar da su a karkashin dokar hana bauta duk da gaskiyar cewa bautar 'de facto' ta wanzu a Mauritania". === Bautar yara === Har ila yau, aikin yara ya kasance a ko'ina cikin Mauritania. Gwamnatin Mauritania ta gudanar da hari a Nouakchott a watan Nuwamba na shekara ta 2017 kuma ta ceci yara 42 da masu koyar da Koranic suka tsare.<ref name="auto">{{Cite web |title=Findings on the Worst Forms of Child Labor – Mauritania &#124; U.S. Department of Labor |url=https://www.dol.gov/agencies/ilab/resources/reports/child-labor/mauritania |website=Dol.gov}}</ref> A cewar Ma'aikatar Ayyuka ta Amurka, keta dokokin bautar yara ba a hukunta su da yawa. Brigade na Musamman don Minors ya bincika shari'o'i 406 na cin zarafin yara; duk da haka, ba a san ko tsarin shari'ar Mauritania ya ci gaba da bincike ko kuma ya hukunta duk wanda ke da hannu a cikin waɗannan shari'oʼin ba.<ref name="auto" /> Bautar yara ta ci gaba da zama matsala a Mauritania saboda matsayin ya wuce daga uwa zuwa yaro. == Mulkin mallaka na Faransa == Faransanci sun mallaki Mauritania a cikin 1904 a lokacin Scramble for Africa . Mauritania da sauran yankunan mallakar Faransa an san su da sociétés esclavagistes ko "al'ummomin bayi" saboda bautar al'ada ce da Faransanci ke hulɗa da ita. Faransanci sun sake fasalin bautar a cikin al'umma saboda "masu gudanarwa na Faransa da mishaneri na Faransa sun kirkiro rawar da kansu ... wanda, a mafi yawancin, ya dace da al'adun al'adu na gida. " Koyaya, tasirin tattalin arziki ya iyakance, saboda ba a ɗaga farashi zuwa matakin da ya isa ya inganta wadatar bayi. Akwai fassarori da yawa game da tasirin da mulkin mallaka ke da shi a kan al'ummomin Afirka. Mahmood Madani ya yi imanin cewa mulkin mallaka ya ba da damar ikon iyayengiji na bayi ya kasance ba tare da an hana su ba saboda ikon da ya goyi bayan su. Koyaya, wasu malamai sun yi imanin cewa cibiyoyin Afirka ba su canza ba saboda Turawa masu amfani ne kawai.<ref name=":1">{{Cite journal |last=Osborn |first=Emily |date=2003 |title='Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa |journal=Journal of African History |volume=44 |pages=36–37 |doi=10.1017/S0021853702008307 |s2cid=162152869 |id={{ProQuest|229610259}}}}<templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> Faransanci sun mallaki yankunansu ta hanyar amfani da ma'aikatan Afirka daga waɗancan yankuna. Ma'aikatan Mauritania sun yi aiki a matsayi na ƙasa kuma "shugaban mulkin mallaka suna aiki ne akan zaton cewa ma'aikatanta na Afirka za su yi aiki a matsayin bayyane, marasa tunani waɗanda za su haɗa hukumomin mulkin mallaka na fari zuwa batutuwan mulkin mallaka baƙi na Afirka ba. " <ref name=":1">{{Cite journal |last=Osborn |first=Emily |date=2003 |title='Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa |journal=Journal of African History |volume=44 |pages=36–37 |doi=10.1017/S0021853702008307 |s2cid=162152869 |id={{ProQuest|229610259}}}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOsborn2003">Osborn, Emily (2003). "'Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa". ''Journal of African History''. '''44''': <span class="nowrap">36–</span>37. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1017/S0021853702008307|10.1017/S0021853702008307]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:162152869 162152869]. </cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOsborn2003">[[ProQuest]]&nbsp;[https://www.proquest.com/docview/229610259 229610259].</cite></ref> Ba a ga ma'aikatan Afirka a matsayin barazana duk da gaskiyar cewa suna da ikon sarrafa kwararar bayanai tsakanin Mauritanians da Faransanci saboda shingen harshe.<ref name=":1" /> [[Rukuni:Webarchive template wayback links]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] qtkpbm2s88q4g92ux46nixailn1cuyv 656933 656932 2025-07-09T05:48:02Z Sirjat 20447 /* Mulkin mallaka na Faransa */ 656933 wikitext text/x-wiki {{databox}} An kira [[Bauta|Bautar]] "mai zurfi" a cikin tsarin ƙasar [[Muritaniya|Mauritania]] ta arewa maso yammacin Afirka kuma an kiyasta cewa "an ɗaure shi sosai" ga ƙabilar ƙasar, kodayake an kiyasta kuma cewa "bautar da aka yadu ta al'ada ce tsakanin kabilun kudancin da ba su da makiyaya, inda ba ta da asalin launin fata ko ma'ana; iyayengiji da bayi baƙi ne", <ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}</ref> duk da dakatar da aikin a duk da sauran ƙasashen Afirka da kuma haramtacciyar hukuma tun 1905.<ref name="Ghanem">{{Cite web |last=Ghanem |first=Omar |date=21 August 2007 |title=Slavery in Mauritania Emancipating the Free |url=http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |archive-date=28 October 2014 |access-date=28 October 2014 |website=Onislam.net}}</ref> Gwamnatin mulkin mallaka ta Faransa ta ayyana ƙarshen bautar a Mauritania a cikin 1905, amma ba ta yi komai ba don aiwatar da wannan haramcin.<ref name="auto2">{{Cite web |last=John D. Sutter |date=March 2012 |title=Slavery's Last Stronghold |url=https://edition.cnn.com/interactive/2012/03/world/mauritania.slaverys.last.stronghold/index.html |access-date=25 June 2017 |publisher=CNN |language=en}}</ref> Mauritania ta tabbatar a cikin 1961 Yarjejeniyar Kwadago ta tilasta, bayan da ta riga ta tsarkake kawar da bautar, duk da cewa a bayyane yake, a cikin kundin tsarin mulkinta na 1959.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> A cikin 1981, Mauritania ta zama ƙasa ta ƙarshe a duniya da ta soke bautar a hukumance, lokacin da dokar shugaban kasa ta soke aikin.<ref name="NYER-2014" /> Koyaya, ba a zartar da dokokin aikata laifuka don aiwatar da haramcin ba.<ref name="a">{{Cite web |last=Corrigan |first=Terence |date=6 September 2007 |title=Mauritania: Country Made Slavery Illegal Last Month |url=http://www.saiia.org.za/governance-and-aprm-opinion/mauritania-made-slavery-illegal-last-month.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110804032958/http://www.saiia.org.za/governance-and-aprm-opinion/mauritania-made-slavery-illegal-last-month.html |archive-date=2011-08-04 |access-date=2008-01-21 |publisher=The East African Standard}}</ref> A shekara ta 2007, a karkashin matsin lamba na kasa da kasa, gwamnati ta zartar da doka da ta ba da izinin gurfanar da masu bautar bayi.<ref name="NYER-2014" /> Duk da kawar da bautar hukuma, 2018 Global Slavery Index ya kiyasta yawan bayi a matsayin 90,000 (ko 2.1% na yawan jama'a), raguwa daga 155,600 da aka ruwaito a cikin 2014 wanda Mauritania ta kasance ta 31st na kasashe 167 ta jimlar yawan bayi kuma ta farko ta yaduwa, tare da 4% na yawan jama-a.<ref>{{Cite web |date=27 February 2020 |title=Activists warn over slavery as Mauritania joins U.N. human rights council |url=https://www.reuters.com/article/us-mauritania-slavery-un/activists-warn-over-slavery-as-mauritania-joins-u-n-human-rights-council-idUSKCN20K2GS |access-date=26 June 2020 |website=reuters.com}}</ref> Gwamnatin Mauritania ta kasance ta 121st na 167 a cikin martani ga dukkan nau'ikan [[Bautar bayi a cikin ƙarni na 21|Bautar zamani]]. A cikin 2017, [[BBC]] ta yi iƙirarin cewa jimlar 600,000 suna rayuwa a cikin bautar.<ref>{{Cite web |title=The Abolition season |url=http://www.bbc.co.uk/worldservice/specials/1458_abolition/page4.shtml |access-date=April 20, 2017 |website=BBC.co.uk |publisher=[[BBC World Service]]}}</ref> A watan Nuwamba na shekara ta 2009 Ofishin Jakadancin [[Majalisar Ɗinkin Duniya|Majalisar Dinkin Duniya]] karkashin jagorancin mai ba da rahoto na musamman na Majalisar Dinkinobho Gulnara Shahinian ya kimanta ayyukan bautar a Mauritania. A cikin wani rahoto na watan Agustan 2010 ga Majalisar Kare Hakkin Dan Adam ta Majalisar Dinkin Duniya (UNHRC), aikin ya kammala cewa "duk da dokoki, shirye-shirye da bambancin ra'ayi game da kasancewar bautar a Mauritania, ... bautar ta ci gaba da wanzuwa a Mauritania" <ref name="UNHRC-8-2010">{{Cite web |date=16 August 2010 |title=Report of the Special Rapporteur on contemporary forms of slavery, including its causes and consequences, Gulnara Shahinian Addendum Mission to Mauritania |url=http://www2.ohchr.org/english/issues/slavery/rapporteur/docs/A.HRC.15.20.Add.2_en.pdf |access-date=24 October 2014 |publisher=Human Rights Council, United Nations General Assembly}}</ref>{{Spaces}} Duk da yake wasu ƙasashe a yankin suna da mutane a cikin "yanayin bawa", halin da ake ciki a Mauritania "ya fi tsanani" ne a cewar farfesa na tarihin Afirka Bruce Hall, kuma ya ƙunshi yawancin baƙar fata Mauritanians da masanan Larabawa ke riƙe. <ref>{{Cite web |date=8 June 2018 |title=The unspeakable truth about slavery in Mauritania |url=https://www.theguardian.com/global-development/2018/jun/08/the-unspeakable-truth-about-slavery-in-mauritania |access-date=13 February 2020 |website=The Guardian}}</ref> Matsayin hukuma na gwamnatin Mauritania shine cewa bautar ta "ƙare gaba ɗaya ... duk mutane suna da 'yanci. " A cewar abolitionist Abdel Nasser Ould Ethmane, yawancin Mauritanians sun yi imanin cewa magana game da bautar "yana ba da shawarar magudi daga Yamma, aikin ƙiyayya ga Islama, ko tasiri daga Makircin Yahudawa a duniya. " Wasu kungiyoyin 'yancin ɗan adam na iya ɗaure masu fafutukar adawa da bautar fiye da masu ɗaurewa da masu bautar da suka ɗaure.<ref>{{Cite web |date=30 March 2018 |title=Mauritania jails two slave owners |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-43600274 |access-date=20 April 2019 |website=BBC News}}</ref> {{Spaces}}Mutum daya ne kawai, Oumoulmoumnine Mint Bakar Vall, aka gurfanar da shi saboda mallakar bayi. An yanke mata hukuncin watanni shida a kurkuku a watan Janairun shekara ta 2011.<ref>{{Cite web |date=17 January 2011 |title=Mauritania woman gets six months in jail for slavery |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12205329 |access-date=14 December 2013 |publisher=bbc.co.uk}}</ref> Masana kimiyya Ahmed Meiloud da Mohamed El Mokhtar Sidi Haiba sun soki zarge-zargen bautar a Mauritania da kungiyoyin masu adawa da bautar da marubuta suka yi zargin cewa sun wuce gona da iri tare da rashin tushen kididdiga da kurakurai na gaskiya.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> == Tarihi da aiki == Matsayin bawa ya wuce ta hanyar tsararraki.<ref name="DOS-2014" /> Zuriyar baƙar fata na Afirka da aka kama a lokacin hare-haren bayi na tarihi yanzu suna zaune a Mauritania a matsayin "Black Moors" ko [[Haratin]]; wasu daga cikinsu har yanzu suna aiki a matsayin bayi ga "White Moors" mai launin fata ko Beydan ("Whites") <ref name="Ghanem">{{Cite web |last=Ghanem |first=Omar |date=21 August 2007 |title=Slavery in Mauritania Emancipating the Free |url=http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |archive-date=28 October 2014 |access-date=28 October 2014 |website=Onislam.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGhanem2007">Ghanem, Omar (21 August 2007). [https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 "Slavery in Mauritania Emancipating the Free"]. ''Onislam.net''. Archived from the original on 28 October 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 October</span> 2014</span>.</cite><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true"><code class="cs1-code"><nowiki>{{</nowiki>[[Samfuri:Cite web|cite web]]<nowiki>}}</nowiki></code>: CS1 maint: bot: original URL status unknown ([[:Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown|link]])</span> [[Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown]]</ref> (waɗanda [[Abzinawa|Berbers]] ne ko gauraye Berber-Arabs, zuriyar masu mallakar bayi da aka sani da ''al-beydan'').<ref name="DOS-2014">{{Cite web |title=US Trafficking in Persons Report 2013, Mauritania Country Narrative |url=https://2009-2017.state.gov/documents/organization/210740.pdf |access-date=24 October 2014 |website=State.gov |publisher=US Department of State |pages=258}}</ref> Kodayake bautar ma ta wanzu a tsakanin yankin Sub-Saharan na yawan jama'a, tare da wasu Black Sub-Sacharan Mauritanians suna da bayi iri ɗaya a gare su, kuma wasu kimantawa har ma suna nuna cewa bautar a halin yanzu ta fi yaduwa a wannan ɓangaren yawan jama'ar, a kudancin ƙasar.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> A cewar Global Slavery Index, bautar manya da yara a Mauritania "da farko tana ɗaukar nau'in bautar kaya," ma'ana cewa bayi da zuriyarsu "cikakken dukiyar iyayensu ne. " Ana iya saya da sayar da bayi, hayar su kuma a ba su kyauta". <ref name="GSI2013">{{Cite web |title=Global Slavery Index 2013. Mauritania |url=http://www.globalslaveryindex.org/country/mauritania/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141023191039/http://www.globalslaveryindex.org/country/mauritania/ |archive-date=23 October 2014 |access-date=24 October 2014 |website=Globalslaveryindex.org |publisher=Walk Free Foundation}}</ref> Bautar a Mauritania "ya zama ruwan dare a yankunan karkara da birane", amma an ruwaito mata "sun sha wahala sosai" ta hanyar bautar. Mata bayi "yawanci suna aiki a cikin gida," kula da yara da yin ayyukan gida, amma "yana iya yin garken dabbobi da gona. "Maza bayi "suna fuskantar cin zarafin jima'i daga iyayensu. " Saboda matsayin bawa yana da alaƙa da uwaye, bayi yawanci suna bauta wa iyalai iri ɗaya da kakanninsu suka yi hidima.<ref name="GSI2013" /> Yawancin lokaci suna barci da cin abinci a cikin ɗakuna ɗaya kamar dabbobi na iyalansu masu mallakar su. Ba a hana bayi da sarƙoƙi ba amma ta hanyar "tattalin arziki" da "halayyar mutum". An hana su ilimi a fannoni na duniya waɗanda ke ba da ƙwarewar aiki, kuma ana koya musu cewa "ƙaddamar da bautar daidai yake da yin tambaya game da Islama". Akwai kuma "yanki mai launin toka" ko "ci gaba" tsakanin bautar da 'yanci a Mauritania - wanda kuma ake kira "rashin bautar" - wanda masu raba gona da ma'aikata ke cinyewa da masu mallakar Beydan da shuwagabannin. <ref name="NYER-2014" /> A cewar Ahmed Vall Ould Dine na Mauritanian Human Rights Watch, "Bawa suna da alaƙa ta kusa da iyayengijinsu; waɗanda aka 'yantar, waɗanda suke matalauta kuma ba su gaji komai daga iyayensu ba, sun zaɓi su kasance a ƙarƙashin jagorancin tsoffin iyayengijensu yayin da suke ba su muhimman abubuwan rayuwa. "<ref name="Ghanem" /> {{Blockquote|Still today, masters lend their slaves' labor to other individuals, female slaves are sexually exploited and children are made to work and rarely receive an education. Slavery particularly affects women and children, who are the most vulnerable among the vulnerable. Women of child-bearing age have a harder time emancipating because they are producers of slave labor and perceived as extremely valuable.|From U.S. Dept. of State report on ''Slavery in Mauritania,'' 2009<ref>[http://dazzlepod.com/cable/09NOUAKCHOTT711/ "Slavery in Mauritania: an overview and action plan"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131105092205/http://dazzlepod.com/cable/09NOUAKCHOTT711/ |date=5 November 2013 }}, United States Embassy in Nouakchott, 3 November 2009.</ref>}} A cewar ''Rahoton 'Yancin Dan Adam na 2010'' na Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka, cin zarafi a Mauritania sun hada da:<blockquote>...Rashin kula da fursunoni da fursunonin; rashin hukunci na dakarun tsaro; tsare-tsare na dogon lokaci kafin a yi shari'a; yanayin kurkuku mai tsanani; kamawa da gangan; iyakokin 'yancin' yan jarida da taro; cin hanci da rashawa; nuna bambanci ga mata; auren yara; ware siyasa na kabilun kudanci; nuna bambancin launin fata da kabilanci; bautar da ayyukan da suka shafi bautar yara.{{Spaces}}</blockquote>Rahoton na 2010 ya ci gaba da cewa: "Ƙoƙarin Gwamnati bai isa ba don aiwatar da dokar hana bautar. Babu shari'o'in da aka samu nasarar gurfanar da su a karkashin dokar hana bauta duk da gaskiyar cewa bautar 'de facto' ta wanzu a Mauritania". === Bautar yara === Har ila yau, aikin yara ya kasance a ko'ina cikin Mauritania. Gwamnatin Mauritania ta gudanar da hari a Nouakchott a watan Nuwamba na shekara ta 2017 kuma ta ceci yara 42 da masu koyar da Koranic suka tsare.<ref name="auto">{{Cite web |title=Findings on the Worst Forms of Child Labor – Mauritania &#124; U.S. Department of Labor |url=https://www.dol.gov/agencies/ilab/resources/reports/child-labor/mauritania |website=Dol.gov}}</ref> A cewar Ma'aikatar Ayyuka ta Amurka, keta dokokin bautar yara ba a hukunta su da yawa. Brigade na Musamman don Minors ya bincika shari'o'i 406 na cin zarafin yara; duk da haka, ba a san ko tsarin shari'ar Mauritania ya ci gaba da bincike ko kuma ya hukunta duk wanda ke da hannu a cikin waɗannan shari'oʼin ba.<ref name="auto" /> Bautar yara ta ci gaba da zama matsala a Mauritania saboda matsayin ya wuce daga uwa zuwa yaro. == Mulkin mallaka na Faransa == Faransanci sun mallaki Mauritania a cikin 1904 a lokacin Scramble for Africa . Mauritania da sauran yankunan mallakar Faransa an san su da sociétés esclavagistes ko "al'ummomin bayi" saboda bautar al'ada ce da Faransanci ke hulɗa da ita. Faransanci sun sake fasalin bautar a cikin al'umma saboda "masu gudanarwa na Faransa da mishaneri na Faransa sun kirkiro rawar da kansu ... wanda, a mafi yawancin, ya dace da al'adun al'adu na gida. " Koyaya, tasirin tattalin arziki ya iyakance, saboda ba a ɗaga farashi zuwa matakin da ya isa ya inganta wadatar bayi. Akwai fassarori da yawa game da tasirin da mulkin mallaka ke da shi a kan al'ummomin Afirka. Mahmood Madani ya yi imanin cewa mulkin mallaka ya ba da damar ikon iyayengiji na bayi ya kasance ba tare da an hana su ba saboda ikon da ya goyi bayan su. Koyaya, wasu malamai sun yi imanin cewa cibiyoyin Afirka ba su canza ba saboda Turawa masu amfani ne kawai.<ref name=":1">{{Cite journal |last=Osborn |first=Emily |date=2003 |title='Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa |journal=Journal of African History |volume=44 |pages=36–37 |doi=10.1017/S0021853702008307 |s2cid=162152869 |id={{ProQuest|229610259}}}}<templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> Faransanci sun mallaki yankunansu ta hanyar amfani da ma'aikatan Afirka daga waɗancan yankuna. Ma'aikatan Mauritania sun yi aiki a matsayi na ƙasa kuma "shugaban mulkin mallaka suna aiki ne akan zaton cewa ma'aikatanta na Afirka za su yi aiki a matsayin bayyane, marasa tunani waɗanda za su haɗa hukumomin mulkin mallaka na fari zuwa batutuwan mulkin mallaka baƙi na Afirka ba. " <ref name=":1">{{Cite journal |last=Osborn |first=Emily |date=2003 |title='Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa |journal=Journal of African History |volume=44 |pages=36–37 |doi=10.1017/S0021853702008307 |s2cid=162152869 |id={{ProQuest|229610259}}}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOsborn2003">Osborn, Emily (2003). "'Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa". ''Journal of African History''. '''44''': <span class="nowrap">36–</span>37. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1017/S0021853702008307|10.1017/S0021853702008307]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:162152869 162152869]. </cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOsborn2003">[[ProQuest]]&nbsp;[https://www.proquest.com/docview/229610259 229610259].</cite></ref> Ba a ga ma'aikatan Afirka a matsayin barazana duk da gaskiyar cewa suna da ikon sarrafa kwararar bayanai tsakanin Mauritanians da Faransanci saboda shingen harshe.<ref name=":1" /> ===Manufofin soke bautar da Faransa ta aiwatar=== Faransa ta aiwatar da manufofin soke bautar bayan yankunanta sun kasa bin dokar da ta 'yanta bayi gaba ɗaya. Manyan jami'an Mauritania sun shaida wa Faransa cewa bautar wani al'ada ne a Mauritania, ba za a iya soke ta kawai ba ba tare da rikicewar al'umma ba, don haka suka aiwatar da wasu manufofi amma har yanzu suka bar bautar. Bayi a Mauritania sun koma hannun maigidansu kuma suna kallon su kamar yara masu guduwa.<ref name=":0" /> Haka kuma, maza ‘yan Afirka da aka ɗauka aikin soja a rundunar Faransa,<ref>{{Cite journal|last=Mourre|first=Martin|date=August 2018|title=African colonial soldiers, memories and imagining migration in Senegal in the twenty-first century|journal=Africa|volume=88|issue=3|pages=518–538|doi=10.1017/S0001972018000207|issn=0001-9720|doi-access=free}}</ref> ko tirailleurs, ana barin su aure bayin mata, amma dole ne su kasance ‘yan ƙwaƙwalwa kafin aure, kuma su zauna a cikin mulkin mallaka. Tirailleurs na iya ɗaukar ‘ya’yansu idan sun tabbatar an haife su cikin aure; in ba haka ba, bayi ne.<ref name=":0" /> Faransa ta kafa villages de liberté ("garuruwan ’yanci") domin bayi su sami wuri na ’yanci a Mauritania. Za su iya samun mafaka a nan kuma su bi haraji ga Faransa. Sai dai, cikin watanni uku, maigidansu za su iya ƙwato su, kuma waɗannan garuruwa ba su da albarkatu.<ref name=":0" /> A shekarun 1930, Faransa ta ba da rahoto ga Advisory Committee of Experts on Slavery cewa an soke bautar a dukkan yankunan Faransa a Afirka, har da Mauritania.<ref name="ReferenceB">Miers, S. (2003). Slavery in the Twentieth Century: The Evolution of a Global Problem. Storbritannien: AltaMira Press. 226</ref> Ko da Faransa ta samu nasarar ’yanta sauran yankunanta, saboda tsananin haɗin kai tsakanin addinin Musulunci da bautar, Faransa ta yi imani cewa yin hakan zai sabawa al’ada idan aka aiwatar da soke bautar a Mauritania. Faransa ta kuma yi imani cewa “bayi da kansu ba su shirya ba don a cire su daga tsaro na zamantakewarsu; yin hakan zai jawo rikici a cikin al’umma." Saboda haka, an ci gaba da yarda da bautar cikin gida da ta mulkin mallaka a Mauritania. [[Rukuni:Webarchive template wayback links]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 83ha0yy5y1dnt2a7panymveu9qpxtr2 656935 656933 2025-07-09T05:51:26Z Sirjat 20447 /* Manufofin soke bautar da Faransa ta aiwatar */ 656935 wikitext text/x-wiki {{databox}} An kira [[Bauta|Bautar]] "mai zurfi" a cikin tsarin ƙasar [[Muritaniya|Mauritania]] ta arewa maso yammacin Afirka kuma an kiyasta cewa "an ɗaure shi sosai" ga ƙabilar ƙasar, kodayake an kiyasta kuma cewa "bautar da aka yadu ta al'ada ce tsakanin kabilun kudancin da ba su da makiyaya, inda ba ta da asalin launin fata ko ma'ana; iyayengiji da bayi baƙi ne", <ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}</ref> duk da dakatar da aikin a duk da sauran ƙasashen Afirka da kuma haramtacciyar hukuma tun 1905.<ref name="Ghanem">{{Cite web |last=Ghanem |first=Omar |date=21 August 2007 |title=Slavery in Mauritania Emancipating the Free |url=http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |archive-date=28 October 2014 |access-date=28 October 2014 |website=Onislam.net}}</ref> Gwamnatin mulkin mallaka ta Faransa ta ayyana ƙarshen bautar a Mauritania a cikin 1905, amma ba ta yi komai ba don aiwatar da wannan haramcin.<ref name="auto2">{{Cite web |last=John D. Sutter |date=March 2012 |title=Slavery's Last Stronghold |url=https://edition.cnn.com/interactive/2012/03/world/mauritania.slaverys.last.stronghold/index.html |access-date=25 June 2017 |publisher=CNN |language=en}}</ref> Mauritania ta tabbatar a cikin 1961 Yarjejeniyar Kwadago ta tilasta, bayan da ta riga ta tsarkake kawar da bautar, duk da cewa a bayyane yake, a cikin kundin tsarin mulkinta na 1959.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> A cikin 1981, Mauritania ta zama ƙasa ta ƙarshe a duniya da ta soke bautar a hukumance, lokacin da dokar shugaban kasa ta soke aikin.<ref name="NYER-2014" /> Koyaya, ba a zartar da dokokin aikata laifuka don aiwatar da haramcin ba.<ref name="a">{{Cite web |last=Corrigan |first=Terence |date=6 September 2007 |title=Mauritania: Country Made Slavery Illegal Last Month |url=http://www.saiia.org.za/governance-and-aprm-opinion/mauritania-made-slavery-illegal-last-month.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110804032958/http://www.saiia.org.za/governance-and-aprm-opinion/mauritania-made-slavery-illegal-last-month.html |archive-date=2011-08-04 |access-date=2008-01-21 |publisher=The East African Standard}}</ref> A shekara ta 2007, a karkashin matsin lamba na kasa da kasa, gwamnati ta zartar da doka da ta ba da izinin gurfanar da masu bautar bayi.<ref name="NYER-2014" /> Duk da kawar da bautar hukuma, 2018 Global Slavery Index ya kiyasta yawan bayi a matsayin 90,000 (ko 2.1% na yawan jama'a), raguwa daga 155,600 da aka ruwaito a cikin 2014 wanda Mauritania ta kasance ta 31st na kasashe 167 ta jimlar yawan bayi kuma ta farko ta yaduwa, tare da 4% na yawan jama-a.<ref>{{Cite web |date=27 February 2020 |title=Activists warn over slavery as Mauritania joins U.N. human rights council |url=https://www.reuters.com/article/us-mauritania-slavery-un/activists-warn-over-slavery-as-mauritania-joins-u-n-human-rights-council-idUSKCN20K2GS |access-date=26 June 2020 |website=reuters.com}}</ref> Gwamnatin Mauritania ta kasance ta 121st na 167 a cikin martani ga dukkan nau'ikan [[Bautar bayi a cikin ƙarni na 21|Bautar zamani]]. A cikin 2017, [[BBC]] ta yi iƙirarin cewa jimlar 600,000 suna rayuwa a cikin bautar.<ref>{{Cite web |title=The Abolition season |url=http://www.bbc.co.uk/worldservice/specials/1458_abolition/page4.shtml |access-date=April 20, 2017 |website=BBC.co.uk |publisher=[[BBC World Service]]}}</ref> A watan Nuwamba na shekara ta 2009 Ofishin Jakadancin [[Majalisar Ɗinkin Duniya|Majalisar Dinkin Duniya]] karkashin jagorancin mai ba da rahoto na musamman na Majalisar Dinkinobho Gulnara Shahinian ya kimanta ayyukan bautar a Mauritania. A cikin wani rahoto na watan Agustan 2010 ga Majalisar Kare Hakkin Dan Adam ta Majalisar Dinkin Duniya (UNHRC), aikin ya kammala cewa "duk da dokoki, shirye-shirye da bambancin ra'ayi game da kasancewar bautar a Mauritania, ... bautar ta ci gaba da wanzuwa a Mauritania" <ref name="UNHRC-8-2010">{{Cite web |date=16 August 2010 |title=Report of the Special Rapporteur on contemporary forms of slavery, including its causes and consequences, Gulnara Shahinian Addendum Mission to Mauritania |url=http://www2.ohchr.org/english/issues/slavery/rapporteur/docs/A.HRC.15.20.Add.2_en.pdf |access-date=24 October 2014 |publisher=Human Rights Council, United Nations General Assembly}}</ref>{{Spaces}} Duk da yake wasu ƙasashe a yankin suna da mutane a cikin "yanayin bawa", halin da ake ciki a Mauritania "ya fi tsanani" ne a cewar farfesa na tarihin Afirka Bruce Hall, kuma ya ƙunshi yawancin baƙar fata Mauritanians da masanan Larabawa ke riƙe. <ref>{{Cite web |date=8 June 2018 |title=The unspeakable truth about slavery in Mauritania |url=https://www.theguardian.com/global-development/2018/jun/08/the-unspeakable-truth-about-slavery-in-mauritania |access-date=13 February 2020 |website=The Guardian}}</ref> Matsayin hukuma na gwamnatin Mauritania shine cewa bautar ta "ƙare gaba ɗaya ... duk mutane suna da 'yanci. " A cewar abolitionist Abdel Nasser Ould Ethmane, yawancin Mauritanians sun yi imanin cewa magana game da bautar "yana ba da shawarar magudi daga Yamma, aikin ƙiyayya ga Islama, ko tasiri daga Makircin Yahudawa a duniya. " Wasu kungiyoyin 'yancin ɗan adam na iya ɗaure masu fafutukar adawa da bautar fiye da masu ɗaurewa da masu bautar da suka ɗaure.<ref>{{Cite web |date=30 March 2018 |title=Mauritania jails two slave owners |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-43600274 |access-date=20 April 2019 |website=BBC News}}</ref> {{Spaces}}Mutum daya ne kawai, Oumoulmoumnine Mint Bakar Vall, aka gurfanar da shi saboda mallakar bayi. An yanke mata hukuncin watanni shida a kurkuku a watan Janairun shekara ta 2011.<ref>{{Cite web |date=17 January 2011 |title=Mauritania woman gets six months in jail for slavery |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12205329 |access-date=14 December 2013 |publisher=bbc.co.uk}}</ref> Masana kimiyya Ahmed Meiloud da Mohamed El Mokhtar Sidi Haiba sun soki zarge-zargen bautar a Mauritania da kungiyoyin masu adawa da bautar da marubuta suka yi zargin cewa sun wuce gona da iri tare da rashin tushen kididdiga da kurakurai na gaskiya.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> == Tarihi da aiki == Matsayin bawa ya wuce ta hanyar tsararraki.<ref name="DOS-2014" /> Zuriyar baƙar fata na Afirka da aka kama a lokacin hare-haren bayi na tarihi yanzu suna zaune a Mauritania a matsayin "Black Moors" ko [[Haratin]]; wasu daga cikinsu har yanzu suna aiki a matsayin bayi ga "White Moors" mai launin fata ko Beydan ("Whites") <ref name="Ghanem">{{Cite web |last=Ghanem |first=Omar |date=21 August 2007 |title=Slavery in Mauritania Emancipating the Free |url=http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 |archive-date=28 October 2014 |access-date=28 October 2014 |website=Onislam.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGhanem2007">Ghanem, Omar (21 August 2007). [https://web.archive.org/web/20141028173723/http://www.onislam.net/english/politics/africa/438414 "Slavery in Mauritania Emancipating the Free"]. ''Onislam.net''. Archived from the original on 28 October 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 October</span> 2014</span>.</cite><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true"><code class="cs1-code"><nowiki>{{</nowiki>[[Samfuri:Cite web|cite web]]<nowiki>}}</nowiki></code>: CS1 maint: bot: original URL status unknown ([[:Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown|link]])</span> [[Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown]]</ref> (waɗanda [[Abzinawa|Berbers]] ne ko gauraye Berber-Arabs, zuriyar masu mallakar bayi da aka sani da ''al-beydan'').<ref name="DOS-2014">{{Cite web |title=US Trafficking in Persons Report 2013, Mauritania Country Narrative |url=https://2009-2017.state.gov/documents/organization/210740.pdf |access-date=24 October 2014 |website=State.gov |publisher=US Department of State |pages=258}}</ref> Kodayake bautar ma ta wanzu a tsakanin yankin Sub-Saharan na yawan jama'a, tare da wasu Black Sub-Sacharan Mauritanians suna da bayi iri ɗaya a gare su, kuma wasu kimantawa har ma suna nuna cewa bautar a halin yanzu ta fi yaduwa a wannan ɓangaren yawan jama'ar, a kudancin ƙasar.<ref name="middleeasteye">{{Cite web |title=Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction |url=http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 |access-date=25 June 2015 |website=Middleeasteye.net}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.middleeasteye.net/essays/slavery-mauritania-differentiating-between-facts-and-fiction-103800371 "Slavery in Mauritania: Differentiating between facts and fiction"]. ''Middleeasteye.net''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 June</span> 2015</span>.</cite></ref> A cewar Global Slavery Index, bautar manya da yara a Mauritania "da farko tana ɗaukar nau'in bautar kaya," ma'ana cewa bayi da zuriyarsu "cikakken dukiyar iyayensu ne. " Ana iya saya da sayar da bayi, hayar su kuma a ba su kyauta". <ref name="GSI2013">{{Cite web |title=Global Slavery Index 2013. Mauritania |url=http://www.globalslaveryindex.org/country/mauritania/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141023191039/http://www.globalslaveryindex.org/country/mauritania/ |archive-date=23 October 2014 |access-date=24 October 2014 |website=Globalslaveryindex.org |publisher=Walk Free Foundation}}</ref> Bautar a Mauritania "ya zama ruwan dare a yankunan karkara da birane", amma an ruwaito mata "sun sha wahala sosai" ta hanyar bautar. Mata bayi "yawanci suna aiki a cikin gida," kula da yara da yin ayyukan gida, amma "yana iya yin garken dabbobi da gona. "Maza bayi "suna fuskantar cin zarafin jima'i daga iyayensu. " Saboda matsayin bawa yana da alaƙa da uwaye, bayi yawanci suna bauta wa iyalai iri ɗaya da kakanninsu suka yi hidima.<ref name="GSI2013" /> Yawancin lokaci suna barci da cin abinci a cikin ɗakuna ɗaya kamar dabbobi na iyalansu masu mallakar su. Ba a hana bayi da sarƙoƙi ba amma ta hanyar "tattalin arziki" da "halayyar mutum". An hana su ilimi a fannoni na duniya waɗanda ke ba da ƙwarewar aiki, kuma ana koya musu cewa "ƙaddamar da bautar daidai yake da yin tambaya game da Islama". Akwai kuma "yanki mai launin toka" ko "ci gaba" tsakanin bautar da 'yanci a Mauritania - wanda kuma ake kira "rashin bautar" - wanda masu raba gona da ma'aikata ke cinyewa da masu mallakar Beydan da shuwagabannin. <ref name="NYER-2014" /> A cewar Ahmed Vall Ould Dine na Mauritanian Human Rights Watch, "Bawa suna da alaƙa ta kusa da iyayengijinsu; waɗanda aka 'yantar, waɗanda suke matalauta kuma ba su gaji komai daga iyayensu ba, sun zaɓi su kasance a ƙarƙashin jagorancin tsoffin iyayengijensu yayin da suke ba su muhimman abubuwan rayuwa. "<ref name="Ghanem" /> {{Blockquote|Still today, masters lend their slaves' labor to other individuals, female slaves are sexually exploited and children are made to work and rarely receive an education. Slavery particularly affects women and children, who are the most vulnerable among the vulnerable. Women of child-bearing age have a harder time emancipating because they are producers of slave labor and perceived as extremely valuable.|From U.S. Dept. of State report on ''Slavery in Mauritania,'' 2009<ref>[http://dazzlepod.com/cable/09NOUAKCHOTT711/ "Slavery in Mauritania: an overview and action plan"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131105092205/http://dazzlepod.com/cable/09NOUAKCHOTT711/ |date=5 November 2013 }}, United States Embassy in Nouakchott, 3 November 2009.</ref>}} A cewar ''Rahoton 'Yancin Dan Adam na 2010'' na Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka, cin zarafi a Mauritania sun hada da:<blockquote>...Rashin kula da fursunoni da fursunonin; rashin hukunci na dakarun tsaro; tsare-tsare na dogon lokaci kafin a yi shari'a; yanayin kurkuku mai tsanani; kamawa da gangan; iyakokin 'yancin' yan jarida da taro; cin hanci da rashawa; nuna bambanci ga mata; auren yara; ware siyasa na kabilun kudanci; nuna bambancin launin fata da kabilanci; bautar da ayyukan da suka shafi bautar yara.{{Spaces}}</blockquote>Rahoton na 2010 ya ci gaba da cewa: "Ƙoƙarin Gwamnati bai isa ba don aiwatar da dokar hana bautar. Babu shari'o'in da aka samu nasarar gurfanar da su a karkashin dokar hana bauta duk da gaskiyar cewa bautar 'de facto' ta wanzu a Mauritania". === Bautar yara === Har ila yau, aikin yara ya kasance a ko'ina cikin Mauritania. Gwamnatin Mauritania ta gudanar da hari a Nouakchott a watan Nuwamba na shekara ta 2017 kuma ta ceci yara 42 da masu koyar da Koranic suka tsare.<ref name="auto">{{Cite web |title=Findings on the Worst Forms of Child Labor – Mauritania &#124; U.S. Department of Labor |url=https://www.dol.gov/agencies/ilab/resources/reports/child-labor/mauritania |website=Dol.gov}}</ref> A cewar Ma'aikatar Ayyuka ta Amurka, keta dokokin bautar yara ba a hukunta su da yawa. Brigade na Musamman don Minors ya bincika shari'o'i 406 na cin zarafin yara; duk da haka, ba a san ko tsarin shari'ar Mauritania ya ci gaba da bincike ko kuma ya hukunta duk wanda ke da hannu a cikin waɗannan shari'oʼin ba.<ref name="auto" /> Bautar yara ta ci gaba da zama matsala a Mauritania saboda matsayin ya wuce daga uwa zuwa yaro. == Mulkin mallaka na Faransa == Faransanci sun mallaki Mauritania a cikin 1904 a lokacin Scramble for Africa . Mauritania da sauran yankunan mallakar Faransa an san su da sociétés esclavagistes ko "al'ummomin bayi" saboda bautar al'ada ce da Faransanci ke hulɗa da ita. Faransanci sun sake fasalin bautar a cikin al'umma saboda "masu gudanarwa na Faransa da mishaneri na Faransa sun kirkiro rawar da kansu ... wanda, a mafi yawancin, ya dace da al'adun al'adu na gida. " Koyaya, tasirin tattalin arziki ya iyakance, saboda ba a ɗaga farashi zuwa matakin da ya isa ya inganta wadatar bayi. Akwai fassarori da yawa game da tasirin da mulkin mallaka ke da shi a kan al'ummomin Afirka. Mahmood Madani ya yi imanin cewa mulkin mallaka ya ba da damar ikon iyayengiji na bayi ya kasance ba tare da an hana su ba saboda ikon da ya goyi bayan su. Koyaya, wasu malamai sun yi imanin cewa cibiyoyin Afirka ba su canza ba saboda Turawa masu amfani ne kawai.<ref name=":1">{{Cite journal |last=Osborn |first=Emily |date=2003 |title='Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa |journal=Journal of African History |volume=44 |pages=36–37 |doi=10.1017/S0021853702008307 |s2cid=162152869 |id={{ProQuest|229610259}}}}<templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> Faransanci sun mallaki yankunansu ta hanyar amfani da ma'aikatan Afirka daga waɗancan yankuna. Ma'aikatan Mauritania sun yi aiki a matsayi na ƙasa kuma "shugaban mulkin mallaka suna aiki ne akan zaton cewa ma'aikatanta na Afirka za su yi aiki a matsayin bayyane, marasa tunani waɗanda za su haɗa hukumomin mulkin mallaka na fari zuwa batutuwan mulkin mallaka baƙi na Afirka ba. " <ref name=":1">{{Cite journal |last=Osborn |first=Emily |date=2003 |title='Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa |journal=Journal of African History |volume=44 |pages=36–37 |doi=10.1017/S0021853702008307 |s2cid=162152869 |id={{ProQuest|229610259}}}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOsborn2003">Osborn, Emily (2003). "'Circle of Iron': African Colonial Employees and the Interpretation of Colonial Rule in French West Africa". ''Journal of African History''. '''44''': <span class="nowrap">36–</span>37. [[Doi (identifier)|doi]]:[[doi:10.1017/S0021853702008307|10.1017/S0021853702008307]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:162152869 162152869]. </cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOsborn2003">[[ProQuest]]&nbsp;[https://www.proquest.com/docview/229610259 229610259].</cite></ref> Ba a ga ma'aikatan Afirka a matsayin barazana duk da gaskiyar cewa suna da ikon sarrafa kwararar bayanai tsakanin Mauritanians da Faransanci saboda shingen harshe.<ref name=":1" /> ===Manufofin soke bautar da Faransa ta aiwatar=== Faransa ta aiwatar da manufofin soke bautar bayan yankunanta sun kasa bin dokar da ta 'yanta bayi gaba ɗaya. Manyan jami'an Mauritania sun shaida wa Faransa cewa bautar wani al'ada ne a Mauritania, ba za a iya soke ta kawai ba ba tare da rikicewar al'umma ba, don haka suka aiwatar da wasu manufofi amma har yanzu suka bar bautar. Bayi a Mauritania sun koma hannun maigidansu kuma suna kallon su kamar yara masu guduwa.<ref name=":0" /> Haka kuma, maza ‘yan Afirka da aka ɗauka aikin soja a rundunar Faransa,<ref>{{Cite journal|last=Mourre|first=Martin|date=August 2018|title=African colonial soldiers, memories and imagining migration in Senegal in the twenty-first century|journal=Africa|volume=88|issue=3|pages=518–538|doi=10.1017/S0001972018000207|issn=0001-9720|doi-access=free}}</ref> ko tirailleurs, ana barin su aure bayin mata, amma dole ne su kasance ‘yan ƙwaƙwalwa kafin aure, kuma su zauna a cikin mulkin mallaka. Tirailleurs na iya ɗaukar ‘ya’yansu idan sun tabbatar an haife su cikin aure; in ba haka ba, bayi ne.<ref name=":0" /> Faransa ta kafa villages de liberté ("garuruwan ’yanci") domin bayi su sami wuri na ’yanci a Mauritania. Za su iya samun mafaka a nan kuma su bi haraji ga Faransa. Sai dai, cikin watanni uku, maigidansu za su iya ƙwato su, kuma waɗannan garuruwa ba su da albarkatu.<ref name=":0" /> A shekarun 1930, Faransa ta ba da rahoto ga Advisory Committee of Experts on Slavery cewa an soke bautar a dukkan yankunan Faransa a Afirka, har da Mauritania.<ref name="ReferenceB">Miers, S. (2003). Slavery in the Twentieth Century: The Evolution of a Global Problem. Storbritannien: AltaMira Press. 226</ref> Ko da Faransa ta samu nasarar ’yanta sauran yankunanta, saboda tsananin haɗin kai tsakanin addinin Musulunci da bautar, Faransa ta yi imani cewa yin hakan zai sabawa al’ada idan aka aiwatar da soke bautar a Mauritania. Faransa ta kuma yi imani cewa “bayi da kansu ba su shirya ba don a cire su daga tsaro na zamantakewarsu; yin hakan zai jawo rikici a cikin al’umma." Saboda haka, an ci gaba da yarda da bautar cikin gida da ta mulkin mallaka a Mauritania. ==Rawar da addini ke takawa== Addinin Musulunci shi ne mafi rinjaye a Mauritania, inda akidar Maliki ta Musuluncin Sunni ke da karfi sosai. Malikan Musulunci a zamanin kafin mulkin mallaka a yammacin Afirka sun yi yaki da cinikin bayi ta hanyar tekun Atlantika, amma a cikin karni na 19 da na 20, da dama daga cikin Malikan sun kare ci gaba da bautar da mutane a cikin Mauritania ta wasu ko duka nau'ikan ta.<ref>{{cite news|last1=Hall|first1=Bruce S.|title=A history of race in Muslim West Africa, 1600–1960|publisher=Cambridge African Studies|date=2011}}</ref> Yau da kullum, mafi yawan 'yan Mauritania suna da ra'ayin cewa tsoffin bayi (koda kuwa an 'yantar da su) ba za su iya zama cikakkun 'yan ƙasa ba ko kuma su zama limamai.<ref>{{cite news|last1=Ould Ahmed Salem|first1=Zekeria|title=Former slaves becoming Imams. Citizenship, Islam and Ethnicity in contemporary Mauritania|url=https://www.codesria.org/general.assembly/IMG/pdf/Zekeria_Ould_Ahmed_Salem-2.pdf|access-date=3 February 2020|publisher=CODESRIA|date=9 December 2011|archive-date=3 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200203174347/https://www.codesria.org/general.assembly/IMG/pdf/Zekeria_Ould_Ahmed_Salem-2.pdf|url-status=dead}}</ref> Kokarin kawo ƙarshen bautar da mutane a lokacin mulkin mallaka a Mauritania bai yi nasara ba, domin akasarin yunkurin kare ‘yanci an gina su ne bisa akidar Orientalism,<ref name=":2">{{Cite journal|last=McDougall|first=E. Ann|date=2005|trans-title=Living the Legacy of Slavery: Between Discourse and Reality |title=Les ayants droit de l'esclavage. Entre discours et réalité |language=fr |journal=Cahiers d'Études Africaines|volume=45|issue=179/180|pages=963|issn=0008-0055|jstor=4393527|doi=10.4000/etudesafricaines.15068|doi-access=free}}</ref> wato ra'ayin cewa Afirka na da ban mamaki, marasa hankali, masu jin dadi da sha’awa, masu mulkin danniya, marasa kuzari a al’adu, kuma masu saukin shan mulkin siyasa daga waje.<ref>{{Cite journal|last=Mazrui|first=Ali A.|date=2005|title=The Re-Invention of Africa: Edward Said, V. Y. Mudimbe, and beyond|journal=Research in African Literatures|volume=36|issue=3|pages=69|issn=0034-5210|jstor=3821364|doi=10.2979/RAL.2005.36.3.68|s2cid=162245529}}</ref> Wasu bangarorin addini ma sun taka rawa wajen dorewar tsarin bautar da mutane. Misali, mallakar surukai (matan da aka mallaka ba tare da aure ba) an amince da ita a Musulunci kuma ta kasance gama gari.<ref name=":0" /> Surukai ana tsammanin a rika kula da su da tausayi. Ra’ayoyin ’yanci an tsara su bisa tsarin zamantakewa da imani cewa Allah zai gafarta wa bayi idan suka kasance masu biyayya ga ubanninsu.<ref name=":0" /> Bayan shekarar 1980, malaman addinin Musulunci a Mauritania (ulama) sun cimma matsaya cewa babu wani bawa da aka samu ta hanyar jihadi, don haka babu wata sahihiyar hujjar shari’a da za ta halatta bautar da mutane.<ref name=":2" /> ==Matsayar gwamnati== [[File:Slave owner, rights activists convicted in Mauritania (5369376161).jpg|thumb|Marie-José Domestici-Met (CNCDH) da Biram Dah Abeid, wanda a 2009 aka yankewa dauri na wata shida saboda shiga zanga-zangar da ba a amince da ita ba]] Gwamnatin Mauritania (wadda Beydanes ke da rinjaye a cikinta)<ref name=NYER-2014/> tana musanta cewa ana bautar da mutane a kasar. A cewar Abdel Nasser Ould Ethmane, mai ba da shawara na siyasa ga Tarayyar Afirka kuma daya daga cikin wadanda suka kafa kungiyar SOS Slaves, gwamnatin Mauritania ta bayyana cewa: "Bauta ba ta wanzu a kasar, kuma duk wani magana a kanta wata makarkashiya ce daga kasashen yamma, wata harin addini ne akan Musulunci, ko kuma tasirin wata makirci ce daga yahudawa a duniya."<ref name=NYER-2014/> A cikin martani ga zarge-zargen take hakkin dan Adam, a 2012 Ministan bunkasa karkara Brahim Ould M'Bareck Ould Med El Moctar ya bayyana: {{quote|Dole ne in gaya muku cewa a Mauritania, 'yanci ya cika: 'yancin tunani, daidaito—na dukkan maza da mata a Mauritania... a kowane hali, musamman a wannan gwamnati, wannan lamari ya wuce. Wata kila akwai tsoffin dangantaka—na bauta da dangantaka tsakanin dangi daga da, ko kuma zuriyarsu na son ci gaba da dangantaka da zuriyar tsoffin ubanninsu, saboda dalilan dangi, ko soyayya, ko ma dalilan tattalin arziki. Amma (bauta) wani abu ne da ya kare gaba daya. Kowa 'yanci ne a Mauritania kuma wannan dabi'a ba ta wanzu. Kuma ina ganin zan iya gaya muku cewa babu wanda ke ci gaba da amfana daga irin wannan harkar.<ref name=CNN>{{cite news | url= http://thecnnfreedomproject.blogs.cnn.com/2012/03/17/mauritanian-minister-responds-to-accusations-that-slavery-is-rampant/ | work= CNN | title= Mauritanian minister responds to accusations that slavery is rampant | date= 17 March 2012 | access-date= 16 October 2014 | archive-date= 20 March 2012 | archive-url= https://web.archive.org/web/20120320212101/http://thecnnfreedomproject.blogs.cnn.com/2012/03/17/mauritanian-minister-responds-to-accusations-that-slavery-is-rampant/ | url-status= dead }}</ref>}} A watan Maris na 2013, shugaban kasa ya kafa wata hukuma da aka kira "Hukumar Kasa ta Yaki da Ragowar Bautar Da Mutane, Hadewa da Yaki da Talauci".<ref name=GSI2013/><ref>[http://www.cndh.mr/content/view/180/1/ "Creating a National Agency for the Fight against the Legacy of Slavery"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141024200236/http://www.cndh.mr/content/view/180/1/ |date=2014-10-24 }} (21 March 2013), National Commission for Human Rights in Mauritania</ref> Daraktan hukumar, Hamdi Ould Mahjoub, wani Beydane, ya gaya wa marubuciyar mujallar The New Yorker Alexis Okeowo cewa, "Bauta a matsayin wata doka ko wani abu da al'umma ke amincewa da shi ba ya wanzu", kuma cewa hukumar na aiki kan shirye-shirye da suka hada da taimaka wa manoma, gina asibitoci da kuma samar da ruwa.<ref name= NYER-2014 /> A cewar gwamnatin Mauritania, an dauki matakai domin kawo karshen kowace irin bauta. A shekarar 2015, gwamnatin ta fadada ma’anar bauta domin ta hada da aikin yara, duk da cewa tana fuskantar kalubale wajen aiwatar da dokokin hana bautar. Gwamnatin na da karancin kudi da kayan aiki domin yaki da bautar.<ref>[https://web.archive.org/web/20170307090317/https://www.state.gov/documents/organization/265490.pdf Mauritania 2016 Human Rights Report]. United States: Department of State.</ref> ==Dalilan dorewar bauta== * Da dama daga cikin bayi suna zaune ne a yankunan da ba su da ilimi, su talakawa ne, kuma suna zaune a nesa, don haka ba su san cewa akwai wata rayuwa bayan bauta ba.<ref name=NYER-2014/> * Wahalar aiwatar da dokoki a cikin hamadar kasar mai fadi.<ref name="autogenerated1">[http://www.cnn.com/interactive/2012/03/world/mauritania.slaverys.last.stronghold/index.html?hpt=hp_c1 Slavery's last stronghold]. CNN.com (16 March 2012). Retrieved 20 March 2012.</ref> * Talauci da ke hana bayi samun hanyar rayuwa idan aka 'yantar da su.<ref name="autogenerated1"/> * Dogaro da ubanni wajen samun abinci da tufafi.<ref name=anti-slavery>{{cite web |title= Slavery In Mauritania |url= http://www.antislavery.org/english/slavery_today/descent_based_slavery/slavery_in_mauritania/default.aspx |website= Anti-slavery.org |access-date= 24 August 2015 |archive-date= 21 August 2015 |archive-url= https://web.archive.org/web/20150821092541/http://www.antislavery.org/english/slavery_today/descent_based_slavery/slavery_in_mauritania/default.aspx |url-status= dead }}</ref> * Wahalar “gudu” daga bauta, musamman saboda barin iyalai a cikin yankunan hamada.<ref name=anti-slavery/> * Imani da cewa bauta wani bangare ne na dabi’ar wannan al’umma.<ref name="autogenerated1"/> * Fahimtar wasu daga cikin ra’ayoyin addinin Musulunci inda ake fada wa bayi cewa aljannah za ta kasance tare da ubanninsu kuma idan suka yi biyayya za su shiga aljannah.<ref name=anti-slavery/> * Dokokin Mauritania, wadanda ke da sharadin cewa dole ne wanda abin ya shafa ya gabatar da kara kafin a fara bincike, sannan kungiyoyin kare hakkin dan Adam ba za su iya kai kara a madadin wanda aka ci zarafinsa ba, duk da cewa yawancin bayi ba su da ilimi.<ref name=GSI2013/> A watan Nuwamba na 2016, kotun daukaka kara a Mauritania ta soke hukuncin daurin gidan yari da aka yanke wa wasu masu fafutukar yaki da bauta guda uku, ta kuma rage wa wasu bakwai daga cikin su hukuncin zuwa lokacin da suka riga suka shafe, har sai guda uku suka rage a tsare. Wannan ya biyo bayan wani tarzoma da aka danganta da su a watan Yuni, kamar yadda Amnesty International ta ruwaito.<ref>{{Cite news|url=http://uk.reuters.com/article/uk-mauritania-slavery-idUKKBN13D2JQ|archive-url=https://web.archive.org/web/20161118222229/http://uk.reuters.com/article/uk-mauritania-slavery-idUKKBN13D2JQ|url-status=dead|archive-date=November 18, 2016|title=Mauritania court frees 10 anti-slavery activists – Amnesty|date=19 November 2016|work=Reuters}}</ref> A baya, wata kotu ta yanke wa wadannan 'yan gwagwarmaya 13 daga kungiyar IRA hukuncin dauri na shekaru 15. [[Rukuni:Webarchive template wayback links]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] l66z79uosmun4a64otx2mkq27pmwupi Ginger Onwusibe 0 105036 656938 2025-07-09T05:56:20Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286174777|Ginger Onwusibe]]" 656938 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|honorific_prefix=[[Rt. Hon]]|name=Ginger Onwusibe|image=|alt=|caption=|office=Member [[Nigerian House of Representatives|House of Representatives]] representing [[Isiala Ngwa North/Isiala Ngwa South federal constituency|Isiala Ngwa South/Isiala Ngwa North]]|governor=[[Alex Otti]]|term_start=29 May 2023|term_end=|predecessor=[[Darlington Nwokocha]]|successor=|office1=Member [[Abia State House of Assembly]] for [[Isiala Ngwa North]]|termstart1=29 May 2019|termend1=29 May 2023|birth_name=Ginger Obinna Onwusibe|birth_date=|birth_place=|death_date=|death_place=|party=[[Labour Party (Nigeria)|Labour Party]]|alma_mater=[[Abia State University]]|profession=}} '''Ginger Obinna Onwusibe''' 'yar siyasar Najeriya ce, wacce ta yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai wanda ke wakiltar mazabar [[Mazabar tarayyar Isiala Ngwa North/Isiala Ngwa ta arewa|Isiala Ngwa ta Kudu / Isiala Ngwa Ta Arewa]] tun daga 29 ga Mayu 2023. An zabi Onwusibe a [[Zaben 'yan majalisar wakilan Najeriya na 2023 a jihar Abia|Zaben Majalisar Wakilai ta Najeriya na 2023 a Jihar Abia]] .<ref>{{Cite web |last=Njoku |first=Lawrence |date=27 February 2023 |title=Onwusibe wins Reps seat for LP in Abia |url=https://guardian.ng/news/onwusibe-wins-reps-seat-for-lp-in-abia/ |access-date=8 March 2023 |website=[[The Guardian (Nigeria)|The Guardian]]}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 2gigar41by2bjynuyy3ks2quxqbjwe1 656939 656938 2025-07-09T05:56:49Z Nnamadee 31123 656939 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|honorific_prefix=[[Rt. Hon]]|name=Ginger Onwusibe|image=|alt=|caption=|office=Member [[Nigerian House of Representatives|House of Representatives]] representing [[Isiala Ngwa North/Isiala Ngwa South federal constituency|Isiala Ngwa South/Isiala Ngwa North]]|governor=[[Alex Otti]]|term_start=29 May 2023|term_end=|predecessor=[[Darlington Nwokocha]]|successor=|office1=Member [[Abia State House of Assembly]] for [[Isiala Ngwa North]]|termstart1=29 May 2019|termend1=29 May 2023|birth_name=Ginger Obinna Onwusibe|birth_date=|birth_place=|death_date=|death_place=|party=[[Labour Party (Nigeria)|Labour Party]]|alma_mater=[[Abia State University]]|profession=}}{{Databox}} '''Ginger Obinna Onwusibe''' 'yar siyasar Najeriya ce, wacce ta yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai wanda ke wakiltar mazabar [[Mazabar tarayyar Isiala Ngwa North/Isiala Ngwa ta arewa|Isiala Ngwa ta Kudu / Isiala Ngwa Ta Arewa]] tun daga 29 ga Mayu 2023. An zabi Onwusibe a [[Zaben 'yan majalisar wakilan Najeriya na 2023 a jihar Abia|Zaben Majalisar Wakilai ta Najeriya na 2023 a Jihar Abia]] .<ref>{{Cite web |last=Njoku |first=Lawrence |date=27 February 2023 |title=Onwusibe wins Reps seat for LP in Abia |url=https://guardian.ng/news/onwusibe-wins-reps-seat-for-lp-in-abia/ |access-date=8 March 2023 |website=[[The Guardian (Nigeria)|The Guardian]]}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] kh3rcfsjyr38xszz0hm28nd2sg71yrv 656940 656939 2025-07-09T05:57:11Z Nnamadee 31123 656940 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|honorific_prefix=[[Rt. Hon]]|name=Ginger Onwusibe|image=|alt=|caption=|office=Member [[Nigerian House of Representatives|House of Representatives]] representing [[Isiala Ngwa North/Isiala Ngwa South federal constituency|Isiala Ngwa South/Isiala Ngwa North]]|governor=[[Alex Otti]]|term_start=29 May 2023|term_end=|predecessor=[[Darlington Nwokocha]]|successor=|office1=Member [[Abia State House of Assembly]] for [[Isiala Ngwa North]]|termstart1=29 May 2019|termend1=29 May 2023|birth_name=Ginger Obinna Onwusibe|birth_date=|birth_place=|death_date=|death_place=|party=[[Labour Party (Nigeria)|Labour Party]]|alma_mater=[[Abia State University]]|profession=}}{{Databox}} '''Ginger Obinna Onwusibe''' 'yar siyasar Najeriya ce, wacce ta yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai wanda ke wakiltar mazabar [[Mazabar tarayyar Isiala Ngwa North/Isiala Ngwa ta arewa|Isiala Ngwa ta Kudu / Isiala Ngwa Ta Arewa]] tun daga 29 ga watan Mayu 2023. An zabi Onwusibe a [[Zaben 'yan majalisar wakilan Najeriya na 2023 a jihar Abia|Zaben Majalisar Wakilai ta Najeriya na 2023 a Jihar Abia]] .<ref>{{Cite web |last=Njoku |first=Lawrence |date=27 February 2023 |title=Onwusibe wins Reps seat for LP in Abia |url=https://guardian.ng/news/onwusibe-wins-reps-seat-for-lp-in-abia/ |access-date=8 March 2023 |website=[[The Guardian (Nigeria)|The Guardian]]}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] dtjgncv7z6ds0nk3tu96ad5eufra7du Tozo 0 105037 656942 2025-07-09T05:58:15Z YoaR 9147 YoaR moved page [[Tozo]] to [[El Tozu]]: name changed in 2007 656942 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[El Tozu]] juom91wm85krd51g4bqeqipywii80kz Eseme Sunday Eyiboh 0 105038 656944 2025-07-09T06:13:16Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286244223|Eseme Sunday Eyiboh]]" 656944 wikitext text/x-wiki Eseme Sunday Eyiboh ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai daga 2007 zuwa 2011, yana wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Eket.<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/eseme-sunday-eyiboh |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Simon |first=Ekemini |date=2024-11-08 |title=Eseme Eyiboh's Mother, Deaconess Grace for Burial, Tomorrow, Saturday - The Mail Newspaper |url=https://themail.com.ng/eseme-eyibohs-mother-deaconess-grace-for-burial-saturday/ |access-date=2025-01-05 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Ex-House of Reps member fixes date for mother's burial |url=https://www.premiumtimesng.com/news/more-news/746597-ex-house-of-reps-member-fixes-date-for-mothers-burial.html?tztc=1 |access-date=2025-01-05 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Eseme Eyiboh Archives |url=https://www.premiumtimesng.com/tag/eseme-eyiboh |access-date=2025-01-05 |website=Premium Times Nigeria |language=en-GB}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 5b4h4kjq140qgw2pkejp14cjj0naczn 656945 656944 2025-07-09T06:14:49Z Nnamadee 31123 656945 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Eseme Sunday Eyiboh ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai daga 2007 zuwa 2011, yana wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Eket.<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/eseme-sunday-eyiboh |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Simon |first=Ekemini |date=2024-11-08 |title=Eseme Eyiboh's Mother, Deaconess Grace for Burial, Tomorrow, Saturday - The Mail Newspaper |url=https://themail.com.ng/eseme-eyibohs-mother-deaconess-grace-for-burial-saturday/ |access-date=2025-01-05 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Ex-House of Reps member fixes date for mother's burial |url=https://www.premiumtimesng.com/news/more-news/746597-ex-house-of-reps-member-fixes-date-for-mothers-burial.html?tztc=1 |access-date=2025-01-05 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Eseme Eyiboh Archives |url=https://www.premiumtimesng.com/tag/eseme-eyiboh |access-date=2025-01-05 |website=Premium Times Nigeria |language=en-GB}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] j3ab4xcdh4wjn6p5eg4odn2zcqzs4si 656946 656945 2025-07-09T06:15:29Z Nnamadee 31123 656946 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Eseme Sunday Eyiboh ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai daga shekarar 2007 zuwa 2011, yana wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Eket.<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/eseme-sunday-eyiboh |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Simon |first=Ekemini |date=2024-11-08 |title=Eseme Eyiboh's Mother, Deaconess Grace for Burial, Tomorrow, Saturday - The Mail Newspaper |url=https://themail.com.ng/eseme-eyibohs-mother-deaconess-grace-for-burial-saturday/ |access-date=2025-01-05 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Ex-House of Reps member fixes date for mother's burial |url=https://www.premiumtimesng.com/news/more-news/746597-ex-house-of-reps-member-fixes-date-for-mothers-burial.html?tztc=1 |access-date=2025-01-05 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Eseme Eyiboh Archives |url=https://www.premiumtimesng.com/tag/eseme-eyiboh |access-date=2025-01-05 |website=Premium Times Nigeria |language=en-GB}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ndoc0mka6m0aebxcs9q3hnue4xc0vmr 656947 656946 2025-07-09T06:15:55Z Nnamadee 31123 656947 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Eseme Sunday Eyiboh ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai daga shekarar 2007 zuwa shekarar 2011, yana wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Eket.<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/eseme-sunday-eyiboh |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Simon |first=Ekemini |date=2024-11-08 |title=Eseme Eyiboh's Mother, Deaconess Grace for Burial, Tomorrow, Saturday - The Mail Newspaper |url=https://themail.com.ng/eseme-eyibohs-mother-deaconess-grace-for-burial-saturday/ |access-date=2025-01-05 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Ex-House of Reps member fixes date for mother's burial |url=https://www.premiumtimesng.com/news/more-news/746597-ex-house-of-reps-member-fixes-date-for-mothers-burial.html?tztc=1 |access-date=2025-01-05 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Eseme Eyiboh Archives |url=https://www.premiumtimesng.com/tag/eseme-eyiboh |access-date=2025-01-05 |website=Premium Times Nigeria |language=en-GB}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 10v3vja3x0tis7tcc0qqjox7fcrjpv6 Iboro Ekanem 0 105039 656948 2025-07-09T06:18:17Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286244246|Iboro Ekanem]]" 656948 wikitext text/x-wiki '''Iboro Ekanem''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Ini / Ikono a Majalisar Wakilai. An haife shi a shekara ta 1958, ya fito ne daga Jihar Akwa Ibom . An zabe shi a cikin Majalisar Dokoki a zaben 2015 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/iboro-ekanem |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Iboro Ekanem |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/iboro-ekanem/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1958]] hep4cyo5zxwuwpdoq209cdthveztjnh 656949 656948 2025-07-09T06:22:11Z Nnamadee 31123 656949 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Iboro Ekanem''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Ini / Ikono a Majalisar Wakilai. An haife shi a shekara ta 1958, ya fito ne daga Jihar Akwa Ibom . An zabe shi a cikin Majalisar Dokoki a zaben 2015 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/iboro-ekanem |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Iboro Ekanem |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/iboro-ekanem/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1958]] nqi66jyqkdwztzm7acm77bq4x92894m 656950 656949 2025-07-09T06:22:36Z Nnamadee 31123 656950 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Iboro Ekanem''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Ini / Ikono a Majalisar Wakilai. An haife shi a shekara ta 1958, ya fito ne daga Jihar Akwa Ibom . An zabe shi a cikin Majalisar Dokoki a zaben shekarar 2015 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/iboro-ekanem |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Iboro Ekanem |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/iboro-ekanem/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1958]] rcq405jthtmjcoc8pxhn4aokjftk0hq Emmanuel Ekon 0 105040 656951 2025-07-09T06:25:44Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286244221|Emmanuel Ekon]]" 656951 wikitext text/x-wiki Emmanuel Bartholomew Ekon ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Abak / Etim Ekpo / Ika Majalisa ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 7 ga Oktoba 1971, ya fito ne daga Jihar Akwa Ibom . An fara zabarsa a cikin Majalisar a zaben 2011, kuma an sake zabarsa ne a shekarar 2015 a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/emmanuel-bartholomew-ekon |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/candidate?id=EKON-EMMANUEL-BARTHOLOMEW-91 |access-date=2025-01-08 |website=orderpaper.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1971]] 370urqwqrdrpmxukbu4z1gd2ylu4ip3 656952 656951 2025-07-09T06:26:30Z Nnamadee 31123 656952 wikitext text/x-wiki ===Emmanuel Bartholomew Ekon=== ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Abak / Etim Ekpo / Ika Majalisa ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 7 ga Oktoba 1971, ya fito ne daga Jihar Akwa Ibom . An fara zabarsa a cikin Majalisar a zaben 2011, kuma an sake zabarsa ne a shekarar 2015 a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/emmanuel-bartholomew-ekon |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/candidate?id=EKON-EMMANUEL-BARTHOLOMEW-91 |access-date=2025-01-08 |website=orderpaper.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1971]] cfxyra4l6ftjmn95g12xgleq1a3iq6m 656953 656952 2025-07-09T06:28:29Z Nnamadee 31123 656953 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Emmanuel Bartholomew Ekon ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Abak / Etim Ekpo / Ika Majalisa ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 7 ga Oktoba 1971, ya fito ne daga Jihar Akwa Ibom . An fara zabarsa a cikin Majalisar a zaben 2011, kuma an sake zabarsa ne a shekarar 2015 a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/emmanuel-bartholomew-ekon |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/candidate?id=EKON-EMMANUEL-BARTHOLOMEW-91 |access-date=2025-01-08 |website=orderpaper.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1971]] gxjok6hh3toyxvb9qodwzlhdvi9m1dy 656954 656953 2025-07-09T06:28:44Z Nnamadee 31123 656954 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Emmanuel Bartholomew Ekon ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Abak / Etim Ekpo / Ika Majalisa ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 7 ga watan Oktoba 1971, ya fito ne daga Jihar Akwa Ibom . An fara zabarsa a cikin Majalisar a zaben 2011, kuma an sake zabarsa ne a shekarar 2015 a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/emmanuel-bartholomew-ekon |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/candidate?id=EKON-EMMANUEL-BARTHOLOMEW-91 |access-date=2025-01-08 |website=orderpaper.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1971]] 63ucr64gsxq20pb9m1vomm5m0i1sycw 656955 656954 2025-07-09T06:28:58Z Nnamadee 31123 656955 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Emmanuel Bartholomew Ekon ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Abak / Etim Ekpo / Ika Majalisa ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 7 ga watan Oktoba shekara ta 1971, ya fito ne daga Jihar Akwa Ibom . An fara zabarsa a cikin Majalisar a zaben 2011, kuma an sake zabarsa ne a shekarar 2015 a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/emmanuel-bartholomew-ekon |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/candidate?id=EKON-EMMANUEL-BARTHOLOMEW-91 |access-date=2025-01-08 |website=orderpaper.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1971]] 1uhp8p5coyxkhuffgtof4cv9uno3iqr Patty Etete Ineme 0 105041 656956 2025-07-09T06:31:59Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1267695536|Patty Etete Inemeh]]" 656956 wikitext text/x-wiki Patty Etete Inemeh 'yar siyasar Najeriya ce kuma marubuciya daga Jihar Akwa Ibom . Ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya, yana wakiltar Ikot Ekpene / Essien Udim / Obot Akara Tarayya daga shekarar 2007 zuwa shekarar 2011 a karkashin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/patty-etete-ineme |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2013-09-27 |title=Arise Nigeria in Akwa Ibom State has a dual mandate – HON. PATTY ETETE-INEME |url=https://encomium.ng/arise-nigeria-in-akwa-ibom-state-has-a-dual-mandate-hon-patty-etete-ineme/?utm_source=chatgpt.com |access-date=2025-01-05 |website=Encomium |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2010-02-09 |title=The Current Members of The Federal House of Representative from Akwa Ibom State |url=https://uruan4u.wordpress.com/the-current-members-of-the-federal-house-of-representative-from-akwa-ibom-state/ |access-date=2025-01-05 |website=Uruan Community |language=en}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ssqqxbevkpkzncdjh8tvuc4xku6vv0s 656957 656956 2025-07-09T06:32:44Z Nnamadee 31123 656957 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Patty Etete Inemeh 'yar siyasar Najeriya ce kuma marubuciya daga Jihar Akwa Ibom . Ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya, yana wakiltar Ikot Ekpene / Essien Udim / Obot Akara Tarayya daga shekarar 2007 zuwa shekarar 2011 a karkashin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/patty-etete-ineme |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2013-09-27 |title=Arise Nigeria in Akwa Ibom State has a dual mandate – HON. PATTY ETETE-INEME |url=https://encomium.ng/arise-nigeria-in-akwa-ibom-state-has-a-dual-mandate-hon-patty-etete-ineme/?utm_source=chatgpt.com |access-date=2025-01-05 |website=Encomium |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2010-02-09 |title=The Current Members of The Federal House of Representative from Akwa Ibom State |url=https://uruan4u.wordpress.com/the-current-members-of-the-federal-house-of-representative-from-akwa-ibom-state/ |access-date=2025-01-05 |website=Uruan Community |language=en}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 6o7jf9frkmw88elnwts1tcsnlh28oxj 656959 656957 2025-07-09T06:34:29Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1267695536|Patty Etete Inemeh]]" 656959 wikitext text/x-wiki Patty Etete Inemeh 'yar siyasar Najeriya ce kuma marubuciya daga Jihar Akwa Ibom . Ta yi aiki a matsayin memba ta Majalisar Wakilai ta Najeriya, tana wakiltar Ikot Ekpene / Essien Udim / Obot Akara Tarayya daga shekarar 2007 zuwa shekarar 2011 a karkashin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/patty-etete-ineme |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2013-09-27 |title=Arise Nigeria in Akwa Ibom State has a dual mandate – HON. PATTY ETETE-INEME |url=https://encomium.ng/arise-nigeria-in-akwa-ibom-state-has-a-dual-mandate-hon-patty-etete-ineme/?utm_source=chatgpt.com |access-date=2025-01-05 |website=Encomium |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2010-02-09 |title=The Current Members of The Federal House of Representative from Akwa Ibom State |url=https://uruan4u.wordpress.com/the-current-members-of-the-federal-house-of-representative-from-akwa-ibom-state/ |access-date=2025-01-05 |website=Uruan Community |language=en}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 1011yh01a3pmrzu3ez3wjydu5lahuwp Francis Uduyok 0 105042 656962 2025-07-09T06:38:27Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286244239|Francis Uduyok]]" 656962 wikitext text/x-wiki '''Francis Charles Uduyok''' dan siyasar Najeriya ne a karkashin inuwar [[Peoples Democratic Party|jam'iyyar]] PDP. Yana aiki a matsayin wakilin mazabar tarayya ta [[Ikot Abasi]] / [[Mkpat-Enin|Mkpat Enin]] / [[Gabashin Obolo]] a [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|majalisar wakilai]] ta Najeriya.<ref>{{Cite web |last=Osewezina |first=Williams |date=2016-09-28 |title=Reps Reject Call For Re-introduction Of Toll Gates |url=https://www.channelstv.com/2016/09/28/reps-reject-call-for-re-introduction-of-toll-gates/ |access-date=2025-01-06 |website=Channels Television |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/francis-charles-uduyok |access-date=2025-01-06 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=undefined candidate data for 2023 - Stears Elections |url=https://www.stears.co/elections/candidates/francis-charles-uduyok/ |access-date=2025-01-06 |website=www.stears.co}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] eryd8q2467h3l9kl7yt614vgjidzlbe 656964 656962 2025-07-09T06:39:15Z Nnamadee 31123 656964 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Francis Charles Uduyok''' dan siyasar Najeriya ne a karkashin inuwar [[Peoples Democratic Party|jam'iyyar]] PDP. Yana aiki a matsayin wakilin mazabar tarayya ta [[Ikot Abasi]] / [[Mkpat-Enin|Mkpat Enin]] / [[Gabashin Obolo]] a [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|majalisar wakilai]] ta Najeriya.<ref>{{Cite web |last=Osewezina |first=Williams |date=2016-09-28 |title=Reps Reject Call For Re-introduction Of Toll Gates |url=https://www.channelstv.com/2016/09/28/reps-reject-call-for-re-introduction-of-toll-gates/ |access-date=2025-01-06 |website=Channels Television |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/francis-charles-uduyok |access-date=2025-01-06 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=undefined candidate data for 2023 - Stears Elections |url=https://www.stears.co/elections/candidates/francis-charles-uduyok/ |access-date=2025-01-06 |website=www.stears.co}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] n4xi06ll1wvdgw956jef2dvlguskksj Emmanuel Ukete 0 105043 656966 2025-07-09T06:42:24Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1268173477|Emmanuel Ukoete]]" 656966 wikitext text/x-wiki '''Emmanuel Isaac Ukoete''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Ukanafun / Orukanam a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]] . An fara zabarsa a cikin Majalisar a zaben 2011, kuma an sake zabarsa ne a shekarar 2015 a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/emmanuel-isaac-ukoete |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Emmanuel Ukoete |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/emmanuel-ukoete/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 7aj11fbgnejtdo4yi5gmssk706kpab6 656967 656966 2025-07-09T06:43:11Z Nnamadee 31123 656967 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Emmanuel Isaac Ukoete''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Ukanafun / Orukanam a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]] . An fara zabarsa a cikin Majalisar a zaben 2011, kuma an sake zabarsa ne a shekarar 2015 a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/emmanuel-isaac-ukoete |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Emmanuel Ukoete |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/emmanuel-ukoete/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ikwuzpsf52a0m81a9t2sqebbfkyelcf 656968 656967 2025-07-09T06:43:40Z Nnamadee 31123 656968 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Emmanuel Isaac Ukoete''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Ukanafun / Orukanam a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]] . An fara zabarsa a cikin Majalisar a zaben shekarar 2011, kuma an sake zabarsa ne a shekarar 2015 a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/emmanuel-isaac-ukoete |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Emmanuel Ukoete |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/emmanuel-ukoete/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] tj7d6uan9b4e3x7z7v08lm1zexibtj9 Bitrus Madubueze 0 105044 656969 2025-07-09T06:46:51Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1295735379|Peter Madubueze]]" 656969 wikitext text/x-wiki Peter Madubueze ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Anambra ta Gabas / Anambra ta Yamma a Majalisar Wakilai. Dan asalin [[Anambra|Jihar Anambra]], an zabe shi a cikin Majalisar a zaben 2015 a karkashin All Progressives Grand Alliance (APGA).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/peter-madubueze |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Madubueze Peter Obiano |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/madubueze-peter-obiano/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=Media |date=2018-06-06 |title=Biography Of Peter Madubueze |url=https://www.medianigeria.com/biography-of-peter-madubueze/ |access-date=2025-01-08 |website=Media Nigeria |language=en-US}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] gv6zhf5tok55j1uzhsyebbihqb0vgua 656970 656969 2025-07-09T06:47:23Z Nnamadee 31123 656970 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Peter Madubueze ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Anambra ta Gabas / Anambra ta Yamma a Majalisar Wakilai. Dan asalin [[Anambra|Jihar Anambra]], an zabe shi a cikin Majalisar a zaben 2015 a karkashin All Progressives Grand Alliance (APGA).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/peter-madubueze |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Madubueze Peter Obiano |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/madubueze-peter-obiano/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=Media |date=2018-06-06 |title=Biography Of Peter Madubueze |url=https://www.medianigeria.com/biography-of-peter-madubueze/ |access-date=2025-01-08 |website=Media Nigeria |language=en-US}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ru8x2dqlxs59fd1j4dhxeam2ztbofru 656971 656970 2025-07-09T06:47:40Z Nnamadee 31123 656971 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Peter Madubueze ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Anambra ta Gabas / Anambra ta Yamma a Majalisar Wakilai. Dan asalin [[Anambra|Jihar Anambra]], an zabe shi a cikin Majalisar a zaben shekarar 2015 a karkashin All Progressives Grand Alliance (APGA).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/peter-madubueze |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Madubueze Peter Obiano |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/madubueze-peter-obiano/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=Media |date=2018-06-06 |title=Biography Of Peter Madubueze |url=https://www.medianigeria.com/biography-of-peter-madubueze/ |access-date=2025-01-08 |website=Media Nigeria |language=en-US}}</ref> == Bayanan da aka ambata == [[Rukuni:Rayayyun mutane]] i4xs7w0jbnun9ao5zm3xs240pttf1oh Azubago Ifeanyi 0 105045 656972 2025-07-09T06:49:48Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286244436|Azubago Ifeanyi]]" 656972 wikitext text/x-wiki '''Azubago Ifeanyi''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Nnewi North / Newi South / Ekwusigo Tarayya a Majalisar Wakilai. Dan asalin [[Anambra|Jihar Anambra]], an zabe shi a cikin Majalisar Dokoki a zaben 2015 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/azubago-ifeanyi |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Azubago Ifeanyi |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/azubago-ifeanyi/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=Aziza |date=2022-05-05 |title=Anambra State Senatorial Zones History with Their Representatives. |url=https://www.aziza.com.ng/read/anambra-state-senatorial-zones/?amp=1 |access-date=2025-01-08 |website=Aziza Goodnews |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] sndp62dyh9saw42387shnq3ao9ktggo 656973 656972 2025-07-09T06:50:19Z Nnamadee 31123 656973 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Azubago Ifeanyi''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Nnewi North / Newi South / Ekwusigo Tarayya a Majalisar Wakilai. Dan asalin [[Anambra|Jihar Anambra]], an zabe shi a cikin Majalisar Dokoki a zaben 2015 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/azubago-ifeanyi |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Azubago Ifeanyi |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/azubago-ifeanyi/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=Aziza |date=2022-05-05 |title=Anambra State Senatorial Zones History with Their Representatives. |url=https://www.aziza.com.ng/read/anambra-state-senatorial-zones/?amp=1 |access-date=2025-01-08 |website=Aziza Goodnews |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] iacpzufx3jjr4w2l3y8snzsq9od48q4 656974 656973 2025-07-09T06:50:39Z Nnamadee 31123 656974 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Azubago Ifeanyi''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Nnewi North / Newi South / Ekwusigo Tarayya a Majalisar Wakilai. Dan asalin [[Anambra|Jihar Anambra]], an zabe shi a cikin Majalisar Dokoki a zaben shekarar 2015 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/azubago-ifeanyi |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Azubago Ifeanyi |url=https://cultureintelligence.ynaija.com/people/azubago-ifeanyi/ |access-date=2025-01-08 |website=Culture Intelligence from RED |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=Aziza |date=2022-05-05 |title=Anambra State Senatorial Zones History with Their Representatives. |url=https://www.aziza.com.ng/read/anambra-state-senatorial-zones/?amp=1 |access-date=2025-01-08 |website=Aziza Goodnews |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] jzynfry85de62fax9b0jg662i2aju72 Chudi Offodile 0 105046 656975 2025-07-09T06:55:12Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286244442|Chudi Offodile]]" 656975 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=Chudi Offodile|office=Federal Representative|constituency=[[Awka]]|term_start=1999|term_end=2005|nationality=[[Nigerian]]|occupation=Politician}} '''Chudi Offodile''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma marubuci. Ya wakilci Majalisa ta Tarayya ta [[Awka]] a Majalisar Dokoki ta Kasa daga 1999 zuwa 2005. <ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref> A cikin 2020, an nada shi a matsayin Babban Darakta a [[Hukumar Kula da Tattalin Arzikin Najeriya|Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya]] (NIMASA).<ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Jeremiah |first=Urowayino |date=2020-03-18 |title=Anambra govt congratulates Offodile on appointment to NIMASA Board |url=https://www.vanguardngr.com/2020/03/anambra-govt-congratulates-offodile-on-appointment-to-nimasa-board/ |access-date=2025-02-03 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Oni |first=Aderonke |date=2024-03-11 |title=Chudi Offodile succeeds Bashir Jamoh as acting NIMASA DG |url=https://www.thecable.ng/chudi-offodile-succeeds-bashir-jamoh-as-acting-nimasa-dg/ |access-date=2025-02-03 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] evxlhuzwgf85v70ay2t1tqd8rwi5i27 656976 656975 2025-07-09T06:55:46Z Nnamadee 31123 656976 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=Chudi Offodile|office=Federal Representative|constituency=[[Awka]]|term_start=1999|term_end=2005|nationality=[[Nigerian]]|occupation=Politician}}{{Databox}} '''Chudi Offodile''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma marubuci. Ya wakilci Majalisa ta Tarayya ta [[Awka]] a Majalisar Dokoki ta Kasa daga 1999 zuwa 2005. <ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref> A cikin 2020, an nada shi a matsayin Babban Darakta a [[Hukumar Kula da Tattalin Arzikin Najeriya|Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya]] (NIMASA).<ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Jeremiah |first=Urowayino |date=2020-03-18 |title=Anambra govt congratulates Offodile on appointment to NIMASA Board |url=https://www.vanguardngr.com/2020/03/anambra-govt-congratulates-offodile-on-appointment-to-nimasa-board/ |access-date=2025-02-03 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Oni |first=Aderonke |date=2024-03-11 |title=Chudi Offodile succeeds Bashir Jamoh as acting NIMASA DG |url=https://www.thecable.ng/chudi-offodile-succeeds-bashir-jamoh-as-acting-nimasa-dg/ |access-date=2025-02-03 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 41l7inpsfd0j1uyzob85auymwvzlz2b 656977 656976 2025-07-09T06:56:08Z Nnamadee 31123 656977 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=Chudi Offodile|office=Federal Representative|constituency=[[Awka]]|term_start=1999|term_end=2005|nationality=[[Nigerian]]|occupation=Politician}}{{Databox}} '''Chudi Offodile''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma marubuci. Ya wakilci Majalisa ta Tarayya ta [[Awka]] a Majalisar Dokoki ta Kasa daga shekarar 1999 zuwa 2005. <ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref> A cikin 2020, an nada shi a matsayin Babban Darakta a [[Hukumar Kula da Tattalin Arzikin Najeriya|Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya]] (NIMASA).<ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Jeremiah |first=Urowayino |date=2020-03-18 |title=Anambra govt congratulates Offodile on appointment to NIMASA Board |url=https://www.vanguardngr.com/2020/03/anambra-govt-congratulates-offodile-on-appointment-to-nimasa-board/ |access-date=2025-02-03 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Oni |first=Aderonke |date=2024-03-11 |title=Chudi Offodile succeeds Bashir Jamoh as acting NIMASA DG |url=https://www.thecable.ng/chudi-offodile-succeeds-bashir-jamoh-as-acting-nimasa-dg/ |access-date=2025-02-03 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 42qcxmmzhdgnzk8c7ocx7zi902ykmfa 656978 656977 2025-07-09T06:56:26Z Nnamadee 31123 656978 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=Chudi Offodile|office=Federal Representative|constituency=[[Awka]]|term_start=1999|term_end=2005|nationality=[[Nigerian]]|occupation=Politician}}{{Databox}} '''Chudi Offodile''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma marubuci. Ya wakilci Majalisa ta Tarayya ta [[Awka]] a Majalisar Dokoki ta Kasa daga shekarar 1999 zuwa shekarar 2005. <ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref> A cikin 2020, an nada shi a matsayin Babban Darakta a [[Hukumar Kula da Tattalin Arzikin Najeriya|Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya]] (NIMASA).<ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Jeremiah |first=Urowayino |date=2020-03-18 |title=Anambra govt congratulates Offodile on appointment to NIMASA Board |url=https://www.vanguardngr.com/2020/03/anambra-govt-congratulates-offodile-on-appointment-to-nimasa-board/ |access-date=2025-02-03 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Oni |first=Aderonke |date=2024-03-11 |title=Chudi Offodile succeeds Bashir Jamoh as acting NIMASA DG |url=https://www.thecable.ng/chudi-offodile-succeeds-bashir-jamoh-as-acting-nimasa-dg/ |access-date=2025-02-03 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] f3nkp2muwrzarhq7zz7imdzle583dr0 656979 656978 2025-07-09T06:56:44Z Nnamadee 31123 656979 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=Chudi Offodile|office=Federal Representative|constituency=[[Awka]]|term_start=1999|term_end=2005|nationality=[[Nigerian]]|occupation=Politician}}{{Databox}} '''Chudi Offodile''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma marubuci. Ya wakilci Majalisa ta Tarayya ta [[Awka]] a Majalisar Dokoki ta Kasa daga shekarar 1999 zuwa shekarar 2005. <ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref> A cikin shekarar 2020, an nada shi a matsayin Babban Darakta a [[Hukumar Kula da Tattalin Arzikin Najeriya|Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya]] (NIMASA).<ref>{{Cite web |last=Rapheal |date=2024-05-04 |title=Chudi Offodile: When patience is a virtue |url=https://thesun.ng/chudi-offodile-when-patience-is-a-virtue/ |access-date=2025-02-03 |website=The Sun Nigeria |language=en}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Jeremiah |first=Urowayino |date=2020-03-18 |title=Anambra govt congratulates Offodile on appointment to NIMASA Board |url=https://www.vanguardngr.com/2020/03/anambra-govt-congratulates-offodile-on-appointment-to-nimasa-board/ |access-date=2025-02-03 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Oni |first=Aderonke |date=2024-03-11 |title=Chudi Offodile succeeds Bashir Jamoh as acting NIMASA DG |url=https://www.thecable.ng/chudi-offodile-succeeds-bashir-jamoh-as-acting-nimasa-dg/ |access-date=2025-02-03 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] a3tpqnsf7u62cp2d2fk0b6fk3i85vhn Gabriel Onyenwife 0 105047 656980 2025-07-09T07:02:36Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1295737574|Gabriel Onyenwife]]" 656980 wikitext text/x-wiki '''Gabriel Onyenwife''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Oyi / Ayamelum a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Anambra|Jihar Anambra]]. An zabe shi a cikin Majalisar a zaben 2015 a karkashin All Progressives Grand Alliance (APGA).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/gabriel-onyenwife |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nwafor |date=2018-03-23 |title=Indelible footprints of 'Gabriel Onyenwife' in the Green chamber |url=https://www.vanguardngr.com/2018/03/indelible-footprints-gabriel-onyenwife-hallow-chamber/amp/ |access-date=2025-01-08 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] l9t7aq0whhbe0jxitvcvpmsetvnoz98 656981 656980 2025-07-09T07:03:08Z Nnamadee 31123 656981 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gabriel Onyenwife''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Oyi / Ayamelum a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Anambra|Jihar Anambra]]. An zabe shi a cikin Majalisar a zaben 2015 a karkashin All Progressives Grand Alliance (APGA).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/gabriel-onyenwife |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nwafor |date=2018-03-23 |title=Indelible footprints of 'Gabriel Onyenwife' in the Green chamber |url=https://www.vanguardngr.com/2018/03/indelible-footprints-gabriel-onyenwife-hallow-chamber/amp/ |access-date=2025-01-08 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ldbqnf3s1ku4pkx0tg7yhxmv96pqoik 656982 656981 2025-07-09T07:03:30Z Nnamadee 31123 656982 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gabriel Onyenwife''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Oyi / Ayamelum a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Anambra|Jihar Anambra]]. An zabe shi a cikin Majalisar a zaben shekarar 2015 a karkashin All Progressives Grand Alliance (APGA).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/gabriel-onyenwife |access-date=2025-01-08 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nwafor |date=2018-03-23 |title=Indelible footprints of 'Gabriel Onyenwife' in the Green chamber |url=https://www.vanguardngr.com/2018/03/indelible-footprints-gabriel-onyenwife-hallow-chamber/amp/ |access-date=2025-01-08 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 75qtt4syqm3msvungob3oxvyp9qv0r9 Ibrahim Babajide Obanikoro 0 105048 656983 2025-07-09T07:07:50Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1298438204|Ibrahim Babajide Obanikoro]]" 656983 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Honourable|name=Ibrahim Babajide Obanikoro|image=|caption=|other_names=also referred to as IBO|birth_date={{birth date and age|1981|06|30}}|birth_place=Lagos|nationality=Nigerian|occupation=Politician|party=All Progressives Congress (APC)|otherparty=Peoples Democratic Party|website=https://ibo.org.ng/}} '''Ibrahim Babajide Obanikoro''' (wanda ake kira IBO <ref>{{Cite web |last=Duke |first=Salman |date=2020-12-04 |title=MEET THE MAN: MHR IBRAHIM BABAJIDE OBANIKORO Proudly serving Eti-Osa Federal Constituency, Lagos… |url=https://medium.com/@2804mediaconcept/meet-the-man-representative-ibrahim-babajide-obanikoro-proudly-serving-eti-osa-federal-1d733921fa5d |access-date=2023-03-03 |website=Medium |language=en}}</ref>) ɗan siyasan Najeriya ne. == Rayuwa ta farko, ilimi da aiki == An haifi Ibrahim Babajide Obanikoro a ranar 30 ga Yuni, 1981 <ref>{{Cite web |title=Public offices held by Ibrahim Babajide Obanikoro in Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/ibrahim-babajide-obanikoro |access-date=2023-03-04 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref> a [[Lagos (birni)|Legas]], Najeriya . Mahaifinsa, [[Musiliu Obanikoro]], tsohon Sanata ne na Najeriya kuma ya yi aiki a matsayin Ministan Tsaro na Jiha, Ya halarci [[King's College, Lagos|Kwalejin Sarki, Legas]], Najeriya, kafin ya nemi ilimi mafi girma a Amurka. Ya sami digiri na farko a fannin kimiyyar siyasa daga Jami'ar Jihar St. Cloud da ke [[Minnesota]], Amurka, kuma ya sami digiri na biyu a fannin gudanar da gwamnati (MPA) daga Jami'an Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-03 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Yayinda yake karatu a Amurka, ya sami ilimi da ƙwarewa a cikin gudanar da shari'ar aikata laifuka kuma ya kammala aikin horarwa a Kotun da ke Jami'ar St. Cloud, Minnesota. Ya yi aiki a matsayin Mataimakin Jami'in Hulɗa a ƙarƙashin Kwamishinan Turner a Gundumar Brooklyn Borough . Bugu da ƙari, ya yi aiki a matsayin Mataimakin Digiri a Jami'ar Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-04 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Bayan kammala karatunsa a Amurka, Babajide ya koma Najeriya, inda ya sami rundunar matasa ta kasa (NYSC) tare da Zenith Bank PLC. An riƙe shi a matsayin Mataimakin zartarwa a bankin kuma daga baya ya shiga MOB Integrated Services Nigeria Limited, inda ya hau matsayin zartarwa. Ya kafa Ejide Farms da Ilori Farm House waɗanda suka ƙware a cikin samar da kifi na tilapia, shanu, da rams. <ref>{{Cite web |date=4 March 2023 |title=Ibrahim Obanikoro: I Want to Leave Footprints on People's Heart |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2020/02/07/ibrahim-obanikoro-i-want-to-leave-footprints-on-peoples-heart/ |access-date=2023-03-04 |website=This Day Live}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ibrahim Bababjide Obanikoro ya fara tafiyarsa ta siyasa yana da shekaru 29 a 2011 lokacin da ya gudu zuwa Majalisar Dokokin Jihar Legas a matsayin wakilin Majalisa ta Eti-Osa II, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP), wanda ya rasa.<ref>{{Cite web |title=House of Assembly polls: I'm confident of winning – Jide Obanikoro |url=https://www.vanguardngr.com/2015/04/house-of-assembly-polls-im-confident-of-winning-jide-obanikoro/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya ya yi takara a matsayin Shugaban kasa na Yankin Ci gaban Gundumar Ikoyi / Obalende kuma an ayyana shi a matsayin mai nasara.<ref>{{Cite web |last=ABDULWAHAB |first=ABDULAH |last2=ONOZURE DANIA |first2=DANIA |last3=OLADEPO |first3=MICHAEL |title=Tribunal declares PDP's Obanikoro winner of LG Poll |url=https://www.vanguardngr.com/2012/10/tribunal-declares-pdps-obanikoro-winner-of-lagos-lg-poll/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard Newspaper}}</ref> Koyaya, nasarar da ya samu ta hanyar hukuncin [[Kotun daukaka kara]] a kan dalilai na fasaha.<ref>{{Cite web |title=LG Poll – Obanikoro Loses As Appeal Tribunal Restores Chairmanship to ACN |url=https://allafrica.com/stories/201302010298.html |website=AllAfrica}}</ref> A watan Fabrairun 2018, Babajide ya shiga jam'iyyar da ke mulki, All Progressives Congress (APC). <ref>{{Cite web |title=Babajide Obanikoro Declares for APC Friday – THISDAYLIVE |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2018/02/15/babajide-obanikoro-declares-for-apc-friday/ |access-date=2023-03-09 |website=www.thisdaylive.com}}</ref> A cikin layi tare da motsi na "Not-Too-Young-To-Run", <ref>{{Cite web |title="Not Too Young to Run" – Nigeria's youth and politics |url=https://www.wfd.org/story/not-too-young-run-nigerias-youth-and-politics |access-date=2023-03-04 |website=Westminster Foundation for Democracy |language=en}}</ref> a cikin babban zaben 2019, ya yi takara don kujerar Majalisar Wakilai a mazabarsa - Majalisa ta Tarayya ta Eti-Osa - a ƙarƙashin tutar APC kuma an zabe shi. <ref>{{Cite web |title=Buhari signs not too young to run bill |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/270538-breaking-buhari-signs-not-too-young-to-run-bill.html |access-date=2023-03-04 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Obanikoro urges constituents to vote for APC candidates. |url=https://www.vanguardngr.com/2019/02/obanikoro-urges-constituents-to-vote-for-apc-candidates/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya aka rantsar da shi a matsayin memba na Young Parliamentarians Forum (YPF) na Majalisar Dokoki ta 9 kuma aka zaba mataimakin shugaban.<ref>{{Cite web |last=admin |date=2019-10-22 |title=Lawan inaugurates Tukura, Obanikoro as chairman, deputy of Young Parliamentarians Forum – Chronicle.ng |url=https://www.chronicle.ng/2019/10/lawan-inaugurates-young-parliamentarians-forum/ |access-date=2023-03-04 |website=www.chronicle.ng |language=en-US}}</ref> A matsayinsa na memba na Majalisar Wakilai, ya ƙaddamar da shirin karfafawa wanda ya ba da tallafin kuɗi ga ƙananan 'yan kasuwa, babura ga ƙungiyoyin mazauna, da ma'aikatan tsaro don taimakawa kokarin tsaron al'umma. Ya sauƙaƙa shirye-shiryen majalisa da yawa waɗanda Hukumar Kula da Ƙananan Kasuwanci ta Najeriya (SMEDAN) ta tallafawa don yaki da talauci da inganta ci gaban mutum a Eti-Osa. <ref>{{Cite web |title=Obanikoro holds his first empowerment programme |url=https://www.vanguardngr.com/2020/01/rep-obanikoro-holds-his-first-empowerment-programme/?fbclid=IwAR1G7m5_dTOPopV6P8W3mE9MFcqLG1E5c9Ta9bXgfSxU1dDn2344YuN4-SY |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Ya kuma rarraba kwamfyutoci sama da 1,000 ga dalibai, ƙungiyoyin mazauna, da 'yan sanda na Najeriya a mazabarsa.<ref>{{Cite web |date=12 January 2022 |title=Obanikoro distributes 1000 laptops to police, students, others |url=https://www.vanguardngr.com/2022/01/obanikoro-distributes-1000-laptops-to-police-students-others/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 January 2022 |title=Obanikoro assures Eti-Osa constituents of good representation |url=https://thenationonlineng.net/obanikoro-assures-eti-osa-constituents-of-good-representation/ |access-date=4 March 2023 |website=The Nation}}</ref> Koyaya, Obanikoro ya rasa takarar sake zabensa zuwa Majalisar Wakilai ta Eti-Osa ga dan takarar [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]], [[Thaddeus Attah|Attah Thaddeus]] . <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=13 Big Upsets in #NigeriaElections2023 |url=https://punchng.com/13-big-upsets-in-nigeriaelections2023/ |access-date=2023-03-04 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> == Rikici na tikitin mazabar == <ref>{{Cite web |date=2022-06-15 |title=Elegushi or Obanikoro? Confusion over Lagos APC reps ticket for Eti-Osa constituency |url=https://www.thecable.ng/elegushi-or-obanikoro-confusion-over-lagos-apc-reps-ticket-for-eti-osa-constituency |access-date=2023-03-04 |website=TheCable |language=en-US}}</ref>A watan Mayu na shekara ta 2022, wata gardama ta tashi bayan zaben fidda gwani na Majalisar Wakilai na Majalisar Wasanni na Majalisar Wakin Gidan Gidan Gida na Majalisar Wakanni ta Tarayya.[1] Ibrahim Babajide Obanikoro ya rasa takararsa na karo na biyu da kuri'u 23 ga Oyekanmi Elegushi, wanda ya sami kuri'u 25.<ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=News Agency of |date=2022-05-27 |title=Babajide Obanikoro loses Lagos APC House of Reps ticket to Elegushi |url=https://gazettengr.com/babajide-obanikoro-loses-lagos-apc-house-of-reps-ticket-to-elegushi/ |access-date=2023-03-04 |website=Peoples Gazette |language=en-US}}</ref> Koyaya, Elegushi ya nuna girmamawa ga jagorancin jam'iyyar kuma da son rai ya janye takararsa, ya warware gardamar.<ref>{{Cite web |last=Silas |first=Don |date=2022-06-15 |title=Elegushi surrenders APC Reps ticket for Eti-Osa federal constituency, gives reason |url=https://dailypost.ng/2022/06/15/elegushi-surrenders-apc-reps-ticket-for-eti-osa-federal-constituency-gives-reason/ |access-date=2023-03-04 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1981]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] a5qgaf6uai65yd1nqjxhqrkkngwzjk8 656984 656983 2025-07-09T07:08:20Z Nnamadee 31123 656984 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Honourable|name=Ibrahim Babajide Obanikoro|image=|caption=|other_names=also referred to as IBO|birth_date={{birth date and age|1981|06|30}}|birth_place=Lagos|nationality=Nigerian|occupation=Politician|party=All Progressives Congress (APC)|otherparty=Peoples Democratic Party|website=https://ibo.org.ng/}}{{Databox}} '''Ibrahim Babajide Obanikoro''' (wanda ake kira IBO <ref>{{Cite web |last=Duke |first=Salman |date=2020-12-04 |title=MEET THE MAN: MHR IBRAHIM BABAJIDE OBANIKORO Proudly serving Eti-Osa Federal Constituency, Lagos… |url=https://medium.com/@2804mediaconcept/meet-the-man-representative-ibrahim-babajide-obanikoro-proudly-serving-eti-osa-federal-1d733921fa5d |access-date=2023-03-03 |website=Medium |language=en}}</ref>) ɗan siyasan Najeriya ne. == Rayuwa ta farko, ilimi da aiki == An haifi Ibrahim Babajide Obanikoro a ranar 30 ga Yuni, 1981 <ref>{{Cite web |title=Public offices held by Ibrahim Babajide Obanikoro in Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/ibrahim-babajide-obanikoro |access-date=2023-03-04 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref> a [[Lagos (birni)|Legas]], Najeriya . Mahaifinsa, [[Musiliu Obanikoro]], tsohon Sanata ne na Najeriya kuma ya yi aiki a matsayin Ministan Tsaro na Jiha, Ya halarci [[King's College, Lagos|Kwalejin Sarki, Legas]], Najeriya, kafin ya nemi ilimi mafi girma a Amurka. Ya sami digiri na farko a fannin kimiyyar siyasa daga Jami'ar Jihar St. Cloud da ke [[Minnesota]], Amurka, kuma ya sami digiri na biyu a fannin gudanar da gwamnati (MPA) daga Jami'an Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-03 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Yayinda yake karatu a Amurka, ya sami ilimi da ƙwarewa a cikin gudanar da shari'ar aikata laifuka kuma ya kammala aikin horarwa a Kotun da ke Jami'ar St. Cloud, Minnesota. Ya yi aiki a matsayin Mataimakin Jami'in Hulɗa a ƙarƙashin Kwamishinan Turner a Gundumar Brooklyn Borough . Bugu da ƙari, ya yi aiki a matsayin Mataimakin Digiri a Jami'ar Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-04 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Bayan kammala karatunsa a Amurka, Babajide ya koma Najeriya, inda ya sami rundunar matasa ta kasa (NYSC) tare da Zenith Bank PLC. An riƙe shi a matsayin Mataimakin zartarwa a bankin kuma daga baya ya shiga MOB Integrated Services Nigeria Limited, inda ya hau matsayin zartarwa. Ya kafa Ejide Farms da Ilori Farm House waɗanda suka ƙware a cikin samar da kifi na tilapia, shanu, da rams. <ref>{{Cite web |date=4 March 2023 |title=Ibrahim Obanikoro: I Want to Leave Footprints on People's Heart |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2020/02/07/ibrahim-obanikoro-i-want-to-leave-footprints-on-peoples-heart/ |access-date=2023-03-04 |website=This Day Live}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ibrahim Bababjide Obanikoro ya fara tafiyarsa ta siyasa yana da shekaru 29 a 2011 lokacin da ya gudu zuwa Majalisar Dokokin Jihar Legas a matsayin wakilin Majalisa ta Eti-Osa II, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP), wanda ya rasa.<ref>{{Cite web |title=House of Assembly polls: I'm confident of winning – Jide Obanikoro |url=https://www.vanguardngr.com/2015/04/house-of-assembly-polls-im-confident-of-winning-jide-obanikoro/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya ya yi takara a matsayin Shugaban kasa na Yankin Ci gaban Gundumar Ikoyi / Obalende kuma an ayyana shi a matsayin mai nasara.<ref>{{Cite web |last=ABDULWAHAB |first=ABDULAH |last2=ONOZURE DANIA |first2=DANIA |last3=OLADEPO |first3=MICHAEL |title=Tribunal declares PDP's Obanikoro winner of LG Poll |url=https://www.vanguardngr.com/2012/10/tribunal-declares-pdps-obanikoro-winner-of-lagos-lg-poll/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard Newspaper}}</ref> Koyaya, nasarar da ya samu ta hanyar hukuncin [[Kotun daukaka kara]] a kan dalilai na fasaha.<ref>{{Cite web |title=LG Poll – Obanikoro Loses As Appeal Tribunal Restores Chairmanship to ACN |url=https://allafrica.com/stories/201302010298.html |website=AllAfrica}}</ref> A watan Fabrairun 2018, Babajide ya shiga jam'iyyar da ke mulki, All Progressives Congress (APC). <ref>{{Cite web |title=Babajide Obanikoro Declares for APC Friday – THISDAYLIVE |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2018/02/15/babajide-obanikoro-declares-for-apc-friday/ |access-date=2023-03-09 |website=www.thisdaylive.com}}</ref> A cikin layi tare da motsi na "Not-Too-Young-To-Run", <ref>{{Cite web |title="Not Too Young to Run" – Nigeria's youth and politics |url=https://www.wfd.org/story/not-too-young-run-nigerias-youth-and-politics |access-date=2023-03-04 |website=Westminster Foundation for Democracy |language=en}}</ref> a cikin babban zaben 2019, ya yi takara don kujerar Majalisar Wakilai a mazabarsa - Majalisa ta Tarayya ta Eti-Osa - a ƙarƙashin tutar APC kuma an zabe shi. <ref>{{Cite web |title=Buhari signs not too young to run bill |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/270538-breaking-buhari-signs-not-too-young-to-run-bill.html |access-date=2023-03-04 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Obanikoro urges constituents to vote for APC candidates. |url=https://www.vanguardngr.com/2019/02/obanikoro-urges-constituents-to-vote-for-apc-candidates/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya aka rantsar da shi a matsayin memba na Young Parliamentarians Forum (YPF) na Majalisar Dokoki ta 9 kuma aka zaba mataimakin shugaban.<ref>{{Cite web |last=admin |date=2019-10-22 |title=Lawan inaugurates Tukura, Obanikoro as chairman, deputy of Young Parliamentarians Forum – Chronicle.ng |url=https://www.chronicle.ng/2019/10/lawan-inaugurates-young-parliamentarians-forum/ |access-date=2023-03-04 |website=www.chronicle.ng |language=en-US}}</ref> A matsayinsa na memba na Majalisar Wakilai, ya ƙaddamar da shirin karfafawa wanda ya ba da tallafin kuɗi ga ƙananan 'yan kasuwa, babura ga ƙungiyoyin mazauna, da ma'aikatan tsaro don taimakawa kokarin tsaron al'umma. Ya sauƙaƙa shirye-shiryen majalisa da yawa waɗanda Hukumar Kula da Ƙananan Kasuwanci ta Najeriya (SMEDAN) ta tallafawa don yaki da talauci da inganta ci gaban mutum a Eti-Osa. <ref>{{Cite web |title=Obanikoro holds his first empowerment programme |url=https://www.vanguardngr.com/2020/01/rep-obanikoro-holds-his-first-empowerment-programme/?fbclid=IwAR1G7m5_dTOPopV6P8W3mE9MFcqLG1E5c9Ta9bXgfSxU1dDn2344YuN4-SY |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Ya kuma rarraba kwamfyutoci sama da 1,000 ga dalibai, ƙungiyoyin mazauna, da 'yan sanda na Najeriya a mazabarsa.<ref>{{Cite web |date=12 January 2022 |title=Obanikoro distributes 1000 laptops to police, students, others |url=https://www.vanguardngr.com/2022/01/obanikoro-distributes-1000-laptops-to-police-students-others/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 January 2022 |title=Obanikoro assures Eti-Osa constituents of good representation |url=https://thenationonlineng.net/obanikoro-assures-eti-osa-constituents-of-good-representation/ |access-date=4 March 2023 |website=The Nation}}</ref> Koyaya, Obanikoro ya rasa takarar sake zabensa zuwa Majalisar Wakilai ta Eti-Osa ga dan takarar [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]], [[Thaddeus Attah|Attah Thaddeus]] . <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=13 Big Upsets in #NigeriaElections2023 |url=https://punchng.com/13-big-upsets-in-nigeriaelections2023/ |access-date=2023-03-04 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> == Rikici na tikitin mazabar == <ref>{{Cite web |date=2022-06-15 |title=Elegushi or Obanikoro? Confusion over Lagos APC reps ticket for Eti-Osa constituency |url=https://www.thecable.ng/elegushi-or-obanikoro-confusion-over-lagos-apc-reps-ticket-for-eti-osa-constituency |access-date=2023-03-04 |website=TheCable |language=en-US}}</ref>A watan Mayu na shekara ta 2022, wata gardama ta tashi bayan zaben fidda gwani na Majalisar Wakilai na Majalisar Wasanni na Majalisar Wakin Gidan Gidan Gida na Majalisar Wakanni ta Tarayya.[1] Ibrahim Babajide Obanikoro ya rasa takararsa na karo na biyu da kuri'u 23 ga Oyekanmi Elegushi, wanda ya sami kuri'u 25.<ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=News Agency of |date=2022-05-27 |title=Babajide Obanikoro loses Lagos APC House of Reps ticket to Elegushi |url=https://gazettengr.com/babajide-obanikoro-loses-lagos-apc-house-of-reps-ticket-to-elegushi/ |access-date=2023-03-04 |website=Peoples Gazette |language=en-US}}</ref> Koyaya, Elegushi ya nuna girmamawa ga jagorancin jam'iyyar kuma da son rai ya janye takararsa, ya warware gardamar.<ref>{{Cite web |last=Silas |first=Don |date=2022-06-15 |title=Elegushi surrenders APC Reps ticket for Eti-Osa federal constituency, gives reason |url=https://dailypost.ng/2022/06/15/elegushi-surrenders-apc-reps-ticket-for-eti-osa-federal-constituency-gives-reason/ |access-date=2023-03-04 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1981]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 3i54ons0qkdrdyke25458t1gbq9t7k1 656985 656984 2025-07-09T07:08:37Z Nnamadee 31123 656985 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Honourable|name=Ibrahim Babajide Obanikoro|image=|caption=|other_names=also referred to as IBO|birth_date={{birth date and age|1981|06|30}}|birth_place=Lagos|nationality=Nigerian|occupation=Politician|party=All Progressives Congress (APC)|otherparty=Peoples Democratic Party|website=https://ibo.org.ng/}}{{Databox}} '''Ibrahim Babajide Obanikoro''' (wanda ake kira IBO <ref>{{Cite web |last=Duke |first=Salman |date=2020-12-04 |title=MEET THE MAN: MHR IBRAHIM BABAJIDE OBANIKORO Proudly serving Eti-Osa Federal Constituency, Lagos… |url=https://medium.com/@2804mediaconcept/meet-the-man-representative-ibrahim-babajide-obanikoro-proudly-serving-eti-osa-federal-1d733921fa5d |access-date=2023-03-03 |website=Medium |language=en}}</ref>) ɗan siyasan Najeriya ne. == Rayuwa ta farko, ilimi da aiki == An haifi Ibrahim Babajide Obanikoro a ranar 30 ga watan Yuni, 1981 <ref>{{Cite web |title=Public offices held by Ibrahim Babajide Obanikoro in Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/ibrahim-babajide-obanikoro |access-date=2023-03-04 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref> a [[Lagos (birni)|Legas]], Najeriya . Mahaifinsa, [[Musiliu Obanikoro]], tsohon Sanata ne na Najeriya kuma ya yi aiki a matsayin Ministan Tsaro na Jiha, Ya halarci [[King's College, Lagos|Kwalejin Sarki, Legas]], Najeriya, kafin ya nemi ilimi mafi girma a Amurka. Ya sami digiri na farko a fannin kimiyyar siyasa daga Jami'ar Jihar St. Cloud da ke [[Minnesota]], Amurka, kuma ya sami digiri na biyu a fannin gudanar da gwamnati (MPA) daga Jami'an Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-03 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Yayinda yake karatu a Amurka, ya sami ilimi da ƙwarewa a cikin gudanar da shari'ar aikata laifuka kuma ya kammala aikin horarwa a Kotun da ke Jami'ar St. Cloud, Minnesota. Ya yi aiki a matsayin Mataimakin Jami'in Hulɗa a ƙarƙashin Kwamishinan Turner a Gundumar Brooklyn Borough . Bugu da ƙari, ya yi aiki a matsayin Mataimakin Digiri a Jami'ar Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-04 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Bayan kammala karatunsa a Amurka, Babajide ya koma Najeriya, inda ya sami rundunar matasa ta kasa (NYSC) tare da Zenith Bank PLC. An riƙe shi a matsayin Mataimakin zartarwa a bankin kuma daga baya ya shiga MOB Integrated Services Nigeria Limited, inda ya hau matsayin zartarwa. Ya kafa Ejide Farms da Ilori Farm House waɗanda suka ƙware a cikin samar da kifi na tilapia, shanu, da rams. <ref>{{Cite web |date=4 March 2023 |title=Ibrahim Obanikoro: I Want to Leave Footprints on People's Heart |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2020/02/07/ibrahim-obanikoro-i-want-to-leave-footprints-on-peoples-heart/ |access-date=2023-03-04 |website=This Day Live}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ibrahim Bababjide Obanikoro ya fara tafiyarsa ta siyasa yana da shekaru 29 a 2011 lokacin da ya gudu zuwa Majalisar Dokokin Jihar Legas a matsayin wakilin Majalisa ta Eti-Osa II, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP), wanda ya rasa.<ref>{{Cite web |title=House of Assembly polls: I'm confident of winning – Jide Obanikoro |url=https://www.vanguardngr.com/2015/04/house-of-assembly-polls-im-confident-of-winning-jide-obanikoro/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya ya yi takara a matsayin Shugaban kasa na Yankin Ci gaban Gundumar Ikoyi / Obalende kuma an ayyana shi a matsayin mai nasara.<ref>{{Cite web |last=ABDULWAHAB |first=ABDULAH |last2=ONOZURE DANIA |first2=DANIA |last3=OLADEPO |first3=MICHAEL |title=Tribunal declares PDP's Obanikoro winner of LG Poll |url=https://www.vanguardngr.com/2012/10/tribunal-declares-pdps-obanikoro-winner-of-lagos-lg-poll/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard Newspaper}}</ref> Koyaya, nasarar da ya samu ta hanyar hukuncin [[Kotun daukaka kara]] a kan dalilai na fasaha.<ref>{{Cite web |title=LG Poll – Obanikoro Loses As Appeal Tribunal Restores Chairmanship to ACN |url=https://allafrica.com/stories/201302010298.html |website=AllAfrica}}</ref> A watan Fabrairun 2018, Babajide ya shiga jam'iyyar da ke mulki, All Progressives Congress (APC). <ref>{{Cite web |title=Babajide Obanikoro Declares for APC Friday – THISDAYLIVE |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2018/02/15/babajide-obanikoro-declares-for-apc-friday/ |access-date=2023-03-09 |website=www.thisdaylive.com}}</ref> A cikin layi tare da motsi na "Not-Too-Young-To-Run", <ref>{{Cite web |title="Not Too Young to Run" – Nigeria's youth and politics |url=https://www.wfd.org/story/not-too-young-run-nigerias-youth-and-politics |access-date=2023-03-04 |website=Westminster Foundation for Democracy |language=en}}</ref> a cikin babban zaben 2019, ya yi takara don kujerar Majalisar Wakilai a mazabarsa - Majalisa ta Tarayya ta Eti-Osa - a ƙarƙashin tutar APC kuma an zabe shi. <ref>{{Cite web |title=Buhari signs not too young to run bill |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/270538-breaking-buhari-signs-not-too-young-to-run-bill.html |access-date=2023-03-04 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Obanikoro urges constituents to vote for APC candidates. |url=https://www.vanguardngr.com/2019/02/obanikoro-urges-constituents-to-vote-for-apc-candidates/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya aka rantsar da shi a matsayin memba na Young Parliamentarians Forum (YPF) na Majalisar Dokoki ta 9 kuma aka zaba mataimakin shugaban.<ref>{{Cite web |last=admin |date=2019-10-22 |title=Lawan inaugurates Tukura, Obanikoro as chairman, deputy of Young Parliamentarians Forum – Chronicle.ng |url=https://www.chronicle.ng/2019/10/lawan-inaugurates-young-parliamentarians-forum/ |access-date=2023-03-04 |website=www.chronicle.ng |language=en-US}}</ref> A matsayinsa na memba na Majalisar Wakilai, ya ƙaddamar da shirin karfafawa wanda ya ba da tallafin kuɗi ga ƙananan 'yan kasuwa, babura ga ƙungiyoyin mazauna, da ma'aikatan tsaro don taimakawa kokarin tsaron al'umma. Ya sauƙaƙa shirye-shiryen majalisa da yawa waɗanda Hukumar Kula da Ƙananan Kasuwanci ta Najeriya (SMEDAN) ta tallafawa don yaki da talauci da inganta ci gaban mutum a Eti-Osa. <ref>{{Cite web |title=Obanikoro holds his first empowerment programme |url=https://www.vanguardngr.com/2020/01/rep-obanikoro-holds-his-first-empowerment-programme/?fbclid=IwAR1G7m5_dTOPopV6P8W3mE9MFcqLG1E5c9Ta9bXgfSxU1dDn2344YuN4-SY |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Ya kuma rarraba kwamfyutoci sama da 1,000 ga dalibai, ƙungiyoyin mazauna, da 'yan sanda na Najeriya a mazabarsa.<ref>{{Cite web |date=12 January 2022 |title=Obanikoro distributes 1000 laptops to police, students, others |url=https://www.vanguardngr.com/2022/01/obanikoro-distributes-1000-laptops-to-police-students-others/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 January 2022 |title=Obanikoro assures Eti-Osa constituents of good representation |url=https://thenationonlineng.net/obanikoro-assures-eti-osa-constituents-of-good-representation/ |access-date=4 March 2023 |website=The Nation}}</ref> Koyaya, Obanikoro ya rasa takarar sake zabensa zuwa Majalisar Wakilai ta Eti-Osa ga dan takarar [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]], [[Thaddeus Attah|Attah Thaddeus]] . <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=13 Big Upsets in #NigeriaElections2023 |url=https://punchng.com/13-big-upsets-in-nigeriaelections2023/ |access-date=2023-03-04 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> == Rikici na tikitin mazabar == <ref>{{Cite web |date=2022-06-15 |title=Elegushi or Obanikoro? Confusion over Lagos APC reps ticket for Eti-Osa constituency |url=https://www.thecable.ng/elegushi-or-obanikoro-confusion-over-lagos-apc-reps-ticket-for-eti-osa-constituency |access-date=2023-03-04 |website=TheCable |language=en-US}}</ref>A watan Mayu na shekara ta 2022, wata gardama ta tashi bayan zaben fidda gwani na Majalisar Wakilai na Majalisar Wasanni na Majalisar Wakin Gidan Gidan Gida na Majalisar Wakanni ta Tarayya.[1] Ibrahim Babajide Obanikoro ya rasa takararsa na karo na biyu da kuri'u 23 ga Oyekanmi Elegushi, wanda ya sami kuri'u 25.<ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=News Agency of |date=2022-05-27 |title=Babajide Obanikoro loses Lagos APC House of Reps ticket to Elegushi |url=https://gazettengr.com/babajide-obanikoro-loses-lagos-apc-house-of-reps-ticket-to-elegushi/ |access-date=2023-03-04 |website=Peoples Gazette |language=en-US}}</ref> Koyaya, Elegushi ya nuna girmamawa ga jagorancin jam'iyyar kuma da son rai ya janye takararsa, ya warware gardamar.<ref>{{Cite web |last=Silas |first=Don |date=2022-06-15 |title=Elegushi surrenders APC Reps ticket for Eti-Osa federal constituency, gives reason |url=https://dailypost.ng/2022/06/15/elegushi-surrenders-apc-reps-ticket-for-eti-osa-federal-constituency-gives-reason/ |access-date=2023-03-04 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1981]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 2vag8wt9o8oe80g8lnubm2zccx6at5r 656986 656985 2025-07-09T07:08:55Z Nnamadee 31123 656986 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Honourable|name=Ibrahim Babajide Obanikoro|image=|caption=|other_names=also referred to as IBO|birth_date={{birth date and age|1981|06|30}}|birth_place=Lagos|nationality=Nigerian|occupation=Politician|party=All Progressives Congress (APC)|otherparty=Peoples Democratic Party|website=https://ibo.org.ng/}}{{Databox}} '''Ibrahim Babajide Obanikoro''' (wanda ake kira IBO <ref>{{Cite web |last=Duke |first=Salman |date=2020-12-04 |title=MEET THE MAN: MHR IBRAHIM BABAJIDE OBANIKORO Proudly serving Eti-Osa Federal Constituency, Lagos… |url=https://medium.com/@2804mediaconcept/meet-the-man-representative-ibrahim-babajide-obanikoro-proudly-serving-eti-osa-federal-1d733921fa5d |access-date=2023-03-03 |website=Medium |language=en}}</ref>) ɗan siyasan Najeriya ne. == Rayuwa ta farko, ilimi da aiki == An haifi Ibrahim Babajide Obanikoro a ranar 30 ga watan Yuni, shekara ta 1981 <ref>{{Cite web |title=Public offices held by Ibrahim Babajide Obanikoro in Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/ibrahim-babajide-obanikoro |access-date=2023-03-04 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref> a [[Lagos (birni)|Legas]], Najeriya . Mahaifinsa, [[Musiliu Obanikoro]], tsohon Sanata ne na Najeriya kuma ya yi aiki a matsayin Ministan Tsaro na Jiha, Ya halarci [[King's College, Lagos|Kwalejin Sarki, Legas]], Najeriya, kafin ya nemi ilimi mafi girma a Amurka. Ya sami digiri na farko a fannin kimiyyar siyasa daga Jami'ar Jihar St. Cloud da ke [[Minnesota]], Amurka, kuma ya sami digiri na biyu a fannin gudanar da gwamnati (MPA) daga Jami'an Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-03 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Yayinda yake karatu a Amurka, ya sami ilimi da ƙwarewa a cikin gudanar da shari'ar aikata laifuka kuma ya kammala aikin horarwa a Kotun da ke Jami'ar St. Cloud, Minnesota. Ya yi aiki a matsayin Mataimakin Jami'in Hulɗa a ƙarƙashin Kwamishinan Turner a Gundumar Brooklyn Borough . Bugu da ƙari, ya yi aiki a matsayin Mataimakin Digiri a Jami'ar Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-04 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Bayan kammala karatunsa a Amurka, Babajide ya koma Najeriya, inda ya sami rundunar matasa ta kasa (NYSC) tare da Zenith Bank PLC. An riƙe shi a matsayin Mataimakin zartarwa a bankin kuma daga baya ya shiga MOB Integrated Services Nigeria Limited, inda ya hau matsayin zartarwa. Ya kafa Ejide Farms da Ilori Farm House waɗanda suka ƙware a cikin samar da kifi na tilapia, shanu, da rams. <ref>{{Cite web |date=4 March 2023 |title=Ibrahim Obanikoro: I Want to Leave Footprints on People's Heart |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2020/02/07/ibrahim-obanikoro-i-want-to-leave-footprints-on-peoples-heart/ |access-date=2023-03-04 |website=This Day Live}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ibrahim Bababjide Obanikoro ya fara tafiyarsa ta siyasa yana da shekaru 29 a 2011 lokacin da ya gudu zuwa Majalisar Dokokin Jihar Legas a matsayin wakilin Majalisa ta Eti-Osa II, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP), wanda ya rasa.<ref>{{Cite web |title=House of Assembly polls: I'm confident of winning – Jide Obanikoro |url=https://www.vanguardngr.com/2015/04/house-of-assembly-polls-im-confident-of-winning-jide-obanikoro/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya ya yi takara a matsayin Shugaban kasa na Yankin Ci gaban Gundumar Ikoyi / Obalende kuma an ayyana shi a matsayin mai nasara.<ref>{{Cite web |last=ABDULWAHAB |first=ABDULAH |last2=ONOZURE DANIA |first2=DANIA |last3=OLADEPO |first3=MICHAEL |title=Tribunal declares PDP's Obanikoro winner of LG Poll |url=https://www.vanguardngr.com/2012/10/tribunal-declares-pdps-obanikoro-winner-of-lagos-lg-poll/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard Newspaper}}</ref> Koyaya, nasarar da ya samu ta hanyar hukuncin [[Kotun daukaka kara]] a kan dalilai na fasaha.<ref>{{Cite web |title=LG Poll – Obanikoro Loses As Appeal Tribunal Restores Chairmanship to ACN |url=https://allafrica.com/stories/201302010298.html |website=AllAfrica}}</ref> A watan Fabrairun 2018, Babajide ya shiga jam'iyyar da ke mulki, All Progressives Congress (APC). <ref>{{Cite web |title=Babajide Obanikoro Declares for APC Friday – THISDAYLIVE |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2018/02/15/babajide-obanikoro-declares-for-apc-friday/ |access-date=2023-03-09 |website=www.thisdaylive.com}}</ref> A cikin layi tare da motsi na "Not-Too-Young-To-Run", <ref>{{Cite web |title="Not Too Young to Run" – Nigeria's youth and politics |url=https://www.wfd.org/story/not-too-young-run-nigerias-youth-and-politics |access-date=2023-03-04 |website=Westminster Foundation for Democracy |language=en}}</ref> a cikin babban zaben 2019, ya yi takara don kujerar Majalisar Wakilai a mazabarsa - Majalisa ta Tarayya ta Eti-Osa - a ƙarƙashin tutar APC kuma an zabe shi. <ref>{{Cite web |title=Buhari signs not too young to run bill |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/270538-breaking-buhari-signs-not-too-young-to-run-bill.html |access-date=2023-03-04 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Obanikoro urges constituents to vote for APC candidates. |url=https://www.vanguardngr.com/2019/02/obanikoro-urges-constituents-to-vote-for-apc-candidates/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya aka rantsar da shi a matsayin memba na Young Parliamentarians Forum (YPF) na Majalisar Dokoki ta 9 kuma aka zaba mataimakin shugaban.<ref>{{Cite web |last=admin |date=2019-10-22 |title=Lawan inaugurates Tukura, Obanikoro as chairman, deputy of Young Parliamentarians Forum – Chronicle.ng |url=https://www.chronicle.ng/2019/10/lawan-inaugurates-young-parliamentarians-forum/ |access-date=2023-03-04 |website=www.chronicle.ng |language=en-US}}</ref> A matsayinsa na memba na Majalisar Wakilai, ya ƙaddamar da shirin karfafawa wanda ya ba da tallafin kuɗi ga ƙananan 'yan kasuwa, babura ga ƙungiyoyin mazauna, da ma'aikatan tsaro don taimakawa kokarin tsaron al'umma. Ya sauƙaƙa shirye-shiryen majalisa da yawa waɗanda Hukumar Kula da Ƙananan Kasuwanci ta Najeriya (SMEDAN) ta tallafawa don yaki da talauci da inganta ci gaban mutum a Eti-Osa. <ref>{{Cite web |title=Obanikoro holds his first empowerment programme |url=https://www.vanguardngr.com/2020/01/rep-obanikoro-holds-his-first-empowerment-programme/?fbclid=IwAR1G7m5_dTOPopV6P8W3mE9MFcqLG1E5c9Ta9bXgfSxU1dDn2344YuN4-SY |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Ya kuma rarraba kwamfyutoci sama da 1,000 ga dalibai, ƙungiyoyin mazauna, da 'yan sanda na Najeriya a mazabarsa.<ref>{{Cite web |date=12 January 2022 |title=Obanikoro distributes 1000 laptops to police, students, others |url=https://www.vanguardngr.com/2022/01/obanikoro-distributes-1000-laptops-to-police-students-others/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 January 2022 |title=Obanikoro assures Eti-Osa constituents of good representation |url=https://thenationonlineng.net/obanikoro-assures-eti-osa-constituents-of-good-representation/ |access-date=4 March 2023 |website=The Nation}}</ref> Koyaya, Obanikoro ya rasa takarar sake zabensa zuwa Majalisar Wakilai ta Eti-Osa ga dan takarar [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]], [[Thaddeus Attah|Attah Thaddeus]] . <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=13 Big Upsets in #NigeriaElections2023 |url=https://punchng.com/13-big-upsets-in-nigeriaelections2023/ |access-date=2023-03-04 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> == Rikici na tikitin mazabar == <ref>{{Cite web |date=2022-06-15 |title=Elegushi or Obanikoro? Confusion over Lagos APC reps ticket for Eti-Osa constituency |url=https://www.thecable.ng/elegushi-or-obanikoro-confusion-over-lagos-apc-reps-ticket-for-eti-osa-constituency |access-date=2023-03-04 |website=TheCable |language=en-US}}</ref>A watan Mayu na shekara ta 2022, wata gardama ta tashi bayan zaben fidda gwani na Majalisar Wakilai na Majalisar Wasanni na Majalisar Wakin Gidan Gidan Gida na Majalisar Wakanni ta Tarayya.[1] Ibrahim Babajide Obanikoro ya rasa takararsa na karo na biyu da kuri'u 23 ga Oyekanmi Elegushi, wanda ya sami kuri'u 25.<ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=News Agency of |date=2022-05-27 |title=Babajide Obanikoro loses Lagos APC House of Reps ticket to Elegushi |url=https://gazettengr.com/babajide-obanikoro-loses-lagos-apc-house-of-reps-ticket-to-elegushi/ |access-date=2023-03-04 |website=Peoples Gazette |language=en-US}}</ref> Koyaya, Elegushi ya nuna girmamawa ga jagorancin jam'iyyar kuma da son rai ya janye takararsa, ya warware gardamar.<ref>{{Cite web |last=Silas |first=Don |date=2022-06-15 |title=Elegushi surrenders APC Reps ticket for Eti-Osa federal constituency, gives reason |url=https://dailypost.ng/2022/06/15/elegushi-surrenders-apc-reps-ticket-for-eti-osa-federal-constituency-gives-reason/ |access-date=2023-03-04 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1981]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ignpf2z9gy8tqj26hq9zqv5m17zia9o 656987 656986 2025-07-09T07:09:37Z Nnamadee 31123 656987 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Honourable|name=Ibrahim Babajide Obanikoro|image=|caption=|other_names=also referred to as IBO|birth_date={{birth date and age|1981|06|30}}|birth_place=Lagos|nationality=Nigerian|occupation=Politician|party=All Progressives Congress (APC)|otherparty=Peoples Democratic Party|website=https://ibo.org.ng/}}{{Databox}} '''Ibrahim Babajide Obanikoro''' (wanda ake kira IBO <ref>{{Cite web |last=Duke |first=Salman |date=2020-12-04 |title=MEET THE MAN: MHR IBRAHIM BABAJIDE OBANIKORO Proudly serving Eti-Osa Federal Constituency, Lagos… |url=https://medium.com/@2804mediaconcept/meet-the-man-representative-ibrahim-babajide-obanikoro-proudly-serving-eti-osa-federal-1d733921fa5d |access-date=2023-03-03 |website=Medium |language=en}}</ref>) ɗan siyasan Najeriya ne. == Rayuwa ta farko, ilimi da aiki == An haifi Ibrahim Babajide Obanikoro a ranar 30 ga watan Yuni, shekara ta 1981 <ref>{{Cite web |title=Public offices held by Ibrahim Babajide Obanikoro in Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/ibrahim-babajide-obanikoro |access-date=2023-03-04 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref> a [[Lagos (birni)|Legas]], Najeriya . Mahaifinsa, [[Musiliu Obanikoro]], tsohon Sanata ne na Najeriya kuma ya yi aiki a matsayin Ministan Tsaro na Jiha, Ya halarci [[King's College, Lagos|Kwalejin Sarki, Legas]], Najeriya, kafin ya nemi ilimi mafi girma a Amurka. Ya sami digiri na farko a fannin kimiyyar siyasa daga Jami'ar Jihar St. Cloud da ke [[Minnesota]], Amurka, kuma ya sami digiri na biyu a fannin gudanar da gwamnati (MPA) daga Jami'an Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-03 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Yayinda yake karatu a Amurka, ya sami ilimi da ƙwarewa a cikin gudanar da shari'ar aikata laifuka kuma ya kammala aikin horarwa a Kotun da ke Jami'ar St. Cloud, Minnesota. Ya yi aiki a matsayin Mataimakin Jami'in Hulɗa a ƙarƙashin Kwamishinan Turner a Gundumar Brooklyn Borough . Bugu da ƙari, ya yi aiki a matsayin Mataimakin Digiri a Jami'ar Pace da ke New York.<ref>{{Cite web |last=ADANIKIN |first=Olugbenga |date=2021-10-01 |title=Profiling Obanikoro's son who canvassed closure of domiciliary accounts to fix naira debacle |url=https://www.icirnigeria.org/profiling-obanikoros-son-who-called-for-shut-down-of-domiciliary-accounts-to-fix-naira-debacle/ |access-date=2023-03-04 |website=The ICIR- Latest News, Politics, Governance, Elections, Investigation, Factcheck, Covid-19 |language=en-GB}}</ref> Bayan kammala karatunsa a Amurka, Babajide ya koma Najeriya, inda ya sami rundunar matasa ta kasa (NYSC) tare da Zenith Bank PLC. An riƙe shi a matsayin Mataimakin zartarwa a bankin kuma daga baya ya shiga MOB Integrated Services Nigeria Limited, inda ya hau matsayin zartarwa. Ya kafa Ejide Farms da Ilori Farm House waɗanda suka ƙware a cikin samar da kifi na tilapia, shanu, da rams. <ref>{{Cite web |date=4 March 2023 |title=Ibrahim Obanikoro: I Want to Leave Footprints on People's Heart |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2020/02/07/ibrahim-obanikoro-i-want-to-leave-footprints-on-peoples-heart/ |access-date=2023-03-04 |website=This Day Live}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ibrahim Bababjide Obanikoro ya fara tafiyarsa ta siyasa yana da shekaru 29 a 2011 lokacin da ya gudu zuwa Majalisar Dokokin Jihar Legas a matsayin wakilin Majalisa ta Eti-Osa II, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP), wanda ya rasa.<ref>{{Cite web |title=House of Assembly polls: I'm confident of winning – Jide Obanikoro |url=https://www.vanguardngr.com/2015/04/house-of-assembly-polls-im-confident-of-winning-jide-obanikoro/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya ya yi takara a matsayin Shugaban kasa na Yankin Ci gaban Gundumar Ikoyi / Obalende kuma an ayyana shi a matsayin mai nasara.<ref>{{Cite web |last=ABDULWAHAB |first=ABDULAH |last2=ONOZURE DANIA |first2=DANIA |last3=OLADEPO |first3=MICHAEL |title=Tribunal declares PDP's Obanikoro winner of LG Poll |url=https://www.vanguardngr.com/2012/10/tribunal-declares-pdps-obanikoro-winner-of-lagos-lg-poll/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard Newspaper}}</ref> Koyaya, nasarar da ya samu ta hanyar hukuncin [[Kotun daukaka kara]] a kan dalilai na fasaha.<ref>{{Cite web |title=LG Poll – Obanikoro Loses As Appeal Tribunal Restores Chairmanship to ACN |url=https://allafrica.com/stories/201302010298.html |website=AllAfrica}}</ref> A watan Fabrairun shekara ta 2018, Babajide ya shiga jam'iyyar da ke mulki, All Progressives Congress (APC). <ref>{{Cite web |title=Babajide Obanikoro Declares for APC Friday – THISDAYLIVE |url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2018/02/15/babajide-obanikoro-declares-for-apc-friday/ |access-date=2023-03-09 |website=www.thisdaylive.com}}</ref> A cikin layi tare da motsi na "Not-Too-Young-To-Run", <ref>{{Cite web |title="Not Too Young to Run" – Nigeria's youth and politics |url=https://www.wfd.org/story/not-too-young-run-nigerias-youth-and-politics |access-date=2023-03-04 |website=Westminster Foundation for Democracy |language=en}}</ref> a cikin babban zaben 2019, ya yi takara don kujerar Majalisar Wakilai a mazabarsa - Majalisa ta Tarayya ta Eti-Osa - a ƙarƙashin tutar APC kuma an zabe shi. <ref>{{Cite web |title=Buhari signs not too young to run bill |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/270538-breaking-buhari-signs-not-too-young-to-run-bill.html |access-date=2023-03-04 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Obanikoro urges constituents to vote for APC candidates. |url=https://www.vanguardngr.com/2019/02/obanikoro-urges-constituents-to-vote-for-apc-candidates/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Daga baya aka rantsar da shi a matsayin memba na Young Parliamentarians Forum (YPF) na Majalisar Dokoki ta 9 kuma aka zaba mataimakin shugaban.<ref>{{Cite web |last=admin |date=2019-10-22 |title=Lawan inaugurates Tukura, Obanikoro as chairman, deputy of Young Parliamentarians Forum – Chronicle.ng |url=https://www.chronicle.ng/2019/10/lawan-inaugurates-young-parliamentarians-forum/ |access-date=2023-03-04 |website=www.chronicle.ng |language=en-US}}</ref> A matsayinsa na memba na Majalisar Wakilai, ya ƙaddamar da shirin karfafawa wanda ya ba da tallafin kuɗi ga ƙananan 'yan kasuwa, babura ga ƙungiyoyin mazauna, da ma'aikatan tsaro don taimakawa kokarin tsaron al'umma. Ya sauƙaƙa shirye-shiryen majalisa da yawa waɗanda Hukumar Kula da Ƙananan Kasuwanci ta Najeriya (SMEDAN) ta tallafawa don yaki da talauci da inganta ci gaban mutum a Eti-Osa. <ref>{{Cite web |title=Obanikoro holds his first empowerment programme |url=https://www.vanguardngr.com/2020/01/rep-obanikoro-holds-his-first-empowerment-programme/?fbclid=IwAR1G7m5_dTOPopV6P8W3mE9MFcqLG1E5c9Ta9bXgfSxU1dDn2344YuN4-SY |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref> Ya kuma rarraba kwamfyutoci sama da 1,000 ga dalibai, ƙungiyoyin mazauna, da 'yan sanda na Najeriya a mazabarsa.<ref>{{Cite web |date=12 January 2022 |title=Obanikoro distributes 1000 laptops to police, students, others |url=https://www.vanguardngr.com/2022/01/obanikoro-distributes-1000-laptops-to-police-students-others/ |access-date=4 March 2023 |website=Vanguard}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 January 2022 |title=Obanikoro assures Eti-Osa constituents of good representation |url=https://thenationonlineng.net/obanikoro-assures-eti-osa-constituents-of-good-representation/ |access-date=4 March 2023 |website=The Nation}}</ref> Koyaya, Obanikoro ya rasa takarar sake zabensa zuwa Majalisar Wakilai ta Eti-Osa ga dan takarar [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]], [[Thaddeus Attah|Attah Thaddeus]] . <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=13 Big Upsets in #NigeriaElections2023 |url=https://punchng.com/13-big-upsets-in-nigeriaelections2023/ |access-date=2023-03-04 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> == Rikici na tikitin mazabar == <ref>{{Cite web |date=2022-06-15 |title=Elegushi or Obanikoro? Confusion over Lagos APC reps ticket for Eti-Osa constituency |url=https://www.thecable.ng/elegushi-or-obanikoro-confusion-over-lagos-apc-reps-ticket-for-eti-osa-constituency |access-date=2023-03-04 |website=TheCable |language=en-US}}</ref>A watan Mayu na shekara ta 2022, wata gardama ta tashi bayan zaben fidda gwani na Majalisar Wakilai na Majalisar Wasanni na Majalisar Wakin Gidan Gidan Gida na Majalisar Wakanni ta Tarayya.[1] Ibrahim Babajide Obanikoro ya rasa takararsa na karo na biyu da kuri'u 23 ga Oyekanmi Elegushi, wanda ya sami kuri'u 25.<ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=News Agency of |date=2022-05-27 |title=Babajide Obanikoro loses Lagos APC House of Reps ticket to Elegushi |url=https://gazettengr.com/babajide-obanikoro-loses-lagos-apc-house-of-reps-ticket-to-elegushi/ |access-date=2023-03-04 |website=Peoples Gazette |language=en-US}}</ref> Koyaya, Elegushi ya nuna girmamawa ga jagorancin jam'iyyar kuma da son rai ya janye takararsa, ya warware gardamar.<ref>{{Cite web |last=Silas |first=Don |date=2022-06-15 |title=Elegushi surrenders APC Reps ticket for Eti-Osa federal constituency, gives reason |url=https://dailypost.ng/2022/06/15/elegushi-surrenders-apc-reps-ticket-for-eti-osa-federal-constituency-gives-reason/ |access-date=2023-03-04 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1981]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] dcrt90usz5mi04pndkybytwyd8sv1oe Osinakachukwu Ideozu 0 105049 656988 2025-07-09T07:25:10Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1269129301|Osinakachukwu Ideozu]]" 656988 wikitext text/x-wiki '''Osinakachukwu Ideozu''' (an haife shi a watan Yulin shekara ta 1965) ɗan kasuwa ne na Najeriya kuma ɗan siyasan Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a . A halin yanzu memba ne na [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] wanda ke wakiltar gundumar Rivers West. Ideozu ya kasance memba kuma Whip na Ƙananan Ƙasa na Majalisar Dokokin Jihar Rivers daga 1999 zuwa 2003 inda ya wakilci Ahoada East I kuma daga baya aka zabe shi a cikin [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|Majalisar Wakilai ta Najeriya]] tsakanin 2003 da 2007 inda ya wakiltar Abua-Odual / Ahoada East Federal Constituency . <ref name="Ide3">{{Cite web |title=Honourable Members of the 4th House of Assembly (1999–2003) |url=http://www.rsha.gov.ng/4thassembly.htm |access-date=10 April 2015 |website=Rsha.gov.ng}}</ref> An nada Ideozu a matsayin Kwamishinan Kudi mai daraja a watan Oktoba na shekara ta 2007 daga Gwamnan Jihar Rivers na lokacin, [[Rotimi Amaechi|Chibuike Amaechi]], matsayin da ya rike har zuwa watan Yunin shekara ta 2009 lokacin da aka rushe majalisar. == Ilimi == Ideozu ya halarci [[Jami'ar Jihar Ribas|Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Rivers]] inda ya yi karatun Gudanar da Gidaje. Yana cikin rikodin cewa Sanata Ideozu ya kammala karatu a 1989 tare da aji na farko. Ideozu kuma tana da digiri na Master of Business Administration (MBA) a fannin kudi da banki daga [[Jami'ar port harcourt|Jami'ar Port Harcourt]], Jihar Rivers. A ci gaba da karatunsa, Ideozu yana da wani digiri na biyu a cikin Gudanar da Muhalli daga [[Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu]] da kuma digiri na uku a cikin Manufofin Jama'a daga babbar Kwalejin Jami'ar London. Ideozu ya lashe lambobin yabo da yawa na ilimi ciki har da Kyautar Dean don Mafi kyawun Ɗalibi a Kwalejin Kimiyya ta Muhalli. Sanata Ideozu yana da PhD daga Jami'ar Vitez da LLB daga Jami'a ta Shari'a. <ref name="Ide4">{{Cite web |title=Osinaka Chukwu Ideozu |url=http://www.nassnig.org/oldsite/House/Personaldata/Rivers/osinaka.htm |access-date=10 April 2015 |website=Nassnig.org}}</ref> == Ayyukan sana'a == Sanata Ideozu mai binciken dukiya ne kuma mai daraja wanda Hukumar Kula da dukiya da masu daraja ta Najeriya (ESVABON) ta tabbatar da shi kuma memba ne na Cibiyar Kula da dukiyoyi da masu daraja (NIESV). Ideozu ita ce Babban Dan takara mafi kyau a cikin jarrabawar karshe ta 2004 da Cibiyar Nazarin Kasuwanci da Masu Daraja ta Najeriya (NIESV) ta gudanar. Ya kuma kasance dan takara mafi kyau kuma ya lashe kyaututtuka na batun don Ci gaban Dukiya da Rating da Haraji. Sanata Ideozu memba ne na Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya (Chartered) kuma memba ne na Ƙungiyar Manufofin Jama'a (United Kingdom) da Ƙungiyar Nazarin Manufofin Jama'a da Gudanarwa (Amurka) da sauransu. == Ayyukan Sanata == Ideozu ya lashe zaben fidda gwani na jam'iyyar Peoples Democratic Party a shekarar 2014 kuma ya zama mai ɗaukar ma'auni na jam'iyya don Gundumar Sanata ta Rivers West a Zaben Majalisar Dokokin Najeriya na 2015. A cikin babban zaben, an ayyana shi a matsayin mai nasara kuma an zabe shi da kuri'u 279,745 don kayar da 'yan takarar wasu jam'iyyun siyasa ciki har da dan takarar All Progressives Congress (APC) da tsohon abokin aikinsa kuma abokin hamayyarsa mafi kusa, Rt. Hon. Otelemaba Dan Amachree, Kakakin Majalisar Dokokin Jihar Rivers a lokacin. Sanata Ideozu a hukumance ya zama Sanata wanda ke wakiltar Gundumar Sanata ta Rivers West daga 9 ga Yuni 2015 biyo bayan nasarar da aka samu na rantsar da Majalisar Dattijai ta 8 ta Najeriya. == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] hr2pcta6ux05mvotzpkgykcvfgzonv8 656989 656988 2025-07-09T07:25:52Z Nnamadee 31123 656989 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Osinakachukwu Ideozu''' (an haife shi a watan Yulin shekara ta 1965) ɗan kasuwa ne na Najeriya kuma ɗan siyasan Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a . A halin yanzu memba ne na [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] wanda ke wakiltar gundumar Rivers West. Ideozu ya kasance memba kuma Whip na Ƙananan Ƙasa na Majalisar Dokokin Jihar Rivers daga 1999 zuwa 2003 inda ya wakilci Ahoada East I kuma daga baya aka zabe shi a cikin [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|Majalisar Wakilai ta Najeriya]] tsakanin 2003 da 2007 inda ya wakiltar Abua-Odual / Ahoada East Federal Constituency . <ref name="Ide3">{{Cite web |title=Honourable Members of the 4th House of Assembly (1999–2003) |url=http://www.rsha.gov.ng/4thassembly.htm |access-date=10 April 2015 |website=Rsha.gov.ng}}</ref> An nada Ideozu a matsayin Kwamishinan Kudi mai daraja a watan Oktoba na shekara ta 2007 daga Gwamnan Jihar Rivers na lokacin, [[Rotimi Amaechi|Chibuike Amaechi]], matsayin da ya rike har zuwa watan Yunin shekara ta 2009 lokacin da aka rushe majalisar. == Ilimi == Ideozu ya halarci [[Jami'ar Jihar Ribas|Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Rivers]] inda ya yi karatun Gudanar da Gidaje. Yana cikin rikodin cewa Sanata Ideozu ya kammala karatu a 1989 tare da aji na farko. Ideozu kuma tana da digiri na Master of Business Administration (MBA) a fannin kudi da banki daga [[Jami'ar port harcourt|Jami'ar Port Harcourt]], Jihar Rivers. A ci gaba da karatunsa, Ideozu yana da wani digiri na biyu a cikin Gudanar da Muhalli daga [[Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu]] da kuma digiri na uku a cikin Manufofin Jama'a daga babbar Kwalejin Jami'ar London. Ideozu ya lashe lambobin yabo da yawa na ilimi ciki har da Kyautar Dean don Mafi kyawun Ɗalibi a Kwalejin Kimiyya ta Muhalli. Sanata Ideozu yana da PhD daga Jami'ar Vitez da LLB daga Jami'a ta Shari'a. <ref name="Ide4">{{Cite web |title=Osinaka Chukwu Ideozu |url=http://www.nassnig.org/oldsite/House/Personaldata/Rivers/osinaka.htm |access-date=10 April 2015 |website=Nassnig.org}}</ref> == Ayyukan sana'a == Sanata Ideozu mai binciken dukiya ne kuma mai daraja wanda Hukumar Kula da dukiya da masu daraja ta Najeriya (ESVABON) ta tabbatar da shi kuma memba ne na Cibiyar Kula da dukiyoyi da masu daraja (NIESV). Ideozu ita ce Babban Dan takara mafi kyau a cikin jarrabawar karshe ta 2004 da Cibiyar Nazarin Kasuwanci da Masu Daraja ta Najeriya (NIESV) ta gudanar. Ya kuma kasance dan takara mafi kyau kuma ya lashe kyaututtuka na batun don Ci gaban Dukiya da Rating da Haraji. Sanata Ideozu memba ne na Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya (Chartered) kuma memba ne na Ƙungiyar Manufofin Jama'a (United Kingdom) da Ƙungiyar Nazarin Manufofin Jama'a da Gudanarwa (Amurka) da sauransu. == Ayyukan Sanata == Ideozu ya lashe zaben fidda gwani na jam'iyyar Peoples Democratic Party a shekarar 2014 kuma ya zama mai ɗaukar ma'auni na jam'iyya don Gundumar Sanata ta Rivers West a Zaben Majalisar Dokokin Najeriya na 2015. A cikin babban zaben, an ayyana shi a matsayin mai nasara kuma an zabe shi da kuri'u 279,745 don kayar da 'yan takarar wasu jam'iyyun siyasa ciki har da dan takarar All Progressives Congress (APC) da tsohon abokin aikinsa kuma abokin hamayyarsa mafi kusa, Rt. Hon. Otelemaba Dan Amachree, Kakakin Majalisar Dokokin Jihar Rivers a lokacin. Sanata Ideozu a hukumance ya zama Sanata wanda ke wakiltar Gundumar Sanata ta Rivers West daga 9 ga Yuni 2015 biyo bayan nasarar da aka samu na rantsar da Majalisar Dattijai ta 8 ta Najeriya. == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] m3bnkgn3qnodyamgzbfwaef7zg2wgt1 Dakuku Peterside 0 105050 656990 2025-07-09T07:36:36Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1298045747|Dakuku Peterside]]" 656990 wikitext text/x-wiki Dakuku Adol Peterside ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance tsohon Darakta Janar na Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya daga Maris 2016 zuwa Maris 2020. [1] [2][3] Kafin aikinsa a NIMASA, ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya. == Rayuwa ta farko da ilimi == Bayan kammala karatunsa daga makarantar Okrika Grammar School a 1986/87, ya tafi [[Jami'ar Jihar Ribas|Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Rivers]] (RSUST) a Port Harcourt, inda ya yi karatun kimiyyar dakin gwaje-gwaje na likita, ƙwararre a fannin haematology da ƙarin jini. An zabe shi Shugaban kasa, Ƙungiyar Ɗaliban Jihar Rivers a watan Janairun shekara ta 1992. Ya kuma kasance editan jaridar dalibai ''Kampuswatch'' . Peterside ya koma RSUST kuma ya sami digiri na biyu a cikin Gudanarwa. Ya sami digiri na biyu daga [[Jami'ar port harcourt|Jami'ar Port Harcourt]] . Peterside memba ne na Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya, ɗan'uwan Cibiyar Gudana da Masu ba da Shawara ta Najeriya, kuma memba ne na cibiyar Kimiyya ta Laboratory na Kiwon Lafiya ta Najeriya. == Ayyukan siyasa == Lokacin da ya kammala karatu daga RSUST, ya shiga aikin gwamnati. An fara nada shi Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers Peter Odili a kan Harkokin Dalibai da Matasa a watan Agustan 1999 yana da shekaru 29. <ref>{{Cite web |date=30 December 2018 |title=Dakuku Peterside: Celebrating a Wonderful Leader |url=https://www.vanguardngr.com/2018/12/dakuku-peterside-celebrating-a-wonderful-leader/ |website=Vanguard News}}</ref> An zabi Peterside a Majalisar Wakilai a shekara ta 2011, kuma ya yi aiki tsakanin Mayu 2011 da Mayu 2015 a matsayin shugaban, Kwamitin Majalisar kan albarkatun man fetur (Downstream) <ref>{{Cite web |date=11 March 2016 |title=Knocks As FG Appoints Amaechi's Man; Dakuku Peterside As DG NIMASA 1 ...Stakeholders say; he was appointed to come and make his own money, it is a setback for the maritime industry. |url=http://shippingposition.com.ng/main-news/knocks-as-fg-appoints-amaechis-man-dakuku-peterside-as-dg-nimasa-1-stakeholders-say-he-was |access-date=23 October 2017 |website=ShippingPosition Online |language=en}}</ref> inda yake da damar kula da dabarun man fetir da gas na kasa kamar Asusun Daidaita Man fetur, Hukumar Kula da Farashin Kayayyakin Man fetur. Ya haɗu da Asusun Ci gaban Fasahar Man Fetur. Ya jagoranci wasu 'yan majalisa don tallafawa da kuma tallafawa Dokar Masana'antar Man Fetur a matsayin shugaban Kwamitin Fasaha na Majalisar Wakilai. Ya gabatar da jimlar takardun ilimi 36 a kasashe biyar kan sake fasalin masana'antar Man Fetur da Gas da cibiyoyin gwamnati a kasashe masu tasowa. Kafin ya yi aiki a matsayin kwamishinan ayyukan, Peterside ya yi aiki ne a matsayin Babban Darakta, Cibiyar Ci Gaban da Jagora 2003-2007, Babban Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers a kan ayyuka (2003-2005), shugaban, [[Opobo–Nkoro|Opobo-Nkoro]] LGA (2002-2003), Mataimakin Na Musamman ga gwamnan Jihar River a kan Matasa da Harkokin Dalibai (1999-2002). Ya kuma yi aiki a lokaci guda a Kwamitin Cibiyar Black da African Arts da Al'adu. Ya yi aiki a matsayin Kwamishinan Ayyuka na Jihar Rivers daga Oktoba 2007 zuwa Janairu 2011. A matsayinsa na Kwamishinan ayyuka, ya gudanar da mafi girman aikin gine-gine a tarihin gine-ginen jihar, yana kula da jimlar ayyukan hanya 200 (ƙididdigar kilomita 1,000), gadoji 5, da gadoji 10 a cikin shekaru huɗu.&nbsp; A watan Maris na 2020, Shugaban Najeriya [[Muhammadu Buhari]] ya maye gurbin Peterside da [[Bashir Y Jamoh|Bashir da Jamoh]] a matsayin Darakta Janar na NIMASA . <ref>{{Cite web |date=5 March 2020 |title=Why Buhari sacked Dakuku as NIMASA Director-General — Official |url=https://shipsandports.com.ng/why-buhari-sacked-dakuku-as-nimasa-director-general-official/ |website=Ships & Ports}}</ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * NIMASA an ba da kyautar a matsayin Ƙungiyar Jama'a ta shekara ta 2016 Awards ta Tell Magazine * Peterside ya sami lambar yabo ta ƙwarewa a rayuwar jama'a a matsayin "Student-friendly" ta Gwamnatin Tarayyar Dalibai ta Uniport a cikin 2011 * A cikin 2019, ya sami lambar yabo ta Maritime Living Legend daga Maritime Media Limited saboda gudummawar da ya bayar ga bangaren teku na Najeriya. == Rayuwa ta mutum == Peterside ta auri Elima Dakuku Peterside, lauya kuma tana da 'ya'ya uku, Soba, Belema da Tamuno == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1970]] nupjp9ec7jma63r8e52yocjdanp9oo5 656991 656990 2025-07-09T07:37:08Z Nnamadee 31123 656991 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Dakuku Adol Peterside ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance tsohon Darakta Janar na Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya daga Maris 2016 zuwa Maris 2020. [1] [2][3] Kafin aikinsa a NIMASA, ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya. == Rayuwa ta farko da ilimi == Bayan kammala karatunsa daga makarantar Okrika Grammar School a 1986/87, ya tafi [[Jami'ar Jihar Ribas|Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Rivers]] (RSUST) a Port Harcourt, inda ya yi karatun kimiyyar dakin gwaje-gwaje na likita, ƙwararre a fannin haematology da ƙarin jini. An zabe shi Shugaban kasa, Ƙungiyar Ɗaliban Jihar Rivers a watan Janairun shekara ta 1992. Ya kuma kasance editan jaridar dalibai ''Kampuswatch'' . Peterside ya koma RSUST kuma ya sami digiri na biyu a cikin Gudanarwa. Ya sami digiri na biyu daga [[Jami'ar port harcourt|Jami'ar Port Harcourt]] . Peterside memba ne na Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya, ɗan'uwan Cibiyar Gudana da Masu ba da Shawara ta Najeriya, kuma memba ne na cibiyar Kimiyya ta Laboratory na Kiwon Lafiya ta Najeriya. == Ayyukan siyasa == Lokacin da ya kammala karatu daga RSUST, ya shiga aikin gwamnati. An fara nada shi Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers Peter Odili a kan Harkokin Dalibai da Matasa a watan Agustan 1999 yana da shekaru 29. <ref>{{Cite web |date=30 December 2018 |title=Dakuku Peterside: Celebrating a Wonderful Leader |url=https://www.vanguardngr.com/2018/12/dakuku-peterside-celebrating-a-wonderful-leader/ |website=Vanguard News}}</ref> An zabi Peterside a Majalisar Wakilai a shekara ta 2011, kuma ya yi aiki tsakanin Mayu 2011 da Mayu 2015 a matsayin shugaban, Kwamitin Majalisar kan albarkatun man fetur (Downstream) <ref>{{Cite web |date=11 March 2016 |title=Knocks As FG Appoints Amaechi's Man; Dakuku Peterside As DG NIMASA 1 ...Stakeholders say; he was appointed to come and make his own money, it is a setback for the maritime industry. |url=http://shippingposition.com.ng/main-news/knocks-as-fg-appoints-amaechis-man-dakuku-peterside-as-dg-nimasa-1-stakeholders-say-he-was |access-date=23 October 2017 |website=ShippingPosition Online |language=en}}</ref> inda yake da damar kula da dabarun man fetir da gas na kasa kamar Asusun Daidaita Man fetur, Hukumar Kula da Farashin Kayayyakin Man fetur. Ya haɗu da Asusun Ci gaban Fasahar Man Fetur. Ya jagoranci wasu 'yan majalisa don tallafawa da kuma tallafawa Dokar Masana'antar Man Fetur a matsayin shugaban Kwamitin Fasaha na Majalisar Wakilai. Ya gabatar da jimlar takardun ilimi 36 a kasashe biyar kan sake fasalin masana'antar Man Fetur da Gas da cibiyoyin gwamnati a kasashe masu tasowa. Kafin ya yi aiki a matsayin kwamishinan ayyukan, Peterside ya yi aiki ne a matsayin Babban Darakta, Cibiyar Ci Gaban da Jagora 2003-2007, Babban Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers a kan ayyuka (2003-2005), shugaban, [[Opobo–Nkoro|Opobo-Nkoro]] LGA (2002-2003), Mataimakin Na Musamman ga gwamnan Jihar River a kan Matasa da Harkokin Dalibai (1999-2002). Ya kuma yi aiki a lokaci guda a Kwamitin Cibiyar Black da African Arts da Al'adu. Ya yi aiki a matsayin Kwamishinan Ayyuka na Jihar Rivers daga Oktoba 2007 zuwa Janairu 2011. A matsayinsa na Kwamishinan ayyuka, ya gudanar da mafi girman aikin gine-gine a tarihin gine-ginen jihar, yana kula da jimlar ayyukan hanya 200 (ƙididdigar kilomita 1,000), gadoji 5, da gadoji 10 a cikin shekaru huɗu.&nbsp; A watan Maris na 2020, Shugaban Najeriya [[Muhammadu Buhari]] ya maye gurbin Peterside da [[Bashir Y Jamoh|Bashir da Jamoh]] a matsayin Darakta Janar na NIMASA . <ref>{{Cite web |date=5 March 2020 |title=Why Buhari sacked Dakuku as NIMASA Director-General — Official |url=https://shipsandports.com.ng/why-buhari-sacked-dakuku-as-nimasa-director-general-official/ |website=Ships & Ports}}</ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * NIMASA an ba da kyautar a matsayin Ƙungiyar Jama'a ta shekara ta 2016 Awards ta Tell Magazine * Peterside ya sami lambar yabo ta ƙwarewa a rayuwar jama'a a matsayin "Student-friendly" ta Gwamnatin Tarayyar Dalibai ta Uniport a cikin 2011 * A cikin 2019, ya sami lambar yabo ta Maritime Living Legend daga Maritime Media Limited saboda gudummawar da ya bayar ga bangaren teku na Najeriya. == Rayuwa ta mutum == Peterside ta auri Elima Dakuku Peterside, lauya kuma tana da 'ya'ya uku, Soba, Belema da Tamuno == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1970]] c992kv1o7jzmiiyx57z8rnb280ypb6c 656992 656991 2025-07-09T07:37:35Z Nnamadee 31123 656992 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Dakuku Adol Peterside ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance tsohon Darakta Janar na Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya daga watan Maris 2016 zuwa Maris 2020. [1] [2][3] Kafin aikinsa a NIMASA, ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya. == Rayuwa ta farko da ilimi == Bayan kammala karatunsa daga makarantar Okrika Grammar School a 1986/87, ya tafi [[Jami'ar Jihar Ribas|Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Rivers]] (RSUST) a Port Harcourt, inda ya yi karatun kimiyyar dakin gwaje-gwaje na likita, ƙwararre a fannin haematology da ƙarin jini. An zabe shi Shugaban kasa, Ƙungiyar Ɗaliban Jihar Rivers a watan Janairun shekara ta 1992. Ya kuma kasance editan jaridar dalibai ''Kampuswatch'' . Peterside ya koma RSUST kuma ya sami digiri na biyu a cikin Gudanarwa. Ya sami digiri na biyu daga [[Jami'ar port harcourt|Jami'ar Port Harcourt]] . Peterside memba ne na Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya, ɗan'uwan Cibiyar Gudana da Masu ba da Shawara ta Najeriya, kuma memba ne na cibiyar Kimiyya ta Laboratory na Kiwon Lafiya ta Najeriya. == Ayyukan siyasa == Lokacin da ya kammala karatu daga RSUST, ya shiga aikin gwamnati. An fara nada shi Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers Peter Odili a kan Harkokin Dalibai da Matasa a watan Agustan 1999 yana da shekaru 29. <ref>{{Cite web |date=30 December 2018 |title=Dakuku Peterside: Celebrating a Wonderful Leader |url=https://www.vanguardngr.com/2018/12/dakuku-peterside-celebrating-a-wonderful-leader/ |website=Vanguard News}}</ref> An zabi Peterside a Majalisar Wakilai a shekara ta 2011, kuma ya yi aiki tsakanin Mayu 2011 da Mayu 2015 a matsayin shugaban, Kwamitin Majalisar kan albarkatun man fetur (Downstream) <ref>{{Cite web |date=11 March 2016 |title=Knocks As FG Appoints Amaechi's Man; Dakuku Peterside As DG NIMASA 1 ...Stakeholders say; he was appointed to come and make his own money, it is a setback for the maritime industry. |url=http://shippingposition.com.ng/main-news/knocks-as-fg-appoints-amaechis-man-dakuku-peterside-as-dg-nimasa-1-stakeholders-say-he-was |access-date=23 October 2017 |website=ShippingPosition Online |language=en}}</ref> inda yake da damar kula da dabarun man fetir da gas na kasa kamar Asusun Daidaita Man fetur, Hukumar Kula da Farashin Kayayyakin Man fetur. Ya haɗu da Asusun Ci gaban Fasahar Man Fetur. Ya jagoranci wasu 'yan majalisa don tallafawa da kuma tallafawa Dokar Masana'antar Man Fetur a matsayin shugaban Kwamitin Fasaha na Majalisar Wakilai. Ya gabatar da jimlar takardun ilimi 36 a kasashe biyar kan sake fasalin masana'antar Man Fetur da Gas da cibiyoyin gwamnati a kasashe masu tasowa. Kafin ya yi aiki a matsayin kwamishinan ayyukan, Peterside ya yi aiki ne a matsayin Babban Darakta, Cibiyar Ci Gaban da Jagora 2003-2007, Babban Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers a kan ayyuka (2003-2005), shugaban, [[Opobo–Nkoro|Opobo-Nkoro]] LGA (2002-2003), Mataimakin Na Musamman ga gwamnan Jihar River a kan Matasa da Harkokin Dalibai (1999-2002). Ya kuma yi aiki a lokaci guda a Kwamitin Cibiyar Black da African Arts da Al'adu. Ya yi aiki a matsayin Kwamishinan Ayyuka na Jihar Rivers daga Oktoba 2007 zuwa Janairu 2011. A matsayinsa na Kwamishinan ayyuka, ya gudanar da mafi girman aikin gine-gine a tarihin gine-ginen jihar, yana kula da jimlar ayyukan hanya 200 (ƙididdigar kilomita 1,000), gadoji 5, da gadoji 10 a cikin shekaru huɗu.&nbsp; A watan Maris na 2020, Shugaban Najeriya [[Muhammadu Buhari]] ya maye gurbin Peterside da [[Bashir Y Jamoh|Bashir da Jamoh]] a matsayin Darakta Janar na NIMASA . <ref>{{Cite web |date=5 March 2020 |title=Why Buhari sacked Dakuku as NIMASA Director-General — Official |url=https://shipsandports.com.ng/why-buhari-sacked-dakuku-as-nimasa-director-general-official/ |website=Ships & Ports}}</ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * NIMASA an ba da kyautar a matsayin Ƙungiyar Jama'a ta shekara ta 2016 Awards ta Tell Magazine * Peterside ya sami lambar yabo ta ƙwarewa a rayuwar jama'a a matsayin "Student-friendly" ta Gwamnatin Tarayyar Dalibai ta Uniport a cikin 2011 * A cikin 2019, ya sami lambar yabo ta Maritime Living Legend daga Maritime Media Limited saboda gudummawar da ya bayar ga bangaren teku na Najeriya. == Rayuwa ta mutum == Peterside ta auri Elima Dakuku Peterside, lauya kuma tana da 'ya'ya uku, Soba, Belema da Tamuno == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1970]] rhyo8yvzgwyfvs7b35785fk49h2bp83 656993 656992 2025-07-09T07:37:51Z Nnamadee 31123 656993 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Dakuku Adol Peterside ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance tsohon Darakta Janar na Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya daga watan Maris shekara ta 2016 zuwa Maris 2020. [1] [2][3] Kafin aikinsa a NIMASA, ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya. == Rayuwa ta farko da ilimi == Bayan kammala karatunsa daga makarantar Okrika Grammar School a 1986/87, ya tafi [[Jami'ar Jihar Ribas|Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Rivers]] (RSUST) a Port Harcourt, inda ya yi karatun kimiyyar dakin gwaje-gwaje na likita, ƙwararre a fannin haematology da ƙarin jini. An zabe shi Shugaban kasa, Ƙungiyar Ɗaliban Jihar Rivers a watan Janairun shekara ta 1992. Ya kuma kasance editan jaridar dalibai ''Kampuswatch'' . Peterside ya koma RSUST kuma ya sami digiri na biyu a cikin Gudanarwa. Ya sami digiri na biyu daga [[Jami'ar port harcourt|Jami'ar Port Harcourt]] . Peterside memba ne na Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya, ɗan'uwan Cibiyar Gudana da Masu ba da Shawara ta Najeriya, kuma memba ne na cibiyar Kimiyya ta Laboratory na Kiwon Lafiya ta Najeriya. == Ayyukan siyasa == Lokacin da ya kammala karatu daga RSUST, ya shiga aikin gwamnati. An fara nada shi Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers Peter Odili a kan Harkokin Dalibai da Matasa a watan Agustan 1999 yana da shekaru 29. <ref>{{Cite web |date=30 December 2018 |title=Dakuku Peterside: Celebrating a Wonderful Leader |url=https://www.vanguardngr.com/2018/12/dakuku-peterside-celebrating-a-wonderful-leader/ |website=Vanguard News}}</ref> An zabi Peterside a Majalisar Wakilai a shekara ta 2011, kuma ya yi aiki tsakanin Mayu 2011 da Mayu 2015 a matsayin shugaban, Kwamitin Majalisar kan albarkatun man fetur (Downstream) <ref>{{Cite web |date=11 March 2016 |title=Knocks As FG Appoints Amaechi's Man; Dakuku Peterside As DG NIMASA 1 ...Stakeholders say; he was appointed to come and make his own money, it is a setback for the maritime industry. |url=http://shippingposition.com.ng/main-news/knocks-as-fg-appoints-amaechis-man-dakuku-peterside-as-dg-nimasa-1-stakeholders-say-he-was |access-date=23 October 2017 |website=ShippingPosition Online |language=en}}</ref> inda yake da damar kula da dabarun man fetir da gas na kasa kamar Asusun Daidaita Man fetur, Hukumar Kula da Farashin Kayayyakin Man fetur. Ya haɗu da Asusun Ci gaban Fasahar Man Fetur. Ya jagoranci wasu 'yan majalisa don tallafawa da kuma tallafawa Dokar Masana'antar Man Fetur a matsayin shugaban Kwamitin Fasaha na Majalisar Wakilai. Ya gabatar da jimlar takardun ilimi 36 a kasashe biyar kan sake fasalin masana'antar Man Fetur da Gas da cibiyoyin gwamnati a kasashe masu tasowa. Kafin ya yi aiki a matsayin kwamishinan ayyukan, Peterside ya yi aiki ne a matsayin Babban Darakta, Cibiyar Ci Gaban da Jagora 2003-2007, Babban Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers a kan ayyuka (2003-2005), shugaban, [[Opobo–Nkoro|Opobo-Nkoro]] LGA (2002-2003), Mataimakin Na Musamman ga gwamnan Jihar River a kan Matasa da Harkokin Dalibai (1999-2002). Ya kuma yi aiki a lokaci guda a Kwamitin Cibiyar Black da African Arts da Al'adu. Ya yi aiki a matsayin Kwamishinan Ayyuka na Jihar Rivers daga Oktoba 2007 zuwa Janairu 2011. A matsayinsa na Kwamishinan ayyuka, ya gudanar da mafi girman aikin gine-gine a tarihin gine-ginen jihar, yana kula da jimlar ayyukan hanya 200 (ƙididdigar kilomita 1,000), gadoji 5, da gadoji 10 a cikin shekaru huɗu.&nbsp; A watan Maris na 2020, Shugaban Najeriya [[Muhammadu Buhari]] ya maye gurbin Peterside da [[Bashir Y Jamoh|Bashir da Jamoh]] a matsayin Darakta Janar na NIMASA . <ref>{{Cite web |date=5 March 2020 |title=Why Buhari sacked Dakuku as NIMASA Director-General — Official |url=https://shipsandports.com.ng/why-buhari-sacked-dakuku-as-nimasa-director-general-official/ |website=Ships & Ports}}</ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * NIMASA an ba da kyautar a matsayin Ƙungiyar Jama'a ta shekara ta 2016 Awards ta Tell Magazine * Peterside ya sami lambar yabo ta ƙwarewa a rayuwar jama'a a matsayin "Student-friendly" ta Gwamnatin Tarayyar Dalibai ta Uniport a cikin 2011 * A cikin 2019, ya sami lambar yabo ta Maritime Living Legend daga Maritime Media Limited saboda gudummawar da ya bayar ga bangaren teku na Najeriya. == Rayuwa ta mutum == Peterside ta auri Elima Dakuku Peterside, lauya kuma tana da 'ya'ya uku, Soba, Belema da Tamuno == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1970]] hq6v2wkesx3vjlo39oob8zuxzstxqc9 656994 656993 2025-07-09T07:39:23Z Nnamadee 31123 656994 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Dakuku Adol Peterside ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance tsohon Darakta Janar na Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya daga watan Maris shekara ta 2016 zuwa watan Maris 2020. [1] [2][3] Kafin aikinsa a NIMASA, ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya. == Rayuwa ta farko da ilimi == Bayan kammala karatunsa daga makarantar Okrika Grammar School a 1986/87, ya tafi [[Jami'ar Jihar Ribas|Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Rivers]] (RSUST) a Port Harcourt, inda ya yi karatun kimiyyar dakin gwaje-gwaje na likita, ƙwararre a fannin haematology da ƙarin jini. An zabe shi Shugaban kasa, Ƙungiyar Ɗaliban Jihar Rivers a watan Janairun shekara ta 1992. Ya kuma kasance editan jaridar dalibai ''Kampuswatch'' . Peterside ya koma RSUST kuma ya sami digiri na biyu a cikin Gudanarwa. Ya sami digiri na biyu daga [[Jami'ar port harcourt|Jami'ar Port Harcourt]] . Peterside memba ne na Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya, ɗan'uwan Cibiyar Gudana da Masu ba da Shawara ta Najeriya, kuma memba ne na cibiyar Kimiyya ta Laboratory na Kiwon Lafiya ta Najeriya. == Ayyukan siyasa == Lokacin da ya kammala karatu daga RSUST, ya shiga aikin gwamnati. An fara nada shi Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers Peter Odili a kan Harkokin Dalibai da Matasa a watan Agustan 1999 yana da shekaru 29. <ref>{{Cite web |date=30 December 2018 |title=Dakuku Peterside: Celebrating a Wonderful Leader |url=https://www.vanguardngr.com/2018/12/dakuku-peterside-celebrating-a-wonderful-leader/ |website=Vanguard News}}</ref> An zabi Peterside a Majalisar Wakilai a shekara ta 2011, kuma ya yi aiki tsakanin Mayu 2011 da Mayu 2015 a matsayin shugaban, Kwamitin Majalisar kan albarkatun man fetur (Downstream) <ref>{{Cite web |date=11 March 2016 |title=Knocks As FG Appoints Amaechi's Man; Dakuku Peterside As DG NIMASA 1 ...Stakeholders say; he was appointed to come and make his own money, it is a setback for the maritime industry. |url=http://shippingposition.com.ng/main-news/knocks-as-fg-appoints-amaechis-man-dakuku-peterside-as-dg-nimasa-1-stakeholders-say-he-was |access-date=23 October 2017 |website=ShippingPosition Online |language=en}}</ref> inda yake da damar kula da dabarun man fetir da gas na kasa kamar Asusun Daidaita Man fetur, Hukumar Kula da Farashin Kayayyakin Man fetur. Ya haɗu da Asusun Ci gaban Fasahar Man Fetur. Ya jagoranci wasu 'yan majalisa don tallafawa da kuma tallafawa Dokar Masana'antar Man Fetur a matsayin shugaban Kwamitin Fasaha na Majalisar Wakilai. Ya gabatar da jimlar takardun ilimi 36 a kasashe biyar kan sake fasalin masana'antar Man Fetur da Gas da cibiyoyin gwamnati a kasashe masu tasowa. Kafin ya yi aiki a matsayin kwamishinan ayyukan, Peterside ya yi aiki ne a matsayin Babban Darakta, Cibiyar Ci Gaban da Jagora 2003-2007, Babban Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers a kan ayyuka (2003-2005), shugaban, [[Opobo–Nkoro|Opobo-Nkoro]] LGA (2002-2003), Mataimakin Na Musamman ga gwamnan Jihar River a kan Matasa da Harkokin Dalibai (1999-2002). Ya kuma yi aiki a lokaci guda a Kwamitin Cibiyar Black da African Arts da Al'adu. Ya yi aiki a matsayin Kwamishinan Ayyuka na Jihar Rivers daga Oktoba 2007 zuwa Janairu 2011. A matsayinsa na Kwamishinan ayyuka, ya gudanar da mafi girman aikin gine-gine a tarihin gine-ginen jihar, yana kula da jimlar ayyukan hanya 200 (ƙididdigar kilomita 1,000), gadoji 5, da gadoji 10 a cikin shekaru huɗu.&nbsp; A watan Maris na 2020, Shugaban Najeriya [[Muhammadu Buhari]] ya maye gurbin Peterside da [[Bashir Y Jamoh|Bashir da Jamoh]] a matsayin Darakta Janar na NIMASA . <ref>{{Cite web |date=5 March 2020 |title=Why Buhari sacked Dakuku as NIMASA Director-General — Official |url=https://shipsandports.com.ng/why-buhari-sacked-dakuku-as-nimasa-director-general-official/ |website=Ships & Ports}}</ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * NIMASA an ba da kyautar a matsayin Ƙungiyar Jama'a ta shekara ta 2016 Awards ta Tell Magazine * Peterside ya sami lambar yabo ta ƙwarewa a rayuwar jama'a a matsayin "Student-friendly" ta Gwamnatin Tarayyar Dalibai ta Uniport a cikin 2011 * A cikin 2019, ya sami lambar yabo ta Maritime Living Legend daga Maritime Media Limited saboda gudummawar da ya bayar ga bangaren teku na Najeriya. == Rayuwa ta mutum == Peterside ta auri Elima Dakuku Peterside, lauya kuma tana da 'ya'ya uku, Soba, Belema da Tamuno == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1970]] q9tpkbc5l9ex0d2fb4dk4o8mmy0kihg 656995 656994 2025-07-09T07:39:43Z Nnamadee 31123 656995 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Dakuku Adol Peterside ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance tsohon Darakta Janar na Hukumar Kula da Ruwa da Tsaro ta Najeriya daga watan Maris shekara ta 2016 zuwa watan Maris shekara ta 2020. [1] [2][3] Kafin aikinsa a NIMASA, ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya. == Rayuwa ta farko da ilimi == Bayan kammala karatunsa daga makarantar Okrika Grammar School a 1986/87, ya tafi [[Jami'ar Jihar Ribas|Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Rivers]] (RSUST) a Port Harcourt, inda ya yi karatun kimiyyar dakin gwaje-gwaje na likita, ƙwararre a fannin haematology da ƙarin jini. An zabe shi Shugaban kasa, Ƙungiyar Ɗaliban Jihar Rivers a watan Janairun shekara ta 1992. Ya kuma kasance editan jaridar dalibai ''Kampuswatch'' . Peterside ya koma RSUST kuma ya sami digiri na biyu a cikin Gudanarwa. Ya sami digiri na biyu daga [[Jami'ar port harcourt|Jami'ar Port Harcourt]] . Peterside memba ne na Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya, ɗan'uwan Cibiyar Gudana da Masu ba da Shawara ta Najeriya, kuma memba ne na cibiyar Kimiyya ta Laboratory na Kiwon Lafiya ta Najeriya. == Ayyukan siyasa == Lokacin da ya kammala karatu daga RSUST, ya shiga aikin gwamnati. An fara nada shi Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers Peter Odili a kan Harkokin Dalibai da Matasa a watan Agustan 1999 yana da shekaru 29. <ref>{{Cite web |date=30 December 2018 |title=Dakuku Peterside: Celebrating a Wonderful Leader |url=https://www.vanguardngr.com/2018/12/dakuku-peterside-celebrating-a-wonderful-leader/ |website=Vanguard News}}</ref> An zabi Peterside a Majalisar Wakilai a shekara ta 2011, kuma ya yi aiki tsakanin Mayu 2011 da Mayu 2015 a matsayin shugaban, Kwamitin Majalisar kan albarkatun man fetur (Downstream) <ref>{{Cite web |date=11 March 2016 |title=Knocks As FG Appoints Amaechi's Man; Dakuku Peterside As DG NIMASA 1 ...Stakeholders say; he was appointed to come and make his own money, it is a setback for the maritime industry. |url=http://shippingposition.com.ng/main-news/knocks-as-fg-appoints-amaechis-man-dakuku-peterside-as-dg-nimasa-1-stakeholders-say-he-was |access-date=23 October 2017 |website=ShippingPosition Online |language=en}}</ref> inda yake da damar kula da dabarun man fetir da gas na kasa kamar Asusun Daidaita Man fetur, Hukumar Kula da Farashin Kayayyakin Man fetur. Ya haɗu da Asusun Ci gaban Fasahar Man Fetur. Ya jagoranci wasu 'yan majalisa don tallafawa da kuma tallafawa Dokar Masana'antar Man Fetur a matsayin shugaban Kwamitin Fasaha na Majalisar Wakilai. Ya gabatar da jimlar takardun ilimi 36 a kasashe biyar kan sake fasalin masana'antar Man Fetur da Gas da cibiyoyin gwamnati a kasashe masu tasowa. Kafin ya yi aiki a matsayin kwamishinan ayyukan, Peterside ya yi aiki ne a matsayin Babban Darakta, Cibiyar Ci Gaban da Jagora 2003-2007, Babban Mataimakin Musamman ga Gwamnan Jihar Rivers a kan ayyuka (2003-2005), shugaban, [[Opobo–Nkoro|Opobo-Nkoro]] LGA (2002-2003), Mataimakin Na Musamman ga gwamnan Jihar River a kan Matasa da Harkokin Dalibai (1999-2002). Ya kuma yi aiki a lokaci guda a Kwamitin Cibiyar Black da African Arts da Al'adu. Ya yi aiki a matsayin Kwamishinan Ayyuka na Jihar Rivers daga Oktoba 2007 zuwa Janairu 2011. A matsayinsa na Kwamishinan ayyuka, ya gudanar da mafi girman aikin gine-gine a tarihin gine-ginen jihar, yana kula da jimlar ayyukan hanya 200 (ƙididdigar kilomita 1,000), gadoji 5, da gadoji 10 a cikin shekaru huɗu.&nbsp; A watan Maris na 2020, Shugaban Najeriya [[Muhammadu Buhari]] ya maye gurbin Peterside da [[Bashir Y Jamoh|Bashir da Jamoh]] a matsayin Darakta Janar na NIMASA . <ref>{{Cite web |date=5 March 2020 |title=Why Buhari sacked Dakuku as NIMASA Director-General — Official |url=https://shipsandports.com.ng/why-buhari-sacked-dakuku-as-nimasa-director-general-official/ |website=Ships & Ports}}</ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * NIMASA an ba da kyautar a matsayin Ƙungiyar Jama'a ta shekara ta 2016 Awards ta Tell Magazine * Peterside ya sami lambar yabo ta ƙwarewa a rayuwar jama'a a matsayin "Student-friendly" ta Gwamnatin Tarayyar Dalibai ta Uniport a cikin 2011 * A cikin 2019, ya sami lambar yabo ta Maritime Living Legend daga Maritime Media Limited saboda gudummawar da ya bayar ga bangaren teku na Najeriya. == Rayuwa ta mutum == Peterside ta auri Elima Dakuku Peterside, lauya kuma tana da 'ya'ya uku, Soba, Belema da Tamuno == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1970]] 57yvwu0ae9s0v872q2sbvpcuuqm2p6c Hassan Abdullahi Baiwa 0 105051 656996 2025-07-09T07:43:38Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656996 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Hassan Abdullahi Baiwa''' dan siyasar Najeriya ne wanda ya taba zama wakilin mazabar tarayya ta Dekina/Bassa a jihar Kogi a majalisar wakilai ta kasa ta 8 da ta 9, daga 2015 zuwa 2023, karkashin jam'iyyar All Progressives Congress (APC). Ya kasance dan takarar gwamna a zaben gwamnan jihar Kogi a 2023.<ref>admin (2019-12-26). "Rep Hassan Abdullahi Secures Employment for 7 Constituents". :: Kogi Reports. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Sobowale, Rasheed (2021-07-09). "List of House of Reps members and their political parties". Vanguard News. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>admin (2023-07-18). "Kogi Gov'ship: Court Orders INEC to Publish Hassan Baiwa's Name as NNPP Candidate". :: Kogi Reports. Retrieved 2025-01-07.</ref> == Manazarta == i046g57cwtakik6vjgjel4pxva6jzs0 Andrew Uchendu 0 105052 656997 2025-07-09T07:49:57Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1298040910|Andrew Uchendu]]" 656997 wikitext text/x-wiki '''Andrew Igbonule Uchendu''' ɗan siyasan Najeriya ne. A halin yanzu memba ne na [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] wanda ke wakiltar gundumar Sanata ta Rivers ta Gabas . Ya kasance memba na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]] har zuwa 2014 lokacin da ya sauya goyon baya ga jam'iyyar All Progressives Congress. Tsakanin shekara ta 2003 zuwa 2015, ya wakilci mazabar Ikwerre-Emohua a [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|Majalisar Wakilai ta Tarayya]]. <ref name="ref23" /> == Rayuwa ta farko da ilimi == An haifi Uchendu a Mgbuitanwo, Emohua, ga dangin sarauta na Uchendu Osi . Ya sami takardar shaidar barin makarantar farko a shekarar 1962, takardar shaidarsa ta makarantar Afirka ta Yamma a shekarar 1971 kuma ya ci gaba zuwa Cibiyar Horar da Hope Waddell a [[Kalaba|Calabar]], inda ya sami takardar Shaidar Makarantar Sakandare (HSC) a shekarar 1973. Yana da digiri na farko a fannin tattalin arzikin noma daga Jami'ar Ibadan, inda ya kammala karatu tare da B.Sc. (Hons) aji na biyu (Upper Division). <ref name="thewhistler.ng">{{Cite web |date=2016-02-02 |title=HON. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator |url=https://thewhistler.ng/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator/ |access-date=2020-05-30 |website=The Whistler NG |language=en-GB}}</ref> == Ayyuka == Ya yi aiki a kungiyoyi da yawa, ciki har da Ma'aikatar Kasuwanci da Masana'antu ta Jihar Rivers; [[Nigerian Agricultural and Cooperative Bank|Bankin Aikin Gona da hadin gwiwa na Najeriya]] Ltd., [[Kaduna (birni)|Kaduna]]; da Hukumar Raya Kogin Nijar. A watan Maris na shekara ta 1985, an nada shi babban manajan / babban jami'in zartarwa na Risonpalm Ltd. A shekara ta 1989, an ɗaga shi zuwa matsayin manajan darektan / babban jami-shugaban zartarwa, kuma ta haka ne ya zama manajan darakta na farko na kamfanin mallakar Rivers State. A lokacin da yake aiki a Risonpalm, kamfanin ya sami riba a cikin shekaru bakwai a jere.<ref name="thenigerianvoice.com">{{Cite web |title=Hon. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator |url=https://www.thenigerianvoice.com/news/173886/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator.html |access-date=2020-05-30 |website=Nigerian Voice}}</ref> == Kyaututtuka da nasarorin == Uchendu ya kasance mai karɓar lambar yabo ta Gwamnatin Tarayya ta Kasa ta 1992, babbar girmamawa da za a iya ba wa kowane ma'aikaci a cikin sabis na jama'a a Najeriya. An tsara shi a cikin siyasa ta Ogbakor Ikwerre Cultural Organisation . Ya wakilci Emohua, Ikwerre da Obio / Akpor LGAs a Taron Tsarin Mulki na Kasa na 1994/1995. Daya daga cikin mafi kyawun mambobi na Majalisar Wakilai, Hon. Uchendu ya gabatar da muhimman matakai shida. Wadannan sun hada da motsi kan rikicin Ogbakiri, Gyara Gabas / Yammacin Expressway, Kafa Gidan Tarihin Man Fetur na Oloibiri, Rashin Rashin Rediyo na Matasa da Restiveness na Matasa a Najeriya, Rashin Tsaro a cikin Neja Delta, da mamayewar Gidan Majalisar Dokokin Jihar Rivers ta Hoodlums. Bugu da ƙari, ya dauki nauyin manyan Bills guda uku a cikin House. Su ne Tsarin Tendering na Al'ada don Kyautar Yarjejeniya a cikin Ayyukan Jama'a (wanda aka fi sani da Tsarin Daidaitawa), [[National Youth Development Programme,|Shirin Ci gaban Matasa na Kasa,]] da Kwaskwarimar Dokar Asusun Ci gaban Fasaha ta Man Fetur.<ref name="thewhistler.ng">{{Cite web |date=2016-02-02 |title=HON. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator |url=https://thewhistler.ng/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator/ |access-date=2020-05-30 |website=The Whistler NG |language=en-GB}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://thewhistler.ng/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator/ "HON. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator"]. ''The Whistler NG''. 2016-02-02<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2020-05-30</span></span>.</cite></ref> lokacin da yake memba na Majalisar Wakilai, Uchendu ya ja hankalin ayyukan Tarayya da na Jiha da yawa, <ref name="thenigerianvoice.com">{{Cite web |title=Hon. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator |url=https://www.thenigerianvoice.com/news/173886/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator.html |access-date=2020-05-30 |website=Nigerian Voice}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thenigerianvoice.com/news/173886/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator.html "Hon. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator"]. ''Nigerian Voice''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2020-05-30</span></span>.</cite></ref> wato; Ayyukan ruwa a Oduoha-Ogbakiri, Rumuche-Emohua, Ovogo da Rumuodogo II a Odegu. Makarantun firamare a Mgbueto a Emohua, Ipo da Omademe a Ikwerre LGA Cibiyar Samun Kwarewa ta Kasa a [[Elele]]. Cibiyar Ci gaban Matasa a Emohua. Hasken titin hasken rana a Mgbuitanwo, Emohua . Cibiyar Kwamfuta ta Al'umma a Ndele da Emohua. Rarraba kayan makarantar sakandare da littattafai don Emohua da Ubima. Rarraba Transformers don Mgbuetor, Rumuche, Elele, Isiokpo, Aluu da Elele Army Barracks. Gidan Gida na Jama'a a Aluu. Shuka mai narkewar ƙarfe a Emohua. Hanyar ciki ta Rumuche. Ya rinjayi Ginin Babban Asibitin Mgbuitanwo, Hanyar Mgbuetor . Hanyar Rumuakwunde ta ciki Ya rinjayi Ginin Gabas / Yammacin Elibrada-Oduoha-Gabas / Yamma. Hanyar Okporowo-Ogbakiri ta ciki. Taimako ga Mata 100 Samun ƙwarewa ga matasa sama da 30 Taimako na kudi ga 'yan ƙasa marasa galihu 300 na mazabu na. Daga ajiyar kansa, ya fara bayar da tallafi ga dalibai marasa galihu a cibiyoyin Tertiary a mazabarsa. A matakin farko, yana da masu fa'ida 64, biyu a kowane yanki na Ikwerre / Emohua Tarayyar Tarayya. A mataki na biyu, ya tsawaita Bursary zuwa kimanin 140 Beneficiaries, dalibai 5 a kowane yanki a cikin Mazabar Tarayya. Tunda, an kammala biyan kuɗi na shekara ta farko. Bugu da kari, ya sauƙaƙa daukar ma'aikata sama da 15 a cikin Ma'aikatan Jama'a na Tarayya da Parastatals. A sakamakon ayyukansa ga al'umma, an ba shi taken shugabanci na Ochi Aliri II na Emohua kuma kwanan nan ne aka fara shi a cikin (Ohna), mafi girman Majalisar gargajiya a Masarautar Emohua. A cikin la'akari da duk waɗannan ne aka ba Rt. (Hon.) Andrew Uchendu wani girmamawa a cikin 2008, [[Order of the Niger|Jami'in Order of the Niger]] (OON). Ya yi aure tare da yara biyar. == Manazarta a == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] g7jtskimzty00b0kdmiy2jf8w9p303d 656998 656997 2025-07-09T07:51:00Z Nnamadee 31123 656998 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Andrew Igbonule Uchendu''' ɗan siyasan Najeriya ne. A halin yanzu memba ne na [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] wanda ke wakiltar gundumar Sanata ta Rivers ta Gabas . Ya kasance memba na [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]] har zuwa 2014 lokacin da ya sauya goyon baya ga jam'iyyar All Progressives Congress. Tsakanin shekara ta 2003 zuwa 2015, ya wakilci mazabar Ikwerre-Emohua a [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|Majalisar Wakilai ta Tarayya]]. <ref name="ref23" /> == Rayuwa ta farko da ilimi == An haifi Uchendu a Mgbuitanwo, Emohua, ga dangin sarauta na Uchendu Osi . Ya sami takardar shaidar barin makarantar farko a shekarar 1962, takardar shaidarsa ta makarantar Afirka ta Yamma a shekarar 1971 kuma ya ci gaba zuwa Cibiyar Horar da Hope Waddell a [[Kalaba|Calabar]], inda ya sami takardar Shaidar Makarantar Sakandare (HSC) a shekarar 1973. Yana da digiri na farko a fannin tattalin arzikin noma daga Jami'ar Ibadan, inda ya kammala karatu tare da B.Sc. (Hons) aji na biyu (Upper Division). <ref name="thewhistler.ng">{{Cite web |date=2016-02-02 |title=HON. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator |url=https://thewhistler.ng/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator/ |access-date=2020-05-30 |website=The Whistler NG |language=en-GB}}</ref> == Ayyuka == Ya yi aiki a kungiyoyi da yawa, ciki har da Ma'aikatar Kasuwanci da Masana'antu ta Jihar Rivers; [[Nigerian Agricultural and Cooperative Bank|Bankin Aikin Gona da hadin gwiwa na Najeriya]] Ltd., [[Kaduna (birni)|Kaduna]]; da Hukumar Raya Kogin Nijar. A watan Maris na shekara ta 1985, an nada shi babban manajan / babban jami'in zartarwa na Risonpalm Ltd. A shekara ta 1989, an ɗaga shi zuwa matsayin manajan darektan / babban jami-shugaban zartarwa, kuma ta haka ne ya zama manajan darakta na farko na kamfanin mallakar Rivers State. A lokacin da yake aiki a Risonpalm, kamfanin ya sami riba a cikin shekaru bakwai a jere.<ref name="thenigerianvoice.com">{{Cite web |title=Hon. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator |url=https://www.thenigerianvoice.com/news/173886/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator.html |access-date=2020-05-30 |website=Nigerian Voice}}</ref> == Kyaututtuka da nasarorin == Uchendu ya kasance mai karɓar lambar yabo ta Gwamnatin Tarayya ta Kasa ta 1992, babbar girmamawa da za a iya ba wa kowane ma'aikaci a cikin sabis na jama'a a Najeriya. An tsara shi a cikin siyasa ta Ogbakor Ikwerre Cultural Organisation . Ya wakilci Emohua, Ikwerre da Obio / Akpor LGAs a Taron Tsarin Mulki na Kasa na 1994/1995. Daya daga cikin mafi kyawun mambobi na Majalisar Wakilai, Hon. Uchendu ya gabatar da muhimman matakai shida. Wadannan sun hada da motsi kan rikicin Ogbakiri, Gyara Gabas / Yammacin Expressway, Kafa Gidan Tarihin Man Fetur na Oloibiri, Rashin Rashin Rediyo na Matasa da Restiveness na Matasa a Najeriya, Rashin Tsaro a cikin Neja Delta, da mamayewar Gidan Majalisar Dokokin Jihar Rivers ta Hoodlums. Bugu da ƙari, ya dauki nauyin manyan Bills guda uku a cikin House. Su ne Tsarin Tendering na Al'ada don Kyautar Yarjejeniya a cikin Ayyukan Jama'a (wanda aka fi sani da Tsarin Daidaitawa), [[National Youth Development Programme,|Shirin Ci gaban Matasa na Kasa,]] da Kwaskwarimar Dokar Asusun Ci gaban Fasaha ta Man Fetur.<ref name="thewhistler.ng">{{Cite web |date=2016-02-02 |title=HON. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator |url=https://thewhistler.ng/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator/ |access-date=2020-05-30 |website=The Whistler NG |language=en-GB}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://thewhistler.ng/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator/ "HON. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator"]. ''The Whistler NG''. 2016-02-02<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2020-05-30</span></span>.</cite></ref> lokacin da yake memba na Majalisar Wakilai, Uchendu ya ja hankalin ayyukan Tarayya da na Jiha da yawa, <ref name="thenigerianvoice.com">{{Cite web |title=Hon. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator |url=https://www.thenigerianvoice.com/news/173886/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator.html |access-date=2020-05-30 |website=Nigerian Voice}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thenigerianvoice.com/news/173886/hon-andrew-uchendu-from-quintessential-rep-to-senator.html "Hon. Andrew Uchendu: From Quintessential Rep To Senator"]. ''Nigerian Voice''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2020-05-30</span></span>.</cite></ref> wato; Ayyukan ruwa a Oduoha-Ogbakiri, Rumuche-Emohua, Ovogo da Rumuodogo II a Odegu. Makarantun firamare a Mgbueto a Emohua, Ipo da Omademe a Ikwerre LGA Cibiyar Samun Kwarewa ta Kasa a [[Elele]]. Cibiyar Ci gaban Matasa a Emohua. Hasken titin hasken rana a Mgbuitanwo, Emohua . Cibiyar Kwamfuta ta Al'umma a Ndele da Emohua. Rarraba kayan makarantar sakandare da littattafai don Emohua da Ubima. Rarraba Transformers don Mgbuetor, Rumuche, Elele, Isiokpo, Aluu da Elele Army Barracks. Gidan Gida na Jama'a a Aluu. Shuka mai narkewar ƙarfe a Emohua. Hanyar ciki ta Rumuche. Ya rinjayi Ginin Babban Asibitin Mgbuitanwo, Hanyar Mgbuetor . Hanyar Rumuakwunde ta ciki Ya rinjayi Ginin Gabas / Yammacin Elibrada-Oduoha-Gabas / Yamma. Hanyar Okporowo-Ogbakiri ta ciki. Taimako ga Mata 100 Samun ƙwarewa ga matasa sama da 30 Taimako na kudi ga 'yan ƙasa marasa galihu 300 na mazabu na. Daga ajiyar kansa, ya fara bayar da tallafi ga dalibai marasa galihu a cibiyoyin Tertiary a mazabarsa. A matakin farko, yana da masu fa'ida 64, biyu a kowane yanki na Ikwerre / Emohua Tarayyar Tarayya. A mataki na biyu, ya tsawaita Bursary zuwa kimanin 140 Beneficiaries, dalibai 5 a kowane yanki a cikin Mazabar Tarayya. Tunda, an kammala biyan kuɗi na shekara ta farko. Bugu da kari, ya sauƙaƙa daukar ma'aikata sama da 15 a cikin Ma'aikatan Jama'a na Tarayya da Parastatals. A sakamakon ayyukansa ga al'umma, an ba shi taken shugabanci na Ochi Aliri II na Emohua kuma kwanan nan ne aka fara shi a cikin (Ohna), mafi girman Majalisar gargajiya a Masarautar Emohua. A cikin la'akari da duk waɗannan ne aka ba Rt. (Hon.) Andrew Uchendu wani girmamawa a cikin 2008, [[Order of the Niger|Jami'in Order of the Niger]] (OON). Ya yi aure tare da yara biyar. == Manazarta a == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] mvv8m1adpwfy9jofts8i8ii985euha2 Bassey Etim 0 105053 656999 2025-07-09T07:52:10Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 656999 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Bassey Etim''' dan siyasar Najeriya ne wanda ya taba zama Sanata mai wakiltar mazabar Akwa-Ibom ta Arewa maso Gabas. An zabe shi a karkashin inuwar jam’iyyar Peoples Democratic Party.<ref>Jannah, Chijioke (2017-03-07). "Bassey Etim, receives certificate of return from INEC as Senator elect". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-30</ref> == Sana'a == Ya kasance tsohon dan Majalisar Wakilai kafin zabensa a matsayin Sanata, ya maye gurbin Bassey Albert bayan wa’adinsa ya kare.<ref>Edem, Edem (2019-10-18). "Akwa Ibom North East: Senator Bassey Albert floors APC's Etim at Appeal Court". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-30</ref> An zabe shi ne bayan da kotun daukaka kara ta soke zaben Bassey Albert, abokin hamayyarsa wanda shi ne dan majalisar dattijai mai dawowa gidan.<ref>Jeremiah, Urowayino (2017-04-24). "Swear in Bassey Etim ,Akwa Ibom community tells Saraki". Vanguard News. Retrieved 2025-01-30</ref> == Rigima == A cikin 2018, an tuhumi Bassey Etim da yin karya da karya. Gwamnatin jihar Akwa Ibom, ta bakin babban lauyanta, Uwemedimo Nwoko Esq., ta shigar da kara (HU/61C/2018) a kansa. Musamman, ana zargin Etim a ranar 7 ga watan Disamba, 2014, a Uyo, ya yi jabun takardar sakamakon zaben fidda gwani na jam’iyyar Peoples Democratic Party (Uyo) na mazabar Akwa Ibom Arewa maso Gabas (Uyo) na 2014 mai lamba 0004759. An bayyana zargin jabun ya sabawa sashe na 497 na kundin laifuffuka, Cap. 38, Vol. 2, Laws of Akwa Ibom State 2000. Babbar Kotun Jihar Akwa Ibom da ke zaune a Uyo, ta amince da bukatar tsohon bangaren na Etim na sauraren karar ta hanyoyin da aka canza, ciki har da buga a jaridar The Nation da lika a harabar kotun. Kotun ta dage zaman shari’ar zuwa ranar 27 ga watan Nuwamba, 2018. Zarge-zargen ya taso ne a dai dai lokacin da ake ci gaba da takaddamar shari’a tsakanin Etim da Sanata Bassey Albert Akpan dangane da zaben Sanata mai wakiltar Akwa Ibom ta Arewa maso Gabas.<ref>Forgery : Court asks A/ Ibom AG to serve Bassey Etim notice of hearing". Vanguard News. 2018-10-31. Retrieved 2025-01-30</ref> == Manazarta == mhk99otm21z2bv7ql89eqyqdtqy5q5r Bathiya Wesley 0 105054 657001 2025-07-09T07:57:42Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657001 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Bathiya Wesley''' 'yar siyasar Najeriya ce kuma shugabar majalisar dokokin jihar Adamawa.<ref>Ochetenwu, Jim (2023-06-13). "Adamawa Assembly elects new speaker as Gov Fintiri swears in SSG, HoS". Daily Post Nigeria. Retrieved 2023-11-08</ref> An rantsar da shi ne a yayin taron kaddamar da majalisar ta 8 ta Adamawa.<ref>Physically-challenged lawmaker emerges Adamawa assembly speaker - Daily Trust". dailytrust.com. Retrieved 2023-11-08</ref><ref>Livinus, Hindi (2023-06-13). "Adamawa Assembly elects physically challenged lawmaker Speaker". Punch Newspapers. Retrieved 2023-11-08</ref><ref>FirstNews (2023-06-25). "As Bathiya drives the affairs of the Adamawa Assembly". First News NG. Retrieved 2023-11-08</ref> Wesley nakasasshe ne, saboda an yanke masa hannu tun a rayuwarsa.[5][6] Yana wakiltar mazabar Hong a majalisar dokokin jihar Adamawa.<ref>Abdullahi, Amina (2023-06-13). "Physically-challenged lawmaker emerges Adamawa assembly speaker - Daily Trust". Daily Trust. Retrieved 2024-06-02.</ref> == Manazarta == oqgwu4o1yov82o53vpau1bliyjx11s5 657002 657001 2025-07-09T07:58:05Z Pharouqenr 25549 657002 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Bathiya Wesley''' 'yar siyasar Najeriya ce kuma shugabar majalisar dokokin jihar Adamawa.<ref>Ochetenwu, Jim (2023-06-13). "Adamawa Assembly elects new speaker as Gov Fintiri swears in SSG, HoS". Daily Post Nigeria. Retrieved 2023-11-08</ref> An rantsar da shi ne a yayin taron kaddamar da majalisar ta 8 ta Adamawa.<ref>Physically-challenged lawmaker emerges Adamawa assembly speaker - Daily Trust". dailytrust.com. Retrieved 2023-11-08</ref><ref>Livinus, Hindi (2023-06-13). "Adamawa Assembly elects physically challenged lawmaker Speaker". Punch Newspapers. Retrieved 2023-11-08</ref><ref>FirstNews (2023-06-25). "As Bathiya drives the affairs of the Adamawa Assembly". First News NG. Retrieved 2023-11-08</ref> Wesley nakasasshe ne, saboda an yanke masa hannu tun a rayuwarsa. Yana wakiltar mazabar Hong a majalisar dokokin jihar Adamawa.<ref>Abdullahi, Amina (2023-06-13). "Physically-challenged lawmaker emerges Adamawa assembly speaker - Daily Trust". Daily Trust. Retrieved 2024-06-02.</ref> == Manazarta == ojt3s8ilob8tl17n2kqreseiw46b9e6 Nasiru Abduwa Gabasawa 0 105055 657003 2025-07-09T08:00:04Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286342072|Nasiru Abduwa Gabasawa]]" 657003 wikitext text/x-wiki Nasiru Abduwa Gabasawa ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Gabasawa / Gezawa Tarayya a Majalisar Wakilai. An haife shi a ranar 16 ga Yuni 1958, ya fito ne daga Jihar Kano. An fara zabarsa a cikin Majalisar Wakilai a shekarar 1998. An sake zabarsa a 1999, 2003, 2007 da 2019. Abduwa ya kasance shugaban karamar hukumar Gabasawa a jihar Kano sau biyu .<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/abduwa-gabasawa-nasiru |access-date=2025-01-07 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Lawmakers - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/lawmaker_details?id=175 |access-date=2025-01-07 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1958]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 1yk141vib34wg6mnz9zuj46s3edwt33 657004 657003 2025-07-09T08:00:39Z Nnamadee 31123 657004 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Nasiru Abduwa Gabasawa ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Gabasawa / Gezawa Tarayya a Majalisar Wakilai. An haife shi a ranar 16 ga Yuni 1958, ya fito ne daga Jihar Kano. An fara zabarsa a cikin Majalisar Wakilai a shekarar 1998. An sake zabarsa a 1999, 2003, 2007 da 2019. Abduwa ya kasance shugaban karamar hukumar Gabasawa a jihar Kano sau biyu .<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/abduwa-gabasawa-nasiru |access-date=2025-01-07 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Lawmakers - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/lawmaker_details?id=175 |access-date=2025-01-07 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1958]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] j74z06gins3jj08fws1x47uz92wll5e Shehu Barwa Beji 0 105056 657005 2025-07-09T08:01:13Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657005 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Shehu Barwa Beji''' dan siyasar Najeriya ne wanda ya wakilci mazabar Bosso/Paikoro na jihar Neja a majalisar wakilai a majalisar wakilai ta tara. An zabe shi a karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC).<ref>Alu, Chris (2021-08-19). "Hon. Beji consolidates lawmaking with projects execution". Blueprint Newspapers Limited. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>"Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>undefined candidate data for 2023 - Stears Elections". www.stears.co. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Hon. Shehu Barwa Beji – Independent Newspaper Nigeria". Retrieved 2025-01-07.</ref> Yusuf Kure Baraje ne ya gaje shi. == Manazarta == bbe1zi1bxls0e33kwt2p7fhvpbfvls8 Joseph Asuku Bello 0 105057 657006 2025-07-09T08:03:19Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657006 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Joseph Asuku Bello''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma ɗan majalisa mai wakiltar mazabar Okehi/Adevi na jihar Kogi a majalisa ta 9.<ref>Usman, Samson Atekojo (2021-04-29). "Compulsory Vocational Studies Bill passes second reading in House of Reps". Daily Post Nigeria. Retrieved 2023-11-09</ref> == Manazarta == 83wzvrw0wy0w5nqowwy7e0q3xxf9r4o Ikra Aliyu Bilbis 0 105058 657007 2025-07-09T08:06:41Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657007 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ikra Aliyu Bilbis''' yar siyasan Najeriya ce. A halin yanzu yana zama Sanata mai wakiltar mazabar Zamfara ta Arewa a majalisar wakilai ta kasa ta 10 a karkashin jam'iyyar PDP.<ref>Altine, Maiharaji (2023-04-16). "PDP's Bilbis wins Zamfara central senatorial seat". Punch Newspapers. Retrieved 2025-01-18</ref><ref>Zamfara Central senatorial seat: Ex- minister Bilbis floors Marafa". Retrieved 2025-01-18</ref><ref>Mohammed, Umar (2023-04-16). "PDP's Bilbis Defeats Marafa In Zamfara Central Senatorial Election". Retrieved 2025-01-18</ref> Ya kasance tsohon ministan yada labarai na tarayyar Najeriya.<ref>Nwannah, Ifeanyi (2022-12-15). "Zamfara: Former minister, Ikira Aliyu Bilbis finally released". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-18</ref> == Manazarta == d5rhk1hhes37oorkeu1o3srge8qyswe Mohammed Omar Bio 0 105059 657008 2025-07-09T08:08:28Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657008 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Mohammed Omar''' Bio ɗan siyasan Najeriya ne. A halin yanzu yana aiki a matsayin mamba mai wakiltar Baruten/Kaiama tarayya a majalisar wakilai. An haife shi a ranar 2 ga watan Yuni 1964, ya fito daga jihar Kwara. An fara zabe shi a matsayin dan majalisar wakilai a zaben 2019, kuma ya sake zabe a 2023 a karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC).[1][2][3] == Manazarta == oa9u5ag78oviek29j368ffxl1q9hllu Achoja Blessing 0 105060 657009 2025-07-09T08:11:50Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657009 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Achoja Blessing''' ɗan siyasan Najeriya ne. A halin yanzu yana zama Wakilin Jiha mai wakiltar mazabar Ethiope West a Majalisar Dokokin Jihar Delta.<ref>Jeremiah, Urowayino (2024-02-22). "I will work with my campaign mandate, Achoja assures constituents". Vanguard News. Retrieved 2025-01-07.</ref><ref>Reporter, Our (2024-02-05). "Dafinone congratulates Achoja on Delta Assembly re-run victories". The Nation Newspaper. Retrieved 2025-01-07.</ref> == Manazarta == r26uo44nod7t0xxiw0104rr454bobig Babangida Alhassan Abdullahi 0 105061 657010 2025-07-09T08:11:50Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1269262680|Babangida Alhassan Abdullahi]]" 657010 wikitext text/x-wiki Babangida Alhassan Abdullahi 'yar siyasar Najeriya ce. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar mazabar Dala ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 27 ga Mayu 1976, ya fito ne daga Jihar Kano. An zabe shi a cikin Majalisar a shekarar 2019 a karkashin All Progressives Congress (APC)..<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/babangida-alasan-abdallah |access-date=2025-01-06 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=169 |access-date=2025-01-06 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1976]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] kmekzrc50f7lwc2ctz7lzqpzmfaw0ku 657011 657010 2025-07-09T08:12:12Z Nnamadee 31123 657011 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Babangida Alhassan Abdullahi 'yar siyasar Najeriya ce. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar mazabar Dala ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 27 ga Mayu 1976, ya fito ne daga Jihar Kano. An zabe shi a cikin Majalisar a shekarar 2019 a karkashin All Progressives Congress (APC)..<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/babangida-alasan-abdallah |access-date=2025-01-06 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=169 |access-date=2025-01-06 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1976]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ixmkr9xnllneuvrui9qgmhcen9bqvwn 657012 657011 2025-07-09T08:12:30Z Nnamadee 31123 657012 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Babangida Alhassan Abdullahi 'yar siyasar Najeriya ce. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar mazabar Dala ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 27 ga watan Mayu 1976, ya fito ne daga Jihar Kano. An zabe shi a cikin Majalisar a shekarar 2019 a karkashin All Progressives Congress (APC)..<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/babangida-alasan-abdallah |access-date=2025-01-06 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=169 |access-date=2025-01-06 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1976]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ri409zico75gvhwnrng185y3tvgxkbb 657013 657012 2025-07-09T08:12:54Z Nnamadee 31123 657013 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Babangida Alhassan Abdullahi 'yar siyasar Najeriya ce. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar mazabar Dala ta Tarayya a Majalisar Wakilai . An haife shi a ranar 27 ga watan Mayu shekara ta 1976, ya fito ne daga Jihar Kano. An zabe shi a cikin Majalisar a shekarar 2019 a karkashin All Progressives Congress (APC)..<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/babangida-alasan-abdallah |access-date=2025-01-06 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=169 |access-date=2025-01-06 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1976]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] a2a5xhhfacrj42b9lshkmhur72sq1xz Musa Umar Bororo 0 105062 657014 2025-07-09T08:14:54Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657014 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Musa Umar Bororo''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma ɗan majalisa. Ya taba zama dan majalisar dokokin jihar Adamawa mai wakiltar mazabar Mubi ta kudu a shekarar 2019 karkashin jam’iyyar All Progressives Congress (APC) ya koma jam’iyyar People’s Democratic Party.<ref>"Adamawa APC lawmaker, Musa Umar decamps to PDP". Daily Post. 8 August 2021. Retrieved 23 December 2024</ref> A watan Maris 2023, babbar kotun tarayya ta kori Bororo a matsayin dan majalisar dokokin jihar Adamawa.<ref>Court removes Adamawa lawmaker, Bororo". Daily Post. 27 March 2023. Retrieved 23 December 2024.</ref><ref>Nigeria, Guardian (2019-09-24). "Court sacks two APC lawmakers for PDP members". The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News. Retrieved 2025-01-22.</ref> == Manazarta == 1661s5koxhkv5yu2gzynw8g4x76mii6 Ayuba Badamasi 0 105063 657016 2025-07-09T08:20:44Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1297021477|Badamasi Ayuba]]" 657016 wikitext text/x-wiki '''Badamasi Ayuba''' (11 ga watan Janairun shekara ta 1965) ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Danbatta / Makida Tarayya a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Kano (jiha)|Jihar Kano]]. An fara zabarsa a cikin Majalisar a shekara ta 2011, an sake zabarsa da shi a shekarar 2015 kuma a shekarar 2019 don wa'adi na uku, a karkashin Jam'iyyar New Nigeria People's Party (NPP). <ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/badamasi-ayuba |access-date=2025-01-07 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Hon. Ayuba Badamasi biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16823/hon-ayuba-badamasi |access-date=2025-01-07 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> A zaben 2023, [[Hamisu Chidari]] ne ya kayar da shi .<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/badamasi-ayuba |access-date=2025-01-07 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Hon. Ayuba Badamasi biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16823/hon-ayuba-badamasi |access-date=2025-01-07 |website=www.manpower.com.ng}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Okoronkwo |first=Nnenna |date=2023-02-27 |title=INEC declares Speaker Chidari, 3 other winners in Kano |url=https://von.gov.ng/inec-declares-speaker-chidari-3-other-winners-in-kano/ |access-date=2025-01-07 |website=Voice of Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] 8urveasuh30dg9skvpmojz133hdau7j 657018 657016 2025-07-09T08:24:29Z Nnamadee 31123 657018 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Badamasi Ayuba''' (11 ga watan Janairun shekara ta 1965) ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Danbatta / Makida Tarayya a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Kano (jiha)|Jihar Kano]]. An fara zabarsa a cikin Majalisar a shekara ta 2011, an sake zabarsa da shi a shekarar 2015 kuma a shekarar 2019 don wa'adi na uku, a karkashin Jam'iyyar New Nigeria People's Party (NPP). <ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/badamasi-ayuba |access-date=2025-01-07 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Hon. Ayuba Badamasi biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16823/hon-ayuba-badamasi |access-date=2025-01-07 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> A zaben 2023, [[Hamisu Chidari]] ne ya kayar da shi .<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/badamasi-ayuba |access-date=2025-01-07 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Hon. Ayuba Badamasi biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16823/hon-ayuba-badamasi |access-date=2025-01-07 |website=www.manpower.com.ng}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Okoronkwo |first=Nnenna |date=2023-02-27 |title=INEC declares Speaker Chidari, 3 other winners in Kano |url=https://von.gov.ng/inec-declares-speaker-chidari-3-other-winners-in-kano/ |access-date=2025-01-07 |website=Voice of Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] nyvj8fjwvgv6hs2fgctawi7wrsfn0pw Usman M. Bugaje 0 105064 657017 2025-07-09T08:24:25Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657017 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Usman M. Bugaje''' ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Katsina, an haife shi a watan Satumbar 1951. Ya wakilci mazabar Jibia/Kaita a majalisar dokoki ta ƙasa, inda ya zama ɗan jam'iyyar PDP daga 2003 zuwa 2007 a majalisar wakilai. Ya kuma yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman (siyasa) ga mataimakin shugaban kasa.<ref>"The House of Representatives, Federal Republic of Nigeria". 2007-12-21. Archived from the original on 21 December 2007. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>"House of Representatives Member | Honourable Usman Bugaje". 2007-10-20. Archived from the original on 20 October 2007. Retrieved 2025-01-08.</ref><ref>"30 minutes with Dr Usman Bugaje - Daily Trust". dailytrust.com/. 2024-02-25. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == fnh5c3dgg6peyjotjy7n2h0b9d5aisv Ali Datti Yako 0 105065 657019 2025-07-09T08:27:33Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286342013|Ali Datti Yako]]" 657019 wikitext text/x-wiki '''Ali Datti Yako''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar [[Kiru]] / [[Bebeji]] Tarayya a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Kano (jiha)|Jihar Kano]]. A cikin 2020, an zabe shi a cikin Majalisar Dokoki a sake gudanar da zaben a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP), inda ya kayar da abokin hamayyarsa [[Abdulmumin Jibrin]] na All Progressives Congress (APC). <ref>{{Cite web |date=2020-01-26 |title=Kano rerun poll: APC's Abdulmumin Jibrin loses to PDP's Ali Datti |url=https://dailytrust.com/kano-rerun-poll-apcs-abdulmumin-jibrin-loses-to-pdps-ali-datti/ |access-date=2025-01-06 |website=Daily Trust |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-01-26 |title=PDP candidate defeats Abdulmumin Jibrin in Kano rerun |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/374415-pdp-candidate-defeats-abdulmumin-jibrin-in-kano-rerun.html |access-date=2025-01-06 |website=Premium Times |language=en-US}}</ref>Muhammad Sanusi Sa'id Kiru ne ya gaje shi. .<ref>{{Cite web |date=2020-01-26 |title=Kano rerun poll: APC's Abdulmumin Jibrin loses to PDP's Ali Datti |url=https://dailytrust.com/kano-rerun-poll-apcs-abdulmumin-jibrin-loses-to-pdps-ali-datti/ |access-date=2025-01-06 |website=Daily Trust |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-01-26 |title=PDP candidate defeats Abdulmumin Jibrin in Kano rerun |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/374415-pdp-candidate-defeats-abdulmumin-jibrin-in-kano-rerun.html |access-date=2025-01-06 |website=Premium Times |language=en-US}}</ref>. == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 1in05gu56r6vyse8uhkqdxuu7ad8opq 657020 657019 2025-07-09T08:28:40Z Nnamadee 31123 657020 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ali Datti Yako''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar [[Kiru]] / [[Bebeji]] Tarayya a Majalisar Wakilai. Ya fito ne daga [[Kano (jiha)|Jihar Kano]]. A cikin shekarar 2020, an zabe shi a cikin Majalisar Dokoki a sake gudanar da zaben a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP), inda ya kayar da abokin hamayyarsa [[Abdulmumin Jibrin]] na All Progressives Congress (APC). <ref>{{Cite web |date=2020-01-26 |title=Kano rerun poll: APC's Abdulmumin Jibrin loses to PDP's Ali Datti |url=https://dailytrust.com/kano-rerun-poll-apcs-abdulmumin-jibrin-loses-to-pdps-ali-datti/ |access-date=2025-01-06 |website=Daily Trust |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-01-26 |title=PDP candidate defeats Abdulmumin Jibrin in Kano rerun |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/374415-pdp-candidate-defeats-abdulmumin-jibrin-in-kano-rerun.html |access-date=2025-01-06 |website=Premium Times |language=en-US}}</ref>Muhammad Sanusi Sa'id Kiru ne ya gaje shi. .<ref>{{Cite web |date=2020-01-26 |title=Kano rerun poll: APC's Abdulmumin Jibrin loses to PDP's Ali Datti |url=https://dailytrust.com/kano-rerun-poll-apcs-abdulmumin-jibrin-loses-to-pdps-ali-datti/ |access-date=2025-01-06 |website=Daily Trust |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-01-26 |title=PDP candidate defeats Abdulmumin Jibrin in Kano rerun |url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/374415-pdp-candidate-defeats-abdulmumin-jibrin-in-kano-rerun.html |access-date=2025-01-06 |website=Premium Times |language=en-US}}</ref>. == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 8e7qcy0oniq96mrntcnfat6m61g7q4r Ugwueze Chijioke 0 105066 657022 2025-07-09T08:33:14Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657022 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ugwueze Chijioke''' (ya rasu a watan Yuni 2020) dan siyasan Najeriya ne kuma dan majalisa wanda ya wakilci mazabar Isi-Uzo a majalisar dokokin jihar Enugu. Ya yi aiki a matsayin shugaban kwamitin majalisar kan harkokin sufuri. Ya mutu a watan Yuni 2020 yana da shekaru 49.<ref>Sobowale, Rasheed (2020-06-20). "Enugu Assembly member, Chijioke Ugwueze, dies aged 49". Vanguard News. Retrieved 2025-03-05</ref><ref>Odunsi, Wale (2020-06-20). "Ugwueze, Enugu lawmaker is dead". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-03-05</ref><ref>Ogunyemi, Ifedayo (2020-06-20). "Enugu lawmaker, Chijioke Ugwueze, is dead". Tribune Online. Retrieved 2025-03-05</ref> == Manazarta == lydgcplphu6hbmj78i5fnktdhky9cp7 Hamza Zakari (ɗan siyasa) 0 105067 657023 2025-07-09T08:34:06Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286342039|Hamza Zakari (politician)]]" 657023 wikitext text/x-wiki '''Hamza Zakari''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya wakilci mazabar Kabo / Gwarzo ta Tarayya a Majalisar Dokokin [[Kano (jiha)|Jihar Kano]] daga 1990 zuwa 2003 da 2003 zuwa 2007 a matsayin memba na All Nigeria Peoples Party (ANPP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/hamza-zakari/ |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2007-10-20 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Hamza Gwarzo |url=http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071020133731/http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-date=20 October 2007 |access-date=2025-01-05}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] khr4lx87digs2iztdm9dk2dmld4cftf 657024 657023 2025-07-09T08:34:34Z Nnamadee 31123 657024 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Hamza Zakari''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya wakilci mazabar Kabo / Gwarzo ta Tarayya a Majalisar Dokokin [[Kano (jiha)|Jihar Kano]] daga 1990 zuwa 2003 da 2003 zuwa 2007 a matsayin memba na All Nigeria Peoples Party (ANPP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/hamza-zakari/ |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2007-10-20 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Hamza Gwarzo |url=http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071020133731/http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-date=20 October 2007 |access-date=2025-01-05}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 6dxwrk67u7obvhrv0hc0y4krgo27lvp 657026 657024 2025-07-09T08:35:27Z Nnamadee 31123 657026 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Hamza Zakari''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya wakilci mazabar Kabo / Gwarzo ta Tarayya a Majalisar Dokokin [[Kano (jiha)|Jihar Kano]] daga shekarar 1990 zuwa 2003 da 2003 zuwa 2007 a matsayin memba na All Nigeria Peoples Party (ANPP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/hamza-zakari/ |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2007-10-20 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Hamza Gwarzo |url=http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071020133731/http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-date=20 October 2007 |access-date=2025-01-05}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] rwjadfbxzmvw76hsedrkvqapwk1qma7 657027 657026 2025-07-09T08:35:50Z Nnamadee 31123 657027 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Hamza Zakari''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya wakilci mazabar Kabo / Gwarzo ta Tarayya a Majalisar Dokokin [[Kano (jiha)|Jihar Kano]] daga shekarar 1990 zuwa shekarar 2003 da 2003 zuwa 2007 a matsayin memba na All Nigeria Peoples Party (ANPP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/hamza-zakari/ |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2007-10-20 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Hamza Gwarzo |url=http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071020133731/http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-date=20 October 2007 |access-date=2025-01-05}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ogpatfv0rm5bgid5l6lagdaxirgw8yv 657029 657027 2025-07-09T08:36:06Z Nnamadee 31123 657029 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Hamza Zakari''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya wakilci mazabar Kabo / Gwarzo ta Tarayya a Majalisar Dokokin [[Kano (jiha)|Jihar Kano]] daga shekarar 1990 zuwa shekarar 2003 da shekarar 2003 zuwa 2007 a matsayin memba na All Nigeria Peoples Party (ANPP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/hamza-zakari/ |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2007-10-20 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Hamza Gwarzo |url=http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071020133731/http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-date=20 October 2007 |access-date=2025-01-05}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] tatgarlpbyqtaj51szx8jcnyrdhi5x7 657031 657029 2025-07-09T08:36:23Z Nnamadee 31123 657031 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Hamza Zakari''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya wakilci mazabar Kabo / Gwarzo ta Tarayya a Majalisar Dokokin [[Kano (jiha)|Jihar Kano]] daga shekarar 1990 zuwa shekarar 2003 da shekarar 2003 zuwa shekarar 2007 a matsayin memba na All Nigeria Peoples Party (ANPP).<ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/hamza-zakari/ |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2007-10-20 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Hamza Gwarzo |url=http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071020133731/http://nassnig.org/House/Personaldata/Kano/zakari.htm |archive-date=20 October 2007 |access-date=2025-01-05}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 3zvacdj5t6gf6d1wh2ty5lflaorv9z1 Ogiji Imo Chike 0 105068 657030 2025-07-09T08:36:08Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657030 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ogiji Imo Chike''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya yi wa'adi uku a jere a majalisar dokokin jihar Ebonyi, mai wakiltar mazabar Ikwo ta Kudu.<ref>EBHA Chief Whip Docked Over Alleged Certificate Forgery – Independent Newspaper Nigeria". 2018-05-11. Retrieved 2025-01-23.</ref> == Rigingimu == A shekarar 2018, rundunar ‘yan sandan Najeriya ta gurfanar da Ogiji a gaban wata kotun majistare ta Abakaliki bisa zarginsa da laifin yin jabun shaidar kammala makarantarsa ​​ta farko da shaidar kammala karatun firamare.<ref>Aliuna, Godwin (2018-06-11). "Alleged certificate forgery: Ebonyi government takes over lawmaker's case". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-23</ref><ref>Nwafor (2018-05-11). "Ebonyi Assembly Chief Whip in trouble over alleged certificate forgery". Vanguard News. Retrieved 2025-01-23</ref> == Manazarta == iki1v3qlizvnhu89722uogg5gw9brdr Shari'ar kisan Jasper Ibrahim 0 105069 657032 2025-07-09T08:38:14Z Sirjat 20447 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1292262996|Jasper Abraham murder case]]" 657032 wikitext text/x-wiki A watan Yunin 1923, an yi wa mazaunin Burtaniya '''Jasper Ibrahim''' shari'a saboda kisan ma'aikacin Afirka '''Kitosh''' a yankin Kenya. Kitosh ya mutu bayan bulala da Ibrahim da ma'aikatansa suka gudanar a wani gona kusa da garin Molo, Kenya. Masu juriya, wadanda duk na Turai ne kuma sun hada da sanannun Ibrahim, sun same shi da laifin karamin zargi na mummunan rauni kuma an yanke masa hukuncin shekaru biyu a kurkuku. Hukuncin, wanda aka fi la'akari da shi a matsayin mai sauƙin kai, ya kawo hukunci daga Ofishin mulkin mallaka na Gwamnatin Burtaniya game da yadda tsarin shari'a na mulkin mallaka ya magance shari'ar da kuma ci gaba da amfani da Dokar Shari'ar Indiya (IPC) a Kenya, wanda ya bambanta sosai da dokar Ingila a cikin maganin kisan kai. Sakataren sakataren jihohin Burtaniya sun yi ƙoƙari su tilasta sake fasalin doka a kan mulkin mallaka, kodayake Babban Alkalin Kenya Sir Jacob William Barth da Gwamna Edward Grigg, 1st Baron Altrincham sun yi tsayayya da su. A ƙarshe an maye gurbin IPC a Kenya da sabon lambar doka a cikin 1930. == Mutuwar Kitosh == Jasper Ibrahim ya kasance Mazaunin Burtaniya a yankin Kenya . Dan Charles Ibrahim, bishop na Derby daga 1909 zuwa 1927, yana da matsayi mai girma a cikin 'yan uwansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya ci gaba da gonar da aka sani da Kweresoi a kusa da kilomita 27 (17 daga garin Molo.{{Sfn|Anderson|2011}} Ɗaya daga cikin ma'aikatan Ibrahim a gonar wani ma'aikacin Afirka ne da ake kira Kitosh .{{Refn|Kitosh is possibly a nickname, in which case his real name is unclear. He is recorded by the district surgeon as "Makobe Situma", though some contemporary newspapers referred to him as "Makombe (otherwise Kitosh) of the tribe of Mgishu, [[Mbale]], [[Protectorate of Uganda|Uganda]]" and one witness calls him "Kitondi".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}}}} Yana da shekaru kusan 30, Kitosh ya yi aiki ga Ibrahim na tsawon watanni 18, kodayake ya yi ƙoƙari ya tsere daga gonar a watan Afrilu 1923, yana zargin cin zarafin jiki.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} A ranar 6 ga Yuni 1923 Ibrahim, wanda ke kwance a gado tare da raunin baya, ya ba da ɗaya daga cikin dawakai ga maƙwabcin da ke tafiya zuwa tashar jirgin ƙasa a Molo. Doki yana da ciki, don haka Ibrahim ya aika Kitosh tare da umarni don tafiya zuwa gona. Wani mazaunin Turai mai suna Polson ya ce ya ga Kitosh yana hawa doki kuma yana buge ta a cikin ciki da sanda. Polson ya bayyana cewa ya gaya wa Kitosh ya sauka ya koma Kweresoi. Polson ya ziyarci Ibrahim washegari don ya ba shi abubuwan da suka faru. Ibrahim ya gaya wa Polson cewa ya yi fushi da Kitosh kuma ya yi rantsuwa da "ƙazantar da Tikitin aiki yaron".{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya fuskanci Kitosh a yammacin 10 ga Yuni. Ya tambayi Kitosh wanda ya ba shi izinin hawa kuma bai sami amsar ba. Ibrahim, wanda ta hanyar yarda da kansa "ya tashi daga hannunsa", ya tura Kitosh cikin wani shinge kuma ya doke shi da fata.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya kira ma'aikatan gona biyu na Afirka don su riƙe Kitosh yayin da ya buge shi kuma daga baya ya sami wasu maza uku bayan Kitosh ya ci gaba da gwagwarmaya. Ibrahim ya yada Kitosh a kan motar karusa kuma ya buge shi a kan wuyan hannu. Dan uwan Ibrahim Michael da wani mazaunin mai suna Powell ne suka shaida harin. Michael da Powell dukansu sun bayyana cewa sun ga Ibrahim ya yi amfani da bugawa 15 ko 20 kafin su bar da yamma. Ibrahim daga baya ya ci gaba da doke Kitosh, yana kiran ma'aikatansa Kimesu arap Killel da Chuma arap Chebule su buge shi sau uku zuwa hudu. Ibrahim ya yanke hukunci cewa mutanen sun yi jin kunya sosai a bulala kuma ya sami ma'aikaci na uku, Bariche arap Chumia, ya karbe mulki. Bayan wasu bugun jini biyar daga Bariche, Kitosh ya bayyana ya fadi, amma Ibrahim ya yanke hukunci cewa yana nuna rashin sani kuma ya jefa guga huɗu na ruwa a kansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Kitosh bai farka ba kuma Kimesu da Chuma sun ɗauke shi kuma ya koma wani shago. A can Ibrahim ya kori Kitosh a gefe sau biyu kuma ya umarce shi a ɗaure shi a wani matsayi kafin ya tafi. Ibrahim daga baya ya koma shagon don karfafa takunkumin kuma ya umarci ma'aikatan gidansa, Sefu bin Namakoyo da Kimnyigue arap Chepkorus su tsare shagon. An bar Kitosh da dare ba tare da abinci ko ruwa ba kuma tsohuwar rigar ne kawai don dumi.{{Sfn|Anderson|2011}} Sefu ya saki Kitosh a kusa da karfe 2 na safe kuma daga baya ya tuna cewa mutumin da ya ji rauni ya ce "idan ina da wuka zan kashe kaina".{{Sfn|Kjældgaard|2019}} {{Spaces}}Kitosh yana gumi da kuka da karfe 3 na safe kuma da karfe 4 na safe ya nemi Sefu ya gano jikinsa kuma ya gaya masa cewa yana tunanin yana gab da mutuwa. {{Spaces}}{{Spaces}}Kitosh ya mutu jim kadan bayan haka.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} Kimnyigue ya ba da rahoton mutuwar ga Ibrahim, wanda ya aika da sako ga Walter Scott, a matsayin kwamandan ofishin 'yan sanda na Molo. Saƙon Ibrahim ya karanta "Wani ɗan asalin ƙasar mai suna Kitosh wanda na yi masa bulala a wannan gona da daddare ya mutu yanzu. Da yardar rai za ku fito ku bincika". Scott ya isa karfe 2:30 na yamma kuma ya bincika gawar a cikin ɗakin ajiya. Scott ya kama Ibrahim, Kimesu, Chuma da Bariche. An saki Ibrahim a kan beli amma an tsare ma'aikatan Afirka a tsare. Scott ya dawo da jikin Kitosh zuwa Molo a cikin Karusar bijimi don gwajin bayan mutuwar likitan gundumar F. L. Henderson . == Shari'ar Ibrahim == 18s7q3h3z6lhc5w8xxhcoiipvrercao 657033 657032 2025-07-09T08:38:33Z Sirjat 20447 657033 wikitext text/x-wiki {{databox}} A watan Yunin 1923, an yi wa mazaunin Burtaniya '''Jasper Ibrahim''' shari'a saboda kisan ma'aikacin Afirka '''Kitosh''' a yankin Kenya. Kitosh ya mutu bayan bulala da Ibrahim da ma'aikatansa suka gudanar a wani gona kusa da garin Molo, Kenya. Masu juriya, wadanda duk na Turai ne kuma sun hada da sanannun Ibrahim, sun same shi da laifin karamin zargi na mummunan rauni kuma an yanke masa hukuncin shekaru biyu a kurkuku. Hukuncin, wanda aka fi la'akari da shi a matsayin mai sauƙin kai, ya kawo hukunci daga Ofishin mulkin mallaka na Gwamnatin Burtaniya game da yadda tsarin shari'a na mulkin mallaka ya magance shari'ar da kuma ci gaba da amfani da Dokar Shari'ar Indiya (IPC) a Kenya, wanda ya bambanta sosai da dokar Ingila a cikin maganin kisan kai. Sakataren sakataren jihohin Burtaniya sun yi ƙoƙari su tilasta sake fasalin doka a kan mulkin mallaka, kodayake Babban Alkalin Kenya Sir Jacob William Barth da Gwamna Edward Grigg, 1st Baron Altrincham sun yi tsayayya da su. A ƙarshe an maye gurbin IPC a Kenya da sabon lambar doka a cikin 1930. == Mutuwar Kitosh == Jasper Ibrahim ya kasance Mazaunin Burtaniya a yankin Kenya . Dan Charles Ibrahim, bishop na Derby daga 1909 zuwa 1927, yana da matsayi mai girma a cikin 'yan uwansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya ci gaba da gonar da aka sani da Kweresoi a kusa da kilomita 27 (17 daga garin Molo.{{Sfn|Anderson|2011}} Ɗaya daga cikin ma'aikatan Ibrahim a gonar wani ma'aikacin Afirka ne da ake kira Kitosh .{{Refn|Kitosh is possibly a nickname, in which case his real name is unclear. He is recorded by the district surgeon as "Makobe Situma", though some contemporary newspapers referred to him as "Makombe (otherwise Kitosh) of the tribe of Mgishu, [[Mbale]], [[Protectorate of Uganda|Uganda]]" and one witness calls him "Kitondi".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}}}} Yana da shekaru kusan 30, Kitosh ya yi aiki ga Ibrahim na tsawon watanni 18, kodayake ya yi ƙoƙari ya tsere daga gonar a watan Afrilu 1923, yana zargin cin zarafin jiki.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} A ranar 6 ga Yuni 1923 Ibrahim, wanda ke kwance a gado tare da raunin baya, ya ba da ɗaya daga cikin dawakai ga maƙwabcin da ke tafiya zuwa tashar jirgin ƙasa a Molo. Doki yana da ciki, don haka Ibrahim ya aika Kitosh tare da umarni don tafiya zuwa gona. Wani mazaunin Turai mai suna Polson ya ce ya ga Kitosh yana hawa doki kuma yana buge ta a cikin ciki da sanda. Polson ya bayyana cewa ya gaya wa Kitosh ya sauka ya koma Kweresoi. Polson ya ziyarci Ibrahim washegari don ya ba shi abubuwan da suka faru. Ibrahim ya gaya wa Polson cewa ya yi fushi da Kitosh kuma ya yi rantsuwa da "ƙazantar da Tikitin aiki yaron".{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya fuskanci Kitosh a yammacin 10 ga Yuni. Ya tambayi Kitosh wanda ya ba shi izinin hawa kuma bai sami amsar ba. Ibrahim, wanda ta hanyar yarda da kansa "ya tashi daga hannunsa", ya tura Kitosh cikin wani shinge kuma ya doke shi da fata.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya kira ma'aikatan gona biyu na Afirka don su riƙe Kitosh yayin da ya buge shi kuma daga baya ya sami wasu maza uku bayan Kitosh ya ci gaba da gwagwarmaya. Ibrahim ya yada Kitosh a kan motar karusa kuma ya buge shi a kan wuyan hannu. Dan uwan Ibrahim Michael da wani mazaunin mai suna Powell ne suka shaida harin. Michael da Powell dukansu sun bayyana cewa sun ga Ibrahim ya yi amfani da bugawa 15 ko 20 kafin su bar da yamma. Ibrahim daga baya ya ci gaba da doke Kitosh, yana kiran ma'aikatansa Kimesu arap Killel da Chuma arap Chebule su buge shi sau uku zuwa hudu. Ibrahim ya yanke hukunci cewa mutanen sun yi jin kunya sosai a bulala kuma ya sami ma'aikaci na uku, Bariche arap Chumia, ya karbe mulki. Bayan wasu bugun jini biyar daga Bariche, Kitosh ya bayyana ya fadi, amma Ibrahim ya yanke hukunci cewa yana nuna rashin sani kuma ya jefa guga huɗu na ruwa a kansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Kitosh bai farka ba kuma Kimesu da Chuma sun ɗauke shi kuma ya koma wani shago. A can Ibrahim ya kori Kitosh a gefe sau biyu kuma ya umarce shi a ɗaure shi a wani matsayi kafin ya tafi. Ibrahim daga baya ya koma shagon don karfafa takunkumin kuma ya umarci ma'aikatan gidansa, Sefu bin Namakoyo da Kimnyigue arap Chepkorus su tsare shagon. An bar Kitosh da dare ba tare da abinci ko ruwa ba kuma tsohuwar rigar ne kawai don dumi.{{Sfn|Anderson|2011}} Sefu ya saki Kitosh a kusa da karfe 2 na safe kuma daga baya ya tuna cewa mutumin da ya ji rauni ya ce "idan ina da wuka zan kashe kaina".{{Sfn|Kjældgaard|2019}} {{Spaces}}Kitosh yana gumi da kuka da karfe 3 na safe kuma da karfe 4 na safe ya nemi Sefu ya gano jikinsa kuma ya gaya masa cewa yana tunanin yana gab da mutuwa. {{Spaces}}{{Spaces}}Kitosh ya mutu jim kadan bayan haka.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} Kimnyigue ya ba da rahoton mutuwar ga Ibrahim, wanda ya aika da sako ga Walter Scott, a matsayin kwamandan ofishin 'yan sanda na Molo. Saƙon Ibrahim ya karanta "Wani ɗan asalin ƙasar mai suna Kitosh wanda na yi masa bulala a wannan gona da daddare ya mutu yanzu. Da yardar rai za ku fito ku bincika". Scott ya isa karfe 2:30 na yamma kuma ya bincika gawar a cikin ɗakin ajiya. Scott ya kama Ibrahim, Kimesu, Chuma da Bariche. An saki Ibrahim a kan beli amma an tsare ma'aikatan Afirka a tsare. Scott ya dawo da jikin Kitosh zuwa Molo a cikin Karusar bijimi don gwajin bayan mutuwar likitan gundumar F. L. Henderson . == Shari'ar Ibrahim == g32ccajb4cfw01hlgbc6eay99f1froc 657048 657033 2025-07-09T08:42:45Z Sirjat 20447 /* Shari'ar Ibrahim */ 657048 wikitext text/x-wiki {{databox}} A watan Yunin 1923, an yi wa mazaunin Burtaniya '''Jasper Ibrahim''' shari'a saboda kisan ma'aikacin Afirka '''Kitosh''' a yankin Kenya. Kitosh ya mutu bayan bulala da Ibrahim da ma'aikatansa suka gudanar a wani gona kusa da garin Molo, Kenya. Masu juriya, wadanda duk na Turai ne kuma sun hada da sanannun Ibrahim, sun same shi da laifin karamin zargi na mummunan rauni kuma an yanke masa hukuncin shekaru biyu a kurkuku. Hukuncin, wanda aka fi la'akari da shi a matsayin mai sauƙin kai, ya kawo hukunci daga Ofishin mulkin mallaka na Gwamnatin Burtaniya game da yadda tsarin shari'a na mulkin mallaka ya magance shari'ar da kuma ci gaba da amfani da Dokar Shari'ar Indiya (IPC) a Kenya, wanda ya bambanta sosai da dokar Ingila a cikin maganin kisan kai. Sakataren sakataren jihohin Burtaniya sun yi ƙoƙari su tilasta sake fasalin doka a kan mulkin mallaka, kodayake Babban Alkalin Kenya Sir Jacob William Barth da Gwamna Edward Grigg, 1st Baron Altrincham sun yi tsayayya da su. A ƙarshe an maye gurbin IPC a Kenya da sabon lambar doka a cikin 1930. == Mutuwar Kitosh == Jasper Ibrahim ya kasance Mazaunin Burtaniya a yankin Kenya . Dan Charles Ibrahim, bishop na Derby daga 1909 zuwa 1927, yana da matsayi mai girma a cikin 'yan uwansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya ci gaba da gonar da aka sani da Kweresoi a kusa da kilomita 27 (17 daga garin Molo.{{Sfn|Anderson|2011}} Ɗaya daga cikin ma'aikatan Ibrahim a gonar wani ma'aikacin Afirka ne da ake kira Kitosh .{{Refn|Kitosh is possibly a nickname, in which case his real name is unclear. He is recorded by the district surgeon as "Makobe Situma", though some contemporary newspapers referred to him as "Makombe (otherwise Kitosh) of the tribe of Mgishu, [[Mbale]], [[Protectorate of Uganda|Uganda]]" and one witness calls him "Kitondi".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}}}} Yana da shekaru kusan 30, Kitosh ya yi aiki ga Ibrahim na tsawon watanni 18, kodayake ya yi ƙoƙari ya tsere daga gonar a watan Afrilu 1923, yana zargin cin zarafin jiki.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} A ranar 6 ga Yuni 1923 Ibrahim, wanda ke kwance a gado tare da raunin baya, ya ba da ɗaya daga cikin dawakai ga maƙwabcin da ke tafiya zuwa tashar jirgin ƙasa a Molo. Doki yana da ciki, don haka Ibrahim ya aika Kitosh tare da umarni don tafiya zuwa gona. Wani mazaunin Turai mai suna Polson ya ce ya ga Kitosh yana hawa doki kuma yana buge ta a cikin ciki da sanda. Polson ya bayyana cewa ya gaya wa Kitosh ya sauka ya koma Kweresoi. Polson ya ziyarci Ibrahim washegari don ya ba shi abubuwan da suka faru. Ibrahim ya gaya wa Polson cewa ya yi fushi da Kitosh kuma ya yi rantsuwa da "ƙazantar da Tikitin aiki yaron".{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya fuskanci Kitosh a yammacin 10 ga Yuni. Ya tambayi Kitosh wanda ya ba shi izinin hawa kuma bai sami amsar ba. Ibrahim, wanda ta hanyar yarda da kansa "ya tashi daga hannunsa", ya tura Kitosh cikin wani shinge kuma ya doke shi da fata.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya kira ma'aikatan gona biyu na Afirka don su riƙe Kitosh yayin da ya buge shi kuma daga baya ya sami wasu maza uku bayan Kitosh ya ci gaba da gwagwarmaya. Ibrahim ya yada Kitosh a kan motar karusa kuma ya buge shi a kan wuyan hannu. Dan uwan Ibrahim Michael da wani mazaunin mai suna Powell ne suka shaida harin. Michael da Powell dukansu sun bayyana cewa sun ga Ibrahim ya yi amfani da bugawa 15 ko 20 kafin su bar da yamma. Ibrahim daga baya ya ci gaba da doke Kitosh, yana kiran ma'aikatansa Kimesu arap Killel da Chuma arap Chebule su buge shi sau uku zuwa hudu. Ibrahim ya yanke hukunci cewa mutanen sun yi jin kunya sosai a bulala kuma ya sami ma'aikaci na uku, Bariche arap Chumia, ya karbe mulki. Bayan wasu bugun jini biyar daga Bariche, Kitosh ya bayyana ya fadi, amma Ibrahim ya yanke hukunci cewa yana nuna rashin sani kuma ya jefa guga huɗu na ruwa a kansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Kitosh bai farka ba kuma Kimesu da Chuma sun ɗauke shi kuma ya koma wani shago. A can Ibrahim ya kori Kitosh a gefe sau biyu kuma ya umarce shi a ɗaure shi a wani matsayi kafin ya tafi. Ibrahim daga baya ya koma shagon don karfafa takunkumin kuma ya umarci ma'aikatan gidansa, Sefu bin Namakoyo da Kimnyigue arap Chepkorus su tsare shagon. An bar Kitosh da dare ba tare da abinci ko ruwa ba kuma tsohuwar rigar ne kawai don dumi.{{Sfn|Anderson|2011}} Sefu ya saki Kitosh a kusa da karfe 2 na safe kuma daga baya ya tuna cewa mutumin da ya ji rauni ya ce "idan ina da wuka zan kashe kaina".{{Sfn|Kjældgaard|2019}} {{Spaces}}Kitosh yana gumi da kuka da karfe 3 na safe kuma da karfe 4 na safe ya nemi Sefu ya gano jikinsa kuma ya gaya masa cewa yana tunanin yana gab da mutuwa. {{Spaces}}{{Spaces}}Kitosh ya mutu jim kadan bayan haka.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} Kimnyigue ya ba da rahoton mutuwar ga Ibrahim, wanda ya aika da sako ga Walter Scott, a matsayin kwamandan ofishin 'yan sanda na Molo. Saƙon Ibrahim ya karanta "Wani ɗan asalin ƙasar mai suna Kitosh wanda na yi masa bulala a wannan gona da daddare ya mutu yanzu. Da yardar rai za ku fito ku bincika". Scott ya isa karfe 2:30 na yamma kuma ya bincika gawar a cikin ɗakin ajiya. Scott ya kama Ibrahim, Kimesu, Chuma da Bariche. An saki Ibrahim a kan beli amma an tsare ma'aikatan Afirka a tsare. Scott ya dawo da jikin Kitosh zuwa Molo a cikin Karusar bijimi don gwajin bayan mutuwar likitan gundumar F. L. Henderson . == Shari'ar Abraham == [[File:Jules Leclercq- Aux sources du Nil-1913-station ferroviaire de Nakourou.jpg|thumb|Tashar jirgin kasa a Nakuru, an ɗauke hoton a shekara ta 1913]] An tuhumi Abraham da ma'aikatansa da laifin kisa kuma aka kai su gaban kotu a Babban Kotun Nakuru a watan Yuni, a wani shari’a da alkalin Joseph Alfred Sheridan ya jagoranta.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Masu yanke hukunci dukkansu Turawa ne daga yankin, kuma dukkansu sun san Abraham. Ma’aikatar Shari’a ta Kenya ta nuna damuwa kan rashin adalcin masu yanke hukunci, kuma ta ba da shawarar a canza wurin shari’ar.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Bukatar da Babban Lauyan Kenya, Robert William Lyall-Grant, ya gabatar na mayar da shari’ar zuwa Nairobi, babban birnin kasar, an ƙi amincewa da ita saboda tsadar tafiya da wahalar shaidu.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} A lokacin shari’ar, dokar da ke aiki a cikin mallakar ƙasar ita ce ta Lambar Laifuka na Indiya, wanda ke ba da damar a rage hukunci daga kisa zuwa mummunan raunuka ko raunuka masu sauki.{{sfn|Anderson|2011|p=484}} Domin a tabbatar da laifin kisa, dole ne masu yanke hukunci su tabbatar da cewa akwai niyyar kashewa, ko jikkatar da ke da karfin haddasa mutuwa, ko kuma cewa duk mai hankali zai fahimci cewa raunin da aka yi zai iya haddasa mutuwa. Mummunan raunuka na nufin rauni da ke barazana ga rayuwa ba tare da niyyar kashewa ba, yayin da raunuka masu sauki ke nufin ciwo da aka yi da gangan.{{sfn|Anderson|2011|p=484}} Sheridan ya fadawa masu yanke hukunci cewa shaidun da aka gabatar ba su goyi bayan laifin kisa ba, kuma ya bukaci su mayar da hankali kan laifuka masu rauni.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Lauyan kare Abraham ya yi nasarar hana a tattauna ƙoƙarin Kitosh na tserewa a watan Afrilu 1923 a cikin kotu saboda yana ganin hakan zai shafi shari’arsa.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}} Abraham ya bayyana cewa "da yaro ya yarda da kuskuren hawa doki, da ba za a yi masa dukan ko daya ba".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}} Ya yarda da cewa ya yi wa Kitosh bulala, amma ya ce "duk buguna na ba su da ƙarfi sosai – ko a ganina haka ne".{{sfn|Anderson|2011|p=487}} Michael Abraham ya ce "ban ɗauka da mugunta ba; irin bulalar da aka yi masa iri ce da abin da aka yi mini tun ina yaro".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=352}} Henderson, ƙwararren likita kuma wanda 'yan sanda ke girmamawa, ya bayyana cewa ya gano raunuka masu zurfi a cikin jikin Kitosh, kuma raunin da ke wurin bayansa sun fi ƙarfin abin da ya taɓa gani. Ya kuma lura cewa Kitosh bai ci komai ba cikin sa'o’i 20 kafin mutuwarsa.{{sfn|Anderson|2011|p=487}} Henderson ya bayyana cewa raunin da aka yi zai iya haifar da mutuwa kuma a ra’ayinsa, sune suka haddasa mutuwar, watakila ta hanyar firgici.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Lauyan kare Abraham ya kira likitoci biyu daga cikin yankin su bada shaida: Arthur John Jex-Blake da Gerald Victor Wright Anderson.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Likitocin sun ce raunin da Kitosh ya samu na faruwa ne a lokacin da ake jigilar gawarsa zuwa Molo.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Sun kuma ce yunwa ta raunana Kitosh, saboda haka ya mutu da wuri fiye da yadda Abraham zai iya tsammani.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Sun kara da cewa “halin tunanin bawan” ya kamata a ɗauka a matsayin dalilin da ya taimaka wajen mutuwarsa, suna cewa ya “rasa son rayuwa”.{{sfn|Anderson|2011|p=488}}{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Sun yi iƙirarin cewa 'yan ƙasa na iya mutuwa idan sun yanke shawarar hakan, kuma mutuwar ta kasance kamar kisan kai. Henderson ya ƙi yarda da hakan, ya ce ya taɓa yin binciken gawar mutane fiye da 100 amma bai taɓa ganin wanda ya mutu saboda “ƙudurin zuciyarsa” kawai ba.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=354}} Sheridan ya lura cewa likitocin ba su duba jikin Kitosh ba, kuma "Henderson ya taɓa yin bincike gawar 'yan Afirka da dama, amma Blake da Anderson ba su taɓa yin ko daya ba".{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Masu yanke hukunci sun tabbatar da Abraham da laifin raunuka masu tsanani.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Yayin da yake bayar da hukunci, Sheridan ya lura cewa “wannan shari’a ta fi sauƙi idan aka kwatanta da shari’ar Watts, Hawkins da Harries”.{{sfn|Anderson|2011|p=493}} Duk da haka, Sheridan ya bayar da mafi ƙanƙanta hukunci da ake iya bayarwa kan wannan laifi, wato ɗaurin shekaru biyu a gidan yari.{{sfn|Anderson|2011|p=493}}{{sfn|Anderson|2011|p=488}}{{refn|Mafi tsanani hukuncin da Sheridan zai iya bayarwa kan laifin raunuka masu tsanani shi ne ɗaurin shekaru bakwai a gidan yari tare da tara.{{sfn|Anderson|2011|p=493}}|group=nb}} Ma'aikatan Abraham uku daga Afirka an samu su da laifin raunuka masu sauki, amma hakan an ɗauka ne a matsayin fasaha saboda sun bi umurnin Abraham. An yanke musu hukuncin kwana daya a kurkuku, kuma tun da sun riga sun shafe wata biyu a cikin tsare, aka sako su nan take.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} 5eagrpan7l7hrniox4o5axbn2s3s4jb 657058 657048 2025-07-09T08:44:39Z Sirjat 20447 /* Shari'ar Abraham */ 657058 wikitext text/x-wiki {{databox}} A watan Yunin 1923, an yi wa mazaunin Burtaniya '''Jasper Ibrahim''' shari'a saboda kisan ma'aikacin Afirka '''Kitosh''' a yankin Kenya. Kitosh ya mutu bayan bulala da Ibrahim da ma'aikatansa suka gudanar a wani gona kusa da garin Molo, Kenya. Masu juriya, wadanda duk na Turai ne kuma sun hada da sanannun Ibrahim, sun same shi da laifin karamin zargi na mummunan rauni kuma an yanke masa hukuncin shekaru biyu a kurkuku. Hukuncin, wanda aka fi la'akari da shi a matsayin mai sauƙin kai, ya kawo hukunci daga Ofishin mulkin mallaka na Gwamnatin Burtaniya game da yadda tsarin shari'a na mulkin mallaka ya magance shari'ar da kuma ci gaba da amfani da Dokar Shari'ar Indiya (IPC) a Kenya, wanda ya bambanta sosai da dokar Ingila a cikin maganin kisan kai. Sakataren sakataren jihohin Burtaniya sun yi ƙoƙari su tilasta sake fasalin doka a kan mulkin mallaka, kodayake Babban Alkalin Kenya Sir Jacob William Barth da Gwamna Edward Grigg, 1st Baron Altrincham sun yi tsayayya da su. A ƙarshe an maye gurbin IPC a Kenya da sabon lambar doka a cikin 1930. == Mutuwar Kitosh == Jasper Ibrahim ya kasance Mazaunin Burtaniya a yankin Kenya . Dan Charles Ibrahim, bishop na Derby daga 1909 zuwa 1927, yana da matsayi mai girma a cikin 'yan uwansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya ci gaba da gonar da aka sani da Kweresoi a kusa da kilomita 27 (17 daga garin Molo.{{Sfn|Anderson|2011}} Ɗaya daga cikin ma'aikatan Ibrahim a gonar wani ma'aikacin Afirka ne da ake kira Kitosh .{{Refn|Kitosh is possibly a nickname, in which case his real name is unclear. He is recorded by the district surgeon as "Makobe Situma", though some contemporary newspapers referred to him as "Makombe (otherwise Kitosh) of the tribe of Mgishu, [[Mbale]], [[Protectorate of Uganda|Uganda]]" and one witness calls him "Kitondi".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}}}} Yana da shekaru kusan 30, Kitosh ya yi aiki ga Ibrahim na tsawon watanni 18, kodayake ya yi ƙoƙari ya tsere daga gonar a watan Afrilu 1923, yana zargin cin zarafin jiki.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} A ranar 6 ga Yuni 1923 Ibrahim, wanda ke kwance a gado tare da raunin baya, ya ba da ɗaya daga cikin dawakai ga maƙwabcin da ke tafiya zuwa tashar jirgin ƙasa a Molo. Doki yana da ciki, don haka Ibrahim ya aika Kitosh tare da umarni don tafiya zuwa gona. Wani mazaunin Turai mai suna Polson ya ce ya ga Kitosh yana hawa doki kuma yana buge ta a cikin ciki da sanda. Polson ya bayyana cewa ya gaya wa Kitosh ya sauka ya koma Kweresoi. Polson ya ziyarci Ibrahim washegari don ya ba shi abubuwan da suka faru. Ibrahim ya gaya wa Polson cewa ya yi fushi da Kitosh kuma ya yi rantsuwa da "ƙazantar da Tikitin aiki yaron".{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya fuskanci Kitosh a yammacin 10 ga Yuni. Ya tambayi Kitosh wanda ya ba shi izinin hawa kuma bai sami amsar ba. Ibrahim, wanda ta hanyar yarda da kansa "ya tashi daga hannunsa", ya tura Kitosh cikin wani shinge kuma ya doke shi da fata.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya kira ma'aikatan gona biyu na Afirka don su riƙe Kitosh yayin da ya buge shi kuma daga baya ya sami wasu maza uku bayan Kitosh ya ci gaba da gwagwarmaya. Ibrahim ya yada Kitosh a kan motar karusa kuma ya buge shi a kan wuyan hannu. Dan uwan Ibrahim Michael da wani mazaunin mai suna Powell ne suka shaida harin. Michael da Powell dukansu sun bayyana cewa sun ga Ibrahim ya yi amfani da bugawa 15 ko 20 kafin su bar da yamma. Ibrahim daga baya ya ci gaba da doke Kitosh, yana kiran ma'aikatansa Kimesu arap Killel da Chuma arap Chebule su buge shi sau uku zuwa hudu. Ibrahim ya yanke hukunci cewa mutanen sun yi jin kunya sosai a bulala kuma ya sami ma'aikaci na uku, Bariche arap Chumia, ya karbe mulki. Bayan wasu bugun jini biyar daga Bariche, Kitosh ya bayyana ya fadi, amma Ibrahim ya yanke hukunci cewa yana nuna rashin sani kuma ya jefa guga huɗu na ruwa a kansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Kitosh bai farka ba kuma Kimesu da Chuma sun ɗauke shi kuma ya koma wani shago. A can Ibrahim ya kori Kitosh a gefe sau biyu kuma ya umarce shi a ɗaure shi a wani matsayi kafin ya tafi. Ibrahim daga baya ya koma shagon don karfafa takunkumin kuma ya umarci ma'aikatan gidansa, Sefu bin Namakoyo da Kimnyigue arap Chepkorus su tsare shagon. An bar Kitosh da dare ba tare da abinci ko ruwa ba kuma tsohuwar rigar ne kawai don dumi.{{Sfn|Anderson|2011}} Sefu ya saki Kitosh a kusa da karfe 2 na safe kuma daga baya ya tuna cewa mutumin da ya ji rauni ya ce "idan ina da wuka zan kashe kaina".{{Sfn|Kjældgaard|2019}} {{Spaces}}Kitosh yana gumi da kuka da karfe 3 na safe kuma da karfe 4 na safe ya nemi Sefu ya gano jikinsa kuma ya gaya masa cewa yana tunanin yana gab da mutuwa. {{Spaces}}{{Spaces}}Kitosh ya mutu jim kadan bayan haka.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} Kimnyigue ya ba da rahoton mutuwar ga Ibrahim, wanda ya aika da sako ga Walter Scott, a matsayin kwamandan ofishin 'yan sanda na Molo. Saƙon Ibrahim ya karanta "Wani ɗan asalin ƙasar mai suna Kitosh wanda na yi masa bulala a wannan gona da daddare ya mutu yanzu. Da yardar rai za ku fito ku bincika". Scott ya isa karfe 2:30 na yamma kuma ya bincika gawar a cikin ɗakin ajiya. Scott ya kama Ibrahim, Kimesu, Chuma da Bariche. An saki Ibrahim a kan beli amma an tsare ma'aikatan Afirka a tsare. Scott ya dawo da jikin Kitosh zuwa Molo a cikin Karusar bijimi don gwajin bayan mutuwar likitan gundumar F. L. Henderson . == Shari'ar Abraham == [[File:Jules Leclercq- Aux sources du Nil-1913-station ferroviaire de Nakourou.jpg|thumb|Tashar jirgin kasa a Nakuru, an ɗauke hoton a shekara ta 1913]] An tuhumi Abraham da ma'aikatansa da laifin kisa kuma aka kai su gaban kotu a Babban Kotun Nakuru a watan Yuni, a wani shari’a da alkalin Joseph Alfred Sheridan ya jagoranta.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Masu yanke hukunci dukkansu Turawa ne daga yankin, kuma dukkansu sun san Abraham. Ma’aikatar Shari’a ta Kenya ta nuna damuwa kan rashin adalcin masu yanke hukunci, kuma ta ba da shawarar a canza wurin shari’ar.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Bukatar da Babban Lauyan Kenya, Robert William Lyall-Grant, ya gabatar na mayar da shari’ar zuwa Nairobi, babban birnin kasar, an ƙi amincewa da ita saboda tsadar tafiya da wahalar shaidu.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} A lokacin shari’ar, dokar da ke aiki a cikin mallakar ƙasar ita ce ta Lambar Laifuka na Indiya, wanda ke ba da damar a rage hukunci daga kisa zuwa mummunan raunuka ko raunuka masu sauki.{{sfn|Anderson|2011|p=484}} Domin a tabbatar da laifin kisa, dole ne masu yanke hukunci su tabbatar da cewa akwai niyyar kashewa, ko jikkatar da ke da karfin haddasa mutuwa, ko kuma cewa duk mai hankali zai fahimci cewa raunin da aka yi zai iya haddasa mutuwa. Mummunan raunuka na nufin rauni da ke barazana ga rayuwa ba tare da niyyar kashewa ba, yayin da raunuka masu sauki ke nufin ciwo da aka yi da gangan.{{sfn|Anderson|2011|p=484}} Sheridan ya fadawa masu yanke hukunci cewa shaidun da aka gabatar ba su goyi bayan laifin kisa ba, kuma ya bukaci su mayar da hankali kan laifuka masu rauni.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Lauyan kare Abraham ya yi nasarar hana a tattauna ƙoƙarin Kitosh na tserewa a watan Afrilu 1923 a cikin kotu saboda yana ganin hakan zai shafi shari’arsa.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}} Abraham ya bayyana cewa "da yaro ya yarda da kuskuren hawa doki, da ba za a yi masa dukan ko daya ba".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}} Ya yarda da cewa ya yi wa Kitosh bulala, amma ya ce "duk buguna na ba su da ƙarfi sosai – ko a ganina haka ne".{{sfn|Anderson|2011|p=487}} Michael Abraham ya ce "ban ɗauka da mugunta ba; irin bulalar da aka yi masa iri ce da abin da aka yi mini tun ina yaro".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=352}} Henderson, ƙwararren likita kuma wanda 'yan sanda ke girmamawa, ya bayyana cewa ya gano raunuka masu zurfi a cikin jikin Kitosh, kuma raunin da ke wurin bayansa sun fi ƙarfin abin da ya taɓa gani. Ya kuma lura cewa Kitosh bai ci komai ba cikin sa'o’i 20 kafin mutuwarsa.{{sfn|Anderson|2011|p=487}} Henderson ya bayyana cewa raunin da aka yi zai iya haifar da mutuwa kuma a ra’ayinsa, sune suka haddasa mutuwar, watakila ta hanyar firgici.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Lauyan kare Abraham ya kira likitoci biyu daga cikin yankin su bada shaida: Arthur John Jex-Blake da Gerald Victor Wright Anderson.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Likitocin sun ce raunin da Kitosh ya samu na faruwa ne a lokacin da ake jigilar gawarsa zuwa Molo.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Sun kuma ce yunwa ta raunana Kitosh, saboda haka ya mutu da wuri fiye da yadda Abraham zai iya tsammani.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Sun kara da cewa “halin tunanin bawan” ya kamata a ɗauka a matsayin dalilin da ya taimaka wajen mutuwarsa, suna cewa ya “rasa son rayuwa”.{{sfn|Anderson|2011|p=488}}{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Sun yi iƙirarin cewa 'yan ƙasa na iya mutuwa idan sun yanke shawarar hakan, kuma mutuwar ta kasance kamar kisan kai. Henderson ya ƙi yarda da hakan, ya ce ya taɓa yin binciken gawar mutane fiye da 100 amma bai taɓa ganin wanda ya mutu saboda “ƙudurin zuciyarsa” kawai ba.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=354}} Sheridan ya lura cewa likitocin ba su duba jikin Kitosh ba, kuma "Henderson ya taɓa yin bincike gawar 'yan Afirka da dama, amma Blake da Anderson ba su taɓa yin ko daya ba".{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Masu yanke hukunci sun tabbatar da Abraham da laifin raunuka masu tsanani.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Yayin da yake bayar da hukunci, Sheridan ya lura cewa “wannan shari’a ta fi sauƙi idan aka kwatanta da shari’ar Watts, Hawkins da Harries”.{{sfn|Anderson|2011|p=493}} Duk da haka, Sheridan ya bayar da mafi ƙanƙanta hukunci da ake iya bayarwa kan wannan laifi, wato ɗaurin shekaru biyu a gidan yari.{{sfn|Anderson|2011|p=493}}{{sfn|Anderson|2011|p=488}}{{refn|Mafi tsanani hukuncin da Sheridan zai iya bayarwa kan laifin raunuka masu tsanani shi ne ɗaurin shekaru bakwai a gidan yari tare da tara.{{sfn|Anderson|2011|p=493}}|group=nb}} Ma'aikatan Abraham uku daga Afirka an samu su da laifin raunuka masu sauki, amma hakan an ɗauka ne a matsayin fasaha saboda sun bi umurnin Abraham. An yanke musu hukuncin kwana daya a kurkuku, kuma tun da sun riga sun shafe wata biyu a cikin tsare, aka sako su nan take.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} == Martani da gyare-gyare == A ƙarshen shari'ar, Sheridan ya yaba wa alkalin kotu don ƙoƙarinsu wajen shari'ar wani mutum "wanda da yawa daga cikinsu suka san shi sosai" cikin wani rahoto zuwa Ofishin Mulkin Mallaka na Birtaniya.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} 'Yan sanda na Kenya sun shawarci Lyall-Grant cewa ra'ayin jama'a na cikin gida shi ne hukuncin ya kasance "ba daidai ba ga Abraham".{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Bulala masu tsayi sun zama ruwan dare a Kenya a lokacin, musamman a cikin shari'o'in da suka shafi dabbobi, waɗanda suka kasance masu matuƙar muhimmanci ga manoma a wannan matakin na farkon zaman lafiya.{{sfn|Nicholls|2005|p=56}} A lokacin da aka yanke hukunci, Hukumar Hukunci ta Asali ta Ma'aikatar Shari'a ta bayar da rahoto cewa masu zaman Kenya sun goyi bayan dokoki masu tsauri ga 'yan Kenya baƙi, musamman game da laifukan da suka shafi aikin. Samun wannan rahoto, wanda ya haɗa da ra'ayoyi masu goyon baya daga jami'an mulkin mallaka da alƙalai, ya tayar da hankalin Ofishin Mulkin Mallaka a Landan.{{sfn|Anderson|2011|p=490}} Shari'ar Abraham ta janyo damuwa a Ofishin Mulkin Mallaka game da yadda jami'an shari'a na mulkin mallaka ke gudanar da aikinsu.{{sfn|Anderson|2011|p=489}} Bayan shari'o'in Watts da Hawkins, tsarin shari'a na mulkin mallaka ya fara fuskantar bincike. Shari'ar Abraham ta zama farkon ƙarshen amfani da Dokar Laifuka ta Indiya a cikin Mulkin Kenya.{{sfn|Anderson|2011|p=479}} [[File:GG Duke of Devonshire.jpg|thumb|left|Cavendish, an dauka lokacin Yakin Duniya na Farko]] Gwamnan Kenya, Robert Coryndon, ya ɗauki watanni biyu kafin ya aika da cikakken bayani game da shari'ar Abraham zuwa Ofishin Mulkin Mallaka. Sakataren Jiha na Mulkin Mallaka, Victor Cavendish, Duke na 9 na Devonshire, ya mayar da martani a watan Disamba inda ya soki alkalin kotu na Kenya game da aikinsu a wani "laifi da ba ya da wata sassaucin hali" kuma ya lura cewa ya kamata a ɗauki shari'ar a matsayin kisa mai sauƙi.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Game da yadda tsarin alkalin kotu ke aiki, Cavendish ya lura da cewa "Ina tare da waɗanda suka gabata wajen guje wa tsoma baki cikin wata al'umma wadda ke da alaƙa da al'adun shari'a na Birtaniya: amma a cikin yanayin Kenya, tsarin yana buƙatar kulawa sosai".{{sfn|Anderson|2011|p=492}} A cikin wata sanarwa daga baya, Cavendish ya tambaya dalilin da yasa mulkin mallaka ya ƙi bin umarnin Ofishin Mulkin Mallaka na shekarar 1913 da ke buƙatar Turawa su kasance masu shari'a daga wajen yankin.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Ofishin yi la'akari da cewa kotun da ta yi shari'ar Abraham ba ta girmama shaidar likita da Henderson ya bayar ba kuma Sheridan ya yi amfani da ikonsa cikin kuskure wajen bayar da hukunci mai sauƙi.{{sfn|Anderson|2011|p=493}} Lyall-Grant ya yarda cewa a karkashin dokar Ingila, hukuncin kisa ya kamata a samu, amma hukuncin ciwo mai tsanani ba sabon abu bane a dokar Indiya. Ya gaya wa Ofishin Mulkin Mallaka cewa yana tunanin irin waɗannan shari'o'in za su samu hukunci mai tsauri a nan gaba, amma gwamnati ta Birtaniya ta yi shakku da hakan.{{sfn|Anderson|2011|p=494}} Cavendish ya yi la'akari da cewa dokar Indiya ba ta da isasshen hukunci game da kisa kuma ya umarci Lyall-Grant da ya tsara dokar cikin gida domin sanya tsarin ya fi dacewa da tsarin dokar Ingila da ake amfani da shi a sauran mulkin mallaka.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Cavendish ya tambayi dalilin da yasa barazanar Abraham na ƙwace katin aiki na Kitosh ba a ambata ba a kotu, tunda yin hakan laifi ne. Ya yi la'akari da cewa lauya, alƙali da alkalin kotu sun ɗauki irin wannan barazana a matsayin al'ada kuma abin karɓa. Don kunyata jami'an mulkin mallaka, Cavendish ya nemi cikakken bayani kan dukkan shari'o'in da irin wannan barazana ta kai ga hukunci, da ya san babu. A amsarsa ga Cavendish, Coryndon ya kare jami'an j01lah5gkq6kbf2p4llelthgcl60x0b 657060 657058 2025-07-09T08:46:07Z Sirjat 20447 /* Martani da gyare-gyare */ 657060 wikitext text/x-wiki {{databox}} A watan Yunin 1923, an yi wa mazaunin Burtaniya '''Jasper Ibrahim''' shari'a saboda kisan ma'aikacin Afirka '''Kitosh''' a yankin Kenya. Kitosh ya mutu bayan bulala da Ibrahim da ma'aikatansa suka gudanar a wani gona kusa da garin Molo, Kenya. Masu juriya, wadanda duk na Turai ne kuma sun hada da sanannun Ibrahim, sun same shi da laifin karamin zargi na mummunan rauni kuma an yanke masa hukuncin shekaru biyu a kurkuku. Hukuncin, wanda aka fi la'akari da shi a matsayin mai sauƙin kai, ya kawo hukunci daga Ofishin mulkin mallaka na Gwamnatin Burtaniya game da yadda tsarin shari'a na mulkin mallaka ya magance shari'ar da kuma ci gaba da amfani da Dokar Shari'ar Indiya (IPC) a Kenya, wanda ya bambanta sosai da dokar Ingila a cikin maganin kisan kai. Sakataren sakataren jihohin Burtaniya sun yi ƙoƙari su tilasta sake fasalin doka a kan mulkin mallaka, kodayake Babban Alkalin Kenya Sir Jacob William Barth da Gwamna Edward Grigg, 1st Baron Altrincham sun yi tsayayya da su. A ƙarshe an maye gurbin IPC a Kenya da sabon lambar doka a cikin 1930. == Mutuwar Kitosh == Jasper Ibrahim ya kasance Mazaunin Burtaniya a yankin Kenya . Dan Charles Ibrahim, bishop na Derby daga 1909 zuwa 1927, yana da matsayi mai girma a cikin 'yan uwansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya ci gaba da gonar da aka sani da Kweresoi a kusa da kilomita 27 (17 daga garin Molo.{{Sfn|Anderson|2011}} Ɗaya daga cikin ma'aikatan Ibrahim a gonar wani ma'aikacin Afirka ne da ake kira Kitosh .{{Refn|Kitosh is possibly a nickname, in which case his real name is unclear. He is recorded by the district surgeon as "Makobe Situma", though some contemporary newspapers referred to him as "Makombe (otherwise Kitosh) of the tribe of Mgishu, [[Mbale]], [[Protectorate of Uganda|Uganda]]" and one witness calls him "Kitondi".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}}}} Yana da shekaru kusan 30, Kitosh ya yi aiki ga Ibrahim na tsawon watanni 18, kodayake ya yi ƙoƙari ya tsere daga gonar a watan Afrilu 1923, yana zargin cin zarafin jiki.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} A ranar 6 ga Yuni 1923 Ibrahim, wanda ke kwance a gado tare da raunin baya, ya ba da ɗaya daga cikin dawakai ga maƙwabcin da ke tafiya zuwa tashar jirgin ƙasa a Molo. Doki yana da ciki, don haka Ibrahim ya aika Kitosh tare da umarni don tafiya zuwa gona. Wani mazaunin Turai mai suna Polson ya ce ya ga Kitosh yana hawa doki kuma yana buge ta a cikin ciki da sanda. Polson ya bayyana cewa ya gaya wa Kitosh ya sauka ya koma Kweresoi. Polson ya ziyarci Ibrahim washegari don ya ba shi abubuwan da suka faru. Ibrahim ya gaya wa Polson cewa ya yi fushi da Kitosh kuma ya yi rantsuwa da "ƙazantar da Tikitin aiki yaron".{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya fuskanci Kitosh a yammacin 10 ga Yuni. Ya tambayi Kitosh wanda ya ba shi izinin hawa kuma bai sami amsar ba. Ibrahim, wanda ta hanyar yarda da kansa "ya tashi daga hannunsa", ya tura Kitosh cikin wani shinge kuma ya doke shi da fata.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya kira ma'aikatan gona biyu na Afirka don su riƙe Kitosh yayin da ya buge shi kuma daga baya ya sami wasu maza uku bayan Kitosh ya ci gaba da gwagwarmaya. Ibrahim ya yada Kitosh a kan motar karusa kuma ya buge shi a kan wuyan hannu. Dan uwan Ibrahim Michael da wani mazaunin mai suna Powell ne suka shaida harin. Michael da Powell dukansu sun bayyana cewa sun ga Ibrahim ya yi amfani da bugawa 15 ko 20 kafin su bar da yamma. Ibrahim daga baya ya ci gaba da doke Kitosh, yana kiran ma'aikatansa Kimesu arap Killel da Chuma arap Chebule su buge shi sau uku zuwa hudu. Ibrahim ya yanke hukunci cewa mutanen sun yi jin kunya sosai a bulala kuma ya sami ma'aikaci na uku, Bariche arap Chumia, ya karbe mulki. Bayan wasu bugun jini biyar daga Bariche, Kitosh ya bayyana ya fadi, amma Ibrahim ya yanke hukunci cewa yana nuna rashin sani kuma ya jefa guga huɗu na ruwa a kansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Kitosh bai farka ba kuma Kimesu da Chuma sun ɗauke shi kuma ya koma wani shago. A can Ibrahim ya kori Kitosh a gefe sau biyu kuma ya umarce shi a ɗaure shi a wani matsayi kafin ya tafi. Ibrahim daga baya ya koma shagon don karfafa takunkumin kuma ya umarci ma'aikatan gidansa, Sefu bin Namakoyo da Kimnyigue arap Chepkorus su tsare shagon. An bar Kitosh da dare ba tare da abinci ko ruwa ba kuma tsohuwar rigar ne kawai don dumi.{{Sfn|Anderson|2011}} Sefu ya saki Kitosh a kusa da karfe 2 na safe kuma daga baya ya tuna cewa mutumin da ya ji rauni ya ce "idan ina da wuka zan kashe kaina".{{Sfn|Kjældgaard|2019}} {{Spaces}}Kitosh yana gumi da kuka da karfe 3 na safe kuma da karfe 4 na safe ya nemi Sefu ya gano jikinsa kuma ya gaya masa cewa yana tunanin yana gab da mutuwa. {{Spaces}}{{Spaces}}Kitosh ya mutu jim kadan bayan haka.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} Kimnyigue ya ba da rahoton mutuwar ga Ibrahim, wanda ya aika da sako ga Walter Scott, a matsayin kwamandan ofishin 'yan sanda na Molo. Saƙon Ibrahim ya karanta "Wani ɗan asalin ƙasar mai suna Kitosh wanda na yi masa bulala a wannan gona da daddare ya mutu yanzu. Da yardar rai za ku fito ku bincika". Scott ya isa karfe 2:30 na yamma kuma ya bincika gawar a cikin ɗakin ajiya. Scott ya kama Ibrahim, Kimesu, Chuma da Bariche. An saki Ibrahim a kan beli amma an tsare ma'aikatan Afirka a tsare. Scott ya dawo da jikin Kitosh zuwa Molo a cikin Karusar bijimi don gwajin bayan mutuwar likitan gundumar F. L. Henderson . == Shari'ar Abraham == [[File:Jules Leclercq- Aux sources du Nil-1913-station ferroviaire de Nakourou.jpg|thumb|Tashar jirgin kasa a Nakuru, an ɗauke hoton a shekara ta 1913]] An tuhumi Abraham da ma'aikatansa da laifin kisa kuma aka kai su gaban kotu a Babban Kotun Nakuru a watan Yuni, a wani shari’a da alkalin Joseph Alfred Sheridan ya jagoranta.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Masu yanke hukunci dukkansu Turawa ne daga yankin, kuma dukkansu sun san Abraham. Ma’aikatar Shari’a ta Kenya ta nuna damuwa kan rashin adalcin masu yanke hukunci, kuma ta ba da shawarar a canza wurin shari’ar.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Bukatar da Babban Lauyan Kenya, Robert William Lyall-Grant, ya gabatar na mayar da shari’ar zuwa Nairobi, babban birnin kasar, an ƙi amincewa da ita saboda tsadar tafiya da wahalar shaidu.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} A lokacin shari’ar, dokar da ke aiki a cikin mallakar ƙasar ita ce ta Lambar Laifuka na Indiya, wanda ke ba da damar a rage hukunci daga kisa zuwa mummunan raunuka ko raunuka masu sauki.{{sfn|Anderson|2011|p=484}} Domin a tabbatar da laifin kisa, dole ne masu yanke hukunci su tabbatar da cewa akwai niyyar kashewa, ko jikkatar da ke da karfin haddasa mutuwa, ko kuma cewa duk mai hankali zai fahimci cewa raunin da aka yi zai iya haddasa mutuwa. Mummunan raunuka na nufin rauni da ke barazana ga rayuwa ba tare da niyyar kashewa ba, yayin da raunuka masu sauki ke nufin ciwo da aka yi da gangan.{{sfn|Anderson|2011|p=484}} Sheridan ya fadawa masu yanke hukunci cewa shaidun da aka gabatar ba su goyi bayan laifin kisa ba, kuma ya bukaci su mayar da hankali kan laifuka masu rauni.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Lauyan kare Abraham ya yi nasarar hana a tattauna ƙoƙarin Kitosh na tserewa a watan Afrilu 1923 a cikin kotu saboda yana ganin hakan zai shafi shari’arsa.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}} Abraham ya bayyana cewa "da yaro ya yarda da kuskuren hawa doki, da ba za a yi masa dukan ko daya ba".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}} Ya yarda da cewa ya yi wa Kitosh bulala, amma ya ce "duk buguna na ba su da ƙarfi sosai – ko a ganina haka ne".{{sfn|Anderson|2011|p=487}} Michael Abraham ya ce "ban ɗauka da mugunta ba; irin bulalar da aka yi masa iri ce da abin da aka yi mini tun ina yaro".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=352}} Henderson, ƙwararren likita kuma wanda 'yan sanda ke girmamawa, ya bayyana cewa ya gano raunuka masu zurfi a cikin jikin Kitosh, kuma raunin da ke wurin bayansa sun fi ƙarfin abin da ya taɓa gani. Ya kuma lura cewa Kitosh bai ci komai ba cikin sa'o’i 20 kafin mutuwarsa.{{sfn|Anderson|2011|p=487}} Henderson ya bayyana cewa raunin da aka yi zai iya haifar da mutuwa kuma a ra’ayinsa, sune suka haddasa mutuwar, watakila ta hanyar firgici.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Lauyan kare Abraham ya kira likitoci biyu daga cikin yankin su bada shaida: Arthur John Jex-Blake da Gerald Victor Wright Anderson.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Likitocin sun ce raunin da Kitosh ya samu na faruwa ne a lokacin da ake jigilar gawarsa zuwa Molo.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Sun kuma ce yunwa ta raunana Kitosh, saboda haka ya mutu da wuri fiye da yadda Abraham zai iya tsammani.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Sun kara da cewa “halin tunanin bawan” ya kamata a ɗauka a matsayin dalilin da ya taimaka wajen mutuwarsa, suna cewa ya “rasa son rayuwa”.{{sfn|Anderson|2011|p=488}}{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Sun yi iƙirarin cewa 'yan ƙasa na iya mutuwa idan sun yanke shawarar hakan, kuma mutuwar ta kasance kamar kisan kai. Henderson ya ƙi yarda da hakan, ya ce ya taɓa yin binciken gawar mutane fiye da 100 amma bai taɓa ganin wanda ya mutu saboda “ƙudurin zuciyarsa” kawai ba.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=354}} Sheridan ya lura cewa likitocin ba su duba jikin Kitosh ba, kuma "Henderson ya taɓa yin bincike gawar 'yan Afirka da dama, amma Blake da Anderson ba su taɓa yin ko daya ba".{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Masu yanke hukunci sun tabbatar da Abraham da laifin raunuka masu tsanani.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Yayin da yake bayar da hukunci, Sheridan ya lura cewa “wannan shari’a ta fi sauƙi idan aka kwatanta da shari’ar Watts, Hawkins da Harries”.{{sfn|Anderson|2011|p=493}} Duk da haka, Sheridan ya bayar da mafi ƙanƙanta hukunci da ake iya bayarwa kan wannan laifi, wato ɗaurin shekaru biyu a gidan yari.{{sfn|Anderson|2011|p=493}}{{sfn|Anderson|2011|p=488}}{{refn|Mafi tsanani hukuncin da Sheridan zai iya bayarwa kan laifin raunuka masu tsanani shi ne ɗaurin shekaru bakwai a gidan yari tare da tara.{{sfn|Anderson|2011|p=493}}|group=nb}} Ma'aikatan Abraham uku daga Afirka an samu su da laifin raunuka masu sauki, amma hakan an ɗauka ne a matsayin fasaha saboda sun bi umurnin Abraham. An yanke musu hukuncin kwana daya a kurkuku, kuma tun da sun riga sun shafe wata biyu a cikin tsare, aka sako su nan take.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} == Martani da gyare-gyare == A ƙarshen shari'ar, Sheridan ya yaba wa alkalin kotu don ƙoƙarinsu wajen shari'ar wani mutum "wanda da yawa daga cikinsu suka san shi sosai" cikin wani rahoto zuwa Ofishin Mulkin Mallaka na Birtaniya.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} 'Yan sanda na Kenya sun shawarci Lyall-Grant cewa ra'ayin jama'a na cikin gida shi ne hukuncin ya kasance "ba daidai ba ga Abraham".{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Bulala masu tsayi sun zama ruwan dare a Kenya a lokacin, musamman a cikin shari'o'in da suka shafi dabbobi, waɗanda suka kasance masu matuƙar muhimmanci ga manoma a wannan matakin na farkon zaman lafiya.{{sfn|Nicholls|2005|p=56}} A lokacin da aka yanke hukunci, Hukumar Hukunci ta Asali ta Ma'aikatar Shari'a ta bayar da rahoto cewa masu zaman Kenya sun goyi bayan dokoki masu tsauri ga 'yan Kenya baƙi, musamman game da laifukan da suka shafi aikin. Samun wannan rahoto, wanda ya haɗa da ra'ayoyi masu goyon baya daga jami'an mulkin mallaka da alƙalai, ya tayar da hankalin Ofishin Mulkin Mallaka a Landan.{{sfn|Anderson|2011|p=490}} Shari'ar Abraham ta janyo damuwa a Ofishin Mulkin Mallaka game da yadda jami'an shari'a na mulkin mallaka ke gudanar da aikinsu.{{sfn|Anderson|2011|p=489}} Bayan shari'o'in Watts da Hawkins, tsarin shari'a na mulkin mallaka ya fara fuskantar bincike. Shari'ar Abraham ta zama farkon ƙarshen amfani da Dokar Laifuka ta Indiya a cikin Mulkin Kenya.{{sfn|Anderson|2011|p=479}} [[File:GG Duke of Devonshire.jpg|thumb|left|Cavendish, an dauka lokacin Yakin Duniya na Farko]] Gwamnan Kenya, Robert Coryndon, ya ɗauki watanni biyu kafin ya aika da cikakken bayani game da shari'ar Abraham zuwa Ofishin Mulkin Mallaka. Sakataren Jiha na Mulkin Mallaka, Victor Cavendish, Duke na 9 na Devonshire, ya mayar da martani a watan Disamba inda ya soki alkalin kotu na Kenya game da aikinsu a wani "laifi da ba ya da wata sassaucin hali" kuma ya lura cewa ya kamata a ɗauki shari'ar a matsayin kisa mai sauƙi.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Game da yadda tsarin alkalin kotu ke aiki, Cavendish ya lura da cewa "Ina tare da waɗanda suka gabata wajen guje wa tsoma baki cikin wata al'umma wadda ke da alaƙa da al'adun shari'a na Birtaniya: amma a cikin yanayin Kenya, tsarin yana buƙatar kulawa sosai".{{sfn|Anderson|2011|p=492}} A cikin wata sanarwa daga baya, Cavendish ya tambaya dalilin da yasa mulkin mallaka ya ƙi bin umarnin Ofishin Mulkin Mallaka na shekarar 1913 da ke buƙatar Turawa su kasance masu shari'a daga wajen yankin.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Ofishin yi la'akari da cewa kotun da ta yi shari'ar Abraham ba ta girmama shaidar likita da Henderson ya bayar ba kuma Sheridan ya yi amfani da ikonsa cikin kuskure wajen bayar da hukunci mai sauƙi.{{sfn|Anderson|2011|p=493}} Lyall-Grant ya yarda cewa a karkashin dokar Ingila, hukuncin kisa ya kamata a samu, amma hukuncin ciwo mai tsanani ba sabon abu bane a dokar Indiya. Ya gaya wa Ofishin Mulkin Mallaka cewa yana tunanin irin waɗannan shari'o'in za su samu hukunci mai tsauri a nan gaba, amma gwamnati ta Birtaniya ta yi shakku da hakan.{{sfn|Anderson|2011|p=494}} Cavendish ya yi la'akari da cewa dokar Indiya ba ta da isasshen hukunci game da kisa kuma ya umarci Lyall-Grant da ya tsara dokar cikin gida domin sanya tsarin ya fi dacewa da tsarin dokar Ingila da ake amfani da shi a sauran mulkin mallaka.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Cavendish ya tambayi dalilin da yasa barazanar Abraham na ƙwace katin aiki na Kitosh ba a ambata ba a kotu, tunda yin hakan laifi ne. Ya yi la'akari da cewa lauya, alƙali da alkalin kotu sun ɗauki irin wannan barazana a matsayin al'ada kuma abin karɓa. Don kunyata jami'an mulkin mallaka, Cavendish ya nemi cikakken bayani kan dukkan shari'o'in da irin wannan barazana ta kai ga hukunci, da ya san babu. A amsarsa ga Cavendish, Coryndon ya kare jami'an == Gado == Abraham ya zama tushen wahayi ga hali Louis Schultz a cikin littafin Nora K. Strange na shekarar 1928 ''Kenya Dawn''. Schultz wani mai mulki ne dan ƙasar Holland wanda ya kashe wani Bafrikanci kuma ya yi ƙoƙarin yin fyade ga wata Baturiya.{{sfn|Williams|2017|p=341}} Kashewar Kitosh an bayyana ta a cikin labarin ''Kitosch's Story'' daga marubuciyar Danish-Kenyan Karen Blixen, wani ɓangare na aikinta na shekarar 1937 ''Out of Africa''. Bayanin Blixen game da shari'ar ta nuna kyakykyawan kallo ga kisan Kitosh kuma ta yarda da ra'ayin cewa Kitosh yana da niyyar kashe kansa, amma ba ta wanke Abraham gaba ɗaya ba.{{sfn|Anderson|2011|p=489}}{{sfn|Wiener|2008|p=216}} Ɗan majalisar Birtaniya Rennie Smith ya tambayi Ormsby-Gore a ranar 29 Nuwamba 1926, ko Abraham ya sake fuskantar kotu saboda wata hari da ya kai wa wani Bafrikanci, kamar yadda aka ba shi labari. Amery ya mayar da martani a ranar 24 Fabrairu 1927 cewa hakan ba gaskiya ba ne kuma Abraham ya ci gaba da zama ba shi da tarihin laifi tun bayan shari'ar. Amery ya bayyana cewa Grigg ya gaya masa cewa Abraham yana "ƙoƙarin gyara halayyarsa da sunansa".<ref>{{cite web |title=Ill-Treatment of Natives (29 November 1926) |url=https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1926/nov/29/ill-treatment-of-natives |website=Hansard |access-date=7 February 2023 |archive-date=7 February 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230207174729/https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1926/nov/29/ill-treatment-of-natives |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Mr. Jasper Abraham (24 February 1927) |url=https://api.parliament.uk/historic-hansard/written-answers/1927/feb/24/mr-jasper-abraham |website=Hansard |access-date=7 February 2023 |archive-date=27 November 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201127114855/https://api.parliament.uk/historic-hansard/written-answers/1927/feb/24/mr-jasper-abraham |url-status=live }}</ref> Bayanai daga kundin ''Europeans In East Africa'' sun nuna cewa Abraham ya mutu a Kenya a shekara ta 1943.<ref>{{cite web |last1=Ayre |first1=Peter |last2=Nicholls |first2=Christine |title=ABRAHAM, Jasper |url=https://www.europeansineastafrica.co.uk/_site/custom/database/?a=viewIndividual&pid=2&person=3 |website=Europeans In East Africa |access-date=3 March 2023 |archive-date=26 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230326190155/https://www.europeansineastafrica.co.uk/_site/custom/database/?a=viewIndividual&pid=2&person=3 |url-status=live }}</ref> i6b2wtv9j0avsyu27nbfbnzs6m04lv4 657065 657060 2025-07-09T08:47:16Z Sirjat 20447 /* Gado */ 657065 wikitext text/x-wiki {{databox}} A watan Yunin 1923, an yi wa mazaunin Burtaniya '''Jasper Ibrahim''' shari'a saboda kisan ma'aikacin Afirka '''Kitosh''' a yankin Kenya. Kitosh ya mutu bayan bulala da Ibrahim da ma'aikatansa suka gudanar a wani gona kusa da garin Molo, Kenya. Masu juriya, wadanda duk na Turai ne kuma sun hada da sanannun Ibrahim, sun same shi da laifin karamin zargi na mummunan rauni kuma an yanke masa hukuncin shekaru biyu a kurkuku. Hukuncin, wanda aka fi la'akari da shi a matsayin mai sauƙin kai, ya kawo hukunci daga Ofishin mulkin mallaka na Gwamnatin Burtaniya game da yadda tsarin shari'a na mulkin mallaka ya magance shari'ar da kuma ci gaba da amfani da Dokar Shari'ar Indiya (IPC) a Kenya, wanda ya bambanta sosai da dokar Ingila a cikin maganin kisan kai. Sakataren sakataren jihohin Burtaniya sun yi ƙoƙari su tilasta sake fasalin doka a kan mulkin mallaka, kodayake Babban Alkalin Kenya Sir Jacob William Barth da Gwamna Edward Grigg, 1st Baron Altrincham sun yi tsayayya da su. A ƙarshe an maye gurbin IPC a Kenya da sabon lambar doka a cikin 1930. == Mutuwar Kitosh == Jasper Ibrahim ya kasance Mazaunin Burtaniya a yankin Kenya . Dan Charles Ibrahim, bishop na Derby daga 1909 zuwa 1927, yana da matsayi mai girma a cikin 'yan uwansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya ci gaba da gonar da aka sani da Kweresoi a kusa da kilomita 27 (17 daga garin Molo.{{Sfn|Anderson|2011}} Ɗaya daga cikin ma'aikatan Ibrahim a gonar wani ma'aikacin Afirka ne da ake kira Kitosh .{{Refn|Kitosh is possibly a nickname, in which case his real name is unclear. He is recorded by the district surgeon as "Makobe Situma", though some contemporary newspapers referred to him as "Makombe (otherwise Kitosh) of the tribe of Mgishu, [[Mbale]], [[Protectorate of Uganda|Uganda]]" and one witness calls him "Kitondi".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}}}} Yana da shekaru kusan 30, Kitosh ya yi aiki ga Ibrahim na tsawon watanni 18, kodayake ya yi ƙoƙari ya tsere daga gonar a watan Afrilu 1923, yana zargin cin zarafin jiki.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} A ranar 6 ga Yuni 1923 Ibrahim, wanda ke kwance a gado tare da raunin baya, ya ba da ɗaya daga cikin dawakai ga maƙwabcin da ke tafiya zuwa tashar jirgin ƙasa a Molo. Doki yana da ciki, don haka Ibrahim ya aika Kitosh tare da umarni don tafiya zuwa gona. Wani mazaunin Turai mai suna Polson ya ce ya ga Kitosh yana hawa doki kuma yana buge ta a cikin ciki da sanda. Polson ya bayyana cewa ya gaya wa Kitosh ya sauka ya koma Kweresoi. Polson ya ziyarci Ibrahim washegari don ya ba shi abubuwan da suka faru. Ibrahim ya gaya wa Polson cewa ya yi fushi da Kitosh kuma ya yi rantsuwa da "ƙazantar da Tikitin aiki yaron".{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya fuskanci Kitosh a yammacin 10 ga Yuni. Ya tambayi Kitosh wanda ya ba shi izinin hawa kuma bai sami amsar ba. Ibrahim, wanda ta hanyar yarda da kansa "ya tashi daga hannunsa", ya tura Kitosh cikin wani shinge kuma ya doke shi da fata.{{Sfn|Anderson|2011}} Ibrahim ya kira ma'aikatan gona biyu na Afirka don su riƙe Kitosh yayin da ya buge shi kuma daga baya ya sami wasu maza uku bayan Kitosh ya ci gaba da gwagwarmaya. Ibrahim ya yada Kitosh a kan motar karusa kuma ya buge shi a kan wuyan hannu. Dan uwan Ibrahim Michael da wani mazaunin mai suna Powell ne suka shaida harin. Michael da Powell dukansu sun bayyana cewa sun ga Ibrahim ya yi amfani da bugawa 15 ko 20 kafin su bar da yamma. Ibrahim daga baya ya ci gaba da doke Kitosh, yana kiran ma'aikatansa Kimesu arap Killel da Chuma arap Chebule su buge shi sau uku zuwa hudu. Ibrahim ya yanke hukunci cewa mutanen sun yi jin kunya sosai a bulala kuma ya sami ma'aikaci na uku, Bariche arap Chumia, ya karbe mulki. Bayan wasu bugun jini biyar daga Bariche, Kitosh ya bayyana ya fadi, amma Ibrahim ya yanke hukunci cewa yana nuna rashin sani kuma ya jefa guga huɗu na ruwa a kansa.{{Sfn|Anderson|2011}} Kitosh bai farka ba kuma Kimesu da Chuma sun ɗauke shi kuma ya koma wani shago. A can Ibrahim ya kori Kitosh a gefe sau biyu kuma ya umarce shi a ɗaure shi a wani matsayi kafin ya tafi. Ibrahim daga baya ya koma shagon don karfafa takunkumin kuma ya umarci ma'aikatan gidansa, Sefu bin Namakoyo da Kimnyigue arap Chepkorus su tsare shagon. An bar Kitosh da dare ba tare da abinci ko ruwa ba kuma tsohuwar rigar ne kawai don dumi.{{Sfn|Anderson|2011}} Sefu ya saki Kitosh a kusa da karfe 2 na safe kuma daga baya ya tuna cewa mutumin da ya ji rauni ya ce "idan ina da wuka zan kashe kaina".{{Sfn|Kjældgaard|2019}} {{Spaces}}Kitosh yana gumi da kuka da karfe 3 na safe kuma da karfe 4 na safe ya nemi Sefu ya gano jikinsa kuma ya gaya masa cewa yana tunanin yana gab da mutuwa. {{Spaces}}{{Spaces}}Kitosh ya mutu jim kadan bayan haka.{{Sfn|Kjældgaard|2019}} Kimnyigue ya ba da rahoton mutuwar ga Ibrahim, wanda ya aika da sako ga Walter Scott, a matsayin kwamandan ofishin 'yan sanda na Molo. Saƙon Ibrahim ya karanta "Wani ɗan asalin ƙasar mai suna Kitosh wanda na yi masa bulala a wannan gona da daddare ya mutu yanzu. Da yardar rai za ku fito ku bincika". Scott ya isa karfe 2:30 na yamma kuma ya bincika gawar a cikin ɗakin ajiya. Scott ya kama Ibrahim, Kimesu, Chuma da Bariche. An saki Ibrahim a kan beli amma an tsare ma'aikatan Afirka a tsare. Scott ya dawo da jikin Kitosh zuwa Molo a cikin Karusar bijimi don gwajin bayan mutuwar likitan gundumar F. L. Henderson . == Shari'ar Abraham == [[File:Jules Leclercq- Aux sources du Nil-1913-station ferroviaire de Nakourou.jpg|thumb|Tashar jirgin kasa a Nakuru, an ɗauke hoton a shekara ta 1913]] An tuhumi Abraham da ma'aikatansa da laifin kisa kuma aka kai su gaban kotu a Babban Kotun Nakuru a watan Yuni, a wani shari’a da alkalin Joseph Alfred Sheridan ya jagoranta.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Masu yanke hukunci dukkansu Turawa ne daga yankin, kuma dukkansu sun san Abraham. Ma’aikatar Shari’a ta Kenya ta nuna damuwa kan rashin adalcin masu yanke hukunci, kuma ta ba da shawarar a canza wurin shari’ar.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Bukatar da Babban Lauyan Kenya, Robert William Lyall-Grant, ya gabatar na mayar da shari’ar zuwa Nairobi, babban birnin kasar, an ƙi amincewa da ita saboda tsadar tafiya da wahalar shaidu.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} A lokacin shari’ar, dokar da ke aiki a cikin mallakar ƙasar ita ce ta Lambar Laifuka na Indiya, wanda ke ba da damar a rage hukunci daga kisa zuwa mummunan raunuka ko raunuka masu sauki.{{sfn|Anderson|2011|p=484}} Domin a tabbatar da laifin kisa, dole ne masu yanke hukunci su tabbatar da cewa akwai niyyar kashewa, ko jikkatar da ke da karfin haddasa mutuwa, ko kuma cewa duk mai hankali zai fahimci cewa raunin da aka yi zai iya haddasa mutuwa. Mummunan raunuka na nufin rauni da ke barazana ga rayuwa ba tare da niyyar kashewa ba, yayin da raunuka masu sauki ke nufin ciwo da aka yi da gangan.{{sfn|Anderson|2011|p=484}} Sheridan ya fadawa masu yanke hukunci cewa shaidun da aka gabatar ba su goyi bayan laifin kisa ba, kuma ya bukaci su mayar da hankali kan laifuka masu rauni.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Lauyan kare Abraham ya yi nasarar hana a tattauna ƙoƙarin Kitosh na tserewa a watan Afrilu 1923 a cikin kotu saboda yana ganin hakan zai shafi shari’arsa.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}} Abraham ya bayyana cewa "da yaro ya yarda da kuskuren hawa doki, da ba za a yi masa dukan ko daya ba".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=351}} Ya yarda da cewa ya yi wa Kitosh bulala, amma ya ce "duk buguna na ba su da ƙarfi sosai – ko a ganina haka ne".{{sfn|Anderson|2011|p=487}} Michael Abraham ya ce "ban ɗauka da mugunta ba; irin bulalar da aka yi masa iri ce da abin da aka yi mini tun ina yaro".{{sfn|Kjældgaard|2019|p=352}} Henderson, ƙwararren likita kuma wanda 'yan sanda ke girmamawa, ya bayyana cewa ya gano raunuka masu zurfi a cikin jikin Kitosh, kuma raunin da ke wurin bayansa sun fi ƙarfin abin da ya taɓa gani. Ya kuma lura cewa Kitosh bai ci komai ba cikin sa'o’i 20 kafin mutuwarsa.{{sfn|Anderson|2011|p=487}} Henderson ya bayyana cewa raunin da aka yi zai iya haifar da mutuwa kuma a ra’ayinsa, sune suka haddasa mutuwar, watakila ta hanyar firgici.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Lauyan kare Abraham ya kira likitoci biyu daga cikin yankin su bada shaida: Arthur John Jex-Blake da Gerald Victor Wright Anderson.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Likitocin sun ce raunin da Kitosh ya samu na faruwa ne a lokacin da ake jigilar gawarsa zuwa Molo.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Sun kuma ce yunwa ta raunana Kitosh, saboda haka ya mutu da wuri fiye da yadda Abraham zai iya tsammani.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Sun kara da cewa “halin tunanin bawan” ya kamata a ɗauka a matsayin dalilin da ya taimaka wajen mutuwarsa, suna cewa ya “rasa son rayuwa”.{{sfn|Anderson|2011|p=488}}{{sfn|Kjældgaard|2019|p=353}} Sun yi iƙirarin cewa 'yan ƙasa na iya mutuwa idan sun yanke shawarar hakan, kuma mutuwar ta kasance kamar kisan kai. Henderson ya ƙi yarda da hakan, ya ce ya taɓa yin binciken gawar mutane fiye da 100 amma bai taɓa ganin wanda ya mutu saboda “ƙudurin zuciyarsa” kawai ba.{{sfn|Kjældgaard|2019|p=354}} Sheridan ya lura cewa likitocin ba su duba jikin Kitosh ba, kuma "Henderson ya taɓa yin bincike gawar 'yan Afirka da dama, amma Blake da Anderson ba su taɓa yin ko daya ba".{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Masu yanke hukunci sun tabbatar da Abraham da laifin raunuka masu tsanani.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Yayin da yake bayar da hukunci, Sheridan ya lura cewa “wannan shari’a ta fi sauƙi idan aka kwatanta da shari’ar Watts, Hawkins da Harries”.{{sfn|Anderson|2011|p=493}} Duk da haka, Sheridan ya bayar da mafi ƙanƙanta hukunci da ake iya bayarwa kan wannan laifi, wato ɗaurin shekaru biyu a gidan yari.{{sfn|Anderson|2011|p=493}}{{sfn|Anderson|2011|p=488}}{{refn|Mafi tsanani hukuncin da Sheridan zai iya bayarwa kan laifin raunuka masu tsanani shi ne ɗaurin shekaru bakwai a gidan yari tare da tara.{{sfn|Anderson|2011|p=493}}|group=nb}} Ma'aikatan Abraham uku daga Afirka an samu su da laifin raunuka masu sauki, amma hakan an ɗauka ne a matsayin fasaha saboda sun bi umurnin Abraham. An yanke musu hukuncin kwana daya a kurkuku, kuma tun da sun riga sun shafe wata biyu a cikin tsare, aka sako su nan take.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} == Martani da gyare-gyare == A ƙarshen shari'ar, Sheridan ya yaba wa alkalin kotu don ƙoƙarinsu wajen shari'ar wani mutum "wanda da yawa daga cikinsu suka san shi sosai" cikin wani rahoto zuwa Ofishin Mulkin Mallaka na Birtaniya.{{sfn|Anderson|2011|p=488}} 'Yan sanda na Kenya sun shawarci Lyall-Grant cewa ra'ayin jama'a na cikin gida shi ne hukuncin ya kasance "ba daidai ba ga Abraham".{{sfn|Anderson|2011|p=488}} Bulala masu tsayi sun zama ruwan dare a Kenya a lokacin, musamman a cikin shari'o'in da suka shafi dabbobi, waɗanda suka kasance masu matuƙar muhimmanci ga manoma a wannan matakin na farkon zaman lafiya.{{sfn|Nicholls|2005|p=56}} A lokacin da aka yanke hukunci, Hukumar Hukunci ta Asali ta Ma'aikatar Shari'a ta bayar da rahoto cewa masu zaman Kenya sun goyi bayan dokoki masu tsauri ga 'yan Kenya baƙi, musamman game da laifukan da suka shafi aikin. Samun wannan rahoto, wanda ya haɗa da ra'ayoyi masu goyon baya daga jami'an mulkin mallaka da alƙalai, ya tayar da hankalin Ofishin Mulkin Mallaka a Landan.{{sfn|Anderson|2011|p=490}} Shari'ar Abraham ta janyo damuwa a Ofishin Mulkin Mallaka game da yadda jami'an shari'a na mulkin mallaka ke gudanar da aikinsu.{{sfn|Anderson|2011|p=489}} Bayan shari'o'in Watts da Hawkins, tsarin shari'a na mulkin mallaka ya fara fuskantar bincike. Shari'ar Abraham ta zama farkon ƙarshen amfani da Dokar Laifuka ta Indiya a cikin Mulkin Kenya.{{sfn|Anderson|2011|p=479}} [[File:GG Duke of Devonshire.jpg|thumb|left|Cavendish, an dauka lokacin Yakin Duniya na Farko]] Gwamnan Kenya, Robert Coryndon, ya ɗauki watanni biyu kafin ya aika da cikakken bayani game da shari'ar Abraham zuwa Ofishin Mulkin Mallaka. Sakataren Jiha na Mulkin Mallaka, Victor Cavendish, Duke na 9 na Devonshire, ya mayar da martani a watan Disamba inda ya soki alkalin kotu na Kenya game da aikinsu a wani "laifi da ba ya da wata sassaucin hali" kuma ya lura cewa ya kamata a ɗauki shari'ar a matsayin kisa mai sauƙi.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Game da yadda tsarin alkalin kotu ke aiki, Cavendish ya lura da cewa "Ina tare da waɗanda suka gabata wajen guje wa tsoma baki cikin wata al'umma wadda ke da alaƙa da al'adun shari'a na Birtaniya: amma a cikin yanayin Kenya, tsarin yana buƙatar kulawa sosai".{{sfn|Anderson|2011|p=492}} A cikin wata sanarwa daga baya, Cavendish ya tambaya dalilin da yasa mulkin mallaka ya ƙi bin umarnin Ofishin Mulkin Mallaka na shekarar 1913 da ke buƙatar Turawa su kasance masu shari'a daga wajen yankin.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Ofishin yi la'akari da cewa kotun da ta yi shari'ar Abraham ba ta girmama shaidar likita da Henderson ya bayar ba kuma Sheridan ya yi amfani da ikonsa cikin kuskure wajen bayar da hukunci mai sauƙi.{{sfn|Anderson|2011|p=493}} Lyall-Grant ya yarda cewa a karkashin dokar Ingila, hukuncin kisa ya kamata a samu, amma hukuncin ciwo mai tsanani ba sabon abu bane a dokar Indiya. Ya gaya wa Ofishin Mulkin Mallaka cewa yana tunanin irin waɗannan shari'o'in za su samu hukunci mai tsauri a nan gaba, amma gwamnati ta Birtaniya ta yi shakku da hakan.{{sfn|Anderson|2011|p=494}} Cavendish ya yi la'akari da cewa dokar Indiya ba ta da isasshen hukunci game da kisa kuma ya umarci Lyall-Grant da ya tsara dokar cikin gida domin sanya tsarin ya fi dacewa da tsarin dokar Ingila da ake amfani da shi a sauran mulkin mallaka.{{sfn|Anderson|2011|p=492}} Cavendish ya tambayi dalilin da yasa barazanar Abraham na ƙwace katin aiki na Kitosh ba a ambata ba a kotu, tunda yin hakan laifi ne. Ya yi la'akari da cewa lauya, alƙali da alkalin kotu sun ɗauki irin wannan barazana a matsayin al'ada kuma abin karɓa. Don kunyata jami'an mulkin mallaka, Cavendish ya nemi cikakken bayani kan dukkan shari'o'in da irin wannan barazana ta kai ga hukunci, da ya san babu. A amsarsa ga Cavendish, Coryndon ya kare jami'an == Gado == Abraham ya zama tushen wahayi ga hali Louis Schultz a cikin littafin Nora K. Strange na shekarar 1928 ''Kenya Dawn''. Schultz wani mai mulki ne dan ƙasar Holland wanda ya kashe wani Bafrikanci kuma ya yi ƙoƙarin yin fyade ga wata Baturiya.{{sfn|Williams|2017|p=341}} Kashewar Kitosh an bayyana ta a cikin labarin ''Kitosch's Story'' daga marubuciyar Danish-Kenyan Karen Blixen, wani ɓangare na aikinta na shekarar 1937 ''Out of Africa''. Bayanin Blixen game da shari'ar ta nuna kyakykyawan kallo ga kisan Kitosh kuma ta yarda da ra'ayin cewa Kitosh yana da niyyar kashe kansa, amma ba ta wanke Abraham gaba ɗaya ba.{{sfn|Anderson|2011|p=489}}{{sfn|Wiener|2008|p=216}} Ɗan majalisar Birtaniya Rennie Smith ya tambayi Ormsby-Gore a ranar 29 Nuwamba 1926, ko Abraham ya sake fuskantar kotu saboda wata hari da ya kai wa wani Bafrikanci, kamar yadda aka ba shi labari. Amery ya mayar da martani a ranar 24 Fabrairu 1927 cewa hakan ba gaskiya ba ne kuma Abraham ya ci gaba da zama ba shi da tarihin laifi tun bayan shari'ar. Amery ya bayyana cewa Grigg ya gaya masa cewa Abraham yana "ƙoƙarin gyara halayyarsa da sunansa".<ref>{{cite web |title=Ill-Treatment of Natives (29 November 1926) |url=https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1926/nov/29/ill-treatment-of-natives |website=Hansard |access-date=7 February 2023 |archive-date=7 February 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230207174729/https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1926/nov/29/ill-treatment-of-natives |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Mr. Jasper Abraham (24 February 1927) |url=https://api.parliament.uk/historic-hansard/written-answers/1927/feb/24/mr-jasper-abraham |website=Hansard |access-date=7 February 2023 |archive-date=27 November 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201127114855/https://api.parliament.uk/historic-hansard/written-answers/1927/feb/24/mr-jasper-abraham |url-status=live }}</ref> Bayanai daga kundin ''Europeans In East Africa'' sun nuna cewa Abraham ya mutu a Kenya a shekara ta 1943.<ref>{{cite web |last1=Ayre |first1=Peter |last2=Nicholls |first2=Christine |title=ABRAHAM, Jasper |url=https://www.europeansineastafrica.co.uk/_site/custom/database/?a=viewIndividual&pid=2&person=3 |website=Europeans In East Africa |access-date=3 March 2023 |archive-date=26 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230326190155/https://www.europeansineastafrica.co.uk/_site/custom/database/?a=viewIndividual&pid=2&person=3 |url-status=live }}</ref> == Manazarta == {{reflist|2}} == Majiya == *{{cite journal |last1=Anderson |first1=David M. |title=Punishment, Race and 'The Raw Native': Settler Society and Kenya's Flogging Scandals, 1895–1930 |journal=Journal of Southern African Studies |date=September 2011 |volume=37 |issue=3 |pages=479–497 |doi=10.1080/03057070.2011.602887|s2cid=143999794 }} *{{cite journal |last1=Kjældgaard |first1=Lasse Horne |title=Death from Torture as a Thing of Beauty? Karen Blixen and Kitosch's Story |journal=Scandinavian Studies |date=1 October 2019 |volume=91 |issue=3 |pages=345–370 |doi=10.5406/scanstud.91.3.0345|s2cid=167170250 }} *{{cite book |last1=Nicholls |first1=Christine Stephanie |title=Red Strangers: The White Tribe of Kenya |date=2005 |publisher=Timewell Press |isbn=978-1-85725-206-4 |url=https://books.google.com/books?id=7XQdt37BJ6cC |language=en}} *{{cite journal |last1=O'Shea |first1=Helen |title=Irish Legal Geographies in the Era of Emergency: Independent Ireland, Colonial Kenya, and the British Colonial Legal Service |journal=Éire-Ireland |date=2016 |volume=51 |issue=1–2 |pages=243–265 |doi=10.1353/eir.2016.0011 |s2cid=159941647 |url=https://muse.jhu.edu/article/629427 |language=en |issn=1550-5162|url-access=subscription }} *{{cite book |last1=Wiener |first1=Martin J. |title=An Empire on Trial: Race, Murder, and Justice under British Rule, 1870–1935 |date=8 December 2008 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-139-47344-6 |url=https://books.google.com/books?id=W3YT9WjD-kcC |language=en}} *{{citation |last=Williams|first=Elizabeth W.|date=July 2017 |title=Sexual Trusteeship: Constructing Race and Sexuality in Colonial Kenya, 1885–1963 |type=PhD thesis |publisher=University of Minnesota|oclc= |url=https://conservancy.umn.edu/bitstream/handle/11299/206692/Williams_umn_0130E_18410.pdf?sequence=1 }} lwcyonm18jflkwbq3kgrxu6crwe9fz7 Adabah Christian 0 105070 657037 2025-07-09T08:40:05Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657037 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Adabah Christian''' dan siyasan Najeriya ne kuma dan majalisa daga garin Otukpa da ke karamar hukumar Ogbadibo a jihar Benue a Najeriya. An haife shi a watan Disamba 1965.<ref>"Hon. Christian Adabah biography, net worth, age, family, contact & picture". www.manpower.com.ng. Retrieved 2024-12-26</ref> == Sana'a da rayuwar siyasa == A shekarar 2015, Adabah Christian ya tsaya takarar kujerar majalisar wakilai, mai wakiltar mazabar Ado/Ogbadibo/Opkokwu a karkashin jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) kuma ya yi nasara. Wa'adinsa ya kasance daga 2015 zuwa 2019.<ref>Nigeria, Aziza (2022-05-16). "Benue State National Assembly with Their Representatives". Aziza Goodnews. Retrieved 2024-12-26</ref><ref>Nigeria, Media (2018-06-11). "Biography Of Adabah Christian". Media Nigeria. Retrieved 2024-12-26</ref> Wannan shi ne karon farko da PDP ta yi nasara a mazabar.<ref>Nation, The (2015-01-27). "PDP wins first Rep seat in Benue". The Nation Newspaper. Retrieved 2024-12-26.</ref> Nasarar tasa ta biyo bayan hukuncin da kotun daukaka kara ta yanke kan dan majalisa Hassan Saleh.<ref>Dogara's dilemma over 'two friends' claiming Benue Rep seat – Daily Trust". dailytrust.com. 4 May 2016. Retrieved 2024-12-26</ref> == Manazarta == a4jglb3949zx8uuc1et4hokn9qakmxs Rubuce-rubuce na Joshua Ola 0 105071 657039 2025-07-09T08:40:26Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1297248914|Anota Joshua Ola]]" 657039 wikitext text/x-wiki Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga Mayu, 1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga Yuni 5, 2007, zuwa Yuni 6, 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> d7usjtpv4vu9s7vvk6r7ootopoqa4b7 657041 657039 2025-07-09T08:40:58Z Nnamadee 31123 657041 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga Mayu, 1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga Yuni 5, 2007, zuwa Yuni 6, 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> 62pm4au2t46hf2a94vxeozp6ux8f9ko 657043 657041 2025-07-09T08:41:21Z Nnamadee 31123 657043 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga watan Mayu, 1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga Yuni 5, 2007, zuwa Yuni 6, 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> 8uw8fxwq3wreb2j2hx3jo6pr5h66aol 657045 657043 2025-07-09T08:41:45Z Nnamadee 31123 657045 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga watan Mayu, shekara ta1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga Yuni 5, 2007, zuwa Yuni 6, 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> 5vf4v6tm8n6ojtqfgt7fx8bxbnupelv 657047 657045 2025-07-09T08:42:30Z Nnamadee 31123 657047 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga watan Mayu, shekara ta1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga watan Yuni 5, 2007, zuwa Yuni 6, 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> inlasm17hcoytuwyhl61snt5iiynvu3 657049 657047 2025-07-09T08:43:01Z Nnamadee 31123 657049 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga watan Mayu, shekara ta1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga watan Yuni 5, shekara ta 2007, zuwa Yuni 6, 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> qi5usffnbrubhacnr835ib44a3v2w7d 657051 657049 2025-07-09T08:43:24Z Nnamadee 31123 657051 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga watan Mayu, shekara ta1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga watan Yuni 5, shekara ta 2007, zuwa watan Yuni 6, 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> 32zq4e3bcr62l2oshncicfjnlwe63x0 657053 657051 2025-07-09T08:43:44Z Nnamadee 31123 657053 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga watan Mayu, shekara ta1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga watan Yuni 5, shekara ta 2007, zuwa watan Yuni 6, shekara ta 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> hey2jk6vqf2ptobjjtkvjs1hs14eceg 657055 657053 2025-07-09T08:44:18Z Nnamadee 31123 657055 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga watan Mayu, shekara ta1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga watan Yuni 5, shekara ta 2007, zuwa watan Yuni 6, shekara ta 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga shekarar 2007 zuwa 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> gq4up3s5okxm9djqqc1h3j5uq862xys 657057 657055 2025-07-09T08:44:39Z Nnamadee 31123 657057 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anota Joshua Ola (an haife shi a ranar 23 ga watan Mayu, shekara ta1945) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ma'aikacin gwamnati wanda ya wakilci mazabar Tarayyar Akoko ta Kudu maso Gabas / Yamma a Majalisar Wakilai [[Ɗan Nijeriya|Na Najeriya]] . Ta yi aiki a lokacin Majalisar Dokoki ta 6, daga watan Yuni 5, shekara ta 2007, zuwa watan Yuni 6, shekara ta 2011, a karkashin dandalin Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP).<ref>{{Cite web |date=2008-01-03 |title=The House Representatives, Federal Republic of Nigeria |url=https://web.archive.org/web/20080103092540/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/Member_Pages/RepMembers_2007_to_2011_3.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyuka da Ayyukan Ilimi == * An haifi Anota Joshua Ola a watan Mayu 1949 a [[Ondo (jiha)|Jihar Ondo]], [[Najeriya]] . * Ta kammala karatun soja na sana'a a Injiniyan Soja * Ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniyoyi na Matasa * Ya kammala karatun Kwamandan Squadron na Indiya * Ya halarci kuma ya kammala karatu daga Kwalejin Injiniya (Amurka) * Ya kammala karatun Injiniya Advanced Course (Amurka) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}</ref> == Ayyukan siyasa == Anota Joshua Ola ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Dokoki ta 6, wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Kudu maso Gabas / Yamma daga shekarar 2007 zuwa shekarar 2011 a ƙarƙashin tutar Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). Ta kuma yi aiki a matsayin Babban Shugaban Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma . <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kwarewar sana'a == Ta yi aiki a matsayin Jami'in Soja, ta tashi ta hanyar matsayi zuwa matsayin Kwamandan Brigade kuma an nada ta a matsayin Shugaban zartarwa, Yankin Karamar Hukumar Akoko ta Kudu maso Yamma. <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Kyaututtuka da girmamawa == * Medal na Ayyuka na Musamman (DSM) * Medal na Sabis na Yammacin Afirka (WSM) * Medal na Ma'aikata (RM) * Medal na Babban Sabis (GSM) * Medal na Ma'aikata (SIM) * Tauraron Sabis na Sojoji (FSS) * Tauraruwar Sabis Mai Girma (MSS) <ref name=":0">{{Cite web |date=2007-12-23 |title=House of Representatives Member {{!}} Honourable Chief Mba Ajah |url=https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html |access-date=2025-04-26 |website=web.archive.org}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20071223073928/http://www.nassnig.org/House/House_2007_2011/House_Personal_data_2007_2011/Ondo/Hon%20Anota%20Joshua%20O/Hon%20Anota%20Joshua%20O.html "House of Representatives Member | Honourable Chief Mba Ajah"]. ''web.archive.org''. 23 December 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 April</span> 2025</span>.</cite></ref> == Manazarta == <references /> p3r6xmmkvjjf0ip93ccvgxkhzqisoay Antonin artaud 0 105072 657062 2025-07-09T08:46:19Z BnHamid 12586 BnHamid moved page [[Antonin artaud]] to [[Antonin Artaud]] 657062 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Antonin Artaud]] 89eth69h4f3e5ldr8xfnmz0dbxop3z4 Ofor Gregory Chukwuegbo 0 105073 657063 2025-07-09T08:46:31Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657063 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ofor Gregory Chukwuegbo''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance memba mai wakiltar mazabar tarayya ta Enugu ta arewa/Enugu ta kudu a majalisar wakilai.<ref>"Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-02</ref><ref>Nigeria, Aziza (2022-05-16). "Enugu State National Assembly with Their Representatives". Aziza Goodnews. Retrieved 2025-01-02</ref> == Rayuwar farko da aikin siyasa == An haifi Ofor Gregory Chukwuegbo a ranar 23 ga watan Agustan 1971 kuma ya fito ne daga jihar Enugu. A shekarar 2007, an zabe shi a matsayin dan majalisar tarayya, inda ya gaji Gordi Agbo. An sake zabe shi a 2011 a karo na biyu, kuma ya yi wa’adi na uku daga 2019 zuwa 2023 a karkashin jam’iyyar PDP. Ya taba zama dan majalisar dokokin jihar Enugu daga 2003 zuwa 2007.<ref>Admin (2017-02-06). "CHUKWUEGBO, Hon. (Prince) Ofor Gregory". Biographical Legacy and Research Foundation. Retrieved 2025-01-02</ref> == Manazarta == 9qgv4ckwb0yk39hok3yl0xwm3cipia6 Egbetamah Collins 0 105074 657069 2025-07-09T08:50:01Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657069 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Egbetamah Ovie Collins''' ɗan siyasan Najeriya ne. A yanzu haka yana matsayin Wakilin Jiha mai wakiltar mazabar Udu a majalisar dokokin jihar Delta.<ref>Oboh (2023-10-16). "Udu agog as Egbetamah stages triumphant entry after Appeal Court victory". Vanguard News. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Egbetamah Receives Certificate Of Return As Delta State Assembly Member – Independent Newspaper Nigeria". 2023-03-29. Retrieved 2025-01-07.</ref> == Manazarta == 45xrbf5d759mbsxwahq0lt7vjcrfz5j 657319 657069 2025-07-09T11:49:54Z Uncle Bash007 9891 657319 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Egbetamah Ovie Collins''' ɗan siyasan [[Najeriya]] ne. A yanzu haka yana matsayin Wakilin Jiha mai wakiltar mazabar Udu a majalisar dokokin jihar Delta.<ref>Oboh (2023-10-16). "Udu agog as Egbetamah stages triumphant entry after Appeal Court victory". Vanguard News. Retrieved 2025-01-07</ref><ref>Egbetamah Receives Certificate Of Return As Delta State Assembly Member – Independent Newspaper Nigeria". 2023-03-29. Retrieved 2025-01-07.</ref> == Manazarta == p9erjsyx0voqm2po1yf1b983rw2j4q2 Ossy Prestige 0 105075 657072 2025-07-09T08:51:01Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1298431126|Ossy Prestige]]" 657072 wikitext text/x-wiki '''Ossy Chinedu Prestige''' (24 ga watan Janairun 1965 - 6 ga watan Fabrairun 2021) ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasan Najeriya wanda ya yi aiki a Majalisar Wakilai ta 8.<ref>{{Cite web |last=Assembly |first=Nigerian National |title=National Assembly {{!}} Federal Republic of Nigeria |url=http://www.nass.gov.ng/mp/profile/824 |access-date=2018-01-04 |website=www.nass.gov.ng |language=en}}</ref> Ossy Prestige ya kasance memba na [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] kuma ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai na [[Aba]] North / Aba South Nigeria Tarayyar Tarayya ta [[Abiya|Jihar Abia]] tun 2015. Prestige ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Aba ta Arewa / Aba ta Kudu a Majalisar Wakilai ya mutu a ranar 6 ga Fabrairu 2021, a Jamus, yana da shekaru 56. <ref>{{Cite web |date=2021-02-09 |title=Abia lawmaker, Ossy Prestige, is dead |url=https://www.vanguardngr.com/2021/02/abia-lawmaker-ossy-prestige-is-dead/ |access-date=2021-02-10 |website=Vanguard News |language=en-US}}</ref> == Tarihi == Hon. Prestige Ossy ya fito ne daga al'ummar Agboji ta Abiriba a [[Ohafia]] L.G.A na Jihar Abia . Ya sami digiri na B.Sc a cikin Gwamnati da Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Jihar Abia]], Uturu, MBA a cikin Shipping da Logistics daga Lloyds Maritime Academy London, United Kingdom, da kuma Digiri na Doctorate na girmamawa a cikin Gudanar da Gwamnati daga Jami'iyyar Commonwealth a [[Belize]], Kudancin Amurka da sauran cancantar ilimi. <ref>{{Cite web |title=Biography of Prestige Ossy |url=http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311010254/http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |archive-date=11 March 2017 |access-date=2018-01-04 |website=www.nigerianbiography.com}}</ref> == Ayyuka == Hon. Prestige Ossy ya kasance ƙwararren dillalin kwastam, mai ba da sabis na teku, mai ba le shawara kan jigilar kayayyaki da kuma mai shigo da kayayyaki daban-daban. Kasuwancinsa ya kasance daban-daban har ya ratsa dukkan bangarorin tattalin arzikin Najeriya yana mai da shi babban ma'aikacin ma'aikata. Ya kasance mai ba da kuɗi na Ƙungiyar Wakilan Kwastam na Najeriya (ANLCA), Onne Sea Port Chapter, 2002, Sakatarensa 2003 - 2008 da Shugaban 2008 - 2014. Ya kasance Mataimakin Shugaban Kasa na Aba Chamber of Commerce, Industry, Mines and Agriculture (NACCIMA). <ref>{{Cite web |title=Ossy Prestige {{!}} The People's Representative |url=http://www.ossyprestige.com |access-date=2018-01-04 |website=www.ossyprestige.com |language=en-GB}}</ref> [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Prestige Ossy ya kasance memba ne na Elite na Rotary International, wanda aka fi sani da yaduwar Humanitarian na Duniya kuma ya tashi ya zama Babban Mai ba da gudummawa na 2nd Level na kungiyar bayan ya ba da gudana sama da Dubu Biyar Amurka ($ 25,000) ga aikin sadaka. Ya kasance Shugaban Rotary Club na Eziukwu Aba 2007/2008 da Mataimakin Gwamna na Gundumar Rotary 9140, 2009/2010. Ya kasance mai sha'awar wasanni kuma mai tallatawa, kuma mai riƙe da katin azurfa na babban kungiyar Aba Sports Club. == Ayyukan sadaka == Mai daraja Ossy Prestige ya gudanar da tushe biyu wanda ya kasance Shugaban: * Gidauniyar Prestige Ossy (Shugaba) * Shirye-shiryen da aka fi so (Shugaba) === Ayyukan mazabar === A matsayin wani ɓangare na aikin mazabarsa na 2016, Hon. Prestige ya rarraba "keke-napepe", kekunan motoci, kayan samar da wutar lantarki, injunan niƙa, injunan sutura, masu bushe gashi da sauransu ga mutanen mazabarsa ta Tarayya. A cikin 2017, Hon. Ossy Prestige da Darakta na Ayyuka na Gwamnatin Tarayya sun ba da horo ga samari da mata marasa aikin yi daga mazabarsa ta Tarayya ta Aba ta Arewa da ta Kudu don samar da aiki ga kansu da sauransu. Horarwar matakai biyu ta kasance a kan abinci / kayan kwalliya, kayan kwalliya da horar da kasuwanci na asali (BBT) wanda ba a san shi da Kasuwanci ba. == Rayuwa ta mutum == Prestige ya auri Rotary Ann Precious kuma suna da 'ya'ya biyar. Ya kasance Kirista kuma memba na Ikilisiyar Presbyterian . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Matattun 2021]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] h87dn2rvq0idyshwa5m0zdb33daai9h 657073 657072 2025-07-09T08:51:39Z Nnamadee 31123 657073 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ossy Chinedu Prestige''' (24 ga watan Janairun 1965 - 6 ga watan Fabrairun 2021) ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasan Najeriya wanda ya yi aiki a Majalisar Wakilai ta 8.<ref>{{Cite web |last=Assembly |first=Nigerian National |title=National Assembly {{!}} Federal Republic of Nigeria |url=http://www.nass.gov.ng/mp/profile/824 |access-date=2018-01-04 |website=www.nass.gov.ng |language=en}}</ref> Ossy Prestige ya kasance memba na [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] kuma ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai na [[Aba]] North / Aba South Nigeria Tarayyar Tarayya ta [[Abiya|Jihar Abia]] tun 2015. Prestige ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Aba ta Arewa / Aba ta Kudu a Majalisar Wakilai ya mutu a ranar 6 ga Fabrairu 2021, a Jamus, yana da shekaru 56. <ref>{{Cite web |date=2021-02-09 |title=Abia lawmaker, Ossy Prestige, is dead |url=https://www.vanguardngr.com/2021/02/abia-lawmaker-ossy-prestige-is-dead/ |access-date=2021-02-10 |website=Vanguard News |language=en-US}}</ref> == Tarihi == Hon. Prestige Ossy ya fito ne daga al'ummar Agboji ta Abiriba a [[Ohafia]] L.G.A na Jihar Abia . Ya sami digiri na B.Sc a cikin Gwamnati da Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Jihar Abia]], Uturu, MBA a cikin Shipping da Logistics daga Lloyds Maritime Academy London, United Kingdom, da kuma Digiri na Doctorate na girmamawa a cikin Gudanar da Gwamnati daga Jami'iyyar Commonwealth a [[Belize]], Kudancin Amurka da sauran cancantar ilimi. <ref>{{Cite web |title=Biography of Prestige Ossy |url=http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311010254/http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |archive-date=11 March 2017 |access-date=2018-01-04 |website=www.nigerianbiography.com}}</ref> == Ayyuka == Hon. Prestige Ossy ya kasance ƙwararren dillalin kwastam, mai ba da sabis na teku, mai ba le shawara kan jigilar kayayyaki da kuma mai shigo da kayayyaki daban-daban. Kasuwancinsa ya kasance daban-daban har ya ratsa dukkan bangarorin tattalin arzikin Najeriya yana mai da shi babban ma'aikacin ma'aikata. Ya kasance mai ba da kuɗi na Ƙungiyar Wakilan Kwastam na Najeriya (ANLCA), Onne Sea Port Chapter, 2002, Sakatarensa 2003 - 2008 da Shugaban 2008 - 2014. Ya kasance Mataimakin Shugaban Kasa na Aba Chamber of Commerce, Industry, Mines and Agriculture (NACCIMA). <ref>{{Cite web |title=Ossy Prestige {{!}} The People's Representative |url=http://www.ossyprestige.com |access-date=2018-01-04 |website=www.ossyprestige.com |language=en-GB}}</ref> [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Prestige Ossy ya kasance memba ne na Elite na Rotary International, wanda aka fi sani da yaduwar Humanitarian na Duniya kuma ya tashi ya zama Babban Mai ba da gudummawa na 2nd Level na kungiyar bayan ya ba da gudana sama da Dubu Biyar Amurka ($ 25,000) ga aikin sadaka. Ya kasance Shugaban Rotary Club na Eziukwu Aba 2007/2008 da Mataimakin Gwamna na Gundumar Rotary 9140, 2009/2010. Ya kasance mai sha'awar wasanni kuma mai tallatawa, kuma mai riƙe da katin azurfa na babban kungiyar Aba Sports Club. == Ayyukan sadaka == Mai daraja Ossy Prestige ya gudanar da tushe biyu wanda ya kasance Shugaban: * Gidauniyar Prestige Ossy (Shugaba) * Shirye-shiryen da aka fi so (Shugaba) === Ayyukan mazabar === A matsayin wani ɓangare na aikin mazabarsa na 2016, Hon. Prestige ya rarraba "keke-napepe", kekunan motoci, kayan samar da wutar lantarki, injunan niƙa, injunan sutura, masu bushe gashi da sauransu ga mutanen mazabarsa ta Tarayya. A cikin 2017, Hon. Ossy Prestige da Darakta na Ayyuka na Gwamnatin Tarayya sun ba da horo ga samari da mata marasa aikin yi daga mazabarsa ta Tarayya ta Aba ta Arewa da ta Kudu don samar da aiki ga kansu da sauransu. Horarwar matakai biyu ta kasance a kan abinci / kayan kwalliya, kayan kwalliya da horar da kasuwanci na asali (BBT) wanda ba a san shi da Kasuwanci ba. == Rayuwa ta mutum == Prestige ya auri Rotary Ann Precious kuma suna da 'ya'ya biyar. Ya kasance Kirista kuma memba na Ikilisiyar Presbyterian . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Matattun 2021]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] esw6sqifrcf55k7cbn6vi51ve2exn5s 657074 657073 2025-07-09T08:52:09Z Nnamadee 31123 657074 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ossy Chinedu Prestige''' (24 ga watan Janairun 1965 - 6 ga watan Fabrairun shekara ta 2021) ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasan Najeriya wanda ya yi aiki a Majalisar Wakilai ta 8.<ref>{{Cite web |last=Assembly |first=Nigerian National |title=National Assembly {{!}} Federal Republic of Nigeria |url=http://www.nass.gov.ng/mp/profile/824 |access-date=2018-01-04 |website=www.nass.gov.ng |language=en}}</ref> Ossy Prestige ya kasance memba na [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] kuma ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai na [[Aba]] North / Aba South Nigeria Tarayyar Tarayya ta [[Abiya|Jihar Abia]] tun 2015. Prestige ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Aba ta Arewa / Aba ta Kudu a Majalisar Wakilai ya mutu a ranar 6 ga Fabrairu 2021, a Jamus, yana da shekaru 56. <ref>{{Cite web |date=2021-02-09 |title=Abia lawmaker, Ossy Prestige, is dead |url=https://www.vanguardngr.com/2021/02/abia-lawmaker-ossy-prestige-is-dead/ |access-date=2021-02-10 |website=Vanguard News |language=en-US}}</ref> == Tarihi == Hon. Prestige Ossy ya fito ne daga al'ummar Agboji ta Abiriba a [[Ohafia]] L.G.A na Jihar Abia . Ya sami digiri na B.Sc a cikin Gwamnati da Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Jihar Abia]], Uturu, MBA a cikin Shipping da Logistics daga Lloyds Maritime Academy London, United Kingdom, da kuma Digiri na Doctorate na girmamawa a cikin Gudanar da Gwamnati daga Jami'iyyar Commonwealth a [[Belize]], Kudancin Amurka da sauran cancantar ilimi. <ref>{{Cite web |title=Biography of Prestige Ossy |url=http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311010254/http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |archive-date=11 March 2017 |access-date=2018-01-04 |website=www.nigerianbiography.com}}</ref> == Ayyuka == Hon. Prestige Ossy ya kasance ƙwararren dillalin kwastam, mai ba da sabis na teku, mai ba le shawara kan jigilar kayayyaki da kuma mai shigo da kayayyaki daban-daban. Kasuwancinsa ya kasance daban-daban har ya ratsa dukkan bangarorin tattalin arzikin Najeriya yana mai da shi babban ma'aikacin ma'aikata. Ya kasance mai ba da kuɗi na Ƙungiyar Wakilan Kwastam na Najeriya (ANLCA), Onne Sea Port Chapter, 2002, Sakatarensa 2003 - 2008 da Shugaban 2008 - 2014. Ya kasance Mataimakin Shugaban Kasa na Aba Chamber of Commerce, Industry, Mines and Agriculture (NACCIMA). <ref>{{Cite web |title=Ossy Prestige {{!}} The People's Representative |url=http://www.ossyprestige.com |access-date=2018-01-04 |website=www.ossyprestige.com |language=en-GB}}</ref> [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Prestige Ossy ya kasance memba ne na Elite na Rotary International, wanda aka fi sani da yaduwar Humanitarian na Duniya kuma ya tashi ya zama Babban Mai ba da gudummawa na 2nd Level na kungiyar bayan ya ba da gudana sama da Dubu Biyar Amurka ($ 25,000) ga aikin sadaka. Ya kasance Shugaban Rotary Club na Eziukwu Aba 2007/2008 da Mataimakin Gwamna na Gundumar Rotary 9140, 2009/2010. Ya kasance mai sha'awar wasanni kuma mai tallatawa, kuma mai riƙe da katin azurfa na babban kungiyar Aba Sports Club. == Ayyukan sadaka == Mai daraja Ossy Prestige ya gudanar da tushe biyu wanda ya kasance Shugaban: * Gidauniyar Prestige Ossy (Shugaba) * Shirye-shiryen da aka fi so (Shugaba) === Ayyukan mazabar === A matsayin wani ɓangare na aikin mazabarsa na 2016, Hon. Prestige ya rarraba "keke-napepe", kekunan motoci, kayan samar da wutar lantarki, injunan niƙa, injunan sutura, masu bushe gashi da sauransu ga mutanen mazabarsa ta Tarayya. A cikin 2017, Hon. Ossy Prestige da Darakta na Ayyuka na Gwamnatin Tarayya sun ba da horo ga samari da mata marasa aikin yi daga mazabarsa ta Tarayya ta Aba ta Arewa da ta Kudu don samar da aiki ga kansu da sauransu. Horarwar matakai biyu ta kasance a kan abinci / kayan kwalliya, kayan kwalliya da horar da kasuwanci na asali (BBT) wanda ba a san shi da Kasuwanci ba. == Rayuwa ta mutum == Prestige ya auri Rotary Ann Precious kuma suna da 'ya'ya biyar. Ya kasance Kirista kuma memba na Ikilisiyar Presbyterian . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Matattun 2021]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] nqk4dewl76yrbsa5r8xh1uibdbuvno2 657075 657074 2025-07-09T08:52:29Z Nnamadee 31123 657075 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ossy Chinedu Prestige''' (24 ga watan Janairun 1965 - 6 ga watan Fabrairun shekara ta 2021) ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasan Najeriya wanda ya yi aiki a Majalisar Wakilai ta 8.<ref>{{Cite web |last=Assembly |first=Nigerian National |title=National Assembly {{!}} Federal Republic of Nigeria |url=http://www.nass.gov.ng/mp/profile/824 |access-date=2018-01-04 |website=www.nass.gov.ng |language=en}}</ref> Ossy Prestige ya kasance memba na [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] kuma ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai na [[Aba]] North / Aba South Nigeria Tarayyar Tarayya ta [[Abiya|Jihar Abia]] tun shekarar 2015. Prestige ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Aba ta Arewa / Aba ta Kudu a Majalisar Wakilai ya mutu a ranar 6 ga Fabrairu 2021, a Jamus, yana da shekaru 56. <ref>{{Cite web |date=2021-02-09 |title=Abia lawmaker, Ossy Prestige, is dead |url=https://www.vanguardngr.com/2021/02/abia-lawmaker-ossy-prestige-is-dead/ |access-date=2021-02-10 |website=Vanguard News |language=en-US}}</ref> == Tarihi == Hon. Prestige Ossy ya fito ne daga al'ummar Agboji ta Abiriba a [[Ohafia]] L.G.A na Jihar Abia . Ya sami digiri na B.Sc a cikin Gwamnati da Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Jihar Abia]], Uturu, MBA a cikin Shipping da Logistics daga Lloyds Maritime Academy London, United Kingdom, da kuma Digiri na Doctorate na girmamawa a cikin Gudanar da Gwamnati daga Jami'iyyar Commonwealth a [[Belize]], Kudancin Amurka da sauran cancantar ilimi. <ref>{{Cite web |title=Biography of Prestige Ossy |url=http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311010254/http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |archive-date=11 March 2017 |access-date=2018-01-04 |website=www.nigerianbiography.com}}</ref> == Ayyuka == Hon. Prestige Ossy ya kasance ƙwararren dillalin kwastam, mai ba da sabis na teku, mai ba le shawara kan jigilar kayayyaki da kuma mai shigo da kayayyaki daban-daban. Kasuwancinsa ya kasance daban-daban har ya ratsa dukkan bangarorin tattalin arzikin Najeriya yana mai da shi babban ma'aikacin ma'aikata. Ya kasance mai ba da kuɗi na Ƙungiyar Wakilan Kwastam na Najeriya (ANLCA), Onne Sea Port Chapter, 2002, Sakatarensa 2003 - 2008 da Shugaban 2008 - 2014. Ya kasance Mataimakin Shugaban Kasa na Aba Chamber of Commerce, Industry, Mines and Agriculture (NACCIMA). <ref>{{Cite web |title=Ossy Prestige {{!}} The People's Representative |url=http://www.ossyprestige.com |access-date=2018-01-04 |website=www.ossyprestige.com |language=en-GB}}</ref> [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Prestige Ossy ya kasance memba ne na Elite na Rotary International, wanda aka fi sani da yaduwar Humanitarian na Duniya kuma ya tashi ya zama Babban Mai ba da gudummawa na 2nd Level na kungiyar bayan ya ba da gudana sama da Dubu Biyar Amurka ($ 25,000) ga aikin sadaka. Ya kasance Shugaban Rotary Club na Eziukwu Aba 2007/2008 da Mataimakin Gwamna na Gundumar Rotary 9140, 2009/2010. Ya kasance mai sha'awar wasanni kuma mai tallatawa, kuma mai riƙe da katin azurfa na babban kungiyar Aba Sports Club. == Ayyukan sadaka == Mai daraja Ossy Prestige ya gudanar da tushe biyu wanda ya kasance Shugaban: * Gidauniyar Prestige Ossy (Shugaba) * Shirye-shiryen da aka fi so (Shugaba) === Ayyukan mazabar === A matsayin wani ɓangare na aikin mazabarsa na 2016, Hon. Prestige ya rarraba "keke-napepe", kekunan motoci, kayan samar da wutar lantarki, injunan niƙa, injunan sutura, masu bushe gashi da sauransu ga mutanen mazabarsa ta Tarayya. A cikin 2017, Hon. Ossy Prestige da Darakta na Ayyuka na Gwamnatin Tarayya sun ba da horo ga samari da mata marasa aikin yi daga mazabarsa ta Tarayya ta Aba ta Arewa da ta Kudu don samar da aiki ga kansu da sauransu. Horarwar matakai biyu ta kasance a kan abinci / kayan kwalliya, kayan kwalliya da horar da kasuwanci na asali (BBT) wanda ba a san shi da Kasuwanci ba. == Rayuwa ta mutum == Prestige ya auri Rotary Ann Precious kuma suna da 'ya'ya biyar. Ya kasance Kirista kuma memba na Ikilisiyar Presbyterian . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Matattun 2021]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] mhefbunhnps8ks0wzmtoetc3dlg3lfx 657076 657075 2025-07-09T08:52:45Z Nnamadee 31123 657076 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ossy Chinedu Prestige''' (24 ga watan Janairun 1965 - 6 ga watan Fabrairun shekara ta 2021) ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasan Najeriya wanda ya yi aiki a Majalisar Wakilai ta 8.<ref>{{Cite web |last=Assembly |first=Nigerian National |title=National Assembly {{!}} Federal Republic of Nigeria |url=http://www.nass.gov.ng/mp/profile/824 |access-date=2018-01-04 |website=www.nass.gov.ng |language=en}}</ref> Ossy Prestige ya kasance memba na [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] kuma ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai na [[Aba]] North / Aba South Nigeria Tarayyar Tarayya ta [[Abiya|Jihar Abia]] tun shekarar 2015. Prestige ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Aba ta Arewa / Aba ta Kudu a Majalisar Wakilai ya mutu a ranar 6 ga watan Fabrairu 2021, a Jamus, yana da shekaru 56. <ref>{{Cite web |date=2021-02-09 |title=Abia lawmaker, Ossy Prestige, is dead |url=https://www.vanguardngr.com/2021/02/abia-lawmaker-ossy-prestige-is-dead/ |access-date=2021-02-10 |website=Vanguard News |language=en-US}}</ref> == Tarihi == Hon. Prestige Ossy ya fito ne daga al'ummar Agboji ta Abiriba a [[Ohafia]] L.G.A na Jihar Abia . Ya sami digiri na B.Sc a cikin Gwamnati da Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Jihar Abia]], Uturu, MBA a cikin Shipping da Logistics daga Lloyds Maritime Academy London, United Kingdom, da kuma Digiri na Doctorate na girmamawa a cikin Gudanar da Gwamnati daga Jami'iyyar Commonwealth a [[Belize]], Kudancin Amurka da sauran cancantar ilimi. <ref>{{Cite web |title=Biography of Prestige Ossy |url=http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311010254/http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |archive-date=11 March 2017 |access-date=2018-01-04 |website=www.nigerianbiography.com}}</ref> == Ayyuka == Hon. Prestige Ossy ya kasance ƙwararren dillalin kwastam, mai ba da sabis na teku, mai ba le shawara kan jigilar kayayyaki da kuma mai shigo da kayayyaki daban-daban. Kasuwancinsa ya kasance daban-daban har ya ratsa dukkan bangarorin tattalin arzikin Najeriya yana mai da shi babban ma'aikacin ma'aikata. Ya kasance mai ba da kuɗi na Ƙungiyar Wakilan Kwastam na Najeriya (ANLCA), Onne Sea Port Chapter, 2002, Sakatarensa 2003 - 2008 da Shugaban 2008 - 2014. Ya kasance Mataimakin Shugaban Kasa na Aba Chamber of Commerce, Industry, Mines and Agriculture (NACCIMA). <ref>{{Cite web |title=Ossy Prestige {{!}} The People's Representative |url=http://www.ossyprestige.com |access-date=2018-01-04 |website=www.ossyprestige.com |language=en-GB}}</ref> [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Prestige Ossy ya kasance memba ne na Elite na Rotary International, wanda aka fi sani da yaduwar Humanitarian na Duniya kuma ya tashi ya zama Babban Mai ba da gudummawa na 2nd Level na kungiyar bayan ya ba da gudana sama da Dubu Biyar Amurka ($ 25,000) ga aikin sadaka. Ya kasance Shugaban Rotary Club na Eziukwu Aba 2007/2008 da Mataimakin Gwamna na Gundumar Rotary 9140, 2009/2010. Ya kasance mai sha'awar wasanni kuma mai tallatawa, kuma mai riƙe da katin azurfa na babban kungiyar Aba Sports Club. == Ayyukan sadaka == Mai daraja Ossy Prestige ya gudanar da tushe biyu wanda ya kasance Shugaban: * Gidauniyar Prestige Ossy (Shugaba) * Shirye-shiryen da aka fi so (Shugaba) === Ayyukan mazabar === A matsayin wani ɓangare na aikin mazabarsa na 2016, Hon. Prestige ya rarraba "keke-napepe", kekunan motoci, kayan samar da wutar lantarki, injunan niƙa, injunan sutura, masu bushe gashi da sauransu ga mutanen mazabarsa ta Tarayya. A cikin 2017, Hon. Ossy Prestige da Darakta na Ayyuka na Gwamnatin Tarayya sun ba da horo ga samari da mata marasa aikin yi daga mazabarsa ta Tarayya ta Aba ta Arewa da ta Kudu don samar da aiki ga kansu da sauransu. Horarwar matakai biyu ta kasance a kan abinci / kayan kwalliya, kayan kwalliya da horar da kasuwanci na asali (BBT) wanda ba a san shi da Kasuwanci ba. == Rayuwa ta mutum == Prestige ya auri Rotary Ann Precious kuma suna da 'ya'ya biyar. Ya kasance Kirista kuma memba na Ikilisiyar Presbyterian . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Matattun 2021]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] bi99157merrcgbbp52m1sdomz8v8bio 657077 657076 2025-07-09T08:53:04Z Nnamadee 31123 657077 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ossy Chinedu Prestige''' (24 ga watan Janairun 1965 - 6 ga watan Fabrairun shekara ta 2021) ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasan Najeriya wanda ya yi aiki a Majalisar Wakilai ta 8.<ref>{{Cite web |last=Assembly |first=Nigerian National |title=National Assembly {{!}} Federal Republic of Nigeria |url=http://www.nass.gov.ng/mp/profile/824 |access-date=2018-01-04 |website=www.nass.gov.ng |language=en}}</ref> Ossy Prestige ya kasance memba na [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] kuma ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai na [[Aba]] North / Aba South Nigeria Tarayyar Tarayya ta [[Abiya|Jihar Abia]] tun shekarar 2015. Prestige ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Aba ta Arewa / Aba ta Kudu a Majalisar Wakilai ya mutu a ranar 6 ga watan Fabrairu shekara ta 2021, a Jamus, yana da shekaru 56. <ref>{{Cite web |date=2021-02-09 |title=Abia lawmaker, Ossy Prestige, is dead |url=https://www.vanguardngr.com/2021/02/abia-lawmaker-ossy-prestige-is-dead/ |access-date=2021-02-10 |website=Vanguard News |language=en-US}}</ref> == Tarihi == Hon. Prestige Ossy ya fito ne daga al'ummar Agboji ta Abiriba a [[Ohafia]] L.G.A na Jihar Abia . Ya sami digiri na B.Sc a cikin Gwamnati da Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Jihar Abia]], Uturu, MBA a cikin Shipping da Logistics daga Lloyds Maritime Academy London, United Kingdom, da kuma Digiri na Doctorate na girmamawa a cikin Gudanar da Gwamnati daga Jami'iyyar Commonwealth a [[Belize]], Kudancin Amurka da sauran cancantar ilimi. <ref>{{Cite web |title=Biography of Prestige Ossy |url=http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311010254/http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |archive-date=11 March 2017 |access-date=2018-01-04 |website=www.nigerianbiography.com}}</ref> == Ayyuka == Hon. Prestige Ossy ya kasance ƙwararren dillalin kwastam, mai ba da sabis na teku, mai ba le shawara kan jigilar kayayyaki da kuma mai shigo da kayayyaki daban-daban. Kasuwancinsa ya kasance daban-daban har ya ratsa dukkan bangarorin tattalin arzikin Najeriya yana mai da shi babban ma'aikacin ma'aikata. Ya kasance mai ba da kuɗi na Ƙungiyar Wakilan Kwastam na Najeriya (ANLCA), Onne Sea Port Chapter, 2002, Sakatarensa 2003 - 2008 da Shugaban 2008 - 2014. Ya kasance Mataimakin Shugaban Kasa na Aba Chamber of Commerce, Industry, Mines and Agriculture (NACCIMA). <ref>{{Cite web |title=Ossy Prestige {{!}} The People's Representative |url=http://www.ossyprestige.com |access-date=2018-01-04 |website=www.ossyprestige.com |language=en-GB}}</ref> [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Prestige Ossy ya kasance memba ne na Elite na Rotary International, wanda aka fi sani da yaduwar Humanitarian na Duniya kuma ya tashi ya zama Babban Mai ba da gudummawa na 2nd Level na kungiyar bayan ya ba da gudana sama da Dubu Biyar Amurka ($ 25,000) ga aikin sadaka. Ya kasance Shugaban Rotary Club na Eziukwu Aba 2007/2008 da Mataimakin Gwamna na Gundumar Rotary 9140, 2009/2010. Ya kasance mai sha'awar wasanni kuma mai tallatawa, kuma mai riƙe da katin azurfa na babban kungiyar Aba Sports Club. == Ayyukan sadaka == Mai daraja Ossy Prestige ya gudanar da tushe biyu wanda ya kasance Shugaban: * Gidauniyar Prestige Ossy (Shugaba) * Shirye-shiryen da aka fi so (Shugaba) === Ayyukan mazabar === A matsayin wani ɓangare na aikin mazabarsa na 2016, Hon. Prestige ya rarraba "keke-napepe", kekunan motoci, kayan samar da wutar lantarki, injunan niƙa, injunan sutura, masu bushe gashi da sauransu ga mutanen mazabarsa ta Tarayya. A cikin 2017, Hon. Ossy Prestige da Darakta na Ayyuka na Gwamnatin Tarayya sun ba da horo ga samari da mata marasa aikin yi daga mazabarsa ta Tarayya ta Aba ta Arewa da ta Kudu don samar da aiki ga kansu da sauransu. Horarwar matakai biyu ta kasance a kan abinci / kayan kwalliya, kayan kwalliya da horar da kasuwanci na asali (BBT) wanda ba a san shi da Kasuwanci ba. == Rayuwa ta mutum == Prestige ya auri Rotary Ann Precious kuma suna da 'ya'ya biyar. Ya kasance Kirista kuma memba na Ikilisiyar Presbyterian . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Matattun 2021]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 19o3s589me57wxuimm65k3bhf4fqy92 657079 657077 2025-07-09T08:53:39Z Nnamadee 31123 657079 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ossy Chinedu Prestige''' (24 ga watan Janairun 1965 - 6 ga watan Fabrairun shekara ta 2021) ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasan Najeriya wanda ya yi aiki a Majalisar Wakilai ta 8.<ref>{{Cite web |last=Assembly |first=Nigerian National |title=National Assembly {{!}} Federal Republic of Nigeria |url=http://www.nass.gov.ng/mp/profile/824 |access-date=2018-01-04 |website=www.nass.gov.ng |language=en}}</ref> Ossy Prestige ya kasance memba na [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] kuma ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai na [[Aba]] North / Aba South Nigeria Tarayyar Tarayya ta [[Abiya|Jihar Abia]] tun shekarar 2015. Prestige ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Aba ta Arewa / Aba ta Kudu a Majalisar Wakilai ya mutu a ranar 6 ga watan Fabrairu shekara ta 2021, a Jamus, yana da shekaru 56. <ref>{{Cite web |date=2021-02-09 |title=Abia lawmaker, Ossy Prestige, is dead |url=https://www.vanguardngr.com/2021/02/abia-lawmaker-ossy-prestige-is-dead/ |access-date=2021-02-10 |website=Vanguard News |language=en-US}}</ref> == Tarihi == Hon. Prestige Ossy ya fito ne daga al'ummar Agboji ta Abiriba a [[Ohafia]] L.G.A na Jihar Abia . Ya sami digiri na B.Sc a cikin Gwamnati da Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Jihar Abia]], Uturu, MBA a cikin Shipping da Logistics daga Lloyds Maritime Academy London, United Kingdom, da kuma Digiri na Doctorate na girmamawa a cikin Gudanar da Gwamnati daga Jami'iyyar Commonwealth a [[Belize]], Kudancin Amurka da sauran cancantar ilimi. <ref>{{Cite web |title=Biography of Prestige Ossy |url=http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311010254/http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |archive-date=11 March 2017 |access-date=2018-01-04 |website=www.nigerianbiography.com}}</ref> == Ayyuka == Hon. Prestige Ossy ya kasance ƙwararren dillalin kwastam, mai ba da sabis na teku, mai ba le shawara kan jigilar kayayyaki da kuma mai shigo da kayayyaki daban-daban. Kasuwancinsa ya kasance daban-daban har ya ratsa dukkan bangarorin tattalin arzikin Najeriya yana mai da shi babban ma'aikacin ma'aikata. Ya kasance mai ba da kuɗi na Ƙungiyar Wakilan Kwastam na Najeriya (ANLCA), Onne Sea Port Chapter, 2002, Sakatarensa 2003 - 2008 da Shugaban 2008 - 2014. Ya kasance Mataimakin Shugaban Kasa na Aba Chamber of Commerce, Industry, Mines and Agriculture (NACCIMA). <ref>{{Cite web |title=Ossy Prestige {{!}} The People's Representative |url=http://www.ossyprestige.com |access-date=2018-01-04 |website=www.ossyprestige.com |language=en-GB}}</ref> [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Prestige Ossy ya kasance memba ne na Elite na Rotary International, wanda aka fi sani da yaduwar Humanitarian na Duniya kuma ya tashi ya zama Babban Mai ba da gudummawa na 2nd Level na kungiyar bayan ya ba da gudana sama da Dubu Biyar Amurka ($ 25,000) ga aikin sadaka. Ya kasance Shugaban Rotary Club na Eziukwu Aba 2007/2008 da Mataimakin Gwamna na Gundumar Rotary 9140, 2009/2010. Ya kasance mai sha'awar wasanni kuma mai tallatawa, kuma mai riƙe da katin azurfa na babban kungiyar Aba Sports Club. == Ayyukan sadaka == Mai daraja Ossy Prestige ya gudanar da tushe biyu wanda ya kasance Shugaban: * Gidauniyar Prestige Ossy (Shugaba) * Shirye-shiryen da aka fi so (Shugaba) === Ayyukan mazabar === A matsayin wani ɓangare na aikin mazabarsa na 2016, Hon. Prestige ya rarraba "keke-napepe", kekunan motoci, kayan samar da wutar lantarki, injunan niƙa, injunan sutura, masu bushe gashi da sauransu ga mutanen mazabarsa ta Tarayya. A cikin shekarar 2017, Hon. Ossy Prestige da Darakta na Ayyuka na Gwamnatin Tarayya sun ba da horo ga samari da mata marasa aikin yi daga mazabarsa ta Tarayya ta Aba ta Arewa da ta Kudu don samar da aiki ga kansu da sauransu. Horarwar matakai biyu ta kasance a kan abinci / kayan kwalliya, kayan kwalliya da horar da kasuwanci na asali (BBT) wanda ba a san shi da Kasuwanci ba. == Rayuwa ta mutum == Prestige ya auri Rotary Ann Precious kuma suna da 'ya'ya biyar. Ya kasance Kirista kuma memba na Ikilisiyar Presbyterian . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Matattun 2021]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] j0scwx5reu61tntd7gjim6i84azejyc 657306 657079 2025-07-09T11:44:11Z Uncle Bash007 9891 Uncle Bash007 moved page [[Mai Girma na Ossy]] to [[Ossy Prestige]]: Misspelled title 657079 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Ossy Chinedu Prestige''' (24 ga watan Janairun 1965 - 6 ga watan Fabrairun shekara ta 2021) ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasan Najeriya wanda ya yi aiki a Majalisar Wakilai ta 8.<ref>{{Cite web |last=Assembly |first=Nigerian National |title=National Assembly {{!}} Federal Republic of Nigeria |url=http://www.nass.gov.ng/mp/profile/824 |access-date=2018-01-04 |website=www.nass.gov.ng |language=en}}</ref> Ossy Prestige ya kasance memba na [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] kuma ya yi aiki a matsayin memba na Majalisar Wakilai na [[Aba]] North / Aba South Nigeria Tarayyar Tarayya ta [[Abiya|Jihar Abia]] tun shekarar 2015. Prestige ya kasance memba wanda ke wakiltar mazabar Aba ta Arewa / Aba ta Kudu a Majalisar Wakilai ya mutu a ranar 6 ga watan Fabrairu shekara ta 2021, a Jamus, yana da shekaru 56. <ref>{{Cite web |date=2021-02-09 |title=Abia lawmaker, Ossy Prestige, is dead |url=https://www.vanguardngr.com/2021/02/abia-lawmaker-ossy-prestige-is-dead/ |access-date=2021-02-10 |website=Vanguard News |language=en-US}}</ref> == Tarihi == Hon. Prestige Ossy ya fito ne daga al'ummar Agboji ta Abiriba a [[Ohafia]] L.G.A na Jihar Abia . Ya sami digiri na B.Sc a cikin Gwamnati da Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Jihar Abia]], Uturu, MBA a cikin Shipping da Logistics daga Lloyds Maritime Academy London, United Kingdom, da kuma Digiri na Doctorate na girmamawa a cikin Gudanar da Gwamnati daga Jami'iyyar Commonwealth a [[Belize]], Kudancin Amurka da sauran cancantar ilimi. <ref>{{Cite web |title=Biography of Prestige Ossy |url=http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311010254/http://www.nigerianbiography.com/2015/11/biography-of-prestige-ossy.html |archive-date=11 March 2017 |access-date=2018-01-04 |website=www.nigerianbiography.com}}</ref> == Ayyuka == Hon. Prestige Ossy ya kasance ƙwararren dillalin kwastam, mai ba da sabis na teku, mai ba le shawara kan jigilar kayayyaki da kuma mai shigo da kayayyaki daban-daban. Kasuwancinsa ya kasance daban-daban har ya ratsa dukkan bangarorin tattalin arzikin Najeriya yana mai da shi babban ma'aikacin ma'aikata. Ya kasance mai ba da kuɗi na Ƙungiyar Wakilan Kwastam na Najeriya (ANLCA), Onne Sea Port Chapter, 2002, Sakatarensa 2003 - 2008 da Shugaban 2008 - 2014. Ya kasance Mataimakin Shugaban Kasa na Aba Chamber of Commerce, Industry, Mines and Agriculture (NACCIMA). <ref>{{Cite web |title=Ossy Prestige {{!}} The People's Representative |url=http://www.ossyprestige.com |access-date=2018-01-04 |website=www.ossyprestige.com |language=en-GB}}</ref> [Inda Aka Ɗauko Hoto da ke shafi na 9] Prestige Ossy ya kasance memba ne na Elite na Rotary International, wanda aka fi sani da yaduwar Humanitarian na Duniya kuma ya tashi ya zama Babban Mai ba da gudummawa na 2nd Level na kungiyar bayan ya ba da gudana sama da Dubu Biyar Amurka ($ 25,000) ga aikin sadaka. Ya kasance Shugaban Rotary Club na Eziukwu Aba 2007/2008 da Mataimakin Gwamna na Gundumar Rotary 9140, 2009/2010. Ya kasance mai sha'awar wasanni kuma mai tallatawa, kuma mai riƙe da katin azurfa na babban kungiyar Aba Sports Club. == Ayyukan sadaka == Mai daraja Ossy Prestige ya gudanar da tushe biyu wanda ya kasance Shugaban: * Gidauniyar Prestige Ossy (Shugaba) * Shirye-shiryen da aka fi so (Shugaba) === Ayyukan mazabar === A matsayin wani ɓangare na aikin mazabarsa na 2016, Hon. Prestige ya rarraba "keke-napepe", kekunan motoci, kayan samar da wutar lantarki, injunan niƙa, injunan sutura, masu bushe gashi da sauransu ga mutanen mazabarsa ta Tarayya. A cikin shekarar 2017, Hon. Ossy Prestige da Darakta na Ayyuka na Gwamnatin Tarayya sun ba da horo ga samari da mata marasa aikin yi daga mazabarsa ta Tarayya ta Aba ta Arewa da ta Kudu don samar da aiki ga kansu da sauransu. Horarwar matakai biyu ta kasance a kan abinci / kayan kwalliya, kayan kwalliya da horar da kasuwanci na asali (BBT) wanda ba a san shi da Kasuwanci ba. == Rayuwa ta mutum == Prestige ya auri Rotary Ann Precious kuma suna da 'ya'ya biyar. Ya kasance Kirista kuma memba na Ikilisiyar Presbyterian . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Matattun 2021]] [[Rukuni:Haihuwan 1965]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] j0scwx5reu61tntd7gjim6i84azejyc Nzeribe Chuma 0 105076 657084 2025-07-09T08:55:30Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657084 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Nzeribe Chuma''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance dan majalisar wakilai mai wakiltar mazabar Ihiala ta jihar Anambra a majalisar dokokin Najeriya ta 5 da 6 tsakanin 2003-2011.<ref>Alleged Fraud: EFCC Declares Ex-lawmaker, Chuma Nzeribe, Wanted – THISDAYLIVE". www.thisdaylive.com. Retrieved 2025-01-29</ref> == Rigingimu == A watan Mayun 2022, wata babbar kotun birnin tarayya ta yanke masa hukuncin daurin rai da rai, da mallakar takardun gwamnatin tarayya, da kuma damfarar dukiya a Maitama, Abuja.<ref>Nigeria, News Agency of (2022-05-23). "Ex-lawmaker Chuma Nzeribe convicted of forgery". Peoples Gazette Nigeria. Retrieved 2025-01-29</ref> A cikin watan Yuni 2022, an sake shi daga Kuje Correctional Centre, watanni biyu a cikin hukuncin daurin shekaru bakwai, bayan da babban alkalin babban kotun FCT, Husseini Baba-Yusuf, ya ba da izinin sake shi saboda rashin lafiya a yayin motsa jiki na rage cunkoso a gidan yari.<ref>"Chief Judge frees convicted politician two months after beginning of seven-year jail time". www.premiumtimesng.com. Retrieved 2025-01-29</ref><ref>David (2022-05-23). "Court convicts ex-House member Chuma Nzeribe, defers sentencing". The Sun Nigeria. Retrieved 2025-01-29</ref><ref>Lawal, Kayode (2022-05-23). "Ex-House of Reps member, Nzeribe convicted for impersonation, forgery, cheating". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-29.</ref> == Manazarta == 3kkqqb5o1d6xa2aumyqx6ilci6ot6cl 657119 657084 2025-07-09T09:14:47Z BnHamid 12586 657119 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Nzeribe Chuma''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance dan majalisar wakilai mai wakiltar mazabar Ihiala ta jihar Anambra a majalisar dokokin Najeriya ta 5 da 6 tsakanin 2003-2011.<ref>Alleged Fraud: EFCC Declares Ex-lawmaker, Chuma Nzeribe, Wanted – THISDAYLIVE". www.thisdaylive.com. Retrieved 2025-01-29</ref> == Rigingimu == A watan Mayun 2022, wata babbar kotun birnin tarayya ta yanke masa hukuncin daurin rai da rai, da mallakar takardun gwamnatin tarayya, da kuma damfarar dukiya a Maitama, Abuja.<ref>Nigeria, News Agency of (2022-05-23). "Ex-lawmaker Chuma Nzeribe convicted of forgery". Peoples Gazette Nigeria. Retrieved 2025-01-29</ref> A cikin watan Yuni 2022, an sake shi daga Kuje Correctional Centre, watanni biyu a cikin hukuncin daurin shekaru bakwai, bayan da babban alkalin babban kotun FCT, Husseini Baba-Yusuf, ya ba da izinin sake shi saboda rashin lafiya a yayin motsa jiki na rage cunkoso a gidan yari.<ref>"Chief Judge frees convicted politician two months after beginning of seven-year jail time". www.premiumtimesng.com. Retrieved 2025-01-29</ref><ref>David (2022-05-23). "Court convicts ex-House member Chuma Nzeribe, defers sentencing". The Sun Nigeria. Retrieved 2025-01-29</ref><ref>Lawal, Kayode (2022-05-23). "Ex-House of Reps member, Nzeribe convicted for impersonation, forgery, cheating". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-29.</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Category:Rayayyun Mutane]] [[Category:Yan siyasar Najeriya]] l6ilbqz2g9tqndnr01sylgyqpkcpu5y Artur kukk 0 105077 657088 2025-07-09T08:57:30Z BnHamid 12586 BnHamid moved page [[Artur kukk]] to [[Artur Kukk]] 657088 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Artur Kukk]] 5r19s0a9zmmiywdoihu53bpb3zanke2 Joseph Dada 0 105078 657091 2025-07-09T09:01:27Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657091 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gbolahan Joseph''' Dada ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin sanata a majalisar wakilai ta kasa ta 8 mai wakiltar yankin Ogun ta yamma.<ref>Daily Post Staff (2016-11-26). "Those guilty of corruption should face death penalty - Senator Joseph Dada". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-18</ref><ref>Sesan (2017-12-17). "I joined politics to fight a CBN policy — Senator Dada". Punch Newspapers. Retrieved 2025-01-18.</ref> == Manazarta == sebs9kd0qxzgl3mqu4u3k2ehfg01awb 657299 657091 2025-07-09T11:42:58Z Uncle Bash007 9891 /* Manazarta */ 657299 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gbolahan Joseph''' Dada ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin sanata a majalisar wakilai ta kasa ta 8 mai wakiltar yankin Ogun ta yamma.<ref>Daily Post Staff (2016-11-26). "Those guilty of corruption should face death penalty - Senator Joseph Dada". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-18</ref><ref>Sesan (2017-12-17). "I joined politics to fight a CBN policy — Senator Dada". Punch Newspapers. Retrieved 2025-01-18.</ref> == Manazarta == {{stub}} 0mmzfp11jkw71ejb9jk1god3tqw4559 657300 657299 2025-07-09T11:43:15Z Uncle Bash007 9891 657300 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Gbolahan Joseph Dada''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin sanata a majalisar wakilai ta kasa ta 8 mai wakiltar yankin Ogun ta yamma.<ref>Daily Post Staff (2016-11-26). "Those guilty of corruption should face death penalty - Senator Joseph Dada". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-01-18</ref><ref>Sesan (2017-12-17). "I joined politics to fight a CBN policy — Senator Dada". Punch Newspapers. Retrieved 2025-01-18.</ref> == Manazarta == {{stub}} fptpmaviqyu76qsbpr0e40ksdgorfl2 Samuel Onuigbo 0 105079 657095 2025-07-09T09:02:49Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286175557|Samuel Onuigbo]]" 657095 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}}[Yaushe?] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th .  {{Ana bukatan hujja|date=February 2025}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2025)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga 2015- 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, 2021. A cikin 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] od8m2umwmujo1g0bycl4dg3gddqlddw 657097 657095 2025-07-09T09:03:26Z Nnamadee 31123 657097 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}}{{Databox}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}}[Yaushe?] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th .  {{Ana bukatan hujja|date=February 2025}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2025)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga 2015- 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, 2021. A cikin 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 0hs8fyk6qqscjo3d8kf0p8oayz7v1dh 657098 657097 2025-07-09T09:03:59Z Nnamadee 31123 657098 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}}{{Databox}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}}[Yaushe?] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th .  {{Ana bukatan hujja|date=February 2025}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2025)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga shekarar 2015- 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, 2021. A cikin 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] s39majuzpes14byyellddqdubxwoutm 657099 657098 2025-07-09T09:04:29Z Nnamadee 31123 657099 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}}{{Databox}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}}[Yaushe?] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th .  {{Ana bukatan hujja|date=February 2025}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2025)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga shekarar 2015 zuwa shekarar 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, 2021. A cikin 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 4xcjw6esrh5j2c8wow9pzt8dgdgiyfx 657100 657099 2025-07-09T09:04:54Z Nnamadee 31123 657100 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}}{{Databox}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}}[Yaushe?] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th .  {{Ana bukatan hujja|date=February 2025}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2025)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga shekarar 2015 zuwa shekarar 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, 2021. A cikin shekarar 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] p5cquylrl3rfq1bloya1ycxlb1bqpq9 657103 657100 2025-07-09T09:05:21Z Nnamadee 31123 657103 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}}{{Databox}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}}[Yaushe?] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th .  {{Ana bukatan hujja|date=February 2025}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2025)">citation needed</span></nowiki>''&#x5D;</sup> === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga shekarar 2015 zuwa shekarar 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, shekara ta 2021. A cikin shekarar 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 5sdteao55nk7rupueqs096cjojc5bt9 657286 657103 2025-07-09T11:40:41Z Uncle Bash007 9891 gyara fasali 657286 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}}{{Databox}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}}[Yaushe?] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th. === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga shekarar 2015 zuwa shekarar 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, shekara ta 2021. A cikin shekarar 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 6r84bm7t24q21pjktqe1tv30kqx6wdg 657291 657286 2025-07-09T11:41:49Z Uncle Bash007 9891 657291 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}}{{Databox}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}} Shi memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th. === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga shekarar 2015 zuwa shekarar 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, shekara ta 2021. A cikin shekarar 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] f676rgifajzo8oik0s27w8ck5vfpoxw 657292 657291 2025-07-09T11:42:14Z Uncle Bash007 9891 657292 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|honorific_prefix=Hon.|name=Samuel Onuigbo|birth_date={{birth date and age |1960|10|01}}|birth_place=Umuahia|nationality=Nigerian|education=[[University of Lagos]], [[Alvan Ikoku College of Education]], [[Enugu State University of Science and Technology]]<nowiki>, John F Kennedy School of Government, Harvard University.]]</nowiki>|occupation=Administrator; Politician|title=Knight of John Wesley, Ebubedike I of the Otu Uzo Autonomous Community and Odozi Obodo Gburugburu of the Ugwu-Ibere Ancient Kingdom|party=[[All Progressives Congress]]|spouse=Pastor Dame Princess Chinyere Onuigbo JP, KJW}}{{Databox}} '''Samuel Onuigbo''' [[ɗan siyasa]] Najeriya ne. Ya kasance memba na Majalisar Wakilai ta Najeriya inda ya wakilci [[Ikwuano]] / Umuahia Arewa da Kudancin Majalisa. <ref>{{Cite web |date=2023-03-01 |title=INEC should explain my defeat by LP – Abia Rep |url=https://punchng.com/inec-should-explain-my-defeat-by-lp-abia-rep/ |access-date=2023-03-02 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>  {{When}} Ya kasance memba ne na All Progressives Congress (APC). Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th . <ref>{{Cite web |last= |first= |date=2019-10-20 |title=Nigeria needs law to deal with climate change ,say Onuigbo |url=https://guardian.ng/news/nigeria-needs-law-to-deal-with-climate-change-say-onuigbo/ |access-date=2023-09-17 |website=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-05-25 |title=ICYMI: Uba Sani, Sam Onuigbo ... five lawmakers make OrderPaper MVP hall of fame |url=https://www.thecable.ng/icymi-uba-sani-sam-onuigbo-five-lawmakers-make-orderpaper-mvp-hall-of-fame |access-date=2023-09-17 |website=TheCable |language=en-US}}</ref> == Ilimi da aiki == Onuigbo ya yi karatu a Kwalejin Ilimi ta Alvan Ikoku, kuma yana da digiri na biyu a cikin Gudanar da Kasuwanci daga Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, difloma a Shari'a daga Jami'an Legas, da takardar shaidar daga Shirin Ilimi na Zartarwa a kan Jagora a Makarantar Gwamnati ta John F Kennedy, Jami'ar Harvard, Amurka. Ya kasance ma'aikacin Ofishin Jakadancin Amurka (yanzu Babban Ofishin Jakhancin Amurka), Legas, na kimanin shekaru goma sha takwas, ya tashi zuwa matsayin Kwararren Kwararren Kula da Cin Hanci, kafin ya yi murabus don shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Shugaban kwamitin canjin yanayi a Majalisar Wakilai ta Najeriya a lokacin Majalisar 8th. === Ayyukan Siyasa === Onuigbo ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara na musamman kan harkokin jama'a ga kakakin majalisar wakilai ta 6; Kwamishinan Lands da Bincike na Jihar Abia; da Kwamishinan Kudi, Jihar Abya Daga shekarar 2015 zuwa shekarar 2023, ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Ikwuano / Umuahia North / Umuahiya South Federal Constituency a Majalisar Wakilai. A lokacin Babban Zabe na 2023, ya kasance dan takarar All Progressives Congress na zaben Gundumar Sanata ta Tsakiya ta Abia . A halin yanzu memba ne (Kudancin Gabas), Kwamitin Gudanarwa, da Shugaban Kwamitin Tsaro, Canjin Yanayi da Harkokin Musamman, Hukumar Raya Arewa maso Gabas. === Yunkurin canjin yanayi === A lokacin Majalisar ta 8, kuma a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Canjin Yanayi, Sam Onuigbo ya dauki nauyin Dokar Canjin Yanayin Najeriya. Ko da yake Majalisar Wakilai da Majalisar Dattijai sun zartar da dokar, Shugaba Muhammadu Buhari GCFR ya hana shi amincewa. Ya sake tallafawa Dokar a lokacin Majalisar 9, yana magance dukkan bangarorin rikice-rikice da fadada ikonsa daidai da bukatun yanzu. Shugaba Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a watan Nuwamba, shekara ta 2021. A cikin shekarar 2019, an zabe shi a cikin Kwamitin 'Yan majalisa na Duniya don daidaitaccen Muhalli na Duniya a matsayin Mataimakin Shugaban Afirka. == Kyaututtuka da girmamawa == Onuigbo ta sami kyaututtuka masu daraja da yawa daga Ma'aikatar Harkokin Wajen Amurka. A cikin 2023, an shigar da shi cikin Majalisar Dokoki ta Kasa Mafi Kyawun Hall of Fame Class na 2019-2023 saboda rawar da ya taka da tasiri a lokacin Majalisar ta 9. Ya kasance daya daga cikin 'yan majalisa biyar daga cikin' yan majalisa 469 da aka amince da su. Don nuna godiya ga gudummawar da ya bayar ga aikin yanayi a duk faɗin Afirka da kuma duniya, an girmama shi a matsayin daya daga cikin Shugabannin Duniya 30 a kan Canjin Yanayi don Kasuwancin Kasuwanci na Shekara na Biyu na Yanayi na Yanayi 30 . <ref name=":0">{{Cite web |title=Onuigbo Makes List of 30 Global Leaders on Climate Change {{!}} Guardian Nigeria |url=https://guardian.ng/news/onuigbo-makes-list-of-30-global-leaders-on-climate-change/}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haihuwan 1960]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 2pj1ooquxm2p9o6k296kka6avwvzs61 Abubakar Dahiru 0 105080 657102 2025-07-09T09:05:18Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657102 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abubakar Dahiru''' ɗan siyasan Najeriya ne daga jihar Kano a Najeriya, an haife shi a shekara ta 1969. Ya yi aiki a majalisar wakilai ta ƙasa ta 10, mai wakiltar mazabar Lafia/Obi.<ref>ShineYourEye". www.shineyoureye.org. Retrieved 2024-12-11.</ref><ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2024-12-11</ref> Ya yi aiki a majalisar wakilai tun farko a karkashin jam’iyyar APC, daga baya kuma ya yi jam’iyyar Social Democratic Party (SDP)<ref>Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria". www.constrack.ng. Retrieved 2025-01-06</ref><ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2025-01-06</ref><ref>Attah, Solomon (2023-02-27). "Another SDP candidate cliches House of Reps seat for their term in Nasarawa". Businessday NG. Retrieved 2025-01-06.</ref> == Manazarta == tsfba4hnse8vg7iusv6zdsunatz49jl 657279 657102 2025-07-09T11:39:10Z Uncle Bash007 9891 657279 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abubakar Dahiru''' ɗan siyasan Najeriya ne daga [[Jihar Kano]] a [[Najeriya]], an haife shi a shekara ta 1969. Ya yi aiki a majalisar wakilai ta ƙasa ta 10, mai wakiltar mazabar Lafia/Obi.<ref>ShineYourEye". www.shineyoureye.org. Retrieved 2024-12-11.</ref><ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2024-12-11</ref> Ya yi aiki a majalisar wakilai tun farko a karkashin jam’iyyar APC, daga baya kuma ya yi jam’iyyar Social Democratic Party (SDP)<ref>Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria". www.constrack.ng. Retrieved 2025-01-06</ref><ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2025-01-06</ref><ref>Attah, Solomon (2023-02-27). "Another SDP candidate cliches House of Reps seat for their term in Nasarawa". Businessday NG. Retrieved 2025-01-06.</ref> == Manazarta == q18mf9hhpv86w2curgcrg0me24h48ob 657282 657279 2025-07-09T11:39:38Z Uncle Bash007 9891 657282 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Abubakar Dahiru''' ɗan siyasan Najeriya ne daga [[Jihar Kano]] a [[Najeriya]], an haife shi a shekara ta 1969. Ya yi aiki a majalisar wakilai ta ƙasa ta 10, mai wakiltar mazabar Lafia/Obi.<ref>ShineYourEye". www.shineyoureye.org. Retrieved 2024-12-11.</ref><ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2024-12-11</ref> Ya yi aiki a majalisar wakilai tun farko a karkashin jam’iyyar APC, daga baya kuma ya yi jam’iyyar Social Democratic Party (SDP)<ref>Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria". www.constrack.ng. Retrieved 2025-01-06</ref><ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2025-01-06</ref><ref>Attah, Solomon (2023-02-27). "Another SDP candidate cliches House of Reps seat for their term in Nasarawa". Businessday NG. Retrieved 2025-01-06.</ref> {{stub}} == Manazarta == 96kh7u1pfzweoffbhl5x48vw8cit0vr Eric Piangat Dakogol 0 105081 657110 2025-07-09T09:08:36Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657110 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Eric Piangat Dakogol''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya kasance dan majalisar dokokin jihar Filato mai wakiltar mazabar Qua’an Pan North a majalisar. Ya rasu a watan Nuwamba 2022 bayan gajeriyar rashin lafiya.<ref>Just In: Plateau State House of Assembly loses lawmaker | AIT LIVE". ait.live. 2022-11-21. Retrieved 2025-01-28</ref><ref>Shobayo, Isaac (2022-11-22). "Governor Lalong mourns late Plateau legislator, Eric Dakogol". Tribune Online. Retrieved 2025-01-28</ref><ref>Plateau assembly lawmaker dies - Daily Trust". dailytrust.com. 2022-11-22. Retrieved 2025-01-28</ref> == Manazarta == sfzq4bhzvcin1feocgka4e5uqnxmtjm 657256 657110 2025-07-09T11:34:12Z Uncle Bash007 9891 saya link 657256 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Eric Piangat Dakogol''' ɗan siyasan [[Najeriya]] ne. Ya kasance dan majalisar [[Majalisar dokokin jihar Filato]] mai wakiltar mazabar Qua’an Pan North a majalisar. Ya rasu a watan Nuwamba 2022 bayan gajeriyar rashin lafiya.<ref>Just In: Plateau State House of Assembly loses lawmaker | AIT LIVE". ait.live. 2022-11-21. Retrieved 2025-01-28</ref><ref>Shobayo, Isaac (2022-11-22). "Governor Lalong mourns late Plateau legislator, Eric Dakogol". Tribune Online. Retrieved 2025-01-28</ref><ref>Plateau assembly lawmaker dies - Daily Trust". dailytrust.com. 2022-11-22. Retrieved 2025-01-28</ref> == Manazarta == e49g8d2z4zy3a0i7lphfakghsaaay4e Dennis Rowland Caesar 0 105082 657120 2025-07-09T09:14:50Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657120 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Dennis Rowland Caesar''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda ke aiki a cikin ɗan majalisar dokokin Abia ta 8, mai watsa mazabar Isiala Ngwa ta Kudu.<ref>Ambassador, National (2023-12-29). "Hon Chinwendu Celebrates Xmas With Isiala Ngwa South Leaders ,Assures To Be Fair To All". Retrieved 2025-03-19.</ref><ref>ABIA ASSEMBLY CRISIS: Hon. Dennis Rowland Chinwendu Reacts, Affirms His Commitment To Constituents - News Mirror". 2023-07-07. Retrieved 2025-03-19.</ref> An zabe shi a jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) amma daga baya ya koma jam’iyyar Labor (LP).[3] A cikin 2025, Kaisar ya samar da ƙarin kamarsa na majalisa sakamakon sauya sheka zuwa LP da kuma shaidar da sashin fuskarsa ya yi kan zargin yin adawa da jam'iyya.<ref>Editor, Afnews (2025-02-25). "Abia PDP Fights Back! Calls For Immediate Sack Of Hon. Dennis Rowland After Defection To Labour Party". Retrieved 2025-03-19. <nowiki>{{cite web}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref><ref>habaklef (2025-02-27). "Upgrading or Downgrading | Abia Lawmaker Hon. Dennis Rowland Chinwendu Dumps PDP Joins LP". VOICE OF THE PEOPLE. Retrieved 2025-03-19.</ref> == Manazarta == mcs2ub2axsj914zbrdma5x0e4l0wec9 657243 657120 2025-07-09T11:27:56Z Uncle Bash007 9891 657243 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Dennis Rowland Caesar''' ɗan siyasan [[Najeriya]] ne wanda ke aiki a cikin ɗan majalisar dokokin Abia ta 8, mai watsa mazabar Isiala Ngwa ta Kudu.<ref>Ambassador, National (2023-12-29). "Hon Chinwendu Celebrates Xmas With Isiala Ngwa South Leaders ,Assures To Be Fair To All". Retrieved 2025-03-19.</ref><ref>ABIA ASSEMBLY CRISIS: Hon. Dennis Rowland Chinwendu Reacts, Affirms His Commitment To Constituents - News Mirror". 2023-07-07. Retrieved 2025-03-19.</ref> An zabe shi a jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) amma daga baya ya koma jam’iyyar Labor (LP).[3] A cikin 2025, Kaisar ya samar da ƙarin kamarsa na majalisa sakamakon sauya sheka zuwa LP da kuma shaidar da sashin fuskarsa ya yi kan zargin yin adawa da jam'iyya.<ref>Editor, Afnews (2025-02-25). "Abia PDP Fights Back! Calls For Immediate Sack Of Hon. Dennis Rowland After Defection To Labour Party". Retrieved 2025-03-19. <nowiki>{{cite web}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref><ref>habaklef (2025-02-27). "Upgrading or Downgrading | Abia Lawmaker Hon. Dennis Rowland Chinwendu Dumps PDP Joins LP". VOICE OF THE PEOPLE. Retrieved 2025-03-19.</ref> == Manazarta == lax994rt4zwgnueimwm5vq12tn0rk1g 657244 657243 2025-07-09T11:28:52Z Uncle Bash007 9891 657244 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Dennis Rowland Caesar''' ɗan siyasan [[Najeriya]] ne wanda ke aiki a cikin [[Majalisar Dokokin Jihar Abia|ɗan majalisar dokokin Jihar Abia]] ta 8, mai watsa mazabar Isiala Ngwa ta Kudu.<ref>Ambassador, National (2023-12-29). "Hon Chinwendu Celebrates Xmas With Isiala Ngwa South Leaders ,Assures To Be Fair To All". Retrieved 2025-03-19.</ref><ref>ABIA ASSEMBLY CRISIS: Hon. Dennis Rowland Chinwendu Reacts, Affirms His Commitment To Constituents - News Mirror". 2023-07-07. Retrieved 2025-03-19.</ref> An zabe shi a jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) amma daga baya ya koma jam’iyyar Labor (LP).[3] A cikin 2025, Kaisar ya samar da ƙarin kamarsa na majalisa sakamakon sauya sheka zuwa LP da kuma shaidar da sashin fuskarsa ya yi kan zargin yin adawa da jam'iyya.<ref>Editor, Afnews (2025-02-25). "Abia PDP Fights Back! Calls For Immediate Sack Of Hon. Dennis Rowland After Defection To Labour Party". Retrieved 2025-03-19. <nowiki>{{cite web}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref><ref>habaklef (2025-02-27). "Upgrading or Downgrading | Abia Lawmaker Hon. Dennis Rowland Chinwendu Dumps PDP Joins LP". VOICE OF THE PEOPLE. Retrieved 2025-03-19.</ref> == Manazarta == 2ac52q8vwi9d17hhba5cj1c295zbfj2 657245 657244 2025-07-09T11:29:56Z Uncle Bash007 9891 657245 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Dennis Rowland Caesar''' ɗan siyasan [[Najeriya]] ne wanda ke aiki a cikin [[Majalisar Dokokin Jihar Abia|ɗan majalisar dokokin Jihar Abia]] ta 8, mai watsa mazabar Isiala Ngwa ta Kudu.<ref>Ambassador, National (2023-12-29). "Hon Chinwendu Celebrates Xmas With Isiala Ngwa South Leaders ,Assures To Be Fair To All". Retrieved 2025-03-19.</ref><ref>ABIA ASSEMBLY CRISIS: Hon. Dennis Rowland Chinwendu Reacts, Affirms His Commitment To Constituents - News Mirror". 2023-07-07. Retrieved 2025-03-19.</ref> An zabe shi a jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) amma daga baya ya koma jam’iyyar Labor (LP).<ref>{{Cite news |title=Suspended abia PDP lawmaker defects to Labour Party |url=https://www.vanguardngr.com/2025/02/suspended-abia-pdp-lawmaker-defects-to-labour-party/ |work=Vanguard}}</ref> A cikin 2025, Kaisar ya samar da ƙarin kamarsa na majalisa sakamakon sauya sheka zuwa LP da kuma shaidar da sashin fuskarsa ya yi kan zargin yin adawa da jam'iyya.<ref>Editor, Afnews (2025-02-25). "Abia PDP Fights Back! Calls For Immediate Sack Of Hon. Dennis Rowland After Defection To Labour Party". Retrieved 2025-03-19. <nowiki>{{cite web}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref><ref>habaklef (2025-02-27). "Upgrading or Downgrading | Abia Lawmaker Hon. Dennis Rowland Chinwendu Dumps PDP Joins LP". VOICE OF THE PEOPLE. Retrieved 2025-03-19.</ref> == Manazarta == lgggx6e6xkk2496aytfra5djbdmxnu1 657249 657245 2025-07-09T11:32:11Z Uncle Bash007 9891 657249 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Dennis Rowland Caesar''' ɗan siyasan [[Najeriya]] ne wanda ke aiki a cikin [[Majalisar Dokokin Jihar Abia|ɗan majalisar dokokin Jihar Abia]] ta 8, mai watsa mazabar Isiala Ngwa ta Kudu.<ref>Ambassador, National (2023-12-29). "Hon Chinwendu Celebrates Xmas With Isiala Ngwa South Leaders ,Assures To Be Fair To All". Retrieved 2025-03-19.</ref><ref>ABIA ASSEMBLY CRISIS: Hon. Dennis Rowland Chinwendu Reacts, Affirms His Commitment To Constituents - News Mirror". 2023-07-07. Retrieved 2025-03-19.</ref> An zabe shi a jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP) amma daga baya ya koma jam’iyyar Labor (LP).<ref>{{Cite news |title=Suspended abia PDP lawmaker defects to Labour Party |url=https://www.vanguardngr.com/2025/02/suspended-abia-pdp-lawmaker-defects-to-labour-party/ |work=Vanguard}}</ref> A cikin shekara ta 2025, an dakatar da Caesar daga matsayina na dan majalisa sakamakon sauya sheka zuwa LP da kuma wani dakatarwar daga mazabarsa a kan zargin yin adawa da jam'iyya.<ref>Editor, Afnews (2025-02-25). "Abia PDP Fights Back! Calls For Immediate Sack Of Hon. Dennis Rowland After Defection To Labour Party". Retrieved 2025-03-19. <nowiki>{{cite web}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref><ref>habaklef (2025-02-27). "Upgrading or Downgrading | Abia Lawmaker Hon. Dennis Rowland Chinwendu Dumps PDP Joins LP". VOICE OF THE PEOPLE. Retrieved 2025-03-19.</ref> == Manazarta == t30ptwxnrmjulsxnh3b1ipynquik9zg Chukwuka Onyema 0 105083 657132 2025-07-09T09:22:47Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286713549|Chukwuka Onyema]]" 657132 wikitext text/x-wiki '''Chukwuka Wilfred Onyema''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Ogbaru a Majalisar Wakilai . <ref name=":0">{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 |access-date=2025-01-05 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Rayuwa ta farko da aikin siyasa == An haifi Chukwuka Onyema a shekara ta 1970 kuma ya fito ne daga [[Anambra|Jihar Anambra]] . An zabe shi a 2007 zuwa Majalisar Dokoki ta Kasa a matsayin memba mai wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Ogbaru . An sake zabarsa a shekarar 2015 don wa'adi na biyu, yana aiki a matsayin Mataimakin Shugaban Ƙananan Hukumomi, kuma a shekarar 2019 don wa'adin na uku a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref name=":0">{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 "Citizen Science Nigeria"]. ''citizensciencenigeria.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2025-01-05</span></span>.</cite></ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 |access-date=2025-01-05 |website=www.constrack.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 "Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria"]. ''www.constrack.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2025-01-05</span></span>.</cite></ref> A cikin 2022, ya ba da kyautar dukiyarsa ta miliyoyin miliyoyin naira ga masu jefa kuri'a waɗanda suka sha wahala daga ambaliyar ruwa.<ref>{{Cite web |last=Ibitomi |first=Foluke |date=2022-10-12 |title=Anambra State Lawmaker Donates Property To Flood Victims |url=https://von.gov.ng/anambra-state-lawmaker-donates-property-to-flood-victims/ |access-date=2025-01-05 |website=Voice of Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1970]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] h4mblup4kfsonwfj91beraltskxglvr 657136 657132 2025-07-09T09:23:16Z Nnamadee 31123 657136 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Chukwuka Wilfred Onyema''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Ogbaru a Majalisar Wakilai . <ref name=":0">{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 |access-date=2025-01-05 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Rayuwa ta farko da aikin siyasa == An haifi Chukwuka Onyema a shekara ta 1970 kuma ya fito ne daga [[Anambra|Jihar Anambra]] . An zabe shi a 2007 zuwa Majalisar Dokoki ta Kasa a matsayin memba mai wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Ogbaru . An sake zabarsa a shekarar 2015 don wa'adi na biyu, yana aiki a matsayin Mataimakin Shugaban Ƙananan Hukumomi, kuma a shekarar 2019 don wa'adin na uku a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref name=":0">{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 "Citizen Science Nigeria"]. ''citizensciencenigeria.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2025-01-05</span></span>.</cite></ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 |access-date=2025-01-05 |website=www.constrack.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 "Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria"]. ''www.constrack.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2025-01-05</span></span>.</cite></ref> A cikin 2022, ya ba da kyautar dukiyarsa ta miliyoyin miliyoyin naira ga masu jefa kuri'a waɗanda suka sha wahala daga ambaliyar ruwa.<ref>{{Cite web |last=Ibitomi |first=Foluke |date=2022-10-12 |title=Anambra State Lawmaker Donates Property To Flood Victims |url=https://von.gov.ng/anambra-state-lawmaker-donates-property-to-flood-victims/ |access-date=2025-01-05 |website=Voice of Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1970]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] rij0c9s3wffke4gmvtsn34mo56kwcbt 657241 657136 2025-07-09T11:26:32Z Uncle Bash007 9891 657241 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Chukwuka Wilfred Onyema''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar mazabar Ogbaru a Majalisar Wakilai na Tarayya. <ref name=":0">{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 |access-date=2025-01-05 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Rayuwa ta farko da aikin siyasa == An haifi Chukwuka Onyema a shekara ta 1970 kuma ya fito ne daga [[Anambra|Jihar Anambra]] . An zabe shi a 2007 zuwa Majalisar Dokoki ta Kasa a matsayin memba mai wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Ogbaru . An sake zabarsa a shekarar 2015 don wa'adi na biyu, yana aiki a matsayin Mataimakin Shugaban Ƙananan Hukumomi, kuma a shekarar 2019 don wa'adin na uku a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref name=":0">{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 "Citizen Science Nigeria"]. ''citizensciencenigeria.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2025-01-05</span></span>.</cite></ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 |access-date=2025-01-05 |website=www.constrack.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 "Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria"]. ''www.constrack.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2025-01-05</span></span>.</cite></ref> A cikin 2022, ya ba da kyautar dukiyarsa ta miliyoyin miliyoyin naira ga masu jefa kuri'a waɗanda suka sha wahala daga ambaliyar ruwa.<ref>{{Cite web |last=Ibitomi |first=Foluke |date=2022-10-12 |title=Anambra State Lawmaker Donates Property To Flood Victims |url=https://von.gov.ng/anambra-state-lawmaker-donates-property-to-flood-victims/ |access-date=2025-01-05 |website=Voice of Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1970]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] hqlprhc6viv87l638qf23ixrjipymlq 657242 657241 2025-07-09T11:27:00Z Uncle Bash007 9891 657242 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Chukwuka Wilfred Onyema''' ɗan siyasan Najeriya ne. Ya yi aiki a matsayin memba wanda ke wakiltar mazabar Ogbaru a Majalisar Wakilai na Tarayya. <ref name=":0">{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 |access-date=2025-01-05 |website=www.constrack.ng}}</ref> == Rayuwa ta farko da aikin siyasa == An haifi Chukwuka Onyema a shekara ta 1970 kuma ya fito ne daga [[Anambra|Jihar Anambra]] . An zabe shi a 2007 zuwa Majalisar Dokoki ta Kasa a matsayin memba mai wakiltar Majalisa ta Tarayya ta Ogbaru . An sake zabarsa a shekarar 2015 don wa'adi na biyu, yana aiki a matsayin Mataimakin Shugaban Ƙananan Hukumomi, kuma a shekarar 2019 don wa'adin na uku a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref name=":0">{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 |access-date=2025-01-05 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/5fe0fb048da2d812a6c7b898 "Citizen Science Nigeria"]. ''citizensciencenigeria.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2025-01-05</span></span>.</cite></ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria |url=https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 |access-date=2025-01-05 |website=www.constrack.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.constrack.ng/legislator_details?id=34 "Legislator Details - ConsTrack Track and Report on Governement Funded Projects in Nigeria"]. ''www.constrack.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2025-01-05</span></span>.</cite></ref> A cikin 2022, ya ba da kyautar dukiyarsa ta miliyoyin miliyoyin naira ga masu jefa kuri'a waɗanda suka sha wahala daga ambaliyar ruwa.<ref>{{Cite web |last=Ibitomi |first=Foluke |date=2022-10-12 |title=Anambra State Lawmaker Donates Property To Flood Victims |url=https://von.gov.ng/anambra-state-lawmaker-donates-property-to-flood-victims/ |access-date=2025-01-05 |website=Voice of Nigeria |language=en-US}}</ref> == Manazarta == {{stub}} {{Reflist}} [[Rukuni:Haifaffun 1970]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] gy6j7wlh1xm03msu8xkx435swnog83z Amos Bulus Kilawangs 0 105084 657138 2025-07-09T09:25:18Z Mahuta 11340 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1298044695|Amos Bulus Kilawangs]]" 657138 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=Amos Bulus Kilawangs|birth_name=|honorific_prefix=Senator|alma_mater=|residence=|parents=|children=|spouse=|otherparty=|nationality=[[Nigerian]]|birth_place=|birth_date={{birth based on age as of date|59|2020|Feb|20}}<ref name="oak.tv - 20 February 2020"/>|party=|office=Senator of the federal Republic of Nigeria|term=|state=Gombe|state_assembly=|signature=|termstart=2019|runningmate=Hajiya Binta Bello(PDP)<ref>{{Cite web |url=https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |title=Elections: APC wins all National Assembly seats in Gombe |website=today.ng |date=26 February 2019 |access-date=1 April 2020 |archive-date=25 June 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200625224152/https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |url-status=live }}</ref>|predecessor=|legislature=[[The Nigerian Senate]]|country=Nigeria|constituency=Gombe South|image=|awards=}} '''Amos Bulus Kilawangs''' (an haife shi a shekara {{birth based on age as of date|59|2020|Feb|20|noage=1}} ) <ref name="oak.tv - 20 February 2020" /> ɗan siyasan [[Ɗan Nijeriya|Najeriya]] ne. Shi ne Sanata mai wakiltar [[Gombe (birni)|Gombe]] ta Kudu Sanata <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=Senate passes N453.2bn NDDC 2020 budget |url=https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220221183038/https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |archive-date=21 February 2022 |access-date=21 February 2022 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria |url=https://www.nassnig.org/mps/single/453 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220131649/https://www.nassnig.org/mps/single/453 |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=www.nassnig.org}}</ref> <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=BREAKING: Senate passes N453.2bn NDDC's 2020 budget |url=https://thenationonlineng.net/breaking-senate-passes-n453-2bn-nddcs-2020-budget/amp/ |access-date=18 March 2022 |website=thenationonlineng.net}}</ref> An zabe shi ne a lokacin babban zaben Najeriya na watan Fabrairu 2019 a karkashin [[All Progressives Congress|jam'iyyar]] APC. <ref>{{Cite web |date=26 February 2019 |title=INEC Election Result 2019: APC wins all NASS seats in Gombe State |url=https://punchng.com/inec-election-result-2019-apc-wins-all-nass-seats-in-gombe-state/ |website=Punch Newspapers}}</ref> Shi ne kuma mataimakin shugaban kwamitin Delta daga Yuni 2019 har zuwa Yuni 2023. <ref name="oak.tv - 20 February 2020">{{Cite web |title=Amos Bulus Kilawangs |url=https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220133151/https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=oak.tv |quote=Age 59}}</ref> == Sana'a == A shekarar 2017, a matsayinsa na babban hafsa a [[Sojojin Sama na Najeriya|rundunar sojin saman Najeriya,]] ya samu karin girma daga matsayinsa na kungiyar Captain zuwa mukamin Air commodore tare da wasu 27. <ref>{{Cite web |date=21 November 2017 |title=Nigerian Air Force promotes 50 senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200606064024/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |archive-date=6 June 2020 |access-date=1 April 2020 |website=today.ng}}</ref> Domin tabbatar da aiki da inganci, rundunar sojin saman Najeriya ta sake tura Air Commodore Amos Bulus, a matsayin Daraktan Fasahar Sadarwa na HQ NAF.<ref>{{Cite web |date=22 October 2018 |title=Nigerian Air Force redeploys 2 AOCs, 27 other senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726225739/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |archive-date=26 July 2020 |access-date=26 July 2020 |website=today.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 42e7efai7dg50qv71kwal0zsbocwq8l 657139 657138 2025-07-09T09:25:34Z Mahuta 11340 657139 wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{Infobox officeholder|name=Amos Bulus Kilawangs|birth_name=|honorific_prefix=Senator|alma_mater=|residence=|parents=|children=|spouse=|otherparty=|nationality=[[Nigerian]]|birth_place=|birth_date={{birth based on age as of date|59|2020|Feb|20}}<ref name="oak.tv - 20 February 2020"/>|party=|office=Senator of the federal Republic of Nigeria|term=|state=Gombe|state_assembly=|signature=|termstart=2019|runningmate=Hajiya Binta Bello(PDP)<ref>{{Cite web |url=https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |title=Elections: APC wins all National Assembly seats in Gombe |website=today.ng |date=26 February 2019 |access-date=1 April 2020 |archive-date=25 June 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200625224152/https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |url-status=live }}</ref>|predecessor=|legislature=[[The Nigerian Senate]]|country=Nigeria|constituency=Gombe South|image=|awards=}} '''Amos Bulus Kilawangs''' (an haife shi a shekara {{birth based on age as of date|59|2020|Feb|20|noage=1}} ) <ref name="oak.tv - 20 February 2020" /> ɗan siyasan [[Ɗan Nijeriya|Najeriya]] ne. Shi ne Sanata mai wakiltar [[Gombe (birni)|Gombe]] ta Kudu Sanata <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=Senate passes N453.2bn NDDC 2020 budget |url=https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220221183038/https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |archive-date=21 February 2022 |access-date=21 February 2022 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria |url=https://www.nassnig.org/mps/single/453 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220131649/https://www.nassnig.org/mps/single/453 |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=www.nassnig.org}}</ref> <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=BREAKING: Senate passes N453.2bn NDDC's 2020 budget |url=https://thenationonlineng.net/breaking-senate-passes-n453-2bn-nddcs-2020-budget/amp/ |access-date=18 March 2022 |website=thenationonlineng.net}}</ref> An zabe shi ne a lokacin babban zaben Najeriya na watan Fabrairu 2019 a karkashin [[All Progressives Congress|jam'iyyar]] APC. <ref>{{Cite web |date=26 February 2019 |title=INEC Election Result 2019: APC wins all NASS seats in Gombe State |url=https://punchng.com/inec-election-result-2019-apc-wins-all-nass-seats-in-gombe-state/ |website=Punch Newspapers}}</ref> Shi ne kuma mataimakin shugaban kwamitin Delta daga Yuni 2019 har zuwa Yuni 2023. <ref name="oak.tv - 20 February 2020">{{Cite web |title=Amos Bulus Kilawangs |url=https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220133151/https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=oak.tv |quote=Age 59}}</ref> == Sana'a == A shekarar 2017, a matsayinsa na babban hafsa a [[Sojojin Sama na Najeriya|rundunar sojin saman Najeriya,]] ya samu karin girma daga matsayinsa na kungiyar Captain zuwa mukamin Air commodore tare da wasu 27. <ref>{{Cite web |date=21 November 2017 |title=Nigerian Air Force promotes 50 senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200606064024/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |archive-date=6 June 2020 |access-date=1 April 2020 |website=today.ng}}</ref> Domin tabbatar da aiki da inganci, rundunar sojin saman Najeriya ta sake tura Air Commodore Amos Bulus, a matsayin Daraktan Fasahar Sadarwa na HQ NAF.<ref>{{Cite web |date=22 October 2018 |title=Nigerian Air Force redeploys 2 AOCs, 27 other senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726225739/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |archive-date=26 July 2020 |access-date=26 July 2020 |website=today.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] tacfzciihgdx9rbrqrq3ecfn96cw23u 657140 657139 2025-07-09T09:26:45Z Mahuta 11340 657140 wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{Infobox officeholder|name=Amos Bulus Kilawangs|birth_name=|honorific_prefix=Senator|alma_mater=|residence=|parents=|children=|spouse=|otherparty=|nationality=[[Nigerian]]|birth_place=|birth_date={{birth based on age as of date|59|2020|Feb|20}}<ref name="oak.tv - 20 February 2020"/>|party=|office=Senator of the federal Republic of Nigeria|term=|state=Gombe|state_assembly=|signature=|termstart=2019|runningmate=Hajiya Binta Bello(PDP)<ref>{{Cite web |url=https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |title=Elections: APC wins all National Assembly seats in Gombe |website=today.ng |date=26 February 2019 |access-date=1 April 2020 |archive-date=25 June 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200625224152/https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |url-status=live }}</ref>|predecessor=|legislature=[[The Nigerian Senate]]|country=Nigeria|constituency=Gombe South|image=|awards=}} '''Amos Bulus Kilawangs''' (an haife shi a shekara <ref name="oak.tv - 20 February 2020" /> ɗan siyasan [[Ɗan Nijeriya|Najeriya]] ne. Shi ne Sanata mai wakiltar [[Gombe (birni)|Gombe]] ta Kudu Sanata <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=Senate passes N453.2bn NDDC 2020 budget |url=https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220221183038/https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |archive-date=21 February 2022 |access-date=21 February 2022 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria |url=https://www.nassnig.org/mps/single/453 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220131649/https://www.nassnig.org/mps/single/453 |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=www.nassnig.org}}</ref> <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=BREAKING: Senate passes N453.2bn NDDC's 2020 budget |url=https://thenationonlineng.net/breaking-senate-passes-n453-2bn-nddcs-2020-budget/amp/ |access-date=18 March 2022 |website=thenationonlineng.net}}</ref> An zabe shi ne a lokacin babban zaben Najeriya na watan Fabrairu 2019 a karkashin [[All Progressives Congress|jam'iyyar]] APC. <ref>{{Cite web |date=26 February 2019 |title=INEC Election Result 2019: APC wins all NASS seats in Gombe State |url=https://punchng.com/inec-election-result-2019-apc-wins-all-nass-seats-in-gombe-state/ |website=Punch Newspapers}}</ref> Shi ne kuma mataimakin shugaban kwamitin Delta daga Yuni na shekara ta 2019 har zuwa Yuni 2023. <ref name="oak.tv - 20 February 2020">{{Cite web |title=Amos Bulus Kilawangs |url=https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220133151/https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=oak.tv |quote=Age 59}}</ref> == Sana'a == A shekarar 2017, a matsayinsa na babban hafsa a [[Sojojin Sama na Najeriya|rundunar sojin saman Najeriya,]] ya samu karin girma daga matsayinsa na kungiyar Captain zuwa mukamin Air commodore tare da wasu 27. <ref>{{Cite web |date=21 November 2017 |title=Nigerian Air Force promotes 50 senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200606064024/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |archive-date=6 June 2020 |access-date=1 April 2020 |website=today.ng}}</ref> Domin tabbatar da aiki da inganci, rundunar sojin saman Najeriya ta sake tura Air Commodore Amos Bulus, a matsayin Daraktan Fasahar Sadarwa na HQ NAF.<ref>{{Cite web |date=22 October 2018 |title=Nigerian Air Force redeploys 2 AOCs, 27 other senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726225739/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |archive-date=26 July 2020 |access-date=26 July 2020 |website=today.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 41rawoenk592swj1n1sbhxmxprx672c 657141 657140 2025-07-09T09:27:02Z Mahuta 11340 657141 wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{Infobox officeholder|name=Amos Bulus Kilawangs|birth_name=|honorific_prefix=Senator|alma_mater=|residence=|parents=|children=|spouse=|otherparty=|nationality=[[Nigerian]]|birth_place=|birth_date={{birth based on age as of date|59|2020|Feb|20}}<ref name="oak.tv - 20 February 2020"/>|party=|office=Senator of the federal Republic of Nigeria|term=|state=Gombe|state_assembly=|signature=|termstart=2019|runningmate=Hajiya Binta Bello(PDP)<ref>{{Cite web |url=https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |title=Elections: APC wins all National Assembly seats in Gombe |website=today.ng |date=26 February 2019 |access-date=1 April 2020 |archive-date=25 June 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200625224152/https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |url-status=live }}</ref>|predecessor=|legislature=[[The Nigerian Senate]]|country=Nigeria|constituency=Gombe South|image=|awards=}} '''Amos Bulus Kilawangs''' (an haife shi a shekara <ref name="oak.tv - 20 February 2020" /> ɗan siyasan [[Ɗan Nijeriya|Najeriya]] ne. Shi ne Sanata mai wakiltar [[Gombe (birni)|Gombe]] ta Kudu Sanata <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=Senate passes N453.2bn NDDC 2020 budget |url=https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220221183038/https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |archive-date=21 February 2022 |access-date=21 February 2022 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria |url=https://www.nassnig.org/mps/single/453 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220131649/https://www.nassnig.org/mps/single/453 |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=www.nassnig.org}}</ref> <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=BREAKING: Senate passes N453.2bn NDDC's 2020 budget |url=https://thenationonlineng.net/breaking-senate-passes-n453-2bn-nddcs-2020-budget/amp/ |access-date=18 March 2022 |website=thenationonlineng.net}}</ref> An zabe shi ne a lokacin babban zaben Najeriya na watan Fabrairu 2019 a karkashin [[All Progressives Congress|jam'iyyar]] APC. <ref>{{Cite web |date=26 February 2019 |title=INEC Election Result 2019: APC wins all NASS seats in Gombe State |url=https://punchng.com/inec-election-result-2019-apc-wins-all-nass-seats-in-gombe-state/ |website=Punch Newspapers}}</ref> Shi ne kuma mataimakin shugaban kwamitin Delta daga Yuni na shekara ta 2019 har zuwa Yunin shekarar 2023. <ref name="oak.tv - 20 February 2020">{{Cite web |title=Amos Bulus Kilawangs |url=https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220133151/https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=oak.tv |quote=Age 59}}</ref> == Sana'a == A shekarar 2017, a matsayinsa na babban hafsa a [[Sojojin Sama na Najeriya|rundunar sojin saman Najeriya,]] ya samu karin girma daga matsayinsa na kungiyar Captain zuwa mukamin Air commodore tare da wasu 27. <ref>{{Cite web |date=21 November 2017 |title=Nigerian Air Force promotes 50 senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200606064024/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |archive-date=6 June 2020 |access-date=1 April 2020 |website=today.ng}}</ref> Domin tabbatar da aiki da inganci, rundunar sojin saman Najeriya ta sake tura Air Commodore Amos Bulus, a matsayin Daraktan Fasahar Sadarwa na HQ NAF.<ref>{{Cite web |date=22 October 2018 |title=Nigerian Air Force redeploys 2 AOCs, 27 other senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726225739/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |archive-date=26 July 2020 |access-date=26 July 2020 |website=today.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 0hpjvbl3702kbmlb1y18miawfh25k7y 657142 657141 2025-07-09T09:27:16Z Mahuta 11340 657142 wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{Infobox officeholder|name=Amos Bulus Kilawangs|birth_name=|honorific_prefix=Senator|alma_mater=|residence=|parents=|children=|spouse=|otherparty=|nationality=[[Nigerian]]|birth_place=|birth_date={{birth based on age as of date|59|2020|Feb|20}}<ref name="oak.tv - 20 February 2020"/>|party=|office=Senator of the federal Republic of Nigeria|term=|state=Gombe|state_assembly=|signature=|termstart=2019|runningmate=Hajiya Binta Bello(PDP)<ref>{{Cite web |url=https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |title=Elections: APC wins all National Assembly seats in Gombe |website=today.ng |date=26 February 2019 |access-date=1 April 2020 |archive-date=25 June 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200625224152/https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |url-status=live }}</ref>|predecessor=|legislature=[[The Nigerian Senate]]|country=Nigeria|constituency=Gombe South|image=|awards=}} '''Amos Bulus Kilawangs''' (an haife shi a shekara <ref name="oak.tv - 20 February 2020" /> ɗan siyasan [[Ɗan Nijeriya|Najeriya]] ne. Shi ne Sanata mai wakiltar [[Gombe (birni)|Gombe]] ta Kudu Sanata <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=Senate passes N453.2bn NDDC 2020 budget |url=https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220221183038/https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |archive-date=21 February 2022 |access-date=21 February 2022 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria |url=https://www.nassnig.org/mps/single/453 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220131649/https://www.nassnig.org/mps/single/453 |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=www.nassnig.org}}</ref> <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=BREAKING: Senate passes N453.2bn NDDC's 2020 budget |url=https://thenationonlineng.net/breaking-senate-passes-n453-2bn-nddcs-2020-budget/amp/ |access-date=18 March 2022 |website=thenationonlineng.net}}</ref> An zabe shi ne a lokacin babban zaben Najeriya na watan Fabrairu 2019 a karkashin [[All Progressives Congress|jam'iyyar]] APC. <ref>{{Cite web |date=26 February 2019 |title=INEC Election Result 2019: APC wins all NASS seats in Gombe State |url=https://punchng.com/inec-election-result-2019-apc-wins-all-nass-seats-in-gombe-state/ |website=Punch Newspapers}}</ref> Shi ne kuma mataimakin shugaban kwamitin Delta daga Yuni na shekara ta 2019 har zuwa Yunin shekarar 2023. <ref name="oak.tv - 20 February 2020">{{Cite web |title=Amos Bulus Kilawangs |url=https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220133151/https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=oak.tv |quote=Age 59}}</ref> == Sana'a == A shekarar 2017, a matsayinsa na babban hafsa a [[Sojojin Sama na Najeriya|rundunar sojin saman Najeriya,]] ya samu karin girma daga matsayinsa na ƙungiyar Captain zuwa mukamin Air commodore tare da wasu 27. <ref>{{Cite web |date=21 November 2017 |title=Nigerian Air Force promotes 50 senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200606064024/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |archive-date=6 June 2020 |access-date=1 April 2020 |website=today.ng}}</ref> Domin tabbatar da aiki da inganci, rundunar sojin saman Najeriya ta sake tura Air Commodore Amos Bulus, a matsayin Daraktan Fasahar Sadarwa na HQ NAF.<ref>{{Cite web |date=22 October 2018 |title=Nigerian Air Force redeploys 2 AOCs, 27 other senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726225739/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |archive-date=26 July 2020 |access-date=26 July 2020 |website=today.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] tmybkoappc84bdh9weidev9ilghejo2 657143 657142 2025-07-09T09:27:31Z Mahuta 11340 657143 wikitext text/x-wiki {{Databox}} {{Infobox officeholder|name=Amos Bulus Kilawangs|birth_name=|honorific_prefix=Senator|alma_mater=|residence=|parents=|children=|spouse=|otherparty=|nationality=[[Nigerian]]|birth_place=|birth_date={{birth based on age as of date|59|2020|Feb|20}}<ref name="oak.tv - 20 February 2020"/>|party=|office=Senator of the federal Republic of Nigeria|term=|state=Gombe|state_assembly=|signature=|termstart=2019|runningmate=Hajiya Binta Bello(PDP)<ref>{{Cite web |url=https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |title=Elections: APC wins all National Assembly seats in Gombe |website=today.ng |date=26 February 2019 |access-date=1 April 2020 |archive-date=25 June 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200625224152/https://www.today.ng/news/politics/elections-apc-wins-national-assembly-seats-gombe-198310 |url-status=live }}</ref>|predecessor=|legislature=[[The Nigerian Senate]]|country=Nigeria|constituency=Gombe South|image=|awards=}} '''Amos Bulus Kilawangs''' (an haife shi a shekara <ref name="oak.tv - 20 February 2020" /> ɗan siyasan [[Ɗan Nijeriya|Najeriya]] ne. Shi ne Sanata mai wakiltar [[Gombe (birni)|Gombe]] ta Kudu Sanata <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=Senate passes N453.2bn NDDC 2020 budget |url=https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220221183038/https://punchng.com/senate-passes-n453-2bn-nddc-2020-budget/ |archive-date=21 February 2022 |access-date=21 February 2022 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web |title=National Assembly &#124; Federal Republic of Nigeria |url=https://www.nassnig.org/mps/single/453 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220131649/https://www.nassnig.org/mps/single/453 |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=www.nassnig.org}}</ref> <ref>{{Cite web |date=21 December 2020 |title=BREAKING: Senate passes N453.2bn NDDC's 2020 budget |url=https://thenationonlineng.net/breaking-senate-passes-n453-2bn-nddcs-2020-budget/amp/ |access-date=18 March 2022 |website=thenationonlineng.net}}</ref> An zabe shi ne a lokacin babban zaben Najeriya na watan Fabrairu 2019 a karkashin [[All Progressives Congress|jam'iyyar]] APC. <ref>{{Cite web |date=26 February 2019 |title=INEC Election Result 2019: APC wins all NASS seats in Gombe State |url=https://punchng.com/inec-election-result-2019-apc-wins-all-nass-seats-in-gombe-state/ |website=Punch Newspapers}}</ref> Shi ne kuma mataimakin shugaban kwamitin Delta daga Yuni na shekara ta 2019 har zuwa Yunin shekarar 2023. <ref name="oak.tv - 20 February 2020">{{Cite web |title=Amos Bulus Kilawangs |url=https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220133151/https://www.oak.tv/nationalassembly/senate_profile/amos-bulus-kilawangs/ |archive-date=20 February 2020 |access-date=20 February 2020 |website=oak.tv |quote=Age 59}}</ref> == Sana'a == A shekarar 2017, a matsayinsa na babban hafsa a [[Sojojin Sama na Najeriya|rundunar sojin saman Najeriya,]] ya samu karin girma daga matsayinsa na ƙungiyar Captain zuwa mukamin Air commodore tare da wasu 27. <ref>{{Cite web |date=21 November 2017 |title=Nigerian Air Force promotes 50 senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200606064024/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-promotes-50-senior-officers-34945 |archive-date=6 June 2020 |access-date=1 April 2020 |website=today.ng}}</ref> Domin tabbatar da aiki da inganci, rundunar sojin saman [[Najeriya]] ta sake tura Air Commodore Amos Bulus, a matsayin Daraktan Fasahar Sadarwa na HQ NAF.<ref>{{Cite web |date=22 October 2018 |title=Nigerian Air Force redeploys 2 AOCs, 27 other senior officers |url=https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726225739/https://www.today.ng/news/nigeria/nigerian-air-force-redeploys-2-aocs-27-senior-officers-164818/amp |archive-date=26 July 2020 |access-date=26 July 2020 |website=today.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] tv3pp8c6wtkm4t8tkxfnm1gfiafyyow Okechukwu Eze 0 105085 657144 2025-07-09T09:27:39Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286748710|Okechukwu Eze]]" 657144 wikitext text/x-wiki <ref>{{Cite web |title=Full list of members of the 8th representatives |url=https://placng.org/i/wp-content/uploads/2019/12/Full-list-of-members-of-the-8th-reps.pdf |access-date=9 February 2025 |website=[[Policy and Legal Advocacy Centre]]}}</ref>'''Okechukwu Nnamdi Eze''' <ref>{{Cite web |title=Full list of members of the 8th representatives |url=https://placng.org/i/wp-content/uploads/2019/12/Full-list-of-members-of-the-8th-reps.pdf |access-date=9 February 2025 |website=[[Policy and Legal Advocacy Centre]]}}</ref> ɗan siyasan Najeriya ne a ƙarƙashin [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]] . Ya yi aiki a matsayin memba na [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|Majalisar Wakilai ta Najeriya]] wanda ke wakiltar mazabar tarayya ta [[Anaocha]] / [[Njikoka]] / [[Dunukofia]] ta [[Anambra|Jihar Anambra]] a Majalisar Dokoki ta 8 .<ref>{{Cite web |last=Eribake |first=Akintayo |date=12 September 2015 |title=ANAMBRA REP SEAT: APGA moves to remove PDP |url=https://www.vanguardngr.com/2015/09/anambra-rep-seat-apga-moves-to-remove-pdp/amp/ |access-date=9 February 2025 |website=Vanguard News}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Ƴan siyasan Najeriya]] 5kb7ifc62wrbammrulo01n8qc2e4ppq 657145 657144 2025-07-09T09:28:10Z Nnamadee 31123 657145 wikitext text/x-wiki {{Databox}} <ref>{{Cite web |title=Full list of members of the 8th representatives |url=https://placng.org/i/wp-content/uploads/2019/12/Full-list-of-members-of-the-8th-reps.pdf |access-date=9 February 2025 |website=[[Policy and Legal Advocacy Centre]]}}</ref>'''Okechukwu Nnamdi Eze''' <ref>{{Cite web |title=Full list of members of the 8th representatives |url=https://placng.org/i/wp-content/uploads/2019/12/Full-list-of-members-of-the-8th-reps.pdf |access-date=9 February 2025 |website=[[Policy and Legal Advocacy Centre]]}}</ref> ɗan siyasan Najeriya ne a ƙarƙashin [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]] . Ya yi aiki a matsayin memba na [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|Majalisar Wakilai ta Najeriya]] wanda ke wakiltar mazabar tarayya ta [[Anaocha]] / [[Njikoka]] / [[Dunukofia]] ta [[Anambra|Jihar Anambra]] a Majalisar Dokoki ta 8 .<ref>{{Cite web |last=Eribake |first=Akintayo |date=12 September 2015 |title=ANAMBRA REP SEAT: APGA moves to remove PDP |url=https://www.vanguardngr.com/2015/09/anambra-rep-seat-apga-moves-to-remove-pdp/amp/ |access-date=9 February 2025 |website=Vanguard News}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Ƴan siyasan Najeriya]] 3evyf38wvxo7xeyj2u5u9cqbrmkfs9y 657236 657145 2025-07-09T11:23:43Z Uncle Bash007 9891 657236 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Okechukwu Nnamdi Eze''' <ref>{{Cite web |title=Full list of members of the 8th representatives |url=https://placng.org/i/wp-content/uploads/2019/12/Full-list-of-members-of-the-8th-reps.pdf |access-date=9 February 2025 |website=[[Policy and Legal Advocacy Centre]]}}</ref> ɗan siyasan Najeriya ne a ƙarƙashin [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]] . Ya yi aiki a matsayin memba na [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|Majalisar Wakilai ta Najeriya]] wanda ke wakiltar mazabar tarayya ta [[Anaocha]] / [[Njikoka]] / [[Dunukofia]] ta [[Anambra|Jihar Anambra]] a Majalisar Dokoki ta 8 .<ref>{{Cite web |last=Eribake |first=Akintayo |date=12 September 2015 |title=ANAMBRA REP SEAT: APGA moves to remove PDP |url=https://www.vanguardngr.com/2015/09/anambra-rep-seat-apga-moves-to-remove-pdp/amp/ |access-date=9 February 2025 |website=Vanguard News}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Ƴan siyasan Najeriya]] qjfk9cg01api255hjllb3e9xpxhjgs4 657237 657236 2025-07-09T11:24:19Z Uncle Bash007 9891 657237 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Okechukwu Nnamdi Eze''' <ref>{{Cite web |title=Full list of members of the 8th representatives |url=https://placng.org/i/wp-content/uploads/2019/12/Full-list-of-members-of-the-8th-reps.pdf |access-date=9 February 2025 |website=[[Policy and Legal Advocacy Centre]]}}</ref> ɗan siyasan Najeriya ne a ƙarƙashin [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]]. Ya yi aiki a matsayin memba na [[Majalisar Wakilai (Najeriya)|Majalisar Wakilai ta Najeriya]] wanda ke wakiltar mazabar tarayya ta [[Anaocha]] / [[Njikoka]] / [[Dunukofia]] ta [[Anambra|Jihar Anambra]] a Majalisar Dokoki ta 8 .<ref>{{Cite web |last=Eribake |first=Akintayo |date=12 September 2015 |title=ANAMBRA REP SEAT: APGA moves to remove PDP |url=https://www.vanguardngr.com/2015/09/anambra-rep-seat-apga-moves-to-remove-pdp/amp/ |access-date=9 February 2025 |website=Vanguard News}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Ƴan siyasan Najeriya]] 6b8901ygga160c7xgyfdbh66ivoydpj Emeka Idu Godwin Obiajulu 0 105086 657154 2025-07-09T09:39:19Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1299574683|Emeka Idu Godwin Obiajulu]]" 657154 wikitext text/x-wiki Emeka Idu Godwin Obiajulu (an haife shi a shekara ta 1952) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ɗan majalisa. A halin yanzu yana aiki a matsayin memba na Majalisar Dokokin Jihar Anambra a karkashin Jam'iyyar Labour, yana wakiltar mazabar Onitsha ta Arewa / Kudu.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}</ref><ref>{{Cite web |last=Bankole |first=Idowu |date=2024-07-03 |title=South East Reps' Caucus backs calls for Nnamdi Kanu, others' release |url=https://www.vanguardngr.com/2024/07/south-east-reps-caucus-backs-calls-for-nnamdi-kanu-others-release/ |access-date=2024-12-11 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |title=10th National Assembly Members - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/10th-national-assembly-member?id=Emeka-Idu-Godwin-Obiajulu-1365 |access-date=2025-07-08 |website=orderpaper.ng}}</ref><ref>{{Cite web |title=Honorable Members – NALTF |url=https://naltf.gov.ng/honorable-members/ |access-date=2025-07-08 |language=en-US}}</ref> == Rayuwa ta farko == An haifi Emeka a ranar 3 ga Maris 1962 a Onitsha, wanda ke yankin kudu maso gabashin Najeriya, a cikin Jihar Anambra . Shi Kirista ne ta hanyar bangaskiya kuma ya fito ne daga dangin da ke da tushe a yankin karamar hukumar Onitsha ta Arewa.<ref name=":4" /> Ya yi amfani da shekarunsa na ƙuruciya a garinsu, inda ya kammala karatunsa na asali.<ref name=":4">{{Cite web |title=Hon. Emeka Idu biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16674/hon-emeka-idu?utm_source=chatgpt.com |access-date=2025-07-08 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> == Ayyukan siyasa == Emeka ta wakilci mazabar Onitsha II a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party a majalisar dokokin jihar daga 2011 zuwa 2015. A cikin zaben 2015, an zabe shi ya wakilci Onitsha ta Arewa / Kudu a [[Majalisar Najeriya|Majalisar Dokoki ta Kasa]]. Koyaya, kotun ta nemi a janye takardar shaidarsa, kuma ya kamata a ba Lynda Chuba-Ikpeazu a kan cewa an maye gurbin ta ba daidai ba.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.voter.ng/candidate?id=4074 "Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation"]. ''www.voter.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-12-11</span></span>.</cite></ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin dandalin jam'iyyar Labour Party.<ref name=":1">{{Cite web |title=undefined candidate data for 2023 - Stears Elections |url=https://www.stears.co/elections/candidates/emeka-idu-godwin-obiajulu/ |access-date=2024-12-11 |website=www.stears.co}}</ref><ref name=":3">{{Cite web |last=YAKUB |first=ABDULRASHEED |date=2023-03-07 |title=INEC releases full list of elected lawmakers for Nigeria's 10th Assembly |url=https://gazettengr.com/inec-releases-full-list-of-elected-lawmakers-for-nigerias-10th-assembly/ |access-date=2024-12-11 |website=Peoples Gazette Nigeria |language=en-US}}</ref><ref name=":2">{{Cite web |date=2024-05-15 |title=Reps Want NDA to Prioritise Admission of Military Schools Leavers |url=https://www.thelegislatureng.com/reps-want-nda-to-prioritise-admission-of-military-schools-leavers/ |access-date=2024-12-11 |website=THE LEGISLATURE |language=en-US}}</ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]] Party.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /> Emeka ya bayyana cewa {{Blockquote|title=Hon. Emeka Idu Calls For Biometric Security In Correctional Facilities And Community Development In Anambra}} == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1952]] lmuusvi16p48eqqx839pq7rgua85d5r 657156 657154 2025-07-09T09:39:55Z Nnamadee 31123 657156 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Emeka Idu Godwin Obiajulu (an haife shi a shekara ta 1952) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ɗan majalisa. A halin yanzu yana aiki a matsayin memba na Majalisar Dokokin Jihar Anambra a karkashin Jam'iyyar Labour, yana wakiltar mazabar Onitsha ta Arewa / Kudu.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}</ref><ref>{{Cite web |last=Bankole |first=Idowu |date=2024-07-03 |title=South East Reps' Caucus backs calls for Nnamdi Kanu, others' release |url=https://www.vanguardngr.com/2024/07/south-east-reps-caucus-backs-calls-for-nnamdi-kanu-others-release/ |access-date=2024-12-11 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |title=10th National Assembly Members - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/10th-national-assembly-member?id=Emeka-Idu-Godwin-Obiajulu-1365 |access-date=2025-07-08 |website=orderpaper.ng}}</ref><ref>{{Cite web |title=Honorable Members – NALTF |url=https://naltf.gov.ng/honorable-members/ |access-date=2025-07-08 |language=en-US}}</ref> == Rayuwa ta farko == An haifi Emeka a ranar 3 ga Maris 1962 a Onitsha, wanda ke yankin kudu maso gabashin Najeriya, a cikin Jihar Anambra . Shi Kirista ne ta hanyar bangaskiya kuma ya fito ne daga dangin da ke da tushe a yankin karamar hukumar Onitsha ta Arewa.<ref name=":4" /> Ya yi amfani da shekarunsa na ƙuruciya a garinsu, inda ya kammala karatunsa na asali.<ref name=":4">{{Cite web |title=Hon. Emeka Idu biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16674/hon-emeka-idu?utm_source=chatgpt.com |access-date=2025-07-08 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> == Ayyukan siyasa == Emeka ta wakilci mazabar Onitsha II a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party a majalisar dokokin jihar daga 2011 zuwa 2015. A cikin zaben 2015, an zabe shi ya wakilci Onitsha ta Arewa / Kudu a [[Majalisar Najeriya|Majalisar Dokoki ta Kasa]]. Koyaya, kotun ta nemi a janye takardar shaidarsa, kuma ya kamata a ba Lynda Chuba-Ikpeazu a kan cewa an maye gurbin ta ba daidai ba.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.voter.ng/candidate?id=4074 "Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation"]. ''www.voter.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-12-11</span></span>.</cite></ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin dandalin jam'iyyar Labour Party.<ref name=":1">{{Cite web |title=undefined candidate data for 2023 - Stears Elections |url=https://www.stears.co/elections/candidates/emeka-idu-godwin-obiajulu/ |access-date=2024-12-11 |website=www.stears.co}}</ref><ref name=":3">{{Cite web |last=YAKUB |first=ABDULRASHEED |date=2023-03-07 |title=INEC releases full list of elected lawmakers for Nigeria's 10th Assembly |url=https://gazettengr.com/inec-releases-full-list-of-elected-lawmakers-for-nigerias-10th-assembly/ |access-date=2024-12-11 |website=Peoples Gazette Nigeria |language=en-US}}</ref><ref name=":2">{{Cite web |date=2024-05-15 |title=Reps Want NDA to Prioritise Admission of Military Schools Leavers |url=https://www.thelegislatureng.com/reps-want-nda-to-prioritise-admission-of-military-schools-leavers/ |access-date=2024-12-11 |website=THE LEGISLATURE |language=en-US}}</ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]] Party.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /> Emeka ya bayyana cewa {{Blockquote|title=Hon. Emeka Idu Calls For Biometric Security In Correctional Facilities And Community Development In Anambra}} == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1952]] dev53au2y75wsz17ndh2utrr2fd63jd 657232 657156 2025-07-09T11:21:17Z Uncle Bash007 9891 /* Ayyukan siyasa */ 657232 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Emeka Idu Godwin Obiajulu (an haife shi a shekara ta 1952) ɗan siyasan Najeriya ne kuma ɗan majalisa. A halin yanzu yana aiki a matsayin memba na Majalisar Dokokin Jihar Anambra a karkashin Jam'iyyar Labour, yana wakiltar mazabar Onitsha ta Arewa / Kudu.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}</ref><ref>{{Cite web |last=Bankole |first=Idowu |date=2024-07-03 |title=South East Reps' Caucus backs calls for Nnamdi Kanu, others' release |url=https://www.vanguardngr.com/2024/07/south-east-reps-caucus-backs-calls-for-nnamdi-kanu-others-release/ |access-date=2024-12-11 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |title=10th National Assembly Members - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/10th-national-assembly-member?id=Emeka-Idu-Godwin-Obiajulu-1365 |access-date=2025-07-08 |website=orderpaper.ng}}</ref><ref>{{Cite web |title=Honorable Members – NALTF |url=https://naltf.gov.ng/honorable-members/ |access-date=2025-07-08 |language=en-US}}</ref> == Rayuwa ta farko == An haifi Emeka a ranar 3 ga Maris 1962 a Onitsha, wanda ke yankin kudu maso gabashin Najeriya, a cikin Jihar Anambra . Shi Kirista ne ta hanyar bangaskiya kuma ya fito ne daga dangin da ke da tushe a yankin karamar hukumar Onitsha ta Arewa.<ref name=":4" /> Ya yi amfani da shekarunsa na ƙuruciya a garinsu, inda ya kammala karatunsa na asali.<ref name=":4">{{Cite web |title=Hon. Emeka Idu biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16674/hon-emeka-idu?utm_source=chatgpt.com |access-date=2025-07-08 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> == Ayyukan siyasa == Emeka ta wakilci mazabar Onitsha II a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party a majalisar dokokin jihar daga 2011 zuwa 2015. A cikin zaben 2015, an zabe shi ya wakilci Onitsha ta Arewa / Kudu a [[Majalisar Najeriya|Majalisar Dokoki ta Kasa]]. Koyaya, kotun ta nemi a janye takardar shaidarsa, kuma ya kamata a ba Lynda Chuba-Ikpeazu a kan cewa an maye gurbin ta ba daidai ba.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.voter.ng/candidate?id=4074 "Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation"]. ''www.voter.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-12-11</span></span>.</cite></ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin dandalin jam'iyyar Labour Party.<ref name=":1">{{Cite web |title=undefined candidate data for 2023 - Stears Elections |url=https://www.stears.co/elections/candidates/emeka-idu-godwin-obiajulu/ |access-date=2024-12-11 |website=www.stears.co}}</ref><ref name=":3">{{Cite web |last=YAKUB |first=ABDULRASHEED |date=2023-03-07 |title=INEC releases full list of elected lawmakers for Nigeria's 10th Assembly |url=https://gazettengr.com/inec-releases-full-list-of-elected-lawmakers-for-nigerias-10th-assembly/ |access-date=2024-12-11 |website=Peoples Gazette Nigeria |language=en-US}}</ref><ref name=":2">{{Cite web |date=2024-05-15 |title=Reps Want NDA to Prioritise Admission of Military Schools Leavers |url=https://www.thelegislatureng.com/reps-want-nda-to-prioritise-admission-of-military-schools-leavers/ |access-date=2024-12-11 |website=THE LEGISLATURE |language=en-US}}</ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]] Party.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /> Emeka ya bayyana cewa: == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1952]] n0ubh835rtgsj3ae348a53zwnzz7hxw 657234 657232 2025-07-09T11:22:08Z Uncle Bash007 9891 657234 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Emeka Idu Godwin Obiajulu (an haife shi a shekara ta 1952) ɗan siyasan [[Najeriya]] ne kuma ɗan majalisa. A halin yanzu yana aiki a matsayin memba na Majalisar Dokokin Jihar Anambra a karkashin Jam'iyyar Labour, yana wakiltar mazabar Onitsha ta Arewa / Kudu.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}</ref><ref>{{Cite web |last=Bankole |first=Idowu |date=2024-07-03 |title=South East Reps' Caucus backs calls for Nnamdi Kanu, others' release |url=https://www.vanguardngr.com/2024/07/south-east-reps-caucus-backs-calls-for-nnamdi-kanu-others-release/ |access-date=2024-12-11 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |title=10th National Assembly Members - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/10th-national-assembly-member?id=Emeka-Idu-Godwin-Obiajulu-1365 |access-date=2025-07-08 |website=orderpaper.ng}}</ref><ref>{{Cite web |title=Honorable Members – NALTF |url=https://naltf.gov.ng/honorable-members/ |access-date=2025-07-08 |language=en-US}}</ref> == Rayuwa ta farko == An haifi Emeka a ranar 3 ga Maris 1962 a Onitsha, wanda ke yankin kudu maso gabashin Najeriya, a cikin Jihar Anambra . Shi Kirista ne ta hanyar bangaskiya kuma ya fito ne daga dangin da ke da tushe a yankin karamar hukumar Onitsha ta Arewa.<ref name=":4" /> Ya yi amfani da shekarunsa na ƙuruciya a garinsu, inda ya kammala karatunsa na asali.<ref name=":4">{{Cite web |title=Hon. Emeka Idu biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16674/hon-emeka-idu?utm_source=chatgpt.com |access-date=2025-07-08 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> == Ayyukan siyasa == Emeka ta wakilci mazabar Onitsha II a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party a majalisar dokokin jihar daga 2011 zuwa 2015. A cikin zaben 2015, an zabe shi ya wakilci Onitsha ta Arewa / Kudu a [[Majalisar Najeriya|Majalisar Dokoki ta Kasa]]. Koyaya, kotun ta nemi a janye takardar shaidarsa, kuma ya kamata a ba Lynda Chuba-Ikpeazu a kan cewa an maye gurbin ta ba daidai ba.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.voter.ng/candidate?id=4074 "Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation"]. ''www.voter.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-12-11</span></span>.</cite></ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin dandalin jam'iyyar Labour Party.<ref name=":1">{{Cite web |title=undefined candidate data for 2023 - Stears Elections |url=https://www.stears.co/elections/candidates/emeka-idu-godwin-obiajulu/ |access-date=2024-12-11 |website=www.stears.co}}</ref><ref name=":3">{{Cite web |last=YAKUB |first=ABDULRASHEED |date=2023-03-07 |title=INEC releases full list of elected lawmakers for Nigeria's 10th Assembly |url=https://gazettengr.com/inec-releases-full-list-of-elected-lawmakers-for-nigerias-10th-assembly/ |access-date=2024-12-11 |website=Peoples Gazette Nigeria |language=en-US}}</ref><ref name=":2">{{Cite web |date=2024-05-15 |title=Reps Want NDA to Prioritise Admission of Military Schools Leavers |url=https://www.thelegislatureng.com/reps-want-nda-to-prioritise-admission-of-military-schools-leavers/ |access-date=2024-12-11 |website=THE LEGISLATURE |language=en-US}}</ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]] Party.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /> Emeka ya bayyana cewa: == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1952]] 8uj1mezwf5nfff9zx6gxkoemltqcbam 657235 657234 2025-07-09T11:22:28Z Uncle Bash007 9891 657235 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Emeka Idu Godwin Obiajulu (an haife shi a shekara ta 1952) ɗan siyasan [[Najeriya]] ne kuma ɗan majalisa. A halin yanzu yana aiki a matsayin memba na [[Majalisar dokokin Anambra|Majalisar Dokokin Jihar Anambra]] a karkashin Jam'iyyar Labour, yana wakiltar mazabar Onitsha ta Arewa / Kudu.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}</ref><ref>{{Cite web |last=Bankole |first=Idowu |date=2024-07-03 |title=South East Reps' Caucus backs calls for Nnamdi Kanu, others' release |url=https://www.vanguardngr.com/2024/07/south-east-reps-caucus-backs-calls-for-nnamdi-kanu-others-release/ |access-date=2024-12-11 |website=Vanguard News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |title=10th National Assembly Members - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://orderpaper.ng/voter/10th-national-assembly-member?id=Emeka-Idu-Godwin-Obiajulu-1365 |access-date=2025-07-08 |website=orderpaper.ng}}</ref><ref>{{Cite web |title=Honorable Members – NALTF |url=https://naltf.gov.ng/honorable-members/ |access-date=2025-07-08 |language=en-US}}</ref> == Rayuwa ta farko == An haifi Emeka a ranar 3 ga Maris 1962 a Onitsha, wanda ke yankin kudu maso gabashin Najeriya, a cikin Jihar Anambra . Shi Kirista ne ta hanyar bangaskiya kuma ya fito ne daga dangin da ke da tushe a yankin karamar hukumar Onitsha ta Arewa.<ref name=":4" /> Ya yi amfani da shekarunsa na ƙuruciya a garinsu, inda ya kammala karatunsa na asali.<ref name=":4">{{Cite web |title=Hon. Emeka Idu biography, net worth, age, family, contact & picture |url=https://www.manpower.com.ng/people/16674/hon-emeka-idu?utm_source=chatgpt.com |access-date=2025-07-08 |website=www.manpower.com.ng}}</ref> == Ayyukan siyasa == Emeka ta wakilci mazabar Onitsha II a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party a majalisar dokokin jihar daga 2011 zuwa 2015. A cikin zaben 2015, an zabe shi ya wakilci Onitsha ta Arewa / Kudu a [[Majalisar Najeriya|Majalisar Dokoki ta Kasa]]. Koyaya, kotun ta nemi a janye takardar shaidarsa, kuma ya kamata a ba Lynda Chuba-Ikpeazu a kan cewa an maye gurbin ta ba daidai ba.<ref name=":0">{{Cite web |title=Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation |url=https://www.voter.ng/candidate?id=4074 |access-date=2024-12-11 |website=www.voter.ng}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.voter.ng/candidate?id=4074 "Candidates - Voter - Validating the Office of the Electorate on Representation"]. ''www.voter.ng''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-12-11</span></span>.</cite></ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin dandalin jam'iyyar Labour Party.<ref name=":1">{{Cite web |title=undefined candidate data for 2023 - Stears Elections |url=https://www.stears.co/elections/candidates/emeka-idu-godwin-obiajulu/ |access-date=2024-12-11 |website=www.stears.co}}</ref><ref name=":3">{{Cite web |last=YAKUB |first=ABDULRASHEED |date=2023-03-07 |title=INEC releases full list of elected lawmakers for Nigeria's 10th Assembly |url=https://gazettengr.com/inec-releases-full-list-of-elected-lawmakers-for-nigerias-10th-assembly/ |access-date=2024-12-11 |website=Peoples Gazette Nigeria |language=en-US}}</ref><ref name=":2">{{Cite web |date=2024-05-15 |title=Reps Want NDA to Prioritise Admission of Military Schools Leavers |url=https://www.thelegislatureng.com/reps-want-nda-to-prioritise-admission-of-military-schools-leavers/ |access-date=2024-12-11 |website=THE LEGISLATURE |language=en-US}}</ref> A shekara ta 2023, ya sake lashe mazabar a karkashin [[Nigeria Labour Party|Jam'iyyar Labour]] Party.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /> Emeka ya bayyana cewa: == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] [[Rukuni:Haifaffun 1952]] bnnpvbhx6141q80mlfsdgov0w3wa0pm Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya na 2011 a Babban Birnin Tarayya 0 105087 657184 2025-07-09T09:54:47Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272808644|2011 Nigerian Senate election in the Federal Capital Territory]]" 657184 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na 2011 a Babban Birnin Tarayya a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar memba na Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Babban Birnin Tarayya, Najeriya|Babban Birnin Tarayya]]. [[Philips Tanimu Aduda]] wanda ke wakiltar [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] ya lashe gasar a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET FCT SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe |0 |1 !1 |- !Bayan Zabe |1 |0 !1 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |[[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] |Usman Jibrin Wowo |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |[[Philips Tanimu Aduda]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] === Dan takarar jam'iyyar Peoples Democratic Party [[Philips Tanimu Aduda]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Congress for Progressive Change Musa Abari da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=SENATORS OF THE FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 9m620wpyi7zrxfu058bivu5m94w2c5l 657185 657184 2025-07-09T09:55:19Z Nnamadee 31123 657185 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na 2011 a Babban Birnin Tarayya a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar memba na Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Babban Birnin Tarayya, Najeriya|Babban Birnin Tarayya]]. [[Philips Tanimu Aduda]] wanda ke wakiltar [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] ya lashe gasar a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET FCT SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe |0 |1 !1 |- !Bayan Zabe |1 |0 !1 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |[[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] |Usman Jibrin Wowo |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |[[Philips Tanimu Aduda]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] === Dan takarar jam'iyyar Peoples Democratic Party [[Philips Tanimu Aduda]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Congress for Progressive Change Musa Abari da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=SENATORS OF THE FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} dgn90al9eoouwijw1vc4j6v0331gm6i 657186 657185 2025-07-09T09:55:49Z Nnamadee 31123 657186 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na t 2011 a Babban Birnin Tarayya a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar memba na Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Babban Birnin Tarayya, Najeriya|Babban Birnin Tarayya]]. [[Philips Tanimu Aduda]] wanda ke wakiltar [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] ya lashe gasar a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET FCT SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe |0 |1 !1 |- !Bayan Zabe |1 |0 !1 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |[[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] |Usman Jibrin Wowo |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |[[Philips Tanimu Aduda]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] === Dan takarar jam'iyyar Peoples Democratic Party [[Philips Tanimu Aduda]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Congress for Progressive Change Musa Abari da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=SENATORS OF THE FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} k56djp6bi1gciiz9jjbstlrqhiv0dtq 657187 657186 2025-07-09T09:56:05Z Nnamadee 31123 657187 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na t 2011 a Babban Birnin Tarayya a ranar 9 ga t Afrilu, 2011, don zabar memba na Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Babban Birnin Tarayya, Najeriya|Babban Birnin Tarayya]]. [[Philips Tanimu Aduda]] wanda ke wakiltar [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] ya lashe gasar a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET FCT SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe |0 |1 !1 |- !Bayan Zabe |1 |0 !1 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |[[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] |Usman Jibrin Wowo |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |[[Philips Tanimu Aduda]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] === Dan takarar jam'iyyar Peoples Democratic Party [[Philips Tanimu Aduda]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Congress for Progressive Change Musa Abari da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=SENATORS OF THE FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} f7dsgjpj2w1ku4m3juj3ad3ykgpc1ka 657188 657187 2025-07-09T09:56:28Z Nnamadee 31123 657188 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na t 2011 a Babban Birnin Tarayya a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar memba na Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Babban Birnin Tarayya, Najeriya|Babban Birnin Tarayya]]. [[Philips Tanimu Aduda]] wanda ke wakiltar [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] ya lashe gasar a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party . <ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET FCT SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe |0 |1 !1 |- !Bayan Zabe |1 |0 !1 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |[[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] |Usman Jibrin Wowo |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |[[Philips Tanimu Aduda]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] === Dan takarar jam'iyyar Peoples Democratic Party [[Philips Tanimu Aduda]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Congress for Progressive Change Musa Abari da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=SENATORS OF THE FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} 3tcpvr8z1uu9yw9ppku0gxzl2kgx4o7 657189 657188 2025-07-09T09:57:00Z Nnamadee 31123 657189 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na t 2011 a Babban Birnin Tarayya a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar memba na Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Babban Birnin Tarayya, Najeriya|Babban Birnin Tarayya]]. [[Philips Tanimu Aduda]] wanda ke wakiltar [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] ya lashe gasar a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET FCT SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe |0 |1 !1 |- !Bayan Zabe |1 |0 !1 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |[[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] |Usman Jibrin Wowo |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |[[Philips Tanimu Aduda]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] === Dan takarar jam'iyyar Peoples Democratic Party [[Philips Tanimu Aduda]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Congress for Progressive Change Musa Abari da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=SENATORS OF THE FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} j7sgdr8sy6tcthafqg43fnewh4siyt1 657228 657189 2025-07-09T11:20:10Z Uncle Bash007 9891 657228 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na t 2011 a [[Babban Birnin Tarayya, Najeriya]] a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar memba na Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Babban Birnin Tarayya, Najeriya|Babban Birnin Tarayya]]. [[Philips Tanimu Aduda]] wanda ke wakiltar [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] ya lashe gasar a dandalin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET FCT SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |- !Kafin Zabe |0 |1 !1 |- !Bayan Zabe |1 |0 !1 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |[[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] |Usman Jibrin Wowo |[[All Nigeria Peoples Party|ANPP]] |[[Philips Tanimu Aduda]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === [[Mazaɓar Majalisar Dattawa ta Babban Birnin Tarayya|Gundumar Sanata ta FCT]] === Dan takarar jam'iyyar Peoples Democratic Party [[Philips Tanimu Aduda]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Congress for Progressive Change Musa Abari da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=SENATORS OF THE FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} dik9eurvgwwwdyzpyclfm7n5m1m77xm Yusuf Dikko 0 105088 657190 2025-07-09T10:20:12Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657190 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Yusuf Dikko''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda aka haifa a watan Disamba 1947. Ya wakilci mazabar Katsina Rimi/Charanchi/Batagarawa a Majalisar Tarayya ta 5 daga 2003 zuwa 2007, a ƙarƙashin jam'iyyar PDP.<ref>"The House of Representatives, Federal Republic of Nigeria". 2007-12-21. Archived from the original on 21 December 2007. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Citizen Science Nigeria". Citizen Science Nigeria. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>"The House of Representatives, Federal Republic of Nigeria". 2007-12-21. Archived from the original on 21 December 2007. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == 615a76ermi1fh6bz343ss2mrtxah35u 657226 657190 2025-07-09T11:19:20Z Uncle Bash007 9891 657226 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Yusuf Dikko''' ɗan siyasan Najeriya ne wanda aka haifa a watan Disamba 1947. Ya wakilci mazabar Katsina Rimi/Charanchi/Batagarawa a Majalisar Tarayya ta 5 daga 2003 zuwa 2007, a ƙarƙashin jam'iyyar PDP.<ref>"The House of Representatives, Federal Republic of Nigeria". 2007-12-21. Archived from the original on 21 December 2007. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>Citizen Science Nigeria". Citizen Science Nigeria. Retrieved 2025-01-08</ref><ref>"The House of Representatives, Federal Republic of Nigeria". 2007-12-21. Archived from the original on 21 December 2007. Retrieved 2025-01-08</ref> == Manazarta == {{stub}} 175fjyi5fb730ksf9cv28y3ksg8k2xc Maria Edeko 0 105089 657191 2025-07-09T10:27:01Z Pharouqenr 25549 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1296905426|Maria Edeko]]" 657191 wikitext text/x-wiki '''Maria Omozele Oligbi Edeko''' 'yar siyasar Najeriya ce, lauya kuma mai tsara doka da ke aiki a matsayin wakilin mazabar Esan ta Arewa maso Gabas II a Majalisar Dokokin Jihar Edo . <ref>{{Cite web |title=Edeko Maria Omozel |url=https://shineyoureye.org/person/edeko-maria-omozel |access-date=2025-06-21 |website=shineyoureye.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edeko urges drone surveillance to fight crime in Edo |url=https://blueprint.ng/edeko-urges-drone-surveillance-to-fight-crime-in-edo/ |access-date=2025-06-21 |website=blueprint.ng |language=en}}</ref> An zabe ta a cikin Majalisar Dokoki a zaben 2023 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/omozele-maria-edeko |access-date=2025-06-21 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref>Ta taba aiki a matsayin Mataimakin Kakakin Majalisar Dokokin Jihar Edo daga 2023-2025. <ref>{{Cite web |title=Edo deputy speaker calls for more women participation in politics |url=https://tribuneonlineng.com/edo-deputy-speaker-calls-for-more-women-participation-in-politics/ |access-date=2025-06-21 |website=tribuneonlineng.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo deputy speaker seeks transporters' support to curb human trafficking |url=https://punchng.com/edo-deputy-speaker-seeks-transporters-support-to-curb-human-trafficking/ |access-date=2025-06-21 |website=punchng.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Skilled workers migration, not bad — Edo Deputy Speaker |url=https://tribuneonlineng.com/skilled-workers-migration-not-bad-edo-deputy-speaker/ |access-date=2025-06-21 |website=tribuneonlineng.com |language=en}}</ref> == Rayuwa ta farko da ilimi == An haifi Maria Omozele Oligbi Edeko a ranar 12 ga Mayu 1963 a Uromi, Esan Arewa maso Gabashin Karamar Hukumar Jihar Edo, Najeriya .Ta halarci Makarantar Firamare ta Karamar Hukumar, Efandion, Uromi, a yankin karamar hukumar Esan ta Arewa maso Gabas, Makarantar Sakandare ta Our Lady of Lords Girls, kafin ta ci gaba zuwa Kwalejin Ilimi, Abraka, Jihar Delta, inda ta yi karatun Harsunan Kasashen Waje (Faransanci). Tana da digiri da yawa, digiri na farko a Ilimi na Faransanci a shekarar 1991, digiri na biyu a cikin Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Benin]] a shekarar 1997, digiri na farko na Shari'a (LL.B) a shekarar 2000 daga Jami'an Benin, Barrister-at-Law (B.L.) a shekarar 2004 daga [[Makarantar Koyan Lauya ta Najeriya|Makarantar Shari'a ta Najeriya]] wanda daga ƙarshe ya haifar da kiranta zuwa mashaya da Master of Laws (LLM) daga Jami'a ta Benin a shekarar 2007<ref>{{Cite web |title=My husband wooed me for five years before we dated – Edeko, Edo commissioner |url=https://punchng.com/my-husband-wooed-me-for-five-years-before-we-dated-edeko-edo-commissioner/ |access-date=2025-06-21 |website=punchng.com |language=en}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ta fara aikinta na siyasa a matsayin mai neman takara ga mazabar Esan ta Arewa maso Gabas a zaben 2019 na Majalisar Dokoki inda ta rasa kuma daga baya aka nada ta a matsayin Kwamishinan Ma'aikatar Ci gaban Jama'a da Matsalar Jima'i, Jihar Edo daga 2019-2023. <ref>{{Cite web |title=Developing SAP will promote wellbeing of women, girl-child– Edo Commissioner |url=https://thesun.ng/developing-sap-will-promote-wellbeing-of-women-girl-child-edo-commissioner/?amp |access-date=2025-06-21 |website=thesun.ng |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Edo Commissioner advocates constitutional backing for 35 percent affirmative action for women |url=https://edostate.gov.ng/edo-commissioner-advocates-constitutional-backing-for-35-percent-affirmative-action-for-women/ |access-date=2025-06-21 |website=edostate.gov.ng |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo govt shuts down orphanage over poor facilities, neglect |url=https://www.vanguardngr.com/2020/04/edo-govt-shuts-down-orphanage-over-poor-facilities-neglect/ |access-date=2025-06-21 |website=vanguardngr.com |language=en}}</ref> === Zaben Majalisar Dokokin Jihar Edo === An fara zabar Edeko a Majalisar Dokokin Jihar Edo a shekarar 2023, tana wakiltar mazabar Esan ta Arewa maso Gabas ta II.<ref>{{Cite web |title=Edo - Esan North East Ii |url=https://www.stears.co/elections/2023/state-houses-of-assembly/ED/?constituency=SC%2F301%2FED |access-date=2025-06-21 |website=stears.co |language=en}}</ref> === Mataimakin Kakakin === A ranar 16 ga Yuni 2023, ta zama Mataimakin Shugaban Majalisar Dokokin Jihar Edo, rawar da ta rike har zuwa Mayu 2025 bayan da ta yi murabus da son rai.<ref>{{Cite web |title=Edo Assembly Deputy Speaker, Oligbi-Edeko resigns |url=https://pmnewsnigeria.com/2025/05/19/edo-assembly-deputy-speaker-oligbi-edeko-resigns/ |access-date=2025-06-21 |website=pmnewsnigeria.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo Deputy Speaker Maria Oligbi-Edeko Resigns As PDP Loses Majority In Assembly |url=https://thenigerialawyer.com/edo-deputy-speaker-maria-oligbi-edeko-resigns-as-pdp-loses-majority-in-assembly/ |access-date=2025-06-21 |website=thenigerialawyer.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo Assembly deputy speaker resigns position |url=https://guardian.ng/politics/edo-assembly-deputy-speaker-resigns-position/ |access-date=2025-06-21 |website=guardian.ng |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Leadership is not just about occupying a position… – Mrs Maria Edeko, |url=https://nigerianobservernews.com/2024/08/leadership-is-not-just-about-occupying-a-position-mrs-maria-edeko/ |access-date=2025-06-21 |website=nigerianobservernews.com |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Haifaffun 1963]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] tjqoswlcq0jgadvabpcuvqhraupbyrx 657192 657191 2025-07-09T10:27:31Z Pharouqenr 25549 657192 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Maria Omozele Oligbi Edeko''' 'yar siyasar Najeriya ce, lauya kuma mai tsara doka da ke aiki a matsayin wakilin mazabar Esan ta Arewa maso Gabas II a Majalisar Dokokin Jihar Edo . <ref>{{Cite web |title=Edeko Maria Omozel |url=https://shineyoureye.org/person/edeko-maria-omozel |access-date=2025-06-21 |website=shineyoureye.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edeko urges drone surveillance to fight crime in Edo |url=https://blueprint.ng/edeko-urges-drone-surveillance-to-fight-crime-in-edo/ |access-date=2025-06-21 |website=blueprint.ng |language=en}}</ref> An zabe ta a cikin Majalisar Dokoki a zaben 2023 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/omozele-maria-edeko |access-date=2025-06-21 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref>Ta taba aiki a matsayin Mataimakin Kakakin Majalisar Dokokin Jihar Edo daga 2023-2025. <ref>{{Cite web |title=Edo deputy speaker calls for more women participation in politics |url=https://tribuneonlineng.com/edo-deputy-speaker-calls-for-more-women-participation-in-politics/ |access-date=2025-06-21 |website=tribuneonlineng.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo deputy speaker seeks transporters' support to curb human trafficking |url=https://punchng.com/edo-deputy-speaker-seeks-transporters-support-to-curb-human-trafficking/ |access-date=2025-06-21 |website=punchng.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Skilled workers migration, not bad — Edo Deputy Speaker |url=https://tribuneonlineng.com/skilled-workers-migration-not-bad-edo-deputy-speaker/ |access-date=2025-06-21 |website=tribuneonlineng.com |language=en}}</ref> == Rayuwa ta farko da ilimi == An haifi Maria Omozele Oligbi Edeko a ranar 12 ga Mayu 1963 a Uromi, Esan Arewa maso Gabashin Karamar Hukumar Jihar Edo, Najeriya .Ta halarci Makarantar Firamare ta Karamar Hukumar, Efandion, Uromi, a yankin karamar hukumar Esan ta Arewa maso Gabas, Makarantar Sakandare ta Our Lady of Lords Girls, kafin ta ci gaba zuwa Kwalejin Ilimi, Abraka, Jihar Delta, inda ta yi karatun Harsunan Kasashen Waje (Faransanci). Tana da digiri da yawa, digiri na farko a Ilimi na Faransanci a shekarar 1991, digiri na biyu a cikin Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Benin]] a shekarar 1997, digiri na farko na Shari'a (LL.B) a shekarar 2000 daga Jami'an Benin, Barrister-at-Law (B.L.) a shekarar 2004 daga [[Makarantar Koyan Lauya ta Najeriya|Makarantar Shari'a ta Najeriya]] wanda daga ƙarshe ya haifar da kiranta zuwa mashaya da Master of Laws (LLM) daga Jami'a ta Benin a shekarar 2007<ref>{{Cite web |title=My husband wooed me for five years before we dated – Edeko, Edo commissioner |url=https://punchng.com/my-husband-wooed-me-for-five-years-before-we-dated-edeko-edo-commissioner/ |access-date=2025-06-21 |website=punchng.com |language=en}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ta fara aikinta na siyasa a matsayin mai neman takara ga mazabar Esan ta Arewa maso Gabas a zaben 2019 na Majalisar Dokoki inda ta rasa kuma daga baya aka nada ta a matsayin Kwamishinan Ma'aikatar Ci gaban Jama'a da Matsalar Jima'i, Jihar Edo daga 2019-2023. <ref>{{Cite web |title=Developing SAP will promote wellbeing of women, girl-child– Edo Commissioner |url=https://thesun.ng/developing-sap-will-promote-wellbeing-of-women-girl-child-edo-commissioner/?amp |access-date=2025-06-21 |website=thesun.ng |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Edo Commissioner advocates constitutional backing for 35 percent affirmative action for women |url=https://edostate.gov.ng/edo-commissioner-advocates-constitutional-backing-for-35-percent-affirmative-action-for-women/ |access-date=2025-06-21 |website=edostate.gov.ng |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo govt shuts down orphanage over poor facilities, neglect |url=https://www.vanguardngr.com/2020/04/edo-govt-shuts-down-orphanage-over-poor-facilities-neglect/ |access-date=2025-06-21 |website=vanguardngr.com |language=en}}</ref> === Zaben Majalisar Dokokin Jihar Edo === An fara zabar Edeko a Majalisar Dokokin Jihar Edo a shekarar 2023, tana wakiltar mazabar Esan ta Arewa maso Gabas ta II.<ref>{{Cite web |title=Edo - Esan North East Ii |url=https://www.stears.co/elections/2023/state-houses-of-assembly/ED/?constituency=SC%2F301%2FED |access-date=2025-06-21 |website=stears.co |language=en}}</ref> === Mataimakin Kakakin === A ranar 16 ga Yuni 2023, ta zama Mataimakin Shugaban Majalisar Dokokin Jihar Edo, rawar da ta rike har zuwa Mayu 2025 bayan da ta yi murabus da son rai.<ref>{{Cite web |title=Edo Assembly Deputy Speaker, Oligbi-Edeko resigns |url=https://pmnewsnigeria.com/2025/05/19/edo-assembly-deputy-speaker-oligbi-edeko-resigns/ |access-date=2025-06-21 |website=pmnewsnigeria.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo Deputy Speaker Maria Oligbi-Edeko Resigns As PDP Loses Majority In Assembly |url=https://thenigerialawyer.com/edo-deputy-speaker-maria-oligbi-edeko-resigns-as-pdp-loses-majority-in-assembly/ |access-date=2025-06-21 |website=thenigerialawyer.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo Assembly deputy speaker resigns position |url=https://guardian.ng/politics/edo-assembly-deputy-speaker-resigns-position/ |access-date=2025-06-21 |website=guardian.ng |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Leadership is not just about occupying a position… – Mrs Maria Edeko, |url=https://nigerianobservernews.com/2024/08/leadership-is-not-just-about-occupying-a-position-mrs-maria-edeko/ |access-date=2025-06-21 |website=nigerianobservernews.com |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Haifaffun 1963]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ek9rjy8lb4rl6jjr3v4iaoz7nm07tva 657223 657192 2025-07-09T11:18:35Z Uncle Bash007 9891 657223 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Maria Omozele Oligbi Edeko''' 'yar siyasar [[Najeriya]] ce, lauya kuma mai tsara doka da ke aiki a matsayin wakiliyar mazabar Esan ta Arewa maso Gabas II a Majalisar Dokokin [[Jihar Edo]]. <ref>{{Cite web |title=Edeko Maria Omozel |url=https://shineyoureye.org/person/edeko-maria-omozel |access-date=2025-06-21 |website=shineyoureye.org |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edeko urges drone surveillance to fight crime in Edo |url=https://blueprint.ng/edeko-urges-drone-surveillance-to-fight-crime-in-edo/ |access-date=2025-06-21 |website=blueprint.ng |language=en}}</ref> An zabe ta a cikin Majalisar Dokoki a zaben 2023 a karkashin Jam'iyyar Peoples Democratic Party (PDP). <ref>{{Cite web |title=Citizen Science Nigeria |url=https://citizensciencenigeria.org/public-offices/persons/omozele-maria-edeko |access-date=2025-06-21 |website=citizensciencenigeria.org |language=en}}</ref>Ta taba aiki a matsayin Mataimakin Kakakin Majalisar Dokokin Jihar Edo daga 2023-2025. <ref>{{Cite web |title=Edo deputy speaker calls for more women participation in politics |url=https://tribuneonlineng.com/edo-deputy-speaker-calls-for-more-women-participation-in-politics/ |access-date=2025-06-21 |website=tribuneonlineng.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo deputy speaker seeks transporters' support to curb human trafficking |url=https://punchng.com/edo-deputy-speaker-seeks-transporters-support-to-curb-human-trafficking/ |access-date=2025-06-21 |website=punchng.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Skilled workers migration, not bad — Edo Deputy Speaker |url=https://tribuneonlineng.com/skilled-workers-migration-not-bad-edo-deputy-speaker/ |access-date=2025-06-21 |website=tribuneonlineng.com |language=en}}</ref> == Rayuwa ta farko da ilimi == An haifi Maria Omozele Oligbi Edeko a ranar 12 ga Mayu 1963 a Uromi, Esan Arewa maso Gabashin Karamar Hukumar Jihar Edo, Najeriya .Ta halarci Makarantar Firamare ta Karamar Hukumar, Efandion, Uromi, a yankin karamar hukumar Esan ta Arewa maso Gabas, Makarantar Sakandare ta Our Lady of Lords Girls, kafin ta ci gaba zuwa Kwalejin Ilimi, Abraka, Jihar Delta, inda ta yi karatun Harsunan Kasashen Waje (Faransanci). Tana da digiri da yawa, digiri na farko a Ilimi na Faransanci a shekarar 1991, digiri na biyu a cikin Gudanar da Jama'a daga [[Jami'ar Benin]] a shekarar 1997, digiri na farko na Shari'a (LL.B) a shekarar 2000 daga Jami'an Benin, Barrister-at-Law (B.L.) a shekarar 2004 daga [[Makarantar Koyan Lauya ta Najeriya|Makarantar Shari'a ta Najeriya]] wanda daga ƙarshe ya haifar da kiranta zuwa mashaya da Master of Laws (LLM) daga Jami'a ta Benin a shekarar 2007<ref>{{Cite web |title=My husband wooed me for five years before we dated – Edeko, Edo commissioner |url=https://punchng.com/my-husband-wooed-me-for-five-years-before-we-dated-edeko-edo-commissioner/ |access-date=2025-06-21 |website=punchng.com |language=en}}</ref> == Ayyukan siyasa == Ta fara aikinta na siyasa a matsayin mai neman takara ga mazabar Esan ta Arewa maso Gabas a zaben 2019 na Majalisar Dokoki inda ta rasa kuma daga baya aka nada ta a matsayin Kwamishinan Ma'aikatar Ci gaban Jama'a da Matsalar Jima'i, Jihar Edo daga 2019-2023. <ref>{{Cite web |title=Developing SAP will promote wellbeing of women, girl-child– Edo Commissioner |url=https://thesun.ng/developing-sap-will-promote-wellbeing-of-women-girl-child-edo-commissioner/?amp |access-date=2025-06-21 |website=thesun.ng |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Edo Commissioner advocates constitutional backing for 35 percent affirmative action for women |url=https://edostate.gov.ng/edo-commissioner-advocates-constitutional-backing-for-35-percent-affirmative-action-for-women/ |access-date=2025-06-21 |website=edostate.gov.ng |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo govt shuts down orphanage over poor facilities, neglect |url=https://www.vanguardngr.com/2020/04/edo-govt-shuts-down-orphanage-over-poor-facilities-neglect/ |access-date=2025-06-21 |website=vanguardngr.com |language=en}}</ref> === Zaben Majalisar Dokokin Jihar Edo === An fara zabar Edeko a Majalisar Dokokin Jihar Edo a shekarar 2023, tana wakiltar mazabar Esan ta Arewa maso Gabas ta II.<ref>{{Cite web |title=Edo - Esan North East Ii |url=https://www.stears.co/elections/2023/state-houses-of-assembly/ED/?constituency=SC%2F301%2FED |access-date=2025-06-21 |website=stears.co |language=en}}</ref> === Mataimakin Kakakin === A ranar 16 ga Yuni 2023, ta zama Mataimakin Shugaban Majalisar Dokokin Jihar Edo, rawar da ta rike har zuwa Mayu 2025 bayan da ta yi murabus da son rai.<ref>{{Cite web |title=Edo Assembly Deputy Speaker, Oligbi-Edeko resigns |url=https://pmnewsnigeria.com/2025/05/19/edo-assembly-deputy-speaker-oligbi-edeko-resigns/ |access-date=2025-06-21 |website=pmnewsnigeria.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo Deputy Speaker Maria Oligbi-Edeko Resigns As PDP Loses Majority In Assembly |url=https://thenigerialawyer.com/edo-deputy-speaker-maria-oligbi-edeko-resigns-as-pdp-loses-majority-in-assembly/ |access-date=2025-06-21 |website=thenigerialawyer.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Edo Assembly deputy speaker resigns position |url=https://guardian.ng/politics/edo-assembly-deputy-speaker-resigns-position/ |access-date=2025-06-21 |website=guardian.ng |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Leadership is not just about occupying a position… – Mrs Maria Edeko, |url=https://nigerianobservernews.com/2024/08/leadership-is-not-just-about-occupying-a-position-mrs-maria-edeko/ |access-date=2025-06-21 |website=nigerianobservernews.com |language=en}}</ref> == Manazarta == [[Rukuni:Haifaffun 1963]] [[Rukuni:Rayayyun mutane]] dl2cat5tn5roymbm9gaemlqiwad2302 Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya na 2011 a Jihar Abia 0 105090 657193 2025-07-09T10:29:32Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272808649|2011 Nigerian Senate elections in Abia State]]" 657193 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na 2011 a [[Abiya|Jihar Abia]] a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Abya. [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] wakiltar Abia ta Tsakiya, [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] wakiltar Abya ta Kudu da [[Uche Chukwumerije|CHukwumerije Uche]] wakiltar Abía ta Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (Nijeriya). <ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|APC]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] !PRP |- !Kafin Zabe |0 |2 |1 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Abia ta Tsakiya |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nkechi Nwaogu Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Kudu |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Eyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Arewa |[[Uche Chukwumerije]] |PRP |[[Uche Chukwumerije|Chukwumerije Uche]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Abia ta Tsakiya === Dan takarar [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anamah Uzomah Kingsley da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Abia ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (Nijeriya) [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anyim Chinyere Nyere da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> === Kogin Abia ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) Chukwumerije Uche ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Nnennaya Lancaster-Okoro da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> jg2kgfz7rhedn7b7krwnxuur5dnffr0 657195 657193 2025-07-09T10:29:56Z Nnamadee 31123 657195 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na 2011 a [[Abiya|Jihar Abia]] a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Abya. [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] wakiltar Abia ta Tsakiya, [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] wakiltar Abya ta Kudu da [[Uche Chukwumerije|CHukwumerije Uche]] wakiltar Abía ta Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (Nijeriya). <ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|APC]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] !PRP |- !Kafin Zabe |0 |2 |1 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Abia ta Tsakiya |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nkechi Nwaogu Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Kudu |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Eyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Arewa |[[Uche Chukwumerije]] |PRP |[[Uche Chukwumerije|Chukwumerije Uche]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Abia ta Tsakiya === Dan takarar [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anamah Uzomah Kingsley da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Abia ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (Nijeriya) [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anyim Chinyere Nyere da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> === Kogin Abia ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) Chukwumerije Uche ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Nnennaya Lancaster-Okoro da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> nv2dsws86o0e1xz64hjhdt3v3y9c8iz 657196 657195 2025-07-09T10:30:08Z Nnamadee 31123 657196 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Abiya|Jihar Abia]] a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Abya. [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] wakiltar Abia ta Tsakiya, [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] wakiltar Abya ta Kudu da [[Uche Chukwumerije|CHukwumerije Uche]] wakiltar Abía ta Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (Nijeriya). <ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|APC]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] !PRP |- !Kafin Zabe |0 |2 |1 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Abia ta Tsakiya |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nkechi Nwaogu Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Kudu |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Eyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Arewa |[[Uche Chukwumerije]] |PRP |[[Uche Chukwumerije|Chukwumerije Uche]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Abia ta Tsakiya === Dan takarar [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anamah Uzomah Kingsley da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Abia ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (Nijeriya) [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anyim Chinyere Nyere da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> === Kogin Abia ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) Chukwumerije Uche ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Nnennaya Lancaster-Okoro da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> 6fshdqpw0rxfi0b2130a9cbqinisbq9 657197 657196 2025-07-09T10:30:27Z Nnamadee 31123 657197 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Abiya|Jihar Abia]] a ranar 9 ga watan Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Abya. [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] wakiltar Abia ta Tsakiya, [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] wakiltar Abya ta Kudu da [[Uche Chukwumerije|CHukwumerije Uche]] wakiltar Abía ta Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (Nijeriya). <ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|APC]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] !PRP |- !Kafin Zabe |0 |2 |1 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Abia ta Tsakiya |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nkechi Nwaogu Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Kudu |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Eyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Arewa |[[Uche Chukwumerije]] |PRP |[[Uche Chukwumerije|Chukwumerije Uche]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Abia ta Tsakiya === Dan takarar [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anamah Uzomah Kingsley da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Abia ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (Nijeriya) [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anyim Chinyere Nyere da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> === Kogin Abia ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) Chukwumerije Uche ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Nnennaya Lancaster-Okoro da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> bg6fie7fm6e1z0o96hi32lmxftbn2wv 657198 657197 2025-07-09T10:30:44Z Nnamadee 31123 657198 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Abiya|Jihar Abia]] a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Abya. [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] wakiltar Abia ta Tsakiya, [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] wakiltar Abya ta Kudu da [[Uche Chukwumerije|CHukwumerije Uche]] wakiltar Abía ta Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (Nijeriya). <ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|APC]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] !PRP |- !Kafin Zabe |0 |2 |1 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Abia ta Tsakiya |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nkechi Nwaogu Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Kudu |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Eyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Arewa |[[Uche Chukwumerije]] |PRP |[[Uche Chukwumerije|Chukwumerije Uche]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Abia ta Tsakiya === Dan takarar [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anamah Uzomah Kingsley da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Abia ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (Nijeriya) [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anyim Chinyere Nyere da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> === Kogin Abia ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) Chukwumerije Uche ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Nnennaya Lancaster-Okoro da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> jxwr51qqdgdqg11zacsr5ggfienoytz 657199 657198 2025-07-09T10:31:05Z Nnamadee 31123 657199 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Abiya|Jihar Abia]] a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Abya. [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] wakiltar Abia ta Tsakiya, [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] wakiltar Abya ta Kudu da [[Uche Chukwumerije|CHukwumerije Uche]] wakiltar Abía ta Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). <ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|APC]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] !PRP |- !Kafin Zabe |0 |2 |1 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Abia ta Tsakiya |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nkechi Nwaogu Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Kudu |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Eyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Arewa |[[Uche Chukwumerije]] |PRP |[[Uche Chukwumerije|Chukwumerije Uche]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Abia ta Tsakiya === Dan takarar [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (Nijeriya)]] [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anamah Uzomah Kingsley da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Abia ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (Nijeriya) [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anyim Chinyere Nyere da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> === Kogin Abia ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) Chukwumerije Uche ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Nnennaya Lancaster-Okoro da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> 1m9tw0377il751sqmjidkvk8xea1kjh 657200 657199 2025-07-09T10:31:37Z Nnamadee 31123 657200 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Abiya|Jihar Abia]] a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Abya. [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] wakiltar Abia ta Tsakiya, [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] wakiltar Abya ta Kudu da [[Uche Chukwumerije|CHukwumerije Uche]] wakiltar Abía ta Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). <ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|APC]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] !PRP |- !Kafin Zabe |0 |2 |1 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Abia ta Tsakiya |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nkechi Nwaogu Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Kudu |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Eyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Arewa |[[Uche Chukwumerije]] |PRP |[[Uche Chukwumerije|Chukwumerije Uche]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Abia ta Tsakiya === Dan takarar [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP)]] [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anamah Uzomah Kingsley da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Abia ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (Nijeriya) [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anyim Chinyere Nyere da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> === Kogin Abia ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) Chukwumerije Uche ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Nnennaya Lancaster-Okoro da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> 8tt52hjmttjto7awh400yccamctoliy 657201 657200 2025-07-09T10:32:03Z Nnamadee 31123 657201 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Abiya|Jihar Abia]] a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Abya. [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] wakiltar Abia ta Tsakiya, [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] wakiltar Abya ta Kudu da [[Uche Chukwumerije|CHukwumerije Uche]] wakiltar Abía ta Arewa duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a (PDP). <ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|APC]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] !PRP |- !Kafin Zabe |0 |2 |1 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Abia ta Tsakiya |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nkechi Nwaogu Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Kudu |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Eyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Abia ta Arewa |[[Uche Chukwumerije]] |PRP |[[Uche Chukwumerije|Chukwumerije Uche]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Abia ta Tsakiya === Dan takarar [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a (PDP)]] [[Nkechi Justina Nwaogu|Nwaogu Nkechi Justina]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anamah Uzomah Kingsley da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Abia ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) [[Enyinnaya Harcourt Abaribe|Enyinnaya Abaribe]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Anyim Chinyere Nyere da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> === Kogin Abia ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party (PDP) Chukwumerije Uche ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar All Progressives Grand Alliance Nnennaya Lancaster-Okoro da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> j55uwtw3fcadgzbrc2genmlif8mjq94 Samuel Edem 0 105091 657194 2025-07-09T10:29:38Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657194 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samuel Edem''' ya kasance tsohon jakadan Najeriya kuma tsohon shugaban hukumar raya Neja Delta (NDDC). Ya fito ne daga Ndiya, Nsit-Ubium, jihar Akwa Ibom a kudancin Najeriya.<ref>THANKSGIVING SERVICE IN HONOUR OF HON. (PASTOR) GODWIN MOFFAT EYO. NDDC COMMISSIONER REPRESENTING AKWA IBOM STATE ON MAY 22, 2005</ref> == Manazarta == savxnweejz75u8aqb78bkocb81nikjx 657219 657194 2025-07-09T11:16:26Z Uncle Bash007 9891 657219 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Samuel Edem''' ya kasance tsohon jakadan Najeriya kuma tsohon shugaban hukumar raya Neja Delta (NDDC). Ya fito ne daga Ndiya, Nsit-Ubium, jihar Akwa Ibom a kudancin Najeriya.<ref>THANKSGIVING SERVICE IN HONOUR OF HON. (PASTOR) GODWIN MOFFAT EYO. NDDC COMMISSIONER REPRESENTING AKWA IBOM STATE ON MAY 22, 2005</ref> == Manazarta == {{stub}} j8f4u2sahotnk4jc2ebpxlyzmv6hxut Kufreabasi Edidem 0 105092 657204 2025-07-09T10:40:19Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657204 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Kufreabasi Edidem''' dan siyasar Najeriya ne kuma mataimakin kakakin majalisar dokokin jihar Akwa Ibom ta takwas mai wakiltar mazabar jihar Itu a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>Utip, Udeme (2023-08-19). "Akwa Ibom deputy speaker commiserates James Iniama over wife's demise". Tribune Online. Retrieved 2023-11-15</ref><ref>Ugwu, Francis (2023-06-09). "Otong emerges Speaker Akwa Ibom Assembly". Daily Post Nigeria. Retrieved 2023-11-15</ref><ref>Kufreabasi Edidem Archives". The Eagle Online. 2023-06-09. Retrieved 2023-11-15</ref><ref>Ekponta, Iniobong (2023-06-11). "Speaker, Deputy Emerge As Clerk Inaugurates 8th A/Ibom Assembly". Retrieved 2023-11-15</ref> == Manazarta == 9iomd471q1d0zcq0lf6ant2gq6z7wf5 657218 657204 2025-07-09T11:14:43Z Uncle Bash007 9891 657218 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Kufreabasi Edidem''' dan siyasar Najeriya ne kuma mataimakin kakakin majalisar dokokin jihar Akwa Ibom ta takwas mai wakiltar mazabar jihar Itu a karkashin jam'iyyar Peoples Democratic Party.<ref>Utip, Udeme (2023-08-19). "Akwa Ibom deputy speaker commiserates James Iniama over wife's demise". Tribune Online. Retrieved 2023-11-15</ref><ref>Ugwu, Francis (2023-06-09). "Otong emerges Speaker Akwa Ibom Assembly". Daily Post Nigeria. Retrieved 2023-11-15</ref><ref>Kufreabasi Edidem Archives". The Eagle Online. 2023-06-09. Retrieved 2023-11-15</ref><ref>Ekponta, Iniobong (2023-06-11). "Speaker, Deputy Emerge As Clerk Inaugurates 8th A/Ibom Assembly". Retrieved 2023-11-15</ref> == Manazarta == {{stub}} 9oiioikqdv90yitn2m8acecuup2ce1f Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya na 2011 a Jihar Akwa Ibom 0 105093 657205 2025-07-09T10:40:35Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272808655|2011 Nigerian Senate elections in Akwa Ibom State]]" 657205 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na 2011 a [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]] a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]]. [[Ita Enang]] wakiltar Akwa Ibom Arewa maso Gabas, Aloysius Akan Etok wakiltar Akwana Ibom Arewacin Yamma da [[Helen Esuene]] wakiltar Akw Ibom Kudu duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Progressives Congress|ACN]] |- !Kafin Zabe |3 |0 !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Akwa Ibom Arewa maso Gabas |[[Effiong Dickson Bob]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Ita Enang]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa maso Yamma |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa ta Kudu |Erne Ufot Ekaette |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Helen Esuene]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Akwa Ibom Arewa maso Gabas === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party [[Ita Enang]] ya lashe zaben, inda ya kayar da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom Arewa maso Yamma === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Aloysius Akan Etok ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Helen Uduoakaha ta lashe zaben, ta kayar da dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET AKWA IBOM STATE SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> 7tv06l6pcrr1fhs07fnn05cz8luunhj 657206 657205 2025-07-09T10:41:04Z Nnamadee 31123 657206 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na 2011 a [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]] a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]]. [[Ita Enang]] wakiltar Akwa Ibom Arewa maso Gabas, Aloysius Akan Etok wakiltar Akwana Ibom Arewacin Yamma da [[Helen Esuene]] wakiltar Akw Ibom Kudu duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Progressives Congress|ACN]] |- !Kafin Zabe |3 |0 !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Akwa Ibom Arewa maso Gabas |[[Effiong Dickson Bob]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Ita Enang]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa maso Yamma |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa ta Kudu |Erne Ufot Ekaette |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Helen Esuene]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Akwa Ibom Arewa maso Gabas === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party [[Ita Enang]] ya lashe zaben, inda ya kayar da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom Arewa maso Yamma === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Aloysius Akan Etok ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Helen Uduoakaha ta lashe zaben, ta kayar da dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET AKWA IBOM STATE SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> 0aqmycha0p3qfl7qg7aytk2wq8ezl6v 657207 657206 2025-07-09T10:41:24Z Nnamadee 31123 657207 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]] a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]]. [[Ita Enang]] wakiltar Akwa Ibom Arewa maso Gabas, Aloysius Akan Etok wakiltar Akwana Ibom Arewacin Yamma da [[Helen Esuene]] wakiltar Akw Ibom Kudu duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Progressives Congress|ACN]] |- !Kafin Zabe |3 |0 !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Akwa Ibom Arewa maso Gabas |[[Effiong Dickson Bob]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Ita Enang]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa maso Yamma |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa ta Kudu |Erne Ufot Ekaette |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Helen Esuene]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Akwa Ibom Arewa maso Gabas === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party [[Ita Enang]] ya lashe zaben, inda ya kayar da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom Arewa maso Yamma === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Aloysius Akan Etok ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Helen Uduoakaha ta lashe zaben, ta kayar da dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET AKWA IBOM STATE SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> 9pm2nm0rkoxecsf0t1a9jfc6aypbx14 657208 657207 2025-07-09T10:41:39Z Nnamadee 31123 657208 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]] a ranar 9 ga watan Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]]. [[Ita Enang]] wakiltar Akwa Ibom Arewa maso Gabas, Aloysius Akan Etok wakiltar Akwana Ibom Arewacin Yamma da [[Helen Esuene]] wakiltar Akw Ibom Kudu duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Progressives Congress|ACN]] |- !Kafin Zabe |3 |0 !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Akwa Ibom Arewa maso Gabas |[[Effiong Dickson Bob]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Ita Enang]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa maso Yamma |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa ta Kudu |Erne Ufot Ekaette |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Helen Esuene]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Akwa Ibom Arewa maso Gabas === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party [[Ita Enang]] ya lashe zaben, inda ya kayar da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom Arewa maso Yamma === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Aloysius Akan Etok ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Helen Uduoakaha ta lashe zaben, ta kayar da dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET AKWA IBOM STATE SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> 3qm7xcz4h6bjerot19e1r9de6orf4ll 657209 657208 2025-07-09T10:41:57Z Nnamadee 31123 657209 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na shekarar 2011 a [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]] a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar [[Akwa Ibom|Jihar Akwa Ibom]]. [[Ita Enang]] wakiltar Akwa Ibom Arewa maso Gabas, Aloysius Akan Etok wakiltar Akwana Ibom Arewacin Yamma da [[Helen Esuene]] wakiltar Akw Ibom Kudu duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[Peoples Democratic Party|PDP]] ![[All Progressives Congress|ACN]] |- !Kafin Zabe |3 |0 !3 |- !Bayan Zabe |3 |0 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Akwa Ibom Arewa maso Gabas |[[Effiong Dickson Bob]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Ita Enang]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa maso Yamma |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |Aloysius Akan Etok |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Akwa Ibom Arewa ta Kudu |Erne Ufot Ekaette |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Helen Esuene]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Akwa Ibom Arewa maso Gabas === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party [[Ita Enang]] ya lashe zaben, inda ya kayar da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom Arewa maso Yamma === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Aloysius Akan Etok ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono. === Akwa Ibom ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People Democratic Party Helen Uduoakaha ta lashe zaben, ta kayar da dan takarar Action Congress of Nigeria Joseph Upkong da sauran 'yan takarar jamono.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET AKWA IBOM STATE SENATORIAL ELECTION 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> t9cisdtms0292m1ytdsf49eg3g9e3zl Asuquo Effiong 0 105094 657210 2025-07-09T10:45:30Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657210 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Daniel Effiong Asuquo''' (an haife shi a ranar 4 ga Yuni, 1962) ɗan siyasan Najeriya ne wanda ya wakilci mazabar tarayya ta Akamkpa / Biase ta jihar Cross River a majalisar wakilai ta ƙasa ta 8 da ta 9. Shi ɗan jam'iyyar PDP ne.<ref>Cross River state House of Representatives election results and data 2019 - Stears Elections". www.stears.co. Retrieved 2025-01-04</ref><ref>National Assembly | Federal Republic of Nigeria". nass.gov.ng. Retrieved 2025-01-04</ref><ref>Citizen Science Nigeria". citizensciencenigeria.org. Retrieved 2025-01-04</ref> == Manazarta == ntb95swn1hvestjxlxoymu9veivjblv Dan Egbogu 0 105095 657211 2025-07-09T10:49:39Z Pharouqenr 25549 Kirkirar sabuwar mukala 657211 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Dan Egbogu''' (ya mutu Yuli 2020) basaraken gargajiya ne kuma ɗan siyasa a Najeriya. Ya yi sarautar gargajiya na Okwuta Isieke Ibeku a karamar hukumar Umuahia ta Arewa, jihar Abia, Najeriya. Kafin shugabancinsa na gargajiya, ya kasance dan majalisar dokokin jihar Abia, mai wakiltar mazabar Umuahia ta gabas a majalisa ta 3.<ref>Emeruwa, Chijindu (2020-07-12). "Ex-Abia lawmaker, Dan Egbogu is dead". Daily Post Nigeria. Retrieved 2025-03-18.</ref><ref>Editor, Afnews (2020-07-21). "Abia Assembly Mourns The Demise Of Late Hon Daniel Egbogu | Afnews". Retrieved 2025-03-18. <nowiki>{{cite web}}</nowiki>: |last= has generic name (help)</ref><ref>Bachi (2020-07-21). "Abia Assembly Mourns, Extols the Virtues of Late Hon Daniel Egbogu - PUO REPORTS". Retrieved 2025-03-18.</ref> == Manazarta == jqw49rhvtodt3fkoitguy9no6lij6rs Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya na 2011 a Jihar Anambra 0 105096 657212 2025-07-09T10:51:48Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272808659|2011 Nigerian Senate elections in Anambra State]]" 657212 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 2011 a Jihar Anambra a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Anhambra. John Emeka Okey wanda ke wakiltar Anambra ta Arewa, da Andy Ubah wanda ke wakilcin Anambra ta Kudu dukansu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a. Yayinda Chris Ngige wanda ke wakiltar Anambra Central ya ci nasara a dandalin Action Congress of Nigeria.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- !ACN ![[Peoples Democratic Party|PDP]] |- !Kafin Zabe |0 |3 !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Anambra ta Tsakiya |[[Clement Annie Okonkwo|Annie Okonkwo]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Chris Nwabueze Ngige|Chris Ngige]] | style="background:{{party color|All Progressives Grand Alliance}};" | |ACN |- |Anambra ta Kudu |[[Joy Emodi|Farin Ciki Emodi]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Andy Uba|Andy Ubah]] | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Anambra ta Arewa |[[Ikechukwu J. Obiorah|Ikechukwu Obiora]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |John Emeka Okey | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Anambra ta Tsakiya === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. ACN Chris Ngige ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] Ogugua Okoye, dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] [[Dora Akunyili]] da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Kudu === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] [[Andy Uba|Andy Ubah]] ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Chukwuma Nzeribe, ACN Chris Atuegbu da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Arewa === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] John Emeka Okey ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Joy Emordi, ACN J Balohun da sauran 'yan takarar jam'iyya.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET ANAMBRA STATE SENATORIAL ELECTIONS 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> ay9xl6723dks9a9dtxel5buzwl8fbs7 657213 657212 2025-07-09T10:52:13Z Nnamadee 31123 657213 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na 2011 a Jihar Anambra a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Anhambra. John Emeka Okey wanda ke wakiltar Anambra ta Arewa, da Andy Ubah wanda ke wakilcin Anambra ta Kudu dukansu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a. Yayinda Chris Ngige wanda ke wakiltar Anambra Central ya ci nasara a dandalin Action Congress of Nigeria.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- !ACN ![[Peoples Democratic Party|PDP]] |- !Kafin Zabe |0 |3 !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Anambra ta Tsakiya |[[Clement Annie Okonkwo|Annie Okonkwo]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Chris Nwabueze Ngige|Chris Ngige]] | style="background:{{party color|All Progressives Grand Alliance}};" | |ACN |- |Anambra ta Kudu |[[Joy Emodi|Farin Ciki Emodi]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Andy Uba|Andy Ubah]] | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Anambra ta Arewa |[[Ikechukwu J. Obiorah|Ikechukwu Obiora]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |John Emeka Okey | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Anambra ta Tsakiya === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. ACN Chris Ngige ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] Ogugua Okoye, dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] [[Dora Akunyili]] da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Kudu === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] [[Andy Uba|Andy Ubah]] ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Chukwuma Nzeribe, ACN Chris Atuegbu da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Arewa === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] John Emeka Okey ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Joy Emordi, ACN J Balohun da sauran 'yan takarar jam'iyya.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET ANAMBRA STATE SENATORIAL ELECTIONS 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> 0gos8a2hvwx74r7y4rv835nm4mp4dqy 657214 657213 2025-07-09T10:53:03Z Nnamadee 31123 657214 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 2011 a Jihar Anambra a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Anhambra. John Emeka Okey wanda ke wakiltar Anambra ta Arewa, da Andy Ubah wanda ke wakilcin Anambra ta Kudu dukansu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a. Yayinda Chris Ngige wanda ke wakiltar Anambra Central ya ci nasara a dandalin Action Congress of Nigeria.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- !ACN ![[Peoples Democratic Party|PDP]] |- !Kafin Zabe |0 |3 !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Anambra ta Tsakiya |[[Clement Annie Okonkwo|Annie Okonkwo]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Chris Nwabueze Ngige|Chris Ngige]] | style="background:{{party color|All Progressives Grand Alliance}};" | |ACN |- |Anambra ta Kudu |[[Joy Emodi|Farin Ciki Emodi]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Andy Uba|Andy Ubah]] | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Anambra ta Arewa |[[Ikechukwu J. Obiorah|Ikechukwu Obiora]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |John Emeka Okey | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Anambra ta Tsakiya === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. ACN Chris Ngige ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] Ogugua Okoye, dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] [[Dora Akunyili]] da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Kudu === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] [[Andy Uba|Andy Ubah]] ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Chukwuma Nzeribe, ACN Chris Atuegbu da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Arewa === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] John Emeka Okey ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Joy Emordi, ACN J Balohun da sauran 'yan takarar jam'iyya.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET ANAMBRA STATE SENATORIAL ELECTIONS 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> jeppapztwljztl9yonrvhqe23weskgm 657215 657214 2025-07-09T10:53:55Z Nnamadee 31123 657215 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 2011 a Jihar Anambra a ranar 9 ga watan Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Anhambra. John Emeka Okey wanda ke wakiltar Anambra ta Arewa, da Andy Ubah wanda ke wakilcin Anambra ta Kudu dukansu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a. Yayinda Chris Ngige wanda ke wakiltar Anambra Central ya ci nasara a dandalin Action Congress of Nigeria.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- !ACN ![[Peoples Democratic Party|PDP]] |- !Kafin Zabe |0 |3 !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Anambra ta Tsakiya |[[Clement Annie Okonkwo|Annie Okonkwo]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Chris Nwabueze Ngige|Chris Ngige]] | style="background:{{party color|All Progressives Grand Alliance}};" | |ACN |- |Anambra ta Kudu |[[Joy Emodi|Farin Ciki Emodi]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Andy Uba|Andy Ubah]] | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Anambra ta Arewa |[[Ikechukwu J. Obiorah|Ikechukwu Obiora]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |John Emeka Okey | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Anambra ta Tsakiya === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. ACN Chris Ngige ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] Ogugua Okoye, dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] [[Dora Akunyili]] da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Kudu === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] [[Andy Uba|Andy Ubah]] ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Chukwuma Nzeribe, ACN Chris Atuegbu da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Arewa === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] John Emeka Okey ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Joy Emordi, ACN J Balohun da sauran 'yan takarar jam'iyya.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET ANAMBRA STATE SENATORIAL ELECTIONS 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> b3v3b6q5e6jnabmx49vhr0paamr8a5e 657216 657215 2025-07-09T10:54:13Z Nnamadee 31123 657216 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 2011 a Jihar Anambra a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Anhambra. John Emeka Okey wanda ke wakiltar Anambra ta Arewa, da Andy Ubah wanda ke wakilcin Anambra ta Kudu dukansu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a. Yayinda Chris Ngige wanda ke wakiltar Anambra Central ya ci nasara a dandalin Action Congress of Nigeria.<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- !ACN ![[Peoples Democratic Party|PDP]] |- !Kafin Zabe |0 |3 !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Anambra ta Tsakiya |[[Clement Annie Okonkwo|Annie Okonkwo]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Chris Nwabueze Ngige|Chris Ngige]] | style="background:{{party color|All Progressives Grand Alliance}};" | |ACN |- |Anambra ta Kudu |[[Joy Emodi|Farin Ciki Emodi]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Andy Uba|Andy Ubah]] | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Anambra ta Arewa |[[Ikechukwu J. Obiorah|Ikechukwu Obiora]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |John Emeka Okey | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Anambra ta Tsakiya === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. ACN Chris Ngige ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] Ogugua Okoye, dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] [[Dora Akunyili]] da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Kudu === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] [[Andy Uba|Andy Ubah]] ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Chukwuma Nzeribe, ACN Chris Atuegbu da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Arewa === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] John Emeka Okey ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Joy Emordi, ACN J Balohun da sauran 'yan takarar jam'iyya.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET ANAMBRA STATE SENATORIAL ELECTIONS 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> jddcj2wsarjsdxkf52h8sua2dljwdtw 657217 657216 2025-07-09T10:54:46Z Nnamadee 31123 657217 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben Majalisar Dattijai ta Najeriya na shekarar 2011 a Jihar Anambra a ranar 9 ga watan Afrilu, shekara ta 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Anhambra. John Emeka Okey wanda ke wakiltar Anambra ta Arewa, da Andy Ubah wanda ke wakilcin Anambra ta Kudu dukansu sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a. Yayinda Chris Ngige wanda ke wakiltar Anambra Central ya ci nasara a dandalin Action Congress of Nigeria (ACN).<ref>{{Cite web |title=Senators of the Federal Republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- !ACN ![[Peoples Democratic Party|PDP]] |- !Kafin Zabe |0 |3 !3 |- !Bayan Zabe |1 |2 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki ! colspan="2" |Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba ! colspan="2" |Jam'iyyar |- |Anambra ta Tsakiya |[[Clement Annie Okonkwo|Annie Okonkwo]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Chris Nwabueze Ngige|Chris Ngige]] | style="background:{{party color|All Progressives Grand Alliance}};" | |ACN |- |Anambra ta Kudu |[[Joy Emodi|Farin Ciki Emodi]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |[[Andy Uba|Andy Ubah]] | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Anambra ta Arewa |[[Ikechukwu J. Obiorah|Ikechukwu Obiora]] | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |John Emeka Okey | style="background:{{party color|People's Democratic Party (Nigeria)}};" | |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} == Sakamakon == === Anambra ta Tsakiya === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. ACN Chris Ngige ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] Ogugua Okoye, dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] [[Dora Akunyili]] da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Kudu === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] [[Andy Uba|Andy Ubah]] ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Chukwuma Nzeribe, ACN Chris Atuegbu da sauran 'yan takarar jam'iyya. === Anambra ta Arewa === Manyan jam'iyyun guda uku Action Congress of Nigeria, All Progressives Grand Alliance da People's Democratic Party sun yi rajista tare da [[Hukumar Zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa|Hukumar Zabe ta Kasa mai zaman kanta]] don yin takara a zaben. Dan takarar [[Peoples Democratic Party|PDP]] John Emeka Okey ya lashe zaben, ya ci dan takarar [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] Joy Emordi, ACN J Balohun da sauran 'yan takarar jam'iyya.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET ANAMBRA STATE SENATORIAL ELECTIONS 2011 |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> l3qmlywi1woni3ai0u6mw9cg156hlpx Zaben Majalisar Dattijai na Najeriya na 2011 a Jihar Adamawa 0 105097 657227 2025-07-09T11:20:02Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1272808653|2011 Nigerian Senate elections in Adamawa State]]" 657227 wikitext text/x-wiki An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na 2011 a [[Adamawa|Jihar Adamawa]] a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Adamaw. [[Bindo Jibrilla]] wanda ke wakiltar Adamawa ta Arewa, [[Ahmed Hassan Barata]] wanda ke wakilcin Adamawa ta Kudu da [[Bello Mohammed Tukur|Bello Muhammed Tukur]] wanda ke wakilci Adamawa ta Tsakiya duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|ACN]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] |- !Kafin Zabe |0 |3 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Adamawa ta Arewa |[[Mohammed Mana]] | |[[Bindo Jibrilla]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Adamawa ta Kudu |[[Grace Folashade Bent]] | |[[Ahmed Hassan Barata]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Adamawa ta Tsakiya |[[Jibril Aminu]] | |[[Bello Mohammed Tukur|Bello Muhammed Tukur]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} === Adamawa ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party [[Bindo Jibrilla]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Action Congress Haruna Boni da sauran 'yan takarar jamono. === Adamawa ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party [[Ahmed Hassan Barata]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar jamono Jada Koiriga Mohammed da sauran 'yan takarar jam-iyyar. === Adamawa ta Tsakiya === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party Bello Muhammed Tukur ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar jamono Dahiru Bobbo da sauran 'yan takarar jamʼiyyar.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS ADAMAWA STATE |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> f8jike3m6evdsvxctwwx18y32et7ryu 657229 657227 2025-07-09T11:20:27Z Nnamadee 31123 657229 wikitext text/x-wiki {{Databox}} An gudanar da zaben [[Majalisar Dattijai ta Najeriya]] na 2011 a [[Adamawa|Jihar Adamawa]] a ranar 9 ga Afrilu, 2011, don zabar mambobin Majalisar Dattijan Najeriya don wakiltar Jihar Adamaw. [[Bindo Jibrilla]] wanda ke wakiltar Adamawa ta Arewa, [[Ahmed Hassan Barata]] wanda ke wakilcin Adamawa ta Kudu da [[Bello Mohammed Tukur|Bello Muhammed Tukur]] wanda ke wakilci Adamawa ta Tsakiya duk sun ci nasara a dandalin Jam'iyyar Demokradiyyar Jama'a.<ref>{{Cite web |title=Senators of the federal republic of Nigeria 2011 |url=https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814232830/https://nairametrics.com/wp-content/uploads/2012/01/SENATORS-OF-THE-FEDERAL-REPUBLIC-OF-NIGERIA-2011-2015.pdf |archive-date=2021-08-14}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-12-02 |title=Senators From 1999 Till Date - |url=https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820060841/https://rainbownigeria.com/2020/12/02/senators-from-1999-till-date/ |archive-date=2021-08-20 |access-date=2021-09-20 |language=en-US}}</ref> == Bayani na gaba ɗaya == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |Kasancewa ! colspan="2" |Jam'iyyar ! rowspan="2" |Jimillar |- ![[All Progressives Congress|ACN]] ![[Peoples Democratic Party|PDP]] |- !Kafin Zabe |0 |3 !3 |- !Bayan Zabe |0 |3 !3 |- |} == Takaitaccen Bayani == {| class="sortable wikitable" style="font-size:95%;line-height:14px;" ! class="unsortable" |Gundumar ! class="unsortable" |Mai mulki !Jam'iyyar ! class="unsortable" |Sanata da aka zaba !Jam'iyyar |- |Adamawa ta Arewa |[[Mohammed Mana]] | |[[Bindo Jibrilla]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Adamawa ta Kudu |[[Grace Folashade Bent]] | |[[Ahmed Hassan Barata]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |- |Adamawa ta Tsakiya |[[Jibril Aminu]] | |[[Bello Mohammed Tukur|Bello Muhammed Tukur]] |[[Peoples Democratic Party|PDP]] |} === Adamawa ta Arewa === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party [[Bindo Jibrilla]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar Action Congress Haruna Boni da sauran 'yan takarar jamono. === Adamawa ta Kudu === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party [[Ahmed Hassan Barata]] ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar jamono Jada Koiriga Mohammed da sauran 'yan takarar jam-iyyar. === Adamawa ta Tsakiya === Dan takarar jam'iyyar People's Democratic Party Bello Muhammed Tukur ya lashe zaben, inda ya doke dan takarar jamono Dahiru Bobbo da sauran 'yan takarar jamʼiyyar.<ref>{{Cite web |title=INEC RESULT SHEET 2011 SENATORIAL ELECTIONS ADAMAWA STATE |url=https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604022146/https://www.inecnigeria.org/wp-content/uploads/2019/02/Collated_Senate1.xlsx |archive-date=2021-06-04}}</ref> == Manazarta == <references /> ac07xzlrbz7b5k52p8xtnhbisty9ywn Ibrahim Oba 0 105098 657246 2025-07-09T11:31:09Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286174767|Abraham Oba]]" 657246 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=Abraham Oba|office=State Representative|constituency=Aba Central|nationality=[[Nigerian]]|occupation=Politician}} Ibrahim Oba ɗan siyasan Najeriya ne. A halin yanzu yana aiki a matsayin memba na Majalisar Dokokin Jihar Abia wanda ke wakiltar Mazabar Aba ta Tsakiya a majalisar dokokin jihar.<ref>{{Cite web |last=Emeruwa |first=Chijindu |date=2021-10-06 |title=Abia: APGA lawmaker, Abraham Oba defects to PDP |url=https://dailypost.ng/2021/10/06/abia-apga-lawmaker-abraham-oba-defects-to-pdp/ |access-date=2025-01-11 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Abia Assembly suspends Minority Leader for opposing N30billion loan |url=https://www.premiumtimesng.com/regional/ssouth-east/187474-abia-assembly-suspends-minority-leader-for-opposing-n30billion-loan.html?tztc=1 |access-date=2025-01-11 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] nbc9zuinxsskk52ia5i2rj2d898is77 657247 657246 2025-07-09T11:31:36Z Nnamadee 31123 657247 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=Abraham Oba|office=State Representative|constituency=Aba Central|nationality=[[Nigerian]]|occupation=Politician}}{{Databox}} Ibrahim Oba ɗan siyasan Najeriya ne. A halin yanzu yana aiki a matsayin memba na Majalisar Dokokin Jihar Abia wanda ke wakiltar Mazabar Aba ta Tsakiya a majalisar dokokin jihar.<ref>{{Cite web |last=Emeruwa |first=Chijindu |date=2021-10-06 |title=Abia: APGA lawmaker, Abraham Oba defects to PDP |url=https://dailypost.ng/2021/10/06/abia-apga-lawmaker-abraham-oba-defects-to-pdp/ |access-date=2025-01-11 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Abia Assembly suspends Minority Leader for opposing N30billion loan |url=https://www.premiumtimesng.com/regional/ssouth-east/187474-abia-assembly-suspends-minority-leader-for-opposing-n30billion-loan.html?tztc=1 |access-date=2025-01-11 |website=www.premiumtimesng.com}}</ref> == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] dnoj9gqz22c2nsx6l1uhr7x1i2ycl7g Anderson Akaliro 0 105099 657271 2025-07-09T11:37:14Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1286174506|Anderson Akaliro]]" 657271 wikitext text/x-wiki Anderson Akaliro ɗan siyasan Najeriya ne kuma mai tsara dokoki. Ya wakilci mazabar Jihar Umuahia ta Arewa a Majalisar Dokokin Jihar Abia . [1][2] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC) kuma yana aiki a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Shari'a da korafin Jama'a.<ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=News Agency of |date=2024-06-17 |title=Abia: 24 APC candidates seek reconciliation among party factions |url=https://gazettengr.com/abia-24-apc-candidates-seek-reconciliation-among-party-factions/ |access-date=2024-12-27 |website=Peoples Gazette Nigeria |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nwakanma |first=Sunday |date=2024-02-14 |title=Truly, Otti on mission to rescue Abia – Lawmaker |url=https://punchng.com/truly-otti-on-mission-to-rescue-abia-lawmaker/ |access-date=2024-12-27 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Eziyi |first=Kalu |date=October 2024 |title="Abia Gov Promises 21st Century-compliant Judicial System" |url=https://leadership.ng/abia-gov-promises-21st-century-compliant-judicial-system/ |website=www.leadership.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] r2s8dy3mktl1elrspxp0cfcjpxban08 657273 657271 2025-07-09T11:37:36Z Nnamadee 31123 657273 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Anderson Akaliro ɗan siyasan Najeriya ne kuma mai tsara dokoki. Ya wakilci mazabar Jihar Umuahia ta Arewa a Majalisar Dokokin Jihar Abia . [1][2] Shi memba ne na All Progressives Congress (APC) kuma yana aiki a matsayin Shugaban Kwamitin Majalisar kan Shari'a da korafin Jama'a.<ref>{{Cite web |last=Nigeria |first=News Agency of |date=2024-06-17 |title=Abia: 24 APC candidates seek reconciliation among party factions |url=https://gazettengr.com/abia-24-apc-candidates-seek-reconciliation-among-party-factions/ |access-date=2024-12-27 |website=Peoples Gazette Nigeria |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nwakanma |first=Sunday |date=2024-02-14 |title=Truly, Otti on mission to rescue Abia – Lawmaker |url=https://punchng.com/truly-otti-on-mission-to-rescue-abia-lawmaker/ |access-date=2024-12-27 |website=Punch Newspapers |language=en-US}}</ref>.<ref>{{Cite web |last=Eziyi |first=Kalu |date=October 2024 |title="Abia Gov Promises 21st Century-compliant Judicial System" |url=https://leadership.ng/abia-gov-promises-21st-century-compliant-judicial-system/ |website=www.leadership.ng}}</ref> == Manazarta == {{Reflist}} [[Rukuni:Rayayyun mutane]] lmmllbhoj4gignh6ykbp230h0x69lw9 Solomon Akpulonu 0 105100 657297 2025-07-09T11:42:44Z Nnamadee 31123 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1298737397|Solomon Akpulonu]]" 657297 wikitext text/x-wiki '''Solomon Akpulonu''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma memba ne wanda ke wakiltar mazabar Jihar Obingwa ta Gabas a Majalisar Dokokin Jihar Abia . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Rayayyun mutane]] hq6bc8gkrlqtla5tzm8u7f4rao0kxcp 657301 657297 2025-07-09T11:43:22Z Nnamadee 31123 657301 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Solomon Akpulonu''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma memba ne wanda ke wakiltar mazabar Jihar Obingwa ta Gabas a Majalisar Dokokin Jihar Abia . == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Rayayyun mutane]] c3cjauta284m0lqognjt6mcvpf8e7sd 657310 657301 2025-07-09T11:44:56Z Nnamadee 31123 657310 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Solomon Akpulonu''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma memba ne wanda ke wakiltar mazabar Jihar Obingwa ta Gabas a Majalisar Dokokin Jihar Abia.<ref>Alaribe, Ugochukwu. "Abia Assembly: Tribunal declares PDP candidate Akpulonu, winner". Vanguard. Retrieved 8 November 2023.</ref> == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Rayayyun mutane]] 5jfss8zd6m8crtfxg64y84gaocxp5ag 657312 657310 2025-07-09T11:46:25Z Nnamadee 31123 657312 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Solomon Akpulonu''' ɗan siyasan Najeriya ne kuma memba ne wanda ke wakiltar mazabar Jihar Obingwa ta Gabas a Majalisar Dokokin Jihar Abia.<ref>"Tribunal declares PDP's Akpulonu winner of Abia Assembly poll, fines LP's candidate N200,000". The Nation Nigeria.</ref><ref>Alaribe, Ugochukwu. "Abia Assembly: Tribunal declares PDP candidate Akpulonu, winner". Vanguard. Retrieved 8 November 2023.</ref> == Manazarta == <references /> [[Rukuni:Rayayyun mutane]] ccyci7yihcoeztlwpa1axztazi2ynj3 Mai Girma na Ossy 0 105101 657307 2025-07-09T11:44:11Z Uncle Bash007 9891 Uncle Bash007 moved page [[Mai Girma na Ossy]] to [[Ossy Prestige]]: Misspelled title 657307 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ossy Prestige]] 6q8l9cwnbyjvq2wx5arwipokad89hm9 Sizakele Sigxashe 0 105102 657320 2025-07-09T11:50:46Z Muhammad Idriss Criteria 15878 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1281464187|Sizakele Sigxashe]]" 657320 wikitext text/x-wiki '''Sizakele Whitmore Sigxashe''' (21 Yuni 1937 - 14 Disamba 2011) ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu kuma jami'in leƙen asiri. Ya kasance babban darakta-janar na hukumar leƙen asiri ta ƙasa bayan mulkin nuna wariyar launin fata tsakanin shekarun 1995 zuwa 1999. A lokacin mulkin nuna wariyar launin fata, Sigxashe ya yi aiki da jam'iyyar African National Congress (ANC) a gudun hijira, musamman a matsayin shugaban hukumar tantance bayanan sirri na [[Umkhonto we Sizwe]]'s Department of National Intelligence and Security tsakanin shekarun 1983 zuwa 1990. A wannan lokacin, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC na ƙasa da kuma na kwamitin tsakiya na jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Sigxashe a ranar 21 ga watan Yuni 1937. <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}</ref> Ya halarci [[Jami'ar Fort Hare]] kuma ya shiga jam'iyyar African National Congress (ANC), ƙungiyar yaƙi da nuna wariyar launin fata, a shekarar 1959. <ref name=":0" /> <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A shekarar 1960 gwamnatin nuna wariyar launin fata ta dakatar da ANC kuma ta sake haɗuwa a gudun hijira a wasu wurare a Kudancin Afirka; Sigxashe da kansa ya shiga gudun hijira a cikin shekarar 1964, jim kaɗan bayan gwajin Rivonia. <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> Bayan haka, ya tafi Tarayyar Soviet, inda ANC ta tura shi horon soja, inda ya kammala digirinsa na uku a fannin tattalin arziki. <ref name=":0" /> Bayan ya koma Kudancin Afirka, Sigxashe ya shiga reshen ANC mai ɗauke da makamai, [[Umkhonto we Sizwe]] (MK), a shekarar 1970. <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous "Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous)"]. ''The Presidency''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> Ya zauna a Tanzaniya, inda ya yi aiki a matsayin malami a [[jami'ar Dar es Salaam]] kuma ya yi aikin ƙarƙashin ƙasa a jam'iyyar ANC. <ref name=":0" /> == Aikin leken asiri na zamanin mulkin nuna wariyar launin fata == A cikin shekarar 1978, Sigxashe ya shiga sashin leken asirin MK, Ma'aikatar Leken Asiri da Tsaro (NAT), a matsayin mai binciken leken asirin soji; ya kuma yi aiki a matsayin memba na Majalisar Juyin Juya Hali ta ANC sannan daga baya majalisarta ta siyasa-soja. A daidai wannan lokacin, ya kasance memba na Jam'iyyar Kwaminisanci ta Afirka ta Kudu da aka yi gudun hijira, inda daga bisani ya samu zaɓen kwamitinta na tsakiya a shekarar 1984. <ref name=":2">{{Cite journal |last=Ellis |first=Stephen |date=1994 |title=Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990 |url=https://www.jstor.org/stable/723845 |journal=African Affairs |volume=93 |issue=371 |pages=285 |issn=0001-9909 |jstor=723845}}</ref> Daga baya Jaridar ''Mail &amp;amp; Guardian'' ta bayyana rawar da Sigxashe ya taka a MK a matsayin rawar "ɗaya daga cikin yaran sa masu ƙaramin karfi maimakon babban mai fafutuka". <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ "NIA denies domestic violence"]. ''The Mail & Guardian''. 20 October 1995<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> A cikin shekarar 1983, an naɗa Sigxashe a babban matsayi a NAT, sannan Mzwai Piliso ya jagoranta. Ya gaji Simon Makana a matsayin shugaban sashin sarrafawa da bayanai, ɗaya daga cikin manyan fuka-fuki uku na NAT; An sake masa suna a matsayin babban daraktan hukumar ta Central Intelligence Evaluation Sector (CIES). A cikin wannan matsayi, a cikin shekarar 1984, an naɗa Sigxashe tare da Aziz Pahad da Mtu Jwili ga Hermanus Loots's Stuart Commission, wanda ya binciki musabbabin kisan ''Mkatashinga'' a sansanin MK a Viana, Angola. <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous "Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous)"]. ''The Presidency''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> <ref name=":04" /> A taron tuntuɓar jam'iyyar ANC a birnin Kabwe na ƙasar Zambia a tsakiyar shekarar 1985, an zaɓi Sigxashe a matsayin shugaban kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC mai mambobi 28. <ref name=":2">{{Cite journal |last=Ellis |first=Stephen |date=1994 |title=Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990 |url=https://www.jstor.org/stable/723845 |journal=African Affairs |volume=93 |issue=371 |pages=285 |issn=0001-9909 |jstor=723845}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEllis1994">Ellis, Stephen (1994). [https://www.jstor.org/stable/723845 "Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990"]. ''African Affairs''. '''93''' (371): 285. [[ISSN]]&nbsp;[https://search.worldcat.org/issn/0001-9909 0001-9909]. [[JSTOR (identifier)|JSTOR]]&nbsp;[https://www.jstor.org/stable/723845 723845].</cite></ref> Haka taron ya yanke shawarar yin garambawul ga NAT, tare da dakatar da hukumar da Piliso ke jagoranta; Sigxashe ya kasance shugaban CIES a cikin sabon gudanarwa na wucin gadi (daga baya aka sake masa suna Ma'aikatar Intelligence da Tsaro), kuma an tabbatar da naɗin nasa na dindindin a wannan matsayi a cikin shekarar 1987, lokacin da Joe Nhlanhla ya karɓi aikin Piliso a matsayin darektan NAT gabaɗaya. <ref name=":04" /> Ya riƙe muƙamin har zuwa shekarar 1990, lokacin da aka dakatar da ayyukan soji na MK a cikin tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. <ref name=":04" /> == Aikin leken asiri bayan mulkin nuna wariyar launin fata == Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata a shekarar 1994, gwamnatin [[Nelson Mandela]] ta aiwatar da wani sabon salo na jami'an tsaron jihar ƙarƙashin dokar ayyukan leƙen asiri ta 1994. Sake fasalin ya ga wasu hukumomin leken asirin cikin gida na zamanin mulkin nuna wariyar launin fata, ciki har da Hukumar Leken Asiri ta ƙasa, an haɗe su zuwa sabuwar Hukumar Leken Asiri ta Ƙasa (NIA). A shekarar 1995, Mandela ya naɗa Sigxashe a matsayin babban darekta-janar na NIA. Sigxashe ya shugabanci wani lokaci mai cike da tashin hankali a NIA. A watan Oktoban 1995, an harbe ɗaya daga cikin mataimakansa, Muziwendoda Mdluli, a wani harin kunar bakin wake da wasu ke kallon kisa; <ref>{{Cite web |date=1996-01-12 |title=Who are the silly buggers |url=https://mg.co.za/article/1996-01-12-who-are-the-silly-buggers/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> kuma Sigxashe ya ba da rahoton cewa yana da dangantaka mara kyau tare da Ministan Leken asiri, tsohon abokinsa na MK Joe Nhlanhla. <ref name=":3">{{Cite web |date=1999-10-29 |title=Thabo's man to debug the NIA |url=https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A babban zaɓen watan Yuni na shekarar 1999, [[Thabo Mbeki]] ya maye gurbin Mandela a matsayin shugaban ƙasa, wanda ya sanar a ranar 20 ga watan Oktoba 1999 cewa tsohon mai ba shi shawara kan harkokin tsaro, Vusi Mavimbela, zai maye gurbin Sigxashe a matsayin darekta-janar na NIA. <ref name="IOL20">{{Cite web |date=20 October 1999 |title=DP unhappy with new NIA chief |url=http://www.iol.co.za/news/politics/dp-unhappy-with-new-nia-chief-1.16860#.VmOajHChexs |access-date=6 December 2015 |website=IOL |publisher= |agency=SAPA}}</ref> Gwamnati ta bayyana canjin ta hanyar nuna cewa Sigxashe zai kai shekarun ritaya a 2000; <ref name=":3">{{Cite web |date=1999-10-29 |title=Thabo's man to debug the NIA |url=https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ "Thabo's man to debug the NIA"]. ''The Mail & Guardian''. 29 October 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> Jam'iyyar adawa ta Democratic Party ta yi maraba da cire shi daga muƙamin. <ref name="IOL20" /> An riƙe shi a matsayin mai ba da shawara na musamman ga Minista Nhlanhla. <ref>{{Cite web |date=1999-10-22 |title=Mass exodus of the DGs |url=https://mg.co.za/article/1999-10-22-mass-exodus-of-the-dgs/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin shekarar 2003, an naɗa Sigxashe a matsayin shugabar Majalisar Sabis na Intelligence, wanda aka kafa don ba da shawara Lindiwe Sisulu, magajin Nhlanhla a matsayin Ministan Leken asiri, game da yanayin aiki da manufofi a cikin al'umman leƙen asiri. <ref>{{Cite web |date=2003-06-20 |title=Spy council appointed |url=https://mg.co.za/article/2003-06-20-spy-council-appointed/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> == Rayuwa ta sirri da mutuwa == Sigxashe ya yi aure kuma ya haifi 'ya'ya. A watan Oktoban 1995, yayin da Sigxashe ke zama Darakta-Janar na NIA, Hukumar 'yan sandan Afirka ta Kudu ta shiga cikin rikicin cikin gida a gidansa; Hukumar NIA ta musanta rahotannin kafafen yaɗa labarai na cewa an gayyaci ‘yan sanda ne bayan da Sigxashe ya yi barazanar harbe matarsa da ‘ya’yansa, lamarin da ke nuni da cewa ana ciyar da ‘yan jarida bayanan karya a cikin faɗan tsakanin jami’an leƙen asiri. <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ "NIA denies domestic violence"]. ''The Mail & Guardian''. 20 October 1995<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> Sigxashe ya mutu ranar 14 ga watan Disamba, 2011. <ref>{{Cite web |date=15 December 2011 |title=DG of NIA passes away |url=https://www.sanews.gov.za/south-africa/dg-nia-passes-away |access-date=2023-11-14 |website=South African Government News Agency |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |date=15 December 2011 |title=President pays tribute to former Intelligence Head |url=https://www.gov.za/president-pays-tribute-former-intelligence-head |access-date=2023-11-14 |website=South African Government}}</ref> == Girmamawa == A ranar 28 ga watan Afrilu, 2016, Shugaba [[Jacob Zuma]] ya shigar da Sigxashe bayan mutuwarsa ga umurnin Mendi. <ref>{{Cite web |last=Quintal |first=Genevieve |date=28 April 2016 |title=Zuma bestows national orders on Madikizela-Mandela, Maharaj |url=https://www.news24.com/news24/zuma-bestows-national-orders-on-madikizela-mandela-maharaj-20160428 |access-date=2023-11-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> An ba shi lambar yabo ta Mendi don Jarumta a Azurfa saboda "Kyakkyawan gudunmawar da ya bayar wajen yaƙi da zaluncin mutanen Afirka ta Kudu". <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous "Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous)"]. ''The Presidency''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> == Manazarta == [[Rukuni:Mutuwan 2011]] [[Rukuni:Haifaffun 1937]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 15nbb1814ue39qgnznhthxhhfbcdm6m 657329 657320 2025-07-09T11:53:20Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Rayuwar farko da gwagwarmaya */ 657329 wikitext text/x-wiki '''Sizakele Whitmore Sigxashe''' (21 Yuni 1937 - 14 Disamba 2011) ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu kuma jami'in leƙen asiri. Ya kasance babban darakta-janar na hukumar leƙen asiri ta ƙasa bayan mulkin nuna wariyar launin fata tsakanin shekarun 1995 zuwa 1999. A lokacin mulkin nuna wariyar launin fata, Sigxashe ya yi aiki da jam'iyyar African National Congress (ANC) a gudun hijira, musamman a matsayin shugaban hukumar tantance bayanan sirri na [[Umkhonto we Sizwe]]'s Department of National Intelligence and Security tsakanin shekarun 1983 zuwa 1990. A wannan lokacin, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC na ƙasa da kuma na kwamitin tsakiya na jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Sigxashe a ranar 21 ga watan Yuni 1937. <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}</ref> Ya halarci [[Jami'ar Fort Hare]] kuma ya shiga jam'iyyar African National Congress (ANC), ƙungiyar yaƙi da nuna wariyar launin fata, a shekarar 1959. <ref name=":0" /> <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A shekarar 1960 gwamnatin nuna wariyar launin fata ta dakatar da ANC kuma ta sake haɗuwa a gudun hijira a wasu wurare a Kudancin Afirka; Sigxashe da kansa ya shiga gudun hijira a cikin shekarar 1964, jim kaɗan bayan gwajin Rivonia.<ref name=":0" /> <ref name=":1" /> Bayan haka, ya tafi Tarayyar Soviet, inda ANC ta tura shi horon soja, inda ya kammala digirinsa na uku a fannin tattalin arziki.<ref name=":0" /> Bayan ya koma Kudancin Afirka, Sigxashe ya shiga reshen ANC mai ɗauke da makamai, [[Umkhonto we Sizwe]] (MK), a shekarar 1970.<ref name=":0" /> <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> Ya zauna a Tanzaniya, inda ya yi aiki a matsayin malami a [[jami'ar Dar es Salaam]] kuma ya yi aikin ƙarƙashin ƙasa a jam'iyyar ANC.<ref name=":0" /> == Aikin leken asiri na zamanin mulkin nuna wariyar launin fata == A cikin shekarar 1978, Sigxashe ya shiga sashin leken asirin MK, Ma'aikatar Leken Asiri da Tsaro (NAT), a matsayin mai binciken leken asirin soji; ya kuma yi aiki a matsayin memba na Majalisar Juyin Juya Hali ta ANC sannan daga baya majalisarta ta siyasa-soja. A daidai wannan lokacin, ya kasance memba na Jam'iyyar Kwaminisanci ta Afirka ta Kudu da aka yi gudun hijira, inda daga bisani ya samu zaɓen kwamitinta na tsakiya a shekarar 1984. <ref name=":2">{{Cite journal |last=Ellis |first=Stephen |date=1994 |title=Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990 |url=https://www.jstor.org/stable/723845 |journal=African Affairs |volume=93 |issue=371 |pages=285 |issn=0001-9909 |jstor=723845}}</ref> Daga baya Jaridar ''Mail &amp;amp; Guardian'' ta bayyana rawar da Sigxashe ya taka a MK a matsayin rawar "ɗaya daga cikin yaran sa masu ƙaramin karfi maimakon babban mai fafutuka". <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ "NIA denies domestic violence"]. ''The Mail & Guardian''. 20 October 1995<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> A cikin shekarar 1983, an naɗa Sigxashe a babban matsayi a NAT, sannan Mzwai Piliso ya jagoranta. Ya gaji Simon Makana a matsayin shugaban sashin sarrafawa da bayanai, ɗaya daga cikin manyan fuka-fuki uku na NAT; An sake masa suna a matsayin babban daraktan hukumar ta Central Intelligence Evaluation Sector (CIES). A cikin wannan matsayi, a cikin shekarar 1984, an naɗa Sigxashe tare da Aziz Pahad da Mtu Jwili ga Hermanus Loots's Stuart Commission, wanda ya binciki musabbabin kisan ''Mkatashinga'' a sansanin MK a Viana, Angola. <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous "Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous)"]. ''The Presidency''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> <ref name=":04" /> A taron tuntuɓar jam'iyyar ANC a birnin Kabwe na ƙasar Zambia a tsakiyar shekarar 1985, an zaɓi Sigxashe a matsayin shugaban kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC mai mambobi 28. <ref name=":2">{{Cite journal |last=Ellis |first=Stephen |date=1994 |title=Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990 |url=https://www.jstor.org/stable/723845 |journal=African Affairs |volume=93 |issue=371 |pages=285 |issn=0001-9909 |jstor=723845}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEllis1994">Ellis, Stephen (1994). [https://www.jstor.org/stable/723845 "Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990"]. ''African Affairs''. '''93''' (371): 285. [[ISSN]]&nbsp;[https://search.worldcat.org/issn/0001-9909 0001-9909]. [[JSTOR (identifier)|JSTOR]]&nbsp;[https://www.jstor.org/stable/723845 723845].</cite></ref> Haka taron ya yanke shawarar yin garambawul ga NAT, tare da dakatar da hukumar da Piliso ke jagoranta; Sigxashe ya kasance shugaban CIES a cikin sabon gudanarwa na wucin gadi (daga baya aka sake masa suna Ma'aikatar Intelligence da Tsaro), kuma an tabbatar da naɗin nasa na dindindin a wannan matsayi a cikin shekarar 1987, lokacin da Joe Nhlanhla ya karɓi aikin Piliso a matsayin darektan NAT gabaɗaya. <ref name=":04" /> Ya riƙe muƙamin har zuwa shekarar 1990, lokacin da aka dakatar da ayyukan soji na MK a cikin tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. <ref name=":04" /> == Aikin leken asiri bayan mulkin nuna wariyar launin fata == Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata a shekarar 1994, gwamnatin [[Nelson Mandela]] ta aiwatar da wani sabon salo na jami'an tsaron jihar ƙarƙashin dokar ayyukan leƙen asiri ta 1994. Sake fasalin ya ga wasu hukumomin leken asirin cikin gida na zamanin mulkin nuna wariyar launin fata, ciki har da Hukumar Leken Asiri ta ƙasa, an haɗe su zuwa sabuwar Hukumar Leken Asiri ta Ƙasa (NIA). A shekarar 1995, Mandela ya naɗa Sigxashe a matsayin babban darekta-janar na NIA. Sigxashe ya shugabanci wani lokaci mai cike da tashin hankali a NIA. A watan Oktoban 1995, an harbe ɗaya daga cikin mataimakansa, Muziwendoda Mdluli, a wani harin kunar bakin wake da wasu ke kallon kisa; <ref>{{Cite web |date=1996-01-12 |title=Who are the silly buggers |url=https://mg.co.za/article/1996-01-12-who-are-the-silly-buggers/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> kuma Sigxashe ya ba da rahoton cewa yana da dangantaka mara kyau tare da Ministan Leken asiri, tsohon abokinsa na MK Joe Nhlanhla. <ref name=":3">{{Cite web |date=1999-10-29 |title=Thabo's man to debug the NIA |url=https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A babban zaɓen watan Yuni na shekarar 1999, [[Thabo Mbeki]] ya maye gurbin Mandela a matsayin shugaban ƙasa, wanda ya sanar a ranar 20 ga watan Oktoba 1999 cewa tsohon mai ba shi shawara kan harkokin tsaro, Vusi Mavimbela, zai maye gurbin Sigxashe a matsayin darekta-janar na NIA. <ref name="IOL20">{{Cite web |date=20 October 1999 |title=DP unhappy with new NIA chief |url=http://www.iol.co.za/news/politics/dp-unhappy-with-new-nia-chief-1.16860#.VmOajHChexs |access-date=6 December 2015 |website=IOL |publisher= |agency=SAPA}}</ref> Gwamnati ta bayyana canjin ta hanyar nuna cewa Sigxashe zai kai shekarun ritaya a 2000; <ref name=":3">{{Cite web |date=1999-10-29 |title=Thabo's man to debug the NIA |url=https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ "Thabo's man to debug the NIA"]. ''The Mail & Guardian''. 29 October 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> Jam'iyyar adawa ta Democratic Party ta yi maraba da cire shi daga muƙamin. <ref name="IOL20" /> An riƙe shi a matsayin mai ba da shawara na musamman ga Minista Nhlanhla. <ref>{{Cite web |date=1999-10-22 |title=Mass exodus of the DGs |url=https://mg.co.za/article/1999-10-22-mass-exodus-of-the-dgs/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin shekarar 2003, an naɗa Sigxashe a matsayin shugabar Majalisar Sabis na Intelligence, wanda aka kafa don ba da shawara Lindiwe Sisulu, magajin Nhlanhla a matsayin Ministan Leken asiri, game da yanayin aiki da manufofi a cikin al'umman leƙen asiri. <ref>{{Cite web |date=2003-06-20 |title=Spy council appointed |url=https://mg.co.za/article/2003-06-20-spy-council-appointed/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> == Rayuwa ta sirri da mutuwa == Sigxashe ya yi aure kuma ya haifi 'ya'ya. A watan Oktoban 1995, yayin da Sigxashe ke zama Darakta-Janar na NIA, Hukumar 'yan sandan Afirka ta Kudu ta shiga cikin rikicin cikin gida a gidansa; Hukumar NIA ta musanta rahotannin kafafen yaɗa labarai na cewa an gayyaci ‘yan sanda ne bayan da Sigxashe ya yi barazanar harbe matarsa da ‘ya’yansa, lamarin da ke nuni da cewa ana ciyar da ‘yan jarida bayanan karya a cikin faɗan tsakanin jami’an leƙen asiri. <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ "NIA denies domestic violence"]. ''The Mail & Guardian''. 20 October 1995<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> Sigxashe ya mutu ranar 14 ga watan Disamba, 2011. <ref>{{Cite web |date=15 December 2011 |title=DG of NIA passes away |url=https://www.sanews.gov.za/south-africa/dg-nia-passes-away |access-date=2023-11-14 |website=South African Government News Agency |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |date=15 December 2011 |title=President pays tribute to former Intelligence Head |url=https://www.gov.za/president-pays-tribute-former-intelligence-head |access-date=2023-11-14 |website=South African Government}}</ref> == Girmamawa == A ranar 28 ga watan Afrilu, 2016, Shugaba [[Jacob Zuma]] ya shigar da Sigxashe bayan mutuwarsa ga umurnin Mendi. <ref>{{Cite web |last=Quintal |first=Genevieve |date=28 April 2016 |title=Zuma bestows national orders on Madikizela-Mandela, Maharaj |url=https://www.news24.com/news24/zuma-bestows-national-orders-on-madikizela-mandela-maharaj-20160428 |access-date=2023-11-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> An ba shi lambar yabo ta Mendi don Jarumta a Azurfa saboda "Kyakkyawan gudunmawar da ya bayar wajen yaƙi da zaluncin mutanen Afirka ta Kudu". <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous "Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous)"]. ''The Presidency''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> == Manazarta == [[Rukuni:Mutuwan 2011]] [[Rukuni:Haifaffun 1937]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] eb0mnencyf1m3buayjhlbspgnhsa1ua 657334 657329 2025-07-09T11:54:09Z Muhammad Idriss Criteria 15878 /* Rayuwar farko da gwagwarmaya */ 657334 wikitext text/x-wiki '''Sizakele Whitmore Sigxashe''' (21 Yuni 1937 - 14 Disamba 2011) ɗan gwagwarmayar yaƙi da nuna wariyar launin fata ne na Afirka ta Kudu kuma jami'in leƙen asiri. Ya kasance babban darakta-janar na hukumar leƙen asiri ta ƙasa bayan mulkin nuna wariyar launin fata tsakanin shekarun 1995 zuwa 1999. A lokacin mulkin nuna wariyar launin fata, Sigxashe ya yi aiki da jam'iyyar African National Congress (ANC) a gudun hijira, musamman a matsayin shugaban hukumar tantance bayanan sirri na [[Umkhonto we Sizwe]]'s Department of National Intelligence and Security tsakanin shekarun 1983 zuwa 1990. A wannan lokacin, ya kasance memba na kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC na ƙasa da kuma na kwamitin tsakiya na jam'iyyar gurguzu ta Afirka ta Kudu. == Rayuwar farko da gwagwarmaya == An haifi Sigxashe a ranar 21 ga watan Yuni 1937. <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}</ref> Ya halarci [[Jami'ar Fort Hare]] kuma ya shiga jam'iyyar African National Congress (ANC), ƙungiyar yaƙi da nuna wariyar launin fata, a shekarar 1959.<ref name=":0" /> <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A shekarar 1960 gwamnatin nuna wariyar launin fata ta dakatar da ANC kuma ta sake haɗuwa a gudun hijira a wasu wurare a Kudancin Afirka; Sigxashe da kansa ya shiga gudun hijira a cikin shekarar 1964, jim kaɗan bayan gwajin Rivonia.<ref name=":0" /> <ref name=":1" /> Bayan haka, ya tafi Tarayyar Soviet, inda ANC ta tura shi horon soja, inda ya kammala digirinsa na uku a fannin tattalin arziki.<ref name=":0" /> Bayan ya koma Kudancin Afirka, Sigxashe ya shiga reshen ANC mai ɗauke da makamai, [[Umkhonto we Sizwe]] (MK), a shekarar 1970.<ref name=":0" /> <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> Ya zauna a Tanzaniya, inda ya yi aiki a matsayin malami a [[jami'ar Dar es Salaam]] kuma ya yi aikin ƙarƙashin ƙasa a jam'iyyar ANC.<ref name=":0" /> == Aikin leken asiri na zamanin mulkin nuna wariyar launin fata == A cikin shekarar 1978, Sigxashe ya shiga sashin leken asirin MK, Ma'aikatar Leken Asiri da Tsaro (NAT), a matsayin mai binciken leken asirin soji; ya kuma yi aiki a matsayin memba na Majalisar Juyin Juya Hali ta ANC sannan daga baya majalisarta ta siyasa-soja. A daidai wannan lokacin, ya kasance memba na Jam'iyyar Kwaminisanci ta Afirka ta Kudu da aka yi gudun hijira, inda daga bisani ya samu zaɓen kwamitinta na tsakiya a shekarar 1984. <ref name=":2">{{Cite journal |last=Ellis |first=Stephen |date=1994 |title=Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990 |url=https://www.jstor.org/stable/723845 |journal=African Affairs |volume=93 |issue=371 |pages=285 |issn=0001-9909 |jstor=723845}}</ref> Daga baya Jaridar ''Mail &amp;amp; Guardian'' ta bayyana rawar da Sigxashe ya taka a MK a matsayin rawar "ɗaya daga cikin yaran sa masu ƙaramin karfi maimakon babban mai fafutuka". <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ "NIA denies domestic violence"]. ''The Mail & Guardian''. 20 October 1995<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> A cikin shekarar 1983, an naɗa Sigxashe a babban matsayi a NAT, sannan Mzwai Piliso ya jagoranta. Ya gaji Simon Makana a matsayin shugaban sashin sarrafawa da bayanai, ɗaya daga cikin manyan fuka-fuki uku na NAT; An sake masa suna a matsayin babban daraktan hukumar ta Central Intelligence Evaluation Sector (CIES). A cikin wannan matsayi, a cikin shekarar 1984, an naɗa Sigxashe tare da Aziz Pahad da Mtu Jwili ga Hermanus Loots's Stuart Commission, wanda ya binciki musabbabin kisan ''Mkatashinga'' a sansanin MK a Viana, Angola. <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous "Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous)"]. ''The Presidency''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> <ref name=":04" /> A taron tuntuɓar jam'iyyar ANC a birnin Kabwe na ƙasar Zambia a tsakiyar shekarar 1985, an zaɓi Sigxashe a matsayin shugaban kwamitin gudanarwa na jam'iyyar ANC mai mambobi 28. <ref name=":2">{{Cite journal |last=Ellis |first=Stephen |date=1994 |title=Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990 |url=https://www.jstor.org/stable/723845 |journal=African Affairs |volume=93 |issue=371 |pages=285 |issn=0001-9909 |jstor=723845}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEllis1994">Ellis, Stephen (1994). [https://www.jstor.org/stable/723845 "Mbokodo: Security in ANC Camps, 1961-1990"]. ''African Affairs''. '''93''' (371): 285. [[ISSN]]&nbsp;[https://search.worldcat.org/issn/0001-9909 0001-9909]. [[JSTOR (identifier)|JSTOR]]&nbsp;[https://www.jstor.org/stable/723845 723845].</cite></ref> Haka taron ya yanke shawarar yin garambawul ga NAT, tare da dakatar da hukumar da Piliso ke jagoranta; Sigxashe ya kasance shugaban CIES a cikin sabon gudanarwa na wucin gadi (daga baya aka sake masa suna Ma'aikatar Intelligence da Tsaro), kuma an tabbatar da naɗin nasa na dindindin a wannan matsayi a cikin shekarar 1987, lokacin da Joe Nhlanhla ya karɓi aikin Piliso a matsayin darektan NAT gabaɗaya. <ref name=":04" /> Ya riƙe muƙamin har zuwa shekarar 1990, lokacin da aka dakatar da ayyukan soji na MK a cikin tattaunawar kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata. <ref name=":04" /> == Aikin leken asiri bayan mulkin nuna wariyar launin fata == Bayan kawo ƙarshen mulkin nuna wariyar launin fata a shekarar 1994, gwamnatin [[Nelson Mandela]] ta aiwatar da wani sabon salo na jami'an tsaron jihar ƙarƙashin dokar ayyukan leƙen asiri ta 1994. Sake fasalin ya ga wasu hukumomin leken asirin cikin gida na zamanin mulkin nuna wariyar launin fata, ciki har da Hukumar Leken Asiri ta ƙasa, an haɗe su zuwa sabuwar Hukumar Leken Asiri ta Ƙasa (NIA). A shekarar 1995, Mandela ya naɗa Sigxashe a matsayin babban darekta-janar na NIA. Sigxashe ya shugabanci wani lokaci mai cike da tashin hankali a NIA. A watan Oktoban 1995, an harbe ɗaya daga cikin mataimakansa, Muziwendoda Mdluli, a wani harin kunar bakin wake da wasu ke kallon kisa; <ref>{{Cite web |date=1996-01-12 |title=Who are the silly buggers |url=https://mg.co.za/article/1996-01-12-who-are-the-silly-buggers/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> kuma Sigxashe ya ba da rahoton cewa yana da dangantaka mara kyau tare da Ministan Leken asiri, tsohon abokinsa na MK Joe Nhlanhla. <ref name=":3">{{Cite web |date=1999-10-29 |title=Thabo's man to debug the NIA |url=https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A babban zaɓen watan Yuni na shekarar 1999, [[Thabo Mbeki]] ya maye gurbin Mandela a matsayin shugaban ƙasa, wanda ya sanar a ranar 20 ga watan Oktoba 1999 cewa tsohon mai ba shi shawara kan harkokin tsaro, Vusi Mavimbela, zai maye gurbin Sigxashe a matsayin darekta-janar na NIA. <ref name="IOL20">{{Cite web |date=20 October 1999 |title=DP unhappy with new NIA chief |url=http://www.iol.co.za/news/politics/dp-unhappy-with-new-nia-chief-1.16860#.VmOajHChexs |access-date=6 December 2015 |website=IOL |publisher= |agency=SAPA}}</ref> Gwamnati ta bayyana canjin ta hanyar nuna cewa Sigxashe zai kai shekarun ritaya a 2000; <ref name=":3">{{Cite web |date=1999-10-29 |title=Thabo's man to debug the NIA |url=https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1999-10-29-thabos-man-to-debug-the-nia/ "Thabo's man to debug the NIA"]. ''The Mail & Guardian''. 29 October 1999<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> Jam'iyyar adawa ta Democratic Party ta yi maraba da cire shi daga muƙamin. <ref name="IOL20" /> An riƙe shi a matsayin mai ba da shawara na musamman ga Minista Nhlanhla. <ref>{{Cite web |date=1999-10-22 |title=Mass exodus of the DGs |url=https://mg.co.za/article/1999-10-22-mass-exodus-of-the-dgs/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> A cikin shekarar 2003, an naɗa Sigxashe a matsayin shugabar Majalisar Sabis na Intelligence, wanda aka kafa don ba da shawara Lindiwe Sisulu, magajin Nhlanhla a matsayin Ministan Leken asiri, game da yanayin aiki da manufofi a cikin al'umman leƙen asiri. <ref>{{Cite web |date=2003-06-20 |title=Spy council appointed |url=https://mg.co.za/article/2003-06-20-spy-council-appointed/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}</ref> == Rayuwa ta sirri da mutuwa == Sigxashe ya yi aure kuma ya haifi 'ya'ya. A watan Oktoban 1995, yayin da Sigxashe ke zama Darakta-Janar na NIA, Hukumar 'yan sandan Afirka ta Kudu ta shiga cikin rikicin cikin gida a gidansa; Hukumar NIA ta musanta rahotannin kafafen yaɗa labarai na cewa an gayyaci ‘yan sanda ne bayan da Sigxashe ya yi barazanar harbe matarsa da ‘ya’yansa, lamarin da ke nuni da cewa ana ciyar da ‘yan jarida bayanan karya a cikin faɗan tsakanin jami’an leƙen asiri. <ref name=":1">{{Cite web |date=1995-10-20 |title=NIA denies domestic violence |url=https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ |access-date=2023-11-14 |website=The Mail & Guardian |language=en-ZA}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://mg.co.za/article/1995-10-20-nia-denies-domestic-violence-20/ "NIA denies domestic violence"]. ''The Mail & Guardian''. 20 October 1995<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> Sigxashe ya mutu ranar 14 ga watan Disamba, 2011. <ref>{{Cite web |date=15 December 2011 |title=DG of NIA passes away |url=https://www.sanews.gov.za/south-africa/dg-nia-passes-away |access-date=2023-11-14 |website=South African Government News Agency |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |date=15 December 2011 |title=President pays tribute to former Intelligence Head |url=https://www.gov.za/president-pays-tribute-former-intelligence-head |access-date=2023-11-14 |website=South African Government}}</ref> == Girmamawa == A ranar 28 ga watan Afrilu, 2016, Shugaba [[Jacob Zuma]] ya shigar da Sigxashe bayan mutuwarsa ga umurnin Mendi. <ref>{{Cite web |last=Quintal |first=Genevieve |date=28 April 2016 |title=Zuma bestows national orders on Madikizela-Mandela, Maharaj |url=https://www.news24.com/news24/zuma-bestows-national-orders-on-madikizela-mandela-maharaj-20160428 |access-date=2023-11-14 |website=News24 |language=en-US}}</ref> An ba shi lambar yabo ta Mendi don Jarumta a Azurfa saboda "Kyakkyawan gudunmawar da ya bayar wajen yaƙi da zaluncin mutanen Afirka ta Kudu". <ref name=":0">{{Cite web |title=Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous) |url=https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous |access-date=2023-11-14 |website=The Presidency}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.thepresidency.gov.za/national-orders/recipient/dr-sizakele-sigxashe-posthumous "Dr Sizakele Sigxashe (Posthumous)"]. ''The Presidency''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 November</span> 2023</span>.</cite></ref> == Manazarta == [[Rukuni:Mutuwan 2011]] [[Rukuni:Haifaffun 1937]] [[Rukuni:Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba]] 9dnisk247z0z6h71g408jb7yorvlu1a Majalisar Dokokin Jihar Delta 0 105103 657337 2025-07-09T11:54:54Z Uncle Bash007 9891 An ƙirƙira ta hanyar fassara shafin "[[:en:Special:Redirect/revision/1268380783|Delta State House of Assembly]]" 657337 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Delta_State_House_of_Assembly.jpg|thumb]] {{Infobox legislature|name=Delta State House of Assembly|background_color=#87BEEB|legislature=|coa_pic=|coa_res=|foundation=1991|session_room=|house_type=[[Unicameral]]|term_limits=|new_session=2023|leader1_type=[[Speaker of the Delta State House of Assembly|Speaker of the Assembly]]|leader1=[[The Right Honorable]] [[Emomotimi Guwor]] ([[Warri South West]] Constituency)|party1=[[Peoples Democratic Party (Nigeria)|PDP]]|election1=|leader2_type=Deputy Speaker|leader2=[[The Right Honorable]] Arthur Akpovwovwo ([[Ethiope-East]] Constituency)|party2=[[Peoples Democratic Party (Nigeria)|PDP]]|election2=|leader3_type=Majority leader|leader3=Emeka Nwaobi ([[Aniocha North]] Constituency)|party3=[[Peoples Democratic Party (Nigeria)|PDP]]|election3=|leader4_type=Minority leader|leader4=Edafe Emakpor ([[Uvwie]] Constituency)|party4=[[All Progressives Congress|APC]]|leader5_type=Chief Whip|leader5=Perkins Umukoro ([[Sapele]] Constituency)|party5=[[Peoples Democratic Party (Nigeria)|PDP]]|leader6_type=Clerk of the House of Assembly|leader6=Mrs Lyna Ocholor|election4=|term_length=4 years|authority=|salary=|members=29|structure1=|structure1_res=|redistricting=|political_groups1=* {{legend|#008000|[[Peoples Democratic Party (Nigeria)|Peoples Democratic Party]] (22)}} * {{legend|#87BEEB|[[All Progressives Congress (Nigeria)|All Progressives Congress]] (7)}}|voting_system1=[[first past the post]]|last_election1=18 March 2023|meeting_place=House of Assembly complex, Okpanam road, [[Asaba]]. [[File:Delta State House of Assembly complex.jpg|thumb|Delta State House of Assembly complex]]|session_res=|Next election=|next_election1=February 2027}} Majalisar Dokokin [[Delta (jiha)|Jihar Delta]] ita ce majalisar dokoki ta jihar Delta. Tana nan a hanyar Okpanam, a babban birnin jihar, [[Asaba (Najeriya)|Asaba]]. Majalisa a halin yanzu tana ƙarƙashin ikon [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]], wacce ta kasance jam'iyyar da ke mulki a jihar tun 1999. <ref>{{Cite web |last=Ologunagbe |first=Olamide |date=2023-03-20 |title=PDP's Oborevwori beats Omo-Agege, wins Delta governorship election |url=https://businessday.ng/news/article/pdps-oborevwori-beats-omo-agege-wins-delta-governorship-election/ |access-date=2023-09-21 |website=Businessday NG |language=en-US}}</ref> Akwai 'yan majalisu daban-daban guda takwas, tare da na farko da aka kaddamar a 1991 a lokacin gwamnatin Olorogun Felix Ibru, wanda daga baya ya ƙare a 1992. <ref>{{Cite web |last=Odu |first=Frederick |date=2019-06-09 |title=AN OVERVIEW OF THE DELTA STATE HOUSE OF ASSEMBLY |url=https://gallantreporters.com/2019/06/09/an-overview-of-the-delta-state-house-of-assembly/ |access-date=2023-09-21 |website=Gallant Reporters |language=en-US}}</ref> An kaddamar da 'yan majalisun na yanzu da na takwas a ranar 13 ga Yuni 2023, yayain da Emomotimi Guwor ya zama kakakin majalisa.<ref>{{Cite web |last=Omonigho |first=Matthew |date=2023-06-13 |title=Emomotimi Guwor emerges Speaker, Delta State House of Assembly |url=https://dailypost.ng/2023/06/13/emomotimi-guwor-emerges-speaker-delta-state-house-of-assembly/ |access-date=2023-09-21 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> == Jagoranci == Kakakin majalisa shine Rt Hon Emomotimi Guwor, wanda shine memba wanda ke wakiltar mazabar Warri ta Kudu maso Yamma.<ref>{{Cite web |date=14 June 2023 |title=Guwor, Ayanbem emerge speakers of Delta, C'River Assemblies |url=https://guardian.ng/news/guwor-ayanbem-emerge-speakers-of-delta-criver-assemblies/ |access-date=2023-09-21 |website=guardian.ng |language=en-US}}</ref> Mataimakin kakakin shine Arthur Akpovwovwo, wanda aka zaba tare da kakakin.<ref>{{Cite web |last=Grace |first=Ihesiulo |date=2023-06-14 |title=Delta Assembly: Guwor, Akpowowo emerge Speaker, Deputy Speaker |url=https://dailytimesng.com/delta-assembly-guwor-akpowowo-emerge-speaker-deputy-speaker/ |access-date=2023-09-21 |website=DAILY TIMES Nigeria |language=en-GB}}</ref> == Mambobin == [[Fayil:Delta_State_House_of_Assembly_1.jpg|thumb]] Majalisar Dokokin Jihar Delta ta kunshi wakilai 29 da aka zaba daga kowane mazabar {| class="wikitable" !Mazabar !Wakilan |- |[[Aniocha ta Arewa]] |Emeka Nwaobi |- |[[Aniocha ta Kudu]] |Ishaku Anwuzia |- |[[Bomadi]] |Oboro Preyor |- |[[Burutu|Burutu 1]] |Anthony Alapala |- |[[Burutu|Burutu 2]] |Pereotu Oloye |- |[[Ethiope ta Gabas|Gabashin Habasha]] |Arthur Akpowhowho (Mataimakin Kakakin) |- |[[Ethiope ta Yamma|Yammacin Habasha]] |[[Achoja Blessing|Albarka da Achoja]] |- |[[Ika ta Arewa maso Gabas|Ika Arewa maso Gabas]] |Marilyn Okowa-Daramola |- |[[Ika ta Kudu]] |Festus Okoh |- |[[Isoko ta Arewa]] |Bernard Odior |- |[[Isoko ta Kudu|Isoko ta Kudu 1]] |Bino Obowomano |- |[[Isoko ta Kudu|Isoko ta Kudu 2]] |Ferguson Onwo |- |[[Ndokwa ta Gabas|Ndokwa Gabas]] |Yarima Emeka Osamuta |- |[[Ndokwa ta Yamma|Ndokwa Yamma]] |Charles Ya tashi |- |[[Okpe]] |James Augoye |- |[[Oshimili ta Arewa]] |Frank Esenwah |- |[[Oshimili ta Kudu]] |Bridget Anyafulu |- |[[Patani]] |Emmanuel Sinebe |- |[[Sapele (Nijeriya)|Sapele]] |Perkins Umukoro |- |[[Udu (Nijeriya)|Udu]] |Collins Egbetamah |- |[[Ughelli ta Arewa|Ughelli Arewa 1]] |Mathew Omonade |- |[[Ughelli ta Arewa|Ughelli Arewa 2]] |Spencer Ohwofa |- |[[Ughelli ta Kudu]] |Festus Utuama |- |[[Ukwuani]] |Chukwudi Dafe |- |[[Uvwie]] |Edafe Emakpor |- |[[Warri ta Arewa|Warri Arewa]] |Fred Martins |- |[[Warri ta Kudu|Warri ta Kudu 1]] |Austin Uroye |- |[[Warri ta Kudu|Warri ta Kudu 2]] |Benson Obire |- |[[Warri ta Kudu maso Yamma|Warri Kudu maso Yamma]] |Emomotimi Guwor (Mai magana) |} == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Majalisar Dokokin Jihar Delta]] gadb9jhgke6zmh7akv8s964njg5vch4 657342 657337 2025-07-09T11:55:59Z Uncle Bash007 9891 657342 wikitext text/x-wiki [[Fayil:Delta_State_House_of_Assembly.jpg|thumb]] Majalisar Dokokin [[Delta (jiha)|Jihar Delta]] ita ce majalisar dokoki ta jihar Delta. Tana nan a hanyar Okpanam, a babban birnin jihar, [[Asaba (Najeriya)|Asaba]]. Majalisa a halin yanzu tana ƙarƙashin ikon [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]], wacce ta kasance jam'iyyar da ke mulki a jihar tun 1999. <ref>{{Cite web |last=Ologunagbe |first=Olamide |date=2023-03-20 |title=PDP's Oborevwori beats Omo-Agege, wins Delta governorship election |url=https://businessday.ng/news/article/pdps-oborevwori-beats-omo-agege-wins-delta-governorship-election/ |access-date=2023-09-21 |website=Businessday NG |language=en-US}}</ref> Akwai 'yan majalisu daban-daban guda takwas, tare da na farko da aka kaddamar a 1991 a lokacin gwamnatin Olorogun Felix Ibru, wanda daga baya ya ƙare a 1992. <ref>{{Cite web |last=Odu |first=Frederick |date=2019-06-09 |title=AN OVERVIEW OF THE DELTA STATE HOUSE OF ASSEMBLY |url=https://gallantreporters.com/2019/06/09/an-overview-of-the-delta-state-house-of-assembly/ |access-date=2023-09-21 |website=Gallant Reporters |language=en-US}}</ref> An kaddamar da 'yan majalisun na yanzu da na takwas a ranar 13 ga Yuni 2023, yayain da Emomotimi Guwor ya zama kakakin majalisa.<ref>{{Cite web |last=Omonigho |first=Matthew |date=2023-06-13 |title=Emomotimi Guwor emerges Speaker, Delta State House of Assembly |url=https://dailypost.ng/2023/06/13/emomotimi-guwor-emerges-speaker-delta-state-house-of-assembly/ |access-date=2023-09-21 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> == Jagoranci == Kakakin majalisa shine Rt Hon Emomotimi Guwor, wanda shine memba wanda ke wakiltar mazabar Warri ta Kudu maso Yamma.<ref>{{Cite web |date=14 June 2023 |title=Guwor, Ayanbem emerge speakers of Delta, C'River Assemblies |url=https://guardian.ng/news/guwor-ayanbem-emerge-speakers-of-delta-criver-assemblies/ |access-date=2023-09-21 |website=guardian.ng |language=en-US}}</ref> Mataimakin kakakin shine Arthur Akpovwovwo, wanda aka zaba tare da kakakin.<ref>{{Cite web |last=Grace |first=Ihesiulo |date=2023-06-14 |title=Delta Assembly: Guwor, Akpowowo emerge Speaker, Deputy Speaker |url=https://dailytimesng.com/delta-assembly-guwor-akpowowo-emerge-speaker-deputy-speaker/ |access-date=2023-09-21 |website=DAILY TIMES Nigeria |language=en-GB}}</ref> == Mambobin == [[Fayil:Delta_State_House_of_Assembly_1.jpg|thumb]] Majalisar Dokokin Jihar Delta ta kunshi wakilai 29 da aka zaba daga kowane mazabar {| class="wikitable" !Mazabar !Wakilan |- |[[Aniocha ta Arewa]] |Emeka Nwaobi |- |[[Aniocha ta Kudu]] |Ishaku Anwuzia |- |[[Bomadi]] |Oboro Preyor |- |[[Burutu|Burutu 1]] |Anthony Alapala |- |[[Burutu|Burutu 2]] |Pereotu Oloye |- |[[Ethiope ta Gabas|Gabashin Habasha]] |Arthur Akpowhowho (Mataimakin Kakakin) |- |[[Ethiope ta Yamma|Yammacin Habasha]] |[[Achoja Blessing|Albarka da Achoja]] |- |[[Ika ta Arewa maso Gabas|Ika Arewa maso Gabas]] |Marilyn Okowa-Daramola |- |[[Ika ta Kudu]] |Festus Okoh |- |[[Isoko ta Arewa]] |Bernard Odior |- |[[Isoko ta Kudu|Isoko ta Kudu 1]] |Bino Obowomano |- |[[Isoko ta Kudu|Isoko ta Kudu 2]] |Ferguson Onwo |- |[[Ndokwa ta Gabas|Ndokwa Gabas]] |Yarima Emeka Osamuta |- |[[Ndokwa ta Yamma|Ndokwa Yamma]] |Charles Ya tashi |- |[[Okpe]] |James Augoye |- |[[Oshimili ta Arewa]] |Frank Esenwah |- |[[Oshimili ta Kudu]] |Bridget Anyafulu |- |[[Patani]] |Emmanuel Sinebe |- |[[Sapele (Nijeriya)|Sapele]] |Perkins Umukoro |- |[[Udu (Nijeriya)|Udu]] |Collins Egbetamah |- |[[Ughelli ta Arewa|Ughelli Arewa 1]] |Mathew Omonade |- |[[Ughelli ta Arewa|Ughelli Arewa 2]] |Spencer Ohwofa |- |[[Ughelli ta Kudu]] |Festus Utuama |- |[[Ukwuani]] |Chukwudi Dafe |- |[[Uvwie]] |Edafe Emakpor |- |[[Warri ta Arewa|Warri Arewa]] |Fred Martins |- |[[Warri ta Kudu|Warri ta Kudu 1]] |Austin Uroye |- |[[Warri ta Kudu|Warri ta Kudu 2]] |Benson Obire |- |[[Warri ta Kudu maso Yamma|Warri Kudu maso Yamma]] |Emomotimi Guwor (Mai magana) |} == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Majalisar Dokokin Jihar Delta]] 9vbfqnia51mvdln05kddk00muei20ua 657343 657342 2025-07-09T11:56:17Z Uncle Bash007 9891 657343 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Fayil:Delta_State_House_of_Assembly.jpg|thumb]] Majalisar Dokokin [[Delta (jiha)|Jihar Delta]] ita ce majalisar dokoki ta jihar Delta. Tana nan a hanyar Okpanam, a babban birnin jihar, [[Asaba (Najeriya)|Asaba]]. Majalisa a halin yanzu tana ƙarƙashin ikon [[Peoples Democratic Party|Jam'iyyar Demokradiyya ta Jama'a]], wacce ta kasance jam'iyyar da ke mulki a jihar tun 1999. <ref>{{Cite web |last=Ologunagbe |first=Olamide |date=2023-03-20 |title=PDP's Oborevwori beats Omo-Agege, wins Delta governorship election |url=https://businessday.ng/news/article/pdps-oborevwori-beats-omo-agege-wins-delta-governorship-election/ |access-date=2023-09-21 |website=Businessday NG |language=en-US}}</ref> Akwai 'yan majalisu daban-daban guda takwas, tare da na farko da aka kaddamar a 1991 a lokacin gwamnatin Olorogun Felix Ibru, wanda daga baya ya ƙare a 1992. <ref>{{Cite web |last=Odu |first=Frederick |date=2019-06-09 |title=AN OVERVIEW OF THE DELTA STATE HOUSE OF ASSEMBLY |url=https://gallantreporters.com/2019/06/09/an-overview-of-the-delta-state-house-of-assembly/ |access-date=2023-09-21 |website=Gallant Reporters |language=en-US}}</ref> An kaddamar da 'yan majalisun na yanzu da na takwas a ranar 13 ga Yuni 2023, yayain da Emomotimi Guwor ya zama kakakin majalisa.<ref>{{Cite web |last=Omonigho |first=Matthew |date=2023-06-13 |title=Emomotimi Guwor emerges Speaker, Delta State House of Assembly |url=https://dailypost.ng/2023/06/13/emomotimi-guwor-emerges-speaker-delta-state-house-of-assembly/ |access-date=2023-09-21 |website=Daily Post Nigeria |language=en-US}}</ref> == Jagoranci == Kakakin majalisa shine Rt Hon Emomotimi Guwor, wanda shine memba wanda ke wakiltar mazabar Warri ta Kudu maso Yamma.<ref>{{Cite web |date=14 June 2023 |title=Guwor, Ayanbem emerge speakers of Delta, C'River Assemblies |url=https://guardian.ng/news/guwor-ayanbem-emerge-speakers-of-delta-criver-assemblies/ |access-date=2023-09-21 |website=guardian.ng |language=en-US}}</ref> Mataimakin kakakin shine Arthur Akpovwovwo, wanda aka zaba tare da kakakin.<ref>{{Cite web |last=Grace |first=Ihesiulo |date=2023-06-14 |title=Delta Assembly: Guwor, Akpowowo emerge Speaker, Deputy Speaker |url=https://dailytimesng.com/delta-assembly-guwor-akpowowo-emerge-speaker-deputy-speaker/ |access-date=2023-09-21 |website=DAILY TIMES Nigeria |language=en-GB}}</ref> == Mambobin == [[Fayil:Delta_State_House_of_Assembly_1.jpg|thumb]] Majalisar Dokokin Jihar Delta ta kunshi wakilai 29 da aka zaba daga kowane mazabar {| class="wikitable" !Mazabar !Wakilan |- |[[Aniocha ta Arewa]] |Emeka Nwaobi |- |[[Aniocha ta Kudu]] |Ishaku Anwuzia |- |[[Bomadi]] |Oboro Preyor |- |[[Burutu|Burutu 1]] |Anthony Alapala |- |[[Burutu|Burutu 2]] |Pereotu Oloye |- |[[Ethiope ta Gabas|Gabashin Habasha]] |Arthur Akpowhowho (Mataimakin Kakakin) |- |[[Ethiope ta Yamma|Yammacin Habasha]] |[[Achoja Blessing|Albarka da Achoja]] |- |[[Ika ta Arewa maso Gabas|Ika Arewa maso Gabas]] |Marilyn Okowa-Daramola |- |[[Ika ta Kudu]] |Festus Okoh |- |[[Isoko ta Arewa]] |Bernard Odior |- |[[Isoko ta Kudu|Isoko ta Kudu 1]] |Bino Obowomano |- |[[Isoko ta Kudu|Isoko ta Kudu 2]] |Ferguson Onwo |- |[[Ndokwa ta Gabas|Ndokwa Gabas]] |Yarima Emeka Osamuta |- |[[Ndokwa ta Yamma|Ndokwa Yamma]] |Charles Ya tashi |- |[[Okpe]] |James Augoye |- |[[Oshimili ta Arewa]] |Frank Esenwah |- |[[Oshimili ta Kudu]] |Bridget Anyafulu |- |[[Patani]] |Emmanuel Sinebe |- |[[Sapele (Nijeriya)|Sapele]] |Perkins Umukoro |- |[[Udu (Nijeriya)|Udu]] |Collins Egbetamah |- |[[Ughelli ta Arewa|Ughelli Arewa 1]] |Mathew Omonade |- |[[Ughelli ta Arewa|Ughelli Arewa 2]] |Spencer Ohwofa |- |[[Ughelli ta Kudu]] |Festus Utuama |- |[[Ukwuani]] |Chukwudi Dafe |- |[[Uvwie]] |Edafe Emakpor |- |[[Warri ta Arewa|Warri Arewa]] |Fred Martins |- |[[Warri ta Kudu|Warri ta Kudu 1]] |Austin Uroye |- |[[Warri ta Kudu|Warri ta Kudu 2]] |Benson Obire |- |[[Warri ta Kudu maso Yamma|Warri Kudu maso Yamma]] |Emomotimi Guwor (Mai magana) |} == Bayanan da aka ambata == {{Reflist}} [[Rukuni:Majalisar Dokokin Jihar Delta]] ldh8bl03snvi7aad3oarfk73p1r8rsl