Wikipedia iswiki https://is.wikipedia.org/wiki/Fors%C3%AD%C3%B0a MediaWiki 1.45.0-wmf.4 first-letter Miðill Kerfissíða Spjall Notandi Notandaspjall Wikipedia Wikipediaspjall Mynd Myndaspjall Melding Meldingarspjall Snið Sniðaspjall Hjálp Hjálparspjall Flokkur Flokkaspjall Gátt Gáttaspjall TimedText TimedText talk Module Module talk 0 899 1920345 1915434 2025-06-14T20:23:06Z Leikstjórinn 74989 /* 2020 — 2029 */ 1920345 wikitext text/x-wiki {{Kvikmyndagerð á Íslandi}} Eftirfarandi er '''listi yfir íslenskar kvikmyndir'''. Taldar eru upp þær kvikmyndir sem höfðu aðalframleiðslu á [[Ísland]]i og eru ekki styttri en 45 mínútur. Þannig er ''[[Í skóm drekans]]'' ekki á þessum lista því hún er [[heimildarmynd]], hins vegar er hún á [[Listi yfir íslenskar heimildarmyndir|listanum yfir íslenskar heimildarmyndir]]. Einnig er ''[[Litla lirfan ljóta]]'' ekki á listanum því hún er aðeins 28 mínútur og telst því stuttmynd, hana má hins vegar finna á [[Listi yfir íslenskar stuttmyndir|listanum yfir íslenskar stuttmyndir]]. Ýmsar aðrar myndir gætu ef til vill talist íslenskar vegna tengsla þeirra við Ísland, til dæmis er kvikmyndin ''[[Hadda Padda]]'' stundum kölluð fyrsta íslenska kvikmyndin, en hún er ekki á þessum lista því hún er strangt til tekin framleidd í [[Danmörk|Danmörku]] þótt að hún hafi verið tekin upp á Íslandi og margir Íslendingar unnið við hana, sú mynd er á listanum yfir [[kvikmyndir tengdar Íslandi]]. ''[[Silný kafe]]'' er einnig á þeim lista því hún var meðframleidd af Íslendingum og var leikstýrt af Íslendingi. == 1949 — 1979 == {{Kvikmyndalisti | titill = [[Milli fjalls og fjöru (kvikmynd)|Milli fjalls og fjöru]] | mynd = Milli_fjalls_og_fj%C3%B6ru-Loftur_Gu%C3%B0mundsson.jpg | frumsýnd = [[14. janúar|14. jan]] [[1949]] | leikstjóri = [[Loftur Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0488160/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4008 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = efst }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Síðasti bærinn í dalnum (kvikmynd)|Síðasti bærinn í dalnum]] | mynd = S%C3%AD%C3%B0asti_b%C3%A6rinn_%C3%AD_dalnum-%C3%93skar_G%C3%ADslason.jpg | frumsýnd = [[11. mars|11. mar]] [[1950]] | leikstjóri = [[Óskar Gíslason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0488208/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4051 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Reykjavíkurævintýri Bakkabræðra (kvikmynd)|Reykjavíkurævintýri Bakkabræðra]] | mynd = Bakkabraedur_plakat.jpg | frumsýnd = [[19. október|19. okt]] [[1951]] | leikstjóri = [[Óskar Gíslason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0488189/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4055 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Niðursetningurinn (kvikmynd)|Niðursetningurinn]] | mynd = | frumsýnd = [[3. nóvember|3. nóv]] [[1951]] | leikstjóri = [[Loftur Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0488171/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4054 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Nýtt hlutverk (kvikmynd)|Nýtt hlutverk]] | mynd = N%C3%BDtt_hlutverk-%C3%93skar_G%C3%ADslason.jpg | frumsýnd = [[19. apríl|19. apr]] [[1954]] | leikstjóri = [[Óskar Gíslason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0488173/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4053 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Gilitrutt (kvikmynd)|Gilitrutt]] | mynd = | frumsýnd = [[24. febrúar|24. feb]] [[1957]] | leikstjóri = [[Ásgeir Long]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0488123/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4052 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[79 af stöðinni (kvikmynd)|79 af stöðinni]] | mynd = 79 af stodinni vhs.jpg | frumsýnd = [[12. október|12. okt]] [[1962]] | leikstjóri = [[Erik Balling]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0134894/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3915 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Morðsaga (kvikmynd)|Morðsaga]] | mynd = Mordsaga VHS.jpg | frumsýnd = [[12. mars|12. mar]] [[1977]] | leikstjóri = [[Reynir Oddsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0447672/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3916 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = neðst }} == 1980 — 1989 == {{Kvikmyndalisti | titill = [[Land og synir (kvikmynd)|Land og synir]] | mynd = Synir mbl.jpg | frumsýnd = [[25. janúar|25. jan]] [[1980]] | leikstjóri = [[Ágúst Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0203639/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3914 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = efst }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Veiðiferðin (kvikmynd)|Veiðiferðin]] | mynd = Veidiferdinmbl.jpg | frumsýnd = [[8. mars|8. mar]] [[1980]] | leikstjóri = [[Andrés Indriðason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0490237/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3913 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Óðal feðranna (kvikmynd)|Óðal feðranna]] | mynd = Odal fedranna veggspjald.jpg | frumsýnd = [[21. júní|21. jún]] [[1980]] | leikstjóri = [[Hrafn Gunnlaugsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0082836/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=949 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Punktur punktur komma strik (kvikmynd)|Punktur punktur komma strik]] | mynd = Punktur punktur komma strik plagat.jpg | frumsýnd = [[15. mars|15. mar]] [[1981]] | leikstjóri = [[Þorsteinn Jónsson (leikstjóri)|Þorsteinn Jónsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0081389/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=950 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Útlaginn (kvikmynd)|Útlaginn]] | mynd = Utlaginn plagat.JPG | frumsýnd = [[31. október|31. okt]] [[1981]] | leikstjóri = [[Ágúst Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0083267/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=952 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Jón Oddur og Jón Bjarni (kvikmynd)|Jón Oddur og Jón Bjarni]] | mynd = Jon oddur og jon bjarni dvd.jpg | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[1981]] | leikstjóri = [[Þráinn Bertelsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0177874/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3912 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Með allt á hreinu (kvikmynd)|Með allt á hreinu]] | mynd = Med allt a hreinu vhs.jpg | frumsýnd = [[18. desember|18. des]] [[1982]] | leikstjóri = [[Ágúst Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0177924/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2978 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Sóley (kvikmynd)|Sóley]] | mynd = | frumsýnd = [[17. apríl|17. apr]] [[1982]] | leikstjóri = [[Róska]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt1019971/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3911 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Okkar á milli (kvikmynd)|Okkar á milli]] | mynd = Okkar a milli VHS.jpg | frumsýnd = [[14. ágúst|14. ágú]] [[1982]] | leikstjóri = [[Hrafn Gunnlaugsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0260100/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3859 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Húsið (kvikmynd)|Húsið]] | mynd = Husid VHS.jpg | frumsýnd = [[12. mars|12. mar]] [[1983]] | leikstjóri = [[Egill Eðvarðsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0179224/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3910 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Á hjara veraldar (kvikmynd)|Á hjara veraldar]] | mynd = A hjara veraldar plagat.jpg | frumsýnd = [[3. apríl|3. apr]] [[1983]] | leikstjóri = [[Kristín Jóhannesdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0131553/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3909 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Nýtt líf (kvikmynd)|Nýtt líf]] | mynd = Nytt lif dvd.jpg | frumsýnd = [[30. september|30. sep]] [[1983]] | leikstjóri = [[Þráinn Bertelsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0238467/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2897 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Skilaboð til Söndru (kvikmynd)|Skilaboð til Söndru]] | frumsýnd = [[17. desember|17. des]] [[1983]] | leikstjóri = [[Kristín Pálsdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0466485/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3908 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Hrafninn flýgur (kvikmynd)|Hrafninn flýgur]] | mynd = Hrafninn flygur plagat.jpg | frumsýnd = [[5. febrúar|5. feb]] [[1984]] | leikstjóri = [[Hrafn Gunnlaugsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0087432/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=942 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Atómstöðin (kvikmynd)|Atómstöðin]] | mynd = Atomstodin_plagat.jpg | frumsýnd = [[3. mars|3. mar]] [[1984]] | leikstjóri = [[Þorsteinn Jónsson (leikstjóri)|Þorsteinn Jónsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0086917/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=931 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Dalalíf (kvikmynd)|Dalalíf]] | mynd = | frumsýnd = [[Október|okt]] [[1984]] | leikstjóri = [[Þráinn Bertelsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0177677/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=936 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Gullsandur (kvikmynd)|Gullsandur]] | mynd = | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[1984]] | leikstjóri = [[Ágúst Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0203535/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3907 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Hvítir mávar (kvikmynd)|Hvítir mávar]] | frumsýnd = [[16. mars|16. mar]] [[1985]] | leikstjóri = [[Jakob Frímann Magnússon|Jakob F. Magnússon]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0329213/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3906 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Skammdegi (kvikmynd)|Skammdegi]] | frumsýnd = [[6. apríl|6. apr]] [[1985]] | leikstjóri = [[Þráinn Bertelsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0241956/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3860 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Löggulíf (kvikmynd)|Löggulíf]] | mynd = | frumsýnd = [[21. desember|21. des]] [[1985]] | leikstjóri = [[Þráinn Bertelsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0241696/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3896 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Eins og skepnan deyr (kvikmynd)|Eins og skepnan deyr]] | mynd = Eins og skepnan deyr plagat.jpg | frumsýnd = [[22. mars|22. mar]] [[1986]] | leikstjóri = [[Hilmar Oddsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0269185/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3905 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Stella í orlofi (kvikmynd)|Stella í orlofi]] | mynd = Stella i orlofi VHS.jpg | frumsýnd = [[18. október|18. okt]] [[1986]] | leikstjóri = [[Þórhildur Þorleifsdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0369000/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3904 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Skytturnar (kvikmynd)|Skytturnar]] | frumsýnd = [[14. febrúar|14. feb]] [[1987]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0093985/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=957 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Foxtrot (kvikmynd)|Foxtrot]] | mynd = | frumsýnd = [[26. ágúst|26. ágú]] [[1988]] | leikstjóri = [[Jón Tryggvason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0095172/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=941 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Í skugga hrafnsins (kvikmynd)|Í skugga hrafnsins]] | mynd = I skugga hrafnsins veggspjald.jpg | frumsýnd = [[23. október|23. okt]] [[1988]] | leikstjóri = [[Hrafn Gunnlaugsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0095346/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=943 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Kristnihald undir Jökli (kvikmynd)|Kristnihald undir Jökli]] | frumsýnd = [[25. febrúar|25. feb]] [[1989]] | leikstjóri = [[Guðný Halldórsdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0137891/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=948 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Magnús (kvikmynd)|Magnús]] | frumsýnd = [[11. ágúst|11. ágú]] [[1989]] | leikstjóri = [[Þráinn Bertelsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0097809/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=946 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = neðst }} == 1990 — 1999 == {{Kvikmyndalisti | titill = [[Pappírspési (kvikmynd)|Pappírspési]] | mynd = Pappirspesi plagat.jpg | frumsýnd = [[1. september|1. sep]] [[1990]] | leikstjóri = [[Ari Kristinsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0102628/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4149 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = efst }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ryð (kvikmynd)|Ryð]] | mynd = Ryd1mbl.jpg | frumsýnd = [[28. desember|28. des]] [[1990]] | leikstjóri = [[Lárus Ýmir Óskarsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0102823/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3903 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Börn náttúrunnar (kvikmynd)|Börn náttúrunnar]] | mynd = Born natturunnar plagat.jpg | frumsýnd = [[31. júlí|31. júl]] [[1991]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0101526/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=934 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ingaló (kvikmynd)|Ingaló]] | frumsýnd = [[8. febrúar|8. feb]] [[1992]] | leikstjóri = [[Ásdís Thoroddsen]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0102121/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=944 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ævintýri á Norðurslóðum (kvikmynd)|Ævintýri á norðurslóðum]] | mynd = Aevintyrians.jpg | frumsýnd = [[4. apríl|4. apr]] [[1992]] | leikstjóri = [[Marius Olsen]] <br>[[Katrin Ottarsdóttir]] <br>[[Kristín Pálsdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0236955/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3902 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Veggfóður (kvikmynd)|Veggfóður]] | frumsýnd = [[6. ágúst|6. ágú]] [[1992]] | leikstjóri = [[Júlíus Kemp]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0108478/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=953 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Svo á jörðu sem á himni (kvikmynd)|Svo á jörðu sem á himni]] | mynd = Semajordu.jpg | frumsýnd = [[29. ágúst|29. ágú]] [[1992]] | leikstjóri = [[Kristín Jóhannesdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0105504/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=960 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Sódóma Reykjavík (kvikmynd)|Sódóma Reykjavík]] | mynd = Sodoma reykjavik vhs.jpg | frumsýnd = [[8. október|8. okt]] [[1992]] | leikstjóri = [[Óskar Jónasson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0108176/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id= Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Karlakórinn Hekla (kvikmynd)|Karlakórinn Hekla]] | mynd = | frumsýnd = [[19. desember|19. des]] [[1992]] | leikstjóri = [[Guðný Halldórsdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0107307/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=945 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Stuttur Frakki (kvikmynd)|Stuttur Frakki]] | frumsýnd = [[6. apríl|6. apr]] [[1993]] | leikstjóri = [[Gísli Snær Erlingsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0178045/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3901 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Hin helgu vé (kvikmynd)|Hin helgu vé]] | mynd = Hinhelguve.jpg | frumsýnd = [[29. október|29. okt]] [[1993]] | leikstjóri = [[Hrafn Gunnlaugsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0107100/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3900 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Bíódagar (kvikmynd)|Bíódagar]] | mynd = Biodagar plakat.jpg | frumsýnd = [[30. júní|30. jún]] [[1994]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0109273/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=933 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Skýjahöllin (kvikmynd)|Skýjahöllin]] | mynd = Skyjahollin plagat.jpg | frumsýnd = [[29. september|29. sep]] [[1994]] | leikstjóri = [[Þorsteinn Jónsson (leikstjóri)|Þorsteinn Jónsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0111213/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=956 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Á köldum klaka (kvikmynd)|Á köldum klaka]] | mynd = Cold fever veggspjald.jpg | frumsýnd = [[10. febrúar|10. feb]] [[1995]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt0109028/ IMDb]<br>[http://www.kvikmyndir.is/KvikmyndirMovie/entry/movieid/955 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Einkalíf (kvikmynd)|Einkalíf]] | mynd = | frumsýnd = [[9. ágúst|9. ágú]] [[1995]] | leikstjóri = [[Þráinn Bertelsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0129900/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=939 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Tár úr steini (kvikmynd)|Tár úr steini]] | mynd = | frumsýnd = [[15. september|15. sep]] [[1995]] | leikstjóri = [[Hilmar Oddsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0117868/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=951 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Nei er ekkert svar (kvikmynd)|Nei er ekkert svar]] | frumsýnd = [[6. október|6. okt]] [[1995]] | leikstjóri = [[Jón Tryggvason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0165401/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=947 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Benjamín Dúfa (kvikmynd)|Benjamín Dúfa]] | mynd = Benjamin dufa plagat.jpg | frumsýnd = [[11. nóvember|11. nóv]] [[1995]] | leikstjóri = [[Gísli Snær Erlingsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0115655/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=932 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Agnes (kvikmynd)|Agnes]] | mynd = | frumsýnd = [[23. desember|23. des]] [[1995]] | leikstjóri = [[Egill Eðvarðsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0137344/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=928 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Draumadísir (kvikmynd)|Draumadísir]] | mynd = | frumsýnd = [[21. mars|21. mar]] [[1996]] | leikstjóri = [[Ásdís Thoroddsen]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0117954/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=938 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Djöflaeyjan (kvikmynd)|Djöflaeyjan]] | mynd = | frumsýnd = [[3. október|3. okt]] [[1996]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0116116/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=937 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Blossi/810551 (kvikmynd)|Blossi/810551]] | mynd = | frumsýnd = [[14. ágúst|14. ágú]] [[1997]] | leikstjóri = [[Júlíus Kemp]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0132889/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3899 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Perlur og svín (kvikmynd)|Perlur og svín]] | mynd = Perlur og svin vhs.jpg | frumsýnd = [[10. október|10. okt]] [[1997]] | leikstjóri = [[Óskar Jónasson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0163147/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=60 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Stikkfrí (kvikmynd)|Stikkfrí]] | frumsýnd = [[Desember|des]] [[1997]] | leikstjóri = [[Ari Kristinsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0170624/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=959 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Sporlaust (kvikmynd)|Sporlaust]] | mynd = Sporlaust skjaskot.png | frumsýnd = [[27. ágúst|27. ágú]] [[1998]] | leikstjóri = [[Hilmar Oddsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0173235/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=405 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Dansinn (kvikmynd)|Dansinn]] | mynd = | frumsýnd = [[25. september|25. sep]] [[1998]] | leikstjóri = [[Ágúst Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0168628/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=466 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[(Ó)eðli (kvikmynd)|(Ó)eðli]] | mynd = (o)edli vhs.jpg | frumsýnd = [[17. júlí|17. júl]] [[1999]] | leikstjóri = [[Haukur M. Hrafnsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0262191/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3898 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ungfrúin góða og húsið (kvikmynd)|Ungfrúin góða og húsið]] | mynd = Ungfruin goda og husid plagat.jpg | frumsýnd = [[8. október|8. okt]] [[1999]] | leikstjóri = [[Guðný Halldórsdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0173387/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id= Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Myrkrahöfðinginn (kvikmynd)|Myrkrahöfðinginn]] | mynd = | frumsýnd = [[26. nóvember|26. nóv]] [[1999]] | leikstjóri = [[Hrafn Gunnlaugsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0236524/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=1714 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = neðst }} == 2000 — 2009 == {{Kvikmyndalisti | titill = [[Englar alheimsins (kvikmynd)|Englar alheimsins]] | mynd = Englar alheimsins plagat.JPG | frumsýnd = [[1. janúar|1. jan]] [[2000]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0233651/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=1773 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = efst }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Fíaskó (kvikmynd)|Fíaskó]] | mynd = | frumsýnd = [[10. mars|10. mar]] [[2000]] | leikstjóri = [[Ragnar Bragason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0241467/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=1814 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[101 Reykjavík (kvikmynd)|101 Reykjavík]] | mynd = | frumsýnd = [[1. júní|1. jún]] [[2000]] | leikstjóri = [[Baltasar Kormákur]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0237993/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id= Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ikíngut (kvikmynd)|Ikíngut]] | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2000]] | leikstjóri = [[Gísli Snær Erlingsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0271003/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=1853 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Íslenski draumurinn (kvikmynd)|Íslenski draumurinn]] | mynd = | frumsýnd = [[8. september|8. sep]] [[2000]] | leikstjóri = [[Róbert I. Douglas]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0260594/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=1899 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Óskabörn þjóðarinnar (kvikmynd)|Óskabörn þjóðarinnar]] | mynd = | frumsýnd = [[24. nóvember|24. nóv]] [[2000]] | leikstjóri = [[Jóhann Sigmarsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0268776/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id= Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Í faðmi hafsins (kvikmynd)|Í faðmi hafsins]] | mynd = | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2001]] | leikstjóri = [[Lýður Árnason]] <br>[[Jóakim Reynisson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0316955/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=1948 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Regína! (kvikmynd)|Regína]] | frumsýnd = [[4. janúar|4. jan]] [[2001]] | leikstjóri = [[María Sigurðardóttir (leikkona)|María Sigurðardóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0340310/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2319 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Villiljós (kvikmynd)|Villiljós]] | mynd = Villiljos2.jpg | frumsýnd = [[19. janúar|19. jan]] [[2001]] | leikstjóri = [[Dagur Kári]]<br>[[Inga Lísa Middleton]]<br>[[Ragnar Bragason]]<br>[[Ásgrímur Sverrisson]]<br>[[Einar Thor]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0382366/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=1971 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Mávahlátur (kvikmynd)|Mávahlátur]] | frumsýnd = [[20. október|20. okt]] [[2001]] | leikstjóri = [[Ágúst Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0281176/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2240 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Gæsapartí (kvikmynd)|Gæsapartí]] | frumsýnd = [[23. nóvember|23. nóv]] [[2001]] | leikstjóri = [[Böðvar Bjarki Pétursson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0439596/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4150 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Stella í framboði (kvikmynd)|Stella í framboði]] | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2002]] | leikstjóri = [[Guðný Halldórsdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0477474/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2529 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Gemsar (kvikmynd)|Gemsar]] | frumsýnd = [[1. febrúar|1. feb]] [[2002]] | leikstjóri = [[Mikael Torfason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0309626/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2328 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Reykjavik Guesthouse (kvikmynd)|Reykjavik Guesthouse]] | frumsýnd = [[26. mars|26. mar]] [[2002]] | leikstjóri = [[Unnur Ösp Stefánsdóttir]] <br>[[Björn Thors]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0314577/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2380 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Maður eins og ég (kvikmynd)|Maður eins og ég]] | mynd = | frumsýnd = [[16. ágúst|16. ágú]] [[2002]] | leikstjóri = [[Róbert I. Douglas]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0323177/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2467 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Hafið (kvikmynd)|Hafið]] | mynd = | frumsýnd = [[13. september|13. sep]] [[2002]] | leikstjóri = [[Baltasar Kormákur]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0332381/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2414 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Fálkar (kvikmynd)|Fálkar]] | mynd = | frumsýnd = [[27. september|27. sep]] [[2002]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0317469/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id= Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Didda og dauði kötturinn (kvikmynd)|Didda og dauði kötturinn]] | frumsýnd = [[8. febrúar|8. feb]] [[2003]] | leikstjóri = [[Helgi Sverrisson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt1080011/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2420 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Nói albinói (kvikmynd)|Nói albinói]] | mynd = Noi albinoi plagat.jpg | frumsýnd = [[18. febrúar|18. feb]] [[2003]] | leikstjóri = [[Dagur Kári]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0351461/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2401 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[1 apríll (kvikmynd)|1 apríll]] | mynd = 1_aprill_VHS.jpg | frumsýnd = [[1. apríl|1. apr]] [[2003]] | leikstjóri = [[Haukur M. Hrafnsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0272626/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2410 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ussss (kvikmynd)|Ussss]] | frumsýnd = [[18. júlí|18. júl]] [[2003]] | leikstjóri = [[Eiríkur Leifsson]] | tenglar = [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2698 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Opinberun Hannesar (kvikmynd)|Opinberun Hannesar]] | mynd = Opinberun hannesar stills.jpg | frumsýnd = [[1. janúar|1. jan]] [[2004]] | leikstjóri = [[Hrafn Gunnlaugsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0399454/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2769 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Kaldaljós (kvikmynd)|Kaldaljós]] | mynd = | frumsýnd = [[1. janúar|1. jan]] [[2004]] | leikstjóri = [[Hilmar Oddsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0396537/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2768 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Konunglegt bros (kvikmynd)|Konunglegt bros]] | mynd = | frumsýnd = [[19. júní|19. jún]] [[2004]] | leikstjóri = [[Gunnar B. Guðmundsson]] | tenglar = [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4152 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Dís (kvikmynd)|Dís]] | mynd = | frumsýnd = [[3. september|3. sep]] [[2004]] | leikstjóri = [[Silja Hauksdóttir]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0441002/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2919 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Næsland (kvikmynd)|Næsland]] | mynd = | frumsýnd = [[1. október|1. okt]] [[2004]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0387441/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2970 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Í takt við tímann (kvikmynd)|Í takt við tímann]] | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2004]] | leikstjóri = [[Ágúst Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0441913/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=2977 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Strákarnir okkar (kvikmynd)|Strákarnir okkar]] | frumsýnd = [[2. september|2. sep]] [[2005]] | leikstjóri = [[Róbert I. Douglas]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0427906/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3124 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Africa United (kvikmynd)|Africa United]] | mynd = Africa united veggspjald.jpg | frumsýnd = [[21. október|21. okt]] [[2005]] | leikstjóri = [[Ólafur Jóhannesson (kvikmyndagerðamaður)|Ólafur Jóhannesson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0470671/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3144 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Skroppið til himna (kvikmynd)|Skroppið til himna]] | mynd = Little trip to heaven plagat.jpg | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2005]] | leikstjóri = [[Baltasar Kormákur]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0420740/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3191 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Bjólfskviða (kvikmynd 2005)|Bjólfskviða]] | frumsýnd = [[31. ágúst|31. ágú]] [[2006]] | leikstjóri = [[Sturla Gunnarsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0402057/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3373 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Blóðbönd (kvikmynd)|Blóðbönd]] | frumsýnd = [[24. febrúar|24. feb]] [[2006]] | leikstjóri = [[Árni Ólafur Ásgeirsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0805324/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3230 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Börn (kvikmynd)|Börn]] | frumsýnd = [[9. september|9. sep]] [[2006]] | leikstjóri = [[Ragnar Bragason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0872094/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3388 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Mýrin (kvikmynd)|Mýrin]] | mynd = Myrin plagat.jpg | frumsýnd = [[20. október|20. okt]] [[2006]] | leikstjóri = [[Baltasar Kormákur]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0805576/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3404 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Köld slóð (kvikmynd)|Köld slóð]] | mynd = | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2006]] | leikstjóri = [[Björn Br. Björnsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0484360/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3442 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Foreldrar (kvikmynd)|Foreldrar]] | frumsýnd = [[19. janúar|19. jan]] [[2007]] | leikstjóri = [[Ragnar Bragason]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0997062/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3478 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Astrópía (kvikmynd)|Astrópía]] | mynd = Astropia veggspjald.jpg | frumsýnd = [[22. ágúst|22. ágú]] [[2007]] | leikstjóri = [[Gunnar B. Guðmundsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0840046/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3586 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Veðramót]] | mynd = Veðramót plakat.jpg | frumsýnd = [[7. september| 7. sep]] [[2007]] | leikstjóri = [[Guðný Halldórsdóttir]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1113833/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3815 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Queen Raquela (kvikmynd)|Queen Raquela]] | frumsýnd = [[1. október|1. okt]] [[2007]] | leikstjóri = [[Ólafur Jóhannesson (kvikmyndagerðamaður)|Ólafur Jóhannesson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt0814005/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3460 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Duggholufólkið]] | mynd = Duggholu_poster.jpg | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2007]] | leikstjóri = [[Ari Kristinsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt1135925/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3854 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Brúðguminn]] | mynd = Brudguminn.jpg | frumsýnd = [[18. janúar|18. jan]] [[2008]] | leikstjóri = [[Baltasar Kormákur]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1114712/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3886 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Heiðin]] | mynd = heidin.jpg | frumsýnd = [[14. mars|14. mar]] [[2008]] | leikstjóri = [[Einar Þór Gunnlaugsson]] | tenglar = [http://imdb.com/title/tt1081991/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3871 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Stóra planið]] | mynd = Stóra planið plakat.jpg | frumsýnd = [[28. mars|28. mar]] [[2008]] | leikstjóri = [[Ólafur Jóhannesson (kvikmyndagerðarmaður)|Ólafur Jóhannesson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt0880458/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3850 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Skrapp út]] | mynd = skrapput.jpg | frumsýnd = [[8. ágúst|8. ágú]] [[2008]] | leikstjóri = [[Sólveig Anspach]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1064928/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3935 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Sveitabrúðkaup]] | mynd = Sveitabrudkaup.jpg | frumsýnd = [[29. ágúst|29. ágú]] [[2008]] | leikstjóri = [[Valdís Óskarsdóttir]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1039891/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3861 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Reykjavík - Rotterdam]] | mynd = RVK-Rotterdam klisja1.jpg | frumsýnd = [[3. október|3. okt]] [[2008]] | leikstjóri = [[Óskar Jónasson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1233576/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3934 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Skoppa og Skrítla í bíó]] | mynd = skoppaskritlabio.jpg | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2008]] | leikstjóri = Þórhallur Sigurðsson | tenglar = [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4531 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Reykjavik Whale Watching Massacre]] | mynd = RWWM teaser.jpg | frumsýnd = [[2. september|2. sep]] [[2009]] | leikstjóri = [[Júlíus Kemp]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1075749/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=3933 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Algjör Sveppi og leitin að Villa]] | mynd = algjorsveppi.jpg | frumsýnd = [[25. september|25. sep]] [[2009]] | leikstjóri = [[Bragi Þór Hinriksson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1550530/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5341 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Jóhannes (kvikmynd)|Jóhannes]] | mynd = Johannes_poster-A4.jpg | frumsýnd = [[16. október|16. okt]] [[2009]] | leikstjóri = [[Þorsteinn Gunnar Bjarnason]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1499240/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5382 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Desember (kvikmynd)|Desember]] | mynd = desembermynd.jpg | frumsýnd = [[6. nóvember|6. nóv]] [[2009]] | leikstjóri = [[Hilmar Oddsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1600747/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4192 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Bjarnfreðarson]] | mynd = bjarnfredarson.jpg | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2009]] | leikstjóri = [[Ragnar Bragason]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1534397/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5338 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = neðst }} == 2010 — 2019 == {{Kvikmyndalisti | titill = [[Mamma Gógó]] | mynd = MammaGogoPlakat.jpg | frumsýnd = [[1. janúar|1. jan]] [[2010]] | leikstjóri = [[Friðrik Þór Friðriksson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1438466/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4018 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = efst }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Kóngavegur]] | mynd = kongavegurplakat.jpg | frumsýnd = [[23. mars|23. mar]] [[2010]] | leikstjóri = [[Valdís Óskarsdóttir]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1524553/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5484 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Boðberi]] | mynd = bodberiplakat.jpg | frumsýnd = [[7. júlí|7. júl]] [[2010]] | leikstjóri = [[Hjálmar Einarsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1447494/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5744 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Algjör Sveppi og dularfulla hótelherbergið]] | mynd = algjorsveppihotelherbergi.jpg | frumsýnd = [[10. september|10. sep]] [[2010]] | leikstjóri = [[Bragi Þór Hinriksson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1773270/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5554 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Sumarlandið]] | mynd = sumarlandid.jpg | frumsýnd = [[17. september|17. sep]] [[2010]] | leikstjóri = [[Grímur Hákonarson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1730140/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4189 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Brim (kvikmynd)|Brim]] | mynd = brimkvikmynd.jpg | frumsýnd = [[1. október|1. okt]] [[2010]] | leikstjóri = [[Árni Ólafur Ásgeirsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1282135/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4187 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Órói]] | mynd = oroi.jpg | frumsýnd = [[15. október|15. okt]] [[2010]] | leikstjóri = [[Baldvin Z]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1634524/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5630 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Gauragangur]] | mynd = gauragangur.jpg | frumsýnd = [[26. desember|26. des]] [[2010]] | leikstjóri = [[Gunnar B. Guðmundsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1792566/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=6188 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Rokland]] | mynd = rokland.jpg | frumsýnd = [[14. janúar|14. jan]] [[2011]] | leikstjóri = [[Marteinn Þórsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1384929/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4190 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Okkar eigin Osló]] | mynd = okkareiginoslo.jpg | frumsýnd = [[4. mars|4. mar]] [[2011]] | leikstjóri = [[Reynir Lyngdal]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1930425/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=6938 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Kurteist fólk]] | mynd = kurteistfolk.jpg | frumsýnd = [[1. apríl|1. apr]] [[2011]] | leikstjóri = [[Ólafur Jóhannesson (kvikmyndagerðarmaður)|Ólafur Jóhannesson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1479688/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5469 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Glæpur og samviska]] | mynd = | frumsýnd = [[25. mars|25. mar]] [[2011]] | leikstjóri = [[Ásgeir Hvítaskáld]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1982690/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=7032 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Á annan veg]] | mynd = aannanveg.jpg | frumsýnd = [[2. september|2 sep]] [[2011]] | leikstjóri = [[Hafsteinn Gunnar Sigurðsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2009643/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=7373 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Algjör Sveppi og töfraskápurinn]] | mynd = algjorsveppi3.jpg | frumsýnd = [[9. september|9. sep]] 2011 | leikstjóri = [[Bragi Hinriksson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2068997/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=7268 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[L7: Hrafnar, Sóleyjar & Myrra]] | mynd = l7hrafnar.png | frumsýnd = [[30. september|30. sep]] [[2011]] | leikstjóri = [[Helgi Sverrisson]] og [[Eyrún Ósk Jónsdóttir]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1808237/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=6534 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Eldfjall (kvikmynd)|Eldfjall]] | mynd = eldfjallplakat.jpg | frumsýnd = [[30. september|30. sep]] [[2011]] | leikstjóri = [[Rúnar Rúnarsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1695831/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=7192 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Hetjur Valhallar - Þór]] | mynd = hetjurvalhallar.jpg | frumsýnd = [[14. október|14. okt]] [[2011]] | leikstjóri = [[Óskar Jónasson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1241721/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=4719 Kvikmyndir.is] | söguþráður = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Borgríki (kvikmynd)|Borgríki]] | mynd = borgrikiplakat.jpg | frumsýnd = [[14. október|14. okt]] [[2011]] | leikstjóri = [[Ólafur Jóhannesson (kvikmyndagerðarmaður)|Ólafur Jóhannesson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1687856/ IMDb]<br>[https://kvikmyndir.is/mynd/?id=5745 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Svartur á leik]] | mynd = svarturaleikplakat.jpg | frumsýnd = [[2. mars|2. mar]] [[2012]] | leikstjóri = [[Óskar Þór Axelsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1860181/ IMDb]<br>[http://www.kvikmyndir.is/mynd/?id=7448 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Slay Masters]] | mynd = slaymastersplakat.jpg | frumsýnd = [[6. apríl|6. apr]] [[2012]] | leikstjóri = [[Snævar Sölvi Sölvason]] | tenglar = [http://kvikmyndir.is/mynd/?id=7968 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ávaxtakarfan (kvikmynd)|Ávaxtakarfan]] | mynd = | frumsýnd = [[1. september|1. sep]] [[2012]] | leikstjóri = [[Sævar Guðmundsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt4643086/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8010 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Frost (kvikmynd)|Frost]] | mynd = frostplakat.jpg | frumsýnd = [[7. september|7. sep]] [[2012]] | leikstjóri = [[Reynir Lyngdal]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2181953/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8055 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Djúpið (kvikmynd)|Djúpið]] | mynd = djupidplakat.jpg | frumsýnd = [[21. september|21. sep]] [[2012]] | leikstjóri = [[Baltasar Kormákur]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1764275/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=7382 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[XL (kvikmynd)|XL]] | mynd = | frumsýnd = [[18. janúar|18. jan]] [[2013]] | leikstjóri = [[Marteinn Þórsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2359473/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8057 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Þetta reddast]] | mynd = | frumsýnd = [[1. mars|1. mar]] [[2013]] | leikstjóri = [[Börkur Gunnarsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt1754953/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=6336 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ófeigur gengur aftur]] | mynd = | frumsýnd = [[27. mars|27. mar]] [[2013]] | leikstjóri = [[Ágúst Guðmundsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2614794/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8214 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Falskur fugl]] | mynd = | frumsýnd = [[19. apríl|19. apr]] [[2013]] | leikstjóri = [[Þór Ómar Jónsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2308673/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=7886 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Hross í oss]] | mynd = | frumsýnd = [[30. ágúst|30. ágú]] [[2013]] | leikstjóri = [[Benedikt Erlingsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt3074732/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8676 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Málmhaus]] | mynd = | frumsýnd = [[11. október|11. okt]] [[2013]] | leikstjóri = [[Ragnar Bragason]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2374902/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8215 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Lífsleikni Gillz]] | mynd = | frumsýnd = [[7. febrúar|7. feb]] [[2014]] | leikstjóri = [[Hannes Þór Halldórsson]] | tenglar = [https://vimeo.com/114828259 Vimeo] }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Harry & Heimir: Morð eru til alls fyrst]] | mynd = | frumsýnd = [[11. apríl|11. apr]] [[2014]] | leikstjóri = [[Bragi Þór Hinriksson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt3505804/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8704 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Vonarstræti (kvikmynd)|Vonarstræti]] | mynd = | frumsýnd = [[16. maí|16. maí]] [[2014]] | leikstjóri = [[Baldvin Z]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2172554/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8400 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Grafir & bein]] | mynd = | frumsýnd = [[31. október|31. okt]] [[2014]] | leikstjóri = [[Anton Sigurðsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2731308/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8735 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Borgríki 2 - Blóð hraustra manna]] | mynd = | frumsýnd = [[17. október|17. okt]] [[2014]] | leikstjóri = [[Ólafur Jóhannesson (kvikmyndagerðarmaður)|Ólafur Jóhannesson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt3196174/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8683 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Afinn]] | mynd = | frumsýnd = [[26. september|26. sep]] [[2014]] | leikstjóri = [[Bjarni Thorsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt3280486/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8238 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[París norðursins]] | mynd = | frumsýnd = [[5. september|5. sep]] [[2014]] | leikstjóri = [[Hafsteinn Gunnar Sigurðsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt3267784/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9366 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Algjör Sveppi og Gói bjargar málunum]] | mynd = | frumsýnd = [[31. október|31. okt]] [[2014]] | leikstjóri = [[Bragi Þór Hinriksson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt4157782/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9539 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Fúsi (kvikmynd)|Fúsi]] | mynd = | frumsýnd = [[9. febrúar|9. feb]] [[2015]] | leikstjóri = [[Dagur Kári Pétursson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2611652/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8720 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Austur (kvikmynd)|Austur]] | mynd = | frumsýnd = [[17. apríl|17. apr]] [[2015]] | leikstjóri = [[Jón Atli Jónasson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt4552124/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9828 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Blóðberg (kvikmynd)|Blóðberg]] | mynd = | frumsýnd = [[5. apríl|5. apr]] [[2015]] | leikstjóri = [[Björn Hlynur Haraldsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt4134782/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9705 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Bakk]] | mynd = | frumsýnd = [[8. maí|8. maí]] [[2015]] | leikstjóri = [[Gunnar Hansson]], [[Davíð Óskar Ólafsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt3804594/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9612 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Hrútar]] | mynd = | frumsýnd = [[15. maí|15. maí]] [[2015]] | leikstjóri = [[Grímur Hákonarson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt3296658/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9644 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Albatross]] | mynd = | frumsýnd = [[19. júní|19. jún]] [[2015]] | leikstjóri = [[Snævar Sölvi Sölvason]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt3128706/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9852 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti |frumsýnd=[[15. júlí|15. júl]] [[2015]] |leikstjóri= [[Sigurður Anton]] |mynd= |staðsetning= |söguþráður= |tenglar=[http://www.imdb.com/title/tt4561318/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9771 Kvikmyndir.is] |titill=[[Webcam]] }} {{Kvikmyndalisti |frumsýnd=[[2. október|2. okt]] [[2015]] |titill=[[Þrestir (kvikmynd)|Þrestir]] |leikstjóri= [[Rúnar Rúnarsson]] |mynd= |staðsetning= |söguþráður= |tenglar=[http://www.imdb.com/title/tt3823018/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9970 Kvikmyndir.is] }} {{Kvikmyndalisti |frumsýnd=[[26. febrúar|26. feb]] [[2016]] |titill=[[Fyrir framan annað fólk]] |leikstjóri= [[Óskar Jónasson]] |mynd= |staðsetning= |söguþráður= |tenglar=[http://www.imdb.com/title/tt4153330/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9843 Kvikmyndir.is] }} {{Kvikmyndalisti |frumsýnd=[[11. mars|1. mar]] [[2016]] |titill=[[Reykjavík (kvikmynd)|Reykjavík]] |leikstjóri= [[Ásgrímur Sverrisson]] |mynd= |staðsetning= |söguþráður= |tenglar=[http://www.imdb.com/title/tt3995110/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=9615 Kvikmyndir.is] }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Eiðurinn]] | mynd = | frumsýnd = [[9. september|9. sep]] [[2016]] | leikstjóri = [[Baltasar Kormákur]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt4433890/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=10573 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Grimmd]] | mynd = | frumsýnd = [[21. október|21. okt]] [[2016]] | leikstjóri = [[Anton Sigurðsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt5926392/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=10833 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti |frumsýnd=[[7. apríl|7. apr]] [[2017]] |leikstjóri= [[Sigurður Anton]] |mynd= |staðsetning= |söguþráður= |tenglar=[http://www.imdb.com/title/tt5711254 IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=10572 Kvikmyndir.is] |titill=Snjór og Salóme}} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Rökkur]] | mynd = | frumsýnd = [[4. febrúar|4. feb]] [[2016]] | leikstjóri = [[Erlingur Óttar Thoroddsen]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt6039372/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=11105 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Hjartasteinn]] | mynd = | frumsýnd = [[13. janúar|13. jan]] [[2017]] | leikstjóri = [[Guðmundur Arnar Guðmundsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt4613254/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=10574 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Ég man þig]] | mynd = | frumsýnd = [[7. maí|7. maí]] [[2017]] | leikstjóri = [[Óskar Þór Axelsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt4966532/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=10339 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Undir trénu]] | mynd = | frumsýnd = [[6. september|6. sep]] [[2017]] | leikstjóri = [[Hafsteinn Gunnar Sigurðsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt6223806/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=11077 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Sumarbörn]] | mynd = | frumsýnd = [[12. október|12. okt]] [[2017]] | leikstjóri = [[Guðrún Ragnarsdóttir]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt6044548/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=10947 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Svanurinn (kvikmynd)|Svanurinn]] | mynd = | frumsýnd = [[5. janúar|5. jan]] [[2018]] | leikstjóri = [[Ása Helga Hjörleifsdóttir]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt5764816/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=10736 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Lói - Þú flýgur aldrei einn]] | mynd = | frumsýnd = [[1. febrúar|1. feb]] [[2018]] | leikstjóri = [[Árni Ólafur Ásgeirsson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt2766104/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=8501 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Fullir vasar]] | mynd = | frumsýnd = [[23. febrúar|23. feb]] [[2018]] | leikstjóri = [[Anton Sigurðsson]] | tenglar = [http://kvikmyndir.is/mynd/?id=11644 Kvikmyndir.is] }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Andið eðlilega]] | mynd = | frumsýnd = [[9. mars|9. mar]] [[2018]] | leikstjóri = [[Ísold Uggadóttir]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt6776106/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=10946 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Víti í Vestmannaeyjum]] | mynd = | frumsýnd = [[23. mars|23. mar]] [[2018]] | leikstjóri = [[Bragi Þór Hinriksson]] | tenglar = [http://www.imdb.com/title/tt7690774/ IMDb]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=11447 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Vargur]] | mynd = | frumsýnd = [[4. maí|4. maí]] [[2018]] | leikstjóri = [[Börkur Sigþórsson]] | tenglar = [http://kvikmyndir.is/mynd/?id=11716 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = }} {{Kvikmyndalisti | titill = [[Lof mér að falla]] | mynd = | frumsýnd =[[7. september|7. sep]] [[2018]] | leikstjóri = [[Baldvin Z]] | tenglar = [https://www.imdb.com/title/tt7358598/ IMDB]<br>[http://kvikmyndir.is/mynd/?id=11484 Kvikmyndir.is] | söguþráður = | staðsetning = neðst }} {| class="wikitable" |+ !Plakat !Frumsýnd !Kvikmynd !Leikstjóri !Tenglar |- ![[Mynd:Kona_fer_í_stríð_plakat.png|frameless|85x85px]] |22. maí 2018 |[[Kona fer í stríð|''Kona fer í stríð'']] |[[Benedikt Erlingsson]] |[[imdbtitle:4157058|IMDb]] Kvikmyndir.is |- | |12. okt 2018 |[[Undir halastjörnu|''Undir halastjörnu'']] |[[Ari Alexander Ergis Magnússon]] |IMDb Kvikmyndir.is |- | |1. feb 2019 |[[Tryggð (kvikmyndir)|''Tryggð'']] |[[Ásthildur Kjartansdóttir]] |IMDb Kvikmyndir.is |- | |14. feb 2019 |[[Vesalings elskendur|''Vesalings elskendur'']] |[[Maximilian Hult]] |IMDb Kvikmyndir.is |- | |10. maí 2019 |[[Eden (kvikmynd)|''Eden'']] |[[Snævar Sölvi Sölvason]] |IMDb Kvikmyndir.is |- | |13. maí 2019 |[[Taka 5|''Taka 5'']] |[[Magnús Jónsson (leikstjóri)|Magnús Jónsson]] |IMDb Kvikmyndir.is |- | |13. ágú 2019 |''[[Héraðið]]'' |[[Grímur Hákonarson]] |IMDb Kvikmyndir.is |- ![[Mynd:Hvitur hvitur dagur veggspjald.jpg|frameless|100x100dp]] |6. sep 2019 |[[Hvítur, hvítur dagur|''Hvítur, hvítur dagur'']] |[[Hlynur Pálmason]] |IMDb Kvikmyndir.is |- | |16. okt 2019 |[[Agnes Joy|''Agnes Joy'']] |[[Silja Hauksdóttir]] |IMDb Kvikmyndir.is |- ![[Mynd:Thorsti-2019-plaggat.jpg|frameless|105x105px]] |25. okt 2019 |[[Þorsti (kvikmynd)|''Þorsti'']] |[[Gaukur Úlfarsson]] [[Steindi Jr.|Steinþór Hróar Steinþórsson]] |IMDb Kvikmyndir.is |- | |20. sep 2019 |[[Bergmál (kvikmynd)|''Bergmál'']] |[[Rúnar Rúnarsson]] |IMDb Kvikmyndir.is |} == 2020 — 2029 == {| class="wikitable" |+ !Plakat !Frumsýning !Kvikmynd !Leikstjóri !Tenglar |- | |10. janúar 2020 |''[[Gullregn (kvikmynd)|Gullregn]]'' |[[Ragnar Bragason]] |[[imdbtitle:10603286|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=12463 Kvikmyndir.is] |- | |6. mars 2020 |[[Síðasta veiðiferðin|''Síðasta veiðiferðin'']] |[[Þorkell S. Harðarson]] [[Örn Marinó Arnarson]] |[https://www.imdb.com/title/tt11053478/?ref_=tt_sims_tt_i_3 IMDb] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=12644 Kvikmyndir.is] |- | |24. júní 2020 |[[Mentor (kvikmynd)|''Mentor'']] |[[Sigurður Anton Friðþjófsson]] |[[imdbtitle:12798414|IMDb]] [[imdbtitle:12798414|Kvikmyndir.is]] |- | |10. júlí 2020 |''[[Amma Hófí]]'' |[[Gunnar B. Guðmundsson]] |[[imdbtitle:12798414|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=12932 Kvikmyndir.is] |- | |5. febrúar 2021 |[[Hvernig á að vera klassa drusla|''Hvernig á að vera klassa drusla'']] |[[Ólöf Birna Torfadóttir]] |[[imdbtitle:11876478|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=12729 Kvikmyndir.is] |- | |19. mars 2021 |[[Þorpið í bakgarðinum|''Þorpið í bakgarðinum'']] |[[Marteinn Þórsson]] |[https://www.imdb.com/title/tt13210228/?ref_=fn_al_tt_1 IMDb] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13178 Kvikmyndir.is] |- | |7. maí 2021 |''[[Alma (kvikmynd)|Alma]]'' |[[Kristín Jóhannesdóttir]] |[https://www.imdb.com/title/tt6100508/?ref_=nm_flmg_dr_1 IMDb] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=10949 Kvikmyndir.is] |- | |2. júní 2021 |''[[Saumaklúbburinn]]'' |[[Gagga Jónsdóttir]] |[https://www.imdb.com/title/tt14465908/?ref_=nv_sr_srsg_0 IMDb] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13443 Kvikmyndir.is] |- | |18. júní 2021 |''[[Skuggahverfið (kvikmynd)|Skuggahverfið]]'' |[[Jón Einarsson Gústafsson]] [[Karolina Lewicka]] |[[imdbtitle:9806258|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13113 Kvikmyndir.is] |- | |24. september 2021 |[[Dýrið (kvikmynd)|''Dýrið'']] |[[Valdimar Jóhannsson]] |[[imdbtitle:9812474|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13585 Kvikmyndir.is] |- | |15. október 2021 |[[Wolka (kvikmynd)|''Wolka'']] |[[Árni Ólafur Ásgeirsson]] |[[imdbtitle:13405570|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13718 Kvikmyndir.is] |- | |20. október 2021 |''[[Leynilögga]]'' |[[Hannes Þór Halldórsson]] |[https://www.imdb.com/title/tt13882736/?ref_=nv_sr_srsg_0 IMDb] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13519 Kvikmyndir.is] |- | |5. nóvember 2021 |[[Birta (kvikmynd)|''Birta'']] |[[Bragi Þór Hinriksson]] |[[imdbtitle:14534854|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13627 Kvikmyndir.is] |- | |18. febrúar 2022 |''[[Harmur (kvikmynd)|Harmur]]'' |[[Anton Kristensen]] og [[Ásgeir Sigurðsson (kvikmyndagerðarmaður)|Ásgeir Sigurðsson]] |[[imdbtitle:15010814|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13708 Kvikmyndir.is] |- | |18. mars 2022 |[[Allra síðasta veiðiferðin|''Allra síðasta veiðiferðin'']] |[[Þorkell S. Harðarson]] [[Örn Marinó Arnarson]] |[[imdbtitle:15387742|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13805 Kvikmyndir.is] |- | |31. mars <nowiki/>2<nowiki/>022 |[[Skjálfti (kvikmynd)|''Skjálfti'']] |[[Tinna Hrafnsdóttir]] |[[imdbtitle:11956184|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13764 Kvikmyndir.is] |- | |7. apríl 2022 |[[Uglur (kvikmynd)|''Uglur'']] |[[Teitur Magnússon (leikstjóri)|Teitur Magnússon]] | |- | |22. apríl 2022 |''[[Berdreymi]]'' |[[Guðmundur Arnar Guðmundsson]] | |- | |20. júlí 2022 |''[[Þrot]]'' |[[Heimir Bjarnason]] | |- | |2. september 2022 |[[Svar við bréfi Helgu|''Svar við bréfi Helgu'']] |[[Ása Helga Hjörleifsdóttir]] |[[imdbtitle:13368662|IMDb]] [[imdbtitle:13368662|Kvikmyndir.is]] |- | |9. september 2022 |[[It Hatched|''It Hatched'']] |[[Elvar Gunnarsson]] | [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13803 Kvikmyndir.is] |- | |16. september 2022 |''[[Abbababb! (kvikmynd)|Abbababb!]]'' |[[Nanna Kristín Magnúsdóttir]] | [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13635 Kvikmyndir.is] |- | |14. október 2022 |[[Sumarljós og svo kemur nóttin|''Sumarljós og svo kemur nóttin'']] |[[Elfar Aðalsteins]] |[[imdbtitle:9315684|IMDb]] [https://kvikmyndir.is/mynd/?id=13626 Kvikmyndir.is] |- | |4. nóvember 2022 |[[Band (kvikmynd)|''Band'']] |[[Álfrún Helga Örnólfsdóttir]] |[[imdbtitle:14405536|IMDb]] [[imdbtitle:14405536|Kvikmyndir.is]] |- | |26. desember 2022 |''[[Jólamóðir]]'' |[[Jakob Hákonarson]] | |- | |6. janúar 2023 |''[[Villibráð]]'' |[[Elsa María Jakobsdóttir]] | |- | |3. febrúar 2023 |''[[Napóleonsskjölin (kvikmynd)|Napóleonsskjölin]]'' |[[Óskar Þór Axelsson]] | |- | |24. febrúar 2023 |''[[Á ferð með mömmu]]'' |[[Hilmar Oddsson]] | |- | |10. mars 2023 |[[Volaða land|''Volaða land'']] |[[Hlynur Pálmason]] | |- | |31. mars 2023 |''[[Óráð]]'' |[[Arró Stefánsson]] | |- | |1. september 2023 |[[Kuldi (kvikmynd)|''Kuldi'']] |[[Erlingur Thoroddsen]] | |- | |15. september 2023 |[[Northern Comfort (kvikmynd)|''Northern Comfort'']] |[[Hafsteinn Gunnar Sigurðsson]] | |- | |29. september 2023 |''[[Tilverur]]'' |[[Ninna Pálmadóttir]] | |- | |26. janúar 2024 |[[Fullt hús|''Fullt hús'']] |[[Sigurjón Kjartansson]] | |- | |23. febrúar 2024 |''[[Natatorium]]'' |[[Helena Stefánsdóttir]] | |- | |19. apríl 2024 |''[[Einskonar ást]]'' |[[Sigurður Anton Friðþjófsson]] | |- | |29. maí 2024 |''[[Snerting]]'' |[[Baltasar Kormákur]] | |- | |28. ágúst 2024 |[[Ljósbrot (kvikmynd)|''Ljósbrot'']] |[[Rúnar Rúnarsson]] | |- | |6. september 2024 |''[[Ljósvíkingar]]'' |[[Snævar Sölvi Sölvason|Snævar Sölvason]] | |- | |20. september 2024 |''[[Missir (kvikmynd)|Missir]]'' |[[Ari Alexander Ergis Magnússon]] | |- | |11. október 2024 |[[Topp 10 Möst|''Topp 10 Möst'']] |[[Ólöf Birna Torfadóttir]] | |- | |26. desember 2024 |''[[Guðaveigar]]'' |[[Þorkell S. Harðarson]] [[Örn Marinó Arnarson]] | |- | |6. febrúar 2025 |''[[Fjallið]]'' |[[Ásthildur Kjartansdóttir]] | |- | |14. ágúst 2025 |''[[Ástin sem eftir er]]'' |[[Hlynur Pálmason]] | |- | |11. september 2025 |[[Eldarnir (kvikmynd)|''Eldarnir'']] |[[Ugla Hauksdóttir]] | |- | |2025 |[[Víkin (kvikmynd)|''Víkin'']] |[[Bragi Þór Hinriksson]] | |- | |2025 |[[Ótti (kvikmynd)|''Ótti'']] |[[Fjölnir Baldursson]] | |- | |2025 |''[[Anorgasmia]]'' |[[Jón Gústafsson]] | |- | |2025 |[[Dimmalimm (kvikmynd)|''Dimmalimm'']] |[[Mikael Torfason]] | |- | |2025 |''[[Allra augu á mér]]'' |[[Pascal Payant]] | |- | |2025 |''[[Röskun]]'' |[[Bragi Þór Hinriksson]] | |} [[Flokkur:Listar tengdir Íslandi]] [[Flokkur:Íslenskar kvikmyndir| ]] [[Flokkur:Listar yfir kvikmyndir|Íslenskar kvikmyndir]] == Heimildir == *Listi yfir [http://kvikmyndir.is/kvikmyndir/islenskar/listi/?tegund=biomyndir íslenskar bíómyndir, stuttmyndir og sjónvarpsefni] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140620155605/http://kvikmyndir.is/kvikmyndir/islenskar/listi/?tegund=biomyndir |date=2014-06-20 }} á [[Kvikmyndir.is]] *[http://www.steinninn.is/biomyndir Íslenskar bíómyndir] á Steinninn.is *[http://www.imdb.com/search/title?at=0&countries=is&sort=year,desc&title_type=feature All titles from Iceland] á [[IMDb]] *[https://web.archive.org/web/20051227092123/http://notendur.centrum.is/~olafurht/textar/greinar/isl_biom_1962_2001.htm Íslenskar bíómyndir frumsýndar á árunum 1962-2004] á heimasíðu Ólafs H. T. *[http://icelandculture.ru/ Upplýsingar um íslenska list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070103212813/http://www.icelandculture.ru/ |date=2007-01-03 }} á icelandculture.ru *[http://www.kvikmyndavefurinn.is/films/bytype/genre/movie Catalogue] á heimasíðu Kvikmyndamiðstöðvarinnar *[https://kvikmyndir.is/islenskar/vaentanlegar/ Væntanlegar íslenskar myndir] á [[Kvikmyndir.is]] *[https://www.kvikmyndavefurinn.is/films-list/gm/genre/movie Íslenskar kvikmyndir] á [[Kvikmyndavefurinn]] *[http://www.kvikmyndamidstod.is/i-framleidslu/leiknar-kvikmyndir/ Verk í vinnslu] á [[Kvikmyndamiðstöð Íslands]] {{Íslensk kvikmyndagerð}} rstvfsc7ccd3lbzhhbs5ivaz0ebjhyv 0 6320 1920391 1910590 2025-06-15T11:32:51Z Alvaldi 71791 /* Alþjóðlegur körfuknattleikur */ 1920391 wikitext text/x-wiki [[Mynd:basketball tipoff.jpg|thumb|right|Leikurinn hefst á dómarakasti.]] '''Körfuknattleikur''' eða '''körfubolti''' er [[hópíþrótt|hóp-]] og [[boltaíþrótt]] sem leikin er af tveimur fimm manna liðum. Markmið hvors liðs er að skora körfu hjá andstæðingnum og koma í veg fyrir að andstæðingurinn nái knettinum og skori körfu. Körfubolti er innanhússíþrótt og að því leyti hentug til áhorfs. Körfubolti er leikinn á tiltölulega litlum leikvelli, aðeins eru tíu leikmenn á vellinum samtímis, og þeir nota stóran bolta sem auðvelt er að fylgja eftir. Að auki eru leikmenn yfirleitt ekki með neinar líkamshlífar, sem gerir viðbrögð þeirra sýnilegri. Þetta er ein vinsælasta íþróttin í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]], og er einnig vinsæl í öðrum heimshlutum, svo sem í [[Suður-Ameríka|Suður-Ameríku]], [[Evrópa|Evrópu]], [[Asía|Asíu]], og [[Litáen]]. == Sagan == === Upphaf körfuknattleiks === Körfuknattleikur er óvenjulegur að því leyti að íþróttin var í raun búin til af einum manni. Árið [[1891]] vantaði [[James Naismith|dr. James Naismith]]<ref>{{cite news|url=http://www.cbc.ca/inventions/inventions.html |title=The Greatest Canadian Invention |work=CBC News |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101203114542/http://www.cbc.ca/inventions/inventions.html |archivedate=December 3, 2010 }}</ref>, kanadískan prest í KFUM háskóla í Springfield, [[Massachusetts]]<ref>{{Cite web|url=http://www.ymca.int/who-we-are/history/basketball-a-ymca-invention/|title=YMCA International - World Alliance of YMCAs: Basketball : a YMCA Invention|website=www.ymca.int|accessdate=March 22, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160314065438/http://www.ymca.int/who-we-are/history/basketball-a-ymca-invention/|archive-date=March 14, 2016|url-status=dead|df=mdy-all}}</ref>, innanhússleik sem sameinaði þrek og þokka, til að hafa ofan af fyrir ungum mönnum yfir veturinn. Sagan segir að eftir að búið var að hafna öðrum hugmyndum, þar sem þær þóttu of ruddalegar eða henta illa inni í litlum íþróttasal, hafi hann skrifað nokkrar grunnreglur, neglt upp ferskjukörfu á vegg íþróttasalarins og fengið nemendur sína til að hefja leik í hinni nýju íþrótt. Fyrsti opinberi leikurinn fór fram þar þann 20. janúar 1892. Körfubolti naut vinsælda frá upphafi og í gegnum KFUM dreifðist íþróttin fljótt um gjörvöll Bandaríkin. Þrátt fyrir að hafa upphaflega staðið að þróun og útbreiðslu köfuknattleiks leið varla áratugur þar til KFUM var farið að reyna að hindra iðkun íþróttarinnar, þar sem grófur leikur og ófriðlegir áhorfendur virtust spilla fyrir upphaflegu markmiði KFUM með íþróttinni. Önnur áhugamannafélög, háskólar og síðar atvinnumannafélög fylltu fljótlega upp í það tóm. Körfuknattleikur var upphaflega leikinn með [[Knattspyrna|fótbolta]]. Þegar sérstakir boltar voru útbúnir fyrir íþróttina voru þeir upphaflega „náttúrulega“ brúnir á litinn. Það var ekki fyrr en á öndverðum sjötta áratug 20. aldar að Tony Hinkle - sem sóttist eftir bolta sem leikmenn og áhorfendur ættu auðveldara með að sjá - kynnti til sögunnar appelsínugula boltann sem nú er algengastur. === Háskólakörfubolti og fyrstu deildirnar === Naismith átti sjálfur mikinn þátt í að festa háskólaleikinn í sessi, en hann var þjálfari hjá {{ill|Kansas háskóla|en|University of Kansas}} í sex ár áður en hinn nafntogaði þjálfari Phog Allen tók við af honum. Amos Alonzo Stagg, lærisveinn Naismiths, kynnti körfuboltann til sögunnar hjá {{ill|Chicago háskóla|en|University of Chicago}}, og Adolph Rupp, fyrrum nemandi Naismiths í Kansas, náðum miklum árangri sem þjálfari {{ill|Kentucky háskóla|en|University of Kentucky}}. Fyrstu háskóladeildirnar voru stofnaðar upp úr [[1920]] og fyrsta landsmótið, [[:en:National Invitation Tournament|National Invitation Tournament]] í [[New York borg|New York]], fór af stað [[1938]]. Háskólaboltinn riðaði næstum til falls í kjölfar veðmálahneykslis á árunum [[1948]]-[[1951]], þegar tugir leikmanna úr bestu liðunum voru bendlaðir við að hagræða úrslitum leikja. Upp úr 1920 voru hundruð atvinnuliða í borgum og bæjum Bandaríkjanna. Það var lítið sem ekkert skipulag á atvinnumannaleiknum. Leikmenn stukku óheft á milli liða, og lið léku í vöruskemmum og reykmettuðum danssölum. Deildir byrjuðu og hættu, og lið eins og New York Rens og Original Celtics léku upp undir tvöhundruð leiki á ári á ferðalögum sínum. == Körfuknattleikur á Íslandi == === Körfuknattleikssamband Íslands === '''[[Körfuknattleikssamband Íslands]]''', KKÍ, var stofnað þann [[29. janúar]] [[1961]], þrátt fyrir mikla andstöðu annarra sérsambanda. Í fyrstu stjórn KKÍ voru [[Bogi Þorsteinsson]], sem var kjörinn formaður, Benedikt Jakobsson, Matthías Matthíasson, Magnús Björnsson, Kristinn V. Jóhannsson, Ásgeir Guðmundsson og Helgi V. Jónsson. Bogi var formaður KKÍ í tæp níu ár samfleytt; frá stofnfundinum fram að aðalfundi [[1. nóvember]] [[1969]], þegar hann gaf ekki kost á sér til endurkjörs. === Lið 20. aldarinnar === ''Sjá aðalgrein: [[Úrvalslið 20. aldarinnar í íslenskum körfuknattleik|Lið 20. aldarinnar]]'' Snemma árs 2001 voru úrvalslið 20. aldar í karla- og kvennaflokki tilkynnt. Í hvoru liði voru 12 leikmenn. Einnig voru valdir þjálfarar og dómarar aldarinnar. [[Pétur Guðmundsson]] var valinn leikmaður aldarinnar í karlaflokki, en [[Anna María Sveinsdóttir]] í kvennaflokki. == Körfuknattleikur erlendis == === NBA deildin === NBA deildin, [[National Basketball Association]], var stofnuð árið [[1946]]. Þar voru sett undir sama hatt bestu lið atvinnumannaliðin, og leiddi þetta til töluverðrar vinsældaaukningar íþróttarinnar. Önnur atvinnumannadeild, [[American Basketball Association]] (ABA) var stofnuð árið [[1967]] og átti um skeið í harðri samkeppni við NBA deildina, allt til ársins [[1976]] þegar deildirnar sameinuðust. Fjögur lið úr ABA hófu þátttöku í NBA, en hin liðin voru leyst upp. Í dag telur NBA deildin 30 lið, þar af eitt í [[Kanada]]. === Alþjóðlegur körfuknattleikur === Alþjóðakörfuknattleikssambandið, [[FIBA]], var stofnað árið [[1932]] af átta þjóðum: [[Argentína|Argentínu]], [[Tékkóslóvakía|Tékkóslóvakíu]], [[Grikkland]]i, [[Ítalía|Ítalíu]], [[Lettland]]i, [[Portúgal]], [[Rúmenía|Rúmeníu]] og [[Sviss]]. Körfuknattleikur var fyrst með á [[Ólympíuleikar|Ólympíuleikum]] árið [[1936]], þó kynningarmót hafi verið haldið árið [[1904]]. [[Bandaríkin]] hafa lengst af einokað þessa keppni, en landslið þeirra hafa aðeins þrisvar orðið af titlinum. Fyrsta skiptið sem það gerðist var í mjög umdeildum úrslitaleik í [[München]] árið [[1972]] gegn [[Sovétríkin|Sovétríkjunum]].<ref name=Bloomberg>{{cite news|last1=Golden|first1=Daniel|title=Three Seconds at 1972 Olympics Haunt U.S. Basketball|url=https://www.bloomberg.com/news/2012-07-23/three-seconds-at-1972-olympics-haunt-u-s-basketball.html|publisher=Bloomberg Business Week|accessdate=18 November 2014|date=23 July 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20150109121347/http://www.bloomberg.com/news/2012-07-23/three-seconds-at-1972-olympics-haunt-u-s-basketball.html|archive-date=January 9, 2015|url-status=live}}</ref> [[Heimsmeistaramót karla í körfuknattleik|Heimsmeistaramót karla]] var fyrst haldið [[1950]] í Argentínu. Þremur árum seinna var fyrsta heimsmeistaramót kvenna haldið í [[Chile]]. Árið [[1989]] ákvað framkvæmdastjórn FIBA að heimila atvinnumönnum þátttöku á Ólympíuleikum. Á Ólympíuleikunum í [[Barcelona]] [[1992]] tóku atvinnumenn því í fyrsta skipti þátt. Yfirburðir Bandaríkjamanna voru algjörir á leikunum í Barcelona, en strax á næstu leikum var þetta orðið erfiðara og önnur landslið náðu þeim að áratug liðnum. Árið [[2002]] endaði lið, eingöngu skipað NBA leikmönnum, í sjötta sæti á heimsmeistaramótinu í [[Indianapolis]], á eftir [[Serbía og Svartfjallaland|Serbíu og Svartfjallalandi]], Argentínu, [[Þýskaland]]i, [[Nýja Sjáland]]i og [[Spánn|Spáni]]. Á Ólympíuleikunum í [[Aþena|Aþenu]] [[2004]] komust Bandaríkjamenn aðeins í þriðja sæti á eftir Argentínu og Ítalíu. Konur kepptu fyrst í körfuknattleik á Ólympíuleikunum [[1976]]. Sterkustu þjóðirnar voru Bandaríkin, [[Brasilía]] og [[Ástralía]]. Vinsældir körfuknattleiks á heimsvísu endurspeglast í þeim fjölda þjóða sem eiga fulltrúa í NBA deildinni, sem óhætt er að halda fram að sé sterkasta körfuboltadeild heims. Meðal þeirra „erlendu“ leikmanna sem leikið hafa í NBA eru Emanuel Ginobili frá Argentínu; Vlade Divac og Peja Stojakovic frá Serbíu; Toni Kukoc og Drazen Petrovic frá [[Króatía|Króatíu]]; [[Tony Parker]] og [[Rudy Gobert]] frá [[Frakkland|Frakklandi]]; Andrei Kirilenko frá [[Rússland]]i; Arvydas Sabonis og Sarunas Marciulionis frá Litháen; Dirk Nowitzki og Detlef Schrempf frá Þýskalandi; Carlos Arroyo frá [[Puerto Rico]]; Yao Ming frá [[Kína]]; Steve Nash frá Kanada; Luc Longley frá Ástralíu; Pau Gasol frá Spáni og Íslendingarnir [[Pétur Guðmundsson]] og [[Jón Arnór Stefánsson]]. Jón Arnór hefur reyndar ekki leikið í NBA deildarkeppninni, en var hins vegar samningsbundinn [[Dallas Mavericks]] tímabilið 2003-2004. == Reglur og reglugerðir == Markmið leiksins er að skora fleiri stig en andstæðingurinn með því að henda knetti ofan frá í gegnum körfuhring andstæðinganna, og reyna að koma í veg fyrir að þeir geti svarað í sömu mynt. Tilraun til að skora kallast skot, eða skottilraun. Tvö stig eru gefin fyrir heppnað skot, þrjú stig fyrir körfu sem skoruð er utan þriggja stiga línunnar (6,75 metrum frá körfunni), og eitt stig fyrir hvert heppnað vítaskot. === Tímaákvæði, leikhlé og leikmannaskipti === Í meistaraflokki er leiknum skipt í fjóra leikhluta sem eru tíu mínútur hver<ref>[http://www.fiba.com/asp_scripts/downMana.asp?fileID=1260 FIBA Official Basketball Rules (2010)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200507165003/http://www.fiba.basketball/asp_scripts/downMana.asp?fileID=1260 |date=2020-05-07 }} Rule 4, Section 8.1 Retrieved July 26, 2010</ref> (12 mínútur í NBA)<ref>[http://i.cdn.turner.com/nba/nba/.element/pdf/2.0/sect/officiating/Official_NBA_Rule_Rook_09-10.pdf NBA Official Rules (2009–2010)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120111152818/http://i.cdn.turner.com/nba/nba/.element/pdf/2.0/sect/officiating/Official_NBA_Rule_Rook_09-10.pdf |date=January 11, 2012 }} Rule 5, Section II, a. Retrieved July 26, 2010.</ref>. Ef staðan er jöfn í lok venjulegs leiktíma er jafnan gripið til framlengingar sem stendur í fimm mínútur.<ref name=college>[http://www.ncaapublications.com/DownloadPublication.aspx?download=BR11.pdf 2009–2011 Men's & Women's Basketball Rules] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120806220855/http://www.ncaapublications.com/DownloadPublication.aspx?download=BR11.pdf |date=August 6, 2012 }} Rule 5, Section 6, Article 1. Retrieved July 26, 2010.</ref> Leikirnir taka þó mun lengri tíma en sem svarar þessu, þar sem klukkan er aðeins látin ganga á meðan boltinn er í leik. Klukkan, sem látin er ganga niður, er t.d. stöðvuð þegar boltinn lendir utan vallar eða ef dæmd er villa. Hálfleikur er 15 mínútna langur, og hlé á milli leikhluta stendur í tvær mínútur. Í yngri flokkum gilda oft önnur tímaákvæði. Leikhlé og leikmannaskipti eru leyfð í leiknum. ''Leikmannaskipti'' eiga sér stað þegar leikmaður yfirgefur völlinn, og sest á varamannabekkinn, og annar kemur inn í hans stað. ''Leikhlé'' er þegar þjálfari annars liðsins biður um að leiktíminn sé stöðvaður svo hann og lið hans geti ráðið ráðum sínum á svæði varamanna. Leikhlé stendur í eina mínútu samkvæmt alþjóðlegum reglum, en ýmist 100, 60 eða 20 sekúndur í NBA deildinni. Fjöldi leikhléa er takmarkaður. (Skv. alþjóðlegum reglum má hvort lið taka tvö leikhlé í fyrri hálfleik, þrjú í þeim seinni, og eitt í hverri framlengingu sem grípa þarf til. Í NBA má hvort lið taka sex 100/60 sekúndna leikhlé í öllum leiknum, en ekki fleiri en þrjú í síðasta leikhlutanum, og þrjú 100/60 sekúndna leikhlé í hverri framlengingu, auk eins 20 sekúndna leikhlés í hvorum hálfleik.) === Tæki === Einu nauðsynlegu tækin í körfuknattleik eru völlur, tvær körfur á spjaldi, og körfubolti. Í keppni er nauðsynlegt að hafa til staðar leikklukku til að hafa stjórn á leiktímanum. Í alvöru mótum, s.s. Íslandsmóti, landsleikjum og í atvinnudeildum, þarf oft að hafa fleiri tæki til staðar. Þar á meðal er skotklukka, ritaraborð og hávær flauta eða bjalla tengd leikklukku. Boltinn sem notaður er í karlaflokki skal vera á bilinu 749 til 762 millimetrar í ummál, 238 til 242 mm í þvermál, og vega á bilinu 567 til 624 grömm. Kvennaboltinn er minni, og skal ummál hans vera 724-737 mm, þvermálið 230-235 mm, og þyngdin 510-567 grömm. {| align=center |[[Mynd:Basketball court dimensions.png|thumb|250px|left|Teikning af körfuknattleiksvelli skv. reglum FIBA.]][[Mynd:Basketball backboard and basket bitmap.png|thumb|200px|left|Körfuhringur á körfuspjaldi.]] |} === Knettinum leikið === Í körfuknattleik er knetti aðeins leikið með höndum og má senda, henda, blaka, rúlla eða rekja í hvaða átt sem er innan takmarkana sem settar eru í leikreglunum. ''Sending'' er þegar leikmaður hendir boltanum til samherja. ''Knattrak'' er þegar leikmaður dripplar (skoppar) boltanum viðstöðulaust, hvort sem hann hleypur, gengur eða stendur kyrr. Hvorki er leyfilegt að sparka viljandi í boltann né kýla hann með hnefa, og hann verður að vera innan marka leikvallarins. Að hlaupa með boltann án þess að drippla honum er óleyfilegt og kallast ''skref''. Sömuleiðis er ''tvírak'' eða ''tvígrip'' óleyfilegt, þ.e. að drippla með báðum höndum eða hefja knattrak að nýju eftir að hafa gripið boltann í kjölfar fyrra knattraks. Ekki má setja höndina undir boltann í knattraki, það kallast ''sóp''. Í elstu flokkum gilda tímaákvæði um að koma knetti af varnarvelli yfir á sóknarvöll, það að vera í takmarkaða svæðinu (oftast kallað ''teigur''), og að reyna skot á körfu. Að eiga við knöttinn þegar hann er á niðurleið eftir skottilraun, og er allur fyrir ofan körfuhringinn, er óleyfilegt og kallast ''knatttruflun''. === Villur === [[Mynd:basketball foul.jpg|thumb|180px|right|Villa dæmd á leikmann.]]Villa er brot á leikreglum þegar um er að ræða ólöglega snertingu við mótherja og/eða óíþróttamannslega hegðun. Oftast er varnarmaður í hlutverki hins brotlega, en sóknarmenn geta líka brotið af sér. Venjulegar villur kallast persónuvillur. Leikmenn sem brotið er á fá knöttinn aftur til innkasts, eða þeir fá að taka vítaskot ef brotið var á þeim í skottilraun. Eitt stig er gefið fyrir að hitta úr vítaskoti, frá vítalínu sem er 4,5 metra frá körfunni. Ef lið brýtur oftar en fjórum sinnum af sér í einum leikhluta (skv. alþjóðareglum og NBA reglum) fá mótherjarnir að taka vítaskot í hvert sinn sem villa er dæmd það sem eftir lifir leikhlutans. Þó eru aldrei gefin vítaskot þegar dæmd er sóknarvilla. Sóknarvillur, tvívíti og tæknivillur eru ekki taldar til liðsvillna í NBA, öfugt við alþjóðakörfuboltann. Leikmaður eða þjálfari sem sýnir af sér óíþróttamannslega hegðun, svo sem að rífast við dómara, getur fengið dæmda á sig tæknivillu. Fái þjálfari tvær tæknivillur er honum gert að fara til búningsherbergis. Grófar villur, þar sem ekki er reynt að leika knettinum, kallast óíþróttamannslegar villur. Fái leikmaður tvær óíþróttamannslegar villur í sama leiknum skal hann yfirgefa leikstað. Ef leikmaður fær dæmdar á sig fimm villur í sama leiknum (sex villur í NBA) fær hann ekki að taka meira þátt í leiknum. Ef enginn varamaður er gjaldgengur inn á í hans stað, verður lið hans að halda leik áfram manni færri. Þannig getur lið haldið áfram leik með aðeins tvo leikmenn á vellinum. === Leikmenn === Í hverju liði eru fimm leikmenn<ref>[http://www.fiba.com/asp_scripts/downMana.asp?fileID=1260 FIBA Official Basketball Rules (2010)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200507165003/http://www.fiba.basketball/asp_scripts/downMana.asp?fileID=1260 |date=2020-05-07 }} Rule 3, Section 4.2.2 Retrieved July 26, 2010</ref> og allt að sjö varamenn. Fjöldi skiptinga í hverjum leik er ótakmarkaður, en leikmannaskipti eru aðeins heimil þegar leikklukkan er stopp. Venjulega leika karlar í stuttbuxum og ermalausri treyju, og skóm með góðum ökklastuðningi. Konur hafa í gegnum tíðina m.a. leikið í pilsi og skyrtu, en í dag leika flestar konur í sams konar búningum og karlar. === Dómarar og starfsmenn ritaraborðs === Aðaldómari og einn til tveir meðdómarar dæma leikinn. Á ritaraborðinu eru starfsmenn sem stjórna leik- og skotklukku, halda utan um stigaskor á þar til gerðri skýrslu og gefa til kynna villufjölda einstakra leikmanna. Dómarar leiksins eru venjulega í grárri stutterma treyju og svörtum síðbuxum. Þeir dæma villur, gefa til kynna hvort skoruð karfa er eitt, tvö eða þrjú stig og svo má lengi telja. == Algeng tækni og framkvæmd == === Stöður === Fyrstu fimm áratugina sem körfuknattleikur var í þróun, skipaði hver leikmaður eina af eftirfarandi fimm stöðum: á vellinum voru tveir bakverðir, tveir framherjar og einn miðherji. Upp úr [[1980]] fóru stöðurnar að greinast meira og urðu eftirfarandi: # [[Leikstjórnandi (körfuknattleikur)|Leikstjórnandi]] # [[Skotbakvörður]] # [[Lítill framherji]] # [[Kraftframherji]] # [[Miðherji (körfuknattleikur)|Miðherji]] Stundum stillir þjálfarinn upp þriggja bakvarða sókn, skiptir þá öðrum framherjanna eða miðherjanum út fyrir bakvörð. === Skottilraun === Algengasta aðferðin við að skjóta knettinum og sú aðferð sem helst er mælt með, er þar sem boltanum er haldið með báðum höndum, en skotið með því að hreyfa úlnlið skothandarinnar snöggt niður á við þannig að boltinn færist fram á fingurna. Skotið klárast svo með því að boltinn rennur fram af fingurgómunum um leið og úlnliðurinn klárar sína hreyfingu. Handleggurinn stendur beint út frá líkamanum í 40° horni upp á við, hefur þannig byrjað að réttast út frá líkamanum við upphaf skottilraunarinnar og er beinn í lokin þegar boltanum er sleppt. Þegar hreyfingunni er lokið hefur höndin farið 180° frá því að hún studdi við boltann og „lafir“ nú sem dauð væri. === Sending === Sending er aðferð til að koma boltanum frá einum leikmanni til annars. Flestar sendingar eru þannig að leikmaður tekur eitt skref fram á við til að auka styrk sendingarinnar og fylgir á eftir með báðum höndum til að tryggja nákvæmni hennar. Grunnsendingin er '''brjóstsending'''. Boltinn er sendur frá bringu sendandans að bringu þess sem sendingin er ætluð. Helsti kostur þessarar sendingar er að hún tekur stuttan tíma, þar sem sendandinn reynir að senda eins beint og mögulegt er. Annars konar sending er '''gólfsending'''. Hér skoppar boltinn í gólfið u.þ.b. 2/3 vegalengdarinnar frá sendandanum. Eins og brjóstsendingin, á þessi sending að fara frá bringu að bringu og skal vera eins bein og hægt er, t.d. ætti boltinn ekki að vera farinn að leita niður aftur, eftir að hafa lent í gólfinu, áður en móttakandinn grípur hann. Á þennan hátt tekur sendingin stysta mögulega tíma. Það tekur lengri tíma að gefa svona sendingu en venjulega brjóstsendingu, en það er erfiðara fyrir mótherjana að komast inn í sendinguna á löglegan hátt. Þannig er þessi sending oft notuð þegar þröngt er á þingi, eða ætlunin er að senda fram hjá mótherja. Ein sending er notuð til að senda yfir höfuð andstæðings. Þá heldur sendandinn boltanum fyrir aftan höfuð sér og sendir boltann yfir sig og andstæðinginn. Þessi sending drífur lengra en venjuleg brjóstsending. Meginsjónarmið góðrar sendingar er að erfitt sé fyrir andstæðingana að komast inn í hana. Af þeim sökum eru langar bogasendingar yfirleitt ekki reyndar og sendingar þvert yfir völlinn eru afar fátíðar. === Hæð === Það telst körfuknattleiksmanni tvímælalaust til tekna að vera hávaxinn. Í atvinnudeildum eru flestir karlmenn yfir 180 cm háir, og flestar konur yfir 170 cm. Í atvinnudeildum karla eru bakverðir yfirleitt lægstu menn vallarins, en geta þó verið ansi hávaxnir. Framherjar eru flestir yfir tveir metrar á hæð. Margir miðherjar og einstaka framherjar eru meira en 210 cm háir. Hæstu leikmenn NBA deildarinnar frá upphafi eru Manute Bol og Gheorghe Muresan, báðir 231 cm háir. == Heimildir == * [[:en:Basketball|Ensk útgáfa]] * ''Leikni framar líkamsburðum'' eftir Skapta Hallgrímsson, útg. Körfuknattleikssamband Íslands 2001 * [http://www.kki.is/ Vefur KKÍ] == Tengt efni == * [[Körfuknattleikssamband Íslands]] * [[:Flokkur:Íslenskir körfuknattleiksmenn]] * [[:Flokkur:Íslenskir körfuknattleiksdómarar]] == Tenglar == {{wikiorðabók|körfubolti}}{{commons|Basketball|körfubolta}}* [http://www.kki.is/ Körfuknattleikssamband Íslands (KKÍ)] * [http://www.kkdi.is/ Körfuknattleiksdómarafélag Íslands (KKDÍ)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050324020041/http://kkdi.is/ |date=2005-03-24 }} * [http://www.fiba.com/ Alþjóðakörfuknattleikssambandið (FIBA)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/19961104154421/http://www.fiba.com/ |date=1996-11-04 }} * [http://www.fibaeurope.com/ Körfuknattleikssamband Evrópu (FIBA Europe)] * [http://www.nba.com/ NBA deildin] {{Gæðagrein}} <!-- Önnur tungumál --> [[Flokkur:Körfuknattleikur| ]] kf4qkn5zqp28aazvi4e3taxcltp8o0h 0 6394 1920341 1882531 2025-06-14T19:49:53Z Alvaldi 71791 1920341 wikitext text/x-wiki {{aðgreiningartengill1|[[Pétur G. Guðmundsson]] (fyrrum bæjarfulltrúa)}} {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Pétur Guðmundsson |mynd= Petur Gudmundsson River Plate.jpg |myndastærð= 220px |myndatexti= Pétur Guðmundsson (vinstri), 1980 |fullt nafn=Pétur Karl Guðmundsson |fæðingardagur={{Fæðingardagur og aldur|1958|10|30}} |fæðingarbær=[[Reykjavík]] |fæðingarland=[[Ísland]] |dánardagur= |dánarbær= |dánarland= |hæð=2.18m |þyngd= |staða= |núverandi lið= |númer= |ár í háskóla=1977–1980 |háskóli=[[:en:Washington Huskies men's basketball|Washington]] |ár=1980<br>1980–1981<br>1981–1982<br>1982–1984<br>1984–1985<br>1985–1986<br>1986<br>1985–1986<br>1987–1989<br>1989–1990<br>1990<br>1990–1992<br>1992<br>1992–1993 |lið=[[Club Atlético River Plate|River Plate]]<br>Valur<br>[[Portland Trail Blazers|Blazers]]<br>[[Íþróttafélag Reykjavíkur|ÍR]]<br>[[Sunderland Maestros|Sunderland]]<br>Tampa Bay Thrillers<br>[[Kansas City Sizzlers|KC Sizzlers]]<br>[[Los Angeles Lakers]]<br>[[San Antonio Spurs]]<br>[[Sioux Falls Skyforce|SF Skyforce]]<br>[[New Haven Skyhawks|NH Skyhawks]]<br>Tindastóll<br>[[Sioux Falls Skyforce|SF Skyforce]]<br>Breiðablik |landsliðsár=1978-1992 |landslið=Ísland |landsliðsleikir=53 |þjálfaraár=1984<br>2000<br>2001–2002<br>2002 |þjálfað lið=[[Körfuknattleiksdeild ÍR|ÍR]]<br>Valur/Fjölnir<br>Kongsberg<br>Þór Akureyri |mfuppfært=25. ágúst 2017 |lluppfært=25. ágúst 2017 }} [[Mynd:Petur_Gudmundsson_River_Plate.jpg|thumb|hægri|Pétur Guðmundsson með River Plate árið 1980.]] '''Pétur Karl Guðmundsson''', fæddur [[30. október]] [[1958]] í [[Reykjavík]], var fyrsti íslenski [[Körfuknattleikur|körfuknattleiksmaðurinn]] til að ganga til liðs við [[National Basketball Association|NBA]] lið. Það var árið [[1981]] sem hann var valinn í þriðju umferð [[Nýliðaval NBA|nýliðavalsins]] og samdi í kjölfarið við [[Portland Trail Blazers]]. Seinna lék hann með [[Los Angeles Lakers]] og [[San Antonio Spurs]]. Pétur, sem er 218 cm hár, var einnig atvinnumaður í [[Argentína|Argentínu]] í stuttan tíma og einnig í [[England]]i. Á Íslandi lék hann með [[Knattspyrnufélagið Valur|Val]], [[Íþróttafélag Reykjavíkur|ÍR]], [[Ungmennafélagið Tindastóll|Tindastóli]] og [[Ungmennafélagið Breiðablik|Breiðabliki]], skoraði að meðaltali 21,7 stig í 82 leikjum. Hann lék 53 A-landsleiki, en megnið af sínum ferli var hann útilokaður frá landsliðinu samkvæmt reglum [[FIBA]], rétt eins og aðrir atvinnumenn í íþróttinni. Í byrjun árs 2001 var Pétur kjörinn leikmaður 20. aldarinnar í karlaflokki, og um leið leikmaður í liði aldarinnar. Pétur var tekinn inn í [[heiðurshöll ÍSÍ]] árið 2015. ==Heimildir== *''Leikni framar líkamsburðum'' eftir Skapta Hallgrímsson, útg. Körfuknattleikssamband Íslands 2001 *[http://www.kki.is/ KKÍ.is] ==Tenglar== *[http://wayback.vefsafn.is/wayback/20041027181603/www.kki.is/tolfraedi/ferill_leikmanns.asp?Felaganumer=36827 Ferill Péturs á Íslandi] *[http://www.basketball-reference.com/players/g/gudmupe01.html Ferill Péturs í NBA] {{f|1958}} [[Flokkur:Íslenskir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Íslenskir körfuknattleiksþjálfarar]] [[Flokkur:Leikmenn Úrvalsdeildar karla í körfuknattleik]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] h71u0tu48ylessnnxu73nfzlbejplqf 0 11174 1920386 1912927 2025-06-15T10:55:49Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 0 heimildum og merki 1 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920386 wikitext text/x-wiki {{Stjórnmálamaður | nafn = Jón Baldvin Hannibalsson | mynd = Jón Baldvin Hannibalsson 2011.jpg | myndatexti1 = Jón Baldvin árið 2011. | titill= [[Utanríkisráðherrar á Íslandi|Utanríkisráðherra]] | stjórnartíð_start = 28. september 1988 | stjórnartíð_end =30. apríl 1995 | forsætisráðherra = [[Steingrímur Hermannsson]]<br>[[Davíð Oddsson]] | forveri = [[Steingrímur Hermannsson]] | eftirmaður = [[Halldór Ásgrímsson]] | titill2= [[Fjármálaráðherrar á Íslandi|Fjármálaráðherra]] | stjórnartíð_start2 = 8. júlí 1987 | stjórnartíð_end2 =28. september 1988 | forsætisráðherra2 = [[Þorsteinn Pálsson]] | forveri2 = [[Þorsteinn Pálsson]] | eftirmaður2 = [[Ólafur Ragnar Grímsson]] | titill3= Formaður Alþýðuflokksins | stjórnartíð_start3 = 1984 | stjórnartíð_end3 =1996 | forveri3 = [[Kjartan Jóhannsson]] | eftirmaður3 = [[Sighvatur Björgvinsson]] |stjórnmálaflokkur = [[Alþýðuflokkurinn]] |AÞ_CV = 300 |AÞ_frá1 = 1982 |AÞ_til1 = 1998 |AÞ_kjördæmi1= [[Reykjavíkurkjördæmi|Reykv.]] |AÞ_flokkur1 = Alþýðuflokkurinn | fæddur = {{Fæðingardagur og aldur|1939|2|21}} | fæðingarstaður = [[Ísafjörður|Ísafirði]], [[Ísland]]i | starf = Stjórnmálamaður | háskóli = [[Edinborgarháskóli]]<br>[[Stokkhólmsháskóli]]<br>[[Háskóli Íslands]]<br>[[Harvard-háskóli]] | maki = [[Bryndís Schram]] (g. 1959) | börn = 4 | foreldrar = [[Hannibal Valdimarsson]] og Sólveig Ólafsdóttir }} '''Jón Baldvin Hannibalsson''' ([[fæðing|fæddur]] [[21. febrúar]] [[1939]]) er [[Íslensk stjórnmál|íslenskur stjórnmálamaður]]. Hann var þingmaður [[Reykjavík]]ur [[1982]]<nowiki>–</nowiki>[[1998]], formaður [[Alþýðuflokkurinn|Alþýðuflokksins]] [[1984]]<nowiki>–</nowiki>[[1996]], [[Fjármálaráðherrar á Íslandi|fjármálaráðherra Íslands]] frá [[1987]]<nowiki>–</nowiki>[[1988]] og [[Utanríkisráðherrar á Íslandi|utanríkisráðherra Íslands]] [[1988]]<nowiki>–</nowiki>[[1995]]. [[Sendiherra]] í [[Washington, D.C.|Washington]] í Bandaríkjunum og síðar í [[Helsinki]] í [[Finnland]]i. Að frumkvæði Jóns varð Ísland fyrsta ríkið til að viðurkenna sjálfstæði [[Eystrasaltslöndin|Eystrasaltslandanna]] árið 1991, og nýtur Jón því nokkurrar virðingar þar, sér í lagi í [[Litáen]].<ref name=":0">{{cite web|url=https://deepbaltic.com/2016/06/17/for-david-against-goliath-icelands-support-for-baltic-independence/|title=For David Against Goliath: Iceland's Support for Baltic Independence|last=Wright|first=Helen|date=June 17, 2016|website=deepbaltic.com|access-date=May 29, 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2018223083d|title=Jón Baldvin heiðraður á sjálfstæðisafmæli Litháen - Vísir|last=Ólason|first=Samúel Karl|website=visir.is|access-date=2021-02-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20111611970d|title=Jón Baldvin í Litháen: 20 ára sjálfstæðisafmæli - Vísir|website=visir.is|access-date=2021-02-27}}</ref> == Ævi == Foreldrar Jóns voru [[Hannibal Valdimarsson]], ráðherra, og Sólveig Ólafsdóttir, húsmóðir. Jón lauk stúdentsprófi frá [[Menntaskólinn í Reykjavík|Menntaskólanum í Reykjavík]]. Jón er með MA-gráðu í hagfræði frá [[Edinborgarháskóli|Edinborgarháskóla]]. Hann stundaði framhaldsnám við [[Stokkhólmsháskóli|Stokkhólmsháskóla]] og Miðstöð Evrópufræða við [[Harvard]]-háskóla. Hann útskrifaðist einnig með próf í uppeldis- og kennslufræðum HÍ 1965. Jón starfaði framan af við blaðamennsku og kennslu. Jón kenndi í Hagaskóla í Reykjavík 1964–1970 og var skólameistari [[Menntaskólinn á Ísafirði|Menntaskólans á Ísafirði]] 1970–1979. Hann vann sem blaðamaður við [[Frjáls þjóð|Frjálsa þjóð]] 1964–1967 og var ritstjóri [[Alþýðublaðið|Alþýðublaðsins]] 1979–1982. ==Ásakanir um kynferðislega áreitni== Jón var kærður til lögreglu vegna meintrar kynferðislegrar áreitni, í formi einkabréfa, við unga frænku eiginkonu sinnar árið [[2005]] en kærunni var vísað frá. Kæran var tekin upp aftur við embætti [[ríkissaksóknari|saksóknara]]. Í það skiptið snerist hún um að Jón hefði „sært blygðunarkennd“ viðtakanda bréfsins. Þessu máli var líka vísað frá. Málið komst svo í kastljós fjölmiðla vorið [[2012]] þegar tímaritið ''[[Nýtt líf (tímarit)|Nýtt líf]]'' birti hluta bréfanna ásamt viðtali við stúlkuna sem hafði fengið bréfin send.<ref>[https://issuu.com/boratomasdottir/docs/68-75_brefin Meint kynferðisbrot Jóns Baldvins]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}, grein í Nýju lífi</ref> Ráðning Jóns sem gestafyrirlesara við [[HÍ|Háskóla Íslands]] [[2013]] var afturkölluð þegar umræða um bréfamálið fór aftur af stað í [[blogg]]heimum.<ref>[https://archive.today/20130831150652/visir.is/haskoli-islands--talibanar-i-filabeinsturni-/article/2013708319977 Háskóli Íslands: Talibanar í fílabeinsturni?]</ref>. Í kjölfar [[Me too-hreyfingin|Me too-hreyfingarinnar]] var Jón aftur ásakaður um kynferðislega áreitni í byrjun árs 2019. Stofnaður var facebook-hópur til að ræða brot hans og umfjallanir komu í fréttamiðlum um konur sem sögðust hafa sætt áreitni af hans hendi.<ref>[http://www.visir.is/g/2019190119427/-verdur-ad-stodva-thessa-perverta-sem-telja-sig-gudsgjof-til-kvenna-?fbclid=IwAR1SXo-ikvKKKq71MuE6_gqok5uZIyd2I8RmElwuJ3hFvSrqN5ZwWA9VvKg ''Verður að stöðva þessa perverta sem telja sig guðsgjöf til kvenna''] Vísir, skoðað 15. janúar 2019.</ref> Haustið 2022 birti Stundin frétt um kynferðisleg samskipti Jóns Baldvins við 15 ára stúlku sem var nemandi hans. <ref>[https://heimildin.is/grein/15886/ Jón Baldvin við nemanda: „Viltu hitta mig eftir næsta tíma“] Stundin/Heimildin, sótt 3/2 2023</ref> == Tilvísanir == {{reflist}} ==Tenglar== * [http://www.althingi.is/cv.php4?nfaerslunr=300 Æviágrip á heimasíðu Alþingis] * [http://www.grapevine.is/?show=paper&part=fullstory&id=1438 Viðtal við Jón Baldvin] í tímaritinu [[Reykjavík Grapevine]]. * [http://wayback.vefsafn.is/wayback/20080903181501/visir.is/article/20080830/SKODANIR/7522573 Íslenska leiðin], grein eftir Jón í Fréttablaðinu 30. ágúst 2008 * [http://www.jbh.is/default.asp?ID=263 ''Að gera hreint fyrir sínum dyrum''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120501075612/http://jbh.is/default.asp?ID=263 |date=2012-05-01 }}, grein eftir Jón á heimasíðu sinni 16.3.2012 * [http://jbh.is/default.asp?id=265 Af hverju allt þetta hatur] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160426221043/http://jbh.is/default.asp?ID=265 |date=2016-04-26 }}, grein eftir Kolfinnu Baldvinsdóttur á heimasíðu Jóns 30.4.2012 {{Töflubyrjun}} {{Erfðatafla | fyrir=[[Þorsteinn Pálsson]] | titill=[[Fjármálaráðherrar á Íslandi|Fjármálaráðherra]] | frá=[[1987]] | til=[[1988]] | eftir=[[Ólafur Ragnar Grímsson]]}} {{Erfðatafla | fyrir=[[Steingrímur Hermannsson]] | titill=[[Utanríkisráðherra]] | frá=[[1988]] | til=[[1995]] | eftir=[[Halldór Ásgrímsson]]}} {{Töfluendir}} {{Utanríkisráðherrar Íslands}} {{Fjármálaráðherrar Íslands}} {{Navboxes | title = Ríkisstjórnir | state = collapsed | list = {{Ráðuneyti Þorsteins Pálssonar}} {{Annað ráðuneyti Steingríms Hermannssonar}} {{Þriðja ráðuneyti Steingríms Hermannssonar}} {{Fyrsta ráðuneyti Davíðs Oddssonar}} }} {{Stubbur|æviágrip}} [[Flokkur:Kjörnir Alþingismenn 1991-2000]] [[Flokkur:Fjármálaráðherrar Íslands]] [[Flokkur:Formenn Alþýðuflokksins]] [[Flokkur:Íslenskir blaðamenn]] [[Flokkur:Íslenskir hagfræðingar]] [[Flokkur:Íslenskir skólameistarar]] [[Flokkur:Sendiherrar Íslands í Bandaríkjunum]] [[Flokkur:Sendiherrar Íslands í Finnlandi]] [[Flokkur:Stúdentar úr Menntaskólanum í Reykjavík]] [[Flokkur:Utanríkisráðherrar Íslands]] [[Flokkur:Þingmenn Alþýðuflokksins]] {{f|1939}} tdlgchf4s7a30fhvohtxuk12xf0d9s9 0 20079 1920356 1888473 2025-06-14T21:40:26Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920356 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Albert Einstein Head.jpg|thumb|200px|Albert Einstein (1947)]] '''Albert Einstein''' ([[14. mars]] [[1879]] í [[Ulm]] í [[Bæjaraland]]i, [[Þýskaland]]i – [[18. apríl]] 1955 [[Princeton]], [[New Jersey]], [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]) var kennilegur [[eðlisfræði]]ngur. Hann fæddist í Ulm, [[Þýskaland]]i og var af [[Gyðingdómur|gyðingaættum]]. Foreldrar hans hétu Pauline og Hermann. Hann er einn af best þekktu vísindamönnum [[20. öld|20. aldarinnar]]. Hann lagði til [[Afstæðiskenningin|afstæðiskenninguna]] — sem er líklega hans þekktasta verk — og höfðu rannsóknir hans einnig mikil áhrif á [[skammtafræði]], [[safneðlisfræði]] og [[heimsfræði]]. Hann fékk [[Nóbelsverðlaunin]] í eðlisfræði árið [[1921]] fyrir rannsóknir sínar á [[ljóshrif]]um sem hann birti árið [[1905]] ([[Annus Mirabilis]]; þetta sama ár komu út þrjár greinar eftir hann, en hver þeirra olli straumhvörfum í [[eðlisfræði]]) og verðlaun fyrir „þjónustu sína við kennilega eðlisfræði“. == Líf og störf == Einstein bjó í [[München]] mesta bernsku sína, með foreldrum sínum. Hann olli þeim áhyggjum vegna seinþroska síns. Sem barn lærði hann seint að tala, var lítt gefinn fyrir stríðsleiki og leiddist í skóla. Ungur að árum gerðist Einstein [[sviss]]neskur ríkisborgari, en í Sviss nam hann [[stærðfræði]] og [[eðlisfræði]]. Árið [[1902]] fær hann vinnu á einkaleyfaskrifstofu í [[Bern]], þar sem hann vann til [[1909]] meðan hann lagði drög að [[kenning]]um sínum í frístundum. Árið [[1911]] fékk Einstein [[prófessor]]sstöðu í [[Prag]] og síðan í [[Zürich]] og [[Berlín]]. Hann starfaði innan [[háskóla]] þaðan í frá. Árið [[1905]] birti Einstein þrjár merkilegar ritgerðir. Ein þeirra hét „Um rafsegulfræði hluta á hreyfingu“ en í henni setti hann fram [[Takmarkaða afstæðiskenningin|takmörkuðu afstæðiskenninguna]]. Takmarkaða afstæðiskenningin segir fyrir um það að [[massi]] hluta fari eftir [[Hraði|hraða]] þeirra. Árið [[1916]] birti Einstein [[Almenna afstæðiskenningin|almennu afstæðiskenninguna]] í nokkrum ritgerðum. [[1919]] var kenningin staðfest með frægri athugun, við sólmyrkva, á sveigju [[ljós]]s sem berst frá fjarlægri stjörnu, vegna [[þyngdarafl]]s [[sól]]ar. [[1921]] fékk Einstein [[Nóbelsverðlaun]] fyrir framlag sitt til eðlisfræðinnar. Einstein var af Gyðingaættum og hrökklaðist frá [[Þýskaland]]i nasismans til [[Princeton]] í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] árið [[1933]]. Þar bjó hann til dauðadags. Hann giftist [[Serbía|serbneskri]] unnustu sinni, [[Mileva Marić|Milevu Marić]], [[1903]], en þau skildu [[1919]]. Þau eignuðust þrjú börn saman, stúlkuna ''Liserl'' ([[1902]]- ?), sem var gefin til [[ættleiðing]]ar og dó úr [[skarlatssótt]], synina ''Hans Albert'' ([[1904]]-[[1973]]) og ''Eduard Tete'' ([[1910]]-[[1965]]). Hans Albert varð prófessor í [[verkfræði]] við [[Kaliforníuháskóli í Berkeley|Berkeley-háskólann]], en Eduard þjáðist af [[geðklofi|geðklofa]]. Mileva nam stærðfræði og eðlisfræði, en þau Einstein unnu saman að rannsóknum, þó ekki séu til heimildir fyrir því að Mileva hafi með beinum hætti komið að Nóbelsverðlaunagreininni né Afstæðiskenningunni. Einstein giftist náfrænku sinni [[Elsa Einstein|Elsu]] [[1919]], en hún átti fyrir tvær dætur, sem þau ólu upp saman. == Afstæðiskenningin == ''Aðalgrein: [[Afstæðiskenningin]]'' Afstæðiskenning Einsteins er yfirleitt sett fram í tvennu lagi eins og hann gerði raunar líka þegar hann birti hugmyndir sínar. Er þá talað um [[Takmarkaða afstæðiskenningin|takmörkuðu afstæðiskenninguna]] annars vegar og hins vegar um [[Almenna afstæðiskenningin|almennu afstæðiskenninguna]]. Kjarna fyrri kenningarinnar birti Einstein í einni tímaritsgrein árið [[1905]] en hann lauk við að birta meginatriði almennu kenningarinnar árið [[1916]]. Í takmörkuðu kenningunni er megináhersla lögð á [[ljós]]ið og hluti sem nálgast [[Ljóshraði|ljóshraða]] en í þeirri almennu eru [[Þyngdarkraftur|þyngdarkraftar]] líka teknir með í reikninginn og meðal annars lýst þeim áhrifum sem þeir hafa á [[rúm]]ið. Kenning sú er ófullkomin þegar maður nýtir hana við tilfelli sem gerast undir smæð [[atóm]]s, en þar hættir hún að virka. [[Skammtafræðikenningin]] á að leysa þann vanda, en Einstein sjálfur átti nokkurn þátt í uppbyggingu hennar. Vísindamönnum hefur gengið illa að samvefja þessar tvær kenningar, en þegar það tekst munu þeir líklega kalla þá kenningu "Kenninguna um Allt". == Tenglar == {{Wikivitnun}} {{Wikisource author}} {{commons|Albert Einstein}} * {{gutenberg author| id=Albert+Einstein | name=Albert Einstein}} * [[Nobel Prize in Physics]]: [http://www.nobel.se/physics/laureates/1921/press.html The Nobel Prize in Physics 1921] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040217175732/http://www.nobel.se/physics/laureates/1921/press.html |date=2004-02-17 }}—[http://www.nobel.se/physics/laureates/1921/index.html Albert Einstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040214011839/http://www.nobel.se/physics/laureates/1921/index.html |date=2004-02-14 }} * [[Annalen der Physik]]: [http://gallica.bnf.fr/Catalogue/noticesInd/FRBNF34462944.htm#listeUC Works by Einstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051128052434/http://gallica.bnf.fr/Catalogue/noticesInd/FRBNF34462944.htm#listeUC |date=2005-11-28 }} digitalized at The University of Applied Sciences in Jena (Fachhochschule [[Jena]]) * S. Morgan Friedman, "[http://www.westegg.com/einstein/ Albert Einstein Online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080903165108/http://www.westegg.com/einstein/ |date=2008-09-03 }}"—Comprehensive listing of online resources about Einstein. * [[TIME magazine]] 100: [http://www.time.com/time/time100/scientist/profile/einstein.html Albert Einstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051125192329/http://www.time.com/time/time100/scientist/profile/einstein.html |date=2005-11-25 }} * ''Audio excerpts of famous speeches: '' [http://www.time.com/time/time100/poc/audio/einstein1.ram E=mc² and relativity]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}, [http://www.time.com/time/time100/poc/audio/einstein2.ram Impossibility of atomic energy] {{Webarchive|url=http://webarchive.loc.gov/all/20050415131730/http://www.time.com/time/time100/poc/audio/einstein2.ram |date=2005-04-15 }}, [http://www.time.com/time/time100/poc/audio/einstein3.ram arms race] {{Webarchive|url=http://webarchive.loc.gov/all/20050415131729/http://www.time.com/time/time100/poc/audio/einstein3.ram |date=2005-04-15 }} (From Time magazine archives) * {{MacTutor Biography|id=Einstein}} * [[Leiden University]]: [http://www.lorentz.leidenuniv.nl/history/Einstein_archive/ Einstein Archive] * [[PBS]]: [http://www.pbs.org/wgbh/amex/truman/psources/ps_einstein.html Einstein's letter to Roosevelt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051224102837/http://www.pbs.org/wgbh/amex/truman/psources/ps_einstein.html |date=2005-12-24 }} * PBS [http://www.pbs.org/wgbh/nova/einstein/ NOVA—Einstein] * PBS [http://www.pbs.org/opb/einsteinswife/ Einstein's wife] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150512054746/http://www.pbs.org/opb/einsteinswife/ |date=2015-05-12 }}: Mileva Maric * [[FBI]]: [https://web.archive.org/web/20040810044240/http://foia.fbi.gov/foiaindex/einstein.htm FBI files]—investigation regarding affiliation with the Communist Party * [[Johann Wolfgang Goethe University of Frankfurt am Main|University of Frankfurt]]: [http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/physpiceinfam.html Einstein family pictures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051108205359/http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/physpiceinfam.html |date=2005-11-08 }} * [[Salon.com]]: [http://dir.salon.com/people/feature/2000/07/06/einstein/index.html Did Einstein cheat?]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }} * [http://www.germanheritage.com/biographies/atol/einstein.html Albert Einstein Biography from "German-American corner: History and Heritage"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051123231451/http://www.germanheritage.com/biographies/atol/einstein.html |date=2005-11-23 }} * [http://www.alberteinstein.info/ Official Einstein Archives Online]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110811112756/http://www.alberteinstein.info/ |date=2011-08-11 }} * [http://www.alberteinstein.info/manuscripts/index.html Einstein's Manuscripts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051124180346/http://www.alberteinstein.info/manuscripts/index.html |date=2005-11-24 }} * [http://www.albert-einstein.org/ Albert Einstein Archive] * [http://www.einstein.caltech.edu/ Einstein Papers Project] * [[Max Planck Institute]]: [http://living-einstein.mpiwg-berlin.mpg.de/living_einstein Living Einstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040212235606/http://living-einstein.mpiwg-berlin.mpg.de/living_einstein |date=2004-02-12 }} * [[American Institute of Physics]]: [http://www.aip.org/history/einstein/index.html Albert Einstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051125123930/http://www.aip.org/history/einstein/index.html |date=2005-11-25 }} includes his life and work, audio files and full site available as a downloadable PDF for classroom use * [[American Museum of Natural History]]: [http://www.amnh.org/exhibitions/einstein/index.php Albert Einstein] * [http://www.aeinstein.org The Albert Einstein Institution] * [[The Economist]]: [http://www.economist.com/displaystory.cfm?story_id=3518580 "100 years of Einstein"] * Einstein@Home:[http://www.physics2005.org/events/einsteinathome/index.html Distributed computing project searching for gravitational waves predicted by Einstein's theories]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }} * World Year of Physics 2005 [http://www.physics2005.org A celebration of Einstein's Miracle Year] * [[The Guardian]]: [http://www.guardian.co.uk/japan/story/0,7369,1521314,00.html Einstein's pacifist dilemma revealed] * [http://www.monthlyreview.org/598einst.htm Why socialism?] - Albert Einstein, ''Monthly review, 1949-05'' ([http://www.amnh.org/exhibitions/einstein/global/popups/socialism.php original manuscript] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080410220712/http://www.amnh.org/exhibitions/einstein/global/popups/socialism.php |date=2008-04-10 }}). * [http://www.muppetlabs.com/~breadbox/txt/al.html Einstein's theory of relativity, in words of four letters or fewer]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }} * [[Rabindranath Tagore|Rabindranath Tagore's]] [http://www.schoolofwisdom.com/tagore-einstein.html Conversation with Einstein] * [http://www.zionistarchives.org.il/ZA/SiteE/pShowView.aspx?GM=Y&ID=48&Teur=Protest%20against%20the%20suppression%20of%20Hebrew%20in%20the%20Soviet%20Union%20%201930-1931 Protest against the suppression of Hebrew in the Soviet Union 1930-1931] * [http://www.einsteinonrace.com/ Einstein on Race] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051124070538/http://www.einsteinonrace.com/ |date=2005-11-24 }} === Íslenskir tenglar === * [http://www.timarit.is/?issueID=420387&pageSelected=1&lang=0 ''Guð leikur sér ekki að teningum''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1979] * [http://www.timarit.is/?issueID=420387&pageSelected=2&lang=0 ''Frumlegasti hugsuður aldarinnar''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1979] * [http://www.timarit.is/?issueID=419101&pageSelected=0&lang=0 ''Einsteinsbréfið''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1965] * [http://www.timarit.is/?issueID=419653&pageSelected=4&lang=0 ''Vísindi og trú''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1972] * [http://www.timarit.is/?issueID=435977&pageSelected=3&lang=0 ''Er eitthvað bogið við veröldina?''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1994] * [http://www.timarit.is/?issueID=418551&pageSelected=0&lang=0 ''Alheimurinn líkist fremur hugsun en efni''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1958] {{DEFAULTSORT:Einstein, Albert}} {{fd|1879|1955}} {{Nóbelsverðlaun í eðlisfræði}} [[Flokkur:Albert Einstein| ]] [[Flokkur:Afstæðiskenningin]] [[Flokkur:Heimsfræðingar]] [[Flokkur:Þýskir eðlisfræðingar]] [[Flokkur:Þýskir Bandaríkjamenn]] [[Flokkur:Bandarískir gyðingar]] [[Flokkur:Manhattan verkefnið]] [[Flokkur:Nóbelsverðlaunahafar í eðlisfræði]] [[Flokkur:Flóttamenn]] [[Flokkur:Sósíalistar]] [[Flokkur:Heimssambandstjórnarsinnar]] [[Flokkur:Þjóðfélagsréttlæti|Þjóðfélagsréttlæti]] s6feq9ck1d0kfnjoixd2nkpdel2ug7r 0 22937 1920375 1919608 2025-06-15T07:40:55Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920375 wikitext text/x-wiki {{Íslenskur heimspekingur| svæði = Íslensk heimspeki | tímabil = [[Heimspeki 20. aldar]],<br>[[Heimspeki 21. aldar]] | color = F0E68C | nafn = Hannes Hólmsteinn Gissurarson | fæddur = {{Fæðingardagur og aldur|1953|2|19}} | látinn = | skóli_hefð = [[Rökgreiningarheimspeki]] | helstu_ritverk = ''Hayek’s Conservative Liberalism'', ''Hvar á maðurinn heima'', ''Stjórnmálaheimspeki'', ''Fiskar undir steini. Sex ritgerðir í stjórnmálaheimspeki'' | helstu_viðfangsefni = [[Stjórnspeki]] | markverðar_kenningar = [[Frjálshyggja]] | áhrifavaldar = [[Tómas af Aquino]], [[John Locke]], [[Adam Smith]], [[David Hume]], [[Milton Friedman]], [[Friedrich A. von Hayek]], [[Karl Popper]], [[Robert Nozick]] | hafði_áhrif_á = | }} [[File:GissurarsonandOddsson1996.jpg|thumb|Hannes með [[Davíð Oddsson|Davíði Oddssyni]] ]] '''Hannes Hólmsteinn Gissurarson''' (fæddur [[19. febrúar]] [[1953]] í [[Reykjavík]]) er [[prófessor emeritus]] í [[stjórnmálafræði]] við [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]] og virkur þátttakandi í stjórnmálaumræðum á Íslandi. Hann er kunnur að eindregnum stuðningi við [[frjálshyggja|frjálshyggju]] og þekktur fyrir [[Afneitun á loftslagsbreytingum|rangfærslur um hnattræna hlýnun]]. <ref>https://hannesgi.blog.is/blog/hannesgi/entry/2238886/</ref> <ref>https://www.dv.is/eyjan/2021/07/21/hnattraen-hlynun-hefur-fram-ad-thessu-bjargad-mannslifum-ekki-fargad-folki/</ref> == Fjölskylda == Faðir Hannesar var Gissur Jörundur Kristinsson, trésmiður og framkvæmdastjóri. Móðir hans, Ásta Hannesdóttir, var handavinnukennari og almennur kennari. Systkini Hannesar eru Salvör Kristjana Gissurardóttir, lektor í upplýsingatækni við kennslu- og menntunarsvið Háskóla Íslands, Kristinn Dagur Gissurarson, tæknifræðingur og Guðrún Stella Gissurardóttir, forstöðumaður Atvinnumiðlunar Vestfjarða. == Nám og störf == Hannes lauk stúdentsprófi frá [[Menntaskólinn í Reykjavík|Menntaskólanum í Reykjavík]] [[1972]], þar sem hann hlaut gullpennann fyrir bestu ritgerð vetrarins. Hann lauk B. A. prófi í [[sagnfræði]] og [[heimspeki]] [[1979]] og cand. mag. prófi í sagnfræði [[1982]] frá [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]]. Hann lauk doktorsprófi í stjórnmálafræði (e. politics) frá félagsvísindadeild (faculty of social studies) [[University of Oxford|Oxford-háskóla]] 1985, en þar var hann R. G. Collingwood Scholar í [[Pembroke College]] [[1984]]-[[1985]]. Hann stofnaði ásamt nokkrum skólabræðrum sínum ''The Hayek Society'' í Oxford, þar sem rætt var um rök með og á móti frjálshyggju. Hannes Hólmsteinn hlaut fyrstu verðlaun í ritgerðasamkeppni [[Mont Pèlerin Society]] 1984 og varð sama ár félagi í samtökunum. Hann hefur kennt í Háskóla Íslands frá [[1986]], fyrst í heimspekideild, síðan félagsvísindadeild, þar sem hann hefur verið prófessor frá [[1995]]. Hann hefur tvisvar verið [[Fulbright Scholar]] í [[Bandaríkjunum]] og einu sinni Sasakawa Scholar í [[Japan]]. Hann hefur líka verið gistifræðimaður eða gistiprófessor í [[Hoover stofnunin]]ni í [[Stanford-háskóli|Stanford-háskóla]], [[George Mason-háskóli|George Mason-háskóla]] í Virginíu, [[U. C. L. A.]] (e. University of California at Los Angeles), Tokyo University of the Fisheries, [[L. U. I. S. S.]] (í. Libera Università Internazionali degli Studi Sociali) í [[Róm]] og [[I. C. E. R.]] (e. International Centre for Economic Research) í Tórínó. DV kaus hann „penna ársins“ 1984. Hannes var í stjórn [[Mont Pèlerin Society]] [[1998]]-[[2004]] og skipulagði ásamt öðrum fund samtakanna á Íslandi í ágúst [[2005]]. == Áhrif == Hannes Hólmsteinn Gissurarson var blaðamaður ''Eimreiðarinnar'', sem ungir frjálshyggjumenn gáfu út 1972–1975. Í hinum svonefnda ''Eimreiðarhópi'' voru með honum m. a. [[Davíð Oddsson]], [[Þorsteinn Pálsson]], [[Geir H. Haarde]], [[Baldur Guðlaugsson]], [[Brynjólfur Bjarnason (f. 1946)|Brynjólfur Bjarnason]], [[Kjartan Gunnarsson]], [[Magnús Gunnarsson]] og [[Jón Steinar Gunnlaugsson]]. Þessi hópur varð mjög áhrifamikill í Sjálfstæðisflokknum í lok [[1971–1980|8. áratugar]] og beitti sér fyrir því að sveigja stefnu flokksins í átt til nýfrjálshyggju. Hannes stofnaði ásamt nokkrum öðrum [[Félag frjálshyggjumanna]] 1979, sem starfaði í tíu ár. Það fékk Nóbelsverðlaunahafana [[Friedrich A. von Hayek]], [[James M. Buchanan]] og [[Milton Friedman]] til að koma til landsins og tala um fræði sín. Vöktu heimsóknir þeirra og fyrirlestrar athygli. Einnig gaf Félag frjálshyggjumanna út ýmis rit og tímaritið ''Frelsið'' 1980-1988, fyrst undir ritstjórn Hannesar, síðan Guðmundar Magnússonar. Árið 1984 rak Hannes ásamt [[Kjartan Gunnarsson|Kjartani Gunnarssyni]] ólöglega útvarpsstöð, sem nefndist [[Fréttaútvarpið]], dagana 2.–10. október. <ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2494591 Tíminn á Fréttaútvarpinu hreint ólýsanlegur; grein í DV 1984]</ref> Henni var lokað með lögregluvaldi og opinbert mál höfðað gegn þeim Hannesi og Kjartani fyrir brot á útvarpslögum. Hlutu þeir dóm fyrir þetta tiltæki. En rekstur útvarpsstöðvarinnar hafði þau áhrif, að forysta Sjálfstæðisflokksins snerist til fylgis við frjálst útvarp eftir nokkurt hik árin á undan. Árið 1990 gaf Hannes út bókina ''Fiskistofnarnir við Ísland: Þjóðareign eða ríkiseign?'' þar sem hann mælti með kerfi varanlegra, framseljanlegra aflakvóta, sem úthlutað væri ókeypis í upphafi. Árið 2002 gaf Hannes út bókina ''Hvernig getur Ísland orðið ríkasta land í heimi?'' þar sem hann mælti með stórfelldum skattalækkunum á fyrirtæki í því skyni að laða fjármagn til landsins og gera Ísland að alþjóðlegri fjármálamiðstöð. Ræddi hann í bókinni fordæmi Írlands og Lúxemborgar, en líka ýmissa lítilla eyríkja eins og Ermarsundseyja og Cayman-eyja. Hannes hafði mikil áhrif á stefnu ríkisstjórna Sjálfstæðisflokksins undir forystu Davíðs Oddssonar og síðar Geirs H. Haarde. Áhrif Hannesar voru ekki síst augljós á þá einkavæðingarstefnu sem hófst á síðari hluta 10. áratugs 20. aldar.{{heimild vantar}} == Deilur == {{heimildir}} Allt frá því að Hannes Hólmsteinn Gissurarson vakti fyrst athygli opinberlega með vikulegum útvarpsþáttum, sem hann sá um veturinn 1976-1977 undir nafninu „Orðabelgur“, hafa staðið um hann og boðskap hans harðar deilur. Einn kennara hans í Háskóla Íslands, [[Þorsteinn Gylfason]], skrifaði um hann fjölda greina í ''[[Morgunblaðið]]'', þar sem hann kallaði hann meðal annars „sauð í sauðargæru“, en Hannes svaraði og sagði, að Þorsteinn væri einn elsti og efnilegasti heimspekingur þjóðarinnar. Seinna deildu þeir Þorsteinn og Hannes í ''[[Skírnir - Tímarit Hins íslenzka Bókmenntafélags|Skírni]]'' (1984 og 1986) um réttlætiskenningar [[Robert Nozick|Roberts Nozick]] og [[Friedrich A. von Hayek|Friedrichs A. von Hayek]]. Í ársbyrjun 1984 áttu þeir Hannes og [[Ólafur Ragnar Grímsson]], sem þá var ritstjóri ''[[Þjóðviljinn (1936-1992)|Þjóðviljans]]'', í hörðum deilum um kenningar [[Milton Friedman|Miltons Friedman]]. Ólafur Ragnar hafði endursagt greinar úr enskum dagblöðum um það, að ýmislegt væri ámælisvert við rannsóknaraðferðir Friedmans í peningamálasögu þeirri, sem hann hafði samið. Var tölfræðiprófessor í Oxford, [[David Hendry]], borinn fyrir gagnrýninni. Hannes sneri sér til Hendrys, sem aftók, að hann hefði vænt Friedman um óheiðarleg vinnubrögð. Skipun Hannesar í stöðu lektors í stjórnmálafræði í [[félagsvísindi|félagsvísindadeild]] Háskóla Íslands sumarið 1988 vakti hörð viðbrögð, því að deildin hafði mælt með öðrum manni. Hafði dómnefnd á vegum deildarinnar komist að þeirri niðurstöðu, að Hannes væri aðeins hæfur að hluta í stöðu lektors í stjórnmálafræði. [[Birgir Ísleifur Gunnarsson (seðlabankastjóri)|Birgir Ísleifur Gunnarsson]] menntamálaráðherra og flokksfélagi Hannesar leitaði hins vegar til tveggja erlendra kennara hans, sem báðir töldu hann hæfan í stöðuna. Meðumsækjendur Hannesar kærðu þessa gerð til [[umboðsmaður Alþingis|umboðsmanns Alþingis]], sem komst að þeirri niðurstöðu að ekkert hefði verið athugavert við hana. Hannes gagnrýndi óspart [[Jón Ólafsson]] athafnamann, á meðan Jón átti og rak [[Stöð tvö]], þar á meðal í fyrirlestri á ensku á norrænni blaðamannaráðstefnu 1999. Árið 2004 höfðaði Jón meiðyrðamál gegn Hannesi úti í Bretlandi vegna þessara ummæla, sem Hannes hafði sett á heimasíðu sína þar sem Jón var opinberlega vændur um að hafa efnast á glæpastarfsemi s.s. fíkniefnasölu. Að ráði dómsmálaráðuneytisins og lögfræðings Háskólans sinnti Hannes ekki þessu máli. Féll þess vegna í því [[útivistardómur]] sumarið 2005 þar sem Hannes var dæmdur til að greiða Jóni 100 þúsund pund (um 12 milljónir ísl. kr.) í bætur og málskostnað. Hannes áfrýjaði þessum dómi til yfirréttar, The Royal High Court of Justice, í Lundúnum, sem úrskurðaði 8. desember 2006, að dómurinn skyldi vera ógildur, þar sem Hannesi hefði ekki verið stefnt eftir íslenskum reglum, eins og skylt hefði verið. Þegar Hannes sagði frá því opinberlega sumarið [[2003]], að hann væri að skrifa ævisögu [[Halldór Laxness|Halldórs Kiljans Laxness]], meinaði Auður Laxness, ekkja Halldórs, honum aðgang að bréfasafni skáldsins, sem hún hafði gefið á handritadeild Þjóðarbókhlöðunnar á [[dagur íslenskrar tungu|degi íslenskrar tungu]], [[16. nóvember]], [[1996]]. Eftir að fyrsta bindi ævisögu skáldsins, ''Halldór'', kom út, gagnrýndu [[Helga Kress]] og fleiri Hannes harðlega fyrir að nota í bókinni texta frá Laxness í heimildarleysi, án þess að geta tilvitnana. Haustið [[2004]] höfðaði Auður mál gegn Hannesi fyrir brot á lögum um [[höfundarréttur|höfundarrétt]]. Hann var sýknaður af kröfum hennar í [[Héraðsdómur Reykjavíkur|Héraðsdómi Reykjavíkur]] 10. nóvember 2006. Auður áfrýjaði dómnum og Hannes var dæmdur í [[Hæstiréttur|Hæstarétti]] fyrir brot á höfundarrétti í um 2/3 tilvika, sem hann var ákærður fyrir, og gert að greiða Auði Laxness 1,5 [[milljón]] króna í [[fébætur]]. Hannes var einnig dæmdur til að greiða [[málskostnaður|málskostnað]], 1,6 milljón króna. Efnt var til söfnunar í „[[málfrelsissjóður|málfrelsissjóð]]“ af vinum Hannesar til að hlaupa undir bagga með honum vegna vegna málskostnaðar. === Ummæli um loftslagsbreytingar === Líkt og Davíð Oddsson er Hannes kunnur og opinskár [[Afneitun á loftslagsbreytingum|efasemdamaður um loftslagsbreytingar]] af mannavöldum. Á ferli sínum hefur hann bæði hafnað því að [[hnattræn hlýnun]] vegna loftslagsbreytinga sé að eiga sér stað, að breytingarnar séu af mannavöldum og að til sé almennt meirihlutaálit meðal vísindamanna um málefnið.<ref>{{cite web|author=Hannes Hólmsteinn Gissurarson|title=Vísindi eða iðnaður?|url=https://www.visir.is/g/2006111240008/visindi-eda-idnadur|access-date=19 July 2022|work=Vísir|date=24 November 2006|language=Icelandic}}</ref> Hann hefur gagnrýnt sænska loftslagsaðgerðasinnann [[Greta Thunberg|Gretu Thunberg]] og sagði um hana á Twitter-síðu sinni árið 2019: „Greta Thunberg segist tala fyrir komandi kynslóðir. Hvað hafa komandi kynslóðir gert fyrir okkur? Ekkert. Hvað höfum við gert fyrir komandi kynslóðir? Allt.“<ref>{{Cite tweet|author=Hannes H. Gissurarson|author-link=Hannes Hólmsteinn Gissurarson|user=hannesgi|number=1179406398804938754|date=2 October 2019|title=Greta Thunberg says that she speaks for coming generations. What have coming generations done for us? Nothing. What have we done for coming generations? Everything.}}</ref> == Helstu verk == * ''Hayek’s Conservative Liberalism'' (doktorsritgerð). Garland, New York 1987. * ''Sjálfstæðisflokkurinn í sextíu ár''. Sjálfstæðisflokkurinn, Reykjavík 1989. * ''Fjölmiðlar nútímans''. Stofnun Jóns Þorlákssonar, Reykjavík 1989. * ''Island''. Timbro, Stockholm 1990. * ''Fiskistofnarnir við Ísland: Þjóðareign eða ríkiseign?'' Stofnun Jóns Þorlákssonar, Reykjavík 1990. * ''Jón Þorláksson forsætisráðherra.'' Almenna bókafélagið, Reykjavík 1992. * ''Frjálshyggjan er mannúðarstefna.'' Greinasafn. Stofnun Jóns Þorlákssonar,Reykjavík 1992. * ''Pálmi í Hagkaup.'' Framtíðarsýn, Reykjavík 1994. * ''Hvar á maðurinn heima?'' Hið íslenska bókmenntafélag, Reykjavík 1994. * ''Íslenskar tilvitnanir.'' Almenna bókafélagið, Reykjavík 1995. * ''Benjamín Eiríksson í stormum sinna tíða.'' Bókafélagið, Reykjavík 1996 * ''Hádegisverðurinn er aldrei ókeypis.'' Hið íslenska bókmenntafélag, Reykjavík 1997. * ''Stjórnmálaheimspeki.'' Hið íslenska bókmenntafélag, Reykjavík 1999. * Ísland og Atlantshafsbandalagið. Þrír heimildaþættir fyrir sjónvarp. 1999. * ''Overfishing. The Icelandic Solution.'' Institute of Economic Affairs, London 2000. * ''Fiskar undir steini. Sex ritgerðir í stjórnmálaheimspeki.'' Háskólaútgáfan, Reykjavík 2001. * ''Hvernig getur Ísland orðið ríkasta land í heimi?'' Nýja bókafélagið, Reykjavík 2002. * Tuttugasta öldin. Átta heimildaþættir fyrir sjónvarp. 2002. * ''Halldór.'' Fyrsta bindi ævisögu Halldórs Kiljans Laxness. Almenna bókafélagið, Reykjavík 2003. * ''Kiljan.'' Annað bindi ævisögu Halldórs Kiljans Laxness. Bókafélagið, Reykjavík 2004. * ''Laxness.'' Þriðja bindi ævisögu Halldórs Kiljans Laxness. Bókafélagið, Reykjavík 2005. * ''Áhrif skattahækkana á hagvöxt og lífskjör.'' Bókafélagið, Reykjavík 2009. * ''Kjarni málsins. Fleyg orð á íslensku.'' Bókafélagið, Reykjavík 2010. * ''[http://www.rnh.is/?page_id=1651 Íslenskir kommúnistar 1918–1998.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160911115036/http://www.rnh.is/?page_id=1651 |date=2016-09-11 }}'' Almenna bókafélagið, Reykjavík 2011. * ''[https://books.google.is/books?id=j-p8CwAAQBAJ The Icelandic Fisheries: Sustainable and Profitable.]'' Háskólaútgáfan, Reykjavík 2015. *[https://newdirection.online/publication/the-nordic-models ''The Nordic Models.''] New Direction, Brussels 2016. *[https://newdirection.online/2018-publications-pdf/ND-report-InDefenceOfSmallStates-preview%28low-res%29.pdf ''In Defence of Small Nations'']. New Direction, Brussels 2016. *[http://newdirection.online/publication/voices-of-the-victims-notes-towards-a-historiography-of-anti-communist ''Voices of the Victims: Towards a Historiography of Anti-Communist Literature.''] New Direction, Brussels 2017. * [http://newdirection.online/publication/lessons-for-europe-from-the-2008-icelandic-bank-collapse1 ''Lessons for Europe from the 2008 Icelandic Bank Collapse.''] New Direction, Brussels 2017. * [http://newdirection.online/publication/green-capitalism-how-to-protect-the-environment-by-defining-private-propert ''Green Capitalism: How to Protect the Environment by Defining Private Property Rights.''] New Direction, Brussels 2017. *[https://www.acreurope.eu/item/totalitarianism_in_europe_three_case_studies ''Totalitarianism in Europe: Three Case Studies.''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190801152146/https://www.acreurope.eu/item/totalitarianism_in_europe_three_case_studies |date=2019-08-01 }} ACRE, Brussels 2018. *[https://econjwatch.org/articles/liberalism-in-iceland-in-the-nineteenth-and-twentieth-centuries Liberalism in Iceland in the Nineteenth and Twentieth Centuries, ''Econ Watch Journal''], Vol. 14, No. 2 (2017), pp. 241–273. *[https://econjwatch.org/articles/anti-liberal-narratives-about-iceland-19912017 Anti-Liberal Narratives About Iceland, 1991–2017, ''Econ Watch Journal''], Vol. 14, No. 3 (2017), pp. 362–398. *[https://econjwatch.org/articles/icelandic-liberalism-and-its-critics-a-rejoinder-to-stefan-olafsson Icelandic Liberalism and Its Critics: A Rejoinder to Stefan Olafsson, ''Econ Watch Journal''], Vol. 15, No. 3 (2018), pp. 322–350. *[https://newdirection.online/2018-publications-pdf/ND-Report-ConsFreeMarket-preview%28low-res%29.pdf ''Why Conservatives Should Support the Free Market''] New Direction, Brussels 2018. *[https://newdirection.online/2018-publications-pdf/ND-Report-SpendingMoney-preview%28low-res%29.pdf ''Spending Other People’s Money: A Critique of Rawls, Piketty, and Other Redistributionists'']. New Direction, Brussels 2018. *[https://www.stjornarradid.is/lisalib/getfile.aspx?itemid=29cca5ac-c0c6-11e8-942c-005056bc530c ''Foreign Factors in the 2008 Icelandic Bank Collapse''] Report to the Icelandic Ministry of Finance and Economic Affairs, Reykjavik 2018. *[https://www.svensktidskrift.se/nordic-pioneers-of-liberal-thought-snorri-sturluson Nordic Pioneers of Liberal Thought: Snorri Sturluson, ''Svensk Tidskrift''] 1 November 2019. *[https://www.svensktidskrift.se/nordic-pioneers-of-liberal-thought-anders-chydenius Nordic Pioneers of Liberal Thought: Anders Chydenius, ''Svensk Tidskrift''] 8 November 2019. *[https://www.degruyter.com/view/journals/jeeh/25/1/article-20190004.xml Redistribution in Theory and Practice: A Critique of Rawls and Piketty] ''Journal des Économistes et des Études Humaines'', Vol. 25, No. 1, 29 November 2019. *[https://newdirection.online/publication/twenty_four_conservative_liberal_thinkers_part_i ''Twenty-Four Conservative-Liberal Thinkers, Part One''] New Direction, Brussels 2020. *[https://newdirection.online/publication/twenty_four_conservative_liberal_thinkers_part_ii ''Twenty-Four Conservative-Liberal Thinkers, Part Two''] New Direction, Brussels 2020. *''[https://books.google.com.br/books?id=lCBaEAAAQBAJ Bankahrunið 2008: Útdráttur úr skýrslu]'' Reykjavík 2021. *''[https://books.google.com.br/books?id=PrReEAAAQBAJ Communism in Iceland, 1918–1998]'' Reykjavík 2021. == Sjá einnig == * [[Eimreiðarhópurinn]] == Tilvísanir == <references/> == Heimildir == * Vefsíða Hannesar við Háskóla Íslands (lokað vegna dómsmáls) * „Að hafa það heldur sem sannara reynist,“ viðtal við Hannes H. Gissurarson í tilefni gagnrýni ''Þjóðviljans'' á útvarpsþátt hans, Orðabelg, ''Morgunblaðið'' 29. ágúst 1976. * [http://rse.hi.is/ Vefsíða rannsóknarseturs Hannesar við Félagsvísindastofnun Háskóla Íslands.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201001090917/http://rse.hi.is/ |date=2020-10-01 }} * [http://www.rnh.is/?lang=is Vefsíða Rannsóknarseturs um nýsköpun og hagvöxt, RNH] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200812212643/http://www.rnh.is/?lang=is |date=2020-08-12 }} == Tenglar == {{Wikivitnun}} * [http://hannesgi.blog.is/blog/hannesgi/ Blogg Hannesar H. Gissurarsonar á Morgunblaðsvefnum] * [http://www.pressan.is/pressupennar/Lesa_Hannes/ Blogg Hannesar H. Gissurarsonar á Pressunni] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160624184534/http://www.pressan.is/pressupennar/Lesa_Hannes/ |date=2016-06-24 }} * [https://heimspeki.hi.is/?page_id=169 Heimspekileg sjálfslýsing Hannesar H. Gissurarsonar á heimspekivefnum] * [http://www.visir.is/apps/pbcs.dll/section?template=prof&Category=SKODANIR04&Profile=1035 Greinar Hannesar H. Gissurarsonar í ''Fréttablaðinu''] * [http://www.mbl.is/morgunbladid/itarefni/354.pdf Útdráttur úr aðilaskýrslu Hannesar H. Gissurarsonar í máli hans gegn Jóni Ólafssyni á pdf sniði] * [http://www.mps-iceland.org/ Heimasíða fundar Mont Pèlerin Society á Íslandi í ágúst 2005] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060205121725/http://mps-iceland.org/ |date=2006-02-05 }} * [http://www.heimur.is/?frettir=single&newsflokkur=Pistlar&fid=2426 Umsögn Benedikts Jóhannessonar um ''Laxness''] * [http://stebbifr.com/pistlar.aspx?id=404 Umsögn Stefáns Fr. Stefánssonar um ''Laxness''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930042025/http://stebbifr.com/pistlar.aspx?id=404 |date=2007-09-30 }} * [http://stjornmalogstjornsysla.is/index.php?option=com_content&task=view&id=131 Umsögn Steinars Þórs Sveinssonar um ''Laxness''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927143819/http://stjornmalogstjornsysla.is/index.php?option=com_content&task=view&id=131 |date=2007-09-27 }} * [http://en.wikipedia.org/wiki/Oxford_Hayek_Society Grein um Oxford Hayek Society í enskri útg. Wikipedia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060913000000/http://en.wikipedia.org/wiki/Oxford_Hayek_Society |date=2006-09-13 }} * [http://www.domstolar.is/domaleit/nanar/?ID=E200410030&Domur=2&type=1&Serial=1&Words= Sýknudómur yfir Hannesi H. Gissurarsyni í Héraðsdómi Reykjavíkur] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160313125632/http://domstolar.is/domaleit/nanar?domur=2&id=e200410030&serial=1&type=1&words= |date=2016-03-13 }} * [http://www.haestirettur.is/domar?nr=5056 Dómur yfir Hannesi H. Gissurarsyni í Hæstarétti Íslands þann 13.mars 2008] * [http://www.bailii.org/ew/cases/EWCA/Civ/2008/152.html Dómur í máli Jóns Ólafssonar gegn Hannesi í Áfrýjunardómstól í Lundúnum] * [http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/news/uk_news/article189188.ece Frásögn Sunday Times af máli Jóns Ólafssonar gegn Hannesi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304061230/http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/news/uk_news/article189188.ece |date=2016-03-04 }} * [http://www.nytimes.com/2009/12/11/world/europe/11libel.html?_r=2&hp Frásögn New York Times af máli Jóns Ólafssonar gegn Hannesi] * [http://www.youtube.com/watch?v=3SWdtMI0jVw Viðtal við Hannes H. Gissurarson í Harmageddon 12. október 2010, fyrsti hluti] ;Viðtöl við Hannes * [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3626668 ''Ég hef verið mikill gæfumaður''; grein í 24. stundum 2008] [[Flokkur:Íslenskir stjórnmálafræðingar]] [[Flokkur:Prófessorar við Háskóla Íslands]] [[Flokkur:Íslenskir heimspekingar]] [[Flokkur:Heimspekingar 21. aldar]] [[Flokkur:Stjórnspekingar]] [[Flokkur:Frjálshyggjumenn]] {{f|1953}} hka5vfdf35xscamximw7tcdjqqxijmv 0 23319 1920358 1881765 2025-06-14T22:16:07Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920358 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Ambrose Bierce.jpg|thumb|Ambrose Bierce]] '''Ambrose Gwinnett Bierce''' ([[24. júní]] [[1842]], Horse Cave Creek, Meigs County, [[Ohio]], [[Bandaríkin|BNA]] – dánardagur er óljós, hugsanlega í [[desember]] [[1913]] eða snemma árið [[1914]], líklegast í [[Mexíkó]]) var [[Bandaríkin|bandarískur]] [[Háðsádeila|háðsádeiluhöfundur]], [[gagnrýnandi]], [[skáld]], [[Smásaga|smásöguhöfundur]], [[ritstjóri]] og [[blaðamaður]]. Hann er frægur fyrir skýran og tilfinningalausan stíl. Ofsafengin, myrk og háðsleg gagnrýni hans ávann honum gæluheitið „bitri Bierce“. Svo lotningarfullt var orðspor Bierce að sumir menn hræddust gagnrýni hans á samtímaritverkum því hún gat ráðið um það hvort rithöfundurinn gat haldið áfram iðju sinni eða ekki. Í desember 1913 fór Bierce til borgarinnar Chihuahua í Mexíkó til þess að fylgjast með átökunum í [[Mexíkóska byltingin|mexíkósku byltingunni]] í her [[Pancho Villa]].<ref>Bierce letter from Chihuahua to Blanche Partington dated December 26, 1913. Printed in ''A Much Misunderstood Man: Selected Letters of Ambrose Bierce'', [[S. T. Joshi]] and David E. Schultz, eds. Columbus: Ohio State University Press, 2003, pp. 244-246.</ref> Hann hvarf og var talinn hafa gengið til liðs við byltingarmennina. Hann sást aldrei framar. == Ritverk == * [[The Devil's dictionary]] == Tenglar == {{wikiquote}} * [http://donswaim.com/ The Ambrose Bierce Site] * [http://www.biercephile.com The Ambrose Bierce Appreciation Society] * [http://www.ambrosebierce.org The Ambrose Bierce Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050324003851/http://ambrosebierce.org/ |date=2005-03-24 }} * [http://ojinaga.com/bierce/ "Ambrose Bierce, 'the Old Gringo': Fact, Fiction and Fantasy"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180125074516/http://ojinaga.com/bierce |date=2018-01-25 }} * [http://www.rjgeib.com/thoughts/bierce/ambrose-bierce.html One of Bierce's last letters] * [http://atheisme.free.fr/Biographies/Bierce_e.htm Æviágrip og tilvitnanir í Ambrose Bierce] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050308191046/http://atheisme.free.fr/Biographies/Bierce_e.htm |date=2005-03-08 }} * [http://bitterbierce.blogspot.com Waking Ambrose: Modern Adjustments of the Devil's Dictionary] * [http://alangullette.com/lit/bierce/ Ambrose Bierce] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051013055513/http://alangullette.com/lit/bierce/ |date=2005-10-13 }} * {{gutenberg author|id=Ambrose_Bierce|name=Ambrose Bierce}} * [http://librivox.org/the-parenticide-club-by-ambrose-bierce/ Free audiobook of ''The Parenticide Club''] from [http://librivox.org LibriVox] * [http://www.authorsden.com/visit/viewarticle.asp?AuthorID=6714&id=19053 The Malignancy of Nature in Bierce's Horror Stories ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070312214954/http://www.authorsden.com/visit/viewarticle.asp?AuthorID=6714&id=19053 |date=2007-03-12 }} * [http://wiredforbooks.org/bierce/ A reading of "An Occurrence at Owl Creek Bridge" and a discussion of the life and writing of Ambrose Bierce - RealAudio] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060131001745/http://wiredforbooks.org/bierce/ |date=2006-01-31 }} * [http://www.cosmoetica.com/B313-DES253.htm Essay on Bierce's short stories] * [http://alangullette.com/lit/bierce/ Alan Gulette's Bierce page] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051013055513/http://alangullette.com/lit/bierce/ |date=2005-10-13 }} ==Tilvísanir== <references/> {{fde|1842|1914|Bierce, Ambrose}} {{DEFAULTSORT:Bierce, Ambrose}} [[Flokkur:Bandarísk skáld|Bierce, Ambrose]] [[Flokkur:Bandarískir blaðamenn|Bierce, Ambrose]] [[Flokkur:Bandarískir rithöfundar]] [[Flokkur:Trúleysingjar|Bierce, Ambrose]] [[Flokkur:Bandarískir afnámssinnar]] 497ap7jpadfqj5ej64texap2ckb6mab 0 28881 1920217 1883318 2025-06-14T13:54:00Z Sv1floki 44350 1920217 wikitext text/x-wiki {{heimildir vantar}} [[Mynd:Haifa-Bahai-Casa Universal de Justicia.jpg|thumb|170 px|Heimsmiðstöð bahá'í trúarinnar í Haifa í Ísrael]] [[Mynd:Image-New Delhi Lotus.jpg|thumb|170 px|Tilbeiðsluhús bahá'í trúarinnar í [[Nýja Delí|Nýju Delí]] á [[Indland]]i, oft kallað [[lótus]]musterið.]] '''Bahá'í trúin''' (borið fram „bahæj“) eru ung [[Trúarbrögð|trúarbrögð]] stofnuð á [[19. öldin|19. öld]] í [[Persía|Persíu]] (nú [[Íran]]) af Mírzá Husayn 'Alí (1817-1892) sem síðar fékk titilinn [[Bahá'u'lláh]] (Dýrð Guðs). Fylgjendur bahá'í trúarinnar eru kallaðir bahá'íar. Þeir eru um sex milljónir í yfir tvö hundruð löndum. Bahá’í trúin er, frá landfræðilegu sjónarmiði, talin næstútbreiddasta trú heims á eftir kristni. Bahá'í ritin tala um það að öll helstu trúarbrögð heims séu frá Guði komin og tala gjarnan um „stighækkandi opinberun“. Þetta hugtak er oft útskýrt með skólagöngu. Skólinn er aðeins einn en kennararnir margir. Mannkynið þroskast stig af stigi og þarf því alltaf á nýjum kennara að halda til að leiðbeina því á andlegri og félagslegri þroskagöngu þess í samræmi við þarfir þess og aðstæður hverju sinni. Þeir sem Búddha talaði til á sínum tíma þurftu á öðrum boðskap að halda en þeir sem Múhameð talaði til mörg hundruð árum seinna. Nokkrir af þessum miklu fræðurum og andlegum leiðtogum mannkynsins voru Abraham, Krishna, Móses, Saraþústra, Búddha, Kristur og Múhammeð. Bahá’íar líta á Bahá’u’lláh sem nýjasta fræðarann í þessari röð og telja hann kominn með boðskap fyrir mannkynið á tímum einingar og gífurlegra breytinga á högum þess. Bahá’í ritin segja að Guð muni halda áfram að senda mönnunum boðbera sína meðan mannkynið lifir á jörðinni. Meginkenningar bahá'í trúarinnar eru að Guð sé einn, trúarbrögðin séu af einni og sömu rót og mannkynið sé eitt. Iðkun bahá'í trúarinnar fer einkum fram á heimilum trúaðra eða öðrum samkomustöðum sem samfélög bahá'ía nota. Átta tilbeiðsluhús bahá'ía hafa verið reist, eitt í hverri heimsálfu, og tvö svæðistilbeiðsluhús hafa verið reist og sex þjóðar- og svæðistilbeiðsluhús eru í bígerð. Þau hafa öll níu dyr vegna þess að talan 9 er heilög tala í bahá'í trúnni. Orðið "Bahá" hefur tölugildið 9 í arabísku, og talan táknar einnig uppfyllingu og fullkomnun (vegna þess að hún er hæsti tölustafur tugakerfisins). [[Heimsmiðstöð bahá'í trúarinnar]] er í [[Haifa]] í [[Ísrael]] og þar er aðsetur æðstu stofnunar trúarinnar (Allsherjarhús réttvísinnar) sem og helgistaðir hennar og þangað fara bahá'íar í pílagrímsferðir. Þó búa engir bahá'íar í Ísrael í dag nema tímabundið í tengslum við Heimsmiðstöðina. Heimsmiðstöðin er þar staðsett vegna þess að upphafsmenn trúarinnar hröktust frá Íran og settust að í Haifa. Bahá'í trúin hefur sitt [https://bahai.is/dagatal/ eigið dagatal], með ártal sem miðast við árið 1844. Nýtt ár gengur í garð við jafndægur á vori. Hvert ár hefur 19 mánuði og hver mánuður 19 daga, með 4-5 aukadaga sem fylla upp í árið. Þess má geta að í hinu for-kristna dagatali ásatrúarmanna á Íslandi voru líka fáeinir utanmánaðardagar sem rúnnuðu af hlaupár og gerðu alla mánuðina jafn langa og voru kallaðir vetrarnætur. Rit bahá'í trúarinnar eru viðamikil og skorðast ekki við eina bók heldur margar bókahillur og hefur innan við helmingur verið þýddur yfir á ensku og sum helgustu rit trúarinnar hafa einungis tiltölulega nýlega verið þýdd yfir á ensku. Á Norðurlöndunum hefur einungis Grænland hlutfallslega fleiri átrúendur en á Íslandi.{{heimild vantar}}. Þann 1. desember 2022 voru 324 meðlimir í Bahá'í samfélaginu á Íslandi. <ref>[https://skra.is/um-okkur/frettir/frett/2022/12/07/Skraning-i-tru-og-lifsskodunarfelog-fram-til-1.-desember-2022/ Skráning í trú og lífsskoðunarfélög...]Þjóðskrá, sótt 24. des 2022</ref> == Tenglar == * [http://www.bahai.org/ The Bahá'ís] Opinber síða bahá'í heimssamfélagsins. * [http://www.bahai.is/ Vefur bahá'í samfélagsins á Íslandi] ==Tilvísanir== [[Flokkur:Bahá'í trúin| ]] [[Flokkur:Trúarbrögð]] hp7ofc0d98ogtp4f1b1d7pnpiv4do28 0 39270 1920371 1917421 2025-06-15T04:11:05Z TKSnaevarr 53243 1920371 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Florence Nightingale | búseta = Park Lane, London, Englandi | mynd = Florence Nightingale CDV by H Lenthall.jpg | myndastærð = 200px | myndatexti = Florence Nightingale um 1850 | fæðingardagur = {{fæðingardagur|1820|5|12}} | fæðingarstaður = [[Flórens]], [[Stórhertogadæmið Toskana|Stórhertogadæminu Toskana]] | dauðadagur = {{dánardagur og aldur|1910|8|13|1820|5|12}} | dauðastaður = [[Mayfair]], [[London]], [[England]]i | þekkt_fyrir = Störf á sviði hjúkrunar og velferðarmála. | starf = Hjúkrunarkona, tölfræðingur og rithöfundur. | trú = Kaþólsk | faðir= William Edward | móðir = Frances Fanny Smith | undirskrift = Florence Nightingale Signature.svg }} '''Florence Nightingale''' ([[12. maí]] [[1820]]–[[13. ágúst]] [[1910]]), einnig þekkt sem „''konan með lampann''“, var [[Bretland|bresk]] [[hjúkrun]]arkona, [[rithöfundur]] og [[tölfræði]]ngur. Hún linaði þjáningar sjúkra og særðra hermanna í [[Krímstríðið|Krímstríðinu]] og hlaut sitt fræga [[viðurnefni]] „konan með lampann“ þá vegna venju sinnar að ganga á milli manna að næturlagi með lampa í hönd til að hjúkra þeim. Framlag hennar til heilbrigðismála markaði tímamót í sögunni. Hún jók virðingu hjúkrunarkvenna og kom á fót fullnægjandi menntunarkerfi fyrir þær. Hún stofnaði árið [[1860]] fyrsta eiginlega hjúkrunarskóla í heimi við [[St. Thomas-sjúkrahúsið]] í [[London]]. Hún kom þess að auki til leiðar að aðbúnaður á [[sjúkrahús]]um stórbatnaði, skipulag þeirra varð skilvirkara og hreinlæti jókst til muna. Hún var brautryðjandi í nútíma [[hjúkrun]] og notkun tölfræðilegra aðferða við úrvinnslu [[sjúkragögn|sjúkragagna]]. Það var fyrir hennar tilstuðlan að farið var að senda flokk hjúkrunarkvenna með [[breski herinn|breska hernum]] í styrjaldir. [[Alþjóðlegi hjúkrunarfræðidagurinn]] er haldinn á afmælisdegi hennar ár hvert. Árið [[2010]] var Florence Nightingale minnst með alþjóðlegu ári og [[Sameinuðu þjóðirnar]] helguðu áratuginn 2011 til 2020 heilbrigði um allan heim. == Ævisaga == === Uppvaxtarárin === [[Mynd:Florence Nightingale by Henry Hering, 1858.jpg|thumb|left|upright|Florence Nightingale, í kringum 1858]] Florence fæddist 12. maí árið 1820 í [[Flórens]]. Foreldrar hennar, [[William Edward]] og [[Frances Fanney Smith]] voru mjög efnað yfirstéttarfólk og vel tengd inn í bresku ríkisstjórnina. Þau lögðu land undir fót eftir að þau höfðu verið gefin saman og eignuðust tvær dætur á þeim þremur árum sem þau voru búsett á [[Ítalía|Ítalíu]]. Dætur þeirra voru nefndar eftir borgunum þar sem þær fæddust en eldri dóttir þeirra fæddist í borginni [[Napólí]] árið [[1819]] og fékk nafnið [[Parhenope]] sem er gríska heitið yfir borgina. Þegar fjölskyldan sneri aftur til Englands settust þau að í [[Lea Hurst]] í [[Derbyshire]] en fluttu seinna til [[Embley Park]] í Hampshire á Suður-Englandi.<ref name=kolbrun1>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 240-241.</ref> Florence og systir hennar hlutu afbragðs menntun frá föður sínum eins og stúlkum úr yfirstétt sæmdi, enda var hann vel menntaður maður. Þær lærðu meðal annars [[franska|frönsku]], [[gríska|grísku]], [[ítalska|ítölsku]], [[latína|latínu]], [[heimspeki]], [[náttúrufræði]], [[stærðfræði]] og sögu. Einnig kom til þeirra kennslukona sem kenndi þeim bæði [[tónlist]] og teikningu.<ref name=kolbrun1/> Þrátt fyrir munaðinn sem ríkti á uppvaxtarárum Florence þá dreymdi hana um annað líferni. Þegar hún var aðeins sautján ára gömul þá fannst henni líkt og [[Guð]] hefði talað til hennar og úthlutað henni verkefni í lífinu við að þjóna sér. Í mörg ár velktist hún í vafa um hvernig þessu verkefni væri háttað en hún tók köllunina jafnframt mjög alvarlega. Með tímanum fór þó að þróast með henni sterk hvöt til að hjúkra. Staðreyndin var sú að það var henni nánast sjúkleg svölun að sauma saman rifnar brúður systur sinnar og hana dreymdi um að vaka yfir sjúkum og hjálpa fátækum. Hugur hennar var yfirfullur af hugarórum um að breyta heimili sínu í sjúkrahús þar sem hún væri yfirhjúkrunarkona.<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 241.</ref><ref>Lytton Strachey (1942) : 8-9.</ref> Eftir því sem árin liðu fór að örla á eirðarleysi og óhamingju hjá Florence. Foreldrar hennar voru gáttaðir á hátterni dóttur sinnar og skildu ekki hvað amaði að. Það kom þá líkt og þruma úr heiðskíru lofti þegar Florence óskaði eftir að komast í nokkra mánuði í starfsnám sem hjúkrunarkona á sjúkrahúsinu í [[Salsbury]]. Þar ætlaði hún að stofna mótmælenda nunnureglu, sem yrði án skuldbindinga og einungis fyrir menntaðar konur. Hugmyndin féll í grýttan farveg meðal foreldra hennar. Almenningsálit á hjúkrunarkonum á þessum tíma ekki hátt. Hjúkrunarkonur voru álitnar sóðalegar, skítugar og drykkfelldar og alræmdar fyrir ósiðlegt líferni sitt.<ref>Lytton Strachey (1942) : 9-11.</ref> Florence gleymdi þó ekki köllun sinni þrátt fyrir boð og bönn fjölskyldu sinnar. Hún lifði á ytra yfirborði lífi óhófssamrar ungrar stúlku en þjáðist fyrir það af samviskubiti og vanlíðan. Hún notfærði sér þó tímann vel og var dugleg að safna að sér þekkingu og reynslu á sviði [[hjúkrunarmál]]a. Hún missti aldrei sjónar á takmarki sínu og las í laumi allar athugasemdir læknanefnda, rit heilbrigðisstjórnarinnar og skýrslur frá sjúkrahúsum og fátækrarheimilum. Hún sló heldur ekki slöku við á ferðum sínum erlendis með fjölskyldu sinni og náði að kynna sér hvert einasta meiriháttar sjúkrahús í Evrópu á þessum tíma. Hún grandskoðaði einnig [[fátækrarheimili]]n og náði að starfa nokkrar vikur sem „[[miskunnsöm systir]]“ í [[París]] og að dvelja í fáeina daga í Klausturskóla í [[Róm]] án vitneskju fjölskyldu sinnar. Það urðu svo örlagarík tímamót í lífi hennar þegar móðir hennar og systir fóru til [[Karlsbad]] og hún laumaðist til heilsuhælis í [[Kaisersweirth]] og dvaldi þar í rúma þrjá mánuði og lærði hjúkrun. Sú reynsla sem hún öðlaðist þar í [[Þýskaland]]i aðeins tuttugu og fimm ára gömul lagði grundvöllinn að framtíðarstarfi hennar sem hjúkrunarkona og þar með grundvöllinn að framtíðarstarfi komandi hjúkrunarkvenna í heiminum.<ref>Lytton Strachey (1942) : 12-13.</ref> Þegar Florence varð þrjátíu og þriggja ára gömul var sem foreldrar hennar gerðu sér grein fyrir vanmætti sínum gagnvart starfsvali dóttur sinnar og álitu hana loks nógu gamla og duglega til þess að fá vilja sínum framgengt. Hún fékk þá starf sem forstöðukona fyrir [[líknarstofnun]] í [[Harley Street]]. En þar starfaði hún í eitt ár.<ref>Lytton Strachey (1942) : 14-15.</ref> === Konan með lampann (Krímstríðið) === [[Mynd:Nightingale-illustrated-london-news-feb-24-1855.jpg|thumb|right|Florence Nightingale á ferð með lampann.]] [[Mynd:'One of the wards in the hospital at Scutari'. Wellcome M0007724 - restoration, cropped.jpg|thumb|Stofa á spítalanum í [[Scutari]] þar sem Florence starfaði]] Þegar [[Krímsstríð]]ið braust út árið [[1853]] var Florence þrjátíu og fjögurra ára gömul. Florence var fyllilega reiðubúin að vinna það starf sem henni var falið í stríðinu. Það var sem hún hafði undirbúið sig ómeðvitað fyrir þetta starf árum saman.<ref>Lytton Strachey (1942) : 17.</ref> [[Bretland|Bretar]], [[Frakkland|Frakkar]] og Tyrkir áttu í stríði við [[Rússland|Rússa]]. Bretar höfðu verið kokhraustir eftir sigurinn við [[Waterloo]] árið [[1815]], en nú fjörutíu árum síðar voru þeir engan veginn tilbúnir undir stríðsátök. Bardaginn fór fram á Krímsskaga [[Rússland]]smegin við [[Svartahaf]]. Leiðin sem þurfti að ferja særða hermenn um var fimm hundruð kílómetrar, frá vígvellinum við [[Sevastopol]] og yfir Svartahaf til [[Scutari]], hverfis í [[Konstantínópel]]. Tyrkir höfðu þá byggt þriggja hæða herskála þar í Scutari sem Bretar fengu til umráða sem sjúkrahús. Allar birgðir og útbúnaður var þar af skornum skammti og gat sjúkrahúsið þess vegna ekki þjónað þeim fjölda sem þurfti. Á leiðinni til Konstantínópel fóru þeir landveginn til [[Varna]] við Svartahaf í [[Búlgaría|Búlgaríu]] en á leiðinni kom upp kólerufaraldur sem átti eftir að fylgja hernum og veikja hann illilega. Þegar herinn fór frá Varna yfir til Konstantínópel voru ekki til nógu margir bátar til að ferja bæði birgðir og hermenn og því var gripið til þess ráðs að skilja öll eldurnaráhöld, matvæli, meðul, rúm, sjúkragögn og tjöld eftir. Þessi ákvörðun átti skiljanlega eftir að koma sér mjög illa.<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 243.</ref> Ástandið varð vægast sagt skelfilegt. Engin gögn voru tiltæk til að hlúa að særðum hermönnum hvorki [[spelkur]], sárabindi, [[morfín]] né [[klóróform]]. Aflimanir voru framkvæmdar án deyfingar við viðbjóðslegar aðstæður og jafnvel án allrar lýsingar um miðjar nætur. En versta vandamálið sem lá við voru óhreinindin. Særðir og kólerusjúkir hermenn voru látnir liggja saman og engin tilraun gerð til að aðskilja þá. Hermenn lágu í sínum eigin saur, enda hirti enginn um að þvo þeim og þegar að einn hermaður lést var þeim næsta einfaldlega plantað í grútskítugt og útsaurugt bæli hans.<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 244.</ref> Þegar fréttir af atburðunum bárust til Bretlands heimtaði almenningur að eitthvað yrði gert í málunum. Ríkjandi hermálaráðherra Bretlands [[Sir Sidney Herbert]] ritaði sendiherra [[Bretland]]s í Konstantínópel samtímis og skipaði honum að kaupa allt sem þurfti og senda í snatri til Scutari. En hann lét ekki þar við sitja, Sir Sidney Herbert bað þá Florence Nightingale um að fara til Scutari á kostnað ríkisins með fjörutíu hjúkrunarkonur með sér og stjórna þar hjúkrun hermannanna. Florence var skipuð yfir hjúkrunardeild kvenna innan breska hersins og forstöðumaður breska sjúkrahússins í [[Tyrkland]]i. Ferðin hófst 21.október [[1854]] og í hana fóru þrjátíu og átta hjúkrunarkonu auk Florence. Þær komu til Scutari 5. nóvember sama ár og þá var ástandið mjög slæmt en átti þó eftir að versna til muna.<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 244-245.</ref> Í baráttu sinni í Scutari mætti Florence ómældri mótstöðu, enda voru læknar breska hersins í Scutari lítt vel við þessa konu, og auk þess var hún inn undir hjá bresku ríkisstjórninni sem fór illa í þá. En Florence lét sig ekki, þó henni væri bannað að hjúkra hermönnunum. Þá beindi hún starfi sínu að því sem hún gat fengið breytt og með atorku og útsjónarsemi sinni gjörbreytti hún aðstæðum hermannanna. Hún hafði nóg af peningum milli handanna og öll völd sem þurfti til að eyða þeim. Hún sá til þess að nóg væri af mat og öðrum birgðum og útvegaði auk þess fatnað, [[eldhúsáhöld]] og annan nauðsynlegan húsbúnað. Hún réði til sín tvo hundruð verkamenn til að gera við ónýta sjúkrahúsálmu og leigði auk þess annað húsnæði þar sem hún starfrækti þvottahús fyrir sjúkrahúsið og þar með sá hún til þess að hermennirnir bjuggu við allt annað stig hreinlætis en áður og fengu nú reglulega og vel að borða. Auk þessa alls afrekaði hún að hjúkra þeim særðu hvert kvöld og var hún vön að ganga um stofur hermannanna með lampann sinn og fékk þannig viðurnefnið sitt fræga „konan með lampann“.<ref> Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 248-249.</ref> Florence stundaði einnig heildræna hjúkrun í Scutari sem fól í sér að hún sinnti líka andlegum og félagslegum þörfum hermannanna. Hún skrifaði bréf til fjölskyldna þeirra, kom upp lesstofum og pantaði bækur og sýndi þeim hlýju. Hún vann hugi og hjarta hermannanna og kölluðu þeir hana „konuna með lampann.“ Hróður hennar barst til Bretlands og þar var stofnaður sjóður í hennar nafni til að styrkja menntun hjúkrunarkvenna. Eftir sex mánaða starf hafði dánartala lækkað úr fjörtíu og tveimur af hundraði niður í tvo af hundraði sem var mjög mikið afrek og ekki leið á löngu þar til Florence tók algjörlega við rekstri sjúkrahússins. Florence Nightingale hélt svo heim á leið í ágúst [[1856]] eftir vel heppnað starf og varð þjóðarhetja Breta. [[Krímsstríð]]inu lauk með friðarsamingi milli Breta, Frakka, Tyrkja og Rússa. Florence hafði náð að ljúka verkefni sínu með miklum sóma og þrátt fyrir erfiðleikana þá missti hún aldrei sjónar á markmiði sínu.<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 249.</ref> Löngum hefur verið fullyrt að dánartíðni hermanna á sjúkrahúsinu í Scutari hafi snarlækkað við komu Florence en umdeilt er hvort það hafi verið henni að þakka eða af öðrum örsökum. Breska stjórnin hafði sent á vettvang rannsóknarnefnd, sem lét meðal annars hreinsa frárennslislagnir og bæta loftræstingu sem hafði óneitanlega áhrif. Sjálf hafði Florence talið að léleg næring og ofþreyta hermannanna væru helstu ástæðurnar fyrir hárri [[dánartíðni]] en það var ekki fyrr en hún kom heim og fór að skoða gögn sem safnað hafði verið saman sem hún áttaði sig til fulls á mikilvægi [[hreinlæti]]s og aðbúnaðar. === Eftir heimkomuna === [[Mynd:Florence Nightingale monument London closeup 607.jpg|thumb|Stytta til minningar Florence Nightingale sem stendur í [[Waterloo Place]], London]] Eftir að Florence lauk störfum í [[Krímsstríð]]inu var henni þó ekki allri lokið. Hún hóf baráttu sína fyrir umbætum á sviðum heilbrigðismála í [[Bretland]]i, og auk þess vildi hún að [[hjúkrunarmál]] og rekstur [[sjúkrahús]]sa innan hersins yrðu tekin í gegn.<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 250.</ref> Florence veiktist alvarlega í [[Krím]] [[1855]] og árið eftir að hún kom heim aftur og varð þá vart hugað líf. Hún lifði þó í fimmtíu og fimm ár til viðbótar en þessi sjúkdómur sem líklegast er talið að hafi verið [[öldusótt]], varð henni sú blessun að með honum varð hún laus undan kvöðum samfélagsins um að gifta sig. Hún gat þess í stað einbeitt sér að hennar helstu hugðarefnum.<ref>Christer Magnusson (2010) : 26-27</ref> Þá var oft á tíðum leitað til Florence í sambandi við uppbyggingu sjúkrahúsa, enda hafði hún náð upp sérlegri leikni við að sjá fyrir sér þá samræmdu starfsemi sem þarf að ná til að rekstur [[sjúkrahús]]s gangi upp. Florence var heilluð af [[tölfræði]] og vann hörðum höndum við að útbúa staðlaða lista yfir sjúkdóma, svo hægt væri að fylgjast með bæði útbreiðslu þeirra og árangri lækninga. Árið [[1860]] var svo leitaði sérstaklega til hennar þegar stóð til að stækka eða flytja St. Thomas sjúkrahúsið í London en hún stórbætti allan aðbúnað og skipulag [[sjúkrahús]]sins. Hún stundaði þess að auki [[ritstörf]] og skyldi eftir sig mörg þekkt [[ritverk]] um [[hjúkrun]] og [[heilbrigðismál]].<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 250.</ref> Hún starfrækti [[Training School for Nurses]] þann 9.júlí [[1860]], þar sem hún ætlaði að þjálfa konur til hjúkrunarstarfa sem síðan myndu kenna áfram við skólann. Hún stofnaði einnig [[Training School for Housewifes]] sem átti að kenna konum að taka á móti börnum í heimahúsum en þá var þeirri vitneskju mjög ábótavant og mikið þarfaþing í samfélaginu. Skólinn starfar enn og heitir nú [[Florence Nightingale School of Nursing and Midwifery]]. Árið [[1869]] stofnaði Florence í [[Bretland]]i, ásamt [[Elizabeth Blackwell|Elísabetu Blackwell]] (1821–1910) fyrsta kvennlækninum í Bandaríkjunum, [[Women‘s Medical College]].<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 250-251.</ref> Florence kom aldrei fram opinberlega eftir heimkomu sína frá Krím. Hún lifði í hálfgerðri einangrun og var rúmföst síðustu fjörtíu og fimm árin. Florence hlaut orðuna „[[Royal Red Cross]]“ árið [[1883]] og auk þess heiðruð með „[[Order of Merit]]“ árið [[1907]]. Florence varð níutíu ára gömul og lést í svefni 13. ágúst [[1910]]. Breska stjórnin bauð henni legstað í [[Westminster Abbey]] en ættingjar Florence höfnuðu boðinu.<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 251-252.</ref> [[Mynd:St Margarets FN grave.jpg|thumb|left|Gröf Florence Nightingale við St.Margarets kirkju í [[Wellow, Hampshire|East Wellow]].]] == Áhrif == === Ritstörf === Frægasta ritverk Florence er án efa [[Notes on nursing — what it is and what it is not]] sem kom fyrst út árið [[1859]]. Sama ár gaf hún þess að auki út bókina [[Notes on Hospitals]]. Árið [[1852]] skrifaði hún bókina ''[[Cassandra]]'' en gaf hana ekki út. Þar setti hún illilega út á iðjuleysi kvenna sinnar kynslóðar og skeytingarleysi þeirra á umbótum samfélagsins. Árið [[1859]] gaf hún svo út [[Suggestions for tought]]. Auk þessa verka skrifaði hún linnulaust um hjúkrun og stóð í bréfaskriftum við margt fólk til að reyna að bæta úr [[heilbrigðismál]]um heimsins.<ref>Kolbrún S. Ingólfsdóttir (2009) : 250-252.</ref> === Kvenréttindabarátta === Florence lagði sitt á vogarskálar [[kvenréttindabarátta|kvenréttindabaráttu]] með því að rísa upp á móti ríkjandi viðhorfum í þjóðfélaginu um að hlutverk kvenna væri að giftast, stofna heimili og eiga börn. Hún fylgdi þeirri löngun sinni að mennta sig og starfa við það sem hugur hennar stefni til þrátt fyrir að oft væri á brattann að sækja. === Tölfræði === [[Mynd:Nightingale-mortality.jpg|thumb|right|"''Skýringarmynd af dánarorsökum hersins fyrir austan''" eftir Florence Nightingale.]] Florence hafði mikla hæfileika á sviði [[stærðfræði]] og [[tölfræði]]. Tölfræðina notaði hún til að greina og koma á framfæri ýmum staðreyndum varðandi [[dánartíðni]] og ýmsum þáttum varðandi [[faraldsfræði]] og þjónustu heilbrigðisstofnana. 1858 var hún fyrst kvenna til að fá aðild að [[Konunglega tölfræðifélagið|Konunglega tölfræðifélaginu]] (''Royal Statistical Socity)''. Hún var einnig frumkvöðull í sjónrænni framsetningu á upplýsingum, til dæmis notaði hún kökurit til að lýsa dánarorsökum breskra hermanna í Krímstríðinu. === Hjúkrun === Störf Florence og skrif höfðu mikil áhrif á hjúkrunarstarfið. Hún hóf hjúkrun til virðingar sem fræðigrein og breytti ímynd hjúkrunarkvenna. Hún kom á miklum umbótum í heilbrigðismálum og var frumkvöðull í markvissri skráningu hjúkrunar. Hún kom líka á miklum umbótum í hjúkrunarnámi. == Tilvísanir == <div class="references-small"><references/></div> == Heimildir == * {{wpheimild | tungumál = En | titill = Florence Nightingale | mánuðurskoðað = 11. apríl | árskoðað = 2010}} * Christer Magnusson, 2010. „Bókarkynning – Florence var alls engin Florence“, ''Tímarit Hjúkrunarfræðinga'' 1: 1-86. * Kolbrún S. Ingólfsdóttir. 2009. ''Merkiskonur sögunnar''. (Reykjavík: Veröld). * Strachey, Lytton. 1942. Florence Nightingale. (Reykjavík: Útgáfan lampinn). == Tenglar == {{wikibækur|Florence Nightingale}} {{commons|Category:Florence Nightingale|Florence Nightingale}} * {{Tímarit.is|3522161|Florence Nightingale|blað=[[Lesbók Morgunblaðsins]]|útgáfudagsetning=1. júní 2002|blaðsíða=8–9|höfundur=Kristín Björnsdóttir}} {{DEFAULTSORT:Nightingale, Florence}} {{fd|1820|1910}} [[Flokkur:Enskir hjúkrunarfræðingar]] [[Flokkur:Dýrlingar ensku biskupakirkjunnar]] jklfxxman6zgclgrapljilbo8fgb5gy 0 49485 1920267 1872762 2025-06-14T19:05:38Z Alvaldi 71791 1920267 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Michael Jeffrey Jordan |mynd=[[File:Michael Jordan in 2014.jpg|thumb|250px]] |fullt nafn=Michael Jeffrey Jordan |fæðingardagur=17. febrúar 1963 |fæðingarbær=[[Brooklyn]], [[New York]] |fæðingarland= Bandaríkin |hæð=198 cm. |þyngd=98 kg. |staða= skotbakvörður, lítill framherji |núverandi lið= |númer=23 |ár í háskóla=1981–1984 |háskóli= Norður-Karólína |lið=[[Chicago Bulls]]<br> [[Washington Wizards]] |ár=1984–1993,1995–1998<br> 2001-2003 |landsliðsár=1981-1984, 1992 |landslið=Bandaríkin |landsliðsleikir= }} [[Mynd:Jordan by Lipofsky 16577.jpg|right|200px]] '''Michael Jeffrey Jordan''' (fæddur [[17. febrúar]] [[1963]] í [[Brooklyn]], [[New York]]) er fyrrverandi [[Körfuknattleikur|körfuknattleiksmaður]]. Hann er talinn einn af bestu körfuknattleiksmönnum allra tíma, ef ekki sá besti og var einn best markaðssetti íþróttamaður sinnar kynslóðar ásamt því að leika lykilhlutverk í að breiða út vinsældir körfuknattleiks á heimsvísu á 9. og 10. áratug 20. aldar. Hann lék lengst af ferli sínum í [[NBA]]-deildinni með liði [[Chicago Bulls]], en tvö síðustu árin var hann liðsmaður [[Washington Wizards]]. Jordan spilaði 15 tímabil í NBA og vann 6 titla með Bulls. Hann er 5. stigahæsti leikmaður allra tíma í NBA. Frá 1981–1984 spilaði hann í háskólaboltanum með Norður-Karólínuháskóla undir stjórn [[Dean Smith (körfubolti)|Dean Smith]]. Í úrslitunum 1982 gegn Georgetown, þar sem verðandi NBA-andstæðingurinn [[Patrick Ewing]] spilaði, skoraði Jordan sigurkörfuna með stökkskoti. Jordan gekk til liðs við Bulls árið 1984 og var 3. í nýliðavalinu á eftir [[Hakeem Olajuwon]] (Houston Rockets) og Sam Bowie (Portland Trail Blazers). Jordan varð oftsinnis stigakóngur deildarinnar. Hann var eini leikmaðurinn utan [[Wilt Chamberlain]] sem skoraði yfir 3.000 stig á tímabili (1986-1987). En var einnig talinn einn af bestu varnarmönnunum og var valinn 9 sinnum í varnarlið ársins. Jordan hafði mikinn stökkkraft og sýndi það m.a. með stökki af vítalínunni í troðslukeppnum ( sem hann vann tvívegis). Hann hlaut viðurnefnin ''Air Jordan'' og ''His Airness''. Körfuboltaskór frá Nike voru á nafninu Air Jordan og fleiri vörur. Hann fékk hlutdeild af seldum skóm. Jordan hætti í körfubolta árið 1993 stuttu eftir að faðir hans var skotinn til bana. Hann spreytti sig á í [[hafnabolti|hafnabolta]] en sneri aftur í NBA árið 1995 og vann aðra 3 titla með Bulls þrisvar í röð eins og hann gerði 1991-1993. Hann hætti aftur árið 1998 en sneri aftur 2001-2001 og spilaði fyrir [[Washington Wizards]] 2001-2003. Liðið komst ekki í úrslitakeppnina og Jordan var óánægður með liðsfélagana. Með landsliði Bandaríkjanna vann hann 4 gullverðlaun: Pan-ameríska keppnin 1983, Sumarólympíuleikanna 1984, Ameríkumótið 1992 og Sumarólympíuleika 1992. Jordan var eigandi og formaður NBA-liðsins [[Charlotte Hornets]] 2010-2023. Hann á 23XI Racing í NASCAR-kappakstrinum. ''The Last Dance'' er heimildamyndasería sem kom út árið 2020 um Jordan og tíma hans hjá Chicago Bulls. ==Verðlaun og heiðrar í NBA== * Nýliði ársins, 1984–85 * 6* NBA-úrslit, mikilvægasti leikmaðurinn (MVP), 1991, 1992, 1993, 1996, 1997, 1998 * 10* flest stig á tímabili NBA,1987–1993, 1996–1998 * 5* Mikilvægasti leikmaðurinn á tímabili (MVP) 1988, 1991, 1992, 1996, 1998 * 9* í úrvals-varnarliði deildarinnar * 14* í stjörnuliðinu og 3 MVP í stjörnuleik * 3* Flestir stolnir boltar, 1988, 1990, 1993 * 1* Varnarmaður ársins 1988 * 2* Sigurvegari troðslukeppninnar 1987 og 1988 {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{DEFAULTSORT:Jordan, Michael}} {{fe|1963|Jordan, Michael}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] t3hn1hylnh5zxs2pox6x2ndbp3mudma 0 57204 1920376 1830438 2025-06-15T07:52:04Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 0 heimildum og merki 1 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920376 wikitext text/x-wiki '''Hannes Stephensen Bjarnason''' (1878-1931) var [[Ísland|íslenskur]] kaupmaður er verslaði á [[Bíldudalur|Bíldudal]]. ==Tenglar== *[https://timarit.is/page/1258178 75 ára - Þórður Bjarnason , kaupmaður] Morgunblaðið á timarit.is *[https://atom.blonduos.is/index.php/hannes-stephensen-1878-1931-bildudal;isaar Hannes Stephensen (1878-1931) Bíldudal]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }} Skráningarsíða Héraðsskjalasafn Austur Húnavatnssýslu {{stubbur|æviágrip}} [[Flokkur:Íslendingar]] 8uj1wglwy1iipwo9esoww6kqcyl9b78 0 57255 1920262 1794616 2025-06-14T19:04:08Z Alvaldi 71791 1920262 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Paul Pierce.JPG|thumb|Paul Pierce]] '''Paul Pierce''' (f. [[13. október]] [[1977]]) er fyrrum [[skotbakvörður]] sem spilaði í [[NBA]] deildinni. Paul Pierce kom í deildina árið 1998 tíundi í nýliðavalinu og gekk þá til liðs við [[Boston Celtics]]. Árið 2008 var hann valinn mikilvægasti leikmaður úrslitana þar sem að Celtics urðu meistarar. Hann lék með [[Brooklyn Nets]] tímabilið 2013-2014 en skipti síðan yfir til [[Washington Wizards]] og [[Los Angeles Clippers]] áður en hann lagði skóna á hilluna árið 2017. Pierce er 17. stigahæsti leikmaður NBA frá upphafi. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{DEFAULTSORT:Pierce, Paul}} {{f|1977}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 4ddfmgoarxba5iahi9xuimj0qfabl5g 0 57450 1920234 1914933 2025-06-14T15:40:08Z TKSnaevarr 53243 /* 21. öld */ 1920234 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Tafel paepste.jpg|right|thumb|Ljósmynd af marmaraplötu í Péturskirkjunni í Róm þar sem nöfn páfa eru talin upp fram að Jóhannesi Páli 2.]] '''Listi yfir páfa''' [[kaþólsk kirkja|kaþólsku kirkjunnar]] frá upphafi til dagsins í dag er í samræmi við lista tímaritsins ''[[Annuario pontificio]]'' sem gefið er út árlega af [[Páfastjórn]] undir titlinum ''I sommi pontefici romani'' („hæstvirtu biskupar Rómar“). Listinn er ekki númeraður lengur, þar sem honum hefur oft verið breytt og ómögulegt oft að segja til um lögmæti tiltekinna páfa. Í útgáfunni frá 2001 voru yfir 200 leiðréttingar á ártölum og fæðingarstöðum páfa, sérstaklega fyrstu tvær aldirnar. Titillinn [[páfi]] ([[latína]]: ''papa'', „faðir“) er notað yfir höfuð kirkjunnar í nokkrum kirkjudeildum (til dæmis [[páfi Kopta]]), en er almennt í íslensku aðeins notaður yfir höfuð kaþólsku kirkjunnar. Kaþólski páfinn hefur í gegnum tíðina notast við ýmsa aðra titla, eins og ''summus pontifex'', ''pontifex maximus'' („æðsti biskup“) og ''servus servorum Dei'' („þjónn þjóna guðs“). Ólíkt mörgu öðru í tengslum við embættið er titillinn ekki óbreytanlegur. Fyrsti sagnaritarinn sem gerði númeraðan lista yfir páfa gæti verið [[Hermannus Contractus]]. Listinn hans endaði árið 1049 með Leó 9. sem páfa nr. 154. Á 20. öld voru gerðar margar breytingar á listanum. [[Kristófer páfi|Kristófer]] var lengi álitinn löggildur páfi, en var síðan fjarlægður út af því hvernig hann fékk embættið. Kjörpáfinn [[Stefán kjörpáfi|Stefán]] var lengi kallaður Stefán 2. þar til nafn hans var fjarlægt í útgáfunni 1961. Þegar tekið var að endurskoða [[páfasundrungin]]a á 14. öld voru ákvarðanir [[kirkjuþingið í Písa 1409|kirkjuþingsins í Písa 1409]] teknar aftur, þannig að ríkisár Gregoríusar 12. náðu til 1415 og keppinautar hans, Alexander 5. og Jóhannes 23., voru skilgreindir sem mótpáfar. == Listi yfir páfa í tímaröð == ''* voru mótpáfar''<br /> ''Eiginnöfn innan sviga'' === 1. árþúsund === ==== 1. öld ==== {| class="wikitable" ! width="13%" | Ríkisár ! width="5%" | Mynd ! width="12%" | Íslenskt nafn ! width="18%" | Ríkisnafn ! width="15%" | Eiginnafn ! width="8%" | Fæðingarstaður ! width="25%" | Athugasemdir |- valign="top" | <small>[[30]] – [[64]]/[[67]]</small> | [[Mynd:Pope-peter pprubens.jpg|70px]] | '''[[Pétur postuli]]'''<br /><small>Heilagur Pétur</small> | '''Petrus''', <small> sem merkir ''steinn'' eða ''steinvala'', Episcopus Romanus</small> | <small>Símon Pétur</small><br />שמעון בן יונה<br /><small>(Shimon ben Yona)<br /><br />Shimon Kipha<br /><small>CΙΜΗΟΝ ΚΗΦΑC<br /></small>(Símeon Kefas – Símon steinn) | <small>Betsaída, [[Galílea|Galíleu]]</small> | <small>[[Lærisveinar Jesú|Lærisveinn]] [[Jesús|Jesú]] sem gaf honum lykla [[Himnaríki]]s samkvæmt [[Matteusarguðspjall]]i (16:18-19). Hann var tekinn af lífi með [[krossfesting]]u á hvolfi. Messudagur hans ([[Pétursmessa]]) er 29. júní. Innan [[kaþólska kirkjan|kaþólsku kirkjunnar]] er litið á hann sem fyrsta [[Rómarbiskup]]inn, skipaðan af Kristi sjálfum. |- valign="top" | <small>[[64]]/[[67]](?) – [[76]]/[[79]](?)</small> | [[Mynd:Linus2.jpg|70px]] | '''[[Línus]]'''<br /><small>Heilagur Línus</small> | '''Linus''', <small>Episcopus Romanus</small> | <small>Linus</small> | <small>[[Toskana|Tuscia]] (Norður-Latíum)</small> | <small>Messudagur er 23. september í [[Vesturkirkjan|Vesturkirkjunni]] en 7. júní í [[Austurkirkjan|Austurkirkjunni]].</small> |- valign="top" | <small>[[76]]/[[79]](?) – [[88]]</small> | [[Mynd:Interior of Chiesa dei Gesuiti (Venice) - sacristy - Papa Cleto - 1592-1593 - by Palma il Giovane.jpg|70px]] | '''Anakletus'''<br /><small>([[Kletus]])<br />Heilagur Anakletus</small> | '''Anacletus''', <small>Episcopus Romanus</small> | <small>Anacletus</small> | <small>Líklega [[Grikkland]]</small> | <small>[[Píslarvottur]]; messudagur hans er 26. apríl.</small> |- valign="top" | <small> [[88]]/[[92]] – [[97]]/[[101]]</small> | [[Mynd:StClement1.jpg|70px]] | '''[[Klemens I]]'''<br /><small>Heilagur Klemens</small> | '''Clemens''', <small>Episcopus Romanus</small> | <small>Clement</small> | <small>[[Róm]]</small> | <small>Messudagur hans er 23. nóvember í Vesturkirkjunni en 25. nóvember í Austurkirkjunni.</small> |- valign="top" | <small>[[97]]/[[99]] – [[105]]/[[107]]</small> | [[Mynd:Evaristus.jpg|70px]] | '''[[Evaristus]]'''<br /><small>(Aristus)<br />Heilagur Evaristus</small> | '''Evaristus''', <small>Episcopus Romanus</small> | <small>Aristus</small> | <small>[[Betlehem]], [[Palestína|Palestínu]]</small> | <small>Messudagur hans er 26. október.</small> |} ==== 2. öld ==== 6. Hl. [[Alexander I páfi|Alexander I]] [[105]] - [[115]]. <br /> 7. Hl. [[Sixtus]] [[115]] - [[125]]. <br /> 8. Hl. [[Telesfórus]] [[126]] - [[137]]. <br /> 9. Hl. [[Hygníus]] [[136]] - [[140]]. <br /> 10. Hl. [[Píus I]] [[140]] - [[155]]. <br /> 11. Hl. [[Anísetus]] [[155]] - [[166]]. <br /> 12. Hl. [[Soterus]] [[166]] - [[175]]. <br /> 13. Hl. [[Elevþeríus]] [[175]] - [[189]]. <br /> 14. Hl. [[Viktor I]] [[189]] - [[199]]. <br /> 15. Hl. [[Sefirínus]] [[199]] - [[217]]. <br /> ==== 3. öld ==== 16. Hl. [[Kalixtus I]] [[217]] - [[222]]. <br /> *Hl. [[Hippolítus mótpáfi]] [[217]] - [[235]]. <br /> 17. Hl. [[Úrbanus]] [[222]] - [[230]]. <br /> 18. Hl. [[Pontíanus]] [[21. júlí]] [[230]] - [[28. september]] [[235]]. <br /> 19. Hl. [[Anþeros]] [[21. nóvember]] [[235]] - [[3. janúar]] [[236]]. <br /> 20. Hl. [[Fabíanus]] [[10. janúar]] [[236]] - [[20. janúar]] [[250]].<br /> 21. Hl. [[Kornelíus páfi|Kornelíus]] [[mars (mánuður)|mars]] [[251]] - [[júní]] [[253]]. <br /> *[[Novatíanus mótpáfi]] [[251]]. <br /> 22. Hl. [[Lúsíus]] [[25. júní]] [[253]] - [[5. mars]] [[254]]. <br /> 23. Hl. [[Stefán 1. páfi|Stefán]] [[12. maí]] [[254]] - [[2. ágúst]] [[257]]. <br /> 24. Hl. [[Sixtus II]] [[30. ágúst]] [[257]] - [[6. ágúst]] [[258]]. <br /> 25. Hl. [[Díonýsíus]] [[22. júlí]] [[259]] - [[26. desember]] [[268]].<br /> 26. Hl. [[Felix I]] [[5. janúar]] [[269]] - [[30. desember]] [[274]]. <br /> 27. Hl. [[Evtýsíanus]] [[4. janúar]] [[275]] - [[7. desember]] [[283]] <br /> 28. Hl. [[Gajus]] [[17. desember]] [[283]] - [[22. apríl]] [[296]]. <br /> 29. Hl. [[Marcellínus]] [[30. júní]] [[296]] - [[25. október]] [[304]]. <br /> ==== 4. öld ==== 30. Hl. [[Marcellus I]] [[27. maí]] [[308]] - [[16. janúar]] [[309]]. <br /> 31. Hl. [[Eusebíus]] [[18. apríl]] [[309]]- [[17. ágúst]] [[309]]. <br /> 32. Hl. [[Miltíades]] [[2. júlí]] [[311]] - [[11. janúar]] [[314]]. <br /> 33. Hl. [[Silvester I]] [[31. janúar]] [[314]] - [[31. desember]] [[335]]. <br /> 34. Hl. [[Markús páfi|Markús]] [[18. janúar]] [[336]] - [[7. október]] [[336]]. <br /> 35. Hl. [[Júlíus I]] [[6. febrúar]] [[337]] - [[12. apríl]] [[352]]. <br /> 36. Hl. [[Líberíus]] [[17. maí]] [[352]]- [[24. september]] [[366]]. <br /> *[[Felix II mótpáfi]] [[355]] - [[22. nóvember]] [[365]]. <br /> 37. Hl. [[Damasus I]] [[1. október]] [[366]] - [[11. desember]] [[384]]. <br /> *[[Úrsínus mótpáfi]] [[366]] - [[367]].<br /> 38. Hl. [[Sirikíus]] 15.,22. eða [[29. desember]] [[384]] - [[26. nóvember]] [[399]].<br /> 39. Hl. [[Anastasíus]] [[27. nóvember]] [[399]] - [[19. desember]] [[401]]. <br /> ==== 5. öld ==== 40. Hl. [[Innocensíus]] [[22. desember]] [[401]] - [[12. mars]] [[417]]. <br /> 41. Hl. [[Sosimus]] [[18. mars]] [[417]] - [[26. desember]] [[418]].<br /> 42. Hl. [[Bonifasíus I]] 28- [[29. desember]] [[418]] - [[4. september]] [[422]].<br /> *[[Eulalíus mótpáfi]] 27- [[29. desember]] [[418]]- [[419]]. <br /> 43. Hl. [[Selestínus I]] [[10. september]] [[422]] - [[27. júlí]] [[432]].<br /> 44. Hl. [[Sixtus III]] [[31. júlí]] [[432]] - [[19. ágúst]] [[440]]. <br /> 45. Hl. [[Leó I mikli]] [[29. september]] [[440]] - [[10. nóvember]] [[461]]. <br /> 46. Hl. [[Hilarus]] [[19. nóvember]] [[461]] - [[29. febrúar]] [[468]]. <br /> 47. Hl. [[Simplicíus]] [[3. mars]] [[468]] - [[10. mars]] [[483]]. <br /> 48. Hl. [[Felix III]] [[13. mars]] [[483]] - [[1. mars]] [[492]]. <br /> 49. Hl. [[Gelasíus]] [[1. mars]] [[492]] - [[21. nóvember]] [[496]]. <br /> 50. [[Anastasíus II]] [[24. nóvember]] [[496]] - [[19. ágúst]] [[498]]. <br /> 51. Hl. [[Symmakus]] [[22. nóvember]] [[498]] - [[19. ágúst]] [[514]]. <br /> *[[Lárentíus mótpáfi]] [[498]], [[501]] - [[505]].<br /> ==== 6. öld ==== 52. Hl. [[Hormidas]] [[20. júlí]] [[514]] - [[6. ágúst]] [[523]]. <br /> 53. Hl. [[Jóhannes I]] [[13. ágúst]] [[523]] - [[18. maí]] [[526]]. <br /> 54. Hl. [[Felix IV]] [[12. júlí]] [[526]] - [[22. september]] [[530]]. <br /> 55. [[Bonifasíus II]] [[22. september]] [[530]] - [[17. október]] [[532]]. <br /> *[[Dioscorus mótpáfi]] [[22. september]] [[530]] - [[14. október]] [[530]]. <br /> 56. [[Jóhannes II]] [[2. janúar]] [[533]] - [[8. maí]] [[535]]. ([[Merkúrus]]).<br /> 57. Hl. [[Agapitus I]] [[13. maí]] [[535]] - [[22. apríl]] [[536]]. <br /> 58. Hl. [[Silveríus]] [[1. júní]] [[536]] - [[11. nóvember]] [[537]]. <br /> 59. [[Vigilíus]] [[29. mars]] [[537]] - [[7. júní]] [[555]]. <br /> 60. [[Pelagíus I]] [[16. apríl]] [[556]] - [[4. mars]] [[561]]. <br /> 61. [[Jóhannes III]] [[17. júlí]] [[561]] - [[13. júlí]] [[574]]. <br /> 62. [[Benedikt I]] [[2. júní]] [[575]] - [[30. júlí]] [[579]].<br /> 63. [[Pelagíus II]] [[26. nóvember]] [[579]] - [[7. febrúar]] [[590]].<br /> 64. Hl. [[Gregoríus I mikli]] [[3. september]] [[590]] - [[12. mars]] [[604]]. <br /> ==== 7. öld ==== 65. [[Sabiníanus]] [[13. september]] [[604]] - [[22. febrúar]] [[606]]. <br /> 66. [[Bonifasíus III]] [[19. febrúar]] [[607]] - [[12. nóvember]] [[607]].<br /> 67. Hl. [[Bonifasíus IV]] [[25. ágúst]] [[608]] - [[8. maí]] [[615]]. <br /> 68. Hl. [[Deusdedit]] eða Adeódatus [[19. október]] [[615]] - [[8. nóvember]] [[618]].<br /> 69. [[Bonifasíus V]] [[23. desember]] [[619]] - [[25. október]] [[625]].<br /> 70. [[Honóríus]] [[27. október]] [[625]] - [[12. október]] [[638]]. <br /> 71. [[Severínus]] [[28. maí]] [[640]] - [[2. ágúst]] [[640]]. <br /> 72. [[Jóhannes IV]] [[24. desember]] [[640]] - [[12. október]] [[642]].<br /> 73. [[Theódór I]] [[24. nóvember]] [[642]] - [[14. maí]] [[649]].<br /> 74. Hl. [[Marteinn I]] [[júlí]] [[649]] - [[16. september]] [[655]].<br /> 75. Hl. [[Evgeníus I]] [[10. ágúst]] [[654]] - [[2. júní]] [[657]].<br /> 76. Hl. [[Vitalíanus]] [[30. júlí]] [[657]] - [[27. janúar]] [[672]].<br /> 77. [[Adeódatus II]] [[11. apríl]] [[672]] - [[17. júní]] [[676]].<br /> 78. [[Dónus]] [[2. nóvember]] [[676]] - [[11. apríl]] [[678]]. <br /> 79. Hl. [[Agaþó]] [[27. júní]] [[678]] - [[10. janúar]] [[681]].<br /> 80. Hl. [[Leó II]] [[17. ágúst]] [[682]] - [[3. júlí]] [[683]].<br /> 81. Hl. [[Benedikt II]] [[26. júní]] [[684]] - [[8. maí]] [[685]].<br /> 82. [[Jóhannes V]] [[23. júlí]] [[685]] - [[2. ágúst]] [[686]].<br /> 83. [[Cónan]] [[21. október]] [[686]] - [[21. september]] [[687]].<br /> *[[Theódór mótpáfi]] [[687]]. <br /> *[[Paskalis mótpáfi]] [[687]]. <br /> 84. Hl. [[Sergíus]] [[15. desember]] [[687]] - [[8. september]] [[701]].<br /> ==== 8. öld ==== 85. [[Jóhannes 6.]] [[30. október]] [[701]] - [[11. janúar]] [[705]].<br /> 86. [[Jóhannes 7.]] [[1. mars]] [[705]] - [[18. október]] [[707]].<br /> 87. [[Sisinníus]] [[15. janúar]] [[708]] - [[4. febrúar]] [[708]]. <br /> 88. [[Konstantínus páfi|Konstantínus]] [[25. mars]] [[708]] - [[9. apríl]] [[715]].<br /> 89. Hl. [[Gregoríus 2.]] [[19. maí]] [[715]] - [[11. febrúar]] [[731]].<br /> 90. Hl. [[Gregoríus 3.]] [[18. mars]] [[731]] - [[nóvember]] [[741]]. <br /> 91. Hl. [[Sakarías páfi|Sakarías]] [[10. desember]] [[741]] - [[22. mars]] [[752]].<br /> --. [[Stefán (2.)]] [[mars (mánuður)|mars]] [[752]]. - Var kosinn páfi en dó áður en hann var vígður. Var tekinn út af lista yfir páfa [[1961]].<br /> 92. [[Stefán 2.]] [[26. mars]] [[752]] - [[26. apríl]] [[757]].<br /> 93. Hl. [[Páll 1.]] [[29. maí]] [[757]] - [[28. júní]] [[767]]. <br /> *[[Konstantínus mótpáfi]] [[5. júlí]] [[767]] - [[769]].<br /> *[[Filippus mótpáfi]] [[31. júlí]] [[768]] <br /> 94. [[Stefán 3.]] [[7. ágúst]] [[768]] - [[24. janúar]] [[772]].<br /> 95. [[Hadríanus 1.]] [[9. febrúar]] [[772]] - [[25. desember]] [[795]].<br /> 96. Hl. [[Leó 3.]] [[27. desember]] [[795]] - [[12. júní]] [[816]].<br /> ==== 9. öld ==== 97. [[Stefán 4.]] [[22. júní]] [[816]] - [[24. janúar]] [[817]].<br /> 98. Hl. [[Paskalis 1.]] [[25. janúar]] [[817]] - [[11. febrúar]] [[824]].<br /> 99. [[Evgeníus 2.]] [[febrúar]] - [[maí]] [[824]] - [[ágúst]] [[827]]. <br /> 100. [[Valentínus páfi|Valentínus]] [[ágúst]] [[827]] - [[september]] [[827]]. <br /> 101. [[Gregoríus 4.]] [[827]] - [[janúar]] [[844]].<br /> *[[Jóhannes mótpáfi]] [[janúar]] [[844]]. <br /> 102. [[Sergíus 2.]] [[janúar]] [[844]] - [[27. janúar]] [[847]].<br /> 103. Hl. [[Leó 4.]] [[10. apríl]] [[847]] - [[17. júlí]] [[855]]. <br /> 104. [[Benedikt 3.]] [[29. september]] [[855]] - [[17. apríl]] [[858]].<br /> *[[Anastasíus mótpáfi]] [[ágúst]] [[855]] - [[september]] [[855]]. (d. um [[880]]). <br /> 105. Hl. [[Nikulás 1. mikli]] [[24. apríl]] [[858]] - [[13. nóvember]] [[867]].<br /> 106. [[Hadríanus 2.]] [[14. desember]] [[867]] - [[14. desember]] [[872]].<br /> 107. [[Jóhannes 8.]] [[14. desember]] [[872]] - [[16. desember]] [[882]]. <br /> 108. [[Marínus 1.]] [[16. desember]] [[882]] - [[15. maí]] [[884]]. <br /> 109. Hl. [[Hadríanus 3.]] [[17. maí]] [[884]] - [[september]] [[885]].<br /> 110. [[Stefán 5.]] [[september]] [[885]] - [[14. september]] [[891]]. <br /> 111. [[Formósus]] [[6. október]] [[891]] - [[4. apríl]] [[896]].<br /> 112. [[Bonifasíus 6.]] [[apríl]] [[896]] - [[apríl]] [[896]].<br /> 113. [[Stefán 6.]] [[maí]] [[896]] - [[ágúst]] [[897]]. <br /> 114. [[Rómanus]] [[ágúst]] [[897]] - [[nóvember]] [[897]].<br /> 115. [[Theódór 2.]] [[desember]] [[897]] - [[desember]] [[897]].<br /> 116. [[Jóhannes 9.]] [[janúar]] [[898]] - [[janúar]] [[900]].<br /> ==== 10. öld ==== 117. [[Benedikt IV]] [[janúar]] - [[febrúar]] [[900]] - [[júlí]] [[903]].<br /> 118. [[Leó V]] [[júlí]] [[903]] - [[september]] [[903]].<br /> *[[Kristófer mótpáfi]] [[september]] [[903]] - [[janúar]] [[904]]. <br /> 119. [[Sergíus III]] [[29. janúar]] [[904]] - [[14. apríl]] [[911]]. <br /> 120. [[Anastasíus III]] [[apríl]] [[911]] - [[júní]] [[913]]. <br /> 121. [[Landónus]] [[júlí]] [[913]] - [[febrúar]] [[914]]. <br /> 122. [[Jóhannes X]] [[mars (mánuður)|mars]] [[914]] - [[maí]] [[928]]. <br /> 123. [[Leó VI]] [[maí]] [[928]] - [[desember]] [[928]].<br /> 124. [[Stefán VII]] [[desember]] [[928]] - [[febrúar]] [[931]].<br /> 125. [[Jóhannes XI]] [[febrúar]] - [[mars (mánuður)|mars]] [[931]] - [[desember]] [[935]].<br /> 126. [[Leó VII]] [[3. janúar]] [[936]] - [[13. júlí]] [[939]]. <br /> 127. [[Stéfán VIII]] [[14. júlí]] [[939]] - [[október]] [[942]].<br /> 128. [[Marínus II]] [[30. október]] [[942]] - [[maí]] [[946]].<br /> 129. [[Agapítus II]] [[10. maí]] [[946]] - [[desember]] [[955]]. <br /> 130. [[Jóhannes XII]] [[16. desember]] [[955]] - [[14. maí]] [[964]]. <br /> 131. [[Leó VIII]] [[6. desember]] [[963]] - [[1. mars]] [[965]].<br /> 132. [[Benedikt V]] [[22. maí]] [[964]] - [[4. júlí]] [[966]]. <br /> 133. [[Jóhannes XIII]] [[1. október]] [[965]] - [[6. september]] [[972]].<br /> 134. [[Benedikt VI]] [[19. janúar]] [[973]] - [[júní]] [[974]].<br /> *[[Bonifasíus VII mótpáfi]] [[júlí]] [[974]] - [[ágúst]] [[984]]- [[júlí]] [[985]]. ([[Franco]]).<br /> 135. [[Benedikt VII]] [[október]] [[974]] - [[10. ágúst]] [[983]]. <br /> 136. [[Jóhannes XIV]] [[desember]] [[983]] - [[20. ágúst]] [[984]]. ([[Pietro Canepanova]]).<br /> 137. [[Jóhannes XV]] [[ágúst]] [[985]] - [[mars (mánuður)|mars]] [[996]].<br /> 138. [[Gregoríus V]] [[3. maí]] [[996]] - [[18. febrúar]] [[999]]. ([[Brunone dei duchi di Carinzia]]).<br /> *[[Jóhannes XVI mótpáfi]] [[apríl]] [[997]] - [[febrúar]] [[998]]. ([[Giovanni Filagato]]). <br /> 139. [[Silvester II]] [[2. apríl]] [[999]] - [[12. maí]] [[1003]]. ([[Gerberto]]).<br /> === 2. árþúsund === ==== 11. öld ==== 140. [[Jóhannes 17.]] [[júní]] [[1003]] - [[desember]] [[1003]]. ([[Siccone]]).<br /> 141. [[Jóhannes 18.]] [[janúar]] [[1004]] - [[júlí]] [[1009]]. ([[Fasano]]). <br /> 142. [[Sergíus 4.]] [[13. júlí]] [[1009]] - [[12. maí]] [[1012]]. ([[Pietro]]).<br /> 143. [[Benedikt 8.]] [[18. maí]] [[1012]] - [[9. apríl]] [[1024]]. ([[Teofilatto dei conti di Tuscolo]]).<br /> *[[Gregoríus mótpáfi]] [[1012]].<br /> 144. [[Jóhannes 19.]] [[maí]] [[1024]] - [[1032]]. ([[Romano dei conti di Tuscolo]]).<br /> 145. [[Benedikt 9.]] [[1032]] - [[1044]]. ([[Teofilatto dei conti di Tuscolo]]).<br /> 146. [[Silvester 3.]] [[20. janúar]] [[1045]] - [[10. febrúar]] [[1045]]. ([[Giovanni]]).<br /> 147. [[Benedikt 9.]] [[10. apríl]] [[1045]] - [[1. maí]] [[1045]]. ([[Teofilatto dei conti di Tuscolo]])<br /> 148. [[Gregoríus 6.]] [[5. maí]] [[1045]] - [[20. desember]] [[1046]]. ([[Giovanni Graziano]]).<br /> 149. [[Klemens 2.]] [[25. desember]] [[1046]] - [[9. október]] [[1047]]. ([[Suidger]], lénsherra [[Morsleben]] og [[Hornburg]]).<br /> 150. [[Benedikt 9.]] [[8. nóvember]] [[1047]] - [[17. júlí]] [[1048]]. ([[Teofilatto dei conti di Tuscolo]])<br /> 151. [[Damasus 2.]] [[17. júlí]] [[1048]] - [[9. ágúst]] [[1048]]. ([[Poppone]]).<br /> 152. Hl. [[Leó 9.]] [[12. febrúar]] [[1049]] - [[19. apríl]] [[1054]]. ([[Bruno]]).<br /> 153. [[Viktor 2.]] [[16. apríl]] [[1055]] - [[28. júlí]] [[1057]]. ([[Gebhard]]).<br /> 154. [[Stefán 9.]] [[3. ágúst]] [[1057]] - [[29. mars]] [[1058]]. ([[Federico dei duchi di Lorena]]).<br /> *[[Benedikt 10. mótpáfi]] [[5. apríl]] [[1058]] - [[24. janúar]] [[1059]]. ([[Giovanni]]).<br /> 155. [[Nikulás 2. páfi|Nikulás 2.]] [[24. júní]] [[1059]] - [[27. júlí]] [[1061]]. ([[Gerardo]]).<br /> 156. [[Alexander 2. páfi|Alexander 2.]] [[1. október]] [[1061]] - [[21. apríl]] [[1073]]. ([[Anselmo da Baggio]]).<br /> *[[Honóríus 2.]] [[28. október]] [[1061]] - [[1072]]. ([[Cadalo]]).<br /> 157. Hl. [[Gregoríus 7.]] [[30. júní]] [[1073]] - [[25. maí]] [[1085]]. ([[Hildebrand]]).<br /> *[[Klemens 3. mótpáfi]] [[24. mars]] [[1084]] - [[8. september]] [[1100]]. ([[Wiberto]]). <br /> 158. Hl. [[Viktor 3.]] [[24. maí]] [[1086]] - [[6. september]] [[1087]]. ([[Dauferio]]).<br /> 159. Hl. [[Úrbanus 2.]] [[12. mars]] [[1088]] - [[29. júlí]] [[1099]]. ([[Ottó di Lagery]]).<br /> 160. [[Paskalis 2.]] [[14. ágúst]] [[1099]] - [[21. janúar]] [[1118]]. ([[Raniero]]).<br /> ==== 12. öld ==== *[[Teóderíkus mótpáfi]] [[1100]]. (d. [[1102]]). <br /> *[[Albert mótpáfi]] [[1102]].<br /> *[[Silvester IV mótpáfi]] [[18. nóvember]] [[1105]] - [[1111]].([[Maginulfo]]).<br /> 161. [[Gelasíus II]] [[10. mars]] [[1118]] - [[28. janúar]] [[1119]]. ([[Giovanni Caetani]]).<br /> *[[Gregoríus VIII mótpáfi]] [[8. mars]] [[1118]] - [[1121]]. ([[Maurizio de Burdino]]).<br /> 162. [[Kalixtus II]] [[9. febrúar]] [[1119]] - [[13. desember]] [[1124]]. ([[Guido di Borgana]]).<br /> 163. [[Honóríus II]] [[21. desember]] [[1124]] - [[13. febrúar]] [[1130]]. ([[Lamberto]]).<br /> *[[Selestínus II mótpáfi]] [[desember]] [[1124]]. ([[Tebaldo Buccapecus]]).<br /> 164. [[Innocensíus II]] [[23. febrúar]] [[1130]] - [[24. september]] [[1143]]. ([[Gregorio Papareschi]]).<br /> *[[Anacletus II mótpáfi]] [[23. febrúar]] [[1130]] - [[25. janúar]] [[1138]]. ([[Pietro Petri Leonis]]).<br /> *[[Viktor IV mótpáfi]] [[mars (mánuður)|mars]] [[1138]] - [[29. maí]] [[1138]]. ([[Gregorio]]).<br /> 165. [[Selestínus II]] [[3. október]] [[1143]] - [[8. mars]] [[1144]]. ([[Guido]]). <br /> 166. [[Lúsíus II]] [[12. mars]] [[1144]] - [[15. febrúar]] [[1144]]. ([[Gerardo Caccianemici]]).<br /> 167. Hl. [[Evgeníus III]] [[18. febrúar]] [[1145]] - [[8. júlí]] [[1153]]. ([[Bernardo forse dei Paganelli di Montemagno]]).<br /> 168. [[Anastasíus IV]] [[12. júlí]] [[1153]] - [[3. desember]] [[1154]]. ([[Corrado]]).<br /> 169. [[Hadríanus IV]] [[5. desember]] [[1154]] - [[1. september]] [[1159]]. ([[Nikulás Breakspear]]).<br /> 170. [[Alexander 3. páfi|Alexander III]] [[20. september]] [[1159]] - [[30. ágúst]] [[1181]]. ([[Rolando Bandinelli]]).<br /> *[[Viktor IV mótpáfi]] [[4. október]] [[1159]] - [[20. apríl]] [[1164]]. ([[Ottaviano de Moniticello]]). <br /> *[[Paskalis III mótpáfi]] [[26. apríl]] [[1164]] - [[20. september]] [[1168]]. ([[Guido da Crema]]).<br /> *[[Kalixtus III mótpáfi]] [[september]] [[1168]] - [[29. ágúst]] [[1178]]. ([[Giovanni]]).<br /> *[[Innocensíus III mótpáfi]] [[29. september]] [[1179]] - [[1180]]. ([[Lando]]).<br /> 171. [[Lúsíus III]] [[6. september]] [[1181]] - [[25. september]] [[1185]]. ([[Ubaldo Allucingoli]]).<br /> 172. [[Úrbanus III]] [[1. desember]] [[1185]] - [[20. október]] [[1187]]. ([[Uberto Crivelli]]).<br /> 173. [[Gregoríus VIII]] [[25. október]] [[1187]] - [[17. desember]] [[1187]]. ([[Alberto de Morra]]).<br /> 174. [[Klemens III]] [[20. desember]] [[1187]] - [[mars (mánuður)|mars]] [[1191]]. ([[Paolo Scolari]]).<br /> 175. [[Selestínus III]] [[14. apríl]] [[1191]] - [[8. janúar]] [[1198]]. ([[Giacinto Bobone]]).<br /> 176. [[Innocensíus III]] [[22. febrúar]] [[1198]] - [[16. júlí]] [[1216]]. ([[Lotario dei Conti di Segni]]).<br /> ==== 13. öld ==== 177. [[Honóríus III]] [[24. júlí]] [[1216]] - [[18. mars]] [[1227]]. ([[Cencio Savelli]]).<br /> 178. [[Gregoríus IX]] [[21. mars]] [[1227]] - [[22. ágúst]] [[1244]]. ([[Ugolino dei conti di Segni]]).<br /> 179. [[Selestínus IV]] [[28. október]] [[1241]] - [[10. nóvember]] [[1241]]. ([[Goffredo Castiglioni]]).<br /> 180. [[Innocensíus IV]] [[28. júní]] [[1243]] - [[7. desember]] [[1254]]. ([[Sinibaldo Fieschi]]).<br /> 181. [[Alexander IV]] [[20. desember]] [[1254]] - [[25. maí]] [[1261]]. ([[Rinaldo dei Signore de Ienne]]).<br /> 182. [[Úrbanus IV]] [[4. september]] [[1261]] - [[2. október]] [[1264]]. ([[Giacomo Pantaléon]]).<br /> 183. [[Klemens IV]] [[15. febrúar]] [[1265]] - [[29. nóvember]] [[1268]]. ([[Guido Fulcodi]]). <br /> 184. Hl. [[Gregoríus X]] [[27. mars]] [[1272]] - [[10. janúar]] [[1276]]. ([[Tedaldo Visconti]]).<br /> 185. Hl. [[Innocensíus V]] [[22. febrúar]] [[1276]] - [[22. júní]] [[1276]]. ([[Pietro di Tarantasia]]).<br /> 186. [[Hadríanus V]] [[11. júlí]] [[1276]] - [[18. ágúst]] [[1276]]. ([[Ottobono Fieschi]]).<br /> 187. [[Jóhannes XXI]] [[20. september]] [[1276]] - [[20. maí]] [[1277]]. ([[Pietro Luliani]]).<br /> 188. [[Nikulás III]] [[26. desember]] [[1277]] - [[22. ágúst]] [[1280]]. ([[Giovanni Gaetano Orsini]]).<br /> 189. [[Marteinn IV]] [[23. mars]] [[1281]] - [[28. mars]] [[1285]]. ([[Simone de Brion]]).<br /> 190. [[Honóríus IV]] [[20. maí]] [[1285]] - [[3. apríl]] [[1287]]. ([[Giacomo Savelli]]).<br /> 191. [[Nikulás IV]] [[22. febrúar]] [[1288]] - [[4. apríl]] [[1292]]. ([[Girolamo Masci]]).<br /> 192. Hl. [[Selestínus V]] [[29. ágúst]] [[1294]] - [[13. desember]] [[1294]]. ([[Pietro del Murrone]]).<br /> 193. [[Bonifasíus VIII]] [[23. janúar]] [[1295]] - [[11. október]] [[1303]]. ([[Benedetto Caetani]]).<br /> ==== 14. öld ==== 194. Hl. [[Benedikt 11.]] [[27. október]] [[1303]] - [[7. júlí]] [[1304]]. ([[Niccoló Boccasini]]).<br /> 195. [[Klemens 5.]] [[14. nóvember]] [[1305]] - [[20. apríl]] [[1316]]. ([[Raymond Bertrand de Got]]).<br /> 196. [[Jóhannes 22.]] [[5. september]] [[1316]] - [[4. desember]] [[1334]]. ([[Jacques Duèze]]).<br /> *[[Nikulás 5. mótpáfi]] [[22. maí]] [[1328]] - [[25. ágúst]] [[1330]] (d. [[16. október]] [[1333]]). ([[Pietro Rainallucci]]).<br /> 197. [[Benedikt 12.]] [[8. janúar]] [[1335]] - [[25. apríl]] [[1342]]. ([[Jacques Fournier]]).<br /> 198. [[Klemens 6.]] [[19. maí]] [[1342]] - [[6. desember]] [[1352]]. ([[Pierre Roger]]).<br /> 199. [[Innósentíus 6.]] [[30. desember]] [[1352]] - [[12. september]] [[1362]]. ([[Étienne Aubert]]).<br /> 200. Hl. [[Úrbanus 5.]] [[6. nóvember]] [[1362]] - [[19. desember]] [[1370]]. ([[William de Grimoard]]).<br /> 201. [[Gregoríus 11.]] [[5. janúar]] [[1371]] - [[26. mars]] [[1378]]. ([[Pierre Roger de Beaufort]]).<br /> 202. [[Úrbanus 6.]] [[18. apríl]] [[1378]] - [[15. október]] [[1389]]. ([[Bartolomeo Prignano]]).<br /> 203. [[Bonifasíus 9.]] [[9. nóvember]] [[1389]] - [[1. október]] [[1404]]. ([[Pietro Tomacelli]]).<br /> 204. [[Innósentíus 7.]] [[11. nóvember]] [[1404]] - [[6. nóvember]] [[1406]]. ([[Cosma Migliorati]]).<br /> 205. [[Gregoríus 12.]] [[19. desember]] [[1406]] - [[4. júlí]] [[1415]]. ([[Angelo Correr]]).<br /> *[[Klemens 7. mótpáfi]] [[31. október]] [[1378]] - [[16. september]] [[1394]]. ([[Roberto dei conti del Genevois]]).<br /> *[[Benedikt 13. mótpáfi]] [[11. október]] [[1394]] - [[23. maí]] [[1423]]. ([[Pietro de Luna]]).<br /> ==== 15. öld ==== *[[Alexander V mótpáfi]] [[júlí]] [[1409]] - [[3. maí]] [[1410]]. ([[Pietro Filargo]]).<br /> *[[Jóhannes XXIII mótpáfi]] [[25. maí]] [[1410]] - [[29. maí]] [[1415]]. ([[Baldassarre Cossa]]).<br /> 206. [[Marteinn V]] [[21. nóvember]] [[1417]] - [[20. febrúar]] [[1431]]. ([[Oddone Colonna]]).<br /> 207. [[Evgeníus IV]] [[11. mars]] [[1431]] - [[23. febrúar]] [[1447]]. ([[Gabriele Condulmer]]).<br /> *[[Felix V mótpáfi]] [[5. nóvember]] [[1439]] ([[24. júlí]] [[1440]]) - [[7. apríl]] [[1449]]. ([[Amedeo duca di Savoia]]).<br /> 208. [[Nikulás V]] [[19. mars]] [[1447]] - [[24. mars]] [[1455]]. ([[Tommaso Parentucelli]]).<br /> 209. [[Kalixtus III]] [[20. apríl]] [[1455]] - [[6. ágúst]] [[1458]]. ([[Alonso de Borj]]a). <br /> 210. [[Píus II]] [[3. september]] [[1458]] - [[14. ágúst]] [[1464]]. ([[Enea Silvio Piccolomini]]).<br /> 211. [[Páll II]] [[16. september]] [[1464]] - [[26. júlí]] [[1471]]. ([[Pietro Barbo]]).<br /> 212. [[Sixtus IV]] [[25. ágúst]] [[1471]] - [[12. ágúst]] [[1484]]. ([[Fransesco della Rovere]]).<br /> 213. [[Innocensíus VIII]] [[12. september]] [[1484]] - [[25. júlí]] [[1492]]. ([[Giovanni Battista Cibo]]).<br /> 214. [[Alexander VI]] [[26. ágúst]] [[1492]] - [[18. ágúst]] [[1503]]. ([[Rodrigo Borgia]]).<br /> ==== 16. öld ==== 215. [[Píus III]] [[8. október]] [[1503]] - [[18. október]] [[1503]]. ([[Francesco Todeschini-Piccolomini]]).<br /> 216. [[Júlíus II]] [[26. nóvember]] [[1503]] - [[21. febrúar]] [[1513]]. ([[Giuliano della Rovere]]).<br /> 217. [[Leó X]] [[19. mars]] [[1513]] - [[1. desember]] [[1521]]. ([[Giovanni de’Medici]]).<br /> 218. [[Hadríanus VI]] [[31. ágúst]] [[1522]] - [[14. september]] [[1523]]. ([[Adriano Florensz]]).<br /> 219. [[Klemens VII]] [[26. nóvember]] [[1523]] - [[25. september]] [[1534]]. ([[Giulio de’Medici]]).<br /> 220. [[Páll III]] [[3. nóvember]] [[1534]] - [[10. nóvember]] [[1549]]. ([[Alessandro Farnese]]).<br /> 221. [[Júlíus III]] [[22. febrúar]] [[1550]] - [[23. mars]] [[1555]]. ([[Giovanni Maria Ciocchi del Monte]]).<br /> 222. [[Marcellus II]] [[10. apríl]] [[1555]] - [[1. maí]] [[1555]]. ([[Marcello Cervini]]).<br /> 223. [[Páll IV]] [[26. maí]] [[1555]] - [[18. ágúst]] [[1559]]. ([[Gian Pietro Carafa]]).<br /> 224. [[Píus IV]] [[6. janúar]] [[1560]] - [[9. desember]] [[1565]]. ([[Giovanni Angelo de’Medici]]).<br /> 225. Hl. [[Píus V]] [[17. janúar]] [[1566]] - [[1. maí]] [[1572]]. ([[Antonio (Michele) Ghislieri]]).<br /> 226. [[Gregoríus XIII]] [[25. maí]] [[1572]] - [[10. apríl]] [[1585]]. ([[Ugo Boncompagni]]).<br /> 227. [[Sixtus V]] [[1. maí]] [[1585]] - [[27. ágúst]] [[1590]]. ([[Felice Peretti]]).<br /> 228. [[Úrbanus VII]] [[15. september]] [[1590]] - [[27. september]] [[1590]]. ([[Giambattista Castagna]]).<br /> 229. [[Gregoríus XIV]] [[8. desember]] [[1590]] - [[16. október]] [[1591]]. ([[Niccoló Sfondrati]]). <br /> 230. [[Innocensíus IX]] [[3. nóvember]] [[1591]] - [[30. desember]] [[1591]]. ([[Giovanni Antonio Facchinetti]]).<br /> 231. [[Klemens VIII]] [[9. febrúar]] [[1592]] - [[3. mars]] [[1605]]. ([[Ippolito Aldobrandini]]).<br /> ==== 17. öld ==== {| class=wikitable ! width="18%" | Ríkisár ! width="5%" | Mynd ! width="14%" | Íslenskt nafn ! width="18%" | Ríkisnafn ! width="15%" | Eiginnafn ! width="12%" | Fæðingarstaður ! width="23%" | Athugasemdir |- valign="top" | <small>[[1. apríl]] [[1605]] til [[27. apríl]] [[1605]]</small> |[[Mynd:Leo_XI_2.jpg|70px]] | '''[[Leó 11.]]''' | Papa '''Leo''' Undecimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Alessandro Ottaviano de'Medici]]</small> | <small>[[Flórens]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[16. maí]] [[1605]] til [[28. janúar]] [[1621]]</small> |[[Mynd:Pope Paul V.jpg|70px]] | '''[[Páll 5.]]''' | Papa '''Paulus''' Quintus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Camillo Borghese]]</small> | <small>Róm, Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[9. febrúar]] [[1621]] til [[8. júlí]] [[1623]]</small> |[[Mynd:Guercino - Pope Gregory XV (ca. 1622-1623) - Google Art Project.jpg|70px]] | '''[[Gregoríus 15.]]''' | Papa '''Gregorius''' Quintus Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Alessandro Ludovisi]]</small> | <small>[[Bologna]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[6. ágúst]] [[1623]] til [[29. júlí]] [[1644]]</small> |[[Mynd:Gian Lorenzo Bernini - Portrait d'Urbain VIII.jpg|70px]] | '''[[Úrbanus 8.]]''' | Papa '''Urbanus''' Octavus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Maffeo Barberini]]</small> | <small>[[Flórens]], Ítalíu</small> | <small>Réttarhöldin yfir [[Galileo Galilei]]</small> |- valign="top" | <small>[[15. september]] [[1644]] til [[7. janúar]] [[1655]]</small> |[[Mynd:Retrato del Papa Inocencio X. Roma, by Diego Velázquez.jpg|70px]] | '''[[Innósentíus 10.]]''' | Papa '''Innocentius''' Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giovanni Battista Pamphilj]]</small> | <small>Róm, Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[7. apríl]] [[1655]] til [[22. maí]] [[1667]]</small> |[[Mynd:Alexander VII.jpg|70px]] | '''[[Alexander 7.]]''' | Papa '''Alexander''' Septimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Fabio Chigi]]</small> | <small>[[Siena]], [[Toskana]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[20. júní]] [[1667]] til [[9. desember]] [[1669]]</small> |[[Mynd:Pope Clement IX.jpg|70px]] | '''[[Klemens 9.]]''' | Papa '''Clemens''' Nonus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giulio Rospigliosi]]</small> | <small>[[Pistoia]], [[Toskana]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[29. apríl]] [[1670]] til [[22. júlí]] [[1676]]</small> |[[Mynd:Clement X.jpg|70px]] | '''[[Klemens 10.]]''' | Papa '''Clemens''' Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Emilio Altieri]]</small> | <small>Róm, Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[21. september]] [[1676]] til 11/[[12. ágúst]] [[1689]]</small> |[[Mynd:InnocentXI.jpg|70px]] | '''[[Innósentíus 11.]]'''<br /><small>hinn sæli</small> | Papa '''Innocentius''' Undecimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Benedetto Odescalchi]]</small> | <small>[[Como]], [[Langbarðaland]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[6. október]] [[1689]] til [[1. febrúar]] [[1691]]</small> |[[Mynd:Alexander VIII 1.jpg|70px]] | '''[[Alexander 8.]]''' | Papa '''Alexander''' Octavus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Pietro Vito Ottoboni]]</small> | <small>[[Padúa]], [[Venetó]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[12. júlí]] [[1691]] til [[27. september]] [[1700]]</small> |[[Mynd:Innocent_XII.jpg|70px]] | '''[[Innósentíus 12.]]''' | Papa '''Innocentius''' Duodecimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Antonio Pignatelli]]</small> | <small>[[Spinazzola]], [[Puglia]], Ítalíu</small> | &nbsp; |} ==== 18. öld ==== {| class=wikitable ! width="18%" | Ríkisár ! width="5%" | Mynd ! width="14%" | Íslenskt nafn ! width="18%" | Ríkisnafn ! width="15%" | Eiginnafn ! width="12%" | Fæðingarstaður ! width="23%" | Athugasemdir |- valign="top" | <small>[[23. nóvember]] [[1700]] til [[19. mars]] [[1721]]</small> |[[Mynd:Clement XI.jpg|70px]] | '''[[Klemens 11.]]''' | Papa '''Clemens''' Undecimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giovanni Francesco Albani]]</small> | <small>[[Úrbínó]], [[Marke]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[8. maí]] [[1721]] til [[7. mars]] [[1724]]</small> |[[Mynd:InnocientXIII.jpg|70px]] | '''[[Innósentíus 13.]]''' | Papa '''Innocentius''' Tertius Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Michelangelo de ’Conti]]</small> | <small>[[Poli]], [[Latíum]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[29. maí]] [[1724]] til [[21. febrúar]] [[1730]]</small> |[[Mynd:Benedict_XIII.jpg|70px]] | '''[[Benedikt 13.]]''', '''''[[dóminíkanareglan|O.P.]]''''' | Papa '''Benedictus''' Tertius Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Pierfrancesco Orsini]]</small> | <small>[[Gravina]], [[Apúlía]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[12. júlí]] [[1730]] til [[6. febrúar]] [[1740]]</small> |[[Mynd:Clement_XII.jpg|70px]] | '''[[Klemens 12.]]''' | Papa '''Clemens''' Duodecimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Lorenzo Corsini]]</small> | <small>[[Flórens]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[17. ágúst]] [[1740]] til [[3. maí]] [[1758]]</small> |[[Mynd:Benoit XIV.jpg|70px]] | '''[[Benedikt 14.]]''' | Papa '''Benedictus''' Quartus Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Prospero Lorenzo Lambertini]]</small> | <small>[[Bologna]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[6. júlí]] [[1758]] til [[2. febrúar]] [[1769]]</small> |[[Mynd:Clement_xii.jpg|70px]] | '''[[Klemens 13.]]''' | Papa '''Clemens''' Tertius Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Carlo della Torre Rezzonico]]</small> | <small>[[Feneyjar]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[19. maí]] [[1769]] til [[22. september]] [[1774]]</small> |[[Mynd:PopeClement-XIV.JPG|70px]] | '''[[Klemens 14.]]''', '''''[[Klausturfransiskanar|O.F.M. Conv.]]''''' | Papa '''Clemens''' Quartus Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giovanni Vincenzo Antonio Ganganelli]]</small> | <small>[[Sant'Arcangelo di Romagna]], Ítalíu</small> | <small>Lagði [[jesúítar]]egluna niður. |- valign="top" | <small>[[15. febrúar]] [[1775]] til [[29. ágúst]] [[1799]]</small> |[[Mynd:Popepiusvi.jpg|70px]] | '''[[Píus 6.]]''' | Papa '''Pius''' Sextus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giovanni Angelo Braschi]]</small> | <small>[[Cesena]], Ítalíu</small> | <small>Fordæmdi [[Franska byltingin|Frönsku byltinguna]] og var rekinn úr Páfaríkinu af frönskum hersveitum [[1798]]. Lést í útlegð. |} ==== 19. öld ==== {| class=wikitable ! width="18%" | Ríkisár ! width="5%" | Mynd ! width="14%" | Íslenskt nafn ! width="18%" | Ríkisnafn ! width="15%" | Eiginnafn ! width="12%" | Fæðingarstaður ! width="23%" | Athugasemdir |- valign="top" | <small>[[14. mars]] [[1800]] til [[20. ágúst]] [[1823]]</small> |[[Mynd:Jacques-Louis_David_018.jpg|70px]] | '''[[Píus 7.]]''', '''''[[Regla heilags Benedikts|O.S.B.]]''''' | Papa '''Pius''' Septimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Barnaba Chiaramonti]]</small> | <small>[[Cesena]], Ítalíu</small> | <small>Viðstaddur þegar [[Napóleon Bonaparte]] var krýndur Frakkakeisari. Rekinn í útlegð úr kirkjuríkinu af Frökkum 1809 til 1814.</small> |- valign="top" | <small>[[28. september]] [[1823]] til [[10. febrúar]] [[1829]]</small> |[[Mynd:Leo XII.jpg|70px]] | '''[[Leó 12.]]''' | Papa '''Leo''' Duodecimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Annibale Sermattei della Genga]]</small> | <small>[[Fabriano]], [[Marke]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[31. mars]] [[1829]] til [[1. desember]] [[1830]]</small> |[[Mynd:Popepiusviii.jpg|70px]] | '''[[Píus 8.]]''' | Papa '''Pius''' Octavus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Francesco Saverio Castiglioni]]</small> | <small>[[Cingoli]], [[Marke]], Ítalíu</small> | &nbsp; |- valign="top" | <small>[[2. febrúar]] [[1831]] til [[1. júní]] [[1846]]</small> |[[Mynd:GREGORYXVI.jpg|70px]] | '''[[Gregoríus 16.]]''', '''''[[Camaldolese|O.S.B. Cam.]]''''' | Papa '''Gregorius''' Sextus Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Bartolomeo Alberto Cappellari]]</small> | <small>[[Belluno]], [[Venetó]], Ítalíu</small> | <small>Síðasti páfinn sem ekki var biskup.</small> |- valign="top" | <small>[[16. júní]] [[1846]] to [[7. febrúar]] [[1878]]</small> |[[Mynd:Popepiusix.jpg|70px]] | '''[[Píus 9.]]'''<br /><small>hinn sæli</small> | Papa '''Pius''' Nonus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giovanni Maria Mastai-Ferretti]]</small> | <small>[[Senigallia]], [[Marke]], Ítalíu</small> | <small>Hóf [[Fyrsta Vatíkansráðið]]; Missti [[Páfaríkið]] í hendur [[Ítalía|Ítalíu]]. Sá páfi sem lengst hefur setið í embætti.</small> |- valign="top" | <small>[[20. febrúar]] [[1878]] til [[20. júlí]] [[1903]]</small> |[[Mynd:Papst_leo_xiii_a.jpg|70px]] | '''[[Leó 13.]]''' | Papa '''Leo''' Tertius Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Gioacchino Vincenzo Raffaele Luigi Pecci]]</small> | <small>[[Carpineto Romano]], [[Latíum]], Ítalíu</small> | <small>Lagði grunninn að hugmyndum kaþólikka um félagsmál í páfabullunni ''[[Rerum Novarum]]'' (Um fjármagn og vinnu) og studdi [[Kristilegir demókratar|kristilega demókrata]] gegn kommúnisma.</small> |} ==== 20. öld ==== {| class=wikitable ! width="18%" | Ríkisár ! width="5%" | Mynd ! width="14%" | Íslenskt nafn ! width="18%" | Ríkisnafn ! width="15%" | Eiginnafn ! width="12%" | Fæðingarstaður ! width="23%" | Athugasemdir |- valign="top" | <small>[[4. ágúst]] [[1903]] til [[20. ágúst]] [[1914]]</small> |[[Mynd:Pope Pius X (Retouched).jpg|70px]] | '''[[Píus 10.]]'''<br /><small>Heilagur Píus 10.</small> | Papa '''Pius''' Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giuseppe Melchiorre Sarto]]</small> | <small>[[Riese]], [[Treviso]], [[Venetó]], Ítalíu</small> | <small>Barðist gegn módernískum túlkunum á kristni og lýsti því yfir að módernismi væri villutrú.</small> |- valign="top" | <small>[[3. september]] [[1914]] til [[22. janúar]] [[1922]]</small> |[[Mynd:Pope benedict15.jpg|70px]] | '''[[Benedikt 15.]]''' | Papa '''Benedictus''' Quintus Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giacomo Della Chiesa]]</small> | <small>[[Genúa]], Ítalíu</small> | <small>Kallaði eftir friði í Fyrri heimsstyrjöldinni.</small> |- valign="top" | <small>[[6. febrúar]] [[1922]] til [[10. febrúar]] [[1939]]</small> | [[Mynd:Bundesarchiv_Bild_102-01279,_Papst_Pius_XI..jpg|70px]] | '''[[Píus 11.]]''' | Papa '''Pius''' Undecimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Achille Ambrogio Damiano Ratti]]</small> | <small>[[Desio]], [[Mílanó]], Ítalíu</small> | <small>Undirritaði [[Lateran-samningarnir|Lateran-samningana]] við Ítalíu sem staðfestu [[Vatíkanið]] sem sjálfstætt ríki.</small> |- valign="top" | <small>[[2. mars]] [[1939]] til [[9. október]] [[1958]]</small> | [[Mynd:Pius XII with tabard, by Michael Pitcairn, 1951.jpg|70px]] | '''[[Píus 12.]]'''</small> | Papa '''Pius''' Duodecimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli]]</small> | <small>Róm, Ítalíu</small> | <small>Vísaði til óskeikulleika páfa í páfabullunni ''[[Munificentissimus Deus]]''.</small> |- valign="top" | <small>[[28. október]] [[1958]] til [[3. júní]] [[1963]]</small> | [[Mynd:Ioannes XXIII, by De Agostini, 1958–1963.jpg|70px]] | '''[[Jóhannes 23.]]'''<br /><small>hinn sæli</small> | Papa '''Ioannes''' Vicesimus Tertius, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Angelo Giuseppe Roncalli]]</small> | <small>[[Sotto il Monte]], [[Bergamó]], Ítalíu</small> | <small>Hóf [[Annað Vatíkansráðið]]; stundum kallaður „góði páfinn Jóhannes“.</small> |- valign="top" | <small>[[21. júní]] [[1963]] til [[6. ágúst]] [[1978]]</small> | [[Mynd:Pope_Paul_VI._1967.jpg|70px]] | '''[[Páll 6.]]''' <br /><small>þjónn guðs</small> | Papa '''Paulus''' Sextus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini]]</small> | <small>[[Concesio]], [[Brescia]], Ítalíu</small> | <small>Síðasti páfinn sem var krýndur með [[kóróna páfa|kórónu páfa]]. Lauk öðru Vatíkansráðinu.</small> |- valign="top" | <small>[[26. ágúst]] [[1978]] til [[28. september]] [[1978]]</small> | [[Mynd:Albino Luciani, 1969 (3).jpg|70px]] | '''[[Jóhannes Páll 1.]]''' <br /><small>þjónn guðs</small> | Papa '''Ioannes Paulus''' Primus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Albino Luciani]]</small> | <small>Forno di Canale (nú [[Canale d'Agordo]]), [[Venetó]], Ítalíu</small> | <small>Fyrsti páfinn sem notaði „fyrsti“ í embættisheiti sínu. Hann er líka fyrsti páfinn sem tók sér tvö nöfn (tveggja síðustu fyrirrennara sinna).</small> |- valign="top" | <small>[[16. október]] [[1978]] til [[2. apríl]] [[2005]]</small> |[[Mynd:JohannesPaulII.jpg|70px]] | '''[[Jóhannes Páll 2.]]'''<br /><small>þjónn guðs</small> | Papa '''Ioannes Paulus''' Secundus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Karol Józef Wojtyła]]</small> | <small>[[Wadowice]], [[Pólland]]i</small> | <small>Fyrsti pólski páfinn og fyrsti páfinn í 455 ár sem ekki var frá Ítalíu. Hann tók fleiri í dýrlingatölu en nokkur fyrirrennara hans. Sá páfi sem lengst hefur setið frá [[Píus 9.|Píusi 9.]] og sat næstlengst í embætti frá upphafi. Hans er minnst sem „páfa unga fólksins“ og „pílagrímsins“ vegna þess hve hann ferðaðist víða.</small> |- valign="top" |} === 3. árþúsundið === ==== 21. öld ==== {| class=wikitable ! width="18%" | Ríkisár ! width="5%" | Mynd ! width="14%" | Íslenskt nafn ! width="18%" | Ríkisnafn ! width="15%" | Eiginnafn ! width="12%" | Fæðingarstaður ! width="23%" | Ahugasemdir |- valign="top" | <small> [[19. apríl]] [[2005]] til [[28. febrúar]] [[2013]]</small> |[[Mynd:BentoXVI-30-10052007.jpg|70px]] | '''[[Benedikt 16.]]''' | Papa '''Benedictus''' Sextus Decimus, <small>Episcopus Romanus</small> | <small>[[Joseph Alois Ratzinger]]</small> | <small>[[Marktl am Inn]], [[Bæjaraland]], [[Þýskaland]]</small> | <small>Fyrsti þýski páfinn frá [[Hadríanus 6.|Hadríanusi 6.]] árið 1523 eða [[Stefán 9.|Stefáni 9.]] 1058. Sá elsti sem tekur við embætti frá [[Klemens 12.]] 1730. Fyrsti nútímapáfinn sem kemur frá landi þar sem meirihlutinn er mótmælendatrúar. Fyrsti páfinn sem segir sjálfviljugur af sér frá [[Selestínus 4.|Selestínusi 4.]] 1294.</small> |- style="vertical-align:top; background:#ccc;" |- valign="top" | <small> [[13. mars]] [[2013]] til [[21. apríl]] [[2025]] </small> |[[File:Pope Francis in March 2013 (cropped).jpg|71px]] | '''[[Frans páfi|Frans]]''' | Papa '''Franciscus''' <small>Miserando atque Eligendo''</small><ref>{{cite news | url=http://en.radiovaticana.va/news/2013/03/18/pope_francis_:_miserando_atque_eligendo.../en1-674605 | title=Pope Francis : "Miserando atque eligendo"... | work=Vatican Radio | date=18 March 2013 | access-date=19 september 2013 | archive-date=5 júlí 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130705010045/http://en.radiovaticana.va/news/2013/03/18/pope_francis_%3A_miserando_atque_eligendo.../en1-674605 |url-status=dead }}</ref></small> | <small>[[Jorge Mario Bergoglio]], [[Jesúítareglan|S.J.]]</small> | <small>[[Búenos Aíres]], Argentínu</small> | <small>Fyrsti páfinn sem er fæddur utan Evrópu frá [[Gregoríus 3.|Gregoríusi 3.]] og sá fyrsti frá Ameríku. Fyrsti páfinn frá suðurhveli jarðar. Fyrsti jesúítapáfinn. Fyrsti páfinn sem tekur upp nýtt ríkisnafn frá [[Lando]] (913-914).</small> |- |<small>8. maí 2025 (enn í embætti)</small> |[[Mynd:Pope Leo XIV 3 (3x4 cropped).png|frameless|95x95dp]] |[[Leó 14.|Leó 14.]] |Papa '''Leo''' Quartus Decimus | <small>[[Robert Francis Prevost]]</small> | <small>[[Chicago]], [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]</small> |<small>Fyrsti páfinn frá Bandaríkjunum og jafnframt Norður-Ameríku.</small> |} ==Tilvísanir== {{reflist}} [[Flokkur:Páfar| ]] [[Flokkur:Listar yfir þjóðhöfðingja og leiðtoga|Páfar]] 1t2j7s4wceb0duiav947oznpaax0ggs 0 58835 1920307 1902144 2025-06-14T19:34:35Z Alvaldi 71791 1920307 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 = #FFFFFF | litur2 = #008040 | nafn = Boston Celtics | merki = Celtics Logo.gif | stærðmyndar = 180 px | deild = Atlantshafsriðill, Austurdeild, [[National Basketball Association|NBA]] | stofnað = [[1946]] | saga = '''Boston Celtics'''<br> [[1946]]– | völlur = [[TD Garden]] | staðsetning = [[Boston]], [[Massachusetts]] | litir = Grænn, Hvítur, Svartur og Gull<br/> {{litakassi|#008040}} {{litakassi|white}} {{litakassi|black}} {{litakassi|#efe196}} | formaður = | þjálfari = | titlar = '''18''' (1957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1969, 1974, 1976, 1981, 1984, 1986, 2008, 2024) | heimasíða = [http://www.celtics.com/ Celtics.com] | eigandi = Wycliffe “Wyc” Grousbeck }} '''Boston Celtics''' er bandarískt [[körfubolti|körfuknattleikslið]] frá [[Boston]], [[Massachusetts]]. Liðið spilar í [[National Basketball Association|NBA]] og er sigursælast lið deildarinnar með 18 meistaratitla. Átta þeirra unnu þeir í röð árin 1959 til 1966. Liðið vann titilinn í fyrsta skipti í 22 ár árið 2008 og bætti svo við 18. titlinum árið 2024.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Boston-Celtics|title=Boston Celtics {{!}} History, Notable Players, Championships, & Facts {{!}} Britannica|date=2025-02-15|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-02-22}}</ref> Félagið var eitt af stofnliðum [[Basketball Association of America]] (BAA) sem sameinaðist [[National Basketball League (Bandaríkin)|National Basketball League]] (NBL) árið 1949 til að mynda NBA. ==Þekktir leikmenn== *[[Bob Cousy]] *[[Bill Russell]] *[[Dave Cowens]] *[[Jaylen Brown]] *[[Jayson Tatum]] *[[John Havlicek]] *[[Kevin Garnett]] *[[Kevin McHale]] *[[Larry Bird]] *[[Paul Pierce]] *[[Ray Allen]] *[[Robert Parish]] ==Titlar== *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (18): 1957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1969, 1974, 1976, 1981, 1984, 1986, 2008, 2024 *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1988 ==Tilvísanir== {{reflist}} {{NBA}} {{s|1946}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttafélög frá Boston]] [[Flokkur:NBA lið]] 8665zo959mh7hp13o8vq3qxkaatoll1 0 58862 1920259 1684583 2025-06-14T19:03:41Z Alvaldi 71791 1920259 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Kevin Garnett.JPG|thumb|200px|Kevin Garnett á æfingu]] '''Kevin Maurice Garnett''' (f. [[19. maí]] [[1976]] í Mauldin, [[Suður-Karólína|Suður Karólínu]]) er bandarískur fyrrum körfuknattleiksmaður sem spilaði í [[NBA]] deildinni. Hann er 2,11 metra hár og spilaði sem [[kraftframherji]]. Hann lék með [[Minnesota Timberwolves]] árin 1995-2007 en var skipt til [[Boston Celtics]] sumarið 2007 þar sem hann vann titil árið 2008. Hann spilaði með [[Brooklyn Nets]] frá 2013-2015 áður en hann kláraði ferilinn með Minnesota árið 2017. Garnett er 18. stigahæsti leikmaður NBA frá upphafi. == Tenglar == * [http://www.nba.com/playerfile/kevin_garnett/index.html NBA.com - ''Player Statistics: Kevin Garnett''] {{stubbur|æviágrip}} {{fe|1976|Garnett, Kevin}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Garnett, Kevin]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] rn04qi58xt23vaa0im7iulqmnzbttyy 0 61629 1920222 1702285 2025-06-14T14:25:38Z 130.208.129.21 Endurskrifaði og fjarlægði óvirka tengla. 1920222 wikitext text/x-wiki '''Eigið fé''' er bókhaldshugtak sem skilgreint er sem eignir að frádregnum skuldum. Eigið fé rekstrareiningar er stundum kallað bókfært virði hennar. :eigið fé = eignir − skuldir Eigið fé má einnig setja fram sem samtölu [[hlutafé|hlutafjár]] [[hlutafélag]]s og óráðstafaðs [[hagnaður|hagnaðar]] frá fyrri árum að frádregnum [[hlutabréf]]um sem félagið kann að eiga í sjálfu sér. :eigið fé = hlutafé + óráðstafaður hagnaður − eigin bréf Þegar eigið fé er neikvætt, það er þegar skuldir eru hærri en bókfært virði eigna, er vísbending um að rekstrareiningin sé í raun [[gjaldþrot]]a. [[Flokkur:Hagfræði]] iejpthhwg7iyc5hvuaqk68apc7pqj5t 0 62310 1920362 1870493 2025-06-15T00:50:18Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920362 wikitext text/x-wiki [[Mynd:BrighamYoung1.jpg|thumb|Ljósmynd af Brigham Young, tekinn um 1866]] '''Brigham Young''' (fæddist 1. júní [[1801]] í [[Vermont]] í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]], dó 29. ágúst [[1877]] í Salt Lake City í [[Utah]]) var annar spámaður og leiðtogi [[Kirkja Jesú Krists hinna síðari daga heilögu|Kirkju Jesú Krists hinna síðari daga heilögu]], sem þekktari eru sem mormónar. Young stofnaði borgina [[Salt Lake City]] og fjölda annarra bæja í Utah-fylki og öðrum fylkjum þar í kring. Hann hefur oft verið nefndur "''hinn ameríski Móses''" eða "''mormóna Móses''" vegna hlutverks síns í landnámi mormóna á svæði í [[Mexíkó]] sem seinna varð bandarískt og síðar fylkið Utah. Young fæddist í fátækri bóndafjölskyldu í Vermont-fylki og vann sem ungur maður sem smiður. Hann varð [[Meþódistar|meþódisti]] [[1824]] en snérist til mormónatrúar [[1830]] þegar hann hafði lesið hina nýútkomnu [[Mormónsbók]]. Hann var skírður mormóni 1832 og hélt þá til [[Kanada]] sem trúboði. Þegar fyrsta kona hans lést [[1834]] settist hann að í mormónanýlendunni í Kirtland í [[Ohio]]. Young var heittrúaður og virkur í hinni nýju trú. Hann var gerður að postula og varð einn af ''quorum'', ''Tólfpostulasveitinni'' (sem stjórna kirkjunni) 1835. Hann fór sem trúboði til [[England]]s á árunum 1840 til 1841 og í kjölfar þess flutti fjölmennur hópur sem hafði kynnst trúnni í gegnum Young til Bandaríkjanna. [[Mynd:Wpdms mexican cession.svg|thumb|Það svæði í norðurhluta Mexíkó sem Bandaríkin náðu undir sig 1848. Það má þekkja Utah-fylki á vatninu Great Salt Lake. Gadsden-kaupin 1853 eru sýnd með gulum lit]] Eftir að [[Joseph Smith]], fyrsti spámaður og stofnandi kirkjunnar, hafði verið myrtur [[1844]] tók Young við forystu safnaðarins. Mormónar urðu fyrir miklum ofsóknum á þessum tíma og það varð til þess að þeir komust a þeirri niðurstöðu að þeim væri ólíft í austurhluta Bandaríkjanna. Brigham Young fékk þá vitrun um að fyrirheitna landið væri að finna inn í því svæði sem þá var í norðurhluta Mexíkó. Eftir mikla erfiðleikaferð komu fyrstu mormónalandnemarnir á áfangastað í Salt Lake dalnum 24. júlí [[1847]] og höfðu þá verið á ferð frá apríl 1846. [[Mynd:Wpdms deseret utah territory legend.png|thumb|Appelsíngula línan sýnir það svæði sem mormónar vildu gera að fylkinu ''Deseret'', ljósbleiki liturinn sýnir það svæði sem var gert að Yfirráðasvæðinu Utah 1851]] Bandaríkin lögðu undir sig norðurhluta Mexíkó 1848 og þar með það svæði þar sem mormónar höfðu sest að. Young óskaði eftir því við bandarísk yfirvöld að það yrði gert að sjálfstæðu fylki sem kallað yrði ''Deseret''. Það var þó ekki úr en hins vegar var stofnað '''Yfirráðasvæðið Utah''' (Utah Territory) og Young var gerður svæðisstjóri og hafði hann með því bæði andleg og veraldleg völd á svæðinu. Rúmlega 100 000 mormónar fluttu á svæðið fram að andláti Young 1877, meðal annars nokkur hundruð íslendingar. Hundruð bæjarsamfélög uxu upp, til dæmis [[Spanish Fork]], fyrsta nýlenda íslendinga í Ameríku. Brigham Young lifði í [[fjölkvæni]], hann var kvæntur 51 konu og átti 56 börn með 16 af þeim. == Heimildir == * By the Hand of Mormon: The American Scripture that Launched a New World Religion, Terryl L. Givens, Oxford University Press, 2002. ASIN: B000WD16NA * Shipps, Jan (1987-01-01). Mormonism: The Story of a New Religious Tradition. University of Illinois Press. ISBN 0252014170. * Williams, Drew (2003-06-03). The Complete Idiot's Guide to Understanding Mormonism. Alpha. ISBN 0028644913. == Ítarefni == {{Commons|Brigham Young}} *[http://www.byu.edu/about/brigham/ Biography from Brigham Young University] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20020806114503/http://www.byu.edu/about/brigham/ |date=2002-08-06 }} *[http://www.gapages.com/youngb1.htm Grampa Bill's G.A. Pages: Brigham Young] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080220144734/http://www.gapages.com/youngb1.htm |date=2008-02-20 }} *[http://www.signaturebookslibrary.org/essays/mormonpolygamy.htm The Brigham Young period of polygamy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160325224352/http://www.signaturebookslibrary.org/essays/mormonpolygamy.htm |date=2016-03-25 }} *[http://www.aoc.gov/cc/art/nsh/young.cfm Short biography of Young from Architect of the Capitol] *[http://www.pbs.org/weta/thewest/people/s_z/young.htm PBS profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080217074321/http://www.pbs.org/weta/thewest/people/s_z/young.htm |date=2008-02-17 }} *[http://www.utlm.org/onlineresources/brighamyoungswives.htm Brigham Young's Wives and His Divorce From Ann Eliza Webb] {{DEFAULTSORT:Young, Brigham}} [[Flokkur:Fylkisstjórar Utah]] [[Flokkur:Mormónatrú|Young, Brigham]] {{fd|1801|1877}} p41x4u2unz19h1uvg3n0ha056x8b6j1 0 62847 1920351 1667864 2025-06-14T20:42:30Z TKSnaevarr 53243 1920351 wikitext text/x-wiki {{coord|41|54|08|N|12|27|12|E|display=title}}[[Mynd:Petersdom_von_Engelsburg_gesehen.jpg|thumb|right|Péturskirkjan séð frá [[Englaborgin]]ni. Hvolfþakið var hannað af [[Michelangelo]].]] '''Péturskirkjan mikla''' (eða '''Basilíka heilags Péturs'''; [[latína]]: ''Basilica Sancti Petri''; [[ítalska]]: ''Basilica di San Pietro in Vaticano'') er [[basilíka]] [[páfi|páfans]] í [[Vatíkanið|Vatíkaninu]] í [[Róm]]. Hún var reist á rústum eldri kirkju sem hafði verið byggð á staðnum þar sem talið var að gröf [[Pétur postuli|heilags Péturs]] væri. Sú kirkja var byggð af [[Konstantínus mikli|Konstantínusi mikla]] milli [[326]] og [[333]]. Undir lok [[15. öldin|15. aldar]] lá fyrir að kirkjan var mikið skemmd og upp kom sú hugmynd að reisa alveg nýja kirkju. Bygging núverandi kirkju hófst í tíð [[Júlíus 2.|Júlíusar 2.]] [[1506]] og lauk í tíð [[Úrbanus 8.|Úrbanusar 8.]] [[1626]]. Kirkjan skipar sérstakan sess hjá [[kaþólska|kaþólikkum]], bæði sem dómkirkja páfans, og þar með höfuðkirkja alls [[kristni|kristindóms]], og eins sem grafarkirkja heilags Péturs og nánast allra páfa eftir hans dag. Kirkjan er mikilvægur áfangastaður [[pílagrímar|pílagríma]]. Að lokum má þess geta að Péturskirkjan í Róm er stærsta kirkja Evrópu. {{commons|Basilica di San Pietro|Péturskirkjunni}} {{stubbur}} [[Flokkur:Kirkjur í Róm]] [[Flokkur:Vatíkanið]] fd2whdeh63hr48igfw8dsy3i2lh8q28 0 71739 1920337 1805584 2025-06-14T19:41:38Z Alvaldi 71791 1920337 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 = #065988 | litur2 = #F15830 | nafn = Charlotte Hornets | stærðmyndar = 180 px | deild = Austurstrandar riðill, Austurdeild, [[National Basketball Association|NBA]] | stofnað = [[1988]] | saga = '''Charlotte Hornets'''<br>1988-2002<br>'''Charlotte Bobcats'''<br> [[2004]] - [[2014]]<br>'''Charlotte Hornets'''<br> [[2014]] - nú | völlur = Time Warner Cable Arena | staðsetning = [[Charlotte (borg í Norður-Karólínu)|Charlotte]], [[Norður-Karólína|Norður-Karólínu]] | litir = Appelsínugulur, blár, hvítur, svartur og silfur<br /> {{litakassi|#F26532}} {{litakassi|#3D6085}} {{litakassi|white}} {{litakassi|black}} {{litakassi|#D1D2D4}} | formaður = Rod Higgins | þjálfari = Larry Brown | heimasíða = [http://nba.com/Hornets/ Hornets.com] | eigandi = Robert L. Johnson<br /> [[Michael Jordan]]<br /> Cornell "Nelly" Haynes }} '''Charlotte Hornets''' er atvinnumannalið í [[körfubolti|körfubolta]] frá [[Charlotte (Norður-Karólína)|Charlotte]], [[Norður-Karólína|Norður-Karólínu]]. Liðið spilar í [[National Basketball Association|NBA]]-deildinni í Bandaríkjunum. Það var stofnað árið [[1988]]. {{NBA}} {{s|1988}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] 21t65csd2dj9p7n49s5dojc9mf1ablt 1920342 1920337 2025-06-14T19:51:27Z Alvaldi 71791 1920342 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 = #065988 | litur2 = #F15830 | nafn = Charlotte Hornets | stærðmyndar = 180 px | deild = Austurstrandar riðill, Austurdeild, [[National Basketball Association|NBA]] | stofnað = [[1988]] | saga = '''Charlotte Hornets'''<br>1988-2002<br>'''Charlotte Bobcats'''<br> [[2004]] - [[2014]]<br>'''Charlotte Hornets'''<br> [[2014]] - nú | völlur = Time Warner Cable Arena | staðsetning = [[Charlotte (borg í Norður-Karólínu)|Charlotte]], [[Norður-Karólína|Norður-Karólínu]] | litir = Appelsínugulur, blár, hvítur, svartur og silfur<br /> {{litakassi|#F26532}} {{litakassi|#3D6085}} {{litakassi|white}} {{litakassi|black}} {{litakassi|#D1D2D4}} | formaður = | þjálfari = | heimasíða = [http://nba.com/Hornets/ Hornets.com] | eigandi = }} '''Charlotte Hornets''' er atvinnumannalið í [[körfubolti|körfubolta]] frá [[Charlotte (Norður-Karólína)|Charlotte]], [[Norður-Karólína|Norður-Karólínu]]. Liðið spilar í [[National Basketball Association|NBA]]-deildinni í Bandaríkjunum. Það var stofnað árið [[1988]]. {{NBA}} {{s|1988}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] foj2qvoi2qjwp786ogb0idcxpayujyc 1920354 1920342 2025-06-14T20:55:17Z Alvaldi 71791 1920354 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball club | name = Charlotte Hornets | logo = | imagesize = 220px | conference = Austurdeild | division = Suðausturriðill | founded = 1988 | history = '''Charlotte Hornets'''<br />1988–2002<br />'''Charlotte Bobcats'''<br/>2004–2014<br />'''Charlotte Hornets'''<br/>2014–nú | arena = Spectrum Center | location = Charlotte, [[Norður-Karólína]] | colors = Blágrænn, fjólublá, grá, white<br />{{color box|#00788C}} {{color box|#1D1160}} {{color box|#A1A1A4}} {{color box|#FFFFFF}} | affiliation = [[Greensboro Swarm]] | league_champs = | ret_nums = '''1''' ([[Bobby Phills|13]]) | website = {{URL|nba.com/hornets}} }} '''Charlotte Hornets''' er atvinnumannalið í [[körfubolti|körfubolta]] frá [[Charlotte (Norður-Karólína)|Charlotte]], [[Norður-Karólína|Norður-Karólínu]]. Liðið spilar í [[National Basketball Association|NBA]]-deildinni í Bandaríkjunum. Það var stofnað árið [[1988]].<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Charlotte-Hornets|title=Charlotte Hornets {{!}} History, Notable Players, & Facts {{!}} Britannica|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-06-14}}</ref> ==Þekktir leikmenn== *[[Alonzo Mourning]] *[[Baron Davis]] *[[Glen Rice]] *[[LaMelo Ball]] *[[Larry Johnson]] *[[Muggsy Bogues]] *[[Robert Parish]] *[[Tyson Chandler]] *[[Vlade Divac]] ==Tilvísanir== {{reflist}} {{NBA}} {{s|1988}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] 73xtxofoamiovnl2l10iwxoyzx1cd5t 0 72065 1920285 1917793 2025-06-14T19:12:39Z Alvaldi 71791 1920285 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Kobe Bryant |mynd=[[File:Kobe Bryant 2015.jpg|200px]] |fullt nafn=Kobe Bean Bryant |fæðingardagur=23. ágúst 1978 |fæðingarbær=[[Philadelphia]] |fæðingarland= Bandaríkin |dánardagur={{Dánardagur og aldur|2020|1|26|1978|8|23}} |dánarbær=[[Calabasas]], [[Kalifornía|Kaliforníu]] |dánarland=[[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] |hæð=198 cm |þyngd=96 kg |staða=Skotbakvörður |núverandi lið= |númer=8, 24 |ár í háskóla= |háskóli= |ár=1996-2016 |lið=[[Los Angeles Lakers]] |landsliðsár=2007-2012 |landslið=Bandaríkin |landsliðsleikir=26 |mfuppfært=27. janúar 2020 |lluppfært=27. janúar 2020 }} '''Kobe Bean Bryant''' ([[23. ágúst]] [[1978]] - [[26. janúar]] [[2020]]) var [[Bandaríkin|bandarískur]] [[Körfuknattleikur|körfuknattleiksmaður]] sem spilaði með [[Los Angeles Lakers]] í [[NBA]]-deildinni frá 1996-2016. Hann vann 5 titla með liðinu; 2000-2002, 2009 og 2010.<ref>[https://www.visir.is/g/2020200129176/svali-bjorg-vins-eg-helt-ad-kobe-bry-ant-vaeri-o-daud-legur- Svali Björg­vins: „Ég hélt að Kobe Bry­ant væri ó­dauð­legur“]</ref> Bryant var talinn einn af bestu leikmönnum NBA allra tíma og var hann fjórði stigahæsti leikmaður deildarinnar frá upphafi. Árið 2006 skoraði Bryant 81 stig í leik á móti [[Toronto Raptors]] en það er næst-hæsta stigaskorið í sögu deildarinnar á eftir 100 stiga leik [[Wilt Chamberlain]]. Bryant lék með landsliði bandaríkjanna frá 2007 til 2012. Hann vann gull með liðinu á Ólympíuleikunum [[Sumarólympíuleikarnir 2008|2008]] og [[Sumarólympíuleikarnir 2012|2012]] auk þess sem hann varð Ameríkumeistari með því árið 2007. Árið 2018 vann Bryant [[Óskarsverðlaunin]] fyrir stuttmyndina [[Dear Basketball]].<ref>{{cite web|url=http://ew.com/awards/2018/03/04/oscars-kobe-bryant-dear-basketball/|title=Kobe Bryant is officially an Oscar winner|author=|date=|website=ew.com}}</ref><ref>[https://www.ruv.is/frett/astarjatning-kobe-bryants-til-korfuboltans Ástarjátning Kobe Bryants til körfuboltans]</ref> ==Einkalíf== Bryant átti 4 börn með konu sinni Vanessu Laine Bryant, en þau gengu í hjónaband árið 2001. Foreldrar Kobe voru á móti giftingunni af nokkrum ástæðum, meðal annars þar sem Vanessa var ekki afrísk-amerísk, og voru ekki viðstödd brúðkaupið. Fjölskyldan náði sáttum eftir að fyrsta barn hjónanna fæddist.<ref>[http://www.cupcakemag.com/2012/07/behind-the-famous-name-our-chat-with-vanessa-bryant/ Cupcake Magazine interview with Vanessa Bryant] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130701005437/http://www.cupcakemag.com/2012/07/behind-the-famous-name-our-chat-with-vanessa-bryant/ |date=July 1, 2013}} July 17, 2012</ref> Hann talaði ítölsku þar sem hann bjó á Ítalíu meðan faðir hans spilaði körfubolta þar. ==Dauði== Bryant lést 26. janúar 2020 í þyrluslysi ásamt 13 ára gamalli dóttur sinni Gianna Bryant og sjö öðrum.<ref>[https://www.visir.is/g/2020200129186/threttan-ara-dottir-kobe-bryant-lest-einnig-i-slysinu Þrettán ára dóttir Kobe Bryant lést einnig í slysinu]</ref> ==Heimildir== {{reflist}} ==Tenglar== *[https://www.basketball-reference.com/players/b/bryanko01.html Tölfræði úr NBA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120501221509/http://www.basketball-reference.com/players/b/bryanko01.html |date=2012-05-01 }} *[https://www.basketball-reference.com/olympics/athletes/kobe-bryant-1/ Tölfræði frá Ólympíuleikunum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200215213614/https://www.basketball-reference.com/olympics/athletes/kobe-bryant-1 |date=2020-02-15 }} {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{DEFAULTSORT:Bryant, Kobe}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1978]] [[Flokkur:Fólk dáið árið 2020]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] czp5bfpsnea73j7rqe0xxk69ikxqku2 0 73035 1920223 1908922 2025-06-14T14:26:06Z Sv1floki 44350 1920223 wikitext text/x-wiki {{Sjónvarpsþáttur | nafn = Top Gear | mynd = [[Mynd:TopGearLogo.svg|250px]] | myndatexti = Lógó þáttaraðarinnar | tegund = [[Bílaþáttur]] | handrit = | þróun = Jeremy Clarksson <br /> Andy Wilman | sjónvarpsstöð = BBC Two, [[Skjár Einn]] | kynnir = Jeremy Clarksson <br /> Richard Hammond <br /> James May <br /> The Stig | raddsetning = | yfirlestur = | höfundur_stefs = Dickey Betts | upphafsstef = Jessica | lokastef = | tónlist = | land = [[Bretland]] | tungumál = [[Enska]] | fjöldi_þáttaraða = 33 | fjöldi_þátta = 240 (þar á meðal 13 sérstakir) | thattalisti = | framleiðslufyrirtæki = | framleiðandi = Andy Wilman | staðsetning = Dunsfold park | lengd = 60 mínútur | stöð = [[BBC|BBC Two]] | myndframsetning = | hljóðsetning = | frumsýning = 20. október 2002 | lokasýning = núverandi | undanfari = Top Gear (1978-2001) | framhald = | tengt = | vefsíða = www.topgear.com | imdb_kenni = 0163503 | tv_com_kenni = }} '''Top Gear''' er [[England|enskur]] [[BBC]] [[sjónvarpsþáttur]] um vélknúin ökutæki og alveg sérstaklega fólks[[bíll|bíla]]. Þátturinn hóf göngu sína árið [[1977]] sem „tímaritssjónvarpsþáttur“ um bíla. Í upphafi var hann öllu fræðilegri en hefur með tímanum orðið gamansamari. Top Gear hætti í sinni upprunalegu mynd árið 2001, en var hrundið af stað á ný árið [[2002]] með þáttastjórnendunum [[Jeremy Clarkson]], [[Richard Hammond]], [[James May]] og [[The Stig]]. Top Gear hefur unnið til [[Emmy verðlaun]]a og um 350 milljón áhorfendur horfa á hann um allan heim. Á [[Ísland]]i er Top Gear sýndur á [[Skjár einn|Skjá einum]]. == Saga == Jeremy Clarkson, sem er þekktastur þeirra kynna sem voru með Top Gear fyrir árið 2002, bjó til nýtt form fyrir Top Gear ásamt framleiðandanum [[Andy Wilman]]. Þátturinn er með sína eigin braut í [[Dunsfold]]. Á brautinni prófar einkaökumaðurinn "Stig" sem þekkist ekki með öðru nafni, og stjörnur keppast við að ná sem bestum tíma á miðlungs bíl. Top Gear inniheldur "svala vegginn", þar sem bíladómar birtast á risastóru veggspjaldi og Top Gear flytur jafnframt bílafréttir. Sérstakur þáttur var um pólferð Top Gear. Í pólferðinni fóru Top Gear á segul[[norðurpóllinn|norðurpólinn]]. Landfræðilegi norðurpóllinn, er 1.300 kílómetrum norðar. Top Gear notaði bæði breyttan [[Toyota Hilux]] í ferðina, og [[hundasleði|hundasleða]], til að athuga hvor væri fljótari. Íslenska fyrirtækið Arctic Trucks breytti bílnum og veitti jafnframt aðstoð á leiðinni. == Top Gear og Ísland == Top Gear hefur nokkrum sinnum komið við sögu á Íslandi. Einn af þáttagerðarmönnum Top Gear hafði þegar gert sérstakan þátt um Ísland árið [[1995]] sem heitir [[Jeremy Clarkson's Motorworld]]. Eins og nafnið gefur til kynna, voru þættirnir komnir frá Top Gear kynninum Jeremy Clarkson. Richard Hammond endurtók þetta ævintýri [[Jeremy Clarkson]]s, í Top Gear þegar hann fór á torfærubíl, sem knúinn var áfram á nitursoxíði yfir vatn, í keppni við snjóvélsleða. Snjósleðinn vann þá keppni. Í þáttaröð átta, voru Top Gear á Íslandi við [[Jökulsárlón]]. Á lóninu kepptu þeir við frægan kajak ræðara, [[Shawn Baker]], á móti fjórhjóladrifnum bíl. Kajakinn er með mótor, og bíllinn er [[Tomcat]], en Tomcat er íslenskt fyrirtæki. Umdeilanlegast var þó þegar Top Gear þáttastjórnandinn James May fór upp að [[Fimmvörðuháls]]i á meðan gosið þar stóð yfir í mars/apríl 2010. Hann fór á sama Toyota Hilux bílnum og notaður var í ferðinni á segulnorðurpólinn. Bílnum, Toyota Hilux, var breytt til að aka í kringum heitt hraun, bæði með stálþaki, og alkóhól kælibúnaði. == Heimildir == * {{wpheimild | tungumál = En | titill = Top Gear (2002 TV series) | mánuðurskoðað = 27. ágúst| árskoðað = 2010}} [[Flokkur:Breskir sjónvarpsþættir]] 8ynowqgynkzrtk8c4hgvrw4n8dxhbqa 0 74358 1920311 1899349 2025-06-14T19:35:25Z Alvaldi 71791 1920311 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =silver | litur2 =#072156 | nafn =Dallas Mavericks | merki =AACMAVS.jpg | stærðmyndar =250px | deild =Suðvesturriðill, Vesturdeild, [[National Basketball Association|NBA]] | stofnað =[[1980]] | saga ='''Dallas Mavericks''' <br />1980–nú | | völlur =American Airlines Center | staðsetning =[[Dallas]], [[Texas]] | litir =Miðnæturblár, blár, silfur, hvítur, grænn <br /> {{litakassi|#072156}} {{litakassi|#0b60ad}} {{litakassi|silver}} {{litakassi|white}} {{litakassi|black}} | eigandi =Patrick Dumont, Mark Cuban | formaður =Nico Harrisson | þjálfari =Jason Kidd | titlar =1 NBA titill 2011<br /> 1 deildartitill<br /> 2 riðilstitlar | heimasíða =[http://www.nba.com/mavericks/ mavs.com] }} '''Dallas Mavericks''' er [[Körfubolti|körfuknattleikslið]] í [[NBA]]-deildinni í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]. Höfuðstöðvar liðsins eru í [[Dallas]] í [[Texas]]. Liðið var stofnað árið 1980 og hefur síðan þá unnið tvo riðilstitla og einn deildartitil. Liðið varð NBA meistari 2011 eftir sigur á [[Miami Heat]] þar sem [[Dirk Nowitzki]] var kosinn MVP úrslitakeppninnar. Árið 2024 skoraði Slóveninn [[Luka Doncic]] flest stig fyrir liðið í einum leik eða 73 stig. ==Þekktir leikmenn== *[[Jason Kidd]] *[[Dirk Nowitzki]] *[[Steve Nash]] *[[Luka Doncic]] {{stubbur|körfubolti}} {{NBA}} {{s|1980}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Dallas]] [[Flokkur:NBA lið]] p0ohmd1iym0tfw5769h4fqs9d863ell 0 75554 1920270 1884889 2025-06-14T19:06:56Z Alvaldi 71791 1920270 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Iverson dribbling.jpg|thumb|right|Iverson í leik á móti [[Washington Wizards]]]] '''Allen Ezail Iverson''' (fæddur [[7. júní]] [[1975]] í [[Hampton]] í [[Virginía|Virginíu]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrum atvinnumaður í [[Körfuknattleikur|körfubolta]] í [[National Basketball Association]] (NBA). Hann spilaði fyrst með [[Philadelphia 76ers]] 1996-2006. Síðar með ýmsum liðum. Iverson var stigahæstur í deildinni tímabilin 1998–99, 2000–01, 2001–02 og 2004–05. Iverson lagði skóna á hilluna árið 2013. Hann er 25. stigahæsti leikmaður NBA frá upphafi. ==Heimildir== *[https://www.nba.com/stats/player/947/career Allen Iverson] NBA.com {{DEFAULTSORT:Iverson, Allen}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1975]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] p4txy5d4e8dvk6vm56vrmz2z3uxaujt 0 76618 1920273 1892728 2025-06-14T19:07:53Z Alvaldi 71791 1920273 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=LeBron James |mynd=[[File:LeBron James (51959977144) (cropped2).jpg|250px]] |fullt nafn=LeBron Raymone James Sr. |fæðingardagur=30. desember 1984 |fæðingarbær=Akron, Ohio |fæðingarland= Bandaríkin |hæð=206 cm. |þyngd=113 kg. |staða=Kraft framherji / lítill framherji |núverandi lið= Los Angeles Lakers |númer=23 |ár í háskóla= |háskóli= |ár=2003-2010<br>2010-2014<br>2014-2018<br>2018- |lið=Cleveland Cavaliers<br>Miami Heat<br>Cleveland Cavaliers<br>Los Angeles Lakers |landsliðsár=2004- |landslið=Bandaríkin |landsliðsleikir=45 }} [[Mynd:Lebronred.jpg|thumb|James með Cavaliers.]] '''LeBron Raymone James''' (fæddur [[30. desember]] [[1984]] í [[Akron]] í [[Ohio]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] körfuknattleiksmaður sem spilar fyrir [[Los Angeles Lakers]] í [[National Basketball Association|NBA-deildinni]]. Hann er almennt talinn einn af bestu leikmönnum NBA frá upphafi. James er með leikstöðuna [[lítill framherji]]. James hóf ferilinn með [[Cleveland Cavaliers]] frá 2003-2010 en hélt svo til [[Miami Heat]] frá 2010-2014. Frá 2014-2018 spilaði hann með Cleveland á ný en árið 2018 samdi hann við LA Lakers. James var valinn nýliði ársins árið [[2004]], hefur verið valinn besti leikmaður deildarinnar fjórum sinnum og besti leikmaður í úrslitum þrisvar. Hann hefur verið valinn 18 sinnum í stjörnuliðið og var valinn besti leikmaður [[Stjörnuleikur NBA-deildarinnar|stjörnuleiksins]] 2006, 2008 og 2018. James hefur verið NBA meistari fjórum sinnum; 2012, 2013, 2016 og 2020 og verið valinn MVP öll skiptin, tvisvar með Miami, einu sinni með Cleveland og einu sinni með Lakers. James er stigahæsti leikmaður NBA frá upphafi. Hann á ýmis met, þar á meðal er hann eini leikmaðurinn til að hafa skorað yfir 40.000 stig, tekið 10.000 fráköst og gefið 10.000 stoðsendingar og eini leikmaðurinn sem hefur skorað yfir 25 stig að meðaltali 13 leiktímabil í röð. Hann er eini leikmaðurinn til að ná [[þreföld tvenna|þrefaldri tvennu]] gegn öllum 30 liðunum í deildinni. Í byrjun tímabilsins 2020-2021 varð hann sá eini sem hefur náð a.m.k. 10 stigum 1000 leiki í röð. Hann sló svo stigamet [[Kareem Abdul-Jabbar]] árið 2023 og varð stigahæsti leikmaður NBA. Tímabilið 2023-2024 varð hann fyrsti leikmaðurinn í sögu NBA til að ná 40.000 stigum. Tímabilið eftir sló hann aftur met Jabbars yfir spilaðar mínútur í deildinni. <ref>[https://www.ruv.is/frettir/ithrottir/2024-12-21-lebron-slo-met-kareem-sem-atti-ad-vera-osnertanlegt-431497 LeBron sló met Kareems sem átti að vera ósnertanlegt] Rúv, sótt 21. desember, 2024</ref> Lebron er stigahæstur í úrslitakeppninni með um 7500 stig og hefur spilað flesta leiki þar. Hann hefur 10 sinnum komist í úrslit deildarinnar. ==Persónulegir hagir== James giftist kærustu sinni, Savannah Brinson, 2013 sem hann kynntist í menntaskóla. Þau eiga þrjú börn: Sonina Bronny (f. 2004) og Bryce (f. 2007) sem og dótturina Zhuri (f. 2014). Árið 2022 komst James á lista milljarðamæringa í Bandaríkjunum. <ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/basketball/61675611 LeBron James: NBA superstar on Forbes' billionaires list] BBC </ref> Um sumarið sama ár skrapp hann til Íslands og fór meðal annars í [[Drangey]]. <ref>[https://www.frettabladid.is/sport/lebron-og-rebel-wilson-hrifin-af-fegurd-drangeyjar/ Lebron og Rebel Wilson hrifin af fegurð Drangeyjar] Fréttablaðið, sótt 6/7 2022</ref> Árið 2024 spilað LeBron með syni sínum Bronny í NBA-leik með Los Angeles Lakers. Var það í fyrsta skipti sem feðgar spiluðu saman í deildinni. <ref>[https://www.ruv.is/frettir/ithrottir/2024-10-23-lebron-fedgar-skrifudu-sig-i-sogubaekurnar-425462 LeBron-feðgar skrifuðu sig í sögubækurnar] Rúv, sótt 23. okt. 2024</ref> ==Heimild== {{commonscat|LeBron James}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=LeBron James |mánuðurskoðað= 11. feb.|árskoðað= 2019 }} ==Tilvísanir== {{reflist}} {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1984|James, LeBron}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|James, LeBron]] {{Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] q2pt16ez5ychwb1cc5tg6a42vj6svxb 0 76619 1920278 1794642 2025-06-14T19:09:38Z Alvaldi 71791 1920278 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Clyde Drexler 01.jpg|thumb|right|250px|Clyde Drexler]] '''Clyde Austin Drexler''' (fæddur [[22. júní]] [[1962]] í [[New Orleans]] í [[Louisiana]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrverandi körfuknattleiksmaður í [[National Basketball Association|NBA-deildinni]]. Drexler var [[skotbakvörður]] og spilaði lengst af fyrir [[Portland Trail Blazers]]. Hann var tíu sinnum valinn í [[stjörnuleikur NBA-deildarinnar|stjörnuleik]] NBA-deildarinnar og var valinn í hóp 50 bestu leikmanna deildarinnar frá upphafi árið 1996. Drexler vann gullverðlaun á sumarólympíuleikunum árið 1992 og NBA-meistaratitil með [[Houston Rockets]] árið 1995. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1962|Drexler, Clyde}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Drexler, Clyde]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 4w9390r7h57qi0p8fwozp39r953nvh9 1920279 1920278 2025-06-14T19:09:48Z Alvaldi 71791 1920279 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Clyde Drexler 01.jpg|thumb|right|250px|Clyde Drexler]] '''Clyde Austin Drexler''' (fæddur [[22. júní]] [[1962]] í [[New Orleans]] í [[Louisiana]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrverandi körfuknattleiksmaður í [[National Basketball Association|NBA-deildinni]]. Drexler var [[skotbakvörður]] og spilaði lengst af fyrir [[Portland Trail Blazers]]. Hann var tíu sinnum valinn í [[stjörnuleikur NBA-deildarinnar|stjörnuleik]] NBA-deildarinnar og var valinn í hóp 50 bestu leikmanna deildarinnar frá upphafi árið 1996. Drexler vann gullverðlaun á sumarólympíuleikunum árið 1992 og NBA-meistaratitil með [[Houston Rockets]] árið 1995. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1962|Drexler, Clyde}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Drexler, Clyde]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] f2v4ys0nvx540r4oa2lijajejph2j88 0 76620 1920288 1881877 2025-06-14T19:16:15Z Alvaldi 71791 1920288 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Dwyane Wade.jpg|thumb|right|250px|Dwyane Wade]] '''Dwyane Tyrone Wade, Jr.''' (fæddur [[17. janúar]] [[1982]]) er fyrrum [[Bandaríkin|bandarískur]] körfuknattleiksmaður sem spilaði síðast fyrir [[Miami Heat]] í [[National Basketball Association|NBA-deildinni]]. Wade var [[skotbakvörður]]. ''[[Sports Illustrated]]'' nefndi hann íþróttamann ársins árið 2006. Wade leiddi Miami Heat til sigurs í úrslitum NBA-deildarinnar árið 2006 og var valinn besti leikmaður úrslitaviðureignarinnar. Tímabilið 2008-2009 var hann stigakóngur deildarinnar. Árin 2016-2018 spilaði hann með [[Chicago Bulls]] og [[Cleveland Cavaliers]] áður en hann sneri aftur til Miami. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{f|1982}} {{DEFAULTSORT:Wade, Dwayne}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1982]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Wade, Dwayne]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 86e6tk75v669kuw5zhzt1wzao3t9hn8 0 76622 1920264 1395072 2025-06-14T19:04:56Z Alvaldi 71791 1920264 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Lipofsky_Pippen.jpg|thumb|right|Scottie Pippen]] '''Scottie Maurice Pippen''' (fæddur [[25. september]] [[1965]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrverandi körfuknattleiksmaður í [[National Basketball Association|NBA-deildinni]]. Pippen lék lengst af fyrir [[Chicago Bulls]] og vann sex sinnum til meistaraverðlauna í deildinni með liðinu. Pippen lék stöðu [[Lítill framherji|lítils framherja]]. Pippen var valinn í hóp 50 bestu leikmanna NBA-deildarinnar frá upphafi árið 1996. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{DEFAULTSORT:Pippen, Scottie}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1965]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] p6j7047o6d0oy2ilfbi3v6rklrllgfy 0 76623 1920265 1495697 2025-06-14T19:05:11Z Alvaldi 71791 1920265 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Dennis_Rodman_ToPo.jpg|thumb|right|250px|Dennis Rodman]] '''Dennis Keith Rodman''' (fæddur [[13. maí]] [[1961]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrverandi körfuknattleiksmaður í [[National Basketball Association|NBA-deildinni]]. Hann lék stöðu [[kraftframherji|kraftframherja]] með [[Detroit Pistons]], [[San Antonio Spurs]], [[Chicago Bulls]], [[Los Angeles Lakers]] og [[Dallas Mavericks]]. Rodman þótti góður varnarmaður og átti deildarmetið í fráköstum árin 1989, 1990, 1996, 1997, 1998. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1961|Rodman, Dennis}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Rodman, Dennis]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 9nsgrdo99qvhpotq1bihnok8r4ip1cc 0 76624 1920295 1841473 2025-06-14T19:22:01Z Alvaldi 71791 1920295 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Mailman-Utah.jpg|thumb|right|220px|Karl Malone (2002)]] [[Mynd:Lipofsky-Karl-Malone-32727.jpg|thumb|Malone (1997)]] '''Karl Anthony Malone''' (fæddur [[24. júlí]] [[1963]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrverandi körfuknattleiksmaður í [[National Basketball Association|NBA-deildinni]]. Hann lék lengst af stöðu [[Kraftframherji|kraftframherja]] með [[Utah Jazz]]. Malone var tvisvar sinnum valinn besti leikmaður NBA-deildarinnar og skoraði á ferli sínum (36.942 stig) en aðeins [[Kareem Abdul-Jabbar]] og [[LeBron James]] eru ofar. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1963|Malone, Karl}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Malone, Karl]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] imno8zehsnqovf5eadr9bjo2883sl9y 0 76625 1920294 1683318 2025-06-14T19:21:29Z Alvaldi 71791 1920294 wikitext text/x-wiki [[Mynd:John Stockton (cropped).jpg|thumb|right|220px|John Stockton]] [[Mynd:John Stockton Lipofskydotcom-32245.jpg|thumb|Stockton í leik.]] '''John Houston Stockton''' (fæddur [[26. mars]] [[1962]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrverandi körfuknattleiksmaður. Hann var [[leikstjórnandi (körfuknattleikur)|leikstjórnandi]] fyrir [[Utah Jazz]]. Hann er talinn einn besti leikstjórnandi allra tíma og á metið í NBA-deildinni í fjölda stoðsendinga og stolinna bolta. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1962|Stockton, John}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Stockton, John]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] omws61xstxqoufwnanykmauva2a9hfe 0 76627 1920297 1386172 2025-06-14T19:27:24Z Alvaldi 71791 1920297 wikitext text/x-wiki [[Mynd:David_Robinson_(Team_USA).jpg|thumb|right|220px|David Robinson]] '''David Maurice Robinson''' (fæddur [[6. ágúst]] [[1965]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrverandi körfuknattleiksmaður sem var [[miðherji (körfuknattleikur)|miðherji]] fyrir [[San Antonio Spurs]] allan feril sinn í NBA-deildinni. Robinson gegndi áður herþjónustu í bandaríska sjóhernum og hlaut því viðurnefnið ''aðmírállinn''. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1965|Robinson, David}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Robinson, David]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] b71wljmbm5td0wdi2wsc012nok61if5 0 76628 1920272 1909597 2025-06-14T19:07:13Z Alvaldi 71791 1920272 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Isiah_Thomas.jpg|thumb|right|230px|Isiah Thomas]] '''Isiah Lord Thomas III''' (fæddur [[30. apríl]] [[1961]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] körfuknattleiksþjálfari og fyrrverandi körfuknattleiksmaður í NBA-deildinni. Hann var [[leikstjórnandi (körfuknattleikur)|leikstjórnandi]] fyrir [[Detroit Pistons]] frá 1981 til 1994 og vann meistaratitil með liðinu 1989 og 1990. Hann var valinn í hóp 50 bestu leikmanna NBA-deildarinnar frá upphafi. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1961|Thomas, Isiah}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Thomas, Isiah]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksþjálfarar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] gzhlevjoevr2ulkhorwnrm0b3qtz5j1 1920303 1920272 2025-06-14T19:32:39Z Alvaldi 71791 1920303 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball biography | name = Isiah Thomas | image = Isiah Thomas 2007 (cropped).jpg | image_size = | caption = Thomas árið 2007 | team = | number = | position = | league = | birth_date = {{birth date and age|1961|04|30}} | birth_place = [[Chicago]], Illinois, U.S. | height_cm = 185 | weight_kg = 82 | national_team = [[Bandaríska karlalandsliðið í körfuknattleik|Bandaríkin]] | college = Indiana (1979–1981) | draft_year = 1981 | draft_round = 1 | draft_pick = 2 | draft_team = [[Detroit Pistons]] | career_start = 1981 | career_end = 1994 | career_number = 11 | career_position = Leikstjórnandi | coach_start = 2000 | coach_end = | years1 = 1981–1994 | team1 = [[Detroit Pistons]] }} '''Isiah Lord Thomas III''' (fæddur [[30. apríl]] [[1961]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] körfuknattleiksþjálfari og fyrrverandi körfuknattleiksmaður í NBA-deildinni. Hann var [[leikstjórnandi (körfuknattleikur)|leikstjórnandi]] fyrir [[Detroit Pistons]] frá 1981 til 1994 og vann meistaratitil með liðinu 1989 og 1990. Hann var valinn í hóp 50 bestu leikmanna NBA-deildarinnar frá upphafi. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1961|Thomas, Isiah}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Thomas, Isiah]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksþjálfarar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] dc3hyg1kt1otrodt5viowrawndmv49k 0 76629 1920287 1779614 2025-06-14T19:15:21Z Alvaldi 71791 1920287 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Shaquille O'Neal October 2017 (cropped).jpg|thumb|Shaquille O'Neal, 2017]] [[Mynd:Shaquille O'Neal1.jpg|thumb|O'Neal með Miami Heat.]] '''Shaquille Rashaun O'Neal''' (fæddur [[6. mars]] [[1972]]), víða þekktur undir gælunafni sínu '''Shaq''', er fyrrum [[Bandaríkin|bandarískur]] körfuknattleiksmaður. O'Neal spilaði sem [[Miðherji (körfuknattleikur)|miðherji]].<ref>[http://www.nba.com/allstar2006/players/shaquille_oneal.html „Shaquille O'Neal“]</ref><ref>{{cite web |url=http://aol.nba.com/features/player_rankings.html |title=„NBA.com: Trophies For Everybody“ |access-date=2009-05-24 |archive-date=2008-07-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719221435/http://aol.nba.com/features/player_rankings.html |url-status=dead }}</ref> O'Neal hóf feril sinn árið 1992 með [[Orlando Magic]]. Hann var valinn nýliði tímabilsins 1992-1993. Hann lék síðar með [[Los Angeles Lakers]] og [[Miami Heat]] og vann meistaratitla með báðum liðum, þrisvar sinnum með Los Angeles Lakers en einu sinni með Miami Heat. Síðar lék hann með liðunum [[Phoenix Suns]], [[Cleveland Cavaliers]] og [[Boston Celtics]]. Hann stoppaði stutt hjá þeim liðum og lagði skóna á hilluna árið 2011. O'Neil hefur einnig unnið til verðlauna sem mikilvægasti leikmaðurinn MVP tímabilið 1999-2000, spilað í 15 All-Star leikjum, unnið 3 MVP í All-Star leikjum, unnið 3 MVP í úrslitaseríum ásamt stiga og varnarleiksverðlaunum. Hann er 8. stigahæsti leikmaður [[NBA]] frá upphafi. O'Neil er 216 sentimetrar að hæð og 147 kíló. Hann var einn þyngsti leikmaður sem spilað hefur í NBA. O'Neil vinnur sem íþróttafréttamaður í dag og hefur gefið út [[rapp]]plötur. == Neðanmálsgreinar == <div class="references-small"><references/></div> {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1972|O'Neal, Shaquille}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|O'Neal, Shaquille]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 6zgoq7squz5yfzb4q673fmg1bxry1zu 0 76631 1920292 1795909 2025-06-14T19:18:45Z Alvaldi 71791 Afturkalla útgáfu [[Special:Diff/1795909|1795909]] frá [[Special:Contributions/153.92.158.59|153.92.158.59]] ([[User talk:153.92.158.59|spjall]]) 1920292 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Dwight_Howard.jpg|thumb|right|230px|Dwight Howard]] '''Dwight David Howard''' (fæddur [[8. desember]] [[1985]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] körfuknattleiksmaður. Hann er [[Miðherji (körfuknattleikur)|miðherji]] fyrir [[Los Angeles Lakers]] en getur einnig leikið stöðu [[kraftframherji|kraftframherja]]. Howard var valinn varnarleikmaður ársins í NBA-deildinni árið 2009 (einnig 2010 og 2011) þegar hann leiddi [[Orlando Magic]] til úrslita. Árið 2020 vann hann titil með Lakers. Howard er 12. hæsti yfir flest fráköst í [[NBA]] frá upphafi. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1985|Howard, Dwight}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Howard, Dwight]] msw32e4n7o3pkc9e2trg4y5qlvirxy0 1920293 1920292 2025-06-14T19:20:54Z Alvaldi 71791 1920293 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Dwight_Howard.jpg|thumb|right|230px|Dwight Howard]] '''Dwight David Howard''' (fæddur [[8. desember]] [[1985]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] körfuknattleiksmaður sem leikur stöðu [[Miðherji (körfuknattleikur)|miðherja]]. Howard var valinn varnarleikmaður ársins í NBA-deildinni árin 2009, 2010 og 2011. Hann leiddi [[Orlando Magic]] til úrslita árið 2009 þar sem liðið tapaði fyrir [[Los Angeles Lakers]]. Árið 2020 vann hann NBA-titilinn með Lakers. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1985|Howard, Dwight}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Howard, Dwight]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] cz5q64oq00unpa49jzvvnmz3322ca78 0 76633 1920268 1632502 2025-06-14T19:06:27Z Alvaldi 71791 1920268 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Dirk_Nowitzki_2.jpg|thumb|right|230px|Dirk Nowitzki]] '''Dirk Werner Nowitzki''' (fæddur [[19. júní]] [[1978]] í [[Würzburg]] í [[Þýskaland]]i) er [[Þýskaland|þýskur]] fyrrum körfuknattleiksmaður sem spilaði fyrir [[Dallas Mavericks]] í [[National Basketball Association|NBA-deildinni]]. Nowitzki var [[kraftframherji]]. Hann varð 6. stigahæsti leikmaður NBA frá upphafi árið 2019. Dirk ákvað að leggja skóna á hilluna eftir tímabilið 2018-2019 og skoraði 30 stig í kveðjuleiknum sínum. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1978|Nowitzki, Dirk}} [[Flokkur:Þýskir körfuknattleiksmenn|Nowitzki, Dirk]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] owg2vvzva0ohbmhnx2ceszx8rx2108z 0 76634 1920291 1730955 2025-06-14T19:17:59Z Alvaldi 71791 1920291 wikitext text/x-wiki [[Mynd:1 charles barkley 2019 (cropped).jpg|thumb|Charles Barkley]] '''Charles Wade Barkley''' (fæddur [[20. febrúar]] [[1963]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrverandi körfuknattleiksmaður. Barkley var á sínum tíma einn besti [[kraftframherji]] [[National Basketball Association|NBA-deildarinnar]]. Hann var valinn besti leikmaður deildarinnar árið [[1993]] og var valinn í hóp 50 bestu leikmanna deildarinnar frá upphafi. Hann vann gullverðlaun með bandaríska landsliðinu í körfuknattleik á Ólympíuleikunum 1992 og 1996. Í NBA-deildinni lék hann fyrir [[Philadelphia 76ers]], [[Phoenix Suns]] og [[Houston Rockets]]. {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1963|Barkley, Charles}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Barkley, Charles]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] b0znaasojrrbts3tl51zaatvaoo07gm 0 76635 1920390 1632352 2025-06-15T11:31:37Z Alvaldi 71791 Bætti við heimild, flokkum, sniðboxi og uppfærði upplýsingar 1920390 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball biography | name = Derrick Rose | image = File:Derrick Rose 03.jpg | image_size = | caption = Rose með [[Chicago Bulls]] árið 2011 | alt = | height_cm = 191 | weight_kg = 91 | birth_date = {{birth date and age|1988|10|4}} | birth_place = [[Chicago]], Illinois, U.S. | national_team = [[Bandaríska karlalandsliðið í körfuknattleik|Bandaríkin]] (2010, 2014) | high_school = Simeon Career Academy<br/>(Chicago, Illinois) | college = Memphis (2007–2008) | draft_year = 2008 | draft_round = 1 | draft_pick = 1 | draft_team = [[Chicago Bulls]] | career_start = 2008 | career_end = 2024 | career_number = 1, 25, 4, 23 | career_position = Bakvörður | years1 = 2008–2016 | team1 = [[Chicago Bulls]] | years2 = 2016–2017 | team2 = [[New York Knicks]] | years3 = 2017–2018 | team3 = [[Cleveland Cavaliers]] | years4 = 2018–2019 | team4 = [[Minnesota Timberwolves]] | years5 = 2019–2021 | team5 = [[Detroit Pistons]] | years6 = 2021–2024 | team6 = New York Knicks | years7 = 2023–2024 | team7 = [[Memphis Grizzlies]] | highlights = }} '''Derrick Martell Rose''' (fæddur [[4. október]] [[1988]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] fyrrum körfuknattleiksmaður sem lék lengst af sem [[leikstjórnandi (körfuknattleikur)|leikstjórnandi]]. Hann var valinn nýliði ársins í [[NBA|NBA-deildinni]] árið 2009 og besti leikmaður deildarinnar (MVP) árið 2011. Alvarleg hnémeiðsli í úrslitakeppninni árið 2012 settu feril hans úr skorðum en hann lék þó til ársins 2024 við góðan orðstý þrátt fyrir að ná ekki sömu hæðum aftur.<ref name="britannica"/> Rose lék með [[Bandaríska karlalandsliðið í körfuknattleik|Bandaríkska landsliðinu]] á [[Heimsmeistaramót karla í körfuknattleik|Heimsmeistarakeppninni í körfubolta]] árin 2010 og 2014 og vann gull í bæði skiptin.<ref name="britannica">{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Derrick-Rose|title=Derrick Rose {{!}} Injury, Height, Draft, Biography, & Facts {{!}} Britannica|date=2025-05-01|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-06-15}}</ref> ==Tilvísanir== {{reflist}} {{stubbur|æviágrip|körfubolti}} {{fe|1988|Rose, Derrick}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Rose, Derrick]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 9k7ac7fy4ewsf7pkrd5el889ry0viok 0 77807 1920221 1902310 2025-06-14T14:21:04Z Alvaldi 71791 1920221 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball club | name = Los Angeles Lakers | logo = Los Angeles Lakers logo.svg | imagesize = 250px | league = [[National Basketball Association|NBA]] | conference = Vesturdeild | division = Kyrrahafsriðill | founded = 1946 | history = '''Detroit Gems'''<br />1946–1947 (NBL)<br />'''Minneapolis Lakers'''<br />1947–1948 (NBL)<br />1948–1949 (BAA)<br />1949–1960 (NBA)<br />'''Los Angeles Lakers'''<br />1960–nú | arena = Crypto.com Arena | location = [[Los Angeles|Los Angeles, California]] | colors = Fjólublár, gulur, svartur<br/>{{color box|#31006F}} {{color box|#FDB927}} {{color box|#000000}} | affiliation = [[South Bay Lakers]] | league_champs ='''18''' <br />'''NBL: 1''' (1948)<br />'''BAA: 1''' (1949)<br/>'''NBA: 16''' 1950, 1952, 1953, 1954, 1972, 1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2001, 2002, 2009, 2010, 2020) | competition1 = Bikarmeistarar | competition1_champs = '''1''' (2023) | ret_nums = '''14''' (<!-- Do not add Bill Russell. Only names hanging up in the arena should be listed here. -->[[Kobe Bryant|8]], [[Wilt Chamberlain|13]], [[Pau Gasol|16]], [[Michael Cooper|21]], [[Elgin Baylor|22]], [[Kobe Bryant|24]], [[Gail Goodrich|25]], [[Magic Johnson|32]], [[Kareem Abdul-Jabbar|33]], [[Shaquille O'Neal|34]], [[James Worthy|42]], [[Jerry West|44]], [[Jamaal Wilkes|52]], [[George Mikan|99]]) | website = {{URL|https://www.nba.com/lakers}} }} '''Los Angeles Lakers''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Los Angeles]] í [[Kalifornía|Kaliforníu]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Heimavöllur liðsins er Crypto.com Arena sem liðið deilir með [[Los Angeles Sparks]] sem leikur í [[Women's National Basketball Association|WNBA]]. Félagið var stofnað árið [[1946]] sem Detroit Gems í [[Detroit]] í [[Michigan]] og keppti í [[National Basketball League (Bandaríkin)|National Basketball League]] (NBL).<ref name="nytimes-lakers-2024">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2024/06/18/sports/celtics-lakers-nba-champions.html|title=The Celtics Have 18 Championships. The Lakers? 17. (And Maybe One More.)|author1=Sopan Deb|date=18 June 2024|work=[[The New York Times]]|access-date=8 September 2024|quote=A truly terrible N.B.L. team was the Detroit Gems, which played for only one season, going 4-40 in 1946-1947. Benny Berger, a Minneapolis businessman, purchased the Gems and relocated the franchise to Minneapolis. He renamed them the Lakers.}}</ref> Eftir eitt ár í Detroit var félagið selt til viðskiptamanna frá [[Minneapolis]] sem fluttu liðið þangað og endurskýrðu það sem Lakers, en nafnið er sótt úr gælunafni [[fylki]]sins, „Land of 10.000 Lakes“.<ref name="The Nicknames">{{cite news|url=https://www.latimes.com/sports/la-xpm-2013-dec-14-la-sp-sports-nicknames-history-20131215-story.html|title=Name that team: How major pro sports franchises came by their names|author1=Jim Peltz|date=14 December 2014|work=[[The Los Angeles Times]]|access-date=8 September 2024|quote=When the Detroit Gems were moved to Minneapolis before the 1947-48 season, they settled on Lakers because of Minnesota’s thousands of lakes.}}</ref> Undir nýju nafni vann liðið NBL titilinn árið 1948. Tímabilið eftir flutti Lakers sig yfir í [[Basketball Association of America]] (BAA) þar sem þeir urðu strax meistarar. Eftir sameiningu NBL og BAA í NBA árið 1949 vann Lakers fjóra af næstu fimm NBA meistaratitlum áður en það flutti til Los Angeles fyrir 1960-1961 tímabilið. Í Los Angeles hefur félagið unnið 12 NBA meistaratitla, síðast árið 2020. Árið 2023 vann Lakers Bikarkeppni NBA sem var þá keppt í í fyrsta sinn.<ref>{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/sports/lakers-win-nbas-first-ever-season-tournament-title-rcna128907|title=Lakers win NBA's first-ever In-Season Tournament title|date=2023-12-10|website=NBC News|language=en|access-date=2024-10-27}}</ref> ==Titlar== *[[National Basketball League (Bandaríkin)|NBL]] meistarar (1): 1948 *[[Basketball Association of America|BAA]] meistarar (1): 1949¹ *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (16): 1950, 1952, 1953, 1954, 1972, 1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2001, 2002, 2009, 2010, 2020) *[[Bikarkeppni NBA|NBA bikarmeistarar]] (1): 2023 *[[World Professional Basketball Tournament]] (1): 1948<ref>{{cite news |author1=Bill Carlson |title=Lakers 'World Champions' now |url=https://www.newspapers.com/article/the-minneapolis-star-after-mikan-scores/149899226/ |access-date=23 June 2024 |work=[[The Minneapolis Star]] |date=12 April 1948 |page=23|via=[[Newspapers.com]]}} {{open access}}</ref> *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1991 {{refbegin}} #''NBA deildin telur meistaratitla unna í BAA deildinni með titlum unnum í NBA deildinni.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/sports/2022/01/21/nba-history-nbl-baa/|title=How the NBA’s 75th anniversary sweeps away its early history|author1=Curtis Harris|date=21 January 2022|work=[[The Washington Post]]|access-date=23 June 2024}}</ref>'' {{refend}} ==Þekktir leikmenn== *[[George Mikan]] *[[Jerry West]] *[[Kareem Abdul-Jabbar]] *[[Kobe Bryant]] *[[LeBron James]] *[[Luka Dončić]] *[[Magic Johnson]] *[[Shaquille O'Neal]] *[[Wilt Chamberlain]] == Tilvísanir == {{Reflist}}{{NBA}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Los Angeles]] [[Flokkur:NBA]] dm46eh2g6whq38b7pny6qo8zekwhyf9 1920319 1920221 2025-06-14T19:37:22Z Alvaldi 71791 1920319 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball club | name = Los Angeles Lakers | logo = Los Angeles Lakers logo.svg | imagesize = 250px | league = [[National Basketball Association|NBA]] | conference = Vesturdeild | division = Kyrrahafsriðill | founded = 1946 | history = '''Detroit Gems'''<br />1946–1947 (NBL)<br />'''Minneapolis Lakers'''<br />1947–1948 (NBL)<br />1948–1949 (BAA)<br />1949–1960 (NBA)<br />'''Los Angeles Lakers'''<br />1960–nú | arena = Crypto.com Arena | location = [[Los Angeles|Los Angeles, California]] | colors = Fjólublár, gulur, svartur<br/>{{color box|#31006F}} {{color box|#FDB927}} {{color box|#000000}} | affiliation = [[South Bay Lakers]] | league_champs ='''18''' <br />'''NBL: 1''' (1948)<br />'''BAA: 1''' (1949)<br/>'''NBA: 16''' 1950, 1952, 1953, 1954, 1972, 1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2001, 2002, 2009, 2010, 2020) | competition1 = Bikarmeistarar | competition1_champs = '''1''' (2023) | ret_nums = '''14''' (<!-- Do not add Bill Russell. Only names hanging up in the arena should be listed here. -->[[Kobe Bryant|8]], [[Wilt Chamberlain|13]], [[Pau Gasol|16]], [[Michael Cooper|21]], [[Elgin Baylor|22]], [[Kobe Bryant|24]], [[Gail Goodrich|25]], [[Magic Johnson|32]], [[Kareem Abdul-Jabbar|33]], [[Shaquille O'Neal|34]], [[James Worthy|42]], [[Jerry West|44]], [[Jamaal Wilkes|52]], [[George Mikan|99]]) | website = {{URL|https://www.nba.com/lakers}} }} '''Los Angeles Lakers''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Los Angeles]] í [[Kalifornía|Kaliforníu]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Heimavöllur liðsins er Crypto.com Arena sem liðið deilir með [[Los Angeles Sparks]] sem leikur í [[Women's National Basketball Association|WNBA]]. Félagið var stofnað árið [[1946]] sem Detroit Gems í [[Detroit]] í [[Michigan]] og keppti í [[National Basketball League (Bandaríkin)|National Basketball League]] (NBL).<ref name="nytimes-lakers-2024">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2024/06/18/sports/celtics-lakers-nba-champions.html|title=The Celtics Have 18 Championships. The Lakers? 17. (And Maybe One More.)|author1=Sopan Deb|date=18 June 2024|work=[[The New York Times]]|access-date=8 September 2024|quote=A truly terrible N.B.L. team was the Detroit Gems, which played for only one season, going 4-40 in 1946-1947. Benny Berger, a Minneapolis businessman, purchased the Gems and relocated the franchise to Minneapolis. He renamed them the Lakers.}}</ref> Eftir eitt ár í Detroit var félagið selt til viðskiptamanna frá [[Minneapolis]] sem fluttu liðið þangað og endurskýrðu það sem Lakers, en nafnið er sótt úr gælunafni [[fylki]]sins, „Land of 10.000 Lakes“.<ref name="The Nicknames">{{cite news|url=https://www.latimes.com/sports/la-xpm-2013-dec-14-la-sp-sports-nicknames-history-20131215-story.html|title=Name that team: How major pro sports franchises came by their names|author1=Jim Peltz|date=14 December 2014|work=[[The Los Angeles Times]]|access-date=8 September 2024|quote=When the Detroit Gems were moved to Minneapolis before the 1947-48 season, they settled on Lakers because of Minnesota’s thousands of lakes.}}</ref> Undir nýju nafni vann liðið NBL titilinn árið 1948. Tímabilið eftir flutti Lakers sig yfir í [[Basketball Association of America]] (BAA) þar sem þeir urðu strax meistarar. Eftir sameiningu NBL og BAA í NBA árið 1949 vann Lakers fjóra af næstu fimm NBA meistaratitlum áður en það flutti til Los Angeles fyrir 1960-1961 tímabilið. Í Los Angeles hefur félagið unnið 12 NBA meistaratitla, síðast árið 2020. Árið 2023 vann Lakers Bikarkeppni NBA sem var þá keppt í í fyrsta sinn.<ref>{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/sports/lakers-win-nbas-first-ever-season-tournament-title-rcna128907|title=Lakers win NBA's first-ever In-Season Tournament title|date=2023-12-10|website=NBC News|language=en|access-date=2024-10-27}}</ref> ==Titlar== *[[National Basketball League (Bandaríkin)|NBL]] meistarar (1): 1948 *[[Basketball Association of America|BAA]] meistarar (1): 1949¹ *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (16): 1950, 1952, 1953, 1954, 1972, 1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2001, 2002, 2009, 2010, 2020) *[[Bikarkeppni NBA|NBA bikarmeistarar]] (1): 2023 *[[World Professional Basketball Tournament]] (1): 1948<ref>{{cite news |author1=Bill Carlson |title=Lakers 'World Champions' now |url=https://www.newspapers.com/article/the-minneapolis-star-after-mikan-scores/149899226/ |access-date=23 June 2024 |work=[[The Minneapolis Star]] |date=12 April 1948 |page=23|via=[[Newspapers.com]]}} {{open access}}</ref> *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1991 {{refbegin}} #''NBA deildin telur meistaratitla unna í BAA deildinni með titlum unnum í NBA deildinni.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/sports/2022/01/21/nba-history-nbl-baa/|title=How the NBA’s 75th anniversary sweeps away its early history|author1=Curtis Harris|date=21 January 2022|work=[[The Washington Post]]|access-date=23 June 2024}}</ref>'' {{refend}} ==Þekktir leikmenn== *[[George Mikan]] *[[Jerry West]] *[[Kareem Abdul-Jabbar]] *[[Kobe Bryant]] *[[LeBron James]] *[[Luka Dončić]] *[[Magic Johnson]] *[[Shaquille O'Neal]] *[[Wilt Chamberlain]] == Tilvísanir == {{Reflist}}{{NBA}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Los Angeles]] [[Flokkur:NBA lið]] 52cqc1ae423ako7njardxlwu0bnzq41 0 80236 1920309 1902151 2025-06-14T19:34:59Z Alvaldi 71791 1920309 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =white | litur2 =#C41E3A | nafn =Chicago Bulls | merki =Jordan by Lipofsky 16577.jpg | stærðmyndar =180px | deild =Miðjuriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1966 | saga ='''Chicago Bulls''' <br /> 1966–nú | völlur =[[United Center]] | staðsetning =[[Chicago]], [[Illinois]] | litir =Rauður, svartur og hvítur <br />{{litakassi|#C41E3A}} {{litakassi|black}} {{litakassi|white}} | eigandi =[[Jerry Reinsdorf]] | formaður = | þjálfari = | titlar ='''6''' (1991, 1992, 1993, 1996, 1997, 1998) | heimasíða =[http://www.nba.com/bulls/ bulls.com] }} '''Chicago Bulls''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Chicago]] í [[Illinois]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1966]]. [[Michael Jordan]] sem lék með liðinu er talinn einn besti körfuboltamaður allra tíma og tíma hans vann liðið deildina 6 sinnum (1991, 1992, 1993, 1996, 1997, 1998). ==Þekktir leikmenn== *[[Michael Jordan]] *[[Scottie Pippen]] *[[Dennis Rodman]] *[[Toni Kukoč]] *[[Steve Kerr]] *[[DeMar DeRozan]] ==Titlar== *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (6): 1991, 1992, 1993, 1996, 1997, 1998 *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1995 {{NBA}} {{s|1966}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Chicago]] [[Flokkur:NBA lið]] 3nov22rb4awxaj4bv9p8jihhn05gkuc 6 80361 1920235 1919504 2025-06-14T15:41:18Z 83.250.249.179 1920235 wikitext text/x-wiki == Lýsing == {{Mynd | myndlýsing = Merki Flugfélags Íslands hf. | uppruni = Flugfélag Íslands, www.flugfelag.is | höfundaréttshafi = Flugfélag Íslands hf. | leyfisupplýsingar = {{Vörumerki|Flugfélag Íslands}} | útskýring = Vörumerkið er notað til að koma upplýsingum um viðfangsefnið á framfæri sem ekki er hægt að gera með öðrum hætti. | dagsetning = 7. október 2009 | aðrar_útgáfur = }} == Leyfisupplýsingar: == {{Vörumerki|Flugfélag Íslands}} 3vfyc6n42r25z01ofce0wvvfqajo278 0 85944 1920379 1415357 2025-06-15T09:31:56Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920379 wikitext text/x-wiki '''Háskólinn á Grænlandi''' ([[grænlenska]]: '''Ilisimatusarfik''') er [[háskóli]] í [[Nuuk]], [[Grænland]]i. == Tenglar == * [http://www.ilisimatusarfik.gl/ Heimasíða Háskólans á Grænlandi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150118203209/http://www.ilisimatusarfik.gl/ |date=2015-01-18 }} {{stubbur|skóli}} [[Flokkur:Háskólar]] t0q8wtavdwy4acm0mj3dko7z11ioc3t 0 87832 1920296 1582839 2025-06-14T19:27:15Z Alvaldi 71791 1920296 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Tim Duncan.jpg|thumb|Tim Duncan.]] '''Timothy „Tim“ Theodore Duncan''' (fæddur [[25. apríl]] [[1976]] í Christiansted, [[Bandarísku Jómfrúaeyjar|Bandarísku Jómfrúaeyjum]]) er bandarískur fyrrum körfuknattleiksmaður. Hann spilaði allan sinn feril með [[San Antonio Spurs]] og vann fimm titla með þeim. Hann er 14. stigahæsti leikmaður NBA frá upphafi. Áður en hann reyndi fyrir sér í körfubolta var hann sundmaður. Duncan spilaði fyrir Wake Forest-háskólann og var mjög góður námsmaður. Hann er með gráðu í [[sálfræði]]. {{stubbur|æviágrip}} {{fe|1976|Duncan, Tim}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Duncan, Tim]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] fhze5jnj2moffn05qwn179iq7tbcbtn 0 94850 1920286 1909598 2025-06-14T19:14:45Z Alvaldi 71791 1920286 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn= |mynd=[[File:Magic Johnson 2014 (cropped).jpg|thumb|200px]] |fullt nafn=Earvin Johnson jr. |fæðingardagur=14. ágúst 1959 |fæðingarbær=Lansing, Michigan |fæðingarland= Bandaríkin |hæð=206 cm. |þyngd=100 kg. |staða=leikstjórnandi |núverandi lið= |númer=32 |ár í háskóla= 1977-1979 |háskóli=Michigan State |ár=1979-1991, 1996<br>1999-2000<br>2000 |lið=[[Los Angeles Lakers]]<br>Magic M7 Borås<br>Magic Great Danes |landsliðsár=1992 |landslið=Bandaríkin |landsliðsleikir= |mfuppfært= |lluppfært= }} '''Magic Johnson''' (fæddur 14. ágúst [[1959]] sem '''Earvin Johnson II''' ) er bandarískur fyrrum körfuknattleiksmaður og framkvæmdastjóri [[Los Angeles Lakers]]. Hann er álitinn einn besti [[leikstjórnandi (körfuknattleikur)|leikstjórnandi]] allra tíma. Johnson spilaði 13 ár með [[Los Angeles Lakers]] en lagði skóna á hilluna í nóvember 1991 eftir að hafa greinst með [[HIV]] veiruna. Hann tók þó þátt í stjörnuleik NBA árið 1992 sem og að spila með landsliði Bandaríkjanna, [[Draumaliðið|Draumaliðinu]] svokallaða, á Ameríkuleikunum og Ólympíuleikunum það sama ár. Hann hugðist leika aftur með Lakers tímabilið 1992-1993 en hætti við nokkrum dögum áður en tímabilið hófst vegna mótmæla leikmanna í [[NBA]]-deildinni. Hann þjálfaði Lakers stuttlega árið 1994 og sneri aftur sem leikmaður tímabilið 1995-1996, þá 36 ára og spilaði 32 leiki. Um aldamótin fór hann til Svíþjóðar og Danmerkur og spilaði aðeins þar. Frá 2017-2019 var hann framkvæmdastjóri körfuboltasviðs Lakers (enska: President of basketball operations) en sagði af sér vegna slaks gengis liðsins. Johnson sneri sér einnig að viðskiptum eftir ferilinn og á nokkur fyrirtæki. ==Afrek== *5× [[NBA]] meistaratitlar sem leikmaður (1980, 1982, 1985, 1987, 1988) *5× NBA meistaratitlar sem hlutaeigandi eða stjórnarmaður Lakers (2000, 2001, 2002, 2009, 2010) *3× besti leikmaður deildarkeppni NBA (1987, 1989, 1990) *3× besti leikmaður úrslitakeppni NBA (1980, 1982, 1987) *4× stoðsendingakóngur deildarinnar (1983, 1984, 1986, 1987) *12 sinnum valinn í [[Stjörnuleikur NBA|stjörnuleik NBA]] og tvisvar sinnum valinn besti leikmaður stjörnuleiksins *[[McDonald's meistaramótið]] (1991) *Best leikmaður McDonald's meistaramótsins (1991) *Úrvalslið McDonald's meistaramótsins (1991) {{stubbur|æviágrip}} {{fe|1959|Johnson, Earvin Magic}} {{DEFAULTSORT:Johnson, Magic}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn|Johnson, Earvin Magic]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksþjálfarar]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 75nobpspiugkzr6torysbdfkljlt95i 0 95620 1920350 1898010 2025-06-14T20:39:15Z TKSnaevarr 53243 1920350 wikitext text/x-wiki {{forseti | nafn = Isaias Afewerki | nafn_á_frummáli = {{nobold|ኢሳይያስ ኣፍወርቂ}} | mynd =Eritrean President Isaias Afwerki in the Eritrean city of Massawa (cropped).JPG | myndatexti1 = Isaias árið 2013. | titill= Forseti Eritreu | stjórnartíð_start = [[24. maí]] [[1993]] | forveri = ''Embætti stofnað'' | fæddur = {{fæðingardagur og aldur|1946|2|2}} | fæðingarstaður = [[Asmara]], [[Eritrea|Eritreu]] | þjóderni = [[Eritrea|Eritreskur]] | maki = Eden Estifanos | stjórnmálaflokkur = [[Lýðræðis- og réttlætishreyfing alþýðunnar]] | börn = 3 |undirskrift = Isaias Afwerki's Signature.svg }} '''Isaias Afewerki''' (fæddur [[2. febrúar]] [[1946]]) er fyrsti og núverandi forseti [[Eritrea|Eritreu]]. Isaias er [[einræðisherra]] sem hefur stýrt Eritreu frá því að landið hlaut sjálfstæði árið 1993. Isaias var áður leiðtogi [[Frelsisfylking Eritreuþjóðar|Frelsisfylkingar Eritreuþjóðar]] (EPLF), vopnaðra samtaka sem börðust fyrir sjálfstæði Eritreu frá [[Eþíópía|Eþíópíu]]. Þegar Eritrea varð sjálfstætt ríki lýsti Isaias sig hæstráðanda hersins og formann nýs stjórnmálaflokks, [[Lýðræðis- og réttlætishreyfing alþýðunnar|Lýðræðis- og réttlætishreyfingar alþýðunnar]] (PFDJ), sem var stofnuð upp úr EPLF. Isaias bannaði starfsemi annarra stjórnmálaflokka og hefur ofsótt stjórnarandstæðinga og frjálsa fjölmiðla í landinu.<ref name=fbl2018>{{Tímarit.is|6944203|Norður-Kórea Afríku|blað=[[Fréttablaðið]]|útgáfudagsetning=12. maí 2018|höfundur=Þórgnýr Einar Albertsson|blaðsíða=38}}</ref> Stjórn Isaiasar hefur verið sökuð um gróf mannréttindabrot, meðal annars pyntingar, þjóðernishreinsanir, þrælkunarvinnu og kerfisbundið kynferðisofbeldi. Eritrea er með þeim löndum í heiminum þar sem [[fjölmiðlafrelsi]] er allra minnst.<ref name=fbl2018/> ==Tilvísanir== <references/> {{stubbur|æviágrip}} {{f|1946|Afewerki}} {{DEFAULTSORT:Isaias Afewerki}} [[Flokkur:Forsetar Eritreu]] 645y9gph8miglps9gfibi25nk92p2wv 0 97792 1920244 1531106 2025-06-14T16:35:50Z SilkPyjamas 81838 kílómtra > kílómetra 1920244 wikitext text/x-wiki '''Staðarfjöll''' er heiti á [[afrétt]]arlandi í vestanverðum [[Skagafjörður|Skagafirði]], milli [[Sæmundarhlíð]]ar í austri og [[Laxárdalur fremri|Laxárdalsfjalla]] í vestri. Meginhluti Staðarfjalla tilheyrði áður [[Reynistaður|Reynistað]] og er svæðið kennt við hann og stundum kallað Reynistaðarfjöll. Það er nú hluti af Reynistaðarafrétt og er í eigu nokkurra hreppa í vestanverðum Skagafirði. Vestast í Staðarfjöllum er [[Víðidalur á Staðarfjöllum|Víðidalur]], um 15 kílómetra langur og liggur að mestu frá norðri til suðurs. Norðaustur úr honum er [[Hryggjadalur]] og telst fremsti hluti hans til Staðarfjalla. Austan við Víðidal er Háheiði, mikið fjallaflæmi, um 10 km langt, og austan hennar eru minni dalir, Rangali og Miðdalur nyrst, svo Vatnadalur og Valbrandsdalur en syðst Þröngidalur. Þar austur af eru Sæmundarhlíðarfjöll og norður af þeim [[Staðaröxl]], fjallið upp af Reynistað. Í Víðidal virðist hafa verið töluverð byggð á [[Miðaldir|miðöldum]] en hún er sögð hafa farið í eyði, annaðhvort í [[Svarti dauði á Íslandi|Svarta dauða]] 1402 eða [[plágan síðari|plágunni síðari]] 1495-1496 og eftir það voru oftast aðeins einn eða tveir bæir byggðir þar. Hryggir á Staðarfjöllum, sem voru í Hryggjadal, fóru í eyði 1913, og Gvendarstaðir, ysti og lengst af eini bær í Víðidal, fór í eyði 1898. == Heimildir == * Hjalti Pálsson (ritstj.): ''Byggðasaga Skagafjarðar'' II. bindi. Staðarhreppur - Seyluhreppur. Sögufélag Skagfirðinga, 2001. ISBN 978-9979-861-10-2 [[Flokkur:Afréttir]] [[Flokkur:Íslenskar eyðibyggðir]] [[Flokkur:Skagafjarðarsýsla]] qdkpj033cu7uajrbvqqbltdn2s4dmzx 0 97793 1920247 1823057 2025-06-14T16:52:46Z SilkPyjamas 81838 sumstaðar > sums staðar 1920247 wikitext text/x-wiki '''Víðidalur á Staðarfjöllum''' er eyðidalur á sýslumörkum [[Skagafjarðarsýsla|Skagafjarðarsýslu]] og [[Austur-Húnavatnssýsla|Austur-Húnavatnssýslu]] og er hluti af [[Staðarfjöll|Staðarfjöllum]], afréttarlandi sem tilheyrði áður [[Reynistaður|Reynistað]] að mestu. Dalurinn liggur sem næst frá norðri til suðurs og er rúmlega 15 km langur. Hann er að mestu leyti í 250-320 metra hæð yfir sjávarmáli, nokkuð breiður og dalbotninn sums staðar vel gróinn. Á [[miðaldir|miðöldum]] virðist hafa verið nokkur byggð í Víðidal og á einum bænum, Helgastöðum, var [[kirkja]] eða að minnsta kosti [[bænhús]]. Engar skjalfestar heimildir eru þó til um þessa byggð fyrr en í bréfi frá [[Björn Jónsson á Skarðsá|Birni Jónssyni]] fræðimanni á [[Skarðsá]] frá miðri 17. öld og ekki er víst hvenær byggðin lagðist í eyði; ýmist er sagt að það hafi verið í [[Svarti dauði á Íslandi|Svarta dauða]] eða [[Plágan síðari|plágunni síðari]]. Á síðari öldum var aðeins einn bær í byggð í Víðidal, Gvendarstaðir. Þeir voru nyrst í dalnum og fóru í eyði 1898. Af sumum hinna bæjanna sjást enn einhverjar rústir eða tún en þær eru sagðar hafa verið: Þverá, Svartagil, Rauðagil, Þúfnavellir, Helgastaðir, Hrafnagil og hugsanlega Atlastaðir. Á Þúfnavöllum í Víðidal er nú skáli Ferðafélags Skagfirðinga. == Heimildir == * Hjalti Pálsson (ritstj.): ''Byggðasaga Skagafjarðar'' II. bindi. Staðarhreppur - Seyluhreppur. Sögufélag Skagfirðinga, 2001. ISBN 978-9979-861-10-2 [[Flokkur:Íslenskar eyðibyggðir]] [[Flokkur:Skagafjarðarsýsla]] [[Flokkur:Dalir á Íslandi]] nu898ju3qkcojiyf4en93z9woext6rn 0 104081 1920232 1915040 2025-06-14T15:36:10Z TKSnaevarr 53243 1920232 wikitext text/x-wiki {{coord|43|46|6.38|N|11|15|21.24|E|display=title}}[[Mynd:Galleria_degli_Uffizi.jpg|thumb|right|Uffizi-höllin með útsýni út að Arnófljóti]] '''Uffizi-safnið''' ([[ítalska]]: ''Galleria degli Uffizi'') er [[listasafn]] í [[Flórens]] á [[Ítalía|Ítalíu]] sem geymir mikið safn listaverka eftir helstu listamenn [[Endurreisnin|Endurreisnarinnar]]. Höllin sem hýsir safnið var upphaflega teiknuð af [[Giorgio Vasari]] árið 1560 sem [[skrifstofubygging]] (þaðan kemur nafnið ''Uffizi'', „skrifstofur“) fyrir [[Cosimo 1. de' Medici]], erkihertoga af Toskana. Höllin hýsti stjórnsýslu hertogadæmisins. Höllin er ílöng og stendur á milli stjórnarhallarinnar, [[Palazzo Vecchio]], og bakka [[Arnó]]fljóts. Vasari teiknaði líka göng, [[Vasarigöngin]], sem liggja frá stjórnarhöllinni, um Uffizi-höllina, meðfram ánni og yfir hana við [[Ponte Vecchio]], eftir röð húsa hinum megin við ána þar til hún endar í hertogahöllinni [[Palazzo Pitti]]. Síðasti erfingi [[Medici-ætt|Medici-ættarinnar]], [[Anna María Lovísa de' Medici]], arfleiddi borgina að listaverkasafni fjölskyldunnar með sérstökum ''Patto di famiglia''. Árið 1865 opnaði safnið í Uffizi-höllinni. Vegna hins gríðarmikla umfangs safnsins hafa hlutar þess verið fluttir í [[Bargello]] (höggmyndir) og [[Fornminjasafn Flórensborgar]] (''Museo archeologico nazionale di Firenze'' - fornminjar frá tímum Etrúra og Rómverja). Málverk frá 18. og 19. öld eru sýnd í Palazzo Pitti. Vasarigöngin geyma svo safn sjálfsmynda eftir ýmsa listamenn. ==Dæmi um verk í Uffizi== <gallery> Image:Michelangelo Caravaggio 007.jpg|''Díónýsos'', [[Caravaggio]] Image:Fra Filippo Lippi - Madonna and Child with two Angels - Uffizi.jpg|''María með tveimur englum'', [[Fra Filippo Lippi]] Image:Tizian - Venus von Urbino.jpg|''Venus frá Úrbínó'', [[Tiziano]] Image:Sandro Botticelli - La nascita di Venere - Google Art Project - edited.jpg|''Fæðing Venusar'', [[Botticelli]] Image:Sandro Botticelli 080.jpg|''Boðun Maríu'', Botticelli Image:Botticelli-primavera.jpg|''Vorið'', Botticelli </gallery> ==Tenglar== {{commonscat|Uffizi Gallery|Uffizi-safninu}} * [http://www.uffizi.it/ Vefur Uffizi-safnsins] [[Flokkur:Listasöfn á Ítalíu]] [[Flokkur:Söfn í Flórens]] {{s|1865}} 2v6exeazsxja29pw6lwda0y75jd1k9b 0 116552 1920225 1857962 2025-06-14T15:18:13Z TKSnaevarr 53243 1920225 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Mantova_-_Profilo_di_Mantova.jpg|thumb|right|Mantúa]] '''Mantúa''' ([[ítalska]]: ''Mantova'', [[emilíska]] og [[latína]]: ''Mantua'') er [[borg]] í [[Langbarðaland]]i á [[Ítalía|Ítalíu]]. Borgin er höfuðborg [[Mantúa (sýsla)|samnefndrar sýslu]]. Íbúar eru tæp 50 þúsund. Helsta einkenni borgarinnar eru þrjú manngerð vötn sem voru gerð borginni til varnar á [[12. öldin|12. öld]]. Fjórða vatnið þornaði upp á 18. öld. Borgin var lengst af lén [[Gonzaga-ættin|Gonzaga-ættarinnar]]. Borgin blómstraði á [[endurreisnin|endurreisnartímanum]] og í upphafi [[nýöld|nýaldar]] en þegar [[Mantúuerfðastríðið]] 1628-1630 braust út settust málaliðar [[Ferdinand 2. keisari|Ferdinands 2.]] um borgina. Herinn bar með sér mannskæða plágu og þegar þeir náðu borginni á sitt vald rændu málaliðarnir hana í þrjá sólarhringa. Eftir þetta áfall náði Mantúa aldrei fyrri styrk. Árið 1708 komst borgin í hendur [[Habsborgarar|Habsborgara]]. Samkvæmt þjóðsögunni, sem til dæmis kemur fram í Eneasarkviðu Virgils, heitir borgin eftir grísku goðsagna persónunni Manto, dóttur Tíriseasar frá Þebu, sem settist þar að eftir langann reikispöl. Samkvæmt annari tilgátu heitir borgin eftir Etrúska-guðinum Manth / Manþ. {{commonscat|Mantua}} [[Flokkur:Borgir á Ítalíu]] [[Flokkur:Borgir í Langbarðalandi]] 0w6vp31pma4tvs0zicv53gzk72y26dk 0 117269 1920357 1691026 2025-06-14T21:47:06Z Berserkur 10188 1920357 wikitext text/x-wiki '''Google Maps''' er ókeypis [[kort]]aþjónusta frá [[Google]] sem býður upp á [[götukort]], [[loftmynd]]ir, leiðbeiningar fyrir ýmsa ferðamáta og leitarvél fyrir fyrirtæki. Loftmyndirnar eru ekki sýndar í rauntíma heldur eru þær nokkurra mánuða eða ára gamlar. Notast er við [[Mercator-vörpun]] og þess vegna eru heimskautssvæði frekar skökk á kortinu. Svipuð þjónusta sem heitir [[Google Earth]] er líka í boði en hún gerir notendum kleift að skoða heiminn í [[þrívídd]]. Google Maps fór í loftið [[8. febrúar]] [[2005]] eftir Google keypti ástralska fyrirtækið Where 2 Technologies. Þjónustan var þróuð af dönsku bræðrunum Lars og Jens Rasmussen sem unnu báðir í fyrirtækinu. [[Google Street View]] er tengd þjónusta sem notuð er í gegnum Google Maps en með henni geta notendur skoðað [[víðurmynd]]ir af götum. Google safnar myndum fyrir Street View með því að aka um vegi og götur á sérstökum bíl. Söfnun á Street View-myndum hófst á [[Ísland]]i í júlí [[2013]].<ref>{{fréttaheimild|url=http://www.visir.is/google-streetview-kortleggur-island/article/2013130719244|titill=Google Streetview kortleggur Ísland|útgefandi=[[Visir.is]]|árskoðað=2013|mánuðurskoðað=9. ágúst}}</ref> == Tilvísanir == {{reflist|2}} {{stubbur}} {{S|2005}} [[Flokkur:Google]] 1qj5xsv8j8qaehgi7rv5zr0q16kex3l 0 120141 1920210 1920178 2025-06-14T12:28:00Z Óskadddddd 83612 1920210 wikitext text/x-wiki {{Samtök |nafn= Samtökin '78 |stofnað= {{start date and age|1978|5|9}} |forseti= Bjarndís Helga Tómasdóttir |varaforseti= Hrönn Svansdóttir |framkvæmdastjóri= Daníel E. Arnarsson |heimilisfang= Suðurgata 3, 101 Reykjavík |netfang= skrifstofa@samtokin78.is |vefsida= [https://samtokin78.is/ www.samtokin78.is] |merki=Samtokin-78 isl Portorate RGB.png}} '''Samtökin '78''' eru hagsmunasamtök [[hinsegin]] fólks á [[Ísland|Íslandi]]. Þau voru upphaflega sett á laggirnar árið [[1978]] sem umræðuvettvangur fyrir [[Samkynhneigð|samkynhneigða]] og jafnframt sem vettvangur til að vinna að réttindum þeirra, en ná nú yfir réttindi alls hinsegin fólks.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://otila.is/samfelagid/samtok-hinsegin-folks-a-islandi/samtokin-78/|title=Samtökin '78|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þau beita sér fyrir því að efla opinbera umræðu um hinsegin fólk og berjast gegn [[Fordómar|fordómum]] og [[mismunun]] af hvaða toga sem er. Þetta gera þau meðal annars með því að standa fyrir fræðslu og vitundarvakningu í þjóðfélaginu, halda ráðstefnur og viðburði, og gefa út fræðsluefni.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/|title=Forsíða|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þá beita Samtökin '78 sér einnig fyrir lagalegum réttindum hinsegin fólks og fylgjast grannt með framgangi laga og reglugerða sem varða málefni þeirra. Þau hafa verið drifkrafturinn að baki mörgum mikilvægum lagabreytingum á Íslandi sem hafa bætt réttindi hinsegin fólks til muna. Þar má nefna lögleiðingu [[Samkynhneigð hjónabönd|samkynhneigðra hjónabanda]] og réttindi [[Trans fólk|trans fólks]].<ref>{{Vefheimild|url=https://www.althingi.is/altext/erindi/135/135-2745.pdf|titill=Umsögn um frumvarp um breytingu á lögum um staðfesta samvist, nr. 87/1996, með síðari breytingum.|útgefandi=Alþingi|mánuður=13.maí|ár=2008}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/lagaleg-rettindi/|title=Lagaleg réttindi|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Auk þess veita Samtökin '78 einstaklingum og fjölskyldum innan hinsegin samfélagsins stuðning og ráðgjöf. Þau veita ókeypis ráðgjöf og bjóða upp á vettvang fyrir fólk að hittast og miðla reynslu sinni. Þau gegna því lykilhlutverki í að skapa samheldni og styðja við velferð hinsegin fólks á Íslandi.<ref name=":1" /> == Saga == === 1970-1979 === Samtökin '78 voru stofnuð þann [[9. maí]] 1978 í [[Reykjavík]]. [[Hörður Torfason]] var meginaflið á bak við stofnun félagsins en hann boðaði sjálfur stofnfundinn í maí 1978. Nafn félagsins var myndað að fyrirmynd danskra samtaka samkynhneigðra, ''Forbundet af 1948''.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1970-1979/|title=1970 – 1979 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Að honum meðtöldum sátu alls 12 karlmenn stofnfund félagsins þ. á m. Heimir Guðmundsson, Þórhallur Tryggvason og [[Guðni Baldursson]].<ref>{{Greinarheimild||höfundur=Þóra Kristín Ásgeirsdóttir|grein=Þrjátíu Ára Stríðið|titill=30 ára afmælisrit Samtakanna '78|útgefandi=Samtökin '78|ár=2008|blaðsíðutal=26-27|ISBN=}}</ref> Guðni Baldursson var kjörinn fyrsti formaður Samtakanna '78 á fundinum og gegndi hann því embætti á árunum 1978–1986.<ref>https://gayiceland.is/2017/gudni-baldursson-memoriam/</ref> Samtökin leigðu pósthólf sem þau nýttu sér til að senda pólitísk fréttabréf til félagsmanna sinna, sem voru u.þ.b. 20 karlmenn á sínum tíma.<ref name=":2" /> Samtökin fóru mjög leynt með starfsemi sína í upphafi. Þau merktu til dæmis öll fundargögn stjórnarmanna með sérstöku félaganúmeri svo auðvelt væri að rekja hvernig sem gögnum kynni að leka í fjölmiðla.<ref name=":2" /> Ragnhildur Sverrisdóttir markaði tímamót í sögu samtakanna. Hún gekk í þau árið 1979, ári eftir stofnum þeirra, og varð fyrsta konan sem settist í stjórn samtakanna.<ref>{{Cite web|url=https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|title=Eldra fólk vill ekki þurfa að hrökklast aftur inn í skápinn|website=Fréttablaðið|archive-url=https://vefsafn.is/is/20211026212148/https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|archive-date=26.10.2021|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Umfjöllun um samkynhneigð í fjölmiðlum og baráttan fyrir sjálfsmynd ==== Á fyrstu árum Samtakanna '78 kom upp alvarlegt ágreiningsmál er félagið hugðist auglýsa félagsfund í [[Ríkisútvarpið|Ríkisútvarpinu]], á einu rásinni sem þá var til. Auglýsingin átti að hljóða svo: „Lesbíur, hommar! Munið félagsfundinn í kvöld!“ Útvarpsstjórnendur neituðu hins vegar að birta auglýsinguna á þeim forsendum að orðin „hommar“ og „lesbíur“ stríddu „gegn almennum smekk og velsæmi.“<ref name=":5">{{Timarit|7299653|Hreinleiki og vald|blað=Samtökin '78 - Samtakafréttir|höfundur=Þorvaldur Kristinsson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=01.12.1999}}</ref> Þessi afstaða útvarpsins var kveikjan að mikilvægri deilu um sjálfsmynd og orðfæri. Samkynhneigðir einstaklingar höfðu sjálfir valið sér þessi heiti, „hommi“ og „lesbía“, sem gegndu lykilhlutverki í nýrri sjálfsvitund þeirra og réttindabaráttu. Þau voru þeim tömust og komu innan frá, öfugt við eldri og oft niðrandi hugtök.<ref name=":5" /> Samtökin '78 túlkuðu afstöðu Ríkisútvarpsins sem neitun valdhafa á að viðurkenna homma og lesbíur sem fullgildan þjóðfélagshóp. Þessi afstaða var talin stinga í stúf við þær hugmyndir sem voru ríkjandi um íslenskan „hreinleika“ og ógnaði glansmyndinni af þjóðinni og menningu hennar. Í raun voru orðin „hommar“ og „lesbíur“ skilgreind sem „óhreinindi“ í huga þeirra sem sátu í valdastólum og ögruðu hefðbundnum hugmyndum.<ref name=":5" /> Það var ekki fyrr en með útbreiðslu [[Alnæmi|eyðni]] (AIDS) að ísinn var brotinn. Sjúkdómurinn neyddi þjóðfélagið til að horfast í augu við og ræða opinberlega um tilvist samkynhneigðra, sem leiddi til þess að umræðan um stöðu homma og lesbía komst loks í sviðsljósið, utan við þær „hreinu“ skorður sem áður höfðu verið settar.<ref name=":5" /> Þessi deila um orðfæri stóð þó yfir lengi. Það var ekki fyrr en á árunum 1991-1992 sem breyting varð á. Þegar nýr starfsmaður hóf störf hjá Ríkisútvarpinu á auglýsingadeild, á sama tíma og málfarsráðunautur, sem áður hafði bannað notkun orðanna, var fjarverandi vegna veikinda, gafst tækifæri til að koma á breytingum. Yfirmaður auglýsingadeildarinnar, Baldur Jónasson, féllst á að leyfa auglýsingu með orðunum „lesbíur“ og „hommar“. Fyrsta slíka auglýsingin var lesin af Gerði G. Bjarklind og hljóðaði: „Lesbíur, hommar, munið fjölskyldukaffið á sunnudaginn.“<ref>{{Cite web|url=https://svonafolk.is/hommi-og-lesbia-a-ruv-i-fyrsta-sinn/|title=HOMMI OG LESBÍA Á RÚV Í FYRSTA SINN – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> === 1980-1989 === Þann [[13. júlí]] [[1980]] héldu Samtökin '78 sitt fyrsta opinbera ball á skemmtistaðnum Manhattan í [[Kópavogur|Kópavogi]]. Viðburðurinn vakti mikla athygli og var talinn einstaklega vel heppnaður, þrátt fyrir að lögreglan hafi þurft að slíta honum klukkan eitt um nótt þar sem gleymst hafði að sækja um framlengingarleyfi fyrir skemmtunina. Ballið var þá einstætt á Íslandi og laðaði að sér fólk á öllum aldri. Guðni Baldursson lýsir í afmælisriti Samtakanna '78 hvernig einn félagi, fæddur árið 1909, klæddist gömlum samkvæmisfötum frá millistríðsárunum og flutti eigin revíusöngva, sem bætti við stemningu kvöldsins.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1980-1989/|title=1980 – 1989 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Í kjölfar skemmtunarinnar kom upp ágreiningur innan samtakanna. Einhverjir höfðu gert samkomulag við tímaritið Samúel um birtingu mynda frá ballinu, og birtust þær myndir snemma árs [[1982]]. Þetta reyndist vera viðkvæmt mál þar sem margir félagsmenn voru ekki tilbúnir til að birta opinberlega myndir af sér á samkomu samkynhneigðra. Deilurnar vegna myndbirtingarinnar bárust í fjölmiðla og leiddu að lokum til þess að tveimur félagsmönnum var vísað úr Samtökunum '78.<ref name=":3" /> „Úr felum“ var fyrsta prentútgáfan um málefni samkynhneigðra sem dreift var opinberlega á Íslandi, af Samtökunum '78 árið 1981.<ref name=":3" /><ref>{{Timarit|2467641|Úr felum — nýtt blað Samtakanna 78|blað=Dagblaðið Vísir|blaðsíða=5|útgáfudagsetning=09.10.1982}}</ref> {{Tilvitnun|Við lesbíur og hommar á Íslandi viljum miðla þekkingu á málefnum okkar til alls samfélagsins, svo að það öðlist skilning á þeim – og á því, að við erum eðlilegur hluti af samfélaginu.|Samtökin '78 í fyrsta tölublaði útgáfunnar}} Árið 1982 skipulögðu Samtökin '78 sín fyrstu mótmæli. Megintilgangurinn var að vekja athygli á og mótmæla því misrétti sem hommar og lesbíur máttu sæta á Íslandi. Slík opinber framkoma krafðist þá mikils hugrekkis, enda fólst í henni að opinbera samkynhneigð sína á almennum vettvangi á tímum þegar það var enn mjög viðkvæmt.<ref name=":3" /> === 1990-1999 === Margrét Pála Ólafsdóttir markaði nýtt tímabil þegar hún tók við formennsku Samtakanna '78 árið [[1993]]. Hún efldi sýnileika samtakanna verulega, færði baráttuna meira út á við, tók virkan þátt í umræðum í fjölmiðlum, rökræddi opinberlega við fulltrúa [[Kristni|kristilegra]] hópa og skipulagði borgarafund á [[Hótel Borg]].<ref name=":4">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1990-1999/|title=1990 – 1999 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 1999 héldu Samtökin '78 Hinsegin helgi í lok júní sem markaði mikil tímamót. Augljóst var að hugarfarsbreyting hafði átt sér stað í samfélaginu, en um 1.500 manns mættu á útitónleika á [[Ingólfstorg|Ingólfstorgi]], og voru flestir þeirra [[Gagnkynhneigð|gagnkynhneigðir]]. Auk tónleika var boðið upp á málþing, dansleiki og ýmsar aðrar skemmtanir til að minnast [[Stonewall-uppþotin|Stonewall-uppþotanna]]. Í kjölfarið voru menn farnir að ræða möguleikann á að ganga niður [[Laugavegur|Laugaveginn]].<ref name=":4" /> === 21. öld === Samtökin '78 einbeittu sér lengi vel eingöngu að málefnum samkynhneigðra en undir lok 20. aldar urðu mikil straumhvörf. Árið 1993 sagði hópur félagsmanna sig úr samtökunum eftir að aðalfundur hafnaði tillögu um að veita tvíkynhneigðum aðild. Þessi hópur stofnaði þá „Félagið – réttindafélag tvíkynhneigðra og samkynhneigðra“, en félagið lognaðist út af árið [[2007]] þegar Samtökin '78 ákváðu loks að opna fyrir aðild tvíkynhneigðs fólks. Árið [[2010]] samþykkti aðalfundur Samtakanna '78 að veita trans fólki aðild að félaginu og í framhaldi var undirskrift Samtakanna ’78 breytt úr „félag lesbía og homma á Íslandi“ í „félag hinsegin fólks á Íslandi“, til að styrkja samstöðu félagsmanna og gera fólki kleift að finna sér stað á eigin forsendum.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://otila.is/grunnurinn/hinsegin/|title=Hinsegin|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Í ágúst 2015 efndu Samtökin '78 til nýyrðasamkeppni sem bar heitið Hýryrði 2015.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20151565957d/samtokin-78-efna-til-nyyrdasamkeppni-i-hinsegin-ordafordanum|title=Samtökin '78 efna til nýyrðasamkeppni í hinsegin orðaforðanum - Vísir|last=Pálsson|first=Stefán Árni|date=2015-05-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Markmiðið var að íslenska hinsegin orðaforða. Almenningi var boðið að senda inn tillögur að orðum í fjórum flokkum: kynhneigð, kynvitund, kyntjáning og ókyngreind frændsemisorð. Yfir 300 tillögur bárust í samkeppnina. Niðurstöður voru kynntar opinberlega þann [[16. nóvember]] 2015, á [[Dagur íslenskrar tungu|degi íslenskrar tungu]]. Dómnefnd valdi 13 orð sem þóttu skara fram úr. Þessi orð voru hugsuð sem tillögur til umræðu, enda var lögð áhersla á að notendur sjálfir ættu að samþykkja orðin.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/buridh-mitt-er-vifguma-hyryrdhi-2015/|title=Burið mitt er vífguma - hýryrði 2015|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2015-11-17|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Til dæmis voru orðin, í flokknum kyntjáning, sem voru valin fyrir enska hugtakið „androgynous“: ''Dulkynja'' og ''Vífguma''. Fyrir ókyngreind frændsemisorð voru: ''Kærast'' (fyrir kærasti/kærasta) og ''Bur'' (fyrir sonur/dóttir) kynnt. Í flokki kynhneigðar voru tillögur á borð við ''Eikynhneigður'' og ''Ókynhneigður'' ræddar fyrir „asexual“. Í flokki kynvitundar voru myndaðar tillögur með viðskeytinu „-gerva“, sem vísar í [[kyngervi]] og [[Kyn (málfræði)|kynbeygist]] ekki, til dæmis ''Tvígerva'' (e. bigender) og ''Flæðigerva'' (e. genderfluid). Keppnin hefur síðan þá verið haldin árlega. Árið 2016 olli aðildarumsókn [[BDSM á Íslandi|BDSM-samtakanna]] miklum deilum innan Samtakanna '78. Í mars það ár var haldinn aðalfundur þar sem aðildin var samþykkt, en sá fundur var síðar dæmdur ógildur og endurtekinn.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492552d/stora-bdsm-malid-getum-vid-ekki-vid-unnt-folki-thess-sama-og-vid-bordumst-sjalf-fyrir-til-handa-okkur-|title=Stóra BDSM-málið: „Getum við ekki við unnt fólki þess sama og við börðumst sjálf fyrir til handa okkur?“ - Vísir|last=Daðason|first=Kolbeinn Tumi|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Í september sama ár var haldinn nýr aðalfundur þar sem aðildin var aftur samþykkt með 179 atkvæðum gegn 127, en þrír skiluðu auðu.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492453d/bdsm-faer-adild-ad-samtokunum-78|title=BDSM fær aðild að Samtökunum '78 - Vísir|last=þorkelsdóttir|first=nína hjördís|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Þrátt fyrir þessa niðurstöðu varð hún þess valdandi að mikið af eldri kynslóð samkynhneigðra sagði skilið við Samtökin '78, þar á meðal stofnandinn Hörður Torfason og nokkrir fyrrverandi formenn, eins og [[Þorvaldur Kristinsson]].<ref>{{Cite web|url=https://www.ruv.is/frettir/menning-og-daegurmal/samtokin-78-skuldi-tveimur-kynslodum-afsokun/|title=Samtökin '78 skuldi tveimur kynslóðum afsökun - RÚV.is|date=2019-10-29|website=RÚV|access-date=2025-06-13}}</ref> == Hagsmunafélög == Mörg önnur hinsegin félagasamtök eiga aðild að Samtökunum '78 og má þess vegna kalla félagið regnhlífarsamtök fyrir önnur félagasamtök sem tengjast hinsegin baráttu, menningu og starfi. Hagsmunafélögin eru 12 talsins og eru þau öll sjálfstætt starfandi.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/um-samtokin-78/hagsmunafelog/|title=Hagsmunafélög|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> *[[Ásar á Íslandi]] – Félag eikynhneigðra á Íslandi *[[BDSM á Íslandi]] – Stuðnings­- og fræðslufélag fólks með BDSM­-hneigðir *[[Félag hinsegin foreldra]] *[[Intersex Ísland]] – Samtök fyrir einstaklinga með [[Ódæmigerð kyneinkenni|ódæmigerð kyneinkenni (e. intersex)]], fjölskyldur þeirra og aðra aðstandendur *[[Íþróttafélagið Styrmir]] – Íslenskt íþróttafélag fyrir hinsegin fólk *[[HIN – Hinsegin Norðurland]] – Samtök sem beita sér fyrir réttindum og sýnileika hinsegin fólks á landsbyggðinni *[[Hinsegin Austurland]] *[[Hinsegin dagar]] – Reykjavík Pride * [[Hinsegin kórinn]] – Kór hinsegin fólks í Reykjavík og nágrenni *[[Q – Félag hinsegin stúdenta]] – Félag sem beitir sér í réttindabaráttu hinsegin fólks innan sem og utan háskólasamfélagsins *[[Trans Ísland]] – Stuðnings- og baráttusamtök fyrir trans fólk á Íslandi *[[Trans vinir]] – Hagsmunasamtök foreldra og aðstandenda trans barna og ungmenna á Íslandi == Þjónusta og innra starf == === Fræðsla === Samtökin '78 bjóða upp á fræðslu um hinseginleika. Fræðarar Samtakanna ’78 er hópur af þjálfuðu starfsfólki og verktökum. Fræðslan stuðlar að upplýstri umræðu og þekkingu á málefnum hinsegin fólks. Samtökin '78 bjóða upp á fjölbreytta fræðslu fyrir öll skólastig, kennara, heilbrigðisstarfsfólk og fyrirtæki. Gert er ráð fyrir að um 15.500 manns hafi hlotið fræðslu frá Samtökunum '78 árið 2023.<ref>{{Vefheimild|url=https://k3r6k4a9.rocketcdn.me/wp-content/uploads/2024/03/S78-arsskyrsla-2023-2.pdf|titill=Ársskýrsla Samtakanna '78 2023-2024|ár=2024}}</ref> === Ráðgjöf === Samtökin '78 bjóða upp á ókeypis ráðgjöf fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þess. Ráðgjafar félagsins eru allir fagmenntaðir og bjóða þeir m.a. upp á félagsráðgjöf, sálfræðiráðgjöf og lögfræðiráðgjöf.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/thjonusta/radgjof/um-radgjofina/|title=Um ráðgjöfina|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> Árið 2023 voru 1662 ráðgjafatímar hjá Samtökunum '78. === Stuðningshópar === Samtökin '78 bjóða upp á ýmsa stuðningshópa fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þar sem fólk getur komið og deilt reynslu og ráðum meðal jafningja. Stuðningshópum er stýrt af fagmenntuðum ráðgjöfum Samtakanna '78.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/studningshopar/|title=Stuðningshópar|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2023-02-20}}</ref> == Formenn Samtakanna '78 == Formenn samtakanna frá upphafi eru: * [[Guðni Baldursson]] (1978-86) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1986-1989) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1989-1990) * [[Guðrún Gísladóttir (form. Samtakanna 78)|Guðrún Gísladóttir]] (1990-1991) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1991-1993) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1993-1994) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1994-1997) * [[Percy Stefánsson]] (1997) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1997-1999) * [[Matthías Matthíasson]] (1999-2000) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (2000-2005) * [[Hrafnhildur Gunnarsdóttir]] (2005-2007) * [[Frosti Jónsson]] (2007-2010) * [[Svanfríður Lárusdóttir]] (2010-2011) * [[Guðmundur Helgason]] (2011-2013) * [[Anna Pála Sverrisdóttir]] (2013-2014) * [[Hilmar Hildarson Magnúsarson]] (2014-2016) * [[María Helga Guðmundsdóttir]] (2016-2019) * [[Þorbjörg Þorvaldsdóttir]] (2019-2022) * [[Álfur Birkir Bjarnason]] (2022-2024) * [[Bjarndís Helga Tómasdóttir]] (2024-) == Tenglar == * [http://www.samtokin78.is/ Vefur Samtakanna 78] *[http://www.hinsegindagar.is/ Vefur Hinsegin daga] * [https://otila.is/ Fræðsluvefurinn Hinsegin frá Ö til A] == Tilvísanir == {{reflist}} {{s|1978}} [[Flokkur:Íslensk hinseginfélög]] [[Flokkur:Hinsegin saga]] [[Flokkur:Stofnað 1978]] 05hhcu065m7ghr2e0ibcoafr0hljj1a 1920211 1920210 2025-06-14T13:02:46Z Óskadddddd 83612 1920211 wikitext text/x-wiki {{Samtök |nafn= Samtökin '78 |stofnað= {{start date and age|1978|5|9}} |forseti= Bjarndís Helga Tómasdóttir |varaforseti= Hrönn Svansdóttir |framkvæmdastjóri= Daníel E. Arnarsson |heimilisfang= Suðurgata 3, 101 Reykjavík |netfang= skrifstofa@samtokin78.is |vefsida= [https://samtokin78.is/ www.samtokin78.is] |merki=Samtokin-78 isl Portorate RGB.png}} '''Samtökin '78''' eru hagsmunasamtök [[hinsegin]] fólks á [[Ísland|Íslandi]]. Þau voru upphaflega sett á laggirnar árið [[1978]] sem umræðuvettvangur fyrir [[Samkynhneigð|samkynhneigða]] og jafnframt sem vettvangur til að vinna að réttindum þeirra, en ná nú yfir réttindi alls hinsegin fólks.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://otila.is/samfelagid/samtok-hinsegin-folks-a-islandi/samtokin-78/|title=Samtökin '78|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þau beita sér fyrir því að efla opinbera umræðu um hinsegin fólk og berjast gegn [[Fordómar|fordómum]] og [[mismunun]] af hvaða toga sem er. Þetta gera þau meðal annars með því að standa fyrir fræðslu og vitundarvakningu í þjóðfélaginu, halda ráðstefnur og viðburði, og gefa út fræðsluefni.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/|title=Forsíða|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þá beita Samtökin '78 sér einnig fyrir lagalegum réttindum hinsegin fólks og fylgjast grannt með framgangi laga og reglugerða sem varða málefni þeirra. Þau hafa verið drifkrafturinn að baki mörgum mikilvægum lagabreytingum á Íslandi sem hafa bætt réttindi hinsegin fólks til muna. Þar má nefna lögleiðingu [[Samkynhneigð hjónabönd|samkynhneigðra hjónabanda]] og réttindi [[Trans fólk|trans fólks]].<ref>{{Vefheimild|url=https://www.althingi.is/altext/erindi/135/135-2745.pdf|titill=Umsögn um frumvarp um breytingu á lögum um staðfesta samvist, nr. 87/1996, með síðari breytingum.|útgefandi=Alþingi|mánuður=13.maí|ár=2008}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/lagaleg-rettindi/|title=Lagaleg réttindi|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Auk þess veita Samtökin '78 einstaklingum og fjölskyldum innan hinsegin samfélagsins stuðning og ráðgjöf. Þau veita ókeypis ráðgjöf og bjóða upp á vettvang fyrir fólk að hittast og miðla reynslu sinni. Þau gegna því lykilhlutverki í að skapa samheldni og styðja við velferð hinsegin fólks á Íslandi.<ref name=":1" /> == Saga == === 1970-1979 === Samtökin '78 voru stofnuð þann [[9. maí]] 1978 í [[Reykjavík]]. [[Hörður Torfason]] var meginaflið á bak við stofnun félagsins en hann boðaði sjálfur stofnfundinn í maí 1978. Nafn félagsins var myndað að fyrirmynd danskra samtaka samkynhneigðra, ''Forbundet af 1948''.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1970-1979/|title=1970 – 1979 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Að honum meðtöldum sátu alls 12 karlmenn stofnfund félagsins þ. á m. Heimir Guðmundsson, Þórhallur Tryggvason og [[Guðni Baldursson]].<ref>{{Greinarheimild||höfundur=Þóra Kristín Ásgeirsdóttir|grein=Þrjátíu Ára Stríðið|titill=30 ára afmælisrit Samtakanna '78|útgefandi=Samtökin '78|ár=2008|blaðsíðutal=26-27|ISBN=}}</ref> Guðni Baldursson var kjörinn fyrsti formaður Samtakanna '78 á fundinum og gegndi hann því embætti á árunum 1978–1986.<ref>https://gayiceland.is/2017/gudni-baldursson-memoriam/</ref> Samtökin leigðu pósthólf sem þau nýttu sér til að senda pólitísk fréttabréf til félagsmanna sinna, sem voru u.þ.b. 20 karlmenn á sínum tíma.<ref name=":2" /> Samtökin fóru mjög leynt með starfsemi sína í upphafi. Þau merktu til dæmis öll fundargögn stjórnarmanna með sérstöku félaganúmeri svo auðvelt væri að rekja hvernig sem gögnum kynni að leka í fjölmiðla.<ref name=":2" /> Ragnhildur Sverrisdóttir markaði tímamót í sögu samtakanna. Hún gekk í þau árið 1979, ári eftir stofnum þeirra, og varð fyrsta konan sem settist í stjórn samtakanna.<ref>{{Cite web|url=https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|title=Eldra fólk vill ekki þurfa að hrökklast aftur inn í skápinn|website=Fréttablaðið|archive-url=https://vefsafn.is/is/20211026212148/https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|archive-date=26.10.2021|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Umfjöllun um samkynhneigð í fjölmiðlum og baráttan fyrir sjálfsmynd ==== Á fyrstu árum Samtakanna '78 kom upp alvarlegt ágreiningsmál er félagið hugðist auglýsa félagsfund í [[Ríkisútvarpið|Ríkisútvarpinu]], á einu rásinni sem þá var til. Auglýsingin átti að hljóða svo: „Lesbíur, hommar! Munið félagsfundinn í kvöld!“ Útvarpsstjórnendur neituðu hins vegar að birta auglýsinguna á þeim forsendum að orðin „hommar“ og „lesbíur“ stríddu „gegn almennum smekk og velsæmi.“<ref name=":5">{{Timarit|7299653|Hreinleiki og vald|blað=Samtökin '78 - Samtakafréttir|höfundur=Þorvaldur Kristinsson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=01.12.1999}}</ref> Þessi afstaða útvarpsins var kveikjan að mikilvægri deilu um sjálfsmynd og orðfæri. Samkynhneigðir einstaklingar höfðu sjálfir valið sér þessi heiti, „hommi“ og „lesbía“, sem gegndu lykilhlutverki í nýrri sjálfsvitund þeirra og réttindabaráttu. Þau voru þeim tömust og komu innan frá, öfugt við eldri og oft niðrandi hugtök.<ref name=":5" /> Samtökin '78 túlkuðu afstöðu Ríkisútvarpsins sem neitun valdhafa á að viðurkenna homma og lesbíur sem fullgildan þjóðfélagshóp. Þessi afstaða var talin stinga í stúf við þær hugmyndir sem voru ríkjandi um íslenskan „hreinleika“ og ógnaði glansmyndinni af þjóðinni og menningu hennar. Í raun voru orðin „hommar“ og „lesbíur“ skilgreind sem „óhreinindi“ í huga þeirra sem sátu í valdastólum og ögruðu hefðbundnum hugmyndum.<ref name=":5" /> Það var ekki fyrr en með útbreiðslu [[Alnæmi|eyðni]] (AIDS) að ísinn var brotinn. Sjúkdómurinn neyddi þjóðfélagið til að horfast í augu við og ræða opinberlega um tilvist samkynhneigðra, sem leiddi til þess að umræðan um stöðu homma og lesbía komst loks í sviðsljósið, utan við þær „hreinu“ skorður sem áður höfðu verið settar.<ref name=":5" /> Þessi deila um orðfæri stóð þó yfir lengi. Það var ekki fyrr en á árunum 1991-1992 sem breyting varð á. Þegar nýr starfsmaður hóf störf hjá Ríkisútvarpinu á auglýsingadeild, á sama tíma og málfarsráðunautur, sem áður hafði bannað notkun orðanna, var fjarverandi vegna veikinda, gafst tækifæri til að koma á breytingum. Yfirmaður auglýsingadeildarinnar, Baldur Jónasson, féllst á að leyfa auglýsingu með orðunum „lesbíur“ og „hommar“. Fyrsta slíka auglýsingin var lesin af Gerði G. Bjarklind og hljóðaði: „Lesbíur, hommar, munið fjölskyldukaffið á sunnudaginn.“<ref>{{Cite web|url=https://svonafolk.is/hommi-og-lesbia-a-ruv-i-fyrsta-sinn/|title=HOMMI OG LESBÍA Á RÚV Í FYRSTA SINN – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> === 1980-1989 === Þann [[13. júlí]] [[1980]] héldu Samtökin '78 sitt fyrsta opinbera ball á skemmtistaðnum Manhattan í [[Kópavogur|Kópavogi]]. Viðburðurinn vakti mikla athygli og var talinn einstaklega vel heppnaður, þrátt fyrir að lögreglan hafi þurft að slíta honum klukkan eitt um nótt þar sem gleymst hafði að sækja um framlengingarleyfi fyrir skemmtunina. Ballið var þá einstætt á Íslandi og laðaði að sér fólk á öllum aldri. Guðni Baldursson lýsir í afmælisriti Samtakanna '78 hvernig einn félagi, fæddur árið 1909, klæddist gömlum samkvæmisfötum frá millistríðsárunum og flutti eigin revíusöngva, sem bætti við stemningu kvöldsins.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1980-1989/|title=1980 – 1989 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Í kjölfar skemmtunarinnar kom upp ágreiningur innan samtakanna. Einhverjir höfðu gert samkomulag við tímaritið Samúel um birtingu mynda frá ballinu, og birtust þær myndir snemma árs [[1982]]. Þetta reyndist vera viðkvæmt mál þar sem margir félagsmenn voru ekki tilbúnir til að birta opinberlega myndir af sér á samkomu samkynhneigðra. Deilurnar vegna myndbirtingarinnar bárust í fjölmiðla og leiddu að lokum til þess að tveimur félagsmönnum var vísað úr Samtökunum '78.<ref name=":3" /> „Úr felum“ var fyrsta prentútgáfan um málefni samkynhneigðra sem dreift var opinberlega á Íslandi, af Samtökunum '78 árið 1981.<ref name=":3" /><ref>{{Timarit|2467641|Úr felum — nýtt blað Samtakanna 78|blað=Dagblaðið Vísir|blaðsíða=5|útgáfudagsetning=09.10.1982}}</ref> {{Tilvitnun|Við lesbíur og hommar á Íslandi viljum miðla þekkingu á málefnum okkar til alls samfélagsins, svo að það öðlist skilning á þeim – og á því, að við erum eðlilegur hluti af samfélaginu.|Samtökin '78 í fyrsta tölublaði útgáfunnar}} Árið 1982 skipulögðu Samtökin '78 sín fyrstu mótmæli. Megintilgangurinn var að vekja athygli á og mótmæla því misrétti sem hommar og lesbíur máttu sæta á Íslandi. Slík opinber framkoma krafðist þá mikils hugrekkis, enda fólst í henni að opinbera samkynhneigð sína á almennum vettvangi á tímum þegar það var enn mjög viðkvæmt.<ref name=":3" /> === 1990-1999 === Margrét Pála Ólafsdóttir markaði nýtt tímabil þegar hún tók við formennsku Samtakanna '78 árið [[1993]]. Hún efldi sýnileika samtakanna verulega, færði baráttuna meira út á við, tók virkan þátt í umræðum í fjölmiðlum, rökræddi opinberlega við fulltrúa [[Kristni|kristilegra]] hópa og skipulagði borgarafund á [[Hótel Borg]].<ref name=":4">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1990-1999/|title=1990 – 1999 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 1999 héldu Samtökin '78 Hinsegin helgi í lok júní sem markaði mikil tímamót. Augljóst var að hugarfarsbreyting hafði átt sér stað í samfélaginu, en um 1.500 manns mættu á útitónleika á [[Ingólfstorg|Ingólfstorgi]], og voru flestir þeirra [[Gagnkynhneigð|gagnkynhneigðir]]. Auk tónleika var boðið upp á málþing, dansleiki og ýmsar aðrar skemmtanir til að minnast [[Stonewall-uppþotin|Stonewall-uppþotanna]]. Í kjölfarið voru menn farnir að ræða möguleikann á að ganga niður [[Laugavegur|Laugaveginn]].<ref name=":4" /> === 21. öld === Samtökin '78 einbeittu sér lengi vel eingöngu að málefnum samkynhneigðra en undir lok 20. aldar urðu mikil straumhvörf. Árið 1993 sagði hópur félagsmanna sig úr samtökunum eftir að aðalfundur hafnaði tillögu um að veita tvíkynhneigðum aðild. Þessi hópur stofnaði þá „Félagið – réttindafélag tvíkynhneigðra og samkynhneigðra“, en félagið lognaðist út af árið [[2007]] þegar Samtökin '78 ákváðu loks að opna fyrir aðild tvíkynhneigðs fólks. Árið [[2010]] samþykkti aðalfundur Samtakanna '78 að veita trans fólki aðild að félaginu og í framhaldi var undirskrift Samtakanna ’78 breytt úr „félag lesbía og homma á Íslandi“ í „félag hinsegin fólks á Íslandi“, til að styrkja samstöðu félagsmanna og gera fólki kleift að finna sér stað á eigin forsendum.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://otila.is/grunnurinn/hinsegin/|title=Hinsegin|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 2016 olli aðildarumsókn [[BDSM á Íslandi|BDSM-samtakanna]] miklum deilum innan Samtakanna '78. Í mars það ár var haldinn aðalfundur þar sem aðildin var samþykkt, en sá fundur var síðar dæmdur ógildur og endurtekinn.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492552d/stora-bdsm-malid-getum-vid-ekki-vid-unnt-folki-thess-sama-og-vid-bordumst-sjalf-fyrir-til-handa-okkur-|title=Stóra BDSM-málið: „Getum við ekki við unnt fólki þess sama og við börðumst sjálf fyrir til handa okkur?“ - Vísir|last=Daðason|first=Kolbeinn Tumi|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Í september sama ár var haldinn nýr aðalfundur þar sem aðildin var aftur samþykkt með 179 atkvæðum gegn 127, en þrír skiluðu auðu.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492453d/bdsm-faer-adild-ad-samtokunum-78|title=BDSM fær aðild að Samtökunum '78 - Vísir|last=þorkelsdóttir|first=nína hjördís|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Þrátt fyrir þessa niðurstöðu varð hún þess valdandi að mikið af eldri kynslóð samkynhneigðra sagði skilið við Samtökin '78, þar á meðal stofnandinn Hörður Torfason og nokkrir fyrrverandi formenn, eins og [[Þorvaldur Kristinsson]].<ref>{{Cite web|url=https://www.ruv.is/frettir/menning-og-daegurmal/samtokin-78-skuldi-tveimur-kynslodum-afsokun/|title=Samtökin '78 skuldi tveimur kynslóðum afsökun - RÚV.is|date=2019-10-29|website=RÚV|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Regnbogamessa í Fríkirkjunni ==== Þann [[27. júní]] 2010 stóðu Samtökin '78 fyrir Regnbogamessu í [[Fríkirkjan í Reykjavík|Fríkirkjunni í Reykjavík]] til að fagna gildistöku nýrra einhjúskaparlaga sem heimiluðu [[hjónaband]] óháð [[kynhneigð]].<ref name=":6">{{Timarit|6374766|Jóhanna gekk að eiga Jónínu|blað=Dagblaðið Vísir|höfundur=Róbert Hlynur Baldursson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=28.06.2010}}</ref> [[Jóhanna Sigurðardóttir]], þáverandi [[Forsætisráðherra Íslands|forsætisráðherra]], og [[Jónína Leósdóttir]], sem höfðu áður verið í [[Samvist|staðfestri samvist]], gengu í hjónaband sama dag og lögin tóku gildi og nýttu sér þar með hin nýfengnu réttindi. Jóhanna sendi kveðju á messuna þar sem hún óskaði þjóðinni til hamingju með þessi tímamót í mannréttindabaráttu samkynhneigðra. [[Ragna Árnadóttir]], þáverandi [[Dómsmálaráðherra Íslands|dómsmálaráðherra]], flutti einnig ávarp og sagði lagabreytingarnar fela í sér brýna réttarbót í málefnum samkynhneigðra.<ref name=":6" /> Við athöfnina voru mannréttindaverðlaun Samtakanna '78 veitt til nærri 100 [[Prestur|presta]] og [[Guðfræði|guðfræðinga]] [[Íslenska þjóðkirkjan|Þjóðkirkjunnar]] og fríkirkna fyrir stuðning þeirra. Einnig hlutu þau [[Ingibjörg Sólrún Gísladóttir]] og Þorvaldur Kristinsson verðlaunin fyrir framlag sitt til réttindabaráttu hinsegin fólks.<ref>{{Vefheimild|url=https://gamli.samtokin78.is/wp-content/uploads/2018/11/arsskyrsla_2010-2011_web.pdf|titill=Afmælishátíð 27. Júní - Starfsskýrsla 2010 - 2011|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=11. mars|ár=2011}}</ref> ==== Hýryrði ==== Í ágúst 2015 efndu Samtökin '78 til nýyrðasamkeppni sem bar heitið Hýryrði 2015.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20151565957d/samtokin-78-efna-til-nyyrdasamkeppni-i-hinsegin-ordafordanum|title=Samtökin '78 efna til nýyrðasamkeppni í hinsegin orðaforðanum - Vísir|last=Pálsson|first=Stefán Árni|date=2015-05-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Markmiðið var að íslenska hinsegin orðaforða. Almenningi var boðið að senda inn tillögur að orðum í fjórum flokkum: kynhneigð, kynvitund, kyntjáning og ókyngreind frændsemisorð. Yfir 300 tillögur bárust í samkeppnina. Niðurstöður voru kynntar opinberlega þann [[16. nóvember]] 2015, á [[Dagur íslenskrar tungu|degi íslenskrar tungu]]. Dómnefnd valdi 13 orð sem þóttu skara fram úr. Þessi orð voru hugsuð sem tillögur til umræðu, enda var lögð áhersla á að notendur sjálfir ættu að samþykkja orðin.<ref name=":7">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/buridh-mitt-er-vifguma-hyryrdhi-2015/|title=Burið mitt er vífguma - hýryrði 2015|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2015-11-17|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Til dæmis voru orðin, í flokknum kyntjáning, sem voru valin fyrir enska hugtakið „androgynous“: ''Dulkynja'' og ''Vífguma''. Fyrir ókyngreind frændsemisorð voru: ''Kærast'' (fyrir kærasti/kærasta) og ''Bur'' (fyrir sonur/dóttir) kynnt. Í flokki kynhneigðar voru tillögur á borð við ''Eikynhneigður'' og ''Ókynhneigður'' ræddar fyrir „asexual“. Í flokki kynvitundar voru myndaðar tillögur með viðskeytinu „-gerva“, sem vísar í [[kyngervi]] og [[Kyn (málfræði)|kynbeygist]] ekki, til dæmis ''Tvígerva'' (e. bigender) og ''Flæðigerva'' (e. genderfluid).<ref name=":7" /> Keppnin hefur síðan þá verið haldin árlega. == Hagsmunafélög == Mörg önnur hinsegin félagasamtök eiga aðild að Samtökunum '78 og má þess vegna kalla félagið regnhlífarsamtök fyrir önnur félagasamtök sem tengjast hinsegin baráttu, menningu og starfi. Hagsmunafélögin eru 12 talsins og eru þau öll sjálfstætt starfandi.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/um-samtokin-78/hagsmunafelog/|title=Hagsmunafélög|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> *[[Ásar á Íslandi]] – Félag eikynhneigðra á Íslandi *[[BDSM á Íslandi]] – Stuðnings­- og fræðslufélag fólks með BDSM­-hneigðir *[[Félag hinsegin foreldra]] *[[Intersex Ísland]] – Samtök fyrir einstaklinga með [[Ódæmigerð kyneinkenni|ódæmigerð kyneinkenni (e. intersex)]], fjölskyldur þeirra og aðra aðstandendur *[[Íþróttafélagið Styrmir]] – Íslenskt íþróttafélag fyrir hinsegin fólk *[[HIN – Hinsegin Norðurland]] – Samtök sem beita sér fyrir réttindum og sýnileika hinsegin fólks á landsbyggðinni *[[Hinsegin Austurland]] *[[Hinsegin dagar]] – Reykjavík Pride * [[Hinsegin kórinn]] – Kór hinsegin fólks í Reykjavík og nágrenni *[[Q – Félag hinsegin stúdenta]] – Félag sem beitir sér í réttindabaráttu hinsegin fólks innan sem og utan háskólasamfélagsins *[[Trans Ísland]] – Stuðnings- og baráttusamtök fyrir trans fólk á Íslandi *[[Trans vinir]] – Hagsmunasamtök foreldra og aðstandenda trans barna og ungmenna á Íslandi == Þjónusta og innra starf == === Fræðsla === Samtökin '78 bjóða upp á fræðslu um hinseginleika. Fræðarar Samtakanna ’78 er hópur af þjálfuðu starfsfólki og verktökum. Fræðslan stuðlar að upplýstri umræðu og þekkingu á málefnum hinsegin fólks. Samtökin '78 bjóða upp á fjölbreytta fræðslu fyrir öll skólastig, kennara, heilbrigðisstarfsfólk og fyrirtæki. Gert er ráð fyrir að um 15.500 manns hafi hlotið fræðslu frá Samtökunum '78 árið 2023.<ref>{{Vefheimild|url=https://k3r6k4a9.rocketcdn.me/wp-content/uploads/2024/03/S78-arsskyrsla-2023-2.pdf|titill=Ársskýrsla Samtakanna '78 2023-2024|ár=2024}}</ref> === Ráðgjöf === Samtökin '78 bjóða upp á ókeypis ráðgjöf fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þess. Ráðgjafar félagsins eru allir fagmenntaðir og bjóða þeir m.a. upp á félagsráðgjöf, sálfræðiráðgjöf og lögfræðiráðgjöf.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/thjonusta/radgjof/um-radgjofina/|title=Um ráðgjöfina|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> Árið 2023 voru 1662 ráðgjafatímar hjá Samtökunum '78. === Stuðningshópar === Samtökin '78 bjóða upp á ýmsa stuðningshópa fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þar sem fólk getur komið og deilt reynslu og ráðum meðal jafningja. Stuðningshópum er stýrt af fagmenntuðum ráðgjöfum Samtakanna '78.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/studningshopar/|title=Stuðningshópar|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2023-02-20}}</ref> == Formenn Samtakanna '78 == Formenn samtakanna frá upphafi eru: * [[Guðni Baldursson]] (1978-86) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1986-1989) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1989-1990) * [[Guðrún Gísladóttir (form. Samtakanna 78)|Guðrún Gísladóttir]] (1990-1991) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1991-1993) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1993-1994) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1994-1997) * [[Percy Stefánsson]] (1997) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1997-1999) * [[Matthías Matthíasson]] (1999-2000) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (2000-2005) * [[Hrafnhildur Gunnarsdóttir]] (2005-2007) * [[Frosti Jónsson]] (2007-2010) * [[Svanfríður Lárusdóttir]] (2010-2011) * [[Guðmundur Helgason]] (2011-2013) * [[Anna Pála Sverrisdóttir]] (2013-2014) * [[Hilmar Hildarson Magnúsarson]] (2014-2016) * [[María Helga Guðmundsdóttir]] (2016-2019) * [[Þorbjörg Þorvaldsdóttir]] (2019-2022) * [[Álfur Birkir Bjarnason]] (2022-2024) * [[Bjarndís Helga Tómasdóttir]] (2024-) == Tenglar == * [http://www.samtokin78.is/ Vefur Samtakanna 78] *[http://www.hinsegindagar.is/ Vefur Hinsegin daga] * [https://otila.is/ Fræðsluvefurinn Hinsegin frá Ö til A] == Tilvísanir == {{reflist}} {{s|1978}} [[Flokkur:Íslensk hinseginfélög]] [[Flokkur:Hinsegin saga]] [[Flokkur:Stofnað 1978]] gnn96dm56b4sc1yf4rfaq0u45b2xyop 1920212 1920211 2025-06-14T13:28:24Z Óskadddddd 83612 1920212 wikitext text/x-wiki {{Samtök |nafn= Samtökin '78 |stofnað= {{start date and age|1978|5|9}} |forseti= Bjarndís Helga Tómasdóttir |varaforseti= Hrönn Svansdóttir |framkvæmdastjóri= Daníel E. Arnarsson |heimilisfang= Suðurgata 3, 101 Reykjavík |netfang= skrifstofa@samtokin78.is |vefsida= [https://samtokin78.is/ www.samtokin78.is] |merki=Samtokin-78 isl Portorate RGB.png}} '''Samtökin '78''' eru hagsmunasamtök [[hinsegin]] fólks á [[Ísland|Íslandi]]. Þau voru upphaflega sett á laggirnar árið [[1978]] sem umræðuvettvangur fyrir [[Samkynhneigð|samkynhneigða]] og jafnframt sem vettvangur til að vinna að réttindum þeirra, en ná nú yfir réttindi alls hinsegin fólks.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://otila.is/samfelagid/samtok-hinsegin-folks-a-islandi/samtokin-78/|title=Samtökin '78|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þau beita sér fyrir því að efla opinbera umræðu um hinsegin fólk og berjast gegn [[Fordómar|fordómum]] og [[mismunun]] af hvaða toga sem er. Þetta gera þau meðal annars með því að standa fyrir fræðslu og vitundarvakningu í þjóðfélaginu, halda ráðstefnur og viðburði, og gefa út fræðsluefni.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/|title=Forsíða|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þá beita Samtökin '78 sér einnig fyrir lagalegum réttindum hinsegin fólks og fylgjast grannt með framgangi laga og reglugerða sem varða málefni þeirra. Þau hafa verið drifkrafturinn að baki mörgum mikilvægum lagabreytingum á Íslandi sem hafa bætt réttindi hinsegin fólks til muna. Þar má nefna lögleiðingu [[Samkynhneigð hjónabönd|samkynhneigðra hjónabanda]] og réttindi [[Trans fólk|trans fólks]].<ref>{{Vefheimild|url=https://www.althingi.is/altext/erindi/135/135-2745.pdf|titill=Umsögn um frumvarp um breytingu á lögum um staðfesta samvist, nr. 87/1996, með síðari breytingum.|útgefandi=Alþingi|mánuður=13.maí|ár=2008}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/lagaleg-rettindi/|title=Lagaleg réttindi|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Auk þess veita Samtökin '78 einstaklingum og fjölskyldum innan hinsegin samfélagsins stuðning og ráðgjöf. Þau veita ókeypis ráðgjöf og bjóða upp á vettvang fyrir fólk að hittast og miðla reynslu sinni. Þau gegna því lykilhlutverki í að skapa samheldni og styðja við velferð hinsegin fólks á Íslandi.<ref name=":1" /> == Saga == === 1970-1979 === Samtökin '78 voru stofnuð þann [[9. maí]] 1978 í [[Reykjavík]]. [[Hörður Torfason]] var meginaflið á bak við stofnun félagsins en hann boðaði sjálfur stofnfundinn í maí 1978. Nafn félagsins var myndað að fyrirmynd danskra samtaka samkynhneigðra, ''Forbundet af 1948''.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1970-1979/|title=1970 – 1979 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Að honum meðtöldum sátu alls 12 karlmenn stofnfund félagsins þ. á m. Heimir Guðmundsson, Þórhallur Tryggvason og [[Guðni Baldursson]].<ref>{{Greinarheimild||höfundur=Þóra Kristín Ásgeirsdóttir|grein=Þrjátíu Ára Stríðið|titill=30 ára afmælisrit Samtakanna '78|útgefandi=Samtökin '78|ár=2008|blaðsíðutal=26-27|ISBN=}}</ref> Guðni Baldursson var kjörinn fyrsti formaður Samtakanna '78 á fundinum og gegndi hann því embætti á árunum 1978–1986.<ref>https://gayiceland.is/2017/gudni-baldursson-memoriam/</ref> Samtökin leigðu pósthólf sem þau nýttu sér til að senda pólitísk fréttabréf til félagsmanna sinna, sem voru u.þ.b. 20 karlmenn á sínum tíma.<ref name=":2" /> Samtökin fóru mjög leynt með starfsemi sína í upphafi. Þau merktu til dæmis öll fundargögn stjórnarmanna með sérstöku félaganúmeri svo auðvelt væri að rekja hvernig sem gögnum kynni að leka í fjölmiðla.<ref name=":2" /> Ragnhildur Sverrisdóttir markaði tímamót í sögu samtakanna. Hún gekk í þau árið 1979, ári eftir stofnum þeirra, og varð fyrsta konan sem settist í stjórn samtakanna.<ref>{{Cite web|url=https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|title=Eldra fólk vill ekki þurfa að hrökklast aftur inn í skápinn|website=Fréttablaðið|archive-url=https://vefsafn.is/is/20211026212148/https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|archive-date=26.10.2021|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Umfjöllun um samkynhneigð í fjölmiðlum og baráttan fyrir sjálfsmynd ==== Á fyrstu árum Samtakanna '78 kom upp alvarlegt ágreiningsmál er félagið hugðist auglýsa félagsfund í [[Ríkisútvarpið|Ríkisútvarpinu]], á einu rásinni sem þá var til. Auglýsingin átti að hljóða svo: „Lesbíur, hommar! Munið félagsfundinn í kvöld!“ Útvarpsstjórnendur neituðu hins vegar að birta auglýsinguna á þeim forsendum að orðin „hommar“ og „lesbíur“ stríddu „gegn almennum smekk og velsæmi.“<ref name=":5">{{Timarit|7299653|Hreinleiki og vald|blað=Samtökin '78 - Samtakafréttir|höfundur=Þorvaldur Kristinsson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=01.12.1999}}</ref> Þessi afstaða útvarpsins var kveikjan að mikilvægri deilu um sjálfsmynd og orðfæri. Samkynhneigðir einstaklingar höfðu sjálfir valið sér þessi heiti, „hommi“ og „lesbía“, sem gegndu lykilhlutverki í nýrri sjálfsvitund þeirra og réttindabaráttu. Þau voru þeim tömust og komu innan frá, öfugt við eldri og oft niðrandi hugtök.<ref name=":5" /> Samtökin '78 túlkuðu afstöðu Ríkisútvarpsins sem neitun valdhafa á að viðurkenna homma og lesbíur sem fullgildan þjóðfélagshóp. Þessi afstaða var talin stinga í stúf við þær hugmyndir sem voru ríkjandi um íslenskan „hreinleika“ og ógnaði glansmyndinni af þjóðinni og menningu hennar. Í raun voru orðin „hommar“ og „lesbíur“ skilgreind sem „óhreinindi“ í huga þeirra sem sátu í valdastólum og ögruðu hefðbundnum hugmyndum.<ref name=":5" /> Það var ekki fyrr en með útbreiðslu [[Alnæmi|eyðni]] (AIDS) að ísinn var brotinn. Sjúkdómurinn neyddi þjóðfélagið til að horfast í augu við og ræða opinberlega um tilvist samkynhneigðra, sem leiddi til þess að umræðan um stöðu homma og lesbía komst loks í sviðsljósið, utan við þær „hreinu“ skorður sem áður höfðu verið settar.<ref name=":5" /> Þessi deila um orðfæri stóð þó yfir lengi. Það var ekki fyrr en á árunum 1991-1992 sem breyting varð á. Þegar nýr starfsmaður hóf störf hjá Ríkisútvarpinu á auglýsingadeild, á sama tíma og málfarsráðunautur, sem áður hafði bannað notkun orðanna, var fjarverandi vegna veikinda, gafst tækifæri til að koma á breytingum. Yfirmaður auglýsingadeildarinnar, Baldur Jónasson, féllst á að leyfa auglýsingu með orðunum „lesbíur“ og „hommar“. Fyrsta slíka auglýsingin var lesin af Gerði G. Bjarklind og hljóðaði: „Lesbíur, hommar, munið fjölskyldukaffið á sunnudaginn.“<ref>{{Cite web|url=https://svonafolk.is/hommi-og-lesbia-a-ruv-i-fyrsta-sinn/|title=HOMMI OG LESBÍA Á RÚV Í FYRSTA SINN – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> === 1980-1989 === Þann [[13. júlí]] [[1980]] héldu Samtökin '78 sitt fyrsta opinbera ball á skemmtistaðnum Manhattan í [[Kópavogur|Kópavogi]]. Viðburðurinn vakti mikla athygli og var talinn einstaklega vel heppnaður, þrátt fyrir að lögreglan hafi þurft að slíta honum klukkan eitt um nótt þar sem gleymst hafði að sækja um framlengingarleyfi fyrir skemmtunina. Ballið var þá einstætt á Íslandi og laðaði að sér fólk á öllum aldri. Guðni Baldursson lýsir í afmælisriti Samtakanna '78 hvernig einn félagi, fæddur árið 1909, klæddist gömlum samkvæmisfötum frá millistríðsárunum og flutti eigin revíusöngva, sem bætti við stemningu kvöldsins.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1980-1989/|title=1980 – 1989 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Í kjölfar skemmtunarinnar kom upp ágreiningur innan samtakanna. Einhverjir höfðu gert samkomulag við tímaritið Samúel um birtingu mynda frá ballinu, og birtust þær myndir snemma árs [[1982]]. Þetta reyndist vera viðkvæmt mál þar sem margir félagsmenn voru ekki tilbúnir til að birta opinberlega myndir af sér á samkomu samkynhneigðra. Deilurnar vegna myndbirtingarinnar bárust í fjölmiðla og leiddu að lokum til þess að tveimur félagsmönnum var vísað úr Samtökunum '78.<ref name=":3" /> „Úr felum“ var fyrsta prentútgáfan um málefni samkynhneigðra sem dreift var opinberlega á Íslandi, af Samtökunum '78 árið 1981.<ref name=":3" /><ref>{{Timarit|2467641|Úr felum — nýtt blað Samtakanna 78|blað=Dagblaðið Vísir|blaðsíða=5|útgáfudagsetning=09.10.1982}}</ref> {{Tilvitnun|Við lesbíur og hommar á Íslandi viljum miðla þekkingu á málefnum okkar til alls samfélagsins, svo að það öðlist skilning á þeim – og á því, að við erum eðlilegur hluti af samfélaginu.|Samtökin '78 í fyrsta tölublaði útgáfunnar}} Árið 1982 skipulögðu Samtökin '78 sín fyrstu mótmæli. Megintilgangurinn var að vekja athygli á og mótmæla því misrétti sem hommar og lesbíur máttu sæta á Íslandi. Slík opinber framkoma krafðist þá mikils hugrekkis, enda fólst í henni að opinbera samkynhneigð sína á almennum vettvangi á tímum þegar það var enn mjög viðkvæmt.<ref name=":3" /> === 1990-1999 === Margrét Pála Ólafsdóttir markaði nýtt tímabil þegar hún tók við formennsku Samtakanna '78 árið [[1993]]. Hún efldi sýnileika samtakanna verulega, færði baráttuna meira út á við, tók virkan þátt í umræðum í fjölmiðlum, rökræddi opinberlega við fulltrúa [[Kristni|kristilegra]] hópa og skipulagði borgarafund á [[Hótel Borg]].<ref name=":4">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1990-1999/|title=1990 – 1999 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 1999 héldu Samtökin '78 Hinsegin helgi í lok júní sem markaði mikil tímamót. Augljóst var að hugarfarsbreyting hafði átt sér stað í samfélaginu, en um 1.500 manns mættu á útitónleika á [[Ingólfstorg|Ingólfstorgi]], og voru flestir þeirra [[Gagnkynhneigð|gagnkynhneigðir]]. Auk tónleika var boðið upp á málþing, dansleiki og ýmsar aðrar skemmtanir til að minnast [[Stonewall-uppþotin|Stonewall-uppþotanna]]. Í kjölfarið voru menn farnir að ræða möguleikann á að ganga niður [[Laugavegur|Laugaveginn]].<ref name=":4" /> === 21. öld === Samtökin '78 einbeittu sér lengi vel eingöngu að málefnum samkynhneigðra en undir lok 20. aldar urðu mikil straumhvörf. Árið 1993 sagði hópur félagsmanna sig úr samtökunum eftir að aðalfundur hafnaði tillögu um að veita tvíkynhneigðum aðild. Þessi hópur stofnaði þá „Félagið – réttindafélag tvíkynhneigðra og samkynhneigðra“, en félagið lognaðist út af árið [[2007]] þegar Samtökin '78 ákváðu loks að opna fyrir aðild tvíkynhneigðs fólks. Árið [[2010]] samþykkti aðalfundur Samtakanna '78 að veita trans fólki aðild að félaginu og í framhaldi var undirskrift Samtakanna ’78 breytt úr „félag lesbía og homma á Íslandi“ í „félag hinsegin fólks á Íslandi“, til að styrkja samstöðu félagsmanna og gera fólki kleift að finna sér stað á eigin forsendum.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://otila.is/grunnurinn/hinsegin/|title=Hinsegin|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 2016 olli aðildarumsókn [[BDSM á Íslandi|BDSM-samtakanna]] miklum deilum innan Samtakanna '78. Í mars það ár var haldinn aðalfundur þar sem aðildin var samþykkt, en sá fundur var síðar dæmdur ógildur og endurtekinn.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492552d/stora-bdsm-malid-getum-vid-ekki-vid-unnt-folki-thess-sama-og-vid-bordumst-sjalf-fyrir-til-handa-okkur-|title=Stóra BDSM-málið: „Getum við ekki við unnt fólki þess sama og við börðumst sjálf fyrir til handa okkur?“ - Vísir|last=Daðason|first=Kolbeinn Tumi|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Í september sama ár var haldinn nýr aðalfundur þar sem aðildin var aftur samþykkt með 179 atkvæðum gegn 127, en þrír skiluðu auðu.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492453d/bdsm-faer-adild-ad-samtokunum-78|title=BDSM fær aðild að Samtökunum '78 - Vísir|last=þorkelsdóttir|first=nína hjördís|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Þrátt fyrir þessa niðurstöðu varð hún þess valdandi að mikið af eldri kynslóð samkynhneigðra sagði skilið við Samtökin '78, þar á meðal stofnandinn Hörður Torfason og nokkrir fyrrverandi formenn, eins og [[Þorvaldur Kristinsson]].<ref>{{Cite web|url=https://www.ruv.is/frettir/menning-og-daegurmal/samtokin-78-skuldi-tveimur-kynslodum-afsokun/|title=Samtökin '78 skuldi tveimur kynslóðum afsökun - RÚV.is|date=2019-10-29|website=RÚV|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Regnbogamessa í Fríkirkjunni ==== Þann [[27. júní]] 2010 stóðu Samtökin '78 fyrir Regnbogamessu í [[Fríkirkjan í Reykjavík|Fríkirkjunni í Reykjavík]] til að fagna gildistöku nýrra einhjúskaparlaga sem heimiluðu [[hjónaband]] óháð [[kynhneigð]].<ref name=":6">{{Timarit|6374766|Jóhanna gekk að eiga Jónínu|blað=Dagblaðið Vísir|höfundur=Róbert Hlynur Baldursson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=28.06.2010}}</ref> [[Jóhanna Sigurðardóttir]], þáverandi [[Forsætisráðherra Íslands|forsætisráðherra]], og [[Jónína Leósdóttir]], sem höfðu áður verið í [[Samvist|staðfestri samvist]], gengu í hjónaband sama dag og lögin tóku gildi og nýttu sér þar með hin nýfengnu réttindi. Jóhanna sendi kveðju á messuna þar sem hún óskaði þjóðinni til hamingju með þessi tímamót í mannréttindabaráttu samkynhneigðra. [[Ragna Árnadóttir]], þáverandi [[Dómsmálaráðherra Íslands|dómsmálaráðherra]], flutti einnig ávarp og sagði lagabreytingarnar fela í sér brýna réttarbót í málefnum samkynhneigðra.<ref name=":6" /> Við athöfnina voru mannréttindaverðlaun Samtakanna '78 veitt til nærri 100 [[Prestur|presta]] og [[Guðfræði|guðfræðinga]] [[Íslenska þjóðkirkjan|Þjóðkirkjunnar]] og fríkirkna fyrir stuðning þeirra. Einnig hlutu þau [[Ingibjörg Sólrún Gísladóttir]] og Þorvaldur Kristinsson verðlaunin fyrir framlag sitt til réttindabaráttu hinsegin fólks.<ref>{{Vefheimild|url=https://gamli.samtokin78.is/wp-content/uploads/2018/11/arsskyrsla_2010-2011_web.pdf|titill=Afmælishátíð 27. Júní - Starfsskýrsla 2010 - 2011|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=11. mars|ár=2011}}</ref> ==== „Samviskufrelsi“ presta þjóðkirkjunnar ==== Árið 2015 olli svokallað „samviskufrelsi“ presta innan Þjóðkirkjunnar miklum deilum.<ref name=":8">{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2015896362d/samtokin-78-vilja-fara-i-mal-vegna-kirkjunnar|title=Samtökin 78 vilja fara í mál vegna kirkjunnar - Vísir|last=Sigurbjörnsson|first=Kristjana Björg Guðbrandsdóttir,Stefán Rafn|date=2015-09-24|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> [[Andrés Ingi Jónsson]] spurði ráðuneytið um rétt presta til að neita samkynhneigðum um vígslu.<ref name=":8" /><ref name=":9">{{Vefheimild|url=https://samtokin78.is/wp-content/uploads/2020/05/arsskyrsla_2015-2016_web.pdf|titill=„Samviskufrelsi“ presta þjóðkirkjunnar - Starfsskýrsla 2015-2016|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=5. mars|ár=2016}}</ref> Biskupsstofa svaraði að prestar þyrftu ekki að gifta pör gegn vilja sínum, þó engar reglur bönnuðu mismunun. Samtökin '78 og lögfræðingar þeirra kölluðu þetta mismunun og vísuðu í dóm [[Mannréttindadómstóll Evrópu|Mannréttindadómstóls Evrópu]]. Þau hótuðu málsókn.<ref name=":9" /><ref name=":8" /> Í kjölfarið, árið 2016, afneituðu ráðherra og biskup „samviskufrelsinu“ og árið 2020 bað biskup formlega afsökunar á fordómum kirkjunnar gagnvart hinsegin fólki.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20201999229d/afsokunarbeidni-thjodkirkjunnar-hefur-mikla-thydingu|title=Afsökunarbeiðni Þjóðkirkjunnar hefur mikla þýðingu - Vísir|last=Sigurðardóttir|first=Elísabet Inga|date=2020-08-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref><ref name=":9" /> ==== Hýryrði ==== Í ágúst 2015 efndu Samtökin '78 til nýyrðasamkeppni sem bar heitið Hýryrði 2015.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20151565957d/samtokin-78-efna-til-nyyrdasamkeppni-i-hinsegin-ordafordanum|title=Samtökin '78 efna til nýyrðasamkeppni í hinsegin orðaforðanum - Vísir|last=Pálsson|first=Stefán Árni|date=2015-05-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Markmiðið var að íslenska hinsegin orðaforða. Almenningi var boðið að senda inn tillögur að orðum í fjórum flokkum: kynhneigð, kynvitund, kyntjáning og ókyngreind frændsemisorð. Yfir 300 tillögur bárust í samkeppnina. Niðurstöður voru kynntar opinberlega þann [[16. nóvember]] 2015, á [[Dagur íslenskrar tungu|degi íslenskrar tungu]]. Dómnefnd valdi 13 orð sem þóttu skara fram úr. Þessi orð voru hugsuð sem tillögur til umræðu, enda var lögð áhersla á að notendur sjálfir ættu að samþykkja orðin.<ref name=":7">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/buridh-mitt-er-vifguma-hyryrdhi-2015/|title=Burið mitt er vífguma - hýryrði 2015|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2015-11-17|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Til dæmis voru orðin, í flokknum kyntjáning, sem voru valin fyrir enska hugtakið „androgynous“: ''Dulkynja'' og ''Vífguma''. Fyrir ókyngreind frændsemisorð voru: ''Kærast'' (fyrir kærasti/kærasta) og ''Bur'' (fyrir sonur/dóttir) kynnt. Í flokki kynhneigðar voru tillögur á borð við ''Eikynhneigður'' og ''Ókynhneigður'' ræddar fyrir „asexual“. Í flokki kynvitundar voru myndaðar tillögur með viðskeytinu „-gerva“, sem vísar í [[kyngervi]] og [[Kyn (málfræði)|kynbeygist]] ekki, til dæmis ''Tvígerva'' (e. bigender) og ''Flæðigerva'' (e. genderfluid).<ref name=":7" /> Keppnin hefur síðan þá verið haldin árlega. == Hagsmunafélög == Mörg önnur hinsegin félagasamtök eiga aðild að Samtökunum '78 og má þess vegna kalla félagið regnhlífarsamtök fyrir önnur félagasamtök sem tengjast hinsegin baráttu, menningu og starfi. Hagsmunafélögin eru 12 talsins og eru þau öll sjálfstætt starfandi.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/um-samtokin-78/hagsmunafelog/|title=Hagsmunafélög|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> *[[Ásar á Íslandi]] – Félag eikynhneigðra á Íslandi *[[BDSM á Íslandi]] – Stuðnings­- og fræðslufélag fólks með BDSM­-hneigðir *[[Félag hinsegin foreldra]] *[[Intersex Ísland]] – Samtök fyrir einstaklinga með [[Ódæmigerð kyneinkenni|ódæmigerð kyneinkenni (e. intersex)]], fjölskyldur þeirra og aðra aðstandendur *[[Íþróttafélagið Styrmir]] – Íslenskt íþróttafélag fyrir hinsegin fólk *[[HIN – Hinsegin Norðurland]] – Samtök sem beita sér fyrir réttindum og sýnileika hinsegin fólks á landsbyggðinni *[[Hinsegin Austurland]] *[[Hinsegin dagar]] – Reykjavík Pride * [[Hinsegin kórinn]] – Kór hinsegin fólks í Reykjavík og nágrenni *[[Q – Félag hinsegin stúdenta]] – Félag sem beitir sér í réttindabaráttu hinsegin fólks innan sem og utan háskólasamfélagsins *[[Trans Ísland]] – Stuðnings- og baráttusamtök fyrir trans fólk á Íslandi *[[Trans vinir]] – Hagsmunasamtök foreldra og aðstandenda trans barna og ungmenna á Íslandi == Þjónusta og innra starf == === Fræðsla === Samtökin '78 bjóða upp á fræðslu um hinseginleika. Fræðarar Samtakanna ’78 er hópur af þjálfuðu starfsfólki og verktökum. Fræðslan stuðlar að upplýstri umræðu og þekkingu á málefnum hinsegin fólks. Samtökin '78 bjóða upp á fjölbreytta fræðslu fyrir öll skólastig, kennara, heilbrigðisstarfsfólk og fyrirtæki. Gert er ráð fyrir að um 15.500 manns hafi hlotið fræðslu frá Samtökunum '78 árið 2023.<ref>{{Vefheimild|url=https://k3r6k4a9.rocketcdn.me/wp-content/uploads/2024/03/S78-arsskyrsla-2023-2.pdf|titill=Ársskýrsla Samtakanna '78 2023-2024|ár=2024}}</ref> === Ráðgjöf === Samtökin '78 bjóða upp á ókeypis ráðgjöf fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þess. Ráðgjafar félagsins eru allir fagmenntaðir og bjóða þeir m.a. upp á félagsráðgjöf, sálfræðiráðgjöf og lögfræðiráðgjöf.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/thjonusta/radgjof/um-radgjofina/|title=Um ráðgjöfina|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> Árið 2023 voru 1662 ráðgjafatímar hjá Samtökunum '78. === Stuðningshópar === Samtökin '78 bjóða upp á ýmsa stuðningshópa fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þar sem fólk getur komið og deilt reynslu og ráðum meðal jafningja. Stuðningshópum er stýrt af fagmenntuðum ráðgjöfum Samtakanna '78.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/studningshopar/|title=Stuðningshópar|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2023-02-20}}</ref> == Formenn Samtakanna '78 == Formenn samtakanna frá upphafi eru: * [[Guðni Baldursson]] (1978-86) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1986-1989) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1989-1990) * [[Guðrún Gísladóttir (form. Samtakanna 78)|Guðrún Gísladóttir]] (1990-1991) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1991-1993) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1993-1994) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1994-1997) * [[Percy Stefánsson]] (1997) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1997-1999) * [[Matthías Matthíasson]] (1999-2000) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (2000-2005) * [[Hrafnhildur Gunnarsdóttir]] (2005-2007) * [[Frosti Jónsson]] (2007-2010) * [[Svanfríður Lárusdóttir]] (2010-2011) * [[Guðmundur Helgason]] (2011-2013) * [[Anna Pála Sverrisdóttir]] (2013-2014) * [[Hilmar Hildarson Magnúsarson]] (2014-2016) * [[María Helga Guðmundsdóttir]] (2016-2019) * [[Þorbjörg Þorvaldsdóttir]] (2019-2022) * [[Álfur Birkir Bjarnason]] (2022-2024) * [[Bjarndís Helga Tómasdóttir]] (2024-) == Tenglar == * [http://www.samtokin78.is/ Vefur Samtakanna 78] *[http://www.hinsegindagar.is/ Vefur Hinsegin daga] * [https://otila.is/ Fræðsluvefurinn Hinsegin frá Ö til A] == Tilvísanir == {{reflist}} {{s|1978}} [[Flokkur:Íslensk hinseginfélög]] [[Flokkur:Hinsegin saga]] [[Flokkur:Stofnað 1978]] 8u7db5la5rys0yeamztiarqezxssc0r 1920213 1920212 2025-06-14T13:31:31Z Óskadddddd 83612 1920213 wikitext text/x-wiki {{Samtök |nafn= Samtökin '78 |stofnað= {{start date and age|1978|5|9}} |forseti= Bjarndís Helga Tómasdóttir |varaforseti= Hrönn Svansdóttir |framkvæmdastjóri= Daníel E. Arnarsson |heimilisfang= Suðurgata 3, 101 Reykjavík |netfang= skrifstofa@samtokin78.is |vefsida= [https://samtokin78.is/ www.samtokin78.is] |merki=Samtokin-78 isl Portorate RGB.png}} '''Samtökin '78''' eru hagsmunasamtök [[hinsegin]] fólks á [[Ísland|Íslandi]]. Þau voru upphaflega sett á laggirnar árið [[1978]] sem umræðuvettvangur fyrir [[Samkynhneigð|samkynhneigða]] og jafnframt sem vettvangur til að vinna að réttindum þeirra, en ná nú yfir réttindi alls hinsegin fólks.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://otila.is/samfelagid/samtok-hinsegin-folks-a-islandi/samtokin-78/|title=Samtökin '78|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þau beita sér fyrir því að efla opinbera umræðu um hinsegin fólk og berjast gegn [[Fordómar|fordómum]] og [[mismunun]] af hvaða toga sem er. Þetta gera þau meðal annars með því að standa fyrir fræðslu og vitundarvakningu í þjóðfélaginu, halda ráðstefnur og viðburði, og gefa út fræðsluefni.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/|title=Forsíða|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þá beita Samtökin '78 sér einnig fyrir lagalegum réttindum hinsegin fólks og fylgjast grannt með framgangi laga og reglugerða sem varða málefni þeirra. Þau hafa verið drifkrafturinn að baki mörgum mikilvægum lagabreytingum á Íslandi sem hafa bætt réttindi hinsegin fólks til muna. Þar má nefna lögleiðingu [[Samkynhneigð hjónabönd|samkynhneigðra hjónabanda]] og réttindi [[Trans fólk|trans fólks]].<ref>{{Vefheimild|url=https://www.althingi.is/altext/erindi/135/135-2745.pdf|titill=Umsögn um frumvarp um breytingu á lögum um staðfesta samvist, nr. 87/1996, með síðari breytingum.|útgefandi=Alþingi|mánuður=13.maí|ár=2008}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/lagaleg-rettindi/|title=Lagaleg réttindi|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Auk þess veita Samtökin '78 einstaklingum og fjölskyldum innan hinsegin samfélagsins stuðning og ráðgjöf. Þau veita ókeypis ráðgjöf og bjóða upp á vettvang fyrir fólk að hittast og miðla reynslu sinni. Þau gegna því lykilhlutverki í að skapa samheldni og styðja við velferð hinsegin fólks á Íslandi.<ref name=":1" /> == Saga == === 1970-1979 === Samtökin '78 voru stofnuð þann [[9. maí]] 1978 í [[Reykjavík]]. [[Hörður Torfason]] var meginaflið á bak við stofnun félagsins en hann boðaði sjálfur stofnfundinn í maí 1978. Nafn félagsins var myndað að fyrirmynd danskra samtaka samkynhneigðra, ''Forbundet af 1948''.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1970-1979/|title=1970 – 1979 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Að honum meðtöldum sátu alls 12 karlmenn stofnfund félagsins þ. á m. Heimir Guðmundsson, Þórhallur Tryggvason og [[Guðni Baldursson]].<ref>{{Greinarheimild||höfundur=Þóra Kristín Ásgeirsdóttir|grein=Þrjátíu Ára Stríðið|titill=30 ára afmælisrit Samtakanna '78|útgefandi=Samtökin '78|ár=2008|blaðsíðutal=26-27|ISBN=}}</ref> Guðni Baldursson var kjörinn fyrsti formaður Samtakanna '78 á fundinum og gegndi hann því embætti á árunum 1978–1986.<ref>https://gayiceland.is/2017/gudni-baldursson-memoriam/</ref> Samtökin leigðu pósthólf sem þau nýttu sér til að senda pólitísk fréttabréf til félagsmanna sinna, sem voru u.þ.b. 20 karlmenn á sínum tíma.<ref name=":2" /> Samtökin fóru mjög leynt með starfsemi sína í upphafi. Þau merktu til dæmis öll fundargögn stjórnarmanna með sérstöku félaganúmeri svo auðvelt væri að rekja hvernig sem gögnum kynni að leka í fjölmiðla.<ref name=":2" /> Ragnhildur Sverrisdóttir markaði tímamót í sögu samtakanna. Hún gekk í þau árið 1979, ári eftir stofnum þeirra, og varð fyrsta konan sem settist í stjórn samtakanna.<ref>{{Cite web|url=https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|title=Eldra fólk vill ekki þurfa að hrökklast aftur inn í skápinn|website=Fréttablaðið|archive-url=https://vefsafn.is/is/20211026212148/https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|archive-date=26.10.2021|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Umfjöllun um samkynhneigð í fjölmiðlum og baráttan fyrir sjálfsmynd ==== Á fyrstu árum Samtakanna '78 kom upp alvarlegt ágreiningsmál er félagið hugðist auglýsa félagsfund í [[Ríkisútvarpið|Ríkisútvarpinu]], á einu rásinni sem þá var til. Auglýsingin átti að hljóða svo: „Lesbíur, hommar! Munið félagsfundinn í kvöld!“ Útvarpsstjórnendur neituðu hins vegar að birta auglýsinguna á þeim forsendum að orðin „hommar“ og „lesbíur“ stríddu „gegn almennum smekk og velsæmi.“<ref name=":5">{{Timarit|7299653|Hreinleiki og vald|blað=Samtökin '78 - Samtakafréttir|höfundur=Þorvaldur Kristinsson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=01.12.1999}}</ref> Þessi afstaða útvarpsins var kveikjan að mikilvægri deilu um sjálfsmynd og orðfæri. Samkynhneigðir einstaklingar höfðu sjálfir valið sér þessi heiti, „hommi“ og „lesbía“, sem gegndu lykilhlutverki í nýrri sjálfsvitund þeirra og réttindabaráttu. Þau voru þeim tömust og komu innan frá, öfugt við eldri og oft niðrandi hugtök.<ref name=":5" /> Samtökin '78 túlkuðu afstöðu Ríkisútvarpsins sem neitun valdhafa á að viðurkenna homma og lesbíur sem fullgildan þjóðfélagshóp. Þessi afstaða var talin stinga í stúf við þær hugmyndir sem voru ríkjandi um íslenskan „hreinleika“ og ógnaði glansmyndinni af þjóðinni og menningu hennar. Í raun voru orðin „hommar“ og „lesbíur“ skilgreind sem „óhreinindi“ í huga þeirra sem sátu í valdastólum og ögruðu hefðbundnum hugmyndum.<ref name=":5" /> Það var ekki fyrr en með útbreiðslu [[Alnæmi|eyðni]] (AIDS) að ísinn var brotinn. Sjúkdómurinn neyddi þjóðfélagið til að horfast í augu við og ræða opinberlega um tilvist samkynhneigðra, sem leiddi til þess að umræðan um stöðu homma og lesbía komst loks í sviðsljósið, utan við þær „hreinu“ skorður sem áður höfðu verið settar.<ref name=":5" /> Þessi deila um orðfæri stóð þó yfir lengi. Það var ekki fyrr en á árunum 1991-1992 sem breyting varð á. Þegar nýr starfsmaður hóf störf hjá Ríkisútvarpinu á auglýsingadeild, á sama tíma og málfarsráðunautur, sem áður hafði bannað notkun orðanna, var fjarverandi vegna veikinda, gafst tækifæri til að koma á breytingum. Yfirmaður auglýsingadeildarinnar, Baldur Jónasson, féllst á að leyfa auglýsingu með orðunum „lesbíur“ og „hommar“. Fyrsta slíka auglýsingin var lesin af Gerði G. Bjarklind og hljóðaði: „Lesbíur, hommar, munið fjölskyldukaffið á sunnudaginn.“<ref>{{Cite web|url=https://svonafolk.is/hommi-og-lesbia-a-ruv-i-fyrsta-sinn/|title=HOMMI OG LESBÍA Á RÚV Í FYRSTA SINN – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> === 1980-1989 === Þann [[13. júlí]] [[1980]] héldu Samtökin '78 sitt fyrsta opinbera ball á skemmtistaðnum Manhattan í [[Kópavogur|Kópavogi]]. Viðburðurinn vakti mikla athygli og var talinn einstaklega vel heppnaður, þrátt fyrir að lögreglan hafi þurft að slíta honum klukkan eitt um nótt þar sem gleymst hafði að sækja um framlengingarleyfi fyrir skemmtunina. Ballið var þá einstætt á Íslandi og laðaði að sér fólk á öllum aldri. Guðni Baldursson lýsir í afmælisriti Samtakanna '78 hvernig einn félagi, fæddur árið 1909, klæddist gömlum samkvæmisfötum frá millistríðsárunum og flutti eigin revíusöngva, sem bætti við stemningu kvöldsins.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1980-1989/|title=1980 – 1989 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Í kjölfar skemmtunarinnar kom upp ágreiningur innan samtakanna. Einhverjir höfðu gert samkomulag við tímaritið Samúel um birtingu mynda frá ballinu, og birtust þær myndir snemma árs [[1982]]. Þetta reyndist vera viðkvæmt mál þar sem margir félagsmenn voru ekki tilbúnir til að birta opinberlega myndir af sér á samkomu samkynhneigðra. Deilurnar vegna myndbirtingarinnar bárust í fjölmiðla og leiddu að lokum til þess að tveimur félagsmönnum var vísað úr Samtökunum '78.<ref name=":3" /> „Úr felum“ var fyrsta prentútgáfan um málefni samkynhneigðra sem dreift var opinberlega á Íslandi, af Samtökunum '78 árið 1981.<ref name=":3" /><ref>{{Timarit|2467641|Úr felum — nýtt blað Samtakanna 78|blað=Dagblaðið Vísir|blaðsíða=5|útgáfudagsetning=09.10.1982}}</ref> {{Tilvitnun|Við lesbíur og hommar á Íslandi viljum miðla þekkingu á málefnum okkar til alls samfélagsins, svo að það öðlist skilning á þeim – og á því, að við erum eðlilegur hluti af samfélaginu.|Samtökin '78 í fyrsta tölublaði útgáfunnar}} Árið 1982 skipulögðu Samtökin '78 sín fyrstu mótmæli. Megintilgangurinn var að vekja athygli á og mótmæla því misrétti sem hommar og lesbíur máttu sæta á Íslandi. Slík opinber framkoma krafðist þá mikils hugrekkis, enda fólst í henni að opinbera samkynhneigð sína á almennum vettvangi á tímum þegar það var enn mjög viðkvæmt.<ref name=":3" /> === 1990-1999 === Margrét Pála Ólafsdóttir markaði nýtt tímabil þegar hún tók við formennsku Samtakanna '78 árið [[1993]]. Hún efldi sýnileika samtakanna verulega, færði baráttuna meira út á við, tók virkan þátt í umræðum í fjölmiðlum, rökræddi opinberlega við fulltrúa [[Kristni|kristilegra]] hópa og skipulagði borgarafund á [[Hótel Borg]].<ref name=":4">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1990-1999/|title=1990 – 1999 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 1999 héldu Samtökin '78 Hinsegin helgi í lok júní sem markaði mikil tímamót. Augljóst var að hugarfarsbreyting hafði átt sér stað í samfélaginu, en um 1.500 manns mættu á útitónleika á [[Ingólfstorg|Ingólfstorgi]], og voru flestir þeirra [[Gagnkynhneigð|gagnkynhneigðir]]. Auk tónleika var boðið upp á málþing, dansleiki og ýmsar aðrar skemmtanir til að minnast [[Stonewall-uppþotin|Stonewall-uppþotanna]]. Í kjölfarið voru menn farnir að ræða möguleikann á að ganga niður [[Laugavegur|Laugaveginn]].<ref name=":4" /> === 21. öld === Samtökin '78 einbeittu sér lengi vel eingöngu að málefnum samkynhneigðra en undir lok 20. aldar urðu mikil straumhvörf. Árið 1993 sagði hópur félagsmanna sig úr samtökunum eftir að aðalfundur hafnaði tillögu um að veita tvíkynhneigðum aðild. Þessi hópur stofnaði þá „Félagið – réttindafélag tvíkynhneigðra og samkynhneigðra“, en félagið lognaðist út af árið [[2007]] þegar Samtökin '78 ákváðu loks að opna fyrir aðild tvíkynhneigðs fólks. Árið [[2010]] samþykkti aðalfundur Samtakanna '78 að veita trans fólki aðild að félaginu og í framhaldi var undirskrift Samtakanna ’78 breytt úr „félag lesbía og homma á Íslandi“ í „félag hinsegin fólks á Íslandi“, til að styrkja samstöðu félagsmanna og gera fólki kleift að finna sér stað á eigin forsendum.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://otila.is/grunnurinn/hinsegin/|title=Hinsegin|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 2016 olli aðildarumsókn [[BDSM á Íslandi|BDSM-samtakanna]] miklum deilum innan Samtakanna '78. Í mars það ár var haldinn aðalfundur þar sem aðildin var samþykkt, en sá fundur var síðar dæmdur ógildur og endurtekinn.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492552d/stora-bdsm-malid-getum-vid-ekki-vid-unnt-folki-thess-sama-og-vid-bordumst-sjalf-fyrir-til-handa-okkur-|title=Stóra BDSM-málið: „Getum við ekki við unnt fólki þess sama og við börðumst sjálf fyrir til handa okkur?“ - Vísir|last=Daðason|first=Kolbeinn Tumi|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Í september sama ár var haldinn nýr aðalfundur þar sem aðildin var aftur samþykkt með 179 atkvæðum gegn 127, en þrír skiluðu auðu.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492453d/bdsm-faer-adild-ad-samtokunum-78|title=BDSM fær aðild að Samtökunum '78 - Vísir|last=þorkelsdóttir|first=nína hjördís|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Þrátt fyrir þessa niðurstöðu varð hún þess valdandi að mikið af eldri kynslóð samkynhneigðra sagði skilið við Samtökin '78, þar á meðal stofnandinn Hörður Torfason og nokkrir fyrrverandi formenn, eins og [[Þorvaldur Kristinsson]].<ref>{{Cite web|url=https://www.ruv.is/frettir/menning-og-daegurmal/samtokin-78-skuldi-tveimur-kynslodum-afsokun/|title=Samtökin '78 skuldi tveimur kynslóðum afsökun - RÚV.is|date=2019-10-29|website=RÚV|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Regnbogamessa í Fríkirkjunni ==== Þann [[27. júní]] 2010 stóðu Samtökin '78 fyrir Regnbogamessu í [[Fríkirkjan í Reykjavík|Fríkirkjunni í Reykjavík]] til að fagna gildistöku nýrra einhjúskaparlaga sem heimiluðu [[hjónaband]] óháð [[kynhneigð]].<ref name=":6">{{Timarit|6374766|Jóhanna gekk að eiga Jónínu|blað=Dagblaðið Vísir|höfundur=Róbert Hlynur Baldursson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=28.06.2010}}</ref> [[Jóhanna Sigurðardóttir]], þáverandi [[Forsætisráðherra Íslands|forsætisráðherra]], og [[Jónína Leósdóttir]], sem höfðu áður verið í [[Samvist|staðfestri samvist]], gengu í hjónaband sama dag og lögin tóku gildi og nýttu sér þar með hin nýfengnu réttindi. Jóhanna sendi kveðju á messuna þar sem hún óskaði þjóðinni til hamingju með þessi tímamót í mannréttindabaráttu samkynhneigðra. [[Ragna Árnadóttir]], þáverandi [[Dómsmálaráðherra Íslands|dómsmálaráðherra]], flutti einnig ávarp og sagði lagabreytingarnar fela í sér brýna réttarbót í málefnum samkynhneigðra.<ref name=":6" /> Við athöfnina voru mannréttindaverðlaun Samtakanna '78 veitt til nærri 100 [[Prestur|presta]] og [[Guðfræði|guðfræðinga]] [[Íslenska þjóðkirkjan|Þjóðkirkjunnar]] og fríkirkna fyrir stuðning þeirra. Einnig hlutu þau [[Ingibjörg Sólrún Gísladóttir]] og Þorvaldur Kristinsson verðlaunin fyrir framlag sitt til réttindabaráttu hinsegin fólks.<ref>{{Vefheimild|url=https://gamli.samtokin78.is/wp-content/uploads/2018/11/arsskyrsla_2010-2011_web.pdf|titill=Afmælishátíð 27. Júní - Starfsskýrsla 2010 - 2011|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=11. mars|ár=2011}}</ref> ==== „Samviskufrelsi“ presta þjóðkirkjunnar ==== Árið 2015 olli svokallað „samviskufrelsi“ presta innan Þjóðkirkjunnar miklum deilum.<ref name=":8">{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2015896362d/samtokin-78-vilja-fara-i-mal-vegna-kirkjunnar|title=Samtökin 78 vilja fara í mál vegna kirkjunnar - Vísir|last=Sigurbjörnsson|first=Kristjana Björg Guðbrandsdóttir,Stefán Rafn|date=2015-09-24|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> [[Andrés Ingi Jónsson]] spurði ráðuneytið um rétt presta til að neita samkynhneigðum um vígslu.<ref name=":8" /><ref name=":9">{{Vefheimild|url=https://samtokin78.is/wp-content/uploads/2020/05/arsskyrsla_2015-2016_web.pdf|titill=„Samviskufrelsi“ presta þjóðkirkjunnar - Starfsskýrsla 2015-2016|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=5. mars|ár=2016}}</ref> Biskupsstofa svaraði að prestar þyrftu ekki að gifta pör gegn vilja sínum, þó engar reglur bönnuðu mismunun. Samtökin '78 og lögfræðingar þeirra kölluðu þetta mismunun og vísuðu í dóm [[Mannréttindadómstóll Evrópu|Mannréttindadómstóls Evrópu]]. Þau hótuðu málsókn.<ref name=":9" /><ref name=":8" /> Í kjölfarið, árið 2016, afneituðu ráðherra og biskup „samviskufrelsinu“ og árið 2020 bað biskup, [[Agnes M. Sigurðardóttir]], formlega afsökunar á fordómum kirkjunnar gagnvart hinsegin fólki.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20201999229d/afsokunarbeidni-thjodkirkjunnar-hefur-mikla-thydingu|title=Afsökunarbeiðni Þjóðkirkjunnar hefur mikla þýðingu - Vísir|last=Sigurðardóttir|first=Elísabet Inga|date=2020-08-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref><ref name=":9" /> ==== Hýryrði ==== Í ágúst 2015 efndu Samtökin '78 til nýyrðasamkeppni sem bar heitið Hýryrði 2015.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20151565957d/samtokin-78-efna-til-nyyrdasamkeppni-i-hinsegin-ordafordanum|title=Samtökin '78 efna til nýyrðasamkeppni í hinsegin orðaforðanum - Vísir|last=Pálsson|first=Stefán Árni|date=2015-05-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Markmiðið var að íslenska hinsegin orðaforða. Almenningi var boðið að senda inn tillögur að orðum í fjórum flokkum: kynhneigð, kynvitund, kyntjáning og ókyngreind frændsemisorð. Yfir 300 tillögur bárust í samkeppnina. Niðurstöður voru kynntar opinberlega þann [[16. nóvember]] 2015, á [[Dagur íslenskrar tungu|degi íslenskrar tungu]]. Dómnefnd valdi 13 orð sem þóttu skara fram úr. Þessi orð voru hugsuð sem tillögur til umræðu, enda var lögð áhersla á að notendur sjálfir ættu að samþykkja orðin.<ref name=":7">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/buridh-mitt-er-vifguma-hyryrdhi-2015/|title=Burið mitt er vífguma - hýryrði 2015|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2015-11-17|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Til dæmis voru orðin, í flokknum kyntjáning, sem voru valin fyrir enska hugtakið „androgynous“: ''Dulkynja'' og ''Vífguma''. Fyrir ókyngreind frændsemisorð voru: ''Kærast'' (fyrir kærasti/kærasta) og ''Bur'' (fyrir sonur/dóttir) kynnt. Í flokki kynhneigðar voru tillögur á borð við ''Eikynhneigður'' og ''Ókynhneigður'' ræddar fyrir „asexual“. Í flokki kynvitundar voru myndaðar tillögur með viðskeytinu „-gerva“, sem vísar í [[kyngervi]] og [[Kyn (málfræði)|kynbeygist]] ekki, til dæmis ''Tvígerva'' (e. bigender) og ''Flæðigerva'' (e. genderfluid).<ref name=":7" /> Keppnin hefur síðan þá verið haldin árlega. == Hagsmunafélög == Mörg önnur hinsegin félagasamtök eiga aðild að Samtökunum '78 og má þess vegna kalla félagið regnhlífarsamtök fyrir önnur félagasamtök sem tengjast hinsegin baráttu, menningu og starfi. Hagsmunafélögin eru 12 talsins og eru þau öll sjálfstætt starfandi.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/um-samtokin-78/hagsmunafelog/|title=Hagsmunafélög|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> *[[Ásar á Íslandi]] – Félag eikynhneigðra á Íslandi *[[BDSM á Íslandi]] – Stuðnings­- og fræðslufélag fólks með BDSM­-hneigðir *[[Félag hinsegin foreldra]] *[[Intersex Ísland]] – Samtök fyrir einstaklinga með [[Ódæmigerð kyneinkenni|ódæmigerð kyneinkenni (e. intersex)]], fjölskyldur þeirra og aðra aðstandendur *[[Íþróttafélagið Styrmir]] – Íslenskt íþróttafélag fyrir hinsegin fólk *[[HIN – Hinsegin Norðurland]] – Samtök sem beita sér fyrir réttindum og sýnileika hinsegin fólks á landsbyggðinni *[[Hinsegin Austurland]] *[[Hinsegin dagar]] – Reykjavík Pride * [[Hinsegin kórinn]] – Kór hinsegin fólks í Reykjavík og nágrenni *[[Q – Félag hinsegin stúdenta]] – Félag sem beitir sér í réttindabaráttu hinsegin fólks innan sem og utan háskólasamfélagsins *[[Trans Ísland]] – Stuðnings- og baráttusamtök fyrir trans fólk á Íslandi *[[Trans vinir]] – Hagsmunasamtök foreldra og aðstandenda trans barna og ungmenna á Íslandi == Þjónusta og innra starf == === Fræðsla === Samtökin '78 bjóða upp á fræðslu um hinseginleika. Fræðarar Samtakanna ’78 er hópur af þjálfuðu starfsfólki og verktökum. Fræðslan stuðlar að upplýstri umræðu og þekkingu á málefnum hinsegin fólks. Samtökin '78 bjóða upp á fjölbreytta fræðslu fyrir öll skólastig, kennara, heilbrigðisstarfsfólk og fyrirtæki. Gert er ráð fyrir að um 15.500 manns hafi hlotið fræðslu frá Samtökunum '78 árið 2023.<ref>{{Vefheimild|url=https://k3r6k4a9.rocketcdn.me/wp-content/uploads/2024/03/S78-arsskyrsla-2023-2.pdf|titill=Ársskýrsla Samtakanna '78 2023-2024|ár=2024}}</ref> === Ráðgjöf === Samtökin '78 bjóða upp á ókeypis ráðgjöf fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þess. Ráðgjafar félagsins eru allir fagmenntaðir og bjóða þeir m.a. upp á félagsráðgjöf, sálfræðiráðgjöf og lögfræðiráðgjöf.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/thjonusta/radgjof/um-radgjofina/|title=Um ráðgjöfina|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> Árið 2023 voru 1662 ráðgjafatímar hjá Samtökunum '78. === Stuðningshópar === Samtökin '78 bjóða upp á ýmsa stuðningshópa fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þar sem fólk getur komið og deilt reynslu og ráðum meðal jafningja. Stuðningshópum er stýrt af fagmenntuðum ráðgjöfum Samtakanna '78.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/studningshopar/|title=Stuðningshópar|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2023-02-20}}</ref> == Formenn Samtakanna '78 == Formenn samtakanna frá upphafi eru: * [[Guðni Baldursson]] (1978-86) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1986-1989) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1989-1990) * [[Guðrún Gísladóttir (form. Samtakanna 78)|Guðrún Gísladóttir]] (1990-1991) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1991-1993) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1993-1994) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1994-1997) * [[Percy Stefánsson]] (1997) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1997-1999) * [[Matthías Matthíasson]] (1999-2000) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (2000-2005) * [[Hrafnhildur Gunnarsdóttir]] (2005-2007) * [[Frosti Jónsson]] (2007-2010) * [[Svanfríður Lárusdóttir]] (2010-2011) * [[Guðmundur Helgason]] (2011-2013) * [[Anna Pála Sverrisdóttir]] (2013-2014) * [[Hilmar Hildarson Magnúsarson]] (2014-2016) * [[María Helga Guðmundsdóttir]] (2016-2019) * [[Þorbjörg Þorvaldsdóttir]] (2019-2022) * [[Álfur Birkir Bjarnason]] (2022-2024) * [[Bjarndís Helga Tómasdóttir]] (2024-) == Tenglar == * [http://www.samtokin78.is/ Vefur Samtakanna 78] *[http://www.hinsegindagar.is/ Vefur Hinsegin daga] * [https://otila.is/ Fræðsluvefurinn Hinsegin frá Ö til A] == Tilvísanir == {{reflist}} {{s|1978}} [[Flokkur:Íslensk hinseginfélög]] [[Flokkur:Hinsegin saga]] [[Flokkur:Stofnað 1978]] t4g4sq51k67v0o08wot3jq68f6sdmb5 1920238 1920213 2025-06-14T15:59:15Z Óskadddddd 83612 1920238 wikitext text/x-wiki {{Samtök |nafn= Samtökin '78 |stofnað= {{start date and age|1978|5|9}} |forseti= Bjarndís Helga Tómasdóttir |varaforseti= Hrönn Svansdóttir |framkvæmdastjóri= Daníel E. Arnarsson |heimilisfang= Suðurgata 3, 101 Reykjavík |netfang= skrifstofa@samtokin78.is |vefsida= [https://samtokin78.is/ www.samtokin78.is] |merki=Samtokin-78 isl Portorate RGB.png}} '''Samtökin '78''' eru hagsmunasamtök [[hinsegin]] fólks á [[Ísland|Íslandi]]. Þau voru upphaflega sett á laggirnar árið [[1978]] sem umræðuvettvangur fyrir [[Samkynhneigð|samkynhneigða]] og jafnframt sem vettvangur til að vinna að réttindum þeirra, en ná nú yfir réttindi alls hinsegin fólks.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://otila.is/samfelagid/samtok-hinsegin-folks-a-islandi/samtokin-78/|title=Samtökin '78|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þau beita sér fyrir því að efla opinbera umræðu um hinsegin fólk og berjast gegn [[Fordómar|fordómum]] og [[mismunun]] af hvaða toga sem er. Þetta gera þau meðal annars með því að standa fyrir fræðslu og vitundarvakningu í þjóðfélaginu, halda ráðstefnur og viðburði, og gefa út fræðsluefni.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/|title=Forsíða|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þá beita Samtökin '78 sér einnig fyrir lagalegum réttindum hinsegin fólks og fylgjast grannt með framgangi laga og reglugerða sem varða málefni þeirra. Þau hafa verið drifkrafturinn að baki mörgum mikilvægum lagabreytingum á Íslandi sem hafa bætt réttindi hinsegin fólks til muna. Þar má nefna lögleiðingu [[Samkynhneigð hjónabönd|samkynhneigðra hjónabanda]] og réttindi [[Trans fólk|trans fólks]].<ref>{{Vefheimild|url=https://www.althingi.is/altext/erindi/135/135-2745.pdf|titill=Umsögn um frumvarp um breytingu á lögum um staðfesta samvist, nr. 87/1996, með síðari breytingum.|útgefandi=Alþingi|mánuður=13.maí|ár=2008}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/lagaleg-rettindi/|title=Lagaleg réttindi|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Auk þess veita Samtökin '78 einstaklingum og fjölskyldum innan hinsegin samfélagsins stuðning og ráðgjöf. Þau veita ókeypis ráðgjöf og bjóða upp á vettvang fyrir fólk að hittast og miðla reynslu sinni. Þau gegna því lykilhlutverki í að skapa samheldni og styðja við velferð hinsegin fólks á Íslandi.<ref name=":1" /> == Saga == === 1970-1979 === Samtökin '78 voru stofnuð þann [[9. maí]] 1978 í [[Reykjavík]]. [[Hörður Torfason]] var meginaflið á bak við stofnun félagsins en hann boðaði sjálfur stofnfundinn í maí 1978. Nafn félagsins var myndað að fyrirmynd danskra samtaka samkynhneigðra, ''Forbundet af 1948''.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1970-1979/|title=1970 – 1979 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Að honum meðtöldum sátu alls 12 karlmenn stofnfund félagsins þ. á m. Heimir Guðmundsson, Þórhallur Tryggvason og [[Guðni Baldursson]].<ref>{{Greinarheimild||höfundur=Þóra Kristín Ásgeirsdóttir|grein=Þrjátíu Ára Stríðið|titill=30 ára afmælisrit Samtakanna '78|útgefandi=Samtökin '78|ár=2008|blaðsíðutal=26-27|ISBN=}}</ref> Guðni Baldursson var kjörinn fyrsti formaður Samtakanna '78 á fundinum og gegndi hann því embætti á árunum 1978–1986.<ref>https://gayiceland.is/2017/gudni-baldursson-memoriam/</ref> Samtökin leigðu pósthólf sem þau nýttu sér til að senda pólitísk fréttabréf til félagsmanna sinna, sem voru u.þ.b. 20 karlmenn á sínum tíma.<ref name=":2" /> Samtökin fóru mjög leynt með starfsemi sína í upphafi. Þau merktu til dæmis öll fundargögn stjórnarmanna með sérstöku félaganúmeri svo auðvelt væri að rekja hvernig sem gögnum kynni að leka í fjölmiðla.<ref name=":2" /> Ragnhildur Sverrisdóttir markaði tímamót í sögu samtakanna. Hún gekk í þau árið 1979, ári eftir stofnum þeirra, og varð fyrsta konan sem settist í stjórn samtakanna.<ref>{{Cite web|url=https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|title=Eldra fólk vill ekki þurfa að hrökklast aftur inn í skápinn|website=Fréttablaðið|archive-url=https://vefsafn.is/is/20211026212148/https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|archive-date=26.10.2021|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Umfjöllun um samkynhneigð í fjölmiðlum og baráttan fyrir sjálfsmynd ==== Á fyrstu árum Samtakanna '78 kom upp alvarlegt ágreiningsmál er félagið hugðist auglýsa félagsfund í [[Ríkisútvarpið|Ríkisútvarpinu]], á einu rásinni sem þá var til. Auglýsingin átti að hljóða svo: „Lesbíur, hommar! Munið félagsfundinn í kvöld!“ Útvarpsstjórnendur neituðu hins vegar að birta auglýsinguna á þeim forsendum að orðin „hommar“ og „lesbíur“ stríddu „gegn almennum smekk og velsæmi.“<ref name=":5">{{Timarit|7299653|Hreinleiki og vald|blað=Samtökin '78 - Samtakafréttir|höfundur=Þorvaldur Kristinsson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=01.12.1999}}</ref> Þessi afstaða útvarpsins var kveikjan að mikilvægri deilu um sjálfsmynd og orðfæri. Samkynhneigðir einstaklingar höfðu sjálfir valið sér þessi heiti, „hommi“ og „lesbía“, sem gegndu lykilhlutverki í nýrri sjálfsvitund þeirra og réttindabaráttu. Þau voru þeim tömust og komu innan frá, öfugt við eldri og oft niðrandi hugtök.<ref name=":5" /> Samtökin '78 túlkuðu afstöðu Ríkisútvarpsins sem neitun valdhafa á að viðurkenna homma og lesbíur sem fullgildan þjóðfélagshóp. Þessi afstaða var talin stinga í stúf við þær hugmyndir sem voru ríkjandi um íslenskan „hreinleika“ og ógnaði glansmyndinni af þjóðinni og menningu hennar. Í raun voru orðin „hommar“ og „lesbíur“ skilgreind sem „óhreinindi“ í huga þeirra sem sátu í valdastólum og ögruðu hefðbundnum hugmyndum.<ref name=":5" /> Það var ekki fyrr en með útbreiðslu [[Alnæmi|eyðni]] (AIDS) að ísinn var brotinn. Sjúkdómurinn neyddi þjóðfélagið til að horfast í augu við og ræða opinberlega um tilvist samkynhneigðra, sem leiddi til þess að umræðan um stöðu homma og lesbía komst loks í sviðsljósið, utan við þær „hreinu“ skorður sem áður höfðu verið settar.<ref name=":5" /> Þessi deila um orðfæri stóð þó yfir lengi. Það var ekki fyrr en á árunum 1991-1992 sem breyting varð á. Þegar nýr starfsmaður hóf störf hjá Ríkisútvarpinu á auglýsingadeild, á sama tíma og málfarsráðunautur, sem áður hafði bannað notkun orðanna, var fjarverandi vegna veikinda, gafst tækifæri til að koma á breytingum. Yfirmaður auglýsingadeildarinnar, Baldur Jónasson, féllst á að leyfa auglýsingu með orðunum „lesbíur“ og „hommar“. Fyrsta slíka auglýsingin var lesin af Gerði G. Bjarklind og hljóðaði: „Lesbíur, hommar, munið fjölskyldukaffið á sunnudaginn.“<ref>{{Cite web|url=https://svonafolk.is/hommi-og-lesbia-a-ruv-i-fyrsta-sinn/|title=HOMMI OG LESBÍA Á RÚV Í FYRSTA SINN – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> === 1980-1989 === Þann [[13. júlí]] [[1980]] héldu Samtökin '78 sitt fyrsta opinbera ball á skemmtistaðnum Manhattan í [[Kópavogur|Kópavogi]]. Viðburðurinn vakti mikla athygli og var talinn einstaklega vel heppnaður, þrátt fyrir að lögreglan hafi þurft að slíta honum klukkan eitt um nótt þar sem gleymst hafði að sækja um framlengingarleyfi fyrir skemmtunina. Ballið var þá einstætt á Íslandi og laðaði að sér fólk á öllum aldri. Guðni Baldursson lýsir í afmælisriti Samtakanna '78 hvernig einn félagi, fæddur árið 1909, klæddist gömlum samkvæmisfötum frá millistríðsárunum og flutti eigin revíusöngva, sem bætti við stemningu kvöldsins.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1980-1989/|title=1980 – 1989 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Í kjölfar skemmtunarinnar kom upp ágreiningur innan samtakanna. Einhverjir höfðu gert samkomulag við tímaritið Samúel um birtingu mynda frá ballinu, og birtust þær myndir snemma árs [[1982]]. Þetta reyndist vera viðkvæmt mál þar sem margir félagsmenn voru ekki tilbúnir til að birta opinberlega myndir af sér á samkomu samkynhneigðra. Deilurnar vegna myndbirtingarinnar bárust í fjölmiðla og leiddu að lokum til þess að tveimur félagsmönnum var vísað úr Samtökunum '78.<ref name=":3" /> „Úr felum“ var fyrsta prentútgáfan um málefni samkynhneigðra sem dreift var opinberlega á Íslandi, af Samtökunum '78 árið 1981.<ref name=":3" /><ref>{{Timarit|2467641|Úr felum — nýtt blað Samtakanna 78|blað=Dagblaðið Vísir|blaðsíða=5|útgáfudagsetning=09.10.1982}}</ref> {{Tilvitnun|Við lesbíur og hommar á Íslandi viljum miðla þekkingu á málefnum okkar til alls samfélagsins, svo að það öðlist skilning á þeim – og á því, að við erum eðlilegur hluti af samfélaginu.|Samtökin '78 í fyrsta tölublaði útgáfunnar}} Árið 1982 skipulögðu Samtökin '78 sín fyrstu mótmæli. Megintilgangurinn var að vekja athygli á og mótmæla því misrétti sem hommar og lesbíur máttu sæta á Íslandi. Slík opinber framkoma krafðist þá mikils hugrekkis, enda fólst í henni að opinbera samkynhneigð sína á almennum vettvangi á tímum þegar það var enn mjög viðkvæmt.<ref name=":3" /> === 1990-1999 === Margrét Pála Ólafsdóttir markaði nýtt tímabil þegar hún tók við formennsku Samtakanna '78 árið [[1993]]. Hún efldi sýnileika samtakanna verulega, færði baráttuna meira út á við, tók virkan þátt í umræðum í fjölmiðlum, rökræddi opinberlega við fulltrúa [[Kristni|kristilegra]] hópa og skipulagði borgarafund á [[Hótel Borg]].<ref name=":4">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1990-1999/|title=1990 – 1999 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 1999 héldu Samtökin '78 Hinsegin helgi í lok júní sem markaði mikil tímamót. Augljóst var að hugarfarsbreyting hafði átt sér stað í samfélaginu, en um 1.500 manns mættu á útitónleika á [[Ingólfstorg|Ingólfstorgi]], og voru flestir þeirra [[Gagnkynhneigð|gagnkynhneigðir]]. Auk tónleika var boðið upp á málþing, dansleiki og ýmsar aðrar skemmtanir til að minnast [[Stonewall-uppþotin|Stonewall-uppþotanna]]. Í kjölfarið voru menn farnir að ræða möguleikann á að ganga niður [[Laugavegur|Laugaveginn]].<ref name=":4" /> === 21. öld === Samtökin '78 einbeittu sér lengi vel eingöngu að málefnum samkynhneigðra en undir lok 20. aldar urðu mikil straumhvörf. Árið 1993 sagði hópur félagsmanna sig úr samtökunum eftir að aðalfundur hafnaði tillögu um að veita tvíkynhneigðum aðild. Þessi hópur stofnaði þá „Félagið – réttindafélag tvíkynhneigðra og samkynhneigðra“, en félagið lognaðist út af árið [[2007]] þegar Samtökin '78 ákváðu loks að opna fyrir aðild tvíkynhneigðs fólks. Árið [[2010]] samþykkti aðalfundur Samtakanna '78 að veita trans fólki aðild að félaginu og í framhaldi var undirskrift Samtakanna ’78 breytt úr „félag lesbía og homma á Íslandi“ í „félag hinsegin fólks á Íslandi“, til að styrkja samstöðu félagsmanna og gera fólki kleift að finna sér stað á eigin forsendum.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://otila.is/grunnurinn/hinsegin/|title=Hinsegin|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 2016 olli aðildarumsókn [[BDSM á Íslandi|BDSM-samtakanna]] miklum deilum innan Samtakanna '78. Í mars það ár var haldinn aðalfundur þar sem aðildin var samþykkt, en sá fundur var síðar dæmdur ógildur og endurtekinn.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492552d/stora-bdsm-malid-getum-vid-ekki-vid-unnt-folki-thess-sama-og-vid-bordumst-sjalf-fyrir-til-handa-okkur-|title=Stóra BDSM-málið: „Getum við ekki við unnt fólki þess sama og við börðumst sjálf fyrir til handa okkur?“ - Vísir|last=Daðason|first=Kolbeinn Tumi|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Í september sama ár var haldinn nýr aðalfundur þar sem aðildin var aftur samþykkt með 179 atkvæðum gegn 127, en þrír skiluðu auðu.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492453d/bdsm-faer-adild-ad-samtokunum-78|title=BDSM fær aðild að Samtökunum '78 - Vísir|last=þorkelsdóttir|first=nína hjördís|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Þrátt fyrir þessa niðurstöðu varð hún þess valdandi að mikið af eldri kynslóð samkynhneigðra sagði skilið við Samtökin '78, þar á meðal stofnandinn Hörður Torfason og nokkrir fyrrverandi formenn, eins og [[Þorvaldur Kristinsson]].<ref>{{Cite web|url=https://www.ruv.is/frettir/menning-og-daegurmal/samtokin-78-skuldi-tveimur-kynslodum-afsokun/|title=Samtökin '78 skuldi tveimur kynslóðum afsökun - RÚV.is|date=2019-10-29|website=RÚV|access-date=2025-06-13}}</ref> Þann [[27. júní]] 2021 var [[Jóhanna Sigurðardóttir]] sæmd heiðursmerki Samtakanna '78 fyrir baráttu fyrir réttindum hinsegin fólks, en hún var fyrsti opinberlega samkynhneigði forsætisráðherra í heiminum og fyrsta konan til að gegna því embætti á Íslandi.<ref>{{Cite web|url=https://www.ruv.is/frettir/innlent/2021-06-27-johanna-sigurdardottir-saemd-heidursmerki-samtakanna-78/|title=Jóhanna Sigurðardóttir sæmd heiðursmerki Samtakanna '78 - RÚV.is|date=2021-06-27|website=RÚV|access-date=2025-06-14}}</ref> ==== Regnbogamessa í Fríkirkjunni ==== Þann 27. júní 2010 stóðu Samtökin '78 fyrir Regnbogamessu í [[Fríkirkjan í Reykjavík|Fríkirkjunni í Reykjavík]] til að fagna gildistöku nýrra einhjúskaparlaga sem heimiluðu [[hjónaband]] óháð [[kynhneigð]].<ref name=":6">{{Timarit|6374766|Jóhanna gekk að eiga Jónínu|blað=Dagblaðið Vísir|höfundur=Róbert Hlynur Baldursson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=28.06.2010}}</ref> Jóhanna Sigurðardóttir, þáverandi [[Forsætisráðherra Íslands|forsætisráðherra]], og [[Jónína Leósdóttir]], sem höfðu áður verið í [[Samvist|staðfestri samvist]], gengu í hjónaband sama dag og lögin tóku gildi og nýttu sér þar með hin nýfengnu réttindi. Jóhanna sendi kveðju á messuna þar sem hún óskaði þjóðinni til hamingju með þessi tímamót í mannréttindabaráttu samkynhneigðra. [[Ragna Árnadóttir]], þáverandi [[Dómsmálaráðherra Íslands|dómsmálaráðherra]], flutti einnig ávarp og sagði lagabreytingarnar fela í sér brýna réttarbót í málefnum samkynhneigðra.<ref name=":6" /> Við athöfnina voru mannréttindaverðlaun Samtakanna '78 veitt til nærri 100 [[Prestur|presta]] og [[Guðfræði|guðfræðinga]] [[Íslenska þjóðkirkjan|Þjóðkirkjunnar]] og fríkirkna fyrir stuðning þeirra. Einnig hlutu þau [[Ingibjörg Sólrún Gísladóttir]] og Þorvaldur Kristinsson verðlaunin fyrir framlag sitt til réttindabaráttu hinsegin fólks.<ref>{{Vefheimild|url=https://gamli.samtokin78.is/wp-content/uploads/2018/11/arsskyrsla_2010-2011_web.pdf|titill=Afmælishátíð 27. Júní - Starfsskýrsla 2010 - 2011|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=11. mars|ár=2011}}</ref> ==== „Samviskufrelsi“ presta þjóðkirkjunnar ==== Árið 2015 olli svokallað „samviskufrelsi“ presta innan Þjóðkirkjunnar miklum deilum.<ref name=":8">{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2015896362d/samtokin-78-vilja-fara-i-mal-vegna-kirkjunnar|title=Samtökin 78 vilja fara í mál vegna kirkjunnar - Vísir|last=Sigurbjörnsson|first=Kristjana Björg Guðbrandsdóttir,Stefán Rafn|date=2015-09-24|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> [[Andrés Ingi Jónsson]] spurði ráðuneytið um rétt presta til að neita samkynhneigðum um vígslu.<ref name=":8" /><ref name=":9">{{Vefheimild|url=https://samtokin78.is/wp-content/uploads/2020/05/arsskyrsla_2015-2016_web.pdf|titill=„Samviskufrelsi“ presta þjóðkirkjunnar - Starfsskýrsla 2015-2016|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=5. mars|ár=2016}}</ref> Biskupsstofa svaraði að prestar þyrftu ekki að gifta pör gegn vilja sínum, þó engar reglur bönnuðu mismunun. Samtökin '78 og lögfræðingar þeirra kölluðu þetta mismunun og vísuðu í dóm [[Mannréttindadómstóll Evrópu|Mannréttindadómstóls Evrópu]]. Þau hótuðu málsókn.<ref name=":9" /><ref name=":8" /> Í kjölfarið, árið 2016, afneituðu ráðherra og biskup „samviskufrelsinu“ og árið 2020 bað biskup, [[Agnes M. Sigurðardóttir]], formlega afsökunar á fordómum kirkjunnar gagnvart hinsegin fólki.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20201999229d/afsokunarbeidni-thjodkirkjunnar-hefur-mikla-thydingu|title=Afsökunarbeiðni Þjóðkirkjunnar hefur mikla þýðingu - Vísir|last=Sigurðardóttir|first=Elísabet Inga|date=2020-08-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref><ref name=":9" /> ==== Hýryrði ==== Í ágúst 2015 efndu Samtökin '78 til nýyrðasamkeppni sem bar heitið Hýryrði 2015.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20151565957d/samtokin-78-efna-til-nyyrdasamkeppni-i-hinsegin-ordafordanum|title=Samtökin '78 efna til nýyrðasamkeppni í hinsegin orðaforðanum - Vísir|last=Pálsson|first=Stefán Árni|date=2015-05-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Markmiðið var að íslenska hinsegin orðaforða. Almenningi var boðið að senda inn tillögur að orðum í fjórum flokkum: kynhneigð, kynvitund, kyntjáning og ókyngreind frændsemisorð. Yfir 300 tillögur bárust í samkeppnina. Niðurstöður voru kynntar opinberlega þann [[16. nóvember]] 2015, á [[Dagur íslenskrar tungu|degi íslenskrar tungu]]. Dómnefnd valdi 13 orð sem þóttu skara fram úr. Þessi orð voru hugsuð sem tillögur til umræðu, enda var lögð áhersla á að notendur sjálfir ættu að samþykkja orðin.<ref name=":7">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/buridh-mitt-er-vifguma-hyryrdhi-2015/|title=Burið mitt er vífguma - hýryrði 2015|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2015-11-17|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Til dæmis voru orðin, í flokknum kyntjáning, sem voru valin fyrir enska hugtakið „androgynous“: ''Dulkynja'' og ''Vífguma''. Fyrir ókyngreind frændsemisorð voru: ''Kærast'' (fyrir kærasti/kærasta) og ''Bur'' (fyrir sonur/dóttir) kynnt. Í flokki kynhneigðar voru tillögur á borð við ''Eikynhneigður'' og ''Ókynhneigður'' ræddar fyrir „asexual“. Í flokki kynvitundar voru myndaðar tillögur með viðskeytinu „-gerva“, sem vísar í [[kyngervi]] og [[Kyn (málfræði)|kynbeygist]] ekki, til dæmis ''Tvígerva'' (e. bigender) og ''Flæðigerva'' (e. genderfluid).<ref name=":7" /> Keppnin hefur síðan þá verið haldin árlega. == Hagsmunafélög == Mörg önnur hinsegin félagasamtök eiga aðild að Samtökunum '78 og má þess vegna kalla félagið regnhlífarsamtök fyrir önnur félagasamtök sem tengjast hinsegin baráttu, menningu og starfi. Hagsmunafélögin eru 12 talsins og eru þau öll sjálfstætt starfandi.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/um-samtokin-78/hagsmunafelog/|title=Hagsmunafélög|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> *[[Ásar á Íslandi]] – Félag eikynhneigðra á Íslandi *[[BDSM á Íslandi]] – Stuðnings­- og fræðslufélag fólks með BDSM­-hneigðir *[[Félag hinsegin foreldra]] *[[Intersex Ísland]] – Samtök fyrir einstaklinga með [[Ódæmigerð kyneinkenni|ódæmigerð kyneinkenni (e. intersex)]], fjölskyldur þeirra og aðra aðstandendur *[[Íþróttafélagið Styrmir]] – Íslenskt íþróttafélag fyrir hinsegin fólk *[[HIN – Hinsegin Norðurland]] – Samtök sem beita sér fyrir réttindum og sýnileika hinsegin fólks á landsbyggðinni *[[Hinsegin Austurland]] *[[Hinsegin dagar]] – Reykjavík Pride * [[Hinsegin kórinn]] – Kór hinsegin fólks í Reykjavík og nágrenni *[[Q – Félag hinsegin stúdenta]] – Félag sem beitir sér í réttindabaráttu hinsegin fólks innan sem og utan háskólasamfélagsins *[[Trans Ísland]] – Stuðnings- og baráttusamtök fyrir trans fólk á Íslandi *[[Trans vinir]] – Hagsmunasamtök foreldra og aðstandenda trans barna og ungmenna á Íslandi == Þjónusta og innra starf == === Fræðsla === Samtökin '78 bjóða upp á fræðslu um hinseginleika. Fræðarar Samtakanna ’78 er hópur af þjálfuðu starfsfólki og verktökum. Fræðslan stuðlar að upplýstri umræðu og þekkingu á málefnum hinsegin fólks. Samtökin '78 bjóða upp á fjölbreytta fræðslu fyrir öll skólastig, kennara, heilbrigðisstarfsfólk og fyrirtæki. Gert er ráð fyrir að um 15.500 manns hafi hlotið fræðslu frá Samtökunum '78 árið 2023.<ref>{{Vefheimild|url=https://k3r6k4a9.rocketcdn.me/wp-content/uploads/2024/03/S78-arsskyrsla-2023-2.pdf|titill=Ársskýrsla Samtakanna '78 2023-2024|ár=2024}}</ref> === Ráðgjöf === Samtökin '78 bjóða upp á ókeypis ráðgjöf fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þess. Ráðgjafar félagsins eru allir fagmenntaðir og bjóða þeir m.a. upp á félagsráðgjöf, sálfræðiráðgjöf og lögfræðiráðgjöf.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/thjonusta/radgjof/um-radgjofina/|title=Um ráðgjöfina|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> Árið 2023 voru 1662 ráðgjafatímar hjá Samtökunum '78. === Stuðningshópar === Samtökin '78 bjóða upp á ýmsa stuðningshópa fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þar sem fólk getur komið og deilt reynslu og ráðum meðal jafningja. Stuðningshópum er stýrt af fagmenntuðum ráðgjöfum Samtakanna '78.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/studningshopar/|title=Stuðningshópar|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2023-02-20}}</ref> == Formenn Samtakanna '78 == Formenn samtakanna frá upphafi eru: * [[Guðni Baldursson]] (1978-86) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1986-1989) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1989-1990) * [[Guðrún Gísladóttir (form. Samtakanna 78)|Guðrún Gísladóttir]] (1990-1991) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1991-1993) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1993-1994) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1994-1997) * [[Percy Stefánsson]] (1997) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1997-1999) * [[Matthías Matthíasson]] (1999-2000) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (2000-2005) * [[Hrafnhildur Gunnarsdóttir]] (2005-2007) * [[Frosti Jónsson]] (2007-2010) * [[Svanfríður Lárusdóttir]] (2010-2011) * [[Guðmundur Helgason]] (2011-2013) * [[Anna Pála Sverrisdóttir]] (2013-2014) * [[Hilmar Hildarson Magnúsarson]] (2014-2016) * [[María Helga Guðmundsdóttir]] (2016-2019) * [[Þorbjörg Þorvaldsdóttir]] (2019-2022) * [[Álfur Birkir Bjarnason]] (2022-2024) * [[Bjarndís Helga Tómasdóttir]] (2024-) == Tenglar == * [http://www.samtokin78.is/ Vefur Samtakanna 78] *[http://www.hinsegindagar.is/ Vefur Hinsegin daga] * [https://otila.is/ Fræðsluvefurinn Hinsegin frá Ö til A] == Tilvísanir == {{reflist}} {{s|1978}} [[Flokkur:Íslensk hinseginfélög]] [[Flokkur:Hinsegin saga]] [[Flokkur:Stofnað 1978]] owufs5h3mu20np78xspm6igdosve451 1920239 1920238 2025-06-14T16:02:40Z Óskadddddd 83612 1920239 wikitext text/x-wiki {{Samtök |nafn= Samtökin '78 |stofnað= {{start date and age|1978|5|9}} |forseti= Bjarndís Helga Tómasdóttir |varaforseti= Hrönn Svansdóttir |framkvæmdastjóri= Daníel E. Arnarsson |heimilisfang= Suðurgata 3, 101 Reykjavík |netfang= skrifstofa@samtokin78.is |vefsida= [https://samtokin78.is/ www.samtokin78.is] |merki=Samtokin-78 isl Portorate RGB.png}} '''Samtökin '78''' eru hagsmunasamtök [[hinsegin]] fólks á [[Ísland|Íslandi]]. Þau voru upphaflega sett á laggirnar árið [[1978]] sem umræðuvettvangur fyrir [[Samkynhneigð|samkynhneigða]] og jafnframt sem vettvangur til að vinna að réttindum þeirra, en ná nú yfir réttindi alls hinsegin fólks.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://otila.is/samfelagid/samtok-hinsegin-folks-a-islandi/samtokin-78/|title=Samtökin '78|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þau beita sér fyrir því að efla opinbera umræðu um hinsegin fólk og berjast gegn [[Fordómar|fordómum]] og [[mismunun]] af hvaða toga sem er. Þetta gera þau meðal annars með því að standa fyrir fræðslu og vitundarvakningu í þjóðfélaginu, halda ráðstefnur og viðburði, og gefa út fræðsluefni.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/|title=Forsíða|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Þá beita Samtökin '78 sér einnig fyrir lagalegum réttindum hinsegin fólks og fylgjast grannt með framgangi laga og reglugerða sem varða málefni þeirra. Þau hafa verið drifkrafturinn að baki mörgum mikilvægum lagabreytingum á Íslandi sem hafa bætt réttindi hinsegin fólks til muna. Þar má nefna lögleiðingu [[Hjónaband samkynhneigðra|samkynhneigðra hjónabanda]] og réttindi [[Trans fólk|trans fólks]].<ref>{{Vefheimild|url=https://www.althingi.is/altext/erindi/135/135-2745.pdf|titill=Umsögn um frumvarp um breytingu á lögum um staðfesta samvist, nr. 87/1996, með síðari breytingum.|útgefandi=Alþingi|mánuður=13.maí|ár=2008}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/lagaleg-rettindi/|title=Lagaleg réttindi|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-03}}</ref> Auk þess veita Samtökin '78 einstaklingum og fjölskyldum innan hinsegin samfélagsins stuðning og ráðgjöf. Þau veita ókeypis ráðgjöf og bjóða upp á vettvang fyrir fólk að hittast og miðla reynslu sinni. Þau gegna því lykilhlutverki í að skapa samheldni og styðja við velferð hinsegin fólks á Íslandi.<ref name=":1" /> == Saga == === 1970-1979 === Samtökin '78 voru stofnuð þann [[9. maí]] 1978 í [[Reykjavík]]. [[Hörður Torfason]] var meginaflið á bak við stofnun félagsins en hann boðaði sjálfur stofnfundinn í maí 1978. Nafn félagsins var myndað að fyrirmynd danskra samtaka samkynhneigðra, ''Forbundet af 1948''.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1970-1979/|title=1970 – 1979 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Að honum meðtöldum sátu alls 12 karlmenn stofnfund félagsins þ. á m. Heimir Guðmundsson, Þórhallur Tryggvason og [[Guðni Baldursson]].<ref>{{Greinarheimild||höfundur=Þóra Kristín Ásgeirsdóttir|grein=Þrjátíu Ára Stríðið|titill=30 ára afmælisrit Samtakanna '78|útgefandi=Samtökin '78|ár=2008|blaðsíðutal=26-27|ISBN=}}</ref> Guðni Baldursson var kjörinn fyrsti formaður Samtakanna '78 á fundinum og gegndi hann því embætti á árunum 1978–1986.<ref>https://gayiceland.is/2017/gudni-baldursson-memoriam/</ref> Samtökin leigðu pósthólf sem þau nýttu sér til að senda pólitísk fréttabréf til félagsmanna sinna, sem voru u.þ.b. 20 karlmenn á sínum tíma.<ref name=":2" /> Samtökin fóru mjög leynt með starfsemi sína í upphafi. Þau merktu til dæmis öll fundargögn stjórnarmanna með sérstöku félaganúmeri svo auðvelt væri að rekja hvernig sem gögnum kynni að leka í fjölmiðla.<ref name=":2" /> Ragnhildur Sverrisdóttir markaði tímamót í sögu samtakanna. Hún gekk í þau árið 1979, ári eftir stofnum þeirra, og varð fyrsta konan sem settist í stjórn samtakanna.<ref>{{Cite web|url=https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|title=Eldra fólk vill ekki þurfa að hrökklast aftur inn í skápinn|website=Fréttablaðið|archive-url=https://vefsafn.is/is/20211026212148/https://www.frettabladid.is/lifid/eldra-folk-vill-ekki-urfa-a-hrokklast-aftur-inn-i-skapinn/|archive-date=26.10.2021|access-date=2025-06-13}}</ref> ==== Umfjöllun um samkynhneigð í fjölmiðlum og baráttan fyrir sjálfsmynd ==== Á fyrstu árum Samtakanna '78 kom upp alvarlegt ágreiningsmál er félagið hugðist auglýsa félagsfund í [[Ríkisútvarpið|Ríkisútvarpinu]], á einu rásinni sem þá var til. Auglýsingin átti að hljóða svo: „Lesbíur, hommar! Munið félagsfundinn í kvöld!“ Útvarpsstjórnendur neituðu hins vegar að birta auglýsinguna á þeim forsendum að orðin „hommar“ og „lesbíur“ stríddu „gegn almennum smekk og velsæmi.“<ref name=":5">{{Timarit|7299653|Hreinleiki og vald|blað=Samtökin '78 - Samtakafréttir|höfundur=Þorvaldur Kristinsson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=01.12.1999}}</ref> Þessi afstaða útvarpsins var kveikjan að mikilvægri deilu um sjálfsmynd og orðfæri. Samkynhneigðir einstaklingar höfðu sjálfir valið sér þessi heiti, „hommi“ og „lesbía“, sem gegndu lykilhlutverki í nýrri sjálfsvitund þeirra og réttindabaráttu. Þau voru þeim tömust og komu innan frá, öfugt við eldri og oft niðrandi hugtök.<ref name=":5" /> Samtökin '78 túlkuðu afstöðu Ríkisútvarpsins sem neitun valdhafa á að viðurkenna homma og lesbíur sem fullgildan þjóðfélagshóp. Þessi afstaða var talin stinga í stúf við þær hugmyndir sem voru ríkjandi um íslenskan „hreinleika“ og ógnaði glansmyndinni af þjóðinni og menningu hennar. Í raun voru orðin „hommar“ og „lesbíur“ skilgreind sem „óhreinindi“ í huga þeirra sem sátu í valdastólum og ögruðu hefðbundnum hugmyndum.<ref name=":5" /> Það var ekki fyrr en með útbreiðslu [[Alnæmi|eyðni]] (AIDS) að ísinn var brotinn. Sjúkdómurinn neyddi þjóðfélagið til að horfast í augu við og ræða opinberlega um tilvist samkynhneigðra, sem leiddi til þess að umræðan um stöðu homma og lesbía komst loks í sviðsljósið, utan við þær „hreinu“ skorður sem áður höfðu verið settar.<ref name=":5" /> Þessi deila um orðfæri stóð þó yfir lengi. Það var ekki fyrr en á árunum 1991-1992 sem breyting varð á. Þegar nýr starfsmaður hóf störf hjá Ríkisútvarpinu á auglýsingadeild, á sama tíma og málfarsráðunautur, sem áður hafði bannað notkun orðanna, var fjarverandi vegna veikinda, gafst tækifæri til að koma á breytingum. Yfirmaður auglýsingadeildarinnar, Baldur Jónasson, féllst á að leyfa auglýsingu með orðunum „lesbíur“ og „hommar“. Fyrsta slíka auglýsingin var lesin af Gerði G. Bjarklind og hljóðaði: „Lesbíur, hommar, munið fjölskyldukaffið á sunnudaginn.“<ref>{{Cite web|url=https://svonafolk.is/hommi-og-lesbia-a-ruv-i-fyrsta-sinn/|title=HOMMI OG LESBÍA Á RÚV Í FYRSTA SINN – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> === 1980-1989 === Þann [[13. júlí]] [[1980]] héldu Samtökin '78 sitt fyrsta opinbera ball á skemmtistaðnum Manhattan í [[Kópavogur|Kópavogi]]. Viðburðurinn vakti mikla athygli og var talinn einstaklega vel heppnaður, þrátt fyrir að lögreglan hafi þurft að slíta honum klukkan eitt um nótt þar sem gleymst hafði að sækja um framlengingarleyfi fyrir skemmtunina. Ballið var þá einstætt á Íslandi og laðaði að sér fólk á öllum aldri. Guðni Baldursson lýsir í afmælisriti Samtakanna '78 hvernig einn félagi, fæddur árið 1909, klæddist gömlum samkvæmisfötum frá millistríðsárunum og flutti eigin revíusöngva, sem bætti við stemningu kvöldsins.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1980-1989/|title=1980 – 1989 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Í kjölfar skemmtunarinnar kom upp ágreiningur innan samtakanna. Einhverjir höfðu gert samkomulag við tímaritið Samúel um birtingu mynda frá ballinu, og birtust þær myndir snemma árs [[1982]]. Þetta reyndist vera viðkvæmt mál þar sem margir félagsmenn voru ekki tilbúnir til að birta opinberlega myndir af sér á samkomu samkynhneigðra. Deilurnar vegna myndbirtingarinnar bárust í fjölmiðla og leiddu að lokum til þess að tveimur félagsmönnum var vísað úr Samtökunum '78.<ref name=":3" /> „Úr felum“ var fyrsta prentútgáfan um málefni samkynhneigðra sem dreift var opinberlega á Íslandi, af Samtökunum '78 árið 1981.<ref name=":3" /><ref>{{Timarit|2467641|Úr felum — nýtt blað Samtakanna 78|blað=Dagblaðið Vísir|blaðsíða=5|útgáfudagsetning=09.10.1982}}</ref> {{Tilvitnun|Við lesbíur og hommar á Íslandi viljum miðla þekkingu á málefnum okkar til alls samfélagsins, svo að það öðlist skilning á þeim – og á því, að við erum eðlilegur hluti af samfélaginu.|Samtökin '78 í fyrsta tölublaði útgáfunnar}} Árið 1982 skipulögðu Samtökin '78 sín fyrstu mótmæli. Megintilgangurinn var að vekja athygli á og mótmæla því misrétti sem hommar og lesbíur máttu sæta á Íslandi. Slík opinber framkoma krafðist þá mikils hugrekkis, enda fólst í henni að opinbera samkynhneigð sína á almennum vettvangi á tímum þegar það var enn mjög viðkvæmt.<ref name=":3" /> === 1990-1999 === Margrét Pála Ólafsdóttir markaði nýtt tímabil þegar hún tók við formennsku Samtakanna '78 árið [[1993]]. Hún efldi sýnileika samtakanna verulega, færði baráttuna meira út á við, tók virkan þátt í umræðum í fjölmiðlum, rökræddi opinberlega við fulltrúa [[Kristni|kristilegra]] hópa og skipulagði borgarafund á [[Hótel Borg]].<ref name=":4">{{Cite web|url=https://svonafolk.is/1990-1999/|title=1990 – 1999 – Svona fólk|language=|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 1999 héldu Samtökin '78 Hinsegin helgi í lok júní sem markaði mikil tímamót. Augljóst var að hugarfarsbreyting hafði átt sér stað í samfélaginu, en um 1.500 manns mættu á útitónleika á [[Ingólfstorg|Ingólfstorgi]], og voru flestir þeirra [[Gagnkynhneigð|gagnkynhneigðir]]. Auk tónleika var boðið upp á málþing, dansleiki og ýmsar aðrar skemmtanir til að minnast [[Stonewall-uppþotin|Stonewall-uppþotanna]]. Í kjölfarið voru menn farnir að ræða möguleikann á að ganga niður [[Laugavegur|Laugaveginn]].<ref name=":4" /> === 21. öld === Samtökin '78 einbeittu sér lengi vel eingöngu að málefnum samkynhneigðra en undir lok 20. aldar urðu mikil straumhvörf. Árið 1993 sagði hópur félagsmanna sig úr samtökunum eftir að aðalfundur hafnaði tillögu um að veita tvíkynhneigðum aðild. Þessi hópur stofnaði þá „Félagið – réttindafélag tvíkynhneigðra og samkynhneigðra“, en félagið lognaðist út af árið [[2007]] þegar Samtökin '78 ákváðu loks að opna fyrir aðild tvíkynhneigðs fólks. Árið [[2010]] samþykkti aðalfundur Samtakanna '78 að veita trans fólki aðild að félaginu og í framhaldi var undirskrift Samtakanna ’78 breytt úr „félag lesbía og homma á Íslandi“ í „félag hinsegin fólks á Íslandi“, til að styrkja samstöðu félagsmanna og gera fólki kleift að finna sér stað á eigin forsendum.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://otila.is/grunnurinn/hinsegin/|title=Hinsegin|website=Hinsegin frá Ö til A|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Árið 2016 olli aðildarumsókn [[BDSM á Íslandi|BDSM-samtakanna]] miklum deilum innan Samtakanna '78. Í mars það ár var haldinn aðalfundur þar sem aðildin var samþykkt, en sá fundur var síðar dæmdur ógildur og endurtekinn.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492552d/stora-bdsm-malid-getum-vid-ekki-vid-unnt-folki-thess-sama-og-vid-bordumst-sjalf-fyrir-til-handa-okkur-|title=Stóra BDSM-málið: „Getum við ekki við unnt fólki þess sama og við börðumst sjálf fyrir til handa okkur?“ - Vísir|last=Daðason|first=Kolbeinn Tumi|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Í september sama ár var haldinn nýr aðalfundur þar sem aðildin var aftur samþykkt með 179 atkvæðum gegn 127, en þrír skiluðu auðu.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2016492453d/bdsm-faer-adild-ad-samtokunum-78|title=BDSM fær aðild að Samtökunum '78 - Vísir|last=þorkelsdóttir|first=nína hjördís|date=2016-11-09|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-13}}</ref> Þrátt fyrir þessa niðurstöðu varð hún þess valdandi að mikið af eldri kynslóð samkynhneigðra sagði skilið við Samtökin '78, þar á meðal stofnandinn Hörður Torfason og nokkrir fyrrverandi formenn, eins og [[Þorvaldur Kristinsson]].<ref>{{Cite web|url=https://www.ruv.is/frettir/menning-og-daegurmal/samtokin-78-skuldi-tveimur-kynslodum-afsokun/|title=Samtökin '78 skuldi tveimur kynslóðum afsökun - RÚV.is|date=2019-10-29|website=RÚV|access-date=2025-06-13}}</ref> Þann [[27. júní]] 2021 var [[Jóhanna Sigurðardóttir]] sæmd heiðursmerki Samtakanna '78 fyrir baráttu fyrir réttindum hinsegin fólks, en hún var fyrsti opinberlega samkynhneigði forsætisráðherra í heiminum og fyrsta konan til að gegna því embætti á Íslandi.<ref>{{Cite web|url=https://www.ruv.is/frettir/innlent/2021-06-27-johanna-sigurdardottir-saemd-heidursmerki-samtakanna-78/|title=Jóhanna Sigurðardóttir sæmd heiðursmerki Samtakanna '78 - RÚV.is|date=2021-06-27|website=RÚV|access-date=2025-06-14}}</ref> ==== Regnbogamessa í Fríkirkjunni ==== Þann 27. júní 2010 stóðu Samtökin '78 fyrir Regnbogamessu í [[Fríkirkjan í Reykjavík|Fríkirkjunni í Reykjavík]] til að fagna gildistöku nýrra einhjúskaparlaga sem heimiluðu [[hjónaband]] óháð [[kynhneigð]].<ref name=":6">{{Timarit|6374766|Jóhanna gekk að eiga Jónínu|blað=Dagblaðið Vísir|höfundur=Róbert Hlynur Baldursson|blaðsíða=9|útgáfudagsetning=28.06.2010}}</ref> Jóhanna Sigurðardóttir, þáverandi [[Forsætisráðherra Íslands|forsætisráðherra]], og [[Jónína Leósdóttir]], sem höfðu áður verið í [[Samvist|staðfestri samvist]], gengu í hjónaband sama dag og lögin tóku gildi og nýttu sér þar með hin nýfengnu réttindi. Jóhanna sendi kveðju á messuna þar sem hún óskaði þjóðinni til hamingju með þessi tímamót í mannréttindabaráttu samkynhneigðra. [[Ragna Árnadóttir]], þáverandi [[Dómsmálaráðherra Íslands|dómsmálaráðherra]], flutti einnig ávarp og sagði lagabreytingarnar fela í sér brýna réttarbót í málefnum samkynhneigðra.<ref name=":6" /> Við athöfnina voru mannréttindaverðlaun Samtakanna '78 veitt til nærri 100 [[Prestur|presta]] og [[Guðfræði|guðfræðinga]] [[Íslenska þjóðkirkjan|Þjóðkirkjunnar]] og fríkirkna fyrir stuðning þeirra. Einnig hlutu þau [[Ingibjörg Sólrún Gísladóttir]] og Þorvaldur Kristinsson verðlaunin fyrir framlag sitt til réttindabaráttu hinsegin fólks.<ref>{{Vefheimild|url=https://gamli.samtokin78.is/wp-content/uploads/2018/11/arsskyrsla_2010-2011_web.pdf|titill=Afmælishátíð 27. Júní - Starfsskýrsla 2010 - 2011|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=11. mars|ár=2011}}</ref> ==== „Samviskufrelsi“ presta þjóðkirkjunnar ==== Árið 2015 olli svokallað „samviskufrelsi“ presta innan Þjóðkirkjunnar miklum deilum.<ref name=":8">{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/2015896362d/samtokin-78-vilja-fara-i-mal-vegna-kirkjunnar|title=Samtökin 78 vilja fara í mál vegna kirkjunnar - Vísir|last=Sigurbjörnsson|first=Kristjana Björg Guðbrandsdóttir,Stefán Rafn|date=2015-09-24|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> [[Andrés Ingi Jónsson]] spurði ráðuneytið um rétt presta til að neita samkynhneigðum um vígslu.<ref name=":8" /><ref name=":9">{{Vefheimild|url=https://samtokin78.is/wp-content/uploads/2020/05/arsskyrsla_2015-2016_web.pdf|titill=„Samviskufrelsi“ presta þjóðkirkjunnar - Starfsskýrsla 2015-2016|útgefandi=Samtökin '78|mánuður=5. mars|ár=2016}}</ref> Biskupsstofa svaraði að prestar þyrftu ekki að gifta pör gegn vilja sínum, þó engar reglur bönnuðu mismunun. Samtökin '78 og lögfræðingar þeirra kölluðu þetta mismunun og vísuðu í dóm [[Mannréttindadómstóll Evrópu|Mannréttindadómstóls Evrópu]]. Þau hótuðu málsókn.<ref name=":9" /><ref name=":8" /> Í kjölfarið, árið 2016, afneituðu ráðherra og biskup „samviskufrelsinu“ og árið 2020 bað biskup, [[Agnes M. Sigurðardóttir]], formlega afsökunar á fordómum kirkjunnar gagnvart hinsegin fólki.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20201999229d/afsokunarbeidni-thjodkirkjunnar-hefur-mikla-thydingu|title=Afsökunarbeiðni Þjóðkirkjunnar hefur mikla þýðingu - Vísir|last=Sigurðardóttir|first=Elísabet Inga|date=2020-08-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref><ref name=":9" /> ==== Hýryrði ==== Í ágúst 2015 efndu Samtökin '78 til nýyrðasamkeppni sem bar heitið Hýryrði 2015.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20151565957d/samtokin-78-efna-til-nyyrdasamkeppni-i-hinsegin-ordafordanum|title=Samtökin '78 efna til nýyrðasamkeppni í hinsegin orðaforðanum - Vísir|last=Pálsson|first=Stefán Árni|date=2015-05-08|website=visir.is|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Markmiðið var að íslenska hinsegin orðaforða. Almenningi var boðið að senda inn tillögur að orðum í fjórum flokkum: kynhneigð, kynvitund, kyntjáning og ókyngreind frændsemisorð. Yfir 300 tillögur bárust í samkeppnina. Niðurstöður voru kynntar opinberlega þann [[16. nóvember]] 2015, á [[Dagur íslenskrar tungu|degi íslenskrar tungu]]. Dómnefnd valdi 13 orð sem þóttu skara fram úr. Þessi orð voru hugsuð sem tillögur til umræðu, enda var lögð áhersla á að notendur sjálfir ættu að samþykkja orðin.<ref name=":7">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/buridh-mitt-er-vifguma-hyryrdhi-2015/|title=Burið mitt er vífguma - hýryrði 2015|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2015-11-17|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-14}}</ref> Til dæmis voru orðin, í flokknum kyntjáning, sem voru valin fyrir enska hugtakið „androgynous“: ''Dulkynja'' og ''Vífguma''. Fyrir ókyngreind frændsemisorð voru: ''Kærast'' (fyrir kærasti/kærasta) og ''Bur'' (fyrir sonur/dóttir) kynnt. Í flokki kynhneigðar voru tillögur á borð við ''Eikynhneigður'' og ''Ókynhneigður'' ræddar fyrir „asexual“. Í flokki kynvitundar voru myndaðar tillögur með viðskeytinu „-gerva“, sem vísar í [[kyngervi]] og [[Kyn (málfræði)|kynbeygist]] ekki, til dæmis ''Tvígerva'' (e. bigender) og ''Flæðigerva'' (e. genderfluid).<ref name=":7" /> Keppnin hefur síðan þá verið haldin árlega. == Hagsmunafélög == Mörg önnur hinsegin félagasamtök eiga aðild að Samtökunum '78 og má þess vegna kalla félagið regnhlífarsamtök fyrir önnur félagasamtök sem tengjast hinsegin baráttu, menningu og starfi. Hagsmunafélögin eru 12 talsins og eru þau öll sjálfstætt starfandi.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/um-samtokin-78/hagsmunafelog/|title=Hagsmunafélög|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> *[[Ásar á Íslandi]] – Félag eikynhneigðra á Íslandi *[[BDSM á Íslandi]] – Stuðnings­- og fræðslufélag fólks með BDSM­-hneigðir *[[Félag hinsegin foreldra]] *[[Intersex Ísland]] – Samtök fyrir einstaklinga með [[Ódæmigerð kyneinkenni|ódæmigerð kyneinkenni (e. intersex)]], fjölskyldur þeirra og aðra aðstandendur *[[Íþróttafélagið Styrmir]] – Íslenskt íþróttafélag fyrir hinsegin fólk *[[HIN – Hinsegin Norðurland]] – Samtök sem beita sér fyrir réttindum og sýnileika hinsegin fólks á landsbyggðinni *[[Hinsegin Austurland]] *[[Hinsegin dagar]] – Reykjavík Pride * [[Hinsegin kórinn]] – Kór hinsegin fólks í Reykjavík og nágrenni *[[Q – Félag hinsegin stúdenta]] – Félag sem beitir sér í réttindabaráttu hinsegin fólks innan sem og utan háskólasamfélagsins *[[Trans Ísland]] – Stuðnings- og baráttusamtök fyrir trans fólk á Íslandi *[[Trans vinir]] – Hagsmunasamtök foreldra og aðstandenda trans barna og ungmenna á Íslandi == Þjónusta og innra starf == === Fræðsla === Samtökin '78 bjóða upp á fræðslu um hinseginleika. Fræðarar Samtakanna ’78 er hópur af þjálfuðu starfsfólki og verktökum. Fræðslan stuðlar að upplýstri umræðu og þekkingu á málefnum hinsegin fólks. Samtökin '78 bjóða upp á fjölbreytta fræðslu fyrir öll skólastig, kennara, heilbrigðisstarfsfólk og fyrirtæki. Gert er ráð fyrir að um 15.500 manns hafi hlotið fræðslu frá Samtökunum '78 árið 2023.<ref>{{Vefheimild|url=https://k3r6k4a9.rocketcdn.me/wp-content/uploads/2024/03/S78-arsskyrsla-2023-2.pdf|titill=Ársskýrsla Samtakanna '78 2023-2024|ár=2024}}</ref> === Ráðgjöf === Samtökin '78 bjóða upp á ókeypis ráðgjöf fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þess. Ráðgjafar félagsins eru allir fagmenntaðir og bjóða þeir m.a. upp á félagsráðgjöf, sálfræðiráðgjöf og lögfræðiráðgjöf.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/thjonusta/radgjof/um-radgjofina/|title=Um ráðgjöfina|website=Samtökin '78|language=is-IS|access-date=2019-04-11}}</ref> Árið 2023 voru 1662 ráðgjafatímar hjá Samtökunum '78. === Stuðningshópar === Samtökin '78 bjóða upp á ýmsa stuðningshópa fyrir hinsegin fólk og aðstandendur þar sem fólk getur komið og deilt reynslu og ráðum meðal jafningja. Stuðningshópum er stýrt af fagmenntuðum ráðgjöfum Samtakanna '78.<ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/starfsemin/studningshopar/|title=Stuðningshópar|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2023-02-20}}</ref> == Formenn Samtakanna '78 == Formenn samtakanna frá upphafi eru: * [[Guðni Baldursson]] (1978-86) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1986-1989) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1989-1990) * [[Guðrún Gísladóttir (form. Samtakanna 78)|Guðrún Gísladóttir]] (1990-1991) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (1991-1993) * [[Lana Kolbrún Eddudóttir]] (1993-1994) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1994-1997) * [[Percy Stefánsson]] (1997) * [[Margrét Pála Ólafsdóttir]] (1997-1999) * [[Matthías Matthíasson]] (1999-2000) * [[Þorvaldur Kristinsson]] (2000-2005) * [[Hrafnhildur Gunnarsdóttir]] (2005-2007) * [[Frosti Jónsson]] (2007-2010) * [[Svanfríður Lárusdóttir]] (2010-2011) * [[Guðmundur Helgason]] (2011-2013) * [[Anna Pála Sverrisdóttir]] (2013-2014) * [[Hilmar Hildarson Magnúsarson]] (2014-2016) * [[María Helga Guðmundsdóttir]] (2016-2019) * [[Þorbjörg Þorvaldsdóttir]] (2019-2022) * [[Álfur Birkir Bjarnason]] (2022-2024) * [[Bjarndís Helga Tómasdóttir]] (2024-) == Tenglar == * [http://www.samtokin78.is/ Vefur Samtakanna 78] *[http://www.hinsegindagar.is/ Vefur Hinsegin daga] * [https://otila.is/ Fræðsluvefurinn Hinsegin frá Ö til A] == Tilvísanir == {{reflist}} {{s|1978}} [[Flokkur:Íslensk hinseginfélög]] [[Flokkur:Hinsegin saga]] [[Flokkur:Stofnað 1978]] kz6rbye036fvck36a88ca32z015r344 0 130505 1920373 1883972 2025-06-15T05:53:34Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920373 wikitext text/x-wiki '''Geir Zoëga''' ([[26. maí]] [[1830]] – [[25. mars]] [[1917]])<ref>[https://atom.blonduos.is/index.php/geir-zoega-1830-1917 Geir Zoëga (1830-1917) Kaupmaður og útgerðarmaður í Reykjavík.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221211035247/https://atom.blonduos.is/index.php/geir-zoega-1830-1917 |date=2022-12-11 }} Skráningarsíða Héraðsskjalasafn Austur Húnavatnssýslu. Skoðað 11. desember 2022.</ref> var kaupmaður og [[útgerðarmaður]] í [[Reykjavík]]. Geir var brautryðjandi í [[kútter]]aútgerð í Reykjavík. Afi hans, Jóhannes Zoëga (f. 1747), hafði komið til Íslands frá [[Danmörk]]u árið 1780 til að vinna við [[Konungsverslunin|Konungsverslunina]], en þegar hún hætti gerðist hann tugtmeistari í [[Stjórnarráðshúsið|tugthúsinu]] (Stjórnarráðshúsinu) í [[Reykjavík]]. == Tilvísanir == <div class="references-small"><references/></div> == Heimildir == * [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3300748 Þættir úr ævi Geirs Zoega nr. 1 Lesbók Morgunblaðsins, 18. tölublað (17.05.1980), Blaðsíða 2] * [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3300804 Þættir úr ævi Geirs Zoega nr. 4 Lesbók Morgunblaðsins, 21. tölublað (07.06.1980), Blaðsíða 10] * [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=5463215 Akranes, 9.-10. tölublað (01.09.1945), Blaðsíða 112] {{stubbur|æviágrip}} [[Flokkur:Íslenskir kaupmenn]] {{fde|1830|1917|Zoëga, Geir}} svfynkixbgfq3jfromifku5t2kmuj33 0 131136 1920209 1919196 2025-06-14T12:27:08Z Berserkur 10188 1920209 wikitext text/x-wiki {{Ár nav}} Árið '''2024''' ('''MMXXIV''' í [[rómverskar tölur|rómverskum tölum]]) var í [[Gregoríanska tímatalið|gregoríanska tímatalinu]] [[hlaupár sem byrjar á mánudegi]]. == Atburðir== ===Janúar=== [[Mynd:Grindavik and the eruption 14 januar 2024.jpg|thumb|Eldgos við Grindavík.]] * [[1. janúar]]: ** [[Egyptaland]], [[Eþíópía]], [[Íran]], [[Sádi-Arabía]] og [[Sameinuðu arabísku furstadæmin]] gerðust aðilar að [[BRICS]]. ** Fylkið [[Vestfold og Þelamörk]] í suður-Noregi var lagt niður og skiptist í [[Vestfold]] og [[Þelamörk]] eins og fyrir 2020. ** [[Artsak-lýðveldið]] var leyst upp og landsvæði þess að fullu limað inn í [[Aserbaísjan]]. ** [[Guðni Th. Jóhannesson]], forseti Íslands, ákvað að bjóða sig ekki fram í komandi forsetakosningum. ** [[Landgræðslan]] og [[Skógræktin]] sameinuðust í stofnunina [[Land og skógur]]. * [[2. janúar]] - [[Ísrael]]sher réð næstráðanda [[Hamas]]-samtakana, [[Saleh Al-Arouri]], af dögum í drónaárás í [[Beirút]], Líbanon. * [[3. janúar]] - 84 létust í sprengjuárás í Íran við minningarathöfn helgaðri hershöfðingjanum [[Qasem Soleimani]]. [[Íslamska ríkið]] lýsti yfir ábyrgð. * [[4. janúar]] - [[Gísli Þorgeir Kristjánsson]], leikmaður [[Magdeburg]] og [[Íslenska karlalandsliðið í handknattleik|íslenska handboltalandsliðsins]], var kjörinn [[Íþróttamaður ársins]] 2023 af [[Samtök íþróttafréttamanna|Samtökum íþróttafréttamanna]]. * [[5. janúar]] - Lægsta hitastigið á Norðurlöndum í 25 ár mældist í norður-[[Svíþjóð]] þegar hitinn fór niður fyrir -44 C°. * [[9. janúar]] - [[Gabriel Attal]] var útnefndur forsætisráðherra Frakklands. Hann tók við af [[Élisabeth Borne]] sem sagði af sér. Attal varð yngsti forsætisráðherra í sögu landsins og fyrsti [[samkynhneigð]]i maðurinn til að gegna embættinu. * [[10. janúar]] – [[28. janúar]]: [[Evrópumeistaramót karla í handknattleik 2024|Evrópumótið í handbolta karla]] hófst í Þýskalandi. * [[11. janúar]] - [[Jökulhlaup]] varð í [[Grímsvötn]]um. * [[12. janúar]] - Bandaríkin og Bretland gerðu loftárásir á [[Jemen]] vegna árása [[Hútí-fylkingin|Hútí-fylkingarinnar]] á vöruflutningaskip á [[Rauðahaf]]i. * [[13. janúar]] - [[Lai Ching-te]] var kosinn forseti [[Taívan]]s. * [[14. janúar]] – ** [[Eldgosin við Sundhnúksgíga 2023–2024|Eldgos]] hófst að nýju við Sundhnúksgíga/Hagafell. Önnur sprunga opnaðist nær [[Grindavík]] og eyðilagði hraun nokkur hús. **[[Margrét Þórhildur]] Danadrottning afsalaði sér krúnunni og [[Friðrik Danakrónprins]] varð konungur Danmerkur. * [[16. janúar]] – ** [[Einar Þorsteinsson (f. 1978)|Einar Þorsteinsson]] varð borgarstjóri Reykjavíkur. [[Dagur B. Eggertsson]] lét af störfum. ** Engin gosvirkni sást í gosinu í námunda við Grindavík. * [[19. janúar]]: Fyrsta geimfar [[Japan]]s lenti á [[tunglið|tungl]]inu. * [[26. janúar]] - Fyrsta [[aftaka]]n fór fram í Bandaríkjunum þar sem [[nitur]]gas var notað. ===Febrúar=== * [[3. febrúar]]: [[Bandaríkin]] gerðu árásir á 85 skotmörk í [[Sýrland]]i og [[Írak]] eftir að sveitir hliðhollar [[Íran]] gerðu árás á bandaríska herstöð í [[Jórdanía|Jórdaníu]]. * [[4. febrúar]]: [[Nayib Bukele]] var endurkjörinn forseti [[El Salvador]]. * [[6. febrúar]]: [[Skógareldar]] í Chile; yfir 100 létust. * [[8. febrúar]]: [[Eldgosið við Sundhnúksgíga 2023–2024|Eldgos hófst við Sundhnúk]] á svipuðum stað og í desember árið áður. Hraun fór yfir hitaveitulögn og urðu Suðurnes heitavatnslaus. Gosinu lauk eftir sólarhring. * [[10. febrúar]]: [[Katarska karlalandsliðið í knattspyrnu]] vann [[Asíukeppni karla í knattspyrnu]] þegar liðið sigraði Jórdaníu í úrslitum. * [[11. febrúar]]: ** [[Karlalandslið Fílabeinsstrandarinnar í knattspyrnu]] vann [[Afríkukeppnin|Afríkukeppnina]] þegar liðið lagði Nígeríu 2:1 í úrslitum. ** [[Alexander Stubb]] var kjörinn forseti [[Finnland]]s. ** [[Kansas City Chiefs]] sigruðu [[Ofurskálin|Ofurskálina]] í [[Amerískur fótbolti|amerískum fótbolta]] eftir sigur á [[San Fransisco 49ers]] 25-22. [[Patrick Mahomes]], leikstjórnandi Chiefs var valinn besti leikmaðurinn. * [[12. febrúar]]: [[hitaveita|Heitt vatn]] komst á á [[Suðurnes]]jum eftir að ný heitavatnslögn var lögð eftir að hraun skemmdi fyrri lögn. * [[16. febrúar]]: [[Aleksej Navalnyj]], rússneskur stjórnmálamaður og andstæðingur [[Vladímír Pútín]] lést í fangelsi. * [[29. febrúar]]: [[Ísrael]]sher gerði árás á fólk í [[Gasa]] sem hópaðist að bílum sem dreifðu matvælum. ===Mars=== [[Mynd:Prime Minister of Sweden Ulf Kristersson and United States Secretary of State Antony Blinken during the NATO ratification ceremony at the Department of State in Washington, D.C. on 7 March 2024.jpg|thumb|[[Ulf Kristersson]] forsætisráðherra Svíþjóðar og [[Antony Blinken]], varnarmálaráðherra Bandaríkjanna, staðfesta aðild Svíþjóðar að [[NATÓ]].]] * [[2. mars]]: [[Hera Björk Þórhallsdóttir]] vann [[Söngvakeppnin 2024|Söngvakeppnina 2024]] með lagið ''Scared of Heights''. * [[3. mars]]: Stjórnvöld á [[Haítí]] lýstu yfir neyðarástandi eftir að gengi náð yfirráðum yfir svæðum í höfuðborginni. Þau kröfðust uppsagnar forsætisráðherrans [[Ariel Henry]]. * [[7. mars]]: [[Svíþjóð]] gekk formlega í [[NATÓ]]. * [[16. mars]]: [[Eldgosin við Sundhnúksgíga 2023–2024|Eldgos hófst á milli Hagafells og Stóra Skógfells]], norðan [[Grindavík]]ur. * [[15. mars|15.]]-[[17. mars]]: Forsetakosningar voru haldnar í Rússlandi. [[Vladimír Pútín]] hlaut 87% atkvæða í kosningunum sem voru taldar ólýðræðislegar af vestrænum leiðtogum. * [[20. mars]]: [[Leo Varadkar]] tilkynnti afsögn sína sem forsætisráðherra Írlands. * [[22. mars]]: [[Hryðjuverkaárásin á Crocus City Hall|Hryðjuverkaárás var gerð á tónleikahöll]] nálægt [[Moskva|Moskvu]]. Nálægt 140 létust. [[Íslamska ríkið í Khorasan]] lýsti yfir ábyrgð. Rússar bendluðu Úkraínu við árásina. * [[26. mars]]: Gámaskip sem varð rafmagnslaust sigldi á Francis Scott Key-brúna í [[Baltimore]] í Bandaríkjunum með þeim afleiðingum að brúin hrundi og sex létust. * [[28. mars]]: Ísrael gerði árásir á Líbanon og Sýrland. Þeir beindust gegn [[Hezbollah]]-samtökunum. * [[31. mars]]: [[Búlgaría]] og [[Rúmenía]] urðu aðilar að [[Schengen-samstarfið]] í gegnum flug- og siglingaleiðir. ===Apríl=== * [[1. apríl]]: Þýskaland lögleiddi einkaneyslu á 25 grömmum á [[kannabis]]. * [[3. apríl]]: Stærsti [[jarðskjálfti]] í 25 ár varð í [[Taívan]], 7,4 að stærð. * [[5. apríl]]- [[7. apríl]]: [[Katrín Jakobsdóttir]] gaf kost á sér í komandi forsetakosningunum. Hún baðst lausnar sem [[forsætisráðherra Íslands]] og gekk á fund forsetans [[7. apríl]]. * [[6. apríl]]: Íbúar í [[Kristjanía|Kristjaníu]] í Kaupmannahöfn hófu að rífa upp götuna í táknrænum tilgangi og í mótmælum gegn fíkniefnagengjum. * [[9. apríl]]: [[Simon Harris]] varð forsætisráðherra [[Írland]]s. * [[10. apríl]]: [[Annað ráðuneyti Bjarna Benediktssonar]] tók við völdum. * [[13. apríl]]: [[Íran]] gerði drónaárás á [[Ísrael]]. * [[16. apríl]]: Bruni varð í gömlu kauphöllinni, [[Børsen]], einni elstu byggingu [[Kaupmannahöfn|Kaupmannahafnar]]. * [[19. apríl]]: [[Íran]] skaut niður þrjá ísraelska dróna yfir borginni [[Isfahan]] í miðhluta landsins. * [[20. apríl]]: Fulltrúadeild Bandaríkjaþings samþykkti áframhaldandi fjárhagsstuðning við Úkraínu vegna innrásar Rússlands. * [[25. apríl]]: Bráðabirgðastjórn tók við völdum á [[Haítí]] eftir afsögn [[Ariel Henry]], forseta og forsætisráðherra. * [[29. apríl]]: [[Humza Yousaf]] sagði af sér sem fyrsti ráðherra [[Skotland]]s og formaður [[Skoski þjóðarflokkurinn|Skoska þjóðarflokksins]]. ===Maí=== * [[3. maí]] - [[Tyrkland]] setti viðskiptabann á [[Ísrael]] vegna ástandsins á [[Gasa]]. * [[4. maí]] - [[Sadiq Khan]] var endurkjörinn borgarstjóri [[London]] í þriðja skipti. * [[7. maí]] - [[Guðrún Karls Helgudóttir]], var kosin [[biskup Íslands]]. * [[7. maí]] - [[11. maí]]: [[Eurovision]] var haldið í [[Malmö]], Svíþjóð. [[Sviss]]neski rapparinn [[Nemo (rappari)|Nemo]] vann keppnina með laginu „The Code“. * [[14. maí]] - [[Grindavíkurnefnd]] var stofnuð til að skipuleggja viðbrögð við jarðhræringum í Grindavík. * [[15. maí]] - Skotárás var gerð á [[Robert Fico]], forsætisráðherra [[Slóvakía|Slóvakíu]], sem særðist lífshættulega. * [[19. maí]] - ** Forseti [[Íran]]s, [[Ebrahim Raisi]] fórst í þyrluslysi ásamt utanríkisráðherra landsins, héraðsstjóra Austur-Aserbaísjan og fleirum. ** [[Tálknafjarðarhreppur]] sameinaðist [[Vesturbyggð]]. * [[20. maí]] - [[Lai Ching-te]] tók við embætti forseta [[Taívan]]s. * [[24. maí]] - Yfir 2.000 létust í skriðuhlaupi í [[Papúa Nýja-Gínea|Papúa Nýju-Gíneu]]. * [[26. maí]] - [[Gitanas Nausėda]] var endurkjörinn forseti [[Litáen]]s. * [[28. maí]] - Ísraelsher réðst inn í miðborg Rafah í suður-[[Gasa]]. * [[29. maí]]: [[Eldgosin við Sundhnúksgíga 2023–2024|Eldgos hófst að nýju]] við Sundhnúksgíga. ===Júní=== * [[1. júní]] - [[Forsetakosningar á Íslandi 2024|Forsetakosningar]] fóru fram á Íslandi. [[Halla Tómasdóttir]] var kjörin 7. [[forseti Íslands]]. * [[2. júní]] - [[Claudia Sheinbaum]] var kosin fyrsti kvenforseti [[Mexíkó]]. * [[6. júní]] - [[9. júní]]: Kosningar til [[Evrópuþingið|Evrópuþingsins]] voru haldnar. Mið- og hægriflokkar hlutu mest fylgi. * [[9. júní]] - Mánaðarverkfalli í Færeyjum var afstýrt með samningum. * [[11. júní]] - [[Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir]] matvælaráðherra leyfði [[hvalveiðar]] á ný. * [[14. júní]] - [[14. júlí]]: [[EM 2024|Evrópukeppnin í knattspyrnu]] og [[Suður-Ameríkukeppni karla í knattspyrnu 2024|Copa América]] voru haldnar á svipuðum tíma. * [[18. júní]] - [[Boston Celtics]] unnu sinn 18. [[NBA]]-titil eftir 4-1 sigur á [[Dallas Mavericks]] í úrslitaviðureign. [[Jaylen Brown]] var valinn besti leikmaður úrslitakeppninnar. * [[22. júní]]: ** Engin virkni sást í gígnum við Sundhnúksgíga. ** [[Skagabyggð]] og [[Húnabyggð]] sameinuðust. * [[24. júní]] - [[Julian Assange]], stofnandi [[WikiLeaks]], var leystur úr fangelsi í Englandi eftir dómssátt við bandarísk yfirvöld. * [[26. júní]] - Herinn í [[Bólivía|Bólivíu]] gerði misheppnaða tilraun til [[valdarán]]s gegn ríkisstjórn forsetans [[Luis Arce]]. * [[30. júní]] - [[7. júlí]]: [[Þingkosningar í Frakklandi 2024|Þingkosningar voru haldnar í Frakklandi]]. [[Nýja alþýðufylkingin]] stóð uppi sem sigurvegari meðan bandalag flokka sem studdu [[Emmanuel Macron]] forseta töpuðu miklu fylgi. ===Júlí=== * [[2. júlí]] - [[Dick Schoof]] tók við embætti forsætisráðherra [[Holland]]s. * [[4. júlí]] - Þingkosningar voru haldnar í Bretlandi. [[Verkamannaflokkurinn (Bretland)|Verkamannaflokkurinn]] undir forystu [[Keir Starmer]] vann afgerandi sigur. * [[5. júlí]] - [[Masoud Pezeshkian]] var kosinn forseti [[Íran]]s. * [[8. júlí]] - [[Rússland]] gerði víðtækar árásir á Úkraínu, þ. á m. á orkuinnviði og barnaspítala. * [[13. júlí]] - Skotið var á [[Donald Trump]] á kosningafundi í Pennsylvaníu sem særðist á eyra. Skotmaðurinn var drepinn og lést einn í áhorfendaskaranum. * [[14. júlí]] - [[Spænska karlalandsliðið í knattspyrnu]] sigraði [[Enska karlalandsliðið í knattspyrnu|England]] í úrslitum [[EM 2024]]. * [[15. júlí]] - [[Argentínska karlalandsliðið í knattspyrnu|Argentína]] sigraði [[Kólumbíska karlalandsliðið í knattspyrnu|Kólumbíu]] í úrslitum [[Copa America]]. * [[20. júlí]] - Ísraelsher gerði árás á Hodeida í [[Jemen]] sem andsvar við drónaárás [[Hútar|Húta]] á Ísrael. * [[21. júlí]] - [[Joe Biden]] dró forsetaframboð sitt fyrir komandi kosningar til baka. [[Kamala Harris]] varð stuttu síðar frambjóðandi Demókrata í kosningunum. * [[22. júlí]] - Um 25.000 manns var gert að flýja bæinn [[Jasper (bær)|Jasper]] og nágrenni í Alberta, Kanada, vegna [[skógareldar|skógarelda]]. Allt að þriðjungur húsa bæjarins eyðilagðist. * [[26. júlí]] - [[11. ágúst]]: [[Sumarólympíuleikarnir 2024|Sumarólympíuleikarnir]] fóru fram í [[París]]. * [[27. júlí]] - [[Jökulhlaup]] hófst í [[Mýrdalsjökull|Mýrdalsjökli]]. Hringveginum var lokað við fljótið [[Skálm]]. Skemmdir urðu á veginum á 700 metra kafla. * [[28. júlí]] - [[Nicolás Maduro]] var endurkjörinn forseti [[Venesúela]]. Stjórnarandsstaðan lýsti einnig yfir sigri og sagði að kosningasvindl hafði átt sér stað. * [[30. júlí]] - ** [[Ísrael]] varpaði sprengjum á úthverfi [[Beirút]], Líbanon, í hefndarskyni fyrir árás sem gerð var á Gólanhæðir í Ísrael. Háttsettur leiðtogi [[Hizbollah]]-samtakanna, Fuad Shukr, lést í árásinni. ** Yfir 350 létust í skriðum í [[Kerala]], Indlandi, eftir úrhelli. * [[31. júlí]] - ** [[Guðni Th. Jóhannesson]] lét af embætti [[forseti Íslands|forseta Íslands]]. ** [[Ismail Haniyeh]], leiðtogi [[Hamas]] var ráðinn af dögum með sprengju í Íran. ===Ágúst=== [[Mynd:Halla Tómasdóttir at Arctic Circle 2024 cropped.jpg|thumb|Halla Tómasdóttir.]] * [[1. ágúst]]: ** [[Halla Tómasdóttir]] tók við embætti [[forseti Íslands|forseta Íslands]]. ** 26 fangar voru látnir lausir í fangaskiptum [[Rússland]] og [[Vesturlönd|Vesturlanda]]. * [[3. ágúst]]: Yfir 35 voru drepnir í hryðjuverkaárás [[Al-Shabaab (skæruliðasamtök)|Al-Shabaab]] í [[Mogadishu]] Sómalíu. * [[5. ágúst]]: [[Sheikh Hasina]], forsætisráðherra [[Bangladess]], sagði af sér í kjölfar mótmæla þar sem um 300 létust. * [[6. ágúst]]: ** Úkraínuher réðst inn í [[Kúrskfylki]] í Rússlandi í hernaðaraðgerð. ** Meira en 400 voru handtekin í óeirðum í [[Bretland]]i sem beindust gegn innflytjendum og hælisleitendum. Þær voru í kjölfar morða á 3 ungum stúlkum í [[Southport]] sem táningspiltur, sonur innflytjanda, framdi. * [[10. ágúst]]: [[Ísrael]] gerði árás á skóla á [[Gasa]] þar sem allt að 100 létust. * [[14. ágúst]]: ** Neyðarástandi var lýst yfir í [[Belgorodfylki]] í Rússlandi eftir árásir Úkraínuhers. ** [[Alþjóðaheilbrigðisstofnunin]] lýsti yfir neyðarástandi á heimsvísu vegna dreifingar nýs afbrigðis MPX-veirunnar eða [[apabóla|apabólu]]. * [[16. ágúst]]: [[Paetongtarn Shinawatra]] varð forsætisráðherra [[Taíland]]s. * [[17. ágúst]]: [[Nusantara]] varð höfuðborg [[Indónesía|Indónesíu]] og tók við af [[Jakarta]]. * [[22. ágúst]]: Enn eitt [[Eldgosin við Sundhnúksgíga 2023–2024|eldgosið hófst við Sundhnúksgíga]]. * [[23. ágúst]]: [[Íslamska ríkið]] lýsti yfir ábyrgð á árás í [[Solingen]] í Þýskalandi þegar árásarmaður, sýrlenskur flóttamaður, stakk þrjá til bana og særði fleiri á bæjarhátíð. * [[24. ágúst]]: [[Ísrael]] og [[Hezbollah]] í Líbanon skiptust á hundruðum loftárása. * [[25. ágúst]]: Hópslys varð við íshelli á [[Breiðamerkurjökull|Breiðamerkurjökli]]. Einn ferðamaður lést og slasaðist annar alvarlega. * [[26. ágúst]]: [[Rússland]] gerði árásir á orkuinnviði um alla [[Úkraína|Úkraínu]]. * [[28. ágúst]]: [[Ísraelsher]] réðst inn í borgir á [[Vesturbakkinn|Vesturbakkanum]], þar á meðal [[Jenín]] og [[Nablus]]. * [[29. ágúst]]: Fellibylur fór um suður-[[Japan]] og olli skemmdum og mannskaða. ===September=== * [[1. september]]: [[Guðrún Karls Helgudóttir]] var vígð [[biskup Íslands]]. * [[3. september]]: [[Rússland]] gerði loftárásir á úkraínsku borgina [[Poltava]]. Þar á meðal herþjálfunarstöð og spítala. Yfir 50 létust. * [[4. september]]: Skotárás var gerð í menntaskóla nálægt [[Atlanta]], Georgíu, í Bandaríkjunum. 4 létust. * [[5. september]]: [[Michel Barnier]] varð [[forsætisráðherra Frakklands]]. * [[7. september]]: [[Abdelmadjid Tebboune]] var endurkjörinn forseti [[Alsír]]s. * [[9. september]]: [[Ísrael]] gerði loftárásir í [[Sýrland]]. Yfir 25 létust. * [[12. september]]: Fyrsta keypta [[geimur|geim]]gangan var farin þegar frumkvöðullinn og milljarðamæringurinn [[Jared Isaacman]] fór út fyrir geimfar. * [[14. september]]: Flóð í mið- og austur-Evrópu. Skemmdir urðu á innviðum og mannfall. * [[17. september]]-[[18. september]]: Tugir létu lífið og þúsundir slösuðust í [[Líbanon]] þegar símboðar og talstöðvar sem meðlimir [[Hezbollah]] báru sprungu. [[Ísrael]] var ætlað ódæðið. * [[18. september]]: Úkraínumenn gerðu drónaárás á rússneska vopnabirgðastöð í [[Tverfylki]] Rússlands og þremur dögum síðar í [[Krasnodarfylki]]. * [[19. september]]: [[Hvítabjörn]] var felldur í [[Jökulfirðir|Jökulfjörðum]]. Hann var nálægt sumarhúsi þar sem kona dvaldi á Höfðaströnd. * [[21. september]]: [[Anura Kumara Dissanayake]] var kjörinn forseti [[Srí Lanka]]. * [[23. september]]: [[Ísrael]] gerði yfir 1.000 loftárásir á suður-[[Líbanon]] sem beindust gegn [[Hezbollah]]. Um 500 létust. * [[27. september]]: **Hitabeltisstormurinn Helene fór um suðaustur-Bandaríkin og olli flóðum, eyðileggingu og létust hundruðir. ** [[Hassan Nasrallah]], leiðtogi [[Hezbollah]]-samtakanna í Líbanon, var ráðinn af dögum í loftárás Ísraelshers á [[Beirút]]. * [[30. september]] - [[Ísraelsher]] réðst inn í suður-[[Líbanon]]. ===Október=== * [[1. október]]: ** [[Jens Stoltenberg]] lét af embætti framkvæmdastjóra [[NATÓ]] og [[Mark Rutte]] tók við. ** [[Íran]] gerði eldflaugaárás á Ísrael. ** [[Shigeru Ishiba]] varð forsætisráðherra [[Japan]]s. ** [[Claudia Sheinbaum]] varð fyrsti kvenforseti [[Mexíkó]]. * [[4. október]] - Úrhellisrigning olli miklum flóðum og aurskriðum í Bosníu og Hersegóvínu , skammt frá [[Sarajevó]]. Að minnsta kosti 18 manns létu lífið. * [[7. október]] - [[Taye Atske Selassie]] varð forseti Eþíópíu. * [[9. október]] - [[10. október]]: Milljónir flýðu [[Flórída]] vegna [[fellibylur|fellibylsins]] Milton. Hann olli talsverði eyðileggingu, a.m.k. 10 létust og urðu 2 milljónir rafmagnslausar. * [[13. október]] - [[Annað ráðuneyti Bjarna Benediktssonar|Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar]] leyst upp. Boðað var til [[Alþingiskosningar 2024|Alþingiskosninga í nóvember]]. * [[15. október]] - [[Svandís Svavarsdóttir]] formaður [[Vinstrihreyfingin – grænt framboð|Vinstri grænna]] útilokar þáttöku hreyfingarinnar í [[starfsstjórn]]. [[Halla Tómasdóttir]], [[forseti Íslands]] hafði óskað eftir að [[Ríkisstjórn Íslands|ríkisstjórnin]] sæti áfram sem starfs­stjórn fram að [[Alþingiskosningar 2024|kosn­ing­um 30. nóv­em­ber]]. * [[16. október]] - [[Yahya Sinwar]], leiðtogi [[Hamas]], var drepinn af [[Ísraelsher]]. * [[17. október]] - Minnihluta-starfsstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknar tók við völdum fram að alþingiskosningum í lok nóvember. Vinstri græn tóku ekki þátt í henni. * [[19. október]] - Íslenska kvennalandsliðið í [[fimleikar|hópfimleikum]] varð Evrópumeistari. * [[20. október]] - [[Prabowo Subianto]] varð forseti [[Indónesía|Indónesíu]]. * [[23. október]] - Hryðjuverkaárás var gerð á flugvélaverksmiðju í [[Ankara]], Tyrklandi. * [[25. október]] - [[Ísrael]] gerði loftárásir á hernaðarskotmörk í [[Íran]]. Nokkrir hermenn létust. * [[27. október]] - [[Breiðablik]] varð íslandsmeistari í knattspyrnu karla. *[[28. október|28.]] - [[31. október]]: [[Norðurlandaráðsþing]] var haldið í [[Reykjavík]] og á [[Þingvellir|Þingvöllum]]. [[Volodymyr Zelenskyj]], forseti Úkraínu, var meðal gesta og ávarpaði þingið. *[[30. október]] - Yfir 230 létust í flóðum, eftir úrhelli á Spáni, sem voru aðallega í [[Sjálfstjórnarsvæðið Valensía|Valensía-héraði]]. ===Nóvember=== * [[2. nóvember]]: [[Kemi Badenoch]] varð leiðtogi [[Íhaldsflokkurinn (Bretland)|breska Íhaldsflokksins]]. * [[3. nóvember]]: [[Maia Sandu]] var endurkjörin forseti [[Moldóva|Moldóvu]]. * [[4. nóvember]]: Eldfjallið [[Lewotobi]] gaus í [[Indónesía|Indónesíu]]. Níu létust. * [[5. nóvember]]: [[Forsetakosningar í Bandaríkjunum 2024|Forsetakosningar]] voru haldnar í Bandaríkjunum. [[Donald Trump]] var kjörinn [[forseti Bandaríkjanna]]. * [[6. nóvember]]: Ríkisstjórn [[Olaf Scholz]], kanslara [[Þýskaland]]s, leystist upp eftir að hann rak fjármálaráðherra sinn. * [[9. nóvember]]: Sprengjuárás var gerð á lestarstöðina í [[Quetta]] í Pakistan, 26 létust. Sjálfstæðishreyfing í [[Balúkistan]] lýsti yfir ábyrgð á ódæðinu. * [[14. nóvember]]: Hitamet féll í nóvember þegar 23,8 gráður mældust á [[Kvísker]]jum. * [[17. nóvember]]: **[[Rússland]] gerði umfangsmiklar loftárásir á orkuinnviði Úkraínu. **[[Joe Biden]] gaf Úkraínu leyfi fyrir notkun á langdrægum flaugum innan Rússlands. * [[20. nóvember]] - [[Eldgosin við Sundhnúksgíga 2023–2024|Eldgos hófst að nýju við Sundhnúksgíga]]. Grindavík var rýmd. * [[26. nóvember]] - [[Ísrael]] og [[Líbanon]] gerðu [[vopnahlé]]. * [[28. nóvember]] - Ástralía þingið samþykkti að banna börnum undir 16 ára að nota [[samfélagsmiðill|samfélagsmiðla]]. * [[29. nóvember]] - Sýrlenski stjórnarherinn og Rússlandsher gerðu loftárásir á uppreisnarmenn í [[Idlib]] í [[Sýrland]]i eftir áhlaup þeirra í héraðinu. * [[30. nóvember]] - [[Alþingiskosningar 2024|Alþingiskosningar fóru fram]]. Píratar og Vinstri Græn féllu af þingi. ===Desember=== * [[3. desember]]: **[[Yoon Suk-yeol]], forseti Suður-Kóreu, lýsti yfir herlögum í landinu vegna ósættis við stjórnarandstöðuna um stefnu gagnvart Norður-Kóreu. Allir þingmenn þjóðþingsins kusu um að afnema herlögin. Forsetinn var ákærður 11 dögum síðar og lét af embætti. ** [[Netumbo Nandi-Ndaitwah]] var kjörin forseti Namibíu, fyrst kvenna. * [[4. desember]]: **[[Samfylkingin]], [[Viðreisn]] og [[Flokkur fólksins]] hófu stjórnarmyndunarviðræður. ** Ríkisstjórn [[Michel Barnier]], forsætisráðherra Frakklands, féll. * [[5. desember]]: ** [[Amnesty International]] gaf út skýrslu um stríðið á Gaza þar sem aðgerðum Ísraels var lýst sem [[þjóðarmorð]]i. ** [[Starfsstjórn]] Sjálfsstæðisflokks og Framsóknar heimilaði [[hvalveiðar]] að nýju og gaf leyfi til árs [[2029]]. * [[7. desember]]: ** Uppreisnarmenn náðu yfirráðum yfir borginni [[Daraa]] í suður-[[Sýrland]]i, sátu um [[Homs]] um miðbik landsins og [[Damaskus]], höfuðborgina. ** [[Notre Dame]]-kirkjan í París var opnuð eftir viðgerðir vegna eldsvoðans sem átti sér stað [[2019]]. * [[8. desember]] - Uppreisnarmenn náðu völdum yfir höfuðborg Sýrlands, [[Damaskus]]. [[Bashar al-Assad]], forseti síðan [[2000]], flýði til Rússlands. * [[9. desember]] - 7. eldgosinu við [[Eldgosin við Sundhnúksgíga 2023–2024| Sundhnúksgíga]] lauk. * [[11. desember]] - ** Kveikt var í gröf [[Hafez al-Assad]], einræðisherra, í [[Latakía]] í Sýrlandi. ** Ísrael gerði hundruðir loftárásir á Sýrland, þar á meðal flota landsins og vopnaverksmiðjur. * [[13. desember]] - [[Emmanuel Macron]] skipaði [[François Bayrou]] í embætti [[forsætisráðherra Frakklands]]. * [[14. desember]] - Nokkur hundruð manns fórust þegar fellibylurinn Chido gekk yfir eyjuna [[Mayotte]] í Indlandshafi. * [[17. desember]] - Úkraínska leyniþjónustan réð rússneska hershöfðingjann, Ígor Kíríllov, af dögum með sprengju í [[Moskva|Moskvu]]. * [[19. desember]] – Dómstóll í [[Avignon]] dæmdi Dominique Pelicot og 50 aðra karlmenn í fangelsi fyrir hópnauðganir gegn [[Gisèle Pelicot]]. * [[20. desember]] - Bíl var ekið inn á jólamarkað í [[Magdeburg]] í Þýskalandi með þeim afleiðingum að 6 létust og yfir 200 slösuðust. Sádi-arabískur maður var handtekinn. * [[21. desember]] - [[Ráðuneyti Kristrúnar Frostadóttur]]: Stjórnarsáttmáli og ráðherraskipan Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks Fólksins voru kynnt. [[Kristrún Frostadóttir]] leiddi ríkisstjórnina sem forsætisráðherra. * [[25. desember]] - 38 létust í flugslysi í [[Kasakstan]] þegar asersk flugvél brotlenti. 31 komst lífs af. Flugvélin var á leið til [[Grosní]] í Rússlandi. Asersk yfirvöld kenndu um rússnesku flugskeyti. Rússnesk flugmálayfirvöld sögðu stöðuna flókna vegna úkraínskra drónaárása. Vladímír Pútín harmaði atvikið án þess þó að viðurkenna sök Rússa.<ref>[https://www.visir.is/g/20242668926d/bidst-af-sokunar-a-hormu-legu-at-viki Biðst afsökunar á hörmulegu atviki] Vísir. Sótt 28. desember 2024</ref> * [[29. desember]] - 179 létu lífið og 2 komust lífs af í flugslysi við Muan-flugvöll í Suður-Kóreu. * [[31. desember]] - [[Bankasýsla ríkisins]] var lögð niður. ==Dáin== * [[2. janúar]] - [[Auður Haralds]], rithöfundur (f. [[1947]]). * [[4. janúar]] - [[Glynis Johns]], bresk leikkona (f. [[1923]]). * [[7. janúar]] - [[Franz Beckenbauer]], þýskur knattspyrnumaður og þjálfari (f. [[1945]]). * [[9. janúar]] - [[Guðrún Jónsdóttir (f. 1931)|Guðrún Jónsdóttir]], borgarfulltrúi og baráttukona fyrir kvenréttindum (f. [[1931]]). * [[11. janúar]] - [[Jóhann Hinrik Níelsson]], lögmaður (f. [[1931]]). * [[4. febrúar]] - [[Hage Geingob]], forseti Namibíu (f. [[1941]]). * [[6. febrúar]] - [[Sebastián Piñera]], forseti Chile (f. [[1949]]). * [[12. febrúar]] - [[Karl Sigurbjörnsson]], [[biskup Íslands]] frá 1998 til 2012 (f. [[1947]]). * [[16. febrúar]] - [[Aleksej Navalnyj]], rússneskur stjórnmálamaður og andstæðingur [[Vladímír Pútín]] (f. [[1976]]). * [[20. febrúar]] - [[Andreas Brehme]], þýskur knattspyrnumaður (f. [[1960]]). * [[29. febrúar]] - [[Brian Mulroney]], kanadískur stjórnmálamaður (f. [[1939]]). * [[6. mars]] - [[Björgvin Gíslason]], tónlistarmaður (f. [[1951]]). * [[10. mars]] - [[Páll Bergþórsson]], veðurstofustjóri (f. [[1923]]). * [[11. mars]] - [[Matthías Johannessen]], ljóðskáld, rithöfundur og ritstjóri [[Morgunblaðið|Morgunblaðsins]] (f. [[1930]]). * [[26. mars]] - [[Richard Serra]], bandarískur myndlistamaður (f. [[1939]]) * [[27. mars]] - [[Daniel Kahneman]], ísraelsk-bandarískur sálfræðingur og höfundur (f. [[1934]]) * [[11. apríl]] - [[O.J. Simpson]], bandarískur ruðningskappi og leikari (f. [[1947]]). * [[19. apríl]] - [[Daniel Dennett]], bandarískur heimsspekingur og trúleysingi (f. [[1942]]). * [[25. apríl]] - [[Pétur Einarsson (f. 1940)|Pétur Einarsson]], leikari (f. [[1940]]) * [[13. maí]] - [[Alice Munro]], kanadískur rithöfundur (f. [[1931]]) * [[19. maí]] - [[Ebrahim Raisi]], forseti Írans (f. [[1960]]) * [[3. júní]] - [[Brigitte Bierlein]], kanslari Austurríkis (f. [[1949]]) * [[7. júní]] - [[Bill Anders]], bandarískur geimfari (f. [[1933]]) * [[9. júní]] - [[Skúli Óskarsson]], kraftlyftingarmaður (f. [[1948]]) * [[12. júní]] - [[Róbert Örn Hjálmtýsson]], tónlistarmaður (f. [[1977]]) * [[12. júní]] - [[Jerry West]], bandarískur körfuknattleiksmaður. (f. [[1938]]) * [[13. júní]] - [[Ellý Katrín Guðmundsdóttir]], borgarritari og lögfræðingur (f. [[1964]]) * [[20. júní]] - [[Donald Sutherland]], kanadískur leikari (f. [[1935]]) * [[25. júní]] - [[Ragnar Stefánsson]], jarðskjálftafræðingur (f. [[1938]]) * [[5. júlí]] - [[Jon Landau]], bandarískur kvikmyndaframleiðandi (f. [[1960]]) * [[11. júlí]] - [[Shelley Duvall]], bandarísk leikkona. (f. [[1949]]) * [[12. júlí]] - [[Ruth Westheimer]], bandarískur kynlífsráðgjafi, rithöfundur og þáttastjórnandi. (f. [[1928]]) * [[13. júlí]] - [[Richard Simmons]], bandarískur leikari og líkamsræktarfrömuður. (f. [[1948]]) * [[19. júlí]] - [[Nguyễn Phú Trọng]], aðalritari Kommúnistaflokks Víetnams (f. [[1944]]) * [[22. júlí]] - [[John Mayall]], breskur blústónlistarmaður (f. [[1933]]) * [[30. júlí]] - [[Haukur Halldórsson]], listamaður (f. [[1937]]) * [[31. júlí]] - [[Ismail Haniyeh]], leiðtogi [[Hamas]] í Palestínu (f. 1962/1963) * [[5. ágúst]] - [[Þorvaldur Halldórsson]], söngvari og tónlistarmaður (f. [[1944]]) * [[13. ágúst]] - [[Halldór Bragason]], blústónlistarmaður. (f. [[1956]]) * [[18. ágúst]] - [[Alain Delon]], franskur leikari (f. [[1935]]) * [[26. ágúst]] - [[Sven Göran Eriksson]], sænskur knattspyrnustjóri (f. [[1948]]) * [[9. september]] - [[James Earl Jones]], bandarískur leikari (f. [[1931]]) * [[11. september]] - [[Alberto Fujimori]], forseti Perú (f. [[1938]]) * [[13. september]] - [[Kristinn Stefánsson]], körfuknattleiksmaður (f. [[1945]]). * [[17. september]] - [[Benedikt Sveinsson (f. 1938)|Benedikt Sveinsson]], lögmaður og athafnamaður (f. [[1938]]). * [[18. september]] - [[Salvatore Schillaci]], ítalskur knattspyrnumaður (f. [[1964]]) * [[22. september]] - [[Fredric Jameson]], bandarískur bókmenntafræðingur og marxisti (f. [[1934]]) * [[27. september]]: **[[Maggie Smith]], ensk leikkona (f. [[1934]]) **[[Hassan Nasrallah]], leiðtogi Hezbollah-samtakanna í Líbanon. (f. [[1960]]) * [[28. september]] - [[Kris Kristofferson]], bandarískur kántrísöngvari og kvikmyndaleikari. (f. [[1936]]) * [[30. september]]: **[[Dikembe Mutombo]], kongólsk-bandarískur körfuboltamaður. **[[Ken Page]], bandarískur gamanleikari (f. [[1954]]) * [[5. október]]: [[Sigríður Hrönn Elíasdóttir]], sveitarstjóri og formaður almannavarnarnefndar (f. [[1959]]). * [[12. október]]: [[Alex Salmond]], skoskur stjórnmálamaður (f. [[1954]]). * [[16. október]]: [[Liam Payne]], enskur tónlistarmaður (f. [[1993]]). * [[16. október]]: [[Yahya Sinwar]], leiðtogi [[Hamas]] (f. [[1962]]) * [[20. október]] - [[Fethullah Gülen]], tyrkneskur stjórnarandstöðuleiðtogi. (f. [[1941]]). * [[21. október]] - [[Paul Di'Anno]], enskur rokksöngvari, með m.a. [[Iron Maiden]]. (f. [[1958]]) * [[3. nóvember]] - [[Quincy Jones]], bandarískur upptökustjóri (f. [[1933]]). * [[9. nóvember]] - [[Ram Narayan]], indverskur tónlistarmaður (f. [[1927]]) * [[14. nóvember]] - [[Peter Sinfield]], enskur lagahöfundur og stofnmeðlimur framsæknu rokksveitarinnar [[King Crimson]]. (f. [[1943]]) * [[16. nóvember]] - [[Kristinn Haukur Skarphéðinsson]], dýravistfræðingur (f. [[1956]]) * [[20. nóvember]] - [[John Prescott]], aðstoðarforsætisráðherra Bretlands. (f. [[1938]]) * [[5. desember]] - [[Jón Nordal]], íslenskt tónskáld og píanóleikari. (f. [[1926]]) * [[20. desember]] - [[Egill Þór Jónsson]], borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins. (f. [[1990]]). * [[23. desember]] - [[Desi Bouterse]], forseti Súrínam. (f. [[1945]]) * [[26. desember]] - [[Manmohan Singh]], forsætisráðherra Indlands (f. [[1932]]). * [[28. desember]] - [[Gylfi Pálsson]], skólastjóri og þulur (f. [[1933]]) * [[29. desember]] - [[Jimmy Carter]], 39. forseti Bandaríkjanna. (f. [[1924]]) ==Nóbelsverðlaunin== *[[Friðarverðlaun Nóbels]]: [[Nihon Hidankyo]] * [[Bókmenntaverðlaun Nóbels|Bókmenntir]]: [[Han Kang]]. * [[Nóbelsverðlaunin í efnafræði|Efnafræði]]: [[David Baker]], [[Demis Hassabis]] og [[John M. Jumper]] * [[Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði|Eðlisfræði]]: [[Geoffrey Hinton]] og [[John Hopfield]]. * [[Nóbelsverðlaunin í hagfræði|Hagfræði]]: [[Daron Acemoglu]], [[Simon Johnson]] og [[James A. Robinson]]. * [[Nóbelsverðlaunin í lífeðlis- og læknisfræði|Lífeðlis- og læknisfræði]]: [[Victor Ambros]] og [[Gary Ruvkun]]. ==Tilvísanir== [[Flokkur:2024]] [[Flokkur:2021-2030]] 4clo8r3bwb8ckvxtc3hgcexknmh052r 0 137716 1920298 1902199 2025-06-14T19:27:54Z Alvaldi 71791 1920298 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Russell Westbrook (32077032673).jpg|thumb|Russell Westbrook.]] '''Russell Westbrook''' (fæddur [[12. nóvember]] árið [[1988]]) er bandarískur körfuknattleiksmaður sem spilar fyrir [[Denver Nuggets]] í [[NBA|NBA-deildinni]]. Westbrook var stigakóngur deildarinnar tímabilin 2014–15 og 2016–17 og mikilvægasti leikmaðurinn (MVP) tímabilið 2016-17 þegar hann spilaði fyrir [[Oklahoma City Thunder]]. Hann er í 24. sæti stigahæstu leikmanna og í 9. sæti yfir flestar stoðsendingar. Westbrook er í efsta sæti yfir flestar [[Þreföld tvenna|tvöfaldar þrennur]] (triple double) með um 200 talsins og á flestar slíkar á einu tímabili eða 42. {{stubbur}} {{DEFAULTSORT:Westbrook, Russell}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1988]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] m97fa7vq0mrlp5solmhljdvjp018ze0 0 139173 1920241 1887600 2025-06-14T16:08:51Z SilkPyjamas 81838 einmanna > einmana 1920241 wikitext text/x-wiki '''Gísli á Uppsölum''', skírður '''Gísli Októvíanus<!--skoðið spjall áður en nafninu er breytt--> Gíslason''' (29. október 1907 – 31. desember 1986), var bóndi og einbúi í [[Selárdalur|Selárdal]] á [[Vestfirðir|Vestfjörðum]]. Annað eiginnafn Gísla „Októvíanus“ er mjög oft misritað sem „Oktavíus“ í íslenskum fjölmiðlum eða annarstaðar. Foreldrar hans hétu Gísli Sveinbjörnsson (1852–1916) og Gíslína Bjarnadóttir (1867–1949).<ref>[https://timarit.is/page/1647557?iabr=on#page/n34/mode/1up Minning: Gísli Oktavíus Gíslason, Uppsölum], Morgunblaðið, 10. janúar 1987, bls. 35 [Millinafn Gísla „Októvíanus“ og föðurnafn móður hans „Bjarnadóttir“ eru misrituð í þessari minningargrein.]</ref><ref>[https://timarit.is/page/1647604?iabr=on#page/n33/mode/1up Misritun], Morgunblaðið, 11. janúar 1987, bls. 34</ref> Hann átti þrjá bræður sem voru: Gestur (1901–1980)<ref>[https://timarit.is/page/2871040?iabr=on#page/n6/mode/1up Gestur Gíslason fyrrum bóndi í Trostansfirði], Þjóðviljinn, 7. mars 1980, bls. 7</ref>, Bjarni (1903–1988)<ref>islendingabok.is og [https://timarit.is/page/1683162?iabr=on#page/n35/mode/1up Dánartilkynning – Bjarni Gíslason frá Uppsölum, Selárdal í Arnarfirði], Morgunblaðið, 17. júní 1988, bls. 36</ref> og Sigurður Jóhannes (1909–1991)<ref>[https://timarit.is/page/1745527?iabr=on#page/n32/mode/1up Sigurður J. Gíslason frá Uppsölum], Morgunblaðið, 15. júní 1991, bls. 33</ref>. Hann varð þjóðþekktur þegar [[Ómar Ragnarsson]] sótti hann heim í Stikluþætti<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=G160zBIsDLQ Stikluþáttur Ómars á YouTube]</ref> sem var frumsýndur hjá [[Sjónvarpið|Ríkissjónvarpinu]] á jóladagskvöldi árið 1981.<ref>{{cite web|title=Gísli á Uppsölum varð frægur eftir heimsókn Ómars: Einbúinn sem hafði hvorki vatn né rafmagn |last=Guðjónsdóttir |first=Katrín |website=www.mannlif.is |date=2021-10-22 |url=https://www.mannlif.is/frettir/innlent/gisli-a-uppsolum-vard-fraegur-eftir-heimsokn-omars-einbuinn-sem-hafdi-hvorki-vatn-ne-rafmagn/ |access-date=2023-02-12}} [Millinafn Gísla „Októvíanus“ er misritað í þessari grein.]</ref> Þá fékk Stikluþáttur Ómars misgóð viðbrögð. Sumir voru á því máli að búskaparhættir hans gæfu innsýn inn í fortíðina á meðan aðrir gagnrýndu þáttinn. Meðal gagnrýnenda var Þorbjörn Broddason, prófessor í félagsfræði við Háskóla Íslands sem skrifaði: „Ómar hefur gert mikið og á heiður og aðdáun skilið fyrir sitt lífsverk en ég hef alltaf litið á þennan þátt hans um Gísla sem hans versta axarskaft. Þarna er maður sem er hreinlega fatlaður, utanveltu og veit ekkert hvaðan á sig stendur veðrið. Þá kemur allt í einu einhver maður að sunnan með græjur og eltir hann um túnið og hann hrökklaðist undan honum eins og sært dýr. Mér fannst þetta óskaplega sorglegt, var misboðið og var alveg gáttaður þegar ég sá undirtektir fólks. Að það væri að hrífast af þessu.“<ref>[https://timarit.is/page/5315258?iabr=on#page/n29/mode/2up Áhrifaríkar Stiklur Ómars], Morgunblaðið, 22. maí 2011, bls. 30–31 [Millinafn Gísla „Októvíanus“ er misritað í þessari grein.]</ref> Þá er það ekki ljóst hvort það var Gísli sem einangraði sig frá samfélaginu eða hvort honum var útskúfað fyrir að vera öðruvísi. Það er hinsvegar vitað að hann var oft einmana og var ekki ánægður með þær aðstæður sem hann lifði við.<ref>{{Cite web|url=https://www.mbl.is/folk/frettir/2007/10/29/old_lidin_fra_faedingu_gisla_a_uppsolum/ |title=Öld liðin frá fæðingu Gísla á Uppsölum |website=www.mbl.is |date=2007-10-29 |access-date=2023-02-12}} [Millinafn Gísla „Októvíanus“ og dánarár móður hans „1949“ eru misrituð í þessari grein.]</ref> == Tilvísanir == <div class="references-small"><references/></div> == Ítarefni == * [https://timarit.is/page/1488396?iabr=on#page/n13/mode/2up Afganginn af ellilífeyrinum legg ég fyrir til elliáranna], Morgunblaðið, 17. júlí 1977, bls. 14–15 + 34–35 * [https://timarit.is/page/2458823?iabr=on#page/n3/mode/1up Vill ekki taka við aurum fyrir þáttinn], Vísir, 5. febrúar 1982, bls. 4 * Gísli á Uppsölum, Eintal: bundið mál og laust, sett saman af Ólafi Gíslasyni, Bókaútgáfan Bær, 1987 * [https://timarit.is/page/1756884?iabr=on#page/n9/mode/2up Hugleiðingar í einsemdinni], Morgunblaðið. Sunnudagsblaðið B, 22. desember 1991, bls. 10–11 * Ómar Ragnarsson, Fólk og firnindi: stiklað á Skaftinu, Fróði, Reykjavík, 1994, ISBN 978-9979-802-31-0 * [https://timarit.is/page/5101324?iabr=on#page/n30/mode/1up Er sífellt að sýsla með Gísla], Fréttablaðið. Híbýli og viðhald, 8. nóvember 2010, bls. 3 * [https://timarit.is/page/6016769?iabr=on#page/n3/mode/1up Stefna að opnun safns á Uppsölum í Selárdal í haust], Morgunblaðið, 8. maí 2012, bls. 4 * Ingibjörg Reynisdóttir, Gísli á Uppsölum, Sögur útgáfa, Reykjavík, 2012, ISBN 978-9935-448-06-4 [[Flokkur:Íslendingar]] {{fd|1907|1986}} sb2yrdcjgnbkn0td83vzxol04n30kn5 0 139256 1920245 1838153 2025-06-14T16:43:08Z TKSnaevarr 53243 1920245 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Bonnieclyde f.jpg|thumb|right|Bonnie og Clyde í mars árið 1933 á ljósmynd sem lögreglan fann á felustað þeirra í Jospin, Missouri.]] '''Bonnie Elizabeth Parker''' (1. október 1910 – 23. maí 1934) og '''Clyde Chestnut Barrow''', öðru nafni '''Clyde Champion Barrow'''<ref>{{cite web|url=https://www.fbi.gov/about-us/history/famous-cases/bonnie-and-clyde|title=FBI — Bonnie and Clyde|work=FBI}}</ref> (24. mars 1909 – 23. maí 1934) voru bandarískir glæpamenn sem ferðuðust um miðhluta [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]] ásamt glæpaflokk sínum á tíma [[Kreppan mikla|kreppunnar miklu]], rændu fólk og drápu það þegar þau voru króuð af. Glæpir þeirra gerðu parið alræmt meðal bandarísks almennings á árunum 1931 til 1935. Nú til dags er þeirra minnst fyrir bankarán þeirra en parið rændi aðallega litlar verslanir og afskekktar bensínstöðvar. Talið er að glæpagengið hafi drepið a.m.k. níu lögreglumenn og nokkra almenna borgara. Að lokum leiddu lögreglumenn parið í gildru og skutu það til bana í Sailes, Bienville Parish í [[Louisiana]]. Orðspor þeirra fór á flug í bandarískri dægurmenningu eftir að kvikmynd um þau kom út í leikstjórn [[Arthur Penn]] árið 1967.<ref>Toplin, Robert B. ''History by Hollywood: The Use and Abuse of the American Past'' (Urbana, IL: University of Illinois, 1996.)</ref> Í dag er algengt að elskendum sem lifa glæpalífi saman sé líkt við Bonnie og Clyde. Jafnvel á meðan þau lifðu var orðspor þeirra mjög ólíkt veruleikanum sem þau lifðu á faraldsfæti, sérstaklega í tilfelli Bonnie Parker. Hún var viðstödd yfir hundrað glæpaverknaða á þeim tveimur árum sem hún var kærasta Barrow<ref>Phillips, John Neal (2002). ''Running with Bonnie & Clyde: The Ten Fast Years of Ralph Fults''. Norman, OK: University of Oklahoma Press.</ref> en hún var ekkert í líkingu við persónuna sem fjölmiðlar og tímarit gerðu hana að í umfjöllun sinni: Að kaldrifjuðu morðkvendi sem keðjureykti vindla og var ávallt með vélbyssu við höndina. W. D. Jones, einn meðlimur glæpaflokksins, bar vitni um að hann hefði aldrei séð hana skjóta á lögreglumann<ref>Jones deposition, November 18, 1933. FBI file 26-4114, [http://foia.fbi.gov/bonclyd/bonclyd1a.pdf Section Sub A] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090612072609/http://foia.fbi.gov/bonclyd/bonclyd1a.pdf |date=2009-06-12 }}, pp. 59–62. [https://www.fbi.gov/research.htm FBI Records and Information] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150531030604/http://www2.fbi.gov/research.htm |date=2015-05-31 }}</ref><ref name = "riding">Jones, W.D. [http://www.cinetropic.com/janeloisemorris/commentary/bonn%26clyde/wdjones.html "Riding with Bonnie and Clyde"], ''Playboy'', November 1968. Reprinted at Cinetropic.com.</ref> og frægð hennar fyrir vindlareykingar spratt af gamansamri, uppstilltri ljósmynd af henni sem fannst á yfirgefnum felustað gengisins. Parker var keðjureykingakona en hún reykti aðeins [[Camel]]-[[Vindlingur|vindlinga]] en ekki [[Vindill|vindla]].<ref>Parker, Emma Krause; Nell Barrow Cowan and Jan I. Fortune (1968). ''The True Story of Bonnie and Clyde''. New York: New American Library.</ref> Samkvæmt sagnfræðingnum Jeff Guinn leiddu ljósmyndirnar sem fundust á felustað glæpaflokksins til þess að almenningur dró upp glansmynd af Bonnie og Clyde. Í ritum sínum færir hann rök fyrir því að ljósmyndirnar hafi gert þau að „stjörnum“ glæpaheimsins og vakið samúð og spennu almennings ekki síst vegna þess að augljóst þótti að þau ættu í kynferðislegu sambandi utan hjónabands. <ref>{{cite book |title= Go Down Together: The True, Untold Story of Bonnie and Clyde |author1=Guinn, Jeff |date=March 9, 2010 |pages=174–176 |publisher=Simon & Schuster |url= https://books.google.com/books?id=uZv9yMrfMmYC&printsec=frontcover&dq=Go+Down+Together:+The+True,+Untold+Story+of+Bonnie+and+Clyde&hl=en&sa=X&ei=bp6PUu-mJ6fdsATxpoH4DQ&ved=0CC0Q6AEwAA#v=onepage&q=Go%20Down%20Together%3A%20The%20True%2C%20Untold%20Story%20of%20Bonnie%20and%20Clyde&f=false |accessdate=November 22, 2013}}</ref> == Bonnie Parker == [[Mynd:BonnieParkerCigar1933.jpg|thumb|left|Gamansöm og uppstillt ljósmynd sem tekin var af Bonnie Parker á felustað Barrowgengisins. Þessi mynd varð grunnurinn að ímynd Bonnie í bandarískum fjölmiðlum.]] '''Bonnie Elizabeth Parker''' fæddist í Rowena í [[Texas]], önnur þriggja barna. Faðir hennar, Charles Robert Parker (1884 – 1914) var múrsmiður sem dó þegar Bonnie var fjögurra ára. <ref>Phillips, bls. xxxv; Guinn, bls. 45</ref> Móðir hennar, Emma (Krause) Parker (1885–1944) flutti með fjölskyldu sinni til foreldrahúsa í Cement City, iðnaðarúthverfi sem gengur nú undir nafninu Vestur-Dallas, og vann þar sem saumakona.<ref>Guinn, bls. 46</ref> Á fullorðinsárum tjáði Bonnie sig gjarnan með því að yrkja ljóð.<ref>{{cite web|url=http://www.cinetropic.com/bonnieandclyde/sal.html|title=The Story of Suicide Sal - Bonnie Parker 1932|work=cinetropic.com}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.cinetropic.com/janeloisemorris/commentary/bonn%26clyde/parkerpoem.html|title=The Story of Bonnie and Clyde|work=cinetropic.com}}</ref>. Á öðru ári sínu í gagnfræðiskóla hitti Parker Roy Thornton. Þau hættu bæði í skólanum og giftust þann 25. september 1926, sex dögum fyrir sextánda afmælisdaginn hennar.<ref>Phillips, bls. xxxvi; Guinn, bls. 76</ref> Hjónaband þeirra einkenndist af stöðugri fjarveru Thornton og kasti hans við lögin og entist ekki lengi. Leiðir þeirra skildu í janúar árið 1929 og þau hittust aldrei aftur. Þau voru þó aldrei lögskilin og Bonnie var enn með giftingarhring frá Thornton á baugfingri þegar hún lést.<ref>Parker, Cowan og Fortune, bls. 56</ref> Thornton var enn í fangelsi þegar hann heyrði af andláti hennar og sagði um það: „Ég er feginn að þetta endaði þannig hjá þeim. Það er miklu betra en að láta ná sér.“<ref name="roy">[http://texashideout.tripod.com/bonroy.html "Bonnie & Roy."] [http://texashideout.tripod.com/bc.htm Bonnie and Clyde's Texas Hideout.] Sótt 8. júlí, 2017.</ref> Árið 1929, eftir að hjónabandið rann út í sandinn, bjó Parker með móður sinni og vann sem gengilbeina í [[Dallas]]. Í dagbók sem hún hélt í stuttan tíma snemma þetta ár skrifaði Parker um einmanaleika sinn, óþolinmæði með að búa í landsbyggð Dallas, og dálæti hennar á hljóðkvikmyndum.<ref>Parker, Cowan og Fortune, bls. 55–57</ref> == Clyde Barrow == [[Mynd:Clyde Champion Barrow Mug Shot - Dallas 6048.jpg|thumb|right|Clyde Barrow árið 1927, sautján ára að aldri.]] '''Clyde Chestnut Barrow''' fæddist inn í fátæka landbúnaðarfjölskyldu í Ellishéraði í [[Texas]].<ref>Barrow og Phillips, bls. xxxv.</ref> Hann var sá fimmti af sjö börnum Henry Basil Barrow (1874 – 1957) og Cumie Talitha Walker (1874 – 1942). Fjölskyldan flutti til Dallas snemma á þriðja áratugnum í miðri flutningaöldu fátækra landyrkjenda til úthverfis Vestur-Dallas. Barrowfjölskyldan bjó undir vagninum sínum fyrstu mánuðina í Vestur-Dallas. Þegar Henry, faðir Clyde, nurlaði loks nógu saman til að kaupa tjald taldist það mikið skref upp á við fyrir fjölskylduna.<ref>Guinn, bls. 20.</ref> Clyde var handtekinn í fyrsta sinn árið 1926 eftir að hafa flúið af hólmi þegar lögreglan tók hann til tals vegna bíls sem hann hafði leigt en ekki skilað á tilsettum tíma. Önnur handtaka hans, ásamt Buck bróður sínum, kom litlu seinna og stafaði af því að hann hafði undir höndunum stolna [[Kalkúnn|alikalkúna]]. Clyde gegndi ýmsum lögmætum störfum frá árinu 1927 til 1929 en vann einnig við að brjóta upp peningaskápa, ræna verslanir og stela bílum. Eftir að hafa verið margoft handtekinn á þessu tímabili var hann loks sendur á fangabýlið Eastham í apríl 1930. Í fangelsinu notaði Barrow blýpípu til að mölva höfuðkúpu annars fanga, Ed Crowder, sem hafði ítrekað beitt hann kynferðislegu ofbeldi.<ref>Guinn, bls. 76.</ref> Þetta var fyrsta morð Clyde Barrow en annar fangi sem afplánaði lífstíðardóm tók á sig sökina.<ref name=AmExp>''Bonnie and Clyde'' (1. hluti), [[American Experience]], PBS, 16. janúar 2016, 24. þáttaröð, 4. þáttur</ref> Barrow fékk annan fanga til að höggva af honum tvær tær til þess að hann yrði ekki látinn vinna erfiðisvinnu nauðugur í fangelsinu. Barrow átti eftir að haltra það sem eftir var ævinnar vegna támissisins.<ref name=AmExp /> Án þess að hann vissi af því hafði móðir hans þá samið um að hann yrði látinn laus, og var hann frjáls sinna ferða aðeins sex dögum síðar.<ref name=AmExp /> Barrow var látinn laus þann 2. febrúar 1932. Systir hans, Marie, sagði um hann: „Eitthvað hörmulegt hlýtur að hafa hent hann í fangelsinu því hann var ekki sama manneskjan þegar hann kom út.“<ref>Phillips, ''Running'', bls. 324n9</ref> Annar fangi í fangelsinu sagðist hafa séð Clyde „breytast úr skóladreng í skellinöðru.“<ref>Phillips, ''Running'', bls. 53.</ref> Á ferli sínum eftir fangavistina einbeitti Barrow sér að smærri skotmörkum eins og að ræna matvöruverslanir og bensínstöðvar. Glæpaflokkur hans rændi um tíu banka en miklu fleiri smáverslanir. Samkvæmt John Neal Phillips var lífsmarkmið Barrow ekki að fá frægð og frama fyrir ránin heldur að hefna sín á fangelsakerfi Texas vegna ofbeldisins sem hann mátti þola sem fangi.<ref name="eastham">Phillips, John Neal. [http://www.historynet.com/bonnie-clydes-revenge-on-eastham.htm/1 "Bonnie & Clyde's Revenge on Eastham"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111113220823/http://www.historynet.com/bonnie-clydes-revenge-on-eastham.htm/1 |date=2011-11-13 }}, Historynet.com, upprunalega birt í [http://www.historynet.com/magazines/american_history ''American History''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100502061938/http://www.historynet.com/magazines/american_history |date=2010-05-02 }}, October 2000.</ref> ==Fyrstu kynni== Nokkrar sögur fara af fyrstu kynnum Bonnie og Clyde. Sú trúverðugasta er á þá leið að Bonnie Parker hafi hitt Clyde Barrow þann 5. janúar árið 1930 heima hjá vinkonu Clyde, Clarence Clay, í nágrenni Vestur-Dallas. Parker var þá atvinnulaus og bjó hjá vinkonu sinni til að hlúa að henni á meðan hún var handleggsbrotin. Barrow leit við á meðan Parker var í eldhúsinu að búa til [[heitt súkkulaði]].<ref>Parker, Cowan og Fortune, bls. 80</ref> Þegar þau hittust féllu þau umsvifalaust hvert fyrir öðru. Flestir sagnfræðingar telja að Parker hafi gengið í glæpagengi Barrow vegna þess að hún var ástfangin. Hún var trygg fylgiskona hans það sem eftir var glæpaferils hans. Þau áttu von á því að þau myndu deyja langt fyrir aldur fram og biðu þess saman.<ref>Guinn, bls. 81</ref> ==Sagnfræðilegt mat== Í gegn um árin hafa fjölmargir menningarsagnfræðingar greint það hvernig minningin um Bonnie og Clyde höfðar til almenningsins. E.R. Milner, sagnfræðingur, rithöfundur og sérfræðingur í tímabili Bonnie og Clyde, hefur sett dálæti almennings á tvíeykinu, bæði á kreppuárunum og í seinni tíð, í sagnfræðilegt og menningarlegt samhengi. Samkvæmt Milner samsama þeir sem upplifa sig sem „utangarðsmenn eða andstæðinga standandi kerfa“ sig Bonnie og Clyde og líta á þau sem byltingarmenn gegn þjóðfélagskerfi sem gerði sér ekki annt um þau. <blockquote>„[[Kreppan mikla|Fjárhagur þjóðarinnar dalaði einfaldlega um 38 prósent]],“ segir Milner, höfundur ''The Lives and Times of Bonnie and Clyde''. „Mjóslegnir og ringlaðir menn ráfuðu um göturnar í leit að atvinnu ... skömmtunarraðir og [[Súpueldhús|fátækraeldhús]] voru troðfull. (Á landsbyggðinni) var lagt eignarhald á meira en 38 prósent landeigna bænda og á sama tíma skall hryllilegt þurrkatímabil yfir slétturnar miklu. Þegar Bonnie og Clyde urðu fræg fannst mörgum að stóriðja og embættismenn hefðu misnotað [[Kapítalismi|kapítalíska kerfið]] ... en þarna voru Bonnie og Clyde að slá til baka.“<ref name=Milner>Milner, E.R. [https://books.google.com/books?id=bfLXGwAACAAJ ''The Lives and Times of Bonnie and Clyde''.] Southern Illinois University Press, 2003. Birt 1996.</ref></blockquote> ==Tenglar== * {{Tímarit.is|3292139|Bonny og Clyde: Geðveikir glæpamenn gerðir að hetjum|blað=[[Lesbók Morgunblaðsins]]|útgáfudagsetning=26. janúar 1969|blaðsíða=1; 14–15|höfundur=Lew Louderback}} {{Commonscat|Bonnie and Clyde}} == Tilvísanir == <references/> [[Flokkur:Bandarískir bankaræningjar]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1910]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1909]] [[Flokkur:Fólk dáið árið 1934]] n98wan2jtfr3j320cieaybsd5zn1byg 1920349 1920245 2025-06-14T20:28:03Z TKSnaevarr 53243 /* Bonnie Parker */ 1920349 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Bonnieclyde f.jpg|thumb|right|Bonnie og Clyde í mars árið 1933 á ljósmynd sem lögreglan fann á felustað þeirra í Jospin, Missouri.]] '''Bonnie Elizabeth Parker''' (1. október 1910 – 23. maí 1934) og '''Clyde Chestnut Barrow''', öðru nafni '''Clyde Champion Barrow'''<ref>{{cite web|url=https://www.fbi.gov/about-us/history/famous-cases/bonnie-and-clyde|title=FBI — Bonnie and Clyde|work=FBI}}</ref> (24. mars 1909 – 23. maí 1934) voru bandarískir glæpamenn sem ferðuðust um miðhluta [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]] ásamt glæpaflokk sínum á tíma [[Kreppan mikla|kreppunnar miklu]], rændu fólk og drápu það þegar þau voru króuð af. Glæpir þeirra gerðu parið alræmt meðal bandarísks almennings á árunum 1931 til 1935. Nú til dags er þeirra minnst fyrir bankarán þeirra en parið rændi aðallega litlar verslanir og afskekktar bensínstöðvar. Talið er að glæpagengið hafi drepið a.m.k. níu lögreglumenn og nokkra almenna borgara. Að lokum leiddu lögreglumenn parið í gildru og skutu það til bana í Sailes, Bienville Parish í [[Louisiana]]. Orðspor þeirra fór á flug í bandarískri dægurmenningu eftir að kvikmynd um þau kom út í leikstjórn [[Arthur Penn]] árið 1967.<ref>Toplin, Robert B. ''History by Hollywood: The Use and Abuse of the American Past'' (Urbana, IL: University of Illinois, 1996.)</ref> Í dag er algengt að elskendum sem lifa glæpalífi saman sé líkt við Bonnie og Clyde. Jafnvel á meðan þau lifðu var orðspor þeirra mjög ólíkt veruleikanum sem þau lifðu á faraldsfæti, sérstaklega í tilfelli Bonnie Parker. Hún var viðstödd yfir hundrað glæpaverknaða á þeim tveimur árum sem hún var kærasta Barrow<ref>Phillips, John Neal (2002). ''Running with Bonnie & Clyde: The Ten Fast Years of Ralph Fults''. Norman, OK: University of Oklahoma Press.</ref> en hún var ekkert í líkingu við persónuna sem fjölmiðlar og tímarit gerðu hana að í umfjöllun sinni: Að kaldrifjuðu morðkvendi sem keðjureykti vindla og var ávallt með vélbyssu við höndina. W. D. Jones, einn meðlimur glæpaflokksins, bar vitni um að hann hefði aldrei séð hana skjóta á lögreglumann<ref>Jones deposition, November 18, 1933. FBI file 26-4114, [http://foia.fbi.gov/bonclyd/bonclyd1a.pdf Section Sub A] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090612072609/http://foia.fbi.gov/bonclyd/bonclyd1a.pdf |date=2009-06-12 }}, pp. 59–62. [https://www.fbi.gov/research.htm FBI Records and Information] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150531030604/http://www2.fbi.gov/research.htm |date=2015-05-31 }}</ref><ref name = "riding">Jones, W.D. [http://www.cinetropic.com/janeloisemorris/commentary/bonn%26clyde/wdjones.html "Riding with Bonnie and Clyde"], ''Playboy'', November 1968. Reprinted at Cinetropic.com.</ref> og frægð hennar fyrir vindlareykingar spratt af gamansamri, uppstilltri ljósmynd af henni sem fannst á yfirgefnum felustað gengisins. Parker var keðjureykingakona en hún reykti aðeins [[Camel]]-[[Vindlingur|vindlinga]] en ekki [[Vindill|vindla]].<ref>Parker, Emma Krause; Nell Barrow Cowan and Jan I. Fortune (1968). ''The True Story of Bonnie and Clyde''. New York: New American Library.</ref> Samkvæmt sagnfræðingnum Jeff Guinn leiddu ljósmyndirnar sem fundust á felustað glæpaflokksins til þess að almenningur dró upp glansmynd af Bonnie og Clyde. Í ritum sínum færir hann rök fyrir því að ljósmyndirnar hafi gert þau að „stjörnum“ glæpaheimsins og vakið samúð og spennu almennings ekki síst vegna þess að augljóst þótti að þau ættu í kynferðislegu sambandi utan hjónabands. <ref>{{cite book |title= Go Down Together: The True, Untold Story of Bonnie and Clyde |author1=Guinn, Jeff |date=March 9, 2010 |pages=174–176 |publisher=Simon & Schuster |url= https://books.google.com/books?id=uZv9yMrfMmYC&printsec=frontcover&dq=Go+Down+Together:+The+True,+Untold+Story+of+Bonnie+and+Clyde&hl=en&sa=X&ei=bp6PUu-mJ6fdsATxpoH4DQ&ved=0CC0Q6AEwAA#v=onepage&q=Go%20Down%20Together%3A%20The%20True%2C%20Untold%20Story%20of%20Bonnie%20and%20Clyde&f=false |accessdate=November 22, 2013}}</ref> == Bonnie Parker == [[Mynd:BonnieParkerCigar1933.jpg|thumb|left|Gamansöm og uppstillt ljósmynd sem tekin var af Bonnie Parker á felustað Barrowgengisins. Þessi mynd varð grunnurinn að ímynd Bonnie í bandarískum fjölmiðlum.]] '''Bonnie Elizabeth Parker''' fæddist í Rowena í [[Texas]], önnur þriggja barna. Faðir hennar, Charles Robert Parker (1884 – 1914) var múrsmiður sem dó þegar Bonnie var fjögurra ára. <ref>Phillips, bls. xxxv; Guinn, bls. 45</ref> Móðir hennar, Emma (Krause) Parker (1885–1944) flutti með fjölskyldu sinni til foreldrahúsa í Cement City, iðnaðarúthverfi sem gengur nú undir nafninu Vestur-Dallas, og vann þar sem saumakona.<ref>Guinn, bls. 46</ref> Á fullorðinsárum tjáði Bonnie sig gjarnan með því að yrkja ljóð.<ref>{{cite web|url=http://www.cinetropic.com/bonnieandclyde/sal.html|title=The Story of Suicide Sal - Bonnie Parker 1932|work=cinetropic.com}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.cinetropic.com/janeloisemorris/commentary/bonn%26clyde/parkerpoem.html|title=The Story of Bonnie and Clyde|work=cinetropic.com}}</ref> Á öðru ári sínu í gagnfræðiskóla hitti Parker Roy Thornton. Þau hættu bæði í skólanum og giftust þann 25. september 1926, sex dögum fyrir sextánda afmælisdaginn hennar.<ref>Phillips, bls. xxxvi; Guinn, bls. 76</ref> Hjónaband þeirra einkenndist af stöðugri fjarveru Thornton og kasti hans við lögin og entist ekki lengi. Leiðir þeirra skildu í janúar árið 1929 og þau hittust aldrei aftur. Þau voru þó aldrei lögskilin og Bonnie var enn með giftingarhring frá Thornton á baugfingri þegar hún lést.<ref>Parker, Cowan og Fortune, bls. 56</ref> Thornton var enn í fangelsi þegar hann heyrði af andláti hennar og sagði um það: „Ég er feginn að þetta endaði þannig hjá þeim. Það er miklu betra en að láta ná sér.“<ref name="roy">[http://texashideout.tripod.com/bonroy.html "Bonnie & Roy."] [http://texashideout.tripod.com/bc.htm Bonnie and Clyde's Texas Hideout.] Sótt 8. júlí, 2017.</ref> Árið 1929, eftir að hjónabandið rann út í sandinn, bjó Parker með móður sinni og vann sem gengilbeina í [[Dallas]]. Í dagbók sem hún hélt í stuttan tíma snemma þetta ár skrifaði Parker um einmanaleika sinn, óþolinmæði með að búa í landsbyggð Dallas, og dálæti hennar á hljóðkvikmyndum.<ref>Parker, Cowan og Fortune, bls. 55–57</ref> == Clyde Barrow == [[Mynd:Clyde Champion Barrow Mug Shot - Dallas 6048.jpg|thumb|right|Clyde Barrow árið 1927, sautján ára að aldri.]] '''Clyde Chestnut Barrow''' fæddist inn í fátæka landbúnaðarfjölskyldu í Ellishéraði í [[Texas]].<ref>Barrow og Phillips, bls. xxxv.</ref> Hann var sá fimmti af sjö börnum Henry Basil Barrow (1874 – 1957) og Cumie Talitha Walker (1874 – 1942). Fjölskyldan flutti til Dallas snemma á þriðja áratugnum í miðri flutningaöldu fátækra landyrkjenda til úthverfis Vestur-Dallas. Barrowfjölskyldan bjó undir vagninum sínum fyrstu mánuðina í Vestur-Dallas. Þegar Henry, faðir Clyde, nurlaði loks nógu saman til að kaupa tjald taldist það mikið skref upp á við fyrir fjölskylduna.<ref>Guinn, bls. 20.</ref> Clyde var handtekinn í fyrsta sinn árið 1926 eftir að hafa flúið af hólmi þegar lögreglan tók hann til tals vegna bíls sem hann hafði leigt en ekki skilað á tilsettum tíma. Önnur handtaka hans, ásamt Buck bróður sínum, kom litlu seinna og stafaði af því að hann hafði undir höndunum stolna [[Kalkúnn|alikalkúna]]. Clyde gegndi ýmsum lögmætum störfum frá árinu 1927 til 1929 en vann einnig við að brjóta upp peningaskápa, ræna verslanir og stela bílum. Eftir að hafa verið margoft handtekinn á þessu tímabili var hann loks sendur á fangabýlið Eastham í apríl 1930. Í fangelsinu notaði Barrow blýpípu til að mölva höfuðkúpu annars fanga, Ed Crowder, sem hafði ítrekað beitt hann kynferðislegu ofbeldi.<ref>Guinn, bls. 76.</ref> Þetta var fyrsta morð Clyde Barrow en annar fangi sem afplánaði lífstíðardóm tók á sig sökina.<ref name=AmExp>''Bonnie and Clyde'' (1. hluti), [[American Experience]], PBS, 16. janúar 2016, 24. þáttaröð, 4. þáttur</ref> Barrow fékk annan fanga til að höggva af honum tvær tær til þess að hann yrði ekki látinn vinna erfiðisvinnu nauðugur í fangelsinu. Barrow átti eftir að haltra það sem eftir var ævinnar vegna támissisins.<ref name=AmExp /> Án þess að hann vissi af því hafði móðir hans þá samið um að hann yrði látinn laus, og var hann frjáls sinna ferða aðeins sex dögum síðar.<ref name=AmExp /> Barrow var látinn laus þann 2. febrúar 1932. Systir hans, Marie, sagði um hann: „Eitthvað hörmulegt hlýtur að hafa hent hann í fangelsinu því hann var ekki sama manneskjan þegar hann kom út.“<ref>Phillips, ''Running'', bls. 324n9</ref> Annar fangi í fangelsinu sagðist hafa séð Clyde „breytast úr skóladreng í skellinöðru.“<ref>Phillips, ''Running'', bls. 53.</ref> Á ferli sínum eftir fangavistina einbeitti Barrow sér að smærri skotmörkum eins og að ræna matvöruverslanir og bensínstöðvar. Glæpaflokkur hans rændi um tíu banka en miklu fleiri smáverslanir. Samkvæmt John Neal Phillips var lífsmarkmið Barrow ekki að fá frægð og frama fyrir ránin heldur að hefna sín á fangelsakerfi Texas vegna ofbeldisins sem hann mátti þola sem fangi.<ref name="eastham">Phillips, John Neal. [http://www.historynet.com/bonnie-clydes-revenge-on-eastham.htm/1 "Bonnie & Clyde's Revenge on Eastham"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111113220823/http://www.historynet.com/bonnie-clydes-revenge-on-eastham.htm/1 |date=2011-11-13 }}, Historynet.com, upprunalega birt í [http://www.historynet.com/magazines/american_history ''American History''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100502061938/http://www.historynet.com/magazines/american_history |date=2010-05-02 }}, October 2000.</ref> ==Fyrstu kynni== Nokkrar sögur fara af fyrstu kynnum Bonnie og Clyde. Sú trúverðugasta er á þá leið að Bonnie Parker hafi hitt Clyde Barrow þann 5. janúar árið 1930 heima hjá vinkonu Clyde, Clarence Clay, í nágrenni Vestur-Dallas. Parker var þá atvinnulaus og bjó hjá vinkonu sinni til að hlúa að henni á meðan hún var handleggsbrotin. Barrow leit við á meðan Parker var í eldhúsinu að búa til [[heitt súkkulaði]].<ref>Parker, Cowan og Fortune, bls. 80</ref> Þegar þau hittust féllu þau umsvifalaust hvert fyrir öðru. Flestir sagnfræðingar telja að Parker hafi gengið í glæpagengi Barrow vegna þess að hún var ástfangin. Hún var trygg fylgiskona hans það sem eftir var glæpaferils hans. Þau áttu von á því að þau myndu deyja langt fyrir aldur fram og biðu þess saman.<ref>Guinn, bls. 81</ref> ==Sagnfræðilegt mat== Í gegn um árin hafa fjölmargir menningarsagnfræðingar greint það hvernig minningin um Bonnie og Clyde höfðar til almenningsins. E.R. Milner, sagnfræðingur, rithöfundur og sérfræðingur í tímabili Bonnie og Clyde, hefur sett dálæti almennings á tvíeykinu, bæði á kreppuárunum og í seinni tíð, í sagnfræðilegt og menningarlegt samhengi. Samkvæmt Milner samsama þeir sem upplifa sig sem „utangarðsmenn eða andstæðinga standandi kerfa“ sig Bonnie og Clyde og líta á þau sem byltingarmenn gegn þjóðfélagskerfi sem gerði sér ekki annt um þau. <blockquote>„[[Kreppan mikla|Fjárhagur þjóðarinnar dalaði einfaldlega um 38 prósent]],“ segir Milner, höfundur ''The Lives and Times of Bonnie and Clyde''. „Mjóslegnir og ringlaðir menn ráfuðu um göturnar í leit að atvinnu ... skömmtunarraðir og [[Súpueldhús|fátækraeldhús]] voru troðfull. (Á landsbyggðinni) var lagt eignarhald á meira en 38 prósent landeigna bænda og á sama tíma skall hryllilegt þurrkatímabil yfir slétturnar miklu. Þegar Bonnie og Clyde urðu fræg fannst mörgum að stóriðja og embættismenn hefðu misnotað [[Kapítalismi|kapítalíska kerfið]] ... en þarna voru Bonnie og Clyde að slá til baka.“<ref name=Milner>Milner, E.R. [https://books.google.com/books?id=bfLXGwAACAAJ ''The Lives and Times of Bonnie and Clyde''.] Southern Illinois University Press, 2003. Birt 1996.</ref></blockquote> ==Tenglar== * {{Tímarit.is|3292139|Bonny og Clyde: Geðveikir glæpamenn gerðir að hetjum|blað=[[Lesbók Morgunblaðsins]]|útgáfudagsetning=26. janúar 1969|blaðsíða=1; 14–15|höfundur=Lew Louderback}} {{Commonscat|Bonnie and Clyde}} == Tilvísanir == <references/> [[Flokkur:Bandarískir bankaræningjar]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1910]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1909]] [[Flokkur:Fólk dáið árið 1934]] 12bkubrn8dacv16b4no0ivdap87814t 0 139565 1920299 1920206 2025-06-14T19:28:10Z Steinninn 952 1920299 wikitext text/x-wiki [[File:Mayor of Reykjavik, Jón Gnarr, designates the 2011 Reykjavik Tree.jpg|thumb|Borgarstjóri Reykjavíkur, [[Jón Gnarr]], tilnefnir Reykjavíkurtréð 2011]] [[Skógræktarfélag Íslands]] útnefnir árlega '''Tré ársins''' og hefur gert svo síðan [[1989]]. {| class="wikitable" style="width:100%; font-size:89%; margin-top:0.5em;" ! Ár !Tré !Staðsetning !Hnit !Mynd |- | 1989||Birki ([[Betula pubescens]])||[[Vaglaskógur|Vaglaskógi]]|| || |- | 1993||Birki (Betula pubescens)||[[Fljótsdalur|Fljótsdal]]|| {{hnit|65|3|47.84|N|14|51|7.44|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 1993}} || |- | 1994||Garðahlynur ([[Acer pseudoplatanus]])||[[Suðurgata|Suðurgötu]], [[Reykjavík]]|| {{hnit|64|8|48.26|N|21|56|34.92|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 1994}} || [[File:Hlynur við Suðurgötu.jpg|200px]] |- | 1995||Ilmreynir ([[Sorbus aucuparia]])||Ferstiklu, Hvalfirði|| {{hnit|64|24|36.96|N|21|35|48.96|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 1995}} || [[Mynd:FB IMG 1727646419189.jpg|200px]] |- | 1996||Evrópulerki ([[Larix decidua]])||[[Skrúður|Skrúð]], Dýrafirði|| {{hnit|65|55|45.15|N|23|34|18.85|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 1996}} || [[File:Evropulerki.jpg|200px]] |- | 1997||Tvö lerkitré, líklega rússalerki ([[Larix sibirica|Larix sukaczewii]])||Aðalstræti 52, [[Akureyri]]|| {{hnit|65|40|3.06|N|18|5|11.81|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 1997}}|| |- | 1998||Birki (Betula pubescens)||Sniðgötu, [[Akureyri]]|| {{hnit|65|41|3.52|N|18|5|45.19|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 1998}} || |- | 1999||Álmur ([[Ulmus glabra]])||Túngötu 6, Reykjavík|| {{hnit|64|8|50.98|N|21|56|37.84|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 1999}}|| [[File:Almur, túngötu.jpg|200px]] |- | 2000||Garðahlynur (Acer pseudoplatanus)||húsið Sólheimar, [[Bíldudalur|Bíldudal]]|| {{hnit|65|41|6.62|N|23|36|4.24|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2000}} || |- | 2001||Strandavíðir ([[Salix phylicifolia]] ‘Strandir’)||Tröllatungu, [[Arnkötludalur|Arnkötludal]]|| {{hnit|65|37|40.49|N|21|41|29.84|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2001}} || |- | 2002||Tvö [[sitkagreni]] ([[Picea sitchensis]])||Stóru-Giljá, [[Austur-Húnavatnssýsla|Austur-Húnavatnssýslu]]||{{hnit|65|33|3.1|N|20|20|43.6|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2002}}|| |- | 2003||Garðahlynur (Acer pseudoplatanus)||Bröttuhlíð 4, [[Hveragerði]]|| {{hnit|64|0|13.36|N|21|11|22.64|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2003}}|| |- | 2004||Evrópulerki (Larix decidua)||Hafnargötu 48, [[Seyðisfjörður|Seyðisfirði]]|| {{hnit|65|15|59.39|N|13|59|26.44|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2004}}|| [[File:Tré ársins 2004.jpg|200px]] |- |- | 2005||Rússalerki (Larix sukaczewii)||Digranesvegi, austurhluta Kópavogs|| {{hnit|64|6|24.49|N|21|52|52.55|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2005}} || |- | 2006||Gráösp ([[Populus x canescens]])||Austurgötu 12, Hafnarfirði||{{hnit|64|4|11.54|N|21|57|23.29|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2006}} || |- | 2007||Lindifura ([[Pinus sibirica]])||Mörkinni, Hallormsstað||{{hnit|65|5|30.85|N|14|45|21.44|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2007}} || [[Mynd:TA2007.jpg|200px|Tré ársins 2007.]] |- | 2008||Garðahlynur (Acer pseudoplatanus ‘Purpureum’)||Borgarbraut 27, [[Borgarnes|Borgarnesi]]|| {{hnit|64|32|25.57|N|21|55|6.2|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2008}}||[[Mynd:BorgarnesTreArsins2008.jpg|200px|Tré ársins 2008, hlynur í Borgarnesi]] |- | 2009||Hengibjörk ([[Betula pendula]])||[[Kjarnaskógur|Kjarnaskógi]], [[Akureyri]]||{{hnit|65|38|40.78|N|18|5|3.28|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2009}} ||[[File:Hengibirki.jpg|200px]] |- | 2010||Álmur (Ulmus glabra)||Heiðarvegi 35, Vestmannaeyjum|| {{hnit|63|26|20.86|N|20|16|38.97|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2010}}|| |- | 2011||Fjallagullregn ([[Laburnum alpinum]])||Greniteigi 9, [[Reykjanesbær]]|| {{hnit|64|0|24.16|N|22|33|56.45|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2011}}|| |- | 2012||Gráösp (Populus x canescens)||Brekkugötu 8, [[Akureyri]]|| {{hnit|65|40|59.96|N|18|5|35.39|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2012}}||[[File:GRÁOSP.jpg|200px|Tré ársins 2012]] |- | 2013||Alaskaösp ([[Populus balsamifera]] ssp. trichocarpa)||Freyshólum, [[Fljótsdalur|Fljótsdal]]|| {{hnit|65|8|3|N|14|39|58.9|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2013}}|| |- | 2014||Evrópulerki (Larix decidua)||Arnarholti, [[Stafholtstungnahreppur|Stafholtstungum]]|| {{hnit|64|40|30.8|N|21|37|49.7|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2014}}|| [[Mynd:TA2014.jpg|200px|Tré ársins 2014.]] |- | 2015||Ilmreynir (Sorbus aucuparia)||[[Sandfell í Öræfum|Sandfelli]], Öræfum||{{hnit|63|56|37.5|N|16|47|29.4|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2015}} ||[[Mynd:SandfellTreArsins2015.jpg|200px|Tré ársins 2015. Sandfelli í Öræfum.]] |- | 2016||Alaskaösp (Populus balsamifera ssp. trichocarpa)||Garðastræti 11a, Reykjavík|| {{hnit|64|8|55.58|N|21|56|35.73|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2016}}|| [[File:Reykjavík - tree of the year 2016.jpeg|200px]] |- | 2017||Skógarbeyki ([[Fagus sylvatica]])||[[Hellisgerði]], Hafnarfirði||{{hnit|64|4|17.68|N|21|57|34.66|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2017}} ||[[Mynd:HellisgerdiTreArsins2017.jpg|200px|Tré ársins 2017. Skógarbeyki (Fagus sylvatica) í Hellisgerði, Hafnarfirði.]] |- | 2018||Vesturbæjarvíðir ([[Salix viminalis]])||[[Skógar|Ytri Skógar]]||{{hnit|63|31|46.31|N|19|30|3.39|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2018}}||[[Mynd:TA2018.jpg|200px|Tré ársins 2018.]] |- | 2019||Rauðgreni ([[Picea abies]])||[[Elliðaárhólmi]] <ref>[http://www.skog.is/tre-arsins-2019/ Tré ársins 2019] Skog.is, Skoðað 4. nóv, 2019.</ref>||{{hnit|64|7|1.06|N|21|49|49.48|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2019}} ||[[Mynd:TA2019.jpg|200px|Tré ársins 2019.]] |- | 2020||[[Gráreynir]] ([[Sorbus hybrida]])<ref>{{Cite web|url=http://www.bb.is/2020/09/tre-arsins-2020-er-grareynir/|title=Tré ársins 2020 er gráreynir|last=Bjarnason|first=Björgvin|date=2020-09-03|website=Bæjarins Besta|language=is|access-date=2020-11-06}}</ref>||[[Þorskafjörður|Skógar, Þorskafirði]]||{{hnit|65|35|59.54|N|22|5|14.45|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2020}}||[[Mynd:TA2020.jpg|200px|Tré ársins 2020.]] |- | 2021||[[Heggur]] ([[Prunus padus]])<ref>{{Cite web|url=https://www.skogur.is/is/um-skograektina/frettir-og-vidburdir/frettir-og-pistlar/riflega-aldargamall-heggur-er-tre-arsins-2021|title=Ríflega aldargamall heggur er tré ársins 2021|last=|date=2021-08-26|website=Skógræktin|language=is|access-date=2022-01-11|archive-date=2022-01-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20220111190346/https://www.skogur.is/is/um-skograektina/frettir-og-vidburdir/frettir-og-pistlar/riflega-aldargamall-heggur-er-tre-arsins-2021|url-status=dead}}</ref>||[[Rauðavatn]], Reykjavík || {{hnit|64|6|11.9|N|21|45|29|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2021}} || |- | 2022||[[Sitkagreni]] ([[Picea sitchensis]] sem hefur náð 30 metra hæð|| [[Kirkjubæjarklaustur|Kirkjubæjarklaustri]]||{{hnit|63|47|12.63|N|18|3|37.12|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2022}} || |- | 2023||[[Sitkagreni]] ([[Picea sitchensis]] sem stóð af sér aurskriðu á Seyðisfirði.|| [[Seyðisfjörður|Seyðisfirði]]||{{hnit|65|15|52.9|N|13|59|32.8|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2023}} || |- |2024||[[Skógarfura]] ([[Pinus sylvestris]]) í Varmahlíð, Skagafirði.|| [[Varmahlíð]]|| {{hnit|65|33|5.64|N|19|26|43.09|W|display=inline|region:IS|name=Tré ársins 2024}} |} ==Tenglar== * [https://w.wiki/4fWh Kort] {{Commonscat|Tree of the Year in Iceland}} ==Tilvísanir== <references/> ==Heimildir== * {{Cite web | title = Tré ársins | work = skog.is | accessdate = 2025-06-14 | url = http://www.skog.is/tre-arsins/ }} [[Flokkur:Skógrækt á Íslandi]] [[Flokkur:Tré]] [[Flokkur:stofnað 1989]] 9r7uglwk5g9xr9rzofcb9da9a62xyda 0 139913 1920360 1892853 2025-06-15T00:23:08Z 213.167.138.208 Sannleika 1920360 wikitext text/x-wiki {{Stjórnmálaflokkur | litur = {{Flokkslitur|Miðflokkurinn}} | flokksnafn_íslenska = Miðflokkurinn | mynd = [[Mynd:Logo-midfl.png|150px|center|Merki flokksins frá 2017]] | fylgi = {{hækkun}} 12,1%¹ | stofnár = október 2017 | formaður = [[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]] | hugmyndafræði = [[íhaldsstefna]], [[lýðhyggja]] | einkennislitur = blágrænn {{Colorbox|{{Flokkslitur|Miðflokkurinn}}}} | vettvangur1 = Sæti á Alþingi | sæti1 = 8 | sæti1alls = 63 | rauður = 0.10 | grænn = 0.56 | blár = 0.58 | bókstafur = M | vefsíða = [http://www.midflokkurinn.is midflokkurinn.is] | fótnóta = ¹Fylgi í síðustu [[Alþingiskosningar 2024|Alþingiskosningum]] }} '''Miðflokkurinn''' er stjórnmálaflokkur sem [[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]] stofnaði árið [[2017]] eftir að hann yfirgaf [[Framsóknarflokkurinn|Framsóknarflokkinn]]. Miðflokkurinn er öfgahægriflokkur og hefur ekkert með miðju stjórnmála að gera. Í fyrstu könnun sem mældi fylgi flokksins hlaut hann um 7%.<ref>{{fréttaheimild|url=http://www.ruv.is/frett/mmr-vg-staerst-sigmundur-fengi-sjo-prosent|titill=MMR: VG stærst - Sigmundur fengi sjö prósent|útgefandi=[[RÚV]]|dagsetning=28. september 2017}}</ref> Flokkurinn bauð sig fram í [[Alþingiskosningar 2017|Alþingiskosningunum 2017]] og fékk 10,87% atkvæða sem svarar til sjö þingmanna.<ref>{{fréttaheimild|url=http://www.ruv.is/frett/oll-atkvaedi-talin|titill=Öll atkvæði talin|útgefandi=[[RÚV]]|dagsetning=29. október 2017}}</ref> Flokkurinn fékk níu sveitarstjórnarmenn kjörna í [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2018|sveitarstjórnarkosningunum 2018]]. Tveir þingmenn til viðbótar, þeir [[Karl Gauti Hjaltason]] og [[Ólafur Ísleifsson]], gengu til liðs við Miðflokkinn í [[febrúar]] [[2019]] eftir að hafa verið reknir úr [[Flokkur fólksins|Flokki fólksins]] í kjölfar [[Klaustursupptökurnar|Klaustursmálsins]] árið [[2018]].<ref>{{Vefheimild|titill=Ólafur og Karl Gauti í Miðflokkinn|url=https://www.mbl.is/frettir/innlent/2019/02/22/olafur_og_karl_gauti_i_midflokkinn/|ár=2019|mánuður=22. febrúar|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=22. febrúar|útgefandi=[[mbl.is]]}}</ref> Með inngöngu þeirra í flokkinn varð Miðflokkurinn stærsti þingflokkur í stjórnarandstöðunni. Flokkurinn bauð síðan aftur fram í [[Alþingiskosningar 2021|alþingiskosingunum 2021]] og fékk 5,4% fylgi og misstu þeir sex þingmenn, en þeir [[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]], [[Bergþór Ólason]] og [[Birgir Þórarinsson]] voru einu sem komust á þing það árið. Birgir gekk svo til liðs við [[Sjálfstæðisflokkurinn|Sjálfstæðisflokkinn]] tveimur vikum eftir kosningar. Miðflokkurinn fékk sex sveitarstjórnarmenn kjörna í [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|sveitarstjórnarkosningunum 2022]]. Árið [[2020]] ákvað flokkurinn að leggja niður embætti varaformanns og var það gert árið [[2021]]. == Formenn == {| class="wikitable" |+ ! colspan="2" |Formaður !Byrjaði !Hætti |- |[[Mynd:Sigmundur Davíð Gunnlaugsson 2016 (cropped resized).jpg|frameless|113x113dp]] |[[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]] |2017 |Enn í embætti |} === Varaformenn === {| class="wikitable" ! colspan="2" |Varaformaður !Byrjaði !Hætti |- |[[Mynd:Gunnar Bragi Sveinsson at the Pentagon 2014.jpg|frameless|99x99dp]] |[[Gunnar Bragi Sveinsson]] |2018 |2021 |} ==Kjörfylgi í alþingiskosningum== {| class=wikitable style="text-align: right;" |- ! Kosningar ! Atkvæði ! % ! Þingsæti ! +/– ! {{Tooltip|Sæti|Sæti í röð flokka sem voru í framboði}} ! Stjórnarþátttaka |- ! [[Alþingiskosningar 2017|2017]] | 21.335 | 10,9 | {{Composition bar|7|63|hex={{flokkslitur|Miðflokkurinn (Ísland)}}}} | {{stöðugt}} 7 | {{stöðugt}} 5. | {{Nei|Stjórnarandstaða}} |- ![[Alþingiskosningar 2021|2021]] | 10.879 | 5,5 | {{Composition bar|3|63|hex={{flokkslitur|Miðflokkurinn (Ísland)}}}} | {{lækkun}} 4 | {{lækkun}} 8. |{{Nei|Stjórnarandstaða}} |- ![[Alþingiskosningar 2024|2024]] | 25.700 | 12,1 | {{Composition bar|8|63|hex={{flokkslitur|Miðflokkurinn (Ísland)}}}} | {{hækkun}} 5 | {{hækkun}} 5. | {{Nei|Stjórnarandstaða}} |} == Heimildir == {{reflist}} {{stubbur|stjórnmál}} [[Flokkur:Íslenskir stjórnmálaflokkar]] [[Flokkur:Stofnað 2017]] 6v9jnnji2tn7qlbqi0ptx5ni4zl3b1n 1920364 1920360 2025-06-15T01:54:56Z Steinninn 952 Afturkalla útgáfu [[Special:Diff/1920360|1920360]] frá [[Special:Contributions/213.167.138.208|213.167.138.208]] ([[User talk:213.167.138.208|spjall]]) Tók út staðhæfingu sem var ekki með neinni heimild 1920364 wikitext text/x-wiki {{Stjórnmálaflokkur | litur = {{Flokkslitur|Miðflokkurinn}} | flokksnafn_íslenska = Miðflokkurinn | mynd = [[Mynd:Logo-midfl.png|150px|center|Merki flokksins frá 2017]] | fylgi = {{hækkun}} 12,1%¹ | stofnár = október 2017 | formaður = [[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]] | hugmyndafræði = [[íhaldsstefna]], [[lýðhyggja]] | einkennislitur = blágrænn {{Colorbox|{{Flokkslitur|Miðflokkurinn}}}} | vettvangur1 = Sæti á Alþingi | sæti1 = 8 | sæti1alls = 63 | rauður = 0.10 | grænn = 0.56 | blár = 0.58 | bókstafur = M | vefsíða = [http://www.midflokkurinn.is midflokkurinn.is] | fótnóta = ¹Fylgi í síðustu [[Alþingiskosningar 2024|Alþingiskosningum]] }} '''Miðflokkurinn''' er stjórnmálaflokkur sem [[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]] stofnaði árið [[2017]] eftir að hann yfirgaf [[Framsóknarflokkurinn|Framsóknarflokkinn]]. Í fyrstu könnun sem mældi fylgi flokksins hlaut hann um 7%.<ref>{{fréttaheimild|url=http://www.ruv.is/frett/mmr-vg-staerst-sigmundur-fengi-sjo-prosent|titill=MMR: VG stærst - Sigmundur fengi sjö prósent|útgefandi=[[RÚV]]|dagsetning=28. september 2017}}</ref> Flokkurinn bauð sig fram í [[Alþingiskosningar 2017|Alþingiskosningunum 2017]] og fékk 10,87% atkvæða sem svarar til sjö þingmanna.<ref>{{fréttaheimild|url=http://www.ruv.is/frett/oll-atkvaedi-talin|titill=Öll atkvæði talin|útgefandi=[[RÚV]]|dagsetning=29. október 2017}}</ref> Flokkurinn fékk níu sveitarstjórnarmenn kjörna í [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2018|sveitarstjórnarkosningunum 2018]]. Tveir þingmenn til viðbótar, þeir [[Karl Gauti Hjaltason]] og [[Ólafur Ísleifsson]], gengu til liðs við Miðflokkinn í [[febrúar]] [[2019]] eftir að hafa verið reknir úr [[Flokkur fólksins|Flokki fólksins]] í kjölfar [[Klaustursupptökurnar|Klaustursmálsins]] árið [[2018]].<ref>{{Vefheimild|titill=Ólafur og Karl Gauti í Miðflokkinn|url=https://www.mbl.is/frettir/innlent/2019/02/22/olafur_og_karl_gauti_i_midflokkinn/|ár=2019|mánuður=22. febrúar|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=22. febrúar|útgefandi=[[mbl.is]]}}</ref> Með inngöngu þeirra í flokkinn varð Miðflokkurinn stærsti þingflokkur í stjórnarandstöðunni. Flokkurinn bauð síðan aftur fram í [[Alþingiskosningar 2021|alþingiskosingunum 2021]] og fékk 5,4% fylgi og misstu þeir sex þingmenn, en þeir [[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]], [[Bergþór Ólason]] og [[Birgir Þórarinsson]] voru einu sem komust á þing það árið. Birgir gekk svo til liðs við [[Sjálfstæðisflokkurinn|Sjálfstæðisflokkinn]] tveimur vikum eftir kosningar. Miðflokkurinn fékk sex sveitarstjórnarmenn kjörna í [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|sveitarstjórnarkosningunum 2022]]. Árið [[2020]] ákvað flokkurinn að leggja niður embætti varaformanns og var það gert árið [[2021]]. == Formenn == {| class="wikitable" |+ ! colspan="2" |Formaður !Byrjaði !Hætti |- |[[Mynd:Sigmundur Davíð Gunnlaugsson 2016 (cropped resized).jpg|frameless|113x113dp]] |[[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]] |2017 |Enn í embætti |} === Varaformenn === {| class="wikitable" ! colspan="2" |Varaformaður !Byrjaði !Hætti |- |[[Mynd:Gunnar Bragi Sveinsson at the Pentagon 2014.jpg|frameless|99x99dp]] |[[Gunnar Bragi Sveinsson]] |2018 |2021 |} ==Kjörfylgi í alþingiskosningum== {| class=wikitable style="text-align: right;" |- ! Kosningar ! Atkvæði ! % ! Þingsæti ! +/– ! {{Tooltip|Sæti|Sæti í röð flokka sem voru í framboði}} ! Stjórnarþátttaka |- ! [[Alþingiskosningar 2017|2017]] | 21.335 | 10,9 | {{Composition bar|7|63|hex={{flokkslitur|Miðflokkurinn (Ísland)}}}} | {{stöðugt}} 7 | {{stöðugt}} 5. | {{Nei|Stjórnarandstaða}} |- ![[Alþingiskosningar 2021|2021]] | 10.879 | 5,5 | {{Composition bar|3|63|hex={{flokkslitur|Miðflokkurinn (Ísland)}}}} | {{lækkun}} 4 | {{lækkun}} 8. |{{Nei|Stjórnarandstaða}} |- ![[Alþingiskosningar 2024|2024]] | 25.700 | 12,1 | {{Composition bar|8|63|hex={{flokkslitur|Miðflokkurinn (Ísland)}}}} | {{hækkun}} 5 | {{hækkun}} 5. | {{Nei|Stjórnarandstaða}} |} == Heimildir == {{reflist}} {{stubbur|stjórnmál}} [[Flokkur:Íslenskir stjórnmálaflokkar]] [[Flokkur:Stofnað 2017]] niylltgybkvtg7ckfv7ievkoe3nyu1c 0 145282 1920365 1902480 2025-06-15T02:06:18Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920365 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Davíð Janis |mynd= |fullt nafn= |fæðingardagur={{Fæðingardagur|1946|2|4}} |fæðingarbær= |fæðingarland=[[Súmatra]], [[Indónesía]] |dánardagur= {{Dánardagur og aldur|2021|11|12|1946|2|4}} |dánarbær= [[Reykjavík]], Ísland |dánarland= |hæð=1.75m |þyngd= |staða=Bakvörður |núverandi lið= |númer= |ár í háskóla=196?–1970 |háskóli=University of Arizona |ár=1970–1973<br>1973–197?<br>197?–1977<br>1977–197? |lið=[[Körfuknattleiksdeild KR|KR]]<br>ÍS<br>Fram<br>KR |landsliðsár |landslið= |landsliðsleikir= |þjálfaraár=1976–1977 |þjálfað lið=Fram |mfuppfært=21. júlí 2018 |lluppfært= }} '''Davíð Janis''' (fæddur '''Anis'''; 4. febrúar 1946 – 12. nóvember 2021)<ref>{{cite news|title=Davíð Janis|url=https://timarit.is/page/7585289?iabr=on#page/n19/mode/2up/search/%22Dav%C3%AD%C3%B0%20Janis%22|access-date=10. janúar 2023|work=[[Morgunblaðið]]|date=29. nóvember 2021|via=[[Tímarit.is]]}}{{open access}}</ref> var íslensk-indóneskur fyrrum körfuknattleiksmaður. Hann var einn af fyrstu erlendu körfuknattleiksmönnunum hér á landi er hann gekk til liðs við [[Körfuknattleiksdeild KR|KR]] árið 1970.<ref>{{cite news|title=KR-ingur frá Indónesíu!|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3236247|accessdate=21. júlí 2018|work=[[Vísir (dagblað)|Vísir]]|date=11. desember 1970}}</ref><ref>{{cite news|title=KR með leynivopnið frá Indónesíu|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3232606|accessdate=21. júlí 2018|work=[[Vísir (dagblað)|Vísir]]|date=10. mars 1970}}</ref> ==Æska== Davíð fæddist og ólst upp á eyjunni [[Súmatra|Súmötru]] í [[Indónesía|Indónesíu]].<ref>{{cite news|title=Indónesar eru óhræddari við snertingu|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3591660|accessdate=25. apríl 2019|work=[[Vísir (dagblað)|Vísir]]|date=2. desember 1984}}</ref> ==Körfuboltaerill== Davíð lék með unglingalandsliði Indónesíu áður en hann fór til náms við háskólann í Arizona og tók þá upp nafnið David Janis. Árið 1970 fluttist hann með íslenskri konu sinni til Íslands<ref name="dv1983">{{cite news|title=Þorrabakki með sviðum, súrum hval, hrútspungum...|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2473935|accessdate=21. júlí 2018|work=[[Dagblaðið Vísir]]|date=19. mars 1983}}</ref> og hóf í kjölfarið að leika með KR.<ref>{{cite news|title=Indónesíumaður leikur með KR!|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3679339|accessdate=21. júlí 2018|work=[[Tíminn]]|date=7. mars 1970}}</ref> Hann lék með KR í Evrópukeppni bikarhafa árið 1970 og árið 1972 varð hann Reykjavíkurmeistari með félaginu.<ref>{{cite news|title=KR-ingar urðu Reykjavíkurmeistarar|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1438316|accessdate=21. júlí 2018|work=[[Morgunblaðið]]|date=20. desember 1972|pages=20,31}}</ref> Árið 1973 fékk hann íslenskan ríkisborgararétt og íslenskaði fornafn sitt í Davíð.<ref name="dv1983"/> Haustið 1973 færði hann sig yfir til ÍS<ref>{{cite news|title=Barátta sterkra miðherja|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3207307|accessdate=21. júlí 2018|work=[[Alþýðublaðið]]|date=14. nóvember 1973}}</ref> og árið 1974 lék hann með liðinu á Norðurlandamóti háskóla sem fram fór í Reykjavík.<ref>{{cite news|title=Stúdentar leika í Danmörku og Noregi|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3744388|accessdate=21. júlí 2018|work=[[Tíminn]]|date=7. febrúar 1974}}</ref> Árið 1977 gekk hann aftur til liðs við KR eftir veru í Fram.<ref>{{cite news|title=Félagaskipti í körfunni|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3367372|accessdate=21. júlí 2018|work=[[Vísir (dagblað)|Vísir]]|date=22. september 1977}}</ref> ==Þjálfaraferill== Davíð þjálfaði meistaraflokk kvenna hjá Fram veturinn 1976–77 en það var eina tímabilið sem félagið tók þátt í Íslandsmóti kvenna.<ref>{{cite book |author1=Stefán Pálsson |title=Frambókin - Knattspyrnufélagið Fram í 100 ár |date=2009 |publisher=[[Knattspyrnufélagið Fram]] |isbn=978-9979-70-579-6 |pages=239-240 |url=https://issuu.com/pallih/docs/fram_i_100_ar |accessdate=18 October 2020 |language=Icelandic |archive-date=14 júní 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210614102821/https://issuu.com/pallih/docs/fram_i_100_ar |url-status=dead }}</ref> ==Heimildir== {{reflist}} {{fd|1946|2021}} [[Flokkur:Íslenskir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Leikmenn Úrvalsdeildar karla í körfuknattleik]] ab55ytfv5zd1rwwj9oslqop9cnwgxkl 0 145495 1920336 1902148 2025-06-14T19:40:41Z Alvaldi 71791 1920336 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#FFFFFF | litur2 =#1D1160 | litur3 =#E56020 | nafn =Phoenix Suns | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Kyrrahafsriðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =1968 | saga ='''Phoenix Suns''' <br /> 1968–nú | völlur =Phoenix Suns Arena | staðsetning =[[Phoenix]], [[Arisóna]] | litir =Fjólublár, appelsínugulur, svartur, grár, gulur | eigandi =Robert Sarver | formaður =Jason Rowley | þjálfari =Frank Vogel | titlar =3 vesturdeildartitlar<br /> 6 riðilstitlar | heimasíða =[http://www.nba.com/suns/ suns.com] }} '''Phoenix Suns''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Phoenix]] í [[Arisóna]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið hefur fjórum komist í úrslit NBA en aldrei unnið titil. Liðið komst í úrslit NBA árið 2021 gegn [[Milwaukee Bucks]] en tapaði 2-4. ==Þekktir leikmenn== *[[Kevin Johnson]] *[[Charles Barkley]] *[[Kurt Rambis]] *[[Dan Majerle]] *[[Steve Nash]] *[[Jason Kidd]] *[[Shaquille O'Neal]] *[[Chris Paul]] *[[Devin Booker]] *[[Kevin Durant]] ==Titlar== *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1993 {{NBA}} [[Flokkur:Stofnað 1968]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] bvsulizxf6mzc7int36u6u5xomce66c 0 146539 1920242 1919992 2025-06-14T16:33:46Z TKSnaevarr 53243 1920242 wikitext text/x-wiki {{Stjórnmálamaður | titill = Leiðtogi Flórens | stjórnartíð_start= 2. desember 1469 | stjórnartíð_end= 8. apríl 1492 | forveri = [[Piero di Cosimo de' Medici]] | eftirmaður = [[Piero di Lorenzo de' Medici]] | ætt = [[Medici-ætt]] | skjaldarmerki = Blason famille it Medici01.svg | nafn = Lorenzo de' Medici | mynd = Lorenzo de Medici.jpg | myndatexti1 = Málverk af Lorenzo eftir [[Bronzino]]. | skírnarnafn = Lorenzo di Piero de' Medici | fæddur = [[1. janúar]] [[1449]] | fæðingarstaður = [[Flórens]], [[Lýðveldið Flórens|Lýðveldinu Flórens]] | dánardagur = {{Dánardagur og aldur|1492|4|8|1449|1|1}} | dánarstaður = [[Careggi]], Lýðveldinu Flórens | gröf = Medici-kirkjunni í Flórens | ríkisár = 2. desember 1469 – 8. apríl 1492 | undirskrift = Lorenzo de' Medici.svg | faðir = [[Piero di Cosimo de' Medici]] | móðir = [[Lucrezia Tornabuoni]] | maki = [[Clarice Orsini]] | börn = [[Lucrezia de' Medici (1470–1553)|Lucrezia de' Medici]]<br>[[Piero de' Medici]]<br>[[Maddalena de' Medici (1473–1528)|Maddalena de' Medici]]<br>Contessina Beatrice de' Medici<br>[[Leó 10.|Giovanni de' Medici]]<br>Luisa de' Medici<br>Contessina de' Medici<br>[[Giuliano de' Medici (1479–1516)|Giuliano de' Medici, hertogi af Nemours]] }} '''Lorenzo de' Medici''' (1. janúar 1449 – 8. apríl 1492)<ref>{{cite book|url=http://www.treccani.it/enciclopedia/medici-lorenzo-de-detto-il-magnifico_(Enciclopedia-Italiana)/ |title=Medici, Lorenzo de', detto il Magnifico |work=[[Enciclopedia Italiana]] |last=Picotti |first=Giovanni Battista |year=1934 |access-date=18. september 2018}}</ref>, kallaður '''Lorenzo hinn mikilfenglegi''' (''Lorenzo il Magnifico''), var ítalskur höfðingi og aðalsmaður sem réði í reynd yfir borgríkinu [[Flórens]] á fimmtándu öld. Hann var einn voldugasti og auðugasti velgjörðamaður listamanna [[Endurreisnin|endurreisnartímabilsins]] á Ítalíu.<ref>{{cite book |first=Tim |last=Parks |author-link=Tim Parks |title=Medici Money: Banking, Metaphysics, and Art in Fifteenth-Century Florence |location=New York |publisher=[[W.W. Norton & Co]] |year=2008 |page=288 |doi=10.1111/j.1467-8357.2005.00614.x |url=https://books.google.es/books?id=hfVEAAAAQBAJ&printsec=frontcover}}</ref><ref>{{cite web |url=http://100leaders.org/lorenzo-de-medici |title=Fact about Lorenzo de' Medici |website=100 Leaders in world history |year=2008 |access-date=18. september 2018 |publisher=[[Kenneth E. Behring]] |archive-date=2014-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140927080957/http://100leaders.org/lorenzo-de-medici |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite book |last=Kent |first=F. W. |date=28. desember 2006 |location=USA |title=Lorenzo De' Medici and the Art of Magnificence |publisher=[[JHU Press]] |pages=248 |doi=10.1086/586785 |jstor=43445687 |url=https://books.google.es/books?id=rpZw_s-kcaoC&printsec=frontcover}}</ref> Lorenzo var samningamaður, kaupmaður, stjórnmálamaður og velgjörðamaður listmálara, ljóðskálda og fræðimanna. Hann er einna helst þekktur fyrir að veita listamönnum á borð við [[Sandro Botticelli|Botticelli]] og [[Michelangelo]] styrk sinn. Lorenzo viðhélt valdajafnvægi innan [[Ítalska bandalagið|ítalska bandalagsins]], bandalagi ítalskra borgríkja sem tókst að koma á stöðugleika á Ítalíuskaga í marga áratugi. Ævi Lorenzos spannaði hápunkt [[Ítalska endurreisnin|ítölsku endurreisnarinnar]] og gullöld Flórensborgar.<ref>{{cite book |first=Gene |last=Brucker |author-link=Gene Brucker |title=Living on the Edge in Leonardo's Florence |location=Berkeley |publisher=[[University of California Press]] |date=21. mars 2005 |pages=14–15 |doi=10.1177/02656914080380030604 |jstor=10.1525/j.ctt1ppkqw |url=https://books.google.es/books?id=EWfhYkonAQUC&21pg=PA14}}</ref> Eftir að Lorenzo lést lauk friðnum á milli ítölsku borgríkjanna sem komið hafði verið á í [[Lodi]] árið 1454. Lorenzo er grafinn í Medici-kirkjunni í Flórens. ==Æviágrip== Lorenzo de' Medici var þriðja barn og elsti sonur [[Piero di Cosimo de’ Medici]] og [[Lucrezia Tornabuoni|Lucreziu Tornabuoni]], og sonarsonur [[Cosimo de' Medici (eldri)|Cosimo de' Medici]], sem hafði stutt við menningar- og menntalíf Flórensborgar á ævi sinni.<ref name="HRW">Hugh Ross Williamson, ''Lorenzo the Magnificent'', Michael Joseph, (1974).</ref> Ásamt bróður sínum, [[Giuliano di Piero de’ Medici]], hlaut Lorenzo menntun í [[Húmanismi|húmanískum]] anda til að undirbúa hann fyrir stjórn Flórensborgar. Fyrir menntun bræðranna stóðu biskupinn og erindrekinn [[Gentile de' Becchi]], heimspekingurinn [[Marsilio Ficino]],<ref>Hugh Ross Williamson, p. 67</ref> og grískukennarinn [[Johannes Argyropoulos]].<ref>{{Cite book|title=The Renaissance|last=Durant|first=Will|publisher=Simon and Schuster|year=1953|isbn=|series=[[The Story of Civilization]]|volume=5|location=New York|pages=110}}</ref> ===Lávarður Flórens=== Eftir að faðir hans dó árið 1469 gerðist Lorenzo drottnari Flórensborgar, sem var á þessum tíma voldugasta ríki á Ítalíuskaga, ásamt bróður sínum, til ársins 1478. Það ár reyndu keppinautar Lorenzos að steypa [[Medici-ætt]]inni af stóli með hjálp páfans [[Sixtus 4.|Sixtusar 4.]], og gerðu tilraun til að myrða bræðurna. Lorenzo lifði tilræðið af en Giulano beið bana. Lorenzo réð þaðan af einn yfir Flórens til dauðadags árið 1492. Höggmyndirnar á gröf hans í San Lorenzo-kirkjunni eru eftir [[Michelangelo]]. Lorenzo var mikill listunnandi og styrkti marga helstu listamenn endurreisnarinnar. Michelangelo var í innsta hring hjá Lorenzo og varð fyrir innblástri af fornum höggmyndum sem Lorenzo átti í hirslu sinni. [[Leonardo da Vinci]] naut einnig stuðnings Lorenzos. [[Niccolò Machiavelli|Macchiavelli]] kallaði Lorenzo de' Medici „mesta stuðningsmann bókmennta og lista allra tíma“. Tveir synir Lorenzos urðu síðar [[Páfi|páfar]]. Annar sonur hans, Leó, tók sér páfanafnið [[Leó 10.]], og fóstursonur hans, Giulio (sem var óskilgetinn sonur bróður Lorenzos), tók sér nafnið [[Klemens 7.]] sem páfi. Í valdatíð Lorenzos fór mjög að halla á auðæfi Medici-ættarinnar í hirslum þeirra í Medici-bankanum. Í valdatíð sonar Lorenzos var bankinn lagður niður. ==Heimildir== * Emmy Cremer: ''Lorenzo de’ Medici. Staatsmann, Mäzen, Dichter''. Klostermann, Frankfurt am Main 1970. * Lauro Martines: ''Die Verschwörung. Aufstieg und Fall der Medici im Florenz der Renaissance.'' Primus, Darmstadt 2004. * Volker Reinhardt: ''Die Medici. Florenz im Zeitalter der Renaissance''. C. H. Beck, München 1998. * Ingeborg Walter: ''Der Prächtige. Lorenzo de’ Medici und seine Zeit''. C. H. Beck, München 2003. ==Tilvísanir== <references/> {{fd|1449|1492}} {{DEFAULTSORT:Medici, Lorenzo de'}} [[Flokkur:Leiðtogar Flórens]] [[Flokkur:Medici-ætt|Lorenzo]] 0hsesm105nw3oaib3dshcnwywvdnhjj 1920243 1920242 2025-06-14T16:34:38Z TKSnaevarr 53243 1920243 wikitext text/x-wiki {{Stjórnmálamaður | titill = Leiðtogi Flórens | stjórnartíð_start= 2. desember 1469 | stjórnartíð_end= 8. apríl 1492 | forveri = [[Piero di Cosimo de' Medici]] | eftirmaður = [[Piero di Lorenzo de' Medici]] | ætt = [[Medici-ætt]] | skjaldarmerki = Blason famille it Medici01.svg | nafn = Lorenzo de' Medici | mynd = Lorenzo de Medici.jpg | myndatexti1 = Málverk af Lorenzo eftir [[Bronzino]]. | skírnarnafn = Lorenzo di Piero de' Medici | fæddur = [[1. janúar]] [[1449]] | fæðingarstaður = [[Flórens]], [[Lýðveldið Flórens|Lýðveldinu Flórens]] | dánardagur = {{Dánardagur og aldur|1492|4|8|1449|1|1}} | dánarstaður = [[Careggi]], Lýðveldinu Flórens | gröf = Medici-kirkjunni í Flórens | ríkisár = 2. desember 1469 – 8. apríl 1492 | undirskrift = Lorenzo de' Medici.svg | faðir = [[Piero di Cosimo de' Medici]] | móðir = [[Lucrezia Tornabuoni]] | maki = [[Clarice Orsini]] | börn = [[Lucrezia de' Medici (1470–1553)|Lucrezia de' Medici]]<br>[[Piero de' Medici]]<br>[[Maddalena de' Medici (1473–1528)|Maddalena de' Medici]]<br>Contessina Beatrice de' Medici<br>[[Leó 10.|Giovanni de' Medici]]<br>Luisa de' Medici<br>Contessina de' Medici<br>[[Giuliano de' Medici (1479–1516)|Giuliano de' Medici, hertogi af Nemours]] }} '''Lorenzo de' Medici''' (1. janúar 1449 – 8. apríl 1492)<ref>{{cite book|url=http://www.treccani.it/enciclopedia/medici-lorenzo-de-detto-il-magnifico_(Enciclopedia-Italiana)/ |title=Medici, Lorenzo de', detto il Magnifico |work=[[Enciclopedia Italiana]] |last=Picotti |first=Giovanni Battista |year=1934 |access-date=18. september 2018}}</ref>, kallaður '''Lorenzo hinn mikilfenglegi''' (''Lorenzo il Magnifico''), var ítalskur höfðingi og aðalsmaður sem réði í reynd yfir borgríkinu [[Flórens]] á fimmtándu öld. Hann var einn voldugasti og auðugasti velgjörðamaður listamanna [[Endurreisnin|endurreisnartímabilsins]] á Ítalíu.<ref>{{cite book |first=Tim |last=Parks |author-link=Tim Parks |title=Medici Money: Banking, Metaphysics, and Art in Fifteenth-Century Florence |location=New York |publisher=[[W.W. Norton & Co]] |year=2008 |page=288 |doi=10.1111/j.1467-8357.2005.00614.x |url=https://books.google.es/books?id=hfVEAAAAQBAJ&printsec=frontcover}}</ref><ref>{{cite web |url=http://100leaders.org/lorenzo-de-medici |title=Fact about Lorenzo de' Medici |website=100 Leaders in world history |year=2008 |access-date=18. september 2018 |publisher=[[Kenneth E. Behring]] |archive-date=2014-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140927080957/http://100leaders.org/lorenzo-de-medici |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite book |last=Kent |first=F. W. |date=28. desember 2006 |location=USA |title=Lorenzo De' Medici and the Art of Magnificence |publisher=[[JHU Press]] |pages=248 |doi=10.1086/586785 |jstor=43445687 |url=https://books.google.es/books?id=rpZw_s-kcaoC&printsec=frontcover}}</ref> Lorenzo var samningamaður, kaupmaður, stjórnmálamaður og velgjörðamaður listmálara, ljóðskálda og fræðimanna. Hann er einna helst þekktur fyrir að veita listamönnum á borð við [[Sandro Botticelli|Botticelli]] og [[Michelangelo]] styrk sinn. Lorenzo viðhélt valdajafnvægi innan [[Ítalska bandalagið|ítalska bandalagsins]], bandalagi ítalskra borgríkja sem tókst að koma á stöðugleika á Ítalíuskaga í marga áratugi. Ævi Lorenzos spannaði hápunkt [[Ítalska endurreisnin|ítölsku endurreisnarinnar]] og gullöld Flórensborgar.<ref>{{cite book |first=Gene |last=Brucker |author-link=Gene Brucker |title=Living on the Edge in Leonardo's Florence |location=Berkeley |publisher=[[University of California Press]] |date=21. mars 2005 |pages=14–15 |doi=10.1177/02656914080380030604 |jstor=10.1525/j.ctt1ppkqw |url=https://books.google.es/books?id=EWfhYkonAQUC&21pg=PA14}}</ref> Eftir að Lorenzo lést lauk friðnum á milli ítölsku borgríkjanna sem komið hafði verið á í [[Lodi]] árið 1454. Lorenzo er grafinn í Medici-kirkjunni í Flórens. ==Æviágrip== Lorenzo de' Medici var þriðja barn og elsti sonur [[Piero di Cosimo de’ Medici]] og [[Lucrezia Tornabuoni|Lucreziu Tornabuoni]], og sonarsonur [[Cosimo de' Medici (eldri)|Cosimo de' Medici]], sem hafði stutt við menningar- og menntalíf Flórensborgar á ævi sinni.<ref name="HRW">Hugh Ross Williamson, ''Lorenzo the Magnificent'', Michael Joseph, (1974).</ref> Ásamt bróður sínum, [[Giuliano di Piero de’ Medici]], hlaut Lorenzo menntun í [[Húmanismi|húmanískum]] anda til að undirbúa hann fyrir stjórn Flórensborgar. Fyrir menntun bræðranna stóðu biskupinn og erindrekinn [[Gentile de' Becchi]], heimspekingurinn [[Marsilio Ficino]],<ref>Hugh Ross Williamson, bls. 67</ref> og grískukennarinn [[Johannes Argyropoulos]].<ref>{{Cite book|title=The Renaissance|last=Durant|first=Will|publisher=Simon and Schuster|year=1953|isbn=|series=[[The Story of Civilization]]|volume=5|location=New York|pages=110}}</ref> ===Lávarður Flórens=== Eftir að faðir hans dó árið 1469 gerðist Lorenzo drottnari Flórensborgar, sem var á þessum tíma voldugasta ríki á Ítalíuskaga, ásamt bróður sínum, til ársins 1478. Það ár reyndu keppinautar Lorenzos að steypa [[Medici-ætt]]inni af stóli með hjálp páfans [[Sixtus 4.|Sixtusar 4.]], og gerðu tilraun til að myrða bræðurna. Lorenzo lifði tilræðið af en Giulano beið bana. Lorenzo réð þaðan af einn yfir Flórens til dauðadags árið 1492. Höggmyndirnar á gröf hans í San Lorenzo-kirkjunni eru eftir [[Michelangelo]]. Lorenzo var mikill listunnandi og styrkti marga helstu listamenn endurreisnarinnar. Michelangelo var í innsta hring hjá Lorenzo og varð fyrir innblástri af fornum höggmyndum sem Lorenzo átti í hirslu sinni. [[Leonardo da Vinci]] naut einnig stuðnings Lorenzos. [[Niccolò Machiavelli|Macchiavelli]] kallaði Lorenzo de' Medici „mesta stuðningsmann bókmennta og lista allra tíma“. Tveir synir Lorenzos urðu síðar [[Páfi|páfar]]. Annar sonur hans, Leó, tók sér páfanafnið [[Leó 10.]], og fóstursonur hans, Giulio (sem var óskilgetinn sonur bróður Lorenzos), tók sér nafnið [[Klemens 7.]] sem páfi. Í valdatíð Lorenzos fór mjög að halla á auðæfi Medici-ættarinnar í hirslum þeirra í Medici-bankanum. Í valdatíð sonar Lorenzos var bankinn lagður niður. ==Heimildir== * Emmy Cremer: ''Lorenzo de’ Medici. Staatsmann, Mäzen, Dichter''. Klostermann, Frankfurt am Main 1970. * Lauro Martines: ''Die Verschwörung. Aufstieg und Fall der Medici im Florenz der Renaissance.'' Primus, Darmstadt 2004. * Volker Reinhardt: ''Die Medici. Florenz im Zeitalter der Renaissance''. C. H. Beck, München 1998. * Ingeborg Walter: ''Der Prächtige. Lorenzo de’ Medici und seine Zeit''. C. H. Beck, München 2003. ==Tilvísanir== <references/> {{fd|1449|1492}} {{DEFAULTSORT:Medici, Lorenzo de'}} [[Flokkur:Leiðtogar Flórens]] [[Flokkur:Medici-ætt|Lorenzo]] a76axss840653e8sm1efd7mbrf0e5i5 1920343 1920243 2025-06-14T20:08:49Z TKSnaevarr 53243 /* Æviágrip */ 1920343 wikitext text/x-wiki {{Stjórnmálamaður | titill = Leiðtogi Flórens | stjórnartíð_start= 2. desember 1469 | stjórnartíð_end= 8. apríl 1492 | forveri = [[Piero di Cosimo de' Medici]] | eftirmaður = [[Piero di Lorenzo de' Medici]] | ætt = [[Medici-ætt]] | skjaldarmerki = Blason famille it Medici01.svg | nafn = Lorenzo de' Medici | mynd = Lorenzo de Medici.jpg | myndatexti1 = Málverk af Lorenzo eftir [[Bronzino]]. | skírnarnafn = Lorenzo di Piero de' Medici | fæddur = [[1. janúar]] [[1449]] | fæðingarstaður = [[Flórens]], [[Lýðveldið Flórens|Lýðveldinu Flórens]] | dánardagur = {{Dánardagur og aldur|1492|4|8|1449|1|1}} | dánarstaður = [[Careggi]], Lýðveldinu Flórens | gröf = Medici-kirkjunni í Flórens | ríkisár = 2. desember 1469 – 8. apríl 1492 | undirskrift = Lorenzo de' Medici.svg | faðir = [[Piero di Cosimo de' Medici]] | móðir = [[Lucrezia Tornabuoni]] | maki = [[Clarice Orsini]] | börn = [[Lucrezia de' Medici (1470–1553)|Lucrezia de' Medici]]<br>[[Piero de' Medici]]<br>[[Maddalena de' Medici (1473–1528)|Maddalena de' Medici]]<br>Contessina Beatrice de' Medici<br>[[Leó 10.|Giovanni de' Medici]]<br>Luisa de' Medici<br>Contessina de' Medici<br>[[Giuliano de' Medici (1479–1516)|Giuliano de' Medici, hertogi af Nemours]] }} '''Lorenzo de' Medici''' (1. janúar 1449 – 8. apríl 1492)<ref>{{cite book|url=http://www.treccani.it/enciclopedia/medici-lorenzo-de-detto-il-magnifico_(Enciclopedia-Italiana)/ |title=Medici, Lorenzo de', detto il Magnifico |work=[[Enciclopedia Italiana]] |last=Picotti |first=Giovanni Battista |year=1934 |access-date=18. september 2018}}</ref>, kallaður '''Lorenzo hinn mikilfenglegi''' (''Lorenzo il Magnifico''), var ítalskur höfðingi og aðalsmaður sem réði í reynd yfir borgríkinu [[Flórens]] á fimmtándu öld. Hann var einn voldugasti og auðugasti velgjörðamaður listamanna [[Endurreisnin|endurreisnartímabilsins]] á Ítalíu.<ref>{{cite book |first=Tim |last=Parks |author-link=Tim Parks |title=Medici Money: Banking, Metaphysics, and Art in Fifteenth-Century Florence |location=New York |publisher=[[W.W. Norton & Co]] |year=2008 |page=288 |doi=10.1111/j.1467-8357.2005.00614.x |url=https://books.google.es/books?id=hfVEAAAAQBAJ&printsec=frontcover}}</ref><ref>{{cite web |url=http://100leaders.org/lorenzo-de-medici |title=Fact about Lorenzo de' Medici |website=100 Leaders in world history |year=2008 |access-date=18. september 2018 |publisher=[[Kenneth E. Behring]] |archive-date=2014-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140927080957/http://100leaders.org/lorenzo-de-medici |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite book |last=Kent |first=F. W. |date=28. desember 2006 |location=USA |title=Lorenzo De' Medici and the Art of Magnificence |publisher=[[JHU Press]] |pages=248 |doi=10.1086/586785 |jstor=43445687 |url=https://books.google.es/books?id=rpZw_s-kcaoC&printsec=frontcover}}</ref> Lorenzo var samningamaður, kaupmaður, stjórnmálamaður og velgjörðamaður listmálara, ljóðskálda og fræðimanna. Hann er einna helst þekktur fyrir að veita listamönnum á borð við [[Sandro Botticelli|Botticelli]] og [[Michelangelo]] styrk sinn. Lorenzo viðhélt valdajafnvægi innan [[Ítalska bandalagið|ítalska bandalagsins]], bandalagi ítalskra borgríkja sem tókst að koma á stöðugleika á Ítalíuskaga í marga áratugi. Ævi Lorenzos spannaði hápunkt [[Ítalska endurreisnin|ítölsku endurreisnarinnar]] og gullöld Flórensborgar.<ref>{{cite book |first=Gene |last=Brucker |author-link=Gene Brucker |title=Living on the Edge in Leonardo's Florence |location=Berkeley |publisher=[[University of California Press]] |date=21. mars 2005 |pages=14–15 |doi=10.1177/02656914080380030604 |jstor=10.1525/j.ctt1ppkqw |url=https://books.google.es/books?id=EWfhYkonAQUC&21pg=PA14}}</ref> Eftir að Lorenzo lést lauk friðnum á milli ítölsku borgríkjanna sem komið hafði verið á í [[Lodi]] árið 1454. Lorenzo er grafinn í Medici-kirkjunni í Flórens. ==Æviágrip== Lorenzo de' Medici var þriðja barn og elsti sonur [[Piero di Cosimo de’ Medici]] og [[Lucrezia Tornabuoni|Lucreziu Tornabuoni]], og sonarsonur [[Cosimo de' Medici (eldri)|Cosimo de' Medici]], sem hafði stutt við menningar- og menntalíf Flórensborgar á ævi sinni.<ref name="HRW">Hugh Ross Williamson, ''Lorenzo the Magnificent'', Michael Joseph, (1974).</ref> Ásamt bróður sínum, [[Giuliano di Piero de’ Medici]], hlaut Lorenzo menntun í [[Húmanismi|húmanískum]] anda til að undirbúa hann fyrir stjórn Flórensborgar. Fyrir menntun bræðranna stóðu biskupinn og erindrekinn [[Gentile de' Becchi]], heimspekingurinn [[Marsilio Ficino]],<ref>Hugh Ross Williamson, bls. 67</ref> og grískukennarinn [[Johannes Argyropoulos]].<ref>{{Cite book|title=The Renaissance|last=Durant|first=Will|publisher=Simon and Schuster|year=1953|isbn=|series=[[The Story of Civilization]]|volume=5|location=New York|pages=110}}</ref> === Leiðtogi Flórens=== Eftir að faðir hans dó árið 1469 gerðist Lorenzo drottnari Flórensborgar, sem var á þessum tíma voldugasta ríki á Ítalíuskaga, ásamt bróður sínum, til ársins 1478. Það ár reyndu keppinautar Lorenzos að steypa [[Medici-ætt]]inni af stóli með hjálp páfans [[Sixtus 4.|Sixtusar 4.]], og gerðu tilraun til að myrða bræðurna. Lorenzo lifði tilræðið af en Giulano beið bana. Lorenzo réð þaðan af einn yfir Flórens til dauðadags árið 1492. Höggmyndirnar á gröf hans í San Lorenzo-kirkjunni eru eftir [[Michelangelo]]. Lorenzo var mikill listunnandi og styrkti marga helstu listamenn endurreisnarinnar. Michelangelo var í innsta hring hjá Lorenzo og varð fyrir innblástri af fornum höggmyndum sem Lorenzo átti í hirslu sinni. [[Leonardo da Vinci]] naut einnig stuðnings Lorenzos. [[Niccolò Machiavelli|Macchiavelli]] kallaði Lorenzo de' Medici „mesta stuðningsmann bókmennta og lista allra tíma“. Tveir synir Lorenzos urðu síðar [[Páfi|páfar]]. Annar sonur hans, Leó, tók sér páfanafnið [[Leó 10.]], og fóstursonur hans, Giulio (sem var óskilgetinn sonur bróður Lorenzos), tók sér nafnið [[Klemens 7.]] sem páfi. Í valdatíð Lorenzos fór mjög að halla á auðæfi Medici-ættarinnar í hirslum þeirra í Medici-bankanum. Í valdatíð sonar Lorenzos var bankinn lagður niður. ==Heimildir== * Emmy Cremer: ''Lorenzo de’ Medici. Staatsmann, Mäzen, Dichter''. Klostermann, Frankfurt am Main 1970. * Lauro Martines: ''Die Verschwörung. Aufstieg und Fall der Medici im Florenz der Renaissance.'' Primus, Darmstadt 2004. * Volker Reinhardt: ''Die Medici. Florenz im Zeitalter der Renaissance''. C. H. Beck, München 1998. * Ingeborg Walter: ''Der Prächtige. Lorenzo de’ Medici und seine Zeit''. C. H. Beck, München 2003. ==Tilvísanir== <references/> {{fd|1449|1492}} {{DEFAULTSORT:Medici, Lorenzo de'}} [[Flokkur:Leiðtogar Flórens]] [[Flokkur:Medici-ætt|Lorenzo]] 2c1ox63in0ncm3cvz8s3v7uqv8x63jk 0 147704 1920320 1757783 2025-06-14T19:37:35Z Alvaldi 71791 1920320 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =black | litur2 = | nafn =Golden State Warriors | merki =GSW Vs Utah.jpg | stærðmyndar =180px | deild =Kyrrahafsriðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =1946 | saga ='''Philadelphia Warriors''' <br /> 1946–1962<br>'''San Francisco Warriors'''<br />1962–1971<br>'''Golden State Warriors'''<br />1971– | völlur =[[Chase Center]] | staðsetning =[[San Francisco]], [[Kalifornía]] | litir =hvítur, blár, svartur og gulur <br /> {{litakassi|white}} {{litakassi|black}} {{litakassi|blue}}{{litakassi|yellow}} | eigandi =[[Joe Lacob]] | formaður =[[Rick Welts]] | þjálfari =[[Steve Kerr]] | titlar ='''7''' (1947, 1956, 1975, 2015, 2017, 2018, 2022) | heimasíða =[http://www.nba.com/warriors] }} [[Mynd:1960 New York Knicks vs. Philadelphia Warriors.jpeg|thumb|Wilt Chamberlain var með að meðaltali 41.5 stig og 25 fráköst fyrir Warriors.]] [[Mynd:Stephen Curry dribbling 2016 (cropped).jpg|thumb|Stephen Curry.]] '''Golden State Warriors''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Kalifornía|Kaliforníu]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1946]] í borginni [[Philadelphia]] og fluttist milli fylkja árið 1962; til Kaliforníu. Fyrst til [[San Francisco]] og svo til [[Oakland]]. Liðið flutti árið 2019 aftur til San Francisco. Golden State er í 3. sæti yfir flesta unna titla í NBA ásamt 7 talsins. [[Wilt Chamberlain]] sem talinn er einn besti körfuknattleiksmaður allra tíma spilaði með liðinu árin 1959–1965. Frá um 2014 hefur liðið verið á sigurbraut og unnið þrjá titla og sett met yfir sigra í NBA yfir eitt tímabil (73 sigrar á móti 9 töpum.). Warriors mætti [[Cleveland Cavaliers]] fjögur ár í röð 2015-2018 en Cleveland sigraði aðeins einu sinni (2016). Liðið tapaði fyrir [[Toronto Raptors]] 2-4 í úrslitum 2019. Árið 2022 mætti Golden State svo [[Boston Celtics]] í úrslitum og vann sinn 4. titil á 7 árum. Meðal þekktra leikmanna í liðsins síðustu ár eru [[Stephen Curry]], [[Kevin Durant]], [[Draymond Green]] og [[Klay Thompson]]. ==Heimild== {{commonscat|Golden State Warriors}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Golden State Warriors |mánuðurskoðað= 26. nóv.|árskoðað= 2018 }} {{NBA}} {{s|1946}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA]] [[Flokkur:NBA lið]] 0v01duefutzn739gob58iljc3j5i760 1920321 1920320 2025-06-14T19:37:49Z Alvaldi 71791 1920321 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =black | litur2 = | nafn =Golden State Warriors | merki =GSW Vs Utah.jpg | stærðmyndar =180px | deild =Kyrrahafsriðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =1946 | saga ='''Philadelphia Warriors''' <br /> 1946–1962<br>'''San Francisco Warriors'''<br />1962–1971<br>'''Golden State Warriors'''<br />1971– | völlur =[[Chase Center]] | staðsetning =[[San Francisco]], [[Kalifornía]] | litir =hvítur, blár, svartur og gulur <br /> {{litakassi|white}} {{litakassi|black}} {{litakassi|blue}}{{litakassi|yellow}} | eigandi =[[Joe Lacob]] | formaður =[[Rick Welts]] | þjálfari =[[Steve Kerr]] | titlar ='''7''' (1947, 1956, 1975, 2015, 2017, 2018, 2022) | heimasíða =[http://www.nba.com/warriors] }} [[Mynd:1960 New York Knicks vs. Philadelphia Warriors.jpeg|thumb|Wilt Chamberlain var með að meðaltali 41.5 stig og 25 fráköst fyrir Warriors.]] [[Mynd:Stephen Curry dribbling 2016 (cropped).jpg|thumb|Stephen Curry.]] '''Golden State Warriors''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Kalifornía|Kaliforníu]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1946]] í borginni [[Philadelphia]] og fluttist milli fylkja árið 1962; til Kaliforníu. Fyrst til [[San Francisco]] og svo til [[Oakland]]. Liðið flutti árið 2019 aftur til San Francisco. Golden State er í 3. sæti yfir flesta unna titla í NBA ásamt 7 talsins. [[Wilt Chamberlain]] sem talinn er einn besti körfuknattleiksmaður allra tíma spilaði með liðinu árin 1959–1965. Frá um 2014 hefur liðið verið á sigurbraut og unnið þrjá titla og sett met yfir sigra í NBA yfir eitt tímabil (73 sigrar á móti 9 töpum.). Warriors mætti [[Cleveland Cavaliers]] fjögur ár í röð 2015-2018 en Cleveland sigraði aðeins einu sinni (2016). Liðið tapaði fyrir [[Toronto Raptors]] 2-4 í úrslitum 2019. Árið 2022 mætti Golden State svo [[Boston Celtics]] í úrslitum og vann sinn 4. titil á 7 árum. Meðal þekktra leikmanna í liðsins síðustu ár eru [[Stephen Curry]], [[Kevin Durant]], [[Draymond Green]] og [[Klay Thompson]]. ==Heimild== {{commonscat|Golden State Warriors}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Golden State Warriors |mánuðurskoðað= 26. nóv.|árskoðað= 2018 }} {{NBA}} {{s|1946}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] pjsa0eymtju58wsxe8hd10bzhn16dg0 0 147710 1920310 1651283 2025-06-14T19:35:08Z Alvaldi 71791 1920310 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =black | litur2 = | nafn =Cleveland Cavaliers | merki =Quicken_Loans_Arena_3.jpg | stærðmyndar =180px | deild =Miðriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1970 | saga = Cleveland Cavaliers<br>1970-nú | völlur =[[Quicken Loans Arena]] | staðsetning =[[Cleveland]], [[Ohio]] | litir =vínrauður, gull, dökkblár og svartur <br /> {{litakassi|#041E42}} {{litakassi|#FFB81C}} {{litakassi|#6F263D}}{{litakassi|#000000}} | eigandi =[[Dan Gilbert]] | formaður = | þjálfari =John Belein | titlar ='''1''' (2016) | heimasíða =[http://www.nba.com/cavaliers] }} [[Mynd:LeBron James 11092.jpg|thumb|LeBron James leiddi liðið 5 sinnum í úrslit.]] '''The Cleveland Cavaliers''' (gælunafn: '''Cavs''') er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Cleveland]], [[Ohio]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1970]] ásamt [[Portland Trail Blazers]] og [[Buffalo Braves]] þegar deildin var stækkuð. Liðið hefur unnið Austurdeildina nokkrum sinnum (fyrst [[1976]]) og NBA-meistaratitil einu sinni; árið [[2016]] þegar [[Lebron James]] var í fararbroddi fyrir liðið. Cavs unnu [[Golden State Warriors]] 4-3 eftir að hafa verið 1-3 undir. ==Heimild== {{commonscat|Cleveland Cavaliers}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Cleveland Cavaliers|mánuðurskoðað= 26. nóv.|árskoðað= 2018 }} {{NBA}} {{s|1970}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] ij00sgbqh0gl74jfbcg7zob76s9zxy8 0 147721 1920332 1902142 2025-06-14T19:40:08Z Alvaldi 71791 1920332 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =black | litur2 = | nafn =San Antonio Spurs | merki =SPURSStadium.jpg | stærðmyndar =180px | deild =Suðvesturiðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =1967 | saga = '''Dallas Chaparrals'''<br>1967–1970, 1971–1973 (ABA)<br>'''Texas Chaparrals'''<br>1970–1971 (ABA)<br>'''San Antonio Spurs'''<br>1973–1976 (ABA), 1976-nú (NBA) | völlur =[[AT&T Center]] | staðsetning =[[San Antonio]], [[Texas]] | litir =svartur, silfurlitaður, hvítur, <br /> {{litakassi|black}} {{litakassi|silver}} {{litakassi|white}} | eigandi =[[Julianna Hawn Holt]] | formaður = [[Gregg Popovich]] | þjálfari =[[Gregg Popovich]] | titlar ='''5''' (1999, 2003, 2005, 2007, 2014) | heimasíða =[http://www.nba.com/spurs] }} '''San Antonio Spurs''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[San Antonio]], [[Texas]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1967]] í [[Dallas]] og hefur unnið til 5 NBA-meistaratitla. Meðal þekktra leikmanna liðsins hafa verið: [[David Robinson]], [[Tim Duncan]], [[Tony Parker]] og [[Manu Ginóbili]]. ==Titlar== *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (5): 1999, 2003, 2005, 2007, 2014 *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1999<ref>{{Cite web|url=https://www.chicagotribune.com/1999/10/16/spurs-rally-nets-mcdonalds-win/|title=Spurs' rally nets McDonald's win|date=1999-10-16|website=Chicago Tribune|language=en-US|access-date=2025-02-22}}</ref> ==Tilvísanir== {{reflist}} ==Heimild== {{commonscat|San Antonio Spurs}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=San Antonio Spurs|mánuðurskoðað= 27. nóv.|árskoðað= 2018 }} {{NBA}} {{s|1967}} [[Flokkur:ABA lið]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] jrvsdii9aigmb73awp83yl0s90ckzl8 1920340 1920332 2025-06-14T19:48:14Z Alvaldi 71791 1920340 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball club | name = San Antonio Spurs | current = | logo = | imagesize = 240px | league = [[National Basketball Association|NBA]] | conference = Vesturdeildin | division = Suðvesturriðill | founded = 1967 | history = {{ubl|'''Dallas Chaparrals'''|1967–1970, 1971–1973 (ABA)|'''Texas Chaparrals'''|1970–1971 (ABA)|'''San Antonio Spurs'''|1973–1976 (ABA)|1976–nú (NBA)}} | arena = Frost Bank Center | location = [[San Antonio|San Antonio, Texas]] | colors = Silver, black, white<br />{{color box|#C4CED4}} {{color box|#000000}} {{color box|#FFFFFF}} | affiliation = [[Austin Spurs]] | league_champs = '''5''' (1999, 2003, 2005, 2007, 2014) | ret_nums = '''10''' ([[Johnny Moore (basketball)|00]], [[Avery Johnson|6]], [[Tony Parker|9]], [[Bruce Bowen|12]], [[James Silas|13]], [[Manu Ginóbili|20]], [[Tim Duncan|21]], [[Sean Elliott|32]], [[George Gervin|44]], [[David Robinson|50]]) }} '''San Antonio Spurs''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[San Antonio]], [[Texas]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1967]] í [[Dallas]] og hefur unnið til 5 NBA-meistaratitla. Meðal þekktra leikmanna liðsins hafa verið: [[David Robinson]], [[Tim Duncan]], [[Tony Parker]] og [[Manu Ginóbili]]. ==Titlar== *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (5): 1999, 2003, 2005, 2007, 2014 *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1999<ref>{{Cite web|url=https://www.chicagotribune.com/1999/10/16/spurs-rally-nets-mcdonalds-win/|title=Spurs' rally nets McDonald's win|date=1999-10-16|website=Chicago Tribune|language=en-US|access-date=2025-02-22}}</ref> ==Tilvísanir== {{reflist}} ==Heimild== {{commonscat|San Antonio Spurs}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=San Antonio Spurs|mánuðurskoðað= 27. nóv.|árskoðað= 2018 }} {{NBA}} {{s|1967}} [[Flokkur:ABA lið]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] [[Flokkur:San Antonio]] [[Flokkur:Dallas]] rnh7jzqzls5mcaa1sb7yi8vm0tmdewv 10 147724 1920363 1786104 2025-06-15T01:04:50Z TKSnaevarr 53243 1920363 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Keisarar hins Heilaga rómverska ríkis | title = Keisarar [[Heilaga rómverska ríkið|hins Heilaga rómverska ríkis]] | state = {{{state|autocollapse}}} | image = [[Mynd:Coat_of_Arms_of_Leopold_II_and_Francis_II,_Holy_Roman_Emperors-Or_shield_variant.svg|75px|Skjaldarmerki keisara hins Heilaga rómverska ríkis]] | listclass = hlist | group1 = [[Karlungaveldið]]<br>(800–888) | list1 = * [[Karlamagnús|Karl 1. (Karlamagnús)]] * [[Lúðvík hinn frómi|Loðvík 1.]] * [[Lóþar 1.]] * [[Loðvík 2. af Ítalíu|Loðvík 2.]] * [[Karl sköllótti|Karl 2.]] * [[Karl digri|Karl 3.]] * [[Guy 3. af Spoleto|Guy]] * [[Lambert af Ítalíu|Lambert]] * [[Arnúlfur af Karantaníu|Arnúlfur]] * [[Loðvík blindi|Loðvík 3.]] * [[Berengar 1. af Ítalíu|Berengar]] | group2 = [[Heilaga rómverska ríkið]]<br>(800/962–1806) | list2 = * [[Ottó mikli|Ottó 1.]] * [[Ottó II (HRR)|Ottó 2.]] * [[Ottó III (HRR)|Ottó 3.]] * [[Hinrik II (HRR)|Hinrik 2.]] * [[Konráður II (HRR)|Konráður 2.]] * [[Hinrik III (HRR)|Hinrik 3.]] * [[Hinrik 4. keisari|Hinrik 4.]] * [[Hinrik V (HRR)|Hinrik 5.]] * [[Lóþar III (HRR)|Lóþar 3.]] * [[Friðrik barbarossa|Friðrik 1.]] * [[Hinrik VI (HRR)|Hinrik 6.]] * [[Ottó IV (HRR)|Ottó 4.]] * [[Friðrik II (HRR)|Friðrik 2.]] * [[Hinrik VII (HRR)|Hinrik 7.]] * [[Lúðvík IV (HRR)|Loðvík 4.]] * [[Karl IV (HRR)|Karl 4.]] * [[Sigmundur keisari|Sigmundur]] * [[Friðrik 3. (HRR)|Friðrik 3.]] * [[Maximilian 1. keisari|Maximilian 1.]] * [[Karl 5. keisari|Karl 5.]] * [[Ferdinand I (HRR)|Ferdinand 1.]] * [[Maximilian 2. keisari|Maximilian 2.]] * [[Rúdolf 2.]] * [[Matthías keisari|Matthías]] * [[Ferdinand 2. keisari|Ferdinand 2.]] * [[Ferdinand 3. keisari|Ferdinand 3.]] * [[Leópold 1. keisari|Leópold 1.]] * [[Jósef I (HRR)|Jósef 1.]] * [[Karl VI (HRR)|Karl 6.]] * [[Karl VII (HRR)|Karl 7.]] * [[Frans I (HRR)|Frans 1.]] * [[Jósef 2. keisari|Jósef 2.]] * [[Leópold 2. keisari|Leópold 2.]] * [[Frans 2. keisari|Frans 2.]] |belowclass = |below = }} <noinclude>[[Flokkur:Stjórnmálasnið]] </noinclude> n5hi25ocg7we6wx9otl9a7lawex1spy 0 147737 1920323 1811398 2025-06-14T19:38:16Z Alvaldi 71791 1920323 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 = | litur2 = | nafn = Miami Heat | merki = Game 3 of the 2006 NBA Finals.jpg | stærðmyndar = 180 px | deild = Suðausturriðill, Austurdeild, [[National Basketball Association|NBA]] | stofnað = [[1988]] | saga = '''Miami'''<br> [[1988]] - nú | völlur = [[American airlines arena]] | staðsetning = [[Miami]], [[Flórída]] | litir = Svartur, rauður og gulur<br/> {{litakassi|black}} {{litakassi|red}} {{litakassi|yellow}} | formaður = [[Pat Riley]] | þjálfari = Eric Spoelstra | titlar = 3 NBA titlar <br> (2006,2012,2013) | heimasíða = [http://www.nba.com/heat] | eigandi = Micky Arinson }} '''Miami Heat''' (gælunafn: '''The Heat''') er atvinnumannalið í [[körfubolti|körfubolta]] frá [[Miami]], [[Flórída]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA]] deildinni í Bandaríkjunum. Liðið var stofnað árið [[1988]] þegar deildin fjölgaði liðum ( einnig [[Orlando Magic]], [[Charlotte Hornets]], [[Minnesota Timberwolves]]) Alls hefur liðið unnið 3 NBA titla en liðið komst í úrslit til að mynda árin 2011-2014. Heat komst í úrslit 2020 en tapaði 4-2 fyrir [[Los Angeles Lakers]] og aftur 2023 þar sem það tapaði fyrir [[Denver Nuggets]] 4-1. Meðal þekktra leikmanna sem hafa spilað með liðinu eru: [[LeBron James]], [[Dwyane Wade]], [[Tim Hardaway]], [[Shaquille O'Neal]] og [[Alonzo Mourning]]. ==Heimild== {{commonscat|Miami Heat}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Miami Heat|mánuðurskoðað= 28. nóv.|árskoðað= 2018 }} {{NBA}} {{s|1988}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Miami]] [[Flokkur:NBA lið]] e07rxul9hlc8cspqbr12mo8pdh8vsrr 0 148543 1920280 1888527 2025-06-14T19:10:41Z Alvaldi 71791 1920280 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=James Harden |mynd=[[File:JamesHardenWSH.jpg|thumb|200px]] |fullt nafn=James Edward Harden Jr. |fæðingardagur=26. ágúst 1989 |fæðingarbær=[[Los Angeles]] |fæðingarland= Bandaríkin |hæð=196 cm. |þyngd=100 kg. |staða=[[Skotbakvörður]], [[Leikstjórnandi (körfuknattleikur)|Leikstjórnandi]] |núverandi lið= [[Los Angeles Clippers]] |númer=13 |ár í háskóla=2007-2009 |háskóli=Arizona State |ár=2009-2012<br>2012-2021<br>2021-2023<br>2023- |lið=Oklahoma City Thunder<br>Houston Rockets<br>Brooklyn Nets<br>Philadelphia 76ers<br>Los Angeles Clippers |landsliðsár=2012-2016 |landslið=Bandaríkin |landsliðsleikir= |mfuppfært= |lluppfært= }} [[Mynd:Harden Durant 2013 playoffs.jpg|thumb|Harden og [[Kevin Durant]] í úrslitakeppninni (playoffs) árið 2013 .]] '''James Harden''' er bandarískur körfuknattleiksmaður sem spilar fyrir [[Los Angeles Clippers]] í [[NBA]]-deildinni. Harden var valinn í 3. vali árið 2009 af [[Oklahoma City Thunder]] frá Arizona State háskólanum. Árið 2012 komst hann með liðinu í NBA úrslit en tapaði fyrir [[Miami Heat]]. Harden var valinn valinn MVP árin 2018 og 2019; besti leikmaður deildarinnar og varð þriðji Houston leikmaðurinn til að verða það (á eftir [[Moses Malone]] og [[Hakeem Olajuwon]]). Í byrjun árs [[2019]] skoraði hann meira en 30 stig í meira en 32 leikjum í röð, en aðeins [[Wilt Chamberlain]] hefur lengri óslitna leikjaröð. Einnig varð hann fyrsti leikmaðurinn til að skora meira en 30 stig gegn hinum 29 liðunum í deildinni. Hann er í 19. sæti yfir stigahæstu leikmenn NBA frá upphafi og er í 2. sæti yfir flestar þriggja stiga körfur frá. Tíu sinnum hefur Harden verið valinn í All Star-liðið. Í upphafi árs 2021 fór hann til [[Brooklyn Nets]] og hitti þar fyrir [[Kevin Durant]] sem spilaði með honum í Oklahoma. Ári síðar hélt hann til [[Philadelphia 76ers]]. Harden hefur unnið gull með bandaríska landsliðinu: Árið 2012 á [[Sumarólympíuleikarnir|Ólympíuleikunum]] og 2014 á [[FIBA]]-heimsleikunum. ==Heimild== {{commonscat|James Harden}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill= James Harden|mánuðurskoðað= 21. jan.|árskoðað= 2019 }} {{DEFAULTSORT:Harden, James}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1989]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] odqycrzc9w7v3c5gmh1rnc2zkw4sgoq 0 148969 1920316 1902149 2025-06-14T19:36:45Z Alvaldi 71791 1920316 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =red | litur2 = | nafn =Houston Rockets | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Suðvesturiðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =1967 | saga ='''San Diego Rockets<br> 1967–1971 <br> Houston Rockets <br> 1971- | völlur =[[Toyota Center]] | staðsetning =[[Houston]], [[Texas]] | litir =rauður, silfur, svartur og hvítur <br /> {{litakassi|red}} {{litakassi|silver}} {{litakassi|black}}{{litakassi|white}} | eigandi =[[Tilman Fertitta]] | formaður =[[Daryl Morey]] | þjálfari =[[Mike D'Antoni]] | titlar ='''2''' (1994 og 1995) | heimasíða =[http://www.nba.com/rockets] }} [[Mynd:Toyota Center entr.jpg|thumb|Toyota Center heimavöllur Rockets tekur 18.000 manns.]] '''Houston Rockets''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Texas]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1967]] í borginni [[San Diego]]. Árið 1971 flutti liðið til [[Houston]]. Undir forystu [[Hakeem Olajuwon]] vann liðið NBA meistaratitla 1994 og 1995. Liðið hefur unnið vesturdeildina fjórum sinnum. Meðal annarra þekktra leikmanna eru [[Moses Malone]] (Most valuable player, MVP, tvisvar og fór í úrslit með liðið 1981), [[Clyde Drexler]] og [[James Harden]] (MVP árin 2018 og 2019). ==Titlar== *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (2): 1994, 1995 *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1995 ==Heimild== {{commonscat|Houston Rockets}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Houston Rockets |mánuðurskoðað= 11. feb.|árskoðað= 2019 }} {{NBA}} {{s|1967}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttafélög frá Houston]] [[Flokkur:NBA lið]] l4hz9a5gcyfjztooo7ve3y7w2my1v6o 0 148988 1920326 1911293 2025-06-14T19:38:46Z Alvaldi 71791 1920326 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#ffffff | litur2 =#1D428A | nafn =New York Knicks | merki =New York Knicks logo.svg | stærðmyndar =180px | deild =[[Basketball Association of America|BAA]] (1946–1949)<br/>[[NBA]] (1949–nú) | stofnað =1946 | saga ='''New York Knicks'''<br> 1946– | völlur =[[Madison Square Garden]] | staðsetning =[[New York borg]], [[New York-fylki]] | litir =blár, appelsínugulur, silfur, svartur og hvítur<br />{{color box|#1D428A}} {{color box|#F58426}} {{color box|#9EA2A2}} {{color box|#000000}} {{color box|#FFFFFF}} | eigandi = Madison Square Garden Sports | formaður = | þjálfari = | titlar ='''2''' (1970, 1973) | heimasíða =[http://www.nba.com/knicks nba.com/knicks] }} '''New York Knickerboxers''' eða '''Knicks''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[New York borg]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1946]] og var eitt af stofnliðum [[Basketball Association of America]] (BAA) sem seinna sameinaðist [[National Basketball League (Bandaríkin)|National Basketball League]] (NBL) til að mynda NBA. Nú er liðið annað tveggja í New York, hitt er [[Brooklyn Nets]].<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/New-York-Knicks|title=New York Knicks {{!}} NBA, Basketball, Notable Players, Titles, & History {{!}} Britannica|date=2025-02-21|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-02-22}}</ref> Liðið hefur unnið austurdeildina fimm sinnum og varð NBA meistari árin 1970 og 1973. Meðal þekktra leikmanna eru lykilleikmenn meistaraliðanna, þeir [[Walt Frazier]] og [[Willis Reed]], og [[Patrick Ewing]] sem fór með liðið tvisvar í úrslit NBA deildarinnar á tíunda áratug síðustu aldar. ==Titlar== *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (2): 1970, 1973 *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1990 ==Heimild== {{commonscat|New York Knicks}}{{Reflist}} * {{NBA}} {{s|1946}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttafélög frá New York]] [[Flokkur:NBA lið]] op3w4tp7hn4svyulhzoin7316ac5uqd 0 148990 1920308 1794615 2025-06-14T19:34:51Z Alvaldi 71791 1920308 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =black | litur2 = | nafn =Brooklyn Nets | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Atlantshafsriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1946 | saga ='''New Jersey Americans'''<br>1967–1968 (ABA)<br>'''New York Nets'''<br>1968–1976 (ABA) 1976–1977 (NBA)<br>'''New Jersey Nets'''<br> 1977–2012<br>'''Brooklyn Nets''' <br>2012– | völlur =[[Barclays Center]] | staðsetning =[[Brooklyn]],[[New York]], [[New York-fylki]] | litir =svartur og hvítur <br /> {{litakassi|black}} {{litakassi|white}} | eigandi = Mikhail Prokhorov (51%), Joseph Tsai (49%) | formaður =[[Maureen Hanlon]] | þjálfari = Jacque Vaughn | titlar =0 | heimasíða =[http://www.nba.com/nets] }} [[Mynd:Barclays_Center_western_side.jpg|thumb|[[Barclays Center]] er heimavöllur Nets.]] '''Brooklyn Nets''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[New York]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1967]] í ABA deildinni sem New Jersey Americans. Árið 1976 sameinaðist ABA-deildin NBA-deildinni. Liðið hefur flust á milli borganna [[New Jersey]] og New York tvívegis. Frá 2012 hefur liðið verið í [[Brooklyn]]. Það hefur unnið 2 austurdeildartitla og komst í úrslit árin 2002 og 2003. ==Þekktir leikmenn== *[[Julius Erving]] *[[Jason Kidd]] *[[Kevin Garnett]] *[[Paul Pierce]] *[[Kevin Durant]] *[[Kyrie Irving]] *[[Ben Simmons]] ==Heimild== {{commonscat|Brooklyn Nets}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Brooklyn Nets |mánuðurskoðað= feb.|árskoðað= 2021 }} {{NBA}} {{s|1967}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttafélög frá New York]] [[Flokkur:NBA lið]] jqv7z42an3c8mjubzd6gawdm00v9gid 1920313 1920308 2025-06-14T19:35:52Z Alvaldi 71791 1920313 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =black | litur2 = | nafn =Brooklyn Nets | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Atlantshafsriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1946 | saga ='''New Jersey Americans'''<br>1967–1968 (ABA)<br>'''New York Nets'''<br>1968–1976 (ABA) 1976–1977 (NBA)<br>'''New Jersey Nets'''<br> 1977–2012<br>'''Brooklyn Nets''' <br>2012– | völlur =[[Barclays Center]] | staðsetning =[[Brooklyn]],[[New York]], [[New York-fylki]] | litir =svartur og hvítur <br /> {{litakassi|black}} {{litakassi|white}} | eigandi = Mikhail Prokhorov (51%), Joseph Tsai (49%) | formaður =[[Maureen Hanlon]] | þjálfari = Jacque Vaughn | titlar =0 | heimasíða =[http://www.nba.com/nets] }} [[Mynd:Barclays_Center_western_side.jpg|thumb|[[Barclays Center]] er heimavöllur Nets.]] '''Brooklyn Nets''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[New York]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1967]] í ABA deildinni sem New Jersey Americans. Árið 1976 sameinaðist ABA-deildin NBA-deildinni. Liðið hefur flust á milli borganna [[New Jersey]] og New York tvívegis. Frá 2012 hefur liðið verið í [[Brooklyn]]. Það hefur unnið 2 austurdeildartitla og komst í úrslit árin 2002 og 2003. ==Þekktir leikmenn== *[[Julius Erving]] *[[Jason Kidd]] *[[Kevin Garnett]] *[[Paul Pierce]] *[[Kevin Durant]] *[[Kyrie Irving]] *[[Ben Simmons]] ==Heimild== {{commonscat|Brooklyn Nets}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Brooklyn Nets |mánuðurskoðað= feb.|árskoðað= 2021 }} {{NBA}} {{s|1967}} [[Flokkur:ABA lið]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttafélög frá New York]] [[Flokkur:NBA lið]] bljko62zcysv75l4audy3ibk4a2hkzj 1920355 1920313 2025-06-14T21:05:34Z Alvaldi 71791 1920355 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball club | name = Brooklyn Nets | logo = | imagesize = 170px | league = [[National Basketball Association|NBA]] | conference = Austurdeild | division = Atlantshafsriðill | founded = 1967 | history = '''New Jersey Americans'''<br />1967–1968 (ABA)<br />'''New York Nets'''<br />1968–1976 (ABA)<br />1976–1977 (NBA)<br />'''New Jersey Nets'''<br />1977–2012<br />'''Brooklyn Nets'''<br />2012–nú | arena = Barclays Center | location = [[Brooklyn|Brooklyn, New York]] | colors = Black, white, gray<br />{{color box|#000000}} {{color box|#FFFFFF}} {{color box|#6F7271}} | affiliation = [[Long Island Nets]] | league_champs = '''ABA: 2''' (1974, 1976) | ret_nums = '''7''' ([[Dražen Petrović|3]], [[Jason Kidd|5]], [[Vince Carter|15]], [[John Williamson (basketball, born 1951)|23]], [[Bill Melchionni|25]], [[Julius Erving|32]], [[Buck Williams|52]]) | website = {{URL|nba.com/nets}} }} '''Brooklyn Nets''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[New York-borg]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]].Liðið var stofnað árið [[1967]] í [[American Basketball Association|ABA deildinni]] sem New Jersey Americans. Nets unnu tvo ABA meistaratitla áður en liðið fluttist yfir í NBA við sameingu deildarinnar við ABA. Eftir að liðið fór í NBA hefur það flust á milli borganna [[New Jersey]] og New York tvívegis. Frá 2012 hefur liðið verið í [[Brooklyn]]. Það komst í úrslit NBA deildarinnar árin 2002 og 2003.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Brooklyn-Nets|title=Brooklyn Nets {{!}} NBA, Basketball, History, & Notable Players {{!}} Britannica|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-06-14}}</ref> ==Þekktir leikmenn== *[[Ben Simmons]] *[[Bernard King]] *[[Derrick Coleman]] *[[Dikembe Mutombo]] *[[Dražen Petrović]] *[[Jason Kidd]] *[[Julius Erving]] *[[Kenny Anderson]] *[[Kevin Durant]] *[[Kevin Garnett]] *[[Kyrie Irving]] *[[Paul Pierce]] *[[Rick Barry]] *[[Vince Carter]] ==Tilvísanir== {{reflist}} {{commonscat|Brooklyn Nets}} {{NBA}} {{s|1967}} [[Flokkur:ABA lið]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttafélög frá New York]] [[Flokkur:NBA lið]] ieaxve0gugntaxo9uxdsycuruvhfutn 0 148994 1920314 1902338 2025-06-14T19:36:11Z Alvaldi 71791 1920314 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =red | litur2 = | nafn =The Detroit Pistons | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Miðriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1946 | saga ='''Fort Wayne Zollner Pistons'''<br>1941–1948<br>'''Fort Wayne Pistons'''<br>1948–1957<br>'''Detroit Pistons'''<br>1957– | völlur =[[Little Caesars Arena]] | staðsetning =[[Detroit]], [[Michigan]] | litir =Dökkblár, rauður, silfur,og hvítur <br /> {{litakassi|blue}} {{litakassi|red}} {{litakassi|silver}}{{litakassi|white}} | eigandi =[[Tom Gores]] | formaður =[[Ed Stefanski]] | þjálfari =[[Monty Williams]] | titlar ='''3''' (1989, 1990 og 2004) | heimasíða =[http://www.nba.com/pistons] }} [[Mynd:Little_Caesars_Arena_panorama.jpg|thumb|Little Caesars Arena hefur verið heimavöllur liðsins frá 2017.]] '''The Detroit Pistons''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Detroit]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1941]] sem Fort Wayne Zollner Pistons í [[Fort Wayne]], [[Indiana]]. Árin 1980–1994 var liðið þekkt sem ''Bad boys'' en það var þekkt fyrir mikla baráttu og á tímum grófan leik. Þekktur var rígur þeirra gegn [[Boston Celtics]], [[Los Angeles Lakers]] og [[Chicago Bulls]]. Meðal leikmanna á þessum tíma voru: [[Isiah Thomas]], [[Bill Laimbeer]], [[Joe Dumars]] og síðar [[Dennis Rodman]]. Liðið vann NBA meistaratitla 1989, 1990 og síðar 2003. Liðið hefur unnið Austurdeildina níu sinnum. ==Titlar== *[[NBA]] meistarar (3): 1989, 1990, 2004 *[[National Basketball League (Bandaríkin)|NBL]] meistarar (2): 1944, 1945 *[[World Professional Basketball Tournament]] (3): 1944, 1945, 1946 ==Heimild== {{commonscat|Detroit Pistons}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Detroit Pistons |mánuðurskoðað= 12. feb.|árskoðað= 2019 }} {{NBA}} {{s|1941}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Detroit]] [[Flokkur:NBA lið]] o8o7sn2wy1k6b0n2wsifuf70gdk2irv 0 151541 1920335 1794643 2025-06-14T19:40:31Z Alvaldi 71791 1920335 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =red | litur2 = | nafn =Toronto Raptors | merki =Raptors vs Bucks 2.jpg | stærðmyndar = 180px | deild =Atlantshafsriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1995 | saga = Toronto Raptors<br>1995-nú | völlur =[[Scotiabank Arena]] | staðsetning =[[Toronto]], [[Ontaríó]] | litir =rauður, svartur, silfur, gullin, hvítur <br /> {{litakassi|#CE1141}} {{litakassi|#000000}} {{litakassi|#A1A1A4}} {{litakassi|#B4975A}} {{litakassi|#FFFFFF}} | eigandi =Maple Leaf Sports | formaður =[[Masai Ujiri]] | þjálfari =[[Nick Nurse]] | titlar =1 (2019) | heimasíða =[http://www.nba.com/raptors] }} '''Toronto Raptors ''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Toronto]], [[Kanada]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1995]] ásamt [[Vancouver Grizzlies]] (síðar Memphis Grizzlies). Liðið komst fyrst í úrslit NBA árið 2019 þegar það mætti [[Golden State Warriors]]. Það sigraði Warriors 4-2. ==Heimild== {{commonscat|Toronto Raptors}} * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Toronto Raptors|mánuðurskoðað= 28. maí.|árskoðað= 2019 }} {{NBA}} {{s|1995}} [[Flokkur:Kanadísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Torontó]] stxfn6shyvbsn3453syjykecjdnidu8 0 155011 1920300 1775965 2025-06-14T19:28:18Z Alvaldi 71791 1920300 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Tony Parker |mynd=[[File:Parker khomar.JPG|Parker khomar|280px]] |fullt nafn=William Anthony Parker Jr. |fæðingardagur={{Fæðingardagur og aldur|1982|5|17}} |fæðingarland=[[Bruges]], [[Belgía]] |dánardagur= |dánarbær= |dánarland= |hæð=1,88m |þyngd=83 kg |staða=Leikstjórnandi |núverandi lið= |númer=9 |ár í háskóla= |háskóli= |ár=1999-2001<br>2001–2018<br>2011<br>2018–2019 |lið=Paris Basket Racing<br>San Antonio Spurs<br>ASVEL Lyon-Villeurbanne<br>Charlotte Hornets |landsliðsár=2001-2013 |landslið=[[Frakkland]] |landsliðsleikir= |þjálfaraár= |þjálfað lið= |mfuppfært=25. nóvember 2019 |lluppfært=25. nóvember 2019 }} '''William Anthony Parker Jr.''' (fæddur 17. maí 1982) er franskur-bandarískur fyrrum atvinnumaður í körfubolta og meirihlutaeigandi ASVEL Basket í LNB Pro A. Parker er sonur atvinnumanns í körfubolta. Hann lék tvö tímabil fyrir Paris Basket Racing í frönsku körfuknattleiksdeildinni áður en hann gekk til liðs við [[San Antonio Spurs]] hjá Körfuknattleikssambandinu [[NBA]]. Hann var valinn af San Antonio Spurs með 28. valinu í nýliðavali NBA árið 2001 og varð fljótt byrjunarliðsmaður þeirra. Parker vann fjóra NBA-meistaratitla (2003, 2005, 2007 og 2014) sem öll voru með Spurs. Hann lék einnig fyrir ASVEL Basket í Frakklandi árið 2011 þegar NBA lockout gekk yfir. Parker lék eitt tímabil með [[Charlotte Hornets]] áður en hann tilkynnti að hann hefði lokið NBA ferli sínum. ==Heimildir== https://www.jockbio.com/Bios/Parker/Parker_bio.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191201070617/http://www.jockbio.com/Bios/Parker/Parker_bio.html |date=2019-12-01 }} {{DEFAULTSORT:Parker, Tony }} {{f|1982}} [[Flokkur:Franskir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 2hdkbip8hl9zypg5q6d5m26avewdm8g 0 155487 1920380 1919863 2025-06-15T09:42:59Z Berserkur 10188 1920380 wikitext text/x-wiki {{Knattspyrnu landslið | Nafn = Ítalska karlalandsliðið í knattspyrnu | Gælunafn = Gli Azzurri (Þeir bláu) La Nazionale (Landsliðið) | Merki = Logo Italy National Football Team - 2023.svg | Íþróttasamband = Federazione Italiana Giuoco Calcio, FIGC | Álfusamband = UEFA | Þjálfari = Genaro Gattuso | Aðstoðarþjálfari = | Fyrirliði = [[Leonardo Bonucci]] | Varafyrirliði = | Flestir leikir = [[Gianluigi Buffon]] (176) | Flest mörk = [[Luigi Riva]] (35) | Leikvangur = | FIFA sæti = 8 (22. des. 2022) | FIFA hæst = 1 | FIFA hæst ár = 1993, 2007 | FIFA lægst = 21 | FIFA lægst ár = Ágúst 2018 | Fyrsti leikur = 6-2 gegn [[Franska karlalandsliðið í knattspyrnu|Frakklandi]] [[15. maí]] [[1910]] | Stærsti sigur = 9–0 gegn [[Bandaríska karlalandsliðið í knattspyrnu|Bandaríkjunum]] [[2. ágúst]] [[1948]] | Mesta tap = 7–1 gegn Ungverjum [[6. apríl]] [[1924]] | HM leikir = | Fyrsti HM leikur = 1930 | Fyrsta HM keppni = 1930 | Mesti HM árangur = Heimsmeistarar 1934, 1938, 1982, 2006 | Álfukeppni = Evrópukeppnin | Álfukeppni leikir = | Fyrsta álfukeppni = | Mesti álfu árangur = Evrópumeistarar 1968 og 2021 | pattern_la1 = _ita20h | pattern_b1 = _ita20h | pattern_ra1 = _ita20h | pattern_sh1 = _ita20h | pattern_so1 = _ita20h | leftarm1 = 103CD6 | body1 = 103CD6 | rightarm1 = 103CD6 | shorts1 = FFFFFF | socks1 = 103CD6 | pattern_la2 = _ita20a | pattern_b2 = _ita20a | pattern_ra2 = _ita20a | pattern_sh2 = _ita20a | pattern_so2 = _ita20a | leftarm2 = FFFFFF | body2 = FFFFFF | rightarm2 = FFFFFF | shorts2 = 000054 | socks2 = FFFFFF | pattern_la3 = _ita20t | pattern_b3 = _ita20t | pattern_ra3 = _ita20t | pattern_sh3 = _ita20t | pattern_so3 = _ita20t | leftarm3 = 005950 | body3 = 005950 | rightarm3 = 005950 | shorts3 = 000055 | socks3 = 005950 }} '''Ítalska landsliðið''' heyrir undir ítalska knattspyrnusambandið, sem var sett á stofn árið 1898. Það gerðist meðlimur í [[FIFA]] árið 1905. Fyrsti landsleikurinn hjá Ítölum var þó ekki spilaður fyrr en fimm árum seinna. Ítalía hefur tekið þátt í 17 HM keppnum. Fjórum sinnum hefur það orðið heimsmeistarar, það var 1934, 1938, 1982 og árið 2006. Ítalia hefur unnið næst flestar heimsmeistarakeppnir á eftir Brasilíumönnum. Einungis [[Þýskaland]] hefur spilað fleiri úrslitaleiki en Ítalir, Brasilíumenn hafa spilað jafnmarga úrslitaleiki og Ítalir. Ítalía hefur tvisvar unnið [[Evrópumótið í knattspyrnu]] árin 1968 og 2021, og tvisvar spilað til úrslita, árið 2000 og 2012. Ítalir hafa nokkrum sinnum spilað við Ísland, frægasti leikurinn var sennilega árið 2004 þegar vallarmet var slegið í mætingu á Laugardalsvelli en á þeim leik voru áhorfendur alls 20.204. Árið 2021 var liðið taplaust í 37 leikjum og sló met Spánar í tapleysi landsliðs. Loks tapaði það fyrir Spáni í undanúrslitum þjóðadeildarinnar. Ítalía vann [[EM 2020]] en komst ekki inn á [[HM 2022]]. [[Mynd:Gianluigi Buffon (2014).jpg|220px|thumb|[[Gianluigi Buffon]] er leikjahæsti leikmaður í sögu [[Ítalía|Ítalíu]] með alls 176 landsleiki.]] ==Árangur í keppnum== ===EM í knattspyrnu === {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !Ár !Gestgjafar !Árangur |- |[[EM 1960]]||align=left|{{fáni|Frakkland}}||''Tóku ekki þátt'' |- |[[EM 1964]]||align=left|{{fáni|Spánn}}||''Tóku ekki þátt'' |-bgcolor=gold |[[EM 1968]]||align=left|{{fáni|Ítalía}}||''Gull'' |- |[[EM 1972]]||align=left|{{fáni|Belgía}}||''Tóku ekki þátt'' |- |[[EM 1976]]||align=left|{{YUG}} Júgóslavía||''Tóku ekki þátt'' |- |[[EM 1980]]||align=left|{{fáni|Ítalía}}||''4. sæti'' |- b |[[EM 1984]]||align=left|{{fáni|Frakkland}}||''Tóku ekki þátt'' |- |[[EM1988]]||align=left|{{fáni|Þýskaland}}||''4. sæti'' |- |[[EM 1992]]||align=left|{{fáni|Svíþjóð}}||''Tóku ekki þátt'' |- |[[EM1996]]||align=left|{{ENG}} England||''Riðlakeppni'' |- bgcolor=silver |[[EM 2000]]||align=left|<small>{{fáni|Belgía}} & {{fáni|Holland}}</small>||''Silfur'' |- |[[EM 2004]]||align=left|{{fáni|Portúgal}}||''Riðlakeppni'' |- |[[EM 2008]]||align=left|<small>{{AUT}} Austurríki & {{fáni|Sviss}}</small>||''8. liða úrslit'' |-bgcolor=silver |[[EM 2012]]||align=left|<small>{{fáni|Pólland}} & {{fáni|Úkraína}}</small>||''Silfur'' |- |[[EM 2016]]||align=left|<small>{{fáni|Frakkland}}</small>||''8. liða úrslit'' |- |-bgcolor=gold |[[EM 2021]]||align=left|Evrópa||''Gull'' |- |[[EM 2024]]||align=left|<small>{{fáni|Þýskaland}}</small>||''16. liða úrslit'' |- |} === [[HM í knattspyrnu]] === {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !Ár !Gestgjafar !Árangur |- |[[HM 1930]]||align=left|[[Mynd:Flag_of_Uruguay.svg|20px]] [[Úrúgvæ]]||''Tóku ekki þátt'' |-bgcolor=gold |[[HM 1934]]||align=left|{{fáni|Ítalía}} ||''Gull'' |-bgcolor=gold |[[HM 1938]]||align=left|{{fáni|Frakkland}}||''Gull'' |- |[[HM 1950]]||align=left|{{fáni|Brasilía}}||''Riðlakeppni'' |- |[[HM 1954]]||align=left|{{fáni|Sviss}}||''Riðlakeppni'' |- |[[HM 1958]]||align=left|{{fáni|Svíþjóð}}||''Tóku ekki þátt'' |- |[[HM 1962]]||align=left|{{fáni|Síle}}||''Riðlakeppni'' |- |[[HM 1966]]||align=left|[[Mynd:Flag_of_England.svg|20px]] [[England]]||''Riðlakeppni'' |-bgcolor=silver |[[HM 1970]]||align=left|[[Mynd:Flag_of_Mexico.svg|20px]] [[Mexíkó]]||''Silfur'' |- |[[HM 1974]]||align=left|{{fáni|Þýskaland}}||''Riðlakeppni'' |- |[[HM 1978]]||align=left|[[Mynd:Flag_of_Argentina.svg|20px]] [[Argentína]]||''4. sæti'' |- bgcolor=gold |[[HM 1982]]||align=left|{{fáni|Spánn}}||''Gull'' |- |[[HM 1986]]||align=left|[[Mynd:Flag_of_Mexico.svg|20px]] [[Mexíkó]]||''16. liða úrslit'' |-bgcolor=bronze |[[HM 1990]]||align=left|{{fáni|Ítalía}}||''Brons'' |-bgcolor=silver |[[HM 1994]]||align=left|{{fáni|Bandaríkin}}||''Silfur'' |- |[[HM 1998]]||align=left|{{fáni|Frakkland}}||''8. liða úrslit'' |- |[[HM 2002]]||align=left|<small>[[Mynd:Flag_of_South_Korea.svg|20px]] [[Suður-Kórea]] & {{fáni|Japan}}</small>||''16 liða úrslit'' |- bgcolor=gold |[[HM 2006]]||align=left|{{fáni|Þýskaland}}||''Gull'' |- |[[HM 2010]]||align=left|[[Mynd:Flag_of_South_Africa.svg|20px]] [[Suður-Afríka]]||''Riðlakeppni'' |- |[[HM 2014]]||align=left|{{fáni|Brasilía}}||''Riðlakeppni'' |- |[[HM 2018]]|| align="left" |{{fáni|Rússland}}||''Tóku ekki þátt'' |- |[[HM 2022]]|| align="left" |{{fáni|Katar}}||''Tóku ekki þátt'' |- |} == Leikjahæstu leikmenn == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=20px|# ! style="width:150px;"|Leikmaður ! style="width:100px;"|Ferill !width=50px|Leikir !width=50px|Mörk |- | 1 | style="text-align: left;"|[[Gianluigi Buffon]] | 1997–2017 | '''175''' | 0 |- | 2 | style="text-align: left;"|[[Fabio Cannavaro]] | 1997–2010 | '''136''' | 2 |- | 3 | style="text-align: left;"|[[Paolo Maldini]] | 1988–2002 | '''126''' | 7 |- | 4 | style="text-align: left|[[Giorgio Chiellini]] | 2004–2022 | '''117''' | 8 |- | 5 | style="text-align: left;"|[[Daniele De Rossi]] | 2004–2017 | '''117''' | 21 |- | 6 | style="text-align: left|'''[[Leonardo Bonucci]]''' | 2010- | '''116''' | 8 |- | 7 | style="text-align: left;"|[[Andrea Pirlo]] | 2002–2015 | '''116''' | 13 |- | 8 | style="text-align: left;"|[[Dino Zoff]] | 1968–1983 | '''112''' | 0 |- | 9 | style="text-align: left;"|[[Gianluca Zambrotta]] | 1999–2010 | '''98''' | 2 |- | 10 | style="text-align: left;"|[[Giacinto Facchetti]] | 1963–1977 | '''94''' | 3 |- |11 | style="text-align: left;"|[[Alessandro Del Piero]] | 1995–2008 | '''91''' | 27 |} == Leikmenn == === Markahæstu leikmenn === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=15px|# ! style="width:125px;"|Leikmaður !width=80px|Ferill !width=25px|Mörk !width=25px|Leikir !width=25px|Hlutfall |- | 1 | style="text-align:left;"|[[Luigi Riva]] | 1965–1974 | '''35''' | 42 | 0.83 |- | 2 | style="text-align:left;"|[[Giuseppe Meazza]] | 1930–1939 | '''33''' | 53 | 0.62 |- | 3 | style="text-align:left;"|[[Silvio Piola]] | 1935–1952 | '''30''' | 34 | 0.88 |- | rowspan="2"|4 | style="text-align:left;"|[[Roberto Baggio]] | 1988–2004 | '''27''' | 56 | 0.48 |- | style="text-align:left;"|[[Alessandro Del Piero]] | 1995–2008 | '''27''' | 91 | 0.30 |- | rowspan="3"|6 | style="text-align:left;"|[[Adolfo Baloncieri]] | 1920–1930 | '''25''' | 47 | 0.53 |- | style="text-align:left;"|[[Filippo Inzaghi]] | 1997–2007 | '''25''' | 57 | 0.44 |- | style="text-align:left;"|[[Alessandro Altobelli]] | 1980–1988 | '''25''' | 61 | 0.41 |- | rowspan="2"|9 | style="text-align:left;"|[[Christian Vieri]] | 1997–2005 | '''23''' | 49 | 0.47 |- | style="text-align:left;"|[[Francesco Graziani]] | 1975–1983 | '''23''' | 64 | 0.36 |} === Þekktir leikmenn === * [[Roberto Baggio]] * [[Gianluigi Buffon]] * [[Fabio Cannavaro]] * [[Ciro Ferrara]] * [[Filippo Inzaghi]] * [[Paolo Maldini]] * [[Alessandro Nesta]] * [[Alessandro Del Piero]] * [[Luigi Riva]] * [[Paolo Rossi]] * [[Antonio Cassano]] * [[Francesco Totti]] * [[Christian Vieri]] * [[Dino Zoff]] * [[Gianni Rivera]] * [[Bruno Conti]] * [[Franco Baresi]] * [[Andrea Pirlo]] * [[Giacinto Facchetti]] * [[Marco Tardelli]] * [[Antonio Conte]] * [[Marco Materazzi]] * [[Mario Balotelli]] * [[Lorenzo Insigne]] * [[Giuseppe Meazza]] * [[Gianluigi Donnarumma]] == Þjálfarar == * [[Augusto Rangone]] (1925–1928) * [[Carlo Carcano]] (1928–1929) * [[Vittorio Pozzo]] (1929–1948) * [[Ferruccio Novo]] (1949–1950) * [[Giuseppe Viani]] (1960) * [[Giovanni Ferrari]] (1960–1961) * [[Edmondo Fabbri]] (1962–1966) * [[Ferruccio Valcareggi]] (1966–1974) * [[Fulvio Bernardini]] (1974–1975) * [[Enzo Bearzot]] (1975–1986) * [[Azeglio Vicini]] (1986–1991) * [[Arrigo Sacchi]] (1991–1996) * [[Cesare Maldini]] (1997–1998) * [[Dino Zoff]] (1998–2000) * [[Giovanni Trapattoni]] (2000–2004) * [[Marcello Lippi]] (2004–2006) * [[Roberto Donadoni]] (2006–2008) * [[Marcello Lippi]] (2008–2010) * [[Cesare Prandelli]] (2010–2014) * [[Antonio Conte]] (2014-2016) * [[Giampiero Ventura]] (2016-2017) * [[Roberto Mancini]] (2018-) [[Flokkur:Evrópsk knattspyrnulandslið]] [[Flokkur:Karlalandslið í knattspyrnu]] rw0epu731o7xpxzjuwabacm2qfyzl16 0 156244 1920378 1813884 2025-06-15T09:01:05Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920378 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Hrafnhildur Hanna Ragnarsdóttir | búseta = | mynd = Hrafnhildur.jpg | myndastærð = 250px | myndatexti = | alt = | fæðingarnafn = | fæðingardagur = 1948 | fæðingarstaður = | dauðadagur = | dauðastaður = | orsök_dauða = | virkur = | þekktur_fyrir = | þekkt_fyrir = | þjóðerni = | starf = Prófessor emerita í þroska- og uppeldisvísindum við [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]] | titill = | verðlaun = | laun = | trú = | maki = | börn = | foreldrar = | háskóli = | stjórnmálaflokkur = | niðurmál = | hæð = | þyngd = | tilvitnun = | undirskrift = | heimasíða = }} '''Hrafnhildur (Hanna) Ragnarsdóttir''' (f. 1948)<ref>Kvennasögusafn Íslands. [https://kvennasogusafn.is/index.php?page=alias-2 Íslenski kvendoktorar 1990] {{Webarchive|url=http://wayback.vefsafn.is/wayback/20101117190025/http://kvennasogusafn.is/index.php?page%3Dalias%2D2 |date=2010-11-17 }}. Sótt 5. mars 2020.</ref> er [[prófessor]] emerita í þroska- og uppeldisvísindum við [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]]. Helstu áherslur Hrafnhildar í kennslu og rannsóknum eru annars vegar málþroski barna á mörkum leik- og grunnskóla (fjögra til átta ára), tengsl hans við vitsmuna- og félagsþroska, máluppeldi og þróun læsis og námsárangurs. Og hins vegar þróun máls og málnotkunar eins og hún birtist í frásögnum og álitsgerðum í ritmáli og talmál eftir að fyrsta málþroskaskeiði lýkur, eða frá miðstigi fram á fullorðinsár.<ref name="Google Scholar">{{vefheimild|url=https://scholar.google.com/citations?user=3A82xbkAAAAJ&hl=en&oi=ao|titill=Google Scholar. Hrafnhildur Ragnarsdóttir}}</ref> == Menntun == Hrafnhildur lauk stúdentsprófi frá [[Menntaskólinn í Reykjavík|Menntaskólanum í Reykjavík]] 1968. Sama ár fékk hún styrk frá Macalester College, St. Paul, [[Minnesota]] þar sem hún lagði stund á [[bókmenntir]] og [[heimspeki]]. Á árunum 1969-76 stundaði hún nám við Université d´Aix-Marseille með styrk frá franska ríkinu og lauk Licence-ès-lettres 1973 og Maîtrise de Psychologie 1974. Hún lauk síðar Diplôme d´Études Approfondies (1985) og doktorsprófi í [[sálfræði]] og uppeldisvísindum frá sama skóla 1990.<ref name="Hrafnhildur">{{vefheimild|url=https://www.hi.is/starfsfolk/hragnars|titill=Háskóli Íslands. Hrafnhildur Hanna Ragnarsdóttir. Prófessor emeritus í þroska- og sálmálvísindum|mánuðurskoðað=5. mars|árskoðað=2020}}</ref><ref>Skrá um doktorsritgerðir. [https://doktor.landsbokasafn.is/detail/660 Hrafnhildur Ragnarsdóttir]. Titill doktorsritgerðar: Système Patronymique et construction des relations des relations de parenté chez les enfants islandais. Thèse de doctorat (nouveau régime), Université d´Aix-Marseille. 300 bls. + viðaukar. Sótt 5. mars 2020.</ref> == Starfsferill == Hrafnhildur störf við [[Kennaraháskóli Íslands|Kennaraháskóla Íslands]] (síðar Háskóla Íslands) 1974, fyrst sem stundakennari en síðar [[lektor]] (frá 1976), [[dósent]] og loks prófessor í þroska- og uppeldisvísindum frá 1990 til starfsloka 2018.<ref name="ferilskrá">{{vefheimild|url=https://ugla.hi.is/pub/hi/simaskra/cv/c34ffbf511fa.pdf|titill=Háskóli Íslands. Hrafnhildur Hanna Ragnarsdóttir. Prófessor emeritus í þroska- og sálmálvísindum. Ferilskrá.|mánuðurskoðað=5. mars|árskoðað=2020}}</ref> Hrafnhildur hefur gegnt fjölda stjórnunar- og trúnaðarstarfa innan skólans og utan, einkum í tengslum við rannsóknir. M.a. var Hún var m.a. aðstoðarrektor 1991-92, fyrsti deildarforseti framhaldsnáms við KHÍ og fyrsti forstöðumaður Rannsóknarstofnunar KHÍ 1991-96. Hún var kjörin fulltrúi kennara í skólaráði KHÍ og síðar Menntavísindasviðs HÍ,<ref name="ferilskrá" /> formaður uppeldisskorar og fagráða í sálfræði og máli og samskiptum. Eftir samruna KHÍ og HÍ 2007 stofnaði hún ásamt fleirum Rannsóknarstofu um þroska, mál og læsi barna og unglinga og hefur verið forstöðumaður hennar síðan.<ref>Rannsóknarstofa um þroska, mál og læsi barna og unglinga. [http://menntavisindastofnun.hi.is/throski_mal_og_laesi/um_stofuna Um stofuna] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151017130009/http://menntavisindastofnun.hi.is/throski_mal_og_laesi/um_stofuna |date=2015-10-17 }}. Sótt 5. mars 2020.</ref> == Rannsóknatengd nefndar- og stjórnunarstörf == Hrafnhildur sat í stjórn Vísindaráðs fyrir hug- og félagsvísindi 1991-94 og síðar í stjórnum Vísindasjóðs og Rannsóknasjóðs [[Rannís|RANNÍS]] (fyrir hug- og félagsvísindi) 2002-07. Hún var fulltrúi Íslands í fastanefnd ''European Science Foundation'' um félagsvísindi (ESF-SCSS) 2004-07 sem og í stjórnum norræna vísindasjóðsins (NOS-HS) 2003-07 og ERANETsins ''´NORFACE´ (New Opportunities for Research Funding Collaboration in the Social Sciences)'' sem styrkt var af EU 2004-09 (varaformaður 2004). Hún hefur verið fulltrúi Íslands í framkvæmdastjórnum þriggja evrópskra rannsóknarneta á vegum EU: COST A8: ''Concerted Research Action on Learning Disorders as a Barrier to Human Development'' (1995-99), COST IS0207: ''The European Research Network on Learning to Write Effectively'' (ERN-LWE) (2008-11)<ref>[http://www.cost-lwe.eu/ European Research Network on Learning to Write Effectively]. Sótt 5. mars 2020.</ref> (Financial Rapporteur 2010-11) og ''European Literacy Network'' (ELN) frá 2014.<ref>[https://www.is1401eln.eu/en/ Eln] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190626042619/https://www.is1401eln.eu/en/ |date=2019-06-26 }}. Sótt 5. mars 2020.</ref> Auk þess að beita sér fyrir auknu samstarfi fræðimanna á sviði máls og læsis í Evrópu hafa öll þessi fræðimannanet lagt sérstaka áherslu á rannsóknarþjálfun, hreyfanleika og menntunartækifæri fyrir doktorsnema og unga fræðimenn.<ref name="ferilskrá" /> == Rannsóknir == === Helstu áherslur === *Langtímaþróun máls og málnotkunar, einkum orðaforða, málfræði og orðræðu í samfelldu máli (frásagnir, álitsgerðir), bæði í ritmáli og talmáli. Einstaklingsmunur, orsakir hans og tengsl við ílag og uppeldisaðstæður. *Tengsl málþroska við aðra þroskaþætti, einkum vit- og félagsþroska. Þessir þroskaþættir eru samofnir lesskilningi og ritunarfærni og saman mynda þeir undirstöðu námsárangurs og eru lykillinn að velgengni í skóla og samfélagi. *Mál og málnotkun eru mjög aðstæðubundin. Af því leiðir mikilvægi þess að beita mismunandi aðferðum við rannsóknir á máli og málþroska. Hrafnhildur hefur notað upptökur af máli barna við eðlilegar aðstæður og athuganir við staðlaðar og hálfstaðlaðar aðstæður; langsniðs- og þversniðsrannsóknir; samanburð á málþroska barna sem læra ólík tungumál o.fl.<ref name="Google Scholar" /> === Nokkur rannsóknarverkefni sem Hrafnhildur hefur stýrt === * Þroski leik- og grunnskólabarna: Sjálfsstjórn, málþroski og læsi á aldrinum 4 til 8 ára. Víðtæk langsniðsrannsókn þar sem fylgst var árlega í þrjú ár með rúmlega 270 börnum, fæddum árin 2004 og 2006. Megintilgangur rannsóknarinnar var afla þekkingar á þremur lykilsviðum þroska, málþroska (orðaforði, málfræði, frásagnarhæfni, orðhluta- og hljóðkerfisvitund), læsi (stafaþekking, umskráning, stafsetning, lesskilningur, ritun) og sjálfstjórn meðal íslenskra barna á aldrinum fjögurra til átta ára og kanna hvernig þau tengjast innbyrðis og spá fyrir um námsgengi. Styrkt af Rannís og Rannsóknasjóði HÍ.<ref>Rannsóknarstofa um þroska, mál og læsi barna og unglinga. [http://menntavisindastofnun.hi.is/throski_mal_og_laesi/throski_leik_og_grunnskolabarna_sjalfsstjorn_malthroski_og_laesi_a_aldrinum_4 Þroski leik- og grunnskólabarna: Sjálfsstjórn, málþroski og læsi á aldrinum 4 til 8 ára] {{Webarchive|url=http://wayback.vefsafn.is/wayback/20150302231540/http://menntavisindastofnun.hi.is/throski_mal_og_laesi/throski_leik_og_grunnskolabarna_sjalfsstjorn_malthroski_og_laesi_a_aldrinum_4 |date=2015-03-02 }}. Sótt 5. mars 2020.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir, Steinunn Gestsdóttir og Freyja Birgisdóttir. (2009). Þroski leik- og grunnskólabarna: Sjálfstjórn, málþroski og læsi 4ra - 8 ára íslenskra barna. Kynning og fyrstu niðurstöður úr nýrri rannsókn. Í Gunnar Þór Jóhannesson og Helga Björnsdóttir (ritstjórar), Ráðstefnurit Þjóðarspegils Félagsvísindadeildar HÍ, bls. 645-657, Reykjavík: Félagsvísindastofun HÍ.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir (2015). [http://netla.hi.is/greinar/2015/ryn/007.pdf Málþroski leikskólabarna: Þróun orðaforða, málfræði og hlustunarskilnings milli fjögra og fimm ára aldurs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200812144927/http://netla.hi.is/greinar/2015/ryn/007.pdf |date=2020-08-12 }}. ''Netla - Veftímarit um uppeldi og menntun''. Sótt 5. mars 2020.</ref> * Málþroski barna frá 4 til 9 ára og tengsl við árangur á samræmdum prófum í 4. bekk. Framhaldsrannsókn Hrafnhildar þar sem áfram er fylgst með málþroska og námsárangri yngri barnanna í þroskarannsókninni. Styrkt af Rannsóknarsjóði HÍ.<ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir (2018). [http://netla.hi.is/greinar/2018/ryn/15.pdf Orðaforði íslenskra barna frá 4 til 8 ára aldurs: Langtímarannsókn á vaxtarhraða og stöðugleika] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201129012353/https://netla.hi.is/greinar/2018/ryn/15.pdf |date=2020-11-29 }}. ''Netla - Veftímarit um uppeldi og menntun''. Sótt 5. mars 2020.</ref> * Mál í notkun: Tal- og ritmál barna, unglinga og fullorðinna. Rannsókn á máli og málnotkun (orðaforða, málfræði, setningagerð, samloðun, textabygging, afstaða höfundar o.fl.) 80 einstaklinga í fjórum aldurshópum: 11, 14, 17 ára og fullorðnir (aldur 26 - 40 ára) eins og hún birtist í tveimur ólíkum textategundum, frásögnum og álitsgerðum, og í talmáli samanborið við ritmál. Rannsóknin var liður í sjö landa samanburðarrannsókn ''Developing literacy in different contexts and different languages'', sem styrkt var af The Spencer Foundation og [[Rannís]].<ref>Rannsóknarstofa um þroska, mál og læsi barna og unglinga. [http://menntavisindastofnun.hi.is/throski_mal_og_laesi/mal_i_notkun_tal_og_ritmal_barna_unglinga_og_fullordinna Mál í notkun – tal – og ritmál barna, unglinga og fullorðinna] {{Webarchive|url=http://wayback.vefsafn.is/wayback/20150302231505/http://menntavisindastofnun.hi.is/throski_mal_og_laesi/mal_i_notkun_tal_og_ritmal_barna_unglinga_og_fullordinna |date=2015-03-02 }}. Sótt 5. mars 2020.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir (2012). Development of written and spoken narratives and expositories in Icelandic. Í M. Torrance, Alamargot, D. o.fl. (ritstj.), Learning to write effectively: Current Trends in European Research, bls. 243-248. Bingley: Emerald Group Publishing Ltd.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir og Sven Strömqvist. (2005). [https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378216604001948 The development of generic maður/man for the construction of discourse stance in Icelandic and Swedish]. Journal of Pragmatics, 37:143-155.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir, Melina Aparici, Dalia Cahana-Amitay, Janet van Hell, og Anne Viguié. (2002). [https://www.ingentaconnect.com/content/jbp/wll/2001/00000005/00000001/art00004?crawler=true Verbal structure and content in written discourse. Expository and narrative texts]. Written Language and Literacy, 5(1):95-126.</ref><ref>Berman, Ruth, Hrafnhildur Ragnarsdóttir og Sven Strömqvist (2002). [https://www.ingentaconnect.com/content/jbp/wll/2002/00000005/00000002/art00005?crawler=true&mimetype=application/pdf Discourse stance]. Written Language and Literacy, 5(2):255-289.</ref><ref>Strömqvist, Sven, Victoria Johanson, og Hrafnhildur Ragnarsdóttir(2002). [https://www.ingentaconnect.com/content/jbp/wll/2001/00000005/00000001/art00002?crawler=true Towards a crosslinguistic comparison of lexical quanta in speech and writing]. Written Language and Literacy 5(1):45-93.</ref> Framhaldsrannsókn á íslenska hlutanum hefur notið styrkja frá Rannís og Rannsóknarsjóði HÍ.<ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir (2007). [https://timarit.is/page/5209267#page/n138/mode/2up Þróun frásagna og álitsgerða frá miðbernsku til fullorðinsára: Lengd texta og tengingar setninga]. Uppeldi og menntun, 16(2):139-159.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir (2011). [https://timarit.is/page/5610662#page/n74/mode/2up Textagerð barna, unglinga og fullorðinna: Samanburður á orðaforða í rit- og talmálstextum, frásögnum og álitsgerðum]. Uppeldi og menntun, 20(1), 75-98.</ref> *Hvar eru íslensk börn stödd í málþroska á mörkum leik- og grunnskóla (3/4 til 8/9 ára) og hversu breitt bil spannar einstaklingsmunur? Eldri rannsóknir, styrktar af RANNÍS, NOS-HS, rannsóknasjóði KHÍ og HÍ o.fl.<ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir. (2000). Barnets sprog ved 5 til 8-års alderen. Í R. Heilä-Ylikallio (ritstj.), Aspekter på skolstarten i Norden, bls. 88-107. Lund: Studentlitteratur.</ref> M.a.: # Hvernig læra börn merkingu orða og hugtaka um fjölskylduvensl? Áhrif mismunandi málupplýsinga á skilning 3 til 8 ára íslenskra og danskra barna á orðum og hugtökum um fjölskylduvensl.<ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir (1999). The acquisition of kinship concepts. Í P. Broeder og J. Murre (ritstj.), Language and thought in Development. Cross-Linguistic Studies, bls. 73-94. Tübingen: Gunter Narr Verlag.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir. (1999). "Bráðum verður pabbi ég, ég verð pabbi og mamma verður mamma hans pabba". Í Helgi Skúli Kjartansson, Hrafnhildur Ragnarsdóttir, Kristín Indriðadóttir og Ólafur Proppé) (ritstjórar), Steinar í vörðu, bls. 187-209. Reykjavík: Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla Íslands.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir. (1994).[https://timarit.is/view_page_init.jsp?gegnirId=000537777 “Hann afi minn er búinn að flytja sér aðra mömmu.”Hvernig læra börn hugtök um fjölskylduvensl?] Uppeldi og menntun. Tímarit Kennaraháskóla Íslands, 3:9-28.</ref> # Hvernig læra börn íslenska málfræði? Hver eru áhrif misflókinna beygingarmynstra norrænna mála á tileinkun þátíðarbeyginga frá 4 til 8 ára aldurs.<ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir. (1998). Að læra þátíð sagna Í Baldur Sigurðsson, Sigurður Konráðsson og Örnólfur Thorsson (ritstj.), Greinar á sama meiði, bls. 255-276. Reykjavík: Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla Íslands.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir, Hanne Gram Simonsen og Kim Plunkett. (1999). [https://www.duo.uio.no/bitstream/handle/10852/26290/Ragnarsdottiretal1999.pdf%3Fsequence%3D1 The acquisition of past tense morphology in Icelandic and Norwegian Children: An Experimental Study]. Journal of Child Language, 26(3):577-618.</ref><ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir, Simonsen, H. G. og Bleses, D. (1998). Experimental evidence on the acquisition of past tense inflection in Danish, Icelandic and Norwegian children. Paper presented at the Papers in First Language Acquisition. Odense Working Papers in Language and Communication.</ref><ref>Bleses, D., Basböll, H., & Vach, W. (2012). Is Danish difficult to acquire? Evidence from Nordic past-tense studies. Language and Cognitive Processes, 26(8), 1193-1231.</ref> # Hvar eru börn stödd í frásagnarhæfni um það bil sem þau hefja skólagöngu?<ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir. (2004). [https://timarit.is/view_page_init.jsp?gegnirId=000843627 Málþroski barna við upphaf skólagöngu: Sögubygging og samloðun í frásögnum 165 fimm ára barna − almenn einkenni og einstaklingsmunur]. Uppeldi og menntun, 13(2): 9-31.</ref> * Samanburður á frásagnarhæfni 3, 5, 7, 9, 12 og 15 ára og fullorðinna.<ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir. (1992). Episodic structure and interclausal connectives in Icelandic children's narratives. Í R. Söderbergh, (ritstj.), Berättelser för och av barn. Colloquium Paedolinguisticum Lundensis 1991. Lund University: Department of Linguistics. Paper no 8:33-45.</ref> * Gagnabanki HR um íslenskt mál. Hljóðupptökur og tölvuskráð gögn. # Gagnabankinn Íslenskt barnamál. Sextíu og fimm hljóðupptökur af máli þriggja barna (og foreldra þeirra), sem fylgt var eftir frá tveggja til sex ára aldurs í sjálfsprottnum samræðum barnanna við foreldra og vini á heimilum þeirra. Alls um 90 klukkustundir. Allir textarnir tölvuskráðir skv. CHAT kerfi í CHILDES.<ref>MacWhinney, B. (2019). [https://talkbank.org/manuals/CHAT.pdf Tools for analyzing talk. Part 1: The CHAT Transcription Format] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200218212625/https://talkbank.org/manuals/CHAT.pdf |date=2020-02-18 }}. Sótt 5. mars 2020.</ref><ref>Kari Corpus. [https://childes.talkbank.org/access/Scandinavian/Icelandic/Kari.html Hrafnhildur Ragnarsdóttir]. Sótt 5. mars 2020.</ref> # Yfir 1000 sögur, sem mæltar af munni fram af sögumönnum á aldrinum þriggja ára til fullorðinna auk 300 skrifaðra. Sögurnar eru samdir útfrá tveimur kveikjum og tölvuskráðar skv. CHAT kerfi í CHILDES. # 320 rit- og talmálstextar 11, 14, 17 ára og fullorðinna (Spencer-verkefnið). Hljóðupptökur af töluðum textum og Scriptlog útgáfa af þeim rituðu. Allir textarnir tölvuskráðir skv. CHAT kerfi í CHILDES.<ref>Rannsóknarstofnun um þroska, mál og læsi barna og unglinga. [http://menntavisindastofnun.hi.is/throski_mal_og_laesi/rannsoknir Rannsóknir] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151017054222/http://menntavisindastofnun.hi.is/throski_mal_og_laesi/rannsoknir |date=2015-10-17 }}. Sótt 5. mars 2020.</ref> === Alþjóðleg rannsóknarsamvinna === Hrafnhildur hefur frá upphafi ferils síns verið virk í alþjóðlegu rannsóknarsamstarfi fræðimanna á sviði þroska, máls og læsis.<ref>Háskóli Íslands. (2018). [https://www.hi.is/frettir/althjodlegt_samstarf_stendur_upp_ur_a_ferlinum Aljóðlegt samstarf stendur upp úr á ferlinum]. Sótt 5. mars 2020.</ref> Hún tók þátt í alþjóðlegri rannsókn á frásagnarhæfni barna undir stjórn Ruth Berman og Dan Slobin í ''Berkeley Cross-linguistic Language Acquisition Project'' á níunda áratugnum. Hún hefur verið aðili að CHILDES barnamálsbankanum í Carnegie-Mellon háskóla og ''International Association for the Study of Child Language'' (IASCL) frá 1993 og var kosin í framkvæmdastjórn IASCL fyrir árin 2014-20.<ref name="Hrafnhildur" /> Á tíunda áratug síðustu aldar tók Hrafnhildur þátt í að hleypa af stokkunum átaki í samanburðarrannsóknum á máltöku norrænna barna. Hún var annar af tveimur stjórnendum ''Nordic Language Acquisition Research Initiativ''e (styrkt af NorFA 1992-96) og skipulagði m.a. alþjóðlega ráðstefnu í Reykjavík ''Learning to talk about time and space'' (1994), og einnig rannsóknarverkefnisins ''Language Acquisition: A Scandinavian Perspective'',<ref>Strömqvist, Sven, Hrafnhildur Ragnarsdóttir o.fl. (1995). [https://doi.org/10.1017/S0332586500003085 The Inter-Nordic Study of Language Acquisition]. Nordic Journal of Linguistics. Vol. 18: p. 3-29.</ref> sem styrkt var af NOS-H 1994-96. Hún var annar stjórnandi ''European Summer School: The crosslinguistic study of language acquisition: an integrated approach'' fyrir evrópska doktorsnema og „post-docs“ sem styrkt var af NorFa og EU 1999 og stóð ásamt fleirum að alþjóðlegri ráðstefnu ''Language and Cognition in Language Acquisition'' í Odense sama ár. Þá var hún aðili var samstarfsverkefni fimm þjóða, ''Språkutveckling och läsinlärning'', sem styrkt var af NOS-S frá 1998-2001 og tengdist Evrópuverkefninu COST A8 (sjá hér að framan). Frá aldamótum hefur Hrafnhildur verið íslenskur verkefnisstjóri í sjö landa rannsóknarverkefni styrkt af The Spencer Foundation ''„Development of literacy in different contexts and different languages“'', sem auk sjálfrar rannsóknarinnar (sjá nánar í kafla um rannsóknarverkefni) hefur skipulagt fjölda vinnustofa og ráðstefna og hefur sterk tengsl við evrópsku fræðimannanetin um málnotkun, ritun og læsi sem nefnd voru hér að framan. Hún er einnig aðili að fjölþjóðlegum rannsóknarhópi sem hefur þróað aðferð til að meta málþroska tvítyngdra barna í báðum málum þess með sama mælitækinu, ''Multilingual Assessment Instrument for Narratives'' (MAIN), sem Hrafnhildur hefur þýtt á íslensku.<ref name="ferilskrá" /> Hrafnhildur hefur verið gestafræðimaður við fjölmarga háskóla í Evrópu og Bandaríkjunum, oftast við Harvard Graduate School of Education en einnig við háskólana í Berkeley, Gautaborg, Kaupmannahöfn, New Mexico, Osló, Oxford, Sorbonne og Stanford. Hún hefur haldið fyrirlestra um rannsóknir sínar á ótal innlendum og erlendum ráðstefnum og málþingum<ref name="Ritaskrá">{{vefheimild|url=https://ugla.hi.is/pub/hi/simaskra/ritaskra/c34ffbf511fa.pdf|titill=Háskóli Íslands. Hrafnhildur Hanna Ragnarsdóttir. Prófessor emeritus í þroska- og sálmálvísindum. Ritaskrá|mánuðurskoðað=5. mars|árskoðað=2020}}</ref> og skipulagt alþjóðlegar ráðstefnur um barnamálsrannsóknir og læsi, s.s. ''Learning to talk about time and space'' (Reykjavík 1994), ''Language and Cognition in Language Acquisition'' (Odense, 1997), ''Reading, writing and language development in the school years'' (Varmalandi, 1999). Við starfslok Hrafnhildar efndi Rannsóknarstofa um þroska, mál og læsi til ráðstefnu henni til heiðurs: ''Byggjum brýr og eflum læsi frá leikskóla til unglingsára.''<ref>Háskóli Íslands. (2018). [https://www.hi.is/vidburdir/byggjum_bryr_og_eflum_laesi_fra_leikskola_til_unglingsara Byggjum brýr og eflum læsi frá leikskóla til unglingsára]. Sótt 5. mars 2020.</ref> Ráðstefnan var sérstaklega var ætluð kennurum og öðru áhugafólki um málþroska og læsi á öllum skólastigum. == Annað samstarf == Hrafnhildur hefur tekið þátt í þróunarverkefnum í leik- og grunnskólum um málþroska og læsi og haldið fjölmarga fyrirlestra fyrir foreldra, kennara og annað fagfólk á öllum skólastigum um niðurstöður rannsókna sinna á máli og læsi íslenskra barna og unglinga.<ref name="Ritaskrá" /> Til dæmis tók hún virkan þátt í verkefninu ''„Bók í hönd og þér halda engin bönd“'' sem fyrst var þróað í Reykjanesbæ<ref>Leikskólinn Tjarnarsel. [http://www.tjarnarsel.is/152-tjarnarsel.leikskolinn.is/or%C3%B0aspjall%20-%20efla%20or%C3%B0afor%C3%B0a%20og%20hlutsunarskilning%20barna.pdf Orðaspjall] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230402074755/https://tjarnarsel.is/152-tjarnarsel.leikskolinn.is/or%C3%B0aspjall%20-%20efla%20or%C3%B0afor%C3%B0a%20og%20hlutsunarskilning%20barna.pdf |date=2023-04-02 }}. Sótt 5. mars 2020.</ref><ref>Reykjanesbær. (2019). [https://www.reykjanesbaer.is/is/stjornsysla/rnb/frettir/bok-i-hond-og-ther-halda-engin-bond-1 Bók í hönd og þér halda engin bönd]. Sótt 5. mars 2020.</ref> og var í stýrihóp og rannsóknarhóp þróunarverkefnisins ''„Okkar mál: Samstarf um menningu, mál og læsi í Fellahverfi“'' sem hlaut hvatningarverðlaun skóla- og tómstundaráðs Reykjavíkurborgar 2013<ref>[http://tungumalatorg.is/okkarmal/123-2/markmi%C3%B0-verkefnisins/ Okkar mál. Samstarf um mál og læsi í Fellahverfi. Markmi]ð. Sótt 5. mars 2020.</ref> og ''Orðsporið'', viðurkenningu [[Félag leikskólakennara|Félags leikskólakennara]], 2014.<ref>Mbl.is. (2014, 6. febrúar). [https://www.mbl.is/frettir/innlent/2014/02/06/okkar_mal_fekk_ordsporid/ Okkar mál fékk Orðsporið]. Sótt 5. mars 2020.</ref> Hún hefur einnig verið í samstarfi við ''Samskiptamiðstöð heyrnarlausra og heyrnarskertra'' og við ''Málefli'', hagmunasamtök í þágu barna með tal- og málþroskafrávik<ref>[http://www.malefli.is/ Málefli. Hagsmunasamtök í þágu barna og ungmenna með tal- og málsþroskaröskun.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200804043931/https://www.malefli.is/ |date=2020-08-04 }} Sótt 5. mars 2020.</ref> og samdi ásamt fleirum skýrslu um stöðu barna og ungmenna með tal- og málþroskaröskun fyrir Mennta- og menningarmálaráðuneytið (2012).<ref>Hrafnhildur Ragnarsdóttir, Jóhanna Einarsdóttir, Marta Gall Jörgensen og Þóra Sæunn Úlfsdóttir. (2012). [http://www.althingi.is/altext/140/s/pdf/1088.pdf Skýrsla um stöðu barna og ungmenna með tal- og málþroskaröskun]. Unnið fyrir Mennta- og menningarmálaráðuneytið. Menntavísindasvið Háskóla Íslands og Rannsóknarstofa um þroska, mál og læsi. Sótt 5. mars 2020.</ref> == Æska og einkalíf == Foreldrar Hrafnhildar eru Ragnar Á. Magnússon, lögg. endursk. (1917-1988) og Svanlaug I. Gunnlaugsdóttir, húsmóðir (1920-1978). Hrafnhildur er gift Pétri Gunnarssyni rithöfundi og eiga þau tvo syni<ref>Mbl.is. (2001, 3. febrúar). [https://www.mbl.is/greinasafn/grein/587132/ Mynd af heiminum]. Sótt 5. mars 2020.</ref>: [[Dagur Kári|Dag Kára]] kvikmyndaleikstjóra<ref>Mbl.is. (2003, 2. febrúar). [https://www.mbl.is/greinasafn/grein/712162/ Reyni að skapa minn eigin heim]. Sótt 5. mars 2020.</ref> og Gunnar Þorra bókmenntafræðing og þýðanda.<ref>Morgunblaðið. (2009, 4. október). [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=5264077 Hógværðin jaðrar við dramb]. Sótt 5. mars 2020.</ref> == Heimildir == {{reflist}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1948]] [[Flokkur:Íslenskar konur]] [[Flokkur:Stúdentar úr Menntaskólanum í Reykjavík]] [[Flokkur:Íslenskir sálfræðingar]] [[Flokkur:Prófessorar við Háskóla Íslands]] sdapwwfth1u6ed4zp1oydvxm33janaf 0 157251 1920284 1916979 2025-06-14T19:12:21Z Alvaldi 71791 1920284 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Kareem Abdul-Jabbar |mynd=[[File:Kareem-Abdul-Jabbar Lipofsky.jpg|250px]] |fullt nafn=Kareem-Abdul Jabbar |fæðingardagur=16. apríl 1947 |fæðingarbær=[[New York-borg|New York]] |fæðingarland= Bandaríkin |hæð=218 cm. |þyngd=102-120 kg. |staða=[[miðherji (körfuknattleikur)|Miðherji]] |núverandi lið= |númer=33 |ár í háskóla= 1966-1969 |háskóli= UCLA |ár=1969-1975<br>1975-1989 |lið=[[Milwaukee Bucks]]<br>[[Los Angeles Lakers]] |mfuppfært= |lluppfært= }} [[Mynd:Kareem Abdul-Jabbar May 2014.jpg|thumb|Kareem Abdul-Jabbar 2014.]] '''Kareem Abdul-Jabbar''' (fæddur '''Ferdinand Lewis Alcindor Jr''' árið 1947) er fyrrum bandarískur körfuknattleiksmaður sem er talinn einn besti leikmaður [[körfubolti|körfuboltans]] frá upphafi. Hann spilaði 20 tímabil í [[NBA]]-deildinni og er næststigahæsti leikmaðurinn frá upphafi (38.387 stig). Frá 1984 til 2023 var hann stigahæsti leikmaður deildarinnar en [[LeBron James]] tók fram úr honum árið 2023. Jabbar varð 6 sinnum meistari, einu sinni með [[Milwaukee Bucks]] og 5 sinnum með [[Los Angeles Lakers]]. Einnig varð hann 6 sinnum mikilvægasti leikmaðurinn; ''MVP'', 19 sinnum valinn í All Star leik sem dæmi má nefna. Hann var þekktur fyrir svokallað ''skyhook'' skot með einni hendi sem var nánast óverjandi. Jabbar hefur einnig þjálfað körfuboltalið, verið aðstoðarþjálfari Lakers og reynt fyrir sér sem leikari. Hann gerðist [[íslam|múslimi]] árið 1968 og breytti nafni sínu árið 1971. Hann lærði bardagalist af [[Bruce Lee]] og stundaði einnig [[jóga]] til að hjálpa sér með einbeitingu og liðleika. {{DEFAULTSORT:Abdul-Jabbar, Kareem}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1947]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] fcjr50nadiyigubyxwx66m8pzf5e9ha 0 158255 1920366 1919776 2025-06-15T02:29:13Z 2001:999:590:8312:4D12:B92D:317C:57AD Anders lund -> Anders Lund 1920366 wikitext text/x-wiki '''Þorsteinn Bachmann''' (f. 25. október 1965) er íslenskur [[leikari]]. Þorsteinn var leikhússtjóri Leikfélags Akureyrar frá 2002 til 2006.<ref>https://www.mbl.is/greinasafn/grein/651084/</ref><ref>https://www.mbl.is/greinasafn/grein/650884/</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.akureyri.is/is/frettir/thorsteinn-bachmann-segir-upp |title=Geymd eintak |access-date=2022-01-24 |archive-date=2022-01-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220124203735/https://www.akureyri.is/is/frettir/thorsteinn-bachmann-segir-upp |url-status=dead }}</ref> Þorsteinn er giftur kvikmyndagerðarkonunni [[Gagga Jónsdóttir|Göggu Jónsdóttur]].<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20111857117d|title=Leggja konum lið - Vísir|website=visir.is|language=is|access-date=2022-01-23}}</ref> Þorsteinn var valinn besti leikari í aðalhlutverki á [[Edduverðlaunin|Edduverðlaunahátíðinni]] árið 2015 fyrir leik sinn í kvikmyndinni ''[[Vonarstræti (kvikmynd)|Vonarstræti]]''.<ref>https://www.ruv.is/frett/thorsteinn-og-hera-leikarar-arsins</ref> ==Ferill== ===Kvikmyndir=== {{plain row headers}} {| class="wikitable plain-row-headers sortable" style="margin-right: 0;" |- ! scope="col" | Ár ! scope="col" | Titill ! scope="col" | Hlutverk ! scope="col" class="unsortable" | Athugasemdir ! scope="col" class="unsortable" | Tilvísanir |- ! scope="row"|1995 |''Ein stór fjölskylda'' | | |style="text-align:center;"| |- ! scope="row" |1996 |''The Viking Sagas'' |Drukkinn víkingur | |style="text-align:center;"| |- ! scope="row" |2000 |''[[Íslenski draumurinn]]'' |Geiri | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2002 |''[[Maður eins og ég]]'' |Dagur | |style="text-align:center;"| |- !2005 |Strákarnir okkar |Georg | | |- ! scope="row" ! |2006 |''[[Blóðbönd]]'' |Steini | | style="text-align:center;" | |- !! scope="row" |2006 |''Rispur: Fjórði þáttur'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2007 |''[[Veðramót]]'' |Keli | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''Hótel jörð'' |Sturlaugur Hjaltalín |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2002 |''Naglinn'' |Minister #1 |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2009 |''Annarra manna stríð'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Órói (kvikmynd)|Órói]]'' |Benedikt | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Gauragangur]]'' |Gummi Gumm | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Á annan veg]]'' |Vörubílstjóri | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Korríró]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Rokland]]'' |Toni group | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''Karlsefni'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''Skáksaga'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Eldfjall (kvikmynd)|Eldfjall]]'' |Ari | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2012 |''Pension gengið'' |Bjarni |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !2012 |Djúpið |Prestur | | |- ! scope="row" ! |2013 |''[[XL]]'' |Össi Forsætisráðherra | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2013 |''[[Falskur fugl]]'' |Lögreglu Stjóri | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2014 |''[[Vonarstræti (kvikmynd)|Vonarstræti]]'' |Móri | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2014 |''[[Afinn]]'' |Eiríkur | | style="text-align:center;" | |- !2014 |Lego movie |Lord Business |Íslensk Talsetning | |- !2014 |Mörgæsirnar frá Madagascar |Dabbi |Íslensk talsetning | |- !2014 |Ó blessuð vertu sumarsól |Binni | | |- !! scope="row" |2014 |''[[Lífsleikni Gillz]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !2015 |Bakk |Agnar | | |- ! scope="row" ! |2016 |''[[Eiðurinn]]'' |Ragnar | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2017 |''[[Undir trénu]]'' |Konráð | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2018 |''[[Andið eðlilega]]'' |Hörður | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2018 |''[[Lof mér að falla]]'' |Hannes | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2019 |''Nema hvað...'' |<blockquote></blockquote> |Stuttmynd | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2019 |''[[Agnes Joy]]'' |Einar | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2020 |''[[Síðasta veiðiferðin]]'' |Valur Aðalsteins | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2021 |''[[Hvernig á að vera klassa drusla]]'' |Gunnþór | | style="text-align:center;" | |- !! scope="row" |2022 |''[[Against the Ice]]'' |Amdrup | |- |'''[[2022]]'''||''[[Allra síðasta veiðiferðin]]'' |Valur aðalsteins | |style="text-align:center;"| |- |2022||Sumarljós og svo kemur nóttin |Guðmundur |style="text-align:center;"| |- | | | | |} ===Sjónvarpsefni=== {{plain row headers}} {| class="wikitable plain-row-headers sortable" style="margin-right: 0;" |- ! scope="col" | Ár ! scope="col" | Titill ! scope="col" | Hlutverk ! scope="col" class="unsortable" | Athugasemdir ! scope="col" class="unsortable" | Tilvísanir |- ! scope="row"|2000 |''Úr öskunni í eldinn'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2007 |''[[Pressa]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''[[Ríkið]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''[[Réttur]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !2010 |Hlemmavídeó |Kalli Kennedy | | |- !! scope="row" |2011 |''[[Steindinn okkar]]'' | |Önnur þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Pressa]]'' | |Önnur þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2012 |''[[Pressa]]'' | |Þriðja þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2014 |Hreinn skjöldur | | | |- !! scope="row" |2015 |''[[Ófærð]]'' |Sigurður |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2015 |''[[Sense8]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2017 |''[[Fangar]]'' |Jósteinn |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2017 |Líf eftir dauðann | | | |- !2018 |Flateyjargátan |Steindór meðhjálpari | | |- !2020 |Jarðarförin mín |Kristján | | |- !2020 |Brot |Helgi | | |- !2020-2021 |Venjulegt fólk |Kristján | | |- !! scope="row" |2021 |''[[Katla (sjónvarpsþættir)|Katla]]'' |Gísli |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2021 |Stella blómkvist | | | |- !2022 |Svörtu sandar |Karl | | |- !2022 |brúðkaupið mitt |Kristján | | |- |2023 |Afturelding |Eysteinn |- |2023 |arfurinn minn |Kristján |- |2023 |Svo lengi sem við lifum |Þorsteinn |- |2024 |True Detective |Anders Lund |} === Tilvísanir === <references/> {{Stubbur}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1965]] [[Flokkur:Íslenskir leikarar]] lsawp4whuni2noj1kng6z0i8un0vv1y 1920368 1920366 2025-06-15T02:36:31Z 2001:999:590:8312:4D12:B92D:317C:57AD 1920368 wikitext text/x-wiki '''Þorsteinn Bachmann''' (f. 25. október 1965) er íslenskur [[leikari]]. Þorsteinn var leikhússtjóri Leikfélags Akureyrar frá 2002 til 2006.<ref>https://www.mbl.is/greinasafn/grein/651084/</ref><ref>https://www.mbl.is/greinasafn/grein/650884/</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.akureyri.is/is/frettir/thorsteinn-bachmann-segir-upp |title=Geymd eintak |access-date=2022-01-24 |archive-date=2022-01-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220124203735/https://www.akureyri.is/is/frettir/thorsteinn-bachmann-segir-upp |url-status=dead }}</ref> Þorsteinn er giftur kvikmyndagerðarkonunni [[Gagga Jónsdóttir|Göggu Jónsdóttur]].<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20111857117d|title=Leggja konum lið - Vísir|website=visir.is|language=is|access-date=2022-01-23}}</ref> Þorsteinn var valinn besti leikari í aðalhlutverki á [[Edduverðlaunin|Edduverðlaunahátíðinni]] árið 2015 fyrir leik sinn í kvikmyndinni ''[[Vonarstræti (kvikmynd)|Vonarstræti]]''.<ref>https://www.ruv.is/frett/thorsteinn-og-hera-leikarar-arsins</ref> ==Ferill== ===Kvikmyndir=== {{plain row headers}} {| class="wikitable plain-row-headers sortable" style="margin-right: 0;" |- ! scope="col" | Ár ! scope="col" | Titill ! scope="col" | Hlutverk ! scope="col" class="unsortable" | Athugasemdir ! scope="col" class="unsortable" | Tilvísanir |- ! scope="row"|1995 |''Ein stór fjölskylda'' | | |style="text-align:center;"| |- ! scope="row" |1996 |''The Viking Sagas'' |Drukkinn víkingur | |style="text-align:center;"| |- ! scope="row" |2000 |''[[Íslenski draumurinn]]'' |Geiri | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2002 |''[[Maður eins og ég]]'' |Dagur | |style="text-align:center;"| |- !2005 |Strákarnir okkar |Georg | | |- ! scope="row" ! |2006 |''[[Blóðbönd]]'' |Steini | | style="text-align:center;" | |- !! scope="row" |2006 |''Rispur: Fjórði þáttur'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2007 |''[[Veðramót]]'' |Keli | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''Hótel jörð'' |Sturlaugur Hjaltalín |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2002 |''Naglinn'' |Minister #1 |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2009 |''Annarra manna stríð'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Órói (kvikmynd)|Órói]]'' |Benedikt | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Gauragangur]]'' |Gummi Gumm | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Á annan veg]]'' |Vörubílstjóri | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Korríró]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Rokland]]'' |Toni group | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''Karlsefni'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''Skáksaga'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Eldfjall (kvikmynd)|Eldfjall]]'' |Ari | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2012 |''Pension gengið'' |Bjarni |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !2012 |Djúpið |Prestur | | |- ! scope="row" ! |2013 |''[[XL]]'' |Össi Forsætisráðherra | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2013 |''[[Falskur fugl]]'' |Lögreglu Stjóri | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2014 |''[[Vonarstræti (kvikmynd)|Vonarstræti]]'' |Móri | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2014 |''[[Afinn]]'' |Eiríkur | | style="text-align:center;" | |- !2014 |Lego movie |Lord Business |Íslensk Talsetning | |- !2014 |Mörgæsirnar frá Madagascar |Dabbi |Íslensk talsetning | |- !2014 |Ó blessuð vertu sumarsól |Binni | | |- !! scope="row" |2014 |''[[Lífsleikni Gillz]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !2015 |Bakk |Agnar | | |- ! scope="row" ! |2016 |''[[Eiðurinn]]'' |Ragnar | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2017 |''[[Undir trénu]]'' |Konráð | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2018 |''[[Andið eðlilega]]'' |Hörður | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2018 |''[[Lof mér að falla]]'' |Hannes | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2019 |''Nema hvað...'' |<blockquote></blockquote> |Stuttmynd | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2019 |''[[Agnes Joy]]'' |Einar | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2020 |''[[Síðasta veiðiferðin]]'' |Valur Aðalsteins | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2021 |''[[Hvernig á að vera klassa drusla]]'' |Gunnþór | | style="text-align:center;" | |- !! scope="row" |2022 |''[[Against the Ice]]'' |Amdrup | |- |'''[[2022]]'''||''[[Allra síðasta veiðiferðin]]'' |Valur aðalsteins | |style="text-align:center;"| |- |2022||Sumarljós og svo kemur nóttin |Guðmundur |style="text-align:center;"| |- | | | | |} ===Sjónvarpsefni=== {{plain row headers}} {| class="wikitable plain-row-headers sortable" style="margin-right: 0;" |- ! scope="col" | Ár ! scope="col" | Titill ! scope="col" | Hlutverk ! scope="col" class="unsortable" | Athugasemdir ! scope="col" class="unsortable" | Tilvísanir |- ! scope="row"|2000 |''Úr öskunni í eldinn'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2007 |''[[Pressa]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''[[Ríkið]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''[[Réttur]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !2010 |Hlemmavídeó |Kalli Kennedy | | |- !! scope="row" |2011 |''[[Steindinn okkar]]'' | |Önnur þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Pressa]]'' | |Önnur þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2012 |''[[Pressa]]'' | |Þriðja þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2014 |Hreinn skjöldur | | | |- !! scope="row" |2015 |''[[Ófærð]]'' |Sigurður |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2015 |''[[Sense8]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2017 |''[[Fangar]]'' |Jósteinn |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2017 |Líf eftir dauðann | | | |- !2018 |Flateyjargátan |Steindór meðhjálpari | | |- !2020 |Jarðarförin mín |Kristján | | |- !2020 |Brot |Helgi | | |- !2020-2021 |Venjulegt fólk |Kristján | | |- !! scope="row" |2021 |''[[Katla (sjónvarpsþættir)|Katla]]'' |Gísli |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2021 |Stella Blómkvist | | | |- !2022 |Svörtu sandar |Karl | | |- !2022 |Brúðkaupið mitt |Kristján | | |- |2023 |Afturelding |Eysteinn |- |2023 |Arfurinn minn |Kristján |- |2023 |Svo lengi sem við lifum |Þorsteinn |- |2024 |True Detective |Anders Lund |} === Tilvísanir === <references/> {{Stubbur}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1965]] [[Flokkur:Íslenskir leikarar]] kq7nt7bj04r1azqz75g31rpw79ru1i4 1920369 1920368 2025-06-15T02:39:17Z 2001:999:590:8312:4D12:B92D:317C:57AD 1920369 wikitext text/x-wiki '''Þorsteinn Bachmann''' (f. 25. október 1965) er íslenskur [[leikari]]. Þorsteinn var leikhússtjóri Leikfélags Akureyrar frá 2002 til 2006.<ref>https://www.mbl.is/greinasafn/grein/651084/</ref><ref>https://www.mbl.is/greinasafn/grein/650884/</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.akureyri.is/is/frettir/thorsteinn-bachmann-segir-upp |title=Geymd eintak |access-date=2022-01-24 |archive-date=2022-01-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220124203735/https://www.akureyri.is/is/frettir/thorsteinn-bachmann-segir-upp |url-status=dead }}</ref> Þorsteinn er giftur kvikmyndagerðarkonunni [[Gagga Jónsdóttir|Göggu Jónsdóttur]].<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20111857117d|title=Leggja konum lið - Vísir|website=visir.is|language=is|access-date=2022-01-23}}</ref> Þorsteinn var valinn besti leikari í aðalhlutverki á [[Edduverðlaunin|Edduverðlaunahátíðinni]] árið 2015 fyrir leik sinn í kvikmyndinni ''[[Vonarstræti (kvikmynd)|Vonarstræti]]''.<ref>https://www.ruv.is/frett/thorsteinn-og-hera-leikarar-arsins</ref> ==Ferill== ===Kvikmyndir=== {{plain row headers}} {| class="wikitable plain-row-headers sortable" style="margin-right: 0;" |- ! scope="col" | Ár ! scope="col" | Titill ! scope="col" | Hlutverk ! scope="col" class="unsortable" | Athugasemdir ! scope="col" class="unsortable" | Tilvísanir |- ! scope="row"|1995 |''Ein stór fjölskylda'' | | |style="text-align:center;"| |- ! scope="row" |1996 |''The Viking Sagas'' |Drukkinn víkingur | |style="text-align:center;"| |- ! scope="row" |2000 |''[[Íslenski draumurinn]]'' |Geiri | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2002 |''[[Maður eins og ég]]'' |Dagur | |style="text-align:center;"| |- !2005 |Strákarnir okkar |Georg | | |- ! scope="row" ! |2006 |''[[Blóðbönd]]'' |Steini | | style="text-align:center;" | |- !! scope="row" |2006 |''Rispur: Fjórði þáttur'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2007 |''[[Veðramót]]'' |Keli | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''Hótel jörð'' |Sturlaugur Hjaltalín |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2002 |''Naglinn'' |Minister #1 |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2009 |''Annarra manna stríð'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Órói (kvikmynd)|Órói]]'' |Benedikt | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Gauragangur]]'' |Gummi Gumm | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Á annan veg]]'' |Vörubílstjóri | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Korríró]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Rokland]]'' |Toni group | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''Karlsefni'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''Skáksaga'' | |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2010 |''[[Eldfjall (kvikmynd)|Eldfjall]]'' |Ari | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2012 |''Pension gengið'' |Bjarni |Stuttmynd |style="text-align:center;"| |- !2012 |Djúpið |Prestur | | |- ! scope="row" ! |2013 |''[[XL]]'' |Össi Forsætisráðherra | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2013 |''[[Falskur fugl]]'' |Lögreglu Stjóri | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2014 |''[[Vonarstræti (kvikmynd)|Vonarstræti]]'' |Móri | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2014 |''[[Afinn]]'' |Eiríkur | | style="text-align:center;" | |- !2014 |Lego-myndin |Lord Business |Íslensk Talsetning | |- !2014 |Mörgæsirnar frá Madagascar |Dabbi |Íslensk talsetning | |- !2014 |Ó blessuð vertu sumarsól |Binni | | |- !! scope="row" |2014 |''[[Lífsleikni Gillz]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !2015 |Bakk |Agnar | | |- ! scope="row" ! |2016 |''[[Eiðurinn]]'' |Ragnar | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2017 |''[[Undir trénu]]'' |Konráð | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2018 |''[[Andið eðlilega]]'' |Hörður | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2018 |''[[Lof mér að falla]]'' |Hannes | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2019 |''Nema hvað...'' |<blockquote></blockquote> |Stuttmynd | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2019 |''[[Agnes Joy]]'' |Einar | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2020 |''[[Síðasta veiðiferðin]]'' |Valur Aðalsteins | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" ! |2021 |''[[Hvernig á að vera klassa drusla]]'' |Gunnþór | | style="text-align:center;" | |- !! scope="row" |2022 |''[[Against the Ice]]'' |Amdrup | |- |'''[[2022]]'''||''[[Allra síðasta veiðiferðin]]'' |Valur aðalsteins | |style="text-align:center;"| |- |2022||Sumarljós og svo kemur nóttin |Guðmundur |style="text-align:center;"| |- | | | | |} ===Sjónvarpsefni=== {{plain row headers}} {| class="wikitable plain-row-headers sortable" style="margin-right: 0;" |- ! scope="col" | Ár ! scope="col" | Titill ! scope="col" | Hlutverk ! scope="col" class="unsortable" | Athugasemdir ! scope="col" class="unsortable" | Tilvísanir |- ! scope="row"|2000 |''Úr öskunni í eldinn'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2007 |''[[Pressa]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''[[Ríkið]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2008 |''[[Réttur]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !2010 |Hlemmavídeó |Kalli Kennedy | | |- !! scope="row" |2011 |''[[Steindinn okkar]]'' | |Önnur þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2011 |''[[Pressa]]'' | |Önnur þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2012 |''[[Pressa]]'' | |Þriðja þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2014 |Hreinn skjöldur | | | |- !! scope="row" |2015 |''[[Ófærð]]'' |Sigurður |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2015 |''[[Sense8]]'' | | |style="text-align:center;"| |- !! scope="row" |2017 |''[[Fangar]]'' |Jósteinn |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2017 |Líf eftir dauðann | | | |- !2018 |Flateyjargátan |Steindór meðhjálpari | | |- !2020 |Jarðarförin mín |Kristján | | |- !2020 |Brot |Helgi | | |- !2020-2021 |Venjulegt fólk |Kristján | | |- !! scope="row" |2021 |''[[Katla (sjónvarpsþættir)|Katla]]'' |Gísli |Fyrsta þáttaröð |style="text-align:center;"| |- !2021 |Stella Blómkvist | | | |- !2022 |Svörtu sandar |Karl | | |- !2022 |Brúðkaupið mitt |Kristján | | |- |2023 |Afturelding |Eysteinn |- |2023 |Arfurinn minn |Kristján |- |2023 |Svo lengi sem við lifum |Þorsteinn |- |2024 |True Detective |Anders Lund |} === Tilvísanir === <references/> {{Stubbur}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1965]] [[Flokkur:Íslenskir leikarar]] o1z71kzuf85of171lt00izh0rfarbsp 0 158391 1920384 1907340 2025-06-15T10:17:50Z Asj1977 103190 Bætti við árunum 2001-2008 1920384 wikitext text/x-wiki {{Knattspyrnulið | Fullt nafn = Coventry City Football Club | Mynd = | Gælunafn = Himinblámar, e. The Sky Blues | Stytt nafn = | Stofnað = 13. ágúst 1883 | Leikvöllur = [[Coventry Building Society Arena]] | Stærð = 32.609 | Stjórnarformaður = {{ENG}} Doug King | Knattspyrnustjóri = {{ENG}} [[Frank Lampard]] | Deild = [[Enska meistaradeildin]] | Tímabil = 2024/2025 | Staðsetning = 5. sæti | pattern_la1 = _coventry2425h | pattern_b1 = _coventry2425h | pattern_ra1 = _coventry2425h | pattern_sh1 = coventry2425h | pattern_so1 = _coventry2425h | leftarm1 = 74a6cd | body1 = 74a6cd | rightarm1 = 74a6cd | shorts1 = _coventry2425h | socks1 = 74a6cd | pattern_la2 = _coventry2425a | pattern_b2 = _coventry2425a | pattern_ra2 = _coventry2425a | pattern_sh2 = _coventry2425a | pattern_so2 = _coventry2425a | leftarm2 = 000c20 | body2 = 000c20 | rightarm2 = 000c20 | shorts2 = 000c20 | socks2 = 000c20 }} '''Coventry City''' er enskt knattspyrnufélag sem spilar í [[enska meistaradeildin|ensku meistaradeildinni]]. Liðið er frá samnefndri borg, [[Coventry]] í [[Vestur-Miðhéruð]]um Englands, og var stofnað árið 1883 undir nafninu Singers FC. Heimavöllur þess frá 1899-2005 var [[Highfield Road]], en í dag spilar liðið heimaleiki sína á [[Coventry Building Society Arena]]. Félagið átti sæti í efstu deild frá 1967 til 2001 og var eitt af stofnfélögum [[Enska úrvalsdeildin|ensku úrvalsdeildarinnar]] árið 1992. Stærsti titill í sögu félagsins var þegar það vann [[Enski bikarinn|bikarkeppnina]] árið 1987. Þrír Íslendingar hafa spilað með Coventry; [[Bjarni Guðjónsson]] árið 2004<ref>{{Cite web|url=https://www.mbl.is/sport/fotbolti/2004/01/19/bjarni_til_coventry/|title=Bjarni til Coventry|website=www.mbl.is|language=is|access-date=2025-03-15}}</ref>, [[Aron Einar Gunnarsson]] 2008-11 og [[Hermann Hreiðarsson]] lék tvo leiki með félaginu árið 2012<ref>{{Cite web|url=https://www.mbl.is/sport/enski/2012/05/10/hermann_haettur_hja_coventry/|title=Hermann hættur hjá Coventry|website=www.mbl.is|language=is|access-date=2025-03-15}}</ref>. Meðal þekktra leikmanna sem spilað hafa með félaginu eru markahrókarnir [[Dion Dublin]], [[Robbie Keane]] og [[Viktor Gyökeres]]. Þá voru ensku landsliðsmennirnir James Maddison og Callum Wilson uppaldir í akademíu félagsins. == Saga == === Upphafsárin (1883 - 1919) === [[Mynd:Singers-CCFC-Team-1885-86.jpg|alt=Þrettán leikmenn Singers FC stilla sér upp á svart hvítri mynd úr dagblaði.|vinstri|thumb|Singers FC tímabilið 1885-86]] Singers FC var stofnað 13. ágúst 1883 af starfsmönnum Singer reiðhjólaverksmiðjunnar í Coventry. Fyrstu fjögur árin spilaði félagið leiki sína á ''Dowells Field'' vellinum{{sfn|Dean|1991|p=8}}<ref name="HomeGround">{{cite news |title=Home ground! Sky Blues historian believes he has located Coventry City's first ever pitch |url=https://www.coventrytelegraph.net/news/coventry-news/home-ground-sky-blues-historian-6364128 |work=[[Coventry Telegraph]] |first=Ben |last=Eccleston |date=3 December 2013 |access-date=10 April 2023 |archive-date=10 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230410093208/https://www.coventrytelegraph.net/news/coventry-news/home-ground-sky-blues-historian-6364128 |url-status=live}}</ref> en árið 1887 flutti það á leikvöllinn ''Stoke Road''. Singers FC varð að atvinnumannafélagi árið 1892. Á þessum tíma keppti liðið í héraðsdeild [[Birmingham]] og nágrennis, þar sem það atti að mestu kappi við varalið stærri liða í Miðlöndunum, en eining voru spilaðir leikir við önnur verksmiðjulið. Árið 1898 var nafni félagsins breytt í Coventry City.{{sfn|Henderson|1968|p=17}}{{sfn|Brassington|1989|p=19}} Ári síðar var byrjað að byggja leikvanginn ''Highfield Road.''{{sfn|Brassington|1989|pp=19–20}} Framkvæmdirnar leiddu til fjárhagsvandræða og árangurinn innan vallar var ekki merkilegur næstu ár.{{sfn|Brassington|1989|p=21}} Um og upp úr aldamótum fóru leikmenn í tíð verkföll, enda bárust launagreiðslur oft seint eða alls ekki. Coventry tók þátt í héraðsdeildum næstu árin. Árið 1908 kom fjárhagsleg innspýting frá stjórnarmanninum David Cooke liðinu í toppbaráttu í héraðsdeild í suðurhluta landsins og sama ár komst liðið alla leið í átta liða úrslit [[Enski bikarinn|bikarkeppninnar]]. Árið 1914 féll liðið hins vegar niður um deild og lenti í kjölfarið í miklum fjárhagsvandræðum. Fyrrnefndur Cooke greiddi upp allar skuldir félagsins árið 2017 og bjargaði því frá gjaldþroti. === Brokkótt gengi í deildarkeppni (1919 - 1946) === [[Mynd:CoventryCityFC League Performance.svg|thumb|Staða Coventry í deildarkeppnum 1919-2024]] Tímabilið 1919-20 fékk félagið þátttökurétt í deildarkeppninni og hóf leik í annarri deild (e. ''Second division'').{{sfn|Henderson|1968|p=23}} Metnaðurinn var mikill, fjárfest var í mörgum leikmönnum og Highfield Road stækkaður þannig að hann rúmaði 40.000 áhorfendur.{{sfn|Dean|1991|p=17}} Fyrsta tímabilið byrjaði hræðilega og félagið hélt naumlega sæti sínu með því að sigra [[Bury fc|Bury]] 2-1 í lokaumferðinni. Síðar kom í ljós að félögin höfðu samið um úrslitin fyrirfram og þurfti Coventry að greiða háa sekt en slapp við harðari refsingu.{{sfn|Brassington|1989|p=34}} Næstu ár var liðið alltaf í fallbaráttu og féll vorið 1925 í 3. deild þar sem það spilaði fyrsta árið í norðurhluta{{sfn|Dean|1991|p=19}}, en síðan í suðurhlutanum.{{sfn|Henderson|1968|p=23}} Gengið var áfram slakt og félagið daðraði næstu ár stöðugt við að missa sæti í deildarkeppninni.{{sfn|Dean|1991|p=20}} Klúbburinn datt hins vegar í lukkupottinn árið 1931 þegar 33 ára atvinnumaður í [[krikket]], Harry Storer, var ráðinn í stöðu knattspyrnustjóra.{{sfn|Brown|2000|p=28}}{{sfn|Henderson|1968|p=24}} Á sex leiktíðum frá og með 1931 skoraði liðið samtals 577 deildarmörk. Af þeim skoraði framherjinn Clarrie Bourton 173 mörk og er enn markahæsti leikmaður í sögu félagsins.<ref>{{cite news |url=https://www.coventrytelegraph.net/sport/football/football-news/jim-brown-clarrie-bourton---3090608 |work=[[Coventry Telegraph]] |title=Jim Brown: Clarrie Bourton – Coventry City's greatest scorer |date=6 October 2008 |first=Jim |last=Brown |access-date=10 April 2023 |archive-date=10 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230410093158/https://www.coventrytelegraph.net/sport/football/football-news/jim-brown-clarrie-bourton---3090608 |url-status=live}}</ref> Félagið vann sér sæti í 2. deild vorið 1935 þegar það varð meistari í 3. deild suður.{{sfn|Henderson|1968|pp=26–29}} Strákarnir hans Storer gerðu áfram góða hluti í næstefstu deild og félagið endaði ofarlega næstu þrjú ár{{sfn|Brassington|1989|p=47–48}}, allt þar til [[seinni heimsstyrjöldin]] skall á árið 1939. === Niður á botninn (1946 - 1958) === Stuttu eftir stríðslok árið 1946 yfirgaf Harry Storer félagið og tók við stjórnartaumum hjá [[Birmingham City]]. Dick Bayliss sem tók við af honum lést svo ári síðar eftir að hafa lent í hrakningum í snjóbyl á ferðalagi um [[Jórvíkurskíri]].{{sfn|Brassington|1989|p=53}} Arftaki hans, Billy Frith, stóð sig ágætlega en náði ekki að snúa genginu við. Storer sneri aftur árið 1948{{sfn|Dean|1991|p=28}} og undir hans gekk liðinu þokkalega, þar til leiktíðina 1951-52 þegar það féll aftur í 3. deild suður.{{sfn|Brown|2000|p=42}}{{sfn|Henderson|1968|p=34}} Áhorfendatölur hrundu, sem leiddi enn og aftur til fjárhagsörðugleika. Sjö knattspyrnustjórar stýrðu félaginu næstu sex tímabil og liðið var aldrei nálægt því að komast upp um deild.{{sfn|Brown|2000|p=61}} Þeirra á meðal var Jesse Carver sem hafði áður stjórnað t.a.m. Lazio, [[Juventus FC|Juventus]] og Roma á [[Ítalía|Ítalíu]]. Koma hans vakti athygli á landsvísu og ekki minnkaði áhuginn þegar hann fékk til liðs við sig sem aðstoðarþjálfara George Raynor sem hafði komið [[Svíþjóð]] í úrslitaleik HM árið 1954. Þetta tvíeyki flutti inn frá meginlandinu ýmsa nýlundu; allt frá sérsniðnum takkaskóm yfir í tréklossa og sloppa sem leikmenn áttu að fara í eftir sturtu til að koma í veg fyrir kvef. Þrátt fyrir þessar nýjungar náðu þeir félagar engum sérstökum árangri á vellinum. Árið 1958 var þriðju deild norður og suður skipt upp í 3. og 4. deild. Coventry hafði lent í neðri hluta 3. deildar suður tímabilið áður og hóf því leik í 4. deild haustið 1958.{{sfn|Dean|1991|p=32}} === Jimmy Hill og himinbláa byltingin (1958 - 1967) === [[Mynd:Coventry , Coventry Building Society Arena - Jimmy Hill - geograph.org.uk - 6974088.jpg|thumb|Stytta af Jimmy Hill utan við CBS Arena í Coventry]] Coventry staldraði ekki lengi við í neðstu deild. Billy Frith, sem var aftur sestur í knattspyrnustjórastólinn á þessum tíma, kom félaginu upp í 3. deild í fyrstu atrennu vorið 1959. Eftir tvö sæmileg tímabil fór tímabilið 1961–62 illa af stað. Þegar liðið tapaði í bikarkeppninni gegn áhugamannaliði Kings Lynn var Frith rekinn af nýja stjórnarformanninum Derrick Robins. Hann réði fyrrum framherja [[Fulham F.C.|Fulham]], hinn 33 ára Jimmy Hill, sem knattspyrnustjóra. Undir stjórn Jimmy Hill blómstraði Coventry City. Á fyrsta heila tímabilinu undir hans stjórn, 1962-63, endaði liðið í 4. sæti í 3. deild. Þá mætti liðið til leiks í himinbláum búningum, gælunafni liðsins var breytt úr ''Bantams'' í ''Sky Blues'' og Hill samdi sjálfur texta stuðningsmannalagsins ''Sky Blue Song''<ref>{{cite web |url=https://www.ccfc.co.uk/club/club-history/ |work=Coventry City F.C. |title=Club History |access-date=10 April 2023 |archive-date=10 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230410093201/https://www.ccfc.co.uk/club/club-history/ |url-status=live}}</ref>, sem enn er sungið á leikjum liðsins. Næsta vetur, 1963–64, varð Coventry meistari í 3. deild. George Hudson raðaði inn mörkum og harðjaxlarnir John Sillett og George Curtis stóðu vaktina í vörninni. Fyrsta tímabilið í 2. deild endaði í miðjumoði, en leiktíðina 1965-66 munaði einu stigi að félagið kæmist upp í efstu deild. Jimmy Hill seldi hinn vinsæla Hudson og keypti lykilmenn; markvörðinn Bill Glazier og framherjann Ian Gibson. Eftir ágæta byrjun haustið 1966 var liðið komið í 10. sæti í nóvember. Ian Gibson hafði lent í rifrildi við Hill og verið tekinn úr liðinu, en í lok nóvember var haldinn sáttafundur sem markaði endurkomu Gibson og frábært gengi liðsins sem tapaði ekki í næstu 25 leikjum. Meistaratitilinn í 2. deild var tryggður í 3-1 sigri gegn [[Wolverhampton Wanderers F.C.|Úlfunum]] á troðfullum Highfield Road í apríllok 1967. Coventry City var komið í efstu deild.{{sfn|Brassington|1989|pp=67–71}} === Efsta deildin og Evrópukeppni (1967 - 1975) === Sumarið 1967 ríkti spenna fyrir þátttöku í efstu deild. Það var því áfall þegar Jimmy Hill sagði upp störfum tveimur dögum fyrir fyrsta leik. [[Írland|Írinn]] Noel Cantwell var ráðinn í stað Hill; hans fyrsta starf sem knattspyrnustjóri. Fyrsta tímabilið í efstu deild var strembið. Varnartröllið George Curtis fótbrotnaði í öðrum leik og í mars 1968 kviknaði í aðalstúku Highfield Road sem skemmdist mikið. Liðið tryggði ekki sæti sitt fyrr en í lokaumferðinni, nokkuð sem það sérhæfði sig í næstu áratugi - það gerðist alls 10 sinnum. Leiktíðina 1969-70 náði Coventry sínum besta árangri í efstu deild; lenti í sjötta sæti<ref name="FCHD">{{cite web |url=http://fchd.info/COVENTRC.HTM |title=Coventry City |publisher=Football Club History Database |access-date=28 January 2025 |archive-date=30 June 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220630202209/https://www.fchd.info/COVENTRC.HTM |url-status=live}}</ref> sem tryggði þátttökurétt í [[Evrópukeppni félagsliða í knattspyrnu|Evrópukeppni félagsliða]] tímabilið 1970-71. Evrópuævintýrið var þó stutt. Í kjölfarið á samanlögðum 6-1 sigri gegn [[Búlgaría|búlgarska]] liðinu Trakia Plovdiv fylgdi slæmt 6-1 tap gegn [[Bayern München]]. Það var örlítil sárabót að sigra [[Þýskaland|þýska]] liðið 2-1 í seinni leiknum á Highfield Road. Þetta sama tímabil skoraði framherjinn Ernie Hunt víðfrægt mark með svokölluðu ''asnasparki'' (e. donkey kick) í 3-1 sigri gegn [[Everton]]. Aukaspyrna var dæmd rétt utan vítateigs. Skoski miðjumaðurinn Willie Carr stillti sér upp yfir boltanum og vippaði honum upp með hælunum, Hunt tók hann á lofti og skaut beint í netið framhjá forviða andstæðingum. Þeir félagar endurtóku leikinn gegn [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham]] síðar á tímabilinu, en þá small boltinn í þverslánni. Markið var valið mark ársins hjá [[BBC]], en þessi aðferð við að taka aukaspyrnu var bönnuð af [[Alþjóðaknattspyrnusambandið|FIFA]] í lok tímabilsins. Coventry náði 10. sæti í deildinni 1970-71. Næstu fjögur tímabil endaði liðið hins vegar alltaf í neðri hluta deildarinnar. Cantwell var rekinn 1972 og Joe Mercer og Gordon Milne ráðnir sem knattspyrnustjórar. Árangurinn var slakur og félagið lenti í fjárhagsvandræðum enn og aftur. Stjórnarformaðurinn Derrick Robins yfirgaf félagið í apríl 1975 og um svipað leyti lét Joe Mercer af störfum og Milne var einn knattspyrnustjóri í framhaldinu. === Tilraunamennska og misjafnt gengi (1975 - 1983) === Í apríl 1975 birtist gamalkunnugt andlit á Highfield Road. Jimmy Hill tók við framkvæmdastjórastöðu félagsins, samhliða því að starfa í sjónvarpi. Hann varð síðan stjórnarformaður árið 1980.{{sfn|Brown|1998|pp=46–47}}{{sfn|Brassington|1989|p=92}} Tímabilið 1975-76 náði Coventry 14. sæti en á næstu leiktíð starði félagið í augun á falldraugnum. Sætið var tryggt með umdeildu jafntefli gegn Bristol City á kostnað Sunderland, en öll liðin voru að berjast við fall. Þegar í ljós kom að Sunderland hafði tapað sínum leik voru úrslitin tilkynnt í hátalarakerfi vallarins og liðin léku síðustu mínútur leiksins án þess að sækja að marki. Málið var rannsakað af knattspyrnusambandinu, en úrslitin stóðu óbreytt. Tímabilið 1977–78 gekk vel. Knattspyrnustjórinn Milne skipti um leikkerfi og með hinn eitursnjalla kantmann Tommy Hutchison og framherjana Ian Wallace og Mick Ferguson í stuði var sóknin öflug. Coventry endaði í 7. sæti og missti naumlega af Evrópusæti.{{sfn|Brassington|1989|p=91}} Leiktíðina 1978-79 lenti liðið síðan í 10. sæti eftir ágæta frammistöðu. Næstu ár hallaði heldur undan fæti. Ian Wallace var seldur fyrir 1,25 milljónir punda 1979 og ágóðinn notaður til að byggja upp nýtt æfingasvæði í ''Ryton'', þar sem félagið æfir enn í dag. Leiktíðina 1980-81 komst Coventry í undanúrslit deildabikarsins en tapaði naumlega gegn [[West Ham United F.C.|West Ham]].{{sfn|Brown|1998|pp=76–77}} Gordon Milne var rekinn og Dave Sexton, sem hafði m.a. stjórnað Manchester United og [[Chelsea F.C.|Chelsea]], kom til starfa sumarið 1981.[[Mynd:Highfield Road - geograph-2008790.jpg|thumb|Spilað á Highfield Road árið 1982.]] Jimmy Hill var nýjungagjarn og hikaði ekki við að prófa ýmislegt. Hann gerði styrktarsamning við bílaframleiðandann Talbot 1978 og Coventry varð fyrst enskra liða til að setja merki framan á treyju leikmanna. Síðar ráðgerði Hill að breyta nafni félagsins í ''Coventry Talbot'' við litlar vinsældir stuðningsfólks og knattspyrnusambandsins sem hafnaði nafnabreytingunni. Sumarið 1981 kynnti félagið nýjan búning með stóru „T“-i á framhlið; merki styrktaraðilans Talbot. Jimmy Hill taldi þetta snjalla leið til að auka tekjur, en uppátækinu var fremur illa tekið af stuðningsmönnum. Sama sumar var Highfield Road breytt þannig að hann varð fyrsti leikvöllurinn á Englandi þar sem eingöngu var boðið upp á sæti. Strax í öðrum heimaleik tímabilsins reif stuðningsfólk [[Leeds United]] sætin upp og notaði þau sem vopn gegn lögreglunni. Öll tilraunamennskan undir Hill kostaði fjármuni sem félagið sótti með sölu leikmanna, þar á meðal goðsagnarinnar Tommy Hutchison til [[Manchester City]]. Eftir tvö mögur tímabil til viðbótar sagði Jimmy Hill af sér vorið 1983. Knattspyrnustjórinn Sexton var rekinn á sama tíma og fjölmargir leikmenn endurnýjuðu ekki samninga sína. === Fallbaráttusérfræðingar og sigur á Wembley (1983 - 1992) === Næsti knattspyrnustjóri var heimamaðurinn Bobby Gould. Hann keypti marga menn úr neðri deildum, m.a. Sam Allardyce og Stuart Pearce sem kom frá áhugamannaliði Wealdstone. Haustið 1983 versnaði fjárhagsstaðan verulega þegar Talbot dró styrktarsamning sinn til baka. Liðið byrjaði vel og var í 4. sæti í desember, en hrundi niður töfluna eftir áramót og bjargaði sér frá falli í lokaumferðinni. Sumarið 1984 voru keyptir leikmenn sem settu mikinn svip á næstu ár; markvörðurinn Steve Ogrizovic, varnarjaxlinn Brian Kilcline og enski landsliðsframherjinn Cyrille Regis. Liðið lenti samt í fallbaráttu. Gould var rekinn og aðstoðarmaður hans, Don Mackay, tók við stjórn liðsins. Um vorið átti Coventry inni þrjá leiki þegar flest önnur lið höfðu lokið leik og þurfti að vinna þá alla til að bjarga sér frá falli. Það tókst og var innsiglað með 4-1 sigri gegn meisturum Everton í lokaleiknum. Tímabilið 1985–86 bjargaði liðið sér í lokaumferðinni þriðja árið í röð. Þá höfðu fyrrum leikmennirnir John Sillett og George Curtis tekið við liðinu eftir að Mackay var rekinn eftir slæma taphrinu. Undir þeirra stjórn snerist gengi liðsins til hins betra. Leiktíðina 1986-87 var Coventry í efri hluta deildarinnar allt tímabilið og komst á Wembley í úrslitaleik bikarkeppninnar. Þar var andstæðingurinn ógnarsterkt lið Tottenham, en sagt var að varamannabekkur þeirra hefði kostað meira en allt Coventry-liðið. Staðan í úrslitaleiknum var 2–2 eftir 90 mínútur, eftir mark frá Dave Bennett og eftirminnilegt skallamark frá Keith Houchen. Í framlengingunni skoraði varnarmaður Spurs, Gary Mabutt, sjálfsmark, og þegar flautað var til leiksloka var staðan 3-2. Stærsti titill í sögu félagsins var staðreynd. Fyrstu árin eftir bikarsigurinn stóð liðið sig vel í efstu deild. Vorið 1988 endaði Coventry í 10. sæti, ári síðar í 7. sæti og leiktíðina 1989-90 í 12. sæti, en þá komst félagið einnig í undanúrslit deildarbikarsins. John Sillett var látinn fara í nóvember 1990 eftir slæma byrjun og enski landsliðsmaðurinn Terry Butcher tók við sem spilandi knattspyrnustjóri. Liðið endaði í 16. sæti og ári síðar, vorið 1992, bjargaði það sér enn og aftur frá falli á síðasta degi. === Úrvalsdeildarárin (1992 - 2001) === [[Mynd:Strachan Gordon.jpg|thumb|Gordon Strachan var knattspyrnustjóri 1996-2001.|210x210dp]] Þegar enska úrvalsdeildin var sett á laggirnar sumarið 1992 var Bobby Gould aftur orðinn knattspyrnustjóri. Coventry byrjaði tímabilið vel og var í öðru sæti eftir átta umferðir. Ungur kantmaður frá Zimbabwe, Peter Ndlovu, stóð sig vel og búttaði framherjinn Micky Quinn, sem kom frá Newcastle í nóvember, raðaði inn mörkum. Tímabilið endaði þó með slæmri taphrinu og 15. sæti. Sumarið 1993 tók Bryan Richardson við sem stjórnarformaður og réði Phil Neal sem knattspyrnustjóra í október. Enn vantaði stöðugleika í leik liðsins og það lauk leik í 11. sæti. [[Mynd:Gary McAllister in Singapore, 2023.jpg|vinstri|thumb|190x190px|Gary McAllister stjórnaði miðjuspili Coventry 1996-2000.]]Sumarið 1994 var framherjinn Dion Dublin keyptur til félagsins, en gengið var enn ekki nógu gott. Í mars 1995 var Neal rekinn úr stöðu knattspyrnustjóra og Ron Atkinson ráðinn ásamt hinum skoska Gordon Strachan sem varð aðstoðarmaður hans. Tímabilið 1995-96 byrjaði ágætlega en svo hallaði hratt undan fæti og flóttinn frá falldraugnum heppnaðist ekki fyrr en í síðustu umferð. Leikstjórnandinn Gary McAllister kom frá Leeds sumarið 1996, en eftir slæma byrjun tók Strachan tók við sem knattspyrnustjóri. Vorið 1997 forðaði liðið sér frá falli á lokadegi í tíunda skipti á tuttugu árum með 2-1 útisigri gegn Tottenham. Fyrsta heila tímabil Strachan við stjórnvölinn gekk mun betur, liðið endaði í 11. sæti í deildinni og komst í 8 liða úrslit í bikarnum. Dion Dublin skoraði átján mörk í deildinni og hinn eldsnöggi Darren Huckerby sýndi góða takta. Næstu tímabil ollu vonbrigðum - Coventry endaði fyrir neðan miðja deild en þótti spila skemmtilegan bolta, sérstaklega 1999-2000 þegar unglingurinn Robbie Keane og Marokkómennirnir Moustapha Hadji og Youssef Chippo mynduðu sóknarlínu liðsins. Um sumarið fór Gary McAllister til Liverpool og Keane var seldur til Inter Milan fyrir metfé, 13 milljónir punda. Welski unglingurinn Craig Bellamy var keyptur í stað Keane, en hann náði sér aldrei á strik. Í febrúar kom reyndi framherjinn John Hartson á láni. Liðið náði í fleiri stig en það dugði ekki til. Þann 5. maí 2001, með 3–2 tapi gegn erkifjendunum Aston Villa, lauk 34 ára dvöl Coventry í efstu deild. === Óróleiki og yfirtaka (2001 - 2008) === Margt stuðningsfólk bjóst við því að félagið færi beint aftur upp í efstu deild, en raunveruleikinn varð heldur betur annar. Gordon Strachan var rekinn eftir aðeins fimm leiki og varnarmaðurinn Roland Nilsson tók við sem spilandi knattspyrnustjóri. Hann var látinn fara í lok tímabils eftir að liðið endaði í 11. sæti. Þá kom til skjalanna gamla hetjan Gary McAllister sem náði heldur ekki viðunandi árangri og yfirgaf félagið um miðbik tímabilsins 2003-04 vegna veikinda eiginkonu sinnar. Bygging nýs leikvangs var í fullum gangi á þessum tíma, en framkvæmdir höfðu hafist 1999. Félagið átti 50% hlut í rekstrarfélagi vallarins, Arena Coventry Limited (ACL), á móti Coventry-borg; en vegna vaxanda fjárhagsvandræða var hann seldur árið 2003 til góðgerðarsjóðsins Alan Edward Higgs Charity. Í samningum var kveðið á um forkaupsrétt félagsins upp á 6,5 milljónir punda sem yrði nýttur þegar rofa myndi til í fjármálum. Eric Black, aðstoðarmaður McAllister, tók við liðinu sem spilaði glimrandi sóknarbolta undir hans stjórn og lenti í 12. sæti vorið 2004. Undir lok tímabils var tilkynnt, við mikla óánægju stuðningsmanna, að fyrrum knattspyrnustjóri Sunderland, Peter Reid, hefði verið ráðinn í stað Black. Reid hafði lítið fram að færa og Micky Adams, sem spilaði í vörn Coventry í upphafi áttunda áratugarins, settist í stólinn í janúar 2005 og stýrði því síðan á fyrsta tímabili þess á nýja leikvanginum Ricoh Arena. Ungi framherjinn Gary McSheffrey raðaði inn mörkum og félagið endaði í 8. sæti. Adams tókst ekki að fylgja þessu góða gengi eftir. Iain Dowie tók við honum, byrjaði vel en síðan tók að halla hratt undan fæti innan vallar sem utan. Þegar þarna var komið sögu höfðu fjárhagsvandræðin snarversnað. Mikill óróleiki og tíðar mannabreytingar voru í efsta lagi stjórnenda og þreifingar hófust um yfirtöku á félaginu. Framkvæmdastjóri félagsins, Paul Fletcher, hætti skyndilega 6. október og fjórum dögum síðar yfirgaf stjórnarformaðurinn og pólitíkusinn Geoffrey Robinson sökkvandi skútuna. Skuldirnar voru þarna orðnar óviðráðanlegar og félagið lagði fram beiðni um gjaldþrotaskipti. Einungis hálftíma áður en skiptin áttu að hefjast þann 14. desember 2007, var yfirtaka viðskiptamógulsins Ray Ranson og fjárfestingasjóðsins SISU staðfest. Nýju stjórnendurnir sögðu Dowie upp störfum í febrúar og réðu til starfa Chris Coleman sem náði með herkjum að halda Coventry í næstefstu deild. == Titlar == * Besti árangur í [[Enska úrvalsdeildin|A-deild]]: 6. sæti 1969-70 * [[Enska meistaradeildin|B-deild]]: meistarar (1) 1966–67 * [[Enska fyrsta deildin|C-deild]]: meistarar (3) 1935-36 (suður), 1963-64, 2019-20 / 2. sæti (1) 1933–34 * [[Enska önnur deildin|D-deild]]: 2. sæti (1) 1958-59 / Sigurvegarar í umspili (1) 2018 * [[Enski bikarinn|FA-bikarinn]]: meistarar (1) 1986-87 * Góðgerðarskjöldurinn: 2. sæti (1) 1987 * EFL Bikarkeppnin: meistarar (1) 2016-17 == Helstu met == === Töp og sigrar í deildarkeppnum === * '''Stærsti sigur''': 9-0, gegn Bristol City i 3. deild suður, 28. apríl 1934 * '''Stærsta tap''': 2-10, gegn Norwich City í 3. deild suður, 13. mars 1930 * '''Flestir sigurleikir í röð''': 6 (2), frá 20. apr. til 28. ág. 1954 og 25. apr. til 5. sept. 1964 * '''Flestir leikir í röð án taps''': 25, frá 26. nóv. 1966 til 13. maí 1967 í næstefstu deild * '''Flestir leikir í röð með skoruðu marki''': 25, 10. sept 1966 til 25. feb. 1967 í næstefstu deild * '''Flestir leikir í röð án þess að fá á sig mark''': 6, 28. apr. 1934 til 3. sept. 1934 * '''Flestir tapleikir í röð:''' 9, 30. ágúst til 11. okt. 1919 í 2. deild * '''Flestir leikir í röð án sigurs:''' 19, 30. ágúst til 20. desember 1919 í 2. deild * '''Flestir leikir í röð án þess að skora''': 11, 11. okt. 1919 til 20. des. 1919 í 2. deild (met í sögu deildarkeppninnar) == Tilvísanir == <references/> ==Heimildir== *{{Wpheimild|tungumál=en|titill=Coventry City F.C.|mánuðurskoðað=janúar|árskoðað=2025}} * {{cite book |last=Brassington |first=David |year=1989 |edition=2 |title=Singers to Sky Blues: The story of Coventry City Football Club |publisher=Sporting and Leisure Press Limited |location=Buckingham |isbn=978-0-86023-452-4}} * {{cite book |last=Dean |first=Rod |year=1991 |title=Coventry City: a complete record, 1883–1991 |url=https://archive.org/details/coventrycitycomp0000rodd |location=Derby |publisher=Breedon Books |isbn=978-0-90796-988-4}} * {{cite book |last=Henderson |first=Derek |year=1968 |title=The Sky Blues: The story of Coventry City F.C |location=London |publisher=Stanley Paul |isbn=978-0-09087-480-4}} {{S|1883}} [[Flokkur:Ensk knattspyrnufélög]] [[Flokkur:Stofnað 1883]] [[Flokkur:Coventry]] hryz54lz3j92ngb7fqiwhdw5ejjbtsq 0 158445 1920277 1909593 2025-06-14T19:09:16Z Alvaldi 71791 1920277 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball biography | name = Wilt Chamberlain | image = Wilt Chamberlain3.jpg | image_size = | caption = Chamberlain með Harlem Globetrotters árið 1959. | birth_date = {{fæðingardagur|1936|4|16}} | birth_place = [[Philadelphia]], [[Pennsylvanía]], Bandaríkin | death_date = {{dánardagur og aldur|1999|10|12|1936|4|16}} | death_place = Bel Air, [[Kalifornía]], Bandaríkin | height_cm = 216 | weight_kg = 110-140 | college = Kansas (1956–1958) | career_start = 1958 | career_end = 1973 | career_position = [[Miðherji (körfuknattleikur)|Miðherji]] | career_number = | coach_start = 1973 | coach_end = 1974 | years1 = 1952 | team1 = Pittsburgh Raiders | years2 = 1955–1956 | team2 = Quakertown Fays | years3 = 1958–1959 | team3 = [[Harlem Globetrotters]] | years4 = 1959–1965 | team4 = [[Golden State Warriors|Philadelphia / San Francisco Warriors]] | years5 = 1965–1968 | team5 = [[Philadelphia 76ers]] | years6 = 1968–1973 | team6 = [[Los Angeles Lakers]] | cyears1 = 1973–1974 | cteam1 = [[San Diego Conquistadors]] | highlights = }} '''Wilt Chamberlain''' (16. apríl 1936 - 12. október 1999) var bandarískur körfuknattleiksmaður sem er talinn einn besti leikmaður [[körfubolti|körfuboltans]] frá upphafi. Hann á ýmis met í NBA og er sá eini sem hefur náð 100 stigum í einum leik og yfir 4000 stigum á einu tímabili. Hann átti sjö stigatitla, 11 frákastatitla og 9 skotnýtingartitla. Þrátt fyrir persónulega yfirburði vann hann einungis 2 [[NBA]]-titla. Eitt viðurnefna hans var ''Wilt the Stilt''.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Wilt-Chamberlain|title=Wilt Chamberlain {{!}} NBA Record Holder, Hall of Famer {{!}} Britannica|date=2025-02-13|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-02-23}}</ref> Chamberlain þjálfaði San Diego Conquistadors í eitt tímabil 1973-1974. Hann reyndi fyrir sér í kvikmyndabransanum og var þekktur fyrir glaumgosalíf utan vallar. == Tilvísanir == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:Chamberlain, Wilt}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1936]] [[Flokkur:Fólk dáið árið 1999]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksþjálfarar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] l8cp8qflrkzki20x0wey6wgewrxbq5a 0 158537 1920269 1902154 2025-06-14T19:06:43Z Alvaldi 71791 1920269 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn= |mynd=[[File:Luka Doncic 2021 (cropped).jpg|thumb|250px]] |fullt nafn=Luka Dončić |fæðingardagur=28. febrúar 1999 |fæðingarbær=[[Ljubljana]] |fæðingarland= Slóvenía |hæð=201 cm. |þyngd=104 kg. |staða=lítill framherji |núverandi lið= Los Angeles Lakers |númer= |ár í háskóla= |háskóli= |ár=2015-2018<br>2018-2025<br>2025- |lið=[[Real Madrid Baloncesto|Real Madrid]]<br>[[Dallas Mavericks]]<br>[[Los Angeles Lakers]] |landsliðsár=2016- |landslið=Slóvenía |landsliðsleikir= |mfuppfært= |lluppfært= }} '''Luka Dončić''' er slóvenskur körfuboltamaður sem spilar fyrir [[Los Angeles Lakers]] í [[NBA]]-deildinni og slóvenska landsliðinu. == Atvinnumannaferill == Doncic hóf ferilinn með Union Olimpija í heimalandinu en fór snemma til [[Real Madrid Baloncesto|Real Madrid]] þar sem hann hlaut sæti í byrjunarliðinu aðeins 16 ára. Árið 2018 vann hann [[EuroLeague]] með liðinu.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Luka-Doncic|title=Luka Doncic {{!}} Biography, Stats, Height, Dallas Mavericks, & Facts {{!}} Britannica|date=2024-12-28|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-01-29}}</ref> Sama ár hélt hann til [[Dallas Mavericks]] og á 2018–19 tímabilinu var hann valinn nýliði ársins og komst í stjörnulið NBA. Dončić á ýmis met nýliða NBA eins og flestar þrefaldar tvennur og hefur náð í 8. sæti yfir flestar slíkar í deildinni. Árið 2022 varð hann fyrsti leikmaður NBA til að ná 60 stigum og yfir 20 fráköstum í leik þegar hann náði þrefaldri tvennu gegn Knicks. Hann sló einnig stigamet Mavericks. 2024 varð hann fjórði leikmaðurinn til að ná yfir 73 stigum í leik ásamt því að verða fyrsti evrópski leikmaðurinn til að leiða deildina í stigaskorun. Sama ár leiddi hann Mavericks til sigurs í vesturdeildinni en tapaði fyrir Boston Celtics í úrslitum NBA. Í febrúar 2025 var Dončić hluti af skiptum sem sendu hann til [[Los Angeles Lakers]] og Anthony Davis, leikmann Lakers yfir til Mavericks.<ref>[https://www.visir.is/g/20252683230d/ein-staerstu-og-ovaentustu-skipti-sogunnar Ein stærstu og óvæntustu skipti sögunnar] Vísir, sótt 2. febrúar 2025</ref> == Landslið == Doncic hóf að spila fyrir slóvenska landsliðið 17 ára og vann EuroBasket titilinn með því árið 2017. == Fjölskylda == Saša Dončić, faðir Luka, er körfuboltaþjálfari og fyrrum leikmaður. ==Tilvísanir== {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:Dončić, Luka}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1999]] [[Flokkur:Slóvenskir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 59hpfu93djk8eq83k6mrj29temv0vhm 0 158905 1920281 1882230 2025-06-14T19:11:19Z Alvaldi 71791 1920281 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn= |mynd=[[File:1 kawhi leonard 2019 (cropped).jpg|thumb|250px]] |fullt nafn=Kawhi Anthony Leonard |fæðingardagur=29. júní 1991 |fæðingarbær= [[Los Angeles]] |fæðingarland= Bandaríkin |hæð=201 cm. |þyngd=104 kg. |staða= [[Lítill framherji]] |núverandi lið= [[Los Angeles Clippers]] |númer= |ár í háskóla=2009-2011 |háskóli=San Diego State |ár=2011-2018<br>2018-2019<br>2019- |lið=San Antonio Spurs<br>Toronto Raptors<br>Los Angeles Clippers |landsliðsár= |landslið= |landsliðsleikir= |mfuppfært= |lluppfært= }} '''Kawhi Anthony Leonard''' (fæddur 29. júní, 1991) er bandarískur körfuknattleiksmaður sem spilar fyrir [[Los Angeles Clippers]] í [[NBA]]-deildinni. Leonard hóf ferilinn í NBA með [[San Antonio Spurs]] 2011 og vann deildartitil með liðinu 2014 og var valinn MVP í úrslitunum. Hann spilaði eitt tímabil með [[Toronto Raptors]] og vann fyrsta deildartitil félagsins árið 2019 og var aftur valinn MVP aftur í úrslitum. Leonard skoraði 732 stig í úrslitakeppninni 2019 sem er það þriðja hæsta í sögunni ( Eftir [[LeBron James]] (748, 2018) og [[Michael Jordan]] (759, 1992). Leonard hefur 4 sinnum verið valinn í stjörnuliðið og tvisvar verið valinn varnarmaður ársins; 2014-15 og 2015-16. Hann er nefndur ''Klóin'' ("Claw" eða "Klaw") en hendur hans eru óvenjulega stórar miðað við líkamsstærð. ==Heimild== * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Kawhi Leonard |mánuðurskoðað= 10. sept.|árskoðað= 2020 }} {{DEFAULTSORT:Leonard, Kawhi}} {{f|1991}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] kczh3l9ky4huu3nk7ytxb98l5qe0h4w 0 158918 1920248 1880652 2025-06-14T18:49:13Z Alvaldi 71791 1920248 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball club | name = Los Angeles Clippers | logo = | imagesize = 200px | league = [[National Basketball Association|NBA]] | conference = Vesturdeild | division = Kyrrahafsriðill | founded = 1970 | history = '''Buffalo Braves'''<br />1970–1978<br />'''San Diego Clippers'''<br />1978–1984<br />'''Los Angeles Clippers'''<br />1984–nú | arena = Intuit Dome | location = Inglewood, [[Kalifornía]] | colors = Navy blue, ember red, Pacific blue, silver<br />{{color box|#12173F}} {{color box|#C8102E}} {{color box|#4891CE}} {{color box|#A0A2A3}} | owner = [[Steve Ballmer]] | affiliation = [[San Diego Clippers (NBA G League)|San Diego Clippers]] | championships = | ret_nums = <!-- Do not add Bill Russell. Only names hanging up in the arena should be listed here. --> | website = {{URL|https://www.nba.com/clippers}} }} '''Los Angeles Clippers''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Los Angeles]] í [[Kalifornía|Kaliforníu]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Félagið var stofnað árið [[1970]] í [[Buffalo]] í [[New York-fylki]] áður en það flutti til [[Kalifornía|Kaliforníu]], fyrst til [[San Diego]] og svo [[Los Angeles]]. Clippers nafnið er tilvísun í skip á San Diego-flóa. Liðið hefur lengi fallið í skuggann á Lakers þar sem árangur liðsins hefur verið dapur lengst af. Liðið komst í fyrsta sinn í undanúrslit vesturdeildar árið 2021. ==Þekktir leikmenn== *[[Bill Walton]] *[[Blake Griffin]] *[[Bob McAdoo]] *[[Chris Paul]] *[[Dominique Wilkins]] *[[DeAndre Jordan]] *[[Kawhi Leonard]] *[[Paul George]] {{NBA}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Los Angeles]] [[Flokkur:NBA]] [[Flokkur:Stofnað 1970]] qoxc85i5qlf8y8jh3mc7aqsxfylg24a 1920252 1920248 2025-06-14T18:56:25Z Alvaldi 71791 Bætti við heimild 1920252 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball club | name = Los Angeles Clippers | logo = | imagesize = 200px | league = [[National Basketball Association|NBA]] | conference = Vesturdeild | division = Kyrrahafsriðill | founded = 1970 | history = '''Buffalo Braves'''<br />1970–1978<br />'''San Diego Clippers'''<br />1978–1984<br />'''Los Angeles Clippers'''<br />1984–nú | arena = Intuit Dome | location = Inglewood, [[Kalifornía]] | colors = Navy blue, ember red, Pacific blue, silver<br />{{color box|#12173F}} {{color box|#C8102E}} {{color box|#4891CE}} {{color box|#A0A2A3}} | owner = [[Steve Ballmer]] | affiliation = [[San Diego Clippers (NBA G League)|San Diego Clippers]] | championships = | ret_nums = <!-- Do not add Bill Russell. Only names hanging up in the arena should be listed here. --> | website = {{URL|https://www.nba.com/clippers}} }} '''Los Angeles Clippers''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Los Angeles]] í [[Kalifornía|Kaliforníu]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]].<ref name="britannica">{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Los-Angeles-Clippers|title=Los Angeles Clippers {{!}} NBA, Basketball, History, & Notable Players {{!}} Britannica|date=2025-05-04|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-06-14}}</ref> Félagið var stofnað árið [[1970]] í [[Buffalo]] í [[New York-fylki]] áður en það flutti til [[Kalifornía|Kaliforníu]], fyrst til [[San Diego]] og svo [[Los Angeles]]. Clippers nafnið er tilvísun í skip á San Diego-flóa. Liðið hefur lengi fallið í skuggann á Lakers þar sem árangur liðsins hefur verið dapur lengst af. Liðið komst í fyrsta sinn í undanúrslit vesturdeildar árið 2021.<ref name="britannica"/> ==Þekktir leikmenn== *[[Bill Walton]] *[[Blake Griffin]] *[[Bob McAdoo]] *[[Chris Paul]] *[[Dominique Wilkins]] *[[DeAndre Jordan]] *[[Kawhi Leonard]] *[[Paul George]] ==Tilvísanir== {{reflist}} {{NBA}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Los Angeles]] [[Flokkur:NBA]] [[Flokkur:Stofnað 1970]] gl9wpdwbxwukymsflpigh5hnemdp6lq 1920318 1920252 2025-06-14T19:37:13Z Alvaldi 71791 1920318 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball club | name = Los Angeles Clippers | logo = | imagesize = 200px | league = [[National Basketball Association|NBA]] | conference = Vesturdeild | division = Kyrrahafsriðill | founded = 1970 | history = '''Buffalo Braves'''<br />1970–1978<br />'''San Diego Clippers'''<br />1978–1984<br />'''Los Angeles Clippers'''<br />1984–nú | arena = Intuit Dome | location = Inglewood, [[Kalifornía]] | colors = Navy blue, ember red, Pacific blue, silver<br />{{color box|#12173F}} {{color box|#C8102E}} {{color box|#4891CE}} {{color box|#A0A2A3}} | owner = [[Steve Ballmer]] | affiliation = [[San Diego Clippers (NBA G League)|San Diego Clippers]] | championships = | ret_nums = <!-- Do not add Bill Russell. Only names hanging up in the arena should be listed here. --> | website = {{URL|https://www.nba.com/clippers}} }} '''Los Angeles Clippers''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Los Angeles]] í [[Kalifornía|Kaliforníu]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]].<ref name="britannica">{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Los-Angeles-Clippers|title=Los Angeles Clippers {{!}} NBA, Basketball, History, & Notable Players {{!}} Britannica|date=2025-05-04|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-06-14}}</ref> Félagið var stofnað árið [[1970]] í [[Buffalo]] í [[New York-fylki]] áður en það flutti til [[Kalifornía|Kaliforníu]], fyrst til [[San Diego]] og svo [[Los Angeles]]. Clippers nafnið er tilvísun í skip á San Diego-flóa. Liðið hefur lengi fallið í skuggann á Lakers þar sem árangur liðsins hefur verið dapur lengst af. Liðið komst í fyrsta sinn í undanúrslit vesturdeildar árið 2021.<ref name="britannica"/> ==Þekktir leikmenn== *[[Bill Walton]] *[[Blake Griffin]] *[[Bob McAdoo]] *[[Chris Paul]] *[[Dominique Wilkins]] *[[DeAndre Jordan]] *[[Kawhi Leonard]] *[[Paul George]] ==Tilvísanir== {{reflist}} {{NBA}} [[Flokkur:Stofnað 1970]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Los Angeles]] [[Flokkur:NBA lið]] 44gr75g0czglbf9d4ozx73lmiye3fla 0 161069 1920263 1862560 2025-06-14T19:04:40Z Alvaldi 71791 1920263 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Kevin Durant |mynd=[[File:Kevin Durant (Wizards v. Warriors, 1-24-2019) (cropped).jpg|thumb|250px]] |fullt nafn=Kevin Wayne Durant |fæðingardagur=29. september 1988 |fæðingarbær=[[Washington D.C.]] |fæðingarland= Bandaríkin |hæð=208 cm. |þyngd=109 kg. |staða=[[kraftframherji]], [[Lítill framherji]] |núverandi lið= [[Phoenix Suns]] |númer= |ár í háskóla=2006-2007 |háskóli=Texas |ár=2007-2016<br>2016-2019<br>2019-2023<br>2023- |lið=[[Oklahoma City Thunder]]<br>[[Golden State Warriors]]<br>[[Brooklyn Nets]]<br>[[Phoenix Suns]] |landsliðsár=2010- |landslið=Bandaríkin |landsliðsleikir= |mfuppfært= |lluppfært= }} '''Kevin Durant''' er bandarískur körfuknattleiksmaður sem spilar fyrir [[Phoenix Suns]] í [[NBA]]-deildinni. Hann er fjölhæfur leikmaður í sókn og vörn og góður 3 stiga skotmaður. Durant spilaði eitt tímabil í háskólaboltanum með Texas-háskóla áður en hann var valinn af [[Seattle SuperSonics]] árið 2007 sem varð að [[Oklahoma City Thunder]] árið 2008. Hann var með liðinu í 9 ár en árið 2016 hélt hann til [[Golden State Warriors]] þar sem hann vann NBA titla 2017 og 2018. Hann var valinn MVP; besti leikmaðurinn í úrslitum bæði árin. Durant hefur 12 sinnum verið valinn í stjörnulið NBA og er 8. stigahæsti leikmaður deildarinnar frá upphafi með tæp 28.000 stig. Með landsliði Bandaríkjanna hefur hann unnið þrjú ólympíugull: 2012, 2016 og 2021. ==Heimild== * {{wpheimild|tungumál= en|titill= Kevin Durant|mánuðurskoðað= 6. jan.|árskoðað= 2021 }} {{DEFAULTSORT:Durant, Kevin}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1988]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] jb95t33uwkumlnhn9yuvtoprz7vmdu3 0 161070 1920276 1906187 2025-06-14T19:09:01Z Alvaldi 71791 1920276 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Stephen Curry |mynd=[[File:Steph Curry P20230117AS-1347 (cropped).jpg|thumb|250px]] |fullt nafn=Wardell Stephen Curry II |fæðingardagur=14. mars 1988 |fæðingarbær=[[Akron]], [[Ohio]] |fæðingarland= Bandaríkin |hæð=191 cm. |þyngd=84 kg. |staða=[[leikstjórnandi (körfuknattleikur)|leikstjórnandi]] |núverandi lið= [[Golden State Warriors]] |númer= |ár í háskóla=2006-2009 |háskóli=Davidson |ár=2009- |lið=[[Golden State Warriors]] |NBA titlar= 3. 2015, 2017, 2018, 2022 |landsliðsár=2010- |landslið=Bandaríkin |landsliðsleikir= |mfuppfært= |lluppfært= }} '''Stephen Curry''' er bandarískur körfuboltaleikmaður sem spilar fyrir [[Golden State Warriors]] í [[NBA]]-deildinni. Hann spilar sem leikstjórnandi og er talinn vera besti 3-stiga skotmaður deildarinnar frá upphafi. Hann hefur skorað flestar 3-stiga körfur á tímabili eða 402 og á flestar 3-stiga körfur í deildinni frá upphafi, met sem hann sló árið 2021. Hann hefur skorað yfir 4.000 slíkar körfur. Curry stendur í 26. sæti yfir stigahæstu leikmenn NBA frá upphafi. Curry hefur unnið fjóra NBA titla með Golden State Warriors. Hann var að leik loknum valinn mikilvægasti leikmaður, MVP, úrslitaeinvígisins 2022. Hann hefur verið valinn besti leikmaður deildarinnar, MVP, tvisvar, hefur 7 sinnum verið valinn í stjörnulið NBA og tvisvar unnið 3-stiga keppnina. Með landsliði Bandaríkjanna hefur hann unnið tvö gull á FIBA heimsmeistaramótinu; 2010 og 2014. Hann vann Ólympíugull 2024. Faðir hans, Dell Curry og bróðir hans Seth Curry hafa einnig spilað í NBA. ==Heimild== * {{wpheimild|tungumál= en|titill= Stephen Curry|mánuðurskoðað= 6. jan.|árskoðað= 2021 }} {{DEFAULTSORT:Curry, Stephen}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1988]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 3d9x174r71jdvgr1jgb1t4y1yvd3jjv 0 161587 1920328 1705445 2025-06-14T19:39:19Z Alvaldi 71791 1920328 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =black | litur2 = | nafn =Orlando Magic | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Suðausturriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1989 | saga = | völlur =[[Amway Center]] | staðsetning =[[Orlando]], [[Flórída]] | litir =svartur, blár og silfur <br /> {{litakassi|black}} {{litakassi|blue}} {{litakassi|silver}} | eigandi = RDV Sports | formaður =[[Jeff Weltman]] | þjálfari =[[John Hammond]] | titlar =0 | heimasíða =[http://www.nba.com/magic] }} '''Orlando Magic''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Orlando]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1989]]. Það hefur komist í úrslitakeppnina 16 sinnum og tvívegis í úrslit; 1995 og 2009. ==Þekktir leikmenn== *[[Shaquille O'Neal]] *[[Dwight Howard]] *[[Penny Hardaway]] *[[Grant Hill]] *[[Tracy McGrady]] *[[Dominique Wilkins]] *[[Patrick Ewing]] ==Heimild== * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Orlando Magic |mánuðurskoðað= 27. jan.|árskoðað= 2021 }} {{NBA}} {{s|1989}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] [[Flokkur:Orlando]] gea0arzon35w8cxm407lbpyipl4kosc 0 161703 1920333 1902158 2025-06-14T19:40:14Z Alvaldi 71791 1920333 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#ffffff | litur2 =#000000 | litur3 =green | nafn =Utah Jazz | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Norðvesturriðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =1974 | saga ='''New Orleans Jazz'''<br>1974–1979<br>'''Utah Jazz'''<br>1979- | völlur = Delta Center | staðsetning =[[Salt Lake City]],[[Utah]] | litir ={{color box|#FFF21F}} {{color box|#000000}} {{color box|#E5E7E6}} {{color box|#FFFFFF}} | eigandi = | formaður = | þjálfari = | titlar =0 <br>(Vesturdeildartitlar 1997, 1998) | heimasíða =[http://www.nba.com/jazz Jazz] }} '''Utah Jazz''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Salt Lake City]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1974]] sem ''New Orleans Jazz''. Árið 1979 flutti liðið til Utah vegna fjárhags og vallarvandræða. Þekktustu leikmenn liðsins eru [[John Stockton]] sem er hæstur allra tíma í stoðsendingum, og [[Karl Malone]] sem er 3. stigahæsti allra tíma. Þeir komust í úrslit með Jazz 1997 og 1998 en töpuðu fyrir [[Michael Jordan]] og [[Chicago Bulls]] í bæði skiptin. ==Heimild== * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Utah Jazz |mánuðurskoðað= 2. feb.|árskoðað= 2021 }} {{NBA}} {{s|1974}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] [[Flokkur:Utah]] r2y40poxsjgufp0cawkqyp1jh73qamj 0 161756 1920327 1918712 2025-06-14T19:38:55Z Alvaldi 71791 1920327 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 = | litur2 = | nafn =Oklahoma City Thunder | merki =OKC Ford Center.jpg | stærðmyndar =180px | deild =Norðvesturriðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =1967 | saga ='''Seattle SuperSonics''' <br /> 1967–2008 <br /> '''Oklahoma City Thunder''' <br /> 2008– | völlur =[[Chesapeake Energy Arena]] | staðsetning =[[Oklahoma City]], [[Oklahoma]] | litir =Blár, rauður og gulur <br />{{litakassi|blue}} {{litakassi|red}} {{litakassi|yellow}} | eigandi = Professional Basketball Club LLC | formaður = Sam Presti | þjálfari = Mark Daigneault | titlar =1 NBA titlar<br /> 4 deildartitlar<br /> 11 riðilstitlar | heimasíða =[http://www.nba.com/thunder Thunder] }} '''Oklahoma City Thunder''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Oklahoma City]] í [[Oklahoma]] og spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið hét '''Seattle SuperSonics''' frá 1967-2008 og vann einn meistaratitil árið 1979. Thunder komst í úrslit árið 2011-2012 þegar það tapaði fyrir [[Miami Heat]]. Liðið spilar til úrslita árið 2025. ==Þekktir leikmenn== *[[Kevin Durant]] *[[James Harden]] *[[Russell Westbrook]] *[[Serge Ibaka]] *[[Carmelo Anthony]] *[[Paul George]] *[[Chris Paul]] *[[Shai Gilgeous-Alexander]] ===Þekktir leikmenn Seattle SuperSonics=== *[[Shawn Kemp]] *[[Gary Payton]] *[[Ray Allen]] *[[Detlef Schrempf]] *[[Patrick Ewing]] {{NBA}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Oklahoma]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Seattle]] [[Flokkur:NBA lið]] pcvn48bio111efswiyovgurgylhrpat 0 161831 1920324 1902145 2025-06-14T19:38:25Z Alvaldi 71791 1920324 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#FFFFFF | litur2 =#00471B | nafn = Milwaukee Bucks | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Miðriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1968 | saga ='''Milwaukee Bucks'''<br>1968– | völlur =Fiserv Forum | staðsetning =[[Milwaukee]], [[Wisconsin]] | litir =Dökkgrænn, blár, svartur, hvítur<br>{{color box|#00471B}} {{color box|#EEE1C6}} {{color box|#0077C0}} {{color box|#000000}} {{color box|#FFFFFF}} | eigandi = | formaður = | þjálfari = | titlar ='''2''' (1971, 2021) | heimasíða =[http://www.nba.com/bucks nba.com/bucks] }} <ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Milwaukee-Bucks|title=Milwaukee Bucks {{!}} NBA, History, Championships, Notable Players, & Facts {{!}} Britannica|date=2025-02-21|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-02-22}}</ref>'''Milwaukee Bucks''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Milwaukee]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1968]]. Liðið vann NBA meistaratitil 1971. Meðal þekktra leikmanna eru [[Kareem Abdul-Jabbar]], [[Oscar Robertson]], [[Bob Lanier]] og nú [[Giannis Antetokounmpo]]. Liðið komst í úrslit NBA árið 2021 gegn [[Phoenix Suns]] og vann einvígið 4-2 og þar með sinn fyrsta titil í 50 ár. Árið 2024 unnu Bucks [[Bikarkeppni NBA]] sem þá var spilað um í annað sinn.<ref>{{cite web|title=NBA Cup Tracker: Thunder, Bucks make title game|url=https://www.nba.com/news/2024-emirates-nba-cup-tracker |website=NBA.com|publisher=[[National Basketball Association]]|location=[[New York City]]|access-date=December 14, 2024}}</ref><ref>{{cite web|title=Giannis Named MVP for 2024 NBA Cup Bracket as Bucks Win Championship vs. SGA, Thunder|url=https://bleacherreport.com/articles/10147704-giannis-named-mvp-for-2024-nba-cup-bracket-as-bucks-win-championship-vs-sga-thunder|publisher=[[Bleacher Report]]|access-date=December 17, 2024}}</ref> ==Titlar== *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (2): 1971, 2021 *[[Bikarkeppni NBA|NBA bikarmeistarar]] (1): 2024 *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1988 ==Tilvísanir== {{reflist}} {{NBA}} {{s|1968}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] [[Flokkur:Milwaukee]] {{s|1968}} ic78dd6u42qoyidv8navswpzcbuesj0 0 161833 1920329 1809974 2025-06-14T19:39:32Z Alvaldi 71791 1920329 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 = | litur2 = | nafn = Philadelphia 76ers | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Atlantshafsriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1946 | saga ='''Syracuse Nationals'''<br> 1946–1963<br>'''Philadelphia 76ers'''<br>1963- | völlur =[[Wells Fargo Center]] | staðsetning =[[Philadelphia]], [[Pennsylvanía]] | litir =Blár, rauður, silfur, svartur, hvítur | eigandi =Josh Harris | formaður =Daryl Morey | þjálfari = [[Nick Nurse]] | titlar ='''3''' (1955, 1967, 1983) | heimasíða =[http://www.nba.com/sixers Sixers] }} '''Philadelphia 76ers''' (gælunafn: '''Sixers''') er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Philadelphia]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1946]] sem Syracuse Nationals í borginni [[Syracuse]] í [[New York-fylki]]. Liðið hefur unnið 3 NBA meistaratitla, þann síðasta 1983. Liðið komst síðast í úrslit árið 2001 en tapaði gegn [[Los Angeles Lakers]] í 5 leikjum. ==Heiti== Nafn liðsins vísar til [[Sjálfstæðisyfirlýsing Bandaríkjanna|sjálfstæðisyfirlýsingu Bandaríkjanna]] en skrifað var undir hana í Philadelphia árið [[1776]]. ==Þekktir leikmenn== *[[Moses Malone]] *[[Hal Greer]] *[[Wilt Chamberlain]] *[[Julius Erving]] *[[Charles Barkley]] *[[Allen Iverson]] *[[Andre Iguodala]] *[[Jimmy Butler]] *[[Ben Simmons]] *[[Joel Embiid]] *[[James Harden]] ==Heimild== * {{wpheimild|tungumál= en|titill= Philadelphia 76ers|mánuðurskoðað= 7. feb.|árskoðað= 2021 }} {{NBA}} {{s|1946}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] [[Flokkur:Philadelphia]] a79qjkef3srmk1lzhdk7935mt4w8akr 0 161888 1920317 1918968 2025-06-14T19:36:56Z Alvaldi 71791 1920317 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =black | litur2 = | nafn =Indiana Pacers | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Miðriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1967 | saga ='''Indiana Pacers'''<br>1967–1976 (ABA)<br>1976- (NBA) | völlur =[[Bankers Life Fieldhouse]] | staðsetning =[[Indianapolis]], [[Indiana]] | litir =Blár, gull og grár | eigandi = Herbert Simon | formaður =[[Kevin Pritchard]] | þjálfari =[[Nate Bjorkgren]] | titlar =0 Í NBA, 3 í ABA (1970, 1972, 1973) | heimasíða =[http://www.nba.com/pacers] }} [[Mynd:Reggie Miller crop.png|thumb|[[Reggie Miller]] spilaði allan sinn feril hjá Pacers og á ýmis met: Flestar 3 stiga körfur, stoðsendingar og stolnir boltar.]] '''Indiana Pacers''' er [[körfubolti|körfuboltalið]] frá [[Indianapolis]] sem spilar í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Liðið var stofnað árið [[1967]] í ABA deildinni. Árið 1976 sameinaðist ABA-deildin NBA-deildinni. Liðið vann 3 titla í ABA. Það hefur komist tvisvar í úrslit NBA, árin 2000 og 2025. Sex ''Hall of Fame'' leikmenn hafa spilað með félaginu: [[Reggie Miller]], [[Chris Mullin]], [[Alex English]], [[Mel Daniels]], [[Roger Brown]] og [[George McGinnis]]. Aðrir þekktir leikmenn eru [[Rik Smits]], [[Detlef Schrempf]], [[Mark Jackson]], [[Ron Artest]] og [[Paul George]]. Tyrese Haliburton er nú meðal þekktari leikmönnum. ==Heimild== * {{wpheimild|tungumál= en|titill=Indiana Pacers |mánuðurskoðað= 10. feb.|árskoðað= 2021 }} {{NBA}} {{s|1967}} [[Flokkur:ABA lið]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Indiana]] [[Flokkur:NBA lið]] 1juovj47i3gwgqo6yktrn1be07d0aa9 0 164202 1920289 1776487 2025-06-14T19:16:37Z Alvaldi 71791 1920289 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Giannis Antetokounmpo |mynd=[[File:Giannis Antetokounmpo (24845003687) (cropped).jpg|thumb|220px|center]] |fullt nafn=Giannis Sina Ugo Antetokounmpo |fæðingardagur=6. desember 1994 |fæðingarbær=[[Aþena]] |fæðingarland= Grikkland |hæð=211 cm. |þyngd=110 kg. |staða= [[Lítill framherji]], [[kraftframherji]] |núverandi lið=[[Milwaukee Bucks]] |númer= |ár í háskóla= |háskóli= |ár=2011-2013<br>2013- |lið= Filathlitikos<br>[[Milwaukee Bucks]] |landsliðsár=2013- |landslið=Grikkland |landsliðsleikir= |mfuppfært= |lluppfært= }} '''Giannis Sina Ugo Antetokounmpo''' (fæddur árið 1994) er grískur körfuknattleiksmaður sem spilar með [[Milwaukee Bucks]]. Hann hefur verið kallaður ''gríska undrið'' eða ''Greek Freak'' og hefur unnið til tveggja MVP (Most valuable player) titla í [[NBA]]-deildinni 2019 og 2020, og varð ásamt [[Kareem Abdul-Jabbar]] og [[LeBron James]] sem einn af leikmönnum sem hafa unnið til þessa verðlauna fyrir 26 ára aldur. Antetokounmpo vann einnig verðlaunin varnarmaður ársins 2020 og varð sá eini ásamt [[Michael Jordan]] (1988) og [[Hakeem Olajuwon]] (1994) til að hreppa þann titil með MVP sama ár. Að auki hefur hann verið valinn 5 sinnum í NBA-stjörnuleikinn. Giannis leiddi Bucks til úrslita NBA 2021 þegar liðið vann [[Phoenix Suns]] 4-2. Hann var valinn MVP í úrslitum og skoraði 50 stig í lokaleiknum. Antetokounmpo er sonur nígerískra innflytjenda í Grikklandi. Hann á fjóra bræður og spila tveir þeirra, Kostas og Thanasis í NBA. Fjölskyldan flutti til [[Milwaukee]] þegar hann hóf að spila með Bucks, 18 ára að aldri. ==Heimild== * {{wpheimild|tungumál= en|titill= Giannis Antetokounmpo|mánuðurskoðað= 24. júní.|árskoðað= 2021 }} ==Tengill== *[https://www.nba.com/stats/player/203507/ NBA tölfræði Giannis A.] {{DEFAULTSORT:Antetokounmpo, Giannis }} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1994]] [[Flokkur:Grískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] casokns5gzu2k1lhstc3k7izyhruo26 0 164760 1920389 1902205 2025-06-15T11:31:24Z Alvaldi 71791 1920389 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Flag of the United States.svg|150px|right]] '''Bandaríska karlalalandsliðið í körfuknattleik''' er fulltrúi [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]] á alþjóðamótum í körfuknattleik karla. Liðið er það sigursælasta á Ólympíuleikunum frá upphafi og var ósigrað allt til ársins 1972 þegar það tapaði á lokasekúndum í úrslitaleik gegn [[Sovétríkin|Sovétríkjunum]]. Árið 1992 fékk liðið gælunafnið ''[[Draumaliðið]]'' (Enska: Dream Team) þegar NBA leikmenn fengu að vera hluti af leikmannahóp í fyrsta sinn eftir að [[FIBA]] breytti regluverki sínu.<ref>[https://www.visir.is/g/2017170739968 Dagurinn sem „Draumaliðið“ mætti fyrst til leiks fyrir 25 árum]</ref> Árið 2006 töpuðu Bandaríkin undanúrslitaleik Heimsmeistaramótsins gegn Grikkjum í [[Japan]] 95-101. Bæði 2010 og 2014 urðu Bandaríkin hins vegar aftur heimsmeistarar. [[Mynd:Team USA bench vs Dominican Republic.jpg|thumb|right|upright=1.5|Leikmenn liðsins árið 2012: [[Kobe Bryant]], [[Carmelo Anthony]], [[Deron Williams]], [[Chris Paul]], [[Kevin Durant]] og [[LeBron James]]]] ==Titlar== ===[[Heimsmeistaramót karla í körfuknattleik|Heimsmeistaramót]]=== *'''Gull (5)''': 1954, 1986, 1994, 2010, 2014 *'''Silfur (3)''': 1950, 1959, 1982 *'''Brons (4)''': 1974, 2006, 1998, 1990 ===[[Ólympíuleikarnir]]=== *'''Gull (17)''': 1936, 1948, 1952, 1956, 1960, 1964, 1968, 1976, 1984, 1992, 1996, 2000, 2008, 2012, 2016, 2021, 2024 *'''Silfur''': 1972 *'''Brons (2)''': 1988, 2004 ==Heimildir== {{reflist}} [[Flokkur:Íþróttir í Bandaríkjunum]] [[Flokkur:Karlalandslið í körfuknattleik]] t0fsbjn1gucxwgki0pl41d86cqgghwi 0 166361 1920377 1865509 2025-06-15T07:57:22Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920377 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Photo_portrait_of_Harper_Lee_(To_Kill_a_Mockingbird_dust_jacket,_1960).jpg|thumb|right|Mynd af Harper Lee um 1960.]] '''Nelle Harper Lee''' (28. apríl 1926 – 19. febrúar 2016) var [[BNA|bandarískur]] [[rithöfundur]] sem er fræg fyrir skáldsöguna ''[[Að drepa hermikráku]]'' (enska: ''To Kill a Mockingbird'') frá 1960. Bókin er ein af sígildum skáldsögum bandarískra bókmennta. Hún vann [[Pulitzer-verðlaunin]] árið 1961 og hefur verið kölluð besta skáldsaga 20. aldar.<ref>{{cite web |title=1960, To Kill a Mockingbird |url=https://www.pbs.org/wnet/americannovel/timeline/tokillamockingbird.html |publisher=PBS |access-date=November 30, 2014 |archive-date=desember 5, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141205021327/http://www.pbs.org/wnet/americannovel/timeline/tokillamockingbird.html |url-status=dead }}</ref> ''Að drepa hermikráku'' er lauslega byggð á atburðum og fólki sem Lee upplifði sem barn í bænum [[Monroeville (Alabama)|Monroeville]] í [[Alabama]]. Bókin fjallar um kynþáttahyggju og stéttaskiptingu í [[Bandaríska suðrið|bandaríska suðrinu]] séð með augum tveggja barna. Æskuvinur Lee, [[Truman Capote]], er fyrirmynd einnar persónu í bókinni.<ref>{{Cite news|title = Harper Lee, elusive author of 'To Kill a Mockingbird,' is dead at 89|url = https://www.washingtonpost.com/entertainment/books/harper-lee-elusive-author-of-to-kill-a-mockingbird-is-dead/2016/02/19/a1421368-d71e-11e5-be55-2cc3c1e4b76b_story.html|newspaper = The Washington Post|date = February 19, 2016|access-date = February 19, 2016|issn = 0190-8286|language = en-US|first = Emily|last = Langer}}</ref> Lee aðstoðaði Capote við rannsóknir fyrir skáldsöguna ''[[Með köldu blóði]]'' sem kom út 1966.<ref>{{cite news |newspaper=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/books/2013/may/04/harper-lee-sues-agent-copyright |date=May 4, 2013 |author=Harris, Paul |title=Harper Lee sues agent over copyright to To Kill A Mockingbird}}</ref> Andstætt Capote var Lee ekki hrifin af frægðinni, kom nánast aldrei fram opinberlega og veitti engin viðtöl.<ref name="WritersStory">{{cite news |url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/features/a-writers-story-the-mockingbird-mystery-480965.html |title=A writer's story: The mockingbird mystery |access-date=August 3, 2008 |newspaper=[[The Independent]] |date=June 4, 2006}}</ref> Hún tók þátt í gerð kvikmyndahandrits eftir sögunni, en [[To Kill a Mockingbird (kvikmynd)|kvikmyndin]] hlaut Óskarsverðlaun árið 1962. Árið 2015 kom út skáldsagan ''Go Set a Watchman'', sem á að gerast 20 árum eftir ''To Kill a Mockingbird'', en er í raun eldra uppkast af sömu bók.<ref name="nytimes.com">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/07/13/books/the-invisible-hand-behind-harper-lees-to-kill-a-mockingbird.html|title=The Invisible Hand Behind Harper Lee's 'To Kill A Mockingbird'|first=Jonathan|last=Mahler|work=The New York Times|date=July 12, 2015|access-date=December 15, 2015}}</ref> Útgáfan var umdeild þar sem Harper Lee hafði áður haldið því fram að hún myndi aldrei gefa út aðra bók. == Tilvísanir == {{reflist}} {{stubbur|bókmenntir}} {{DEFAULTSORT:Lee, Harper}} [[Flokkur:Bandarískir rithöfundar]] [[Flokkur:Pulitzer-verðlaunahafar]] {{fd|1926|2016}} hnh8e8yn0opr364d4trrxvexz9poopc 0 171427 1920261 1909592 2025-06-14T19:03:52Z Alvaldi 71791 1920261 wikitext text/x-wiki {{Körfuknattleiksmaður |nafn=Larry Bird |mynd=[[File:Larrybird.jpg|thumb|200px]] |fullt nafn= Larry Joe Bird |fæðingardagur=7. desember 1956 |fæðingarbær=West Baden, Indiana |fæðingarland= Bandaríkin |hæð= 206 cm. |þyngd=100 kg. |staða=Lítill framherji, kraftframherji |núverandi lið= |númer=33 |ár í háskóla=1976-1979 |háskóli=Indiana State |ár=1979-1992 |lið=[[Boston Celtics]] |landsliðsár=1992 |landslið=Bandaríkin |landsliðsleikir= }} '''Larry Joe Bird ''' (fæddur 7. desember, 1956) er bandarískur fyrrum körfuknattleiksmaður sem spilaði fyrir [[Boston Celtics]] í [[NBA]]-deildinni. Bird spilaði 13 tímabil í deildinni og var valinn 12 sinnum í stjörnuliðið, vann þrisvar besti leikmaður, MVP, í deildinni og tvisvar MVP í úrslitum. Hann vann deildina þrisvar á 9. áratugnum þegar mikill rígur var milli [[Los Angeles Lakers]] og Boston Celtics. Bird var fjölhæfur leikmaður, góð þriggja stiga skytta og varnarmaður. Bird spilaði með [[Draumaliðið|draumaliðinu]] á Ólympíuleikunum 1992 þegar bandaríska landsliðið sigraði. Bakmeiðsli settu strik á ferilinn hans og urðu til þess að hann hætti fyrr. Bird þjálfaði [[Indiana Pacers]] frá 1997 til 2000. Hann vann fyrir Pacers til 2012. {{f|1956}} {{DEFAULTSORT:Bird, Larry}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksþjálfarar]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] jnzpbr1pe2pduwp8tjw2qr3n19nya72 0 172425 1920330 1794652 2025-06-14T19:39:52Z Alvaldi 71791 1920330 wikitext text/x-wiki '''Portland Trail Blazers''' er körfuboltalið frá [[Portland (Oregon)|Portland]], [[Oregon]]. Það er eina liðið úr [[NBA]]-deildinni sem spilar nú í norðvestur-Bandaríkjunum. Liðið var stofnað árið 1970. Liðið hefur komist í úrslit NBA þrisvar og vann meistaratitil árið 1977. 1990 og 1992 voru hin úrslitaárin. ==Þekktir leikmenn== *Lenny Wilkens *Bill Walton *[[Clyde Drexler]] *Dražen Petrović *Arvydas Sabonis *[[Scottie Pippen]] *LaMarcus Aldridge *Damian Lillard {{s|1970}} {{NBA}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Oregon]] [[Flokkur:NBA lið]] e7mnlh3606h6es0bprsjg1brth5oojj 0 173508 1920359 1919221 2025-06-14T22:29:42Z CommonsDelinker 1159 Skipti út 1912ed_TheProtocols_by_Nilus.jpg fyrir [[Mynd:The_Protocols_of_the_Elders_of_Zion_by_Nilus_(1912).jpg]] (eftir [[c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] vegna þess að: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or am 1920359 wikitext text/x-wiki {{skáletrað}} {{Bók | titill = Gjörðabækur öldunga Zíons | uppr_titill = Протоколы сионских мудрецов | mynd = [[Mynd:The Protocols of the Elders of Zion by Nilus (1912).jpg|250px|center|]] | lysing_myndar =Kápa útgáfu bókarinnar frá 1912. | höfundur = Óþekktur | þýðandi = Kristmundur Þorleifsson (1951) | land = [[Rússland]] | tungumál = [[Rússneska]] | útgefandi = ''[[Znamja]]'' | útgáfudagur= {{start date and age|1903}} }} '''''Gjörðabækur öldunga Zíons''''' eða '''''Siðareglur Zíonsöldunga''''' ([[rússneska]]: Протоколы сионских мудрецов; umritað: ''Protokoly síonskíkh múdretsov'') er bók sem var rituð af [[Okhrana|leynilögreglu]] [[Rússneska keisaradæmið|keisarastjórnarinnar í Rússlandi]] og gefin út árið 1903. Bókin er falsaður texti sem á að vera vitnisburður um alþjóðlegt [[samsæri]] [[Gyðingar|Gyðinga]] til að ná heimsyfirráðum. Bókin var þýdd á mörg tungumál og hún varð metsölubók víða um heim. Frásögnin í ''Gjörðabókum öldunga Zíons'' er hornsteinn í hugarheimi [[Gyðingahatur|Gyðingahatara]] og margar [[samsæriskenning]]ar um meint alþjóðleg samsæri byggja beint eða óbeint á hugmyndum sem bókin breiddi út. Texta bókarinnar var að miklu leyti [[Ritstuldur|stolið]] úr bókinni ''Dialogue aux enfers entre Machiavel et Montesquieu'' eftir [[Maurice Joly]] frá árinu 1864. Sú bók var [[ádeila]] með háðslýsingum af uppspunnu ráðabruggi [[Napóleon 3.|Napóleons 3. Frakkakeisara]] til að leggja undir sig heiminn. Bókin er safn fundargerða þar sem samsærismennirnir lýsa áætlunum sínum til að beita ofbeldi, stríðum, byltingum og áhrifum [[Iðnbyltingin|iðnbyltingarinnar]] og [[Kapítalismi|kapítalisma]] til að ná yfirráðum.{{sfn|Laqueur|1996}} [[Adolf Hitler]] vísaði til ''Gjörðabóka öldunga Zíons'' í bókinni ''[[Mein Kampf]]'' til stuðnings kenningum sínum um að Gyðingar stæðu í alþjóðlegu samsæri til að ná heimsyfirráðum. ''Gjörðabækur öldunga Zíons'' urðu síðar mikilvægur hluti af [[Áróður|áróðri]] [[Þriðja ríkið|Þriðja ríkisins]]. Bókin er einnig lykilhluti í samsæriskenningum [[Bandaríkin|bandarískra]] [[Öfgahægristefna|öfgahægrisinna]] um að Gyðingar stjórni ríkisstjórnum Vesturlanda á bak við tjöldin. ==Söguágrip== === Fyrstu útgáfur á rússnesku === Textinn sem nú er þekktur undir titlinum ''Gjörðabækur öldunga Zíons'' var birtur í [[Rússneska keisaradæmið|rússneska keisaradæminu]] í tveimur útgáfum. Sú fyrri birtist í köflum í tímariti [[Pavel Krúshevan|Pavels Krúshevan]], ''[[Znamja]]'', árið 1903. Síðar birtist bókin í heild sinni árið 1905 í ritstjórn [[Sergej Nílús]] og árið 1906 í ritstjórn þjóðernissinnaða rithöfundarins [[Georgíj Bútmí]].{{sfn|De Michelis|1997}}{{sfn|Laqueur|2010|p=117 & suiv., 127 & suiv.}} Í apríl árið 1902 hafði þegar verið vísað til ''Gjörðabókanna'' í grein sem birtist í tímaritinu ''[[Novoje Vremja]]''.<ref>Jacques Halbronn, « Le texte prophétique en France. Formation et fortune », thèse d'État, université Paris X, 1999.</ref> Því er talið að útgáfa bókarinnar hafi verið í umferð fyrir árið 1903, líklega sem handrit eða handprentað eintak. Árið 1905 birti Sergej Nílús heildartexta ''Gjörðabókanna'' í tólfta og síðasta kafla bókar sinnar ''Velíkoja v malom í aníkhríst'' (ísl. ''Hið stóra í hinu smáa: Koma Andkristar og ríki Satans á jörðu''). Nílús fullyrti að textinn hefði verið tekinn saman á [[Fyrsta heimsþing Zíonista|fyrsta heimsþingi Zíonista]] sem var haldið árið 1897 í [[Basel]] í [[Sviss]].<ref name=":2">{{Cite book|language=en|author=Cesare G. De Michelis|title=The Non-Existent Manuscript : a Study of the Protocols of the Sages of Zion|publisher=University Of Nebraska Press|year=2004|pages tital=419|isbn=978-0-8032-1727-0|url=https://books.google.com/books?id=9uG1jsrOenwC&printsec=frontcover}}.</ref> Þessi fullyrðing Nílús hefur verið endurtekin af síðari dreifendum ''Gjörðabókanna'' en hún er ósönn. Þegar Krúshevan var bent á að heimsþingið 1897 hefði verið haldið fyrir opnum dyrum og að margt fólk hafi verið viðstatt sem ekki var Gyðingar breytti hann framburði sínum og sagði ritið vera samantekt frá fundum öldunganna á árunum 1902–03. Þetta var í mótsögn við fyrri staðhæfingar hans um að hann hefði fengið ritið í sínar hendur árið 1901.<ref name= Kominsky1970>{{Citation|first=Morris|last=Kominsky|author-link=Morris Kominsky|url=https://archive.org/details/TheHoaxers|title=The Hoaxers|year=1970|page=209|publisher=Branden Press |isbn=978-0-8283-1288-2}}.</ref> Árið 1908 skipaði forsætisráðherra Rússlands, [[Pjotr Stolypín]], rannsókn á uppruna ritsins, þar sem komist var að þeirri niðurstöðu að það væri fölsun sem hefði upphaflega birst í [[París]] í kringum aldamótin.<ref>{{Citation|url=http://www.fedorov.ru/stolypin.html|title=Попытка П. Столыпина решить "еврейский вопрос" |first=Borís|last=Fjodorov|language=ru|place=[[Rússland]]|access-date=2006-11-23|archive-date=2012-02-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20120210161318/http://www.fedorov.ru/stolypin.html|url-status=dead}}.</ref> Þegar [[Nikulás 2.|Nikulási 2. Rússakeisara]] var tilkynnt um niðurstöðurnar skipaði hann að ''Gjörðabækurnar'' skyldu teknar úr umferð þar sem ekki væri hægt að „verja góðan málstað með slæmum aðferðum“.<ref name=Burtsev1938>{{Citation|publisher=Jewniverse|language=ru|chapter-url=http://www.jewniverse.ru/RED/Burtsev/BPSM-1-4.htm|place=Paris|title=The Protocols of the Elders of Zion: A Proved Forgery|first=Vladímír|last=Búrtsev|author-link=Vladimir Burtsev|year=1938|page=106|chapter=4}}.</ref> Þrátt fyrir þá tilskipun var dreifingu ritsins haldið áfram<ref name=Kadzhaya>{{Cite web|url=http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|title= The Fraud of a Century, or a book born in hell|archive-url= https://web.archive.org/web/20051217032523/http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|archive-date =17. desember 2005|first=Valery|last=Kadzhaya}}.</ref> og Nikulás las síðar sjálfur úr ''Gjörðabókunum'' fyrir fjölskyldu sína í fangavist eftir að þeim var steypt af stóli árið 1917.<ref>{{Cite news |date=26 October 2018 |title=Five myths about the Romanovs |newspaper=[[The Washington Post]] |url=https://www.washingtonpost.com/outlook/five-myths/five-myths-about-the-romanovs/2018/10/26/9e7a6d30-d868-11e8-83a2-d1c3da28d6b6_story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230308134609/https://www.washingtonpost.com/outlook/five-myths/five-myths-about-the-romanovs/2018/10/26/9e7a6d30-d868-11e8-83a2-d1c3da28d6b6_story.html |archive-date=8. mars 2023}}</ref> === Þýðingar á þýsku, ensku og frönsku === [[File:1920 The Jewish Peril - Eyre & Spottiswoode Ltd - 1st ed..jpg|thumb|right|Fyrsta útgáfa ''Gjörðabóka öldunga Zíons'' á ensku frá árinu 1920 í birtingu Eyre & Spottiswoode Ltd. 1920.]] ''Gjörðabækur öldunga Zíons'' voru þýddar á [[Þýskaland|þýsku]] árið 1909 og voru lesnar á þingfundi austurríska þingsins í [[Vín (Austurríki)|Vín]].{{sfn|Halbronn|2002}} Dreifing ''Gjörðabókanna'' jókst eftir [[Októberbyltingin|októberbyltinguna]] árið 1917 og fjöldaflótta rússneskra keisarasinna og gagnbyltingarmanna til Vestur-Evrópu.{{sfn|Taguieff|2006|pp=120-121}} Verkið varð heimsþekkt þegar það var gefið út í Þýskalandi í janúar 1920. ''Gjörðabækurnar'' urðu enn alræmdari þegar fjallað var um þær í leiðara breska dagblaðsins ''[[The Times]]'' þann 8. maí 1920. Í leiðaranum, sem bar titilinn ''Gyðingahættan, bæklingur sem vekur ugg. Beiðni um rannsókn'' var vísað til þessarar „furðulegu litlu bókar“ og reynt að sýna fram á að texti hennar væri ósvikinn, meðal annars með vísan til þess að spár hennar hefðu ræst.{{sfn|Taguieff|2006|p=123}} Greinin var birt þegar [[Hvíti herinn|hvítliðar]] voru að tapa [[Rússneska borgarastyrjöldin|borgarastyrjöldinni í Rússlandi]] og harðlínumenn innan breska [[Íhaldsflokkurinn (Bretland)|Íhaldsflokksins]] vildu grafa undan trúverðugleika nýrra stjórnvalda í [[Kreml (Moskva)|Kreml]] með því að bendla þau við alþjóðlegt Gyðingasamsæri.<ref>{{Cite book|language=fr|author=[[Léon Poliakov]]|title=De Moscou à Beyrouth. Essai sur la désinformation|place=París|publisher=[[Calmann-Lévy]]|year=1983|pagestotal=194|isbn=2-7021-1240-4|page=27}}</ref> Á næstu árum voru mörg helstu stefin úr ''Gjörðabókunum'' endurtekin í ritverkum Gyðingahatara (bæði stjórnmálaritum, fræðiritum og skáldverkum) um alla Evrópu.{{sfn|Taguieff|2006|p=123}}{{sfn|Poliakov|1983|p=27}} Fyrsta þýðingin á [[Franska|frönsku]] kom út árið 1920 undir titlinum ''Gjörðabækur: Samantektir úr leynifundum öldunga Ísraels'' í útgáfu ''La Vieille-France''. Frönsk þýðing ''Gjörðabókanna'' var aftur birt árið 1922 af kaþólska prestinum [[Ernest Jouin]] í tímaritinu ''[[Revue internationale des sociétés secrètes]]'' undir titlinum ''Gjörðabækur ársins 1901'', árið 1924 af blaðamanninum [[Urbain Gohier]] undir titlinum ''Gjörðabækur öldunga Ísraels'' og loks árið 1932 undir titlinum ''„Gjörðabækur“ öldunga Zíons: Ósvikin útgáfa'' af bókafélaginu Éditions Bernard Grasset ásamt formála eftir franska einveldissinnann [[Roger Lambelin]]. Jouin birti einnig úrdrátt úr bókinni á frönsku árið 1932.<ref name="Jouin 1932">{{Cite book|title=Le péril judéo-maçonnique : les "Protocols" des sages de Sion : coup d’œil d'ensemble |author=[[Ernest Jouin]] |publisher=Revue internationale des sociétés secrètes. Émile-Paul frères. |place=Paris |year=1932 |url=http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb322911309 |language= fr |page=24 }}</ref> [[Adolf Hitler]] vísaði til ''Gjörðabókanna'' í bók sinni, ''[[Mein Kampf]]'', sem sönnun þess að Gyðingar ættu í alþjóðlegu samsæri gegn þjóðum heimsins.<ref name="Mein Kampf.160">Adolf Hitler, ''Mein Kampf'', bls. 160.</ref> Hitler gerði texta ''Gjörðabókanna'' síðar hluta af áróðri [[Þriðja ríkið|Þriðja ríkisins]].<ref name="Cohn1966.32-36">{{Cite book|language=en|author=Norman Cohn|title=Warrant for Genocide : The Myth of the Jewish World-Conspiracy and the Protocols of the Elder of Zion|url=https://archive.org/details/warrantforgenoci00cohnrich|place=New York|publisher=Harper & Row Publishers|year=1966|pp=[https://archive.org/details/warrantforgenoci00cohnrich/page/32 32]–36}}</ref><ref name="Mein Kampf.160" /> Í Bandaríkjunum birti bílaframleiðandinn [[Henry Ford]] hluta úr ''Gjörðabókunum'' í dagblaði sínu, ''[[The Dearborn Independent]]''. Ford taldi að ''Gjörðabækurnar'' væru „of hræðilega sannar til að geta verið skáldskapur, of djúpstæðar í þekkingu sinni á leynilegum gangverkum lífsins til að geta verið fölsun.“<ref>{{Cite book|language=en|author=[[Henry Ford]]|title=''The International Jew''|url=https://archive.org/details/henry-ford-the-international-jew_202206}}</ref><ref>{{Cite book|language=en|chapterauthor=[[Deborah Lipstadt]]|chapter=The Protocols of the Elders of Zion on the Contemporary American Scene: Historical Artifact or Current Threat?|author=Richard Allen Landes et Steven T. Katz|title=The Paranoid Apocalypse: A Hundred-year Retrospective on the Protocols of the Elders of Zion|publisher=NYU Press|year=2012|page=172-176}}</ref> ''Gjörðabækur öldunga Zíons'' eru jafnframt lykilhluti af samsæriskenningu bandarískra [[Öfgahægristefna|öfgahægrimanna]] sem gengur út á að Gyðingar stjórni ríkisstjórnum heimsins á bak við tjöldin ([[Zionist Occupation Government]]).<ref>{{Cite book|language=en|chapter_author=[[Deborah Lipstadt]]|chapter=The Protocols of the Elders of Zion on the Contemporary American Scene: Historical Artifact or Current Threat?|author=Richard Allen Landes et Steven T. Katz|title=The Paranoid Apocalypse: A Hundred-year Retrospective on the Protocols of the Elders of Zion|publisher=NYU Press|year=2012|page=181}}</ref> === Sannanir á fölsun bókarinnar=== [[Mynd:Proof that the "Jewish Protocols" were forged.jpg|thumb|right|Umfjöllun um greinar [[Philip Graves|Philips Graves]], sem sannaði að ''Gjörðabækur öldunga Zíons'' væru falsaðar, í ''[[The New York Times]]'' þann 4. september 1921.]] Allt frá birtingu verksins hafa verið uppi grunsemdir um að ''Gjörðabækur öldunga Zíons'' séu falsaðar. Ári eftir að ''[[The Times]]'' fjallaði um ''Gjörðabækurnar'' og færði rök fyrir að þær væru ósviknar birti blaðið aðra grein, undir titlinum ''Endalok gjörðabókanna'', þar sem sýnt var fram á að þær væru ritfölsun. Sýnt var fram á að stórir hlutar bókarinnar væru [[Ritstuldur|teknir orðrétt]] upp úr bæklingnum ''Dialogue aux enfers entre Machiavel et Montesquieu'' (ísl. ''Samræður í helvíti á milli Machiavelli og Montesquieu''), sem var [[ádeila]] sem franski rithöfundurinn [[Maurice Joly]] hafði skrifað um stjórn [[Napóleon 3.|Napóleons 3. Frakkakeisara]] og var gefin út í [[Brussel]] árið 1864. Árið 1934 bar [[Jesúítar|jesúítapresturinn]] [[Pierre Charles (jesúíti)|Pierre Charles]] verkin tvö saman, orð fyrir orð, og sýndi enn skýrar fram á að seinna verkið væri eftirlíking.<ref>{{Cite journal|author=Pierre Charles|title=Les Protocoles des sages de Sion|journal=[[Nouvelle Revue théologique]]|volume=65|year=1938|page=56-78, 966-969, 1083-1084}}</ref> Orð sem eru eignuð [[Niccolò Machiavelli|Machiavelli]] (sem er látinn tákna Napóleon 3.) í frumritinu eru færð til í ''Gjörðabókunum'' og þau þess í stað eignuð öldungaráði Gyðinga.<ref>{{Tímarit.is|1579961|Upp komast svik...|blað=[[Morgunblaðið]]|útgáfudagsetning=11. september 1951|blaðsíða=72-73}}</ref> [[Jacques Bainville]], meðlimur í frönsku þjóðernissamtökunum ''[[Action française]]'', vísaði til greinar ''The Times'' sem sýndi fram á ritfölsunina árið 1921.<ref>[[Pierre-André Taguieff]], ''Les Protocoles des Sages de Sion : Faux et usages d'un faux'', Paris, Fayard, 2004.</ref> [[Umberto Benigni]], sem hafði verið virkur í að dreifa ''Gjörðabókunum'', skrifaði Ernest Jouin árið 1921, óskaði honum til hamingju með dreifingu sína á verkinu og sagði: „Því meira sem ég velti fyrir mér spurningunni, því sannfærðari verð ég bæði um efnislega fölsun verksins og um raunverulegt mikilvægi þess.“<ref>Bibliothèque nationale de France, mss, FM7, 17, RISS, lettre de Benigni à Jouin du 9 février 1921.</ref> Þrátt fyrir að sýnt hafi verið fram á með óyggjandi hætti að ''Gjörðabækur öldunga Zíons'' séu falsaðar vísa Gyðingahatarar gjarnan með beinum eða óbeinum hætti til þeirra í dag til að sýna fram á tilvist „alþjóðlegs Gyðingasamsæris“.<ref>{{Cite book|author1=Tristan Mendès France|author2=Michaël Prazan|title=Une tradition de la haine|subtitle=Figures autour de l'extrême-droite|publisher=Paris-Méditerranée|year=1998|pages=153|passage=14|isbn=978-2-84272-054-4}}</ref><ref>{{Cite book|language=fr|author=Jérôme Jamin|title=L'imaginaire du complot|sous-titre=discours d'extrême droite en France et aux États-Unis|place=Amsterdam|publisher=[[Amsterdam University Press]]|collection=IMISCOE dissertations|year=2009|pages_total=342|page=60|isbn=978-90-8964-048-2|url=https://books.google.fr/books?id=8UY-l6wMhEIC}}</ref><ref>{{Cite book|author=Anne-Marie Duranton-Crabol|title=L'Europe de l'extrême droite|subtitle=de 1945 à nos jours|volume=43|publisher=[[Éditions Complexe]]|collection=Questions au XXe siècle : Identités politiques européennes|year=1991|page=42|isbn=978-2-87027-404-0|url=https://books.google.fr/books?id=siLEdDxeMsoC|citation=En Italie, la brochure publicitaire des éditions ''Europa'' tenues par la tendance [[Centro Studi Ordine Nuovo|Ordre Nouveau]], circulait lors des congrès du [[Mouvement social italien - Droite nationale|MSI]] en 1970 et 1973 ; y figuraient la traduction de ''[[Mein Kampf]]'', le texte des ''Protocoles des Sages de Sion'' […].}}</ref><ref>{{Cite book|author1=Dominique Albertini|author2=David Doucet|title=La Fachosphère|subtitle=Comment l'extrême droite remporte la bataille d'Internet|publisher=[[Groupe Flammarion|Flammarion]]|year=2016|pages_total=318|isbn=978-2-08-135491-3|url=https://books.google.fr/books?id=BBH7DAAAQBAJ|citation=Le visionnage de ces vidéos postées sur Youtube révèle ainsi un discours syncrétique, empruntant à toutes les traditions de l'antisémitisme : la vieille tendance « de gauche » qui identifie les juifs au système capitaliste ; une lecture complotiste plus ancienne encore, culminant autour des célèbres faux ''Protocoles des Sages de Sion'' ; […].}}</ref><ref>{{Vefheimild |tungumál=fr|höfundur=France Culture |titill=Mécanique du complotisme. Les Protocoles des Sages de Sion, le complot centenaire (1/3) : les faussaires du Tsar |url=https://www.franceculture.fr/emissions/mecaniques-du-complotisme-saison-9-les-protocoles-des-sages-de-sion-le-complot-centenaire-1/3-les-faussaires-du-tsar |vefsíða=franceculture.fr }}</ref> ===Þýðing á íslensku=== Íslensk þýðing á ''Gjörðabókunum'' kom út árið 1951 undir titlinum ''Samsærisáætlunin mikla : siðareglur Zíonsöldunga''. Íslenska útgáfan var birt af [[Jónas Guðmundsson|Jónasi Guðmundssyni]], embættismanni og fyrrum Alþingismanni úr [[Alþýðuflokkurinn|Alþýðuflokknum]], sem ritaði jafnframt formála og eftirmála að bókinni og birti valda kafla úr þýðingunni í tímariti sínu, ''[[Dagrenning]]u''.<ref>{{Tímarit.is|6328166|Siðareglur Zionsöldunga|blað=[[Dagrenning]]|útgáfudagsetning=1951|blaðsíða=33-44|höfundur=Jónas Guðmundsson}}</ref> Samtímamenn Jónasar gagnrýndu útgáfu verksins og bentu á að sýnt hefði verið fram á fölsun textans<ref>{{Tímarit.is|2143615|„Siðareglurnar“|blað=[[Norðurljósið]]|útgáfudagsetning=1. maí 1951|blaðsíða=18-19}}</ref> en Jónas hafnaði því að um væri að ræða fölsun og kvað bókina hafa verið ritaða á seinni hluta 18. aldar.<ref>{{Tímarit.is|6328108|„Víða koma Hallgerði bitlingar“|blað=[[Dagrenning]]|útgáfudagsetning=1. júní 1951|blaðsíða=19-22|höfundur=Jónas Guðmundsson}}</ref> ==Heimildir== * {{Cite journal|first1=Cesare G. |last1=De Michelis|title=Les Protocoles des sages de Sion|subtitle=philologie et histoire|journal=Cahiers du monde russe|volume=38|number=3|month=júlí-september|year=1997|publisher=Éditions de l'École des hautes études en sciences sociales|pages= 263-305|url=http://www.persee.fr/doc/cmr_1252-6576_1997_num_38_3_2491}} * {{Ouvrage |langue=fr |prénom1=Walter |nom1=Laqueur |titre=Histoire des droites en Russie |sous-titre=des centuries noires aux nouveaux extrémistes |lieu=Paris |éditeur=Michalon |année=1996 |pages totales=338 |isbn=978-2841860081}} * {{Cite book|language=fr |first1= Walter |last1=Laqueur|title=L'Antisémitisme dans tous ses états. Depuis l'Antiquité jusqu'à nos jours|year=2010|isbn=9782940427086}} * {{Cite book|language=fr|author-link1=Pierre-André Taguieff|first1=Pierre-André |last1=Taguieff|title=L'Imaginaire du complot mondial. Aspects d'un mythe moderne|url=https://archive.org/details/limaginaireducom0000tagu|place=Paris|publisher=Mille et une nuits|collection=Les Petits Libres|year=2006|isbn=2-84205-980-8}} ==Tilvísanir== <references/> [[Flokkur:Bókaárið 1903]] [[Flokkur:Gyðingahatur]] [[Flokkur:Rússneskar bókmenntir]] [[Flokkur:Samsæriskenningar]] negl2ujxcd5blrz2vekcxqjl59lqcja 0 174309 1920301 1805318 2025-06-14T19:29:21Z Alvaldi 71791 1920301 wikitext text/x-wiki '''Memphis Grizzlies''' er körfuboltalið frá borginni [[Memphis]], [[Tennessee]] og keppir í [[NBA]]-deildinni. Liðið var stofnað í [[Vancouver]], Kanada, árið 1995 en flutti árið 2001 til Memphis og breytti um nafn. ==Þekktir leikmenn== *[[Allen Iverson]] *[[Ja Morant]] *[[Pau Gasol]] *[[Marc Gasol]] {{s|1995}} [[Flokkur:Memphis]] [[Flokkur:NBA]] q6lr3fk5jn0gqwefpi7ebkid2855443 1920322 1920301 2025-06-14T19:38:10Z Alvaldi 71791 1920322 wikitext text/x-wiki '''Memphis Grizzlies''' er körfuboltalið frá borginni [[Memphis]], [[Tennessee]] og keppir í [[NBA]]-deildinni. Liðið var stofnað í [[Vancouver]], Kanada, árið 1995 en flutti árið 2001 til Memphis og breytti um nafn. ==Þekktir leikmenn== *[[Allen Iverson]] *[[Ja Morant]] *[[Pau Gasol]] *[[Marc Gasol]] {{s|1995}} [[Flokkur:Memphis]] [[Flokkur:NBA lið]] op3pi5ywq9j503nbul8cz6r4tca97fv 1920347 1920322 2025-06-14T20:24:00Z Alvaldi 71791 1920347 wikitext text/x-wiki '''Memphis Grizzlies''' er körfuboltalið frá borginni [[Memphis]], [[Tennessee]] og keppir í [[NBA]]-deildinni. Liðið var stofnað í [[Vancouver]], Kanada, árið 1995 en flutti árið 2001 til Memphis og breytti um nafn. ==Þekktir leikmenn== *[[Allen Iverson]] *[[Ja Morant]] *[[Pau Gasol]] *[[Marc Gasol]] {{s|1995}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Kanadísk:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Memphis]] [[Flokkur:NBA lið]] [[Flokkur:Vancouver]] 65vuq16407ptyjrq2ur5ylt6tfltrww 1920348 1920347 2025-06-14T20:24:17Z Alvaldi 71791 1920348 wikitext text/x-wiki '''Memphis Grizzlies''' er körfuboltalið frá borginni [[Memphis]], [[Tennessee]] og keppir í [[NBA]]-deildinni. Liðið var stofnað í [[Vancouver]], Kanada, árið 1995 en flutti árið 2001 til Memphis og breytti um nafn. ==Þekktir leikmenn== *[[Allen Iverson]] *[[Ja Morant]] *[[Pau Gasol]] *[[Marc Gasol]] {{s|1995}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Kanadísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Memphis]] [[Flokkur:NBA lið]] [[Flokkur:Vancouver]] 9d7b6ju7n6rylapvvzjezdbsct8y5mf 0 174866 1920312 1902146 2025-06-14T19:35:41Z Alvaldi 71791 1920312 wikitext text/x-wiki '''Denver Nuggets''' er körfuknattleikslið frá borginni [[Denver]] sem spilar í [[NBA]]-deildinni. Liðið var stofnað sem Denver Larks árið 1967 en breytti nafni sínu í Denver Rockets fyrir fyrsta tímabil sitt í [[American Basketball Association|ABA-deildinni]]. Liðið lék til úrslita í ABA á síðasta tímabili deildarinnar en laut í lægra haldi fyrir [[Brooklyn Nets|New York Nets]]. Við sameiningu ABA og [[NBA]] árið 1976 fluttist Nuggets yfir í NBA-deildina.<ref>{{Cite web|url=https://www.si.com/nba/2023/06/06/denver-nuggets-new-york-nets-julius-erving-al-steve-albert-aba-title|title=Bedlam in Broadcasting: Remembering the Chaos of Julius Erving Slicing Up the Nuggets|date=2023-06-06|website=SI|language=en-US|access-date=2024-11-10}}</ref> Árið 2023 komust Nuggets fyrst í úrslit NBA deilarinnar þar sem liðið lagði [[Miami Heat]] að velli og vann sinn fyrsta meistaratitil. Bestu leikmenn Nuggets það árið voru Serbinn [[Nikola Jokić]] og Kanadamaðurinn [[Jamal Murray]].<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20232427125d/f/f/skodanir|title=Jókerinn einstakur og Denver meistari í fyrsta sinn - Vísir|last=Sverrisson|first=Sindri|date=2023-06-13|website=visir.is|language=is|access-date=2024-11-10}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/shaneyoung/2023/06/13/denver-nuggets-capture-their-first-nba-championship-behind-unbreakable-chemistry/|title=Denver Nuggets Capture Their First NBA Championship Behind Unbreakable Chemistry|last=Young|first=Shane|website=Forbes|language=en|access-date=2024-11-10}}</ref> Sex leikmenn hafa fengið treyju sýna hengda upp í rjáfur á heimavelli Nuggets en það eru þeir [[Alex English]], [[Fat Lever]], [[David Thompson]], [[Byron Beck]], [[Dan Issel]] og [[Dikembe Mutombo]] ásamt þjálfaranum [[Doug Moe]].<ref>{{Cite web|url=https://www.nba.com/news/retired-numbers-for-the-denver-nuggets|title=Retired numbers for the Denver Nuggets|website=NBA.com|language=en|access-date=2024-11-10}}</ref> Meðal annarra þekktra leikmanna í sögu liðsins má nefna [[Carmelo Anthony]] og [[Allen Iverson]].<ref>{{Cite web|url=https://www.basketballnetwork.net/old-school/allen-iverson-on-how-comforting-it-was-to-play-with-carmelo-anthony|title=“It's just fun out there, and I feel a little bit freer on the court” - Allen Iverson on how comforting it was to play with Carmelo Anthony|last=Dizon|first=Orel|date=2023-05-24|website=Basketball Network - Your daily dose of basketball|language=en|access-date=2024-11-10}}</ref> ==Titlar== *[[National Basketball Association|NBA]] meistarar (1): 2023 *[[McDonald's meistaramótið]] (1): 1989 ==Tilvísanir== {{reflist}} {{NBA}} [[Flokkur:Stofnað 1967]] [[Flokkur:ABA lið]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Denver]] [[Flokkur:NBA lið]] rc3i3mjaxjqyjopq6aukxkll154wimc 0 175045 1920254 1877383 2025-06-14T18:58:47Z 2A01:6F02:326:C211:5933:71D1:1672:4B1 Ég lét inn upplýsingar um þáttöku Trausta í hallarbyltingu Sósíalistaflokks Íslands nú á dögunum 1920254 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Trausti Breiðfjörð Magnússon | mynd = File:Trausti Breidfjord Magnusson 2.jpg | myndstærð = 250px | myndtexti = Trausti Breiðfjörð Magnússon | fæðingardagur = {{Fæðingardagur og aldur|1996|4|1}} | fæðingarstaður = [[Reykjavík]], [[Ísland]] | starf = [[Stjórnmálamaður]] | flokkur = [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokkurinn]] }} '''Trausti Breiðfjörð Magnússon''' er íslenskur stjórnmálamaður. Hann var borgarfulltrúi [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokksins]] í [[Borgarstjórn Reykjavíkur|borgarstjórn]] Reykjavíkur frá [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|2022]] til 2024.<ref name="1borgarfulltrui">{{Cite web|url=https://reykjavik.is/borgarfulltruar/trausti-breidfjord-magnusson|title=Borgarfulltrúi Sósíalistaflokkurinn|website=Reykjavik|}}</ref> == Æviágrip == Trausti fæddist í Reykjavík árið 1996 og ólst upp í Grafarvogi. Hann er með rætur utan af landi, bæði norður í Hrútafirði og norðan af Ströndum.<ref name="1borgarfulltrui" /> Afi hans hét líka [[Trausti Breiðfjörð Magnússon (f. 1918)|Trausti Breiðfjörð Magnússon]].<ref>{{Vefheimild |url=https://heimildin.is/grein/7261/ |titill=Afi hundrað ára: „Ég elska lífið og skemmti mér“ |höfundur=Jón Bjarki Magnússon |vefsíða=Heimildin |dags=2018-08-14 |skoðað=2024-07-14}}</ref> Trausti lauk stúdentsprófi af félagsfræðibraut frá Menntaskólanum við Sund og Kvennaskólanum í Reykjavík árið 2016. Hann hóf síðan nám í sálfræði og félagsfræði við Háskóla Íslands, en tók hlé frá námi vegna kjörs í borgarstjórn árið 2022.<ref name="1borgarfulltrui" /> Trausti hefur unnið við, m.a. sem veitingaþjónn, leiðbeinandi, velferðarstarfsmaður og dagskrárgerðarmaður. Hann hefur einnig lokið námskeiði sem veitir landvarðarréttindi og ferðaðist um heiminn í sex mánuði árið 2017.<ref name="1borgarfulltrui" /> === Stjórnmál === Hann var skipaður í annað sæti hjá á Sósíalistaflokknum fyrir [[Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík|Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík 2022]]. Hann náði kjöri og var annar borgarfulltrúi flokksins á eftir [[Sanna Magdalena Mörtudóttir]]. Í september 2024 fékk Trausti lausn frá störfum í borgarstjórn og tók [[Andrea Helgadóttir]] sæti hans. ===== Valdataka Sósíalistaflokksins ===== Trausti var einn af þeim sem tók þátt í valdatöku Sósíalistaflokksins með Karl Héðni Kristjánssyni og Sæþóri Benjamín Randallson. Þó Trausti hafi ekki verið á lista í neina stjórn í valdatökuhóp Sósíalistaflokksins þá var hann lykilþáttur í henni meðal annars með persónuárásum gagnvart fyrrverandi formanni flokksins Gunnar Smára Egilssyni ásakandi hann um ofríki, andlegt ofbeldi, einelti og þjófnað. == Tilvísanir == <references /> {{f|1996}} [[Flokkur:Borgarfulltrúar Sósíalistaflokksins]] [[Flokkur:Fulltrúar í borgarstjórn Reykjavíkur]] a9vexyijj2bplc7opem3xk8v0qyzm0z 1920255 1920254 2025-06-14T18:59:51Z 2A01:6F02:326:C211:5933:71D1:1672:4B1 fixed some mispellings and words 1920255 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Trausti Breiðfjörð Magnússon | mynd = File:Trausti Breidfjord Magnusson 2.jpg | myndstærð = 250px | myndtexti = Trausti Breiðfjörð Magnússon | fæðingardagur = {{Fæðingardagur og aldur|1996|4|1}} | fæðingarstaður = [[Reykjavík]], [[Ísland]] | starf = [[Stjórnmálamaður]] | flokkur = [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokkurinn]] }} '''Trausti Breiðfjörð Magnússon''' er íslenskur stjórnmálamaður. Hann var borgarfulltrúi [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokksins]] í [[Borgarstjórn Reykjavíkur|borgarstjórn]] Reykjavíkur frá [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|2022]] til 2024.<ref name="1borgarfulltrui">{{Cite web|url=https://reykjavik.is/borgarfulltruar/trausti-breidfjord-magnusson|title=Borgarfulltrúi Sósíalistaflokkurinn|website=Reykjavik|}}</ref> == Æviágrip == Trausti fæddist í Reykjavík árið 1996 og ólst upp í Grafarvogi. Hann er með rætur utan af landi, bæði norður í Hrútafirði og norðan af Ströndum.<ref name="1borgarfulltrui" /> Afi hans hét líka [[Trausti Breiðfjörð Magnússon (f. 1918)|Trausti Breiðfjörð Magnússon]].<ref>{{Vefheimild |url=https://heimildin.is/grein/7261/ |titill=Afi hundrað ára: „Ég elska lífið og skemmti mér“ |höfundur=Jón Bjarki Magnússon |vefsíða=Heimildin |dags=2018-08-14 |skoðað=2024-07-14}}</ref> Trausti lauk stúdentsprófi af félagsfræðibraut frá Menntaskólanum við Sund og Kvennaskólanum í Reykjavík árið 2016. Hann hóf síðan nám í sálfræði og félagsfræði við Háskóla Íslands, en tók hlé frá námi vegna kjörs í borgarstjórn árið 2022.<ref name="1borgarfulltrui" /> Trausti hefur unnið við, m.a. sem veitingaþjónn, leiðbeinandi, velferðarstarfsmaður og dagskrárgerðarmaður. Hann hefur einnig lokið námskeiði sem veitir landvarðarréttindi og ferðaðist um heiminn í sex mánuði árið 2017.<ref name="1borgarfulltrui" /> === Stjórnmál === Hann var skipaður í annað sæti hjá á Sósíalistaflokknum fyrir [[Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík|Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík 2022]]. Hann náði kjöri og var annar borgarfulltrúi flokksins á eftir [[Sanna Magdalena Mörtudóttir]]. Í september 2024 fékk Trausti lausn frá störfum í borgarstjórn og tók [[Andrea Helgadóttir]] sæti hans. ===== Hallarbylting innan Sósíalistaflokksins ===== Trausti var einn af þeim sem tók þátt í hallarbyltingu valdatökuhóps á öllum stjórnum Sósíalistaflokksins með Karl Héðni Kristjánssyni og Sæþóri Benjamín Randallson. Þó Trausti hafi ekki verið á lista í neina stjórn í valdatökuhóp Sósíalistaflokksins þá var hann lykilþáttur í henni meðal annars með persónuárásum gagnvart fyrrverandi formanni flokksins Gunnar Smára Egilssyni ásakandi hann um ofríki, andlegt ofbeldi, einelti og þjófnað. == Tilvísanir == <references /> {{f|1996}} [[Flokkur:Borgarfulltrúar Sósíalistaflokksins]] [[Flokkur:Fulltrúar í borgarstjórn Reykjavíkur]] 6e6jcut88zehw7yae1ia4iolztomtdv 1920260 1920255 2025-06-14T19:03:43Z 2A01:6F02:326:C211:5933:71D1:1672:4B1 bætti upplýsingum um hallarbyltinguna 1920260 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Trausti Breiðfjörð Magnússon | mynd = File:Trausti Breidfjord Magnusson 2.jpg | myndstærð = 250px | myndtexti = Trausti Breiðfjörð Magnússon | fæðingardagur = {{Fæðingardagur og aldur|1996|4|1}} | fæðingarstaður = [[Reykjavík]], [[Ísland]] | starf = [[Stjórnmálamaður]] | flokkur = [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokkurinn]] }} '''Trausti Breiðfjörð Magnússon''' er íslenskur stjórnmálamaður. Hann var borgarfulltrúi [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokksins]] í [[Borgarstjórn Reykjavíkur|borgarstjórn]] Reykjavíkur frá [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|2022]] til 2024.<ref name="1borgarfulltrui">{{Cite web|url=https://reykjavik.is/borgarfulltruar/trausti-breidfjord-magnusson|title=Borgarfulltrúi Sósíalistaflokkurinn|website=Reykjavik|}}</ref> == Æviágrip == Trausti fæddist í Reykjavík árið 1996 og ólst upp í Grafarvogi. Hann er með rætur utan af landi, bæði norður í Hrútafirði og norðan af Ströndum.<ref name="1borgarfulltrui" /> Afi hans hét líka [[Trausti Breiðfjörð Magnússon (f. 1918)|Trausti Breiðfjörð Magnússon]].<ref>{{Vefheimild |url=https://heimildin.is/grein/7261/ |titill=Afi hundrað ára: „Ég elska lífið og skemmti mér“ |höfundur=Jón Bjarki Magnússon |vefsíða=Heimildin |dags=2018-08-14 |skoðað=2024-07-14}}</ref> Trausti lauk stúdentsprófi af félagsfræðibraut frá Menntaskólanum við Sund og Kvennaskólanum í Reykjavík árið 2016. Hann hóf síðan nám í sálfræði og félagsfræði við Háskóla Íslands, en tók hlé frá námi vegna kjörs í borgarstjórn árið 2022.<ref name="1borgarfulltrui" /> Trausti hefur unnið við, m.a. sem veitingaþjónn, leiðbeinandi, velferðarstarfsmaður og dagskrárgerðarmaður. Hann hefur einnig lokið námskeiði sem veitir landvarðarréttindi og ferðaðist um heiminn í sex mánuði árið 2017.<ref name="1borgarfulltrui" /> === Stjórnmál === Hann var skipaður í annað sæti hjá á Sósíalistaflokknum fyrir [[Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík|Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík 2022]]. Hann náði kjöri og var annar borgarfulltrúi flokksins á eftir [[Sanna Magdalena Mörtudóttir]]. Í september 2024 fékk Trausti lausn frá störfum í borgarstjórn og tók [[Andrea Helgadóttir]] sæti hans. ===== Hallarbylting innan Sósíalistaflokksins ===== Trausti var einn af þeim sem tók þátt í hallarbyltingu valdatökuhóps á öllum stjórnum Sósíalistaflokksins með Karl Héðni Kristjánssyni og Sæþóri Benjamín Randallson. Þó Trausti hafi ekki verið á lista í neina stjórn í valdatökuhóp Sósíalistaflokksins þá var hann lykilþáttur í hallarbyltinguni, meðal annars með kræfum persónuárásum gagnvart fyrrverandi formanni flokksins Gunnar Smára Egilssyni ásakandi hann um ofríki, andlegt ofbeldi, einelti og þjófnað. Trausti birti myndband á samfélagsmiðlinum TikTok þar sem hann kallaði Gunnar Smára hættulegann þrem vikum eftir hallarbyltinguna en tók það síðan út stuttu eftir að hann birti það. == Tilvísanir == <references /> {{f|1996}} [[Flokkur:Borgarfulltrúar Sósíalistaflokksins]] [[Flokkur:Fulltrúar í borgarstjórn Reykjavíkur]] po8q5kx5xr1dfcph1fbq1tyx9hp0mas 1920266 1920260 2025-06-14T19:05:33Z 2A01:6F02:326:C211:5933:71D1:1672:4B1 infó á hallarbyltinguna 1920266 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Trausti Breiðfjörð Magnússon | mynd = File:Trausti Breidfjord Magnusson 2.jpg | myndstærð = 250px | myndtexti = Trausti Breiðfjörð Magnússon | fæðingardagur = {{Fæðingardagur og aldur|1996|4|1}} | fæðingarstaður = [[Reykjavík]], [[Ísland]] | starf = [[Stjórnmálamaður]] | flokkur = [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokkurinn]] }} '''Trausti Breiðfjörð Magnússon''' er íslenskur stjórnmálamaður. Hann var borgarfulltrúi [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokksins]] í [[Borgarstjórn Reykjavíkur|borgarstjórn]] Reykjavíkur frá [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|2022]] til 2024.<ref name="1borgarfulltrui">{{Cite web|url=https://reykjavik.is/borgarfulltruar/trausti-breidfjord-magnusson|title=Borgarfulltrúi Sósíalistaflokkurinn|website=Reykjavik|}}</ref> == Æviágrip == Trausti fæddist í Reykjavík árið 1996 og ólst upp í Grafarvogi. Hann er með rætur utan af landi, bæði norður í Hrútafirði og norðan af Ströndum.<ref name="1borgarfulltrui" /> Afi hans hét líka [[Trausti Breiðfjörð Magnússon (f. 1918)|Trausti Breiðfjörð Magnússon]].<ref>{{Vefheimild |url=https://heimildin.is/grein/7261/ |titill=Afi hundrað ára: „Ég elska lífið og skemmti mér“ |höfundur=Jón Bjarki Magnússon |vefsíða=Heimildin |dags=2018-08-14 |skoðað=2024-07-14}}</ref> Trausti lauk stúdentsprófi af félagsfræðibraut frá Menntaskólanum við Sund og Kvennaskólanum í Reykjavík árið 2016. Hann hóf síðan nám í sálfræði og félagsfræði við Háskóla Íslands, en tók hlé frá námi vegna kjörs í borgarstjórn árið 2022.<ref name="1borgarfulltrui" /> Trausti hefur unnið við, m.a. sem veitingaþjónn, leiðbeinandi, velferðarstarfsmaður og dagskrárgerðarmaður. Hann hefur einnig lokið námskeiði sem veitir landvarðarréttindi og ferðaðist um heiminn í sex mánuði árið 2017.<ref name="1borgarfulltrui" /> === Stjórnmál === Hann var skipaður í annað sæti hjá á Sósíalistaflokknum fyrir [[Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík|Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík 2022]]. Hann náði kjöri og var annar borgarfulltrúi flokksins á eftir [[Sanna Magdalena Mörtudóttir]]. Í september 2024 fékk Trausti lausn frá störfum í borgarstjórn og tók [[Andrea Helgadóttir]] sæti hans. ===== Hallarbylting innan Sósíalistaflokksins ===== Trausti var einn af þeim sem tók þátt í hallarbyltingu valdatökuhóps innan Sósíalistaflokksins á öllum stjórnum flokksins ásamt Karl Héðni Kristjánssyni og Sæþóri Benjamín Randallson. Þó Trausti hafi ekki verið á lista í neina stjórn í valdatökuhóp Sósíalistaflokksins þá var hann lykilþáttur í hallarbyltinguni, meðal annars með kræfum persónuárásum gagnvart fyrrverandi formanni flokksins Gunnari Smára Egilssyni ásakandi hann um ofríki, andlegt ofbeldi, einelti og þjófnað. Trausti birti myndband á samfélagsmiðlinum TikTok þar sem hann kallaði Gunnar Smára "hættulegan mann" þrem vikum eftir hallarbyltinguna en tók það síðan út stuttu eftir að hann birti það. == Tilvísanir == <references /> {{f|1996}} [[Flokkur:Borgarfulltrúar Sósíalistaflokksins]] [[Flokkur:Fulltrúar í borgarstjórn Reykjavíkur]] ifgib07o6apa7ku7r3gdxnz6ea3bwss 1920274 1920266 2025-06-14T19:08:11Z 2A01:6F02:326:C211:5933:71D1:1672:4B1 meira um hallarbyltinguna 1920274 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Trausti Breiðfjörð Magnússon | mynd = File:Trausti Breidfjord Magnusson 2.jpg | myndstærð = 250px | myndtexti = Trausti Breiðfjörð Magnússon | fæðingardagur = {{Fæðingardagur og aldur|1996|4|1}} | fæðingarstaður = [[Reykjavík]], [[Ísland]] | starf = [[Stjórnmálamaður]] | flokkur = [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokkurinn]] }} '''Trausti Breiðfjörð Magnússon''' er íslenskur stjórnmálamaður. Hann var borgarfulltrúi [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokksins]] í [[Borgarstjórn Reykjavíkur|borgarstjórn]] Reykjavíkur frá [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|2022]] til 2024.<ref name="1borgarfulltrui">{{Cite web|url=https://reykjavik.is/borgarfulltruar/trausti-breidfjord-magnusson|title=Borgarfulltrúi Sósíalistaflokkurinn|website=Reykjavik|}}</ref> == Æviágrip == Trausti fæddist í Reykjavík árið 1996 og ólst upp í Grafarvogi. Hann er með rætur utan af landi, bæði norður í Hrútafirði og norðan af Ströndum.<ref name="1borgarfulltrui" /> Afi hans hét líka [[Trausti Breiðfjörð Magnússon (f. 1918)|Trausti Breiðfjörð Magnússon]].<ref>{{Vefheimild |url=https://heimildin.is/grein/7261/ |titill=Afi hundrað ára: „Ég elska lífið og skemmti mér“ |höfundur=Jón Bjarki Magnússon |vefsíða=Heimildin |dags=2018-08-14 |skoðað=2024-07-14}}</ref> Trausti lauk stúdentsprófi af félagsfræðibraut frá Menntaskólanum við Sund og Kvennaskólanum í Reykjavík árið 2016. Hann hóf síðan nám í sálfræði og félagsfræði við Háskóla Íslands, en tók hlé frá námi vegna kjörs í borgarstjórn árið 2022.<ref name="1borgarfulltrui" /> Trausti hefur unnið við, m.a. sem veitingaþjónn, leiðbeinandi, velferðarstarfsmaður og dagskrárgerðarmaður. Hann hefur einnig lokið námskeiði sem veitir landvarðarréttindi og ferðaðist um heiminn í sex mánuði árið 2017.<ref name="1borgarfulltrui" /> === Stjórnmál === Hann var skipaður í annað sæti hjá á Sósíalistaflokknum fyrir [[Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík|Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík 2022]]. Hann náði kjöri og var annar borgarfulltrúi flokksins á eftir [[Sanna Magdalena Mörtudóttir]]. Í september 2024 fékk Trausti lausn frá störfum í borgarstjórn og tók [[Andrea Helgadóttir]] sæti hans. ===== Hallarbylting innan Sósíalistaflokksins ===== Trausti tók þátt í hallarbyltingu valdatökuhóps innan Sósíalistaflokksins leiddum af Karl Héðni Kristjánssyni og Sæþóri Benjamín Randallson á öllum stjórnum flokksins. Þó Trausti hafi ekki verið á lista yfirtökuhópsins inn í neina stjórn Sósíalistaflokksins þá var hann lykilþáttur í hallarbyltinguni, meðal annars með kræfum persónuárásum gagnvart fyrrverandi formanni flokksins Gunnari Smára Egilssyni ásakandi hann um ofríki, andlegt ofbeldi, einelti og þjófnað. Trausti birti myndband á samfélagsmiðlinum TikTok þar sem hann kallaði Gunnar Smára meðal annars "hættulegann mann" þrem vikum eftir hallarbyltinguna en tók það síðan út stuttu eftir að hann birti það. == Tilvísanir == <references /> {{f|1996}} [[Flokkur:Borgarfulltrúar Sósíalistaflokksins]] [[Flokkur:Fulltrúar í borgarstjórn Reykjavíkur]] ibr7avcqxmrhowt59wwoung2ryexag2 1920275 1920274 2025-06-14T19:08:45Z 2A01:6F02:326:C211:5933:71D1:1672:4B1 breytti letri 1920275 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Trausti Breiðfjörð Magnússon | mynd = File:Trausti Breidfjord Magnusson 2.jpg | myndstærð = 250px | myndtexti = Trausti Breiðfjörð Magnússon | fæðingardagur = {{Fæðingardagur og aldur|1996|4|1}} | fæðingarstaður = [[Reykjavík]], [[Ísland]] | starf = [[Stjórnmálamaður]] | flokkur = [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokkurinn]] }} '''Trausti Breiðfjörð Magnússon''' er íslenskur stjórnmálamaður. Hann var borgarfulltrúi [[Sósíalistaflokkur Íslands (21. öld)|Sósíalistaflokksins]] í [[Borgarstjórn Reykjavíkur|borgarstjórn]] Reykjavíkur frá [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|2022]] til 2024.<ref name="1borgarfulltrui">{{Cite web|url=https://reykjavik.is/borgarfulltruar/trausti-breidfjord-magnusson|title=Borgarfulltrúi Sósíalistaflokkurinn|website=Reykjavik|}}</ref> == Æviágrip == Trausti fæddist í Reykjavík árið 1996 og ólst upp í Grafarvogi. Hann er með rætur utan af landi, bæði norður í Hrútafirði og norðan af Ströndum.<ref name="1borgarfulltrui" /> Afi hans hét líka [[Trausti Breiðfjörð Magnússon (f. 1918)|Trausti Breiðfjörð Magnússon]].<ref>{{Vefheimild |url=https://heimildin.is/grein/7261/ |titill=Afi hundrað ára: „Ég elska lífið og skemmti mér“ |höfundur=Jón Bjarki Magnússon |vefsíða=Heimildin |dags=2018-08-14 |skoðað=2024-07-14}}</ref> Trausti lauk stúdentsprófi af félagsfræðibraut frá Menntaskólanum við Sund og Kvennaskólanum í Reykjavík árið 2016. Hann hóf síðan nám í sálfræði og félagsfræði við Háskóla Íslands, en tók hlé frá námi vegna kjörs í borgarstjórn árið 2022.<ref name="1borgarfulltrui" /> Trausti hefur unnið við, m.a. sem veitingaþjónn, leiðbeinandi, velferðarstarfsmaður og dagskrárgerðarmaður. Hann hefur einnig lokið námskeiði sem veitir landvarðarréttindi og ferðaðist um heiminn í sex mánuði árið 2017.<ref name="1borgarfulltrui" /> === Stjórnmál === Hann var skipaður í annað sæti hjá á Sósíalistaflokknum fyrir [[Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík|Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík 2022]]. Hann náði kjöri og var annar borgarfulltrúi flokksins á eftir [[Sanna Magdalena Mörtudóttir]]. Í september 2024 fékk Trausti lausn frá störfum í borgarstjórn og tók [[Andrea Helgadóttir]] sæti hans. ==== Hallarbylting innan Sósíalistaflokksins ==== Trausti tók þátt í hallarbyltingu valdatökuhóps innan Sósíalistaflokksins leiddum af Karl Héðni Kristjánssyni og Sæþóri Benjamín Randallson á öllum stjórnum flokksins. Þó Trausti hafi ekki verið á lista yfirtökuhópsins inn í neina stjórn Sósíalistaflokksins þá var hann lykilþáttur í hallarbyltinguni, meðal annars með kræfum persónuárásum gagnvart fyrrverandi formanni flokksins Gunnari Smára Egilssyni ásakandi hann um ofríki, andlegt ofbeldi, einelti og þjófnað. Trausti birti myndband á samfélagsmiðlinum TikTok þar sem hann kallaði Gunnar Smára meðal annars "hættulegann mann" þrem vikum eftir hallarbyltinguna en tók það síðan út stuttu eftir að hann birti það. == Tilvísanir == <references /> {{f|1996}} [[Flokkur:Borgarfulltrúar Sósíalistaflokksins]] [[Flokkur:Fulltrúar í borgarstjórn Reykjavíkur]] ksf8clxhkqtptpntjj4a5pdzex8h3mn 0 175058 1920271 1904420 2025-06-14T19:07:04Z Alvaldi 71791 1920271 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Nikola Jokic free throw (cropped).jpg|thumb|Nikola Jokic.]] '''Nikola Jokić''' (serbneska: Никола Јокић; f. 19. febrúar, 1995) er serbneskur körfuknattleiksmaður sem spilar með [[Denver Nuggets]] í [[NBA]]-deildinni. Jokic hefur tvisvar verið valinn MVP (Most Valuable Player) fyrir tímabilin 2020–21 og 2021–22 í deildinni. Hann leiddi Nuggets til sigurs í úrslitum 2022-2023 gegn [[Miami Heat]] og var valinn MVP í þeim. Hann varð sá fyrsti í úrslitum til að ná yfir 30-20-10 í þrefaldri tvennu í einum leik í úrslitum. Hann er í 4. sæti yfir þrefaldar tvennur í NBA. Árið 2025 náði hann 30-20-20 þrennu, fyrstur í deildinni. <ref>[https://www.nba.com/news/nikola-jokic-1st-player-nba-history-30-20-20 Nikola Jokić becomes 1st player in NBA history to post at least 30 points, 20 rebounds, 20 assists] NBA.com, sótt 8. mars 2025 </ref> Jokić vann silfur á sumarólympíuleikunum með landsliði Serbíu árið 2016. {{DEFAULTSORT:Jokić, Nikola}} ==Tilvísanir== {{f|1995}} [[Flokkur:NBA leikmenn]] [[Flokkur:Serbneskir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Serbneskir Ólympíuverðlaunahafar]] 0wh4gerp9u3qw19mjbaff4mtp5o6ka8 0 177335 1920367 1837558 2025-06-15T02:30:49Z Sv1floki 44350 1920367 wikitext text/x-wiki '''Auður''' var persónugervingur dagsins og sonur [[Naglfari|Naglfara]] og [[Nótt (norræn goðafræði)|Nætur]] í [[norræn goðafræði|norrænni goðafræði]].<ref name=gylfaginning>{{Vefheimild|titill=Gylfaginning, kafli 10|url=https://www.snerpa.is/net/snorri/gylf.htm|útgefandi=Snerpa|árskoðað=2023|mánuðurskoðað=19. nóv}}</ref> Nafnið þýðir ''ríkidæmi''.<ref>{{Cite book|title=Lexikon der germanischen Mythologie|last=Simek|first=Rudolf|date=2006|publisher=Alfred Kröner|isbn=978-3-520-36803-4|edition=3., völlig überarbeitete Aufl|series=Kröners Taschenausgabe|location=Stuttgart}}</ref> == Tilvísanir == {{reflist}} {{Norræn goðafræði}} {{Stubbur|menning}} [[Flokkur:Persónur í norrænni goðafræði]] exou8klvtq6lbgj2mtlxosbbwnnfe9s 0 177559 1920392 1839280 2025-06-15T11:33:45Z Alvaldi 71791 1920392 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Brittney Griner 3 (cropped).jpg|thumb|Griner með liði sínu Phoenix Mercury í leik á móti Minnesota Lynx 14. júlí 2019.]] '''Brittney Griner''' (fædd 18. október 1990) er [[Bandaríkin|bandarísk]] [[Körfuknattleikur|körfuknattleikskona]] sem er þekktust fyrir veru sína í [[WNBA]]. Hún vann gullverðlaun á [[Sumarólympíuleikarnir 2016|ólympíuleikunum]] í [[Rio de Janeiro|Ríó de Janerio]] [[2016]] og í [[Sumarólympíuleikarnir 2021|Tókýó 2020]] með bandaríska landsliðinu. Hún vakti heimsathygli þegar hún var handtekin á [[Sheremetjevo|Sheremetjevo-flugvelli]] í [[Moskva|Moskvu]] fyrir vörslu [[Fíkniefni|fíkniefna]]. == Æviágrip == Griner spilaði með [[Baylor háskóli|Baylor háskóla]] þar sem hún stýrði liði skólans, [[Lady Bears|Lady Bears,]] til sigurs í NCAA háskóladeildinni árið [[2012]]. Griner var valin fyrst í nýliðavali ársins [[2013]] af Phoenix Mercury. Síðan þá hefur hún verið lykilmaður hjá Mercury og er alltaf á meðal þeirra leikmanna sem taka flestu fráköstin og verja flest skot. Hún vann WNBA titilinn árið [[2014]] með liðinu og var valin varnarmaður ársins það ár og árið [[2015]]. == Varðhald í Rússlandi == Þann 17. febrúar [[2022]] var Brittney handtekin á Sheremetjevo-flugvelli í Moskvu. Hún reyndist vera með [[Rafsígaretta|rafsígarettuhylki]] sem innhéldu örlítið magn af [[kannabis]]. Hún var í haldi í tæpa 10 mánuði en sammskipti [[Rússland|Rússlands]] og Bandaríkjanna voru mjög slæm á þessum tíma vegna [[Innrás Rússa í Úkraínu 2022–|innrásar Rússlands í Úkraínu]]. Þess vegna tóku samningaviðræður um fangaskipti langan tíma jafnvel þó Bandaríkjastjórn hafi nánast frá upphafi lýst sig tilbúna til skipta.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/article/brittney-griner-russia.html|title=What We Know About Brittney Griner’s Release From Russia|last=Ganguli|first=Tania|date=2022-12-17|work=The New York Times|access-date=2023-12-01|last2=Abrams|first2=Jonathan|language=en-US|issn=0362-4331|last3=Bubola|first3=Emma}}</ref> Brittney var að lokum látin laus í skiptum fyrir [[Víktor Bút]] rússneskan vopnasala sem þekktur er undir nafninu Kaupmaður dauðans. Hann hafði verið dæmdur í 25 ára fangelsi í Bandaríkjunum fyrir ólögleg vopnaviðskipti.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2022/dec/08/brittney-griner-russia-us-prisoner-swap-viktor-bout|title=Brittney Griner freed from Russian prison in exchange for Viktor Bout|last=Luscombe|first=Richard|date=2022-12-09|work=The Guardian|access-date=2023-12-01|last2=Roth|first2=Andrew|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> == Heimildir == https://en.wikipedia.org/wiki/Brittney_Griner ==Tilvísanir== <references/> {{DEFAULTSORT:Griner, Brittney}} {{f|1990}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] qytspg96n54kfvak9ozq1dcug9b207u 1920394 1920392 2025-06-15T11:34:48Z Alvaldi 71791 1920394 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Brittney Griner 3 (cropped).jpg|thumb|Griner með liði sínu Phoenix Mercury í leik á móti Minnesota Lynx 14. júlí 2019.]] '''Brittney Griner''' (fædd 18. október 1990) er [[Bandaríkin|bandarísk]] [[Körfuknattleikur|körfuknattleikskona]] sem er þekktust fyrir veru sína í [[WNBA]]. Hún vann gullverðlaun á [[Sumarólympíuleikarnir 2016|ólympíuleikunum]] í [[Rio de Janeiro|Ríó de Janerio]] [[2016]] og í [[Sumarólympíuleikarnir 2021|Tókýó 2020]] með bandaríska landsliðinu. Hún vakti heimsathygli þegar hún var handtekin á [[Sheremetjevo|Sheremetjevo-flugvelli]] í [[Moskva|Moskvu]] fyrir vörslu [[Fíkniefni|fíkniefna]]. == Æviágrip == Griner spilaði með [[Baylor háskóli|Baylor háskóla]] þar sem hún stýrði liði skólans, [[Lady Bears|Lady Bears,]] til sigurs í NCAA háskóladeildinni árið [[2012]]. Griner var valin fyrst í nýliðavali ársins [[2013]] af Phoenix Mercury. Síðan þá hefur hún verið lykilmaður hjá Mercury og er alltaf á meðal þeirra leikmanna sem taka flestu fráköstin og verja flest skot. Hún vann WNBA titilinn árið [[2014]] með liðinu og var valin varnarmaður ársins það ár og árið [[2015]]. == Varðhald í Rússlandi == Þann 17. febrúar [[2022]] var Brittney handtekin á Sheremetjevo-flugvelli í Moskvu. Hún reyndist vera með [[Rafsígaretta|rafsígarettuhylki]] sem innhéldu örlítið magn af [[kannabis]]. Hún var í haldi í tæpa 10 mánuði en sammskipti [[Rússland|Rússlands]] og Bandaríkjanna voru mjög slæm á þessum tíma vegna [[Innrás Rússa í Úkraínu 2022–|innrásar Rússlands í Úkraínu]]. Þess vegna tóku samningaviðræður um fangaskipti langan tíma jafnvel þó Bandaríkjastjórn hafi nánast frá upphafi lýst sig tilbúna til skipta.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/article/brittney-griner-russia.html|title=What We Know About Brittney Griner’s Release From Russia|last=Ganguli|first=Tania|date=2022-12-17|work=The New York Times|access-date=2023-12-01|last2=Abrams|first2=Jonathan|language=en-US|issn=0362-4331|last3=Bubola|first3=Emma}}</ref> Brittney var að lokum látin laus í skiptum fyrir [[Víktor Bút]] rússneskan vopnasala sem þekktur er undir nafninu Kaupmaður dauðans. Hann hafði verið dæmdur í 25 ára fangelsi í Bandaríkjunum fyrir ólögleg vopnaviðskipti.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2022/dec/08/brittney-griner-russia-us-prisoner-swap-viktor-bout|title=Brittney Griner freed from Russian prison in exchange for Viktor Bout|last=Luscombe|first=Richard|date=2022-12-09|work=The Guardian|access-date=2023-12-01|last2=Roth|first2=Andrew|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> == Heimildir == https://en.wikipedia.org/wiki/Brittney_Griner ==Tilvísanir== <references/> {{DEFAULTSORT:Griner, Brittney}} {{f|1990}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:WNBA leikmenn]] q9hheqdthhr6gx562eq2kndndplyn7e 1920397 1920394 2025-06-15T11:41:51Z Berserkur 10188 1920397 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Brittney Griner 3 (cropped).jpg|thumb|Griner með liði sínu Phoenix Mercury í leik á móti Minnesota Lynx 14. júlí 2019.]] '''Brittney Griner''' (fædd 18. október 1990) er [[Bandaríkin|bandarísk]] [[Körfuknattleikur|körfuknattleikskona]] sem er þekktust fyrir veru sína í [[WNBA]]. Hún vann gullverðlaun á [[Sumarólympíuleikarnir 2016|ólympíuleikunum]] í [[Rio de Janeiro|Ríó de Janerio]] [[2016]] og í [[Sumarólympíuleikarnir 2021|Tókýó 2020]] með bandaríska landsliðinu. Hún vakti heimsathygli þegar hún var handtekin á [[Sheremetjevo|Sheremetjevo-flugvelli]] í [[Moskva|Moskvu]] fyrir vörslu [[Fíkniefni|fíkniefna]]. == Æviágrip == Griner spilaði með [[Baylor háskóli|Baylor háskóla]] þar sem hún stýrði liði skólans, [[Lady Bears|Lady Bears,]] til sigurs í NCAA háskóladeildinni árið [[2012]]. Griner var valin fyrst í nýliðavali ársins [[2013]] af Phoenix Mercury. Síðan þá hefur hún verið lykilmaður hjá Mercury og er alltaf á meðal þeirra leikmanna sem taka flestu fráköstin og verja flest skot. Hún vann WNBA titilinn árið [[2014]] með liðinu og var valin varnarmaður ársins það ár og árið [[2015]]. == Varðhald í Rússlandi == Þann 17. febrúar [[2022]] var Brittney handtekin á Sheremetjevo-flugvelli í Moskvu. Hún reyndist vera með [[Rafsígaretta|rafsígarettuhylki]] sem innhéldu örlítið magn af [[kannabis]]. Hún var í haldi í tæpa 10 mánuði en samskipti [[Rússland|Rússlands]] og Bandaríkjanna voru mjög slæm á þessum tíma vegna [[Innrás Rússa í Úkraínu 2022–|innrásar Rússlands í Úkraínu]]. Þess vegna tóku samningaviðræður um fangaskipti langan tíma jafnvel þó Bandaríkjastjórn hafi nánast frá upphafi lýst sig tilbúna til skipta.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/article/brittney-griner-russia.html|title=What We Know About Brittney Griner’s Release From Russia|last=Ganguli|first=Tania|date=2022-12-17|work=The New York Times|access-date=2023-12-01|last2=Abrams|first2=Jonathan|language=en-US|issn=0362-4331|last3=Bubola|first3=Emma}}</ref> Brittney var að lokum látin laus í skiptum fyrir [[Víktor Bút]] rússneskan vopnasala sem þekktur er undir nafninu ''kaupmaður dauðans''. Hann hafði verið dæmdur í 25 ára fangelsi í Bandaríkjunum fyrir ólögleg vopnaviðskipti.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2022/dec/08/brittney-griner-russia-us-prisoner-swap-viktor-bout|title=Brittney Griner freed from Russian prison in exchange for Viktor Bout|last=Luscombe|first=Richard|date=2022-12-09|work=The Guardian|access-date=2023-12-01|last2=Roth|first2=Andrew|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> == Heimildir == https://en.wikipedia.org/wiki/Brittney_Griner ==Tilvísanir== <references/> {{DEFAULTSORT:Griner, Brittney}} {{f|1990}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:WNBA leikmenn]] 3odgi5uelk6cu3yahz1v0x61fqz8206 0 178190 1920372 1844831 2025-06-15T05:22:37Z InternetArchiveBot 75347 Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 1920372 wikitext text/x-wiki [[File:Flag of Jordan.svg|thumb|alt=Jordans flag|Fáni Jórdaníu]] '''Fáni Jórdaníu''' hefur verið í notkun frá [[1928]].<ref>https://heleverdeniskole.dk/bibliotek/jordan/jordans-flag/</ref> Fáninn samanstendur af svörtum, grænum og hvítum láréttum borðum og rauðum þríhirning á hlið með sjöoddóttri stjörnu. litirnir eru hinir arabísku eða pan-arabísku litir og vísa til [[Abbasídaveldið|Abbasíta-kalífadæmisins]] (svart), [[Umayya-kalífadæmið|Umayyade-kalífatsins]] (hvítt) og [[Fatimide-kalifatsins]] (grænn). Rauði þríhirningurinn vísar til hashemita-ættarinnar og araba-uppreisnarinnar gegn Osman-veldinu árið [[1916]].<ref>https://www.crwflags.com/fotw/flags/jo.html</ref> Stjarnan vísar til einingar araba og oddarnir 7 til versanna 7 frá [[Al-Fatihah]] í Kóraninum.<ref>{{Cite web |url=http://www.kinghussein.gov.jo/jo_anthem.html |title=Geymd eintak |access-date=2024-01-18 |archive-date=2019-12-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191204115442/http://www.kinghussein.gov.jo/jo_anthem.html |url-status=dead }}</ref> == Tilvísanir== {{Reflist}} [[Flokkur:Jórdanía]] [[Flokkur:Þjóðfánar|Jórdanía]] h3hx7h7ro5s2gmp227cosh35h0ub9ho 0 183108 1920283 1918650 2025-06-14T19:12:01Z Alvaldi 71791 1920283 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball biography | name = Jerry West | image = Jerry West 1972.jpeg | width = | caption = West in 1972 | team = | league = | position = | height_cm = 191 | weight_kg = 79 | weight_footnote = | birth_date = {{Fæðingardagur|1938|5|28}} | birth_place = Chelyan, [[Vestur Virginía]], Bandaríkin | death_date = {{Dánardagur og aldur|2024|06|12|1938|5|28}} | death_place = [[Los Angeles]], [[Kalifornía]], Bandaríkin | college = [[West Virginia Mountaineers men's basketball|West Virginia]] (1957–1960) | national_team = [[Bandaríska karlalandsliðið í körfuknattleik|Bandaríkin]] (1959–1960) | draft_year = 1960 | draft_round = 1 | draft_pick = 2 | draft_team = [[Minneapolis Lakers]] | career_number = 44 | career_position = [[Leikstjórnandi (körfuknattleikur)|Leikstjórnandi]] | career_start = 1960 | career_end = 1974 | coach_start = 1976 | coach_end = 1979 | years1 = 1960–1973 | team1 = [[Los Angeles Lakers]] | cyears1 = 1976–1978 | cteam1 = Los Angeles Lakers | highlights = '''Sem leikmaður:''' * [[NBA]] meistari (1972) * Besti leikmaður NBA úrslitanna (1969) * 14× Stjörnuleik NBA (1961–1974) * Besti leikmaður NBA stjörnuleiks (1972) * 10× Fyrsta NBA lið ársins (1962–1967, 1970–1973) * 2× Annað NBA lið ársins (1968, 1969) * Stigakóngur NBA (1970) * Stoðsendingakóngur NBA (1972) '''Sem stjórnarmaður:''' * 8× NBA meistari (1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2015, 2017) * 2× Stjórnarmaður ársins í NBA (1995, 2004) | medal_templates = }} '''Jerry Alan West''' (28. maí 1938 - 12. júní 2024) var bandarískur körfuboltaleikmaður og framkvæmdastjóri. Hann lék allan sinn atvinnumannaferil með [[Los Angeles Lakers]] í [[NBA|NBA deildinni]] og er almennt talinn einn besti leikmaður allra tíma. Gælunöfn hans voru "'''The Logo'''", í tengslum að hann var fyrirmyndin að merki NBA; "'''Mr. Clutch'''", fyrir að stíga upp þegar mest á reyndi eins og fræga 60 feta skot hans um leið og klukkan gall sem jafnaði leik 3 í NBA úrslitunum gegn [[New York Knicks]] árið 1970 bar vitni um; "'''Mr. Outside'''", fyrir getu hans í langskotum og "'''Zeke frá Cabin Creek'''" fyrir samnefndan læk nærri fæðingarstað hans í Chelyan í Vestur-Virginíu í Bandaríkjunum. West spilaði sem lítill framherji snemma á ferli sínum: hann var framúrskarandi í East Bank High School og í West Virginia háskólanum, þar sem hann leiddi skólann í lokaúrslitin um [[National Collegiate Athletic Association|NCAA]] meistaratitilinn árið 1959. Þar var hann valinn besti leikmaðurinn þrátt fyrir að liðið hans hefði borið lægri hlut í úrslitunum. Eftir útskrift úr háskóla var hann einn af fyrirliðum [[Bandaríska karlalandsliðið í körfuknattleik|landsliðs Bandaríkjanna]] sem vann gull í körfubolta á [[Sumarólympíuleikarnir 1960|Ólympíuleikunum árið 1960]]. Sama ár hófst atvinnumannaferill hans með Los Angeles Lakers í NBA. Hann spilaði sem bakvörður og var valinn 12 sinnum í lið ársins. Hann var valinn í stjörnuleik NBA 14 sinnum og var valinn sem besti leikmaður stjörnuleiksins árið 1972, sama ár og hann vann sinn eina meistaratitilinn sem leikmaður á ferlinum. Hann lék í níu úrslitum NBA og er eini leikmaðurinn í sögu NBA til að vera valinn besti leikmaður úrslitanna þrátt fyrir að vera í tapliðinu (1969). Árið 1980 var West tekinn inn í frægðarhöll körfuboltans ásamt því að vera valinn í 35 ára afmælislið NBA.<ref>{{Cite web|url=https://www.basketball-reference.com/awards/nba_35th_anniversary.html|title=NBA 35th Anniversary All-Time Team {{!}} Basketball-Reference.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210515092025/https://www.basketball-reference.com/awards/nba_35th_anniversary.html|archive-date=May 15, 2021|access-date=January 4, 2022}}</ref> West var einnig valinn einn af 50 bestu leikmönnum í sögu NBA árið 1996 og í 75 ára afmælislið NBA árið 2021. Eftir að leikferli hans lauk tók West við sem yfirþjálfari Lakers í þrjú ár. Hann leiddi Los Angeles í úrslitakeppnina á hverju ári og kom því í úrslit vesturdeildarinnar einu sinni. Árið 1982 var hann skipaður framkvæmdarstjóri og undir stjórn hans vann liðið sex NBA meistaratitla. Árið 2002 varð West framkvæmdastjóri [[Memphis Grizzlies]] og hjálpaði liðinu að vinna sér sæti í úrslitakeppninni í fyrsta sinn. Hann var tvívegis valinn besti stjórnarmaður deildarinnar: einu sinni sem hjá Lakers (1995) og síðan hjá Grizzlies (2004). Hann vann tvo NBA titla í viðbót sem ráðgjafi hjá [[Golden State Warriors]] (2015, 2017). Árið 2024 var hann tekinn inn í Frægðarhöll körfuboltans sem framkvæmdastjóri og ráðgjafi.<ref name="3rdTime">{{Cite web|url=https://www.espn.com/nba/story/_/id/39868193/sources-jerry-west-elected-hall-fame-contributor|title=Sources: Jerry West into Hall for record 3rd time|date=April 3, 2024|publisher=ESPN|language=en|access-date=April 3, 2024}}</ref> == Tilvísanir == {{reflist}} == Heimildir == * {{Cite book|title=[[Wilt: Larger than Life]]|last=Cherry|first=Robert|publisher=Triumph Books|year=2004|isbn=1-57243-672-7|location=Chicago|ref=none}} * {{Cite book|url=https://archive.org/details/showinsidestoryo00laze|title=The Show: The Inside Story of the Spectacular Los Angeles Lakers in the Words of Those Who Lived It|last=Lazenby|first=Roland|publisher=McGraw-Hill|year=2005|isbn=0-07-143034-2|ref=lazenby2005|author-link=Roland Lazenby}} * {{Cite book|title=Jerry West: The Life and Legend of a Basketball Icon|last=Lazenby|first=Roland|publisher=Random House|year=2010|isbn=978-0-345-51083-9|pages=422|ref=none}} * {{Cite book|url=https://archive.org/details/mrclutchjerrywes0000west|title=Mr. Clutch: The Jerry West Story|last=West|first=Jerry|last2=Libby|first2=Bill|publisher=Associated Features; Prentice Hall|year=1969|isbn=0-13-604710-6|location=Englewood Cliffs, NJ|lccn=73-82904|ref=none|url-access=registration}} * {{Cite book|url=https://archive.org/details/rivalrybillrusse0000tayl|title=The Rivalry: Bill Russell, Wilt Chamberlain, and the Golden Age of Basketball|last=Taylor|first=John|publisher=Random House|year=2005|isbn=1-4000-6114-8|location=New York City|ref=none|url-access=registration}} == Ytri tenglar == * [http://www.nba.com/history/players/west_bio.html Jerry West á nba.com] * [https://jerrywest.lib.wvu.edu/ Jerry West Digital Collection] hjá West Virginia & Regional History Center * [https://www.basketball-reference.com/coaches/westje01c.html Þjálfaraferill] á Basketball-reference.com] * [https://web.archive.org/web/20080316203120/http://wvustats.com/mbasketball/player.php?team_id=308&person_id=365 Tölfræði úr Háskólaboltanum] {{DEFAULTSORT:West, Jerry}} [[Flokkur:Fólk dáið árið 2024]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1938]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksþjálfarar]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] 15zi41gop65u5zpob4ewxo6l69l192y 0 183113 1920282 1894087 2025-06-14T19:11:40Z Alvaldi 71791 /* Heimildir */ 1920282 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball biography | name = George Mikan | image = George Mikan 1945.jpeg | image_size = | caption = Mikan árið 1945 | birth_date = {{fæðingardagur|1924|6|18}} | birth_place = Joliet, Illinois, Bandaríkin | death_date = {{dánardagur og aldur|2005|6|1|1924|6|18}} | death_place = [[Scottsdale, Arizona]], U.S. | height_cm = 208 | weight_kg = 111 | college = [[DePaul University|DePaul]] (1942–1946) | career_start = 1946 | career_end = 1954,<br>1956 | career_position = [[Miðherji (körfuknattleikur)|Miðherji]] | career_number = 99 | coach_start = 1957 | coach_end = 1958 | years1 = 1946–1947 | team1 = [[Chicago American Gears]] | years2 = 1947–1954,<br>1956 | team2 = [[Minneapolis Lakers]] | cyears1 = 1957–1958 | cteam1 = [[Minneapolis Lakers]] | highlights = }} '''George Lawrence Mikan Jr.''' (/ˈmaɪ klen/; 18. júní 1924 – 1. júní 2005), oft kallaður "'''Mr. Basketball'''", var bandarískur atvinnumaður í [[Körfuknattleikur|körfubolta]] fyrir Chicago American Gears í [[National Basketball League (Bandaríkin)|National Basketball League]] (NBL) og [[Minneapolis Lakers]] í NBL, [[Basketball Association of America]] (BAA) og [[National Basketball Association]] (NBA). Mikan var einn af brautryðjendum atvinnumennskunnar í körfubolta í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] og með stærð sinni og hæfileikum endurskilgreindi hann körfubolta sem leik sem stjórnað var af "stórum mönnum".<ref name="nbacomsummary">{{Cite web|url=http://www.nba.com/history/players/mikan_bio.html|title=George Mikan Bio|last=nba.com|date=February 23, 2007|website=[[NBA.com]]|access-date=February 16, 2008}}</ref><ref>{{Citation|last=jongib369|title=George Mikan|date=September 29, 2012|url=https://www.youtube.com/watch?v=qx69x0B7U00&t=2m29s|archive-url=https://web.archive.org/web/20210309004419/https://www.youtube.com/watch?v=qx69x0B7U00&t=2m29s|access-date=March 3, 2018|archive-date=mars 9, 2021|url-status=bot: unknown}}</ref> Mikan átti mjög farsælan leikferil og vann sjö meistaratitla í NBL, BAA og NBA deildunum á níu tímabilum. Sökum yfirburða sinna voru fjölmargar reglubreytingar teknar upp, meðal annars reglur gegn því að verja skot á niðurleið, innleiðing skotklukkunar og breikkun á vítateignum, sem varð þekkt sem "Mikan reglan".<ref name="hoophall">{{Cite web|url=http://www.hoophall.com/halloffamers/Mikan.htm|title=George Mikan Biography|last=hoophall.com|date=February 23, 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20080522124204/http://www.hoophall.com/halloffamers/Mikan.htm|archive-date=May 22, 2008|access-date=February 16, 2008}}</ref> Eftir leikferil sinn varð Mikan einn af stofnendum [[American Basketball Association]] (ABA), sem fór í samkeppni við NBA, og starfaði sem framkvæmdastjóri deildarinnar fyrstu árin. Hann átti einnig stóran þátt í að mynda [[Minnesota Timberwolves]] sem tekið var inn í NBA árið 1989. Seinna á ævinni tók Mikan þátt í málaferlum gegn NBA til að auka lífeyri leikmanna sem leikið höfðu fyrir gullaldar ár deildarinnar. Mikan lést árið 2005 eftir langvarandi baráttu við [[sykursýki]].<ref name="espnfirstdominator">{{Cite web|url=https://www.espn.com/classic/obit/s/2005/0602/2074322.html|title=Mikan was first pro to dominate the post|last=espn.com|date=February 23, 2007|access-date=February 16, 2008}}</ref> ==Titlar== ===Félagslið=== *[[National Basketball League (Bandaríkin)|NBL]] meistari (2): 1947, 1948 *[[Basketball Association of America|BAA]] meistari (1): 1949 *[[National Basketball Association|NBA]] meistari (4): 1950, 1952, 1953, 1954 *[[World Professional Basketball Tournament]] (1): 1948<ref>{{cite news |author1=Bill Carlson |title=Lakers 'World Champions' now |url=https://www.newspapers.com/article/the-minneapolis-star-after-mikan-scores/149899226/ |access-date=23 June 2024 |work=[[The Minneapolis Star]] |date=12 April 1948 |page=23|via=[[Newspapers.com]]}} {{open access}}</ref> ===Háskólalið=== *[[National Invitation Tournament]] meistari: 1945 == Tilvísanir == {{Reflist}} == Heimildir == * {{Cite book|title=Giants: The 25 Greatest Centers of All Time|last=Heisler|first=Mark|publisher=Triumph Books|year=2003|isbn=1-57243-577-1|location=Chicago}} * {{Cite book|title=Cages to Jump Shots: Pro Basketball's Early Years|last=Peterson|first=Robert W.|publisher=University of Nebraska Press|year=2002|isbn=0-8032-8772-0|location=Lincoln|pages=142–149|chapter=The Big Man Cometh}} {{DEFAULTSORT:Mikan, George}} [[Flokkur:Fólk dáið árið 2005]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1924]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] guglclsers98v2hiv8z20b7kw0a1axm 0 183244 1920395 1887045 2025-06-15T11:35:05Z Alvaldi 71791 1920395 wikitext text/x-wiki '''Women's National Basketball Association''' ('''WNBA''') er bandarísk atvinnumannadeild kvenna í körfubolta. Deildin var stofnuð 24. apríl 1996 sem systurdeild [[National Basketball Association|NBA deildarinnar]] en fyrsta tímabil hennar var leikið árið 1997. Deildarkeppnin er almennt leikin frá maí til september. Efstu liðin komast áfram í úrslitakeppnina og að lokum mætast tvö lið í úrslitum deildarinn sem leikin er í október. Stjörnuleikur deildarinnar, þar sem helstu stjörnur deildarinnar etja kappi, fer fram um mitt tímabilið.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Womens-National-Basketball-Association|title=Women’s National Basketball Association (WNBA) {{!}} History & Teams {{!}} Britannica|date=2024-11-03|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2024-11-05}}</ref> Á meðan deildarkeppninni stendur er einnig í gangi bikarkeppni, The Commissioner's Cup, sem fyrst var leikið um árið 2020.<ref>{{Cite web|url=https://winsidr.com/2021/05/wnba-commissioners-cup-what-it-is-how-it-works-and-whats-on-the-line/|title=WNBA Commissioner’s Cup: What it is, How it Works, and What’s on the Line|author=Mitchell Hansen|date=2021-05-28|website=winsidr.com|language=en-US|access-date=2024-11-05}}</ref> == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Stofnað 1996]] [[Flokkur:Bandarískar körfuknattleiksdeildir]] [[Flokkur:WNBA]] ljwj2y20tx9qe0ke0hqkwz50rr80etw 1920398 1920395 2025-06-15T11:53:59Z Alvaldi 71791 1920398 wikitext text/x-wiki '''Women's National Basketball Association''' ('''WNBA''') er bandarísk atvinnumannadeild kvenna í körfubolta. Deildin var stofnuð 24. apríl 1996 sem systurdeild [[National Basketball Association|NBA deildarinnar]] en fyrsta tímabil hennar var leikið árið 1997. Deildarkeppnin er almennt leikin frá maí til september. Efstu liðin komast áfram í úrslitakeppnina og að lokum mætast tvö lið í úrslitum deildarinn sem leikin er í október. Stjörnuleikur deildarinnar, þar sem helstu stjörnur deildarinnar etja kappi, fer fram um mitt tímabilið.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Womens-National-Basketball-Association|title=Women’s National Basketball Association (WNBA) {{!}} History & Teams {{!}} Britannica|date=2024-11-03|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2024-11-05}}</ref> Á meðan deildarkeppninni stendur er einnig í gangi bikarkeppni, The Commissioner's Cup, sem fyrst var leikið um árið 2020.<ref>{{Cite web|url=https://winsidr.com/2021/05/wnba-commissioners-cup-what-it-is-how-it-works-and-whats-on-the-line/|title=WNBA Commissioner’s Cup: What it is, How it Works, and What’s on the Line|author=Mitchell Hansen|date=2021-05-28|website=winsidr.com|language=en-US|access-date=2024-11-05}}</ref> ==Lið== WNBA hóf leik með 8 liðum árið 1997 en mun samanstanda af 13 liðum frá og með 2025 auk þess sem tvö lið bætast við árið 2026. Frá og með 2025 tímabilinu eru liðin [[Las Vegas Aces]] (sem hét áður [[Utah Starzz]] og [[San Antonio Stars|San Antonio (Silver) Stars]]), [[Los Angeles Sparks]], [[New York Liberty]], og [[Phoenix Mercury]] einu upprunalegu liðin sem hófu leik árið 1997. {| class="wikitable plainrowheaders" border="1" |+Lykill ! scope="col" |Tákn ! scope="col" |Merking |- ! scope="row" style="text-align:center;" |'''*''' |Liðið hefur færst um borg |} {{clear}} {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+Núverandi lið – 2025 |- ! scope="col" | Riðill ! scope="col" | Lið ! scope="col" | Borg ! scope="col" | Hóf leik |- ! rowspan="6" |'''Austur''' ! scope="row"| [[Atlanta Dream]] | [[College Park, Georgia]] | align=center | 2008 |- ! scope="row"| [[Chicago Sky]] | [[Chicago|Chicago, Illinois]] | style="text-align:center;"| 2006 |- ! scope="row"| [[Connecticut Sun]] | [[Uncasville, Connecticut]] | style="text-align:center;"| 1999* |- ! scope="row"| [[Indiana Fever]] | [[Indianapolis|Indianapolis, Indiana]] | align=center | 2000 |- ! scope="row"| [[New York Liberty]] | [[Brooklyn|Brooklyn, New York]] | style="text-align:center;"| 1997 |- ! scope="row"| [[Washington Mystics]] | [[Washington, D.C.]] | style="text-align:center;"| 1998 |- ! rowspan="7" |'''Vestur''' ! scope="row"| [[Dallas Wings]] | [[Arlington, Texas]] | style="text-align:center;"| 1998* |- ! scope="row" | [[Golden State Valkyries]] | [[San Francisco|San Francisco, California]] | align="center" |2025 |- ! scope="row"| [[Las Vegas Aces]] | [[Paradise, Nevada]] | style="text-align:center;"| 1997* |- ! scope="row"| [[Los Angeles Sparks]] | [[Los Angeles|Los Angeles, California]] | style="text-align:center;"| 1997 |- ! scope="row"| [[Minnesota Lynx]] | [[Minneapolis|Minneapolis, Minnesota]] | align=center | 1999 |- ! scope="row"| [[Phoenix Mercury]] | [[Phoenix, Arizona]] | style="text-align:center;"| 1997 |- ! scope="row"| [[Seattle Storm]] | [[Seattle|Seattle, Washington]] | style="text-align:center;"| 2000 |}{{notelist|group=teams}} ===Framtíðar lið=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Lið ! scope="col" | Borg ! scope="col" | Hefur leik |- ! scope="row" | Portland | [[Portland, Oregon]] | align="center" |2026 |- ! scope="row" | [[Toronto Tempo]] | [[Toronto|Toronto, Ontario]] | align="center" |2026 |- |} ===Lið sem hafa flutt=== *[[Detroit Shock]] (1998–2009). Varð að Tulsa Shock. *[[Orlando Miracle]] (1999–2002). Varð að Connecticut Sun. *[[San Antonio Stars]] (2003–2017). Varð að Las Vegas Aces. *[[Tulsa Shock]] (2010–2015). Varð að Dallas Wings. *[[Utah Starzz]] (1997–2002). Varð að San Antonio Stars. ===Fyrrum lið=== *[[Charlotte Sting]] (1997–2006) *[[Cleveland Rockers]] (1997–2003) *[[Houston Comets]] (1997–2008) *[[Miami Sol]] (2000–2002) *[[Portland Fire]] (2000–2002) *[[Sacramento Monarchs]] (1997–2009) == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Stofnað 1996]] [[Flokkur:Bandarískar körfuknattleiksdeildir]] [[Flokkur:WNBA]] 8lf0ihqlbrqtti2hrc3d6qgveaawt66 0 183357 1920305 1887120 2025-06-14T19:33:59Z Alvaldi 71791 1920305 wikitext text/x-wiki '''Minnesota Timberwolves''' (oft nefnt '''Wolves''') er bandarískt atvinnumannalið í [[Körfuknattleikur|körfuknattleik]] sem staðsett er í [[Minneapolis]] í [[Minnesota]] fylki. Liðið var stofnað árið 1989 og leikur vesturdeild [[National Basketball Association|NBA-deildarinnar]].<ref>{{Cite web|url=https://www.basketball-reference.com/teams/MIN/|title=Minnesota Timberwolves Franchise Index|publisher=Basketball-Reference.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20130404124724/http://www.basketball-reference.com/teams/MIN/|archive-date=April 4, 2013|access-date=March 22, 2013}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.startribune.com/the-timberwolves-run-takes-me-back-to-a-day-35-years-ago-with-dad/600368286|title=The Timberwolves run takes me back to a day 35 years ago with Dad|last=Siemers|first=Erik|date=2024-05-23|website=www.startribune.com|language=en|access-date=2024-11-10}}</ref> == Tilvísanir == {{reflist}} == Heimildir == *[https://www.nba.com/timberwolves/history Saga Timberwolves] á nba.com {{NBA}} [[Flokkur:Stofnað 1989]] [[Flokkur:Íþróttafélög frá Minnesota]] [[Flokkur:Minneapolis]] [[Flokkur:NBA lið]] tub76v6b2nwwkhnferw2eqymkgl6c24 0 183779 1920387 1918970 2025-06-15T11:07:48Z Friðþjófur 104929 /* A-riðill */ 1920387 wikitext text/x-wiki {{engar heimildir}} '''Heimsmeistarakeppni félagsliða í knattspyrnu 2025''' verður 21. [[heimsmeistarakeppni félagsliða í knattspyrnu|heimsmeistarakeppni félagsliða]] og sú langstærsta í sögunni með 32 þátttökuliðum í stað 6-8 í fyrri keppnum. Hún verður haldin í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] frá 15. júní til 13. júlí. ==Keppnin== ===A-riðill=== {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=30|Sæti !width=25| !width=80|Lið !width=30|L !width=30|U !width=30|J !width=30|T !width=30|Sk !width=30|Fe !width=30|Mm !width=30|Stig |- |- |1||[[Mynd:Flag_of Egypt.svg|20px]]||[[Al Ahly SC|Al Ahly]]||1||0||1||0||0||0||0||''1'' |- |2||[[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]]||[[Inter Miami CF|Inter Miami]]||1||0||1||0||0||0||0||''1'' |- |3||[[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]]||[[SE Palmeiras|Palmeiras]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |4||[[Mynd:Flag_of Portugal.svg|20px]] ||[[FC Porto|Porto]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 14. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Egypt.svg|20px]] [[Al Ahly SC|Al Ahly]] |úrslit= 0:0 |lið2= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Inter Miami CF|Inter Miami]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Hard Rock Stadium, Miami Gardens |áhorfendur= 60.927 |dómari= Alireza Faghani, [[Ástralía|Ástralíu]] |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 15. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[SE Palmeiras|Palmeiras]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Portugal.svg|20px]] [[FC Porto|Porto]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= MetLife Stadium, East Rutherford |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 19. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[SE Palmeiras|Palmeiras]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Egypt.svg|20px]] [[Al Ahly SC|Al Ahly]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= MetLife Stadium, East Rutherford |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 19. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Inter Miami CF|Inter Miami]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Portugal.svg|20px]] [[FC Porto|Porto]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Mercedes-Benz Stadium, [[Atlanta]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 23. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Inter Miami CF|Inter Miami]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[SE Palmeiras|Palmeiras]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Hard Rock Stadium, Miami Gardens |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 23. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Portugal.svg|20px]] [[FC Porto|Porto]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Egypt.svg|20px]] [[Al Ahly SC|Al Ahly]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= MetLife Stadium, East Rutherford |áhorfendur= |dómari= |}} ===B-riðill=== {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=30|Sæti !width=25| !width=80|Lið !width=30|L !width=30|U !width=30|J !width=30|T !width=30|Sk !width=30|Fe !width=30|Mm !width=30|Stig |- |- |1||[[Mynd:Flag_of France.svg|20px]]||[[Paris Saint-Germain|PSG]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |2||[[Mynd:Flag_of Spain.svg|20px]] ||[[Atlético Madrid]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |3||[[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]]||[[Botafogo de Futebol e Regatas|Botafogo]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |4||[[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]]||[[Seattle Sounders FC|Seattle Sounders]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 15. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of France.svg|20px]] [[Paris Saint-Germain|PSG]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Spain.svg|20px]] [[Atlético Madrid]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Rose Bowl, Pasadena |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 15. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Botafogo de Futebol e Regatas|Botafogo]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Seattle Sounders FC|Seattle Sounders]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lumen Field, [[Seattle]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 19. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of France.svg|20px]] [[Paris Saint-Germain|PSG]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Botafogo de Futebol e Regatas|Botafogo]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Rose Bowl, Pasadena |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 19. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Seattle Sounders FC|Seattle Sounders]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Spain.svg|20px]] [[Atlético Madrid]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lumen Field, [[Seattle]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 23. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Seattle Sounders FC|Seattle Sounders]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of France.svg|20px]] [[Paris Saint-Germain|PSG]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lumen Field, [[Seattle]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 23. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Spain.svg|20px]] [[Atlético Madrid]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Botafogo de Futebol e Regatas|Botafogo]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Rose Bowl, Pasadena |áhorfendur= |dómari= |}} ===C-riðill=== {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=30|Sæti !width=25| !width=80|Lið !width=30|L !width=30|U !width=30|J !width=30|T !width=30|Sk !width=30|Fe !width=30|Mm !width=30|Stig |- |- |1||[[Mynd:Flag_of Germany.svg|20px]]||[[Bayern München]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |2||[[Mynd:Flag_of New Zealand.svg|20px]] ||[[Auckland City]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |3||[[Mynd:Flag_of Argentina.svg|20px]]||[[Boca Juniors]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |4||[[Mynd:Flag_of Portugal.svg|20px]]||[[S.L. Benfica|Benfica]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 15. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Germany.svg|20px]] [[Bayern München]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of New Zealand.svg|20px]] [[Auckland City]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= TQL Stadium, [[Cincinnati]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 16. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Argentina.svg|20px]] [[Boca Juniors]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Portugal.svg|20px]] [[S.L. Benfica|Benfica]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Hard Rock Stadium, Miami Gardens |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 20. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Germany.svg|20px]] [[Bayern München]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Argentina.svg|20px]] [[Boca Juniors]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Hard Rock Stadium, Miami Gardens |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 20. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Portugal.svg|20px]] [[S.L. Benfica|Benfica]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of New Zealand.svg|20px]] [[Auckland City]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Inter&Co Stadium, [[Orlando]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 24. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Portugal.svg|20px]] [[S.L. Benfica|Benfica]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Germany.svg|20px]] [[Bayern München]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Bank of America Stadium, Charlotte |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 24. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of New Zealand.svg|20px]] [[Auckland City]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Argentina.svg|20px]] [[Boca Juniors]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Geodis Park, [[Nashville]] |áhorfendur= |dómari= |}} ===D-riðill=== {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=30|Sæti !width=25| !width=80|Lið !width=30|L !width=30|U !width=30|J !width=30|T !width=30|Sk !width=30|Fe !width=30|Mm !width=30|Stig |- |- |1||[[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]]||[[Clube de Regatas do Flamengo|Flamengo]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |2||[[Mynd:Flag_of Tunisia.svg|20px]] ||[[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |3||[[Mynd:Flag_of England.svg|20px]]||[[Chelsea F.C.|Chelsea]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |4||[[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]]||[[Los Angeles FC]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |} [[Club León]] frá [[Mexíkó]] var vikið úr keppni vegna brota á reglum um eignarhald. Þess í stað var efnt til einvígis milli Los Angeles FC og Club América um lausa sætið, sem lauk með 2:1 sigri bandaríska liðsins. {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 16. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Clube de Regatas do Flamengo|Flamengo]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Tunisia.svg|20px]] [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lincoln Financial Field, [[Fíladelfía|Fíladelfíu]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 16. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of England.svg|20px]] [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Los Angeles FC]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Mercedes-Benz Stadium, [[Atlanta]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 20. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Clube de Regatas do Flamengo|Flamengo]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of England.svg|20px]] [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lincoln Financial Field, [[Fíladelfía|Fíladelfíu]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 20. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Los Angeles FC]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Tunisia.svg|20px]] [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Geodis Park, [[Nashville]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 24. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of United States.svg|20px]] [[Los Angeles FC]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Clube de Regatas do Flamengo|Flamengo]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Camping World Stadium, [[Orlando]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 24. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Tunisia.svg|20px]] [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of England.svg|20px]] [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lincoln Financial Field, [[Fíladelfía|Fíladelfíu]] |áhorfendur= |dómari= |}} ===E-riðill=== {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=30|Sæti !width=25| !width=80|Lið !width=30|L !width=30|U !width=30|J !width=30|T !width=30|Sk !width=30|Fe !width=30|Mm !width=30|Stig |- |- |1||[[Mynd:Flag_of Argentina.svg|20px]]||[[Club Atlético River Plate|River Plate]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |2||[[Mynd:Flag_of Japan.svg|20px]] ||[[Urawa Red Diamonds]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |3||[[Mynd:Flag_of Mexico.svg|20px]]||[[C.F. Monterrey|Monterrey]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |4||[[Mynd:Flag_of Italy.svg|20px]]||[[F.C. Internazionale Milano|Inter Milano]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 17. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Argentina.svg|20px]] [[Club Atlético River Plate|River Plate]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Japan.svg|20px]] [[Urawa Red Diamonds]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lumen Field, [[Seattle]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 17. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Mexico.svg|20px]] [[C.F. Monterrey|Monterrey]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Italy.svg|20px]] [[F.C. Internazionale Milano|Inter Milano]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Rose Bowl, Pasadena |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 21. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Argentina.svg|20px]] [[Club Atlético River Plate|River Plate]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Mexico.svg|20px]] [[C.F. Monterrey|Monterrey]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Rose Bowl, Pasadena |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 21. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Italy.svg|20px]] [[F.C. Internazionale Milano|Inter Milano]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Japan.svg|20px]] [[Urawa Red Diamonds]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lumen Field, [[Seattle]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 25. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Italy.svg|20px]] [[F.C. Internazionale Milano|Inter Milano]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Argentina.svg|20px]] [[Club Atlético River Plate|River Plate]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lumen Field, [[Seattle]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 25. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Japan.svg|20px]] [[Urawa Red Diamonds]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Mexico.svg|20px]] [[C.F. Monterrey|Monterrey]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Rose Bowl, Pasadena |áhorfendur= |dómari= |}} ===F-riðill=== {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=30|Sæti !width=25| !width=80|Lið !width=30|L !width=30|U !width=30|J !width=30|T !width=30|Sk !width=30|Fe !width=30|Mm !width=30|Stig |- |- |1||[[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]]||[[Fluminense FC|Fluminense]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |2||[[Mynd:Flag_of Germany.svg|20px]] ||[[Borussia Dortmund]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |3||[[Mynd:Flag_of South Korea.svg|20px]]||[[Ulsan HD FC|Ulsan HD]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |4||[[Mynd:Flag_of South Africa.svg|20px]]||[[Mamelodi Sundowns F.C.|Mamelodi Sundowns]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 17. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Fluminense FC|Fluminense]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Germany.svg|20px]] [[Borussia Dortmund]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= MetLife Stadium, East Rutherford |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 17. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of South Korea.svg|20px]] [[Ulsan HD FC|Ulsan HD]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of South Africa.svg|20px]] [[Mamelodi Sundowns F.C.|Mamelodi Sundowns]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Inter&Co Stadium, [[Orlando]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 21. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Fluminense FC|Fluminense]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of South Korea.svg|20px]] [[Ulsan HD FC|Ulsan HD]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= MetLife Stadium, East Rutherford |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 21. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of South Africa.svg|20px]] [[Mamelodi Sundowns F.C.|Mamelodi Sundowns]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Germany.svg|20px]] [[Borussia Dortmund]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= TQL Stadium, [[Cincinnati]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 25. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of South Africa.svg|20px]] [[Mamelodi Sundowns F.C.|Mamelodi Sundowns]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Brazil.svg|20px]] [[Fluminense FC|Fluminense]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Hard Rock Stadium, Miami Gardens |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 25. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Germany.svg|20px]] [[Borussia Dortmund]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of South Korea.svg|20px]] [[Ulsan HD FC|Ulsan HD]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= TQL Stadium, [[Cincinnati]] |áhorfendur= |dómari= |}} ===G-riðill=== {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=30|Sæti !width=25| !width=80|Lið !width=30|L !width=30|U !width=30|J !width=30|T !width=30|Sk !width=30|Fe !width=30|Mm !width=30|Stig |- |- |1||[[Mynd:Flag_of England.svg|20px]]||[[Manchester City]]||0||0||0||0||0||0||0||''0'' |- |2||[[Mynd:Flag_of Morocco.svg|20px]] ||[[Wydad AC]]||0||0||0||0||0||0||0||'''0''' |- |3||[[Mynd:Flag_of United Arab Emirates.svg|20px]]||[[Al Ain FC|Al Ain]]||0||0||0||0||0||0||0||'''0''' |- |4||[[Mynd:Flag_of Italy.svg|20px]]||[[Juventus FC|Juventus]]||0||0||0||0||0||0||0||'''0''' |- |} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 18. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of England.svg|20px]] [[Manchester City]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Morocco.svg|20px]] [[Wydad AC]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lincoln Financial Field, [[Fíladelfía|Fíladelfíu]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 18. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of United Arab Emirates.svg|20px]] [[Al Ain FC|Al Ain]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Italy.svg|20px]] [[Juventus FC|Juventus]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Audi Field, [[Washington, D.C.]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 22. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of England.svg|20px]] [[Manchester City]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of United Arab Emirates.svg|20px]] [[Al Ain FC|Al Ain]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Mercedes-Benz Stadium, [[Atlanta]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 22. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Italy.svg|20px]] [[Juventus FC|Juventus]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Morocco.svg|20px]] [[Wydad AC]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lincoln Financial Field, [[Fíladelfía|Fíladelfíu]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 26. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Italy.svg|20px]] [[Juventus FC|Juventus]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of England.svg|20px]] [[Manchester City]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Camping World Stadium, [[Orlando]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 26. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Morocco.svg|20px]] [[Wydad AC]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of United Arab Emirates.svg|20px]] [[Al Ain FC|Al Ain]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Audi Field, [[Washington, D.C.]] |áhorfendur= |dómari= |}} ===H-riðill=== {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=30|Sæti !width=25| !width=80|Lið !width=30|L !width=30|U !width=30|J !width=30|T !width=30|Sk !width=30|Fe !width=30|Mm !width=30|Stig |- |- |1||[[Mynd:Flag_of Spain.svg|20px]]||[[Real Madrid]]||0||0||0||0||0||0||0||'''0''' |- |2||[[Mynd:Flag_of Saudi Arabia.svg|20px]] ||[[Al Hilal]]||0||0||0||0||0||0||0||'''0''' |- |3||[[Mynd:Flag_of Mexico.svg|20px]]||[[C.F. Pachuca|Pachuca]]||0||0||0||0||0||0||0||'''0''' |- |4||[[Mynd:Flag_of Austria.svg|20px]]||[[FC Red Bull Salzburg|Red Bull Salzburg]]||0||0||0||0||0||0||0||'''0''' |- |} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 18. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Spain.svg|20px]] [[Real Madrid]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Saudi Arabia.svg|20px]] [[Al Hilal]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Hard Rock Stadium, Miami Gardens |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 18. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Mexico.svg|20px]] [[C.F. Pachuca|Pachuca]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Austria.svg|20px]] [[FC Red Bull Salzburg|Red Bull Salzburg]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= TQL Stadium, [[Cincinnati]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 22. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Spain.svg|20px]] [[Real Madrid]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Mexico.svg|20px]] [[C.F. Pachuca|Pachuca]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Bank of America Stadium, Charlotte |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 22. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Austria.svg|20px]] [[FC Red Bull Salzburg|Red Bull Salzburg]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Saudi Arabia.svg|20px]] [[Al Hilal]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Audi Field, [[Washington, D.C.]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 26. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Austria.svg|20px]] [[FC Red Bull Salzburg|Red Bull Salzburg]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Spain.svg|20px]] [[Real Madrid]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Lincoln Financial Field, [[Fíladelfía|Fíladelfíu]] |áhorfendur= |dómari= |}} {{Knattspyrnuleikur |dagsetning= 26. júní |lið1= [[Mynd:Flag_of Saudi Arabia.svg|20px]] [[Al Hilal]] |úrslit= |lið2= [[Mynd:Flag_of Mexico.svg|20px]] [[C.F. Pachuca|Pachuca]] |skýrsla= |mörk1= |mörk2= |leikvangur= Geodis Park, [[Nashville]] |áhorfendur= |dómari= |}} ==Heimildir== * [https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025, Heimasíða mótsins] [[Flokkur:Knattspyrna]] r6or7czfhpd4bczmvx7sukvpckoufok 0 184180 1920224 1895225 2025-06-14T14:45:55Z Numberguy6 52085 1920224 wikitext text/x-wiki {{engar heimildir}} {{Stjórnmálamaður | skammstöfun = IngD | fæddur = {{Fæðingardagur og aldur|1970|12|8}} | fæðingarstaður = | stjórnmálaflokkur = [[Miðflokkurinn (Ísland)|Miðflokkurinn]] | háskóli = | maki = | börn = | titill = | stjórnartíð_start = | forveri1 = | AÞ_CV = 1517 | AÞ_frá1 = 2024 | AÞ_til1 = | AÞ_kjördæmi1 = [[Norðvesturkjördæmi|Norðvestur]] | AÞ_flokkur1 = Miðflokkurinn (Ísland) }} '''Ingibjörg Davíðsdóttir''' (f. [[8. desember]] [[1970]]) er [[Ísland|íslensk]] stjórnmálakona sem hefur setið á [[Alþingi]] fyrir [[Miðflokkurinn (Ísland)|Miðflokkinn]] síðan [[Alþingiskosningar 2024|2024]]. Hún hafði áður starfað sem sendiherra Íslands í [[Ósló]] frá [[2019]] til [[2022]] og sem stjórnarformaður ''Íslenska fæðuklasans'' til ársins [[2024]]. Ingibjörg starfaði frá [[2018]] til [[2019]] við að leiða framboð Íslands til setu í framkvæmdastjórn [[Menningarmálastofnun Sameinuðu þjóðanna|UNESCO]]. Hún var ráðgjafi [[Forsætisráðherra Íslands|forsætisráðherra]] í utanríkismálum frá [[2015]] til [[2018]]. {{Núverandi alþingismenn}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1970]] [[Flokkur:Þingmenn Miðflokksins]] k44o8in4nomuy4y95icvo59z7wa4dt8 0 185007 1920331 1902103 2025-06-14T19:40:00Z Alvaldi 71791 1920331 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#FFFFFF | litur2 =#000000 | litur3 =#5A2D81 | nafn =Sacramento Kings | merki =SacramentoKings.svg | stærðmyndar =180px | deild =Kyrrahafsriðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =1923 | saga ='''Rochester Seagrams'''<br/>1923–1942<br/>'''Rochester Eber Seagrams'''<br/>1942–1943<br/>'''Rochester Pros'''<br/>1943–1945<br/>'''Rochester Royals'''<br/>1945–1948 (NBL)<br/>1948–1957 (BAA/NBA)<br/>'''Cincinnati Royals'''<br/>1957–1972<br/>'''Kansas City-Omaha Kings'''<br/>1972–1975<br/>'''Kansas City Kings'''<br/>1975–1985<br/>'''Sacramento Kings'''<br/>1985– | völlur =Golden 1 Center | staðsetning =[[Sacramento]], [[Kalifornía]] | litir ={{color box|#000000}} {{color box|#5A2D81}} {{color box|#707271}} {{color box|#FFFFFF}} {{color box|#213469}} | eigandi = Vivek Ranadivé | formaður = Monte McNair | þjálfari = Doug Christie | titlar ='''[[National Basketball League (Bandaríkin)|NBL]]: 1''' (1946)<br/>'''[[NBA]]: 1 '''(1951) | heimasíða =[http://www.nba.com/kings nba.com/kings] }} '''Sacramento Kings''' er bandarískt körfuknattleikslið sem leikur í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Kings er elsta liðið í NBA og fyrsta stóra atvinnumannaliðið til að leika í Sacramento. Félagið hóf sögu sína sem hálf-atvinnumannaliðið Rochester Seagrams árið 1923. Árið 1945 endurskýrð félagið sig sem Rochester Royals og gekk í [[National Basketball League (Bandaríkin)|National Basketball League]] (NBL) þar sem liðið vann meistaratitilinn á sínu fyrsta tímabili. Árið 1948 skipti félagið ásamt þremur öðrum NBL liðum yfir í [[Basketball Association of America|BAA deildina]], sem síðar sameinaðist NBL og myndaði NBA. Undir nafni Royals gekk liðinu vel innan vallar og varð NBA meistari árið 1951. Liðinu gekk hins vegar erfiðlega fjárhagslega sökum smæðar Rochester og flutti að lokum til Cincinnati árið 1957 og varð að Cincinnati Royals. Fyrir tímabilið 1972–73 flutti liðið aftur, að þessu sinni til [[Kansas City]] í [[Missouri]], og var endurskýrt Kansas City–Omaha Kings vegna þess að það skipti upphaflega heimaleikjum sínum á milli Kansas City og Omaha í Nebraska. Royals nafninu var breytt til að forðast rugling við hafnaboltaliðið sem kallað var Kansas City Royals. Eftir þrjú tímabil stytti liðið nafið í Kansas City Kings, en hélt áfram að spila nokkra heimaleiki á tímabili í Omaha, fram í mars 1978.<ref name=ktdch>{{cite news |url=https://news.google.com/newspapers?id=ZJZfAAAAIBAJ&sjid=MTEMAAAAIBAJ&pg=5480%2C600618 |work=Lewiston Morning Tribune |location=(Idaho) |agency=Associated Press |title=Kings troubled despite changes |date=December 2, 1977 |page=5C |access-date=April 28, 2021 |archive-date=April 28, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210428132306/https://news.google.com/newspapers?id=ZJZfAAAAIBAJ&sjid=MTEMAAAAIBAJ&pg=5480,600618 |url-status=live }}</ref><ref name=kwiot77>{{cite news |url=https://news.google.com/newspapers?id=J7oxAAAAIBAJ&sjid=QeYFAAAAIBAJ&pg=3714%2C694405 |work=Lawrence Journal-World |location=(Kansas) |title=Kings win in overtime |agency=Associated Press |date=December 5, 1977 |page=20 |access-date=April 28, 2021 |archive-date=April 28, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210428133624/https://news.google.com/newspapers?id=J7oxAAAAIBAJ&sjid=QeYFAAAAIBAJ&pg=3714,694405 |url-status=live }}</ref><ref name=ggpmk>{{cite news |url=https://news.google.com/newspapers?id=crorAAAAIBAJ&sjid=XOYFAAAAIBAJ&pg=4615%2C3734580 |work=Lawrence Journal-World |location=(Kansas) |title=Gervin gets point mark |agency=Associated Press |date=March 27, 1978 |page=17 |access-date=April 28, 2021 |archive-date=April 28, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210428142730/https://news.google.com/newspapers?id=crorAAAAIBAJ&sjid=XOYFAAAAIBAJ&pg=4615,3734580 |url-status=live }}</ref> Félaginu gekk einnig erfiðlega í Kansas, bæði innan vallar sem utan, og flutti eftir tímabilið 1984–85 til Sacramento. Bestu tímabil þeirra í Sacramento komu fljótlega eftir aldamótin, meðal annars tímabilið 2001–02 þegar félagið var með flesta sigurleiki allra liða.<ref>{{cite web|last=Khan|first=Shahbaz|title=Oral History: The Greatest Show on Court|url=https://www.nba.com/kings/blog/oral-history-greatest-show-court|publisher=NBA Media Ventures, LLC|website=Kings.com|date=February 26, 2018|access-date=December 22, 2022|archive-date=December 24, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221224144711/https://www.nba.com/kings/blog/oral-history-greatest-show-court|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=RonHamp614 |date=May 13, 2014 |title=NBA: Remembering The Greatest Show on the Court |url=https://thefrontofficenews.com/v2/2014/05/13/nba-remembering-the-greatest-show-on-the-court/ |access-date=December 24, 2022 |website=The Front Office News |archive-date=December 24, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221224150216/https://thefrontofficenews.com/v2/2014/05/13/nba-remembering-the-greatest-show-on-the-court/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |last=Poust |first=Nick |date=April 14, 2011 |title=Remembering the Sacramento Kings at Their Finest |url=https://bleacherreport.com/articles/667004-remembering-the-sacramento-kings-at-their-finest |access-date=December 24, 2022 |work=Bleacher Report |archive-date=December 24, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221224144711/https://bleacherreport.com/articles/667004-remembering-the-sacramento-kings-at-their-finest |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |last=Adams |first=Damain |date=June 30, 2017 |title=The Lost Rings: A Look Back at the 2001-2002 Sacramento Kings - The 3 Point Conversion |url=https://www.the3pointconversion.com/sacramento-kings-a-look-back-at-2001-2002/ |access-date=December 24, 2022 |archive-date=December 24, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221224144713/https://www.the3pointconversion.com/sacramento-kings-a-look-back-at-2001-2002/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |last=Tan |first=John |date=November 27, 2022 |title="It's a common expression here" - Scot Pollard revealed the code the Sacramento Kings used for too much dribbling {{!}} Basketball Network - Your daily dose of basketball |url=https://www.basketballnetwork.net/.amp/old-school/scot-pollard-revealed-the-code-the-sacramento-kings-used-for-too-much-dribbling |access-date=December 24, 2022 |website=basketballnetwork.net |archive-date=December 24, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221224144742/https://www.basketballnetwork.net/.amp/old-school/scot-pollard-revealed-the-code-the-sacramento-kings-used-for-too-much-dribbling |url-status=live }}</ref> Milli 2006 og 2022 voru Kings með 16 taptímabil í röð, það mesta í sögu NBA.<ref>{{Cite web |url=https://twitter.com/SBNation/status/1500268576887955464 |title=SB Nation su Twitter: "THE SACRAMENTO KINGS HAVE MADE HISTORY ... The bad kind… " |access-date=March 6, 2022 |archive-date=March 6, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220306041957/https://twitter.com/SBNation/status/1500268576887955464 |url-status=dead }}</ref> ==Tilvísanir== {{reflist}} [[Flokkur:Stofnað 1923]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] qgjxi9p6vbmm3pkkrzdgzwq088iip18 0 185009 1920334 1902115 2025-06-14T19:40:22Z Alvaldi 71791 1920334 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#FFFFFF | litur2 =#002B5C | nafn =Washington Wizards | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Atlantshafsriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1961 | saga ='''Chicago Packers'''<br />1961–1962<br />'''Chicago Zephyrs'''<br/>1962–1963<br />'''Baltimore Bullets'''<br />1963–1973<br />'''Capital Bullets'''<br />1973–1974<br />'''Washington Bullets'''<br />1974–1997<br />'''Washington Wizards'''<br />1997– | völlur =Capital One Arena | staðsetning =[[Washington, D.C.]] | litir ={{color box|#002B5C}} {{color box|#E31837}} {{color box|#C4CED4}} {{color box|#FFFFFF}} | eigandi = Monumental Sports & Entertainment (Ted Leonsis) | formaður = Michael Winger | þjálfari = Brian Keefe | titlar ='''1''' (1978) | heimasíða =[http://www.nba.com/wizards nba.com/wizards] }} '''Washington Wizards''' er bandarískt körfuknattleikslið sem leikur í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Félagið var stofnað árið 1961 sem Chicago Packers í [[Chicago]] í [[Illinois]]-fylki en breyttu nafninu í Chicago Zephyrs tímabilið eftir. Árið 1963 fluttu félagið til [[Baltimore]] í [[Maryland]]-fylki og urðu Baltimore Bullets og þar með annað körfuknattleiksliðið í borginni til að bera það nafn. Árið 1973 flutti liðið til höfuðborgarsvæðisins í Washington og breytti nafni sínu fyrst í Capital Bullets, og síðan í Washington Bullets tímablið. Árið 1997 var nafninu enn og aftur breytt, í þetta sinn í Washington Wizards.<ref name="Britannica"/> Félagið hefur fjórum sinnum leikið í úrslitum NBA og einu sinni orðið meistarar, árið 1978.<ref name="Britannica">{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Washington-Wizards|title=Washington Wizards {{!}} NBA, Basketball, History, & Notable Players {{!}} Britannica|date=2025-02-05|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-02-22}}</ref> ==Tilvísanir== {{reflist}} {{s|1961}} [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:Íþróttalið frá Washington, D.C.]] [[Flokkur:NBA lið]] sdnrzsxtzy0sj0cq5fws90e48cqqux1 0 185010 1920315 1902119 2025-06-14T19:36:27Z Alvaldi 71791 1920315 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#FFFFFF | litur2 =#C8102E | nafn =Atlanta Hawks | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Miðriðill, Austurdeild, [[NBA]] | stofnað =1946 | saga ='''Buffalo Bisons'''<br />1946 (NBL)<br />'''Tri-Cities Blackhawks'''<br />1946–1949 (NBL)<br />1949–1951 (NBA)<br />'''Milwaukee Hawks'''<br />1951–1955<br />'''St. Louis Hawks'''<br />1955–1968<br />'''Atlanta Hawks'''<br />1968– | völlur = State Farm Arena | staðsetning = [[Atlanta]], [[Georgía (fylki)|Georgia]] | litir ={{color box|#C8102E}} {{color box|#FDB927}} {{color box|#000000}} {{color box|#9EA2A2}} | eigandi = | formaður = | þjálfari = | titlar ='''[[NBA]]: 1 '''(1958) | heimasíða =[http://www.nba.com/hawks nba.com/hawks] }} '''Atlanta Hawks''' er bandarískt körfuknattleikslið sem leikur í [[National Basketball Association|NBA deildinni]].<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Atlanta-Hawks|title=Atlanta Hawks {{!}} NBA, Basketball, History, & Notable Players {{!}} Britannica|date=2025-02-19|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2025-02-22}}</ref> Uppruna liðsins má rekja til stofnunar Buffalo Bisons árið 1946 í Buffalo í New York fylki. Liðið var í eigu Ben Kerner og Leo Ferris og tók þátt í [[National Basketball League (Bandaríkin)|National Basketball League]] (NBL).<ref name="WagnerForbes">{{cite news|last=Wagner|first=Andrew|title=Long Before The Bucks Were Born, Milwaukee Was Home Of The Hawks|url=https://www.forbes.com/sites/andrewwagner/2021/06/21/long-before-the-bucks-were-born-milwaukee-was-home-of-the-hawks/?sh=429657c84082|magazine=[[Forbes]]|date=June 21, 2021|access-date=November 22, 2023|quote=The Hawks have called Atlanta home since 1968, the same season the Bucks joined the NBA as an expansion team, but the franchise itself dates back to 1946 when it was known as the Buffalo Bisons and a member of the fledgling National Basketball League.|archive-date=November 23, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231123003702/https://www.forbes.com/sites/andrewwagner/2021/06/21/long-before-the-bucks-were-born-milwaukee-was-home-of-the-hawks/?sh=429657c84082|url-status=live}}</ref> Eftir einungis 38 daga í Buffalo flutti liðið til Moline í [[Illinois]]-fylki, þar sem það var endurnefnt Tri-Cities Blackhawks.<ref name=":0">{{cite news|last=Markazi|first=Arash|title=Long-forgotten Leo Ferris helped devise NBA's 24-second clock, first used 61 years ago today|url=https://www.espn.com/nba/story/_/id/14007640|publisher=[[ESPN]]|date=October 3, 2015|access-date=May 5, 2016|archive-date=February 25, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225220530/https://www.espn.com/nba/story/_/id/14007640|url-status=live}}</ref> Árið 1949 gekk félagið til liðs við NBA sem hluta af sameiningu NBL og [[Basketball Association of America]] (BAA) og var [[Red Auerbach]] þjálfari liðsins fyrsta tímabilið þar. Árið 1951 flutti Kerner liðið til [[Milwaukee]], þar sem þeir breyttu nafni sínu í Milwaukee Hawks. Kerner og liðið fluttu aftur árið 1955, í þetta sinn til St. Louis, þar sem þeir unnu sinn fyrsta NBA meistaratitil árið 1958 auk þess sem félagið komst í úrslit NBA árin 1957, 1960 og 1961. Hawks léku við [[Boston Celtics]] í öllum fjórum ferðum sínum í úrslitunum. Árið 1968 seldi Kerner félagið til Thomas Cousins ​​og Carl Sanders, fyrrverandi ríkisstjóra Georgíu, sem fluttu það til Atlanta og skýrðu Atlanta Hawks.<ref>{{cite web|title=1966-68: "Sweet Lou" Makes His Debut–Franchise History|url=http://www.nba.com/hawks/history/season-by-season-recaps.html|publisher=NBA Media Ventures, LLC|website=Hawks.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20131023232607/https://www.nba.com/hawks/history/season-by-season-recaps.html|archive-date=October 23, 2013|access-date=June 6, 2023|quote=On May 3, 1968, owner Ben Kerner shocked residents of both St. Louis and Atlanta when he announced that the Hawks had been sold to Georgia real estate developer Thomas Cousins and former Georgia Governor Carl Sanders. Kerner believed that a St. Louis franchise could no longer compete financially in the NBA; the league now consisted of 14 teams and had to compete with the ABA for supremacy.|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=This Date in the NBA: May|url=https://www.nba.com/news/history-this-date-in-nba-may|publisher=NBA Media Ventures, LLC|website=NBA.com|date=September 13, 2021|access-date=June 6, 2023|quote=May 3, 1968–It is announced that the St. Louis Hawks would move to Atlanta for the 1968-69 season, under the guidance of new owners Tom Cousins and former Georgia Governor Carl Sanders.|archive-date=June 5, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230605115556/https://www.nba.com/news/history-this-date-in-nba-may|url-status=live}}</ref> ==Tilvísanir== {{reflist}} [[Flokkur:Stofnað 1946]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] fjuftw8wlmxyooq3g4ylap9bjl9dga6 0 185017 1920325 1902162 2025-06-14T19:38:36Z Alvaldi 71791 1920325 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#FFFFFF | litur2 =#0C2340 | nafn =New Orleans Pelicans | merki = | stærðmyndar =180px | deild =Suðvesturiðill, Vesturdeild, [[NBA]] | stofnað =2002 | saga ='''New Orleans Hornets'''<br />2002–2005, 2007–2013<br />'''New Orleans/Oklahoma City Hornets'''<br />2005–2007<br />'''New Orleans Pelicans'''<br />2013– | völlur = Smoothie King Center | staðsetning = [[New Orleans]], [[Louisiana]] | litir ={{color box|#0C2340}} {{color box|#B9975B}} {{color box|#CE0E2D}} | eigandi = | formaður = | þjálfari = | titlar = | heimasíða =[http://www.nba.com/pelicans nba.com/pelicans] }} '''New Orleans Pelicans''' er bandarískt körfuknattleikslið sem leikur í [[National Basketball Association|NBA deildinni]]. Félagið var stofnuð sem New Orleans Hornets á tímabilinu 2002–03 þegar George Shinn, þá eigandi [[Charlotte Hornets]], flutti liðið til New Orleans. Vegna tjónsins sem [[fellibylurinn Katrina]] olli árið 2005 flutti liðið tímabundið til Oklahoma City, þar sem það eyddi tveimur tímabilum sem New Orleans/Oklahoma City Hornets áður en það sneri aftur til New Orleans fyrir tímabilið 2007–08. Árið 2013 tilkynnti félagið að það myndu breyta nafni sínu í New Orleans Pelicans<ref name="LogosUnveiled">{{cite press release|title=Benson Family Unveils New Orleans Pelicans Colors and Logos|url=https://www.nba.com/pelicans/news/benson-family-unveils-new-orleans-pelicans-colors-and-logos|publisher=NBA Media Ventures, LLC|website=Pelicans.com|date=January 24, 2013|access-date=December 2, 2022|quote=The Pelicans’ colors will be blue, gold and red. The team’s primary color, blue, is taken from Louisiana’s state flag. The Pelicans and Saints will share the color gold, uniting the organizations, while celebrating the spirited life of New Orleans and its many celebrations (gold is also a commonly found color on the “crown” of the pelican). Red represents fraternity and is indicative of the blood provision of the mother pelican and the vibrant color underneath the pelican’s throat. All three colors are found on the City of New Orleans flag.|archive-date=October 7, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221007160051/https://www.nba.com/pelicans/news/benson-family-unveils-new-orleans-pelicans-colors-and-logos|url-status=live}}</ref> eftir tímabilið 2012–13. Síðan 2014 hefur NBA formlega litið á að New Orleans sé nýtt lið sem byrjaði að spila á NBA tímabilinu 2002–03 og að saga þess fyrir þann tíma tilheyri Charlotte Hornets sem áður hét Charlotte Bobcats.<ref name="HornetsNameReturnsToCarolinas">{{cite news|title=Charlotte Hornets Name Returns to Carolinas|url=http://www.nba.com/hornets/charlotte-hornets-name-returns-carolinas|publisher=NBA Media Ventures, LLC|website=Hornets.com|date=May 20, 2014|access-date=September 7, 2015|archive-date=May 22, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140522200148/http://www.nba.com/hornets/charlotte-hornets-name-returns-carolinas|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Franchise History–NBA Advanced Stats|url=https://www.nba.com/stats/history|publisher=NBA Media Ventures, LLC|website=NBA.com|access-date=May 13, 2024}}</ref> ==Tilvísanir== {{reflist}} [[Flokkur:Stofnað 2002]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] 1ta7unb28m92oahdaofpwf04hs6d3ro 0 185022 1920290 1909591 2025-06-14T19:17:06Z Alvaldi 71791 1920290 wikitext text/x-wiki {{Infobox basketball biography | name = Patrick Ewing | image = Patrick Ewing 2021 (cropped).jpg | image_size = 240 | caption = Ewing árið 2021 | birth_date = {{birth date and age|1962|8|5}} | birth_place = [[Kingston (Jamaíka)|Kingston]], Jamaíka | nationality = Jamaískur / bandarískur | height_cm = 213 | weight_kg = 116 | national_team = [[Bandaríska karlalandsliðið í körfuknattleik|Bandaríkin]] (1984, 1992) | college = Georgetown (1981–1985) | career_start = 1985 | career_end = 2002 | career_position = Miðherji | coach_start = 2002 | years1 = 1985–2000 | team1 = [[New York Knicks]] | years2 = 2000–2001 | team2 = [[Seattle SuperSonics]] | years3 = 2001–2002 | team3 = [[Orlando Magic]] | highlights = }} '''Patrick Aloysius Ewing Sr.''' (fæddur [[5. ágúst]] [[1962]]) er jamaískur og bandarískur körfuknattleiksþjálfari og fyrrum leikmaður. Á 17 ára ferli sínum sem atvinnumaður í [[National Basketball Association|NBA deildinni]] er hann þekktastur fyrir veru sína hjá [[New York Knicks]] þar sem hann lék í 15 ár en síðustu tvö tímabil sín lék hann með [[Seattle SuperSonics]] og [[Orlando Magic]]. Ewing er almennt talinn einn af bestu miðherjum í sögu NBA og var lykilleikmaður í velgengni Knicks á tíunda áratugnum er liðið fór tvívegis í úrslit deildarinnar (1994 og 1999).<ref>Archived at [https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211211/XNd-XE8Es0s Ghostarchive]{{cbignore}} and the [https://web.archive.org/web/20120428210319/http://www.youtube.com/watch?v=XNd-XE8Es0s&gl=US&hl=en Wayback Machine]{{cbignore}}: {{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XNd-XE8Es0s|title=Patrick Ewing's number retired at MSG|date=March 26, 2011|access-date=July 17, 2016|via=YouTube|publisher=NBA}}{{cbignore}}</ref> Áður en hann varð atvinnumaður lék Ewing í fjögur ár fyrir Georgtown háskólann. Þrívegis komst liðið í úrslit NCAA meistarakeppninar og varð einu sinni meistari, árið 1984. Árið 2008 útnefndi [[ESPN]] hann 16. besta háskólakörfuboltamann allra tíma.<ref>{{cite web |title=25 Greatest Players In College Basketball |url=https://www.espn.com/mens-college-basketball/news/story?id=3230172 |website=ESPN.com |access-date=January 30, 2014 |date=March 8, 2008 |archive-date=April 23, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220423020009/https://www.espn.com/mens-college-basketball/news/story?id=3230172 |url-status=live }}</ref> Ewing var fæddur á [[Jamaíka|Jamaíku]] en fékk seinna bandarískan ríkisborgararétt og lék með [[Bandaríska karlalandsliðið í körfuknattleik|landsliði Bandaríkjanna]] á tvennum [[Sumarólympíuleikar|Ólympíuleikum]], 1984 og 1992, og vann gull á báðum.<ref name="auto">{{cite web|url=http://www.nba.com/history/players/ewing_bio.html |title=Patrick Ewing Bio |date=February 8, 2015 |access-date=July 17, 2016 |website=NBA.com |publisher=NBA |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070221071926/http://www.nba.com/history/players/ewing_bio.html |archive-date=February 21, 2007}}</ref> Hann var valinn ellefu sinnum í [[Stjörnuleikur NBA-deildarinnar|Stjörnuleik NBA-deildarinnar]] og í sjö sinnum í lið ársins. Árið 1996 var hann valinn einn af 50 bestu leikmönnum í sögu NBA og sem einn af 75 bestu leikmönnum í sögu NBA árið 2021.<ref>{{Cite web|title=NBA's 75 Anniversary Team Players {{!}} NBA.com {{!}} NBA.com|url=https://www.nba.com/75|access-date=2021-10-20|website=www.nba.com|archive-date=February 17, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220217170248/https://www.nba.com/75|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.basketball-reference.com/awards/nba_50_greatest.html|title=50 Greatest Players in NBA History|date=February 8, 2015|access-date=July 17, 2016|website=Basketball Reference|archive-date=September 3, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220903062328/https://www.basketball-reference.com/awards/nba_50_greatest.html|url-status=live}}</ref> ==Titlar== ===Georgetown=== *NCAA háskólameistari: 1984 ===New York Knicks=== *[[McDonald's meistaramótið]]: 1990 ===Landslið Bandaríkjanna=== *[[Sumarólympíuleikarnir|Ólympíuleikarnir]]: 1984, 1992 *Ameríkuleikarnir: 1992 ==Tilvísanir== {{reflist}} {{f|1962}} [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksmenn]] [[Flokkur:Bandarískir körfuknattleiksþjálfarar]] [[Flokkur:Bandarískir Ólympíuverðlaunahafar]] [[Flokkur:Jamaískir íþróttamenn]] [[Flokkur:NBA leikmenn]] ou269awph46y0q023ku5gzfqthmddzs 0 186196 1920306 1913706 2025-06-14T19:34:26Z Alvaldi 71791 1920306 wikitext text/x-wiki {{Körfuboltalið | litur1 =#Fecd37 | litur2 =#cd1937 | nafn =Baltimore Bullets | merki = | stærðmyndar =180px | deild =[[American Basketball League|ABL]] (1944–1947)<br/>[[Basketball Association of America|BAA]] (1947–1949)<br/>[[NBA]] (1949–1954) | stofnað =1944 | saga ='''Baltimore Bullet''' <br /> 1944–1954 | völlur = Baltimore Coliseum | staðsetning =[[Baltimore]], [[Maryland]], Bandaríkin | litir ={{colorbox|#cd1937}} {{colorbox|#193781}} {{colorbox|#Fefefe}} {{colorbox|#fecd37}} | eigandi = | formaður = | þjálfari = | titlar =ABL: 1<br />BAA: 1 | heimasíða = }}  '''Baltimore Bullets''' var körfuboltalið í [[Baltimore]] í Bandaríkjunum. Bullets kepptu í þremur deildum, American Basketball League (ABL) á árunum 1944 til 1947, [[Basketball Association of America]] (BAA) frá 1947 til 1949, og (eftir sameiningu BAA við [[National Basketball League (Bandaríkin)|National Basketball League]]) [[National Basketball Association]] (NBA) frá 1949 til 1954. Bullets vann ABL meistaratitilinn árið 1946 og BAA titilinn 1948. Liðið lagði upp laupana þann 27. nóvember 1954 eftir að hafa byrjað tímabilið með 11 töp í fyrstu 14 leikjum sínum. Það er síðasta NBA liðið sem hefur hætt keppni.<ref>{{Cite news |date=November 27, 1954 |title=Bullets Fold For Season |url=https://www.newspapers.com/newspage/25343759/ |url-access=subscription |access-date=May 27, 2018 |work=[[The Chronicle (Centralia, Washington)|The Daily Chronicle]] |location=[[Centralia, Washington]] |page=5}}</ref><ref>{{Cite news |author=Ken Denlinger|date=2001-02-09 |title=Stars From Wizards' Franchise Have Measured Up Over the Years |url=https://www.washingtonpost.com/archive/sports/2001/02/09/stars-from-wizards-franchise-have-measured-up-over-the-years/672848da-8421-4166-a577-a9e57c3c8005/ |access-date=2025-05-01 |work=The Washington Post |language=en-US |issn=0190-8286 |url-access=subscription}}</ref> ==Þjálfarar== *[[Ben Kramer]] *[[Red Rosan]]<ref>{{cite news|title=Howard Rosan, basketball pro|url=https://www.newspapers.com/clip/16972620/red_rosan_abl_basketball_player/|access-date=March 26, 2018|work=The Philadelphia Inquirer|date=September 5, 1976|page=34}}</ref> *[[Buddy Jeannette]] *[[Walt Budko]] *[[Fred Scolari]] *[[Chick Reiser]] *[[Clair Bee]] *[[Albert Barthelme]] == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Stofnað 1944]] [[Flokkur:Bandarísk körfuknattleiksfélög]] [[Flokkur:NBA lið]] 70b3pf24ouuq943hgtxsa6nikb7xapq 0 186357 1920370 1916563 2025-06-15T03:07:42Z Marium Alberto 80651 + 1920370 wikitext text/x-wiki {{Embættishafi | nafn = Leó 14. | mynd = Pope Leo XIV 3 (3x4 cropped).png | titill= [[File:Coat of arms of Leone XIV.svg|Skjaldarmerki Leós 14.|45px]]<br>[[Páfi]] | stjórnartíð_start = 8. maí 2025 | stjórnartíð_end = | forveri = [[Frans páfi|Frans]] | eftirmaður = | myndatexti1 = Leó 14. árið 2025. | myndastærð = 250px | fæddur = {{fæðingardagur og aldur|1955|9|14}} | fæðingarstaður = [[Chicago]], [[Illinois]], [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] | þjóderni = [[Bandaríkin|Bandarískur]] | ríkisfang = [[Perú]]<br>[[Vatíkanið]] | trúarbrögð = [[Rómversk-kaþólska kirkjan|Kaþólskur]] | háskóli = [[Villanova University]] (BS)<br>[[Catholic Theological Union]] (MDiv)<br>[[Angelicum]] (LCL, DCL) | undirskrift = Official signature of Pope Leo XIV.svg }} '''Leó 14.''' ([[latína]]: ''Leo XIV''; fæddur undir nafninu '''Robert Francis Prevost''' 14. september 1955), er núverandi [[páfi]] [[Rómversk-kaþólska kirkjan|rómversk-kaþólsku kirkjunnar]]. Hann var kjörinn páfi þann 8. maí árið 2025 í páfakjöri eftir andlát [[Frans páfi|Frans páfa]]. Leó er fyrsti páfinn frá [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] og jafnframt fyrsti páfinn sem kenndur er við [[Ágústínusarregla|Ágústínusarregluna]]. ==Æviágrip== Robert Francis Prevost fæddist í [[Chicago]] í [[Illinois]] í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] þann 14. september árið 1955. Faðir hans var af [[Frakkland|frönskum]] og [[Ítalía|ítölskum]] ættum en móðir hans af [[Spánn|spænskum]]. Prevost nam [[stærðfræði]] og [[heimspeki]] við [[Villanova University|Villanova-háskóla]] í [[Pennsylvanía|Pennsylvaníu]] og útskrifaðist með bakkalársgráðu árið 1977. Sama ár og hann útskrifaðist gekk hann í [[Ágústínusarregla|Ágústínunarregluna]] í [[Saint Louis]], sem var með starf í Chicago. Hann hóf [[guðfræði]]nám í kaþólskum skóla í Chicago og fór 27 ára gamall til [[Róm]]ar til að læra [[Kirkjuréttur|kirkjurétt]] við [[Angelicum]]-háskólann. Árið 1982 tók hann prestsvígslu í Róm.<ref name=vísir>{{Vefheimild|titill= Hvað vitum við um Leó páfa?|url=https://www.visir.is/g/20252723833d/hvad-vitum-vid-um-leo-pafa-|útgefandi=[[Vísir (vefmiðill)|Vísir]]|dags=8. maí 2025|skoðað=8. maí 2025|höfundur=Jón Þór Stefánsson}}</ref> Prevost fór til [[Perú]] sem trúboði í fyrsta sinn árið 1984 á meðan hann vann að [[doktorsritgerð]] sinni. Hann varði ritgerð sína þremur árum síðar og var skipaður yfirmaður safnaðarins í Illinois. Hann sneri hins vegar brátt aftur til Perú og vann þar frá 1988 til 1999. Hann sneri aftur til Bandaríkjanna en fór aftur til Perú árið 2013 og var þar til ársins 2023.<ref name=vísir/> [[Frans páfi]] skipaði Prevost biskup borgarinnar [[Chiclayo]] árið 2014 og skipaði hann [[Kardináli|kardinála]] í byrjun ársins 2024.<ref name=varðberg>{{Vefheimild|titill= Leó XIV: Fyrsti páfinn frá Bandaríkjunum|url=https://www.ruv.is/frettir/erlent/2025-05-08-leo-xiv-fyrsti-pafinn-fra-bandarikjunum-443266|útgefandi=[[RÚV]]|dags=8. maí 2025|skoðað=8. maí 2025|höfundur=Iðunn Andrésdóttir}}</ref> Á meðan Provost var erkibiskup í Perú var hann sakaður um að hylma yfir ásakanir um kynferðislega misnotkun, sem biskupsdæmi hans hafnaði því að hafa gert.<ref>{{Vefheimild|titill= „Mjög góður maður, mjög hlédrægur“|url=https://www.mbl.is/frettir/erlent/2025/05/08/mjog_godur_madur_mjog_hledraegur/|útgefandi=[[mbl.is]]|dags= 8. maí 2025 |skoðað=8. maí 2025}}</ref> Provost hlaut perúskan ríkisborgararétt árið 2015.<ref>{{Vefheimild|titill= Bandaríkjamaður kjörinn páfi – Leó XIV.|url=https://vardberg.is/frettir/bandarikjamadur-kjorinn-pafi-leo-xiv/|útgefandi=[[Varðberg]]|dags= 8. maí 2025 |skoðað= 11. maí 2025|höfundur=Björn Bjarnason}}</ref> Árið 2023 kallaði Frans páfi Prevost til Rómar og skipaði hann yfirmann í valnefnd biskupa og höfuðklerka. Í því embætti hafði Prevost umsjón með tilnefningum næstu kynslóðar biskupa.<ref>{{Vefheimild|titill= Fagnar reynslumiklum páfa|url=https://www.mbl.is/frettir/innlent/2025/05/08/fagnar_reynslumiklum_pafa/|útgefandi=[[mbl.is]]|dags= 8. maí 2025 |skoðað=8. maí 2025}}</ref> Í því embætti vann Prevost með Frans að því að koma þremur konum í nefndina sem ákveður hvaða biskupstilnefningar eru sendar til páfa.<ref name=vísir/> Prevost varð jafnframt forseti ráðgjafanefndar páfa um málefni [[Suður-Ameríka|Suður-Ameríku]], sem gerði honum kleift að stofna til tengsla við kaþólska kirkjuhöfðingja í álfunni.<ref name=varðberg/> Prevost var kjörinn páfi þann 8. maí árið 2025 eftir andlát Frans. Prevost varð þar með fyrsti [[Bandaríkin|bandaríski]] páfi kaþólsku kirkjunnar.<ref>{{Vefheimild|titill= Nýr páfi er frá Bandaríkjunum |url=https://www.mbl.is/frettir/erlent/2025/05/08/nyr_pafi_er_fra_bandarikjunum/|útgefandi=[[mbl.is]]|dags= 8. maí 2025 |skoðað=8. maí 2025}}</ref><ref>{{Vefheimild|titill= Fyrsti páfinn frá Bandaríkjunum |url=https://heimildin.is/grein/24533/nyr-pafi-kjorinn/|útgefandi=[[Heimildin]]|dags=8. maí 2025|skoðað=8. maí 2025|höfundur=Valur Grettisson}}</ref> Prevost valdi sér páfanafnið Leó, sem var síðast notað af [[Leó 13.]] páfa árið 1903. Nafnavalið þótti til marks um í hvaða fótspor Leó 14. hygðist feta, en Leó 13. var frægur fyrir baráttu fyrir ýmsum réttlætis- og jafnréttismálum.<ref name=vísir/> Leó var formlega vígður páfi þann 18. maí.<ref>{{Vefheimild|titill= Leó orðinn páfi|url=https://www.visir.is/g/20252727843d/leo-ordinn-pafi|útgefandi=[[Vísir (vefmiðill)|Vísir]]|dags=18. maí 2025|skoðað=22. maí 2025|höfundur=Jón Ísak Ragnarsson}}</ref> ==Tilvísanir== <references/> {{Töflubyrjun}} {{Erfðatafla | fyrir = [[Frans páfi|Frans]] | titill = [[Páfi]] | frá = 8. maí 2025 | til = | eftir = Enn í embætti}} {{Töfluendir}} {{Páfar}} {{stubbur|æviágrip}} {{f|1955}} [[Flokkur:Páfar]] [[Flokkur:Páfar 21. aldar]] [[Flokkur:Bandarískir prestar]] [[Flokkur:Perúskir prestar]] snr7exilurg54p7pzvky9r397zbd0yo 15 186514 1920237 1917159 2025-06-14T15:58:46Z Snævar 16586 /* Færa flokkinn yfir á commons */ Svar 1920237 wikitext text/x-wiki == Færa flokkinn yfir á commons == Ég er byrjaður á að færa merkin yfir á Commons. Sum eru þegar komin þangað. Samkvæmt [https://www.althingi.is/lagas/136a/2001046.html 7 gr. um hönnun frá 2001] þá eru skjaldamerki ekki varin höfundarétti. [[Notandi:Steinninn|Steinn]][[Notandaspjall:Steinninn|inn]] 27. maí 2025 kl. 12:52 (UTC) :7. gr. fjallar bara um hönnun sem felur í sér heimildarlaust önnur hugverk. Ég held að byggðamerki falli undir sams konar skilyrði og vörumerki, en undir almenn höfundalög ef merkið er afskráð. [[Notandi:Akigka|Akigka]] ([[Notandaspjall:Akigka|spjall]]) 27. maí 2025 kl. 13:02 (UTC) :Sammála skilningi Akigka. Þessum byggðarmerkjum var bættt við á commons áður, en yfir 30 þeirra var eytt árið 2008. Dæmi um eyddar skrár: [[c:File:Skjaldarmerki_Dalvikurbyggdar.png]], [[c:File:Skjaldarmerki_Hveragerdi.png]], [[c:File:Skjaldarmerki.png]], [[c:File:Skjaldarmerki_Alftaness.png]], [[c:File:Skjaldarmerki-borgarbygg.png]], [[c:File:Skjaldarmerki_Vopnafjarðarhrepps.png]]. [[Notandi:Snævar|Snævar]] ([[Notandaspjall:Snævar|spjall]]) 27. maí 2025 kl. 13:04 (UTC) ::Þegar ég skoða þessi dæmi þá er þeim öllum eytt út því það vantar útskýringar á leyfi (fyrir utan eytt sem kemur engin skýr útskýring á). Núna eru fullt af merkjum sveitarfélaga inni [[:Commons:Category:Coats of arms of municipalities of Iceland]]. Það þarf þá að komast að því rétta í málinu þannig að þau séu ekki á báðum stöðum. [[Notandi:Steinninn|Steinn]][[Notandaspjall:Steinninn|inn]] 27. maí 2025 kl. 13:49 (UTC) :::Flest byggðamerkin í þessum flokki Á Commons eru merkt með PD-self sniðinu sem á auðvitað ekki við. Hönnunarlögin eiga ekki heldur við eins og Akigka bendir á. Þau eiga hins vegar við aðra hönnun sem myndi fela í sér byggðarmerki. Mér finnst reyndar ekki langsótt að skráð íslenskt byggðarmerki geti átt heima á Commons. Um þau gildir ekki venjulegur höfundarréttur heldur sérstök reglugerð um einkarétt sveitarfélaga. Efni sem bundið er slíkum kvöðum hefur alveg verið tækt á Commons af því að slíkar takmarkanir eru annars eðlis en höfundarréttur. En svo getur það gerst að skráning merkisins er felld niður (t.d. þegar sveitarfélag sameinast öðru og er því lagt niður) og þá getur verið höfundarréttur hönnuðarins virkjist aftur. [[Notandi:Bjarki S|Bjarki]] ([[Notandaspjall:Bjarki S|spjall]]) 27. maí 2025 kl. 14:37 (UTC) ::::Mörg byggðarmerki á commons eru til staðar því þau byggjast á svokölluðu [[En:Blazon|blazon]]. Blazon er í grunnatriðum textalýsing á því hvernig byggðarmerkið á að vera. Blazonið er oft ekki höfundaréttarvarið, en upphaflega merkið er það. Þannig er upphaflegu myndinni ekki bætt við á commons, en mynd byggð á blazon er leyfð. Get ekki séð neitt um blazon í íslenskum byggðarmerkjum, en mögulega er íslenska skjaldamerkið með blazon. ::::Það að íslensku merkin séu vernduð af vörumerkjarétti frekar en höfundarétti breytir engu. Eins og sjá má á [[c:Commons:Licensing#Simple design]] og [[c:Commons:Copyright_rules_by_subject_matter#TRADEM]] eru myndir verndaðar af vörumerkjarétti einnig bannaðar á commons, nema þau noti einföld form og texta. Commons á meiraðsegja eyðingarsniðið [[c:Template:Logo above threshold of originality]]. Commons verður í öllum tilfellum að fara eftir https://freedomdefined.org/Definition/1.0 eins og skrifað er á [[foundation:Resolution:Licensing_policy]] og getur ekki vísað í undantekningar eins og við. Commons skrárnar eiga að fara. [[Notandi:Snævar|Snævar]] ([[Notandaspjall:Snævar|spjall]]) 14. júní 2025 kl. 15:58 (UTC) 85mo1wcyclfb9t16rfeysipjd3srw0s 10 186543 1920219 1918729 2025-06-14T14:16:48Z Alvaldi 71791 1920219 wikitext text/x-wiki {{main other|{{#if:{{Has short description}} |<!--Do nothing--> |{{#invoke:Type in location|main|Basketball team|{{if empty|{{{location|}}}|{{{city|}}}}}}}}}}}{{infobox | bodyclass = vcard | templatestyles = Infobox basketball club/styles.css | abovestyle = {{#if:{{{defunct|}}}| |{{#if:{{{color1|}}}{{{colour1|}}}{{{color2|}}}{{{colour2|}}}{{{color3|}}}{{{colour3|}}} |color:{{if empty|{{{color1|}}}|{{{colour1|}}}|black}}; background-color:{{if empty|{{{color2|}}}|{{{colour2|}}}|transparent}}; border: 3px solid {{if empty|{{{color3|}}}|{{{colour3|}}}|transparent}}; |{{Basketball color cell|{{if empty|{{{name|}}}|{{{clubname|}}}|{{PAGENAMEBASE}}}}|border=3|simple=1}} }}}} | above = {{if empty|{{{name|}}}|{{{clubname|}}}|<includeonly>{{PAGENAMEBASE}}</includeonly>}} | aboveclass = fn org | headerstyle = background-color:#EEEEEE; | subheader = {{#if:{{{current|}}} | [[File:Basketball current event.svg|30px|alt=|link=]] ''[[{{{current}}}]]'' }} | image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{if empty|{{{logo|}}}|{{{image|}}}}}|size={{if empty|{{{logo_size|}}}|{{{image_size|}}}|{{{imagesize|}}}}}|sizedefault=frameless|title={{{name}}} logo}} | label1 = Viðurnefni | data1 = {{{nickname|}}} | label2 = Riðill | data2 = {{{conference|}}} | label3 = Undirdeild | data3 = {{{division|}}} | label4 = {{#if:{{{league|}}}|Deild|Deildir}} | data4 = {{if empty|{{{league|}}}|{{{leagues|}}}}} | label5 = {{#if:{{{established|}}}|Stofnað|Stofnað}} | data5 = {{if empty|{{{established|}}}|{{{founded|}}}}} | label6 = {{#if:{{{folded|}}}|Lagt niður|{{#if:{{{dissolved|}}}|Lagt niður|Hætti keppni}}}} | data6 = {{if empty|{{{folded|}}}|{{{dissolved|}}}|{{{withdrew|}}}}} | label7 = Saga | data7 = {{{history|}}} | label8 = {{#if:{{{arena|}}}|Völlur|Völlur}} | data8 = {{if empty|{{{arena|}}}|{{{stadium|}}}}} | label9 = Sæti | data9 = {{{capacity|}}} | label10 = Staðsetning | data10 = {{if empty|{{{location|}}}|{{{city|}}}}} | label11 = Liðs {{#if:{{{colours|}}}|litir|litir}} | data11 = {{if empty|{{{colours|}}}|{{{colors|}}}}} | label12 = {{#if:{{{sponsor|}}}|Styrkaraðili|Styrktaraðili}} | data12 = {{if empty|{{{sponsor|}}}|{{{company|}}}}} | label13 = Forstjóri | data13 = {{{ceo|}}} | label14 = Formaður | data14 = {{if empty|{{{chairman|}}}|{{{chairman|}}}}} | label15 = Forseti | data15 = {{if empty|{{{president|}}}|{{{President|}}}}} | label16 = Varaforseti | data16 = {{{vice-presidents|}}} | label17 = {{#if:{{{gm|}}}|Framvæmdarstjóri|Stjórnarformaður}} | data17 = {{if empty|{{{gm|}}}|{{{board_governor|}}}}} | label18 = Liðsstjóri | data18 = {{{manager|}}} | label19 = Þjálfari{{#if:{{{coaches|}}}|es}} | data19 = {{if empty|{{{coaches|}}}|{{{coach|}}}}} | label20 = Aðstoðarþjálfari | data20 = {{{assistants|}}} | label21 = Fyrirliði | data21 = {{{captain|}}} | label22 = Eigendur | data22 = {{if empty|{{{ownership|}}}|{{{owner|}}}|{{{owners|}}}}} | label23 = Venslalið | data23 = {{if empty|{{{affiliation|}}}|{{{affiliations|}}}}} | label24 = {{#if:{{{season|}}}|{{{season}}} position|Most recent season position}} | data24 = {{{position|}}} | label25 = Meistaratitlar | data25 = {{if empty|{{{championships|}}}|{{{league_champs|}}}}} | label26 = Bikarmeistarar | data26 = {{{cup_winners|}}} | label27 = {{nowrap|Meistarar meistaranna}} | data27 = {{{supercup_winners|}}} | label28 = Deildarmeistarar | data28 = {{{div_champs|}}} | label29 = {{#if:{{{competition1|}}}|{{{competition1}}}}} | data29 = {{{competition1_champs|}}} | label30 = {{#if:{{{competition2|}}}|{{{competition2}}}}} | data30 = {{{competition2_champs|}}} | label31 = {{#if:{{{competition3|}}}|{{{competition3}}}}} | data31 = {{{competition3_champs|}}} | label32 = {{#if:{{{competition4|}}}|{{{competition4}}}}} | data32 = {{{competition4_champs|}}} | label33 = Ár í úrslitarkeppni | data33 = {{{playoff_appearances|}}} | label34 = Treyjur í rjáfum | data34 = {{if empty|{{{retired_numbers|}}}|{{{ret_nums|}}}}} | label35 = Vefsíða | data35 = {{{website|}}} | data36 = {{#if:{{{1_title|}}}{{{1_body|}}}{{{1_pattern_b|}}}{{{1_shorts|}}}{{{1_pattern_s|}}} {{{2_title|}}}{{{2_body|}}}{{{2_pattern_b|}}}{{{2_shorts|}}}{{{2_pattern_s|}}} {{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}} {{{4_title|}}}{{{4_body|}}}{{{4_pattern_b|}}}{{{4_shorts|}}}{{{4_pattern_s|}}} {{{5_title|}}}{{{5_body|}}}{{{5_pattern_b|}}}{{{5_shorts|}}}{{{5_pattern_s|}}} {{{6_title|}}}{{{6_body|}}}{{{6_pattern_b|}}}{{{6_shorts|}}}{{{6_pattern_s|}}}{{{h_body|}}}{{{h_pattern_b|}}}{{{h_shorts|}}}{{{h_pattern_s|}}}{{{a_body|}}}{{{a_pattern_b|}}}{{{a_shorts|}}}{{{a_pattern_s|}}} |<tr><td style="padding: 0; background: #ffffff; text-align: center; border: 1px solid #D3D3D3;" colspan="2"> <table class="kit"> <tr> {{#if:{{{h_body|}}}{{{h_pattern_b|}}}{{{h_shorts|}}}{{{h_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{h_title|[[Basketball uniform|Home]]}}} | body = {{{h_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{h_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{h_filetype_b|png}}} | shorts = {{{h_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{h_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{a_body|}}}{{{a_pattern_b|}}}{{{a_shorts|}}}{{{a_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{a_title|[[Basketball uniform|Away]]}}} | body = {{{a_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{a_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{a_filetype_b|png}}} | shorts = {{{a_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{a_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{1_body|}}}{{{1_pattern_b|}}}{{{1_shorts|}}}{{{1_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{1_title|[[Basketball uniform|Home]]}}} | body = {{{1_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{1_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{1_filetype_b|png}}} | shorts = {{{1_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{1_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{2_body|}}}{{{2_pattern_b|}}}{{{2_shorts|}}}{{{2_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{2_title|[[Away colours|Away]]}}} | body = {{{2_body|eeeeee}}} | pattern_b = {{{2_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{2_filetype_b|png}}} | shorts = {{{2_shorts|eeeeee}}} | pattern_s = {{{2_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{3_title|[[Third jersey|Third]]}}} | body = {{{3_body|}}} | pattern_b = {{{3_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{3_filetype_b|png}}} | shorts = {{{3_shorts|}}} | pattern_s = {{{3_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}}| </tr><tr> }}{{#if:{{{4_title|}}}{{{4_body|}}}{{{4_pattern_b|}}}{{{4_shorts|}}}{{{4_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{4_title|[[Third jersey|Fourth]]}}} | body = {{{4_body|}}} | pattern_b = {{{4_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{4_filetype_b|png}}} | shorts = {{{4_shorts|}}} | pattern_s = {{{4_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{5_title|}}}{{{5_body|}}}{{{5_pattern_b|}}}{{{5_shorts|}}}{{{5_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{5_title|[[Third jersey|Fifth]]}}} | body = {{{5_body|}}} | pattern_b = {{{5_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{5_filetype_b|png}}} | shorts = {{{5_shorts|}}} | pattern_s = {{{5_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{6_title|}}}{{{6_body|}}}{{{6_pattern_b|}}}{{{6_shorts|}}}{{{6_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{6_title|[[Third jersey|Sixth]]}}} | body = {{{6_body|}}} | pattern_b = {{{6_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{6_filetype_b|png}}} | shorts = {{{6_shorts|}}} | pattern_s = {{{6_pattern_s|}}} }}</td> }}</tr> </table></td></tr>}} }}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:Pages using infobox basketball club with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Infobox basketball club]] with unknown parameter "_VALUE_"|ignoreblank=y| 1_body | 1_pattern_b | 1_pattern_s | 1_shorts | 1_title | 2_body | 2_pattern_b | 2_pattern_s | 2_shorts | 2_title | 3_body | 3_pattern_b | 3_pattern_s | 3_shorts | 3_title | 4_body | 4_pattern_b | 4_pattern_s | 4_shorts | 4_title | 5_body | 5_pattern_b | 5_pattern_s | 5_shorts | 5_title | 6_body | 6_pattern_b | 6_pattern_s | 6_shorts | 6_title | a_body | a_pattern_b | a_pattern_s | a_shorts | a_title | affiliation | affiliations | arena | assistants | board_governor | capacity | captain | ceo | chairman | championships | city | clubname | coach | coaches | color1 | color2 | color3 | colors | colour1 | colour2 | colour3 | colours | company | competition1 | competition1_champs | competition2 | competition2_champs | competition3 | competition3_champs | competition4 | competition4_champs | conf_champs | conference | current | defunct | dissolved | div_champs | division | division_champs | established | folded | founded | gm | h_body | h_pattern_b | h_pattern_s | h_shorts | h_title | history | image | image_size | imagesize | league | league_champs | leagues | location | logo | logo_size | manager | media | name | nickname | owner | owners | ownership | playoff_appearances | position | president | President | ret_nums | retired_numbers | season | sponsor | stadium | vice-presidents | website | withdrew }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> npobblsk4m4vis0hzeljd3vuuuln0gi 1920220 1920219 2025-06-14T14:19:11Z Alvaldi 71791 1920220 wikitext text/x-wiki {{main other|{{#if:{{Has short description}} |<!--Do nothing--> |{{#invoke:Type in location|main|Basketball team|{{if empty|{{{location|}}}|{{{city|}}}}}}}}}}}{{infobox | bodyclass = vcard | templatestyles = Infobox basketball club/styles.css | abovestyle = {{#if:{{{defunct|}}}| |{{#if:{{{color1|}}}{{{colour1|}}}{{{color2|}}}{{{colour2|}}}{{{color3|}}}{{{colour3|}}} |color:{{if empty|{{{color1|}}}|{{{colour1|}}}|black}}; background-color:{{if empty|{{{color2|}}}|{{{colour2|}}}|transparent}}; border: 3px solid {{if empty|{{{color3|}}}|{{{colour3|}}}|transparent}}; |{{Basketball color cell|{{if empty|{{{name|}}}|{{{clubname|}}}|{{PAGENAMEBASE}}}}|border=3|simple=1}} }}}} | above = {{if empty|{{{name|}}}|{{{clubname|}}}|<includeonly>{{PAGENAMEBASE}}</includeonly>}} | aboveclass = fn org | headerstyle = background-color:#EEEEEE; | subheader = {{#if:{{{current|}}} | [[File:Basketball current event.svg|30px|alt=|link=]] ''[[{{{current}}}]]'' }} | image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{if empty|{{{logo|}}}|{{{image|}}}}}|size={{if empty|{{{logo_size|}}}|{{{image_size|}}}|{{{imagesize|}}}}}|sizedefault=frameless|title={{{name}}} logo}} | label1 = Viðurnefni | data1 = {{{nickname|}}} | label2 = Undirdeild | data2 = {{{conference|}}} | label3 = Riðill | data3 = {{{division|}}} | label4 = {{#if:{{{league|}}}|Deild|Deildir}} | data4 = {{if empty|{{{league|}}}|{{{leagues|}}}}} | label5 = {{#if:{{{established|}}}|Stofnað|Stofnað}} | data5 = {{if empty|{{{established|}}}|{{{founded|}}}}} | label6 = {{#if:{{{folded|}}}|Lagt niður|{{#if:{{{dissolved|}}}|Lagt niður|Hætti keppni}}}} | data6 = {{if empty|{{{folded|}}}|{{{dissolved|}}}|{{{withdrew|}}}}} | label7 = Saga | data7 = {{{history|}}} | label8 = {{#if:{{{arena|}}}|Völlur|Völlur}} | data8 = {{if empty|{{{arena|}}}|{{{stadium|}}}}} | label9 = Sæti | data9 = {{{capacity|}}} | label10 = Staðsetning | data10 = {{if empty|{{{location|}}}|{{{city|}}}}} | label11 = Liðs {{#if:{{{colours|}}}|litir|litir}} | data11 = {{if empty|{{{colours|}}}|{{{colors|}}}}} | label12 = {{#if:{{{sponsor|}}}|Styrkaraðili|Styrktaraðili}} | data12 = {{if empty|{{{sponsor|}}}|{{{company|}}}}} | label13 = Forstjóri | data13 = {{{ceo|}}} | label14 = Formaður | data14 = {{if empty|{{{chairman|}}}|{{{chairman|}}}}} | label15 = Forseti | data15 = {{if empty|{{{president|}}}|{{{President|}}}}} | label16 = Varaforseti | data16 = {{{vice-presidents|}}} | label17 = {{#if:{{{gm|}}}|Framvæmdarstjóri|Stjórnarformaður}} | data17 = {{if empty|{{{gm|}}}|{{{board_governor|}}}}} | label18 = Liðsstjóri | data18 = {{{manager|}}} | label19 = Þjálfari{{#if:{{{coaches|}}}|es}} | data19 = {{if empty|{{{coaches|}}}|{{{coach|}}}}} | label20 = Aðstoðarþjálfari | data20 = {{{assistants|}}} | label21 = Fyrirliði | data21 = {{{captain|}}} | label22 = Eigendur | data22 = {{if empty|{{{ownership|}}}|{{{owner|}}}|{{{owners|}}}}} | label23 = Venslalið | data23 = {{if empty|{{{affiliation|}}}|{{{affiliations|}}}}} | label24 = {{#if:{{{season|}}}|{{{season}}} position|Most recent season position}} | data24 = {{{position|}}} | label25 = Meistaratitlar | data25 = {{if empty|{{{championships|}}}|{{{league_champs|}}}}} | label26 = Bikarmeistarar | data26 = {{{cup_winners|}}} | label27 = {{nowrap|Meistarar meistaranna}} | data27 = {{{supercup_winners|}}} | label28 = Deildarmeistarar | data28 = {{{div_champs|}}} | label29 = {{#if:{{{competition1|}}}|{{{competition1}}}}} | data29 = {{{competition1_champs|}}} | label30 = {{#if:{{{competition2|}}}|{{{competition2}}}}} | data30 = {{{competition2_champs|}}} | label31 = {{#if:{{{competition3|}}}|{{{competition3}}}}} | data31 = {{{competition3_champs|}}} | label32 = {{#if:{{{competition4|}}}|{{{competition4}}}}} | data32 = {{{competition4_champs|}}} | label33 = Ár í úrslitarkeppni | data33 = {{{playoff_appearances|}}} | label34 = Treyjur í rjáfum | data34 = {{if empty|{{{retired_numbers|}}}|{{{ret_nums|}}}}} | label35 = Vefsíða | data35 = {{{website|}}} | data36 = {{#if:{{{1_title|}}}{{{1_body|}}}{{{1_pattern_b|}}}{{{1_shorts|}}}{{{1_pattern_s|}}} {{{2_title|}}}{{{2_body|}}}{{{2_pattern_b|}}}{{{2_shorts|}}}{{{2_pattern_s|}}} {{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}} {{{4_title|}}}{{{4_body|}}}{{{4_pattern_b|}}}{{{4_shorts|}}}{{{4_pattern_s|}}} {{{5_title|}}}{{{5_body|}}}{{{5_pattern_b|}}}{{{5_shorts|}}}{{{5_pattern_s|}}} {{{6_title|}}}{{{6_body|}}}{{{6_pattern_b|}}}{{{6_shorts|}}}{{{6_pattern_s|}}}{{{h_body|}}}{{{h_pattern_b|}}}{{{h_shorts|}}}{{{h_pattern_s|}}}{{{a_body|}}}{{{a_pattern_b|}}}{{{a_shorts|}}}{{{a_pattern_s|}}} |<tr><td style="padding: 0; background: #ffffff; text-align: center; border: 1px solid #D3D3D3;" colspan="2"> <table class="kit"> <tr> {{#if:{{{h_body|}}}{{{h_pattern_b|}}}{{{h_shorts|}}}{{{h_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{h_title|[[Basketball uniform|Home]]}}} | body = {{{h_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{h_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{h_filetype_b|png}}} | shorts = {{{h_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{h_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{a_body|}}}{{{a_pattern_b|}}}{{{a_shorts|}}}{{{a_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{a_title|[[Basketball uniform|Away]]}}} | body = {{{a_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{a_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{a_filetype_b|png}}} | shorts = {{{a_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{a_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{1_body|}}}{{{1_pattern_b|}}}{{{1_shorts|}}}{{{1_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{1_title|[[Basketball uniform|Home]]}}} | body = {{{1_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{1_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{1_filetype_b|png}}} | shorts = {{{1_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{1_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{2_body|}}}{{{2_pattern_b|}}}{{{2_shorts|}}}{{{2_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{2_title|[[Away colours|Away]]}}} | body = {{{2_body|eeeeee}}} | pattern_b = {{{2_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{2_filetype_b|png}}} | shorts = {{{2_shorts|eeeeee}}} | pattern_s = {{{2_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{3_title|[[Third jersey|Third]]}}} | body = {{{3_body|}}} | pattern_b = {{{3_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{3_filetype_b|png}}} | shorts = {{{3_shorts|}}} | pattern_s = {{{3_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}}| </tr><tr> }}{{#if:{{{4_title|}}}{{{4_body|}}}{{{4_pattern_b|}}}{{{4_shorts|}}}{{{4_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{4_title|[[Third jersey|Fourth]]}}} | body = {{{4_body|}}} | pattern_b = {{{4_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{4_filetype_b|png}}} | shorts = {{{4_shorts|}}} | pattern_s = {{{4_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{5_title|}}}{{{5_body|}}}{{{5_pattern_b|}}}{{{5_shorts|}}}{{{5_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{5_title|[[Third jersey|Fifth]]}}} | body = {{{5_body|}}} | pattern_b = {{{5_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{5_filetype_b|png}}} | shorts = {{{5_shorts|}}} | pattern_s = {{{5_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{6_title|}}}{{{6_body|}}}{{{6_pattern_b|}}}{{{6_shorts|}}}{{{6_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{6_title|[[Third jersey|Sixth]]}}} | body = {{{6_body|}}} | pattern_b = {{{6_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{6_filetype_b|png}}} | shorts = {{{6_shorts|}}} | pattern_s = {{{6_pattern_s|}}} }}</td> }}</tr> </table></td></tr>}} }}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:Pages using infobox basketball club with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Infobox basketball club]] with unknown parameter "_VALUE_"|ignoreblank=y| 1_body | 1_pattern_b | 1_pattern_s | 1_shorts | 1_title | 2_body | 2_pattern_b | 2_pattern_s | 2_shorts | 2_title | 3_body | 3_pattern_b | 3_pattern_s | 3_shorts | 3_title | 4_body | 4_pattern_b | 4_pattern_s | 4_shorts | 4_title | 5_body | 5_pattern_b | 5_pattern_s | 5_shorts | 5_title | 6_body | 6_pattern_b | 6_pattern_s | 6_shorts | 6_title | a_body | a_pattern_b | a_pattern_s | a_shorts | a_title | affiliation | affiliations | arena | assistants | board_governor | capacity | captain | ceo | chairman | championships | city | clubname | coach | coaches | color1 | color2 | color3 | colors | colour1 | colour2 | colour3 | colours | company | competition1 | competition1_champs | competition2 | competition2_champs | competition3 | competition3_champs | competition4 | competition4_champs | conf_champs | conference | current | defunct | dissolved | div_champs | division | division_champs | established | folded | founded | gm | h_body | h_pattern_b | h_pattern_s | h_shorts | h_title | history | image | image_size | imagesize | league | league_champs | leagues | location | logo | logo_size | manager | media | name | nickname | owner | owners | ownership | playoff_appearances | position | president | President | ret_nums | retired_numbers | season | sponsor | stadium | vice-presidents | website | withdrew }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> 8klkynwfmvh4wzmfn6krlpwleknkfed 1920344 1920220 2025-06-14T20:20:10Z Alvaldi 71791 1920344 wikitext text/x-wiki {{main other|{{#if:{{Has short description}} |<!--Do nothing--> |{{#invoke:Type in location|main|Basketball team|{{if empty|{{{location|}}}|{{{city|}}}}}}}}}}}{{infobox | bodyclass = vcard | templatestyles = Infobox basketball club/styles.css | abovestyle = {{#if:{{{defunct|}}}| |{{#if:{{{color1|}}}{{{colour1|}}}{{{color2|}}}{{{colour2|}}}{{{color3|}}}{{{colour3|}}} |color:{{if empty|{{{color1|}}}|{{{colour1|}}}|black}}; background-color:{{if empty|{{{color2|}}}|{{{colour2|}}}|transparent}}; border: 3px solid {{if empty|{{{color3|}}}|{{{colour3|}}}|transparent}}; |{{Basketball color cell|{{if empty|{{{name|}}}|{{{clubname|}}}|{{PAGENAMEBASE}}}}|border=3|simple=1}} }}}} | above = {{if empty|{{{name|}}}|{{{clubname|}}}|<includeonly>{{PAGENAMEBASE}}</includeonly>}} | aboveclass = fn org | headerstyle = background-color:#EEEEEE; | subheader = {{#if:{{{current|}}} | [[File:Basketball current event.svg|30px|alt=|link=]] ''[[{{{current}}}]]'' }} | image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{if empty|{{{logo|}}}|{{{image|}}}}}|size={{if empty|{{{logo_size|}}}|{{{image_size|}}}|{{{imagesize|}}}}}|sizedefault=frameless|title={{{name}}} logo}} | label1 = Viðurnefni | data1 = {{{nickname|}}} | label2 = {{#if:{{{league|}}}|Deild|Deildir}} | data2 = {{if empty|{{{league|}}}|{{{leagues|}}}}} | label3 = Undirdeild | data3 = {{{conference|}}} | label4 = Riðill | data4 = {{{division|}}} | label5 = {{#if:{{{established|}}}|Stofnað|Stofnað}} | data5 = {{if empty|{{{established|}}}|{{{founded|}}}}} | label6 = {{#if:{{{folded|}}}|Lagt niður|{{#if:{{{dissolved|}}}|Lagt niður|Hætti keppni}}}} | data6 = {{if empty|{{{folded|}}}|{{{dissolved|}}}|{{{withdrew|}}}}} | label7 = Saga | data7 = {{{history|}}} | label8 = {{#if:{{{arena|}}}|Völlur|Völlur}} | data8 = {{if empty|{{{arena|}}}|{{{stadium|}}}}} | label9 = Sæti | data9 = {{{capacity|}}} | label10 = Staðsetning | data10 = {{if empty|{{{location|}}}|{{{city|}}}}} | label11 = Liðs {{#if:{{{colours|}}}|litir|litir}} | data11 = {{if empty|{{{colours|}}}|{{{colors|}}}}} | label12 = {{#if:{{{sponsor|}}}|Styrkaraðili|Styrktaraðili}} | data12 = {{if empty|{{{sponsor|}}}|{{{company|}}}}} | label13 = Forstjóri | data13 = {{{ceo|}}} | label14 = Formaður | data14 = {{if empty|{{{chairman|}}}|{{{chairman|}}}}} | label15 = Forseti | data15 = {{if empty|{{{president|}}}|{{{President|}}}}} | label16 = Varaforseti | data16 = {{{vice-presidents|}}} | label17 = {{#if:{{{gm|}}}|Framvæmdarstjóri|Stjórnarformaður}} | data17 = {{if empty|{{{gm|}}}|{{{board_governor|}}}}} | label18 = Liðsstjóri | data18 = {{{manager|}}} | label19 = Þjálfari{{#if:{{{coaches|}}}|es}} | data19 = {{if empty|{{{coaches|}}}|{{{coach|}}}}} | label20 = Aðstoðarþjálfari | data20 = {{{assistants|}}} | label21 = Fyrirliði | data21 = {{{captain|}}} | label22 = Eigendur | data22 = {{if empty|{{{ownership|}}}|{{{owner|}}}|{{{owners|}}}}} | label23 = Venslalið | data23 = {{if empty|{{{affiliation|}}}|{{{affiliations|}}}}} | label24 = {{#if:{{{season|}}}|{{{season}}} position|Most recent season position}} | data24 = {{{position|}}} | label25 = Meistaratitlar | data25 = {{if empty|{{{championships|}}}|{{{league_champs|}}}}} | label26 = Bikarmeistarar | data26 = {{{cup_winners|}}} | label27 = {{nowrap|Meistarar meistaranna}} | data27 = {{{supercup_winners|}}} | label28 = Deildarmeistarar | data28 = {{{div_champs|}}} | label29 = {{#if:{{{competition1|}}}|{{{competition1}}}}} | data29 = {{{competition1_champs|}}} | label30 = {{#if:{{{competition2|}}}|{{{competition2}}}}} | data30 = {{{competition2_champs|}}} | label31 = {{#if:{{{competition3|}}}|{{{competition3}}}}} | data31 = {{{competition3_champs|}}} | label32 = {{#if:{{{competition4|}}}|{{{competition4}}}}} | data32 = {{{competition4_champs|}}} | label33 = Ár í úrslitarkeppni | data33 = {{{playoff_appearances|}}} | label34 = Treyjur í rjáfum | data34 = {{if empty|{{{retired_numbers|}}}|{{{ret_nums|}}}}} | label35 = Vefsíða | data35 = {{{website|}}} | data36 = {{#if:{{{1_title|}}}{{{1_body|}}}{{{1_pattern_b|}}}{{{1_shorts|}}}{{{1_pattern_s|}}} {{{2_title|}}}{{{2_body|}}}{{{2_pattern_b|}}}{{{2_shorts|}}}{{{2_pattern_s|}}} {{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}} {{{4_title|}}}{{{4_body|}}}{{{4_pattern_b|}}}{{{4_shorts|}}}{{{4_pattern_s|}}} {{{5_title|}}}{{{5_body|}}}{{{5_pattern_b|}}}{{{5_shorts|}}}{{{5_pattern_s|}}} {{{6_title|}}}{{{6_body|}}}{{{6_pattern_b|}}}{{{6_shorts|}}}{{{6_pattern_s|}}}{{{h_body|}}}{{{h_pattern_b|}}}{{{h_shorts|}}}{{{h_pattern_s|}}}{{{a_body|}}}{{{a_pattern_b|}}}{{{a_shorts|}}}{{{a_pattern_s|}}} |<tr><td style="padding: 0; background: #ffffff; text-align: center; border: 1px solid #D3D3D3;" colspan="2"> <table class="kit"> <tr> {{#if:{{{h_body|}}}{{{h_pattern_b|}}}{{{h_shorts|}}}{{{h_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{h_title|[[Basketball uniform|Home]]}}} | body = {{{h_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{h_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{h_filetype_b|png}}} | shorts = {{{h_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{h_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{a_body|}}}{{{a_pattern_b|}}}{{{a_shorts|}}}{{{a_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{a_title|[[Basketball uniform|Away]]}}} | body = {{{a_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{a_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{a_filetype_b|png}}} | shorts = {{{a_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{a_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{1_body|}}}{{{1_pattern_b|}}}{{{1_shorts|}}}{{{1_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{1_title|[[Basketball uniform|Home]]}}} | body = {{{1_body|ffffff}}} | pattern_b = {{{1_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{1_filetype_b|png}}} | shorts = {{{1_shorts|ffffff}}} | pattern_s = {{{1_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{2_body|}}}{{{2_pattern_b|}}}{{{2_shorts|}}}{{{2_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{2_title|[[Away colours|Away]]}}} | body = {{{2_body|eeeeee}}} | pattern_b = {{{2_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{2_filetype_b|png}}} | shorts = {{{2_shorts|eeeeee}}} | pattern_s = {{{2_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{3_title|[[Third jersey|Third]]}}} | body = {{{3_body|}}} | pattern_b = {{{3_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{3_filetype_b|png}}} | shorts = {{{3_shorts|}}} | pattern_s = {{{3_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{3_title|}}}{{{3_body|}}}{{{3_pattern_b|}}}{{{3_shorts|}}}{{{3_pattern_s|}}}| </tr><tr> }}{{#if:{{{4_title|}}}{{{4_body|}}}{{{4_pattern_b|}}}{{{4_shorts|}}}{{{4_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{4_title|[[Third jersey|Fourth]]}}} | body = {{{4_body|}}} | pattern_b = {{{4_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{4_filetype_b|png}}} | shorts = {{{4_shorts|}}} | pattern_s = {{{4_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{5_title|}}}{{{5_body|}}}{{{5_pattern_b|}}}{{{5_shorts|}}}{{{5_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{5_title|[[Third jersey|Fifth]]}}} | body = {{{5_body|}}} | pattern_b = {{{5_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{5_filetype_b|png}}} | shorts = {{{5_shorts|}}} | pattern_s = {{{5_pattern_s|}}} }}</td> }}{{#if:{{{6_title|}}}{{{6_body|}}}{{{6_pattern_b|}}}{{{6_shorts|}}}{{{6_pattern_s|}}}| <td>{{Basketball kit | title = {{{6_title|[[Third jersey|Sixth]]}}} | body = {{{6_body|}}} | pattern_b = {{{6_pattern_b|_unknown}}} | filetype = {{{6_filetype_b|png}}} | shorts = {{{6_shorts|}}} | pattern_s = {{{6_pattern_s|}}} }}</td> }}</tr> </table></td></tr>}} }}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:Pages using infobox basketball club with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Infobox basketball club]] with unknown parameter "_VALUE_"|ignoreblank=y| 1_body | 1_pattern_b | 1_pattern_s | 1_shorts | 1_title | 2_body | 2_pattern_b | 2_pattern_s | 2_shorts | 2_title | 3_body | 3_pattern_b | 3_pattern_s | 3_shorts | 3_title | 4_body | 4_pattern_b | 4_pattern_s | 4_shorts | 4_title | 5_body | 5_pattern_b | 5_pattern_s | 5_shorts | 5_title | 6_body | 6_pattern_b | 6_pattern_s | 6_shorts | 6_title | a_body | a_pattern_b | a_pattern_s | a_shorts | a_title | affiliation | affiliations | arena | assistants | board_governor | capacity | captain | ceo | chairman | championships | city | clubname | coach | coaches | color1 | color2 | color3 | colors | colour1 | colour2 | colour3 | colours | company | competition1 | competition1_champs | competition2 | competition2_champs | competition3 | competition3_champs | competition4 | competition4_champs | conf_champs | conference | current | defunct | dissolved | div_champs | division | division_champs | established | folded | founded | gm | h_body | h_pattern_b | h_pattern_s | h_shorts | h_title | history | image | image_size | imagesize | league | league_champs | leagues | location | logo | logo_size | manager | media | name | nickname | owner | owners | ownership | playoff_appearances | position | president | President | ret_nums | retired_numbers | season | sponsor | stadium | vice-presidents | website | withdrew }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> 3bhtmua55p65co4hc6kuym0zv9wccwd 0 186626 1920214 1919977 2025-06-14T13:39:04Z Óskadddddd 83612 Óskadddddd færði [[Transsexual]] á [[Transsexúal]]: í takt við íslenska hljóðmyndun 1919977 wikitext text/x-wiki '''Transsexual''' er hugtak sem notað er til að lýsa einstaklingi sem hefur gengist undir, eða hyggst gangast undir, meðferðir og aðgerðir til að aðlaga líkamann að því kyni sem sá einstaklingur samsamar sig með.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/er-einhver-faeddur-sem-kona/|title=Er einhver þeirra er fæddur sem kona?|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2010-01-06|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-11}}</ref><ref name=":2" /><ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/minningardagur-trans-folks-2/|title=Minningardagur trans fólks|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2014-11-20|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-11}}</ref> Einstaklingar með [[Kynami|kynama]] ('''transsexualisma''') hafa haft hann frá [[Barn|barnæsku]].<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cite web|url=https://transisland.is/ordalisti/|title=Orðalisti – Trans Ísland|language=is|access-date=2025-06-11}}</ref> Hann er óháður [[kynhneigð]] og er þekktur meðal einstaklinga af öllum kynjum, í öllum löndum og meðal allra þjóðfélagshópa.<ref name=":0" /> Jafnframt hefur slíkur kynami verið þekktur í gegnum alla mannkynssöguna.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Flestir transsexual einstaklingar skilgreina sig einnig sem [[Trans fólk|transgender]], sem er víðtækara hugtak.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://news.lgbti.org/transgender-vs-transsexual-vs-transvestite-whats-the-difference/|title=Transgender vs Transsexual vs Transvestite: What’s the Difference?|last=says|first=Emily Wells|date=2024-12-01|website=news.lgbti.org|language=en-US|access-date=2025-06-11}}</ref> Transgender vísar almennt til einstaklinga sem hafa [[kynvitund]] sem er ekki í samræmi við kynið sem þeim var úthlutað við fæðingu, en þetta kallast [[kynósamræmi]] (e. gender incongruence).<ref name=":2" /><ref>{{Vefheimild|url=https://transisland.is/wp-content/uploads/2023/03/Talad-um-trans-v2_vef_opnur.pdf|titill=Talað um trans – Handbók um hugtök og orðræðu –|útgefandi=Trans Ísland|ár=2023}}</ref> Því getur einstaklingur strangt til tekið verið transsexual án þess að skilgreina sig sem transgender, þó að það sé mjög sjaldgæft í dag þar sem hugtakið „transgender“ er orðið almennara og víðtækara yfirheiti.<ref>{{Vefheimild|url=https://attavitinn.is/heilsa/hvad-er-ad-vera-trans-transgender/|titill=Hvað er að vera trans (transgender)?|höfundur=Sindri Snær Einars.|útgefandi=Áttavitinn|mánuður=Október|ár=2017}}</ref><ref name=":2" /> == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Trans fólk]] mlcab359lqe387vz6h48jghl57vbk7a 1920216 1920214 2025-06-14T13:39:19Z Óskadddddd 83612 1920216 wikitext text/x-wiki '''Transsexúal''' er hugtak sem notað er til að lýsa einstaklingi sem hefur gengist undir, eða hyggst gangast undir, meðferðir og aðgerðir til að aðlaga líkamann að því kyni sem sá einstaklingur samsamar sig með.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://samtokin78.is/er-einhver-faeddur-sem-kona/|title=Er einhver þeirra er fæddur sem kona?|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2010-01-06|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-11}}</ref><ref name=":2" /><ref>{{Cite web|url=https://samtokin78.is/minningardagur-trans-folks-2/|title=Minningardagur trans fólks|last=Arnarsson|first=Daníel|date=2014-11-20|website=Samtökin '78|language=is|access-date=2025-06-11}}</ref> Einstaklingar með [[Kynami|kynama]] ('''transsexúalisma''') hafa haft hann frá [[Barn|barnæsku]].<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cite web|url=https://transisland.is/ordalisti/|title=Orðalisti – Trans Ísland|language=is|access-date=2025-06-11}}</ref> Hann er óháður [[kynhneigð]] og er þekktur meðal einstaklinga af öllum kynjum, í öllum löndum og meðal allra þjóðfélagshópa.<ref name=":0" /> Jafnframt hefur slíkur kynami verið þekktur í gegnum alla mannkynssöguna.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Flestir transsexual einstaklingar skilgreina sig einnig sem [[Trans fólk|transgender]], sem er víðtækara hugtak.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://news.lgbti.org/transgender-vs-transsexual-vs-transvestite-whats-the-difference/|title=Transgender vs Transsexual vs Transvestite: What’s the Difference?|last=says|first=Emily Wells|date=2024-12-01|website=news.lgbti.org|language=en-US|access-date=2025-06-11}}</ref> Transgender vísar almennt til einstaklinga sem hafa [[kynvitund]] sem er ekki í samræmi við kynið sem þeim var úthlutað við fæðingu, en þetta kallast [[kynósamræmi]] (e. gender incongruence).<ref name=":2" /><ref>{{Vefheimild|url=https://transisland.is/wp-content/uploads/2023/03/Talad-um-trans-v2_vef_opnur.pdf|titill=Talað um trans – Handbók um hugtök og orðræðu –|útgefandi=Trans Ísland|ár=2023}}</ref> Því getur einstaklingur strangt til tekið verið transsexual án þess að skilgreina sig sem transgender, þó að það sé mjög sjaldgæft í dag þar sem hugtakið „transgender“ er orðið almennara og víðtækara yfirheiti.<ref>{{Vefheimild|url=https://attavitinn.is/heilsa/hvad-er-ad-vera-trans-transgender/|titill=Hvað er að vera trans (transgender)?|höfundur=Sindri Snær Einars.|útgefandi=Áttavitinn|mánuður=Október|ár=2017}}</ref><ref name=":2" /> == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Trans fólk]] mezb90b0b9hgok1dvu9jd622um625j5 0 186627 1920302 1919943 2025-06-14T19:31:39Z Xqbot 6441 Vélmenni: Lagfæri tvöfalda tilvísun → [[Transsexúal]] 1920302 wikitext text/x-wiki #tilvísun [[Transsexúal]] 5wkguvz3ikwr0wj9pspgcg00xkh549v 0 186630 1920253 1919953 2025-06-14T18:57:55Z Berserkur 10188 1920253 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Bloodbath-Hellfest2010.jpg|thumb|Bloodbath (2010)]] '''Bloodbath''' er sænsk [[dauðarokk]]shljómsveit eða [[súpergrúppa]] frá Stokkhólmi sem stofnuð var árið 1998. Ýmsir meðlimir hafa verið í sveitinni, þar á meðal Jonas Renkse ([[Katatonia]]), [[Mikael Åkerfeldt]] ([[Opeth]]), [[Peter Tägtgren]] ([[Hypocrisy]]) og Dan Swanö ([[Edge of Sanity]]). Í dag er hinn enski Nick Holmes ([[Paradise Lost]]) söngvari sveitarinnar. *Bloodbath spilaði á [[Eistnaflug]]i árið 2017. ==Meðlimir== *Anders "Blakkheim" Nyström – gítar, bakraddir (1998–) *Martin "Axe" Axenrot – trommur (2004–) *Nick "Old Nick" Holmes – söngur (2012–) *Tomas "Plytet" Åkvik – gítar (2022–; tímabundið 2017–2022) ===Fyrrum meðlimir=== *Jonas "Lord Seth" Renkse – bassi, bakraddir (1998–2023) *Mikael Åkerfeldt – söngur (1998–2004, 2005–2012) *Dan Swanö – trommur (1998– 2004), gítar (2004–2006), bakraddir (1998– 2006) *Per "Sodomizer" Eriksson – gítar (2007–2017) *Peter Tägtgren – söngur (2004–2005) *Joakim Karlsson – gítar (2018–2019) ==Útgáfur== ===Breiðskífur=== *Resurrection Through Carnage (2002) *Nightmares Made Flesh (2004) *The Fathomless Mastery (2008) *Grand Morbid Funeral (2014) *The Arrow of Satan Is Drawn (2018) *Survival of the Sickest (2022) ===Stuttskífur=== *Breeding Death (2000) *Unblessing the Purity (2008) ===Tónleikaskífur=== *The Wacken Carnage (2005) *Bloodbath over Bloodstock (2011) ==Tenglar== * [https://www.allmusic.com/artist/bloodbath-mn0000044820 Bloodbath á Allmusic] *[http://www.bloodbath.biz/ Heimasíða] {{s|1998}} [[Flokkur:Sænskar þungarokkshljómsveitir]] aybj6xjz6ds3rclgkr09iey966jxzyi 0 186650 1920246 1920179 2025-06-14T16:46:32Z TKSnaevarr 53243 /* Endalok Savonarola */ 1920246 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Girolamo Savonarola | mynd = Girolamo Savonarola.jpg | myndatexti = Málverk af Savonarola eftir [[Fra Bartolomeo]]. | fæðingardagur = {{fæðingardagur|1452|9|21}} | fæðingarstaður = [[Ferrara]], [[Hertogadæmið Ferrara|Hertogadæminu Ferrara]] | dánardagur = {{Dánardagur og aldur|1498|5|23|1452|9|21}} | dánarstaður = [[Flórens]], [[Lýðveldið Flórens|Lýðveldinu Flórens]] | dánarorsök = [[Aftaka|Tekinn af lífi]] | samtök = [[Dómínikanareglan]] | faðir = Niccolò di Michele dalla Savonarola | móðir = Elena Bonacolsi | stefna = [[Vestræn heimspeki]] | undirskrift = Girolamo Savonarola Signature.svg }} '''Girolamo Savonarola''' (21. september 1452 – 23. maí 1498) var munkur og predikari úr [[Dóminíkanareglan|Dóminíkanareglunni]] sem var óformlegur leiðtogi borgríkisins [[Flórens]] frá 1494 til dauðadags árið 1498. Savonarola stóð fyrir stofnun nokkurs lags [[lýðræði]]slegs, [[Kristni|kristins]] [[lýðveldi]]s í Flórens í óþökk hinnar voldugu [[Medici-ætt]]ar, sem hafði farið með lög og lof í borginni áratugina á undan. [[Páfaríkið]] og andstæðingar Savonarola innan Flórens gerðu að endingu uppreisn gegn honum. Árið 1498 var hann dæmdur fyrir [[villutrú]] og brenndur á báli fyrir framan höllina [[Palazzo Vecchio]]. ==Bakgrunnur og predikanir== Girolamo Savonarola fæddist í [[Ferrara]]. Hann nam í upphafi náttúrufræði en taldi sig ekki geta fundið neitt samhengi í rás viðburða eða heimsskipulaginu í því námi og gekk því í klaustur. Eftir að ábótinn í klaustrinu las tvö ljóð eftir hann hvatti hann Savonarola til að predika. Savonarola hóf að predika um [[opinberunarbók Jóhannesar]] og spámenn [[Gamla testamentið|gamla testamentsins]], við góðar undirtektir. Hann fór frá [[Bologna]] til annarra ítalskra borga og predikaði í tuttugu borgum á tólf árum.<ref name=mbl>{{Tímarit.is|3275245|Munkurinn frá San Marco|útgáfudagsetning=24. október 1943|blað=[[Lesbók Morgunblaðsins]]|blaðsíða=324–326}}</ref> Árið 1489 kvaddi [[Lorenzo de' Medici]] hinn mikilfenglegi, leiðtogi [[Lýðveldið Flórens|Lýðveldisins Flórens]], Savonarola til [[Flórens]]borgar. Lorenzo veitti honum til umráða klefa í San Marco-klaustrinu. Savonarola hélt áfram predikunum sínum og varð kunnur undir nafninu „munkurinn frá San Marco“. Í predikunum sínum lagði Savonarola áherslu á að kirkjan yrði að umskapa sig og að menn yrðu að bæta ráð sitt því annars yrði allri Ítalíu refsað á himnum. Hann gagnrýndi fegurðardýrkun, sællífi, auðvald og glysgirni veraldlegra þjóðhöfðingja.<ref name=mbl/> Lorenzo fór að óttast predikanir Savonarola og reyndi að fá hann á sitt band með því að gera hann að ábóta í San Marco-klaustrinu. Savonarola tók við stjórn klaustursins en neitaði að biðja stjórnanda borgarinnar um vernd eins og venja var meðal ábóta. Þar sem Savonarola neitaði að milda orðræðu sína gagnvart höfðingjastéttinni fékk Lorenzo munk úr [[Fransiskanareglan|Fransiskanareglunni]], {{ill|Mariano da Genazzano|it|Mariano da Genazzano}}, til að predika gegn honum.<ref name=mbl/><ref>{{Tímarit.is|5144713|Savonaróla|útgáfudagsetning=1. desember 1917|blað=[[Sameiningin]]|blaðsíða=305–309|höfundur=Jóhann Bjarnason}}</ref> Sagt er að þegar Lorenzo veiktist og fann að hann átti skammt eftir ólifað hafi hann kallað Savonarola á sinn fund og beðið um syndaaflausn. Savonarola setti þrjú skilyrði: Að Lorenzo yrði að trúa því að Guð gæti og vildi fyrirgefa allar syndir, að skila öllu sem hann hefði komist yfir með rangsleitni og að hann yrði að innleiða á ný hina gömlu, frjálslyndu stjórnarskrá Flórens. Lorenzo er sagður hafa fallist á fyrstu tvö skilyrðin en aðeins þagað yfir hinu þriðja. Samkvæmt sögunni neitaði Savonarola því að veita honum aflát og Lorenzo lést nokkrum dögum síðar.<ref name=mbl/> ==Valdatíð í Flórens== Árið 1494 gerði [[Karl 8. Frakkakonungur]] innrás í Norður-Ítalíu. Savonarola taldi sig hafa spáð fyrir um þennan atburð og tók honum fagnandi þar sem hann leit á innrásina sem tækirfæri til að reka [[Medici-ætt]]ina frá völdum í Flórens. Flórens sendi Savonarola sem sendimann til Frakkakonungs til að semja um frið og honum tókst að telja honum á að hlífa borginni í skiptum fyrir að borgríkið gengi í bandalag við hann og að Savonarola tæki að sér stjórnskipan hennar. Þetta gekk eftir og Savonarola sneri aftur til Flórens við mikinn fögnuð en [[Piero de' Medici]], sonur Lorenzos, var rekinn burt ásamt ætt sinni.<ref name=mbl/> Savonarola vildi að [[Klerkastjórn|prestar stjórnuðu ríkinu]] og að þjóðin stjórnaði sér sjálf eftir lögmálum Guðs. Hann lét loka vínveitingakrám og spilavítum og hvatti fólk til að halda strangar föstur. Hann skipaði málurum að brenna allar myndir sem ekki voru trúarlegs eðlis og hóf baráttu gegn munkum sem ekki voru nógu nægjusamir í líferni sínu. Hann hvatti fólk til að klæðast fátæklegum fatnaði og skipaði að andleg ljóð yrðu sungin í stað þjóðkvæða.<ref name=mbl/> Fylgismenn Savonarola voru kallaðir „ýlarar“ en andstæðingar hans „þeir óðu“.<ref name=vísir>{{Tímarit.is|3544071|Heimsfrægur siðbótamaður og afdrif hans|útgáfudagsetning=30. apríl 1944|blað=[[Vísir (dagblað)|Vísir Sunnudagsblað]]|blaðsíða=3|höfundur=Jónas Scheving}}</ref> Frægt er að Savonarola hélt mikla brennu þar sem veraldlegum bókum, listaverkum og skrautmunum var kastað á bál.<ref name=saga>{{Cite book|author=Klaus Berndl|author2=Markus Hattstein|author3=Arthur Knebel|author4=Hermann-Josef Udelhoven|editor=Illugi Jökulsson|title=Saga mannsins: Frá örófi fram á þennan dag|publisher=Skuggi – forlag|year=2008|place=Reykjavík|page=253|chapter=Endurreisnin|isbn=978-9979-9810-7-7|translator=Ásdísi Guðnadóttur, Ásmund Helgason, Hannes Rúnar Hannesson o.fl.}}</ref> [[Alexander 6.]] páfi vonaði í fyrstu að hann gæti fengið Savonarola á sitt band og að hann myndi hjálpa honum að gera son hans, [[Cesare Borgia]], að ríkisstjóra í Toskana.<ref name=vísir/> Hann bauð honum skipun til kardínála en Savonarola afþakkaði og hélt áfram að gagnrýna páfastólinn. Í kjölfarið bannaði páfi honum að tala og [[Bannfæring|bannfærði]] hann síðan þegar Savonarola neitaði að hlýða skipunum hans.<ref name=mbl/> Savonarola sagði Alexander hafa náð kjöri á páfastól með mútugreiðslum og því væri ekki mark á honum takandi.<ref>{{Tímarit.is|5144741|Savonaróla|útgáfudagsetning=1. janúar 1918|blað=[[Sameiningin]]|blaðsíða=333–341|höfundur=Jóhann Bjarnason}}</ref> ==Endalok Savonarola== [[Mynd:Filippo Dolciati (1443 - 1519) Execution of Girolamo Savonarola. 1498, Florence, Museo di San Marco.jpg|thumb|right|Málverk af aftöku Savonarola eftir [[Filippo Dolciati]] (1498).]] Stuðningur við Savonarola þvarr samhliða auknum erfiðleikum borgarbúa og efasemdarmenn hans kröfðust þess að skorið yrði úr um kenningar með svokallaðri eldraun. Í því fólst að eldur var kveiktur og sá sem sakaður var um villutrú var látinn vaða hann. Ef hann komst óskemmdur yfir eldinn var það talið sanna að hann væri sýkn. Bálið var kynt en Savonarola vildi ekki vaða eldinn. Munkur að nafni Domenico bauðst til að vaða eldinn í hans nafni og vildi fá að bera vígðan Kristlíkama með sér, sem honum var neitað um.<ref name=vísir/> Hætt var við eldraunina, sem hafði átt að fara fram 7. apríl 1498, og slökkt var á bálinu. Þetta vakti mikla reiði og margir töldu þetta sönnun þess að Savonarola væri villutrúarmaður.<ref name=mbl/> Fáeinum dögum réðust andstæðingar Savonarola á San Marco-klaustrið og lögðu hendur á Savonarola og helstu bandamenn hans, munkana Domenico og Silvestro. Þeim var varpað í dýflissu undir ráðhúsi borgarinnar, þar sem þeir voru pyntaðir af rannsóknarréttinum. Við pyntingarnar játuðu þeir að þeir væru í þjónustu djöfulsins og hefðu boðað villutrú. Alexander páfi var hvattur til að sýna Savonarola vægð en hann mun hafa svarað að Savonarola yrði að deyja „enda þótt hann væri sjálfur [[Jóhannes skírari]]“. Savonarola og bandamenn hans voru formlega dæmdir til dauða þann 22. maí 1498. Daginn eftir voru þeir Savonarola, Domenico og Silvestro festir upp í gálga fyrir framan ráðhúsið og bál kynt undir þeim til að taka þá af lífi.<ref name=mbl/> ==Tilvísanir== <references/> {{DEFAULTSORT:Savonarola, Girolamo}} {{fd|1452|1498}} [[Flokkur:Dóminíkanar]] [[Flokkur:Ítalskir prestar]] [[Flokkur:Leiðtogar Flórens]] iqma7ysp2vgq0nrb6myogwx4hvc57c2 3 186654 1920381 1920202 2025-06-15T10:06:49Z 71.35.4.10 Shut up. 1920381 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 1920385 1920381 2025-06-15T10:41:30Z Bjarki S 9 Tók aftur breytingu frá [[Special:Contributions/71.35.4.10|71.35.4.10]] ([[User talk:71.35.4.10|spjall]]), til baka í síðustu útgáfu frá [[User:Berserkur|Berserkur]] 1920195 wikitext text/x-wiki == Leikari og uppistandari == Hi. Please, stop creating these stupid "x er leikari og uppistandari" articles. You've been creating articles like that for years, and in many cases the people being covered aren't even actors or stand-ups. In effect, you are littering Wikipedia with straight-up false information. [[Notandi:TKSnaevarr|TKSnaevarr]] ([[Notandaspjall:TKSnaevarr|spjall]]) 14. júní 2025 kl. 03:03 (UTC) mf5ql0ankv3ptrlys6aezyh5rso0xv2 0 186655 1920215 2025-06-14T13:39:04Z Óskadddddd 83612 Óskadddddd færði [[Transsexual]] á [[Transsexúal]]: í takt við íslenska hljóðmyndun 1920215 wikitext text/x-wiki #tilvísun [[Transsexúal]] 5wkguvz3ikwr0wj9pspgcg00xkh549v 0 186656 1920218 2025-06-14T14:15:32Z Trong Dang 98718 Tilvísun á [[TikTok]] 1920218 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[TikTok]] e6kgrfd4d5xl960dqeld7biorald387 0 186657 1920226 2025-06-14T15:30:35Z TKSnaevarr 53243 Bjó til síðu með „[[Mynd:Augmented Arms of Medici.svg|thumb|right|Skjaldarmerki Medici-ættarinnar.]] '''Medici-ættin''' var ítalskt ættarveldi sem komst upphaflega til æðstu metorða í [[Lýðveldið Flórens|Lýðveldinu Flórens]] á tíma [[Cosimo de' Medici]] og sonarsonar hans [[Lorenzo de' Medici|Lorenzo]] „hins mikilfenglega“ á fyrri hluta 15. aldar. Medici-ættin var upphaflega frá [[Mugello]]-dalverpinu í [[Toskana]] og auðgaðist smám saman á verslun þar...“ 1920226 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Augmented Arms of Medici.svg|thumb|right|Skjaldarmerki Medici-ættarinnar.]] '''Medici-ættin''' var ítalskt ættarveldi sem komst upphaflega til æðstu metorða í [[Lýðveldið Flórens|Lýðveldinu Flórens]] á tíma [[Cosimo de' Medici]] og sonarsonar hans [[Lorenzo de' Medici|Lorenzo]] „hins mikilfenglega“ á fyrri hluta 15. aldar. Medici-ættin var upphaflega frá [[Mugello]]-dalverpinu í [[Toskana]] og auðgaðist smám saman á verslun þar til hún stofnaði [[Medici-bankinn|Medici-bankann]]. Bankinn var sá stærsti í Evrópu á 15. öld og stuðlaði að pólitískum uppgangi Medici-ættarinnar í Flórens, þótt meðlimir hennar hafi að nafninu til áfram verið óbreyttir borgarar fremur en erfðaeinvaldar fram á 16. öld. Árið 1532 áskotnaðist fjölskyldunni erfðatitillinn [[Hertogadæmið Flórens|hertogi af Flórens]]. Árið 1569 breyttist hertogadæmið í [[Stórhertogadæmið Toskana]] eftir að meira landsvæði hafði verið lagt undir það. Medici-ættin réði yfir stórhertogadæminu frá stofnun þess á tíma [[Cosimo 1.]] allt fram að andláti [[Gian Gastone de' Medici]] árið 1737. Medici-ættin gat af sér fjóra [[Páfi|páfa]] [[Rómversk-kaþólska kirkjan|kaþólsku kirkjunnar]] — [[Leó 10.]] (1513–1521), [[Klemens 7.]] (1523–1534), [[Píus 4.]] (1559–1565) og [[Leó 11.]] (1605) — og tvær drottningar Frakklands — [[Katrín af Medici|Katrínu af Medici]] (1547–1559) og [[María af Medici|Maríu af Medici]] (1600–1610).<ref>{{cite encyclopedia |title=Medici Family – – Encyclopædia Britannica |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |url=https://www.britannica.com/EBchecked/topic/372380/Medici-family |access-date=27 September 2009}}</ref> Í valdatíð fyrstu stórhertoganna dafnaði efnahagur Stórhertogatæmisins Toskana en ríkið var orðið gjaldþrota þegar [[Cosimo 3. de' Medici|Cosimo 3.]] fór með stjórn (árin 1670–1723). Medici-ættin auðgaðist upphaflega á vefnaðarvöruverslun með ullargildi Flórens, ''[[Arte della Lana]]''. Líkt og aðrar ítalskar valdafjölskyldur réð Medici-ættin yfir stjórn borgarinnar sinnar. Ættinni tókst að ná Flórens undir sína stjórn og stuðla að umhverfi þar sem list og [[húmanismi]] fengu að dafna. [[Ítalska endurreisnin]] spratt upp úr valdatíma Medici-ættarinnar og annarra ítalskra valdaætta eins og [[Visconti-ætt|Visconti-]] og [[Sforza-ætt|Sforza-ættanna]] í [[Mílanó]], [[Este-ætt|Este-ættarinnar]] í [[Ferrara]], [[Borgia-ætt|Borgia-]] og [[Della Rovere]]-ættanna í [[Róm]] og [[Gonzaga-ætt|Gonzaga-ættarinnar]] í [[Mantúa]]. Medici-bankinn var, frá stofnun hans árið 1397 til upplausnar hans 1494, ein voldugasta og virtasta stofnun í Evrópu og Medici-ættin var lengi talin auðugasta fjölskylda Evrópu. Með þessum auði gat fjölskyldan aflað sér pólitískra valda í Flórens og síðar víðar um Ítalíu og Evrópu. Viðskiptaveldi þeirra var meðal hinna fyrstu sem notuðu [[Höfuðbók|höfuðbækur]] í bókhaldi sínu með þróun [[Tvíhliða bókhald|tvíhliða bókhaldskerfis]] til að hafa eftirlit með inneignum og skuldfærslum. Medici-ættin fjármagnaði byggingu [[Péturskirkjan|Péturskirkjunnar]] og [[Dómkirkjan í Flórens|Dómkirkjunnar í Flórens]] og styrkti hugsuði og listamenn á borð við [[Donatello]], [[Filippo Brunelleschi|Brunelleschi]], [[Botticelli]], [[Leonardo da Vinci]], [[Michelangelo Buonarroti|Michelangelo]], [[Raffaello Sanzio|Raffaello]], [[Niccolò Machiavelli|Machiavelli]], [[Galileo Galilei|Galileo]] og [[Francesco Redi]]. Ættin fjármagnaði uppfinningu [[píanó]]sins<ref>{{Cite journal|last=Pollens |first=Stewart|date=2013|title=Bartolomeo Cristofori in Florence|journal=The Galpin Society Journal|volume=66|pages=7–245|issn=0072-0127|jstor=44083109}}</ref> og færa má rök fyrir að hún hafi stutt þróun [[Ópera|óperunnar]].<ref>{{Cite web |title=Music and the Medici – The Medici Archive Project |url=https://www.medici.org/music-and-the-medici/ |access-date=2022-04-20 |language=it-IT |archive-date=2023-01-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230123143004/https://www.medici.org/music-and-the-medici/ |url-status=dead }}</ref> Medici-ættin lék jafnframt lykilhlutverk í [[gagnsiðbótin]]ni frá upphafi [[Siðaskiptin|siðaskiptanna]] fram að [[Kirkjuþingið í Trentó|kirkjuþinginu í Trentó]] og í [[Frönsku trúarbragðastríðin|frönsku trúarbragðastríðunum]]. ==Tilvísanir== <references/> [[Flokkur:Ítalskar aðalsættir]] [[Flokkur:Medici-ætt| ]] l0n8x6qx0km5yy7pfqob7utcju98cjf 1 186658 1920227 2025-06-14T15:31:52Z TKSnaevarr 53243 Bjó til síðu með „{{Þýðing |titill=House of Medici |tungumál=en |id=1289267085 }}“ 1920227 wikitext text/x-wiki {{Þýðing |titill=House of Medici |tungumál=en |id=1289267085 }} 6og8kopgw5xxyuenz4n5fjm2jne2clh 0 186659 1920228 2025-06-14T15:32:15Z TKSnaevarr 53243 Tilvísun á [[Medici-ætt]] 1920228 wikitext text/x-wiki #TILVÍSUN[[Medici-ætt]] 2lppqbqaes6fx5jhn3slioetrv6web0 0 186660 1920229 2025-06-14T15:32:26Z TKSnaevarr 53243 Tilvísun á [[Medici-ætt]] 1920229 wikitext text/x-wiki #TILVÍSUN[[Medici-ætt]] 2lppqbqaes6fx5jhn3slioetrv6web0 0 186661 1920230 2025-06-14T15:32:57Z TKSnaevarr 53243 Tilvísun á [[Medici-ætt]] 1920230 wikitext text/x-wiki #TILVÍSUN[[Medici-ætt]] 2lppqbqaes6fx5jhn3slioetrv6web0 0 186662 1920231 2025-06-14T15:33:10Z TKSnaevarr 53243 Tilvísun á [[Medici-ætt]] 1920231 wikitext text/x-wiki #TILVÍSUN[[Medici-ætt]] 2lppqbqaes6fx5jhn3slioetrv6web0 14 186663 1920233 2025-06-14T15:38:20Z TKSnaevarr 53243 Bjó til síðu með „[[Flokkur:Söguleg tímabil]]“ 1920233 wikitext text/x-wiki [[Flokkur:Söguleg tímabil]] k7u4vzms323ozshezv40c87tiqsqz6l 0 186664 1920236 2025-06-14T15:50:46Z TKSnaevarr 53243 Tilvísun á [[Medici-ætt]] 1920236 wikitext text/x-wiki #TILVÍSUN[[Medici-ætt]] 2lppqbqaes6fx5jhn3slioetrv6web0 0 186665 1920240 2025-06-14T16:07:06Z TKSnaevarr 53243 Tilvísun á [[Taranto]] 1920240 wikitext text/x-wiki #TILVÍSUN[[Taranto]] rxras1rmm0brd6qr3dl22jkw35qnllz 0 186666 1920249 2025-06-14T18:53:46Z Alvaldi 71791 Búið til með því að þýða síðuna „[[:en:Special:Redirect/revision/1295369449|Steve Ballmer]]“ 1920249 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Steve Ballmer | mynd = Steve ballmer 2007 outdoors2-2.jpg | mynd_texti = Ballmer in 2007 | fæðingarnafn = Steven Anthony Ballmer | fæðingardagur = {{birth date and age|1956|3|24}} | fæðingarstaður = [[Detroit]], Michigan, U.S. | menntun = {{plainlist| * [[Harvard University]] ([[Bachelor of Arts|BA]]) * [[Stanford University]] (hætti) }} | starf = {{hlist|Kaupsýslumaður| fjárfestir}} | þekkt_fyrir = Framkvæmdarstjóri [[Microsoft]]<br>Stofnandi Ballmer Group<br>Eigandi [[Los Angeles Clippers]] | maki = {{marriage|Connie Snyder|1990}} | börn = 3 | ættingjar = | undirskrift = Steve Ballmer signature.svg }} '''Steven Anthony Ballmer''' ({{IPAc-en|ˈ|b|ɔː|l|m|ər}}; 24. mars 1956) er bandarískur kaupsýslumaður og fjárfestir sem var framkvæmdastjóri [[Microsoft]] frá 2000 til 2014.<ref name="cnnbio">{{Cite web|url=http://www.cnn.com/2013/04/08/us/steve-ballmer-fast-facts/|title=Steve Ballmer Fast Facts|date=March 11, 2015|publisher=[[CNN]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160206053327/http://www.cnn.com/2013/04/08/us/steve-ballmer-fast-facts/|archive-date=February 6, 2016|access-date=January 28, 2016}}</ref> Hann er eigandi [[NBA]] liðsins [[Los Angeles Clippers]]. Hann er meðstofnandi Ballmer Group, góðgerðarfjárfestingarfyrirtækis.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.latimes.com/sports/clippers/story/2020-07-08/steve-ballmer-group-foundation-clippers-owner-billionaire|title=Steve Ballmer is putting his billions behind bigger causes in L.A. than the Clippers|last=Greif|first=Andrew|date=July 8, 2020|website=Los Angeles Times|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20231118102814/https://www.latimes.com/sports/clippers/story/2020-07-08/steve-ballmer-group-foundation-clippers-owner-billionaire|archive-date=November 18, 2023|access-date=November 18, 2023}}</ref> Frá og með maí 2025 taldi Bloomberg Billionaires Index að persónulegur auður hans væri í kringum 151 milljarða dollara, sem gerir hann áttunda auðugustu manneskju í heimi, og Forbes Real-Time Billionaires List setti sem hann níundu auðugustu manneskju í heimi með 118 milljarða dala.<ref name="Bloomberg Billionaires Index">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/billionaires/|title=Bloomberg Billionaires Index|website=bloomberg.com|access-date=5 March 2025}}</ref><ref name="Forbes Real-Time Billionaires List">{{Cite web|url=https://www.forbes.com/real-time-billionaires/|title=Forbes Real-Time Billionaires List|website=forbes.com|access-date=5 March 2025}}</ref> == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Bandarískir milljarðamæringar]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1956]] 10r6wywe9cmubcx0wyt3d8japwh0e1c 1920250 1920249 2025-06-14T18:54:37Z Alvaldi 71791 1920250 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Steve Ballmer | mynd = Steve ballmer 2007 outdoors2-2.jpg | mynd_texti = Ballmer in 2007 | fæðingarnafn = Steven Anthony Ballmer | fæðingardagur = {{birth date and age|1956|3|24}} | fæðingarstaður = [[Detroit]], Michigan, U.S. | menntun = {{plainlist| * [[Harvard University]] ([[Baccalaureus Artium|BA]]) * [[Stanford University]] (hætti) }} | starf = {{hlist|Kaupsýslumaður| fjárfestir}} | þekkt_fyrir = Framkvæmdarstjóri [[Microsoft]]<br>Stofnandi Ballmer Group<br>Eigandi [[Los Angeles Clippers]] | maki = {{marriage|Connie Snyder|1990}} | börn = 3 | ættingjar = | undirskrift = Steve Ballmer signature.svg }} '''Steven Anthony Ballmer''' ({{IPAc-en|ˈ|b|ɔː|l|m|ər}}; 24. mars 1956) er bandarískur kaupsýslumaður og fjárfestir sem var framkvæmdastjóri [[Microsoft]] frá 2000 til 2014.<ref name="cnnbio">{{Cite web|url=http://www.cnn.com/2013/04/08/us/steve-ballmer-fast-facts/|title=Steve Ballmer Fast Facts|date=March 11, 2015|publisher=[[CNN]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160206053327/http://www.cnn.com/2013/04/08/us/steve-ballmer-fast-facts/|archive-date=February 6, 2016|access-date=January 28, 2016}}</ref> Hann er eigandi [[NBA]] liðsins [[Los Angeles Clippers]]. Hann er meðstofnandi Ballmer Group, góðgerðarfjárfestingarfyrirtækis.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.latimes.com/sports/clippers/story/2020-07-08/steve-ballmer-group-foundation-clippers-owner-billionaire|title=Steve Ballmer is putting his billions behind bigger causes in L.A. than the Clippers|last=Greif|first=Andrew|date=July 8, 2020|website=Los Angeles Times|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20231118102814/https://www.latimes.com/sports/clippers/story/2020-07-08/steve-ballmer-group-foundation-clippers-owner-billionaire|archive-date=November 18, 2023|access-date=November 18, 2023}}</ref> Frá og með maí 2025 taldi Bloomberg Billionaires Index að persónulegur auður hans væri í kringum 151 milljarða dollara, sem gerir hann áttunda auðugustu manneskju í heimi, og Forbes Real-Time Billionaires List setti sem hann níundu auðugustu manneskju í heimi með 118 milljarða dala.<ref name="Bloomberg Billionaires Index">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/billionaires/|title=Bloomberg Billionaires Index|website=bloomberg.com|access-date=5 March 2025}}</ref><ref name="Forbes Real-Time Billionaires List">{{Cite web|url=https://www.forbes.com/real-time-billionaires/|title=Forbes Real-Time Billionaires List|website=forbes.com|access-date=5 March 2025}}</ref> == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Bandarískir milljarðamæringar]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1956]] 6091yssxn1c2lr7znn4hc8y8gz8usw4 1920251 1920250 2025-06-14T18:54:47Z Alvaldi 71791 1920251 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Steve Ballmer | mynd = Steve ballmer 2007 outdoors2-2.jpg | mynd_texti = Ballmer árið 2007 | fæðingarnafn = Steven Anthony Ballmer | fæðingardagur = {{birth date and age|1956|3|24}} | fæðingarstaður = [[Detroit]], Michigan, U.S. | menntun = {{plainlist| * [[Harvard University]] ([[Baccalaureus Artium|BA]]) * [[Stanford University]] (hætti) }} | starf = {{hlist|Kaupsýslumaður| fjárfestir}} | þekkt_fyrir = Framkvæmdarstjóri [[Microsoft]]<br>Stofnandi Ballmer Group<br>Eigandi [[Los Angeles Clippers]] | maki = {{marriage|Connie Snyder|1990}} | börn = 3 | ættingjar = | undirskrift = Steve Ballmer signature.svg }} '''Steven Anthony Ballmer''' ({{IPAc-en|ˈ|b|ɔː|l|m|ər}}; 24. mars 1956) er bandarískur kaupsýslumaður og fjárfestir sem var framkvæmdastjóri [[Microsoft]] frá 2000 til 2014.<ref name="cnnbio">{{Cite web|url=http://www.cnn.com/2013/04/08/us/steve-ballmer-fast-facts/|title=Steve Ballmer Fast Facts|date=March 11, 2015|publisher=[[CNN]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160206053327/http://www.cnn.com/2013/04/08/us/steve-ballmer-fast-facts/|archive-date=February 6, 2016|access-date=January 28, 2016}}</ref> Hann er eigandi [[NBA]] liðsins [[Los Angeles Clippers]]. Hann er meðstofnandi Ballmer Group, góðgerðarfjárfestingarfyrirtækis.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.latimes.com/sports/clippers/story/2020-07-08/steve-ballmer-group-foundation-clippers-owner-billionaire|title=Steve Ballmer is putting his billions behind bigger causes in L.A. than the Clippers|last=Greif|first=Andrew|date=July 8, 2020|website=Los Angeles Times|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20231118102814/https://www.latimes.com/sports/clippers/story/2020-07-08/steve-ballmer-group-foundation-clippers-owner-billionaire|archive-date=November 18, 2023|access-date=November 18, 2023}}</ref> Frá og með maí 2025 taldi Bloomberg Billionaires Index að persónulegur auður hans væri í kringum 151 milljarða dollara, sem gerir hann áttunda auðugustu manneskju í heimi, og Forbes Real-Time Billionaires List setti sem hann níundu auðugustu manneskju í heimi með 118 milljarða dala.<ref name="Bloomberg Billionaires Index">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/billionaires/|title=Bloomberg Billionaires Index|website=bloomberg.com|access-date=5 March 2025}}</ref><ref name="Forbes Real-Time Billionaires List">{{Cite web|url=https://www.forbes.com/real-time-billionaires/|title=Forbes Real-Time Billionaires List|website=forbes.com|access-date=5 March 2025}}</ref> == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Bandarískir milljarðamæringar]] [[Flokkur:Fólk fætt árið 1956]] emjjkvpe4zqzwsbn14akwg23gajxx6f 1920257 1920251 2025-06-14T19:01:09Z Alvaldi 71791 1920257 wikitext text/x-wiki {{Persóna | nafn = Steve Ballmer | mynd = Steve ballmer 2007 outdoors2-2.jpg | mynd_texti = Ballmer árið 2007 | fæðingarnafn = Steven Anthony Ballmer | fæðingardagur = {{birth date and age|1956|3|24}} | fæðingarstaður = [[Detroit]], Michigan, U.S. | menntun = {{plainlist| * [[Harvard University]] ([[Baccalaureus Artium|BA]]) * [[Stanford University]] (hætti) }} | starf = {{hlist|Kaupsýslumaður| fjárfestir}} | þekkt_fyrir = Framkvæmdarstjóri [[Microsoft]]<br>Stofnandi Ballmer Group<br>Eigandi [[Los Angeles Clippers]] | maki = {{marriage|Connie Snyder|1990}} | börn = 3 | ættingjar = | undirskrift = Steve Ballmer signature.svg }} '''Steven Anthony Ballmer''' ({{IPAc-en|ˈ|b|ɔː|l|m|ər}}; 24. mars 1956) er bandarískur kaupsýslumaður og fjárfestir sem var framkvæmdastjóri [[Microsoft]] frá 2000 til 2014.<ref name="cnnbio">{{Cite web|url=http://www.cnn.com/2013/04/08/us/steve-ballmer-fast-facts/|title=Steve Ballmer Fast Facts|date=March 11, 2015|publisher=[[CNN]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160206053327/http://www.cnn.com/2013/04/08/us/steve-ballmer-fast-facts/|archive-date=February 6, 2016|access-date=January 28, 2016}}</ref> Hann er eigandi [[NBA]] liðsins [[Los Angeles Clippers]]. Hann er meðstofnandi Ballmer Group, góðgerðarfjárfestingarfyrirtækis.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.latimes.com/sports/clippers/story/2020-07-08/steve-ballmer-group-foundation-clippers-owner-billionaire|title=Steve Ballmer is putting his billions behind bigger causes in L.A. than the Clippers|last=Greif|first=Andrew|date=July 8, 2020|website=Los Angeles Times|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20231118102814/https://www.latimes.com/sports/clippers/story/2020-07-08/steve-ballmer-group-foundation-clippers-owner-billionaire|archive-date=November 18, 2023|access-date=November 18, 2023}}</ref> Frá og með maí 2025 taldi Bloomberg Billionaires Index að persónulegur auður hans væri í kringum 151 milljarða dollara, sem gerir hann áttunda auðugustu manneskju í heimi, og Forbes Real-Time Billionaires List setti sem hann níundu auðugustu manneskju í heimi með 118 milljarða dala.<ref name="Bloomberg Billionaires Index">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/billionaires/|title=Bloomberg Billionaires Index|website=bloomberg.com|access-date=5 March 2025}}</ref><ref name="Forbes Real-Time Billionaires List">{{Cite web|url=https://www.forbes.com/real-time-billionaires/|title=Forbes Real-Time Billionaires List|website=forbes.com|access-date=5 March 2025}}</ref> == Tilvísanir == {{Reflist}} [[Flokkur:Fólk fætt árið 1956]] [[Flokkur:Bandarískir milljarðamæringar]] [[Flokkur:Eigendur NBA liða]] 43tpl6tdtaxfhd9t95356amoe2o79ww 14 186667 1920256 2025-06-14T19:00:54Z Alvaldi 71791 Bjó til síðu með „[[Flokkur:NBA]]“ 1920256 wikitext text/x-wiki [[Flokkur:NBA]] 3edyeecs5nw1lg59mv1ay9ptanppxgx 14 186668 1920258 2025-06-14T19:02:15Z Alvaldi 71791 Bjó til síðu með „[[Flokkur:NBA]]“ 1920258 wikitext text/x-wiki [[Flokkur:NBA]] 3edyeecs5nw1lg59mv1ay9ptanppxgx 14 186669 1920304 2025-06-14T19:33:40Z Alvaldi 71791 Bjó til síðu með „[[Flokkur:NBA]]“ 1920304 wikitext text/x-wiki [[Flokkur:NBA]] 3edyeecs5nw1lg59mv1ay9ptanppxgx 14 186670 1920338 2025-06-14T19:42:22Z Alvaldi 71791 Bjó til síðu með „[[Flokkur:Körfuknattleikur]]“ 1920338 wikitext text/x-wiki [[Flokkur:Körfuknattleikur]] b9g7ythzzuzfnnuxtd2uqln0dbojhyl 1920339 1920338 2025-06-14T19:43:52Z Alvaldi 71791 1920339 wikitext text/x-wiki Eftirfarandi lið léku í [[American Basketball Association]] á árunum frá 1967 þangað til deildin sameinaðist [[NBA]] árið 1976. [[Flokkur:Körfuknattleikur]] rp5rti4rq9pek5og6vi0r2ju4s4iwwx 0 186671 1920346 2025-06-14T20:23:15Z Alvaldi 71791 Tilvísun á [[Memphis Grizzlies]] 1920346 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Memphis Grizzlies]] auinls6aspkc7v4apoqxh1q53x1gje8 14 186672 1920352 2025-06-14T20:45:12Z TKSnaevarr 53243 Bjó til síðu með „[[Flokkur:Byggingar í Róm]] [[Flokkur:Kirkjur á Ítalíu|Róm]]“ 1920352 wikitext text/x-wiki [[Flokkur:Byggingar í Róm]] [[Flokkur:Kirkjur á Ítalíu|Róm]] cyhpie3hwj10rg1f8pxhiwtopidzrrg 3 186673 1920353 2025-06-14T20:53:59Z Steinninn 952 Nýr hluti: /* Tré ársins */ 1920353 wikitext text/x-wiki == Tré ársins == Þarð virðist vera búið að fella tvö "tré ársins". Í Vestmanneyjum og Reykjanesbæ. Ég er ekki með neinar heimildir fyrir því annað en Google Street View. [[Notandi:Steinninn|Steinn]][[Notandaspjall:Steinninn|inn]] 14. júní 2025 kl. 20:53 (UTC) dqces3jitamxpwnwvet353ltjavaa8f 1920374 1920353 2025-06-15T06:11:07Z 1Veertje 28160 /* Tré ársins */ Svar 1920374 wikitext text/x-wiki == Tré ársins == Þarð virðist vera búið að fella tvö "tré ársins". Í Vestmanneyjum og Reykjanesbæ. Ég er ekki með neinar heimildir fyrir því annað en Google Street View. [[Notandi:Steinninn|Steinn]][[Notandaspjall:Steinninn|inn]] 14. júní 2025 kl. 20:53 (UTC) :Ég sendi Skógræktarfélagi Íslands skilaboð á Facebook og þeir segja að þetta sé því miður rétt. Ég hef beðið þá um að uppfæra vefsíðuna sína svo við getum vitnað í hana sem heimild. [[Notandi:1Veertje|1Veertje]] ([[Notandaspjall:1Veertje|spjall]]) 15. júní 2025 kl. 06:11 (UTC) 8gcgxo23x7foybc7dmnwbqwbflpgjtj 0 186674 1920361 2025-06-15T00:35:09Z Trong Dang 98718 Tilvísun á [[Lionel Messi]] 1920361 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lionel Messi]] lz9w2j9wjd0g5nwhs53ebatgq1wyf99 0 186676 1920388 2025-06-15T11:31:12Z Alvaldi 71791 Bjó til síðu með „'''Heimsmeistaramót karla í körfuknattleik''' (enska: '''FIBA Basketball World Cup''') er alþjóðlegt körfuknattleiksmót karlalandslið sem haldið er af [[FIBA]] á fjögura ára fresti.<ref>{{cite web |url=http://www.usabasketball.com/about/inside.html |title=Inside USA Basketball |work=basketball.com |publisher=[[USA Basketball]] |access-date=7 September 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100907043355/http://www.usabasketball.com/about/insid...“ 1920388 wikitext text/x-wiki '''Heimsmeistaramót karla í körfuknattleik''' (enska: '''FIBA Basketball World Cup''') er alþjóðlegt körfuknattleiksmót karlalandslið sem haldið er af [[FIBA]] á fjögura ára fresti.<ref>{{cite web |url=http://www.usabasketball.com/about/inside.html |title=Inside USA Basketball |work=basketball.com |publisher=[[USA Basketball]] |access-date=7 September 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100907043355/http://www.usabasketball.com/about/inside.html |archive-date=7 September 2010 |url-status=dead }}</ref> Frá stofnun árið 1950 og fram að 2010 var mótið þekkt sem '''FIBA World Championship'''.<ref>{{Cite web |title=World Cup History |url=https://www.fiba.basketball/basketballworldcup/2023/world-cup-history |access-date=2023-08-09 |website=FIBA.basketball |language=en}}</ref><ref>{{cite web |date=26 January 2012 |title=PR N°1&nbsp;– FIBA Basketball World Cup officially launched in Madrid |url=http://www.fiba.com/pages/eng/fc/news/lateNews/p/newsid/50470/arti.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304051629/http://www.fiba.com/pages/eng/fc/news/lateNews/p/newsid/50470/arti.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=26 January 2012 |publisher=FIBA}}</ref> ==Tilvísanir== {{reflist}} [[Flokkur:Stofnað 1950]] [[Flokkur:Körfuknattleikur]] a7qm0712xxhmk8dwybe3xcwcv6ixpi5 14 186677 1920393 2025-06-15T11:34:36Z Alvaldi 71791 Bjó til síðu með „[[Flokkur:WNBA]]“ 1920393 wikitext text/x-wiki [[Flokkur:WNBA]] 2hxngw687uupvfm4egwao5s56fylvvb 14 186678 1920396 2025-06-15T11:35:45Z Alvaldi 71791 Bjó til síðu með „{{CommonsCat|Women's National Basketball Association}} [[Flokkur:Körfuknattleikur]]“ 1920396 wikitext text/x-wiki {{CommonsCat|Women's National Basketball Association}} [[Flokkur:Körfuknattleikur]] csqivg0vzoupyn1sqzzrsvxgbun7gi6