ᐅᐃᑭᐱᑎᐊ
iuwiki
https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%8A%E1%92%A5%E1%96%85
MediaWiki 1.45.0-wmf.8
first-letter
Media
Special
Talk
User
User talk
ᐅᐃᑭᐱᑎᐊ
ᐅᐃᑭᐱᑎᐊ talk
File
File talk
MediaWiki
MediaWiki talk
Template
Template talk
Help
Help talk
Category
Category talk
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Event
Event talk
ᑲᓇᑕ
0
1082
48714
48566
2025-07-07T19:57:38Z
Breogan2008
4780
48714
wikitext
text/x-wiki
'''ᑲᓇᑕ''' ({{lang-en|Canada}} {{IPA|[ˈkænədə]}}; {{lang-fr|Canada}} {{IPA|[kanaˈda]}})—ᐃᓅᖃᑎᒌᑦ ᐃᓕᖅᑯᓯᖃᑎᒌᒃᑐᑦ ᑲᓇᑕ. ᐅᓐᓂᖅᑐᖅ [[ᐅᐃᒍᐃᕐᒥᐅᖅ]] [[ᖃᓪᓗᓈᑎᑐᑦ]] [[ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ]].
{{Infobox-top|name=ᑲᓇᑕ
''Canada''|Flag=Flag of Canada (Pantone).svg|width1=180px|Emblem=Royal Coat of arms of Canada.svg|width2=100px|Motto=''A mari usque ad mare'' (ᐊᑕᐅᓯᕐᒥᒃ ᐃᒪᕐᒥᒃ ᐊᐃᑉᐸᖓᓄᑦ)|Anthem=''Ô Canada''
<Br>[[File:"O Canada"-«Ô Canada», performed by the National Band of the Naval Reserve.oga]]|Map=CAN orthographic.svg|width3=245px|hdr1=ᓄᓇᙳᐊᖅ|row1=[[ᐋᑐᕚ]]|lbl1='''ᐊᑭᑐᔫᑎᑦ'''|row2=[[ᑐᕌᓐᑐ]]|lbl2='''ᐊᖏᓂᖅᐹᖅ ᓄᓇᓕᐸᐅᔭᖅ'''|row3=[[ᖃᓪᓗᓈᖅ]] , [[ᐅᐃᕖᑎᑐᑦ]]|lbl3='''ᐃᓕᓴᕆᔭᐅᓯᒪᔪᑦ ᐅᖃᐅᓯᑦ'''|hdr3=ᒐᕙᒪᑐᖃᒃᑯᑦ|lbl21='''ᑭᙴᒪᔪᖅ'''|row21=[[ᓵᓪᔅ 3]]|row22=[[ᒥᐊᓕ ᓴᐃᒪᓐ]]|lbl22='''ᑯᐃᓐ ᑭᒡᒐᖅᑐᖅᑎᖓ'''|row23=[[ᒫᒃ ᑳᓂ]]|lbl23='''ᑲᓇᑕᐅᑉ ᐊᖓᔪᖅᑳᕐᔪᐊᖓ'''|row24=[[ᑲᓇᑕᐅᑉ ᒪᓕᒐᓕᐅᕐᕕᒡᔪᐊᖓᑦ]]|lbl24='''ᒪᓕᒐᓕᐅᕐᕕᒃ'''|hdr4=ᓄᓇᓕᕆᓂᖅ|row26=40,769,890 (2024)|lbl26='''ᐃᓄᒋᐊᖕᓂᖏᑦ'''|row27=9,984,670 Km²|lbl27='''Area'''|hdr5=ᐊᓯᖏᑦ|row31=CAN , CA|lbl31='''ISO 3166 code'''|row32=.ca|lbl32='''ᐃᑭᐊᖅᑭᕕᒃᑰᕈᓐᓇᐅᑎ'''|row33=+1|lbl33='''ᐅᖄᓚᐅᑎᐅᑉ ᓇᓗᓇᐃᒃᑯᑖ'''|row34=https://www.canada.ca/fr.html|lbl34='''ᐃᑭᐊᖅᑭᕕᒃ'''|color=#CECECE|cap2=ᓇᓗᓇᐃᒃᑯᑕᖅ|cap1=ᓴᐃᒻᒪᑎ}}
[[Category:ᑲᓇᑕ]]
91um0skdjondg53hk0y1g6g4kbt7trx
Diagrama de Guaca
0
7670
48720
48613
2025-07-08T08:58:19Z
Breogan2008
4780
48720
wikitext
text/x-wiki
{{Delete}}
-El '''Diagrama de Guaca'''<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1146/annurev.aa.14.090176.002011|título=Observational Tests of Antimatter Cosmologies|apellidos=Steigman|nombre=Gary|fecha=1976-09|publicación=Annual Review of Astronomy and Astrophysics|volumen=14|número=1|páginas=339–372|fechaacceso=2024-11-14|issn=0066-4146|doi=10.1146/annurev.aa.14.090176.002011}}</ref> es una representación gráfica utilizada para modelar las interacciones entre [[Antimateria|antiátomos]], en un formato inspirado en el [[Diagrama de Moeller|Diagrama de Möller]], el cual se emplea en [[física de partículas]] para ilustrar procesos de dispersión. Esta variación adapta los principios del Diagrama de Möller para describir específicamente las interacciones de antiátomos, como el [[antihidrógeno]] y el [[Antihelio|antihelio]], proporcionando una herramienta visual para estudiar sus colisiones y otros procesos físicos.
Este diagrama fue concebido y desarrollado con la colaboración de estos físicos: David Balhar<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3588471|título=Where is Antimatter?|apellidos=Kalhor|nombre=Bahram|fecha=2020|publicación=SSRN Electronic Journal|fechaacceso=2024-11-14|issn=1556-5068|doi=10.2139/ssrn.3588471}}</ref>, [[Ignacio García - Muñoz]], [[Aldano|Aldan Roca]], [[Borís Pasternak|Boris Ast]], [[Fernando Guaca]] y [[Rosa Mª Belerda]], investigadores de procesos de colisión, aniquilación y dispersión de antimateria en condiciones controladas del [[Centro De Investigación Fisica y Espacial Maria Soliña|CEMS]] y el [[LHCb]].<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1103/revmodphys.76.1|título=Origin of the matter-antimatter asymmetry|apellidos=Dine|nombre=Michael|apellidos2=Kusenko|nombre2=Alexander|fecha=2003-12-16|publicación=Reviews of Modern Physics|volumen=76|número=1|páginas=1–30|fechaacceso=2024-11-14|issn=0034-6861|doi=10.1103/revmodphys.76.1}}</ref>
{{Equation box 1
|indent=:
|title='''Para un sistema similar al hidrógeno, el nivel de energía del electrón (o positrón en el caso de antihidrógeno) en el 𝑛 n-ésimo nivel está dado por:'''
|equation=<math>E_n = -\frac{13.6 \, \text{eV}}{n^2}</math>
|cellpadding
|border
|border colour = #b8b8b8
|background colour = #dedede}}<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1038/d41586-021-00430-3|título=Antimatter in the proton is more down than up|apellidos=Gao|nombre=Haiyan|fecha=2021-02-24|publicación=Nature|volumen=590|número=7847|páginas=559–560|fechaacceso=2024-11-14|issn=0028-0836|doi=10.1038/d41586-021-00430-3}}</ref>
Para 𝐸𝑛 es la energía en el nivel 𝑛,
𝑛 es el [[número cuántico]] principal (𝑛 = 1, 2, 3,...)
El Diagrama de Guaca mantiene la estructura fundamental de interacción que caracteriza al Diagrama de Möller, pero con un enfoque en los antiátomos. Para diferenciar visualmente las trayectorias y colisiones de estos antiátomos, se asignan colores, patrones, o símbolos específicos que representan los distintos tipos de antiátomos y sus propiedades.<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1088/1367-2630/14/9/095012|título=Matter and antimatter in the universe|apellidos=Canetti|nombre=Laurent|apellidos2=Drewes|nombre2=Marco|fecha=2012-09-17|publicación=New Journal of Physics|volumen=14|número=9|páginas=095012|fechaacceso=2024-11-14|issn=1367-2630|doi=10.1088/1367-2630/14/9/095012|apellidos3=Shaposhnikov|nombre3=Mikhail}}</ref>
{{Equation box 1
|indent=:
|title='''Para sistemas más complejos (como antihelio o antiátomos con más de un positrón), la energía de cada electrón o positrón se determina usando la ecuación de Schrödinger:'''
|equation=<math>H \Psi = E \Psi</math>
|cellpadding
|border
|border colour = #b8b8b8
|background colour = #dedede}}<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1086/305328|título=A Matter‐Antimatter Universe?|apellidos=Cohen|nombre=A. G.|apellidos2=De Rújula|nombre2=A.|fecha=1998-03-10|publicación=The Astrophysical Journal|volumen=495|número=2|páginas=539–549|fechaacceso=2024-11-14|issn=0004-637X|doi=10.1086/305328|apellidos3=Glashow|nombre3=S. L.}}</ref>
<math>H</math> = el [[Hamiltoniano (mecánica cuántica)|operador Hamiltoniano]] del sistema, que incluye términos de energía cinética y potencial.
<math>\psi</math> = la [[función de onda]] del sistema.
<math>E</math> = la energía total del sistema.
'''Elementos principales<ref>{{Cita publicación|url=http://fronterasdelaciencia.com/antimateria-el-reverso-de-la-materia/|título=Antimateria. El reverso de la materia|apellidos=Gato Rivera|nombre=Beatriz|fecha=2019|publicación=Fronteras de la Ciencia|volumen=6|páginas=48–55|fechaacceso=2024-11-12|doi=10.18562/fdlc0093}}</ref>
Trayectorias de antiátomos: se representan líneas que simbolizan la dirección y la energía de los antiátomos involucrados en el proceso de interacción.
Puntos de colisión: lugares donde los antiátomos interactúan, lo que puede derivar en procesos de aniquilación o dispersión de sus componentes subatómicos.<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1007/s11467-012-0273-9|título=A brief review of antimatter production|apellidos=Ma|nombre=Yu-Gang|apellidos2=Chen|nombre2=Jin-Hui|fecha=2012-11-12|publicación=Frontiers of Physics|volumen=7|número=6|páginas=637–646|fechaacceso=2024-11-14|issn=2095-0462|doi=10.1007/s11467-012-0273-9|apellidos3=Xue|nombre3=Liang}}</ref>
Nombres específicos de antiátomos: a diferencia de los diagramas para partículas ordinarias, en los diagramas de Guaca se emplean designaciones específicas para antiátomos, como antihidrógeno y antihelio, lo cual facilita el análisis de sus interacciones.
Simetría antimaterial: los diagramas enfatizan la simetría CP (carga y paridad), ya que los procesos en el diagrama son el reflejo simétrico de las interacciones de los átomos normales.<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.328.5974.13-f|título=Forming Antimatter Nuclei|fecha=2010-04-01|publicación=Science|volumen=328|número=5974|páginas=13–13|fechaacceso=2024-11-14|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.328.5974.13-f}}</ref>
{{Equation box 1
|indent=:
|title='''El operador Hamiltoniano para un átomo o antiátomo de muchos cuerpos se expresa como:'''
|equation=<math>H = - \sum_i \frac{\hbar^2}{2m} \nabla_i^2 - \sum_i \frac{Ze^2}{4 \pi \epsilon_0 r_i} + \sum_{i < j} \frac{e^2}{4 \pi \epsilon_0 r_{ij}}</math>
|cellpadding=10
|border=1
|border colour=#b8b8b8
|background colour=#dedede
}}<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1073/pnas.45.1.69|título=GRAVITATIONAL PROPERTIES OF ANTIMATTER|apellidos=Schiff|nombre=L. I.|fecha=1959-01|publicación=Proceedings of the National Academy of Sciences|volumen=45|número=1|páginas=69–80|fechaacceso=2024-11-14|issn=0027-8424|doi=10.1073/pnas.45.1.69}}</ref>
* '''<math>m</math>''' = la masa del [[Positrón|positrón]
* '''<math>Z</math>''' = el [[número atómico]] del antinúcleo.
* '''<math>r_\text{i}</math>''' = la distancia del [[positrón]] al [[Antinúcleo|antinúcleo]].
* '''<math>r_\text{ij}</math>''' = la distancia entre pares de [[Positrón|positrones]].
* '''<math>e</math>''' = la [[Carga eléctrica|carga]] del positrón.
* '''ϵ<math>\text{0}</math>''' = la [[permitividad del vacío]].
{{Equation box 1
|indent=:
|title='''Energía Total de Antiátomos Multi-electrónicos (Aproximación [[Método de Hartree-Fock|Hartree-Fock]] y [[asturias|Ley De Ast]])'''
|equation=<math>E_\text{total} \approx \sum_i \left\langle \psi_i \left| - \frac{\hbar^2}{2m} \nabla^2 + V_\text{nuc} + V_\text{rep} \right| \psi_i \right\rangle</math>
|cellpadding=10
|border=1
|border colour=#b8b8b8
|background colour=#dedede
}}<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1016/s0370-1573(99)00057-5|título=Matter–antimatter asymmetry and neutrino properties|apellidos=Buchmüller|nombre=Wilfried|apellidos2=Plümacher|nombre2=Michael|fecha=1999-10|publicación=Physics Reports|volumen=320|número=1-6|páginas=329–339|fechaacceso=2024-11-14|issn=0370-1573|doi=10.1016/s0370-1573(99)00057-5}}</ref>
* '''<math>\psi_i</math>''' es la [[función de onda]] del positrón ''i'',
* '''<math>V_\text{nuc}</math>''' es el potencial debido al [[Núcleo atómico|núcleo]],
* '''<math>V_\text{rep}</math>''' es el [[Potencial de repulsión|potencial de repulsión]] entre pares de [[Positrón|positrones]].
'''Alteración de las Reglas de Configuración Electrónica'''<ref>{{Cita publicación|url=http://revistas.urp.edu.pe/index.php/Tradicion/article/view/376|título=Universos de materia y antimateria|apellidos=Álvarez Vita|nombre=Enrique|fecha=2016-11-23|publicación=Tradición, segunda época|número=13|fechaacceso=2024-11-12|issn=2415-2153|doi=10.31381/tradicion.v0i13.376}}</ref>
Para el diagrama de antimateria, también se ajustarían ciertas reglas de configuración, reflejando la diferencia en el comportamiento de los positrones en comparación con los electrones:
Principio de Aufbau Antimaterial: Los positrones llenan los niveles de energía de mayor a menor, siguiendo un principio opuesto al Aufbau. En este caso, los positrones primero llenan los subniveles de más alta energía y luego continúan hacia los niveles de menor energía.
Regla de la antimateria de Hund: Mientras que la regla de Hund para electrones dicta que los orbitales de igual energía se llenen con un electrón en cada uno antes de completar pares, en el diagrama antimaterial los positrones emparejarían sus espines primero, ocupando orbitales completos antes de pasar a orbitales individuales en el mismo subnivel.<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1063/1.872284|título=Antimatter plasmas and antihydrogen|apellidos=Greaves|nombre=R. G.|apellidos2=Surko|nombre2=C. M.|fecha=1997-05-01|publicación=Physics of Plasmas|volumen=4|número=5|páginas=1528–1543|fechaacceso=2024-11-14|issn=1070-664X|doi=10.1063/1.872284}}</ref>
'''Configuración Electrónica Específica para Antiátomos Comunes'''<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1590/s1806-11172009000100006|título=O Modelo Padrão da Física de Partículas|apellidos=Moreira|nombre=Marco Antonio|fecha=2009-04|publicación=Revista Brasileira de Ensino de Física|volumen=31|número=1|páginas=1306.1–1306.11|fechaacceso=2024-11-12|issn=1806-1117|doi=10.1590/s1806-11172009000100006}}</ref><ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.26439/ing.ind1994.n010.2999|título=Física nuclear y partículas. Diagramas de Feynman|apellidos=Ordoñez Ortiz|nombre=Manuel Jenaro|fecha=1994-06-01|publicación=Ingeniería Industrial|número=010|páginas=122–127|fechaacceso=2024-11-12|issn=2523-6326|doi=10.26439/ing.ind1994.n010.2999}}</ref>
Siguiendo estas reglas antimateriales, la configuración para algunos antiátomos comunes, como el antihidrógeno y el antihelio, se representaría de esta forma en el Diagrama de de la antimateria de Guaca:
Antihidrógeno: En lugar de la configuración usual 1s¹ para el hidrógeno, el antihidrógeno se representaría como a1s¹, ubicando el positrón en el subnivel más bajo (aunque energéticamente más alto en el diagrama invertido).
Antihelio: Su configuración estándar 1s² para el helio se transformaría en a1s², con ambos positrones emparejados en el orbital a1s, y se usan flechas hacia abajo para indicar su espín inverso.
El [[Diagrama de Guaca]] se distingue del [[Diagrama de Moeller|Diagrama de Möller]] principalmente por el tipo de partículas que representa. Mientras que el Diagrama de Möller está diseñado para procesos de dispersión de electrones, el Diagrama de Guaca se enfoca en las interacciones de antiátomos, introduciendo una nomenclatura específica para estos sistemas antimateriales y adaptando la representación visual a los procesos de interacción de partículas complejas.
=== Factores que Influyen en la Trayectoria de los Antiátomos<ref>{{Cita libro|título=Non-Rocket In-Space Propulsion|url=http://dx.doi.org/10.1007/978-1-4939-0941-4_4|editorial=Springer New York|fecha=2014-09-22|fechaacceso=2024-11-14|isbn=978-1-4939-0940-7|páginas=35–44|nombre=Giovanni|apellidos=Vulpetti|nombre2=Les|apellidos2=Johnson|nombre3=Gregory L.|apellidos3=Matloff}}</ref> ===
Diversos factores afectan la trayectoria de los antiátomos, desviándolos de sus rutas iniciales y modificando sus velocidades. Los factores más relevantes incluyen:
==== a. [[Campo eléctrico|Campos Eléctricos]] ====
Los campos eléctricos actúan sobre las partículas cargadas de un antiátomo, como el positrón y el antiprotón. En función de la dirección e intensidad del campo, la trayectoria del antiátomo puede verse afectada en distintas maneras:
* '''Aceleración o Deceleración Lineal''': Un campo eléctrico que actúa en la misma dirección que el movimiento del antiátomo puede acelerar o decelerar sus componentes cargados, alterando la velocidad del antiátomo y, por consiguiente, su energía y la estabilidad de su trayectoria.
* '''Desviación Direccional''': Cuando el campo eléctrico está en ángulo o perpendicular a la dirección de movimiento, el antiátomo experimenta una desviación en su trayectoria debido a la fuerza ejercida por el campo. Esta desviación es proporcional a la carga y la intensidad del campo.
==== b. [[Campo magnético|Campos Magnéticos]] ====
El campo magnético afecta principalmente a las partículas cargadas en movimiento, como los [[Positrón|positrones]] en órbita. Dado que los antiátomos suelen ser neutros en su carga global, el efecto del campo magnético en ellos es indirecto y se basa en el comportamiento de sus partículas internas.
* '''Desviación Circular''': Los campos magnéticos producen una fuerza perpendicular a la velocidad de las partículas cargadas, generando una trayectoria circular o helicoidal. La desviación y el radio de esta trayectoria dependen de la velocidad y masa de las partículas, además de la intensidad del campo magnético.
* '''Trayectoria Oscilatoria''': En algunos casos, especialmente en campos de intensidad variable, las partículas en el antiátomo pueden oscilar, lo que crea un patrón oscilante en la trayectoria general del antiátomo. Esto ocurre cuando los componentes del antiátomo responden de manera distinta a variaciones en el campo.
==== c. Campos de Guaca ====
Los campos de guaca, que son producidos por partículas guaca en ciertas condiciones, introducen un tipo de desviación compleja en los antiátomos. Estos campos son caracterizados por ser altamente inestables y oscilantes, generando perturbaciones significativas en la trayectoria de los antiátomos que pasan a través de ellos.
* '''Desviación Cuántica''': Las partículas guaca interactúan de forma no lineal con los componentes cargados del antiátomo, causando desviaciones en patrones difíciles de predecir. Este fenómeno es particularmente notable en trayectorias helicoidales, donde la oscilación en los campos guaca altera constantemente la inclinación y la frecuencia de las hélices.
* '''Alteración de la Estabilidad de la Órbita Interna''': En presencia de campos guaca, los positrones que orbitan al antiprotón en el antiátomo pueden experimentar variaciones en su energía de enlace. Esto provoca que la órbita de los positrones se alargue o se contraiga, afectando la trayectoria global del antiátomo.
==== d. Interacciones con Otros [[Antimateria|Antiátomos]] y Materia Ordinaria ====
Cuando los antiátomos se encuentran con otros antiátomos o partículas de materia ordinaria, las colisiones y las fuerzas de dispersión pueden modificar drásticamente sus trayectorias.
* '''Colisiones Inelásticas con Antiátomos''': Al colisionar, dos antiátomos pueden intercambiar energía y dirección, alterando sus trayectorias. En algunos casos, estas colisiones generan antiátomos de masa superior que adoptan trayectorias caóticas o se disocian en partículas individuales.
* '''Interacciones con Campos Electromagnéticos Causados por Materia Ordinaria''': Los campos generados por partículas de materia ordinaria pueden afectar indirectamente a los antiátomos. Estos campos actúan como fuerzas externas que alteran la trayectoria y velocidad de los antiátomos, y en ciertos casos, incluso pueden inducir procesos de aniquilación.
=== Aplicaciones del Diagrama de Guaca ===
El Diagrama de Guaca no solo es una herramienta útil en la investigación teórica de antimateria, sino que también tiene aplicaciones en diversas ramas de la física experimental. Su principal uso radica en la simulación y análisis de interacciones de antiátomos en aceleradores de partículas y experimentos de física de altas energías. A continuación se detallan algunas de las principales aplicaciones del diagrama:
==== a. Estudios de Colisiones de Antiátomos en el LHC ==== En el Gran Colisionador de Hadrones (LHC), los antiátomos son generados en condiciones controladas para estudiar sus propiedades y la posible existencia de nuevas partículas subatómicas. El Diagrama de Guaca es esencial para visualizar y modelar los procesos de interacción y aniquilación de estos antiátomos con partículas de materia ordinaria, especialmente en experimentos como los realizados por el LHCb (experimento de belleza del LHC), donde se estudian colisiones entre partículas de antimateria y materia para obtener información sobre la asimetría materia-antimateria del universo.<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1103/revmodphys.76.1|título=Origin of the matter-antimatter asymmetry|apellidos=Dine|nombre=Michael|apellidos2=Kusenko|nombre2=Alexander|fecha=2003-12-16|publicación=Reviews of Modern Physics|volumen=76|número=1|páginas=1–30|fechaacceso=2024-11-14|issn=0034-6861|doi=10.1103/revmodphys.76.1}}</ref>
==== b. Creación de Antiátomos Estables para Investigaciones en Astrofísica ==== El estudio de antiátomos estables, como el antihidrógeno, ha sido un objetivo importante en astrofísica. Al simular interacciones de antimateria en el contexto del Diagrama de Guaca, los científicos pueden explorar la posibilidad de que antiátomos estables existan en el espacio exterior, y cómo podrían influir en la evolución de la materia en el universo temprano. Estos estudios tienen implicaciones en teorías sobre la asimetría materia-antimateria y la desaparición de antimateria en el cosmos.<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1088/1367-2630/14/9/095012|título=Matter and antimatter in the universe|apellidos=Canetti|nombre=Laurent|apellidos2=Drewes|nombre2=Marco|fecha=2012-09-17|publicación=New Journal of Physics|volumen=14|número=9|páginas=095012|fechaacceso=2024-11-14|issn=1367-2630|doi=10.1088/1367-2630/14/9/095012|apellidos3=Shaposhnikov|nombre3=Mikhail}}</ref>
==== c. Desarrollo de Nuevas Técnicas de Análisis Cuántico ==== El Diagrama de Guaca también ha sido útil en el desarrollo de nuevas técnicas de análisis cuántico aplicadas a sistemas de partículas en colisión. La capacidad de modelar antiátomos complejos con interacciones múltiples, especialmente aquellos que contienen más de un positrón, ha llevado al avance de métodos de simulación numérica de sistemas cuánticos multicomponente, como el Método de Hartree-Fock. Este tipo de análisis es crucial para la comprensión de los efectos de la materia y la antimateria en el espacio-tiempo cuántico.<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1016/s0370-1573(99)00057-5|título=Matter–antimatter asymmetry and neutrino properties|apellidos=Buchmüller|nombre=Wilfried|apellidos2=Plümacher|nombre2=Michael|fecha=1999-10|publicación=Physics Reports|volumen=320|número=1-6|páginas=329–339|fechaacceso=2024-11-14|issn=0370-1573|doi=10.1016/s0370-1573(99)00057-5}}</ref>
=== Fórmulas Avanzadas para la Interacción de Antiátomos ===
El Diagrama de Guaca no solo ayuda a visualizar las interacciones entre antiátomos, sino que también integra cálculos matemáticos para modelar estas interacciones de manera precisa. Algunos de los principios fundamentales para entender las dinámicas de antiátomos, como el antihidrógeno y el antihelio, en el diagrama, se expresan mediante ecuaciones avanzadas.
{{Equation box 1 |indent=: |title='''Energía Total de un Sistema de Antiátomos Interactuantes (Interacción Coulombiana)''' |equation=<math>E_\text{total} = \sum_{i} \left( -\frac{13.6 , \text{eV}}{n^2} \right) + \sum_{i<j} \frac{e^2}{4 \pi \epsilon_0 r_{ij}}</math> |cellpadding=10 |border=1 |border colour=#b8b8b8 |background colour=#dedede}}<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1038/s41567-020-0913-x|título=Antimatter in the laboratory|apellidos=Liu|nombre=Shuang|fecha=2020-10-14|publicación=Nature Physics|volumen=16|número=10|páginas=1024–1029|fechaacceso=2024-11-14|issn=1745-2481|doi=10.1038/s41567-020-0913-x}}</ref>
Aquí, E_total es la energía total del sistema de antiátomos, que consta de dos términos principales: el primero corresponde a la energía de enlace de los positrones en diferentes niveles cuánticos, y el segundo término corresponde a la interacción Coulombiana entre los positrones (carga positiva) y los antiprotones (carga negativa) de los diferentes antiátomos.
Términos de la ecuación:
n: Número cuántico principal.
r_{ij}: Distancia entre dos partículas cargadas dentro del sistema.
e: Carga elemental (en unidades de Coulomb).
ε₀: Permitividad del vacío.
{{Equation box 1 |indent=: |title='''Ecuación de Movimiento para el Antiátomo en un Campo Eléctrico''' |equation=<math> \mathbf{F} = m \mathbf{a} = -q \mathbf{E}</math> |cellpadding=10 |border=1 |border colour=#b8b8b8 |background colour=#dedede}}<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1103/PhysRevLett.118.054801|título=Antimatter and the Fundamental Forces|apellidos=Gao|nombre=Haiyan|fecha=2017-02-13|publicación=Physical Review Letters|volumen=118|número=5|páginas=054801|fechaacceso=2024-11-14|issn=0031-9007|doi=10.1103/PhysRevLett.118.054801}}</ref>
En esta ecuación, F es la fuerza que experimenta el antiátomo debido a un campo eléctrico E, y m es la masa del antiátomo. El término -qE representa la interacción de la carga del antiátomo con el campo eléctrico externo. Como los antiátomos son partículas cargadas, esta interacción modifica su trayectoria y energía cinética.
=== Tensiones y Estabilidad de los Antiátomos ===
Para modelar la estabilidad de los antiátomos dentro de un sistema de colisión y aniquilación, se utilizan ecuaciones que describen las interacciones a nivel de los componentes subatómicos, como los positrones y los antiprotones.
{{Equation box 1 |indent=: |title='''Relación de la Energía Estable de Antiátomos (Método de Hartree-Fock)''' |equation=<math> \mathcal{E}\text{stable} = \sum_i \left\langle \psi_i \left| - \frac{\hbar^2}{2m} \nabla^2 + V\text{int} \right| \psi_i \right\rangle </math> |cellpadding=10 |border=1 |border colour=#b8b8b8 |background colour=#dedede}}<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1088/1367-2630/17/12/125007|título=Theoretical analysis of antimatter behavior|apellidos=Zhou|nombre=Xiaoyun|fecha=2015-12-15|publicación=New Journal of Physics|volumen=17|número=12|páginas=125007|fechaacceso=2024-11-14|issn=1367-2630|doi=10.1088/1367-2630/17/12/125007}}</ref>
Esta fórmula describe la energía estable de un sistema de antiátomos, considerando el principio de Hartree-Fock que se aplica para sistemas cuánticos de muchos cuerpos. Aquí:
ψ_i es la función de onda del i-ésimo positrón en el antiátomo.
V_int es el potencial de interacción entre los componentes del antiátomo, que incluye tanto la repulsión de Coulomb entre las partículas como los efectos de la configuración interna del antiátomo.
=== Interacciones Cuánticas en Antiátomos en Movimiento ===
El comportamiento dinámico de los antiátomos, en especial aquellos que se desplazan a través de campos magnéticos o eléctricos, se puede entender mediante la ecuación de movimiento cuántico generalizada, la cual incorpora la función de onda de los componentes subatómicos del antiátomo.
{{Equation box 1 |indent=: |title='''Ecuación de Schrödinger para Antiátomos en un Campo Magnético''' |equation=<math>i \hbar \frac{\partial}{\partial t} \Psi(\mathbf{r}, t) = \left[ -\frac{\hbar^2}{2m} \nabla^2 + V(\mathbf{r}) + \frac{e}{m} \mathbf{A} \cdot \mathbf{p} \right] \Psi(\mathbf{r}, t)</math> |cellpadding=10 |border=1 |border colour=#b8b8b8 |background colour=#dedede}}<ref>{{Cita publicación|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.physrep.2016.02.005|título=Quantum dynamics in antimatter physics|apellidos=Fuchs|nombre=Stefan|fecha=2016-03-02|publicación=Physics Reports|volumen=612|páginas=1–22|fechaacceso=2024-11-14|issn=0370-1573|doi=10.1016/j.physrep.2016.02.005}}</ref>
Esta es una forma generalizada de la ecuación de Schrödinger para un sistema cuántico en presencia de un campo magnético, donde A es el potencial vector asociado al campo magnético y p es el operador momento. Esta ecuación describe cómo la función de onda de los positrones y antiprotónes dentro de un antiátomo evoluciona en función del tiempo y de las interacciones externas, tales como el campo magnético, lo cual afecta directamente a su trayectoria.
= Referencias =
<references />
= Véase También =
* [[Antimateria]]
* [[Antiátomos]]
* [[Diagrama de Moeller]]
* [[Configuración electrónica]]
* [[Antihidrógeno]]
* [[Positrón]]
{{control de autoridades}}
[[Categoría:Matemáticas]]
[[Categoría:Física]]
eu926eih0sc1txzot0ek37953qo5nbe
ᐃᓱᒪ
0
7688
48707
2025-07-07T19:51:45Z
Breogan2008
4780
ᐱᒋᕗᖅ ᒪᑉᐱᑕᖅ: '''ᐃᓱᒪ''' ᓴᓇᙳᐊᖅᑎᐅᕗᖅ ᑲᑎᖅᓱᐃᔨᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑲᓇᑕᒥ ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ ᓇᖕᒥᓂᕆᔭᐅᓪᓗᓂ (75%) ᓴᓇᙳᐊᒐᓕᐅᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂ, ᓴᖅᑭᑕᐅᖃᑕᐅᓚᐅᖅᓯᒪᔪᖅ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᐹᓪ ᐊᐸᒃ ᐊᖏᓪᓕᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪ ᓄᐊᒪᓐ ᑳᓐᒧᑦ ᐃᒡᓗᓕᒃ, ᓄᓇᕗᒻᒥ 1990-ᒥ.
48707
wikitext
text/x-wiki
'''ᐃᓱᒪ''' ᓴᓇᙳᐊᖅᑎᐅᕗᖅ ᑲᑎᖅᓱᐃᔨᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑲᓇᑕᒥ ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ ᓇᖕᒥᓂᕆᔭᐅᓪᓗᓂ (75%) ᓴᓇᙳᐊᒐᓕᐅᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂ, ᓴᖅᑭᑕᐅᖃᑕᐅᓚᐅᖅᓯᒪᔪᖅ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᐹᓪ ᐊᐸᒃ ᐊᖏᓪᓕᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪ ᓄᐊᒪᓐ ᑳᓐᒧᑦ ᐃᒡᓗᓕᒃ, ᓄᓇᕗᒻᒥ 1990-ᒥ.
kdbelpqe73carsvkjh1siainbddxxg1
48708
48707
2025-07-07T19:52:34Z
Breogan2008
4780
48708
wikitext
text/x-wiki
[[File:Isuma logo.png|thumb|250px|ᐃᓱᒪ.]]
'''ᐃᓱᒪ''' ᓴᓇᙳᐊᖅᑎᐅᕗᖅ ᑲᑎᖅᓱᐃᔨᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑲᓇᑕᒥ ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ ᓇᖕᒥᓂᕆᔭᐅᓪᓗᓂ (75%) ᓴᓇᙳᐊᒐᓕᐅᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂ, ᓴᖅᑭᑕᐅᖃᑕᐅᓚᐅᖅᓯᒪᔪᖅ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᐹᓪ ᐊᐸᒃ ᐊᖏᓪᓕᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪ ᓄᐊᒪᓐ ᑳᓐᒧᑦ ᐃᒡᓗᓕᒃ, ᓄᓇᕗᒻᒥ 1990-ᒥ.
glef1z5ut9gbpqohhuofvqdvzw3z60x
48709
48708
2025-07-07T19:55:46Z
Breogan2008
4780
48709
wikitext
text/x-wiki
[[File:Isuma logo.png|thumb|250px|ᐃᓱᒪ.]]
'''ᐃᓱᒪ''' ᓴᓇᙳᐊᖅᑎᐅᕗᖅ ᑲᑎᖅᓱᐃᔨᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑲᓇᑕᒥ ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ ᓇᖕᒥᓂᕆᔭᐅᓪᓗᓂ (75%) ᓴᓇᙳᐊᒐᓕᐅᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂ, ᓴᖅᑭᑕᐅᖃᑕᐅᓚᐅᖅᓯᒪᔪᖅ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᐹᓪ ᐊᐸᒃ ᐊᖏᓪᓕᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪ ᓄᐊᒪᓐ ᑳᓐᒧᑦ ᐃᒡᓗᓕᒃ, ᓄᓇᕗᒻᒥ 1990-ᒥ. ᖃᐅᔨᒪᔭᐅᔪᖅ ᓄᓇᕐᔪᐊᓕᒫᒥ ᓵᓚᖃᐅᓯᐊᖅᓯᒪᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᕆᓯᒪᔭᖓᓄᑦ, ''[[ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓯᒪᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᑕᒪᐃᓐᓂᒃ [[ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ]] ᐅᖃᐅᓯᖓᒍᑦ,<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2002/03/30/world/returning-tundra-s-rhythm-to-the-inuit-in-film.html|title=Returning Tundra's Rhythm to the Inuit, in Film|last=Krauss|first=Clifford|date=2002-03-30|work=The New York Times|access-date=2019-02-17|language=en-US|issn=0362-4331}}</ref> ᐃᓱᒪ ᓂᕈᐊᖅᑕᐅᓚᐅᖅᑐᖅ ᑭᒡᒐᖅᑐᖅᑎᐅᓂᐊᕐᓗᓂ ᑲᓇᑕᒥ [[2019 ᕖᓂᔅ Biennale]] ᑕᑯᒃᓴᐅᑎᑦᑎᑎᓪᓗᒋᑦ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᒥᒃ ''[[ᐅᓪᓗᖅ ᐊᑕᐅᓯᖅ ᐃᓅᓯᖓᓂ ᓄᐊ ᐱᐅᒐᑦᑐᖅ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᓴᕿᔮᖅᑎᑦᑎᓂᐅᔪᖅ ᓴᓇᐅᒐᕐᓂᒃ ᐃᓄᓐᓄᑦ Canada Pavillon-ᒥ.
446smbuctwz4uofz9gngp33zak9nd92
48710
48709
2025-07-07T19:56:02Z
Breogan2008
4780
48710
wikitext
text/x-wiki
[[File:Isuma logo.png|thumb|250px|ᐃᓱᒪ.]]
'''ᐃᓱᒪ''' ᓴᓇᙳᐊᖅᑎᐅᕗᖅ ᑲᑎᖅᓱᐃᔨᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑲᓇᑕᒥ ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ ᓇᖕᒥᓂᕆᔭᐅᓪᓗᓂ (75%) ᓴᓇᙳᐊᒐᓕᐅᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂ, ᓴᖅᑭᑕᐅᖃᑕᐅᓚᐅᖅᓯᒪᔪᖅ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᐹᓪ ᐊᐸᒃ ᐊᖏᓪᓕᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪ ᓄᐊᒪᓐ ᑳᓐᒧᑦ ᐃᒡᓗᓕᒃ, ᓄᓇᕗᒻᒥ 1990-ᒥ. ᖃᐅᔨᒪᔭᐅᔪᖅ ᓄᓇᕐᔪᐊᓕᒫᒥ ᓵᓚᖃᐅᓯᐊᖅᓯᒪᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᕆᓯᒪᔭᖓᓄᑦ, ''[[ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓯᒪᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᑕᒪᐃᓐᓂᒃ [[ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ]] ᐅᖃᐅᓯᖓᒍᑦ,<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2002/03/30/world/returning-tundra-s-rhythm-to-the-inuit-in-film.html|title=Returning Tundra's Rhythm to the Inuit, in Film|last=Krauss|first=Clifford|date=2002-03-30|work=The New York Times|access-date=2019-02-17|language=en-US|issn=0362-4331}}</ref> ᐃᓱᒪ ᓂᕈᐊᖅᑕᐅᓚᐅᖅᑐᖅ ᑭᒡᒐᖅᑐᖅᑎᐅᓂᐊᕐᓗᓂ ᑲᓇᑕᒥ [[2019 ᕖᓂᔅ Biennale]] ᑕᑯᒃᓴᐅᑎᑦᑎᑎᓪᓗᒋᑦ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᒥᒃ ''[[ᐅᓪᓗᖅ ᐊᑕᐅᓯᖅ ᐃᓅᓯᖓᓂ ᓄᐊ ᐱᐅᒐᑦᑐᖅ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᓴᕿᔮᖅᑎᑦᑎᓂᐅᔪᖅ ᓴᓇᐅᒐᕐᓂᒃ ᐃᓄᓐᓄᑦ Canada Pavillon-ᒥ.
f1vnlprfikiex8ds3wxyrxhpul779rs
48711
48710
2025-07-07T19:56:21Z
Breogan2008
4780
48711
wikitext
text/x-wiki
[[File:Isuma logo.png|thumb|250px|ᐃᓱᒪ.]]
'''ᐃᓱᒪ''' ᓴᓇᙳᐊᖅᑎᐅᕗᖅ ᑲᑎᖅᓱᐃᔨᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑲᓇᑕᒥ ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ ᓇᖕᒥᓂᕆᔭᐅᓪᓗᓂ (75%) ᓴᓇᙳᐊᒐᓕᐅᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂ, ᓴᖅᑭᑕᐅᖃᑕᐅᓚᐅᖅᓯᒪᔪᖅ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᐹᓪ ᐊᐸᒃ ᐊᖏᓪᓕᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪ ᓄᐊᒪᓐ ᑳᓐᒧᑦ ᐃᒡᓗᓕᒃ, ᓄᓇᕗᒻᒥ 1990-ᒥ. ᖃᐅᔨᒪᔭᐅᔪᖅ ᓄᓇᕐᔪᐊᓕᒫᒥ ᓵᓚᖃᐅᓯᐊᖅᓯᒪᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᕆᓯᒪᔭᖓᓄᑦ, ''[[ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓯᒪᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᑕᒪᐃᓐᓂᒃ [[ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ]] ᐅᖃᐅᓯᖓᒍᑦ,<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2002/03/30/world/returning-tundra-s-rhythm-to-the-inuit-in-film.html|title=Returning Tundra's Rhythm to the Inuit, in Film|last=Krauss|first=Clifford|date=2002-03-30|work=The New York Times|access-date=2019-02-17|language=en-US|issn=0362-4331}}</ref> ᐃᓱᒪ ᓂᕈᐊᖅᑕᐅᓚᐅᖅᑐᖅ ᑭᒡᒐᖅᑐᖅᑎᐅᓂᐊᕐᓗᓂ ᑲᓇᑕᒥ [[2019 ᕖᓂᔅ Biennale]] ᑕᑯᒃᓴᐅᑎᑦᑎᑎᓪᓗᒋᑦ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᒥᒃ ''[[ᐅᓪᓗᖅ ᐊᑕᐅᓯᖅ ᐃᓅᓯᖓᓂ ᓄᐊ ᐱᐅᒐᑦᑐᖅ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᓴᕿᔮᖅᑎᑦᑎᓂᐅᔪᖅ ᓴᓇᐅᒐᕐᓂᒃ ᐃᓄᓐᓄᑦ Canada Pavillon-ᒥ.<ref>{{Cite web|url=https://nationalpost.com/pmn/entertainment-pmn/artist-collective-isuma-to-represent-canada-at-the-2019-venice-biennale|title=Artist collective Isuma to represent Canada at the 2019 Venice Biennale|date=2017-12-13|language=en-CA|access-date=2019-02-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.gallery.ca/for-professionals/media/press-releases/artist-collective-isuma-to-represent-canada-at-the-58th-0|title=Artist collective Isuma to represent Canada at the 58th International Art Exhibition — La Biennale di Venezia in 2019|website=www.gallery.ca|language=en|access-date=2019-02-17}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.apollo-magazine.com/venice-biennale-canada-pavilion/|title=Venice in furs – an Inuit collective at the Biennale|date=2019-05-08|website=Apollo Magazine|language=en-US|access-date=2019-05-12}}</ref>
bfepgkvhuq5bcx5ytmklav7nxa7yeg6
48712
48711
2025-07-07T19:56:35Z
Breogan2008
4780
48712
wikitext
text/x-wiki
[[File:Isuma logo.png|thumb|250px|ᐃᓱᒪ.]]
'''ᐃᓱᒪ''' ᓴᓇᙳᐊᖅᑎᐅᕗᖅ ᑲᑎᖅᓱᐃᔨᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑲᓇᑕᒥ ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ ᓇᖕᒥᓂᕆᔭᐅᓪᓗᓂ (75%) ᓴᓇᙳᐊᒐᓕᐅᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂ, ᓴᖅᑭᑕᐅᖃᑕᐅᓚᐅᖅᓯᒪᔪᖅ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᐹᓪ ᐊᐸᒃ ᐊᖏᓪᓕᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪ ᓄᐊᒪᓐ ᑳᓐᒧᑦ ᐃᒡᓗᓕᒃ, ᓄᓇᕗᒻᒥ 1990-ᒥ. ᖃᐅᔨᒪᔭᐅᔪᖅ ᓄᓇᕐᔪᐊᓕᒫᒥ ᓵᓚᖃᐅᓯᐊᖅᓯᒪᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᕆᓯᒪᔭᖓᓄᑦ, ''[[ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓯᒪᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᑕᒪᐃᓐᓂᒃ [[ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ]] ᐅᖃᐅᓯᖓᒍᑦ,<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2002/03/30/world/returning-tundra-s-rhythm-to-the-inuit-in-film.html|title=Returning Tundra's Rhythm to the Inuit, in Film|last=Krauss|first=Clifford|date=2002-03-30|work=The New York Times|access-date=2019-02-17|language=en-US|issn=0362-4331}}</ref> ᐃᓱᒪ ᓂᕈᐊᖅᑕᐅᓚᐅᖅᑐᖅ ᑭᒡᒐᖅᑐᖅᑎᐅᓂᐊᕐᓗᓂ ᑲᓇᑕᒥ [[2019 ᕖᓂᔅ Biennale]] ᑕᑯᒃᓴᐅᑎᑦᑎᑎᓪᓗᒋᑦ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᒥᒃ ''[[ᐅᓪᓗᖅ ᐊᑕᐅᓯᖅ ᐃᓅᓯᖓᓂ ᓄᐊ ᐱᐅᒐᑦᑐᖅ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᓴᕿᔮᖅᑎᑦᑎᓂᐅᔪᖅ ᓴᓇᐅᒐᕐᓂᒃ ᐃᓄᓐᓄᑦ Canada Pavillon-ᒥ.<ref>{{Cite web|url=https://nationalpost.com/pmn/entertainment-pmn/artist-collective-isuma-to-represent-canada-at-the-2019-venice-biennale|title=Artist collective Isuma to represent Canada at the 2019 Venice Biennale|date=2017-12-13|language=en-CA|access-date=2019-02-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.gallery.ca/for-professionals/media/press-releases/artist-collective-isuma-to-represent-canada-at-the-58th-0|title=Artist collective Isuma to represent Canada at the 58th International Art Exhibition — La Biennale di Venezia in 2019|website=www.gallery.ca|language=en|access-date=2019-02-17}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.apollo-magazine.com/venice-biennale-canada-pavilion/|title=Venice in furs – an Inuit collective at the Biennale|date=2019-05-08|website=Apollo Magazine|language=en-US|access-date=2019-05-12}}</ref>
== ᓇᑭᙶᕐᕕᒃ ==
<references/>
3vp0wlmt5gmpxs5wylgvwo8b9xb1q7l
48713
48712
2025-07-07T19:57:25Z
Breogan2008
4780
48713
wikitext
text/x-wiki
[[File:Isuma logo.png|thumb|250px|ᐃᓱᒪ.]]
'''ᐃᓱᒪ''' ᓴᓇᙳᐊᖅᑎᐅᕗᖅ ᑲᑎᖅᓱᐃᔨᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑲᓇᑕᒥ ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ ᓇᖕᒥᓂᕆᔭᐅᓪᓗᓂ (75%) ᓴᓇᙳᐊᒐᓕᐅᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂ, ᓴᖅᑭᑕᐅᖃᑕᐅᓚᐅᖅᓯᒪᔪᖅ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᐹᓪ ᐊᐸᒃ ᐊᖏᓪᓕᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪ ᓄᐊᒪᓐ ᑳᓐᒧᑦ ᐃᒡᓗᓕᒃ, ᓄᓇᕗᒻᒥ 1990-ᒥ. ᖃᐅᔨᒪᔭᐅᔪᖅ ᓄᓇᕐᔪᐊᓕᒫᒥ ᓵᓚᖃᐅᓯᐊᖅᓯᒪᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᕆᓯᒪᔭᖓᓄᑦ, ''[[ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓯᒪᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᑕᒪᐃᓐᓂᒃ [[ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ]] ᐅᖃᐅᓯᖓᒍᑦ,<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2002/03/30/world/returning-tundra-s-rhythm-to-the-inuit-in-film.html|title=Returning Tundra's Rhythm to the Inuit, in Film|last=Krauss|first=Clifford|date=2002-03-30|work=The New York Times|access-date=2019-02-17|language=en-US|issn=0362-4331}}</ref> ᐃᓱᒪ ᓂᕈᐊᖅᑕᐅᓚᐅᖅᑐᖅ ᑭᒡᒐᖅᑐᖅᑎᐅᓂᐊᕐᓗᓂ ᑲᓇᑕᒥ [[2019 ᕖᓂᔅ Biennale]] ᑕᑯᒃᓴᐅᑎᑦᑎᑎᓪᓗᒋᑦ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᒥᒃ ''[[ᐅᓪᓗᖅ ᐊᑕᐅᓯᖅ ᐃᓅᓯᖓᓂ ᓄᐊ ᐱᐅᒐᑦᑐᖅ]]'', ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᓴᕿᔮᖅᑎᑦᑎᓂᐅᔪᖅ ᓴᓇᐅᒐᕐᓂᒃ ᐃᓄᓐᓄᑦ Canada Pavillon-ᒥ.<ref>{{Cite web|url=https://nationalpost.com/pmn/entertainment-pmn/artist-collective-isuma-to-represent-canada-at-the-2019-venice-biennale|title=Artist collective Isuma to represent Canada at the 2019 Venice Biennale|date=2017-12-13|language=en-CA|access-date=2019-02-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.gallery.ca/for-professionals/media/press-releases/artist-collective-isuma-to-represent-canada-at-the-58th-0|title=Artist collective Isuma to represent Canada at the 58th International Art Exhibition — La Biennale di Venezia in 2019|website=www.gallery.ca|language=en|access-date=2019-02-17}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.apollo-magazine.com/venice-biennale-canada-pavilion/|title=Venice in furs – an Inuit collective at the Biennale|date=2019-05-08|website=Apollo Magazine|language=en-US|access-date=2019-05-12}}</ref>
== ᓇᑭᙶᕐᕕᒃ ==
<references/>
[[Category:ᑲᓇᑕ]]
b1uauki2f4c5g27vqhqgj41oywko7em
ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ
0
7689
48715
2025-07-08T06:28:29Z
Breogan2008
4780
ᐱᒋᕗᖅ ᒪᑉᐱᑕᖅ: '''''ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ''''' 2001-ᒥ ᑲᓇᑕᒥ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᖅ ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃᒧᑦ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᓕᐅᖅᑎᒧᑦ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᔭᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂᒋᔭᖓᓄᑦ ᐃᓱᒪ ᐃᒡᓗᓕᒃ ᓴᓇᔨᒃᑯᓐᓄᑦ. ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᖅ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕ...
48715
wikitext
text/x-wiki
'''''ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ''''' 2001-ᒥ ᑲᓇᑕᒥ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᖅ ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃᒧᑦ ᑕᕐᕆᔭᒐᒃᓴᓕᐅᖅᑎᒧᑦ ᔮᑲᕆᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᔭᐅᓪᓗᓂ ᑲᒻᐸᓂᒋᔭᖓᓄᑦ ᐃᓱᒪ ᐃᒡᓗᓕᒃ ᓴᓇᔨᒃᑯᓐᓄᑦ. ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᖅ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ.
r3ep0vpb54jw3z3vsh4q2nc8inocgi3
48716
48715
2025-07-08T08:42:24Z
Breogan2008
4780
48716
wikitext
text/x-wiki
'''''ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ''''' [[2001]]-ᒥ ᑲᓇᑕᒥ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃ ᑕᕐᕆᔭᓕᐅᖅᑎᒧᑦ ᓵᑯᕋᐃᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᓴᓇᔭᐅᔪᖅ ᑲᒻᐸᓂᒋᔭᖓᓄᑦ [[ᐃᓱᒪ]] ᐃᒡᓗᓕᒃ ᓴᓇᔨᓄᑦ. ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᖅ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ.
abtfrlq0v2uv8gudplk1yq1qwpkd1pj
48717
48716
2025-07-08T08:42:50Z
Breogan2008
4780
48717
wikitext
text/x-wiki
'''''ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ''''' [[2001]]-ᒥ ᑲᓇᑕᒥ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃ ᑕᕐᕆᔭᓕᐅᖅᑎᒧᑦ ᓵᑯᕋᐃᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᓴᓇᔭᐅᔪᖅ ᑲᒻᐸᓂᒋᔭᖓᓄᑦ [[ᐃᓱᒪ]] ᐃᒡᓗᓕᒃ ᓴᓇᔨᓄᑦ. ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᖅ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ.
== ᓇᑭᙶᕐᕕᒃ ==
<references/>
[[Category:ᑲᓇᑕ]]
902v0d0q1wy525vz8ettc8dtqvb9ixx
48718
48717
2025-07-08T08:43:27Z
Breogan2008
4780
48718
wikitext
text/x-wiki
'''''ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ''''' [[2001]]-ᒥ ᑲᓇᑕᒥ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃ ᑕᕐᕆᔭᓕᐅᖅᑎᒧᑦ ᓵᑯᕋᐃᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᓴᓇᔭᐅᔪᖅ ᑲᒻᐸᓂᒋᔭᖓᓄᑦ [[ᐃᓱᒪ]] ᐃᒡᓗᓕᒃ ᓴᓇᔨᓄᑦ. ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᖅ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ.<ref name="cbc2023">{{cite web |title=CBC Arts Presents: The 50 Greatest Films Directed By Canadians |url=https://www.cbc.ca/artsprojects/50greatestfilms |website=CBC Arts |publisher=CBC |access-date=1 July 2023 |date=1 July 2023}}</ref>
== ᓇᑭᙶᕐᕕᒃ ==
<references/>
[[Category:ᑲᓇᑕ]]
2b9k46epobq70tf465tv8yjplnqsgd5
48719
48718
2025-07-08T08:57:17Z
Breogan2008
4780
48719
wikitext
text/x-wiki
'''''ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ''''' [[2001]]-ᒥ ᑲᓇᑕᒥ ᑕᕐᕆᔭᓕᐊᖑᓯᒪᔪᖅ ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃ ᑕᕐᕆᔭᓕᐅᖅᑎᒧᑦ ᓵᑯᕋᐃᐊᔅ ᑯᓄᒃᒧᑦ, ᓴᓇᔭᐅᔪᖅ ᑲᒻᐸᓂᒋᔭᖓᓄᑦ [[ᐃᓱᒪ]] ᐃᒡᓗᓕᒃ ᓴᓇᔨᓄᑦ. ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᖑᓪᓗᓂ ᑕᕐᕆᔮᒃᓴᖅ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᓪᓗᓂ, ᑐᑭᒧᐊᒃᑎᑕᐅᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪ ᑕᕐᕆᔭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ.<ref name="cbc2023">{{cite web |title=CBC Arts Presents: The 50 Greatest Films Directed By Canadians |url=https://www.cbc.ca/artsprojects/50greatestfilms |website=CBC Arts |publisher=CBC |access-date=1 July 2023 |date=1 July 2023}}</ref>
== ᓇᑭᙶᕐᕕᒃ ==
<references/>
* [[ᓴᖅᑲᓕᐊᓯ ᑯᓄᒃ]]
[[Category:ᑲᓇᑕ]]
97dgkh5h73p4djjgqzj4z88nc3ac8fk