Wikisumber jvwikisource https://jv.wikisource.org/wiki/Wikisumber:Pendhapa MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter Médhia Mirunggan Parembugan Naraguna Parembugan Naraguna Wikisumber Parembugan Wikisumber Barkas Parembugan Barkas MédhiaWiki Parembugan MédhiaWiki Cithakan Parembugan Cithakan Pitulung Parembugan Pitulung Kategori Parembugan Kategori Panganggit Parembugan Panganggit Kaca Parembugan Kaca Indhèks Parembugan Indhèks TimedText TimedText talk Modhul Parembugan Modhul 2 10261 66936 33370 2025-06-19T08:55:07Z EmausBot 502 Mbenakaké rong pralihan nèng [[Naraguna:Sekar Kinanthi Kidung Wening]] 66936 wikitext text/x-wiki #ALIH [[Naraguna:Sekar Kinanthi Kidung Wening]] ahahdgd7fz5pewxri3oel8aennc9fhb 250 19702 66927 66908 2025-06-19T07:47:43Z Empat Tilda 628 66927 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" /></noinclude><big>'''1. Wangoené lan watesé tanah Djawa.'''</big> Tanah Djawa ikoe aran poelo, sabab kinoebeng ing segara. Sanding tanah Djawa ija ana poelo manèh rada tjilik, djenengé poelo Madoera. Tanah Djawa ikoe ing sisih koelon amba; wétané sing amba ikoe bandjar tjijoet; rada mengétan setitik amba manèh, sarta bandjoer tjijoet manèh. Dadi sing amba ana rong enggon, sing tjijoet ija rong enggon; panggonané selang-seling. Ing sisih kidoel tanah Djawa ikoe, watesé segara Indi; ing sisih elor segara Djawa. Segara Djawa ikoe {{kurang gambar}} sing sanding pesisir ora djero. Nanging jèn segara Indi, sanding pesisir wis djero. Watesé tanah Djawa ing sisih koelon: soepitan Soenda. Jèn saka tanah Djawa mengoelon, mlangkah soepitan maoe, tekan Soematra. Soematra ikoe ija poelo, toer gedé. Sawétané poelo Djawa bener: soepitan Bali; bandjoer poelo Bali. A. Pitakon bab apal-apalan. 1. Saeloré tanah Djawa, segarané aran segara endi? 2. Ing<noinclude></noinclude> pg78z9xfyghhy1wgqbcwhllhjzcb7pc 250 19705 66917 2025-06-19T06:53:35Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66917 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||9}}</noinclude>sisih kidoel, watesé tanah Djawa segara endi? 3. Poelo Madoera ikoe ana ing segara endi? 4. Iki isènana: Tanah Djawa ikoe ing sisih wétan . . . . (amba apa tjijoet); rada ngoelon bandjoer . . . .; déné sing koelon déwé. . . . 5. Généja tanah Djawa ikoe kok aran poelo? 6. Sawétané poelo Djawa ana poelo endi? 7. La sakoeloné tanah Djawa, poelo endi? B. Pitakon kanggo nggoegah angen-angen. 1. Jen wong arep leloengan, metoe saka tanah Djawa koedoe noenggang apa? 2. Tjoba oekoeren, tanah Djawa ikoe pira dawané? 3. Ambané sing amba déwé pira? 4. Sing tjijoet déwé pira? 5. Jèn ana wong mlakoe ndjoedjoer tanah Djawa, saka pesisir koelon tekan pesisir wétan, bisa tekan pirang djam, jèn lakoené saedjam 5 KM., toer dalané kentjeng baé. 6. La jèn mesin maboer, pirang djam soewéné, jèn sa edjam-edjamé olèh 100 KM.? 7. Tanah Djawa ikoe saka wétan mengoelon, karo saka kidoel mengalor adoh endi, jèn dalané pada kentjengé. 8. Soepitan Bali ikoe ambané pirang KM.? {rule|10em|align=center}} <big>2. Negara lan kali-kali sing geḍé-geḍé.<big/> Ing tanah Djawa ikoe ana negarané pirang-pirang. Betawi ikoe akèh wongé; ikoe diarani negara. Kedjaba Betawi isih ana negara sing gedé-gedé, kajata: Soerabaja, Semarang, Bandoeng, Ngajogjakarta lan Soerakarta oetawa Solo. Negara sing tjilik-tjilik, embèn boeri bakal takse- boetaké.<noinclude></noinclude> knkg8kevbu7s33ji4ih1s43ns9g0ji9 66918 66917 2025-06-19T06:55:02Z Empat Tilda 628 66918 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||9}}</noinclude>sisih kidoel, watesé tanah Djawa segara endi? 3. Poelo Madoera ikoe ana ing segara endi? 4. Iki isènana: Tanah Djawa ikoe ing sisih wétan . . . . (amba apa tjijoet); rada ngoelon bandjoer . . . .; déné sing koelon déwé. . . . 5. Généja tanah Djawa ikoe kok aran poelo? 6. Sawétané poelo Djawa ana poelo endi? 7. La sakoeloné tanah Djawa, poelo endi? B. Pitakon kanggo nggoegah angen-angen. 1. Jen wong arep leloengan, metoe saka tanah Djawa koedoe noenggang apa? 2. Tjoba oekoeren, tanah Djawa ikoe pira dawané? 3. Ambané sing amba déwé pira? 4. Sing tjijoet déwé pira? 5. Jèn ana wong mlakoe ndjoedjoer tanah Djawa, saka pesisir koelon tekan pesisir wétan, bisa tekan pirang djam, jèn lakoené saedjam 5 KM., toer dalané kentjeng baé. 6. La jèn mesin maboer, pirang djam soewéné, jèn sa edjam-edjamé olèh 100 KM.? 7. Tanah Djawa ikoe saka wétan mengoelon, karo saka kidoel mengalor adoh endi, jèn dalané pada kentjengé. 8. Soepitan Bali ikoe ambané pirang KM.? {{rule|10em|align=center}} <big>'''2. Negara lan kali-kali sing geḍé-geḍé.'''</big> Ing tanah Djawa ikoe ana negarané pirang-pirang. Betawi ikoe akèh wongé; ikoe diarani negara. Kedjaba Betawi isih ana negara sing gedé-gedé, kajata: Soerabaja, Semarang, Bandoeng, Ngajogjakarta lan Soerakarta oetawa Solo. Negara sing tjilik-tjilik, embèn boeri bakal takseboetaké.<noinclude></noinclude> a7f92t5n96eygxq8j3qs5jb2u64qt9p 250 19706 66919 2025-06-19T06:57:49Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66919 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||10}}</noinclude>Karo manèh tanah Djawa ikoe ija akèh kaliné. Toeké ana ing pagoenoengan, mili menjang segara. Kali sing gedé ana nem: Kali Brantas, Kali Solo, Tji Manoek, Tji Taroem, Tji Tandoej, Kali Srajoe. A. 1. Kowé omahmoe ngendi? 2. Negara ngendi manèhé ing tanah Djawa sing wis koweroehi djenengé? 3. Ngaranana negara teloe sing ngongkang segara. 4. Ngaranana sing adoh karo segara. 5. Tjoba ngaranana kali nenem ing tanah Djawa, sing gedé-gedé. 6. Kali-kali maoe iliné menjang endi? B. 1. Solo ikoe tjedak kali endi? 2. Kali sing mili menjang Soerabaja, kali endi? 3. Bandoeng ikoe tjeḍak karo kali endi? 4. Ngajogja ikoe sa....é Semarang. 5. Betawi ikoe sa....é Bandoeng. 6. Solo ikoe sa....é Ngajogja. 7. Poelo sing tjeḍak Sarabaja ikoe poelo endi? 8. Jèn wong saka Betawi arep menjang Soerabaja bisa noenggang . . . .; ikoe metoe ing daratan. Metoe ing . . . . ija bisa; ikoe noenggang 9. Kali Solo sarta kali Brantas ikoe woetah ing segara endi? 10. Kali jèn sok bandjir kaé, jèn mangsa apa? {{rule|10em|align=center}} <big>'''3.Goenoeng-goenoeng.'''</big> Ing tanah Djawa iki akèh goenoengé. Goenoeng-goenoeng ikoe sing akèh, ing sikilé, koebengé amba banget. Moenggahé menjang poetjak majad banget. Moelané jèn wong moenggah ing goenoeng saka ing sikil, bisané tekan ing poetjak sok nganti pirang-pirang dina.<noinclude></noinclude> q6dcpfn64t8lxx2yayj5ocf8zn829bi 66920 66919 2025-06-19T06:59:39Z Empat Tilda 628 66920 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||10}}</noinclude>Karo manèh tanah Djawa ikoe ija akèh kaliné. Toeké ana ing pagoenoengan, mili menjang segara. Kali sing gedé ana nem: Kali Brantas, Kali Solo, Tji Manoek, Tji Taroem, Tji Tandoej, Kali Srajoe. A. 1. Kowé omahmoe ngendi? 2. Negara ngendi manèhé ing tanah Djawa sing wis koweroehi djenengé? 3. Ngaranana negara teloe sing ngongkang segara. 4. Ngaranana sing adoh karo segara. 5. Tjoba ngaranana kali nenem ing tanah Djawa, sing gedé-gedé. 6. Kali-kali maoe iliné menjang endi? B. 1. Solo ikoe tjedak kali endi? 2. Kali sing mili menjang Soerabaja, kali endi? 3. Bandoeng ikoe tjeḍak karo kali endi? 4. Ngajogja ikoe sa....é Semarang. 5. Betawi ikoe sa....é Bandoeng. 6. Solo ikoe sa....é Ngajogja. 7. Poelo sing tjeḍak Sarabaja ikoe poelo endi? 8. Jèn wong saka Betawi arep menjang Soerabaja bisa noenggang . . . .; ikoe metoe ing daratan. Metoe ing . . . . ija bisa; ikoe noenggang 9. Kali Solo sarta kali Brantas ikoe woetah ing segara endi? 10. Kali jèn sok bandjir kaé, jèn mangsa apa? {{rule|10em|align=center}} {{c|<big>'''3.Goenoeng-goenoeng.'''</big>}} Ing tanah Djawa iki akèh goenoengé. Goenoeng-goenoeng ikoe sing akèh, ing sikilé, koebengé amba banget. Moenggahé menjang poetjak majad banget. Moelané jèn wong moenggah ing goenoeng saka ing sikil, bisané tekan ing poetjak sok nganti pirang-pirang dina.<noinclude></noinclude> bbh87lg1gz2yu3knvxoknwx7ui8nqld 250 19707 66921 2025-06-19T07:08:12Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66921 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||12}}</noinclude>Goenoeng ikoe jèn doewoer banget, ing poetjak ija adem banget. Banjoené ing kono jèn bengi sok ndjendel dadi ès. Ing tanah Djawa kéné ana goenoeng sawatara sing doewoer banget mengkono. Ing pèrèngé ademé adem kepénak, betjik dianggo petirahan. Jèn wong lara manggon ing kono, adaté énggal mari. Wong sing awaké ringkih, kerep lara, ija betjik tirah menjang tanah pegoenoengan. Ing pegoenoengan ikoe tetoekoelané gèsèh karo ing tanah ngaré. Ing pegoenoengan akèh kekembangan, nanging krambil ora ana. Goenoeng ing tanah Djawa sing doewoer-doewoer: Semèroe, Ardjoena, Soembing, Slamet. A. 1. Mara ngaranana djenengé goenoeng sing doewoer-doewoer ing tanah Djawa. 2. Goenoeng ikoe ana printjèné teloe; mara aranana djenengé. 3. Goenoeng ikoe sing koebengé tjijoet ing ngendi? 4. Goenoeng ikoe ing doewoer keprijé? 5. Banjoe ikoe jèn adem banget, dadiné keprijé? 6. Ing tanah pegoenoengan sing doewoer-doewoer, toekoelané sing ora ana apa? 7. Ing tanah Djawa ikoe goenoengé akèh apa sețițik? 8. Jèn moenggah goenoeng ikoe, généja kok nganti soewé bisané tekan ing poetjak? B. 1. Saeloré goenoeng Ardjoena ana negara endi? 2. Goenoeng Soembing ikoe ana ing sakoeloné negara endi? 3. Jèn kowé ana ing pèrènging goenoeng, tjeḍak karo poetjaké, jèn arep toeroe, apa sing koprelokaké? 4. Kali Brantas ikoe toeké ana ing goenoeng endi? 5. Sing katon saka ing negaramoe goenoeng endi?<noinclude></noinclude> qqrg31v0le17eaqfr6vjibyl88gmmha 250 19708 66922 2025-06-19T07:10:39Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66922 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||13}}</noinclude>{{c|<big>'''4. Paresidènan.'''</big>}} Tanah Djawa ikoe kena disilah dadi 16 pérangan. Sa pérang-pérangané aran paresidènan. Djenengé paresidènan-paresidènan maoe kaseboet ing gambar. Sinaoenen! Banten, Betawi, Prijangan, Tjirebon, ikoe kabèh kaleboe Djawa-Koelon. Pekalongan, Semarang, Rembang, Banjoemas, Keḍoe, Ngajogjakarta, Soerakarta, Madioen, Kediri, ikoe Djawa-Tengah. Soerabaja, Pasoeroean, Besoeki, ikoe Djawa-Wétan. Madoera ikoe ija paresiḍènan. Sing manggeḍèni sidji-sidjining paresidènan maoe prijaji Walanda, pangkaté residèn. Dalemé ana ing koeta kradjan. Ing koeta Ngajogjakarta sarta ing Solo ija ana residèné. Kedjaba ikoe ija ana ratoené Djawa. Ing Ngajogja ratoené: Kangdjeng Soeltan sarta Kangdjeng Pangéran Pakoe-Alam. Ing Solo: Kangdjeng Soesoehoenan sarta Kangdjeng Pangéran Mangkoe-Negara. Paresidènan Ngajogja karo Solo ikoe jèn digemblengaké dadi sidji, diarani tanah kraton Jodja-Solo. A. 1. Paresidènan endi sing kleboe golongan Djawa-Wétan; endi sing kleboe Djawa-Tengah; endi sing kleboe Djawa-Koelon? 2. Ratoe Djawa sing kerep ngendikan karo Kangdjeng Toewan Residèn Solo ikoe sapa? 3. Ratoe Djawa sing dedalem ana ing Ngajogja ikoe sapa?<noinclude></noinclude> nrgw9m5o2rimlsncppdwmumylrvvr6i 250 19709 66923 2025-06-19T07:13:35Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66923 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||14}}</noinclude>B. 1. Akoe wis taoe weroeh gambaré para residèn ing tanah Djawa lan Madoera amor karo para ratoe Djawa. Mara, tjatjahé ana wong pira? 2. Kali Brantas ikoe iliné nradjang paresidènan ngendi? 3. Paresidenan sing gedé déwé ikoe paresiḍènan endi? 4. Paresidènan endi sing katjakan segara Djawa? 5. La sing katjakan segara Indi? 6. Sing ana ing sakidoelé paresidènan Pekalongan ikoe paresidènan endi? 7. Sing ana ing saloré paresidènan Madioen lan Kediri ikoe paresiḍènan endi? Saoepama kowé ana ing satengah-tengahé paresidènan Besoeki; jèn kowé mengalor bener andjog ingendi? Jen mengidoel tekan ngendi? La jèn miber mengoelon, andjog ngendi? La jèn mengétan? 9. Goenoeng-goenoeng sing wis kosinaoe ikoe seboetna, doenoengé ana ing paresi- dènan ngendi? 10. Dalan sepoer sing saka Soerabaja menjang Bandoeng ikoe ngliwati paresidènan endi? {{rule|10em|align=center}} {{c|<big>'''5. Tanah ngaré kang akèh sawahé.'''</big>}} Sanding pesisir lor, tanah Djawa ikoe, saka koelon pisan, tekan ing Tjirabon, lemahé enḍèk; ingkono mèh sawah tok-tok waé. Tjoba golèkana ing kar, sing kaseboet ing ngisor iki: Negara oetawa panggonan sing ramé pitoe: Meester Cornélis, Buitenzorg oetawa Bogor, Sérang, Poerwakarta, Tjikampèk, Tjirebon. (Betawi wis kaseboet ing ngarep.) Goenoeng papat: Goenoeng Karang, Gedé, Tangkoeban Praoe, Tjermé.<noinclude></noinclude> 3ia4v6aknwwk382k1gp333gjzdhuva9 250 19710 66924 2025-06-19T07:42:36Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66924 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||15}}</noinclude>Kali tjilik sidji: Tji Liwoeng. Ana kali gedé loro ing tanah ngaré kang kaseboet ing doewoer maoe. Djenengé keprijé? A. 1. Njeboetna djenengé negara sing ramé: pitoe, kang ana ing tanah pasawahan (tanah ngaré) maoe. 2. Sing gedé déwé endi? 3. Sing ngongkang segara, endi? 4. Kali Tji Liwoeng ikoe woetahé ana ing segara endi? 5. Djenengé goenoeng-goenoeng sing wis koweroehi seboetna saka wétan mengoelon sing oeroet: goenoeng Tj..., T.. P...., G...., K..... B. 1. Negara sing sanding kali Tji Liwoeng, endi? 2. Pira dawané tanah pasawahan kang kaseboet ing doewoer? 3. Jèn dilakoni motor saka koelon mengétan, bisané tekan pirang djam, jèn lakoené motor 30 KM. sadjam? 4. Negara endi sing wongé ora ana 20000 (ndelenga atlas)? 5. Kali Tji Taroem ikoe lakoené ngliwati ing paresidènan ngendi? 6. Jèn kowé ana ing Sérang, goenoeng sing katon goenoeng endi? Saka ing Tjirebon? saka ing Bogor? {{c|<big>'''6. Pari.'''</big>}} Pari ikoe penandoeré ana ing sawah oetawa ing pagagan. Sing akèh, ana ing sawah. Tandoeran pari ikoe dojan banjoe banget. Moelané wong tani banget pangoediné, moerih sawahé adja nganti koerang banjoe. Jèn laboeh, pari wiwit disebar ana ing pinihan. Ora lawas bandjoer toekoel, pipid baé. Jèn doewoeré<noinclude></noinclude> 8tyv0xs53bo7uf8ag0psv74mq7lanv1 250 19711 66925 2025-06-19T07:46:09Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66925 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||16}}</noinclude>wis rong tjengkang oetawa rong kilan diḍaoet; bandjoer ditandoer ana ing sawah. Penandoeré arang-arang. Jèn wis patang sasi, wohé wis toewa. Banjoené diesat. Sawah bandjoer koedoe ditoenggoe, adja nganti pariné entèk dipangani ama: manoek sapanoenggalané. Sing ngenèni wong wadon. Woelèné dipețeti nganggo {{kurang gambar}} Anggarap sawah. ani-ani. Jèn oewis, pariné di-epé disik, bandjoer dioenggahaké menjang loemboeng. Jèn ana preloené, ditoetoe. Enggoné noetoe ana ing lesoeng. Wiwitané dadi gabah. Ana sing dadi beras setitik. Bandjoer dibebak ana ing loempang. Gabahé dadi beras kabèh. Bandjoer disosoh, karebèn ilang katoelé. Jèn wis resik, bandjoer diliwet oetawa diedang.<noinclude></noinclude> masyfenz04loopp2kdpg3owbv69y3r3 250 19712 66926 2025-06-19T07:46:56Z Empat Tilda 628 /* Durung katitiwaca */ Nggawé kaca mawa "{{kurang gambar}} Tanah Pagoenoengan." 66926 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Empat Tilda" /></noinclude>{{kurang gambar}} Tanah Pagoenoengan.<noinclude></noinclude> qxdrpgl6lbx3tn7879gom313y8ueth5 66938 66926 2025-06-19T09:29:26Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66938 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" /></noinclude>[[File:Ngèlmoe boemi tanah Djawa (page 13 crop).jpg|750px|Tanah Pagoenoengan.]]<noinclude></noinclude> chhhjo8imjw16ie0zvo95ozfz04syke 250 19713 66928 2025-06-19T07:50:02Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66928 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||17}}</noinclude>Sawah ikoe, jèn lebar panèn, bandjoer ditandoeri palawidja, kajata: djagoeng, téla kaspé, katjang tjina, tembako, widjèn, kedelé, kentang djawa, tales sapanoenggalané. Ana sawah, jèn lebar panèn, ditandoeri pari manèh. Sawahé diarani sawah gaḍoe; pariné, pari gadoe. Jèn mangsa ketiga, ora ana banjoe, sawah maoe diberakaké baé. A. 1. Pari ikoe wiwit njebar, nganti dadiné beras, kena diliwet, nganggo dikapakaké? Tjritakna sing oeroet. Wiwitané disebar ana ing...., bandjoer di.... ana ing sawah; jèn wis oemoer 4 sasi, pari wis toewa, di.... ing wong. nganggo.... Jèn wis garing di.... ana ing lesoeng, bandjoer dib.... lan dis.... ana ing loempang. Jèn wis resik, dil.... ana ing kendil oetawa di.... ana ing.... 2. Sawah ikoe garingé jèn mangsa apa? 3. Panjebaré pari ikoe jèn mangsa apa? 4. Panèné, adaté sasi apa? 5. Palawidja ikoe penandoeré jèn mangsa apa? 6. Ngaranana djenengé palawidja sawetara. 7. Pari gadoe ikoe pari sing keprijé? B. 1. Jèn nandoer pari ana ing sawah, kok arang, ora rapet kaja nalikané ana ing pinihan ikoe, preloené apa, ta? 2. Pemloekoené sawah lan penggaroené ikoe ing mangsa apa adaté? 3. Soepaja pari adja nganti dientèkaké glatik, keprijé rékané wong tani? 4. Wiwité ndjaga sasi apa? 5. Jèn mangsa apa sawah wis ora ana pariné?<noinclude>{{rh|v. REIJEN karo v. DIJCK, '''Ngèlmoe Boemi.'''||2}}</noinclude> pbulviml3dsly59dcdgrla6nnamhgfl 66929 66928 2025-06-19T07:50:20Z Empat Tilda 628 66929 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||17}}</noinclude>Sawah ikoe, jèn lebar panèn, bandjoer ditandoeri palawidja, kajata: djagoeng, téla kaspé, katjang tjina, tembako, widjèn, kedelé, kentang djawa, tales sapanoenggalané. Ana sawah, jèn lebar panèn, ditandoeri pari manèh. Sawahé diarani sawah gaḍoe; pariné, pari gadoe. Jèn mangsa ketiga, ora ana banjoe, sawah maoe diberakaké baé. A. 1. Pari ikoe wiwit njebar, nganti dadiné beras, kena diliwet, nganggo dikapakaké? Tjritakna sing oeroet. Wiwitané disebar ana ing...., bandjoer di.... ana ing sawah; jèn wis oemoer 4 sasi, pari wis toewa, di.... ing wong. nganggo.... Jèn wis garing di.... ana ing lesoeng, bandjoer dib.... lan dis.... ana ing loempang. Jèn wis resik, dil.... ana ing kendil oetawa di.... ana ing.... 2. Sawah ikoe garingé jèn mangsa apa? 3. Panjebaré pari ikoe jèn mangsa apa? 4. Panèné, adaté sasi apa? 5. Palawidja ikoe penandoeré jèn mangsa apa? 6. Ngaranana djenengé palawidja sawetara. 7. Pari gadoe ikoe pari sing keprijé? B. 1. Jèn nandoer pari ana ing sawah, kok arang, ora rapet kaja nalikané ana ing pinihan ikoe, preloené apa, ta? 2. Pemloekoené sawah lan penggaroené ikoe ing mangsa apa adaté? 3. Soepaja pari adja nganti dientèkaké glatik, keprijé rékané wong tani? 4. Wiwité ndjaga sasi apa? 5. Jèn mangsa apa sawah wis ora ana pariné?<noinclude>{{rh|v. REIJEN karo v. DIJCK, ''Ngèlmoe Boemi.''||2}}</noinclude> h0ihw05d3gpg7g1ypt7veloampitvk7 250 19714 66930 2025-06-19T07:51:58Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66930 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||18}}</noinclude>{{c|<big>'''7. Segara Djawa.'''</big>}} Akèh praoe dagang gedé-gedé lan praoené wong amèk iwak sing ngambah segara Djawa. Praoe kapal sing geḍé-gedé ora bisa minggir menjang pesisir, sabab segara sing sanding pesisir tjetèk. Dadi manḍeg ana {{kurang gambar}} Palaboehan Tandjoeng-Prioek. ing plaboehan ing djaba, rada adoh saka pinggir, watara loro teloeng pal saka ing gisik. Praoe amèk iwak bisa nganti tekan ing pinggir, mleboe menjang plaboehan ing djero, sing ana ing pesisir. Negara sing ngongkang segara, akèh sing ana plaboehané ségogan tjilik. Ing Tandjoeng-Prioek lan ing Soera<noinclude></noinclude> rstk1gv26u8mvlvig89am4oglntezte 250 19715 66931 2025-06-19T07:53:55Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66931 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||19}}</noinclude>baja, digawèkaké plaboehan ségogan bagoes, kena dileboni praoe kapal sing gedé-gedé banget. Banjoe segara ikoe ora mesti agoeng baé. Jèn angok, arané soeroet oetawa sob. Jèn erob, banjoené agoeng. Jèn mbeneri sob, ing pinggir banjoené asat; dadi dasaring segara katon anglétak. Ikoe aran gisik. Ing kono akèh tjangkoké karang, djingking lan batang kéwan roepa-roepa; apa manèh rereged lijané. Ing pesisir sok ana lentérané doewoer. Lentéra ikoe dianggo panengeran marang wong kang pada lelajaran, bisa weroeh papan prenahé praoené. A. 1. Praoe kapal sing gedé-geḍé ikoe jèn ana ing negara ngendi bisa mèpèd ing daratan. 2. Jèn ana ing Tjirebon oetawa ing Indramajoe, sing bisa mèpèd moeng praoe sing keprijé? 3. Ing gisik ikoe akèh apané? 4. Lentéra laoet ikoe toemrapé wong lelajaran kanggo apa? 5. Praoe kapal sing gedé-gedé, jèn ana ing Tjirebon ora bisa mleboe menjang plaboehan ing...., bisané moeng ana ing . . . baé. 6. Segara diseboetaké rob ikoe, jèn keprijé? B. 1. Praoe kapal sing gedé-gedé, jèn ana ing plaboehan ing djaba, keprijé jèn arep ngoedoenaké momotané; lan keprijé jèn arep ngoenggahaké momotané? 2. Généja gisik ikoe kok ora kena diambah ing wong? 3. Gisik ikoe ana ing saantarané apa? 4. Jèn wong ana ing gisiké koeța Tjirebon, jèn madep mengalor weroeh ..; jèn madep mengidoel, weroeh ....|<noinclude></noinclude> es7nnwng07dxznu99bdjh8bkku6bfev 66932 66931 2025-06-19T07:54:29Z Empat Tilda 628 66932 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||19}}</noinclude>baja, digawèkaké plaboehan ségogan bagoes, kena dileboni praoe kapal sing gedé-gedé banget. Banjoe segara ikoe ora mesti agoeng baé. Jèn angok, arané soeroet oetawa sob. Jèn erob, banjoené agoeng. Jèn mbeneri sob, ing pinggir banjoené asat; dadi dasaring segara katon anglétak. Ikoe aran gisik. Ing kono akèh tjangkoké karang, djingking lan batang kéwan roepa-roepa; apa manèh rereged lijané. Ing pesisir sok ana lentérané doewoer. Lentéra ikoe dianggo panengeran marang wong kang pada lelajaran, bisa weroeh papan prenahé praoené. A. 1. Praoe kapal sing gedé-geḍé ikoe jèn ana ing negara ngendi bisa mèpèd ing daratan. 2. Jèn ana ing Tjirebon oetawa ing Indramajoe, sing bisa mèpèd moeng praoe sing keprijé? 3. Ing gisik ikoe akèh apané? 4. Lentéra laoet ikoe toemrapé wong lelajaran kanggo apa? 5. Praoe kapal sing gedé-gedé, jèn ana ing Tjirebon ora bisa mleboe menjang plaboehan ing...., bisané moeng ana ing . . . baé. 6. Segara diseboetaké rob ikoe, jèn keprijé? B. 1. Praoe kapal sing gedé-gedé, jèn ana ing plaboehan ing djaba, keprijé jèn arep ngoedoenaké momotané; lan keprijé jèn arep ngoenggahaké momotané? 2. Généja gisik ikoe kok ora kena diambah ing wong? 3. Gisik ikoe ana ing saantarané apa? 4. Jèn wong ana ing gisiké koeța Tjirebon, jèn madep mengalor weroeh ..; jèn madep mengidoel, weroeh ....<noinclude></noinclude> c433ijcqdn1pgms1os42f6e1x9qihag 250 19716 66933 2025-06-19T07:55:55Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66933 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||20}}</noinclude>{{c|<big>'''8. Negara gedé.'''</big>}} Tanah pesawahan sing kaseboet ing ngarep ikoe, negarané sing gedé déwé negara Betawi. Ing kono wongé sekeți loewih. Sing akèh wong boemi; Tjinané ija akèh. Kedjaba ikoe wongé Landa, lan wong koelit {{kurang gambar}} Ratan ing koeta Betawi. poetih lijané ija akèh. Prijajiné Landa sing geḍé-gedé pirang-pirang; prijajiné sing tjilik-tjilik atoesan. Ing kono ana dalemé Kangdjeng Toewan Besar Goepernoer- Djéndral. Ananging Kangdjeng Toewan Besar arang- arang manggèn ana ing kono. Kedjaba ikoe ing Betawi akèh gedong-gedong sing betjik-betjik, kantor sing<noinclude></noinclude> 4bis2p50t73787vilfhsush8pghhyjt 66937 66933 2025-06-19T09:26:32Z Empat Tilda 628 66937 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||20}}</noinclude>{{c|<big>'''8. Negara gedé.'''</big>}} Tanah pesawahan sing kaseboet ing ngarep ikoe, negarané sing gedé déwé negara Betawi. Ing kono wongé sekeți loewih. Sing akèh wong boemi; Tjinané ija akèh. Kedjaba ikoe wongé Landa, lan wong koelit {{c|[[Barkas:Ngèlmoe boemi tanah Djawa (page 22 crop).jpg|500px|Ratan ing koeta Betawi.]]}} poetih lijané ija akèh. Prijajiné Landa sing geḍé-gedé pirang-pirang; prijajiné sing tjilik-tjilik atoesan. Ing kono ana dalemé Kangdjeng Toewan Besar Goepernoer- Djéndral. Ananging Kangdjeng Toewan Besar arang- arang manggèn ana ing kono. Kedjaba ikoe ing Betawi akèh gedong-gedong sing betjik-betjik, kantor sing<noinclude></noinclude> qxyjyh9eilt2hxgu42e3w4r2e1c8van 250 19717 66934 2025-06-19T08:24:37Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66934 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||21}}</noinclude>gedé-gedé, toko Landa sing éndah-éndah; akèh hotèl sarta gedong bioskoop; ana omahé kemiḍi, moesioem, tangsi-tangsi, roemah sakit, grédja-grédja lan lija-lijané. Omah sing apik-apik ikoe maoe sing akèh ana ing Weltevreden, rada adoh saka ing pesisir. Kampoengé sing geḍé-gedé, kajata: Noordwijk (wong Betawi ngarani Norbèk), Rijswijk, Molenvliet. Ing koeta lawas hawané panas sarta ora kepénak, marakaké lara panggonané tjeḍak pesisir. Ing kono akèh kantoré gedé-gedé. Ratané, wong liwat seloer baé. Tetoenggangan slira-sliri akèh banget. Motor, kréta, dokar, sepéda, ora ana kenḍaté. Ing kono ija ana trèm élèktris oetawa lèstrik sarta trèm sing dilakokaké nganggo koekoes. A. 1. Ing Betawi ikoe ana toenggangan roepa-roepa; mara aranana. 2. Njeboetna djenengé kampoeng saweroehmoe. 3. Ing Betawi ana gedong-gedong lan omah-omah apa? 4. Sing akèh kantoré kawak ing ngendi; ing Weltevréden, apa ing Betawi lawas? 5. La negarané apik endi? B. 1. Oepama kowé manggon ana ing Betawi, seneng endi ana ing Betawi lawas karo ana ing Weltevreden? 2. Généja Kangdjeng Toewan Goepernoer- Djéndral kok ora remen manggèn ana ing Betawi? 3. Généja toko-toko Landa kok akèh ing Betawi karo ing Tjirebon? 4. Jèn leloengan saka ing omahmoe menjang Betawi ikoe pirang dina? 5. Wong koelit poetih ikoe ora mesti jèn Landa; ana wong . . . ., wong . . . ., wong . . . .,6. Ing Betawi généja kok<noinclude></noinclude> 59hkc6nx70z79z84nv03zue866uhbkf 250 19718 66935 2025-06-19T08:25:49Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66935 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||22}}</noinclude>akèh temen sekolahané? Apa ta preloené. 7. Jèn mlakoe ana ing Betawi, arep noegel dalan, koedoe sing awas! Jèn ora awas-awas, sok tjilaka. Apa sababé? {{c|<big>'''9. Mbalèni woelangan.'''</big>}} A. 1. Saka Betawi menjang Tjirebon jèn noenggang sepoer, keprijé lakoené? 2. Jèn ora noenggang sepoer, noenggang apa? Darat apa ija bisa? Keprijé? 3. Pangeniné pari ikoe ing mangsa apa, oetawa ing sasi apa? 4. Negara sing ngongkang Tji Liwoeng, negara endi? 5. Kali ing tanah Djawa, lijané Tji Liwoeng, endi? 6. Kali-kali maoe woetah ing segara endi? 7. Kali ikoe ing doewoer karo ing ngisor santer endi? 8. Jèn mangsa apa kali-kali pada tjilik? 9. Endi goenoeng-goenoeng ing tanah Djawa sing wis koweroehi djenengé? 10. Goenoeng ikoe ing poetjak karo ing sikil, panas endi, adem endi? 11. Ing goenoeng sing doewoer-doewoer ora ana wit apa? 12. Sing kleboe tanah Djawa-Koelon ikoe paresiḍènan endi? La sing kleboe tanah Djawa-Tengah endi? Sing kleboe tanah Djawah-Wétan endi? 13. Panggonan sing ramé, sing tjeḍak negara Betawi, endi? 14. La sing tjeḍak karo kali Tji Taroem ija aranana kabèh. 15. Aranana watesé tanah Djawa. 16. Sanding tanah. Djawa ana poeloné teloe; ikoe poelo endi? 17. Tanah Djawa ikoe kena dipérang dadi patang pérangan. Keprijé pemérangé? 18. Ing paresidènan Betawi karo ing Tjirebon ikoe akèh tandoeran apa?<noinclude></noinclude> jcqlr2sgegan8uq7p91fb1sx0ncgxqq 250 19719 66939 2025-06-19T09:33:42Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66939 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||23}}</noinclude>B. 1. Kali Tji Taroem sarta kali Tji Manoek ikoe toeké ana ing paresiḍènan endi? 2. (Isènana: toek oetawa moewara.) Iliné kali ikoe ora ana sing saka .... menjang...; angger kali iliné ja saka.... menjang... 3. Koebengé goenoeng ikoe sing amba ing agendi? 4. Paresidenan ing tanah Djawa-Koelon ikoe sing gedé déwé endi? 5. La ing tanah Djawa-Tengah, sing tjilik déwé endi? 6. Tanah Djawa-Koelon, Djawa-Tengah, Djawa-Wétan, teloe ikoe endi sing gedé déwé? 7. Isènana: Bogor ikoe sa....é Betawi; Tjirebon ikoe sa....é Semarang. Sérang ikoe sa....é Mr. Cornélis. 8. Goenoeng Karang ikoe ana ing paresidenan endi? La Tjermé? 9. Ana ing ngendi panggonané goenoeng Gedé, Tangkoeban Praoe, Slamet, Semèroe, Ardjoena, Soembing? 10. Negara sing ana saeloré goenoeng Ardjoena ikoe negara endi? 11. Aranana tapel watęsé paresiḍènan Tjirebon! 12. Wongé ing paresidènan Betawi karo ing koeta Betawi ikoe akèh endi? 13. Goenoeng Tjermé ikoe ana ing koeta Tjirebon apa ana ing paresidènan Tjirebon? 14. Saka Betawi menjang Tjirebon, karo saka Tandjoeng-Prioek menjang pesisir kidoel, adoh endi? 15. Jèn kowé ana ing gisik, jèn mbeneri apa sikilmoe ketjeloeb ing banjoe; jèn erob, apa jèn esob? {{c|<big>'''10. Tanah pagoenoengan.'''</big>}} Ing sakidoelé tanah ngaré maoe ana tanah pagoenoengan; akèh goenoeng-goenoengé. Pagoenoengan maoe wiwit saka ing Banten mengétan, tekan ing goenoeng<noinclude></noinclude> 2tgfj9trzy45no46cezok2ayi8lxjzp 250 19720 66940 2025-06-19T10:58:47Z 49.237.76.188 /* Durung katitiwaca */ Nggawé kaca mawa "ꦥꦸꦸ ꧇ ꦥ꧀ꦶ ꦏ ꦗꦼ ꦺꦶ ꦥꦸ ꦤ꧀ꦮꦼ ꦢ ꦭ꧀ꦁ ꦏ ꦤꦶꦼ ꦔꦥꦸꦱꦴ ꦤꦶꦸ ꦤꦶꦶ ꦏ ꦲꦶ ꦩꦸꦁ ꦏ ꦠ ꦧ ꦤꦶꦠꦼ ꦔ ꦧ ꦸꦁ ꦏ ꦱ ꦭ꧀ꦶ ꦫꦁ ꦱ ꦏꦼ ꦝꦶ ꦏ꧀ ꧉ ꦔꦧꦴ ꦠꦼ ꦤꦶꦩ ꦫ꧀ꦮ꧀ꦺ ꦔꦺ ꦤꦸꦱ ꦒꦼ ꦢꦭ ꦗꦁ ꦱ ꦒꦼ ꦢꦔ ꦔ ꦧ ꦿ ꦲꦶ ꦔ ꦧ ꦿ ꧉ ꦔꦪ ꦤꦶꦠꦶ ꦤꦶꦼ ꦧ ꦲꦶ ꦠ ꦏꦏꦺ ꦝꦁꦔꦧꦴ ꦠꦼ ꦤꦶꦸ ꦫꦸ ꦧ..." 66940 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="49.237.76.188" /></noinclude>ꦥꦸꦸ ꧇ ꦥ꧀ꦶ ꦏ ꦗꦼ ꦺꦶ ꦥꦸ ꦤ꧀ꦮꦼ ꦢ ꦭ꧀ꦁ ꦏ ꦤꦶꦼ ꦔꦥꦸꦱꦴ ꦤꦶꦸ ꦤꦶꦶ ꦏ ꦲꦶ ꦩꦸꦁ ꦏ ꦠ ꦧ ꦤꦶꦠꦼ ꦔ ꦧ ꦸꦁ ꦏ ꦱ ꦭ꧀ꦶ ꦫꦁ ꦱ ꦏꦼ ꦝꦶ ꦏ꧀ ꧉ ꦔꦧꦴ ꦠꦼ ꦤꦶꦩ ꦫ꧀ꦮ꧀ꦺ ꦔꦺ ꦤꦸꦱ ꦒꦼ ꦢꦭ ꦗꦁ ꦱ ꦒꦼ ꦢꦔ ꦔ ꦧ ꦿ ꦲꦶ ꦔ ꦧ ꦿ ꧉ ꦔꦪ ꦤꦶꦠꦶ ꦤꦶꦼ ꦧ ꦲꦶ ꦠ ꦏꦏꦺ ꦝꦁꦔꦧꦴ ꦠꦼ ꦤꦶꦸ ꦫꦸ ꦧ꧀ ꧉ ꧗ ꧉ ꦗꦼ ꦤꦶꦁꦏ ꦠꦸ ꦭꦸꦱ ꦢ ꦺꦤꦶ꧀ ꧈ ꦔꦢ ꦤ꧀ꦮꦸ ꦔ ꦺ ꦸ ꦔꦱ ꦴꦒ ꦔꦝꦴ ꦺ ꦱꦼ ꦧ꧀ ꧈ ꦔꦢ ꦔ ꦤꦶ ꦧꦶ ꦠꦶ ꧋ꦏ ꦮꦸ ꦔ ꦺ ꦸ ꦱꦁ ꦔꦒꦴ ꦔꦝꦴ ꦺ ꦱꦼ ꦧ꧀ ꧉ ꦅ ꦔ ꦺꦶ ꦃꦒ ꦥꦸ ꦤꦶꦶ ꦏ ꦗꦶ ꦤꦶꦼ ꦧ꧀ ꧉ ꦄ ꦭꦸ ꦔꦧ ꦔꦺꦏꦴꦁ ꦥꦸ ꦤꦶꦶ ꦏ ꦥꦸ ꦱꦸꦃ ꦗ ꦔ ꦤꦶꦁ ꦸ ꧇ ꦢ ꦔꦢꦴ ꦱꦶ ꦺꦏꦁ ꦢꦶ ꦥꦸ ꦔ ꦤꦶ ꦧ ꦱ ꦏ ꦏꦼ ꦤꦶꦢ ꦠꦸ ꦤꦶꦶ ꦏ ꦤꦶ ꦥ꧀ꦶ ꧈ ꦢꦸ ꦩꦸ ꦤꦸꦁ ꦔꦮꦴ ꦤꦶꦠꦼ ꦤꦶꦁ ꦗꦶ ꦤꦶꦼ ꦧ꧀ ꧉ ꦱ ꦒꦼ ꦢꦶ ꦥꦸ ꦔ ꦤꦶ ꦧ ꦫꦸ ꦏꦸ ꦠꦩ ꦒꦒꦶ ꦱ ꦏꦶ ꦺ ꦕꦺꦼ ꦫ ꦕꦺꦼ ꦫꦁ ꦥꦸ ꦥꦸ ꦱꦸꦃ ꧈ ꦮꦼ ꦝ ꦫꦁ ꦱ ꦱꦩꦶ ꦠ ꦲꦶ ꦩꦸꦁꦢ ꦔꦢꦴꦱꦱꦶꦠꦼ ꦢ ꦲꦶ ꦔ ꦤꦶ ꦓ ꦲꦶꦶ ꦧꦁ ꦤꦶꦥ꧀ꦶꦮ ꦲꦸ ꧈ ꦔꦢꦔꦤꦶ ꦔꦪꦤꦶ ꦭ꧀ꦶ ꦠꦭ ꦔ ꦺꦁ ꦸ ꦊ ꦔ ꦧ ꦧ ꦠꦶ ꦥꦸ ꦤꦶ꧀꧉ ꦧ ꦧ ꦱ ꦤꦸꦱ ꦩꦿꦶ ꦕ ꦧꦶ ꦤꦸ ꦧꦸ ꦠ꧀ ꧉ ꦔꦪ ꦤꦶ ꦔ ꦧ ꦧ ꦧ ꦔꦺꦺꦧꦼ ꦏꦶ ꦨ ꦮ ꦤꦶ ꧈ ꦱ ꦗ ꦧꦤꦶꦁꦗ ꦒ ꦢꦶꦔ ꦺꦶ ꦃꦒ ꦔꦏꦧꦼ ꦏ ꦤꦶ꧀꧉ ꦢ ꦢꦾ ꦱꦊ ꦧꦼ ꦠꦁ ꦺ ꦧꦸ ꦔ ꦤꦶ ꦸꦱ ꦧꦶꦏ ꦭ꧀ꦶ ꦧꦸ ꦠ ꦤꦶꦤ ꦥ꧀ꦶ ꦱ ꦢ ꦪ ꧈ ꦥ꧀ ꦫ ꦔꦤꦶꦢꦴ ꦱꦶ ꦥꦸ ꦤꦸꦸ ꦧꦶꦧꦱꦼ ꦔꦤ꧀ꦮꦴ ꦤꦶꦠꦼ ꦤꦶꦁꦗꦶ ꦤꦶꦼ ꦔꦧ ꦴꦧ ꦠꦼ ꦤꦶꦏ ꦮꦶ ꦱꦠ ꦫ ꧈ ꦭ꧀ ꦭ꧀ ꦤꦶꦠ ꦫ ꦤꦶꦁ ꦗꦶꦤꦶꦼ ꦧꦁꦥꦸ ꦥꦸ ꦱꦸꦃ ꦗ ꦔ ꦤꦶꦁ ꦸ ꧇ ꦧꦶ ꦭ꧀ ꦢꦶ ꦥꦸ ꦤꦶꦔꦶ ꦧ ꦫ ꦠꦶ ꦥꦸ ꦕꦸ ꦭ꧀ꦁ ꦺ ꦥ꧀ ꦥ꧀ ꦏ꧀ ꧈ ꧁ꦮ ꦶꦮ ꦶꦢ꧀ꦮꦼꦮ ꦮ ꦮꦶꦁꦮ ꦮꦶ꧀ꦮꦠ꧀ꦮ꧀ꦶꦩꦮ ꦗ ꦒ ꦠ꧀ ꧉ ꦩ ꦮ ꦮ꧀ꦶ꧂ ꦮꦶꦶꦔꦺ ꦺꦶ ꦪ ꦭꦸ ꦔꦧ ꦔꦺꦏꦴꦁ ꧉ ꦥꦸ ꦤꦶꦶ ꦏ ꦺꦶ ꦧ ꦫ ꦠꦁ ꦢ ꦠꦏ ꦺ ꦒꦸꦁ ꧉ ꦏ ꦮ ꦱ ꦔꦺ ꦧꦼ ꦏꦶ ꦔꦩꦿꦴ ꦔꦗꦴ ꦭ꧀ꦁ ꦺ ꦏꦼ ꦉ ꦥ꧀꧀ ꧉ ꦺ ꦔꦤꦶꦠꦴ ꦔ ꦱ ꦚ ꦧ ꦢꦶ ꦲꦶꦶ ꦺꦏꦁ ꦔꦧꦴ ꦠꦼ ꦤꦶꦏ ꦥ꧀ꦶ ꦪ ꦫ꧀ꦺ ꧈ ꦱ ꦏꦁ ꦊ ꦔ ꦧ ꦧ ꦠꦶ ꦥꦸ ꦤꦶ꧀ ꧈ ꦠꦟ꧀ꦝ ꦏ ꦮ ꦠꦏ ꦭ꧀ꦶ ꦮ ꦠ꧀ ꧉ ꧋ꦧꦼ ꦔ ꦺ ꦒ ꦲꦶꦶ ꦺꦏꦁ ꦏ ꦥꦿ ꦔꦠ ꦭ꧀ ꦏ ꦏꦼ ꦤꦸꦱ ꦱꦩꦶ ꦠ ꦤꦶꦁ ꦺꦶ ꦭ꧀ꦩꦶ ꦱ ꦢ ꦪ ꦮ ꦲꦸ ꧈ ꦄ ꦩꦸꦁ ꦏ ꦔꦺ ꦒ ꦫ ꦫ ꦔꦲꦶꦴ ꦱ ꦔꦤꦶꦏ ꦧ ꦔꦮꦴ ꦤꦶ꧀ ꧉ ꦧ ꦤꦶ ꦮꦶ ꦏ ꦢ ꦧꦼ ꦭ꧀ꦽ ꦭꦸ ꦔꦢ ꦔꦤꦶ ꦪ ꦺꦶꦟ꧀ꦝ ꦏ ꦏꦼ ꦤꦶꦱ ꦧ ꦔ ꦺꦶ ꦃꦒ ꦧꦶꦤꦶ ꦺꦏꦥ꧀ ꦺ ꦱꦃ ꧈ ꦔꦢ ꦔꦤꦶꦧ ꦤꦶ ꦮꦶꦔꦧꦴ ꦠꦼ ꦤꦶꦏ ꦔꦺ ꦒ ꦪꦁ ꦥꦽ ꦭꦸ ꦔꦢ ꦤꦶ ꦔ ꦺ ꦼ ꦒ ꦥ꧀ꦺ ꦕ ꦔ ꦺꦶ ꦿ ꦧ ꦤꦶꦶ ꦔ ꦺꦶ ꦃꦒ ꦥ꧀ ꦤꦶꦠꦼ ꦱ꧀ ꧉ ꦧꦶ ꦭ꧀ ꦏ ꦥ꧀ꦼꦟ꧀ꦝꦼ ꦠꦸꦱ ꦮ ꦠ ꦮꦶ ꦔꦱꦏ ꦧ ꦔꦮꦴ ꦤꦶ꧀ ꧉ ꦱ ꦏꦶ ꦺ ꦠꦸ ꦫꦶ ꦥꦸ ꦤꦶꦱ ꦫ ꦥ꧀ ꦤꦶꦼ ꦔ ꦧ ꦧ ꦲꦶ ꦤꦶ꧀ ꧈ ꦧꦶ ꦮꦃ ꦥ꧀ ꦫ ꦥ꧀ ꦔꦺ ꦫ ꦤꦶꦿ ꦢꦶ ꦏ ꦤꦶ꧀ ꧉ ꦈ ꦠ ꦮꦶꦏꦾ ꦪꦶ ꦥ꧀ ꦔꦸ ꦭꦸ ꦮ ꦲꦶꦩ ꦢꦏ ꦔꦠ ꦒ ꦤꦶ꧀ ꧉ ꦄ ꦩꦸꦁ ꦔꦏ ꦤꦶꦢꦼ ꦭꦸꦱ ꦧ ꦤꦶꦠꦼ ꦤꦶ꧀ ꧉ ꦄ ꦮꦶ ꦠꦩꦟ꧀ ꦶ ꦝꦏꦺ ꦭ꧀ꦶ ꦺ ꦭ꧀ꦶ ꦺꦶ ꦲꦶꦶ ꦺꦏꦁ ꦥꦽ ꦭꦸ ꧈ ꦗ ꦭ꧀ ꦫ ꦺ ꦲꦶꦯ ꦤꦶꦁ ꦺꦶ ꦭ꧀ꦩꦶ ꦥꦸ ꦤꦶꦶ ꦏ ꦧ ꦤꦶ ꦮꦶ ꦒꦶ ꦤꦶꦼ ꦭ꧀ ꦭ꧀ꦺ ꦔ ꦺꦁ ꦸ ꦏ ꦛꦃ ꧈ ꦧ ꦧ ꦱ ꦔꦤꦶꦩꦃ ꦔꦧꦴ ꦠꦼ ꦔꦤ꧀ꦮꦴ ꦤꦶꦠꦼ ꦤꦶꦱꦼ ꦔꦝꦴ ꦠꦶ ꦥꦸ ꦤꦶ꧀ ꧉ ꦭꦸ ꦲꦸ ꦺ ꦤꦶꦸ ꦔꦒ ꦏ ꦏꦼ 9<noinclude></noinclude> g0uhbkl58gos0q62znzi3922cz5pr3r