Wikisumber jvwikisource https://jv.wikisource.org/wiki/Wikisumber:Pendhapa MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter Médhia Mirunggan Parembugan Naraguna Parembugan Naraguna Wikisumber Parembugan Wikisumber Barkas Parembugan Barkas MédhiaWiki Parembugan MédhiaWiki Cithakan Parembugan Cithakan Pitulung Parembugan Pitulung Kategori Parembugan Kategori Panganggit Parembugan Panganggit Kaca Parembugan Kaca Indhèks Parembugan Indhèks TimedText TimedText talk Modhul Parembugan Modhul 250 19721 66941 2025-06-21T15:22:19Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66941 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||24}}</noinclude>Tjermé. Tanah pagoenoengan maoe dadi timbangané tanah ngaré kang kaseboet ing doewoer; doenoengé ana ing sisih kidoel. Tjoba ing ngisor iki sinaoenen, nganggo ndelenga kar. Negara lan panggonan nenem: Bandoeng, Soekaboemi, Tjiandjoer, Garoet, Tasikmalaja, Tjimahi. Ikoe maoe kabèh hawané adem kepénak. Goenoeng loro: Malabar lan Goentoer. (Kaliné sing gedé loro, kowé wis pada weroeh djenengé. Apa djenengé? Karo manèh kowé wis weroeh: goenoeng Karang, Gedé, Tangkoeban Praoe.) Ing paresidenan Banten sisih kidoel sarta ing Prijangan sisih kidoel wongé moeng setitik. Ing alas-alas sarta ing alang-alangan, kono isih ana bantèngé; matjan lan warak ija ana. Tanah Prijangan ikoe kang ana ing saantarané goenoeng-goenoeng pada mengger; senadjan rata, ija ora aran tanah ngaré. Sing amba déwé: tanah Bandoeng. Kedjaba ikoe: tanah Tjiandjoer, Soekaboemi, Garoet. Sanadjan doedoe tanah ngaré, éwa déné kebak sawah. Sawah maoe salebaré panèn, digawé tegal; oetawa diilèni banjoe, dianggo ngingoe iwak. Jèn digawé tegal, ditandoeri palawidja. Déné iwak, sing diingoe ana ing sawah maoe, sing akèh iwak wader bang oetawa iwak mas. Ing tanah Prijangan, negarané sing gedé déwé ing Bandoeng. Wongé ing kono tansah moenḍak-moendak baé kèhé. mBok menawa lawasing lawas gedéné bisa ngoengkoeli Betawi. A. 1. Negara Betawi karo Bandoeng ikoe gedé<noinclude></noinclude> 18zwb00rtgx2bx3tjdzp5a2j8j9wnd3 250 19722 66942 2025-06-21T15:23:23Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66942 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||25}}</noinclude>endi? 2. Ngaranana negara lima engkas ing Prijangan. 3. Palemahan sing moeng sețițik wongé ing ngendi? 4. Ing tanah Prijangan sing mengger ikoe akèh tandoerané apa? 5. Lijané ing kono, ing tanah Djawa, ing ngendi sing akèh tandoerané pari? 6. Ngaranana goenoeng 4 ing Prijangan. La ing Banten goenoeng endi sing koweroehi? La ing Tjirebon? 7. Ngaranana kali loro ing Prijangan. 8. Tjiritakna lakoené wong noenggang sepoer saka ing Betawi menjang Bandoeng, metoe ing Tjikampèk; baliné metoe ing Bogor. 9. Saiki saka Soekaboemi menjang Tjirebon. 10. Tanah Djawa-Koelon ikoe sing sisih lor, karo sing sisih kidoel, gèsèhé keprijé? 11. Jèn lebar panèn, iwak sing diingoe ana ing sawah ikoe iwak apa? 12. Tjoba ngaranana djenengé palawidja. 13. Njeboetna negara oetawa paggonan sawetara sing hawané adem. B. 1. Goenoeng saeloré Soekaboemi, djenengé goenoeng apa? 2. Goenoeng Malabar ikoe ana ing sa....é Bandoeng. 3. Goenoeng sing katon saka ing Garoet goenoeng 4. Bandoeng ikoe ana ing sa... goenoeng 5. Soekaboemi ikoe ana ing sa....é Betawi. 6. Tjirebon ikoe sa.... é Bandoeng. 7. Sérang ikoe sa....é Tasikmalaja. 8. Généja wong-wong kok seneng manggon ana ing Bandoeng karo ana ing Betawi? 9. Tanah Djawa-Koelon ikoe sing sisih elor karo sing sisih kidoel amba endi?<noinclude></noinclude> mp8hmp4b3i0z1pa0tiv44quju9c41jx 250 19723 66943 2025-06-21T15:30:01Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66943 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||26}}</noinclude>{{c|<big>'''11. Tandoeran tèh lan kina.'''</big>}} Pèrèngé goenoeng Tangkoeban Praoe, Goentoer, Malabar sarta goenoeng lija-lijané, akèh alasé sing dibabadi, bandjoer digawé kebon tèh oetawa kebon kina. Wit tèh sarta wit kina ikoe, jèn ana ing tanah ngaré ora bisa apik. {{kurang gambar}} {{c|Teh.}} Wit tèh ikoe doewoer-doewoeré moeng sadada oetawa sagoeloe. Ing tanah Prijangan wongé akèh sing pada nandoer tèh; godong tèh ikoe diedol menjang pabrik tèh. Sing doewé pabrik maoe Landa oetawa Tjina. Godong tèh ikoe, ana ing pabrik, diolah nganggo piranti roepa-roepa. Jèn wis dadi bandjoer diedol me<noinclude></noinclude> 8zndmx5iel5762ox5nuxff6xyc6h3m6 250 19724 66944 2025-06-21T15:35:50Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66944 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||27}}</noinclude>njang negara sing adoh-adoh. Sing diedol ana ing tanah Indija kéné moeng setitik. Wit kina ikoe bisa nganti 15 mèter doewoeré. Sing diepèk babakané oetawa koelité, digawé kenini roepa tablet. Penggawéné ana ing pabrik ing Bandoeng. Jen ing tanah Djawa, pabrik kenini ija moeng sidji ikoe. Kenini ikoe diedol menjang endi-endi ing saloemahing boemi iki kabèh. Preloené, jèn dianggo tamba lara malaria, moestadjab banget. A. 1. Tandoeran tèh ikoe, sing diepèk paédahé sing temenan apané. La kina, apané? 2. Ing tanah Djawa ana pabrik kenini pira? Endi enggoné? 3. Pabrik tèh ikoe sapa sing doewé? 4. Kedjaba pabrik sapa manèh sing nandoer tèh. 5. Tèh lan kenini ikoe jèn wis metoe saka ing pabrik, menjang endi parané? B. 1. Tandoeran tèh karo kina ikoe maédahi endi? 2. Teh karo kina ikoe sing kanggo ana ing tanah Djawa moeng sețițik; sing akèh diedol medjang tanah sabrang. La beras keprijé? 3. Tèh sarta kina ikoe akèh sing digawa menjang negara ing pesisir. Ikoe negara endi? 4. Kowé apa wis taoe ngoental tablèt kenini? 5. Apa ta preloené kațik nganggo dibesta goela barang?<noinclude></noinclude> 8sfhwuwlz5thgpkajvg9edtri8luh5n 250 19725 66945 2025-06-21T15:39:14Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66945 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||28}}</noinclude>{{c|<big>'''12. Leloengan.'''</big>}} Ing tanah Djawa ikoe lakoené sepoer saben dina ora lèrèn-lèrèn, pating sliri baé. Ikoe pada amot oewong sing pada leloengan. Trèm ija mengkono oega, nanging lakoené ora pati rikat. Sepoer senèl ikoe {{kurang gambar}} {{c|Dalan sepoer.}} sadjam bisa olèh 75 KM. (watara 50 pal); terkadang loewih. Jèn trèm moeng 20 KM. Ana sepoer sing saka. ing Bandoeng menjang Soerabaja bisa tekan sedina. Sepoer sing mengkono ikoe ana krétané enggon adol sega lan inoeman; djenengé kréta restoerasi. Penggawéné dalan sepoer ana ing tanah pagoe<noinclude></noinclude> 8t0tnbl644jibhvl6ucsimbvr30l051 250 19726 66946 2025-06-21T16:08:17Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66946 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||29}}</noinclude>noengan, kajata ing Prijangan, ikoe angèl bangèt. Jen nradjang watoe gedé-gedé, watoe maoe dipetjah, bandjoer disingkiraké. Jèn nradjang djoerang oetawa kali sing djero, digawèkaké kreteg sing sentosa banget. Jèn ana panggonan sing pekéwoeh bangèt, ora kena ditradjang, dalané digawé ménggak-ménggok. Moelané sepoer ikoe, jèn ana ing tanah pegoenoengan, lakoené {{kurang gambar}} {{c|Trowongan.}} ora bisa rikat kaja jèn ana ing tanah ngaré. Terkadang-kadang dalan sepoer ikoe ora mlipir toeroet goenoeng; goenoengé ditrowong oetawa diboetoel wani baé. Dadi dalan sepoer ndloesoep ana ing sadjroning goenoeng. Dloesoepan ikoe djenengé trowongan (tunnel). Trowongan ikoe ana sing dohé nganti mèh sapal. Ing trowongan ikoe peteng banget. Penggawéné dalan sepoer ing tanah pagoenoengan<noinclude></noinclude> s25mio3dy1uo5wy74pckab4twb4i4sq 250 19727 66947 2025-06-21T16:09:16Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66947 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||30}}</noinclude>ikoe akèh banget wragadé. Moelané jèn negara oetawa panggonan sing tjilik-tjilik baé, ora diwetoni sepoer; moeng trima motor gedé baé; djenengé otobis (autobus). Motor mengkono ikoe ora bisa mot oewong akèh kaja sepoer. Sepoer sarta trèm ikoe prasasat njèloeng doewité wong-wong sing pada leloengan; bisa olèh akèh. Apa manèh olèhé ngemot barang, olèh-olehané ngoengkoeli ikoe maoe. Sepoer sing amot barang-barang ikoe ora ngemot oewong. A. 1. Jèn gawé dalan sepoer ana ing tanah pagoenoengan, kok angèl ikoe, apa sing marakaké? 2. Apa, barang sing diemot ing sepoer saka ing tanah Prijangan? 3. Saka Soerabaja menjang Bandoeng ikoe, jèn njepoer, pirang djam? 4. Sepoer ikoe olèhé doewit saka wong sing pada leloengan, karo saka enggoné amot barang, akèh endi? 5. Terangna sing aran kréta restoerasi. 6. La sepoer barang ikoe apa? 7. Otobis (autobus) ikoe kanggoné ana ing ngendi? B. 1. Saka Bandoeng tekan ing Tasikmalaja ikoe, kira-kira pada dohé karo saka Betawi menjang Tjikampèk. Ewadéné jèn noenggang sepoer, soewé saka Bandoeng menjang Tasikmalaja. Ikoe apa sababé? 2. Sepoer jèn ngarepaké mleboe menjang trowongan, tjenḍélané bandjoer pada diinebi. Ikoe apa preloené? 3. Ana sepoer mleboe ing trowongan. Ana ing tro- wongan soewéné 1 menoet. Lakoené sepoer maoe sadjam olèh 30 KM. Dadi pira dawané trowongan maoe? 4. Dalan sepoer sing saka Betawi menjang Tjirebon, généja kok ora ana trowongané?<noinclude></noinclude> 5oz34taa7azfx1yavlm0judi35u54an 66948 66947 2025-06-21T16:09:33Z Empat Tilda 628 66948 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||30}}</noinclude>ikoe akèh banget wragadé. Moelané jèn negara oetawa panggonan sing tjilik-tjilik baé, ora diwetoni sepoer; moeng trima motor gedé baé; djenengé otobis (autobus). Motor mengkono ikoe ora bisa mot oewong akèh kaja sepoer. Sepoer sarta trèm ikoe prasasat njèloeng doewité wong-wong sing pada leloengan; bisa olèh akèh. Apa manèh olèhé ngemot barang, olèh-olehané ngoengkoeli ikoe maoe. Sepoer sing amot barang-barang ikoe ora ngemot oewong. A. 1. Jèn gawé dalan sepoer ana ing tanah pagoenoengan, kok angèl ikoe, apa sing marakaké? 2. Apa, barang sing diemot ing sepoer saka ing tanah Prijangan? 3. Saka Soerabaja menjang Bandoeng ikoe, jèn njepoer, pirang djam? 4. Sepoer ikoe olèhé doewit saka wong sing pada leloengan, karo saka enggoné amot barang, akèh endi? 5. Terangna sing aran kréta restoerasi. 6. La sepoer barang ikoe apa? 7. Otobis (autobus) ikoe kanggoné ana ing ngendi? B. 1. Saka Bandoeng tekan ing Tasikmalaja ikoe, kira-kira pada dohé karo saka Betawi menjang Tjikampèk. Ewadéné jèn noenggang sepoer, soewé saka Bandoeng menjang Tasikmalaja. Ikoe apa sababé? 2. Sepoer jèn ngarepaké mleboe menjang trowongan, tjenḍélané bandjoer pada diinebi. Ikoe apa preloené? 3. Ana sepoer mleboe ing trowongan. Ana ing trowongan soewéné 1 menoet. Lakoené sepoer maoe sadjam olèh 30 KM. Dadi pira dawané trowongan maoe? 4. Dalan sepoer sing saka Betawi menjang Tjirebon, généja kok ora ana trowongané?<noinclude></noinclude> k1un57kz8laiyrxw7e31oz1h7m44ksw 250 19728 66949 2025-06-21T16:13:47Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66949 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||31}}</noinclude>{{c|<big>'''13. Goenoeng kang metoe geniné.'''</big>}} Goenoeng sing metoe geniné ikoe sok ngetokaké lahar oetawa welahar oetawa pladoe; roepané lahar kaja endoet, nanging loewih déning panas. Pantjèn lahar ikoe lemah oetawa weḍi oetawa watoe sing {{kurang gambar}} {{c|Goenoeng kang metoe geniné.}} loeloeh, marga saka panassé, bandjoer ndlèdèk. Terkaḍang lahar ikoe koemepjoer amawoer-mawoer, lemboet banget kaja déné awoe. Goenoeng sing metoe geniné ikoe kerep metoe koekoesé nglandeng, kaja keloeking pawon. Jèn goenoeng kang mengkono ikoe ndjeblos, geniné<noinclude></noinclude> eqv95b0ewre1g542ybco3wvx0p3wldw 250 19729 66950 2025-06-21T16:14:44Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66950 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||32}}</noinclude>njemboer-njemboer, laharé bandjoer ndlèdèk akèh banget. Apa-apa sing ketradjang roesak ora dadi koekoepan. Oewong sarta kéwan ija sok akèh sing nemoe tiwas. Ing tanah Djawa kéné pantjèné akèh goenoeng sing metoe geniné, nanging saiki wis akèh sing sirep. Sing isih metoe geniné ija ana, kajata: goenoeng Semèroe lan goenoeng Tangkoeban Praoe. Goenoeng sing metoe geniné ikoe, ing doewoer, ana lompongané ndjlegodah. Djenengé kawah. Kawah ikoe djeroné, sing loemrah rong atoes, teloeng atoes méter. Tjlangapé ing doewoer koebengé nganti sok lakon djam-djaman. Kawah ikoe sok didjoepoeki walirangé. Jen goenoeng maoe ora mbeneri metoe geniné, ḍasaring kawah ija kena diambah ing wong. Pèrènging goenoeng kang metoe geniné ikoe prasasat awoe tok-tok baé. Awoe maoe jèn wis lawas, marakaké loh menjang lemah. Kang ikoe, moelané pèrènging goenoeng kang mengkono ikoe, pada-pada palemahan ing tanah Djawa, eloh déwé. A. 1. Genahna, apa sing aran goenoeng sing metoe geniné? 2. Kawah ikoe apa? 3. Awoe sing maboel-maboel metoe saka ing goenoeng kang metoe geniné ikoe, satemené apa? 4. Jèn ana goenoeng ndjeblos, kerep marakaké bilai gedé. Apa sing marakaké bilai maoe? 5. Pandjeblosing goenoeng ikoe ija ana apiké sawatara. Apa apiké? 6. Goenoeng kang metoe geniné ikoe ana sing isih .. ana sing wis.... 7. Kawah ikoe sok didjoepoeki apané? 8. Njeboetna goenoeng loro sing isih metoe geniné. 9. Goenoeng sing maoené<noinclude></noinclude> agunkrs2ijhyvinxkowpzo8oabe57x5 250 19730 66951 2025-06-21T16:31:08Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66951 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||33}}</noinclude>metoe geniné, nanging saiki wis . . . ., kawahé kena diambah, ora ana moetawatiré. B. 1. Généja jèn manggon oetawa omah-omah ana ing pèrènging goenoeng sing metoe geniné ikoe kok akèh moetawatiré? 2. Généja kok meksa ana wong sing manggon ana ing pèrèng maoe? 3. Ing tanah pegoenoengan ikoe sawahé sok ana watoené geḍé-gedé pating djenggeleg. Ikoe saka ngendi pinangkané? {{c|<big>'''14. Palemahan sing akèh tandoerané teboe.'''</big>}} Tanah Djawa ing sawétané Tjirebon ikoe rada tjijoet. Saiki sing arep dakremboeg disik, tanahé sing sisih lor. Tanah maoe enḍèk. Doenoengé ana ing saantarané Tjirebon karo Semarang. Ing tanah kono akèh tandoerané teboe. Tandoerané pari lan palawidja ija akèh. Iki éling-élingen: Djenengé negara teloe: Tegal, Pekalongan, Semarang. Goenoeng teloe: goenoeng Slamet, Praoe, Oengaran. A. 1. Pametoené tanah-tanah ing saantarané Semarang karo Tjirebon ikoe sing akèh déwé apa? 2. Kedjaba ikoe apa manèh pametoené? 3. Endi manèh ing tanah Djawa sing akèh pametoené pari? 4. Saantarané Semarang karo Tjirebon ikoe ana koeta endi? 5. La goenoengé, goenoeng endi? 6. Tanah sing akèh tandoerané teboe ikoe maoe, watesé sing elor apa? 7. Negara Tegal ikoe ana ing paresiḍènan ngendi?<noinclude>{{rh|V. REIJEN karo V. DIJCK, Ngèlmoe Boemi.||3}}</noinclude> d4ic0weqmrfpdymi55462c2qyk2htri 250 19731 66952 2025-06-21T16:32:18Z Empat Tilda 628 /* Titiwaca */ 66952 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Empat Tilda" />{{rh||34}}</noinclude>{{c|Tandoeran teboe.}} 8. Keprijé jèn wong arep leloengan saka Betawi menjang Semarang? 9. Aranana djenengé goenoeng<noinclude></noinclude> 3iq2xbeuf8ap5424oyqauemw81lewjf